1

“สถานการณสนคาเกษตรไทยในอาเซยน”

ส านกเศรษฐกจการเกษตรระหวางประเทศ

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร

31 พฤษภาคม 2555

สมมนาเชงปฏบตการ

ความพรอมของสนคาเกษตรไทย

เพอกาวสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

2

ประเดนการน าเสนอ

Positioning ของภาคเกษตร

แนวทางการเตรยมความพรอมและการด าเนนงาน

การสนบสนนและเยยวยาเกษตรกร

Positioning ของภาคเกษตร

3

4

ภาพรวมการเกษตรไทยในปจจบน

เกษตรกรรมเปนกจกรรมพนฐานของสงคมไทย

เกษตรกรประกอบอาชพเกษตรเปนเวลานาน จนมความเชยวชาญ

และเปนมออาชพ

เกษตรกรมความสามารถปรบตวทางการผลตคอนขางด

เกษตรกรมการปรบตว/ปรบเปลยน การใชปจจยการผลต

เพอลดตนทนจากราคาปจจยการผลตทสงขน เชน ปยเคม

และยาปราบศตรพช เปนตน

เกษตรกรมความสามารถในการปรบเปลยนแผน และ/หรอเทคนค

ในกระบวนการผลตใหสอดคลองกบความตองการของตลาด

5

จดเดนของสนคาเกษตรไทยในปจจบน

การผลตสนคาทมคณภาพและมาตรฐาน

(สรางความโดดเดนและแตกตางจากประเทศคแขง)

การพฒนาผลตภณฑทหลากหลายรองรบกลมผบรโภค

(กลมประชาคมยโรป เนนอาหารปลอดสารหรอสนคาอนทรย

และอาหารฮาลาล ส าหรบกลมประเทศตะวนออกกลาง

กลมประเทศมสลม)

สนคาเปนทยอมรบของผบรโภคทวโลก

(ชวง 5 ปทผานมา สนคาเกษตรและอาหารขยายตวโดยเฉลยรอยละ 10.7)

6

การคาสนคาเกษตรระหวางไทยกบตลาดส าคญ

ทมา : กรมศลกากร หมายเหต : สนคาเกษตรพกดศลกากรท 1-24

7

การคาสนคาเกษตรไทยกบอาเซยน ป 2550-2554

%

Growth 2551 2552 2553 2554

มลคาสงออก 149,036 187,175 161,882 214,282 265,674 13.79 25.59 -13.51 32.37 23.98

มลคาน าเขา 34,569 44,766 41,263 47,780 63,015 13.50 29.50 -7.82 15.79 31.88

ดลการคา 114,467 142,409 120,619 166,501 202,660 13.87 24.41 -15.30 38.04 21.72

มลคาการคารวม 183,604 231,940 203,146 262,062 328,689 13.73 26.33 -12.41 29.00 25.42

หมายเหต: สนคาเกษตรในทน หมายถงสนคาพกดศลกากร 01-24 รวมยางพารา 4001

2550 2551 2552 2554

หนวย: ลานบาท

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร ค านวณจากสถตการคาสนคาของกรมศลกากร

อตราการเปลยนแปลง2553

การคาสนคาเกษตรไทย

กบอาเซยน

การสงออกสนคาเกษตรไทยไปอาเซยน ป 2554

ทมา : กรมศลกากร หมายเหต : สนคาเกษตรพกดศลกากรท 1-24 และยางธรรมชาต 4001

เวยดนาม

10.13%

มาเลเซย

31.53%

ฟลปปนส

7.13%

บรไน

0.58%

ลาว

5.22%

อนโดนเซย

19.24%

สงคโปร

8.92%

กมพชา

9.21%

เมยนมาร

8.03%

การคาสนคาเกษตรไทยกบอาเซยน ป 2554

การสงออก

- สนคาเกษตรและผลตภณฑทม

มลคาการสงออกสงสด 5

อนดบแรก ไดแก

• ยางธรรมชาต

• ขาว

• ผลตภณฑมนส าปะหลง

• ผลไมสดแชเยน แชงแขง

และแหง

• สนคาปศสตวอนๆ

- สนคาเกษตรและผลตภณฑทม

การขยายสดสวนปรมาณและ

มลคาการสงออกมากขน 5 อนดบ

แรก เมอเทยบกบป 2553 ไดแก

• ขนแขงของสตวปก

• ชนสวนสตวปก

• เนอกระบอแชแขง

• เมลดพนธผก

• ผลไม (มงคด ทเรยน ล าไย)

สถานการณการคาสนคายางพารา

31,193.40

46,428.50

55,804.00

2552 2553 2554

มลคา: ลานบาท

-23.63

48.84

20.19

2552 2553 2554

อตราขยายตว: รอยละ

ทมา : กรมศลกากร

สถานการณการคาสนคาขาว

มลคา: ลานบาท อตราขยายตว: รอยละ

ทมา : กรมศลกากร

15,766.80

22,415.70

29,835.10

2552 2553 2554 -53.84

42.08

33.10

2552 2553 2554

สถานการณการคาสนคาผลตภณฑมนส าปะหลง

มลคา: ลานบาท อตราขยายตว: รอยละ

ทมา : กรมศลกากร

7,606.60

11,285.50

14,190.90

2552 2553 2554

9.29

48.36

25.74

2552 2553 2554

สถานการณการคาสนคาผลไมสด

แชเยน แชแขง และแหง

มลคา: ลานบาท อตราขยายตว: รอยละ

ทมา : กรมศลกากร

3,336.00 3,562.10

5,530.60

2552 2553 2554

40.22

6.78

55.26

2552 2553 2554

สถานการณการคาสนคาปศสตวอนๆ

มลคา: ลานบาท อตราขยายตว: รอยละ

ทมา : กรมศลกากร

3,751.90

2,967.00

3,282.80

2552 2553 2554

61.61

-20.92

10.64

2552 2553 2554

การน าเขาสนคาเกษตรอาเซยนของไทย ป 2554

ทมา : กรมศลกากร หมายเหต : สนคาเกษตรพกดศลกากรท 1-24 และยางธรรมชาต 4001

การน าเขา

- สนคาเกษตรและผลตภณฑทม

มลคาการน าเขาสงสด 5

อนดบแรก ไดแก

• ปลาทะเล

• โอเลอนหรอสเตยรนของเนอใน

เมลดปาลม และน ามนปาลมดบ

• อาหารปรงแตงใชเลยงทารก

ทท าจากนมและผลตภณฑ

• กาแฟส าเรจรป

• รงนก

- สนคาเกษตรและผลตภณฑทม

การขยายสดสวนปรมาณและมลคา

การน าเขามากขน5 อนดบแรก

เมอเทยบกบป 2553 ไดแก

• เนอสตวแชแขง (โค กระบอ สกร แกะ)

• ไมตดดอก

• มะพราว ผลสด/แหง

• น ามนปาลมดบ* (ม.ค.-ม.ค. 54)

• สตวมชวต (โค กระบอ)

การคาสนคาเกษตรไทยกบอาเซยน ป 2554

แนวทางการเตรยมความพรอม

และการด าเนนงาน

17

18

ผลประโยชนจากการเปน AEC

ไทยสงออกสนคาเกษตรไดมากขน เนองจากภาษทลดลง และอาเซยน

เปนตลาดใหญทมประชากรเกอบ 600 ลานคนซงส าคญส าหรบไทย (สนคาสงออกส าคญ เชน ขาว น าตาล นมและผลตภณฑ ผลตภณฑ

มนส าปะหลง ไกแปรรป อาหารแปรรป สงปรงรสอาหาร เปนตน)

สนคาวตถดบน าเขาราคาถก ท าใหลดตนทนการผลตเพอสงออก

(เชน ปลา และสตวน า)

เสรมสรางโอกาสในการลงทน เชน ขยายกจการ ยายฐานการผลต

เกดการพฒนาและสรางนวตกรรมในสนคาและบรการ

มการพฒนาและเพมคณภาพบคลากร/แรงงาน ลดชองวางการพฒนา

ทางเศรษฐกจ เพมอ านาจการซอ

19

ประเดนคกคามจากการเปน AEC

เกษตรกรบางสาขาอาจไดรบผลกระทบดานราคาสนคาตกต า

เมอมการน าเขาสนคาราคาถกจากอาเซยน 9 ประเทศ

อตสาหกรรมเกษตรทมประสทธภาพการผลตต าอาจแขงขนไมได

มาตรการดานสขอนามยและสขอนามยพช (SPS) และความปลอดภยดานอาหาร จะถกหยบยกมาเปนเงอนไขในการคามากขน

นกลงทนอาเซยนเขามาลงทนในประเทศไทยมากขน ผประกอบการ

ตองเผชญกบการแขงขนทสงขน

แรงงานมฝมอของไทยอาจเคลอนยายออกไปตลาดตางประเทศ

ทมคาตอบแทนสงกวา

การเปดเสรสนคาเกษตร

• การบรหารการน าเขา เชน

ก าหนดใหเปนสนคาทตองขอหนงสอรบรองน าเขาและก าหนดคณสมบตผน าเขา

ก าหนดมาตรฐานการผลต เชน ตองมใบรบรองปรมาณสารพษตกคาง

ก าหนดมาตรการสขอนามย(SPS) ทเขมงวด เชนตองแสดงใบรบรองสขอนามย

จากหนวยงานทเชอถอไดในประเทศตนทาง (อย.)

ตรวจเขมใบรบรองถนก าเนดสนคา (กรมศลกากร)

ก าหนดดานน าเขา (ใหน าเขาเฉพาะดานอาหารและยาและดานตรวจพช)

ก าหนดชวงเวลาน าเขา

• การปราบปรามการลกลอบน าเขา/ การน าเขาทผดกฎหมาย

• ใชมาตรการปกปองพเศษ (เกบคาธรรมเนยมปกปอง)

การปองกนผลกระทบ (เชงรบ)

การเตรยมความพรอมเปดเสรสนคาเกษตร

การเพมขดความสามารถการแขงขน (เชงรก)

• สนบสนนการรวมกลมเกษตรกร

• ลดตนทนการผลต เพมประสทธภาพ

การผลต (ระบบน า/ระบบชลประทาน

ปย วจยและพฒนาพนธด)

• พฒนาคณภาพมาตรฐานสนคาเกษตร

สสากล

• สนบสนนผผลตรายยอยเขาสระบบ

มาตรฐานสนคาปลอดภยตางๆ

อาท GAP, GAHP, GHP, GMP, HACCP เปนตน

• สรางมลคาเพมและผลตสนคา

ทหลากหลายเพอเพมศกยภาพ

การแขงขนในตลาดโลก

• ถายทอดความรและเทคโนโลย

ทเหมาะสมใหกบเกษตรกร

• เรงปรบโครงสรางการผลตภาคเกษตร

โดยใชเงนกองทน FTA • สงเสรมการท าเกษตรตามแนวปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง เพอสรางภมคมกน

ใหเกษตรกร

ทามกลางการแขงขนทรนแรงขน จ าเปนตองใหความส าคญกบการพฒนา

คณภาพและมาตรฐานของสนคาเกษตรและอาหารเพอเพมความสามารถ

ในการแขงขน โดยการ

• ก าหนดมาตรฐานสนคาอาเซยนเพอยกระดบคณภาพสนคา ควบคไปกบ

• การก าหนดมาตรฐานบงคบส าหรบสนคาน าเขาเพอปองกนการน าเขา

สนคาทดอยคณภาพจากตางประเทศ

• เพมความเขมงวดการตรวจสอบรบรองและควบคมดานมาตรฐานและ

ความปลอดภยของสนคาน าเขา และ

• เรงรดการจดตงระบบเฝาระวง/เตอนภยผลตภณฑทไมปลอดภย

ตอผบรโภค

แนวทางเพมความสามารถในการแขงขน

23

• กระตนและเรงรดใหผประกอบการใชประโยชนจาก AEC โดยเขาไป

ลงทน ทงเรองการผลตสนคาและบรการในประเทศอาเซยน เพอสราง

ความไดเปรยบการแขงขน ดานตนทนการผลต แรงงาน วตถดบ หรอ

ตนทนโลจสตกส

• เตรยมความพรอมของบคลากร/แรงงานมฝมอใหมความรดาน

ภาษาองกฤษและภาษาในอาเซยนอนทจ าเปน

• ภาครฐตองเปนผสนบสนน อ านวยความสะดวกดานการคาและเนนการ

วจยและพฒนา สรางความเขาใจเพอเตรยมความพรอมและปรบตว

รองรบการเปดเสรเตมรปแบบ

แนวทางรองรบการเปดเสรการคาบรการ การลงทน และแรงงาน

แนวทางการเตรยมความพรอมของภาคเกษตร

การด าเนนงานของกระทรวงเกษตรฯ

สวนท 1 การด าเนนงานตามแผนงาน AEC Blueprint สวนท 2 การเตรยมความพรอมภายในประเทศเพอรองรบการเขาส AEC ของไทย

การแตงตงคณะอนกรรมการเตรยมความพรอมภาคการเกษตรสประชาคม

อาเซยน ภายใตคณะกรรมการดานนโยบายการเกษตรตางประเทศ

จดท า Road map ของภาคเกษตรไทยเพอเตรยมการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) (อยระหวางด าเนนการ)

การด าเนนงานบรหารกองทนปรบโครงสรางการผลตภาคเกษตร กษ.

การด าเนนงานรวมกบหนวยงานอน อาท กระทรวงการตางประเทศ กระทรวง

พาณชยกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

การสนบสนนและ

เยยวยาเกษตรกร

25

กองทน FTA ของกระทรวงเกษตรฯ

• กองทนปรบโครงสรางการผลตภาคเกษตรเพอเพมขดความสามารถการแขงขน

ของประเทศ (กองทน FTA) ตงขนตาม มต ครม. 20 ก.ค. 2547

• วตถประสงค เพอปรบโครงสรางการผลตภาคเกษตร เพมประสทธภาพการผลต

และคณภาพผลผลต แปรรปและสรางมลคาเพมสนคาเกษตร

• หลกการ ชวยเหลอเยยวยาโดยการสนบสนนปจจยการผลต เทคโนโลย งานวจย/

พฒนา การฝกอบรม และปรบโครงสรางการผลต

• ผลงานทผานมา ป 50 -54 ใหการสนบสนนโครงการปรบโครงสรางการผลตสนคา

ส าคญ14 โครงการ เปนเงน 544.31 ลานบาท เชน ขาว โคเนอ โคนม สกร ชา

กาแฟ ปาลมน ามน

• ลาสด อยระหวางการพจารณา โครงการขาวอนทรย ขาวคณภาพ Q พฒนาโรงฆา โคเนอ เพมประสทธภาพการเลยงปลากะพงขาว – โคนม ผกปลอดสารพษวงน าเขยว รวม 340 ลานบาท

28

แนวทางการเตรยมความพรอมเขาส AEC ของภาคเกษตรไทย

(2)ปราบปราม

(4) ปรบปรง

เชง

เชง

(การลกลอบ/ผดกฎหมาย)

(บรหารการน าเขา)

(3)ปรบโครงสราง

กองทน FTA

(ปรบโครงสรางการผลต

โดยขอรบการสนบสนนจาก

กองทน FTA ของกษ.)

SSG

+ (5) ไปนอก ลงทนนอกประเทศ

เปน Traders (ซอมา(แปรรป)/ขายไป)

รบ

รก

ภาครฐ

เกษตรกร

ผประกอบการ

(มาตรการระงบการน าเขา

กรณน าเขาทผดปกต)

(ประสทธภาพการผลต)

(คณภาพของผลผลต)

(ภาพลกษณของสนคา)

(1) ปองกน ทมา : อภชาต พงษศรหดลชย, 2553

ใหขอมล /

ถายทอด

ความร

สรป

• AEC จะน ามาซงโอกาสทงการคาและการลงทน • AEC จะชวยยกระดบเศรษฐกจในภาพรวมใหไทยและอาเซยน

มความโดดเดนในระบบเศรษฐกจของโลก • AEC กอใหเกดผลกระทบทงเชงบวกและเชงลบอยางยากทจะหลกเลยง • จ าเปนตองใชจดเดนทมอย สรางความเขมแขงใหกบสนคาเกษตร

และอาหารของไทย เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน • ภาครฐและเอกชนตองรวมมอกน

เตรยมความพรอมและเรงปรบตว รองรบการเปดเสรอยางเตมรปแบบ

30