AW Inside edit - Friedrich Ebert Foundationlibrary.fes.de › pdf-files › bueros › thailand › 15860.pdf · 10 pages.indd 1 4/4/16 9:28 pm R E G IO N A L Back Cover.indd 1 4/4/16

10 pages.indd 1 4/4/16 9:28 pm

REG IONA L

Back Cover.indd 1 4/4/16 9:29 pm

www.fes-asia.org

มลนธฟรดรค เอแบรท (FES) เปนมลนธดานการเมองทเกาแกทสดในประเทศเยอรมน มลนธตงชอตาม ฟรดรค เอแบรท

ซงเปนประธานาธบดแหงประเทศเยอรมนคนแรกทไดรบเลอกตงตามระบอบประชาธปไตย

แผนงานระดบภมภาคในเอเชย เปนสวนหนงของแผนงานและโครงการของ FES ในระดบประเทศและระดบโลก แนวทางการดำาเนนการ

และหวขอทเปนสาระสำาคญของแผนงานเปนการยกระดบจากประเดนระดบประเทศ ทงนเพอตอบสนองตอกระแสโลกาภวตน

การเคลอนยายแรงงาน การบรณาการภมภาค และการเชอมโยงในดานอนๆ ของชวต โครงการตางๆ ทจดทำาขนภายใตกรอบการ

ทำางานน มงทการสรางเครอขายและพนธมตรระหวางบคคล และองคกรตางๆ ในระดบขามประเทศ และสงเสรมการเปลยนแปลงเพอ

เพมความเปนธรรมทางสงคม สนตภาพทยงยน และการพฒนาเศรษฐกจในภมภาค

ผลกระทบของการเปลยนไปใชรถยนต ไฟฟาตอแรงงานในอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนตImpact of Transition to Electrical Vehicles on Workers in Auto-parts Manufacturing

รองศาสตราจารย ดร.กรยา กลกลการ

เกยวกบผเขยน

รองศาสตราจารย ดร.กรยา กลกลการอาจารยประจำา คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปรญญาเอก Agricultural and Applied Economics

University of Wisconsin-Madison สหรฐอเมรกา

ปรญญาโท MCom in Economics (with Distinction)

University of Otago, ประเทศนวซแลนด

ปรญญาตร เศรษฐศาสตรบณฑต (เกยรตนยม อนดบ 1)

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อเมล [email protected]

จดพมพโดย มลนธฟรดรค เอแบรท

@ 2019 มลนธฟรดรค เอแบรท 1550 อาคารธนภม ชน 23

ถนนเพชรบรตดใหม แขวงมกกะสน

เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400

รบผดชอบโดย เวสนา โรดช ผอำานวยการ

Tel: +66 2652 7178-9 Fax: +66 2652 7180

www.fes-thailand.org

Facebook: Friedrich-Ebert-Stiftung Thailand

ISBN : 978-616-8192-08-5

ตดตอขอเอกสาร

[email protected]

ความเหนทปรากฎในเอกสารฉบบนไมถอวาเปนความเหนของ

มลนธฟรดรค เอแบรท

ไมอนญาตใหใชสอตางๆ ทตพมพเผยแพรโดยมลนธฟรดรค เอแบรท

(FES) โดยไมไดรบการยนยอมอยางเปนลายลกษณอกษรจาก FES

0.8 CM. 21.0 CM.

29.7

CM

.

21.0 CM.

ผลกระทบของการเปลยนไปใชรถยนต ไฟฟาตอแรงงานในอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนตImpact of Transition to Electrical Vehicles on Workers

in Auto-parts Manufacturing


ภายใตการสนบสนนทนวจยของ

มลนธฟรดรค เอแบรท (FES)

สงหาคม 2562

หนา

กตตกรรมประกาศ ก

ค�าน�า ข

บทสรปผบรหาร ค

Executive Summary ฉ

บทท 1 บทน�า 1ทมาและความส�าคญ 1 วตถประสงค 3ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมปรทศน 5แนวคดทางทฤษฎ 5

สทธประโยชนตามกฎหมายกรณวางงาน 10 วรรณกรรมปรทศน 14

บทท 3 อตสาหกรรมและนโยบายยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย 25อตสาหกรรมยานยนต 25อตสาหกรรมชนสวนยานยนต 27อตสาหกรรมยานยนตไฟฟา 29นโยบายยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย 34

บทท 4 วธการศกษา 41 รปแบบวจย 41

กลมเปาหมาย 42 เครองมอวจย 43

บทท 5 แนวโนมการการเกดขนของยานยนตไฟฟาและผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนต และชนสวนยานยนตในประเทศไทย 45 เทคโนโลยยานยนตแหงอนาคต 45

ประเภทของรถยนตไฟฟาและแนวโนมโครงสรางตลาดรถยนตในอนาคต 46ความแตกตางระหวางชนสวนรถยนตสนดาปภายในกบรถยนตไฟฟา 48ผลกระทบตอผประกอบการยานยนตในประเทศไทย 50

บทท 6 ผลกระทบตอแรงงานทท�างานในอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนต 55 ผลกระทบเชงปรมาณตอแรงงาน 56 ผลกระทบเชงคณภาพตอแรงงาน 59

บทท 7 บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 75 บทสรปและอภปรายผล 75 ขอเสนอแนะ 81

บรรณานกรม 83

ภาคผนวก 87

สารบญ

หนา

ตารางท1สทธประโยชนและสวสดการตามพ.ร.บ.คมครองแรงงานพ.ศ.2541 11

ตารางท2การผลตรถยนตของไทยป2557-2561 25

ตารางท3การผลตรถยนตเพอสงออกของไทยป2557-2561 27

ตารางท4จ�านวนรถจดทะเบยนสะสมจ�าแนกตามเชอเพลงณวนท30ก.ย.2562 31

ตารางท5จ�านวนรถจดทะเบยนใหมจ�าแนกตามเชอเพลงพ.ศ.2561 31

ตารางท6จ�านวนสถานอดประจไฟฟาในประเทศไทย 32

ตารางท7ความแตกตางระหวางยานยนตเผาไหมภายในและยานยนตไฟฟา 48

ตารางท8ความเหมอนและความตางของประเภทชนสวนทใชในรถยนตสนดาปภายในและรถยนตBEV 49

ตารางท9ปจจยขบเคลอนทมผลตอเศรษฐกจมหภาค 56

ตารางท10ทกษะทจ�าเปนส�าหรบการผลตชนสวนตางๆ 59

ตารางท11ระดบทกษะและต�าแหนงงานในสาขากจกรรมตางๆ 60

สารบญตาราง

สารบญภาพ

หนา

ภาพท1 สถตการผลตรถยนตของโลกป2561 26

ภาพท2 โครงสรางอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนฯ 28

ภาพท3 ยอดขายและสวนแบงตลาดรถยนตไฟฟาป2556-2561 30

ภาพท4 กลมชนสวนยานยนตไทยทไดรบผลกระทบจากยานยนตไฟฟา 51

ภาพท5 การจางงานในเทคโนโลยเผาไหมภายใน(ICE)ของประเทศเยอรมน 57

ภาพท6 จ�านวนผเรยนระดบปวช.และปวส.ภาครฐและเอกชนจ�าแนกตามกลมอตสาหกรรม

FirstS-Curve 67

ภาพท7 จ�านวนผขอรบประโยชนทดแทนกรณวางงานลาออกสนสดสญญาจางและ

เลกจางในอตสาหกรรมยานยนต 76

ภาพท8 การเปลยนแปลงสดสวนของแรงงานทท�างานเปนลกจางเอกชนและผประกอบธรกจสวนตว

โดยไมมลกจางป2553จ�าแนกตามอายของแรงงาน 78

VI

คำายอ

BEV ยานยนตไฟฟาแบตเตอร(BatteryElectricVehicle)

EV ยานยนตไฟฟา(ElectricVehicle)

FCEV ยานยนตไฟฟาเซลลเชอเพลง(FuelCellElectricVehicle)

HEV ยานยนตไฟฟาไฮบรด(HybridElectricVehicle)

ICE เครองยนตสนดาปภายใน(InternalCombustionEngines)

PHEV ยานยนตไฟฟาไฮบรดปลกอน(Plug-inHybridElectricVehicle)

VII

กตตกรรมประกาศ

โครงการการศกษาผลกระทบของการเปลยนไปใช

รถยนตไฟฟาตอแรงงานในอตสาหกรรมการผลต

ชนสวนยานยนต: ขอเสนอแนะเพอการเปลยนผานท

เปนธรรมในประเทศไทย จะไมสามารถเกดขนและ

ด�าเนนการจนเสรจสมบรณไดหากปราศจากการ

สนบสนนทนวจยจากมลนธฟรดรค เอแบรท (FES)

ทไดเลงเหนถงความส�าคญของการพฒนาองคความร

เพอเปนฐานส�าคญในการขบเคลอนเชงนโยบาย

ผวจยขอขอบพระคณ คณปรดา ศรสวสด ผจดการ

โครงการของมลนธฟรดรค เอแบรท (FES) ทชวย

ประสานการลงพนทเกบขอมลภาคสนามกบกล ม

ผน�าแรงงานขอบคณผน�าแรงงานไดแกคณมานตย

พรหมการยกล คณชยพงษ โฉมเฉลา คณธนกจ

สาโสภา คณธนสถา ค�ามาวงษ คณอาล นมะ และ

ทานอนๆ ทชวยใหขอมลทเปนประโยชนและชวย

ประสานนดหมายแรงงานกลมตางๆ ใหเขารวมการ

สนทนากลม

ผวจยขอขอบคณทกภาคสวนทงภาครฐและเอกชน

ทกรณาเสยสละเวลาเขารวมการสนทนากล มเพอ

แลกเปลยนความร และความคดเหน ตลอดจนให

เขาพบเพอสมภาษณเชงลก และขอบคณนางสาว

กวสราสงหพนธ และนางสาวอภญญาขนนทองผชวย

วจยทชวยจดบนทกการประชมประสานงานดานตางๆ

จดท�านพนธตนฉบบเพอตพมพ และจดท�าเอกสาร

เพอเผยแพรโครงการวจย

ผวจย

สงหาคม2562

ก

VIII

การเสวนาเรองนโยบายและบรการรองรบการปรบตวของแรงงานในชวงเปลยนผานเทคโนโลย

พธเปดการสมมนาโดยตวแทนองคกรรวมจดงานเพอน�าเสนอรายงานผลการศกษาเรองน

IX

คำ�นำ�

ภาวะโลกรอนหรอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

เปนความทาทายทส�าคญของยคปจจบนใน“ขอตกลง

ปารสวาดวยสภาพภมอากาศ” และ “เปาหมายการ

พฒนาทยงยน” นานาประเทศตางเหนพองกนวา

จะตองชวยกนแกไขปญหานโดยลดการปลอยกาซ

เรอนกระจก วธการทส�าคญคอ ลดการใชเชอเพลง

ฟอสซล

การลดการปลอยกาซเรอนกระจกจะสงผลกระทบตอ

ตลาดแรงงานและการจางงานทงดานบวกและดานลบ

กลาวคอ เทคโนโลยใหมทเปนมตรกบสงแวดลอม

มากขนจะท�าใหเกดตลาดแรงงานใหมๆ และการจาง

งานใหมๆ แตปจจบนยงมอตสาหกรรมจ�านวนมาก

ทพงพงเชอเพลงฟอสซล และเปนแหลงจางงานของ

แรงงานไรฝมอสวนใหญ ถาอตสาหกรรมเหลาน

เปลยนแปลงกระบวนการผลตหรอปดกจการลง

แรงงานกลมนยอมไดรบผลกระทบขบวนการแรงงาน

ในระดบสากลจงไดพฒนากรอบแนวคด “การเปลยน

ผานทเปนธรรม”หมายความวาในการพฒนาเศรษฐกจ

ทเปนมตรกบสงแวดลอมและลดการปลอยกาซเรอน

กระจกนน สงคมตองมกระบวนการและมาตรการท

ชวยใหแรงงานผไดรบผลกระทบสามารถปรบตวได

และมคณภาพชวตทด

ภาคการขนสง เปนสวนหนงทปลอยกาซเรอนกระจก

สชนบรรยากาศมากในล�าดบตนๆจงมความพยายาม

ทจะพฒนาเทคโนโลยการขนสงดวยวธการตางๆ ท

ส�าคญไดแก การพฒนายานยนตไฟฟาเพอใชแทนท

ยานยนตทใชเชอเพลงฟอสซล การเปลยนแปลง

ดงกลาวจะสงผลกระทบตอแรงงานทวโลกจ�านวนมาก

ทท�างานอย ในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน

รวมทงในประเทศไทย

มลนธฟรดรค เอแบรท เปนสถาบนวชาการทท�างาน

ตามแนวคดสงคมประชาธปไตยเหนวาภาวะโลกรอน

เปนเรองส�าคญเรงดวน แตแนวทางการลดการปลอย

กาซเรอนกระจกและเปลยนแปลงกระบวนการผลตนน

ต องมทงมตด านนเวศนและดานสงคม มลนธฯ

สนบสนนแนวคดเรองการเปลยนผานทเปนธรรม จง

ไดสนบสนนใหท�าการศกษาผลกระทบของการเปลยน

ไปใชรถยนตไฟฟาตอแรงงานในอตสาหกรรมการผลต

ชนสวนยานยนต โดยมวตถประสงคเพอใหผทมสวน

เกยวของใชเปนขอมลพนฐานส�าหรบการปรกษาหารอ

และสรางมาตรการรองรบการเปลยนผานใหเกดขน

อยางเปนธรรม

ขอขอบคณนกวจย คอ รองศาสตราจารย ดร.กรยา

กลกลการ ทไดท�าการศกษาเรองน ขอขอบคณผน�า

แรงงานในสภาองคการลกจางแรงงานยานยนตแหง

ประเทศทชวยใหขอมลและชวยอ�านวยความสะดวก

ในการจดประชมกลมยอยพดคยกบแรงงานในพนท

ตางๆขอขอบคณผมสวนรวมใหขอมลทกทานทงผใช

แรงงานหนวยงานราชการและหนวยงานภาคธรกจท

ชวยใหการศกษาครงนส�าเรจลงตามวตถประสงค

ทางมลนธฯหวงวาการจดพมพรายงานฉบบนจะเปน

ประโยชนส�าหรบผมสวนเกยวของทกฝายและน�าไปส

การสงเสรมการเปลยนผานทเปนธรรม

ตลาคม2562

เวสนา โรดช

ปรดา ศรสวสด

มลนธฟรดรคเอแบรทส�านกงานประเทศไทย

ข

X

การเปลยนจากรถยนตสนดาปภายในไปสรถยนต

ไฟฟา เป นสงทไม สามารถหลกเลยงไดภายใต

ปญหาโลกรอนททวความรนแรงและนานาประเทศตาง

ใหความส�าคญ อตสาหกรรมยานยนตไทยจงจ�าเปน

อยางยงทจะตองปรบตวเพอใหสามารถรกษาความ

สามารถในการแขงขนในตลาดโลกของอตสาหกรรมน

ตอไปโครงการการศกษาผลกระทบของการเปลยนไป

ใชรถยนตไฟฟาตอแรงงานในอตสาหกรรมการผลต

ชนสวนยานยนต: ขอเสนอแนะเพอการเปลยนผาน

ทเปนธรรมในประเทศไทยนไดท�าการศกษาแนวโนม

การเกดขนของยานยนต ไฟฟ า ผลกระทบต อ

อตสาหกรรมยานยนตและชนส วนยานยนตใน

ประเทศไทย ผลกระทบตอแรงงานในอตสาหกรรม

ชนสวนยานยนต และใหขอเสนอแนะเชงนโยบาย

เพอใหเกดการเปลยนผานอยางเปนธรรม ซงงาน

ศกษานเปนการศกษาเชงคณภาพ ใชขอมลจากการ

สมภาษณ การสนทนากลม การเขารวมการสมมนา

เอกสาร และวรรณกรรม โดยมกลมเปาหมาย ไดแก

หนวยงานทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนตและชน

สวนยานยนตทงภาครฐและเอกชนผประกอบการและ

แรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

ซงไดผลสรปดงน

การเปลยนผานไปสรถยนตไฟฟาเปนการเปลยนแปลง

ดานผลตภณฑ ซงจะสงผลกระทบตอผประกอบการ

และแรงงานในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตและ

อตสาหกรรมสนบสนน เนองจากรถยนตไฟฟาใชชน

สวนลดลงอยางมากจาก30,000ชนเหลอเพยง1,500-

3,000 ชน ผผลตชนสวนทมความเสยงจะไดรบผล

กระทบ ไดแก ผผลตชนสวนเครองยนต ทอไอเสย

หมอน�า ถงน�ามน เปนตน ซงจากขอมลของสมาคม

ผผลตชนสวนยานยนตไทย มจ�านวนประมาณ 816

แหงจากผผลตชนสวนยานยนตทงหมด 2,500 แหง

โดยบรษท816แหงนจางแรงงานอยจ�านวน326,400

คนคดเปนรอยละ47ของแรงงานทงหมดทผลตและ

ประกอบยานยนตและชนสวนยานยนต อตสาหกรรม

สนบสนนทจะไดรบผลกระทบมอกจ�านวน 183 แหง

อยางไรกด สถานประกอบการขนาดใหญมกจะผลต

ชนสวนในหลากหลายกลมจงสามารถปรบตว และ

จะไดรบผลกระทบนอยกวาสถานประกอบการSMEs

ท มกจะผลตชนส วนเพยงกล มเดยว นอกจากน

การใชรถยนตไฟฟาท�าใหการใชน�ามนเชอเพลงลดลง

สงผลตอแรงงานในอตสาหกรรมกลนน�ามนและ

สถานบรการน�ามนอกดวย

หากพจารณาขอมลจากแบบส�ารวจภาวะการท�างานของ

ประชากรทวราชอาณาจกรของส�านกงานสถตแหงชาต

ไตรมาส3ป2561พบวาผมงานท�าในอตสาหกรรม

ยานยนตมจ�านวนรวมทงสน525,958คนในจ�านวน

นมผมงานท�าในภาคการผลตตลบลกปน เกยร และ

ภาคการผลตเครองยนตส�าหรบยานยนตซงเปนภาค

การผลตทจะไดรบผลกระทบเนองจากชนสวนเหลาน

จะไมถกใชในรถยนตไฟฟาจ�านวน14,917คนและ

2,194 คน ตามล�าดบ รวมจ�านวน 17,111 คน ซง

แรงงานกลมทมความเสยงมากกวากลมอนๆ ไดแก

บทสรปผบรหาร

ค

XI

อาชพชางฝมอและผ ปฏบตการทเกยวของ ไดแก

ชางเหลกชางเครองชางไฟฟาและผคดคณภาพรวม

จ�านวน 2,513 คน และอาชพผควบคมเครองจกร

โรงงานและเครองจกรและท�างานในอาชพผปฏบตงาน

ดานการประกอบแบงเปนผควบคมเครองจกรโรงงาน

แปรรปโลหะตกแตงชบและเคลอบโลหะผประกอบ

เครองจกรกล และผปฏบตงานดานการประกอบอนๆ

รวมจ�านวน 8,940 คน โดยแรงงานเหลานสวนใหญ

มอายต�ากวา 39ป (รอยละ 80) จบการศกษาระดบ

ปวช.-ปวส. (รอยละ46)และมรายไดไมเกน15,000

บาท(รอยละ70)

อยางไรกด การผลตรถยนตไฟฟาจะมผลกระทบ

ดานบวกตอตลาดแรงงานดวยกลาวคอจะมต�าแหนง

งานใหมเกดขนโดยการผลตชนสวนประเภทใหมทใช

รถยนตไฟฟา เชน แบตเตอร วสดน�าหนกเบา และ

สถานอดประจไฟฟาเปนตนผลสทธจงไมชดเจนวาจะ

น�ามาซงการเพมขนหรอลดลงของต�าแหนงงาน

อยางไรกด อตสาหกรรมใหมๆ มแนวโนมใชแรงงาน

เขมขนนอยลงและมทกษะสงขน ซงแรงงานใน

อตสาหกรรมยานยนตปจจบนไมสามารถปรบเปลยน

ทกษะไดในทนท ตองอาศยเวลาในการพฒนาทกษะ

ฝมอ อกทงแรงงานบางสวนประสบปญหาไมสามารถ

ปรบตวไดโดยเฉพาะแรงงานทมอายตงแต 45 ป

ขนไป แมจะไดรบการฝกอบรมแลวกตาม ดงนน

ในชวงการเปลยนผานน จะมแรงงานจ�านวนหนง

ทไดรบผลกระทบทางลบตอการจางงาน โดยผล

กระทบจะเกดขนกอนในภาคการผลตเพอการสงออก

ซงคาดวาจะเรมเหนผลกระทบตอแรงงานในอก10ป

ขางหนาน หลงจากนนจงจะกระทบการผลตเพอ

ขายภายในประเทศ เนองจากตลาดตางประเทศ

มกฎระเ บยบด านการขนส ง ท เข มงวดในเ รอง

สงแวดลอมมากกวา นอกจากน งานใหมทจะเกดขน

อาจเปนงานทไมมนคง และสวสดการนอยลง เชน

สญญาการจางงานระยะสน คารกษาพยาบาลนอยลง

เปนตน

แมผลกระทบในดานการเปลยนแปลงผลตภณฑ

ไปส รถยนตไฟฟายงไมชดเจนในปจจบน แตการ

เปลยนแปลงในกระบวนการผลต (Process) ไดเหน

ผลกระทบทชดเจนอยางยง ดงจะเหนไดจากการน�า

ระบบอตโนมตและหนยนตมาใชในกระบวนการผลต

สงผลใหแรงงานบางสวนถกทดแทนโดยเฉพาะแรงงาน

ระดบปฏบตการ แรงงานตองปรบทกษะใหสามารถ

ท�างานรวมกบเทคโนโลยใหมได โดยสถานประกอบ

การในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

ไดมการปรบลดจ�านวนพนกงานลงดวยการไมรบ

คนงานระดบปฏบตการเพมเตมทดแทนแรงงานท

เกษยณอายไป การเลกจางพนกงานชวคราวหรอ

ซบคอนแทรค (Sub-Contract) โครงการเกษยณอาย

กอนก�าหนดหรอโครงการสมครใจลาออก โครงการ

ปวยรกษาตวโครงการอาชพทางเลอกการปรบลดการ

ท�างานลวงเวลาลงการปรบลดวนท�างานลงบางบรษท

ประกาศปดกจการ บางบรษทยายฐานการผลตกลบ

ประเทศตนเอง หรอยายฐานการผลตไปยงประเทศ

ทมคาจางต�ากวาประเทศไทย โดยผลกระทบตอ

แรงงานสามารถแบงเปน4กลมดงน

1. แรงงานซบคอนแทรคหรอแรงงานสญญาจาง

เปนแรงงานทจะไดรบผลกระทบจากการเลกจาง

กอนแรงงานประจ�า กลมนจงควรเรงรดจดหา

งานใหมและพฒนาทกษะฝมอใหสงขน

2. แรงงานทไมสามารถปรบตวได กลมนสวนใหญ

จะเปนแรงงานทมอายมาก (ตงแต 45 ปขนไป)

และการศกษานอย จงมขอจ�ากดในการพฒนา

ทกษะหรอเรยนรทกษะการท�างานใหมๆ หรอ

เปลยนอาชพ ซงสถานประกอบการโดยเฉพาะ

บรษทขนาดใหญ อาจใชวธใหเงนชดเชยภายใต

ง

เพอน�าขอมลความคบหนามารายงานตอทประชม

ใหญทกเดอนการปรกษาหารอกบนายจางในการ

จดท�าโครงการพฒนาฝมอแรงงานแกสมาชก

ทงการยกระดบฝมอดานเทคโนโลยและการ

สรางทกษะใหม โดยอาจจดท�าโครงการน�ารอง

ในสถานประกอบการ ใชเปนตนแบบเผยแพร

ขยายผลตอไป การจดเวทปรกษาหารอกบ

หนวยงานทเกยวของทกภาคสวนเปนระยะ และ

แลกเปลยนประสบการณ และบทเ รยนกบ

สหภาพแรงงานตางประเทศ

3. ขอเสนอแนะตอภาครฐ เสนอใหมการจดตงคณะ

กรรมการเพอตดตามสถานการณและประเมน

ผลกระทบของการเปลยนแปลงเชงโครงสรางจาก

เทคโนโลยและปญหาโลกรอนและใหขอเสนอแนะ

เชงนโยบายทเปนธรรมกบทกฝาย ซงประกอบ

ดวยหลายภาคสวน (นายจาง แรงงาน ภาครฐ

นกวชาการ และภาคประชาสงคม) การจดตง

หนวยงานพเศษท�างานเชงรกแบบมออาชพ

ดานการพฒนาฝมอแรงงานและฝกทกษะใหม

ใหแกแรงงาน ตลอดจนจดระบบการเลกจางงาน

และกระจายงานส ภาคสวนใหมๆ เสนอให

กระทรวงแรงงานพฒนาระบบคมครองแรงงาน

นอกระบบและแรงงานชวคราวเนองจากแรงงาน

2 กลมนมแนวโนมเพมมากขน และปจจบนการ

คมครองยงไมเพยงพอ และการสนบสนนให

สถาบนการศกษาปรบปรงหลกสตรการเรยนการ

สอนใหสอดคลองกบความตองการของตลาด

เพอผลตแรงงานใหมเขาสตลาดแรงงานภายใต

เศรษฐกจใหมทเปลยนแปลงไปอยางมาก

โครงการเกษยณอายก อนก�าหนด หรออาจ

โยกยายใหไปท�างานในสายงานอน

3. แรงงานทสามารถปรบตวได กลมนอย ในวย

ท�างานอายไมเกน 45ป ควรไดรบการฝกอบรม

ฝมอใหมหรอยกระดบใหสงขน ตลอดจนใหรบร

ขอมลขาวสารอยางตอเนอง และเพมทกษะการ

ประเมนความเสยงและวางแผนรบมอกบความ

เสยงทงดานการท�างานและการด�าเนนชวตเพอ

จะไดเตรยมตวรบมอไดอยางเหมาะสม

4. แรงงานใหม ตองไดรบการศกษาทสอดคลองกบ

เทคโนโลยสมยใหมตามแนวโนมทบรษทตางๆ

จางแรงงานระดบปฏบตการ(จบม.3หรอต�ากวา)

ลดลงและจางชางเทคนคและวศวกรมากขน

จากผลกระทบทอาจเกดขนจากการเปลยนผานไปส

รถยนตไฟฟา ผวจยจงไดตงขอสงเกตและมขอเสนอ

แนะตอกลมผเกยวของในอตสาหกรรมยานยนตและ

ชนสวนยานยนตทง3กลมดงน

1. ขอเสนอแนะตอนายจางสนบสนนใหมการจดท�า

แผนงาน/โครงการพฒนาก�าลงคนและเทคโนโลย

รวมกบสหภาพแรงงาน ทงการยกระดบฝมอ

แรงงานและการสรางทกษะใหมรวมทงสนบสนน

ดานงบประมาณ การอนญาตใหแรงงานใชเวลา

ท�างานในการพฒนาฝมอแรงงาน และเสนอแนะ

ใหผผลตชนสวนไทยขนาดกลางและเลก(SMEs)

จ�าเปนตองพฒนาการผลตชนสวนมอเตอรและ

ชนสวนอนๆ ทใชในยานยนตอนาคต โดยหา

ความรเพมเตมและท�างานรวมกบภาครฐ

2. ขอเสนอแนะตอสภาองคการลกจางแรงงานยาน

ยนตแหงประเทศไทย และสหภาพแรงงานตางๆ

จดท�าศนยขอมลเพอเผยแพรขอมลความรจาก

งานวจยใหแกผใชแรงงาน มการจดท�าแผนการ

ท�างานและตงคณะท�างานท�าหนาทรบผดชอบ

จ

would not be used in electric vehicles. Worker groups

who are more at risk than others include ironworkers,

mechanics, electricians and quality inspectors with a total

workforce of 2,513. Likewise, 8,940 workers who

monitor machines in the factory, assemble machines, and

other assembly jobs will also be affected. Most of the

workers in these two groups are under 39 years old

(80%), with vocational education (46%), and have less

than 15,000 Baht of monthly income (70%).

Meanwhile, electric vehicle production still has a positive

impact to the labor market, i.e., it will create new jobs for

those who manufacture parts utilized in electric vehicles

such as batteries, lightweight materials, and charging

stations. Hence it remains to be seen whether or not the

transition leads to more or less workers in the industry

overall. New innovative industries tend to be less labor

intensive and require more skilled workers. However,

workers cannot immediately learn and adopt new skills.

Those in the 45+ age bracket are particularly at risk of

being unable to adapt, even after receiving training. As a

result, some workers will face negative impacts during

the transition. The impact will occur first in the export-led

production, which is expected to happen in the next 10

years. Domestic production will be similarly affected due

to stricter environmental regulations on the global

transportation market. Moreover, newly created jobs may

be characterized by lower job security and benefits, for

instance short-term contracts or reduced health benefits.

Although the impact of the end products remains unclear,

changes in the production process have been obvious.

Automated systems and robots are being employed in

the production process instead of human workers,

especially those in the low-level operation jobs.

Meanwhile, existing workers need to adjust their skills to

be able to work with new technologies. Automotive and

auto parts industries have recently been reducing the

number of employees by refraining from hiring new

workers in low level jobs to replace retired workers,

terminating temporary and subcontract employees,

offering early retirement programs or voluntary

resignation, leave for sickness programs, alternative

career options, and reducing overtime and working days.

Some companies closed their businesses, while others

A changing trend in the automotive industry from the

internal combustion engine to the electric vehicle is

unavoidable as many countries become increasingly

concerned about global warming. The Thai automotive

industry, therefore, needs to adapt to these changes in

order to stay competitive in the global market. This

research studies trends of the electric vehicle, its impacts

on Thailand’s automotive and automotive parts industries,

and on the workforce in the automotive parts industry,

and provides policy recommendations to ensure a just

transition. This study utilizes qualitative data gathered

from interviews, group conversations, several seminars

and papers. Observations are sourced from entrepreneurs,

workers, and related agencies within the automotive and

automotive parts industries, and government agencies.

Transitioning to electric cars is a product change that will

substantially affect entrepreneurs and workers in the

automotive and automotive parts industries because

an electric car uses only 1,500-3,000 parts compared to

the 30,000 parts used in a combustion engine car.

Manufacturers of combustion engine parts, exhaust

pipes, radiators, gas tanks, and so forth are highly

vulnerable to the change. Based on the data from the

Thai Autoparts Manufacturers Association, these

manufacturers amount to 816 out of the 2,500 Thai

auto-parts manufacturers hiring 326,400 workers,

representing 47 percent of the total workforce in the

manufacturing of vehicles and parts. Other 183

companies in the supporting industries will also be

affected. Both large and small -sized manufacturers will

be put at risk, but large companies producing various

parts to different markets are more resilient than small

and medium -sized manufacturers. Moreover an increase

in the use of electric cars will reduce the demands for oil

and gas, which will affect workers in the refining industry

as well as those employed in for instance, gas stations.

The labor force survey conducted nationwide by the

National Statistic Organization in 2018 during July –

September found that there are 525,958 workers

employed in the automotive industry, of which 14,917

are manufacturing bearing and gears, and 2,194 are

producing combustion engines. These 17,111 workers

are at high risk of unemployment since these parts

Executive Summary

ฉ

2. The Automobile Labour Congress of Thailand

(ALCT) and other labor unions should set up

information centers to make research projects

available to workers. The ALCT and unions should

jointly initiate working plans, form a committee, and

report the progress every month. Unions should

work with employers to provide capacity

development programs, upskilling, and reskilling to

all union members. A pilot project in a selected

company could be a model for development.

Moreover, all parties should meet frequently and be

in contact with the community of labor unions from

other countries to exchange ideas and lessons

learned.

3. The Government should establish a committee

tasked with monitoring and assessing the effect of

technology and climate change on structural change

and provide some policy recommendations.

Committee members should include representatives

from all stakeholders such as employees, workers,

government agencies, academics, and civil society

groups. A special working group on skill development

should be set up and, also, able to help workers

relocate jobs and support the lay-off system. The

Ministry of Labour should develop the support

system for temporary workers and workers in

informal sectors as the number of workers in these

two groups is likely to rise. Finally, government

should encourage academic institutions to tailor

their curriculums such that young would graduate

with skills that match the job market demand in

our changing economy.

moved back or out to other countries with lower wages

than Thailand. Four groups of workers involved in the

transition are classified as follows:

1. Subcontract or contract workers. This group will be

put at risk earlier than permanent workers. Thus,

government should assist in upskilling or obtaining

other jobs.

2. Non-adaptable workers. Most of workers in this

group are over 45 years old and less educated so

they cannot easily learn new skills or change jobs. In

a large enterprise, workers may receive compensation

under an early retirement program or be relocated

to another production line.

3. Adaptable workers. Workers in this group are under

45 years old. Government should provide skills

training or upskilling, establish a career information

center, and develop risk assessment and management

skills in order to personally and professionally

prepare them for the change.

4. Newcomers. The education system needs to prepare

young population in order to meet job market

demand as employers tend to hire less low-level

operation workers and more technicians and

engineers.

As a result of the transition on workers, we have some

recommendations toward employers, Thai labor unions,

and government as follows:

1. Employers should collaborate with labor unions to

develop a human resource and technology

development plan or project, including upskilling

and reskilling. Workers should be allowed to develop

work-related skills during the work hours. Lastly,

small and medium -sized manufacturers should

acquire more knowledge and work closely with the

government to develop motors and parts in the

vehicles of the future.

ช

สวนหนงของผทมารวมการสมมนาจากทงหมดประมาณ180คน

ซ

ผใชแรงงานทมารวมสมมนาก�าลงชม

นทรรศการสรปผลจากการศกษาวจย

XVI · บทนำา

ผลกระทบของการเปลยนไปใชรถยนต ไฟฟาตอแรงงานในอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนต

บทท 1

บทนำา · 1


ทมาและความส�าคญ

ภาวะโลกรอนและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเปนประเดนความทาทายทส�าคญของ ทกประเทศทวโลก นานาประเทศตางเหนพองกนวาจะตองชวยกนแกไขปญหาวกฤตโลกรอนโดยไดก�าหนดไวในเปาหมายการพฒนาทยงยน(SDGs)ขององคการสหประชาชาตป2558และขอตกลงปารสวาดวยสภาพภมอากาศป2558ในสวนของประเทศไทยไดใหการสนบสนนขอตกลงทงสอง และใหความส�าคญตอการพฒนาอยางยงยนโดยบรรจไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท11(2555-2559)และ12(2560-2564)

ในการประชมภาคแหงสหประชาชาตวาดวยการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ครงท 24 หรอ 24th

ConferenceofthePartiestotheUnitedNations

Framework Convention on Climate Change

(COP24) ในเดอนธนวาคม 2561ทเมองคาโตวตเซ

ประเทศโปแลนด มขอสรปทเกยวของกบการพฒนา

เศรษฐกจทเปนมตรกบสงแวดลอมและการจางงาน

หลายประการทส�าคญไดแกการยอมรบรางปฏญญา

สงเสรมการขนสงทใชพลงงานไฟฟา(DrivingChange

Together - Katowice Partnership for E-mobility)

และรางปฏญญาซเลเซยวาดวยความเปนอนหนง

อนเดยวกนและการเปลยนผานทเปนธรรม(Solidarity

andJustTransitionSilesiaDeclaration)โดยผแทน

รฐบาลไทยใหการรบรองปฏญญาซเลเซยดวยแลว

การพฒนาไปสเศรษฐกจทเปนมตรกบสงแวดลอมนน

มการประเมนวาจะสงผลกระทบตอโครงสรางตลาด

แรงงานและการจางงานทงดานบวกและดานลบ

กลาวคอการพฒนาเทคโนโลยใหมทใชคารบอนต�าและ

เปนมตรกบสงแวดลอมมากขน จะท�าใหเกดตลาด

แรงงานใหมๆและเปนโอกาสส�าหรบการจางงานแต

ในอกดานอตสาหกรรมดงเดมทใชเทคโนโลยคารบอน

เขมขนและเปนแหลงจางงานของแรงงานไรฝมอ

จ�านวนมากมความเสยงทจะไดรบผลกระทบ ท�าให

แรงงานวางงานมากขน ขบวนการแรงงานในระดบ

สากลเหนดวยกบการลดภาวะโลกรอน แตกมความ

กงวลวาการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจใหเปนมตร

กบสงแวดลอมจะสงผลกระทบตอการจางงาน จงได

รวมกนพฒนากรอบแนวคดการเปลยนผานทเปนธรรม

ตอแรงงาน หรอ Just Transition และประสบความ

ส�าเรจในการรณรงคใหขอตกลงปารสวาดวยสภาพภม

อากาศป2558ยอมรบวาจะตองค�านงถงประเดนน

รวมทงการสรางงานทมคณคาและงานทมคณภาพ

บทนำา

2 · บทนำา


ขอมลของส�านกงานพลงงานสากล (International

EnergyAgency : IEA) ระบวาภาคขนสงทางถนน

ปลอยกาซเรอนกระจกสชนบรรยากาศโลกในสดสวน

รอยละ 17 เปนอนดบ 3 รองจากภาคการผลตไฟฟา

และความรอน(รอยละ42)และการผลต(รอยละ19)

อตสาหกรรมยานยนตจงเปนหนงในอตสาหกรรมทม

การใชพลงงานเชอเพลงสง และมการปลดปลอยกาซ

เรอนกระจกออกมาเปนจ�านวนมากและสงผลตอปญหา

โลกรอนจงมการสงเสรมการขนสงทใชพลงงานไฟฟา

เพมสงขน ซงยอมสงผลตออตสาหกรรมยานยนต

ในประเทศไทยทใชเครองยนตสนดาปภายในในการขบ

เคลอน และมสดสวนสงถงเกอบรอยละ 5.81 ของ

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ(GDP)ของประเทศไทย

และมการจางงานกวา 890,000 คน2 นอกจากน

อตสาหกรรมยานยนตแหงอนาคตยงเปนหนงใน

อตสาหกรรมเปาหมายทรฐบาลใหการสนบสนน โดย

ไดเรงสงเสรมและดงดดผผลตตางประเทศใหมาลงทน

ผลตรถยนตไฟฟาในประเทศไทย โดยตงเปาหมาย

ทจะเพมจ�านวนรถยนตไฟฟาเปน1.2ลานคนภายใน

ป พ.ศ. 2579 ซงการเปลยนแปลงดงกลาวจะมผล

กระทบตอหวงโซอปทานรถยนตในประเทศไทยอยาง

มนยส�าคญ

รถยนตไฟฟาประกอบดวยชนสวนจ�านวนนอยกวา

รถยนตสนดาปภายในเปนอยางมาก ชนสวนจ�านวน

มากเชนกระปกเกยรหมอน�าหวฉดถงน�ามนระบบ

เชอเพลงระบบจดระเบดหรอทอไอเสยจะไมถกใชใน

รถยนตไฟฟา มอเตอรไฟฟามความซบซอนนอยกวา

เครองยนตสนดาประบบสงก�าลงของรถยนตไฟฟาใช

ชนสวนเพยง1ใน6ของระบบสงก�าลงของรถยนตท

ใชน�ามน การผลตแบตเตอรใชแรงงานเพยง 1 ใน 5

1 ส�านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก2 ดรายละเอยดในบทท3ภาพท2

เมอเทยบกบการผลตเครองยนตสนดาปภายใน

รถยนตไฟฟาใชเวลาประกอบเพยงรอยละ30ของเวลา

ทใชประกอบรถยนตทใชน�ามน นอกจากน รถยนต

ไฟฟายงตองการการบ�ารงรกษาทนอยกวา อายการ

ใชงานยาวกวา อตราการเกดอบตเหตนอยกวา

สงเหลานชใหเหนวาอตสาหกรรมยานยนตในอนาคต

จะตองการชนสวนนอยลง สงผลใหการใชแรงงาน

มจ�านวนนอยลงอยางมากในการผลตรถยนตและ

ชนสวนรถยนตเชนกรณผาเบรกรถยนตไฟฟาจะใช

ระบบไฟฟาในการชะลอความเรวของรถท�าใหชวย

ยดอายการใชงานของผาเบรกจากเดมทมอายการใช

งาน4หมนกโลเมตรเปน1แสนกโลเมตรเปนตน

การหามใชรถทขบเคลอนดวยน�ามนในป ค.ศ. 2030

ในประเทศเยอรมน3 คาดการณวาจะกระทบต�าแหนง

งานจ�านวน 420,000 ต�าแหนง จากต�าแหนงงานใน

ภาคยานยนตทงหมด840,000งานและในจ�านวนน

210,000 ต�าแหนงเปนงานทเกยวของกบการผลต

ระบบสงก�าลงเครองยนตและ130,000ต�าแหนงเปน

งานในบรษทขนาดเลกและขนาดกลางในสหราช

อาณาจกร4สหภาพแรงงานมความเหนวาการเปลยน

จากเครองยนตสนดาปภายในไปเปนรถยนตไฟฟาจะ

สงผลกระทบตอชนสวนรถยนตจ�านวน 30,000 ชน

และกระทบกบพนกงานประมาณ 78,000 คน โดย

สวนใหญท�างานเกยวกบเครองยนตหรอชนสวนเกยร

ทจะเปลยนไปเมอรถยนตขบเคลอนดวยแบตเตอร

3 “Switchtoelectriccarsthreatens75,000Germanautoindustryjobs,”Reuters,https://www.reuters.com/article/us-germany-electro-mobility-jobs/switch-to-electric-cars-threatens-75000-german-auto-industry-jobs-idUSKCN1J115L4 “Unionwarnsof jobs risk inshift toelectriccars,”FinancialTimes,https://www.ft.com/content/0a0fab3a-26b4-11e8-b27e-cc62a-39d57a0

บทนำา · 3


ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

การเตรยมพรอมส�าหรบการเปลยนแปลงของภาค

ยานยนตในอนาคตเพอใหการเปลยนผานเปนไปใน

ลกษณะทไมมใครถกทงไวขางหลง และเปนตวอยาง

ส�าหรบการเตรยมความพรอมใหกบภาคอนๆ

ในประเทศอนเดย5มการคาดการณวาการเปลยนแปลง

อยางกะทนหนไปสยานพาหนะไฟฟาอาจน�าไปสการ

สญเสยต�าแหนงงานจ�านวนมากกวา1.5ลานต�าแหนง

ตวแทนแรงงานจงเรยกรองใหรฐบาลน�าเอารถยนต

ไฟฟามาใชในประเทศอยางคอยเปนคอยไปเพอลด

ผลกระทบตอการสญเสยงานลง

การเปลยนไปใชและผลตรถยนตไฟฟาเปนสงท

หลกเลยงไมไดอยางชดเจนภายใตปญหาโลกรอนและ

เพอรกษาไวซงความสามารถในการแขงขนของ

อตสาหกรรมยานยนตไทยในตลาดโลก หรอเพอ

หลกเลยง “ชวงเวลาโกดก (Kodak Moment)”

การเปลยนแปลงของอตสาหกรรมยานยนตจะสง

ผลกระทบตอตลาดสรางความไมแนนอนเกดรปแบบ

การกระจายอ�านาจและผลประโยชนใหมซงกระทบตอ

ทงผผลตและแรงงานในภาคอตสาหกรรมยานยนตและ

อตสาหกรรมตอเนอง แมอาจตองใชเวลาอยางนอย

หนงทศวรรษในการทภาคยานยนตไฟฟาจะเขามา

มบทบาทส�าคญในประเทศไทย

วตถประสงค

1. ศกษาแนวโนมการเกดขนของยานยนตไฟฟาและ

ผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตและชนสวน

ยานยนตในประเทศไทย

2. ประเมนผลกระทบของการเปลยนผานไปส

ยานยนตไฟฟาตอแรงงานในอตสาหกรรมชนสวน

ยานยนต

3. เสนอแนวทางเพอใหการเปลยนผานเปนไปใน

ลกษณะทเปนธรรม

5 “Autopartsmakerswarnof job losses insuddenEVshift,”livemint, https://www.livemint.com/Industry/Oolat5t2pZ9FsAfj23k-coJ/Auto-parts-makers-warn-of-job-losses-in-sudden-EV-shift.html

4 · แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมปรทศน


บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมปรทศน · 5


ในบทน จะกลาวถงแนวคดทางทฤษฎตางๆทเกยวของกบการเปลยนไปใชรถยนตไฟฟาไมวาจะเปนเรองตลาดลมเหลวหลกการชดเชยการเปลยนผานทเปนธรรมบทเรยนของการเปลยนผานท เป นธรรมดานพลงงานของประเทศเยอรมน สทธประโยชนตามกฎหมายกรณ วางงานและวรรณกรรมปรทศนทเกยวของ

2.1 แนวคดทางทฤษฎ

2.1.1 ยานยนตไฟฟากบตลาดลมเหลว

ในทางเศรษฐศาสตรการใชรถยนตไฟฟากอใหเกด

ผลกระทบภายนอกทางบวก (Positive Externality)

กลาวคอ หากเปรยบเทยบกบรถยนตเครองยนต

สนดาปภายในขนาดใกลเคยงกน รถยนตไฟฟา

ไมปลอยไอเสย หรอถาปลอยไอเสยกในปรมาณ

นอยกวาสงผลใหการขบขเกดกาซคารบอนไดออกไซด

ทลดนอยลงน�าไปสการชวยลดภาวะโลกรอน และ

ฝนละอองPM2.5ซงเปนอนตรายตอระบบทางเดน

หายใจ และมความเสยงกอใหเกดโรคมะเรงอกดวย

ประโยชนของการขบขรถยนตไฟฟาไมไดเกดขนกบ

เจาของรถยนตไฟฟาเทานนหากแตเกดกบผคนอนๆ

ทอาศยอยในสงคมดวย

ดงจะเหนไดจากงานวจยของภร สรสนทร (2561)

ประเมนวา หากประเทศไทยมการใชยานยนตไฟฟา

ทรอยละ 60 ของเปาหมาย 1.2 ลานคนภายในป

พ.ศ.2579จะท�าใหความตองการน�ามนเบนซนลดลง

600ลานลตรดเซลลดลง313.9ลานลตรและLPG

ลดลง174.7ลานลตรในขณะทความตองการไฟฟาจะ

สงขนเฉลย 2,994GWh โดยจะประหยดตนทนเชอ

เพลงไดถง 11,936ลานบาทลดการปลอยกาซเรอน

กระจกไดสงถง650,059พนkgCO2e6และลดมลคา

ตนทนทางสงคมได70,279ลานบาท

6 CO2eหมายถงกาซเทยบเทาคารบอนไดออกไซด(Carbondioxideequivalents)

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมปรทศน



น�ามนเชอเพลงไปอยางมาก จงจ�าเปนตองหาแหลง

รายไดใหมเพอใชในการพฒนาประเทศ

2.1.2 หลกการชดเชย (Compensation Principle)

ในเศรษฐศาสตรสวสดการ (Welfare Economics)

หลกการชดเชย เปนกฎการตดสนใจในการเลอก

ระหวางสองสภาวะ โดยสภาวะหนงเปนสภาวะตงตน

และหากอกสภาวะหนงมการปรบปรงใหฝายหนงดขน

แตอกฝายหนงแยลง สภาวะดงกลาวจะถกเลอก

กตอเมอผไดประโยชนสามารถทจะชดเชยใหกบผเสย

ประโยชนจนกระทงทงสองฝายอยางนอยดเทยบ

เทากบสภาวะตงตน และจะไมมใครสญเสยประโยชน

ตวอยางเชน การสรางทางดวนมผไดรบผลกระทบ

ทเปนบวกคอผใชรถ แตผเสยหายคอเจาของทดน

ทถกเวนคน ดงนน จงเกดการชดเชยขน โดยผท

ถกเวนคนทจะไดรบเงนชดเชยสวนผใชทางดวนเปน

ผ เสยค าบรการ ส วนในกรณการเปลยนไปใช

รถยนตไฟฟา จะมผทไดประโยชนคอผทเปนเจาของ

เทคโนโลยหลกทใชในรถยนตไฟฟา ไดแก แบตเตอร

มอเตอรไฟฟา เปนตน ในขณะทผทมความเสยงทจะ

เสยประโยชนไดแกผทผลตรถยนตเครองยนตสนดาป

ภายในโดยเฉพาะชนสวนเครองยนตไอเสยเปนตน

การชดเชยใหกบผผลตชนสวนรถยนตสนดาปภายใน

ทไดรบผลกระทบทางลบจากภาครฐเนองจากสงคมได

รบประโยชนจากคณภาพสงแวดลอมทดขนจงสามารถ

ชวยใหทกคนดขนหรออยางนอยไมแยลงได

2.1.3 การเปลยนผานทเปนธรรม (Just Transition)

การเปลยนผานทเปนธรรมคอขอเรยกรองส�าคญของ

ขบวนการแรงงานสากลทปรากฏอยในขอตกลงปารส

ในเรองเกยวกบสภาพภมอากาศและสงคม และได

รบค�าจ�ากดความเพมเตมในแนวปฏบตแรงงานสากล

โดยองคการแรงงานระหวางประเทศขององคการ

สหประชาชาต

ในทางเศรษฐศาสตร กรณทเกดผลกระทบภายนอก

ทางบวก ตลาดจะมการซอขายสนคานนอยเกนไป

กอใหเกดการจดสรรทรพยากรทไมมประสทธภาพ

สภาวะเชนนถอเปนความลมเหลวของตลาด รฐบาล

จงมบทบาทเขาไปแทรกแซงใหมการใชสนคาชนดน

เพมสงขนโดยใชมาตรการใหเงนอดหนนหรอลดภาษ

เปนตน แมในปจจบนจะมความตระหนกในปญหา

สงแวดลอมมากขนในสงคมไทย แตการใชรถยนต

ไฟฟายงมจ�านวนนอยมากมาตรการสงเสรมผานเงน

อดหนน การลดภาษ และสทธประโยชนอนๆ จาก

ภาครฐเฉกเชนทหลายประเทศไดท�าจะชวยเพมแรง

จงใจในการซอรถยนตไฟฟาผานตนทนและราคา

รถยนตไฟฟาทต�าลง อยางไรกด ปญหาของการ

สนบสนนของภาครฐมขอจ�ากดในเรองของงบประมาณ

และไมสามารถคงอยอยางยงยนไดดงทเรมจะเหนวา

หลายประเทศมแนวโนมเรมลดความชวยเหลอลง

เชนจนสหรฐอเมรกาและสหราชอาณาจกรโดยปลอย

ใหเปนหนาทของผประกอบการทจะตองแขงขนกน

ลดตนทนการผลตลง

งานศกษาในสหรฐอเมรกาโดยLesser(2018)พบวา

ผทซอรถยนตไฟฟาเปนผทมรายไดสง ดงนน เงน

อดหนนของภาครฐทมใหกบผซอรถยนตไฟฟานน

เปนการอดหนนผมรายไดสงบนตนทนของผมรายได

ต�าทไมสามารถซอรถยนตคนใหมได และเปนผรบ

ภาระจ ายภาษน�ามนเชอเพลงทน�ามาใช ในการ

ซอมบ�ารงถนนหนทางเพอการคมนาคมของประเทศ

นอกจากนXing,LerdandLi(2019)ไดท�าการศกษา

โดยใชขอมลของสหรฐอเมรกาพบวาเงนภาษรอยละ

70 ทรฐบาลลดหยอนใหผบรโภคทซอรถยนตไฟฟา

เปนการลดหยอนใหกบผบรโภคทซอรถยนตไฟฟาอย

แลวแมจะไมไดรบการลดหยอนภาษกตามนอกจากน

ปรมาณการใชน�ามนทลดลงหากเปลยนไปใชรถยนต

ไฟฟาจะท�าใหภาครฐสญเสยรายไดจากการเกบภาษ



จากนรมลสธรรมกจและกรยากลกลการ(2560) การ

เปลยนผาน (Transition) หมายถง การเปลยนแปลง

โครงสราง (Structural Change) ทางเศรษฐกจ

และสงคม จากโครงสรางปจจบนไปสโครงสรางใหม

โดยการเปลยนแปลงโครงสรางอาจเกดขนเองตาม

ธรรมชาตหรอจากนโยบายของภาครฐเชนการคนพบ

แหล งก าซธรรมชาต ในประเทศเนเธอร แลนด

เมอป พ.ศ. 2502 สงผลใหภาคพลงงานขยายตว ใน

ขณะทภาคอตสาหกรรมการผลตอนๆ ไดหดตวลง

อยางมากการเปลยนผานจากประเทศเกษตรกรรมไป

เปนประเทศอตสาหกรรมตามนโยบายของรฐ หรอ

นโยบายเปดเสรทางการคาหรอโลกาภวตนท�าใหการ

คาขายระหวางประเทศงายขน การน�าเขาสงออก

ระหวางประเทศสงผลใหภาคการผลตทสามารถผลต

สนคาไดถกกวาคแขงตางชาตสามารถขยายขนาดการ

ผลตในขณะทภาคการผลตทมตนทนสงเมอเทยบกบ

คแขงตางชาตมขนาดเลกลง

โดยการเปลยนผานในงานศกษาน หมายถง การ

เปลยนผานจากเศรษฐกจทใชเทคโนโลยคารบอนเขม

ขนมาเปนคารบอนต�าหรอการเปลยนผานสเศรษฐกจ

สเขยวเพอแกไขปญหาโลกรอน สบเนองมาจากการ

ตระหนกถงการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของ

นานาประเทศสงผลใหประเทศตางๆ ค�านงถงผล

กระทบของการผลตและการบรโภคตอสงแวดลอม

และก�าหนดมาตรฐานทเขมงวดขนในสนคาทถกผลต

และสงออกน�ามาซงการเปลยนแปลงทางอตสาหกรรม

ครงใหญทมผลกระทบเกยวเนองกบทกภาคสวน

วธการเปลยนผานเพอรกษาสงแวดลอมไดแกการลด

การพงพงการผลตกระแสไฟฟาจากถานหนลกไนต

มาเปนพลงงานหมนเวยนเชนพลงงานน�าพลงงาน

ลม และพลงงานแสงอาทตย เปนตน ซงจะสงผลให

เหมองและโรงงานไฟฟาถานหนตองปดตวลงแรงงาน

ในเหมองโรงงานไฟฟาและอตสาหกรรมตอเนองตอง

ตกงานหรอหางานท�าใหม ในขณะเดยวกนกจะเกด

โอกาสทางธรกจและการจางงานขนในภาคพลงงาน

หมนเวยนหรอการเปลยนแปลงในภาคการคมนาคม

ขนสงมวลชนและรถยนตสวนบคคลจากทใชน�ามน

มาเปนรถยนตไฟฟา การเปลยนแปลงดงกลาวจะสง

ผลตอผผลตและแรงงานทผลตรถยนตทใชน�ามนแตก

เปนโอกาสของธรกจและการจางงานในอตสาหกรรม

รถยนตไฟฟา

จะเหนวาการเปลยนผานจากเศรษฐกจทใชเทคโนโลย

คารบอนเขมขนมาเปนคารบอนต�าเพอแกไขปญหา

โลกรอนดงกลาวมความเปนมตรตอสงแวดลอมชวย

แกไขปญหาโลกรอนได แตมผลกระทบทางเศรษฐกจ

และสงคมเกดขนดวยโดยจะมผเสยประโยชนและผได

รบประโยชนจากการเปลยนแปลงดงกลาวซงสงผลตอ

การกระจายรายไดความเหลอมล�าทางเศรษฐกจและ

วถชวตของคนในสงคม การเปลยนผานดงกลาว ใน

ดานหนงจงสงผลดในแงสงแวดลอม เกดโอกาสทาง

ธรกจใหมๆและเปนโอกาสส�าหรบการจางงานแตใน

อกดานหนงกสงผลกระทบตออตสาหกรรมจ�านวนมาก

ทใชเทคโนโลยคารบอนเขมขนและเปนแหลงจางงาน

ของแรงงานจ�านวนมากโดยเฉพาะสถานประกอบการ

ขนาดเลกและกลาง และแรงงานทยงไมมความพรอม

ในดานทกษะแรงงานและการเงนในการพฒนาไปสการ

ผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม จะมความเสยงทจะ

วางงานหรอมรายไดนอยลง

ส�าหรบความเปนธรรม(Justice)นนอมาตยาเซน

(2011) ผไดรบรางวลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตรในป

พ.ศ. 2541 กลาววา การคนหาความเปนธรรมท

สมบรณเปนเรองล�าบาก ความไมเปนธรรมเปนสงท

ชดเจนกวาเราจงควรคนหาความไมเปนธรรมทรนแรง

แลวไปแกไขเสย



คกฤทธปราโมช7กลาววาความเปนธรรมนนเกดขน

ไดยากหรอเกดขนไมไดเลยเพราะความเปนธรรมเปน

ความเหนในเรองประโยชนของตนเอง เปนประโยชน

ทเหนวาตนพงมพงไดซงไมตรงกบของคนอนเพราะ

คนอนกยอมมความเหนในเรองประโยชนของเขา

และเมอเกดความเปนธรรมส�าหรบคนใดคนหนงแลว

คนอนกอาจตองเสยประโยชน จงไมเปนธรรมส�าหรบ

คนอน เมอคนมารวมกนอยเปนสงคม และตางคน

ตางถอเอาประโยชนของตนเปนมาตรวดความเทยง

ธรรมแลว กจะเกดกรณพพาทระหวางบคคล หรอ

ระหวางกลมขนเสมอ ไมมทางจะตกลงกนได เชน

นายจางกมความเหนอยางหนง ลกจางกมความเหน

อกอยางหนง จงตองหาทางระงบหรอยตขอพพาทให

ได จงเกดยตธรรมขน ซงเปนความเปนธรรมทท�าให

ยตกรณพพาทไมใชความเปนธรรมดงตราชงดวยเหต

นความยตธรรมจงไมไดขนอยกบใจแตละคนแตขนอย

กบตวบทกฎหมายทงปวงทก�าหนดประโยชนทแตละ

คนพงมพงได

ไพบลยวฒนศรธรรม8กลาววาความเปนธรรมทแท

จรงไมมในโลกน ความเปนธรรมเปนนามธรรม สวน

ความเปนธรรมทเปนรปธรรมนนไมมใครตอบไดสงท

ตอบไดเปนความเหนของคนคนหนงซงมความเปนไป

ไดสงมากทจะไมตรงกบความเหนของคนอน ฉะนน

ความเปนธรรมจงเปนความเหน ไมใชความจรง การ

คนหาความเปนธรรมนนยากมาก เชน คาจางขนต�า

300 บาททวประเทศมความเปนธรรมหรอไม ลกจาง

อาจจะเหนวาต�าไปไมพอกบการยงชพ ในขณะท

นายจางอาจจะเหนวาหากสงกวานจะมก�าไรลดลงและ

แขงขนกบคแขงไมไดซงไพบลยวฒนศรธรรมมองวา

7 ววาทะระหวางพทธทาสภกขและมรว.คกฤทธปราโมชเรยบเรยงโดยวรทศนวชรวสในหนงสอคกฤทธกบศาสนา(2012)8 งานสมมนาประจ�าป 2554 คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ความเปนธรรมหากเกดขนไดมหนทางเดยวคอตอง

อาศยการมสวนรวมของทกฝายทเกยวของมาเจรจา

หารอศกษาพจารณารวมกนในรปแบบของการสาน

เสวนา (Dialogue) ซงถอเปนสวนส�าคญของระบอบ

ประชาธปไตยแบบรวมไตรตรอง รวมคด รวมท�า

รวมจดการหากคนทเกยวของไดเขามาศกษาพจารณา

แลกเปลยนความคดเหนปรกษาหารอกนจนไดความ

คดเหนร วมกนในการก�าหนดทศทาง นโยบาย

มาตรการวธการระยะเวลาและกลไกก�ากบดแลเพอ

ใหเกดผลจรง จงจะใกลเคยงกบความเปนธรรมทสด

เพราะผทเกยวของทกฝายเขาไปมสวนรวมอยางเทา

เทยมทวถง ทกภาคสวนเหนวาท�าแบบนจงจะด ซง

ไพบลยวฒนศรธรรมเหนวานอกจากเศรษฐกจแลว

ยงมเรองของสงคม เชน วฒนธรรม ความเมตตา

เอ อ เฟ อ เ ผ อ แผ แล ะ เ ร อ งส ง แ วดล อมและ

ทรพยากรธรรมชาตดวย โดยการมสวนรวมตองม

เทคนคมประสทธภาพมธรรมาภบาลจงจะสามารถ

หาความเหนรวมกนไดวาประเทศทพงปรารถนา

ควรเปนอยางไร แลวจงมารวมกนคดวายทธศาสตร

อนจะน�าไปสประเทศทพงปรารถนาจะเปนอยางไร

กลาวโดยสรปการเปลยนผานทเปนธรรมจงหมายถง

การเปลยนแปลงเชงโครงสรางสเศรษฐกจทเปนมตร

ตอสงแวดลอม มความเจรญรงเรอง และปราศจาก

ความยากจนททกฝายทงนายจางแรงงานผบรโภค

ประชาชนทวไปและภาครฐไดมสวนรวมในการคดสรร

เทคโนโลยและเจรจาจดสรรผลประโยชนรวมกนเพอ

ผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงทมประสทธผลซงใน

กรณการเปลยนแปลงไปสสงคมทใชรถยนตไฟฟานน

จ�าเปนอยางยงทจะตองค�านงถงผประกอบการและ

แรงงานในอตสาหกรรมวามความพรอมและศกยภาพ

ในดานตางๆทจ�าเปนตอการเปลยนแปลงดงกลาว



2.1.4 บทเรยนของการเปลยนผานดานพลงงาน

ของประเทศเยอรมน

เมอ 5-6 ปกอนป 2019 ประเดนการเปลยนผาน

ดานพลงงานไดสรางความกงวลใจเปนอยางมากวา

จะท�าใหเกดผลกระทบอยางรนแรง ทงในเรองราคา

พลงงานทจะเพมสงขน พลงงานจะมไมเพยงพอและ

ไมเสถยร และการจางงานจะลดลง แตปจจบนความ

กงวลดงกลาวไดคลคลายลงไปอยางมาก ประเทศ

เยอรมนสามารถลดปรมาณกาซเรอนกระจกลงได

รอยละ28จากเปาทตงไวรอยละ50-95ภายในปค.ศ.

2050 ในขณะทตนทนคาพลงงานไมได แพงขน

เยอรมนสามารถผลตพลงงานไวใชในประเทศไดเพยง

พอและมเหลอส�าหรบสงออกดวยจากเดมทเคยเปน

ประเทศผน�าเขา นอกจากน ไดแกไขปญหาความ

ไมสม�าเสมอของพลงงานลมและแสงอาทตยดวยการ

ใชแบตเตอรเกบกกพลงงานไฟฟา ซงแมแบตเตอร

จะมราคาแพง แตกมความคมคา การจางงานในภาค

พลงงานหมนเวยนไดเพมสงขนเปน 330,000 งาน

ในปค.ศ.2015ยกเวนพลงงานไฟฟาจากแสงอาทตย

ทยงไมสามารถแขงขนราคากบตางประเทศได โดย

เฉพาะประเทศจน นอกจากน พลงงานหมนเวยน

ยงท�าใหเกดนวตกรรม และท�าใหจ�านวนการจด

สทธบตรของเยอรมนเพมสงขนอกดวย

ภาคพลงงานถานหนไดมบทบาทนอยลงในภาพรวม

ระดบประเทศ ทงในแงการเปนแหลงรายไดและการ

จางงานของประเทศเยอรมน กลาวคอ แรงงานท

ท�างานอยในโรงงานไฟฟาถานหนมจ�านวนประมาณ

20,000 คน และในกจกรรมทเกยวของอกประมาณ

36,000คนรวมเปน56,000คนคดเปนเพยงรอยละ

0.2 ของผมงานท�าและอยในระบบประกนสงคม แต

อตสาหกรรมนมความส�าคญกบภมภาคทเปนแหลง

ผลตอยมากพอควร เพราะเหมองถานหนลกไนต

ในประเทศเยอรมนกระจกตวอยใน 3 ภมภาคเทานน

ไดแก เลาซทซ (Lausitz) ซงมแรงงานอยในโรงงาน

ไฟฟาถานหน 8,300 คน และในกจกรรมเกยวของ

13,000คนรวมคดเปนรอยละ17.5ของผมงานท�าใน

อตสาหกรรมการผลตของภมภาคลมแมน�าไรน ซงม

แรงงานอยในโรงงานไฟฟาถานหน9,300คนและใน

กจกรรมเกยวของ14,000คนรวมคดเปนรอยละ10.2

ของผมงานท�าในอตสาหกรรมการผลตของภมภาค

และโคโลญจนซงมแรงงานอยในโรงงานไฟฟาถานหน

2,400 คน และในกจกรรมเกยวของ 4,000 คน

รวมคดเปนรอยละ3.5ของผมงานท�าในอตสาหกรรม

การผลตของภมภาคนอกจากนภมภาคทผลตถานหน

3แหงนไดรบผลกระทบจากการเปลยนผานพลงงาน

ไมเหมอนกนเชนบางภมภาคอาจสามารถปรบตวได

งายกวา เพราะมภาคการผลตอนรองรบ หรออยใกล

กบเมองใหญจงจะไดรบผลกระทบนอยกวา

การเปลยนผานดานพลงงานของประเทศเยอรมนท

ผานมาไดคอยๆ เกดขนโดยเรมตนจากเหตผลอนท

ไมใชเพอแกปญหาโลกรอน และเกดขนในชวงท

เศรษฐกจของเยอรมนเขมแขงสงผลใหประชาชนปรบ

ตวไดงายขนและมระยะเวลาเพยงพอ อยางไรกด

ส�าหรบการเปลยนผานดวยเหตผลดานสงแวดลอมน

แมวาประชาชนเกอบทงประเทศจะเหนพองตองกน

แลววาพลงงานหมนเวยนเปนสงจ�าเปนและแมไมมผล

ตอการจางงานในเชงปรมาณแตมผลเชงคณภาพของ

การจางงาน และเพอใหบรรลเปาหมายสงแวดลอมท

ตงไวสงมาก การเปลยนผานจะตองครอบคลมใน

ทกสวน ทงการคมนาคมขนสง การเกษตร และการ

กอสรางซงจะกระทบคนจ�านวนมากเชนหากเปลยน

จากรถยนตทใชน�ามนเปนรถยนตไฟฟา จะกระทบ

แรงงานจ�านวน1ใน7ของแรงงานทงประเทศการ

เปลยนผานนจ�าเปนตองน�าเรองความยตธรรมทงทาง

ดานสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม เขามารวม

พจารณาดวย ซงเครองมอส�าคญทใชเพอไดมาซง



ความเปนธรรมคอ ทกฝายตองเขามามสวนรวม

ถกเถยงแสดงความคดเหนกน ซงแมจะเปนเรองยาก

ทจะเอาทกฝายมาพดคยและหาทางออกรวมกน แต

จ�าเปนตองท�า เพราะถาหากไมท�าอะไรเลย จะเกด

หายนะขนกบโลกได และไมวาจะสามารถคดหา

นโยบายทดมากเพยงไรกตาม ยอมตองมผทถกทงไว

ขางหลงจงจ�าเปนตองมสวสดการมารองรบ

ประเทศเยอรมนไดมการจดตงคณะกรรมการวาดวย

การเจรญเตบโตการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจ

และการจางงาน (Growth, Structural Change and

Employment)หรอทเรยกกนวาคณะกรรมการถานหน

ประกอบดวย กรรมการจากหลายๆ ฝายจ�านวน 28

คน ในจ�านวนนมตวแทนจาก 4 กระทรวง ไดแก

กระทรวงเศรษฐกจและพลงงานกระทรวงสงแวดลอม

กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงแรงงานและ

สวสดการสงคม นกวชาการดานตางๆ และตวแทน

สหภาพแรงงาน3คนเปนคณะกรรมการทเปนอสระ

จากรฐบาลมการถกเถยงกนในประเดนเรองเปาหมาย

ทจะลดกาซคารบอนไดออกไซดลงในแตละป ราคา

พลงงานทเหมาะสมลกษณะของภาคเศรษฐกจใหมใน

แตภมภาค ผลกระทบตอประชาชน มาตรการหรอ

สวสดการชดเชยผ ได รบผลกระทบทางลบและ

ครอบครว ซงคณะกรรมการชดนไดเรมท�างานตงแต

เดอนกรกฎาคมป ค.ศ. 2018และไดขอสรปภายใน

สนเดอนตลาคมปค.ศ.2018นนอกจากการจดตง

คณะกรรมการถานหนแลว ยงมการรวมตวกนเปน

เครอขายพนธมตรภาคประชาสงคมดานภมอากาศ

เพอแลกเปลยนความรขอมลขาวสารความคดเหนและ

ตรวจสอบการท�างานของภาครฐ และมองคกรคลง

สมองหลายแหงมาชวยกนศกษาคนควาวจยเพอให

ขอมลและขอเทจจรงอกดวย

ส�าหรบสวสดการรองรบกรณวางงานเนองจากการ

เปลยนผานดานพลงงานนน ประกอบดวย เงนจาก

ประกนการวางงานทจายรอยละ80ของเงนเดอนทเคย

ไดรบเปนระยะเวลา 1 ป ซงเปนเงนทไดจากระบบ

ประกนสงคม หลงจาก 1 ปจะไดรบเงนสงเคราะห

คาครองชพนอกจากนยงมเงนจากกองทนทไดรบจาก

สหภาพยโรป (EU) เงนชวยเหลอจากภาครฐกรณ

ปดกจการทไมไดเกดจากความผดพลาดของบรษท

และลกจางและเงนชดเชยกรณถกลดชวโมงท�างานลง

โดยตองเพมชวโมงฝกอบรมทดแทนซงจะมการจดตง

กองทนใหมเพอใชส�าหรบเรองนเปนการเฉพาะตอไป

นอกจากน ยงมแนวคดจะแจกเงน 20,000 ยโร

ใหประชาชนทกคนไดเอาไปใชปรบทกษะและคณวฒ

ด านการศกษาเพอรบมอกบการเปลยนผานเชง

โครงสรางอกดวย

2.2 สทธประโยชนตามกฎหมายกรณวางงาน

2.2.1 เงนชดเชย

พระราชบญญตคมครองแรงงานพ.ศ.2541ไดก�าหนด

หนาทของนายจางและสทธของลกจางกรณเลกจาง

ทงนโดยอาศยหลกการตามอนสญญาองคการแรงงาน

ระหวางประเทศฉบบท158ทก�าหนดเรองการเลกจาง

ภายใตแนวคดของการคมครองแรงงาน การท�างาน

ของลกจางยอมสรางผลประโยชนใหกบนายจางไมมาก

กนอยดงนนไมวาจะเปนเหตผลใดกตามหากนายจาง

เลกจางลกจางโดยไมปรากฏวาลกจางท�าความผด

รายแรงนายจางกควรใหเงนคาตอบแทนจ�านวนหนง

เพอใชสอยเลยงชพและถอเปนการตอบแทนลกจาง

ตลอดระยะเวลาทเคยท�างานใหดวย บทบญญต

เกยวกบการเลกจางอยในหมวด 11 วาดวยเรอง

คาชดเชยมมาตราทเกยวของอย5มาตราคอมาตรา

118-122ซงคาชดเชยแบงเปน2ประเภทคอ



1. คาชดเชยปกต มหลกเกณฑการจายตามมาตรา

118โดยมนยามตามมาตรา5คอเงนทนายจาง

จายใหแกลกจางเมอเลกจางนอกเหนอจากเงน

ประเภทอน ซงนายจางตกลงจายใหแกลกจาง

โดยพระราชบญญตคมครองแรงงานฉบบใหม ป

2562 ไดเพมสทธประโยชนและสวสดการตาม

มาตรฐานสากล6อตราดงน

ตารางท1สทธประโยชนและสวสดการ

ตามพ.ร.บ.คมครองแรงงานพ.ศ.2541

ระยะเวลาท�างาน คาชดเชย (วน)

120วนแตไมถง1ป 30

1ปแตไมถง3ป 90




20ปขนไป 400

ทมา:กระทรวงแรงงาน

2. คาชดเชยพเศษมนยามตามมาตรา5คอเงนท

นายจางจายใหแกลกจางเมอสญญาจางสนสดลง

เพราะมเหตกรณพเศษ 2 กรณ คอ นายจาง

ยายสถานประกอบกจการตามมาตรา 120 และ

นายจางปรบปรงหนวยงานหรอกระบวนการผลต

ตามมาตรา121และ122

โดยลกจางทมสทธไดรบคาชดเชยตองมคณสมบต

3ขอดงตอไปน

1. ถกนายจางเลกจางการเลกจางมนยามเพมเตม

ตามมาตรา 118 วรรคสอง คอ การกระท�าใดๆ

ทนายจางไมใหลกจางท�างานตอไป และไมจาย

คาจางให ไมวาดวยเหตใดๆนอกจากน รวมถง

กรณลกจางไมไดท�างาน และไมไดรบคาจาง

เพราะเหตนายจางไมอาจประกอบกจการตอไปได

ดวยดงนนยอมไมรวมถงการตายหรอลาออก

2. ไมเปนลกจางโครงการพเศษซงหมายถงลกจาง

ทมลกษณะตามมาตรา 118 วรรคสามและวรรค

ทายโดยลกจางโครงการพเศษซงไมมสทธไดรบ

คาชดเชยมองคประกอบดงน

2.1 มก�าหนดระยะเวลาการจางไวแนนอน และ

เลกจางตามก�าหนดระยะเวลานน

2.2 เปนการจางงานในลกษณะใดลกษณะหนง

ตอไปนคองานในโครงการเฉพาะทมใชงาน

ปกตของธรกจหรอการคาของนายจางซงตอง

มระยะเวลาเรมตนและสนสดของงานท

แนนอนงานอนมลกษณะเปนครงคราวทม

ก�าหนดการสนสดหรอความส�าเรจของงาน

งานทเปนไปตามฤดกาลและไดจางในชวง

เวลาของฤดกาลนน

2.3งานตาม2.2นนจะตองแลวเสรจภายในเวลา

ไมเกนสองป

2.4นายจางและลกจางไดท�าสญญาเปนหนงสอ

ไวตงแตเมอเรมจาง

3. ไมไดถกเลกจางเพราะเหตตามมาตรา 119 ซง

นายจางไดแจงความผดใหลกจางทราบขณะบอก

เลกจางแลวไดแกทจรตท�าผดอาญาโดยเจตนา

จงใจท�าใหนายจางเสยหายประมาทเลนเลอท�าให

นายจางเสยหายรายแรงฝาฝนระเบยบขอบงคบ

อนชอบดวยกฎหมาย หยดงาน 3 วนตดตอกน

โดยไมมเหตผลอนสมควร และรบโทษจ�าคกตาม

ค�าสงศาล



คาชดเชยพเศษกรณนายจางปรบปรงหนวยงานหรอ

กระบวนการผลต ดวยเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป

ธรกจหลายๆ ประเภทไดน�าเครองจกรททนสมย

มาปรบปรงกระบวนการผลตเพอปรบปรงกระบวนการ

ผลตจ�าหนายหรอใหบรการซงบางครงเครองจกรท

น�าเขามากกลายเปนการแทนทแรงงานคน สงผลให

แรงงานทเคยท�าหนาทดงกลาวอยแตเดมอาจตอง

เปลยนหนาทการงานไปหรออาจถกเลกจางดวยเหต

นภายใตแนวคดของการคมครองแรงงานกฎหมายจง

ก�าหนดแนวทางการชวยเหลอลกจางเอาไวดงนมาตรา

121วรรคหนงก�าหนดวานายจางตองแจงวนทจะเลก

จางเหตผลของการเลกจาง และรายชอลกจางตอ

พนกงานตรวจแรงงาน และลกจางทจะเลกจางทราบ

ลวงหนาไมนอยกวา 60 วนกอนวนทจะเลกจาง การ

เลกจางในกรณน “ไมน�ามาตรา 17 วรรคสองมาใช

บงคบ” หมายความวา ไมตองใชวธการบอกเลกจาง

ลวงหนาแบบทวไป ซงตองบอกกอนหรอเมอถง

ก�าหนดจายสนจางคราวหนงและมผลเลกจางเมอถง

คราวจายสนจางคราวถดไป ตามประมวลกฎหมาย

แพงและพาณชย มาตรา 582 นนเอง (มาตรา 121

วรรคหนง)ถานายจางไดปฏบตตามมาตรา121วรรค

หนงอยางถกตองแลว นายจางเพยงแตตองจายคา

ชดเชยปกตเทานน ไมตองจายคาชดเชยพเศษแทน

การบอกกลาวลวงหนาดวยอยางไรกดถานายจางไม

ปฏบตตามหลกขางตนแลว มาตรา 121 วรรคสอง

ก�าหนดใหลกจางมสทธไดรบเงนดงตอไปน

1. คาชดเชยปกตตามมาตรา 118 (เพราะเปนกรณ

นายจางบอกเลกจางโดยทลกจางไมมความผด)

2. คาชดเชยพเศษแทนการบอกกลาวลวงหนาเทากบ

คาจางอตราสดทาย60วนโดยคาชดเชยพเศษน

มาตรา121วรรคทายใหถอวาเปนสนจางแทนการ

บอกกลาวลวงหนาตามประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชยดวย เนองจากการเลกจางตามมาตราน

ไมไดใชวธการบอกเลกจางลวงหนาตามปกตอก

ทงคาชดเชยพเศษขางตนเปนการลงโทษนายจาง

ทไมปฏบตตามวรรคหนง ดงนน จงไมใหลกจาง

ไปเรยกสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาซ�าอก

3. ในกรณทลกจางซงถกเลกจางตามมาตรา 121

ท�างานตดตอกนเกน6ปขนไปลกจางนนมสทธ

ไดรบคาชดเชยพเศษตางหากจากคาชดเชยทม

สทธไดรบดวยโดยมหลกเกณฑตามมาตรา122

วรรคหนง ดงน จายในอตราไมนอยกวาคาจาง

อตราสดทาย15วนตอการท�างานครบ1ปทงน

ในการนบระยะเวลามาตรา122วรรคสองก�าหนด

วาถาระยะเวลาท�างานไมครบหนงปและเศษของ

ระยะเวลาท�างานมากกวา180วนใหนบเปนการ

ท�างานครบ 1 ป แตรวมกบคาชดเชยปกตและ

คาชดเชยพเศษแทนการบอกกลาวลวงหนา

(ถาม)ตองไมเกนคาจางอตราสดทาย360วน

นอกจากนถานายจางมการยายสถานประกอบกจการ

ไปตงทอนซงมผลกระทบตอการด�ารงชพตามปกตของ

ลกจางหรอครอบครว นายจางจะตองแจงใหลกจาง

ทราบลวงหนาไมนอยกวา30วนกอนยายถาลกจาง

ไมประสงคจะไปท�างานดวย ลกจางมสทธบอกเลก

สญญาจางไดโดยไดรบคาชดเชยพเศษไมนอยกวารอยละ

50ของอตราชดเชยปกตถานายจางไมแจงใหลกจาง

ทราบการยายสถานประกอบกจการลวงหนานายจาง

ตองจายคาชดเชยพเศษแทนการบอกกลาวลวงหนา

เทากบคาจางอตราสดทาย30วน

2.2.2 เงนสงเคราะห

พระราชบญญตคมครองแรงงานพ.ศ.2541ก�าหนด

ใหมกองทนสงเคราะหลกจางในกรมสวสดการและ

คมครองแรงงานเพอสงเคราะหลกจางกรณออกจากงาน

หรอตาย หรอในกรณอนทก�าหนดโดยคณะกรรมการ

กองทนสงเคราะหลกจาง



1. เงนสงเคราะหในกรณทนายจางไมจายคาชดเชย

ใหตามกฎหมาย โดยจะจายเงนสงเคราะหให

บางสวน หรอไมเตมสทธตามทกฎหมายก�าหนด

คอจายใหลกจางผขอรบเงนสงเคราะหในอตรา

ดงตอไปน

1.1สามสบเทาของอตราคาจางขนต�ารายวนท

ลกจางพงไดรบ ส�าหรบลกจางซงท�างาน

ตดตอกนครบหนงรอยยสบวนแตไมครบ

หกป

1.2หกสบเทาของอตราคาจางขนต�ารายวนท

ลกจางพงไดรบ ส�าหรบลกจางซงท�างาน

ตดตอกนครบหกปขนไป

2. เงนสงเคราะหในกรณอนนอกจากคาชดเชย เชน

คาจางคางจายฯลฯจะใหการสงเคราะหเมอไดรบ

ความเหนชอบจากคณะกรรมการกองทนสงเคราะห

ลกจางส�าหรบอตราเงนทจะจายใหแกลกจางจะ

จายในอตราไมเกนหกสบเทาของอตราคาจาง

ขนต�ารายวนของลกจางทพงไดรบ

2.2.3 เงนทดแทน

กรณวางงานลกจางมสทธไดรบประโยชนจากประกน

สงคมภายใตเงอนไขตอไปน

1. จายเงนสมทบมาแลว6เดอนภายในระยะเวลา

15เดอนกอนการวางงานกบนายจางรายสดทาย

หรอกรณผประกนตนวางงานเนองจากเหตสดวสย

2. มระยะเวลาการวางงานตงแต8วนขนไป

3. ผประกนตนตองขนทะเบยนผวางงานผานระบบ

อนเทอรเนต(เวบไซตhttps://empui.doe.go.th)

ของส�านกงานจดหางานของรฐภายใน30วนนบ

แตวนทลาออกหรอถกเลกจางหรอสนสดสญญา

จางจงจะมสทธไดรบประโยชนทดแทนกรณ

วางงานนบแตวนท8ของการวางงาน

4. ต องรายงานตวตามก�าหนดนดผ านระบบ

อนเทอรเนต(เวบไซตhttps://empui.doe.go.th)

ของส�านกงานจดหางานไมนอยกวาเดอนละ

1ครง

5. เปนผมความสามารถในการท�างาน และพรอมท

จะท�างานทเหมาะสมตามทจดให

6. ตองไมปฏเสธการฝกงาน

7. ผทวางงานตองไมถกเลกจางเนองจากกรณดงน

1. ทจรตตอหนาทกระท�าผดอาญาโดยเจตนา

แกนายจาง

2. จงใจท�าใหนายจางไดรบความเสยหาย

3. ฝาฝนขอบงคบ หรอระเบยบเกยวกบการ

ท�างาน หรอค�าสงอนชอบดวยกฎหมายใน

กรณรายแรง

4. ละทงหนาทเปนเวลา 7 วนท�างานตดตอกน

โดยไมมเหตอนควร

5. ประมาทเลนเลอเปนเหตใหนายจางไดรบ

ความเสยหายอยางรายแรง

6. ไดรบโทษจ�าคกตามค�าพพากษา

7. ตองมใชผมสทธไดรบประโยชนทดแทนใน

กรณชราภาพ

เงนทดแทนในระหวางการวางงานดงน

1. กรณถกเลกจาง ไดรบเงนทดแทนระหวางการ

วางงานปละไมเกน 180 วน ในอตรารอยละ 50

ของคาจางเฉลย โดยค�านวณจากฐานเงนสมทบ

ขนต�าเดอนละ 1,650 บาท และฐานเงนสมทบ

สงสดไมเกน15,000บาทตวอยางเชนผประกน

ตนมเงนเดอนเฉลย 10,000 บาท จะไดรบ

เดอนละ5,000บาท

2. กรณลาออกหรอสนสดสญญาจางตามก�าหนด

ระยะเวลา ไดรบเงนทดแทนระหวางการวางงาน

ปละไมเกน90วนในอตรารอยละ30ของคาจาง

เฉลย โดยค�านวณจากฐานเงนสมทบขนต�า

เดอนละ 1,650 บาท และฐานเงนสมทบสงสด

ไมเกน 15,000 บาท ตวอยางเชน ผประกนตน



มเงนเดอนเฉลย 10,000 บาท จะไดรบเดอนละ

3,000บาท

3. ในกรณยนค�าขอรบเงนทดแทนกรณวางงาน

เพราะเหตถกเลกจาง หรอเหตถกเลกจางและ

ลาออกหรอสนสดสญญาจางเกนกวา 1 ครง

ภายใน 1 ปปฏทน ใหมสทธไดรบเงนทดแทน

ทกครง รวมกนไมเกน 180 วน แตในกรณยน

ขอรบประโยชนทดแทนในกรณวางงานเพราะเหต

ลาออกหรอสนสดสญญาจางเกนกวา 1 ครง

ภายใน 1 ปปฏทน ใหมสทธไดรบเงนทดแทน

รวมกนไมเกน90วน

2.3 วรรณกรรมปรทศน

วรรณกรรมปรทศนทเกยวของกบเรองรถยนตไฟฟา

แบงไดเปน6ดานไดแกแนวโนมตลาดยานยนตไฟฟา

ผลกระทบตอสงแวดลอม นโยบายของภาครฐ ความ

พรอมของผประกอบการไทยการตอบรบของผบรโภค

ในประเทศไทยและผลกระทบตอแรงงานซงจะเหนได

วายงไมมงานทศกษาหรอเชอมโยงไปถงผลกระทบท

มตอแรงงานในประเทศไทยอยางไรกดในสวนนจะได

ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการปรบตวของ

แรงงานในประเทศไทยในกรณทมการปรบเปลยนดาน

การประกอบอาชพเพอเปนแนวทางในการศกษาถง

ผลกระทบและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

2.3.1 แนวโนมตลาดยานยนตไฟฟา

ขวญใจเตชเสนสกล(2561)มองวารถยนตไฟฟาจะ

เปนจดพลกผนในอตสาหกรรมรถยนตของโลก โดยม

กระแสรกษสงแวดลอมเปนแรงผลกดน นอกจากน

ประเทศผน�ารอบโลกมการตงเปาหมายทจะเลกใช

รถยนตเครองยนตสนดาปอยางชดเจน ในระยะอก

เพยง25ปหลงจากนคาดการณวาจะเกดการเปลยน

ขวของประเทศผน�าพลงงานจากกลมผสงออกน�ามน

รายใหญของโลกหรอโอเปก (OPEC) มาเปนกลม

ประเทศท มวตถดบในการผลตแบตเตอรส�าหรบ

รถยนตไฟฟา ได แก ประเทศออสเตรเลย ชล

อารเจนตนา(แรลเทยม)และคองโก(แรโคบอลต)การ

ทจนจะขนมามบทบาทแซงหนากลมประเทศ G3

(สหรฐอเมรกาเยอรมนญปน)ในการผลตรถยนตใน

อนาคต รวมไปถงการเปลยนแนวทางการจดการ

โลกรอนจากการท�าขอตกลงปารสทจะรวมกนลดการ

ปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) โดยรถยนต

ไฟฟา(EV)จะมการปลอยกาซCO2และของเสยหรอ

สารตกคางในการดแลรกษารถยนตนอยกวาในรถยนต

เครองยนตสนดาปภายในอกทงการเปลยนขวในตลาด

ทนดวยกลาวคอกลมบรษทไอทและซอฟตแวรตางๆ

มการปรบตวเขากบกระแสรถยนต EV ดกวาบรษท

พลงงานเดมในตลาดทน เชน การรวมทนกบบรษท

รถยนต นอกจากนในหลายประเทศอาจตองเผชญ

ความเสยงทางการคลง เนองจากในระยะเรมแรกทก

ประเทศจะพยายามลดตนทนใหกบรถยนตEVทงการ

ใหสทธประโยชนทางทงการใหสทธประโยชนทางภาษ

และการอดหนนคาไฟฟาทใชในรถยนตEV

สเตฟาน อสซง (2561) ในฐานะผอ�านวยการดาน

อตสาหกรรมยานยนตโลกของบรษท ไอเอฟเอส

คาดการณวา รายไดจากบรการในอตสาหกรรมยาน

ยนตจะเพมขนรอยละ30ในปพ.ศ.2561ซงบรการ

ใหมนจะขบเคลอนดวยขอมลดงจะเหนไดจากการปรบ

ตวทเกดขนในบรษทยานยนต บรษทชนสวนฯ และ

ซบพลายเออรรายใหญทวโลก ทงการทยอยเปดตว

กลยทธดานดจตอลในยานยนตบรษทการรวมงานและ

เขาซอบรษทดานเทคโนโลยสารสนเทศ นอกจากน

วสดทมน�าหนกเบากวาเดมและแขงแรงยงขน เชน

พลาสตกชนดเสรมแรงดวยคารบอนCFRP จะเปน

สงทส�าคญและจ�าเปนอยางยงของอตสาหกรรม

เพราะชวยลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด



และให ความปลอดภยมากขน อะล มเนยมและ

เหลกกลาทนแรงดงสงจะกลายเปนมาตรฐานของตลาด

ในทสด อยางไรกตาม วสดใหมยอมมราคาแพง

ปจจบน CFRP มราคาแพงกวาเหลกกลาปกตถง

40 เทาเมอเทยบกนทระดบตอกโลกรม นอกจากน

ยงจ�าเปนตองใชทกษะและอปกรณเฉพาะทางในการ

ผลตดวย ซงการวจยและพฒนาทเพมมากขนในดาน

CFRPจะท�าใหตนทนลดต�าลงได โดย1ใน4ของ

รถยนตคนใหมจะเปนรถไฟฟาภายในป พ.ศ. 2565

และจะเปนรถไฟฟาทงหมดภายในปพ.ศ.2570กลาว

คอโครงสรางพนฐานจะไดรบการพฒนาอยางรวดเรว

ส�าหรบยานพาหนะไฟฟาแตกยงมอปสรรคส�าคญสอง

ประการคอ การขาดสถานชารจกระแสไฟฟาทได

มาตรฐานและความจของแบตเตอร

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรและ

ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (2558)ศกษา

ความเปนไปไดของการพฒนาเทคโนโลยยานยนต

ไฟฟาและผลกระทบจากการขยายตวของเทคโนโลย

ดงกลาวในภาคขนสงของประเทศไทย โดยเนนไปท

ภาคสวนของรถจกรยานยนตและรถยนตสวนบคคลท

จะเกดขนกบประเทศไทยในปค.ศ.2030(พ.ศ.2573)

โดยการวจยไดท�าการประเมนภาพรวมเทคโนโลยท

เกยวของกบยานยนตไฟฟาพบวาเทคโนโลยยานยนต

ไฟฟาจะสามารถเตบโตไดในอนาคตตองมระยะทางวง

ตอการชารจไฟฟา1ครงใกลเคยงกบระยะทางของการ

เตมเชอเพลงในเทคโนโลยยานยนตเครองยนตรวมทง

มตนทนในการครอบครองยานยนตไฟฟาไมแตกตาง

กน ดงนน เทคโนโลยแบตเตอรจะเปนตวแปรหลกท

ส�าคญซงราคาขนาดและน�าหนกรวมถงอายการใช

งานของแบตเตอรยงเปนขอจ�ากด ส�าหรบโครงสราง

พนฐานการชารจไฟฟานนเปนสงจ�าเปนทจะชวยให

ผใชยานยนตไฟฟาเกดความมนใจในการชารจไฟฟา

ในทสาธารณะสวนทสองไดท�าการส�ารวจความคดเหน

เกยวกบแนวโนมของเทคโนโลยยานยนตไฟฟาใน

ระดบโลกภมภาคอาเซยนและประเทศไทยซงทงภาค

รฐและเอกชนเหนตรงกนในเรองของการขยายตวของ

ยานยนตไฟฟาจะเกดขนไดชา เนองจากเปนชวงเรม

ตนของการพฒนาเทคโนโลย ส�าหรบความคดเหน

เกยวกบผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตไทย

สวนใหญมองเหนตรงกนวา ผลกระทบตอผผลต

ชนสวนยานยนตในประเทศไทยจะไมมากนกในชวง

ประมาณ 20 ปตอจากน ทงนเนองจากการขยายตว

ของยานยนตไฟฟาเปนไปอยางชาๆ และการเพมขน

จะเหนไดจากรถเฉพาะกลมเทานน คอ รถยนตนง

เปนหลกและสวนทสามไดท�าการประเมนผลกระทบ

ทางเศรษฐศาสตร สงแวดลอม และระบบการผลต

ไฟฟา โดยสรางแบบจ�าลองท�านายความตองการ

พลงงานส�าหรบภาคการขนสงทางถนน เพอประเมน

ความตองการพลงงานไฟฟาจากรถยนตในกลมเปา

หมาย สรปโดยสงเขปไดวา ในกรณทมการขยายตว

ของยานยนตไฟฟาสงสด (extreme case) ความ

ตองการไฟฟาในปพ.ศ.2573(ค.ศ.2030)จะเพมขน

สงสดคดเปนรอยละ 2.3 ของความตองการพลงงาน

ไฟฟาทงหมด และภาระทางไฟฟาสงสดทเพมขนคด

เปนรอยละ17.2เมอเทยบกบศกยภาพการผลตไฟฟา

ดงนน การขยายตวของยานยนตไฟฟาจะไม ม

ผลกระทบตอแผนการจดหาไฟฟาของประเทศส�าหรบ

ในกรณทมความเปนไปไดจรง (probable case)

พบวา การสงเสรมเทคโนโลยยานยนตไฟฟาจะ

สามารถลดการใชน�ามนเชอเพลงไดสงสดถง 2,090

ktoe หรอคดเปนรอยละ 12.9 ของศกยภาพการ

ประหยดพลงงานในภาคขนสงตามแผนอนรกษ

พลงงาน(EEDP)และสามารถชวยลดการปลดปลอย

กาซเรอนกระจกไดเทยบเทากบกาคารบอนไดออกไซด

6.13ลานตนหรอคดเปนรอยละ12.1เมอเปรยบเทยบ

กบการปลดปลอยกาซเรอนกระจกจากภาคการขนสง

ของประเทศไทยในปค.ศ.2008นอกจากนจากการ



ประเมนผลทางเศรษฐศาสตรและการเงน สรปไดวา

การสนบสนนยานยนตไฟฟาตงแตป พ.ศ. 2553 ถง

พ.ศ. 2573 จะชวยใหประเทศลดการน�าเขาน�ามน

เชอเพลงคดเปนมลคาทางเศรษฐศาสตรไดเฉลย

12,893 ลานบาท/ป และชวยลดมลพษทางอากาศ

ซงคดเปนมลคาทางเศรษฐศาสตรไดเฉลย67,437ลาน

บาท/ป ดงนน จงมขอเสนอแนะเชงนโยบายของ

ประเทศไทยทสอดคลองกบกลยทธหลก 6 ประการ

ของทางส�านกงานพลงงานสากล(IEA)โดยในอนดบ

แรกคอตองมการตงเปาหมายจ�านวนยานยนตไฟฟา

รวมทงโครงสรางพนฐาน และสนบสนนงานวจยดาน

แบตเตอรและการพฒนาความรวมมอกนระหวางภาค

รฐและภาคเอกชนอยางยงยนและเปนรปธรรม

ประพนธพกลทองและคณะ(2018)ใชระบบควบคม

เชงตรรกศาสตรในการศกษาการใชระบบสะสม

พลงงานในบานพกอาศย เพอรองรบการใชรถยนต

ไฟฟาสวนบคคลส�าหรบภาคครวเรอน พบวา การ

ตดตงระบบสะสมพลงงานสามารถชวยลดคาพลงงาน

ไฟฟาไดถงรอยละ71และไมท�าใหเกดความเสยหาย

ตอระบบไฟฟาภายในบานเมอมความตองการก�าลง

ไฟฟาสง งานวจยชนนจงสงเสรมการใชระบบสะสม

พลงงานเพอรองรบการใชรถยนตไฟฟาของครวเรอน

2.3.2 ผลกระทบตอสงแวดลอม

HolmbergandErdemir(2019)ศกษาประสทธภาพ

การใชพลงงานและผลกระทบตอสงแวดลอมของระบบ

ขนสง อตสาหกรรมการผลต และทอยอาศย พบวา

รถยนตไฟฟาใชพลงงานลดลง3.4เทาเมอเทยบกบ

รถยนตทใชเครองยนตเผาไหม นอกจากน รถยนต

เครองยนตเผาไหมยงปลอย CO2 สงขน 4.5 เทา

เมอเทยบกบรถยนตไฟฟาทพลงงานไฟฟามาจาก

แหลงพลงงานหมนเวยน โดยการยายจากฟอสซล

ไปเปนแหลงพลงงานหมนเวยนอาจลดการสญเสย

พลงงานเนองจากแรงเสยดทานในการผลตพลงงาน

ลดลงมากกวารอยละ60อธวฒนศรวไล(2558)ศกษา

ผลกระทบของยานยนตไฟฟาประเภทรถยนตตอการ

ใชพลงงานของประเทศไทยดวยวธการวเคราะหพนผว

แบบจ�าลองดวยโครงขายประสาทเทยมแบบฟซซ

(AdaptiveNeuro-FuzzyInferenceSystem:ANFIS)

ตามแผนอนรกษพลงงานผลการวจยพบวาทงรถยนต

นงสวนบคคลและรถบรการสาธารณะเมอแทนทดวย

รถยนตไฟฟาและรถยนตบรการสาธารณะไฟฟาตาม

ล�าดบ สามารถประหยดพลงงานไดและลดการ

ปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดสชนบรรยากาศได

ภรสระสนทรและคณะ(2561)ไดวเคราะหการตดสน

ใจของผ บรโภคทจะหนมาใชยานยนตไฟฟาเพอ

ทดแทนยานยนตทใชเครองยนตสนดาปภายใน(ICE)

พบวา ตนทนรวมในการเปนเจาของ (TotalCost of

Ownership:TCO)ของEVในกลมรถยนตนงขนาด

เลกกะทดรดและอโคคาร และกลมรถยนตขนาดใหญ

ต�ากวาTCOของยานยนตเครองยนตสนดาปภายใน

ICE ในขณะกลมรถยนตนงขนาดเลกนนสงกวา

โดยปจจยส�าคญทสงผลตอTCOคอราคาซอของEV

ดงนน มาตรการสงเสรมทางการเงน ไมวาจะเปน

มาตรการภาษ โดยเฉพาะการไมเกบภาษศลกากรใน

การน�าเขา EV หรอมาตรการใหเงนอดหนนทสงผล

โดยตรงตอราคาซอ EV อกทงมาตรการสงเสรมการ

ลงทนและผลตEVภายในประเทศเพอทดแทนการน�า

เขาจะท�าใหราคาซอEVโดยเฉพาะในกลมรถยนตนง

ขนาดเลกลดลงอยางมประสทธผล และจะสงผลให

TCOลดลงจนสามารถแขงขนทางดานราคาไดกบยาน

ยนตICEทงนอตราการยอมรบ(Adoptionrate)EV

ของผบรโภคในกลมตวอยางอยทรอยละ60ปจจยทสง

ผลตอการยอมรบและตดสนใจซอ EV ประกอบดวย

ปจจยภายในไดแกราคาEVคายรถยนตทผลตEV

สมรรถนะเครองยนตหรอ ความเรว-ความเรงของรถ



ระยะเวลาทใชประจไฟฟาและการบ�ารงรกษาและดแล

อนๆ และปจจยภายนอก ไดแก บรการหลงการขาย

และการประชาสมพนธของภาครฐนอกจากนลกษณะ

ของผบรโภค ไดแก ระดบการศกษาและรายไดกเปน

ลกษณะของผบรโภคทสงผลตอการตดสนใจซอ EV

เชนกน การสงเสรมการใช EV ยงสงผลกระทบทาง

ดานการใชพลงงานในภาคขนสงโดยตรง โดยหาก

สามารถบรรลผลสมฤทธตามเปาหมาย 100% ตาม

แผนการขบเคลอนฯ ในป พ.ศ. 2579 โดยสทธแลว

ประเทศไทยจะสามารถประหยดเชอเพลงไดคดเปน

มลคา 19,894 ลานบาท และสามารถลดการปลอย

กาซเรอนกระจกคดเปนปรมาณ1,083,431ตนCO2e

และลดตนทนทางสงคมเปนมลคา117,132ลานบาท

และในกรณทประเทศไทยประสบผลส�าเรจในการ

สงเสรมการใชEVเกนกวาเปาหมายทไดวางไวคดเปน

140% ของเปาหมาย จะพบวาโดยสทธแลว ในป

พ.ศ.2579ประเทศไทยจะสามารถประหยดเชอเพลง

ไดคดเปนมลคา27,852ลานบาทและสามารถลดการ

ปลอยกาซเรอนกระจกไดสงถง1,516,804ตนCO2e

และลดตนทนทางสงคมทสามารถประหยดไดสงถง

163,985ลานบาท

2.3.3 นโยบายของภาครฐ

กญจนชนก ธรรมวโร (2018) พบวา ประเทศไทยม

นโยบายและมาตรการในการสงเสรมการใชรถยนต

ไฟฟาแตยงขาดความเหมาะสมและไมมประสทธภาพ

เพยงพอท�าใหราคารถยนตไฟฟายงมราคาสงอกทง

สถานอดประจไฟฟายงไมครอบคลมทวประเทศอยาง

เพยงพอ นอกจากนมาตรการทางภาษศลกากร

ไมสอดคลองกบหลกการผ ก อมลพษเปนผ จ าย

(PolluterPaysPrinciple)เนองจากอตราภาษศลกากร

ของรถยนตทกประเภทอยในอตราเดยวกน อกทง

มาตรการทางกฎหมายในการสงเสรมการลงทนยงม

อปสรรค เนองจากยงไมมการก�าหนดกจการอน

เกยวกบการผลตรถยนตไฟฟาทครอบคลมทกประเภท

อยางเหมาะสมอกประเดนทส�าคญคอพระราชบญญต

รถยนตพ.ศ.2522ซงมการก�าหนดใหรถยนตไฟฟา

ทสามารถจดทะเบยนกบกรมขนสงทางบกได จะตอง

ใชมอเตอรทมก�าลงมากกวา15กโลวตตและตองวง

ไดเรวกวา45กโลเมตรตอชวโมงซงก�าลงของมอเตอร

ไฟฟาของรถยนตไฟฟาในตางประเทศ จะใชมอเตอร

ไฟฟาทใหก�าลงนอยกวา15กโลวตต แตรถสามารถ

วงไดระยะไกลถง 40-60 กโลเมตร อกทงพระราช

บญญตนได วางหลกเกณฑการเกบภาษส�าหรบ

รถยนตไฟฟาในอตราการจดเกบรถยนตนงสวนบคคล

เกน 7 คนหรอรถยนตกระบะ ซงจะจดเกบภาษตาม

น�าหนกแทนทผทใชรถยนตไฟฟาทกประเภทจะไดรบ

การลดอตราภาษ และคาธรรมเนยมในการขอจด

ทะเบยนรถยนต และมาตรการของประเทศไทยยงม

การลดหยอนภาษส�าหรบรถยนตทมอายการใชงาน

มานานกวา5ป เพอจงใจใหประชาชนใชรถยนตเกา

สงผลใหรถยนตเกาเสยภาษนอย ซงไมเหมาะสม

เนองจากรถยนตประเภทสนดาปภายในยงผานการใช

งานมามากยงมอตราการปลอยกาคารบอนไดออกไซด

ส ส งแวดล อมมากขนเท านน ประการสดท าย

ประเทศไทยยงไม มมาตรการควบคมสถานอด

ประจไฟฟา มเพยงนโยบายมอบเงนสนบสนนการ

ลงทนสถานอดประจไฟฟาจ�านวน 100 สถานเทานน

ซงยงไมเพยงพอตอความตองการ

2.3.4 ความพรอมของผประกอบการไทย

พรภพ จอมทอง และคณะ (2018) ไดศกษาความร

ความเขาใจ และความพรอมในเชงการบรหารจดการ

ของผประกอบการชนสวนยานยนตไทยตอการผลต

รถยนตไฟฟากรณผผลตชนสวนระบบชวงลางโดยใช

แบบสอบถามจ�านวน 80 ราย พบว า ผ ตอบ

แบบสอบถามสวนใหญมความรความเขาใจเกยวกบ

ยานยนตไฟฟาอยในระดบมากทสด เนองจากกระแส



ของรถยนตไฟฟาเปนปจจยทท�าใหผ ผลตชนสวน

ยานยนตสนใจทจะศกษาเทคโนโลยของรถยนตไฟฟา

ดานทศนคตของผประกอบการชนสวนยานยนตไทย

พบวา ผผลตชนสวนยานยนตไทยเหนดวยมากทสด

ในดานการสนบสนนการวจยและพฒนา และมองวา

ดานทมความพรอมนอยทสดคอดานการศกษาความ

เปนไปไดของยานยนตไฟฟา

2.3.5 การตอบรบของผบรโภค

มงานศกษาจ�านวนหลายชน ไดแก สรพฒน ดข�า

(2560) เกบขอมลจากผเขารวมงานBangkok Inter-

nationalMotor Show ครงท 38 ระหวาง วนท 29

มนาคม – 9 เมษายน 2560 จ�านวน 245 ชด และ

วเคราะหขอมลโดยใชความถดถอยเชงพหคณพบวา

ผ ตอบแบบสอบถามมความเหนวารถยนตไฟฟา

แบตเตอร BEV เหมาะสมตอการใชงานในเมองใหญ

และราคารถยนตไฟฟาควรอยท500,001–700,000

บาทปจจยทสงผลอยางมนยส�าคญตอความตงใจทจะ

ซอรถยนตBEVคอกลมอางองและความคมคาของ

ราคากานตภกดสข(2560)ใชแบบสอบถามจ�านวน

400ตวอยางพบวาผบรโภคค�านงถงความเหมาะสม

ในการใชงานเปนหลก และสถานชาร จไฟฟาท

ครอบคลมตองเขาถงไดงายนอกจากนทศนคตสวน

ประสมทางการตลาด และการยอมรบเทคโนโลยม

อทธพลอยางมนยส�าคญตอการตดสนใจซอรถยนต

ไฟฟาของประชาชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

วศรตทงเพชร (2560) ศกษาและเปรยบเทยบความ

สมพนธของปจจยทสงผลตอความตงใจซอรถยนต

ไฟฟาประเภทแบตเตอรของผบรโภคในกลมคนเจเนอ

เรชนเอกซและเจเนอเรชนวายในกรงเทพฯ และ

ปรมณฑลพบวาปจจยทสงผลในกลมเจเนอเรชนวาย

ม5ปจจยตามล�าดบดงนนโยบายภาครฐระยะทาง

ทเหมาะสมและการชารจไฟฟา ประโยชนทางดาน

การเงนการตระหนกถงสงแวดลอมและการตระหนก

รถงรถยนตไฟฟาและโครงสรางพนฐานสวนปจจยท

สงผลในกลมเจเนอเรชนเอกซม 5 ปจจยตามล�าดบ

ดงน ประโยชนทางดานการเงน การตระหนกรถง

รถยนตไฟฟาและโครงสรางพนฐาน ภาพลกษณ/

อทธพลทางสงคมนโยบายภาครฐและการคลอยตาม

กลมอางองโดยกลมตวอยางทงสองเจเนอเรชนมความ

พรอมในการใชรถยนตไฟฟาประเภทแบตเตอรแลว

พทยาภรณ วงษกตตวฒน (2560) พบวา ผบรโภค

สวนใหญจะตดสนใจซอรถยนตราคาต�ากวา1,000,000

บาท และเลอกใชรถยนตตราสนคา โตโยตา ชองทาง

การรบขอมลจะรบขอมลมาจากอนเทอรเนต และ

พบวาสวนประสมการตลาด การรบรขาวสาร และ

คณค าตราสนค า ม อทธพลต อการตดสนใจซอ

Tonpraditetal. (2017) พบวาความมนวตกรรม

ของผบรโภคเปนปจจยส�าคญทมผลกระทบทงทางตรง

และทางออมตอความตงใจซอรถยนตไฟฟาแบตเตอร

ในประเทศไทย อารดา ทางตะค (2559) ศกษา

ความเตมใจจายและวเคราะหป จจยท มอทธพล

ตอความเตมใจจายส�าหรบซอรถยนตไฟฟา พบวา

คาเฉลยของความเตมใจจายสงสดเทากบ307,341.66

บาท และมคามธยฐานของความเตมใจจายสงสด

เทากบ 148,093.63 บาท ส�าหรบปจจยทมอทธพล

ตอคาความเตมใจจายอยางมนยส�าคญ ไดแก รายได

ครวเรอนเฉลยตอเดอนทศนคตดานสงแวดลอมและ

ระดบการรบรเกยวกบรถยนตไฟฟาโดยทงสามปจจย

มผลในทางบวกตอความเตมใจจาย สวนจ�านวน

สมาชกในครวเรอนมผลในทางลบตอความเตมใจจาย

กรณฐธรรมศร(2557)ศกษาการตดสนใจเลอกใชรถ

ยนตไฮบรดและรถยนตไฟฟาเปรยบเทยบกบรถยนต

เบนซน แยกตามประเภทเชอเพลง รวมถงศกษา

มาตรการการสงเสรมการใชรถยนตไฮบรดและรถยนต

ไฟฟาของประเทศไทย สหรฐอเมรกาญปน ฝรงเศส



วาBEVจะมความซบซอนในเครองยนตนอยกวาแต

ความซบซอนในอเลกทรอนกสจะมากกวาจะใชอะไหล

ลดลงถงรอยละ60และบ�ารงรกษานอยลงรอยละ60

โดยเรมเขารบบรการหลงการขายหลงจาก 240,000

กโลเมตร เมอเทยบกบ ICE ทเรมตนท 16,000

กโลเมตร

FTI Consulting (2018) ซงเปนบรษททปรกษา

สญชาตอเมรกน อางถงงานศกษาของสถาบนวจย

เศรษฐกจ IFO ของประเทศเยอรมน วามความ

สอดคลองกบขอคนพบของ UBS (2017) ทพบวา

การจางงานในภาคยานยนตของประเทศเยอรมน

มความเกยวของกบยานยนต ICE สงถงรอยละ 58

งานศกษายงพบอกวา แมวาแบตเตอรจะถกผลต

ในสหภาพยโรป แตจะเกดการจางงานนอย และไม

สามารถชดเชยการจางงานทสญเสยไปไดนอกจากน

ทกษะแรงงานทจ�าเปนตองใชในการผลตแบตเตอร

ยงแตกตางไปจากทใชในการผลต ICE มาก และ

แมจะสามารถชดเชยไดในบางสวนกจ�าเปนตอง

เพมทกษะใหม (reskill) อยางมาก โดยผลกระทบ

ทางลบจะเกดขนมากในบางภมภาคของสหภาพยโรป

ทผลตยานยนตสนดาปภายในและผลตน�ามนเชอเพลง

เขมขนผประกอบการSMEsทมกผลตชนสวนรถยนต

ทเฉพาะประเภทใดประเภทหนง และแรงงานทม

ทกษะทไมสอดคลองกบการผลตBEVอยางแรงงาน

ไรฝมอ

ส�าหรบสหภาพยโรป กจการ SMEs ซงจะไดรบผล

กระทบมากนน จากสถานประกอบการทงหมดกวา

10,000แหงเปนSMEsอยกวา9,000แหงจางงาน

อยราวๆ250,000คนซงในจ�านวนนยงไมรวมSMEs

ทท�างานซอมและดแลรกษารถยนตในขณะทประเทศ

เยอรมนรอยละ21ของแรงงานทท�างานเกยวของกบ

การผลตเครองยนตสนดาปภายในท�างานอยในสถาน

และเยอรมน พบวา ในกรณไมมการแทรกแซงดาน

ราคาจากภาครฐพบวาการเลอกใชรถยนตไฟฟาแทน

การใชรถยนตเบนซนทใชแกสโซฮอล E85 เปน

เชอเพลง ใหความคมคาทางเศรษฐศาสตรมากทสด

เนองจากมระยะเวลาคนทนเรวทสดเทากบ 6 ป 6

เดอน มลคาปจจบนสทธเมอมอายการใชงานรถยนต

ครบ 10 ป เทากบ 175,031.18 บาท อตราสวน

ผลประโยชนตอตนทนมคาเทากบ1.50เทาและอตรา

ผลตอบแทนภายในโครงการเทากบรอยละ 17.75

ตอปโดยมอตราคดลดทแทจรงรอยละ4.79นอกจากน

ยงสามารถลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดได

มากทสด103.56ตนตอคนหรอคดเปนมลคารายรบ

จากการขายคารบอนเครดตไดเทากบ2,421.80บาท

ตอคนดานผลการวเคราะหทางการเงนพบวารถยนต

ไฮบรดและรถยนตไฟฟาไมมความคมคาในการเลอก

ใชงานทกกรณเมอเทยบกบรถยนตเบนซน ดงนน

หากภาครฐตองการใหมการใชรถยนตไฮบรดหรอ

รถยนตไฟฟามากขนควรจะก�าหนดมาตรการทงดาน

ราคาและไมราคาเพอสนบสนนใหราคารถยนตไฮบรด

หรอรถยนตไฟฟาต�าลง และลดคาใชคาจายในการ

บ�ารงรกษาตลอดอายการใชงาน

2.3.6 ผลกระทบตอแรงงาน

งานศกษาเกยวกบผลกระทบของยานยนตไฟฟา

ตอการจางงานสวนใหญปรากฏในบรบทของประเทศ

ในสหภาพยโรป ดงเชน คณะกรรมาธการยโรป

(EuropeanCommission)(2017)ไดประเมนผลกระ

ทบของนโยบายลดการปลอยกาซเรอนกระจกวา ใน

การผลตยานยนตไฟฟาไฮบรดปลกอน(PHEV)จะใช

แรงงานเขมขนขน แต BEV จะใชแรงงานเขมขน

นอยลง ดงนน ผลกระทบตอการจางงานจงขนอยกบ

วาการลดกาซเรอนกระจกจะน�าไปสการผลตรถยนต

ไฟฟาประเภทPHEVหรอBEVงานศกษาของUBS

(2017)รายงานความแตกตางระหวางICEกบBEV



Daimler(2016)พบวาการจางงานเพอผลตเครองยนต

สนดาปภายในจะนอยกวาการจางงานเพอผลต

เครองยนตไฟฟาถงรอยละ80-90สอดคลองกบUBS

(2017)รายงานวาการผลตมอเตอรไฟฟานนงายราคา

ถกและใชแรงงานนอยกวาการผลตเครองยนตสนดาป

ภายในอย างมาก งานศกษาของสถาบน IFO

ยงรายงานอกวาในจ�านวนแรงงานในอตสาหกรรมการ

ผลตยานยนตในประเทศเยอรมนจ�านวน800,000คน

ในป2015เปนแรงงานทเกยวของโดยตรงกบการผลต

เครองยนตสนดาปภายในจ�านวน 426,000 คนและ

เกยวของทางออมอกจ�านวน44,000คน(รอยละ52.4

และ5.5ตามล�าดบ)นอกจากนยงมแรงงานอกจ�านวน

70,190 คนหรอรอยละ 10.7 ในอตสาหกรรมโลหะท

ท�างานเกยวของทางออมกบการผลตเครองยนต

สนดาปภายในซงถารวมทกภาคการผลตทเกยวของ

แลวประเทศเยอรมนมแรงงานทเกยวของจ�านวนรวม

ทงสน 457,000 คนทท�างานเกยวของโดยตรงในการ

ผลตชนสวนทจะเปนประโยชนเฉพาะแตการผลต

เครองยนตสนดาปภายในเทานน และอกจ�านวน

ประมาณ163,000คนทเกยวของทางออมและสามารถ

ผลตชนสวนทมความซบซอนนอยลงในBEVได

ErichandWitteveen(2017)ไดพยากรณวารถใหม

ทกคนทขายในยโรปจะเปนรถยนตไฟฟาทงหมดตงแต

ป2035เปนตนไปเนองจากราคาแบตเตอรลดลงและ

การประหยดตอขนาดซงสอดคลองกบงานศกษาอนๆ

ทพบวาการใชรถยนตไฟฟาจะเกดขนอยางแนนอนใน

ชวงป 2025-2040 โดยการผลตรถยนตไฟฟาจะใช

แรงงานในการผลตลดลง เนองจากมอเตอรไฟฟา

มชนสวนและความซบซอนนอยกวาเครองยนตสนดาป

ภายในมาก และยงใชระบบการผลตอตโนมตทดแทน

แรงงานไดอกดวย โดย FES (2015) รายงานวา

โรงงานของDaimlerแหงหนงผลตเครองยนตสนดาป

ภายในจ�านวน700,000เครองใชแรงงานผลตจ�านวน

ประกอบSMEsส�าหรบกรณประเทศเยอรมนผผลต

ชนสวนรายยอยมความเสยงจะสญเสยชนสวนทผลต

รอยละ 38 ในขณะทผผลตชนสวนเพอการน�าไปใช

ประกอบยานยนต(OEM)มความเสยงจะสญเสยรอยละ

17 และรอยละ 21 ของแรงงานทท�างานผลต ICE

ทงทางตรงและทางออมท�างานในสถานประกอบการ

SMEsซงมความเสยงทจะไดรบผลกระทบทางลบมาก

นอกจากนผลกระทบตองานยงขนอยกบวาชนสวนท

ใชในBEVถกผลตภายในสหภาพยโรปหรอไมซงถา

หากไมถกผลตในสหภาพยโรปแตน�าเขาจากประเทศ

อนแลว การจางงานยอมไมเกดขนในสหภาพยโรป

อยางไรกด แมการผลตแบตเตอรจะเพมการจางงาน

คณะกรรมาธการยโรปประเมนวาจะท�าใหเกดการจาง

งานใหมไมมากโดยประเมนวาจะสามารถสรางงานได

สงสดเพยง51,000ต�าแหนงเทานนทงนยานยนต

ไฟฟาตองอาศยสาธารณปโภคขนพนฐานใหม ซงใน

สวนนจะมผลกระทบทางบวกตอการจางงาน

ส�าหรบผลกระทบตอเศรษฐกจในระดบมหภาคนน

การบงคบใหใชรถยนตไฟฟาจะท�าใหยอดซอรถยนต

ในยโรปลดลงเพราะรถยนตไฟฟามราคาแพงซงจะสง

ผลกระทบโดยตรงท�าใหการจางงานลดลง นอกจากน

ยงสงผลกระทบทางออมตอการบรโภคสนคาอนๆ

เพราะผบรโภคมรายไดนอยลงและการจางงานลดลง

ในวงกวาง ในขณะทตนทนแปรผนในการใชรถยนต

ไฟฟาต�าลง เนองจากคาไฟฟาและคาดแลรกษารถ

ต�าลงซงสงผลกระทบทางบวกตอการจางงานนอกจากน

ยงสงผลกระทบใหการจางงานในอตสาหกรรมการผลต

น�ามนเชอเพลงลดลง ในทางกลบกนจะท�าใหการ

จางงานในภาคการผลตไฟฟาเพมสงขน แตคาดวา

ไมสามารถชดเชยกบการจางงานทลดลงในภาค

การผลตน�ามนได



ในขณะทCambridgeEconometrics(2014)ประเมน

วาปรมาณงานจะเพมขนในป2030ในชวง0.51-1.1

ลานต�าแหนงงานและในป 2050จะเพมขน 1.4-2.3

ลานต�าแหนงงานซงเกดขนจากการทยโรปไมตองขาด

ดลการคาจากการน�าเขาน�ามน และท�าใหสามารถใช

จายเพอการบรโภคสนคาและบรการทผลตในยโรปได

มากขน ซงสนคาและบรการเหลานใชแรงงานเขมขน

กวาการผลตน�ามนเชอเพลง ซงการคาดการณนอย

ภายใตภมหลงของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศ

ยโรปทอยในภาวะซบเซาและมก�าลงการผลตเหลอ

การผลตรถยนตไฟฟาจงจะชวยปรบโครงสรางการ

ผลตและลดก�าลงการผลตทเหลออยลงได

2.3.7 การปรบตวของแรงงานในดานการประกอบ

อาชพ

มนทกานตฉมมาน(2561)ไดแบงเสนทางการท�างาน

จากในระบบสนอกระบบของลกจางในระบบเอกชนท

มอายตงแต45ปขนไปเปน4กลมคอ

กลมท1:กลมแรงงานรบจาง แบงเปน1)กลมแรงงาน

รบจางทวไป รบงานมาท�าทบาน และลกจางท�างาน

บาน2)กลมแรงงานรบจางในภาคเกษตรถอเปนกลม

ทเปราะบางทสดส�าหรบการปรบตวหลงจากออกมา

ท�างานนอกระบบ และมระดบความพรอมในการ

เตรยมตวสวยเกษยณนอยกวากลมอนๆ เปนกลมม

การศกษาไมสงนก สวนใหญจบระดบประถมศกษา

ท�าใหหลงจากออกจากงานในระบบแลว มทางเลอก

ของอาชพนอย และงานใหมในตลาดแรงงานนอกระบบ

ยงคงเปนงานทใชทกษะเดม หรอเปนงานทไมตองใช

ทกษะมากนก กลมนยงเปนกลมทไมไดมการวางแผน

ด านอาชพหลงเกษยณมาก อน ประสบปญหา

ความมนคงดานรายได และไมมเงนออมหลงออกไป

ท�างานนอกระบบ

3,300คน ในจ�านวนนเปนวศวกร3,300คนนนคอ

เครองยนต 212 เครองตอแรงงานหนงคน ในขณะท

โรงงานแหงหนงในกรงเบอรลน ประเทศเยอรมน

แรงงานจ�านวน 1,200 คนผลตเครองยนตจ�านวน

200,000เครองคดเปนสดสวนเครองยนต170เครอง

ตอแรงงานหนงคน ในขณะทโรงงานผลตระบบขบ

เคลอนไฟฟาแหงหนงผลตเครองยนตไฟฟา 60,000

เครองใชแรงงานเพยง 40 คนคดเปนสดสวน 1,500

เครองตอแรงงาน1คน

อยางไรกดPetit(2017)รายงานวาการเปลยนไปใช

ยานยนตไฟฟาของสหภาพยโรปจะท�าใหการจางงาน

สทธในระบบเศรษฐกจจะเพมสงขน500,000-850,000

ต�าแหนง โดยงานจะเกดขนในสวนของการวจยและ

การพฒนา การสรางสาธารณปโภคขนพนฐาน และ

การบรโภคทเพมสงขนจากการประหยดเชอเพลงและ

คาดแลรกษาของรถยนตไฟฟาในสวนของการจางงาน

ในอตสาหกรรมยานยนตนนผลกระทบจะมความ

ไมแนนอนสง แตคาดวาในชวงป 2030 จะยงไมม

ผลกระทบหรอถามกจะนอยมากนอกจากน รถยนต

ไฟฟาท�าใหยโรปน�าเขาน�ามนเชอเพลงลดลงซงเปน

อตสาหกรรมทใชแรงงานไมเขมขน โดยความเสยงท

ส�าคญคอ การทยโรปเลอกเทคโนโลยผด โดยเลอก

เทคโนโลยดเซลแทนไฟฟาท�าใหสญเสยความสามารถ

ในการแขงขนในอตสาหกรรมยานยนตใหกบประเทศ

จน Fraunhofer (2017) ทบทวนงานศกษาตางๆ

ไดขอสรปวาการเปลยนผานไปสยานยนตไฟฟาจะไม

สงผลกระทบตอการจางงานและอาจสงผลทางบวก

หากมการลงทนผลตมอเตอรไฟฟาในยโรปแมจะมการ

สญเสยงานจ�านวนประมาณ60,000 ต�าแหนงในการ

ผลตเครองยนตสนดาปภายในในประเทศเยอรมนแต

จะมงานเกดขนใหมเกดขนชดเชยแมจ�าเปนตองปรบ

ทกษะแรงงานใหสามารถท�างานใหมไดกตาม



โดยการเปลยนมาเปนแรงงานนอกระบบตองประสบ

กบความยากล�าบากและตองปรบตวในชวงแรกเนอง

มาจากปญหา4ประการไดแกการสญเสยสวสดการ

ทเคยไดรบการขาดโอกาสในการเขาถงแหลงทนการ

ขาดความรและทกษะจ�าเปนหากออกมาท�างานทไมได

ใชทกษะเดมและอปสรรคดานอายและสขภาพท�าให

ไมสามารถท�างานทใชแรงกายหนกไดโดยปจจยส�าคญ

4 ประการทชวยใหการปรบตวเปนไปอยางงายขน

ไดแก 1) การมทนจากการออมกอนออกนอกระบบ

หรอสามารถเขาถงแหลงเงนทนหลงจากออกนอก

ระบบ เพอเปนทนส�าหรบการลงทนและส�ารองไวใช

จาย2)การมตาขายความคมครองทางสงคม(Social

safetynet)ชวยลดความเสยงในการหางานท�าในภาค

นอกระบบ และคอยสนบสนนปจจยทจ�าเปนอนๆ

ในการท�างานภาคนอกระบบ 3) ขอมลและความร

เกยวกบงานหรอธรกจทก�าลงจะท�ารวมถงขอมลและ

ความรเกยวกบการบรหารจดการพนฐานระบบการท�า

บญช และการตลาด ในกรณประกอบธรกจ และ 4)

ทกษะจ�าเปนในงานภาคนอกระบบ แบงเปน 3 สวน

ไดแก การน�าทกษะเดมมาใชเพอตอยอดงาน การ

ประยกตใชทกษะเดมเพอเพมประสทธภาพในการ

ท�างาน และการเรยนรทกษะใหมเฉพาะอาชพซงมา

จากการฝกอบรบเพมเตมหรอการฝกอบรมขณะ

ท�างาน(onthejobtraining)

โดย มนทกานต ฉมมาน (2561) มขอเสนอแนะ

เชงนโยบายเพอพฒนาระบบ กลไก และมาตรการ

การเตรยมความพรอม เพอสงเสรมและสนบสนนให

แรงงานนอกระบบกลมนสามารถกาวเขาสภาวะสงวย

อยางกระปรกระเปรา (Active and Productive

Ageing)3สวนดงน

กลมท2:กลมประกอบอาชพอสระ(ไรทกษะและทกษะ

ต�า) เปนกลมทออกมาท�างานของตวเอง หรอประกอบ

ธรกจเลกๆ ของตวเองแบบไมมลกจาง และไมไดใช

ทกษะมากนกในการท�างานในตลาดแรงงานนอกระบบ

เชน คนขบรถแทกซ หมอนวดอสระ คนเปดราน

ขายของ เปนตน มลกษณะคลายกบกลมแรงงาน

รบจางคอ ไมมการวางแผนเปลยนอาชพหรอเตรยม

รบมอกบความไมแนนอนของงาน แตเปนกลมทพอม

เงนทน และมทกษะทจะน�าไปตอยอดประกอบอาชพ

อสระของตนตอไปไดเมอออกจากงานในระบบแลว

กลมท 3: กลมประกอบอาชพอสระ (กงทกษะและ

ทกษะสง) แบงเปน 2 กลมยอย ไดแก1) กลมทยงคง

ใชทกษะเดมจากงานในระบบ รวมถงใชทนทางสงคม

จากเครอขายคนรจกหรอเครอขายลกคาเดม ท�าให

สามารถปรบตวอยในตลาดแรงงานนอกระบบไดอยาง

ราบรน เชน จากทเคยเปนอาจารยหรอนกออกแบบ

กราฟฟกทมสงกดออกมาท�างานเปนฟรแลนซ ในขณะ

ทอกกลม ตองเรยนรทกษะใหมเพอเรมประกอบอาชพ

ทไมเคยท�ามากอน เชน จากทเคยท�างานบรษทแลว

ออกมาเปนเจาของสวนเกษตรอนทรย เปนตน

กลมท 4: กลมประกอบธรกจสวนตวแบบมลกจาง

เปนกลมทสามารถปรบตวไดดทสด แมจะออกจากงาน

ในระบบแบบไมสมครใจ กลมนมโอกาสไดเตรยมตว

ท�างานนอกระบบ คอเคยประกอบธรกจสวนตวใน

ระหวางท�างานประจ�าไปดวยมากอนเปนระยะเวลา

หนงแลวกอนออกจากงานในระบบ มความเชอมนใน

ประสบการณและทกษะทตนมจากการท�างานประจ�า

และยงมเครอขายทมปฏสมพนธตอกนมาตงแตท�างาน

ประจ�าเปนรากฐานส�าคญในการประกอบธรกจสวนตว



1. การปองกนการออกนอกระบบหรอยดระยะเวลา

การอยในระบบ ส�าหรบกลมทไมสมครใจ โดย

1)นโยบายสงเสรมWork-Lifebalanceเพอลด

ความตงเครยดและเพมความยดหยนใหกบชวต

การท�างานและชวตครอบครว เชน ใหสทธลา

แบบไดรบเงนเดอนกรณผทอยในความดแลปวย

2) การฝกอบรมทกษะใหมใหกบพนกงาน และ

3) การเพมทกษะการประเมนความเสยงและ

วางแผนรบมอกบความเสยง ทงดานการท�างาน

และการด�าเนนชวต เพอจะไดเตรยมตวรบมอได

อยางเหมาะสม

2. การเตรยมความพรอมส�าหรบผ สมครใจออก

นอกระบบไดแก1)การสงเสรมการออม2)การ

วางแผนการท�างานในภาคนอกระบบทดลองท�า

เปนอาชพเสรมเรมเรยนรขอมลและทกษะตางๆ

ทเกยวของกบงานใหม 3) การสรางทางเลอกใน

การท�างานมศนยขอมลหรอระบบจบคงานเสมอน

ตลาดนดแรงงานนอกระบบ4)เตรยมความพรอม

ดานสขภาพ

3. เพอการปรบตวทเหมาะสมหลงออกนอกระบบ

เปนขอเสนอส�าหรบทกกลมระดบฝมอ ไดแก 1)

สงเสรมแรงงานทกคนทออกนอกระบบใหท�า

ประกนสงคมตอ(มาตรา39)2)สงเสรมการรวม

กลมหรอเครอขายอาชพในภาคนอกระบบเพอให

เขาถงขอมล ความร ทกษะจ�าเปน รวมถงเปน

ตาขายทางสงคม3)สงเสรมการดแลสขภาพโดย

จดเปนโครงการหรอกจกรรมสงเสรมสขภาพ

ส�าหรบแรงงานนอกระบบโดยเฉพาะ

จากการทบทวนวรรณกรรมสามารถสรปไดวาตลาด

รถยนตไฟฟาจะเกดขนอยางแนนอน แตจะเกดขน

เมอไรนนยงมความไมแนนอน ขนอยกบหลายปจจย

โดยเฉพาะนโยบายภาครฐ โดยมความเปนไปไดท

รถยนตไฟฟาจะเรมมบทบาทส�าคญในตลาดโลกในป

2030 เปนตนไปส�าหรบผลกระทบของรถยนตไฟฟา

ตอแรงงานนนไมชดเจนบางงานศกษาพบวาจะสงผล

กระทบทางลบตอการจางงานบางงานศกษาพบวาไม

สงผลกระทบหรอสงผลกระทบนอยโดยคาดวาจะสง

ผลกระทบทางบวก และแรงงานจ�าเปนตองไดรบการ

พฒนาและยกระดบทกษะส�าหรบแรงงานทไมสามารถ

ท�างานตอไปไดมกจะออกไปท�างานนอกระบบซงจะ

มความมนคงและสวสดการนอยลง

24 · อตสาหกรรมและนโยบายยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย


บทท 3

อตสาหกรรมและนโยบายยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย · 25


บทนจะกลาวถงอตสาหกรรมยานยนต ชนสวนยานยนต ยานยนตไฟฟา และนโยบายภาครฐและบทบาทของกระทรวงตางๆทเกยวของกบยานยนตไฟฟาและชนสวนในประเทศไทย

อตสาหกรรมและนโยบายยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย

3.1 อตสาหกรรมยานยนต

อตสาหกรรมยานยนตถอเปนรากฐานส�าคญในการ

พฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย เปนทงแหลงผลต

การจางงานและการสงออกของประเทศโดยมมลคา

ถงรอยละ5.8ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ(GDP)

นอกจากนอตสาหกรรมนยงเชอมโยงไปยงอตสาหกรรม

อนๆเชนอตสาหกรรมชนสวนยานยนตอตสาหกรรม

เหลก สถานบรการน�ามน และการเกษตร เปนตน

การผลตรถยนตในป 2561มจ�านวน2,167,694คน

จากปรมาณการผลตรถยนตประมาณ97 ลานคนทว

โลก การผลตรถยนตแบงเปนรถยนตทวไป 877,015

คน (รอยละ 40) และยานยนตเพอการพาณชย

1,290,694คน(รอยละ60)ดงแสดงในตารางท2ซง

ปรมาณการผลตรถยนตของประเทศไทยเปนอนดบท

1 ของอาเซยน อนดบท 5 ของเอเชย รองมาจาก

ประเทศจนประเทศญปนประเทศอนเดยและประเทศ

เกาหลและเปนอนดบท12ของโลกทามกลางประเทศ

ผผลตรถยนตชนน�า เชน จน สหรฐอเมรกา ญปน

เยอรมนเกาหลใตและอนเดยดงแสดงในภาพท1

ตารางท2การผลตรถยนตของไทยป2557-2561(คน)

ประเภทรถยนต 2557 2558 2559 2560 2561 ∆(%)

รถยนตทวไป 743,258 772,250 805,033 818,440 877,015 7

รถยนตพาณชย 1,137,329 1,143,170 1,139,384 1,170,383 1,290,679 10

รวม 1,880,587 1,915,420 1,944,417 1,988,823 2,167,694 9

ทมา: สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย



ประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตส�าคญในระดบ

สากล3ประเภทไดแก1)รถกระบะขนาด1ตน2)

รถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล (Eco-car)

และ3)รถจกรยานยนตขนาดเลกคณภาพสงปจจบน

มผประกอบการขามชาตทใชประเทศไทยเปนฐานการ

ผลต24รายเปนรถยนต17รายและรถจกรยานยนต

7ราย โดยผประกอบการทมรายไดสงทสด5อนดบ

แรกไดแกบรษทโตโยตามอเตอรประเทศไทยสวน

แบงการตลาดรอยละ9.5จ�ากดบรษทฮอนดาออโต

โมบล(ประเทศไทย)จ�ากดสวนแบงการตลาดรอยละ

6.0บรษทมตซบช มอเตอรส (ประเทศไทย) จ�ากด

สวนแบงการตลาด รอยละ 5.1 บรษท ออโตอลลาย

แอนซ (ประเทศไทย) จ�ากด สวนแบงการตลาด

รอยละ4.8และบรษทอซซมอเตอร (ประเทศไทย)

จ�ากด สวนแบงการตลาด รอยละ 4.8 ตามล�าดบ

(ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจและเศรษฐกจฐานราก

ธนาคารออมสน,2561)

การผลตรถยนตเพอขายภายในประเทศ 1,027,054

คน คดเปนสดสวนรอยละ 47 ของปรมาณการผลต

รถยนตทงหมดแบงเปนรถยนตนงทวไป456,756คน

คดเปนรอยละ 44 รถยนตเพอการพาณชย (กระบะ

ขนาด1ตนและอนๆ)570,298คนคดเปนรอยละ56

ของรถยนตทขายภายในประเทศและการผลตเพอการ

สงออก1,140,640คนคดเปนสดสวนรอยละ53ของ

ปรมาณการผลตรถยนตทงหมด แบงเปนการผลต

รถยนตทวไป420,259คนคดเปนรอยละ36.8และ

รถยนตเพอการพาณชย720,381คนคดเปนรอยละ

63.2ของรถยนตสงออกขอมลจากกระทรวงพาณชย

รายงานวาในป2561รถยนตและชนสวนรถยนตเปน

สนคาสงออกอนดบ 1 ของไทย มมลคาสงออก

928,060ลานบาทคดเปนรอยละ14.5ของมลคาการ

สงออกของไทยทงหมด โดยสงออกไปยงประเทศ

ออสเตรเลย(1.9แสนลานบาท)ฟลปปนส(8.5หมน

ลานบาท)ญปน(5.2หมนลานบาท)อนโดนเซย(4.9

หมนลานบาท) เวยดนาม (4.7 หมนลานบาท) และ

มาเลเซย(4.3หมนลานบาท)ดงแสดงในตารางท3

ภาพท1สถตการผลตรถยนตของโลกป2561

ทมา: International Organization of Motor Vehicle Manufacturers



3.2 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตเปนหนงในหวงโซ

อปทานอตสาหกรรมยานยนตของไทย ปจจบนการ

ผลตยานยนตในไทยมการใชชนสวนฯ ทผลตใน

ประเทศรอยละ 80 ของการผลตยานยนตในประเทศ

ทงหมด โดยการผลตรถจกรยานยนตในไทยใชชน

สวนฯในประเทศเกอบทงหมดการผลตรถยนตนงและ

รถปกอพในไทยใชชนสวนฯทผลตในประเทศประมาณ

รอยละ60–80สวนการผลตรถEco-carใชชนสวนฯ

ทผลตในไทยถงรอยละ90ศนยวจยกสกรไทย(2561)

รายงานวา ตลาดภายในประเทศเปนตลาดหลกของ

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตในไทย คอมสดสวน

ประมาณรอยละ65-70ของรายรบรวมในอตสาหกรรม

ผลตชนสวนฯ โดยผผลตชนสวนยานยนตมตลาดใน

การจดจ�าหนายอย2ตลาดหลกไดแก

1. ตลาดชนสวนเพอน�าไปใชประกอบยานยนต

(Original Equipment Market: OEM) มมลคา

ตลาดคดเปนรอยละ 30-40 ของมลคาตลาด

ชนสวนฯ รวมในประเทศ โดยผผลตตองผลต

ชนสวนยานยนตปอนใหกบยานยนตทผลต

ออกมาใหมส�าหรบคายยานยนตทเขามาตงฐาน

การผลตในไทยเพอประกอบยานยนตสงออกและ

จ�าหนายในประเทศ

2. ตลาดชนสวนทดแทนหรออะไหลทดแทน (Re-

placementEquipmentMarket:REM)มมลคา

ตลาดคดเปนรอยละ 60-70 ของมลคาตลาด

ชนสวนฯ รวมภายในประเทศ เปนตลาดชนสวน

อะไหลเพอการทดแทนชนสวนเดมทเสย หรอ

สกหรอตามสภาพการใชงาน ผผลตในกลมนม

ทงผประกอบการขนาดใหญ ขนาดกลาง และ

ขนาดเลก ท�าใหชนสวนทผลตไดมคณภาพท

หลากหลาย

การสงออกชนสวนฯ มสดสวนรอยละ 30-35 ของ

รายรบรวมของอตสาหกรรมการผลตชนสวนฯ ใน

ประเทศไทยแบงเปนการสงออกเพอประกอบยานยนต

(OEM)รอยละ80-85และเพอทดแทน(REM)รอยละ

15-20ของมลคาสงออกชนสวนฯชนสวนสงออกหลก

ของไทยไดแก เครองยนตชดสายไฟตวถงกระจก

ชดเกยรยางรถยนตและชนสวนทผลตจากยางพารา

ในป 2560 ประเทศไทยเปนผ ส งออกชนสวนฯ

ทกประเภทเปนอนดบ1ของอาเซยนและอนดบท14

ของโลก สงออกชนสวนรถจกรยานยนต ไมรวม

เครองยนตและยางยานพาหนะ เปนอนดบท 4 ของ

โลกสงออกยางยานพาหนะ เปนอนดบท 5ของโลก

สงออกเครองยนต เปนอนดบท 11 ของโลก และ

ตารางท 3การผลตรถยนตเพอสงออกของไทยป2557-2561(คน)

ประเภทรถยนต 2557 2558 2559 2560 2561 ∆(%)

รถยนตทวไป 314,596 462,264 485,720 430,839 420,259 -2

รถยนตพาณชย 521,997 742,631 702,795 709,757 720,381 1

รวม 836,593 1,204,895 1,188,515 1,140,596 1,140,640 0.004

ทมา : สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย



สงออกชนสวนรถยนต ไมรวมเครองยนตและยาง

ยานพาหนะเปนอนดบท14ของโลกโดยสงออกไปยง

ประเทศอาเซยนโดยเฉพาะมาเลเซยอนโดนเซยและ

เวยดนาม รอยละ 28 ของมลคาสงออกชนสวนฯ

รวมของไทยและไปยงสหรฐอเมรการอยละ15และ

ญปนรอยละ8(ศนยวจยกสกรไทย,2561)

ขอมลจากสถาบนยานยนตพบวาปจจบนมผประกอบ

การในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของไทยจ�านวน

มากกวา2,500รายเปนผผลตชนสวนฯTier-1จ�านวน

ประมาณ720รายซงเปนผผลตชนสวนฯคณภาพสง

เพอใชในโรงงานประกอบรถยนต(OEM)และบางสวน

จ�าหนายในตลาดชนสวนฯ ทดแทน (REM) เปนทน

ขามชาต รอยละ 47 บรษทรวมทน รอยละ 30 และ

ทนไทยรอยละ23ของผประกอบการทงหมดซงใน

จ�านวนนสวนใหญเปนผผลตเฉพาะชนสวนรถยนต

คดเปนรอยละ 54 และแบงเปน 5 กลมหลก ไดแก

กลมระบบสงก�าลง (Powertrain) กลมระบบชวงลาง

(Suspension) กล มระบบไฟฟา (Electrical and

Electronic)กลมตวถง(Body)และกลมชนสวนอนๆ

(Other) ส�าหรบผผลตชนสวนฯ Tier-2 และ Tier-3

สวนใหญเปน SMEs ไทย เปนผจดหาวตถดบ หรอ

ผลตสวนประกอบใหกบผผลตTier-1หรอผลตชนสวนฯ

ทดแทน(REM)ซงปจจบนมผประกอบการอยมากกวา

1,700รายท�าการผลตอะไหลแทและอะไหลเทยม

นอกจากนยงมกลมอตสาหกรรมสนบสนน(Support

activities)4ประเภทประกอบดวยอตสาหกรรมตนน�า

ไดแก กล มผ ผลตและจดหาวตถดบ เชน เหลก

พลาสตก ยาง อเลกทรอนกส แกว กระจก สงทอ

เครองหนงเคมปโตรเคมสและชบผวอตสาหกรรม

สนบสนนไดแกกลมผผลตและบรการดานเครองจกร

อตสาหกรรมบรการ ไดแก กลมผใหบรการดานการ

น�าสง ขาย และบรการหลงการขาย เชน บรการ

ทมา : สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย

ภาพท2โครงสรางอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนฯ

ผประกอบ

รถยนต

21บรษท

ผประกอบ

รถจกรยานยนต

11บรษท

ผผลตชนสวนขนาดกลางและขนาดเลก มากกวา1,700บรษท

จ�านวนผประกอบการ จ�านวนบคลากร

กลมผประกอบ

กลมTier1

กลมTier2&3

ผผลตและประกอบ100,000คน+ตวแทนจ�าหนาย200,000คน

250,000คนผผลตชนสวน

รถยนต389บรษท

ผผลตชนสวนรถยนตและ

รถจกรยานยนต130บรษท

ผผลตชนสวนรถจกรยานยนต201บรษท

340,000คน



กระจายสนคา บรการทางการเงนและประกนภย

บรการทดสอบ บรการใหค�าปรกษา บรการขนสง

บรการหลงการขาย และกล มนโยบายและองคกร

สนบสนน ได แก หน วยงานให การสนบสนน

อตสาหกรรมทงในเชงนโยบายเชงเทคนคและตลาด

เชน กลมหนวยงานภาครฐ กลมสมาคมและสถาบน

เฉพาะทางและกลมสถาบนการศกษาและสถาบนวจย

แนวโนมการเตบโตของตลาดรถยนต BEV ใน

ประเทศไทย จะสงผลตอผผลตชนสวนฯ เนองจาก

รถยนต BEV จะมความตองการชนสวนฯ ลดลง

อยางมาก เฉพาะในระบบสงก�าลง รถยนต BEV ใช

ชนสวนเพยง 20 ชน เทยบกบรถยนตเครองยนต

สนดาปภายในทใชชนสวนระบบสงก�าลงมากกวา

2,000 ชน แบตเตอร ระบบไฟฟา และชนสวน

อเลกทรอนกสจะกลายเปนชนสวนฯ หลกทส�าคญ

เพมขนเปนล�าดบ

3.3 อตสาหกรรมยานยนตไฟฟา

ยานยนตไฟฟาโลก

รถยนตไฟฟาไมใชสงประดษฐใหม เพราะเคยมการ

ผลตแลวตงแตตนศตวรรษท 20 แตรถยนตสนดาป

ภายในมราคาถกกวา รถยนตไฟฟาจงไมไดรบความ

นยมเวลาผานมากวาหนงรอยปเมอเทคโนโลยมความ

เหมาะสม และปญหาสงแวดลอมทวความส�าคญขน

รถยนตไฟฟาจงไดรบการพฒนาขนในปจจบน จาก

ขอมลส�านกงานพลงงานสากล(IEA)พบวาในป2561

รถยนตไฟฟามจ�านวนสะสม 5.1 ลานคน เพมขน 2

ลานคนจากป 2560 จนเปนประเทศทมปรมาณ

จ�าหนายรถยนตไฟฟามากทสดเกอบ1.1ลานคนและ

มปรมาณรถยนตไฟฟาสะสมในประเทศจนสงถง 2.3

ลานคนซงคดเปนเกอบครงหนงของรถยนตไฟฟาทม

สะสมอยทวโลก ในขณะทยโรปมรถยนตไฟฟาสะสม

รวม 1.2 ลานคน และสหรฐอเมรกา 1.1 ลานคน

ซงเตบโตขนจ�านวน385,000และ361,000คนจาก

ป2560ตามล�าดบในประเทศนอรเวยรถยนตไฟฟา

มสวนแบงทางการตลาดรถยนตใหมสงทสด คดเปน

รอยละ 46 รองลงมาคอ ไอซแลนด รอยละ 17 และ

สวเดนรอยละ8ดงแสดงในภาพท3

ประเทศตางๆ มนโยบายเพอสงเสรมยานยนตไฟฟา

ทงทางดานอปสงคดง(DemandPull)ดวยมาตรการ

ทเปนแรงจงใจทางการเงน เชน ลดภาษสรรพสามต

(จน) ใหเงนคน (ฝรงเศส, สวเดน) ใหเงนอดหนน

(ญปน,สหราชอาณาจกร)เครดตภาษ(สหรฐอเมรกา)

ยกเว นการจ ายภาษทะเบยนรถยนตไฟฟาและ

เรยกเกบภาษรถยนตตามระดบการปลอยคารบอน

ไดออกไซค(CO2)(เนเธอรแลนด,โปรตเกส)ยกเวน

ภาษซอและภาษมลคาเพมรถยนต BEV (นอรเวย)

นอกจากน หลายประเทศยงมการใชมาตรการอน

ควบคดวยเชนเพมความเขมงวดของระดบมาตรฐาน



ภายแลวจ�านวน 12 ประเทศ โดยประเทศทจะมการ

ยกเลกเรวทสดคอนอรเวยในปคศ.2025ตามมาดวย

เดนมารกไอซแลนดอสราเอลเนเธอแลนดและสวเดน

ในปค.ศ.2030สกอตแลนในป2032สหราชอาณาจกร

ฝรงเศสและศรลงกาในป2040คอสตารกาในป2050

นอกจากน ยงมอก 20 รฐของประเทศตางๆ ดวย

เชนกนเชนลอสแองเจลลสและซแอทเทลประเทศ

สหรฐอเมรกาในป2030เปนตน

มลพษไอเสยการยกเวนภาษการใชถนนการอนญาต

ใหใชพนทซงปกตเปนขอหามส�าหรบรถยนตทวไป

เชน ชองรถประจ�าทาง หรอทหามจอด เปนตน

นอกจากการผลกดนความตองการของตลาดตอ

รถยนตไฟฟาแลว ยงมการผลกดนทางเทคโนโลย

(TechnologyPush)ทตองแสดงถงความพรอมในดาน

ตางๆดวยการมงวจยและพฒนาแบตเตอรรวมไปถง

ส วนก�าลงขบเคลอนและโครงสร างน�าหนกเบา

นอกจากนยงมการลงทนดานโครงสรางพนฐานระบบ

อดประจ ระบบจายไฟฟาอจฉรยะ การท�ามาตรฐาน

และการสาธตใชงานยานยนตสาธารณะ (ส�านกงาน

พฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2560) ปจจบน

มประเทศทประกาศหามรถใหมเปนรถยนตสนดาป

ทมา: IEA, Global EV Outlook 2019

ภาพท3ยอดขายและสวนแบงตลาดรถยนตไฟฟาป2556-2561



กด หากพจารณาสถตขอมลการจดทะเบยนรถใหม

พบวา แนวโนมของการจดทะเบยนรถยนตไฟฟาและ

รถแบบผสมเพมสงขนดงแสดงในตารางท5ทยอดการ

จดทะเบยนรถใหมไดเพมขนจาก 3.07 ลานคนในป

2560เปน3.09ลานคนในป2561ซงเปนยอดจ�านวน

จดทะเบยนรถแบบผสมจาก 11,945 คน เปนแบบ

เบนซน-ไฟฟา20,167คนและดเซล-ไฟฟา177คน

และรถยนตไฟฟาเพมขนจาก165คนเปน325คนซง

รถยนตนงสวนบคคลไมเกน7ทนงเปนกลมทมการใช

เชอเพลงแบบผสมมากทสดจ�านวน19,790และ176

คนและรถจกรยานยนตสวนบคคลเปนกลมทมการใช

เชอเพลงแบบไฟฟามากทสดจ�านวน135คน

ยานยนตไฟฟาในประเทศไทย

อตสาหกรรมยานยนตไฟฟายงอยในชวงเรมตนส�าหรบ

ประเทศไทยรถยนตไฟฟายงมจ�านวนนอยเมอเปรยบ

เทยบกบรถยนตเครองยนตสนดาปภายใน จากสถต

ขอมลการจดทะเบยนรถใหมสะสมของกรมขนสงทาง

บก โดยมจ�านวนรถจดทะเบยนสะสมณ วนท 30

กนยายน 2562 จ�านวน 40,385,957 คน เปนยอด

จ�านวนการจดทะเบยนรถยนตไฟฟา 1,933คนและ

รถแบบผสมไดแกเบนซน-ไฟฟา131,874คนดเซล-

ไฟฟา11,448คนและLPG-เบนซน-ไฟฟา34คน

ดงแสดงในตารางท4สดสวนรถแบบผสมและรถยนต

ไฟฟาจงคดเปนเพยงรอยละ 0.005 เทานน อยางไร

ตารางท4จ�านวนรถจดทะเบยนสะสมจ�าแนกตามเชอเพลงณวนท30ก.ย.2562

รวม เบนซน-ไฟฟา ดเซล-ไฟฟา LPG-เบนซน-ไฟฟา ไฟฟา

ยอดการจดทะเบยนรถยนตสะสม รวมทงสน

40,385,957 131,874 11,448 34 1,933

ทมา: กรมขนสงทางบก, สถตจ�านวนรถจดทะเบยนใหม

หมายเหต ขอมลสถตของกรมขนสงทางบกมไดจ�าแนกระหวางรถแบบผสมประเภท HEV และ PHEV

ตารางท5จ�านวนรถจดทะเบยนใหมจ�าแนกตามเชอเพลงพ.ศ.2561

ประเภทรถ รวม เบนซน-ไฟฟา ดเซล-ไฟฟา ไฟฟา

ยอดการจดทะเบยนรถยนตใหมรวมทงสน 3,093,791 20,167 177 325

รย.1รถยนตนงสวนบคคลไมเกน7คน 698,743 19,790 176 57

รย.6รถยนตรบจางบรรทกโดยสารไมเกน7คน 14,844 25 0 50

ร.12รถจกรยานยนต 1,942,494 287 0 135

รถโดยสาร 12,820 0 1 38ทมา: กรมขนสงทางบก, สถตจ�านวนรถจดทะเบยนใหม

หมายเหต ขอมลสถตของกรมขนสงทางบกมไดจ�าแนกระหวางรถแบบผสมประเภท HEV และ PHEV



จากการรวบรวมจ�านวนสถานอดประจไฟฟาพบวาม

จ�านวนประมาณ1,200แหงดงแสดงในตารางท6ซง

เมอเทยบกบรถยนตไฟฟา BEV ทมอยในปจจบน

ประมาณ 1,933 คน ถอวามจ�านวนมากพอ แตหาก

นบรวมรถแบบผสมจ�านวน143,356คนถอวายงไม

พอเพยงตอความตองการ นอกจากน สถานชารจ

สวนใหญกระจกตวอยในกรงเทพฯ ยงไมครอบคลม

ตางจงหวด

ในสวนของการน�าเขารถยนตไฟฟา มการน�าเขา

รถยนตBEVจ�านวน5ยหอไดแกนสสนของประเทศ

ญปนเกยและฮนไดของประเทศเกาหลใตและBYD

และMG ของประเทศจนซงใชแบตเตอรลเทยมไอออน

ใชเวลาชารจไฟ30และ40นาทวงได337และ350

กโลเมตรและขายในราคา1.19และ1.89ลานบาท

ตามล�าดบ โดยการน�าเขารถยนตไฟฟาตองเสยภาษ

ดงตอไปน

ตารางท6จ�านวนสถานอดประจไฟฟาในประเทศไทย

หนวยงาน จ�านวนสถานอดประจไฟฟา (เปาหมาย)

การไฟฟานครหลวง 10(13)

บรษทพลงงานบรสทธ 300(1,000)

การไฟฟาสวนภมภาค 11(21)

การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย 5

ปตท. 21(41)

บางจาก 2

คายนสสน 1

ชารจนาว(ChargeNow)(BMW) 50

EQ(คายเมอรเซเดส-เบนซ) 50(200)

ทมา: ผจดการรายวน 360 องศา

1. ภาษศลกากรขาเขาซงจดเกบในอตราทแตกตาง

กนตามประเทศน�าเขา ส�าหรบประเทศจนนน

มขอตกลงทางการคาแบบทวภาค (FTA) ภาษ

น�าเขาจงเปนรอยละ 0 ในขณะทไทยกบญปน

มความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทย-ญปน

(JTEPA)ภาษน�าเขาเปนรอยละ20สวนเกาหลใต

และประเทศอนๆ ทไมม FTAภาษน�าเขาจงอย

ในอตรารอยละ80

2. ภาษสรรพสามตส�าหรบรถยนตไฟฟาจดเกบปกต

ในอตรารอยละ 8 ของราคาทรวมภาษศลกากร

ขาเขาแลว ซงอยในอตราทต�าเพราะเปนรถยนต

ทไมกอใหเกดมลภาวะและหากผลตหรอประกอบ

ในประเทศไทย นอกจากจะไมต องเสยภาษ

ศลกากรแลว ยงไดรบการสงเสรมการลงทนจาก

บโอไอ กลาวคอ ภาษสรรพสามตลดลงเหลอ

รอยละ2อยางไรกดในชวง2563-2565ไดปรบ

ลดลงเหลอรอยละ 0 เพอแกปญหามลภาวะจาก

ฝนละอองขนาดเลกในประเทศ หลงจากนน



ในชวง2566-2568จะปรบขนเปนรอยละ2และ

หลงจากป 2568 จะปรบสงขนเปนรอยละ 8

ตามปกต

3. ภาษเพอมหาดไทยจดเกบในอตรารอยละ10ของ

ภาษสรรพสามต

4. ภาษมลคาเพม อตรารอยละ 7 ของราคาทรวม

ภาษทงหมดขางตนแลว

ในสวนของการผลตรถยนตไฟฟาในประเทศไทย

พบวา มบรษทผผลตไดเรมผลตรถยนตไฟฟา ไดแก

บเอมดบเบลยกรปประเทศไทยและเมอรเซเดสเบนซ

แมนแฟคเจอรง(ประเทศไทย)ซงผลตรถยนตPHEV

นอกจากนบรษทเอฟโอเอมเอม(FOMM)ผลตรถยนต

ไฟฟาขนาดเลกซงผผลตกลมนสวนใหญเนนการผลต

เพอสงขายในตลาดตางประเทศ สวนกลมทใหความ

ส�าคญกบการผลตเพอขายภายในประเทศไทย ไดแก

บรษท ตรเพชรอซซเซลล จ�ากด บรษท โตโยตา

มอเตอรประเทศไทยและบรษทฮอนดาออโตโมบล

(จ�ากด) ทลงทนผลตรถยนตยานยนตไฟฟาไฮบรด

(HEV)บรษทมตซบชมอเตอรส(ประเทศไทย)จ�ากด

จะผลตรถยนต PHEV และ BEV และบรษท นสสน

(ประเทศไทย) จ�ากด ทอย ในระหวางการศกษา

เทคโนโลยทเหมาะสม รวมมลคาลงทนประมาณ

5.1หมนลานบาท

นอกจากนยงมผประกอบการใหความสนใจลงทนผลต

ชนสวนหรอสวนประกอบส�าคญส�าหรบยานยนตไฟฟา

ดงน (ส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

แหงชาต,2560)

1. กลมแบตเตอรไดแกบรษทเดลตาอเลคโทรนคส

จ�ากด (มหาชน) บรษท พลงงานบรษท จ�ากด

(มหาชน) บรษท โกลบอล เพาเวอร ซนเนอรย

จ�ากด (มหาชน) และ บรษท เบตา เอนเนอรย

โซลชนจ�ากด

2. กล มระบบประจไฟฟา ไดแก บรษท ฟอรท

คอรปอเรชนจ�ากด(มหาชน)บรษทปตท.จ�ากด

(มหาชน) บรษท บางจาก คอรปอเรชน จ�ากด

(มหาชน)และการไฟฟาทง3แหง

3. กลมชนสวนอเลกทรอนกส ไดแก บรษท เคซอ

อเลคโทรนคสจ�ากด(มหาชน)

4. กล มชนสวนรถยนต ไดแก บรษท สมบรณ

แอดวานซ เทคโนโลย จ�ากด (มหาชน) บรษท

พ.ซ.เอส. แมชน กรปโฮลดง จ�ากด (มหาชน)

บรษท อาปโก ไฮเทค จ�ากด (มหาชน) บรษท

อสเทรนโพลเมอรกรปจ�ากดบรษททกรงไทย

อตสาหกรรม จ�ากด (มหาชน) บรษท ฟอรจน

พารทอนดสตรจ�ากด(มหาชน)และกลมบรษท

ซมมทโอโตบอดอนดสตรจ�ากด

และในสวนของสถานชารจนน มหลายรายเขามา

ลงทน เชนบรษทพลงงานบรสทธ จ�ากด (มหาชน)

หรอ EA บรษทชารจนาว (ChargeNow) และการ

ไฟฟาสวนภมภาคเปนตนโดยบรษทพลงงานบรสทธ

จ�ากดไดรบสงเสรมการลงทน1,092ลานบาทจะเหนวา

นกลงทนสวนใหญเปนผ ประกอบการขนาดใหญ

บางรายมความรวมมอดานการลงทนกบตางประเทศ

ภาครฐจงควรใหการสนบสนนผประกอบการขนาด

กลางและขนาดเลกใหสามารถปรบตวเพอรองรบการ

เปลยนแปลงของอตสาหกรรมทก�าลงจะเกดขนดวย

นอกจากน การผลตรถยนตไฟฟายงคงมขอจ�ากด

ของการผลต กลาวคอ แบตเตอรยงมราคาแพงเมอ

เทยบกบอายการใชงานทสนเพยงประมาณ8ปโดย

เฉพาะประเทศไทยทมสภาพอากาศทคอนขางรอน

อณหภมโดยเฉลยอยในระดบ 28 องศาเซลเซยส

จะยงท�าใหอายการใชงานของแบตเตอรสนลงไปอก

นอกจากน ยงมความไมชดเจนในเรองความพรอม

ของโครงสรางพนฐานไดแกสถานชารจและปรมาณ

ไฟฟาทเพยงพออกดวย



3.4 นโยบายยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย

พฒนาการนโยบายอตสาหกรรมยานยนตของไทยนน

แบงออกเปน 4 ระยะ คอ ระยะแรกเปนชวงทดแทน

การน�าเขา มการก�าหนดใหมการใชชนสวนภายใน

ประเทศ(LocalContent)ในการประกอบรถยนตระยะ

ทสองไดมการสงเสรมการลงทน การผลต และการ

สงออกรถกระบะระยะทสามคอการเปนฐานการผลต

รถยนตมาตรฐานสากลซงแบงออกเปน3คลสเตอร

หลกๆ ไดแก รถกระบะ รถยนตราคาประหยด (Eco

Car)และรถมอเตอรไซคสวนระยะทสคอยานยนต

สมยใหม หรอยานยนตแหงอนาคตซงรถยนตไฟฟา

ราคาประหยด (ECO EV) เปนสวนทภาครฐไทย

ตองการผลกดนตามนโยบายไทยแลนด4.0

จากสมดปกขาวของส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยแหงชาต(2560)ประเทศไทยเรมมนโยบาย

สงเสรมการพฒนายานยนตไฟฟาอยางเปนรปธรรมใน

ป 2558 โดยเรมตนจากมตของสภาปฏรปแหงชาต

ทเหนชอบรายงานขอเสนอโครงการปฏรปของคณะ

กรรมาธการปฏรปพลงงานเรองการสงเสรมยานยนต

ไฟฟาในประเทศไทยทเสนอใหภาครฐก�าหนดนโยบาย

ใหชดเจนในการสนบสนนใหเกดยานยนตไฟฟาทใช

แบตเตอรใหแพรหลายในอนาคต โดยการสงเสรมให

ประเทศไทยเปนศนยกลางยานยนตไฟฟาในอาเซยน

(ASEAN BEVHub) สงเสรมการใชยานยนตไฟฟา

ส�าหรบการใชบนถนนทวไปและบนถนนในทองถน

ส ง เส รมการผลตยานยนต ไฟฟ า ท งประเภท

อตสาหกรรมขนาดใหญ กลาง และยอม โดยเนน

ผประกอบการไทย ส�าหรบการใชงานบนถนนทวไป

และบนถนนในทองถนสงเสรมการวจยและพฒนายาน

ยนตไฟฟา ชนส วนยานยนตไฟฟา และสถาน

อดประจไฟฟา รวมทงโปรแกรมควบคมระบบ และ

อปกรณอนทเกยวของ เพอใหเกดการใชและผลตจรง

ในประเทศไทย และสนบสนนด านการเงนและ

การลงทนจากภาครฐและเอกชน

หลายหนวยงานจงมการจดท�าแผนและแนวทาง

สอดรบตอการสงเสรมยานยนตไฟฟา เพอสงเสรม

ใหเกดการพฒนาอตสาหกรรมการผลตยานยนตไฟฟา

ในประเทศไทย ส�าหรบหนวยงานทเกยวของ ไดแก

กระทรวงอตสาหกรรม รบผดชอบเรองการผลต

ตวรถยนตส�านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

(BOI) ดแลเรองมาตรการสงเสรมการลงทนใหบรษท

รถยนตตงโรงงานผลตรถยนตไฟฟาและชนสวนส�าคญ

คอแบตเตอรและมอเตอรไฟฟา กระทรวงพลงงาน

รบผดชอบเรองโครงสรางพนฐาน ระบบไฟฟา สถาน

ชารจกระทรวงการอดมศกษาวทยาศาสตรวจยและ

นวตกรรมรบผดชอบงานวจยดานการผลตชนสวนและ

อปกรณส�าคญส�าหรบใชในการผลตรถยนตไฟฟา

กระทรวงการคลง ดแลเรองภาษ ซงตองมมาตรการ

ทางภาษจงใจใหคนหนมาใชรถยนตไฟฟา และผลต

รถยนตไฟฟามากขนเปนตนดงมรายละเอยดดงน

ทประชมคณะกรรมการพฒนาระบบนวตกรรมของ

ประเทศ(คพน.)ไดมมตเหนชอบในหลกการตอแผนท

น�าทางการสงเสรมยานยนตไฟฟาในประเทศไทยของ

กระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและ

นวตกรรม โดยส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยแหงชาต(สวทช.)มเปาหมายใหประเทศไทย

มความสามารถในการผลตยานยนตไฟฟาเชงพาณชย

ใหไดภายในป2562ซงแบงยานยนตไฟฟาเปน3กลม

ไดแกรถโดยสารไฟฟายานยนตไฟฟาดดแปลงและ

รถยนตไฟฟาสวนบคคล โดยก�าหนดเทคโนโลยท

จ�าเปนตอการพฒนายานยนตไฟฟาไดแกแบตเตอร

มอเตอรและระบบขบเคลอนหวจายไฟฟาและสถาน

อดประจไฟฟา



กระทรวงพลงงาน ซงเลงเหนวา โลกก�าลงเปลยน

ผานการใชน�ามนไปเปนพลงงานทดแทนรปแบบตางๆ

โดยเฉพาะพลงงานไฟฟา จงไดจดท�าแผนบรณาการ

พลงงานระยะยาวของประเทศไทยขนในป 2015

(ThailandIntegratedEnergyBlueprint,TIEB2015)

ทเชอมแผนงานตางๆเขาไวดวยกนไดแกแผนพฒนา

ก�าลงผลตไฟฟา (PDP 2015) แผนอนรกษพลงงาน

(EEP2015)แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงาน

ทางเลอก(AEDP2015)แผนบรหารจดการน�ามนเชอ

เพลง (Oil plan 2015) และแผนบรหารจดการ

กาซธรรมชาต(Gasplan2015)

ภายใตแผนอนรกษพลงงาน (EEP 2015) นน

ส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน(สนพ.)ไดจดท�า

แผนสงเสรมการใชยานยนตไฟฟาขน จงอาจกลาวได

วานโยบายเกยวกบรถยนตไฟฟาในประเทศไทย

เรมตนขนในป2015ภายใตวสยทศนทวาประเทศไทย

จะเปนหนงในผผลตรถยนตของโลกตองสามารถตอบ

สนองตลาดในอนาคตได โดยประเทศไทยจะตองเปน

ฐานการผลตรถยนตไฟฟา โดยวางเปาหมายในการ

สงเสรมเพอใหเกดการใชงานรถยนตไฟฟาประเภท

PHEVและBEVรวมทงสน1.2ลานคนและสถาน

ชารจ690สถานภายในป2036ซงตวเลข1.2ลาน

คนคดเปน 1% ของปรมาณรถยนต 22 ลานคน

ทคาดการณวาจะมในอก20ปขางหนา โดยแบงการ

ด�าเนนงานออกเปน3ระยะไดแก

ระยะท1(พ.ศ.2559-2560)เตรยมความพรอมการใช

งานยานยนตไฟฟามงเนนการน�ารองการใชงานกลม

รถโดยสารสาธารณะไฟฟารวมถงเตรยมความพรอม

ดานอนๆทเกยวของเชนสาธารณปโภคการสนบสนน

ดานภาษ และการปรบปรงกฎหมายหรอกฎระเบยบ

ตางๆรวมถงอตราคาบรการส�าหรบยานยนตไฟฟา

ระยะท 2 (พ.ศ. 2561-2563) ขยายผลในกลมรถ

โดยสารสาธารณะ และเตรยมความพรอมส�าหรบ

รถยนตไฟฟาสวนบคคล โดยสนบสนนการพฒนา

โครงสรางพนฐานรองรบ การก�าหนดรปแบบและ

มาตรฐานสถานอดประจไฟฟาการก�าหนดมาตรการ

จงใจใหภาคเอกชนลงทนการทบทวนโครงสรางอตรา

คาไฟฟาและคาบรการส�าหรบสถานอดประจไฟฟา

ระยะท3(พ.ศ.2564-2579)ขยายผลไปสการสงเสรม

รถยนตไฟฟาสวนบคคล โดยสนบสนนการ พฒนา

โครงสรางพนฐานของระบบไฟฟาพฒนาระบบบรหาร

จดการการอดประจไฟฟาอจฉรยะ (EV Smart

Charging) และพฒนาระบบบรหารความตองการใช

ไฟฟาของประเทศรวมกบการใชงานยานยนตไฟฟา

(VehicletoGrid:V2G)

กระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและ

นวตกรรม โดยสวทช.ไดจดท�าแผนมงเปาดานการ

วจยและพฒนาเพอสนบสนนอตสาหกรรมยานยนต

ไฟฟาโดยมแนวทางในการวจยพฒนาสนบสนนองค

ความรทเกยวของ และผลกดนใหเกดการใชชนสวน

ภายในประเทศมากขนโดยเฉพาะการท�าวจยชนสวน

ยานยนตไฟฟาทประเทศไทยยงตองพงพาการน�าเขา

ใน 4 ดานคอ แบตเตอรและระบบจดการพลงงาน

มอเตอรและระบบขบเคลอนโครงสรางน�าหนกเบาและ

การประกอบ และพฒนานโยบาย มาตรการ และ

บคลากร

โดยในแผนกลยทธ สวทช. ฉบบท 6 (2560-2564)

ไดมแผนการด�าเนนงาน4สวนไดแกการพฒนาการ

ออกแบบและผลตระบบกกเกบพลงงานการพฒนาการ

ออกแบบและผลตมอเตอรและไดรฟทเหมาะสมกบการ

ใชงาน การพฒนาโครงสรางน�าหนกเบาและการ

ประกอบยานยนตไฟฟา และการพฒนาโครงสราง



พนฐานส�าหรบยานยนตไฟฟานอกจากนสวทช.ยง

สงเสรมยานยนตไฟฟาในดานอนไดแกการใหบรการ

วเคราะหทดสอบ การพฒนาบคลากร การสราง

ความตระหนกและการจดแสดงเทคโนโลยตลอดจน

รวมกบเครอขายพนธมตรมงพฒนาองคความรและ

นวตกรรมเพอตอบโจทยความตองการขออตสาหกรรม

และผลกดนประเทศสเปาหมายการเปนศนยกลาง

ดานยานยนตไฟฟาของภมภาคตอไป

สวทช.มบทบาทในการพฒนาก�าลงคนเพอรองรบการ

เตบโตของอตสาหกรรมยานยนตไฟฟาดงน

พฒนาหลกสตรภายใตสถาบนวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย ขนสงแห งประเทศไทยและสถาบน

เทคโนโลยแหงโตเกยว เปนโครงการผลตนกศกษา

ปรญญาโททางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยขนสง

โดยความรวมมอระหวางสวทช.มหาวทยาลยโตเกยว

และมหาวทยาลยของไทยอก4แหงไดแกมหาวทยาลย

เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร สถาบนเทคโนโลย

พระจอมเกลาเจ าคณทหารลาดกระบง สถาบน

เทคโนโลยนานาชาตสรนธรมหาวทยาลยธรรมศาสตร

และมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงเรมตนโครงการ

ตงแตป2550โดยเปนหลกสตรนานาชาตจ�านวน3

หลกสตรไดแกหลกสตรวศวกรรมยานยนตหลกสตร

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอระบบ

สมองกลฝงตว และหลกสตรวศวกรรมสงแวดลอม

ขนสงและยงยน โดยการเรยนการสอนดานยานยนต

ไฟฟาอยภายใตหลกสตรวศวกรรมยานยนต มการ

เรยนการสอนท สวทช. เพอใหนกศกษาไดใชพนท

เครองมอและอปกรณวจย และท�างานรวมกบนกวจย

ของ สวทช. นอกจากน สวทช. ยงจดฝกอบรมดาน

ยานยนตไฟฟาภายใตชดหลกสตรฝกอบรมส�าหรบ

ผปฏบตงานมออาชพซงประกอบดวย4หลกสตรยอย

คอ การสมมนา Ready for EV Community การ

สมมนาเทคโนโลยการดดแปลงรถจกรยานยนตไฟฟา

และการใชงานอยางถกกฎหมาย หลกสตรร จรง

ทกเทคโนโลยยานยนตไฟฟาใน 2 วน และหลกสตร

ความรเพอใหบรการสถานประจไฟฟาส�าหรบยานยนต

ไฟฟา

กระทรวงอตสาหกรรม เสนอมาตรการสนบสนน

การผลตรถยนตทขบเคลอนดานพลงงานไฟฟาใน

ประเทศไทย และมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของ

เรงรดด�าเนนการสนบสนนการผลตรถยนตทขบเคลอน

ดวยพลงงานไฟฟาในประเทศไทยใหเกดผลอยางเปน

รปธรรมโดยมแนวทาง6ดานไดแกมาตรการสงเสรม

การลงทนเพอสรางอปทาน มาตรการกระตนตลาด

ภายในประเทศการเตรยมความพรอมของโครงสราง

พนฐานการจดท�ามาตรฐานรถยนตไฟฟาการบรหาร

จดการแบตเตอรทใชแลว และมาตรการอนๆ เชน

การพฒนาระบบรบรองคณภาพบคลากร

ส�านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.)

ก�าหนดมาตรฐานยานยนตไฟฟาของประเทศไทยใน7

ดานไดแก1)เตาเสยบและเตารบของยานยนตไฟฟา

2)ระบบการประจไฟฟาของยานยนตไฟฟา3)ความ

เขากนไดทางแมเหลกไฟฟา (EMC) 4) แบตเตอร

ส�าหรบยานยนตไฟฟา 5) ความปลอดภยยานยนต

ไฟฟา6)สมรรถนะและ7)ระบบสอสารของยานยนต

ไฟฟา นอกจากน คณะรฐมนตรยงมมตเหนชอบให

หนวยงานราชการและรฐวสาหกจสามารถจดซอ

รถยนตไฟฟาแบบแบตเตอรมาใชงานไดและใหหนวย

งานทเกยวของพจารณาเพมสดสวนการน�ารถยนต

ไฟฟา PHEV และ BEV มาใชเปนรถยนตบรการใน

บางพนท เชน สนามบน หรอบรเวณทปลอดมลพษ

อยางเขตอทยานประวตศาสตรและกรมขนสงทางบก

ไดขยายการจดทะเบยนรถยนตไฟฟาจากตงแต15kw

ขนไปเปน4kwขนไป



คณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI)สงเสรมการ

ลงทนผลตรถยนตไฟฟา6ประเภทกจการโดยตองยน

ค�าขอรบการสงเสรมการลงทนภายในวนท31ธนวาคม

2561เพอไดรบสทธและประโยชนดงน

1. กจการผลตอปกรณส�าหรบรถยนตไฟฟา HEV

และPHEV13รายการไดแกแบตเตอรTraction

Motor ระบบปรบอากาศดวยไฟฟาและชนสวน

ระบบบรการจดการแบตเตอร (BMS) ระบบ

ควบคมการขบข(DCU)OnBoardChargerสาย

ชารจแบตเตอรพรอมเตารบ-เตาเสยบ DC/DC

Converter,Inverter,PortableElectricVehicle

Charger, Electrical Circuit Breaker พฒนา

ระบบอดประจไฟฟาอจฉรยะ คานหนา-คานหลง

ส�าหรบรถโดยสารไฟฟาไดรบการยกเวนภาษเงน

ไดนตบคคล 8 ป ยกเวนอากรขาเขาเครองจกร

และอากรขาเขาส�าหรบวตถดบส�าหรบการผลต

เพอสงออก

2. กจการผลตรถยนตHEVและชนสวนไดรบยกเวน

อากรขาเขาเครองจกร และยกเวนอากรขาเขา

วตถดบส�าหรบการผลตเพอสงออก

3. กจการผลตรถยนต PHEV และชนสวน ไดรบ

ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล3ปเปนสดสวนรอย

ละ 100 ของเงนลงทนไม รวมค าท ดนและ

ทนหมนเวยน ยกเวนอากรขาเขาเครองจกรและ

อากรขาเขาวตถดบส�าหรบการผลตเพอสงออก

ส�าหรบโครงการทมการผลตชนส วนส�าคญ

มากกวา 1 ชน จะไดรบการยกเวนภาษเงนได

นตบคคลชนละ1ปแตรวมแลวไมเกน6ป

4. กจการผลตรถยนตBEVและชนสวนไดรบยกเวน

ภาษเงนไดนตบคคล5ปเปนสดสวนรอยละ100

ของเงนลงทนไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน

(ยกเวนบางกจการทก�าหนดใหไดรบยกเวนภาษ

เงนไดโดยไมก�าหนดวงเงนสงสด)ยกเวนอากรขา

เขาเครองจกรและอากรขาเขาวตถดบส�าหรบการ

ผลตเพอสงออกและจะไดรบการยกเวนภาษเงน

ไดนตบคคลเพมเตมอก3ป2ปและ1ปส�าหรบ

โครงการทผลตหรอใชชนสวนส�าคญอยางนอย

1ชนในปท3ปท4และปท5ตามล�าดบส�าหรบ

โครงการทผลตหรอใชชนสวนส�าคญมากกวา

1ชนจะไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคลเพมขน

ชนละ 1 ป แตรวมแลวไมเกน 10 ป โดยกรณ

ทไดรบการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลมากกวา

8 ป ต องมการถายทอดเทคโนโลยร วมกบ

สถาบนการศกษาหรอสถาบนวจยตามรปแบบท

คณะกรรมการก�าหนด

5. กจการผลตรถโดยสารไฟฟาแบบแบตเตอร

(BatteryElectricBus)และชนสวนไดรบยกเวน

ภาษเงนไดนตบคคล3ปเปนสดสวนรอยละ100

ของเงนลงทนไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน

ยกเวนอากรขาเขา เครองจกร และอากรขาเขา

วตถดบส�าหรบการผลตเพอสงออก ส�าหรบ

โครงการทมการผลตชนสวนส�าคญมากกวา1ชน

จะไดรบการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลชนละ

1ปแตรวมแลวไมเกน6ป

6. กจการสถานบรการอดประจไฟฟาส�าหรบรถยนต

ไฟฟาไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคล5ปเปน

สดสวนรอยละ100ของเงนลงทนไมรวมคาทดน

และทนหมนเวยน(ยกเวนบางกจการทก�าหนดให

ไดรบยกเวนภาษเงนไดโดยไมก�าหนดวงเงน

สงสด) ยกเวนอากรขาเขาเครองจกรและอากร

ขาเขาวตถดบส�าหรบการผลตเพอสงออก

ส�าหรบกจการผลตรถยนตHEVPHEVและBEVและ

กจการผลตรถโดยสารแบบแบตเตอร มเงอนไขตอง

เสนอเปนแผนงานรวมประกอบดวยโครงการประกอบ

รถยนตและ/หรอโครงการผลตและใชชนสวนส�าคญ

แผนการน�าเขาเครองจกรและตดตง แผนการผลต



ประกอบขนปลายสด คอ ประกอบตวถงและทดสอบ

แบตเตอร ทงน จากการหารอกบบรษทรถยนต

3ยหอหลกในประเทศไทยไดแกโตโยตาฮอนดาและ

นสสน พบวา ผประกอบการเสนอใหรอใหมาตรการ

รถยนตไฟฟารอบแรกส�าหรบรถยนตHEVกบPHEV

สนสดลงกอนในป 2568 จงจะออกมาตรการสงเสรม

อตสาหกรรมยานยนตไฟฟาเพมเตมตอไป

ตอมาจงไดมการผอนผนโครงการลงทนประกอบ

รถยนตไฟฟา BEV และชนสวนทไดยนขอรบการ

สงเสรมการลงทนตงแตวนท 1 มกราคม 2561 ถง

วนท 31 ธนวาคม 2561 สามารถผลตรถยนตไฟฟา

แบบผสม (HEV) และชนสวนในโครงการเดยวกนได

โดยมเงอนไขก�าหนดเวลาการเรมผลตผลตภณฑและ

การใชหรอผลตชนสวนเพมเตมดงตอไปนตองมการ

ผลตรถยนตไฟฟา HEVภายใน 3 ป นบแตวนออก

บตรสงเสรมโดยตองมการผลตหรอใชชนสวนส�าคญ

ของรถยนตไฟฟาHEVอยางนอย1ชนพรอมกบการ

ผลตรถยนตไฟฟาHEVและอยางนอย4ชนภายใน

3ปหลงจากเรมผลตรถยนตไฟฟาHEVโดยชนสวน

4ชนดงกลาวประกอบดวย2ใน4ชนสวนส�าคญและ

อก2ใน4ชนในกจการผลตอปกรณส�าหรบรถยนต

HEV, PHEV และ BEV และตองมการผลตรถยนต

ไฟฟา BEV ภายในปท 3 หลงจากการผลตรถยนต

ไฟฟา HEV โดยตองมการผลตหรอใชชนสวนส�าคญ

ของรถยนตไฟฟาBEVอยางนอย1ชนพรอมกบการ

ผลตรถยนตไฟฟา BEV โดยผขอรบการสงเสรมใน

กจการผลตรถยนตไฟฟา BEV สามารถยนขอแกไข

โครงการเพอผลตรถยนตไฟฟาHEVภายในวนท30

ธนวาคม2562

รถยนตปท1–3แผนการผลตหรอจดหาชนสวนอนๆ

แผนการจดการแบตเตอรใชแลวและแผนพฒนาผผลต

วตถดบหรอใชชนสวนภายในประเทศ ทมผ ถอหน

สญชาตไทยไมนอยกวารอยละ51ในการฝกอบรมดาน

เทคโนโลยและการชวยเหลอทางเทคนค

นอกจากนกจการผลตรถโดยสารไฟฟาแบบแบตเตอร

และชนสวน สามารถขอรบสงเสรมตามมาตรการ

เพมขดความสามารถของผประกอบการวสาหกจขนาด

กลางและขนาดยอม (SMEs) โดยไดรบยกเวนภาษ

เงนไดนตบคคลเปนเวลา5ปและในสวนของกจการ

ผลตอปกรณส�าหรบรถยนต HEVPHEV และ BEV

ยงไดรบสทธและประโยชนเพมเตมจากการยกเวนภาษ

เงนไดนตบคคล ส�าหรบกจการทตงในพนทระเบยง

เศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก โดยใหไดรบการ

ลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลส�าหรบก�าไรสทธทได

จากการลงทนในอตรารอยละ50ของอตราปกตเปน

ระยะเวลา5ปนบแตวนทก�าหนดระยะเวลาการยกเวน

ภาษเงนไดนตบคคลสนสดลง

อยางไรกด การสงเสรมยานยนตไฟฟา สงผลกระทบ

โดยตรงตอผประกอบการEco-carทไทยเปนฐานการ

ผลตหลกอยในปจจบนภาครฐไทยจงไดเปดโอกาสให

ผประกอบการไดมเวลาปรบตวโดยในระยะแรกไดออก

มาตรการรถยนตไฟฟาดวยการใหสทธประโยชน

ยกเวนภาษน�าเขาชนสวนหลกและลดหยอนภาษ

สรรพสามตรถยนตHEVกบPHEVอยางไรกดจาก

ขอมลพบวารอยละ79.8ของรถยนตทกคนเปนการ

ลงทนผลตHEVทไมสามารถชารจไฟฟาไดจงไมเออ

ใหเกดการพฒนาโครงขายไฟฟาทจ�าเปนตอการพฒนา

ไปส BEV ในอนาคตได และกวารอยละ 91.8 ของ

รถยนตททกบรษทเสนอขอรบการสนบสนนไมมการ

ลงทนในเทคโนโลยหลก(CoreTechnology)ของEV

ในประเทศไทย โดยการลงทนในไทยเปนเพยงการ



กรมสรรพสามตจนถงวนท 31 ธนวาคม พ.ศ.

2568รถยนตแบบผสมหรอรถยนตขบเคลอนดวย

ไฟฟาทผลตทกคนตองใชแบตเตอรทผลตหรอ

ประกอบจากผทไดรบการสงเสรมการลงทนจาก

ส�านกงานคณะกรรมการส งเสรมการลงทน

ประเภทลเทยมไอออนหรอนกเกลเมทลไฮไดรด

หรอแบตเตอรประเภทอนทใหพลงงานจ�าเพาะ

โดยน�าหนก (Wh/kg) ทสงกวาประเภทลเทยม

ไอออนหรอนกเกลเมทลไฮไดรด

จะเหนไดวา ในขณะทประเทศไทยมแผนสนบสนน

การผลตและการใชรถยนตไฟฟาผานสทธประโยชน

ด านภาษใหกบผ น�าเข าและนกลงทน แตมไดม

เปาหมายวาจะไมมรถยนตน�ามนใชในประเทศอก

ตอไปตางจาก11ประเทศทประกาศยกเลกการขาย

รถยนตทใช เครองยนตเบนซนและดเซล ไดแก

คอสตารกาภายในป2021นอรเวยป2025เดนมารค

เยอรมนไอแลนดอสราเอลเนเธอแลนดอนเดยและ

สวเดนป2030สกอตแลนดป2032สหราชอาณาจกร

ฝรงเศส และจน ป 2040 นอกจากน ประเทศไทย

ยงไม มการให แรงจงใจโดยตรงให กบผ บรโภค

ผานการอดหนนทางภาษอยางทท�าแลวในหลายๆ

ประเทศเชนสหรฐอเมรกาแคนาดาและจน

กระทรวงการคลง ลดภาษสรรพสามตส�าหรบรถยนต

4ประเภทดงน

1. รถยนตนงกงบรรทก(Pick-upPassengerVehicle:

PPV) ท มความจกระบอกสบไมเกน 3,250

ลกบาศกเซนตเมตร (ลบ.ซม.) และเปนรถยนต

แบบ HEV ซงปลอยกาซคารบอนไดออกไซด

ไมเกน 175 กรมตอกม. ไดรบการลดอตราภาษ

สรรพสามตลงเหลอรอยละ23

2. รถยนตนงทมกระบะ (Double Cab) ทมความจ

กระบอกสบไมเกน 3,250 ลบ.ซม. และเปน

รถยนตแบบ HEV ได รบการลดอตราภาษ

สรรพสามตลงเหลอรอยละ10

3. รถยนตนง HEV ทมความจกระบอกสบไมเกน

3,000ลบ.ซม.ไดรบการลดอตราภาษสรรพสามต

ลงกงหนงของอตราภาษทไดรบการลดอตราภาษ

สรรพสามตตามบญชทายประกาศกระทรวงการ

คลง เรองลดอตราและยกเวนภาษสรรพสามต

(ฉบบท 27) ลงวนท 30 ธนวาคม พ.ศ.2534

ซงจะเหลออตราภาษสรรพสามตในชวงระหวาง

รอยละ5–15

4. รถยนตนง BEV ไดรบการลดอตราภาษสรรพ

สามตลงเหลอรอยละ 0 ตงแตวนท 1 มกราคม

2563-31ธนวาคม2565และปรบเปนรอยละ2

ตามเดมหลงจากนนโดยผทจะไดรบการลดอตรา

ภาษสรรพสามตดงกลาว ตองไดรบบตรสงเสรม

การลงทนตามมาตรการสงเสรมการลงทนผลต

รถยนตทขบเคลอนดวยไฟฟาจากส�านกงานคณะ

กรรมการสงเสรมการลงทน รวมไปถงตองยน

ความประสงคขอรบการลดอตราภาษสรรพสามต

กอนเรมผลตรถยนตแบบผสมทใช พลงงาน

เชอเพลงและพลงงานไฟฟา และรถยนตแบบ

พลงงานไฟฟา ภายในวนท 31 ธนวาคมพ.ศ.

2563และตงแตปท5นบแตวนทท�าขอตกลงกบ

40 · วธการศกษา


บทท 4

วธการศกษา · 41


4.1 รปแบบวจย

การศกษานเปนการศกษาเชงคณภาพใชขอมลปฐมภมจากการสมภาษณ การสนทนากลม การฟงสมมนาและการดงานและขอมลทตยภมจากเอกสารและวรรณกรรม วเคราะหโดยการพรรณนา และสรปจากขอเทจจรงทไดรบและเสนอแนะขอคดเหน โดยด�าเนนงานวจยมขนตอนส�าคญดงน

ขนท1ศกษาสถตขอมลงานวจยในประเทศไทยและ

ตางประเทศ และเขารวมรบฟงงานสมมนาวชาการ

ตางๆ ทเกยวของกบยานยนตไฟฟาวามแนวโนม

อยางไร การผลตมความแตกตางจากรถยนตสนดาป

ภายในอยางไร และผลกระทบของการเปลยนแปลง

เกดขนกบแรงงานเปนตน

ขอมลทตยภมมาจาก3แหลงแหลงแรกคอขอมลจาก

การส�ารวจภาวะการท�างานของประชากรทวราช

อาณาจกร(LFS)ของส�านกงานสถตแหงประเทศไทย

ทไดรบการสนบสนนจากกระทรวงแรงงานเพอน�ามา

วเคราะหลกษณะพนฐานของแรงงานทท�างานในภาค

การผลตชนสวนยานยนตทจะไดรบผลกระทบแหลงท

สองคอ ขอมลจ�านวนผผลตชนสวนยานยนตแตละ

ประเภทและปรมาณการจางแรงงานของสมาคมผผลต

ชนสวนยานยนตไทย และแหลงทสามคอ ขอมลท

ปรากฏในเอกสารและสอตางๆ

สมมนาวชาการทไดเขารวม ไดแก สมมนาเพมขด

ความสามารถผประกอบการSMEs“FutureAutomo-

tive Forum” โดยมวทยากรจากส�านกงานเศรษฐกจ

อตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรมสมาคมยานยนต

ไฟฟาไทย และสมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย

(TAPMA)และงานสมมนาน�าเสนอรางยทธศาสตรและ

แผนปฏบตการสงเสรม SMEs ในอตสาหกรรมยาน

ยนตไฟฟาจดโดยมหาวทยาลยธรรมศาสตรส�านกงาน

สงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และ

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

วธการศกษา

42 · วธการศกษา


4.2 กลมเปาหมาย

ผ เกยวของกบอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน

ยานยนตทงภาครฐและเอกชน ไดแก กระทรวง

อตสาหกรรม (สถาบนยานยนต ส�านกงานเศรษฐกจ

อตสาหกรรม)กระทรวงการอดมศกษาวทยาศาสตร

วจยและนวตกรรม(ส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยแหงชาต)ส�านกงานคณะกรรมการสงเสรม

การลงทนกระทรวงการคลง(ส�านกงานเศรษฐกจการ

คลง)กระทรวงแรงงานนกวชาการสภาอตสาหกรรม

แหงประเทศไทย สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย

ผประกอบการในอตสาหกรรมชนสวนยานยนต ทงท

ผลตเพอใชในรถยนตสนดาปภายในและรถยนตไฟฟา

และแรงงาน

ขนท2สมภาษณผเชยวชาญในอตสาหกรรมยานยนต

และชนสวนยานยนต เพอใหไดภาพของสถานการณ

รถยนตไฟฟาและผลกระทบตอแรงงาน รวมถงขอ

แนะน�าในการเลอกกลมตวอยางเพอเกบขอมลเชงลก

ขนท3จดสนทนากลมผเกยวของทงหนวยงานภาครฐ

และเอกชนเพอรบฟงขอมลขอคดเหนและขอเสนอ

แนะจากทกภาคสวน

ขนท4สมภาษณเชงลกผประกอบการทผลตชนสวน

ยานยนตทไดรบผลกระทบ

ขนท5จดสนทนากลมเฉพาะแรงงานทผลตชนสวนท

ไดรบผลกระทบจ�านวน3ครงไดแกสมทรปราการ2

ครงและชลบร1ครงโดยไดประสานความรวมมอกบ

ผน�าแรงงานยานยนตและชนสวนยานยนตชวยนด

หมายแรงงานรวมจ�านวน40คน

ขนท 6 ดงานดานการพฒนาทกษะฝมอแรงงานเพอ

ศกษาความเปนไปไดในการปรบตวของแรงงานและ

การสนบสนนของภาครฐ ณ สถาบนไทย-เยอรมน

(TGI) สถาบนเทคโนโลยการผลตสมพล (SIMTech)

และสถาบนวทยสรเมธ (VISTEC) ในเขตนวตกรรม

ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก(EECi)

ขนท7วเคราะหขอมลตางๆทเกบรวบรวมไดเพอน�า

มาสการสรปผลและขอเสนอแนะ

วธการศกษา · 43


4.3 เครองมอวจย

เครองมอในการวจย คอ แบบสมภาษณเชงลก และ

ค�าถามส�าหรบการสนทนากลม โดยเนอหาสามารถ

แบงเปน5สวนหลกประกอบดวย

สวนแรก ความเปนไปได ความรวดเรว และความ

รนแรงของผลกระทบจากการเกดขนของรถยนตไฟฟา

ตอธรกจและแรงงาน

สวนทสองการเตรยมความพรอมและการปรบตวของ

ธรกจโดยเฉพาะในเรองเกยวกบการบรหารทรพยากร

มนษย

สวนทสามทกษะทแรงงานจ�าเปนตองมหรอควรไดรบ

การพฒนา ความสามารถในการปรบทกษะ และโยก

ยายงานภายในบรษทหรอนอกอตสาหกรรม

สวนทส การเตรยมพรอมของแรงงานทงในเรองการ

พฒนาทกษะเงนออมและอาชพส�ารอง

สวนทหานโยบายภาครฐทเกยวของและขอเสนอแนะ

ตอภาครฐ

44 · แนวโนมการเกดขนของยานยนต ไฟฟาและผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย


บทท 5

แนวโนมการเกดขนของยานยนต ไฟฟาและผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย · 45


บทนจะกลาวถงเทคโนโลยยานยนตแหงอนาคตประเภทของรถยนต ไฟฟ าและแนวโน มโครงสรางตลาดรถยนตในอนาคตความแตกตางระหวางชนสวนรถยนตสนดาปภายในกบรถยนตไฟฟาและผลกระทบตอผประกอบการยานยนตในประเทศไทย

5.1 เทคโนโลยยานยนตแหงอนาคต

โลก4.0น�ามาซงเทคโนโลยยานยนตสมยใหมทท�าให

การเดนทางมความสะดวกปลอดภยมประสทธภาพ

และเปนมตรตอสงแวดลอมมากยงขน โดยเทคโนโลย

ยานยนตสมยใหมมแนวโนมส�าคญ4ประการหรอท

เรยกกนวาCASEดงน

1. ยานยนตเชอมตอ(ConnectedVehicle)คอยาน

ยนตทเชอมตอกบอนเทอรเนต ท�าใหสามารถ

เชอมโยงแลกเปลยนขอมลและความบนเทงตางๆ

อปกรณเสรมโดยเฉพาะทเปนดจทลจะเขามาม

บทบาทส�าคญและกลายมาเปนอปกรณพนฐาน

ในรถยนตยคใหม

2. ยานยนตขบขอตโนมต (Autonomous Vehicle)

คอยานยนตทขบขโดยอตโนมต มประโยชน

ส�าหรบผสงอาย ผบกพรองทางรางกาย และผท

ไมสามารถขบรถยนตได สามารถเดนทางได

สะดวกขนนอกจากนยงชวยในเรองการประหยด

เวลาจากการทไมตองขบขดวยตวเอง และลด

อบตเหตบนทองถนนลงไดซงคาดวารถยนตขบ

เคลอนกงอตโนมต(Semi-autonomousvehicle)

จะออกขายในป2563-2568และระบบขบเคลอน

อตโนมตเตมรปแบบ(Fullautonomousvehicle)

จะออกขายไดในป2573ซงเทคโนโลยขบเคลอน

อตโนมตจ�าเปนตองใชอปกรณหลากหลาย เชน

เซนเซอรอจฉรยะซอฟตแวรปญญาประดษฐการ

เชอมตอและสอสารผานอนเทอรเนตและอปกรณ

ดานความปลอดภย

3. ยานยนตใชรวมกน(SharedVehicle)คอการให

บรการยานยนตสมยใหมทมการแบงปนรถกนใช

โดยใชระบบการเชาหรอใชรถรวมกนผานดจทล

4. แพลตฟอรมความตองการใชรถสวนตวหรอการ

ครอบครองเปนเจาของรถยนตจะนอยลง

5. ยานยนตไฟฟา(ElectricVehicle)คอยานยนตท

ขบเคลอนโดยใชมอเตอรไฟฟาเปนตนก�าลง โดย

มอเตอรไฟฟาไดรบกระแสไฟฟาจากแหลงเกบ

พลงงานทตดตงไวบนรถยนต รถยนตในอนาคต

จงมแนวโน มลดการใช เชอเพลงจากน�ามน

เนองจากกระแสรกษาสงแวดลอมทเพมขน และ

สมรรถนะของรถยนตไฟฟาทสงขน ท�าใหราคา

แบตเตอรถกลง และราคารถยนตไฟฟาต�ากวา

หรอเทยบเคยงไดกบรถยนตเครองยนตสนดาป

ภายใน

จะเหนไดวายานยนตอนาคตจะตองการชนสวนใหมๆ

ในการขบเคลอน เชน ระบบขบเคลอนไฟฟา และ

แบตเตอรนอกจากนการผลตชนสวนและอปกรณจะ

ใชห นยนตการผลตอตโนมตและการพมพสามมต

มากขน อกทงระบบขบเคลอนอตโนมตยงจ�าเปนตอง

ใชระบบเซนเซอรอจฉรยะแผนทระบบน�าทางระบบ

ควบคม อปกรณอเลกทรอนกส ซอฟตแวร และ

สอบนเทงตางๆ จะเหนวา รถยนตอนาคตจะมงาน

ประเภทใหมๆ เกดขนหลากหลายงานในการผลตชน

สวนและอปกรณทกลาวมาขางตนนอกจากนยงเกด

อาชพใหมๆในธรกจเชาหรอรวมใชรถยนตรวมไปถง

สถานชารจประจรถยนตไฟฟา ซงจะมจ�านวนเพม

แนวโนมการเกดขนของยานยนต ไฟฟาและผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตในประเทศไทย



มากขน และภายในสถานบรการยอมจะมพนทขาย

ปลก รานอาหาร และการใหบรการอนๆทดแทนปม

น�ามนทจะมจ�านวนนอยลง

อยางไรกด ยานยนตขบขอตโนมตยงไมตองการ

แรงงานมนษยในการขบข สงผลกระทบใหคนขบรถ

แทกซอาจไม มงานท�าได ในอนาคต ซงในกรณ

ประเทศไทยจากจ�านวนใบอนญาตขบรถแทกซ

ทวประเทศในป 2561 จะสงผลตอคนขบรถแทกซ

ซงเปนแรงงานนอกระบบจ�านวน 122,356 ราย และ

จะเหนไดวา ตลาดแทกซในอนาคตจะไมไดตกไปอย

ทงคนขบรถแทกซ เดม และคนขบรถแทกซ ทใช

แพลตฟอรมดจตอล เชน Grab แตตลาดแทกซ

ทงหมดจะตกไปอยกบเจาของแพลตฟอรมนอกจากน

การใชยานยนตรวมกนท�าใหการครอบครองรถยนต

ส วนบคคลในอนาคตมแนวโนมลดลง ในขณะท

ความตองการรถยนตเชงธรกจจะมมากขน รถยนต

อนาคตจะมชนสวนทใชในการขบเคลอนนอยลง และ

เสยไดยากขนท�าใหการซอมบ�ารงมความจ�าเปนนอย

ลงงานในสวนนจงจะลดลงรถยนตไฟฟาจะใชชนสวน

จ�านวนลดลงชนสวนของรถยนตเครองสนดาปภายใน

จ�านวนมากจะถกเลกใช เชน ทอไอเสย เครองยนต

ถงน�ามน หรอออกแบบใหม เชน ระบบเบรกและ

ระบบเกยร นอกจากน ขบวนการผลตในอนาคตจะ

พงพาหนยนตและระบบท�างานอตโนมตมากขน ซง

ผลกระทบเหลานจะสงผลตอผผลตรถยนต ผจดหา

วตถดบ และแรงงานทเกยวของ และเปดโอกาสให

ผเลนหนาใหมเขามามสวนรวมในการผลตมากขน

โดยเฉพาะบรษทเทคโนโลยอตสาหกรรมยานยนตใหม

จะใชเทคโนโลยขนสงมากขน จงตองการแรงงาน

ไรฝมอและกงฝมอลดลง อกทงระบบการท�างาน

อตโนมตยงสามารถแทนแรงงานมนษยท�าใหประเทศ

ก�าลงพฒนาสญเสยความไดเปรยบจากแรงงานราคา

ถกและมความเสยงทโรงงานผลตจะยายฐานการผลต

ไปทอนทมความสามารถในการผลตชนสวนใหมๆ ม

ความพรอมดานวตถดบ ใกลชดกบตลาด และไดรบ

การสนบสนนการลงทนจากภาครฐ

กรณประเทศไทยทมฐานะเปนผผลตรถยนตในเครอ

ของตางชาต การก�าหนดนโยบายของบรษทแมจงม

บทบาทส�าคญอยางยงตอทศทางของอตสาหกรรม

รถยนตในประเทศไทย ซงการทประเทศไทยจะ

สามารถเปนศนยกลางของการผลตยานยนตไฟฟาท

จ�าเปนตองผลตหรอประกอบแบตเตอรมอเตอรไฟฟา

และอปกรณอเลกทรอนกสไดนนจ�าเปนทจะตองใช

แรงงานผมอในระดบชางเทคนคและนกวจยดานไฟฟา

อเลกทรอนกส ระบบควบคม เทคโนโลยสารสนเทศ

ซอฟตแวรและการวเคราะหขอมลเพอสรางนวตกรรม

และความไดเปรยบในการแขงขน

5.2 ประเภทของรถยนตไฟฟาและแนวโนมโครงสรางตลาดรถยนตในอนาคต

ดงทกลาวขางตน องคกรพลงงานระหวางประเทศ

(IEA) ไดก�าหนดนยามยานยนตไฟฟาวา หมายถง

รถยนตทใชมอเตอรไฟฟาในการขบเคลอนซงแหลง

พลงงานไฟฟามาไดจาก 2 แหลง คอ แบตเตอรและ

เซลลเชอเพลง ส�าหรบแบตเตอรนน หากใชพลงงาน

ไฟฟาทอยในแบตเตอรอยางเดยวโดยไมมเครองยนต

อนใดถอเปนรถยนตประเภทยานยนตไฟฟาแบตเตอร

(BatteryElectricVehicle,BEV)แตหากยงตองพงพา

การเผาไหมภายในเครองยนตในการขบเคลอน

เนองจากขอจ�ากดทางดานเทคโนโลยแบตเตอรร

ทท�าใหแบตเตอรยงมราคาสงมากนนแบงออกไดเปน

2ประเภทคอยานยนตไฟฟาไฮบรด(HybridElectric

Vehicle,HEV)ซงใชเครองยนตและมอเตอรไฟฟาขบ

เคลอนรวมกน จงใชน�ามนเปนเชอเพลง และใช

พลงงานไฟฟาจากแบตเตอรทเปลยนมาจากพลงงาน



กลทไดจากการเบรก และยานยนตไฟฟาไฮบรด

ปลกอน (Plug-in Hybrid Electric Vehicle, PHEV)

ซงพฒนามาจากยานยนตไฮบรดทพลงงานไฟฟา

สามารถประจไดจากแหลงภายนอก สวนยานยนต

ประเภทไฟฟาเซลลเชอเพลง (Fuel Cell Electric

Vehicle,FCEV)นนจะใชเชอเพลงไฮโดรเจนจากการ

เตมจากภายนอกในการผลตพลงงานไฟฟาซงถอเปน

ยานยนตพลงงานสะอาดทแทจรง แตในปจจบนยงม

ขอจ�ากดในเรองการผลตไฮโดรเจนและโครงสรางพน

ฐานดงนนรถยนตไฟฟาจงแบงเปน4ประเภทคอ

HEVPHEVBEVและFCEV

จากการส�ารวจGlobalAutomotiveExecutiveSurvey

2019 (GAES2019) กบผ บรหารทเกยวของกบ

อตสาหกรรมรถยนตจ�านวน981คนจาก41ประเทศ

โดยบรษท KPMG International พบวา ผบรหารม

ความเหนวา ในป 2040 รถยนตทขบเคลอนดวย

เครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion

Engine, ICE) จะยงคงใชอย โดยสวนแบงรถยนต

ประเภทตางๆ จะคอนขางใกลเคยงกน คอ BEV

รอยละ30PHEVรอยละ25FCEVรอยละ23และ

ICEรอยละ23จะเหนวาFCEVไดรบการจดอนดบ

การลงทนทต�าทสดในประเภทของรถยนตไฟฟา

และ ICE ลดสวนแบงตลาดลงต�ากวารถยนตไฟฟา

อยางมากซงผลการส�ารวจนแตกตางไปจากการส�ารวจ

ในป 2018 ทผบรหารเชอวารถยนตสนดาปภายใน

จะยงคงความส�าคญไปอกยาวนานหลายปนอกจากน

จากการส�ารวจความตองการของผบรโภคกวา 2,000

รายใน41ประเทศพบวารถยนตทผบรโภคตองการ

ซอคนตอไปในอก5ปขางหนาจะเปนประเภทHEV

รอยละ35 ICEรอยละ19PHEVรอยละ18BEV

รอยละ12และFCEVรอยละ9ซงเหตผลส�าคญคอ

ราคารถยนตไฟฟาทยงสง และความไมมนใจเรอง

การชารจแบตเตอร

อยางไรกด นกวจยของ KPMG คาดวา โครงสราง

ตลาดรถยนตจะขนอยกบผก�าหนดนโยบายมากกวา

ความตองการของตลาดโดยผก�าหนดนโยบายจะค�านง

ถงปจจยทางดานวตถดบ สงแวดลอม และโครงสราง

พนฐานของประเทศประกอบดวย โดยประเทศจะ

ตดสนใจเลอกเทคโนโลยใดในการผลตขนอย กบ

ทรพยากรธรรมชาตทประเทศนนเปนเจาของกลาวคอ

ประเทศทเปนเจาของน�ามนและกาซธรรมชาตจะยงคง

สดสวนการผลตรถยนตสนดาปภายในไวสง เชน

สหรฐอเมรกา สวนประเทศทมศกยภาพในการผลต

พลงงานไฟฟามากจะหนไปผลตรถยนตไฟฟาเชนจน

ซงสอดคลองกบผลการส�ารวจผ บรหารในประเทศ

อเมรกาเหนอละตนอเมรกาอนเดยและอาเซยนท

พบวาPHEVเปนประเภทรถยนตไฟฟาทไดรบความ

ส�าคญสงทสดในดานการลงทน แตหากพจารณาผล

การส�ารวจของผบรหารในประเทศยโรปตะวนตกและ

จน จะพบวา BEV ไดรบความส�าคญเปนอนดบตน

นอกจากน ผ ก�าหนดนโยบายยงใหความส�าคญกบ

ปญหาและมาตรฐานสงแวดลอมและโครงสรางพนฐาน

ภายในประเทศประกอบดวย

ส�าหรบแนวโนมของตลาดรถยนตไฟฟาในประเทศไทย

นน สมาคมยานยนตไฟฟาและสมาคมผผลตชนสวน

ยานยนตไทยมองวาภายในป2580รถยนตไฟฟาจะ

มสดสวนมากกวารอยละ50ของตลาดรถยนตของไทย

โดยรอยละ20เปนรถยนตไฟฟาBEVรอยละ30เปน

PHEVและรอยละ50เปนICEและHEV



5.3 ความแตกตางระหวางชนสวนรถยนตสนดาปภายในกบรถยนตไฟฟา

UBS(2017)ศกษาความแตกตางระหวางยานยนตเผา

ไหมภายใน (ICE) ในรถ VolkswagenGolf เปรยบ

เทยบกบยานยนตไฟฟา(BEV)ในรถChevroletBolt

ดงแสดงในตารางท 7 จะเหนวา เครองยนตของยาน

ยนตเผาไหมภายในมความซบซอนกวาเนองจาก

ประกอบดวยชนสวนจ�านวนมากกวา โดยเฉพาะชน

สวนในระบบสงก�าลง ขณะทระบบอเลกทรอนกสของ

ยานยนตไฟฟามความซบซอนมากกวาจากการมชน

สวนsemiconductorทมากกวา6-10เทาหากเปรยบ

เทยบจ�านวนอะไหลของเครองยนตจะพบวายานยนต

ไฟฟาใชอะไหลนอยกวาประมาณรอยละ60และไมม

อปกรณการเผาไหมภายในเหมอนยานยนตไฟฟา

ท�าใหตองการการดแลรกษานอยกวา และมระยะเชค

รถครงแรกทระยะทางสงกวามาก

ตารางท7ความแตกตางระหวางยานยนตเผาไหมภายในและยานยนตไฟฟา

ขอมลจากสมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทยพบวา

ในขณะทรถยนตสนดาปภายในใชชนสวนยานยนต

ทงสนประมาณ 30,000 ชนตอคน รถยนตไฟฟาใช

ชนสวนเพยง1,500-3,000ชนตอคนโครงการศกษา

วจยถอดแบบยานยนตไฟฟาโดยบรษท สขร จ�ากด

(2561) เสนอตอสถาบนยานยนต และศนยวจย

กสกรไทย(2560)ใหขอมลสอดคลองกนซงสามารถ

สรปความเหมอนและตางของประเภทชนสวนทใชใน

รถยนตสนดาปภายในและรถยนตไฟฟา BEV ไว

ดงแสดงในตารางท 8 ซงแบงชนสวนออกเปน 3

ประเภทคอ

ทมา: UBS Evidence Lab Electric Car Teardown, UBS, 2017



ตารางท8ความเหมอนและความตางของประเภทชนสวนทใชในรถยนตสนดาปภายในและรถยนตBEV

ประเภทชนสวน เหมอนเดม มความคลาย ไมเหมอนเลย

กลมตวถง-โครงรถ-ส-กระจก-ชนสวนตกแตงภายในและภายนอกรถ-เบาะทนง-แผงหนาปดรถยนต-ระบบนรภย-ชนสวนอเลกทรอนกสส�าหรบตวถง-ชนสวนระบบความรอนเยนและระบบระบายอากาศ

XXXXX

XX

X

X

กลมระบบสงก�าลง-ชดเพลาสงก�าลง-คลตชและอปกรณ-ชดควบคมระบบสงก�าลง

XXX

กลมเครองยนต-เครองยนต-ระบบควบคมการปลอยไอเสย-ชนสวนประกอบเครองยนต-ชนสวนอเลกทรอนกสในเครองยนต-ระบบระบายความรอน

XXXXX

กลมแชสซส-โครงชวงลาง-ระบบกนสะเทอน-ระบบบงคบเลยว-ระบบเบรค-ระบบทอไอเสย-ถงเกบน�ามน-เฟองทาย-ลอและยางรถยนต-กนชนบงโคลนและขอบยางหนกนชน-ชนสวนอเลกทรอนกสส�าหรบแชสซส-ชนสวนประกอบและตกแตงอนๆ-น�ามนหลอลน

XX

XXX

XX

XX

X

XX

ทมา: บรษท สขร จ�ากด (2561) อางจาก ศนยวจยกสกรไทย (2560)



เพอเกบไวในแบตเตอร(on-boardcharger)อปกรณ

แปลงระดบแรงดนไฟฟา (DC/DC converter) และ

อปกรณยอยทางไฟฟาอนๆ เชน สายไฟแรงดนสง

บสบาร เซนเซอรวดกระแส รเลย เปนตน โดยระบบ

อเลกทรอนกสจะเขามามบทบาทในการควบคมมาก

ยงขน

1.ชนสวนทเหมอนเดมไดแก

1.1 กลมระบบชวงลาง ประกอบดวย โครงสราง

ตวถงและแชสซส คาน ระบบรบน�าหนก

ระบบกนสะเทอนและระบบลอ

1.2กลมตวถงประกอบดวยชนสวนตวถงกระจก

เครองปรบอากาศและอปกรณภายในรถ

1.3กลมไฟฟาประกอบดวยระบบสองสวางและ

สายไฟ

1.4อนๆประกอบดวยสและอปกรณตกแตง

2. ชนสวนทมความเหมอนในบางจดหรอคลายคลง

ไดแกระบบเบรกระบบบงคบเลยวและระบบระบาย

ความรอน

3. ชนสวนทไมเหมอนเดมเลย ไดแก กลมระบบสง

ก�าลง ประกอบดวย ระบบเครองยนต ระบบควบคม

ไอเสยและระบบเชอเพลง

โดยชนสวนทไมเหมอนเดมเปนกลมทจ�าเปนตอง

ปรบตวมากทสด เพราะรถยนตไฟฟา BEV ไมมการ

ใชชนสวนประเภทน กล มชนสวนระบบสงก�าลง

และเครองยนต เปนกลมทมหวงโซอปทานยาวกวา

2,000ชนและมมลคาสงกวา1ใน3ของตนทนการ

ผลตรถยนตสนดาปภายในชนสวนทจะเขามาแทนท

เครองยนตในรถยนตสนดาปภายในคอมอเตอรไฟฟา

ซงเปนตนก�าลงของรถยนตไฟฟาซงประกอบดวยชน

สวนหลกไดแกมอเตอรขบเคลอน (tractionmotor)

พรอมดวยสวนควบคมอนเวอรเตอร (tractionmotor

inverter)และระบบกกเกบพลงงาน(energystorage

system)ซงส�าหรบรถBEVหมายถงแบตเตอร(Bat-

tery) ซงถอเปนชนสวนฯส�าคญ คดเปนสดสวนกวา

รอยละ 30 ของตนทนการผลตรถยนตไฟฟา พรอม

หนวยควบคมแบตเตอร (battery management

system:BMS)อปกรณควบคมการชารจประจไฟฟา

5.4 ผลกระทบตอผประกอบการยานยนตในประเทศไทย

ขอมลจากสมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทยพบวา

การเปลยนไปสรถยนตไฟฟาจะกระทบชนสวนจ�านวน

49รายการจากจ�านวนทงหมดประมาณ160รายการ

ซงมผผลตชนสวนเหลานอยจ�านวน 816 แหง จาก

สถานประกอบการทผลตชนสวนยานยนตทงหมด

2,500 แหง นอกจากน ยงกระทบอตสาหกรรม

สนบสนนอกจ�านวน 183 แหง รวมบรษททไดรบ

ผลกระทบจ�านวน999แหงนดงน

1.ระบบสงก�าลงจ�านวน548แหงซงสามารถแบงได

เปน5กลมไดแก

1.1เครองยนต334แหงประกอบดวยชนสวน

เครองยนต 38 แหง ซลโอรง 34 แหง

ไสกรองอากาศ 32 แหง ประเกน 32 แหง

แคมชารฟ ขอเหวยง ทองอาง 30 แหง

ยางแทนเครอง 23 แหง ไดชารจ 18 แหง

แหวนลกสบ สลกลกสบ 15 แหง พดลม

ฟรปม15แหงไสกรองน�ามนเครอง13แหง

เครองยนต 12 แหง ออยคลเลอร 12 แหง

ไฟลวลพเลย11แหงฝาสบลกสบ10แหง

คารบเรเตอร9แหงคอยดจดระเบด8แหง

หวเผา 6 แหง ป มน�ามนเครอง 6 แหง

ปลอกสบ 4 แหง วาลว 3 แหง และเครอง

ก�าเนดไฟฟา3แหง



ภาพท4กลมชนสวนยานยนตไทยทไดรบผลกระทบจากยานยนตไฟฟา

ทมา: ศนยวจยกสกรไทย, มกราคม 2560

1.2สงก�าลง97แหงประกอบดวยเฟองทาย43

แหงสายเกยร13แหงเฟองเกยร10แหง

หวคลทช9แหงผาคลทช9แหงแผนคลทช

7แหงและแมปมคลทช6แหง

1.3เชอเพลง 38 แหง ประกอบดวย ถงน�ามน

20แหงและกรองเชอเพลง18แหง

1.4ควบคมไอเสย45แหงประกอบดวยทอไอเสย

21แหงระบบไอเสย14แหงและเครองฟอก

ไอเสยเชงเรงปฏกรยา10แหง

1.5ระบายความรอน34แหงประกอบดวยหมอน�า

ฝาหมอหนา24แหงและปมน�า10แหง

2.ชวงลางจ�านวน151แหงประกอบดวยระบบสง

เบรก140แหงและระบบบงคบเลยว11แหง

3.ไฟฟาจ�านวน8แหงไดแกมาตรวดระดบน�ามน

เชอเพลง8แหง

4.ผจดจ�าหนายจ�านวน50แหง

5.อนๆ59แหงไดแกน�ามนเครอง9แหงและน�ามน

ขดเงา น�ายาท�าความเยน น�ามนเบรก เครองฟอก

อากาศ50แหง

6.อตสาหกรรมสนบสนน183แหงไดแกโรงกลง50

แหงแมพมพ133แหง

กลมระบบ

สงกำาลง

ระบบระบาย

ความรอน

โครงสรางตวถง

และแชสซส

ไฟฟา

เครองยนต

อปกรณ

อเลกทรอนกส

อปกรณ

สองสวาง

ระบบรบนำาหนก

ระบบกนสะเทอน

ระบบบงคบ

เลยว

ระบบ

เครองยนต

ระบบควบคม

ไอเสย

ระบบเชอเพลง

ระบบสงกำาลง

คาน สายไฟ

ชนสวนตวถง ส

อนๆ

อปกรณตกแตง

อปกรณภายใน

กระจก

เครองปรบ

อากาศ

ชนสวนบางตวทอยในกลมน

อาจมความตองการใชลดลง

ชนสวนบางสวนทอยในกลมน

อาจมความตองการใชมากขน

ระบบสงเบรก

ระบบลอ

กลมระบบ

ชวงลาง กลมไฟฟา กลมตวถง กลมอนๆ



ไปยงภมภาคอาเซยนจะยงไมไดรบผลกระทบนอกจาก

น ยงมผลกระทบทางออมตอชนสวนประเภทอะไหล

ทดแทน เชน ผาเบรกไสกรองน�ามนเครอง กรอง

อากาศ น�ามนเครอง รวมไปถงศนยบรการและราน

ซอมรถยนตทจะไดรบผลกระทบทางออม ในขณะท

ผผลตโครงและตวถงรถระบบชวงลางระบบสองสวาง

และอปกรณภายในจะไมไดรบผลกระทบ

อยางไรกด คาดวาการพฒนาและการผลตรถยนต

ไฟฟาแบบแบตเตอรยงตองอาศยเวลาอกไมนอยกวา

10 ป จงจะมจ�านวนและสวนแบงตลาดมากพอ และ

เปนไปในรปแบบทคอยเปนคอยไปท�าใหยงพอมเวลา

ในการปรบตวอยพอสมควร ดงทกลาวแลวขางตน

คาดการณวาในป 2580 จะมรถยนตไฟฟาในสดสวน

เพยงแค 20% เทานน ท�าใหตลาดรถยนตยงมความ

ตองการใชชนสวนทอยในสายการผลตรถยนตแบบเดม

ทมการใชเครองยนตสนดาปภายใน การเขามาลงทน

ผลตรถยนต HEV และ PHEV จะยงไมกระทบตอ

ผ ผลตชนสวนรถยนตกล มเดมมากนก ในระยะ

การเปลยนผานน ผประกอบการจ�าเปนตองปรบตว

โดยหนไปผลตชนสวนทเปนอเลกทรอนกสมากขน

เรอยๆในขณะทชนสวนเดมทใชจกรกลในการควบคม

จะมความตองการใชนอยลง รวมถงการเปลยนแปลง

ขนาดและวสดทใชในการผลตใหเหมาะสมกบรถรน

ใหมทตองการน�าหนกเบามากขน

ในมมมองของสมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทยนน

มองผลกระทบระยะสนวา หากพจารณาจากใบค�าสง

ซอในชวงป2018-2020นนยงคงเปนชนสวนส�าหรบ

รถยนตสนดาปภายในและเนองจากเครองยนต1รน

จะใชผลตรถประมาณ10-15ปดงนนในชวง10-15

ปนจงยงไมนามการเปลยนแปลงมากนกส�าหรบผผลต

ชนสวนยานยนต ในระยะนผ ผลตจงควรลดตนทน

และเพมประสทธภาพการผลตดวยการน�าเอาระบบ

ในขณะทบรษทสขรจ�ากด(2561)รายงานวาส�าหรบ

ผประกอบการSMEsไทยพบวาสวนใหญเปนผผลต

ชนสวนระดบTier2และ3โดยมจ�านวนกวา600ราย

คดเปนประมาณ 60% ของผผลตชนสวนทงหมดใน

ประเทศ ซงสวนใหญมกจะผลตชนสวนในผลตภณฑ

เพยงกลมเดยว โดยผประกอบการ SMEs สวนใหญ

ของไทยหรอรอยละ 75 ของผประกอบการ SMEs

ไมไดอยในสายการผลตชนสวนประเภททจะหายไป

โดยเฉพาะกล มเครองยนต แตมกจะผลตชนสวน

ประกอบอปกรณตกแตงและอนๆ รวมถงชนสวน

ประเภทโครงสรางตวถงทอาจไดรบผลกระทบนอย

ดงนนอกรอยละ25หรอประมาณ150รายจงเปน

ผผลตชนสวนเครองยนต ระบบสงก�าลง ระบบไอเสย

ระบบจายน�ามน และถงน�ามน ซงจะไดรบผลกระทบ

มากกวา อยางไรกด จากการสอบถามขอมลจาก

สมาคมผผลตชนสวนไทยพบวาSMEsคดเปนสดสวน

รอยละ70ของผผลตทงหมด2,500แหงดงนนSMEs

จงนาจะมจ�านวนราว1,750แหงและหากในจ�านวนน

รอยละ25มความเสยงอนเนองมาจากการผลตชนสวน

ในกลมทจะไมถกใชอกตอไปดงทปรากฏในรายงาน

ของบรษทสงขรดงกลาวขางตนจะมSMEsจ�านวน

438 แหงทมความเสยงไดรบผลกระทบทางลบ และ

หากพจารณาขอมลของสมาคมฯทประเมนวา สถาน

ประกอบการทผลตชนสวนทไดรบผลกระทบมจ�านวน

816 แหงดงกลาวขางตน และหาก SMEs มสดสวน

รอยละ70ดวยแลวยอมจะมSMEsทไดรบผลกระทบ

จ�านวน571แหงดงนนจงอาจพอจะประมาณไดวา

SMEs ทมความเสยงจะไดรบผลกระทบมจ�านวน

ระหวาง 438-571 แหง ซงในระยะแรกนนคาดวา

ยงไมไดรบผลกระทบมาก เนองจากความตองการ

ของตลาดยงเตบโตแบบคอยเปนคอยไปหากสงออก

ไปยงกลมประเทศทพฒนาแลว เชน สหรฐอเมรกา

ญปนสหราชอาณาจกรยโรปตะวนตกและจนนาจะ

ไดรบผลกระทบเปนอนดบแรก ในขณะทหากสงออก



อตโนมตมาใชมากขน ในขณะเดยวกนตองเตรยม

พรอมทจะรบมอกบการเปลยนแปลงทจะเกดขนสวน

ในระยะยาวคาดวาผผลตชนสวนยานยนตไทยจ�าเปน

ตองขยายไปสตลาดทผลตสนคาและอปกรณเพอ

ทดแทนสนคาและอปกรณทช�ารดเสยหาย(Replace-

ment Equipment Manufacturer: REM) ทงในและ

ตางประเทศเพอรองรบรถเกาทวโลก นอกจากน

ยงจ�าเปนอยางยงทจะตองเปลยนกระบวนการผลตเปน

แบบระบบอตโนมตและอนเทอรเนตในทกสง (IoT)

ตองศกษาการผลตชนสวนรถ BEV เนนคณภาพ

ของผลตภณฑตนทนการผลตการสงมอบและการให

บรการ(QCDS)และความรวมมอกบลกคาในการสราง

นวตกรรมและอาจจ�าเปนตองผนตวไปสอตสาหกรรม

อนทมอนาคต เชน เครองมอแพทย การบน และ

หนยนตเพออตสาหกรรม

54 · ผลกระทบตอแรงงานททำางานในอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนต


บทท 6

ผลกระทบตอแรงงานททำางานในอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนต · 55


FTI (2017) ศกษาผลกระทบของการเลกใชรถยนตสนดาปภายในและการน�ารถยนตไฟฟามาใชแทนตอเศรษฐกจมหภาค พบวามหลายป จจย ท มผลต อการขบเคล อนกลไกของเศรษฐกจมหภาค การเปลยนแปลงของเทคโนโลยทดขนในยานยนตไฟฟา สงผลใหความตองการแรงงานในการผลตลดลงเนองจากในการผลตระบบสงก�าลงของรถยนตสนดาปภายในแรงงาน1คนจะสามารถผลตเครองยนตได350เครองตอปแตของรถยนตไฟฟาแรงงาน1 คน จะสามารถผลตมอเตอร 1,600 ตวตอป(Erich andWitteveen, 2017) และจากการทยานยนตไฟฟาใชชนสวนนอยกวาท�าใหตนทนในการบ�ารงรกษาต�ากวาแรงงานในสวนของการบ�ารงรกษาและการรไซเคล

ผลกระทบตอแรงงานททำางานในอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนต

จงเปนทตองการลดลง ประกอบกบความตองการ

แรงงานในอตสาหกรรมน�ามนกเปนทตองการลดลง

เชนกนอยางไรกตามการจางงานมโอกาสเพมสงขน

จากการกอสรางโครงสรางพนฐานและบรการท

เกยวของกบยานยนตไฟฟา เชน สถานชารจไฟฟา

เปนตน นอกจากน แมยานยนตไฟฟาจะประหยด

คาเดนทางไดมากกวา แตดวยราคาขายทสง อาจ

สงผลใหมยอดขายไมมากสงผลกระทบตอการจางงาน

ในอตสาหกรรมการผลตยานยนตไฟฟาแตหากท�าให

ราคาต�าลงได จะสงผลใหผใชมก�าลงในการบรโภค

สนคาอนเพมขน สงผลใหเกดการจางงานในภาค

เศรษฐกจอนเพมขนดงแสดงในตารางท9

ส�าหรบงานศกษาน จะศกษาเฉพาะผลกระทบตอ

แรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

เทานนโดยการวเคราะหขอมลในบทนแบงเปน2สวน

คอ1)ผลกระทบเชงปรมาณตอแรงงานซงใชขอมลท

ไดจากการสอบถามจากสมาคมผผลตชนสวนยานยนต

ไทย ขอมลผ มงานท�าของส�านกงานสถตแหงชาต

ซงไดรบการสนบสนนจากกองบรหารขอมลตลาด

แรงงาน กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน และ

2) ผลกระทบเชงคณภาพตอแรงงาน ซงใชขอมล

จากการสมภาษณและสนทนาเฉพาะกลมผเกยวของ

ไดแก นายจาง แรงงาน นกวจย/นกวชาการ และ

หนวยงานของรฐ



6.1 ผลกระทบเชงปรมาณตอแรงงาน

อตสาหกรรมยานยนตเปนแหลงการจางงานทส�าคญ

ของประเทศขอมลจากสมาคมผผลตชนสวนยานยนต

ไทยพบวามการจางงานโดยประมาณ890,000คน

แบงเปน แรงงานของผ ผลตและประกอบรถยนต

ประมาณ100,000คนตวแทนจ�าหนาย200,000คน

และผ ผล ตช นส วนยานยนต 590 , 000 คน

ดงแสดงในภาพท 2 ซงยงไมรวมถงแรงงานใน

อตสาหกรรมอนๆ ทเกยวของ ซงในจ�านวนนอยใน

ประกนสงคมณเดอนเมษายน2562จ�านวน380,802

คนคดเปนรอยละ43ของการจางงานในอตสาหกรรม

ยานยนตและชนสวนยานยนต

สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทยคาดการณวา ชน

สวนทจะไดรบผลกระทบมจ�านวน 49 รายการ จาก

160รายการ(รอยละ31)ซงมผผลตชนสวนเหลานอย

จ�านวน 816 แหง จากทงหมดประมาณ2,500 แหง

(รอยละ 33) โดยบรษทเหลานจางแรงงานอยจ�านวน

326,400คนคดเปนรอยละ37ของแรงงานทงหมดใน

หวงโซของอตสาหกรรมแตหากนบเฉพาะแรงงานใน

ภาคการผลตยานยนตและชนสวนไมนบรวมแรงงาน

ทเปนตวแทนจ�าหนาย จะคดเปนรอยละ 47 ซงเปน

สดสวนทสงและหากเปรยบเทยบกบประเทศเยอรมน

ดงแสดงในภาพท5พบวามสดสวนสงถงรอยละ52.4

เชนเดยวกนนอกจากนยงมอตสาหกรรมสนบสนนท

จะไดรบผลกระทบอกจ�านวน183แหงทมการจางงาน

ตารางท9ปจจยขบเคลอนทมผลตอเศรษฐกจมหภาค

ทมา: FTI based on CE Delft (2012)



หากพจารณาขอมลจากแบบส�ารวจภาวะการท�างาน

ของประชากรทวราชอาณาจกรไตรมาส3ป2561พบ

วา ผมงานท�าในอตสาหกรรมยานยนต มจ�านวนรวม

ทงสน525,958คนเปรยบเทยบกบขอมลของสมาคม

ผผลตชนสวนยานยนตไทยทประมาณวามจ�านวน

ประมาณ890,000คนจงมจ�านวนนอยกวาประมาณ

4 แสนคน ซงตวเลขทตางกนนอาจเปนเพราะบาง

จ�านวนมาก แรงงานกวา 3 แสนคนเหลานจงเปน

แรงงานทมความเสยงจะไดรบผลกระทบเมอการเขา

มาของรถยนต BEV ท�าใหชนสวนบางชนไมเปนท

ตองการใชอกตอไป

ภาพท5การจางงานในเทคโนโลยเผาไหมภายใน(ICE)ของประเทศเยอรมน

สถานประกอบการผลตชนสวนส�าหรบทงอตสาหกรรม

ยานยนตและอตสาหกรรมอนเชนอเลกทรอนกสการ

ส�ารวจภาวะการท�างานของส�านกงานสถตแหงชาต

อาจสามารถเลอกไดเพยงอตสาหกรรมเดยวในขณะท

การเปนสมาชกของสมาคมสามารถเปนไดหลายแหง

จงท�าใหตวเลขของสมาคมมจ�านวนทสงและครอบคลม

มากกวา

ทมา: FTI (2018)



ในจ�านวนแรงงานทอยในอตสาหกรรมยานยนตจาก

การส�ารวจของส�านกงานสถตแหงชาตน พบวา

แรงงานทมความเสยงจะไดรบผลกระทบทางลบจาก

การเปลยนไปผลตรถยนตไฟฟา ไดแก ผทประกอบ

อาชพในภาคการผลตตลบลกปนเกยรและอปกรณท

ใชขบเคลอน(รหสอตสาหกรรม28140)9ซงมจ�านวน

14,917คนภาคการผลตเครองยนตส�าหรบยานยนต

(รหสอตสาหกรรม 29101)10 ซงมจ�านวน 2,194 คน

และบางสวนในภาคการผลตชนสวนและอปกรณ

เสรมอนๆ ส�าหรบยานยนตซงมไดจดประเภทไว

ทอน(รหสอตสาหกรรม29309)11มจ�านวน208,812

คน

อยางไรกด เนองจากไมสามารถแยกชนสวนทได

รบผลกระทบในภาคการผลตชนสวนและอปกรณ

เสรมอนๆส�าหรบยานยนตซงมไดจดประเภทไวทอน

ออกมาศกษาได จงจ�าเปนตองศกษาเฉพาะภาคการ

ผลตตลบลกปนเกยรและอปกรณทใชขบเคลอนและ

ภาคการผลตเครองยนตส�าหรบยานยนตเทานนซงม

การส�ารวจแรงงานในสองภาคการผลตรวมกนทงสน

17,111คนซงในจ�านวนน ท�างานอยในหลากหมวด

อาชพ แตหมวดอาชพทเกยวของโดยตรงและมความ

เสยงสง ไดแก ชางฝมอและผปฏบตการทเกยวของ

9 ไดแกการผลตตลบลกปนเมดกลมและตลบลกปนเมดโคงและสวนประกอบอนๆ การผลตเครองอปกรณเชงกลส�าหรบใชในระบบสงก�าลงเพลาสงก�าลงและขอเหวยงเชนเพลาลกเบยวเพลาขอเหวยงขอเหวยงฯลฯตวเสอของตลบลกปนและเพลนชาฟตแบรง

การผลตเกยร เครองเกยรและกระปกเกยร และเครองเปลยนความเรวอนๆ การผลตคลตชและประกบเพลา การผลตลอชวยแรงและพลเลยการผลตโซทใชขอตอ(อารทควเลเตดลงก)ตอกนเปนขอๆการผลตโซสงก�าลง10 ไดแก การผลตเครองยนตส�าหรบยานยนต การผลตแชสซส ทมเครองยนตตดตงและการน�าเครองยนตเกาของยานยนตมาปรบปรงใหเปนเครองยนตใหม11 ไดแกเขมขดนรภยถงลมนรภยประตกนชนเบรกกระปกเกยรเพลา คลตช ลอ โชคอพของระบบกนสะเทอน หมอน�า หมอพก ทอไอเสยเครองกรองไอเสยพวงมาลยแกนพวงมาลยและกระปกเกยรพวงมาลยฯลฯ

(หมวด 7) มจ�านวนรวม 2,513 คน และผควบคม

เครองจกรโรงงานและเครองจกร และผปฏบตงาน

ดานการประกอบ(หมวด8)มจ�านวน8,940คนซง

ทงสองหมวดสวนใหญมทกษะในระดบท2ตามระดบ

ทกษะของการจดประเภทมาตรฐานอาชพสากล

(ISCO) รวมจ�านวน 11,453 คน คดเปนรอยละ 67

ของผมงานท�าในภาคการผลตตลบลกปน เกยร และ

อปกรณทใชขบเคลอน และภาคการผลตเครองยนต

ส�าหรบยานยนต สวนหมวดอาชพอนๆทไมไดน�ามา

พจารณาไดแกผจดการวศวกรเจาหนาทเทคนคเปน

หมวดทมระดบทกษะสงกวามรายไดโดยเฉลยสงกวา

และนาจะเปนกลมทสามารถปรบตวโยกยายงานได

งายกวา นอกจากน หมวดอาชพอน ไดแก เสมยน

พนกงานรกษาความปลอดภย ผปฏบตงานทมฝมอ

ดานเกษตรปาไมและประมงและผประกอบอาชพงาน

พนฐาน เปนหมวดอาชพทถงแมจะมทกษะในระดบท

เทยบเทาหรอต�ากวาแตเปนทกษะทไมเฉพาะเจาะจง

กบหมวดอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนตจง

สามารถโยกยายไปท�างานในภาคการผลตอนได

โดยผมงานท�าในภาคการผลตตลบลกปน เกยร และ

อปกรณทใชขบเคลอน และภาคการผลตเครองยนต

ส�าหรบยานยนตนน ท�างานในอาชพชางฝมอและ

ผปฏบตการทเกยวของจ�านวน 2,513 คน แบงเปน

ชางเหลกจ�านวน931คนชางเครอง402คนชาง

ไฟฟา804คนและผคดคณภาพ376คนและท�างาน

ในอาชพผควบคมเครองจกรโรงงานและเครองจกร

และท�างานในอาชพผปฏบตงานดานการประกอบ

จ�านวน8,940คนแบงเปนผควบคมเครองจกรโรงงาน

แปรรปโลหะ 546 คนผควบคมเครองจกรตกแตงชบ

และเคลอบโลหะ 3,919 คน ผประกอบเครองจกรกล

3,677 คน และผปฏบตงานดานการประกอบซงมได

จดประเภทไวในทอน798คน



หากพจารณาลกษณะของผมงานท�าใน2ภาคการผลต

ในหมวดอาชพทเกยวของดงกลาวขางตน พบวา

สวนใหญมอายอยในชวง30-39ปและต�ากวา29ป

คดเปนอยางละรอยละ 40 หากพจารณาระดบการ

ศกษาสงสดพบวาสวนใหญจบการศกษาระดบปวช.

และปวส.คดเปนรอยละ46รองลงมาคอมธยมปลาย

รอยละ42และสวนใหญมรายไดไมเกน15,000บาท

คดเปนรอยละ70

ตารางท10ทกษะทจ�าเปนส�าหรบการผลตชนสวนตางๆ

ชนสวน ทกษะทจ�าเปน

แบตเตอร(Battery) การเชอมเทคโนโลยการเชอมการประกนคณภาพการทดสอบ

เครองยนตไฟฟา(Electricengine) การตงคาการใชงานการตรวจสอบและการบ�ารงรกษาการทดสอบและการประกนคณภาพ

อเลกทรอนกสก�าลง(Powerelectronics) อเลกทรอนกสหรอเมคคาทรอนกสเพอดและและบ�ารงรกษาระบบอตโนมต

เซลลเชอเพลง(Fuelcells) การเคลอบฟลมบางและเคมไฟฟาการดแลรกษาความบรสทธการประกนคณภาพความรเกยวกบโครงสรางน�าหนกเบาและการเกบในถงแรงดนสง

ทมา: Elektromobilität und Beschaftigung, Hans Bockler Stiftüng, 2012, หนา 41

6.2 ผลกระทบเชงคณภาพตอแรงงาน

การผลตรถยนตไฟฟาต องใช ทกษะไฟฟาและ

อเลกทรอนกสมากขน และใชทกษะดานเครองยนต

และโลหะนอยลง ตวอยางชดทกษะทใชในการผลต

รถยนตไฟฟาแสดงดงตารางท 10 โดยงานทเกดขน

ในยานยนตไฟฟาสวนใหญเปนงานมทกษะสงหรอ

ก งทกษะ ดงเช นท ส� านกงานสถตแรงานของ

สหรฐอเมรกาไดใหขอมลลกษณะงานไวดงตารางท11

ซงจะเหนไดวา มกจกรรมเพยง 2 สาขาเทานนทใช

ทกษะแรงงานระดบต�า ไดแก การบ�ารงรกษายาน

พาหนะและฝายขายและสนบสนนซงUBS(2017)

ไดประมาณวา งานดานการบ�ารงรกษารถยนตไฟฟา

จะมจ�านวนนอยกวารถยนตสนดาปภายในถงรอยละ

60ดงนนต�าแหนงงานทใชทกษะต�าจะลดลงอยางมาก

ในการผลตรถยนตไฟฟา



ตารางท11ระดบทกษะและต�าแหนงงานในสาขากจกรรมตางๆ

สาขากจกรรม ระดบทกษะ ต�าแหนงงาน

การวจยทางวทยาศาสตรของแบตเตอร

สง นกเคมนกวทยาศาสตรดานวสด

การออกแบบและพฒนาเทคโนโลยยานยนต

สงถงปานกลาง วศวกรนกพฒนาซอฟตแวรนกออกแบบอตสาหกรรม

การผลต สงถงปานกลาง วศวกร/ชางประกอบชนสวนคมเครองผจดการฝายการผลต

การบ�ารงรกษายานพาหนะ ปานกลางถงต�า ชางบรการยานยนตชางกล

การพฒนาโครงสรางพนฐาน สงถงปานกลาง นกวางผงเมองและภมภาคผตดตงหรอซอมแซมสายไฟฟาชางไฟฟา

ฝายขายและสนบสนน ปานกลางถงต�า พนกงานขายปลกตวแทนบรการลกคา

ทมา: Analysis of the Electric Vehicle Industry, International Economic Development Council, 2013, หนา 23

จากการสมภาษณและการสนทนาเฉพาะกลมสามารถ

สรปไดดงน

นายจาง

ผวจยมโอกาสสมภาษณนายจางจ�านวน 3 ราย และ

สนทนากลมกบนายจางอกจ�านวน3รายซงทง6ราย

เปนผประกอบการรายใหญทผลตชนสวนเครองยนต

หมอน�า แมพมพ ไสกรองน�ามน ไสกรองอากาศ

ทอไอเสยเปนตน

ผประกอบการมองวา ประเทศไทยเขาสสงคมสงวย

จงขาดแคลนแรงงาน ในภาพรวมการผลตจง

เปลยนไปใชเทคโนโลยใหมและระบบอตโนมตมากขน

ดงนน โครงสรางทกษะแรงงานของประเทศจะตอง

เปลยนแปลงไป จากป จจ บนท ใช วศวกรเพยง

รอยละ 10ปวช.ปวส. ชางเทคนค รอยละ 30 และ

ระดบปฏบตการรอยละ60จะเปลยนเปนวศวกรรอย

ละ15-20ปวช.ปวส.ชางเทคนครอยละ50-60และ

ระดบปฏบตการรอยละ 20 โดยการเปลยนแปลงใน

ภาคอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตจะ

เปลยนไปอยางมากใน 5 ปขางหนา ในทง 3 P คอ

ผลตภณฑ(Product)กระบวนการผลต(Process)และ

บคลากร(People)โดยเฉพาะเมอภาครฐออกมาตรการ

ตางๆ มากระตนเพอสงเสรมอตสาหกรรมยานยนต

แหงอนาคตอยางไรกดรถยนตสนดาปภายในจะไมได

หายไปจากตลาด แตจะยงคงมสวนแบงในตลาดใน

สดสวนประมาณรอยละ30ในสดสวนเทาๆกบรถยนต

ไฟฟาประเภทตางๆนอกจากนยงมความไมแนนอน

ในเรองเทคโนโลยกลาวคอรถยนตไฟฟาทครองตลาด

อาจจะไมใชประเภทBEVแตเปนFCEVกเปนไดการ

ลงทนและการสงเสรมการลงทนของภาครฐจงตอง

ระมดระวงในเรองความเสยงทอาจเกดขนไดนดวย



สาธารณปโภคขนพนฐานเชนสถานชารจก�าลงการ

ผลตไฟฟา และวตถดบทใชในการผลตแบตเตอร ซง

ไดแกลเทยมซงรอยละ60อยในประเทศอเมรกาใต

และอกรอยละ 20-30 อยในประเทศจน โดยประเทศ

เยอรมนตงเปาจะผลตรถยนตไฟฟาออกขายในป2030

ดงนนค�าสงซอชนสวนยานยนตจะไดรบผลกระทบใน

ป2027เปนตนไปสวนการผลตรถยนตไฟฟาเพอขาย

ในประเทศก�าลงพฒนาจะตามมาหลงจากนน10-15ป

ผประกอบการจงมองวายงมเวลาทจะปรบเปลยนได

ทนโดยจะตองคอยเปนคอยไปจากHEV,PHEVแลว

จงเปน BEV นอกจากน รถใหญ เชน รถบรรทก

รถกระบะเพอการพาณชยยงไมสามารถขบเคลอนดวย

พลงงานไฟฟาได เครองยนตสนดาปภายในตางๆ

จงยงเปนทตองการของตลาดอย

ทงน ส�าหรบบรษทใหญจะสามารถปรบตวไดดกวา

บรษทเลกเพราะมการท�าวจยและพฒนา(R&D)มหวง

โซอปทานทยาว และผลตชนสวนในหลากหลาย

ประเภท จงสามารถบรหารจดการการผลตไดอยาง

ยดหยน โดยปรบเพมลดชนสวนตางๆ ไดอยางม

ประสทธภาพกวาบรษทขนาดเลก ในขณะทบรษท

ขนาดเลกอาจตองผลตเพอสงออกไปขายยงประเทศ

ก�าลงพฒนาทยงใชรถยนตสนดาปภายในอยทงนการ

แขงขนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

คอนขางสงมคแขงเยอะการเปลยนโมเดลใหมของผ

ผลตรถยนตในแตละครงหรอทกๆ 7 ป จะมการ

ออกแบบใหมใหประหยดน�ามนลดการใชชนสวนลงม

การใชระบบปฏบตการอตโนมตเขามาใชมากขนและ

ลดการใชแรงงานลงรอยละ30ทกครงดงนนการลด

การใชแรงงานและชนสวนรถยนตจงเกดขนเรอยๆมา

โดยตลอดนอกจากนผประกอบการชนสวนยานยนต

บางสวนอาจผนตวไปผลตชนสวนในอตสาหกรรมอนๆ

เช น อตสาหกรรมอากาศยาน เครองมอแพทย

อเลกทรอนกสเปนตน

การเปลยนผานจงมความส�าคญเพราะจะกระทบ

โครงสรางการผลตของประเทศไมเพยงแตผผลตและ

แรงงานจ�านวนมากในอตสาหกรรมยานยนตและชน

สวนยานยนตแตเชอมโยงไปสอตสาหกรรมเกยวเนอง

ในห วงโซ อปทาน เช น ภาคการเกษตร อ อย

มนส�าปะหลงขาวโพดปาลมซงเปนวตถดบทใชผลต

น�ามนเชอเพลงอกดวย นอกจากน มแนวโนมวา

ผ ประกอบการจะยายฐานการผลตไปยงประเทศ

กมพชาและเมยนมาในสวนงานทใชแรงงานไรฝมอ

เพราะคาจางทถกกวา และในอนาคตเมอประเทศ

เหลานมความพรอมในเรองสาธารณปโภคขนพนฐาน

และสามารถพฒนาทกษะฝมอแรงงานไดมากขน

กจะเปนแหลงผลตรถยนตสนดาปภายในทดแทน

ประเทศไทยไดอกทงยงมแนวโนมของการแขงขนจาก

ตางประเทศแมจะเปนยหอรถยนตเดยวกนซงประเทศ

ทมศกยภาพการแขงขนสง ไดแก อนโดนเซย และ

เวยดนาม ซงถาผผลตรถยนตยายฐานการผลตไปท

ประเทศเหลานแลว ผ ผลตชนสวนทอย ในหวงโซ

อปทานกจะทยอยยายตามไปดวยเชนกน ผประกอบ

การจงมความเหนวา มความจ�าเปนจะตองยกระดบ

ฝมอแรงงานไทยใหพรอมตอการเปลยนผาน เพอให

ประเทศไทยสามารถขยบไปส การผลตยานยนต

และชนสวนยานยนตทมมลคาเพมสงขน ซงไดแก

ยานยนตทใชเทคโนโลยขนสงอยางยานยนตไฟฟา

กเปนประเภทหนงในนนดวย และทกษะส�าคญท

แรงงานไทยตองไดรบการฝกฝนอยางมากคอทกษะ

ดานอารมณหรอทกษะดานสงคม(softskills)และตอง

ปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนและคณภาพของ

ครอาจารย

อยางไรกด ผประกอบการบางสวนมองวา รถยนต

ไฟฟาจะยงไมมผลกระทบตอประเทศไทยในอก20-25

ปน เพราะประเทศเยอรมนซงเปนประเทศผน�าการ

ผลตรถยนตของโลกยงประสบกบขอจ�ากดในเรอง



ในสวนของสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยนน ได

จดท�ารางสมดปกขาวเพอเสนอความคดเหนตอรฐบาล

ในเดอนกรกฎาคม2562ทผานมาซงมสวนทเกยวของ

กบยานยนตไฟฟาทไดเสนอใหผลตยานยนตไฟฟา

ส�าหรบใชเปนรถโดยสารสาธารณะกอนรถยนตนงสวน

บคคลทงนไดเตรยมจดตงTheFutureTechnology

andInnovationAcademy(FTIAcademy)ขนเพอ

รองรบการด�าเนนการในการพฒนาการศกษาและ

บคลากรภาคอตสาหกรรมเพออนาคตทงในดานตางๆ

เพอเสรมสร างความสามารถในการแขงขนของ

อตสาหกรรมไทยใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20

ป และนโยบายไทยแลนด 4.0 ตลอดจนแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 อยางไรกด

สภาอตสาหกรรมฯมองวาแรงงานทจะไมสามารถฝก

ทกษะใหมหรอเพมขนไดเปนแรงงานทมอายเชนอาย

45ปขนไปและมการศกษานอยซงในอก10ปขาง

หนาทยานยนตไฟฟาจะเขาเปลยนแปลงโครงสรางการ

ผลตในประเทศไทย แรงงานเหลานจะทยอยเกษยณ

อายไปโดยอตโนมตจงไมนากงวลเทาไรสวนแรงงาน

อายนอยหรอแรงงานใหมจ�าเป นตองได รบการ

ฝกอบรมฝมอใหสามารถท�างานกบเทคโนโลยใหมได

สงทน ากงวลมากกวาคอการขาดแคลนแรงงาน

เพราะอตราการเกดของประชากรในประเทศไทย

อยในอตราทต�ามาก

ภาครฐ

ในส วนของนโยบายเกยวกบรถยนตไฟฟาของ

กระทรวงอตสาหกรรมไดเขาสคณะรฐมนตรไปตงแต

เดอนมนาคมป2560ทสงเสรมใหมการผลตรถยนต

ไฟฟาจากการลดภาษสรรพสามต ทงน ในปจจบน

รถยนตไฟฟาสวนใหญในประเทศไทยยงเปน HEV,

PHEVซงไมไดกระทบภาคชนสวนของรถยนตมากนก

เนองจากใชชนสวนคลายกบรถยนตทใชเครองยนต

สถานประกอบการจงมขอเสนอแนะตอกระทรวง

ศกษาธการในดานการออกแบบหลกสตรการศกษาให

สอดคลองกบความตองการของตลาดและกรมพฒนา

ฝ มอแรงงานร วมกบสถาบนพฒนาบคลากรใน

อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหลยานยนต

(AHRDA) ควรจดเตรยมและพฒนาแรงงานให

สอดคลองกบเทคโนโลยทจะเขามา โดยเฉพาะการใช

อปกรณระบบอตโนมตการวเคราะหเชงวศวกรรมโดย

ใชคอมพวเตอร และการทดสอบผลตภณฑ โดยให

อาจารยจากสถาบนอาชวศกษาเขาไปศกษาจรงใน

ภาคอตสาหกรรม เพอใหกลบมาถายทอดใหแก

นกเรยนในสถาบนการศกษาตอไปนอกจากทกษะดาน

วชาการแลว ควรใหความส�าคญกบ soft skills ดวย

ไมวาจะเปนความสามารถในการคดวเคราะห การคด

เชงสรางสรรค การเปนผน�า และการบรหารจดการ

ซงพบวาแรงงานไทยขาดทกษะนอยางมาก

ในขณะทบรษทผผลตยานยนตไฟฟาแบตเตอรรถยนต

ไฟฟา และตดตงสถานชารจโดยใชวศวกรไทย ไดให

ขอมลวายอดขายจากงานMotorExpo2019ทผาน

มามยอดสงจองรถยนตไฟฟาทงสน4,500คนปจจบน

มการตดตงสถานชารจแบตเตอรไปแลวทงสน 300

สถานบรษทคาดวาภายใน3ปขางหนารถยนตไฟฟา

จะมบทบาทมากขนในประเทศไทย ทงนขนอยกบ

ขนาดของการสนบสนนของภาครฐไทยรวมดวย ยก

ตวอยางประเทศจนยโรปและประเทศสหรฐอเมรกา

มการสนบสนนจากภาครฐอยางมาก เนองจากการ

ตระหนกถงผลกระทบทางดานลบจากรถยนตสนดาป

ภายในตอสภาพสงแวดลอมบรษทมความตองการจาง

วศวกรและชางจ�านวนมากโดยไดมการประสานไปยง

สถาบนระดบอดมศกษาในการผลตแรงงานใหมทกษะ

ตรงกบความตองการของโรงงานแบตเตอร



อปกรณเครองมอทใชในการเรยนการสอนในสถาน

ศกษาไมทนสมย ท�าใหไมสามารถน�ามาใชในการ

ท�างานไดจรงและแมจะมการน�าเอาระบบอตโนมตเขา

มาใชในสถานประกอบการ แตยงมความตองการใช

แรงงานอยในสวนการจดเตรยมวตถดบและบ�ารงรกษา

อปกรณแมจะมการลดการใชแรงงานในสวนการผลต

ลงบาง แตไปเพมการจางงานในสวนการดแลระบบ

อตโนมตมากขน

ส�านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง ให

ขอมลวามนโยบายใหการสนบสนนรถยนตไฟฟาโดย

ตลอดพจารณาจากโครงสรางอตราภาษสรรพสามต

จะเหนวารถยนตสนดาปภายใน(ICE)จะมอตราภาษ

เรมตนอยทรอยละ20–25ในขณะทรถEVเรมตนท

รอยละ 8 อกทงมก�าหนดการเรมงดเวนการเกบภาษ

ในป2563-2565ท�าใหอตราภาษรถยนตไฟฟา(EV)

เหลอรอยละ0สะทอนใหเหนถงการสนบสนนดานภาษ

ของกระทรวงฯ ตออตสาหกรรมรถยนตไฟฟาอยาง

เตมท นอกจากน ทางกระทรวงฯ อยระหวางการ

ปรบปรงโครงสรางภาษรถยนตทงระบบเพอทจะรองรบ

โครงสรางรถยนตทเปลยนไปในอนาคตทงนมความ

เหนวา ถงแมอตสาหกรรมรถยนตและพลงงานจะได

รบผลกระทบ แตอตสาหกรรมอเลกทรอนกสจะไดรบ

ประโยชน ซงการปรบแรงงานไปในอตสาหกรรม

อเลกทรอนกสจะทดแทนการหายไปของอตสาหกรรม

เดมได

ส�านกพฒนาวทยาศาสตรแหงชาต(สวทช.)ใหขอมล

วายานยนตไฟฟาประกอบดวยโครงสรางหลก5สวน

ไดแก โครงสรางของพาหนะ เทคโนโลยการกกเกบ

พลงงาน(energystorage)ระบบขบเคลอนดวยพลง

ไฟฟา (eDrive) เทคโนโลยการสอสารระหวางยาน

พาหนะ(connectedtechnology)และสวนบรณาการ

ความรทงหมดทเกยวกบพาหนะ (mobility) ซงการ

ส วนด านทกษะแรงงานมการส ง เส รม ทกษะ

อตสาหกรรมในภาพรวมโดยการจดท�าระบบโครงขาย

ทกษะบคลากรแหงชาต (National reskill platform)

เนองจากมองเหนปญหาททกษะแรงงานไมสอดคลอง

กบความตองการของภาคอตสาหกรรมการขาดความ

เชอมโยงระหวางขอมลสารสนเทศดานแรงงานรปแบบ

การพฒนาทกษะแรงงานฝมอไมเปนไปในรปแบบ

เดยวกน และความตองการทกษะแรงงานทเปลยน

แปลงไปตามเทคโนโลย ซงกลมเปาหมายคอกลม

นกศกษาอาชวะและแรงงานในปจจบนทตองการเพม

และปรบปรงทกษะ(Re-skill&Up-skill)อกทงรวมมอ

กบสถาบนการศกษาและสถานประกอบการในการให

อบรมผานระบบe-learningนอกจากนยงมการรบรอง

มาตรฐานประเมนคณสมบตจากการทดสอบกอนและ

หลงอบรมเพอดผลลพธ ซงสทธประโยชนทผเขารวม

อบรมจะไดรบคอการลดหยอนภาษการกยมเพออบรม

และการเรยนปจจบนอยในระหวางการของบประมาณ

ส�านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ได

ใหขอมลวา มนกลงทนเขามาขอการสงเสรมรถยนต

ไฟฟาในหลายประเภทไมเฉพาะแตBEVโดยแนวโนม

ทสงเกตไดไดแกมนกลงทนรายใหมนอกอตสาหกรรม

ยานยนตเขามาขอรบการสงเสรมการลงทนในการผลต

รถยนตไฟฟา ดงนน ผเลนในอตสาหกรรมยานยนต

ไทยจะมผเลนรายใหมๆ เกดขนในตลาดมการลงทน

เพอปรบปรงประสทธภาพมากขน นอกจากน ยง

สงเกตเหนรปแบบการจางงานทเปลยนแปลงไปคอม

การใชระบบอตโนมตมากขนปรมาณการจางงานโดย

รวมลดลงแตสดสวนการจางงานแรงงานระดบปฏบต

การทมการศกษาระดบมธยมศกษาปท3หรอต�ากวา

ลดต�าลงในขณะทวศวกรปวส.และปวช.เพมสงขน

นอกจากน บโอไอยงไดตงขอสงเกตวา การพฒนา

บคลากรมตนทนทคอนขางสง ท�าใหภาคเอกชนขาด

แรงจงใจในการฝกอบรมทกษะใหกบแรงงาน อกทง



นอกจากน ยานยนตไฟฟายงตองการใชวสดน�าหนก

เบาเพอลดน�าหนกชนสวนโครงสรางและตวถงเพอให

สามารถประหยดพลงงานไดดโดยทศทางการใชวสด

ในการท�าโครงสรางตวถงของยานยนตม งเนนใช

เหลกกลาความแขงแรงสงพเศษ (advanced high

strength steel: AHSS) อลมเนยมคอมโพสต และ

คารบอนไฟเบอรโดยในระยะสนวสดทใชในยานยนต

ไฟฟาจะเปนวสดคอมโพสตทใชไฟเบอร ไทเทเนยม

และอลมเนยม ในขณะทระยะยาว วสดจะท�าจาก

แมกนเซยมผสมอลมเนยมผสมและคารบอนไฟเบอร

เนองจากชวยลดน�าหนกลงกวาการใชเหลกหลอ

ทใชท�าตวถงรถในปจจบนไดรอยละ30-70

ผบรการหลงการขาย (aftermarket) เชน ชางซอม

บ�ารง จะตองมความรเกยวกบรถยนตไฟฟามากขน

หนวยงานรฐทงสวนทท�าหนาทตรวจสภาพรถ จด

ทะเบยนรถ ตอภาษรถ หนวยกภย ต�ารวจ และ

กรมขนสงทางบก กจ�าเปนตองมบคลากรทมความร

ทางดานรถยนตไฟฟาเพมขนเพอเขามาก�าหนด

ควบคมการใชยานพาหนะเหลานใหมประสทธภาพ

และปลอดภย รวมไปถงการซอขายรถมอสองและ

อตสาหกรรมการบ�ารงรกษา (maintenance) ทซอม

(overhaul) เครองยนตหรอเกยรตองปรบตวไปเปน

แบตเตอรหรอมอเตอรแทนอตสาหกรรมเชยงกงตอง

ปรบไปเปนน�าเขามอเตอรเกาแทนเครองยนตเกา

ฉะนน จงจ�าเปนตองพฒนาก�าลงคน โดยแบงไดเปน

2 กลม คอ แรงงานทมอยในอตสาหกรรมเดมใหม

ความรความเขาใจในอตสาหกรรมหรอเทคโนโลย

ทเปลยนแปลงไปในอนาคต และกลมคนเรยนจบใหม

(Newcomers)ทงฝายการผลตฝายการวจยฝายการ

ตรวจสอบ หรอหนวยงานรฐ ทจะตองใชองคความร

ใหมเหลานเชนกนซง สวทช. มหนาทสรางงานวจย

เกยวกบองคประกอบเหลาน ท�างานรวมกบหนวยงาน

รฐเพอชวยในการก�าหนดนโยบาย ชวยอตสาหกรรม

เปลยนไปสยานยนตไฟฟาจะเกดผประกอบการราย

ใหมทงไทยและตางประเทศเนองจากองคประกอบของ

อตสาหกรรมจะขยายกวางขน ในขณะทชนสวน

เครองยนตจะมขนาดเลกลงซงตองมการออกแบบและ

วางระบบเชอมโยงสารสนเทศ(systemintegration)

อตสาหกรรมยานยนตอนาคตจงจะเกดการสรางงาน

ใหมๆ ขนมากมาย โดยการผลตรถยนตไฟฟาใช

เทคโนโลยหลก (core technology) จะประกอบดวย

ชนสวนดงตอไปน แบตเตอร ไดแก การผลตโมดล

(module production) การแพคกงแบตเตอร (pack

assembly)และการตรวจสอบคณภาพมอเตอรไฟฟา

(tractionmotor) ไดแก การผลตชนสวนยอย ไดแก

ตวเรอน โรเตอร สเตเตอร การพนขดลวด โรเตอร

สเตเตอร หรอสเตเตอร และการตรวจสอบคณภาพ

ระบบบรหารจดการแบตเตอร(batterymanagement

system,BMS)ไดแกการออกแบบเทคโนโลยการยด

ซอฟแวรฝงตวบนผวงาน (embedded software

surfacemount technology) การประกอบและการ

ตรวจสอบคณภาพและระบบควบคมการขบข (drive

control unit, DCU) นอกจากน ยงมชนสวนรอง

อนไดแก ระบบปรบอากาศดวยไฟฟาหรอชนสวน

อปกรณควบคมการอดประจไฟฟาเพอเกบไวใน

แบตเตอร (on board charger) สายชารจแบตเตอร

พรอมเตารบและเตาเสยบ วงจรแปลงไฟเพม-ลดแรง

ดน เครองชารจไฟส�าหรบยานยนตไฟฟาแบบพกพา

เครองตดไฟระบบอดประจไฟฟาอจฉรยะ(EVsmart

charging system) คานหนา/คานหลงส�าหรบรถ

โดยสารไฟฟาเกยรลดรอบ(reductiongear/reducer)

สายไฟแรงดนสง (high voltage harness)ซงผผลต

ชนสวนเหลานจะไดรบสทธประโยชนจากบโอไอ และ

ชนสวนเหลานจะเพมปรมาณการผลตขนเมอตลาด

ของรถยนตไฟฟาขยายตว จงเปนแหลงการจางงาน

ใหมทจะขยายตวขนในอนาคต



บคลากรดานทกษะฝมอใหแกผปฏบตงานทอยในภาคอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน

มหลกสตรการฝกอบรมมากกวา40หลกสตรประกอบ

ดวยการฝกทงดานทฤษฎและปฏบตโดยใชเครองจกร

กลและเครองมออปกรณททนสมยของสถาบนพฒนา

ฝมอแรงงานภาค 1 เพอการยกระดบทกษะและเพม

สมรรถนะการปฏบตงาน เสรมสรางการผลตดาน

คณภาพใหสามารถเพมขดการแขงขนในระดบสากล

ได และมโครงการสหกจศกษารวมกบสถาบนการ

ศกษาตางๆ จงเปนการท�างานรวมกนระหวางภาครฐ

เอกชนและสถาบนการศกษา

นอกจากน กรมพฒนาฝมอแรงงานไดจดตงสถาบนพฒนาบคลากรสาขาเทคโนโลยอตโนมตและหนยนต(ManufacturingAutomationandRoboticsAcademy,MARA)ณสถาบนพฒนาฝมอแรงงาน3ชลบรเปนศนยฝกอบรมเพอยกระดบฝมอแรงงานไทยใหเปนแรงงานฝมอชนสงรองรบเทคโนโลยสมยใหม สราง trainers และ ครฝกตนแบบดานautomationปจจบนMARAไดด�าเนนการพฒนาทกษะใหกบแรงงานในพนทแลวกวา 6,228 คน สาขาทเปดฝก ไดแก ชางควบคมหนยนตในอตสาหกรรมชางควบคมหนยนตNACHIและการเขยนโปรแกรมควบคมระบบอตโนมต เปนตน โดยกลมเปาหมายมทงแรงงานในสถานประกอบการและแรงงานทวไป

โดยในอนาคตจะจดตงศนยMARA ในอก 3 จงหวด

คอระยองฉะเชงเทรารวมถงสมทรปราการ โดยให

ภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการบรหารจดการ

สนบสนนการพฒนาก�าลงคนรองรบดานนวตกรรม

เทคโนโลยสมยใหมและอตสาหกรรม 4.0 มากยงขน

เพอสรางความมนใจใหกบนกลงทนทงไทยและตาง

ชาต รวมถงฝกใหครฝกของกรมพฒนาฝมอแรงงาน

ตางๆในการพฒนาก�าลงคนเชนจดสมมนาจดอบรม

และรวมมอกบอาจารยจากมหาวทยาลยตางๆในการ

จดกจกรรมเพอใหความรดานรถยนตไฟฟา (EV)แก

ผเรยนในสถาบนการศกษา

ทงน จงมความเหนวาอตสาหกรรมชนสวนยานยนต

ไทยจะสามารถปรบตวไดในหลายๆ ชนสวน เชน

ชนสวนทใชในการเคลอนท(movingparts)อาทนอต

เกยรสกรฝาสบเปนตนวสดยางกระจกถงรถเบาะ

จะไมไดรบผลกระทบ สวนชนสวนทไดรบผลกระทบ

จะสามารถปรบตวตอไปได เชน เทคโนโลยการหลอ

จะเปลยนไปหลอกระบอกหม (housing) ส�าหรบ

มอเตอรหรอแบตเตอรแทนสวนกลมทตองปรบตวมาก

ทสดคอทอไอเสยถงน�ามนและเครองยนตซงขนอย

กบวาผ ประกอบการจะสามารถประยกตและปรบ

เปลยนการผลตไปในรปแบบใด นอกจากน คาดวา

ตลาดของพาหนะในอนาคตจะกวางขนไมไดเฉพาะแค

รถยนต แตจะมทงรถโดยสารไฟฟา รถจกรยานยนต

ไฟฟาเกาอรถเขนผปวยไฟฟาและโดรนเปนตนทงน

ความจ�าเปนเรงดวน คอ การขาดแคลนวศวกรดาน

ไฟฟาและซอฟตแวร ทงฝายผลตและฝายทดสอบ

อกทงตองการแรงงานฝมอในการบ�ารงรกษาและ

วางระบบอตโนมตและหนยนตในโรงงานอกดวย

ส�าหรบกระทรวงแรงงานนน มสถาบนพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหลยานยนต (AHRDA)ซงกอตงขนดวยความรวมมอของ3สถาบนหลกคอกรมพฒนาฝมอแรงงานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย(FTI)สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย (TAPMA)ภายใตการก�ากบดแลของคณะกรรมการกอตงสถาบนฯซงเปนหนวยงานของกรมพฒนาฝมอแรงงานโดยการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของมวตถประสงคเพอพฒนา



อยางไรกดการฝกอบรมของกระทรวงแรงงานในพนท

จงหวดตางๆ มขอจ�ากดในเรองงบประมาณและ

บคลากรครผสอน ท�าใหไมสามารถเขาถงแรงงานได

จ�านวนมากตวอยางเชนสถาบนพฒนาฝมอแรงงาน

จงหวดชลบรจดฝกอบรมใหกบสถานประกอบการ

จ�านวน20กวาแหงและมแรงงานเขารบการฝกอบรม

ประมาณ 2,200 คนในปงบประมาณ 2562 และ

ฝกอบรมใหกบนกเรยนนกศกษาระดบอาชวะจ�านวน

800 คน แรงงานทเขารบการฝกอบรมสวนใหญ จะสงมาจากสถานประกอบการ เนองจากการอบรมมคาใชจาย แรงงานจงไมเขามาฝกอบรมดวยตวเอง ซงสถานประกอบการเองกอาจจะไมมแรงจงใจทจะสงพนกงานเขารบการฝกอบรมเพราะเกรงวาแรงงานเมอมฝมอแลวจะไดรบใบรบรองและไดรบคาจางทเพมสงขน และอาจยายไปท�างานทสถานประกอบการอนทใหคาตอบแทนทสงกวานอกจากนความทนสมยของเครองมอและอปกรณกยงไมทดเทยมกบทใชจรงในโรงงานอตสาหกรรมของภาคเอกชน

การฝกอบรมทกษะฝมอใหกบแรงงานจงเปนหนาทของสถานประกอบการโดยผประกอบการทมลกจางตงแต100คนขนไปจะตองจดใหมการฝกอบรมฝมอแรงงานในสดสวนไมนอยกวารอยละ50ของจ�านวนลกจางเฉลยในรอบปหากไมจดใหมการฝกอบรมฝมอแรงงานหรอจดฝกอบรมแตไมครบตามสดสวนทก�าหนดจะตองสงเงนสมทบเขากองทนพฒนาฝมอแรงงานในอตรารอยละ 1 ของคาจางทใชเปนฐานในการค�านวณเงน

สมทบโดยคาใชจายในการฝกอบรมทผานการรบรอง

จากหลกสตรจากนายทะเบยนจะสามารถยกเวนภาษ

เงนไดไดรอยละ 100 และหากสถานประกอบการ

สามารถฝกอบรมไดเกนรอยละ 70 ของพนกงาน

จะไดรบการอดหนน 200 บาทตอคนตงแตคนท

เพอเปนวทยากรในการถายทอดความรใหแรงงานดวย

ส�าหรบการขบเคลอนศนย MARA กรมพฒนาฝมอ

แรงงานไดจดท�าแผนด�าเนนงาน3ระยะในระยะแรก

ด�าเนนการจดตงคณะบรหารจดวางผงเครองจกรททน

สมยก�าหนดหลกสตรผลตครตนแบบระยะท2ขยาย

เครอขายเนนพฒนาก�าลงคนดานการปรบปรงแกไข

และการซอมบ�ารง ระยะ 3 เนนการพฒนาคนดาน

ออกแบบและประยกตใชไดโดยยดหลกแรงงานตอง

ท�าไดท�าเกงซอมไดดดแปลงไดและสามารถสรางผล

งานใหมได

ส�าหรบพนธกจของกระทรวงแรงงานในเรองการ

ฝกอบรมทกษะนนกระทรวงแรงงานมสถาบนพฒนา

ฝมอแรงงานท�าหนาทในการจดการฝกอบรมทกษะ

ฝมอเชนหลกสตรProfessionalLearningCommu-

nity (PLC) และหลกสตร Automotive Consumer

Action Program (AutoCAP) เพอสงเสรมใหสถาน

ประกอบการเปลยนมาใชระบบอตโนมตและหนยนต

ในการท�างานมากขนมการฝกอบรมทกษะฝมอใหกบ

นกเรยนนกศกษาสายอาชวะใหเขามาเรยนรระบบ

อตโนมตหนยนตการเขยนโปรแกรมการเชอมการ

กลงโดยใชหนยนตนอกจากนยงจดทดสอบมาตรฐาน

ฝมอแรงงาน จดแนะแนวอาชพใหกบนกเรยนและ

นกศกษาทจบการศกษา ใหความรดานการคมครอง

แรงงาน ความปลอดภยในการท�างาน ใหค�าแนะน�า

ดานสทธประโยชนประกนสงคมและกองทนประกน

สงคมจดท�าขอมลความตองการดานแรงงานและการ

จบค ต�าแหนงงาน และการตรวจลงตราและขอใบ

อนญาตท�างานส�าหรบผ บรหาร ผ ช�านาญการ

ชางฝมอและแรงงานไรฝมอ



รอยละ71ขนไปโดยกองทนพฒนาฝมอแรงงานไดน�า

มาใชเพอเปนทนหมนเวยนส�าหรบใชจายเกยวกบการ

สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานและใหสถานประกอบ

การทเขาหลกเกณฑไดกยมเงนด�าเนนการสงเสรมการ

พฒนาฝมอแรงงาน

ในสวนของกระทรวงศกษาธการไดจดตงศนยประสาน

งานการผลตและพฒนาก�าลงคนอาชวศกษา (TVET)

ขนในป 2560ภายใตความรบผดชอบของส�านกงาน

คณะกรรมการอาชวศกษา และความรวมมอกบ

กระทรวงแรงงาน ส�านกงานคณะกรรมการสงเสรม

การลงทน และหนวยงานทเกยวของมภารกจในการ

รวบรวมขอมลความตองการก�าลงคนเพอวางแผนการ

ภาพท6จ�านวนผเรยนระดบปวช.และปวส.ภาครฐและเอกชนจ�าแนกตามกลมอตสาหกรรมFirstS-Curve;

ทมา: ศนยประสานงานการผลตและพฒนาก�าลงคนอาชวศกษา (TVET)

ผลตและพฒนาก�าลงคนอาชวศกษา และจดท�า

หลกสตรเพอพฒนาบคลากรในสาขาวชาตางๆ เพอ

รองรบอตสาหกรรมเปาหมายในพนทต างๆ ทง

หลกสตรในระบบการศกษาปกตส�าหรบนกเรยน

นกศกษา และหลกสตรการศกษาตอเนองส�าหรบ

แรงงานทประสงคจะพฒนาความรเพมเตมโดยมสถาน

ศกษาภาครฐและเอกชนในสงกดจ�านวน428แหงและ

483แหงตามล�าดบรวม911แหงทวประเทศโดยใน

ป2561มจ�านวนผเรยนระดบปวช.และปวส.ภาครฐ

และเอกชนในกลมอตสาหกรรมยานยนตสมยใหมมาก

ทสดดงแสดงในภาพท6



นอกจากน ยงมสถาบนเทคโนโลยการผลตสมพล

(Sumipol InstituteofManufacturingTechnology,

SIMTec) ตงอยทนคมอตสาหกรรมอมตะซต จงหวด

ระยองทก�าลงกอตงขนในป2562ภายใตความรวมมอ

ระหวางภาครฐและเอกชน14หนวยงานเพอพฒนา

บคลากรรองรบอตสาหกรรม 4.0 เพอรองรบระเบยง

เศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (EEC) โดยมบรษท

เครอสมพล จ�ากด เปนแกนหลกในการจดตงศนย

เทคนคแหงการเรยนรทมการก�าหนดหลกสตรการ

ฝกอบรม โดยไดรบการสนบสนนจากบรษทผผลต

เครองจกรกลตลอดจนเครองมอและอปกรณน�า

อปกรณมาตดตงใหเพอใชในการฝกอบรมเชงปฏบตการ

ทงในดานเครองจกรการตรวจวดและระบบอตโนมต

(machinesolution,measuringsolutionและfactory

automation solution) ซงกลมเปาหมายทจะเขารวม

อบรมม 3 กลม ไดแก กลมลกคาจากอตสาหกรรม

ตางๆ กลมครผฝกสอนจากสถาบนการศกษา และ

ศนยฝกอบรมของรฐ นอกจากน ยงรวมถงนกเรยน

นกศกษาในระดบอาชวะและอดมศกษา โดยจะจดตง

เปนโรงเรยนนอกระบบประเภทวชาชพ

นอกจากน หากพจารณากรณเขตพฒนาพเศษภาค

ตะวนออก (EEC) ซงมสถานประกอบการจ�านวน

38,000แหงมการจางงาน1.4ลานคนจ�าแนกเปน

อตสาหกรรมทเกยวของกบ10อตสาหกรรมเปาหมาย

มสถานประกอบการ9,100แหงแรงงาน4.8แสนคน

จากการส�ารวจความตองการแรงงานในป2561-2562

พบวา มสถานประกอบการ 2,420 แหงตองการ

แรงงานเพมขนจ�านวน28,525ต�าแหนงและคาดวา

จะมความตองการแรงงานประมาณ500,000คนในอก

5ปขางหนาซงการส�ารวจความตองการแรงงานนท�า

โดยหลายหนวยงานและไมคอยไดรบความรวมมอจาก

สถานประกอบการในการตอบแบบส�ารวจหรอผทตอบ

แบบส�ารวจสวนใหญเปนเจาหนาทในฝายบคคลไมใช

นอกจากนยงมความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน

ตลอดจนสถาบนการศกษาในพนทดงเชนกรณสตหบ

โมเดลมการจดตงศนยAutomationParkภายใตความ

รวมมอของคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยบรพา

และบรษทมตซบชมอเตอรส(ประเทศไทย)เปนตน

นอกจากน ยงมคณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชน

เพอผลตและพฒนาก�าลงคนอาชวศกษา (กรอ.อศ.)

กลมอาชพยานยนตและชนสวนซงมบทบาทขบเคลอน

แกปญหาก�าลงคนดานอาชวะทจะตองผลตใหตรงกบ

ความตองการของภาคเอกชนและทศทางการพฒนา

ประเทศอกดวย อกทงยงมสถาบนไมแสวงหาก�าไร

ไดแกสถาบนไทย-เยอรมนซงกอตงขนโดยความรวม

มอระหวางรฐบาลไทยและรฐบาลเยอรมนภายใตการ

ดแลของกระทรวงอตสาหกรรมมการบรหารงานทเปน

อสระอย นอกระบบการศกษา ท�าหนาทถายทอด

เทคโนโลยการผลตขนสงสภาคอตสาหกรรม ซงสวน

ใหญไดแกอตสาหกรรมยานยนตและดวยขอจ�ากดดาน

งบประมาณของภาครฐดงกลาวขางตน จงมสถาบน

เอกชนทจดตงขนเพอท�าหนาทฝกอบรมทกษะใหกบ

แรงงานไดแกสถาบนวทยสรเมธ(VISTEC)ซงเปน

สถาบนการศกษาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ทกอตงโดยบรษทปตท.จ�ากด(มหาชน)ในป2558

ในพนทวงจนทร วลเลย ในเขตนวตกรรมระเบยง

เศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (EECi) เปดสอน

หลกสตรภาษาองกฤษ 4 ส�านกวชาในระดบปรญญา

โทและเอกไดแกส�านกวชาวทยาการโมเลกลส�านก

วชาวทยาการพลงงาน ส�านกวชาวทยาศาสตรและ

วศวกรรมชวโมเลกล และส�านกวชาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยสารสนเทศ โดยมงเนนการสรางสรรคงาน

วจยขนสงทสามารถกอใหเกดนวตกรรมและเทคโนโลย

ใหมๆตอบโจทยการพฒนาและผลตผมความสามารถ

พเศษดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอเปนนกวจย

และสรางองคความรและนวตกรรมทยงยน



ระดบบรหารท�าใหตวเลขความตองการแรงงานมาจาก

หลายแหลงและอาจจะไมสอดคลองกบความเปนจรง

หากพจารณาการท�างานในระดบจงหวดนน จงหวด

ระยองไดมแผนปฏบตการพฒนาบคลากร การศกษา

การวจย และเทคโนโลย เพอรองรบการพฒนาเขต

เศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก โดยมวตถประสงค

เพอผลตก�าลงคนใหมคณสมบตตรงกบความตองการ

ของอตสาหกรรมและเพอสนบสนนการวจยการสราง

นวตกรรมและการพฒนาเทคโนโลย เพอน�าไปสการ

ขบเคลอนอตสาหกรรมเปาหมายและการตอยอดในเชง

พาณชยตอไปโดยมเปาหมายระยะเรงดวนในป2561

ในการผลตครหรอวทยากรตนแบบ เปาหมายระยะ

กลางในป2562-2564ในการจดตงศนยการเรยนรและ

ศนยบรการ ในสวนของสถาบนอาชวะนน วทยาลย

เทคนคชลบรจะเนนการสอนดานระบบรางวทยาลยเทคนค

สตหบเนนการสอนดานอากาศยาน และวทยาลย

เทคนคบางแสนจะเนนการสอนดานบรการการทองเทยว

ทงนในภาพรวมไดมการจดท�าหลกสตรการเรยนการ

สอนการฝกอบรมการผลตก�าลงคนอาชวะเชนดาน

รถยนตไฟฟา หนยนตอตสาหกรรม การบน จ�านวน

34หลกสตรไดแกหลกสตรการบนและโลจสตกส3

หลกสตร หลกสตรอตสาหกรรมดจทล 3 หลกสตร

หลกสตรอตสาหกรรมทองเทยวกลมรายไดดและการ

ทองเทยวเชงสขภาพ9หลกสตรหลกสตรอตสาหกรรม

ยานยนตแหงอนาคต13หลกสตรหลกสตรอตสาหกรรม

หนยนต4หลกสตรหลกสตรอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

อจฉรยะ2หลกสตรและจะเปดเพมเตมอก2หลกสตร

ไดแกหลกสตรวศวกรรมแมคคาทรอนกสและหลกสตร

การผลตชนสวนยานยนตโดยไดก�าหนดมาตรการขบ

เคลอน5มาตรการไดแกมาตรการเปดหลกสตรการ

อบรมระยะสน มาตรการจดการหองทดลองกลาง

มาตรการเตรยมบคลากร มาตรการจดท�ามาตรฐาน

วชาชพและมาตรการจดตงสถาบนการศกษา

นอกจากน ผ ว าราชการจงหวดระยองไดแตงตง

คณะอนกรรมการขน 6 คณะเพอท�างานในเชง

บรณาการทงทางดานเศรษฐกจและสงคม ดงน คณะ

อนกรรมการดานการสงเสรมประชาสมพนธและการ

สอสารดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดาน

โครงสรางพนฐานและการพฒนาเมองดานการศกษา

และทรพยากรมนษยดานสงคมและคณภาพชวตดาน

การเชอมโยงและพฒนาเศรษฐกจรายสาขา เชน

เกษตรกรรมอตสาหกรรมและการทองเทยวมการจด

ตงสถาบนการศกษาโดยใชงบประมาณของอบจ.

ระยอง ไดแก วทยาลยเทคโนโลยและอาชวศกษา

ตากสนระยอง ซงเนนเรองเทคโนโลยนวตกรรมเพอ

รองรบ 10 อตสาหกรรมเปาหมาย และโรงเรยน

นานาชาตตากสนแกลงซงเกดขนจากความรวมมอกบ

หนวยงานและสถาบนตางๆ โดยปญหาส�าคญใน

จงหวดระยองคอ ปญหาแรงงานแฝง ทงในระดบผ

บรหารระดบสงและระดบปฏบตการ ทแฝงเขามา

ท�างานและอยอาศยในจงหวดระยอง ซงเปนจงหวด

ทมรายไดตอหวสงทสดในประเทศไทย

นกวจย/นกวชาการ ปจจบนราคารถยนตไฟฟาในประเทศไทยยงคงสงมาก

เนองจากยงไมมการอดหนนรถยนตไฟฟาอยางชดเจน

แมจะมการลดหยอนภาษอยบางกตามการเกดรถยนต

ไฟฟาในประเทศไทยจงดเหมอนจะตองใชเวลาอก

พอสมควร อยางไรกด ตลาดหลกของการสงออก

รถยนตของไทย คอประเทศออสเตรเลยและประเทศ

อนๆหากประเทศเหลานยกเลกการใชรถยนตสนดาป

ภายในจะท�าใหมลคาการสงออกของไทยลดลงรอยละ

30 – 40 ซงอาจสงผลใหเกดการเลกจางพนกงานได

นอกจากน การเปลยนจากรถยนตสนดาปภายใน

ไปเปนรถยนตไฟฟานอกจากจะกระทบอตสาหกรรม

ยานยนตแลวยงจะกระทบตออตสาหกรรมเกยวเนอง

อนๆ ไดแก ไฟฟา น�ามน ขนสง อเลกทรอนกส



และซอฟตแวร ผลกระทบจงไมไดจ�ากดเฉพาะใน

อตสาหกรรมยานยนตเทานน

ในอดตเทคโนโลยหลก(coretechnologies)ของการ

ผลตรถยนต คอ เครองยนต ซงประเทศญปนเปน

เจาของเทคโนโลยน รวมทงการซอวตถดบ (raw

material) จากแหลงวตถดบทางตรง เชน เหมองแร

ท�าใหมต นทนการผลตต�า แตป จจบนในยคของ

ยานยนตไฟฟามประเทศจนและยโรปเปนเจาของ

เทคโนโลยหลกและวตถดบเนองจากแบตเตอรจ�าเปน

ตองใชแรลเทยม ซงเปนแรทหายากและมอยเพยง

ไมกประเทศในโลกอาทประเทศจนประเทศในแถบ

อเมรกาใตและประเทศแอฟรกาใตคายรถยนตญปน

และOEMจงไมตองการใหเขาสยคยานยนตไฟฟาเรว

นก แตคอยๆ ปรบไปผลตยานยนตแบบไฮบรดกอน

เพอยดวงจรผลตภณฑ (product life cycle) ใหยาว

ทสดอยางไรกตามผผลตยานยนตญปนมการวจยและ

คนควาในเรองรถยนตไฟฟาอยตลอด เพยงแตรอให

สถานการณเออตอการเปลยนแปลงการผลตใหมาก

ทสดเทานน ประเทศไทยซงเปนฐานการผลตควร

เตรยมพรอมอยทกเมอ

เมอมการใชรถยนตไฟฟามากขนในประเทศไทย

เครองยนตจะเปนชนสวนทไดรบผลกระทบในขณะท

ชนสวนอนๆ จะยงคงเหมอนเดม ทกษะของแรงงาน

จ�าเปนตองเปลยนแปลง อาท ชางซอมตองพฒนา

ทกษะดานมอเตอรไฟฟาและไฟฟาเพมขนอยางไรกด

เนองจากการลงทนดานการวจยและพฒนามมลคาท

สงมาก ผ ผลตรถยนตญป นจงมไดเปดโอกาสให

แรงงานไทยไดรบการถายทอดองคความร (Know-

how)และฝกทกษะขนสงมากนกการเปนผรบจางผลต

ของประเทศไทยจงท�าใหแรงงานไดรบคาจางทต�าและ

มความเสยงทผผลตจะยายฐานการผลตไปยงประเทศ

ทมคาจางทต�ากวาเชนเวยดนามอกดวยผผลตไทย

จงควรถอโอกาสนทจะผลตแบตเตอรเปนของตวเอง

เพอใหแรงงานมรายไดทเพมสงขน นอกจากน การ

พฒนาเทคโนโลยท�าใหผผลตไมมความจ�าเปนตองใช

แรงงานอยางเขมขนในการผลตอกตอไป จงอาจยาย

การผลตกลบไปประเทศแม และหวงโซอปทาน

ยานยนตทสนลงอาจท�าใหเกดการเรมตนการผลต

ในประเทศใหมๆไดงายขนท�าใหประเทศไทยสญเสย

ขดความสามารถในการแขงขนได

อยางไรกดหากประเทศไทยสามารถพฒนาทกษะของ

พนกงานใหทนตอการเปลยนแปลง ประเทศไทยจะ

กลายเปนศนยกลาง (hub) ของซอฟตแวรของ

อตสาหกรรมรถยนตไฟฟาและมการจางงานเพมสงขน

ได นอกจากรถยนตไฟฟาแลว ยงมรถยนตไรคนขบ

(AV)ซงแมอาจตองใชเวลาอกนานกวาจะเกดขนแตก

ควรค�านงถงผลกระทบตอผประกอบอาชพขบรถแทกซ

ควรสงเสรมการปรบอาชพตงแตเนนๆ และควรจะจด

ท�าชดทกษะ(skillset)ทธรกจประเภทตางๆตองการ

เพอพฒนาและยกระดบทกษะแรงงานไดอยางถกตอง

เหมาะสมกบความตองการของตลาด ในสวนของ

นกเรยนนกศกษาควรเพมหลกสตรการศกษาทเกยว

กบดจทลและเทคโนโลยตงแตระดบประถมศกษา

แรงงานอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตมการรวม

กลมของแรงงานจ�านวน 2 กลมหลก ไดแก สภา

องคการลกจางแรงงานยานยนตแหงประเทศไทย ซง

มสหภาพแรงงานเปนสมาชกอยจ�านวน 94 สหภาพ

และมแรงงานเปนสมาชกรวมจ�านวน73,200คนและ

สหพนธ แรงงานยานยนต แห งประเทศไทยม

สหภาพแรงงานเปนสมาชกจ�านวน 54 แหง และม

แรงงานเปนสมาชกรวมประมาณ40,000คน



โดยสภาองค การลกจ างแรงงานยานยนต แห ง

ประเทศไทยไดใหความส�าคญในเรองผลกระทบของ

การเปลยนไปใชรถยนตไฟฟานเปนอยางมาก เพราะ

จะท�าใหแรงงานตองตกงานเปนจ�านวนมาก แมจะ

มองวาการเปลยนไปใชรถยนตไฟฟาในประเทศไทย

อาจยงตองใชเวลา 5 – 10 ป เปนอยางนอยกตาม

แตในปจจบนจ�านวนพนกงานกมเกนความตองการ

ในการผลตอยแลว ซงสภาองคการลกจางฯ มความ

พยายามอยางตอเนองทจะพยงลกจางเหลานนไวใน

อตสาหกรรมนอกจากน สภาองคการลกจางฯยงได

ประสานความรวมมอดานขอมลขาวสารและความรกบ

องค กรระหว างประเทศ โดยเฉพาะอย างย ง

สหภาพแรงงานในประเทศญปน โดยมองวา ความ

ทาทายทส�าคญในอนาคตคอการจางงานสวนใหญจะ

เปนระยะสนความมนคงในอาชพจงนอยลง

ส�าหรบบทบาทภาครฐนนสภาองคการลกจางฯมอง

วา ทผานมารฐบาลยงไมไดใหความส�าคญในเรอง

นโยบายเกยวกบเรองรถยนตไฟฟาและปญหาโลกรอน

ทจะสงผลกระทบตอแรงงานเทาทควรสภาองคการลก

จางฯ จงจะเขาพบรฐมนตรกระทรวงแรงงาน เพอน�า

เสนอประเดนดงตอไปน

1. ภาครฐตองตงคณะกรรมการเพอตดตาม ศกษา

และสอสารกบผทเกยวของทกภาคสวนใหทราบ

ถงสถานการณจรงและผลกระทบทเกยวของจาก

การด�าเนนการนโยบายลดโลกรอนหรอมการ

เปลยนผานจากรถยนตใชน�ามนเปนรถยนตไฟฟา

และสรางการมสวนรวมในการก�าหนดกลไกแกไข

ปญหา ไมใชเพยงก�าหนดรากฐานจากฝายทน

เทานน

2. ภาครฐตองจดตงกองทนและมนโยบายดานการ

ชดเชยอยางเหมาะสมใหแกแรงงานทไดรบผล

กระทบจากนโยบายลดภาวะโลกรอนในรปแบบ

ตางๆอยางครอบคลมเชนการเลกจางการลด

การผลตการใชเทคโนโลยหนยนตมาแทนแรงงาน

การใชพลงงานไฟฟาทดแทนฟอสซลเปนตน

3. ภาครฐตองด�าเนนการแยกอตสาหกรรมตามระดบ

ความรนแรงทสงผลกระทบตอภาวะโลกรอนโดย

ไมเหมารวม เนองจากผลกระทบตอการจางงาน

แตละอตสาหกรรมมความแตกตางกน ทงน

นโยบายในเรองเกยวกบการคมครองแรงงานใน

แตละอตสาหกรรมควรมระดบแตกตางกนทงการ

ปองกนการปกปองการบรรเทาการแกไขและ

การเยยวยา

4. ภาครฐตองพฒนาทกษะอาชพใหกบแรงงานเพอ

ใหสามารถมรายไดเลยงดตนเองและครอบครวได

สหภาพแรงงานแหงหนงไดใหขอมลวา อยางททราบ

กนวาทางบรษทญปนยดครองเทคโนโลยเครองยนต

สนดาปทวโลก ซงใชการลงทนหลายแสนลานท�าให

ยากทจะเปลยนไปใชรถยนตไฟฟาในทนท โดยทาง

นายจางไมไดกลาวถงการรองรบลกจางจากการเปลยน

เทคโนโลย หรอการเปลยนแปลงผลตภณฑใหมๆ

ในอนาคตท�าใหฝายลกจางคอนขางอดอดใจตอทศทาง

ในอนาคตซงทางสมาพนธฯมจ�านวนสมาชกทงหมด

ประมาณ 20,000 คน และมสวนทผลตหมอน�า

ถงน�ามนทอไอเสยเปนตนซงในรถยนตไฟฟาไมได

ใชชนสวนเหลาน ท�าใหเกดค�าถามตออนาคตของ

แรงงานเหลานทงนโดยสวนใหญในอตสาหกรรม ยานยนตมกใชพนกงานซบคอนแทรคท�างานทมลกษณะท�าซ�าๆไมไดมการพฒนาทางความคดและทกษะใดๆ เปนการงานทเนนความเรวในการผลต ไมมการเกบสนคาไวในคลงสนคาเพราะจะท�าใหเกดตนทนเพมขน นอกจากนลกษณะการจางของบรษทจะเนนจ�ากดจ�านวนพนกงานประจ�า ซงมแนวโนมลดจ�านวนลงเรอยๆ ทงน ตองการใหนายจางสงเสรมการ



พฒนาทกษะใหกบกลมทมความเสยงจะตกงานเชนกลมผลตเครองยนตดานแรงงานฝมอต�าในประเทศไทยตองท�างานหนกมาก ไมมวนหยดตองท�างานลวงเวลาเพราะคาแรงงานรายเดอนเพยงอย างเดยวไม เพยงพอต อการเลยงครอบครว จงไมมเวลาทจะแสวงหาความรหรอฝกอบรมทกษะและใหความเหนวาประเทศไทยควรตองพฒนาความรความสามารถเพอใหสามารถหลดพนจากการเปนประเทศรบจาง ผลตสนคาทเนนแรงงานฝมอต�า ทงน ทางฝายแรงงานมการเตรยมตวด านการออมเงน และจดตงสหกรณออมทรพยเพอใหพนกงานมความพรอมตอการเปลยนแปลง ปญหาส�าคญประการหนงของแรงงานคอ การรวมกลมของแรงงานไมเขมเขงท�าใหการรบรขอมลขาวสารจ�ากดและขาดพลงในการขบเคลอนเรยกรองความชอบธรรมทเปนปกแผน

นอกจากนแรงงานมความเหนวาระบบอตโนมต และหนยนตไดเขามามบทบาทในการท�างานแลว ผลกระทบจากการเปลยนแปลงเทคโนโลยจงมากอนการเปลยนไปสรถยนตไฟฟา อยางไรกดแรงงานสวนใหญไมคอยรบทราบขอมลขาวสารเกยวกบการเปลยนแปลงตางๆทก�าลงจะเกดขนเพราะท�างานหนกท�าใหไมเกดความตระหนกถงความจ�าเปนทจะตองปรบตว แตเมอทราบแลวกพรอมทจะปรบตว และมความกงวลวา หากตองท�างานแขงกบหนยนตกจะเกดความเครยดแตหากท�างานคนละสถานทกบหนยนตกจะไมรสกกดดน

โดยแรงงานทไดรบผลกระทบมากทสด คอมความเสยงทจะตกงานกอนคอแรงงานซบคอนแทรคหรอแรงงานทมสญญาจางระยะสนกลมนจะไมถกจางงานตอ ซงแรงงานกลมนมสดสวนแตกตางกนไปในแตละบรษทตงแต รอยละ0ถงรอยละ60ของการจางงานทงหมดของบรษท ซงแรงงานซบคอนแทรคนมแรงงาน

ขามชาตรวมอยดวย โดยบางบรษทตงเปาลดจ�านวน

แรงงานซบคอนแทรคลงใหเหลอ 0 ภายใน 5 ป

แรงงานกลมตอไปทจะไดรบผลกระทบคอแรงงานใหม

ทก�าลงเขาสตลาดแรงงานเพราะบรษทยงไมมนโยบาย

รบคนงานระดบปฏบตการเขามาเพมเตม สวนผล

กระทบตอแรงงานประจ�าทก�าลงท�างานอยในปจจบน

นน หลายบรษทเรมมโครงการเกษยณอายกอน

ก�าหนดหรอโครงการสมครใจลาออกส�าหรบแรงงานท

มอายตงแต 45 ปขนไป ซงบรษทใหญๆ จะจายเงน

ชดเชยใหถง 50 กวาเดอน (ขนกบระยะเวลาการ

ท�างาน) เพมเตมจากทกฎหมายก�าหนด ในขณะท

บรษทขนาดเลกลงมาจะใหนอยลงเชน20กวาเดอน

ไปจนถงไมใหเลย หรอถาอายยงไมถง 45 ปกม

โครงการปวยรกษาตว หรอโครงการโอกาสสานฝนส

อาชพทางเลอก ปจจบนมการลดการท�างานลวงเวลา

ลง ท�าใหมรายไดลดลง บางบรษทประกาศลดวน

ท�างานลงเดอนละ 6 วน และบางบรษทประกาศปด

กจการ ซงไมทราบสาเหตทชดเจนวาเปนปญหา

เศรษฐกจไมด ปรมาณค�าสงซอนอยลง หรอเปนการ

เปลยนแปลงกระบวนการผลตโดยน�าระบบอตโนมต

เขามาใชเพมมากขนโดยบรษทสวนใหญไมมนโยบาย

รบคนงานใหม ท�าใหจ�านวนแรงงานในบรษทลดลง

เรอยๆและคนจบการศกษาใหมจะหางานท�าในโรงงาน

ไดยากขน และบางบรษทจะมการยายฐานการผลต

เชนหมอน�ารถยนตจากสมทรปราการไปยงประเทศ

กมพชาโดยจะโยกยายพนกงานทเหลอในประเทศไทย

ไปท�างานอนแทน ลดชวโมงท�างานลวงเวลา เรม



ตวกลางในการตรวจสอบแผนการลดและการเลกจางคนงานของบรษท นอกจากน ยงเสนอใหสถาบนการศกษาปรบหลกสตรใหทนสมยใชงานไดกระทรวงแรงงานใหเพมทกษะใหแรงงานในดานเทคโนโลยและมเครองมออปกรณททนสมย

ควรใหขอมลอาชพทจะไมเสยงตกงานในอนาคตพรอม

ฝกอาชพทางเลอกใหกบแรงงาน เชน อาชพอสระ

ตางๆไดแกมคคเทศกงานบรการอนๆและตองการ

ใหสหภาพแรงงานอบรมใหความรขาวสารททนสมย

และเปนประโยชนแกสมาชก เชน การออมเงน การ

เปลยนแปลงเทคโนโลย และกระตนใหสมาชกตนตว

และกระตอรอรนในการปรบตวมากขน ซงจะเปน

ประโยชนไมเฉพาะตอตวแรงงานเองแตจะสามารถน�า

ไปวางแผนการศกษาใหลกหลานในครอบครวดวย

โครงการเกษยณอายกอนก�าหนดในป 2020 และลด

พนกงานชวคราวลงดวยสญญาจางท�างานทสนลงจาก

เดมก�าหนดจางจนแรงงานมอายถง35ปปรบลดเหลอ

28ปอกทงการเปลยนสถานะจากพนกงานชวคราวไป

เปนพนกงานประจ�ายงมโอกาสนอย เพยงรอยละ 2

เทานนซงการเปลยนไปท�างานอยางอนท�าไดยากดวย

ปญหาสขภาพ เพราะงานทท�าตองใชสายตามาก

เปนตน

แรงงานบางสวนโดยเฉพาะแรงงานทมอายพอสมควร

และท�างานกบบรษทมานานมความพรอมทจะออกจาก

งานหากไดรบเงนชดเชยทสงมากพอโดยจะน�าเงนไป

ลงทนท�าการเกษตรทบานเกดพฒนาหมบานใหเจรญ

และอาจเขาสการเมองทองถน โดยเหนวาเงนชดเชย

ควรสงกวาทกฎหมายก�าหนดมากถงจะเพยงพอจะน�า

ไปเลยงชพตอได ทงน มความกงวลเรองภาษทตอง

จายเมอไดรบเงนชดเชยเปนกอนใหญส�าหรบแรงงาน

ทมอายยงนอยยงอยากจะท�างานตอไปในบรษทหรอ

หางานใหมท�าเพราะมภาระตองผอนบานซงซอไวใกล

กบโรงงานจงอยากทจะไดรบการฝกอบรมเพมทกษะ

ใหสามารถท�างานตอไปได แตหากโดนปลดออก

รอยละ25จะไปท�างานดานการเกษตร รองลงมาคอ

คาขาย โดยบรษทใหญๆ มกจะมสถาบนฝกอบรม

ทกษะฝมอใหกบแรงงานในบรษทของตนเองแตบรษท

เลกๆจะไมมโดยเหนวานโยบายของรฐบาลทสงเสรม

ใหนกลงทนใชเทคโนโลยทนสมยและเครองจกรมาก

ขนเทากบวารฐบาลก�าลงสงเสรมใหใชแรงงานนอยลง

รฐบาลจงควรจดตงกองทนชวยเหลอแรงงานไวเพอใชส�าหรบฝกทกษะแรงงาน เหมอนกบทรฐบาลชวยนกลงทนดวยการใหสทธประโยชนตางๆ แรงงานตองการรบทราบแผนการผลตธรกจของบรษทเพอจะไดวางแผนชวตของตนเองไดดขน และเพอเกดความเปนธรรมตองการใหภาครฐหรอองคกรอสระเขามาเปน

74 · บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ


บทท 7

บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ · 75


บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

7.1 บทสรปและอภปรายผล

การเปลยนจากรถยนตสนดาปภายในไปส รถยนตไฟฟา เปนสงทไมสามารถหลกเลยงไดภายใตปญหาโลกรอนททวความรนแรงและนานาประเทศตางใหความส�าคญ อตสาหกรรมยานยนตไทยจงจ�าเปนอยางยงทจะตองปรบตวเพอใหสามารถรกษาความสามารถในการแขงขนในตลาดโลกของอตสาหกรรมนตอไปการเปลยนจากรถยนตสนดาปภายในไปส รถยนตไฟฟา เปนการเปลยนแปลงดานผลตภณฑ

(product)ซงจะสงผลกระทบตอคน(people)อนไดแก

ผประกอบการและแรงงาน ชนสวนรถยนตจะลดลง

อยางมากจาก30,000ชนเหลอเพยง1,500-3,000ชน

ชนสวนทจะหายไปไดแก เครองยนต ระบบไอเสย

หมอน�าถงน�ามนเปนตนโดยมผผลตชนสวนเหลาน

จ�านวน816แหงจาก2,500แหง โดยบรษทเหลาน

จางแรงงานอยจ�านวน326,400คนคดเปนรอยละ47

ของแรงงานในอตสาหกรรมการผลตยานยนตและชน

สวนยานยนตนอกจากนยงมอตสาหกรรมสนบสนน

ทจะไดรบผลกระทบอกจ�านวน 183 แหงทมการจาง

งานจ�านวนมากอยางไรกดสถานประกอบการขนาด

ใหญมกจะผลตชนสวนหลากหลายกลมจงสามารถปรบ

ตวและจะไดรบผลกระทบนอยกวาสถานประกอบการ

SMEsทมกจะผลตชนสวนเพยงกลมเดยวโดยสถาน

ประกอบการSMEsมจ�านวนประมาณรอยละ60-75

ของผประกอบการทงหมดในอตสาหกรรมและรอยละ

25ทผลตชนสวนทจะหายไปซงคาดวาจะมSMEsได

รบผลกระทบจ�านวน438-571แหง



หากพจารณาขอมลจากแบบส�ารวจภาวะการท�างาน

ของประชากรทวราชอาณาจกร ไตรมาส 3 ป 2561

พบวาผมงานท�าในภาคการผลตตลบลกปนเกยรและ

ภาคการผลตเครองยนตส�าหรบยานยนตซงเปนภาค

การผลตทไดรบผลกระทบเนองจากชนสวนจะไมถกใช

ในรถยนตไฟฟามจ�านวน14,917คนและ2,194คน

ตามล�าดบรวมจ�านวน17,111คนซงแรงงานเหลาน

ท�างานในอาชพชางฝมอและผปฏบตการทเกยวของ

ไดแก ชางเหลก ชางเครอง ชางไฟฟา และผคด

คณภาพ จ�านวน 2,513 คน และท�างานในอาชพ

ผควบคมเครองจกรโรงงานและเครองจกรและท�างาน

ในอาชพผปฏบตงานดานการประกอบ แบงเปน

ผควบคมเครองจกรโรงงานแปรรปโลหะตกแตง ชบ

และเคลอบโลหะผประกอบเครองจกรกลและผปฏบต

งานดานการประกอบอนๆ จ�านวน 8,940 คน ซง

แรงงานในสองภาคการผลตนมลกษณะทส�าคญคอ

สวนใหญมอายอยในชวง30-39ปและต�ากวา29ป

คดเปนอยางละรอยละ 40 หากพจารณาระดบการ

ศกษาสงสดพบวาสวนใหญจบการศกษาระดบปวช.

และปวส.คดเปนรอยละ46รองลงมาคอมธยมปลาย

รอยละ42และสวนใหญมรายไดไมเกน15,000บาท

คดเปนรอยละ70

ภาพท7จ�านวนผขอรบประโยชนทดแทนกรณวางงานลาออกสนสดสญญาจางและเลกจางในอตสาหกรรมยานยนต

ทมา: ส�านกงานประกนสงคม



บรษทผลตรถยนตและชนสวนหลายแหงมการลดการ

จางงานมหลายรปแบบเชนโครงการสมครใจลาออก

การไมรบพนกงานใหมทดแทนคนทเกษยณไปการลด

ชวโมงท�างานลวงเวลาการลดวนท�างานการเลกจาง

พนกงานซบคอนแทรค (ดตวอยางในภาคผนวก)

นอกจากนยงอาจมการยายฐานการผลตกลบประเทศ

ตนก�าเนด ดงเชนบรษทผผลตอปกรณอเลกทรอนกส

อาทเครองคดเลขนาฬกาขอมอกลองถายรปเครอง

คดเลขเปนตนทยายฐานการผลตกลบไปตงทประเทศ

ญปน เนองจากไมตองใชแรงงานจ�านวนมากในการ

ผลตอกตอไป การยายไปประเทศญป นท�าใหใกล

แหลงวตถดบ และไมตองเสยงทจะถกลอกเลยนแบบ

วธการผลต หรออาจยายฐานการผลตไปยงประเทศ

ทมคาแรงงานราคาถกกวา อนเปนผลเนองมาจาก

คาจางขนต�าของไทยมแนวโนมสงขนและบางแหงยต

การผลตในประเทศไทยลง โดยระบสาเหตมาจาก

ปญหาขาดทนแตอาจยายฐานการผลตไปยงประเทศ

ทมคาจางแรงงานถกกวาหรอยายกลบประเทศญปน

แลวใชระบบปฏบตการ

เกยรตศกด จระขจรวงศ นายกสมาคมสงเสรม

รบชวงการผลตไทย คาดการณวาจ�านวนแรงงานใน

อตสาหกรรมยานยนตจะลดลงถงรอยละ 30 ภายใน

5 ปน ซงเปนผลสบเนองมาจากตนทนคาแรงทม

แนวโนมแพงขนเมอเทยบกบระบบอตโนมต และ

หนยนตทถกลงเรอยๆ จากราคาหนยนตตวละ 1-2

ลานบาท เหลอ 8-9 แสนบาท และมแนวโนมลดลง

เรอยๆในอนาคตท�าใหเกดการปรบโครงสรางหนาท

การท�างานใหมครงใหญภายในองคกร เพอเพม

ประสทธภาพการผลตใหสงขนรวมถงดวยเทคโนโลย

ททนสมย ท�าใหบรษทเจาของยานยนตสามารถผลต

รถยนตไดภายในประเทศของตนเอง จงเกดการยาย

ฐานการผลตกลบประเทศตนเอง

นอกจากการเปลยนไปสรถยนตไฟฟาซงกระทบ 2P

(product,people)ดงกลาวขางตนแลวอตสาหกรรม

ยานยนตยงไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงของ

P ตวทสาม หรอกระบวนการผลต (process) ดวย

ซงเปนผลจากการเปลยนแปลงเทคโนโลยการผลต

อนไดแก การน�าระบบอตโนมตและหนยนตมาใชใน

กระบวนการผลตรถยนตไฟฟา สงผลใหแรงงานบาง

สวนถกทดแทนโดยเฉพาะแรงงานระดบปฏบตการ

และแรงงานตองปรบทกษะใหสามารถท�างานรวมกบ

เทคโนโลยใหมได ส�านกงานเศรษฐกจการคลง

กระทรวงการคลง รายงานวา ระบบอตโนมตและ

หนยนตจะเขามามผลกระทบท�าใหแรงงานไทยถง

รอยละ44ของก�าลงแรงงานทงประเทศมความเสยงท

จะตกงาน โดยเฉพาะอตสาหกรรมยานยนตและ

ชนสวนยานยนต(หนงสอพมพขาวสด,20พฤศจกายน

2560)และตามทส�านกงานคณะกรรมการสงเสรมการ

ลงทน(บโอไอ)ไดใหขอมลวาผผลตรถยนตไดมการ

ลงทนปรบปรงประสทธภาพการผลตดวยการน�าเอา

ระบบอตโนมตและหนยนตมาใชในสายการผลตแลว

อยางสมบรณ และผผลตชนสวนยานยนตไดเรมตน

ปรบเปลยนแลวเชนกนนอกจากน กระบวนการผลต

ยงมลกษณะการจางเหมาชวง (outsource) มากขน

อกดวย

ในปจจบนพบวามการลดการจางงานลงหากพจารณา

ตวเลขผ ขอรบประโยชนทดแทนกรณวางงานจาก

ประกนสงคมในอตสาหกรรมยานยนตจะเหนไดวาม

จ�านวนเพมสงขนตงแตตนป2562เปนตนมาดงแสดง

ในภาพท 7 ซงอาจเปนผลสบเนองมาจากการปรบ

กระบวนการผลตภายในองคกรอนเนองมาจากการ

ลดตนทนดานคาจางและการน�าเอาระบบปฏบตการ

และหนยนตมาใชมากขน



และดวยคาจางขนต�าทมแนวโนมเพมสงขนเรอยๆ

ในประเทศไทย สงผลใหความสามารถในการแขงขน

ของไทยเทยบกบคแขงเชนอนโดนเซยเมยนมาและ

เวยดนาม ลดลง และท�าใหนกลงทนตางชาตหน

ไปลงทนในประเทศเหลานแทน สวนอตสาหกรรม

ยานยนตในประเทศไทยมแนวโนมทจะยายฐานการ

ผลตรถยนตสนดาปภายในไปยงประเทศเพอนบาน

ทมคาจางต�ากวาไทย โดยเฉพาะกมพชาทมความ

พรอมในเรองโครงสรางพนฐานมากกวาประเทศเพอน

บานอน โดยทประเทศไทยจ�าเปนตองขยบไปผลตใน

สวนทใชเทคโนโลยและระบบอตโนมตมากขนจ�าเปน

ตองใชวศวกรมากขน ซงสอดคลองกบขอมลของ

ส�านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน(BOI)พบ

วาการยนขอรบการสงเสรมการลงทนของบรษทตางๆ

มแนวโนมความตองการใชแรงงานเปลยนไปจากเดม

ทงในเชงปรมาณและคณภาพ กลาวคอ มความ

ตองการใชแรงงานจ�านวนลดนอยลงแตในเชงคณภาพ

มความตองการใชแรงงานมทกษะระดบปวช. ปวส.

และปรญญาตร โดยเฉพาะวศวกรมากขนเมอเทยบ

กบเดมทใชแรงงานไรฝมอท�างานเพอประกอบเทานน

แนวโนมการเปลยนแปลงดงกลาวจงคลายคลงกบ

ภาพท 8 การเปลยนแปลงสดสวนของแรงงานทท�างานเปนลกจางเอกชนและผประกอบธรกจสวนตวโดย

ไมมลกจางป2553จ�าแนกตามอายของแรงงาน

การทญป นยายฐานการผลตมาทประเทศไทยเมอ

หลายสบปกอนเนองจากขาดแคลนแรงงานราคาถกใน

ประเทศญปนดวยอตราการเกดทลดต�าลงและระดบ

การพฒนาประเทศทเพมสงขนอยางตอเนอง

ผลกระทบตอแรงงานสามารถแบงเปน4กลมคอ

1. แรงงานซบคอนแทรคหรอแรงงานสญญาจางเปน

แรงงานทจะไดรบผลกระทบจากการเลกจางกอน

แรงงานประจ�ากลมนจงควรเรงรดจดหางานใหม

และพฒนาทกษะฝมอใหสงขน

2. แรงงานทไมสามารถปรบตวไดกลมนสวนใหญจะ

เปนแรงงานทมอายมาก(ตงแต45ปขนไป)และ

การศกษานอย จงมขอจ�ากดในการพฒนาทกษะ

หรอเรยนรทกษะการท�างานใหมๆ หรอเปลยน

อาชพ ซงสถานประกอบการโดยเฉพาะบรษท

ขนาดใหญอาจใชวธใหเงนชดเชยภายใตโครงการ

เกษยณอายกอนก�าหนด หรออาจโยกยายใหไป

ท�างานในสายงานอนดงแสดงในภาพท8จะเหน

จากสถตวาตงแตอาย40ปขนไปลกจางในระบบ

ของทกภาคอตสาหกรรมของไทยมแนวโนมจะ

เปลยนสถานภาพการท�างานจากลกจางเอกชนใน

ทมา: ส�ามะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2553หมายเหต สถานภาพการท�างาน แบงเปน นายจาง ผประกอบธรกจสวนตวโดยไมมลกจาง ผชวยธรกจในครวเรอนไมไดรบ

คาจาง ลกจางรฐบาล ลกจางรฐวสาหกจ ลกจางเอกชน และสมาชกของการรวมกลม



เงนชดเชยใหลกจางมากกวาอตราทกฎหมาย

ก�าหนด และแรงงานจะไดรบประโยชนทดแทน

จากประกนสงคมในระหวางวางงานปละไมเกน

180วนในอตรารอยละ30ของคาจางเฉลยเหมอน

ในกรณถกเลกจาง ซงสงกวากรณลาออกทจะได

รบเงนทดแทนระหวางวางงานปละไมเกน90วน

ในอตรารอยละ50ของคาจางเฉลย

3. แรงงานทสามารถปรบตวได กล มนอย ในวย

ท�างานอายไมเกน 45ป ควรไดรบการฝกอบรม

ฝมอใหมหรอยกระดบใหสงขน ตลอดจนใหรบร

ขอมลขาวสารอยางตอเนอง และเพมทกษะการ

ประเมนความเสยงและวางแผนรบมอกบความ

เสยงทงดานการท�างานและการด�าเนนชวตเพอ

จะไดเตรยมตวรบมอไดอยางเหมาะสม

4. แรงงานใหม ตองไดรบการศกษาทสอดคลองกบ

เทคโนโลยสมยใหมตามแนวโนมทบรษทตางๆ

จางแรงงานระดบปฏบตการ(จบม.3หรอต�ากวา)

ลดลงและจางชางเทคนคและวศวกรมากขน

อยางไรกด การเปลยนไปสรถยนตไฟฟายงมผลกระ

ทบดานบวกตอการจางงานดวยกลาวคอจะเกดการ

สรางงานใหมขนเพอผลตชนสวนประเภทใหมทใช

รถยนตไฟฟา เชน แบตเตอร และวสดน�าหนกเบา

เปนตนนอกจากนยานยนตในอนาคตจะเปนยานยนต

ทเชอมตอ ขบขอตโนมต และใชรวมกนนน ซงจะใช

ระบบเซนเซอรอจฉรยะ แผนท ระบบน�าทาง ระบบ

ควบคม อปกรณอเลกทรอนกส ซอฟตแวร และ

สอบนเทงตางๆ จะเหนวา รถยนตอนาคตจะมงาน

ประเภทใหมๆ เกดขนหลากหลายงานในการผลตชน

สวนและอปกรณทกลาวมาขางตนนอกจากนยงเกด

อาชพใหมๆในธรกจเชาหรอรวมใชรถยนตรวมไปถง

สถานชารจประจรถยนตไฟฟาซงจะมจ�านวนเพมมาก

ขนทดแทนปมน�ามนทจะมจ�านวนนอยลงและคนขบ

รถรบจางโดยสารทจะมจ�านวนลดลงดวยเชนกน

ระบบเปนผประกอบธรกจสวนตวโดยไมมลกจาง

นอกระบบซงสวนหนงสะทอนใหเหนถงระบบการ

ก�าหนดคาจางทไมสามารถปรบลดลงไดแมวาผลต

ภาพการผลตของแรงงานจะลดลงตามวยทเพม

ขนกตาม

แรงงานเหลานสวนใหญจะออกไปท�างานนอก

ระบบซงขาดความมนคงและสวสดการ เชน

ท�างานในภาคเกษตรรบจางคาขายเปนตนจง

ควรสงเสรมการออม สงเสรมใหท�าประกนสงคม

ตอ(มาตรา39)วางแผนการท�างานในภาคนอก

ระบบทดลองท�าเปนอาชพเสรมเรยนรขอมลและ

พฒนาทกษะตางๆทเกยวของกบงานใหมสราง

ทางเลอกในการท�างานมศนยขอมลหรอระบบจบ

คงานเสมอนตลาดนดแรงงานนอกระบบสงเสรม

การรวมกลมหรอเครอขายอาชพในภาคนอกระบบ

เพอใหเขาถงขอมลความรทกษะจ�าเปนรวมถง

เปนตาขายทางสงคมและสงเสรมการดแลสขภาพ

นอกจากน ภาครฐตองใหความคมครองในเรอง

การเลกจางระบบการไตสวนของศาลและการไกล

เกลยจะตองสามารถเขาถงและมความเปนธรรม

และพจารณางดเวนหรอลดอตราภาษทจดเกบ

จากเงนทได รบชดเชยจากการเกษยณกอน

ก�าหนด

ตามกฎหมายคมครองแรงงานหากถกใหออกจาก

งานดวยเหตผลทไมใชความผดของแรงงาน

นายจางจะตองจายเงนชดเชยตามอายท�างานตาม

มาตรา 180 (5) ของพระราชบญญตคมครอง

แรงงาน และหากการใหออกจากงานเปนเพราะ

นายจางปรบปรงกระบวนการผลต แรงงานจะได

รบเงนชดเชยพเศษตามมาตรา120-121อกดวย

แตการเขารวมโครงการลาออกสมครใจไมถอวา

เปนการเลกจาง แตถอเปนการลาออกโดย

สมครใจ แรงงานจงจะไมไดรบเงนชดเชยจาก

นายจางตามกฎหมาย แตโดยปกตบรษทจะจาย

80 · บรรณานกรม


ทงนการจดการตอการเปลยนผานไปสยานยนตไฟฟา

ทด นอกจากจะชวยใหสงแวดลอมดขนแลว จะชวย

เพมโอกาสการจางงานใหเกดขนบรรเทาปญหาการ

สญเสยงาน คมครองสทธของแรงงาน และยกระดบ

คณภาพของการจางงานใหมใหเกดขนได ดงนน

กอนทจะก�าหนดนโยบายเกยวกบยานยนตไฟฟา

ประเทศไทยจ�าเปนอยางยงทจะตองค�านงถงผลกระทบ

ทจะเกดขนอยางถวนถรอบดาน วางแผนใหเกดผล

ประโยชน ลดผลกระทบทางลบ และใหการชดเชย

ทเปนธรรม เพอใหผมสวนไดสวนเสยไดรบทราบถง

ผลกระทบและการเยยวยาทจะเกดขนเพอใหสามารถ

เตรยมพรอมรบมออยางไมตองกงวลใจ

การคมครองทางสงคม นโยบายปองกนการสญเสย

ต�าแหนงงาน และแผนการรองรบการมงานท�าเพอให

แรงงานในภาคสวนทตกอยในความเสยงไดปรบทกษะ

การท�างานและมรายได เปนหวใจสการเปลยนผานท

เปนธรรมนโยบายจงตองเนนไปทผทวางงานหรอผท

มความเสยงวาจะตกงาน โดยใหบรการดานการฝก

อบรมและดานขอมลเพอจบคนายจางกบผหางานท�า

โดยอาจใหเงนอดหนนกบผ ว างงานหรอตกอยใน

ความเสยงทจะไมมงานท�าในการเขารบการฝกอบรม

ทกษะ นอกจากน ยงอาจเขาไปชวยพฒนาสถาน

ประกอบการโดยเฉพาะกลมSMEsใหสามารถปรบ

เปลยนกระบวนการผลตไปสอตสาหกรรมอนๆ ทใช

ระบบการผลตและทกษะแรงงานใกลเคยงกบทเคย

ท�าการผลตนอกจากตวแรงงานแลวยงควรพจารณา

ถงผลกระทบตอชมชนดวย เพราะชมชนทแรงงาน

ท�างานอยจะไดรบผลกระทบดวย หากมการยาย

ถนฐานออกไปจากพนทเดมและไปสพนทใหมหรอกลบ

มาตภมกจ�าเปนตองค�านงถงผลกระทบทจะเกดขนกบ

ชมชนตางๆอกดวย

แมผลสทธตอการจางงานจะไมชดเจน แตแรงงาน

ไมสามารถเคลอนยายจากกจการทมการเลกจางเขาส

อตสาหกรรมใหมได ทนท เพราะมลกษณะและ

คณสมบตของแรงงานทแตกตางกนไมสามารถท�างาน

ทดแทนกนไดสมบรณ การพฒนาและปรบเปลยน

ทกษะแรงงานตองอาศยเวลาไมสามารถท�าไดในทนท

ในขณะทแรงงานบางสวนประสบปญหาไมสามารถ

ปรบตวไดโดยเฉพาะแรงงานทมอายตงแต45ปขนไป

นอกจากน ในเชงคณภาพต�าแหนงงานใหมๆทเกด

เพมขนนนอาจจะไมใชงานทด(decentwork)เสมอไป

กลาวคอรายไดอาจจะไมสงสวสดการท�างานไมดเชน

คารกษาพยาบาลนอยลงเปนอาชพทไมมนคงการจาง

งานระยะสน สภาพการท�างานไมปลอดภย ไมไดรบ

ความเคารพไมมคณคาเปนตนแมงานใหมจะมแนว

โนมใชทกษะมากกวาและไดรบคาจางสงกวางานโดย

ทวไปแตสหภาพแรงงานโลหะในประเทศเยอรมนกลบ

พบวา เงนเดอนในภาคพลงงานหมนเวยนนนต�ากวา

เงนเดอนเฉลยของแรงงานในกจการโลหะถงรอยละ

20-30และมความไมมนคง

ในสวนของผลกระทบดานผลตภณฑในสวนรถยนต

ไฟฟานนคาดวาจะเรมเหนผลกระทบตอแรงงานในอก

10 ปขางหนาน ขนกบนโยบายทงในประเทศและ

ตางประเทศและความกาวหนาทางเทคโนโลยในการ

ลดตนทนการผลตแบตเตอร ทงนทงนน ผลกระทบ

จะเกดขนกอนในการผลตเพอการสงออกรถยนต

หลงจากนนจงจะกระทบการผลตเพอขายภายใน

ประเทศเพราะตลาดตางประเทศมกฎระเบยบดานการ

ขนสงทเขมงวดในเรองสงแวดลอมมากกวาโดยเฉพาะ

ประเทศในยโรป ในชวงระยะเวลา 10 ปขางหนาน

ถอเปนโอกาสทประเทศไทยจะสามารถประเมน

สถานการณลวงหนา เพอจะไดวางแผนไดอยางเปน

ระบบและเหมาะสม และจะไดจดเตรยมงบประมาณ

เพอใชส�าหรบด�าเนนการไดอยางเพยงพอ



• จดเวทปรกษาหารอกบหนวยงานทเกยวของ

ทกภาคสวนเปนระยะเชนนกวชาการผก�าหนด

นโยบายหนวยงานราชการนายจาง

• เชอมโยงกบสหภาพแรงงานตางประเทศ เพอ

แลกเปลยนประสบการณและบทเรยน

ขอเสนอแนะตอภาครฐ1. ตงคณะกรรมการเพอตดตามสถานการณและ

ประเมนผลกระทบของการเปลยนแปลงเชง

โครงสรางจากเทคโนโลยและปญหาโลกรอนและ

ใหขอเสนอแนะเชงนโยบายทเปนธรรมกบทกฝาย

ซงประกอบดวยหลายภาคสวน(นายจางแรงงาน

ภาครฐ นกวชาการ ภาคประชาสงคม) โดยอาจ

เรยกวา คณะกรรมการวาดวยการเจรญเตบโต

การเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจและการจาง

งาน(Growth,StructuralChangeandEmploy-

ment) เพอใหการพฒนาประเทศเปนไปอยาง

ยงยนและมความเปนธรรมและเพอประสานความ

รวมมอและเกดการท�างานรวมกนอยางบรณาการ

2. ตงหนวยงานพเศษท�างานเชงรกแบบมออาชพ

ดานการพฒนาฝมอแรงงานและฝกทกษะใหมให

แกแรงงานตลอดจนจดระบบการเลกจางงานและ

กระจายงานส ภาคสวนใหมๆ โดยแยกเปน

หนวยงานอสระทมโครงสรางการท�างานและ

คาตอบแทนแตกตางจากระบบของราชการ และ

ใช งบประมาณทมาจากกองทนพฒนาฝ มอ

แรงงานทจดเกบจากสถานประกอบการทไมได

จดใหมการฝกอบรมฝมอแรงงานหรอจดฝก

อบรมแตไมครบตามสดสวนทก�าหนด รวมถง

อาจพจารณาจดตงกองทนเพอการเปลยนผาน

ทเปนธรรม เชนในกรณของทวปยโรป เพอใชใน

การอดหนนผไดรบผลกระทบกลมตางๆ โดยม

แหลงทมาของงบประมาณจากการจดเกบภาษ

สงแวดลอม(ecotaxes)โดยจดเกบจากผกอหรอ

7.2 ขอเสนอแนะ

ผวจยมขอเสนอแนะตอกลมผเกยวของในอตสาหกรรม

ยานยนตและชนสวนยานยนตดงน

ขอเสนอแนะตอนายจาง• จดท�าแผนงานพฒนาก�าลงคนและเทคโนโลย

โดยใหสหภาพแรงงานมสวนรวม

• รวมมอกบสหภาพแรงงานในการจดท�าโครงการ

พฒนาฝมอแรงงานแกแรงงานในสถานประกอบ

การ ทงการยกระดบฝมอแรงงาน และการสราง

ทกษะใหมรวมทงสนบสนนดานงบประมาณ

• อนญาตใหแรงงานใชเวลาท�างานในการพฒนา

ฝมอแรงงาน

• ผผลตชนสวนไทยขนาดกลางและเลก (SMEs)

จ�าเปนตองพฒนาการผลตชนสวนมอเตอรและชน

สวนอนๆทใชในยานยนตอนาคต โดยหาความร

เพมเตมและท�างานรวมกบภาครฐ เชน สถาบน

ยานยนตกระทรวงอตสาหกรรมและกระทรวงการ

อดมศกษาวทยาศาสตรวจยและนวตกรรม

ขอเสนอแนะตอสภาองคการลกจางแรงงานยานยนตแหงประเทศไทย แลสหภาพแรงงานตางๆ• เผยแพรขอมลความร จากงานวจยใหแกผ ใช

แรงงานรวมทงจดท�าศนยขอมลเรองน

• มแผนการท�างานเรองน โดยตงคณะท�างานท�า

หนาทรบผดชอบ และน�าขอมลความคบหนา

มารายงานตอทประชมใหญทกเดอน

• ปรกษาหารอกบนายจางในการจดท�าโครงการ

พฒนาฝมอแรงงานแกสมาชก ทงการยกระดบ

ฝมอดานเทคโนโลยและการสรางทกษะใหม

โดยอาจจดท�าโครงการน�ารองในสถานประกอบ

การเพอใชเปนตนแบบเผยแพรขยายผลตอไป



จดก�าเนดมลพษ ตามหลกผกอมลพษตองเปน

ผรบผดชอบคาใชจาย (polluterpaysprinciple:

PPP) ซงไทยไดน�าเอาหลกการนมาประยกตใช

เชน ภาษสรรพสามต ทจดเกบจากสนคาหรอ

บรการทมสวนประกอบทสงผลเสยตอสงแวดลอม

เชนภาษรถยนตภาษแบตเตอรนอกจากนยงม

ภาษขยะ ขยะอนตราย การปลอยน�าเสยของ

โรงงาน การปลอยมลพษทางอากาศ การออก

พนธบตรสงแวดลอมทมเงอนไขส�าหรบโครงการ

ทอาจกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมอยางราย

แรง และมแผนจะออกมาตรการภาษสงแวดลอม

อกหลายมาตรการ ในขณะทหลายประเทศไดม

การเกบภาษหรอคาธรรมเนยมสงแวดลอมในรป

แบบตางๆ เชน คาธรรมเนยมการอนญาต คา

ธรรมเนยมการใช คาปรบ คาภาษมลพษ ใบ

อนญาตปลอยมลพษ คาธรรมเนยมผลตภณฑ

ระบบมดจ�าคนเงน การวางเงนประกนความ

เสยหายเปนตน

3. กระทรวงแรงงานพฒนาระบบคมครองแรงงาน

นอกระบบและแรงงานชวคราวเนองจากแรงงาน

2 กลมนมแนวโนมเพมมากขน และปจจบนการ

คมครองยงไมเพยงพอ

4. สนบสนนใหสถาบนการศกษาปรบปรงหลกสตร

การเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการ

ของตลาดเพอผลตแรงงานใหมเขาสตลาดแรงงาน

ภายใตเศรษฐกจใหมทเปลยนแปลงไปอยางมาก

5. น�างานวจยนไปใชตอยอดไดดวยการเกบขอมล

รายสถานประกอบการในอตสาหกรรมชนสวน

ยานยนต เกยวกบขนาดสถานประกอบการ

ประเภทชนสวนทผลตและลกษณะของแรงงานท

จาง เชน อาย รายได อาชพ ทกษะทใชในการ

ท�างานและสมภาษณสถานประกอบการเหลานน

ในเรองแผนการปรบตวทางดานธรกจและการ

บรหารทรพยากรมนษยเพอใชประเมนความเสยง

และหาแนวทางการขบเคลอนนโยบายทเหมาะสม

ต อไป อาจใช บรษท มตซบช มอเตอร ส

(ประเทศไทย)จ�ากดซงเปนบรษททไดเรมมการ

วางแผนการผลตยานยนตไฟฟาในประเทศไทย

แลว เปนกรณศกษาและด�าเนนโครงการน�ารอง

เพอการเปลยนผานทเปนธรรม

บรรณานกรม · 83


CambridgeEconometrics.(2014).Fuelling Europe’s Future: How Auto Innovation Leads to EU Jobs.

Daimler.(2016).Betriebrat: Für Elektromotoren brauchst es nur ein Zehntel der Jobs.Industriemagazin.

ErichM.andWitteveenJ.(2017).Breakthrough of Electric Vehicle Threatens European Car Industry.

INGEconomicsDepartment.INGBank.

FES–Frieddrich-Ebert-Stiftung.(2015).The Future of the German Automotive Industry Structural Change

in the Automotive Industry: Challenges and Perspectives.WISODiskurs.Bonn.

FraunhoferISI.(2017).Perspektiven des Wirtschaftsstandorts Deutschland in Zeiten zunehmender Elek-

tromobilität.WorkingPaperSustainabilityandInnovation,Nr.S09/2017.Karlsruhe:Fraunhofer

ISI.

FTIConsulting.(2017).The Impact of Electrically Chargeable Vehicles on the EU Economy.

EuropeanCommissionImpactAssessment(2017).

FTIConsulting.(2018).Impact of Electrically Chargeable Vehicles on Jobs and Growth in the EU.Re-

trievedfromhttps://www.fticonsulting.com/~/media/Files/us-files/intelligence/intelligence-research/

impact-electrically-chargeable-vehicles-jobs-growth-eu.pdf

HolmbergK.&ErdemirA.(2019).The impact of tribology on energy use and CO2 emission globally and

in combustion engine and electric cars.TribologyInternational,135,389-396.

Lesser,J.A.(2018).Short Circuit: The High Cost of Electric Vehicle Subsidies.ManhattanInstitute.

PetitY.(2017).How Will Electric Vehicle Transition Impact EU Jobs? Transport&Environment.

TonpraditP.,Lertbuasin,S.,&Tresirichod,T.(2017).A study on the impact of consumer innovativeness

to purchase intention of battery electric car in Thailand.JournalofGlobalBusinessReview,19

(2),9-22.

UBS.(2017).UBS Evidence Lab Electric Car Teardown.

Xing,J.,Leard,B.,&Li,S.(2019).What Does an Electric Vehicle Replace?(No.w25771).National

BureauofEconomicResearch.

กรณฐธรรมศร. (2557).การศกษาความคมคาทางเศรษฐศาสตรและการเงนระหวางการเลอกใชรถยนตไฮบรด

กบรถยนตไฟฟาในประเทศไทย.(วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต).มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

กรมขนสงทางบก.สถตจ�านวนรถจดทะเบยนใหม.สบคนเมอวนท10พฤษภาคม2562,จาก:https://web.dlt.

go.th/statistics/

กญจนชนก ธรรมวโร. (2561). มาตรการทางกฎหมายในการสงเสรมการใชรถยนตไฟฟาในประเทศไทย.

GraduateLawJournal,11(1),143-155.

บรรณานกรม

84 · บรรณานกรม


กานตภกดสข.(2560).ปจจยดานทศนคตปจจยดานสวนประสมทางการตลาด และการยอมรบเทคโนโลยทมผล

ตอการตดสนใจซอรถยนตไฟฟาของประชาชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล.

(วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาบรหารธรกจ).มหาวทยาลยกรงเทพ.ปทมธาน

ขวญใจเตชเสนสกล.(2561).รถยนตไฟฟา : ผลกระทบลกโซ…ทมากกวาแคอตสาหกรรมรถยนต.ธนาคารเพอ

การสงออกและน�าเขาแหงประเทศไทย.

นรมลสธรรมกจและกรยากลกลการ.(2560).การเปลยนผานทเปนธรรม: การศกษาเบองตนถงผลกระทบของ

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอแรงงานในประเทศไทย.มลนธฟรดรคเอแบรท.

บรษท สขร จ�ากด. (2561). โครงการศกษาวจยถอดแบบยานยนตไฟฟา ภายใตศนยการเรยนรเทคโนโลยและ

นวตกรรมเพอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไฟฟา ปพ.ศ. 2561.สถาบนยานยนต.

ประพนธพกลทอง,ณฐวฒอนทบตร,ภเทพดอนทวม,ธเนศวลาสมงคลชย&ศรชยแดงเอม.(2561).ระบบ

ควบคมการจายพลงงานไฟฟาส�าหรบการประจไฟฟาแบบดวนใหกบรถยนตไฟฟาในระดบครวเรอน.

JournalofEnergyandEnvironmentTechnologyofGraduateSchoolSiamTechnologyCollege,

5(1),43-51.

ฝายวจยนโยบายส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต.(2560).สมดปกขาวเรอง อตสาหกรรม

ยานยนตไฟฟา.กรงเทพฯ:ส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต.

พทยาภรณวงษกตตวฒน. (2560).ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอรถยนตไฟฟาของผบรโภควยท�างานใน

กรงเทพมหานคร.(การคนควาอสระ).บรหารธรกจมหาบณฑต.มหาวทยาลยกรงเทพ.

พรภพจอมทอง,ภรตาดษฐมาล,ภทรเวชธาราเวชรกษ&ชศกดพรสงห.(2561).การศกษาความพรอมของ

ผผลตชนสวนยานยนตไทยตอการผลตยานยนตไฟฟา : กรณผผลตชนสวนระบบชวงลาง.ThaiScience

andTechnologyJournal,1446-1457.

ภรสรสนทร,ศภวจนรงสรยะวบลยและเพชรธรนทรวงศเจรญ.และคณะ.(2561).โครงการประเมนมาตรการ

สงเสรมการใชยานยนตไฟฟา ตอการยอมรบของผบรโภคและประสทธภาพการใชพลงงานในภาคขนสง.

กรงเทพฯ:สกว.

มนทกานตฉมมามและคณะ.(2561).การศกษาการปรบตวของลกจางในระบบภาคเอกชนทมอายตงแต 45 ป

ขนไปทเปลยนสถานการณท�างานไปสการท�างานในภาคนอกระบบ: กรณศกษาโดยการสมภาษณเชงลก.

กรงเทพฯ:สถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย.

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร(มจธ.).ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต.(2558).การศกษาการ

พฒนาของเทคโนโลยยานยนตไฟฟาและผลกระทบทเกดขนส�าหรบประเทศไทย.กรงเทพฯ

วศรตทงเพชร.(2560).ปจจยทสงผลตอความตงใจซอรถยนตไฟฟาประเภทแบตเตอรของกลมเจเนอเรชนเอกซ

และเจเนอเรชนวายในกรงเทพฯและปรมณฑล. (วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต). มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร.

บรรณานกรม · 85


ศนยวจยกสกรไทย.(2561).อตสาหกรรมยานยนต.สบคนเมอวนท1พฤษภาคม2562,จาก:https://kasikorn-

research.com/th/analysis/k-econ/

ศนยวจยกสกรไทย. (2560).ยานยนตไฟฟามาแรง หนน SME ไทยรง. สบคนเมอวนท 1 พฤษภาคม 2562,

จาก:https://www.kasikornbank.com/th/business/sme/KSMEKnowledge/article/KSMEAnalysis/

Pages/Electric-Vehicle.aspx

ศนยวจยเศรษฐกจธรกจและเศรษฐกจฐานรากธนาคารออมสน.(2561).อตสาหกรรมยานยนต(หนา24).สบคน

เมอวนท1พฤษภาคม2562,จาก:https://www.gsb.or.th/getattachment/

สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย.สถต. สบคนเมอวนท10พฤษภาคม2562,จาก:http://www.taia.or.th

สรพฒนดข�า.(2560).ปจจยทมอทธพลเชงบวกตอความตงใจทจะซอรถยนตไฟฟาประเภทแบตเตอร (BEV) ของ

ผเขารวมงาน Bangkok International Motor Show ครงท 38 ในกรงเทพมหานคร.

(วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาบรหารธรกจ).มหาวทยาลยกรงเทพ.ปทมธาน

สเตฟานอสซง.(2561).สามตวแปรผเปลยนเกมในอตสาหกรรมยานยนตป 2561.Electricity&IndustryMag-

azine.25(2).

อธวฒน ศรวไล. (2558). การศกษาผลกระทบของยานยนตไฟฟาประเภทรถยนตตอการใชพลงงานของ

ประเทศไทย.(วทยานพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต).มหาวทยาลยธรรมศาสตร.ปทมธาน.

อารดา ทางตะค. (2559). ความเตมใจจายส�าหรบซอรถยนตไฟฟา : กรณศกษาในเขตกรงเทพมหานคร.

(วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต).มหาวทยาลยธรรมศาสตร.


86

ภาคผนวก · 87


ตวอยางโครงการเกษยณอายกอนก�าหนดการลดเวลาท�างานการเลกจางและการขยายการลงทนทเกด

ขนในชวงครงปแรกของป2562

1. บรษทผผลตรถยนตและชนสวนรถยนตแหงหนงมโครงการเกษยณอายกอนก�าหนด โดยก�าหนดคณสมบต

พนกงานทเขารวมโครงการเปนพนกงานประจ�าระดบHourlyemployeeอาย50ปขนไปและมอายงานตงแต

10ปขนไปโดยพนกงานทมอายงาน10-20ปไดรบเงนชดเชย25.67เดอนบวก26,700บาทและอายงาน

20ปขนไปไดรบ29.01เดอนบวก26,700บาทนอกจากนยงมโครงการอาชพทางเลอกส�าหรบพนกงาน

ประจ�าระดบHourlyemployeeโดยหากมอายงานนอยกวา1ปไดรบเงนชดเชย8.67เดอนบวก26,700

บาท อายงาน 1-3 ปไดรบเงนชดเชย 11.67 เดอนบวก 26,700 บาท อายงาน 3-6 ปไดรบเงนชดเชย

14.67เดอนบวก26,700บาทอายงาน6-10ปไดรบเงนชดเชย17.67เดอนบวก26,700บาทอายงาน

10-20ปไดรบเงนชดเชย20.67เดอนบวก26,700บาทและอายงาน20ปขนไปชดเชย24.01เดอนบวก

26,700บาท

2. บรษทผผลตรถยนตแหงหนง ไดเปดโครงการเกษยณอายกอนก�าหนด โดยก�าหนดคณสมบตพนกงาน

ทเขารวมโครงการอาย45-54ปและมอายงานตงแต10ปขนไปโดยพนกงานทมอายงาน10-14ปจะได

รบเงนชดเชยสงสด17เดอนและอายงาน15-19ปชดเชยสงสด18เดอนอายงาน20-24เดอนชดเชย

สงสด23.34เดอนสวนอายงาน25ปขนไปชดเชย27.34เดอนในขณะเดยวกนกมแผนขยายการลงทน

โครงการรถยนตไฟฟา เพอชวยยกระดบระบบการผลตรถยนตในประเทศไทย และผลกดนเปนศนยกลาง

การผลตของภมภาคในอนาคต

3. บรษทผผลตชนสวนยานยนตแหงหนงไดมการงดการท�างานลวงเวลาสงคนพนกงานชวคราวทงหมดงดรบ

พนกงานทดแทนกรณพนกงานลาออกและจายเงน75%ของคาจางใหแกพนกงานทอยในหนวยงานทไมม

การผลตรวมถงใหพนกงานในหนวยงานสนบสนนการผลตหยดงานเดอนละ2วนในเดอนกรกฎาคม-สงหาคม

2562โดยไดรบคาจาง75%ไปจนกวาแผนการผลตสนคาจะเขาสภาวะปกตหรอสามารถหาผลตภณฑใหม

มาผลตทดแทนได

4. บรษทประกอบกจการผลตชนสวนแมพมพ และซอมแซมแมพมพและชนสวนโลหะปดกจการและเลกจาง

พนกงานทกคนจ�านวน 50 คน ตงแตวนท 31 สงหาคม 2562 เนองจากปญหาดานเศรษฐกจและผลการ

ด�าเนนงานทขาดทนสะสมอยางตอเนอง4ป

ภาคผนวก

10 pages.indd 1 4/4/16 9:28 pm

REG IONA L


www.fes-asia.org
























Tel: +66 2652 7178-9 Fax: +66 2652 7180



ISBN : 978-616-8192-08-5


[email protected]





0.8 CM. 21.0 CM.

29.7

CM

.

21.0 CM.

10 pages.indd 1 4/4/16 9:28 pm

REG IONA L


www.fes-asia.org
























Tel: +66 2652 7178-9 Fax: +66 2652 7180



ISBN : 978-616-8192-08-5


[email protected]





0.8 CM. 21.0 CM.

29.7

CM

.

21.0 CM.

Documents

AW Inside edit - Friedrich Ebert Foundationlibrary.fes.de › pdf-files › bueros › thailand › 15860.pdf · 10 pages.indd 1 4/4/16 9:28 pm R E G IO N A L Back Cover.indd 1 4/4/16