Bilten CBBH 2011

7/31/2019 Bilten CBBH 2011

http://slidepdf.com/reader/full/bilten-cbbh-2011 1/217

2011

Godišnjiizvještaj

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


7/31/2019 Bilten CBBH 2011


Centralna banka Bosne i Hercegovine

Godišnji izvještaj 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


7/31/2019 Bilten CBBH 2011


SADRŽAJ

UVODNA RIJEČ GUVERNERA 4

PRAVNI STATUS I ODGOVORNOSTCENTRALNE BANKE BOSNE I HERCEGOVINE 6

1. GOSPODARSKA KRETANJA U 2011. 91.1 MEĐUNARODNO OKRUŽENJE 91.2 GOSPODARSKA KRETANJA U BIH 121.2.1 Bruto domaći proizvod 121.2.2 Industrijska proizvodnja 141.2.3 Građevinarstvo 171.2.4 Cijene 181.2.5 Uposlenost i plaće 221.2.6 Javne fnancije 261.2.7 Vanjski dug sektora vlade 30

1.2.8 Platna bilanca 331.2.9 Nominalni i realni eektivni tečaj 401.2.10 Izravne strane investicije 42

2. MONETARNA POLITIKA I DEVIZNE REZERVE 472.1 PROVOĐENJE MONETARNE POLITIKE 472.2 MONETARNI TRENDOVI 482.3 MONETARNI AGREGATI 482.4 INSTRUMENTI MONETARNE POLITIKE: OBVEZNA REZERVA 522.5 DEVIZNE REZERVE 54

3. PLATNI PROMET CBBIH I KOMERCIJALNIH BANAKA 59

4. UPRAVLJANJE GOTOVINOM I POSLOVANJE TREZORA 655. CENTRALNA BANKA BOSNE I HERCEGOVINE KAOBANKARSKI I FISKALNI AGENT 71

6. INTERNA REVIZIJA 75

7. MEĐUNARODNA SURADNJA I EUROPSKE INTEGRACIJE 79

8. FINANCIJSKI SEKTOR 838.1 INSTITUCIONALNI OKVIR BANKARSKOG SEKTORA 838.2 KARAKTERISTIKE BANKARSKOG SEKTORA 838.3 STRUKTURA BANKARSKOG SEKTORA 858.4 KREDITI 86

8.5 DEPOZITI 888.6 KVALITETA AKTIVE BANAKA 908.7 PROFITABILNOST BANAKA 908.8 KAPITAL BANAKA 918.9 KAMATNE STOPE 928.10 STRANE INVESTICIJE U BANKARSKI SEKTOR 958.11 OSTALI DIJELOVI FINANCIJSKOG SEKTORA 97

9. FINANCIJSKA IZVJEŠĆA 103

10. DODATAK10.1 NAJVAŽNIJI DOGAĐAJI U 2011. 16110.2 RUKOVODSTVO I STRUKTURA CBBiH 163

10.3 PUBLIKACIJE I WEB STRANICA 16710.4 KRATICE 168

11. STATISTIČKE TABLICE 169

SADRŽAJ

UVODNA RIJEČ GUVERNERA

PRAVNI STATUS I ODGOVORNOST CENTRALNE BANKEBOSNE I HERCEGOVINE

1. EKONOMSKA KRETANJA U 2011.1.1MEĐUNARODNO OKRUŽENJE1.2 EKONOMSKA KRETANJA U BIH

1.2.1 Bruto domaći proizvod1.2.2 Industrijska proizvodnja1.2.3 Građevinarstvo1.2.4 Cijene1.2.5 Zaposlenost i plate1.2.6 Javne fnansije1.2.7 Vanjski dug sektora vlade

1.2.8 Platni bilans1.2.9 Nominalni i realni eektivni kurs1.2.10 Direktne strane investicije

2. MONETARNA POLITIKA I DEVIZNE REZERVE2.1 PROVOĐENJE MONETARNE POLITIKE2.2 MONETARNI TRENDOVI2.3 MONETARNI AGREGATI2.4 INSTRUMENTI MONETARNE POLITIKE: OBAVEZNA REZERVA2.5 DEVIZNE REZERVE

3. PLATNI PROMET CBBiH I KOMERCIJALNIH BANAKA

4. UPRAVLJANJE GOTOVINOM I POSLOVANJE TREZORA5. CENTRALNA BANKA BOSNE I HERCEGOVINE KAOBANKARSKI I FISKALNI AGENT

6. INTERNA REVIZIJA

7. MEĐUNARODNA SARADNJA I EVROPSKE INTEGRACIJE

8. FINANSIJSKI SEKTOR 8.1 INSTITUCIONALNI OKVIR BANKARSKOG SEKTORA8.2 KARAKTERISTIKE BANKARSKOG SEKTORA8.3 STRUKTURA BANKARSKOG SEKTORA8.4 KREDITI

8.5 DEPOZITI8.6 KVALITET AKTIVE BANAKA8.7 PROFITABILNOST BANAKA8.8 KAPITAL BANAKA8.9 KAMATNE STOPE8.10 STRANE INVESTICIJE U BANKARSKI SEKTOR 8.11 OSTALI DIJELOVI FINANSIJSKOG SEKTORA

9. FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI

10. DODATAK10.1 NAJVAŽNIJI DOGAĐAJI U 2011.10.2 RUKOVODSTVO I STRUKTURA CBBiH

10.3 PUBLIKACIJE I WEB STRANICA10.4 SKRAĆENICE

11. STATISTIČKE TABELE

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


Poštovani čitaoci,

U skladu s članom 64. Zakona o Centralnojbanci Bosne i Hercegovine (“Službeni listBosne i Hercegovine”broj I/97) propisana je obaveza Centralne banke BiH da u rokuod tri mjeseca nakon završetka fnansijskegodine podnese Parlamentarnoj skupštiniBosne i Hercegovine tri dokumenta:

- fnansijski izvod ovjeren od revizora

- izvještaj o svom poslovanju tokom godine i- izvještaj o stanju privrede.

Godišnji izvještaj Centralne banke Bosnei Hercegovine za 2011. usvojen je na 3.sjednici Upravnog vijeća Centralne bankeBosne i Hercegovine, održanoj u Banjoj Luci29. marta 2012.

U cjelini se može reći da je 2011. donijelaumjereni oporavak domaće ekonomije, akoji je započeo još u 2010. Ali okolnosti zadomaću ekonomiju su bile nepovoljnijenego se očekivalo, jer je došlo do ozbiljnihporemećaja u vanjskom okruženju (dužničkekrize u eurozoni), kao i nesređenih prilikana unutrašnjem planu, što je onemogućilodinamičnije ekonomske aktivnosti.

Iako je CBBiH radila u složenom okruženju,kako domaćem tako i inostranom, osnovneciljeve, kao što su cjelovito i vjerodostojnoprovođenje aranžmana valutnog odbora, tecjenovna, monetarna i fnansijska stabilnost,u potpunosti je ispunila. U kontekstu svograda, CBBiH je nastavila da ostvaruje vrloblisku i plodotvornu saradnju s domaćiminstitucijama o različitim pitanjima, što je omogućilo da u punoj mjeri doprinesepodržavanju domaćih ekonomskih politika.

Saradnja na međunarodnom planu jeproširena i intezivirana, što je pomogloboljem međunarodnom predstavljanju BiH.

I za CBBiH je 2011. bila puna izazova –bila je to godina u kojoj je i ova institucijau potpunosti osjetila udare krize koja jepogodila eurozonu, što se odrazilo i nafnansijske pokazatelje, te se moralo pristupitiracionalizaciji troškova i određenimuštedama. Iako nije proftna organizacija,CBBiH je 2011. uspjela ostvariti proft uiznosu od 45.931.156,79 KM, što je više za36,4% u odnosu na 2010, čime možemobiti zadovoljni, s obzirom na činjenicu da seposlovalo u izuzetno teškim ekonomskimokolnostima.

Uvodna riječ guvernera

4

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


Kriza eurozone bilo je pitanje kojim sebavila CBBiH, ali i druge institucije u zemlji,pa je u tom kontekstu i PredsjedništvoBiH razmatralo ekonomsku i monetarnusituaciju u eurozoni i njene implikacije naBiH. Predsjedništvo BiH podržalo je daljeprovođenje postojećeg modela monetarnepolitike. Valutni odbor je, prema našojocjeni, kao i prema ocjeni PredsjedništvaBiH, tokom dosadašnjeg perioda primjeneu BiH osigurao monetarnu stabilnost,konvertibilnost domaće valute, relativnonisku inaciju i ekonomski rast.

CBBiH je tokom prošle godine imalaniz aktivnosti od kojih bih istakao dvije.Okončan je 18-mjesečni program tehničkesaradnje Evropske centralne banke i CBBiH,uz pomoć Evropske unije. Glavni rezultatiprograma su primjena nove statistikekamatnih stopa, koja je usklađena sa EU

standardima, potom primjena modelakratkoročnog prognoziranja za ekonomskeanalize i istraživanja, uspostavljanje mapeputa kojom je planirano učešće i doprinosCBBiH u procesu integrisanja u EU,usklađivanje s pravnim okvirom EU, analizefnansijske stabilnosti su usklađene sazemljama eurozone, te je pripremljen akcioniplan za daljnje unapređenje usluga i sigurnostiinormacione tehnologije. Program je

važan korak naprijed u poslovanju CBBiHi doprinosi provođenju zdrave monetarnepolitike i politike fnansijske stabilnosti, ukorist stanovništva BiH.

Također, završen je i projekat dogradnjeRegistra kredita za fzička i pravna lica koji je doživio svoje poboljšanje, jer će podaci okreditnoj zaduženosti fzičkih i pravnih licau Registru kredita, umjesto na mjesečnoj,što je do sada bila praksa, biti ažurirani nadnevnoj osnovi. Time će se podići kvalitetainormacija za korisnike Registra, jer će bitidata ažurnija i realnija slika o zaduženjimasvakog fzičkog i pravnog lica, što u procesuodobravanja kredita može uticati nasmanjenje nekvalitenih kredita i u konačnici,na fnansijsku stabilnost u cjelini.

Na kraju, želim iskazati zahvalnostUpravnom vijeću CBBiH, Upravi CBBiH i

svim zaposlenim u CBBiH, čiji predan radstoji iza svih rezultata postignutih u prošlojgodini, a koji su, uprkos složenoj i teškojsituaciji, zadovoljavajući.

dr Kemal Kozarić, guverner

5

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


Pravni status i odgovornostCentralne bankeBosne i Hercegovine

U skladu s Ustavom - Aneksom 4. Opštegokvirnog sporazuma za mir u Bosni iHercegovini, Centralna banka Bosne iHercegovine je institucija Bosne i Hercegovine,osnovana Zakonom o Centralnoj banci Bosnei Hercegovine koji je usvojio Parlament Bosnei Hercegovine 20. juna 1997.1 i počela je sradom 11. augusta 1997.

Osnovni ciljevi i zadaci Centralne bankeBosne i Hercegovine, utvrđeni Zakonom oCentralnoj banci Bosne i Hercegovine, jesu:

- da postigne i očuva stabilnost domaće valute (konvertibilna marka) tako što je izdaje, uz puno pokriće u slobodnimkonvertibilnim deviznim sredstvima,u skladu s aranžmanom poznatim podnazivom valutni odbor, prema fksnomkursu: jedna konvertibilna marka za jednunjemačku marku. Od 1. januara 2002.konvertibilna marka je vezana za europrema kursu jedna konvertibilna marka za

0,511292 eura, odnosno jedan euro iznosi1,955830 konvertibilnih maraka;

- da defnira i kontrolira provođenjemonetarne politike Bosne i Hercegovine;

- da drži službene devizne rezerve i upravljanjima na bezbjedan i proftabilan način;

- da održava odgovarajuće platne iobračunske sisteme;

- da koordinira djelatnosti agencija zabankarstvo entiteta, nadležnih za izdavanje

bankarskih licenci i superviziju banaka;- da prima depozite od institucija na nivouBosne i Hercegovine, odnosno depoziteentiteta i njihovih javnih institucija naosnovu zajedničke odluke entiteta, kao idepozite komercijalnih banaka;

- da izdaje propise i smjernice zaostvarivanje djelatnosti Centralne bankeBosne i Hercegovine, u okviru ovlaštenjautvrđenih Zakonom o Centralnoj banciBosne i Hercegovine;

- da učestvuje u radu međunarodnihorganizacija koje rade na utvrđivanjufnansijske i ekonomske stabilnosti,te zastupa Bosnu i Hercegovinu u

međuvladinim organizacijama o pitanjimamonetarne politike.

Centralna banka Bosne i Hercegovine jepotpuno nezavisna od Federacije Bosne i

Hercegovine, Republike Srpske, te bilo koje javne agencije i organa, a u cilju objektivnogprovođenja svojih zadataka.Centralna banka Bosne i Hercegovine svojudjelatnost obavlja preko Upravnog vijećaCentralne banke Bosne i Hercegovine, UpraveCBBiH i osoblja.

Upravno vijeće Centralne banke Bosnei Hercegovine je organ Centralne bankeBosne i Hercegovine nadležan za utvrđivanjemonetarne politike i kontrolu njenogprovođenja, organizaciju i strategijuCentralne banke Bosne i Hercegovine, uskladu s ovlaštenjima utvrđenim Zakonomo Centralnoj banci Bosne i Hercegovine.Upravno vijeće Centralne banke Bosne iHercegovine se sastoji od pet članova kojeimenuje Predsjedništvo Bosne i Hercegovinei između svojih članova bira guvernera koji jeujedno i predsjedavajući ovog organa i UpraveCBBiH. Guverner je glavni izvršni unkcionerzadužen za svakodnevno poslovanje

Centralne banke Bosne i Hercegovine.

Uprava CBBiH, koju čine guverner i tri viceguvernera (koje imenuje guverner, uzodobrenje Upravnog vijeća Centralne bankeBosne i Hercegovine), na zahtjev guvernera,kao glavnog izvršnog unkcionera, operativnoprovodi aktivnosti Centralne banke Bosnei Hercegovine i usklađuje aktivnostiorganizacionih jedinica.

Za kontrolu rizika u Centralnoj banci Bosnei Hercegovine, guverner, uz odobrenjeUpravnog vijeća Centralne banke Bosnei Hercegovine, imenuje glavnog internogrevizora i zamjenike glavnog internogrevizora.

Poslovanje Centralne banke Bosne iHercegovine ostvaruje se preko Centralnogureda sa sjedištem u Sarajevu, tri glavne jedinice sa sjedištem u Sarajevu, Mostaru

i Banjoj Luci i dvije flijale sa sjedištem naPalama i u Brčko Distriktu.1“Službeni glasnik BiH”,1/97, 29/02, 13/03, 14/03,

9/05, 76/06 i 32/07.

6

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


EKONOMSKAKRETANJA U 2011.

I

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


7/31/2019 Bilten CBBH 2011


Godišnji izvještaj 2011. 9

1. EKONOMSKA KRETANJA U 2011.

1.1 Međunarodno okruženje

Svijet

Globalni ekonomski trendovi u prvoj polovini2011. bili su pozitivni, mada je globalni rasti dalje ostao neuravnotežen, s potencijalnimnegativnim rizicima. U prvoj polovini godine,oporavak je bio izraženiji u zemljama u razvojunego u razvijenim zemljama. Međutim, udrugoj polovini godine, globalna ekonomija je ušla u novu kritičnu azu, jer su aktivnostioslabile, a pomenuti rizici su u velikoj mjerieskalirali. Naročit problem za globalnuekonomiju i fnansijski sistem je predstavljalakriza u eurozoni, koja je uzrokovanadužničkim problemima na perieriji eurozone(prvenstveno u Grčkoj) i širenjem na drugezemlje (uključujući i Italiju). Prema procjeniMMF-a, globalni ekonomski rast u 2011. je bio na nivou od 5,0%. U drugoj polovini2011. većina zemalja svijeta, pa čak i one kojesu svojim rastom pomogle prevladavanje velike recesije, a prije svega Kina, doživjele su

usporavanje ekonomskih aktivnosti. Dodatniudar na globalnu ekonomiju je došao izJapana, koji je pretrpio ogromne ekonomskeposljedice nakon razarajućeg zemljotresa kojise desio u martu 2011, te nestabilnosti naBliskom istoku i rat u Libiji, koji su doprinijelinepovoljnim okolnostima za globalni rast.

Izgledi za 2012. nisu obećavajući, najviše izrazloga što se očekuje da će eurozona ući u blagurecesiju 2012. kao rezultat uticaja, između

ostalog, dodatne fskalne konsolidacije.Očekuje se da će se rast u zemljama u razvojuusporiti zbog pogoršanja vanjskog okruženjai slabljenja domaće potražnje. Problemis Grčkom i poljuljano povjerenje u euro,predstavljaće najveći izazov za ekonomijeEU da povrate povjerenje u euro i okončajuperiod turbulencije. Istovremeno, za EU je neophodno da stimuliše prilagođavanjapružanjem dodatne likvidnosti bankama imonetarnim ustupcima.

U drugim razvijenim zemljama, odključne važnosti su politike za rješavanje

srednjoročnih fskalnih neravnoteža, tesaniranje i reormiranje fnansijskih sistema.Kratkoročne politike zemalja u razvoju bitrebale biti usmjerene na povećanje domaćeg

rasta i smanjenje vanjske potražnje od stranerazvijenih ekonomija.

Ključne centralne banke u svijetu (FEDi Banka Engleske) su zadržale reerentnestope na rekordno niskom nivou. ECB jemijenjala reerentne stope tokom godine,te ih je u prvoj polovini godine podigla donivoa od 1,5% kako bi se riješio problemrastuće inacije u eurozoni. Međutim, kada jepostalo očigledno da je oporavak u eurozoniugrožen i kada je eskalirala dužnička kriza,

ECB je u dva navrata smanjila stopu i vratila je pred kraj godine na rekordno nizak nivo od1%, iz razloga podsticanja rasta ekonomskihaktivnosti.

U SAD-u realni BDP je zabilježio rast od 1,8%u 2011, što ukazuje da je rast niži u odnosuna 2010, kada je zabilježen na nivou od3,0%. Nezaposlenost je ostala i dalje na jako visokom nivou, iako je zabilježila blagi pad nanivou od 8,2%, za razliku od 2010. kada je bila

9,1%.

Rastu realnog BDP-a u SAD-u 2011. najviše je doprinio rast lične potrošnje, izvoz i rastdirektnih stranih investicija, dok je vladasmanjila potrošnju, što je imalo negativaneekat na rast BDP-a. Što se tiče cjenovnihkretanja, u 2011. je zabilježena inacija koja jeu decembru 2011. iznosila 3,0%, dok je u isto vrijeme prethodne godine bila na nivou od1,5%, što znači da se udvostručila. U okusu

FED-a je i dalje da stimuliše zaposlenosti ekonomski rast, a trenutno se inatornakretanja ne percipiraju kao izazov vođenjamonetarne politike.

Američki berzanski indeksi, uprkosznačajnom rastu tokom godine, na kraju go-dine ipak su zabilježili lošiji rezultat u odnosuna rast u prethodnoj godini, tako je S&P 500indeks završio godinu s neznatnim padomod 0,1%, a NASDAQ 100 je zabilježio pad od1,8% u odnosu na 2010.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


10 Centralna banka Bosne i Hercegovine

Evropska unija

U većem broju zemalja EU došlo je dousporavanja ekonomske aktivnosti u drugojpolovini 2011, uključujući i Njemačku, koja jeu 2010. predvodila jak ekonomski oporavak zemalja EU. Problemi s javnim dugom Grčke

(a zatim i drugih zemalja eurozone) eskaliralisu u drugoj polovini 2011. i u velikoj mjerinarušili ekonomske aktivnosti u cijelojeurozoni i EU.

U toku 2011. BDP je realno porastao za 1,4%u eurozoni, a u EU27 BDP je zabilježio rast od1,5%, dok je u 2010. realni rast BDP-a iznosio1,9% u eurozoni i 2,0% u EU27.

Krajem godine, godišnja inacija u eurozoni

je zabilježena na nivou od 2,7%, dok je u EU27iznosila 3,0%. Rast inacije tokom godine jenajviše posljedica kontinuiranog rasta cijenanae na svjetskom tržištu.

Uslovi na tržištu rada su i u ovoj godini bilidosta loši u EU, tako da je u decembru 2011. ueurozoni zabilježena nezaposlenost od 10,6% ipredstavlja pogoršanje u poređenju sa stopomnezaposlenosti u 2010. koja je iznosila 10%.U EU27 stopa nezaposlenosti je rasla tokom

godine, i u decembru 2011. zabilježena je nanivou od 10,1% u odnosu na decembar 2010.kada je iznosila 9,6%.

Što se tiče glavnih berzanskih indeksa, 2011. je bila prilično turbulentna. Za razliku odprethodne godine, kada je vodeći njemačkiDAX zabilježio znatan rast, 2011. je završio spadom vrijednosti od 15%. Finansijska tržištasu u Njemačkoj i širom EU završila godinuu neizvjesnosti i brigama koje su vezane za

stabilnost banaka. Većina MSCI indeksa jedoživjela dramatično usporavanje u 2011.Najveći kolaps je doživio MSCI Europe,indeks koji je na kraju 2011. pao za 14,9% uodnosu na kraj 2010, dok je evropski indeksDJ Euro Stoxx izgubio vrijednost od 14,5% uodnosu na kraj 2010.Francuski berzovni indeks CAC 40 jezabilježio pad od 17%, dok je engleski FTSEindeks zabilježio pad od 6,5% u odnosu na istiperiod prethodne godine.

Cijena nafe

Cijena sirove nae na svjetskom tržištu jetokom 2011. kontinuirano rasla, pa je u januaru prosječna cijena bila oko 73 eura pobarelu, da bi u decembru porasla na 82 eurapo barelu. U toku godine zabilježene su još i više cijene, u aprilu je prosječna cijena barelanae iznosila čak 85 eura. Ovakva kretanjacijena energije su direktno uticala na globalni

porast inacije, ali su imala i direktan uticajna usporavanje ekonomskih aktivnosti.

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0 1 1 1 2 0 1 0 2

0 3 0 4 0 5 0 6 0 7

0 8 0 9 1 0 1 1 1 2 0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0 1 1 1 2 0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0

1 1 1 2 0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0 1 1 1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

%

Grafikon 1.1: Referentne stope svjetskih centralnih banaka

#OGTKìMCEGPVTCNPCDCPMC $CPMC'PINGUMG'XTQRUMCEGPVTCNPCDCPMC

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Zemlje u okruženju

U zemljama regiona u 2011. fnansijska tržištasu prolazila kroz relativno stabilan period,ali je domaća potražnja ostala na niskomnivou, korporacije su zabilježile smanjeneprofte, povećale su se stope nezaposlenosti i

pogoršala fskalna pozicija.

Sve zemlje u regionu su zabilježile pozitivanrast realnog BDP-a u 2011, u rasponu rastaod najnižeg 0,8% u Hrvatskoj do najvišeg3,0% u Makedoniji. Istovremeno, u Albanijii Bugarskoj rast BDP-a je zabilježen na nivouod 2,5%, a u Srbiji i Crnoj Gori je zabilježenrast BDP-a od 2%.

Grafikon 1.2: Cijena sirove nafte i godišnje stope inflacije

Inflacije u zoni eura (l. skala)Cijena nafte u USD/barel, Brent (d. skala)

Inflacija u SAD (l. skala)

0

20

40

60

80

100

120

140

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

6

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

%

Izvori: Eurostat, Bureau of labor Statistics

Izvor: MMF

*UDILNRQ*ODYQLHNRQRPVNLLQGLNDWRUL]D]HPOMH-XJRLVWRþQH(YURSHX

-30

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

H r v a t s k

a

S r b i j a

C r n a

G o r a

B J R M

a k e d o n i j a

B u g a r s k

a

A l b a

n i j a

R u m u

n i j a

B i H

BDP rast (%) Inflacija $CNCPUDWFŀGVC$&2C $KNCPUVGMTCìWPC$&2C

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Inacija je značajno rasla tokom 2011. u većini zemalja Jugoistočne Evrope. Najvećainacija je zabilježena u Srbiji u iznosu od7,9%.

Zemlje regiona Jugoistočne Evrope bilesu među najpogođenijim tranzicionim

zemljama tokom nedavne velike recesije ipokazale su veliku osjetljivost na poremećajeu EU i eurozoni. Nova pogoršanja u eurozoniće u 2012. imati negativan uticaj i zbog toga

su projekcije rasta smanjene (EBRD za BiHpredviđa rast od 0,5, a MMF 0,7%).

1.2 Ekonomska kretanja u BiH

1.2.1 Bruto domaći proizvod

Ekonomska kretanja u 2011. su biladinamičnija u odnosu na prethodne dvije

godine i stoga se može konstatovati da jenastavljen trend oporavka ekonomije nakonrecesije iz 2009. Pozitivna dinamika iz2010. nastavila se u prvoj polovini godine,i tada su postojali izgledi da se ostvare višestope rasta. Međutim, nekoliko aktora naunutrašnjem i vanjskom planu je negativnouticalo na rast u drugoj polovini godine. Naunutrašnjem planu je izostala koordiniranafskalna politika zbog kašnjenja u donošenjui izvršenju budžeta, što je negativno uticalona povjerenje u provođenje ekonomskihpolitika i obeshrabrilo učesnike da poduzmuozbiljnije privredne aktivnosti. Na vanjskomplanu, sredinom godine dogodili su senegativni šokovi vezani za opasne fnansijsketurbulencije u eurozoni, a istovremeno jedošlo i do naglog rasta cijena nae.

U pogledu neto vanjske tražnje izostao jepozitivan impuls BDP-u, kao što je bio slučaju 2009. i 2010. Uprkos daljem rastu izvozatokom godine, uvoz roba (i usluga) je znatno više porastao u apsolutnom iznosu, što je dalonegativan doprinos ukupnom BDP-u. Na tajnačin ekonomski rast je ponovo strukturiran

na isti način kao prije krize, s isključivimoslanjanjem na domaću tražnju. U pogledulične potrošnje (na osnovu raspoloživihindikatora – maloprodaja i fnalna potrošnjaza obračun PDV-a) došlo je do oporavka imože se procijeniti da se nakon dvije godinestagnacije, lična potrošnja približila nivou iz2008. Zbog provođenja mjera ograničenja upogledu budžetske potrošnje, sektor vladenije mogao značajnije doprinijeti ukupnimekonomskim aktivnostima. Ali se može

konstatovati da su se neke od kapitalnihinvesticija, fnansirane iz inostranstva, počeledinamičnije implementirati u 2011, a uz tose bilježi pojačani priliv stranih direktnihinvesticija, što bi sve skupa trebalo doprinijetiopštem porastu investicija.

Stopa rasta realnog BDP-a (d.skala)

u m i l i j a r d a m a K M

Nominalni BDP (l. skala)

Grafikon 1.4: Nominalni BDP i stope rasta realnog BDP-a

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

19

20

21

22

23

24

25

26

27

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



2Mjesečni indikatori se

prognoziraju s jednim

vektorom iz baze poda-taka (DB).

Tekstni okvir: Uvođenje ekonometrijskih modela za prognoziranje BDP -a

U cilju unapređenja analiziranja i prognoziranja ekonomskih pojava, CBBiH je razvila i počelakoristi ekonometrijske (prenosne ili bridge) modele za dvije ciljane serije, i to BDP i vanjskutrgovinu (odnosno uvoz i izvoz roba). Za prognoziranje ovih serija koriste se prenosni (bridge)modeli koji se razvijaju u Službi za modeliranje u okviru Odjeljenja za ekonomska istraživanja,statistiku i publikacije, a napravljeni su prema dva različita pristupa. Prvi pristup je korelacijski pristup, a drugi je Root Mean Square Error (RMSE) pristup.

Korelacijski pristup koristi mjesečne serije BDP-a, odnosno vanjske trgovine, pri čemu su mjesečne

vrijednosti BDP-a dobijene metodom interpolacije iz godišnjih vrijednosti. Zatim se selektira gruparaspoloživih mjesečnih indikatora (iz baze podataka (DB) koja uključuje oko 230 vremenskihserija s mjesečnom rekvencijom), i onda se na osnovu korelacije s ciljanom serijom odabire grupanajpouzdanijih indikatora za prognozu, a na osnovu kriterija da koefcijent korelacije mora bitiveći od 0,75. Ukoliko podaci nisu raspoloživi za dati period, onda se vrši njihovo predviđanje.Nakon toga se za prognoziranje traženih varijabli koriste prenosni (bridge) modeli s više vektora,ali ti vektori uključuju samo po jedan indikator za predviđanje u datom momentu. U slučajuBDP-a, prognoze se prave za dvije godine unaprijed, a baza prognoze je period koji se odnosina 2008m1-2010m12. Po osnovu simulacije napravljene za period 2007m1-2009m12, ovakav pristup sugeriše da u prosjeku, modeli s više vektora (selektirani po osnovu korelacijskog pristupa)iskazuju poboljšanje, u odnosu na prognozu sa samo jednim vektorom, za oko 20%.

RMSE pristup se razlikuje od prvog pristupa u pogledu odabira vektora koji se koriste u regresiji.U ovom pristupu mjesečni indikatori se provjeravaju na osnovu rezultata prognoze, odnosno zasvaku varijablu x (iz gorespomenute baze podataka) procijenimo model:

W W M X [*'3P '

E D JGMH MH '% M

te nakon toga prognoziramo nominalni BDP za jednu godinu unaprijed 2. Zatim se indikatorirangiraju na osnovu njihovog rezultata prognoze u okviru perioda uzorka (2008-2010). Nakontoga se s odabranim indikatorima pravi prognoza tražene varijable za period od dvije godine.

Na osnovu prognoze, ostvarene putem različitih, goreopisanih pristupa, može se potom izračunati prosječna vrijednost tražene varijable (odnosno u našem slučaju BDP-a). Prognoze se mogu

Na proizvodnoj strani, raspoloživi podacigovore o porastu industrijske proizvodnje(opisano u daljem tekstu), a koja jeistovremeno i oslonac za druge uslužnedjelatnosti. U oblasti građevinarstva takođebilježimo konsolidaciju stanja, nakonozbiljnih gubitaka i smanjenja aktivnostiu toku recesije. Međutim, poljoprivredneaktivnosti su bile veoma pogođenenepovoljnim vremenskim prilikama (suša),tako da su ovoj oblasti pretrpljene značajneštete i ekonomski gubici.

Procjenjuje se da je realni rast BDP-a u 2011.iznosio 1,6%, što je niže u odnosu na ranija

očekivanja i prognoze od preko 2%. Razlogza niži rast su šokovi kojima je domaćaekonomija bila neočekivano izložena,ali i nedostatak adekvatnog odgovora inedovoljnog prilagođavanja. Nominalna vrijednost domaćeg bruto proizvoda je 25,95milijardi KM, a procijenjena je korištenjemekonometrijskog modela (opisano u tekstnomokviru). U 2011, za razliku od prethodnihgodina, ekonomija je bila izložena izraženijiminatornim pritiscima, što je takođe imalonegativan uticaj na ukupne ekonomskeaktivnosti. Ovakva inatorna kretanja suuzeta u obzir za procjenu realnog rasta.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



1.2.2 Industrijska proizvodnjaBiH

Poslije relativno blagog porasta u 2010, tokom2011. bilježi se intenzivniji rast industrijskeproizvodnje od 5,6%. Kako dodata vrijednostindustrijske proizvodnje učestvuje oko 21,0procenat u ukupnoj bruto dodatoj vrijednosti(BDV), onda se ona može smatrati relativnopouzdanim indikatorom pojačanih kretanjaukupnih privrednih aktivnosti u BiH.

Tabela 1.1: Indeksi industrijske proizvodnje3

2010/2009 2011/2010

BiH FBiH RS BiH FBiH RS

C-Rudarstvo 96,2 95,7 109,1 115,6 112,3 118,2

D-Prerađivačkaindustrija

101,9 106,9 105,1 105,0 100,0 103,9

E-El. energija,plin i voda

103,7 102,4 103,0 102,0 103,3 100,0

UKUPNO

INDUSTRIJA 101,6 104,2 105,0 105,6 102,5 104,7

Analiza strukture indeksa industrijskeproizvodnje u BiH pokazuje da je proizvodnjau sva tri područja privrednih djelatnostikoja konstituišu industrijsku proizvodnjuzabilježila rast, ali različitog intenziteta.Naime, u rudarstvu je rast bio vrlo visok i iznosio je 15,6%, dok je u prerađivačkojindustriji 5,0% i u snabdijevanju električnomenergijom, plinom i vodom 2,0%.

U okviru rudarstva, u vađenju energetskihsirovina (ugljena, lignita i treseta), na nivou

BiH ostvaren je rast proizvodnje za 15,2%,

dok je u vađenju ostalih ruda i kamenazabilježen rast proizvodnje za 17,4%.

U okviru prerađivačke industrije, u 11od 14 potpodručja ostvaren je rast obimaproizvodnje, pri čemu su u tri potpodručjaostvarene dvocirene stope rasta (proizvodnjihemikalija i vještačkih vlakana za 20,4%;proizvodnji kože i proizvoda od kože za17,3%; proizvodnji koksa i derivata nae za13,6%). Istovremeno, u tri potpodručja u

kojima je ostvaren pad obima proizvodnje,

najveći pad je zabilježen u proizvodnjisaobraćajnih sredstava (-11,1%).

Posmatrano sa stanovišta namjene korištenjaproizvoda, u 2011. bilježi se rast proizvodnjeintermedijarnih proizvoda za 7,8%, energije za6,2% i netrajnih proizvoda za široku potrošnjuza 4,9%. Na drugoj strani, zabilježen je padproizvodnje kapitalnih proizvoda, i to za1,2% i trajnih proizvoda za široku potrošnju u visini od 2,6%. Ovakva struktura industrijskeproizvodnje govori o potražnji za robom za

3Zbog metodoloških

razlika izračunavanja

indeksa industrijske

proizvodnje pojavljuje senesklad između indeksa

izračunatih u entitetima

i na nivou BiH.

izračunati iz modela primjenom sljedećih kombinacija: više vektora, prosječnih vrijednosti prognoza dobivenih iz modela s više vektora ili iz modela s više regresija (eng. multivariateregressions). S obzirom na kratak period za koji su podaci dostupni (a samim tim i slabiju preciznost rezultata procjene), rezultati iz različitih modela se još uvijek razlikuju. Prema tome,neophodno je naglasiti da se pouzdanost ovih modela može procijeniti samo ako se isti koriste

kontinuirano, odnosno testiranjem njihove osjetljivosti na nove objavljene podatke, te zahtijevajudalju doradu. U tabeli koja slijedi date su vrijednosti projekcija koje imaju zadovoljavajućudijagnostičku provjeru po RMSE pristupu.

Tabela: Prognoze nominalnog i realnog rasta BDP-a za 2011. i 2012.

Godina Nominalna stopa rasta BDP-a Realna stopa rasta BDP-a

2011. 5,6 % 1,6 %

2012. 3,0 % 1,1 %

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



potrošnju, dok je s druge strane potražnja zakapitalnim i trajnim proizvodima još uvijek

niska, pa stoga i proizvodnja ovih grupaproizvoda ne raste.

FBiH i RS

U FBiH u posljednjih pet godina ostvaren jesrednji tempo rasta industrijske proizvodnjeod 2,2%, a u RS-u od 9,4%. Pri tome, i u FBiHi u RS-u stopa rasta varira oko 8,0 procentnih

poena oko njene prosječne vrijednosti (u FBiH visoke oscilacije stope rasta najvećim dijelomposljedica su pada proizvodnje u 2009, dok su u RS-u visoke oscilacije najvećim dijelomposljedica rasta proizvodnje u istoj godini).

Kretanje indeksa industrijske proizvodnje,kada se posmatra tekući mjesec u odnosu naprethodni mjesec, pokazuje da je u oba entiteta

zabilježena visoka stopa pada industrijskeproizvodnje u prvom mjesecu posmatranegodine, a što je posljedica sezonskih aktora.

U FBiH, u 2011. u odnosu na prethodnugodinu, ostvaren je rast obima industrijske

proizvodnje od 2,5%. Analiza strukture indeksaindustrijske proizvodnje pokazuje da je u dvapodručja koja konstituišu indeks industrijskeproizvodnje, a odnose se na rudarstvo isnabdijevanje električnom energijom, plinomi vodom, ostvaren rast proizvodnje za 12,3%,odnosno 3,3%, dok je u prerađivačkoj industrijiostvaren isti obim proizvodnje kao i prethodnegodine.

RS


FBiH

Grafikon 1.5: Godišnje stope rasta industrijske proizvodnje 2007-2011.

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Rudarstvo Snabdijevanje el. ener, plinom i vodom

Grafikon 1.6: Godišnje stope rasta glavnih sektora industrijske proizvodnje u FBiH

2TGTCòKXCìMCKPFWUVTKLC

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U okviru prerađivačke industrije u 12 od22 potpodručja ostvaren je rast obimaproizvodnje. Visoke stope rasta proizvodnjezabilježene su u potpodručjima koja

obuhvataju proizvodnju hemijskih proizvoda(18,4%), proizvodnju električnih mašina iaparata (15,3%) i proizvodnju proizvoda odgume i plastičnih masa (14,1%). U ostalihdevet potpodručja bilježi se rast obimaproizvodnje u rasponu od 0,1% (proizvodnjametalnih proizvoda, osim mašina i opreme)do 12,7% (proizvodnja mašina i uređaja).

Na drugoj strani, visoke stope pada obimaproizvodnje zabilježene su u proizvodnjimotornih vozila, prikolica i poluprikolica

(-55,4%), proizvodnji kancelarijskih uređaja(-37,2%) i proizvodnji ostalih saobraćajnihsredstava (-33,4%). U ostalih pet potpodručjabilježi se pad obima proizvodnje u rasponu od2,9% (proizvodnja prehrambenih proizvodai pića) do 13,3% (proizvodnja namještaja iostala prerađivačka industrija).

U RS-u, u 2011. u odnosu na prethodnugodinu, ostvaren je rast obima industrijskeproizvodnje od 4,7%. Analiza strukture

indeksa industrijske proizvodnje pokazujeda je u dva područja koja konstituišu

indeks industrijske proizvodnje, a odnosese na rudarstvo i prerađivačku industrijuostvaren rast proizvodnje za 18,2%, odnosno3,9%, dok je u snabdijevanju električnom

energijom, plinom i vodom ostvaren istiobim proizvodnje kao i prethodne godine.

U okviru prerađivačke industrije u većinipotpodručja (u 13 od 23)4 ostvaren je rastproizvodnje. Visoke stope rasta proizvodnjeostarene su u proizvodnji medicinskih,preciznih i optičkih instrumenata (70,9%),reciklaži (59,6%) i proizvodnji ostalih mašinai uređaja (35,3%). U ostalih 10 potpodručjabilježi se rast obima proizvodnje u rasponuod 1,1% (prerada i proizvodi od drveta iplute) do 31,8% (proizvodnja osnovnihmetala).

Na drugoj strani, visoke stope pada obimaproizvodnje zabilježene su u proizvodnjitekstilnih tkanina i prediva (-42,1%),proizvodnji odjevnih predmeta (-28,7%), teproizvodnji ostalih saobraćajnih sredstava(-24,1%). U ostalih šest potpodručja bilježise pad obima proizvodnje u rasponu od 2,6%(proizvodnja hemijskih proizvoda) do 22,9%

(proizvodnja duhanskih proizvoda).

4Jedna grana više nego

u FBiH, a odnosi se na

proizvodnju radio, TV ikomunikacione opreme.

Rudarstvo Snabdijevanje el. ener, plinom i vodom

Grafikon 1.7: Godišnje stope rasta glavnih sektora industrijske proizvodnje u RS

2TGTCòKXCìMCKPFWUVTKLC

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



1.2.3 Građevinarstvo

Građevinarstvo u domaćoj ekonomijipredstavlja važnu djelatnost koja učestvuje sa

5,15% u bruto dodatoj vrijednosti i upošljava5,4% ukupnog broja zaposlenih. Rastinvesticija povoljno je uticao i na djelatnostgrađevinarstva u prethodnim godinama,bilo da je riječ o gradnji objekata visokegradnje bilo inrastrukturnoj izgradnji. Takose u periodu od 2005. do 2008. vrijednostizvršenih radova u ovoj djelatnosti u FBiHpovećala za 79,2%, a u RS-u za 97,8%.

Za razliku od prethodnih perioda, kadasu bilježene visoke stope rasta vrijednostiizvršenih građevinskih radova u 2009. inaročito u 2010, usljed recesije, bilježi se pad vrijednosti izvršenih građevinskih radova. UFBiH, u 2009. za 28,2%, a u 2010. za daljih

13,6%. U RS-u je pad u 2009. bio mnogo blažii iznosio je 5,9%, a u 2010. za daljih 14,6%.

Tokom 2011. zaustavljeni su ovi negativni

trendovi i zapaža se umjereni oporavak.U FBiH, u 2011. vrijednost izvršenihgrađevinskih radova je 714,6 miliona KMi veća je za 87,9 miliona KM ili 14,0% uodnosu na prethodnu godinu. Od ukupne vrijednosti izvršenih radova, na niskogradnjuse odnosi 348,7 miliona KM ili 48,8%, a na visokogradnju 365,9 miliona KM ili 51,2%.Pri tome je vrijednost radova koji se odnosena niskogradnju veća za 27,9 miliona KM ili8,7%, a vrijednost radova koji se odnose na visokogradnju veća je za 60,0 miliona KM ili19,6%.6 U RS-u vrijednost izvršenih radova u2011. je 614,9 miliona KM i manja je za 12,5miliona KM, što predstavlja godišnji pad od2,0%.7

7Vrijednost izračunata

na bazi indeksa za 2011.

i podataka za 2010.

6Izvor podataka Zavod za

statistiku FBiH.

5Vrijednost izvršenihgrađevinskih radova u

2011. u RS-u izračunata

je na bazi publikovanog

indeksa u 2011. i vrijed-nosti izvršenih radova u

2010.

RS

*UDILNRQ9ULMHGQRVWL]YUãHQLKJUDÿHYLQVNLKUDGRYDX)%L+L56X5

0

200

400

600

800

1.000

1.200

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

FBiH

u n i l i o n i m a K M

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



1.2.4 Cijene

Indeks potrošačkih cijena

Inatorna kretanja u 2011. bila su neštonaglašenija i pokazuju da je prosječan rastcijena bio 3,7% i veći je za 1,6 procentnihpoena nego prosječan rast cijena u 2010.Tokom godine su zabilježene relativno visoke prosječne stope rasta prevoza,hrane i administrativno upravljanih cijenarobe i usluga koje nisu podložne tržišnojkonkurenciji.8 S druge strane, zahvaljujućičinjenici da su cijene većine ostalih troškovabile stabilne, te da su cijene odjeće i obuće icijene u zdravstvu niže za 7,3%, odnosno1,9%, prosječna godišnja stopa inacije u BiHbila je umjerena i nije izašla iz okvira koji sesmatraju prihvatljivim za ekonomiju zemlje.Istovremeno, u decembru 2011. zabilježena

je godišnja stopa inacije od 3,1%, a tokomgodine je dostizala i do 4%.

Tokom 2011. bilježe se promjenljivi pokazateljioporavka vodećih svjetskih ekonomija,uz istovremeno izraženije globalne stopeinacije nego u prethodnoj godini. U ovakvimokolnostima inacija u BiH u 2011. viša je odstope inacije u EU za 1,0 procentni poen,dok je u poređenju s eurozonom (EMU)stopa inacije viša za 0,6 procentnih poena.Istovremeno, prosječna stopa inacije u BiH,u odnosu na dvije tranzicione ekonomije kojemonetarnu politiku kao i BiH baziraju na valutnom odboru (Litvanija i Bugarska), niža

je za 1,3 pp, odnosno 0,5 pp.

Pored toga, u zemljama okruženja prosječnegodišnje stope inacije niže su nego u BiH9,osim BJR Makedonije (3,9%) i Srbije gdje sebilježi dvocirena stopa inacije (11,0%).

8U 2010. u prosjeku suporasle cijene duhanskih

proizvoda za 10,8%,

komunalnih usluga za

4,7%, el. energije, plinai dr. energenata za 3,7%,

te telefonskih usluga za

5,7%.

9Zemlje okruženja su

zemlje bivše SFRJ.

FGEGODCTVGMWèGFGEGODCTRTGVJQFPGIQFKPG

Grafikon 1.9: Inflacija u BiH 2007-2011.

VGMWèCRTGVJQFPаIQFKPа

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

WVKECLEKLGPCPCHVGKJTCPG

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Tabela 1.2: Inacija u izabranim evropskim zemljama (u %)

ZemljaXII 2011./XII 2010.

2011./ 2010.

BiH 3,1 3,7Srbija 7,0 11,0

Estonija 3,7 4,1

Litvanija 3,4 5,0

Bugarska 2,8 4,2

BJR Makedonija 2,8 3,9

Crna Gora 2,8 3,1

Hrvatska 2,1 2,3

Slovenija 2,0 1,8

EMU 2,7 2,7

EU 3,0 3,1

Tokom 2011. zabilježen je prosječan mjesečnitempo rasta inacije od 0,25%. Najvišimjesečni rast cijena u visini od 1,4% dogodiose u januaru, i to uslijed rasta cijena duhana ialkoholnih pića koje su porasle za 7,7% (pričemu su cijene duhanskih proizvoda porasleza 10,7% uslijed uvođenja dodatne akcize nacigarete)10, cijena komunikacionih usluga koje

su porasle za 5,1% (teleonske usluge porasle

za 5,4%), cijena hrane i bezalkoholnih pićakoje su porasle za 1,7% (cijene hrane porasleza 1,8%) i cijena prevoza za 1,5%. Tokomostalih mjeseci 2011. bilježe se oscilacije cijenakoje su uglavnom vezane za njihovo sezonskokretanje (najviši pad cijena zabilježen je uaprilu (-0,6%) uslijed sezonskog smanjenjacijene električne energije u visini od 10,5%).

10Posebna akciza na

cigarete je povećana

za dodatnih 0,30zbog usklađivanja s

posebnom akcizom u EU.

Planirano je, a u skladu s

evropskom regulativom,da do kraja 2013. ili 2014.

iznos akcize na duhanske

proizvode bude 2,70 KM.

Mjesec/isti mjesec prethodne godine (d.skala)

)TCHKMQP/LGUGìPGKIQFKīPLGUVQRGKPHNCEKLGWK

/LGUGERTGVJQFPKOLGUGEVGMWèGIQFKPGNUMCNC

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

-1,0

-0,5

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Struktura indeksa potrošačkih cijena u 2011.pokazuje da je najviši godišnji prosječanrast cijena zabilježen kod alkoholnih pića iduhana, i to za 8,2%. Pored toga, zabilježen

je visok rast cijena kod prevoza (7,5%),uzrokovan rastom cijena goriva, cijena hranei bezalkoholnih pića (6,0%), komunikacionihusluga i opreme za (5,1%), te usluga kojese odnose na stanovanje, vodu, električnuenergiju, plin i druge energente (3,1%).Stope promjena prosječnih cijena ostalihkomponenti koje čine indeks potrošačkihcijena bile su: obuća i odjeća (-7,3%) kojenastavljaju kontinuirani pad iz prethodnegodine, zdravstvo (-1,9%), obrazovanje iostala dobra i usluge su bez promjene nivoa

cijena (0,0%), rekreacija i kultura (0,6%),namještaj, uređaji u domaćinstvu i redovnoodržavanje kuće (1,1%), te restorani i hoteli(1,8%).

Najveći doprinos rastu cijena dolazi odcijena hrane u iznosu od oko dva procentnapoena, zatim prevoza oko 0,9 pp, alkoholnihpića i duhana 0,36 pp i komunalnih usluga(stanovanje, voda, električna energija, plin idrugi energenti) za 0,36 pp.

Posmatrano po entitetima, godišnje promjenecijena su bile prilično harmonizovane, pa suu FBiH u 2011. potrošačke cijene u prosjekuporasle za 3,6%, a u RS-u za 3,9%.Tokom 2011. zabilježen je prosječan mjesečnitempo rasta inacije u FBiH od 0,23%, a

Indeks cijena proizvođača

Prikupljanje podataka za izračunavanjeindeksa cijena proizvođača u Bosni iHercegovini počelo je u decembru 2006, apodaci o kretanju ovog indeksa objavljeni suu aprilu 201111. Indeks cijena proizvođača jeponderisani indeks cijena koji mjeri kretanje,odnosno promjene cijena proizvođača(PPI – Produce Price Index) industrijskihproizvoda na domaćem tržištu. Ponderi kojise primjenjuju za izračunavanje indeksacijena proizvođača predstavljaju relativnoučešće odabranih proizvoda u ukupnoj vrijednosti prodaje industrijskih proizvodana domaćem tržištu. Prvenstvena namjenaindeksa cijena proizvođača industrijskihproizvoda je da služi kao osnova za procjenu

cjenovne konkuretnosti domaće proizvodnjei dovođenje u vezu s opštim kretanjeminacije.

U narednom grafkonu daje se uporednokretanje indeksa potrošačkih cijena i indeksa

11Podaci objavljeni u

Tematskom biltenu br.12koji publikuje Agencije

za statistiku BiH.

Grafikon 1.11: Komponente inflacije po glavnim grupama proizvoda

Inflacija

-2,0

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Ostalo PrevozHrana iDG\CNMQJQNPCRKèC

5VCPQXCPLGXQFCGNGMVTKìPCGPGTIKLCRNKPKFTWIKGPGTIGPVK

u RS-u od 0,26%. Prema tome, mjesečnokretanje cijena, kada se poredi njihovokretanje u entitetima, bilo je sinhronizovanou 2011, s tim da je intezitet oscilacija nešto jače izražen u RS-u, i to posebno kod sezonskiuslovljenog kretanja cijena (april i oktobar).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



proizvođačkih cijena na godišnjem nivou uposljednje dvije godine. Iz grafkona se jasno vidi da oba indeksa pokazuju sličan trendkretanja cijena, s tim da je intenzitet rastaindeksa proizvođačkih cijena u 2011. neštonaglašeniji u odnosu na indeks potrošačkihcijena (izuzeci su maj, oktobar i decembar2011).

U 2011. u odnosu na 2010. proizvođačkecijene porasle su prosječno za 3,7% i njihov rast je identičan rastu potrošačkih cijena.Najveći porast su ostvarili intermedijarniproizvodi od 6,3%, zatim energija 5,1%,

kapitalni proizvodi 4%, te vrlo mali porastod 0,3% netrajni proizvodi, dok je nivo

proizvođačkih cijena trajnih proizvoda zaširoku upotrebu niži za 0,5%. Pri tome, udecembru 2011, posmatrano na godišnjemnivou, u BiH indeks proizvođačkih cijenapokazuje rast ovih cijena za 1,4% i niži je za70 baznih poena nego rast potrošačkih cijenau istom periodu, a kretanja tokom godine su

imala naglašeniju volatilnost u odnosu napotrošačke cijene.

)TCHKMQP($K*K45/LGUGìPKKPFGMUKRQVTQīCìMKJEKLGPC%2+

RS FBiH

98

100

102

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2010. 2011.

)TCHKMQP$K*+PFGMUKRQVTQīCìMKJEKLGPC%2+KEKLGPCRTQK\XQòCìC22+

PPI CPI

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



1.2.5 Zaposlenost i plate

Na tržištu radne snage je došlo do daljegpogoršanja kao posljedice usporenog

ekonomskog oporavka, ali ne u tolikojmjeri kao u 2010. Smanjena je zaposlenost,povećana nezaposlenost, a niža je i stopaaktivnog stanovništva. Prema Anketi radnesnage12, radnosposobno stanovništvo u2011. čini preko 2,5 miliona stanovnika i uodnosu na prethodnu godinu, to je manjeradnosposobnog stanovništva u BiH za oko 36hiljada ili 1,4%. Od tog broja oko 1,4 milionaili 56,0% stanovnika je neaktivno stanovništvo,a oko 1,1 milion ili 44,0% je radnoaktivno

13 U tabelama su dati i

podaci iz Ankete o radnoj

snazi za 2007, 2008, 2009.i 2010.

12 Entitetski zavodi zastatistiku, zajedno s

Agencijom za statistiku

BiH, već šest godine

provode Anketu oradnoj snazi u skladu s

metodološkim pravilima

i načelima Međunarodneorganizacije rada (ILO)

i zahtjevima Eurostata,

čime je obezbijeđenameđunarodna uporedivostpodataka u oblasti

statistike rada.

14 Grupe područja

djelatnosti (NACE Rev

1.1): poljoprivredne (A,

B), nepoljoprivredne (C,D, E, F), uslužne (G, H, I,

J, K, L, M, N, O, P, Q)

Tabela 1.3: Struktura radnosposobnog stanovništva u BiH13

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

u 000 u % u 000 u % u 000 u % u 000 u % u 000 u %

1Radnosposobnostanovništvo

2.725 100 2.649 100 2.594 100 2.597 100 2.561 100

1.1Neaktivnostanovništvo

1.529 56,1 1.486 56,1 1.463 56,4 1.439 55,4 1.433 56,0

1.2Aktivnostanovništvo

1.196 43,9 1.162 43,9 1.131 43,6 1.158 44,6 1.127 44,0

stanovništvo. U poređenju s prethodnomgodinom, broj neaktivnog stanovništva veći je za oko 6 hiljada ili 0,4%, a broj aktivnogstanovništva je manji za 31 hiljadu ili 2,7%.U neaktivno stanovništvo se svrstavaju

osobe do navršene 15. godine života iradnosposobne osobe koje se ne izjašnjavajuniti da su zaposlene niti da su nezaposlene,dok radnoaktivno stanovništvo činezaposlene i nezaposlene osobe koje aktivnotraže posao.

Prema anketi, u BiH u 2011. zaposleno je816.036 stanovnika, dok je u 2010. bilo

zaposleno 842.831 stanovnik. Ovakvokretanje broja zaposlenih imalo je zaposljedicu smanjenje stope zaposlenosti za 0,6procentnih poena i ona u BiH u 2011. iznosi

tek 31,9%. Stopa zaposlenosti je najviša u RS-ui iznosi 36,1%, u FBiH je 29,8%, dok je u BrčkoDistriktu najmanja i iznosi 22,9%. Pri tome jeprocenat zaposlenih u 2011. u poređenju sa2010. u FBiH manji za 0,6 procentnih poena,u RS-u za 0,5 pp, a u Brčko Distriktu za 2,9 pp.

Broj nezaposlenih u BiH u 2011. je 310.947osoba, dok je u 2010. bilo nezaposleno315.110 osoba, tako da je stopa nezaposlenostiu 2011. viša nego stopa nezaposlenosti u 2010.

Tabela 1.4: Stope aktivnosti stanovništva po entitetima (u%)2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

BiH FBiH RS DB BiH FBiH RS DB BiH FBiH RS DB BiH FBiH RS DB BiH FBiH RS DB

1Stopa

aktivnosti43,9 42,3 47,0 39,0 43,9 42,4 47,0 36,8 43,6 41,6 47,4 38,1 44,6 42,9 47,9 40,6 44,0 42,1 47,8 37,4

2Stopa

zaposlenosti31,2 29,2 35,1 23,4 33,6 31,8 37,3 25,1 33,1 30,9 37,2 27,0 32,5 30,4 36,6 25,8 31,9 29,8 36,1 22,9

3Stopa

nezaposlenosti29,0 31,1 25,2 40,0 23,4 25,0 20,5 31,9 24,1 25,7 21,4 29,2 27,2 29,1 23,6 36,4 27,6 29,2 24,5 39,0

za 0,4 procentna poena i iznosi 27,6%. Stopanezaposlenosti je najviša u Brčko Distriktu iiznosi 39,0%, u FBiH je 29,2%, dok je u RS-unajmanja i iznosi 24,5%. Pri tome je procenatnezaposlenih u 2011. u poređenju sa 2010. u

FBiH veći za 0,1 procentni poen, u RS-u za0,9 procentnih poena, a u Brčko Distriktu čak za 2,6 procentnih poena.

Struktura zaposlenih prema područjimadjelatnosti14 pokazuje da je 19,6% osoba

koje rade zaposleno u poljoprivredi, 28,9% unepoljoprivrednim djelatnostima, a 51,5% uuslužnim djelatnostima.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Tabela 1.5: Struktura zaposlenih prema području djelatnosti u BiH (u %)

Djelatnost 2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Poljoprivredne 19,8 20,5 21,2 19,7 19,6

Nepoljoprivredne 32,6 32,5 31,5 31,0 28,9Uslužne djelatnosti 47,6 47,0 47,3 49,3 51,5

Ukupno 100 100 100 100 100

U 2011, prema ovim podacima, smanjeno je učešće zaposlenih u poljoprivredi za 0,1procentni poen, a u nepoljoprivrednimdjelatnostima (odnosi se na industriju igrađevinarstvo) za 2,1 procentni poen,dok se u uslužnim djelatnostima bilježipovećanje broja zaposlenih za 2,2 procentnapoena. Smanjenje učešća zaposlenih unepoljoprivrednim djelatnostima ukazuje naspor oporavak industrije i građevinarstva, dok je rast zaposlenih u uslužnim djelatnostimakarakterističan i za razvijene zemlje, gdjedoseže čak 2/3 zaposlenih.

Postojeći administrativni podaci sunepouzdani i ne omogućavaju izračunavanjekorektne stope nezaposlenosti, jer ne postoje

podaci o ukupnom broju radnoaktivnogstanovništva. Prema ovim podacima, u kojenije uključena siva ekonomija, broj zaposlenihu BiH u decembru 2011. bio je 693.734 osobe.Od toga je u FBiH zaposleno 439.473 osobe,u RS-u 237.923 osobe, a u Brčko Distriktu16.338 osoba. U odnosu na decembar 2010.broj zaposlenih osoba u RS-u i Distriktu Brčkosmanjio se za 9.465, odnosno 620 osoba, dok se u FBiH povećao za 14.875 osoba.

Značajno smanjenje broja zaposlenihuglavnom je posljedica sporog oporavkaekonomije, a koje se događa u okolnostimausporenog izlaska iz krize. Istovremeno,

broj nezaposlenih na osnovu evidencijazavoda za zapošljavanje je 536.728 osoba, alise pretpostavlja da je znatno precijenjen jeruključuje i veliki broj lica koja su na evidencijizbog socijalnih prava.

Prema administrativnim podacima, strukturazaposlenih po djelatnostima u 2011.pokazuje da je u prerađivačkoj industriji (D)zaposleno 19,2%, a u djelatnosti u koju jesvrstana trgovina na veliko i malo i popravak motornih vozila i motocikala, te predmeta zaličnu upotrebu i domaćinstvo (G) zaposleno je 18,7% i da se učešće ovih djelatnosti uukupnom broju zaposlenih u odnosu na 2010.smanjilo za 0,2 procentna poena, odnosno 0,3procentna poena.

Zatim slijedi djelatnost u koju je svrstana javna uprava i odbrana te obavezno socijalnoosiguranje (L) sa 10,4% i obrazovanje (M) sa8,7% zaposlenih, i učešće ovih djelatnosti uukupnom broju zaposlenih povećalo se za0,2 pp, odnosno 0,4 pp. U četiri navedenedjelatnosti zaposleno je 57,0% ukupnog brojazaposlenih u BiH. U ostalim djelatnostimazaposleno je od 0,1% (ribarstvo - B) do 7,2%(saobraćaj, skladištenje i veze - I). Važno

je napomenuti da građevinarstvo (F) uukupnom broju zaposlenih učestvuje sa 5,4%i da se učešće ove djelatnosti smanjilo za 0,3procentna poena.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



A Poljoprivreda, lov i šumarstvoB RibarstvoC Rudarstvo i vađenje kamenaD Prerađivačka industrijaE Snabdijevanje električnom

energijom, plinom i vodomF GrađevinarstvoG Trgovina na veliko i na malo;

popravak motornih vozilai motocikala, te predmeta za ličnuupotrebu i domaćinstvo

H Hoteli i restoraniI Prevoz, skladištenje i komunikacijeJ Finansijsko posredovanjeK Poslovanje nekretninama,

iznajm ljivanje i poslovne uslugeL Javna uprava i odbrana; obavezno so

cijalno osiguranjeM ObrazovanjeN Zdravstvena zaštita i socijalna zaštitaO Ostale društvene, socijalne i lične

uslužne djelatnosti

U skladu sa stanjem na tržištu radne snage(visoka nezaposlenost) i malim brojemnovih radnih mjesta, nije zabilježen pritisak na rast plata. U 2011. nastavljen je negativnitrend pada realnih neto plata koji je obilježioprethodnu 2010. Naime, na nivou BiH

nominalni iznos prosječne neto plate u 2011.bio je 816 KM i veći je od nominalnog iznosaprosječne neto plate ostvarene u 2010. za18 KM ili 2,2%. Uslijed inacije, realni rastprosječne neto plate je negativan, odnosnorealna neto plata u 2011. je smanjena za 1,4%.

Grafikon 1.14: Struktura zaposlenih po djelatnostima u 2011.

0%

5%

10%

15%

20%

25%

A B C D E F G H I J K L M N O

Grafikon 1.15: Godišnje stope rasta realnih neto plata u BiH

-4,0%

0,0%

4,0%

8,0%

12,0%

16,0%

20,0%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Godišnja stopa rasta realnih

neto plata u FBiH


neto plata u BiH


neto plata u RS-u

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U 2011. je postojala visoka ujednačenostplata u BiH, jer je prosječna neto plata uFBiH iznosila je 819 KM, u RS-u 809 KMi u Brčko Distriktu 816 KM. U FBiH, RS-u

i Brčko Distriktu prosječna neto plata, upoređenju sa 2010, viša je za 1,9%, 3,2% i za2,3%, respektivno. Realni rast prosječne netoplate uslijed inacije je negativan, odnosnorealna plata je u FBiH niža za 1,7%, a u RS-uza 0,6%. Stope kretanja prosječnih neto platau entitetima, od 1998. do 2009, pokazuju da jeprisutan trend njihovog izjednačavanja, a da jeu 2011. u FBiH prosječna neto plata veća negou RS-u za samo 10 KM ili 1,3%.

Nivo prosječnih neto plata prema

djelatnostima pokazuje da su u 2011. postojaleznačajne razlike među djelatnostima, što jeposljedica različite obrazovne strukture, alii proftabilnosti djelatnosti. Omjer najniže inajviše prosječne plate među djelatnostimau 2011. je 1:2,44 i identičan je odnosuzabilježenom u 2010.

U djelatnosti fnansijskog posredovanja i u2011. ostvarena je najveća prosječna neto platau iznosu od 1.318 KM i veća je od prosječneneto plate u BiH za 502 KM ili 61,5%. Prosječnaplata veća od 1.000 KM ostvarena je još samou dvije djelatnosti (snabdijevanje električnomenergijom, plinom i vodom u iznosu od 1.146

KM; javnoj upravi i odbrani i obaveznomsocijalnom osiguranju u iznosu od 1.140 KM).

Veće neto plate od neto prosječne plate suostvarene u zdravstvenoj i socijalnoj zaštiti(N), u rudarstvu i vađenju rude (C), uprevozu, skladištenju i komunikacijama (I) te

u obrazovanju (M), i to u iznosu od 997 KM,905 KM, 897 KM i 856 KM, respektivno. Nadrugoj strani, u djelatnosti hotela i restoranaostvarena je najmanja prosječna neto platau iznosu od 539 KM i manja je od prosječneneto plate u BiH za 277 KM ili 33,9%. Niskeprosječne neto plate su ostvarene u djelatnostigrađevinarstva (549 KM), trgovini na veliko ina malo (570 KM) i prerađivačkoj industriji(579 KM).

Najviši nominalni rast neto plate u 2011.

ostvaren je u rudarstvu, i to u visini od 9,6%.Relativno visoke nominalne stope rastaneto plata ostvarene su u građevinarstvu(4,8%), poljoprivredi, lovu i šumarstvu(3,7%), u djelatnosti koja obuhvata javnuupravu i odbranu i obavezno socijalnoosiguranje (3,4%) te u djelatnosti fnansijskog

posredovanja (3,2%). U ostalim djelatnostimau kojima se bilježi rast neto plata, rast se kretaou rasponu od 2,1% (prerađivačka industrija)do 0,2% (zdravstvena i socijalna zaštita; ostaledruštvene, socijalne i lične uslužne djelatnosti).

15Djelatnosti vidjeti ugrafikonu G 1.14.

)TCHKMQP2TQULGìPGPGVQRNCVGW$K*RQFLGNCVPQUVKOC15

Djelatnost

0

250

500

750

1.000

1.250

A B C D E F G H I J K L M N O

u K M

2TQULGìPCRNCVCW$K*

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Na drugoj strani, u ribarstvu je zabilježennajviši pad nominalne plate, i to za 1,7%. Poredtoga, pad nominalne neto plate zabilježen je udjelatnosti poslovanja nekretninama (-0,9%),

u djelatnosti prevoza (-0,2%) i djelatnostiobrazovanja (-0,1%).

Prosječna penzija u decembru 2011. u FBiHiznosila je 352 KM, u RS-u 321 KM i BrčkoDistriktu 319 KM, i u odnosu na decembar2010. u FBiH je veća za 13 KM ili 3,9 %, au RS-u je manja za 1 KM (0,2%) i u BrčkoDistriktu za 4 KM (1,4%).

1.2.6 Javne nansije

U pogledu javnih fnansija, globalno govoreći,i u 2011. nastavljen je trend konsolidacijei smanjivanja konsolidovanog defcita, štobi trebalo rezultirati defcitom nižim od 2%BDP-a (preliminarna procjena), dok je 2010.defcit iznosio 2,5% BDP-a. Međutim, samoprovođenje fskalnih planova za 2011. bilo

je vrlo komplikovano zbog prolongiranogprocesa usvajanja budžeta. Za razliku odRS-a, gdje je usvajanje budžeta za 2011. biloostvareno u predviđenim rokovima, u FBiHse usvajanje budžeta odigralo krajem marta,a budžet institucija BiH nije usvojen tokom

cijele godine. Vlasti su nastavile provoditiranije dogovorene mjere o ograničavanjupotrošnje te su pokazale suzdržanost u

pogledu rashoda, pa su stope rasta rashodabile vrlo niske (u nekim slučajevima inegativne).

Važno je konstatovati da vlade svoje potrebeza fnansiranjem nisu realizovale krozpovećanje unutrašnjeg javnog duga, a koji je još uvijek uglavnom vezan za rješavanjeprijeratnih i ratnih potraživanja. Zbog jesenjih parlamentarnih izbora, usvajanje većine budžeta u FBiH i za institucije BiH za2011. još nije okončano, dok je u RS-u budžetusvojen početkom 2011.

U 2011. nastavljen je trend rasta ukupnoprikupljenih sredstava po osnovu neto

indirektnih poreza i njihov ukupni iznos za2011. je 4,99 milijardi KM, što je u odnosu na2010. više za 4,04%. Pri tome je prikupljenosredstva po osnovu PDV-a (neto iznos poslijeodbitka povrata) 3,15 milijardi KM, što je za5,1% više nego u 2010, a po osnovu akciza1,26 milijardi KM ili 7,8% više nego u 2010.Na drugoj strani, po osnovu carina, putarina

i ostalih prihoda prikupljeno je manjesredstava za 7,1%, 5,3% i 2,3%, respektivno.I kod prikupljanja direktnih poreza jezabilježeno znatno povećanje (preko 10%),ali zbog njihovog relativno malog učešća uukupnim prihodima, to neće bitno popraviti

opštu fskalnu poziciju.

Grafikon 1.17: Indirektni porezi (i sredstva s JR) i neto PDV 2007 - 2011.

Ukupni indirektni porezi PDV

0

1

2

3

4

5

6

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

u n i l i j a r d a m a K M

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Za razliku od prethodnih godina, u 2011.započinje proces fnansiranja kroz izdavanje vladinih trezorskih zapisa i obveznica u obaentiteta (ranije emitirane obveznice su bilenamijenjene za regulisanje dugovanja porazličitim osnovama). U nedostatku vanjskogfnansiranja (od MMF-a i drugih) vlasti suodlučile da počnu izdavati dužničke vrijednosnepapire na domaćem tržištu i da tako prikupesredstva za fnansiranje defcita. Trezorski zapis je kratkoročni prenosivi (utrživi) vrijednosnipapir s rokom dospijeća do jedne godine. Izdajega državni trezor (ministarstva fnansija), a moguga izdavati i jedinice lokalne uprave. Trezorskizapis se smatra nerizičnim vrijednosnimpapirom radi sigurnosti naplate, a obično ga

prati umjeren prihod (umjerena diskontnakamatna stopa). Prodaje se na aukciji uz diskont(popust), tako da mu je cijena pri prodaji niža odnominalne, a o dospijeću se isplaćuje nominalnacijena. Ovi vrijednosni papiri uobičajeno seizdaju s rokom dospijeća od 91 dan, 182 danaili 364 dana.

Vlada Republike Srpske u 2011. emitovala jetrezorskih zapisa u ukupnoj vrijednosti 64,3miliona KM, i to u dvije emisije (36 miliona KM

u maju i 28,3 miliona KM u junu).Isto tako i Vlada FBiH u septembru 2011.emitovala je trezorskih zapisa u vrijednosti 65,0miliona KM.Uz to, Vlada RS-a je izdala dugoročne(7-godišnje) obveznice u vrijednosti od 108,5miliona KM.

Javne nansije za period I-IX 2011.

S obzirom na raspoloživost podataka16

, moguće je analizirati fskalna kretanja za devet mjeseci2011. Devetomjesečni podaci o budžetskojpotrošnji su preliminarnog karaktera, jer sepotrošnja različito raspoređuje po kvartalima,tako da se na osnovu njih može donijeti samoaproksimativan zaključak o ukupnoj godišnjojbudžetskoj potrošnji.

Konsolidovani izvještaj za BiH

Prema konsolidovanom izvještaju17 za BiH nanivou generalne vlade u periodu I-IX 2011.ostvareni prihodi su iznosili 7,25 milijardi KM,a rashodi 7,06 milijardi KM. U poređenju s istimperiodom prethodne godine, prihodi su veći za330,5 miliona KM ili 4,8%, dok su rashodi većiza 82,1 milion KM i rasli su po stopi od 1,2%.

Na strani prihoda po osnovu poreza prikupljeno je 3,76 milijardi KM, i to je više za 165,8 milionaKM (4,6%) nego u istom periodu 2010. Prihodod poreza je najznačajnija stavka na straniprihoda i učestvuje u ukupnom prihodu sa51,8%.

Istovremeno, po osnovu doprinosa je ostvareno2,93 milijarde KM, što je više za 158,6 milionaKM (5,7%) u poređenju s istim periodom 2010.Prihodi po osnovu doprinosa učestvuju sa 40,4%u ukupnom prihodu. Grantovi i ostali prihodisu iznosili 565,1 milion KM i veći su za 6,1milion KM, a učestvuju u ukupnim prihodimai primicima sa 7,8%.

Na strani rashoda stavka koja se odnosi na

kompenzaciju zaposlenih (najveći dio čineisplaćene plate) u sektoru vlade veća je za 131,7miliona KM ili 6,6%, a učestvuje u ukupnimrashodima sa 30,0%. Istovremeno, stavkakoja se odnosi na troškove korištenja robe iusluga manja je za 400,5 miliona KM ili 25,4%(učestvuje u ukupnim rashodima sa 16,6%), dok je stavka vezana za socijalna davanja18 veća za465,9 miliona KM ili 17,4%, u poređenju s istimperiodom 2010. Ova stavka čini najveći dioukupnih rashoda, i to 44,6%. U ovom periodu

rashodi po osnovu kamata veći su za 27,6 milionaKM ili 39,3%, a davanja na ime subvencija manjasu za 59,5 miliona KM ili 22,4%.

U posmatranom periodu u sektoru vlade, nanivou BiH, ostvaren je bruto sufcit u iznosuod 189,4 miliona KM, dok je u istom perioduprethodne godine bio zabilježen bruto defcitu iznosu od 59,0 miliona KM. Kako je u ovomperiodu neto nabavka nefnansijskih sredstavaiznosila 80,9 miliona KM, na nivou BiH ostvaren je neto sufcit u iznosu od 108,5 miliona KM,

dok je u istom periodu 2010. bio zabilježen netodefcit u iznosu od 231,5 miliona KM.

16Statistika vladinih fi-nansija za devet mjeseci

2011. pripremljena je

na osnovu podataka od47 izvještajnih jedinica

(različiti nivoi vlasti i fon-

dovi), bez općina i javnih

preduzeća za ceste. Ovopodrazumijeva praćenje

i evidentiranje promjena

(na strani prihoda i ra-

shoda) koje su nastale uposmatranom periodu, a

klasificirane su u skladu s

pomenutom metodologi-

jom.

17Nisu uključene lokalnevlade i javna preduzeća

za ceste.

18Socijalna davanjauključuju: isplate penzija

i invalidnina, boračka

davanja, naknade zanezaposlene, dječiju

zaštitu, pomoć izbjeg-

licama, te ostale isplate

socijalne pomoći pojed-incima.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Primarnim ili nekamatnim saldom preciznose mjere eekti tekuće budžetske politikeputem izostavljanja plaćanja kamate izkonvencionalnih mjera fskalne neravnotežei pokazuje kako tekuće fskalne transakcije vlade utiču na njen neto dug, te je zbog toga veoma značajan pri procjenjivanju održivostifskalnog defcita.19 U BiH primarni sufcit u

periodu I-IX 2011. iznosi 287,2 miliona KM,dok je u istom periodu prethodne godineiznosio 11,2 miliona KM.

Institucije BiH

Operativni izvještaj institucija BiH pokazujeda je u posmatranom periodu zabilježen brutodefcit u iznosu 13,6 miliona KM, dok je uistom periodu prethodne godine bio ostvaren

bruto sufcit u iznosu od 23,9 miliona KM. Uovom periodu neto nabavka nefnansijskihsredstava iznosila je 13,6 miliona KM, takoda je u ovom periodu zabilježen neto defcitod 27,2 miliona KM, dok je u istom perioduprethodne godine bio ostvaren neto sufcit od3,8 miliona KM.

Prihodi su iznosili 692,4 miliona KM i,u poređenju s istim periodom prethodnegodine, manji su za 26,2 miliona KM ili 3,6%.

Pri tome su rashodi iznosili 705,9 milionaKM i veći su za 11,3 miliona KM ili 1,6%.U okviru rashoda najveću stavku čine plate

zaposlenih u iznosu od 485,0 miliona KM(68,7% ukupnih rashoda) i u odnosu na istiperiod prethodne godine iznos isplaćen naime plata veći je za 14,9 miliona KM ili 3,2%.

Federacija BiH

Prema operativnom konsolidovanomizvještaju u FBiH, u periodu I-IX 2011.ostvaren je bruto sufcit u iznosu 147,4miliona KM i veći je za 83,6 miliona KMu poređenju s istim periodom prethodnegodine. Istovremeno, evidentiran je netosufcit od 121,5 miliona KM, dok je u istomperiodu 2010. bio zabilježen neto defcit uiznosu od 15,6 miliona KM.

Vanbudžetski ondovi su poslovali s neto

defcitom u iznosu od 49,1 milion KM. Odtog iznosa u penzionom ondu je zabilježenneto defcit od 44,4 miliona KM, u ondu zazdravstveno osiguranje neto defcit iznosi 4,8miliona KM, dok je u ondu za zapošljavanjeostvaren neto sufcit od 0,2 miliona KM.

Ostvareni konsolidovani prihodi u FBiH suiznosili 4,32 milijarde KM i u poređenju sistim periodom prethodne godine veći su za123,2 miliona KM ili 2,9%, dok su rashodi

iznosili 4,17 milijardi KM i veći su za 39,6miliona KM ili 1,0%.

19 Generalno, da bi se

izračunao primarnisaldo, ukupna plaćanja

kamata se oduzimaju

od ukupnih troškova.

Međutim, konceptualnobi trebalo oduzeti samo

neto plaćanja kamata od

strane vlade (plaćanja

po osnovu kamataumanjena za primljene

kamate).

Prihodi (l. skala) Rashodi (l. skala)

Primarni suficit (d. skala)

u m i l i i j a r d a m a K M

.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U okviru prihoda, najveća stavka su prihodiostvareni po osnovu poreza i iznose 2,06milijardi KM (više za 5,4 miliona KM ili 0,3%u odnosu na prethodnu godinu) i učestvuju u

ukupnim prihodima sa 47,6%. Druga stavkapo veličini su doprinosi (učestvuju u ukupnimprihodima 45,2%) i iznose 1,95 milijardi KMi veći su za 79,0 miliona KM ili 4,2%. Ostaliprihodi i grantovi iznose 310,1 milion KM i veći su za 38,7 miliona ili 14,3% u odnosu naisti period prethodne godine.

U okviru rashoda, najveća stavka se odnosi nasocijalna davanja i iznosi 1,81 milijardu KM(više za 52,1 milion KM ili 3,0% u odnosuna prethodnu godinu). Druga po veličini

je stavka koja se odnosi na kompenziranjezaposlenim u vladinom sektoru i iznosi 1,03milijarde KM, što je više za 56,7 miliona KM ili5,8%. Istovremeno, za nabavku robe i plaćanjeusluga u posmatranom periodu utrošeno je952,5 miliona KM, a što je u odnosu na istiperiod prethodne godine više za 13,9 milionaKM ili 1,5%. U ovom periodu rashodi poosnovu kamata veći su za 21,6 miliona KM ili52,9%, a davanja na ime subvencija manja suza 46,8 miliona KM ili 27,3%.

Na nivou Vlade FBiH ostvareni neto sufcitiznosi 91,3 miliona KM i veći je, u poređenjus istim periodom prethodne godine, za 78,6miliona KM ili 7,2 puta. Pri tome, ostvareniprihodi su iznosili 973,3 miliona KM i manjisu za 6,9 miliona KM ili 0,7%, a evidentirani

rashodi su iznosili 876,6 miliona KM i manjisu za 42,3 miliona KM ili 4,6%.

Istovremeno, na nivou kantona, ostvaren je

neto sufcit u iznosu od 79,3 miliona KM,dok je u istom periodu prethodne godine biozabilježen neto defcit od 9,0 miliona KM.Pri tome, ostvareni prihodi su iznosili 1,39milijardi KM i veći su za 48,5 miliona KM(3,6%), a zabilježeni rashodi su iznosili 1,29milijardi KM i manji su za 31,3 miliona KMili 2,4%.

Republika Srpska

Prema operativnom konsolidovanomizvještaju u RS-u u periodu I-IX 2011.ostvaren je bruto sufcit u iznosu od 27,1milion KM, dok je u istom periodu prethodnegodine bio zabilježen bruto defcit u iznosuod 168,7 miliona KM. Kako je neto nabavkanefnansijskih sredstava iznosila 29,8 milionaKM, u ovom periodu zabilježen je neto defcitu iznosu od 2,7 miliona KM i u odnosu naisti period prethodne godine zabilježeni netodefcit manji je za 222,8 miliona KM.

Vanbudžetski ondovi su poslovali s netodefcitom u iznosu od 46,6 miliona KM. Pritome, u penzionom ondu neto defcit iznosi21,6 miliona KM, u ondu zdravstva netodefcit je 36,8 miliona KM, dok je u ondudječije zaštite ostvaren neto sufcit od 4,7

Grafikon 1.19: Prihodi i rashodi Vlade FBiH i kantona i konsolidovani neto suficit (+)/ deficit(-)

Prihodi,

Vlada FBiH

Rashodi,

Vlada FBiH

Prihodi,

kantoni

Rashodi,

kantoni

FBiH-konsolidovani suficit(+)/

deficit(-) (d.skala)

u m i l i o n i m a K M

-550

-450

-350

-250

-150

-50

50

150

250

350

450

0

400

800

1.200

1.600

2.000

2.400

2007. 2008. 2009. 2010. I-IX 2010. I-IX 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



miliona KM, a u ondu za zapošljavanje netosufcit od 7,0 miliona KM.

Ostvareni prihodi u ovom periodu iznosili su

2,15 milijardi KM i veći su za 239,9 milionaKM ili 12,6%, dok su rashodi iznosili 2,12milijardi KM i veći su za 44,1 milion KMili 2,1%, u poređenju s istim periodomprethodne godine. U okviru prihoda najvećastavka su prihodi ostvareni po osnovu porezai iznose 1,06 milijardi KM (više za 171,3miliona KM ili 19,2% u odnosu na isti periodprethodne godine) i čine 49,5% ukupnoostvarenih prihoda. Druga stavka po veličini,na strani prihoda, jesu doprinosi i iznose955,6 miliona KM i veći su za 79,2 miliona

KM ili 9,0%. Ostali prihodi i grantovi iznose128,9 miliona KM i manji su za 10,6 milionaili 7,6% u odnosu na isti period prethodnegodine.

U okviru rashoda najveća stavka se odnosina socijalna davanja i iznosi 1,29 milijardiKM (više za 414,1 milion KM ili 47,5%). Naime kompenzacije zaposlenim u vladinomsektoru u posmatranom periodu utrošeno je546,9 miliona KM, što je više za 60,8 miliona

KM ili 12,5%. Istovremeno, na nabavku robei plaćanje usluga potrošeno je 65,5 milionaKM, što je manje za 405,5 miliona KM ili86,1%. U ovom periodu rashodi po osnovukamata veći su za 5,6 miliona KM ili 19,4%,dok su davanja na ime subvencija manja za10,9 miliona KM ili 11,9%. Ostali rashodi

i grantovi manji su za 20,0 miliona KM ili15,7%.

Na nivou Vlade RS-a ostvaren je neto sufcit

u iznosu od 43,8 miliona KM, dok je u istomperiodu prethodne godine bio zabilježen netodefcit u iznosu od 150,1 milion KM. Pri tome,ostvareni prihodi su iznosili 1,19 milijardiKM i veći su za 169,1 milion KM (116,6%),a rashodi su iznosili 1,1 milijardu KM i većisu za 2,6 miliona KM (0,2%) u odnosu na istiperiod prethodne godine.

1.2.7 Vanjski dug sektora vlade

U 2011. vanjska zaduženost sektora vladeBiH se povećala, tako da na kraju godineiznosi 6,65 milijardi KM, čime je zaduženost veća za 357,6 miliona KM ili 5,7% u odnosuna stanje na kraju 2010. Izraženo u procentuBDP-a, stanje vladinog vanjskog duga iznosi25,6%, i na istom je nivou kao u 2010. i možese uočiti stabilizacija relativne zaduženostiu 2011. za razliku od 2009. i 2010, kada jebilježen intenzivan porast.

Glavnina povećanja duga se odnosi napovećanje kod Evropske investicijske banke- EIB u iznosu od 166,7 miliona KM, zatimSvjetske banke - IDA u iznosu od 63,5 milionaKM, Evropske banke za obnovu i razvoj -EBRD u iznosu od 53,7 miliona KM, Svjetskebanke - IBRD u iznosu od 37,2 miliona KM.

Grafikon 1.20: Prihodi i rashodi Vlade RS-a i konsolidovani neto suficit (+)/ deficit (-)

Prihodi, Vlada RS (l. skala) Rashodi, Vlada RS (l. skala) RS-konsolidovani suficit (+)/deficit(-) (d. skala)


I-IX 2010. I-IX 2011.

-600

-500

-400

-300

-200

-100

0

100

0

400

800

1.200

1.600

2007. 2008. 2009. 2010.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U ukupnom stanju u vanjskom dugu može seprimijetiti da je na kraju 2011. najveće učešćekredita Svjetske banke - IDA (krediti povučeniposlije rata pod koncesionim uslovima) sa

1,80 milijardi KM ili 27,1%. Zatim slijedidug prema Pariskom klubu sa 825,1 milionKM, odnosno 12,4% učešća, Međunarodnommonetarnom ondu sa 784,8 miliona KM ili11,8%, krediti Evropske investicijske bankesa 704,6 miliona KM ili 10,6%, Svjetskebanke - IBRD (uglavnom dugovi nastali prije1992) sa 692,1 milion KM ili 10,4% učešća iLondonskog kluba sa 541,9 miliona KM ili8,2% učešća.

Iznos ugovorenih, a još neangažovanih,kreditnih sredstva (koja će biti povučenau narednom periodu) je vrlo visok i ona ćedoprinijeti daljem porastu duga u 2012. i

narednim godinama. Ova sredstva na kraju2011. iznose 1,99 milijardi KM, što predstavljasmanjenje u iznosu od 346,1 milion KMili 14,8% u odnosu na prethodnu godinu.Najveću grupu kreditora predstavljajumeđunarodne i regionalne organizacije, odkojih Evropska banka za obnovu i razvoju iznosu od 528,3 miliona KM ili 26,6%,Evropska investicijska banka u iznosu od429,4 miliona KM ili 21,6%, Međunarodni

)TCHKMQP7ìGīèGWXCPLUMQOFWIWUGMVQTCXNCFGRQMTGFKVQTKOC

Svjetska banka - IDA Pariski klub Svjetska banka - IBRD Londonski klub

Evropska investiciona banka Evropska banka za obnovu i razvoj 0HāXQDURGQLPRQHWDUQLIRQG

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Grafikon 1.22: Vanjski dug sektora vlade 2007 - 2011.

Nominalna vrijednost duga U procentima BDP-a


0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



monetarni ond u iznosu od 196,2 milionaKM ili 9,9%, Svjetska banka – IBRD u iznosuod 104,9 miliona KM ili 5,3%. Što se tičeneangažovanih sredstava od vlada i vladinih

agencija, najveći pojedinačni neangažovaniiznos je od Vlade Japana u iznosu od 244,6miliona KM ili 12,3%.

Prema valutnoj strukturi duga najveći dio je denominovan u eurima 44,4%, a zatimu SDR 20 (dug prema MMF-u), te manjimprocentom u američkim dolarima 9,4% iostalim valutama 8,7%. Zahvaljujući ovakvoj valutnoj strukturi duga, volatilnost kursadolara (i ostalih valuta) nema značajan uticajna promjenu vanjske zaduženosti.

Uprkos problemima u vezi s usvajanjembudžeta za 2011, servisiranje vladinog vanjskogduga je bilo pravovremeno i neometano.Otplata vanjskog duga je iznosila 340 milionaKM, pri čemu je otplata glavnice 235,5 milionaKM ili 69,3% ukupnog otplaćenog iznosa, aotplata kamata 104,5 miliona KM ili 30,7%.Otplata duga je značajno porasla u odnosu na2010, kada je ukupna otplata iznosila 300,9miliona KM, jer je otplata glavnice bila 211,4

miliona KM, a otplata kamate 89,5 milionaKM. Može se primijetiti da je došlo do rastaotplate i glavnice za 11,4% i kamate za 16,8%u servisiranju ukupnog vladinog duga.

U strukturi povjerilaca najveći iznos prispjelogi otplaćenog duga u 2011. odnosio se naEvropsku banku za obnovu i razvoj - EBRD72,6 miliona KM, Svjetsku banku - IBRD

48,2 miliona KM i na Svjetsku banku – IDA43,1 milion KM. Sredstva za otplatu vanjskogduga ovim međunarodnim institucijamapredstavljala su 66,5% ukupnih sredstava zaservisiranje vanjskog duga u 2011.

Pored međunarodnih institucija, značajnijiiznosi sredstava u strukturi servisiranja vanjskog duga odnose se i na privatnekreditore, tj. Londonski klub, i to 70,9 milionaKM, kao i vlade i vladine agencije u iznosuod 43 miliona KM, od kojih najviše otpada na

Pariski klub u iznosu od 28,5 miliona KM.Najveći intenzitet otplate vanjskog duga u2011. bio je u decembru (kada je servisirano23,1% od ukupnog godišnjeg iznosa), anajniži u januaru (2,2%). Ovo je, naravno,rezultat programirane dinamike otplate duga,i može se primijetiti da su najveće otplateduga skoncentrisane u junu, novembru idecembru.

20 SDR = Special DrawingRight (s učešćem eura od

37,4%); CUP = Currency

Unit Pool, obračunske jedinice MMF-a i

Svjetske banke baziranena kursu glavnih

svjetskih valuta.

Grafikon 1.23: Servisiranje vanjskog duga 2007-2011. (u milionima KM)

Kamata

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

57,9 %

42,1 % 47,3 % 38,6 %

29,7 % 30,7 %

52,7 % 61,4 % 70,3 % 69,3 %

Glavnica

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



1.2.8 Platni bilans

Tekući račun

Ukupna platnobilansna kretanja u 2011. bilasu znatno nepovoljnija nego što je to bioslučaj u prethodne dvije godine, tako da sebilježi defcit tekućeg računa u iznosu od 2,23milijarde KM i veći je za 826,5 miliona KM ili58,7% u odnosu na 2010.

Presudan uticaj na ovako znatno pogoršanje vanjske pozicije imalo je produbljivanjerobnog vanjskotrgovinskog defcita, a pritome su smanjeni i sufciti na računimausluga i dohotka. U okviru tekućeg računa,rast sufcita zabilježen je jedino u bilansutekućih transera. Na drugoj strani, u pogledukapitalnog i fnansijskog računa u proteklojgodini zabilježen je znatno veći priliv sredstava na fnansijskom računu, pri čemu sebilježi rast direktnih stranih investicija i paddeviznih rezervi, dok je na kapitalnom računuzabilježen stabilan priliv sredstava, kao i uprošlim godinama. Pozitivan predznak u netogreškama i propustima znači da statističkinisu evidentirani svi ulazi kapitala u zemlju.

Tabela 1.6: Platni bilans Bosne i Hercegovine (u milionima KM)

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

I - Tekući račun (1+2+3+4) -2.328,5 -3.464,4 -1.521,1 -1.406,8 -2.233,3

1. RobaIzvozUvoz

2. Usluge3. Prihod4. Tekući transeri

-8.101,16.046,5

14.147,71.250,6

656,73.865,3

-9.432,26.888,4

-16.320,71.299,2

893,63.775,1

-6.669,15.711,5

-12.380,61.101,5

814,03.232,6

-6.321,67.357,7

-13.679,31.109,2

411,03.394,6

-7.097,48.502,4

-15.599,81.063,5

320,43.480,1

II - Kapitalni i nansijski račun (1+2) 2.383,3 3.435,8 1.465,8 1.307,4 2.098,6

1. Kapitalni račun2. Finansijski račun2.1. Direktne investicije2.2. Portolio investicije2.3. Ostale investicije2.4. Rezervna imovina

433,91.949,42.932,5

-1,1264,8

-1.246,8

393,63.042,21.315,4

-11,81.335,7

402,8

358,41.107,4

344,5-253,9912,8104,0

379,7927,6277,6

-122,41.030,8-258,4

358,21.740,4

584,426,3

1.096,733,1

III - Neto greške i propusti -54,8 28,6 55,3 99,5 134,7

Tekući račun u % BDP-a -10,7 -14,0 -6,3 -5,7 -8,6

Defcit tekućeg računa se, u relativnimpokazateljima, u odnosu prema BDP-u,povećavao u godinama prije krize da bidosegao 14,0% BDP-a u 2008. Finansijska

kriza i recesija na globalnom nivou su uticalei na tekući račun, odnosno na smanjenjedomaće tražnje, pa je u 2009. zabilježeno oštrosmanjenje učešća na 6,3%, da bi u 2010. došlodo dalje korekcije na 5,7% BDP-a. Umjerenioporavak ekonomije u 2011. doveo je dointenzivnijih ekonomskih aktivnosti, koje sekao i ranije oslanjaju na vanjsko fnansiranje,a to onda prati rast defcita tekućeg računakoji je porastao na 8,6% BDP-a.Na računu usluga ostvaren je sufcit od 1,06milijardi KM, dok račun tekućih transerabilježi već godinama značajan sufcit, tenakon smanjenja u godini recesije opet imapozitivan trend i saldo na računu iznosi3,48 milijardi KM. Saldo na računu dohotkaiznosi 320,4 miliona KM. Ostvareni sufcitna podbilansima usluga, dohotka i tekućihtransera pokriva 68,5% robnog defcita.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U 2011. defcit na računu robe21 iznosio je 7,10milijardi KM. Posmatrano u odnosu na 2010,defcit se povećao za 775,7 miliona KM ili za12,3%. Ovako značajno povećanje defcitarezultat je većeg rasta uvoza (u apsolutnomiznosu od 1,92 milijarde KM) od rasta izvoza(u apsolutnom iznosu od 1,14 milijardi KM).

21 Trgovinski bilans na

platnobilansnoj osnoviuključuje neophodna

prilagođenja i zbog toga

se razlikuje od statistike

vanjske trgovine kojuobjavljuje Agencija za

statistiku BiH.

Nedovoljno oporavljena tražnja izinostranstva uticala je da u 2011. sufcit naračunu usluga bude manji za 4,1% u odnosu

na 2010. Ukupni prilivi sredstava ostvarenipo osnovu izvoza usluga iznose 1,80 milijardiKM i manji su za 102,1 milion KM ili 5,4%,

i to najviše zbog smanjenja priliva sredstava vezanih za pružanje građevinskih usluga uinostranstvu, koji su manji za 127,1 milionili 51,2%. Nasuprot tome, prilivi od uslugaprevoza robe veći su za 25,9 miliona KM ili12,2%.

Uvoz usluga, odnosno odlivi po ovom osnovu,iznose 740,5 miliona KM i takođe su smanjeniu odnosu na prethodnu godinu, i to za 56,5

miliona KM ili 7,1%. Najveće smanjenje sebilježi na stavci koja se odnosi na privatnaputovanja (smanjenje u iznosu 40,6 miliona

)TCHKMQP6GMWèKTCìWPRNCVPQIDKNCPUCWOKNKLCTFCOC-/

2007.

7HNXþLELODQV

,]YRU7DEHOD

%LODQVUREH %LODQVXVOXJD %LODQVGRKRWND %LODQVWHNXþLK

WUDQVIHUD

2008. 2011.2010.

-11,0

-10,0

-9,0

-8,0

-7,0

-6,0

-5,0

-4,0

-3,0

-2,0

-1,0

0,0

1,02,0

3,0

4,0

5,0

)TCHKMQP&GHKEKVVGMWèGITCìWPCKTQDPGTC\OLGPGW$&2C

Deficit robnog bilansa 'HILFLWWHNXþHJUDĀXQD

Izvor: Tabela 1 * Nominalni BDP je procjena CBBiH

-45,0

-40,0

-35,0

-30,0

-25,0

-20,0

-15,0

-10,0

-5,0

0,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.*

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



KM ili 16,5%), te na stavci koja se odnosi naostale poslovne usluge (22,3 miliona ili 41,4%)i stavci građevinskih usluga (16,7 miliona KMili 53,7%). Istovremeno, najveći rast odliva

u okviru usluga se bilježi na računu uslugatransporta, uglavnom prevoza robe, koji je veći za 17,2 miliona KM ili 15,3%.

Bilans dohotka iznosi 320,4 miliona KMi bilježi najveći pad od 21,0% ili 90,6miliona KM, tako da se trend smanjenjaove komponente iz prethodnih godinanastavlja. Pri tome je u 2011. zabilježen rastprihoda u odnosu na 2010, a istovremeno sunarasli i rashodi (kao posljedica povećanihinvesticijskih rashoda).

Prihodi, odnosno prilivi sredstava po osnovukompenzacije zaposlenih domaćih građanakod nerezidenata iznose 744,4 miliona KM ipovećali su se za 5,2% u odnosu na prethodnu

godinu. Priliv po osnovu investiranihdohodaka veći je za 35,4%, i to najviše zbograsta prihoda (kamate na depozite i prihodi od vrijednosnih papira) po osnovu investiranjamonetarnih vlasti i komercijalnih banaka.

Rashodi, odnosno odlivi sredstava po osnovuinvestiranih dohodaka veći su u odnosuna prethodnu godinu za 161,9 miliona KMili 43,3% i najvećim dijelom se odnose nareinvestiranu dobit, dividende i isplaćenekamate po osnovu direktnih investicija u BiH.

Grafikon 1.26: Usluge putovanja i transporta (u milionima KM)

Saldo transportnih usluga

-600,0

-400,0

-200,0

0,0

200,0

400,0

600,0

800,0

1.000,0

1.200,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Saldo usluga putovanja

Izvoz usluga putovanja Izvoz transportnih usluga Uvoz usluga putovanja Uvoz transportnih usluga

)TCHKMQP4CìWPFQJQVMCWOKNKQPKOC-/

Saldo, investicioni dohodak Saldo, kompenzacije zaposlenim

Kompenzacije

zaposlenim, prihodi

Investicioni

dohodak, prihodi

Kompenzacije

zaposlenim, rashodi

Investicioni

dohodak, rashodi

-900,0

-600,0

-300,0

0,0

300,0

600,0

900,0

1.200,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Tekući transeri u neto iznosu su bili 3,48milijardi KM i bilježe povećanje od 2,5% upoređenju s prethodnom godinom, zbogpovećanja ostalih tekućih transera za 112,9

miliona KM, što je skoro u potpunosti rezultatpovećanja priliva po osnovu penzija (penzijeučestvuju u ovim transerima oko 93%). Prilivipo osnovu doznaka iz inostranstva ostali suna približno istom nivou (oko 2,01 milijarduKM). Treba napomenuti da sufcit tekućihtransera značajno učestvuje u pokrivanjutrgovinskog defcit, i to u visini od 49,0%.

Kapitalni i nansijski račun

Defcit tekućeg računa se fnansira putemtransakcija evidentiranih na kapitalnom ifnansijskom računu, gdje se u 2011. bilježiukupni neto priliv sredstava u iznosu od 2,10milijardi KM. Ovaj iznos je za 791,2 milionaKM veći nego u 2010. i ilustruje intenzivnijekapitalne prilive u odnosu na 2009. i 2010. Pri tome, bilans na kapitalnom računu iznosi358,2 miliona KM i manji je za 5,7% u odnosuna 2010. U okviru kapitalnih transera na

strani prihoda manji su kapitalni transeri vladinom sektoru koji se odnose na različiterazvojne projekte i ulaganja u inrastrukturuza 21,8 miliona KM i iznose 216,2 milionaKM, dok transeri ostalih sektora iznose 140,6miliona. Bilans fnansijskog računa iznosi1,74 milijarde KM i veći je za 812,8 miliona

KM ili 87,6% u odnosu na prethodnu godinu.Najznačajnije promjene u fnansijskom računu jesu rast priliva stranih direktnih investicija ipovećanja ostalih investicija u neto iznosu.

Direktne strane investicije u neto iznosu subile 584,4 miliona KM i za 306,7 miliona su veće nego u 2010. Prilivi stranih direktnihinvesticija u zemlju su iznosili 612,1 milionKM, što je za 272,4 miliona viši priliv sredstavapo ovom osnovu nego što je bio ostvarenu 2010. Ovako relativno visoka vrijednostdirektnih investicija u zemlji najvećimdijelom posljedica je povećanih profta uposlovanju kompanija u stranom vlasništvu,a koji su reinvestirani kao dodatne investicije.

U protekloj godini domaće investicije uinostranstvo su iznosile 27,7 miliona KM,što je manje za 34,3 miliona KM u poređenjus direktnim investicijama u inostranstvozabilježenim u 2010. Zbog ovakvih kretanjainvesticija, učešće neto direktnih stranihinvesticija u fnansijskom računu se značajnopovećalo i iznosi 33,6%, dok je rekordnoučešće od 39,5% zabilježeno u 2008.

Portolio investicije su i dalje vrlo niske, ali

su u ovoj godini pozitivne, što znači da su seulaganja u inostrane obveznice i instrumentetržišta novca smanjila.

Ostale investicije u neto iznosu su 1,10milijardi KM i u posmatranoj godini jezabilježeno njihovo povećanje za 65,8 miliona

)TCHKMQP-CRKVCNPKKHKPCPUKLUMKTCìWPWOKNKQPKOC-/

.DSLWDOQLUDĀXQ

Izvor: Tabela 21

Ostale investicije

(strana aktiva)

Ostale investicije

(strana pasiva)

Direktne strane

LQYHVWLFLMHX%L+

0HāXQDURGQH

rezerve

-2.000,0

-1.500,0

-1.000,0

-500,0

0,0

500,0

1.000,0

1.500,0

2.000,0

2.500,0

3.000,0

3.500,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



KM u poređenju sa 2010. Sve relevantnepromjene aktive i pasive ostalih investicija sepodrobno objašnjavaju po stavkama.

Tako se u 2011. strana aktiva smanjila za 148,0miliona KM, i to je manji pad strane aktiveza 257,6 miliona KM nego pad zabilježenu prethodnoj godini. Pad strane aktive jeuzrokovan kako smanjenjem strane aktivekomercijalnih banaka (68,7 miliona KM),tako i smanjenjem aktive ostalih sektora (79,3miliona KM). Istovremeno, rast pasive ostalihinvesticija iznosi 948,7 miliona KM, što je višeza 323,4 miliona KM ili 51,7% u odnosu na2010. U protekloj godini povučeno je 1,97milijardi KM novih zajmova, što je manje

za 1,8% u odnosu na 2010. Generalna vlada je ukupno povukla novih sredstava u iznosuod 511,4 miliona KM, pri čemu nije bilopovlačenja za budžetsku podršku, što je bioslučaj u prethodnim godinama. Na ime otplateglavnice duga isplaćeno je 235,5 miliona KM,što je za 24,2 miliona više nego u prethodnojgodini. Stoga, generalna vlada je u neto iznosupovećala svoje obaveze za 275,9 miliona KM,dok je to povećanje u 2010. iznosilo 851,3miliona KM.

Istovremeno, ostali sektori su povećali svojeobaveze u neto iznosu za 669,9 milionaKM, s tim da je u 2011. povučeno zajmovau vrijednosti 1,46 milijardi, što je za 514,8miliona KM više nego u 2010. Otplata glavnice

na godišnjem nivou iznosi 1,03 milijarde KMi niža je nego u 2010. za 328,5 miliona KM.Stvorene obaveze po osnovu trgovinskihkredita u 2011. iznose 428,6 miliona KM, što

je za 46,3 miliona KM manje nego u 2010.Pored toga, depoziti banaka u stranoj valuti suse smanjili za 484,8 miliona, što je manje za123,4 miliona KM u odnosu na 2010.

Rezervna aktiva (mjerena kroz realizovanetokove i bez uticaja valutnih i drugihpromjena) u protekloj godini se smanjila za33,1 milion KM. Ovo smanjenje je uzrokovanosmanjenjem držanja deviza (što uključujedepozite i vrijednosne papire) za 90,8 milionaKM, dok je istovremeno vrijednost držanja

monetarnog zlata porasla za 65,3 miliona KMi tako djelimično ublažila navedeni pad deviza.Uprkos navedenom padu, devizne rezerve urelativnom odnosu prema mjesecima uvozasu na relativno zadovoljavajućem nivou i nakraju godine iznose 4,9 mjeseci uvoza robe iusluga.

Grafikon 1.29: Bruto devizne rezerve u mjesecima uvoza robe i usluga

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Trgovina robom22

Ukupan obim vanjskotrgovinske razmjeneu 2011. iznosio je 23,7 milijardi KM, što je

preko 3,0 milijarde KM (ili 14,7%) više nego uprethodnoj godini. Odnos vanjskotrgovinskerazmjene i BDP-a iznosi 91,5%, što potvrđujeda domaća ekonomija ima visok stepenotvorenosti. U protekloj godini došlo jedo povećanja obima izvoza i uvoza, ali ipogoršanja trgovinskog defcita u odnosu na2010. Izvoz se povećao za 15,9% u odnosu naprethodnu godinu i iznosio je 8,22 milijardeKM, što predstavlja do sada najveću ostvarenu vrijednost izvoza. Istovremeno, došlo je ido naglašenog povećanje uvoza do 14,0%.

Ukupna vrijednost uvoza iznosila je 15,53milijarde KM, što je neznatno ispod rekordne vrijednosti zabilježene u 2008. Ovakve vrijednosti uvoza i izvoza su dovele i dopogoršanja trgovinskog defcita koji u 2011.iznosi 7,30 milijardi KM (što iznosi čak 28,1%BDP-a). U odnosu na prethodnu godinu,trgovinski defcit se povećao za 782,6 milionaKM ili 12,0%. Dinamičniji rast izvoza oduvoza je doprinio i poboljšanju pokrivenostiuvoza izvozom koji je iznosio 53,0%, što je

najveća pokrivenost u posljednjih pet godina.Ipak, rast izvoza i uvoza je u velikoj mjeriposljedica rasta izvoznih i uvoznih cijena, jer je u realnom smislu izvoz porastao 6,6%, auvoz za samo 3,8%.

22 Bazirano na van-

jskotrgovinskim podaci-ma, a ne platnobilansnim

transakcijama za robe.

Analiza izvoza u protekloj godini pokazujeda je rast izvoza, iako su uglavnom i svegrupe proizvoda zabilježile rast, bio najvećimdijelom uzrokovan rastom izvoza baznihmetala, te proizvoda iz grupe mašina, aparata imehaničkih uređaja. Povećanje izvoza baznihmetala čini 4,6% ukupnog porasta izvoza.Tu se naročito izdvaja izvoz željeza i čelika,koji bilježi povećanje od 40,7% u odnosu naprethodnu godinu, te aluminijuma 12,5%, ašto je uglavnom rezultat povećanja izvoza uNjemačku i Srbiju, te manjim dijelom rezultatpovećanja cijena ovih proizvoda na svjetskomtržištu. U izvozu mašina i aparata i mehaničkihuređaja zabilježen je rast od 17,1% u odnosuna 2010, dok je ukupan doprinos rastu izvoza

iznosio 1,8%.

U pogledu strukture izvoza, u posljednjihpet godina nije došlo do značajnih promjenaučešća. I dalje se najviše izvoze bazni metali,proizvodi mineralnog porijekla, mašine,aparati, mehanički i električni uređaji teproizvodi hemijske industrije i namještaj.Povećanje izvoza ovih pet grupa proizvodačini 10,0% ukupnog porasta izvoza u 2011.

Na strani uvoza najveće učešće u ukupnomuvozu imaju proizvodi mineralnog porijekla(gdje je uključena naa), mašine, aparati imehanički uređaji, prehrambene prerađevine,proizvodi hemijske industrije te bazni metali.U protekloj godini najveći uticaj na povećanjeuvoza imali su proizvodi mineralnog porijekla,uglavnom naa (5,2%). Uvoz nae u odnosu

Grafikon 1.30: Izvoz, uvoz i trgovinski deficit (u milijardama KM)

-16,0

-14,0

-12,0

-10,0

-8,0

-6,0

-4,0

-2,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Izvoz UvozTrgovinski deficit

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



na prethodnu godinu povećao se za 27,0%, apovećanje je uzrokovano povećanjem cijenanae na svjetskom tržištu koje su bile za jednutrećinu više u odnosu na 2010. Transportnasredstva su takođe značajnije doprinijela rastuuvoza (2,2%), s tim da se uvoz vozila povećaoza 25,1%, što je doprinijelo rastu uvoza za1,3%. Proizvodi mineralnog porijekla (naai nani derivati) i transportna sredstva sui grupe proizvoda koje su najviše uticale naprodubljenje trgovinskog defcita u 2011.Njihov doprinos povećanju trgovinskogdefcita iznosi 9,4% i 4,0%, respektivno.

Analiza uvoza i izvoza prema ekonomskojnamjeni pokazuje da su u strukturi izvoza

najzastupljeniji poluproizvodi, čak 36,8%ukupnog izvoza su repromaterijali, iako se uprotekloj godini učešće ove grupe proizvoda uukupnom izvozu smanjilo. Izvoz ove grupe nagodišnjem nivou bilježi rast od 7,4%. Nadalje,u strukturi izvoza veliki udio imaju netrajniproizvodi za široku potrošnju sa 19,0% teenergija sa 14,3%.

Na strani uvoza su najzastupljenijipoluproizvodi (29,6%), zatim netrajni

proizvodi za široku potrošnju (24,5%) ienergija (21,5%). U odnosu na prethodnugodinu uvoz energije i poluproizvodabilježi najveći porast, jer se uvoz energijepovećao skoro za trećinu, dok je rast

Tabela 1.7: Struktura robne razmjene prema ekonomskoj namjeni

Izvoz (u %) Uvoz (u %)

2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Energija 7,7 9,6 13,6 15,5 14,3 13,9 16,3 15,2 19,2 21,5

Intermedijarniproizvodi, osimenergije

48,1 45,5 38,3 41,7 38,6 33,1 30,9 29,2 29,5 29,6

Kapitalniproizvodi

16,8 16,9 14,5 11,9 11,7 21,8 21,5 19,3 16,4 16,2

Trajni proi-zvodi za širokupotrošnju

7,9 8,0 10,1 9,8 9,3 4,1 4,6 3,7 3,5 2,9

Netrajniproizvodiza širokupotrošnju

17,8 18,4 21,2 18,7 19,0 22,4 21,8 27,5 26,2 24,5

Neraspoređeno 1,6 1,6 2,3 2,5 7,1 4,6 4,8 5,0 5,1 5,4

Ukupno 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

uvoza poluproizvoda iznosio 14,2%. Uvozkapitalnih proizvoda je rastao u skladu sopštom stopom rasta uvoza, ali učešće ovekategorije je još uvijek značajno niže nego uperiodu prije krize (2007. i 2008), što sugerišeda se investicije sporije oporavljaju negoopšta potrošnja.

Vanjskotrgovinska razmjena u 2011. jeu pogledu geograske distribucije i daljenajvećim dijelom skoncentrisana na članiceEU i susjedne zemlje. Na ove dvije grupezemalja (EU27 i JIE) odnosi se 92,6%cjelokupnog izvoza, dok je njihovo učešćeu ukupnom uvozu 73,3%. Među njima seizdvajaju Hrvatska i Njemačka kao vodeći

partneri kako na strani izvoza tako i kaozemlje iz kojih BiH najviše uvozi. Izvoz uHrvatsku se povećao za 12,5%, dok je uvoziz Hrvatske veći za 8,1%. Vrijednost izvozau Njemačku bilježi takođe povećanje uodnosu na prethodnu godinu od 12,0%, uzistovremeno povećanje uvoza od 15,7%.

U 2011. udio izvoza u zemlje EU 27, nakonstagnacije u prethodnim godinama, blago sepovećao u odnosu na 2010. i iznosi 55,8%.

Isti trend je zabilježen i kada je u pitanju udiozemalja eurozone, dok se udio zemalja JIE uizvozu smanjio na 36,8%. Na strani uvoza,učešće zemalja EU 27 i eurozone se neznatnosmanjilo u odnosu na prethodnu godinu,

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



dok zemlje JIE bilježe značajnije smanjenjeudjela u uvozu, i to zbog rasta uvoza iz ostalihzemalja, što se uglavnom odnosi na Rusiju,čiji se udio u ukupnom uvozu povećao za 1,8procentnih poena. Inače, BiH bilježi i najvećitrgovinski defcit s Rusijom, 24,0% ukupnogdefcita, zatim slijede Hrvatska, 15,5% i Kina,11,6%, te SAD (9,2%) i Srbija (7,0%). U odnosuna prethodnu godinu, defcit se produbio sRuskom Federacijom, i to za 4,8 procentnihpoena i sa SAD-om za 1,4 procentna poena,dok je u razmjeni sa Srbijom trgovinski defcitsmanjen za 1,9 pp te sa Slovenijom za 1,4 pp.

Tabela 1.8: Uvoz i izvoz BiH

Izvoz (u %) Uvoz (u %)2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

EU 27 57,3 55,2 54,2 54,5 55,8 47,8 48,0 49,1 45,9 45,4

Eurozona 48,5 46,6 47,4 48,1 49,1 38,3 37,5 38,4 36,0 35,8

Italija 13,1 12,6 12,7 12,1 11,7 9,0 9,3 10,1 10,5 10,6

Njemačka 12,8 13,6 14,7 15,3 14,8 12,5 11,8 11,3 8,9 8,9

Slovenija 10,9 9,2 8,4 8,6 8,6 6,4 5,9 6,1 5,9 5,3

JIE* 35,8 37,1 38,1 37,0 36,8 29,1 28,9 26,8 29,8 27,9

Hrvatska 18,4 17,2 17,1 15,1 14,6 17,6 17,1 15,0 15,1 14,3

Srbija 11,7 14,0 13,4 12,6 12,2 9,4 10,6 10,4 10,5 9,4

Ostalezemlje

6,9 7,7 7,7 8,4 7,4 23,1 23,1 24,1 24,3 26,7

Rusija 0,1 0,2 0,5 0,5 0,6 2,0 2,1 7,0 8,7 10,5* Jugoistočna Evropa (Albanija, Hrvatska, BJR Makedonija, Moldavija, Srbija, Crna Gora)

1.2.9 Nominalni i realni eektivni kurs

Kretanje nominalnog kursa KM prema većini valuta relevantnih za našu ekonomiju,obilježile su značajne varijacije tokom 2011.Najznačajnije su bile varijacije nominalnog

kursa eura u odnosu na američki dolar.Naime, dolar je u prvoj polovini godineoslabio u odnosu na euro, a samim tim i uodnosu na KM za 8,1%, usljed usporenogoporavka američke ekonomije. Drugi diogodine obilježilo je jačanje kursa dolara za8,9%, što je posljedica mogućih komplikacijadužničke krize koja je zahvatila jedan brojekonomija eurozone (prije svega Grčku).Ovakvo kretanje kursa dolara imalo je zaposljedicu da kurs u decembru 2011. bude

gotovo identičan kursu zabilježenom udecembru 2010. (razlika je 0,05%).

Istovremeno, domaća valuta, za razliku odprethodne godine, značajno je apreciralaprema valutama nekih od važnih glavihtrgovinskih partnera, a najizraženija

aprecijacija je bila prema turskoj liri 18,4%,poljskoj zloti 9,5% i mađarskoj orinti 8,8%.Treba napomenuti da je KM aprecirala iprema ruskoj rublji 1,9%, hrvatskoj kuni 1,6%i češkoj kruni 1,3%. Na drugoj strani, 2011.karakteriše zaustavljanje deprecijacije KMprema švajcarskom ranku, tako da je domaća valuta deprecirala 4,6% prema ovoj valuti, dok je u 2010. deprecijacija iznosila 17,0%. Pored

toga, domaća valuta je deprecirala i premakineskom juanu 3,1% i srpskom dinaru 3,2%.Promjene kursa KM u odnosu na ostale valutezemalja glavnih trgovinskih partnera BiH bilesu minorne.

Nominalni eektivni kurs (NEER) uglavnom je neznatno rastao tokom prvih pet mjeseciprotekle godine (izuzetak je mart), da bi udrugoj polovini godine imao opadajući trendi njegova najniža vrijednost zabilježna je unovembru. Pad nominalnog eektivnog kursapredstavlja indikator nominalne aprecijacijeKM prema valutama glavnih trgovinskihpartnera. Usljed ovakvog kretanja tokomgodine, prosječna vrijednost NEER-a u 2011.za 77 baznih poena je manja od prosjeka u

2010.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



NEER je u decembru 2011. bio za 94 baznapoena ispod nivoa zabilježenog u decembru2010. U prvih pet mjeseci posmatranegodine indeks realnog eektivnog kursa(REER) bilježio je rast, što predstavlja realnudeprecijaciju KM prema valutama glavnihtrgovinskih partnera, a to je uglavnomuzrokovano nominalnom deprecijacijom uistom periodu. U posljednjih sedam mjeseci

bilježi se postepeni lagani pad REER-a,odnosno realna aprecijacija domaće valute,a što je uglavnom u skladu s kretanjemnominalnog eektivnog kursa. U cjeliniposmatrano, nije došlo do bitne promjene

vanjske konkurentnosti zemlje, jer je prosječna vrijednost realnog eektivnog kursa u 2011.

veća za neznatnih 13 baznih poena u odnosuna prosječnu vrijednost indeksa u 2010. Pritome, decembarska vrijednost REER je nagodišnjem nivou manja za 12 baznih poena.Prosječan raspon između REER-a i NEER-a u2011. je oko 4 procentna poena i predstavljarazlike u infaciji i nominalnom kursu izmeđuBiH i glavnih trgovinskih partnera.

Realni kursevi KM prema najznačajnijimtrgovinskim destinacijama su bili relativnostabilni i ne uočavaju se ozbiljniji poremećajiu pogledu konkurentnosti domaće ekonomije.Naime, Hrvatska održava stabilan kursprema euru, pa stoga nema bitne nominalnepromjene kursa prema KM, ali je nivo infacije

Grafikon 1.31: Nominalni kurs KM prema odabranim valutama (2005=100)

70

75

80

85

90

95

100

105

110

115

0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0 1 1 1 2 0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0 1 1 1 2 0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0 1 1 1 2 0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0 1 1 1 2 0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 1 0 1 1 1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Hrvatska Rusija Srbija Turska SAD

NEER REER

90

92

94

96

98

100

102

104

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Grafikon 1.32: Nominalni (NEER) i realni (REER) efektivni kurs KM (2005=100)

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



(mjerene potrošačkim cijenama) bio niži, pa je stoga i realni kurs aprecirao prema kuni iu 2011. u prosjeku je bio 3,4 pp niži nego u2010. Realni kurs prema srpskom dinaru je

podložan oscilacijama uslijed nestabilnostinominalnog kursa i odnosa inacije u Srbijii BiH. U 2011. njegova srednja vrijednost je veća za 8,7 pp, u poređenju sa srednjom vrijednosti u 2010. Realni kurs KM premaeuru je zbog fksne nominalne vrijednostii približno sinhronih cjenovnih kretanja ueurozoni i BiH uglavnom stabilan, te nijedošlo do slabljenja cjenovne konkurentnostina tržištu eurozone.

1.2.10 Direktne strane investicije

Tokom 2011. primjetan je veći priliv direktnih stranih investicija u BiH u odnosu

na prethodne dvije godine, kada su investicijebilo vrlo niske. U svim kvartalima 2011.registrovani su neto prilivi i na taj način sudoprinijeli poboljšanju ekonomskih kretanja.

Ukupna vrijednost direktnih stranihinvesticija u 2011. po procjenama CBBiH je 612,1 milion23 KM, što je povećanje od272,4 miliona KM ili 80,2% u odnosu naprošlu godinu. U relativnom odnosu prema

22 Privremeni podatak

Grafikon 1.33: Realni kursevi KM prema euru, kuni i dinaru (2005=100)

90,0

95,0

100,0

105,0

110,0

115,0

120,0

125,0

130,0

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

RSD

Izvor: Tabela 37

EUR HRK

Grafikon 1.34: Direktna strana ulaganja 2007 - 2011. (u milionima KM)

Direktna ulaganja (u milionima KM, d. skala) u % BDP-a (l. skala)

11 ,9 %

5 ,4 %

1 ,5%

1 ,4%

2 ,4%

0,0

500,0

1.000,0

1.500,0

2.000,0

2.500,0

3.000,0

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



BDP-u, direktne strane investicije iznose2,4% BDP-a, što predstavlja osjetan rast uodnosu na prethodnu godinu kada su iznosilesamo 1,4% BDP-a. Detaljan presjek ulaganja

za cijelu godinu nije još na raspolaganju,ali prema podacima iz prvih devet mjesecimože se uočiti naglašeno investiranje u oblasttrgovine i poslovanje s nekretninama. Jedanod važnih razloga za povećanje investicija je i u većoj proftabilnosti preduzeća ustranom vlasništvu i zadržavanja dobiti krozreinvestiranje.

Detaljni podaci o investicijama u bankarskisektor su dati u poglavlju 8.10.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011


7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



2. MONETARNA POLITIKA IDEVIZNE REZERVE

2.1 Provođenje monetarne politike

U Bosni i Hercegovini, kao režim monetarnepolitike, primjenjuje se valutni odbor koji sezasniva na fksnom deviznom kursu i zakonomeksplicitno utvrđenim pravilima. Osnovnasvrha pravila je uspostavljanje kredibilitetaCentralne banke Bosne i Hercegovine iizbjegavanje eventualnih gubitaka zbogdonošenja nekonzistentnih odluka nosilacaekonomske politike koje bi mogle štetitiosnovnim makroekonomskim kretanjima

u zemlji. Osnovna pravila valutnog odborasadržana su u Zakonu o Centralnoj banciBosne i Hercegovine.

Prvo, kurs nacionalne valute, konvertibilnemarke, fksiran je u odnosu na euro, kaorezervnu ili sidrenu valutu, u srazmjeri1 EUR = 1,955830 KM. Devizni kurspredstavlja fksiranu nominalnu varijabluza koju se vezuju inaciona očekivanja u javnosti, čime se obezbjeđuje stabilnostcijena u ekonomiji.

Drugo, zagarantovana je punakonvertibilnost domaće valute u rezervnu valutu – euro i obrnuto, a time, posredno,i u ostale strane valute. CBBiH vršiemisiju i povlačenje novca kupovinom i

prodajom konvertibilnih maraka u zamjenuza strane valute. Transakcije kupovine iprodaje konvertibilne marke, CBBiH vršis komercijalnim bankama i s državnim

institucijama koje imaju depozite kod CBBiH,s tim da ostali ekonomski subjekti novčanasredstva u domaćoj valuti dobijaju prekokomercijalnih banaka.

Treće, neto devizne rezerve CBBiH24 u svakomtrenutku moraju u potpunosti da pokrijunjene monetarne obaveze u konvertibilnimmarkama, koje čine sve novčanice i kovaninovac u opticaju, salda računa rezervikomercijalnih banaka kod CBBiH i ostalidepoziti po viđenju kod CBBiH.

Ovo pravilo je u potpunosti ispoštovanotokom cijele godine (kao i svim prethodnim

godinama), te ta pokrivenost na kraju 2011.iznosi 108,6% i za 0,4 pp je viša u odnosu nakraju 2010.

Odsustvo kreditiranja bilo kog sektora uekonomiji proizilazi iz osnovnih pravila valutnog odbora i jedna je od pretpostavkina kojima počiva njegova održivost.Stoga, Centralna banka nema mogućnostimonetizacije fskalnog defcita niti mogućnostkreditiranja bilo kog ekonomskog subjekta, testoga ne vrši unkciju krajnjeg kreditora radiprevazilaženja problema vezanih za likvidnostkomercijalnih banaka.

24Neto devizne rezerveCBBiH predstavljaju

bruto devizne rezerve

(efektiva i depoziti u

stranoj valuti, inostranevrijednosne papire

i monetarno zlato)umanjene za obaveze

Centralne banke premainostranstvu.

Grafikon 2.1: Pokrivenost monetarnih obaveza neto deviznim rezervama (na kraju godine)

Neto devizne rezerve


Monetarne obaveze

5.200,0

5.400,0

5.600,0

5.800,0

6.000,0

6.200,0

6.400,0

6.600,0

6.800,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



2.2 Monetarni trendovi

Transakcije kupovine i prodaje KM kojeCBBiH obavlja s komercijalnim bankamai internim deponentima direktno utiču nakoličinu novca u opticaju. Vrijednost salda,kao jednog od najznačajnijih pokazateljamonetarnih kretanja, u 2011. bila je negativnai iznosila je 74,7 miliona KM. Posmatranopo kvartalima, uobičajno negativan saldozabilježen je u prvom kvartalu, a pod uticajemizmirenja obaveza privrednih subjekataprema inostranstvu koji u tu svrhu kupujudevize preko komercijalnih banaka. Saldo jeza taj period iznosio 295,4 miliona KM. Udrugom kvartalu 2011. zadržao se isti trendi vrijednost negativnog salda je iznosila 49,6miliona KM. U toku 2010. prva dva kvartalatakođe su zabilježila negativnu vrijednostsalda, i to u iznosima 35,4 miliona KM zaprvi i 209,7 miliona KM za drugi kvartal. Poduticajem turističke sezone i povećanih stranihinvesticija u posljednja dva kvartala zabilježen je pozitivan saldo, i to za treći kvartal 104,4miliona KM, a za četvrti u iznosu 165,9miliona KM. Ove vrijednosti su ipak niže uodnosu na 2010. kada su zabilježena saldaod 313,5 miliona za treći i 190,9 miliona za

četvrti kvartal.

2.3 Monetarni agregati

U monetarnom pogledu tokom 2011. došlo jedo bitne relaksacije koja stvara preduslove zaekonomsku ekspanziju. Monetarni agregatiM1, M2 i kvazi-novac su zabilježili značajnestope rasta, dok je monetarna baza skromnoiskazala istovremeno smanjenje na godišnjemnivou. Smanjenje monetarne baze i istovremeni visoki rast agregata govore o intenziviranjufnansijske intermedijacije u bankarskomsektoru. Premda ovaj rast signalizirapostrecesijski oporavak ekonomije, ipak privredne aktivnosti nisu imale veliki zamah, jer je ovaj rast agregata prvenstveno potaknutrastom depozita u sektoru stanovništva.

Monetarna multiplikacija novca, uzrokovanabržim rastom depozita u odnosu na rastmonetarne baze, ubrzala se u toku 2011. Tako je za monetarni agregat M1 porasla sa 1,0000 u2010. na 1,0575, a za monetarni agregat M2 sa2,3099 na 2,4651.

Relativan odnos M2 prema bruto domaćemproizvodu25 na kraju 2011. iznosio je 55,6%i nešto je veći (za 0,2 pp) u odnosu na krajprethodne godine. Većina komponenti

zadržala je stabilan odnos prema brutodomaćem proizvodu s oscilacijama ispod 1pp. Usljed smanjenja prenosivih depozita ustranoj valuti, njihov relativan odnos premabruto domaćem proizvodu se smanjio za 0,7pp, dok su ostali depoziti u domaćoj valuti

25 Procjena CBBiH za

2011.

Grafikon 2.2: Kupovina i prodaja KM

Saldo


-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

2.000

Q1 Q2 Q3 Q4 Q 1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Prodaja Kupovina

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Tabela 2.1: Monetarni agregati u % BDP

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

M2 54,7 50,2 52,8 55,4 55,6

QMOstali depoziti u domaćoj valutiPrenosivi Depoziti u stranoj valutiOstali depoziti u stranoj valuti

28,5 27,3 29,8 31,4 31,77,9 7,2 7,7 8,1 8,8

3,8 4,5 4,5 4,9 4,2

16,8 15,6 17,6 18,4 18,7

M1Gotovina izvan banakaDepoziti banaka kod monetarnih vlasti

26,2 23,0 23,1 24,0 23,8

10,0 9,3 8,4 9,0 9,1

16,2 13,7 14,7 15,0 14,7

M0Gotovina izvan monetarnih vlastiDepoziti banaka kod monetarnih vlasti

28,5 23,0 23,5 24,0 22,5

11,2 10,3 9,4 10,2 10,2

17,3 12,7 14,0 13,8 12,3

iskazali jednako povećanje. Odnos monetarnebaze prema bruto domaćem proizvodu, usljedsmanjenja depozita banaka kod monetarnih

vlasti, smanjio se za 1,5 pp.Monetarna baza s krajem 2011. iznosila je 5,85milijardi KM, uz godišnje smanjenje u iznosu50,8 miliona KM, odnosno za 0,9%. Gotovinaizvan monetarnih vlasti povećala se za 147,6

Iz ovakvog kretanja komponenti jasno jeda je gotovina izvan monetarnih vlasti dalapozitivan doprinos rastu u iznosu 2,6%, ali i da je smanjenje depozita banaka kod monetarnih vlasti imalo negativnu kontribuciju od 3,5%.Zbog zanemarljivog uticaja, ostali depoziti po viđenju nisu uzeti u razmatranje.

miliona KM, odnosno za 5,9%. Premda banke još uvijek drže značajan dio svojih sredstavana računu kod CBBiH, taj iznos je smanjenza 200,8 miliona KM, odnosno 5,9% i udecembru 2011.godine iznosi 3,19 milijardiKM.

Grafikon 2.3: Agregat M0 i sastavne komponente

Gotovina izvan monetarnih vlasti

Izvor: Tabela 07


Depozit banaka kod monetarnih vlasti

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 122007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Najlikvidnija komponenta novčane mase,monetarni agregat M1, iskazao je godišnjepovećanje u iznosu 285,5 miliona KM(4,8%). U strukturi monetarnog agregata M1,gotovina izvan banaka se povećala za 155,6miliona KM (7,0%), a prenosivi depoziti u

domaćoj valuti za 129,8 miliona KM (3,5%).Obje komponente su s decembrom 2011.dostigle rekordne mjesečne vrijednosti.

Kvazi-novac, manje likvidna komponenta

novčane mase, zabilježio je povećanje uiznosu 504,8 miliona KM, odnosno za 6,5%.

Pri tome su se ostali depoziti i u domaćoj i ustranoj valuti povećali, i to za 294,7 (14,8%),odnosno 320,5 (7,1%), respektivno, dok su seprenosivi depoziti u stranoj valuti smanjili za110,4 miliona KM (9,1%).

Ukoliko analiziramo sektorsku strukturudepozita, sektor stanovništva je i u toku ovegodine zabilježio značajan rast u iznosu 566,9miliona KM (8,9%). Rast su zabilježile i ostalefnansijske institucije u iznosu 161,4 miliona

KM (27,7%), dok su depoziti vladinog sektorasmanjeni za 169,2 miliona KM (15,1%).

Grafikon 2.4: Godišnje stope rasta M0 i doprinosi komponenti

Depoziti banaka kod monetarnih vlasti M0 Ostali depoziti po vi|enju kod monetarnih vlasti

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

5,6% 1,8%

-5,0%

4,1% 2,6%

17,5%

-10,2%

4,0% 0,3%

-3 ,5%

)TCHKMQP/3/K/IQFKīPLGUVQRGTCUVCUG\QPUMKRTKNCIQòGPQ

Izvor: Tabela 07

M1 M2 QM

-15,0%

0,0%

15,0%

30,0%

3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Smanjenje su zabilježile i nefnansijskekorporacije u iznosu 73,4 miliona KM (2,1%),te sektor državne i lokalne vlade u iznosu 8,6miliona KM (1,6%).26

Pod uticajem gorenavedenih kretanjanovčana masa (agregat M2) se povećalaza 790,2 miliona KM, odnosno za 5,8%.

Pomenuto povećanje rezultat je rasta netostrane aktive za 482,8 miliona KM (10,7%)i rasta neto domaće aktive za 308,3 milionaKM (3,4%).

Strana aktiva CBBiH zabilježila je skromnosmanjenje u iznosu 34,1 milion KM (0,5%).

Komercijalne banke su takođe zabilježilesmanjenje strane aktive u iznosu 89,7 milionaKM, odnosno 3,2%. Najveći doprinos rastuneto strane aktive dalo je smanjenje stranepasive komercijalnih banaka u iznosu 606,4miliona KM, odnosno za 12,7%. Stranapasiva obuhvata kratkoročne i dugoročneobaveze prema nerezidentnim bankama i

nerezidentnim nebankarskim institucijamai ostale kratkoročne i dugoročne obavezeprema nerezidentima. Jasno je da su bankeusljed smanjene kreditne aktivnosti u odnosuna godine prije krize smanjile svoja dugovanjaprema inostranstvu.

26Detaljniju analizu kre-tanja depozita pogledati

u poglavlju 8.5.

Grafikon 2.6: Agregat M1 i sastavne komponente (decembar 2006 =100)

Izvor: Tabela 07

M1 Prenosivi depoziti u doma}oj valuti Gotovina izvan banaka

80

90

100

110

120

130

140

150

3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

)TCHKMQP5VTWMVWTCPQXìCPGOCUG/

Izvor: Tabela 07

Neto doma}a aktiva (NDA)


M2 =NDA + NSA

0

2

4

6

8

10

12

14

16

3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Neto strana aktiva (NSA)

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Domaći krediti iz strukture monetarnogpregleda, a u okviru domaće aktive iskazalisu na kraju 2011. povećanje u apsolutnomiznosu za 1,19 milijardi KM (odnosno

8,8%), ali nakon korekcije za iznose usljedpreknjižavanja27, pa onda stvarni porastu odnosu na decembar 2010. iznosi 1,34milijarde KM, odnosno 10,0%.28

Odbitne stavke na strani pasive zabilježilesu povećanje u iznosu 882,2 miliona KM,odnosno za 20,1%, čime je i uvjetovanogorepomenuto kretanje neto domaće aktive.

2.4 Instrumenti monetarne politike:

obavezna rezerva

U provođenju monetarne politike uuslovima valutnog odbora, CBBiH koristiobaveznu rezervu kao raspoloživi instrumentmonetarne politike, putem kojeg može uticatina monetarna kretanja. U toku 2011. počela je primjenjivati (od 1. ebruara) na osnovicus ročnošću do jedne godine sniženu stopu od10% (umjesto ranije stope od 14%), dok sena osnovicu čiji je rok dospijeća preko jedne

godine, stopa nije mijenjala i iznosi 7%. Uzto, i dalje su na snazi mjere za oslobađanjedijela sredstava, pa se iz osnovice za obračunobavezne rezerve isključuju depoziti vladanamijenjeni za razvojne programe, kao inovopozamljena sredstva (depoziti i krediti)koje domaće banke dobivaju iz inostranstva.

U toku godine sve banke (ukupno 30) urednosu ispunjavale zahtjeve vezane za obaveznurezervu, pa niti u jednom desetodnevnom

obračunskom periodu nije zabilježen slučajneispunjavanja obavezne rezerve.

U 36. (posljednjem) obračunskom perioduu 2011. vrijednost depozita vlade zafnansiranje razvojnih projekata koji suizuzeti iz osnovice za obračun obaveznerezerve iznosila je 743,4 miliona KM.

Ovaj iznos je bio relativno stabilan tokomcijele godine. Ukupno oslobođena sredstvas kojima su mogle dodatno raspolagatikomercijalne banke iznose po ovom osnovu

58,8 miliona KM. Iznos novopozajmljenihsredstava iz inostranstva komercijalnihbanaka na kraju 2011. je 1,76 milijardi KM,što predstavlja kumulativni iznos od početkaprimjene ovog izuzeća (od 1. novembra2008). Primjetno je da je ovaj iznos tokomgodine značajno porastao, s obzirom da jena kraju 2010. iznosio 1,20 milijardi KM.Ukupno oslobođena sredstva po ovomosnovu (oduzimajući iznose prijevremeno vraćenih pozajmica od 737,7 miliona KM)iznose 133,8 miliona KM.

Svakog radnog dana banke izdvajаju određeniznos sredstava s računa rezervi na svojtransakcijski račun za obavljanje unutrašnjegplatnog prometa. Sredstva koja ostaju naračunu rezervi služe bankama za obavljanjetransakcija kupovine i prodaje s CBBiH.Na kraju svakog radnog dana, sredstva stransakcijskog računa vraćaju se na računrezervi i ukupno stanje po povratu predstavljaosnovu za obračunavanje održavanja

obavezne rezerve.

U pogledu naknade, od augusta se počelaprimjenjivati nova odluka kojom CBBiHbankama obračunava naknadu na iznossredstava koja banke drže na računima kodCBBiH. U skladu s tim, na iznos obaveznerezerve naknada iznosi 70% od stope koju jeu istom periodu na tržištu ostvarila CBBiHna depozite investirane do mjesec dana, dok na iznos sredstava iznad obavezne rezerve

naknada iznosi 90% od prethodno spomenutestope. U periodu do augusta primjenjivala senaknada u skladu s novom gorepomenutomodlukom (za iznos obavezne rezerve pokamatnoj stopi koju je CBBiH ostvarilana prekonoćne depozite, a za iznose iznadobavezne rezerve po stopi koju CBBiH ostvarina depozite do mjesec dana).

27 Zbog primjene Međunarodnih računovodstvenih standarda (MRS) i Međunarodnih standarda u finansijskim izvještajima banaka Federacije

BiH i prenosa novčanih tokova u decembarskim podacima za 2011. došlo je do sljedećih promjena, na strani aktive: smanjenja kredita za 155miliona KM, povećanja ostale aktive za 10 miliona KM, na strani pasive: smanjenja obaveza prema nerezidentima u iznosu od 624 miliona KM,

povećanja rezervisanja za kreditne gubitke za 472 miliona KM i povećanja ostale pasive za sedam miliona KM.

28 Domaći krediti predstavljaju potraživanja komercijalnih banaka od svih domaćih sektora uz napomenu da su potraživanja od centralnevlade iskazana u neto iznosu, tj. umanjena za depozite centralne vlade kod CBBiH i kod komercijalnih banaka BiH. Centralna vlada predstavlja

institucije BiH, vlade entiteta, entitetske fondove socijalne sigurnosti/zaštite i Brčko Distrikta. Prema novoj metodologiji, fondovi socijalne

sigurnosti/zaštite se klasifikuju na nivo centralne vlade kao entitetski vanbudžetski fondovi, što se direktno odražava na podatke o neto

potraživanjima od centralne vlade u Monetarnom pregledu.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Osnovica za obračun obaveze je imala različitetrendove, jer je nakon naglog pada u januarunivo stagnirao u prvih sedam mjeseci, da bionda u periodu do kraja godine značajnoporastao. Visina osnovice za obaveznurezervu je u decembru dostigla vrijednost od15,41 milijardu KM, što je samo za 0,3% niženego na kraju 2010. Posmatrajući prosječnegodišnje vrijednosti, smanjenje osnovice

za obračun obavezne rezerve iznosi 390,4miliona ili 2,5%, čime je nastavljen trendsmanjivanja od 2008.

Pod tim uticajem promjena osnovice,prosječne obavezne rezerve su variraletokom godine u rasponu od 1,29 do 1,60milijardi KM, da bi na kraju godine zabilježile vrijednost od 1,31 milijardu KM, što je za315,8 miliona KM (19,4%) manje nego nakraju 2010. Banke su i tokom 2011. držale na

svojim računima kod CBBiH značajan iznossredstava iznad obavezne rezerve. U prosjekutaj višak je iznosio 1,63 milijarde KM, štopredstavlja povećanje od 105,5 miliona KM(6,9%) u odnosu na prosječne vrijednosti u2010. U valutnoj strukturi osnovice došlo jedo povećanja učešća domaće valute na kojuse na kraju godine odnosilo 44,1%, dok jena kraju prošle godine to učešće bilo 42,2%.

Razlog povećanja učešća domaće valute leži uintenzivnijem rastu domaćih depozita u KM,dok je osnovica u stranoj valuti istovremenopretrpila smanjenje. Smanjenje osnovice ustranim valutama u iznosu od 264 milionaKM znatno je manje nego u 2010. (1,06milijardi KM), a direktan je odraz pomenutemjere u pogledu izuzimanja novopozamljenihsredstava iz inostranstva iz osnovice zaobračun obavezne rezerve.

)TCHKMQP5VCPLGPCTCìWPWTG\GTXKKUVQRCQDCXG\PGTG\GTXG


Stanje na ra~unu rezerviStopa OR, Stopa OR na osnovicu

do 1. god. u 2009. g. (d. skala)

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

20%

0,0

500,0

1.000,0

1.500,0

2.000,0

2.500,0

3.000,0

3.500,0

4.000,0

4.500,0

3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12 3 6 9 12

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

jedinstvena stopadiferencirana stopa

Stopa OR na osnovicu

preko 1. god. (d. skala)

)TCHKMQP.KMXKFPQUVMQOGTEKLCNPKJDCPCMCRQQDTCìWPUMKORGTKQFKOCWK

Obavezne rezerve Višak rezervi



preko 1. god. (d. skala)


do 1. god. (d. skala)

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

20%

22%

24%

26%

800

1.200

1.600

2.000

2.400

2.800

3.200

3.600

4.000

1 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36

2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Implicitna stopa obavezne rezerve predstavljaodnos ukupnih sredstava na računu rezervi iosnovice za obračun obavezne rezerve i možese koristiti kao jedan od indikatora likvidnosti

bankarskog sektora. Tokom 2011. ova stopa je bila relativno visoka s trendom blagogopadanja od vrijednosti 21,1% na početku dona 18,8% na kraju 2001.

Od početka godine CBBiH je ukupnobankama isplatila 18,3 miliona KM naknade,i to 7,8 miliona KM po osnovu sredstavaobavezne rezerve i 10,5 miliona KM poosnovu viška sredstava iznad obaveznerezerve. Ukupna isplaćena naknada je za 6,6miliona KM (ili 56,4) veća nego u 2010.

2.5 Devizne rezerve

Donošenje odluka u investiranju deviznihrezervi donosi se na tri nivoa u okviruorganizacije CBBiH. Upravno vijeće odobravaSmjernice kojim se određuje tip i nivo rizikakoji je CBBiH spremna da preuzme i oblastu kojoj će se menadžmentu dati ovlastprosuđivanja. Investicijski komitet posluje u

okviru Smjernica i donosi operativna pravilaza Odjeljenje za bankarstvo. Odjeljenjeza bankarstvo mora poslovati u skladu saSmjernicama koje je donijelo Upravno vijećei u skladu s detaljnim pravilima koje jeodredio Investicijski komitet. U okviru ovihparametara, Odjeljenje odlučuje koje bankei instrumente će koristiti za investiranjedeviznih rezervi i o dospijeću depozitaili vrijednosnih papira te o navedenomizvještava Investicijski komitet. Investicijski

komitet ne može odobriti operacije koje izlazeiz okvira Smjernica koje je usvojilo Upravno vijeće, ali može postupati opreznije nego što je to dozvoljeno Smjernicama, ako smatra dauslovi to opravdavaju. Investicijski komitetmože dio portolija povjeriti vanjskommenadžeru na upravljanje, uz odobrenjeUpravnog vijeća. Tokom 2011. ukupno jeodržano 14 sjednica i četiri vanredne sjedniceInvesticijskog komiteta.

CBBiH upravlja deviznim rezervama,polazeći prvenstveno od principa likvidnostii sigurnosti investiranja. Navedeno

podrazumijeva da, uz održavanje visokelikvidnosti deviznih rezervi i prihvatljivuizloženost rizicima, nastoji ostvariti povoljneprinose na investirane devizne rezerve.

Portolio deviznih rezervi izložen jeprvenstveno fnansijskim rizicima, i to:kreditnom, tržišnom (kamatnom i deviznomriziku) te riziku likvidnosti.

CBBiH ograničava izloženost kreditnomriziku ulaganjem u obveznice država icentralnih banaka najvišeg kreditnogrejtinga, te plasiranjem depozita isključivou centralne banke u eurozoni i BiS-u, vodeći računa o ograničenjima ulaganja

u svaku pojedinačnu zemlju. S tim u vezi,geograska struktura (uključivši depozite i vrijednosne papire) je sljedeća: Francuska40,1%, Luksemburg 30,9%, Njemačka14,6%, a za njima slijede Holandija, VelikaBritanija, Finska i Švajcarska. Kamatni rizik,odnosno rizik pada vrijednosti portolijadeviznih rezervi zbog neželjenih promjenakamatnih stopa, kontroliše se primjenomtzv. reerentnih portolija (benchmark portolios) i održavanjem kratkog trajanja

(duration) ukupnog portolija deviznihrezervi. Valutni rizik predstavlja mogućnostda CBBiH zabilježi gubitak zbog promjene vrijednosti devizne aktive i devizne pasive,kao posljedica mogućeg nepovoljnog kretanjadeviznih kurseva valuta u kojima se držedevizne rezerve u odnosu na nacionalnu valutu. Minimiziranje ovog rizika CBBiH vrši držanjem deviznih rezervi pretežno ueurima (preko 99% depozita i svi vrijednosnipapiri su denominovani u eurima), s obzirom

da je kurs konvertibilne marke fksan uodnosu na euro. Finansijski instrumenti kojizadovoljavaju kriterij neposredne likvidnostiobuhvataju sredstva na tekućim računima,depozite po viđenju i prekonoćne depozitekod ino banaka, te dospijevajuće oročenedepozite kod ino banaka. Rizik likvidnostikontroliše se investiranjem deviznih rezervi udepozite s kratkim dospijećem.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Posmatrajući kretanje rezervi tokom godine,zapaža se naglašeno smanjivanje rezervi uprvoj polovini godine, kada su se smanjile za366,0 miliona KM na nivo od 6,09 milijardiKM (juni 2011), a glavni razlog tome leži unegativnom saldu prodaje i kupovine KM koji je iznosio 344,96 miliona KM.

U trećem i četvrtom kvartalu zabilježen jeintenzivan rast da bi na kraju 2011. nivo brutodeviznih rezervi dostigao 6,42 milijarde KM,što je samo za 34,1 milion KM (0,5%) niženego na kraju 2010. Za razliku od prethodnihgodina, u 2011. nisu realizovana novapovlačenja za budžetsku podršku od MMF-a(i drugih institucija), i rast deviznih rezervi semože pripisati poboljšanju trendova u realnojekonomiji i završetku recesionih kretanja.

Smjernicama o investiranju deviznih rezervi

ukupni portolio deviznih rezervi podijeljen je na likvidni i investicijski portolio. Ovakvaorganizacija portolija deviznih rezerviusmjerena je ka smanjivanju ukupnog rizikaportolija putem njegove diversifkacije narazličite instrumente, kao i s ciljem povećanjaprinosa od investiranja deviznih rezervi.

Prateći i analizirajući sve dostupne inormacijeo stanju i kretanjima na fnansijskimtržištima, pravljene su neophodne prilagodbe

u strukturi deviznih rezervi, pa je povećanoučešće depozita, a istovremeno smanjenodržanje vrijednosnih papira u investicijskomdijelu portolija.

Likvidni portolio čine gotovina u trezoruCBBiH (1,4% ukupnih rezervi), depoziti kodnerezidentnih banaka (68,3%), monetarnozlato (2,4% ukupnih rezervi) i SDR kodMMF-a (manje od 1,0% ukupnih rezervi),što je s krajem 2011. zajedno činilo 72,1%ukupnih rezervi. U poređenju s krajem 2010.učešće likvidnog portolija se povećalo sa 49,1na 72,1%. Depoziti su plasirani prvenstvenokod centralnih banaka EU (Njemačke,Francuske, Holandije i Luksemburga) i BiS-a,uz kraću ročnost.

Oročavanje deviznih depozita CBBiH u 2011.kretalo se od jedan do tri mjeseca, odnosnoprosječno trajanje likvidnog porolija za2011. je bilo 59 dana. Stanje depozita kodnerezidentnih banaka, kao najveće stavkelikvidnog portolija s krajem 2011. iznosilo je4,38 milijardi KM.

Investicijski portolio čine likvidni vrijednosnipapiri s rokom dospijeća do tri godine.Učešće investicijskog portolija u ukupnimrezervama na kraju 2011. iznosilo je 27,9%,što je znatno niže nego poređeno s krajem2010. (50,9%). S ciljem osiguranja i zaštiteod kreditnog rizika dozvoljeno je investiranjesamo u vrijednosne papire pet evropskihzemalja s visokim rejtingom (prema rejtinguAgencije Fitch), i to Njemačke, Francuske,

Holandije, Austrije i Finske, uz odgovarajućaograničenja maksimalnog učešća dužničkihinstrumenata za svaku pojedinu državu.

Grafikon 2.10: Devizne rezerve CBBiH

Izvor: Tabela 24

Neto strana aktiva (d. skala) Bruto devizne rezerve (l. skala)



200

300

400

500

600

700

800

900

1.000

4,0

4,4

4,8

5,2

5,6

6,0

6,4

6,8

7,2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Ukupna vrijednost vrijednosnih papirau deviznim rezervama na kraju godine je iznosila 1,79 milijardi KM uz godišnjesmanjenje od 1,49 milijardi KM, odnosno postopi od 45,4%.

Neto strana aktiva CBBiH je, uglavnom,rezultat dobiti od investiranja deviznihrezervi plasiranjem u obveznice, depozite i

zlato. Nivo neto strane aktive CBBiH je blagooscilirao u toku 2011, da bi pri kraju godinenarastao na iznos od 507,2 miliona KM, a što je za 20,6 miliona KM (4,2%) više nego nakraju 2010.Dio dobiti ostvarene u 2010. u iznosu od 19,9miliona KM doznačen je u aprilu 2011. naračun Ministarstva fnansija i trezora BiH,

koje je zaduženo za budžet institucija Bosnei Hercegovine.

Kombinovani eekat svih ulaganja deviznihsredstava CBBiH u konvertibilnu stranu valutu29 izražen eektivnom stopom prinosa30 za period 1.1.-31.12.2011. iznosi 1,24%.Ostvarene stope povrata na ulaganja ukonvertibilnu stranu valutu su posljedica

niskih stopa prinosa kako za vrijednosnepapire tako i za kratkoročne depozite ueurima. Evropska centralna banka kao iamerički FED zadržali su i u toku 2011. niskereerentne kamatne stope u cilju stimulacijeekonomskog oporavka.

29 Ulaganja u konverti-

bilnu stranu valutupredstavljaju vrijednost

ukupnih deviznih rez-

ervi umanjenu za vrijed-

nost monetarnog zlata uaktivi CBBiH.

30 Efektivna stopa pri-

nosa izračunata je takoda su ukupni efekti

investiranja sredstavadeviznih rezervi (u zlatoi u konvertibilnu stranu

valutu) podijeljeni s

prosječnim stanjem

deviznih rezervi u pos-matranom periodu. Pri

izračunavanju ukupnih

efekata investiranja

sredstava deviznih rez-ervi u obzir su uzeti svi

neto prihodi od kamate

na obveznice i depozite,

kao i realizovani netokapitalni dobici/gubici

usljed prodaje obveznica

i monetarnog zlata izportfolija deviznih rez-ervi CBBiH.

Grafikon 2.11: Struktura investiranja deviznih rezervi CBBiH

Likvidni portfolio Investicioni portfolio


0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

2009. 2010. 2011.

)TCHKMQP2TQULGìPGIQFKīPLGUVQRGRTKPQUCPCFGXK\PGTG\GTXG%$$K*

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



PLATNI PROMET CBBiH IKOMERCIJALNIH BANAKA III

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U toku 2011. rad platnih sistema se odvijaou skladu s operativnim pravilima i nije biloodstupanja niti vanrednih situacija koje biugrozile sigurnost ili stabilnost sistema. Uplatnim sistemima, velikih i malih plaćanja,došlo je do porasta i u brojčanom i u vrijednosnom pogledu.Tokom godine u platnom prometu u BiHbroj transakcija je iznosio 32,5 miliona KM,što je povećanje za 2,2% i ukupna vrijednosttransakcija je iznosila 76,7 miliјаrdi KM, što jepovećanje za 13,1% u odnosu na 2010.

Udio transakcija RTGS-a u ukupnimtransakcijama iznosi 2,3%, dok udio u vrijednosti u 2011. iznosi 83%. Udio transakcijažirokliringa u ukupnim transakcijama iznosi97,7%, a u vrijednosti 17%.

U protekloj godini je povećan broj transakcijaizmeđu banaka, dok je smanjen broj tzv.

Tabela 3.1: Pregled izvršenih transakcija preko RTGS i žirokliring sistema

Broj transakcijaUdio u ukupnom

br.transakcijaVrijednost u KM

Udio u ukupnoj vrijednosti

RTGS 760.459 2,34% 63.607.787.849 82,98%

Žirokliring 31.729.367 97,66% 13.045.683.971 17,02%Ukupno: 32.489.826 100,% 76.653.471.820 100,%

unutarbankarskih. U 2011. realizovano je 60.338.128 transakcija unutar banaka(72.228.273 u 2010), a interbankarskih32.489.826 (u 2010. godini 31.774.686).

U ukupnom broju transakcija, 65% jerealizovano unutar banaka, nasuprot 35%naloga plasiranih između banaka kroz platnesisteme CBBiH. Prethodne godine omjer jebio 69% naspram 31%.

I u pogledu vrijednosti došlo je do pomjeranja,tako je u 2011. realizovano 93,3 milijardi KMkroz naloge unutar banaka (u 2010. godini121,4 milijardi KM) i 76,7 milijardi KMizmeđu banaka (u 2010. godini 67,8 milijardi

KM). Omjer se u odnosu na 2010. promijeniou korist interbankarskih naloga, jer je 55% vrijednosti transakcija realizovano unutarbanaka, nasuprot 45% naloga plasiranihizmeđu banaka, (u 2010. godini taj omjer jebio 64% naspram 36%).

3. PLATNI PROMET CBBiH IKOMERCIJALNIH BANAKA

)TCHKMQP8TKLGFPQUVVTCPUCMEKLC46)5CKŀKTQMNKTKPIC

RTGS Žirokliring


0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Deset banaka je učestvovalo sa 66,8%u ukupnom broju RTGS i žirokliringinterbankarskih transakcija i ima tendencijupada u odnosu na prošlu godinu, kada je

deset banaka ostvarilo 67,4% svih transakcija.Međutim, učešće prvih deset banaka imatendenciju pada i u ukupnoj vrijednostitransakcija sa 80,1% u odnosu na prošlugodinu (80,5%). Prema tome, drugu godinuzaredom zaustavljena je koncentracijaplatnih poslova u nekoliko najjačih banakadisperzijom na manje banke.

Poslovne banke su koristile cjenovnepogodnosti koje im je omogućila Centralnabanka BiH za vremenski raspored plasiranja

platnih transakcija.

Korištenje Centralnog registra kredita zapravne subjekte i fzička lica je u toku 2011.bilo intenzivnije, jer je pristupano Registru2.448.600 puta (tokom 2010. godine 2.120.044puta). Ukupan broj pristupnih tačakaRegistru se smanjio na 1.730 (za razliku od2010. kada ih je bilo 1.831). Poslovne bankekoriste najviše pristupnih mjesta 1.311,mikrokreditno-štedne organizacije 373, lizing

kuće 41, osiguravajuća društva 2 i ostali 3.

U Jedinstvenom registru transakcijskihračuna, registrovano je ukupno 496.962transakcijska računa, od toga je na kraju2011. bilo 207.214 aktivnih računa,blokiranih 53.354 i ugašenih 236.394. Osimpribavljanja podataka iz Jedinstvenog registratransakcijskih računa putem Interneta,zainteresovani mogu dobiti izvještaje i prekoglavnih jedinica CBBiH i Glavne banke

Republike Srpske CBBiH.

Organizacione jedinice CBBiH u proteklojgodini izdale su ukupno 10.490 izvoda izJedinstvenog registra transakcijskih računa,i to: Glavna jedinica Sarajevo 7.099, Glavna jedinica Mostar 1.726 i Glavna bankaRepublike Srpske Centralne banke Bosne iHercegovine 1.665.

Kroz sistem klirinškog načina obračunameđunarodnih plaćanja sa Srbijom plasirano je ukupno 6.852 naloga (5.877 naloga u2010), čija je vrijednost bila 84,2 miliona

eura (56,9 miliona eura u 2010). U sistemu je učestvovalo pet banaka, i to: Balkaninvestment bank, Procredit banka, PavlovićInternacional bank, Volksbanka Banja Luka i

Volksbanka Sarajevo.

Kartično poslovanje u 2011.

Krajem 2011. u BiH je od ukupno 29komercijalnih banaka, 25 pružalo klijentimakartičarske usluge globalnih brendova:MasterCard, Visa, American Express i Diners.Četiri banke su izdavale građanima jedinudomaću karticu - Bamcard.

Ukupan broj izdatih kartica je do kraja prošlegodine iznosio 1.791.045, što je za 97.579kartica više nego 2010. Radi se o značajnompovećanju, posebno ako se ima u vidu da jeu toku 2010. registrovano smanjenje od čak 80.292 kartice.

Putem ovih kartica u zemlji i inostranstvurealizovano je transakcija u vrijednosti od 6,03milijarde KM (5,47 milijardi KM 2010), što jepovećanje za 561,5 miliona KM ili 10,3%. Od

ukupne vrijednosti transakcija, putem ATM-apodignuto je, što u zemlji što u inostranstvu,gotovine u iznosu od 4,32 milijarde KM ili72%, a na POS aparatima je realizovano 1,71milijarda KM ili 28%, od čega se 761,3 milionaKM odnosi na dizanje gotovine, a 951,3miliona KM na plaćanje robe.

Prosječna vrijednost jedne transakcije bila je131 KM, i za 7 KM je manja nego 2010, kada je iznosila 138 KM. Prosječni godišnji promet

po jednoj kartici u 2011. iznosio je 3.367 KM,što je povećanje od 138 KM u odnosu na 2010.

Na ATM i POS uređajima u inostranstvu,građani BiH su preko kartica izdatih u našojzemlji, realizovali iznos od 296,7 milionaKM. Od tog iznosa, na ATM uređajima jepodignuto gotovog novca 103,3 miliona KM,na POS uređajima je podignuto 12,1 milionKM, a robe na POS uređajima je kupljeno u visini od 181,2 miliona KM, što u odnosu na2010. predstavlja rast potrošnje u inostranstvu.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Karticama banaka iz inostranstva, na ATMi POS uređajima domaćih banaka ostvaren je promet u visini od 821,2 miliona KM. Odnavedenog iznosa, na gotovinu se odnosi

560,6 miliona KM, a 186,0 miliona KMpredstavlja vrijednost robe i usluga plaćenihkarticama banaka iz inostranstva, dok je naPOS uređajima podignuta dodatna gotovinau iznosu od 74,7 miliona KM gotovog novca.

CBBiH je i u 2011. komercijalnim bankamapružala usluge kliringa međunarodnihplaćanja. Kliring međunarodnih plaćanja

predstavlja jednu vrstu platnog sistemakoju su uspostavile Narodna banka Srbijei Centralna banka Bosne i Hercegovine.Kliring, odnosno sva plaćanja i poravnanja,

izvršavaju se preko operatera kliringa koji jesmješten u Narodnoj banci Srbije. Ukupnoostvareni promet u 2011. je iznosio 84,5miliona eura.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



UPRAVLJANJE GOTOVINOMI POSLOVANJE TREZORA IV

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Stanje i kretanje KM gotovog novca u opticaju

Ukupna vrijednost valute u opticaju na dan31.12.2011. je iznosila 2.645.055.508,55KM. U opticaju je bilo 43.810.333 komadanovčanica ukupne vrijednosti 2.530.037.560KM i 220.044.014 komada kovanog novcaukupne vrijednosti 115.017.948,55 KM.

Ukupna vrijednost valute u opticaju na dan

31.12.2011. u odnosu na 31.12.2010. povećana je za 147.554.063,20 KM, odnosno 5,9%.

Tabela 4.1: Apoenska struktura novca u opticaju na dan 31.12.2011.

APOEN KMDatum puštanja u

opticajNovčanice Komada VrijednostUčešće u opticaju

u %

200 15.05.2002. 2.378.355 475.671.000,00 18,0

100 27.07.1998. 10.189.153 1.018.915.300,00 38,5

50 27.07.1998. 16.564.731 828.236.550,00 31,3

20 27.07.1998. 6.043.377 120.867.540,00 4,610 22.06.1998. 8.634.717 86.347.170,00 3,3

Ukupno novčanice 43.810.333 2.530.037.560,00 95,7

Kovanice

5 04.01.2006. 6.775.172 33.875.860,00 1,3

2 28.06.2000. 8.967.886 17.935.772,00 0,7

1 28.06.2000. 33.399.101 33.399.101,00 1,3

0,50 09.12.1998. 24.193.195 12.096.597,50 0,5

0,20 09.12.1998. 47.406.252 9.481.250,40 0,4

0,10 09.12.1998. 65.284.945 6.528.494,50 0,2

0,05 04.01.2006. 34.017.463 1.700.873,15 0,1

Ukupno kovanice 220.044.014 115.017.948,55 4,3

Ukupno novčanice i kovanice - 2.645.055.508,55 100,0

Tabela 4.2: Pregled opticaja KM gotovine, uništenih KM novčanica i krivotvorina u periodu2007-2011.

GodinaGotovina u opticaju

(kraj godine)Uništene novčanice

Vrijednost otkrivenihalsifkata

2007. 2.439.709.153 279.167.134 44.166

2008. 2.552.431.902 867.449.706 49.8312009. 2.267.734.115 573.411.726 111.590

2010. 2.497.501.445 261.884.788 72.701

2011. 2.645.055.508 13.809.849 63.047

Količina novčanica, u odnosu na isti periodprošle godine, povećala se za 2.756.551komad, ukupne vrijednosti 142.105.230,00KM. U ovoj godini je najviše povećana

količina novčanica apoena od 50, 20 i 200KM, dok su apoeni 100 i 10 KM smanjeni.

Količina kovanog novca u opticaju, u odnosuna isti period prošle godine, povećala seza 15.656.780 komada, ukupne vrijednosti5.448.833,20 KM. Najviše su se povećalekoličine kovanica apoena 10 F (za 5,3 milionakomada, odnosno 8,9%), 20 F (za 3,1 milionkomada, odnosno za 7,1%), i 5 F (za 4,2miliona komada, odnosno za 14,1%).

4. UPRAVLJANJE GOTOVINOM IPOSLOVANJE TREZORA

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Od 1998. kada je uvedena KM kao zakonskosredstvo plaćanja zabilježen je trend stalnograsta KM u opticaju, izuzev u 2009. kada jezabilježen pad usljed ekonomske recesije.

Centralna banka vrši kontinuirano povlačenjeoštećenih novčanica koje se uništavaju uskladu s važećim propisima, s tim da je u 2011.uništena znatno manja količina oštećenihnovčanica u odnosu na prethodne godine.U 2011. uništeno je 95.200 komada oštećenihnovčanica ukupne vrijednosti 13.778.890 i301.501 komad oštećenog kovanog novcaukupne vrijednosti 30.959,70 KM.

Snabdijevanje gotovim novcem

Snabdijevanje komercijalnih banaka gotovimnovcem vršeno je putem trezora glavnih jedinica i flijala CBBiH, lociranih u Sarajevu,Banjoj Luci, Mostaru i Brčkom, uz striktnopoštivanje aranžmana valutnog odbora.Komunikacija vezana za snabdijevanjekomercijalnih banaka gotovim novcemobavlja se isključivo putem platormeelektronskog međubankarskog tržištanovca. Posebna pažnja poklanja se mjerama

sigurnosti prilikom transporta novca uizdvojene trezore i iz izdvojenih trezora, akomunikacija vezana za transporte se obavljazaštićenim kanalima.

Centralna banka BiH je u 2011. u skladus utvrđenim potrebama ugovorila izradunovih količina KM novčanica u apoenimaod 10, 20, 50 i 100 KM s prvom isporukomkrajem prvog kvartala 2012. Novčanice će bitiredizajnirane u smislu poboljšanja zaštitnih

elemenata i kvaliteta papira uz zadržavanjepostojećeg dizajna.Novčanice će biti puštene u opticaj tokomdrugog kvartala 2012. Starija izdanja KMnovčanica ostaju zakonsko sredstvo plaćanjadok budu podobna za opticaj, s obzirom nanjihov kvalitet.

Servisiranje trezorskih mašina

Održavanje sistema trezorskih mašina u2011. nastavlja pozitivni trend iz prethodnegodine u cilju unapređenja i poboljšanja

sistema održavanja i servisiranja mašina zapreradu novčanica. U tom smislu poboljšanesu evidencije rezervnih dijelova i njihovogstanja na zalihama, s tim da u 2011. nije

bilo narudžbi rezervnih dijelova za mašine,tako da su zalihe rezervnih dijelova u 2011.smanjene za 25.766,47 KM (3.527,03 KM seodnosi na donirane rezervne dijelove) i nakraju godine iznose 168.798,70 KM.

Vještačenje novčanica i zaštita odkrivotvorina

U 2011. registrovano je 7.048 komadakrivotvorenih novčanica i kovanica KM, što

je za 84,1% više nego u prethodnoj godini.Ukupna vrijednost krivotvorenih novčanicai kovanica KM iznosi 63.047 KM, što je za13,3% manje u odnosu na 2010.

Od ukupnog broja krivotvorina u 2011.registrovano je 1.146 krivotvorenih novčanicaKM, što je za 34,0% manje u odnosu na 2010.Vrijednost krivotvorenih novčanica u 2011.iznosila je 38.100 KM, što je manje za 43,7%u odnosu na prošlu godinu.

U pogledu apoenske strukture krivotvorenihnovčanica KM, najviše je otkrivenokrivotvorenih novčanica u apoenu od 20 KM(591 komad ili 51,6,%), zatim 50 KM (274komada ili 23,9%), te 10 KM (188 komada ili16,4%).

U vezi s krivotvorenim kovanicama, u 2011.registrovano je 5.902 komada, što je za 182,1% više nego u 2010. Vrijednost krivotvorenih

kovanica u 2011. iznosila je 24.947 KM, što je skoro pet puta više u odnosu na prošlugodinu. U pogledu apoenske strukturekovanica, u 2011. najzastupljenija je kovanicaod 5 KM (4.738 komada ili 80,3%), a od čega je 3.979 komada zaplijenjeno prije nego što jedospjelo u opticaj.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Tabela 4.3: Registrovane krivotvorene novčanice i kovanice KM u 2011.

ApoenNovčanice KM Ukupno

novčanice

Kovanice KM Ukupnokovanice

Sveukupno200 100 50 20 10 5 2 1

Komada 14 79 274 591 188 1.146 4.738 93 1.071 5.902 7.048

Učešće u % 1,2 6,9 23,9 51,6 16,4 100,0 80,3 1,6 18,1 100,0 -

Vrijednost 2.800 7.900 13.700 11.820 1.880 38.100 23.690 186 1.071 24.947 63.047

Učešće u % 7,3 20,7 36,0 31,0 4,9 100,0 95,0 0,7 4,3 100,0 -

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



CENTRALNA BANKA BOSNE IHERCEGOVINE KAO

BANKARSKI I FISKALNI AGENTV

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U skladu sa zaključenim Agentskimsporazumom između CBBiH i Ministarstvafnansija i trezora BiH, tokom 2011. izvršavanisu poslovi vezani s kreditima i donacijama pougovorima koje je zaključilo Vijeće ministaraBosne i Hercegovine s međunarodnimfnansijskim institucijama (EIB, EBRD,Svjetska banka i dr.) kao i usluge platnogprometa u zemlji i inostranstvu, upravljanjedepozitnim računima, konverzije sredstava,investiranje deviznih sredstava u depozite i

vrijednosne papire, upravljanje akreditivima,te poslovi servisiranja inostranog duga.Takođe, na osnovu zaključenih ugovoraizmeđu CBBiH i Ministarstva fnansijaFBiH i CBBiH i Ministarstva fnansija RS-aizvršavaju se poslovi bankarskog i fskalnogagenta. Povlačenja druge, treće i četvrte tranšestand-by aranžmana efkasno su realizovanai alokacija prema računima entiteta bila jezavšena pouzdano, bez odlaganja.

CBBiH je u skladu sa zaključenim ugovorimanastavila djelovati kao bankarski i fskalniagent Agencije za bankarstvo Federacije BiH iAgencije za bankarstvo RS-a.

S Agencijom za osiguranje depozita BiHnastavljen je rad na investiranju sredstavau vrijednosne papire prema sporazumuAgencije za osiguranje depozita s inostranimmenadžerom za portolio.

Na osnovu Zakona o indirektnom

oporezivanju, tokom 2011. nastavljeno je vođenje jedinstvenog računa Upraveza indirektno oporezivanje (UIO) zaprikupljanje prihoda od indirektnih poreza.Po ovom aranžmanu, komercijalne banke nadnevnoj osnovi dostavljale su na jedinstveniračun CBBiH sve prikupljene prihode, azatim su se oni po nalogu UIO alocirali naračune Ministarstva fnansija i trezora BiH(servis inostranog duga, obaveze premaMMF-u i budžet BiH), račune entitetskih

ministarstava fnansija i Vlade BrčkoDistrikta.

S ciljem unapređenja i poboljšanjapružene usluge bankarskog i fskalnogagenta, CBBiH je svojim deponentima od

15. jula 2011. omogućila korištenje uslugeelektronskog bankarstva.Implementacija projekta trajala je dvijegodine i odvijala se u dvije aze:U prvoj azi izvršena je nabavkaaplikacije elektronskog bankarstva putemotvorenog postupka. U drugoj azi jeizvršena nabavka opreme neophodneza unkcionisanje aplikacije, izrađeninterejs, izvršeno povezivanje aplikacije

elektronskog bankarstva s bankarsko-računovodstvenim soverom koji sekoristi u CBBiH, uz detaljno testiranje,ugrađeni sigurnosni aspekti i obavljene susve materijalno tehničke i administrativnepripreme unutar Centralne banke.

U 2011, među prvima, s korištenjemelektronskog bankarstva počeli su registri

vrijednosnih papira iz oba entiteta, kaoi Agencija za osiguranje depozita BiH.

Očekuje se da će i ostali deponenti za koje je centralna banka bankarski i fskalniagent prihvatiti ovaj vid komunikacijenakon što obave neophodne pripreme usvojim institucijama.

CBBiH je redovno, po nalogu UIO, sračuna rezervi UIO izvršavala prenosena račune UIO kod komercijalnihbanaka koje su izvršavale povrate poreza

krajnjim korisnicima. U 2011. nastavljen je proces prikupljanja sredstava uplaćenihpo osnovu putarine na račun UIO,te raspored ovih sredstava po naloguUIO prema entitetima i direkcijama zaputeve. Ova operacija se, takođe, obavljasvakodnevno.

5. CENTRALNA BANKA BOSNE IHERCEGOVINE KAOBANKARSKI I FISKALNI AGENT

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Kreditni rejting Bosne i Hercegovine

U organizaciji CBBiH tokom juna 2011.provedene su misije s ciljem konsultacija

međunarodnih rejting agencija Standard& Poor’s i Moody’s Investors Service spredstavnicima vlasti, nevladinog sektora,akademske zajednice i predstavnicimagrađana u BiH. Glavne teme tokomkonsultacija za ocjenu kreditnogrejtinga BiH bile su razvoj unutrašnjepolitičke situacije, međunarodni odnosi,strukturne reorme, fnansijski sistem(monetarna i fskalna politika, bankarski

sektor) i sposobnost zemlje da urednoservisira vanjski dug.

Nepostojanje unutrašnjeg političkogkonsenzusa o pitanju ormiranjapojedinih nivoa vlasti u BiH, posebnoVijeća ministara, imalo je negativneimplikacije na kreditni rejting zemlje. Utoku 2011. međunarodna rejting agencijaMoody’s Investors Service je zadržalakreditni rejting BiH na nivou B2, ali je u

maju 2011. izmijenila izglede/očekivanja(outlook) sa stabilnih na negativne.

Negativni izgledi su vezani uz zastoju provođenju reormi neophodnih zadobijanje statusa kandidata za članstvo uEvropskoj uniji.

U novembru 2011. međunarodna rejtingagencija Standard & Poor’s je snizilakreditni rejting Bosni i Hercegovini snivoa B+ na nivo B, uz stavljanje rejtingana posmatranje s mogućim negativnimimplikacijama. Prema mišljenju navedeneagencije, uz smanjen dotok stranogkapitala u BiH (što je velikim dijelomrezultat globalne ekonomske krize,

kao i dužničke krize u EU), unutrašnjapolitička nestabilnost negativno utičena ekonomiji BiH i pogoršava njenedugoročne izglede za opšti rast i razvoj.Navedeni rejting je, između ostalog,rezultat neusvajanja budžeta institucijaBiH za 2011. i 2012. kao i Globalnogfskalnog okvira BiH za period 2012 -2014. Rejting je stavljen na posmatranjezbog mogućeg daljeg sniženja, u slučajuda politička i ekonomska situacija ne

krene u pozitivnom smjeru.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



INTERNA REVIZIJA VI

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Funkciju interne revizije u Centralnoj banciBiH obavlja Ured glavnog internog revizora,organizovan kao samostalna organizaciona jedinica Centralne banke.

Aktivnosti interne revizije u 2011. bile suusmjerene na izvršavanje dužnosti defnisanihZakonom o Centralnoj banci BiH, realizacijuposlova i zadataka utvrđenih Planomposlovanja Centralne banke i godišnjimPlanom interne revizije za 2011.

Osnovni cilj rada Ureda jeste da svojom

aktivnošću doprinosi unapređenju poslovanjaCentralne banke, ostvarenju strateškihciljeva i planova, uspostavljanju efkasnogsistema upravljanja rizicima, zaštiti imovine,osiguranju dosljedne primjene zakonskihpropisa i akata poslovne politike Centralnebanke. Uvažavajući navedene ciljeve, Uredkontinuirano radi na unapređenju tehnikai metoda rada, na procjeni efkasnosti ieektivnosti sistema internih kontrola ina uspostavljanju određenih procedura i

instrumenata za identifkaciju, mjerenje,praćenje i kontrolu rizika kojima je Centralnabanka izložena prilikom obavljanja poslovneaktivnosti. Procjena rizika revizije vrši seu skladu s Metodologijom procjene rizikau Centralnoj banci, koja predstavlja okvirza defnisanje i identifkovanje rizičnihoblasti, procesa i aktivnosti u Centralnojbanci i uspostavljanje adekvatnih mjera zaupravljanje rizicima.

Okvir za djelovanje unkcije interne revizijepredstavljaju Međunarodni standardi prakseinterne revizije i Etički kodeks. Navedenistandardi zahtijevaju da se vrši procjenakvaliteta poslovanja i rada unkcije internerevizije najmanje jednom u svakih pet godinaod strane vanjskog kvalifkovanog, nezavisnogprocjenjivača. U tom kontekstu ekspertiNarodne banke Holandije su u 2011. izvršilieksternu procjenu kvaliteta unkcije internerevizije u Centralnoj banci. U Izvještaju oizvršenoj procjeni dato je mišljenje „...da

je aktivnost interne revizije GENERALNOUSAGLAŠENA sa Standardima i Etičkimkodeksom...“31, što predstavlja najveću ocjenu

kvaliteta interne revizije. U tom smislu izdat je Certifkat o usklađenosti s Međunarodnimstandardima interne revizije.U skladu s Planom interne revizije za 2011,

izvršena je revizija određenih unkcija,poslovnih procesa i aktivnosti Centralnebanke, dajući prioritet procesima visokognivoa rizika, kao što su upravljanje deviznimrezervama, trezorsko poslovanje, fnansijskoposlovanje, upravljanje računima rezervikomercijalnih banaka, obračun obaveznerezerve i unkcionisanje sistema fzičke itehničke sigurnosti.

O izvršenim revizijama sačinjeni su pisaniizvještaji s prijedlogom mjera za otklanjanje

uočenih propusta u procesu rada i slabosti uunkcionisanju sistema internih kontrola. Sveizvještaje s datim preporukama je razmatraoRevizorski komitet i usvojio ih je na sjedniciUpravnog vijeća Centralne banke.

Interna revizija kontinuirano radi naproesionalnom usavršavanju svog kadra krozrazne vidove obuka iz oblasti interne revizije,primjene Međunarodnih standarda revizije,Međunarodnih računovodstvenih standarda

i Međunarodnih standarda fnansijskogizvještavanja.Edukacija se obavlja preko proesionalnihmeđunarodnih asocijacija i institucija,proesionalnih asocijacija i udruženja internihrevizora, računovođa i revizora na državnomi regionalnom nivou.

Unapređenje unkcije interne revizijeostaje trajni zadatak Centralne banke krozusmjeravanje aktivnosti na kontinuiranom

praćenju i procjeni rizika, kao i ocjeniadekvatnosti uspostavljenih internih kontrolau cilju unapređenja metoda za upravljanjerizicima.

31

Eksterna procjenakvaliteta interne revizije

Centralne banke BiH od

15.11.2011.

6. INTERNA REVIZIJA

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



MEĐUNARODNA SARADNJAI EVROPSKE INTEGRACIJE VII

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7. MEĐUNARODNA SARADNJA IEVROPSKE INTEGRACIJE

Međunarodna saradnjaCentralna banka Bosne i Hercegovine je nastavila aktivnosti na unapređenju i jačanju saradnje i na multilateralnoj osnovikroz učešće na različitim međunarodnimorumima i s međunarodnim institucijama,kao i na bilateralnoj osnovi s drugimcentralnim bankama.Tokom 2011. CBBiH je obavljala redovnurazmjenu statističkih podataka s MMF-om, BIS-om i ECB-om, a obim razmjene seistovremeno i povećao. U kontekstu globalnefnansijske krize naročito je intenziviranasaradnja s međunarodnim fnansijskiminstitucijama i predstavnici CBBiH su bili ukontinuiranom kontaktu s lokalnim uredimaMMF-a, Svjetske banke, EBRD-a i Evropskekomisije.

Guverner i viceguverneri su predstavljaliCBBiH na međunarodnim i regionalnimstručnim orumima, doprinoseći diskusiji o

aktuelnim pitanjima i u okusu su bili:

t ,MVC HVWFSOFSB DFOUSBMOJI CBOBLBcentralne Azije, regiona Crnog mora ibalkanskih zemalja

t (PEJÝOKBTLVQÝUJOB&#3%Bt (PEJÝOKJPQÝUJTBTUBOBL#*4Bt 4LVQÝUJOB..'BJ4WKFUTLFCBOLFt 4BNJU HVWFSOFSB DFOUSBMOJI CBOBLB J

ministara fnansija zemalja JugoistočneEvrope.

Na zahtjev međunarodnih institucija iambasada organizovan je niz sastanaka spredstavnicima CBBiH u vezi s aktuelnimili planiranim projektima, te u vezi stumačenjem trenutne ekonomske pozicijeBiH. Uz to, međunarodnim institucijamadostavljene su mnogobrojne inormacije,odgovori na istraživanja i prilozi kojima jeBiH predstavljena u zvaničnim publikacijama.

U pogledu aranžmana s Međunarodnimmonetarnim ondom došlo je do zastojaprovođenja strukturnih reormi dogovorenih

u okviru stand by aranžmana (SBA) koji jeMeđunarodni monetarni ond odobrio BiHu julu 2009. Od momenta odobrenja i dokraja 2010, BiH je povlačenjem četiri tranše

(rate) iskoristila 1/3 ukupno odobrenihsredstava stand by aranžmana (1,01 milijardaSDR, što je tada iznosilo oko 1,2 milijardeEUR). Aranžman je prema dogovorenomrasporedu trebalo da se završi krajem juna2012. Posljednje aktivnosti MMF-a povodomtekućeg stand by aranžmana bile su redovnipregledi nakon povučenih tranši, u oktobru2010, dok je cijela 2011. obilježena zastojem uprovođenju aranžmana.

Centralna banka BiH od decembra 2002.

obavlja poslove fskalnog agenta za članstvoi odnose BiH s Međunarodnim monetarnimondom, u skladu sa Statutom (engl.Articles o Agreement) navedene institucije.Unutrašnji odnosi i procedure o navedenompitanju defnisani su posebnim dokumentom– memorandumom, koji je Centralna bankaBiH potpisala s Ministarstvom fnansija itrezora BiH, Federalnim ministarstvomfnansija i Ministarstvom fnansija RepublikeSrpske. Detaljna fnansijska pozicija BiH u

MMF-u se prikazuje u godišnjim izvještajimaCentralne banke BiH (u mjesečnimfnansijskim izvještajima daje se netofnansijska pozicija).

Grupacija Svjetske banke je u 2011. izradilaStrategiju partnerstva za BiH za period2012-2015. Osnovni cilj Strategije jepružanje podrške razvoju BiH, a ostvarujese prenošenjem znanja i fnansiranjemkonkretnih projekata uz koordinaciju

s evropskim fnansijskim institucijama(partnerstvo sa i sufnansiranje od institucijaEU). Centralna banka BiH obavlja poslovedepozitara za članice grupe Svjetske banke(MIGA, IBRD i IDA): vodi odgovarajućeračune i izvršava fnansijske transakcije uzemlji po nalogu Svjetske banke, a u skladu saStatutom ove institucije.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Aktivnosti CBBiH u procesu evropskihintegracija BiH

U toku 2011. okus odnosa s Evropskom

unijom zasnovan je na aktivnostima uokviru programa tehničke saradnje (IPA2008) s Evropskom centralnom bankomi partnerskim centralnim bankamaeurosistema iz: Njemačke, Grčke, Španije,Italije, Holandije, Austrije i Slovenije (eksperticentralnih banaka Bugarske i Rumunijesu takođe učestvovali u ovom programu).Program tehničke saradnje je trajao 18mjeseci i uspješno je završen 30.09.2011.Projektom su bile obuhvaćene sljedećeposlovne oblasti: statistika, ekonomskomodeliranje, fnansijska stabilnost,harmonizacija legislative s EU, koordinacijaprocesa evropskih integracija i inormacionatehnologija. Glavni rezultat projekta, krozsinergije ostvarene na nivou čitave banke, jeste jačanje cjelokupnih institucionalnih iljudskih kapaciteta CBBiH u cilju unapređenjapriprema za učešće u radu Evropskog sistemacentralnih banaka i pravovremenog uvođenjaevropskih standarda centralnog bankarstva uposlovanje CBBiH.

Svi ugovorno defnisani ciljevi projekta suostvareni, a u mnogim poslovnim oblastima je postignuto i znatno više no što je planirano.Delegacija Evropske unije je ocijenila projekatkao najambiciozniji i najkompleksnijiprojekat Evropske unije dosada realizovan uBiH. Ključni aktori uspjeha ovog projektasu: precizno defnisani projektni ciljevi imodaliteti realizacije, odnosno vrlo visok nivo vlasništva CBBiH nad svim azama

projekta, što je omogućilo da projekat ucijelosti korespondira konkretnim i realnimpotrebama Centralne banke. Program jeomogućio uvid i sticanje znanja o najboljimi najaktuelnijim praksama i standardimaevropskog centralnog bankarstva.

Krajem 2011. počela je implementacijaprograma tehničke saradnje s DeutscheGesellscha ür InternationaleZusammenarbeit (GIZ). Cilj saradnje

između CBBiH i GIZ, koji se odvija u okviruPrograma jačanja javnih institucija, jeste jačanje kapaciteta CBBiH u svrhu priprema

CBBiH za pristup Evropskom sistemucentralnih banaka i podršci harmonizacijistandarda CBBiH sa standardima koji seprimjenjuju u Evropskoj uniji. Sredstva za

realizaciju programa obezbijedila je Vlada SR Njemačke.

Tokom protekle godine CBBiH je nastaviladoprinositi radu koordinacijskih i ekspertnihstruktura BiH koje su uspostavljene u ciljuprovođenja obaveza prema EU.Predstavnici CBBiH su učestvovali u radu ipripremi materijala za tijela koja su osnovanaza provođenje Sporazuma o stabilizaciji ipridruživanju, odnosno u radu Pododboraza ekonomska i fnansijska pitanja i statistiku.

CBBiH je učestvovala u izradi Izvještajao napretku BiH. Evropska komisija uIzvještaju o napretku Bosne i Hercegovine u2011. navodi sljedeće: “Monetarna politikaCentralne banke nastavlja se u okviruaranžmana valutnog odbora, kojim je valutaBiH vezana za euro, zbog čega uživa visok nivo pouzdanosti i povjerenja. Očuvana jefnansijska i monetarna stabilnost. Aranžman valutnog odbora i dalje uživa velikikredibilitet.”

Takođe, Centralna banka Bosne i Hercegovine je učestvovala u izradi Ekonomsko-fskalnogprograma za period 2012-2014.

Tokom 2011. nastavljene su i pripremneaktivnosti programiranja pretpristupnepomoći EU IPA 2012-2013. Pripremljen je projektni zadatak Statistika fnansijskihračuna u okviru sektorskog projekta Reorma javne uprave.

CBBiH je bila uključena u Program za jačanjemakro i mikroprudencijalne supervizijeu zemljama kandidatima i potencijalnimkandidatima, a koji vodi ECB u saradnjis mnogobrojnim centralnim bankamaiz zemalja EU. U okviru ovog projekta u2011. realizovane su komponente II i III.Kroz komponentu II svaka od zemalja jedobila direktnu tehničku pomoć u oblastisupervizije, a kroz komponentu III izvedena je simulacija prekogranične saradnje izmeđunacionalnih supervizorskih institucija.Program je uspješno okončan na početku2012.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



FINANSIJSKI SEKTOR VIII

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8.1 Institucionalni okvir bankarskog sektora

U strukturi fnansijskog sektora u BiH jedominantno učešće bankarskog sektora odoko 84%, dok su svi ostali segmenti tržištaznatno manji.

Bankarski sektor regulisan je entitetskimzakonima o bankama koji su u velikoj mjeriharmonizovani, te zakonima o agencijama zabankarstvo u čijoj nadležnosti je supervizijakomercijalnih banaka. Prema Zakonu oCBBiH, CBBiH ima koordinacijsku uloguu bankarskoj superviziji i realizuje je krozsaradnju s agencijama za bankarstvo krozredovnu razmjenu podataka i konsultacije obankarskom sektoru.

U CBBiH je uspostavljen Centralni registarkredita (CRK) koji uključuje podatke osvim zaduženjima pravnih i fzičkih lica ukomercijalnim bankama, MKO i društvimaza lizing u BiH, a koji pruža pouzdanijuprocjenu kreditnog rizika.Agencija za osiguranje depozita BiHnadležna je za osiguranje depozita fzičkihlica u komercijalnim bankama koje su članiceprograma osiguranja.

8.2 Karakteristike bankarskog sektora

Broj komercijalnih banaka koje su poslovaletokom 2011. nije se mijenjao, tako da je nakraju 2011. licencu imalo 29 komercijalnihbanaka, 19 u FBiH i 10 u RS-u. Razvojna banka

FBiH d.d. Sarajevo je defnisana posebnimzakonom kao posebna fnansijska institucija(u julu 2008. Agencija za bankarstvo FBiHukinula joj je licence za poslove komercijalnogbankarstva). Pod privremenom upravom suPoštanska banka BiH i Hercegovačka bankad.d. Mostar.

U pogledu vlasničke strukture banaka, 28banaka je u privatnom ili pretežno privatnom

vlasništvu, dok je jedna banka u državnom vlasništvu. Od 28 banaka u privatnom ilipretežno privatnom vlasništvu, 19 banaka jeu većinskom stranom vlasništvu.

U toku 2011. za poslove skrbništva je biloregistrovano 12 banaka32, devet iz FederacijeBiH i tri iz RS-a.

Dozvolu za obavljanje međubankarskihtransakcija u unutarnjem platnom prometu

imale su sve banke. Iznos osiguranog depozitau 2011. ostao je na istom nivou od 35.000,00KM, i u programu osiguranja je i dalje 25banaka članica.

32Izvor: Komisija za vri-

jednosne papire FBiH,Komisija za hartije od

vrijednosti RS.

Slika 8.1: Struktura financijskog sektora u BiH

Banke

84%

MKO

Lizing društva

Investicijski fondovi

3%

5%

4%

Osiguravaju}a dru{tva

4%

8. FINANSIJSKI SEKTOR

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Minimalan iznos osnivačkog kapitala bankenije promijenjen i iznosi 15 miliona KM, ani druga regulativa o likvidnosti, ročnosti ideviznoj usklađenosti se nije mijenjala tokom

posmatrane godine.U aprilu 2011. stupio je na snagu Zakon oizmjenama i dopunama Zakona o Agencijiza bankarstvo RS, kojim je u okviru Agencijeuspostavljen ombudsman za bankarski sistem,kao samostalna i nezavisna organizaciona jedinica, a u cilju efkasnijeg promovisanja izaštite prava i interesa fzičkih lica korisnikafnansijskih usluga.

Od decembra 2011. banke iz FBiH počele su sprimjenom Međunarodnih računovodstvenih

standarda (MRS) i Međunarodnih standardau fnansijskim izvještajima banaka (MSFI),što znači novi način knjigovodstvenogevidentiranja potraživanja klasifkovanih u E

Tabela 8.1: Aktiva bankarskog sektora

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

učešće u ukupnoj aktivi

Prema veličini banakaNajveće 3Najvećih 5Najvećih 10

40,5%56,5%78,4%

46,2%60,5%79,9%

46,4%59,4%79,9%

43,2%56,6%80,8%

44,6%56,3%76,6%

Prema vlasništvu banakaStraneDržavno i domaće privatno

91,2%8,8%

91,3%4,8%

90,8%9,2%

89,9%10,1%

89,4%10,6%

kategoriju, kamate po nekvalitetnoj aktivi teopštih i posebnih rezervisanja. Banke iz RS-apočele su s primjenom istih u decembru 2010.

U pogledu koncentracije bankarskogsektora nije došlo do važnijih promjena idomaći bankarski sektor nema problemas naglašenom koncentracijom (mjerenomaktivom banaka), te postoji relativnozadovoljavajuća konkurencija na tržištu.Učešće deset najvećih banaka u ukupnojaktivi banaka iznosi 76,6% i ovo učešće jemanje nego u prethodnim godinama. Trinajveće banke kontrolišu manje od polovineukupnog tržišta (44,6%), a najvećih petbanaka kontrolišu 56,3%. Domaće banke

imaju vrlo nisko učešće u ukupnoj aktivi(10,6%), dok banke u stranom vlasništvuučestvuju sa 89,4%. Sve banke u stranom vlasništvu su licencirane kao flijale i poslujuu skladu s domaćim zakonodavstvom.

U sljedećoj tabeli dat je pregled indikatora bankarskog sistema koji će biti detaljnije analiziranu narednim poglavljima.

Tabela 8.2: Glavni indikatori bankarskog sektora u BiH

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Broj licenciranih banaka 32 30 30 29 29Aktiva, postotak procijenjenog BDP-a 89,8 85,3 87,4 86,1 84,4

Aktiva, (godišnji rast u %) 32,9 7,7 -0,5 0,8 3,4

Krediti, (godišnji rast u %) 28,8 22,4 -3,2 2,5 6,3

Nekvalitetna aktiva banaka,kategorije C-E

1,8 2,2 3,9 8,1 8,8

Neto strana aktiva, % ukupne aktive -8,2 -15,2 -12,2 -9,3 -6,6

Osnovni kapital,% bilansne sume

8,8 9,2 9,7 10,1 10,3

Stopa adekvatnosti

kapitala

17,1 16,2 16,1 16,2 17,2

Povrat na prosječnu aktivu (ROAA), % 0,8 0,4 0,1 -0,6 0,7

Povrat na prosječan dionički kapital (ROAE), % 8,6 4,3 0,8 -5,5 5,9

Izvor: Agencije za bankarstvo FBiH i RS (konačni nerevidirani podaci za 2011.) i CBBiH

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8.3 Struktura bankarskog sektora

Finansijska i ekonomska kriza, kao i dužničkakriza u Evropi u 2011. uticali su na usporavanje

aktivnosti komercijalnih banaka.

Tabela 8.3: Struktura bilansa komercijalnih banaka (na kraju godine, u hiljadama KM)

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

AKTIVA 19.603,2 21.118,3 21.009,6 21.177,6 21.898,1

1)Strana aktivaPrenosivi depozitiOstali depozitiKreditiOstalo

2)Domaća aktivaPotraživanja od vladinog sektoraPotraživanja od nevladinog sektora

Kratkoročni kreditiDugoročni kreditiOstala potraživanja od nevladinogsektora

3) Rezerve

3.558,6248,4

2.926,0181,4202,9

12.021,7128,1

11.893,62.543,29.180,4

170,1

4.022,9

3.106,1285,2

2.428,6159,1233,2

14.618,9266,1

14.352,83.419,7

10.826,2106,9

3.393,3

3.190,3450,4

2.103,1154,9481,9

14.187,3356,0

13.831,33.323,1

10.382,4125,7

3.632,0

2.814,2359,5

1.671,1173,7609,8

14.683,7465,9

14.217,83.555,1

10.542,7120,0

3.679,8

2.724,5408,9

1.647,471,0

597,215.703,9

905,214.798,6

3.922,610.761,2

114,8

3.469,7

PASIVA 19.603,2 21.118,3 21.009,6 21.177,6 21.898,1

1) Strana pasivaPrenosivi depoziti

Ostali depozitiKreditiOstalo

2) Domaća pasivaDepoziti sektora vladeDepoziti nevladinog sektora

Prenosivi depozitiOstali depoziti

3) Računi kapitala4) Ostala pasiva

5.165,7170,5

2.504,02.472,119,1

12.087,23.057,79.029,53.745,85.283,71.979,7

370,6

6.311,9313,9

3.024,12.854,5119,4

11.875,12.291,99.583,24.013,75.569,42.285,9

645,4

5.744,1224,7

3.003,12.407,5108,7

12.092,12.008,1

10.084,14.068,46.015,62.333,1

840,3

4.783,2222,0

2.397,62.054,4109,3

12.530,01.665,2

10.864,84.405,46.459,42.521,91.342,5

4.176,9176,5

1.960,31.931,7108,3

12.993,01.487,3

11.505,74.427,17.078,53.061,61.666,6

Izvor: Monetarna i fnansijska statistika CBBiH

Na kraju 2011. ukupna aktiva bankarskogsektora iznosila je 21,89 milijardi KM, štopredstavlja povećanje od 720,4 miliona KMili 3,4% u odnosu na kraj 2010. Prema novojmetodologiji prikazana je sektorska strukturabilansa komercijalnih banaka u sljedećojtabeli.

Grafikon 8.2: Vanjska pozicija komercijalnih banaka (u milionima KM)

Strana pasiva (l. skala) Strana aktiva (l. skala) Neto strana aktiva (d. skala)

-5.000

-4.000

-3.000

-2.000

-1.000

0,0

2.000

4.000

6.000

8.000

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Na kraju 2011. strana aktiva komercijalnihbanaka iznosila je 2,72 milijarde KM, a stranapasiva 4,17 milijardi KM. Tako je neto stranaaktiva (NSA) iznosila 1,45 milijardi KM s

negativnim predznakom zbog većih obavezakomercijalnih banaka prema nerezidentimau odnosu na potraživanja od istih. NSA jetokom posmatrane godine povećana za 516,6miliona KM ili 26,2%. Ovakvo povećanjeuzrokovano je procesom razduživanjakoji traje od 2009, jer komercijalne bankenastavljaju sa smanjenjem svojih obavezaprema inostranstvu i u 2011. to smanjenjeiznosi 606,3 miliona KM ili 12,7%.Istovremeno, sredstva koja banke drže uinostranstvu takođe su neznatno smanjena za

89,7 miliona KM ili 3,2%.

8.4 Krediti

U 2011. kreditne aktivnosti su intenziviraneu odnosu na prethodne dvije godine, ali su upoređenju s periodom prije krize još uvijek niske. Novoplasirani krediti nefnansijskimprivatnim preduzećima i stanovništvu supovećani u odnosu na 2010.

Ukupni kreditni portolio na kraju godineiznosio je 15,31 milijardu KM, odnosno 59%BDP-a u 2011, što govori da nije došlo do rastafnansijskog produbljivanja i približavanjanivoima u naprednijim tranzicionimzemljama u Evropi.33

Zbog konzistentnosti izračunavanja godišnjihstopa rasta izuzeti su iznosi koji se odnose nareklasifkaciju i isknjižavanje kredita, koji suse dogodili u decembru u bankama u FBiH.

Tako su ukupni krediti rasli po godišnjojstopi od 6,3% u decembru 2011, što je za3,8 procentnih poena više od prošlogodišnjedecembarske stope rasta, a pogotovo je višeod pada koji je zabilježen u 2009.

Na kraju 2011. godine 66,7% ukupnihkredita je bilo vezano za stranu valutu (biloda su krediti u stranoj valuti bilo indeksiranikrediti) i uprkos smanjenju, sa 70% na kraju2010. i dalje se može konstatovati visok nivo„euroizacije“ kreditnog portolija.

Posmatrano prema strukturi potraživanja,najveći dio, 51,5%, se odnosi na nefnansijskapreduzeća (javna i privatna), zatim 43,8% nastanovništvo, dok se na sektor vlade odnosisvega 4,1% ukupnih potraživanja.

U decembru 2011. godišnja stopa rastaukupnih potraživanja nevladinog sektoraiznosila je 5,3%, što je za 3,4 procentna poena više u odnosu na kraj 2010.

Potraživanja od nenansijskih javnih iprivatnih preduzeća na kraju 2011. iznosilasu 7,89 milijardi KM i godišnja stopa rasta jeiznosila 7,5%.

33 Pogledati napomenuuz tabele 14 i 15.

Grafikon 8.3: Ukupni krediti - sektorska struktura (na kraju godine)

Nefinansijska javna i

SULYDWQDSUHGX]HþD

Izvor: Tabela 14 i 15

Stanovništvo Godišnje stope rasta (d. skala)


Ostalo

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

2007.

5,88 7,35 7,28 7,67 7,89

5,67 6,70 6,31 6,32 6,70

0,30

0,46

0,460,55

0,72

2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U strukturi kredita plasiranih nefnansijskimprivatnim i javnim preduzećima dugoročnikrediti učestvuju sa 61,8%, ali su tokomgodine imali nešto niže godišnje stope rasta odkratkoročnih kredita. Tako je godišnja stoparasta za dugoročne kredite iznosila 4,5%, dok je ista za kratkoročne kredite iznosila 13,1%.Potraživanja od stanovništva su iznosila 6,71

milijardu KM na kraju 2011. i godišnja stopa

rasta je iznosila 2,8%. Kod stanovništva sezapaža naglašeno učešće dugoročnih kreditaod 87,2% u odnosu na ukupna potraživanjaovog sektora.

Na osnovu godišnjih stopa rasta koje subile vrlo niske tokom godine, možemozaključiti da su banke vodile restriktivniju

politiku kreditiranja stanovništva, ali i da jesektor stanovništva izrazio manju potražnjus obzirom na svoju trenutnu zaduženost.Godišnje stope rasta su iznosile 1,1% zakratkoročna i 3,1% za dugoročna potraživanja.Prema strukturi plasiranih kreditastanovništvu34 najveći dio, 78,6%, se odnosina potrošačke nenamjenske kredite.

Od ukupnih plasiranih kredita stanovništvu,

3,2% se odnosi na kupovinu ili izgradnjunovih stambenih jedinica, a 4,9% na kupovinupostojećih stambenih jedinica. Povećanje jezabilježeno kod potraživanja po kreditnimkarticama koje u ukupno plasiranimkreditima učestvuju sa 7,4%, dok se svega2,8% odnosi na pokretanje vlastitog biznisa.

34Na osnovu pregleda

osam velikih banaka uBiH.

)TCHKMQP-TGFKVKPGHKPCPUKLUMKOLCXPKOKRTKXCVPKORTGFW\GèKOCPCMTCLWIQFKPG

.UDWNRURĀQLNUHGLWLOVNDOD

,]YRU7DEHODL

'XJRURĀQLNUHGLWLOVNDOD *RGLåQMHVWRSHUDVWDGVNDOD

X P L O L M D U G D P D . 0

1,90 2,67 2,55 2,70 3,02

3,98

4,68 4,73 4,97

4,87

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Grafikon 8.5: Krediti stanovništvu (na kraju godine)

.UDWNRURĀQLNUHGLWLOVNDOD

,]YRU7DEHODL

'XJRURĀQLNUHGLWLOVNDOD *RGLåQMHVWRSHUDVWDGVNDOD

X P L O L M D U G D P D . 0

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

2007.

5,10

0,56

0,650,72 0,80

0,86

6,05 5,59 5,52 5,85

2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8.5 Depoziti

Ukupni depoziti u bankarskom sektoru nakraju 2011. iznosili su 12,99 milijardi KM,što iznosi oko 50% BDP-a i u odnosu na krajprethodne godine veći su za 463 milionaKM ili 3,7%. Godišnja stopa rasta ukupnihdepozita je tokom 2011. bila nešto niža uodnosu na prethodnu godinu i kretala seuglavnom do 5%.

Depoziti sektora vlade koji su imali učešćeu ukupnim depozitima 11,4% na krajugodine, imali su trend smanjenja tokom prvepolovine godine, dok su u drugoj poloviniblago porasli, ali ne do nivoa iz decembra2010. Tako da su na kraju 2011. iznosili 1,48

milijardi KM, što je za 177,9 miliona KM ili10,7% niže u odnosu na kraj 2010.

Nasuprot tome, depoziti nevladinog sektorasu pratili trend rasta tokom godine, pa jei njihovo učešće u ukupnim depozitimapovećano za 1,8 procentnih poena na 88,6%.Osnovni uzrok ovog rasta jeste porast

depozita stanovništva koji imaju najvećeučešće u ukupnim depozitima nevladinogsektora, oko 61% i iznosili su 7,05 milijardi nakraju godine. Od ovog iznosa 60,4% se odnosina oročene depozite, a 39,6% na depozitepo viđenju i depozite na transakcijskimračunima. Godišnje stope rasta ukupnihdepozita stanovništva tokom godine bilesu preko 10%, da bi u decembru ova stopaiznosila 8,7%. Posmatrano prema valutnojstrukturi, stanovništvo je više povećalo svojedepozite u domaćoj valuti, jer su godišnje

stope rasta za depozite stanovništva u KM bilepuno više (u decembru 13,2%) u odnosu na

Grafikon 8.6: Depoziti - sektorska struktura (na kraju godine)

Stanovništvo

Izvor: Tabela 12 i 13

Nefinansijska javna i privatna preduzeþD

u m

i l i j a r d a m a K M

Vlada Ostalo

3 ,2 3 ,6 3,5 3,5 3 ,4

5 ,2

5 ,2 5, 7 6, 5 7 ,1

3,1 2,3 2, 0 1 ,7 1 ,5

0 ,7 0 ,8 0 ,9 0,9 1,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Grafikon 8.7: Depoziti -valutna struktura (na kraju godine)


Depoziti u KM

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

0 1 .

0 2 .

0 3 .

0 4 .

0 5 .

0 6 .

0 7 .

0 8 .

0 9 .

1 0 .

1 1 .

1 2 .

0 1 .

0 2 .

0 3 .

0 4 .

0 5 .

0 6 .

0 7 .

0 8 .

0 9 .

1 0 .

1 1 .

1 2 .

0 1 .

0 2 .

0 3 .

0 4 .

0 5 .

0 6 .

0 7 .

0 8 .

0 9 .

1 0 .

1 1 .

1 2 .

0 1 .

0 2 .

0 3 .

0 4 .

0 5 .

0 6 .

0 7 .

0 8 .

0 9 .

1 0 .

1 1 .

1 2 .

0 1 .

0 2 .

0 3 .

0 4 .

0 5 .

0 6 .

0 7 .

0 8 .

0 9 .

1 0 .

1 1 .

1 2 .

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Depoziti u stranoj valuti

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



godišnje stope rasta depozita u stranoj valuti(u decembru 6,6%). Međutim, u valutnojstrukturi još uvijek dominiraju depoziti ustranoj valuti sa 65,7% od ukupnih depozitastanovništva.

Depoziti javnih i privatnih nefnansijskihpreduzeća čine 29,7% ukupnih depozitanevladinog sektora i iznosili su 3,42 milijardeKM na kraju godine, što predstavlja smanjenjeod 73,4 miliona KM ili 2,1% u odnosu na

kraj 2010. Tokom cijele godine bilježilisu smanjenje, pa samim tim je smanjenoi njihovo učešće u ukupnim depozitimanevladinog sektora za 2,4 procentna poena.Za razliku od stanovništva, prema valutnoj

strukturi 69,1% se odnosi na depozite u KM,s obzirom da preduzeća koriste račune zadomaće naplate i plaćanja, a vezano s tim jei ročna struktura u kojoj se 62,4% odnosi naprenosive depozite.

Grafikon 8.8: Depoziti stanovništva


Prenosivi Ukupni

0

2.000

4.000

6.000

8.000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Ostali

Grafikon 8.9: Struktura depozita po vrstama i sektorima u 2011.

Stanovništvo

68,7 %

Vlada

5,3 %

Nefinansijska javna

i privatna preduzeþD

17,2 %

Ostalo

8,8 %

Stanovništvo

34,7 %Nefinansijska javna

i privatna preduzeþD

38,7 %

Vlada

19,8 %

Ostalo

6,8 %

Prenosivi depoziti:

Ostali depoziti:

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8.6 Kvalitet aktive banaka35

Nekvalitetna aktiva u cijelom bankarskomsektoru BiH, klasifkovana u kategorije

rizika C, D i E iznosila je 1,84 milijardeKM na kraju 2011. Ovaj iznos predstavljapovećanje od 182,2 miliona KM ili 10,9% uodnosu na kraj 2010. Kako je najznačajnijastavka ukupne aktive kreditni portolio, takonajznačajniji dio nekvalitetne aktive činenekvalitetni krediti, čiji udio iznosi oko 93,6%u nekvalitetnoj aktivi na kraju 2011.

Ukupna vrijednost nekvalitetnih kredita,klasifkovanih u kategorije C, D i E iznosi1,73 milijarde KM, što je za 133,9 milionaKM više ili 8,4% u odnosu na kraj prethodnegodine.

Učešće nekvalitetnih kredita u ukupnimkreditima je povećano sa 11,4% na 11,8% nakraju 2011. u odnosu na kraj 2010, te se u2011. zapaža izvjesna stabilizacija i prestanak trenda rapidnog pogoršanja aktive koji seodigrao u periodu 2008-2010.

36 Konačni nerevidi-rani podaci agencija za

bankarstvo.

37 Na izračun netoprihoda u 2011. su im-ali uticaj isknjižavanja

nekvalitetnih kredita i

primjene međunarodnih

računovodstvenih stand-arda u FBiH.

35 Konačni nerevidi-

rani podaci agencija za

bankarstvo.

8.7 Protabilnost banaka36

Pokazatelji proftabilnosti ukazuju na bitnopoboljšanje, jer su na višem nivou u 2011.

nego na kraju 2010. Komercijalne bankeu BiH ostvarile su ukupan neto prihod37 uiznosu od 141,9 miliona KM i većina banaka je imala pozitivan fnansijski rezultat, dok je vrlo malo banaka poslovalo s gubitkom.Ovo poboljšanje u rezultatima poslovanja upoređenju sa 2010. (kada je gubitak iznosio124,3 miliona KM) posljedica je veće kreditneaktivnosti, i prevaziđenih problema iz perioda

recesija (u FBiH je došlo do isknjižavanja lošeaktive i primjene MRS 39).

Povrat na prosječni dionički kapital (ROAE)povećan je sa -5,5% na kraju 2010. na 5,9%na kraju 2011, a najveće vrijednosti ovog

koefcijenta su zabilježene kod banaka ustranom vlasništvu,6,4%, dok je kod banka udomaćem vlasništvu iznosio 2,1%.

Povrat na prosječnu aktivu (ROAA) povećan je sa -0,6% na kraju prethodne godine na 0,7%na kraju 2011. Vrijednost ovog koefcijentaza banke u većinskom stranom vlasništvu jeiznosila 0,7%, dok je za banke u većinskomdomaćem vlasništvu 0,4%.

Indikator proftabilnosti mjerene odnosombruto prihoda u odnosu na prosječan obimkredita i depozita na kraju 2010. iznosio 4,5%,a na kraju 2011. neznatno je smanjen na 4,4%.

)TCHKMQP7ìGīèGPGMXCNKVGVPKJMTGFKVCWWMWRPKOMTGFKVKOCKTG\GTXKUCPLC\C02#


Rezervisanja za NPA (d. skala) 8ĀHåþHQHNYDOLWHWQLKNUHGLWDXXNXSQLPNUHGLWLPDOVNDOD

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8.8 Kapital banaka

Na kraju 2011. neto kapital banaka ostao je nagotovo istom nivou kao i na kraju prethodnegodine i iznosi 2,83 milijarde KM.Jedan od najbitnijih pokazateljakapitalizovanosti banaka jeste koefcijentadekvatnosti kapitala, a koji predstavljaodnos neto kapitala i visine rizikom

ponderisane aktive i iznosio je 17,2% nakraju 2011, što je za 1,0 procentni poen višeu odnosu na kraj prethodne godine i znatno je viši od zakonskog minimuma od 12%.Banke u stranom vlasništvu su imale stopuadekvatnosti kapitala od 16,6%, odnosno 1,1procentni poen više nego na kraju 2010. U isto vrijeme, kod banaka u domaćem privatnom

vlasništvu stopa adekvatnosti kapitala je vrlo visoka, uprkos smanjenju za 1,3 procentnapoena, i iznosi na 24,6%.Dionički kapital banaka iznosio je 2,42milijarde KM i povećan je za 153 miliona KMili 6,7% u odnosu na kraj 2010.U bankama s većinskim stranim vlasništvombilo je koncentrisano 87% dioničkog kapitalai 92% prosječne aktive na kraju 2011.

U pogledu vlasničke strukture kapitalanerezidenata u komercijalnim bankama, nijebilo bitnijih promjena tokom posmatranegodine. Tako da investitori iz Austrije jošuvijek dominiraju na tržištu s učešćem od62,8%, a detaljan prikaz je dat u sljedećemgrafkonu.

Grafikon 8.11: Profitabilnost bankarskog sektora

ROAA (l. skala)ROAE (d. skala)

-8,0%

-6,0%

-4,0%

-2,0%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

-0,8%

-0,6%

-0,4%

-0,2%

0,0%

0,2%

0,4%

0,6%

0,8%

1,0%

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Grafikon 8.12: Struktura kapitala nerezidenata u komercijalnim bankama po zemljama u 2011.

Izvor: CBBiH

Austrija 62,8 %

Ostale zemlje 17,5 %

Turska 2,8 %

1MHPDĀND

Slovenija 6,7 %

Hrvatska 5,8 %

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8.9 Kamatne stope

Trend smanjenja kamatnih stopa iz 2010.nastavljen je i u 2011, pa su smanjene i

aktivne, ali i pasivne kamatne stope. Tako je na kraju godine ponderisani prosjek svihaktivnih kamatnih stopa iznosio 7,54%, što je niže za 68 baznih poena u odnosu na kraj2010.

Kamatne stope na kredite u KM

Prosječna kamatna stopa na kredite u KMnefnansijskim privatnim preduzećima imala je trend smanjenja tokom cijele godine,izuzev u novembru. U decembru 2011.iznosila je 7,14%, što je za 70 baznih poenaniže od decembarskog iznosa godinu danaranije. Pored toga, prosječna kamatna stopana kratkoročne kredite u KM za stanovništvouobičajno je oscilirala tokom godine, a nakraju 2011. iznosila je 10%, a što je 34 baznapoena niže nego na kraju 2010.

Od ukupno plasiranih kredita tokom 2011.čak 55% se odnosi na kratkoročne kredite u

KM nefnansijskim privatnim preduzećima.Nasuprot tome, vrlo mali udio od ukupnoplasiranih kredita se odnosi na dugoročnekredite u KM (jer za dugoročne kredite bankeinsistiraju na deviznoj klauzuli) i kamatnestope na ovu vrstu kredita su bile vrlo stabilne

tokom godine. Na kraju 2011. iznosile su7,41% i 8,51% za nefnansijska preduzeća istanovništvo, respektivno.

Kamatne stope na kredite u KM svalutnom klauzulom

Tokom posmatrane godine kamatne stope vezane valutnom klauzulom pokazale suiznimnu stabilnost, kako na kratkoročnekredite tako i na dugoročne kredite.

Udio kratkoročnih kredita u KM s valutnomklauzulom nefnansijskim privatnimpreduzećima u ukupno plasiranim kreditima

je do 10%, a kamatna stopa na ovu vrstukredita u decembru 2011. bila je na rekordnoniskom nivou od 7,56%, što je najniža vrijednost od januara 2007.

Dugoročni krediti uglavnom su imaliuključenu valutnu klauzulu, tj. oko 80% odukupno plasiranih dugoročnih kredita tokom2011. Prosječne kamatne stope na dugoročnekredite u KM s valutnom klauzulom bile sudosta stabilne tokom godine i u decembru

2011. dostigle su dosada najniži nivo. Tako jeza nefnansijska privatna preduzeća iznosila7,56% u decembru 2011, što je niže za 28baznih poena u odnosu na kraj prethodnegodine. Istovremeno, za stanovništvo jesmanjena za 19 baznih poena na 8,51%.

)TCHKMQP2TQULGìPGCMVKXPGMCOCVPGUVQRGMQOGTEKLCNPKJDCPCMC

Izvor: Tabela 10a

.UDWNRURĀQLNUHGLWL

VWDQRYQLåWYXX.0

6,0

7,0

8,0

9,0

10,0

11,0

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

0 1

0 2

0 3

0 4

0 5

0 6

0 7

0 8

0 9

1 0

1 1

1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

%

'XJRURĀQLNUHGLWL

VWDQRYQLåWYX.0VD

YDOXWQRPNODX]XORP

'XJRURĀQLNUHGLWLQHILQDQVLMVNLP

SULYDWQLPSUHGX]HþLPDX.0

VDYDOXWQRPNODX]XORP

.UDWNRURĀQLNUHGLWLQHILQDQVLMVNLP

SULYDWQLPSUHGX]HþLPDX.0

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Kamatne stope na kredite ustranoj valuti

Kamatne stope na kredite plasirane u stranoj

valuti nisu od velikog značaja, jer komercijalnebanke u BiH vrlo malo kredita plasiraju ustranoj valuti. U toku 2011. plasirale su samodugoročne kredite nefnansijskim privatnimpreduzećima, dok su za stanovništvo samosporadično odobravale male iznose.

Kamatne stope na kredite po kreditnim kar-ticama

Kod kratkoročnih kredita po kreditnimkarticama, prosječna kamatna stopa jekontinuirano rasla i tokom godine je povećanasa 11,9% na 13,4%. Pored navedenog,prosječna kamatna stopa na dugoročnekredite po kreditnim karticama je ostala naistom nivou od 14% tokom cijele godine.

Kamatne stope na depozite po viđenju

U toku 2011. nije bilo bitnijih promjena u

prosječnim kamatnim stopama na depozitepo viđenju u KM, u KM s valutnom klauzulomi u stranoj valuti i kretale su se u rasponu od0,02 do 0,22.

Kamatne stope na oročene i štednedepozite u KM

Tokom 2011. zabilježeno je smanjenje

kamatnih stopa na oročene i štedne depozite,pa je u decembru 2011. iznosilo 2,14%ili 124 bazna poena niže u odnosu na istimjesec 2010, a tokom godine su zabilježenei niže vrijednosti u odnosu na decembarskipodatak. Prosječna kamatna stopa na oročenei štedne depozite u KM za stanovništvo jeimala nešto blaži trend smanjenja i u istomperiodu smanjena je sa 2,89% na 2,72%.

Kamatne stope na oročene i štednedepozite u stranoj valuti

Prosječne kamatne stope na oročene i štednedepozite u stranoj valuti su takođe smanjivane,ali nešto blažim intenzitetom, tokom 2011.Prosječna kamatna stopa na oročene i štednedepozite za nefnansijska privatna preduzećau stranoj valuti je kontinuirano smanjivanatokom 2011. i u novembru je iznosila 2,97%,da bi u decembru blago porasla na 3,56%. Istastopa za stanovništvo je bila dosta stabilna

tokom godine i u decembru je smanjena samoza četiri bazna poena u odnosu na decembar2010. i iznosila je 3,22%.

)TCHKMQP2TQULGìPGRCUKXPGMCOCVPGUVQRGMQOGTEKLCNPKJDCPCMC

Izvor: Tabela 10b

2URĀHQLLåWHGQLGHSR]LWLVWDQRYQLåWYXX.02URĀHQLLåWHGQLGHSR]LWVWDQRYQLåWYXXVWUDQRMYDOXWL

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

%

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Navedena kretanja aktivnih i pasivnihkamatnih stopa38 uticala su na relativnostabilan raspon između aktivnih i pasivnihkamatnih stopa komercijalnih banaka, koji jeiznosio 7,26 procentnih poena u decembru2011, što je niže za 60 baznih poena uodnosu na nivo iz decembra 2010. Ovakvokretanje raspona je uglavnom uzrokovano

smanjenjem ponderisanog prosjeka aktivnihi pasivnih kamatnih stopa. U istom periodurazlika između aktivnih kamatnih stopa ipasivnih kamatnih stopa u koje su uključenisamo oročeni i štedni depoziti iznosila je 4,33procentnih poena, što predstavlja smanjenje

od 69 baznih poena u odnosu na krajprethodne godine.

U 2011. smanjena je razlika između aktivnihkamatnih stopa komercijalnih banaka uBiH i kamatnih stopa u eurozoni. Tako jerazlika između aktivnih kamatnih stopa idvanaestomjesečnog euribora iznosila 5,54procentnih poena, što je niže za 115 baznih

poena u odnosu na kraj prethodne godine,a uzrokovano je smanjenjem aktivnihkamatnih stopa u BiH, kao i povećanjakamatnih stopa u eurozoni.

38 Aktivne kamatne stope

su izračunate kao pon-derisani prosjek kamat-

nih stopa na kratkoročne

i dugoročne krediteprivatnim preduzećima

i stanovništvu u KM, u

KM s valutnom klauzu-

lom, u stranoj valuti i pokreditnim karticama.

Pasivne kamatne stope

su izračunate kao pon-

derisani prosjek kamat-nih stopa na depozite

po viđenju i oročene

i štedne depozite pri-

vatnim preduzećima istanovništvu u KM, u

KM s valutnom klauzu-

lom i u stranoj valuti.

)TCHKMQP4CURQPKK\OGòWCMVKXPKJKRCUKXPKJMCOCVPKJUVQRC

Ukupni krediti -

RURĀHQLåWHGQLGHSR]LWL

Ukupni krediti -

12 mj. euribor

Ukupni krediti -

XNXSQLGHSR]LWL

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

9,0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 0

1 1

1 2

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

%

)TCHKMQP2TQULGìPGCMVKXPGMCOCVPGUVQRG

Izvor: IFS

2007. 2009. 2010.2008. 2011.

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

14,00

16,00

18,00

BiH Bugarska Hrvatska Kosovo BJR Makedonija Crna Gora Rumunija Srbija

%

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



39 Napomene: Direktna strana ulaganja (tokovi i stanja) kompilirana su u skladu s najnovijim metodološkim uputstvima i preporukama

Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) i Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD). Detaljan metodološki pristup kompilaciji iprezentiranju je predstavljen u MMF-ovom Priručniku za platni bilans - šesto izdanje i OECD-ovom Okvirnom konceptu definicije direktnih

stranih ulaganja - četvrto izdanje. Razlike koje su posljedica primjene nove metodologije u odnosu na prethodno korištenu se ogledaju u

sljedećem:

- tretiranje međukompanijskih zajmova i ostalih obaveza za finansijske posrednike (transakcije iz ove kategorije, ostali kapital - povlačenjai otplate ove vrste zajmova - isključene su iz direktnih investicija, dok se u platnom bilansu sada uključuju u kategoriju Ostalih investicija)

- evidentiranje dividendi (dividende se knjiže za period u kojem su isplaćene, a ne za period u kojem su zarađene, kako je bilo po prethodnoj

metodologiji)- ulaganja sestrinskih preduzeća su uključena u direktna ulaganja u kategoriji ostalog kapitala, a dok se u platnom bilansu sada isključuju izkategorije Ostalih investicija. (Sestrinska preduzeća su preduzeća iz različitih ekonomija s istim direktnim stranim ulagačem uglavnom iz

treće ekonomije ili iz ekonomije sestrinskog preduzeća).

8.10 Strane investicije u bankarskisektor

Kompletirani podaci o tokovima direktnihstranih investicija u banke ukazuju dasu u 2011, nakon dvije godine, narasle,i to prvenstveno kao posljedica veće

proftabilnosti (zadržane zarade).Ukupan neto priliv direktnih stranihinvesticija je 152,2 miliona KM, što predstavljarast priliva u odnosu na 2010. kada je iznosiosamo 55,5 miliona KM. Ali ovaj priliv investicija nije se jednako reektirao na svekomponente (vlasničke udjele i zadržanezarade). Glavnina priliva je u kategorijizadržanih zarada i iznosi 115,8 miliona KM.

S druge strane, registrovan je pad vlasničkihudjela za 36,4 miliona KM. Posmatrano uodnosu na prethodnu godinu, po osnovu

vlasničkog udjela registruje se smanjenje od157,1 milion KM. Zadržane zarade su u 2011.bile pozitivne i iznose 115,8 miliona KM, dok su u 2010. bile negativne u iznosu od 137,7miliona KM.

U grafkonu koji slijedi dat je pregled

tokova direktnih stranih investicija u bankeBiH. Tokom posmatranog perioda možese primijetiti da je komponenta zadržanihzarada u ukupnim tokovima direktnihstranih investicija u banke imala pozitivandoprinos i dominantnu ulogu, dok jedoprinos vlasničkog udjela mnogo niži uodnosu na prethodnu godinu, kada je onbio dominantan. Prema novoj metodologijaMMF-a19, kategorija Ostali kapital isključena je iz direktnih investicija, dok se u platnom

bilansu sada uključuje u kategoriju Ostalihinvesticija.

)TCHKMQP2TQULGìPGRCUKXPGMCOCVPGUVQRG

Izvor: IFS

2007.

%

2009. 2010.2008. 2011.

BiH Bugarska Hrvatska Kosovo BJR Makedonija Crna Gora Rumunija Srbija0,00

2,00

4,00

8,00

6,00

10,00

12,00

14,00

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Posmatrano po kvartalima, najveći priliv direktnih stranih investicija u bankezabilježen je u četvrtom kvartalu, s obzirom dase zadržane zarade prikupljaju na godišnjemnivou, a registrovane su na kraju četvrtogkvartala u iznosu od 115,8 miliona KM.

Analiza po zemljama stranih investitora,ukazuje na to da dolazi do promjene strukture

investitorske pozicije u bankarskom sektoruu 2011. Dok je u 2010. najviše priliva bilo izSrbije, u 2011. tu poziciju je preuzela Austrija.

Prilivi direktnih stranih investicija ubankarski sektor iz Austrije iznose oko 86miliona KM. Iza Austrije, po vrijednostiinvestiranja kapitala u domaće banke, nalazese Hrvatska (32,8 miliona KM) i Luksemburg(13,1 miliona KM). Analizom ova dva ulagača

možemo primijetiti da su prilivi investicija izHrvatske povećani za 85%, dok su se prilivi izLuksemburga povećali za čak 147% u odnosuna prethodnu godinu. U 2010. glavna triinvestitora u bankarski sektor bili su Srbija,Hrvatska i Litvanija.

Odlivi stranih investicija nisu zabilježeni kodglavnih investitora u bankarski sektor.

Analiza stanja direktnih stranih investicijaukazuje na činjenicu da je ukupno stanjedirektnih stranih investicija u banke na kraju2011. povećano te iznosi 2,13 milijardi KM,odnosno povećano je za 7%, posmatrano uodnosu na stanje na kraju 2010. U grafkonukoji slijedi dat je pregled stanja direktnihstranih investicija u bankama u BiH za periodod 2007. zaključno sa 2011.

Grafikon 8.18: Tokovi direktnih stranih ulaganja u banke

9ODVQLĀNLXGMHOLL]DGUçDQH]DUDGH

X P L O L R Q L P D . 0

0

50

100

150

200

250

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Grafikon 8.19: Stanje stranih direktnih investicija u bankama


0,0

500,0

1.000,0

1.500,0

2.000,0

2.500,0

2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8.11 Ostali dijelovi nansijskog sektora

CBBiH je u svoje statističke aktivnosti uključilai prikupljanje podataka o nebankarskim

fnansijskim institucijama (koje se vode kaoOstale fnansijske institucije) i ova statistikase vodi prema međunarodnim stanardimakoje je propisao MMF.

Raspoloživi podaci o bilansu mikrokreditnihorganizacija, društava za lizing i investicijskihondova su iz juna 2011. (a sredinom 2012. ćebiti dostupni podaci i za kraj 2011).

Tržište kapitala

Tokom 2011. na tržištu kapitala u BiHzabilježen je znatan rast prometa ostvarenogna berzama u Sarajevu (SASE) i Banjaluci(BLSE), ali to nije praćeno porastomkapitalizacije (koja ukupno iznosi 31,2%BDP-a). Tržišna kapitalizacija na SASE jezabilježila pad vrijednosti od čak 60,6%, dok je tržišna kapitalizacija na BLSE zabilježilaneznatan rast od 2,8% u odnosu na prethodnugodinu.

Rast trgovanja na berzama na BLSE bio je vrlo naglašen, jer je ukupan prometdostigao 140 miliona KM i trostruko je veći od prošlogodišnjeg. Kada se uzmu uobzir emisije trezorskih zapisa i obveznica,

Tabela 8.4: Berzansko poslovanje

Sarajevska berza, SASE Banjalučka berza, BLSE

Indikator 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Promet (u '000KM)

1.274.340 477.079 219.085 108.554 244.787 742.582 275.090 180.493 176.195 425.456*

Broj trgovanihvrijednos-

nih papira2) (hiljade)

70.773 17.116 19.632 76.338 56.693 765.213 506.993 81.462 161.633 215.756

Broj transak-cija (hiljade)

159 39 26 18 16 191 31 18 19 25

Tržišna ka-

pitalizacija1) (u'000 KM)

15.518.257 7.808.682 7.158.679 7.210.603 4.371. 013 7.747.850 3.685.730 3.756.543 3. 732.304 3.835.425

1) 31.12.2007, 31.12.2008, 31.12.2009, 31.12.2010, 31.12.20111.2) Podaci Banjalučke berze za 2007. su korigovani

*) Iznos uključuje javnu ponudu dionica, obveznica i trezorskih zapisa.Izvor: SASE i BLSE

taj iznos je dostigao nivo od 425,5 milionaKM, a naročito velik promet je zabilježen unovembru 2011. Na SASE promet se takođepovećao za 136,2 miliona KM, odnosno

125,5%. Povećanje prometa u velikoj mjeri je posljedica emitovanja vladinih dužničkih vrijednosnih papira (trezorskih zapisa iobveznica).

U isto vrijeme, broj trgovanih vrijednosnihpapira na SASE iznosio je 56,7 hiljada ismanjio se za 25,7%, dok je na BLSE iznosio215,8 hiljada, što je povećanje za 33,5%.Uprkos većem broju trgovanih vrijednosnihpapira, ukupan broj transakcija se smanjiona SASE, dok je na BLSE zabilježio rast u

odnosu na prethodnu godinu. Broj obavljenihtransakcija na SASE smanjio se za 11,1%, a naBLSE se povećao za 34%. Relativni pokazateljtržišne kapitalizacije, izražen u procentimaBDP-a (za BiH), na SASE i BLSE, iznosio jena kraju godine 16,8% i 14,8% respektivno,što predstavlja smanjenje od 12 pp na SASEi 0,3 pp na BLSE u odnosu na 2010. Prometna segmentima slobodnog tržišta je kao i uprethodnim godinama višestruko veći odprometa na berzanskoj kotaciji i na SASE

redovan promet ima primat, dok je naBLSE primat dat javnoj ponudi obveznica.Vrijednost javne ponude obveznica na BLSE je 42%.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Redovan promet je činio 43,6% ukupnogprometa na SASE, a 21,8% na BLSE.U 2011. na SASE je vrijednost vanberzanskihtransakcija iznosila 2,1 milion KM, odnosno

0,9% od vrijednosti ukupnog prometa.Na BLSE su realizovane blok-transakcije u vrijednosti od 45,7 miliona KM, odnosno10,7% vrijednosti ukupnog prometa.

Vrijednosti dva berzanska indeksa na SASEblago su uktuirale tokom godine. Naime,SASX-1039 je, poslije porasta na početkugodine, zabilježio trend opadanja i na krajugodine iznosio je 791 indeksnih poena,odnosno 153 indeksna poena ili 16,2% manjenego na početku godine. Indeks BIFX40 je

u prvoj polovini godine imao naglašenijiporast, a nakon toga stagnaciju, te je na krajugodine iznosio 1,541 indeksni poen, odnosno20 indeksnih poena ili 1,3% više u odnosu na

početak 2011.Vrijednost indeksa BIRS-a41 na kraju 2011.iznosila je 876 indeksnih poena, što značida je u odnosu na početak godine zabilježen

pad od 80 indeksnih poena ili 8,4%. U isto vrijeme, indeks FIRS42 je imao uglavnomuzlazni trend (uz oscilacije) i na krajugodine dostigao je 1,822 indeksna poena, štopredstavlja porast od 190 indeksnih poena ili11,6% tokom 2011.

39 Emitenti koji ulaze u

sastav SASX-10 morajuispunjavati sljedeće us-

love: da spadaju u red

10 emitenata s najvećom

tržišnom kapitalizacijomi da se njihovim dionica-

ma trgovalo minimalno

na 2/3 od mogućih dana

trgovanja u periodu odzadnje redovne revizije

indeksa.

40 BIFX je indeks koji

prati kretanje kurseva

Privatizacijskih inves-ticijskih fondova koti-ranih na SASE.

41 BIRS je berzanski in-deks Republike Srpske u

čiji sastav ulaze dionice

20 emitenata.

42 FIRS je skraćena ozna-

ka za indeks investici-

jskih fondova RepublikeSrpske u čiji sastav ulazedionica 13 fondova.

Grafikon 8.20: Promet i berzanski indeksi na SASE


0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

0

50

100

150

200

250

300

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

2009. 2010. 2011.

SASE promet (l. skala) BIFX (d. skala)SASX-10 (d. skala)

Grafikon 8.21: Promet i berzanski indeksi na BLSE


0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

0

30

60

90

120

150

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

2009. 2010. 2011.

BLSE promet (l. skala) BIRS (d. skala)FIRS (d. skala)

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Društva za lizing

Supervizija društava za lizing u BiH je takođe unadležnosti entitetskih agencija za bankarstvo.U 2011. dozvolu za rad imalo je 10 društavaza lizing, od toga osam u FBiH i dva u RS-u.Agencija za bankarstvo FBiH je 23.06.2011.oduzela dozvolu za rad jednom društvu zalizing koje je poslovalo s gubitkom većim odiznosa kapitala. Prema podacima Agencije

za bankarstvo FBiH, učešće ovog društva uukupnoj bilansnoj sumi iznosilo je 28% na kraju juna 2011.

Tabela 8.5: Bilans stanja za mikrokreditne organizacije u BiH - u hiljadama KM -

2007. 2008. 2009. 2010. I-VI 2011.

AKTIVA

Valuta i depoziti

Vrijednosni papiri osim dionica

Krediti

Dionice i drugi kapital

Ostali računi potraživanja

Nefnansijska aktiva

Ukupna aktiva

28,0 42,5 122,4 86,6 79,1

0,0 0,0 1,2 0,4 0,1

883,6 1.123,3 935,6 708,0 655,8

1,6 3,0 3,0 22,1 22,1

7,9 11,7 16,6 18,2 12,1

47,3 66,1 82,0 83,6 89,4

968,4 1.246,6 1.160,8 918,8 858,6

PASIVA

Vrijednosni papiri isključeni izukupne novčane maseKreditiOstali računi dugovanjaDionice i drugi kapitalUkupna pasiva

0,0 0,0 2,1 1,4 1,1

720,9 924,5 830,9 572,9 552,1

44,3 70,4 116,5 146,9 105,2

203,3 251,7 211,2 197,6 200,2

968,4 1.246,6 1.160,8 918,8 858,6

Izvor: CBBiH

Ukupna bilansna suma ovog segmentafnansijskog tržišta iznosila je 1,30 milijardiKM na kraju juna 2011. i povećana je za 4,0% uodnosu na kraj 2010. U istom periodu plasiranikrediti su povećani za 5,6%, čime je započeooporavak sektora nakon dvogodišnje stagnacije.Glavni izvor za kreiranje aktive predstavljajuuzeti krediti koji iznose 1,08 milijardi KM ičine 82,7% ukupne bilansne sume u junu 2011.I društva za lizing su obuhvaćena Centralnim

registrom kredita u CBBiH, što omogućavakontrolu zaduživanja i njihovih klijenata. Usljedećoj tabeli dat je pregled bilansa stanjakompanija za lizing u BiH.

Mikrokreditne organizacije (MKO)

Rad mikrokreditnih organizacija regulišudva entitetska zakona o mikrokreditnim

organizacijama (MKO) i njima je regulisanoosnivanje, poslovanje, upravljanje iorganizovanje MKO, a supervizija MKO je unadležnosti entitetskih agencija za banakrstvo.U 2011. dozvolu za rad su imale 22 MKO, 16 uFBiH i šest u RS-u.

Bilansna suma MKO u BiH iznosila je 858,6miliona KM na kraju juna 2011. i za 6,6% je manja u odnosu na stanje na kraju 2010.Pad ukupne aktive je uzrokovan uglavnomrestriktivnijom politikom kreditiranja isaniranjem problema proisteklih iz kreditne

ekspanzije u prethodnom periodu, kao is prezaduženosti klijenata. Pad aktive sekontinuirano dešava od 2008. i nakon togperioda bilansna suma se smanjila za 31,1%.

U strukturi aktive dominiraju krediti sa76% učešća, što i jeste u skladu s osnovnimposlovnim ciljevima MKO. Osnovni izvorifnansiranja obaveza za MKO predstavljajuuzeti krediti i na njih se odnosi oko 65%ukupne pasive. Agencije za bankarstvosu naložile MKO da dostavljaju podatkeo svakom zaduženju poslovnog subjekta,odnosno fzičkog lica koje vode, u Centralniregistar kredita kod CBBiH, a u ciljupouzdanije procjene kreditnog rizika. Usljedećoj tabeli dat je pregled bilansa stanja

prema shemi MMF-a.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Tabela 8.6: Bilans stanja za društva za lizing u BiH - u hiljadama KM-

2007. 2008. 2009. 2010. I-VI 2011.

AKTIVA

Valuta i depozitiVrijednosni papiri osim dionica

Krediti



Nefnansijska aktiva

Ukupna aktiva

45,0 97,5 77,0 22,1 18,1

0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

1.505,2 1.660,5 1.316,1 996,9 1.053,4

10,1 0,3 0,0 0,1 0,1

51,5 57,7 28,5 41,8 29,5

110,5 178,4 160,6 194,2 204,6

1.722,4 1.994,3 1.582,3 1.255,1 1.305,5

PASIVA

KreditiOstali računi dugovanja

Dionice i drugi kapitalUkupna pasiva

1.271,4 1.487,8 1.328,7 1.106,6 1.080,1

413,5 479,1 204,9 167,5 266,1

37,5 27,4 48,7 -19,0 -40,71.722,4 1.994,3 1.582,3 1.255,1 1.305,5

Izvor: CBBiH

Tabela 8.7: Bilans stanja za investicijske ondove u BiH - u hiljadama KM -

2007 2008 2009 2010 I-VI 2011.

AKTIVA

Valuta i depoziti




Nefnansijska aktiva

Ukupna aktiva

49,1 38,3 55,0 56,5 45,3

9,8 12,8 13,4 20,1 13,3

1.692,0 1.191,6 808,3 829,1 885,6

17,6 3,6 8,3 3,6 16,3

0,0 0,0 0,0 1,3 1,9

1.768,5 1.246,4 884,9 910,6 962,4

PASIVA

Ostali računi dugovanjaDionice i drugi kapitalUkupna pasiva

35,0 27,3 18,0 21,2 18,0

1.733,5 1.219,0 866,9 889,5 944,4

1.768,5 1.246,4 884,9 910,6 962,4

Izvor: CBBiH

Investicijski ondovi

U 2011. ukupno je poslovalo 32 investicijskaonda, od toga 15 u FBiH i 17 u RS-u. Nakraju juna 2011. vrijednost imovine svihinvesticijskih ondova iznosila je 962,4 miliona

KM, što je za 5,7% više u odnosu na kraj 2010.Usljed posljedica velike globalne ekonomskekrize i stanja ekonomije u BiH, navedena vrijednost je još uvijek značajno niža u odnosuna 2008. kada je iznosila 1,24 milijarde KM.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Društva za osiguranje

Oblast osiguranja je najmanje direktno bilapogođena eektima krize u prethodnimgodinama, pa je i u 2011. nastavila nominalanirast. U toku godine je poslovalo ukupno26 osiguravajućih društava, od toga je 15registrovano u FBiH i 11 u RS-u. Osiguravajućadruštva imaju mogućnost poslovanja i uentitetu u kojem nisu registrovana, štootvara mogućnost za djelovanje na tržištucijele države BiH, čime se stvaraju uslovi zapovećanu konkurenciju.

Prema podacima entitetskih agencija zanadzor osiguranja u 2011, u FBiH je ostvarenaukupna premija od 356,7 miliona KM, odčega se na neživotna osiguranja odnosi 286,9miliona KM ili 80,4%, a na životna 69,7miliona KM ili 19,6%.

U istom periodu u RS-u ostvarena je ukupnapremija od 153,5 miliona KM, od čegase 137,7 miliona KM ili 89,7% odnosi naneživotna osiguranja, a 15,7 miliona KM ili

10,3% na životna osiguranja. Primjetan jepozitivan trend smanjenja učešća neživotnihi povećanje učešća životnih osiguranja uukupnom portoliju osiguravajućih društava.To je višestruko pozitivan trend koji jača ifnansijsku snagu osiguravatelja.

Međutim, mora se konstatovati da je idalje prisutna, u značajnoj mjeri, nelojalnakonkurencija među samim osiguravajućimdruštvima i nepoštovanje dosljedneprimjene donesenih propisa u ovoj oblasti.

To negativno utiče na društvenu i privrednuulogu osiguranja kao djelatnosti i industrije.Na kraju juna 2011. vrijednost imovine svihosiguravajućih društava iznosila je 1,12milijardi KM, što je za 2,4% više u odnosu nakraj 2010.

Tabela 8.8: Bilans stanja za osiguravajuća društva u BiH - u hiljadama KM -

2007. 2008. 2009. 2010. I-VI 2011.

AKTIVA

Valuta i depoziti


Krediti


Tehničke rezerve osiguranja


Nefnansijska aktiva

Ukupna aktiva

283,8 271,7 364,5 387,2 403,0

5,7 14,9 19,9 39,7 35,4

55,8 117,6 60,0 60,6 71,0

58,6 65,6 67,0 45,9 46,2

58,4 60,1 67,9 70,6 82,5

278,2 218,4 205,2 190,9 194,7

242,7 275,4 297,6 294,1 282,6

983,2 1.023,7 1.082,2 1.089,0 1.115,4

PASIVA

Vrijednosni papiri osim dionicaisključeni iz ukupne novčane maseKreditiTehničke rezerve osiguranjaOstali računi dugovanjaDionice i drugi kapitalUkupna pasiva

0,0 0,0 0,0 0,00,0

15,9 15,1 23,9 11,4 9,5

493,8 516,1 581,9 606,1 644,9

165,3 155,5 166,4 163,3 155,0

308,1 337,0 310,0 308,1 306,0

983,2 1.023,7 1.082,2 1.089,0 1.115,4

Izvor: CBBiH

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



FINANSIJSKI IZVJEŠTAJIZA GODINU KOJA JE

ZAVRŠILA

31. DECEMBRA 2011.

IX

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Odgovornost Uprave i Upravnog vijeća za pripremu i odobravanje godišnjih

fnansijskih izvještaja

U skladu sa Zakonom o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine, Uprava je dužna za

svaku fnansijsku godinu pripremiti fnansijske izvještaje koji pružaju istinit i vjeran prikaz

fnansijskog položaja Banke, te rezultata njezina poslovanja i gotovinskog toka, u skladu sa

Međunarodnim standardima fnansijskog izvještavanja („MSFI“), koje je objavio Odbor zameđunarodne računovodstvene standarde (OMRS), te je odgovorna za vođenje odgovarajućih

računovodstvenih evidencija koje u svakom trenutku omogućuju pripremanje fnansijskih

izvještaja. Uprava ima opštu odgovornost za poduzimanje koraka koji su joj u razumnoj mjeri

dostupni kako bi joj omogućili očuvanje imovine Banke, te sprečavanje i otkrivanje prevare i

ostalih nepravilnosti.

Uprava je odgovorna za odabir prikladnih računovodstvenih politika koje su u skladu sa

važećim računovodstvenim standardima i za njihovu dosljednu primjenu, donošenje razumnih

i razboritih pretpostavki i procjena, te pripremanje fnansijskih izvještaja temeljem principa

neograničenoog vremena poslovanja, osim ako je pretpostavka da će Banka nastaviti s

poslovanjem neprimjerena.

Uprava je dužna podnijeti na usaglašavanje Upravnom vijeću godišnje fnansijske izvještaje.

Upravno vijeće je dužno da odobri godišnje fnansijske izvještaje te ih podnese Parlamentarnoj

skupštini Bosne i Hercegovine na usvajanje.

Finansijski izvještaji prikazani na stranicama od 108 do 158 odobreni su od strane Upravnog

vijeća 29. marta 2012., i u skladu s tim u nastavku potpisani u ime Banke.

dr Kemal Kozarić

Guverner

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



BILANS USPJEHAza godinu koja je završila 31. decembra

U hiljadama KM Napomena 2011. 2010.

Prihod od kamata 18 56.843 38.313

Rashod od kamata 18 (18.241) (11.749)

NETO PRIHOD OD KAMATA 38.602 26.564

Prihod od provizija 19 7.072 6.998

Rashod od provizija 19 (1.217) (595)

NETO PRIHOD OD PROVIZIJA 5.855 6.403

Neto realizovani dobici / (gubici) od fnansijske imovineraspoložive za prodaju 20 990 (83)

Neto realizovani dobici od monetarnog zlata 21 18.085 20.918

Neto dobici od kursnih razlika 22 11.064 1.894

Ostali prihodi 23 1.768 8.930

OPERATIVNI PRIHODI 76.364 64.626

Troškovi zaposlenih 24 (17.408) (18.244)

Administrativni i ostali operativni troškovi 25 (10.339) (10.393)

Amortizacija (2.686) (2.810)

Ukupni operativni troškovi (30.433) (31.447)

NETO DOBIT 45.931 33.179

Napomene na stranama od 114 do 158 čine sastavni dio ovih fnansijskih izvještaja.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITIza godinu koja je završila 31. decembra

U hiljadama KM Napomena 2011. 2010.

NETO DOBIT 45.931 33.179

Ostala sveobuhvatna dobit 27

Rezerva er vrijednosti (fnansijska imovinaraspoloživa za prodaju)

Neto promjena u er vrijednosti 14.404 39.041Neto iznos prenešen u bilans uspjeha (19.075) (20.835)

Ukupno ostala sveobuhvatna dobit (4.671) 18.206

UKUPNA SVEOBUHVATNA DOBIT ZAGODINU

41.260 51.385


7/31/2019 Bilten CBBH 2011



BILANS STANJAna dan

U hiljadama KM Napomena31. decembar

2011.31. decembar

2010.

AKTIVA

Strana valuta u gotovini 4 93.608 102.247

Depoziti kod inostranih banaka 5 4.385.587 3.003.450

Specijalna prava vučenja uMeđunarodnom monetarnom ondu

1.116 27

Finansijska imovina raspoloživa zaprodaju

61.752.940 2.904.216

Monetarno zlato 7 151.283 66.896Ulaganja koja se drže do dospijeća 8 39.021 380.856

Ostala aktiva 9 5.356 4.899

Nekretnine, oprema i nematerijalnaimovina

1036.523 36.238

Ostala ulaganja 11 27.813 27.813

UKUPNA AKTIVA 6.493.247 6.526.642

PASIVA

Gotov novac u opticaju 12 2.645.056 2.497.501

Depoziti banaka 13 3.192.762 3.393.541

Depoziti Vlade i ostalih depozitara 14 77.314 78.509

Rezervisanja za obaveze i troškove 15 726 655

Ostale obaveze 16 29.757 22.505

UKUPNO OBAVEZE 5.945.615 5.992.711

Kapital i rezerve 17 547.632 533.931

Upisani kapital 25.000 25.000

Generalne rezerve (zadržana dobit) 479.864 461.492

Ostale rezerve 31.300 31.300

Rezerva er vrijednosti 11.468 16.139

UKUPNA PASIVA 6.493.247 6.526.642


7/31/2019 Bilten CBBH 2011



IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA U KAPITALU I REZERVAMA

U hiljadama KM Upisanikapital

Generalne

rezerve(zadržanadobit)

Ostale

rezerve

Rezerva

er vrijednosti

Ukupno

Na dan 1. januara 2011. 25.000 461.492 31.300 16.139 533.931

Ukupna sveobuhvatnadobit za period

Dobit za period - 45.931 - - 45.931

Ostala sveobuhvatnadobit

- - - (4.671) (4.671)

Ukupno sveobuhvatnadobit za period

- 45.931 - (4.671) 41.260

Raspodjela dobiti

Raspodjela dobiti udržavni budžet(Napomena 26)

- (27.559) - - (27.559)

NA dan 31.decembra 2011.

25.000 479.864 31.300 11.468 547.632

Raspodjela profta Banke vrši se u skladu sa zahtjevima Zakona o Centralnoj banci Bosne iHercegovine, te se isplaćuje nakon usvajanja fnansijskih izvještaja od strane Upravnog vijećaBanke. Za detalje pogledati Napomenu 26.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U hiljadama KMUpisanikapital

Generalnerezerve

(zadržanadobit)

Ostalerezerve

Rezervaer

vrijednostiUkupno

Na dan 1. januara2010.

25.000 448.220 31.300 (2.067) 502.453

Ukupnasveobuhvatna dobitza period

Dobit za period - 33.179 - - 33.179

Ostala sveobuhvatna

dobit

- - - 18.206 18.206

Ukupnosveobuhvatna dobitza period

- 33.179 - 18.206 51.385

Raspodjela dobiti

Raspodjela dobitiu državni budžet(Napomena 26)

- (19.907) - - (19.907)

Na dan 31.decembra 2010.

25.000 461.492 31.300 16.139 533.931


7/31/2019 Bilten CBBH 2011



IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMAza godinu koja je završila 31. decembra

Napomena 2011. 2010.

U hiljadama KM

NETO NOVČANI TOKOVI OD OPERATIVNIHAKTIVNOSTI:

Neto dobit 45.931 33.179

Usklađenja:

Amortizacija 2.686 2.810

Neto realizovani (dobici) / gubici od prodaje finansijske imovineraspoložive za prodaju (990) 83

Neto realizovani (dobici) od prodaje monetarnog zlata (18.085) (20.918)

Neto (dobit) od kursnih razlika na monetarno zlato (9.823) -

Prihodi od donacija (96) (174)

Rezervisanja za obaveze i troškove 174 298

Otpis i prodaja nekretnina i opreme 54 15

Neto novčani tokovi od operativnih aktivnosti prijepromjena na poslovnoj imovini i obavezama 19.851 15.293

Promjene na poslovnoj imovini i obavezama:

Smanjenje depozita kod inostranih banaka 374.046 72.428

(Povećanje) ostale aktive (367) (1.554)

Povećanje gotovog novca u opticaju 147.555 229.767

(Smanjenje) / povećanje depozita (201.974) 34.261

(Smanjenje) / povećanje ostalih obaveza (304) 328

Isplata otpremnina (103) (111)

Neto novčani tokovi od operativnih aktivnosti 338.704 350.412

NOVČANI TOKOVI OD INVESTICIJSKIH AKTIVNOSTI:

Kupovina nekretnina, opreme i nematerijalne imovine (3.025) (14.050)

Prihod od prodaje finansijske imovine raspoložive za prodaju 1.614.511 655.542

Povećanje finansijske imovine raspoložive za prodaju (458.105) (1.974.737)

Prihod od prodaje monetarnog zlata 432.407 78.521

Povećanje monetarnog zlata (497.698) (60.135)

Prihod od ulaganja koja se drže do dospijeća 743.215 1.466.873

Povećanje ulaganja koja se drže do dospijeća (401.380) (680.286)

Neto novčani tokovi od investicijskih aktivnosti 1.429.925 (528.272)

NOVČANI TOKOVI OD FINANSIJSKIH AKTIVNOSTI:

Raspodjela dobiti u državni budžet (19.907) (57.472)

Neto novčani tokovi od nansijskih aktivnosti (19.907) (57.472)

Neto povećanje / (smanjenje) novca i novčanih ekvivalenata 1.748.722 (235.332)

Novac i novčani ekvivalenti na početku godine 2.417.254 2.652.586

Novac i novčani ekvivalenti na kraju godine 28 4.165.976 2.417.254


7/31/2019 Bilten CBBH 2011



1. Osnovne inormacije

Centralna banka Bosne i Hercegovine (”Banka”) osnovana je u skladu sa Zakonom o Central-noj banci Bosne i Hercegovine, koji je usvojila Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine

(„BiH“) 20. juna 1997. godine, saglasno Općem okvirnom sporazumu za mir u Bosni i Herce-govini.

Centralna banka Bosne i Hercegovine je počela sa radom 11. augusta 1997. godine.

Osnovni ciljevi i zadaci Centralne banke Bosne i Hercegovine jesu:

- da defniše, usvoji i kontroliše provođenje monetarne politike BiH putem izdavanjadomaće valute (konvertibilne marke ili “KM”) uz puno pokriće u slobodno konvertibilnim deviznim sredstvima;

- da drži i upravlja službenim deviznim rezervama Banke na siguran i proftabilan način;- da sprovodi monetarnu politiku u skladu sa Zakonom o Centralnoj banci BiH;

- da uspostavi i održava odgovarajuće platne i obračunske sisteme;- da koordinira djelatnosti agencija za bankarstvo nadležnih za izdavanje bankarskih

licenci i superviziju banaka;- da prima depozite od državnih i javnih institucija BiH i depozite od komercijalnih

banaka;- da izdaje propise i smjernice za ostvarivanje djelatnosti Banke, u skladu sa Zakonom

o Centralnoj banci BiH;- da učestvuje u radu međunarodnih organizacija koje rade na učvršćivanju fnansijske

i ekonomske stabilnosti zemlje;- da zastupa BiH u međunarodnim organizacijama o pitanjima monetarne politike.

Najviši organ Banke je Upravno vijeće koje je nadležno za utvrđivanje monetarne politike ikontrolu njenog provođenja, organizaciju i strategiju Banke, u skladu sa Zakonom o Centralnojbanci Bosne i Hercegovine.

Upravu Banke čine guverner i tri viceguvernera, koje imenuje guverner uz odobrenje Upravnog vijeća. Uprava operativno rukovodi poslovanjem Banke.

U skladu sa Zakonom o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine guverner, uz odobrenjeUpravnog vijeća, imenuje glavnog internog revizora i tri zamjenika.

Banka posluje preko Centralnog ureda, tri glavne jedinice sa sjedištem u Sarajevu, Mostaru i

Banjoj Luci i dvije flijale Brčko Distrikt i Pale, koja je pod nadležnošću Glavne banke RepublikeSrpske Centralne banke Bosne i Hercegovine Banja Luka.

Tokom 2011. godine članove Upravnog vijeća, Uprave, Ureda glavnog internog revizora iRevizorskog komiteta čine:

Upravno vijeće Uprava

dr Kemal Kozarić predsjedavajući dr Kemal Kozarić guvernerdr Fikret Čaušević član Feriha Imamović viceguvernerdr Milenko Krajišnik član mr Ankica Kolobarić viceguvernerdr Željko Šain član dr Radomir Božić viceguvernerdr Vasilj Žarković član

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Ured glavnog internog revizora Revizorski komitet

dr Dragan Kulina glavni interni revizor dr Mila Gadžić članJasmina Novalija zamjenik glavnog internog revizora Gordana Ković član

Angela Medić zamjenik glavnog internog revizora Kasim Omićević članKrstinja Tošović zamjenik glavnog internog revizora

2. Osnova za pripremu

2.1. Izjava o usklađenosti

Ovi fnansijski izvještaji Banke pripremljeni su u skladu sa Međunarodnim standardimafnansijskog izvještavanja (“MSFI”), izdanim od strane Odbora za međunarodneračunovodstvene standarde (“OMRS“).

2.2. Osnov za mjerenje

Finansijski izvještaji su izrađeni po principu historijskog ili amortizovanog troška, osimfnansijske imovine raspoložive za prodaju i monetarnog zlata koji su iskazani po er vrijednosti.

Finansijski izvještaji odobreni su od strane Upravnog vijeća 29. marta 2012. godine.

2.3. Korištenje procjena i prosudbi

Priprema fnansijskih izvještaja u skladu sa MSFI zahtijeva od Uprave korištenje procjena iprosudbi koje utiču na primjenu računovodstvenih politika i iskazane iznose aktive, pasive,prihoda i rashoda. Stvarni iznosi mogu se razlikovati od ovih procjena.

Procjene i uz njih vezane pretpostavke kontinuirano se razmatraju. Izmjene računovodstvenihprocjena priznaju se u periodu u kojem je procjena izmijenjena i u budućim periodima, akoizmjena utiče i na njih.

Inormacije o oblastima od većeg značaja na koje se odnose procjene i ključne prosudbeprilikom korištenja računovodstvenih politika koje imaju najveći uticaj na iznose prikazane ufnansijskim izvještajima Banke date su u Napomeni 3.20.

2.4. Funkcionalna i izvještajna valuta

Finansijski izvještaji Banke prikazani su u državnoj valuti Bosne i Hercegovine koju predstavljakonvertibilnaj marka (KM). Iznosi su zaokruženi na najbližu hiljadu (ukoliko nije drugačijenavedeno).

Službeni kurs KM prema euru (EUR) određen je Zakonom o Centralnoj banci Bosne iHercegovine u iznosu 1,95583 KM = 1 EUR. Prema Zakonu, Banka je dužna da bez restrikcijakupuje i prodaje KM za EUR, unutar teritorija Bosne i Hercegovine, po defnisanom kursu.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Zakonom o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine je defnisano operativno pravilo ”valutniodbor” za izdavanje KM, prema kojem se KM izdaje samo uz kupovinu konvertibilne devizne valute sa punim pokrićem u neto stranoj aktivi.

2.5. Standardi, dodaci i tumačenja postojećih standarda koja nisu još na snazi i koji nisu bili primijenjeni u pripremi ovih fnansijskih izvještaja

Određeni broj novih standarda, izmjena postojećih standarda i tumačenja izdat je od straneOdbora za međunarodne računovodstvene standarde i Odbora za tumačenje međunarodnihstandarda fnansijskog izvještavanja, ali još nisu stupili na snagu za računovodstveni period kojizavršava 31. decembra 2011. godine i nisu primijenjeni u pripremi ovih fnansijskih izvještaja.Većina novih standarda, izmjena postojećih standarda i tumačenja koja još nisu u primjeninisu značajni za poslovanje Banke i neće imati uticaj na fnansijske izvještaje osim kako slijedi:t.4'* 'JOBOTJKTLJ JOTUSVNFOUJ DKFMPWJUB WFS[JKB PWPH TUBOEBSEB KPÝ OJKF VTWPKFOB LPKJzamjenjuje MRS 39 Finansijski instrumenti: Priznavanje i mjerenje. MSFI 9 obavezan je za

fnansijske izvještaje za periode koji počinju 1. januara 2015. uz dozvoljenu raniju primjenu.Standard donosi značajne promjene u pogledu klasifkacije i mjerenja fnansijske imovine.Banka još uvijek nije utvrdila datum prve primjene MSFI 9 niti je u potpunosti analiziralaučinke njegove primjene.

3. Značajne računovodstvene politike

Računovodstvene politike navedene u nastavku kontinuirano su primjenjivane kroz sveprikazane periode u ovim fnansijskim izvještajima.

3.1. Prihodi i rashodi od kamata

Prihodi i rashodi od kamata se priznaju u bilansu uspjeha primjenom metode eektivne kamate.Eektivna kamatna stopa je stopa koja tačno diskontuje procijenjene buduće novčane tokovekroz očekivani vijek trajanja fnansijske imovine ili obaveze do knjigovodstvene vrijednostifnansijske imovine ili obaveze. Prilikom izračuna eektivne kamatne stope Banka procjenjujebuduće novčane tokove, uzimajući u obzir sva ugovorna prava određenog fnansijskoginstrumenta, ne uzimajući u obzir buduće kreditne gubitke.

Izračun eektivne kamatne stope uključuje sve naknade i provizije koje su ugovorne strane

platile ili primile, a koje su sastavni dio eektivne kamatne stope. Transakcijski troškoviuključuju sve inkrementalne troškove koji se mogu direktno pripisati nabavci ili izdavanjufnansijske imovine ili obaveze.

Prihodi i rashodi od kamata prikazani u bilansu uspjeha obuhvataju kamate na fnasijskuimovinu i fnansijske obaveze koje se mjere po amortizovanom trošku, izračunate metodomeektivne kamatne stope.

3.2. Prihodi i rashodi od provizija i naknada

Naknade i provizije koje su sastavni dio eektivne kamatne stope na fnansijsku imovinu ifnansijske obaveze uključuju se u prihod i rashod od kamata.Ostale provizije i naknade se uglavnom sastoje od naknada od i na domaće i inostrane platne

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



transakcije za fnansijske instrumente koje Banka izdaje, odnosno prima i priznaju se u perioduizvršenja povezanih usluga.

3.3. Preračunavanje stranih valuta

Transakcije iskazane u stranim valutama preračunavaju se u KM po kursu važećem na datumtransakcije.

Monetarna imovina i obaveze koje su iskazane u stranim valutama preračunate su u KM pokursu na datum bilansa stanja. Nemonetarna imovina i obaveze u stranim valutama koje suiskazane po historijskom trošku preračunate su po kursu važećem na datum transakcije i nisuponovo preračunate na datum bilansa stanja.

Dobici ili gubici od kursnih razlika, proizašli iz preračunavanja transakcija, kao i pretvaranjaimovine i obaveza iskazane u stranoj valuti odobravaju ili zadužuju bilans uspjeha kao dobit/

(gubitak) od kursnih razlika.

3.4. Neto realizovani dobici/(gubici) od fnansijske imovine raspoložive za prodaju imonetarno zlato

Neto realizovani dobici/(gubici) od fnansijske imovine raspoložive za prodaju i monetarnogzlata obuhvataju promjenu u er vrijednosti realizovanu prilikom prodaje određenoginstrumenta.

3.5. Prihod od dividende

Prihod od dividende na vlasničke vrijednosne papire priznaje se u bilansu uspjeha kada seuspostavi pravo Banke da prima uplate.

3.6. Finansijski instrumenti

KlasifkacijaBanka klasifkuje svoje fnansijske instrumente u sljedeće kategorije: ulaganja koja se drže dodospijeća, krediti i potraživanja, fnansijska imovina raspoloživa za prodaju i ostale fnansijske

obaveze. Klasifkacija zavisi od namjene zbog koje je fnansijski instrument stečen. UpravaBanke je odgovorna za klasifkaciju fnansijskih instrumenata prilikom početnog priznavanja iponovnu procjenu ove klasifkacije na datum svakog bilansa.

Ulaganja koja se drže do dospijeća obuhvataju nederivativnu fnansijsku imovinu sa fksnimili odredivim plaćanjima i fksnim dospijećem koju Banka ima namjeru i mogućnost držati dodospijeća. Svaka prodaja ili reklasifkacija značajnijeg iznosa ulaganja koja se drže do dospijeća,a prije njihovog dospijeća, uzrokovala bi reklasifkaciju ukupnog portolija ulaganja koja se držedo dospijeća u imovinu raspoloživu za prodaju te onemogućila Banci klasifkaciju vrijednosnihpapira u kategoriju ulaganja koja se drže do dospijeća u tekućoj i narednoj fnansijskoj godini.Ulaganja koja se drže do dospijeća uključuju dužničke vrijednosne papire.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Krediti i potraživanja uključuju nederivativnu fnansijsku imovinu koja ima fksna ili odredivaplaćanja te koja ne kotira na aktivnom tržištu. Krediti i potraživanja uključuju kreditezaposlenima.

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju obuhvata nederivativnu fnansijsku imovinu kojase klasifkuje kao raspoloživa za prodaju ili koja nije klasifkovana u neku drugu kategoriju uokviru fnansijske imovine. Finansijska imovina raspoloživa za prodaju namjerava se držatineodređeno vrijeme, ali može se prodati u svrhu održavanja likvidnosti ili u slučaju promjenekamatnih stopa, promjene u deviznom kursu ili cijena vlasničkih vrijednosnih papira.Finansijska imovina raspoloživa za prodaju uključuje ulaganja u dužničke vrijednosne papire, vlasničke vrijednosne papire i monetarno zlato.Ostale fnansijske obaveze čine sve fnansijske obaveze i obuhvataju gotov novac u opticaju idepozite banaka, Vlade i ostalih depozitara.

Priznavanje i prestanak priznavanja

Kupovine i prodaje fnansijske imovine raspoložive za prodaju i ulaganja koja se drže dodospijeća priznaju se i prestaju priznavati na datum transakcije, koji predstavlja datum kada jefnansijski instrument isporučen Banci ili isporučen od strane Banke. Krediti i potraživanja teostale fnansijske obaveze koje se vrednuju po amortizovanom trošku priznaju se u trenutkukada su predani, odnosno kada je obaveza primljena.

Banka prestaje priznavati fnansijsku imovinu (u cijelosti ili djelimično) kada isteknu ugovornaprava na primitke novčanih tokova iz fnansijske imovine ili kada izgubi kontrolu nadugovorenim pravima nad tom imovinom. Ovo je slučaj kada Banka suštinski prenese sve rizikei koristi od vlasništva drugom pravnom licu ili kada izgubi kontrolu nad ugovorenim pravimakoja proističu iz date fnansijske imovine.

Banka prestaje priznavati fnansijske obaveze samo kada one prestanu postojati, tj. kada suispunjene, otkazane ili istekle.

Početno i naknadno vrednovanje

Finansijska imovina i obaveze početno se priznaju po er vrijednosti uvećanoj za transakcijsketroškove koji se direktno povezuju sa nabavkom ili izdavanjem fnansijske imovine ili fnansijskeobaveze.Nakon početnog priznavanja, Banka vrednuje fnansijsku imovinu raspoloživu za prodajupo njenoj er vrijednosti. Fer vrijednost fnansijske imovine raspoložive za prodaju utvrđujese prema kotiranoj tržišnoj cijeni instrumenta na datum izvještavanja. Vlasnički vrijednosni

papiri koji nemaju cijenu na aktivnom tržištu, odnosno čija se er vrijednost ne može pouzdanoizmjeriti vrednuju se po trošku sticanja, umanjenom za umanjenje vrijednosti ukoliko postoji.

Krediti i potraživanja i ulaganja koja se drže do dospijeća vrednuju se po amortizovanomtrošku umanjenom za umanjenja vrijednosti. Ostale fnansijske obaveze vrednuju se poamortizovanom trošku. Premije i diskonti, uključujući početne transakcijske troškove,uključuju se u knjigovodstveni iznos pripadajućeg instrumenta te amortizuju koristećieektivnu kamatnu stopu tog instrumenta.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Priznavanje dobitaka i gubitaka od naknadnog vrednovanja

Dobici i gubici koji proizlaze iz promjena er vrijednosti fnansijske imovine raspoložive zaprodaju priznaju se direktno u rezervi er vrijednosti u okviru kapitala i izvještavaju se kaoostala sveobuhvatna dobit. Gubici od umanjenja vrijednosti, dobici i gubici od kursnih razlika,prihod od kamata te amortizacija premije ili diskonta uz primjenu metode eektivne kamatnestope, za monetarnu imovinu raspoloživu za prodaju, priznaju se u bilansu uspjeha. Prilikomprodaje ili prestanka priznavanja fnansijske imovine raspoložive za prodaju, kumulativnidobici ili gubici imovine prenose se u bilans uspjeha.

Dobici i gubici od fnansijskih instrumenata koji se vrednuju po amortizovanom troškumogu također nastati prilikom prestanka priznavanja ili umanjenja vrijednosti fnansijskoginstrumenta i priznaju se u bilansu uspjeha.Principi mjerenja er vrijednosti

Fer vrijednost fnansijske imovine raspoložive za prodaju je njihova kotirana zadnja tržišna

ponuđena cijena na datum izvještavanja, bez umanjenja za troškove prodaje. Ukoliko tržište zafnansijsku imovinu nije aktivno (i za vrijednosne papire koji ne kotiraju) ili ako se, zbog drugihrazloga, er vrijednost ne može pouzdano utvrditi na osnovu tržišne cijene, Banka utvrđuje er vrijednost korištenjem tehnika vrednovanja, koje je razvila Banka. One uključuju korištenjecijena ostvarenih u nedavnim transakcijama pogodbe između inormisanih i spremnih strana,pozivanje na druge u suštini slične instrumente, analizu diskontovanih novčanih tokova, pritome maksimalno koristeći podatke s tržišta i što manje se oslanjajući na podatke specifčnesubjektu.

Kod analiza koje se temelje na primjeni metode diskontovanog novčanog toka, procijenjenibudući novčani tokovi zasnivaju se na najboljoj procjeni Uprave, a diskontna stopa je tržišna

stopa važeća na datum izvještavanja za fnansijske instrumente sa sličnim uslovima.Na datum izvještavanja Banka nije imala fnansijsku imovinu i obaveze čija er vrijednost bibila određena tehnikama vrednovanja.

Umanjenje vrijednosti fnansijske imovine

Banka na svaki datum bilansa stanja procjenjuje postoje li objektivne naznake za umanjenje vrijednosti pojedine fnansijske imovine ili grupe fnansijske imovine. Finansijska imovina je umanjena i gubitak od umanjenja vrijednosti je nastao ukoliko postoje objektivni dokazio umanjenju vrijednosti koji su rezultat jednog ili više događaja nastalih nakon početnog

priznavanja imovine, i ukoliko taj događaj negativno utiče na buduće novčane tokove pojedinefnansijske imovine ili grupe fnansijske imovine.

Objektivni dokazi umanjenja vrijednosti fnansijske imovine uključuju značajne fnansijskepoteškoće izdavaoca ili dužnika, neispunjenje uslova ugovora, kao što je neplaćanje ili kašnjenjeu isplati ugovorene kamate ili glavnice, naznake da će dužnik ili izdavaoc ući u postupak likvidacije, nestanak aktivnog tržišta za pojedine vrijednosne papire.

Gubici od umanjenja vrijednosti fnansijske imovine koja se vodi po amortizovanom troškuutvrđuju se kao razlika između knjigovodstvene vrijednosti fnansijske imovine i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih novčanih tokova, diskontovanih originalnom eektivnomkamatnom stopom te imovine. Knjigovodstvena vrijednost fnansijske imovine umanjuje seza iznos umanjenja direktno ili putem računa ispravke vrijednosti i priznaje u bilansu uspjeha.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Ukoliko naknadni događaj rezultira smanjenjem iznosa gubitka od umanjenja vrijednostifnansijske imovine prikazane po amortizovanom trošku, prethodno priznati gubitak odumanjenja vrijednosti se prihoduje kroz bilans uspjeha.

Gubici od umanjenja vrijednosti dužničkih vrijednosnih papira raspoloživih za prodajupriznaju se tako što se kumulativni gubitak prethodno priznat u izvještaju o sveobuhvatnojdobiti prenosi u bilans uspjeha. Kumulativni gubitak koji se reklasifkuje iz izvještaja osveobuhvatnoj dobiti u bilans uspjeha predstavlja razliku između troška sticanja, umanjenogza iznos otplaćene glavnice i amortizacije, i trenutne er vrijednosti, umanjeno za gubitkeod umanjenja vrijednosti prethodno priznate u bilansu uspjeha. Promjene u rezervama zaumanjenje vrijednosti koje se odnose na vremensku vrijednost novca su sastavni dio kamatnogprihoda.

U slučaju vlasničkih ulaganja klasifkovanih kao raspoloživi za prodaju, značajno ili produženosmanjenje er vrijednosti ulaganja ispod troška sticanja uzima se u obzir kod utvrđivanja da li je vrijednost imovine umanjena. Ukoliko postoji takav dokaz za vlasničke vrijednosne papire

raspoložive za prodaju, kumulativni gubitak, utvrđen kao razlika između troška sticanja itekuće er vrijednosti, umanjen za gubitak od umanjenja vrijednosti po toj fnansijskoj imoviniprethodno priznat kroz bilans uspjeha, prenosi se iz ostale sveobuhvatne dobiti i priznaje krozbilans uspjeha. Gubici od umanjenja vrijednosti priznati kroz bilans uspjeha po vlasničkim vrijednosnim papirima ne ukidaju se naknadno kroz bilans uspjeha, nego se sva povećanja vrijednosti do konačne prodaje priznaju u okviru ostale sveobuhvatne dobiti.Ukoliko, u narednom periodu, er vrijednost dužničkog vrijednosnog papira sa umanjenom vrijednošću poraste i porast je objektivno vezan za događaj nastao nakon što je gubitak odumanjenja vrijednosti priznat u bilansu uspjeha, gubitak od umanjenja vrijednosti se ukida iiznos umanjenja se prihoduje u bilansu uspjeha.

3.7. Novac i novčani ekvivalenti

Novac i novčani ekvivalenti za potrebe izvještaja o novčanim tokovima sastoje se odsljedećih bilansnih kategorija: žiro računi, gotovina u stranim valutama, devizni depoziti po viđenju, depoziti sa preostalim rokom dospijeća do tri mjeseca i specijalna prava vučenja uMeđunarodnom monetarnom ondu.Novac i novčani ekvivalenti se iskazuju po amortizovanom trošku u bilansu stanja.

3.8. Monetarno zlato

Banka je 31. marta 2009. godine počela da drži monetarno zlato kao dio svojih deviznihrezervi. Zlato se inicijalno priznaje po trošku sticanja, koji predstavlja er vrijednost plaćenihnaknada uključujući troškove sticanja vezanih za investiciju. Nakon inicijalnog priznavanja,zlato se naknadno vrednuje po er vrijednosti. Dobici i gubici koji proizlaze iz promjena uer vrijednosti priznaju se direktno u kapitalu u okviru rezerve er vrijednosti i izvještavaju sekao ostala sveobuhvatna dobit, sve dok se sredstvo ne proda, kada se priznaju kao realizovanadobit ili gubitak u bilansu uspjeha. Svi dobici i gubici od kursnih razlika na monetarno zlato sepriznaju u bilansu uspjeha.

Fer vrijednost monetarnog zlata iskazana je u američkim dolarima (USD), primjenjujućisrednji kurs na datume izvještavanja objavljen od strane Banke, a vrednuje se prema posljednjojponuđenoj cijeni jedne unce zlata (Oz) preuzetoj sa Reuters-a na datum izvještavanja.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



3.9. Depoziti kod inostranih banaka

Depoziti kod inostranih banaka uključuju žiro račune i oročene depozite u inostranimbankama sa najboljim kreditnim rejtingom. Depoziti kod inostranih banaka iskazuju se po

amortizovanom trošku.

3.10. Ostala ulaganja

Ostala ulaganja odnose se na ulaganje u vlasničke vrijednosne papire za koje ne postoji aktivnotržište i iskazani su po trošku, umanjenom za umanjenje vrijednosti, ukoliko postoji.

3.11. Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina

Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina su sredstva nabavljena iz vlastitih sredstava

Banke i novčanih i nenovčanih donacija. Donirana imovina priznaje se u bilansu stanja poprocijenjenoj vrijednosti koju bi ta imovina ostvarila na aktivnom tržištu.Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina iskazuju se po historijskom trošku umanjenomza akumuliranu amortizaciju. Historijski trošak uključuje troškove koji su direktno povezanisa nabavkom određenog sredstva.

Naknadni troškovi se priznaju u knjigovodstvenu vrijednost imovine ili kao posebna stavkaunutar sredstava samo ako je vjerovatno da će buduće ekonomske koristi povezane sa timsredstvom priticati u Banku i ako se trošak nabavke može pouzdano izmjeriti. Svi ostali troškovipopravki i održavanja predstavljaju trošak u bilansu uspjeha u periodu u kojem su nastali.Vrijednost nekretnina, opreme i nematerijalne imovine periodično se pregledaju. U slučaju da

je knjigovodstvena vrijednost sredstva veća od njegovog procijenjenog nadoknadivog iznosa,razlika se otpisuje do nadoknadivog iznosa. Imovina u pripremi iskazana je po trošku nabavkeuključujući troškove nabavke od trećih lica. Nakon završetka, svi akumulirani troškovi sredstvaprebacuju se na odgovarajuću kategoriju nekretnina i opreme, na koje se naknadno primjenjujuodređene stope amortizacije.

Dobici i gubici od otuđenja nekretnina i opreme iskazuju se u bilansu uspjeha.Amortizacija se obračunava na sva sredstva osim imovine u pripremi prema linearnoj metodikako bi se otpisao trošak nabavke sredstva kroz njegov procijenjeni korisni vijek trajanja posljedećim godišnjim stopama koje su korištene tokom 2010. i 2011.godine:

Sover 20,0%Druga nematerijalna sredstva 20,0%Zgrade 1,3% do 4,0%Oprema 11,0% do 20,0%Namještaj 10,0% do 12,5%Vozila 15,5%

Popravci i održavanja nekretnina i opreme priznaju se kao rashod u momentu nastanka.Troškovi se kapitaliziraju samo u slučaju produženja vijeka trajanja imovine.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



3.12. Umanjenje vrijednosti nefnansijske imovine

Sredstva koja nemaju defnisan korisni vijek trajanja nisu predmet obračuna amortizacije iza njih se vrši godišnja provjera umanjenja vrijednosti. Za sredstva koja podliježu obračunu

amortizacije provjera umanjenja vrijednosti se vrši kada god neki događaj ili promjenaokolnosti ukazuje na mogućnost nenadoknadivosti knjigovodstvene vrijednosti. Gubitak poosnovu umanjenja vrijednosti priznaje se u iznosu za koji knjigovodstvena vrijednost sredstvapremašuje njegov nadoknadivi iznos. Nadoknadiva vrijednost predstavlja višu vrijednost oder vrijednosti sredstva umanjeno za troškove prodaje i upotrebne vrijednosti. Za potrebeprocjene umanjenja vrijednosti, sredstva su grupisana na najniže nivoe za koje postoje posebnoodredivi novčani tokovi (jedinice koje generišu novčane prihode).

3.13. Rezervacije za obaveze i troškove

Rezervacija se priznaje kad Banka, kao posljedicu prošlog događaja, ima sadašnju zakonsku ili

izvedenu obavezu koja se može pouzdano procijeniti te je vjerovatno da će biti potreban odljev resursa koji sadrže ekonomske koristi radi podmirivanja te obaveze. Rezervacije se utvrđujudiskontovanjem očekivanih budućih novčanih tokova koristeći stopu koja odražava trenutnutržišnu procjenu vremenske vrijednosti novca i rizike specifčne za tu obavezu.Rezervacije za obaveze i troškove održavaju se na nivou koji Uprava Banke smatra dovoljnimza pokrivanje nastalih gubitaka. Uprava određuje adekvatnost rezervacija na osnovu uvidau pojedine stavke, tekuće ekonomske uslove, karakteristike rizika određenih kategorijatransakcija kao i ostale relevantne aktore.Rezervacije se ukidaju samo za one troškove za koje je rezervacija izvorno priznata. Ako odljev ekonomskih koristi za podmirenje obaveza više nije vjerovatan, rezervacija se ukida.

3.14. Donacije

Donacije za sredstva, a koje obuhvataju i nenovčane donacije, početno se priznaju kaoodgođeni prihod po er vrijednosti koji se priznaje kao prihod od donacije na sistemskoj osnovitokom perioda korištenja sredstva. Donacije koje Banka dobije kao kompenzaciju za troškovepriznaju se sistemski u bilansu uspjeha kao prihod od donacije u istom periodu u kojem supriznati i troškovi.

3.15. Porezi

Prema članu 69. Zakona o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine, Banka je oslobođena plaćanjasvih poreza i doprinosa na njena sredstva, imovinu i prihode, operacije i transakcije. Ovooslobađanje se ne odnosi na plaćanje poreza i doprinosa na lični dohodak i drugih poreza naplaće.

3.16. Gotov novac u opticaju

Centralna banka Bosne i Hercegovine upravlja izdavanjem i povlačenjem domaćih novčanicai kovanica. Pripadajuća pasiva za izdati gotov novac u opticaju je evidentirana u bilansu stanja.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Prilikom povlačenja gotovog novca iz opticaja, gotov novac se nastavlja priznavati kao gotov novac u opticaju u okviru pasive do ormalnog roka povlačenja iz opticaja. Iznosi koji nisupovučeni nakon ormalnog roka za povlačenje iz opticaja, priznaju se kao prihod.

3.17. Upravljanje sredstvima za i u ime trećih lica

Banka vodi određene račune u stranim valutama vezane uz sporazume između vlada BiH iinostranih vlada i fnansijskih organizacija, kao i račune u stranim valutama državnih institucijai agencija, kao i komercijalnih banaka, za koje Banka djeluje kao agent.

3.18. Primanja zaposlenih

Kratkoročni troškovi

U skladu sa domaćim propisima, Banka je obavezna da uplaćuje doprinose javnim ondovimaza penziono i zdravstveno osiguranje. Ove obaveze uključuju doprinose na teret zaposlenih i nateret poslodavca u iznosima koji se obračunavaju primjenom specifčnih, zakonom propisanihstopa. Banka ima zakonsku obavezu da izvrši obustavu obračunatih doprinosa iz bruto zaradazaposlenih i da za njihov račun izvrši prenos obustavljenih sredstava u korist odgovarajućih javnih ondova. Doprinosi na teret zaposlenih i na teret poslodavca knjiže se na teret troškovau periodu na koji se odnose.

Dugoročna primanja zaposlenih

Prema domaćim zakonskim propisima, prilikom odlaska u penziju zaposlenici Banke imaju

pravo na otpremninu, a po ispunjenju zakonskih uslova kao što su starost ili godine provedeneu radnom odnosu, koja se u skladu sa internim aktima Banke dodjeljuje u visini od šestprosječnih mjesečnih plaća zaposlenika isplaćenih u prethodnoj godini.Takve isplate se tretiraju kao ostala dugoročna primanja zaposlenih, koja godišnje obračunavaovlašteni aktuar koristeći metod projicirane kreditne jedinice. Diskontna stopa koja se koristiza obračun obaveze predstavlja prosječnu kamatnu stopu domaćih korporativnih obveznica i vladinih obveznica koje postoje na tržištu.

3.19. Finansijski aranžman BiH sa Međunarodnim monetarnim ondom

Na osnovu fnansijskih aranžmana sačinjenih krajem 2002. godine između Bosne i Hercegovinei Međunarodnog monetarnog onda (“MMF”), bilans stanja Banke sadrži sljedeće stavke koje seodnose na članstvo Bosne i Hercegovine u MMF-u: držanje specijalnih prava vučenja (”SDR”),obračunata kamata na držanje SDR-a, račun br. 1 i račun br. 2 MMF-a.Ostale aktivne i pasivne stavke koje se odnose na MMF, a koje pripadaju ili koje su odgovornostBosne i Hercegovine, evidentirane su na posebnom povjerilačkom ondu u okviru vanbilansneevidencije (vidjeti Napomenu 32).

3.20. Korištene procjene i pretpostavke

Prezentacija fnansijskih izvještaja zahtijeva od Uprave Banke korištenje najboljih mogućihprocjena i razumnih pretpostavki, koje imaju eekta na prikazane vrijednosti sredstava iobaveza, kao i objava potencijalnih potraživanja i obaveza na datum sastavljanja fnansijskih

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



izvještaja, kao i prihoda i rashoda u toku izvještajnog perioda. Ove procjene i pretpostavke suzasnovane na inormacijama raspoloživim na dan sastavljanja fnansijskih izvještaja. Stvarniiznosi se mogu razlikovati od procijenjenih.

Procjene i pretpostavke se stalno preispituju. Izmjene računovodstvenih procjena priznaju seu periodu izmjene ukoliko se odnose samo na taj period, ili u periodu izmjene i budućimperiodima ukoliko izmjena utiče na tekući i buduće periode.

U nastavku su prikazane ključne pretpostavke i procjene vezane za materijalne pozicije bilansastanja.

Fer vrijednost imovinePoslovna politika Banke je da objelodani inormacije o er vrijednosti aktive ili pasive za kojupostoje zvanične tržišne inormacije ili inormacije do kojih se dolazi na osnovu alternativnihtehnika vrednovanja i kada se er vrijednost značajno razlikuje od knjigovodstvene vrijednosti.Po mišljenju rukovodstva Banke, iznosi u fnansijskim izvještajima odražavaju realnu

vrijednost koja je u datim okolnostima najvjerodostojnija i najkorisnija za potrebe fnansijskogizvještavanja u skladu sa Međunarodnim standardima fnansijskog izvještavanja.

Amortizacija i stopa amortizacijeObračun amortizacije i stope amortizacije su zasnovani na projektovanom ekonomskom vijekutrajanja nekretnina, postrojenja, opreme i nematerijalnih ulaganja. Jednom godišnje Bankaprocijenjuje ekonomski vijek stalnih sredstava na osnovu trenutnih predviđanja.

4. Strana valuta u gotovini

Stranu valutu u gotovini predstavlja:

U hiljadama KM31. decembar

2011.31. decembar

2010.

Gotovina u trezorima u valutama:

EUR 93.522 102.161

CHF 35 34

GBP 30 29

USD 21 23

UKUPNO 93.608 102.247

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



5. Depoziti kod inostranih banaka

Analiza oročenih depozita i depozita po viđenju kod inostranih banaka prema valutama, data je kako slijedi:

U hiljadama KM 31. decembar2011. 31. decembar2010.

Oročeni depoziti:

EUR 4.231.382 2.800.556

USD - -

Ostale valute - -

4.231.382 2.800.556

Depoziti po viđenju:

EUR 153.494 199.398

USD 529 3.177

Ostale valute 182 319154.205 202.894

UKUPNO 4.385.587 3.003.450

Oročeni depoziti kod inostranih banaka analizirani prema preostaloj ročnosti, dati su kakoslijedi:

U hiljadama KM 31. decembar 2011. 31. decembar 2010.

Do mjesec dana 2.491.208 1.135.255

Od jednog do dva mjeseca 855.667 662.076

Od dva do tri mjeseca 569.930 314.602

Od tri do četiri mjeseca 79.249 119.502

Od četiri do dvanaest mjeseci 235.328 569.121

UKUPNO 4.231.382 2.800.556

Kamatne stope na depozite po viđenju su iznosile od 0,00% do 1,00% tokom 2011. godine(2010.: od 0,00% do 0,60%). Kamatne stope na oročene depozite su iznosile od 0,25% do 1,35%tokom 2011. godine (2010.: od 0,20% do 1,20%). Depoziti kod inostranih banaka uključuju

obračunatu kamatu u iznosu od 3.662 hiljade KM na dan 31. decembra 2011. godine (2010.:2.666 hiljada KM).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Analiza depozita kod inostranih banaka prema vrsti banke u koju su investirani, data je kakoslijedi:

U hiljadama KM 31. decembar2011. 31. decembar2010.

Centralne banke 4.034.513 2.890.524

Komercijalne banke 351.074 112.926

UKUPNO 4.385.587 3.003.450

Geograska analiza depozita kod inostranih banaka može se izvršiti na sljedeći način:


2011.31. decembar

2010.

Luksemburg

Oročeni depoziti 1.911.924 1.764.055

Depoziti po viđenju - -

1.911.924 1.764.055

Francuska

Oročeni depoziti 1.765.348 539.510

Depoziti po viđenju 78.227 19.566

1.843.575 559.076

Velika Britanija

Oročeni depoziti 348.727 -

Depoziti po viđenju - 99.605

348.727 99.605

Njemačka

Oročeni depoziti 88.017 88.022


162.183 167.043

Holandija

Oročeni depoziti 117.366 401.141

Depoziti po viđenju - -

117.366 401.141

Švicarska

Oročeni depoziti - 7.828


1.812 12.530

UKUPNO OROČENI DEPOZITI 4.231.382 2.800.556

UKUPNO DEPOZITI PO VIĐENJU 154.205 202.894

UKUPNO 4.385.587 3.003.450

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



6. Finansijska imovina raspoloživa za prodaju

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju predstavlja visoko kvalitetne dužničke vrijednosnepapire sa visokim stepenom utrživosti i likvidnosti, kreditnog rejtinga AAA (Fitch). Portolio

se sastoji od kratkoročnih i dugoročnih dužničkih vrijednosnih papira sa fksnom kamatnomstopom, koje izdaju vlade stranih država. Finansijska imovina raspoloživa za prodajudenominirana je u EUR.

Struktura vrijednosnih papira raspoloživih za prodaju je sljedeća:


2011.31. decembar

2010.

Dužnički vrijednosni papiri 1.724.706 2.849.177

Obračunata kamata 28.234 55.039UKUPNO 1.752.940 2.904.216

Prosječna stopa eektivnog prinosa na investirane vrijednosne papire raspoložive za prodajuiznosila je 1,10% (2010.: 0,80%).

Geograska analiza fnansijske imovine raspoložive za prodaju može se izvršiti na sljedeći način:

31. decembar 2011. 31. decembar 2010.

u 000 KM % u 000 KM %

Njemačka 737.804 42,09 1.268.760 43,69

Francuska 596.778 34,04 991.522 34,14

Holandija 316.131 18,03 404.305 13,92

Austrija 61.467 3,51 115.100 3,96

Finska 40.760 2,33 124.529 4,29

UKUPNO 1.752.940 100,00 2.904.216 100,00

7. Monetarno zlato

Banka drži monetarno zlato u banci u Švicarskoj kreditnog rejtinga AAA u vrijednosti od151.283 hiljade KM, što predstavlja 64.000,000 unci zlata po vrijednosti od 2.364 KM po uncina dan 31. decembra 2011. godine (2010.: 66.896 hiljada KM, što je predstavljalo 32.000,000unci zlata po vrijednosti od 2.091 KM po unci).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8. Ulaganja koja se drže do dospijeća

Sva ulaganja koja se drže do dospijeća imaju kreditni rejting AAA (Fitch) i denominirana su uEUR .

Struktura ulaganja koja se drže do dospijeća je sljedeća:


2011.31. decembar

2010.

Dužnički vrijednosni papiri 39.117 381.387

Amortizacija diskonta (96) (531)

UKUPNO 39.021 380.856

Prosječna stopa eektivnog prinosa na ulaganja koja se drže do dospijeća iznosila je 0,80% (2010.: 0,60%).

Geograska analiza ulaganja koja se drže do dospijeća može se izvršiti na sljedeći način:


u 000 KM % u 000 KM %

Francuska 39.021 100,00 185.570 48,72

Njemačka - - 136.690 35,89

Holandija - - 58.596 15,39

UKUPNO 39.021 100,00 380.856 100,00

9. Ostala aktiva

Struktura ostale aktive prikazana je u sljedećoj tabeli:


2011.31. decembar

2010.

Avansi 1.910 428Numizmatičke zbirke 1.160 1.191

Krediti zaposlenima 1.139 1.309

Potraživanja od rezidentnih banaka 450 474

Ostala razna aktiva 355 466

Žiro računi 242 152

Aktivna vremenska razgraničenja 100 879

UKUPNO 5.356 4.899

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



10. Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina

U hiljadama KM

2011.

Sofver i druga

nematerijalna

imovina

Zemljište

i

zgrade

Oprema

i

namještaj

Vozila Ostalo

Investicije

u

toku

UKUPNO

Nabavna vrijednost

Na dan 1. januar 2011. 12.928 25.457 22.121 1.849 775 3.861 66.991Nabavke 583 - 739 116 8 1.579 3.025

Otpisi (114) - (337) (110) (2) (5) (568)

Transferi 14 - 475 - - (489) -

Na dan 31. decembar 2011. 13.411 25.457 22.998 1.855 781 4.946 69.448

Akumulirana

amortizacija

Na dan 1. januar 2011. 12.039 1.620 15.700 967 427 - 30.753

Trošak amortizacije 388 368 1.611 254 65 - 2.686

Otpisi (114) - (336) (62) (2) - (514)Na dan 31. decembar 2011. 12.313 1.988 16.975 1.159 490 - 32.925

Neto knjigovodstvena

vrijednost

Na dan 1. januar 2011. 889 23.837 6.421 882 348 3.861 36.238

Na dan 31. decembar 2011. 1.098 23.469 6.023 696 291 4.946 36.523

U hiljadama KM

2010.

Sofver i

druga

nematerijalna

imovina

Zemljište

i

zgrade

Oprema

i

namještaj

Vozila Ostalo

Investicije

u

toku

UKUPNO

Nabavna vrijednost

Na dan 1. januar 2010. 12.754 15.831 20.712 1.795 698 2.075 53.865

Nabavke 174 9.626 2.201 54 88 1.907 14.050

Otpisi - - (913) - (11) - (924)

Transferi - - 121 - - (121) -

Na dan 31. decembar 2010. 12.928 25.457 22.121 1.849 775 3.861 66.991

Akumulirana amortizacija

Na dan 1. januar 2010. 11.592 1.357 14.828 699 376 - 28.852

Trošak amortizacije 447 263 1.772 268 60 - 2.810

Otpisi - - (900) - (9) - (909)

Na dan 31. decembar 2010. 12.039 1.620 15.700 967 427 - 30.753

Neto knjigovodstvena

vrijednost

Na dan 1. januar 2010. 1.162 14.474 5.884 1.096 322 2.075 25.013

Na dan 31. decembar 2010. 889 23.837 6.421 882 348 3.861 36.238

Investicije u toku na dan 31. decembra 2010. i 2011. odnose se uglavnom na poslovni prostor koji još nijeu upotrebi a nalazi se u Banjoj Luci.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



11. Ostala ulaganja

Struktura ostalih ulaganja je sljedeća:


Dužnički vrijednosni papiriDionice Banke za međunarodna poravnanja (BIS)(Napomena17) 27.803 27.803

Dionice SWIFT-a 10 10

UKUPNO 27.813 27.813

Tokom godine Banka je primila dividende od BIS-a u iznosu od 677 hiljada KM (2010: 1.687hiljada KM).

12. Gotov novac u opticaju

Gotov novac u opticaju se može analizirati na sljedeći način:


Gotov novac stavljen u opticaj – početno stanje 1. januara

2.497.501 2.267.734

Povećanje gotovog novca u opticaju tokom godine 147.555 229.767

Gotov novac stavljen u opticaj – ukupno stanje 31.decembra

2.645.056 2.497.501

Od valute stavljene u opticaj u ukupnom iznosu od 2.645.056 hiljada KM sa 31. decembrom2011. godine, 605 hiljada KM stavljeno je u opticaj izvan Bosne i Hercegovine.


KMNominalna vrijednost

Kom.Vrijednostu 000 KM

Kom.Vrijednostu 000 KM

Kovanice 0,05 34.017.463 1.701 29.804.175 1.490

Kovanice 0,10 65.284.945 6.528 59.939.265 5.994

Kovanice 0,20 47.406.252 9.481 44.259.078 8.852

Kovanice 0,50 24.193.195 12.097 23.243.153 11.622

Kovanice 1 33.399.101 33.399 32.097.429 32.097

Kovanice 2 8.967.886 17.936 8.568.837 17.138Kovanice 5 6.775.172 33.876 6.475.297 32.376

Novčanice 10 8.634.717 86.347 8.839.453 88.394

Novčanice 20 6.043.377 120.868 5.421.240 108.425

Novčanice 50 16.564.731 828.237 13.884.328 694.216

Novčanice 100 10.189.153 1.018.915 10.848.556 1.084.856

Novčanice 200 2.378.355 475.671 2.060.205 412.041

UKUPNO 263.854.347 2.645.056 245.441.016 2.497.501

Od 1. januara 2010. godine novčanice apoena 5 KM prestale su biti zakonsko sredstvo plaćanja,a povučene su iz opticaja završno sa 31. martom 2010. godine.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



13. Depoziti banaka

Struktura depozita banaka prikazana je u sljedećoj tabeli:

U hiljadama KM 31. decembar 2011. 31. decembar 2010.Depoziti domaćih komercijalnih banaka 3.186.202 3.388.716

Posebni depoziti komercijalnih banaka – blokiranasredstva 3.863 4.229

Računi rezervi organizacionih dijelovaCentralne banke Bosne i Hercegovine 242 152

Ostale obaveze prema domaćim komercijalnimbankama 2.455 444

UKUPNO 3.192.762 3.393.541

Depoziti domaćih komercijalnih banaka služe za ispunjavanje obaveza prema obaveznimrezervama, za poravnanje platnih zaduženja i za transakcije između komercijalnih banaka iCentralne banke Bosne i Hercegovine. Na dan 31. decembra 2011. godine ukupan iznos od3.186.202 hiljade KM predstavlja depozite 30 banaka (2010.:30 banaka).

Kamata na depozite domaćih komercijalnih banaka je obračunata u skladu sa Zakonom oCentralnoj banci Bosne i Hercegovine, a kamatna stopa tokom 2011. godine je iznosila od 0,10%do 1,20% (2010.: od 0,20% do 0,65%). Kamatne stope na depozite domaćih komercijalnihbanaka prikazane su u Napomeni 18.Depoziti banaka uključuju obračunatu kamatu u iznosu od 542 hiljade KM na dan 31. decembra2011. godine (2010.: 910 hiljada KM).

14. Depoziti Vlade i ostalih depozitara

Struktura depozita Vlade i ostalih depozitara prikazana je u sljedećoj tabeli:


2011.31. decembar

2010.

Depoziti za budžet institucija BiH 58.393 62.206

Depoziti javnih institucija 11.088 8.697

Depoziti ostalih vlada i vladinih institucija 7.821 7.592

Depozitni račun po transakcijama MMF-a 12 14

UKUPNO 77.314 78.509

Svi primljeni depoziti Vlade i ostalih depozitara su beskamatni, osim depozitnog računa poMMF transakcijama (vidjeti Napomenu 18).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



15. Rezervisanja za obaveze i troškove

Rezervisanja za obaveze i troškove se odnose na rezervisanja za otpremnine.Promjene u rezervisanjima za obaveze i troškove prikazane su u sljedećoj tabeli:


2011.

31. decembar

2010.

Početno stanje na dan 1. januara 655 468

Isplaćene otpremnine (103) (111)

Neto trošak u bilansu uspjeha 174 298

Stanje na dan 31. decembra 726 655

16. Ostale obaveze

Struktura ostalih obaveza data je u sljedećoj tabeli:


2011.31. decembar

2010.

Obaveze po osnovu raspodjele dobiti u državni budžet (Napo-mena 26)

27.559 19.907

MMF-ovi računi broj 1 i 2 1.021 998

Dobavljači 898 692Ukalkulisani troškovi i ostala pasiva 149 373

Odloženi prihod 84 180

Depoziti Svjetske banke 41 352

Obaveze prema zaposlenicima 5 2

Ostale obaveze prema ostalim nerezidentima - 1

UKUPNO 29.757 22.505

17. Kapital

Struktura kapitala je prikazana u sljedećoj tabeli:


Upisani kapital 25.000 25.000

Generalne rezerve (zadržana dobit) 479.864 461.492

Ostale rezerve 31.300 31.300

Rezerva er vrijednosti 11.468 16.139

UKUPNO 547.632 533.931

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Upisani kapital

Upisani kapital predstavlja nominalni kapital koji je prema Zakonu o Centralnoj banci Bosne iHercegovine uplaćen 12. juna 1998. godine.

Generalne rezerve (zadržana dobit)Generalne rezerve (zadržana dobit) čini akumulirana nedistribuirana dobit Banke od početkanjenog rada, 11. augusta 1997. godine. Za detalje pogledati Napomenu 26.

Ostale rezerve

Ostale rezerve se odnose na:t SF[FSWF PE EPOBDJKB V J[OPTV PE IJMKBEB ,. J PEOPTF TF OB OPWʊBOF EPOBDJKF

primljene od Vijeća ministara Bosne i Hercegovine 12. juna 1998. godine. Status ovihrezervi je regulisan Odlukom Upravnog vijeća Centralne banke Bosne i Hercegovine uzodobrenje Predsjedništva Bosne i Hercegovine. Pravo raspolaganja rezervama od donacija

je u nadležnosti Upravnog vijeća Centralne banke Bosne i Hercegovine.t TSFETUWBQSJNMKFOBVTLMBEVTB4QPSB[VNPNPTVLDFTJKJCJWÝF+VHPTMBWJKFVJ[OPTVPE

hiljade KM i odnose se na dionice Banke kod Banke za međunarodna poravnanja (BIS)(vidjeti Napomenu 11).

Rezerva er vrijednosti

Rezervu er vrijednosti čine nerealizovani dobici ili gubici koji nastaju kao rezultat obračunaer vrijednosti fnansijske imovine raspoložive za prodaju (vidjeti Napomenu 27).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



18. Prihod i rashod od kamata

Za godinu koja završava31. decembra

U hiljadama KM 2011. 2010.

Prihod od kamata ostvaren po osnovu:- depozita kod inostranih banaka 30.895 12.903

- fnansijske imovine raspoložive za prodaju 24.367 21.230

- ulaganja koja se drže do dospijeća 1.576 4.174

- ostalo 5 6

56.843 38.313

Rashod od kamata ostvaren po osnovu:

- depozita komercijalnih banaka (18.238) (11.748)

- ostalo (3) (1)

(18.241) (11.749)

Neto prihod od kamata 38.602 26.564

Osnovicu za obračun kamata na depozite komercijalnih banaka čine ukupni depozitikomercijalnih banaka na računima rezervi u obračunskom periodu, koji se sastoje od iznosaobaveznih rezervi i viška iznad obaveznih rezervi.

Osnovicu za obračun obavezne rezerve komercijalnih banaka čine depoziti i pozajmljenasredstva, osim sredstava pozajmljenih od nerezidenata i sredstava koja entitetske vlade plasirajuu razvojne projekte.

Stope depozita i pozajmljenih sredstava koji čine osnovicu za obračun obaveznih rezervi uizvještajnim periodima iznosile su kako slijedi:

(u %)2010. (kratkoročni depoziti i pozajmljena sredstva) 14,002010. (dugoročni depoziti i pozajmljena sredstva) 7,00 januar 2011. (kratkoročni depoziti i pozajmljena sredstva) 14,00Od ebruara do decembra 2011. (kratkoročni depoziti i pozajmljena sredstva) 10,002011. (dugoročni depoziti i pozajmljena sredstva) 7,00

Na iznos obaveznih rezervi do 30. juna 2010. obračunavala se kamata po stopi od 0,50%, dok se

u periodu od 1. jula 2010. do 31. jula 2011. obračunavala kamata po stopi utvrđenoj na osnovuprosjeka kamatnih stopa koje je u istom periodu ostvarila Banka na prekonoćne depozite. Od1. avgusta 2011. na iznos obaveznih rezervi obračunava se kamatna stopa koja iznosi 70%od stope koja se utvrđuje na osnovu ponderisanog prosjeka kamatnih stopa koje je u istomperiodu na tržištu ostvarila Banka na depozite investirane do mjesec dana.

Na višak iznad obaveznih rezervi do 31. januara 2011. obračunavala se kamata po stopiutvrđenoj na osnovu prosjeka kamatnih stopa koje je u istom periodu na tržištu ostvarilaBanka na depozite investirane do mjesec dana. U periodu od 1. ebruara do 31. jula 2011.obračunavala se kamata po stopi utvrđenoj na osnovu prosjeka kamatnih stopa koje je u istomperiodu ostvarila Banka na prekonoćne depozite. Od 1. avgusta 2011. na višak iznad obaveznih

rezervi obračunava se kamatna stopa koja iznosi 90% od stope koja se utvrđuje na osnovuponderisanog prosjeka kamatnih stopa koje je u istom periodu na tržištu ostvarila Banka nadepozite investirane do mjesec dana.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



19. Prihod i rashod od provizija i naknada

Za godinu koja završava

31. decembra


Prihod od provizija i naknada:

- od domaćih komercijalnih banaka 6.711 6.646

- od usluga za Vladu i druge nebankarske komitente 361 352

7.072 6.998

Rashod od provizija i naknada:

- transakcije sa bankama u inostranstvu (1.217) (595)

(1.217) (595)Neto prihod od provizija i naknada 5.855 6.403

20. Neto realizovani dobici / (gubici) od fnansijske imovine raspoložive za prodaju


31. decembra


Realizovane dobiti 1.201 630

Realizovani gubici (211) (713)

Neto realizovani dobici / (gubici) 990 (83)

21. Neto realizovani dobici od monetarnog zlata

Dobici proizašli iz promjena er vrijednosti priznati direktno unutar izvještaja o sveobuhvatnojdobiti u rezervi er vrijednosti priznaju se kao realizovana dobit u bilansu uspjeha u periodu

prodaje. Neto realizovani dobici od prodaje monetarnog zlata u 2011. godini iznose 18.085hiljada KM (2010.: 20.918 hiljada KM).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



22. Neto dobici od kursnih razlika

Preračunavanje stranih valuta u KM rezultiralo je neto dobicima od kursnih razlika u 2011. i2010. godini, što je evidentirano u bilansu uspjeha.



Prihodi od kursnih razlika 42.124 3.239

Troškovi od kursnih razlika (31.060) (1.345)

Neto dobici 11.064 1.894

23. Ostali prihodi



Prihod od dividende (Napomena 11) 677 1.687

Prihod od donacija 96 174

Prihodi od emisione dobiti - 6.436

Prihod od osiguranja 790 -

Ostali prihodi 205 633

UKUPNO 1.768 8.930

24. Troškovi zaposlenih


31. decembra


Plaće 10.977 11.524

Porezi i doprinosi 6.257 6.422

Troškovi rezervisanja 174 298

UKUPNO 17.408 18.244

Troškovi zaposlenih uključuju 3.623 hiljade KM (2010.: 3.693 hiljade KM) obaveznih doprinosaza penziono osiguranje plaćenih javnim zavodima za penziono osiguranje Bosne i Hercegovine.Doprinosi se računaju kao postotak bruto plaće zaposlenih.

Na dan 31. decembra 2011. godine Banka je imala 354 uposlena radnika (2010.: 348 uposlenih radnika).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



25. Administrativni i ostali operativni troškovi


31. decembraU hiljadama KM 2011. 2010.

Troškovi proizvodnje i dizajna novčanica i kovanica 636 5

Ostali operativni troškovi 9.703 10.388

UKUPNO 10.339 10.393

26. Raspodjela dobiti

Raspodjela neto profta Banke vrši se saglasno Zakonu o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine.

Odredbama citiranog zakona defnisani su kriteriji raspodjele čistog profta, po kojima Bankausmjerava 60% tekućeg profta na račun institucije zadužene za Budžet Bosne i Hercegovine,ukoliko zadovolji kriterij da iznos upisanog kapitala i generalnih rezervi (zadržane dobiti) bude jednak ili veći od 5,00% ukupnog iznosa monetarne pasive.

Ovaj odnos, prije raspodjele profta u 2011. godini iznosio je 8,22% (2010.: 7,93%). Saglasnoodluci Upravnog vijeća, 60% neto profta za fnansijsku 2011. godinu u iznosu od 27.559hiljada KM (2010.: 19.907 hiljada KM) raspoređeno je državnom budžetu, a 40%, odnosnoiznos od 18.372 hiljade KM usmjeren je u generalne rezerve (zadržanu dobit) Banke (2010.:13.272 hiljade KM).

2011.

Prije raspodjele dobiti (u 000 KM)Monetarna pasiva (gotov novac u opticaju i domaći depoziti) 5.915.132Upisani kapital i generalne rezerve (zadržana dobit) 486.492Odnos - upisani kapital i generalne rezerve (zadržana dobit) / monetarna pasiva 8,22%

Raspodjela dobiti(u 000 KM)

1HWRGRELWSULMHUDVSRGMHOH 45.931

5DVSRGMHODGRELWLXGUåDYQLEXGåHW 5DVSRGMHODGRELWLXJHQHUDOQHUH]HUYH]DGUåDQXGRELW

Nakon raspodjele dobiti X.0

8SLVDQLNDSLWDOLJHQHUDOQHUH]HUYH]DGUåDQDGRELW

2GQRVXSLVDQLNDSLWDOLJHQHUDOQHUH]HUYH]DGUåDQDGRELWPRQHWDUQDSDVLYD 8,54%

2010.

Prije raspodjele dobiti X.0

0RQHWDUQDSDVLYDJRWRYQRYDFXRSWLFDMXLGRPDüLGHSR]LWL

8SLVDQLNDSLWDOLJHQHUDOQHUH]HUYH]DGUåDQDGRELW 2GQRVXSLVDQLNDSLWDOLJHQHUDOQHUH]HUYH]DGUåDQDGRELWPRQHWDUQDSDVLYD

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Raspodjela dobiti X.0

1HWRGRELWSULMHUDVSRGMHOH

5DVSRGMHODGRELWLXGUåDYQLEXGåHW

5DVSRGMHODGRELWLXJHQHUDOQHUH]HUYH]DGUåDQXGRELW

1DNRQUDVSRGMHOHGRELWL X.0

8SLVDQLNDSLWDOLJHQHUDOQHUH]HUYH]DGUåDQDGRELW

2GQRVXSLVDQLNDSLWDOLJHQHUDOQHUH]HUYH]DGUåDQDGRELWPRQHWDUQDSDVLYD

27. Ostala sveobuhvatna dobit

Struktura ostale sveobuhvatne dobiti prikazana je u sljedećoj tabeli:

U hiljadama KMZa godinu koja završava

31. decembra

2011. 2010.

Rezerva er vrijednosti – fnansijska imovina raspoloživa za prodaju

Dobici usljed promjene er vrijednosti 5.131 17.081

Iznos prenešen u bilans uspjeha (990) 83

4.141 17.164

Rezerva er vrijednosti – monetarno zlatoDobici usljed promjene er vrijednosti 9.273 21.960

Iznos prenešen u bilans uspjeha (18.085) (20.918)

(8.812) 1.042

UKUPNO OSTALA SVEOBUHVATNA DOBIT ZA GODINU (4.671) 18.206

28. Novac i novčani ekvivalenti

Za potrebe Izvještaja o novčanim tokovima, novac i novčani ekvivalenti se sastoje od:

U hiljadama KM 31. decembar 2011. 31. decembar2010.

Devizni depoziti sa rokom dospijeća do tri mjeseca 3.916.805 2.111.934

Devizni depoziti po viđenju 154.205 202.894

Strana valuta u gotovini 93.608 102.247

Specijalna prava vučenja u Međunarodnommonetarnom ondu 1.116 27

Žiro računi 242 152

UKUPNO 4.165.976 2.417.254

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



29. Transakcije sa povezanim licima Banka u okviru svog redovnog poslovanja stupa u transakcije sa povezanim licima. Imajućiu vidu da je Banka osnovana aktom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, a da je

nominalni kapital uplaćen od strane Vijeća ministara BiH, transakcije koje se odvijaju u okviruredovnih operacija Banke sa državom i državnim institucijama predstavljaju transakcije sapovezanim licima. Pored toga, Banka smatra da ima neposredni odnos povezane osobe sačlanovima upravljačke strukture, bliskim članovima porodica članova upravljačke strukture, idruštvima pod kontrolom, zajedničkom kontrolom ili značajnim uticajem članova upravljačkestrukture i bliskih članova njihovih porodica.

Transakcije sa državom i državnim istitucijama prikazane su u slijedećim tabelama:

U hiljadama KM

2011. Izloženost Pasiva Prihodi Rashodi

DržavaDržavne institucijeUprava za indirektno oporezivanjeBosne i HercegovineAgencija za osiguranje depozita

-

--

60.363

4.37981

-

--

-

--

Ukupno - 64.823 - -

U hiljadama KM

2010. Izloženost Pasiva Prihodi Rashodi

Država

Državne institucijeUprava za indirektno oporezivanjeBosne i HercegovineAgencija za osiguranje depozita

-

--

49.619

18.7768

-

--

-

--

Ukupno - 68.403 - -

Naknade ključnim članovima upravljačke strukture

Ukupne naknade članovima upravljačke strukture u 2011. godini iznosile su 1.688 hiljada KM,od čega se 1.087 hiljada KM odnosilo na plaće i ostale naknade, a 601 hiljada KM na poreze

i doprinose (u 2010. godini ukupan iznos od 1.862 hiljade KM odnosi se na plaće i ostalenaknade u iznosu od 1.240 hiljada KM, a 622 hiljade KM na poreze i doprinose).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



30. Upravljanje rizicima

Osnovni fnansijski rizici kojima je Banka izložena su sljedeći:

t 3J[JLMJLWJEOPTUJt 5SäJÝOJSJ[JLJt ,SFEJUOJSJ[JL

Ova napomena daje inormacije o izloženosti Banke prema svakom od gore navedenih rizika,kao i ciljeve, politike i procedure Banke za mjerenje i upravljanje rizicima.S obzirom da je glavna svrha Banke održanje monetarne stabilnosti u Bosni i Hercegovini, okvirfnansijskog rizika razlikuje se od onog komercijalnih banaka. Većina fnansijskog rizika kojise javlja u Banci povezan je s upravljanjem deviznim rezervama i operacijama na fnansijskomtržištu.

Banka nastoji održati efkasan sistem kontrole i upravljanja rizicima kako bi identifcirala,djelovala, nadzirala i upravljala izloženostima riziku. Upravljanje rizikom i procjenama obimaprihvatljivog rizika je kontinuirani proces i konstitutivni element poslovne strategije Banke.Instrumentima poslovne politike i kontrolnim mehanizmima preko nivoa Upravnog vijećaBanke, Uprave, Revizorskog komiteta i Investicionog komiteta Banke osigurava se kompletnostu upravljanju rizicima. Držanje deviznih rezervi u konvertibilnoj valuti po režimu fksnihkurseva, investiranje na kraći rok sa fksnom kamatnom stopom u inostrane banke sa visokimkreditnim rejtingom su osnovni principi upravljanja rizikom likvidnosti, deviznim, kamatnimi kreditnim rizikom.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



31. decembar 2011.

U hiljadama KM

Knjigovod-stvena

vrijednost

Brutonominalni

(odliv)

Do 3

mjeseca

Od 3do 12

mjeseci

Od 1 do

3 godine

Preko 3

godine

Gotov novac uopticaju

2.645.056 2.645.056 2.645.056 - - -

Depoziti banaka 3.192.762 3.192.762 3.192.762 - - -

Depoziti Vlade i osta-lih depozitara

77.314 77.314 77.314 - - -

Ostale obaveze 29.576 29.576 2.017 27.559 - -

Ukupno 5.944.708 5.944.708 5.917.149 27.559 - -

31. decembar 2010.

U hiljadama KM

Knjigovod-

stvena vrijednost

Bruto

nominalni(odliv)

Do 3mjeseca

Od 3

do 12mjeseci

Od 1 do3 godine

Preko 3godine

Gotov novac uopticaju

2.497.501 2.497.501 2.497.501 - - -

Depoziti banaka 3.393.541 3.393.541 3.393.541 - - -

Depoziti Vlade i osta-lih depozitara

78.509 78.509 78.509 - - -

Ostale obaveze 21.871 21.871 1.964 19.907 - -

Ukupno 5.991.422 5.991.422 5.971.515 19.907 - -

30.1. Rizik likvidnosti

5L]LN OLNYLGQRVWLSUHGVWDYOMD UL]LNGD VH%DQND VXRþLVD SRWHãNRüDPDSULOLNRP L]PLUHQMD¿QDVLMVNLK

REDYH]DNRMHVHL]PLUXMXLVSRUXNRPQRYFDLOLGUXJLK¿QDQVLMVNLKVUHGVWDYD

.RQDþQDRGJRYRUQRVWNRQWUROHUL]LND OLNYLGQRVWLOHåL QD8SUDYL NRMDMH NUHLUDODRGJRYDUDMXüL RNYLU]DXSUDYOMDQMH OLNYLGQRãüX%DQND XSUDYOMD UL]LNRP OLNYLGQRVWLLQYHVWLUDMXüLYHüLQRPX NUDWNRURþQH

GHSR]LWHNRG LQRVWUDQLK EDQDND L XYULMHGQRVQHSDSLUH VDGRVSLMHüHPGRWUL JRGLQH WHNRQVWDQWQLP

QDGJOHGDQMHPVWYDUQLKLSURMLFLUDQLKEXGXüLKQRYþDQLKWRNRYD

6OMHGHüD WDEHOD SULND]XMH SUHRVWDOD XJRYRUQD GRVSLMHüD QHGHULYDWLYQLK¿QDQVLMVNLK REDYH]D %DQNH

$QDOL]DMHL]YHGHQDL]QHGLVNRQWRYDQLKQRYþDQLKWRNRYD¿QDQVLMVNLKREDYH]DED]LUDQLKQDQDMUDQLMHP

RþHNLYDQRPGDWXPXGRVSLMHüD7DEHODXNOMXþXMHQRYþDQHWRNRYHNDPDWDLJODYQLFD

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Analiza ročnosti

Ročnost imovine i obaveza te kapitala i rezervi Banke na dan 31. decembra 2011. i 2010. godine,prikazana je u tabelama u nastavku na osnovu preostalog ugovornog dospijeća, uz izuzetak

dužničkih vrijednosnih papira raspoloživih za prodaju koji su razvrstani u skladu sa njihovomsekundarnom likvidnošću, u period dospijeća do tri mjeseca i gotovog novca u opticaju, koji je raspoređen u period do tri mjeseca. Od imovine i obaveza koji nemaju ugovoreno dospijeće, vlasnički vrijednosni papiri svrstani su u kategoriju bez određenog dospijeća.

31. decembar 2011.

U hiljadama KM

Do 3mjeseca

Od 3 do12 mjeseci

Od 1 do 3godine

Preko 3godine

Bezodređenog dospijeća

Ukupno

Strana valuta u gotovini 93.608 - - - - 93.608

Depoziti kod inostranihbanaka 4.071.010 314.577 - - - 4.385.587

Specijalna prava vučenjau Međunarodnom mon-etarnom ondu 1.116 1.116

Finansijska imovinaraspoloživa za prodaju 1.752.940 - - - - 1.752.940

Monetarno zlato 151.283 - - - - 151.283

Ulaganja koja se drže dodospijeća 39.021 - - - - 39.021

Ostala aktiva 2.303 2.076 435 542 - 5.356

Nekretnine, oprema i

nematerijalna imovina - - - - 36.523 36.523Ostala ulaganja - - - - 27.813 27.813

Ukupna aktiva6.111.281 316.653 435 542 64.336 6.493.247

Gotov novac u opticaju 2.645.056 - - - - 2.645.056

Depoziti banaka 3.192.762 - - - - 3.192.762

Depoziti Vlade i ostalihdepozitara 77.314 - - - - 77.314

Rezervisanja za obaveze i

troškove - 101 68 557 - 726Ostale obaveze 2.112 27.561 - - 84 29.757

Kapital i rezerve 11.466 - - - 536.166 547.632

Upisani kapital - - - - 25.000 25.000

Generalne rezerve(zadržana dobit) - - - - 479.864 479.864

Ostale rezerve - - - - 31.300 31.300

Rezerva er vrijednosti 11.466 - - - 2 11.468

Ukupna pasiva 5.928.710 27.662 68 557 536.250 6.493.247

NEUSKLAĐENOSTROČNE STRUKTURE

182.571 288.991 367 (15) (471.914) -

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



31. decembar 2010.

U hiljadama KM

Do 3mjeseca

Od 3 do12 mjeseci

Od 1 do3 godine

Preko 3godine

Bezodređenog dospijeća

Ukupno

Strana valuta u gotovini 102.247 - - - - 102.247

Depoziti kod inostranihbanaka

2.314.827 688.623 - - - 3.003.450

Specijalna prava vučenjau Međunarodnommonetarnom ondu

27 - - - - 27

Finansijska imovinaraspoloživa za prodaju

2.904.216 - - - - 2.904.216

Monetarno zlato 66.896 - - - - 66.896

Ulaganja koja se drže dodospijeća

234.460 146.396 - - - 380.856

Ostala aktiva 2.875 875 313 836 - 4.899

Nekretnine, oprema inematerijalna imovina

- - - - 36.238 36.238

Ostala ulaganja - - - - 27.813 27.813

Ukupna aktiva5.625.548 835.894 313 836 64.051 6.526.642

Gotov novac u opticaju 2.497.501 - - - - 2.497.501

Depoziti banaka 3.393.541 - - - - 3.393.541

Depoziti Vlade i ostalihdepozitara

78.509 - - - - 78.509

Rezervisanja za obavezei troškove 27 76 126 426 - 655

Ostale obaveze 2.418 19.907 - - 180 22.505

Kapital i rezerve 16.137 - - - 517.794 533.931

Upisani kapital - - - - 25.000 25.000

Generalne rezerve(zadržana dobit)

- - - - 461.492 461.492

Ostale rezerve - - - - 31.300 31.300

Rezerva er vrijednosti

16.137 - - - 2 16.139

Ukupna pasiva 5.988.133 19.983 126 426 517.974 6.526.642

NEUSKLAĐENOSTROČNE STRUKTURE

(362.585) 815.911 187 410 (453.923) -

30.2. Tržišni rizik

Tržišni rizik predstavlja rizik da će promjene cijena na tržištu, kao što su kamatne stope, cijene

kapitala i kurs stranih valuta uticati na prihode Banke ili na vrijednost ulaganja u fnansijskeinstrumente. Cilj upravljanja tržišnim rizicima jeste kontrola i upravljanje rizicima u okviruprihvatljivih parametara, kako bi se optimizirao povrat.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



30.2.1. Devizni rizik

Banka je izložena deviznom riziku kroz transakcije u stranim valutama. Ovo je rizik odpromjene vrijednosti fnansijskih instrumenata usljed promjena u deviznim kursevima.Izloženost deviznom riziku proizlazi iz aktivnosti vezanih za depozite i investicije.

Upravljanje i kontrolu deviznog rizika Banka osigurava strogim poštivanjem odredaba Zakonao Centralnoj banci Bosne i Hercegovine i smjernica Centralne banke o investiranju deviznihrezervi.

Navedenim aktima su tačno defnisani limiti držanja aktive i pasive u svakoj stranoj valuti.Najveći dio novčane aktive drži se u EUR, a maksimalan iznos koji se može držati u drugimkonvertibilnim valutama podložnim promjenama tržišnog kursa ne smije prelaziti 50%ukupnog iznosa kapitala i rezervi Banke. Banka je imala sljedeću deviznu poziciju na dan 31. decembra 2011. i 31. decembra 2010.

31. decembar 2011.U hiljadama KM

EUR USD

Ostale

strane valute KM Ukupno

Strana valuta u gotovini 93.522 21 65 - 93.608

Depoziti kod inostranih banaka 4.384.876 529 182 - 4.385.587

Specijalna prava vučenja uMeđunarodnom monetarnomond - - 1.116 - 1.116

Finansijska imovina raspoloživaza prodaju 1.752.940 - - - 1.752.940

Monetarno zlato - 151.283 - - 151.283

Ulaganja koja se drže do

dospijeća 39.021 - - - 39.021Ostala aktiva 1.856 15 1 3.484 5.356

Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina - - - 36.523 36.523

Ostala ulaganja 10 - - 27.803 27.813

Ukupna aktiva 6.272.225 151.848 1.364 67.810 6.493.247

Gotov novac u opticaju - - - 2.645.056 2.645.056

Depoziti banaka 2.455 - - 3.190.307 3.192.762

Depoziti Vlade i ostalih depozi-tara - - - 77.314 77.314

Rezervisanja za obaveze itroškove - - - 726 726

Ostale obaveze 174 3 68 29.512 29.757

Kapital i rezerve 42.017 - - 505.615 547.632

Upisani kapital 25.000 - - - 25.000

Generalne rezerve (zadržanadobit) - - - 479.864 479.864

Ostale rezerve 3.497 - - 27.803 31.300

Rezerva er vrijednosti 13.520 - - (2.052) 11.468

Ukupna pasiva 44.646 3 68 6.448.530 6.493.247

NETO DEVIZNA POZICIJA 6.227.579 151.845 1.296 (6.380.720) -

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



31. decembar 2010.

U hiljadama KM EUR USD

Ostalestrane valute KM Ukupno

Strana valuta u gotovini 102.161 23 63 - 102.247Depoziti kod inostranih banaka 2.999.954 3.177 319 - 3.003.450

Specijalna prava vučenja uMeđunarodnom monetarnomondu - - 27 - 27

Finansijska imovina raspoloživa zaprodaju 2.904.216 - - - 2.904.216

Monetarno zlato - 66.896 - - 66.896

Ulaganja koja se drže do dospijeća 380.856 - - - 380.856

Ostala aktiva 150 14 971 3.764 4.899

Nekretnine, oprema i nematerijalnaimovina - - - 36.238 36.238

Ostala ulaganja 10 - - 27.803 27.813

Ukupna aktiva 6.387.347 70.110 1.380 67.805 6.526.642

Gotov novac u opticaju - - - 2.497.501 2.497.501

Depoziti banaka 444 - - 3.393.097 3.393.541

Depoziti Vlade i ostalih depozitara - - - 78.509 78.509

Rezervisanja za obaveze i troškove - - - 655 655

Ostale obaveze 621 3 - 21.881 22.505

Kapital i rezerve 37.875 9.726 - 486.330 533.931Upisani kapital 25.000 - - - 25.000

Generalne rezerve (zadržanadobit) - - - 461.492 461.492

Ostale rezerve 3.497 - - 27.803 31.300

Rezerva er vrijednosti 9.378 9.726 - (2.965) 16.139

Ukupna pasiva38.940 9.729 - 6.477.973 6.526.642

NETO DEVIZNA POZICIJA 6.348.407 60.381 1.380 (6.410.168) -

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



30.2.1.1. Devizni rizik - Analiza osjetljivosti

Banka nije izložena riziku promjene kursa EUR-a zbog aranžmana valutnog odbora čime jekonvertibilna marka vezana za EUR po kursu 1 EUR : 1,95583 KM.

U analizu osjetljivosti su uključene monetarne stavke denominirane u stranoj valuti nadatume bilansa, te je posmatrana promjena njihove vrijednosti na kraju izvještajnog periodakoja utiče na bilans uspjeha i kapital, uz pretpostavljene promjene kurseva. Sljedeća tabelaprikazuje analizu osnovnih valutnih izloženosti Banke. Pozitivan iznos ukazuje na povećanjeu bilansu uspjeha, odnosno povećanje kapitala ukoliko KM oslabi, odnosno ojača u odnosu narelevantnu valutu.

2011. USD CHF GBP SDR Ostale

u 000 KM +/- 4% +/- 6% +/- 2% +/- 3% +/- 2%

Uticaj promjene kursa na

bilans uspjeha

6.074/(6.074) 12/(12) (1)/1 33/(33) 0/(0)


u 000 KM +/- 6% +/- 6% +/- 3% +/- 3% +/- 3%


bilans uspjeha193/(193) 16/(16) 32/(32) 1/(1) 0/(0)


u 000 KM +/- 4% +/- 6% +/- 2% +/- 3% +/- 2%


kapital0/(0) 0/(0) 0/(0) 0/(0) 0/(0)


u 000 KM +/- 6% +/- 6% +/- 3% +/- 3% +/- 3%


kapital

4.014/(4.014)

0/(0) 0/(0) 0/(0) 0/(0)

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



30.2.2. Kamatni rizik

Izloženost Banke tržišnom riziku promjena u kamatnim stopama je koncentrisana uinvesticijskom portoliju. Poslovanje Banke je podložno riziku promjene kamatnih stopa

utoliko što kamatonosna imovina i obaveze dospijevaju ili se kamata mijenja u različitimperiodima ili u različitim iznosima.Kamatni rizik predstavlja rizik promjene kamatnih stopa što može dovesti do toga dakamatonosna imovina i obaveze dospijevaju ili se kamata mijenja u različitim periodima i urazličitim iznosima.

Banka je izložena kamatnom riziku prilikom investiranja deviznih rezervi. Banka provodiposlovnu politiku sa ciljem minimiziranja kamatnog rizika. Investicije nose različite kamatnestope, zavisno od perioda investiranja, uz maksimalan rok investiranja od jedne godine zadepozite i tri godine za vrijednosne papire.

Sljedeća tabela prikazuje izloženost Banke kamatnom riziku na kraju godine.

31. decembar 2011.

U hiljadama KM

Do 3mjeseca

Od 3do 12

mjeseci

Od 1do 3

godine

Preko 3godine

Beskamatno Ukupno

Strana valuta u gotovini - - - - 93.608 93.608

Depoziti kod inostranih banaka 4.067.818 314.107 - - 3.662 4.385.587

Specijalna prava vučenja uMeđunarodnom monetarnomondu

1.116 - - - - 1.116

Finansijska imovina raspoloživa zaprodaju

515.508 1.209.198 - - 28.234 1.752.940

Monetarno zlato - - - - 151.283 151.283Ulaganja koja se drže do dospijeća 39.021 - - - - 39.021

Ostala aktiva 40 117 427 541 4.231 5.356

Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina

- - - - 36.523 36.523

Ostala ulaganja - - - - 27.813 27.813

Ukupna aktiva 4.623.503 1.523.422 427 541 345.354 6.493.247

Gotov novac u opticaju - - - - 2.645.056 2.645.056

Depoziti banaka 3.185.660 - - - 7.102 3.192.762Depoziti Vlade i ostalih depozitara 12 - - - 77.302 77.314

Rezervisanja za obaveze i troškove - - - - 726 726

Ostale obaveze - - - - 29.757 29.757

Kapital i rezerve - - - - 547.632 547.632

Upisani kapital - - - - 25.000 25.000

Generalne rezerve (zadržanadobit)

- - - - 479.864 479.864

Ostale rezerve - - - - 31.300 31.300

Rezerva er vrijednosti - - - - 11.468 11.468

Ukupna pasiva 3.185.672 - - - 3.307.575 6.493.247

KAMATNA NEUSKLAĐENOST 1.437.831 1.523.422 427 541 (2.962.221) -

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



31. decembar 2010.

U hiljadama KM

Do 3mjeseca

Od 3 do12 mjeseci

Od 1 do3 go-

dine

Preko 3godine

Beskamatno Ukupno

Strana valuta u gotovini - - - - 102.247 102.247

Depoziti kod inostranihbanaka

2.313.005 687.779 - - 2.666 3.003.450

Specijalna prava vučenjau Međunarodnom mon-etarnom ondu

27 - - - - 27

Finansijska imovinaraspoloživa za prodaju

680.002 2.169.175 - - 55.039 2.904.216

Monetarno zlato - - - - 66.896 66.896

Ulaganja koja se drže dodospijeća 234.460 146.396 - - - 380.856

Ostala aktiva 38 117 304 831 3.609 4.899

Nekretnine, oprema inematerijalna imovina

- - - - 36.238 36.238

Ostala ulaganja - - - - 27.813 27.813

Ukupna aktiva 3.227.532 3.003.467 304 831 294.508 6.526.642

Gotov novac u opticaju - - - - 2.497.501 2.497.501

Depoziti banaka 3.387.806 - - - 5.735 3.393.541

Depoziti Vlade i ostalihdepozitara

14 - - - 78.495 78.509

Rezervisanja za obaveze itroškove

- - - - 655 655

Ostale obaveze - - - - 22.505 22.505

Kapital i rezerve - - - - 533.931 533.931

Upisani kapital - - - - 25.000 25.000

Generalne rezerve(zadržana dobit)

- - - - 461.492 461.492

Ostale rezerve - - - - 31.300 31.300

Rezerva er vrijednosti - - - - 16.139 16.139Ukupna pasiva 3.387.820 - - - 3.138.822 6.526.642

KAMATNANEUSKLAĐENOST

(160.288) 3.003.467 304 831 (2.844.314) -

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



30.2.2.1. Kamatni rizik - Analiza osjetljivosti

Analiza osjetljivosti urađena je na osnovu izloženosti kamatnim stopama fnansijske imovinei fnansijskih obaveza Banke na datume bilansa, imajući u vidu da su neke od njih vezane za

promjenjivu kamatnu stopu ili je njihova vrijednost osjetljiva na promjene tržišnih kamatnihstopa.

Sljedeća tabela predstavlja analizu osjetljivosti izloženosti Banke promjenama kamatnih stopaosnovnih valuta bazirana na analizi osjetljivosti u rasponu od +50/-50 bp (2010.: +200/-20 bp)u zavisnosti od valute (koje predstavljaju ocjenu Banke o mogućim promjenama kamatnihstopa). Pozitivan iznos pokazuje povećanje u bilansu uspjeha, odnosno povećanje kapitala,usljed pretpostavljenog scenarija viših, odnosno nižih kamatnih stopa u odnosu na one važećena datume bilansa.

2011. KM EUR SDR

u 000 KM +50/-20 bp +50/-50 bp +30/-10 bp

Uticaj rizika kamat-nih stopa na bilans

uspjeha(15.928)/6.371 (7.890)/7.986 3/(1)

2010. KM EUR SDR

u 000 KM +150/-20 bp +200/-20 bp +100/-20 bp

Uticaj rizika kamat-

nih stopa na bilansuspjeha

(50.817)/6.776 (62.820)/6.457 0/0

2011. KM EUR SDR

u 000 KM +50/-20 bp +50/-50 bp +30/-10 bp

Uticaj rizika kamatnihstopa na kapital

0/0 (143)/146 0/0

2010. KM EUR SDR

u 000 KM +150/-20 bp +200/-20 bp +100/-20 bp

Uticaj rizika kamatnihstopa na kapital

0/0 (415)/43 0/0

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



30.2.3. Cjenovni rizik - Analiza osjetljivosti

Banka je izložena cjenovnom riziku koji proizilazi iz investiranja deviznih rezervi u monetarnozlato. Monetarno zlato je klasifkovano kao fnansijska imovina raspoloživa za prodaju, te stoga

bilo kakva promjena cijene zlata utiče na kapital kroz rezervu er vrijednosti.

Sljedeća tabela predstavlja analizu osjetljivosti Banke na promjene cijene zlata. Pozitivan iznospokazuje povećanje kapitala usljed pretpostavljenog scenarija viših cijena zlata u odnosu naone važeće na datume bilansa.

U hiljadama KM 2011 2010

+/- 10% +/- 10%

Uticaj rizika promjene cijena na kapital 15.128/(15.128) 6.690/(6.690)

30.3. Kreditni rizik

Kreditni rizik predstavlja rizik nastanka gubitka za Banku ukoliko ugovorna strana vezanoza fnansijski instrument ne ispuni svoje ugovorne obaveze i za Banku proizilazi iz ulaganjau depozite u drugim bankama i ulaganja u vrijednosne papire (ulaganja u devizne rezerve).Upravljanje ovom vrstom rizika ostvaruje se putem odabira ugovornih strana visokog kreditnogrejtinga, ograničenjem roka, kontrolisanjem obima i dinamike investiranja. Kreditni rejtinzi sekontinuirano prate na dnevnoj osnovi.

Drugi potencijalni izvor rizika povezan je sa MMF-ovim računima broj 1 i broj 2. Na timračunima iskazuju se obaveze Bosne i Hercegovine na osnovu članstva u MMF-u i obaveze

na osnovu kreditnih aranžmana Bosne i Hercegovine sa MMF-om. U slučaju da nadležneinstitucije Bosne i Hercegovine ne osiguraju blagovremeno sredstva za izmirenje tih obaveza,to bi moglo stvoriti obavezu za Banku i narušiti odredbe Zakona o Centralnoj banci Bosne iHercegovine.

Strogo se pridržavajući odredaba Memoranduma o izvršavanju uloge fskalnog agenta Bosnei Hercegovine prema MMF-u, Banka stvara uslove za upravljanje navedenim rizikom. Zaslučaj da nadležne državne institucije ne osiguraju sredstva za izmirenje obaveza, Banka imaovlaštenje da, u skladu sa Odlukom Upravnog vijeća Banke o načinu osiguranja sredstavaprema MMF-u, sva sredstva koja se nalaze na depozitnim računima Bosne i Hercegovine ipodračunima entiteta usmjeri na račun za izmirenje dospjelih obaveza.

Za sredstva koja su evidentirana u vanbilansnoj evidenciji, Banka nije izložena kreditnomriziku, jer sav rizik koji eventualno može rezultirati iz osnova plasmana tih sredstava snoseugovorno vlasnici sredstava (vidjeti Napomenu 32).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Banka je izložena kreditnom riziku kroz ulaganja u depozite kod inostranih banaka, fnansijskuimovinu raspoloživu za prodaju i ulaganja koja se drže do dospijeća.

Maksimalna izloženost kreditnom riziku prije kolaterala ili drugog založnog sredstva

Sljedeća tabela prikazuje maksimalnu izloženost banke kreditnom riziku:

Maksimalna izloženost


2011.31. decembar

2010.

Izloženost bilansa stanja

Depoziti kod inostranih banaka 4.385.587 3.003.450

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju 1.752.940 2.904.216

Ulaganja koja se drže do dospijeća 39.021 380.856

UKUPNO 6.177.548 6.288.522

Banka ne drži kolaterale i ostala založna sredstva u cilju pokrivanja kreditnog rizika, budući daBanka investira svoja sredstva kod partnera sa najvišim kreditnim rejtingom.

Na dan 31. decembra 2011. godine Banka nema sredstava koja su dospjela, ili im je umanjena vrijednost.

Koncentracija kreditnog rizika

Ukupni depoziti Banke kod inostranih banaka sa stanjem na dan 31. decembra 2011. godine

iznose 4.385.587 hiljada KM (2010.: 3.003.450 hiljada KM). Najveći iznos tih sredstava investiran je u dvije inostrane banke (2010.: u dvije inostrane banke) sa pojedinačnom koncentracijomkoja prelazi iznos ukupnog kapitala i rezervi Banke.

Pojedinačna koncentracija kreditnog rizika koja prelazi iznos ukupnog kapitala i rezervi Banke:


Rejting banke

Iznos depozita

u 000 KM

% u odnosu naukupne depozite

Rejting banke

Iznos depozita

u 000 KM

% u odnosuna ukupnedepozite

AAA 1.911.924 43,59 AAA 1.764.055 58,73

AAA 1.843.574 42,04 AAA 559.075 18,61

Najveća individualna izloženost riziku na dan 31. decembra 2011. godine iznosila je 1.911.924hiljade KM (2010.: 1.764.055 hiljada KM).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Koncentracija prema kreditnom rejtingu

Depoziti u inostranim bankama:

Rejting banke


u 000 KM % u 000 KM %

AAA 4.036.325 92,04 2.903.054 96,66

AA- - - 100.378 3,34

A+ 349.262 7,96 18 0,00

UKUPNO4.385.587 100,00

3.003.450 100,00

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju:

Rejting 31. decembar 2011. 31. decembar 2010.

u 000 KM % u 000 KM %

AAA 1.752.940 100,00 2.904.216 100,00

UKUPNO 1.752.940 100,00 2.904.216 100,00

Ulaganja koja se drže do dospijeća:

Rejting 31. decembar 2011. 31. decembar 2010.

u 000 KM % u 000 KM %

AAA 39.021 100,00 380.856 100,00

UKUPNO 39.021 100,00 380.856 100,00

Geograska koncentracija


u 000 KM % u 000 KM %

Francuska 2.479.374 40,14 1.736.168 27,61

Luksemburg 1.911.924 30,95 1.764.055 28,05

Njemačka 899.987 14,57 1.572.493 25,01

Holandija 433.497 7,02 864.042 13,74

Velika Britanija 348.727 5,65 99.605 1,58

Austrija 61.467 1,00 115.100 1,83

Finska 40.760 0,66 124.529 1,98

Švicarska 1.812 0,03 12.530 0,20

UKUPNO 6.177.548 100,00 6.288.522 100,00

Geograska koncentracija kreditnog rizika po pojedinoj fnansijskoj imovini data je uNapomenama 5, 6 i 8 ovih fnansijskih izvještaja.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



31. Fer vrijednost fnansijske imovine i obaveza

Naredna tabela prikazuje poređenje knjigovodstvene vrijednosti i er vrijednosti fnansijskeimovine i obaveza na 31. decembar 2011. i 2010. godine.

Knjigovodstvena vrijednost

Fer vrijednost

U hiljadama KM 2011. 2010. 2011. 2010.

Finansijska imovina

Strana valuta u gotovini 93.608 102.247 93.608 102.247

Depoziti kod inostranih banaka 4.385.587 3.003.450 4.385.587 3.003.450

Specijalna prava vučenja u Međunarodnommonetarnom ondu

1.116 27 1.116 27

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju 1.752.940 2.904.216 1.752.940 2.904.216Monetarno zlato 151.283 66.896 151.283 66.896

Ulaganja koja se drže do dospijeća 39.021 380.856 39.111 380.913

Ostala aktiva 1.901 2.036 1.901 2.036

Ostala ulaganja 27.813 27.813 27.813 27.813

Ukupno 6.453.269 6.487.541 6.453.359 6.487.598

Finansijske obaveze

Gotov novac u opticaju 2.645.056 2.497.501 2.645.056 2.497.501

Depoziti banaka 3.192.762 3.393.541 3.192.762 3.393.541

Depoziti Vlade i ostalih depozitara 77.314 78.509 77.314 78.509

Ostale obaveze 29.576 21.871 29.576 21.871

Ukupno 5.944.708 5.991.422 5.944.708 5.991.422

Fer vrijednost predstavlja iznos za koji se neka imovina može zamijeniti ili obaveza podmiritipo tržišnim uslovima. Finansijska imovina raspoloživa za prodaju i monetarno zlato iskazanisu po er vrijednosti. Ulaganja koja se drže do dospijeća iskazana su po amortizovanomtrošku. Tržišna vrijednost ulaganja koja se drže do dospijeća približno odgovara njihovoj

knjigovodstvenoj vrijednosti s obzirom na kratak rok dospijeća.

Depoziti od i kod banaka iskazani su po amortizovanom trošku koji je približan njihovoj er vrijednosti, jer su ti depoziti kratkoročni plasmani po tržišnim kamatnim stopama.

Ostala ulaganja su priznata prema trošku sticanja. Uprava procjenjuje da je knjigovodstvena vrijednost ostalih ulaganja približno jednaka njihovoj er vrijednosti.

Banka mjeri er vrijednost koristeći sljedeću hijerarhiju mjerenja er vrijednosti koja odražavaznačajnost inputa korištenih prilikom mjerenja er vrijednosti.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



t /JWPo,PUJSBOBDJKFOBOBBLUJWOPNUSäJÝUV[BJEFOUJʊBOJOTUSVNFOUt /JWPo5FIOJLFWSFEOPWBOKB[BTOPWBOFOBVPʊMKJWJNJOQVUJNBCJMPEJSFLUOPUKLBP

cijene) ili indirektno (tj. izvedeno iz cijena). Ova kategorija uključuje instrumente vrednovane pomoću kotirane tržišne cijene na aktivnim tržištima za slične instrumente;

kotirane cijene za identične ili slične instrumente na tržištima koja se smatraju manjeaktivnim; ili druge tehnike vrednovanja kod kojih su svi značajni inputi direktno iliindirektno uočljivi iz tržišnih podataka.

t /JWP o 5FIOJLF WSFEOPWBOKB LPKF LPSJTUF [OBʊBKOF JOQVUF LPKJ TF OF CB[JSBKV OB vidljivim tržišnim podacima. Ova kategorija uključuje sve instrumente, kod kojihtehnike vrednovanja uključuju inpute koji se ne baziraju na uočljivim inormacijama, teove neuočljive inormacije imaju značajan uticaj na vrednovanje instrumenata.

31. decembar 2011.

U hiljadama KMNivo 1 Nivo 2 Nivo 3 Ukupno

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju 1.752.940 - - 1.752.940

Monetarno zlato 151.283 - - 151.283

Ukupno

1.904.223 - - 1.904.223

31. decembar 2010. Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 Ukupno

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju 2.904.216 - - 2.904.216

Monetarno zlato 66.896 - - 66.896

Ukupno2.971.112 - - 2.971.112

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



32. Vanbilansne stavke

Banka vodi određene račune u stranim valutama vezane uz sporazume između vlada Bosne iHercegovine i inostranih vlada i fnansijskih organizacija. Kako ovi računi nisu niti aktiva niti

pasiva Centralne banke Bosne i Hercegovine, oni nisu uključeni u bilans stanja Banke.

Također, vanbilansne stavke sadrže devizne račune državnih institucija i agencija, kao ikomercijalnih banaka, za koje Banka djeluje kao agent.

Vanbilansne stavke se sastoje od:


2011.31. decembar

2010.

Vrijednosni papiri i sredstva trećih lica koja se drže kod in-ostranih banaka

371.934 485.126

Pasiva za vrijednosne papire i sredstva trećih lica 371.934 485.126

Depoziti nerezidenata 19.612 19.195

Depoziti USAID-a 19.612 19.195

Depoziti rezidenata 134.100 280.263

Depoziti Vijeća ministara BiH 127.452 273.852

Depoziti Vijeća ministara BiH na osnovu sukcesije 2.763 2.754

Depoziti Vijeća ministara BiH – servisiranje vanjskogduga BiH

5.152 5.204

Depoziti Vijeća ministara BiH – budžet institucija BiH 107.003 242.817

Ostali depoziti Vijeća ministara BiH 12.534 23.077

Depoziti ostalih rezidenata 6.648 6.411

Depoziti – Agencija za osiguranje depozita 540 1.049

Depoziti – Agencija za bankarstvo Federacije BiH 4.068 4.028

Depoziti – penzije iz Njemačke 318 7

Depozitni računi banaka 1.722 1.327

Investicije rezidenata vezane za vrijednosne papire 218.222 185.668

Investicije vezane za vrijednosne papire -Agencija za osiguranje depozita

218.222 185.668

Kamate i provizije na vrijednosne papire i sredstva trećih lica

Depoziti USAID-a

Na osnovu Ugovora o fnansijskoj pomoći između Bosne i Hercegovine i Sjedinjenih AmeričkihDržava za fnansiranje rekonstrukcije, otvoreni su posebni kamatonosni računi pri Bank o America. Banka za navedene račune ne obračunava kamate i provizije.

Investicije rezidenata vezane za vrijednosne papire

Banka je omogućila Agenciji za osiguranje depozita Bosne i Hercegovine da investira u vrijednosne papire otvarajući račune (Cash i Custodian Account) koji glase na Banku i Agencijuza osiguranje depozita Bosne i Hercegovine. Sve transakcije na ovim računima odvijaju

se između Agencije za osiguranje depozita Bosne i Hercegovine i asset managera. Banka zanavedene račune ne obračunava kamate i provizije.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Članstvo Bosne i Hercegovine u MMF-u

Kao depozitar za članstvo Bosne i Hercegovine u MMF-u, Centralna banka Bosne i Hercegovinedrži MMF-ove račune broj 1 i 2 i osigurava usluge čuvanja vrijednosnih papira BiH koji seizdaju za pokriće članstva u MMF-u i za reotkup obaveza. Banka drži SDR-ove kao dio svoje

unkcije upravljanja deviznim rezervama. Banka djeluje kao fskalni agent u ime BiH u njenimodnosima sa MMF-om, ali nije odgovorna za sredstva i obaveze vezane uz članstvo.

Konsolidovana pozicija koja slijedi prikazuje sažetak pozicija Bosne i Hercegovine kod MMF-a:

Konsolidovana pozicija članstva Bosne i Hercegovine u MMF-una dan 31. decembra 2011. godine

(u 000 KM)

Aktiva

Kvota 392.425

Držanje SDR-a 1.116

Ukupna aktiva 393.541

Pasiva

MMF-ov račun br. 1 986


Vrijednosni papiri 1.176.185

Računi plativih troškova 1.551

Alokacija SDR-a 373.364

Obračunata kamata na alokaciju SDR-a 114

Ukupna pasiva 1.552.234

Neto članska pozicija kod MMF-a

Obaveze BiH prema MMF-u koje uglavnom nastaju izreotkupa i prilagođavanja vrijednosti valute

1.158.693

Neto članska pozicija 1.158.693

1.552.234 1.552.234

Ukupna konsolidovana pozicija – aktiva i pasiva 1.552.234 1.552.234

MMF-ov račun br. 1 (986) (986)

MMF-ov račun br. 2 (34) (34)Ukupna bruto pozicija BiH u MMF-u – aktiva i pasiva 1.551.214 1.551.214

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Držanje SDR-a, obračunata kamata na držanje SDR-a, MMF-ov račun br. 1 i MMF-ov račun br.2 odražavaju račune koji se drže u bilansu stanja Banke.

Za potrebe Konsolidovane pozicije Bosne i Hercegovine u MMF-u, bruto pozicija BiH uvećana je za MMF-ove račune broj 1 i 2.

Konsolidovana pozicija članstva Bosne i Hercegovine u MMF-una dan 31. decembra 2010. godine

(u 000 KM)

Aktiva

Kvota 383.535

Držanje SDR-a 27

Ukupna aktiva 383.562

Pasiva



Vrijednosni papiri 1.149.539

Računi plativih troškova 1.762

Alokacija SDR-a 364.906

Obračunata kamata na alokaciju SDR-a 222

Ukupna pasiva 1.517.427

Neto članska pozicija kod MMF-a

Obaveze BiH prema MMF-u koje uglavnom nastaju iz reot-kupa i prilagođavanja vrijednosti valute 1.133.865

Neto članska pozicija 1.133.865

1.517.427 1.517.427

Ukupna konsolidovana pozicija – aktiva i pasiva 1.517.427 1.517.427

MMF-ov račun br. 1 (964) (964)

MMF-ov račun br. 2 (34) (34)Ukupna bruto pozicija BiH u MMF-u – aktiva ipasiva

1.516.429 1.516.429

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



33. Aranžman valutnog odbora

Zakon o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine zahtijeva da ukupan iznos njene monetarnepasive nikada ne bude veći od njenih neto deviznih rezervi.

Detalji poštivanja tog pravila su sljedeći:


2011.31. decembar

2010.

Strana aktiva6.423.555 6.457.692

Pasiva prema nerezidentima 1.062 1.351

Neto devizne rezerve (strana aktiva minus pasiva premanerezidentima)

6.422.493 6.456.341

Monetarna pasiva 5.915.132 5.969.551

Neto strana aktiva (neto devizne rezerve minus monetarnapasiva)

507.361 486.790

Monetarnu pasivu Banke po Zakonu o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine čine gotov novacu opticaju i domaći depoziti banaka i drugih rezidenata.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



DODATAK X

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



10. 1 Najvažniji događaji u 2011.

5. januar - Navršilo se deset godina od reormeplatnog prometa u BiH koja je provedena u

rekordnom roku.28. januar - članovi Upravnog vijeća CBBiHdr Milenko Krajišnik i dr Vasilj Žarković,guverner dr Kemal Kozarić, viceguvernerimr Ankica Kolobarić i dr Radomir Božić, tesekretar Upravnog vijećа i Uprave mr LejlaSimon posjetili su Narodnu banku Srbije u vezis daljom saradnjom i unapređenjem zajedničkihaktivnosti dvije centralne banke.

1. ebruar – počela je primjena Odluke Upravnog

vijeća CBBiH o smanjenju stope obaveznerezerve na depozite koji ulaze u osnovicu zaobračun obavezne rezerve, čija je ročnost do jedne godine, sa 14% na 10%. Stopa obaveznerezerve na depozite oročene na period duži od jedne godine ostala je 7%.

25. ebruar - Viceguvernerke mr AnkicaKolobarić i Feriha Imamović prisustvovalesastanku guvernera i predstavnika centralnihbanaka Jugoistočne Evrope koji je održan

na Kipru. Dogovorena je redovna razmjenainormacija o poslovanju «prekograničnihbankarskih grupa» u zemljama JugoistočneEvrope.

10. mart- Održana redovna godišnja konerencijaza novinare predstavnika fnansijskih institucijai udruženja na kojoj je bilo riječi o stanju iizazovima bankarskog sektora u BiH.

28. mart - CBBiH najavila puštanje u opticajdodatne količine kovanog novca apoena 10 i 5

eninga.

12. april - U okviru Programa tehničkesaradnje CBBiH s eurosistemom u CBBiH jeodržan seminar «Na putu prema Evropskojuniji – predstojeći izazovi». U radu seminara suučestvovali i predstavnici Evropske centralnebanke, centralnih banaka članica Evropskogsistema centralnih banaka i eurosistema,Delegacije Evropske unije u BiH, Direkcijeza ekonomske i fnansijske poslove Evropske

komisije iz Brisela, kao i centralnih banakazemalja iz regiona.

15. april - Guverner Centralne bankeRepublike Turske Durmuş Yilmaz posjetioCBBiH i u razgovoru s guvernerom CBBiH drKemalom Kozarićem i njegovim saradnicimanaglasio je značaj političke stabilnosti zapostizanje pozitivnih ekonomskih rezultata.Tokom boravka u BiH, guverner Centralnebanke Republike Turske otvorio je uUmjetničkoj galeriji Bosne i Hercegovineizložbu “Savremeno tursko slikarstvo izkolekcije Centralne banke Turske”.

28. april – Predvođene guvernerima,delegacije centralnih banaka BiH, Crne Gorei Srbije održale su sastanak u Sarajevu. Nasastanku je analizirana međusobna saradnja

i njen nastavak u skladu s potpisanimprotokolima o saradnji.

17.maj – Agencija Moody’s je zadržalakreditni rejting BiH B2, ali je snizila izglede sastabilnih na negativne, navodeći kao razlogepolitičke zastoje i s tim u vezi odgađanjeekonomskih i ustavnih reormi.

20. – 21. maj - Guverner CBBiH dr KemalKozarić učestvovao u radu godišnjeg sastanka

Odbora direktora i guvernera Evropske bankeza obnovu i razvoj (EBRD), koji je održan uglavnom gradu Kazahstana, Astani. Temasastanka je bila uticaj globalne fnansijskekrize na zemlje regiona koje pokriva EBRD.

27. maj - Guverner CBBiH dr Kemal Kozarić,sa saradnicima, razgovarao je s delegacijomMeđunarodnog monetarnog onda (MMF)koju je predvodio še Misije MMF za BiHCostas Christou. Tokom razgovora, istaknuto je da se mogući rizici u fnansijskom sektoru

ogledaju u posljedicama slabe domaćepotražnje i mogućeg smanjenja trgovinskerazmjene s glavnim trgovinskim partnerima.

14. juni - U organizaciji Odjeljenja za platnesisteme, organizovana je prezentacija projektanadgradnje Centralnog registra kredita(CRK) za predstavnike komercijalnih banaka,mikrokreditnih organizacija i kompanija zalizing u cilj upoznavanja osoblja koje direktnoradi na pribavljanju podataka iz CRK-a o

rješenju nadgradnje CRK-a.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



17. juni - Član Upravnog vijeća dr VasiljŽarković i viceguverner dr Radmor Božićučestvovali su na 3. godišnjem samituguvernera centralnih banaka i ministarafnansija Jugoistočne Europe u Bečićima(Crna Gora). 28. juni - CBBiH organizovala sastanak s predstavnicima komercijalnih banakao uvođenju nove statistike kamatnihstopa usklađene s metodologijom koja seprimjenjuje u eurozoni. Primjena novestatistike kamatnih stopa u CBBiH realizovana je u okviru projekta tehničke pomoći IPA2008, uz pomoć Evropske centralne banke(ECB).

1. august - Potpisan je ugovor o izradinovih izdanja novčanica apoena 10, 20,50 i 100 KM. Dizajn novih novčanica ćeostati nepromijenjen, a izmjene se odnosena unapređenje kvaliteta papira i zaštitnihelemenata.

18. august - U Sarajevu održan sastanak Stalnog odbora za fnansijsku stabilnost kojim je predsjedavao guverner CBBiH dr KemalKozarić. Na sastanku su donesene preporukeo mogućim mjerama za ublažavanje položajakorisnika kredita s valutnom klauzulom vezanim za švajcarski ranak.

13. septembar - Započeta je izgradnja zgradeGlavne banke Republike Srpske CBBiH uBanjoj Luci. Izgradnja objekta GBRSCBBiHu Banjoj Luci nastavak je ranije započetihaktivnosti na osiguranju prostora potrebnogza normalno unkcionisanje.

15. septembar - Delegacija Narodne banke

Kine koju je predvodio guverner ZhouXiaochuan posjetila CBBiH. Tema razgovora je bila kriza u eurozoni i mogući uticajina zemlje u tranziciji, te moguća snažnijaekonomska saradnja između BiH i Kine injihovih centralnih banaka.

30. septembar – Uspješno završen programtehničke saradnje Centralne banke Bosnei Hercegovine i Evropske centralne banke icentralnih banaka eurosistema uz fnansijskupodršku EU. Glavni rezultat projekta je jačanje

institucionalnog kapaciteta CBBiH krozprogresivnu implementaciju EU standarda uoblasti centralnog bankarstva i unapređenje

procesa priprema za učešće u radu Evropskogsistema centralnih banaka.

7. - 9. oktobar - Viceguvernerke mr AnkicaKolobarić i Feriha Imamović su prisustvovale26. sastanaku Kluba guvernera centralnihbanaka centralne Azije, regiona Crnog morai balkanskih zemalja u Kapadokiji (Turska),koji je bio posvećen ključnim rizicima zastabilnost i izozovima monetarne politike.

10. oktobar - Predsjedništvo BiH je sUpravnim vijećem i Upravom BiH razmatraloekonomsku i monetarnu situaciju u eurozonii njene implikacije na BiH i donijet jezaključak od strane Predsjedništva BiHkojim se podržava dalje provođenje zakonomuspostavljenog modela monetarne politike uBiH.

11. oktobar - Viceguverner CBBiH drRadomir Božić je učestvovao u radu 6.međunarodne konerencije pod nazivom«Oporavak tržišta kapitala - dugoročni trendili ...?» Sarajevske berze koja je održana uSarajevu.

19. oktobar - Guverner CBBiH dr KemalKozarić zvanično pustio u rad prvu webstranicu ‘www.MojeFinansije.ba’ posvećenufnansijskoj pismenosti, koju je fnansirala irazvila kompanija Visa.

17. novembar - Guverner CBBiH drKemal Kozarić, sa saradnicima, sastao se sMisijom Međunarodnog monetarnog ondaza BiH. Tokom razgovora bilo je riječi omakroekonomskoj situaciji u BiH, fskalnoj imonetarnoj stabilnosti, uticaju dužničke krizeiz eurozone na BiH, te o stanju u bankarskom

sektoru.1. decembar – Agancija Standard and Poor’ssnizila je kreditni rejting BiH s B+ na B uzstavljanje rejtinga na posmatranje s mogućimnegativnim implikacijama zbog smanjenihizgleda za rješavanje političke krize u BiH.

8. decembar - Guverneru CBBiH dr KemaluKozariću dodijeljena nagrada «Najmenadžer2011.» u okviru maniestacije «Izbormenadžera 2011.» koja je održana u Banjoj

Luci.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



8. - 9. decembar - Guverner CBBiH dr KemalKozarić je učestovao na međunarodnojkonerenciji u Sarajevu povodomobilježavanja deset godina postojanja

Agencije za osiguranje depozita (AOD) BiH.14. decembar - Član Upravnog vijeća CBBiHdr Fikret Čaušević i guverner CBBiH dr KemalKozarić učestvovali su na okruglom stolu«Zapošljavanje u svjetlu globalne ekonomskekrize i njenog uticaja na privredu BiH iKanton Sarajevo» u organizaciji Privrednekomore Kantona Sarajevo i Javne ustanove«Služba za zapošljavanje Kantona Sarajevo».

20. decembar - Održan redovni sastanak

Stalnog odbora za fnansijsku stabilnostna kojem su razmatrani trenutni rizici umakroekonomskom okruženju i njihov uticajna stabilnost fnansijskog sistema. ČlanoviStalnog odbora su ocijenili da su najvećirizici slaba ekonomska aktivnost u zemlji,loše projekcije rasta za narednu godinu, teloša politička klima u zemlji uzrokovana,u najvećoj mjeri, neusvajanjem budžetskogokvira i neormiranjem Vijeća ministara BiH.

26. decembar – Agencija Moody’s zadržalaocjenu kreditnog rejtinga BiH, B2 snegativnim izgledima.

10.2 Rukovodstvo i struktura CBBiH

U toku 2011. nije bilo promjena urukovodećoj strukturi Centralne banke

Bosne i Hercegovine (Upravno vijeće, Uprava,Ured glavnog internog revizora i Revizorskikomitet). Uprava CBBiH je u 2011. održala 16sjednica.

Centralna banka Bosne i Hercegovinenastavila je razvijati sistem upravljanjaljudskih resursa i u 2011. Tako je pripremljenai usvojena Strategija razvoja ljudskih resursaCBBiH za period 2011- 2017. Usvojena jestrategija efkasnosti s ciljem održavanjai kontinuiranog unapređenja, što značiefkasnost uz realan rast broja zaposlenih ikontinuirano unapređenje postojećih ljudskihresursa. Defnisani su osnovni principiupravljanja ljudskim resursima, politikaupravljanja ljudskim resursima i osnovnistrateški ciljevi.

U Centralnoj banci Bosne i Hercegovinesa 31. decembrom 2011. bilo je zaposleno354 službenika, od kojih je 55% žena, a 45%muškaraca. Prosječna starost službenika je

44 godine, a od ukupnog broja službenika uradnom odnosu s VSS je bilo 238 službenikaili 67%, a od toga osam doktora nauka i 23magistra.

Grafikon 10.1: Broj zaposlenih u periodu 1997 - 2011.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



U toku 2011. nastavljena je intenzivnaedukacija i stručno usavršavanje službenikaCentralne banke Bosne i Hercegovine, te je111 službenika učestvovalo na 220 različitih

oblika edukacija (seminari, radionice,konerencije i sl), od čega 87 u zemlji i 133u inostranstvu, uglavnom u organizacijievropskih centralnih banaka.

Najzastupljenije su bile edukacije iz oblasti:bankarstva, inormacionih tehnologija,ekonomskih istraživanja i statistike, platnihsistema, javnih nabavki i dr.

Obavljene su i aktivnosti na realizacijiProtokola o saradnji s Narodnom bankomSrbije, te su organizovani i interni seminariza sticanje vještina i znanja – so skills

(unapređenje poslovnih vještina za mlade iperspektivne službenike, sve rukovodioce ikoordinatore odjeljenja u CBBiH).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



O R G A N

I Z A C I O N A S H E M A C B B i H

R E V I Z O R S K I

K O M I T

E T

U P R A V N O

V I J E Ć E

C B B

i H

G U V E R

N E R

U R E D

G U V E R N E R A

O D J E L J E N J E Z A

S E R V I S I R A N J E

J A V N O G D U G A

U R E D G L A V N O G

I N T E R N O G

R E V I Z

O R A

V I C E G U V

E R N E R

S E K T O R Z A

E K O N O M

S K A

I S T R A Ž I V

A N J A ,

S T A T I S T

I K U I

E V R O P

S K E

I N T E G R A C I J E

O D J E L J E N

J E Z A

E K O N O M

S K A

I S T R A Ž I V

A N J A ,

S T A T I S T

I K U I

P U B L I K A C I J E

V I C E G U V E R N E R

S E K T O R Z A

B A N K O V N E

U S L U G E

O D J E L J E N J E

T R E Z O R A

O D J E L J E N J E

Z A B A N K A R S T V O

O D J E L J E N

J E Z A

F I N A N S I

J S K U

S T A B I L N

O S T

O D J E L J E N

J E Z A

M E Đ U N A R

O D N U

S A R A D N

J U I

E V R O P S K U

I N T E G R A C I J U

O D J E L J E N

J E Z A

P L A T N E S I S T E M E


M O N I T O R N I G I

A N A L I Z E


U P R A V L J A N J E

R I Z I C I M A

O D J E L J E N J E

Z A U P R A V L J A N J E

L J U D S K I M

R E S U R S I M A


R A Č U N O V O D S T V O

I F I N A N S I J E


I N F O R M A C I O N U

T E H N O L O G I J U


Z A J E D N I Č K E

P O S L O V E


S I G U R N O S T


P R A V N E P O S L O V E

S E K T O R Z A

A D M I N I S T R A C I J U

I F I N A N S I J E

V I C E G U V E R N E R

G L A V N A

J E D I N I C A

S A R A J E V O

G L A V N A

J E D I N I C A

M O S T A R

F I L I J A L A G L A V

N E

B A N K E

R E P U B L I K E

S R P S K E N A

P A L A M A

G L A V N A B A N K

A

R E P U B L I K E

S R P S K E

C E N T R A L N E

B A N K E B I H

F I L I J A L A

C E N T R A L N E

B A N K E B I H

U B R Č K O M

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



RUKOVODSTVO CBBiH

Upravno vijeće Centralne banke Bosne i Hercegovine

Predsjedavajući dr Kemal Kozarić,dr Fikret Čaušević, člandr Milenko Krajišnik, člandr Željko Šain, člandr Vasilj Žarković, član

Uprava dr Kemal Kozarić, guvernerdr Radomir Božić, viceguvernerFeriha Imamović, viceguvernermr Ankica Kolobarić,viceguverner

Ured glavnog internog revizora dr Dragan Kulina, glavni interni revizorAngela Medić, zamj. gl. internog revizoraJasmina Novalija, zamj. gl. internog revizoraKrstinja Tošović, zamj. gl. internog revizora

Odjeljenje za servisiranje javnog duga BiH mr Verica Božić

Sektor za ekonomska istraživanja, statistiku i evropske integracijerukovodni tim

Renata BarićBelma Čolaković

Amir Hadžiomeragić

Odjeljenje za platne sisteme Đorđe Racković

Sektor za bankovne uslugerukovodni tim

Vasilija Arapovićmr Emina Ćemanmr Edis Kovačević

Odjeljenje za upravljanje rizicima mr Vidosav Pantić

Sektor za administraciju i nansijerukovodni tim mr Ernadina Bajrović

mr Ninoslav Gregovićmr Nazi HusovićŽeljko SubotićDragan Šošić

Odjeljenje za pravne poslove Rade Jovanović

Glavna jedinica Sarajevo Sadik Kadrić, direktorGlavna jedinica Mostar Zoran Ćorić, direktor

Glavna banka Republike SrpskeCBBiH Banja Luka dr Željko Vaško, direktorFilijala Glavne banke Republike Srpske Pale Uglješa Simović, rukovodilacFilijala CBBiH Brčko Distrikt Mirzeta Arnautović, rukovodilac

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



10.3 Publikacije i web stranica

Mjesečni ekonomskipregled

Interna mjesečna inormacija za menadžment CBBiH koja

obuhvata kretanja u monetarnom, realnom i vanjskom sektoru.

Bilten Kvartalna publikacija, obuhvata podatke monetarne i fnansijske

statistike, podatke o platnim transakcijama, podatke realnog

sektora i podatke platnog bilansa Bosne i Hercegovine.

Godišnji izvještaj Publikacija sadrži izvještaj o poslovanju CBBiH u toku godine i

fnansijski izvještaj koje CBBiH dostavlja Predsjedništvu BiH i

Parlamentarnoj skupštini Bosne i Hercegovine.

Izvještaj o fnansijskojstabilnosti

Godišnja publikacija sadrži indikatore fnansijske stabilnosti i

kretanja u fnansijskom sektoru.

Specijalne teme

istraživanja Povremena publikacija koja se objavljuje na web stranici CBBiH.WEB STRANICA

www.cbbh.ba

e-mail:[email protected]

Otvorenost i transparentnost djelovanja CBBiH smatra izuzetno

važnim za vjerodostojnost, javnu odgovornost i povjerenje koje

uživa među stanovništvom i drugim institucijama u BiH i u

međunarodnim institucijama. Na osnovu Pravilnika o radu CBBiH,

CBBiH ima obavezu da obavještava javnost o svom radu davanjem

blagovremenih inormacija, objavljivanjem izvještaja, izdavanjem

službenih publikacija, održavanjem konerencija za štampu.

Web stranica CBBiH postoji od 1998. Sadrži osnovne podatke oCBBiH, Zakon o CBBiH, prezentira novčanice i kovanice Bosne i

Hercegovine, te numizmatička izdanja CBBiH; na stranici se takođe

može naći veliki broj publikacija i statističkih podataka (godišnji

izvještaji, mjesečni bilansi stanja, kvartalni bilteni, izvještaj o

fnansijskoj stabilnosti, platni bilans BiH, platni promet...), te

spisak svih komercijalnih banaka u BiH. Publikacije i statistički

podaci se objavljuju u opšteprihvaćenim ormatima DOC, XLS i

PDF. Na stranici se takođe objavljuje kursna lista koja se mijenja

jednom dnevno, te ostale relevantne novosti i saopštenja za javnost.Materijal se objavljuje na bosanskom, hrvatskom, srpskom i

engleskom jeziku.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



10.4 Skraćenice

BDP Bruto domaći proizvodBiH Bosna i HercegovinaBIS Banka za međunarodna poravnanja

(Bank o International Settlements)CBBiH Centralna banka Bosne i HercegovineEBRD Evropska banka za obnovu i razvojECB Evropska centralna bankaEIB Evropska investicijska bankaEMU Ekonomska i monetarna unijaESCB Evropski sistem centralnih banakaEU Evropska unijaEUR EuroFBiH Federacija Bosne i HercegovineFED Američka centralna banka

(Federal Reserve System)KM Konvertibilna markaMMF Međunarodni monetarni ondRTGS Bruto poravnanje u realnom vremenu

(Real Time Gross Settlement)RS Republika SrpskaSAD Sjedinjene Američke DržaveSDR Specijalna prava vučenja

(Special Drawing Rights)USD Američki dolar

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


169

STATISTIČKE TABELE XI

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



11. STATISTIČKE TABELE

T01: Glavni ekonomski indikatori

T02: Bruto domaći proizvod BiH

T03: Indeks industrijske proizvodnje

T04: Indeks potrošačkih cijena za BiH (CPI)

T05: Prosječne bruto i neto plate i penzije

T06: Monetarni agregati

T07: Monetarni pregled

T08: Bilans stanja CBBiH

T09: Konsolidovani bilans komercijalnih banaka u BiH

T10a: Aktivne kamatne stope komercijalnih banaka

T10b: Pasivne kamatne stope komercijalnih banaka

T11: Ukupni depoziti i krediti

T12: Sektorska struktura prenosivih depozita

T13: Sektorska struktura ostalih depozita

T14: Sektorska struktura kratkoročnih kredita

T15: Sektorska struktura dugoročnih kredita

T16: Kupovina i prodaja KM

T17: Prosječne obavezne rezerve

T18: Transakcije u platnom prometu

T19: Platni bilans BiH

T20: Tekući račun platnog bilansaT21: Kapitalni i fnansijski račun platnog bilansa

T22: Servisiranje vanjskog duga sektora vlade

T23: Vanjski dug opšte vlade BiH po kreditorima

T24: Devizne rezerve CBBiH

T25: Vanjskotrgovinska razmjena BiH

T26: BiH izvoz po zemljama destinacije

T27: BiH uvoz po zemljama porijekla

T28: Struktura uvoza i izvoza robe po proizvodima

T29: Pregled prosječnih srednjih kurseva KM

T30: Vladine fnansije BiH- jedinice sektora vlade

T31: Vladine fnansije BiH - struktura konsolidiranih prihoda i rashoda

T32: Vladine fnansije FBiH - jedinice sektora vlade

T33: Vladine fnansije RS - jedinice sektora vlade

T34: Tokovi direktnih stranih ulaganja u BiH klasifkovani prema zemlji stranog ulagača

T35: Tokovi direktnih stranih ulaganja u BiH klasifkovani prema djelatnostima

T36: Međunarodna investiciona pozicija

T37: Realni i nominalni eektivni kurs KM

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T01: Glavni ekonomski indikatori

2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011*.

Nominalni BDP BiH, (u milionima KM)1) tekuće cijene 17.218 19.333 21.836 24.759 24.051 24.584 25.9502)

Godišnji rast realnog BDP-a (u%)2) 3,9 6,0 6,1 5,6 -2,9 0,7 1,6

Stopa rasta indeksa potrošačkih cijena (CPI) u BiH3)

Prosječna godišnja stopa rasta CPI 3,8 6,1 1,5 7,4 -0,4 2,1 3,7

Godišnja stopa rasta CPI za decembar 4,3 4,6 4,9 3,8 0,0 3,1 3,1

Budžet opšte vlade4)

Prihodi 41,4 44,4 45,0 44,0 43,0 44,2 ...

Rashodi5) 39,0 41,6 43,8 46,2 47,5 46,7 ...

Saldo 2,4 2,8 1,2 -2,2 -4,4 -2,5 ...

Novac i kredit

Novac u širem smislu (M2)6) 46,9 51,2 54,7 50,2 52,8 55,4 55,6

Krediti nevladinim sektorima 43,5 47,9 54,5 57,9 57,5 57,8 57,0

Platni bilans

Bruto devizne rezerve

U milionima KM 4.225 5.452 6.699 6.296 6.212 6.458 6.424

U milionima USD 2.686 3.496 4.686 4.710 4.416 4.372 4.568

U mjesecima uvoza robe i usluga 4,1 5,2 5,4 4,4 5,6 5,4 4,7

Saldo tekućeg računa

U milionima KM -2.933 -1.532 -2.329 -3.464 -1.521 -1.407 -2.233

U milionima USD -1.845 -998 -1.648 -2.603 -1.088 -955 -1.599

U procentima BDP-a -17,0 -7,9 -10,7 -14,0 -6,3 -5,7 -8,6

Saldo robne razmjene

U milionima KM -7.749 -6.661 -8.101 -9.432 -6.669 -6.322 -7.097

U milionima USD -4.901 -4.296 -5.699 -7.093 -4.755 -4.273 -5.054

U procentima BDP-a -45,0 -34,5 -37,1 -38,1 -27,7 -25,7 -27,4

Vanjski dug sektora vlade

U milionima KM 4.338 4.071 3.961 4.240 5.234 6.289 6.646

U milionima USD 2.617 2.741 2.976 3.057 3.837 4.270 4.397

U procentima BDP-a 25,2 21,1 18,1 17,1 21,8 25,6 25,6

Servisiranje vanjskog duga sektora vlade7)

U milionima KM 230 270 239 230 246 301 340

U milionima USD 146 173 167 172 175 204 242U procentima izvoza robe i usluga 4,1 3,8 2,9 2,5 3,2 3,2 3,3

Bilješka:1) Izvor: Agencija za statistiku BiH, proizvodni pristup iz Tematskog biltena 01 “Bruto domaći proizvod prema proizvodnom i dohodovnom pristupu 2005-

2010, decembar 2011”2) Procjena Centralna banka BiH, koja se koristi kao preliminarni podatak, po proizvodnom pristupu, do objavljivanja zvaničnog BDP-a od strane Agencije za

statistiku BiH.3) Do 2006. stopa rasta cijena na malo (RP) a za 2006. i dalje stopa rasta potrošačkih cijena. Za stope rasta RP ponder je udio BDP-a FBiH i RS u BDP-u BiH.4) Izvor: Centralna banka BiH a do 2002. procjena MMF-a.5) Rashodi uključuju i neto nabavku stalnih sredstava.6) Monetarni podaci za period januar 2006 - septembar 2011. ažurirani na osnovu nove metodologije7) Izvor: Ministarstvo za fnancije i trezor BiH.* Podaci za 2011. su preliminarni.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T02: Bruto domaći proizvod Bosne i Hercegovine (tekuće cijene)

2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011*.

Nominalni BDP, (u milionima KM) 17.218 19.333 21.836 24.759 24.051 24.584 25.950

Nominalni BDP (u milionima USD) 10.947 12.398 15.275 18.522 17.096 16.646 18.455

BDP po stanovniku BiH (u KM) 4.480 5.031 5.683 6.444 6.258 6.397 6.758

BDP po stanovniku BiH (u USD) 2.849 3.226 3.976 4.821 4.449 4.331 4.806

Godišnji rast realnog BDP-a (u%) 3,9 6,0 6,1 5,6 -2,9 0,7 1,6

Broj stanovnika (u hiljadama) 3.843 3.843 3.842 3.842 3.843 3.843 3.840

Prosječni godišnji kurs KM/USD 1,572843 1,559433 1,429542 1,336615 1,406763 1,476950 1,406117

Izvor:Agencija za statistiku BiH, Tematski bilten 01 “Bruto domaći proizvod prema proizvodnom i dohodovnom pristupu 2005-2010”, decembar 2011, osim podatakao prosječnom godišnjem kursu KM/USD za koje je izvor CBBiH.

* Procjena CBBiH.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Izvor:Agencija za statistiku BiH, Federalni zavod za statistiku FBiH i Republički zavod za statistiku RS.

Bilješka:Indeks industrijske proizvodnje za period / isti period prethodne godine u decembru predstavlja godišnji indeks u odnosu na prethodnu godinu.

T03: Indeks industrijske proizvodnje

Mjesec / isti mjesec prethodne godine Period / isti period prethodne godine

Godina Mjesec FBiH RS BiH FBiH RS BiH

1998. 12. 115,4 115,5 … 123,8 123,0 …

1999. 12. 109,1 92,7 … 110,6 101,6 …2000. 12. 105,7 103,5 … 108,8 105,6 …

2001. 12. 107,4 74,6 … 112,2 87,1 …

2002. 12. 113,9 119,4 … 109,2 97,5 …

2003. 12. 107,8 100,9 … 104,8 105,7 …

2004. 12. 109,0 113,9 … 113,2 109,7 …

2005. 12. 105,1 112,9 … 106,1 119,8 …

2006. 12. 106,7 128,5 … 110,4 119,1 …

2007. 12. 98,4 102,0 … 108,6 101,4 106,6

2008. 12. 109,4 199,6 … 107,9 116,8 107,3

2009. 12. 90,1 121,0 95,5 88,4 119,0 96,7

2010. 12. 112,7 114,1 108,7 104,2 105,0 101,6

2011. 12. 93,6 93,9 100,4 102,5 104,7 105,6

2011. 01. 108,8 108,8 117,5 108,8 108,8 117,5

02. 104,9 101,7 106,6 106,8 105,3 112,0

03. 108,4 103,6 108,0 107,4 104,6 110,5

04. 101,9 102,8 103,2 105,8 104,2 108,5

05. 101,5 97,3 102,3 104,9 102,7 107,2

06. 105,6 107,9 110,4 105,0 103,6 107,7

07. 104,1 121,1 110,1 104,9 106,0 108,1

08. 103,2 115,9 104,5 104,7 107,2 107,6

09. 105,5 103,6 101,8 104,8 106,8 106,9

10. 98,6 105,9 100,6 104,0 106,7 106,1

11. 97,3 99,6 105,4 103,4 105,9 106,1

12. 93,6 93,9 100,4 102,5 104,7 105,6

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T04: Indeks potrošačkih cijena za BiH (CPI)

Godina MjesecMjesec/prethodni mjesec

tekuće godineMjesec/isti mjesecprethodne godine

Period/isti periodprethodne godine

1998. 12. … 121,2 113,3

1999. 12. … 103,3 103,7

2000. 12. … 107,5 104,8

2001. 12. … 100,9 103,1

2002. 12. ... 100,2 100,4

2003. 12. ... 100,6 100,6

2004. 12. … 100,5 100,4

2005. 12. … 104,3 103,8

2006. 12. … 104,6 106,1

2007. 12. … 104,9 101,5

2008. 12. … 103,8 107,4

2009. 12. … 100,0 99,6

2010. 12. … 103,1 102,1

2011. 12. … 103,1 103,7

2011. 01. 101,4 102,7 102,7

02. 100,7 103,3 103,0

03. 100,7 103,9 103,3

04. 99,6 104,0 103,5

05. 100,2 104,2 103,6

06. 99,5 103,8 103,6

07. 100,0 103,9 103,7

08. 99,9 103,9 103,7

09. 100,3 104,0 103,5

10. 100,5 103,7 103,7

11. 100,3 103,8 103,7

12. 100,1 103,1 103,7

Izvor:Agencija za statistiku BiH od 2006, a do 2006. Federalni zavod za statistiku FBiH i Republički zavod za statistiku RS.

Bilješka:Do 2006. prikazan je indeks cijena na malo na nivou BiH i izračunat je kao ponderisani prosjek mjesečnih indeksa cijena entiteta, gdje ponder predstavlja učešćeentiteta u BDP-u (vidi bilješku T01).Za 2006. i dalje prikazan je indeks potrošačkih cijena.Indeks cijena za period/isti period prethodne godine u decembru predstavlja godišnji indeks u odnosu na prethodnu godinu.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Izvor:Agencija za statistiku BiH, Federalni zavod za statistiku FBiH, Republički zavod za statistiku RS i Statistički biro Brčko Distrikta.

Bilješka:

Od 1.1.2006. u bruto i neto plate na nivou BiH uključene su i plate Brčko Distrikta.

T05: Prosječne bruto i neto plate i penzije - u KM -

Bruto plate Neto plate Penzije

Godina Mjesec FBiH RS Brčko BiH FBiH RS Brčko BiH FBiH RS Brčko

1998. 507 258 … 454 329 172 … 296 153 … …

1999. 551 314 … 503 374 216 … 343 174 87 …

2000. 607 387 … 539 413 277 … 372 176 115 …

2001. 651 444 792 598 443 309 504 409 170 105 …

2002. 710 528 1.031 660 483 347 676 446 189 120 138

2003. 771 576 1.057 717 524 379 695 484 192 133 148

2004. 785 643 1.076 748 533 423 707 505 203 166 169

2005. 820 707 1.050 798 558 465 676 538 221 190 188

2006. 887 793 1.048 869 603 521 674 586 238 215 208

2007. 974 875 1.088 935 662 585 684 645 284 230 243

2008. 1.105 1.132 1.139 1.113 751 755 730 752 340 309 310

2009. 1.204 1.204 1.194 1.204 792 788 769 790 346 335 326

2010. 1.223 1.199 1.234 1.217 804 784 797 798 341 321 316

2011. 1.248 1.326 1.262 1.271 819 809 800 816 349 321 319

2011. 01. 1.234 1.225 1.230 1.232 811 798 790 807 339 320 315

02. 1.213 1.316 1.218 1.240 797 804 784 799 339 320 315

03. 1.253 1.328 1.254 1.257 823 807 801 818 339 320 316

04. 1.241 1.325 1.266 1.266 815 803 806 811 354 320 321

05. 1.254 1.346 1.278 1.281 823 816 814 821 353 320 321

06. 1.252 1.347 1.277 1.280 822 817 814 820 353 320 322

07. 1.252 1.337 1.251 1.268 814 811 807 813 353 321 320

08. 1.260 1.339 1.257 1.283 827 813 805 822 353 321 320

09. 1.250 1.320 1.259 1.273 820 802 807 814 352 321 320

10. 1.246 1.341 1.277 1.268 818 813 818 813 352 321 320

11. 1.265 1.343 1.279 1.287 829 813 819 824 352 321 320

12. 1.273 1.326 1.296 1.294 834 815 827 828 352 321 319

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T06: Monetarni agregati

- na kraju perioda, u milionima KM -

G o d i n a

M j e s e c

G o t o v i n a

i z v a n

m o n e t a r n

i h v l a s t i

D e p o z i t i

b a n a k a k o d

m o n e t a r n

i h v l a s t i

P r e n o s i v i d e p o z i t i d r u g i h

d o m a ć i h

s e k t o r a k o d

m o n e t a r n

i h v l a s t i

G o t o v i n a

i z v a n b a n a k a

P r e n o s i v i d e p o z i t i u

d o m a ć o j

v a l u t i

O s t a l i d e p o z i t i u

d o m a ć o j

v a l u t i

P r e n o s i v i d e p o z i t i u

s t r a n o j v a l u t i

O s t a l i d e p o z i t i u

s t r a n o j v a l u t i

R e z e r v n i

n o v a c

M 1

Q M

M 2

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11=3+4+5 12=6+7 13=8+9+10 14= 12+13

1997. 12. 114,6 213,0 0,0 112,5 139,2 9,6 553,7 363,3 327,6 251,7 926,5 1.178,2

1998. 12. 167,5 181,7 0,0 162,5 147,5 8,0 762,1 467,0 349,1 310,0 1.237,0 1.547,0

1999. 12. 538,4 289,2 0,0 515,3 584,6 22,4 465,5 577,3 827,6 1.099,9 1.065,1 2.165,0

2000. 12. 695,9 261,9 0,1 651,7 750,0 77,9 559,5 428,2 957,9 1.401,7 1.065,6 2.467,3

2001. 12. 1.806,0 734,7 2,2 1.673,9 1.018,4 140,9 928,5 907,7 2.542,9 2.692,3 1.977,0 4.669,3

2002. 12. 1.868,7 446,9 2,9 1.734,4 1.273,3 272,2 817,1 974,4 2.318,5 3.007,6 2.063,7 5.071,3

2003. 12. 1.721,9 885,4 1,9 1.601,3 1.512,1 461,9 818,3 1.102,5 2.609,1 3.113,4 2.382,7 5.496,1

2004. 12. 1.817,4 1.421,4 2,0 1.670,6 1.864,9 703,4 988,1 1.604,6 3.240,8 3.535,4 3.296,1 6.831,6

2005. 12. 1.907,2 2.062,1 3,1 1.729,1 2.373,6 818,1 1.154,8 1.999,4 3.972,4 4.102,8 3.972,3 8.075,1

2006. 12. 2.154,2 2.891,9 10,5 1.978,3 2.761,4 1.365,4 692,0 3.105,4 5.056,6 4.739,8 5.162,8 9.902,6

2007. 12. 2.439,7 3.777,1 12,2 2.185,3 3.546,6 1.726,5 834,5 3.661,1 6.229,0 5.731,9 6.222,0 11.953,9

2008. 12. 2.552,4 3.144,2 7,4 2.302,4 3.388,8 1.776,2 1.108,0 3.864,7 5.704,0 5.691,2 6.748,8 12.440,0

2009. 12. 2.267,7 3.375,1 6,0 2.009,5 3.536,3 1.844,3 1.078,7 4.241,0 5.648,9 5.545,8 7.164,0 12.709,8

2010. 12. 2.497,5 3.393,5 8,7 2.210,8 3.689,2 1.991,0 1.210,6 4.526,4 5.899,7 5.900,0 7.727,9 13.627,9

2011. 12. 2.645,1 3.192,8 11,1 2.366,4 3.819,0 2.285,7 1.100,1 4.846,9 5.848,9 6.185,5 8.232,7 14.418,1

2011. 01. 2.459,4 3.333,4 8,1 2.143,1 3.748,4 2.006,2 1.265,1 4.476,6 5.800,9 5.891,5 7.747,8 13.639,3

02. 2.465,9 3.254,1 7,7 2.155,1 3.659,9 2.032,0 1.272,0 4.490,0 5.727,7 5.815,0 7.794,0 13.608,9

03. 2.468,6 3.099,9 8,8 2.164,3 3.656,2 2.047,8 1.138,5 4.665,0 5.577,2 5.820,6 7.851,2 13.671,7

04. 2.524,9 3.038,2 8,8 2.239,9 3.676,6 2.033,9 1.148,5 4.628,8 5.572,0 5.916,5 7.811,2 13.727,7

05. 2.505,8 3.027,2 8,1 2.190,5 3.706,4 2.054,7 1.196,5 4.620,3 5.541,1 5.896,9 7.871,5 13.768,4

06. 2.507,8 3.034,8 10,3 2.205,7 3.684,7 2.088,3 1.194,2 4.610,2 5.552,9 5.890,4 7.892,6 13.783,0

07. 2.592,8 2.974,8 9,5 2.317,0 3.731,9 2.135,5 1.138,5 4.725,7 5.577,1 6.048,9 7.999,7 14.048,6

08. 2.625,8 3.018,6 9,9 2.316,7 3.807,6 2.146,9 1.140,6 4.769,4 5.654,3 6.124,3 8.056,9 14.181,2

09. 2.561,3 3.053,3 9,7 2.252,7 3.816,7 2.156,2 1.121,2 4.786,0 5.624,3 6.069,4 8.063,5 14.132,9

10. 2.553,3 3.030,8 9,9 2.241,1 3.809,5 2.181,5 1.052,3 4.859,9 5.593,9 6.050,6 8.093,7 14.144,3

11. 2.546,7 3.076,0 9,6 2.237,4 3.749,4 2.225,0 963,0 4.957,9 5.632,4 5.986,8 8.145,8 14.132,6

12. 2.645,1 3.192,8 11,1 2.366,4 3.819,0 2.285,7 1.100,1 4.846,9 5.848,9 6.185,5 8.232,7 14.418,1

Serije podataka za period januar 2006. - septembar 2011. ažurirane na osnovu nove metodologije.

Vidi bilješku na strani 213.

Bilješka:Gotovina izvan monetarnih vlasti je preuzeta iz Bilansa stanja CBBiH i predstavlja gotov novac izvan Centralne banke (monetarnih vlasti). Depoziti komercijalnihbanaka predstavljaju sredstva komercijalnih banaka na računima kod CBBiH. Prenosivi depoziti drugih domaćih sektora kod monetarnih vlasti predstavljajudepozite drugih domaćih sektora (osim depozita centralne vlade). Centralna vlada predstavlja institucije BiH, vlade entiteta, entitetske ondove socijalnesigurnosti/zaštite i Brčko Distrikta. Fondovi socijalne sigurnosti/zaštite na entitetskom nivou (iz Federacije BiH: Fond PIO, Fond zdravstva Federacije BiH, Fond

za zapošljavanje Federacije BiH, a iz Republike Srpske: Fond penzijsko-invalidskog osiguranja RS, Fond zdravstva RS, Fond za zapošljavanje RS i Fond za dječijuzaštitu RS) klasifkovani su na nivo centralne vlade. Gotovina izvan banaka je preuzeta iz Bilansa stanja CBBiH (tabela 8) i predstavlja gotov novac u opticaju izvanCentralne banke (monetarnih vlasti) i gotov novac izvan komercijalnih banaka. Prenosivi ili transerabilni depoziti u domaćoj valuti su preuzeti iz Monetarnogpregleda (tabela 7) i predstavljaju depozite necentralne vlade (depozite kantona i općina), depozite javnih i privatnih preduzeća, ostalih fnansijskih institucijai depozite ostalih domaćih sektora (stanovništva, neproftnih institucija i ostalih neklasifkovanih sektora). Ostali depoziti u domaćoj valuti, prenosivi i ostalidepoziti u stranoj valuti su preuzeti iz Monetarnog pregleda (tabela 7) i predstavljaju depozite necentralne vlade (depozite kantona i općina), depozite javnih iprivatnih preduzeća, ostalih fnansijskih institucija i depozite ostalih domaćih sektora (stanovništva, neproftnih institucija i ostalih neklasifkovanih sektora).Rezervni novac (primarni novac ili monetarna baza) je u cijelosti preuzet iz Bilansa stanja CBBiH (tabela 8), a čine ga gotov novac izvan monetarnih vlasti,depoziti komercijalnih banaka i depoziti ostalih domaćih sektora (osim centralne vlade) kod monetarnih vlasti. Prema nacionalnoj defniciji, novčanu masučine svi prenosivi i ostali depoziti domaćih nebankarskih i nevladinih sektora, kao i sektora lokalne vlade u domaćoj i stranoj valuti. Depoziti entitetskih ondovasocijalne sigurnosti/zaštite priključeni su centralnoj vladi na entitetskom nivou i time isključeni iz Novčane mase ili Monetarnih agregata. Monetarni agregat M1čine gotovina izvan banaka i prenosivi depoziti u domaćoj valuti svih domaćih sektora (osim depozita centralne vlade). Monetarni agregat QM je defnisan kaoistoimena pozicija u Monetarnom pregledu (tabela 7) i obuhvata ostale depozite u domaćoj valuti, prenosive i ostale depozite u stranoj valuti svih domaćih sektora(osim depozita centralne vlade). Novčanu masu M2 čine monetarni agregati, novac M1 i kvazi-novac QM.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T07: Monetarni pregled

- na kraju perioda, u milionima KM -

AKTIVA

Neto strana aktiva Potraživanja od domaćih sektora

G o d i n a

M j e s e c

S t r a n a a k t i v a

S t r a n a p a s i v a

P o t r a ž i v a n j a

o d

c e n t r a l n e v l a d e ( n e t o )


o d k a n t o n a

i o p ć i n a


o d

n e f n a n s i j s k i h j a v n i h

p r e d u z e ć a


o d

n e f n a n s i j s k i h p r i v a t n i h

p r e d u z e ć a


o d o s t a l i h

f n a n s i j s k i h i n s t i t u c i j a


o d o s t a l i h

d o m a ć i h s e k t o r a

U k u p n o

1 2 3 4 5 = 3+4 6 7 8 9 10 1112 =

6+...+1113 = 5+12

1997. 12. 1.157,8 -1.658,3 -500,5 -187,9 4,8 1.243,6 1.034,8 8,3 163,6 2.267,2 1.766,7

1998. 12. 1.170,5 -1.605,8 -435,4 -180,9 8,6 1.100,0 1.314,3 5,4 388,0 2.635,4 2.200,0

1999. 12. 1.715,5 -1.519,4 196,1 -159,1 16,6 1.003,2 1.449,4 6,3 285,5 2.601,9 2.798,1

2000. 12. 1.988,3 -1.577,3 411,0 -129,0 9,3 1.673,1 874,9 10,9 424,2 2.863,4 3.274,4

2001. 12. 4.098,9 -1.556,5 2.542,5 -318,7 25,4 1.430,8 1.142,8 20,0 712,6 3.012,8 5.555,2

2002. 12. 3.980,5 -1.794,8 2.185,7 -385,1 28,7 1.254,7 1.442,2 27,8 1.495,8 3.864,1 6.049,8

2003. 12. 4.382,6 -2.438,0 1.944,6 -467,5 21,5 1.166,7 1.859,6 40,2 2.010,3 4.630,7 6.575,3

2004. 12. 5.412,8 -2.652,1 2.760,8 -443,0 24,7 691,7 2.478,2 60,1 2.652,9 5.464,6 8.225,4

2005. 12. 6.348,9 -3.560,3 2.788,6 -552,5 31,5 695,0 3.244,0 67,9 3.488,8 6.974,6 9.763,2

2006. 12. 7.837,5 -4.075,5 3.762,0 -971,4 62,3 634,4 4.086,1 89,4 4.450,8 8.351,6 12.113,6

2007. 12. 10.285,1 -5.166,1 5.119,0 -2.377,8 96,1 626,7 5.315,7 159,6 5.793,5 9.613,8 14.732,8

2008. 12. 9.429,7 -6.312,7 3 .116,9 -1.655,2 148,3 629,2 6.751,6 169,2 6.804,5 12.847,5 15.964,5

2009. 12. 9.430,9 -5.744,5 3 .686,4 -1.294,1 195,6 636,1 6.682,5 103,0 6.411,3 12.734,3 16.420,7

2010. 12. 9.302,0 -4.784,2 4.517,8 -996,4 270,8 749,1 6.965,5 80,2 6.424,3 13.493,6 18.011,3

2011. 12. 9.177,7 -4.177,2 5.000,6 -439,7 323,1 768,8 7.166,9 94,0 6.770,1 14.683,2 19.683,8

2011. 01. 9.020,0 -4.570,2 4.449,8 -917,6 268,9 733,4 7.062,2 85,0 6.359,8 13.591,9 18.041,7

02. 9.079,1 -4.597,8 4.481,2 -969,5 267,0 725,3 7.128,5 82,3 6.348,5 13.582,2 18.063,5

03. 9.038,0 -4.677,8 4.360,2 -934,6 268,7 716,7 7.244,7 89,5 6.374,0 13.759,1 18.119,3

04. 8.969,5 -4.597,6 4.371,9 -896,5 268,8 698,3 7.236,8 86,8 6.421,7 13.816,0 18.187,9

05. 8.953,4 -4.714,7 4.238,7 -837,3 267,7 712,0 7.312,6 85,1 6.481,7 14.021,8 18.260,4

06. 8.896,9 -4.723,0 4.173,8 -771,4 267,0 732,8 7.311,3 83,2 6.519,3 14.142,2 18.316,0

07. 9.090,3 -4.708,2 4.382,1 -727,0 276,4 740,0 7.339,9 84,2 6.576,3 14.289,9 18.672,0

08. 9.228,5 -4.607,3 4.621,2 -741,3 285,1 733,0 7.332,0 83,9 6.561,1 14.253,8 18.875,0

09. 9.184,1 -4.664,0 4.520,1 -683,5 284,2 764,7 7.323,4 84,4 6.568,7 14.341,9 18.862,0

10. 9.093,9 -4.558,8 4.535,1 -665,7 291,7 728,0 7.368,0 87,1 6.588,3 14.397,4 18.932,4

11. 9.170,4 -4.658,4 4.512,0 -662,3 298,9 755,1 7.416,8 86,9 6.574,0 14.469,4 18.981,4

12. 9.177,7 -4.177,2 5.000,6 -439,7 323,1 768,8 7.166,9 94,0 6.770,1 14.683,2 19.683,8



Bilješka:Monetarni pregled prikazuje konsolidovane podatke Bilansa stanja CBBiH - monetarnih vlasti (tabela 8) i Konsolidovanog bilansa komercijalnih banaka BiH(tabela 9). Neto strana aktiva predstavlja razliku između zbira stranih aktiva CBBiH - monetarnih vlasti i komercijalnih banaka BiH i zbira stranih pasiva CBBiH- monetarnih vlasti i komercijalnih banaka BiH. Domaći krediti predstavljaju potraživanja komercijalnih banaka od svih domaćih sektora uz napomenu da supotraživanja od centralne vlade iskazana u neto iznosu, tj. umanjena za depozite centralne vlade kod CBBiH i kod komercijalnih banaka BiH. Centralna vladapredstavlja institucije BiH, vlade entiteta, entitetske Fondove socijalne sigurnosti/zaštite i Brčko Distrikta. Prema novoj metodologiji, ondovi socijalne sigurnosti/zaštite se klasifkuju na nivo centralne vlade kao entitetski vanbudžetski ondovi, što se direktno odražava na podatke o neto potraživanjima od centralne vlade uMonetarnom pregledu.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T07: Monetarni pregled - na kraju perioda, u milionima KM -

PASIVA

Novčana masa (M2)

Novac (M1) Kvazi-novac (QM)

G o d i n a

M j e s e c

G o t o v i n a

i z v a n

b a n a k a

P r e n o s i v i

d e p o z i t i u

d o m a ć o j v a l u t i

P r e n o s i v i

d e p o z i t i u

s t r a n o j v a

l u t i

O s t a l i d e p o z i t i

u d o m a ć o

j

v a l u t i

O s t a l i d e p o z i t i

u s t r a n o j

v a l u t i

V r i j e d n o s n i

p a p i r i

K r e d i t i

D i o n i c e i

d r u g i

k a p i t a l

O s t a l e s t a

v k e

( n e t o )

U k u p n o

1 2 3 4 5=3+4 6 7 8 9=6+7+8 10=5+9 11 12 13 14 15=10+...+14

1997. 12. 112,5 139,2 251,7 553,7 9,6 363,3 926,5 1.178,2 14,2 0,0 0,0 574,4 1.766,7

1998. 12. 162,5 147,5 310,0 762,1 8,0 467,0 1.237,0 1.547,0 10,6 0,0 0,0 642,5 2.200,0

1999. 12. 515,3 584,6 1.099,9 465,5 22,4 577,3 1.065,1 2.165,0 8,7 0,0 0,0 624,3 2.798,1

2000. 12. 651,7 750,0 1.401,7 559,5 77,9 428,2 1.065,6 2.467,3 4,4 0,0 0,0 802,7 3.274,4

2001. 12. 1.673,9 1.018,4 2.692,3 928,5 140,9 907,7 1.977,0 4.669,3 0,1 0,0 0,0 885,8 5.555,2

2002. 12. 1.734,4 1.273,3 3.007,6 817,1 272,2 974,4 2.063,7 5.071,3 0,1 0,0 0,0 978,5 6.049,8

2003. 12. 1.601,3 1.512,1 3 .113,4 818,3 461,9 1.102,5 2 .382,7 5.496,1 0,0 0,0 0,0 1.079,1 6.575,3

2004. 12. 1.670,6 1.864,9 3 .535,4 988,1 703,4 1.604,6 3 .296,1 6.831,6 0,0 0,0 0,0 1.393,8 8.225,4

2005. 12. 1.729,1 2 .373,6 4 .102,8 1 .154,8 818,1 1 .999,4 3 .972,3 8 .075,1 0,0 0,0 0,0 1 .688,1 9.763,2

2006. 12. 1.978,3 2.761,4 4.739,8 692,0 1.365,4 3.105,4 5.162,8 9.902,6 0,0 114,0 1.908,9 188,1 12.113,6

2007. 12. 2.185,3 3.546,6 5.731,9 834,5 1.726,5 3.661,1 6.222,0 11.953,9 5,2 106,1 2.366,0 301,6 14.732,8

2008. 12. 2.302,4 3.388,8 5.691,2 1.108,0 1.776,2 3.864,7 6.748,8 12.440,0 17,9 264,3 2.785,2 457,1 15.964,5

2009. 12. 2.009,5 3.536,3 5.545,8 1.078,7 1.844,3 4.241,0 7.164,0 12.709,8 13,6 446,7 2.835,6 415,0 16.420,7

2010. 12. 2.210,8 3.689,2 5.900,0 1.210,6 1.991,0 4.526,4 7.727,9 13.627,9 9,1 595,1 3.055,8 723,4 18.011,3

2011. 12. 2.366,4 3.819,0 6.185,5 1.100,1 2.285,7 4.846,9 8.232,7 14.418,1 0,0 675,3 3.609,3 981,0 19.683,8

2011. 01. 2.143,1 3.748,4 5.891,5 1.265,1 2.006,2 4.476,6 7.747,8 13.639,3 9,2 599,6 3.049,4 744,4 18.041,7

02. 2.155,1 3.659,9 5.815,0 1.272,0 2.032,0 4.490,0 7.794,0 13.608,9 4,2 604,6 3.069,4 776,3 18.063,5

03. 2.164,3 3.656,2 5.820,6 1.138,5 2.047,8 4.665,0 7.851,2 13.671,7 0,0 614,7 3.070,5 762,4 18.119,3

04. 2 .239,9 3.676,6 5.916,5 1.148,5 2.033,9 4.628,8 7.811,2 13.727,7 0,0 632,7 3.088,2 739,3 18.187,9

05. 2 .190,5 3.706,4 5.896,9 1.196,5 2.054,7 4.620,3 7.871,5 13.768,4 0,0 631,7 3.106,9 753,5 18.260,4

06. 2.205,7 3.684,7 5.890,4 1.194,2 2.088,3 4.610,2 7.892,6 13.783,0 0,0 635,2 3.126,2 771,6 18.316,0

07. 2.317,0 3.731,9 6.048,9 1.138,5 2.135,5 4.725,7 7.999,7 14.048,6 0,0 643,0 3.190,0 790,4 18.672,0

08. 2.316,7 3.807,6 6.124,3 1.140,6 2.146,9 4.769,4 8.056,9 14.181,2 0,0 641,3 3.240,1 812,5 18.875,0

09. 2.252,7 3.816,7 6.069,4 1.121,2 2.156,2 4.786,0 8.063,5 14.132,9 0,0 651,8 3.256,7 820,6 18.862,0

10. 2.241,1 3.809,5 6.050,6 1.052,3 2.181,5 4.859,9 8.093,7 14.144,3 0,0 674,2 3.307,6 806,3 18.932,4

11. 2.237,4 3.749,4 5.986,8 963,0 2.225,0 4.957,9 8.145,8 14.132,6 0,0 681,6 3.333,1 834,1 18.981,4

12. 2.366,4 3.819,0 6.185,5 1.100,1 2.285,7 4.846,9 8.232,7 14.418,1 0,0 675,3 3.609,3 981,0 19.683,8



Bilješka:Novac M1 čine gotovina izvan banaka i prenosivi depoziti u domaćoj valuti svih domaćih sektora (osim depozita centralne vlade). Kvazi-novac QM obuhvata ostaledepozite u domaćoj valuti, prenosive i ostale depozite u stranoj valuti svih domaćih sektora (osim depozita centralne vlade). Novčanu masu M2 čine monetarniagregati, novac M1 i kvazi-novac QM. Ostalu pasivu čine vrijednosni papiri, krediti, dionice i drugi kapital i ostale stavke (neto). Prema novoj metodologiji, kaoposebni fnansijski instrumenti na strani pasive se iskazuju krediti (uz koje se dodaje obračunata kamata), kao i dionice i drugi kapital. Ostale stavke (neto) sunelocirane (neraspoređene) stavke pasive umanjene za nelocirane (neraspoređene) stavke aktive. U ostale stavke (neto) su takođe uključeni i ograničeni depoziti,protustavke ondova i vladini ondovi za kreditiranje.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T08: Bilans stanja CBBiH- na kraju perioda, u milionima KM -

AKTIVA PASIVA

Rezervni novac

G o d

i n a

M j e s e c


P o t r

a ž i v a n j a

o d p

r i v a t n o g

s e k t o r a

U k u

p n o

G o t o v i n a i z v a n

m o n

e t a r n i h

v l a s t i


D e p

o z i t i

c e n t r a l n e v l a d e

D i o n i c e i d r u g i

k a p i t a l

O s t a

l e s t a v k e

( n e t o )

U k u

p n o

1 2 3 4 5=3+4 6 7 8 9 10 11 12=7+...+11

1997. 12. 144,1 0,0 144,1 114,6 160,1 0,0 0,1 0,4 -16,6 144,1

1998. 12. 283,3 0,0 283,3 167,5 246,5 0,0 7,3 29,5 -0,1 283,3

1999. 12. 867,1 0,0 867,1 538,4 827,6 0,1 9,1 33,7 -3,3 867,1

2000. 12. 1.027,7 0,0 1.027,7 695,9 957,9 0,2 10,3 58,5 0,7 1.027,7

2001. 12. 2.735,0 0,2 2.735,1 1.806,0 2.542,9 30,0 48,7 121,5 -7,9 2.735,1

2002. 12. 2.511,9 0,2 2.512,0 1.868,7 2.318,5 1,2 26,7 180,7 -15,1 2.512,0

2003. 12. 2.820,7 1,0 2.821,7 1.721,9 2.609,1 1,0 18,6 214,7 -21,8 2.821,7

2004. 12. 3.506,8 1,8 3.508,5 1.817,4 3.240,8 1,0 44,6 226,5 -4,3 3.508,5

2005. 12. 4.252,3 1,9 4.254,3 1.907,2 3.972,4 1,0 37,7 245,0 -1,8 4.254,3

2006. 12. 5.479,5 2,3 5.481,8 2.154,2 5.056,6 1,0 126,1 301,0 -2,9 5.481,8

2007. 12. 6.726,3 2,2 6.728,5 2.439,7 6.229,0 0,9 74,8 386,4 37,4 6.728,5

2008. 12. 6.323,6 2,1 6.325,6 2.552,4 5.704,0 1,0 23,4 499,3 97,9 6.325,6

2009. 12. 6.239,9 1,9 6.241,8 2.267,7 5.648,9 0,9 56,7 502,5 33,0 6.241,8

2010. 12. 6.485,5 1,8 6.487,3 2.497,5 5.899,7 1,4 69,8 533,9 -17,5 6.487,3

2011. 12. 6.451,4 1,6 6.453,0 2.645,1 5.848,9 1,1 66,2 547,6 -10,8 6.453,0

2011. 01. 6.378,7 1,6 6.380,3 2.459,4 5.800,9 1,0 81,9 514,2 -17,7 6.380,4

02. 6.310,1 1,7 6.311,8 2.465,9 5.727,7 1,0 83,2 517,8 -17,8 6.311,8

03. 6.171,5 1,7 6.173,2 2.468,6 5.577,2 1,0 100,2 511,9 -17,2 6.173,2

04. 6.157,1 1,7 6.158,8 2.524,9 5.572,0 1,0 108,0 514,7 -36,9 6.158,805. 6.113,8 1,7 6.115,5 2.505,8 5.541,1 1,4 84,4 525,6 -37,0 6.115,5

06. 6.119,5 1,7 6.121,2 2.507,8 5.552,9 1,0 81,8 522,3 -36,8 6.121,2

07. 6.168,6 1,6 6.170,2 2.592,8 5.577,1 1,0 84,5 544,2 -36,6 6.170,2

08. 6.293,2 1,6 6.294,8 2.625,8 5.654,3 1,5 106,9 570,4 -38,3 6.294,8

09. 6.271,3 1,6 6.272,9 2.561,3 5.624,3 1,0 119,8 565,7 -38,0 6.272,9

10. 6.233,8 1,6 6.235,4 2.553,3 5.593,9 1,0 110,2 568,4 -38,1 6.235,4

11. 6.259,9 1,6 6.261,5 2.546,7 5.632,4 1,0 81,2 585,0 -38,1 6.261,5

12. 6.451,4 1,6 6.453,0 2.645,1 5.848,9 1,1 66,2 547,6 -10,8 6.453,0


Bilješka:Strana aktiva Centralne banke BiH - monetarnih vlasti obuhvata zlato, devize u trezoru CBBiH, devizne depozite kod inostranih banaka, raspolaganje SDR-om, strane vrijednosne papire i ostalo. Potraživanja od domaćih sektora predstavljaju potraživanja od radnika CBBiH za date dugoročne kredite i potraživanjaod komercijalnih banaka po osnovu računa poravnanja. Rezervni novac (primarni novac ili monetarna baza) čine gotov novac izvan monetarnih vlasti, depozitikomercijalnih banaka i depoziti ostalih domaćih s ektora (osim centralne vlade) kod monetarnih vlasti. Gotovina izvan banaka predstavlja gotov novac u opticajuizvan centralne banke (monetarnih vlasti) i gotov novac izvan komercijalnih banaka. Strana pasiva CBBiH obuhvata kratkoročne obaveze prema nerezidentima,depozite nerezidenata i ostale kratkoročne obaveze prema nerezidentima i obaveze prema MMF-u (računi 1 i 2). Depoziti centralne vlade kod CBBiH predstavljajuprenosive i ostale depozite institucija BiH, vlada entiteta, entitetskih ondova socijalne sigurnosti i Brčko Distrikta u domaćoj valuti. Dionice i drugi kapitalobuhvataju dionički kapital, rezultat tekuće godine, opšte i posebne rezerve i prilagođavanje/ponovno utvrđivanje vrijednosti. Ostale stavke (neto) su nelocirane(neraspoređene) stavke pasive umanjene za nelocirane (neraspoređene) stavke aktive.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T09: Konsolidovani bilans komercijalnih banaka u BiH- na kraju perioda, u milionima KM -

AKTIVA

G o d i n a

M j e s e c

R e z e r v e


P o t r a ž i v a n j a o d

g e n e r a l n

e v l a d e


n e f n a n s

i j s k i h j a v n i h

p r e d u z e ć a


n e f n a n s

i j s k i h

p r i v a t n i h p r e d u z e ć a


o s t a l i h f

n a n s i j s k i h

i n s t i t u c i j a


o s t a l i h d

o m a ć i h

s e k t o r a

U k u p n o

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 = 3+...+9

1997. 12. 239,5 657,8 133,8 1.099,1 1.034,8 8,3 163,6 3.336,9

1998. 12. 207,6 604,6 113,0 1.100,0 1.314,3 5,4 388,0 3.733,0

1999. 12. 274,7 848,4 36,7 1.003,2 1.449,4 6,3 285,5 3.904,3

2000. 12. 287,4 960,7 33,8 1.673,1 874,9 10,9 424,2 4.265,0

2001. 12. 871,9 1.364,0 32,9 1.430,8 1.142,8 20,0 712,6 5.574,9

2002. 12. 595,2 1.468,7 60,7 1.254,7 1.442,2 27,8 1.495,8 6.345,0

2003. 12. 1.004,6 1.561,9 45,6 1.166,7 1.859,6 40,2 2.009,4 7.688,0

2004. 12. 1.566,6 1.906,1 45,6 691,7 2.478,2 60,1 2.651,4 9.399,82005. 12 2.233,9 2.096,6 50,1 695,0 3.244,0 67,9 3.487,2 11.874,6

2006. 12. 3.063,6 2.357,1 70,3 634,4 4.086,1 89,4 4.448,9 14.749,7

2007. 12. 4.022,9 3.558,6 128,1 626,7 5.315,7 159,6 5.791,7 19.603,2

2008. 12. 3.393,3 3.106,1 266,1 629,2 6.751,6 169,2 6.802,8 21.118,3

2009. 12. 3.632,0 3.190,3 356,0 636,1 6.682,5 103,0 6.409,8 21.009,6

2010. 12. 3.679,8 2.814,2 465,9 749,1 6.965,5 80,2 6.423,0 21.177,6

2011. 12. 3.469,7 2.724,5 905,2 768,8 7.166,9 94,0 6.768,9 21.898,1

2011. 01. 3.649,6 2.639,0 466,8 733,4 7.062,2 85,0 6.358,5 20.994,5

02. 3.569,4 2.766,8 477,5 725,3 7.128,5 82,3 6.347,2 21.097,0

03. 3.403,9 2.864,6 485,9 716,7 7.244,7 89,5 6.372,7 21.178,2

04. 3.322,2 2.810,7 494,5 698,3 7.236,8 86,8 6.420,4 21.069,7

05. 3.348,4 2.837,8 532,7 712,0 7.312,6 85,1 6.480,4 21.309,0

06. 3.335,9 2.775,8 572,0 732,8 7.311,3 83,2 6.517,8 21.328,9

07. 3.248,7 2.920,2 596,8 740,0 7.339,9 84,2 6.574,9 21.504,7

08. 3.324,3 2.932,1 609,5 733,0 7.332,0 83,9 6.559,7 21.574,5

09. 3.361,5 2.910,8 667,7 764,7 7.323,4 84,4 6.567,5 21.679,9

10. 3.342,5 2.858,1 686,5 728,0 7.368,0 87,1 6.587,1 21.657,3

11. 3.386,0 2.908,6 796,2 755,1 7.416,8 86,9 6.572,8 21.922,3

12. 3.469,7 2.724,5 905,2 768,8 7.166,9 94,0 6.768,9 21.898,1



Bilješka:Konsolidovani bilans komercijalnih banaka obuhvata Konsolidovane bilanse komercijalnih banaka Glavne jedinice Sarajevo, Glavne jedinice Mostar, Glavnebanke Republike Srpske, Brčko Distrikta (od jula 2001. do novembra 2002), NBRS (do decembra 1998) i NBBiH (do novembra 2002). Konsolidovana su međusobnapotraživanja i obaveze između komercijalnih banaka. Rezerve banaka sastoje se od gotovine u trezorima banaka i depozita banaka kod Centralne banke BiH.Strana aktiva komercijalnih banaka obuhvata: devize u trezorima, prenosive i ostale depozite u stranoj valuti kod nerezidenata, kredite nerezidentima, vrijednosnepapire nerezidenata u stranoj valuti i ostala potraživanja od nerezidenata. Potraživanja od generalne vlade obuhvataju potraživanja od svih nivoa vlada: centralne

vlade (institucije BiH, vlade entiteta, entitetskih ondova socijalne sigurnosti i Brčko Distrikta) i necentralne vlade (vlada kantona i općinskih vlada). Potraživanjaod ostalih domaćih sektora obuhvataju: potraživanja od nefnansijskih javnih preduzeća, nefnansijskih privatnih preduzeća, ostalih fnansijskih institucija iostalih domaćih sektora (stanovništva, neproftnih institucija i ostalih neklasifkovanih sektora). Bilans stanja komercijalnih banaka Federacije BiH sadrži poredaktivnog podbilansa i podatke pasivnog podbilansa. Pasivni podbilans sadrži obaveze po stranim kreditima i staroj deviznoj štednji građana do 31. marta 1992.Ove obaveze će preuzeti Ministarstvo fnansija Federacije BiH u procesu privatizacije u skladu s entitetskim Zakonom o početnom bilansu preduzeća i banaka iZakonom o privatizaciji.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011





Bilješka:Depoziti centralne vlade uključuju prenosive i ostale depozite u domaćoj i stranoj valuti institucija BiH, vlada entiteta, entitetskih ondova socijalne sigurnosti/zaštite i Brčko Distrikta. Prenosivi i ostali depoziti drugih domaćih sektora u domaćoj i stranoj valuti predstavljaju obaveze banaka prema necentralnoj vladi(kantona i općina), nefnansijskim javnim preduzećima, nefnansijskim privatnim preduzećima, ostalim fnansijskim institucijama i ostalim domaćimsektorima (stanovništvu, neproftnim institucijama i ostalim neklasifkovanim sektorima). Strana pasiva komercijalnih banaka obuhvata obaveze banaka premanerezidentima po osnovu prenosivih i ostalih depozita, kredita, vrijednosnih papira, trgovinskih kredita i avansa i ostalih računa dugovanja. Prema novojmetodologiji, krediti na strani pasive su prikazani kao poseban fnansijski instrument, uz koje se dodaje obračunata kamata.Dionice i drugi kapital obuhvataju dionički kapital, zadržani prihod, rezultat tekuće godine, opšte i posebne rezerve i prilagođavanje/ponovno utvrđivanje

vrijednosti. Ostale stavke (neto) su nelocirane (neraspoređene) stavke pasive umanjene za nelocirane (neraspoređene) stavke aktive. Ostale stavke (neto) takođeobuhvataju i ograničene depozite.

T09: Konsolidovani bilans komercijalnih banaka u BiH- na kraju perioda, u milionima KM -

PASIVA

G o d i n a

M j e s e c

D e p o z i t i c e n t r a l n e

v l a d e

P r e n o s i v

i d e p o z i t i

d r u g i h d

o m a ć i h

s e k t o r a u

d o m a ć o j

v a l u t i

P r e n o s i v

i d e p o z i t i

d r u g i h d

o m a ć i h

s e k t o r a u

s t r a n o j

v a l u t i

O s t a l i d e p o z i t i d r u g i h

d o m a ć i h

s e k t o r a u

d o m a ć o j v a l u t i

O s t a l i d e p o z i t i d r u g i h

d o m a ć i h

s e k t o r a u

s t r a n o j v

a l u t i

V r i j e d n o

s n i p a p i r i

K r e d i t i


D i o n i c e

i d r u g i

k a p i t a l

O s t a l e s t

a v k e ( n e t o )

U k u p n o

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13=3+...+12

1997. 12. 233,6 139,2 448,5 9,6 363,3 14,2 0,0 1.513,8 1.043,4 -428,5 3.336,9

1998. 12. 222,2 147,5 637,9 8,0 467,0 10,6 0,0 1.605,8 1.310,9 -676,8 3.733,0

1999. 12. 170,1 584,6 465,5 22,4 577,3 8,7 0,0 1.519,3 1.257,0 -700,6 3.904,3

2000. 12. 143,2 749,9 554,5 77,9 428,2 4,4 0,0 1.577,1 1.096,2 -366,4 4.265,0

2001. 12. 277,5 1.016,2 928,5 140,9 907,7 0,1 0,0 1.526,5 1.118,8 -341,2 5.574,9

2002. 12. 390,3 1.270,3 817,1 272,2 974,4 0,1 0,0 1.793,7 1.213,6 -386,6 6.345,0

2003. 12. 473,1 1.510,3 818,3 461,9 1.102,5 0,0 0,0 2.437,0 1.305,4 -420,4 7.688,0

2004. 12. 419,4 1.862,9 988,1 703,4 1.604,6 0,0 0,0 2.651,1 1.472,1 -301,8 9.399,8

2005. 12 533,4 2.370,5 1.154,8 818,1 1.999,4 0,0 0,0 3.559,3 1.712,5 -273,4 11.874,6

2006. 12. 853,3 2.751,0 692,0 1.365,4 3.105,4 0,0 114,0 4.074,8 1.607,9 185,9 14.749,7

2007. 12. 2.335,0 3.534,4 834,5 1.726,5 3.661,1 5,2 106,1 5.165,7 1.979,7 255,2 19.603,2

2008. 12. 1.749,7 3.381,4 1.108,0 1.776,2 3.864,7 17,9 264,3 6.311,9 2.285,9 358,4 21.118,3

2009. 12. 1.397,9 3.530,3 1.078,7 1.844,3 4.241,0 13,6 446,7 5.744,1 2.333,1 379,8 21.009,6

2010. 12. 1.121,7 3.680,5 1.210,6 1.991,0 4.526,4 9,1 595,1 4.783,2 2.521,9 738,2 21.177,6

2011. 12. 955,7 3.807,9 1.100,1 2.285,7 4.846,9 0,0 675,3 4.176,9 3.061,6 987,9 21.898,1

2011. 01. 1.033,6 3.740,3 1.265,1 2.006,2 4.476,6 9,2 599,6 4.569,7 2.535,2 759,3 20.994,5

02. 1.097,0 3.652,3 1.272,0 2.032,0 4.490,0 4,2 604,6 4.597,3 2.551,7 796,0 21.097,0

03. 1.051,7 3.647,5 1.138,5 2.047,8 4.665,0 0,0 614,7 4.677,1 2.558,6 777,4 21.178,2

04. 1.014,2 3.667,8 1.148,5 2.033,9 4.628,8 0,0 632,7 4.597,0 2.573,6 773,3 21.069,7

05. 1.018,1 3.698,4 1.196,5 2.054,7 4.620,3 0,0 631,7 4.714,0 2.581,3 794,1 21.309,0

06. 994,8 3.674,3 1.194,2 2.088,3 4.610,2 0,0 635,2 4.722,7 2.603,9 805,4 21.328,9

07. 962,9 3.722,4 1.138,5 2.135,5 4.725,7 0,0 643,0 4.708,1 2.645,7 822,9 21.504,7

08. 958,9 3.797,7 1.140,6 2.146,9 4.769,4 0,0 641,3 4.606,6 2.669,6 843,5 21.574,5

09. 947,2 3.807,0 1.121,2 2.156,2 4.786,0 0,0 651,8 4.663,9 2.690,9 855,6 21.679,9

10. 950,3 3.799,6 1.052,3 2.181,5 4.859,9 0,0 674,2 4.558,6 2.739,2 841,6 21.657,3

11. 1.078,4 3.739,8 963,0 2.225,0 4.957,9 0,0 681,6 4.658,2 2.748,1 870,4 21.922,3

12. 955,7 3.807,9 1.100,1 2.285,7 4.846,9 0,0 675,3 4.176,9 3.061,6 987,9 21.898,1

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T10a: Aktivne kamatne stope komercijalnih banaka - u postocima, na godišnjem nivou -

KREDITI U KMKREDITI U KM S VALUTNOM

KLAUZULOMKREDITI U STRANOJ VALUTI

KREDITIPO KRED.

KARTICAMA

K a m a t n e s t o p e

n a k r a t k o r o č n e

k r e d i t e u K M

K a m a t n e s t o p e n a

d u g o r o č n e k r e d i t e

u K M



k r e d i t e u K M

s v a l u t n o m

k l a u z u l o m



u K M s v a

l u t n o m

k l a u z u l o m



k r e d i t e u s t r a n o j

v a l u t i



u s t r a n o j v a l u t i


n a k r e d i t e

s t a n o v n i š t v u

p o k r e d i t n

i m

k a r t i c a m a

G o d i n a

M j e s e c

P r i v a t n i m

p r e d u z e ć i m a i

u d r u ž e n j i m a

S t a n o v n i š t v u

P r i v a t n i m




P r i v a t n i m




P r i v a t n i m




P r i v a t n i m




P r i v a t n i m




K r a t k o r o č n i

D u g o r o č n i

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

2002. 12. 12,07 - 10,59 - - - - - - - - - - -

2003. 12. 10,54 - 9,18 - - - - - - - - - - -

2004. 12. 9,92 9,78 8,23 10,78 - - - - - - - - - -2005. 12. 9,03 9,32 7,69 9,91 - - - - - - - - - -

2006. 12. 7,66 9,55 7,39 9,34 - - - - - - - - - -

2007. 12. 7,03 10,54 7,13 9,95 7,80 10,06 7,83 8,42 9,36 0,00 6,99 7,74 11,56 12,76

2008. 12. 7,42 9,14 7,36 10,93 8,93 9,88 8,55 10,20 7,37 6,30 7,01 10,43 11,44 13,96

2009. 12. 8,10 9,79 7,78 8,26 8,62 9,81 7,74 9,56 8,74 0,00 8,56 10,66 11,71 15,06

2010. 12. 7,84 9,67 8,25 9,10 8,15 9,51 7,84 8,70 0,00 0,00 8,05 0,00 11,93 14,00

2011. 12. 7,14 10,01 7,41 8,51 7,56 9,02 7,56 8,51 0,00 0,00 6,94 0,00 13,48 14,00

2011. 01. 7,78 10,34 8,00 9,93 8,39 10,41 7,72 8,45 5,20 0,00 7,26 0,00 12,82 13,99

02. 7,70 10,08 7,72 9,31 8,76 10,61 7,92 8,75 0,00 0,00 7,70 0,00 12,77 14,00

03. 7,54 9,69 7,45 8,15 7,91 9,45 7,10 8,59 0,00 0,00 7,63 0,00 12,79 14,00

04. 7,49 9,50 7,86 8,13 7,99 9,98 7,33 8,61 5,20 0,00 8,47 0,00 12,85 14,00

05. 7,46 9,67 7,54 8,11 7,87 10,05 7,45 8,52 0,00 0,00 7,72 0,00 13,49 14,01

06. 7,54 9,76 7,80 8,03 8,26 9,96 7,16 8,53 0,00 5,99 8,07 0,00 13,44 14,01

07. 7,39 9,65 7,47 8,36 8,50 9,59 7,65 8,53 4,77 5,99 7,97 5,99 13,43 14,00

08. 7,41 9,51 7,22 8,72 7,64 9,79 7,66 8,68 0,00 0,00 8,45 5,99 13,39 14,00

09. 7,31 9,51 7,30 8,68 7,77 9,16 7,50 8,33 0,00 0,00 7,99 5,99 13,41 13,99

10. 7,16 9,63 7,20 8,70 7,61 9,44 7,60 8,40 9,37 0,00 8,08 0,00 13,28 14,00

11. 7,26 9,91 8,09 8,59 7,68 9,07 7,69 8,41 11,27 0,00 8,26 0,00 13,26 14,00

12. 7,14 10,01 7,41 8,51 7,56 9,02 7,56 8,51 0,00 0,00 6,94 0,00 13,48 14,00

Bilješka:

U tabeli su prikazani prosjeci mjesečnih kamatnih stopa komercijalnih banaka na kratkoročne i dugoročne kredite odobrene privatnim preduzećima i udruženjimai stanovništvu, iskazane na godišnjem nivou. Podaci za godine predstavljaju prosjek posljednjeg mjeseca izvještajne godine. Osnova za izračunavanje ponderisanihprosjeka su iznosi kredita koji su uz pripadajuću kamatnu stopu realizovani u izvještajnom mjesecu. Do decembra 2006. podaci o kamatnim stopama na kredite uKM su obuhvatali kamatne stope na kredite u KM i kredite u KM s valutnom klauzulom. Od januara 2007. proširen je obim prikupljanja podataka o ponderisanimprosječnim kamatnim stopama komercijalnih banaka na kredite istih sektora u KM, u KM s valutnom klauzulom (vezane za EUR), u stranoj valuti i kredite pokreditnim karticama stanovništvu, po istoj metodologiji.

* Podatke o prosječnim kamatnim stopama na kredite privatnim preduzećima i stanovništvu u stranoj valuti dostavlja mali broj banaka, te se iz tog razloga ne

mogu smatrati relevantnim podatkom o prosjeku za BiH.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T10b: Pasivne kamatne stope komercijalnih banak a- u postocima, na godišnjem nivou -

DEPOZITI U KMDEPOZITI U KM S VALUTNOM

KLAUZULOMDEPOZITI U STRANOJ VALUTI

K a m a t n

e s t o p e

n a d e p o

z i t e p o

v i đ e n j u

u K M

K a m a t n

e s t o p e n a

o r o č e n e

i š t e d n e

d e p o z i t e u K M

K a m a t n

e s t o p e

n a d e p o

z i t e p o

v i đ e n j u

u K M s

v a l u t n o m

K a m a t n

e s t o p e

n a o r o č e n e i

š t e d n e d e p o z i t e u

K M s v a l u t n o m

k l a u z u l o m

K a m a t n

e s t o p e

n a d e p o

z i t e p o

v i đ e n j u

u s t r a n o j

v a l u t i

K a m a t n

e s t o p e n a

o r o č e n e

i š t e d n e

d e p o z i t e u s t r a n o j

v a l u t i

G o d i n a

M j e s e c

P r i v a t n i h

p r e d u z e ć a i

u d r u ž e n j a

S t a n o v n i š t v a

P r i v a t n i h


u d r u ž e n j a


P r i v a t n i h


u d r u ž e n j a


P r i v a t n i h


u d r u ž e n j a


P r i v a t n i h


u d r u ž e n j a


P r i v a t n i h


u d r u ž e n j a


P r o s j e č n a v i s i n a

n a k n a d e n a

o b a v e z n e r e z e r v e

k o d C B B i H

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

2002. 12. - 1,44 - 4,38 - - - - - - - - 3,07

2003. 12. - 0,96 - 3,40 - - - - - - - - 2,01

2004. 12. 0,54 0,77 2,42 4,02 - - - - - - - - 2,00

2005. 12. 0,45 0,63 3,41 3,63 - - - - - - - - 1,00

2006. 12. 0,37 0,49 3,75 3,48 - - - - - - - - 1,00

2007. 12. 0,33 0,35 3,65 3,98 0,44 0,00 3,28 2,64 0,06 0,36 3,41 3,83 1,00

2008. 12. 0,37 0,32 2,99 3,61 0,47 0,00 2,41 6,07 0,11 0,31 4,94 4,20 1,00

2009. 12. 0,30 0,25 3,60 3,57 0,27 0,00 3,56 2,33 0,22 0,27 4,23 4,18 0,50

2010. 12. 0,17 0,15 3,38 2,89 0,10 0,00 2,87 3,06 0,04 0,18 3,21 3,25 0,26

2011. 12. 0,13 0,08 2,14 2,72 0,10 0,10 3,70 3,44 0,02 0,16 3,56 3,22 0,19

2011. 01. 0,19 0,17 3,47 2,83 0,00 0,00 3,38 3,15 0,03 0,22 3,34 3,19 0,46

02. 0,17 0,14 2,82 3,01 0,00 0,00 3,12 2,98 0,02 0,18 2,96 3,10 0,49

03. 0,18 0,14 2,62 2,89 0,00 0,00 2,86 3,72 0,02 0,19 2,43 3,26 0,50

04. 0,17 0,14 2,94 2,75 0,00 0,00 3,26 3,94 0,02 0,18 2,74 3,26 0,85

05. 0,15 0,13 2,04 2,89 0,00 0,00 3,72 3,42 0,03 0,15 2,12 3,36 0,89

06. 0,15 0,10 2,34 2,56 0,00 0,00 2,88 4,00 0,04 0,16 2,50 3,15 1,00

07. 0,15 0,11 2,01 3,00 0,00 0,00 3,42 3,20 0,02 0,27 2,62 3,22 0,83

08. 0,15 0,11 1,92 2,61 0,10 0,00 4,30 3,42 0,03 0,16 2,61 3,25 0,74

09. 0,14 0,12 1,24 2,63 0,10 0,00 4,01 3,46 0,03 0,15 2,51 3,25 0,49

10. 0,14 0,12 1,47 2,73 0,10 0,00 4,41 2,97 0,02 0,16 3,04 3,27 0,44

11. 0,14 0,08 1,97 2,93 0,10 0,12 3,96 3,46 0,02 0,16 3,04 3,17 0,28

12. 0,13 0,08 2,14 2,72 0,10 0,10 3,70 3,44 0,02 0,16 3,56 3,22 0,19

Bilješka:U tabeli su prikazani prosjeci mjesečnih kamatnih stopa komercijalnih banaka na depozite po viđenju i oročene i štedne depozite privatnih preduzeća i udruženjai stanovništva, iskazani na godišnjem nivou. Podaci za godine predstavljaju prosjek posljednjeg mjesec a izvještajne godine.

Osnova za izračunavanje ponderisanih prosjeka su iznosi prikupljenih depozita uz pripadajuću kamatnu stopu u izvještajnom mjesecu. Do decembra 2006. podacio kamatnim stopama na depozite u KM su obuhvatali kamatne stope na depozite u KM i depozite u KM s valutnom klauzulom. Od januara 2007. proširen je obimprikupljanja podataka o ponderisanim prosječnim kamatnim stopama komercijalnih banaka na depozite istih sektora u KM, u KM s valutnom klauzulom (vezaneza EUR) i depozite u stranoj valuti, po istoj metodologiji.

* Podatke o prosječnim kamatnim stopama na depozite u KM s valutnom klauzulom privatnih preduzeća i stanovništva dostavlja mali broj banaka, te se iz tograzloga ne mogu smatrati relevantnim podatkom o prosjeku za BiH.

Od 1. jula 2010. stopa naknade na iznos obavezne rezerve je promijenjena i obračunava se na osnovu prosjeka kamatne stope koju je u istom periodu ostvarilaCentralna banka na “overnight” depozite. Prosječna visina naknade na obavezne rezerve kod CBBiH od 1. jula 2010. predstavlja ponderisani prosjek kamatnestope koju je ostvarila CBBiH u izvještajnom mjesecu.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T11: Ukupni depoziti i krediti- na kraju perioda,u milionima KM -

Depoziti Krediti

Godina MjesecPrnosividepoziti

Ostali depoziti Ukupni depozitiKratkoročni

kreditiDugoročni

kreditiUkupni krediti

1 2 3 4 5(3+4) 6 7 8(6+7)

1997. 12. 784,1 598,3 1.382,4 956,7 1.482,9 2.439,6

1998. 12. 983,8 678,7 1.662,5 1.028,2 1.892,6 2.920,8

1999. 12. 1.107,7 712,1 1.819,9 852,3 1.928,9 2.781,2

2000. 12. 1.385,8 568,0 1.953,7 878,3 2.138,6 3.017,0

2001. 12. 2.061,5 1.209,3 3.270,7 913,3 2.425,7 3.339,0

2002. 12. 2.293,8 1.430,5 3.724,3 1.097,8 3.183,3 4.281,1

2003. 12. 2.553,8 1.812,3 4.366,0 1.233,5 3.888,0 5.121,5

2004. 12. 3.121,7 2.456,7 5.578,4 1.576,2 4.350,9 5.927,1

2005. 12 3.876,1 3.000,1 6.876,3 1.837,0 5.707,1 7.544,2

2006. 12 4.005,1 4.758,1 8.763,2 2.068,8 7.130,4 9.199,2

2007. 12. 5.106,5 6.980,7 12.087,2 2.552,7 9.298,7 11.851,4

2008. 12. 4.905,1 6.970,0 11.875,1 3.439,0 11.070,5 14.509,5

2009. 12. 5.215,1 6.877,0 12.092,1 3.399,7 10.650,4 14.050,1

2010. 12. 5.557,7 6.972,4 12.530,0 3.626,5 10.916,9 14.543,4

2011. 12. 5.518,1 7.474,9 12.993,0 3.984,0 11.327,1 15.311,1

2011. 01. 5.610,3 6.911,1 12.521,5 3.640,9 10.900,2 14.541,0

02. 5.616,4 6.926,7 12.543,1 3.693,5 10.908,6 14.602,1

03. 5.502,2 7.048,1 12.550,3 3.871,8 10.896,2 14.768,1

04. 5.497,3 6.995,7 12.493,0 3.729,3 11.057,8 14.787,1

05. 5.613,6 6.974,1 12.587,7 3.810,9 11.121,7 14.932,6

06. 5.586,3 6.975,2 12.561,5 3.900,5 11.093,9 14.994,4

07. 5.538,0 7.146,8 12.684,8 3.840,9 11.246,7 15.087,6

08. 5.608,2 7.205,2 12.813,4 3.850,8 11.233,1 15.084,0

09. 5.621,6 7.192,9 12.814,5 3.941,2 11.182,5 15.123,7

10. 5.597,2 7.242,6 12.839,9 3.862,9 11.314,6 15.177,5

11. 5.482,5 7.478,2 12.960,7 3.904,4 11.349,1 15.253,5

12. 5.518,1 7.474,9 12.993,0 3.984,0 11.327,1 15.311,1



Bilješka:Ukupni depoziti predstavljaju obaveze komercijalnih banaka BiH prema svim domaćim institucionalnim sektorima u domaćoj i stranoj valuti. Ukupni kreditipredstavljaju potraživanja komercijalnih banaka BiH od svih institucionalnih sektora, u domaćoj i stranoj valuti.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T12: Sektorska struktura prenosivih depozita - na kraju perioda, u milionima KM -

DEPOZITI DOMAĆIH INSTITUCIONALNIH SEKTORA

G o d i n a

M j e s e c

D e p o z i t i i n

s t i t u c i j a B i H

D e p o z i t i v l a d a e n t i t e t a

D e p o z i t i v l a d a k a n t o n a

D e p o z i t i v l a d a o p ć i n a

D e p o z i t i o n d o v a

s o c i j a l n e z a

š t i t e

D e p o z i t i o s

t a l i h

f n a n s i j s k i h

i n s t i t u c i j a

D e p o z i t i n e


j a v n i h p r e d

u z e ć a

D e p o z i t i n e


p r i v a t n i h p r e d u z e ć a

D e p o z i t i n e

p r o f t n i h

o r g a n i z a c i j a

D e p o z i t i d o

m a ć i n s t v a

O s t a l i d e p o

z i t i

U k u p n o

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 = 3+…+13

1997. 12. 0,0 91,2 17,3 15,1 8,9 11,0 204,8 221,8 63,8 136,1 14,0 784,1

1998. 12. 0,5 73,7 19,2 11,2 4,4 15,2 235,6 299,1 70,8 240,6 13,4 983,8

1999. 12. 8,8 48,8 54,4 14,6 19,6 44,4 285,9 298,6 101,4 158,9 72,3 1.107,7

2000. 12. 12,5 68,8 50,2 29,9 25,1 35,7 334,0 394,1 107,3 236,9 91,2 1.385,8

2001. 12. 17,7 99,1 86,3 35,6 60,4 55,1 333,4 569,9 88,7 697,2 18,2 2.061,5

2002. 12. 57,4 149,0 62,0 58,2 50,8 72,3 397,1 544,5 105,9 789,6 7,2 2.293,8

2003. 12. 47,8 177,4 95,3 63,7 72,2 85,7 501,6 506,6 104,5 892,5 6,4 2.553,8

2004. 12. 16,4 254,3 163,9 90,6 104,6 86,3 486,9 656,8 118,4 1.134,9 8,6 3.121,7

2005. 12. 36,6 314,2 231,4 118,7 82,2 113,0 557,9 919,1 108,6 1.385,4 9,1 3.876,1

2006. 12. 44,2 393,7 351,8 169,8 124,3 155,2 698,3 1.067,2 137,3 853,3 10,1 4.005,1

2007. 12. 45,7 544,5 381,0 242,0 147,5 186,2 741,0 1.321,0 176,2 1.311,7 9,6 5.106,5

2008. 12. 52,3 255,2 271,7 204,0 108,2 137,5 782,5 1.328,9 161,3 1.558,8 44,7 4.905,1

2009. 12. 41,4 416,0 352,7 187,9 148,6 146,5 852,9 1.280,0 173,1 1.601,4 14,5 5.215,1

2010. 12. 58,8 458,1 291,0 194,6 149,7 144,2 724,5 1.444,3 172,4 1.904,0 16,1 5.557,7

2011. 12. 42,2 413,1 290,9 190,0 154,8 176,9 688,5 1.447,8 182,1 1.917,2 14,7 5.518,1

2011. 01. 58,8 393,0 297,8 209,6 153,2 161,0 890,3 1.350,5 173,9 1.901,6 20,6 5.610,3

02. 76,6 460,1 286,9 212,0 155,5 151,2 836,9 1.329,8 172,0 1.913,9 21,5 5.616,4

03. 65,0 484,0 292,9 227,6 167,3 136,3 788,0 1.200,8 173,5 1.944,6 22,3 5.502,204. 65,3 448,5 263,3 219,9 167,3 137,5 834,0 1.180,3 172,2 1.983,9 25,3 5.497,3

05. 79,8 476,5 261,0 217,7 162,4 162,7 863,7 1.211,3 180,1 1.972,0 26,3 5.613,6

06. 68,0 477,2 264,7 211,0 172,6 150,4 879,5 1.185,3 180,9 1.977,5 19,2 5.586,3

07. 73,1 430,5 268,1 203,4 173,5 188,5 794,0 1.209,6 188,2 1.987,4 21,9 5.538,0

08. 71,4 437,2 283,5 213,2 161,3 163,5 768,1 1.309,8 197,7 1.984,8 17,5 5.608,2

09. 61,2 462,4 303,5 219,8 169,7 161,6 722,4 1.269,9 195,9 2.034,5 20,6 5.621,6

10. 55,6 536,4 297,3 211,4 153,4 146,5 725,9 1.333,4 196,4 1.916,0 25,0 5.597,2

11. 55,6 593,6 288,1 204,8 130,5 144,9 736,7 1.298,4 185,3 1.834,4 10,2 5.482,5

12. 42,2 413,1 290,9 190,0 154,8 176,9 688,5 1.447,8 182,1 1.917,2 14,7 5.518,1



Bilješka:Prenosivi depoziti su raspoloživi na zahtjev bez naknada i ograničenja, mogu se direktno upotrijebiti za plaćanja trećim licima, posebni štedni računi s kojih jedozvoljen prenos sredstava na prenosive depozite.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T13: Sektorska struktura ostalih depozita - na kraju perioda, u milionima KM -

DEPOZITI SVIH DOMAĆIH INSTITUCIONALNIH SEKTORA

G o d i n a

M j e s e c

D e p o z i t i i n s t i t u c i j a B i H

D e p o z i t i

v l a d a e n t i t e t a

D e p o z i t i

v l a d a k a n t o n a

D e p o z i t i

v l a d a o p ć i n a

D e p o z i t i o n d o v a

s o c i j a l n e z a š t i t e

D e p o z i t i o s t a l i h

f n a n s i j s k i h i n s t i t u c i j a

D e p o z i t i n e f n a n s i j s k i h

j a v n i h p r e d u z e ć a

D e p o z i t i n e f n a n s i j s k i h

p r i v a t n i h

p r e d u z e ć a

D e p o z i t i n e p r o f t n i h

o r g a n i z a c

i j a

D e p o z i t i d o m a ć i n s t v a

O s t a l i d e p

o z i t i

U k u p n o

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 = 3+…+13

1997. 12. 0,0 225,5 24,7 5,9 5,8 17,6 40,6 128,3 10,7 137,3 1,9 598,3

1998. 12. 0,5 203,3 3,9 7,1 6,3 22,1 38,1 178,1 12,4 206,3 0,6 678,7

1999. 12. 0,4 112,1 10,8 1,6 2,8 19,1 43,5 255,6 18,8 245,9 1,7 712,1

2000. 12. 5,3 56,5 18,0 4,4 7,6 29,7 42,8 86,8 25,8 285,5 5,6 568,0

2001. 12. 10,6 150,2 33,5 4,2 8,5 36,9 60,0 120,7 18,4 750,1 16,2 1.209,3

2002. 12. 23,3 160,6 41,2 12,6 4,2 87,8 59,1 182,9 21,7 831,7 5,3 1.430,5

2003. 12. 29,1 218,8 54,5 22,2 3,1 103,0 127,3 195,0 19,9 1.033,4 6,0 1.812,3

2004. 12. 20,0 128,6 66,3 28,4 2,6 126,2 355,9 336,1 28,3 1.354,2 10,0 2.456,7

2005. 12. 8,2 174,4 58,5 18,9 19,7 190,3 339,1 341,4 41,0 1.801,9 6,7 3.000,1

2006. 12. 22,7 222,3 35,6 33,0 42,4 168,3 405,0 516,0 50,9 3.246,9 15,1 4.758,1

2007. 12. 11,8 1.457,4 56,4 47,4 124,0 217,5 537,8 595,4 59,8 3.854,2 18,9 6.980,7

2008. 12. 16,0 1.211,7 21,3 50,1 101,5 334,0 758,5 743,7 78,1 3.647,0 8,2 6.970,0

2009. 12. 4,7 725,3 20,9 48,8 61,7 478,8 753,5 606,0 100,5 4.062,0 14,8 6.877,0

2010. 12. 22,5 383,2 16,8 41,2 49,2 438,8 825,0 504,5 91,2 4.580,4 19,6 6.972,4

2011. 12. 62,8 237,8 24,0 30,0 41,7 567,5 817,1 471,5 79,1 5.134,1 9,2 7.474,9

2011. 01. 22,5 313,9 16,8 40,8 91,9 441,5 781,0 482,2 82,5 4.613,0 25,0 6.911,1

02. 22,7 286,6 16,7 41,9 95,5 456,5 779,8 475,2 85,1 4.642,6 24,2 6.926,7

03. 22,8 218,5 16,7 35,9 94,1 467,2 843,5 573,1 85,2 4.667,3 23,7 7.048,104. 23,3 214,1 16,7 37,3 95,7 462,0 817,7 562,2 84,4 4.658,5 23,9 6.995,7

05. 23,5 218,4 18,1 31,2 57,3 495,8 835,9 508,4 79,4 4.682,7 23,4 6.974,1

06. 22,5 216,3 23,0 29,9 38,0 497,0 804,4 523,2 80,4 4.715,8 24,8 6.975,2

07. 22,8 225,8 21,8 30,1 37,0 496,9 913,8 535,8 80,5 4.759,5 22,7 7.146,8

08. 22,7 229,3 24,3 33,3 37,0 518,6 904,9 540,6 77,4 4.796,4 20,8 7.205,2

09. 22,9 190,5 59,0 31,1 37,2 522,0 841,5 541,8 78,6 4.845,1 23,3 7.192,9

10. 22,9 138,7 58,8 33,4 39,5 530,8 831,0 540,7 75,2 4.954,0 17,5 7.242,6

11. 63,0 182,9 56,3 33,7 49,5 534,4 810,9 572,1 78,6 5.086,5 10,3 7.478,2

12. 62,8 237,8 24,0 30,0 41,7 567,5 817,1 471,5 79,1 5.134,1 9,2 7.474,9



Bilješka:Ostali depoziti dozvoljavaju automatsko povlačenje sredstava ali ne i plaćanje trećim licima, štedne i oročene depozite, ostale depozite - ostalo.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Zbog primjene Međunarodnih računovodstvenih standarda (MRS) i Međunarodnih standarda u fnansijskim izvještajima banaka Federacije BiH i prenosanovčanih tokova u decembarskim podacima za 2011. došlo je do sljedećih promjena, na strani aktive: smanjenja kredita za 155 miliona KM, povećanja ostale

aktive za 10 miliona KM, na strani pasive: smanjenja obaveza prema nerezidentima u iznosu od 624 miliona KM, povećanja rezer visanja za kreditne gubitke za 472miliona KM i povećanja ostale pasive za sedam miliona KM.Serije podataka za period januar 2006. - septembar 2011. ažurirane na osnovu nove metodologije.

Vidjeti bilješku na strani 213.

Bilješka:Do 2006. ukupna potraživanja od svih nivoa vlada i ondova (kratkoročno i dugoročno) prikazana su u tabeli kratkoročnih kredita (kolone 3, 4, 5, 6, 7) u ukupnomiznosu, jer izvorni podaci ne daju ročnu strukturu potraživanja za vlade i ondove. Kratkoročni krediti predstavljaju potraživanja komercijalnih banaka od svihdomaćih institucionalnih sektora do jedne godine, u domaćoj i stranoj valuti.

T14: Sektorska struktura kratkoročnih kredita - na kraju perioda, u milionima KM -

KREDITI DOMAĆIM INSTITUCIONALNIM SEKTORIMA

G o d i n a

M j e s e c

K r e d i t i i n

s t i t u c i j a m a

B i H

K r e d i t i v l a d a m a

e n t i t e t a

K r e d i t i v

l a d a m a

k a n t o n a

K r e d i t i v

l a d a m a

o p ć i n a

K r e d i t i o

n d o v i m a

s o c i j a l n e

z a š t i t e

K r e d i t i o s t a l i m

f n a n s i j s k

i m

i n s t i t u c i j a m a

K r e d i t i n e f n a n s i j s k i m

j a v n i m p r e d u z e ć i m a


p r i v a t n i m

p r e d u z e ć i m a

K r e d i t i n e p r o f t n i m

o r g a n i z a c i j a m a

K r e d i t i s t

a n o v n i š t v u

O s t a l i k r e d i t i

U k u p n o

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 = 3+…+13

1997. 12. 0,0 129,0 3,0 1,4 0,3 2,7 202,1 516,6 3,4 66,9 31,0 956,7

1998. 12. 0,0 104,5 4,5 2,6 1,5 0,4 199,8 535,9 6,2 42,7 130,2 1.028,2

1999. 12. 0,1 20,0 8,4 2,5 5,7 1,1 189,2 548,6 2,6 61,6 12,4 852,3

2000. 12. 0,7 23,9 1,9 7,2 0,2 3,2 246,6 469,5 33,4 88,3 3,6 878,3

2001. 12. 0,0 7,5 13,3 8,8 3,4 11,6 215,2 544,5 22,5 84,1 2,5 913,3

2002. 12. 8,6 23,3 13,7 9,5 5,5 15,3 210,5 655,9 13,2 135,1 7,2 1.097,8

2003. 12. 0,6 23,5 4,8 16,7 0,0 24,8 158,9 815,2 7,4 154,0 27,6 1.233,5

2004. 12. 0,0 20,9 2,5 22,2 0,0 31,4 160,6 1.056,0 5,2 270,1 7,2 1.576,2

2005. 12. 0,0 18,6 3,7 27,8 0,0 41,4 116,8 1.213,8 6,1 396,4 12,5 1.837,0

2006. 12. 0,1 6,8 2,2 1,4 0,1 30,1 88,8 1.453,4 11,8 466,6 7,5 2.068,8

2007. 12. 0,0 6,9 2,3 0,3 0,0 53,5 84,6 1.819,0 17,0 564,5 4,6 2.552,7

2008. 12. 0,0 6,6 2,3 10,4 0,1 69,8 87,4 2.579,8 32,8 645,7 4,2 3.439,0

2009. 12. 0,0 9,3 2,2 31,7 33,5 33,4 90,9 2.459,8 10,6 716,4 12,0 3.399,7

2010. 12. 0,0 6,7 2,3 21,9 40,6 28,1 80,3 2.624,0 13,5 801,9 7,1 3.626,5

2011. 12. 0,0 12,5 1,4 21,5 26,0 37,4 81,5 2.935,2 5,9 858,4 4,2 3.984,0

2011. 01. 0,0 6,0 2,0 15,5 42,7 33,3 80,4 2.683,9 6,4 764,0 6,8 3.640,9

02. 0,0 8,8 2,0 15,5 50,1 32,2 77,0 2.723,8 5,3 771,5 7,4 3.693,5

03. 0,0 13,0 3,0 22,4 46,9 34,7 75,0 2.852,0 8,0 809,3 7,5 3.871,8

04. 0,0 15,6 1,4 16,7 49,4 32,6 67,0 2.756,0 5,5 778,3 6,8 3.729,3

05. 0,0 17,2 1,3 16,7 57,2 31,8 66,5 2.822,0 5,6 785,4 7,2 3.810,9

06. 0,0 20,4 2,6 21,7 56,8 29,8 70,2 2.864,9 6,0 820,2 7,9 3.900,5

07. 0,0 8,8 1,4 18,7 56,8 29,6 74,3 2.839,2 5,8 800,1 6,3 3.840,9

08. 0,0 8,8 1,3 18,7 56,7 29,7 72,5 2.851,3 5,4 801,6 4,8 3.850,8

09. 0,1 12,1 1,2 22,5 55,4 30,8 76,1 2.894,2 5,5 838,9 4,2 3.941,2

10. 0,2 12,1 1,1 23,4 42,9 31,0 74,5 2.846,9 5,2 820,3 5,3 3.862,9

11. 0,0 11,4 1,2 23,2 45,9 32,6 73,4 2.886,2 5,3 820,7 4,4 3.904,4

12. 0,0 12,5 1,4 21,5 26,0 37,4 81,5 2.935,2 5,9 858,4 4,2 3.984,0

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Zbog primjene Međunarodnih računovodstvenih standarda (MRS) i Međunarodnih standarda u fnansijskim izvještajima banaka Federacije BiH i prenosanovčanih tokova u decembarskim podacima za 2011. došlo je do sljedećih promjena, na strani aktive: smanjenja kredita za 155 miliona KM, povećanja ostale

aktive za 10 miliona KM, na strani pasive: smanjenja obaveza prema nerezidentima u iznosu od 624 miliona KM, povećanja rezer visanja za kreditne gubitke za 472miliona KM i povećanja ostale pasive za sedam miliona KM.Serije podataka za period januar 2006. - septembar 2011. ažurirane na osnovu nove metodologije.

Vidjeti bilješku na strani 213.

Bilješka:Do 2006. ukupna potraživanja od svih nivoa vlada i ondova (kratkoročno i dugoročno) prikazana su u tabeli kratkoročnih kredita (kolone 3, 4, 5, 6, 7) u ukupnomiznosu, jer izvorni podaci ne daju ročnu strukturu potraživanja za vlade i ondove. Dugoročni krediti predstavljaju potraživanja komercijalnih banaka od svihdomaćih institucionalnih sektora preko jedne godine, u domaćoj i stranoj valuti.

T15: Sektorska struktura dugoročnih kredita - na kraju perioda, u milionima KM -

KREDITI DOMAĆIM INSTITUCIONALNIM SEKTORIMA

G o d i n a

M j e s e c

K r e d i t i i n

s t i t u c i j a m a

B i H

K r e d i t i v l a d a m a

e n t i t e t a

K r e d i t i v

l a d a m a

k a n t o n a

K r e d i t i v

l a d a m a

o p ć i n a

K r e d i t i o

n d o v i m a

s o c i j a l n e

z a š t i t e

K r e d i t i o s t a l i m

f n a n s i j s k

i m

i n s t i t u c i j a m a


j a v n i m p r e d u z e ć i m a


p r i v a t n i m

p r e d u z e ć i m a

K r e d i t i n e p r o f t n i m

o r g a n i z a c i j a m a

K r e d i t i s t

a n o v n i š t v u

O s t a l i k r e d i t i

U k u p n o

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 = 3+…+13

1997. 12. - - - - - 5,6 897,0 518,1 3,4 54,0 4,8 1.482,9

1998. 12. - - - - - 5,0 900,2 778,4 0,7 204,8 3,3 1.892,6

1999. 12. - - - - - 5,2 814,0 900,8 2,1 206,4 0,4 1.928,9

2000. 12. - - - - - 7,8 1.426,5 405,4 3,1 295,9 0,0 2.138,6

2001. 12. - - - - - 8,4 1.215,6 598,3 5,7 597,8 0,0 2.425,7

2002. 12. - - - - - 12,4 1.044,2 786,3 4,5 1.321,2 14,6 3.183,3

2003. 12. - - - - - 15,4 1.007,8 1.044,3 3,9 1.812,4 4,2 3.888,0

2004. 12. - - - - - 28,7 531,1 1.422,2 6,8 2.357,5 4,7 4.350,92005. 12. - - - - - 26,5 578,3 2.030,2 10,8 3.057,0 4,4 5.707,1

2006. 12. 0,0 0,4 1,3 56,2 0,6 31,8 542,5 2.592,7 10,3 3.893,0 1,5 7.130,4

2007. 12. 0,7 8,8 1,1 92,3 15,5 77,9 539,6 3.439,2 18,5 5.104,4 0,9 9.298,7

2008. 12. 1,7 95,6 0,9 132,5 13,5 73,9 539,1 4.142,2 19,5 6.051,1 0,5 11.070,5

2009. 12. 1,4 89,2 2,1 155,5 19,7 43,6 542,9 4.186,9 17,4 5.590,8 0,9 10.650,4

2010. 12. 0,1 105,8 40,2 201,6 26,5 27,0 657,4 4.309,5 17,4 5.522,3 9,1 10.916,9

2011. 12. 0,0 233,2 42,8 251,1 38,8 25,4 682,5 4.186,7 12,7 5.846,4 7,5 11.327,1

2011. 01. 0,1 104,9 40,0 206,7 25,9 26,6 644,0 4.332,6 17,0 5.493,4 8,9 10.900,2

02. 0,1 106,7 39,4 205,3 25,4 25,9 639,6 4.364,0 18,1 5.475,3 8,7 10.908,6

03. 0,1 112,1 36,4 202,3 24,9 31,0 636,2 4.363,8 17,1 5.463,8 8,6 10.896,2

04. 0,1 115,1 37,3 208,8 24,3 30,1 625,6 4.451,7 16,9 5.539,5 8,4 11.057,8

05. 0,1 116,3 36,9 208,0 23,8 26,7 640,2 4.452,6 16,7 5.592,0 8,3 11.121,7

06. 0,1 117,3 33,1 204,9 28,8 26,8 653,9 4.407,2 16,9 5.597,0 7,8 11.093,9

07. 0,1 133,3 39,2 212,6 28,4 27,8 658,7 4.449,7 12,9 5.676,0 8,0 11.246,7

08. 0,0 135,6 38,6 221,8 27,8 27,0 655,8 4.440,1 12,8 5.666,4 7,2 11.233,1

09. 0,0 135,0 36,5 220,9 27,2 26,1 678,0 4.398,6 12,6 5.640,4 7,2 11.182,5

10. 0,0 145,0 36,0 226,4 40,2 25,6 649,0 4.485,1 12,8 5.687,1 7,3 11.314,6

11. 0,0 144,9 41,1 228,6 39,6 23,2 677,1 4.495,8 12,6 5.679,1 7,2 11.349,1

12. 0,0 233,2 42,8 251,1 38,8 25,4 682,5 4.186,7 12,7 5.846,4 7,5 11.327,1

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T16: Kupovina i prodaja KM- u hiljadama KM -

Godina Mjesec Prodaja Kupovina Saldo Kumulativ salda

1 2 3 4 5(3-4) 6

1997. 71.484 71.160 324 324

1998. 382.193 319.508 62.685 63.009

1999. 1.136.535 577.983 558.552 621.5612000. 1.413.730 1.287.796 125.934 747.495

2001. 3.758.768 2.141.044 1.617.724 2.365.219

2002. 3.665.370 3.907.317 -241.947 2.123.272

2003. 2.026.594 1.751.730 274.864 2.398.136

2004. 4.295.881 3.648.609 647.273 3.045.409

2005. 3.324.413 2.623.382 701.031 3.746.440

2006. 3.316.074 2.181.712 1.134.362 4.880.802

2007. 3.878.146 2.822.867 1.055.279 5.936.081

2008. 4.933.211 5.564.318 -631.108 5.304.973

2009. 4.197.642 4.234.491 -36.849 5.268.124

2010. 5.273.777 5.014.550 259.227 5.527.351

2011. 5.088.041 5.162.710 -74.669 5.452.682

2011. 01. 433.579 524.731 -91.152 5.436.199

02. 356.172 425.749 -69.577 5.366.621

03. 360.327 494.957 -134.630 5.231.992

04. 390.878 394.044 -3.167 5.228.825

05. 390.535 443.838 -53.304 5.175.522

06. 368.739 361.865 6.874 5.182.396

07. 397.314 377.207 20.107 5.202.503

08. 424.711 322.027 102.684 5.305.187

09. 405.865 424.295 -18.431 5.286.756

10. 378.860 423.864 -45.004 5.241.752

11. 498.967 486.607 12.360 5.254.112

12. 682.094 483.524 198.570 5.452.682

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T17: Prosječne obavezne rezerve- u hiljadama KM -

Godina MjesecOsnovica za

obračun obaveznerezerve

Prosječne obaveznerezerve

Prosječan saldoračuna obaveznih

rezervi kod CBBiH

Ukupna sredstvaza održavanje

obavezne rezerve*Razlika

1 2 3 4 5 6 7=6-4

1998. 131.976 13.198 38.350 42.028 28.830

1999. 288.950 28.895 107.506 115.974 87.0792000. 709.104 70.910 232.435 260.143 189.233

2001. 979.952 97.995 242.144 340.140 242.144

2002. 1.510.313 151.031 317.169 460.097 309.065

2003.**

2004. 6.596.857 406.560 1.061.712 1.061.712 655.151

2005. 8.456.603 885.528 1.516.182 1.516.182 630.653

2006. 10.905.879 1.635.882 2.372.908 2.372.908 737.026

2007. 14.328.455 2.149.268 3.309.562 3.309.562 1.160.294

2008. 17.320.130 2.961.865 3.630.571 3.630.571 668.706

2009. 16.194.265 1.754.398 3.010.417 3.010.417 1.256.019

2010. 15.617.849 1.624.905 3.154.793 3.154.793 1.529.888

2011. 15.227.393 1.323.886 2.959.315 2.959.315 1.635.429

2011. 01. 15.131.491 1.600.434 3.211.415 3.211.415 1.610.981

02. 15.105.415 1.289.116 3.088.542 3.088.542 1.799.425

03. 15.176.084 1.298.471 3.009.130 3.009.130 1.710.660

04. 15.077.576 1.290.353 2.905.741 2.905.741 1.615.388

05. 15.122.232 1.294.021 2.966.818 2.966.818 1.672.797

06. 15.132.575 1.293.276 2.884.335 2.884.335 1.591.059

07. 15.144.645 1.291.102 2.880.996 2.880.996 1.589.894

08. 15.311.496 1.302.449 2.915.688 2.915.688 1.613.240

09. 15.380.593 1.306.936 2.936.013 2.936.013 1.629.077

10. 15.368.516 1.305.022 2.910.582 2.910.582 1.605.560

11. 15.367.989 1.305.235 2.947.007 2.947.007 1.641.772

12. 15.410.104 1.310.217 2.855.509 2.855.509 1.545.293

Bilješka:Od 1. juna 2003. u obračunu obavezne rezerve došlo je do sljedećih promjena: stopa obavezne rezerve je smanjena sa 10% na 5%, u osnovicu za obračunobavezne rezerve ulaze depoziti i pozajmljena sredstva u domaćoj i ostalim valutama izraženi u KM, dok se gotovina u trezorima banaka isključuje izsredstava za održavanje obavezne rezerve.Od 1. septembra 2004. stopa obavezne rezerve povećana je na 7,5%, a od 1. decembra 2004. na 10%.Od 1. decembra 2005. stopa obavezne rezerve iznosi 15%. Stopa naknade se utvrđivala: - na iznos sredstava koji je banka dužna da drži kao obaveznurezervu po stopi 0,5% - na iznos sredstava iznad obavezne rezerve na bazi aritmetičke sredine i/ili ponderisanog prosjeka kamatnih stopa koji je u istomperiodu ostvarila Centralna banka na depozite investirane do mjesec dana.Od 1. januara 2008. stopa obavezne rezerve je povećana sa 15% na 18%.Od 11. oktobra 2008. stopa obavezne rezerve je smanjena sa 18% na 14%.Od 1. januara 2009. stopa obavezne rezerve je 14% na depozite i pozajmljena sredstva s ugovorenim rokom dospijeća do jedne godine, a 10% nadepozite i pozajmljena sredstva s ugovorenim rokom dospijeća preko jedne godine.Od 1. maja 2009. stopa obavezne rezerve na depozite i pozajmljena sredstva s ugovorenim rokom dospijeća preko jedne godine iznosi 7%.Od 1. aprila 2009. stopa naknade se utvrđuje:- na iznos sredstava koji je banka dužna da drži kao obavezne rezerve po stopi 0.50%,

- na iznos sredstava iznad obavezne rezerve po stopi koja se utvrđuje na osnovu prosjeka kamatnih stopa koje je u istom periodu na tržištu ostvarilaCentralna banka na depozite investirane do mjesec dana.Od 1. jula 2010. stopa naknade na iznos obavezne rezerve je promijenjena i obračunava se na osnovu prosjeka kamatne stope koju je u istom perioduostvarila Centralna banka na “overnight” depozite, dok je stopa naknade na iznos sredstava iznad obavezne rezerve ostala nepromijenjena.Od 1. ebruara 2011. stopa obavezne rezerve na depozite i pozajmljena sredstva s ugovorenim rokom dospijeća do jedne godine je smanjena sa 14%na 10%, dok je stopa obavezne rezerve na depozite i pozajmljena sredstva s ugovorenim rokom dospijeća preko jedne godine ostala nepromijenjena.Od 1. augusta 2011. stopa naknade se utvrđuje na osnovu ponderisanog prosjeka kamatnih stopa koje je u istom periodu na tržištu ostvarila Centralnabanka na depozite investirane do mjesec dana, s tim da se na iznos obavezne rezerve obračunava 70%, a na iznos sredstava iznad obavezne rezerve 90%od navedene stope.

*U ukupna sredstva za održavanje obavezne rezerve do 2003. uključivala su se i sredstva u trezorima banaka.

**Podatak o prosječnoj obaveznoj rezervi za 2003. nije primjenjiv zbog promjene u načinu obračuna obavezne rezeve od 1. juna 2003.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T18: Transakcije u platnom prometu- u milionima KM -

RTGS ŽIROKLIRING UKUPNO

Godina Mjesec br. transakcija iznos br. transakcija iznos br. transakcija iznos

1 2 3 4 5 6 7=3+5 8=4+6

2001. 332.622 9.701 11.583.600 7.144 11.916.222 16.845

2002. 257.691 13.520 15.269.148 8.990 15.526.839 22.5102003. 293.847 14.460 17.427.404 9.883 17.721.251 24.342

2004. 480.935 19.179 20.761.227 9.205 21.242.162 28.384

2005. 521.014 27.237 22.388.413 8.958 22.909.427 36.195

2006. 591.823 37.280 24.309.113 10.448 24.900.936 47.728

2007. 704.702 48.174 27.662.395 12.018 28.367.097 60.193

2008. 766.690 57.335 28.831.882 13.009 29.598.572 70.345

2009. 692.669 52.283 28.346.898 12.175 29.039.567 64.458

2010. 713.755 55.281 31.060.911 12.498 31.774.666 67.779

2011. 760.459 63.608 31.729.367 13.046 32.489.826 76.653

2011. 01. 50.705 4.225 2.179.108 867 2.229.813 5.093

02. 52.949 4.173 2.348.857 899 2.401.806 5.071

03. 62.815 5.086 2.768.636 1.086 2.831.451 6.172

04. 62.594 4.949 2.563.557 1.056 2.626.151 6.005

05. 63.167 5.228 2.644.647 1.093 2.707.814 6.321

06. 65.984 5.760 2.744.579 1.127 2.810.563 6.887

07. 66.805 5.476 2.695.290 1.114 2.762.095 6.590

08. 67.430 5.581 2.753.022 1.150 2.820.452 6.731

09. 66.618 5.927 2.799.735 1.199 2.866.353 7.126

10. 64.289 5.628 2.717.072 1.134 2.781.361 6.762

11. 64.022 5.495 2.615.621 1.095 2.679.643 6.590

12. 73.081 6.081 2.899.243 1.225 2.972.324 7.306

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T19: Platni bilans Bosne i Hercegovine- u milionima KM -

Tekući račun Kapitalni i fnansijski račun

Period Roba Usluge Dohodak Tekući

transeriUkupno

Kapitalniračun

Finansijskiračun

UkupnoNeto greškei propusti

1998. -5.482 335 1.424 3.117 -607 871 -526 346 262

1999. -6.052 329 1.337 3.467 -920 1.148 -675 473 4482000. -5.868 397 1.253 3.378 -840 1.160 11 1.171 -331

2001. -6.470 498 1.163 3.180 -1.630 875 519 1.395 235

2002. -6.892 453 1.055 2.933 -2.450 849 1.380 2.228 222

2003. -7.180 581 925 2.860 -2.814 805 1.486 2.290 524

2004. -7.193 678 798 3.137 -2.579 474 1.496 1.970 609

2005. -7.749 873 737 3.206 -2.933 443 2.197 2.641 292

2006. -6.661 1.045 611 3.472 -1.532 457 891 1.349 184

2007. -8.101 1.251 657 3.865 -2.329 434 1.949 2.383 -55

2008. -9.432 1.299 894 3.775 -3.464 394 3.042 3.436 29

2009. -6.669 1.101 814 3.233 -1.521 358 1.107 1.466 55

2010. -6.322 1.109 411 3.395 -1.407 380 928 1.307 99

2011. -7.097 1.064 320 3.480 -2.233 358 1.740 2.099 135

2010 Q1 -1.152 222 88 751 -91 89 85 174 -84

2010 Q2 -1.583 314 143 851 -276 99 61 160 116

2010 Q3 -1.799 253 94 884 -568 96 367 463 105

2010 Q4 -1.787 320 86 908 -473 96 414 510 -37

2011 Q1 -1.392 202 78 793 -319 84 335 419 -100

2011 Q2 -1.831 294 62 871 -604 93 434 526 78

2011 Q3 -1.889 302 129 906 -553 91 376 467 86

2011 Q4 -1.985 266 51 911 -758 90 597 686 71

Bilješka:Platni bilans BiH urađen je u skladu s metodologijom MMF-a (Priručnik za platni bilans, peto izdanje), a detaljnija objašnjenja se nalaze na web stranici www.cbbh.ba pod statistika.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011




T20: Tekući račun platnog bilansa- u milionima KM -

Tekući račun - ukupno Roba Usluge Dohodak Tekući transeri

Period Potražuje Duguje Saldo Potražuje Duguje Potražuje Duguje Potražuje Duguje Potražuje Duguje

1998. 6.765 7.372 -607 1.168 6.651 810 475 1.519 95 3.268 152

1999. 7.460 8.381 -920 1.527 7.579 851 523 1.457 120 3.626 159

2000. 8.308 9.148 -840 2.398 8.267 955 559 1.416 162 3.538 160

2001. 8.273 9.903 -1.630 2.480 8.951 1.087 589 1.366 203 3.339 159

2002. 7.764 10.214 -2.450 2.285 9.177 1.080 626 1.256 201 3.143 210

2003. 7.998 10.812 -2.814 2.548 9.728 1.244 663 1.133 208 3.073 213

2004. 9.173 11.752 -2.579 3.280 10.473 1.361 683 1.065 267 3.467 330

2005. 10.092 13.025 -2.933 4.028 11.777 1.562 689 1.074 338 3.428 221

2006. 11.891 13.423 -1.532 5.256 11.917 1.769 724 1.138 526 3.729 256

2007. 13.732 16.061 -2.329 6.047 14.148 2.077 826 1.460 803 4.149 284

2008. 14.760 18.225 -3.464 6.888 16.321 2.214 915 1.563 669 4.095 320

2009. 12.447 13.969 -1.521 5.712 12.381 2.005 903 1.178 364 3.553 321

2010. 13.794 15.201 -1.407 7.358 13.679 1.906 797 803 392 3.727 3332011. 15.014 17.248 -2.233 8.502 15.600 1.804 740 875 554 3.833 353

2010 Q1 2.980 3.071 -91 1.619 2.771 347 125 187 99 827 76

2010 Q2 3.539 3.815 -276 1.912 3.496 490 176 203 60 934 83

2010 Q3 3.670 4.237 -568 1.902 3.701 591 337 209 115 968 84

2010 Q4 3.605 4.078 -473 1.925 3.712 479 159 205 119 997 89

2011 Q1 3.434 3.753 -319 2.025 3.417 330 128 204 125 875 83

2011 Q2 3.804 4.408 -604 2.171 4.002 458 164 214 152 961 90

2011 Q3 4.032 4.585 -553 2.190 4.079 612 310 234 105 996 90

2011 Q4 3.744 4.502 -758 2.117 4.102 404 138 223 172 1.001 90

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T21: Kapitalni i fnansijski račun platnog bilansa- u milionima KM -

Kapitalni račun Finansijski račun

Period Potražuje Duguje SaldoDirektne

investicije uBiH

Direktneinvesticijeiz BiH u

inostranstvo

Portolioi ostale

investicijeu BiH

(pasiva)

Portolio i ostaleinvesticije iz BiH

u inostranstvo(aktiva)

Rezervnaaktiva

Saldo

1998. 871 0 871 117 0 700 -1.195 -148 -526

1999. 1.148 0 1.148 325 0 1.458 -1.871 -588 -675

2000. 1.160 0 1.160 310 0 1.299 -1.433 -165 11

2001. 875 0 875 260 0 499 1.426 -1.665 519

2002. 849 0 849 551 0 867 -283 245 1.380

2003. 805 0 805 660 0 968 173 -316 1.486

2004. 474 0 474 1.109 -2 596 480 -686 1.496

2005. 443 0 443 964 -1 1.484 495 -745 2.197

2006. 457 0 457 1.195 -6 892 38 -1.227 891

2007. 434 0 434 2.973 -40 1.846 -1.582 -1.247 1.949

2008. 394 0 394 1.337 -22 2.106 -782 403 3.0422009. 358 0 358 353 -9 1.226 -567 104 1.107

2010. 380 0 380 340 -62 625 283 -258 928

2011. 358 0 358 612 -28 949 174 33 1.740

2010 Q1 89 0 89 73 -54 453 -412 24 85

2010 Q2 99 0 99 -1 1 -156 -40 258 61

2010 Q3 96 0 96 157 -5 172 386 -343 367

2010 Q4 96 0 96 110 -4 156 349 -197 414

2011 Q1 84 0 84 164 6 132 -249 282 335

2011 Q2 93 0 93 74 -8 150 158 60 434

2011 Q3 91 0 91 171 -11 278 70 -132 376

2011 Q4 90 0 90 204 -14 389 196 -177 597


7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Izvor:Ministarstvo za fnansije i trezor BiH1)Dug nastao prije 1992.2)Ostala bilaterala u planu otplate za 2010. sadrži sljedeće kreditore: Fortis banka, Vlada Japana, OPEC, KFW, Vlada Španije, Izvoz-Uvoz Banka Koreje (EximBank),Austrijska banka, Belgija, Banka za rad i privredu (Bawag), Raiaisen banka.

T22: Servisiranje vanjskog duga sektora vlade- u hiljadama KM -

Kreditor 2008. 2009. 2010.2011.

Glavnica Kamata Ukupno

Javni kreditori 207.752 220.367 237.153 178.196 90.869 269.064

Međunarodne i regionalne organizacije 171.426 182.214 194.974 155.368 70.653 226.021

Evropska investicijska banka 23.501 24.476 25.148 16.914 13.957 30.871Evropska banka za obnovu i razvoj 38.597 43.390 57.909 58.407 14.190 72.598

Svjetska banka - IDA 27.778 31.984 38.642 30.038 13.064 43.102

Svjetska banka - IBRD1) 69.257 58.713 47.811 36.563 11.601 48.164

Razvojna banka Vijeća Evrope1) 1.709 4.494 654 0 651 651

Međunarodni ond za razvoj poljoprivrede 1.421 1.399 1.489 1.452 480 1.932

MMF 4.493 4.426 11.001 0 15.463 15.463

EUROFIMA 1.036 10.616 7.580 8.082 316 8.398

Evropska komisija 3.632 2.715 4.741 3.912 932 4.844

Vlada i vladine agencije 36.326 38.153 42.179 22.827 20.216 43.043

Pariski klub1) 26.907 25.915 27.402 14.322 14.149 28.470

Saudijski ond za razvoj 2.494 2.708 2.721 2.122 485 2.607Ostala bilaterala 2) 6.926 9.531 12.056 6.383 5.582 11.966

Privatni kreditori 22.269 25.481 63.680 57.331 13.597 70.927

Londonski klub1) 22.269 25.481 63.680 57.331 13.597 70.927

Ukupno 230.021 245.849 300.832 235.526 104.466 339.992

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T23: Vanjski dug opšte vlade BiH po kreditorima**- u hiljadama KM -

Neangažovano sa

Kreditor 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2011.*

Javni kreditori

Međunarodne i regionalne organizacije

Evropska investicijska banka 237.091 234.669 233.217 246.090 368.263 537.870 704.579 429.388Evropska banka za obnovu i razvoj 112.141 115.827 146.090 217.243 357.804 427.819 481.540 528.313

Svjetska banka - IDA 1.519.347 1.459.031 1.430.368 1.497.781 1.497.460 1.738.590 1.802.086 79.516

Svjetska banka - IBRD5) 798.041 691.593 603.121 614.372 569.232 654.872 692.060 104.922

Evropska razvojna banka 8.179 12.020 19.435 29.359 31.834 35.843 37.180 37.758

Međunarodni ond za razvoj poljoprivrede 43.429 47.056 47.873 51.447 56.108 64.100 66.731 20.575

Međunarodni monetarni ond 106.012 30.129 3.152 0 388.705 767.071 784.851 196.213

EVROFIMA1) 29.299 22.226 21.779 23.071 13.146 7.839 0 0

Evropska komisija 58.675 78.233 78.233 78.233 78.233 74.322 70.410 0

Ostalo2) 3.685 7.425 6.212 7.399 10.295 14.163 14.033 45.347

Vlada i vladine agencije

Saudijski razvojni ond 41.013 29.865 25.208 27.188 24.428 24.424 31.960 28.378

Pariski klub1) 970.642 904.582 880.376 879.236 828.455 834.959 825.090 0

Japan 51.905 51.128 48.297 61.947 57.642 69.858 72.838 244.635

Kuvajt3) 52.794 35.208 32.908 36.945 29.381 30.829 28.997 0

Ostalo3)4) 48.995 94.619 125.597 188.865 198.101 316.369 389.322 238.477

Privatni kreditori

Londonski klub1) 256.681 251.442 240.965 230.489 651.298 599.205 541.875 0

Ostalo … 6.012 18.515 50.727 73.717 90.687 102.909 32.972

Ukupno 4.337.929 4.071.068 3.961.347 4.240.392 5.234.102 6.288.820 6.646.461 1.986.495

Izvor:Baza podataka Ministarstva za fnansije i trezor BiH .

Bilješka:Stanje duga na kraju perioda Q4 predstavlja stanje duga na kraju godine. Stanje duga je dobijeno preračunom valute u kojoj je kredit ugovoren u KM po kursnojlisti CBBiH važećoj za posmatrani datum. Od decembra 2009. aktiviran je i opcioni dug prema Londonskom klubu u iznosu od 436,524 miliona KM.Pored navedenog, postoji i državna garancija BiH za kredit javnim preduzećima u iznosu od 11,34 miliona KM.1)Dug nastao prije 1992.2)Uključuje OPEC ond.3)Uključuje i direktno zaduženje entitetskih vlada.4)Ova kategorija uključuje: Austriju, Belgiju, Mađarsku, Portugal, Španiju, Švedsku, Koreju, KFW agenciju i Banku za rad i privredu i Austrijsku poštanskuštedionicu.5)Uključuje stari i novi dug.

* Preliminarni podaci.

**Podaci revidirani u skladu s izmjenama u bazi podataka od 03.02.2012.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T24: Devizne rezerve CBBiH- na kraju perioda, u milionima KM -

Bruto devizne rezerve

Godina Mjesec ZlatoDržanje

SDR

Strana valuta utrezoruCBBiH

Depoziti kodnerezidentnih

banakaOstalo

Investicije u vrijednosne

papire

Netodeviznerezerve

Monetarnapasiva

Neto stranaaktiva

CBBiH

1 2 3 4 5 6 7 8 9=3+…+8 10 11 12=10-11

1997. 12. 0,0 0,0 6,2 138,0 0,0 0,0 144,1 144,1 160,3 -16,1

1998. 12. 0,0 0,0 32,7 250,6 0,0 0,0 283,3 283,3 253,9 29,4

1999. 12. 0,0 0,0 83,5 782,2 1,3 0,0 867,0 866,9 836,7 30,3

2000. 12. 0,0 0,0 38,1 983,2 6,2 0,0 1.027,5 1.027,3 973,2 54,1

2001. 12. 0,0 0,0 804,9 1.891,6 11,9 0,0 2.708,4 2.678,4 2.591,6 86,8

2002. 12. 0,0 5,9 58,9 2.399,6 19,7 0,0 2.484,1 2.482,9 2.345,2 137,7

2003. 12. 0,0 5,3 59,1 2.716,2 12,3 0,0 2.792,9 2.791,9 2.627,7 164,1

2004. 12. 0,0 0,7 37,1 3.419,7 21,5 0,0 3.479,0 3.478,0 3.303,6 174,4

2005. 12. 0,0 0,5 40,5 4.154,9 28,6 0,0 4.224,5 4.223,5 4.010,1 213,4

2006. 12. 0,0 0,6 55,2 4.951,4 51,3 393,3 5.451,7 5.450,7 5.182,6 268,1

2007. 12. 0,0 0,4 40,1 5.971,1 80,7 606,2 6.698,5 6.697,6 6.303,9 393,72008. 12. 0,0 0,4 212,2 4.727,9 49,9 1.305,3 6.295,7 6.294,8 5.727,5 567,3

2009. 12. 63,3 5,7 107,4 3.298,0 2,2 2.735,4 6.212,1 6.211,2 5.705,5 505,7

2010. 12. 66,9 0,0 102,2 3.000,8 2,7 3.285,1 6.457,7 6.456,3 5.969,6 486,8

2011. 12. 151,3 1,1 93,6 4.385,6 0,0 1.792,0 6.423,6 6.422,5 5.915,1 507,4

2011. 01. 60,8 3,1 65,2 3.084,4 0,0 3.137,4 6.350,9 6.349,9 5.882,8 467,0

02. 64,2 0,2 61,2 3.087,8 0,0 3.069,0 6.282,3 6.281,3 5.810,8 470,5

03. 63,5 0,2 43,3 2.983,8 0,0 3.052,8 6.143,7 6.142,7 5.677,5 465,2

04. 65,9 3,0 119,3 2.971,5 0,0 2.969,6 6.129,3 6.128,3 5.680,0 448,3

05. 134,5 0,1 76,6 3.086,2 0,0 2.788,7 6.086,0 6.084,7 5.625,5 459,2

06. 130,1 0,1 96,0 3.244,5 0,0 2.621,1 6.091,7 6.090,7 5.634,7 456,1

07. 142,7 3,8 123,3 3.678,1 0,0 2.192,8 6.140,7 6.139,7 5.661,6 478,1

08. 158,5 0,4 143,2 4.148,3 0,0 1.815,0 6.265,4 6.263,8 5.761,2 502,6

09. 149,2 0,4 105,6 4.201,3 0,0 1.786,9 6.243,5 6.242,4 5.744,1 498,3

10. 151,4 3,9 42,6 4.346,5 0,0 1.661,5 6.206,0 6.205,0 5.704,1 500,9

11. 163,8 1,1 55,6 4.346,2 0,0 1.665,4 6.232,1 6.231,1 5.713,6 517,5

12. 151,3 1,1 93,6 4.385,6 0,0 1.792,0 6.423,6 6.422,5 5.915,1 507,4


Bilješka:Bruto devizne rezerve čine stanja bilansnih pozicija kratkoročne strane aktive CBBiH (zlato, raspolaganje CBBiH SDR-om, devize u trezoru CBBiH, prenosividepoziti u stranoj valuti kod nerezidentnih banaka i ostalo) i investiranja u vrijednosne papire od jula 2006. po odluci Investiciong komiteta CBBiH. Neto deviznerezerve predstavljaju razliku između bruto deviznih rezervi i obaveza prema nerezidentima. Monetarnu pasivu CBBiH čine novac izvan monetarnih vlasti i

depoziti rezidenata kod monetarnih vlasti. Neto strana aktiva CBBiH predstavlja razliku između neto deviznih rezervi i monetarne pasive CBBiH.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T25: Vanjskotrgovinska razmjena BiH - u milionima KM -

Godina Mjesec Izvoz robe Uvoz robeSaldo izvoza i uvoza

robePokrivenost uvoza

izvozom u %

1 2 3 4 5=(3-4) 6=(3/4)x100

1998. 1.043 5.120 -4.077 20,4

1999.1.376 6.048 -4.672 22,7

2000. 2.265 6.583 -4.318 34,4

2001. 2.256 7.331 -5.076 30,8

2002. 2.089 8.048 -5.958 26,0

2003. 2.323 8.319 -5.996 27,9

2004. 2.819 9.306 -6.487 30,3

2005. 3.783 11.179 -7.395 33,8

2006. 5.164 11.389 -6.224 45,3

2007. 5.937 13.898 -7.962 42,7

2008. 6.712 16.293 -9.581 41,2

2009. 5.530 12.348 -6.818 44,8

2010. 7.096 13.616 -6.521 52,1

2011. 8.222 15.525 -7.303 53,0

2011. 01. 619 957 -338 64,7

02. 648 1.116 -468 58,1

03. 706 1.328 -622 53,2

04. 705 1.284 -579 54,9

05. 690 1.282 -592 53,9

06. 706 1.416 -710 49,9

07. 694 1.340 -646 51,8

08. 671 1.300 -629 51,6

09. 732 1.420 -687 51,6

10. 695 1.388 -693 50,1

11. 703 1.295 -592 54,3

12. 652 1.399 -747 46,6

Bilješka:Korišteni su najnoviji podaci Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine o vrijednosti uvoza robe po specijalnom sistemu trgovine i nisu uključena prilagođenjaobuhvata i vrijednosti koja se rade u svrhu izvještavanja o platnom bilansu.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Bilješka:Kao kriterij za prikazivanje zemlje izvoza korišten je procenat učešća izvoza u tu zemlju u odnosu na ukupan bh. izvoz za 2010. U skladu s prethodno navedenim,sve zemlje u koje je izvoz veći od 4% ukupnog bh. izvoza u 2010. iskazane su posebno, dok su ostale zemlje prikazane u koloni “Druge zemlje”.Do 12.02.2007. podaci o izvozu u Srbiju i Crnu Goru su prikazani kao izvoz u Srbiju, a od tog datuma se Srbija i Crna Gora prikazuju kao zasebne zemlje.

T26: BiH izvoz po zemljama destinacije- u hiljadama KM -

Godina Mjesec Njemačka Hr vatska Srbija* Italija Slovenija AustrijaCrnaGora*

Drugezemlje

Ukupno

1999. 144.235 202.375 244.408 269.301 96.440 62.316 - 356.544 1.375.619

2000. 262.061 173.413 464.820 515.014 150.614 74.194 - 624.805 2.264.921

2001. 328.378 247.278 466.386 412.797 175.634 83.190 - 541.863 2.255.526

2002. 262.698 313.266 421.059 248.396 174.258 83.640 - 585.839 2.089.156

2003. 289.074 406.121 382.257 340.796 249.706 82.094 - 572.797 2.322.846

2004. 268.389 609.975 446.073 492.555 256.498 136.048 - 609.242 2.818.780

2005. 429.036 775.428 587.960 496.275 365.199 163.432 - 965.951 3.783.280

2006. 668.733 965.258 681.764 713.413 629.633 313.807 - 1.191.688 5.164.296

2007. 762.169 1.090.120 770.717 779.102 645.369 369.608 155.707 1.363.793 5.936.584

2008. 913.488 1.156.836 942.277 843.065 614.875 415.224 231.444 1.594.482 6.711.690

2009. 814.110 944.144 741.441 702.356 463.129 325.370 229.506 1.311.143 5.531.199

2010. 1.085.936 1.070.626 894.775 862.022 611.744 470.584 310.180 1.789.638 7.095.505

2011. 1.215.957 1.204.440 1.001.879 963.546 706.818 619.042 300.430 2.210.001 8.222.112

2011. 01. 95.034 97.367 69.194 73.823 50.325 39.110 31.946 162.668 619.46802. 100.306 95.178 70.663 79.377 54.424 47.158 21.894 178.944 647.942

03. 107.395 99.978 95.999 83.118 61.897 52.600 28.290 176.689 705.967

04. 107.453 105.607 97.964 79.552 59.030 54.154 23.796 177.801 705.357

05. 105.200 108.657 75.732 77.673 59.308 60.709 21.651 181.396 690.325

06. 99.796 106.273 83.385 88.677 64.460 54.739 28.454 180.407 706.191

07. 101.245 109.500 71.595 92.718 63.273 52.403 23.369 179.755 693.857

08. 95.375 105.511 85.458 49.253 63.224 52.733 22.547 196.662 670.764

09. 104.949 94.640 100.746 90.210 66.099 58.272 25.172 192.307 732.395

10. 104.591 88.228 88.308 87.151 54.961 51.818 25.752 194.124 694.933

11. 103.363 99.882 83.966 88.095 58.264 52.575 24.825 192.096 703.066

12. 91.248 93.619 78.870 73.901 51.552 42.772 22.733 197.153 651.848

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T27: BiH uvoz po zemljama porijekla- u hiljadama KM -

Godina Mjesec Hrvatska Srbija* Njemačka ItalijaRuska

FederacijaSlovenija Kina Austrija SAD Mađarska

Drugezemlje

Ukupno

1999. 1020151 384.395 633.553 978.755 ... 753.158 ... 288.118 ... 296.611 1.693.171 6.047.912

2000. 953.134 439.282 805.186 704.214 ... 998.717 ... 368.070 ... 307.729 2.006.271 6.582.603

2001. 1.104.538 523.827 772.527 957.233 ... 945.602 ... 416.642 ... 411.652 2.199.407 7.331.4282002. 1.330.043 697.856 998.531 789.764 ... 906.329 ... 463.792 ... 491.428 2.369.838 8.047.581

2003. 1.446.124 656.626 1.007.015 852.243 116.439 774.398 132.012 360.981 106.005 510.172 2.356.925 8.318.941

2004. 1.633.847 946.962 1.101.218 850.747 218.963 712.071 215.936 396.408 123.417 411.549 2.694.823 9.305.942

2005. 1.886.484 1.135.162 1.605.765 1.000.500 322.357 779.943 381.513 488.104 213.567 409.603 2.955.547 11.178.545

2006. 1.946.914 1.116.167 1.417.257 1.020.542 254.626 860.684 391.090 456.213 220.622 394.682 3.309.988 11.388.785

2007. 2.449.198 1.408.588 1.742.880 1.255.982 277.902 884.579 597.930 535.957 298.658 478.958 3.967.610 13.898.242

2008. 2.779.927 1.726.195 1.914.630 1.520.914 344.006 963.337 748.615 606.290 524.553 719.598 4.444.452 16.292.516

2009. 1.855.136 1.283.006 1.395.705 1.243.234 865.684 758.953 557.106 455.395 325.140 401.304 3.214.517 12.355.179

2010. 2.058.946 1.429.477 1.424.980 1.210.391 1.189.105 808.852 655.539 489.083 485.491 416.780 3.447.593 13.616.238

2011. 2.226.507 1.465.645 1.648.403 1.381.687 1.635.091 828.564 774.881 491.679 626.711 379.214 4.067.045 15.525.428

2011. 01. 148.327 77.810 91.323 78.551 118.174 46.763 42.718 31.016 43.887 25.968 252.596 957.133

02. 156.304 96.748 119.493 102.032 112.793 60.727 59.840 32.366 38.693 29.906 307.093 1.115.997

03. 189.940 120.522 143.927 113.287 140.858 72.860 71.615 40.802 64.448 29.473 340.000 1.327.734

04. 197.367 137.251 136.671 124.421 96.133 71.235 57.117 44.221 53.301 29.774 336.956 1.284.447

05. 182.084 122.429 142.979 129.640 96.767 72.226 63.841 47.029 34.977 28.930 360.958 1.281.860

06. 191.007 126.421 142.615 125.734 201.120 82.363 59.236 47.028 72.832 29.749 338.180 1.416.285

07. 192.096 128.480 141.021 133.261 139.239 77.154 65.352 43.701 56.675 32.821 330.396 1.340.197

08. 200.015 140.397 135.570 91.051 110.867 66.423 71.128 40.529 59.894 33.656 350.113 1.299.643

09. 205.019 136.562 150.480 125.914 146.798 73.545 74.274 45.524 61.718 34.430 365.403 1.419.667

10. 198.024 136.605 155.217 132.681 120.015 74.099 75.920 42.666 59.730 35.123 358.270 1.388.349

11. 190.629 122.392 147.272 106.473 134.353 69.089 65.192 37.383 39.426 34.157 348.519 1.294.88612. 175.695 120.027 141.836 118.640 217.972 62.080 68.649 39.416 41.130 35.226 378.560 1.399.230

Bilješka:Kao kriterij za prikazivanje zemlje uvoza korišten je procenat učešća uvoza iz te zemlju u odnosu na ukupan BiH uvoz za 2010. U skladu s navedenim, sve zemlje izkojih je uvoz veći od 3% ukupnog BiH uvoza u 2010. iskazane su posebno, dok su ostale zemlje prikazane u stupcu “Druge zemlje”.Do 12.02.2007. podaci o uvozu iz Srbije uključivali su i uvoz iz Crne Gore, a od tog datuma uvoz iz Crne Gore obuhvaćen je uvozom predstavljenim u koloni“Druge zemlje”.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Bilješka:- Izvor ovih podataka je Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine.- Podaci su klasifkovani prema Harmonizovanom sistemu kodova Svjetske trgovinske organizacije.

T 28: Struktura izvoza i uvoza robe po proizvodima- u milionima KM -

Izvoz robe Uvoz robe

Grupa proizvoda 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011.

Ukupno 5.936,6 6.711,7 5.531,2 7.095,5 8.222,1 13.898,2 16.292,5 12.355,2 13.616,2 15.525,4

Životinje i proizvodi životinjskog porijekla 57,3 77,5 90,8 117,8 129,0 266,4 378,4 375,4 371,7 414,6

Proizvodi biljnog porijekla 57,3 64,9 83,7 119,3 101,7 606,2 704,2 526,0 602,2 681,8Masti i ulja životinjskog porijekla i biljnogporijekla

37,2 47,5 44,3 55,1 58,2 97,1 126,4 111,3 103,3 146,4

Prehrambene prerađevine 173,1 220,1 233,9 260,9 323,3 1.269,4 1.411,1 1.376,4 1.425,2 1.527,1

Proizvodi mineralnog porijekla 658,3 808,5 861,7 1.215,7 1.316,0 2.072,6 2.836,9 1.999,3 2.743,9 3.456,7

Proizvodi hemijske industrije ili srodnih industrija 324,1 429,7 333,5 488,7 570,6 1.241,9 1.395,2 1.260,6 1.345,7 1.475,5

Plastične mase, guma i kaučuk 137,7 138,6 116,4 132,5 166,0 682,8 777,8 648,1 725,1 800,4

Koža i krzno 114,6 114,2 66,2 107,8 178,9 235,6 240,2 200,0 298,0 382,1

Drvo i proizvodi od drveta 527,4 495,0 393,6 424,2 504,4 175,7 209,9 150,5 154,3 168,2

Celuloza, papir i karton i njihovi proizvodi 113,8 144,0 156,8 205,9 234,9 359,2 387,5 356,6 372,1 398,4

Tekstil i tekstilni proizvodi 281,3 332,0 323,5 316,0 353,1 681,3 737,7 664,9 708,1 754,9

Obuća, šeširi, kape i slični proizvodi 349,5 369,0 345,9 412,4 461,4 221,3 235,4 212,7 226,4 252,1Proizvodi od kamena, gipsa, cementa i sličnihmaterijala, keramički proizvodi, staklo i stakleniproizvodi

73,9 74,3 73,1 51,8 49,3 373,5 379,4 285,1 283,6 296,9

Biseri, plemeniti metali i njihovi proizvodi, drago ipoludrago kamenje

2,5 1,1 1,8 3,8 12,1 11,6 13,9 11,1 12,2 14,2

Bazni metali i proizvodi od baznih metala 1.643,4 1.798,6 1.047,2 1.609,0 1.934,6 1.694,8 1.974,4 1.075,0 1.209,2 1.384,0

Mašine, aparati, mehanički i električni uređaji 763,1 793,5 618,8 696,3 815,1 2.345,4 2.610,8 1.840,2 1.764,4 1.870,2

Transportna sredstva i njihovi dijelovi i pribor 108,8 208,7 139,9 154,0 189,0 1.055,4 1.275,6 804,7 755,5 1.053,7

Satovi, mjerni, muzički i medicinski instrumenti 16,9 21,6 21,9 16,3 19,0 178,2 237,1 182,9 242,1 191,7

Oružje i municija; njihovi dijelovi i pribor 37,1 42,0 40,5 29,5 44,5 5,7 7,3 5,3 6,2 3,7

Razni proizvodi 458,2 530,1 537,5 678,2 760,1 322,0 351,6 268,3 266,2 251,3

Umjetnička djela, kolekcionarski predmeti iantikviteti

0,9 0,1 0,2 0,3 0,8 1,1 0,9 0,4 0,7 1,3

Nerazvrstano 0,2 0,4 0,0 0,0 0,0 1,2 0,5 0,2 0,1 0,1

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T29: Pregled prosječnih srednjih kurseva KM

Zemlja EMU Hrvatska Mađarska Slovenija Švicarska V. Britanija SAD Srbija

oznaka EUR HRK HUF SIT CHF GBP USD RSD

Godina Mjesec jedinica 1 100 100 100 1 1 1 100

1998. 1,972018 …. …. 1,060839 1,214705 2,918182 1,761376 …

1999. 1,955830 …. 0,718689 1,009530 1,222682 2,967027 1,834282 …2000. 1,955830 25,617210 0,752855 0,949208 1,255752 3,206893 2,118857 …

2001. 1,955830 26,193657 0,762688 0,897501 1,295163 3,146578 2,185558 …

2002. 1,955830 26,407764 0,805188 0,865838 1,333166 3,112649 2,076755 3,206892

2003. 1,955830 25,863200 0,772600 0,836500 1,286900 2,829700 1,733500 3,009400

2004. 1,955830 26,100232 0,777071 0,818152 1,266918 2,883133 1,575463 2,699271

2005. 1,955830 26,422917 0,788640 0,816393 1,263147 2,859614 1,572843 2,360525

2006. 1,955830 26,703006 0,741214 0,816303 1,243337 2,869188 1,559433 2,327066

2007. 1,955830 26,653716 0,778418 ... 1,190857 2,858739 1,429542 2,446287

2008. 1,955830 27,072193 0,778567 ... 1,233196 2,462700 1,336615 2,406718

2009. 1,955830 26,641714 0,698858 ... 1,295257 2,195821 1,406763 2,083674

2010. 1,955830 26,836049 0,710646 ... 1,417637 2,280434 1,476950 1,903300

2011. 1,955830 26,296474 0,702511 ... 1,589068 2,253721 1,406117 1,918824

2011. 01. 1,955830 26,431793 0,709923 ... 1,532248 2,306631 1,464876 1,858293

02. 1,955830 26,376916 0,720973 ... 1,507503 2,309762 1,433945 1,888312

03. 1,955830 26,452729 0,721645 ... 1,520452 2,258850 1,398545 1,892990

04. 1,955830 26,559259 0,737470 ... 1,507635 2,216139 1,355549 1,924863

05. 1,955830 26,428885 0,732881 ... 1,557265 2,226591 1,360865 1,987033

06. 1,955830 26,401733 0,732910 ... 1,616529 2,206965 1,360223 1,965940

07. 1,955830 26,332744 0,731615 ... 1,657347 2,207105 1,369415 1,910491

08. 1,955830 26,212302 0,717754 ... 1,750550 2,232902 1,365358 1,912649

09. 1,955830 26,100972 0,689094 ... 1,637292 2,241763 1,416458 1,932912

10. 1,955830 26,127002 0,660315 ... 1,591168 2,247525 1,427986 1,944033

11. 1,955830 26,107633 0,634229 ... 1,589519 2,277966 1,439395 1,907269

12. 1,955830 26,032980 0,642579 ... 1,593243 2,315550 1,481773 1,899949

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T30: Vladine fnansije BiH - jedinice sektora vlade- u milionima KM -

I n s t i t u c i j e

B i H

F B i H

R S

B r č k o

K o n s o l i d i r a n i

p r i h o d i

I n s t i t u c i j e

B i H

F B i H

R S

B r č k o


r a s h o d i

N e t o n a b a v k a

n e f n a n s i j s k i h

s r e d s t a v a

N e t o s u f c i t /

d e f c i t

2003. 270,7 3.889,1 1.853,5 199,9 6.021,0 254,6 3.706,7 1.749,7 161,8 5.680,4 237,9 102,6

2004. 334,9 4.163,0 1.853,7 206,1 6.380,2 295,5 3.877,5 1.743,9 157,3 5.896,7 229,5 253,9

2005. 472,5 4.488,3 2.078,5 178,7 7.122,1 399,5 4.082,6 1.810,8 162,6 6.359,5 351,8 410,8

2006. 801,8 5.177,2 2.525,6 201,0 8.586,4 713,3 4.590,0 2.187,5 174,3 7.546,0 489,6 550,9

2007. 885,0 5.901,0 2.919,1 241,5 9.832,7 753,9 5.532,4 2.458,9 197,5 8.828,8 745,8 258,1

2008. 980,7 6.537,5 3.264,5 236,6 10.903,1 876,4 6.651,2 3.003,7 184,5 10.599,6 842,8 -539,3

2009. 1.086,6 6.074,6 3.080,3 210,9 10.342,5 975,5 6.292,4 3.316,6 189,9 10.664,5 748,0 -1.070,0

2010. 1.009,8 6.474,1 3.234,6 235,7 10.862,6 996,5 6.324,5 3.410,6 200,4 10.840,3 634,2 -611,9

2009. Q3 222,0 1.442,8 621,7 56,9 2.332,1 235,7 1.352,1 711,6 50,3 2.338,4 62,9 -69,2

Q4 269,8 1.448,2 688,2 60,7 2.435,3 284,0 1.762,4 889,9 65,5 2.970,2 161,1 -696,0

2010. Q1 205,0 1.250,9 611,2 50,3 2.105,2 201,9 1.252,4 649,2 33,9 2.125,1 53,7 -73,6

Q2 297,8 1.458,8 659,2 51,7 2.432,7 268,3 1.482,4 682,3 44,7 2.442,9 61,6 -71,8

Q3 215,7 1.487,6 637,9 55,3 2.383,3 224,4 1.398,8 745,4 56,7 2.412,2 57,3 -86,2

Q4 291,3 1.598,6 692,8 78,5 2.630,5 301,9 1.617,9 841,5 65,2 2.795,8 136,1 -301,4

2011. Q1 208,2 1.312,8 610,0 46,7 2.163,1 207,0 1.292,9 652,4 36,5 2.174,1 11,4 -22,4

Q2 256,6 1.449,4 752,8 55,1 2.479,9 255,0 1.437,6 738,9 47,9 2.445,4 35,3 -0,8

Q3 227,6 1.558,5 785,4 57,1 2.608,7 244,0 1.442,6 729,9 46,1 2.442,8 34,3 131,6

Bilješka:Administrativni podaci prikupljeni od ministarstava fnansija svih nivoa vlasti, ondova socijalnog osiguranja svih nivoa vlasti i entitetskih direkcija za ceste.Podaci na godišnjem nivou za konsolidirane prihode/rashode uključuju i lokalni nivo vlasti (općine i gradove), JP Direkcija za ceste FBiH i JP Putevi RS, dok ihpodaci za kvartale zbog nedostupnosti izvornih podataka ne uključuju. Vrijednosti za dati kvartal predstavljaju promjenu stanja s kraja prethodnog kvartalado kraja posmatranog kvartala.

Razlika između konsolidiranih prihoda, s jedne strane, i konsolidiranih rashoda s neto nabavkom nefnansijskih sredstava, s druge strane, predstavlja neto sufcit/defcit.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T31: Vladine fnansije BiH - struktura konsolidiranih prihoda i rashoda- u milionima KM -

P o r e z

D o p r i n o s i z a

s o c i j a l n o

G r a n t o v i i o s t a l i

p r i h o d i


p r i h o d i

K o m p e n z a c i j a

z a p o s l e n i h

K o r i š t e n j e r o b e

i u s l u g a

K a m a t e

S u b v e n c i j e

S o c i j a l n a

d a v a n j a

G r a n t o v i i

o s t a l i r a s h o d i


r a s h o d i



s r e d s t a v a

2003. 3.223,6 1.877,8 919,6 6.021,0 1.783,5 1.518,4 107,2 154,8 1.749,7 366,7 5.680,4 237,9

2004. 3.401,8 2.002,8 975,5 6.380,2 1.776,2 1.414,8 84,4 184,4 1.965,4 471,4 5.896,7 229,5

2005. 4.002,4 2.100,6 1.019,1 7.122,1 1.834,7 1.601,4 96,4 217,0 2.212,2 397,8 6.359,5 351,8

2006. 4.947,1 2.536,2 1.103,1 8.586,4 2.222,7 1.986,0 108,0 310,4 2.426,5 492,4 7.546,0 489,6

2007. 5.536,5 2.908,9 1.387,3 9.832,7 2.534,7 2.220,9 110,8 378,2 3.030,6 553,5 8.828,8 745,8

2008. 5.946,3 3.568,7 1.388,1 10.903,1 3.022,3 2.462,0 123,6 439,6 3.945,1 607,0 10.599,6 842,8

2009. 5.351,9 3.638,6 1.352,0 10.342,5 3.155,2 2.489,4 123,9 418,5 3.951,0 526,5 10.664,5 748,0

2010. 5.640,2 3.813,0 1.409,4 10.862,6 3.169,8 2.593,1 122,7 476,6 3.770,3 707,8 10.840,3 634,2

2009. Q3 1.195,5 927,4 209,3 2.332,1 631,8 462,8 20,2 115,9 945,1 162,6 2.338,4 62,9

Q4 1.244,1 967,9 223,3 2.435,3 776,4 666,5 30,0 134,3 1.136,2 226,9 2.970,2 161,1

2010. Q1 1.048,5 902,0 154,7 2.105,2 634,6 485,7 18,0 48,4 853,6 84,8 2.125,1 53,7

Q2 1.264,8 944,2 223,8 2.432,7 707,5 548,9 34,5 102,5 921,9 127,6 2.442,9 61,6

Q3 1.277,7 925,1 180,5 2.383,3 644,9 541,6 17,6 115,3 905,9 186,9 2.412,2 57,3

Q4 1.307,7 1.041,7 281,1 2.630,5 725,9 622,7 35,3 170,0 959,7 282,2 2.795,8 136,1

2011. Q1 1.118,2 890,7 154,3 2.163,1 697,1 350,8 21,8 39,4 995,2 69,9 2.174,1 11,4

Q2 1.296,2 1.004,9 178,8 2.479,9 709,3 424,3 39,1 50,2 1.061,0 161,5 2.445,4 35,3

Q3 1.342,3 1.034,3 232,1 2.608,7 712,3 400,5 37,0 116,9 1.091,1 84,9 2.442,8 34,3

Bilješka:Administrativni podaci prikupljeni od ministarstava fnansija svih nivoa vlasti, ondova socijalnog osiguranja svih nivoa vlasti i entitetskih direkcija za ceste.Podaci na godišnjem nivou za konsolidirane prihode/rashode uključuju i lokalni nivo vlasti (općine i gradove), JP Direkcija za ceste FBiH i JP Putevi RS, dok ihpodaci za kvartale zbog nedostupnosti izvornih podataka ne uključuju. Vrijednosti za dati kvartal predstavljaju promjenu stanja s kraja prethodnog kvartala

do kraja posmatranog kvartala.Razlika između konsolidiranih prihoda, s jedne strane, i konsolidiranih rashoda s neto nabavkom nefnansijskih sredstava, s druge strane, predstavlja netosufcit/defcit.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T32: Vladine fnansije FBiH - jedinice sektora vlade- u milionima KM -

B u d ž e t

F e d e r a c i j e B i H

F o n d o v i

s o c i j a l n o g

o s i g u r a n j a

K a n t o n i


p r i h o d i

B u d ž e t

F e d e r a c i j e B i H

F o n d o v i

s o c i j a l n o g

o s i g u r a n j a

K a n t o n i


r a s h o d i



s r e d s t a v a


d e f c i t

2003. 1.011,3 1.367,6 1.244,4 3.889,1 992,1 1.315,5 1.163,6 3.706,7 92,3 90,2

2004. 1.052,0 1.530,4 1.299,8 4.163,0 988,6 1.452,6 1.205,5 3.877,5 127,6 157,8

2005. 1.120,9 1.659,6 1.367,3 4.488,3 912,5 1.593,8 1.332,3 4.082,6 118,3 287,4

2006. 1.157,1 1.843,9 1.722,9 5.177,2 846,3 1.816,2 1.566,9 4.590,0 198,4 388,9

2007. 1.319,8 2.265,9 1.895,9 5.901,0 1.254,3 2.216,5 1.815,0 5.532,4 248,1 120,5

2008. 1.296,9 2.764,6 2.032,6 6.537,5 1.574,1 2.729,4 2.027,8 6.651,2 397,4 -511,1

2009. 1.205,3 2.739,7 1.788,5 6.074,6 1.357,1 2.812,4 1.865,0 6.292,4 300,7 -518,5

2010. 1.398,7 2.875,2 1.854,8 6.474,1 1.325,5 2.859,8 1.894,5 6.324,5 281,3 -131,7

2009. Q3 341,3 686,4 474,2 1.442,8 307,5 686,0 417,7 1.352,1 26,5 64,2

Q4 271,7 792,4 482,1 1.448,2 554,2 736,2 570,0 1.762,4 52,8 -367,0

2010. Q1 254,9 672,3 398,3 1.250,9 226,1 688,2 412,7 1.252,4 26,8 -28,3Q2 356,9 718,9 460,5 1.458,8 397,4 709,0 453,5 1.482,4 22,2 -45,8

Q3 368,4 711,5 483,7 1.487,6 295,4 721,2 458,2 1.398,8 30,4 58,3

Q4 418,6 772,5 457,3 1.598,6 406,6 741,5 519,6 1.617,9 51,4 -70,8

2011. Q1 261,6 687,1 417,4 1.312,8 248,2 695,1 402,9 1.292,9 6,2 13,7

Q2 323,6 724,6 465,9 1.449,4 300,7 752,1 449,7 1.437,6 8,5 3,2

Q3 388,1 736,5 507,7 1.558,5 327,7 748,3 440,4 1.442,6 11,3 104,6

Bilješka:Administrativni podaci prikupljeni od ministarstava fnansija, ondova socijalnog osiguranja svih nivoa vlasti u FBiH i JP Direkcija za ceste FBiH. Podaci nagodišnjem nivou za konsolidirane prihode/rashode uključuju i lokalni nivo vlasti (opštine i gradovi) i JP Direkcija za ceste FBiH, dok ih podaci za kvartale zbognedostupnosti izvornih podataka ne uključuju. Vrijednosti za dati kvartal predstavljaju promjenu stanja s kraja prethodnog kvartala do kraja posmatranogkvartala.Razlika između konsolidiranih prihoda, s jedne strane, i konsolidiranih rashoda s neto nabavkom nefnansijskih sredstava, s druge strane, predstavlja netosufcit/defcit.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T33: Vladine fnansije RS - jedinice sektora vlade- u milionima KM -

B u d ž e t R e p u b l i k e

S r p s k e

F o n d o v i

s o c i j a l n o g

o s i g u r a n j a


p r i h o d i

B u d ž e t R e p u b l i k e

S r p s k e

F o n d o v i

s o c i j a l n o g

o s i g u r a n j a


R a s h o d i



s r e d s t a v a


d e f c i t

2003. 1.001,5 561,9 1.853,5 904,2 596,3 1.749,7 77,7 26,1

2004. 981,2 653,0 1.853,7 922,0 653,6 1.743,9 75,8 34,0

2005. 1.034,0 713,5 2.078,5 912,4 720,7 1.810,8 169,4 98,3

2006. 1.211,3 950,2 2.525,6 1.049,1 944,1 2.187,5 212,0 126,2

2007. 1.419,8 1.030,3 2.919,1 1.324,0 1.013,1 2.458,9 433,5 26,7

2008. 1.547,1 1.348,9 3.264,5 1.602,6 1.313,9 3.003,7 329,4 -68,5

2009. 1 .349,4 1.377,9 3.080,3 1.676,0 1.517,4 3.316,6 310,0 -546,3

2010. 1.422,8 1.488,1 3.234,6 1.676,3 1.552,0 3.410,6 241,8 -417,7

2009. Q3 332,7 339,6 621,7 376,8 385,4 711,6 9,1 -98,9

Q4 380,1 372,7 688,2 574,1 380,5 889,9 26,9 -228,7

2010. Q1 304,8 367,0 611,2 336,6 373,2 649,2 21,4 -59,4Q2 358,2 371,1 659,2 365,4 387,0 682,3 26,4 -49,5

Q3 357,9 336,0 637,9 413,0 388,5 745,4 9,1 -116,6

Q4 401,9 413,9 692,8 561,3 403,2 841,5 9,7 -158,4

2011. Q1 353,3 334,2 610,0 348,9 380,9 652,4 3,2 -45,6

Q2 414,4 397,6 752,8 402,9 395,2 738,9 16,9 -3,0

Q3 422,3 389,6 785,4 365,7 390,7 729,9 9,6 45,8

Bilješka:Administrativni podaci prikupljeni od Ministarstva fnansija, ondova socijalnog osiguranja i JP Putevi RS. Podaci na godišnjem nivou za konsolidirane prihode/rashode uključuju i lokalni nivo vlasti (općine i gradovi) i JP Putevi RS, dok ih podaci za kvartale zbog nedostupnosti izvornih podataka ne uključuju. Vrijednostiza dati kvartal predstavljaju promjenu stanja s kraja prethodnog kvartala do kraja posmatranog kvartala.Razlika između konsolidiranih prihoda, s jedne strane, i konsolidiranih rashoda s neto nabavkom nefnansijskih sredstava, s druge strane, predstavlja neto sufcit/

defcit.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T34: Tokovi direktnih stranih ulaganja u BiH klasifkovani prema zemlji stranog ulagača - u milionima KM -

G o d i n a

A u s t r i j a

H o l a n d i j a

H r v a t s k a

I t a l i j a

N j e m a č k a

R u s i j a

S l o v e n i j a

S r b i j a * *

Š v i c a r s k a

T u r s k a

O s t a l e z e m l j e

U k u p n o

Jan - Dec 2004.* 168 24 108 30 63 ... 72 6 8 12 314 805

Jan - Dec 2005.* 158 30 82 26 24 ... 111 39 22 17 45 552

Jan - Dec 2006.* 235 41 182 42 37 ... 116 39 56 48 70 865

Jan - Dec 2007.* 292 29 161 23 17 333 133 1.351 66 -1 196 2.600

Jan - Dec 2008.* 243 36 103 48 29 339 210 213 41 6 70 1.337

Jan - Dec 2009.* 85 -19 107 11 -5 130 65 2 -122 34 64 353

Jan - Dec 2010.* -7 8 27 21 54 -25 -41 30 98 37 139 340

Bilješka:Direktna strana ulaganja (tokovi i stanja) kompilirana su u skladu s najnovijim metodološkim uputstvima i preporukama Međunarodnog monetarnog onda(MMF) i Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD). Detaljan metodološki pristup kompilaciji i prezentiranju je predstavljen u MMF-ovom Priručnikuza platni bilans - šesto izdanje i OECD-ovom Okvirnom konceptu defnicije direktnih stranih ulaganja - četvrto izdanje. Razlike koje su posljedica primjene novemetodologije u odnosu na prethodno korištenu se ogledaju u sljedećem:- tretiranje međukompanijskih zajmova i ostalih obaveza za fnansijske posrednike (transakcije iz ove kategorije, ostali kapital - povlačenja i otplate ove vrste zajmova- su isključene iz direktnih investicija, dok se u platnom bilansu sada uključuju u kategoriju Ostalih investicija- evidentiranje dividendi (dividende se knjiže za period u kojem su isplaćene, a ne za period u kojem su zarađene kako je bilo po prethodnoj metodologiji)- ulaganja sestrinskih preduzeća su uključena u direktna ulaganja u kategoriji ostalog kapitala, a dok se u platnom bilansu sada isključuju iz kategorije Ostalih

investicija. (Sestrinska preduzeća su preduzeća iz različitih ekonomija s istim direktnim stranim ulagačem uglavnom iz treće ekonomije ili iz ekonomijesestrinskog preduzeća).

U skladu s ovim metodološkim izmjenama su revidirani podaci i za period 2004 -2009.*Uključen je i iznos zadržanih zarada koje se prikupljaju samo na godišnjem nivou.

**Od 2007. podaci se odnose na Srbiju, a do 2007. podaci su uključivali Srbiju i Crnu Goru.

“...”u ovoj djelatnosti/zemlji manje je od tri preduzeća s direktnim ulaganjem, te u skladu sa statističkim standardima nismo u mogućnosti prikazati iznoseulaganja.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T35: Tokovi direktnih stranih ulaganja u BiH klasifkovani prema djelatnostima - u milionima KM -

G o d i n a

P r o i z v o d n j a p r e h r a m b e n i h p r o i z v o d a i p

i ć a

P r e r a d a d r v e t a i p r o i z v o d a o d d r v e t a i p l u t e , o s i m

n a m j e š t a j a , p r o i z v o d n j a p r e d m e t a o d s l a

m e i p l e t a r s k i h

m a t e r i j a l a

P r o i z v o d n j a k o k s a , d e r i v a t a n a e i n u k l e

a r n o g g o r i v a

P r o i z v o d n j a h e m i j s k i h p r o i z v o d a

P r o i z v o d n j a o s t a l i h p r o i z v o d a o d n e m e t a l n i h m i n e r a l a

P r o i z v o d n j a b a z n i h m e t a l a

P r o i z v o d n j a m o t o r n i h v o z i l a , p r i k o l i c a i

p o l u p r i k o l i c a

T r g o v i n a n a v e l i k o i p o s r e d o v a n j e u t r g o

v i n i , o s i m

t r g o v i n e m o t o r n i m v o z i l i m a i m o t o c i k l i m a

T r g o v i n a n a m a l o , o s i m t r g o v i n e m o t o r n

i m v o z i l i m a i

m o t o c i k l i m a , p o p r a v a k p r e d m e t a z a l i č n

u u p o t r e b u i

d o m a ć i n s t v o

P o š t a i t e l e k o m u n i k a c i j e

F i n a n s i j s k o p o s r e d o v a n j e , o s i m o s i g u r a n

j a i p e n z i j s k i h

o n d o v a

P o s l o v a n j e n e k r e t n i n a m a

O s t a l e d j e l a t n o s t i

U k u p n o

Jan - Dec

2004.*

52 4 ... 21 21 260 23 110 0 13 127 3 171 805

Jan - Dec2005.*

64 6 ... 27 14 -2 18 45 0 13 177 7 184 552

Jan - Dec2006.*

121 5 ... 58 49 35 13 65 30 11 283 24 170 865

Jan - Dec2007.*

110 15 316 6 0 133 17 121 15 1.317 267 41 244 2.600

Jan - Dec2008.*

25 14 215 19 93 37 21 174 113 164 222 27 213 1.337

Jan - Dec2009.*

52 -8 46 36 23 -128 15 180 21 -33 76 -10 83 353

Jan - Dec2010.*

-6 -4 31 -26 39 176 -5 -32 11 -13 -33 23 180 340

Bilješka:Direktna strana ulaganja (tokovi i stanja) kompilirana su u skladu s najnovijim metodološkim uputstvima i preporukama Međunarodnog monetarnog onda(MMF) i Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD). Detaljan metodološki pristup kompilaciji i prezentiranju je predstavljen u MMF-ovom Priručnikuza platni bilans - šesto izdanje i OECD-ovom Okvirnom konceptu defnicije direktnih stranih ulaganja - četvrto izdanje. Razlike koje su posljedica primjene novemetodologije u odnosu na prethodno korištenu se ogledaju u sljedećem:- tretiranje međukompanijskih zajmova i ostalih obaveza za fnansijske posrednike (transakcije iz ove kategorije, ostali kapital - povlačenja i otplate ove vrste

zajmova- su isključene iz direktnih investicija, dok se u platnom bilansu sada uključuju u kategoriju Ostalih investicija)- evidentiranje dividendi (dividende se knjiže za period u kojem su isplaćene, a ne za p eriod u kojem su zarađene kako je bilo po prethodnoj metodologiji)- ulaganja sestrinskih preduzeća su uključena u direktna ulaganja u kategoriji ostalog kapitala, a dok se u platnom bilansu sada isključuju iz kategorije Ostalih

investicija. (Sestrinska preduzeća su preduzeća iz različitih ekonomija s istim direktnim stranim ulagačem uglavnom iz treće ekonomije ili iz ekonomijesestrinskog preduzeća).

U skladu s ovim metodološkim izmjenama su revidirani podaci i za period 2004 - 2009.

*Uključen je i iznos zadržanih zarada koje se prikupljaju samo na godišnjem nivou.

“...”u ovoj djelatnosti/zemlji manje je od tri preduzeća s direktnim ulaganjem, te u skladu sa statističkim standardima nismo u mogućnosti prikazati iznoseulaganja.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T36: Međunarodna investiciona pozicija- u milionima KM -

G o d i n

a

N e t o S

r e d s t v a

Aktiva Pasiva

D i r e k t n a i p o r t o l i o

u l a g a n

j a u

i n o s t r a n s t v o

Ostala ulaganja

D e v i z n e r e z e r v e

U k u p n o

D i r e k t n a i p o r t o l i o

u l a g a n

j a u B i H

Ostala ulaganja

U k u p n o

T r g o v i n s k i

k r e d i t i i a v a n s i

K r e d i t i

V a l u t a

i d e p o z i t i

O s t a l a

s r e d s t v a

T r g o v i n s k i

k r e d i t i i a v a n s i

K r e d i t i

V a l u t a

i d e p o z i t i

O s t a l a

p a s i v a

1 2=8-14 34=5+

6+7+85 6 7 8 9

10=3+4+9

1112=13+14

+15+1613 14 15 16

17=11+12

2004. -4.471,3 99,6 2.833,8 267,3 0,0 2.457,2 109,4 4.068,7 7.002,1 3.342,2 8.131,2 647,3 5.697,8 1.348,0 438,1 11.473,4

2005. -5.348,9 93,9 3.312,1 368,7 0,0 2.814,1 129,4 4.786,0 8.192,0 3.895,3 9.645,6 691,6 6.670,2 1.905,1 378,6 13.540,9

2006. -5.333,6 103,5 3.787,5 457,5 12,2 3.157,4 160,5 5.929,8 9.820,8 4.864,8 10.289,7 766,7 7.039,4 2.110,2 373,4 15.154,5

2007. -6.810,8 144,7 5.290,7 744,6 25,0 4.313,5 207,6 7.132,9 12.568,3 7.293,8 12.085,2 819,4 8.191,5 2.674,1 400,2 19.379,0

2008. -11.237,9 175,1 5.543,4 1.158,5 38,8 4.120,3 225,8 6.735,0 12.453,5 8.663,9 15.027,6 1.097,0 10.114,3 3.351,7 464,6 23.691,5

2009. -13.241,3 416,9 5.280,3 1.272,5 53,7 3.797,4 156,7 6.599,6 12.296,8 9.381,5 16.156,6 1.564,0 10.120,8 3.229,2 1.242,6 25.538,1

2010. -13.813,5 611,1 4.506,9 1.063,7 69,0 3.176,0 198,2 6.869,1 11.987,1 9.687,2 16.113,4 1.967,2 10.389,0 2.619,9 1.137,2 25.800,6

Bilješka:Osnovni izvori podataka za statistiku Međunarodne investicione pozicije (IIP) su tri seta statistika proizvedenih u CBBiH: Statistika stranih ulaganja, Statistikamonetarno-fnansijskog sektora i Statistika vanjskog duga opšte vlade Bosne i Hercegovine.U poređenju s prethodno objavljivanim podacima, podaci o investicionoj poziciji kompilirani kroz istraživanje o direktnim investicijama u BiH su obrađeni uskladu s najnovijim preporukama MMF-a (BPM6). Za više detalja vidjeti napomene ispod tabela za prikaz direktnih stranih investicija u BiH. Pored spomenutihmetodoloških izmjena za investicionu poziciju BiH za sve periode, od 2004 do 2010. proširen je i sektorski obuhvat, tako da su dati podaci za sektor monetanih vlasti,komercijalnih banaka i opšte vlade, te sektor nefnansijskih privatnih preduzeća za koji su podaci prikupljeni istraživanjem o direktnim stranim investicijamai istraživanjem o trgovinskim kreditima i avansima. Stoga, u ovom prikazu međunarodne investicione pozicije za BiH još uvijek nedostaju pouzdani podaci ofnansijskim pozicijama domaćinstava.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



T37: Realni i nominalni eektivni kurs KM

Godina Mjesec NEER REER

2005. 99,98 99,98

2006. 99,84 97,96

2007. 100,30 100,51

2008. 100,05 99,202009. 96,10 98,48

2010. 96,48 99,63

2011. 95,71 99,76

2011. 01. 96,04 98,70

02. 96,09 98,78

03. 95,93 99,12

04. 96,09 100,57

05. 96,49 101,09

06. 96,20 101,03

07. 95,83 100,13

08. 95,53 100,12

09. 95,32 99,77

10. 95,21 99,56

11. 94,87 99,15

12. 94,96 99,04

Bilješka:Manje promjene REER-a i NEER-a, u odnosu na prethodno objavljivane, uzrokovane su revizijama podataka o robnoj razmjeni BiH i CPI indeksa zemalja koje seposmatraju pri izračunu REER-a i NEER-a. Spomenuta revizija je urađena u januaru 2011.Indeks ormiran na osnovu dvadeset trgovinskih partnera (Austrija, Češka, Francuska, Njemačka, Mađarska, Italija, Litvanija, Holandija, Poljska, Slovenija,Hrvatska, Kina, Velika Britanija, Makedonija BJR, Rumunija, Ruska Federacija, SAD, Srbija i CG – od 2007. posmatra se samo Srbija, Švicarska i Turska).

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



Bilješka:

Zbog primjene Međunarodnih računovodstvenih standarda (MRS) i Međunarodnih standarda u fnansijskim izvještajima banaka Federacije BiH i prenosanovčanih tokova u decembarskim podacima za 2011. došlo je do sljedećih promjena, na strani aktive: smanjenja kredita za 155 miliona KM, povećanja ostaleaktive za 10 miliona KM, na strani pasive: smanjenja obaveza prema nerezidentima u iznosu od 624 miliona KM, povećanja rezer visanja za kreditne gubitke za 472miliona KM i povećanja ostale pasive za sedam miliona KM.

Po nalogu Agencije za bankarstvo FBiH u junu 2010. jedna banka je izvršila preknjižavanje oko 300 miliona KM potraživanja po osnovu vrijednosnih papira oddomaćih institucionalnih sektora na potraživanja od nerezidenata. U decembru 2010. ista banka je izvršila retroaktivno ovu ispravku u odgovarajućim iznosima

za period od augusta 2009, kada je greška nastala, do maja 2010. Navedena ispravka se odrazila na porast strane aktive i pad ostalih stavki neto.

Jedna banka iz Federacije BiH izvršila je reklasifkaciju fnansijskih instrumenata u okviru strane aktive za period januar - august 2010. u iznosu od oko 40miliona KM. Potraživanja od nerezidenata po osnovu kredita reklasifkovana su u potraživanja od nerezidenata po osnovu vrijednosnih papira, što se odrazilo napromjene unutar kratkoročne i dugoročne strane aktive.

Po nalogu Agencije za bankarstvo Republike Srpske, jedna banka je izvršila reklasifkaciju fnansijskih instrumenata na strani pasive za period septembar 2008.- novembar 2010. tj. smanjenje oročenih i štednih depozita nebankarskih fnansijskih institucija i sektora vlade, a povećanje kredita od navedenih sektora,respektivno u odgovarajućim iznosima, po mjesecima, u rasponu 50 - 150 miliona KM.

U skladu s novom regulativom Agencije za bankarstvo RS, objavljenoj u Sl. glasniku RS br. 136/10, kojom je propisan novi način knjigovodstvenog evidentiranjapotraživanja klasifkovanih u kategoriju E, obračuna i knjigovodstvenog evidentiranja kamate po nekvalitetnoj aktivi, te obračuna opštih i posebnih rezer visanja,banke iz RS-a su u podacima za decembar 2010. izvršile primjenu navedene regulative prenosom navedenih pozicija iz vanbilansne evidencije u bilans. Ispravkase odrazila na strani aktive, na porast kredita u iznosu od 144 miliona KM, porast dospjelih kamata u iznosu od 36 miliona KM, a na strani pasive na porastrezervisanja za kreditne gubitke u iznosu od 180 miliona KM u okviru računa kapitala.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011



IZDAVAČCentralna banka Bosne i Hercegovine

Maršala Tita 25, 71000 Sarajevo

Tel. + 387 33 278 100, 663 630Fax +387 33 278 188

www.cbbh.bae-mail: [email protected]

________________________________________Publikovanje i umnožavanje u obrazovne i nekomercijalne svrhe je

dozvoljeno uz saglasnost izdavača.

Centralna banka Bosne i Hercegovine je certifcirana za ISO27001:2005 standard, što potvrđuje ispravnu implementaciju

ISMS-a za obim defnisan na zvaničnom certifkatu sa brojem 44121 091033 koji je Centralnoj banci Bosne i Hercegovine dodjelila

certifkatorska kuća TÜV NORD CERT GmbH.

7/31/2019 Bilten CBBH 2011


Documents

Bilten CBBH 2011