هجتوع تجاری اقاهتی ضاهي هطذ هقذس ساختگا کی خاکخصصيات فيسيکی هکايابی ارزي

3پريا دقاى ،2غالهرضا لطکری پر،2اصر خافظی هقذس، 2هحوذ غفری، 1برام حجت اصغری

Hojat.Asghary@gmail.com، داـدی وبسؿبػی اسؿذ ، گش صهیي ؿبػی، داـگب فشدػی هـذ ، هـذ ، ایشاى -1

ػض یئت ػلوی گش صهیي ؿبػی، داـگب فشدػی هـذ ، هـذ ، ایشاى -2

Ghafoori@um.ac.ir, h_moghads @yahoo. Com, Lashkaripour@um.ac.ir

Poria_dehghan@yahoo.com، هـذ ، ایشاى احذ ثیي الولل ، ، داـگب فشدػی هـذ،ـدی دوتشیدا -3

چکيذ

دس هحل خیبثبى اة كفی هـذ همذع آغبص 1390پشط احذاث هدتوغ تدبسی البهتی ضبهي دس ػبل

خبن دس پشط بی ػوشای ث هظس گشدیذ اػت. ثب تخ ث اویت ؿبخت خلكیبت فیضیىی هىبیىی

تؼذاد ػ حلم گوب ، ... اسائ پبساهتشبی هسد یبص دس عشاحی ػبص اص لجیل ظشفیت ثبسثشی هدبص، هیضاى ـؼت

دا ثذی، آصهبیـبت حلم گوب دػتی دس هحل ػبختگب پشط فق حفبسی گشدیذ 2اوتـبفی هبؿیی

ته هحسی آصهى ػ هحسی، ، ثشؽ هؼتمین، پتبؼیل سهجذگی خبنحذد آتشثشي، یذسهتشی، تؼییي

تشػین الي بی حفبسی ثب ثشسػی بی ادبم ؿذ ثش سی .گشفت اػتتحىین ثشسی و بی خبن كست

اص ى هتـىل پغ اص آسیض اػت دػت هتش 9ػوك و خبن هحل پشط تبپشفیل تحت االسضی هـخق گشدیذ

خبن بی سیض دا اص خغ سع هبػ ػیلتی هی ثبؿذ. دس اداه پبساهتش چؼجذگی صای اكغىبن داخلی

ثشسػی تحلیل لشاس گشفت اػت . خبن هسد

هدتوغ ضبهي، خلكیبت خبن ، پشفیل تحت االسضی ، چؼجذگی خبن، صای کليذی: ای اش

خبن اكغىبن داخلی

Evaluation of physical and mechanical characteristics of commercial and

accumulation complexes Zamen project, Mashhad

Abstract

The constructing project of commercial and accumulation complexes Zamen in Navab Safavi

street of Mashhad is started in 1390. Due to the importance of recognizing physical and

mechanical characteristics of soils for designing structure in the civil project the data from five

boreholes was studied. The physical and mechanical tests such as grain size analysis, Atterberg

limits, direct shear, triaxial, Unconfined Compression and consolidation tests were done to find the

physical and mechanical properties of soils. Using borehole log data the subsurface profile was

prepared. According to this profile fine grain disturb soil spread from surface to 9 meters depth

and they follow with clay and silty and clayey sand soils.

Keywords: Zamen complexes, soil parameters, subsurface profile, soil cohesion, internal

friction angel..

هقذهاحذاث ، ی ؿشیبثدى صهیي خت تػؼ فضب د هحذ افضایؾ سص افضى خوؼیت ؿشب ثب تخ ث

دس .(1387،)صهیي في آساى دس حبل گؼتشؽ هی ثبؿذفضببی صیش صهیی اػتفبد اص ػبختوبى بی ثلذ هشتج

بی صائشاى دػتشػی ساحت ث هشاوض تدبسی البهتگباحذاث ویي ساػتب احیبی ثبفت بی فشػد ث هظس

ؽ)عب سضی لشاس گشفت اػتهغش اهى حشم تفشیحی دس دػتس وبس ػبصهبى عشح ػبصی ثؼبصی ثبفت پیش

سضی اص لحبػ خغ،هغش ثب ػبیت ث یظگی بی خبف الی بی خبن هحذد اعشاف حشم (.1389،

چب بی دسكذ فر پزیشی دس بیت خد لبت بی هتشو تشاصآة صیشصهیی، ت فیضیىی،بخلكی

، بی ػظین ػبختوبیتگب بی هسد ظش خت احذاث پشط وبهل اص ؿشایظ طئتىیىی ػبخآگبی ، لذیوی

ػبختگب لكیبت فیضیىی هىبیىی خبن دس ایي همبل ث هظس اسصیبثی خ. اهشی وبهال ضشسی هی ثبؿذ

گوب هغبلؼبتی هسد ثشسػی تحلیل لشاس گشفت 5اعالػبت حبكل اص حفبسی ، وغ تدبسی البهتی ضبهيهدت پشط

هتش هشثغ دس ثخؾ خة ؿشلی حشم هغش سضی دس حبل احذاث 3500دس صهیی ث هؼبحت اػت . پشط فق

(.1390هی ثبؿذ )خذآصهب،

د هطالعفيايی زهيي ضاسی عوهی هحذد هرهقعيت جغرا

. دؿت هـذ دس حذ فبكل عل خغشافیبیی اػت ؿذ ؿش هـذ دس ؿوبل اػتبى خشاػبى سضی الغ

20ʹ،5860، ʹ8 تب ˚

35، ʹ40 ػشم خغشافیبیی یؿشل ˚ 36، ʹ3تب ˚

ؿوبلی دس ؿوبل ؿشق ایشاى الغ اػت اص ˚

ث خظ الشاع استفبػبت ثیبلد هحذد هی گشددؿوبل ث خظ الشاع استفبػبت ضاس هؼدذ اص خة

تی تشاع بی آثشف سػثبت دؿت هـذ اػبػب ؿبهل سػثبت هخشط افى،. ( 1386، پس وىبساى )لـىشی

250 ایي سػثبت داسای حذاوثش ضخبهت حذد .(1390 ، )عي پس وىبساىسػثبت آثشفتی خاى هی ثبؿذ

آثشفت بی ضاس دس ، آثشفت بی خاى دؿت هـذ آثشفت بی ػذ حبضش خذیذ ؿبهلهتش ثد اص لذین ث

دذ فیل ؼحذ فبكل ه 11هلؼیت پشط هسد هغبلؼ دس خیبثبى اة كفی .(1991، )ػلی تب لػي هی ثبؿذ

پشط سا هلؼیت خغشافیبیی (1)ؿىل . هؼدذ كبحت الضهبى جؾ خیبثبى ؿبسػتبى سضی الغ ؿذ اػت

بی دػتشػی ث آى سا ـبى هی دذ.

هقعيت جغرافيايی را ای دسترسی ب هحذد پرش هرد هطالع -1ضکل

هقعيت گوا ا ضرايط زير سطحی هطق

2حلم گوب هبؿیی 3، ضبهيتدبسی هحل پشط هدتوغ دسخت اسصیبثی پبساهتشبی طئتىیىی خبن

( هلؼیت ایي گوب ب ؼجت ث 2 ؿىل ) گوب ب( هـخلبت 1خذل ) لم گوب دػتی حفبسی گشدیذ اػت.ح

ـبى هی دذ.ن سا

(1390هـخلبت ػوهی گوب ب )هذػیي هـبس خذآصهب، - 1خذل

ضاهي در خياباى اب صفی هحل پرش هقعيت گوا ای حفاری ضذ سبت ب يکذيگر -2ضکل

عوق گوا هختصاتUTM گوا

(m)

رش

حفاری

عوق خاک

دست ريس )هتر(

تضيحاتX Y

BH3

35برخرد ب سطح آب در عوق 9 رتاری 50 4018605 735344

هتری

BH4

گوا احتواال هجار چا بد است 21 رتاری 35 4018597 735374

BH5

- 8.5 رتاری 35 4018580 735347

TP1

گوا اکتطافی 5.6 دستی 20 4018638 735349

TP2 735371 4018593 14 هجار گوا هطاذ ای گوا 6.5 دستی

BH4 جت تعييي عوق خاک دست

ريس

ای سػی تمؼین بی ؿی، هبػثش اػبع هغبلؼبت صهیي ؿبػی هحذد ؿش هـذ، خبن ثؼتش ؿش ث گش

ثب تخ بی صیبدی اص ؿش ثخلف هبعك هشوضی سا پؿؾ هی دذ. بی سػی، ثخؾخبنثذی ؿذ اػت

ث لشاسگیشی هحل پشط ضبهي دس ثخؾ هشوضی ؿش، خبن هحل پشط اكال ثبیذ اص خبن سیضدا تـىیل ؿذ

سیضدا وشا ثب ثبؿذ و حفبسی بی ادبم ؿذ و ثشداسی اص آب ـبى داد و خبن هحل ػوذتب اص هبػ

سیض صیبد چب اػت. ثب تخ ث لذهت تبسیخی ثدى ؿش هـذ خد خبن دػت ػیلت سع تـىیل ؿذ

سیض دس هحل هتش خبن دػت 9لبت دس ثخؾ بی هشوضی ؿش دس اص اتظبس یؼت و ایي هضع ثب هـبذ

خت (2هغبثك ؿىل ) ،BH4سیض دس هحل گوب ن دػتػوك صیبد خبهسد تبییذ لشاس هی گیشد. ثب هـبذ پشط

ثشسػی ثب دس هدبس آى حفش گشدیذTP2ای گوب دػتی هـبذثشسػی بی دلیك الی ثذی خبن دس هحل،

تـخیق سیض پغ اص آى هتـىل اص سع هبػ ػیلتی هتش دػت 9ولی گوب ب خبن هحل پشط تب ػوك حذد

هتبة ثش سی ن لشاس گشفت اذ. ثب تخ ث ایي اعالػبت پشفیل تحت االسضی الی بی و ث كست داد ؿذ

( ـبى داد ؿذ اػت.3دس ؿىل)، خبن تشػین

(1331)هذسيي هطار جذآزها، پرفيل تحت االرضی الي ای خاک در هحل پرش -3ضکل

بررسی دا بذی خاک هحل پرشش اػبع یذسهتشی ث (ASTM1586,1992)و ثشداسی اص هغض ب ادبم آصهبیـبت دا ثذی ثب ثشسػی

خغ غبلت BH4 BH5ثش ایي اػبع دس گوب .هسد اسصیبثی لشاس گشفت اػتخبن هحل ASTMاػتبذاسد

اص BH3. خبن دس گوب ثب هیبى الی بیی اص سع ػیلت بیی ثب پالػتیؼیت پبییي اػت(SC-SM)خبن هبػ ای

ثب تخ TP1خغ ػیلت ثب حبلت خویشی پبییي ثد سػثبت دسؿت دا گؼتشؽ ووتشی داسذ. دس گوب دػتی

( اعالػبت هشثط ث دا ثذی خبن ش 2دس خذل ) ث ػوك حفبسی خغ خبن اص سع تـىیل ؿذ اػت.

گوب اسائ ؿذ اػت.

(1331)هذسيي هطار جذآزها، ی هطالعاتیدر گوا ا هطخصات دا بذی خاک -2جذل

ارزيابی پتاسيل رهبذگی خاک هحل پرش

داسای پی آهذبی ثؼیبس بگاسی ثشای ػبص ب ثببئی و گبب ثغس خاػت یب فشسیضؽ خبوب سهجذگی

سهجذگی خبن ثذلیل خد تخلخل ثبال ذاث هیگشدذ، هی ثبؿذ. بخاػت ثش سی ایگ خبوبی هؼئل داس اح

سخ هی دذ ثب تغییش حدن لبثل تخ خبن، یب تشویجی اص ش د، اسد ثبس سعثت، یبثش اثش افضایؾ دس خبن،

ی ؿد. پتبؼیل سهجذگ ایي تخلخل ثبال دس هحیظ بی آثشفتی، ثیـتش ثذلیل خد خشیبى بی گل آلد تـىیل هی

حدوی خبن دس آصهبیؾ تحىین اسصیبثی وشد. ثشای اسصیبثی –ثب ثشسػی تغییشات هـخلبت صی سا هی تاى

21 آصهبیؾ تؼییي پتبؼیل سهجذگی ثش سی یه و دػت خسد خبن اخز ؿذ اص ػوكایي پذیذ دس هحل،

– 21.45m گوبBH3 .ثش اػبع سائ گشدیذ اػت.ا 3 خذلتبیح آصهبیؾ هزوس دس ادبم پزیشفت اػت

دسكذ هی ثبؿذ و ثب تخ ث ایي ػذد خذل عجم 26/1( ثشای خبن هحل Icاذیغ پتبؼیل سهجذگی)تبیح،

هی ثبؿذ. ؼیل سهجذگی خبن هحل پشط ونگفت پتب( هی تاى 4 ثذی اذیغ پتبؼیل سهجذگی )خذل (1331تايج آزهايص پتاسيل رهبذگی خاک هحل پرش)هذسيي هطار جذآزها، -3جذل

(ASTM D 5333طبق بذی اذيس پتاسيل رهبذگی ) -4جذل

گوا جس کلی خاک طبق بذی ييفايذ

CL-ML

SC-SM

SC-SM

CL

سيلت رسی ب ورا هاس

هاس رسی ب ورا سيلت

هاس رسی ب ورا سيلت

رس

BH3

BH4

BH5

TP1

TP2 گوا هطاذ ای گوا هطاذ ای

اذيس پتاسيل رهبذگی هيساى رهبذگی

بذى رهبذگی

کن

هتسط

تا حذی ضذيذ

ضذيذ

0

0.1 - 2.0

2.1 - 6.0

6.1 – 10.0

>10

خاک هحل پرشارزيابی هقاهت فطاری تك هحری

ثشسی و آصهبیؾ هؼول تشیي آصهبیؾ خت تؼییي پبساهتشبی همبهتی خبن هی ثبؿذ و هؼوال ایي

خغ خبن سػی هی ثبؿذ لزا آصهبیؾ TP1 بی سػی هسد اػتفبد لشاس هی گیشد. ثب تخ ث ایى دس گوب

وبغس و .(4)ؿىل ایي گوب ادبم پزیشفتاص سی و خبن دػت خسد سی ثشهمبهت فـبسی ته هح

حذ لبثل لجلی اص ث دػت آهذ اػت و وبیبگش kg/cm2 0.95( هـبذ هی ؿد هیضاى ایي همبهت 4دس ؿىل )

ذ هذل هتػظ تب ثب تخ ث وداس صیشو ـبى د همبهت خبن دس ثشاثش گؼیختگی حبكل اص تؾ هی ثبؿذ.

پی دس هحل پشط خد داسد. تحىیوی احتوبل ـؼت 3ؿوبس خذلون هی ثبؿذ، ؼجت پوی دس

(1331)هذسيي هطار جذآزها، TP1 (ASTM D 2166) ودار هقاهت فطاری تك هحری خاک در گوا -4ضکل

تعييي پاراهتر ای هقاهت برضی خاک هحل پرش

تؼییي پبساهتش بی همبهت ثشؿیخت آصهبیؾ ػ هحسی دس ایي تحمیك اص تبیح آصهبیؾ ثشؽ هؼتمین

ب ثذلیل سیض دا ثدى اػتشیي دس ایي آصهبیؾ -تبیح ـبى هی دذ و وداس اػتشعخبن اػتفبد گشدیذ اػت.

% تؾ 55دس BH3 ,BH4 دس گوب بی هی ثبؿذ. ثشسػی دلیك وداس ب ـبى هی دذ و خبنثذى مغ پیه

تبیح آصهبیـگبی آصهبیؾ ( 6 5)دس ؿىل بی % تؾ شهبل ث حبلت تؼلین هی سػذ.70دسTP1 شهبل دس خبن گوب

دػت خسد اؿجبع دس ؿشایظ BH3 TP1و خبن گوب بی 2ثش سیولوت - وداس هشثشؽ هؼتمین

و ـبى داد ؿذ اػت و ثش ایي 4( ثشای 5الك تبیح آصهبیؾ فق دس خذل ؿوبس ). خاسائ گشدیذ اػت

هتغیش ثد داه تغییشات چؼجذگی 35.2تب 27.1اػبع داه تغییشات صای اكغىبن داخلی خبن ثیي

هتشهشثغ هی ثبؿذ .ویلگشم ثش ػبتی 16/0هتشهشثغ تب ویلگشم ثش ػبتی 07/0ثیي

BH3 (29.50-29.60)ودار تست برش هستقين در گوا -6( ضکل17.80)TP1ودار تست برش هستقين در گوا -5ضکل (1331( )هذسيي هطار جذآزها، 1331)هذسيي هطار جذآزها،

(1331)هذسيي هطار جذآزها، خالص تايج آزهايطات برش هستقين بر ری و ای خاک هحل پرش -5ذل ج

ثب افضایؾ ػوك گوب دس هحل پشط هیضاى چؼجذگی صای اكغىبن داخلی خبن هی تاى گفت ث عس ولی

. ثبؿذذاص دا دس الی بی هختلف خبن هیـبگش تغییشات ا وذ و ی تغییش هیث كست بگب

بررسی درصذ رطبت حذ رای ضاخص خويری

ب ثد اص آدب و دسكذ سعثت حذ سای ؿبخق خویشی اص پبساهتشبی هن خبن

تمین اػتفبد امجبم ث سؽ غیش هؼ – حذ سای ؿبخق خویشی دس اسصیبثی پتبؼیل تسم

سؽ پبساهتشب ثش اػبع لزا ایي .(2000)تهبع وىبساى ، ؿدهی

ASTM (2010,ASTM D 4318,ASTM D 2216) هشثط ث هسد اسصیبثی ثشسػی لشاس گشفت اػت . اعالػبت

آسد ؿذ اػت. (6)هیضاى سعثت خبن، حذ سای ؿبخق خویشی خبن هحل پشط دس خذل

درصذ رطبت در گوا احذ رای ضاخص خويری ،هقذار هياگيي –6جذل

)%(درصذ رطبت )%( حذرای )%(ضاخص خويری گوا

17.2

12.6

10.6

16.1

24.3

27.5

29.5

27.1

6.5

7.00

8.9

8.4

BH3

BH4

BH5

TP1

دسكذ هی ثبؿذ ثیـتشیي هیضاى 10.6 ثشاثش BH5ثش ایي اػبع ووتشیي هیضاى دسكذ سعثت هشثط ث گوب

دسكذ هی ثبؿذ . ثب تخ ث ػوك گوب بی فق ثب دسظش داؿتي ایي 17.2 ثشاثش BH3سعثت هشثط ث گوب

یظ سع ب ث دلیل ثبسداس ثدى دس همبیؼ ثب خبن بی دسؿت دا آة ثیـتشی هغلت و خبن بی سیض دا ث

( هـبذ هی ؿد و دس گوب بی ثب خغ خبن بی دسؿت دا 1385سا دس خد گ هی داسذ )عبحی ،

وچیي دس هبػ ای ػیلتی دس همبیؼ ثب گوب بی ثب خغ خبن بی سیضدا هیضاى سعثت ووتش هی ثبؿذ .

هحل پشط ثب افضایؾ ػوك دسكذ سعثت خبن افضایؾ هی یبثذ و هی تاذ دس استجبط ثب وبؾ اثش تجخیش

ػغحی ضدیه ؿذى ث ػغح تشاص آة بی صیشصهیی ثبؿذ. ثش اػبع آصهبیـبت كست گشفت داه تغییشات حذ

دسكذ هی ثبؿذ. ثب تخ ث تبثیش 8.9 تب 6.5 دسكذ داه تغییشات حذ خویشی ثیي 29.5تب 24.3سای ثیي

ؿشایظ الصم هخشة پذیذ ساگشایی ، احتوبل سخذاد ایي هؼئل سا یض دس هحل پشط ثبیذ هسد هغبلؼ لشاس داد.

ثشای سخذاد ساگشایی ، خد سػثبت دس حذ ػیلت تب هبػ سیض دا ، ثبال ثدى ػغح آة صیشصهیی سخذاد

(. ثب تخ ث تبیح آصهبیـبت دا ثذی تشاص آة بی صیشصهیی دس هحل 1388)ػؼگشی وىبساى ، صلضل اػت

پشط احتوبل لع پذیذ ساگشایی دس هحذد هغبلؼبتی خد ذاسد.

تيج گيری

اص آى هتـىل اص سیض پغ هتش دػت 9خبن هحل پشط تب ػوك حذد ثب تخ ث ثشسػی هغبلؼ ولی گوب ب

تبیح آصهبیؾ تؼییي پتبؼیل وچیي و ث كست هتبة ثش سی ن لشاس گشفت اذ. ػیلتی هی ثبؿذسع هبػ

پتبؼیل دس گش دسكذ 26/1( خبن هحل Ic)سهجذگی اذیغ و خبن هحل ثب سهجذگی ـبى هی دذ

0.95هیضاى ایي همبهت همبهت فـبسی ته هحسی ؾآصهبی ثب اػتفبد اصتبیح هی ثبؿذ.ون سهجذگی

kg/cm2 دس ثشاثش گؼیختگی حبكل اص تؾ هی و وبیبگش حذ لبثل لجلی اص همبهت خبن هحبػج گشدیذ

تغییش دس ػوك حبوی اص هیضاى چؼجذگی صای اكغىبن داخلی خبن ث كست بگبیتغییشات دس ثبؿذ.

دس هحل پشط ثب افضایؾ ػوك دسكذ سعثت خبن افضایؾ هی ثبؿذ. ی هختلف خبن هی دس الی باذاص دا

یبثذ و هی تاذ دس استجبط ثب وبؾ اثش تجخیش ػغحی ضدیه ؿذى ث ػغح تشاص آة بی صیشصهیی ثبؿذ. ثش

ت حذ خویشی دسكذ داه تغییشا 29.5تب 24.3اػبع آصهبیـبت كست گشفت داه تغییشات حذ سای ثیي

. دسكذ هی ثبؿذ 8.9تب 6.5ثیي

تقذير تطکر

آلبی هذع آسیبفش هؼبى اص خبة اص هذػیي هـبس هحتشم خذ آصهب خت دس اختیبس لشاس دادى اعالػبت

تـىش لذسدای هی گشدد. ثبثت ساوبیی بی اسصؿوذؿبى هحتشم فی ػوشاى ؿشداسی هغم ثبهي هـذ

عهاب كفح. 163،گضاسؽ هغبلؼبت طئتىیه هدتوغ تدبسی البهتی ضبهي هـذ همذع،1390خذآصهب ، هذػیي هـبس، .

.كفح 221، خلذ ال ، ػبص بی ؿشی اكفبى، گضاسؽ هغبلؼبت طئتىیه 1387صهیي في آساى ، هذػیي هـبس ، .

152 ػغحی هحذد ؿشداسی هغم ثبهي هـذ همذع ، خلذ دم ،، گضاسؽ هغبلؼبت صیش 1389عبؽ ، هذػیي هـبس ، .

كفح .

- 429، 4،ؿوبس 43، پ ثذی خغش ساگشایی دس اػتبى لشػتبى ، ـشی داـىذ فی ؛ دس 1388ػؼگشی ،فشج ا... لبػوی ،ا. .

437.

، تبثیش افت ػغح آة صیشصهیی دس ـؼت صهیي ، هغبلؼ 1386، عبلجیبى ، ل ، لـىشی پس، غالهشضب ، غفسی ، م ،ثبلشپس همذم ، ا .

. 922 – 916هسدی ، هدوػ همبالت الیي وگش صهیي ؿبػی وبسثشدی ایشاى ، خلذ دم ،

هؼیش تل اشطی ، اسصیبثی خلكیبت فیضیىی هىبیىی خبن دس 1390عي پس ، بیذ ، غفسی ، م ، لـىشی پس ، ؽ ، س ، .

230 – 223ػجبػپس ؿش هـذ ، هدوػ همبالت ػی اهیي گشدوبیی ػلم صهیي ، خلذ ال ، –سضبیی

. Alavi, m, 1991 ,” Sedimentari and structural characteristics of the paleotethys remnants in

northeastern Iran” GcUsec , of amer ,Tull, 103, 982- 992

. ASTM D , 2216 ,2010 ,”Standard Test Methods for Laboratory Determination of water Content

of soil and rock by mass” Book of Standard ,vol :04.08

. ASTM D 4318 ,2010 ,”Standard Test Methods for Liquid Limit , Plastic Limit , and Plasticity

Index of soils” Book of Standard ,vol :04.08

. ASTM D 1586 ,1992 ,”Standard Test Methods for Standard penetration Test and Split-Barrel

sampling of Soils ,” Book of Standard ,vol :04.08

.Thomas,p ,Baker,j ,2000, “An aexpansive soil index for predicting shrink-snell potential , Soil

Since Socity of American Journal ,64 , 268-274