44
Nr. 145 Juni 2013 Gewogen und zu leicht befunden? Gottes Gericht

Go tes Gericht

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Go tes Gericht

N r. 1 4 5 J u n i 2 0 1 3

G ew o g e n

u n d

z u

le i c h t

b e fu n d e n ?

G o tte s

G e r ic h t

Page 2: Go tes Gericht

I n h a lt

G o tte s G e r i c h t . . . . . S . 3

F e t i s c h i s m u s d e s G e l d e s . . . . . S . 6

A n g s t vo r M i n d e re i n n a h m e n ? . . . . . S . 9

R o m e ro b a l d e i n S e l i g e r . . . . . S . 1 1

M e s s g e b e te . . . . . S . 1 2

W i e d e rg e l e s e n . . . . . S . 1 3

Ve r h i n d e rte R e fo rm e n . . . . . S . 1 5

. . . . . S . 2 2

W e r s i n d w i r? . . . . . S . 1 6

A u s d e r L a n d s c h u l e » D o m F ra g o s o « . . . . . S . 2 0

F . Ke rs t i e n s : K i rc h e n g e s c h i c h te vo n u n te n . . . . . S . 2 1

J o h a n n e s XX I I I . . . . . . S . 2 3

P ro to ko l l d e r Vo l lve rs a m m l u n g . . . . . S . 3 1

A u sw e rt u n g d e r M i tg l i e d e rb e f ra g u n g : . . . . . S . 3 4

B r i e f a n d i e b ra s i l i a n i s c h e n B i s c h ö fe . . . . . S . 3 6

P re s s e - E rk l ä r u n g . . . . . S . 3 8

A u f r u f z u r L a i e n ve ra n tw o rt u n g . . . . . S . 3 9

Z i e l e d e s F re c ke n h o rs te r K re i s e s . . . . . S . 4 3

2

T E R M I N E

Page 3: Go tes Gericht

G o tte s G e r ic h t

I rd i s c h e G e r i c h ts b a rke i t d i e n t d a z u , d i e E i n h a l t u n g d e r G e s e tze − u n dd a m it d i e R e c h te a l l e r − z u g a ra n t i e re n . D a b e i s e tze n d i e m e i s te n G e -m e i n w e s e n a u f A b s c h re c k u n g u n d F re i h e i ts s t ra fe . E rs t s e i t d e r M i tte d e sl e tzte n J a h r h u n d e rts b e m ü h t m a n s i c h i n d e n w e s t l i c h e n D e m o k ra t i e nd a r u m , d i e S t ra ftä te r w i e d e r i n d i e G e s e l l s c h a ft e i n z u g l i e d e r n , i n v i e l e nFä l l e n m i t m ä ß i g e m E rfo l g . » G e re c h t i g ke i t « b e d e u te t i n d i e s e m S ys te mvo r a l l e m : D i e S t ra fe s o l l i n e tw a d e r S c h w e re d e r Ta t e n ts p re c h e n , d a sh e i ß t , s i e s o l l a n g e m e ss e n s e i n .

U m v i e l m e h r g e h t e s , w e n n i n d e r B i b e l − e tw a vo n d e n P ro p h e te n − G e -re c h t i g ke i t g e fo rd e rt w i rd : I m N a m e n G o tte s g e h e n s i e m i t d e n e n i n s G e -r i c h t , d i e a u f Ko s te n a n d e re r l e b e n . F ü r d i e P ro p h e te n i s t G e re c h t i g ke i td a ve rw i r k l i c h t , w o a l l e a u s re i c h e n d e L e b e n s m ö g l i c h ke i te n h a b e n , w on i e m a n d a u s g e n u tzt u n d u n te rd r ü c kt w i rd . D i e s e E t h i k d e r G e re c h t i g ke i td u rc h z i e h t d a s g e s a m te A l te Te s ta m e n t .

I n d e r G e r i c h ts re d e J e s u , w i e s i e u n s M a ttä u s i m 2 5 . K a p i te l s e i n e s E va n -g e l i u m s vo rs te l l t , w i rd d i e Fo rd e r u n g d e r P ro p h e te n w e i te rg e fü h rt . F ü rJ e s u s i s t d e r M a ß s ta b , n a c h d e m w i r g e r i c h te t w e rd e n , d i e l i e b e -vo l l e Z u w e n d u n g z u d e n e n , d i e u n s e re H i l fe , u n s e re Te i l n a h m e , u n s e re nTro s t n ö t i g h a b e n . I n g ro ß e r E i n d r i n g l i c h ke i t i d e n t i f i z i e rt s i c h J e s u s m i td e n A l l e rg e r i n g s te n u n te r u n s M e n s c h e n : »W a s i h r i h n e n t u t , d a s h a b t i h rm i r g e ta n ! W a s i h r f ü r s i e n i c h t t u t , d a s h a b t i h r m i r n i c h t g e ta n ! «

M attä u s k l e i d e t d i e s e M a h n u n g J e s u i n d i e Fo rm e i n e r P a ra b e l . D i e g ro ß eS c h e i d u n g d e r G e re c h te n u n d B ö s e n i n S c h a fe u n d B ö c ke , i n re c h ts u n dl i n ks s o l l u n s k l a r vo r A u g e n f ü h re n , d a s s e s i m E n d g e r i c h t n u r u m d i e s ee i n e E n ts c h e i d u n g g e h t : N ä c h s te n l i e b e o d e r E i g e n l i e b e , e n tw e d e r −o d e r. D e n n G o tt l i e b t u n s M e n s c h e n − j e d e n e i n ze l n e n − s o s e h r , d a ssn i c h ts s e i n e m W i l l e n s o z u w i d e r l ä u ft , w i e u n s e re H a rt h e rz i g ke i t g e g e n -ü b e r e i n e m s e i n e r K i n d e r.

A n d e re rs e i ts s p r i c h t d i e B i b e l , s p r i c h t a u c h J e s u s i m m e r w i e d e r vo n G o t-te s n i e e n d e n d e r B a rm h e rz i g ke i t . W i e l ä s s t s i c h d a s z u s a m m e n d e n ke n :G e re c h t i g ke i t u n d B a rm h e rz i g ke i t G o tte s ? W a s b e d e u te t i n d e r G e -r i c h ts s ze n e d e s M a ttä u s d a s U rte i l d e s R i c h te rs : »W e g m i t e u c h ! I c h ke n -n e e u c h n i c h t ! « W i r s te h e n vo r d e r e r n s te n F ra g e : »W i e r i c h te t G o tt? W e l-c h e s U rte i l ü b e r u n s fä l l t d e r g e re c h te G o tt , u n d w i e ko m m t s e i n eB a rm h e rz i g ke i t i n s S p i e l ? B l e i b t e r g e re c h t , w e n n e r u n s ve rze i h t? U n d i s t

3

Page 4: Go tes Gericht

e r b a rm h e rz i g , w e n n e r u n s s t ra ft ?

U n d w a s i s t m i t d e n e n , d i e i n i h re m L e b e n ke i n e G e re c h t i g ke i t e rf u h re n ?M ü s s e n s i e e r l e b e n , w i e a l l e l e tzt l i c h g l e i c h b e h a n d e l t w e rd e n , a u c h i h reP e i n i g e r u n d U n te rd r ü c ke r? W e n n d a s g e s c h ä h e , w ä re n s i e d a n n n i c h te n d g ü l t i g a u f d e r Ve r l i e re rs e i te ? K a n n s o G o tte s G e re c h t i g ke i t a u s s e -h e n ?

S o s e h r d i e B e i c h te a u s d e r M o d e g e ko m m e n i s t − w a s w i r d a m a ls g e -l e r n t h a b e n , ka n n w e i te r h e l fe n : W e r s e i n e S ü n d e n b e re u t , d e m ve rze i h tG o tt .

I n d e r R e u e vo l lz ie h t s ic h d a s G e r ic h t G o tte s

N u n i s t m i t » R e u e « n i c h t d a s G e fü h l d e r E r l e i c h te r u n g z u ve rw e c h s e l n ,d a s u n s K i n d e r b e f l ü g e l te , w e n n w i r d i e m o n a t l i c h e P ro ze d u r h i n te r u n sh a tte n . A n g e s i c h ts d e r i m m e r g l e i c h e n l ä p p i s c h e n »S ü n d e n « , d i e w i r d e mP r i e s te r a u fs a g te n , ko n n te ka u m w i r k l i c h e R e u e a u fko m m e n . A u ß e rd e ms i n d R e u e u n d B u ß e s i c h e r n i c h t a l s w i l l k ü r l i c h ve r h ä n g te Vo rb e d i n g u n gd e r S ü n d e n ve rg e b u n g , s o n d e r n a l s n e u g e w o n n e n e G r u n d h a l t u n g z uve rs te h e n , a l s i n n e re U m ke h r, d i e u n s z u n e u e n M e n s c h e n m a c h t − e m p-fä n g l i c h f ü r d i e N ä h e u n d L i e b e G o tte s .

W i r w i s s e n e s n i c h t − , a b e r i c h m ö c h te m i r d a s G e r i c h t s o vo rs te l l e n : G o tts te l l t u n s M e n s c h e n g e g e n ü b e r, a n d e n e n w i r s c h u l d i g g ew o rd e ns i n d . I c h g l a u b e , d a ss u n s i m S te r b e n e i n e g ro ß e K l a rs i c h t g e s c h e n ktw i rd , d i e u n s i n d e m » M o m e n t« n i c h t n u r Ve rs a g e n , s o n d e r n a u c hd i e E n ttä u s c h u n g e n , d i e w i r b e re i te t h a b e n , i n a l l e r D e u t l i c h ke i te r ke n n e n u n d s e l b s t e rfa h re n l ä s s t . M i t d e m B l i c k J e s u , m i t d e n A u g e nG o tte s s e h e n w i r u n s s e l b s t , a b e r a u c h d i e , m i t d e n e n w i r g e l e b t h a b e n .W i r f ü h l e n m i t d e r E i n f ü h l s a m ke i t d e r L i e b e G o tte s d e n S c h m e rz u n d d i eE n ttä u s c h u n g e n d e re r , d e n e n w i r I n te re ss e , F re u n d s c h a ft u n d H i l fe ve r-w e i g e rt h a b e n , u n d w i r e r ke n n e n d e n Ve r l u s t a n M e n s c h l i c h ke i t , d e n w i ru n s s e l b s t d a d u rc h z u g e fü g t h a b e n − k u rz : W i r e r ke n n e n u n s e re S c h u l d .D i e s e R e u e w i rd e h r l i c h e r u n d t i e fe r s e i n a l s j e i n u n s e re m L e b e n . D e rS c h m e rz ü b e r u n s e re G l e i c h g ü l t i g ke i t u n d I c h b e zo g e n h e i t a n g e s i c h tsd e r b e d i n g u n g s l o s e n L i e b e G o tte s w i rd u n s e re L ä u te r u n g s e i n − w e n nm a n e s s o s a g e n w i l l : u n s e r Fe g e fe u e r. U n d G o tt s e l b s t s te l l t d a n n G e -re c h t i g ke i t h e r, w e n n e r » d i e Trä n e n t ro c k n e t« , d i e w i r z u ve ra n tw o rte n h a-b e n .

W e n n w i r a b e r n a c h e i n e m L e b e n i n E g o i s m u s , G ew i n n s u c h t u n d G e -fü h l s kä l te ve r l e r n t h ä tte n , a n d e re M e n s c h e n ü b e r h a u p t w a h rz u n e h m e n ,

4

Page 5: Go tes Gericht

u n d e rs t re c h t , s i e w e rtz u s c h ä tze n − kö n n te e s d a n n n i c h t s e i n , d a s s w i rz u R e u e u n d U m ke h r g a r n i c h t m e h r fä h i g w ä re n ? D a ss w i r d i e G e g e n -w a rt G o tte s n i c h t e rt ra g e n kö n n te n ? D a ss w i r u n s s e l b s t z u r G o tte s fe r n e ,z u u n s e re r j e e i g e n e n H ö l l e ve rd a m m t h ä tte n ?

A .W .

W O N AC H W I R G E R I C H T E T W E R D E N

I C H W A R H U N G R I G , U N D I H R G A B T M I R Z U E S S E N .

I C H W A R D U R S T I G , U N D I H R G A B T M I R Z U T R I N K E N .

I C H W A R F R E M D B E I E U C H , U N D I H R N A H M T M I C H A U F .

I C H W A R N A C K T , U N D I H R G A B T M I R K L E I D E R .

I C H W A R K R A N K , U N D I H R H A B T M I C H B E S U C H T .

I C H W A R I M G E FÄ N G N I S , U N D I H R S E I D G E KO M M E N .

W A S I H R D I E S E N G E R I N G S T E N U N T E R E U C H T U T ,

D A S H A B T I H R M I R G E TA N !

5

Page 6: Go tes Gericht

W id e r d e n Fe t is c h is m u s d e s G e ld e sP a p st F ra n z is k u s

S e h r g e e h rte H e r re n B o ts c h a fte r !

( . . . ) D i e M e n s c h h e i t s te h t g e g e n w ä rt i g a n e i n e m W e n d e p u n kt i h re r G e -s c h i c h te , w e n n m a n d i e Fo rts c h r i tte a u f ve rs c h i e d e n e n G e b i e te n b e -d e n kt . Z u w ü rd i g e n s i n d d i e p o s i t ive n E r r u n g e n s c h a fte n , d i e z u e i n e mw i r k l i c h e n W o h l s ta n d b e i t ra g e n , w i e z u m B e i s p i e l i m G e s u n d h e i ts- , B i l-d u n g s- u n d Ko m m u n i ka t i o n s s e kto r . A b e r w i r m ü s s e n a u c h a n e rke n n e n ,d a ss d i e M e h r h e i t d e r M ä n n e r u n d F ra u e n u n s e re r Z e i t i m m e r n o c h tä g -l i c h i n U n s i c h e r h e i t l e b e n , m i t s c h l i m m e n Fo l g e n . K ra n k h e i te n m i t p syc h i-s c h e n Fo l g e n n e h m e n z u , A n g s t u n d Ve rzw e i f l u n g b e m ä c h t i g e n s i c h d e rH e rze n v i e l e r M e n s c h e n , a u c h i n d e n s o g e n a n n te n re i c h e n L ä n d e r n ; d i eF re u d e a m L e b e n s c h w i n d e t , O b s zö n i tä t u n d G ew a l t n e h m e n z u ; d i e A r-m u t g re i ft i m m e r m e h r u m s i c h . D i e M e n s c h e n m ü s s e n kä m p fe n , u m l e -b e n z u kö n n e n , u n d h ä u f i g n u r , u m u n w ü rd i g l e b e n z u kö n n e n . E i n e d e rU rs a c h e n f ü r d i e s e S i t u a t i o n l i e g t m e i n e r M e i n u n g n a c h i n u n s e re r B e z i e -h u n g z u m G e l d , i n u n s e re r A kze p ta n z e i n e s G e l d - I m p e r i u m s u n d s e i n e rM a c h t ü b e r u n s u n d u n s e re G e s e l l s c h a fte n . A u f d i e s e W e is e b r i n g t u n sd i e F i n a n z k r i s e , d i e w i r e r l e b e n , d a z u z u ve rg e s s e n , w o h e r s i e ko m m t .D e n n i h re H a u p t u rs a c h e l i e g t i n e i n e r t i e fe n a n t h ro p o l o g i s c h e n K r i s e :M a n ve rw e i g e rt d e m M e n s c h e n d e n P r i m a t . W i r h a b e n n e u e G ö tze n g e -s c h a ffe n . D i e A n b e t u n g d e s G o l d e n e n K a l b e s a u s d e r A n t i ke

h a t e i n n e u e s u n d h e rz l o s e s B i l d i m F e t i s c h i s m u s d e s G e l d e s u n d i nd e r D i kta t u r d e r W i rts c h a ft o h n e m e n s c h l i c h e s A n t l i tz u n d o h n e e c h tem e n s c h l i c h e Z i e l s e tz u n g g e fu n d e n .

D i e w e l tw e i te F i n a n z- u n d W i rts c h a fts k r i s e s c h e i n t d i e s e D e fo rm a t i o n o f-fe n k u n d i g z u m a c h e n . A u ss c h l a g g e b e n d d a fü r i s t a b e r vo r a l l e m , d a s s e i-n e a n t h ro p o l o g i s c h e O r i e n t i e r u n g fe h l t , w e i l d e r M e n s c h a u f e i n e i n z i g e sB e d ü rfn i s re d u z i e rt w i rd , n ä m l i c h a u f d e n Ko n s u m . S c h l i m m e r n o c h , d i eM e n s c h e n s e l b s t w e rd e n h e u te a l s Ko n s u m g ü te r b e t ra c h te t , d i e g e n u tztu n d w e g g ew o rfe n w e rd e n kö n n e n . W i r h a b e n e i n e W e g w e rf- K u l t u r b e -g o n n e n . D i e s e D e fo rm at i o n b e s tä t i g t s i c h i n d iv i d u e l l u n d g e s e l l s c h a ft l i c h− u n d w i rd s o g a r n o c h g e fö rd e rt ! I n d i e s e m Z u s a m m e n h a n g w i rd d i e S o l i-d a r i tä t , d e r S c h a tz d e r A rm e n , o ft a l s ko n t ra p ro d u kt iv u n d g e g e n s ä tz l i c hz u r L o g i k d e r F i n a n ze n u n d d e r W i rts c h a ft a n g e s e h e n .

6

Page 7: Go tes Gericht

W ä h re n d d a s E i n ko m m e n e i n e r M i n d e r h e i t ex p o n e n t i e l l z u n i m m t , m u ssd i e M e h r h e i t m i t i m m e r w e n i g e r a u s ko m m e n . D i e s e s U n g l e i c h g ew i c h t re -s u l t i e rt a u s I d e o l o g i e n , d i e d i e a b s o l u te A u to n o m ie d e r M ä rkte u n d F i-n a n zs p e k u l a t i o n e n h o c h h a l te n , u n d a u f d i e s e W e is e z u g l e i c h d a s Ko n -t ro l l re c h t d e r S ta a te n i n f ra g e s te l l e n , d e n e n i m m e r n o c h d i e S o rg e f ü rd a s G e m e i n w o h l o b l i e g t .

E i n e n e u e , u n s i c h t b a re u n d m a n c h m a l v i r t u e l l e Ty ra n n e i w i rd i n s ta l l i e rt ,e i n e Ty ra n n e i , d i e e i n s e i t i g u n d o b l i g a to r i s c h i h re e i g e n e n G e s e tze u n dR e g e l n d u rc h s e tzt . D a r ü b e r h i n a u s e n tfe r n e n Ve rs c h u l d u n g u n d K re d i teL ä n d e r vo n i h re r re a l e n W i rts c h a ft u n d B ü rg e r vo n i h re r w i r k l i c h e n K a u f-k ra ft . H i n z u ko m m e n d i e u m s i c h g re i fe n d e Ko r r u p t i o n u n d d i e e g o i s t i-s c h e S te u e r h i n te rz i e h u n g , d i e w e l tw e i te D i m e n s i o n e n a n g e n o m m e n h a-b e n . D i e B e s e ss e n h e i t vo n M a c h t u n d B e s i tz i s t g re n ze n l o s g e w o rd e n .

H i n te r e i n e r s o l c h e n H a l t u n g ve r b i rg t s i c h d i e Ve rw e i g e r u n g e t h i s c h e nVe rh a l te n s , d i e Ve rw e i g e r u n g G o tte s . E t h i k s tö rt − w i e d i e S o l i d a r i tä t ! S i ew i rd a l s ko n t ra p ro d u kt iv a n g e s e h e n , a l s z u m e n s c h l i c h , w e i l s i e G e l d u n dM a c h t re l a t iv i e rt ; s i e w i rd a l s D ro h u n g e m p fu n d e n , w e i l s i e s i c h d e r M a n i-p u l a t i o n u n d d e r U n te rw e rfu n g d e s M e n s c h e n ve rw e i g e rt . D e n n d i e E t h i kf ü h rt z u G o tt , d e r i n M a rkt ka te g o r i e n n i c h t e rfa s s t w e rd e n ka n n . G o tt w i rdvo n d i e s e n F i n a n z- u n d W i rts c h a fts l e u te n s ow i e vo n d i e s e n P o l i t i ke r n a l sn i c h t l e n k b a r, j a s o g a r a l s g e fä h r l i c h w a h rg e n o m m e n , w e i l e r d e n M e n -s c h e n d a z u a u f r u ft , s i c h s e l b e r vo l l z u ve rw i r k l i c h e n u n d s i c h vo n j e d e rFo rm d e r S k l ave re i f re i z u m a c h e n . D i e E t h i k − n a t ü r l i c h n i c h t d i e E t h i kd i e s e r I d e o l o g i e − m a c h t e s m e i n e r M e i n u n g n a c h m ö g l i c h , e i n e a u s g e -w o g e n e , m e n s c h l i c h e re G e s e l l s c h a fts o rd n u n g z u s c h a ffe n . I n d i e s e mS i n n e s p re c h e i c h d e n F i n a n zex p e rte n u n d d e n p o l i t i s c h e n F ü h r u n g s-k rä fte n f ü r i h re j ew e i l i g e n L ä n d e r d e n M u t z u , d i e W o rte d e s H e i l i g e n J o -h a n n e s C h rys o s to m u s z u b e d e n ke n : » D i e e i g e n e n G ü te r m i t d e n A rm e nn i c h t z u te i l e n , b e d e u te t s i e i h re s L e b e n s z u b e ra u b e n u n d i h n e n d a s L e -b e n z u n e h m e n . D i e G ü te r , d i e w i r b e s i tze n , g e h ö re n n i c h t u n s , s o n d e r ni h n e n « .

L i e b e B o ts c h a fte r , e s b e d a rf e i n e r F i n a n z re fo rm n a c h e t h i s c h e n G r u n d -s ä tze n , d i e i h re rs e i ts e i n e W i rts c h a fts re fo rm n a c h s i c h z i e h t , d i e a l l e nd i e n t . D a fü r i s t a l l e rd i n g s e i n e m u t i g e Ä n d e r u n g i n d e r E i n s te l l u n g d e r p o -l i t i s c h Ve ra n tw o rt l i c h e n n o tw e n d i g . I c h fo rd e re s i e a u f , d i e s e H e ra u s fo r-d e r u n g m i t E n ts c h l o ss e n h e i t u n d W e i ts i c h t a n z u n e h m e n , n a t ü r l i c h u n te rB e r ü c ks i c h t i g u n g i h re r j ew e i l s b e s o n d e re n S i t u a t i o n e n . G e l d s o l l d i e n e n ,n i c h t h e r rs c h e n ! D e r P a p s t l i e b t a l l e M e n s c h e n , d i e re i c h e n u n d d i e a r-

7

Page 8: Go tes Gericht

m e n , a b e r d e r P a p st h a t i m A u ft ra g C h r i s t i d i e P f l i c h t , d a ra n z u e r i n n e r n ,d a s s d i e R e i c h e n d e n A rm e n b e h i l f l i c h s e i n , i h n e n R e s p e kt u n d Fö rd e -r u n g z u ko m m e n l a s s e n m ü s s e n . D e r P a p s t r u ft d a z u a u f , i n d e r F i n a n z-u n d W i rts c h a fts-W e l t u n e i g e n n ü tz i g e S o l i d a r i tä t z u ü b e n u n d z u e i n e rE t h i k z u r ü c kz u ke h re n , d i e d e n M e n s c h e n d i e n t .

D i e K i rc h e i h re rs e i ts a r b e i te t s te ts f ü r d i e g a n z h e i t l i c h e E n tw i c k l u n g j e -d e s M e n s c h e n . I n d i e s e m S i n n e e r i n n e rt s i e d a ra n , d a s s d a s G e m e i n -w o h l n i c h t a l s s i m p l e S u m m e o d e r a l s s i m p l e s ko n ze p t i o n e l l e s S c h e m avo n m i n d e re r Q u a l i tä t a n z u s e h e n i s t , d a s m a n d e r p o l i t i s c h e n A g e n d a a l sA n h a n g b e i f ü g e n ka n n . D i e K i rc h e e rm u t i g t d i e R e g i e re n d e n , w i r k l i c h i mD i e n s t d e s G e m e i n w o h l s i h re r Vö l ke r z u s te h e n . S i e e rm a h n t d i e F ü h -r u n g s k rä fte d e r F i n a n zw e l t , E t h i k u n d S o l i d a r i tä t e r n s t z u n e h m e n . U n dw a ru m s i c h n i c h t a n G o tt w e n d e n m i t d e r B i tte , e r m ö g e d i e e i g e n e n E n t-w ü rfe i n s p i r i e re n ? D a n n w i rd m a n e i n n e u e s p o l i t i s c h -ö ko n o m is c h e sD e n ke n e n tw i c ke l n , d a s d a z u ve r h e l fe n ka n n , d i e to ta l e S p a l t u n g zw i-s c h e n W i rts c h a ft u n d G e s e l l s c h a ft i n e i n a u s g ew o g e n e s Z u s a m m e n w i r-ke n z u u m z u w a n d e l n . ( . . . )

J e s u s a ls S a m a r ite r

8

Page 9: Go tes Gericht

H a b e n d ie K i rc h e n A n g st vo r M i n d e re i n n a h m e n ?

D i e n e u e D e b a tte ü b e r d i e K i rc h e n s te u e r g i b t G e l e g e n h e i t , m i t e i n i g e nVo r u rte i l e n a u fz u rä u m e n :

1 . D e r vo n K i rc h e n re p rä s e n ta n te n ve rm i tte l te E i n d r u c k , d i e » K i rc h e nu n d a l l e i h re M i tg l i e d e r u n te rs t ü tzte n d a s S ys te m d e r K i rc h e n s te u e r« ,t r i f ft n i c h t z u . D i e M e h r h e i t u n s e re r G e s e l l s c h a ft u n d a u c h d e r K i rc h e n -m i tg l i e d e r s te h t d i e s e m F i n a n z i e r u n g ssys te m s ke p t i s c h b i s a b l e h n e n dg e g e n ü b e r. D i e E rg e b n i s s e e n ts p re c h e n d e r U m f ra g e n f i n d e n s i c h z . B . i mB u c h »A b s c h i e d vo n d e r K i rc h e n s te u e r« .

2 . D i e B e h a u p t u n g , d i e U m ste l l u n g d e s s ta a t l i c h e n K i rc h e n s te u e re i n z u g sa u f e i n k i rc h e n e i g e n e s B e i t ra g s sys te m w ä re m i t e r h e b l i c h e n M e h r ko s te nve rb u n d e n , i s t w i d e r l e g t . L a u t s c h r i ft l i c h e r A u s k u n ft vo n K a t r i n G ö r i n g -E c k h a rd t a l s P rä s e s d e r E K D -S y n o d e vo m 2 7 . 0 4 . 2 0 1 1 i s t e s » n i c h t m e h rz u t re ffe n d , d a s s d i e Ü b e r n a h m e d e r K i rc h e n s te u e rve rw a l t u n g d u rc h d e nS ta a t b e i d e n K i rc h e n e i n e A u fw a n d s e rs p a r n i s zw is c h e n 2 0 u n d 3 0 P ro -ze n t b e d e u te t . V i e l m e h r d a rf a n g e n o m m e n w e rd e n , d a s s e i n e k i rc h e n e i-g e n e S te u e rve rw a l t u n g m i t e i n e m A u fw a n d e tw a i n H ö h e d e s s ta a t l i c h e nVe rw a l t u n g s ko s te n s a tze s g e l e i s te t w e rd e n ka n n «

. D i e U m ste l l u n g a u f e i n k i rc h e n e i g e n e s B e i t ra g ssys te m l i e ß e s i c ha l s o o h n e e i n e n Ve rw a l t u n g s m e h ra u fw a n d b ew e rks te l l i g e n .

3 . S e i t 1 5 J a h re n m a c h t d e r D i e t r i c h - B o n h o e ffe r-Ve re i n d e ta i l l i e rte Vo r-s c h l ä g e f ü r e i n k i rc h e n e i g e n e s B e i t ra g s sys te m . D i e s e s s o g e n a n n te» D re i-S ä u l e n - M o d e l l « s i e h t u n te r a n d e re m vo r , d i e K i rc h e n ste u e r d u rc he i n e n » G e m e i n d e b e i t ra g « z u e rs e tze n . E s i s t u n s k l a r , d a s s e i n e s o l c h eU m ste l l u n g e i n e n t i e fg re i fe n d e n M e n ta l i tä tsw a n d e l b e d e u te t . A u c hs ta a ts k i rc h e n re c h t l i c h u n d ve rw a l t u n g ste c h n i s c h s i n d Vo ra rb e i te n n o t-w e n d i g . W i r s c h l a g e n vo r , f ü r e i n e Ü b e rg a n g s p h a s e d a s K i rc h e n s te u e r-sys te m u n d d e n » G e m e i n d e b e i t ra g « a l te r n a t iv n e b e n e i n a n d e r z u s te l l e n .K r i t i ke r d e r K i rc h e n s te u e r m ü ss te n d a n n n i c h t m e h r w i e b i s h e r d i e K i rc h ee n d g ü l t i g ve r l a s s e n , s o n d e r n kö n n te n z u m » G e m e i n d e b e i t ra g « w e c h s e l n ,d e n s i e i n i h re r G e m e i n d e vo r O rt z a h l e n . D i e G e m e i n d e n w ü rd e n d avo nc a . e i n D r i tte l f ü r ü b e rg e m e i n d l i c h e u n d g e s a m t k i rc h l i c h e A u fg a b e n w e i-te r l e i te n .

4 . D a s e i g e n t l i c h e Ä rg e r n i s d e s K i rc h e n s te u e rsyste m s i s t e s , d a s s d i eTa u fe U n m ü n d i g e r z u r G r u n d l a g e d e s s p ä te re n a u to m at i s c h e n K i rc h e n -s te u e re i n z u g s g e m a c h t w i rd . D a s h e i l i g e Z e i c h e n d e s G l a u b e n s w i rd d a-

9

Page 10: Go tes Gericht

z u m i s s b ra u c h t , d i e Ta u fe k l e i n e r K i n d e r a l s s o fo rt i g e M i tg l i e d s c h a ft i n e i-n e r Kö rp e rs c h a ft d e s ö ffe n t l i c h e n R e c h ts z u s e h e n u n d d e m S ta a t z um e l d e n . I m m e r w i e d e r i s t d i e R e a kt i o n d a ra u f f ü r j u n g e S te u e rp f l i c h t i g ed e r K i rc h e n a u s t r i tt . N a c h u n s e re r A u ffa s s u n g s o l l te a b e r e rs t d i e s c h r i ft l i -c h e W i l l e n s- b zw . B e i t r i tts- E rk l ä r u n g e i n e r re l i g i o n s m ü n d i g e n P e rs o n d i eB a s i s f ü r i h re B e i t ra g s p f l i c h te n s e i n .

5 . U n s e re Ve re i n s m i tg l i e d e r ve rs te h e n s i c h b ew u s s t a l s C h r i s t i n n e n u n dC h r i s te n u n d G l i e d e r i h re r K i rc h e n , d e re n W o h l u n d Z u k u n ft i h n e n a mH e rze n l i e g t . M i t d e n Vo rs c h l ä g e n f ü r d i e Ä n d e r u n g d e s K i rc h e n s te u e rsy-s te m s w o l l e n s i e i h n e n n i c h t s c h a d e n , s o n d e r n h e l fe n . S c h a d e n g e h tu n s e re s E ra c h te n s vo n d e m j e tz i g e n Z u s ta n d a u s . E r e rw e c kt i m m e r w i e -d e r d e n E i n d r u c k , d i e K i rc h e n s e i e n vo r ra n g i g u m i h re B e s i tzs ta n d sw a h -r u n g u n d E i n f l u s s e rw e i te r u n g b e s o rg t . P r iv i l e g i e n s i n d vo n j e h e r e i nP ro b l e m f ü r d i e G l a u bw ü rd i g ke i t d e r K i rc h e n g ew e s e n . D i e t r i c h B o n h o e f-fe r h a t s i c h s c h o n i n s e i n e r Z e i t g e g e n d a s K i rc h e n s te u e rsy-s te m g ew a n d t . E r h o ffte , d a s s s i c h d i e K i rc h e n n a c h d e m Zw e i te n W e l t-k r i e g vo n d i e s e m S yste m b e f re i e n w ü rd e n . Vo n i h m h a b e n w i r g e l e r n t ,d a ss e i n e d i re kte G e m e i n d e f i n a n z i e r u n g d e r b e s s e re W e g w ä re , s o w i ee s w e l tw e i t i n fa s t a l l e n K i rc h e n ü b l i c h i s t .

6 . D a s P ro j e kt e i n e r R e fo rm d e r K i rc h e n f i n a n ze n s o l l te ö k u m e n i s c h a n -g e p a c kt w e rd e n . B e s o n d e rs f ü r d i e b e i d e n g ro ß e n c h r i s t l i c h e n K i rc h e nm u s s − u n d ka n n ! − e i n e R e fo rm p ra kt i ka b e l s e i n . D i e Z e i c h e n s te h e n i mA u g e n b l i c k g ü n s t i g , w e i l a u c h i n d e r ka t h o l i s c h e n K i rc h e i n d e n l e tzte nJ a h re n d a s P ro b l e m b ew u ss ts e i n g e w a c h s e n i s t . P a p s t B e n e d i kt XV I . s o l ln o c h a l s E rz b i s c h o f vo n M ü n c h e n d e m P h i l o s o p h e n R o b e rt S p a e m a n ng e s a g t h a b e n : »W is s e n S i e , w a s d a s g rö ß te P ro b l e m d e r K i rc h e i nD e u ts c h l a n d i s t ? S i e h a t z u v i e l G e l d . « D e r n e u e P a p s t F ra n z i s k u s fo rd e rt ,a rm s o l l e d i e K i rc h e s e i n , e i n e » K i rc h e f ü r d i e A rm e n « . M i t d i e s e r G r u n d -e i n s te l l u n g , d i e w i r s e h r b e g r ü ß e n , s i n d R e fo rm e n m ö g l i c h . D i e s e kö n n e nw i r n i c h t vo n d e r P o l i t i k e rw a rte n . S i e m ü s s e n a u s d e r M i tte d e r K i rc h e nh e ra u s g e fo rd e rt u n d vo ra n g e t r i e b e n w e rd e n .

1 0

Page 11: Go tes Gericht

R o m e ro b a ld e i n S e l ig e r

D i e S e l i g s p re c h u n g d e s vo r 3 3 J a h re n e rm o rd e te n E rz b i-s c h o fs vo n S a n S a lva d o r, O s c a r R o m e ro ( 1 9 1 7 - 1 9 8 0 ) , r ü c kt o ffe n b a r n ä-h e r. D a s B ü ro vo n E rz b i s c h o f V i n c e n zo P a g l i a , Ve ra n tw o rt l i c h e r d e s Va t i-ka n s f ü r d a s S e l i g s p re c h u n g sve rfa h re n , b e s tä t i g te a m M o n ta g e i n ee n ts p re c h e n d e A u s s a g e P a g l i a s . A m S a m sta g h a tte d e r E rz b i s c h o f i mi ta l i e n i s c h e n M o l fe tta g e s a g t , d a s S e l i g s p re c h u n g sve rfa h re n f ü r R o m e ros e i a b s o fo rt » e n ts p e r rt « . E i n ze l h e i te n d a z u n a n n te d e r M i ta rb e i te r P a g l i-a s a m M o n ta g n i c h t . D i e U S -a m e r i ka n i s c h e Z e i ts c h r i ft » N a t i o n a l C a t h o l i cR e p o rte r« b e r i c h te te a u f i h re r I n te r n e ts e i te , P a p s t F ra n z i s k u s h a b e P a g l i an o c h a m s e l b e n Ta g a u fg e fo rd e rt , d a s Ve rfa h re n z ü g i g a b z u s c h l i e ß e n .N a c h d e r W a h l vo n P a p s t F ra n z i s k u s g a b e s S p e k u l a t i o n e n , d e r e rs teP a p st a u s L a te i n a m e r i ka w e rd e d e n A b s c h l u s s d e s P ro ze s s e s b e s c h l e u -n i g e n . D e r W e i h b i s c h o f vo n S a n S a lva d o r, G re g o r i o R o s a C h ave z s a g teE n d e M ä rz , e r w i s s e , d a ss F ra n z i s k u s ü b e rze u g t d avo n s e i , d a s s R o m e ro» e i n H e i l i g e r u n d e i n M ä rty re r« s e i .

D a s 1 9 9 6 i m Va t i ka n e rö ff n e te S e l i g s p re c h u n g sve rfa h re n f ü r d e n a m 2 4 .M ä rz 1 9 8 0 e rm o rd e te n R o m e ro m a c h te i n d e n l e tzte n J a h re n o ffe n b a rka u m Fo rts c h r i tte . P a g l i a s e l b s t s p ra c h 2 0 1 1 vo n e i n e r » g ew is s e n L a n g -s a m ke i t« d e s P ro ze s s e s , w o b e i e r Ve rs u c h e e i n e r I n s t r u m e n ta l i s i e r u n gR o m e ro s a l s U rs a c h e n a n n te . S t r i tt i g s o l l i n s b e s o n d e re d i e F ra g e g ew e-s e n s e i n , o b R o m e ro a l s M ä rty re r g e l te n ka n n , w o fü r e s d e n N a c h w e isd e r E rm o rd u n g a u s » G l a u b e n s h a s s « b ra u c h t . K r i t i ke r s o l l e n j e d o c h s o -z i a l e o d e r p o l i t i s c h e M o t ive f ü r d i e Ta t g e l te n d g e m a c h t h a b e n . F ü r M ä rty-re r e n tfä l l t d e r N a c h w e is e i n e s a u f i h re F ü rs p ra c h e g ew i r kte n W u n d e rsi m S e l i g s p re c h u n g s p ro ze ss .

D e r a m 2 4 . M ä rz 1 9 8 0 w ä h re n d e i n e s G o tte s d i e n s te s i n S a n S a lva d o r e r-m o rd e te R o m e ro w a r a l s A n w a l t f ü r d i e R e c h te d e r A rm e n u n d U n te r-d r ü c kte n w e i t ü b e r d i e G re n ze n M i tte l a m e r i ka s h i n a u s b e ka n n t g ew o r-d e n . D i e H i n te rg r ü n d e d e r Ta t s i n d b i s h e u te n i c h t vo l l s tä n d i g a u fg e k l ä rt .

D i e ka t h o l i s c h e K i rc h e i n E l S a lva d o r s e tzte s i c h w i e d e r h o l t f ü r e i n e b a l-d i g e S e l i g s p re c h u n g R o m e ro s e i n . K r i t i ke r h a tte n e i n e n s c h l e p p e n d e nFo rtg a n g d e s S e l i g s p re c h u n g sve rfa h re n b e m ä n g e l t , d a s 1 9 9 0 a u f D i ö ze -s a n e b e n e i n d e r H a u p ts ta d t E l S a lva d o rs e rö ff n e t u n d 1 9 9 6 a b g e s c h l o s-s e n w o rd e n w a r. S e i t h e r w i rd d a s Ve rfa h re n vo n d e r va t i ka n i s c h e n H e i l i g -

1 1

Page 12: Go tes Gericht

s p re c h u n g s ko n g re g a t i o n g e f ü h rt . A l s P o s t u l a to r h a t P a g l i a a l l e ve rf ü g b a-re n I n fo rm at i o n e n ü b e r R o m e ro g e s a m m e l t u n d f u n g i e rt a l s e i n e A rt A n -w a l t f ü r d e s s e n S e l i g s p re c h u n g .

M e ss g e b e te : S a k ro s a n kte Texte o d e r H i l fe f ü r d e n A l l ta g ?

F ü r d e n re g e l m ä ß i g e n G o tte s d i e n s tb e s u c h e r i s t e s o ffe n s i c h t l i c h : G e g e n -ü b e r d e r P re d i g t , fä l l t i n v i e l e n G e m e i n d e n d i e ü b r i g e M e s s fe i e r s ta r k a b .A l l e n fa l l s m i t l i t u rg i s c h e m G e p rä n g e ka n n i h r e i n g ew is s e s G e w i c h t ve r-l i e h e n w e rd e n . D a s a l l e rd i n g s w i l l w e n i g z u m e i n fa c h e n M a h l p a s s e n , d a su n s vo n d e n E va n g e l i s te n u n d d e n e rs te n G e m e i n d e n ü b e r l i e fe rt i s t .

D e r G r u n d f ü r d i e s e s M i s sve r h ä l t n i s i s t s c h n e l l g e fu n d e n : D e r vo rg e -s c h r i e b e n e G e b ra u c h d e s rö m i s c h e n M e ss b u c h e s . D e s s e n G e b e te ra u -s c h e n w i e l e e re s W o rtg e k l i n g e l a n d e n O h re n d e r G e m e i n d e vo r b e i . U n -ko n k re t u n d o h n e B e z u g z u m L e b e n h e u t i g e r M e n s c h e n , s i n d s i ea u s ta u s c h b a r u n d e r re i c h e n d i e Z u h ö re r i n d e n B ä n ke n n i c h t .

D i e P re d i g t d a g e g e n i s t v i e l e ro rts d e r H ö h e p u n kt d e r S o n n ta g s m e s s e .E i n g u te r P re d i g e r z i e h t G o tte s d i e n s tb e s u c h e r a n . E r s p r i c h t d i e S p ra c h es e i n e r Z u h ö re r, w e i ß , w a s s i e b ew e g t , b r i n g t i h n e n n a h e , w a s a n d e nm e h r a l s 2 0 0 0 J a h re a l te n b i b l i s c h e n Texte n n i c h t o h n e w e i te re s z u ve r-s te h e n i s t .

W i e s o a l s o ü b e r l ä s s t m a n d i e Fo rm u l i e r u n g d e r O ra t i o n e n n i c h t d e nP r i e s te r n a l s d e n Vo rs te h e r n d e s G o tte s d i e n s te s ? G ew is s e R e g e l n z uS i n n u n d Zw e c k d e r e i n ze l n e n G e b e te kö n n te n d e m b e fü rc h te te n »W i l d -w u c h s « vo r b e u g e n . W a ru m g i l t e s a l s R e g e lve rs to ß , w e n n e i n P fa r re r s i c hd i e M ü h e m a c h t , p a ss e n d e G e b e te z u fo rm u l i e re n . I n v i e l e n G e m e i n d e ni s t d a s ü b l i c h . W a r u m w i rd e s a l s s t ra fw ü rd i g e s D e l i kt g e w e rte t? L e i d e rg i b t e s i n n i c h t w e n i g e n G e m e i n d e n D e n u n z i a n te n . W a r u m h ö rt m a n a u fs i e − m i t u n a n g e n e h m e n Fo l g e n f ü r d i e b e t re ffe n d e n P r i e s te r?

L ä s s t m a n j e d o c h a l l e s b e i m a l te n , w i rd e i n G o tte s d i e n s t , d e ss e n i m m e rg l e i c h e n i c h ts s a g e n d e G e b e te n o tg e d r u n g e n l i e b l o s a b g e s p u l t w e rd e n ,n i c h t e i n m a l m e h r d i e j e n i g e n a n z i e h e n , d i e i n d i e s e r K i rc h e a l t g ew o rd e n s i n d u n d n u r d e s h a l b i m m e r n o c h ko m m e n .

W i e g u t , d a s s e s a u c h P r i e s te r g i b t , d i e d i e s e vo rg e s c h r i e b e n e n s te r i l e nG e b e te a l l ta g s ta u g l i c h ve rä n d e r n !

1 2

Page 13: Go tes Gericht

W ie d e rg e le s e n

M a n c h m a l l o h n t e s s i c h d o c h , a l te B ü c h e r n o c h e i n m a l z u l e s e n − s o b e iP a u l H o ffm a n n

.

I n e i n e m 1 . Te i l a n a lys i e rt d e r Ve rfa s s e r d i e S i t u a t i o n d e r ka t h o l i s c h e nK i rc h e a l s s e l b s tg e m a c h te S t r u kt u r k r i s e , h e rvo rg e r u fe n d u rc h d e n p r i n z i-p i e l l e n A u s s c h l u s s d e r H ä l fte i h re r M i tg l i e d e r vo m A m t u n d d u rc h d a ss ta r re Fe s t h a l te n a n m o n a rc h i s c h -h i e ra rc h i s c h e n Fo rm e n i n Z e i te n d e rF re i h e i t u n d D e m o k ra t i e .

E i n 2 . Te i l z e i g t d i e V i e l fa l t n e u te s ta m e n t l i c h e r G e m e i n d e m o d e l l e , a u sd e n e n s c h l i e ß l i c h d i e m o n a rc h i s c h -h i e ra rc h i s c h e rö m is c h -ka t h o l i s c h eK i rc h e n o rg a n i s a t i o n a l s g e s c h i c h t l i c h e s u n d d a m i t ve rä n d e rb a re s G e b i l-d e h e rvo rg e h t .

D e r A u to r i s t n i c h t n a iv ; e r w e i ß , d a ss e i n e W e l t k i rc h e a n d e re O rg a n i s a t i-o n s fo rm e n b ra u c h t a l s e i n e p a u l i n i s c h e G e m e i n d e . D e s h a l b s te l l t e r f ü rd i e K i rc h e u n s e re r Z e i t e i n i g e M i n i m a l fo rd e r u n g e n a u f , d i e u n b e d i n g t n ö -t i g u n d m i t d e m d e rze i t i g e n K i rc h e n ve rs tä n d n i s ve re i n b a r s i n d :

- d i e B e te i l i g u n g vo n F ra u e n − a u c h o h n e W e i h e − a n E n ts c h e i d u n g e n ;

- d e m o k ra t i s c h e E l e m e n te b e i d e r P a p s t- , B i s c h o fs- u n d P fa r re rw a h l − u n b e s c h a d e t d e s B e s tä t i g u n g s re c h ts d u rc h P a p s t o d e r B i s c h o f ;

- d i e F re i h e i t d e r R ä te i n B i s t u m u n d G e m e i n d e , a l l e P ro b l e m e z u d i s k u -t i e re n u n d i h re Vo te n u n ve rfä l s c h t d e n G e m e i n d e n b e ka n n tz u g e b e n ;

- D e ze n t ra l i s i e r u n g : g rö ß e re U n a b h ä n g i g ke i t d e r D i ö ze s e n vo n d e r K u - r i e , d e r G e m e i n d e n vo m G e n e ra lv i ka r i a t ;

- B e g r ü n d u n g g e t ro ffe n e r E n ts c h e i d u n g e n d e r K i rc h e n l e i t u n g m i t ü b e r- z e u g e n d e n A rg u m e n te n ;

- re c h t l i c h e s G e h ö r f ü r d i e B e t ro ffe n e n b e i Ko n f l i kte n u n d E i n r i c h t u n g e i- n e r u n a b h ä n g i g e n S c h l i c h t u n g ss te l l e .

D i e s e Fo rd e r u n g e n − s o P a u l H o ffm a n n − s i n d o h n e Ä n d e r u n g d e s ka t h o-l i s c h e n K i rc h e n ve rs tä n d n i s s e s m a c h b a r u n d s o l l te n d e s h a l b a u c h vo nu n s d e u t l i c h e i n g e fo rd e rt w e rd e n .

A m S c h l u s s a b e r e r l a u b t s i c h d e r A u to r e i n e V i s i o n :

D e r P a p s t − b e g l e i te t vo n K a rd i n ä l e n , P rä l a te n u n d rö m is c h e n K u r i a l e n − z i e h t fe i e r l i c h e i n i n d e n s t ra h l e n d e r l e u c h te te n g ew a l t i g e n P e te rs d o m .

1 3

Page 14: Go tes Gericht

D o rt b e s te i g t e r d i e . D a n n w e n d e t e r s i c h a n d i e Ve rs a m -m e l te n m i t e i n e r fe i e r l i c h e n E r k l ä r u n g :

» U n te r B e z u g n a h m e a u f d a s Z e u g n i s d e s E va n g e l i u m s e r k l ä re i c h d e nVe rz i c h t a u f d e n A b s o l u t h e i ts a n s p r u c h , d e n d e r H l . S t u h l i m L a u fe d e rK i rc h e n g e s c h i c h te − e h e r z u m S c h a d e n a l s z u m N u tze n d e r C h r i s te n h e i ta n s i c h g e zo g e n h a t . «

D a n n ve r l ä s s t d e r P a p s t d e n T h ro n , n i m m t m i tte n u n te r d e n Ve rs a m m e l-te n P l a tz . E i n e C h r i s t u s- I ko n e w i rd h e re i n g e t ra g e n u n d a u f d e n T h ro n g e -s te l l t z u m Z e i c h e n , d a s s E R d a s a l l e i n i g e H a u p t d e r K i rc h e i s t . − S o l c h eW u n d e r g e s c h e h e n − a b e r n u r g a n z g a n z s e l te n !

S ie b e n P u n kte K ü n g s a n d ie C h r iste n i n d e n G e m e i n d e n

1 . M ö g l i c h s t v i e l e P fa r re r u n d D i a ko n e m ö g e n s i c h a l s G r u p p e n o d e r a l sE i n ze l n e d e r ö s te r re i c h i s c h e n P fa r re r i n i t i a t ive a n s c h l i e ß e n .

2 . I n d e n G e m e i n d e n m ö g e n s i c h R e fo rm g ru p p e n vo n F ra u e n u n dM ä n n e r n b i l d e n , w e l c h e d i e R e fo rm e n a u f G e m e i n d e e b e n e vo ra n t re i b e n .

3 . P r i e s te r l o s e G e m e i n d e n s o l l e n n i c h t n u r W o rtg o tte s d i e n s t h a l te n ,s o n d e r n a u c h p r i e s te r l o s e E u c h a r i s t i e fe i e r n : E rs t n a c h d e m g e m e i n s a mg e s p ro c h e n e n b i b l i s c h e n A b e n d m a h l s b e r i c h t d i e Ko m m u n i o n a u s te i l e n .

4 . D i e K i rc h e n s p a l t u n g e n zw is c h e n d e n ka t h o l i s c h e n u n d eva n g e l i s c h e nO rts g e m e i n d e n s o l l e n a u fg e h o b e n w e rd e n − n a c h B r u c h s a l e r Vo rb i l d .

5 . I n d e n d i ö ze s a n e n u n d n a t i o n a l e n G re m i e n s o l l e n d i e R e fo rm e n a u c hd e u t l i c h a n d i e A d re ss e d e r B i s c h ö fe g e r i c h te t w e rd e n .

6 . D i e R e fo rm vo rs c h l ä g e s o l l e n vo n d e n B i s c h ö fe n a n d e n P a p s tw e i te rg e re i c h t w e rd e n .

7 . D a s I n te r n e t s o l l z u r Ve r n e tz u n g d e r Ko m m u n i ka t i o n u n d z ug e m e i n s a m e n A kt i o n e n f ü r R e fo rm e n g e n u tzt w e rd e n .

1 4

Page 15: Go tes Gericht

Ve r h i n d e rte R e fo r m e n

H ätte R o m u n s e re k ü h n s te n Trä u m e e rf ü l l t , s o h ä tte n w i r j e tzt i n j e d e rP fa r re e i n e n P fa r re r o d e r e i n e P fa r re r i n , z ö l i b a tä r o d e r ve r h e i ra te t . D aR o m d a s s o l a n g e n i c h t g e s ta tte te , h a b e n w i r t i e fe r n a c h g e d a c h t u n d h a-b e n fe s tg e s te l l t : Vo n J e s u s h e r b ra u c h t e s a u c h f ü r d i e S a k ra m e n te u n dd i e E u c h a r i s t i e g a r ke i n e P r i e s te r. U n d s o s i n d w i r b e i d e n E u c h a r i s t i e fe i-e r n o h n e P r i e s te r a n g e l a n g t .

D a m i t i s t d i e G e m e i n d e n i c h t m e h r d a ra u f a n g ew i e s e n , w a s i h r d i e H i e ra r-c h i e g ew ä h rt o d e r g e s ta tte t . U n d d i e H i e ra rc h i e h a t ke i n e n Z u g r i f f m e h r.I n A b s a m -T i ro l z u m B e i s p i e l h i e ß e s z u e rs t : D i e G r u p p e , d i e s i c h ö ffe n t-l i c h d a z u b e ke n n t , w i rd ex ko m m u n i z i e rt w e rd e n . D o c h n i c h ts i s t g e s c h e -h e n . U n d w e n n s i e ex ko m m u n i z i e rt w o rd e n w ä re , h ä tte s i e t ro tzd e m w i eb i s h e r w e i te rm a c h e n kö n n e n . S i e h ä tte s a g e n kö n n e n : E i n e A u to r i tä t , d i eve rb i e te t , w a s vo n J e s u s h e r e r l a u b t , j a s o g a r g e b o te n i s t , d a rf i g n o r i e rtw e rd e n .

D i e S t u r h e i t d e r L e i t u n g h a t z u v i e l ra d i ka l e re n Ve rä n d e r u n g e n g e fü h rta l s d a s i h r N a c h g e b e n g e ta n h ä tte .

» E i n e G l o b a l i s i e r u n g o h n e S o l i d a r i tä t w i r kt s i c h n e g a t iv a u f d i eä rm ste n S c h i c h te n a u s . D a b e i g e h t e s n i c h t a l l e i n u m U n te rd r ü -c k u n g u n d A u s b e u t u n g , s o n d e r n u m e tw a s N e u e s , u m d e n g e -s e l l s c h a ft l i c h e n A u s s c h l u s s . D u rc h i h n w i rd d i e Z u g e h ö r i g ke i t z u rG e s e l l s c h a ft , i n d e r m a n l e b t , u n te rg ra b e n , d e n n m a n l e b t n i c h tn u r u n te n o d e r a m R a n d e b e z i e h u n g sw e i s e o h n e E i n f l u s s , s o n -d e r n m a n s te h t d ra u ß e n . D i e A u s g e s c h l o s s e n e n s i n d n i c h t n u r, A u s g e b e u te te ' , s o n d e r n , Ü b e rf l ü s s i g e ' u n d , m e n s c h l i c h e r A b -fa l l ' . «

1 5

Page 16: Go tes Gericht

G e m e i n d e i n it i a t ive

F ü r d a s Vo l k G o tte s i s t g r u n d l e g e n d , d a ss w i r a l l e z u P ro p h e t i n n e n u n dP ro p h e te n , z u P r i e s te r i n n e n u n d P r i e s te r n , z u Kö n i g i n n e n u n d Kö n i g e ng e ta u ft , u n d i n d e r R e g e l g e f i rm t s i n d . D i e s b r i n g t g l e i c h e A u g e n h ö h e a l-l e r , d e n n n i e m a n d i s t g e ta u ft o d e r g e f i rm t a l s d i e a n d e re n . D a ra u se rg i b t s i c h e i n e s tä n d i g e E i n l a d u n g , s e i n e j e e i g e n e B e r u f u n g e r n s t z un e h m e n u n d z u l e b e n . E s g e h t n i c h t u m d i e M e n g e o d e r u m d a s , w a s m a nt u t , s o n d e r n d a r u m , d a ss m a n d a s t u t , w a s e i n e m m ö g l i c h i s t . A l s o d i eE n td e c k u n g u n d d a s L e b e n d e r e i g e n e n C h a r i s m e n .

Vo n d e m ve rs to r b e n e n P r i o r F rè re R o g e r a u s Ta i z é s ta m m t d i e A n re g u n g :» L e b e vo m Eva n g e l i u m , w a s D u ve rs ta n d e n h a s t u n d s e i e s n o c h s o w e-n i g . « D i e M i tg l i e d e r c h r i s t l i c h e r G e m e i n d e n s i n d e n g ve rb u n d e n m i t d e mA l l ta g u n d d e n L e b e n s s i t u a t i o n e n d e r M e n s c h e n vo r O rt ; s i e te i l e n d e re nL e b e n − d i e S o rg e n u n d N ö te , a b e r a u c h d i e F re u d e n . D a s zw e i te Va t i ka-n i s c h e Ko n z i l l ä d t a u s d r ü c k l i c h e i n z u r M i tw i r k u n g a l l e r , i n s b e s o n d e red e rj e n i g e n o h n e k i rc h l i c h e Ä m te r. E s g i b t » b i sw e i l e n a u c h d i e P f l i c h t , d i eM e i n u n g z u d e m , w a s d a s W o h l d e r K i rc h e a n g e h t , z u e r k l ä re n « .D i e G l ä u b i g e n h a b e n d a s R e c h t u n d d i e P f l i c h t , d e n Ve ra n tw o rt l i c h e n z us a g e n , w a s i m A rg e n l i e g t .

Z u r S i t u a t i o n : K i rc h e w i rd h e u te v i e l fa c h a l s n e g a t iv b e s e tzt e r l e b t . S i e e r-s c h e i n t a b g e h o b e n u n d n i c h t i n te re ss i e rt a n d e n N ö te n d e r M e n s c h e n ,ü b e r s i e h i n w e g re d e n d , e r n s t h a fte n D i a l o g m i t ko n k re te n Ko n s e q u e n ze nve rw e i g e r n d , g e b u n d e n a n g ro ß e n B e s i tz . S i e h a t v i e l G l a u b w ü rd i g ke i tve r l o re n d u rc h z a h l re i c h e S ka n d a l e − M i s s b ra u c h , F i n a n z b e re i c h , H i l fe -ve rw e i g e r u n g . . . . . d u rc h d e n L e b e n ss t i l Ve ra n tw o rt l i c h e r u n d O r i e n t i e -r u n g a n M a c h t . V i e l e K l e r i ke r h a b e n m i t d e r vo n i h r g e fo rd e rte n L e b e n s-fo rm e i n P ro b l e m . M i t R ü c kw ä rts g ew a n d t h e i t u n d e i n e m n i c h t z uü b e rs e h e n d e n N e o k l e r i ka l i s m u s s c h o tte t m a n s i c h e h e r a b . R i s s e t u ns i c h a u f zw is c h e n ko n s e rva t iv u n d p ro g re s s iv D e n ke n d e n . D i e vo r ra n g i g eO r i e n t i e r u n g a n G e s e tze s re g e l n u n d P a ra g ra fe n s ta tt a n d e r B o ts c h a ftJ e s u u n d d e m E va n g e l i u m b l o c k i e re n i n v i e l e n B e re i c h e n . E s h e r rs c h tA n g s t vo r N e u e m u n d a n d e re n , s ta tt M u t , vo r h a n d e n e P ro b l e m e e n t-s c h l o ss e n a n z u g e h e n .

W i r m ü s s e n a u s d e r G e s c h i c h te l e r n e n , d ü rfe n a b e r n i c h t i m Ve rg a n g e-n e n ve rw e i l e n , s o n d e r n a n g s tf re i s e l b s t u n s e re Z e i t g e s ta l te n . D e r D i a l o gi n d e r a kt u e l l e n ka t h o l i s c h e n K i rc h e m u ss a u f ve rs c h i e d e n e n E b e n e n

1 6

Page 17: Go tes Gericht

u n d i n ve rs c h i e d e n e n A u s ta u s c h fo re n s ta ttf i n d e n d ü rfe n . D a e s e i n v i e l-s e i t i g e s R i n g e n u m n a c h h a l t i g e W e g e i n d i e Z u k u n ft d e r K i rc h e g e h t ,b ra u c h t e s v i e l e G l i e d e r d e s Vo l ke s G o tte s , d i e s i c h a u f A u g e n h ö h e b e -g e g n e n . K i rc h e n t rä u m e b ra u c h e n R a u m .

E i n e G e m e i n d e i n i t i a t ive a n a l o g z u d e n v i e l e ro rts g e s ta rte te n I n i t i a t ive nvo n P r i e s te r n u n d D i a ko n e n g i b t e s − s ow e i t u n s b e ka n n t − n o c h n i c h t .D a b e i e rs p ü rt d a s Vo l k G o tte s i n d e r B re i te a m m e i s te n , w i e u n z u l ä n g l i c hv i e l e s a m a kt u e l l e n k i rc h l i c h e n L e b e n i s t . E s e r l e b t d e u t l i c h d e n U n g e -h o rs a m d e r k i rc h l i c h e n Ve ra n tw o rt u n g s t rä g e r g e g e n ü b e r d e m E va n g e l i-u m .

K i rc h e b e g i b t s i c h vo n d e n M e n s c h e n w e g i n i m m e r g rö ß e re R ä u m e , d i e s i c h a n d e r s tä n d i g a b - n e h m e n d e n A n z a h l vo n P r i e s te r n o r i e n t i e re n . I n - fo l g e d i e s e r E n tw i c k l u n g e n e rs t i r b t k i rc h l i c h e s L e b e n vo r O rt i m m e r m e h r u n d w e n d e n M e n - s c h e n s i c h a b . V i e l e ve ra b s c h i e d e n s i c h ko m p l e tt , v i e l e a n d e re b l e i b e n M i tg l i e d e r a u f d e m P a p i e r. K i rc h e w i rd i n v i e l e n B e re i c h e n w e d e r a l s z e i t- g e m ä ß n o c h m e n s c h e n o r i e n t i e rt e r l e b t . E s g i b t ka u m n o c h B e r ü h r u n g s p u n kte m i t d e m A l l ta g s- l e b e n u n d d e n B e d ü rfn i s s e n d e r M e n s c h e n .

E s m a c h t g ro ß e n S i n n , n u r n o c h vo n e i n e m Vo l k G o tte s z u s p re c h e n , i nd e m e s u n te rs c h i e d l i c h e A u fg a b e n , D i e n s te u n d F u n kt i o n e n g i b t . D i e a l teTe rm i n o l o g i e , d i e s c h e i d e t i n K l e r i ke r u n d L a i e n , ka n n g e t ro s t ve ra b -s c h i e d e t w e rd e n . U n te rs c h i e d l i c h e S tä n d e f i n d e n h e u te i m m e r w e n i g e rVe rs tä n d n i s u n d b l o c k i e re n d a s I n te re ss e a n d e r B o ts c h a ft , d a z u v i e l eg e s c h i c h t l i c h e L a s te n m i ts c h w i n g e n .

G e m e i n d e i n it i a t ive w o z u ?

T ro tz i m m e r w i e d e r s ta ttf i n d e n d e r k i rc h l i c h e r G ro ß e re i g n i s s e re g i o n a l e ru n d ü b e r re g i o n a l e r A rt g i b t e s b i s h e r w e n i g ü b e r re g i o n a l e Ve r n e tz u n gzw is c h e n G e m e i n d e n . D a b e i g i b t e s a n v i e l e n O rte n s e h r w e rtvo l l e F ä h i g -ke i te n , g ro ß e B e re i ts c h a ft z u m E n g a g e m e n t u n d w e rtvo l l e E rfa h r u n g e n .A b e r e s g i b t a u c h a n v i e l e n O rte n ve rs c h i e d e n s te Fo rm e n vo n S c h w i e r i g -ke i te n . L e i d e r s i n d s i e i n n i c h t w e n i g e n Fä l l e n a u c h m i t d e n j ew e i l i g e nG e m e i n d e - u n d K i rc h e n l e i t u n g e n ve rb u n d e n .

E i n e G e m e i n d e i n i t i a t ive ka n n i n d e r k i rc h l i c h e n G e s a m ts i t u a t i o n u n te rN u tz u n g z e i tg e m ä ß e r Te c h n i k e i n F o r u m d e s A u s ta u s c h s , d e s Te i l e n s

1 7

Page 18: Go tes Gericht

vo n E rfa h r u n g e n i n i h re r g a n ze n B a n d b re i te u n d d e r E n tw i c k l u n g n e u e rP e rs p e kt ive n s e i n .

Z u d e n v i e l fä l t i g e n A s p e kte n , d i e s tä n d i g w e i te re n tw i c ke l t u n d m i t L e b e ng e fü l l t w e rd e n w o l l e n , f i n d e n S i e w e i te re s u n te r d e n a n d e re n P u n kte n d e rW e b s i te . D i e s b ra u c h t Z e i t z u m W a c h s e n . B e i t rä g e kö n n e n S i e g e r n eü b e r d i e Ko n ta ktm ö g l i c h ke i te n s e n d e n . H i e r b e i i s t z u n ä c h s t w i c h t i g , d a ssw i r u n s e re E rfa h r u n g e n m i te i n a n d e r te i l e n kö n n e n . S i n d d i e s e u n g e -s c h m i n kt , e rm ö g l i c h e n s i e e i n w i r k l i c h ke i ts n a h e s W a h rn e h m e n vo n S i-t u a t i o n e n , w i e s i e s i n d − e i n e w i c h t i g e Vo ra u s s e tz u n g , u m a n g e m e ss e n eL ö s u n g e n f ü r S c h w i e r i g e s z u e ra r b e i te n , a b e r a u c h u m g u t L a u fe n d e sw e i te rz u e n tw i c ke l n u n d a n d e re d a m i t z u b e re i c h e r n o d e r a n z u re g e n . I mb e s te n S i n n ka t h o l i s c h i s t e s , s te ts ü b e r d e n Te l l e r ra n d h i n a u sz u s c h a u -e n .

D a s »Vo l k G o tte s « w i rd n u r b e s te h e n kö n n e n u n d a l s e i n e w e rtvo l l e K ra fti n G e s e l l s c h a fte n e r l e b t w e rd e n , w e n n e s vo n d e n M e n s c h e n a l s z e i tg e -m ä ß , l e b e n s n a h u n d l e b e n fö rd e r n d e r l e b t w i rd . E i n m e n s c h e n n a h e r G o ttw i l l w e n i g e r ve r k ü n d i g t s e i n a l s e rfa h rb a r w e rd e n d u rc h e i n g l a u bw ü rd i-g e s L e b e n sze u g n i s d e r e i n ze l n e n w i e d e r ve rs c h i e d e n e n O rg a n i s a t i o n s-fo rm e n u n d E i n r i c h t u n g e n k i rc h l i c h e r G e m e i n s c h a ft .

E i n w e i te re r w i c h t i g e r G e s i c h ts p u n kt f ü r e i n e G e m e i n d e i n i t i a t ive ka n nd e r A u s ta u s c h vo n n e u e n I d e e n , vo n H i n w e is e n a u f ve rs c h i e d e n e A rte nvo n Ve rö ffe n t l i c h u n g e n u n d z u i n te re ss a n te n w e i te re n I n i t i a t ive n s e i n .D a s Vo l k G o tte s i n s e i n e r V i e l fa l t w i rd s i c h u m Z u k u n ftsw e g e b e m ü h e nm ü ss e n . S y n o d a l e s u n d g u te s d e m o k ra t i s c h e s D e n ke n , ke i n e D e n k-b l o c ka d e n o d e r D i s k u ss i o n s re g l e m e n t i e r u n g e n , d i e F re u d e a n Ex p e r i-m e n te n u n d d i e G e l a s s e n h e i t i m U m g a n g m i t re g i o n a l e n U n te rs c h i e d e nu n d V i e l fa l t s i n d w e rtvo l l e Vo ra u ss e tz u n g e n .

E s w ä re w u n d e rb a r, w e n n s i c h e i n e w e i te re M ö g l i c h ke i t e n tw i c ke l n w ü r-d e , d a s F e u e r u n te r d e r A s c h e w i e d e r z u e n td e c ke n . D a s Vo l k G o tte s u n dd e re n Ve ra n tw o rt l i c h e b ra u c h e n d r i n g e n d d i e s e s Fe u e r u n d n e u e w e rt-vo l l e I m p u l s e a u s d e r B o ts c h a ft J e s u f ü r d e n a n s p r u c h svo l l e n g e m e i n s a-m e n W e g i n d i e Z u k u n ft . K i rc h e m u ss n e u g e d a c h t w e rd e n , d a fü r b ra u c h te s M u t .

E rg ä n z u n g z u s c h o n B e ste h e n d e m

E i n e G e m e i n d e i n i t i a t ive i s t ke i n e Ko n k u r re n z z u te i lw e i s e s e i t J a h re n b e -s te h e n d e n R e fo rm b e m ü h u n g e n u n d R e fo rm g ru p p e n . S i e w i l l e i n e B e re i-c h e r u n g i m Ko n ze rt d e rj e n i g e n s e i n , d i e s i c h i n d a s s o d r i n g e n d n o tw e n -

1 8

Page 19: Go tes Gericht

e d i g e Vo rw ä rts s t re b e n n a c h E r n e u e r u n g e i n b r i n g e n . E i n e I n i t i ta t ive d e r-j e n i g e n , d i e s i c h d a b e i w e n i g e r u n te r d i e F a h n e e i n e r b e s t i m m te n G r u p -p i e r u n g b e g e b e n w o l l e n , s o n d e r n e b e n a l s G e m e i n d e n u n d d e re n M i t-g l i e d e r a u fb re c h e n m ö c h te n . D a b e i ka n n d i e a u fm e rks a m eW a h rn e h m u n g d e r A kt iv i tä te n a n d e re r u n d d i e Ve r n e tz u n g m i t i h n e n w i e -d e r n u r g e g e n s e i t i g b e re i c h e r n d s e i n . A l l e n B e s u c h e r n u n d N u tze r n d e rI n i t i a t ive u n d d e r W e b s i te s e i g e d a n kt f ü r i h re N e u g i e r u n d i h r M i tw i r ke ni m I n te re ss e vo n u n s a l l e n !

G ra t u l a t io n

I m F ra n z- H i tz e - H a u s fa n d a m 2 5 . M a i d i e Ve r l e i h u n g sfe i e r d e s J o h a n -n e s-XX I I I . - P re is e s s ta tt . E r w u rd e i n d i e s e m J a h r d e m G e i s t l i c h e nZ e n t r u m »G a st k i rc h e « u n d »G a st h a u s « i n R e c k l i n g h a u s e nve r l i e h e n , d a s g ew ü rd i g t w u rd e » f ü r i n n e r- u n d a u ß e rk i rc h l i c h h e ra u s ra-g e n d e s E n g a g e m e n t u n d d i e w e i te re E n tw i c k l u n g d e r E rg e b n i s s e d e sZw e i te n Va t i ka n i s c h e n Ko n z i l s u n d d a s E n g a g e m e n t f ü r G e re c h t i g ke i t ,F r i e d e n u n d B ew a h ru n g d e r S c h ö p fu n g i n g ro ß e r M e n s c h e n f re u n d l i c h -ke i t . «

D i e F K- I n fo rm at i o n e n g ra t u l i e re n h e rz l i c h i m N a m e n d e s g e s a m te n F re k-ke n h o rs te r K re i s e s . D e r » S tä n d i g e A rb e i ts k re i s « , d e r s e i t e t l i c h e n J a h re nd o rt m i t fa s t a l l m o n a t l i c h z u G a s t i s t , s c h l i e ß t s i c h d e r G ra t u l a t i o n a n . D i eg u te n W ü n s c h e r i c h te n s i c h vo r a l l e m a n B e r n h a rd L ü b b e r i n g u n d L u d -g e r E r n s t i n g , d i e a l s P fa r re r d a s E n g a g e m e n t d e r G a st k i rc h e g e t ra g e nh a b e n u n d n o c h t ra g e n .

H e rz l ic h e n G l ü c kw u n s c h !

1 9

Page 20: Go tes Gericht

D ie s e it zw e i J a h re n w ä h re n d e D ü r re h ä lt a n .

H i e r g e h t a l l e s s e i n e n W e g , u n d w i r m a c h e n w e i te r a u f d e r B a s i s d e r H o ff-n u n g . D i e T ro c ke n h e i t z i e h t s i c h w e i te r h i n , a u c h w e n n h i e r u n d d a e i nk l e i n e r R e g e n -S e g e n r u n te rka m , w e n i g , vo r ü b e rg e h e n d , a n e i n i g e n O r-te n m e h r, a n a n d e re n w e n i g e r. W i e a u c h i m m e r, w i r f re u e n u n s ü b e r j e d e nTro p fe n , d e r u n s g u t t u t .

A m ko m m e n d e n M i ttw o c h , d e m 2 4 . 4 . , w i rd e s z u e i n e r D e m o i m g a n ze nS ta a t C e a rá ko m m e n . Ve rs c h i e d e n e O rg a n i s a t i o n e n , Vo l ks- u n d P a s to -ra l b ew e g u n g e n , r u fe n d a z u a u f . D i e D u rc h fa h rts t ra ß e n d e s B u n d e s l a n -d e s w e rd e n a n v i e r w i c h t i g e n ve r ke h rs re i c h e n S te l l e n b l o c k i e rt , vo n 6 , 0 0U h r m o rg e n s , b i s e s m i t d e n R e g i e r u n g ss te l l e n z u e i n e r E i n i g u n g ko m m t .D a b e i g e h t e s u m U n te rs t ü tz u n g u n d B e d i n g u n g e n , u m d i e s e zw e i te T ro -c ke n p e r i o d e n z u ü b e rb r ü c ke n . W ä h re n d d e r B l o c ka d e n w i rd e i n e A b -o rd n u n g i n Fo rta l e z a ve r h a n d e l n . H i e r i n I n d e p e n d ê n c i a w e rd e n e tw a3 0 0 P e rs o n e n m o b i l i s i e rt , w e i l d i e n ä c h s te B l o c ka d e g a n z i n d e r N ä h ei s t , 3 8 k m e n tfe r n t ) .

D i e E FA l i e g t i n e i n e m G e b i e t , i n d e m e s w e n i g e r re g n e t . T ro tzd e m ko n n -te n w i r vo n d e m w e n i g e n R e g e n , d e r r u n te r ka m , e tw a s W a s s e r i n d e n Z i s-te r n e n s p e i c h e r n . Z u r Z e i t n e h m e n w i r − d i e M e h r h e i t d e r M e n s c h e n h i e r− W a ss e r z u m Tr i n ke n u n d z u m Ko c h e n a u s d e n L KW -Ta n ks . D e r e i n z i g eB ru n n e n , d e r i n d e r S c h u l e f u n kt i o n i e rt , h a t e tw a 3 0 % s e i n e r N o rm a l- K a-p a z i tä t . D i e E rt rä g e a u f d e n Fe l d e r n s i n d s e h r g e r i n g , w e n n m a n a n d i eg u te n E rg e b n i s s e d e n kt , d i e w i r s c h o n h a tte n . D e n n o c h g e b e n w i r n i c h ta u f , w i r ve rzw e i fe l n n i c h t . W i r m a c h e n b e g e i s te rt m i t u n s e re m P ro j e kt w e i-te r u n d g l a u b e n , d a s s G o tt m i t u n s i s t .

D a s M o n a ts- I n fo rm at iv b l a tt vo n A p r i l z e i g t i n d e r S p a l te D A S W E N I G EM IT G O TT I S T V I E L , w a s u n s z u t u n g e l u n g e n i s t . D i e S i t u a t i o n i s t p re kä r,a b e r w i r kö n n e n a u c h m i t d e n u n s B e l i e fe r n d e n re c h n e n , d i e u n s o ft e t-w a s b r i n g e n u n d a n l i e fe r n , o h n e d a f ü r s o fo rt G e l d z u b e ko m m e n , e b e n s okö n n e n w i r m i t d e m U n te re i n a n d e r-Te i l e n s o v i e l e r P e rs o n e n u n d m i t d e rw a c h s e n d e n M i tve ra n tw o rt u n g , d i e w i r j e d e n Ta g a u fs N e u e i n d e r S c h u -l e e r l e b e n , re c h n e n . D a s s c h w e rs te a u f u n s l a s te n d e G ew ic h t s i n d d i eZ a h l u n g e n d e r S te u e r n u n d d e r S o z i a lve rp f l i c h t u n g e n , d i e m i t d e r p ro fe s-

2 0

Page 21: Go tes Gericht

s i o n e l l e n A n s te l l u n g vo n d e n A u s b i l d e r n u n d A n g e s te l l te n ve rb u n d e ns i n d . W i r ko m m e n n i c h t d a r u m h e r u m , s i e a m j ew e i l s fä l l i g e n Ta g a u fz u -b r i n g e n , d e n n m i t j e d e m w e i te re n Ta g fa l l e n z i e m l i c h h o h e Z i n s e n a n .

P a d re G e u

U m b r ü c h e - e i n e K i rc h e n g e s c h ic h te vo n u n te n

A u to b i o g ra p h i s c h e N o t i z e n

Fe rd i n a n d Ke rs t i e n s ' n e u e s B u c h i s t e i n B u c h f ü r Z e i tg e n o s s e n , vo r a l l e mfü r s o l c h e , d i e d e r K i rc h e b i s h e u te n i c h t d e n R ü c ke n g e ke h rt h a b e n . W e rt ro tz a l l e r R ü c ks c h r i tte n a c h d e m Ko n z i l s a u fb r u c h g e b l i e b e n i s t u n d s i c hb i s h e u te i n d e r K i rc h e e n g a g i e rt , w i rd Ä h n l i c h ke i te n u n d Ü b e re i n s t i m -m u n g e n m i t e i g e n e n E rfa h r u n g e n fe s ts te l l e n . D a d i e L e s e r d e r F K- I n fo r-m at i o n e n w i e i c h d i e s e Z e i tg e n o s s e n s c h a ft te i l e n , h a l te i c h m i c h a n d i ezw e i S c h w e rp u n kte u n d S ta t i o n e n d e r A u to b i o g ra p h i e , d i e a u c h m e i n e nW e rd e g a n g g e p rä g t h a b e n .

1 . S c h w e r p u n kt : D a s 2 . Va t ic a n u m

Ke rs t i e n s s te l l t i m N a c h h i n e i n fe s t , d a s d a s Ko n z i l ke i n e sw e g s d a s B i l-d u n g s p ro g ra m m d e r S t u d e n te n g e m e i n d e i n M ü n s te r p rä g te . E i n z i g J o -s e p h R a tz i n g e r h a b e a l s P ro fe ss o r ü b e r d i e Ko n z i l s p e r i o d e n b e r i c h te t .Z i ta t : » N a c h d e n e rs te n b e i d e n P e r i o d e n e u p h o r i s c h ü b e r d e n N e u a u f-b r u c h d e r K i rc h e , n a c h d e r d r i tte n P e r i o d e e h e r z u r ü c k h a l te n d . A u f d e mW e g n a c h H a u s e s a g te i c h z u H a n s W e rn e rs : ' D a s w a r h e u te e i n a n d e re rTo n b e i R a tz i n g e r. D a ä n d e rt s i c h w a s . ' « I c h s e l b s t ka n n m i c h e r i n n e r n ,d a ss i c h d e n g l e i c h e n E i n d r u c k h a tte n a c h d e r L e kt ü re vo n R a tz i n g e rsB u c h » E i n f ü h r u n g i n d a s C h r i s te n t u m « .

Ke rs t i e n s e r i n n e rt a n d i e tä g l i c h e B e r i c h te rs ta tt u n g d u rc h M a r i o vo n G a l l iu n d h e b t d a n n v i e r w i c h t i g e E n ts c h e i d u n g e n o d e r S c h w e rp u n kte h e rvo r :1 . D i e Ve ra b s c h i e d u n g d e r L i t u rg i e ko n s t i t u t i o n , 2 . d i e U m ste l l u n g d e re rs te n zw e i K a p i te l d e r K i rc h e n ko n s t i t u t i o n : D i e B e h a n d l u n g d e r H i e ra r-c h i e w u rd e d e r d e s »Vo l ke s G o tte s « n a c h g e o rd n e t . 3 . d i e E r k l ä r u n g d e rR e l i g i o n s- u n d G e w is s e n s f re i h e i t , 4 . d i e Ko n s t i t u t i o n ü b e r d i e K i rc h e i nd e r W e l t vo n h e u te m i t d e m w i c h t i g e n S a tz : » F re u d e u n d H o ff n u n g , T ra u e ru n d A n g s t d e r M e n s c h e n vo n h e u te , b e s o n d e rs d e r A rm e n u n d B e d rä n g -

2 1

Page 22: Go tes Gericht

te n s i n d a u c h F re u d e u n d H o ff n u n g , T ra u e r u n d A n g s t d e r J ü n g e r C h r i s t i .E s g i b t n i c h ts w a h r h a ft M e n s c h l i c h e s , d a s n i c h t i n i h re n H e rze n W i d e r-h a l l f i n d e t . «

2 . S c hw e r p u n kt : F re c ke n h o rste r K re is

A ls M i tg r ü n d e r d e s F re c ke n h o rs te r K re i s e s w a r Ke rs t i e n s b i s z u m J a h r2 0 0 8 M i tg l i e d d e s »S tä n d i g e n A rb e i ts k re i s e s « , d e r e rs t M i tte d e r 7 0 -e rJ a h re vo n H a n s W e r n e rs g e g r ü n d e t w o rd e n w a r. E r s c h i l d e rt d i e e rs teZ e i t s e i t 1 9 6 9 u n d d a s w a c h s e n d e U n b e h a g e n a m A u ss c h l u s s d e r L a i e n ,d i e e rs t b e i m z e h n j ä h r i g e n J u b i l ä u m 1 9 7 9 z u r M i ta rb e i t e i n g e l a d e n w u r-d e n , d a n n a b e r i n g ro ß e r Z a h l vo n d i e s e r M ö g l i c h ke i t G e b ra u c h m a c h te n .

G e n a n n t w e rd e n a u c h v i e l e d e r T h e m e n u n d H a u p ta n l i e g e n d e s F re k-ke n h o rs te r K re i s e s : vo r a l l e m d i e B e s c h ä ft i g u n g m i t d e r T h e o l o g i e d e rB e f re i u n g , d a s E n g a g e m e n t i n B ra s i l i e n , d i e B e g l e i t u n g d e r S y n o d e , d i ev i e l e n Vo rt rä g e vo n H a n s W e r n e rs , a b e r a u c h vo n a n d e re n M i tg l i e d e r nd e s S täA K z u m T h e m a »w i e d e rve r h e i ra te te G e s c h i e d e n e « , d i e S o l i d a r i-tä ts e rk l ä r u n g e n f ü r g e m a ß re g e l te T h e o l o g e n b e i u n s u n d i n B ra s i l i e n .

3 . R e s ü m e e

A l l e , d i e d e n A u fb r u c h d u rc h d a s 2 . Va t i ka n i s c h e Ko n z i l a kt iv m i te r l e b tu n d m i tg e t ra g e n h a b e n , e b e n s o w i e d i e , d i e u n te r d e r E n ttä u s c h u n g d e rg ro ß e n H o ff n u n g e n d e r P o n t i f i ka te vo n J o h a n n e s P a u l I I . u n d B e n e d i ktXV I . g e l i tte n h a b e n , w e rd e n s i c h i n d i e s e m B u c h m i t s e i n e n u n te rs c h i e d l i-c h e n Fa c e tte n w i e d e rf i n d e n .

J a h re sta g u n g 2 0 1 3

»Z e it z u h a n d e l n «

B e r n h a rd H ä r i n g

4 . u n d 5 . O kto b e r

LV H S F re c ke n h o rst

2 2

T E R M I N E

Page 23: Go tes Gericht

J o h a n n e s XX I I I . − e i n P a p st m it c h r ist l ic h e r S p i r it u a -l itä t u n d H u m o r

[ . . . ] » D e r B u c h sta b e tö te t, d e r G e i st a b e r m a c h t l e b e n d ig « . E i n w i r k l ic h e r C h r ist a ls P a p st − e i n va t i ka n is c h e r Syste m fe h le r A m P f i n g s tm o n ta g , d e m 3 . 6 . 1 9 6 3 , i s t J o h a n n e s XX I I I . , A n g e l o G i u s e p p eR o n c a l l i , g e s to rb e n . D i e s e r » P fa r re r d e r W e l t« w a r k n a p p f ü n f J a h re l a n gP a p st . E r h a t d i e Va t i ka n h e r rs c h a fte n g r ü n d l i c h a u s k l e r i ka l e rS e l b s t b e w e i h rä u c h e r u n g u n d z e n t ra l i s t i s c h -d i kta to r i s c h e r H e r rs c h a fth e ra u s g e fo rd e rt . Ve rm u t l i c h h a t d e r e m o t i o n a l u n d g e i s t i g s c h w e r ve r-d a u l i c h e H e i l i g e S t u h l z u s e i n e m tö d l i c h e n M a g e n k re b s b e i g e t ra g e n . A ns e i n e m S te rb e ta g s a g te e i n rö m is c h e s Z i m m e rm ä d c h e n z u r j ü d i s c h e nP h i l o s o p h i n H a n n a h A re n d t : » G n ä d i g e F ra u , d i e s e r P a p s t w a r e i n w i r k l i-c h e r C h r i s t ! « W i e i s t d a s m ö g l i c h ? U n d w i e ko n n te e i n w i r k l i c h e r C h r i s ta u f d e n H e i l i g e n S t u h l z u s i tze n ko m m e n ? M u s s te e r n i c h t z u e rs t z u m B i-s c h o f u n d E rz b i s c h o f u n d K a rd i n a l e r n a n n t w e rd e n , b evo r e r w i r k l i c h z u mP a p st g ew ä h l t w u rd e ? H a tte d e n n ke i n e r e i n e A h n u n g , w e r e r w a r? O ffe n -b a r w u rd e R o n c a l l i , d e r M e n s c h , S e e l s o rg e r, H i s to r i ke r u n d e rfa h re n eD i p l o m at fa l s c h e i n g e s c h ä tzt . D a s ka m s o : P i u s X I I . i s t e tw a sz u f r ü h g e s to rb e n , d e n n d i e K u r i e w o l l te E rz b i s c h o f M o n t i n i , d e n s p ä te -re n P a u l V I . , a l s s e i n e n N a c h fo l g e r w ä h l e n . D o c h d i e s e r w a r n o c h n i c h tK a rd i n a l . Zw a r ka n n j e d e r B i s c h o f z u m P a p s t g ew ä h l t w e rd e n , a b e r d i eK u r i e h a t s i c h s e l b s t d e n Zw a n g a u fe r l e g t , d a ss s i e n u r K a rd i n ä l e a l s

b e t ra c h te t . A l s o w ä h l te m a n d e n b e re i ts 7 7 -j ä h r i g e n R o n c a l l i a l sÜ b e rg a n g s p a p s t . , E r i s t a l t u n d w i rd s i c h e r n i c h ts a n s te l l e n ' .

D a s rö m is c h e Z i m m e rm ä d c h e n h a t i n t u i t iv e rfa s s t , d a s s d i e s e r P a p s t e i nS ys te m fe h l e r w a r. K u rz n a c h B e e n d i g u n g d e s Ko n z i l s s a g te e i n K u r i e n -ka rd i n a l s i n n g e m ä ß : » E s w i rd h u n d e rt J a h re d a u e r n , b i s d e r S c h a d e n ,d e n d i e s e s Ko n z i l a n g e r i c h te t h a t , w i e d e r b e h o b e n s e i n w i rd . « W ä h re n dd e r p o l n i s c h e P a p s t J o h a n n e s P a u l I I . b e re i ts 6 J a h re n a c h s e i n e m To ds e l i g g e s p ro c h e n w u rd e , d a u e rte e s b e i J o h a n n e s XX I I I . 3 7 J a h re . A u fd i e s e n U n te rs c h i e d a n g e s p ro c h e n , s a g te d e r f ü r S e l i g s p re c h u n g e n z u -s tä n d i g e K a rd i n a l : » J a , a b e r e r w a r d o c h s c h u l d a n d i e s e m Ko n z i l « . D e rG r ü n d e r d e r f u n d a m e n ta l i s t i s c h -ka t h o l i s c h e n G e h e i m o rg a n i s a t i o n O p u sD e i , d e r h e i l i g e J o s e m a r i a E s c r ivá , h a t J o h a n n e s XX I I I . ve ra c h t u n g svo l la l s B a u e r n m i t Kö rp e rg e r u c h b e s c h i m p ft u n d d a s Zw e i te Va t i ka n i s c h eKo n z i l a l s Ko n z i l d e s Te u fe l s b e ze i c h n e t . T h e o l o g e n , d i e d e n G e i s t d e sKo n z i l s b e s t i m m t h a b e n , w u rd e n e n tw e d e r vo r o d e r n a c h d e m Ko n z i l vo n

2 3

Page 24: Go tes Gericht

d e r I n q u i s i t i o n ve r u rte i l t , z . B . K a r l R a h n e r u n d H a n s K ü n g . D e r b i s h e u teb e s o n d e rs e n g a g i e rte Ko n z i l s t h e o l o g e H a n s K ü n g e r h i e l t 1 9 7 9 L e h rve r-b o t . 1 9 8 0 s a g te e r s i n n g e m ä ß : »W e r w i s s e n w i l l , w a s S o z i a l i s m u s n i c h ti s t , d e r s c h a u e i n d e n K re m l . U n d w e r w i s s e n w i l l , w a s C h r i s te n t u m n i c h ti s t , d e r s c h a u e i n d e n Va t i ka n . «

J o h a n n e s XX I I I . − e i n G e g n e r d e s O p u s D e i , d e r E l ite t r u p p e d e s Va t i -ka n s

D i e m ä c h t i g e O rg a n i s a t i o n O p u s D e i , d i e a l s » H e i l i g e M a f i a d e s P a p s te s «b e ze i c h n e t w i rd , w u rd e vo n J o h a n n e s P a u l I I . z u r E l i te t r u p p ed e s Va t i ka n s g ew ä h l t . D e n n d i e J e s u i te n w a re n d e m p o l n i s c h e n P a p s t z uw e n i g k i n d l i c h g e h o rs a m . J o s é m a r i a E s c r ivà ve rt r i tt n ä m l i c h e i n e a n t i m o-d e r n i s t i s c h e W e l ta n s c h a u u n g : D e m o k ra t i e , S o z i a l i s m u s , A u fk l ä r u n g u n dM ü n d i g ke i t , m o d e r n e H u m a n - u n d S o z i a lw i s s e n s c h a fte n u n d T h e o l o g e n ,d i e s i c h i n te l l e kt u e l l e r R e d l i c h ke i t ve r p f l i c h te t w i s s e n , w u rd e n u n d w e r-d e n ve r u rte i l t u n d b e kä m p ft . D e r Ko n z i l s p a p s t J o h a n n e s XX I I I . l e h n te d i e -s e s »W e rk G o tte s « ra d i ka l a b . P a u l V I . s ta n d d e m e h rg e i z i g e nH e r r n E s c r ivá s ke p t i s c h g e g e n ü b e r. [ . . . ] D a s O p u s D e i ve rt r i tt , ä h n l i c hw i e s e i n g rö ß te r Fö rd e re r J o h a n n e s P a u l I I . , e i n e n f u n d a m e n ta l i s t i s c h e nu n d m i l i ta r i s t i s c h e n K a t h o l i z i s m u s , d e r m i t d e m W e s e n d e s C h r i s te n t u m sw e n i g z u t u n h a t . D e r ka t h o l i s c h e H i s to r i ke rF r i e d r i c h H e e r h a t d i e P e rve rt i e r u n g d e s ka t h o l i s c h e n C h r i s te n t u m sd u rc h d i e Va t i ka n ze n t ra l e t re ffe n d c h a ra kte r i s i e rt : »A l l e i n s e l i g m a c h e n d eI n s t i t u t i o n e n ve r h a l te n s i c h p ra kt i s c h w i e g e s c h l o s s e n e A n sta l te n , w i eKe rke r u n d I r re n h ä u s e r. D i e K i rc h e n l e i t u n g i n R o m h a t s i c h vo m ,Vo l kG o tte s ' u n te rw e g s « , a l s o vo n d e r K i rc h e , l ä n g s t a b g e s p a l te n . D a s w i rd i nd e r A u s e i n a n d e rs e tz u n g zw is c h e n H e r rs c h a fts t h e o l o g i e n u n d B e f re i-u n g s t h e o l o g i e n o ffe n s i c h t l i c h . D e r Va t i ka n m u s s s i c h e n ts c h e i d e n , o b e rs i c h m e h r d e n A rm e n a l l e r A rt z u n e i g t − o d e r d e n A rm e e n u n d i h re nM a c h t h a b e r n !

D a s S itzf le is c h ist d ie H a u p ts ü n d e g e g e n d e n H e i l i g e n G e ist

O b s i c h F r i e d r i c h N i e tzs c h e a u c h m a l ü b e r d e n H e i l i g e n S t u h l G e d a n ke ng e m a c h t h a t , w e i ß i c h n i c h t . A b e r e i n e s e i n e r w i c h t i g s te n E r ke n n t n i s s eh a t m i t d e m S i tz e n , d e m Fe s ts i tz e n z u t u n : S o w e n i g a l s m ö g l i c h s i tz e n ;ke i n e m G e d a n ke n G l a u b e n s c h e n ke n , d e r n i c h t i m F re i e n g e b o re n i s tu n d b e i f re i e r B ew e g u n g , i n d e m n i c h t a u c h d i e M u s ke l n e i n F e s t fe i e r n

. A l l e Vo r u rte i l e ko m m e n a u s d e n E i n g ew e i d e n .D a s S i tz f l e i s c h i s t d i e H a u p ts ü n d e g e g e n d e n H e i l i g e n G e i s t . U n d a l s o

2 4

Page 25: Go tes Gericht

s p ra c h J o h a n n e s XX I I I . 1 9 6 0 b e i e i n e r A u d i e n z : » D a ra u f ko m m t e s a n : i m -m e r i n B ew e g u n g b l e i b e n , s i c h n i c h t i n e i n g e fa h re n e n G ew o h n h e i te na u s r u h e n , s o n d e r n i m m e r a u f d e r S u c h e n a c h n e u e n Ko n ta ktm ö g l i c h ke i-te n A u ss c h a u h a l te n , u n a u fh ö r l i c h a u f d e r H ö h e b e re c h t i g te r Fo rd e r u n -g e n d e r Z e i t b l e i b e n , i n d e r w i r z u l e b e n b e r u fe n s i n d , d a m i t C h r i s t u s a u fj e d e W e i s e ve rk ü n d e t u n d e r ka n n t w e rd e . «

J o h a n n e s d e r S p a z ie rg ä n g e r − »J o h n n ie W a l ke r«

Vo n J o u r n a l i s te n w u rd e d i e s e r P a p s t vo n A n fa n g a n a l s J o h a n n e s d e rS p a z i e rg ä n g e r b e ze i c h n e t , w e i l e r − z u m U n b e h a g e n d e r K u r i e n ka rd i n ä-l e − d e n Va t i ka n ve r l i e ß u n d s e h r h ä u f i g d u rc h R o m s p a z i e rt i s t . I m E n g l i-s c h e n ko m m t n o c h e i n e A n s p i e l u n g a u f e i n e a l te W h i s ky- M a rke d a z u :J o h n n i e W a l ke r ! E i n M a n n m i t G e i s t , u m g e b e n vo n F l a s c h e n ? E r i s t h i n -a u s g e g a n g e n u n d h a t d i e G re n ze n , E n g e n u n d Ä n g s te d e s Va t i ka n s ve r-l a s s e n . S c h l i e ß l i c h w o l l te e r a u c h s e i n e S c h ä f l e i n s e h e n , d i e e r n i e m a l sa l s S c h a fs kö p fe b e h a n d e l t h a t . E r h a tte d i e O ffe n h e i t u n d d e n M u t , z ud e n M e n s c h e n z u g e h e n u n d d i e Z e i c h e n d e r Z e i t z u e r ke n n e n . Vo n D i p -l o m ate n a u f s e i n e f r i e d l i c h e O s tp o l i t i k a n g e s p ro c h e n s a g te e r : » S o l a n g ee s m i r ve rg ö n n t i s t , z i e h e i c h e s vo r, m e h r W ä rm e s p e n d e r a l s K ä l te t rä g e rz u s e i n . « A l s i h n k i rc h l i c h e W ü rd e n t rä g e r b e s o rg t f ra g te n , w o z u e r s i c h ,n o c h d a z u i n s e i n e m A l te r , d i e ä u ß e rs t a n s t re n g e n d e A rb e i t d e s Ko n z i l sa n t u e , s ta n d e r a u f , s c h r i tt s e e l e n r u h i g z u m Fe n s te r , ö ff n e te e s g a n z w e i tu n d s a g te : » E c c o , d e sw e g e n ! « T re ffe n d s p ra c h e r a u s , w a s i h n vo n d e nm e i s te n K u r i e n ka rd i n ä l e n u n te rs c h i e d e n h a t : » I c h b i n d e r P a p s t , d e r a u fsG a s p e d a l d r ü c kt ! «

S c h o n a l s N u n t i u s i n P a r i s g i n g R o n c a l l i s e h r o ft u n te r d i e L e u te , s p ra c hm i t C l o c h a rd s u n d Ve r kä u fe r i n n e n a m F l o h m a rkt u n d ka u fte B ü c h e r. B e ie i n e r A u d i e n z h a t i h m P i u s X I I . z u ve rs te h e n g e g e b e n , d a ss d i e s e s H e -r u m s p a z i e re n d e r W ü rd e e i n e s N u n t i u s s c h a d e . D o c h d i e N ä h e z u d e nM e n s c h e n w a r i h m w i c h t i g e r a l s e i n e W ü rd e , d i e A u s d r u c k vo n B e r ü h -r u n g s ä n g s te n u n d n a rz i s s t i s c h e r I s o l i e r u n g i s t . E r w a r S e e l-S o rg e r u n dn i c h t W ü rd e n -Trä g e r. S o w i rd b e r i c h te t , d a s s e r d u rc h d i e G ä rte n d e s Va-t i ka n s s p a z i e re n d m i t G ä rt n e r n i n s G e s p rä c h ka m . E r f ra g te e i n e n vo n i h -n e n , w i e v i e l e K i n d e r e r h a b e u n d w a s e r ve rd i e n e . Ü b e r d e n n i e d r i g e nL o h n w a r e r e n ts e tzt u n d ve r l a n g te , d a s s d i e L ö h n e d e r Va t i ka n - A n g e -s te l l te n w e s e n t l i c h e r h ö h t w e rd e n m ü s s e n . A l s i h m d e r z u s tä n d i g e P rä l a td ro h te , d a s s d a n n i m c a r i ta t ive n B e re i c h e i n g e s p a rt w e rd e n m ü ss e , s a g -te e r : » D a n n m ü ss e n w i r d i e M i l d tä t i g ke i t e b e n e i n s c h rä n ke n . D e n n G e -re c h t i g ke i t g e h t vo r M i l d tä t i g ke i t . « A m Ta g n a c h d e r Ko n z i l s e rö ff n u n g

2 5

Page 26: Go tes Gericht

s e tzte e r s i c h d e m o n s t ra t iv z u d e n n i c h tc h r i s t l i c h e n D e l e g i e rte n . E r w a re i n F re u n d h e rz l i c h e r G e s p rä c h e u n d e i n n e u g i e r i g e r S e e l s o rg e r. Ke i n eK i rc h e d a rf s i c h a l s e i n z i g r i c h t i g e g e b ä rd e n . Ke i n e R e l i g i o n h a t d i eW a h rh e i t g e p a c h te t . D i e K i rc h e i s t n u r d a s S a k ra m e n t d e r E i n h e i t i n g ro -ß e r V i e l fa l t .

R o n c a l l i s p r i c h t d e s h a l b b e s c h e i d e n vo n d e r c h r i s t l i c h e n W a h r h e i t . E i n s ts a g te e r : »W e n n i c h a l s M o s l e m g e b o re n w ä re , w ü rd e i c h m i c h b e m ü h e n ,e i n g u te r M o s l e m z u s e i n . «

Ke i n e A n g st vo r Ve rä n d e r u n g − e i n j u g e n d l ic h e r P a p st u n d s e i n Ko n -z i l

E i n e U m f ra g e z u m T h e m a »W a s kö n n e n E rw a c h s e n e vo n J u g e n d l i c h e nl e r n e n ? « b ra c h te 2 0 0 6 e i n a u fs c h l u s s re i c h e s E rg e b n i s . Vo r a l l e m d re i j u -g e n d l i c h e Ve r h a l te n sw e is e n s ta n d e n i m Vo rd e rg r u n d : E rs te n s , k r i t i s c h eF ra g e n z u s te l l e n u n d S ta n d p u n kte z u ü b e rd e n ke n . Zw e i te n s , w i r k l i c h eB e g e i s te r u n g z u e n tw i c ke l n . U n d d r i tte n s , B e r ü h r u n g s ä n g s te z u A u ß e n -s e i te r n a b b a u e n . G e n a u d a s w a re n d i e S tä rke n d i e s e s » Ü b e rg a n g s p a p-s te s « , d e r vo n m a ß g e b e n d e n K u r i e n ka rd i n ä l e n i m m e r w i e d e r ü b e rg a n -g e n w u rd e , w e i l e r j u g e n d l i c h w a r. S e i n e l e b h a fte S p i r i t u a l i tä t h a t d i eW e l t k i rc h e , d a s »Vo l k G o tte s u n te rw e g s « b e f re i t u n d b ew e g t , n i c h t a b e rd i e va t i ka n i s c h e Z e n t ra l e . [ . . . ]

S c h o n a m 2 5 . 1 . 1 9 5 9 h a t R o n c a l l i vo r d e n ve rs te i n e rte n K a rd i n ä l e n d e rK u r i e − s o w i rd e s b e r i c h te t − d i e E i n b e r u f u n g e i n e s Ko n z i l s a n g e k ü n d i g t .T ro tz h e ft i g e n W i d e rs ta n d e s s e tzte e r d a s d u rc h . S e i n W a h l s p r u c h w a r» O b e d i e n t i a e t p ax « , G e h o rs a m G o tt g e g e n ü b e r u n d F r i e d e a u f E rd e n . I ns e i n e r E rö ff n u n g s a n s p ra c h e d e s Ko n z i l s a m 1 1 . 1 0 . 1 9 6 2 n a n n te e r d re iA u fg a b e n b e re i c h e , d i e d u rc h d a s Ko n z i l i n A n g r i f f g e n o m m e n w e rd e nm ü ss e n : D i e E i n h e i t d e r C h r i s te n , d e r F r i e d e a u f E rd e n u n d d i e E r n e u e -r u n g d e r K i rc h e .

E r d i s ta n z i e rte s i c h vo n d e n e n , d i e i n d e r m o d e rn e n Z e i t n u r F e h l e n tw i c k-l u n g e n u n d U n te rg a n g s e h e n : »W i r m ü ss e n d i e s e n U n g l ü c ks p ro p h e te nw id e rs p re c h e n , d i e i m m e r n u r U n h e i l vo ra u ss a g e n , a l s s t ü n d e d a s E n d ed e r W e l t b evo r. S o w i e d i e D i n g e h e u te l i e g e n , w e rd e n w i r vo n d e r g ö tt l i -c h e n Vo rs e h u n g z u e i n e r N e u o rd n u n g d e r m e n s c h l i c h e n B e z i e h u n g e ng e fü h rt . « U n d e r s a g te w e i te r : » H e u tz u ta g e z i e h t e s d i e B ra u t C h r i s t i vo r ,e h e r d i e M e d i z i n d e r B a rm h e rz i g ke i t a l s d i e S t re n g e e i n z u s e tze n . M e h ru n d m e h r s i n d d i e M e n s c h e n ü b e rze u g t vo m a l l e rg rö ß te n W e rt d e rm e n s c h l i c h e n P e rs o n , d i e m e h r B e a c h t u n g u n d E n g a g e m e n t ve rd i e n t .

2 6

Page 27: Go tes Gericht

U n d , w a s a m m e i s te n z ä h l t : D i e E rfa h r u n g h a t d i e M e n s c h e n g e l e h rt ,d a ss G e w a l t g e g e n a n d e re , m i l i tä r i s c h e R ü s t u n g u n d p o l i t i s c h e Vo r h e r r-s c h a ft ke i n e L ö s u n g d e r s c h w e re n P ro b l e m e b r i n g e n , d i e s i e b e l a s te n . «

D e r Va t i ka n - H ü g e l w a r s e i n K a lva r ie n b e rg

E s i s t s c h o n ko m is c h : D e r K a t h o l i z i s m u s , w i e i h n d e r Va t i ka n fo rd e rt , i s tS t r u kt u r g e w o rd e n e B e r ü h r u n g s a n g s t vo r d e m w i r k l i c h e n L e b e n d e rM e n s c h e n u n d vo r d e m E s p r i t d e r B o ts c h a ft J e s u . D e n n d e r Va t i ka n w i rdvo n d re i Ä n g ste n b e h e r rs c h t , d i e s i c h h i n te r D o g m e n , M o ra l i d e e n u n dK i rc h e n re c h ts b e st i m m u n g e n ve rs te c ke n : A n g s t vo r d e m m ü n d i g e n G e -b ra u c h d e r Ve r n u n ft , A n g s t vo r d e r S ex u a l i tä t u n d vo r d e n F ra u e n , A n g s tvo r d e r W i r k l i c h ke i t d e r B o ts c h a ft J e s u u n d vo r d e n G a b e n d e s H e i l i g e nG e is te s .

B evo r R o n c a l l i 1 9 2 5 a l s P ä p s t l i c h e r D e l e g a t n a c h B u l g a r i e n g e s a n d t w u r-d e , ve rb ra c h te e r fa s t f ü n f J a h re a n d e r K u r i e i n R o m . 1 9 2 8 s c h r i e b e r s e i-n e r S c h w e ste r ü b e r d i e E n ttä u s c h u n g e n , D e m ü t i g u n g e n u n d S o rg e n , d i ei h m d e r Va t i ka n b e s c h e rt h a tte : » E s ve rd ro ss m i c h , d o rt d i e v i e l e n k l e i n e nm e n s c h l i c h e n E r b ä rm l i c h ke i te n m i t a n s e h e n z u m ü s s e n . J e d e r s u c h t s e i-n e n P o s te n z u e r h a l te n u n d K a r r i e re z u m a c h e n u n d i s t m i t d e m G e-s c h w ätz d a r ü b e r b e s c h ä ft i g t . W e l c h e i n e H e ra b s e tz u n g d e s P r i e s te r l e -b e n s , n u r s e i n e e i g e n e B e q u e m l i c h ke i t i m A u g e z u h a b e n , s ta tt u m d i eE h re d e s H e r r n u n d d a s Ko m m e n s e i n e s R e i c h e s b e s o rg t z u s e i n . «

K a u m P a p s t g ew o rd e n , e r n a n n te e r d i e e rs te n A f r i ka n e r u n d S ü d a m e r i-ka n e r z u K a rd i n ä l e n u n d h o b d i e K a rf re i ta g - F ü rb i tte f ü r d i e B e ke h r u n gd e r » t re u l o s e n « J u d e n a u f . E r h a t d a ra u f b e s ta n d e n , d a ss d a s j a h r h u n -d e rte l a n g e , s c h a u e r l i c h e Ve r h ä l t n i s d e r ka t h o l i s c h e n K i rc h e z u d e n J u -d e n a u f d i e Ta g e s o rd n u n g d e s Ko n z i l s g e ko m m e n i s t − g e g e n m a ss ive nva t i ka n i s c h e n W i d e rs ta n d . Ü b e r d i e s e n t i e fs i n n i g e n W i tz h ä tte e r w e h m ü -t i g g e l ä c h e l t : » E i n f ro m m e r J u d e b e te t i n n i g i n d e r J e s u i te n k i rc h e . N a c hk u rze r Z e i t ko m m t d e r P fa r re r, k l o p ft i h m a u f d i e S c h u l te r u n d s a g t : » E s i s tj a s c h ö n , d a ss S i e b e te n , a b e r w ä re e s n i c h t b e s s e r, w e n n S i e d a s i n d e rS y n a g o g e t u n w ü rd e n ? « − D a b l i c kt d e r J u d e w e h m ü t i g a u f z u m G e k re u -z i g te n u n d s a g t : » Ko m m J e h o s c h u a ! D i e w o l l e n u n s n i c h t ! g e h e n w i r ! «

W ä h re n d d e s Ko n z i l s g a b e s h e ft i g e A u s e i n a n d e rs e tz u n g e n . B e s o n d e rsd i e E r k l ä r u n g d e r R e l i g i o n s f re i h e i t w a r ä u ß e rs t u m st r i tte n . A l s d e r Kö l n e rE rz b i s c h o f K a rd i n a l F r i n g s b e m e rkt h a tte , d a s s d i e K u r i e d i e s e s T h e m aa b w ü rg e n w o l l te , w u rd e e r , w i e e r s e l b e r s a g te , vo n h e i l i g e m Z o r n g e -p a c kt . S c h l i e ß l i c h e rg a b s i c h e i n Ve r h ä l t n i s vo n e tw a 2 . 2 0 0 J a-S t i m m e n

2 7

Page 28: Go tes Gericht

z u 7 0 N e i n -S t i m m e n .

Z e h n Ta g e vo r s e i n e m To d r i e f R o n c a l l i s e i n e n ä c h s te n M i ta r b e i te r a ns e i n K ra n ke n b e tt u n d s a g te : » H e u te s i n d w i r m e h r d e n n j e , g ew i s s m e h ra l s i n d e n l e tzte n J a h r h u n d e rte n , d a ra u f a u s g e r i c h te t , d e m M e n s c h e n a l ss o l c h e m z u d i e n e n , n i c h t n u r d e n K a t h o l i ke n ; d a ra u f , vo r ra n g i g u n d ü b e r-a l l d i e R e c h te d e r m e n s c h l i c h e n P e rs o n u n d n i c h t n u r d e r ka t h o l i s c h e nK i rc h e z u ve rte i d i g e n . N i c h t d a s E va n g e l i u m i s t e s , d a s s i c h ve rä n d e rt :N e i n , w i r s i n d e s , d i e g e ra d e a n fa n g e n , e s b e s s e r z u ve rs te h e n . «

E i n f rö h l ic h e r u n d h u m o rvo l le r P a p st

J o h a n n e s XX I I I . w a r i n m e h rfa c h e r H i n s i c h t d a s G e g e n te i l s e i n e s Vo rg ä n -g e rs . W ä h re n d d e r a u to k ra t i s c h e P i u s X I I . z u s e i n e m ra n g h ö c h s te n M i t-a rb e i te r , d e m K a rd i n a l s ta a ts s e k re tä r , s a g te : » I c h b ra u c h e ke i n e M i ta rb e i-te r, s o n d e r n Exe k u to re n « , s a g te J o h a n n e s XX I I I . b e i d e r E rö ff n u n g d e sKo n z i l s : » M e i n e P e rs o n z ä h l t n i c h ts , e i n B r u d e r s p r i c h t h i e r z u e u c h , d e rd u rc h d e n W i l l e n u n s e re s H e r r n z u m Va te r g ew o rd e n i s t . « D e r L o n d o n e rD a i ly Ex p re s s b ra c h te i m O kto b e r 1 9 5 9 e i n e n B e r i c h t ü b e r d a s e rs te J a h rs e i n e s P o n t i f i ka te s : »J o h a n n e s XX I I I . i s t d e r e rs te f rö h l i c h e P a p s t . « H e i te -re u n d h u m o rvo l l e S e l b s t i ro n i e h a t i h n e b e n s o b e s t i m m t w i e d a s E r n s t-n e h m e n d e r M e n s c h e n u n d i h re r S c h i c ks a l e . F ü r i h n w a r d a s H o h e l i e dd e r L i e b e m a ß g e b e n d . U n d e c h te r H u m o r i s t e i n K i n d d e rL i e b e z u m L e b e n i n s e i n e r fa s t u n e n d l i c h e n V i e l fa l t , t ro tz a l l e n E l e n d s .

S o s c h r i e b R o n c a l l i 1 9 2 7 i n s e i n g e i s t l i c h e s Ta g e b u c h : » I c h n e i g e m e i n e rVe ra n l a g u n g n a c h s e h r z u r G e s p rä c h i g ke i t . A u c h d a s i s t e i n G e s c h e n kG o tte s , d a s m i t B e d a c h ts a m ke i t u n d M a ß a n g ew a n d t s e i n w i l l . « S e i n e rN e i g u n g , d a s H e rz a u f d e r Z u n g e z u h a b e n , ve rd a n kt s i c h s e i n C h a rm e ,s e i n e s p o n ta n e H e rz l i c h ke i t u n d s e i n e Ko n ta ktf re u d e . D e s h a l b ko n n te e rd e n B a l s a m d e r G ü te i n d i e W u n d e n d e r M e n s c h e n g i e ß e n . S e i n e W e l to f-fe n h e i t , s e i n g ro ß e s s o z i a l e s E m p f i n d e n u n d s e i n G e s p ü r f ü r d i e Z e i c h e nd e r Z e i t s i n d A u s d r u c k d i e s e r i n te n s ive n s p i r i t u e l l e n A rb e i t a n s i c h s e l b e r

2 8

Page 29: Go tes Gericht

a l s M e n s c h , C h r i s t u n d P r i e s te r .

S o w i rd b e r i c h te t , d a ss e r i n d e n s t ü rm is c h e n Z e i te n d e s Ko n z i l s i n d e rK a p e l l e g e b e te t u n d A n g st vo r d e m e i g e n e n M u t b e ko m m e n h a b e . D ave r n a h m e r d i e S t i m m e vo n o b e n : » G i ova n n i , n i m m d i c h n i c h t s o w i c h t i g .I c h , d e r H e i l i g e G e i s t , b i n s c h l i e ß l i c h a u c h n o c h d a ! «

I n d e n e rs te n N ä c h te n s e i n e s P o n t i f i ka ts s tö rte i h n b e i s e i n e n S c h re i b a r-b e i te n d a s A u f- u n d A b g e h e n d e r W a c h e n vo r s e i n e m Vo rz i m m e r. D i e N o -b e l g a rd i s te n b ew a c h te n i h n s tä n d i g u n d ve r n e h m l i c h . D a g i n g e r h i n a u su n d s a g te : » G e h t l i e b e r s c h l a fe n . A u f m i c h b ra u c h t I h r n i c h t a u fz u p a s s e n .I c h w e rd e vo m H e i l i g e n G e i s t b e s c h ü tzt . « S c h e l m i s c h b l i tz t d a s e i n e h u -m o rvo l l e S e l b s t i ro n i e a u f : » O G o tt , d u h a s t d o c h g ew u ss t , d a s s i c h P a p s tw e rd e n s o l l . W a ru m h a s t d u m i c h d a n n s o h ä s s l i c h g e m a c h t? « U n d a l s e re rf u h r , w i e g e r i n g d a s G e h a l t s e i n e r zw ö l f S ä n fte n t rä g e r i s t , s a g te e r : » D i es o l l te n e i n e Z u l a g e f ü r p ä p st l i c h e s Ü b e rg e w i c h t b e ko m m e n . «

E i n b e g e iste rte r S e e ls o rg e r

D i e s e r h e rze rf r i s c h e n d e P a p s t w a r ko n s e rva t iv u n d a u fg e s c h l o ss e n . A l sS a n i tä te r i m E rs te n W e l t k r i e g h a t e r d a s E l e n d d e s K r i e g e s e r l e b t . E r w a rS e k re tä r e i n e s a d e l i g e n B i s c h o fs , d e r s i c h i m g ew e rks c h a ft l i c h e n K a m p fvo n A rb e i te r n a kt iv b e te i l i g t h a tte u n d d e s h a l b d e s M o d e rn i s m u s ve r-d ä c h t i g t w u rd e . A u c h ü b e r R o n c a l l i h a t d i e I n q u i s i t i o n e i n e n d i c ke n A kta n g e l e g t ! E r h a t re i c h e d i p l o m a t i s c h e E rfa h r u n g e n i n ve rs c h i e d e n e nL ä n d e rn u n d R e g i o n e n d e r W e l t g e s a m m e l t , i n B u l g a r i e n , R u m ä n i e n u n di n d e r Tü r ke i , i n N o rd a f r i ka u n d i n F ra n k re i c h . E n g h e rz i g ke i t u n d E n g s t i r-n i g ke i t w a re n i h m f re m d . W ä h re n d d e s Zw e i te n W e l t k r i e g e s h a t e r Ta u -s e n d e n vo n J u d e n d a s L e b e n g e re tte t u n d d a s E l e n d d e r M e n s c h e n z ul i n d e r n ve rs u c h t .

S o s c h r i e b e r 1 9 4 1 a u s I s ta n b u l a n s e i n e n N e ffe n : » N a t ü r l i c h h a l te n m i c hd i e U m stä n d e d e s K r i e g e s m i t d e r A r b e i t d e r N ä c h s te n l i e b e b e s c h ä ft i g t ,d i e ü b r i g e n s d e r b e s te Te i l m e i n e s A m te s i s t . D e n ke a n d i e v i e rze h n W e r-ke d e r B a rm h e rz i g ke i t . D e r ka t h o l i s c h e K a te c h i s m u s s p r i c h t vo n s i e b e nl e i b l i c h e n u n d s i e b e n g e i s t l i c h e n W e rke n d e r B a rm h e rz i g ke i t , d i e a kt iveS o l i d a r i s i e r u n g m i t d e n A rm e n u n d B e d rä n g te n a l l e r A rt vo ra u s s e tze n . «

A n g e l o R o n c a l l i w a r e i n S c h a l k vo n e i n e m I ta l i e n e r . E r s ta m m te j a a u s d e rR e g i o n B e rg a m o , d e r H e i m a t d e s H a r l e k i n s i n d e r i ta l i e n i s c h e n Ko m ö d i e !E r h a tte Ve rt ra u e n z u d e n M e n s c h e n , w a r l e u ts e l i g u n d g u te m E s s e nn i c h t a b g e n e i g t . A l s H i s to r i ke r ka n n te e r d i e H ö h e n u n d T i e fe n d e r G e -s c h i c h te d e s C h r i s te n t u m s . D e s h a l b ve ra c h te te e r d i e I d e a l i s i e r u n g d e s

2 9

Page 30: Go tes Gericht

E i g e n e n u n d d i e E n tw e rt u n g d e s F re m d e n . A u c h a l s P a p s t b l i e b e r e i np ro p h e t i s c h e r M e n s c h u n d b e g e i s te rte r S e e l s o rg e r. U n fe h l b a rke i tsw a h nw a r i h m f re m d . D e s h a l b w u rd e e r vo n a l l e n M e n s c h e n g u te n W i l l e n s g e -l i e b t , g e s c h ä tzt u n d ve re h rt . D a s B i l d d e s G u te n H i r te n ( z u ) ve rw i r k l i-c h e n w a r s e i n B e s t re b e n . A l s e r i n e i n e r s c h re c k l i c h e n Z e i t N u n t i u s i n P a r i s w a r, s a g te d e r f ra n zö s i s c h e A u ß e n m i n i s te r R o b e rt S c h u -m a n n : » E r i s t d e r e i n z i g e M a n n i n P a r i s , i n d e ss e n G e s e l l s c h a ft m a n d i ep h ys i s c h e E m p f i n d u n g vo n F r i e d e n h a t . « U n d d e r S c h w ie g e rs o h n N i k i taC h r u s c h ts c h ow s , A l exe i A d j u b e i , s a g te n a c h e i n e r B e g e g n u n g m i t i h m :»J o h a n n e s XX I I I . i s t e i n M a n n vo n w i r k l i c h e r u n d g ro ß e r E i n fa c h h e i t , vo rd e m m a n t i e fe n R e s p e kt u n d u n m i tte l b a re s Ve rt ra u e n e m p f i n d e t . I n s e i-n e r G e g e n w a rt g i b t e s ke i n e Ve r l e g e n h e i t , ke i n e n Zw a n g . «

D i e s e r P a p s t h a tte e c h te n H u m o r, d e r vo n e i n e r t i e fe n c h r i s t l i c h e n S p i r i-t u a l i tä t u n d vo n M e n s c h e n l i e b e g e n ä h rt w u rd e . H u m o r i s t d a s G e g e n te i lvo n t i e r i s c h e m E r n s t , vo n R e c h t h a b e re i u n d f u n d a m e n ta l i s t i s c h e r E rs ta r-r u n g . E r i c h K ä s t n e r h a t i h n a l s e r n s te s te s T h e m a d e r W e l t b e ze i c h n e tu n d s e i n W e s e n t i e fs i n n i g b e s c h r i e b e n : » D e r H u m o r r ü c kt d e n A u g e n -b l i c k a n d i e r i c h t i g e S te l l e . E r l e h rt u n s d i e w a h re G rö ß e n o rd n u n g u n d d i eg ü l t i g e P e rs p e kt ive . E r m a c h t d i e E rd e z u e i n e m k l e i n e n S te r n , d i e W e l t-g e s c h i c h te z u e i n e m A te m z u g u n d u n s s e l b e r b e s c h e i d e n . «

L ite ra t u r :

A lfre d K i rc h m ay r,

3 0

Page 31: Go tes Gericht

P ro to ko l l d e r Vo l lve rs a m m l u n g d e s F re c ke n h o rste rK re is e s

L u d g e r F u n ke e rö ff n e t d i e Ve ra n s ta l t u n g . E r b e g r ü ß t d i e 3 0 Te i l n e h m e ru n d n e n n t n a m e n t l i c h d i e 2 2 M i tg l i e d e r, d i e s i c h e n ts c h u l d i g t h a b e n . E rs te l l t d i e n e u e S e k re tä r i n i m P fa r r b ü ro D u i s b u rg H o m b e rg , F ra u U rs u l aL e h n e r, vo r, r i c h te t G r ü ß e a u s vo m b e f re u n d e te n t h e o l o g i s c h e n Fo r u ma u s B ra t i s l ava (Te o fo r u m ) u n d b e r i c h te t ü b e r e i n e n B r i e f vo n F e rd i Ke rs t i-e n s a n K a rd i n a l K a s p e r, i n d e m e r d i e s e n d a ra n e r i n n e rt , w i e s ta r k e r s i c he i n m a l a l s G r ü n d u n g s m i tg l i e d d e m F K ve r b u n d e n g e f ü h l t h a tte . B e i d eB r i e fe s . A n l a g e

E s fo l g t d a s R e fe ra t : »Vo n d e r K r i s e d e s G l a u b e n s a n G o tt« vo n N o r-b e rt P o tt , R e c k l i n g h a u s e n . N o rb e rt P o tt w i l l a u f m e h rfa c h e A n f ra g e f ü rd i e n ä c h s te n F K- I n fo rm at i o n e n e i n i g e S t i c h w o rte u n d d a z u g e h ö re n d eZ i ta te z u r Ve rf ü g u n g s te l l e n .

P a u s e − A u s s p ra c h e − M i tta g e s s e n 1 4 U h r − R e g u l a r i e n ; M o d e ra t i o n : A l oE c h e l m eye r.

T O P 1 : J a h re s b e r i c h t , s . A n l a g e

A u s s p ra c h e : u . a . A n f ra g e n a c h e i n e r S o l i d a r i tä ts e r k l ä r u n g m i t d e r Ö s te r-re i c h i s c h e n P fa r re r i n i t i a t ive u n d ä h n l i c h e n i h n e n a n g e s c h l o s s e n e n G r u p -p e n . D i e l e b h a fte D i s k u s s i o n f ü h rte z u r A b s t i m m u n g d a r ü b e r, o b w i r a l sF K d i e S a c h e ö ffe n t l i c h m i t ra g e n w o l l e n . B e i 1 N e i n s t i m m te n a l l e a n d e -re n Te i l n e h m e r m i t J a . F e rd i Ke rs t i e n s , J o s e f B e n d fe l d u n d L u d w i g W i l-m e s e ra r b e i te te n e i n e n Text f ü r d i e P re s s e , d e r e i n s t i m m i g ve ra b s c h i e d e tw u rd e .

T O P 2 : A l o E c h e l m eye r b e r i c h te te vo n e i n e r Ta g u n gi m F ra n z- H i tz e - H a u s i n M ü n s te r ü b e r d i e A rb e i t i n e i n e m B e r l i n e r P ro b -l e m v i e rte l . A n d e r D u rc h fü h r u n g d i e s e r Ta g u n g w a r d e r F K b e te i l i g t .

T O P 3 :

( L . F u n ke ) t r i f ft s i c h a l l e 8 W o c h e n , c a 8 - 1 0 Te i l n e h -m e r, m e h r g ew a c h s e n e r F re u n d e s k re i s . G e s p rä c h ü b e r a kt u e l l e T h e m e n .

(A . W i l m e s ) C a 1 6 M i tg l i e d e r u n g e fä h r a l l e 6 W o c h e n i nW o h n z i m m e r-A tm o s p h ä re , l e tzte s T h e m a Ko n z i l s texte .

E i n m a l m o n a t l i c h i m W e c h s e l b e i B u ss-m a n n / Ke rs t i e n s u n d Te r b i l l e s . 1 0 - 1 5 M i tg l i e d e r. B e i B u s s m a n n / Ke rs t i-e n s : T h e m a , z u r Z e i t : H o c h g e b e te . B e i Te r b i l l e s E u c h a r i s t i e fe i e r , z u B e -

3 1

Page 32: Go tes Gericht

g i n n S c h r i ftg e s p rä c h .

D i e M i tg l i e d e r e n g a g i e re n s i c h i m L e h r h a u s B re m e n .

T O P 4 : R e c h e n s c h a fts b e r i c h t ( s . A n l a g e ) m ü n d l i c h e E r k l ä r u n g e n : L u d -w i g W i l m e s .

T O P 5 : − m ü n d l i c h e E r k l ä r u n g e n d a z u R e i n h o l d W a l te r-m a n n : M e h r S p e n d e n a l s s o n s t ( e i n i g e b e s o n d e re A n l ä ss e ) c a 2 5 . 0 0 0E u ro . D i e U n te rs t ü tz u n g d e s A m p a ro M a te r n a l i s t a u s g e l a u fe n . U n s e reH i l fe b e i m A m p a ro I n fa n t i l g u t a n g e l a u fe n . N ä h e re s d a z u i n F K- I n fo rm a-t i o n e n N r. 1 4 3 , N ove m b e r 2 0 1 2 , a u s fü h r l i c h e r B e r i c h t vo n R e i n h o l d W a l-te rm a n n : C a . 3 6 . 0 0 0 E u ro w u rd e n ü b e rw i e s e n . ( I n s g e s a m t w e rd e n d i eS p e n d e n l a n g s a m w e n i g e r ( A l te r d e r M i tg l i e d e r ) .

l ä u ft ü b e r M i s e re o r.

D e r F K- N o rd h a t d a s A n l i e g e n ü b e r n o m m e n , w i r d i e Ü b e rw e i-s u n g : 1 5 . 0 0 0 E u ro . A n t ra g a n d a s B i s t u m , e s u n te r »W e l t k i rc h e « l a u fe n z ul a s s e n .

T O P 6 : K a s s e n b e r i c h t vo n U l l a G a l l a u n d P e te r M ö l l e r : E n t l a s t u n g d e sK a s s e n w a rts .

T O P 7 : S u c h e n a c h d e m J a h re s t h e m a f ü r 2 0 1 4

Vo rs c h l ä g e :

1 .W a s e rw a rte n j u n g e . L e u te vo n d e r K i rc h e ? Vo m G l a u b e n ? W e l c h eS e h n s u c h t , w e l c h e H o ff n u n g e n h a b e n J u g e n d l i c h e ? W e r s o l l ü b e r h a u p td e r A d re ss a t s e i n ? J u g e n d l i c h e ? J u n g e E rw a c h s e n e ? A l te rs g r u p p e : J u n -g e E l te r n : W e l c h e H o ff n u n g e n , V i s i o n e n m ö c h te i c h a n m e i n e K i n d e r w e i-te rg e b e n ?

2 . Ö k u m e n e - g e s c h w is te r l i c h e K i rc h e . . .

T O P 8 : W a h l d e r S p re c h e rg r u p p e

B e stä t i g t : L u d g e r E r n s t i n g , 1 E n t h a l t u n g ; n e u : A n g e l i ka W i l m e s , 2 E n t h a l-t u n g e n .

D a n k a n d e n S tä n d i g e n A K , a n d a s S p re c h e rte a m u n d b e s o n d e rs a n A l oE c h e l m eye r, d e r n a c h 1 2 J a h re n a u s d e m S p re c h e rte a m a u s s c h e i d e t .

T O P 9 : Ve rs c h i e d e n e s :

N o c h e i n m a l H i n w e i s a u f d e n b e a c h te n sw e rt o f fe n e n B r i e f vo n Fe rd i n a n dKe rs t i e n s a n K a rd i n a l K a s p e r. D i e E i n l a d u n g z u r o ffe n e n W e rks ta tt z u mn e u e n P a s to ra l p l a n a m 2 0 . 4 . i n M ü n s te r w i rd b i s M i tte M ä rz ve rs c h i c kt .

H i n w e i s a u f d i e Ve ra n s ta l t u n g m i t P ro fe s s o r H ä r i n g a m 3 . / 4 . O kto b e r. i n

3 2

Page 33: Go tes Gericht

F re c ke n h o rs t .

D a n k a n a l l e Te i l n e h m e r f ü r d i e M i ta r b e i t

D a n k a n d a s O rg a n i s a t i o n s te a m u n d d i e H e l fe r i m P fa r rze n t r u m .

Ve ra b s c h i e d u n g .

»W i r s te h e n e i n f ü r e h r l i c h e s W a h r n e h m e n d e r L e b e n ss i t u a t i o n e n d e rM e n s c h e n u n d f ü r d i e G l a u bw ü rd i g ke i t k i rc h l i c h e r P rax i s . D e s h a l b b e -n e n n e n w i r , w a s w i r t u n , a u c h w e n n e s i m W i d e rs p r u c h z u d e rze i t i g e n k i r-c h e n a m t l i c h e n W e i s u n g e n s te h t .

D i e L e b e n d i g ke i t d e r G e m e i n d e n vo r O rt i s t f ü r u n s e i n g ro ß e r W e rt . D e s-h a l b s i n d w i r g e g e n d i e S c h a ffu n g g ro ß e r p a s to ra l e r R ä u m e a l s A n tw o rta u f d e n s o g e n a n n te n P r i e s te rm a n g e l . W i r s e tze n u n s f ü r a n d e re Fo rm e nvo n K i rc h e -S e i n i m L e b e n s ra u m d e r M e n s c h e n e i n . D i e V i e l fa l t d e r C h a-r i s m e n m u s s z u r G e l t u n g ko m m e n u n a b h ä n g i g vo n S ta n d , G e s c h l e c h tu n d s ex u e l l e r O r i e n t i e r u n g . O b e rs te s Z i e l i s t e i n e m e n s c h e n n a h e S e e l-s o rg e i m G e i s te J e s u . W i r s i n d g e g e n d i e d e rze i t i g e n a b s o l u t i s t i s c h e nS t r u kt u re n i n u n s e re r K i rc h e u n d s e tze n u n s f ü r B ü rg e r re c h te u n d Tra n s-p a re n z i n d e r K i rc h e e i n . “

3 3

Page 34: Go tes Gericht

A u sw e rt u n g d e r M itg l ie d e r b e fra g u n g

7 0 M i tg l i e d e r vo n 2 4 2 h a b e n i h r Vo t u m a b g e g e b e n , d avo n 3 5 L a i e n , 1 1L a i e n i m K i rc h e n d i e n s t , 6 a kt ive u n d 1 8 e m e r i t i e rte P fa r re r .

1 . D i e G la u bw ü rd ig ke it d e r K i rc h e s e h e n fa s t a l l e i n G e fa h r d u rc h m a n -g e l n d e D i a l o g b e re i ts c h a ft ( 6 3 ) , ve ra l te te S ex u a l m o ra l ( 5 8 ) u n d d i e fe h -l e n d e G l e i c h b e h a n d l u n g d e r F ra u e n ( 5 7 ) . D i e A b s c h a ffu n g d e s P f l i c h tzö-l i b a ts ( 4 7 ) . D e r F K w i rd i n d i e s e m Z u s a m m e n h a n g i m m e r w i e d e ra u fg e fo rd e rt , n i c h t z u re s i g n i e re n , d i e o b i g e n T h e m e n i m m e r w i e d e r a n -z u s p re c h e n u n d r ü c kw ä rts g ew a n d te n Ä u ß e r u n g e n d e r B i s t u m s- u n d K i r-c h e n l e i t u n g ö ffe n t l i c h z u w i d e rs p re c h e n . A u ß e rd e m w i rd d e r W u n s c hn a c h Ta g u n g e n z u k r i t i s c h e n T h e m e n g e ä u ß e rt . A u c h d i e M i tg l i e d e rs e l b s t s o l l te n d i a l o g b e re i t s e i n , p r iva t o d e r a m A rb e i ts p l a tz k l a r S te l l u n gb e z i e h e n u n d s e l b e r d i e B o ts c h a ft J e s u l e b e n .

2 . D i e L a g e d e r O rts g e m e i n d e n h a t s i c h d u rc h d i e F u s i o n e n n a h e z u b e ia l l e n B e t ro ffe n e n ( z u r Z e i t 6 0 ) ve rs c h l e c h te rt ( n u r 1 p o s i t ive S t i m m e ) . D i eK l a g e n d a r ü b e r re i c h e n vo m u n s e n s i b l e n Vo rg e h e n d e r B i s t u m s l e i t u n g ,vo n p e rs ö n l i c h e r Ve rb i tte r u n g u n d R e s i g n a t i o n , E n tf re m d u n g a n d e r B a-s i s u n d d e m Ve r l u s t p e rs ö n l i c h e r Ko n ta kte zw i s c h e n H a u p ta m t l i c h e n u n dG e m e i n d e m i tg l i e d e r n b i s z u R a t l o s i g ke i t u n d A u s z u g a u s d e r G ro ß g e -m e i n d e . E b e n s o ka n n d i e Ü b e r l a s t u n g d e r G e m e i n d e l e i te r ( z . B . 1 6 . -S t u n -d e n -Ta g ) i m E i n ze l fa l l z u d e re n R ü c kz u g a u s d e r G e m e i n d e f ü h re n .

3 . S o l i d a r i tä t m i t d e n n e u e n R e fo r m i n it i a t ive n w i rd a l l g e m e i n e i n g e fo r-d e rt . L a i e n p re d i g t , e u c h a r i s t i s c h e G a s tf re u n d s c h a ft e tc . w i rd b e i d e rH ä l fte d e r B e f ra g te n p ra kt i z i e rt . V i e l e k l a g e n a l l e rd i n g s , d a ss n a c h d e rF u s i o n f r ü h e re S e l b s tve rs tä n d l i c h ke i te n d u rc h n e u e P fa r re r r ü c kg ä n g i gg e m a c h t w u rd e n . S a n kt i o n e n g e g e n » u n g e h o rs a m e « P fa r re r w e rd e nka u m b e fü rc h te t . A l s m ö g l i c h e R e a kt i o n e n a u f M a ß re g e l u n g e n w e rd e ne m p fo h l e n : d i e E i n s c h a l t u n g d e s P r i e s te r ra te s , d i e Ve rö ffe n t l i c h u n g vo nP ro te s ts c h re i b e n , ö ffe n t l i c h e S o l i d a r i tä ts e rk l ä r u n g e n − u n d zw a r w e n i g e rz u r ü c k h a l te n d − u n d D e m o n s t ra t i o n e n . A u c h u n d g e ra d e d i e P fa r re rm ü ss te n b e i S a n kt i o n e n g e g e n A m ts ko l l e g e n o ffe n d e u t l i c h m a c h e n ,d a ss s i e s e l b e r ä h n l i c h h a n d e l n . I m ü b r i g e n kö n n e s i c h d a s B i s t u m S a n k-t i o n e n g e g e n P fa r re r w e g e n d e s P r i e s te rm a n g e l s n i c h t e r l a u b e n . G e fo r-d e rt w i rd a u c h , d a ss d i e M i tg l i e d e r vo n S a n kt i o n e n g e g e n P fa r re r u n d P a-s to ra l re fe re n te n e rfa h re n , d a m i t A kte d e r S o l i d a r i tä t m ö g l i c h w e rd e n . D e rb e re i ts p ra kt i z i e rte » U n g e h o rs a m « , g e s t ü tzt a u f d i e B o ts c h a ft J e s u , z e i g ts i c h b e i d e n P r i e s te r n i n d e r Ve rw e n d u n g n i c h t a p p ro b i e rte r G e b e te , i n

3 4

Page 35: Go tes Gericht

d e r P rax i s e u c h a r i s t i s c h e r G a s tf re u n d s c h a ft , d e r E i n l a d u n g w i e d e rve r-h e i ra te te r G e s c h i e d e n e r z u r Ko m m u n i o n , d e r Z u l a ss u n g d e r L a i e n p re -d i g t n a c h d e m E va n g e l i u m ; d a r ü b e r h i n a u s b e i L a i e n i m K i rc h e n d i e n s t i nd e r Te i l n a h m e a m A b e n d m a h l , d e r S e g n u n g s c h w u l e r u n d l e s b i s c h e rP a a re u n d G e s c h i e d e n e r b e i I h re r zw e i te n H e i ra t . E t l i c h e L a i e n fe i e r nG o tte s d i e n s t i m k l e i n e n K re i s o h n e P r i e s te r , n e h m e n te i l a m p ro te s ta n t i-s c h e n A b e n d m a h l u n d l a s s e n s i c h vo n u n j e s u a n i s c h e n k i rc h l i c h e n Vo r-s c h r i fte n n i c h t m e h r b i n d e n .

4 . D e r S ta n d d e r Ö k u m e n e i s t s e h r u n te rs c h i e d l i c h . I n e i n i g e n G e m e i n -d e n g i b t e s ka u m Ko n ta kte a u ß e r d e m W e l tg e b e ts ta g d e r F ra u e n . I n a n -d e re n ex i s t i e re n ö k u m e n i s c h e A rb e i ts k re i s e , P re d i g e rta u s c h , re g e l m ä ß i-g e ö k u m e n i s c h e G o tte s d i e n s te . G u t s c h e i n e n d i e S o z i a l d i e n s te u n d» E i n e -W e l t- K re i s e « z u s a m m e n z u a rb e i te n . A u c h f r u c h t b a re A u ss c h u ss a r-b e i t b e i Te i l n a h m e b e i d e r P fa r re r w i rd g e l o b t . E rw a rt u n g s g e m ä ß h ä n g e ng u te Ko n ta kte vo m Ve r h ä l t n i s d e r j ew e i l i g e n P fa r re r z u e i n a n d e r a b .

Z u m B e i t ra g d e s F K z u r Ö k u m e n e w e rd e n v i e l e ko n k re te Vo rs c h l ä g e g e -m a c h t . I m M i tte l p u n kt s te h t d i e F ra g e : W i e ka n n e s u n s s e l b s t g e l i n g e n , i nu n s e re m K re i s Ö k u m e n e z u p ra kt i z i e re n ? G e n a n n t w e rd e n : Ko n ta kt z u mÖ k u m e n e b e a u ft ra g te n , M i ta rb e i t vo n P ro te s ta n te n i m S tä n d i g e n A K . D e rS täA K s o l l ü b e r d a s R e fo rm at i o n sj u b i l ä u m u n d d e ss e n Ko n s e q u e n ze nfü r d e n F K re c h tze i t i g b e ra te n .

5 . Vo rs c h l ä g e z u r Z u k u n ft d e s F K ko n ze n t r i e re n s i c h a u f d re i Ke r n t h e -m e n : 1 . Ve rs tä rkte Ö ffe n t l i c h ke i ts a r b e i t ( P re s s e ) u n d Ve r n e tz u n g , 2 . A r-b e i t a n t h e o l o g i s c h e n T h e m e n : D e m o k ra t i s i e r u n g , R o l l e d e r F ra u , Ö k u -m e n e a l l e r G e ta u fte n , G r ü n d u n g e i n e s A rb e i ts k re i s e s z u r E ra r b e i t u n gn e u e r L i t u rg i e fo rm e n . 3 . p ra kt i s c h e A rb e i t : Z u g e h e n a u f R a n d g r u p p e nu n d A rm e vo r O rt m i t e i n e m ko n k re te n P ro j e kt .

3 5

Page 36: Go tes Gericht

B r ie f vo n P a p st F ra n z is k u s a n d ie B ra s i l i a n is c h e n B is c h ö fe

ve rs a m m e lt a u f i h re r d ie sj ä h r ig e n G e n e ra lve rs a m m l u n g

L i e b e B r ü d e r !

E m p fa n g t d i e s e G r u ßw o rte z u s a m m e n m i t d e r B i tte u m E n ts c h u l d i g u n g ,d a ss i c h n i c h t b e i E u c h d a b e i s e i n ka n n w e g e n d e r Ve rp f l i c h t u n g e n , d i ei c h vo r k u rze m ü b e r n a h m ( i s t d a s o . k . s o ? ) . I m G e i s t b i n i c h b e i E u c h u n db i tte d e n H e r r n , d a ss e r E u c h i n d i e s e n Ta g e n b e g l e i te .

I c h r i c h te m i c h m i t e i n e r B i tte a n E u c h : i c h w ü rd e m i c h f re u e n , w e n n I h rE u c h b e i E u re r j e tz i g e n G e n e ra lve rs a m m l u n g d a s D o k u m e n t vo n A p a re -c i d a a l s B e z u g s p u n kt vo r n e h m e n w ü rd e t , u n d d a s T h e m a » H i n a u s a u fso ffe n e M e e r ! « D o rt s te h e n d i e R i c h t l i n i e n , d i e w i r i n d i e s e r g e s c h i c h t l i-c h e n S t u n d e b ra u c h e n . Vo r a l l e m b i tte i c h E u c h , d a ss I h r E u c h i n s b e s o n -d e re u m e i n e g rö ß e re ko n t i n e n ta l e M i s s i o n i e r u n g s o rg t , u n te r zw e i A s-p e kte n : d i e p ro g ra m m at i s c h e M i s s i o n u n d d i e p a ra d i g m at i s c h e M i s s i o n .A l l e p a s to ra l e A rb e i t m u s s e i n e m i s s i o n a r i s c h e P e rs p e kt ive h a b e n .

E i n e K i rc h e , d i e n i c h t a u s s i c h h e ra u s g e h t , e r k ra n kt , f r ü h e r o d e r s p ä te r ,a n d i e s e m u n e rt rä g l i c h e n K l i m a d e s S i c h -s e l b s t-G e n ü g e n s . W a h r i s t n a-t ü r l i c h , d a s s e i n e K i rc h e , d i e a u f d i e S t ra ß e n g e h t , d a s g l e i c h e e r l e i d e nka n n w i e j e d e r M e n s c h : e i n e n U n fa l l . Vo r d i e s e A l te r n a t ive g e s te l l t , m ö c h -te i c h E u c h g a n z e h r l i c h e i n g e s te h e n , d a ss i c h e i n e K i rc h e , d i e ve r u n -g l ü c kt , t a u s e n d m a l e i n e r k ra n ke n K i rc h e vo rz i e h e . D i e ty p i s c h e K ra n k-h e i t e i n e r i n s i c h ve rs c h l o s s e n e n K i rc h e z e i g t s i c h i n i h re m S e l b s t b e z u g ;a u f s i c h s e l b s t s c h a u e n , ü b e r s i c h s e l b s t g e k r ü m m t s e i n w i e j e n e F ra ud e s E va n g e l i u m s . E s i s t e i n e A rt N a rz i s s m u s , d e r u n s z u e i n e r s p i r i t u e l l e nW e l t l i c h ke i t u n d z u e i n e m s p i tz f i n d i g e n K l e r i ka l i s m u s f ü h rt u n d u n s d a n nd a ra n h i n d e rt , d i e » s ü ß e u n d a u fb a u e n d e F re u d e d e s E va n g e l i s i e re n s «z u e rfa h re n .

I c h w ü n s c h e E u c h a l l e n d i e s e F re u d e , d i e o ft m i t d e m K re u z ve rb u n d e ni s t , d i e u n s a b e r vo r R e ss e n t i m e n t u n d Tra u e r re tte t . D i e s e F re u d e h i l ftu n s , j e d e n Ta g n e u e F r ü c h te z u t ra g e n , i n d e m w i r u n s a u fb ra u c h e n u n da b s c h l e i fe n i m D i e n s t a m h e i l i g e n Vo l k G o tte s ; d i e s e F re u d e w i rd g rö ß e ru n d g rö ß e r w e rd e n i n d e m M a ß e , i n d e m w i r d i e p a s to ra l e B e ke h r u n g , u md i e d i e K i rc h e u n s b i tte t , e r n s t n e h m e n .

D a n ke f ü r a l l e s , w a s I h r t u t u n d f ü r a l l e s , w a s I h r t u n w e rd e t . D e r H e r r m ö-g e u n s d avo r b ew a h re n , d a s s w i r u n s e re n E p i s ko p a t m i t b u n te r Ko s m e t i kw e l t l i c h e n G l a n ze s- , m i t G e l d u n d e i n e m » K l e r i ka l i s m u s d e s M a rkte s «

3 6

Page 37: Go tes Gericht

s c h m i n ke n . D i e G o tte s m u tte r w i rd u n s d e n W e g d e r D e m u t l e h re n , d e nW e g j e n e r A r b e i t i n Ve rb o rg e n h e i t u n d W a h rh e i t , a u f d e m j e d e a p o s to l i-s c h e Tä t i g ke i t g e d e i h e n ka n n .

B e te t b i tte f ü r m i c h , d a m i t i c h m i c h ü b e r n i e m a n d e n e r h o b e n f ü h l e u n da u f G o tte s W i l l e n z u h ö re n i m s ta n d e b i n , n i c h t a u f d e n m e i n e n . I c h b e tefü r E u c h . E i n e b r ü d e r l i c h e U m a rm u n g u n d e i n e n g a n z s p e z i e l l e n G r u ß a nd a s t re u e Vo l k G o tte s , f ü r d a s I h r d a s e i d . I c h w ü n s c h e E u c h a l l e n e i n eh e i l i g e u n d g l ü c k l i c h e O s te rze i t .

J e s u s m ö g e E u c h s e g n e n u n d d i e M u tte r J e s u m ö g e a u f E u c h a u fp a s-s e n .

P a p st k r it is ie rt m a n g e l n d e U m s e tz u n g d e r Ko n z i ls - I d e e n

P a p s t F ra n z i s k u s b e k l a g t e i n e m a n g e l n d e Ve rw i r k l i c h u n g d e rI d e e n d e s Zw e i te n Va t i ka n i s c h e n Ko n z i l s . E s s e i n o c h n i c h t a l-l e s g e ta n w o rd e n , w a s d e r H e i l i g e G e i s t i m Ko n z i l g e s a g t h a b e , s a g teF ra n z i s k u s a m D o n n e rs ta g . Z u g l e i c h k r i t i s i e rte e r , m a n c h e Fe i-e r n z u r E r i n n e r u n g a n d a s Ko n z i l e r r i c h te te n d e r Ve rs a m m l u n g e i n D e n k-m a l , » d a s n i c h t u n b e q u e m i s t , d a s u n s n i c h t s tö rt« .

E i n e r R ü c k ke h r i n d i e vo rko n z i l i a re Z e i t e rte i l te d e r P a p s t e i n e A b s a g e .S o l c h e B e st re b u n g e n b e d e u te te n , » d i c k kö p f i g z u s e i n « u n d » tö r i c h te u n dl a h m e H e rze n z u b e ko m m e n « . D a h i n te r s te h e d e r W i l l e , d e n H e i l i g e nG e is t z u z ä h m e n .

E r n e u t m a h n te F ra n z i s k u s d i e K a t h o l i ke n z u m Vo rs to ß i n » R a n d g e b i e tem e n s c h l i c h e n D a s e i n s « . E i n e K i rc h e , d i e n i c h t a u s s i c h s e l b s t h e ra u s g e-h e , » e r k ra n kt f r ü h e r o d e r s p ä te r a m M i e f d e r Z i m m e r, i n d e n e n s i e s i c he i n g e s c h l o s s e n h a t« , s c h re i b t d e r P a p s t i n e i n e m B r i e f a n d i e A rg e n t i n i-s c h e B i s c h o fs ko n fe re n z .

3 7

Page 38: Go tes Gericht

M ü n c h n e r K re is

E i n Z u s a m m e n s c h l u s s vo n P r i e s te r n u n d D i a ko n e n i n d e r E rzd i ö ze s eM ü n c h e n u n d F re i s i n g

I m p u ls e vo n P a p st F ra n z is k u s ko n k re t is ie re n i n u n s e re r E rz d iö z e s e

M ü n c h e n u n d F re is i n g

D i e m i tt l e rw e i l e 5 9 P r i e s te r u n d D i a ko n e d e s » M ü n c h n e r K re i s « s e h e n i h -re A n l i e g e n d u rc h P a p s t F ra n z i s k u s i n g ro ß e m U m fa n g b e s tä t i g t . D i e A n -f ra g e n u n d Vo rs c h l ä g e , d i e s i e i n e i n e m o ffe n e n B r i e f vo r d e r P a p s tw a h ld e n s e c h s w a h l b e re c h t i g te n d e u ts c h e n K a rd i n ä l e n g e s c h i c kt h a tte n , fa n -d e n i n d e r P a p s tw a h l e i n g u te s E c h o . I n e i n e m I n te rv i ew m i t d e m M ü n c h -n e r M e r k u r g re i ft K a rd i n a l R e i n h a rd M a rx d e n p ä p s t l i c h e n I m p u l s b e re i tsko n k re t f ü r d i e E rzd i ö ze s e vo n M ü n c h e n u n d F re i s i n g a u f : » F ra n z i s k u sfo rd e rt u n s z u r S e l b s t ü b e rp r ü fu n g a u f« f ü r e i n e b e s c h e i d e n e u n d e i n fa-c h e K i rc h e , d i e s i c h a u f d a s W e s e n t l i c h e ko n ze n t r i e rt . E i n e K i rc h e , d i e e t-w a s z u s a g e n h a b e , u n d » n i c h t d e n ä u ß e re n P r u n k i n d e n Vo rd e rg r u n ds te l l t , s o n d e r n d i e B o ts c h a ft d e s E va n g e l i u m s « .

D i e S p re c h e r d e s M ü n c h n e r K re i s e s s e h e n n u n n e u e M ö g l i c h ke i te n e r-ö ff n e t f ü r d i e d r i n g e n d e n R e fo rm a n l i e g e n , w e l c h e K a rd i n a l M a rx b e re i tsvo r e i n i g e r Z e i t − ko n k re t a u f d i e D i ö ze s e a u s g e r i c h te t − e r h i e l t i n d e n 6 1p a sto ra l e n E m p fe h l u n g e n d e s Z u k u n fts fo r u m s , w e l c h e d i e e i n fa c h e nG l ä u b i g e n u n d d e r n i e d e re K l e r u s i n e i n e m m e h rj ä h r i g e n B e m ü h e n z u -s a m m e n g e s te l l t h a tte n . I m R a h m e n e i n e r p ä p s t l i c h e rw ü n s c h te n S e l b s t-ü b e rp r ü fu n g w e rd e n d i e R e fo rm e n i n u n s e re r D i ö ze s e n u n w o h l i n te n s i-ve r a l s b i s h e r a n g e g a n g e n . D e u t l i c h e r W i l l e d e s Vo rko n k l ave s d e rK a rd i n ä l e i s t d i e S tä rk u n g d e r O rts k i rc h e n i m s u b s i d i ä re n S i n n e , a l s o i ng rö ß e re r V i e l fa l t , F re i h e i t u n d E i g e n ve ra n tw o rt u n g . D a m i t s i n d n u n a u c hfü r M ü n c h e n n e u e M ö g l i c h ke i te n e rö ff n e t , d i e e s a u s z u l o te n u n d e i n z u -fo rd e r n g i l t a u f d i ö ze s a n e r E b e n e , i n d e n P fa r re i e n , B ew e g u n g e n , G r u p -p e n u n d s c h l i e ß l i c h a u c h vo n a l l e n m ü n d i g e n G e ta u fte n : N u r re i fe , s e l b s t-b e w u ss te C h r i s te n u n d C h r i s t i n n e n , d i e z u s i c h s e l b e r s te h e n , i h reI n te re ss e n ke n n e n u n d e i n b r i n g e n , w e rd e n d i e Ve rä n d e r u n g e n h e rb e i-f ü h re n , d i e i m R a h m e n d e s n e u e n P o n t i f i ka ts vo n P a p s t F ra n z i s k u s m ö g -l i c h s e i n kö n n te n .

3 8

Page 39: Go tes Gericht

A u fr u f z u r E ig e n ve ra n tw o rt u n g

» L a ie n i n it i a t ive « u n d »W i r s i n d K i rc h e «

.

D e r Ko n f l i kt u m d i e Z u k u n ft d e r K i rc h e b e s c h rä n kt s i c h n i c h t a u f e i n eA u s e i n a n d e rs e tz u n g zw is c h e n P fa r re r n u n d B i s c h ö fe n . K a t h o l i s c h e L a i-e n fo rd e r n s e i t J a h re n R e fo rm e n . D i e P l a ttfo rm »W i r s i n d K i rc h e « u n d d i e» L a i e n i n i t i a t ive « s te l l e n fe s t : D i e Z e i t d e s B i tte n s u n d W a rte n s i s t vo r b e i .

A u fr u f z u r E ig e n ve ra n tw o rt u n g ( 2 0 1 1 )

W i r , M i tg l i e d e r d e r rö m is c h -ka t h o l i s c h e n K i rc h e , w e n d e n u n s e n ts c h i e -d e n g e g e n d e n K u rs d e r g e g e n w ä rt i g e n K i rc h e n l e i t u n g . D i e G l a u bw ü r-d i g ke i t d e r K i rc h e h a t d u rc h d i e z u n e h m e n d e A b ke h r vo m Ko n z i l u n d d i eB l o c ka d e vo n R e fo rm e n s c h w e re n S c h a d e n g e n o m m e n :

S e i t J a h rze h n te n w i rd d e n E rg e b n i s s e n vo n S y n o d e n u n d D i a l o g p ro ze s-s e n d i e U m s e tz u n g ve rw e i g e rt . D i e A n n ä h e r u n g d e r c h r i s t l i c h e n K i rc h e nw i rd t ro tz U m a rm u n g e n u n d A u fh e b u n g a l te r Ex ko m m u n i ka t i o n e n w e i te r-h i n vo n R o m ve r h i n d e rt . S u b s i d i a r i tä t , e i n e Ke r n fo rd e r u n g d e r ka t h o l i-s c h e n S o z i a l l e h re , w i rd i n n e r h a l b d e r K i rc h e m i s s a c h te t . D e r P r i e s te rzö l i-b a t g i l t a l s » n i c h t ve r h a n d e l b a r« , o bw o h l d i e P r i e s te re h e b e i U n i e rte n u n db e i ko n ve rt i e rte n P ro te s ta n te n u n d A n g l i ka n e r n a n e rka n n t w i rd .

F ü r d i e M e n s c h e n re c h te , d i e d i e W ü rd e a l l e r M e n s c h e n s i c h e r n , t r i tt d i eK i rc h e zw a r n a c h a u ß e n e i n , s i e g e l te n a b e r i n n e r h a l b k i rc h l i c h e r I n s t i t u -t i o n e n n i c h t .

3 9

Page 40: Go tes Gericht

U n te r d e m Vo rw a n d , s i c h d e m Z e i tg e i s t n i c h t a n p a ss e n z u d ü rfe n , b l e n -d e t d i e K i rc h e n l e i t u n g a u s , d a ss e i n e s o l c h e A n p a s s u n g s e i t d e r ko ns ta n t i n i s c h e n W e n d e g e g e n d i e L e b e n s re g e l n d e s u rs p r ü n g l i c h e n C h r i s-te n t u m s s ta ttg e fu n d e n h a t . D i e Fo rd e r u n g n a c h M i ts p ra c h e a l l e r u n dn a c h G l e i c h b e re c h t i g u n g d e r G e s c h l e c h te r i s t ke i n e N a c h a h m u n g d e -m o k ra t i s c h e r S p i e l re g e l n vo n h e u te ; v i e l m e h r h a t s i c h i n d e r s ä k u l a re nW e l t g e g e n k i rc h l i c h e n W i d e rs ta n d d u rc h g e s e tzt , w a s i n d e r B o ts c h a ftd e s E va n g e l i u m s g r u n d g e l e g t i s t u n d i n d e n e rs te n J a h r h u n d e rte n c h r i s t-l i c h e n L e b e n s w e i tg e h e n d re a l i s i e rt w u rd e . D i e rö m i s c h e K i rc h e i s t z u -n e h m e n d e i n e m a u to r i tä re n Z e n t ra l i s m u s ve rfa l l e n , d e r i n e i n e r G e s e l l-s c h a ft d e s 2 1 . J a h r h u n d e rts u n e rt rä g l i c h i s t . S i e ka n n s i c h d a b e i w e d e ra u f d a s B e i s p i e l J e s u n o c h a u f d a s f r ü h e C h r i s te n t u m b e r u fe n . D i e B i-s c h ö fe ve rt re te n n i c h t i h re D i ö ze s e n , s o n d e r n ve rs te h e n s i c h a l s a u s fü h -re n d e O rg a n e rö m is c h e r D i re kt ive n ; g l e i c h ze i t i g w i rd d i e S t i m m e d e rG l ä u b i g e n sys te m at i s c h i g n o r i e rt . W e r u n te r d i e s e n U m stä n d e n d e nc h r i s t l i c h e n G l a u b e n g l a u bw ü rd i g l e b e n w i l l , m u ss d e n t ra d i t i o n e l l e n G e -h o rs a m g e g e n ü b e r d i e s e m S ys te m e i n e r k r i t i s c h e n G ew is s e n s p r ü fu n gu n te rz i e h e n u n d s i c h vo n j e n e n R e g e l n d i s ta n z i e re n , d i e i m W i d e rs p r u c hz u r c h r i s t l i c h e n F re i h e i ts o rd n u n g s te h e n .

W i r , d i e g e ta u fte n u n d g e f i rm te n G l ä u b i g e n , a u s g e s ta tte t m i t d e m g e -m e i n s a m e n P r i e s te rt u m , s e h e n u n s i m G ew is s e n ve r p f l i c h te t , a l s C h r i s t i n -n e n u n d C h r i s te n d a s N o tw e n d i g e e i g e n ve ra n tw o rt l i c h w a h rz u n e h m e n .W i r l e h n e n a l l e d i e M e n s c h e n w ü rd e b e s c h n e i d e n d e n B e s t i m m u n g e n e i-n e s K i rc h e n re c h ts a b , i n d e m e s ke i n e G ew a l te n te i l u n g , ke i n e G r u n d -u n d F re i h e i ts re c h te u n d ke i n m e n s c h e n w ü rd i g e s P ro ze ss re c h t g i b t , u n dve r l a n g e n e i n e n e u e K i rc h e n ve rfa s s u n g . D a s b e t r i f ft a u c h d a s d e rze i t i g eVe rfa h re n d e r B i s c h o fs e r n e n n u n g e n . D e n n »w e r a l l e n vo rs te h e n s o l l ,m u ss a u c h vo n a l l e n g ew ä h l t w e rd e n « D i e L e g i t i m i tä t vo nB i s c h ö fe n , d i e o h n e M i tw i r k u n g d e r O rts k i rc h e i h r A m t a n t re te n , i s t i n F ra-g e z u s te l l e n .

D i e Z u s a m m e n l e g u n g u n d A u f l ö s u n g vo n P fa r rg e m e i n d e n i s t d a s E rg e b-n i s e i n e s P r i e s te rm a n g e l s , d e n d i e K i rc h e n l e i t u n g m i tte l s ü b e r h o l te r Z u -l a s s u n g s b e s t i m m u n g e n s e l b s t ve rs c h u l d e t . W i r w e rd e n d i e B e s c h ä d i-g u n g ü b e rs c h a u b a re r P fa r rg e m e i n d e n m i t i h re n u n ve rz i c h t b a re nre l i g i ö s e n u n d s o z i a l e n A u fg a b e n n i c h t h i n n e h m e n . S i e h a b e n d a s R e c h t

4 0

Page 41: Go tes Gericht

a u f e i n e n Vo rs te h e r o d e r e i n e Vo rs te h e r i n . W e n n d e r B i s c h o f s e i n e rVe rp f l i c h t u n g , d i e s s i c h e rz u s te l l e n , n i c h t n a c h ko m m t , w e rd e n d i e G e -m e i n d e n s e l b s t e i n e W a h l t re ffe n . K i rc h e n re c h t l i c h e Vo rs c h r i fte n d ü r-fe n n i c h t ve r h i n d e r n , d a s s d i e E u c h a r i s t i e i n a l l e n G e m e i n d e n a l s H ö -h e p u n kt , Q u e l l e u n d K ra ft g e fe i e rt w e rd e n ka n n .D a h e r w e rd e n w i r n a c h W e g e n s u c h e n , E u c h a r i s t i e fe i e r n s i c h e rz u s te l-l e n u n d L a i e n z u r P re d i g t e i n z u l a d e n . W i r e rm u t i g e n w i e d e rve r h e i ra te teG e s c h i e d e n e , z u r Ko m m u n i o n z u g e h e n , z u m a l b e i d e n U n i e rte n i n n e r-h a l b d e r ka t h o l i s c h e n K i rc h e e i n s o l c h e s Ve rb o t n i c h t b e s te h t . G l a u -b e n s g e s c h w is te r a n d e re r Ko n fe ss i o n e n l a d e n w i r e i n , a l s Z e i c h e n g e -g e n d a s Ä rg e r n i s d e r S p a l t u n g m i t u n s g e m e i n s a m d a s A b e n d m a h l z un e h m e n .

W i r fo rd e r n u n s e re B i s c h ö fe a u f , d i e R e a l i tä t w a h rz u n e h m e n , s i c h m i td e m Vo l k G o tte s z u ve r b ü n d e n u n d e n d l i c h a u c h i h re n B e i t ra g f ü r e i n en e u e G l a u bw ü rd i g ke i t d e r K i rc h e z u l e i s te n .

W i e n , i m O kto b e r 2 0 1 1

L a i e n i n i t i a t ive : N e w s l e tte r www . l a i e n i n i t i a t ive . a t/ n ew s l e tte r

u n d

www . la ie n i n it i a t ive .a t/ n ew s le tte r

4 1

Page 42: Go tes Gericht

» U m e s k l a r z u s a g e n :

D e r H e i l i g e G e i s t i s t f ü r u n s e i n e B e l ä s t i g u n g . E rb ew e g t u n s , e r l ä s s t u n s u n te rw e g s s e i n , e rd rä n g t d i e K i rc h e , w e i te rz u g e h e n . A b e r w i r s i n dw i e P e t r u s b e i d e r Ve rk l ä r u n g : »A h , w i e s c h ö ni s t e s d o c h , g e m e i n s a m h i e r z u s e i n . « D a s fo r-d e rt u n s a b e r n i c h t h e ra u s . W i r w o l l e n , d a s s d e rH e i l i g e G e i s t s i c h b e r u h i g t , w i r w o l l e n i h n z ä h -m e n . A b e r d a s g e h t n i c h t . D e n n e r i s t G o tt , u n de r i s t w i e d e r W i n d , d e r w e h t , w o e r w i l l . E r i s t d i eK ra ft G o tte s , d e r u n s T ro s t g i b t u n d a u c h d i eK ra ft , vo rw ä rts z u g e h e n , w a s f ü r u n s s o a n -s t re n g e n d i s t . D i e B e q u e m l i c h ke i t g e fä l l t u n sv i e l b e s s e r [ . . . ]

D a s Ko n z i l w a r e i n g ro ß a rt i g e s W e rk d e s H e i l i-g e n G e i s te s . D e n kt a n P a p s t J o h a n n e s :

E r s c h i e n e i n g u te r P fa r re r z u s e i n , a b e r e r w a rd e m H e i l i g e n G e i s t g e h o rs a m u n d h a t d i e s e sKo n z i l b e g o n n e n . A b e r h e u te , 5 0 J a h re d a n a c h ,m ü ss e n w i r u n s f ra g e n : H a b e n w i r a l l d a s g e ta n ,w a s u n s d e r H e i l i g e G e i s t i m Ko n z i l g e s a g t h a t?I n d e r Ko n t i n u i tä t u n d i m W a c h st u m d e r K i rc h e ,i s t d a d a s Ko n z i l z u s p ü re n g e w e s e n ? N e i n , i mG e g e n te i l : W i r fe i e r n d i e s e s J u b i l ä u m u n d e ss c h e i n t , d a ss w i r d e m Ko n z i l e i n D e n k m a l b a u -e n , a b e r e i n e s , d a s n i c h t u n b e q u e m i s t , d a s u n sn i c h t s tö rt . W i r w o l l e n u n s n i c h t ve rä n d e r n u n de s g i b t s o g a r a u c h S t i m m e n , d i e g a r n i c h t vo r-w ä rts w o l l e n , s o n d e r n z u r ü c k . D a s i s t d i c k kö p-f i g , d a s i s t d e r Ve rs u c h , d e n H e i l i g e n G e i s t z uz ä h m e n . S o b e ko m m t m a n tö r i c h te u n d l a h m eH e rze n . «

4 2

Page 43: Go tes Gericht

Z u r E r i n n e r u n g

Z ie le d e s F re c ke n h o rste r K re is e s

W i r s e tze n u n s e i n f ü r e i n e o ffe n e u n d m e n s c h e n fre u n d l ic h e K i rc h e

i m G e i s te J e s u . D a h e r ve rt re te n w i r fo l g e n d e G r u n d a n l i e g e n :

G e m e i n d e n m ü s s e n ü b e rs c h a u b a r b l e i b e n , d a m i t l e b e n d i g e B e z i e -h u n g e n m ö g l i c h s i n d .

D i e Fo lg e n d e r G lo b a l is ie r u n g fo rd e r n u n s a l s C h r i s te n h e ra u s u n dr u fe n u n s a u f z u r S o l id a r itä t m it d e n O p fe r n . D u rc h u n s e re n Ko n ta ktm i t T h e o l o g e n u n d B a s i s g e m e i n d e n i n B ra s i l i e n h a b e n w i r w i c h t i g eI m p u l s e e r h a l te n . W i r fö rd e r n i n B ra s i l i e n P ro j e kte , d i e a u s d e r B e -f re i u n g s t h e o l o g i e e rw a c h s e n s i n d .

W i r u n te rs t ü tze n d i e F r ie d e n s- u n d Ve rs ö h n u n g s a r b e it e n g a g i e rte rG ru p p e n u n d h a tte n ü b e r J a h re p e rs ö n l i c h e Ko n ta kte i n d i e U k ra i-n e .

W i r s t re b e n e i n e n g l e i c h ra n g i g e n D ia lo g zw is c h e n d e n c h r ist l i c h e nK i rc h e n u n d d e n W e lt re l ig io n e n a n .

W i r t re te n d a fü r e i n , d a s s P a s to ra l re fe re n te n u n d P a s to ra l re fe re n -t i n n e n u n d a n d e re G e m e i n d e m i tg l i e d e r s tä r ke r m i t L e it u n g s a u fg a -b e n − e i n s c h l i e ß l i c h G e m e i n d e l e i t u n g − b e t ra u t w e rd e n . W i r w ü n -s c h e n d i e Z u l a ss u n g vo n ve r h e i ra te te n M ä n n e r n u n d F ra u e n z u mP r i e s te ra m t .

W i r w e n d e n u n s g e g e n A u s g re n z u n g i n d e r K i rc h e . W ie d e rve r h e i ra -te te G e s c h ie d e n e d ü rfe n n i c h t vo n d e r E u c h a r i s t i e a u s g e s c h l o ss e nw e rd e n . H o m o s ex u e l le F ra u e n u n d M ä n n e r s i n d f ü r u n s Te i l vo n G e -m e i n d e u n d K i rc h e .M e n s c h e n , d ie i n Ko n f l i kte g e ra te n w e g e n i h re s a u fg e s c h l o s s e n e nc h r i s t l i c h e n H a n d e l n s , d a s s i c h a m 2 . Va t i ka n i s c h e n Ko n z i l o r i e n -t i e rt , e rfa h re n u n s e re S o l i d a r i tä t .

4 3

Page 44: Go tes Gericht

4 4

F re c ke n h o rste r K re i s

F K- B ü ro : F re c ke n h o rste r K re i s

c / o : Lu d g e r F u n ke

F r i e d h o fs a l l e e 1 0 0 A

4 7 1 9 8 D u i s b u rg

Te l . : 0 2 0 66/ 3 326 0

Fa x : 0 2 0 66/4 1 5 8 0 1

E -M a i l : fk -b u e ro @ g m x .d e

I n te rn et : w w w .fre c ke n h o rste r-k re i s .d e

R e d a kt io n : A n g e l i ka W i l m e s,

A l b a c h te n e r S t r. 1 0 1 e

4 8 1 6 3 M ü n ste r

Te le fo n : 0 2 5 3 6/ 1 4 0 8

E -M a i l : w i l m e s-fk @ t-o n l i n e .d e

U n s e re Ko n te n : D a r l e h n s ka s s e M ü n ste r ( D KM )

B LZ : 4 0 0 6 02 6 5

Ve ra n tw o rt l i c h : Lu d w ig W i l m e s ( Ad re s s e : s . Re d a kt io n )

B ra s i l i e n ko n to : 3 799 70 1

A m p a ro I n fa n t i l : 3 799 702

D e m etr i u s 3 799 70 5

B e i t ra g s ko n to : 3 799 70 0

M i tg l i e d e r (M ) 3 5 E u ro,

I n te re s s e n te n ( I ) 7, 5 0 E u ro

: