III. RICHARD W. ShakespeareKLER KRAL IV. EDWARD EDWARD, Wales prensi, Kraln olu. sonradan Kral V.Edward RICHARD, York Dk. Kraln olu. GEORGE, Clarence Dk. Kraln kardei. RICHARD, Gloucester dk, Kraln kardei. sonradan Kral III. Richard Clarence'in gen bir olu. HENRY, Richmond Kontu, sonradan Kral VII. Henry KARDNAL BOURCHIER, Canterbury Bapiskoposu. THOMAS ROTHERHAM, York Bapiskoposu. JOHN MORTON, Ely Piskoposu. BUCKINGHAM DK. NORFOLK DK. SURREY KONTU, Norfolk Dknn olu. KONT RIVERS, Elizabeth'in kardei. MARKI DORSET ve LORD GREY, Elizabeth'in oullar OXFORD KONTU. LORD HASTINGS. LORD STANLEY veya DERBY KONTU. LORD LOVEL. SIR THOMAS VAUGHAN. SIR RICHARD RATCLIFF. SIR WILLIAM CATESBY. SIR JAMES TYRREL. SIR JAMES BLOUNT. SIR VVALTER HERBERT. SIR ROBERT BRAKENBURY. Londra Kalesi'nin subay. CRISTOPHER URSVVICK, bir rahip. Baka bir rahip. TRESSEL ve BERKELEY, Lady Anne'n hizmetinde iki adam. LONDRA BELEDYE BAKANI. Wiltshire Sheriffi. ELIZABETH, KralIV. Edward'n kans. MARGARET, Kral VI. Henry'nin dul kars. YORK DES, Kral W. Edward'n, Kral III. Richard'n ve Clarence'in anneleri LADY ANNE, VI. Henry'nin olu Wales Prensi Edward'dan dul kaldktan sonra Gloucester Dk Richard ile evlenir. Clarence'in gen bir kz. Richard tarafndan ldrlenlerin hayaletleri; Lordlar ve baka adamlar; Bir Haberci Uak; Mahkeme Ktibi; Yurttalar, Katiller, Haberciler, Askerler, vb. SAHNE: ngiltere.

BRNC PERDEBRNC SAHNE (Londra. Bir sokak.)

(Gloucester Dk Richard, yalnz olarak girer.) GLOUCESTER DK RCHARD: Mutsuzluumuzun k, York'un bu gneiyle1 Parlak bir yaza evrildi imdi.2 Soyumuzun3 stne ken btn bulutlar Denizin dibine gmld. (1) IV. Edvvard'm armas gneti. Bundan baka, ingilizce'de "gne" anlamna gelen "sun" ile, "erkek evlat", "oul" anlamna gelen " son" kelimelerinin okunuu ayn olduu iin Trke'ye evrilemeyen bir kelime oyunu da var burada : IV. Edward, York'un olu idi. (2) Yani Tevvksbury muharebesinden ve VI. Henry'nin ldrlmesinden sonra. (3) ingilizce "house" kelimesi hem "ev" hem de "soy, hanedan" anlamlarna gelmektedir. Shakespeare iki anlam birden kullanyor. Bugn zafer elenkleri sarm alnmz; rselenmi silahlarmz duvarlar sslyor; Sava toplantlarmz cmblere, Korkun admlarmz yumuak rakslara dnd. atk yzl sava atmaz oldu kalarn; Zrhl atlara binip yreksiz dmanlarn iine korku salaca yerde, ehvetli sazlara kaptrm kendini, Dnp zplyor bir kadnn yatak odasnda. Ama oynaacak, ya da Aynalar karsnda krtacak biim var m bende? Salna krta giden bir yosmann nnden Cakayla geecek hal var m bende? Kahpe felek kancklk etmi: Ancak yarm yamalak yaplp, Vaktinden nce yollanmm bu dnyaya. Vcut desen arpk, kusurlu, eksik. ylesine biimsiz, ylesine bakaym ki herkesten, Yanndan topallayarak getiim kpekler havlyor bana. Fltlerin alnd bu uyuuk bar zamannda Elendirecek ne var beni? Gnete glgemi seyredip arpldm Kurmaktan baka. Tatl laflar edilen bu gnleri Ho geirtecek bir sevgiliden yoksunum madem Ben de bu gnlerin bo zevklerine tkrp Dzenler kurar, ktl ura seerim. Kardeim Clarence ile kral Nefretle birbirine dsn diye,

Uydurma kehanetler, iftiralar, dler dzp Tehlikeli planlar hazrladm. Benim yalana ve kalle olduum kadar Drst ve doru karsa Kral Edward, Clarence hapsi boylar bugn. nk bir kehanet yaydm ortaya, Ad "G" ile balayan biri szde Edward'n ocuklarn ldrecekmi. Dnceler, saklann ruhumun derinliklerine, ite Clarence geliyor. (Clarence muhafaza altnda ve Brakenbury girerler.) Gnnz aydn olsun kardeim. Bu silahl muhafz ne demek oluyor yaranzda? CLARENCE: Kral gvenliini dndkleri iin Kale'ye1 byle yollanmam uygun grdler. GLOUCESTER DK RCHARD: Sebep? (1) The Tamer of Landon. Mehur Londra Kalesi, hem hapishane, hem de zaman zaman krallarn ikametgh olarak kullanlrd. CLARENCE: lk admn George olmas. GLOUCESTER DK RICHARD: Ama bu sizin suunuz deil lordum, Vaftiz babanz hapsetmeliydi yleyse. Belki,de efendimizin sizi Kale'de Yeniden vaftiz ettirmek gibi bir niyeti vardr. Fakat ne oluyor anlayabilir miyim Clarence? CLARENCE: Ben rendiim zaman Richard; inan olsun ki Ben de.bmiyorum daha; ama iittiime gre, Kral kehanetlere, ryalara kaplm, "G"yi skp atyor alfabeden,

Ve diyor ki, evlatlarnn verasetine "G" engel olacakm; bir sihirbaz bildirmi kendisine. Bu adam da ben sanyor, nk ismimin ba harfine uyuyor "G". Anladma gre bunlar ve bu eit samalklar Yznden beni hapsettiriyor kral. GLOUCESTER DK RCHARD: Erkeklere kadnlar hkmederse byle olur ite. Sizi Kale'ye yollayan kral deil, Kars Lady Grey'dir Clarence. Krala bu ii yaptracak kadar Avucunun iine alm onu. Bugn serbest braklan Lord Hastings'i de Hapse attran o ve pek erefli kardei Anthony Woodville deil miydi? Gvende deiliz Clarence, gvende deiliz. CLARENCE: Sanrm kralienin yaknlarndan Ve kralla Madam Shore1 arasnda mekik dokuyan Gece bekilerinden baka gvende olan yok. (1) Jane Shore, bir kuyumcunun kars ve IV. Edward'n metresi idi. Kraln zerinde nfuzu olduu sylenir. Duydun mu Lord Hastings Salverilmesi iin nasl yalvarm o kadna? GLOUCESTER DK RICHARD: Ve yalvarp yakarmas sultanna, Serbestlii salad mabeyn lorduna. Sana ne syleyeceim bak Kraln gznden dmek istemiyorsak Bu kadnn adamlar olmal ve hizmetinde almalyz. Kardeimiz onu ve ypranm kskan dulu1

Soylu kadnlar yapt yapak Pek, sk fk oldular ikisi. BRAKENBURY: Efendilerim balasnlar beni, Sayn kralmz kesin emir verdiler, Mevkii ne olursa olsun kimse zel grmeyecek kardeiyle. GLOUCESTER DK RICHARD: Peki; hem sylediklerimize Siz de katlabilirsiniz Brakenbury. Konutuumuz eyler ihanet deildir dostum. Kraln akilli ve iyi, soylu kralienin Yalca ve gzel olduunu, kskan olmadn sylyoruz. Diyoruz ki Shore'un karsnn Ho ayaklan, kiraz gibi duda, Gzel gzleri, ok tatl bir dili var. Kralienin akrabas da kibar snfa sokuldular. Siz ne dersiniz inkr edebilir misiniz bunlar? BRAKENBURY: Lordum, benim bu ile alakam yok. GLOUCESTER DK RICHARD: Madam Shore'la olan ilerinde ahlakn1 yok ha! Aklnda olsun efendi onunla gnah ileyenler, Bir kii mstesna, bu ii En iyisi gizli ve tek basma yapmaldr. BRAKENBURY: Kim mstesna Lordum? GLOUCESTER DK RICHARD: Kocas elbet; ele mi vereceksin beni kerata? BRAKENBURY: Efendimin affn dilerim, hem artk Soylu dkle konumanza son veriniz. CLARENCE: Emirlerini biliyoruz Brakenbury, boyun eeceiz. GLOUCESTER DK RICHARD: Emek zorundayz, kralienin kleleriyiz nk. Hoa kaln kardeim, krala giderim Ve ne yapmam isterseniz yaparm. Hatta karsna kzkarde demek bile olsa.

Ama kardelik arasnda bu yz kzartc iler, Sandnzdan ok zyor beni. CLARENCE: Biliyorum ne benim houma gidiyor ne sizin. GLOUCESTER DK RICHARD: Neyse hapsiniz uzun srmeyecek. Ya sizi kartrm, ya da ben yatarm yerinize. Sabrl olun imdilik. CLARENCE: ster istemez. Hoa kaln. (Clarence, Brakenbury ve Muhafz karlar.) GLOUCESTER DK RICHARD: Git bir daha dnmeyecein yoldan yr Saf, drst Clarence! yle seviyorum ki seni, Ruhunu ksa zamanda cennete yollayacam. Cennet bizden hediye kabul ederse eer. Kim o gelen? Yeni salverilen Hastings mi? (lora. Hastings girer.) LORD HASTINGS: Gnnz aydn olsun sayn Lord Gloucester. GLOUCESTER DK RICHARD: Sizin de sayn mabeyn lordu, Ho geldiniz ak havaya. Hapse nasl dayandnz? LORD HASTNGS: Gerektii gibi sabrla efendim. Ama bir gn gelecek Teekkrlerimi sunacam sebep olanlara. GLOUCESTER DK RICHARD: Tabii, tabii, Clarence de yle. Size yaptklarn ona da yaptlar. LORD HASTNGS: aylaklar ve ahinler serbeste avlanrken, Kartaln kafese konmas yazk dorusu. GLOUCESTER DK RICHARD: Ortalktan ne haber? LORD HASTNGS: Onlar brakn en kt haber u : Kral hasta, zayf, kederli, Doktorlar hi beenmiyor durumunu. GLOUCESTER DK RICHARD: Saint Paul hakk iin gerekten kt bu haber. Ah, uzun zaman ypratc bir hayat yaad, BRNC PERDE BRNC SAHNE Bu yolda ok harbetti kendini. Dndke zlyor insan. Yatakta m yoksa? LORD HASTNGS: Evet, evet yatyor. GLOUCESTER DK RICHARD: Siz nden gidin, ben gelirim sonra. (Hastings kar.) inallah yaamaz. Fakat George cenneti Boylayncaya kadar da lmemeli. imdi yanna gider, Clarence'e olan nefretini Krklemek iin salam yalanlar dzerim. Maksadma eriirsem eer Bir gn bile yasayamaz Clarence. Bu i de bitince Tanr, Kral Edward' Rahmetine kavutursun ve didiip Uramak iin bana braksn dnyay.

nce VVarvvick'in kk kzyla evlenirim. Kocasn, babasn1 ldrmsem ne kar bundan? Zararn gidermek iin en iyi yol, Yosmann kocas ve babas olmaktr. Dorusu sadece ak deil gzettiim; ok gizli bir gayem var ki, buna ulamak iin Evlenmem gerekiyor bu kadnla. Ama ben atmdan nce kouyorum pazara. Clarence hl nefes alyor, Edward hayatta; Onlar ortadan kalktktan sonra ancak Saymalym kazanlarm. (kar.) KNC SAHNE (Londra, baka bir sokak.) (VI. Henry'nin cenazesi, mzrakl beylerin korumasnda, ve Lady Anne yas tutarak girerler.) LADY ANNE: Brakn, erefli yknz koyun yere, eref kefenle rtlebilirse eer Ben de erdemli Lancaster'in vakitsiz lmne Ac gz yalan dkeyim. Kutsal bir kraln buz gibi zavall vcudu! Lancaster soyunun solgun klleri! Sen Krallk karann, kansz kalnts! Olun Edward'n kars zavall Anne, iniltilerini dinle diye senin ruhunu aryor. Bu yaralan aan el ldrmt, olunu da. Bak, hayatn kp gittii u deliklere Faydasz melhemini aktyorum zavall gzlerimin. Bu yaralan .aan ele lanet olsun! Bunu yapabilecek kalpsizin kalbine, Buradan bu kan aktann kanna lanet olsun! Seni ldrmekle bizi perian eden O alan bana, ylesine bir bela gelsin ki, Yerde srnen zehirli yaratklara, Kara ylanlara, zehirli kurbaalara, rmceklere dilediimden daha korkun olsun! Bir gn ocuu olursa, Vakitsiz domu bir canavar, bir ucube olsun, trkilsin anas garip yarat grnce. Babasna eksin ktlkte. Bir gn evlenirse ayet, dilerim Karsnn onun lm ile ekecei ac, Gen kocamn ve sizin lmnzle ektiim acy asn kat kat! Haydi Chertsey'de gmlmek zere 30 BRNC PERDE KNC SAHNE Saint Paul kilisesinden alnm Kutsal yknzle dzln yola.

Ama bu ykn arlndan Hl yorgun olduunuza gre, Ben Kral Henry'nin ls banda alarken Siz de dinlenin biraz daha. (Gloucester girer.) GLOUCESTER DK RICHARD: Siz tabutu tayanlar durun, koyun onu yere! LADY ANNE: Hangi sihirbaz, hayrl ileri durdurmak in bu ifriti kartm ortaya? GLOUCESTER DK RICHARD: Sersem herifler koyun yere ly! Yoksa ldrrm itaat etmeyeni. BERKELEY: Lordum, geri ekilin, brakn da tabut gesin. GLOUCESTER DK RICHARD: Terbiyesiz kpek, ben emredince dur! Gsmden yukan tut mzran, pis herif, Yoksa Saint Paul hakk iin alr ayamn altna Kstahlnn cezasn veririm. LADY ANNE: Ne! Titriyor musunuz? Korkuyor musunuz hepiniz? Sizi ayplamyorum, lmlsnz nk. lml gzler dayanamaz eytana. Defol korkun cehennem elisi! Onun lml vcuduna gcn yetiyordu, Ama ruhuna dokunamazsn. Haydi defol! GLOUCESTER DK RICHARD: Gzel melek, iyilik akna aksi olmayn bu kadar. LADY ANNE: Pis eytan, Tanr aslana git, urama bizimle. Mutlu dnyay kendi cehennemin yaptn sen, Lanetli lklar, iniltilerle doldurdun. Canavarca ilerini grmek istiyorsan, Kasaplklarnn u rneini seyret. Ah efendiler bakn, l Henry'nin yaralan Phtam azlarn ap yeniden kanyorlar.1 Kzar, kzar, iren sakatlklar klesi! nk bu kansz, souk ve bo damarlardan Bu kam aktan senin varlndr burada. insanla smaz, tabiata aykr davrann, Tabiata aykr bu kan akna yol ayor. al, ey bu kan yaratan Tanrm! Ey bu kan ien toprak, al! Ya siz, gkler, yldrmla vurun katili, Ya da sen toprak, yani da yut onu! Cehennemden ynetilen koluyla kyd Bu kraln kann emdiin gibi yut hemen! GLOUCESTER DK RICHARD: Lady Anne, iyilik kurallarn bilmiyorsunuz hi; Ktlk gzellikle, lanet hayr duasyla karlanr. LADY ANNE: Alak sen ne Tanr yasas biliyorsun ne insan. En yrtc hayvanda bile biraz acma vardr. GLOUCESTER DK RICHARD: Bende hi yok, hayvan deilim demek ki. LADY ANNE: Aman, iblislerin doruyu sylemesi ok ho. GLOUCESTER DK RICHARD: Meleklerin bu kadar kzmas daha ho. Ey tanrsal yetkinliin rnei kadn, zin verin de, uydurulan bu cinayetlerde Susuz olduumu gstermek iin konuaym. BRNC PERDE KNC SAHNE LADY ANNE:

Ey biimsizliin rnei insan, zin ver de, bilinen bu cinayetlerden tr yice lanet edeyim u lanetli varlna. GLOUCESTER DK RICHARD: Gzellii anlatlmaz kadn, daha uygun Bir zamanda balataym kendimi. LADY ANNE: Ktl tasavvur edilmez adam, Balanmaya deer bir ey yapamazsn, Kendini asmaktan baka. GLOUCESTER DK RICHARD: Byle umutsuzlua dmekle Sulam olurum kendimi. LADY ANNE: Umutsuzlua dp, yerinde bir alrsan Kendinden, balanm olursun; Sen ki haksz yere kydn bakalarnn canna. GLOUCESTER DK RICHARD: Diyelim ki onlar ben ldrmedim. LADY ANNE: Ya! lmediler demek. Fakat ld onlar. Cehennem klesi, sen ldrdn onlar. GLOUCESTER DK RICHARD: Kocanz ben ldrmedim. LADY ANNE: Demek yayor. GLOUCESTER DK RICHARD: Hayr ld, Edward vurdu onu.1 LADY ANNE: Yalan sylyor o pis azn. Kocamn Kanna batm, dumanl katil hanerini, (1) Holinshed'e gre Prens Edward'a ilk nce IV. Edvvard zrhl eldiveni ile vurmu, yannda bulunan Gloucester dk Richard, Clarence dk George, Thomas Grey, Marki Dorset, Lord Hastings ldrmlerdir. Gzleriyle grm Kralie Margaret. Bir kere de onun gsne dayamtn O haneri, ama kardelerin seni tuttular. GLOUCESTER DK RICHARD: Onlarn sularn, susuz omuzlanma ykleyen

Margaref in iftirac dili kzdrmt beni. LADY ANNE: Kasaplktan baka bir ey dnmeyen Kanl kafand seni kzdran. Sen ldrmedin mi bu Kral? GLOUCESTER DK RICHARD: ldrdm, kabul. LADY ANNE: Kabul ediyorsun demek kirpi1 herif? Tanr da benim duam kabul etsin, (1) "Kirpi" ingilizce'de, bakalarnn duygularna aldrmayanlar iin kullanlan bir deyimdir. Kahretsin seni. Ah, melek gibiydi, iyi yrekliydi o. GLOUCESTER DK RICHARD: Kavutuu cennetin kralna daha layk yleyse. LADY ANNE: Evet, senin hi gidemeyecein cennette o. GLOUCESTER DK RICHARD: Gitmesine yardm ettiim iin teekkr etsin bana. Dnyadan ok oraya yakyordu. LADY ANNE: Sense cehenneme yakrsn ancak. GLOUCESTER DK RICHARD: Bir yere daha. izin verin syleyeyim. LADY ANNE: Zindana. GLOUCESTER DK RICHARD: Yatak odanza. LADY ANNE: Huzursuzluk oksun yattn odaya. BiRiNCi PERDE dNC SAHNE GLOUCESTER DK RICHARD: yle olacak sizinle yatncaya kadar. LADY ANNE:

Dilerim yle olsun. GLOUCESTER DK RICHARD: Olacak biliyorum. Fakat ey tatl Lady Anne, Birbirimize laf yetitirmeyi brakalm da Ciddi dnelim biraz: . Henry ile Edwrd'n vakitsiz lmlerine Sebep olan da sulu deil midir ldren kadar. LADY ANNE: Sebep de sendin, ldren melun da. GLOUCESTER DK RICHARD: Gzelliinizdi ldrmeme sebep. Ryalarma girip Koynunuzda bu- saat yasamak urunda Dnyay ldrmeyi gze aldran gzelliiniz. LADY ANNE: Katil herif, buna inansaydm, bil ki bu trnaklar O gzellii yrtar atard yanaklarmdan. GLOUCESTER DK RICHARD: O gzelliin yok olmasna dayanamazd bu gzler, Bunu yaptrmazdm size. Neemi ondan Alyorum ben, dnyann gneten ald gibi. Gndzm o benim, hayatm. LADY ANNE: Gndzn kara gece, hayatn lm karartsn! GLOUCESTER DK RICHARD: Kendini lanetleme gzel kadn, sensin ikisi de. LADY ANNE: Keke olsaydm, senden alabilmek iin. GLOUCESTER DK RICHARD: Seni sevenden almak! Bu ok garip bir dava. LADY ANNE: Kocam ldrenden almak, Hakl ve yerinde bir dava. GLOUCESTER DK RICHARD: Seni kocandan yoksun brakan, Daha iyi bir kocaya kavuturmak iin yapt bunu. LADY ANNE: Ondan iyisi yaamyor ki bu dnyada. GLOUCESTER DK RICHARD: Seni, ondan daha ok sevebilecek Biri yayor. LADY ANNE: Neymi ad? GLOUCESTER DK RICHARD: Plantagenet.1 (1) Gerek York soyundan Richard, gerekse Anne'in kocas, Lancaster soyundan, Edward, ikisi de Plantagenet'lerdendi.

LADY ANNE: yi ama, bu onun ad. GLOUCESTER DK RICHARD: sim ayn fakat bu daha stn birinin. LADY ANNE: Neredeymi bu adam? GLOUCESTER DK RICHARD: Burada. (Anne, Gloucester'e tkrr.) Niye tkryorsun bana? LADY ANNE: Keke ldrc bir zehir olayd tkrdm. GLOUCESTER DK RICHARD:

Bu kadar tatl bir yerden Zehir akmamtr hibir zaman. LADY ANNE: Zehir aktan kurbaa grlmemitir Senden iren. ekil karmdan gzlerimi bozuyorsun. GLOUCESTER DK RICHARD: Senin gzlerin gzel Lady Anne, 36BiRiNCi PERDE KlNC SAHNE

Bozdu benimkileri. LADY ANNE: Seni bir bakta ldrmek iin Gzlerim basilisk1 ylan olsayd keke. GLOUCESTER DK RCHARD: Keke! Hi olmazsa birden lrdm o zaman. Oysa beni yaayan bir lmle ldryorlar imdi. O gzlerin ac yalar aktt benimkilerden; ocuka gz yalarmdan kendim utandm. Bu gzler ya dkmemitir kimse iin. Rutland'n2 nasl inlediini haber alnca, Babam York ile Edvvard aladlar, ben sustum. Yiit baban bir ocuk gibi hkra hkra Nasl ldrldn anlatrken babamn, Dinleyenlerin yanaklar yamur yemi aalara dnd; Bense bir damla ya dkmeyi yediremedim Kendime o zgn anlarmda bile. Bu aclarn o zaman yapamadn Gzelliin yapt senin, kr edesiye alatt beni. mrmde ne dosta yalvardm ne dmana, ltifatlar etmeye dilim varmad hibir zaman; Ama imdi gayem gzelliin olduu iin Marur yreim yalvaryor, konumaya zorluyor dilimi. (Anne kmseyerek bakar.) Dudaklarna bu kmsemeyi retme, Onlar plmek iin yaratlmtr ancak. Kinci kalbin balayamyorsa, Ucu sivri u klc al; onu bu yalansz barma sokmak, Ve sana tapan ruhu oradan skp atmak istiyorsan, te gsm ak ldrc vuruuna. nnde diz kp diliyorum bu lm. (Gsn aar ve Lady Anne klc dorultur.) Hayr durma, nk Kral Henry'yi ben ldrdm. Fakat gzelliindi beni kkrtan; Haydi abuk, gen Edward' vuran bendim, Ama sebep kutsal yznd senin. (Lady Anne klc yere brakr.) Ya klc kaldr tekrar, ya beni. LADY ANNE: Kalk ikiyzl, lmeni isterim Ama celladn olmak istemem. GLOUCESTER DK RICHARD: yleyse emret ldreyim kendimi. LADY ANNE: Etmitim. GLOUCESTER DK RICHARD: Yok, yok, o zaman fkene kaplmtn. Bir daha syle ve sevgin uruna

Sevgilini ldrm bu el, bir sznle, Daha gerek bir sevgili ldrsn, sevgin uruna. Her iki cinayete ortak olacaksn sen de. LADY ANNE: Kalbini okuyabilseydim. GLOUCESTER DK RICHARD: Dilim onun tercman. ' LADY ANNE: Korkarm ikisi de yalana. GLOUCESTER DK RICHARD: Doru erkek grlmemi yleyse. LADY ANNE: Peki, peki, al kc. GLOUCESTER DK RICHARD: Beni balyorsun demek. LADY ANNE: Onu sonra renirsin. 38BiRiNCi PERDE KNCl SAHNE

GLOUCESTER DK RICHARD: Umutla m yaayaym? LADY ANNE: Sanrm btn insanlar yle yaar. GLOUCESTER DK RICHARD: Parmana tak bu yz ne olur. LADY ANNE: Almak, vermek deildir. GLOUCESTER DK RICHARD: Yzm parman nasl saryor bak, Gsn de zavall kalbimi yle kapam iine. kisini de kullan, senindir ikisi de. Ve bir ltuf bahederken sadk klene, Sonsuz mutluluk salam olursun ona. LADY ANNE: Neymi o? GLOUCESTER DK RICHARD: Yaplacak hazin treni bana brakmanz, Yasl olmas gereken benim aslnda. Siz hemen Crosby konana1 gidiniz, Bu soylu kral, Chertsey manastrna Trenle gmdkten ve mezarnda Pimanlk yalan dktkten sonra Ben de arabuk gelir bulurum orada sizi. Bilmediiniz birok sebeplerden tr.Yalvarrm, esirgemeyin bunu benden. LADY ANNE: Peki seve seve, hem sizi byle piman grmek Beni de sevindiriyor, Tressel, Berkeley gelin benimle. (Lady Anne, Tressel, Berkeley karlar.) GLOUCESTER DK RICHARD: Efendiler cenazeyi kaldrn. BEYLER Chertsey manastrna m efendim?

GLOUCESTER DK RICHARD: Hayr, White Friars'a; orada beni bekleyin. (Gloucester'den baka herkes kar.) Bir kadna bu durumda ak ilan edilmi midir hi? Bir kadn bu durumda kazanlm mdr hi? Onu elde edeceim ama uzun zaman tutacak deilim. Ne! Kocasn ve babasn ldren adama m gelecek? Kalbi nefretle, gzleri yala, az lanetle dolu; Bir yanda hakl kininin kanyan tan var, Tann, kendi vicdan, hep bana kar bunlar. Benimse dayanacak dostlarm yok eytandan ve iki yzllkten baka. Yine de onu elde edeyim ha! Ne! ay nce Tewkesbury'de fkeye kaplp Vurduum o yiit prensi, kocas Edward' Unuttu mu imdiden. Doa cmert davranm ona; Bylesine gzel, sevimli, gen, yiit, akll Ve kukusuz kralla layk bir adam Bir daha gelmez bu dnyaya. Sevgili prensini bir altn baakken bien, Kendisini de yasl bir yatakta dul brakan, O prensin yans etmez bu kambur topaln Tenezzl edecek mi yzne bakmaya? Be kurua karlk dukalm korum ki, Kendime hakszlk ediyorum hep. Geri ben gzellik gremiyorum ahsmda ama, Yemin ederim, bu kadn fevkalade buluyor beni. Gidip bir ayna alaym, Birka da terzi artaym, Modeller bulsunlar beni ssleyecek. Kendimi beenmeye baladm madem, Bunu srdrmek iin masraf edeyim biraz. Fakat nce u adam gmp Sevgilime gideyim yana yakla. Ey gzel gne bir ayna alncaya dek Parla da greyim glgemi yrrken. (kar.) NC SAHNE (Saray.) (Kralie Elizabeth, Lord Rivers ve Lord Grey girerler.) LORD RVERS: Sabrl olun efendim, kralmzn yileeceine hi phe yok. LORD GREY: zldnz grdke daha fena oluyor, Yznz glsn Tanr akna, en konumanzla neelendirin onu. KRALE ELZABETH: lrse nice olur benim halim? LORD RVERS: Byle bir kocay yitirmekten baka Bir zararnz olmaz herhalde. KRALE ELZABETH: Onu yitirmek her eyi yitirmek demektir. LORD GREY: Tanr onun yokluunda avuntunuz olacak Gzelim bir oulla kutsam sizi. KRALE ELZABETH: Ah! daha ok kk o, Hem Richard Gloucester'in eline braklacak. Ne beni ne de sizleri seven bir adam. LORD RVERS: Onun kral vekili olaca kesin mi? KRALE ELZABETH: Kararlat, kesinlemedi daha. Ama kral kurtulmazsa kesinleecek. (Buckingham ve Derby girerler.)LORD GREY:

te Buckingham ve Derby lordlan geKyor. BUCKDSJGHAM DK: Gnnz aydn olsun, sayn kralie! DERBY KONTU: Tanr eski neesini versin kraliemizin. KRALiE ELIZABETH: Aziz Derby Lordu, bu gzel dileinize Kontes Richmond1 pek isteyerek "amin" demezdi. (1) Kontes Richmond, sonra VB. Henry olarak ingiltere tahtna geen Richmond'un annesiydi. Kont Richmond'dan sonra Derby Kontu ile evlenmiti. Bylece Derby Kontu Richmo'nd'un vey babas olur. Geri beni sevmez ve sizin karuzdr ama Emin olunuz ki Derby, an gururundan tr size kar bir dmanlk yok iimde. DERBY KONTU: Rica ederim inanmayn bu iftiralaraYok, syleyenler haklysa, Karmn bu suunu ho grn, Ktlnden yapmyor nk, huyu yle. KRALiE ELIZABETH: Kral grdnz m bugn? DERBY KONTU: Buckingham dkyle, kendilerini Ziyaretten geliyoruz imdi. KRALiE ELIZABETH: Nasl, iyileme midi var m acaba? BUCKNGHAM DK: mitliyiz efendim, kralmz neeli konuuyordu. KRALiE ELIZABETH: Tanr salk versin! Kendisiyle grtnz m?

BUCKNGHAM DK: Evet efendim. Gloucester dkyle mabeyn lordunu, Bartrmak istiyor kardelerinizle. Yksek huzuruna artt hepsini. BiRiNCi PERDE NC SAHNE KRALiE ELIZABETH: Keke her ey yoluna girse! Girecei yok ya. Korkarmmutluluumuz doruunda artk.

(Gloucester, Hastings ve Dorset girerler.) GLOUCESTER DK RICHARD: Bana hakszlk ediyorlar, katlanmayacam buna. Aksi bir adam olduumu, onlar sevmediimi Krala syleyenler, beni ikyet edenler kim? Kulan bu arabozucu sylentilerle dolduranlar, Kutsal Paul hakk iin onu az sevenlerdir. Yze glmek, yaltaklanmak, aldatmak, hile yapmak, Kapma bir nezaketle Franszvari selamlar akmak Elimden gelmiyor diye, kinci bir dman belliyorlar beni. Fenalk dnmeden drste yaayamaz m insan? lle tepesine mi binmeli Kavuk sallayan, kurnaz zppe herifler? LORD GREY: Bunlar kime sylyor sayn efendimiz? GLOUCESTER DK RICHARD: Sana, ne sayn ne de drst olan sana. Seni ne zaman incittim? Ne ktlk ettim sana? Ya da sana? Ya da. sana? Ya da hanginize?

Allah hepinizin belasn versin! Kralmz - Tanr onu sizin dilediinizden Daha iyi korusun - rahat yz grmyor ' Bir an iin olsun; ille gidip aalk ikyetlerle carm skacaksnz. KRALiE ELIZABETH: Yanl anlyorsunuz Gloucester kardeimiz, Kimsenin kkrtmasyla deil, Kral kendi isteiyle artyor szi. Her halde ocuklarma, kardelerime Ve bana kar davrannzla gsterdiiniz Nefretin nedenini renmek Ve dmanlmz gidermek istiyor bylece. GLOUCESTER DK RICHARD: Bilemem. Dnya o kadar deiti ki, Kartallarn szlmeye cesaret edemedii yerde plce blblleri avlanyorlar. Her kyl bir bey olal, Nice soylular da kyl oldu kt. KRALE ELIZABETH: Haydi, haydi, Gloucester karde, Ne demek istediinizi anlyoruz. Benim ve yaknlarmn ykseliini ekemiyorsunuz. Tanr vere biz size muhta olmasak. GLOUCESTER DK RICHARD: Tanrnn iine bakn biz size muhta olduk. Sayenizde hapsedildi kardeimiz, Ben gzden dtm, soylulardan yz evrildi. Beri yandan iki gn ncesine kadar Be paralk deeri olmayanlara, Deer kazansnlar diye Yksek payeler veriliyor durmadan. KRALiE ELIZABETH: Beni honut olduum o yerden, bu kaygl Ykseklie karan Tanr adna Yemin ederim ki, Clarence dkne kar Hibir zaman kkrtmadm kralmz. Tersine her zaman yrekten savundum onu. Lord Gloucester, benim stme kukular uyandrmanz

irkin bir hakszlk bana. GLOUCESTER DK RICHARD: Lord Hastings'in, sizin yznzden Hapsedildiini de inkr edebilirsiniz siz. LORD RTVERS: Edebilir lordum, nk... GLOUCESTER DK RICHARD: Edebilir Lord Rivers! Bilmeyen var m bunu? Hatta inkrdan fazlasn da yapar: BRNC PERDE NC SAHNE Bir sr gzel ykselmeler salar size, Sonra yardmn inkar eder ve bunlar Sizin hakkmzm gibi gsterir. Nelere varmaz ki eli? Elbette varr... LORD RVERS: Neye varabilir? GLOUCESTER DK RICHARD: Neye varabilirmi! Bir krala varabilir, Hem de yakkl, bekr, t gibi bir gen. phesiz byk anneniz bylesini bulamamt. KRALE ELIZABETH: Ar szlerinize ve ac alaylarnza Fazlasyla katlandm Gloucester Lordu. Yemin ederim bu kaba hareketlerinizi, Efendimizin bilgisine sunacam. Byle inelenmek, hor grlmek, suratna banlmak; Bu artlar altnda byk bir kralie olmaktansa Bir kyl hizmeti olaym daha iyi. ngiltere kralielii pek tatl deil benim iin. (Arkadan Kralie Margaret girer.) KRALE MARGARET (kendi kendine) : Tanr beter etsin. erefin, Mevkiin ve saltanatn benimdir, aslnda. GLOUCESTER DK RICHARD: Ne! Krala sylemekle mi korkutuyorsunuz beni? Anlatn, ekinmeyin; Kraln nnde Bir bir tekrar ederim burada sylediklerimi. Kale'ye yollanmay alrm gze. Konumann zamandr artk. Yaptm hizmetler unutuldu hep. KRALE MARGARET (kendi kendine): Defol iblis, iyi hatrlyorum onlar ben. Zavall olumu Tewkesbury'de ldrdn. Kocam Henry'yi de Kale'de. GLOUCESTER DK RICHARD: Siz kralie, ya da kocanz kral olmadan nce, Ben onun nemli ilerinde at gibi alrdm, Teker teker ayklardm dmanlarim, Dostlarna eli ak davranrdm.

Karm kral kan yapmak iin kendi kanm akttm. KRALiE MARGARET (kendi kendine): Hem ikinizin de kanndan ok daha stn olanlar. GLOUCESTER DK RICHARD: O zamanlar ilk kocanz Grey ile siz, Lancaster soyundan yanaydnz, siz de Rivers. Kocanz, Margaret'in ordusunda arprken Vurulmad m Saint-Abrahams'da? Bundan nce neydiniz, imdi ne oldunuz. Ve ben neydim, imdi ne oldum? Bunu unuttunuzsa kafanza sokaym yine. KRALiE MARGARET (kendi kendine): Alak bir katildin, yine de ylesin. GLOUCESTER DK RICHARD: Zavall Clarence kayn babasn terk etti, Yeminini bozdu. Hazreti Isa affetsin! KRALiE MARGARET (kendi kendine): Allah cezasn versin! GLOUCESTER DK RICHARD: Edward partisi hesabna ta urunda Dvmek iin yapt btn bunlar. Mkfat olarak da hapse girdi zavall. Keke benim yreim Edward'nki kadar kat, Ya da onun yrei benimki kadar yufka olsayd; Bu dnya iin ok ocuksu ve safm ben. KRALiE MARGARET (kendi kendine): Bu dnyay brak da cehenneme defol Yzsz iblis! Senin lken oras. LORD RVERS: Lord Gloucester, dman olduumuzu sylediiniz O kark gnlerde, kralmz iin arpyorduk biz. Kralmz siz olsaydnz Sizi destekleyecektik elbette. GLOUCESTER DK RICHARD: Kral m olsaydm? Seyyar satc olaym daha iyi. Dnmek bile istemem bunu. KRALiE ELIZABETH: Doru, Gloucester Dk, bu yurdun kral olsaydnz Pek az mutluluk verirdi size; Kraliesinin mutluluu da o kadar ite. KRALiE MARGARET (kendi kendine): Kralie olmak mutluluk salamyor insana. Ben kralieyim ite ve hepten mutsuzum. Sabrm kalmad artk, daha fazla susamam. (Onlara yaklaarak ilerler.) Dinleyin beni, benden aldklarn Paylarken kavgaya tutuan korsanlar! Hanginiz titremeden bakabilir yzme? Yurtta olarak, nmde emeseniz bile Drdnz bir kralie nnde Birer asi olarak titriyorsunuz. Ah, kibar sefil kama! GLOUCESTER DK RICHARD: Murdar, buruuk cad, ne aryorsun burada? KRALiE MARGARET: Yktklarn; seni salvermeden sayacam hepsini. GLOUCESTER DK RICHARD:

Dnersen lrsn diye Srlmemi miydin sen? KRALiE MARGARET: Evet, ama srgnde duyduum acy lmde bile duyamam burada. Bana bir koca ile bir evlat borlusun; Sen de bir krallk; ve hepiniz Ballk borlusunuz bana. Bendeki bu keder sizin hakknz, Yama ettiiniz btn zevkler de benim. GLOUCESTER DK RICHARD: Babamn yiit alnna kttan bir ta oturtup Alaylarnla hngr hngr alatmtn onu. Sonra da gzlerini silsin diye Sevimli Rutland'n1 kanna batrlm Bir paavra vermitin eline. O gn babamn, ta yrekten Sana okuduu lanetler bana yad ite. Kanl ilerinden dolay belan veren, Tanrdr biz deiliz. KRALE ELIZABETH: Dorudur Tanr, masumun cn alr. LORD HASTINGS: Ne alaka bir iti o ocuu ldrmek. Daha korkuncu iitilmemitir. LORD RTVERS: Zalimler kendileri aladlar duyunca. MARK DORSET: Bir gn detilecei belliydi bu iin. BUCKINGHAM DK: Grd manzara alatmt Northumberland'. KRALE MARGARET: Birbirinizin boazna sarlacak gibi Hrlyordunuz ben gelmeden nce; Hepinizin kini bana m yneldi imdi? York'un lanetleri cennette bu kadar etkili oldu mu ki Henry'mn ve sevgili olum Edward'n lmleri, Krallklarnn kayb, benim ac srgn hayatim, Hepsi o huysuz yumurcan lmn dyor? Bulutlan delip cennete girebilir mi lanetler? BRNC PERDE NC SAHNE O halde yol verin duygusuz bulutlar Benim hayat dolu lanetlerime yol verin! Sizinki kral olsun diye ldrlmt kralmz, Pisboazlktan gebersin sizinki de, savata deil. imdi VVales prensi olan olun Edward, Vaktiyle VVales prensi olan benim olum gibi, Hayata doymadan ldrlsn gen yanda. Benim yerime kralie olan sen, Benim gibi gr ihtiamnn sona erdiini! ocuklarnn lmne dvnecek kadar uzun olsun mrn, Ve imdi benim seni grdm gibi Sen de bakasn yerine kurulmu gr!

Yaamn tkenmeden nce mutlu gnlerin tkensin. Uzayan ac gnlerden sonra, lrken Ne ocuun olsun ne kocan, ne de tahtn. Rivers, Dorset, Lord Hastings, Olum kard kamalarla vurulurken, Seyirci kaldnz sizler; Dilerim Tanrdan hibiriniz Eceliyle lmesin; beklenmedik bir kaza Alsm cannz! GLOUCESTER DK RICHARD: Yeter, kes lanetlerini, buruuk suratl cad! KRALE MARGARET: Ve seni dnda m brakaym bunlarn? Dur, kpek, dinleyeceksin beni! \ u zavall dnyadaki barn belas, Senin iin dilediim afetlerden Daha by varsa gklerin elinde, Gnahlarn olgunlancaya kadar, Saklasn da onlar, sonra btn fkelerini stne yadrsnlar senin! Vicdan kurdu kemirsin ruhunu durmadan! Yaadn srece dostlarn birer hain, En koyu hainleri de en iyi dostlar bilesin! Uyku girmesin o katil gzlerine. Girse bile, irkin iblislerin cehennemi ile Seni korkutacak ikenceli dler tayan Uykular girsin ancak. Kt cinlerin Damgalad erken domu yabandomuzu1 ! Sen doutan tabiatn klesi,2 (1) Richard'n armas bey az yabandomuzuydu.(2) Sakatlndan tr tabiatn klesi telakki ediyor. Cehennemin olu olarak damgalanmtn. Ana rahminin yzkaras! Baba tohumunun iren rn! erefin paavras! Tiksin... GLOUCESTER DK RICHARD: Margaret! KRALE MARGARET: Richard! GLOUCESTER DK RCHARD: Efendim! KRALE MARGARET: Seni armyorum. GLOUCESTER DK RCHARD: zr dilerim yleyse, nk btn Bu ac szleri kendim iin sanmtm. KRALE MARGARET: Senin iindi elbet, ama cevap istememitim. Ah! brakn da sonunu getireyim lanetlerimin. GLOUCESTER DK RCHARD: Ben getirdim. "Margaret" ile bitiyor. KRALE ELIZABETH: te kendine okumu oldun lanetlerini. KRALE MARGARET:

Zavall sahte kralie, talihimin bo ss! ldrc an senin etrafna ren Bu i rmcein stne ne diye eker serpersin? Budala, budala! Kendini ldrmek iin Bak biliyorsun. Bir gn gelecek, O zehirli kambur kurbaaya lanet okumak iin Yardm isteyeceksin benden. LORD HASTINGS: om azl kadn, kes lgnca lanetlerini! Sabrmz tketirsen karmam sonra. KRALE MARGARET: Utann utann, siz benimkini tkettiniz bile. LORD RIVERS: Haddiniz bildirilseydirenmi olurdunuz devinizi. KRALE MARGARET: Haddimi

bildirmi olmak iin (jdevinizi yapmanz gerekirdi. Bana kralieniz, kendinize de uyruklarm olmay retin. Ah! bana iyi hizmet edin, renin bu devi. MARK DORSET: Delinin biridir, brakn, tartmayn onunla. KRALE MARGARET: Susun marki efendi, ok kstahsnz. Yeni kazanlm soyluluk akeniz gemiyor henz. Ah! Sizin daha pek gen olan soyluluunuz, Onu kaybedip de sefil olmann anlamn bilebilse. Yksekte duranlar nice yeller sarsar, Dtkleri zaman parampara olur byleleri. GLOUCESTER DK RCHARD: .Gzel bir t dorusu, iyi dinleyin marki. MARK DORSET: Bana olduu kadar size de dokunuyor. GLOUCESTER DK RCHARD: Evet hatta daha fazla. Ama ben Yksekte dodum zaten. Bizim kartal soyumuz Sedir aacnn tepesinde yuva kurmu, Rzgrlarla elenir, gnele alay eder. '

KRALE MARGARET: Ve yazk ki n karartr gnein. Bakn, olum1 imdi lmn glgesinde yatyor. (1) ingilizce'de "oul" anlamna gelen "son" ile "gne" anlamna gelen "sun" kelimelerinin okunuu ayn olduundan Shakespeare kelime oyunu yapmak iin bundan yararlanyor.) Onun parlak n da senin kara fken Gmd sonsuz karanla. Bizim kartal yuvasna sizin soyunuz yerleti. Ey her eyi gren Tanrm, gz yumma buna, Kanla geirdiler ele, kanla alnsn ellerinden! BUCKDMGHAM DK: Susun, susun, iyilik duygusuyla olmasa da Utan duygusuyla susun! KRALiE MARGARET: Bana ne iyilikten sz edin ne utantan. iyilik grmedim sizlerden, Alaka paraladnz mitlerimi. iyilik fkemdir benim, hayat da utancm. Ve bu utancn iinde aclarmn fkesi Yayor daha. BUCKINGHAM DK: Yeter arak yeter! KRALiE MARGARET: Ah, soylu Buckingham, dostluumuza iaret olarak elini perim senin. Sen de ailen de mutlu olun! Elleriniz bizim kanmzla lekelenmedi, Benim de lanetlerim senin iin deildi zaten. BUCKINGHAM DK: Burdakilerden hi kimse iin de olamaz, nk beddua kt azdan .ileri gitmez. KRALiE MARGARET: Eminim ki gklere ykseliyor

Ve Tanrnn sknunu uyandryorlar. Ah! Buckingham u kpee kar dikkatli ol! Yaltaklanrken srr, srd zaman da BtRtNCl PERDE NC SAHNE ldrc bir yara aar zehirli dii. Onunla iliiin olmasn, sakn ondan! Gnah, lm ve cehennem damgasn basm ona; Bunlarn bekileri emir bekler drt yannda, GLOUCESTER DK RICHARD: Neler sylyor, Lord Buckingham? BUCKINGHAM DK: nem verdiim eyler deil, sayn lordum. KRALE MARGARET: Ne, sana t verirken, beni hor grp, Yaltaklanyor musun seni uyardm iblise kar? Ah, yreini acya boduu gn hatrlar da bunu, Margaret kahinmi dersin. Hepiniz onun, o sizin ve herbiriniz Tanrnn Dmanln kazanm olarak yaayn. (kar.) LORD HASTINGS:Salarm diken diken oluyor lanetlerini iittike. LORDRIVERS: Benimkiler de; ne diye serbest braklyor bilmem.

GLOUCESTER DK RICHARD: Ayplamyorum onu; Meryem Ana hakk iin okhakszla urad imdiye dek.

Ben yapm olduklarma pimanm dorusu. KRALE ELIZABETH: Kendi hesabma ona hakszlk etmedim hi. GLOUCESTER DK RICHARD: Ama urad hakszlklar size yarad hep. O srada ben birisine yardm etmek iin Canla bala alyordum. O insan bunu hatrlarken imdi pek cansz. Clarence'e gelince mkfatn grd; Hizmetlerine karlk kapattlar beslensin diye. Sebep olanlar balasn Tann. LORDRIVERS: Bize ktlk edenlere hayr duas okumak, Sz, iyi-bir Hristiyana yakr ekilde Bitirmek dorusu. GLOUCESTER DK RICHARD: Ben yle yaparm hep. (Kendi kendine) Dorusu da buydu,

nk imdi lanet okusaydm Kendime okumu olurdum. (Catesby girer.) SIR VVILLIAM CATESBY: Sayn kralie, efendimiz sizi rica ediyorlar. Sizi de efendim ve sizleri soylu lordlar.' (1) ingilizce atalar sz. KRALE ELIZABETH: Pek iyi, Catesby. Bizimle geliyor musunuz lordlar? LORDRIVERS: Emrinizdeyiz efendim. / (Gloucester'den baka herkes kar.) GLOUCESTER DK RICHARD :, Kendim yapar ve patrdy kendim kopartrm ilk nce; ilediim gizli sulan bakalarnn stne yklerim. Clarence'i ben attrdm zindana; Oysa, Derby, Hastings ve Buckingham Gibi safdillere szlanyorum, Kral kardeine kar kkrtan .; Kralie ve taraftarlardr diye. Artk buna inanyorlar da. Rivers, Vaughan ve Grey'den almam iin Beni zorluyorlar stelik. Ama o zaman iimi eker, bir ayet okurum ncil'den "Tanr ktle kar iyilik yapmamz buyuruyor" derim. Kutsal kitaptan arlma szlerle plak ktlm rterim bylece. Ve en iblise davrandm sra bir aziz grnrm. (ki katil girer.) , Aman yava. Cellatlarm geliyor ite. BRNC PERDE NC SAHNE Nasl, etin, yiit, ylmaz dostlarm, imdi becerebilecek misiniz ii? L KATL: Evet efendim, izin kdn almaya geldik Bulunduu yere girebilmek iin. GLOUCESTER DK RICHARD: yi dnmsnz; yanmda olacak. (Kd verir.) iniz bitince Crosby atosuna gidin. Ama abuk tutun elinizi, Her eyden nce kah yrekli olun ha! Yalvarmasna meydan vermeyin, Clarence iyi konuur,

Dinlerseniz yreklerinizi merhamete getirir belki. L KATL: Yok, yok lordum gevezelik olmaz, ok konuan az i grr. Oraya ellerimizi kullanmaya gidiyoruz, dilimizi deil. GLOUCESTER DK RICHARD: Ahmaklarn gzlerinden yalar akarken Sizinkilerden deirmen talan dklyor. 1 Houma gidiyorsunuz delikanllar; Haydi imdi doru iinize. Haydi gidin, abuk olun. I. KATL: Gidiyoruz efendim. (karlar.) DRDNC SAHNE (Londra, Londra kalesi.) (Clarence ve Brakenbury girerler.) BRAKENBURY: Bugn ok neesiz duruyorsunuz efendim. CLARENCE: Skntl bir gece geirdim; yle korkun eyler, kara dler grdm ki, Mutlu bir dnya verseler, inann Byle bir gece daha geirmek istemem. ylesine dehetle, korkuyla dolu bir geceydi. BRAKENBURY: Neydi dnz lordum? Anlatn ne olur. CLARENCE: Kale'den kam, denize almm Burgonya'ya gemek iin. Yanmda kardeim Gloucester varm Kamaradan kalm, gvertede yryelim dedi bana. Oradan ingiltere'ye baktk da, binlerce an Hatrasn andk York ve Lancester savalarnn. Gvertenin kaygan tahtalarnda yrrken Sanrm aya kayd Gloucester'in, tutaym dedim,

Ama derken bana arpt, Ben de kabaran dalgalarna yuvarlandm okyanusun. Aman Tanrm ne mthi eydi boulmak! Ne korkun uulduyordu sular kulaklanmdal Ne irkin lm sahneleri vard gzlerimin nnde: Binlerce batk tekne, balklarn kemirdii binlerce adam, Koca koca apalar, altndan kamalar, Yn yn inciler, paha biilmez mcevherler, talar, Denizin dibine dalmt hep. llerin kafatasna girmiti bir ksm. Vaktiyle gzlerin barnd oyuklara yerlemi Parlak talar, gzleri hor grrcesihe Denizin amurlu dibiyle cilveleiyor, Oraya buraya dalm kemiklerle Eleniyorlard sanki. BRAKENBURY: lrken, derinliklerin esrarn grp . 'Seyredecek vaktiniz oldu demek. CLARENCE: Evet oldu. Ka kere teslim etmeye altm ruhumu. Ama hain su, ruhumu bo ve geni havaya brakmyor. Denize geyirmek iin patlarcasna gerilen BiRiNCi PERDE DRDNC SAHNE Gvdemin iinde boduka bouyordu onu. BRAKENBURY: Bu mthi ikenceden uyanmadnz m? CLARENCE: Yok, yok, hayattan teye uzanyordu dm.

Ruhumun frtnas balad derken. Gaml nehri, ozanlarn anlatt Ask suratl sandalcyla geip Sonsuz gecenin lkesine girdi. Karmn babas nl Warwick oldu Yabana ruhumu orada ilk karlayan. Yksek sesle "Bu karardklar lkesi Yalan yere yemin eden kanck Clarence'e Ne ceza verecek" dedi ve kayboldu. Sonra oradan bir glge yaklat, melee benzer, Kana bulanmt parlak salar; Mezardan gelir gibi ince bir sesle, "Clarence geldi" diye haykrd, "Tewkesbury'nin Yanndaki alanda beni vuran, Yalan yere yemin eden, hain, kalle Clarence. Yakalayn ifritler, ikenceye sokun onu." Derken irkin bir alay ifrit ald drt yanm, yle korkun seslerle uludular ki kulama, Grltden titreyerek uyandm ve bir sre Cehennemde sandm kendimi. Dmn etkisi o denli rknt. BRAKENBURY: Korkmu olmanza amam efendim, Dinlerken bile tylerim rperdi. CLARENCE: Ah, zindanc, imdi ruhum iin su saylan O ileri, Edward'n uruna yapmtm, Bana bunlar nasl dyor bak. Ey Tanrm, yrekten dualarm seni yumuatmyorsa, Sularmn cezasn vereceksen, Yalnz ben urayaym gazabna. Masum karm, zavall ocuklarm esirge bundan. Ne olur zindanc, gitme, benimle otur, Bir sknt var iimde, biraz uyuyabilsem. BRAKENBURY: Oturaym efendim. Tanr gnlmze rahatlk versin. (Clarence uyur.) Keder alt st eder mevsimleri: Gndz gece yapar, geceyi gndz. Prenslerin eline geen, unvandarvbaka ne ki. Bir sr derde kar aldatc bir eref. Gereklemeyen hayaller yerine Gerek zntler der her birine. Bylece onlarn unvanlar ile baka adlar arasnda Fark yoktur yalanc bir hretten baka. (iki katil girer.) I. KATL:

Hey! Kim var burada? BRAKENBURY: Ne istiyorsun ahbap, buraya nasl geldin? I. KATL:, Clarence'le konumak istiyorum, bacaklarmla geldim. BRAKENBURY: Ne! Cevap bu kadar kestirme mi? II. KATL: Uzatmaktansa bylesi daha iyi. zin kadn gster de fazla konumasn. (Brakenbury kad okur.) BRAKENBURY: Soylu Clarence dkn sizin ellerinize Teslim etmem buyruluyor bu katta. Ne demek olduunu sormayacam bunun. Anlamn bilmezsem masum kalrm. Dk orada uyuyor ite, anahtarlar da burada. Gidip, grevimi devrettiimi krala bildireyim. BRNC PERDE DRDNC SAHNE I. KATL: Bildirin efendim, akllca bir i olur. Gle gle. (Brakenbury kar.) II. KATL: Uyurken mi vuralm? I. KATL: Hayr, sonra uyandnda, kahpece vuruldum der. II. KATL: yi ama maher gnne dek hi uyanmayacak ki. I. KATL: yi ya, o zaman da kendisini uyurken vurduumuzu syleyecek. II. KATL: "Maher gn" dedim de pimanla benzer bir duygu uyand iimde. I. KATL: Ne o, korkuyor musun yoksa? U. KATL: ldrmekten korkmuyorum, yazl emir var nasl olsa. Fakat ldrdm iin cehennemlik olmaktan korkuyorum. Bir ceza ki emir filan kurtaramaz insan. I. KATL: Ben de seni kararl sandmd. II. KATL: Kararlym geri, ama dk sa brakmaya. I. KATL: Dnp Lord Gloucester'e bildireyim bunu. II. KATL: Yok, ne olur biraz dur. Bu duygululuum geer herhalde. Eskiden yirmiye kadar saynca bir eyim kalmazd. I. KATL:

imdi nasl hissediyorsun kendini? II. KATL: imde azck vicdan tortusu var hl. I. KATL: ii yaptktan sonraki paray dn. II. KATL: Th be! Paray unutmutum; ldrdk gitti. LKATlL: Vicdann nerede imdi? . KATL: Ho, ho, Gloucester dknn kesesinde. I. KATL: Paray vermek iin anca keseyi, vicdann da uar gider. II. KATL: Varsn gitsin. Onu alan ya bulunur ya bulunmaz. L KATL: Ya sana gelirse yine? II. KATL: stemem, bir ilikim olmayacak onunla. Vicdan rkek yap-yot insan. Bir ey alamazsn, sular; kfredemezsin, susturur ; komunun kars ile yatamazsn, yakalar. nsann iinde bakaldran, yz kzaran utanga bir ruhtur. Engellerle doldurur adamn yolunu. Bir gn bulduum bir kese altn geri verdirdi bana. Vicdan kendisini tutan dilencilie srkler. Tehlikeli diye kasabalardan ve kentlerden kovulur. yi yaamak isteyen bir insan, vicdansz yaamaya alr, kendine gvenir sadece. KATL: nan ki imdi urada, yan bamda beni kandryor dk ldrmeyeyim diye. KATL: Kafanda o eytanla sava; inanma ona; kandrr seni, ban dversin sonra. I. KATL: Benimle baa kamaz, glymdr ben. EL KATL: Onurunu gzeten bir erkek gibi konutun ite. Haydi ie girielim mi? BiRiNCi PERDE DRDNC SAHNE I. KATL: Klcn kabzas ile kafasnn hesabn grp, bitiik odadaki arap fsna atarz. II. KATL: Kyak i be, tiridini yaparz. I. KATL: Yava, uyanyor. II. KATL: ' Vur! I. KATL: Olmaz, konuacaz onunla. CLARENCE (uyanarak): Neredesin zindanc? Bana bir kase arap ver. I. KATL: Birazdan bol bol arap ieceksiniz efendim. CLARENCE: Sen nesin AUahakna? I. KATL: Sizin gibi bir insan. CLARENCE: Ama benim gibi soylu deilsiniz. I. KATL: Sen de bizim gibi sadk deilsin. CLARENCE: Sesin grlyor, ama baklarn alak gnll. I. KATL: Sesim imdi kraln sesi, baklarm kendimin. CLARENCE: Szlerin karardk, konuman zehir gibi. Tehdit okuyorum gzlerinizde. Yznz niye soluk?

Kim yollad buraya sizi? Niin geldiniz? KS: ey, ey, ey iin... CLARENCE: . ldrmeye mi geldiniz beni? KlS: yle ite. CLARENCE: Sylemeye bile yreiniz yetmiyor, Beni ldrmeye hi yetmez. Dostlarm ne yaptm ben size? I. KATL: Krala yaptnz, bize deil. CLARENCE: . nn sevgisini kazanacam yine. II. KATL: Asla efendim. Onun iin'lmeye hazrlann. CLARENCE: Dnyadaki bunca insan arasndan Siz mi ktnz bir masumu ldrmek iin? Suum ne? Nerde beni sulayan deliller? Hangi kurul, atk kal yargca karanru bildirdi? Kim veriyor zavall Clarence'in ac idam yargsn? Yasaya uygun hkm giymeden, lmden sz ediyorsunuz. Yasaya ok aykn bir davran bu. Bakn size sylyorum, insanlarn ar gnahlar uruna Kan dklen hazreti sa'dan af umuyorsanz Gidin, elinizi srmeyin bana. stnze aldnz i cehennemlik eder insan. I. KATL: Biz yapacamz emirle yapyoruz. II. KATL: Emir veren de kralmz. CLARENCE: Cahil kleler! O ulu krallar kral Kutsal yasalarnda, ldrmeyeceksin der. Onun emrini ineyip insan emrini mi dinleyeceksiniz? Dikkat edin, yasalarna kar gelenlerin Bana arpaca ceza hazrdr Tanrnn elinde. BRNC PERDE DRDNC SAHNE. KATL:

te o cezay, yalan yere yemin ve cinayetten tr Senin bana arpyor imdi. Lancaster soyundan yana savaacana yemin etmitin. I. KATL: Ve Tanrya ihanet edercesine bozdun yeminini. Hain banla detiin kraln oluydu. II. KATL: u, seveceine, koruyacana yemin ettiin olu. I. KATL: Sen bize Tanr emirlerinden nasl sz edersin, Kendin onlar bu trl hie saymken? CLARENCE: Ah! O cinayeti kimin iin iledim ben? Kardeim Edward iin, hep onun iin. Beni ldrtmek amacyla sizi yollamasnn nedeni bu olamaz. Kardeimin o gnahtaki pay benimki kadar byktr. Tanr cezalandracaksa bir eyi, Biliniz ki bunu aka yapar.

Onun gl eline brakn, stnze almayn davay; Kendisine kar gelenleri yok etmek iin Dolayl ve kanunsuz yollara muhta deildir o. I. KATL: yleyse yiit, gen Plantagenet'i, O aslan delikanly hakladn zaman, Kim kanl bir vekil semiti seni? CLARENCE: Kardeime olan sevgim, eytan ve fkem. I. KATL: Kardeine olan sevgimiz, grevimiz ve senin sularn, Bizi buraya getiriyorlar seni ldrmek iin. CLARENCE: Kardeimi seviyorsanz dman olmayn bana; Onun kardeiyim ben, severim kendisim. Para ile tutuldumzsa eer, Gloucester kardeime yollayaym sizi, Onun salk haberim iin verecei para, Edvvard'n lm haberime vereceinden fazla olacaktr. II. KATlL: Yanlyorsunuz, kardeiniz Gloucester nefret ediyor sizden. CLARENCE: Hayr, hayr, sever beni, bana baldr, Siz benim tarafmdan gidin ona. KIS: Gideceiz elbet. CLARENCE: Ona deyin ki, soylu babamz York, olunu, gl kolu ile kutsayarak Birbirimizi sevmemizi yrekten diledii zaman, Bir gn aramzn byle alacan dnmemiti hi. Bunu anmsattnzda gzleri yaaracaktr Gloucester'in. L KATL: Evet, deirmen talan aktacak, bize tledii gibi. CLARENCE: Ah! iftira etmeyin, iyi yreklidir o. I. KATlL: Hasat zaman yaan kar gibi Brakn, kendinizi aldatyorsunuz, Sizi yok etmek iin bizi o gnderdi buraya.

CLARENCE: Olamaz, talihime alad, kucaklad beni; Kurtarmak iin uraacana, yemin etti hkrarak. I. KATL: Urayor ya ite. Bu dnya tutsaklndan kurtarp, Cennet sevinlerine salyor sizi. . KATtL: Lordum, gnahlarnz iin Tanrdan af dileyin, lmeniz gerekiyor nk. BRNC PERDE DRDNC SAHNE CLARENCE: Demek ruhunuzda o kutsal duygu var ki, Gnahlarn affettir diyorsunuz bana. Beri yandan kendi ruhunuza gznz kapayp, Beni ldrmekle kar m geleceksiniz Tanrya? Ah! efendiler dnn, bu ii size yaptranlar, Bu iten tr dman kesilecekler size. II. KATL: Ne yapalm? CLARENCE: Acyn ve ruhlarnz kurtarn. I. KATL: Acmak m? Hayr, korkaka, kadnca bir ey olur bu, CLARENCE: Acmamak, vahice, hayvanca iblise bir eydir. Benim gibi hapse atlm bir prens olu olsaydnz, Ve kendiniz gibi iki katil gelseydi size, Hanginiz yalvarmazd hayat iin. Senin baklarnda biraz merhamet seziyorum dostum, Gzlerin yalan sylemiyorsa, Benden yana ge ve bu felakete urayan Kendinmiin gibi yalvar benim iin. Hangi dilenci acmaz byle dilenen bir prense? II. KATL:

Arkanza bakn lordum! I. KATlL: Al, al sana! (Baklar.) Bunlar yetmezse ierdeki arap fsnda boarm seni. (Cesedi tayarak kar.) II. KATlL: Ne kanl ne korkun bir i! Pilatus1 gibi ben de isterdim Elimi temizleyeyim bu kanl cinayetten... (Birinci katil tekrar girer.) (1) Pilatus Pontius : Hazreti isa'y armha gerdirten Romal idareci.I. KATL:

Ne o, ne demek istiyorsun bana yardm etmemekle? Ne kadar gevek davrandn dke sylemezsem namussuzum. II. KATL: Keke kardeini kurtardm syleyebilseydin! Git paray sen al ve ne dediimi ona syle, Adamcazn ldrldne pimanm, nk. (kar.) I. KATL: Ben deilim. Gle gle, korkak herif! imdi ben de gider, dk gmlme izni verinceye dek Bu cesedi bir delie saklar, Svrm paray alnca. nk ortada grnmemeliyim bu i aklnca. (kar.)

KNC PERDEBRNC SAHNE (Londra. Saray.) (Boru sesleri, Kral Edvard hasta olarak, Kralie Elizabeth, Dorset, Rivers, Hastings, Buckingham, Grey ve bakalar girerler.) KRAL EDWARD: te hayrl iler yaptm bugn. Sizler aranzda kurulan bu dostluu srdrn. Beni burdan kurtaracak bir haber bekliyorum her gn Tanrdan. Dostlarm dnya yznde bartrdm iin Ruhum cennete huzur iinde gidecek artk. Rivers ve Hastings, elinizi verin birbirinize, Dost olacanza yemin edin, nefret saklamayn gnlnzde. LORD RVERS: Yemin ediyorum, iimde nefretten eser kakmad, Yrekten gelen sevgimi elimle damgalyorum ite. LORD HASTNGS: Bu sevgiye ben de yemin ederim burada. KRAL EDVVARD: Dikkat edin yapmack yapmayn kralnzn nnde, Yoksa o krallar Kral bu sahtekrlnz grr de, Birinizin yaantma dieriyle son verdirir.

LORD HASTNGS: Yemin ettiim sevgi gerek, onun iin korkum yok. LORD RVERS: Benim de, nk Hastings'i iten gelen bir sevgi ile seviyorum. KRAL EDVVARD: Madam, siz de bu bara katlmalsnz ; Dorset, sen de olum, siz de Buckingham. Birbirinizin kuyusunu kazdnz hep. Lord Hastings ile dost olunuz madam, elinizi psn, Ve ne yaparsanz yrekten yapn. KRALE ELIZABETH: Hastings, ocuklarmn bana yemin ediyorum, Aramzda geenleri unuttum artk. KRALEDVVARD: Git onu kucakla Dorset, Hastings, Lord, Marki'nin dostu olun. MARK DORSET: Yemin ederim bu karlkl sevgi, Benim tarafmdan bozulmayacak asla. L ORD HASTNGS: Ne de benim tarafmdan, yemin ediyorum ite. (Kucaklarlar.) KRAL EDVVARD: imdi yce Buckingham, karmn dostlar ile kucaklasn da, Bu anlamann mhr baslm olsun, Ve birliinizle sevindirin beni. BUCKNGHAM DK (Kralieye) : Her ne zaman Buckingham sayn kralieye Bir dmanlk beslerse, Size ve ocuklarnza kar kusur ederse sevgide, Tanr versin cezasn, nefret bulsun en ok sevgi umduklarnda. Evet, en phe etmediim bir dost, Ona en muhta bir anmda, Dilerim Tanrdan, haince, alaka, kancka davransn, Kusur edersem sizlere sevgimde. (Kucaklatrlar.) KRAL EDWARD: Soylu Buckingham, hasta kalbime Ferahlk yerdi ettiin yemin. Bu bansn tam olmas iin, imdi bir Gloucester kardeimiz eksik. KNC PERDE BRNC SAHNE BUCKNGHAM DK: te tam zamannda sayn dk de geliyor. (Gloucester girer.) GLOUCESTER DK RICHARD: Mutlu sabahlar yce kral ve kralieye, Gnaydn sayn baylar. KRAL EDVVARD:

Mutlu bir gn oldu gerekten, yi iler grdk Gloucester. Birbirine yok yere kzp, ate pskren Bu soylular arasnda, dmanlktan bar, Nefretten sevgi yarattk. GLOUCESTER DK RICHARD: Hayrl iler, yce hkmdarm. Bu soylu kiiler arasnda, Yalan bir ey iitip, ya da yanl bir phe stne, Beni dman bilen varsa; fkeme kaplarak, ya da bilmeyerek Kimseyi krdmsa, beni dost bilsin isterim. sterim ki btn iyi insanlarla sevgi olsun aramda. Dman kalmak lmdr benim iin. lk nce sayn kralie, hizmetimle hak edeceim, Gerek bir ban diliyorum sizden. Sizden de soylu Buckingham, Dmanlk aramzda yer aldysa hi. Sizden Lord Rivers ve Lord Grey sizden; Yok yere bana ka atanlarn hepsinden: Dklerden, lordlardan, beylerden. ' Nefes alan bir ngiliz bilmiyorum ki, Gnlmde ona kar, bu akam domu bir yavrununkinden Daha fazla krgnlk olsun. Tanrya krler alak gnllym. KRALE ELIZABETH: Bundan byle kutsal bir gn diye anlsn bu gn; Btn kavgalar byle tatllkla sona erse. Yce efendimiz, Clarence kardeimizi af buyurun,

Yalvarrm size. GLOUCESTER DK RICHARD: Fakat madam, bu yksek huzurda Alay edin diye mi dostluk sundum size? Soylu dkn ldn bilmeyen var m? (Hepsi irkilirler.) lsne saygszlk ediyorsunuz byle davranmakla. KRAL EDVVARD: ldn bilmeyen var mym? Bilen var m? KRALiE ELIZABETH: Her eyi gren Tanrm, bu ne dnyadr? BUCKINGHAM DK: Lord Dorset, ben de tekiler kadar sarardm m? MARKI DORSET: Sarardnz efendim. Rengi umayan kimse kalmad. KRAL EDVVARD: Clarence ld m? Geri alnmt emir? GLOUCESTER DK RICHARD: Yazk ki ilk emrinizle ld zavall. Kanatlanm bir haberci tam o emri, ikinciyi gtren ii gemi'bir topalm, Clarence'in gmlmesine yetiebilmi ancak. Clarence'e kan deil, kanl dncelerle yakn, Onun kadar soylu ve sadk deilken, Btn kukulardan uzak yaayanlarn bana Daha kts gelmez inallah. (Derby girer.) DERBY KONTU: Bir ltuf hkmdarm, yaptm hizmetlere karlk. KRALEDWARD: Rica ederim sus, zntyle dolu yreim. DERBY KONTU: Efendimiz beni dinlemeden kalkmam yerimden. iKiNCi PERDE BiRiNCi SAHNE KRAL EDVVARD: abuk syle o halde, ne istiyorsun? DERBY KONTU: Uamn hayatn balayn yce kralm, Norfolk dknn hizmetinde alm Serke bir adam ldrd bugn.

KRAL EDVVARD: Kardeimin lm emrini veren bir dil olsun da bende, Sonra bu dil bir kleyi balasn ha! Adarn ldrmemiti kardeim, dncede kald suu, Ama ac bir lm oldu cezas. Clarence iin kim yalvard bana? fkeme kapldmda, Kim diz kp iyi dnmemi diledi? Kim sz etti kardelikten? Sevgiden kim sz etti? Zavallnn, gl VVarvvick'i brakp Benim iin dtnden kim bahsetti bana? Tewkesbury alanndaki savata, Oxford'un altndan beni kurtarp "Sen yaa ve kral ol sevgili kardeim" Dediini kim anmsatt bana? Yattmz sava alannda souktan donarken, stndekilerle beni rtp, kendisini gecenin ayazna, plak nasl braktn anlatan oldu mu? Btn bunlar hayvanca fkem sildi kafamdan, Ve hatrlatacak biri de kmad iinizden. Ama uaklarnzdan ya da adamlarnzdan biri Sarho olup bir cinayet ilemeye grsn, Hemen diz kersiniz af, af diye. Ben de istediinizi yaparm hak gzetmeden. Ama kardeim iin azn amad kimse, Ne de ben nankr, dndm zavally. Hayattayken, en marurunuz bile borlu kalmtr ona. yleyken, hayatnn balanmas iin yalvarmad hibiriniz. Ulu Tanrnn adaleti, korkarm benden, ocuklarmdan, Sizden ve ocuklarnzdan, soracak bunun hesabn. Hastings gel yardm et, odama gideyim. Zavalh Clarence. (Bazlar kral ve kralie ile kar.) GLOUCESTER DK RICHARD: Dncesizliin sonu budur ite. Clarence'in lmn iitince, Kralienin sulu akrabas nasl sarardlar farkettiniz mi? Ah! Kral kkrttlar durmadan; Tanr cezalarn verir. Hay.di beyler, avutmaya gidelim mi Edward'? BUCKINGHAM DK: Emrinizdeyim efendim. (karlar.) iKiNCi SAHNE (Saray.) (YorkDesi, Clarence'in iki ocuu ile girer.) OLAN: Babamz ld m bykanne? YORK DES: Hayr olum. KIZ: Niin hep alayp, gsnz dvyor, "Ah! Clarence, bahtsz olum" diyorsunuz? OLAN: ' Soylu babamz sa ise, Niye bize bakp, banz sallyor. Zavalllar, biareler, kszler diyorsunuz? YORK DES: Sevgili yavrularm ikiniz de yanl anlyorsunuz beni. Ben babanzn lmne de, Kraln hastalna zlyorum, kaybetmekten korkuyorum onu. lm birisi iin alamakta yarar yoktur ki. OLAN: ldn kabul ediyorsunuz yani bykanneciim.

KiNCi PERDE KtNCt SAHNE Kral amcamdr bunu yapan, Allah cezasn verecek; Ben de hep dua edeceim Tanrya. KIZ: Bende. YORK DES: Susun ocuklar susun, kral ok sever sizi; Saf masumlar, Babanzn lmne sebep olan kimdir bilemezsiniz. OLAN: Biliriz bykanne, nk iyi Gloucester amcam Syledi bana, kralie kkrtm, kral da sular Uydurmu babam hapsettirmek iin. Bunu sylerken alad amcam, acd bana, pt yanamdan; beni kendi olu gibi sevecek: Baba bil, gven bana dedi. YORK DES: Ah! Yalan ve hile byle tatlla burunsun de, Ktl iyilik maskesi altnda saklasn ha! Benim olum o, yzmn karas, Ama benim memelerimden emmedi bu alakl. OLAN: Amcam yalan m syledi dersiniz bykanne? YORK DES: yle olum. OLAN: Sanmyorum. Durun! Bu grlt ne? (Kralie Elizabeth salar perian, arkasndan Rivers ve Dorset girerler.) KRALiE ELZABETH: Ah! Nasl dvnp alamayaym, Bahtma yaknmayaym ben? Ruhuma kar kara umutsuzlukla birleip, Dman kesileceim kendime. YORK DES: Ne oluyor? Nedir bu alama, haykrma? KRALiE ELIZABETH: Ackl bir eserin son sahnesi. Edvvard, benim kocam, senin olun, kralmz ld. Kk gittikten sonra neden byyor dallar? zsudan yoksun yapraklar niin kurumuyor? Yasa gmln yaayacaksaruz, lecekseniz tez ln, Kanatlan hzl ruhlarmz yetisin kralnkine, Ya da onun arkasndan, iyi yurttalar gibi, Yeni lkesine, deimez gecenin lkesine dalsnlar. YORK DES: Ah! soylu kocana yaknlm kadar, derdine de ortam. Deerli bir kocann arkasndan aladm, Brakt ocuklar seyrederek yaadm. Soylu kocamn aynasyd ikisi; zalim lm krd onlar. Teselli olarak kalan bir yalana ayna ki, Baktka yzkaram grmek ac geliyor bana. Sen bir dul ama bir anasn ayn zamanda; ocuklarn var seni avutacak. lm benim kollarmdan kocam kapt, gsz ellerimden Dayandm denekleri: Clarence ile Edvvard'u. Benim acm kat kat stn seninkinden. Gzyalarn, feryadn bastrmak hakkm deil mi benim? OLAN: Teyze siz alamadnz bizim babamz iin, Biz sizin yasnza nasl katlalm? KIZ: Bizim kszlmze alamadnz siz, Sizin de dulluk acnza alamasn kimse. KRALE ELIZABETH: Yardm istemiyorum feryadma, Acuru haykrmaktan aciz deilim.

Dnyay cokun gzyalanma bomam iin Btn nehirler sularn, Gzlerime aktyor ayn etkisinde. Ah! Kocam, sevgili Lord Edward'um. KNC PERDE KNC SAHNE OCUKLAR: Ah! Babamz, sevgili Lord Clarence'imiz. YORKDES: Ah! kisi de, Edward ve Clarence ikisi de benim. KRALE ELIZABETH: Hayatta dayandm bir Edvvard vard, o da gitti. OCUKLAR: Hayatta dayandmz bir Clarence vard, o da gitti. YORK DES: Hayatta dayandm bir onlar vard, onlar da gitti. KRALE ELIZABETH: Bylesine byk olmamtr hibir dulun kayb. OCUKLAR : Hibir kszn kayb bylesine byk olmamtr. YORK DES: Bylesine byk olmamtr hibir anann kayb. Ne are, bu aclarn anas benim, Onlarn sadece paylan var bu btnden. O Edward iin alyor, ben de beraber. Ben Clarence iin alyorum, o alamyor. Clarence iin alyor bu yavrular, ben de beraber. Edvvard iin alyorum ben, onlar alamyor. Siz nz, strab kat olan benim zerime Aktn gzyalanruz. Kederinizi ben emzirdim, niltilerimle beslerim onu. MARK DORSET: zlmeyin anne1, ilerini byle isyanla Karladnz iin sonra gcenir Tann. Cmert bir elin verdii borcu, isteksiz demeye, Nankrlk derler gnlk durumlarda. Bor Tannya olunca daha da kt, nk o, verdii ahane borcu istiyor sizden. LORD RIVERS: iyi bir anne gibi olunuz gen prensi dnn; , Hemen getirtin onu ta giysin. Odur sizi avutacak. aresiz acnz, len Edvvard'n mezarna gmn, Ve yaayan Edward'n tahtnda neenizi bulun. (Gloucester, Buckingham, Derby ve Ratliff girerler.) GLOUCESTER DK RICHARD: Alamayn kardeim, parlak yldzmz

Snd diye ok zgnz hepimiz. Ama alamak geri getirmez ki kayplarmz. Anne affnz dilerim, sizi grmedim efendim. Hayr duanz iin diz cokeyim nnzde. YORK DES: Tanr senden iyiliini esirgemesin, Alak gnll, itaatli yapsn seni, Sevgi ve efkatle doldursun yreini. GLOUCESTER DK RICHARD: Amin! (Kendi kendine) ve iyi bir ihtiyar olarak leyim. Analarn duas byle biter. Valde hanm sonunu getirmedi her nedense. BUCKNGHAM DK: Yasl prensler, zgn dostlarm, Sevginizle avutun birbirinizi imdi. Bu kraln harman savruldu, ama olunun hasad biilecek. , Aa vurduunuz, kabarm kinleriniz yattrld, Yaralar sarlp baland madem, Artk bozmamal, sevgiyle srdrmeli bu durumu. Gen prensin Londra'da ta giymesi iin, Yalnz birka kii tarafndan, hemen Ludlow'dan getirilmesi yerinde olur bence. LORDRTVERS: Niye yalnz birka kii Buckingham Lordu? BUCKNGHAM DK: nk kalabalk olursa, Henz kapanm garaz yaras azabilir yeniden. iKiNCi PERDE KNC SAHNE Ve devlet ne kadar krpe, zayf olursa, O kadar tehlikeli olur bu durum.

Atlarn gemi azya aldklar bir yerde, Sanrm tehlikenin yalnz grneni deil, Korkusu bile nlenmelidir. GLOUCESTER DK RICHARD: Umarm herkesle bar salad kral; Bendeki dostluk ve birlik duygusu iten. LORD RIVERS: Bendeki de; sanrm hepimizinki yle. Ama yeni yeerdii iin bu duygu, Bir kalabalk toplayp da Krlmasna meydan vermemeli. Ben de soylu Buckingham gibi dnyorum Ve diyorum ki be kii getirsin prensi. LORD HASTINGS: Doru bir dnce. GLOUCESTER DK RICHARD: O halde yle olsun; gidip karar verelim, Kimler hareket edecek Ludlovv'a hemen. Madam ve siz anne, bu konudaki fikirlerinizi Bildirmek iin bizimle gelir misiniz? KRALE ELIZABETH VE YORK DES : Seve seve. (Gloucester ve Buckingham'dan baka hepsi kar.) BUCKNGHAM DK: Lordum, prensi almaya kim giderse gitsin, Ama biz burada kalmayalm Tannakna. Geenlerde konutuumuz hikyeye bir giri olmak zere,

Kralienin marur akrabasn, yolda Prensten ayrmak iin bir frsat kollayacam. GLOUCESTER DK RICHARD: kinci benliim, danma meclisim, kahinim, Peygamberim benim! Tpk bir ocuk gibi, Senin gsterdiin yolda yryeceim sevgili dostum. Haydi yleyse geride kalmayalm, yolumuz Ludlow olsun. (karlar.) NC SAHNE (Londra. Bir sokak.) (ki yurtta girer, karlarlar.) BRNC YURTTA : Gnaydn komu, acele nereye byle? KiNCi YURTTA: nan olsun ben de pek bilmiyorum. Etrafta dolasan haberleri iittiniz rni? BRtNC YURTTA : Evet, kral lm. KNC YURTTA: Kt haber dorusu. Gelen gideni aratr. Dnya karacak korkarm. (Baka br yurtta girer.) NC YURTTA : Tanr yolunuzu ak etsin. BRNC YURTTA : iyi sabahlar efendim. NC YURTTA : Sevgili Kral Edvvard'n ld doru mu imi? iKiNCi YURTTA : Evet efendim, yazk ki yle. Tanr yardmcmz olsun u gnlerde. NC YURTTA: Grrsnz efendiler ortalk karacak. BiRiNCi YURTTA : Yok, yok, Tanrnn izniyle olu geecek tahta. NC YURTTA : Vah kral ocuk olan memleketin haline. KNC YURTTA: O tahta geerse mit var demektir.KNC PERDE NC SAHNE

Erginlik ana kadar yneticileri, Byd zaman da kendisi yi bir idare kurarlar hi kukusuz. BRNC YURTTA: Altnc Henry dokuz aylkken Paris'te ta giydiinde, Tpk byleydi devletin durumu. NC YURTTA: Byle miydi? Yok yok arkadalar, Tanr da bilir deildi. O zamanlar akll yneticiler vard bu lkede.

Kral koruyacak drst ahlakl daylar, amcalar vard. BiRiNCi YURTTA: Bunun da var ya ite. NC YURTTA: Keke yalnz amcalar olsayd, Ya da amcas olmasayd hi. Tanr korusun ama, Biz greceiz post kavgasnn zararn. Ah! Gloucester Dk tehlikeli bir adamdr, Kralienin oullan ile kardeleri ise kibirli. Bunlar baa gemez de ba eerlerse eer, Bu zavall memleket rahat yz grr biraz. BRNC YURTTA: Yok canm/en ktsn dnyoruz biz de. Yoluna girer her ey. NC YURTTA: Bulutlar grnnce akll insanlar muambalarn giyer; /< Byk yapraklar dt m, k geliyor demektir; i Gne battktan sonra gece olacan kim bilmez? Zamansz frtnalar insanlara ktl haber verir. Her ey yoluna girecektir belki de; \Arna Tanr byle takdir etti ise, Eayk olduumuzdan ya da benim umduumdan fazladr derim. iKiNCi YURTTA: Gerekten herkesin yrei korku iinde. Kiminle konusanz, kaygl ve rkek. NC YURTTA: / Bir eyler kopaca zaman yle olur hep. l Byk bir frtnadan nce suyun kabarmas gibi, l Bir n seziyle insanlar sezer tehlikeyi. Y Ae ise, Tanrnn iine karmayalm. Nereye gidiyorsunuz? KlNC YURTTA: Sahi, ihtiyar heyeti armt bizi. NC YURTTA: Beni de, beraber gidelim. (karlar.) DRDNC SAHNE (Londra. Saray.) (York Bapiskoposu, gen York Dk, Kralie Elizabeth ve York Desi girerler.) YORK BAPSKOPOSU: Dn gece Northampton'da konaklamlar duyduuma gre. Bu gece Stony-Stratford'da, Yarn ya da br gn burada olurlar. YORK DES: Bir an nce grmeye can atyorum prensi. Son grmden beri epeyi bymtr umarm. KRALiE ELZABETH: . Ben aksini duydum. Olum York Dk Hemen hemen onun boyuna yetimi diyorlar. YORK DK: Evet anne, fakat yle olmasayd keke. YORK DES:

Neden yavrum? Bymek iyi eydir. YORK DK: Bir akam yemekte, daym Rivers, . Daha abuk uzadm sylyordu aabeyimden; O zaman Gloucester amcam, "kk iekler gzel kokar, KNC PERDE NC SAHNE Yabani otlarsa boy atar" dedi. Dnyorum da, Gzel iekler yava, yabani otlar abuk bydne gre, Boyum abuk uzamasa daha iyi olacak. YORK DES: Yok canm, amcann syledii doru deil; Kendisi ortada ite. Bcrn biri idi kkken. yle yava byd ki, syledii doru olsayd iyi olmas gerekirdi kendisinin. YORK BAPSKOPOSU: Ve phesiz yledir efendim. YORK DES: yledir diyelim. Ama yine brakn da Bir anann pheleri olsun. YORK DK: Dorusu, aklma gelseydi, Byme konusunda bir cevap verirdim ki amcama, Ta tam gediine koymu olurdum. YORK DES: Nasl kk York'um? Ne diyecektin bakaym?

YORK DK: Amcam yle abuk bym ki diyorlar, Ekmek kabuu iniyormu daha iki saatlikken. Oysa ben bir di karana dek iki yl gemiti tam. Isrc bir cevap olurdu bu bykanne. YORK DES: Tatl York'um benim, bunu kim anlatt sana? YORK DK: Dads, bykanne. YORK DES: Dads m? Sen domadan lmt o. YORK DK: O deilse baka kim olabilir bilmiyorum. KRALiE ELZABETH: Haydi ordan yezid, hnzr olan! YORK BAPSKOPOSU: ocua darlmayn efendim. KRALiE ELIZABETH: ocuklarn kula delik oluyor. (Bir haberci girer.) YORK BAPSKOPOSU: te bir ulak geliyor. Ne haber? HABERCi: Bildirmekle znt duyduum haberler lordum. KRALE ELIZABETH: Prens nasl? HABERC: iyidir efendim, shhatte. YORK DES: Nedir haberlerin?

HABERCi: Lord Rivers, Lord Grey ve Sir Thomas Vaughan, Hapsedilmek zere Pomfret'e gnderildiler. YORK DES: Kim tarafndan? HABERCi: Gl Gloucester ve Buckingham Dkleri. YORK BAPSKOPOSU: Sulan neymi? HABERCi: . Bildiklerimin hepsini anlattm sayn lordum. Niin hapse atldklar hakknda hibir fikrim yok. KRALE ELIZABETH: Ah! ykln gryorum ocamn. Zavall dii geyii penesine drd kaplan. Zorbalk, zavall masum tahta el uzatmaya balad. Kanlar akacak, kelleler uacak imdi! Haritada grr gibi gryorum hepsinin sonunu. YORK DES: Uursuz, huzursuz kark gnler! KiNC PERDE NC SAHNE Kanz grd bu gzler imdiye dek. Kocam hayatn kaybetti tac kazanmak iin, Oullarm kh dtler kh kalktlar, Ben de onlarn kazanlaryla sevindim, Kayplar ile aladm. Kaynamalar bitip de, Ele geirince taht, bu sefer, Kendi aralarnda, karde kardee dvyorlar. Ey sebepsiz lgn zulm, mel'un kinini kes artk! Ya da brak leyim bir daha lm grmemek iin.

KRALE ELIZABETH: Gel, olum, gel kiliseye snacaz. Allahasmarladk efendim. YORK DES: Durun, ben de geliyorum sizinle. KRALE ELIZABETH: Sizin gelmeniz iin bir neden yok. YORK BAPSKOPOSU: Ne olur gidin efendim, hazinenizi filan da aln. Ben de devlet mhrn size devredeceim. Benim bahtm da size ve sizinkilere Dilediim kadar ak olsun! Buyurun tapnaa gtreyim sizi. (karlar.)

NC PERDEBiRiNCi SAHNE (Londra. Bir sokak.) (Borular alar. Gen prens, Gloucester ve Buckingham Dkleri, Kardinal Bourchier, Catesby ve dierleri girerler.) BUCKNGHAM DK: Londra'ya/ lkenizin kalbine ho geldiniz sevgili prens! GLOUCESTER DK RICHARD: Aziz yeenim, dncelerimin sultan, ho geldiniz! Yorucu yol neenizi karm. PRENS: Hayr amca, yoldaki tatszlklar, Skntl ve yorucu yapt yolu.

isterdim ki beni karlayacak, Daha ok amcalarm, daylarm olsun. GLOUCESTER DK RICHARD: Sevgili prens, yanzn lekesiz safl, Hayatn hileleriyle, yalanlaryla karlamad henz. Bir insann ancak d yzn grebilirsiniz siz; Oysa ki Tanr bilir, insanlarn ii ile d bir olmaz. Olsa da binde bir olur. istediiniz daylar tehlikeliydi. Siz onlarn tatl szlerini dinlediniz, Ama kalblerindeki zehri grmediniz. Tanr sizi onlardan ve yle sahte dostlardan korusun! PRENS: Korusun! Ama onlar sahte dostlar deildi. GLOUCESTER DK RICHARD: Londra Belediye Bakan sizi selamlamaya geliyor. (Belediye Bakam ve yanndakiler girer.)NC PERDE BRNC SAHNE

BELEDYE BAKANI: Tanr efendimize salk ve mutluluk versin! PRENS: Teekkr ederim lordum, hepinize teekkr ederim. Annem ve kardeim York bizi ok daha nce yolda karlayacaklar sanyordum. Aman bu Hastings de ne miskin eymi. Gelecekler mi, gelmeyecekler mi, Bir haber getirmedi hl. (LordHastings girer.)

GLOUCESTER DK RICHARD: te ter iinde tam zamannda yetiti. PRENS: Ho geldiniz lordum. Annem geliyor mu? LORD HASTNGS: Anneniz ve kardeiniz York, Tapnaa snmlar; Tann bilir nedenini. Kk prens, efendimizi grmek iin gelmek istiyordu, m Ama annesi zorla alkoydu onu. BUCKNGHAM DK: Ayp! Bu ne anlamsz, ne ocuka davran. Lord Kardinal ltfen konusanz da kralieyle, York Dkn sayn kardeine gnderse hemen. Lord Hastings siz de beraber gidin, reddederse Kskan kollarndan zorla ekin aln prensi. KARDNAL BOURCHER: ' Lord Buckingham, konuma gcm York Dkn annesinden alabilirse eer, En ksa zamanda burda olmasn bekleyebilirsiniz. Ama ricalarmzla yumuamazsa, ulu tapnan salad Kutsal hakka kar gelmekten Tanr korusun bizi. Btn bu yurdu verseler, Byle bir gnah ilemem. BUCKINGHAM DK: Gereksiz yere inat ediyorsunuz lordum; ekle ve gelenee fazla balsnz. Camza uygun dnn, hele bir, Greceksiniz ki onu tapnaktan almakla Kutsal hakka kar gelmi olmuyorsunuz. Orann imtiyaz, davran ile onu hak etmi, Ya da ald ile bunu isteyecek kadar bym olanlara verilir. Prens ne istemi ne de hak etmitir bunu; Bundan tr ona verilemez fikrimce. O halde olmayan bir eyi almakla, orann Ne bir imtiyazna ne de

hakkna el uzatm olursunuz. imdiye dek tapnaa snm adamlar iittim, Ama ocuklar, asla. KARDNAL BOURCHIER: Lordum bu defalk sizin sznze uyacam. Haydi Lord Hastings, geliyor musunuz? LORD HASTNGS: Geliyorum efendim. PRENS: Elinizden geldii kadar acele edin sayn lordlar. (Kardinal ve Hastings karlar.) Syleyin Gloucester amca, kardeim gelirse . Nerde oturacaz ta giyinceye kadar? GLOUCESTER DK RICHARD: Nerde isterseniz efendimiz. zin verirseniz Bir iki gn Kale'de dinlenin diyecektim. Sonra, nereye emrederseniz, Salnz ve elenceniz iin en uygun yer neresi ise. PRENS: Kale de hi sevmediim bir yer. Jul Sezar m yaptrm orasn lordum? GLOUCESTER DK RICHARD: lknce o balam efendim, Ondan sonra tekrar tekrar yapld yzyllar boyunca. NC PERDE BRNC SAHNE PRENS: Tarihsel kaytlar var m onun yaptrdn gsteren, Yoksa adan aa sylenti halinde mi gemi? GLOUCESTER DK RICHARD: Kaytlan var efendim. PRENS: Bence tarihe yaz ile gemi olmasa bile, Gerek, btn gelecek kuaklara sylenerek, Yzyldan yzyla, kyamete dek yaamaldr. GLOUCESTER DK RICHARD: (Kendi kendine) Kk yata bu kadar akll olanlar az yaar derler. PRENS: Ne dediniz amca? GLOUCESTER DK RICHARD: Yaz ile olmasa da hret ok yaar diyorum. (Kendi kendine) Bylece, ktl canlandran soytar gibi, ki anlamda kullanyorum bir sz. PRENS: nl bir adamm u Jul Sezar; Yiite yapt iler akln gelitirmi, Akl da yiitliini yaz ile yaatm. lm bu kahraman yenmi olmuyor, nk artk hayatta deilse de, hreti ile yayor yine. Size bir ey syleyeyim mi Lord Buckingham? BUCKINGHAM DK: Buyurun efendim.

PRENS: Byyp adam olacak kadar yaarsam, Ya Fransa stndeki eski hakkmz yemden elde edeceim, Ya da, nasl kral olarak yaamsam, Asker gibi de leceim. GLOUCESTER DK RICHARD: (Kendi kendine) Ksa yazlarn bahan erken gelir. (Kk York, Hastings ve Kardinal girerler.) BUCKINGHAM DK: te York Dk de geliyor. PRENS: York Dk Richard! Naslsnz kardeim? YORK DK: iyiyim ulu lordum. Artk byle armam gerek sizi. PRENS: Evet kardeim yazk ki yle. Bu unvan tayan ok vakitsiz ld, Unvan da ok ey yitirdi grkeminden. GLOUCESTER DK RCHARD: Yeenimiz $ayn York Lordu nasllar? YORKDK: Teekkr ederim amca iyiyim. Haaa... siz, deersiz yabani otlar abuk byr demitiniz; Kardeim prens ok gemi beni. GLOUCESTER DK RCHARD: Gemi lordum. YORKDK: yleyse deersiz mi? GLOUCESTER DK RCHARD: Ooo... aziz yeenim, byle bir ey nasl sylerim? YORKDK: O halde kardeim benden daha borlu size. GLOUCESTER DK RCHARD: O bana hkmdarm olarak emredebilir, Ama sizin de akrabalk hakknz var stmde. YORKDK: Rica ederim amca, bana verir misiniz bu haneri? GLOUCESTER DK RCHARD: Haneri mi, kk yeenim? Hay hay. PRENS: Ne o, kardeim dileniyor mu? YORK DK: yi kalpli amcamdan; bilirim verir. Hem verilmeyecek nemli bir ey deil. NC PERDE BRNC SAHNEGLOUCESTER DK RCHARD:

Ondan daha byk bir hediye veririm ben yeenime. YORK DK: Daha byk m? Ooo... daha by kl olur. GLOUCESTER DK RCHARD: Evet sevgili yeenim, yeter derecede hafif olsayd. YORKDK: Haa... gryorum ki hafif hediyeler vermeye hazrsnz, Arlarn isteyenlere "olmaz" diyeceksiniz. GLOUCESTER DK RCHARD: Fazla ardr sizin iin, takamazsmz.

YORK DK: Daha da ar olsayd kmserdim. GLOUCESTER DK RCHARD: Silahm m alacaksnz kk lordum? YORK DK: Evet, sznze Gerektii gibi teekkr etmek iin. GLOUCESTER DK RCHARD: Ne dedim size? YORKDK: Kk. PRENS: York Lordu konuurken aksi davranr hep. Siz, amca, onunla baa kmasn biliyorsunuz. YORK DK: Baa kmasn deil, karmasn demek istiyorsunuz. Amca ikimizle de alay ediyor kardeim: Maymun gibi ufak olduum iin Beni srtnzda tamanz gerektiini sylyor.. (1) York, "bear" kelimesi ile oyun yapyor. "Bear" hem "ay" hem de "tamak", "tahamml etmek" anlamlarna gelir. York kendim maymuna benzeterek amcasn ay yerine koyuyor : o devirde maymunu aynn srtnda gezdirmek adeti varm. Tahamml etmek ile tamak anlamlarna yaklaabilmek iin, eviride "baa kmak" ve "baa karmak" szleri kullanld. BUCKINGHAM DK: Ne kadar hazr cevap bir zeks var! Bir yandan amcasna taklrken, Kendi kendisiyle de ne gzel alay ediyor. Bu yata bu zek ne ho ey. GLOUCESTER DK RICHARD: Nasl, artk gitmek ister misiniz efendim? Buckingham Lordu ile ben annenize gidiyoruz; Rica edeceiz gelip sizi Kale'de grsn. YORK DK: Nasl, Kale'ye mi gideceksiniz lordum? PRENS: Kral vekili yle istiyor. YORK DK: Rahat uyuyamayacarm Kale'de. GLOUCESTER DK RICHARD: Niin, neden korkacaksnz? YORK DK: Clarence amcamn fkeli hayaletinden tabii. Orada ldrlm, bykannem syledi. PRENS: ; lm amcalardan, daylardan korkum yok. GLOUCESTER DK RICHARD: Umarm hayattakilerden de yoktur. PRENS: Yasarlarsa korkmama lzum kalmaz umarm. Haydi gelin lordum, onlan dndmz iin Yreimiz zgn, Kale'ye gidelim. (Boru alar,.Gloucester, Buckingham ve Catesby'den baka hepsi kar.) BUCKNGHAM DK:

Ne dersiniz, bu kk York yumurcan, Sizinle alay etsin diye annesi kkrtmam mdr? GLOUCESTER DK RICHARD: Kukusuz, kukusuz. Yaman bir ocuk dorusu : NC PERDE BRNC SAHNE Cesur, hazrcevap, zeki, atlgan; Tepeden trnaa tpk annesi. BUCKINGHAM DK: Neyse brakalm onlan imdi. Catesby buraya gel! Yemin etmitin, davamz candan destekleyecek, Tamamiyle gizli tutacaktn srlarmz. Amacmz biliyorsun, akladk yolda. Ne dersin, soylu Gloucester Dkn Bu nl adann tahtna geirecek olsak, Hastings bu ite kolayca katlmaz m bize? CATESBY: Babasndan tr yle seviyor ki prensi, Hibir konuda ktlk etmez ona. BUCKNGHAM DK: Stanley hakknda ne dnyorsun peki? Elde edilir mi o? CATESBY: Hastings ne yaparsa, o da onu yapar. BUCKNGHAM DK: Peki yleyse, sana szm u aziz Catesby: Gider Lord Hastings'in yle bir azn arar, Maksadmz hakkndaki hislerini anlarsn. ar yarn Kale'ye gelsin, Ta giyme meselesini grecek toplantda bulunsun. Bizim tarafa kayar gibi grrsen tevik et, Btn dncelerimizi anlat kendisine. Hevesli deil de souk ve isteksiz davranrsa. Sen de yle davran, kapat meseleyi. Ne tarafa kaydn bize bildir, Yarn ayr ayr iki meclis kuracaz nk. Senin de nemli grevin olacak orda. GLOUCESTER DK RICHARD: Catesby, Lord Hastings'e selam syle benden, Eski, amansz dmanlar Yarn Pomfret Kalesinde idam edilecekler. Bu mjdenin erefine, syle Ayrca bir pck alsn bayan hore'dan. BUCKINGHAM DK: Greyim Catesby git u iin stesinden gel. CATESBY: Elimden geleni yapacam sayn lordlanm. (Catesby kar.) BUCKINGHAM DK: Baktk ki Lord Hastings bize katlmyor Ne yapacaz? GLOUCESTER DK RICHARD: Uururuz kafasn canm, bir ey dnrz elbet.

Hem bak, kral olduum zaman, Hereford Kontluunu Ve aabeyimin oradaki btn mallarn iste benden, unutma. BUCKINGHAM DK: Vaadettiklerinizi sayn lordumdan rica ederim. GLOUCESTER DK RICHARD: Gr bak nasl sevinle verilecek. Gel bir an nce yemek yiyelim de, Dndklerimize bir ekil verelim sonra. (karlar.) KNC SAHNE (LordHastings'in evinin n.) (Bir haberci girer.) HABERC: Lord Hastings, Lord Hastings! LORD HASTNGS erden): Kim o? HABERC: Lord Stanley'in adam. (Lord Hastings girer.) LORD HASTNGS: Saat ka? HABERC: Drd vurmak zere. LORD HASTNGS: Bu skntl gecelerde uyuyamyor mu efendin? HABERC: Syleyeceklerimden yle anlalyor. lk nce selamlarm gnderiyor size. LORD HASTNGS: Sonra? HABERC: Sonra bilginize sunuyor ki, bu gece Yaban domuzu1 miferini drm ryasnda. Hem diyor, iki ayr meclis toplanyor, Belki birinde alnan bir karar, tekinde ikinizi mahveder. Bundan tr soruyor, iine doan Bu tehlikeden saknmak iin, Sayn lord atla Kuzeye kaar m beraber? LORD HASTNGS: Git efendi git, lorduna dn, Syle korkmasn ayr meclislerden. Kendileri ile ben birinde bulunacaz, brnde de dostum Catesby var; Bizimle ilgili ne geerse orada, Haberim olur benim. Syle kendisine Bouna bu korkusu, sebepsiz.

Ryalarna gelince, huzursuz uykularn Oyununa inanacak kadar saf olmasna ayorum. Domuz kovalamadan kamak demek, Onu kkrtmak, niyeti yokken, Peimize drmek demektir. Git efendine syle, kalksn bana gelsin, Beraber gidelim Kale/ye de, Yaban domuzu nasl davranacak bize grsn. HABERCi: Sylediklerinizi kendisine bildiririm efendim. (kar.) (Catesby girer.) CATESBY: yi sabahlar efendim. LORD HASTENGS: Gnaydn Catesby, erkencisiniz. u sendeleyen dnyamzdan ne haber? CATESBY: Gerekten saa sola yalpa vuran bir dnya lordum. Richard krallk elengini giyinceye kadar da Dorulaca yok sanrm. LORD HASTINGS: Efendim? Celengi giymek mi? Tac m demek istiyorsun? CATESBY: Evet sayn lordum. LORD HASTINGS: Tacn o denli yersiz kullanldn grmektense, Bu tac gvdemden ayrtrm daha iyi. Gerekten niyetlendiini sanyor musun buna? CATESBY: inan olsun ki, yle. stelik onu ve taraftarlarn Bu ite destekleyeceiniz midinde. Bu sebepten u iyi haberi yolluyor size: Kralienin akrabas olan dmanlarnz Pomfret'de lecekler bugn. LORD HASTINGS: Dorusu ya bu beni zecek bir haber deil, Zira bana dmandlar her zaman. Ama tanr bilir ya, hayatm pahasna da olsa, Kralmn gerek varisleriniNC PERDE KNC SAHNE

Hakkndan etmek iin Richard'n tarafn tutmam. ' CATESBY: Tanr sizi bu yoldan ayrmasn. LORD HASTINGS: Seneler senesi, bu durumu hatrladka hep gleceim. Dn, kralm benden soutanlarn,

Ben sonunu gryorum. Bak Catesby, iki haftaya kalmayacak, Ben de baz kimseleri yolcu edeceim. Ama onlarn aklndan bile gemiyor bu. CATESBY: nsann beklemedii, ummad bir anda lmesi pek feci efendim. LORD HASTINGS: Ah, korkun bur ey. Rivers'in, Vaughan'un, Grey'in bana geldi ite. Daha bakalarnn da gelecek; Onlarsa senin benim kadar gvende hissediyorlar kendilerini. Biliyorsun soylu Richard ve Buckingham severler bizi. CATESBY: Dklerin gznde yeriniz ok yksek. (Kendi kendine) Zira kafasn imdiden Londra Kprsne aslm gryorlar. LORD HASTINGS: Biliyorum ve hak etmiimdir dorusu. (Lord Stanley girer.) Haniya, yaban domuzu iin mzranz nerde dostum? Hem domuzdan korkuyor hem de silahsz m geziyorsunuz? LORD STANLEY: iyi sabahlar efendim, gnaydn Catesby. Siz alay edin ama, kutsal ha adna, Bu ayr meclisler hi houma gitmiyor benim. LORD HASTINGS: Lordum, benim canm da sizinki kadar tatldr, Ve hibir zaman bugnk kadar deerli olmamtr benim iin. Sanyor musunuz ki, durumumuzu gvende grmeseydim Bu kadar keyifli olurdum. LORD STANLEY: Pomfref deki lordlar, Londra'dan ayrlrken neeliydiler, Tehlikesiz sanyorlard durumlarn; phe etmeleri iin bir sebep yoktu gerekten de. Ama bakn ne abuk bulutland hava. Bu beklenmedik kin saldrs rktyor beni. Tanr vere bouna korkaklk etmi olsam. Eh, gidelim mi Kale'ye? Gn geiyor. LORD HASTINGS: Peki, peki, sizinle geliyorum. Biliyor musunuz bahsettiiniz lordlann ba kesiliyor bugn. LORD STANLEY: Onlarn krala ballktan tr balanru tamalar, Onlar sulayan baz kimselerin Balklarn giymelerinden daha doru olurdu. Neyse, buyrun lordum gidelim. (Bir haberci uak girer.) LORD HASTINGS: Siz nden gidin, ben bu adamcazla konuacam biraz.

(Lord Stanley ve Catesby karlar.) Eh, naslsn ahbap, ne alemdesin? UAK: Sayn lord sormak ltfunu gsterdii iin daha iyiyim. LORD HASTINGS: Geen defa gene burda karlamtk, Ama durumum baka bugn. O zaman Kale'ye hapsolmaya gidiyordum; Kralienin akrabas kkrtmlard kral. Oysa sana sylyorum ama aramzda kalsn. Bugn o dmanlarm idam ediliyor. Ben de her zamankinden daha iyiyim.NC PERDE KNC SAHNE UAK:

Tann daim etsin, efendimin isteini versin. LORD HASTINGS: Saol, al unu salma i. (Kesesini atar.) UAK: Teekkr ederim efendim. (kar.) (Bir papaz girer.) PAPAZ: yi tesadf lordum; sizi grdme sevindim. LORD HASTINGS: Btn kalbimle teekkr ederim Sir John. Verdiiniz son vaaz iin borluyum size; Pazar gn gelin borcumu derim. (Kulana fsldar.) PAPAZ: Sayn lordun emrindeyim. (Buckingham girer.) BUCKINGHAM DK: Ne o, bir papazla m konuuyorsunuz mabeyn lordu? Asl papaza ihtiyac olan Pomfret'deki dostlarnz; Sizin gnah karmanza gerek yok. LORD HASTINGS:

Bu mbarek adama rastlaynca, Bahsettiiniz insanlar hatrladm dorusu. Kale'ye mi gidiyorsunuz? BUCKINGHAM DK: Evet, ama ok kalmayacam, Sizden nce dneceim. LORD HASTINGS: Herhalde, nk ben le yemeine ordaym. BUCKINGHAM DK (Kendi kendine): Akam yemeine de ordasn ama haberin yok. (Yksek sesle) Haydi geliyor musunuz? LORD HASTINGS: Emrinizdeyim efendim. (karlar NC SAHNE (Pomfret Kalesi) (Rivers,Grey ve Vaughan, kendilerini idama gtren Sir Richard Ratdiffve mzrakl askerlerle girerler.) SIR RCHARD RATCLIFF: Haydi mahpuslar getirin. KONTRIVERS: Sana unu syleyeyim, Sir Richard Ratcliff: Bugn bir vatandan, doruluk, vazifeseverlik Ve krala ballk yznden idam edildiini greceksin. LORDGREY: Tann korusun prensi sizin gruhtan. Kana susam bir alay alaksnz hepiniz. SIR THOMAS VAUGHAN: Siz geride kalanlar, sonradan ok piman olacaksnz buna. SIR RCHARD RATCLIFF: abuk olun, lm saatiniz geiyor bile. KONTRIVERS: Ah, Pomfret, Pomfret! Yce kiilerin lm yata, kanl kale ! kinci Richard bu duvarlarn arkasnda doranmt. Korkun hretini daha da arttrmak iin Susuz kanmz iiriyoruz sana. LORD GREY: Margaret'in lanetine uradk imdi. Richard olunu vururken seyirci kaldk diye Beddua etmiti Hastings'e de, size de, bana da. KONTRIVERS: O zaman Hastings'e de lanet etmiti, NC PERDE NC SAHNE Buckingham'a da etmiti, Richard'a da. Ey Tanrm, onlar da urasn bu bedduaya bizim gibi. Kz kardeimle, oullarna gelince, Onlar esirge ey byk Tanrm. Hakszca akacan bildiin Bizim susuz kanmz yetsin sana. SIR RCHARD RATCLIFF:

Acele edin, lm saati geldi geti. KONTRIVERS: Gel Grey, gel Vaughan, burada kucaklaalm, Cennette tekrar kavuuncaya kadar elveda. (karlar.) DRDNC SAHNE (Londra Kalesi.) (Buckingham, Derby, Hastings, Ely Piskoposu, Ratdiff, Lovel ve bakalar girer ve bir masann etrafna otururlar.) LORD HASTINGS : Soylu lordlar toplanmamzn nedeni, Ta giyme gnn kararlatrmak. Tann adna syleyin, bu gzel gn hangisi olsun. UCKNGHAM DK: Byk gn iin hazr m her ey? LORD STANLEY: Hazr; karar vermek kalyor sadece. ELY PSKOPOSU: O halde sanrm yarn mutlu bir gn olacaktr. BUCKNGHAM DK: Kral vekilinin fikrini bilen var m? Sayn dkle en samimi kim burada? ELY PSKOPOSU: Onun fikrini herkesten iyi siz bilirsiniz sanrm. BUCKNGHAM DK: Kim? Ben mi lordum? Biz birbirimizin dn biliriz ancak, iimize gelince, ben sizinkini ne kadar biliyorsam O da benimkini o kadar bilir lordum. Yahut siz benimkini ne kadar biliyorsanz Ben de onun iini o kadar bilirim. Lord Hastings, siz kendisi ile pek seviirsiniz. LORD HASTINGS: Sa olsunlar, biliyorum severler beni; Ama ta giyme konusunda ne dndklerini sormadm, Kendileri de bdirmediler isteklerini. Ama siz gn kararlatran, Ben oyumu veririm dkn hesabna. Sanrm ki, ho grrler. (Gloucester girer.) ELY PSKOPOSU: te tam zamannda dkn kendisi geliyor. GLOUCESTER DK RICHARD: Soylu lordlar, gnaydn hepinize. Ge kalktm bu sabah, fakat umarm ki, yokluum, Karar altna alnacak nemli bir meselenin Gecikmesine yol amamtr. BUCKINGHAM DK: Tam sranzda gelmeseydiniz, Lord Hastings oynayacakt sizin rolnz. Reyinizi verecekti demek istiyorum, Kraln ta giymesi konusunda. GLOUCESTER DK RICHARD: Lord

Hastings'den uygunu olamazd; Sayn lord beni iyi bilir ve ok sever. LORD HASTNGS: Teekkr ederim efendim. GLOUCESTER DK RICHARD: Ely Lordu, son gidiimde Holborn'a, Bahenizde gzel ilekler grmtm, Bir miktar getirtin rica ederim. NC PERDE DRDNC SAHNE ELY PSKOPOSU: Hay hay efendim, imdi getirtirim. (kar.) GLOUCESTER DK RICHARD: Lord Buckingham, bir ift szm var size. (Bir kenara eker.) Bizim i iin Hastings'i yoklam Catesby. yle ateliymi ki, lanet adam, Kafasn vermeye raz da, efendisinin olunu ngiltere krallndan yoksun brakmaya raz deil. BUCKINGHAM DK: Siz yle ekilin biraz, arkanzdan geliyorum. (Gloucester, arkasndan Buckingham karlar.) DERBY KONTU: Hl kararlatrmadk byk gn. Bana kalrsa yarn ok erken; Hazrlkl deilim; geri braklrsa, Daha iyi hazrlanabilirim kendi hesabma. (Ely Piskoposu tekrar girer.) ELY PSKOPOSU: Gloucester Dk nerede? Getirttim ilekleri. LORD HASTNGS: Kendileri neeli Ve keyifli bu sabah; Sevinle selamlad m byle, Houna giden bir ey geldi demektir aklna. Sanrm btn Hristiyan lkesinde, Kimse yoktur ki, sevgisini ve nefretini Ondan daha az saklayabilsin. Yzne bakn okursunuz kalbini. DERBY KONTU: Bugn yznden Ne okuyorsunuz kalbine dair? LORD HASTNGS: Buradakilerden hi birine kzgn olmadn, Yoksa belli ederdi yznden. DERBY KONTU: Allah vere de yle olsa. (Gloucester ve Buckingham tekrar girerler.)

GLOUCESTER DK RICHARD: Rica ederim syleyin hepiniz, beni ldrmek iin Mel'un sihirbazlklara bavuranlarn, Vcuduma by yapanlarn cezas ne olmal? LORD HASTINGS: Size beslediim derin sevgi, Sulular hakknda hkm vermek zere, Bu yksek toplulukta en ne atlmama sebep oluyor; Diyorum ki, kim olurlarsa olsunlar lmdr cezalan. GLOUCESTER DK RICHARD: Gzleriniz yaptklar ktle tank olsun yle ise. Bakn nasl bylendim! Bakn! Kavrulmu bir fidan gibi kurumu kolum. Beni bu hale sokanlar, Edvvard'n kars o korkun cadyla, Yardmcs o kaltak orospu Shore'dur. LORD HASTINGS: ayet bu ii yaphlarsa sayn lordum... GLOUCESTER DK RICHARD: ayet mi? Sen bu mel'n kaltan koruyucusu, "ayetlerden" mi bahsediyorsun bana? Bir hainsin sen. Vurun boynunu! Saint Paul zerine yemin ediyorum, Yemek yemeyeceim kellesini grmeden. Lovel ve Ratcliff bakn, sylediim yaplsn. Geriye kalanlardan beni sevenler arkamdan gelsin. (Hastings, Ratcliff ve Lovel'den baka hepsi kar.) LORD HASTINGS: Yazk, ingiltere'ye yazk! Kimse acmasn bana. nk aptallk etmeseydim nleyebilirdim bunu. Yaban domuzu Stanle/in miferini drd ryasnda, Bense alaya alarak kamaya tenezzl etmedim. Atmn kere aya srt bugn, Kale'yi grnce irkildi hayvan, NC PERDE DRDNC SAHNE Sanki mezbahaya gtrmek istemiyordu beni. Ah! konutuum papaza imdi ihtiyacm var. Bugn dmanlarmn Pomfret'de kelleleri giderken, Kendim gzde ve gvende yayorum diye Nasl vndm haberciye. Pimanm imdi. Ah, Margaret, Margaret! Korkun lanetlerin, Zavall Hastings'in bana indi nihayet. SIR RICHARD RATCLFF: Haydi, haydi abuk, dk yemee oturacak. Ksa kesin gnah karmay, Kellenizi grmek iin sabrszlanyorlar. LORD HASTINGS:. Ey, lml insanlarn geici sevgisi, Senin peinde koarz Tanrnn sevgisinden ok. Umudunu insanlarn bo dostluuna balayanlar, Tehlikede yasarlar hep. Tpk en ufak bir sallantyla, Denizin kara derinliklerine dmeye hazr, Diree trmanm sarho bir gemici gibi. SIR RICHARD RATCLFF:

Haydi abuk! Yanp yaklmada fayda yok. LORD HASTINGS: Ah, kanl Richard! Zavall ingiltere! Haber veriyorum sana, en kt alarn grmedii Kanl gnler var nnde. Haydi kte gidelim, kafam grrn Richard'a, Az zaman sonra lecek olanlar glyor bana. (karlar.) BENC SAHNE (Londra Kalesi'nin surlar.) (Gloucester ve Buckingham derme atma zrhlar giyinmi olarak perian bir halde girerler.) GLOUCESTER DK RCHARD: Haydi bakalm dostum, sanki korkudan Deliye dnm gibi titreyip sararabilir misin? Kelimenin ortasnda kesip nefesini, Sonra tekrar balar ve durabilir misin yeniden? BUCKINGHAM DK: Ho, ho! Usta bir tragedya oyuncusundan ayrd edemezsiniz beni. Korkun bir phe iindeymiim gibi Konuurken ikide bir arkama bakar. Drt bir yanm gzler, Titrer ve rkerim kendi glgemden. Sahte glmsemeler gibi, Korkun baklar da emrimdedir hani. stediim an oyunlarm iin Her ikisi de hazrdrlar yerlerinde. Nedir durum? Gitti mi Catesby? GLOUCESTER DK RICHARD: Gitti ve bak belediye bakann beraber getiriyor. (Belediye Bakan ve Catesby girerler.) BUCKINGHAM DK: Belediye bakan... GLOUCESTER DK RICHARD: Aman asma kprye bakn! BUCKINGHAM DK: Dinleyin! Trampete sesi. GLOUCESTER DK RICHARD: Catesby surlardan bak! BUCKINGHAM DK: Efendim sizi artmamzn nedeni... GLOUCESTER DK RICHARD: Arkana bak, koru kendini, ite dmanlar. BUCKINGHAM DK: Bizi Tann ve temiz yrekliliimiz korusun! GLOUCESTER DK RICHARD: Dur, dur, gelenler dostlanmzm : Ratcliff ve Lovel. (Ratdiffve Lovel, Hastings'in kellesi ile girerler.) NC PERDE BENC SAHNE LORD LOVEL: ite o aalk hainin,

Kimsenin phelenmedii tehlikeli Hastings'in kafas. GLOUCESTER DK RICHARD:yle severdim ki kendisini, alayacam. Hristiyanlarn en iteni en zararsz sanm,'

Kitabm yapmtm onu. Ruhum en gizli dncelerini oraya yazard. Drstlk gsterisiyle yle iyi rtmt ki alaldn, Apak suu bir yana, - Yani Shore'un kars ile olan ilikisi demek istiyorum - Btn phelerden uzak yaad. BUCKINGHAM DK: Neyse, neyse, bugne kadar yaam hainlerin En sinsisiydi. Tann korudu da bizi, size anlatabilmek iin hayattayz hl; Yoksa o kurnaz hainin, bugn toplantda Beni ve aziz Gloucester Lordunu ldrmek iin Dzen kurmu olduu gelir miydi aklnza? Buna inanr mydnz hi? BELEDYE BAKANI: Byle bir ey yapm m? GLOUCESTER DK RICHARD: Ne! Bizi Trk ya da dinsiz mi sandnz? Son derece nemli olmasayd durum, ngiltere'nin ve hayatmzn gvenlii, Bu ie zorlamasayd bizi, Yasalar ineyerek byle ldrtr muyduk haini? BELEDYE BAKANI: Saolun; lm hak etmi. Ve siz sayn lordlar, Byle ilere kalkacak alaklara yi bir ders vermisiniz dorusu. BUCKINGHAM DK: Zaten Bayan Shore'a kapldktan sonra Baka bir ey beklemezdim kendisinden. Ama keke siz gelinceye kadar Geciktirebilseydik lmn. Ne var ki, bu dostlarn bize olan sevgisi, Onlar telaa drd de istemediimiz halde, siz gelmeden ldrld.

nk lordum, isterdim ki hainin itiraflarn iitesiniz; ihanetini, maksatlarn, Korka" korka nasl anlattm duy asnz ki, Davranmz yanl yorumlayp ona acyacak Yurttalara aynen aktarasnz szlerini. BELEDiYE BAKANI: Fakat aziz lordum, ha sizden iitmiim, Ha kendim grp dinlemiim. Bu iteki doru davrannz Yurttalara duyuracam; Hi kukunuz olmasn bundan. GLOUCESTER DK RICHARD: Biz de sizi bunun iin artmtk, Halkn sylenmesini nlersiniz diye. BUCKINGHAM DK: Onu dinlemek iin ge kaldnz, ama hi olmazsa Bizim iyi niyetimize tanklk edebilirsiniz. ite byle aziz lordum. Gle gle. (Belediye Bakan kar.) GLOUCESTER DK RICHARD: Gidin, arkasndan gidin Buckingham! Belediye Bakam Son srat yol alyor Belediye Konana doru. Orada, en uygun grdnz bir srada, Edward'n ocuklarnn piliini srn ileri. Olunu tacn vrisi yapacam dedi diye Bir yurtta nasl ldrttn anlatn onlara; Oysa adamn tatan kast, kendi eviydi. nndeki levhadan tr yle anlrd. Bundan baka, irkin sefahati, durmadan NC PERDE BEiNCi SAHNE Yenilik isteyen hayvanca ehveti stnde durun. Bu arzunun, onlarn hizmetilerine, Kzlarna, kanlarna kadar uzandn, Kudurmu gzlerinin hibir eye aldrmadan Avn setiini anlatn bir bir. Hatta yle bana da dokundurun gerekirse: Deyin ki, annem o doymak bilmeyen Edward'a hamileyken, Babam yce York Fransa'da arpyordu; Vakti hesaplaynca anlad ki ocuk kendisinin deildir.

Doan Edvvard'n surat da bunu gsterdi, nk soylu babama benzer bir yan yoktu hi. Ama, buna ima yollu, uzaktan dokunun, Zira biliyorsunuz annem hayattadr lordum. BUCKINGHAM DK: Bilin ki altn armaan ben alacakmm gibi , Hatiplik edeceim. imdilik hoa kaln. GLOUCESTER DK RICHARD: Baanrsanz Baynard atosuna getirin onlar; Orada sayn rahiplerin ve bilgili piskoposlarn Arasnda bulacaksnz beni. BUCKINGHAM DK: Gidiyorum, saat e, drde doru Belediye konandan gelecek haberleri bekleyin. (kar.) GLOUCESTER DK RICHARD: Lovel, son srat rahip Shov/a git, (Catesby'ye) Sen de rahip Penker'e. Syleyin bir saat iinde Baynard atosunda beni bulsunlar ikisi de. (Gloucester'den baka hepsi kar.) Clarence'in yumurcaklarn gz nnden Kaldrmann aresine bakaym imdi; Ve emir vereyim, prenslerin yanma Mevkii ne olursa olsun, sokmasnlar kimseyi. (kar.) ALTINCI SAHNE (Londra. Bir sokak.) (Bir mahkeme ktibi, elinde bir ktla girer.)

KTP: ite iyi kalpli Hastings'in sularn anlatan bildiri... ri bir yaz ile gzelce yazlm, Bugn Saint-Paul Kilisesinde okunsun diye. Bakn imdi, tutuyor mu iler birbirini? On bir saat srd temize ekmem, nk Catesby dn akam yollamt bana. Taslan yazlmas da tutmutur bir o kadar. Oysa ki daha be saat nce, btn phelerden uzak, Sorgusuz, serbest yayordu Hastings. te dnya byle imdi! Bu apak kandrmacay Grmeyecek kadar budala olan var mdr? Fakat gryorum diyecek babayiit nerede? Dnya kt! Ve byle yolsuz iler ortaya vurulmazsa, Sonundan hayr beklemek dorusu bouna. (kar.) YEDNC SAHNE (Baynard atosu.) (Gloucester ve Buckingham ayr kaplardan girerler.) GLOUCESTER DK RICHARD: Ne haber, ne haber? Halk ne diyor? BUCKNGHAM DK: Hazreti sa'nn kutsal anas namna, Azn ap bir kelime sylemiyor. GLOUCESTER DK RICHARD: Edvvard'n ocuklarnn piliine dokundurdunuz mu? BUCKNGHAM DK: Dokundurdum, Lady Lucy ile szl oluundan, Fransa'da. temsilci yolu ile evlenme giriiminden, NC PERDE YEDiNCi SAHNE ehvetinin doymak bilmez oburluundan sz ettim. ehirdeki evli kadnlara satamasndan, Hiten eyler karsnda zorbalndan, Kendi piliinden, yani babanz Fransa'dayken domu Olmasndan, ve Dke benzemediinden bahsettim. Sonra gerek yz izgilerinde, gerekse ruh yceliinde,

Sizin tpk babanza benzediinizi srdm ortaya. skoya'daki zaferlerinizi, sava tecrbenizi, Bar zamanndaki uzak grrlnz saydm bir bir. Cmertliinizden, iyiliinizden, alak gnll oluunuzdan Sz ettim. Velhasl