V.U

.: Lu

c Va

n H

aute

- St

icht

ing

tege

n K

anke

r - L

euve

nses

teen

weg

479

, B-1

030

Bru

ssel

• S

tich

ting

van

ope

nbaa

r nu

t •

08

73.2

68

.432

- D

1449

- P&

R 16

.03

CD

N C

omm

unic

atio

n 15

.4.9

9

1.

6.7

NL

Elektromagnetische straling en kanker: is er een verband?

Met wie kan ik erover praten?

• Zoekt u hulp of andere informatie?• Behoefte om uw hart eens te luchten?• Zoekt u informatie over een type kanker

of de behandelingsmogelijkheden?• Wilt u weten hoe u op een dienst van

Stichting tegen Kanker een beroep kunt doen?

Bel dan gratis en anoniem naar Kankerinfo.Professionele hulpverleners (artsen, psychologen, verpleeg-kundigen en maatschappelijk assistenten) nemen er de tijd voor iedereen die met kanker geconfronteerd wordt.

Leuvensesteenweg 479 • 1030 BrusselT. 02 733 68 68 • info@kanker.be • www.kanker.beSteun ons: IBAN: BE45 0000 0000 8989 • BIC: BPOTBEB1

Volg ons opwww.facebook.com/stichtingtegenkanker

Juist of fout? Doe de test.

Gsm, wifi, röntgenstraling (gebruikt bij radiologische onderzoeken), de zon... Ons lichaam wordt vaak blootgesteld aan straling. Zelfs elke dag, want ook de aarde zendt een natuurlijke straling uit.

Onderzoekers buigen zich al decennia over de mogelijke gevolgen van deze straling op onze gezondheid. In het bijzonder over het mogelijke verband tussen de blootstelling aan straling en het ontstaan van kanker.

GSM

1. Het is bewezen dat gsm-straling gevaarlijk is voor de gezondheid.

2. Bij het gebruik van een gsm is het beter om bepaalde voorzorgsmaatregelen te respecteren.

Radiologie

3. Het risico op kanker door medische straling neemt toe naarmate men meer radiologische onderzoeken ondergaat.

4. Röntgenstralen, gebruikt bij radiologie, zijn onschadelijk voor de gezondheid.

De zon en UV

5. Zonnebanken bereiden de huid voor op een vakantie in de zon.

6. De beste bescherming tegen de zon is de schaduw.

Microgolfoven

7. Voedingswaren opgewarmd in de microgolfoven worden radioactief.

8. Wanneer je microgolfoven vergelijkt met andere kookmethodes, blijkt dat de voedingswaarde van voedsel beter bewaard blijft bij bereiding in een microgolfoven.

Juist / Fout

Juist / Fout

Juist / Fout

(Oplossingen: 1.F, 2.J, 3.J, 4.J, 5.F, 6.J, 7.F, 8.J)

Juist / Fout

32

De rol van onze omgeving

Kanker ontstaat wanneer het erfelijke materiaal van de cel (DNA) wordt beschadigd zonder te worden hersteld. Onvermijdbare risicofactoren van dergelijke schade zijn ouder worden, celdeling en erfelijkheid. Vermijdbare risicofactoren zijn bijvoorbeeld tabaksgebruik, overgewicht, sedentarisme, UV-stralen, alcohol, infecties met het humaan papiloma virus (HPV), milieuverontreiniging en de inname van oestrogenen na de menopauze. Vaak treedt de ziekte pas tientallen jaren op na blootstelling aan externe factoren. Bepaalde elementen van onze levensstijl beïnvloeden dus het risico op de ontwikkeling van kanker in de ene of andere zin. Een nulrisico bestaat echter niet omdat er ook onvermijdbare risicofactoren zijn.

Straling als deel van onze levenswijze

Straling maakt deel uit van ons dagelijks bestaan. Sommige soorten straling beschikken over voldoende energie om het

genetisch materiaal (DNA) in onze cellen rechtstreeks te beschadigen en zo het risico op kanker te vergroten. Deze worden ioniserende stralen genoemd. Ioniserende straling kan afkomstig zijn van natuurlijke bronnen (bv. uit de aardkorst of de kosmos) of van bronnen die door de mens zijn gegenereerd (bv. medische onderzoeken als radiologie en scanner).

Niet-ioniserende straling heeft te weinig energie om ons DNA rechtstreeks te beschadigen. Het gaat dan bijvoorbeeld om hoogspanningsmasten, radio- en TV signalen, gsm, wifi, microgolfovens, warmtelampen en zichtbaar licht.

UV-straling neemt een bijzondere plek in, deze bevindt zich pal tussen beide types straling in. UV-straling kan zeer agressief zijn.

Tot slot dient men zich bewust te zijn van het feit dat de cellen van jonge kinderen bijzonder kwetsbaar zijn, ook voor straling. Zij moeten dan ook extra beschermd worden!

54

Gsm: het voorzorgsbeginsel

Gsm-toestellen zenden een elektromagnetisch veld uit met radiofrequentiegolven. Dit is ook het geval bij draadloze telefoons, digitale televisie, datatransmissiesystemen zoals wifi of 4G, enz. De sterkte van het elektromagnetisch veld dat wordt uitgezonden door een gsm is echter aanzienlijk groter dan dat van andere bronnen en roept daarom vragen op.

De enige gekende invloed van dergelijke radiofrequenties op ons lichaam is de opwarming van weefsels. De energie van de golven is namelijk te zwak om het DNA in onze cellen te beschadigen. Deze straling kan daarom in principe geen kanker uitlokken. Dit werd bevestigd door in vitro onder-zoeken (op cellen in een laboratorium). Mogelijk kunnen zij wel de groei van reeds bestaande kankers stimuleren of versnellen. Tot op heden is er geen bewijs dat gsm toestellen kanker veroorzaken. Toch blijft men dit verder onderzoeken.

• hou het toestel indien mogelijk op afstand van uw lichaam en hoofd, en gebruik bij voorkeur een Bluetooth oortje;

• vermijd telefoneren in een ruimte waar u een slechte ontvangst heeft, omdat uw gsm automatisch de kracht van de straling verhoogt;

• gebruik geen gsm in de wagen of op de trein. Wanneer u in beweging bent, zal het toestel automatisch zoeken naar nieuwe gsm-masten. Het gebruikt hiervoor het maximaal vermogen;

• laat kinderen jonger dan 12 jaar geen gsm gebruiken;

• plaats geen gsm in de buurt van gevoelige lichaams-delen zoals genitaliën of de buik bij zwangere vrouwen.

Aangezien er nog onzekerheid bestaat, is het beter om enkele voorzorgsmaatregelen te volgen die de blootstelling aan deze golven beperken:

76

UV-straling: bescherm uw huid!

De zon is zowel vriend als vijand van onze gezondheid. Vriend, omdat ultraviolet (UV) stralen onmisbaar zijn, met name voor het activeren van de vitamine D productie. Vijand, omdat een gecumuleerde blootstelling niet alleen vroegtijdige huidveroudering veroorzaakt, maar ook het risico op huidkanker vergroot.

Sinds de jaren 1950 stelt men in Europa om de tien à vijftien jaar een verdubbeling van het aantal huidkankers vast. De oorzaak? De trend om veel te zonnebaden en de opkomst van zonnebanken.

Het is dan ook van essentieel belang om u goed te beschermen tegen de zon, zelfs in het voor- of najaar, en ook bij bewolkt weer.De beste bescherming is de schaduw! Een dikke boom, een paraplu ... filteren een groot deel van de UV-stralen. Als de zon schijnt, blijft u het best in de schaduw tussen 12 en 15 uur (zomertijd).

• kleding: een T-shirt dat de schouders bedekt, een hoofddeksel, enz.;

• zonnebrandcrème met een voldoende hoge UVA en UVB beschermingsfactor, om de twee uur aangebracht en na het zwemmen;

• een zonnebril.

Tot slot: kunstmatige UV-stralen (zonnebanken) zijn nog schadelijker omdat de doses geconcentreerder zijn. Er is geen gebruik van zonnebanken zonder gevaar! We raden dan ook ten stelligste af van ze te gebruiken. Er is één uitzondering en dat zijn de medische apparaten die gebruikt worden in het kader van een behandeling, onder supervisie van een arts.

Een mooie, gezonde huid is een beschermde huid.

Bij buitenactiviteiten omvat een goede bescherming:

98

Radiologie en medische beeldvorming: diagnosehulpmiddelen

Een radiografie of een scan kan zeer nuttig zijn, maar deze technieken stellen ons lichaam bloot aan doses röntgen-stralen die veel hoger zijn dan de stralen aanwezig in de natuur. Ook bij een scintigrafie en een PET-scan is dat het geval, omdat deze onderzoeken het injecteren van een licht radioactieve stof in het lichaam vereisen.

Tot nu toe hebben studies nog geen drempel gevonden waaronder de blootstelling aan röntgenstralen onschadelijk zou zijn. Daarom is het belangrijk dit type onderzoeken te beperken en ze enkel toe te passen wanneer echt noodzakelijk. Het is aan de arts, en aan de radioloog in het bijzonder, om te beslissen of het onderzoek gerechtvaardigd is. Hij of zij zal zeggen of het voordeel (een diagnose verkrijgen om de behandeling te optimaliseren) belangrijker is dan het risico (zwak maar cumulatief) van dergelijke röntgenstralen. Dit wordt nog belangrijker wanneer het kinderen betreft.

Goed om weten: in België wordt de apparatuur voor medische beeldvorming streng gecontroleerd om ervoor te zorgen dat elke radiografie of scanner de laagst mogelijke dosis röntgenstralen gebruikt.

Medische beeldvorming redt vaak levens, maar een radiografie is geen foto-souvenir. We moeten zoveel mogelijk onnodige onderzoeken voorkomen.

De microgolfoven: onschuldig!

Microgolven zijn elektromagnetische stralen. Deze golven veroorzaken een trilling van de watermoleculen in het voedsel waardoor dit wordt opgewarmd.

Door voedsel op deze manier op te warmen, vindt er geen enkele radioactieve besmetting plaats.

Als snel en energiezuinig toestel is de microgolfoven een vrij gezonde manier van koken, aangezien plantaardige eiwitten beter behouden worden (bv. in erwten, linzen, bruine rijst, ...). Anderzijds daalt de voedingswaarde van voedsel van dierlijke oorsprong niet meer dan bij traditioneel koken. Ten slotte worden de vitaminen beter bewaard en moet er minder vet worden gebruikt.

Enige minpunt: de temperatuur wordt niet gelijkmatig verdeeld in het voedsel; daarom moet het in verschillende keren worden opgewarmd en goed gemengd worden.

Voor meer informatie kan u terecht op www.kanker.be/straling

1110