161

rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif
Page 2: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif
Page 3: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

rrrrrmmmmmwwwwwdd dd dumumumumum

Ed kifiH jcm;wk duf½k duf&if;ES D; jEd kifiH jcm;wk duf½k duf&if;ES D; jEd kifiH jcm;wk duf½k duf&if;ES D; jEd kifiH jcm;wk duf½k duf&if;ES D; jEd kifiH jcm;wk duf½k duf&if;ES D; jrrrrr§KyfES Hr I\§KyfES Hr I\§KyfES Hr I\§KyfES Hr I\§KyfES Hr I\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;)(rsufESmzHk;aqmif;yg;)(rsufESmzHk;aqmif;yg;)(rsufESmzHk;aqmif;yg;)(rsufESmzHk;aqmif;yg;)

tusK d;&v'ftusK d;&v'ftusK d;&v'ftusK d;&v'ftusK d;&v'f

- EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif OD;[efñGefY (Oya') 4

- EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ tusKd;&v'f oef;apm (pD yD at) 9

- EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ armifarmifjrifhodef; 13

tusKd;jzpfxGef;rIrsm; (pufrIwuúodkvf)

uAsmuAsmuAsmuAsmuAsm

- tdkrmc,rff\ aw;uAsmrsm; (3) OD;boef; (r[m0dZÆm) 29

- trkef;w&m; wdkYz,f&Sm; NrJckdifwGJvufrsm; zdk;&efEdkif (ausmufBuD;) 31

tawG;tac:ESif h wufusrf;qk dif&mtawG;tac:ESif h wufusrf;qk dif&mtawG;tac:ESif h wufusrf;qk dif&mtawG;tac:ESif h wufusrf;qk dif&mtawG;tac:ESif h wufusrf;qk dif&m

- wefzkd;rjzwfEdkifaom t&if;tESD; armifay:xGef; 38

- aiGqdkwm aiGukdac:w,f Munfrif; 60

- qif;&Jjcif;vGwfuif;atmif at;jzL 130

- rnfolrqkd csrf;omEdkifonf [def;vwf 153

ppfa&;qd kif&mppfa&;qd kif&mppfa&;qd kif&mppfa&;qd kif&mppfa&;qd kif&m

- qdk;0g;vmzG,f tm&SppfyGJtEÅ&m,f xDvmpkd;jrifhx,f 55

Ed kifiHa&;qk dif&mEd ki fiHa&;qk dif&mEd ki fiHa&;qk dif&mEd ki fiHa&;qk dif&mEd ki fiHa&;qk dif&m

- uuf&SfrD;,m; EkdifiHa&; pnfolvIdif 148

odyÜ HESif henf;ynmqkdif&modyÜ HESif henf;ynmqkdif&modyÜ HESif henf;ynmqkdif&modyÜ HESif henf;ynmqkdif&modyÜ HESif henf;ynmqkdif&m

- a&S;acwfppfoabFmrsm; tykdif; (2) aqGZifñGefY 92

- 'pf*spfw,f EdkifiHom; wifñGefY 125

okwya'ompmapmifokwya'ompmapmifokwya'ompmapmifokwya'ompmapmifokwya'ompmapmif

twGJ (44)? trSwf twGJ (44)? trSwf twGJ (44)? trSwf twGJ (44)? trSwf twGJ (44)? trSwf ((((( 11)11)11)11)11)

2017 ckESpf? Ek d0ifbmv2017 ckESpf? Ek d0ifbmv2017 ckESpf? Ek d0ifbmv2017 ckESpf? Ek d0ifbmv2017 ckESpf? Ek d0ifbmv

Page 4: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

vli,fqk di f&mvli,fqk di f&mvli,fqk di f&mvli,fqk di f&mvli,fqk di f&m

- rdwfzuf&Smyg ukdaZmfaX; (,Ofaus;rI) 32

pD;yGm;a&;qdkif&mpD;yGm;a&;qdkif&mpD;yGm;a&;qdkif&mpD;yGm;a&;qdkif&mpD;yGm;a&;qdkif&m

- MopaMw;vs awmNrKdUav; ausmf&Sif; 101

rl;,pfqk dif&mrl;,pfqk dif&mrl;,pfqk dif&mrl;,pfqk dif&mrl;,pfqk dif&m

- pifumylEkdifiHESifh rl;,pfaq;0g;tEÅ&m,f OD;OD;odef; 88

usef;rma&;qkdif&musef;rma&;qkdif&musef;rma&;qkdif&musef;rma&;qkdif&musef;rma&;qkdif&m

- tdrfarG;wd&pämefjzifh pdwfukxHk; Edkifaomif;xG#f 52

- uav;rsm;\ usef;rma&; jrodef; 84

- qef;opfazG&Sm aq;ynm (191) a'gufwm jrifhoef; (oaEom;) 118

obm0ywf0ef;usif½Iaxmif hqd kif&mobm0ywf0ef;usif½Iaxmif hqd kif&mobm0ywf0ef;usif½Iaxmif hqd kif&mobm0ywf0ef;usif½Iaxmif hqd kif&mobm0ywf0ef;usif½Iaxmif hqd kif&m

- avoGif;toHk;jyK&onfh a&mfbmwrHrsm; omvl&Snf 106

jzpf&yfrSefjzpf&yfrSefjzpf&yfrSefjzpf&yfrSefjzpf&yfrSef

- xkdc&D;okdYoGm;&efvrf; wuúodkvfrkd;jrifh 20

- yifv,fa&jrifhwufvmrIukd tHwkjcif; EG,fEG,frm 75

- aoab;rS toufwpf½Iduftvkd pkd;pdk; (yef;awmif;) 134

0w¬Kwk d0w¬Kwk d0w¬Kwk d0w¬Kwk d0w¬Kwk d

- uRefri,fi,f ukd;ESpft&G,fu ausmf0if;[def; (yckuúL) 65

- t½kdif;t,Of oHa,mZOf aqmif;0if;vwf 157

taxGaxGtaxGaxGtaxGaxGtaxGaxGtaxGaxG

- urÇmhtBuD;qHk; pdef½kdif;wHk;BuD; r[mo'¨r® aZmwdu"Z 27

pnfol a'gufwmcifarmifñGefY

- ajrivsifESifh urÇmajrtay:vTmrsm;\ vIyf&Sm;rI &JxufaZmf 43

- ig;awG b,fvkdtdyf vJhvJh0if; (owåaA') 70

- yifv,fa& jrifhwufvmrIukd tHwkjcif; EG,fEG,frm 75

- ulnDrIav; pdef0if;armf 80

- ajymif;vJjcif;onfom ukdrsKd; (jynf) 112

- tusyftwnf;ukd tEkdif,lwwfrI tEkynm armifaus;Zl; 145

- [mo armf (oefvsif) -

Page 5: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

Ed ki fi HwpfE d ki fi H\ pD;y Gm;a&;zG H U NzK d ;wd k ;wufapa&;twGuf Ed ki fi H jcm;E d ki fi HwpfE d ki fi H\ pD;y Gm;a&;zG H U NzK d ;wd k ;wufapa&;twGuf Ed ki fi H jcm;E d ki fi HwpfE d ki fi H\ pD;y Gm;a&;zG H U NzK d ;wd k ;wufapa&;twGuf Ed ki fi H jcm;E d ki fi HwpfE d ki fi H\ pD;y Gm;a&;zG H U NzK d ;wd k ;wufapa&;twGuf Ed ki fi H jcm;E d ki fi HwpfE d ki fi H\ pD;y Gm;a&;zG H U NzK d ;wd k ;wufapa&;twGuf Ed ki fi H jcm;

&if;ES D ; jr § Ky fES Hr Ivkyfief;rsm; yd kr k d0ifa&mufvm&ef? jynfolrsm;twGuf&if;ES D ; jr § Ky fES Hr Ivkyfief;rsm; yd kr k d0ifa&mufvm&ef? jynfolrsm;twGuf&if;ES D ; jr § Ky fES Hr Ivkyfief;rsm; yd kr k d0ifa&mufvm&ef? jynfolrsm;twGuf&if;ES D ; jr § Ky fES Hr Ivkyfief;rsm; yd kr k d0ifa&mufvm&ef? jynfolrsm;twGuf&if;ES D ; jr § Ky fES Hr Ivkyfief;rsm; yd kr k d0ifa&mufvm&ef? jynfolrsm;twGuf

tvkyftukdif tcGifhtvrf;rsm; ay:xGef;vmap&efESif h jrefrmEdkifiHwGiftvkyftukdif tcGifhtvrf;rsm; ay:xGef;vmap&efESif h jrefrmEdkifiHwGiftvkyftukdif tcGifhtvrf;rsm; ay:xGef;vmap&efESif h jrefrmEdkifiHwGiftvkyftukdif tcGifhtvrf;rsm; ay:xGef;vmap&efESif h jrefrmEdkifiHwGiftvkyftukdif tcGifhtvrf;rsm; ay:xGef;vmap&efESif h jrefrmEdkifiHwGif

csrSwfxm;onfh Ed kifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h pyfvsOf;onfh Oya'rsm;udkcsrSwfxm;onfh Ed kifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h pyfvsOf;onfh Oya'rsm;udkcsrSwfxm;onfh Ed kifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h pyfvsOf;onfh Oya'rsm;udkcsrSwfxm;onfh Ed kifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h pyfvsOf;onfh Oya'rsm;udkcsrSwfxm;onfh Ed kifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h pyfvsOf;onfh Oya'rsm;udk

od&S dem;vnfEd kifap&ef a&;om;xm;onf/od&S dem;vnfEd kifap&ef a&;om;xm;onf/od&S dem;vnfEd kifap&ef a&;om;xm;onf/od&S dem;vnfEd kifap&ef a&;om;xm;onf/od&S dem;vnfEd kifap&ef a&;om;xm;onf/

aemufcHork di f;tusOf;aemufcHork di f;tusOf;aemufcHork di f;tusOf;aemufcHork di f;tusOf;aemufcHork di f;tusOf;

EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifhpyfvsOf;í aemufcHorkdif;tusOf;udk OD;pGmwifjyzkdY vdktyfonf/

2012 ckESpf? jynfaxmifpkvTwfawmf Oya'trSwf (21) jzifh ]]EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrI Oya'}}

jy|mef;cJhzl;onf/ 2013 ckESpf? jynfaxmifpkvTwfawmf Oya'trSwf (18) jzifhvnf; ]]jrefrmEdkifiHom;

4

Page 6: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

rsm; &if;ESD;jr§KyfESHrIOya'}} jy|mef;cJhzl;onf/

tqdkygOya'rsm;udk jrefrmEdkifiH &if;ESD;jr§KyfESHrI

Oya' (Myanmar Investment Law) jzi f h

½kyfodrf;vdkufNyD; jzpfonf/

EkdifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIOya'ukd ½kyfodrf;

vdkufaomfvnf; ,if;Oya't& wnfaxmif

xm;&Sdonfh aumfr&Sifonf jrefrmEdkifiH &if;ESD;

jr§KyfES HrIOya't& qufcHrnfhaumfr&Siftm;

wm0ef0wå&m; vTJtyfay;onfhaeYtxd vkyfief;

rsm;ukd aqmif&GufcGifh &Sdap&rnf jzpfonf/

jrefrmEdkifiHom; &if;ESD;jr§KyfESHolqdkonfrSmjrefrmEdkifiHom; &if;ESD;jr§KyfESHolqdkonfrSmjrefrmEdkifiHom; &if;ESD;jr§KyfESHolqdkonfrSmjrefrmEdkifiHom; &if;ESD;jr§KyfESHolqdkonfrSmjrefrmEdkifiHom; &if;ESD;jr§KyfESHolqdkonfrSm

EdkifiHawmftwGif; &if;ESD;jr§KyfESHrI jyKvkyf

onfh EdkifiHom;ukd qdkonf/ ,if;pum;&yfwGif

jrefrmEd kifiHukrÜPDrsm; tufOya'ESif htnD

zGJUpnf;wnfaxmif rSwfyHkwifxm;onfh jrefrm

ukrÜPD? ½Hk;cGJrsm;ESifh tjcm;pD;yGm;a&;tzGJUtpnf;

rsm;vnf; yg0ifonf/ «yk'fr 2 (¡)»

ESifhtnD zGJUpnf;wnfaxmif rSwfyHkwifxm;onfh

EkdifiHjcm;ukrÜPD? ½Hk;cGJ? tjcm;pD;yGm;a&; tzGJU

tpnf;rsm;ESifh jynfyEdkifiHwpfEdkifiHrS jy|mef;

xm;onfh Oya'rsm;ESifhtnD zGJUpnf;xm;aom

pD;yGm;a&;tzGJUtpnf;rsm;vnf; yg0ifonf/

«yk'fr 2 (P)»

&if;E S D ; j&if;E S D ; j&if;E S D ; j&if;E S D ; j&if;E S D ; jrrrrr§ Ky fE S Holqk donfrSm§ Ky fE S Holqk donfrSm§ Ky fE S Holqk donfrSm§ Ky fE S Holqk donfrSm§ Ky fE S Holqk donfrSm

EdkifiHawmftwGif; &if;ESD;jr§KyfESHrIukd Oya'

ESifhtnD vkyfukdifaqmif&Gufvsuf&Sdonfh jrefrm

EdkifiHom; &if;ESD;jr§KyfESHol okdYr[kwf EdkifiHjcm;om;

&if;ESD;jr§KyfESHolukd qkdonf/ «yk'fr 2 (w)»

Ed ki fi H jcm;&if;E S D ; jE d ki fi H jcm;&if;E S D ; jE d ki fi H jcm;&if;E S D ; jE d ki fi H jcm;&if;E S D ; jE d ki fi H jcm;&if;E S D ; jrrrrr§ Ky fE S Hr Iqk donfrSm§ Ky fE S Hr Iqk donfrSm§ Ky fE S Hr Iqk donfrSm§ Ky fE S Hr Iqk donfrSm§ Ky fE S Hr Iqk donfrSm

EdkifiHjcm;om; &if;ESD;jr§KyfESHolu EdkifiHawmf

twGif; jyKvkyfonfh wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrIukd

qdkonf/ «yk'fr 2 (")»

jrefrmEd ki fi H &if;ES D ; jjrefrmEd ki fi H &if;ES D ; jjrefrmEd ki fi H &if;ES D ; jjrefrmEd ki fi H &if;ES D ; jjrefrmEd ki fi H &if;ES D ; jrrrrr§Ky fE S Hr IOya'§Ky fE S Hr IOya'§Ky fE S Hr IOya'§Ky fE S Hr IOya'§Ky fE S Hr IOya'

2016 ckESpf? jynfaxmifpkvTwfawmf

Oya'trSwf (40) jzpfonf/ 2016 ckESpf?

atmufwdkbmv 18 &ufpGJjzifh jynfaxmifpk

vTwfawmfu jy|mef;jcif; jzpfonf/ EdkifiHawmf

or®wBuD; OD;xifausmf vufrSwfa&;xkd;jy|mef;

jcif; jzpfonf/

tcef; (23) cef;tcef; (23) cef;tcef; (23) cef;tcef; (23) cef;tcef; (23) cef;

tcef; (23) cef; yg&Sdonf/ ¤if;wdkYrSm-

trnfESifh t"dyÜm,fazmfjycsuf? &nf&G,fcsuf?

Oya'\ tusKH;0ifrIe,fy,f? aumfr&SifzGJUpnf;

jcif;? aumfr&SifrS EkwfxGufjcif;? &yfpJjcif;ESifh

vpfvyfae&m jznfhpGufcefYxm;jcif;? aumfr&Sif

\ wm0efESifh vkyfykdifcGifhrsm;? tpnf;ta0;

5

Ek difiHjcm;om; &if;ES D;jr§KyfES HolqdkonfrSmEk difiHjcm;om; &if;ES D;jr§KyfES HolqdkonfrSmEk difiHjcm;om; &if;ES D;jr§KyfES HolqdkonfrSmEk difiHjcm;om; &if;ES D;jr§KyfES HolqdkonfrSmEk difiHjcm;om; &if;ES D;jr§KyfES HolqdkonfrSm

EdkifiHawmftwGif; &if;ESD;jr§KyfESHrI jyKvkyf

onfh EdkifiHom;r[kwfolukd qdkonf/ ,if;pum;

&yfwGif jrefrmEdkifiH ukrÜPDrsm; tufOya'

Page 7: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

usif;yjcif; ? tqk d jyKcsuf wifoGi f; jcif; ?

twnfjyKavQmufxm;vTmwifoGif;jcif;? &if;ESD;

jr§KyfESHrIvkyfief; trsKd;tpm;rsm; owfrSwfjcif;?

&if;ESD;jr§KyfESHolrsm;tm; qufqHaqmif&Gufjcif;?

ajrtoHk;jyKcGifh? trIxrf;rsm;ESifh tvkkyform;

rsm; cefYxm;jcif;? &if;ESD;jr§KyfESHrIukd tmrcHjcif;?

b@maiGrsm; vTJajymif;jcif;? &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;

\ wm0ef0wå&m;rsm;? tmrcHxm;&S d jcif;?

uif;vGwfcGifhESifh oufomcGifhrsm;? tjiif;yGm;rI

ajz&Sif;jcif;? pDrHcefYcGJa&;jypf'Pf? >cif;csuf jyK&

rnfhtcsufrsm;? vHkNcKHa&;qdkif&m uif;vGwfcGifh

rsm;ESifh taxGaxGwdkY yg0ifonf/

( *) jynfolwdk YtwGuf tvkyftukdif

tcGifhtvrf;rsm; ay:aygufvmap

&ef?

(C) vlom;t&if;tjrpf zGHUNzKd;vmap&ef?

( i) p Gr f ;aqmi f&nf jri f hrm;onf h

xkwfvkyfrI? 0efaqmifrI? ukefoG,frI

u@rsm; zGHUNzKd;wdk;wufap&ef?

( p) enf;ynm zG H U NzK d;wd k;wufap&ef?

pdkufysKd;a&;? arG;jrLa&;ESifh pufrI

u@ zGHUNzKd;wdk;wufap&ef?

(q) E d ki fi Hwp f0e f ;vH k ;w Gi f tajcc H

taqmufttH kr s m ;tygt0i f

ynm&y fe,fy,ftoD;oD ;wd k Yü

zGHUNzKd;wdk;wufap&ef?

( Z) EdkifiHom;rsm;taejzifh EdkifiHwum

tokduft0ef;ESifh ,SOfwGJvkkyfukdif

aqmif&GufEkdifap&ef?

( ps) E d k i f i Hwump HE Ie f ;E S i f hn Daom

pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;ESif h &if;ES D;

jr§KyfESHrIvkkyfief;rsm; ay:xGef;vmap

&ef?

Oya'\ tusK H;0ifrIe,fy,fOya'\ tusK H;0ifrIe,fy,fOya'\ tusK H;0ifrIe,fy,fOya'\ tusK H;0ifrIe,fy,fOya'\ tusK H;0ifrIe,fy,f

þOya'onf tjcm;aom Oya'rsm;ESifh

rwl/ wpfrlxl;jcm;pGm atmufygtwdkif; azmfjy

onf-

]]þOya'onf EdkifiHawmftwGif; pwif

tmPmwnfonfhaeYwGif vkyfief;vnfywf

vkyfukdifaqmif&Gufvsuf&Sdonfh okdYr[kwf þ

Oya'tmPmwnfNyD;aemuf topfzG JUpnf;

wnfaxmifvkyfukdifrnfh &if;ESD;jr§KyfESHrItm;vHk;

ESifh tusKH;0if oufqkdifap&rnf/ okdY&mwGif

6

&nf&G,fcsuf&nf&G,fcsuf&nf&G,fcsuf&nf&G,fcsuf&nf&G,fcsuf

Oya'\&nf&G,fcsufrsm;rSm atmufyg

twkdif; jzpfonf-

(u) EdkifiHawmfESifh EdkifiHom;wdkY\ tusKd;

pD;yGm;tvkdYiSm obm0ywf0ef;usif

ESifh vlrIywf0ef;usifudk xdckdufrI r&Sd

aponfh wm0ef,lrI&Sddaom &if;ESD;

jr§KyfESHrIvkyfief;rsm; zGHUNzKd;wdk;wufap

&ef?

( c) &if;ES D;jr§KyfES Holrsm;ESif h ¤if;wdk Y\

&if;ESD;jr§KyfESHrIvkyfief;rsm;ukd Oya'

ESifhtnD tumtuG,fay;&ef?

Page 8: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

þOya'tmPm rwnfrDu jzpfyGm;vsuf&Sd

onfh wnfqJ&if;ESD;jr§KyfESHrIqkdif&m tjiif;yGm;rI

rsm; okdYr[kwf þOya'tmPm rwnfrDu

cGifhjyKrdefY&&SddNyD; vkyfief;vkyfaqmifrI &yfqkdif;xm;

onfh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;onf þOya'ESifh tusKH;

0if oufqkdifrI r&Sdap&/}}

omwlnDrQ qufqHaqmif&GufrIomwlnDrQ qufqHaqmif&GufrIomwlnDrQ qufqHaqmif&GufrIomwlnDrQ qufqHaqmif&GufrIomwlnDrQ qufqHaqmif&GufrI

tpkd;&tzGJUonf &if;ES D;jr§KyfES Holrsm;ukd

omwlnDrQ qufqHaqmif&GufrIjyK&ef tmrcH

onf/ BuD;rm;pGm xdckdufepfemaponfh qHk;jzwf

csuf okdYr[kwf aqmif&Gufcsufrsm;ESifh oufqdkif

onfh owif;tcsuftvufrsm; &ykdifcGifh? w&m;

Oya'ESifhtnD aqmif&GufcGifhESifh t,lcHcGifhrsm;

ukd tmrcHonf/

ajrtoHk; jyKcGif hE Si f h tcGif hta&;rsm;ajrtoHk; jyKcGif hE Si f h tcGif hta&;rsm;ajrtoHk; jyKcGif hE Si f h tcGif hta&;rsm;ajrtoHk; jyKcGif hE Si f h tcGif hta&;rsm;ajrtoHk; jyKcGif hE Si f h tcGif hta&;rsm;

Oya'ESifhtnD ajrtoHk;jyKcGifh &Sdonf/

oufwrf;wdk;Edkifonf/ pmcsKyfpmwrf; rSwfyHk

wifEdkifonf/ trIxrf;rsm;? tvkyform;rsm;

cefYxm;Edkifonf/ &if;ESD;jr§KyfESHrIukd tmrcHonf/

jynfyokdY b@maiGrsm; vTJajymif;Edkifonf/

wm0ef0wå&m;rsm;wm0ef0wå&m;rsm;wm0ef0wå&m;rsm;wm0ef0wå&m;rsm;wm0ef0wå&m;rsm;

Oya'tcef; (16) wGif &if;ESD;jr§KyfESHol\

wm0ef0wå&m;rsm;ukdvnf; azmfjyjy|mef;xm;

7

Oya'ESif htnDOya'ESif htnDOya'ESif htnDOya'ESif htnDOya'ESif htnD

ajrtoHk;jyKcGif h &S donf/ajrtoHk;jyKcGif h &S donf/ajrtoHk;jyKcGif h &S donf/ajrtoHk;jyKcGif h &S donf/ajrtoHk;jyKcGif h &S donf/

oufwrf;wdk;Ed kifonf/oufwrf;wdk;Ed kifonf/oufwrf;wdk;Ed kifonf/oufwrf;wdk;Ed kifonf/oufwrf;wdk;Ed kifonf/

pmcsKyfpmwrf;pmcsKyfpmwrf;pmcsKyfpmwrf;pmcsKyfpmwrf;pmcsKyfpmwrf;

rSwfyH kwifEd kifonf/rSwfyH kwifEd kifonf/rSwfyH kwifEd kifonf/rSwfyH kwifEd kifonf/rSwfyH kwifEd kifonf/

trIxrf;rsm;?trIxrf;rsm;?trIxrf;rsm;?trIxrf;rsm;?trIxrf;rsm;?

tvkyform;rsm;tvkyform;rsm;tvkyform;rsm;tvkyform;rsm;tvkyform;rsm;

cefYxm;Edkifonf/cefYxm;Edkifonf/cefYxm;Edkifonf/cefYxm;Edkifonf/cefYxm;Edkifonf/

&if;ES D;jr§KyfES HrIuk d&if;ES D;jr§KyfES HrIuk d&if;ES D;jr§KyfES HrIuk d&if;ES D;jr§KyfES HrIuk d&if;ES D;jr§KyfES HrIuk d

tmrcHonf/tmrcHonf/tmrcHonf/tmrcHonf/tmrcHonf/

]]þOya'\ tcef; (21) >cif;csufjyK&rnfh

tcsufrsm;? tcef; (22) vHkNcK Ha&;qdkif&m

uif;vGwfcGif hrsm;rSty tpkd;&Xme? tpkd;&

tzGJUtpnf;\ &if;ESD;jr§KyfESHrIqkdif&m aqmif&Guf

csufrsm;onf þOya'ESifh oufqkdifap&rnf}}

[k azmfjyjy|mef;xm;onf/

Page 9: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

8

onf/ «tus,fukd Oya'rl&if;wGif avhvm

zwf½IEdkifygonf/»

jrefrmukrÜPDOya'vnf; xGufay:vmrnf

jzpfaMumif;? t&nftaoG;&Sdaom &if;ESD;jr§KyfESH

rIrsm;ukd zdwfac:&ef vdktyfaMumif;? tcGef

ra&Smifolrsm;jzpf&ef vdktyfaMumif;? a'o

tvdkuf pDrHudef;rsm;&SdaMumif;? nd§EIdif;yl;aygif;

vkyfaqmif&ef vdktyfaMumif;? vQyfppf? pGrf;tif?

ykdYaqmifa&;pDrHudeff;rsm;&SdaMumif;? EdkifiHwumrS

odvkdaomtcsufrsm;? aiGaMu;u@? bPfudpö

rsm;udk ynm&Sifrsm;? vkyfief;&Sifrsm; aqG;aEG;

nd§EIdif;MuaMumif; ponfh owif;aumif;rsm;ukd

Mum;od? zwf½I&onf/ xkdYjyif vdktyfcsufrsm;?

tBuHjyKcsufrsm;ukdvnf; BuKdqdktyfonf/

wif jycsufwif jycsufwif jycsufwif jycsufwif jycsuf

jrefrmEdkifiHokdY EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;

0ifa&mufvmygap/ ,Hk Munfpdwfcs&aom

Oya'? enf;Oya' jy|mef;csufrsm;vnf;

jynfhjynfhpHkpHk jy|mef;wm0ef,lEdkifygap/ jynfol

wdk YtwGuf tvkyftukdif tcGifhtvrf;rsm;

vnf; ay:xGef;Edkifygap/ enf;ynmrsm; bufpHk

z G H U NzK d ;ygap/ Ed ki fi HwumpHEIe f;E Si f hnDaom

&if;ESD;jr§KyfESHrIvkyfief;rsm; ay:xGef;ygapaMumif;

Oya'tjrifjzifh tBuHjyKwifjytyfygonf/

OD;[efñGef Y (Oya')OD;[efñGef Y (Oya')OD;[efñGef Y (Oya')OD;[efñGef Y (Oya')OD;[efñGef Y (Oya')

&nfñTef;&nfñTef;&nfñTef;&nfñTef;&nfñTef;

- Oya'aygif;csKyfusrf;rsm;

Ed kifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIrsm; ykdrk d0ifa&mufEdkifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIrsm; ykdrk d0ifa&mufEdkifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIrsm; ykdrk d0ifa&mufEdkifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIrsm; ykdrk d0ifa&mufEdkifiHjcm;&if;ES D;jr§KyfES HrIrsm; ykdrk d0ifa&muf

vmjcif;vmjcif;vmjcif;vmjcif;vmjcif;

jrefrmEdkifiH pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wufa&;

twGuf EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; ykdrkd0ifa&muf

vm&ef vdktyfaMumif; Myanmar Global Invest-

ment Forum - 2017 ukd aejynfawmfü 2017

ckESpf? pufwifbmv 12 &ufwGif usif;ycJhonf/

jrefrmEd kifiHonf tvm;tvmaumif;

aom EdkifiHwpfEdkifiHjzpfaMumif;? Oya'? enf;

Oya'rsm; jy|mef;xGufay:NyD;jzpfaMumif;?

Page 10: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

9

jrefrmEdkifiHtwGif; pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wufatmif aqmif&Guf&mwGif u@jrefrmEdkifiHtwGif; pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wufatmif aqmif&Guf&mwGif u@jrefrmEdkifiHtwGif; pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wufatmif aqmif&Guf&mwGif u@jrefrmEdkifiHtwGif; pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wufatmif aqmif&Guf&mwGif u@jrefrmEdkifiHtwGif; pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wufatmif aqmif&Guf&mwGif u@

tvkduf cGifhjyKxm;onfh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;? &if;ESD;cGifhjyKxm;onfh tajctaetvkduf cGifhjyKxm;onfh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;? &if;ESD;cGifhjyKxm;onfh tajctaetvkduf cGifhjyKxm;onfh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;? &if;ESD;cGifhjyKxm;onfh tajctaetvkduf cGifhjyKxm;onfh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;? &if;ESD;cGifhjyKxm;onfh tajctaetvkduf cGifhjyKxm;onfh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;? &if;ESD;cGifhjyKxm;onfh tajctae

rsm;E Si f h O D ;pm;ay; &if;E S D ; jr § Ky fE S H jci f;\ tusK d ;&v'frsm;taMumif;uk drsm;E Si f h O D ;pm;ay; &if;E S D ; jr § Ky fE S H jci f;\ tusK d ;&v'frsm;taMumif;uk drsm;E Si f h O D ;pm;ay; &if;E S D ; jr § Ky fE S H jci f;\ tusK d ;&v'frsm;taMumif;uk drsm;E Si f h O D ;pm;ay; &if;E S D ; jr § Ky fE S H jci f;\ tusK d ;&v'frsm;taMumif;uk drsm;E Si f h O D ;pm;ay; &if;E S D ; jr § Ky fE S H jci f;\ tusK d ;&v'frsm;taMumif;uk d

a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/

EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIqkdonfrSm EdkifiHjcm;om;&if;ESD;jr§KyfESHolu EdkifiHawmftwGif; jyKvkyf

onfh wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrIukd qkdonf[k 2016 ckESpf? jrefrmEdkifiH&if;ESD;jr§KyfESHrI Oya' tykd'f

2 (") wGif twdtvif; t"dyÜm,fzGifhqkdxm;onf/

Page 11: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

10

&if;ES D ; jr § Ky fE S Hr IwGif atmufygtwkdif;

vkyfief;trsKd;tpm;rsm; owfrSwfxm;onf-

- pD;yGm;a&;tzGJUtpnf;?

- a&TUajymif;Edkifaom ypönf;? ra&TUajymif;

Edkifaomypönf;ESifh tjcm;ypönf;qdkif&m

tcGif hta&;rsm;? aiGom;? taygif

ypönf;rsm;? taygifcHcGifhESifh aygifESHcGifh

rsm;? pufypönf;? pufud&d,m? puftykd

ypönf;rsm;ESifh qufpyftoHk;taqmif

rsm;?

- ukr ÜPDwpfc k\ tpk& S,f,mrsm; ?

pawmhrsm;ESifh 'Dbifcsmac: aiGacs;

oufaocHvufrSwfrsm;?

- enf ;ynmuRr f ;usi fr I ? wDxGi fr I

rlykdifcGifhESifh pufrI'DZkdif;? ukeftrSwf

wHqdyfrlykdifcGifh tygt0if Oya'rsm;

ESi f htnD todÓPfypönf;qk di f&m

tcGifhta&;rsm;?

- aiGa&;aMu;a&;qkdif&m wefzdk;wpf&yf

tjzpf xm;&Sdonfh y#dnmOfpmcsKyft&

aiGaMu;tcGif hta&;rsm; okd Yr[kwf

aqmif&GufrIrsm;?

- tusKd;tjrwf cGJa0onfh oabmwl

pmcsKyfrsm; okdYr[kwf xkwfvkyfjcif;? pDrH

cefYcGJjcif;? aqmufvkyfjcif;? tvHk;pHk

wm0e f, laqmi f& Gu fonf h pep f

tygt0if oabmwlpmcsKyfyg tcGifh

ta&;rsm;?

- obm0 o,HZmwypönf;rsm; &SmazG

jcif;ESifh prf;oyfwkdif;wmjcif;? xkwfvkyf

jcif;qkdif&m tcGifhta&;rsm;tygt0if

oufqkdif&mOya' okdYr[kwf y#dnmOf

pmcsKyft& ay;tyfxm;onfh vkyfief;

qdkif&m tcGifhta&;rsm;?

txufyg &i f ;E S D ; jr§Ky fE S Hr I v ky fie f ;

trsK d ;tpm;rsm; owfrSwfxm;aomfvnf;

EdkifiHjcm;wdkuf½dkuf &if;ESD;jr§KyfESHol EdkifiHjcm;om;

tm; tqdkjyKwifjyapNyD; cGif hjyKrdef Y&&SdrSom

&if;ESD;jr§KyfES H&rnfhvkyfief;rsm;rSm EkdifiHawmf

twGuf r[mAsL[mt& ta&;ygonfh &if;ESD;

jr§KyfESHrI vkyfief;trsKd;tpm;rsm;? rwnf aiG&if;

BuD;rm;onf h &if;ES D ; jr § Ky fE S Hr Irsm;? obm0

ywf0ef;usifESifh a'ocH vlxktay: BuD;rm;

aomoufa&mufrI jzpfEkdifonfhvkyfief;rsm;?

E k di fi Hawmfyd ki fajrESi f h taqmufttH krsm;

toHk;jyKonfh &if;ES D;jr§KyfES HrIvkyfief;rsm;ESif h

tpdk;&tzGJUu owfrSwfxm;onfh &if;ESD;jr§KyfESHrI

vkyfief;rsm;yif jzpfonf/

&if;E S D ; j&if;E S D ; j&if;E S D ; j&if;E S D ; j&if;E S D ; jrrrrr§ Ky fE S Hr IOya'rsm;§ Ky fE S Hr IOya'rsm;§ Ky fE S Hr IOya'rsm;§ Ky fE S Hr IOya'rsm;§ Ky fE S Hr IOya'rsm;

1988 ckESpf? Edk0ifbmvuyif EdkifiHjcm;

&if;ESD;jr§KyfESHrIOya'ukd jy|mef;ay;cJhNyD; jrefrmh

pD;yGm;a&;ukd wHcg;zGifhay;cJhonf/ yk*¾vduu@

zGHUNzKd;apa&;ESifh aps;uGufpD;yGm;a&;pepf yDyD

jyifjyif ay:aygufvmap&eftwGuf ukefoG,f

a&;? aiGa&;aMu;a&;? b@ma&;? pufrIvkyfief;?

tdrfwGif;pufrIvufrIvkyfief;rsm;ESifh oufqdkif

onfh Oya'rsm; jy|mef;ay;cJhjcif;aMumifh &if;ESD;

jr§KyfESHrIrsm; wkd;wufvmaomfvnf; txl;vdktyf

aom tajccHtaqmufttHkrsm; wnfaqmuf

a&;ESifh wnfNidrfNyD; jrifhrm;aom wdk;wufrIEIef;

rsm;twGuf vHkavmufrIr&Sdao;onfukd awGU&

ayrnf/ 2016 ckESpf? jynfaxmifpk vTwfawmf

Oya'trSwf (40) jzifh jy|mef;ay;vkdufonfh

Page 12: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

11

xkwf jye fxm;onf h ude f ;*Pef ;r sm ;t&

atmufygtwkdif; awGU&SdEdkifonf-

31-8-2017 &uftxd Ek di fiHtvdkuf

&if;ESD;jr§KyfESHrI cGifhjyKNyD; tajctae

jrefrmEdkifiH&if;ESD;jr§KyfESHrI Oya'onf 2012 ckESpf?

EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrI Oya'ESifh 2013 ckESpf?

jrefrmEdkifiHom;rsm; &if;ESD;jr§KyfESHrI Oya'rsm;ukd

½kyfodrf;NyD; jyefvnfjyifqifa&;qGJ twnfjyK

jy|mef;ay;vdkufojzifh &if;ES D;jr§KyfES HrIrsm;ukd

yd kr k dqG JaqmifEd ki faom Oya'wpf&yftjzpf

ay:xGufvmjcif;yif jzpfonf/

u@tvd kuf c Gi f h jy Kxm;aom &if;E S D ;u@tvd kuf c Gi f h jy Kxm;aom &if;E S D ;u@tvd kuf c Gi f h jy Kxm;aom &if;E S D ;u@tvd kuf c Gi f h jy Kxm;aom &if;E S D ;u@tvd kuf c Gi f h jy Kxm;aom &if;E S D ;

jjjjjrrrrr§ Ky fE S Hr Irsm;§ Ky fE S Hr Irsm;§ Ky fE S Hr Irsm;§ Ky fE S Hr Irsm;§ Ky fE S Hr Irsm;

jrefrmEkdifiH\ pD;yGm;a&;zG HUNzK d;wkd;wuf

atmif aqmif&Guf&mwGif &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; r&Sd

rjzpf vdktyfonf/ jynfwGif;rS&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;

wdk;wufzkdYvkdovkd EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; ydkrkd

0ifa&muf&ef vdktyfonf/ EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESH

rIrsm; 0ifa&mufvm&eftwGuf tvm;tvm

aumif;aom u@rsm;ukd avhvmMunfhvQif

31-8-2017 aeY t"duu@tvkduf &if;ESD;

jr§KyfESHrIrsm;ukd atmufygtwkdif; awGU&SddEdkifonf-

pOfpOfpOfpOfpOfu@u@u@u@u@

vkkyfief;vkkyfief;vkkyfief;vkkyfief;vkkyfief;

ta&ta&ta&ta&ta&

twGuftwGuftwGuftwGuftwGuf

1 a&eHESifh 154 22410.368 30.27

"mwfaiGU

2 pGrf;tif 14 20711.446 27.97

3 pufrIu@ 801 8945.141 12.08

4 ykdYaqmifa&;ESifh 52 8577.977 11.58

qufoG,fa&;

5 tjcm; 345 13401.829 18.10

pkpkaygif; 1366 74046.761 100.00

&mckdifEIef;&mckdifEIef;&mckdifEIef;&mckdifEIef;&mckdifEIef;

&if;ESD;cGifhjyK&if;ESD;cGifhjyK&if;ESD;cGifhjyK&if;ESD;cGifhjyK&if;ESD;cGifhjyK

xm;onfhxm;onfhxm;onfhxm;onfhxm;onfh

yrmPyrmPyrmPyrmPyrmP

a':vm(oef;)a':vm(oef;)a':vm(oef;)a':vm(oef;)a':vm(oef;)

EdkifiHtvkduf cGifhjyKonfh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;

ukd &if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ukrÜPDrsm;? OD;pD;Xme

1 w½kwf 195 19153.811 25.87

2 pifumyl 261 18398.806 24.85

3 xkdif; 112 11013.026 14.87

4 a[mifaumif 156 7755.808 10.47

5 ,lau 89 4332.938 5.85

pOfpOfpOfpOfpOf

EdkifiEdkifiEdkifiEdkifiEdkifiHH HH H

cGifhjyKcGifhjyKcGifhjyKcGifhjyKcGifhjyK

vkyfief;vkyfief;vkyfief;vkyfief;vkyfief;

ta&ta&ta&ta&ta&

twGuftwGuftwGuftwGuftwGuf

&mckdifEIef;&mckdifEIef;&mckdifEIef;&mckdifEIef;&mckdifEIef;

cGifhjyKaiGcGifhjyKaiGcGifhjyKaiGcGifhjyKaiGcGifhjyKaiG

yrmPyrmPyrmPyrmPyrmP

a':vma':vma':vma':vma':vm

(oef;)(oef;)(oef;)(oef;)(oef;)

6 awmifukd&D;,m; 144 3775.721 5.10

7 AD,uferf 16 2097.868 2.83

8 rav;&Sm; 61 1952.418 2.64

9 e,fomvef 20 1513.890 2.04

10 tdEd, 26 743.642 1.00

11 tjcm;EdkifiHrsm; 284 3308.833 4.47

pkpkaygif; 1366 74046.761 100.00

EdkifiHaygif; 49 EdkifiH? vkyfief;aygif; 1ç366

twGuf &if;ESD;jr§KyfESH&ef cGifhjyKay;xm;onf/

w½kwf? pifumyl? xkdif;ESifh a[mifaumifEdkifiH

wkdYonf &if;ESD;jr§KyfESHrI trsm;qHk;jzpfonfukd

awGU&onf/

EdkifiHtvkdufESifh u@tvkduf &if;ESD;jr§KyfESH

rIrsm;rS t&if;tESD;rsm; jynfwGif;pD;0ifvmonfh

tcg tusKd;oufa&mufrIrsm;vnf; &Sdvmrnf

jzpfonf/ &if;ESD;rIrsm; pD;0ifvmjcif;aMumifh

pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;? ukrÜPDrsm;twGuf pwif

wnfaxmifEkdifjcif;? wdk;csJUEdkifjcif;twGuf &if;ESD;

rIrsm; &&Sdvmjcif; (Funds for Startup or Ex-

Page 13: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

12

pansion) wkd Y tusKd;cHpm;&rnf jzpfonf/

wpfpyfwnf; ,if;okdY wkd;csJUEdkifonfESifhtrQ

tvkyftukdiftcGif htvrf;rsm; (Expansion

Leads to Job Creation) zefwD;ay;Edkifonf/

pD;0ifvmonfh rwnf&if;ES D;jr§KyfES HaiGrsm;rS

vkyfief;rsm;vnfywfojzif h tusK d;tjrwf

rsm;rsm; &&SdvmNyD; ,if;tusKd;tjrwfonfyif

tjcm;aom vkyfief;rsm; wdk;csJUrI odkYr[kwf

&if;ESD;jr§KyfESHrItwGuf avmifpmpGrf;tiftjzpf

aqmif&GufEdkifayonf/

OD;pm;ay;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h tusKd;&v'fOD;pm;ay;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h tusKd;&v'fOD;pm;ay;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h tusKd;&v'fOD;pm;ay;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h tusKd;&v'fOD;pm;ay;&if;ES D;jr§KyfES HrIESif h tusKd;&v'f

rsm;rsm;rsm;rsm;rsm;

EdkifiHawmf\ pD;yGm;a&;rl0g't& u@

tvkduf pDrHudef;rsm;&S d&m cGif h jyKbwf*suf

&efyHkaiGrsm;ESifh rvHkavmufygu yk*¾vduu@

ESifh yl;aygif;jcif;? EdkifiHjcm;ukrÜPDrsm;ESifh tusKd;

wlyl;aygif;&if;EDS;jr§KyfESHrIrsm;wGuf aqmif&Guf

vsuf&Sdonf/ vQyfppf? pGrf;tifESifh vrf;wHwm;

tajccHtaqmufttHkrsm;wGif &if;ESD;jr§KyfESHrI

rsm; vdktyfaomfvnf; t&if;tESD; enf;ynm

ygvmonfh? t&nftaoG;&Sdonfh &if;ESD;jr§KyfESHrI

rsm;ukd BuKdqkd&rnf jzpfonf/ t&nftaoG;&Sd

onfh &if;ESD;jr§KyfESHrIonf &if;ESD;jr§KyfESHrItay:

jyef&EIef; tusKd;tjrwfukdom rMunfhbJ EdkifiH\

zGHUNzKd;rI pOfqufrjywf jzpfay:a&;ukd OD;pm;ay;

&ayrnf/ cGifhjyKxm;onfh EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESH

rIrsm;onf a&eH? "mwfaiGU? pGrf;tif? pufrIu@

ESifh o,f,lykdYaqmifa&;? qufoG,fa&;u@wdkY

ü a&&Snfjr§KyfES Hxm;Muaomfvnf; Ed kifiH\

vufiif;a&wdkumv wdk;wufzGHUNzKd;vmEdkifonfh

c&D;oGm;u@ESifh v,f,mu@ zGHUNzKd;wdk;wuf

a&;uvnf; ydkrd k&if;ES D;vmEdkifzG,f&S donfukd

awGUjrifae&onf/ v,f,mu@wGif awmifol

v,form;rsm; xkwfvkyfonfh ukefMurf;rS

wefzkd;jrifhxkwfukef xkwfvkyfrIykdif;wGif wefzkd;

jr§ifh wifykdYenf;ynm tultnD taxmuftul

ypönf;rsm; &if;ESD;jr§KyfESHygu v,f,mxkwfukef

aps;uGufcsdwfqufrI ydkrdktm;aumif;vmum

aus;vufaejynfolrsm;\ tvkyftukdif tcGifh

tvrf;rsm; &&SdvmNyD; ae&ma'o tESHYtjym;

wpfajy;nDwdk;wufvmEdkifayonf/

EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;aMumifh

EdkifiH\ pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wufrI &&Sdaponf/

,if;zGHUNzKd;wdk;wufrIonf enf;ynmopfrsm;

&&S drI (New Technologies and Know-how)?

vlYpGrf;tm;t&if;tjrpfrsm; pkpnf;EdkifrI (For-

mation of Human Resources) ? pD;yGm;a&;

vkyfief;rsm; NyKdifqkdifwdk;wufrI (Increase of

Competition) ? urÇmhaps;uGufESifh csdwfqufEdkifrI

(Integration in Global Market) ESifh vkyfief;rsm;

zGHUNzKd;wdk;wufvmNyD; jyefvnfzGJUpnf;EdkifrI (Firms

Development and Reorganization) ponfh

&v'frsm;ukd &&Sdapjcif; jzpfonf/

oef;apm (pD yD at)oef;apm (pD yD at)oef;apm (pD yD at)oef;apm (pD yD at)oef;apm (pD yD at)

Page 14: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

13

EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI (FDI) ukd yGifhvif;NyD; atmifjrifaom EdkifiHwumpD;yGm;a&;

pepfESifh zGHUNzKd;wdk;wufrIqkdif&m t"du,EÅ&m; wpfcktwGuf tajccHusaom tpdwftykdif;taejzifh

Ed kifiHjcm;wdkuf½k duf &if;ES D;jr§KyfES HrIonf enf;ynm? vlom;t&if;tESD;? pDrHcefYcG JrIESif hEd kifiHjcm;wdkuf½k duf &if;ES D;jr§KyfES HrIonf enf;ynm? vlom;t&if;tESD;? pDrHcefYcG JrIESif hEd kifiHjcm;wdkuf½k duf &if;ES D;jr§KyfES HrIonf enf;ynm? vlom;t&if;tESD;? pDrHcefYcG JrIESif hEd kifiHjcm;wdkuf½k duf &if;ES D;jr§KyfES HrIonf enf;ynm? vlom;t&if;tESD;? pDrHcefYcG JrIESif hEd kifiHjcm;wdkuf½k duf &if;ES D;jr§KyfES HrIonf enf;ynm? vlom;t&if;tESD;? pDrHcefYcG JrIESif h

pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;twGuf ta&;ygaom u@wpf&yf jzpfaMumif;? tvkyftukdifpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;twGuf ta&;ygaom u@wpf&yf jzpfaMumif;? tvkyftukdifpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;twGuf ta&;ygaom u@wpf&yf jzpfaMumif;? tvkyftukdifpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;twGuf ta&;ygaom u@wpf&yf jzpfaMumif;? tvkyftukdifpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;twGuf ta&;ygaom u@wpf&yf jzpfaMumif;? tvkyftukdif

tcGif htvrf;rsm; &&Sdvmjcif;aMumifh atmifjrifaom? pGrf;aqmif&nf jynfh0aomtcGifhtvrf;rsm; &&Sdvmjcif;aMumifh atmifjrifaom? pGrf;aqmif&nf jynfh0aomtcGifhtvrf;rsm; &&Sdvmjcif;aMumifh atmifjrifaom? pGrf;aqmif&nf jynfh0aomtcGifhtvrf;rsm; &&Sdvmjcif;aMumifh atmifjrifaom? pGrf;aqmif&nf jynfh0aomtcGifhtvrf;rsm; &&Sdvmjcif;aMumifh atmifjrifaom? pGrf;aqmif&nf jynfh0aom

vkyfief;&Sifrsm; ay:xGufvmEdkifaMumif;ESif h qif;&JEGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGufvkyfief;&Sifrsm; ay:xGufvmEdkifaMumif;ESif h qif;&JEGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGufvkyfief;&Sifrsm; ay:xGufvmEdkifaMumif;ESif h qif;&JEGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGufvkyfief;&Sifrsm; ay:xGufvmEdkifaMumif;ESif h qif;&JEGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGufvkyfief;&Sifrsm; ay:xGufvmEdkifaMumif;ESif h qif;&JEGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGuf

vnf; t"duusaMumif; ponfjzifh Ed kifiHjcm;wdkuf½k duf&if;ES D;rI\tusKd;jzpfxGef;rIvnf; t"duusaMumif; ponfjzifh Ed kifiHjcm;wdkuf½k duf&if;ES D;rI\tusKd;jzpfxGef;rIvnf; t"duusaMumif; ponfjzifh Ed kifiHjcm;wdkuf½k duf&if;ES D;rI\tusKd;jzpfxGef;rIvnf; t"duusaMumif; ponfjzifh Ed kifiHjcm;wdkuf½k duf&if;ES D;rI\tusKd;jzpfxGef;rIvnf; t"duusaMumif; ponfjzifh Ed kifiHjcm;wdkuf½k duf&if;ES D;rI\tusKd;jzpfxGef;rI

rsm;ukd a&;om;xm;onf/rsm;ukd a&;om;xm;onf/rsm;ukd a&;om;xm;onf/rsm;ukd a&;om;xm;onf/rsm;ukd a&;om;xm;onf/

Page 15: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

14

½Ijrifxm;onf/ xkdYaMumifh EdkifiHjcm;wkduf½kduf

&if;ES D;jr§KyfES HrI\ tusd;jzpfxGef;rIrsm;onf

atmif jrifr Iuk d a&&Snfxdef;xm;Ed ki faom

pD;yGm;a&;wdk;wufrItwGuf t"du tpdwftykdif;

tjzpfaomfvnf;aumif;? vlrIpD;yGm; zG HUNzKd;

wdk;wufa&;twGuf enf;vrf;wpf&yftjzpf

aomfvnf;aumif; ½Ijrifxm;Muonf/

Ed kifiH jcm;wd kuf½k duf&if;ES D; jr§ KyfES Hr Ionf

tdrf&SifEdkifiHrsm;\ pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wufrI

ay:wGif xl;jcm;aom tusKd;oufa&mufrI

&Sdonf/ ,cktcg zGHUNzKd;qJEkdifiHrsm;? xGef;opfp

EdkifiHrsm;ESifh toGiful;ajymif;p EdkifiHrsm;onf

&if;ESD;jr§KyfESHrIukd qGJaqmif&ef taumif;qHk;

rl0g'rsm;ESifhtnD vkdufygaqmif&GufaeMuonf/

tdrf&SifEd ki fiHrsm;twGuf tusK d; jzpfxGef;rI

trsm;qHk;jzpfapjcif;onf odomxif&Sm;vS

onf/ ,if;tusKd;jzpfxGef;rIrsm;wGif enf;ynm?

vlom;t&if;tESD; taxmuftuljzpfrI? ,SOfNyKdif

Edkifaom pD;yGm;a&;vkyfief;? ywf0ef;usifukd

jr§ifhwifay;rI? EdkifiHwum ukefoG,frIaygif;pnf;

aqmif&Gufa&;wGif yg0ifaqmif&GufrIESi f h

pD;yGm;a&;zGHUNzKd;rIwkdYukd jr§ifhwifay;jcif;wdkY yg0if

onf/

xkd Yjyif pD;yGm;a&; tusKd;jzpfxGef;rIrsm;

omru tdrf&SifEdkifiHrsm;\ ywf0ef;usifESifh

v lr Ia&;tajctae wd k ;wufr Iu d kvnf;

ulnDay;Edkifonf/ tdrf&SifEdkifiHrsm;twGuf ydkrkd

aumif;rGefaom enf;ynmukd tpm;xkd;ay;jcif;

ESifh vlrIwm0efodrIqkdif&m rl0g'rsm;ukd vrf;ñTef

ay;jcif;wdkYukd azmfaqmifay;onf/ ,if;tusKd;

jzp fxGe f ;r Itm;vH k ;onf y d kr k d jri f hrm;aom

pD;yGm;a&;wdk;wufrIukd ulnDaqmif&Gufay;

Edkifovkd tdrf&SifEdkifiHrsm;\ qif;&JEGrf;yg;rI

avQm hcsa&;twGufvnf; t"duusonf h

tcef;u@wpf&yf jzpfonf/

trSefpifppf Ed kifiHjcm;wdkuf½k duf&if;ES D;

jr§KyfESHrIonf pD;yGm;a&;t& tusKd;oufa&mufrI

ukd wdwdusus wdkif;wm&ef cufcJvSonf/ FDI

\ tusKd;oufa&mufrIrsm;onf EdkifiHjcm;tcef;

u@rsm;ESif h a'ovlrItzGJUtpnf;rsm;wGif

tvkdtavsmuf jrifhwufvmjcif;omjzpfNyD;

tnDtrQ jrifhwufvmjcif;awmh r[kwfacs/

,if;tusKd;jzpfxGef;rIrsm;onf wpfEdkifiHESif h

wpfEdkifiH uGmjcm;vSonf/

t&if;tjrpfrsm; yH hy k d ;ay;jcif;t&if;tjrpfrsm; yH hy k d ;ay;jcif;t&if;tjrpfrsm; yH hy k d ;ay;jcif;t&if;tjrpfrsm; yH hy k d ;ay;jcif;t&if;tjrpfrsm; yH hy k d ;ay;jcif;

Ed ki fiH jcm;wd kuf½d kuf&if;ES D; jr§ KyfES Hr Ionf

t&if;tESD; (Capital) ? enf;ynm (Technology)

ESifh pDrHcefYcGJrI (Management) t&if;tESD;rsm;

yHhykd;ulnDjcif;jzifh tdrf&SifEdkifiH\ pD;yGm;a&;ukd

tjyKoabmqefaom yg0ifaqmif&GufrI jyKvkyf

ay;Ekdifonf/ ,if;t&if;tjrpfrsm; vTJajymif;

ay;jcif;onf tdrf&SifEdkifiH\ pD;yGm;a&;wdk;wuf

rIukd vIHYaqmfay;Edkifonf/

Page 16: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

15

t&if;tES D; t&if;tES D; t&if;tES D; t&if;tES D; t&if;tES D; (Capital)

t&if;tESD;taejzifhMunfhvQif EdkifiHwum

aumfy k da&;& Si f ;rsm;onf a&&Snfp Dr Hude f ;

rsm;wGif &if;ESD;jr§KyfESHMuNyD; ,if;pDrHudef;rsm;rS

tjrwftpGef; jyefvnf&,lEd kif&ef pGef Ypm;

rIrsm; jyKvkyfMu&onf/ pD;yGm;a&;ynm&Sif

rsm;u EdkifiHwumokdY t&if;tESD; vGwfvyfpGm

pD;qif;rIukd ESpfoufMuonf/ taMumif;rlum;

tusK d;tjrwf jyefvnf&&S drI tjrif hqH k;uk d

&SmazG&ef t&if;tES D;uk d pk dufxkwf&aom

aMumifh jzpfonf/ tdrf&SifEdkifiHrsm;&Sd pD;yGm;a&;

vkyfief;rsm;u ray;Edkifaom aiGaMu;t&if;

tESD;ukd "epGrf;tm;BuD;rm;pGm ykdifqkdifxm;aom

EdkifiHpHk aumfykda&;&Sif;rsm;u tdrf&SifEdkifiHrsm;okdY

ay;pGrf;EdkifMuonf/ BuD;rm;aom EdkifiHpHkaumfykd

a&;&Sif;rsm;onf ,if;wd k Y\*kPfodu©mjzif h

aps;uGufrsm;rS aiGaMu;ukd tdrf&SifEd kifiH&S d

pD;yGm;a&;ukrÜPDrsm;xuf acs;,l&ef ydkrdkvG,ful

aomaMumifh jzpfonf/

xkd Yjyif EdkifiHjcm;wdkuf½kduf &if;ESD;jr§KyfESH

r Ionf jynfyt&if;tES D ; y H hy k d ;ulnD jcif;

omru xyfrHvkdtyfaom jynfwGif; &if;ESD;

jr§KyfESHrIukdyg jznfhqnf;ay;jcif;jzifh pD;yGm;a&;

wd k;wufrItwGuf ulnDaqmif&Gufay;Ed kif

onf/ t&if;tES D ; p D ;qif;r Irsm;aMumif h

EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh jynfwGif;

&i f ;E S D ; jr § Ky fE S Hr ItMum; qufoG,fr Ionf

y d kr d ke D ;uy fvmonf/ xk d Ya Mumi f h o dom

xif& Sm;aom tusK d ; jzp fxGe f ;r Iwpfc kr Sm

jynfwGif;&if;ES D ; jr § Ky fE S Hr Iuk d jznf hqnf;ay;

jcif;yif jzpfonf/

pDr Hcef Yc G Jr I pDr Hcef Yc G Jr I pDr Hcef Yc G Jr I pDr Hcef Yc G Jr I pDr Hcef Yc G Jr I (Management)

EdkifiHjcm;wdkuf½kduf &if;ESD;jr§KyfESHrIwGif pDrH

cefYcGJrIonf ta&;ygaomae&mrS yg0ifvsuf

&S donf/ todynmrsm; vTJajymif;ay;jcif;?

vkyfom;rsm;ukd avhusif hoifwef;ay;jcif;?

uRrf;usifrIrsm; vTJajymif;ay;jcif;? qef;opfaom

pDrHcefYcGJrIESifh tzGJUtpnf;qdkif&m tavhtx

rsm; vTJajymif;ay;jcif;rSwpfqifh tdrf&SifEdkifiH

wGif vuf&Sd &Sdaeaom todynm (Knowledge)

rsm;ukd wdk;wufaprnf jzpfonf/

EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrIrSwpfqifh

&&Sdaom EdkifiHjcm;pDrHcefYcGJrI? uRrf;usifrIrsm;

onf tdrf&SifEdkifiHrsm;twGuf tusKd;jzpfxGef;rI

rsm;ukd ay;Edkifonf/ avhusifhxm;aom a'ocH

0efxrf;rsm;onf EdkifiHwum ukrÜPDBuD;rsm;?

½Hk;cGJrsm;wGif pDrHcefYcGJrIqdkif&mESifh b@ma&;ESifh

enf;ynmqdkif&m e,fy,frsm;wGif tqifhjrifh

&mxl;rsm;jzifh 0ifa&mufvkyfukdifEdkifaom tusKd;

aus;Zl;rsm;&&S dEd kifNyD; ,if;ukrÜPDBuD;rsm;rS

&&Sdaom tawGUtBuKHrsm;jzifh jynfwGif;ukrÜPD

rsm;ukd xlaxmifEdkifrnf jzpfonf/ xkdYjyif EdkifiH

wumaumfyk da&;&Sif;rsm;\ yk drd kaumif;rGef

aom pDrHcefYcGJrI? uRrf;usifrIrsm;ukd jynfwGif;

Page 17: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

16

&Sd ypönf;ay;oGif;olrsm;? jzefYcsda&mif;csolrsm;

ESifh NyKdifbufrsm;tay: jr§ifhwifay;EdkifvQif tusKd;

jzpfxGef;rIrsm; &&SdrnfrSm rvGJ{uef jzpfonf/

tdrf&SifEdkifiH&Sd vkyfom;rsm;onf EkdifiH

jcm;om;rsm; ykdYcsaom jynfwGif;oifwef;rsm;ESifh

jynfyoifwef;rsm; wufa&muf&aomaMumifh

uRrf;usifrItopfrsm; &&SdMuonf/ txl;ojzifh

Ed ki fiH jcm;ukrÜPDtzG JUtpnf;rsm;rSay;aom

oifwef;rsm;onf yd krd k jrif hrm;aom t&nf

taoG;ukd &&Sdaponf/ xkdYaMumifh EdkifiHjcm;

wdkuf½kduf &if;ESD;jr§KyfESHrIjzifh vma&mufonfh

EdkifiHjcm;ukrÜPDrsm;wGif tvkyfvkyfMu&aom

jynfwGif;&Sd vkyfom;rsm;onf jynfwGif;vkyfom;

aps;uGufodkY jyefvnf0ifa&mufaomtcg ,if;

uRrf;usifrIrsm;udk ,laqmifoGm;Ed kifonf/

EdkifiHjcm;ukrÜPDrsm;rS &&Sdaom oifwef;rsm;

onf a,bk,stm;jzifh tzGJUtpnf;ESifh pDrH

cefYcGJrIacgif;pOfatmufwGif oifMum;Mu&avh

&Sdonf/ odkYjzpf&m tdrf&SifEdkifiHrsm;taejzifh

EdkifiHpHk aumfykda&;&Sif;rsm;\ ]]pDrHcefYcGJrIqdkif&m

omvGefaumif;rGefrI}}ukd tawGUtBuKH &&SdMu

rnfomru atmufygp Dr Hce f Yc G Jr Iqk di f&m

tusKd;jzpfxGef;rIrsm;vnf; &&SdMurnf jzpfonf-

(u) yd kr k daumif;r Ge faom avhusi f h

oifwef;ay;rIESifh ydkrdkjrifhrm;aom

pHcsdefpHñTef;rsm;rS vkyfief;aqmif

&GufrIrsm;wGif pDrHcefYcG JrIqdkif&m

pGrf;aqmif&nfrsm; wdk;wufvm

jcif;/

( c) &if;ESD;jr§KyfESHrIqkdif&m tcGifhtvrf;

rsm;ukd &SmazG&mwGif pGefYOD;vkyfief;

qdkif&m pGrf;&nfrsm; &&Sdvmjcif;/

( *) enf;ynm? tvkkyftrIaqmifESifh

aiGpm&if;qkdif&m uRrf;usif0efxrf;

rsm;xHrS &&Sdaom oifwef;tawGU

tBuKHrsm;ukd jynfwGif;pD;yGm;a&;

vkyfief;rsm;wGif vufawGUtoHk;cs

vmEdkifjcif;/

tvkyftukdif tusK d;oufa&mufrIrsm;tvkyftukdif tusK d;oufa&mufrIrsm;tvkyftukdif tusK d;oufa&mufrIrsm;tvkyftukdif tusK d;oufa&mufrIrsm;tvkyftukdif tusK d;oufa&mufrIrsm;

E d ki fi H jcm;wd kuf½ k duf&if;E S D ; jr§ Ky fE S Hr IE Si f h

qufET,faeaom tvkyftukdifrsm;ay:wGif

tusK d ;oufa&mufr Ir sm;onf wd kuf½ k du f

okdYr[kwf oG,f0kdufvsuf&Sdaeonf/ tcsKdUEdkifiH

rsm;onf t&if;tESD;tm;jzifh tweftoifh

&Sm;yg;aomfvnf; vkyfom;tiftm;rSm <u,f0

vSonf/ EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfES HrI\

tvTrf;rkd;qHk; t&mxifrIwpfckrSm tvkyftukdif

tcGif htvrf;rsm;uk d wd kuf½k duf ok d Yr[kwf

oG,f0k dufaomenf;jzif h zefwD;ay;aejcif;

jzpfonf/ Ed kifiHjcm;wdkuf½k duf&if;ES D;jr§KyfES HrI

aqmif&Gufaeaom EdkifiHpHkukrÜPDBuD;rsm;u

tdrf&SifEdkifiH\ EdkifiHom;tm;vHk;ukd tvkyfcefY

xm;jcif;onf wdkuf½kduftusKd;oufa&mufrIyif

jzpfonf/ EdkifiHpHkukrÜPDBuD;rsm;u a'ocH0efxrf;

rsm;ukd toHk;jyKrIaMumifh tvkyftukdifrsm;

zefwD;aomtcg &if;ESD;jr§KyfESHrI\ &v'ftae

jzifh oG,f0kduftusKd;oufa&mufrI &&Sdvmonf/

Oyrmtm;jzifh jyifopfEdkifiHwGif wkd,kdwm

ukrÜPDBuD;\ &if;ESD;jr§KyfESHrIonf tdrf&SifEdkifiH

wGif tvkyftukdif &&Sdrnf[lonfh tusKd;

oufa&mufrIukd azmfjyEdkifonf/ xkwfjyefxm;

aom tcsuftvufrsm;t& wdkuf½kduftvkyf

tukdif tcGifhtvrf;aygif; 2ç000 cefYukdvnf;

Page 18: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

17

zefwD;ay;Ek difcJ honf/ tdrf&SifEd kifiHrsm;wGif

EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI 0ifa&mufvm

aomaMumifh aps;uGufopfrsm;okdY oGif;tm;pkrsm;

jznfhwif;ay;aeaom jynfwGif;yk*¾vdu tcef;

u@taejzifh tusKd;jzpfxGef;rI &&SdMuonf/

xkdYjyif jynfwGif;yk*¾vduvkyfief;rsm;onf

EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHol\ xkwfukef

ypönf;vky fief;pOfrsm; aqmif& Guf&mwGif

pD;yGm;a&;vkyfief; qufoG,frItjzpf yg0if

jznfhqnf;Muonf/ jynfwGif;vkyfief;rsm;?

tjcm;tcef;u@rsm;ESif h ukefxkwfvkyfrI

qufpyfjcif;ukd vkyfief;uefx½kdkuf cGJay;jcif;

pepfrSwpfqifh jrifhwufvmcJhMuonf/ þwGif

Ed kifiHjcm;ukrÜPDrsm;okdY puft&efypönf;rsm;?

tpdwftykdif;rsm;ESifh wpf0ufwpfysuf NyD;pD;aom

ukefypönf;rsm; (Semi-finished Good) twGuf

jznf hwif ;ay;aeaom a'ocHvky fie f ;c G J

uefx½kdufwmrsm;twGuf tusKd;jzpfxGef;rIrsm;

&&SdMuonf/

þokdYjzifh xyfrHay:aygufvmaom tvkyf

tukdifrsm;ukd zefwD;ay;EdkifcJhMuNyD; pD;yGm;a&;

vkyfief;aqmif&GufrIukd tm;ay;cJ h Muonf/

pifppf EdkifiHjcm;wdkuf½kdkuf &if;ESD;jr§KyfESHrI\ tvkyf

tukdifqkdif&m tusKd;oufa&mufrIrsm;onf

tdrf&SifzGHUNzKd;qJEdkifiHrsm;twGuf txl;tcGifh

ta&;taejzifh qGJaqmifrIukd jzpfaponf/

a&&SnfwnfwH hatmif xdef;odrf;Ed ki faom

wdk;wufrItwGuf t"duvkdtyfcsufwpfckrSm

pdkufysKd;a&;rS ukefxkwfvkyfrIESifh 0efaqmifrI

vkyfief;rsm; aqmif&Guf&mwGif vdktyfaom

vkyfom;tiftm;ukd &&Sd&ef pGrf;&nfjynfhrDae

jcif;yif jzpfonf/

Ed ki fi HwumukefoG,frIE d ki fi HwumukefoG,frIE d ki fi HwumukefoG,frIE d ki fi HwumukefoG,frIE d ki fi HwumukefoG,frI

Ed ki fiH jcm;wd kuf½k duf&if;ES D; jr§ KyfES Hr Ionf

zGHUNzKd;qJEkdifiHrsm;wGif ykdYukefwdk;wufrIukd taxmuf

tuljyKjcif;jzifh pD;yGm;a&;wdk;wufrIwGif rsm;pGm

taxmuftuljyKEdkifonf/ ykdYukefjr§ifhwifa&;ukd

&nf&G,ftm;xm;aom EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;

jr§KyfESHrIrsm;onf tdrf&SifEdkifiHrS ykdYukefrsm; wdk;jr§ifh

a&;ukd tm½HkpkdufMuonf/ tu,fí jynfwGif;&Sd

pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;onf EdkifiHjcm;ukrÜPDrsm;

u aqmif&Gufaeaom FDI vkyfief;rsm;wGif

ykdYukefrsm;twGuf ukefypönf;rsm; xkwfvkyfjcif;

wGif oGif;tm;pkrsm; (Inputs) jznfhqnf;ay;Mu

jcif;jzifh xyfqifhwkd; ykdYukefrsm; ydkrdkxGuf&Sdvmvdrfh

rnf jzpfonf/ Mum;cHukefypönf;rsm;ukd jynfyrS

wifoGif;aeaom EdkifiHjcm;wkduf½k duf&if;ES D;

jr§KyfESHrIonf oGif;ukefrsm;omru ykdYukefrsm;

wdk;jr§ifha&;ukdvnf; aqmif&GufEdkifrnf jzpfonf/

rnfokdYyifjzpfap? xyfqifhwdk;vkyfief;pOf

rsm;ukd tdrf&SifEd kifiHtwGif;rSm aqmif&Guf

aomaMumifh a&&SnfwGif tdrf&SifEdkifiHtwGuf

ukefoG,frI jrifhrm;wdk;wufaprnf jzpfonf/

ykdYukefjr§ifhwifaeaom EdkifiHrsm;onf ukefxkwf

vky fr Ivky fie f ;rsm;wGi f toH k ; jy Kaeaom

Ed ki fi H jcm;wd kuf½ d ku f&i f ;E S D ; jr§Ky fE S Hr IrS y k dr k d

Page 19: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

18

BuD;rm;aom pGrf;aqmif&nfukd ESpfoufMu

onf/

þwGif FDI ukd jynfwGif;t&if;tESD;ESifh

vkyfom;twGuf xyfrH jznf hwif;ay;aom

oGif;tm;pktaejzifh ,lqxm;onf/ okdYaomf

zGHUNzKd;qJEdkifiHrsm;twGuf vlom;t&if;tESD;

(Human Capital) ESifh enf;ynmopfonf t"du

t&if;tjrpf[k ynm&Sifrsm;u qkdMuonf/

xkdYjyif zGHUNzKd;qJEdkifiHrsm;twGuf ykdYukefjr§ifhwifa&;

wGif ta&;ygaom tif*sifwpfck[kvnf; qkdMu

onf/ EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrIonf

ukefoG,frIomru enf;ynmvTJajymif;rIESifh

uRr f ;usi fr Iwnfaqmuf jci f ;r S && S donf h

tusKd;jzpfxGef;rIrsm; jzpfonf/

,SOf NyK di frItay: tusK d;oufa&mufrI,SOf NyK di frItay: tusK d;oufa&mufrI,SOf NyK di frItay: tusK d;oufa&mufrI,SOf NyK di frItay: tusK d;oufa&mufrI,SOf NyK di frItay: tusK d;oufa&mufrI

EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrIjyKvkyfjcif;

onf tdrf&SifEdkifiHrsm;twGuf jynfwGif;,SOfNyKdif

rIukd jrifhwufapjcif;jzifh pD;yGm;a&;zGHUNzKd;wdk;wuf

rIudk BuD;rm;pGm taxmuftuljyKonf/ ydkrkd

jrifhrm;aom ukefxkwfvkyfrI? ykdrkd enf;yg;aom

aps;EIef;rsm;ESifh ydkrkdpGrf;&nf&Sdaom t&if;tjrpf

rsm; ae&mcs aqmif&GufrIqDokdY OD;wnfEdkifonf/

,SOfNyKdifrIrsm;onf puf½Hkrsm;? ypönf;ud&d,m

rsm;? okawoejyKvkyfrIrsm;ESifh zGHUNzKd;rIwGif

Ed kifiHjcm;ukrÜPDrsm;\ t&if;tESD; jr§KyfES HrI

rsm;ukd vIHYaqmfay;&ef OD;wnfonf/ okdYrSom

NyK di fbufrsm;tay:wGi f tom&Ed ki frnf

jzpfonf/

trSeftm;jzifh jynfwGif;aps;uGufrsm;wGif

,SOfNyKdifrItay: FDI \ tusKd;oufa&mufrI

onf w,fvDuGe f jrLe Dau;& Si f ; vufvD

ta&mif;vkyfief;ESifh rsm;pGmaom b@ma&;

qd ki f&m 0efaqmifr Ivky fie f ;rsm; ponf h

Ed ki fiH jcm;wd kuf½k dufEd ki fiH jcm;wd kuf½k dufEd ki fiH jcm;wd kuf½k dufEd ki fiH jcm;wd kuf½k dufEd ki fiH jcm;wd kuf½k duf

&if;ES D; jr§ KyfES HrIonf&if;ES D; jr§ KyfES HrIonf&if;ES D; jr§ KyfES HrIonf&if;ES D; jr§ KyfES HrIonf&if;ES D; jr§ KyfES HrIonf

t&if;tES D;?t&if;tES D;?t&if;tES D;?t&if;tES D;?t&if;tES D;?

enf;ynm?enf;ynm?enf;ynm?enf;ynm?enf;ynm?

pDrHcef Yc G Jr I ?pDrHcef Yc G Jr I ?pDrHcef Yc G Jr I ?pDrHcef Yc G Jr I ?pDrHcef Yc G Jr I ?

tvkyftukdi ftvkyftukdi ftvkyftukdi ftvkyftukdi ftvkyftukdi f

tcGif htvrf;rsm;?tcGif htvrf;rsm;?tcGif htvrf;rsm;?tcGif htvrf;rsm;?tcGif htvrf;rsm;?

Ed ki fiHwumukefoG,frIESif hE d ki fiHwumukefoG,frIESif hE d ki fiHwumukefoG,frIESif hE d ki fiHwumukefoG,frIESif hE d ki fiHwumukefoG,frIESif h

,SOf NyK di frIwd k Ytay:wGif,SOf NyK di frIwd k Ytay:wGif,SOf NyK di frIwd k Ytay:wGif,SOf NyK di frIwd k Ytay:wGif,SOf NyK di frIwd k Ytay:wGif

wd kuf½k dufaomfvnf;aumif;?wd kuf½k dufaomfvnf;aumif;?wd kuf½k dufaomfvnf;aumif;?wd kuf½k dufaomfvnf;aumif;?wd kuf½k dufaomfvnf;aumif;?

oG,f0k dufíaomfvnf;aumif;oG,f0k dufíaomfvnf;aumif;oG,f0k dufíaomfvnf;aumif;oG,f0k dufíaomfvnf;aumif;oG,f0k dufíaomfvnf;aumif;

tusK d;jzpfxGef;rIrsm;tusK d;jzpfxGef;rIrsm;tusK d;jzpfxGef;rIrsm;tusK d;jzpfxGef;rIrsm;tusK d;jzpfxGef;rIrsm;

&S donf/&S donf/&S donf/&S donf/&S donf/

Page 20: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

19

0efaqmifr Ivky fief;rsm;wGif txl;ta&;

ygonf/ xkdYaMumifh EdkifiHjcm;wdkuf½kduf&if;ESD;

jr§KyfESHrIonf t&if;tESD;? enf;ynm? pDrHcefYcGJrI?

tvkyftukdif tcGifhtvrf;rsm;? EdkifiHwum

ukefoG,frIESifh ,SOfNyKdifrIwdkYtay:wGif wdkuf½kduf

aomfvnf;aumif;? oG,f0kdufíaomfvnf;aumif;

tusKd;jzpfxGef;rIrsm; &Sdonf/ ukefoG,frIESifhtwl

FDI \ Ek difiHwum pD;qif;rIrsm; jrif hrm;

wdk;wufrIonf urÇmtESH Ytjym;wGifomru

tdrf&SifEdkifiHrsm;twGufyg tusKd;oufa&mufrI

&Sdonfukd awGUjrif&onf/ wpfzef BuD;rm;aom

,SOfNyKdifrIrSwpfqifh ydkrkdenf;yg;aom aps;EIef;

rsm; zefwD;Muonf/

pGrf;aqmif&nf&Sdaom ukefxkwfvkyfrIukd

wdk;wufaom enf;ynm? pDrHcef YcG JrIwdk Y jzif h

aqmif&GufMuonf/ tdrf&SifEdkifiHrsm;&Sd vkyfom;

tiftm;rsm;ukd toufarG;0rf;ausmif;qkdif&m

uRrf;usifrIrsm;tm; avhusifhoifMum;ay;jcif;

jzifh pD;yGm;a&;wdk;wuf&ef vIHYaqmfaqmif&GufMu

avonf/ okdYjzpf&m EdkifiHjcm;wdkuf½kduf &if;ESD;

jr§KyfESHrIonf jynfwGif;pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;udk

uke fusp& dwf avsm husapNy D ; ,if;wk d Y\

,SOfNyKdifrIukd jr§ifhwifay;onf/ þokdYjzifh FDI

onf jynfwGif; pD;y Gm;a&;vkyfief;rsm;\

pGrf;&nfukd jr§ifhwifay;aom? ,SOfNyKdifjcif;ESifh

qef;opfzefwD;jcif;twGuf pGrf;tm;&Sdaom

armif;ESiftm;wpfckyif jzpfayonf/

armifarmifjrifhodef; (pufrIwuúokdvf)armifarmifjrifhodef; (pufrIwuúokdvf)armifarmifjrifhodef; (pufrIwuúokdvf)armifarmifjrifhodef; (pufrIwuúokdvf)armifarmifjrifhodef; (pufrIwuúokdvf)

Ref: The Effects of Foreign Direct Invest-ments for Host Country's EconomyBy Selma KUR Tishi Kastrata

aMumfjimrsm; xnfUoGif;vdkyguaMumfjimrsm; xnfUoGif;vdkyguaMumfjimrsm; xnfUoGif;vdkyguaMumfjimrsm; xnfUoGif;vdkyguaMumfjimrsm; xnfUoGif;vdkyguzkef; -zkef; -zkef; -zkef; -zkef; - 01-249230 ?01 -249230 ?01 -249230 ?01 -249230 ?01 -249230 ? 09-4311914309-4311914309-4311914309-4311914309-43119143 odk h qufoG,fpH kprf;Ed kifygonf/ odk h qufoG,fpH kprf;Ed kifygonf/ odk h qufoG,fpH kprf;Ed kifygonf/ odk h qufoG,fpH kprf;Ed kifygonf/ odk h qufoG,fpH kprf;Ed kifygonf/

Page 21: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

20

aMumufrufzG,f&m a&m*gqdk;ESifh BuKHawGUaecsdefaMumufrufzG,f&m a&m*gqdk;ESifh BuKHawGUaecsdefaMumufrufzG,f&m a&m*gqdk;ESifh BuKHawGUaecsdefaMumufrufzG,f&m a&m*gqdk;ESifh BuKHawGUaecsdefaMumufrufzG,f&m a&m*gqdk;ESifh BuKHawGUaecsdefwGif wGif wGif wGif wGif aMumuf&GHUxdwfvefYraMumuf&GHUxdwfvefYraMumuf&GHUxdwfvefYraMumuf&GHUxdwfvefYraMumuf&GHUxdwfvefYrIr&SdIr&SdIr&SdIr&SdIr&SdbJbJbJbJbJ

owd åtjynf h jzif h &ifqk di fausmfvTm;cJ honf h tlrBuD;uifqm a0'em&Sifowd åtjynf h jzif h &ifqk di fausmfvTm;cJ honf h tlrBuD;uifqm a0'em&Sifowd åtjynf h jzif h &ifqk di fausmfvTm;cJ honf h tlrBuD;uifqm a0'em&Sifowd åtjynf h jzif h &ifqk di fausmfvTm;cJ honf h tlrBuD;uifqm a0'em&Sifowd åtjynf h jzif h &ifqk di fausmfvTm;cJ honf h tlrBuD;uifqm a0'em&Sif

wpfOD;taMumif;ESif h cifyGef;onftwGuf ylyefaomursm;Mum;rS MuifemwpfOD;taMumif;ESif h cifyGef;onftwGuf ylyefaomursm;Mum;rS MuifemwpfOD;taMumif;ESif h cifyGef;onftwGuf ylyefaomursm;Mum;rS MuifemwpfOD;taMumif;ESif h cifyGef;onftwGuf ylyefaomursm;Mum;rS MuifemwpfOD;taMumif;ESif h cifyGef;onftwGuf ylyefaomursm;Mum;rS Muifem

oem;rIrsm; ay;pGrf;cJ honfh trsKd;orD;wpfOD;\ pdwfcHpm;&yHkrsm;taMumif;oem;rIrsm; ay;pGrf;cJ honfh trsKd;orD;wpfOD;\ pdwfcHpm;&yHkrsm;taMumif;oem;rIrsm; ay;pGrf;cJ honfh trsKd;orD;wpfOD;\ pdwfcHpm;&yHkrsm;taMumif;oem;rIrsm; ay;pGrf;cJ honfh trsKd;orD;wpfOD;\ pdwfcHpm;&yHkrsm;taMumif;oem;rIrsm; ay;pGrf;cJ honfh trsKd;orD;wpfOD;\ pdwfcHpm;&yHkrsm;taMumif;

a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/

vGefcJhaom ckepfESpf? Zefe0g&Dv aemufqHk;tywfrSm uRefrcifyGef;[m cHpm;rIwpfpHkwpf&m

razmfjybJ? uRefr rsufESmukdrMunhfbJ þokdY ajymjycJhw,f/

]]reufjzef ukd,fhudk q&m0efu aq;ppfaq;zkdY ac:xm;w,f/ ukd,fhrSm uifqma&m*g

&SdaeNyDvkdY ,lqaew,f}}

Page 22: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

21

uRefru 'Dvkd rjzpfygapeJYvkdY qkawmif;&if;

awG;aerdw,f/

]]vdar®mfoD;t&G,f uifqmtvHk;u tlr

BuD;atmufykdif;rSm awGUw,fvdk Y ajymw,f/

&SifhrSm uifqma&m*g &SdaeNyD[kwfvm;? jzpfEkdif

yg hrvm;? zsm;wmvnf; r[kwf? ydefvnf;

rydefygbl;/ wu,fawmh cE¨mukd,ftav;csdef

wdk;vmwmyg/ jzLzwfjzLa&mfjzpfaewJh rsufESm

rsKd;vnf; r[kwfbl;/ rsufvHk;awGatmufrSm

tauG;t&pfawG ay:vmwmawmh MumNyDyJ/

uRefrwdkYtdrfaxmifa&;[mvnf; aysmf&Tifp&m

&,farmp&mawGeJY MunfEl;aewmyg/ uRefr[m

ESpfaygif;rsm;pGm&JU reufjzefawGukd ykdifqkdifcsifyg

ao;w,f/ 'gayrJh uRefrwpfukd,fwnf;awmh

raecsifbl;/ b,fawmhrS 'grsKd; rjzpfEdkifbl;}}

yg;xufukd vdrfhqif;vmwJh rsuf&nfayguf

awGukd vufeJYoyfae&if; olYpum;oHukd Mum;

vdkuf&w,f/

]]a[; b,fvkd? b,fa&mufatmif awG;

aewmvJ}}

tck uRefrwdk Y npmpm;Edkif&ef a&m*g

taMumif; bmrSrajymjzpfatmif rsKdodyfxm;

cJhMuw,f/

aemufwpfaeY aq;½H koGm; MuwJ htcg

NrKdUi,fav;wpfck&JU av,mOfuGif;rSm cifyGef;onf

vkdifpifeJY av,mOfwpfpif;vnf; &yfxm;w,f/

av,mOfawmifyHab;rSm &yfaeMuawmhvnf;

uRefrwdkYESpfOD; twlwl/ 'Dvdk avaMumif;c&D;

xGufcGmrIawGukd aemuf b,favmufMumMum

oGm;EdkifrvJ[k awG;rdw,f/

aq;½HkokdY reuf ajcmufem&D 15 rdepf

trDta&mufvmzkd Y? cG Jpdwfcef;0ifzk d Y q&mr

ajympum;aMumifh em&DEId;pufukd ig;em&D ay;cJh&

w,f/ t0wfxm;wJh tcef;i,ftxJrSmvnf;

wefzk d;&S dwJhtcsdefawG tawmfukefcJ h&w,f/

uRefru c&pörwf yGJvrf;csdef0wfzdkY 0,fxm;wJh

tusÐteDa&mifudk a&G;0wfrdw,f/ cifyGef;onf

&JU tNyKH;ukdawGU&zkdYeJY cGeftm;eJYowdå &apzkdYyg/

teDa&mifqdkwmu owdåaygh/

aq;½Hktcef;eHygwf 505 ukd a&mufvm

awmh eHeufcif;[m arSmifaeqJyg/ olYckwif

ab;eH&HrSm usm; touf 46 ESpf/ txl;

ñTe f Mum;csuf oef;acgi fausm f Ny D ;aemuf

rnfonfht&nfrQ raomuf&? "mwfrSefESif h

ppfaq;awGU&Sdcsuf? ,lqcsufrsm;qdkwJh pmwef;

wpfapmif a&;xm;w,f/

ckawmh olu tdyf&mtv,frSm ajccsdwf

xdkifaew,f/ pdwfNidrfaq;wdkufxm;ayr,fh

ol Yp dwfawGu rwnfNi dr fE d ki fawmhygbl;/

pdwfvIyf&Sm;NyD; awGUonfhvlukd wdkufckduf&ef

toifhjzpfaew,f/ teD;uyfqHk; ypfuGif;rSm

awmh tqifoifha&mufaewmu uRefryJav/

]]b,foGm;zdkY jyifqifvmwmvJ}} uRefr&JU

tus Ðe De Duk d ol Yr sufp d qHyifar G;p l ;ovd k

pdkufMunfhaew,f/

]]bmyGJvrf;obifawG usif;yzkdYvJ}}

ol a'goxGufaewmudk uRefr tjypfrqkd

&ufyg/ ESmacgif;rSmvnf; ykdufwyfae&NyD jzpf

w,f/ OD;acgif;ukdvnf; t0wfjzL ywfpD;xm;w,f/

olYukd Tony the Turk [k uav;rsm; aemufajymif

ovdk wl&uDvdkY ac:vdkufcsifrdw,f/ 'gayrJh

pdwfxdcdkuf cHpm;&rSmpkd;vdk Y ravSmif0Hhygbl;/

pum;wpfvHk;rS rajym&ao;cif tvkyform;awG

u vlemwGef;vSnf;wpfvHk; wGef;vmaeavNyD/

Page 23: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

22

]]{nfhcef;xJrSm oGm;apmifhygaemf}}

b,folYukd ajymwmvJ/ uRefrukd ajymwm

vm;/ roGm;Edkifao;ygbl;/ 'Dwl&uDukd uRefr

odyfcspf&ygw,fvdkY EIwfquf&OD;r,f/ ajym&

r,fhpum;awGukd tcsdefrSefukdufatmif rawG;rd

cJhbl;/ 'g uRefr tcspf/ uRefrb0/ ol ..ol

uRefrukd MunfhaeNyDav/ pum;wpfvHk;avmuf

awmif ol bmaMumifh rajym&wmvJ/ uRefr

uawmh ajym&r,f/ olYukd odyfcspfw,fqkdwm

ajym&OD;r,f/

oufjyif;&Snf ½IdufvkdufNyD; pum;wpfcGef;

awmh ajymjzpfcJhw,f/

]]tm;vHk; aumif;ygap}}

]]0wf½HkteDeJY rif;yJ aumif;zkdY vkdw,f}}

okefokefrIefrIefeJY uRefrukdMunfhaewJh vlem

wGef;vSnf;aemufokd Y vkdufygoGm;cJ h&w,f/

"mwfavSum;tayguf0okdY wGef;vSnf;a&mufonf

txd uRefr vkdufcJhw,f/ "mwfavSum; rydwf

rcsif; wpfOD;ukdwpfOD; pdkufMunfhaecJhMuw,f/

aumif;ygNyD/ ajym&r,fhpum;ukd ajymjzpfcJhMuygNyD/

uRefrvufay:u em&DvufwHawG[m

12 em&D 31 *Pef;awGukd jyaew,f/ uRefr

OD;aESmufawG xHkxkdif;aevdkY bmrQ rawG;rday/

q&m0efu {nfhcef;xJokdY ½kwfw&uf a&mufvm

w,f/ MuifemwwfwJh rsufESmykdif&Sif q&m0efu

omrefvlrsm;vkdyJ 0wfqifxm;w,f/

aoG;pGef;aewJh olYt0wfawG b,frSm

xm;cJhygovJ/ cGJpdwfcef;rSmvm;? teDa&mif[m

aoG;ygyJ/ teDqdkwm owdå r[kwfEdkifygbl;/

uRefr\cifyGef;ukd,fxJrSm b0 BuHhckdif&Sifoef

Edkifavmufatmif aoG;awG usefao;&JUvm;vkdY

uRefr awG;aerdw,f/

q&m0ef &Sif;jywmukd uRefr tm½Hkpkduf

em;axmifae&w,f/ ol bmawGvkyfcJhwm?

bmaMumifh vkyf&wm &Sif;jyaew,f/ uRefr

wpfckck ajymr,fxifvkdY q&m0efu pkdufMunfh

aeao;w,f/ uRefr bmrS rajymEdkifawmhygbl;/

ajymzkdYa&m bmusefao;ovJ/ uRefrcifyGef;

uawmh txl;Muyfrwf apmifha&SmufcHae&

wmyJ/ uRefrom wpfa,mufwnf;yg/

olYrsufESmukdolYrsufESmukdolYrsufESmukdolYrsufESmukdolYrsufESmukd

ai;Munfhaeayr,fhai;Munfhaeayr,fhai;Munfhaeayr,fhai;Munfhaeayr,fhai;Munfhaeayr,fh

26 ESpfavmuf26 ESpfavmuf26 ESpfavmuf26 ESpfavmuf26 ESpfavmuf

aygif;oif;vmwJh uRefr[maygif;oif;vmwJh uRefr[maygif;oif;vmwJh uRefr[maygif;oif;vmwJh uRefr[maygif;oif;vmwJh uRefr[m

olY&JUa0rQcHpm;wwfrIukdolY&JUa0rQcHpm;wwfrIukdolY&JUa0rQcHpm;wwfrIukdolY&JUa0rQcHpm;wwfrIukdolY&JUa0rQcHpm;wwfrIukd

em;vnfaeNyD/em;vnfaeNyD/em;vnfaeNyD/em;vnfaeNyD/em;vnfaeNyD/

oluvnf;oluvnf;oluvnf;oluvnf;oluvnf;

uRefrxufuRefrxufuRefrxufuRefrxufuRefrxuf

t&m&m ykdvkd YodwwfwJhvlrsK d;/t&m&m ykdvkd YodwwfwJhvlrsK d;/t&m&m ykdvkd YodwwfwJhvlrsK d;/t&m&m ykdvkd YodwwfwJhvlrsK d;/t&m&m ykdvkd YodwwfwJhvlrsK d;/

olYuk dol Yuk dol Yuk dol Yuk dol Yuk d

n§mwm oem;aeapcsifwJhn§mwm oem;aeapcsifwJhn§mwm oem;aeapcsifwJhn§mwm oem;aeapcsifwJhn§mwm oem;aeapcsifwJh

olrsK d;awmholrsK d;awmholrsK d;awmholrsK d;awmholrsK d;awmh

r[kwfbl;/r[kwfbl;/r[kwfbl;/r[kwfbl;/r[kwfbl;/

Page 24: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

23

uRefru {nfhcef;aqmifudk jzwfavQmuf

cJhNyD; armfawmfum;awG &SdwJhae&mukd a&mufcJh

w,f/ vufxyfNyD;jzpfMuwJh uRefr&JUorD;

ESpfa,mufeJYtwl uRefr&JUtaz? tarawGu

qD;BuKdaewmaygh/ olwdkYeJY pm;aomufqkdifukd

oGm;Muw,f/ tpm;taomufawG uRefra&SUrSm

csxm;ayr,fh pm;cJhovm;awmif rrSwfrdawmh

ygbl;/ aemufqHk; trSwf&wmu armfawmfum;

awGab;rSm uRefrtazukd tjzpftysufawG

ajymjyae&if; rsuf&nfawG ykd;ykd;aygufayguf

usvmwmyJ owd&awmhw,f/ tikdvnf; rwdwf

bl;/ rsufvH k;awGuk d zH k;uG,fzk d Y ? rsuf&nf

okwfzkdYawmif vufawGukd rajr§mufEdkifawmh

ygbl;/

orD;awGeJY tazwdkYtm;vHk;u acsmharmh

tm;ay;pum; ajymMuw,f/ 'gayrJh b,folY

tm;ay;wmrS rcHcsifawmhygbl;/ uRefrukd,fwkdif

awmif tar rjzpfcsifbl;? orD;vnf; rjzpfcsif

bl;? nDrawG? ta':awG? 0rf;uGJaqGrsKd;awG

b,fvkdvlrS rjzpfvkdawmhbl;/ uRefr[m ZeD;

wpfa,mufom jzpfcsifygw,f/ uRefr jyefoGm;

&OD;r,f/ txl;MuyfrwfjyKpkaqmifukd ydwfxm;

wJh wHcg;aygufqDukd jyefoGm;zdkY vdkw,f/ tJ'DrSm

oGm;ae&r,f/ oluvnf; uRefr tJ'Dae&mrSm

&Sdr,fqkdwm odw,f/ uRefruvnf; olYvkdygyJ/

txl;MuyfrwfaqmifwHcg; tjyifrSm

uRefr rwfwwf&yfapmifhaecJhw,f/ olemjyK

wpfOD;u ]]0ifEdkifygNyD}} vkdY ajymoHukdMum;rS

wHcg;zGifhNyDqkdwm od&w,f/ 'gayrJh uRefr

ae&mu ra&TUEkdifygbl;/ b0rSm uRefr BuKHcJh

zl;wJh cHpm;rIawGeJY rwlygbl;/ 'Dwpfcg aMumuf

wJh aMumufpdwf[m tBuD;rm;qHk;yg/

]][kdif;? tcspf}} 'g olYtoHygvm;? olYtdyf&m

uae acgif;ukdaxmifNyD; cef;rxJukd vSrf;Munfh

aew,f/ tdyf&may:u vufurf;BuKdaew,f/

ol Y [efyefu vlemeJ Y rwlygbl;/ t&if

yHkoP²mefeJY rjcm;ygbl;/ uRefruvnf; t&if

vkdygyJ/ bmrQ rxl;jcm;ygbl;/ t&ifwkef;u

uRefrwYkd rdom;pkyHkpHtwkdif;ygyJ/

uRefru ukd,fukdukdif;vkdY olYukderf;½Idufvkduf

w,f/ ]]uifqmqJvfawGtm;vHk; &Sif;ypfvdkufNyD/

&Sif;oGm;NyD/ bmuifqmvu©PmrS rusefawmh

bl;}} uRefruvnf; 'Dpum;awG ajymcsifaewm

yg/ 'gayrJh uRefr bmrS rajymEdkifygbl;/ tlrBuD;

twGif;rSm uifqmqJvfeJY ywfouforQ tm;vHk;

&Sif;vif;ypfcJhNyDqdkawmh aoG;tm; usqif;ae

NyDaygh/ b0twGuf taysmfcGeftm;awG usqif;

ukefwm rajymcsifygbl;/ olYukd ajymzkdYpum;vHk;

uvnf; cufvSygw,f/

olYvdk txl;Muyfrwfapmifha&SmufjyKpkol

awGeJ Y qH kawGUcGi f huk dvnf; enf;pepft&

wpfem&DrSm ig;rdepfom awGUcGifhay;ygw,f/

em&Dwkdif;twGuf ig;rdepfomqdkawmh wpfBudrf

awGUcGifh ig;rdepftwGuf 55 rdepf apmifhae&

wm jzpfw,f/ wHcg;zGifhvmrSmukd rwfwwf&yf

apmifh&w,f/

aemufqHk; olYab;ukd a&mufvmwJhtcsdef

rSm ol aumif;aumif;Edk;aeawmh pum;awG

woDwwef;BuD; ajymaew,f/

]]ukdif; ..ukd,fh cspfZeD;vnf; usef;rm

&JUvm;}} olu tajzukd rapmifhyg/ ]]ukd,f cGJpdwf

cJhwm MunfhygOD;}} olY NcKHapmifukdz,fNyD; jyo

aeygw,f/ uRefr rMunfh0Hhygbl;/ 'gayrJh olu

apmif haevd k Y Munf hvk duf&w,f/ 'Pf&m

Page 25: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

24

atmufqH k ; bufr Sp Ny D ; Munf h&w,f/

a'gufwm&JU cGJpdwf"m;ukd 'Dae&mu pcJhr,f/

'Pf&mukd ywfwD;rpnf;xm;yg/ 12 vufr

avmuf&SnfwJh 'Pf&mukd BuKd;rnf;ESifh csKyfxm;

w,f/ csKyf½kd;ay:rSm owåKuvpfBuD;awGESifh

n§yfxm;w,f/

bmaMumifh owåKuvpf xyfn§yf&wmvJ

qkdwm pOf;pm;r&yg/ 'gayrJh ol vIyf&Sm;vdkufwJh

tcg BuKd;rnf;atmuftem;awG vIyf&Sm;oGm;ykH

aMumifh BuKd;awGukd jywfawmufoGm;apEdkif

w,fvkdY xif&w,f/ uvpfawG n§yfrxm;&if

twGif;u t&nfawG wGef;xGufvmEdkifr,fh

qGJtm;ukd em;vnfcJh&w,f/

]]tkdau..'gukdawGUNyD? bm&Sdao;vJ}}

olu 'Pf&mukd qufvufjyaeao;w,f/

olYrsufESmukd ai;Munfhaeayr,fh 26 ESpfavmuf

aygif;oif;vmwJh uRefr[m olY&JUa0rQcHpm;wwf

rIukd em;vnfaeNyD/ oluvnf; uRefrxuf

t&m&m ykdvkdY odwwfwJhvlrsKd;/ olYukd n§mwm

oem;aeapcsifwJh olrsK d;awmh r[kwfbl;/

olYpum;oHrSm awmfvSefqefYusifwJh rmausmoH

rsKd; r&Sdbl;/ t&m&m rQa0cHpm;wwfovdk ol

odorQuk d oif Mum;ay;wwfw,f/ b0

wpfavQmuf 'DvkdyJ rQa0cHpm;vmMuwmqkdawmh

tajymif;tvJr&SdwJh olYcHpm;csufawGukdvnf;

em;vnfaeNyD jzpfw,f/ olYcg;ywfBuKd;vkdif;

atmufyk dif; b,fbufjcrf;uk d Munfhawmh

cGJpdwfjcif;r[kwfwJh taygufwpfaygufukd awGU&

w,f/ 'Dae&mrSmawmh ywfwD;awG? csKyf½kd;awG

r&Sdovdk MunfvifwJh yvwfpwpf tzHk;atmuf

rSm yGif hcsyfyef;a&mif taygufi,frSmawmh

aoG;vnf; rawGU&ygbl;/ tlrBuD;ukd zGifhxm;wJh

tayguf? tNrJ 'DvdkyJ zGifhxm;&r,fh tayguf

[m aemufusawmhrS tlrBuD;a&pdrhfayguf

wpfckvkd Y odem;vnfcJh&w,f/ aMumufp&m

tayguf r[kwfaomfvnf; arG;&myg tayguf

wpfaygufvkd &Sdae&awmhrSm jzpfw,f/

'Pf&mukdMunfh&mu olYrsufESmukd armh

Munfhawmh ]]'g wpfckck jzpfaeNyD xifaeovm;}}

vkdY ar;cGef;xyfar;&muae olYrsufESmu tNyKH;

a&mif aysmufoGm;cJhw,f/ rsufarSmifMuKwfvdkY

]]rif; odyfaMumufoGm;NyD xifw,f/ tcspf

tdrfukd jyefa&muf&if tdyfaysmfatmif tdyfvdkuf

aemf}} olYpum;oHaMumifh ]]aus;Zl;ygyJ}}vkdY awG;rd

vkduf&w,f/

cGJpdwfrIvkyf&wJhtcg uifqmtvHk;ukd jzwf

xkwfNyD; qufpyfaewJh tlrBuD; tpdwftykdif;

wcsKdUukdvnf; vSD;jzwfcJh&w,f/ awGUEdkiforQ

twGif;ykdif;ukd ppfaq;Muw,f/ touf&Sifoef

BuHhckdifa&;pepfeJY qJvfvkyfief; vkyfaqmifrI

awGukd jyKjyifay;&w,f/ olYeHab; tlrBuD;

taygufrSwpfqifh tlodrftpdwftykdif;tcsKdUeJY

qufoG,fcsKyfay;cJh&w,f/ olY0rf;AkduftwGif;rSm

xkdifcHkul&Sifwpfck jyKjyifovdk? tyfeJYtyfcsnf

Page 26: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

25

toHk;jyK jyifay;ovdk vk dorQ yk dufawGeJ Y

oG,fwef;csKyfay;cJh&aMumif;eJY MuyfrwfjyKpk

apmifha&SmufrItaMumif; odem;vnfcJh&w,f/

olY&JU ESvHk;ESifh OD;aESmuf tvkyfvkkyfaeorQ

tcsdefwdkif; jyKjyifapmifha&SmufrIvkyfief;awGrSm

vdktyfovdk aqmif&Gufae&rSm jzpfw,f/

aetdrfokdY jyefac:vmEdkifyg NyD/ wpfvrf;armif;

ajrvrf;awGuk d jzwfoef;armif;E Si fc J h Ny D ;

um;ab;vrf ;ay:r S E Si f ;vTmxkuvnf;

um;wrQ jrifhaeavNyD/ *kda'gifta&SUü um;&yf

aomtcgrSmvnf; ESpfayrQ ESif;vTmukd xkcGJí

wHcg;zGifh0ifcJh&w,f/

aemufxyf 24 &uftMumrSmawmh

cG JpdwfrIBuD;ESif h BuKHcJ h jyefygw,f/ aowGif;

EIwfcrf;rS aemufwpfBudrf vGwfcJh&jyefw,f/

uRefrcifyGef;rSm ydefvS D jzLqGwfí armyef;

aevsuf ESif;xkrsm;udk wGef;wdkufjzwfoef;um

aetdrfokdY jyefEdkifcJhNyDjzpfw,f/

ol aetdrfukd a&mufvmawmh tdrf&JUt&Sif

ocif? uHMur®m\ q&mocifwpfOD;ygyJ/ 'gayrJh

rMumrD olYc&D;aqmiftdwfudk olukd,fwkdif

qGJNyD; aetdrfaemufaygufuxGufvkdY yxrqHk;

a&mufzl;wJh uifqm0gh'frS tcef;wpfcef;ukd

jyefoGm;cJh&jyefw,f/ uRefrwkd YESpfOD;uawmh

rsufvH k;csif;qd kifvd k Y [mowpfckyrm b0

BuKd;rQifawGMum;u c&D;vrf;topfawGud k

avQmuf&jyefygw,f/ 'gawGu uRefrtazmf

wpfOD;&JU owdå? olYp½kduf? olY&JU[mocHpm;rI

rdrdcspf&wJh yk*¾KdvfwpfOD;&JU cE¨mukd,fukd

aetdrfwpfvHk;yrm jyifcJh&aMumif; odem;vnf

cJ h&w,f/ xyfr H jznf hp Guf jcif; ok d Yr[kwf

xkwfEkwfy,fzsufNyD; pHjyKEd kifaom armf'ef

taqmufttHkopfxJrSm uRefrcspfol aexkdif

aew,f/ uRefrukdvnf; xkdol\ opft,foD;

a&mif awmufaeaom rsufvHk;rsm;u "mwfyHk

½dkufovkd wzswfzswfvufum &,farmqufqH

aeqJyJ jzpfw,f/

av;&ufcefY txl;MuyfrwfaqmifrSm aecJh

NyD; tceff;trSwf 412 wGif &uf 20 aecJh&jyef

ygw,f/ 'DawmhrS owif;aumif; Mum;&w,f/

aw;oDqkdaeaom cifyGef;toH0g0gukd uRefr

Mum;cJh&w,f/

]]q&m0efajymwJh we*FaEGaeY tdrfjyef

Edkifatmif pDpOfaeNyD}} qkdwJhpum;u r*Fvm

&SdvSw,f/ uRefr&JUtzkd;wef a&T{nfhonfukd

Page 27: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

26

taxmuftxm;tjzpf rSwfwrf;xm;cJhcsifvkdY

yg/ 'gayrJh 'DcHpm;rIawG[m tjcm;olwdkif;

twGufvnf; xk dc&D;uk d avQmufvSrf;Ed ki f

ygw,f/

,ckESpftwGif; tar&duefEdkifiHrSm vlaygif;

axmifcs D Ny D ; tlrBuD;uifqm cHpm;aeMu

&w,fvk d Y od&w,f/ tcs K d Uuawmh uH

taMumif; rvSMu&Smbl;/ jyefvnfemvefrxl

EdkifMubl;/ 'gayrJh cHEdkif&nf&SdoltcsKdU&JU tjzpf

tysufukd A[kokwtjzpf a&;jycsifrdw,f/

tlrBuD;uifqmqkdwm uG,f0SufNyD; wD;wdk;

ajymqkdMu&r,fh a0'emrsKd; r[kwfawmhygbl;/

a0'emaMumifh rsufrSefwyf&ol? em;Muyfqif&

olawG &SdMuw,f/ tcsKdU ajcwk? vufwkwyfqifzkdY

vdktyfovkd tcsKdUrSm usef;rma&;taxmuf

tulypönf;rsm; vdktyfMuygw,f/ tlrBuD;

uifqmqdkwmvnf; 'DvdkyJ BuKHMu&wmyg/

uRefr&JU oem;MuifemrIawGu xkdokdY owdåeJY

&Sifoefaom b0ukd jzwfoef;aeolwdk Ytzkd Y

tcsnf;ESD;om jzpfygw,f/

tcspfarwåm? csD;rGrf;tHhMozG,f? rme pwJh

pum;vHk;awGukd uRefr awGUBuKHcHpm;cJh&w,f/

uRe frcify Ge f ;tzk d Yvnf; tlrBuD;uifqm

cGJpdwfrIu tusKd;rjyKEdkifcJhygbl;/ ol tqifoifh

jzpfwJhtcsdefrSm xkdcGJpdwfukorIukd cH,lcJh&w,f/

Muyfrwf jyKjyifay;orQ cHpm;&ifqkdifcJhw,f/

'DvkdjzpfpOfawGukd rdrdb0Z,m;rSm tcsdefay;

xnfhoGif;cJ h&w,f/ xkdol\b0wpfckvHk;ukd

tqdkyg a0'emtwGif;okdY xnfhoGif;tyfESHcJh&

jcif; r[kwfygbl;/ tlrBuD;a&pdrhfaygufwmukd

ql;wpfacsmif;vkd vufcHodrf;qnf;cJh&w,f/

wpfckckodNyD; arhazsmufxm;Edkifjcif;uvnf;

aumif;aom tusifhyg/ xkdjzpfpOfukd ckepfESpf

Mum cHpm;jzwfoef;cJhw,f/ &efolukd atmifEdkif

ojzifh b0rS z,fxm;EdkifcJhw,f/ &efolrSm

uifqma&m*g r[kwfyg/ aMumufrufzG,f &efol

qkdwm t&m&mukd zsufqD;wwfwJh taMumuf

w&m;om jzpfygw,f/

wuúod kvfrk d ; jrif hwuúod kvfrk d ; jrif hwuúod kvfrk d ; jrif hwuúod kvfrk d ; jrif hwuúod kvfrk d ; jrif h

Ref: This Road can be traveledBy Nellie Pike RandallR.D, February, 1972

b,fvkdvJ/ oem;aeovm;/ xkdokdYaom

tawG;rsm;udk qefYxkwfEdkifcJhw,f/ 'Dpum;vHk;

awGukd a&;jyzkdY vkdw,f/

Page 28: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

27

vGefcJhaom ESpfESpfausmfu uae'gEdkifiH? vkum& pdefa&mif;0,fa&; aumfykda&;&Sif;rS

wl;azmf&&Sdxm;onfh pdef½k dif;wHk;BuD;ukd Aeful;bm;NrKdUwGif tajcpkdufaom avvHyGJBuD;ü

tar&duefa':vm 53 oef;jzifh a&mif;vkdufonf/ pdef½kdif;wHk;BuD;rSm wif;epfabmvHk;t&G,f

&SdNyD; um&ufcsdef 1ç109 &SdaomaMumifh pdef½kdif;wHk;rsm;teuf urÇmhtBuD;qHk; pdef½kdif;wkH;BuD;

uae'gEd ki fi H& S d pde f½ k di f;wH k;rsm;teuf 'kwd,ajrmuf urÇm htBuD;qH k;uae'gEd ki fi H& S d pde f½ k di f;wH k;rsm;teuf 'kwd,ajrmuf urÇm htBuD;qH k;uae'gEd ki fi H& S d pde f½ k di f;wH k;rsm;teuf 'kwd,ajrmuf urÇm htBuD;qH k;uae'gEd ki fi H& S d pde f½ k di f;wH k;rsm;teuf 'kwd,ajrmuf urÇm htBuD;qH k;uae'gEd ki fi H& S d pde f½ k di f;wH k;rsm;teuf 'kwd,ajrmuf urÇm htBuD;qH k;

pdef½k dif;wHk;BuD;ukd tar&duefa':vm 53 oef;jzifh avvHwifa&mif;cspdef½k dif;wHk;BuD;ukd tar&duefa':vm 53 oef;jzifh avvHwifa&mif;cspdef½k dif;wHk;BuD;ukd tar&duefa':vm 53 oef;jzifh avvHwifa&mif;cspdef½k dif;wHk;BuD;ukd tar&duefa':vm 53 oef;jzifh avvHwifa&mif;cspdef½k dif;wHk;BuD;ukd tar&duefa':vm 53 oef;jzifh avvHwifa&mif;cs

cJ honfhtaMumif; a&;om;xm;onf/cJ honfhtaMumif; a&;om;xm;onf/cJ honfhtaMumif; a&;om;xm;onf/cJ honfhtaMumif; a&;om;xm;onf/cJ honfhtaMumif; a&;om;xm;onf/

Page 29: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

28

urÇmausmfurÇmausmfurÇmausmfurÇmausmfurÇmausmf

ulvifeefpdef½k dif;wHk;BuD;aemufulvifeefpdef½k dif;wHk;BuD;aemufulvifeefpdef½k dif;wHk;BuD;aemufulvifeefpdef½k dif;wHk;BuD;aemufulvifeefpdef½k dif;wHk;BuD;aemuf

'kwd,ajrmufBuD;aom'kwd,ajrmufBuD;aom'kwd,ajrmufBuD;aom'kwd,ajrmufBuD;aom'kwd,ajrmufBuD;aom

pdef½k dif;wHk;BuD;pdef½k dif;wHk;BuD;pdef½k dif;wHk;BuD;pdef½k dif;wHk;BuD;pdef½k dif;wHk;BuD;

jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/

jzpfonf/ emrnfausmf NAdwdoQ pdefukefonf

BuD;jzpfol *&yfzf'k dif;rGef;u wpf &wDvQif

tar&duef a':vm 47ç777 EIef;xm;jzifh

ay;0,fvkdufonf/ pdef½kdif;wHk;BuD;ukd aocsmpGm

jzwf? tuGufusus aoG;? ta&mifwifNyD;

jyefa&mif;rnf[k vkum& pdefa&mif;0,fa&;

aumfykda&;&Sif;u ajymonf/

ay/ ZlvkdifvwGif ra&mif;csEd kifvkdufonfh

twGuf tqkdyg pdef½kdif;wHk;onf a&mif;rpGHaom

ypönf;rsm;teuf &mckdifEIef; 40 txd usqif;

oGm;onf/

¤if;ud k 2015 ckE Sp f ? E d k0i fbmvu

abmpf0g;em;Ed kifiH&S d vkum& ykdifqkdifaom

um½k d0 Dowå KwGi f ;r S wl ;azm f&& S dc J honf/

abmpf0g;em;pum;jzi f hqd kvQi f avap'D

vm½kdem[k pdef½k dif;wHk;ukd trnfay;onf/

]]uREkfyfwdkY\tvif;a&mif}} [k t"dyÜm,f&onf/

pdef½k dif;wHk;BuD;\ oufwrf;rSm 2 'or 5

bDvD,Hr S oH k ;bDvD,H E Sp faygi f ;& S donf/

þpdef½k dif;wH k;BuD;onf 3106 'or 75

um&ufcs def&S daom urÇmausmf ulvifeef

pdef½kdif;wHk;BuD;aemuf 'kwd,ajrmufBuD;aom

pdef½kdif;wHk;BuD; jzpfonf/ ulvifeefpdef½kdif;wHk;BuD;

ukd pdefvHk;BuD;aygif; 105 vHk; jzwfaoG;xkwfvkduf

onf/ NA dw doQawm f0i fp de fr sm;p Gmwd k Yr Sm

,if;pdefvHk;BuD;rsm; jzpfonf/ ,ck pdef½kdif;wHk;BuD;

ukdvnf; rnfokdYrnfyHk cGJpdwfí tuGufazmf

aoG;&rnfuk d qH k ; jzwfay;rnf jzpfonf/

þpdef½kdif;wHk;BuD;\ xl;jcm;vSaom t&nftaoG;

udk av;av;pm;pm;ESifh aoaocsmcsmjzwfNyD;

tpGrf;ukef vSyaomtuGufrsm; azmfMu&rnf

[k *&yfzf'kdif;rGef;ukd wnfaxmifol avm&ifh

*&yfzfu ajymonf/

r[mo'¨r® aZmwdu"Zr[mo'¨r® aZmwdu"Zr[mo'¨r® aZmwdu"Zr[mo'¨r® aZmwdu"Zr[mo'¨r® aZmwdu"Z

pnfol a'gufwmcifarmifñGef Ypnfol a'gufwmcifarmifñGef Ypnfol a'gufwmcifarmifñGef Ypnfol a'gufwmcifarmifñGef Ypnfol a'gufwmcifarmifñGef Y

Ref: Canada's Lucara sells world'slargest unout diamond for $ 53 millionsThe Global New Light of Myanmar,27 , September, 2017

2016 ckESpf? ZGefvu vef'efNrKdU? pkobD

avvHyGJBuD;wGif tqkdjyKaom wefzdk;xuf tvGef

rsm;aom wefzkd;udk &vkdufonf[k vkum&

pdefaumfykda&;&Sif;\ trIaqmif t&m&SdcsKyfESifh

Ouú|jzpfol 0DvsHvrfhu ajymonf/

aiGaMu; tqrwef <u,f0olrsm;onf

tz k d ;we f tE kynmvuf&myp ön f ;r sm ; ?

a&S;a[mif;ypönf;rsm;ESifh pdefausmuf&wem

rsm;ukd 0goemtavsmuf 0,f,lpkaqmif;jcif;?

avvHwifyGJrsm;wGif jyefa&mif;csjcif;rsm;jzifh

tqrwef jrwfpGef;onfhtwGuf xkdtvkyfukd

om vkyfaeMuonf/ ,ck pdef½kdif;wHk;BuD;ukdvnf;

,if;uJhokdY yk*¾KdvfwpfOD;uyif 0,foGm;onf/

yxrtBudrf avvHwifpOfu ac:aps;

onfyif rsm;vGef;aomaMumifh a&mif;rxGufcJh

Page 30: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

29

* Rubaiyat of Omar Khayyam (3)

The moving finger writes, and having writ,Moves on: nor all thy piety nor witShall lure it back to cancel half a line,Nor all thy tears wash a word of it.

Alas, that Spring should vanish with the rose!That Youth's sweet-scented manuscript shouldclose!The nightingale that in the branches sings,And whence and whither flown again who knows!

Edward Fitzgerald(1800-1883)

*

Page 31: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

30

Ä wpfb0wm oifhMur®mukd

a&GUa&GUvsm;vsm; vufacsmif;rsm;u

raerem; w&pyfoGm;&if;

wGef;uma&;cJhNyD;avNyD/

zefwD;NyD;Mur®m? Zmwfq&m\yHk&dyfvTmukd

pmaMumif;0ufaomfrQ y,fzsufapa&;

w&m;usifhapumrl? r&Edkifygwnf;/

y&d,m,fa00kpf tBuHxkwfvnf;

jyifqifap&ef rpGrf;Edkifygwnfh?

pmwpfvHk;wpfyg'rQukdyif yaysmufapa&;

yifv,frsuf&nf pD;qif;apvnf;

aq;aMumíyif pifEdkifrnfrxifygwum;/

Ä aEGOD;*drmeftcsdefwef

ESif;qDvTmESifh vGifhawmhrnf

ysKdrspfEke,frSwfpki,f &eHYjy,fumokOf;awmhrnf

opfukdif;ay:u OMooH om,maw;oD[ef

b,fokdYb,fqD ysHavNyD rSef;&cufawmhonf/ /

OD;boef; (r[m0dZÆm)OD;boef; (r[m0dZÆm)OD;boef; (r[m0dZÆm)OD;boef; (r[m0dZÆm)OD;boef; (r[m0dZÆm)

tdkrmc,rf\ aw;uAsmrsm; (3)tdkrmc,rf\ aw;uAsmrsm; (3)tdkrmc,rf\ aw;uAsmrsm; (3)tdkrmc,rf\ aw;uAsmrsm; (3)tdkrmc,rf\ aw;uAsmrsm; (3)

Page 32: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

31

Ä

One World, One HeartWe must overcome hate.We must overcome violence.We must overcome greed.We must overcome fighting.We must overcome cruelty.We must overcome all that tears apart andconcentrate on all that brings people together.

Susam Polis Schutz

trkef;w&m; wdkYz,f&Sm; NrJcdkifwGJvufrsm;trkef;w&m; wdkYz,f&Sm; NrJcdkifwGJvufrsm;trkef;w&m; wdkYz,f&Sm; NrJcdkifwGJvufrsm;trkef;w&m; wdkYz,f&Sm; NrJcdkifwGJvufrsm;trkef;w&m; wdkYz,f&Sm; NrJcdkifwGJvufrsm;

Ä trkef;w&m; tjyif;pm;awG

z,f&Sm;ausmfvsuf Murf;MuKwf&ufpuf

&r®ufavmb rBuD;Muap

axGaxGppfcif; &ufpufjcif;rsm;

NrJausmfvTm;um uGJjym;ae&m

nd§EIdif;umjzifh jzmjzmrsuf&nf

awGawGrpD; wpfckwnf;om

tm½HkpkdufvkdY oGm;zdkYae&m

qdkufa&mufcgwdkif NrJckdifvufrsm;

wGJumxm;vsuf c&D;qufum

vufwGJac:aqmifoGm;ygrnf/

zkd;&efEdkif (ausmufBuD;)zkd;&efEdkif (ausmufBuD;)zkd;&efEdkif (ausmufBuD;)zkd;&efEdkif (ausmufBuD;)zkd;&efEdkif (ausmufBuD;)

Page 33: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

32

vlwkdif;wGif tm;enf;csufukd,fpD &SdwwfMuonfjzpfí rdrd\ tm;enf;csufvlwkdif;wGif tm;enf;csufukd,fpD &SdwwfMuonfjzpfí rdrd\ tm;enf;csufvlwkdif;wGif tm;enf;csufukd,fpD &SdwwfMuonfjzpfí rdrd\ tm;enf;csufvlwkdif;wGif tm;enf;csufukd,fpD &SdwwfMuonfjzpfí rdrd\ tm;enf;csufvlwkdif;wGif tm;enf;csufukd,fpD &SdwwfMuonfjzpfí rdrd\ tm;enf;csufukdukdukdukdukd

jznfhqnf;ay;Ekdifrnfh rdwfzufukd &SmazGMu&rnfjzpfaMumif;ESif h rdwfzufjznfhqnf;ay;Ekdifrnfh rdwfzufukd &SmazGMu&rnfjzpfaMumif;ESif h rdwfzufjznfhqnf;ay;Ekdifrnfh rdwfzufukd &SmazGMu&rnfjzpfaMumif;ESif h rdwfzufjznfhqnf;ay;Ekdifrnfh rdwfzufukd &SmazGMu&rnfjzpfaMumif;ESif h rdwfzufjznfhqnf;ay;Ekdifrnfh rdwfzufukd &SmazGMu&rnfjzpfaMumif;ESif h rdwfzuf

jzpfvmygu wpfOD;E Si f hwpfO D; yGi f hvif; jrifompGm aqG;aEG;nd §E I di f ; Ny D;jzpfvmygu wpfOD;E Si f hwpfO D; yGi f hvif; jrifompGm aqG;aEG;nd §E I di f ; Ny D;jzpfvmygu wpfOD;E Si f hwpfO D; yGi f hvif; jrifompGm aqG;aEG;nd §E I di f ; Ny D;jzpfvmygu wpfOD;E Si f hwpfO D; yGi f hvif; jrifompGm aqG;aEG;nd §E I di f ; Ny D;jzpfvmygu wpfOD;E Si f hwpfO D; yGi f hvif; jrifompGm aqG;aEG;nd §E I di f ; Ny D;

tcuftcJrsm;ukd twlwuG ajz&Sif;jcif;onfom &nfrSef;csufyef;wdkifukdtcuftcJrsm;ukd twlwuG ajz&Sif;jcif;onfom &nfrSef;csufyef;wdkifukdtcuftcJrsm;ukd twlwuG ajz&Sif;jcif;onfom &nfrSef;csufyef;wdkifukdtcuftcJrsm;ukd twlwuG ajz&Sif;jcif;onfom &nfrSef;csufyef;wdkifukdtcuftcJrsm;ukd twlwuG ajz&Sif;jcif;onfom &nfrSef;csufyef;wdkifukd

ta&mufazmfaqmifEd kifrnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/ta&mufazmfaqmifEd kifrnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/ta&mufazmfaqmifEd kifrnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/ta&mufazmfaqmifEd kifrnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/ta&mufazmfaqmifEd kifrnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/

&nfrSef;csufwpfckukd jynfhrD&ef rdrdwpfOD;wnf;\ pGrf;aqmif&nfjzifh a&&SnfwGif &yfwnf&ef

cufcJvmwwfonf/ xkdtcsdefrsKd;wGif aqGrsKd;? rdwfo*F[? &if;ESD;ol i,faygif;oli,fcsif;? pdwfwl

ukd,fwl &Sdrnf[k rdrd,HkMunfukd;pm;rdaom olwdkYukd owd&rdMuonf/ rdrd\&nfrSef;csufukd

zGifh[ajymjyí rdrd\ vkyfief;wGif yg0ifvm&ef qGJaqmifpnf;½Hk;&awmhonf/ wpfenf;qkd&aomf

rdwfzuf&Sm&jcif;yif jzpfawmhonf/

Page 34: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

33

xkdolESifhpum;ajymjcif;? npm twlpm;

jcif;? c&D;&SnfxGufjcif;wdkYjzifh rdwfaqGtjzpfrS

onf rdwfzuftjzpf wufvSrf;Muonfvnf;

&Sdonf/ ol uRrf;usif&m? rdrdvkdtyf&mwdkYonf

pum;ajymqkdMujcif;jzifh tuJcwfí &onf/

tvkyftwlvkyfí &Edkifonf? r&Edkifonfukd

rdrdbmom qHk;jzwfEdkifNyD jzpfonf/ rdrdqHk;jzwf

csufonf rdrd&Smaeaom rdwfzufaumif;jzpf

a&;yif jzpfonf/ rdrdu omrefrQomjzpfNyD;

rdwfzufukd Professional tqifhavmuf rarQmf

rSef;rdap&efvnf; vdktyfonf/ wpfzufapmif;

eif; qufqHa&;vrf;aMumif;onf ysufvG,f

aomaMumifh jzpfonf/ rdrd\pdwful;twGif;rS

rdwfzufyHkpHESifh oli,fcsif;? rdwfaqGtaygif;toif;

xJr S nDñGwfygu rdwfzuf jyKoif honf/

pD;yGm;a&;avmuü rdwfzufukd Partner [k

ac:Muonf/ tusKd;wl yl;aygif;aqmif&Gufjcif;

[k jrefrmpum; vSvSav;ESifhoHk;vQifvnf;

&onf/ rdrd\rdwfzufESifh pdwful;jcif; ESD;ET,f

Munf hr d Muonf/ qufpyf Munf hr d Muonf/

,SOfMunfhrdMuonf/ ,HkMunfpdwfcs&onf[k

xifonf/ tao;pdwf nd§EIdif;wkdifyifMuNyD;rS

pGefYpm;rIESifhruif;aom pD;yGm;a&;vkyfief;udk

wGJzufvkyfukdifMu&ef ESpfOD;oabmwlvkdufMu

onf/ wpfOD;csif; wpfOD;csif; wGJzufvkyfukdif

MuonfrsKd;&Sdovkd wpfOD;ESifhtzGJUtpnf;? tzGJU

tpnf;ESifhtzGJUtpnf; [laom wGJzufvkyfukdif

onfrsKd;vnf; &SdwwfMuonf/

wpfOD;ESif hwpfOD; wef;wl&nfwl&S drIESif h

tjyeftvSef av;pm;rIwdkYjzifh wGJzufvkyfukdif

rdMujcif; jzpfonf/ ukdk,f omap ol emap

[laom pdwf"mwfrsKd; uif;MuzkdYvnf; vkdtyf

onf/ pwifoabmwlpOfuyif rnfonfh

tvkyf? rnfonfhxkwfukefukd xkwfvkyfrnf?

wm0ef0wå&m;rsm;u rnfokdY &Sdonf? aiGaMu;

jr§KyfESHrItcsKd;tpm;? tusKd;cGJa0rI&v'fwdk Yukd

w&m;0ifoabmwlnDcsuf &&Sdxm;zkdY vdktyf

onf/ ]aqGrsK d ;om;csif;awGyJ? i,faygif;

oli,fcsif;awGyJ &ygw,f} [laom tawG;rsKd;?

pdwf"mwfrsKd; r0ifrdap&efvnf; vdktyfonf/

rdwfzuf&Sm&mü pm&Gufay:wGif Oya'yg

pum;vHk;rsm;jzifh wpfOD;ESifhwpfOD; ,HkMunfrI

wnfaqmufMu&efom vdktyfonf/

rdrd\&nfrSef;csufjynfhrD&ef rdwfzuf&Sm&m

ü rdrd&nfrSef;csufukd rdrduJhokdY wefzkd; (Value)

xm;jcif; wloljzpf&ef vdktyfonf/ pdwful;

(Idea) aumif;jcif;? tusifhpm&dwå (Ethics)

aumif;rGefjcif;? oabmxm;El;nHhodrfarGUol

(Attitude) jzpfjcif;? tjyeftvSef av;pm;rI

(Mutual Respect) &S doljzpf jcif;? tem*wf

arQmfrSef;csuftm; odjrifpl;&Sol (Trasparent)

jzpfjcif;? tawGUtBuKH<u,f0um (Experience)

ynm&nf (Educated) redrfholjzpfjcif; ponfh

t*Fg&yfrsm;ESifh jynfhpHkoljzpfygu arQmfvifhcsuf

jynfhrDEdkifonfom jzpfonf/

Page 35: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

34

wkdufqkdifrIr&Sdygu vHk;0 rpOf;pm;oifhygacs/

oli,fcsif;ESifh rdwfzufukd cGJjcm;em;vnf&ef

vnf; vdktyfonf/

rdwfzufukd rnfonfhtwGufaMumifh vdktyf

onf/ rdwfzuf\wefzkd;ukd rnfrQtxd rSef;q

xm;onf qkdonfukdvnf; rdrd\vdktyfcsuf

ESifhavsmfnDpGm tajccHpOf;pm;oifhonf/ rdrd\

&nfrSef;csufESifh eD;pyfoihfonf/ ½kyfjyaumif;

ojzifh rdwfzufjyKvkdufjcif;rsKd;onf ESpfOD;ESpfzuf

tusK d ;oufa&mufr I r J hrnfomjzpfonf/

&nfrSef;csuf? vkyfief;pOf atmifjrifa&;twGuf

rdrd\tm;enf;csufukd jznfhqnf;ay;Edkifrnfh

rdwfzuf&Smjcif;jzpf&m rdwfzuf\tiftm;ukd

tjynfht0 arQmfvifh&rnf jzpfonf/ rdwfzuf

jyKNyD;rS &nfrSef;csufrwl? tiftm;rjynfh0onfh

taetxm;ukd jrifawGUvkduf&ygu tcsdef

umvwpfcktxd pdwfysufjcif;vufaqmifukd

&if0,fayGUxm;ae&rnf jzpfonf/

rdwfzuf\wefzkd;ukd rnfrQtxd rSef;q

xm;onfqdk&mü wefzkd;yHkpHrsm;pGmonf wpfOD;

E Si f hwpfO D ; rwlnDwwfMuygacs/ r dr dr Sm

aumif;rGefaom tawG;&Sdonf/ ukefypönf;ukd

Product aumif;aumif;vkyfEdkifonf/ y&[dw

vkyfief;pOfBuD;ukd o,fykd;aqmif&GufEdkifpGrf;

&Sdonf/ odkYaomf aiGr&Sd/ xkdYaMumifh aiG&Sdaom

rdwfzufukd &Sm&onf/ rdrd Idea ESifh rdwfzuf\

aiGwdkY aygif;pyf&awmhonf/ rdwfzufu tqdkjyK

vmaom Idea ukdvnf; vufcHoifhu vufcH&

awmhonf/ odkYaomf rdrd&nfrSef;csuf raysmuf

&ef tpOfowdjyKoifh\/ rdrdtvkyf rdrdvkyfí

rdwfzufu olYtvkyf ol vkyfjcif;jzifh aiGaMu;

vTrf;rkd;vmEdkifrIukd [efYwm;Edkifrnf jzpfonf/

wefzk d;rSef;qxm;jcif;aMumifh pdefac:rIrsm;?

pGefYpm;rIrsm;onf rdrdxH oufa&mufvmrnf

jzpfayonf/

rdwfzufudk rnfonfhtwGufaMumifh vdktyf

onfqkd&mü rdrd\&nfrSef;csufukd tajccH

pOf;pm;oif honf/ rdr d\vd ktyfcsufonf

&Sif;vif;&ef vkdtyfvSonf/ rdrdwGif pufrI

vufrI (Technical) twwfynm vdktyfae

onfvm;? rdrdvkkyfief;twGuf ol\uRrf;usifrI

(Expertise) aMumifhvm;? rdrdtm;enf;aeonfh

aps;uGuf (Marketing) ukd olu jznfhqnf;ay;

EdkifonfhtwGufaMumifhvm;? rdrdem;rvnfonfh

aumfr&SifESifh jzefYjzL;onfhpepf (Networking)

aMumifhvm;? rdrd\vkyfief;ü aiGa&;aMu;a&;

b@ma&; (Financial) awmifhwif;csifívm;?

tvkyf0efydaejcif; (Workload) ukd rQa0csifí

vm; [lonfukd od&Sd&ef vdktyfonf/ vkkyfief;cGJ

vkyfukdifcsdefü ol bmvkyfrnf? rdrd bmvkyfrnf

[k &Sif;vif;uGJjym;oGm;Edkifonfom jzpfonf/

xkdol? xkdtzGJUtpnf;onf rdrd\tjrifESif h

&nf&G,fcsufjcif;wlnDygu rdrd\vdktyfcsuf

onf jynfhrDrnfom jzpfonf/

rdrdonf rdwfzufaumif;wpfOD;jzpfaMumif;

jyefvnfjyo&efvnf; vdktyfonf/ em;vnfrI?

Page 36: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

35

,H k Munfr I ? tjye ftvSe f tusK d ; jy Konf h

aygif;oif;qufqHrIaumif;oljzpfaMumif;

odaptyfonf/ xkdYjyif wpfOD;ESifhwpfOD; tjyef

tvSef av;pm;,HkMunfrI jyKoifhonf/ rdwfaqG

taygif;toif;rsm;ESif h em;vnfrI vG JrSm;

wwfygu tjyKoabmESifh ajz&Sif;wwfonfh

tavhtx? umva'o ya,m*aMumif h

ajymif;vJí r&Edkifawmhonfh tcsKdUudpö&yf

rsm;ukd twkduftcHjyK wGef;wdkufraeawmhbJ

em;vnfrI&SdpGmESifh vufcHvkdufonfh oabmxm;

tjrifwdkYonf rdrd\rdwfzuftm; qGJaqmifrI?

ausey fy Dw d jzp fapr Iw d k Y a Mumi f h r dr d\

&nfrSef;csuf aygufa&mufaprnf jzpfonf/

&nfrSef;csufwlnDMuojzifh rdwfzufESifh

twl c&D;&Snf cs Dwufrnfvm;? umvwkd

wpfcktwGuf vufwGJjcif;vm;[lonfrSmvnf;

rdrd\&nfrSef;csufESifh oufqkdifaejyefonf/

umv&SnftwGuf wpfOD;ESifhwpfOD; tjyeftvSef

av;pm;jcif;ESifh wpfOD;ESifhwpfOD; ,HkMunfrI&SdpGm

em;vnfay;jcif;onfvnf; ta&;BuD;onf/

rdwfzufjzpfvmMuojzifh vkyfykdifcGifh? tcGifh

tmPm? wm0ef,ljcif;? wm0ef&Sdjcif;? uwdwnf

MunfMujcif;? rdwfzufESifh rdrdwdkY\ arQmfvifhcsuf

yef;wdkif? &if;ES D;jr§KyfES HrIqkdif&mrl0g'wdk Yonf

wpfOD;ESifhwpfOD; yGifhvif;jrifompGm aqG;aEG;

Mu&rnfom jzpfonf/ rdrdu bmvdktyf

onf? rdwfzufu rnfokdY jznfhqnf;ay;onf

[laom wpfOD;ESifhwpfOD; qufqHa&;onfvnf;

aumif;rGef&Sifoefaernf jzpfonf/ toif;

tzGJU? nDtpfukdqefaom pdwf"mwfjzifh awGUBuKH

&aom tcuftcJukd twlwuG &SmazGajz&Sif;

Murnfqdkygu rdwfzuf&usKd; eyfapygvdrfhrnf/

rdrdu jzLpifae&efvnf; usifhBuHoifhonf/

rdwfzuf&Sm&mü rdwfzufukd tvsifpvkd &SmazG

jcif;onf raumif;ovkd wkHYaES;jcif;onfvnf;

raumif;[laom todukd owdxm;oifhonf/

trSm;enf;EdkiforQ enf;&ef oifhavsmfaom

tcsdefumvwpfckukdom ,loifhonf/ rdrd

&nfrSef;csufonf pD;yGm;a&;vnf; jzpfEdkifonf/

vlrIa&;y&[dwazmifa';&Sif;vnf; jzpfEd kif

onf/ &nfrSef;csuftwkdif; jynfhrDonfh rdwfzuf

uk dom &Smoif honf/ vlrIa&;? pD;yGm;a&;

a&maxG;aeolukd a&Smifoifhonf/ wpfaeY

wpfauGU0,f rarQmfvifhaomudpö&yfwdkY BuKHvm

aeYpOf BuKHawGUae&aomaeYpOf BuKHawGUae&aomaeYpOf BuKHawGUae&aomaeYpOf BuKHawGUae&aomaeYpOf BuKHawGUae&aom

vlrIa&;jyóem?vlrIa&;jyóem?vlrIa&;jyóem?vlrIa&;jyóem?vlrIa&;jyóem?

pD;yGm;a&;jyóemwdk YukdpD;yGm;a&;jyóemwdk YukdpD;yGm;a&;jyóemwdk YukdpD;yGm;a&;jyóemwdk YukdpD;yGm;a&;jyóemwdk Yukd

rdrdwpfOD;wnf;rdrdwpfOD;wnf;rdrdwpfOD;wnf;rdrdwpfOD;wnf;rdrdwpfOD;wnf;

&ifqkdifajz&Sif;ae&jcif;xuf&ifqkdifajz&Sif;ae&jcif;xuf&ifqkdifajz&Sif;ae&jcif;xuf&ifqkdifajz&Sif;ae&jcif;xuf&ifqkdifajz&Sif;ae&jcif;xuf

rdwfzufrsm;ESif h yl;aygif;umrdwfzufrsm;ESif h yl;aygif;umrdwfzufrsm;ESif h yl;aygif;umrdwfzufrsm;ESif h yl;aygif;umrdwfzufrsm;ESif h yl;aygif;um

ajz&Sif;jcif;uajz&Sif;jcif;uajz&Sif;jcif;uajz&Sif;jcif;uajz&Sif;jcif;u

&nfrSef;csuf&nfrSef;csuf&nfrSef;csuf&nfrSef;csuf&nfrSef;csuf

yd krd katmifjrifEd kifonfrkd Y ...ydkrd katmifjrifEd kifonfrkd Y ...ydkrd katmifjrifEd kifonfrkd Y ...ydkrd katmifjrifEd kifonfrkd Y ...ydkrd katmifjrifEd kifonfrkd Y ...

Page 37: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

36

EdkifaomaMumifh jzpfonf/ vkkyfief;pwifygrS

OD;pm;ay;vrf;aMumif; ajymif;vmrIaMumifh

yGwfwkdufrI jzpfvmEdkifojzifh rdrdvnf; pdwfysuf?

rdwfzufvnf; qHk;½H I;jcif; BuKH&awmhonf/

okdYaMumifh rdrd\jzLpifrIukd csjyum rdwfzufESifh

umvwkdqufqHjcif;jzif h rdrd&nfrSef;&mokd Y

csifhcsdefEdkifrnf jzpfonf/

rsK d;uk d rdrdwd k Yvufxufü acszsufEd kifygu

&nfrSef;csufjynfhrDrnf jzpfonf/

rdwfzufjzpfvmNyDqdkygu &nfrSef;csuf

aygufajrmufatmifjrif&ef aqmif&GufMurnf

[laom pdwf"mwf&SdvmNyD jzpfonf/ tvkyf

vkkyfjcif;jzifh xdcdkufrI &Sdvmrnf/ yGwfwkdufrI

& S dvmrnf/ qH k ;½ H I ;r I BuD;rm;wwfonfuk d

BuKHawGU&Ekdifovkd tenf;i,faom qHk;½HI;rI

onfvnf; rvGJraoG &SdvmEdkifonf/ rdwfzuf

tm; xdawGU&Sif;vif;jyjcif;? awmif;yefjcif;

onfom taumif;qHk;enf;vrf; jzpfonf/

rrSefowif;vTifhjcif;? aemufuG,fü wpfzuf

owfpum;jzifh twif;pum; ajymMum;jcif;ukd

rdrdupí a&Smif&Sm;oif honf/ rdwfzufu

rdrdtm; olYtrSm;ukd awmif;yefvmyguvnf;

Professional qefpGm em;vnfcGifhvTwfoifhonf/

ckdifrmaomrl0g'jzifhom csnfaESmifxm;

ygu uGJtuf cGJxGufjcif;rsK d;onf uif;pif

rnf jzpfonf/ wpfOD;ESifhwpfOD; ,HkMunfrIukd

rwnfaqmufEdkifjcif;? tjyeftvSef rav;pm;

Mujcif;? usifh0wfeDwdwdkYukd ausmckdif;jcif;wdkY

aMumifh tufaMumif;xifMu&jcif; jzpfonf/

&nfrSef;csufpwifuwnf;u aemifcgvm

aemifcgaps;ayg h [lonfh tawG;rsK d ;onf

ayghysufysuf EdkifvGef;onf/ aemifcg BuKHawGUvm

&rnfh udpö&yfrsm;onf rSef;qr&Edkifojzifh

&nfrSef;csuf a00g;oGm;&rnf jzpfonf/

rdrdESif h rdwfzufwdk Yonf tjyeftvSef

,HkMunfrIukd tvkyfESifh oufaojyMu&rnf

jzpfonf/ ½kd;om;ajzmifhrwfrIESifh tzGJUtpnf;

tay: opöm&SdrIukd tcsdefjzifh wnfaqmufjy

&onf/ yGwfwkdufrIrsm;onf atmifjrifrIukd

rdwfzufESif h taMutvnf nd§EI dif;NyD;

cs def0,f vkyfief;vkyfaqmifcsuft00onf

aygif;pyfqHk;jzwfMu&onfh obm0odkY ul;ajymif;

oGm;aMumif; rdrdem;vnfay;&awmhrnf jzpf

onf/ rdrdwpfOD;wnf;ykdif r[kwfawmhygacs/

rdrdoabmESifh rdrdqHk;jzwfcGifh r&Sdawmhygacs/

trsm;pdwfESifh rdrdukd,f [laom rwluGJjym;rI

rsm;ESif h pwifxdawGU&awmhrnf jzpfonf/

rwluG J jym;r Iu k d ti ftm;p kwp fc ktjzp f

owfrSwfum tawGUtBuKHtjzpf oif,loihf

onfom jzpfonf/ pdefac:rIrsm;vnf; &SdvmEdkif

onf/ tavhtxozG,f jzpfwnfaeaom

av;a,mufaygif;NyD; av;tkyfpkuGJjym;jcif;

Page 38: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

37

wkH YaES;aponf/ olYaMumifh ukd,fhaMumifh[k

tjye ftvSe f ,k d ;p Gy fum aemufqH k ;ü

anmifnK dyi fpcef;ü vrf;c G J&wwfonf/

vky fie f ;qufvufvky fu k di f Ny D ; vky fie f ;

atmifjrifaeaomfvnf; tEÅ&m,f&S daom

taqmuftODom jzpfaeayvdrfhrnf/ yGwfwkduf

rIrsm;ukd vdr®myg;eyfpGm a&SmifMuOfEdkifa&;onf

t"du pdefac:rIBuD; jzpfvmEdkifawmhonf/

&nfrSef;csufonf jynfhrDvmonf/ rdrdESifh

rdwfzufwdkY\ BuKd;pm;rIaMumifh t&mxifvmcsdef

0,f rdwfzufu xkdatmifjrifrI\yHk&dyfukd tm;jyK

um wpfpifaxmifjcif;rsK d;vnf; BuKH&wwf

onf/ xkdokdY BuKHawGU&Edkifonfudkvnf; awG;q

xm;oifhonf/ jzpfvmcJhaomf rnfokdY jyKvkyfMu

rnf[laom tem*wf&nfrSef;csufukd csrSwf

xm;oifhonf/ umvpnf;urf; owfrSwfcsuf

jzifh csnfaESmifxm;jcif;? yHk&dyfrlykdifcGifhukd cGJxGuf

oltm; ,laqmifcGifhrjyKjcif;? toHk;jyKcGifhr&Sdjcif;?

cGJxGufNyD; rnfonfhumvxdwkdifatmif yHkwlul;

jcif;rsKd;rjyK&jcif; ponfh uwdu0wf wnfMunf

a&;wdkYjzifh wnfaqmufoihfonf/

aumif;rGefaom trnfemrjzifh &yfwnfaeEkdif

MuaomaMumifh jzpfonf/ trnfemr ysuf,Gif;

ygu &yfwnf&ef cufcJ&awmhonf/ rdrdvnf;

tusKd;r&Sd? wpfzufu rdwfzufvnf; xd&SrI

jzpfum a&&SnfwGif ESpfOD;ESpfzufvHk; &yfwnf&ef

cufcJjcif;? trsm;u a&SmifMuOfjcif;[laom

qdk;usKd;ukdom &apawmhonf/

e,fy,fwpfcktwGif; wpfOD;ESif hwpfOD;

r dwfzufaqmif& Gufr I jy KaeMujci f ;onf

aeYpOf BuKHawGUae&aom vlrIa&;jyóem?

pD;yGm;a&;jyóemwdkYukd rdrdwpfOD;wnf; &ifqkdif

ajz&Sif;ae&jcif;xuf rdwfzufrsm;ESifh yl;aygif;

um ajz&Sif;jcif;u &nfrSef;csuf ydkrdkatmifjrif

EdkifonfrkdY rdwfzufukd rvGJraoG &Sm&rnfhtcsdef

okdY a&muf&SdvmNyDjzpfonf/ usOf;ajrmif;vm

aom urÇmBuD;\yHkpHopfaMumifh rdwfzuf&SmazG

jcif;onf zGHUNzKd;vmawmhrnfom jzpfonf/

&nfrSef;csufwlnDaom rdwfzufukd &SmazGMuí

vkyfief;&nfrSef;csufwd k Y atmifjrifatmif

aqmif&GufEkdifygap[k qE´jyKrdonf/

udkaZmfaX; (,Ofaus;rI)udkaZmfaX; (,Ofaus;rI)udkaZmfaX; (,Ofaus;rI)udkaZmfaX; (,Ofaus;rI)udkaZmfaX; (,Ofaus;rI)

Page 39: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

]],aeY\ cPwm tcsdefwdkuav;rsm;onf raeYu wpfaeYvHk;xuf ykdí wefzkd;&Sd\}}

'D;eft,fvfzkdY

jyifopf-t*Fvdyf ppfyGJumvu jyifopfppfbk&if eykdvD,Honf ol\ ppfanmif;aeaom

wyfrawmfukd OD;aqmifum t*FvdyfppfAkdvfcsKyfBuD; 0,fvifwef\wyfukd wdkufcdkuf&ef 0gwmvl;

ppfajrjyifokdY naeapmif;awmhrS tvGeftcsdefaESmif;pGm a&muf&SdvmcJhonf/

xkdtcg eykdvD,Honf 0ifumeD; aevHk;BuD;ukd vSrf;arQmfMunfhae&if;rS-

]'Dtcsdef ighrSmom bk&m;ocif&JUwefckd; £'¨dyg'frsKd;&SdcJh&if aevHk;BuD;ukd tckvdk 0ifroGm;

atmif ESpfem&Davmuf tcsdefqGJxm;EdkifrSmyJ}}

avmuwGif BuD;yGm;avmuwGif BuD;yGm;avmuwGif BuD;yGm;avmuwGif BuD;yGm;avmuwGif BuD;yGm;atmifjrifcsifolwdkif;onf tcsdefukd atmifjrifcsifolwdkif;onf tcsdefukd atmifjrifcsifolwdkif;onf tcsdefukd atmifjrifcsifolwdkif;onf tcsdefukd atmifjrifcsifolwdkif;onf tcsdefukd tusKd;&SdpGm toHk;cstusKd;&SdpGm toHk;cstusKd;&SdpGm toHk;cstusKd;&SdpGm toHk;cstusKd;&SdpGm toHk;cs

wwfzk d Y vd ktyfaMumif;? tcsdefuk d tusK d;rJ h oH k; jzKef;ypfjcif;onf b0wwfzk d Y vd ktyfaMumif;? tcsdefuk d tusK d;rJ h oH k; jzKef;ypfjcif;onf b0wwfzk d Y vd ktyfaMumif;? tcsdefuk d tusK d;rJ h oH k; jzKef;ypfjcif;onf b0wwfzk d Y vd ktyfaMumif;? tcsdefuk d tusK d;rJ h oH k; jzKef;ypfjcif;onf b0wwfzk d Y vd ktyfaMumif;? tcsdefuk d tusK d;rJ h oH k; jzKef;ypfjcif;onf b0

tm;rmefESifh wdk;wuftm;rmefESifh wdk;wuftm;rmefESifh wdk;wuftm;rmefESifh wdk;wuftm;rmefESifh wdk;wufBuD;yGm;a&; tcGif hBuD;yGm;a&; tcGif hBuD;yGm;a&; tcGif hBuD;yGm;a&; tcGif hBuD;yGm;a&; tcGif htvrf;rsm;yg qHk;½HI;tvrf;rsm;yg qHk;½HI;tvrf;rsm;yg qHk;½HI;tvrf;rsm;yg qHk;½HI;tvrf;rsm;yg qHk;½HI;&jcif;jzpfaomaMumifh&jcif;jzpfaomaMumifh&jcif;jzpfaomaMumifh&jcif;jzpfaomaMumifh&jcif;jzpfaomaMumifh

aiGaMu;ukd oHk;jzKef;aiGaMu;ukd oHk;jzKef;aiGaMu;ukd oHk;jzKef;aiGaMu;ukd oHk;jzKef;aiGaMu;ukd oHk;jzKef;ypfjcif;xuf yk díqdk;&Gm;aMumif; a&;om;xm;onf/ypfjcif;xuf yk díqdk;&Gm;aMumif; a&;om;xm;onf/ypfjcif;xuf yk díqdk;&Gm;aMumif; a&;om;xm;onf/ypfjcif;xuf yk díqdk;&Gm;aMumif; a&;om;xm;onf/ypfjcif;xuf yk díqdk;&Gm;aMumif; a&;om;xm;onf/

38

Page 40: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

[lí rcsifhr&J cHpm;csufjzifh ajymvdkuf

onf[k tqkd&Sdavonf/

avmuwGif ukefvGefoGm;aom tcsdefawG

twGuf eykdvD,H cHpm;&ovdkyif cHpm;&aom

vlawG trsm;BuD;&SdMuonf/

[lí vlrsm;pkBuD;u pum;tjzpf rMum

cP ajymaeMuonf/

okd Yaomf olwdk Yonf ,if;odk Y yg;pyfu

ajymaeMuaomfvnf; vufu bmrQrvkyfbJ

tvum; xkdifrIdifum tcsdefjzKef;aeMuonfrSm

tHhMop&m aumif;vSonf/

wu,fqdkaomf uREkfyfwdkYtzkdY tcsdefonf

]]te*¢ &wem}} yif jzpfonf/ ]]wefzkd;rjzwf

Edkifaom b0t&if;tESD;}} yif jzpfonf/

okdYaomfvnf; vlrsm;pkBuD;onf tcsdefukd

wefzdk;r&Sdaom? tvum;&aom ypönf;wpfck

yrm oabmxm;aeMuonf/ tcsdefukd ykdufqH

ray;bJ tvum;&aeMuaomaMumifh wefzdk;

rxm;bJ tvum;jzKef;ypfaeMuonf/

okdYaomf avmuwGif vlwpfvHk; olwpfvHk;

tjzpf BuD;yGm;csifoltzkdYawmh tcsdefukd tusKd;

&SdpGm toHk;cswwf&vdrfhrnf/ ukd,fhtm;ukd,fukd;

BuD;yGm;csifoltzkdY tcsdef\wefzkd;ukd odjcif;?

tcsdefukdacRwmjcif;? tcsdefukd tusKd;&SdpGm toHk;

csjcif;onf b0atmifjrifa&;twGuf yxrqHk;

tajccHoifcef;pmyif jzpfonf/

vlYb0wGif wpfa,mufESifhwpfa,muf

ukodkvfuH rwlnDjcif;? ypönf;ykdifqdkifrI rwlnD

jcif; qdkwmawG &SdaeMuonf/

okdYaomf ]]tcsdef}}ESifh ywfoufvdkYawmh

]]rwlnDjcif;}}? ]]vuf0g;BuD;tkyf ykdifqkdifxm;jcif;}}

qkdwm vHk;0 r&Sd/ tcsdefonf vlom;wdkYtm;

obm0uay;xm;aom wefzkd;t&SdqHk; bHkypönf;

jzpfonf/ xkdYaMumifh tcsdefukd vlwdkif; tnDtrQ

ykdifqdkifMuonf/

tcsdefudk 0,f,lívnf; r&Edkif? a&mif;cs

ívnf; r&Edkif/ tcsdefonf vlwdkif;ESifhtwl

39

olwdkYonf &ufawG? vawG? ESpfawGukd

ukefvGefroGm;atmif qGJxm;csifMuonf/

]tcsdefawG ukefvG,fvkdufwm? odyfESajrm

p&maumif;wmyJ}

]oifhtoufukd]oifhtoufukd]oifhtoufukd]oifhtoufukd]oifhtoufukd

oif cspfygovm;?oif cspfygovm;?oif cspfygovm;?oif cspfygovm;?oif cspfygovm;?

cspfvQif tcsdefukdcspfvQif tcsdefukdcspfvQif tcsdefukdcspfvQif tcsdefukdcspfvQif tcsdefukd

tv[ótv[ótv[ótv[ótv[ó

jzKef;wD;rypfygESif h/jzKef;wD;rypfygESif h/jzKef;wD;rypfygESif h/jzKef;wD;rypfygESif h/jzKef;wD;rypfygESif h/

tb,faMumifhqdkaomftb,faMumifhqdkaomftb,faMumifhqdkaomftb,faMumifhqdkaomftb,faMumifhqdkaomf

oif\toufudkoif\toufudkoif\toufudkoif\toufudkoif\toufudk

tcsdefESif htcsdefESif htcsdefESif htcsdefESif htcsdefESif h

zG JUpnf;jyKvkyfxm;aomaMumifhzG JUpnf;jyKvkyfxm;aomaMumifhzG JUpnf;jyKvkyfxm;aomaMumifhzG JUpnf;jyKvkyfxm;aomaMumifhzG JUpnf;jyKvkyfxm;aomaMumifh

jzpf\}jzpf\}jzpf\}jzpf\}jzpf\}

Page 41: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

&Sdaeaom? vlwdkif; tnDtrQ ykdifqkdifaom

wefzd k ;t&S dqH k; uk d,fyk di fypönf; jzpfonf/

olawmif;pm;ykdifaom tcsdefESifh bk&ifykdifaom

tcsdefonf yrmPtm;jzifhaomfvnf;aumif;?

wefzkd;tm;jzifhaomfvnf;aumif; twlwlyif

jzpfonf/

okdYaomf a&Tukdjzpfap? tjcm;½kyf0w¬Ktm;vHk;

ukdjzpfap aiGaMu;jzifh 0,f,lí&aomfvnf;

]]tcsdef}}ukdum; bmESifhrQ 0,f,lí r&Ekdif/

xkdYaMumifhvnf; avmuwGif tm;vHk;aom t&m

wdkYxuf wefzkd;t&SdqHk;t&monf ]]tcsdef}} jzpf

onf[k qdk&jcif; jzpfonf/

okdYaomf tcsdefukd tvum; jzKef;ypfí

awmh &onf/ bmrQrvkyfbJ tvum; ukefvGef

oGm;aom tcsdefonf tvum;jzKef;ypfaom

tcsdefyif jzpfonf/ xkdYjyif ukefvGefoGm;aom

tcsdefukd jyefac:í r&/ tcsdefonf avuJhokdY

teEÅ&Sdaomfvnf; jzKef;ypfvkdufaom wpfcP?

wpfpuúefY? wpfrdepftcsdefudk bmESifhrS tpm;xkd;

í r&Edkifawmh/ ukefvGefoGm;aom tcsdefonf

b,fawmhrS jyefrvmEkdifawmh/

ouf&SdoufrJh t&mtm;vHk;onf tcsdef

umv tykdif;tjcm;tvdkuf tqifhqifh wdk;wuf

vmMu&onf/ BuD;yGm;wdk;wufvkdaom vl

wpfa,mufonfvnf; tcsdefukd av;pm;NyD;

vkyfief;tvkduf tcsdefay;í avhvmqnf;yl;&

onf/ BuKd;pm;vkyfukdif&onf/ wu,fawmh

vlYavmu vlYb0qdkonfrSmvnf; tcsdefumv

twkdif;twm wpfckrQom jzpfonf/

xkdYaMumifh rdrdb0 wdk;wufa&;twGuf

tcsdefudk tusKd;&SdpGm toHk;rcsbJaeol? tcsdefukd

tcsnf;ESD; jzKef;ypfaeolonf rdrd\ukd,fpGrf;

ukd,fp? rdrd\atmifjrifrI? rdrd\ b0wdk;wufrI

ukdomru rdrd\ wpfb0vHk;ukd zsufqD;ypfae

ol? rdrdukd,fukd t&Sifvwfvwf aoatmif

owfaeolyif jzpfonf/

xkdYaMumifh ynm&SifBuD; bif*srif z&ef

uvifu-

]oifhtoufukd oif cspfygovm;? cspfvQif

tcs de fuk d tv[ó jzKef;wD;rypfygESif h/

tb,faMumifhqdkaomf oif\toufudk tcsdef

ESifh zGJUpnf;jyKvkyfxm;aomaMumifh jzpf\}[lí

qdkcJhjcif; jzpfonf/

BuD;yGm;csrf;omaeolawGukd tjcm;vlrsm;

u uHxl;olawG? tcGifhaumif;&olawG [lí

ajymwwfMuonf/ wu,fawmh xkdolrsm;onf

tcsdefukd wefzkd;xm;NyD; tcsdef&Sdwdkif; BuD;yGm;&m

BuD;yGm;aMumif;ukd awG;BuHaeolrsm;? vufawGU

vkyfaqmifaeolrsm;yif jzpfMuonf/

urÇmausmf ]]oHrPdbk&if}} olaX;BuD;

tif'½l;umae*sD\ pum;onf rSwfom;p&m

tvGefaumif;vSonf/ olYpum;rSm-

]vltrsm;pk[m tcsdef&JUwefzkd;ukd rodMubJ

qifjcifwHkw&m;r&Sd tcsdefjzKef;ypfaeMuw,f?

usKyfomqdk&if ukefvGefoGm;wJh tcsdef oHk;av;

ESpfukd jyef&zdkYtwGuf a':vm oHk;av;oef;

omru oef;aygif;axmifaygif;rsm;pGm ay;&

ygap/ usKyf 0rf;ajrmuf0rf;om ay;zdkY tqif

oifhygyJ} [lí jzpfonf/

tpkd;& ½Hk;Xmersm;ESifh pD;yGm;a&;vkyfief;

rsm;wGif trIxrf;trsm;pkonf tcsdefumv

trsm;pkudk tvum; jzKef;ypfaeMuonf/ þ

vkyf&yfonf rdrdtwGufvnf; tvGef qHk;½HI;

onf/ vkyfief;twGufvnf; tvGefxdckdufonf/

40

Page 42: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

tvum; ukefvGefoGm;aom xkdtcsdefumv

rsm;ukd pkaygif;NyD; ydkufqHESifhwGufvdkufvQif

a&wGufíyif ukefEdkifp&m r&Sd/

þudpöESifhywfoufí txufvlBuD;rsm;

ESifh vkyfief;&Sifrsm;wGif t"duwm0ef&Sdonf/

rdrdvufatmuf trIxrf;rsm;? tv[ó

tcsdefrjzKef;Edkifatmif tm;ay;pum;ajymjcif;?

vrf;ñTefjcif;? oifMum;jyojcif; ponfh vkyfief;

rsm;ukd tcsdeftcg? tajctaet& pDpOfaqmif

&Gufay;&ef vdktyfonf/

avmuwGif BuD;yGm;atmifjrifolwdkif;onf

tvkyfBuKd;pm;Muonf/ tvkyfBuKd;pm;olwdkif;

onf tcsdefukd tusKd;&SdpGm toHk;csMuonf/

þonfrSm tNrJwrf; rSefuefaom trSefw&m;

jzpfonf/

wpfcgwkef;u tar&duefor®wBuD;wpfOD;

xH pmwdkufrif;BuD;u ta&;BuD;aom udpöwpfck

aqG;aEG;vdkí em&D0ufcefY awGUqHkcGifh awmif;cH

onf/ xkdtcg or®wBuD;u-

]bk&m;a&..em&D0ufBuD;awmifwJhvm;?

'DrSm ukd,fhvl? orkdif;rSm acwfBuD;awG[m

oHk;rdepftwGif;rSm ajymif;vJoGm;cJhzl;wm od

w,fr[kwfvm;/ 'Dawmh ukd,fhvlawmif;wJh

tcsdefukd wkdwdkyJ jzwfprf;ygOD;} [lí ajymvkduf

avonf/

þonfrSm tcsdef\wefzk d;ukd tav;

teufxm;aom yk*¾KdvfwdkY\ cH,lcsufukd jyqkd

onfh om"uwpfckyif jzpfonf/

xkd YaMumifh tvkyfrsm;aom pD;yGm;a&;

vkyfief;&SifwpfOD;\ tvkyfcef;pm;yGJokdY vm

a&mufNyD; taMumif;rJhoufouf tMumBuD;

xkdifaeolwpfOD;onf pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif\

wefzkd;rjzwfEdkifaom tcsdefukd vma&muf"m;jy

wdkufaeolyif jzpfonf/

trSeftwdkif; ajym&vQif wpfyg;ol\

tcsdefudk "m;jywdkufjcif;onf ypönf;Opömukd

"m;jywdkufjcif;xufyif ykdí qHk;½HI;epfemonf/

wpfenf;tm;jzifh wpfyg;olukd wpf0ufao

atmif vmowfaejcif;yif jzpfonf/ tb,fh

aMumifhqdkaomf vlwpfa,mufonf xkdtcsdef

twGif; rdrdb0 wdk;wufa&;twGuf wefzdk;jzwf

í r&Edkifaom vkkyfief;wpfckukd taumif;qHk;

jyKvkyfEdkifaomaMumifh jzpfonf/

xkdYaMumifh t*FvefEdkifiH acgif;aqmifBuD;

*vufpwkef;u-

]usKyfajymwm ,Hkprf;yg? tcsdefudk acRwm

&if ukd,fxifwmxuf trsm;BuD; tusKd;cHpm;

&vdrfhr,f? tJh'Dtcsdefukd tv[ó jzKef;wD;ypf

&ifawmh todÓPfa&m pm&dwåyg cRwfNcKHusrSm

usdef;aoyJ} [k ajymvkdufjcif; jzpfonf/

aiGaMu;ukd oHk;jzKef;ypfvQif aiGaMu;om

qHk;½HI;onf/ BuKd;pm;&SmazG vkyfukdifvQif xkdaiG

41

Page 43: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

ukd tpm;jyef&Edkifonf/ okd Yaomf tcsdefukd

tusKd;rJh oHk;jzKef;ypfvQifum; tcsdefom ukefqHk;

oGm;onf r[kwf? b0tm;rmefESifh wdk;wuf

BuD;yGm;a&; tcGifhtvrf;rsm;yg ukefqHk;oGm;

aomaMumifh aiGaMu;qHk;½HI;rIxuf ykdíqdk;&Gm;

onf? ykdí epfemonf/

wpfenf;ajym&aomf tcsdefukd jzKef;ypfjcif;

onf aphaphawG;MunfhvQif tvGef wefzdk;BuD;

onf/ tb,faMumifhqdkaomf tcsdefukd jzKef;ypf

jcif;onf rdrd\ ukd,fpGrf;ukd,fp tm;vHk;ukd

jzKef;ypfonfESifh twlwlyif jzpfaomaMumifh

wnf;/

]vlYordkif;[lonfrSm atmifjrifBuD;us,f

aom yk*¾Kdvfrsm;\ tw¬KyÜwåd jzpf\} [lí

t*Fvdyfpma&;q&mBuD; aomrwf umvdkif;u

ajymcJhzl;onf/

eD,mrsm;? odyÜHynm&Sifrsm;? pufrIvkyfief;&Sif

rsm;? wDxGifolrsm;? e,fopf&Smolrsm;? pma&;

q&mrsm;? pmqdkrsm;? *Dwynm&Sifrsm;? ukefonf

BuD;rsm;? bPfvkyfief;&Sifrsm; ponfh vkyfief;

aygif;pHk? ynm&yfaygif;pHkrS xl;cRefajymifajrmuf

aom yk*¾Kdvfrsm; jzpfMuonf/

xkdyk*¾Kdvfrsm;teuf trsm;pkonf i,fpOf

b0u qif;&JEGrf;yg;cJhMuonf/ okdYaomfvnf;

olwdkYonf i,fpOfuyif tcsdef\ wefzkd;ukd od&Sd

em;vnfNyD; tcsdefwdkif;ukd tusKd;&Sdatmif toHk;

csum ravQmhaom ZGJ? vkHYvjzifh tpOfwpkduf

avhvmqnf;yl;vmcJhMuonf/ vkyfukdifaqmif

&GufvmcJhMuonf/

odk Y jzifh olwdk Yonf aemufqHk;ü rdrdwdk Y

qnf;yl;aom ynm&yf odkYr[kwf rdrdwdkY vkyfukdif

aom vkyfief;wGif atmifyef;qGwfum wdk;wuf

BuD;yGm; atmifjrifausmfMum; vmcJhMujcif; jzpf

onf/

xk d Ya Mumi f h wd k ;wuf BuD ;y Gm;vk dvQi f

tNrJwrf; jrifomaom ae&mwGif-

]]tcsdefonf b0?]]tcsdefonf b0?]]tcsdefonf b0?]]tcsdefonf b0?]]tcsdefonf b0?

tcsdefonf touf?tcsdefonf touf?tcsdefonf touf?tcsdefonf touf?tcsdefonf touf?

tcsdefonf atmifjrifrI}}tcsdefonf atmifjrifrI}}tcsdefonf atmifjrifrI}}tcsdefonf atmifjrifrI}}tcsdefonf atmifjrifrI}}

[lí xif&Sm;pGm a&;om;xm;yg/

armifay:xGef;armifay:xGef;armifay:xGef;armifay:xGef;armifay:xGef;

Ref: Making YourselfBy Orison Swett Morden

xkdpum; tvGef rSefonf/ vlYorkdif;udk

wdk;wufatmif azmfaqmifzefwD;cJholrsm;rSm

ynma&;okcrdefrsm;? awG;ac:&Sifrsm;? tif*sif

42

Page 44: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

uREkfyfwdkY\urÇmBuD;onf ½l;oGyfoGm;NyD[k xifrSwf&ayonf/ 2004 ckESpf? c&pörwfyGJ

awmftNyD; aemufwpfaeYwGif tif'dkeD;&Sm;EdkifiH? plrMwm;urf;ajctvGefü &pfcsfwmpaw;

9 'or 1 &Sd ivsifwpfck vIyfcwfcJhonf/ ¤if;ivsifonf qlemrDjzpfay:apcJhNyD; vlOD;a&

wpfoef;\ av;yHkwpfyHkaom toufwdkYukd Ekwf,lcJhonf/ aemufoHk;ESpfausmfcefYtMumwGif jyif;tm;

ody Ü Hynm& Si fr sm;\ avhvmawG Uody Ü Hynm& Si fr sm;\ avhvmawG Uody Ü Hynm& Si fr sm;\ avhvmawG Uody Ü Hynm& Si fr sm;\ avhvmawG Uody Ü Hynm& Si fr sm;\ avhvmawG U& S& S& S& S& S dc su ft& urÇm hw d ku f Bu D ;r sm;onfdc suft& urÇm hw d ku f Bu D ;r sm;onfdc suft& urÇm hw d ku f Bu D ;r sm;onfdc suft& urÇm hw d ku f Bu D ;r sm;onfdc suft& urÇm hw d ku f Bu D ;r sm;onf

wpfcs defu qufpyfaecJ h NyD; ajrivsifvIyfcwfjcif;? a&BuD;jcif;wdk YaMumif hwpfcs defu qufpyfaecJ h NyD; ajrivsifvIyfcwfjcif;? a&BuD;jcif;wdk YaMumif hwpfcs defu qufpyfaecJ h NyD; ajrivsifvIyfcwfjcif;? a&BuD;jcif;wdk YaMumif hwpfcs defu qufpyfaecJ h NyD; ajrivsifvIyfcwfjcif;? a&BuD;jcif;wdk YaMumif hwpfcs defu qufpyfaecJ h NyD; ajrivsifvIyfcwfjcif;? a&BuD;jcif;wdk YaMumif h

uG J jym;oGm;jcif; jzpfaMumif;? urÇmhtay:,H ajrvTmatmuf&S d wGef;tm;uGJjym;oGm;jcif; jzpfaMumif;? urÇmhtay:,H ajrvTmatmuf&S d wGef;tm;uGJjym;oGm;jcif; jzpfaMumif;? urÇmhtay:,H ajrvTmatmuf&S d wGef;tm;uGJjym;oGm;jcif; jzpfaMumif;? urÇmhtay:,H ajrvTmatmuf&S d wGef;tm;uGJjym;oGm;jcif; jzpfaMumif;? urÇmhtay:,H ajrvTmatmuf&S d wGef;tm;

aMumif h ajrivsifvIyfcwfjcif;rsm; jzpfay:vmEd kifaMumif;ESif h aemifwGifaMumif h ajrivsifvIyfcwfjcif;rsm; jzpfay:vmEd kifaMumif;ESif h aemifwGifaMumif h ajrivsifvIyfcwfjcif;rsm; jzpfay:vmEd kifaMumif;ESif h aemifwGifaMumif h ajrivsifvIyfcwfjcif;rsm; jzpfay:vmEd kifaMumif;ESif h aemifwGifaMumif h ajrivsifvIyfcwfjcif;rsm; jzpfay:vmEd kifaMumif;ESif h aemifwGif

wdkufBuD;rsm;\ yHkoP²mefrsm; ajymif;vJoGm;rnfjzpfaMumif; pdwf0ifpm;zG,fwdkufBuD;rsm;\ yHkoP²mefrsm; ajymif;vJoGm;rnfjzpfaMumif; pdwf0ifpm;zG,fwdkufBuD;rsm;\ yHkoP²mefrsm; ajymif;vJoGm;rnfjzpfaMumif; pdwf0ifpm;zG,fwdkufBuD;rsm;\ yHkoP²mefrsm; ajymif;vJoGm;rnfjzpfaMumif; pdwf0ifpm;zG,fwdkufBuD;rsm;\ yHkoP²mefrsm; ajymif;vJoGm;rnfjzpfaMumif; pdwf0ifpm;zG,f

a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/

43

Page 45: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

6 'or 2 txuf&Sd ivsifrsm; tenf;qHk;

53 c k vIy fcwfc J h&m ygupöwe fE d ki fi Hr S

tif'k deD;&Sm;Ed kifiHtxd xkdrS csDvDEd kifiHtxd

urÇmBuD;udk xdckdufapcJhNyD; vlaygif; 90ç000

ausmf aoqkH;cJh&onf/ xkdYjyif ajymrjyEdkifatmif

pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; ysufpD;cJhonf/

xkdYaemuf 2008 ckESpf? arv 12 &uf

wGif w½kwfjynf? pDcRrfjynfe,fü vIyfcwfcJhonfh

jyif;tm; 7 'or 9 &Sd ivsifBuD;aemufwGif

aemufqufwGJ ivsif &maygif;rsm;pGm vkdufyg

vmNyD; axmifaygif;rsm;pGmaom taqmufttkH

rsm;ukd NyKdusysufpD;aponf/ vlOD;a& 80ç000

ausmf cefYukd owfjzwfcJhonf/ vrf;rBuD;rsm;udk

ysufpD;apNyD; qnfBuD;rsm;ESifh EsLuvD;,m;

okawoeqk di f&m taqmufttk Hrsm;uk d

ysufpD;&ef Ncdrf;ajcmufcJ honf/ ra&rwGuf

Edkifaom v,f,majrrsm;ay:okdY ajrpmrsm;ukd

zHk;vTrf;apcJhonf/

vlom;rsm;taejzifh ESpfaygif;axmifpkESpf

wdkifatmif ,if;ab;'ku©tEÅ&m,f tb,fhaMumifh

jzpf&onfukd tajz&SmazG&ef BuKd;pm;cJhMuonf/

rMumcif ESpfrsm;twGif;u odyÜHynm&Sif

wd k Yonf urÇmhtay:,H ajrvTmatmuf&S d

wGe f ;tm; (Subterranean Force) aMumif h

ajrivsifvIyfjcif;jzpfonf[k od&SdvmMuonf/

þokdYqkdaomf tar&duefEdkifiH? awmifum½kd

vkdif;em;jynfe,f? csmvufpwefaumvdyfrS

blrdaA'ygarmu© vufpvDaqmwm; (Leslie

Sautter) u ]]'gu uRefawmfwdkYurÇmajrvTm

atmufukdoGm;NyD; bmawG jzpfysufaeovJ

qkdwm apmifhMunfhEkdifwmrsKd;eJYawmh rwlygbl;}}

[k ajymonf/

tajccHtcsufrsm;uk d jyefvnfoH k;oyftajccHtcsufrsm;uk d jyefvnfoH k;oyftajccHtcsufrsm;uk d jyefvnfoH k;oyftajccHtcsufrsm;uk d jyefvnfoH k;oyftajccHtcsufrsm;uk d jyefvnfoH k;oyf

jci f ;jci f ;jci f ;jci f ;jci f ;

urÇmajr\ vQKdU0SufcsuftajzrSefukd &SmazG

jcif;vkyfief;tm; pl;prf;&SmazGjcif;acwf (The

Age of Exploration) wGif pwifcJ h Muonf/

1596 ckESpfwGif 'wfcsfyHkqGJq&m tDA&m[if

atmfwDvD;&yf (Abrraham Ortelius) onf

urÇmBuD;\ yxrOD;qHk;aom ajrykHudk a&;qGJcJh

onf/ olonf twåvEÅdwfork'´&m\ eHab;

ESpfzufukd aygif;pyfEdkifrnf[k pOf;pm;rdonfh

tcg tHhzG,fab;wdkufyHkpHwpfckudk zefwD;&&Sd

vdkufonf/ tmz&duwkdufESifh Oa&mywdkuf

taemufbufurf;ajc? ajrmuftar&du

wdkufESifh awmiftar&duwdkufwdkY\ ta&SUbuf

urf;ajcwdk Yukd ya[Vdtykdif;tp ESpfckuJhokd Y

tHh0ifcGifus qufpyfMunfhEdkifcJhonf/

atmfwDvD;&yfu urÇmwkdufBuD;rsm;onf

ivsifESifh a&BuD;jcif;wdkYaMumifh uGJjywfoGm;jcif;

jzpfEd kifonf[k tqkdjyKwifjycJ honf/ z&efY

ppfabuGef (Francis Bacon) ESifh bif*srif

z&efuvif (Benjamin Franklin) wdkYonfvnf;

urÇmBuD;\ wpfykdif;ESifhwpfykdif;? wpfjcrf;ESifh

wpfjcrf;ukd qufpyfvkdufygu tcsKd;usudkufnD

onf[k owdjyKrdaom ynm&Sifrsm;wGif tyg

t0if jzpfonf/ 1858 ckESpfwGif o½kyfazmf

yef;csDq&m tefwkdeD,kd pEdkuf'gyDvD*&DeD (An-

tonio Snider- Pellegrini) onf urÇmhwkdufBuD;

rsm;ukd qufpyfvkdufygu jzpfay:vmrnfh tae

txm;yHkoP²mefukd ajryHkwpfyHk a&;qGJcJhonf/

,if;t,ltqESifhywfouffí oufaocHcsuf

rsm; &Sdaeaomfvnf; ¤if;wdkYrSm ywf0ef;usif

oufaocHcsufrQom jzpfonf/

44

Page 46: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

1900 jynfhESpf? ESpfOD;yk dif;wGif *smref

eu©wåaA'? rkd;av0oESifh blrdaA'ynm&Sif

jzpfaom t,fvfz&uf0*¾em (Alfred Wegener)

onf atmfwDvD;&y f\ ajz& Si f ;r&aom

jyóemukd qufvuftajz&SmcJhonf/ urÇmh

wdkufBuD;rsm;onf wpfcsdefu qufpyfaecJhonf

qdkygu oufaocHtaxmuftxm; &Sd&rnf

[k qifjcifpOf;pm;rdonf/ olonf jzpfEdkifajc

&Sdonfh tquftpyfrsm;ukd enf;vrf;aygif;pHk

jzif h ajrvSefwl;azmf&SmazGcJ honf/ olonf

ESpfaygif; oef; 2000 oufwrf;&Sd b&mZD;vf

EdkifiHrS ausmufrsm;ESifh qm[m& (Sahara)

a'o&Sd ausmufrsm;udkvnf;aumif;? tar&duef

jynfaxmifpk? Am*sD;eD;,m;a'orS ausmufrD;aoG;

rsm;ukd paumhwvefEdkifiH&Sd ausmufrD;aoG;rsm;

ESif hvnf;aumif;? awmiftar&duwdkufESif h

tmz&duwdkuf&Sd 'kdifEdkaqmrsKd;pdwf ESpfrsKd;wdkY\

½kyf<uif;rsm;ukdvnf;aumif; wdkufqkdifppfaq;

Munfh½IcJhonf/

]]uRefawmfwdk YtaeeJY 'Dvdkqufpyfvkyf

aqmifMunfh&wmu tykdif;ykdif; qkwfNzJxm;wJh

owif;pmwpfapmifukd tem;pGef;awG wkdufqkdif

NyD; jyefqufwm? yHkESdyfpmvHk;awG twef;vdkuf

nDñGwfjcif; &Sd? r&Sd ppfaq;wmeJY wlygw,f/

'Dvkdvkyfvdkufvkd Y bmrS<uif;usefcJhwmr&Sd&if

tqHk;owfrSm trSefwu,f qufvkdY&oGm;rSm

jzpfygw,f}} [k 0*¾emu a&;om;cJhonf/

0*¾emonf ¤if;b0\ tcsdefrsm;pGmudk

tar&duwdkuf? tmz&duwdkufESif h Oa&my

wd kuf BuD;rsm;onf wpfqufwpfpyfwnf;

&SdaecJhonfh plygwdkufBuD;rsm; jzpfcJhonf[laom

oufaocHcsufrsm;ukd pkaqmif;&SmazGjcif;jzifh

tcsdefukefqHk;cJhonf/ tqdkyg plygwdkufBuD;ukd

yefa*&m (Pangaer) [k olu ac:cJhonf/

¤if;wdkufBuD;onf NyKduGJí wpfppD cG JxGuf

a&GUvsm;oGm;jcif;ukd wdkufBuD;rsm; a&GUvsm;jcif;

(Continent Drift) [k trnfay;xm;onf/

rsm;pGmaom blrdaA'ynm&Sifrsm;u

¤if;\ oDtkd&Dt,ltqukd vufrcHcJhMuacs/

0*¾emonf 1930 jynfhESpf? touf 50 ESpf

t&G,fwGif *&ifvefuRef;okdY uGif;qif;avhvm

a&;c&D; oGm;a&mufpOftwGif; uG,fvGefcJhonf/

ol\avhvmpl;prf;csufrsm;onfvnf; wpfppD

jzpfcJh&onf/ okdY&mwGif tcsdefumv odyfrMum

vSacs/ odyÜHynmt,ltqrsm;onf olYt,l

tqESifh ukdufnDvmawmhonf/

tcsuftvufrsm; yk drd k&SmazGawGU&S d jcif;tcsuftvufrsm; yk drd k&SmazGawGU&S d jcif;tcsuftvufrsm; yk drd k&SmazGawGU&S d jcif;tcsuftvufrsm; yk drd k&SmazGawGU&S d jcif;tcsuftvufrsm; yk drd k&SmazGawGU&S d jcif;

'kwd,urÇmppfBuD;twGif; *smreDESif h

r[mrdwftzGJUwdkYonf ¤if;wdkY\ a&ikyfoabFm

r sm;uk d taxmuftul jy Kap&e ftwGuf

twåvEÅdwfork'´&mMurf;jyif\ toHvIdif;jzifh

jyKpkaomajryH kuk d zefwD;&ef tNyKdiftqkdif

BuKd;yrf;cJhMuonf/ urÇmppfBuD;NyD;qHk;NyD;aemuf

odyÜHynm&Sifrsm;onf ,if;ork'´&m\ tv,f

A[kdatmufajcwGif 'S' pmvHk; yHkoP²mef wGefYvdrf

aeonfh BuD;rm;aom awmifwef;BuD;wpfck

wnf&S daeonfuk d toHvI di f ;ajryH krsm;uk d

avhvmí twnfjyKcJhMuonf/ ,if;,lqcsuf

onf atmfwDvD;&yf\ urf;ajcESpfck ab;wdkuf

yHkMurf; azmfjycsufESifh ukdufnDaeaMumif; awGU&

onf/ tqdkygtcsufonf qufpyfaecJhonfh

tmz& duwd ku fE Si f h tar& duwd ku fwd k Y\

pGyfaMumif;tjzpf usef&pfcJhaom taxmuf

45

Page 47: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

txm; jzpfE k di fygovm;/ ] ]' DajrrsufE Sm

toGifoP²mefawG[m taMumif;rJ h jzpfae

wmawmh r[kwfygbl;/ 'DwdkufBuD;awG[m

wpfcsdefu qufpyfaecJhygw,f}} [k aqmwm;

u ajymonf/

twåvEÅ dw for k' ´&m tv,fa Mum

awmifukef;jrifhwef;onf trSeftm;jzifh tvsm;

uDvkdrDwm 70ç000 ? tus,fuDvkdrDwm 4ç000

ausmf&Sdaom twGif;qufork'´&m awmifukef;

jrifhwef;pepf\ tpdwftykdif; jzpfayonf/

¤if;onf urÇmajray:wGif BuD;rm;NyD; xl;jcm;

onfh ajrrsufESmoGifjyifBuD;jzpfNyD; abhpf

abmvHk;wpfvHk;ay:&S d csKyf½k d;aMumif;uJhokd Y

urÇmvHk;\wpfjcrf;ukd &pfywfxm;onf/

1960 jynfhESpfwGif aemufxyf &SmazGawGU

&SdrIwpfckukd awGU&Sdvm&jyefonf/ ,if;&SmazG

awGU&SdrIwGif ppfbufqkdif&m okawoejyKrIonf

t"dutcef;u@rS yg0ifaeonf/ odyÜHynm&Sif

rsm;onf &efolwdkY\ a&ikyfoabFmukd aumif;pGm

ajc&mcHrdap&ef ok d Yr[kwf r[mrdwfwd k Y\

a&ikyfoabFmrsm;ukd zHk;uG,fxm;&eftwGuf

a&atmufwGif ESpfxm;onfh oHvkdufrDwmukd

oabFm\aemufrS qGJ,lum yifv,fMurf;jyif

atmuf&S d 0ef;&Haeaom oHvdkufpufuGif;

rsm;ukd ajryHka&;qGJcJhonf/

þokdY jyKvkyf&mwGif obm0r[kwfaom

xl;jcm;jzpfpOfwpf&yfukd awGU&SdowdjyKrdonf/

,if;rSm ork'´&mukef;wef;rsm;ESif h tNyK dif

wnf&Sdaeaom Murf;jyifay:&Sd pGyfaMumif;

rsm;yif jzpfonf/ tqdkyg pGyfaMumif;rsm;wGif

urÇmajrBuD;\ oHvkdufqGJiiftm;ESifhwlnDaom

oHvk duf0if½ k d ;wef;rsm;& S donf/ ¤if;onf

auGUaumufaeaom pGyfaMumif;rsm;Mum;wGif

n§yfíwnf&SdaeNyD; qefYusifbufqGJiiftm;

&Sdaom oHvdkuf0if½kd;wef;rsm;tjzpf &SdaeMu

onf/ tjcm;enf;qdk&ygrl ork'´&mMurf;jyif\

tpdwftykdif;rsm;onf ajrmuft&yfu awmif?

awmift&yfu ajrmuft&yf&Sdaeonfhoabm

awGU&onf/

odyÜ Hynm&Sifrsm;u urÇmajrBuD;onf

¤if;\oHvkdufpufuGif; vm;&mt&yfukd taemuf

ESifhta&SUokdY wzsyfzsyfjzifh wjznf;jznf;csif;

ajymif;vJaeonf[k ,lqMuonf/ Oyrm

tm;jzif h acsmf&nfrsm; pD;usí zGJUpnf;jzpf

ay:vmaom ausmufr sm;onf ¤i f ;\

rlvblw qGJiiftm;ADZukd xdef;odrf;xm;jcif;

jzpfonf/ xkdYaMumifhyif ,if;ukd ausmufrsm;\

oufwrf;rsm;wGufcsuf&mü toHk;jyKEd kifay

onf/ okdY&mwGif rarQmfvifhbJ urÇmajrBuD;\

jzpfpOforkdif;rsm;udk od&SdEdkifonfh orkdif;rwifrD

u bm;ukwf (Barcode) wpfrsKd;ukd awGU&Sd&

onf/ ¤if;onf ukef;½kd;wef;ESifh uGma0;aom

ork' ´&mMurf; jyifay:wGif qef Yusi fbuf

OD;wnf&mt&yfokdY "mwfa&mifjcnf xkwfvTifh

vsuf&S donfuk d awGU&S d&onf/ yk díta&;

BuD;onfhtcsufrSm ork'´&mMurf;jyifonf

ukef;½kd;wef;ESifheD;avav ¤if;\oufwrf;rSm

EkavavjzpfaMumif; oHvdkufqGJiiftm;rsm;u

jyoaeonfukd awGU&jcif; jzpfonf/ ork'´&m

Murf;jyifonf &SifoefaeNyD; Murf;jyiftopf

onf ukef;wef;atmufrS xGufay:vmaeonf/

xk dpOfu ygarmu©wef,tuf0g;wm;

(Tanya Atwater) onf ¤if;wdk YukdjrifawGUNyD;

jri f ;usm;tpif ;r sm; (Zebra Stripes) [k

46

Page 48: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

ac:a0:cJ haMumif; jyefajymjyonf/ ]]tJ'D

wkef;u uRefrukd rdk;BuKd; ypfvdkufovkdygyJ/

uRefrqHyifarG;awG axmifxvmw,f/ uRefr

tvGefpdwfvIyf&Sm;cJh&wmaygh}} [k ajymjyonf/

,cktcg urÇmajrtay:,HajrvTm tpdwf

tykdif;rsm;vIyf&Sm;rI (Plate Tectonics) qkdif&m

tOD;qH k ; uRr f ;usi fynm&Si fwpfa,muf

jzpfaom olu ]]'gu uRefr tdyfrufrufcJhwJh

t"duaomhcsufygyJ/ 'D[mu tHhMozkdYvnf;

aumif;? aMumufp&mvnf;aumif;NyD; ½kd;&Sif;

ygw,f}} [k ajymonf/

,ck odyÜHynm&Sifrsm;taejzifh twåvEÅdwf

ork'´&mMurf;jyifonf &SifoefBuD;xGm;aeNyD;

tenf;qHk;ESpf oef; 180 twGif; jzefYxGufvm

cJhaMumif;ESifh rsufESmcsif;qkdif&Sd urÇmhwdkufBuD;

rsm;onfvnf; us,fjyefYpGm uGJxGufoGm;cJ h

aMumif; od&SdvmcJhMuonf/ wdkufBuD;rsm; rnfokdY

a&GUvsm;cJhonfqdkonfh tcsufonf wpfpdwf

wpfa'oom jzpfayonf/ urÇmajrBuD;wGif

¤if;ESifhywfoufí tcsufwpfck &Sdaeonf/

,if;rSm urÇmajrBuD; a&SUarSmufwGif &Sdaeonfh

urÇmajrqGJiiftm; wa&GUa&GU ajymif;vJrIjzpfpOf

ESifh tPkjrL (Atom) uJhokdYaom odyÜHynm\

BuD;rm;aomaygif;pnf;jcif; t,ltqrsm;

teuf wpfcsufjzpfonf/

yk dr k dí odjrifvmjcif;yk dr k dí odjrifvmjcif;yk dr k dí odjrifvmjcif;yk dr k dí odjrifvmjcif;yk dr k dí odjrifvmjcif;

urÇmajrBuD;\ tay:,HajrvTm tpdwf

tykdif;rsm; vIyf&Sm;rIqkdif&m t,l0g'opfu

urÇmhwdkufBuD;rsm;onf vGwfvyfpGm &yfwnf

raeMubJ urÇmajr\ tjyifom;tay:cGHESifh

tay:qHk;ajrvTm\ BuD;rm;aom ajrvTmcsyfBuD;

wGif pGJ0ifí wnf&Sdaeonf[k qdkonf/ þ

ajrvTmcsyfBuD;rsm;onf aysmhaysmif;í tvGefY

tvGefylaeaom ausmufom;jyifBuD;wpfck

tay:wGif pD;arsmíaeonf/ wkdufBuD;rsm;

onf pD;qif;aeaom a&cJjyiftwGif; at;cJae

onfh oabFmrsm;uJhokd Y tvGefjznf;nif;pGm

a&GUvsm;arsmygaeonf/ wpfESpfvQif oHk;pifwD

rDwmrS 10 pifwDrDwmcefY a&GUvsm;onf/)

blrdaA'ynm&Sifrsm;u t"duusaom ajrvTm

csyfBuD; ckepfck (ypdzdwf? ajrmuftar&du?

awmiftar&du? ,la&;& Sm; ? tmz&du?

MopaMw;vsESifh tEÅmwdu) onf urÇmajr\

vpf[monfhae&mrsm;ukd rsm;jym;vSpGmaom

ausmufwHk;uav;rsm;jzifh jznfhpGufay;aeonf

[k qdkonf/

jrif;usm;tpif;rsm; &SmazGawGU&SdNyD;aemuf

q,fpkESpfav;cktwGif; urÇmajr tay:,HvTm

tpdwftykdif;BuD;rsm; vIyf&Sm;rIESifhywfoufí

okawoevkyfief;rsm; tBuD;tus,f jyKvkyf

cJhMuonf/ owåKwl;azmfjcif;ESifh enf;ynm

qdkif&m e,l;ruúpDukdodyÜHrS ygarmu©wpfOD;

jzpfNyD; "Plate Tectonics and Crustal Evolution"

pmtkyfa&;om;ol uefYpDuGef'D; (Kent C Condie)

u wdk;wufvmonfh ajrivsif apmifhMunfh

avhvmjcif;wdkYaMumifh rnfokdY jzpfvmrnfukd

azmfjyvmEdkifNyDjzpfaMumif; ajymonf/

]]uRefawmfwdkY[m urÇmtwGif;ykdif;ukd xGif;

azmufNyD; urÇmajrA[kdcsufwdkifatmif edrfhqif;

oGm;wJh urÇmhajrvTmcsyfBuD;rsm;ukd ,cktcg

ajc&mcHEdkifNyD jzpfw,f/ urÇmhajrvTmcsyfBuD;

rsm;[m urÇmhajrtwGif;ukd tvGefeuf½Idif;pGm

e dr f hqif;oGm;wm jzpfygw,f} } [k olu

ajymonf/

47

Page 49: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

,cktcg uREkfyfwdkYonf bmawG jzpfysuf

aeovJqdkonfukd aumif;pGmawG;qEdkifNyD jzpf

onf/ bmaMumifhjzpf&wmvJqkdonfh ar;cGef;ukd

rl tajzay;&ef usefaeonf/ vuf&SdoDtkd&D

,lqcsuft& urÇmajrtay:vTmvIyf&Sm;rI

(Tectonics) rsm;onf tylueftm; (Thermal

Dynamic) aMumifh jzpf&onf[k od&onf/ urÇm

ajronf yg;vTmí <uyfqwfonfh tjyifvTm

tcGHESifhtwl tyl&SdeftwGif; csmvywfvnf

aeaom abmvHk;wpfvHk;yif jzpfonf/ (ork'&m

Murf;jyif\ tay:vTmonf ig;uDvkdrDwmrS 10

uDvkdrDwmtxd xlayonf/ urÇmhwkdufBuD;rsm;\

tay:vTmonf 50 uDvkdrDwmtxd xlonf/)

tyl&Sdefu xkd;xGuf&ef BuKd;pm;onf/ þokdY

r&yfrem; xkd;xGuf&ef BuKd;yrf;rIaMumifh at;í

wif;rmaeonfh tay:cGHESifh urÇmajrtwGif;

vTm\ tay:qHk;tykdif;wdkYukd azmufxGif;0if

a&mufum urÇmhajrvTmcsyfBuD;rsm;ukdk zGJUpnf;

jzpfay:aponf/

u,fvDz k d ;e D ;,m;jynfe,f? pwef;z k d Y

wuúodkvfrS ygarmu©EGefpvdyf (Norm Sleep)

u ]]BuD;rm;wJh avat;ay;pepf tqifhqifhukd

jyKvkyfEdkifcJhygu puf,EÅ&m;pepfuJhokd Yaom

urÇmajrrsufESmjyifvTm&JU BuD;rm;wJh tpdwf

tykdif;BuD;rsm;\ vIyf&Sm;rI (Plate Tectonics)

rsm;ukd zsufqD;ypfEdkifrSm jzpfw,f/ tqdkyg

urÇmajrvTm tpdwftykdif;BuD;rsm;&JU vIyf&Sm;rI

rsm;vnf; yGwfBudwfNyD; &yfoGm;ayvdrfhr,f/

tat;ay;jcif; NyD;qHk;oGm;ygu awmifwef;rsm;

BuD;xGm;vmjcif;eJY rD;awmifrsm; vIyf&Sm;rIvnf;

&yfqkdif;oGm;rSm jzpfw,f/ qlemrDeJY ajrivsif

vIyf jcif;rsm;vnf; r&S dE d ki fawmhbl;/ tJ'g

b,fawmhjzpfrSmvJqkd&if 'DvdkjzpfzkdY ESpfaygif;

bDvD,Hwpf0uf Mumr,f}} [k ajymonf/

ya[Vdrsm;rSm &S daeqJyif jzpfonf/

odkY&mwGif aocsmonfhtcsufwpfck &Sdayonf/

vGefcJhaom ESpfaygif; 100 ausmfu 0*¾em\

oufaojycsufonf vHk;0wnf&SdckdifNrJaejcif;

yif jzpfonf/ urÇmajrBuD;onf tb,fhaMumifh

þokdYþyHk jzpfae&onf? þodkY jyKrlae&onf?

¤if;jyKorQ toHAvHrsm; xGufae&onf ponfh

¤if;\ yHkjyifZmwfvrf;ukd &mpkESpfrsm;pGmMum

atmif ajymjy&ef BuKd;pm;vsuf&Sdonf/ uREkfyfwdkY

taejzifh ¤if;ajymjyrnfhyHkjyifukd pwif em;qif

MunfhEdkifNyD jzpfonf/

wufwk d ;epftEÅ&m,fwufwk d ;epftEÅ&m,fwufwk d ;epftEÅ&m,fwufwk d ;epftEÅ&m,fwufwk d ;epftEÅ&m,f

rD;uGif;BuD; (Ring of fire) [k trnfajymif

&&Sdxm;onfh ypdzdwfork'´&mtem;owfabmif

\ ivsifab;qkdif&m &Snfvsm;aom ordkif;

jzpf&yfrsm;onf wufwkd;epfwGef;tm;rsm;\

48

Page 50: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

tusK d;qufaMumif hyif jzpfonf/ ypdzdwf

ajrvTmcsy f BuD;onf ajrmufbufpl;p l ;ok d Y

y Gwfwk dufonfhtwGuf ¤if;\teD;tem;&S d

ajrvTmcsyfBuD;rsm;atmufokdY a&mufoGm;onf/

xkdtcg epfZfum ajrcsyfvTm (Nizca Plate) onf

awmiftar&duESi f h MopaMw;vswd kuf\

ajrvTmcsyf BuD;atmufok d Y xk d ;0ifoGm;um

tm&SwkdufBuD;ukd wdkufrdavonf/ tusKd;quf

rSm r&yfrem;aom ivsifjzpfjcif; (tpdrf;a&mif)

ESifh ESpfaygif;oef;csD wnf&Sdaeonfh rD;awmifrsm;

(vdar®mfa&miftpufrsm;) ay:aygufvmjcif;yif

jzpfonf/

trSefyif tvmpumjynfe,f? rD;awmif

apmif h Munfhavhvma&;Xmeu tar&duef

jynfaxmifp k ? tvmpumjynfe,f&Sd

armifh&ufa'gh (Mount Redoubt) awmifonf

,ckESpf tapmykdif;wGif aygufuGJvdrfhrnf[k

BuKdwifowday;csufrsm; xkwfjyefcJ honf/

okdYjzpfí rwfvwGif rD;awmifxdyfrsm; aygufuGJ

cJh&m aoqHk;rIrsm; r&SdcJhacs/

tkdufpvefuRef;ukdtkdufpvefuRef;ukdtkdufpvefuRef;ukdtkdufpvefuRef;ukdtkdufpvefuRef;ukd

pOf;pm;Munfhyg/pOf;pm;Munfhyg/pOf;pm;Munfhyg/pOf;pm;Munfhyg/pOf;pm;Munfhyg/

uRef;\wpf0ufukduRef;\wpf0ufukduRef;\wpf0ufukduRef;\wpf0ufukduRef;\wpf0ufukd

ajrmuftar&duykdifíajrmuftar&duykdifíajrmuftar&duykdifíajrmuftar&duykdifíajrmuftar&duykdifí

usefwpfyk dif;rSmusefwpfyk dif;rSmusefwpfyk dif;rSmusefwpfyk dif;rSmusefwpfyk dif;rSm

Oa&myuOa&myuOa&myuOa&myuOa&myu

ykdifonf/yk difonf/yk difonf/yk difonf/yk difonf/

uGJxGufrI us,fjyefYoGm;yguuGJxGufrI us,fjyefYoGm;yguuGJxGufrI us,fjyefYoGm;yguuGJxGufrI us,fjyefYoGm;yguuGJxGufrI us,fjyefYoGm;ygu

,if;tykdif;ESpfckonf,if;tykdif;ESpfckonf,if;tykdif;ESpfckonf,if;tykdif;ESpfckonf,if;tykdif;ESpfckonf

aemufqHk;wGifaemufqHk;wGifaemufqHk;wGifaemufqHk;wGifaemufqHk;wGif

tvGefa0;uGmoGm;ayvdrfhrnf/tvGefa0;uGmoGm;ayvdrfhrnf/tvGefa0;uGmoGm;ayvdrfhrnf/tvGefa0;uGmoGm;ayvdrfhrnf/tvGefa0;uGmoGm;ayvdrfhrnf/

odyÜHynm&Sifrsm;onf rnfokdYaom blrd

aA'qdkif&m jzpfysufrIrsm; {ueftrSef jzpfvm

vdrfhrnfukd xkwfazmfajymqdk&mü ydkrkdwdk;wuf

aumif;rGefvmaomfvnf; rnfonhftcsdef

jzpfrnf qdkjcif;ukdrl BuKdwifxkwfazmfajymqdk&ef

cufcJaeqJ jzpfonf/ rD;awmifrsm;onf

ajrvTmcsyf vIyf&Sm;jcif;ESif h ivsifvIyfjcif;?

acsmf&nfrsm; ajrrsufESmjyifay:okd Y pD;xGuf

vmjcif;? a&cJjyiftxGwfrsm; t&nfaysmfjcif;?

"mwfaiGUESif h a&aEG;aiGUtjr§Kyfrsm;xGufjcif;

ponf h oJvGe fpedr dwfrsm;ud k jyoonf/

49

Page 51: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

okawoevkyfief;rsm; tqufrjywf

vkyfaeaomfvnf; ivsifvIyfrnfukd BuKdwif

cef Yr Sef;&onfrSm tvGefcufcJvSayonf/

]]rD;awmifaygufuGJjcif;? ivsifvIyfjcif;? qlemrD

rsm; jzpfay:jcif;wdkY[m urÇmajrjzpfpOfawGeJY

qufpyfaeNyD; vlYtouf oef;aygif;rsm;pGmukd

xdcdkufapygw,f/ uRefawmfwdkYtaeeJY obm0

ab;tEÅ&m,fawG bmaMumifh? b,fae&m?

b,fvdk jzpfrSmvJqdkwm rodem;rvnfEdkifbl;

qdk&if 'g[m (jynfolawGukd umuG,fay;&r,f

qdkwJh arQmfrSef;csuf) qHk;½HI;rI&JU taMumif;wpfck

jzp fy gw,f } } [k vufpvDaqmwm;u

ajymonf/

jzpfay:ajymif;vJvmrnfh wk dufBuD;rsm;jzpfay:ajymif;vJvmrnfh wk dufBuD;rsm;jzpfay:ajymif;vJvmrnfh wk dufBuD;rsm;jzpfay:ajymif;vJvmrnfh wk dufBuD;rsm;jzpfay:ajymif;vJvmrnfh wk dufBuD;rsm;

\ yH koP²mef\ yH koP²mef\ yH koP²mef\ yH koP²mef\ yH koP²mef

rMumao;rDumvtwGif; urÇmajrtay:

vTm vIyf&Sm;rIrsm;u uREkfyfwdkY\urÇmBuD;tm;

vIyfcwfapcJhonfukd pOf;pm;Munfhyg/ aemif

ESpfaygif; 25 oef;rS oef; 50 twGif; rnfokdY

jzpfysufrnfukd uREkfyfwdkY arQmfrSef;xm;onfrsm;

ukd þae&mwGif azmfjyvdkufonf/ vuf&Sd

rsufarSmufumvwGif urÇmhtBuD;qHk;aom

ypdzdwfurÇmhajrvTmcsyfBuD;onf rD;pufuGif;

atmufok d Y 0i fa&mufoGm;onf htwGuf

wjznf;jznf;csif; t&G,ftpm; usKHUvmayvdrfh

rnf/ xkdpOfwGif tmz&duwdkufESifh tEÅmwdu

wdkufwdkYonf wjznf;jznf; BuD;xGm;vmayrnf/

MopaMw;vswdkufESifh e,l;*DeDuRef;wdkYonf

zdvpfykdifuRef;pkukd jzwfoef;um tm&Swkduf

BuD;ukd 0ifhaqmifhayvdrfhrnf/ okdYjzifh aemufay:

vmrnfh plygwdkufBuD;jzpfay:vm&ef tpjyKvkduf

ayvdrfhrnf/ awmifwef;topfBuD;wpfckonf

BuD;rm;vSaom [dr0EÅmawmifwef;BuD;ESif h

tNyKdif ta&SUawmiftm&Sü ay:vmayvdrfhrnf/

tmz&duwdkufonf Oa&mywdkufatmuf

okd Y xkd;0ifjcif; NyD;qH k;oGm;ayrnf/ ajrxJ

yifv,fonfvnf; aysmufuG,foGm;ayvdrfh

rnf/ tJvfawmifwef;rsm;onf NyD;jynfhpHkoGm;

ayvdrfhrnf/ yifv,feDonfvnf; aysmufuG,f

oGm;ayrnf/ avmhpftdef*svdpf ? pef;' D* k d ?

wD;*sL;em;ESifh uDvdkrDwm 1ç300 &Snfvsm;aom

bm*smuRef;qG,ftygt0ifjzpfaom pef;

tif'&D,mpf tufaMumif; (San Andreas Fault)

ESifh u,fvDzkd;eD;,m;jynfe,f taemufjcrf;

tm;vHk;onf ajrmufbufpl;pl;okd Y a&GUvsm;

oGm;um aemufqHk;wGif qefz&efppöukdNrKdUukd

ausmfjzwfNyD; uae'gEdkifiHtaemufbufjcrf;ukd

0ifwdkufayvdrfhrnf/ tMurf;zsif;tm;jzifh ,ckrS

aemif ESpfoef; 50 twGif; þjzpfpOfonf

tvmpumyifv,fauGU (Gulf of Alaska) ü

tqHk;owfoGm;ayvdrfhrnf/

vIyf&Sm;aeaom ajrvTmcsyf BuD;rsm;vIyf&Sm;aeaom ajrvTmcsyf BuD;rsm;vIyf&Sm;aeaom ajrvTmcsyf BuD;rsm;vIyf&Sm;aeaom ajrvTmcsyf BuD;rsm;vIyf&Sm;aeaom ajrvTmcsyf BuD;rsm;

ork'´&mukef;½kd;wef; ajryHkwpfcktay:

wGif ajrivsifESifh rD;awmifajryHkwpfyHkukd xyfí

50

Page 52: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

azmfjyvkdufonf/ ,if;onf trSm;t,Gif; vHk;0

&Sdrnf r[kwfacs/ taMumif;rSm wu,f tppf

trSef pdwfvIyf&Sm;zG,fjzpf&yfrsm;onf urÇmajr

tay:,HvTmvIyf&Sm;rI\ e,fedrdwftpyfwGif

jzpfay:avh&SdaomaMumifh jzpfonf/

ajrvTmcsyfBuD;rsm;onf wpfckESifhwpfck

xdyfcsif;qdkif aqmifhrdMuonfhtcg jzpf&yfESpf

rsKd; jzpfay:Edkifonf/ þokdY wdkufrdMu&mwGif

ajrvTmcsyfESpfckvHk;onf ajrom;xk BuD;rm;pGm

&Sdaeygu tdE´d,EdkifiHwGif ajrvTmcsyfonf

tm&Swkdufukd wdkufrdNyD; [dr0EÅmawmifBuD;

jzpfay:vmouJhokdY ajrom;rsm; pkyHkjrifhwuf

vmrnf jzpfonf/ okd Y&mwGif wdkufrdonfh

ajrvTmwpfckonf ork'&mMurf;jyifjzpfaeonfh

tcg y k dr d kxkxnf BuD;rm;onf h wd kuf BuD;

atmufokdY a&muf&SdoGm;onf/ okdYr[kwfygu

usOf;ajrmif; &Snfvsm;onfh ajrmif;BuD;rsm;

tjzpf edrfhqif;oGm;onf/ ajrvTmatmufwGif

ausmufwHk;ESifh ausmuftykdif;tpwdkY\ BuD;rm;

aomtyl&Sdefonf acsmf&nfrsm;pkpnf;&m ae&m

wpfckjzpfvmNyD; rD;awmifwpfcktoGif zGJUpnf;

um tiftm;jzifh wdk;xGufvmonf/ ]]urÇm

ajrBuD;[m tNrJajymif;vJaeygw,f}} [k blrd

aA'ygarmu© vufpvDaqmwm;u ajymonf/

ajrvTmcsyfBuD;rsm;onf ESpfyk dif;uG J NyD;

wpfykdif;pDcGJí jzefYxGufoGm;ygu jzpfay:vm

onfh tusKd;qufonf tvGeftHhMozG,f aumif;

ayonf/ tkdufpvefuRef;ukd pOf;pm;Munfhyg/

uRef;\wpf0ufukd ajrmuftar&duykdifí usef

wpfykdif;rSm Oa&myu ykdifonf/ uGJxGufrI

us,fjyefYoGm;ygu ,if;tykdif;ESpfckonf aemuf

qHk;wGif tvGefa0;uGmoGm;ayvdrfhrnf/

tjcm;aomae&mrsm;wGif ajrvTmcsyfBuD;

r sm;onf wpfc kE Si f hwp fc k y Gw fwk du f Ny D ;

vGefcJhaom Zlvkdifvu jyif;tm; 7 'or 8 &Sd

ivsifvIyfcJhonfh ae&mjzpfaom u,fvDzkd;

e D ;,m; jynfe,fwGi f pe fte f ;'& D,y fp f

tufaMumif;ESifh e,l;ZDvefEdkifiH\ awmifbuf

uRef;ay:wGif t,fvffykdif;tufaMumif; (Alpine

Fault) wkdYukd jzpfay:apcJhonf/

&JxufaZmf& JxufaZmf& JxufaZmf& JxufaZmf& JxufaZmf

Ref: Ectonic ForceBy Christopher DavisDiscovery Channel Magazine,October, 2009.

51

Page 53: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

urÇmwpfcGif&Sd vlrsm;onf tdrfarG;wd&pämefrsm;ESifh &if;ESD;cspfuRrf;0ifMuolrsm; jzpfMuonf/

tcsKdUqdkvQif tdrfarG;wd&pämefrsm;ukd vlemrnfrsm; ay;xm;wwfMuonfhtjyif rdrd\rdom;pk0if

tjzpfyif oabmxm;qufqHwwfMuonf/

tdrfarG;wd&pämefrsm;onf vlwdk Y\usef;rma&;twGuf tusKd;oufa&mufrItdrfarG;wd&pämefrsm;onf vlwdk Y\usef;rma&;twGuf tusKd;oufa&mufrItdrfarG;wd&pämefrsm;onf vlwdk Y\usef;rma&;twGuf tusKd;oufa&mufrItdrfarG;wd&pämefrsm;onf vlwdk Y\usef;rma&;twGuf tusKd;oufa&mufrItdrfarG;wd&pämefrsm;onf vlwdk Y\usef;rma&;twGuf tusKd;oufa&mufrI

rsm;pGm&S daMumif;E Si f h vlESi f hwd&pämefrsm;tMum; pdwfcHpm;rI qufpyfrsm;pGm&S daMumif;E Si f h vlESi f hwd&pämefrsm;tMum; pdwfcHpm;rI qufpyfrsm;pGm&S daMumif;E Si f h vlESi f hwd&pämefrsm;tMum; pdwfcHpm;rI qufpyfrsm;pGm&S daMumif;E Si f h vlESi f hwd&pämefrsm;tMum; pdwfcHpm;rI qufpyfrsm;pGm&S daMumif;E Si f h vlESi f hwd&pämefrsm;tMum; pdwfcHpm;rI qufpyf

aeaMumif; a&;om;xm;onf/aeaMumif; a&;om;xm;onf/aeaMumif; a&;om;xm;onf/aeaMumif; a&;om;xm;onf/aeaMumif; a&;om;xm;onf/

52

Page 54: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

,cktcg okawoejyKolrsm;u ]]tdrfarG;

wd&pämefrsm;onf vlYusef;rma&;ukd aumif;rGef

aponf}} [laom tcsufukd twnfjyKvm

Muonf/

MuNyD; tcsKdUrSm a>rrsm;? ,kefrsm;? jrif;rsm;ESifh

i Sufrsm;uk dyi f ac:aqmifoGm; Muonf/

tcsKdUaom wd&pämefrsm;onf vlESifh tpOfojzifh

aeavh&SdMuonf/

jrpf0uRef;ay:tzGJUtpnf;\ tBuD;tuJ

jzpfol vif'g[if;pfu wd&pämefrsm;onf zsm;em

aeaom vlemrsm;ukd usef;rmvmatmif tul

tnDay;Edkifovkd vlwdkYtay: pdwfwnfNidrfrI

tusKd;w&m;ukdvnf; ay;Edkifonf[k qkdonf/

tdrfarG;wd&pämefwpfaumifonf vlwpfa,muf

\ aoG;wdk;a&m*gESifh ESvHk;ckefEIef;ukd avsmhus

aponf[k q&m0efrsm;u awGU&Sdxm;Muonf/

0g&Sifwefjynfe,f taemufajrmufykdif;

wGif okawoejyKaeaom jrpf0uRef;ay:

tzGJUtpnf; (Delta Society) u wd&pämefrsm;

onf vlYusef;rma&;tay: tusKd;oufa&mufrI

&Sdonf/ txl;ojzifh zsm;emaeaomolrsm;ESifh

txD;usefaeaomolrsm;twGuf ykdítusKd;

oufa&mufrI &Sdonf[k qdkonf/

vGefcJhaom ESpfrsm;pGmu jrpf0uRef;ay:

a'o zGHUNzKd;a&;tpDtpOfwpf&yfukd ]]tdrfarG;

wd&pämefukxHk;}} [k ac:cJhMuonf/ þtdrfarG;

wd&pämefukxH k; tpDtpOfwGif yg0ifaom

tenf;qHk; vl 2ç500 a,mufonf EdkifiHt0ef;

tvkyf vkyfuk di fvsuf&S d\/ xk dolwd k Yonf

tdrfarG;wd&pämefrsm;ESif htwl aq;½Hk&S dvlem

rsm;xH tvnftywf oGm;Muonf/ xkdYjyif

tusOf;axmifrsm;? wpfoD;yk*¾v tdrfrsm;qDokdY

vnf; ac:aqmifvnfywfMuonf/ xkdtxJwGif

acG;ESifh aMumifrsm;ukd trsm;qHk; ac:aqmifoGm;

vif;ykdifrsm;onfvnf; vlwdkYtay: tusKd;xl;

oufa&mufaponf/ zavmf&D'g&Sd vif;ykdif

okawoetzGJUu aysmf&TifjrL;xl;wwfMuaom

vif;yk di frsm;ESi f h zsm;emaeaom vlwd k Yuk d

awGUxday;cJhonf/ vlrsm;u vif;ykdifwdkYtm;

tpmauR;Muonf/ xdawGU ukdifwG,fMuonf/

vif;ykdifausmukef;ay: wufpD;Muonf/

vif;ykdifESifhywfoufaom tpDtpOfukd

BuD;rSL;aqmif&Gufol a';Apfeufoefqif qdkol

u pdwfESifh ½kyfykdif;qdkif&mjyóem cHpm;ae&

53

Page 55: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

aom vlBuD;rsm;? uav;rsm;ESifh vif;ykdif 15

aumifwdkYukd awGUxdapvsuf jyóemajz&Sif;ay;

aeonf/

q&m0efeufoefqifu vlemrsm;ESif h

vif;ykdifwdkYMum;wGif &Sif;rjyEdkifaom txl;cHpm;

qufoG,frIyHkpH &SdaeNyD; vif;ykdifrsm;u vlem

rsm;\ cHpm;rIukd ykdí oufomvmaponf[k

qkdonf/

vlrsm;onf wd&pämefrsm;udk ,k,jcif;jzifh

rdrdukd,frdrdvnf; ulnD,k,&m a&mufonf/

e,l;a,muf&Sd pdwfykdif;qdkif&m 'ku©a&mufae

aom uav;rsm;ud k v,f,majrwpfckok d Y

ac:aqmifoGm;NyD; zsm;emaeMuaom? 'Pf&m

temw&jzpfaeMuaom okd;rsm;? jrif;rsm;ESifh

EGm;rrsm;udk uav;rsm;u *½kpkduf MuifemapcJh

onf/ þokdY uav;rsm;u wd&pämefrsm;tay:

*½kwpdkuf MuifempGmulnDMu&mrS wd&pämefrsm;

ydkrk d usef;rmvmaomtcg uav;rsm;onf

rdrdwdk Y\ toHk;0ifrIrsm;ukd cHpm;od&SdvmMu

onf[k ñTefMum;a&;rSL; qefa&mhpfu qdkonf/

wd&pämefwdkYukd ulnDay;jcif;jzifh uav;rsm;onf

rdrdwdk Y cHpm;ae&aom aomujyóemrsm;

arhaysmufoGm;onf[kvnf; qdkonf/

þokd Yaom tpDtpOfwGif vlwdk Yonf

wd&pämefwdk Y\ cspfjcif;arwåmukd &Ed kiforQ

rsm;rsm;&zkd Y vkdtyfouJhokdY wd&pämefwdkYonf

vnf; vlwdk Y\ cspfjcif;arwåmukd &EdkiforQ

rsm;rsm;&zk d Y vdktyfonf[laom tcsufukd

azmfjyaejcif;yif jzpfonf/

Ed ki faomif;xG#fEd ki faomif;xG#fEd ki faomif;xG#fEd ki faomif;xG#fEd ki faomif;xG#f

Ref: Pat TherapyAmerican Mosaic, July, 1995.

pmayAdrmef jynfolUpmMunfhwdkufpmayAdrmef jynfolUpmMunfhwdkufpmayAdrmef jynfolUpmMunfhwdkufpmayAdrmef jynfolUpmMunfhwdkufpmayAdrmef jynfolUpmMunfhwdkuf

toif;0ifrsm; zdwfac:toif;0ifrsm; zdwfac:toif;0ifrsm; zdwfac:toif;0ifrsm; zdwfac:toif;0ifrsm; zdwfac:

&efukefNrd K Yawmf pnfyifom,ma&;aumfrwD e,fedrdwftwGif;

aexdkifMuaom pmayjrwfEdk;olrsm;taejzifU pmayAdrmef jynfolY pmMunfUwdkuf

toif;0ifvd kygu trSwf 529^531? ukefonfvrf;? pmayAdrmef

pmMunfUwdkufESifU zkef;eHygwf 381447 okdh qufoG,fEdkifygonf/

54

Page 56: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

'kwd,urÇmppftwGif;u [D½kd&SD;rm;NrKdUESifh em*gqmuDNrKdUESpfNrKdUonf tPkjrLAHk;'PfcHcJh&

ojzifh urÇmwGif *syefEkdifiHonf tPkjrLAHk;'Pfukd yxrqHk; ukd,fawGUcHpm;cJh&onfh EkdifiHjzpf

onf/ AHk;BuJcJholrSm tar&duefEdkifiH jzpfonf/ urÇmhtjcm;EdkifiHrsm;u EsLuvD;,m;AHk;\

aMumufrufzG,f qkd;0g;rIukd rsufjrifcHpm;cJhMu&ojzifh wkefvIyfacsmufcsm;cJh&onf/ okdYjzifh

tar&duefESifh w½kwfEkdifiHonf tPkjrLppfukd a&Smif&Sm;Mu&ef uwdu0wf jyKcJhMuonf/

,aeY urÇmwGif pkd;&drfp&mjzpfaeonfh tar&duefESif h ajrmufukd&D;,m;EdkifiH,aeY urÇmwGif pkd;&drfp&mjzpfaeonfh tar&duefESif h ajrmufukd&D;,m;EdkifiH,aeY urÇmwGif pkd;&drfp&mjzpfaeonfh tar&duefESif h ajrmufukd&D;,m;EdkifiH,aeY urÇmwGif pkd;&drfp&mjzpfaeonfh tar&duefESif h ajrmufukd&D;,m;EdkifiH,aeY urÇmwGif pkd;&drfp&mjzpfaeonfh tar&duefESif h ajrmufukd&D;,m;EdkifiH

wd k Y\ jyif;xefonfh EsLuvD;,m; prf;oyfrIrsm;? ppfa&;wkH Y jyefrIrsm;ESif hwd k Y\ jyif;xefonfh EsLuvD;,m; prf;oyfrIrsm;? ppfa&;wkH Y jyefrIrsm;ESif hwd k Y\ jyif;xefonfh EsLuvD;,m; prf;oyfrIrsm;? ppfa&;wkH Y jyefrIrsm;ESif hwd k Y\ jyif;xefonfh EsLuvD;,m; prf;oyfrIrsm;? ppfa&;wkH Y jyefrIrsm;ESif hwd k Y\ jyif;xefonfh EsLuvD;,m; prf;oyfrIrsm;? ppfa&;wkH Y jyefrIrsm;ESif h

ESpfEd kifiHtBuD;tuJwdk Y\ oabmxm;rsm;ukd a&;om;xm;onf/ESpfEd kifiHtBuD;tuJwdk Y\ oabmxm;rsm;ukd a&;om;xm;onf/ESpfEd kifiHtBuD;tuJwdk Y\ oabmxm;rsm;ukd a&;om;xm;onf/ESpfEd kifiHtBuD;tuJwdk Y\ oabmxm;rsm;ukd a&;om;xm;onf/ESpfEd kifiHtBuD;tuJwdk Y\ oabmxm;rsm;ukd a&;om;xm;onf/

55

Page 57: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

ppf&dy fppfaiGUrsm;ppf& dy fppfaiGUrsm;ppf& dy fppfaiGUrsm;ppf& dy fppfaiGUrsm;ppf& dy fppfaiGUrsm;

,cktcsdefwGif tm&Sta&SUajrmufa'o

jzpfaom ukd&D;,m;uRef;qG,fwpf0k dufwGif

tiftm;BuD;ESpfEdkifiHu ppf&dyfppfaiGUrsm;orf;í

ppfyGJwpfyGJjzpf&ef jyifqifvsuf &SdaeMuNyD jzpf

onf/ xkdtiftm;BuD;ESpfEdkifiHrSm w½kwfEdkifiH

ESifh tar&duefEdkifiHwdkY jzpfMuonf/ xkdESpfEdkifiH

onf tm&Swdkuf\ ppfa&;rkd;wdrfrsm; jzpfonf/

w½kwfESifh ajrmufukd&D;,m;EdkifiHwdkYtay:wGif

ppf&dyfppfaiGUrsm; orf;vsuf&SdNyD; ppfjzpf&ef

ra0;awmhaom tcsdefokd Y a&mufaeNyD jzpf

onf/

ppfa&;uRrf;usifolrsm;ESifh ppforkdif;ynm&Sif

rsm;u yx0DEdkifiHa&;jzpfonfh tm&Sta&;

tcif;rsm;ukd tao;pdwfavhvmMunfh½I oHk;oyf

vsuf&Sdonf/ ajrmufukd&D;,m;acgif;aqmif

tmPm&Sif uif*sK Htefonf urÇmay:wGif

tiftm;tjyif;xefqHk; EsLuvD;,m;vufeuf

jzifhvnf;aumif;? qdkufbmwdkufckdufrIjzifhvnf;

aumif; tar&duefukd Ncdrf;ajcmuf &efpvsuf&Sd

onf/ ppfyGJukd vlwdkif;u tvkdr&SdMuyg/ txl;

ojzifh vltrsm;tjym; aoqHk;Muonfh EsLuvD;

,m;ppfyGJudk urÇmhjynfolrsm;u vHk;0t<uif;rJh

qefYusifuefYuGufoGm;Murnfom jzpfonf/

b,fawmh Ny D;rvJb,fawmh Ny D;rvJb,fawmh Ny D;rvJb,fawmh Ny D;rvJb,fawmh Ny D;rvJ

,cktcg acgif;aqmifESpfOD;wdkYonf tm&S

wGif ppfa&;vIYHaqmfrIrsm;ESihff ppfa&;cif;usif;

rIrsm;ukd jyovsuf&Sdonf/ ppfa&;r[mAsL[m

ajrmuf tcif;tusif;rsm;ukd ESpfzufwyfrsm;

u jyifqifxm;NyD;jzpfum xdef;csKyfxm;Mu

onfh tajctaerSmyif &Sdaeonf/ rdrdwdkYonf

ppfyGJp&efom jyifqifaeMuonf/ rdrdwdkYonf

ppfrjzpfzkdYtwGuf awGUqHknd§EIdif;rIrsm; jyKvkyfNyD;

MuNyDvm;? jyKvkyfNyD;NyD;qkdvQif tBudrfrnfrQ

aqG;aEG;NyD;NyDvJ [laom ar;cGef;ay:aygufvm

onf/

NyD;cJhonfh {NyDvtwGif;u tar&duef

onf tBuD;qHk; AHk;BuD;wpfvHk;ukd tmz*efepöwef

tMurf;zufolrsm; ckdvIHaeonfh ae&mokdY ypfcs

azmufcG Jc J honf/ xk dAH k ;onf EsLuvD;,m;

AH k;r[kwfay/ xkdumvtwGif; tar&duef

onf awmifukd&D;,m;ü omh'f (Thaad) ac:

'H k;cGif; 'H k;vufeufuk d jzef Y Muufcsxm;NyD;

jzpfonf/ omh'fac: 'Hk;cGif; 'Hk;vufeufrSm

&efolu rdrdxH ypfrSwfxm;í ypfcwfwdkufcwf

onfh 'H k ;usnfonf rdrdxH a&mufrvmrD

aumif;uif,HwGif&Sdaeckduf rdrdxHrS ypfvTwf

vkdufaom 'Hk;usnfu &efolY'Hk;usnfukd xdrSef

zsufqD;vkdufEdkifonfh tzsuf'Hk;jzpfonf/ &efolY

'Hk;usnfukd NzKdcGif;zsufqD;rnfh 'Hk;cGif;'Hk;jzpfonf/

xkdokdY rvGJracsmfapbJ wduspGm &efolY'Hk;ukd ypfcs

Edkifap&ef rdrd'Hk;usnfwGif txl;wnfae&mjy

GPS pepfESif h txl;tpGrf;xufjrufonfh

tm½H kc Hud& d,m wyfqifxm;onf/ ,if;

56

Page 58: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

vufeufonf ajrmufukd&D;,m;\ Ncdrf;ajcmuf

rIukd wefjyef&ef jzpfonf/

oef;ESif hcs Dí aoqHk; Murnfoef;ESif hcs Dí aoqHk; Murnfoef;ESif hcs Dí aoqHk; Murnfoef;ESif hcs Dí aoqHk; Murnfoef;ESif hcs Dí aoqHk; Murnf

tar&duefEkdifiHu ajrmufukd&D;,m;EkdifiH

tm; EsLuvD;,m; 'Hk;vufeufjzifh pwifwdkufcdkuf

vQif rdrduvnf; tar&duef\ r[mrdwfrsm;

jzpfMuonfh awmifukd&D;,m;ESifh *syefEdkifiHwkdY

u d k E s LuvD;,m;vufeuf jzi f h jye fvnf

wdkufckdufrnf[k Ncdrf;ajcmufonf/ tu,fí

ajrmufukd&D;,m;ESifh tar&duefEdkifiHwdkY trSef

wu,f ppf jzpfvQif awmifuk d& D;,m;ESi f h

*syefjynfolrsm;onf ta&twGuf odef;oef;

csDí aoqHk;ysufpD;Murnf jzpfonf/

okd Yjzpfí awmifukd&D;,m;jynfolrsm;u

rdrdEdkifiHwGif jzefYMuufcsxm;&ef pDpOfxm;onfh

omh'f 'Hk;cGif; 'Hk;vufeufukd qefYusifqE´jyMu

onf/ tar&duefor®w a':e,fx&efYu

awmifukd&D;,m;wGif omh'fvufeufrsm;ESifhtwl

tar&duef\pGr f ;tm; BuD; av,mOfwif

oabFmBuD; oHk;pif;ukdvnf; ukd&D;,m;uRef;qG,f

okd Y apvTwfvkdufonf/ xkd Yjyif tar&duef

a&wyf\ EsLuvD;,m;vufeuf wyfqifxm;

onfh aemufqHk;xkwf rsK d;qufopf a&ikyf

oabFmay:rSvnf; owif;rsm; xkwfjyefonf/

rD;vQHESif h a'gorD;vQHESif h a'gorD;vQHESif h a'gorD;vQHESif h a'gorD;vQHESif h a'go

ajrmufukd&D;,m;EkdifiHonf wpfurÇmvHk;

u wm;qD;uefYuGufaeMuonfh Mum;rSmyif

¤if;\yJhxdef;ygaom 'Hk;usnfrsm;ukd trsKd;rsKd;

xkwfazm fpr f;oyf jyc J honf/ txl;ojzif h

tar&duefEdkifiHokdY a&muf&Sdatmifyif ypfcwf

EdkifNyD[k aMunmonf/ 'Hk;usnftcsKdUrSm ypfcwf

vkdufonfESifhwpfNyKdifeuf yifv,fxJokdY ysufus

cJhonf/ okdY&mwGif wjznf;jznf; wdk;wufrIrsm;

&vmcJhonf/

a jrmufuk d& D ;,m; ody Ü Hynm& Si fr sm;

onf wkdufcsif;ypf yJhxdef;ygaom 'Hk;usnfukd

atmifjrifpGm xkwfvkyfEdkifNyDjzpfí tar&duef

NrKdUBuD;rsm;ukd wdkufcdkufEdkifawmhrnf[k xkwf

azmfajymMum;aMumif; tifwmeufowif;

wGif azmfjyxm;onf/ x&efYu ,if;ukd vufwkHY

jyefonfhtaejzif h rD;vQHESif h trsufa'go

vTrf;NcKHrI[k BuKH;0g;cJhonf/ t"dyÜm,frSm rdrdwdkY

EdkifiHukd ypfcwfwdkufcdkufvmvQif rdrdwdkYonf

a'gotdk; aygufuGJum rD;vQHrsm;jzifh ajrmuf

ukd&D;,m;ukd acsrIef;ypfrnf[laom oabmjzpf

onf/

uif\½l;oGy fr Iuif\½l;oGy fr Iuif\½l;oGy fr Iuif\½l;oGy fr Iuif\½l;oGy fr I

urÇmhacgif;aqmifrsm;u x&efY\BuKH;0g;rI

ukd tjypfwifa0zef uefYuGufMuonf/ ta&;

tcif;ukd oHwrefenf;jzifh nd§EIdif;ajz&Sif;oifh

aMumif; 0kdif;0ef;tBuHjyKMuonf/ uif*sKHtef

onf urÇmhqif;&Jom;EdkifiHi,frS EsLuvD;,m;

ykdif EdkifiHtqifhokdY a&muf&Sdatmif BuKd;yrf;ae

57

Page 59: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

onf/ uif*sKHtefu olYukd jzKwfcsrnfh vlrsm;

tm; jzKwfrcsEdkifatmif Ncdrf;ajcmufjyonf/

uifu urÇmhEsLuvD;,m;tkyfpk0if Ed ki fi H

wpfEdkifiH jzpfvmap&ef qE´&Sdonf/ xkdokd Y

0ifcGifh&vQif uif*sKHtefonf olY&mxl; NrJrnf/

tkyfpk tajymif;tvJ &S dawmhrnfr[kwf[k

wGufqonf/ ok d Y&mwGi f ,if;tpDtpOf

onf uif*sKHtef\ ½l;oGyfrIom jzpfaMumif;

tar&duefEkdifiHu oHk;oyfonf/

tar&duefor®w a':e,fx&efYtae

jzif h ppfa&;qdkif&m tBuHay;yk*¾K dvfrsm;ESif h

Ak dvfcsKyfBuD;rsm;\ tBuHÓPfrsm;&,lNyD;rS

ajrmufukd&D;,m;ta&; tqHk;tjzwf ay;rnf

jzpfonf/ rdrdwpfOD;wnf; oabmrsK d; jzif h

ppfa&;qHk;jzwfcsufukd x&efYu csrSwfrnf

r[kwfay/ xkdYjyif ppfwdkufawmhrnfqdkvQif

vTwfawmfu axmufcHaMumif; tqHk;tjzwf

&&SdNyD;rSom tar&duefwyfzGJUrsm;u tjcm;

EdkifiHwpfEdkifiHukd ppfwkduf&rnf jzpfonf/

jyif;xefonfh ppfa&;wk H Y jyefrIjyif;xefonfh ppfa&;wk H Y jyefrIjyif;xefonfh ppfa&;wk H Y jyefrIjyif;xefonfh ppfa&;wk H Y jyefrIjyif;xefonfh ppfa&;wk H Y jyefrI

awmifukd&D;,m;EdkifiHtwGif;ü tar&duef

wdkufcdkufa&; wyfom;aygif; 25ç000 cefYukd

jzefYMuufcsxm;vsuf&Sdonf/ ae&maygif; 80

wGif ppftajcpdkufpcef;rsm;tjzpf tar&duef

wyfpcef;rsm;udk wdk;csJUcsxm;onf/ ,if;okdY

csxm;jcif;\ t"du&nf&G,fcsufrSm ajrmuf

uk d& D ;,m;\ Es LuvD;,m; Nc dr f ;a jcmufr I

ESifh 'Hk;usnftEÅ&m,frS umuG,fwm;qD;&ef

jzpfonf/ NyD;c J honf h Mo*kwfvtwGif;u

tar& due f yi fw* Ge fpp fXmecs Ky fonf

awmifukd&D;,m;&Sd tar&duef ppfpcef;av;cku

&efolYwkdufcdkufrIrS umuG,f&ef tkwfwHwkdif;

um&efr Ivky fie f ;rsm; pwif jy Kvky fonf/

ajrmufukd&D;,m;u EsLuvD;,m; vufeuf

prf;oyfrIESifh wkdufcsif;ypf wmvwf yJhxdef;

' H k ;usnf pr f ;oyfr Ir sm;uk d ukvor*¾\

wm;qD;xdef;csKyfrIatmufrS remcHbJ azmufcGJ

prf;oyfrIrsm; qufíjyKvkyfonf/

ajrmufukd&D;,m;\ajrmufukd&D;,m;\ajrmufukd&D;,m;\ajrmufukd&D;,m;\ajrmufukd&D;,m;\

[kduf'½k d*sifAH k;[kduf'½k d*sifAH k;[kduf'½k d*sifAH k;[kduf'½k d*sifAH k;[kduf'½k d*sifAH k;

prf;oyfrIonfvnf;aumif;?prf;oyfrIonfvnf;aumif;?prf;oyfrIonfvnf;aumif;?prf;oyfrIonfvnf;aumif;?prf;oyfrIonfvnf;aumif;?

tar&duefESif htar&duefESif htar&duefESif htar&duefESif htar&duefESif h

awmifukd&D;,m;wdk Y yl;wGJíawmifukd&D;,m;wdk Y yl;wGJíawmifukd&D;,m;wdk Y yl;wGJíawmifukd&D;,m;wdk Y yl;wGJíawmifukd&D;,m;wdk Y yl;wGJí

a&ikyfoabFm wdkufzsufa&;a&ikyfoabFm wdkufzsufa&;a&ikyfoabFm wdkufzsufa&;a&ikyfoabFm wdkufzsufa&;a&ikyfoabFm wdkufzsufa&;

ppfa&;avhusifhrIonfppfa&;avhusifhrIonfppfa&;avhusifhrIonfppfa&;avhusifhrIonfppfa&;avhusifhrIonf

vnf;aumif;vnf;aumif;vnf;aumif;vnf;aumif;vnf;aumif;

&efponfhvkyf&yfrsm;[k&efponfhvkyf&yfrsm;[k&efponfhvkyf&yfrsm;[k&efponfhvkyf&yfrsm;[k&efponfhvkyf&yfrsm;[k

ESpfzufpvHk;ESpfzufpvHk;ESpfzufpvHk;ESpfzufpvHk;ESpfzufpvHk;

tjyeftvSef pGyfpG J ..tjyeftvSef pGyfpG J ..tjyeftvSef pGyfpG J ..tjyeftvSef pGyfpG J ..tjyeftvSef pGyfpG J ..

58

Page 60: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

ajrmufuk d& D ;,m;u [k duf'½ k d* si fA H k ;

prf;oyfazmufcG JrIudk jyKvkyfvkdufjyefojzifh

tar&duef umuG,fa&;0efBuD; Aufwpfu

ajrmufukd&D;,m;tm; jyif;xefonfh ppfa&;

wkH YjyefrI jyKvkyfrnf[k owday;vkdufonf/

,ckoDwif;ywftwGif;ü tar&duefonf

qkd;vfNrKdU\awmifbuf uDvkdrDwm 300 tuGm&Sd

*sDa,mif*sL;c½kdifwGif 'Hk;cGif;'Hk; (Thaad) vufeuf

av;ckukd pwifcsxm;cJhonf/

EsLuvD;,m;pk d ;& dr f MuEsLuvD;,m;pk d ;& dr f MuEsLuvD;,m;pk d ;& dr f MuEsLuvD;,m;pk d ;& dr f MuEsLuvD;,m;pk d ;& dr f Mu

,if;okd Y csxm;jcif;aMumif h ukd&D;,m;

uRef;qG,fwGif wif;rmrIrsm; t&Sdefjrifhwufvm

rnfukd txl;ojzifh a'ocHrsm;u pkd;&drfruif;

jzpfMuNyD; ,if;vufeufav;ck csxm;jcif;ukdyif

qefYusifuefYuGuf qE´jycJhMuonf/ 'Hk;cGif;'Hk;

vufeufrsm; csxm;jcif;ukd w½kwfEdkifiHuvnf;

¤if;\EdkifiHESifh qufpyfaeojzifh pkd;&drfruif;

jzpfNyD; uefYuGufonf/ ajrmufukd&D;,m;u

rdrdukd wkduf½kdufcsdef&G,f jzefYMuufcsxm;jcif;

jzpfí tqdkyg 'Hk;cGif;'Hk;vufeufrsm;udk qefYusif

uefYuGufonf/ xkdYxufykdqdk;onfrSm tar&duef

onf ajrmufukd&D;,m;tm; pwifwdkufcdkufvm

vQif ajrmufukd&D;,m;onf awmifukd&D;,m;

tm; EsLuvD;,m;vufeufjzifh wkdufcdkufrnf

[k BuK H ;0g; Nc dr f ;a jcmufvk duf jci f ;a Mumif h

awmifukd&D;,m;EdkifiHom;rsm;u aMumuf&GHUum

'Hk;cGif;'Hk;vufeufrsm;udk qefYusifuefYuGufMu

jyefonf/ a'ocHrsm;u ajrmufukd&D;,m;rS

EsLuvD;,m;vufeufjzifh wdkufcdkufvQif a'ocH

wdkYu ypfrSwftjzpf a&muf&SdNyD; aoaMuysufpD;

Murnfh ab;tEÅ&m,fukd aMumuf&GHUMuonf/

ajrmufukd&D;,m;u awmifukd&D;,m;ESifhtwl

*syefEkdifiHudkvnf; EsLuvD;,m;vufeufjzifh

wdkufckdufrnf[k Ncdrf;ajcmufjyefonf/

tzsufpGrf;tm; jyif;xefaom EsLuvD;

,m;vufeufrsm;ukd toHk;rjyK&ef Avm'Drm

aAmhpawmhwGif usif;yjyKvkyfonfh ta&SUykdif;

p D ;y Gm ;a&;z k d&r fw Gi f ½ k&Sm ;or®wy lwi f ?

awmifukd&D;,m;or®w rGefa*s;qifESifh *syef

0efBuD;csKyf &SifZkdtmab;wdkYu nd§EIdif;oabmwl

cJhMuonf/ ajrmufukd&D;,m;\ [kduf'½kd*sifAHk;

prf;oyfrIonfvnf;aumif;? tar&duefESifh

awmifukd&D;,m;wdk Y yl;wGJí a&ikyfoabFm

wd ku fz su fa&; pp fa&;avhusi f hr Ionf

vnf;aumif; &efponfhvkyf&yfrsm;[k ESpfzuf

pvHk; tjyeftvSef pGyfpGJMuonf/ ppfa&;ESifh

rajz&Sif;MubJ oHwrefenf;jzifh ajz&Sif;Mu&ef

oabmwlMuonf/

tar&duefESifh awmifukd&D;,m; ppfa&;

yl;wGJavhusifhrI &yfpJvQif NyKH;,rf;uvnf;

EsLuvD;,m;ESifh 'Hk;usnfprf;oyfrIrsm;ukd &yfpJ

rnf[k w½kwfESifh½k&Sm;EdkifiHwdkY\ tqkdjyKcsuf

rsm;ukd 0g&Sifwefu vufrcHbJ y,fcscJhonf/

okdYjzpfí tm&Swpf0ef; ppfa&;rdk;wdrfrsm;onf

ydkrkdqdk;0g;vmzG,f&Sdaeonf[k ppfa&;? EdkifiHa&;

tuJcwfonfh ynm&Sifrsm;u a0zefoHk;oyf

Muonf/

xDvmpk d; jrif hx,fxDvmpk d; jrif hx,fxDvmpk d; jrif hx,fxDvmpk d; jrif hx,fxDvmpk d; jrif hx,f

Ref: Internet

59

Page 61: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

'DwpfcgrSmawmh udk,fhaiGa&;aMu;a&;eJY ywfoufwmudk tajymif;tvJjzpfoGm;atmif

qHk;jzwfcsufcszdkY vkyf&ygvdrfhr,f/

uREf ky fwd k Yonf &&S dvmaom 0ifaiGtay: rlwnfí pDrHcef Yc G Jwwfzd k Yvd kaMumif;?uREf ky fwd k Yonf &&S dvmaom 0ifaiGtay: rlwnfí pDrHcef Yc G Jwwfzd k Yvd kaMumif;?uREf ky fwd k Yonf &&S dvmaom 0ifaiGtay: rlwnfí pDrHcef Yc G Jwwfzd k Yvd kaMumif;?uREf ky fwd k Yonf &&S dvmaom 0ifaiGtay: rlwnfí pDrHcef Yc G Jwwfzd k Yvd kaMumif;?uREf ky fwd k Yonf &&S dvmaom 0ifaiGtay: rlwnfí pDrHcef Yc G Jwwfzd k Yvd kaMumif;?

tem*wftwGuf &nf&G,fNyD; BudKwifjtem*wftwGuf &nf&G,fNyD; BudKwifjtem*wftwGuf &nf&G,fNyD; BudKwifjtem*wftwGuf &nf&G,fNyD; BudKwifjtem*wftwGuf &nf&G,fNyD; BudKwifjrrrrr§KyfES HrIrsm; jyKvkyfMu&rnfjzpfaMumif;ESif h ,ck§KyfES HrIrsm; jyKvkyfMu&rnfjzpfaMumif;ESif h ,ck§KyfES HrIrsm; jyKvkyfMu&rnfjzpfaMumif;ESif h ,ck§KyfES HrIrsm; jyKvkyfMu&rnfjzpfaMumif;ESif h ,ck§KyfES HrIrsm; jyKvkyfMu&rnfjzpfaMumif;ESif h ,ck

tcsdefonf aiGa&;aMu;a&;tajctae wdk;yGm;atmif aqmif&Guf&rnfhtcsdefjzpftcsdefonf aiGa&;aMu;a&;tajctae wdk;yGm;atmif aqmif&Guf&rnfhtcsdefjzpftcsdefonf aiGa&;aMu;a&;tajctae wdk;yGm;atmif aqmif&Guf&rnfhtcsdefjzpftcsdefonf aiGa&;aMu;a&;tajctae wdk;yGm;atmif aqmif&Guf&rnfhtcsdefjzpftcsdefonf aiGa&;aMu;a&;tajctae wdk;yGm;atmif aqmif&Guf&rnfhtcsdefjzpf

aMumif; a&;om;xm;onf/aMumif; a&;om;xm;onf/aMumif; a&;om;xm;onf/aMumif; a&;om;xm;onf/aMumif; a&;om;xm;onf/

60

Page 62: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

csrf;omcsifw,fqdkwm bmqef;ygovJ/

*&dvlrsK d;awG&JU '@m&DrSm 'd kiftdkeD;qyfxH

qkawmif;wJh rD'gbk&ifBuD;taMumif; ygw,f/

rD'gu olYvufeJ YxdorQ a&Tjzpfcsifw,fvdk Y

qkawmif;awmh 'dkiftdkeD;qyfuvnf; jynfhapvdkY

qkay;vdkufygw,f/ 'geJY opf&Gufudk vufeJY

wdkYw,f? a&T jzpfoGm;w,f/ opfyifudk vufeJY

wdkYawmh a&T jzpfoGm;w,f/ eef;awmfudk vufeJY

wdkYawmh a&Teef;awmfBuD; jzpfoGm;w,f/ odyf

auseyfaewmaygh/ xrif;pm;r,fvdkY udkifvdkuf

awmh xrif;u a&T jzpfukefw,f/ a&aomuf

r,fvkyfawmh EIwfcrf;eJYtxdrSm a&T jzpfukef

w,f/ orD;awmfav; ajy;vmvdkY qD;zufvdkuf

awmh a&T½kyfuav; jzpfoGm;w,f/

'DaeYacwfrSm wcsKdUvlawGu rD'gvufopf

awGyJ/ bmrS rpOf;pm;bJ csrf;omcsifaeMu

w,f/

aiGqdkwm bmvJaiGqdkwm bmvJaiGqdkwm bmvJaiGqdkwm bmvJaiGqdkwm bmvJ

aiGqd kwm bmrS ta&;rBuD;ygbl;vd k Y

ayghayghajymwwfwJh vlawG[m vufawGUeJY

uif;uGmvSygw,f/ omrefvlawG[m wjcm;

tvkyfawGeJY EdIif;pm&if aiG&zdkY tvkyftwGuf

tcsdefydkukefMu&ygw,f/ pm;0wfaea&;twGuf

ausm½dk;BuD;ayudk;/

aiGqdkwmudk ydkifqdkifrIvdkYvnf; ajymMu

w,f? 0efxkyf0efydk;vdkYvnf; ajymMuygw,f/

atmifjrifrI&JU aywH? raumif;rItm;vHk;&JU

jrpfzsm;vdk Yvnf; ajymMuygw,f/ vlaygif;

rsm;p Gm[m Ek d ;xcs de f ? rsufvH k ;y Gi f haecs de f

wpfavQmufrSm aiGtaMumif;yJ pOf;pm;Muyg

w,f/ wcsKdUawGusawmh csrf;omrIudk rufarm

vGef;vdkY tcsdef&Sdoa&GU BuHpnf&mu aiG&&if

bmrqd kvkyfr,fqd kwJ hb0 a&mufwJ htxd

yd kufqH& J Uaus;uRef jzpfoGm; Mu&ygw,f/

rif;[wåefu tdrfNcHajr yG Jpm;wpfa,muf

uawmh ]]uRefawmf ckxufydkNyD; trsm;BuD; &SmEkdif

azGEd ki fygw,f/ 'gayrJ h uRefawmf ESpfESpf

NcdKufNcdKuf tdyfaysmfcsifw,fAsm}} vdkY ajymyg&JU/

rdom;pkawG NydKuGJ&wm? vkyfief;awG NydKuGJ

&wm? tpdk;&tzGJUawG jyKwfus&wm aiGaMu;

udpöaMumifh 'grSr[kwf aiGaMu;r&SdvdkY jzpfyg

w,f/ avmuBuD;rSm csrf;om qif;&Jqdkwm

uGJjym;aewkef;yJ r[kwfvm;/

"e qdkwmudkawmh tqdk;rjrifoifhygbl;/

urÇmrSm xGufay:cJhwJh BuD;BuD;rm;rm; wDxGifrI?

&SmazGawGU&SdrIawGteuf wcsKdU[m aiGtoHk;vdkvdkY

BuHpnfwDxGif&mu ay:vmMuwm jzpfygw,f/

*Dwq&mBuD; [if',fvfqdk&if bdkifjywfvdk Y

tcef;atmif;NyD; oDcsif;a&;&mu 21 &uf

aiGa&;aMu;a&; ajymMuwJhtcg '@m&DeJY

vufawGUudk cGJcGJjcm;jcm; od&r,f/ qHk;jzwfcsuf

uav; wpfc kaMumif h vlwpfa,muf[m

vrf;ab;uae a&Teef;awmfay: a&mufEkdif

ovm;/ olvdk igvdkyJ 0ifaiG&SdwJh a0avav

vlpm;wpfa,muf[m csrf;omvmEkdifovm;/

rjzpfEkdifbl;awmh r[kwfyg/

61

Page 63: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

tMumrSm emrnfausmf The Messiah qdkwJh

aw;oDcsif;BuD;udk a&;EkdifcJhygw,f/

aiGudk olYt&Sdtwdkif;Munfh&if qdk;vnf;

rqdk;bl;/ aumif;vnf; raumif;bl;/ ydkufqH

qdkwm vSnfhvnfoHk;pGJzdkY owfrSwfay;xm;wJh

puúL 'grSr[kwf owåKpyJ jzpfygw,f/ aiGaMu;

&JU t&m0ifrIqdkwm tJ'DaiGaMu;tay: udk,fh

wefzdk;xm;rIu b,fvdkvJqdkwJhtay: rlwnfyg

w,f/ tbGm;u ajr;udkcspfvdkY aiG 1ç000 rkefYzdk;

ay;r,f ? vky fie f ;&Si fu ode f ; 1 ç000

vufzuf&nfzdk; ay;r,fqdkwmrsKd;yg/

uRefawmfwdkYwpfawG[m aiGaMu;eJYawmh

ruif;EkdifMuygbl;/ tJ'gaMumifh aiGaMu;udk

uRefawmfwdkY b,fvdk jrifovJqdkwm ta&;BuD;

vmygw,f/ Oyrmwpfck MunfhMu&atmif/

NcHBuD;0if;BuD;eJY tdrfawmfBuD;wpfvHk;? tJ'DrSm

udk,fu tdrfawmfxdef;/ ig ydkifwm bmrS r&Sdbl;?

igu 0efxrf;yJvdkY odvdkufwmeJY tJ'D tdrfBuD;?

NcHBuD;[m udk,fhtwGuf bmrS ta&;rBuD;awmh

bl;/ odkYaomf tJh'gBuD;udk tarG&vdkufNyD qdkygpdkY/

tm;vH k ; a jymi f ;v Jo Gm; Ny D / xde f ;o dr f ;

apmifha&SmufcsifpdwfawG ay:vmNyD? qHk;½HI;rSm

aMumufvmNyD? udk,fhudk tdrfBuD;&Siftjzpf tod

trSwfrjyKbJ raxrJ h jrifawG vkyfvm&if

pdwfqdk;NyD/

vlawmfawmfrsm;rsm;[m tJ'Dvdk udk,fh

pnf;pdrfOpömawG&JU yd kifqd kifrIausmhuGif;rSm

rdaewwfw,f/ 'DausmhuGif;u vGwfxGuf

EkdifzdkYu tjrifrSefrS &w,f/ rdk;ewfrif;BuD;u

tcGifhay;oem;xm;vdkY acwåcP apmifha&Smuf

cGif h&wm? uHaMumif h 'Dpnf;pdrfOpömawGudk

tkyfxdef;cGifh &aewmqdkwmrsKd; jrif&ygr,f/

wefzd k;u bmvJwefzd k;u bmvJwefzd k;u bmvJwefzd k;u bmvJwefzd k;u bmvJ

cP tkyfxdef;cGif h&wJh tJ'DhaiGaMu;udk

b,fvdk oabmxm;MurvJ/ ypönf;a&mif;wm

0efaqmifrI ay;w,f/ 'gaMumifh tcaMu;aiG

&vmw,f/ aps;uGufpD;yGm;a&;pepfrSm vlawG

twGuf vpmtqifh trsKd;rsKd;&Sdygw,f/ rdom;pk

wpfpkxJu nDtpfudkESpfa,mufyif jzpfaomf

vnf; wpfa,mufu vpmenf;wJh 0efxrf;

jzpfaeNyD; aemufwpfa,mufu aumfydka&;&Sif;

BuD;wpfck&JU Ouú|tjzpf a':vm odef;eJYcsD

&aewmrsKd; awGUEdkifygw,f/

>cif;csufudpöawG &Sdwwfayr,fh rsm;aom

tm;jzifhu vlawG[m olwdkYudk,folwdkY owfrSwf

xm;wJh wefzdk;twdkif;yJ vpm&Muwm jzpfyg

w,f/ &ifxJ tonf;xJrSm ig[m wpfESpf odef;

50 &xdkufw,fvdkY ,lqxm;&if tJh'DtvkyfrsKd;

&vmonftxd &SmaerSmyJ/ &vmatmifvnf;

BudK;pm;aerSmyJ/ xdkYtwlyJ iguawmh bmrS

r[kwfygbl;vdkY awG;xm;&if vpmenf;enf;eJY

vkyfae&vdrfhr,f/ [ife&DzkdY'f (um;olaX;BuD;)

u ajymzl;w,f/ aiG[m vludk rajymif;vJapyg

bl;/ rsufESmzHk;cGmcswmrsKd;yJ vkyfwmygwJh/ yifudk

62

Page 64: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

tm;jzifh b0ifjrifhwm? wpfudk,faumif;pdwf

arG;wm? avmbBuD;wm? atmufwef;uswmawG

[m aiGeJYxdvdkuf&if ay:vmw,fwJh/

ydkufqH0ifw,fqdk&if Make Money vdkY

oHk;w,f/ wu,fawmh ydkufqHvkyfaewJh (Make

Money)vlpm;qd kwm 0gZ Dy H kE S dy fwd kufr Smy J

&S dygw,f/ usefwJh ololigiguawmh Earn

Money yJ &&SdMuwmyg/

vlaygif;rsm;pGm[m wpfoufvHk; aiGaMu;

&&SdvmcJhMuw,f/ vpmwdkY? tjrwfwdkY&r,f/

odkYaomf a&SUvmr,fh c&D;twGuf aiGaMu;udk

b,fvdkcefYcGJ&r,fqdkwm pDrHzdkY arhaeMuw,f/

aemifa&; tqifajyzdkY b,fvdkpDrH&r,fqdkwm

rodMubl;/ tNidrf;pm; ,l&awmhr,f? yifpif

,l&if tm;vyfcGifh&NyD qdkwmudkawmh awG;w,f/

odkYaomf b,fvdk pm;0wfaea&; ajz&Sif;r,f

qdkwmudkawmh toifhjyifrxm;Mubl;/

ig;usyfpnf;rsO f;ig;usyfpnf;rsO f;ig;usyfpnf;rsO f;ig;usyfpnf;rsO f;ig;usyfpnf;rsO f;

Take Five vdkY qdkxm;wmudk vG,fulatmif

ig;usyfpnf;rsOf;vdkY a&;vdkufygw,f/

rdr d& J U touft&G,fe J Y 0ifaiGwd k Yud k

taMumif;rjyKbJ udk,fhydkifqdkifrIudk wdk;yGm;apEkdif

wJh oD;oefYenf;wpfenf; &Sdygw,f/ ig;usyfpnf;

rsOf;vdkY ½dk;½dk;av; ac:ygw,f/

vkyf&rSmuawmh vG,fvG,fav;yg/ aiG

100 0ifwdkif;rSm ig;usyfEIef;eJYpkNyD; twdk;yGm;

rsm;atmifvkyfzdkY jzpfygw,f/ 'DvdkvkyfzdkYtwGuf

toHk;p&dwfawG jyefjyif&wm? csifhcsdef&wmrsKd;

&Sdcsif&Sdr,f/ tusKd;&v'fu tHhMop&maumif;

wm jrifvm&vdrfhr,f/

Oyrmtjzpf touf 25 ESpft&G,f pHkwGJ

wpfwGJudk MunfhMur,f/ olwdkY0ifaiGu wpfESpf

udk a':vm 30ç000 &Sdw,f qdkygpdkY/ 'gaMumifh

yxrESpfrSm pkaiG 1ç500 jzpfr,f/ bPfwdk;u

ckepf&mckdifEIef;yJ &w,fxm;? aemufESpfrSm

twdk; 105 a':vm&NyD/ 'D0ifaiGtwdkif;

wpfoufvHk; rajymif;rvJ &oGm;w,fyJxm;OD;?

touf 65 ESpft&G,frSm olwdkY&JU bPfpkaiG[m

a':vm 340ç000 ausmf &SdaeNyD/ wu,fvdkYrsm;

olwdk Y[m yHkrSeftwdkif; vkyfcwdk;&MuwmrsKd;

jzpf&if touf 65 ESpft&G,frSm pkaiGu

a':vm wpfoef;ausmfoGm;r,f/ (½Hk;pma&;

b0u0ifvdkufwm ñTefMum;a&;rSL;&mxl;eJ Y

yifpif,l&w,f? vpmuvnf; rxifavmuf

atmi f jri f hwuf&&dSw,fqd kwmrs K d ;r Sm

b,favmufrsm;rvJ wGufMunfhEkdifygw,f/)

aiGa&;aMu;a&; ajyvnfrI &vmzdkYtwGuf

udk,fhaeyHkxdkifyHk b,fvdkajymif;ovJ qdkwm&,f?

aiGaMu;tay: udk,f b,fvdkjrifovJqdkwm

&,fu jy|mef;ygw,f/ rsKd;aphqdkwm jyKwfpm;zdkY

r[kwfbl;? tyifjzpfatmifpdkufzdk Y qdkwmudk

oabmayguf&if txGufwd k; oD;ES HawGeJ Y

63

Page 65: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

csrf;omrSm jzpfw,f/ e,l;a,mufu &S,f,m

yGJpm;wpfa,muf&JU ½Hk;cef;rSm ]aiG 100 udk 110

jzpfvmatmif tvkyfeJY vkyf&ygw,f? oef;

100 udk oef; 110 jzpfvmzdkYuawmh olY[mol

jzpfvmygvdrfhr,f} vdkY a&;uyfxm;w,f/

'Dvd k vG,fvG,f&Sif;&Sif;av; vkyf½H keJ Y

aiGaMu; &&SdvmEkdifwmudk vlawGu bmaMumifh

rvkyfMuovJ/ b0&JU wjcm;tvkyfawGudk zdzd

pD;pD;vkyfoavmuf aiGaMu;jr§KyfESHzdkYudk zdzdpD;pD;

rvkyfMuvdkY jzpfygw,f/ csrf;omw,fqdkwm

tavhtusifheJY trsm;BuD;qdkifw,fvdkY John

Jacob Astor u ajymzl;ygw,f/ a&SUa&;twGuf

tNrJpOf;pm;NyD; jr§KyfESHrIvkyfae&if xl;jcm;wmawG

jzpfvmygr,f/ udk,f arQmfrSef;wJh tqifhtxd

aiGaMu;&SdvmwJhtcg pdwfcsrf;omvmw,f?

vkyfEd kifrS pm;&r,f?vkyfEd kifrS pm;&r,f?vkyfEd kifrS pm;&r,f?vkyfEd kifrS pm;&r,f?vkyfEd kifrS pm;&r,f?

wdk;cs JUEk difrSwd k;cs JUEk difrSwd k;cs JUEk difrSwd k;cs JUEk difrSwd k;cs JUEk difrS

rsm;rsm;0ifr,f?rsm;rsm;0ifr,f?rsm;rsm;0ifr,f?rsm;rsm;0ifr,f?rsm;rsm;0ifr,f?

pkaqmif;Ek difrSpkaqmif;Ek difrSpkaqmif;Ek difrSpkaqmif;Ek difrSpkaqmif;Ek difrS

pdwfcs&r,f?pdwfcs&r,f?pdwfcs&r,f?pdwfcs&r,f?pdwfcs&r,f?

cd kifrmwJh ypönf;awGrSmcdkifrmwJh ypönf;awGrSmcdkifrmwJh ypönf;awGrSmcdkifrmwJh ypönf;awGrSmcdkifrmwJh ypönf;awGrSm

jr§KyfES HrS a&&SnfrSmjr§KyfES HrS a&&SnfrSmjr§KyfES HrS a&&SnfrSmjr§KyfES HrS a&&SnfrSmjr§KyfES HrS a&&SnfrSm

csrf;omr,f/csrf;omr,f/csrf;omr,f/csrf;omr,f/csrf;omr,f/

,Hk,Hk&J&J &Sdvmw,f? tem*wfudk &ifqdkif&Jvm

w,f/ taumif;jrifpdwfawG wdk;yGm;vmw,f/

oGm;&r,fhvrf;uawmh odyfacsmacsm

arGUarGUBuD; r[kwfbl;/ ]odkYaomf &vmwJh tusKd;

tjrwfuBuD;awmh 'Dc&D;udk oGm;&wm wefyg

w,f/ qif;&JwJhEdkifiHuae udk,fhjynfwGif; cdkvIH

vmwJhvlawG[m tcsdefwefawmh udk,fhvlrsKd;awG

xuf BuD;yGm;csrf;omoGm;wm bmaMumifhvJ/

olwdkY[m aervm;? aorvm; b0rsKd;eJY &ifqdkif

&wmyg/ vkyfEdkifrS pm;&r,f? wdk;csJUEkdifrS rsm;rsm;

0ifr,f? pkaqmif;EkdifrS pdwfcs&r,f? cdkifrmwJh

ypönf;awGrSm jr§KyfESHrS a&&SnfrSm csrf;omr,f/

'gudk olwdkY oabmaygufMuygw,f/

ckawmh udk,fh aiGa&;aMu;a&; tajctae

udk wdk;yGm;atmif vkyf&r,fhtcsdef a&mufNyD/

tem*wftwGuf &nf&G,fNyD; BudKwifjr§KyfESHrI

awGudk tywfwdkif;vkyfr,fvdkY aMunmcsufxkwf

qHk;jzwf&r,fhtcsdef a&mufygNyD/

Munfrif;Munfrif;Munfrif;Munfrif;Munfrif;

Ref: The 24 Hour Turn-AroundBy Jim Hartness and Neil Eskelin

64

Page 66: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

65

uRefr&JUrdcif[m rdbawG&Sd&m a0ve,fukd tvnfjyefoGm;pOfu uRefr ukd;ESpforD;t&G,f

aygh/ tpfrjzpfol ESpfOD;pvkH; aumvdyfwufaevkdY tdrfrSmr&SdMubl;/ azazeJY uRefryJ tdrfrSm

&SdMuw,f/ azazeJYtwl uRefr tdrfrIudpöawGukd aqmif&Guf&wm? acsmuvufbDpuGwfrkefYawG

vkyf&wm aysmfp&maumif;vSw,f/ aemufNyD; aeYwkdif;vkdvkd ['fqifjrpfurf;wpfavQmuf

ckwfarmif;oGm;wJh &xm;awGukd apmifhMunfh&wmvnf; pdwfMunfEl;p&m aumif;vSw,f/

zcifjzpfol uG,fvGefcsdefwGif ylaqG;0rf;enf;&rnfudk aumif;aumif; oabmaygufzcifjzpfol uG,fvGefcsdefwGif ylaqG;0rf;enf;&rnfudk aumif;aumif; oabmaygufzcifjzpfol uG,fvGefcsdefwGif ylaqG;0rf;enf;&rnfudk aumif;aumif; oabmaygufzcifjzpfol uG,fvGefcsdefwGif ylaqG;0rf;enf;&rnfudk aumif;aumif; oabmaygufzcifjzpfol uG,fvGefcsdefwGif ylaqG;0rf;enf;&rnfudk aumif;aumif; oabmayguf

em;rvnfcJhbJ aemufydkif;rS vGrf;qGwfwrf;w&if; 0rf;enf;aeonfh toufudk;ESpfem;rvnfcJhbJ aemufydkif;rS vGrf;qGwfwrf;w&if; 0rf;enf;aeonfh toufudk;ESpfem;rvnfcJhbJ aemufydkif;rS vGrf;qGwfwrf;w&if; 0rf;enf;aeonfh toufudk;ESpfem;rvnfcJhbJ aemufydkif;rS vGrf;qGwfwrf;w&if; 0rf;enf;aeonfh toufudk;ESpfem;rvnfcJhbJ aemufydkif;rS vGrf;qGwfwrf;w&if; 0rf;enf;aeonfh toufudk;ESpf

t&G,f orD;uav;\ cHpm;csufudk *½kPmoufzG,f a&;om;xm;onf/t&G,f orD;uav;\ cHpm;csufudk *½kPmoufzG,f a&;om;xm;onf/t&G,f orD;uav;\ cHpm;csufudk *½kPmoufzG,f a&;om;xm;onf/t&G,f orD;uav;\ cHpm;csufudk *½kPmoufzG,f a&;om;xm;onf/t&G,f orD;uav;\ cHpm;csufudk *½kPmoufzG,f a&;om;xm;onf/

Page 67: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

66

ukd uRrf;usifpGm wD;wwfw,f/ ]] wkdYESpfOD;twGuf

vufzuf&nf}} vkd oDcsif;upNyD; tqifhjrifhaw;

awGjzpfwJh b&rf&JU aw;*DwawGtxd ykdifykdif

EkdifEkdif wD;cwfoDqkdEkdifolwpfa,mufyg/ bk&m;

&Sdckd;ausmif;udk vma&muf0wfjyKMuwJholawG[m

azaz&JU *DwvufoHukd rufrufarmarm ESpfNcdKuf

oabmusMuw,f/

arar a0ve,fukd tvnfoGm;aeckduf

wpfaeYcif;rSm uRefr[m oli,fcsif;jzpfol

qmvDeJY ajratmufcef;rSm wkdufftdrfaqmufwrf;

upm;aew,f/ tJ'DtcsdefrSm avSum;xdyfu

aeNyD; azazu ]]orD;a& - azaz a'gufwm

[kd;vfbmhxf qDoGm;NyD; aq;ppfvkduftkH;r,f?

odyfrMumygbl;? tdrfem;rSmyJaeaemf? [kd[kd'D'D

avQmufoGm;raeeJY}} vkdY atmfajymvkdufw,f/

aemufwpfem&DavmufMumawmh qmvDh&JU

zcifvmNyD; avSum;ay:uae ]] orD;azaz

odyfaeraumif;bl;? tck a'gufwm[kd;vfbmhxf

u orD;azazukd aq;½kHwifxm;vkdufw,f?

aq;½kHay:rSmqkdawmh oufoufomom em;ae

Ekdifwmaygh? orD;azaz rMumcif oufomvmrSm

yg}} vkdY ajymvmw,f/ 'D&ufykdif;twGif;rSm

tefu,fwk d Yt dr fu k dv k du fae Ny D ; qmvDe J Y

upm;aeayghvkdY qmvDhazaz&JU zdwfac:csufukd

rqkdif;rwGbJ uRefr t0wftpm;awG vG,ftdwf

xJxnfhNyD; vkdufoGm;cJhw,f/

aeYwkdif;vkdvkd azazhxHu owif;pum;awG

Mum;&w,f/ aq;½kHrSmae&wm tqifajyaMumif;?

pdwf0ifpm;p&mawGvnf; trsm;BuD;awGU&aMumif;

awGaygh/ azaz aq;½kHwifxm;&wmukdodvkdY

ararvnf; av,mOfeJY tjrefjyefvmcJhw,f/

ararjyefa&mufawmh olav,mOfpD;&wJh tawGU

uRefrwkdYrdom;pk[m e,l;a,mufjynfe,f

txufykdif;rSm&SdwJh tvGefvSywJh a&S;a[mif;

&Gmuav;rSm aexkdifMuw,f/ uif'g[GwfvkdY

ac:w,f/ 'wfcsfbmompum;eJYqkd&if ]]uav;

wkdY aysmfpH&m}} vkdY t"dyÜm,f&w,f/ uRefr&JU

rdbawGu a0ve,fZmwdyg/ azazu pdefayg

bk&m;&S dck d;ausmif;u bkef;awmfBuD;wpfyg;

jzpfavawmh bk&m;&S dck d;ausmif;eJ Yuyfvsuf

ab;rSm&SdwJh a&S;usus tdrfBuD;wpfaqmifrSm

aexkdif&w,f/ tJ'DtcsdefawG[m uRefrb0

twGuf aysmfp&m? pdwf&TifjrL;zG,f&m aumif;vS

wJh tcsdefawGaygh/ uRefrpdwfwkdif;us pufbD;

pD;vkdpD;? b&m;&Sdckd;ausmif;rSm&SdwJh w&m;a[m

pifjrifhay:uaeNyD; oDcsif;[pfatmf qkdvkdqkd?

aysmfp&mh aysmfp&m aysmfp&mtwdygyJ/

azazu odu©m&SdvSwJh vlBuD;vlaumif;

wpfa,mufyg/ arwåmw&m;BuD;rm;NyD; &,f&,f

armarm aysmfaysmf&Tif&Tifaewwfol jzpfw,f/

a0ve,fom;wkdY obm0twkdif; csKdcsKdomom

pum;ajymwwfw,f? om,mNidrf hanmif;wJh

aw;oDcsif;awGukdvnf; oDqkdwwfw,f? *Dw

oauFwawGukd rodayr,fh pE´,m;eJY atmf*if

Page 68: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

67

tBuHKawGeJY tbkd;? tbGm;wkdYtaMumif;udk pkHpDezm

ajymjyawmhwmygyJ/ arara&mufvmNyDjzpfvkdY

uRefrvnf; qmvDwkdYtdrfrSm raeawmhbJ arar

eJY tdrfukdjyefvkdufvmcJhw,f/ tawmfyJ/ tdrf

a&mufvkdY ESpf&ufMumawmh uRefr&JUaMumifrav;

qlqD[m tarG;yGyGaMumifav;ESpfaumifukd

arG;w,f/

qwfceJydwfNyD; atmufxyfukd tajy;tvTm;

qif;vmrdw,f/

araru uRefrudkjrifawmh 'l;axmufcs

vkdufum vufurf;ay;vkdufw,f/ rsufpdrsufESm

ysufaewJh araru]] orD;av;a&? orD;azaz

aeYcif;uyJ aooGm;NyDuGJU? aMuuGJp&m aumif;

vkdufwm}} vkdY ajymjyw,f/

araru uRefrukd {nfhcef;xJu qkdzmay:xd

az;rac:vmNy D; xkdifcsvkdufum pum;awG

qufajymw,f/ araru azazhuk d qlqD

aMumifrBuD;u aMumifav;awGarG;wJhtaMumif;?

'DaMumifav;awGudk orD;u tvGefcspfaMumif;

ajymjyvkdufw,fvkdYvnf; ajymw,f/

]]orD;azazuav? orD;taMumif;ukdyJ

wzGzG ar;vkdufwm? acgif;tkH;ay:ukd acgif;cs

tdyf&if; &ifbwfay:ukd tomt,mvufav;

a0SU,rf;jyw,f/ ararxifwmawmh olU&ifbwf

ay:rSm vdyfjymav;wpfaumif&SdaeNyD; tJ'D

vdyfjymav;udk ysHoef;oGm;Ekdifatmif tultnD

ay;aeykHygyJ/ 'gayrJh wu,fawmh tJ'gvdyfjym

av; ysHoGm;wmr[kwfbl; orD;&,f? olukd,fwkdif

aumif;uifbkHukd ysHoef;oGm;cJhwmukd;}} uRefru

vnf; ililikdifikdif xkdifNyD;em;axmifaew,f/

wu,fawmh aow,fqkdwmukd uRefr em;rvnf

cJh½kd;trSefyg/ azaz[m cPwmawmh tdrfukd

jyefvmrSmr[kwfao;bl;/ 'gayrJh wpfaeYaeY

awmh jyefa&mufvmrSmvkdYyJ odem;vnfxm;w,f/

azazaoNyDqk dwmuk d em;rvnf? oabm

raygufao;awmh xl;xl;jcm;jcm; pdwfrcHpm;

cJ h&bl;/ aMumifaygufpav;awG? vdyf jym

av;awGukd ajymjyaewm[m aow,fqkdwm

ukdyJ ajymjyaewmvm;vkdY pdwful;aygufae

araraq;½kHukdoGm;NyD; azazhukd jyKpkaecsdef

rSm uRefrwpfa,mufwnf; tdrfrSmae&w,f/

wpfaeYcif;rSmawmh qlqDarG;xm;wJh aMumifayguf

pav;awG&SdwJh tay:xyfukd wufoGm;w,f/

qlqDu olUaMumifaygufuav;awGudk vlolrjrif

atmif t0wfavQmfzkdYxnfhwJh jcif;awmif;BuD;

xJrSm xnfhxm;wmukd;/ uRefru aMumufaMumuf

&G HU&G H UeJ Y wufoGm;w,f? araru uRefrudk

twefwef owday;xm;w,fav? qlqDaMumifr

BuD;u olUuav;ESpfaumifukd vlawG cPcP

ukdifMunfh&if pdwf½IyfNyD; uav;awGudk pm;ypf

vkdufrSmwJh/ 'gaMumifhrkdY tJ'DaeYu aMumifav;

awGudk uRefr ukdifrMunfhbJ Munfh½kHomMunfhcJh

wmyg/ tJ'DtcsdefrSmyJ tjyifbufu um;wHcg;

zGifhoHMum;vkduf&NyD; qif0ifatmufavQmuf

vmwJh ajcoHawGukd uRefrMum;vkdufawmh ESvkH;

ckef &ifwkefvkduf&wm/ csufcsif;yJ tcef;rD;ukd

Page 69: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

68

rdw,f/ aemufNyD;awmh aMumifav;awGukd

uRefroGm;Munfhrdwmukd araru rqlrBudrf;vkdY

pdwfoufom&m &aerdwmvnf; yg ygw,f/

azazaoNyDqkdwmxuf 0rf;enf;ylaqG;aewJh

ararhukdjrif&wmu uRefr ykdNyD;pdwfxdckduf

&w,f/ aojcif;w&m;qdkwm wpfae&m&mrSm

&SdaerSmaygh/ araruvnf; tJ'Dae&mukdyJ

pdwful;eJYa&mufaerSmayghvkdY awG;aerdw,f/

aemuf&ufawGrSmawmh tdrfrSm tvkyfrsm;

aevdkufMuwm? wpftdrfvkH; vlawGjynfhaewmyJ

tHhMop&maumif;vSw,f/ uRefrvnf; [kdajy;

'DvTm;eJYaygh/ bmhaMumifh vlawG'Davmuf pnfum;

aew,fqkdwmukd awG;csdefr&ygbl;/

'Daemufawmh azaz&JU tokbtcrf;

tem;ukd usif;ycJhMuw,f/ *kdPf;tkyfbkef;awmfBuD;

eJY bkef;BuD;awGtrsm;tjym; wufa&mufMuNyD;

&yfa0;&yfeD;uvlawGvnf; vma&mufcJhMuw,f/

uRefrtaeeJ Y ' Dvk dtokbtcrf;tem;uk d

rwufa&mufzl;ygbl;/ 'Dvkdtcrf;tem;rsK d;

&Sdw,fvkdYvnf; t&ifurMum;zl;bl;/ pOf;pm;

awmif rpOf;pm;rdygbl;/ tckvnf; 'Dtcrf;

tem;ukd rwufa&muf&bl;/ uRefr tdrfrSmyJ

aecJhzkdY arar&JU rdwfaqGwpfOD;eJY xm;cJhw,f/

uRefr tdrftay:xyfukd wufoGm;NyD; a&csKd;cef;

jywif;ayguf&Sd&mudk oGm;cJhw,f/ tJ'Djywif;

aygufuMunfh&if bk&m;ausmif;0if;ukd tay:

pD;ujrifae&w,fav/ wpfvrf;vkH; um;awGeJY

jynfhvkdYyg/ teufa&mif edAÁmef,mOfum;uawmh

bk&m;ausmif;tjyifbuf wHcg;em;rSm&S dae

av&JU/

tokbtcrf;tem; NyD;pD;wJhaemufrSmawmh

uRefrwkdY tdrfBuD;[m ajcmufuyfoGm;ygw,f/

vlenf;enf;yJ usefaeygw,f/ t&m&m[m

wdwfqdwfvkdY? txD;usefqefvdkufwm/

tm;vHk;awmh uRefr rrSwfrdbl;/ arar

ajymjyvkdY rSwfrdaewmwpfckuawmh &GmtpGef

bufrSm araru tdrfwpfvkH;0,fvkdufw,f/

tJ'Dtdrfukd uRefrwkdY ajymif;a&TUae&r,fwJhav/

aEG&moDwpfaeYrSmaygh/ uRefrwkd Yyk dif ypönf;

awGudk xkyfykd;NyD; tdrfopfukdajymif;cJhMuw,f/

tJ'DtcsdefrSm uRefru vrf;avQmufNyD;

vdkufcJhw,fwJh/ bmu aphaqmfwkdufwGef;vkduf

w,frodbl;/ uRefr[m bk&m;&Sdckd;ausmif;eJY

uRefrwkd Yae&wJh tdrfaemufbufu vSywJh

O,smOfBuD;xJukd uRefr ajy;0ifoGm;rdw,f/

bk&m;ausmif;aemufbufukd ywfajy;aeckdufrSm

½kwfcsnf;qkdovkd azazhudk trSwf&NyD; vGrf;vm

rdw,f/ azaz b,fa&mufaeygvdrfh? azaz

jyefvmOD;rSmvm;? jyefvmygap? uRefrwk d Y

b,foGm;aew,fqkdwm azaz odrSodygavp/

azaz aooGm;NyDvkdYawmh uRefr odaew,f/

'gayrJh uRefrqDukd azazjyefvmOD;rSmvkd YyJ

uRefr xifaerdw,f/ azaz[m wpfckckawmh

arhcsifarhaerSmaygh/ uRefr&JU aMumifaygufpav;

awGukd Munfhcsifae&SmrSmav/ 'grSr[kwf

atmf*ifwD;csifaer,f? ararhukd arT;arT;ay;csif

aer,f? uRefrvufukd azazu qkyfukdifNyD;

aecsifrSm/ tkd uRefru 'Dae&mu rcGmcsifbl;?

rajymif;csifbl;? uRefrazazhukd awGUcsifvkduf

wm/ uRefr tawG;awG? pdwful;awG a0ae

rdw,f/ tkd ...t&Sif/ azazom uRefrqDukd

jyefvmEkdifcJh&if azaz rBudKufwmukd wpfckrS

rvkyfbl;vkdY uwdjyKygw,f/ azazhukd uRefrqD

jyefvTwfay;zkdY awmif;qkdygw,f t&Sif/

Page 70: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

69

uRefr bk&m;ausmif;ae&mtESH Y ywfNyD;

vrf;avQmufaerdw,f/ awGUjriforQ yef;av;

awGeJY yef;NcHKav;awGukd yGwfoyf ukdifwG,faerd

w,f/ aemufawm h taqmufttk H& J U

axmi f hwp fae&muk d oGm;r S Dum Nc H K ;y G Jc s

ikda<u;rdygawmhw,f/ t&ifu tckvkd &ifxJrSm

vIdufvIdufwufvmNyD; ikda<u;cJhwmrsKd; r&SdcJhzl;

bl;/ tckrS ½IdufBuD;wiif ikdcsrdwmaygh? tikd

vnf; rwdwfawmhbl;/

vnf; azazhudk uRefrcspfovkd trsm;BuD; cspfwJh

olav/ olu uRefrukd ayGUykdufNyD; ESpfodrfh

tm;ay;cJhw,f/ azaz jyefvmcsifvmOD;rSmrkdU

bk&m;ausmif;u uRefr xGufroGm;Ekdifao;bl;/

azazhukd arQmfaeOD;rSmvkdY tbkd;BuD;ukd ajymae

rdw,f/

]]rylygeJY uav;&,f? tbtdrfu bk&m;

ausmif;wpfzufrSm &Sdaewmqkdawmh orD;azaz

jyefvm&if tbu rkcsodrSmuGJU/ 'DawmhrS orD;wkdY

rdom;pk b,fukdajymif;a&TUaew,f qdkwmukd

bb ajymjyvkdufrSmaygh/ 'gayrJhuG,f rif;

azaz jyefrvmEkdifawmhbl;qkdwmawmh orD;av;

odxm;&r,fuGJU}}

]]odygw,f bb? 'gayrJhav azazjyefvm

cJh&ifvkdYyg}}

'Daemufawmh azazhukd vGrf;qGwfwrf;w

&wJh tBudrfawG renf;ygbl;? azazhtwGuf

aMuuGJ0rf;enf;cJh&w,f/ azazb,fvkd aoqkH;

oGm;cJh&w,fqkdwmukd jyefpOf;pm;rdwkdif; uRefr

tNrJtrSwf&rdaewmuawmh aMumifaygufpav;

awGeJY vdyfjymav;awGukdaygh/ aMumifaygufpav;

awGeJY vdyfjymav;awGu uRefr&JUaomueJY

tvGrf;a0'emudk oufom&m &apcJhw,f/

azazaoqkH;oGm;cJhwmudk uRefr cHomatmif

vdyfjymav;awG? aMumifav;awGeJY &Sif;vif;

ajymjywwfwJh cspfarar&JU tajrmftjrif&SdrIukdyJ

uRefr aus;Zl;wifrqkH; jzpfaerdygawmhw,f/

ausmf0if;[def; (yckuúL)ausmf0if;[def; (yckuúL)ausmf0if;[def; (yckuúL)ausmf0if;[def; (yckuúL)ausmf0if;[def; (yckuúL)

Ref: When I was NineBy Bridget MooreR.D, April, 1981.

tJ'DtcsdefrSm bk&m;&Sdckd;ausmif;&JU ausmif;

apmifhjzpfol tbkd;BuD;*sifu uRefrukd olU

vufarmif;eJY ayGUykdufxm;vkdufw,f/ we*FaEG

aeYuyJ bk&m;&Sdckd;ausmif;&JU acgif;avmif;awGudk

uRefrukd wD;cGifhay;cJhwJholaygh/ tbkd;BuD;&JU

rsufvkH;tdrfrSm rsuf&nfOawG wGJckdvkdUyg/ olu

azazaoqkH;oGm;cJ hwmudkazazaoqkH;oGm;cJ hwmudkazazaoqkH;oGm;cJ hwmudkazazaoqkH;oGm;cJ hwmudkazazaoqkH;oGm;cJ hwmudk

uRefr cHomatmifuRefr cHomatmifuRefr cHomatmifuRefr cHomatmifuRefr cHomatmif

vdyfjymav;awG?vdyfjymav;awG?vdyfjymav;awG?vdyfjymav;awG?vdyfjymav;awG?

aMumifav;awGeJ YaMumifav;awGeJ YaMumifav;awGeJ YaMumifav;awGeJ YaMumifav;awGeJ Y

&Sif;vif; ajymjywwfwJh&Sif;vif; ajymjywwfwJh&Sif;vif; ajymjywwfwJh&Sif;vif; ajymjywwfwJh&Sif;vif; ajymjywwfwJh

cspfarar&JUcspfarar&JUcspfarar&JUcspfarar&JUcspfarar&JU

tajrmftjrif&S drIukdyJtajrmftjrif&S drIukdyJtajrmftjrif&S drIukdyJtajrmftjrif&S drIukdyJtajrmftjrif&S drIukdyJ

uRefraus;Zl;wifrqkH;uRefraus;Zl;wifrqkH;uRefraus;Zl;wifrqkH;uRefraus;Zl;wifrqkH;uRefraus;Zl;wifrqkH;

jzpfaerdygawmhw,f/jzpfaerdygawmhw,f/jzpfaerdygawmhw,f/jzpfaerdygawmhw,f/jzpfaerdygawmhw,f/

Page 71: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

ig;awG tdyfpufMuovm;/ olwdkY tdyfpufrIobm0u b,fvdkvJqdkwm okawoDawG

odvdkpdwfjyif;jypGm avhvmaewJh e,fy,fwpfck jzpfygw,f/ aocsmwmwpfckuawmh ig;awG

[m ukef;aeEdk Ywdkufowå0gwdk Y tdyfpufMuovdkawmh rtdyfpufMuygbl;/ tdyfaeonfhwdkif

rsufcGHr&SdMuvdkY rsufpdydwfoGm;rSm r[kwfygbl;/ ig;trsm;pkuawmh NidrfoufpGm tem;,lwwf

Muw,f/

ig;rsm;wGif tdyf rtdyfodEkdifonfh tcsufav;csuf&SdaMumif;? ig;rsK d;pdwf uGJjym;ig;rsm;wGif tdyf rtdyfodEkdifonfh tcsufav;csuf&SdaMumif;? ig;rsK d;pdwf uGJjym;ig;rsm;wGif tdyf rtdyfodEkdifonfh tcsufav;csuf&SdaMumif;? ig;rsK d;pdwf uGJjym;ig;rsm;wGif tdyf rtdyfodEkdifonfh tcsufav;csuf&SdaMumif;? ig;rsK d;pdwf uGJjym;ig;rsm;wGif tdyf rtdyfodEkdifonfh tcsufav;csuf&SdaMumif;? ig;rsK d;pdwf uGJjym;

onfESif h tdyfyH kcsif; rwlnDMuaMumif; pojzifh ig;rsm;\ tdyfyH k tdyfenf;rsm;udkonfESif h tdyfyH kcsif; rwlnDMuaMumif; pojzifh ig;rsm;\ tdyfyH k tdyfenf;rsm;udkonfESif h tdyfyH kcsif; rwlnDMuaMumif; pojzifh ig;rsm;\ tdyfyH k tdyfenf;rsm;udkonfESif h tdyfyH kcsif; rwlnDMuaMumif; pojzifh ig;rsm;\ tdyfyH k tdyfenf;rsm;udkonfESif h tdyfyH kcsif; rwlnDMuaMumif; pojzifh ig;rsm;\ tdyfyH k tdyfenf;rsm;udk

pdwf0ifpm;zG,f? A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/pdwf0ifpm;zG,f? A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/pdwf0ifpm;zG,f? A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/pdwf0ifpm;zG,f? A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/pdwf0ifpm;zG,f? A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/

70

Page 72: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

'DtcsdefrSm olwdkY&JU udk,fwGif;"mwkjzpfpOf

awG avsmhenf;oGm;Muygvdrfhr,f/ vIyf&Sm;rI

awGvnf; odyfr&Sdawmhbl;/ tcsKdUig;awGu

ae&mrSm NidrfNyD;aeMuw,f/ tcsKdUu oJawG?

&THUawGxJ wdk;0ifcdkem;aewwfMuw,f/ tcsKdUu

oEÅmausmufcufawGMum;rSm em;aewwfMu

w,f/ tEÅ&m,fuae tumtuG,f&apzdk Y

jzpfygw,f/ 'DtjyKtrlawG[m vlawGtdyfpuf

MuovdkrsKd; tm;jyef,lwJh vkyfaqmifcsufeJY

wlaew,f/

r&SdwJh ig;awG rsufpdrydwfEdkifvdkY tdyf rtdyfajym

zdkY cufygw,f/ vlawG? iSufawGrSm OD;aESmuf

twGif; jzpfysufaewJh vQyfppfobm0vIdif;awG

udk zrf;,lyHkazmfMunfhjcif;jzifh tdyfpufaewmudk

odEkdifw,f/

ig;awGrSmawmh OD;aESmufvdIif;jzpfay:wJh

OD;aESmuftpdwftydkif; (Neocortex) r&S dvdk Y

prf;oyfzdkY rjzpfEdkifjyefbl;/ 'gaMumifh ig;awG

&JU tjyKtrlawGudk apmifhMunfhNyD; ig;awGtdyf

ovm;qdkwm owfrSwfMu&w,f/ ig;awG tdyf

rtdyf tcsufav;csufudkMunfhNyD; owfrSwf

Muw,f/ 'gawGuawmh tcs de f MumMum

Nidrfoufaejcif;? Nidrfoufem;aewJh ud k,f

taetxm; (tNrD;ñGwfusaeyHk)? aeYpOf em;ae

cs de f tcs de fr Se f jcif;e J Y ywf0ef;usiftay:

owdxm;rdrI enf;yg;jcif;wdkYyJ jzpfw,f/

tcs K d Uynm&Si fawGtqd kt& ig;awG

tdyfpufaewmxuf vIyf&Sm;rIawG &yfweYfNyD;

em;aeMuwmrsm;w,fvdk Y qdkw,f/ 'gayrJh

a&xJwpfae&mwnf;rSm &yfwefYaezdkY a&,uf

awGudkawmh rSefrSefvIyf&Sm;ay;aeMuw,f/

touf½SLwJhtaeeJY yg;[ufzHk;vIyf&Sm;rIvnf;

&Sdaew,f/

tdyfpufjcif;eJY ywfoufvdkY ñGef;qdkcsufu

ig;awGtdyf rtdyfqdkwmeJY ywfoufvdkY tcuf

tcJ &Sdygw,f/ vlwdkY odrSwfxm;wJh tdyfpufjcif;

[m rsufpdydwfNyD; odpdwfrJh em;aejcif;yg/ rsufcGH

ig;awG tdyfpufem;aeyHkawG[m rsKd;pdwf

uGJwmeJYtrQ rwlwwfMubl;/ wDvm;yD;,m;

(Tilapia) ig;awG[m olwdkY usufpm;wJhae&m

Murf;jyifrSm NidrfoufpGm em;aewwfMuw,f/

ig;clwpfrsKd; (Brown Bullhead Catfish) usawmh

Murf;jyifeJY 10 rS 30 'D*&Dapmif;NyD; axmifae

um NidrfouftdyfpufMuw,f/ a&,ufawGudk

71

Page 73: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

qefYxkwfxm;NyD; tNrD;udk jym;xm;wwfMuw,f/

tcsKdUig;awGusawmh opfwHk;awGatmufrSm

ykef;uG,fNidrfouf tdyfpufMuw,f/ oEÅm

ausmufwef;rSm oGm;vmusufpm;wJh ig;awG

usawmh ausmufwef; uGJaMumif;awGxJrSm ykef;cdk

tdyfpufwwfMuw,f/

yg;[ufeJY rsufpdvIyf&Sm;rIawG avsmhenf;oGm;

wwfMuw,f/ ig;ref; (Bluehead and Requiem

Shark) vdk ig;trsm;tjym;uawmh ywf0ef;usif

taESmif ht,Sufrsm;ud k owdxm;odEk di fr I

tawmftm;enf;wm xif&Sm;w,fvdkY qdkw,f/

'DtcsdefrsKd;rSm tqdkygig;awGudk bmwHkYjyefrIrS

r&SdbJ a&jyifay: qGJ,loGm;EkdifMuw,f/

pdwf0ifpm;p&maumif;wmu tcsKdUig;

(Mackerel Tuna and Bluefish) awG[m vHk;0

tdyfpuf[ef rwlygbl;/ wpfcsdefvHk; ul;cwf

aewwfMuw,f/ aeYtcsdefawGxuf ntcsdef

awGrSm ul;cwfoGm;vmrI enf;oGm;wmwpfckyJ

&SdMuw,f/ ywf0ef;usifvIHYaqmfrIawGudk tod

&Sdum wHkYjyefEkdifaeqJygyJ/ 'DvdkygyJ (California

Horn Shark) ig;ref;wpfrsK d;[m ntcgrSm

oGm;vmvIyf&Sm;avh &Sdw,f/ aeYtcgrSmvnf;

ywf0ef;usifvI H YaqmfrIawGudk wH k Y jyefEk difqJ

&Sdw,f/ Nidrfouftdyfpufwm rawGUMu&bl;/

ynm&SifawG&JU t,ltqwpfcku tqdkyg

ig;awG[m tkyfpkvdkufoGm;vmaepOf tcsKdU

ig;awGu ywf0ef;usifud k owdxm;aewJh

tcdkuf tcsKdUig;awGu aeYv,ftdyfrufvdkrsKd;

cPem;aewJh taetxm;udk a&muf&S dum

&SifoefaeMuwmjzpfr,fvdkY qdkw,f/

ig;awG NidrfouftdyfpufwJhtcg ESvHk;ckef

wm? touf½SLwmawG aES;oGm;Muw,f/ yg;pyf?

72

ig;awG[mig;awG[mig;awG[mig;awG[mig;awG[m

tkyfpkvdkufoGm;vmaepOftkyfpkvdkufoGm;vmaepOftkyfpkvdkufoGm;vmaepOftkyfpkvdkufoGm;vmaepOftkyfpkvdkufoGm;vmaepOf

tcsKdUig;awGutcsKdUig;awGutcsKdUig;awGutcsKdUig;awGutcsKdUig;awGu

ywf0ef;usifudkywf0ef;usifudkywf0ef;usifudkywf0ef;usifudkywf0ef;usifudk

owdxm;aewJhtcdkufowdxm;aewJhtcdkufowdxm;aewJhtcdkufowdxm;aewJhtcdkufowdxm;aewJhtcdkuf

tcsKdUig;awGutcsKdUig;awGutcsKdUig;awGutcsKdUig;awGutcsKdUig;awGu

aeYv,ftdyfrufvdkrsK d;aeYv,ftdyfrufvdkrsK d;aeYv,ftdyfrufvdkrsK d;aeYv,ftdyfrufvdkrsK d;aeYv,ftdyfrufvdkrsK d;

cPem;aewJhcPem;aewJhcPem;aewJhcPem;aewJhcPem;aewJh

taetxm;udktaetxm;udktaetxm;udktaetxm;udktaetxm;udk

a&muf&Sduma&muf&Sduma&muf&Sduma&muf&Sduma&muf&Sdum

&SifoefaeMu ...&SifoefaeMu ...&SifoefaeMu ...&SifoefaeMu ...&SifoefaeMu ...

Page 74: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

tcsKdUig;awGu i,f&G,fpOf Nidrfouftdyf

pufwJh vu©PmrawGU&aomfvnf; t&G,f

a&mufwJhtcg NidrfouftdyfpufwJhyHkpH jzpfay:

vmwm awGUMu&w,f/ Tautog vdk ig;awG

usawmh nbufrSm Nidrfouftdyfpufavh

&Sdw,f/ 'gayrJh ae&ma&TUajymif;aepOfeJY Ocs

aepOfwdkYrSm tdyfpufwJhvu©Pm rawGU&bl;/

'DvdkygyJ Chichlids and Threespine Sticklebacks

ig;rsKd;pdwfusawmh Orsm;udk apmifha&SmufaepOf

NidrfouftdyfpufrIudk &yfweYfxm;wwfMuw,f/

OawGud k taE Smi f ht,Sufr jzp fatmi f

apmifha&SmufzdkYeJY OawG vdktyfwJh avoefY"mwf

atmufqD*sif &&SdapzdkY a&,ufawGeJY ,yfcwf

ay;aeavh&SdMuw,f/

awGUcJhMuw,f/ olwdkY&JU yg;pyfeJY yg;[ufvIyf&Sm;rI

awG xuf0ufavsmhusaewm awGUcJhMuw,f/

tdyfa&;ysufwmudk jznfhpGuftdyfpufwJh oabm

vdkY qdkw,f/

ig;awG NidrfouftdyfpufwJh yHkpH[m t&G,f

tpm;ay: rlwnfNyD; uG J jym;ygao;w,f/

taumifao;wJh ig;awGtwGuf vIyf&Sm;rI odyf

rvdktyfygbl;/ Nidrfoufem;aewwfMuw,f/

a&,ufawGudkyJ tawmfMumrS wpfcg vIyf&Sm;

wwfMuw,f/ 'gayrJh taumifBuD;wJh ig;awG

usawmh Nidrfouftdyfpufaeavh r&Sdygbl;/

&SifoefzdkY vdktyfwJh avoefY"mwfatmufqD*sif

vHkavmufpGm &&Sda&;twGuf yg;[ufay: a&

rSefrSef aumif;pGmjzwfoef;aezdkY vdktyfygw,f/

'gaMumifh 'Dvdkig;rsKd;rsm;[m tdyfpufaepOf a&

ul;cwfae&ygw,f/ yHkrSefcsdefxufawmh aES;aES;

av; ul;cwfaewwfw,f/ wpfenf;tm;jzifh

tdyfpufaeayr,fh Edk;aeonfhtvm; ul;cwf

a&GUvsm;aewwfMuw,f/

Zebrafish vd k Yac:wJ h ig;awGusawmh

ttdyfrufMuw,f/ okawoDawG[m ig;

avSmi fuefxJar G ;xm; Ny D ; najcmufem& D

tarSmifcswJhtcg ig;awG yHkrSefNidrfouf tdyfpuf

Muw,f/ prf;oyfrItaeeJY olwdk YtdyfcsdefrSm

tdyfr&atmif qlnHoHwpfrsKd;rsKd;ay;um EdI;xm;

MunfhMuw,f/ aemufaeYrSm ig;avSmifuefudk

tarSmifcsay;xm;vdkufwmeJY ig;awG Nidrfouf

tdyfpufoGm;MuNyD; awmf½HkeJ Y EdI;r&awmhwm

Parrot Fish ig;rsKd;pdwfwpfck&JU tdyfpufrI

yHkpHu wpfrlxl;jcm;w,f/ tqdkyg ig;rsm;[m

tdyfpufawmhr,fqk d&if ausmufausmvd k

tcRJawGxkwfNyD; olYwpfudk,fvHk;udk zHk;vTrf;

73

Page 75: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

ypfvdkufw,f/ tvHkydwftdyf,mvdkY qdk&rvdk

ygyJ/ olwdkY tdyfpufpOf tEÅ&m,frS umuG,fzdkY

jzpfw,f/

tcsKdUa0vig;awG&JU av½SLaygufawGudk

awmh a&jyifrSm azmfxm;Muw,f/ tdyfaysmf

aewJh a0vig;awGem; avSeJYuyfoGm;wmawmif

a0vig;awG rodMubl;/ avSeJY wdkufrdawmhrS

Edk;oGm;Muw,fvdkY qdkw,f/

2017 ckESpf? Mo*kwfv ig;&ufxkwf

trsKd;om; yx0D0if*sme,frSm azmfjyxm;csuf

t& tdEd´,ork'´&mtwGif; a&teuf 15

rDwmrSm a'gifvdkufNidrfNyD; tdyfpufaeMuwJh

aumifa& 30 ausmf& S d a0vig;tkyfp kud k

awGU&SdcJ hMuw,f/ tdyfpufaecsdefawGu 10

rdepfrS 15 rdepfxd Mumw,fvdk Y qdkw,f/

tdyfpufaewJh a0vig;awG[m trrsm;jzpfNyD;

a0vig;taumifaygufawGu yifv,frsufESm

jyifrSm ul;cwfaeMuw,f/ a0vig;awG[m

rsm;aomtm;jzifh ig;aumifrS ajcmufaumif

yg0ifwJh tkyfpkav;awGzGJUNyD; tckvdk tdyfpuf

wwfMuw,f/ a&aeowå0gwdk Y tdyfpufyH k

trsKd;rsKd;taMumif; jzpfygw,f/

vJhvJ h0if; (owåaA')vJhvJ h0if; (owåaA')vJhvJ h0if; (owåaA')vJhvJ h0if; (owåaA')vJhvJ h0if; (owåaA')

Ref: (1) Why these whales are standing in theOcean.National Geographic August 5, 2017.

(2) How do fish sleep?by Wyken SeagraveBig Question March 4,2008

(3) Sleep in Fish, Wikipedia.

Ekd Ywkdufowå0gjzpfayr,fh a&xJ&Sifoef

aygufyGm;MuwJh a0vig;awG tdyfpufyH ku

wpfrsK d;yg/ od&S dcGif h&wm q,fESpf0ef;usif

avmufyJ &SdygOD;r,f/ 2008 ckESpfxkwf Cur-

rent Biology pmapmifyg avhvmawGU&Sd csuf[m

yxrqHk;aom taxmuftxm;jzpfygw,f/

a0vig;awG[m naeajcmufem&DeJY oef;acgifcsdef

Mum;rSm tdy fpufwwfMuw,f/ tdy fcs de f

taeeJYuawmh olwdk Yb0&JU ckepf&mckdifEIef;

ausm fce f Y& S dw,fvd k Y paum hwvefE k di fi H ?

pdefYtef'½l;wuúodkvf ZD0aA'Xme ygarmu©

Dr.Patrick Miller u qdkw,f/

oleJYtzGJU[m vGefcJhwJhESpfrsm;twGif; csDvD

EkdifiH urf;vGefyifv,fjyifrSm uGif;qif;avhvm

aepOf tdyfaysmfaewJh a0vig;tkyfpkudk trSwf

rxif awGU&SdcJhMuw,f/ a&xJrSm a0vig;awG

[m a'gifvdkuftaetxm;eJY NidrfoufaeMu

w,f/

74

Page 76: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

qrfeyfcftwDygndK (Somnuk Atipanyo) onf yifv,furf;ajc &Gmav;wpf&Gmjzpfonfh

cGefprGwfcsif (Khun Samut Chin) &Gmudk pdpdnufnufajcrGzsufqD;cJhonfh yifv,fa& jrifhwufrIudk

yifv,fa& vTrf;rd k;jcif;cH&aomaMumifh ESpfaygif;rsm;pGm ysufpD;,dk,Gif;ae&mrSyifv,fa& vTrf;rd k;jcif;cH&aomaMumifh ESpfaygif;rsm;pGm ysufpD;,dk,Gif;ae&mrSyifv,fa& vTrf;rd k;jcif;cH&aomaMumifh ESpfaygif;rsm;pGm ysufpD;,dk,Gif;ae&mrSyifv,fa& vTrf;rd k;jcif;cH&aomaMumifh ESpfaygif;rsm;pGm ysufpD;,dk,Gif;ae&mrSyifv,fa& vTrf;rd k;jcif;cH&aomaMumifh ESpfaygif;rsm;pGm ysufpD;,dk,Gif;ae&mrS

,cktcg urÇmvSnf hc& D ;oGm;r sm; avhvm&e f ae&mwpfc k jzp fvmonf h,c ktcg urÇmvSnf hc& D ;oGm;r sm; avhvm&e f ae&mwpfc k jzp fvmonf h,c ktcg urÇmvSnf hc& D ;oGm;r sm; avhvm&e f ae&mwpfc k jzp fvmonf h,c ktcg urÇmvSnf hc& D ;oGm;r sm; avhvm&e f ae&mwpfc k jzp fvmonf h,c ktcg urÇmvSnf hc& D ;oGm;r sm; avhvm&e f ae&mwpfc k jzp fvmonf h

xdkif;Ek difiH? cGefprGwfcsif&Gm&Sd 0yfcGefprGwfx&m0yf bkef;BuD;ausmif;\ jyefvnfxdkif;Ek difiH? cGefprGwfcsif&Gm&Sd 0yfcGefprGwfx&m0yf bkef;BuD;ausmif;\ jyefvnfxdkif;Ek difiH? cGefprGwfcsif&Gm&Sd 0yfcGefprGwfx&m0yf bkef;BuD;ausmif;\ jyefvnfxdkif;Ek difiH? cGefprGwfcsif&Gm&Sd 0yfcGefprGwfx&m0yf bkef;BuD;ausmif;\ jyefvnfxdkif;Ek difiH? cGefprGwfcsif&Gm&Sd 0yfcGefprGwfx&m0yf bkef;BuD;ausmif;\ jyefvnf

jyKjyifrGrf;rHa&; vkyfief;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/jyKjyifrGrf;rHa&; vkyfief;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/jyKjyifrGrf;rHa&; vkyfief;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/jyKjyifrGrf;rHa&; vkyfief;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/jyKjyifrGrf;rHa&; vkyfief;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/

75

Page 77: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

c kep fE Sp f Mum &i fqd ki fw d ku fy G J0i fc J honf/

xd kwd kufyG J\ t"duwd kufyG J0if&mae&mrSm

yifv,fa& vTrf;rd k;cHcJ h&onfh 0yfcGefprGwf

x&m0y f (Wat Khun Samut Trawat)

bkef;BuD;ausmif;yifjzpfonf/

&moDOwkajymif;vJjcif;onf urÇmwpf0ef;

&Sd yifv,fork'´&ma& pD;qif;rIudk [efYwm;

aESmifh,Sufvsuf&Sd&m urÇmhta&SUydkif;\ Aif;epf

NrdKU[k wpfcsdefu vlodrsm;cJhaom AefaumufNrdKU

ud k csefvSyfxm;cJ hí r&acs/ urf;½d k;wef;

a&wdkufpm;rI tjrifhqHk;'Pfudk cHpm;cJh&aom

xdkif;yifv,fauGU tygt0if xdkif;Ed kifiH\

yifv,furf;½dk;wef; uDvdkrDwm 600 cefYonf

a&atmufodkY epfjrKyfcJh&onf[k uRrf;usifol

rsm;u qdkMuonf/

rnfonfhtcsdefumvwGif tEÅ&m,fusa&muf

rnfudkrl tajctwif tjiif;yGm;aeMuonf/

tpd k;&ESif h uRrf;usifolrsm;u jyóemudk

ajz&Sif;&mwGif AefaumufNrdKUawmifbuf uDvdk

rDwm 20 cefYtuGm&Sd wHig&Gmav;wpf&Gmjzpf

onfh cGefprGwfcsif&Gmonf obm0ywf0ef;usif

ajymif;vJrIudk jyif;jyif;xefxef vufawGUcHpm;

cJ h&onfESi f h qufpyfywfoufaeonfud k

xnfhoGif;pOf;pm;cJhMuonf/

]]tJ'DrSm t&ifu vrkyifawG &Sdw,f}} [k

touf 44 ESpft&G,f bkef;awmfBuD; qrfeyfcf

twDygndKu cGefprGwfcsif&Gm&Sd 0yfcGefprGwf

x&m0yf Ak'¨bmom bkef;BuD;ausmif;0if;rS

aeí a&jyifus,fBuD;udk ñTefjy&if; ajymonf/

]]'gayrJh vdIif;eJYavu 'DtyifawGudk jyif;jyif;

xefxef zsufqD;vdkufMuw,f}} [k us,fajymvS

aom xdkif;yifv,fauGU&Sd&mqDudk ar;xdk;NyD;

acgif;,rf;umajymonf/ ]]tJ'DrSm t&ifu

rdom;pkawG aeMuw,f/ usKyfwdkYu obm0

ywf0ef;usifudk xdcdkufatmifvkyf&if obm0

w&m;uvnf; vlawGudk jyefNyD; 'ku©ay;w,f

qdkwm rif;tjrifyJav}}

qrfeyfcfonf cGefprGwfcsif&Gmudk acsrIef;

zsufqD;cJhonfh yifv,fa&rsufESmjyif jrifhwuf

vmrIud k umuG,f&ef ckepfESpf Mumatmif

a&SUwef;rS wdkufyGJ0ifcJhonf/ vGefcJhaomESpfaygif;

30 ausmfu yifv,f'Da&onf &Gmajr wpf

uDvdkrDwmausmfudk 0g;rsKdypfcJh&m aetdrfrsm;?

ausmif; wpfausmif;ESif usef;rma&;Xmewpfck

arsmygoGm;cJhNyD; &Gm&Sd vlOD;a&xuf0ufonfvnf;

ajymif;a&TUcJh&onf/ &Gma[mif;\ trSwftom;

rsm;jzpfonfh vQyfppfrD;wdkif xdyfydkif;rsm;onf

ajrvTmatmuf&S d ausmufom;tpm;

&THUay:wGif wnfaqmufxm;onfh xdkif;EkdifiH\

Nr d K Uawm fonf yi fv,fa& rsufE Sm jyi f

jrif hwufjcif;ESif h a&zH k;vTrf;jcif;wd k YaMumif h

vmrnfh q,fpkESpfrsm;twGif; yifv,fa&

atmufodkY epfjrKyfrnfhtEÅ&m,fESifh BuHKawGUae&

onf/ uRrf;usifoltrsm;pku AefaumufNrdKUonf

ab;'ku©ESifh &ifqdkif&rnfudk odMuaomfvnf;

76

Page 78: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

urf;rS rDwm 500 ausmf uGma0;onfh xdkif;

yifv,fauGUtwGif; tdyfrufqefqef a&muf&Sd

cJhonf/ rlvt&G,ftpm;\ 10 yHk wpfyHkom

&Sdawmhaom 0yfcGefprGwfx&m0yf bkef;BuD;

ausmif;0if;onf a&jyif\tpyfwGif &yfwnf

ae&onf/ qrfeyfcfra&mufrDu bkef;BuD;ausmif;

onf a&jrKyfaeNyD; bkef;BuD;tm;vHk; ausmif;udk

pGefYcGmoGm;Muonf/ tvm;tvmaumif;onf

rSm bkef;BuD;ausmif;NcH0if;udk rlvtwdkif; jyefjzpf

ap&efESifh jyKjyifxdef;odrf;&efqdkonfh qrfeyfcf

\ qHk;jzwfcsufonf yifv,f'Da&udk tHwkrnfh

&Gm\ &ifqdkifwdkufyGJwGif tiftm;wpf&yfjzpfvm

cJhonf/

]]usKyf touf 20 ausmfwkef;u wpfouf

vHk; bkef;BuD;0wfzdkY cifAsm;ajymr,fqdk&if usKyf

&,frdrSmyJ}} [k qrfeyfcfu ajymonf/ cGefprGwf

csif&GmESifh uDvdkrDwm tenf;i,fomuGma0;

aom vrfzmyg (Laem Fapha) c½d ki fwGif

BuD;jyif;vmaom qrfeyfcfrSm rdom;pkESifhtwl

opfoD;a&mif;&onf/ olYb0onf tcsnf;ESD;

omqdkNyD; oli,fcsif;rsm;ESifh aomufpm;rl;,pf

jcif;jzifh aysmfarGUcJhonf[k 0efcHcJhonf/ ol

touf 30 t&G,fwGif &if;ESD;aom oli,fcsif;

wpfOD; udk,fhudk,fudk,f tqHk;pD&ifcJhonf/ xdk

tcsdefrSpí olYb0wGif BuD;rm;aom ajymif;vJrI

wpf&yf ay:aygufcJhonf/

]]usKyfoli,fcsif; aoqHk;wJhaeYrSm olYtar

u usKyfudkac:NyD; raocifpyfMum; wdkawmif;wJh

vlYb0rSm Ak'bmom "avhxHk;wrf;t& bkef;BuD;

0wfzdkY ajymw,f/ usKyfu bkef;BuD;ausmif;rSm

wpf&uf ESpf&ufyJaezdkY pDpOfxm;w,f/ 'gayrJh

usKyfa&mufoGm;wJhtcsdefrSm vl0wfaMumifb0eJY

]]yxrqHk;]]yxrqHk;]]yxrqHk;]]yxrqHk;]]yxrqHk;

usKyfa&mufoGm;awmhusKyfa&mufoGm;awmhusKyfa&mufoGm;awmhusKyfa&mufoGm;awmhusKyfa&mufoGm;awmh

bkef;BuD;ausmif;&JUae&mbkef;BuD;ausmif;&JUae&mbkef;BuD;ausmif;&JUae&mbkef;BuD;ausmif;&JUae&mbkef;BuD;ausmif;&JUae&m

tawmfrsm;rsm;tawmfrsm;rsm;tawmfrsm;rsm;tawmfrsm;rsm;tawmfrsm;rsm;

a&wdkufpm;cH&NyD;a&wdkufpm;cH&NyD;a&wdkufpm;cH&NyD;a&wdkufpm;cH&NyD;a&wdkufpm;cH&NyD;

bk&m;0wfjyKvdk Yawmifbk&m;0wfjyKvdk Yawmifbk&m;0wfjyKvdk Yawmifbk&m;0wfjyKvdk Yawmifbk&m;0wfjyKvdk Yawmif

r&awmhbl;/r&awmhbl;/r&awmhbl;/r&awmhbl;/r&awmhbl;/

'gudk jyefjyKjyifzd k Y'gudk jyefjyKjyifzd k Y'gudk jyefjyKjyifzd k Y'gudk jyefjyKjyifzd k Y'gudk jyefjyKjyifzd k Y

BudK;pm;&wmBudK;pm;&wmBudK;pm;&wmBudK;pm;&wmBudK;pm;&wm

usKyftwGufusKyftwGufusKyftwGufusKyftwGufusKyftwGuf

tcuftcJwpfckyJ}}tcuftcJwpfckyJ}}tcuftcJwpfckyJ}}tcuftcJwpfckyJ}}tcuftcJwpfckyJ}}

77

Page 79: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

jr§ifhwifcJhonf/ qrfeyfcf\ vkyfudkifEdkifpGrf;udk

jrifaomtcg a'ocHrsm;u olYudk xdkausmif;

wGif &moufyefoDwif;oHk;&ef avQmufxm;Mu

onf/ ]]usKyfrSm jyefp&mtdrfvnf; r&Sdbl;/

'Dawmh bmjzpfvdkY rjzpfEkdif&rSmvJ}} [k qrfeyfcf

u &,farmvsufajymonf/

bkef;BuD;b0 uGJjym;wmudk pNyD; wGufqvmrd

w,f/ jcm;em;csuf b,fvd k& S dw,fqd kwm

EdIif;,SOfMunfhcJhw,f/ cPav;eJYwif pdwfat;

csrf;rIudk cHpm;&w,f/ 'geJY usKyf vlrxGufcsif

awmhbl;}}

vrfzmygc½d kif&S d bkef;BuD;ausmif;wGif

wpfESpfeD;yg; oDwif;oHk;NyD;aemuf cGefprGwfcsif

&GmrS udk&ifwpfyg;ESifh qrfeyfcfawGUqHkcJhonf/

xdkudk&ifu yifv,fxJwGif pGefYypfcHxm;&aom

bkef;BuD;ausmif;taMumif; ajymjyNyD; vmvnf

&ef zdwfac:cJhonf/ ]]yxrqHk; usKyfa&muf

oGm;awmh bkef;BuD;ausmif;&JUae&m tawmf

rsm;rsm; a&wdkufpm;cH&NyD; bk&m;0wfjyKvdk Y

awmif r&awmhbl;/ 'gudk jyefjyKjyifzdkYBudK;pm;

&wm usKyftwGuf tcuftcJwpfckyJ}} [k

qrfeyfcfu jyefajymjyonf/ xdkbkef;BuD;ausmif;

wGif av;v oDwif;oHk;pOf Ak'¨bmom0ifrsm;

udk jyefvnfpnf;½Hk;cJh½Hkomru ausmif;xdkif

q&mawmfb0jzifh jyefvnfjyKjyifa&;vkyfief;

rsm;udk pwifvkyfudkifcJhonf/ a&BuD;rI'PfrS

umuG,f&ef bk&m;cef;Murf;jyifudk ESpfrDwmcefY

]]'DajrBuD;udk bmaMumifh a&vTrf;rdk;&ovJ

qdkwJhtaMumif;udk usKyf rodbl;}} [k qrfeyfcf

u 0efcHcJhonf/ ]]uRrf;usifolawG 'DudkvmNyD;

avhvmMuw,f/ 'gu &moDOwk ajymif;vJrIeJY

opfawmawG ckwfvJSwJhtay: rlwnfw,fvdkY

usKyfudkajymw,f/ ½dk;½dk;om;om;0efcH&&ifawmh

oabmw&m;awG? pnf;rsOf;awGudk usKyfwu,f

em;rvnfbl;/ em;vnf; rvnfcsi fbl;/

vufawGUb0rSm t,ltq? oabmw&m;awG

eJY tvkyfvkyfMuwJh vlawG&Sdovdk olvdkigvdk

um,tm;eJ Y tvkyfvkyfMuwJhvlawGvnf;

&Sdw,f/ usKyfar;csifwmu tcktajctaeudk

taxmuftuljzpfzdkY usKyfwdkY bmawGvkyfEkdifvJ

qdkwmyJ}}

xd kbkef; BuD;ausmif;wGif ausmif;xd ki f

q&mawmftjzpf ckepfESp f oDwif;oH k ;pOf

78

Page 80: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

qrfeyfcfESifh a'ocHapwemh0efxrf;rsm;onf

vdIif;'PfrS umuG,f&ef urf;pyfwGif vrkyif

rsm;pd kufysK d ; jcif;? ausmufpDa&umwmrsm;

wnfaqmufjcif;wdkYudk vkyfaqmifcJhMuonf/

jyif;xefaom vdIif;wHydk;rsm;u bkef;BuD;ausmif;

\tjyifbuf xkwfxm;aom bk&m;ausmif;

aqmifudk ½dkufykwfcJhaMumif; &ufpGJrygaom

"mwfyHkwGif jyoxm;onf/

]]bmaMumifh 'DrSmaewmvJqdkwmudk &Sif;jy

zdk Y cJ,Of;w,f/ t&ifwkef;ub0eJY odyfudk

uGmjcm;ayr,fh 'DrSmu vGwfvyfw,f/ rdom;pk

eJY rdef;rvnf; r&Sdbl;/ pdwftaESmifht,Suf

rjzpfbl;/ bm0efxkyf0efydk;rSvnf; r&Sdbl;/ usKyf

b0rSm t"du&nfrSef;csufu 'Dbkef;BuD;ausmif;

jyeftouf0ifvmzdkYyJ/ 'g[m &GmtwGuf ta&;

BuD;w,f/ 'gawG[m tjyKoabmaqmifwJh

tydkif;qdkNyD; usKyfuawmh auseyfw,f}} [k

qrfeyfcfu 0efcHajymMum;onf/

vma&mufvnfywf&ef cufcJaomfvnf;

,cktcg 0yfcGefprGwfx&m0yf bkef;BuD;ausmif;

onf urÇmvSnfhc&D;oGm;rsm; avhvm&ef ae&m

wpfckjzpfaeonf/ yifv,fwGif;rS bkef;BuD;

ausmif;udk vlrsm;u wtHhwMocsD;rGrf;MuNyD;

jyKjyifrGrf;rHa&;vkyfief;rsm;wGifvnf; tvSLaiG

rsm; xnfh0ifMuonf/ ]]xdkif;EkdifiHrSm jyóemudk

xifxif&Sm;&Sm; jrifae&wJhwdkif umuG,fzdk Y

qdkwm usKyfwdkY b,fwkef;urS rawG;cJhrdbl;/

a[mifaumifwdk Y pifumylEk difiHwd k YrSmqdk&if

olwdk Y&JU ajrBuD;udk jyKjyifzefwD;zd k Y BudK;pm;

Muw,f/ bmvdkYvJqdkawmh olwdkYrSm ajrae&m

vHkvHkavmufavmuf r&Sdbl;av/ 'gayrJh 'DEkdifiH

rSmawmh usKyfwdkY rumuG,fcJhvdkY usKyfwdkYajrawG

qHk;½H I;ae&w,f}} [k qrfeyfcfu yifv,f

jyifBuD;udk vufnd§K;ñTefjy&if; ajymonf/

EG,fEG,frmEG,fEG,frmEG,fEG,frmEG,fEG,frmEG,fEG,frm

Ref: Against the Rising TideBy Brent LewinR.D,Aug, , 2011

armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)

aemufqH k;awmhaemufqH k;awmhaemufqH k;awmhaemufqH k;awmhaemufqH k;awmh

ar;- a&m*EÅ&uyfqd k ; BuD; usa&mufNy D;

aemuf Oa&my&Sd vlOD;a&\ &mcdkifEIef;

rnfrQ aoqHk;cJhovJ/

ajz- &mEIef;jynfhyg/ aemufqHk;aygh/

[

m

o

79

Page 81: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

pdwfwkefvIyfacsmufcsm;aeonfh uRefru tdrftwGif;ü ',drf;',dkif avQmufoGm;vsuf

t0wftpm;aowåmxJodkY rnfonfhypönf;rsm; xnfh&rnfudk BudK;pm;í pOf;pm;ae&onf/

v l Yb0wGi f jzp fwwf ? Bu H Kaw G U&wwfonf h y laq G ;aomursm;a Mumi f hv l Yb0wGi f jzp fwwf ? Bu H Kaw G U&wwfonf h y laq G ;aomursm;a Mumi f hv l Yb0wGi f jzp fwwf ? Bu H Kaw G U&wwfonf h y laq G ;aomursm;a Mumi f hv l Yb0wGi f jzp fwwf ? Bu H Kaw G U&wwfonf h y laq G ;aomursm;a Mumi f hv l Yb0wGi f jzp fwwf ? Bu H Kaw G U&wwfonf h y laq G ;aomursm;a Mumi f h

aqmufwnf&mr& jzpfaecsdefwGif olwpfyg;\ trSwfrxif ulnDaqmif&Gufaqmufwnf&mr& jzpfaecsdefwGif olwpfyg;\ trSwfrxif ulnDaqmif&Gufaqmufwnf&mr& jzpfaecsdefwGif olwpfyg;\ trSwfrxif ulnDaqmif&Gufaqmufwnf&mr& jzpfaecsdefwGif olwpfyg;\ trSwfrxif ulnDaqmif&Gufaqmufwnf&mr& jzpfaecsdefwGif olwpfyg;\ trSwfrxif ulnDaqmif&Guf

ay;rIav;u cGeftm;jzpfaponfhtaMumif; a&;om;xm;onf/ay;rIav;u cGeftm;jzpfaponfhtaMumif; a&;om;xm;onf/ay;rIav;u cGeftm;jzpfaponfhtaMumif; a&;om;xm;onf/ay;rIav;u cGeftm;jzpfaponfhtaMumif; a&;om;xm;onf/ay;rIav;u cGeftm;jzpfaponfhtaMumif; a&;om;xm;onf/

80

Page 82: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

naeapmif;u uRefr\Zmwd rpfZl&DNrdKUrS

zkef;0ifvmcJhonf/ uRefr\tpfudk? olYZeD;?

c,frESifh uav;ESpfa,mufwdkY um;arSmufí

aoqHk;oGm;cJ h MuonfhtwGuf ]]tjrefqH k ;

vmcJhyg}} [k taru ajymonf/

uRefrjyKvkyfcsifonfu csufcsif;xGufcGm

rnf/ rdbrsm;xH tjrefoGm;rnf/ odkYaomf uRefr

ESifh cifyGef; v,f&DwdkYu tdk[dkif;tdk;NrdKUrS e,l;

ruúpDudkNrdKUodkY ajymif;a&TU&ef xkyfydk;odrf;qnf;

aecsdefjzpfojzifh uRefrwdkYtdrfrSm ½IyfyGaeonf/

uRefr? v,f&DESifh uav;ESpfOD;wdkYtwGuf

vdktyfrnfh t0wftpm;rsm;u uwfxlyHk;xJwGif

xnfhum wdyfjzifhywfNyD;aeNyD/ b,ft0wf

tpm;awGygvdrfh/ uRefru 0rf;enf;ylaqG;ae

ojzifh bmrQrrSwfrdawmh/ tjcm;t0wftpm;

rsm;u t0wfavQmfcef;Murf;jyifwGif yHkvsuf/

ayusHaeaom yef;uefrsm;u pm;yGJay:rSmyif

&Sdaeao;onf/ xdkYjyif uav;upm;p&m t½kyf

rsm;u jyefYusJaeonf/

v,f&Du aemufaeYeHeuftwGuf av,mOf

vufrSwf pDpOfaepOf uRefru tdrftwGif;

&nf&G,fcsufrJhpGm avQmufoGm;vsuf ypönf;rsm;

udk aumufvdkuf jyefcsvdkuf vkyfaerdonf/

uRefr tm½HkrpdkufEkdifyg/ apmapmu zkef;xJrS

pum;oHrsm;om acgif;xJwGif xyfwvJvJ

yJhwifMum;a,mifaeonf/

]]bDvfoGm;&SmNyD? rm&Dvifa&m? *RefeJ Y

uav;ESpfa,mufpvHk;}}

xdkowif;pum;u uRefr\OD;aESmufudk

t0wfjzifh zHk;tkyfvdkufouJhodkY&Sdonf/ cifyGef;

v,f&Du pum;ajymwdkif; ta0;rSajymaeovdk

yif/ tdrftwGif; oGm;vmvIyf&Sm;pOfrSmvnf;

uRe fru wHcg;r sm;ud k 0i faqmi f hv d ku f ?

ukvm;xdkifrsm;udk wdkufvdkufESifhyif jzpfaeonf/

v,f&Du uRefrwdkYaemufaeYeHeuf ckepf

em&DwGif pwifxGufcGmMu&ef pDpOfxm;onf/

xdkYaemuf ol\rdwfaqGtcsKdUudk zkef;qufí

tusKd;taMumif; ajymjyonf/ tcsKdUu uRefr

ESifh &Hzef&Hcg pum;ajymvdkMuonf/ ]]uRefrwdkY

vkyfay;Ekdifwmrsm;&Sd&if odyg&ap}} [k xdkolrsm;

u MuifempGmajymqdkMuonf/

uRefr bmajym&rSef; rod/ uRefrtm½Hk

pl;pdkufír&/ ]]aus;Zl;trsm;BuD;wifygw,f}}

[kom uRefru ajymEkdifonf/

uRefru ukvm;xdkifwpfvHk;wGifxkdifum

aumif;uifudk armhMunfhaeonf/ xdkpOf v,f&D

u we*FaEGbk&m;ausmif;wGif uav;rsm;udk

uRefrESifhtwl pmoifay;ol a':emuif;qDudk

zkef;qufonf/ a':emESifh uRefru omref

rdwfaqGrsm;omjzpfNyD; awGUqH k jzpfcJonf/

a':emESifh ol\cifyGef; tDrmpifwdkYu olwdkY\

rlBudKausmif;udpörsm;jzifh tvkyf½IyfaeMuonf/

v,f&Du a':emudk vmrnfhwe*FaEGaeYwGif

ausmif;udk wpfa,mufwnf; wm0ef,l&rnfh

taMumif; zkef;qufajymay;onfhtwGuf uRefr

0rf;om&onf/

uRefrxdkifaepOf orD;u abmvHk;av;udk

ydkufvsuf ajy;0ifvmonf/ aemufrSom;u

uyfvdkufvmonf/ olwdkYtdyf&m0ifoifhNyD[k

uRefr awG;rdonf/ olwdkYaemuf {nfhcef;wGif;

odkY uRefrvdkufoGm;onf/ ajcvSrf;rsm;u av;yif

wHk YaES;aeovdk? vufrsm;u cJqGJxm;ovdk

jzpfaeum qdkzmay:odkY rdef;rdef;armarm xdkifcs

vdkufonf/

81

Page 83: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

wHcg;acgif;avmif;jrnfvmí wHcg;udk

oGm;zGifhvdkufpOf a':em\cifyGef; tDrmpifudk

qif0ifwGif &yfvsufawGU&onf/

tDrmpifu rD;zdkcef;Murf;cif;wGif owif;

pmpuúLrsm;udk jzefYcsaepOf uRefru v,f&D\

zdeyf? uRefr\ a'gufjrifhzdeyf? uav;rsm;\

ayusHaeaom zdeyfrsm;udk pkpnf;ay;onf/

tDrmpifu ',ftdk;wpfckudk&Smvsuf qyfjym

&nfazsmfonf/ "m;a[mif;wpfacsmif;? a&jr§Kyf

wdkYESifh pwifoefY&Sif;awmhonf/

]]uRefawmf cifAsm;wdkY&JU ½SL;zdeyfawGudk

wdkufay;zdkYvmwmyg}} [k olu ajymonf/

uRefr acgif;½IyfoGm;um olYudk aemuf

wpfcgjyefajym&ef ajymvdkufonf/

]]a':emu uav;i,feJYtwl aeae&yg

w,f/ 'gayrJ h uRefawmfwd k Yu cifAsm;ud k

ulnDcsifygw,f/ uRefawmfhtaz qHk;wkef;u

rSwfrdao;w,f/ tokbtcrf;tem;twGuf

uav;awG&JU ½SL;zdeyfawGudk ajymifatmif

wdkufay;&wm em&Daygif;rsm;pGm MumcJhw,f/

tJ'DtwGuf uRefawmfvmcJhwmyg/ cifAsm;&JU

½SL;zdeyfawGud k ay;yg/ taumif;awGwif

r[kwfbl;? tm;vHk;ay;yg}} [k olu ajymonf/

olajymjyrS zdeyfawGtaMumif; uRefr

rawG;rdonfudk owd&vmrdonf/ om;jzpfolu

NyD;cJhaom we*FaEGaeYu bk&m;ausmif;rStjyef

&THUEGHxJrS jzwfeif;vmcJhonf/ tm;usrcH orD;

jzpfoluvnf; ausmufcJwHk;BuD;rsm;udk uefvm

cJhonf/ uRefru aemufrS oeYf&Sif;&ef t0wf

avQmfcef;xJokdY ypfoGif;xm;cJhonf/

olY vkyfaqmifcsufwGifolY vkyfaqmifcsufwGifolY vkyfaqmifcsufwGifolY vkyfaqmifcsufwGifolY vkyfaqmifcsufwGif

ay:vGifaeaomay:vGifaeaomay:vGifaeaomay:vGifaeaomay:vGifaeaom

arwåmt&dyfta,mifuarwåmt&dyfta,mifuarwåmt&dyfta,mifuarwåmt&dyfta,mifuarwåmt&dyfta,mifu

uRefr\ npfnL;aeaomuRefr\ npfnL;aeaomuRefr\ npfnL;aeaomuRefr\ npfnL;aeaomuRefr\ npfnL;aeaom

pdwftarSmifjrLudkpdwftarSmifjrLudkpdwftarSmifjrLudkpdwftarSmifjrLudkpdwftarSmifjrLudk

NzdKcGif;&Sif;vif;ay;\/NzdKcGif;&Sif;vif;ay;\/NzdKcGif;&Sif;vif;ay;\/NzdKcGif;&Sif;vif;ay;\/NzdKcGif;&Sif;vif;ay;\/

uRefr vIyf&Sm;Ek difygNyD/uRefr vIyf&Sm;Ek difygNyD/uRefr vIyf&Sm;Ek difygNyD/uRefr vIyf&Sm;Ek difygNyD/uRefr vIyf&Sm;Ek difygNyD/

awG;awmEkdifygNyD/awG;awmEkdifygNyD/awG;awmEkdifygNyD/awG;awmEkdifygNyD/awG;awmEkdifygNyD/

aeYpOfaeYpOfaeYpOfaeYpOfaeYpOf

&Sifoefa&;tvkyfrsm;udk&Sifoefa&;tvkyfrsm;udk&Sifoefa&;tvkyfrsm;udk&Sifoefa&;tvkyfrsm;udk&Sifoefa&;tvkyfrsm;udk

vkyfEk difygNyD/vkyfEk difygNyD/vkyfEk difygNyD/vkyfEk difygNyD/vkyfEk difygNyD/

82

Page 84: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

tvkyfwGif tm½Hkpl;pdkuf vkyfudkifaeaom

olYudk Munfhrd&mrS uRefr\tawG;rsm; yHkrSef

jye f jzp fvmcJ honf/ t0wfawGud k t&if

avQmf&rnf/ t0wfavQmfpufu vnfaepOf

v,f&DESifh uRefru uav;rsm;udk a&csKd;ay;NyD;

tdyf&m0ifaponf/

uRefrwdkYu xrif;pm;yGJay:&Sd yef;uefrsm;

udk &Sif;onf/ tDrmpifu pum;rajymbJ

olYtvkyfol qufvkyfaeonf/ olYvkyfaqmifcsuf

wGif ay:vGifaeaom arwåmt&dyfta,mifu

uRefr\ npfnL;aeaom pdwftarSmifjrLudk

NzdKcGif;&Sif;vif;ay;\/ uRefr vIyf&Sm;EkdifygNyD/

awG;awmEkdifygNyD/ aeYpOf &Sifoefa&;tvkyfrsm;

udk vkyfEkdifygNyD/ tvkyfrsm; tpDt&DvkyfEkdif

cJhygNyD/

aowåmwGif;odk Y xnfhaomtcg tDrmpifu

zdeyfcH krsm;yg wd kufcRwfaq;aMumay;xm;

onfudk awGU&onf/

uRefrwdk Y xdknu tdyf&m0ifaemufus

aomfvnf; eHeufapmapm xcJhMuaomaMumifh

av,mOfuGif;odk Y xGufcGmcsdefwGif vkyfp&m

&Sdonfrsm; tukefNyD;pD;aeNyDjzpfonf/ a&SUc&D;

wGif pdwfraumif;zG,f&m? pdwfnpfnL;zG,f&m

rsm;u BudKqdkaeonf/ odkYaomf vlwpfa,mufu

uRefrudk cGeftm;ay;cJhonf/

,cktcg taygif;toif;wpfa,muf\

cspfcifolqHk;yg;oGm;aomtcg uRefru ar;½dk;

ar;pOf ]]uRefr bmrsm;vkyfay;EkdifygovJ}} [k

rar;awmhbJ xdkol\ vdktyfcsuf - Oyrm

rdom;pkyd ki fum;rsm;ud k aq;aMumoef Y&Sif;

ay;jcif;? acG;ausmif;ay;jcif;? tokbcscsdefwGif

tdrfapmifhay;jcif; ponfhwdkYudk BudK;pm;pOf;pm;

onf/

]]uRefr tJ'g vdktyfwmudk &Sifb,fvdk

odovJ}} [k xdkolu uRefrudkar;vQif ]]wpfcgu

vlwpfa,mufu uRefrwdkY&JU ½SL;zdeyfawGudk

oefY&Sif;awmufajymifatmif wdkufay;cJhvdkYyg}}

[k ajzrnf/

pdef0if;armfpdef0if;armfpdef0if;armfpdef0if;armfpdef0if;armf

Ref: I've come to Clean Your Shoes.By Madge HarrawR.D, September, 2017

uRefru t0wfavQmfpufxJrS t0wfrsm;

udk tajcmufcHpufwGif;xnfhí rD;zdkacsmifodkY

jyefvmcJh&m tDrmpif jyefvnfxGufcGmoGm;NyDudk

awGU&onf/ uRefrwdkY\ ½SL;zdeyfrsm;udk eH&HwGif

pDvsuf tpuftaysmufr&Sd ajymifvufaeonf

ud k awGUjrif&onf/ zdeyfrsm;ud k vufqG J

83

Page 85: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

urÇmwGif zGHUNzdK;NyD;Ek difiHrsm;ESif h zG HUNzdK;qJEk difiHrsm;[lí ESpfrsK d;&S d\/ wpfenf;qdkaomf

csrf;omaomEkdifiHrsm;ESifh qif;&JaomEkdifiHrsm; [lí jzpfonf/

Ek difiH\ zG HUNzdK;wdk;wufrIrsm;udk vufqifhurf;o,faqmifoGm;Ek difrnfh uav;Ek difiH\ zG HUNzdK;wdk;wufrIrsm;udk vufqifhurf;o,faqmifoGm;Ek difrnfh uav;Ek difiH\ zG HUNzdK;wdk;wufrIrsm;udk vufqifhurf;o,faqmifoGm;Ek difrnfh uav;Ek difiH\ zG HUNzdK;wdk;wufrIrsm;udk vufqifhurf;o,faqmifoGm;Ek difrnfh uav;Ek difiH\ zG HUNzdK;wdk;wufrIrsm;udk vufqifhurf;o,faqmifoGm;Ek difrnfh uav;

oli,frsm;\ ½kyfyd kif;? pdwfyd kif;qd kif&m zG H U Nzd K;wd k;wufa&;twGuf Ek difiHawmfoli,frsm;\ ½kyfyd kif;? pdwfyd kif;qd kif&m zG H U Nzd K;wd k;wufa&;twGuf Ek difiHawmfoli,frsm;\ ½kyfyd kif;? pdwfyd kif;qd kif&m zG H U Nzd K;wd k;wufa&;twGuf Ek difiHawmfoli,frsm;\ ½kyfyd kif;? pdwfyd kif;qd kif&m zG H U Nzd K;wd k;wufa&;twGuf Ek difiHawmfoli,frsm;\ ½kyfyd kif;? pdwfyd kif;qd kif&m zG H U Nzd K;wd k;wufa&;twGuf Ek difiHawmf

tpdk;&ESif h tkyfxdef;ol vlBuD;rdbrsm;taejzifh tav;xm;aqmif&GufMu&rnftpdk;&ESif h tkyfxdef;ol vlBuD;rdbrsm;taejzifh tav;xm;aqmif&GufMu&rnftpdk;&ESif h tkyfxdef;ol vlBuD;rdbrsm;taejzifh tav;xm;aqmif&GufMu&rnftpdk;&ESif h tkyfxdef;ol vlBuD;rdbrsm;taejzifh tav;xm;aqmif&GufMu&rnftpdk;&ESif h tkyfxdef;ol vlBuD;rdbrsm;taejzifh tav;xm;aqmif&GufMu&rnf

jzpfaMumif;ESi f h pifumylEk di fi Htpd k ;&\ uav;oli,frsm;tay: *½kwpd kufjzpfaMumif;ESi f h pifumylEk di fi Htpd k ;&\ uav;oli,frsm;tay: *½kwpd kufjzpfaMumif;ESi f h pifumylEk di fi Htpd k ;&\ uav;oli,frsm;tay: *½kwpd kufjzpfaMumif;ESi f h pifumylEk di fi Htpd k ;&\ uav;oli,frsm;tay: *½kwpd kufjzpfaMumif;ESi f h pifumylEk di fi Htpd k ;&\ uav;oli,frsm;tay: *½kwpd kuf

aqmif&GufaeonfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/aqmif&GufaeonfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/aqmif&GufaeonfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/aqmif&GufaeonfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/aqmif&GufaeonfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/

84

Page 86: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

csrf;omaomEkdifiHrsm;rSm pufrIzGHUNzdK;aom

EkdifiHrsm;jzpfNyD; qif;&JaomEkdifiHrsm;rSm v,f,m

vkyfief;rsm;udkom t"duxm;aeMu&onfh

EkdifiHrsm;jzpfonf/

a&S;OD;yxrt&G,f uav;b0zGHUNzdK;a&;

at*si fp Donf ausmi f ;z Gi f h&ufr sm ;ü

ausmif;om;i,frsm;tm; wpfaeYvQif tenf;qHk;

wpfem&D usef;rma&; avhusifhcef;rsm;udk jyKvkyf

ap&rnf[k owfrSwfxm;\/ tqdkyg wpfem&D

wGif em&D0uf (rdepf 30) udk pmoifcef;

odk Yr[kwf ausmif;cef;rtwGif;ü r[kwfbJ?

ausmif;0ef;twGif;&Sd upm;uGif; odk Yr[kwf

opfyifrsm;atmuf&S d ajruGufvyfrsm;wGif

udk,fvufvIyf&Sm;upm;jcif; avhusifhcef;rsm;udk

jyKvkyfay;&rnfjzpf\/

aiGaMu;jynfhpHkaom csrf;omonfhEkdifiHrsm;

onf EkdifiHom;rsm;\ ynma&;? usef;rma&;?

vlrIa&; ponfwdkYwGif aiGaMu;rsm;pGmoHk;pGJNyD;

tem*wfumvwGifvnf; qufvufzGHUNzdK;&ef

aqmif&Gufay;vsuf&dS\/ txl;ojzifh rsKd;quf

opfuav;oli,frsm; ÓPf&nfzGHUNzdK;a&;udk *½k

wpdkuf aqmif&GufMu\/ odkYrSom tem*wfwGif

vlBuD;jzpfvmMurnfh uav;oli,frsm;onf

EkdifiH\ zGHUNzdK;aerIudk vufqifhurf;o,faqmif

oGm;Ekdifrnf/

tm&S ta&SUawmifydkif;rS zGHUNzd;NyD;EkdifiHi,f

av;jzpfonfh pifumylEkdifiHonf uav;oli,f

rsm;\ ynma&;? usef;rma&; ponfwdk Yudk

tav;xm;aqmif&Gufay;vsuf&Sd\/

ausmif;rsm;wGif uav;oli,frsm;udk

rlBudKausmif;aecsdefrSpí udk,fvufusef;rma&;

avhusifhcef;rsm; aqmif&Gufay;&ef ynma&;

XmerS tav;xm;Muyfrwfvsuf&Sd\/

rlvwef;txuf ausmif;om;rsm;tm;

ausmif;qif;csdefrsm;ESifh ausmif;ydwf&ufrsm;wGif

tm;upm;rIudk jyKvkyfEkdif&ef tm;upm;ypönf;

rsm;udk tvG,fwul&&SdEk dif&ef (iSm;&rf;&ef)

pDpOfay;xm;\/

q&mrsm;onf ausmif;om;rdbrsm;ESifh twl

ausmif;ydwf&ufrsm;ü tkyfpkvdkuf udk,fvuf

vIyf&Sm;rIrsm;udk jyKvkyfMujcif;jzifh ausmif;om;

rsm; tNrJpdwf0ifwpm;&Sd&ef yHhydk;ay;\/

ausmif;rsm;wGif um,q&m? q&mrrsm;

udk cefYxm;NyD; ausmif;om;rsm;tm; usef;rmpGm

85

Page 87: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

aexdkifoGm;vm&ef vrf;nTefrIrsm;udk jyKvkyf

ay;\/

ynma&;Xmeonf usef;rma&;XmeESifh

yl;aygif;í ausmif;om;rsm;udk tcsdefrSefrSef tdyf?

tcs de fr Se fr Se fpm;onf h tavhtusif hr sm;

&&SdoGm;&ef a[majymyGJrsm; rMumrMum jyKvkyf

ay;\/

pifumylEdkifiHwGif uav;oli,ftrsm;pk

xJrS oHk;yHkwpfyHkcefYrSm &Spfem&DrS 10 em&DcefY

txd rtdyfMubJ wpfnvQif ig;em&D rdepf

30 ESifhatmufom tdyfMuonf[k usef;rma&;

Xme\ pp fwrf ;r sm;t& od&S dxm;onf/

uav;oli,frsm; usef;rma&;aumif;&ef

wpfnvQif tenf;qHk; &Spfem&DrS 10 em&Dtxd

tdyfzdkYvdkonf[k usef;rma&; okawoDrsm;u

owfrSwfxm;onf/

uav;oli,fwpfa,mufonf npOf

tdyfa&;00rtdyfygu MumvQif rSwfÓPf

tm;enf;vmNyD; pdwfusef;rma&;udk xdcdkufvm

rnfjzpfonf/ pdwfusjcif;? pdwfylyifaomujzpf

jcif;? pdwfwdkjcif; tjzpfrsKd;odkY a&mufoGm;wwfNyD;

tdyfa&;r0aom uav;tcsKdUrSm tpm;udkzdpm;

aomaMumifh t0vGefvmonf/

,cktcg ody Ü Hynm&yfonf tvGef

xGef;um;ae&m odyÜHqdkif&m wDxGifrIrsm;onf

vnf; rsm;pGm ay:aygufvsuf&Sd\/ uav;rsm;

tm; tDvufx&Gefepfqdkif&m wDxGifrIypönf;

rsm;jzifh ntdyf&mr0ifrD aqmhupm;apjcif;

onf tdyfysufjcif;udk jzpfap\/ uav;rsm;

*drf;aqmhupm;jcif; rvGefuJ&ef rdbtkyfxdef;

olrsm;u Muyfrwf&rnf[k ynma&;XmerS

tBuHjyKxm;onf/

uav;oli,frsm;onfuav;oli,frsm;onfuav;oli,frsm;onfuav;oli,frsm;onfuav;oli,frsm;onf

taygif;toif;udktaygif;toif;udktaygif;toif;udktaygif;toif;udktaygif;toif;udk

cifrifwwfMu\/cifrifwwfMu\/cifrifwwfMu\/cifrifwwfMu\/cifrifwwfMu\/

rdrdcifrifaomrdrdcifrifaomrdrdcifrifaomrdrdcifrifaomrdrdcifrifaom

taygif;toif;\taygif;toif;\taygif;toif;\taygif;toif;\taygif;toif;\

tajymtqdk?tajymtqdk?tajymtqdk?tajymtqdk?tajymtqdk?

tjyKtrlrsm;udktjyKtrlrsm;udktjyKtrlrsm;udktjyKtrlrsm;udktjyKtrlrsm;udk

twk,lwwfMu\/twk,lwwfMu\/twk,lwwfMu\/twk,lwwfMu\/twk,lwwfMu\/

xdk YaMumif hxd k YaMumif hxd k YaMumif hxd k YaMumif hxd k YaMumif h

rdbtkyfxdef;olrsm;onfrdbtkyfxdef;olrsm;onfrdbtkyfxdef;olrsm;onfrdbtkyfxdef;olrsm;onfrdbtkyfxdef;olrsm;onf

uav;\uav;\uav;\uav;\uav;\

taygif;toif;rsm;udktaygif;toif;rsm;udktaygif;toif;rsm;udktaygif;toif;rsm;udktaygif;toif;rsm;udk

avhvmNyD;avhvmNyD;avhvmNyD;avhvmNyD;avhvmNyD;

vrf;rSm; ra&muf&efvrf;rSm; ra&muf&efvrf;rSm; ra&muf&efvrf;rSm; ra&muf&efvrf;rSm; ra&muf&ef

jyKjyifay;&rnf/jyKjyifay;&rnf/jyKjyifay;&rnf/jyKjyifay;&rnf/jyKjyifay;&rnf/

usef;rma&;okawoDrsm;u uav;rsm;

usef;rma&;aumif;&ef tdyfcsdefudk wpfzufyg

twdkif; owfrSwfxm;onf-

86

Page 88: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

(u) ajcmufESpfatmufuav;rsm;onf

10 em&DrS 13 em&Dtxd tdyfzdkYvdk\/

(c) ajcmufESpfrS 13 ESpfuav;rsm;

onf 9 em&DrS 12 em&Dtxd tdyfzdkY

vdk\/

(*) 13 ESpfausmfvmvQif 8 em&DrS 10

em&Dtxd tdyfzdkYvdk\/

uav;oli,frsm; usef;rma&;zGHUNzdK;&ef

pm;aom tpm;tpmrsm;onfvnf; ta&;BuD;

\/ usef;rma&;aumif;jcif;udk taxmuftul

jyKonfh tpm;tpmrsm;udk i,fpOfuwnf;u

tavhtusifhjyKvkyfay;ygu vlBuD;jzpfvmonf

txd xdktusifhonf raysmufawmhay/

qdkif&m usef;rma&;vnf; aumif;zdkYta&;BuD;\/

tcs K d Uvl BuD;r dbrsm;onf uav;rsm;ud k

Murf;Murf;wrf;wrf; ud kifwG,fwwfMu\/

uav;\ ÓPf&nfÓPfaoG;udk rdbtkyfxdef;

olrsm;onf q&mrsm;ESifhvufwGJí tNrJ tuJ

cwf&rnf/ tcsKdUuav;rsm;onf ÓPfav;\/

xdkuav;udk ÓPf&nfaumif;aomuav;ESifh

EdIif;,SOfNyD; wGef;tm;ay;vQif xdkuav;onf

pdwfydkif;qdkif&m xdcdkufoGm;rnf/ uav;pdwfudk

em;vnfMu&rnf/

uav;oli,frsm;onf taygif;toif;udk

cifrifwwfMu\/ rdrdcifrifaom taygif;toif;

\ tajymtqdk? tjyKtrlrsm;ud k twk,l

wwfMu\/ xdkYaMumifh rdbtkyfxdef;olrsm;onf

uav;\ taygif;toif;rsm;udk avhvmNyD;

vrf;rSm;ra&muf&ef jyKjyifay;&rnf/ uav;

rsm;udk tMurf;enf;jzifh qHk;rjcif;onf qdk;usKd;

udkom jzpfap\/

pifumyltpdk;&onf uav;oli,frsm;\

pdwfydkif;usef;rma&;udk tav;xm;um aiGaMu;

rsm;pGm oHk;pGJí tultnDay;vsuf&Sd\/

,aeYvlaerIb0ü opfvGifqef;jym;rIrsm;

onf tvGe fr sm; jym;av&m vl Bu D ;r db

tkyfxdef;olrsm;taejzifh i,f&G,fEke,faom

uav;oli,frsm;udk rSefuefaomenf;jzif h

aexd ki fpm;aomufEd ki fa&; tav;xm;&ef

txl;vdktyfygonf/

jrodef;jrodef;jrodef;jrodef;jrodef;

Ref: Eat, Sleep and be HealthyBy Salma KhalikStrait Times, 14, Feb, 2017.

rlBudKt&G,frwdkifrDuwnf;u uav;rsm;

udk oMum;"mwfrsm;onfh tcsKd&nfrsm; odkYr[kwf

qDrsm;jzifh aMumfavSmfxm;onfh tpm;tpmrsm;?

Mum&SnfcH&ef jyKjyifxm;aom pnfoGwftpm;

tpmrsm;udk wwfEdkiforQrauR;bJ? opfoD;rsm;

ESifh [if;oD;[if;&Guf vwfvwfqwfqwfrsm;?

tom;? ig;? MuufO? EGm;EkdY ponfwdkYudk rQrQww

auR;oihf\/

uav;oli,frsm;\ usef;rma&;aumif;

&ef ½kyfydkif;wpfckwnf; aumif;írjzpf? pdwfydkif;

87

Page 89: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

cifyGef;jzpfolonf BuHK&musyef;tvkyform;jzpfí 0ifaiGu rrSefaomfvnf; &onfhaiGxJu

yif tcsKdUudk rl;,pfaq;0,foHk;vdkufjyefao;onf/ tdrfrSm&Sdaom vlrrnf uav;rsm;onf

tcsdefrSef rpm;&ojzifh atmfidkMuavonf/ rdcifjzpfolrSmvnf; vufxJaiGr&SdaomaMumifh

pifumylEk difiHwGif vli,fvl&G,frsm;? ausmif;om;rsm;onf tGefvdkif;rSwpfqifhpifumylEk difiHwGif vli,fvl&G,frsm;? ausmif;om;rsm;onf tGefvdkif;rSwpfqifhpifumylEk difiHwGif vli,fvl&G,frsm;? ausmif;om;rsm;onf tGefvdkif;rSwpfqifhpifumylEk difiHwGif vli,fvl&G,frsm;? ausmif;om;rsm;onf tGefvdkif;rSwpfqifhpifumylEk difiHwGif vli,fvl&G,frsm;? ausmif;om;rsm;onf tGefvdkif;rSwpfqifh

rl;,pfaq;0g;udk tvG,fwul 0,f,loHk;pG JaeonfhtaMumif;ESif h pifumylrl;,pfaq;0g;udk tvG,fwul 0,f,loHk;pG JaeonfhtaMumif;ESif h pifumylrl;,pfaq;0g;udk tvG,fwul 0,f,loHk;pG JaeonfhtaMumif;ESif h pifumylrl;,pfaq;0g;udk tvG,fwul 0,f,loHk;pG JaeonfhtaMumif;ESif h pifumylrl;,pfaq;0g;udk tvG,fwul 0,f,loHk;pG JaeonfhtaMumif;ESif h pifumyl

Ek difiHtpdk;&\ rl;,pfaq;0g;wdkufzsufa&;twGuf tav;xm;aqmif&GufaeEkdifiHtpdk;&\ rl;,pfaq;0g;wdkufzsufa&;twGuf tav;xm;aqmif&GufaeEkdifiHtpdk;&\ rl;,pfaq;0g;wdkufzsufa&;twGuf tav;xm;aqmif&GufaeEkdifiHtpdk;&\ rl;,pfaq;0g;wdkufzsufa&;twGuf tav;xm;aqmif&GufaeEkdifiHtpdk;&\ rl;,pfaq;0g;wdkufzsufa&;twGuf tav;xm;aqmif&Gufae

onfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/onfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/onfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/onfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/onfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;onf/

88

Page 90: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

rnfod k Yr Q rwwfE k di fay/ ,if; jzp f&y fud k

rMunfh&ufonfh tdrfeD;csif;tcsKdUu uav;

rsm;udk tpm;tpm0,fauR;&onf/

oufBuD;&G,ftdk tbGm;wpfa,mufonf

vlvm;ajrmufpajr;twGuf oefY&Sif;a&;tvkyf

vkyfNyD; 0ifaiG&Smae&onf/ uav; tarurl

rl;,pfaq;0g;oH k;pG Jr IaMumif h axmifxJod k Y

a&mufaeojzifh tbGm;jzpfolu ajr;twGuf

tvkyfxGufvkyf&jcif;yif jzpfonf/

touf 18 E Sp ft& G,f pufr Io dy Ü H

ausmif;om;wpfa,mufonf ausmif;0if;xJ&Sd

acsmifusaomae&mwGif aq;ajcmufcdk;½SLae

onf/ tjcm;ausmif;om;wpfa,mufrSmrl

q&mrsm;tvpfwGi f r l ;,p faq;ygaom

aq;vdyfudk aomufae&m xdkowif;udk&xm;

aom q&mrsm;u tvpftidkuf 0ifzrf;rdvdkuf

Muonf/ wuúodkvfausmif;om;avmuwGif

rl;,pfaq;oH k;pG JaerIonf tvGefrsm;jym;

aeonf/

txufyg jzpf&yfrsm;rSm pifumylEkdifiH

rl;,pfaq;0g; wdkufzsufa&;vkyfief;pOfudk

oHk;oyfonfh tpnf;ta0;wpfckü rl;,pfaq;0g;

wdkufzsufa&;tzGJU0iftcsKdUu olwdkY BuHKawGUcJh

&aom jzpf&yftcsK d Uud k aqG;aEG;cJ h Mujcif;

jzpfonf/

pifumylEd ki fi HwGif vli,fvl&G,frsm;?

ausmif;om;vli,frsm;onf rl;,pfaq;0g;rsm;

udk tGefvdkif;rSwpfqifh tvG,fwul 0,f,l

toHk;jyKaeMu&m xdkudpöudk tav;xm;NyD;

wm;qD;rI tjrefjyKvkyf&rnf[k pifumylEkdifiH

rl;,pfaq;0g;wdkufzsufa&;tzGJUrS wm0ef&Sdolu

ajymonf/

urÇmwGif rl;,pfaq;0g; wkdufzsufa&;udk

tm;BudK;rmefwuf vkyfaqmifaeaom EkdifiHrsm;

wGif pifumylEkdifiHvnf; yg0ifonf/ pifumylEdkifiH

wGifrl;,pfaq;0g;trIrsm;tm; tBuD;tao;udk

vdkufí ao'Pftxd jypf'PfcsrSwfavh&Sdonf/

pifumylEd ki fiHonf urÇmhavaMumif;

vrf;rsm;ESifh yifv,fa&aMumif;vrf;ay:wGif

wnf&Sd&m urÇmtESHUrS vlaygif;pHkt0iftxGuf

tvGefrsm;onf/ rl;,pfaq;0g;tvkyfud k

vkyfaom 'kp½k duf*d kPf;rsm;onf pifumyl

EkdifiHrSwpfqifh urÇmhta&SUydkif;? taemufydkif;odkY

arSmifcdkjzefYjzL;Muonf/ xdkvkyfief;udk vkyfol

rsm;r Smvnf; ai Gud kazmazmoDoDoH k ; Ny D ;

vkyfMuonf/

pifumylEd kifiHwGif vGefcJ honfh oHk;ESpf

twGif;u rl;,pfaq;0g;oHk;pGJaom ausmif;om;

vli,f OD;a& 350 ausmfudk zrf;qD;ta&;,l

NyD; oufBuD;yd kif; ta,muf 70 rSmvnf;

vGe fc J honf hE Sp fu r l ;,p faq;0g ;r I jzi f h

ta&;,ljcif; cHvdkuf&onf/

pifumylEk difiHwGif zrf;qD;jcif;cH&onfh

rl;,pfaq;0g;oH k;pG Jolrsm;ESif h a&mif;csol

rsm;wGif acwfynmwwfrsm; yg0ifvmrIonf

89

Page 91: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

a&S;uxuf ydkrsm;vmonf[k avhvmolrsm;u

axmufjyvmMuonf/

ydkrsm;vmonf[k pifumylEkdifiH rl;,pfaq;0g;

wkdufzsufa&;tzGJUrS owif;xkwfjyefcJhonf/

pifumylEdkifiHwGif rdbrsm;u rl;,pfaq;

aMumifh axmifxJa&mufoGm;aomtcg usef&pf

cJhaom cdkudk;&mrJh vlrrnfrsm;udk xdef;odrf;

apmifha&Smuf&onfh wm0efudk aqGrsKd;rsm;u

a&&SnfwGif wm0efr,lEkdifaomaMumifh tpdk;&

r[kwfaom vlr Ia&;tzG J Utpnf;rsm;u

wm0ef,lapmifha&Smuf&onfh jzpf&yfrsm;vnf;

rsm;pGm&Sdonf/

*smreDEk difiHwGif*smreDEk difiHwGif*smreDEk difiHwGif*smreDEk difiHwGif*smreDEk difiHwGif

rlvwef;tqifhrlvwef;tqifhrlvwef;tqifhrlvwef;tqifhrlvwef;tqifh

ausmif;om;vli,frsm;rSpíausmif;om;vli,frsm;rSpíausmif;om;vli,frsm;rSpíausmif;om;vli,frsm;rSpíausmif;om;vli,frsm;rSpí

rl;,pfaq;0g;\rl;,pfaq;0g;\rl;,pfaq;0g;\rl;,pfaq;0g;\rl;,pfaq;0g;\

qdk;usK d;udkqd k;usK d;udkqd k;usK d;udkqd k;usK d;udkqd k;usK d;udk

q&mrsm;a&m rdbrsm;uygq&mrsm;a&m rdbrsm;uygq&mrsm;a&m rdbrsm;uygq&mrsm;a&m rdbrsm;uygq&mrsm;a&m rdbrsm;uyg

em;0ifatmifem;0ifatmifem;0ifatmifem;0ifatmifem;0ifatmif

nTefMum;oGefoifrI&S donf/nTefMum;oGefoifrI&S donf/nTefMum;oGefoifrI&S donf/nTefMum;oGefoifrI&S donf/nTefMum;oGefoifrI&S donf/

rl;,pfaq;oH k;p G Jol trsm;pkrSmvnf;

vli,fvl& G,frsm;omjzp f MuNy D ; r dwfaqG

taygif;toif;rsm;u prf;oH k ; Munf hyg[k

qG,f&mrS tNrJoHk;ol b0odkY a&mufoGm;Mu&

onf/

pifumylEdkifiH\ rl;,pfaq;0g;ta&;ESifh

pyfvsOf;í ,cktcg pifumylEkdifiHygvDrefü

trwftcsK dUonf tav;xm;aqG;aEG;rIud k

jyKvkyfvmMuonf/

trwftcsK dUu pifumylEk difiHtpdk;&\

vuf&Sd rl;,pfaq;0g;wdkufzsufa&; Oya'udk

jyefvnf oHk;oyf&efESif h rl;,pfaq;0g;rsm;

0ifa&mufvmaerIudk rnfodkY xdxda&mufa&muf

wm;qD;&rnfqd konfud kvnf; oH k ;oyfí

enf;vrf;aumif;udk azmfxkwfvkyfaqmif&ef

aqG;aEG;Muonf/

pifumylEdkifiHwGif tGefvdkif;rS rl;,pfaq;0g;

arSmifcd ktvkyfvkyfudkifol 2015 ckESpfwGif

trI 30 om&SdcJh&mrSm 2016 ckESpfwGif 201 rI

txd &SdvmNyD; rl;,pfaq;0g;oHk;ol trsm;pkrSm

touf 30 ESpfatmuf vli,f? vlvwfrsm;

pifumylEdkifiHtpdk;&onf rl;,pfaq;0g;

ta&;ESifh pyfvsOf;í urÇmhEkdifiHtcsKdUü rnfodkY

vkyfaqmifaeMuonfudkvnf; avhvmonf/

zifvefEkdifiHESifh tdkufpvefEkdifiHwGif rl;,pfaq;

90

Page 92: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

oHk;aom vli,frsm;r&Sd[k od&av&m xdkEkdifiH

wGif rl;,pfaq;0g; uif;pifatmif rnfodk Y

aqmif&Gufaeonfud kvnf; avhvmvsuf

&Sdonf/

zifvefEkdifiHESifh tdkufpvefEkdifiHwdkYonf

tvGefat;aom ajrmufbufpGef;a'orsm;ü

wnf&SdMuNyD; avaMumif;vrf;? a&aMumif;vrf;

ay:ü rwnf&SdbJ tjcm;EkdifiHom;rsm; tvGef

ta&mufenf;onf/ xdk Y jyif rl;,pfaq;0g;

xkwfvkyf&ma'orsm;ESifhvnf; tvGefYtvGef

tvSrf;a0;onf/ pifumylEkdifiHrSmrl xdkodkYaom

tajctaersKd;ü wnf&SdonfhEdkifiHr[kwf qdkonf

udkvnf; avhvmolrsm;u awGUMu&onf/

*smreDEkdifiHwGif rl;,pfaq;0g;\ qdk;usKd;udk

rlvwef;tqifh ausmif;om;vli,frsm;rSpí

em;0ifatmif q&mrsm;a&m rdbrsm;uyg

nTefMum;oGefoifrIrsm; &Sdonf/

pifumylEkdifiHtpdk;&onf rl;,pfaq;0g;

ta&;ESifh pyfvsOf;í &wufrat;jzpfaevsuf

&Sd&m tem*wfumvü rnfodkYaqmif&Gufrnfudk

jynfolvlxku apmifhMunfhaeMuavonf/

OD;OD;odef;OD;OD;odef;OD;OD;odef;OD;OD;odef;OD;OD;odef;

Ref: (1) New anti-drug strategy to meetrising challenges

(2) MPs outline ways to strengthenSingapore's fight against drugsThe Straits Times, 5, April, 2017

armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)

r[kwfygbl;r[kwfygbl;r[kwfygbl;r[kwfygbl;r[kwfygbl;

wpfnaewGif uRefrarmif\ ZeD;onf

u aetdrfü rD;zGm;&ef Ad kufemvmonf/

uRe fr\ armif jzp folu pdwfy lvmum

ta&;ay:Xmeodk Y zkef;qufí tultnD

awmif;onf/

[

m

o

]]'g olY&JU yxruav;vm;}}[k ta&;ay:XmerS zkef;udkifolu ar;onf/

]]b,f[kwf&rSmvJ/ usKyfu olYcifyGef;As}} [k uRefr\armifu pdwfqdk;pGm wHkYjyefonf/

91

Page 93: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

a&wyfppfoabFmrsm;a&wyfppfoabFmrsm;a&wyfppfoabFmrsm;a&wyfppfoabFmrsm;a&wyfppfoabFmrsm;

ppfoabFm odkYr[kwf a&wyfoabFm qdkonfrSm omrefc&D;onfwif oabFmwpfpD;ESifhrwlbJ

rsm;p GmuG J jym; jcm;em;onf/ ppfoabFmrsm;ud k t"dutm;jzif h ppfy G JwGi ftoH k ; jyK&ef

&nf&G,fwnfaqmufxm;onfqdkaomfvnf; Nidrf;csrf;csdefwGif xrf;aqmif&onfh wm0efrsm;vnf;

&S donf/ ppfoabFmrsm;? av,mOfwifoabFmrsm;? a&ikyfoabFm (Submarine) rsm;?

yxrurÇmppfE Si f h ' kwd,urÇmppftwGi f ; toH k ; jy Kc J honf h emrnfausm fyxrurÇmppfE Si f h ' kwd,urÇmppftwGi f ; toH k ; jy Kc J honf h emrnfausm fyxrurÇmppfE Si f h ' kwd,urÇmppftwGi f ; toH k ; jy Kc J honf h emrnfausm fyxrurÇmppfE Si f h ' kwd,urÇmppftwGi f ; toH k ; jy Kc J honf h emrnfausm fyxrurÇmppfE Si f h ' kwd,urÇmppftwGi f ; toH k ; jy Kc J honf h emrnfausm f

ppfoabFmBuD;rsm;\ pGrf;&nfESif h ta&;ygyHkrsm;? xl;xl;jcm;jcm; wnfaqmufppfoabFmBuD;rsm;\ pGrf;&nfESif h ta&;ygyHkrsm;? xl;xl;jcm;jcm; wnfaqmufppfoabFmBuD;rsm;\ pGrf;&nfESif h ta&;ygyHkrsm;? xl;xl;jcm;jcm; wnfaqmufppfoabFmBuD;rsm;\ pGrf;&nfESif h ta&;ygyHkrsm;? xl;xl;jcm;jcm; wnfaqmufppfoabFmBuD;rsm;\ pGrf;&nfESif h ta&;ygyHkrsm;? xl;xl;jcm;jcm; wnfaqmuf

xm;yH krsm;udk A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/xm;yH krsm;udk A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/xm;yH krsm;udk A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/xm;yH krsm;udk A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/xm;yH krsm;udk A[kokw&zG,f a&;om;xm;onf/

92

Page 94: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

zsufoabFmrsm; ponfjzifh ppfoabFmrsm;

wGifvnf; trsKd;tpm;rsm;pGm &Sdygao;onf/

oabFmtrsKd;tpm;tvdkuf ¤if;xrf;aqmif

&onfh wm0efESifh a&jyifwdkufyGJwGif yg0if&onfh

tcef;u@tay: rlwnfí ppfoabFm

trsKd;tpm;rsm; uGJjym;jcm;em;&jcif; jzpfonf/

ypfcwfí wdkufyGJqifETJ&ef jzpfonf/ xdkYaMumifh

'kwd,urÇmppfumvtxd ppfoabFmBuD;rsm;

udk t&G,ftpm; tBuD;rm;qHk; wnfaqmufMu

onfhtjyif tajrmufBuD;rsm;udkvnf; trsm;qHk;

wyfqifxm;cJhMuonf/

tcsKdUaomppfoabFmrsm;rSm a&rsufESmjyif

ay:wGif wdkufyGJqifETJ&eftwGuf wnfaqmuf

xm;onfh trsKd;tpm;rsm;jzpfonf/ ¤if;wdkYrSm

oabFmt&G,ftpm; BuD;rm;onf htjyi f

tajrmufBuD;rsm;udkvnf; wyfqifxm;jcif;

tm;jzifh &efolppfoabFmrsm;udk wdkuf½d kuf

z&D*dwf (Frigate) ESifh zsufoabFm (De-

stroyer) rsm;rSm a&jyifwd kufyG Jrsm;twGuf

wnfaqmufxm;jcif;jzpfaomfvnf; z&D*dwfrSm

tapmif hvd kufyg wm0efxrf;aqmif&aom

ppfoabFmrsKd;jzpfonf/ zsufoabFmrsm;rSmrl

av,mO fwi foabFm Bu D ;r s K d ;u J ho d k Y aom

BuD;rm;onfh oabFmBuD;rsm;udk &efolYa&ikyf

oabFmESifh avaMumif;wdkufcdkufrIwdkYrS umuG,f

ay;&eftwGuf vdkufygapmifha&Smuf&onf/ ,ck

acwfwGif zsufoabFmrsm;udk a&ikyfoabFm

wd kufzsufa&; (Anti-Submarine) twGuf

t"duxm; toHk;jyKMuonf/ odkYaomfvnf;

yJhxdef;'Hk;ysHwif zsufoabFmrsm;udk a0[ifESifh

ajrjyifwdkufcdkufrIrsm;tm;vHk;rS umuG,f&ef

bufp H ktoH k ; jyK Muonf/ ,aeYacwfwGi f

a&wyfoabFmtkyfp kwpfc ktwGufqd kvQif

av,mOfwifoabFmESifh wGJzufnDpGm toHk;jyK

&aom a&ikyfoabFmrsm;rSm t"du ppfa&,mOf

rsm; jzpfvmonf/

93

Page 95: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

acwfrDa&wyfrawmfrsm;wGif tajctae

Munfh axmufvSrf;&aom (Reconnaissance)

wm0efudk xrf;aqmif&onfhoabFmrsm;udk

vnf; ppfoabFmBuD;rsm;udk taxmuftul

ay;&ef xm;&SdMuonf/ urf;ajcumuG,fa&;

twGuf ur f ;a jcapmi f h (Coast Guard)

ppfoabFmrsm;&SdouJhodkY ppfonfESifh axmufyhHa&;

ypönf;rsm; o,f,lydkYaqmif&ef &nf&G,fcsufjzifh

axmufyH ha&;oabFmrsm;udkvnf; toHk;jyK

Mu&onf/

yifv,fjyifwGif &uf&Snfvrsm; wm0ef

xrf;aqmif&onfh oabFmtkyfpkBuD;rsm;twGuf

a&,mOfrsm;udk vdktyfonfh jyKjyifxdef;odrf;rI

rsm; aqmif&Gufay;Edkifaom BuHhcdkifa&;oabFm

(Maintanance Ship) rsm;vnf; &Sdao;onf/

a&atmuf&Sd &efolYrdkif;rsm;udk &SmazGzsufqD;&ef

rdkif;&Sif;oabFm (Mine Sweeper) rsm;udk a&

atmufrdkif;cif;oabFmtjzpfvnf; toHk;jyKMu

onf/ rdkif;&Sif;oabFmrsm;rSm tjcm;oabFmrsm;

xuf pufoHxGufay:rI nifomatmifpDrHxm;

onf/ oabFmpufoHrSjzpfay:onfh toHvdIif;

aMumifh rdkif;rsm;aygufuGJjcif;rS umuG,fEkdif&ef

twGuf jzpfonf/ tajctaeMunfh axmuf

vSrf;a&;,mOfrsm;ay:wGifrl armif;olrJh &[wf

,mOfudkyg wpfygwnf; wyfqifxm;onf/

,aeYacwf tapmifhvdkuf z&D*dwfoabFm

rsm;wGif yJhxdef;'Hk;ysHrsm; wyfqifxm;jcif;jzifh

pGrf;&nfjr§ifhxm;onf/ acwfrDa&wyfzGJU wpfck

wGif av,mOfwifoabFmESifh a&ikyfoabFmwdkY

ryg0ifygu jynfhpHkrIr&Sdawmhay/ av,mOfwif

oabFmqdkonfrSm yifv,fork'´&mtwGif;&Sd

av,mOfuGi f; ti,fpm;wpfc kyif jzpf Ny D ;

us,f jye f Yaom ork' ´&m jyi ftv,fwGi f

avaMumif;wdkufcdkufrIudk zefwD;EkdifpGrf;&Sdonf/

,ckacwfa&ikyfoabFmrsm;wGifvnf; 'Hk;ysHrsm;

udk wyfqifypfvTwfEkdifNyDjzpfojzifh a&jyiftxuf

odkYyg a&atmufrS wdkufcdkufEdkifNyDjzpfonf/

'&ufaemh'&ufaemh'&ufaemh'&ufaemh'&ufaemh (Dreadnought) ppfoabFmacwfppfoabFmacwfppfoabFmacwfppfoabFmacwfppfoabFmacwf

1906 ckESpfwGif NAdwdoQawmf0ifa&wyf

onf ppfoabFmBuD; tdyfcsftrftufpf '&ufaemh

(HMS Dreadnought) udk a&csvdkufjcif;jzifh

wpfurÇmvHk;u tHhMorSifwufrdoGm;apavmuf

atmif ppfoabFmwpfacwfudk ajymif;vJ

awmfvSefypfcJhonf/ '&ufaemhudkwnfaqmuf

&ef wpfESpfcefYom tcsdef,lcJhonf/ odkY&mwGif

'&ufaemhppfoabFmBuD;rSm acwfrDvGef;vSojzifh

,if;rwdkifrD &SdESifhcJ hNyD;aom ppfoabFmrsm;

tm;vHk;udk acwfaemufusonfhoabFmrsm;

94

Page 96: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

odkYr[kwf '&ufaemhrwdkifrDacwf ppfoabFmrsm;

[k owfrSwfypfvdkuf&onftxd jzpfapcJhonf/

'&ufaemhrwd ki fr Dacwf ppfoabFmrsm;[k

qdk&mü 1890 jynfhESpfrS 1906 ckESpftMum;

wnfaqmufcJhaom ppfoabFmrsm;udk qdkvdk

jcif;jzpfonf/ tqdkyg ppfoabFmrsm;wGif

rsm;aomtm;jzifh tajrmufBuD;av;vufcefYESifh

oabFm0J,mwGif wyfqifxm;aom tajrmufi,f

tcsKdUom yg&SdMuonf/

1890 jynfhESpfaemufydkif; a&jyifppfyG J

rsm;rSm oabFmcsif; teD;uyfypfcwfwdkufckdufrI

r&Sdawmhay/ xdk YaMumifh wma0;ypfEdkifaom

tajrmufBuD;rsm;ud k yd kívd ktyfvmonf/

xd k Ya Mumif h NA dwdoQ awmf0ifa&wyfonf

wma0;ypftajrmufBuD;rsm;udkom oabFm

wpfpD;vHk;wGif rsm;jym;pGmwyfqif&ef qHk;jzwf

cJ h Muonf/ xd k YaMumif h awmf0ifa&wyf\

'&ufaemhppfoabFmBuD;udk a&aEG;aiGU wmbdkif

oHk; tif*sifwyfqifí ta0;ypftajrmufBuD;

12 vuftxd wyfqifum a&SUu&SdESifhNyD;om;

ppfoabFmrsm;tm;vHk;xuf omvGefaumif;rGef

tpGrf;xufatmif zefwD;wnfaqmufcJhonf/

,cif&SdNyD;aom ppfoabFmrsm;xuf tajrmuf

wma0;pGrf;&nf oHk;qtomjzifh wdkufck duf

EkdifpGrf;&Sdaom oabFmBuD;jzpfcJhonf/

'&ufaemhwGif wyfqifxm;aom a&aEG;

aiGU wmbdkifpGrf;tm;aMumifh '&ufaemhonf

awmfyD'dka&,mOfi,frsm;xufyif ydkíjrefatmif

oGm;Ek difonf/ '&ufaemhonf &S dcJ h NyD;aom

ppfoabFmrsm;tm;vHk;udk acwfaemufusapcJh½Hk

omru wyfqifonfh vufeuf,SOfNydKifrI

wpf&yfudkvnf; jzpfay:apcJhonf/ xkdtcsdefrS

pí '&ufaemhuJhodkY ppfoabFmBuD;rsKd;udk tjcm;

aoma&wyfrsm;uvnf; twk,lum vdkufí

wnfaqmufvmMuawmhonf/ *smreDEk difiH

uvnf; NAdwdoQawmf0ifa&wyfESifh pGrf;&nfcsif;

,SOfNydKifEkdif&ef tjyif;txef BudK;pm;vmonf/

þESpfEkdifiHtMum; vufeufNydKifqdkifrIuyif

yxrurÇmppfBuD;jzpfyGm;aprnfh rD;yGm;wpfp

jzpfcJh&avawmhonf/

yxrurÇmppfumv ppfoabFmrsm;yxrurÇmppfumv ppfoabFmrsm;yxrurÇmppfumv ppfoabFmrsm;yxrurÇmppfumv ppfoabFmrsm;yxrurÇmppfumv ppfoabFmrsm;

yxrurÇmppf jzpfyGm;aponfh taMumif;

&if;wpfckjzpfaom NAdwdefESifh *smreDEkdifiHwdkY\

a&wyftiftm;NydKifqd kifrIwGif tar&duef?

jyifopfESifh tDwvDEkdifiHwdkY\ a&wyftiftm;

wdk;csJUrIrsm;uvnf; wpfpdwfwpfyd kif; yg0if

cJhonf/ ppfBuD;jzpfyGm;umpwGifrl NAdwdoQwdkY\

a&wyfwGif ppfoabFmBuD;aygif; 30 ausmf&SdNyD;?

¤if;wdkYteuf 22 pD;rSm '&ufaemh trsKd;tpm;

jzpfonf/ xdkYjyif zsufoabFm? c½lZm (Cruiser)

ESifh z&D*dwfrsm; tygt0if aemufxyfoabFm

42 pD;&Sdonf/

95

Page 97: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

*smrefa&wyfrSm xdkrQrBuD;rm;aomfvnf;

pGrf;tm;csif; wlrQonf[k qdkEkdifonf/ tb,f

aMumifhqdkaomf aMumufrufzG,f&m taumif;

qHk;[k qdkEkdifavmufaom ,l-bkwf (U-Boat)

a&ikyfoabFmwyfzGJUBuD;udk *smrefwdkYu ydkifqdkif

xm;aomaMumifhaywnf;/ NAdwdoQwdk Ybuf

uvnf; '&ufaemhxufyifyd kí acwfrDNyD;

pGrf;tm;BuD;rm;aom plyg'&ufaemh trsKd;tpm;

uGif;tJvDZbuf (HMS Queen Elizabeth) ppf

oabFmBuD;rsKd;udk xyfrHwnfaqmufcJhonf/

ppfyG J\tpydkif;wGif NAdwdefESif h *smreD

EkdifiHwdkY wpfOD;\ukefoG,fa&aMumif; oabFm

rsm;udk wpfOD;u ydwfqdkYwm;qD;jcif;rsKd;udkom

tjyeftvSef jyKvkyfvsuf&S daecJ h Muonf/

NAdwdoQ a&wyfu ajrmufyifv,fudk pdk;rdk;um

ukefoG,fa&,mOfrsm; *smreDEkdifiHudkaxmufyHh

jcif; rjyKvkyfEkdifatmif [efYwm;aESmifh,Sufjcif;

jzifh *smrefppfwyfudk csnfheJYatmif jyKvkyfonf/

*smrefwdk Yuvnf; ,l-bkwfrsm;jzifh NAdwdoQ

ukefoG,foabFmrsm;udk wdkufckdufepfjr§KyfMu

onf/ ,if;odkY&Sdae&mrS *smreD\ taemuf

ajrmufbufurf;½dk;wef;jzpfaom [,fvD*dk;vef;

bvdkuf (Heligoland Blight) t&yfü yxrOD;qHk;

aom a&aMumif;wdkufyGJ jzpfyGm;cJhonf/ odkY&mwGif

yxrurÇmppftwGif; tBuD;rm;qH k ;aom

a&aMumif;wdkufyGJBuD;rSm 'def;rwfEkdifiH\ *sKvef;

urf;½dk;wef; (Coast of Jutland) wGif 1916 ckESpf?

arv 31 &ufü jzpfyGm;cJhavawmhonf/

*sKvef;wdkufyG J BuD; *sKvef;wdkufyG J BuD; *sKvef;wdkufyG J BuD; *sKvef;wdkufyG J BuD; *sKvef;wdkufyG J BuD; (Battle of Jutland)NAdwdoQa&aMumif;AdkvfcsKyfBuD; a';ApfbDwD

(Vice Admiral David Beatty) OD;aqmifaom ppf

a&,mOftkyfpkESifh *smrefwdkYbufrS a&aMumif;

AdkvfcsKyf [pfyg (Admiral Hipper) OD;aqmifaom

a&,mOfpkwkd Y awGUqHkwdkufyG J jzpfyGm;jcif;jzif h

*sKvef;wkdufyGJBuD; pwifjzpfyGm;cJhonf/ *smref

wdkY\ wdkufppfudk NAdwdoQa&wyfu [efYwm;

EkdifcJhonf/ odkY&mwGif NAdwdoQwdkY\ qufoG,f

a&;tm;enf;csufESifh tjcm;aomtrSm;rsm;udk

tcGifhaumif;,lum *smrefwdkYuvnf; ab;uif;

vHkNcHKpGm qkwfcGmEkdifcJh&m wdkufyGJrSm ESpfOD;ESpfzuf

oa&usonf[k qdkEkdifonf/

þ*sKvef;wdkufyGJrSm tqHk;tjzwfay;aom

wkdufyGJtjzpfodkY ra&mufcJhaomfvnf; ppfyGJ\

usef&Sdaom umvwpfavQmufvHk;wGif NAdwdoQ

a&wyf\ vTrf;rdk;rIudk *smrefwdkYpdefac:Ekdifjcif;rS

uif;a0;apcJhavonf/ þwdkufyGJjzifh *smref

wdkY\a&aMumif; xkd;ppfudk [efYwm;EkdifcJhojzifh

NAdwdoQa&wyf OD;pD;csKyfjzpfaom AdkvfcsKyfBuD;

*Ref*s,fvDudk; (Admiral John Jellicoe) ESif h

wkdufyGJudkOD;aqmifol AdkvfcsKyfBuD;a';ApfbDwD

wdkYudk NAdwdefEkdifiHu csD;usL;*kPfjyKcJhavonf/

ppfBuD;tNyD;wGif a&aMumif;AdkvfcsKyfBuD; *Ref*s,f

vDud k;tm; First Sea Lord tqif htwef;

ay;tyfcsD;jr§ifhí *kPfjyKcJhonf/

av,mOfwifoabFmrsm;\tpav,mOfwifoabFmrsm;\tpav,mOfwifoabFmrsm;\tpav,mOfwifoabFmrsm;\tpav,mOfwifoabFmrsm;\tp

½d kufnDaemifwd k Y pwifwDxGi fc J honf h

av,mO fy s Hr Sm yxrurÇmpp fumvod k Y

a&mufaomtcg tawmifESpfxyf av,mOfysH

rsm;acwfodkY a&muf&SdaeNyD jzpfonf/ 1910

jynfhESpf? Edk0ifbmv 14 &ufwGif tar&duef

ydkif;avmhwpfOD;jzpfol ,l*sif; t,fvD (Eugene

Ely) u ¤if;\ tawmifESpfxyfav,mOfjzifh

96

Page 98: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

&yfwefYxm;aom c½lZm ppfoabFm ,ltufpf

bmrif*rf (USS Birmingham) \ OD;yd ki f;

ukef;ywfay:rS atmifjrifpGm ysHwufjyEk dif

cJhonf/ xkdYaemuf NAdwdoQa&wyfrS uGefref'g

csm;vfqifrqrf (Cdr. Charles Samaon) uvnf;

ckwfarmif;aeaom ppfoabFm [pfbef;eD;,m;

(HMS Hibernia) ay:rS atmifjrifpGm ysHwuf

jyoEkdifcJhonf/

xd k YaemufwGifum; NAdwdoQ awmf0if

avwyfonf urÇmhyxrOD;qHk;aom av,mOfwif

oabFmjzpfonfh tmh&d Gif&,fvf (HMS Ark

Royal) udk atmifjrifpGm wnfaqmuf toHk;jyK

c J havonf/ oabFmay:wGi f a&qif ;

av,mOfys H (Seaplane) ig;p D ;E Si f h ½ d k ;½ d k ;

av,mOfysHESpfpD; yHkrSefwifaqmifum wdkufyGJ

0ifEk difaom tmh&G dif&,fvf av,mOfysHwif

oabFmBuD;onf yxrurÇmppfwpfavQmufvHk;

ta&;ygaomae&mrS yg0ifxrf;aqmif wdkufyGJ

0ifcJ honf/ txl;ojzifh wl&uDatmfwdkrif

(Ottoman) tifyg,m\ NrdKUawmfjzpfonfh

uGefpwef wDEdky,fvf (Constantinople) ,ck

tufpwefblvf (Istanbul) udk odrf;ydkufonfh

wdkufyGJjzpfaom *,fvDydkvD (Gallipoli) wkdufyGJ

wGif tmh&Gdif&,fvf av,mOfwifoabFm\

tcef;u@rSm ydkrdkí xif&Sm;cJhavonf/

ppfoabFmrsm;\ppfyG JppfoabFmrsm;\ppfyG JppfoabFmrsm;\ppfyG JppfoabFmrsm;\ppfyG JppfoabFmrsm;\ppfyG J

yxrurÇmppfNyD;oGm;aomtcg urÇm

wpf0ef;&Sd tiftm;BuD;EkdifiHrsm;onf ¤if;wdkY\

a&wyfrsm;udk tNydKiftqdkif wnfaqmufMujyef

&mrS 'kwd,urÇmppfBuD; jzpfyGm;vmonf/

xdktcsdefwGifum; urÇmhtiftm;tBuD;rm;qHk;

a&wyfudk ydkifqdkifolrSm NAdwdoQwdkYr[kwfawmh

bJ tar&duefjynfaxmifpk jzpfvmcJhonf/

xdktcsdefxd ppfoabFmBuD;rsm;onf a&,mOf

tkyfpkwpfckwGif t"duusaom a&,mOftjzpf

qufvufwnf&SdqJyif jzpfonf/

"etiftm;awmifhwif;aom EkdifiHrsm;

onfvnf; BuD;rm;onfxuf BuD;rm;Ny D ;

tp Gr f ;xufaom pp foabFm Bu D ;r sm;ud k

tNydKiftqdkif wnfaqmufMuqJyif jzpfonf/

Oyrm *syefEkdifiH a&wyfrawmfqdkvQif ,cifu

97

Page 99: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

wpfcgrQ rwnfaqmufcJhzl;aom t&G,ftpm;

jzpfonfh ppfoabFmBuD; ,mrmwdkESifh rlqm&SD

wdkYESpfpif;udk wnfaqmufcJhonf/ ,mrmwdk

pp foabFmBuD;r Sm *sye fa&wyfrawmf\

tvHaqmifoabFm (Flag Ship) jzpfvmcJhonf/

rlqm&SD ppfoabFmBuD;rSm 1944 ckESpfwGif

zdvpfydkif uRef;pkteD; jzpfyGm;aom av;wD;

yifv,fauGU (Leyte Gulf) wkdufyGJwGif ¤if;udk

av,mOfAHk; 17 vHk;ESifh awmfyD'dk tvkH; 20 wdkY

xdrSefjcif;jzifh ppfonfwpfaxmifausmfESifhtwl

epfjrKyfoGm;cJhonf/ ,if;tay:rS touf&Sif

use f&p fol oabFmom; 1ç300 O D ;ud kr l

tapmifhvdkufygvmaom zsufoabFmrsm;u

u,fwifEkdifcJhonf/ ppfoabFmBuD; ,mrmwdk

rSmvnf; ,if;wkdufyGJrS vGwfvmcJhaomfvnf;

tdkuDem0guRef;wdkufyGJ- wef*dkppfqifa&;wGif

av,mOfAHk; &SpfvHk;ESifh awmfyD'dk 10 vHk; xdrSefrI

aMumifh epfjrKyfoGm;cJhonf/

'kwd,urÇmppfwGif; tjcm;xif&Sm;aom

ppfoabFmBuD;wpfpD;rSm *smrefa&wyfrawmf

\ tvHaqmifoabFmjzpfonfh bpfprwf (Bis-

marck) ppfoabFmBuD; jzpfonf/ *smreftifyg,m

BuD;udk xlaxmifNyD;aemuf yxrqHk;eef;&if;0ef

tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhol atmfwdkAifbpf

prwf (Otto Van Bismarck) udk *kPfjyKí trnf

ay;xm;aom oabFmjzpfonf/ 'kwd,urÇm

ppftpwGif bpfprwfppfoabFmBuD;u NAdwdoQ

c½lZm wdkufoabFm [k'f (HMS Hood) udk

ypfcwfepfjr§KyfvdkufEkdifjcif;aMumifh bpfprwf\

trnfrSm ydkíxif&Sm;oGm;onf/ odkYaomfvnf;

rsm;rMumrDwGifyif r[mrdwfwdkYvufcsufjzifh

bwfprwf ppfoabFmBuD;ESifhwuG ¤if;tay:yg

ppfonf 2ç000 OD;wdkYtm; a&atmufodkY jr§KyfESH

EkdifcJhavonf/

*syefwdkYu [m0dkiftD&Sd ykvJqdyfurf;udk

wdkufcdkuf&mwGif av,mOfwifoabFmay:rS

av,mOfrsm;jzifh atmifjrifpGm wkdufcdkufEkdifcJh

ojzifh av,mOfwifoabFmrsm;\ ta&;ygrI

rSm yd kí xif&Sm;vmcJhonf/ av,mOfwif

oabFm rydkifqdkifbJ tiftm;BuD;a&wyf rnfodkY

rQ rjzpfEkdifacs/ av,mOfwifoabFmr&SdbJ

yifv,fudkvTrf;rdk;Ekdifaom a&wyf (Blue Sea

Navy) tqifhodkY rnfodkYrQ ra&muf&SdEdkifay/

,aeYurÇmay:wGif av,mOfwifoabFm

ydkifqkdifonfh EkdifiH udk;EkdifiHom&Sdonfhteuf

tar&duefjynfaxmifpkr Sm av,mOfwif

oabFmta&twGuf trsm;qHk;ydkifqkdifonfh

EkdifiHjzpfonf/

' kw d,ur Çmpp fumvtwGi f ;uyi f

av,mOfwifoabFmrsm;\ pGr f ;&nfE Si f h

ta&;ygyHkrSm xif&Sm;vmcJhonf/ enf;ynm

pGrf;&nf jrifhrm;vmonfESifhtrQ t&G,ftpm;

ydkí BuD;rm;NyD; pGrf;&nfydkí xufjrufaom

av,mOfwifoabFmrsm;udk wnfaqmufvm

Muonf/ &efolYa&wyfpcef;rsm;udk wdkufcdkufjcif;

ESifh a&,mOfwef; uGefAdGKifrsm;udk tumtuG,f

ay;&mwGif av,mOfwifoabFmrsm;u ydkí

pGrf;aqmifEdkifaMumif; *syefwdkYqifETJcJhaom ykvJ

qdyfurf;wdkufyGJu oufaojycJhonf/ xdkYaMumifh

tar&duefjynfaxmifpkonf av,mOfwif

oabFmrsm;\ ta&twGufESif hpGrf;&nfud k

jr§i f hwif jci f ;tm; jzi f h a&wyfp Gr f ;tm;ud k

BuD;rm;atmif wnfaqmufvmcJhonf/ þonf

uyif ' kwd,urÇmpp f\wd kufy G Jr sm;wGi f

98

Page 100: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

tar&duefjynfaxmifpkudk atmifyGJodkY ydkYaqmif

cJhavonf/

csJUxGifcJ honf/ *syefEk difiHtaejzif h ¤if;\

tifyg,mcsJUxGifrIudk taESmifht,Sufray;Ekdif

apjcif;iSm tar&duefa&wyf\ [m0dkiftDuRef;

ykvJqdyfurf;&Sd a&wyfzGJUBuD;udk 1941 ckESpf?

'DZifbmv 7 &ufwGif tvpftidkuf 0ifa&muf

wdkufcdkufum ypdzdwfppfyGJBuD;udk t&Sdefjr§ifhcJh

onf/ aemufwpfaeYwGif tar&duefEkdifiHu

*syefudk ppfaMunmonf/

ykvJqdyfurf;wd kufyG JwGif tar&duef

a&wyf\ ysufpD;qHk;½H I;rIrSm aMumufcref;

vdvdyif jzpfonf/ od k Y&mwGif tqdk;xJrS

taumif;tjzpf ajymEkdifonfum; tar&duef

wdkY\ av,mOfwifoabFmBuD;rsm;rSm qdyfurf;

wGif&S draeojzif h wpfpD;rQ zsufqD;cH&jcif;

r&SdcJ hay/ xdk Yjyif *syefwdk Yu ppfoabFmBuD;

rsm;ESifh ppfav,mOfuGif;rsm;? av,mOfrsm;

udkom t"duxm;í wdkufcdkufcJhojzifh a&wyf

oabFmusif;rsm;tm;vHk;rSm zsufqD;cH&jcif;

r&SdbJ taumif;yuwd usef&SdcJhonf/ ykvJ

qdyfurf;wd kufyG JwGif tar&duefa&wyf\

emrnfausmf t&DZd k ;em;ppfoabFmBuD;rSm

oabFmom; 1ç100 ausmfwdkYESifhtwl qdyfurf;

wGifyif wdkufcdkufepfjr§Kyfjcif; cHvdkuf&onf/

þjzpfpOfaMumifh tar&duefa&wyfonf jyefí

emvefxlEkdifatmif ajcmufvrQ tjyif;txef

BudK;yrf;cJh&ayonf/

1942 ckESpf? arvwGif ypdzdwfppfyGJudk

tvSnfhtajymif;jzpfaprnfh aumf&JvfqD; (Coral

Sea) wdkufyGJwGif tar&duefESifh *syef ESpfzuf

pvHk;u av,mOfwifoabFmrsm;udk toHk;jyKí

wdkufcdkufcJhMuonf/ þwkdufyGJ\ tusKd;quf

onf aemufrMumrD qufvufjzpfyGm;onfh

qdyfurf;wdkufyG JwGifqdyfurf;wdkufyG JwGifqdyfurf;wdkufyG JwGifqdyfurf;wdkufyG JwGifqdyfurf;wdkufyG JwGif

tar&duefa&wyf\tar&duefa&wyf\tar&duefa&wyf\tar&duefa&wyf\tar&duefa&wyf\

emrnfausmf t&DZd k;em;emrnfausmf t&DZd k;em;emrnfausmf t&DZd k;em;emrnfausmf t&DZd k;em;emrnfausmf t&DZd k;em;

ppfoabFmBuD;rSmppfoabFmBuD;rSmppfoabFmBuD;rSmppfoabFmBuD;rSmppfoabFmBuD;rSm

oabFmom;oabFmom;oabFmom;oabFmom;oabFmom;

1ç100 ausmfwdk YESif htwl1ç100 ausmfwdk YESif htwl1ç100 ausmfwdk YESif htwl1ç100 ausmfwdk YESif htwl1ç100 ausmfwdk YESif htwl

qdyfurf;wGifyifqdyfurf;wGifyifqdyfurf;wGifyifqdyfurf;wGifyifqdyfurf;wGifyif

wdkufcd kufepfjr§Kyfjcif;wdkufcd kufepfjr§Kyfjcif;wdkufcd kufepfjr§Kyfjcif;wdkufcd kufepfjr§Kyfjcif;wdkufcd kufepfjr§Kyfjcif;

cHvdkuf&onf/cHvdkuf&onf/cHvdkuf&onf/cHvdkuf&onf/cHvdkuf&onf/

ypdz dwfppfy G Jypdz dwfppfy G Jypdz dwfppfy G Jypdz dwfppfy G Jypdz dwfppfy G J

ypdzdwfppfyGJrsm;rSm 1937 ckESpfESifh 1945

ckESpftMum; ypdzdwfuRef;rsm;ESifh ta&SUawmif

tm&SwGif jzpfyGm;cJhaom ppfyGJrsm;jzpfonf/

t"dutm;jzifh 'kwd,urÇmppfumvtwGif;

a&wyftiftm;BuD;EkdifiH ESpfckjzpfaom tar&duef

jynfaxmifpkESifh *syefEdkifiHwdkYtMum; jzpfyGm;aom

wkdufyGJpOfrsm;yif jzpfonf/ 1930 jynfhvGef

ESpfrsm;wGif *syefEkdifiHonf a&wyftultnD

jzifh ta&SUawmiftm&SEdkifiHrsm;odkY tifyg,m

99

Page 101: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

rpf'fa0; (Midway) a&aMumif;wdkufyGJBuD;tay:

odkY oufa&mufcJhonf/ rpf'fa0;wdkufyGJwGif

*syefwdkYu tar&duefav,mOfwif oabFm

rsm;udk zsufqD;&ef arQmfrSef;tm;xkwfcJhaomf

vnf; ratmi f jri fc J hay/ þwk du fy G J\

tqHk;tjzwfay;aom atmifjrifrIaMumif h

tar&duefa&wyfonf *syefa&wyfrawmfudk

vHk;0 emvefrxlEkdifatmif acsrIef;zsufqD;

EkdifcJhonf/ aumf&JvfqD;ESifh rpf'fa0;wdkufyGJBuD;

ESpfckpvHk;wGif tar&duef av,mOfwifoabFm

a,mhawmif; (Yorktown) onf t"duta&;yg

aom tcef;u@rS yg0ifcJhonf/

aqGZifñGef YaqGZifñGef YaqGZifñGef YaqGZifñGef YaqGZifñGef Y

Ref: Fighting ShipsRobert Fredericl Ltd, U.K,2016

armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)

apmif harQm favOD;apmif harQm favOD;apmif harQm favOD;apmif harQm favOD;apmif harQm favOD;

bk&ifhom;awmfwpfyg;u tjyKpm;cH&um

wpfESpfvQif pum;wpfvHk;om ajymEdkifonf/

olu ESpfESpfwm pum;rajymbJaevQif

aemufESpfwGif pum;ESpfvHk;ajymEkdifrnf/

wpfaeYwGif olu vSyacsmarmaom

rdef;rysKdwpfOD;udk cspfBudKufrd\/ xdkYaMumifh olu

ESpfESpfrQ pum;rajymbJaeum ]]tcspf}} [k

ajymEkdif&ef xdef;csKyfxm;onf/ xdkYaemuf olu

[

m

o

rdef;rysKdudk cspfaMumif;ajymEkdif&ef aemufxyfoHk;ESpfrQ apmifhqdkif;cJhonf/

ig;ESpfukefqHk;NyD;aomf olu olYudk vufxyf&efajymzdkY av;ESpfxyfrHapmifhcJh&onf/

aemufqHk;wGif pum;rajymbJaecJhaomumv udk;ESpfjynfhNyD;aomtcg xD;eef;twGif;&Sd

tvGefw&m cspftm½Hkzrf;pm;rnfhae&modkY trsKd;orD;udk ac:aqmifum-

]]tcspf? rif;udk cspfw,f? vufxyfyg}} [k pum;udk;vHk;udk ajymvdkufonf/

trsKd;orD;u ajymonfrSm -

]][if ...bmajymw,f}}

100

Page 102: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

MopaMw;vsEkdifiH taemufydkif; um*lvDNrdKU&Sd [dkw,f Exchange \ {nfhawGUcef;wGif

aupDa0gavhpf (Kasey Wallace) wpfa,muf olY vdar®mfa&mif owåKwGif;0wfpHkyif rvJao;bJ

nDtpfudk0rf;uGJ Blake Morgan ESifh aysmfyg;pm;aomufaeonf/ touf 18 ESpfom &Sdao;aom

pD;yGm;a&; zG H U Nzd K;wd k;wufvmjcif;aMumif h vlrsm;\tdyfrufudk taumiftxnfpD;yGm;a&; zG H U Nzd K;wd k;wufvmjcif;aMumif h vlrsm;\tdyfrufudk taumiftxnfpD;yGm;a&; zG H U Nzd K;wd k;wufvmjcif;aMumif h vlrsm;\tdyfrufudk taumiftxnfpD;yGm;a&; zG H U Nzd K;wd k;wufvmjcif;aMumif h vlrsm;\tdyfrufudk taumiftxnfpD;yGm;a&; zG H U Nzd K;wd k;wufvmjcif;aMumif h vlrsm;\tdyfrufudk taumiftxnf

azmfEk difjcif;? vpmaiG jrifhrm;jcif;? obm0t&if;tjrpfrsm; ayg<u,f0jcif; ponfazmfEk difjcif;? vpmaiG jrifhrm;jcif;? obm0t&if;tjrpfrsm; ayg<u,f0jcif; ponfazmfEk difjcif;? vpmaiG jrifhrm;jcif;? obm0t&if;tjrpfrsm; ayg<u,f0jcif; ponfazmfEk difjcif;? vpmaiG jrifhrm;jcif;? obm0t&if;tjrpfrsm; ayg<u,f0jcif; ponfazmfEk difjcif;? vpmaiG jrifhrm;jcif;? obm0t&if;tjrpfrsm; ayg<u,f0jcif; ponf

wdk Ytjyif obm0ab;tEÅ&m,frsm;ESif h 'kp½dkufvkyfief;rsm;jzifhyg ausmfMum;onfhwdk Ytjyif obm0ab;tEÅ&m,frsm;ESif h 'kp½dkufvkyfief;rsm;jzifhyg ausmfMum;onfhwdk Ytjyif obm0ab;tEÅ&m,frsm;ESif h 'kp½dkufvkyfief;rsm;jzifhyg ausmfMum;onfhwdk Ytjyif obm0ab;tEÅ&m,frsm;ESif h 'kp½dkufvkyfief;rsm;jzifhyg ausmfMum;onfhwdk Ytjyif obm0ab;tEÅ&m,frsm;ESif h 'kp½dkufvkyfief;rsm;jzifhyg ausmfMum;onfh

MopaMw;vsEkdifiH? taemufydkif;jynfe,f&Sd NrdKUav;taMumif; a&;om;xm;onf/MopaMw;vsEkdifiH? taemufydkif;jynfe,f&Sd NrdKUav;taMumif; a&;om;xm;onf/MopaMw;vsEkdifiH? taemufydkif;jynfe,f&Sd NrdKUav;taMumif; a&;om;xm;onf/MopaMw;vsEkdifiH? taemufydkif;jynfe,f&Sd NrdKUav;taMumif; a&;om;xm;onf/MopaMw;vsEkdifiH? taemufydkif;jynfe,f&Sd NrdKUav;taMumif; a&;om;xm;onf/

101

Page 103: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

Wallace rSm oHowåK½dkif;wGif;&Sd&m ajrmufbuf

uDvdkrDwm 730 udk toGm;tjyef um;armif;

&ojzifh vrf;wGif aMumuf&GHUp&m? owdxm;p&m

rsm;u tawGUtBuHK&aeNyDjzpfonf/ ]]rif;

uRrf;uRrf;usifusifarmif;Ed kifwmyJ? 'gayrJh

aemufqd k&i f av,mOfe J Yo Gm;z d k YpO f ;pm; ?

wcs K d Utvky form;awGqd k av,mOfe J Yvm

av,mOfeJ Yy J jyef Muw,f}}[k Morgan u

ajymonf/

nDtpfudkESpfa,muf olwdkYiSm;xm;aom

tdrfopftwGufvnf; aysmf&TifaeMuonf/

um*lvDNrdKUwGif vlOD;a& 35,000 OD;&Sdaomfvnf;

tdrfiSm;conf a':vm 1ç440 ay;&onf/

rnfhonfhae&muyJvmvm þae&ma&mufzdkY

qdkvQifrl ajcmufem&DcefY um;apmifh&wwfonf/

a':vm 210,000 ukefcJhw,f/ c&D;tqHk;txd

ra&mufcJhbl;/ vrf;qHk;atmif armif;oGm;zdk Y

qdkwmvnf; vlYt½dk;awGu vrf;rSm trsm;BuD;?

vlawGu t&ufawG trsm;BuD;aomufMuwJY

tjyif rl;,pfaq;awGvnf; oHk;Muw,f}} [k

Morgan u qdkonf/ olonf tcsdefvnf;&

aiGvnf;&S dojzif h wjcm;tvkyf wpfckud k

ajymif;vJcsifaeonf/

vlwd ki f ; 0i fai Gtjri f hq H k ;&aeaom

taemufydkif; MopaMw;vsjynfe,fonf touf

i,f&G,fol? aiGaMu;"ejynfhpHkolrsm;twGuf

udk,fhudk,fwdkif oef;<u,folaX;tjzpf zef;wD;

Ekdifonfh urÇmay:wGif wpfckwnf;aoma'o

jzpfonf/ vli,frsm;onf bmvDuRef;oGm;um

aysmf&TifpGm vdIif;pD;jcif;? Las Vegas oGm;NyD;

upm;0dkif;rsm;wGif taysmfupm;jcif;rsm;jzifh

tyef;ajzEdkifonf/ rnfonhfae&mrqdk olwdkY

taejzif h vpOf0ifaiG\ oHk;yH kwpfyH kcef Yud k

& SmE k di fovd k o H k ;vnf;oH k ;yp fE k di fonf/

odkYaomfvnf; taemufydkif; MopaMw;vs\

tvkyform; vdktyfcsufrSm pdppfa&G;cs,fjcif;

r&SdbJ &ovdkac:aeaomaMumifh tvkyform;

rsm;onf olwdkYvdkcsifaom aiG (vkyftm;c) udk

awmif;Edkifonf/

tajymus,fvSonfh teDa&mif oJuEÅm&

jyifus,fBuD;jzpfaom taemufydkif;MopaMw;vs

onf urÇmay:wGifaexdkif&ef roifhonfht&yf

vnf; jzpfonf/ tylcsdefu tNrJ 49 'D*&D

qJvfpD;,yfem;rSm&Sdaeonfhtjyif a'owpfck

vHk; touftEÅ&m,fay;Ekdifonfh owå0grsm;

jzifh jynfhESufaeonf/ a>r? uif;NrD;aumuf?

yifhulrsm; aygonf/ a&'D,dkrSvnf; aEG&moDwGif

Morgan wpfa,muf uGefu&pfazsmfpyfcif;

onfhtvkyfu aeYwpf0uf tem;,lvmol

jzpfonf/ touf 21 ESpfom &Sdao;aomfvnf;

vH kavmufaomaiGaMu; pkaqmif;xm;NyD;

jzpfonf/ olYtaejzifh oJuEÅm&jzwfausmfonfh

Motocross tm;upm;wGif tawGUtBuHKaumif;

wpfck &csifaeonf/ Texas jynfe,f {&d,m\

70 &mcdkifEIef;rSm oJuEÅm&rsm;om&Sdonf/

]]vGefcJ hwJhESpfu Motocross tm;upm;wGif

102

Page 104: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

touftEÅ&m,fay;wwfaom yif hulrsm;

aomif;usef;wwfaomaMumifh a&Smifwdrf;&ef

tNrJvdkvdk owday;aMunmae&onf/ xdkYjyif

oD;ES Hcif;ESif h oD;yifrSeforQudk tkyfpkvdkuf

usa&muf zsufqD;wwfaom usKdif;aumif&efrsm;

tjyif awmrD;avmifuRr f ;r Ivnf; tNr J

jzpfay:aeonf/ ajrjyifwpfcGifvHk; qm;rsm;

aygufaeaomaMumi f h or k' ´&ma&xuf

ajcmufqcef Y yd kíiefum a&0yfcJ hz l;aom

ae&mrsm;wGif BuD;rm;aomtjzLuGuf? tjzL

pufBuD;rsm; usefcJhonf/

uka#cs DwefaomtaMumif;w&m;rsm;

vnf; &Sdonf/ ajreDatmufwGif <u,f0vSaom

obm0t&if;tjrpfrsm; &S daeonf/ 2012

ckESpfrS 2013 ckESpftwGif; taemufyd kif;

MopaMw;vsonf a':vmoef;aygif; 55,000?

a&eHpdrf; a':vm 6,000? obm0"mwfaiGU&nf

oef; 12ç000 ESifh a&T oef; 8,700 zdk; &&Sd

cJhonf/ tm;vHk;NcHKMunfhvdkufvQif xdkjynfe,f

onf MopaMw;vswpfEkdifiHvHk; jynfyydkYukef\

40 &mckdifEIef;zdk; xkwfvkyfwifydk YEk difcJhonf/

tar&duefjynfaxmifpk ukrÜPDrsm;onf

e,fy,ftoD;oD;wGif &if;ESD;jr§KyfESHrI a':vm

82,000 ru xnfh0ifvmcJhonf/ urÇmwGif

tar&duefjynfaxmifpk\ yk*¾vdu &if;ES D;

jr§KyfESHrIudk trsm;qHk; vufcHaom EkdifiH? jynfe,f

jzpfvmcJ honf/ w½kwfjynf\ 0,fvdktm;

awmif;qdkrIaMumifh MopaMw;vsEdkifiHtaejzifh

obm0&if;jrpf xkwf,lrIudk &mpkESpf wpfpdwfvHk;

qufwdkufwdk;jr§ifhvmcJhonf/

taemufydkif; MopaMw;vsonf tvm

puma&TodkufuJhodkY jzpfaeonf/ tvm;wlyif

Texas a&eH tvQHy,fxGuf&SdrIaMumifh Michi-

gan oHacwfuJhodkY jzpfvmonf/ qdkifu,fpD;ol

rsm;vnf; oef;<u,folaX;rsm; jzpfvmonf/

taemufydkif; MopaMw;vswGif tvkyfvkyfaeol

rsm;\ wpfOD;csif;0ifaiGudk GDP-per-capita t&

wGufcsufMunfh&m vlZifbwfESifh umwmEkdifiHwdkY

NyD;vQif wpfOD;csif;0ifaiG trsm;qHk; jzpfonf/

vGefcJhaom 10 ESpfwmumvtwGif; jynfyrS

vlrsm; 800,000 ausmf 0ifa&mufvmcJhonfh

wdkif taemufydkif; MopaMw;vs\ tvkyfvufrJh

EIef;rSm 5 'or 1 &mckdifEIef;om &Sdavonf/

tvGefjrifhaom vkyfcvkyfpmaMumifh bmbmvD

awmifukef;\ olaX;rsm; odkYr[kwf aiGaMu;

<u,f0olrsm;[k taemuf MopaMw;vs

jynfe,f? NrdKUawmf Perth rS jynfolrsm;u

ajymqd k Muonf/ q,fpkESpftwGif; Perth

NrdKUawmfonf csrf;om<u,f0rIudk toHk;cs&m

ae&mtjzpf ajymif;vJcJhonf/

urÇm hoHvd kuf BuD;urÇm hoHvd kuf BuD;urÇm hoHvd kuf BuD;urÇm hoHvd kuf BuD;urÇm hoHvd kuf BuD;

obm0t&if;tjrpfrsm; rnfrQMumatmif

&SmazG&&S daernfenf;/ owåKwGif;vkyfief;

vkyfolwdkif; odxm;ouJhodkY obm0t&if;tjrpf

qdkonfrSm twkdif;twm tuefYtowf&Sdaom

103

Page 105: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

ypönf;jzpfonf/ taemufydkif; MopaMw;vs

onf a&S;ESpfrsm;pGmuyif <u,f0jynfhpHkrIESifh

aygufuGJqHk;½HI;rI ordkif;rsm; &SdcJhonfhjynfe,f

jzpfonf/ þa'owGif 1848 ckESpfu a&T

pwifawGU&SdcJhonf/ 1960 jynfhvGefESpfrsm;wGif

a&eHESif h obm0"mwfaiGUudk urf;vGefwGif

vnf;aumif;? BuD;rm;aom owåKaMumudk

vnf;aumif; awGU&S dcJ honf/ jynfe,fonf

urÇmhtBuD;qHk;aom aiG? eDu,fvf? ,la&eD,H?

&Sm;yg;owåK? o,HZmw? ovif;ausmuf?

*&if;Edkufrsm; <u,f0pGm&Sdonf[k <um;0gcJhzl;

onf/ odkYaomfvnf; 1990 jynfhvGefESpfrsm;wGif

a&TESifh eDu,fvf 0,fvdktm; usqif;oGm;aom

tcg Perth NrdKUawmfonf urÇmwGif txD;usef

tjzpfqHk;aomNrdKUawmf jzpfcJhzl;onf/ ]]uRefawmf

wdkYtaejzifh ta&SUbufurf;ajcrS N*dK[fwk&yf0ef;

tjzpf cHpm;&onf}} [k Scaffidi u ajymonf/

Perth NrdKUawmfonf ESpfem&DtwGif; urÇmh

vlOD;a&\ 60 &mckdifEIef;aom vlom;rsm;

aexdkif&mae&m jzpfvmonf/ tb,faMumifh

qdkaomf tv,ftvwfwef;pm; vlom;rsm;

tjzpf aexdkifEkdifjcif;? vlrsm;\ tdyfrufudk

taumiftxnfazm fE k di f jci f ;r sm;aMumif h

jzpfonf/ odkYaomfvnf; jynfhpHkvHkavmufaom

tajccHtaqmuftOD wnfaqmuf&eftwGuf

vkyfom;rsm;pGm vdktyfaeao;onf/ xdktajccH

taqmuftODrsm;onf obm0t&if;tjrpf

rsm; wl;azmf&efESif h jynfyokd Y yd k Yaqmif&ef

trSefyifvdktyfvSayonf/

xdkYaMumifh MopaMw;vsEkdifiHwpfvTm;ESifh

e,l;Z DvefE k di fi Hwd k Yr S a&&Snfvky fE k di frnf h

tvkyform;rsm;udk ac:onf/ vkyftm;crsm;

wdk;jr§ifhay;onf/ ukefpnfypönf;rsm;udkvnf;

aygrsm;atmif ? aps;E Ie f ;oufomatmif

jyKvkyfay;onfhtjyif MopaMw;vs a':vmudk

vnf; wd k ;x kwfay;onf/ qpf'e D Nr d K U& S d

wuúpD'½d ki fbmwpfa,muf wpfE Sp fvH k ;ü

a':vm 40,000 om vkyftm;c&onfh tcsdef

wGif taemufydkif; MopaMw;vsrdkif;wGif;rSm

x&yfum;armif;olwpfOD; wpfESpfvQif a':vm

200,000 &aeonf/ xdk Y jyif rJvfbkef;rSm

104

qpf'eDNrdKU&S dqpf'eDNrdKU&S dqpf'eDNrdKU&S dqpf'eDNrdKU&S dqpf'eDNrdKU&S d

wuúpD'½dkifbmwpfa,mufwuúpD'½dkifbmwpfa,mufwuúpD'½dkifbmwpfa,mufwuúpD'½dkifbmwpfa,mufwuúpD'½dkifbmwpfa,muf

wpfESpfvHk;üwpfESpfvHk;üwpfESpfvHk;üwpfESpfvHk;üwpfESpfvHk;ü

a':vm 40a':vm 40a':vm 40a':vm 40a':vm 40,000 om000 om000 om000 om000 om

vkyftm;c&onfhtcsdefvkyftm;c&onfhtcsdefvkyftm;c&onfhtcsdefvkyftm;c&onfhtcsdefvkyftm;c&onfhtcsdef

taemufyd kif;taemufyd kif;taemufyd kif;taemufyd kif;taemufyd kif;

MopaMw;vsrdkif;wGif;rSmMopaMw;vsrdkif;wGif;rSmMopaMw;vsrdkif;wGif;rSmMopaMw;vsrdkif;wGif;rSmMopaMw;vsrdkif;wGif;rSm

x&yfum;armif;olwpfOD;x&yfum;armif;olwpfOD;x&yfum;armif;olwpfOD;x&yfum;armif;olwpfOD;x&yfum;armif;olwpfOD;

wpfESpfvQifwpfESpfvQifwpfESpfvQifwpfESpfvQifwpfESpfvQif

a':vm 200a':vm 200a':vm 200a':vm 200a':vm 200,000000000000000

&aeonf/&aeonf/&aeonf/&aeonf/&aeonf/

Page 106: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

oefYpifcef;ydkufrsm; jyif&ol wpfESpfvHk;wGif

a':vm 45,000 &aecsdef taemufyd kif;ü

a&ydkufESifh vufarmif;auG; ydkufqufjyifay;ol

taejzifh wpfESpfvHk;twGuf rJvfbkef;ydkufjyif

orm;xuf oH k ;q 0i fai Gy d k&aeonf/

aqmufvkyfa&;vkyfief; ? [d kw,fvkyfief;?

a&xkwfuGefu&pfydkufayguf vkyfief;rsm;u

ta&twGufrsm;vmonf/ a'o\ vlOD;a&

onfvnf; q,fpkESpftwGif; 30 &mckdifEIef;

eD;yg; wdk;vmcJhonf/ tvkyform;rsm;onf

av,mOfjzifhyif tvkyfoGm;? tvkyfjyefMuonf/

a':vm 53 'or 5 oef;wef aps;tBuD;qHk;

tdrfonf Perth NrdKUqifajczH k;wGif &S donf/

pD;yGm;a&;zGHUNzdK;vmrIonf owåKwGif; NrdKUi,f

uav;rsm;&S d yH krSefaetdrfrsm;\ aps;udkyg

jrifhwufvmaponf/ NrdKUi,frsm;onf oJuEÅm&

'Pfud k wGe f ;vSe fE k di fonf h taetxm;

jzpfaomaMumifh Kalgoorlie &dS aetdrfrsm;yif

a':vmwpfoef; aps;ac:onf/

ukrÜPDrsm;u aemufxyft&if;tES D;

rjr§KyfESHawmhbJ tjrwfa0pkom cGJa0ay;ae

onfrSm ajcmufvMumcJhNyD jzpfonf/ ,cktxd

wef;pDxm;NyD;aom pDrHudef;rsm;udk cGifhjyKNyD;onfh

wefzdk;rSm a':vmoef; 240,000 (240 bil-

lion) &SdNyD; aemufxyf 316 bDvD,Hzdk; cGifhjyK

&eftwGufvnf; pOf;pm;xm;NyD;jzpfonf[k

MopaMw;vs owåKwGif;ESifh owåKvkyfief;toif;

trIaqmift&m&Sd Steve Knott u ajymonf/

,cktcgwGif taemufydkif; MopaMw;vs\

t0ga&miftkyfcif;vrf;rBuD;onf a&mifjyef

[yfaeaom oJuEÅm&BuD;twGif;bufqDodkY

wjznf;jznf; c&D;qefYaeayonf/

ausmf&Sif;ausmf&Sif;ausmf&Sif;ausmf&Sif;ausmf&Sif;

Ref: This remote Australia Town has moreself-made millionaires per capita,than New York City.By Jay Newton smallTime, 10, March, 2014.

Perth NrdKUawmf\ ajrmufbufqifajczHk;&Sd

Osborne Park yef;NcHvrf;wGif vlcsrf;omrsm;

om 0,f,lEkdifonfh aps;0,fpifwm&Sd aps;qdkif

rsm;? a&yl? a&at; a&ul;uefrsm;? Rolls-Royce

um;rsm;? uyGJ½Hkrsm;tm;vHk; pHkvifpGm &Sdonf/

Nr d K Uv,fwGi fvnf; aps;qd ki fr sm; ? urÇm h

tqifhtwef;rD umpDEdkupm;0dkif;ESifh w&m;0if

tEdSyfcef;rsm;vnf; &Sdonf/ MopaMw;vswGif

owåKwGif;olaX;BuD; Chris Ellison ydkifaom

105

Page 107: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

106

avoGif;tokH;jyK&onfh a&mfbmwrHrsm;rSm 'kvkH;&Snf okdYr[kwf qvif'gykHpH&Sd a&mfbmjzifh

pDrHxm;aom wrHtrsKd;tpm;rsm; jzpfonf/ ¤if;wkdYonf jrpf okdYr[kwf acsmif;rsm;ukd uefYvefYcHum

a&ukd wm;ay;xm;Ekdifonfh wrHtrsKd;tpm;rsm; jzpfonf/

urÇmhEkdifiHrsm;wGif tokH;jyKaeonfh a&mfbmwrHrsm;onf ukefusp&dwf oufomum obm0urÇmhEkdifiHrsm;wGif tokH;jyKaeonfh a&mfbmwrHrsm;onf ukefusp&dwf oufomum obm0urÇmhEkdifiHrsm;wGif tokH;jyKaeonfh a&mfbmwrHrsm;onf ukefusp&dwf oufomum obm0urÇmhEkdifiHrsm;wGif tokH;jyKaeonfh a&mfbmwrHrsm;onf ukefusp&dwf oufomum obm0urÇmhEkdifiHrsm;wGif tokH;jyKaeonfh a&mfbmwrHrsm;onf ukefusp&dwf oufomum obm0

ab;tEÅ&m,fwcsKdUukd umuG,fEkdifaMumif;? avESifh a& ESpfrsKd;pvkH; xnfhoGif;tokH;jyKab;tEÅ&m,fwcsKdUukd umuG,fEkdifaMumif;? avESifh a& ESpfrsKd;pvkH; xnfhoGif;tokH;jyKab;tEÅ&m,fwcsKdUukd umuG,fEkdifaMumif;? avESifh a& ESpfrsKd;pvkH; xnfhoGif;tokH;jyKab;tEÅ&m,fwcsKdUukd umuG,fEkdifaMumif;? avESifh a& ESpfrsKd;pvkH; xnfhoGif;tokH;jyKab;tEÅ&m,fwcsKdUukd umuG,fEkdifaMumif;? avESifh a& ESpfrsKd;pvkH; xnfhoGif;tokH;jyK

EkdifaomaMumifh vkyfief;rsm;wGif rsm;pGmtusKd;&SdaMumif;ESifh enf;trsKd;rsKd;jzifh tokH;jyKEkdifaomEkdifaomaMumifh vkyfief;rsm;wGif rsm;pGmtusKd;&SdaMumif;ESifh enf;trsKd;rsKd;jzifh tokH;jyKEkdifaomEkdifaomaMumifh vkyfief;rsm;wGif rsm;pGmtusKd;&SdaMumif;ESifh enf;trsKd;rsKd;jzifh tokH;jyKEkdifaomEkdifaomaMumifh vkyfief;rsm;wGif rsm;pGmtusKd;&SdaMumif;ESifh enf;trsKd;rsKd;jzifh tokH;jyKEkdifaomEkdifaomaMumifh vkyfief;rsm;wGif rsm;pGmtusKd;&SdaMumif;ESifh enf;trsKd;rsKd;jzifh tokH;jyKEkdifaom

xkda&mfbmwrH\ tm;om;csufrsm;taMumif;ukd a&;om;xm;onf/xkda&mfbmwrH\ tm;om;csufrsm;taMumif;ukd a&;om;xm;onf/xkda&mfbmwrH\ tm;om;csufrsm;taMumif;ukd a&;om;xm;onf/xkda&mfbmwrH\ tm;om;csufrsm;taMumif;ukd a&;om;xm;onf/xkda&mfbmwrH\ tm;om;csufrsm;taMumif;ukd a&;om;xm;onf/

Page 108: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

107

xkda&mfbmwrHrsm;rSm avukdomru a&ukd

vnf; a&mfbmom;twGif; xkd;oGif;um wrH

tjzpf tokH;jyKEkdifonf/ okdYr[kwf ESpfrsKd;pvkH;ukd

a&mpyfívnf; tokH;jyKEkdifaMumif; od&onf/

a&mfbmom;ukd ykdrkdckdifcHhap&ef EkdifvGefa&mpyf

um tvTmtxyfxyf jyKvkyfxm;jcif;jzif h

tMurf;twrf;ESifh xdckdufrI'Pfukdomru a&pD;

ESifhtwl arsmygvmonfh 0w¬Kypönf;rsm;\

'Pfukdyg cHEkdifap&ef jyKvkyfxm;onf/

,if;tjyif a&mfbmwrHukd ykdrkdckdifcHhap&ef

pwD;qefcgESifh zefrQifom;rsm;ukd xnfhoGif;um

csKyfvkyfay;xm;onfvnf; &Sdonf/ ynm&Sif

rsm;u avoGif;tokH;jyK&onfh a&mfbmwrHrsm;ukd

Inflatable flexible membrane dams or rubberdams(IFMD) [k okH;EIef;Muonf/

xkdrQomruao; ajratmufa&ukd t0Dpd

wGif;rsm;jzifh tvGeftuRH xkwf,lokH;pGJrdaom

ae&mrsm;wGif ajratmufa& jyefvnfjznfhwif;

Ekdif&eftwGuf tokH;jyKonfhenf;wl yifv,f

a&ief0ifa&mufvmrIukd wm;qD;Ekdif&eftwGuf

vnf; tokH;jyKonfrsm; &Sdonf/ yifv,furf;ajc

ae&mrsm;wGif BuD;rm;onfh 'Da&vIdif;rsm;'PfrS

umuG,f&eftwGufvnf; a&mfbmwrHrsm;ukd

tokH;jyKMuonf/

tokH;0ifykHtokH;0ifykHtokH;0ifykHtokH;0ifykHtokH;0ifykH

a&mfbmwrHtrsKd;tpm;rsm;ukd 1950 jynfhESpf

tapmyk di f ;upwifí tok H; jyKc J h Muonf/

uGefu&pfom; atmufajcay:wGif a&mfbmwrH

rsm;ukd trmcHrsm;ESifh wGJpyfum a&wm;tjzpf

vnf;aumif;? a&vTJwrHtjzpfvnf;aumif;?

a&BuD;rIukd umuG,f&eftwGufvnf;aumif;?

a&okdavSmif&eftwGufvnf;aumif; enf;

trsKd;rsKd;jzifh tokH;jyKMuonf/

tcsKdUaomjrpfacsmif;rsm;wGif tcsdef&moDukd

vk dufí ig;rsm;Ocs&ef jrpftxufyk di f;ok d Y

qefwufonfh obm0taetxm;rsm; &Sdonf/

xkdtajctaersm;rSm vlvkyfwrHrsm;aMumifh

ig;wkdY\ a*[pepfrsm;ukd xdckduf&onfh tjzpf

rsK d;vnf; &S dwwfonf/ ,if;tajctaeukd

umuG,fEkdif&eftwGuf ig;rsm; jrpftxufykdif;

okdY tqifhqifhwufoGm;ap&ef a&mfbmwrHrsm;ukd

tokH;jyKMuonfvnf; &Sdonf/

twkdif;twmtwkdif;twmtwkdif;twmtwkdif;twmtwkdif;twm

a&mfbmwrHrsm;rSm a& okdYr[kwf avukd

jznfhoGif;um wnfaqmufEkdifojzifh tcsdefwkd

Page 109: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

108

twGif; jrefqefpGm wnfaqmufEk difonf/

xkdUjyif p&dwfvnf; oufomonf/ a&mfbmwrH

trsm;pkrSm rDwm 100 okdYr[kwf ay 300 cefY

txd &Snfvsm;wwfonf/ txl;jyKvkyfxm;onfh

a&mfbmwrHrsm;rSm rDwm 200 txd &Snfonf/

wrHrsm;teuf tBuD;qkH;wrH jzpfonf/ tjrifh

rSm 10 rDwmtxd &Sdonf/

tar&duefEkdifiHwGif&S donfh tuf'rfwD

bkd0grifrkd&D;,,f a&mfbmwrHrSm urÇmwGif

t&SnfqkH;a&mfbmwrHtrsKd;tpm; jzpfonf/

yifq,faA;eD;,m;jynfe,f? qefbm&Dt&yfteD;

wGifwnf&Sdonf/ wrH\t&SnfrSm ay 2ç100

okdYr[kwf 640 rDwm &Sdonf/

pydefEk difiH? rk dvDEk d'DpDqk da'oteD;wGif

a&mfbmom;jzifh wpfqufwnf; jyKvkyfxm;

aomwrHonf rDwm 190 txd &Snfonf/

a&mfbmwrHrsm;ukd tar&duefESif h Oa&my

ukrÜPDrsm;uom wnfaqmufxkwfvkyfMuonf

r[kwfyg/ w½kwfukrÜPDrsm;uvnf; wnfaqmuf

xkwfvkyfMuonf/ uGifa'gif;[Gmcsef; odyÜHESifh

enf;ynmukrÜPDrSm a&mfbmwrHukd xkwfvkyf

aomvkyfief;wpfck jzpfonf/ t&SnfqkH; rDwm

1ç100 ESifh tjrihf 3 'or 7 rDwm &Sdaom

a&mfbmwrHrsm;ukd xkwfvkyfzl;onf/

rsm;aomtm;jzifh ig; rDwm okdYr[kwf 15

ayrS 10 rDwm okdYr[kwf ay 30 txd jrifhonfh

a&mfbmwrHtrsK d;tpm;rsm;ukd 'DZk dif;xkwf

okH;pGJMuonf/

,aeYtcgwGif qnfajrmif;qkdif&m pm&if;

tif;rsm;t& urÇmwpf0ef;wGif a&mfbmwrHaygif;

2ç000 ausmfrQukd tokH;jyKvsuf&Sdonf/ xkdwrH

trsKd;tpm;ukd ,m,Doabm okH;pGJEkdif½kHomru

ESpf 30 ausmftxd xm;&S dok H;pG JE k di fonf/

om"utm;jzifh uae'gEkdifiH? tGefwm&D,k d

ta&SUbuft&yfwGifwnf&Sdaom a&mfbmwrHrSm

oufwrf; 35 ESpf&SdNyDjzpfaomaMumifh topf

jyefvnf wyfqifaeNyD jzpfonf/

Oa&mywdkuf? e,fomvefEkdifiH&Sd &rfpyl;t&yf

teD;wGif&S daom a&mfbmwrHrSm xkda'o&Sd

aus;&Gmrsm;ukd a&BuD;rI'PfrS tumtuG,fay;

&ef wnfaqmufxm;onfh wrHjzpfonf/ ,if;

wrHonf Oa&mywGiftokH;jyKaeaom a&mfbm

,aeYtcgwGif a&mfbmwrHrsm;ukd zGHUNzdK;NyD;

EkdifiHrsm;uom wnfaqmuf tokH;jyKMuonf

omru zGHUNzdK;qJEkdifiHrsm;yg tokH;jyKvmMu

onf/ Oyrmtm;jzifh ygupöwefEkdifiHwGifvnf;

a&mfbmwrHukd yef*sufjynfe,fwGif wnfaqmuf

Page 110: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

109

tokH;jyK&ef pDpOfvsuf&SdaMumif; 2017 ckESpf?

ZGef 19 &uf? a'oxkwf a'gif; (Dawn)

owif;pmu azmfjyxm;onf/

ae&mwkdYukd wkdif;wmavhvmrIrsm; jyKvkyfae

onf/

a&mfbmwrHrsm; tokH;jyKonfh enf;ynmukd

zGUHNzdK;NyD;EkdifiHrsm;jzpfaom tar&duef? uae'g?

tDwvD? pydefESifh ½k½Sm;EkdifiHwkdYuJhokdUaom EkdifiH

rsm;wGif okH;pG J Muonfhenf;wl w½kwfEk difiH?

tdEd´,EkdifiHESifh b*Fvm;a'h&SfEkdifiHwkdYwGifvnf;

a&mfbmwrHrsm;ukd okH;pGJaeMuNyD jzpfonf/

ygupöwefEkdifiHwGif a&mfbmwrH wnf

aqmufoGm;Ekdif&eftwGuf aiGaMu;&&SdEkdif&ef

jynfe,ftpkd;&tzGJUonf tvSL&SifEkdifiHESifh tzGJU

tpnf;rsm;udk &SmazGvsuf&Sdonf/ xkdEkdifiH\

a&mfbmwrHukd tm[m0gvfyl&m wHwm;ya&m

*suf[k odxm;Muonf/ wrH\tjrif hr Sm

ajcmufay ausmfausmfrQ&SdNyD; t&SnfrSm 155

rDwm ausmfrnf jzpfonf/ a&vTJwrHtrsKd;tpm;

jzpfonf/ xkdpDrHudef; NyD;pD;oGm;vQif t&Snf 13

uDvkdrDwm&Sd a&uefwpfckukd zefwD;Ekdifrnf

jzpfonf/ ukefusp&dwfrSm ygupöwefaiG

okH;bDvD,Htxd &SdrnfjzpfaMumif; wGufcsuf

xm;onf/

xkda&mfbmwrHukd a&okdavSmif&eftwGuf

omru a'otwGif; ZD0a*[pepf aumif;rGef

ap&eftwGufyg tokH;jyKoGm;&ef &nf&G,fxm;

onf/ tdE´Kjrpf a&tokH;jyKa&;pmcsKyf 1960

jynfhESpft& ygupöwefEkdifiH\ qkdif&ma'owGif

a&&&S drI enf;yg;oGm;onf/ xkdtajctae

aMumif h a&mfbmwrHuk d wnfaqmuf&ef

BuHqjcif; jzpfonf/

,if;EkdifiH\ qnfajrmif;Xmeu qkvcsfjrpf

ESifh &mADjrpfae&mwkdYwGif a&mfbmwrH wnfaqmuf

&ef &Spfae&mtxd&SdaeaMumif; tqkdjyKwifjy

cJhonf/ jrpfwpfpif;ay:wGif wrHav;ae&mpD

wnfaqmufoGm;&ef pOf;pm;jcif; jzpfonf/

xkdya&m*sufukd taumiftxnfazmfa&; yl;wGJ

tzGJUu a&SUajy; wkdif;wmwGufcsufrIrsm; jyKvkyf

aeonf/

yl;wGJtzGJUrSm Messrs ACE, Nespak ESifh

SMEC wkdY jzpfonf/ ,if;tzGJUonf &mADjrpf

ay:wGif wpfae&mESifh qkvcsfjrpfay:wGif ESpf

xkdukefusp&dwfwGif wnfaqmufa&;pDrH

udef;aMumifh ajr,mqkH;½IH;oGm;olrsm;twGuf

Page 111: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

110

ay;&rnfh avsmfaMu;aiG tygt0if jzpfonf/

,if;ukdwnfaqmuf&rnfh tcsdefumvrSm 18 v

txd &S drnfjzpfaMumif; cef YrSef;xm;onf/

jzpfay:vmrnfhwrHa&jyifrS &&Sdrnfha&rsm;ukd

qnfajrmif;a&ay;Ekdif&eftwGufvnf; tokH;jyK

Ek difrnfhtjyif a'otwGif; aomufokH;a&

twGufyg tusKd;jyKEkdifrnf/ xkdYjyif ajratmuf

a& jyefvnfjznfwif;&eftwGufyg xkdwrHu

taxmuftuljyKrnf jzpfonf/

ya&m*sufNyD;pD;oGm;vQif qnfa&aMumifh

pkdufysKd;a&; aumif;rGefvmrnfjzpf&m a'otwGif;

awmifolrsm;twGuf pD;yGm;a&;tajctaeudkyg

wkd;wufapEkdifaMumif; Xmeqkdif&mrsm;u qkdonf/

qnfa&uefBuD;&Sdojzifh ig;arG;jrLEkdifonfhtjyif

uefa&jyifwGif tyef;ajzEkdifrnfh tusKd;aus;Zl;

ukdvnf; cHpm;Mu&rnf jzpfonf/

enf;ynmoabmt& a&mfbmwrH\

avoGif;? avxkwfudpö vkdtyfovkd xdef;csKyf

oGm;Ekdifonfh pufud&d,mrsm;ukd wrH\teD;wGif

wnfaqmufxm;&Sdrnf jzpfonf/ xkdtaqmuf

ttkHrSm av;xyftxdjrifhrnf jzpfonf/

a&mfbmwrHtwGuf tajccHtkwfjrpftjzpf

wHwm;ukd qufpyftokH;jyKrnfjzpf&m wHwm;rSm

wnfaqmufNyD;jzpfí uGefu&pftkwfcHonf

a&mfbmwrHukda&mfbmwrHukda&mfbmwrHukda&mfbmwrHukda&mfbmwrHukd

tokH;jyKonfhtwGuftokH;jyKonfhtwGuftokH;jyKonfhtwGuftokH;jyKonfhtwGuftokH;jyKonfhtwGuf

vkyfaqmif&onfhvkyfaqmif&onfhvkyfaqmif&onfhvkyfaqmif&onfhvkyfaqmif&onfh

tvkyfrSm ½kd;&Sif;NyD;tvkyfrSm ½kd;&Sif;NyD;tvkyfrSm ½kd;&Sif;NyD;tvkyfrSm ½kd;&Sif;NyD;tvkyfrSm ½kd;&Sif;NyD;

p&dwf tukeftusoufomrIp&dwf tukeftusoufomrIp&dwf tukeftusoufomrIp&dwf tukeftusoufomrIp&dwf tukeftusoufomrI

&Sdonf/&Sdonf/&Sdonf/&Sdonf/&Sdonf/

tcsdefwkdtwGif;tcsdefwkdtwGif;tcsdefwkdtwGif;tcsdefwkdtwGif;tcsdefwkdtwGif;

aqmufvkyfNyD;pD;EkdifonfhtjyifaqmufvkyfNyD;pD;EkdifonfhtjyifaqmufvkyfNyD;pD;EkdifonfhtjyifaqmufvkyfNyD;pD;EkdifonfhtjyifaqmufvkyfNyD;pD;Ekdifonfhtjyif

a&pdrfhonfha&pdrfhonfha&pdrfhonfha&pdrfhonfha&pdrfhonfh

tjzpfrsm;vnf; r&Sday/tjzpfrsm;vnf; r&Sday/tjzpfrsm;vnf; r&Sday/tjzpfrsm;vnf; r&Sday/tjzpfrsm;vnf; r&Sday/

vIyf&Sm;aeonfhvIyf&Sm;aeonfhvIyf&Sm;aeonfhvIyf&Sm;aeonfhvIyf&Sm;aeonfh

tpdwftykdif;rsm;tpdwftykdif;rsm;tpdwftykdif;rsm;tpdwftykdif;rsm;tpdwftykdif;rsm;

rygonfhtwGufrygonfhtwGufrygonfhtwGufrygonfhtwGufrygonfhtwGuf

jyKjyifxdef;odrf;p&dwfjyKjyifxdef;odrf;p&dwfjyKjyifxdef;odrf;p&dwfjyKjyifxdef;odrf;p&dwfjyKjyifxdef;odrf;p&dwf

enf;yg;onf/enf;yg;onf/enf;yg;onf/enf;yg;onf/enf;yg;onf/

toifh&SdaeNyD; jzpfonf/ ,if;tajctaeaMumifh

a&mfbmwrHwnfaqmufa&;p&dwfukd avQmhcs

Page 112: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

111

oGm;EkdifaMumif; oufqkdif&mrsm;u qkdonf/

a&mfbmwrH[k qkdaomfvnf; "m;? tcRefponf

rsm; xdck dufrIaMumif h rysufpD;ap&efvnf;

pDrHxm;onf[k qkdonf/

tjcm;om"uwpfcktaejzifh tar&duef

EkdifiH wuúqufjynfe,fwGif a&BuD;ojzifh rdrd

tdrfukd rysufpD;&ef umuG,fEkdifcJhonfh ½kd&S&Gef

t&yfrS rpöwm&ef'D0*¾emqkdol\ jzpf&yfyif

jzpfonf/ ¤if;rSm tGefvkdif;wGif tufuGmwrH

(Aqua Dam) taMumif; azmfjyxm;onfukd

awGU&SdcJhonf/

ol\aetdrfudk rysufpD;ap&ef xdka&mfbm

wrHjzifh a&BuD;csdefwGifumuG,frnf[k tBuH&cJh

onf/ rkd;av0oXmerS a&BuD;EkdifonfhtaMumif;

BudKwifcefYrSef;csufukd od&Sd&NyD;csdefwGif ay 400

t&Snf&Sd a&mfbmwrHjzifh ol\tdrfukd umuG,f

um pDrHxm;cJhonf/

cHMu&NyD; ysufpD;qkH;½IH;rI&SdMuonf/ 0*¾emrSm

wpfpkHwpf&m tysuftpD;ESifh rBuHK&ay/

a&mfbmwrHtwGuf ypönf;0,f,lwyfqif

p&dwf tar&duefa':vm 8ç300 rQom ukefus

cJh&NyD; a&BuD;ojzifh ysufpD;oGm;Ekdifonfh p&dwf

pkpkaygif; tar&duefa':vm 150ç000 cGJausmf

txd oufom&m&oGm;aMumif; od&onf/

tumtuG,frsm;pDrHaecsdefwGif tdrfeD;

csif;rsm;u 0*¾emukd cyfaMumifaMumifvl [k

&,foGrf;aoG;Muonf/ ol\vkyf&yfudk txif

rBuD;Muay/ okdU&mwGif wu,fwrf; a&BuD;

vmcsdefwGif tdrfeD;csif;tdrfrsm; a&BuD;rI'Pfukd

a&mfbmwrH\ tm;omcsufa&mfbmwrH\ tm;omcsufa&mfbmwrH\ tm;omcsufa&mfbmwrH\ tm;omcsufa&mfbmwrH\ tm;omcsuf

a&mfbmwrHuk d tok H; jyKonf htwGuf

vkyfaqmif&onfhtvkyfrSm ½kd;&Sif;NyD; p&dwf

tukeftusoufomrI &Sdonf/ tcsdefwkdtwGif;

aqmufvkyfNyD;pD;Ekdifonfhtjyif a&pdrfhonfh

tjzpfrsm;vnf; r&Sday/ vIyf&Sm;aeonfh tpdwf

tykdif;rsm; rygonfhtwGuf jyKjyifxdef;odrf;

p&dwf enf;yg;onf/ a&mfbmwrH wpfuefYvQif

rDwm 100 t&Snfukd tuefYvkdufqufí okH;pGJ

oGm;jcif;jzifh &Snfvsm;onfhwrHukd wnfaqmuf

ay;Ekdifonf/

omvl&Snfomvl&Snfomvl&Snfomvl&Snfomvl&Snf

Ref: Inflatable rubber dams- pakstanDawn, Wikipedia, Rubberdam,Voa (dawn. com)

Page 113: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

112

vlUavmuqkdonfrSm tpOfajymif;vJaeaom oabm&Sdonf/ xkdYtwl acwfpepfrsm;onfvnf;

ajymif;vJjcif;ed,mroabmatmufwGif vkdufyg ajymif;vJae&onf/ *&dtawG;tac:ynm&Sif

pkdufysKd;a&;vIdif;? pufrIvIdif;? tDvufxa&mepfvIdif;ESifh enf;ynmvIdif;wkdYonf wpfcktay:pkdufysKd;a&;vIdif;? pufrIvIdif;? tDvufxa&mepfvIdif;ESifh enf;ynmvIdif;wkdYonf wpfcktay:pkdufysKd;a&;vIdif;? pufrIvIdif;? tDvufxa&mepfvIdif;ESifh enf;ynmvIdif;wkdYonf wpfcktay:pkdufysKd;a&;vIdif;? pufrIvIdif;? tDvufxa&mepfvIdif;ESifh enf;ynmvIdif;wkdYonf wpfcktay:pkdufysKd;a&;vIdif;? pufrIvIdif;? tDvufxa&mepfvIdif;ESifh enf;ynmvIdif;wkdYonf wpfcktay:

wpfck tajccHum vkdufygajymif;vJonfh oabm&SdaMumif;? vlwkdif;onf tajymif;tvJukdwpfck tajccHum vkdufygajymif;vJonfh oabm&SdaMumif;? vlwkdif;onf tajymif;tvJukdwpfck tajccHum vkdufygajymif;vJonfh oabm&SdaMumif;? vlwkdif;onf tajymif;tvJukdwpfck tajccHum vkdufygajymif;vJonfh oabm&SdaMumif;? vlwkdif;onf tajymif;tvJukdwpfck tajccHum vkdufygajymif;vJonfh oabm&SdaMumif;? vlwkdif;onf tajymif;tvJukd

vspfvsL½Ixm;í r&Ekdifovkd xkdajymif;vJrIrsm;ukd &ifqkdifEkdif&ef BudKwifjyifqifrIrsm;vnf;vspfvsL½Ixm;í r&Ekdifovkd xkdajymif;vJrIrsm;ukd &ifqkdifEkdif&ef BudKwifjyifqifrIrsm;vnf;vspfvsL½Ixm;í r&Ekdifovkd xkdajymif;vJrIrsm;ukd &ifqkdifEkdif&ef BudKwifjyifqifrIrsm;vnf;vspfvsL½Ixm;í r&Ekdifovkd xkdajymif;vJrIrsm;ukd &ifqkdifEkdif&ef BudKwifjyifqifrIrsm;vnf;vspfvsL½Ixm;í r&Ekdifovkd xkdajymif;vJrIrsm;ukd &ifqkdifEkdif&ef BudKwifjyifqifrIrsm;vnf;

&Sd&rnf jzpfaMumif;ESifh qDavsmfnDnGwfpGm ajymif;vJwwfzkdYvkdaMumif; a&;om;xm;on&Sd&rnf jzpfaMumif;ESifh qDavsmfnDnGwfpGm ajymif;vJwwfzkdYvkdaMumif; a&;om;xm;on&Sd&rnf jzpfaMumif;ESifh qDavsmfnDnGwfpGm ajymif;vJwwfzkdYvkdaMumif; a&;om;xm;on&Sd&rnf jzpfaMumif;ESifh qDavsmfnDnGwfpGm ajymif;vJwwfzkdYvkdaMumif; a&;om;xm;on&Sd&rnf jzpfaMumif;ESifh qDavsmfnDnGwfpGm ajymif;vJwwfzkdYvkdaMumif; a&;om;xm;onf/

Page 114: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

113

a[&muvkdufwyfpf (535-475 bDpD) u

ajymif;vJjcif;onfom trSefw&m;[k qkdonf/

xkd YaMumif h ajymif;vJaeaomjzpfpOfxJwGif

qDavsmfaomnDnGwfrIESifhtwl ajymif;vJwwfzkdY

vkdonf/

nDnGwfrI? aygif;pnf;rIrSeforQrSm tpOf

wpkduf ajymif;vJrIjzpfpOfxJwGifom &Sdonf[k

a[&muvdkufwyfpfu qkdonf/ ol\t,l

tqukd OyrmESpfrsKd;jzifh &Sif;jycJhonf/ yxr

OyrmrSm ]]a&}} jzpfonf/ olu oifonf jrpf

wpfcktwGif; ajcESpfcgrcsEkdifyg/ tb,faMumifh

qkdaomf jrpfa&wkdYonf tpOftNrJ pD;qif;ae

aomaMumifhyif jzpfonf/ (You cannot steptwice into the same water; for fresh watersare ever flowing in upon you.) pD;qif;aeaom

jrpfa&xJwGif ajccsvkdufygu yxrpD;qif;aom

a&ESifh aemufxyfwpfBudrf ajccsaomtcg

pD;qif;aoma&wkdYrSm rwlEkdifawmhay/

'kwd,OyrmrSm ]]rD;}} jzpfonf/ t&m&m

onf rD;tjzpfokdYajymif;vJEkdifí rD;onfvnf;

t&m&mtjzpf ajymif;vJEkdifonf/ a&Tonf

a&Txnfypönf;rsm;tjzpf ajymif;vJEk di fí

a&Txnfypönf;rsm;onfvnf; a&Ttjzpfok d Y

ajymif;vJEkdifonfhenf;wl jzpf\/ (All thingsare an exchange of Fire, and Fire for all things,even as wares for gold and gold for wares)

jrpfwkdYonf pD;qif;aomtcg jrpfurf;aygif

rsm;twGif; pD;qif;&\/ rD;wkdYonf avmifuRrf;

aomtcg rD;tvQHykHoP²mefjzifh avmifuRrf;

&\/ xkdenf;wlpGmyif t&m&mwkdYonf ajymif;vJ

aomtcg olUed,mrESifhol ajymif;&onf[k

a[&muvkdufwyfpfu qkdonf/

xkd YaMumif h ajymif;vJjcif;oabmonf

y&rf;ywm ajymif;vJaeonf r[kwfay/

ajymif;vJjcif;ed,mrjzpfpOfxJwGifom tpOfvkduf

ajymif;vJonfh oabm&Sdonf/ vlwpfa,muf

onf i,fpOfrSpí toufBuD;onftxd ol\

ukd,fcE¨mESifh pdwftpOfwkdYonf tNrJajymif;vJ

aewwfonf/ xkdokdYajymif;vJ&mwGif a&SUtajccH

rsm;tay:rDSí aemufuvkdufygajymif;vJ&

onfyif jzpfonf/

20 &mpkaESmif;ykdif;\ vlrItawG;tac:

ynm&Sif t,fvfAifawmfzvm (Alvin Toffler)

u ajymif;vJjcif;ESifh ywfoufí vIdif;BuD;okH;vIdif;

jzifh wifpm;azmfjycJhonf/ yxrvIdif;rSm pkdufysKd;

a&;vIdif;jzpfonf/ ,cifu vlwkdYonf a&Munf&m?

jrufEk&m&SmazGí trJvkdufjcif;? om;ig;&SmazG

jcif; jzif hom aexk di ftouf&SifcJ h Muonf/

Page 115: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

114

c&pfawmfray:rD ESpfaygif; 8000 rSpwifí

vlwk d Yonf twnfwusaexk di fvmMuNyD;

pk dufysK d ;a&;uk d pwifvkyfuk difvmMuonf/

c&pfawmfay:NyD; 1650 jynfhESpfavmuftxd

ESpfaygif; wpfaomif;cefUonf pkdufysKd;a&;acwf

jzpfonf/

1680 jynfhESpfESifh 1980 jynfhESpftMum;

ESpfaygif; 300 cefYonf 'kwd,vIdif; odkYr[kwf

'kwd,ajymif;vJjcif;jzpfaom pufrIvIdif; umv

jzpfonf/ 1980 jynfhESpfaemufykdif; umv

rsm;onf wwd,vIdif;? wwd,ajymif;vJjcif;

jzpfaom tDvufxa&mepfESifh enf;ynmvIdif;

jzpfonf/

ujyef jzpfaponf/ 20 &mpktqkH;yk dif;ESif h

21 &mpk tpykdif;umv&Sd vlwkdif;onf þvIdif;

\ ½kdufcwfrIukd cHae&onf[k awmfzvmu

qkdonf/

yxrvIdif;\ tajymif;tvJrsm;onf

ESpfaxmifaygif;rsm;pGm wnfwHhaecJhaomfvnf;

'kwd,vIdif;onf ESpf 300 cefYom &SdcJhonf/

wwd,vIdif;jzpfaom tDvufxa&mepfESif h

enf;ynmvIdif;rSmrl q,fpkESpfrsm;twGif;

t&Sdeft[kefjzifh ajymif;vJaeonf/

xk dwwd,vI di f ;onf r dom;p krsm;uk d

a0;uGmaponf/ pD;yGm;a&;pepfrsm;udk ysufjym;

aponf/ EkdifiHa&;tajctaersm;ukd ,kdifeJYoGm;

aponf/ wefzkd;xm;rIrsm;ukdvnf; uajymif;

olu qufvufí wwd,vIdif;onf

vlUb0aexkdifrI? awG;ac:rI? vkyfukdifrIwkdY\

jcm;em;aomykHpHopfqDokdY trSefyif ac:aqmif

oGm;rnf jzpfonf/ opfvGifaompGrf;tift&if;

tjrpfrsm;? xkwfvkyfrIykHpHtopfrsm; xGufay:

vmrnfomru aumfykda&;&Sif;rsm;? ausmif;rsm;

onfvnf; tem*wfwGif ykHpHvkH;0ajymif;oGm;

rnfjzpfonf[k qkdonf/

awmfzvm\vIdif;okH;vIdif; okdYr[kwf acwf

okH;acwf\ ajymif;vJjcif;onf wpfcktay:wpfck

tajccHum vkdufygajymif;vJaom oabm

&Sdonf/ vlwpfOD;csif;pDonfvnf; avmu\

ajymif;vJjcif;rsm;tay: tajccHí qDavsmfpGm?

nDnGwfpGm vkdufygajymif;vJcJh&onf/

'kwd,urÇmppfBuD; NyD;qkH;oGm;aomtcg

E k di fi Htawmfrsm;rsm;onf jre fqefaom

ajymif;vJrItoGifokdY pwifcsOf;eif;wkd;0ifvmcJh

onf/ ukdvkdeDEkdifiHrsm; vGwfvyfa&; &vmcJhonf/

Page 116: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

115

enf;ynmqkdif&mwkd;wufrIrsm;vnf; tHhMozG,f

tvsiftjref zGHUNzdK;vmonf/ urÇmhvlOD;a&onf

tqrwef aygufuG Jvmonf/ "r®tawG;

tac:ynm&Sifrsm;uvnf; ppfaMumifh tysuf

tpD;rsm;? tpkvkduftNyHKvkduf aoqkH;rIrsm;tay:

pOf;pm;awG;ac:vmMuonf/ bk&m;rJh ppftmPm&Sif

ay:xGufvmcJhonf/

wpfcsdefwnf;rSmyif ukdvkdeDjyKcHcJh&aom

EkdifiHrsm;onf vGwfvyfaomEkdifiHrsm;tjzpf

ay:xGufvmcJhonf/ 1958 ckESpfwGif usif;ycJh

aom vif;bwfnDvmcHü NAdwdoQacgif;aqmif

rsm;u tar&duefonf urÇmukdOD;aqmifolrsm;

jzpfvmvdrfhrnf[k BudKwifedrdwfzwfcJhMuonf/

ppfNyD;acwfaemufykdif;wGif tar&duefEkdifiHonf

aiGaMu;t&aomfvnf;aumif;? enf;ynmzGHUNzdK;

rIrsm;t&aomfvnf;aumif; wefckd;BuD;xGm;

aom EkdifiHwpfEk difiHjzpfvmcJhonf/ wefck d;

tiftm;tvSnfhtajymif;vnf; tar&duefqD

okdY a&mufvmcJhonf/

wefckd;tiftm;tvSnfhtajymif;qkdonf

ESifh ywfoufí awmfzvmu Power Shift [lí

pmtkyfwpftkyfa&;cJhonf/ ,cifu q&m0ef

rsm;onf wefckd;tiftm; BuD;xGm;cJhMuonf/

olwkd Yukd The god-in-a-white-coat [líyif

ac:qkdcJhMuonf/ vltrsm;u q&m0efukdom

tm;ukd;Mu&onf/ aq;ynmA[kokw tod

ynmjzefYa0ay;jcif;rsm; r&SdcJhMuay/ a&m*g

a0'em? aq;0g;ESifh ywfoufvmvQif q&m0ef

vufxJwGifom &Sdonf/

okdU&mwGif 1980 jynfhESpfaemufykdif;wGif

q&m0efwkdY\ wefckd;tmPmonf "mwkaA'

aq;odyÜHynm&Sifrsm;xHodkY a&mufvmcJhonf/

"mwkaq;0g;ynm&Sifrsm;u a&m*gtrsKd;rsKd;

twGuf aq;0g;rsm; wDxGifvmMuonf/

aq;ynmA[kokwrsm;ukd jynfolvlxkxH jzefYa0

ay;aom usef;rma&;qkdif&m tzGJUtpnf;rsm;

ay:aygufvmMuonf/ wpfenf;tm;jzifh wefckd;

tmPm tvSnfhtajymif;umvokdY a&mufvm

cJhjcif; jzpfonf/

vwfwavmjzpfysufrIrsm;ukd Munfhygu

Oa&myEkdifiHrsm;ESifh tar&duefEkdifiHtwGif;

tawG;tac: cH,lcsufqkdif&mrsm;ESifh 0d0g'

uGJjym;rIaMumifh rnfonfh,kHMunfcsuf? cH,lcsuf

aemufukd vkduf&rnfrSef;rod jzpfvmMuonf/

,cktcg wefckd;tiftm; tvSnfhtajymif;onf

vnf; taemufrSta&SUokd Y ? awmifbufodk Y

a&muf&SdvmcJhonf/

awmfzvm\tqkdt& pufrIacwfjzpfaom

'kwd,vIdif;\ ½kdufcwfrIaMumifh pkdufysKd;a&;

acwfwGif aexkdifusifvnfaysmfykdufcJholrsm;

onf rdrdwkdYb0ukd tvGeftxdwfwvefY jzpfcJh

Muonf/ ESpfaygif;&SnfMumpGm tajymif;tvJ

r&SdbJ tdrfaxmifpktBuD;BuD; (tzkd;? tzGm;? rdb?

om;orD;? ajr; twlaexkdif) jzifhaexkdifcJhMuonf/

tdrfaxmifpkBuD;avav ajr{ursm;rsm;ukd

Page 117: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

116

vkyfukdifpkdufysKd;Ekdifavav jzpfonf/ ajrBuD;

onfom olwkdYb0jzpfvmonf/ ,Ofaus;rI?

rdom;pkzGJUpnf;ykHESifh EkdifiHa&;\tajccHonf

vnf; ajrBuD;? ajr{ursm;om jzpfaecJhonf/

xkdtajctaerS pufrIvIdif;\½kdufcwfrI

aMumif h v,fuGif;rsm;rS puf½k Hrsm;&S d&mokd Y

a&TUajymif;aexkdifvm&onf/ rdom;pkrsm;rSm

vnf; vlOD;a&uefYowfvm&onf/ NrdKUBuD;

rsm;wGif puf½kHBuD;rsm; ay:aygufvmonf/

v,fajr? v,fuGufrsm;okdY xGefpufrsm;a&muf&Sd

oGm;cJ honf/ ½k H;rsm;wGif vufES dyfpufrsm;

ay:vmNyD; rD;zkdacsmifwGif a&cJowåmrsm; ae&m

,lvmonf/ aeYpOf owif;pmrsm; ay:xGuf

vmonf/ ½kyf½Sif½kH? ajratmuf&xm;? *suf

av,mOfrsm;onf vlwkdYtwGuf jzpfvmonf/

pufrIacwfonf yxrvI di f; jzpfaom

pk dufys K d ;a&;acwf\ yk HoP²meftm;vk H ;uk d

ajymif;vJypfNyD; qef;opfaom vlUb0ykHpHtopf

ukd azmfxkwfay;cJhonf/ xkdokdY pufrIacwfwGif

aeom;wusjzpfvmcJh&m tDvufxa&mepfESifh

enf;ynmvIdif;\ jyif;xefaom ½kdwfcwfrI

aMumifh tajymif;tvJrsm;vnf; jyif;jyif;xefxef

jzpfay:vmcJhonf/

uGefysLwm? tifwmeufrsm;u ae&mwum

wGif r&Sdrjzpft&mrsm;tjzpf ae&m,lxm;Mu

onf/ rkdbkdif;zkef;rsm;u vlwkdif;vufxJwGif

vufrvTwfEkdifaomypönf;rsm;tjzpf a&muf&Sd

aeonf/ vlUtokH;taqmifypönf; armf',f

topfrsm;u ESpfpOfxGuf&S daeonf/ plyg

rm;uufBuD;rsm;u NrdKUjyvlaerI\ jy½kyfozG,f

jzpfaeonf/ olwk d Yr& S dvQi fyif acwfrrD

awmhay/ aw;*Dwtopf? tEkynmzefwD;rI

topfrsm;uvnf; azsmfajza&;ae&mwGif

tNydKiftqkdif ae&m,lvmMuonf/

EkdifiHwpfEkdifiHESifh wpfEkdifiH ,Ofaus;rIrsm;

ul;vl;a&m,SufvmMuonf/ ,kHMunfcsufrsm;

uvnf; acwfaESmif;vlom;rsm;ukd awGa0rIrsm;

jzpfay:vmaponf/ 21 &mpk\ avmu

urÇmBuD;onf t&Sdeft[kefjzifh ajymif;vJae

onf/ xkdajymif;vJrIt&Sdefonf jrefrmEkdifiHqD

okdYvnf; a&muf&Sdvmaeonf/

tajymif;tvJukd vspfvsL½Iír&Ekdifawmhyg/

vlom;onf ajymif;vJrIESifhtwl vkdufavsmnDaxG

aeEkdifpGrf;&Sdonf/ odkU&mwGif rnfonfhtwkdif;

twmtxd vk dufavsmnDaxG aeEk di fpGrf;

&Sdrnfenf;/

vlUavmu qkdonfrSmvlUavmu qkdonfrSmvlUavmu qkdonfrSmvlUavmu qkdonfrSmvlUavmu qkdonfrSm

tpOfajymif;vJaeaomtpOfajymif;vJaeaomtpOfajymif;vJaeaomtpOfajymif;vJaeaomtpOfajymif;vJaeaom

oabm&Sdonf/oabm&Sdonf/oabm&Sdonf/oabm&Sdonf/oabm&Sdonf/

xkdYtwlxkdYtwlxkdYtwlxkdYtwlxkdYtwl

vlUb0onfvnf;vlUb0onfvnf;vlUb0onfvnf;vlUb0onfvnf;vlUb0onfvnf;

ajymif;vJjcif;ed,mrajymif;vJjcif;ed,mrajymif;vJjcif;ed,mrajymif;vJjcif;ed,mrajymif;vJjcif;ed,mr

oabmatmufwGifoabmatmufwGifoabmatmufwGifoabmatmufwGifoabmatmufwGif

vkdufygajymif;vJae&onf/vkdufygajymif;vJae&onf/vkdufygajymif;vJae&onf/vkdufygajymif;vJae&onf/vkdufygajymif;vJae&onf/

Page 118: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

117

ajymif;vJrIudk &ifqkdifEkdif&ef BudKwifjyifqif

rIrsm; &Sd&ayrnf/ tajymif;tvJukd rodouJhokdY?

r&SdouJhokdYaeí r&Ekdifyg/ EkdifiH\ tem*wf

onf 21 &mpk vlom;rsm;vufxJokdU a&muf&Sd

vmaeNyD jzpfonf/ vlBuD;rsm;\ tepfemcH

BudK;yrf;cJhrIrsm;? olwkdY\wefzkd;&Sdaom tawGU

tBuHKrsm;ukd vspfvsL½Iír&yg/ vlBuD;rsm;

xrf;cJhaom EkdifiHh0efudk wwd,vIdif;\ enf;ynm

acwfxJwGif tajymif;tvJrsm;ESifhtwl qDavsmf

nDnGwfpGm xrf;aqmif&efyif jzpfonf/

jrefrmEkdifiHonf 'Drk dua&pDEd kifiHtjzpf

&yfwnfEkdif&ef BudK;pm;tm;xkwfvsuf &Sdonf/

pDrHcefYcGJrI? tkyfcsKyfrIykHpHukdvnf; xda&mufrI&Sd&ef

ajymif;vJvkyfaqmifaeonf/ xkdYjyif EkdifiH\

jyKjyifajymif;vJrIrsm;ukdvnf; tifwkduftm;wkduf

aqmif&Gufaeonf/

21 &mpk enf;ynmacwf\ tajymif;tvJ

onf tvGefjrefqefvsuf&Sdonf/ xkdtxJwGif

vkdufygajymif;vJEkdif&ef rpOf;pm;? rBudK;pm;ygu

wwd,vIdif;\ wkdufpm;0g;rsK drIatmufwGif

epfjrKyfarsmygoGm;ayvdrf hrnf/ vlUavmu

qkdonfrSm tpOfajymif;vJaeaom oabm&Sd

onf/ xkdYtwl vlUb0onfvnf; ajymif;vJjcif;

ed,mr oabmatmufwGif vkdufygajymif;vJae

&onf/ xkdYaMumifh ajymif;vJaeaomjzpfpOfxJ

wGif qDavsmfaom nDnGwfrIESifhtwl ajymif;vJ

wwfzkdYvkdonf/

ukdrsKd; (jynf)ukdrsKd; (jynf)ukdrsKd; (jynf)ukdrsKd; (jynf)ukdrsKd; (jynf)

Ref: (1) Alvin Toffler, The Third Wave,(NY, Bantam Books, 1980)

(2) Alvin Toffler, Power Shift,(NY, Bantam Books, 1991)

Page 119: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

118

ESvHk;tppfvdk ckefEdkifwhJ qDvDuGef ESvHk;wk prf;oyfESvHk;tppfvdk ckefEdkifwhJ qDvDuGef ESvHk;wk prf;oyfESvHk;tppfvdk ckefEdkifwhJ qDvDuGef ESvHk;wk prf;oyfESvHk;tppfvdk ckefEdkifwhJ qDvDuGef ESvHk;wk prf;oyfESvHk;tppfvdk ckefEdkifwhJ qDvDuGef ESvHk;wk prf;oyf

ESvHk;a&m*ga0'emonftcsKdUu cE¨mudk,frSm wyfqif&wJh taxmuftulypönf;awGukd

toHk;jyK ukoxm;Mu&w,f/ tajctaeqdk;olawGqkd&if aq;½HkwufNyD;rS ukovdkY&wJh puf

ESvkH;a&m*gonfrsm;twGuf tokH;wnfhaponfh qDvDuGefESvkH;wkpufudk prf;oyfwDxGifESvkH;a&m*gonfrsm;twGuf tokH;wnfhaponfh qDvDuGefESvkH;wkpufudk prf;oyfwDxGifESvkH;a&m*gonfrsm;twGuf tokH;wnfhaponfh qDvDuGefESvkH;wkpufudk prf;oyfwDxGifESvkH;a&m*gonfrsm;twGuf tokH;wnfhaponfh qDvDuGefESvkH;wkpufudk prf;oyfwDxGifESvkH;a&m*gonfrsm;twGuf tokH;wnfhaponfh qDvDuGefESvkH;wkpufudk prf;oyfwDxGif

aeaMumif;? oMum;tpm;xkd; "mwfypönf;rsm;ukd okH;pGJjcif;onf vlukd 0apwwfaMumif;ESifhaeaMumif;? oMum;tpm;xkd; "mwfypönf;rsm;ukd okH;pGJjcif;onf vlukd 0apwwfaMumif;ESifhaeaMumif;? oMum;tpm;xkd; "mwfypönf;rsm;ukd okH;pGJjcif;onf vlukd 0apwwfaMumif;ESifhaeaMumif;? oMum;tpm;xkd; "mwfypönf;rsm;ukd okH;pGJjcif;onf vlukd 0apwwfaMumif;ESifhaeaMumif;? oMum;tpm;xkd; "mwfypönf;rsm;ukd okH;pGJjcif;onf vlukd 0apwwfaMumif;ESifh

aq;xkd;tyfaMumufolrsm;twGuf remusifapaq;xkd;tyfaMumufolrsm;twGuf remusifapaq;xkd;tyfaMumufolrsm;twGuf remusifapaq;xkd;tyfaMumufolrsm;twGuf remusifapaq;xkd;tyfaMumufolrsm;twGuf remusifaponfh wkonfh wkonfh wkonfh wkonfh wky fy fy fy fy fauG;umuG,faq;xkd;enf;udkauG;umuG,faq;xkd;enf;udkauG;umuG,faq;xkd;enf;udkauG;umuG,faq;xkd;enf;udkauG;umuG,faq;xkd;enf;udk

prf;oyfaeaMumif; aq;ynm\ xl;&Sm;qef;opfrIrsm;ukdprf;oyfaeaMumif; aq;ynm\ xl;&Sm;qef;opfrIrsm;ukdprf;oyfaeaMumif; aq;ynm\ xl;&Sm;qef;opfrIrsm;ukdprf;oyfaeaMumif; aq;ynm\ xl;&Sm;qef;opfrIrsm;ukdprf;oyfaeaMumif; aq;ynm\ xl;&Sm;qef;opfrIrsm;ukd a&;om;xm;onf/ a&;om;xm;onf/ a&;om;xm;onf/ a&;om;xm;onf/ a&;om;xm;onf/

Page 120: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

119

ud&d,mawGeYJ aoG;vSnfhywfrIudk xdef;n§day;

Mu&w,f/

ESvHk;a&m*gonfawGrSm toHk;jyKaeMuwJh

ESvHk;twkeJY tpdwftydkif;twkawG[m ysufpD;

aewJh ESvHk;tpdwftydkif;udk tpm;xdk;zdkY yHkpHxkwf

xm;Muwm jzpfygw,f/ tqdkyg tpm;xdk;

ud&d,mawGudk ESvHk;tvSL&Sifr&Sdao;cif a0'em

oufomNyD; touf&Sifoefapzdk Y 'grSr[kwf

vlemhESvkH; jyefvnfaumif;rGefvmapzdkY toHk;jyK

aeMuwmyg/ ydktqifajywJhypönf;awG wDxGifzdkY

trsm;BuD; vkdtyfaeygao;w,f/ ,cktcg

tar&duef wpfEkdifiHwnf;rSmyif ESvHk;tpm;xdk;

ukorIcH,lzd k Y apmif hqd kif;aeol 3ç000cef Y

&Sdaeygw,f/

tvkyfrvkyfEkdifawmhwJh ESvHk;tpm; cEmudk,f

tESHU aoG;vnfywfapzdkY wGef;ydk Y&wJh vuf&Sd

ud&d,mawGrSm tqifrajyrI tenf;eJYtrsm;

&S daeMuw,f/ 'gaMumif h okawoDawG[m

qef;opfwDxGifrIawGudk &SmazGzefwD;aeMu

&w,f/ vuf&SdoHk;pGJaewJh ud&d,mawG wdk;wuf

aumif;rGefapzdk Y BudK;pm;rGrf;rHaeMu&w,f/

cE¨mukd,ftwGif; ouf&Sd0ef;usifeJY o[Zmw

ydkjzpfr,fh ukefMurf;ypönf;opfawG &SmazGMu

&w,f/

&v'ftaeeJY qGpfZmvefEdkifiH? Zl;&pfNrdKU&Sd

odyÜHynm&Sifrsm;u qDvDuGefeJY jyKvkyfxm;wJh

ESvHk;wkudk zefwD;prf;oyfaeMuygNyD/ qDvDuGef

udk trsKd;orD;&ifom;wk xnfhoGif;&mrSm toHk;

jyKaeMuwm awGUjrifzl;MurSmyg/ 'DvdkygyJ tck

jyKvkyfxm;wJh ESvHk;wk[m aysmhaysmif;NyD; yHkrSef

ESvHk;eD;yg; ckefEkdifvdk Y aoG;wGef;ydk Y&mrSm ydkrd k

oufaomifhoufom&dSNyD; ydkvnf;pdwfcs&w,f

vdkY qdkw,f/ yHkoP²mefuvnf; ouf&SdESvHk;eJY

wlEkdiforQwlap&ef yHkpHxkwfxm;w,fvdkY qkdw,f/

t&G,ftpm;uvnf; vlYESvHk;eJY t&G,fwlygyJ/

tav;csdeftm;jzifh wpfaygif&JU ig;yHk av;yHk

omom (0.85lb) &Sdw,f/

vlta,mufvlta,mufvlta,mufvlta,mufvlta,muf

av;odef;ausmfudkav;odef;ausmfudkav;odef;ausmfudkav;odef;ausmfudkav;odef;ausmfudk

apmifhMunfhavhvmrIt&apmifhMunfhavhvmrIt&apmifhMunfhavhvmrIt&apmifhMunfhavhvmrIt&apmifhMunfhavhvmrIt&

oMum;tpm;xdk;oMum;tpm;xdk;oMum;tpm;xdk;oMum;tpm;xdk;oMum;tpm;xdk;

"mwfypönf;awG[m"mwfypönf;awG[m"mwfypönf;awG[m"mwfypönf;awG[m"mwfypönf;awG[m

t0vGefa&m*g?t0vGefa&m*g?t0vGefa&m*g?t0vGefa&m*g?t0vGefa&m*g?

aoG;wdk;a&m*g?aoG;wdk;a&m*g?aoG;wdk;a&m*g?aoG;wdk;a&m*g?aoG;wdk;a&m*g?

qD;csKda&m*g?qD;csKda&m*g?qD;csKda&m*g?qD;csKda&m*g?qD;csKda&m*g?

ESvHk;a&m*geJYESvHk;a&m*geJYESvHk;a&m*geJYESvHk;a&m*geJYESvHk;a&m*geJY

qufpyfaewmqufpyfaewmqufpyfaewmqufpyfaewmqufpyfaewm

awGUcJhMuw,f/awGUcJhMuw,f/awGUcJhMuw,f/awGUcJhMuw,f/awGUcJhMuw,f/

½kyfvHk;<uyHkESdyfenf;ynmeJY zefwD;xm;wm

jzpfNyD; yHkrSefvlYESvHk;vdkyJ b,fnmaoG;vTwfcef;

ESpfcef; yg&Sdw,f/ tcef;ESpfckMum; tuefY

(vl YESvH k;rSm <uufom;tuefYyg) ae&mrSm

Page 121: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

120

avtm;eJY azmif;Edkif ydefEkdifwJh tcef;yg&Sdw,f/

ynm&SifawG[m wDxGifxm;wJh ESvkH;udk aoG;vdk

ap;yspfwJht&nfeJY prf;oyfcJhMuw,f/ yHkrSef vlY

ESvHk;vdkyJ tvkyfvkyfaMumif; awGUcJhMuw,f/

'gayrJh ta&;ygwJh tuefYtowfwpfck&Sdaewm

owdxm;rdcJhMuw,f/ ynm&SifawG oHk;pGJxm;wJh

ESvHk;wktxnfukefMurf;[m ESvkH;ckefEIef; tBudrf

3ç000 0ef;usifyJ tckefcHEd kif&nf&S daewm

jzpfygw,f/ wpfenf;tm;jzifh rdepf 30 uae

45 rdepfyJ ckefEkdifwJhoabmyg/ BudK;pm;aeMuqJ

jzpfygw,f/

wDxGifaeol ynm&SifawGuawmh olwdkY

&nf&G,fwmu ydkrdkaumif;rGefwJh ESvHk;wk wDxGif

zefwD;a&;vrf;aMumif;opf jzpfay:vmapzdkYyg

vdkY ajymMum;oGm;ygw,f/

oMum;tpm;xdk; "mwfypönf;rsm;aMumifhoMum;tpm;xdk; "mwfypönf;rsm;aMumifhoMum;tpm;xdk; "mwfypönf;rsm;aMumifhoMum;tpm;xdk; "mwfypönf;rsm;aMumifhoMum;tpm;xdk; "mwfypönf;rsm;aMumifh

0apwwf0apwwf0apwwf0apwwf0apwwf

tpm; olYxuftqrsm;pGm tcsKdt&omay;Ekdif

wJh aq;oMum;udk tpm;xdk; oHk;pGJvmMuw,f/

oMum;tpm;xdk; "mwfypönf; tajrmuftjrm;

ay:xGufvmaevkd Y tpm;tpmtrsm;pk[m

olwdkYeJY ruif;EkdifMuawmhygbl;/

oMum;tpm;xdk; tcsKd"mwfypönf;awGu

tm[m&wefzdk; oMum;avmufr&SdwJhtwGuf

0rSm rylyif&bl;vdkY trsm;u,lq ,HkMunfaeMu

ygw,f/ oMum;eJYrwnfhol qD;csKda0'emonf

awGtwGufvnf; tqifajyapvdrfhr,fvdkY ,lq

olawGvnf; &Sdygw,f/ 'gayrJh tckaemufydkif;

awGU&S d&wJ h taxmuftxm;rsm;t& xif

oavmuf taxmuftulrjzpfaMumif; odvm

&ygNyD/

oMum;udk tpm;tpmrsm;wGif csKdap&ef

vnf;aumif;? oMum;udk uRrf;apvsuf ta&mif

wif&mwGi fvnf;aumif ; oH k ;p G J Muw,f/

aemufydkif;rSm pD;yGm;a&;wGufajcudkufapzdk Y?

t&if;tESD; tukeftusoufomapzdkY oMum;

vlta,muf 1ç000 ausm fyg0ifwJ h

avhvmprf;oyfrI ckepfckt& aq;oMum;tyg

t0if oMum;tpm;xdk;"mwfypönf;awG (Aspar-

tame, Saccharin, Sucralose and Others) [m

ododomom udk,ftav;csdefavsmhusrI rjzpf

apaMumif; uae'gEkdifiH Winnipeg &Sd Manitoba

wuúodkvfrS okawoDtzGJUacgif;aqmif uav;

aq;ynmqd ki f&m vufaxmufygarmu©

Meghan Azad u qdkygw,f/

Page 122: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

121

wpfcsdefwnf;rSmyJ vlta,mufav;odef;

ausmfudk apmifhMunfhavhvmrIt& oMum;

tpm;xdk;"mwfypönf;awG[m t0vGefa&m*g?

aoG;wdk;a&m*g? qD;csKda&m*g? ESvHk;a&m*geJY qufpyf

aewm awGUcJhMuw,f/ 'gayrJh apmifhMunfh

avhvmrIjzpfwJhtwGuf aMumif;usKd; qufpyfrI

udk oufaorjyEkdifcJhMuygbl;/ tqdkyg "mwfypönf;

awG[m oMum;avmuf u,fvkd&D (Calories)

rrsm;wJhtwGuf tav;csdefwdk;um 0NzdK;vmap

wmukd oufomvdrfhr,fqdkwJh t,ltqtwGuf

pOf;pm;p&mar;cGef; jzpfvmcJhygw,f/

tpm;xdk; tcsKd"mwfypönf;awG oHk;pGJwJhtwGuf

pm;oHk;olawG&JU cE¨mudk,f ñTef;udef; (Body

Mass Index) tay: xda&mufrIr&Sdwm awGUcJh

Muw,f/ cEmudk,fñTef;udef; qdkwmu vlwpfOD;

&JUt&yfeJ Y ud k,ftav;csdeftay: tajccH

wGufcsufxm;wJ h twdkif;twm wpfckyg/

wpfcsdefwnf;rSmyJ q,fESpfausmfMum apmifhMunfh

avhvmrIrsm;t&vnf; oMum;tpm;xd k ;

tcsKd"mwfypönf; yHkrSefpm;oHk;rI[m t0vGefrIeJY

qufpyfwJh usef;rma&;jyóemawG jzpfyGm;

EkdifaMumif; jyoaeygw,f/

vwfwavmrSm oMum;pm;oHk;rI[m qD;csKd

a&m*g&apEdkif? t0vGefapEdkifw,fvdkY rD;armif;

xdk;jyaeMuNyD; oMum; rpm;oHk;zdkY wGef;tm;ay;

aeMuygw,f/ vufawGUuswJh tcsufuawmh

oMum;udk avQmhpm;NyD; oMum;tpm; tcsKd

"mwfypönf; tpm;xdk;oHk;pGJzdkYudkawmh cdkifvHkwJh

taxmuftxm;rsm; r&&SdrD csufcsif;roHk;pGJoifh

bl;vdkY qdkygw,f/

tpmpGrf;tm;r&SdwJh oMum;tpm;xdk; tcsKd

"mwfypönf;[m bmaMumifh udk,ftav;csdef

usatmif rjyKvkyfEkdifwmvJvdkY oHk;oyfMuwJhtcg

tjrifESpfrsKd; awG;rdxm;Muw,f/ wpfrsKd;u

tcsKdt&omaMumifh tpmpm;oHk;rItrltusifh

wu,fawmh oMum;tpm;xdk; tcsKd"mwf

ypönf;awG oHk;pGJ&jcif;[m u,fvkd&DrjzpfapbJ

tcsKdt&om &&Sdapzdk Yjzpfw,f/ tpm;tpm

pm;oHk;rI trltusifhrSm udk,fBudKufESpfouf&m

t&omu ta&;ygwJhtwGuf tqdkyg ypönf;

awGudk oHk;pG JaeMuayr,fh udk,ftav;csdef

xdef;csKyfEdkifzdkYuawmh pepfwusjyKrlEkdifzdkY vdktyf

w,fvdkY tpmpGrf;tm;xdef;csKyfrIaumifpD (Calo-

rie Control Council) Ouú|u qdkygw,f/ pGrf;tif

ay;wJhtpm ydkvQHpGmpm;oHk;vdkuf&if tqDrsm;

pkaqmif;rdum 0vmrSmjzpfygw,f/

'gayrJh vlrsm;eJY prf;oyfrIckepfck jyKvkyf

&mrS xGufvmwJh &v'frsm;uawmh oMum;

Page 123: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

122

udk usef;rma&;xdcdkufapwJh taetxm;qD

qGJaqmifapwmjzpfr,fvdkY ,lqygw,f/ tpm

pGrf;tm;r&SdwJh tcsKd"mwfpm;oHk;wmaMumifh

tqDtjzpf pkaqmif;rdapr,fh taetxm;

enf;yg;apw,fvdkY ,lqMuw,f/ ydkrdkpm;oHk;wm

awGUjrifMu&ygw,f/

tay: tusKd;oufa&mufapwJh udk,fvufvIyf&Sm;

rI? pm;oHk;wJhtm[m& pwJh tjcm;tcsufawGudk

vspfvsL½SLxm;w,fvdkY axmufjyoGm;ygw,f/

remusifwJh aq;xdk;enf;eJY wkyfauG;umuG,fremusifwJh aq;xdk;enf;eJY wkyfauG;umuG,fremusifwJh aq;xdk;enf;eJY wkyfauG;umuG,fremusifwJh aq;xdk;enf;eJY wkyfauG;umuG,fremusifwJh aq;xdk;enf;eJY wkyfauG;umuG,f

aq;xdk;ypönf;aq;xdk;ypönf;aq;xdk;ypönf;aq;xdk;ypönf;aq;xdk;ypönf;

aemuft,ltqu oMum;tpm;xdk; tcsKd

"mwfypönf;awG[m em;rvnfEkdifao;wJh enf;

vrf;wpfckkckeJY cEmudk,fudk jc,fvS,fMuw,fqdk

wJ h tcsufyg/ tqdkyg "mwfypönf;awGu

tpmvrf;aMumif;&Sd tEkZD0rdwfaqGydk;awG&JU

tpmajcrIqdkif&m taetxm;udk xdcdkufap

w,f/ udk,fwGif;jzpfysufrIjzpfpOfudk ajymif;vJ

apwmjzpfr,fvdk Y ,lqMuw,f/ b,fvdkyJ

jzpfjzpf okawoeawG qufvkyfzdkY vdktyfaeyg

ao;w,f/ taMumif;u tqdkygypönf;awG

a&&SnfoH k;pG J&if jzpfvmr,fh tusK d;&v'f

taxmuftxm; trsm;tjym; rawGU&ao;vdkY

jzpfaMumif; ynm&Sif Meghan Azad u qdkyg

w,f/

ajrmufzavmf&D'gwuúodkvfrS tm[m&

aA' vufaxmufygarmu© Lauri Wright

uvnf; avhvmrIawG[m cEmudk,f tav;csdef

wkyfauG;ydk;u tvGefyg;eyfw,f/ olYADZ

awGrSm tenf;tusOf; tajymif;tvJawG

jyKvkyfNyD; wpfESpfwpfrsKd; r½dk;&atmif ay:xGuf

vmwwfw,f/ 'gaMumif hvnf; wkyfauG;

umuG,faq; azmfpyf&wm tcuftcJawG

awGUaeMu&w,f/ umuG,fazmfpyfNyD;wJhtcg

ul;pufvmwJh wkyfauG;ydk;u ADZajymif;oGm;NyD;

aemufwpfrsKd;jzpfaewwfw,f/ 'Dtcg azmfpyf

xm;wJh umuG,faq;u tusKd;r&SdyJ aq;rwdk;

awmhjyefbl;/ 'gayrJh ynm&SifawGuvnf;

twwfEdkifqHk; ADZajymif;vJoGm;vnf; xda&muf

Page 124: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

123

apr,fh umuG,faq;awGudk BudK;pm;wDxGifae

Muw,f/

wDxGifazmfpyfolawGu vHk;yef;aeMuovdk

tyfaMumufolawGtwGufvnf; wkyfauG;

umuG,faq;xd k ;&mrSm remusif&atmif

BudK;pm;zefwD;aeMuw,f/ tyfaMumufwmu

aq;xdk;wJhtcg emvdkYyg/ 'Dawmh remusifwJh

aq;xdk;enf;&atmif BuHaqmifMu&ygw,f/

tck prf;oyfaewJh wkyfauG;umuG,faq;

xdk;ay;jcif;uawmh remusifapygbl;/

tacsmif;wpf&mudk pDwef;wyfqifxm;ygw,f/

ol&JU tm;omcsufu remusifwm wpfckwnf;

r[kwfygbl;/ olYudk pmwdkufuwpfqifh ay;ydkY

Ekdifygw,f/ udk,fwdkifoHk;pGJEkdifygw,f/ uRrf;usif

ol rvdktyfygbl;/ aemifwpfcsdefrSm tjcm;aq;

awGudkvnf; 'Denf;ynmypönf;oHk;NyD; aq;xdk;

Ekdifvdrfhr,fvdkY qdkygw,f/

tEkxnftyfawGudk yd kvDADEk dif;t&uf?

oMum;? wkyfauG;umuG,faq;rsm;eJY zefwD;

xm;ygw,f/ t&Snftm;jzif h wpfvufr&JU

ig;q,fyHk wpfyHkcefYom &Snfygw,f/ vufaumuf

0wf vufzrdk;bufrSm zduyfvdkufwJhtcg ta&

jym;tay:vTmxJ xdk;azmuf0ifoGm;NyD; aysmfoGm;

ygvdrfhr,f/

zefwD;xm;wJh wkyfauG;umuG,faq;xdk;

ypönf;udk prf;oyfzdkY 2015 ckESpf? ZGefv 15

&ufrSm t&G,fa&mufol vl ta,muf 100 udk

pkpnf;cJ h Muw,f/ tcsK dUud k aq;xdk;ay;NyD;

tcsKdUudk rdrdbmom yvmpwmuyfcdkif;cJhw,f/

tcsKdUudk ynm&Sifu uyfay;ygw,f/ xdk;ay;wJh

t&nfa&m yvmpwmrSmyg tcsK d Uuawmh

umuG,faq;ygNyD;? tcsKdUuawmh tmedoifrJh

t&nfawGom yg&Sdygw,f/ 'guvnf EdIif;,SOf

avhvmEdkifzdkY jzpfygw,f/

&v'fuawmh udk,fcHtm;wHkYjyefrI tm;aumif;

wmawGU&NyD; umuG,frIay;Edkifovdk ab;xGuf

qdk;usKd;vnf; BuD;BuD;rm;rm; rawGUcJhMuygbl;/

yHkrSefawGUaeustwdkif; rtDromjzpfwm? ysKdUwm?

acgif;udkufwmawGawmh jzpfwwfMuygw,f/

tcsK dUrSmom aq;xdk;ypönf;uyfwJhae&mrSm

ta&jym;wHkYjyefrI&Sdwm awGUcJhMuw,f/ tenf;

tusOf;ta&jym;eDwm? tenf;i,f ,m;wm

wDxGifzefwD;xm;wJh wkyfauG;umuG,faq;

ypönf;udk temuyf yvmpwmvdkrsKd; jyKvkyfxm;

w,f/ olYrSm emusifrIrjzpfapwJh ao;i,fwJh

tEkxnftyfaygif;wpf&m yg&Sdw,f/ 'Dtyf

awGu a&rSm aysmf0ifaysmufysufvG,fwJh

ypönf;eJY zefwD;xm;wmawGyg/ tyf&JUao;i,f

rIaMumifh emusifrIrjzpfapovdk tyft&Snf

uvnf; ta&jym;yg;yg;av; azmuf0if½Hkom

&Snfw,fvdkY ZD0aq;ynmyHkazmfrIeJY ZD0pufrI

enf;ynmqdkif&m tar&duef trsKd;om;odyÜHrS

ñTefMum;a&;rSL; Dr.Roderic Pettigrew u qdkyg

w,f/

tqdkygypönf;[m wpfzufrSm temuyf

yvmpwmvdkygyJ/ ta&jym;buf xm;uyf&r,fh

tydkif;rSmawmh uawmhcRefyH k tEkxnftyf

Page 125: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

124

awG jzpfyGm;Muygw,f/ ESpf&uf? oHk;&uftwGif;

aysmufoGm;Muavh &Sdygw,f/ aq;xdk;cH&olawG

uawmh aq;xdk;wJhae&mrSm emusifaMumif;

ajymqdkMuygw,f/ yvmpwmuyf prf;oyfcHol

70 &mcdkifEIef;u aq;xdk;wmxuf yvmpwm

uyf ukowmudk ydkESpfoufaMumif; ajymMum;cJh

Muw,f/

wnfhr,fh a&G;cs,fp&mwpfck xGufay:vmap

w,f/ ukefusp&dwfoufomjcif;? tEÅ&m,f

uif;&ef pdwfcs&jcif;? odrf;qnf;&vG,fuljcif;eJY

tat;cH xm;odkp&mrvdkyJ wpfESpfausmfMum

wm&Snf odrf;qnf;xm;Ekdifjcif;awGuvnf;

pdwf0ifpm;p&myJvd k Y pmapmifwnf;jzwfol

Drs.Katja Hoschler eJY Maria Zambon wdkYu

rSwfcsuf jyK a&;om;oGm;ygw,f/ 'g h jyi f

tEkxnf tyfyg&SdwJh aq;xdk;ypönf;awG[m

aq;xdk; pDrHudef;awGtwGuf tukeftusrcHEdkif

wJh tajctaeeJY aq;xdk;aMumufwJh todkif;

t0dkif;awGtwGuf toHk;wnfhvmp&m&SdaMumif;

wifjyoGm;ygw,f/

wkyfauG;a&m*g uRrf;usifolwpfOD;u

vnf; oabmwlcJ hygw,f/ prf;oyfaewJh

wkyfauG;umuG,faq;xdk;ypönf;[m oHk;pG J&

vG,fulw,f/ um,uH&Sifudk,fwdkif jyKvkyfEkdif

ygw,f/ ta&jym;xJud kvnf; aq;awG

aumif;pGm a&muf&SdoGm;apEkdifw,fvdkY e,l;

a,mufNrdKU Lenox Hill aq;½HkrS tqkwfyg&*l

Dr.Len Horovitz u qdkygw,f/ tqkdyg wDxGif

EkdifrIaMumifh usef;rma&;apmifha&Smufol ynm

&Sifrsm;u tom;aq;xdk;ay;&wm txl;ojzifh

wkyfauG;umuG,faq;xdk;ay;&wm vdktyfawmh

rSm r[kwfbl;vdkY jznfhpGufajymMum;oGm;ygw,f/

wpfenf;tm;jzifh udk,fbmomudk,f umuG,f

aq;xdk;Ekdifawmhr,fh oabmjzpfygw,f/

a'gufwm jrifhoef; (oaE¨om;)a'gufwm jrifhoef; (oaE¨om;)a'gufwm jrifhoef; (oaE¨om;)a'gufwm jrifhoef; (oaE¨om;)a'gufwm jrifhoef; (oaE¨om;)

Ref: (1) New Atlas, 13, July,2017(2) Medicina Net, 17, July, 2017(3) New Atlas, 28, June, 2017

yp önf ;r SmygwJ h tEkxnftyfawGu

wkyfauG;umuG,faq;udk ta&jym;xJa&muf

atmif xkwfvTwfay;ygw,f/ tEkxnftyf

awGuawmh rdepftenf;i,ftwGif; aysmfysuf

oGm;Muygvdrfhr,f/ 'Daemufawmh ypönf;udk

cGmNyD;vTifhypfvdkuf½HkygyJ/ tqdkygypönf;prf;oyf

rIudk a*smfeD,menf;ynmodyÜHeJY Emory wuúodkvf

rS okawoDawGu jyKvkyfc J h Muwmjzpf Ny D;

prf;oyfrIoHk;oyfcsufawGudk 2017 ckESpf? ZGefv

27 &ufu The Lancet pmapmifrSm azmfjyxm;

ygw,f/

tapmydkif;&v'frsm;t& &moDtvdkuf

umuG,faq;xdk;jcif; vkyfief;twGuf toHk;

Page 126: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

125

tdkifwDjzifh toufarG;oljzpfap? tdkifwDudk oHk;pGJaeolrsm;jzpfap 'pf*spfw,fEkdifiHom;

(Digital Citizen) [k ac:onf/ 'pf*spfw,fEdkifiHom;cH,l&ef rnfonfhowfrSwfcsufrQ rvdkay/

odkYaomf uGefysLwm? rdkbdkif;zkef; wpfckckawmh oHk;wwf&efvdkygonf/

tDvufxa&mepfenf;ynmukd EkdifiHtwGuftDvufxa&mepfenf;ynmukd EkdifiHtwGuftDvufxa&mepfenf;ynmukd EkdifiHtwGuftDvufxa&mepfenf;ynmukd EkdifiHtwGuftDvufxa&mepfenf;ynmukd EkdifiHtwGuf tusK d;&S dpGmtokH;jyKwwfaomaMumif h tusK d;&S dpGmtokH;jyKwwfaomaMumif h tusK d;&S dpGmtokH;jyKwwfaomaMumif h tusK d;&S dpGmtokH;jyKwwfaomaMumif h tusK d;&S dpGmtokH;jyKwwfaomaMumif h

e-Government ukd tqifhjrifh'pf*spfw,fEkdifiHom;[k owfrSwfEkdifaMumif;? 'pf*spfw,fukd tqifhjrifh'pf*spfw,fEkdifiHom;[k owfrSwfEkdifaMumif;? 'pf*spfw,fukd tqifhjrifh'pf*spfw,fEkdifiHom;[k owfrSwfEkdifaMumif;? 'pf*spfw,fukd tqifhjrifh'pf*spfw,fEkdifiHom;[k owfrSwfEkdifaMumif;? 'pf*spfw,fukd tqifhjrifh'pf*spfw,fEkdifiHom;[k owfrSwfEkdifaMumif;? 'pf*spfw,f

EkdifiHom;jzpf&eftwGuf acwfopftkdifwDESifh rD'D,mudk tjynfht0 tokH;jyKwwf&rnfEkdifiHom;jzpf&eftwGuf acwfopftkdifwDESifh rD'D,mudk tjynfht0 tokH;jyKwwf&rnfEkdifiHom;jzpf&eftwGuf acwfopftkdifwDESifh rD'D,mudk tjynfht0 tokH;jyKwwf&rnfEkdifiHom;jzpf&eftwGuf acwfopftkdifwDESifh rD'D,mudk tjynfht0 tokH;jyKwwf&rnfEkdifiHom;jzpf&eftwGuf acwfopftkdifwDESifh rD'D,mudk tjynfht0 tokH;jyKwwf&rnf

jzpfaMumif;ESif h jzpfaMumif;ESif h jzpfaMumif;ESif h jzpfaMumif;ESif h jzpfaMumif;ESif h 'pf*spfw,fuGm[csufrsm;Mum;wGif aygif;ul;wHwm; xkd;ay;EkdifolrSm'pf*spfw,fuGm[csufrsm;Mum;wGif aygif;ul;wHwm; xkd;ay;EkdifolrSm'pf*spfw,fuGm[csufrsm;Mum;wGif aygif;ul;wHwm; xkd;ay;EkdifolrSm'pf*spfw,fuGm[csufrsm;Mum;wGif aygif;ul;wHwm; xkd;ay;EkdifolrSm'pf*spfw,fuGm[csufrsm;Mum;wGif aygif;ul;wHwm; xkd;ay;EkdifolrSm

enf;ynmjzpfaMumif;enf;ynmjzpfaMumif;enf;ynmjzpfaMumif;enf;ynmjzpfaMumif;enf;ynmjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/ a&;om;xm;onf/ a&;om;xm;onf/ a&;om;xm;onf/ a&;om;xm;onf/

Page 127: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

126

'pf*spfw,f EkdifiHom;tjzpf tqifhjr§ifhcsif

vQif bavmh*f (Blog) awGudk zefwD;Edkif&rnf/

vlrIa&;uGef&uf (Social Networking) rsm;wGif

yl;aygif;yg0if vIyf&Sm;Ekdif&rnf/ qdkvdkonfrSm

acwfopftkdifwDESifh rD'D,mudk tjynfht0 toHk;

jyK&rnf jzpfonf/ 'pf*spfw,f EkdifiHom;tjzpf

pwiftodtrSwf jyKcs de fonf uav;b0

uwnf;u uGefysLwm? tD;ar;vf? zkef;rsm;udk

ajymwwf? oHk;wwfcsdefrS ponf/ tqifhjrifh

vmvQif yHkawGudk ydk Ywwf ,lwwfvmrnf/

E-commerce udk aumif;atmif toHk;csvmEdkif

rnf/ tGefvdkif;rS aps;0,fwwfvmrnf/ B2C

ESifh B2B taMumif;awG aumif;aumif; odvm

rnf/

e-Government ukd tqifhjrifh 'pf*spfw,f

E k di fi Hom;rsm;tjzp f owfr SwfE d ki fonf/

tDvufxa&mepfenf;ynmudk tkyfcsKyfa&;ESifh

EkdifiHtwGuf tusKd;&SdpGm toHk;jyKwwfaom

aMumifh jzpfonf/ EdkifiHwpfEkdifiHwGif e-Gov-

ernment udk taumiftxnfazmfEkdifNyD qdkjcif;

uvnf; *kPfwpfck jzpfvmonf/

EdkifiHwpfEkdifiH? vlrsKd;wpfrsKd;wGif 'pf*spf

w,f EkdifiHom;rsm;r&SdvQif acwfaemufjyefus

oGm;NyD[k qdk&rnf/ 'pf*spfw,f EkdifiHom;

jzpfa&;twGuf 'pf*spfw,f oHk;pGJcGifh tjynfh

t0 ay;xm;Ekdif&ef ta&;BuD;onf/ tGefvdkif;rS

tcGefaiGrsm; ay;aqmifEkdifrnf/ tGefvdkif;rS

vufrSwfrsm; xkwf,lrnf/ rvdkvm;tyfonfh

BudK;eDpepfESifh jAL½dkua&pDpepfrsm; yaysmuf

oGm;ygvdrf hrnf/ rvdktyfbJ 0efxrf;OD;a&

azmif;yGrIudk avQmhcsEkdifojzifh EkdifiHukefusp&dwf

rsm;vnf; oufomEkdifonf/

,cktcg tifwmeuf tGefvdkif;ay:&Sd Web

site rsm;wGif e-Democracy taejzifh vIyf&Sm;

rIrsm;udkvnf; awGUjrifvm&onf/ vlwkdif;

twGuf 'Drdkua&pDqdkif&m oabmw&m;rsm;

jyefYyGm;a&;udk vkyfaqmifvmMujcif; jzpfonf/

EkdifiHwkdif; tifwmeufjzifh pD;yGm;a&;vkyfaqmif

&mwGif jyKjyifajymif;vJrI? zGHUNzdK;wdk;wufrIrsm;

&&SdcJ haMumif; oufaotaxmuftxm;rsm;

jyoEkdifcJhygonf/ odkYaomf 'pf*spfw,f uGm[

csufrsm; (Digital Divide) uawmh &SdaeqJ jzpf

onf/

'pf*spfw,f uGm[csufrsm; jzpf&jcif;\

t"dutaMumif;&if;ud k jyefqef;ppfvQif

'pf*spfw,fypönf;rsm; toHk;jyKcGifh enf;yg;jcif;?

'pf*spfw,f EkdifiHom;rsm; enf;yg;jcif;qdkonfh

tcsufrsm;ay:wGif tajccHaeaMumif; awGU&

onf/

zGHUNzdK;qJEkdifiHrsm;wGif 'pf*spfw,f EkdifiHom;

rsm;onf wdkif;jynfzGHUNzdK;wdk;wufa&;udk OD;aqmif

onfh a&SUajy;rsm; jzpfMuonf/ tmz&duwdkuf

wGif w,fvDzkef;vdkif;rsm; awGUjrif&enf;aomf

Page 128: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

127

vnf; BudK;rJ hzkef;rsm; oHk;pG J NyD; 'pf*spfw,f

EkdifiHom;tjzpf cH,lolOD;a& wdk;wufrsm;jym;

vmrIjzifh oufaojyEkdifygonf/

9/ b0vHkNcHKa&;twGuf toHk;jyKEkdif&rnf

[lí jzpfygonf/

uRefawmfwdkY 'pf*spfw,f EkdifiHom;awG

jzpfNyDvm; jyefqef;ppfMunfhoifhonf/

Mike Ribble qdkol ynm&Sifwpfa,mufu

'pf*spfw,f EkdifiHom;jzpfrIwGif tcsufudk;csuf

jzifh wdkif;wmEkdifonf[k qdkygonf/ xdktcsuf

rsm;rSm -

1/ 'pf*spfw,fudk &,loHk;pGJEkdifonfh tcGifh

tvrf; &Sd&rnf?

2/ ukefoG,f&mwGif oHk;Ekdif&rnf?

3/ qufoG,fa&;twGuf oHk;pGJEkdif&rnf?

4/ pmwwfajrmufa&;ESifh todynm A[k

okw &&Sda&;twGuf toHk;jyKEkdif&rnf?

5/ vlrIqufqHa&; wdk;wufap&rnf?

6/ Oya'udk od&rnf?

7/ vlYtcGifhta&;ESifh wm0ef,lwwfrIrsm;

udk em;vnfoabmayguf&rnf?

8/ usef;rma&;ESif h csrf;oma&;twGuf

aqmif&GufEkdif&rnf?

'pf*spfw,ftuefYESifh enf;ynmwHwm;'pf*spfw,ftuefYESifh enf;ynmwHwm;'pf*spfw,ftuefYESifh enf;ynmwHwm;'pf*spfw,ftuefYESifh enf;ynmwHwm;'pf*spfw,ftuefYESifh enf;ynmwHwm;

'pf*spfw,fwGif olYtuefYESifhol? olYtwef;

tpm;ESifhol uGJjym;rIrsm; jzpfvm&jcif;onf

ICT [kac:onfh[kac:onfh[kac:onfh[kac:onfh[kac:onfh

owif;tcsuftvufESifhowif;tcsuftvufESifhowif;tcsuftvufESifhowif;tcsuftvufESifhowif;tcsuftvufESifh

enf;ynmudkenf;ynmudkenf;ynmudkenf;ynmudkenf;ynmudk

vHkavmufaygrsm;pGmvHkavmufaygrsm;pGmvHkavmufaygrsm;pGmvHkavmufaygrsm;pGmvHkavmufaygrsm;pGm

oHk;EkdifonfhoHk;EkdifonfhoHk;EkdifonfhoHk;EkdifonfhoHk;Ekdifonfh

EkdifiHrsm;wGifEkdifiHrsm;wGifEkdifiHrsm;wGifEkdifiHrsm;wGifEkdifiHrsm;wGif

'pf*spfw,f'pf*spfw,f'pf*spfw,f'pf*spfw,f'pf*spfw,f

uGm[csufenf;NyD;uGm[csufenf;NyD;uGm[csufenf;NyD;uGm[csufenf;NyD;uGm[csufenf;NyD;

tdkifpDwDcsKdUwJhonfhtdkifpDwDcsKdUwJhonfhtdkifpDwDcsKdUwJhonfhtdkifpDwDcsKdUwJhonfhtdkifpDwDcsKdUwJhonfh

EkdifiHrsm;wGifEkdifiHrsm;wGifEkdifiHrsm;wGifEkdifiHrsm;wGifEkdifiHrsm;wGif

'pf*spfw,f'pf*spfw,f'pf*spfw,f'pf*spfw,f'pf*spfw,f

uGm[csufrsm;rnf[k ...uGm[csufrsm;rnf[k ...uGm[csufrsm;rnf[k ...uGm[csufrsm;rnf[k ...uGm[csufrsm;rnf[k ...

Page 129: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

128

owif;tcsuftvufudk &,lydkifcGifhESifhvnf;

oufqdkifonf/ OECD (The Organization for

Economic Co-operation) u EkdifiHwpfEkdifiHwGif

'pf*spfw,f uGm[csuf (Digital Divide) rsm;&

jcif;udk vlwpfOD;csif;tvdkuf? tdrfaxmifpk

tvdkuf? vkyfief;tvdkuf? a'otvdkuf -

(u) tdkifpDwDudk &,loHk;pGJEkdifonfh tcGifh

ta&;?

(c) tifwmeufudk &,loHk;pG JEk difonfh

tcGifhta&;wdkYjzifh wdkif;wmEkdifonf[k

qdkygonf/

1/ w,fvDzke f; oH k;p G JE d ki fonf h OD;a&

(teledensity)

2/ uGefysLwm xda&mufpGm oHk;pGJEdkifonfh

OD;a&?

3/ tifwmeuf oHk;pGJonfhOD;a&wdkYonf

t"duusonfh pHrsm; jzpfonf/

EkdifiHwpfEkdifiHwGif BudK;vdkif;jzifh w,fvD

zkef;oHk;pGJEkdifonfh yrmP? BudK;rJhw,fvDzkef;

oHk;pGJEkdifonfh yrmPwdkYudk vlOD;a&tcsKd;jzifh

wGufavh&S d Muonf/ zG H U Nzd K;qJEk difiHrsm;wGif

BudK;vdkif;jzifh w,fvDzkef; oHk;jcif;xuf BudK;rJh

(q,fvlvm^ rdkbdkif;zkef;) oHk;pGJrIEIef;u ydkrsm;

onf/

vlwdkY\ aexdkifrIb0wGif uGefysLwmonf

r&Sdrjzpf toGifaqmifvmonf/ uGefysLwm&SdrS

tifwmeufoHk;Ekdifrnfqdkaom qufpyfrIawGu

vnf; &Sdaejyefonf/ aemufydkif; uGefysLwm\

vkyfaqmifEkdifpGrf;awGudk vlwdkY o,faqmif

ajymqdkaeMuonfh rdkbdkif;zkef;rsm;wGif xnfhoGif;

vmonf/ zkef;jzifh tifwmeuf oHk;vmEkdifonf/

uGefysLwmxuf zkef;rsm;u r&SdrjzpftoGif

ydkaqmifvmonf/

ICT [kac:onfh owif;tcsuftvufESifh

enf;ynmudk vHkavmufaygrsm;pGm oHk;Ekdifonfh

EkdifiHrsm;wGif 'pf*spfw,f uGm[csufenf;NyD;

tdkifpDwDcsKdUwJhonfh EkdifiHrsm;wGif 'pf*spfw,f

uGm[csufrsm;rnf[kk kk k qdkvdkygonf/

'pf*spfw,f uGm[csufudk EkdifiHolEkdifiHom;

ESifh vlOD;a& tcsKd;tpm;tvdkuf tdkifpDwD oHk;pGJ

EkdifrIESifh wdkif;wmonf/ xdkodkY wdkif;wm&mwGif-

uGefysLwmESif h tifwmeuf oHk;pG JEk difrI

rsm;avav 'pf*spfw,f uGm[csuf enf;avav

jzpfonf/ pm&if;Z,m;rsm;t& urÇmhvlOD;a&\

Page 130: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

10 &mckdifEIef;onf tGefvdkif;ac: tifwmeuf

ay:wGif tNrJ&SdaeMuonf/ txl;ojzihf zGHUNzdK;

wkd;wufonfh taemufEkdifiHrsm;? tar&duef?

uae'gESifh Oa&myEkdifiHrsm;rS jynfolrsm;\

tGefvdkif;ay: tNrJa&mufaeonfh &mckdifEIef;u

urÇmhtifwmeuf oHk;pGJolrsm;\ 63 &mckdifEIef;

jzpfonf/ tm&S-ypdzdwfa'o&Sd jynfolrsm;

tifwmeufoHk;pGJrIu 30 &mckdifEIef;? tmz&du

ESifh ta&SUtv,fydkif; ESpfckaygif;onf urÇmh

tifwmeuf oHk;pGJolrsm;\ 2 &mckdifEIef;cefYom

&SdonfudkMunfhvQif EdkifiHzGHUNzdK;wdk;wufrIESifh

tdkifpDwDqufpyfrIrsm;udk oabmaygufvdrfhrnf

xifonf/

'pf*spfw,f uGm[csufMum;wGif aygif;ul;

wHwm; xdk;ay;EkdifolrSm enf;ynmom jzpfonf/

tifwmeuf[k yHkao rajymEdkifay/ xdkYjyif EkdifiH

wkdif;wdkY\ uav;oli,frsm;tay: enf;ynm

vspfvsL½Icsufrsm;uvnf; 'pf*spfw,f uGm[

csufudk oufa&mufapEkdifaMumif; owdjyKrdol

enf;onf/ tifwmeufESifh enf;ynmudk oHk;pGJ

EkdifrI enf;yg;&jcif;onf -

1/ EkdifiHESifh a'otwGif; owif;tcsuf

tvuf &,loHk;pGJEkdifrItm; twm;tqD;

t[efYtwm;rsm;jcif;?

2/ ynmwwf enf;yg;jcif;? ynm roif

Ekdifatmif taESmifht,Sufrsm;jcif;?

3/ bmompum; tcuftcJ twm;tqD;

rsm;jcif;?

4/ bmoma&;ESif h ,Ofaus;rIqd ki f&m

t[efYtwm;rsm;jcif;wdk YaMumifh jzpfaMumif;

awGU&ygonf/

EkdifiHwpfEkdifiHwGif 'pf*spfw,f uGm[csuf

rsm;tMum; aygif;ul;wHwm; txdk;ay;EkdifqHk;

olrsm;rSm tpdk;&om jzpfonf/ wHwm;udk

wpf0ufxdk;ay;rvm;? tjynfh xdk;ay;rvm;? 0g;

wHwm; xdk;ay;rSmvm;? uGefu&pfwHwm; xdk;ay;

rSmvm;? wHwm;udk tcrJh jzwfoef;cGifhjyKrSmvm;?

tcaMu;aiG rsm;rsm;aumufcHNyD;rS jzwfoef;

aprSmvm;/ EkdifiHESifh tpdk;&wdkY\ apwemtay:

wGi f r lwnfNy D ; 'pf*sp fw,f uGm[csuf

avsmhenf;oGm;Ekdifygvdrfhrnf/

wifñGefYwifñGefYwifñGefYwifñGefYwifñGefY

'pf*spfw,f uGm[csufonf EkdifiHvlOD;a&

tjyif touft&G,f? usm;? rwdkYwGifvnf;

uGm[csuf&SdEkdifonf/ tm&S-ypdzdwfa'owGif

t&G,fa&mufNyD;olrsm;\ (touf 15 ESpfrS

65 ESpf) 57 &mckdifEIef;onf rdkbdkif;zkef;rsm;

oHk;pGJMuonf/ þa'orsm;wGif tifwmeuf

oHk;pGJolrsm;u trsKd;orD;rsm;xuf trsKd;om;

rsm;u ydkrsm;onf/ tcsKd;csMunhfvQif 60 tcsKd;

40 jzpfonf/ tar&duefEkdifiHESifh uae'gEkdifiH

wdkYwGifrl usm;? r tcsKd; tifwmeufoHk;pGJrI

uGm[csuf odyfr&Sday/

129

Page 131: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

130

qif;&JEGrf;yg;rI&JU aemufydkif;rSm taMumif;&if;cH trsKd;rsKd;&Sdw,f/ qif;&JEGrf;yg;rIacgif;pOf

eJY usrf;jyKxm;wJh bGJUvGefausmif;om;udk EIwfajzpmar;yGJrSm ygarmu©wpfOD;u ar;w,f/

urÇmhvlOD;a&\ okH;ykHESpfykHonf qif;&J EGrf;yg;aeMuaMumif;? ynma&;csKdUwJhurÇmhvlOD;a&\ okH;ykHESpfykHonf qif;&J EGrf;yg;aeMuaMumif;? ynma&;csKdUwJhurÇmhvlOD;a&\ okH;ykHESpfykHonf qif;&J EGrf;yg;aeMuaMumif;? ynma&;csKdUwJhurÇmhvlOD;a&\ okH;ykHESpfykHonf qif;&J EGrf;yg;aeMuaMumif;? ynma&;csKdUwJhurÇmhvlOD;a&\ okH;ykHESpfykHonf qif;&J EGrf;yg;aeMuaMumif;? ynma&;csKdUwJh

jcif;onf qif;&JEGrf;yg;rI\ t"dutcsuf wpfcsufjzpfaMumif;ESifh qif;&Jjcif;onf qif;&JEGrf;yg;rI\ t"dutcsuf wpfcsufjzpfaMumif;ESifh qif;&Jjcif;onf qif;&JEGrf;yg;rI\ t"dutcsuf wpfcsufjzpfaMumif;ESifh qif;&Jjcif;onf qif;&JEGrf;yg;rI\ t"dutcsuf wpfcsufjzpfaMumif;ESifh qif;&Jjcif;onf qif;&JEGrf;yg;rI\ t"dutcsuf wpfcsufjzpfaMumif;ESifh qif;&J

EGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGuf tifwkduftm;wkduf BudK;yrf;Mu&rnfjzpfaMumif;EGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGuf tifwkduftm;wkduf BudK;yrf;Mu&rnfjzpfaMumif;EGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGuf tifwkduftm;wkduf BudK;yrf;Mu&rnfjzpfaMumif;EGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGuf tifwkduftm;wkduf BudK;yrf;Mu&rnfjzpfaMumif;EGrf;yg;rI avQmhcsa&;twGuf tifwkduftm;wkduf BudK;yrf;Mu&rnfjzpfaMumif;

a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/

Page 132: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

131

]]rif;&JUpmtkyfrSm qif;&JEGrf;yg;rItaMumif;

&if;awGudk OyrmawGeJY pHkpHkvifvif jyxm;wm

aumif;ygw,f/ vlawGqif;&Jwm tvkyfeJ Y

ywfoufNyD; uRrf;usifrIr&Sdvdk Y? usef;rma&;

raumif;vdkY? Culture qdkwJh ,Ofaus;rI"avh

xHk;pHtjrif? tawG;? vufcHrIawG? taMumif;&if;

awG? trsKd;rsKd; yJ? uJ- 'DtaMumif;&if;awGxJu

ta&;ygqHk;wpfckudk a&G;&r,fqdk&if bmjzpf

rvJ}}

ausmif;om;u tcsdefawmfawmfMumav;

pOf;pm;NyD;rS-

]]uRefawmfxifygw,f? ynma&;u t"du

jzpfygr,f/ Lack of Education u vlawG

qif;&JEGrf;yg;rItwGuf ta&;BuD;qHk;tcsufyg}}

]]a[-bmvdkY olwdkY Education r&Muwm

vJ}}

]]'guawmh &Sif;ygw,f? ygarmu©BuD;

cifAsm; ]]Education u p&dwfBuD;ygw,f/

qif;&Jom;awGu yk*¾vduausmif;awGrSm

rwufEdkifMuygbl;/ tpdk;&ausmif;awmifrSyJ

rdom;pk0ifaiG &SmzdkYta&; ausmif;NyD;qHk;atmif

rae&bJ Drop-out tjzpfeJY pD;yGm;&SmMu&wm

awG trsm;BuD;&Sdygw,f}}

]]q&modNyD? 'gqdk&if vlawG Uneducated

jzpfwmaMumifh qif;&Jw,f/ Education &atmif

ydkufqHr&Sdvdk Y Uneducated jzpfw,f/ 'gqdk

"Poverty causes poverty aygh}}

'gav;u qif;&JEGrf;yg;rIoHo&m (Vicious

Cycle of Poverty) qdkwmudk o½kyfazmfcsufav;

wpfckygyJ/ rdom;pkqif;&JvdkY uav;b0rSpNyD;

tm[m&jynfhwJh tpm;tpmawG rpm;&bl;/

aumif;rGefwJh usef;rma&; apmifha&SmufrIawGeJY

uif;a0;w,f/ vlYoufwrf;aph usef;usef;rmrm

raeEkdif? ynmoifzdkY tcGifhtvrf;awG qHk;½HI;?

ynmr&Sdvdk Y toufarG;0rf;ausmif; tvkyf

tudkifaumif; r&? 0ifaiGenf;vdkY qif;&JqdkNyD;

qif;&JEGrf;yg;rI oHo&mpuf0ef;u ½kef;rxGuf

EkdifMuolrsm;u urÇmtESHUEkdifiHrsm;rSm&Sdw,f/

rdom;pktm;vHk; qif;&JrI&JU qdk;usKd;awGudk

cHpm;&w,fqdkayr,fh rdom;pkxJu uav;i,f

awGeJY oufBuD;&G,ftdkawGu cHpm;&wm trsm;qHk;

vdkYqdkMuw,f/ txl;ojzifh qif;&JEGrf;yg;wJh

rdom;pkawGrS uav;i,fawGu t&G,fav;

&jyefawmhvnf; ywf0ef;usifrSm &Sifoef

usifvnf&if;eJY tvG,fvrf;udk vdkufrdMuNyD;

rl;,pfaq;0g;om;aumifawGjzpfMuwm? &mZ0wf

rIawGusL;vGef&if;eJY tjypf'PfcH&if; wefzdk;&SdwJh

vli,f? vl&G,fb0awGudk qHk;½HI;&wwfwmawG

EkdifiHwdkif;rSm rMum;csifrStqHk;yg/

urÇmhvlOD;a& pkpkaygif;&JU oHk;yHkESpfyHku

qif;&Jaew,f/ txl;ojzifh tm&S? tmz&du?

vufwiftar&du EkdifiHrsm;jzpfw,f/ Thrid

World vdkY &nfñTef;ajymavh&Sdw,f/ zGHUNzdK;NyD;

pufrIEkdifiHBuD;awG trsm;pku urÇmhajrmufbuf

tjcrf;? qif;&JwJhEkdifiHtrsm;pku awmifbuf

tjcrf;? pD;yGm;a&;zGHUNzdK;wdk;wufrI (Development)

Page 133: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

132

qdkif&m aqG;aEG;rIrsm; (North-South Dialogue)

tpOftquf&SdcJhw,f/ IT enf;ynmydkif;rSm

t&Sdeft[kefeJY wdk;wufcJhwmaMumifh (Global-

ization) jzpfvmw,f/ urÇmhEkdifiHtrsm;twGuf

tusKd;jzpfxGef;wmawG &Sdvmw,f/ 'gayrJhvnf;

ynm&SiftcsK dU tqdkt& Globalization u

zGHUNzdK;NyD;Ek difiHawGudk yd kNyD;tusKd;aus;Zl;awG

oufa&mufapayr,fh zGHUNzdK;qJEkdifiHi,fav;

trsm;pku 'Hk&if;twkdif;yJvdkYqdkwm zwf&w,f/

urÇmhtqifhrSma&m? EkdifiHwpfEkdifiHcsif;rSma&m

"The rich gets richer" csrf;om<u,f0olawG

ydkcsrf;omNyD;? "The gap between the rich and

the poor" csrf;omolawGeJ Y qif;&JEGrf;yg;

olawGtMum; uGm[csufuydkNyD; BuD;rm;vm

w,fqdkwmudkawmh trsm;vufcHvmMuygw,f/

zGHUNzdK;NyD; EkdifiHBuD;awGu zGHUNzdK;qJEkdifiHawGtwGuf

tultnDaxmufyHhrIawG ay;MuzdkYvnf; oabm

wlNyD;om;yg/ olwdk YEd kifiH&JU Gross National

Income &JU 0 'or 7 &mcdkifEIef;udk zGHUNzdK;rItul

tnDtaeeJY xnfh0ifay;MuzdkYjzpfw,f/

zGHUNzdK;NyD;EkdifiHBuD;awGrSmomru zGHUNzdK;qJ

EkdifiHrsm;twGif;rSmvnf; ydkNyD;wdk;wufzGHUNzdK;rI

&MuwJh China, Brazil pwJhEkdifiHrsm;rS rdrdwdkYxuf

yd kí tultnDvdkaewJh qif;&JwJhEk difiHrsm;

twGuf Mutual Cooperation, Equal Partner-

ship oabmw&m;awGtay: tajccHNyD; ulnD

axmufyHhrIawGay;aewm jzpfygw,f/

zGHUNzdK;qJEkdifiHawG qif;&J&wJhtaMumif;u

abm*aA'pmtkyftcsKdUrSm EkdifiHwGif; enf;ynm?

aiG&if;? uRrf;usifvkyfom;awG r&Sdjcif; (Lack

of Technology, Capital, Skilled Labor)? EkdifiH&JU

vlOD;a&rsm;jym;jcif;eJY ,cifESpfaygif;rsm;pGm

Ek difiHBuD;rsm;&JU udkvdkeDvufatmufcHb0eJY

aecJh&jcif;pwJh taMumif;t&if;awGudk azmfjy

w,f/ enf;ynm? aiG&if;? uRrf;usifvkyfom;

awGrygbJeJY pufrIvkyfief;? pD;yGm;a&;vkyfief;?

tzGJUtpnf;awG zGHUNzdK;&SifoefrI r&SdEkdifovdk EkdifiH

wGif; vlOD;a& vdkwmxuf ydkrsm;ae&ifvnf;

xkwfvkyfí&orQu 'DvlawGtwGufjzpfoGm;NyD;?

orifarG;&if; usm;pm;&if; b0a&mufzdkY&Sdw,f/

ud kvd ke DE k di fi H jzpf jyefawmh Ek di fi H BuD;awG&J U

Exploitation aoG;pkyfwmcH&w,f/ rdrdEkdifiHu

o,HZmwrsKd;pHkudk olwdkYEkdifiHtwGuf ukefMurf;

tjzpf ydkYr,f/ olwdkYqDuxkwfvkyfNyD; ukefacsm

awG udk,fhEdkifiHrSm jyefa&mif;Muw,f/ udkvdkeD

jzpfcJhzl;wJhEkdifiHwdkif; 'DtawGUtBuHKudk odMuNyD;

jzpfw,f/

tar&duefor®wa[mif; Bill Clinton

ajympum;t& 21 &mpkudk pwifcsdef urÇmh

vlOD;a&xuf0ufavmufu wpf&uf ESpfa':vm

atmufrSm &SifoefatmifBudK;yrf;ae&NyD;? wpf

bDvD,Havmufuawmh iwfrGwfacgif;yg;rIeJY

&ifqdkifae&w,fqdkwm od&ygw,f/ Poverty

Alleviation qif;&JEGrf;yg;rIavsmhcsa&;twGuf

Page 134: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

133

qif;&JEGrf;yg;rIqdkwmqif;&JEGrf;yg;rIqdkwmqif;&JEGrf;yg;rIqdkwmqif;&JEGrf;yg;rIqdkwmqif;&JEGrf;yg;rIqdkwm

vHk;0aysmufoGm;rSmvHk;0aysmufoGm;rSmvHk;0aysmufoGm;rSmvHk;0aysmufoGm;rSmvHk;0aysmufoGm;rSm

r[kwfayr,fhr[kwfayr,fhr[kwfayr,fhr[kwfayr,fhr[kwfayr,fh

avQmhcsEdkifw,fqdkwmavQmhcsEdkifw,fqdkwmavQmhcsEdkifw,fqdkwmavQmhcsEdkifw,fqdkwmavQmhcsEdkifw,fqdkwm

tm;vHk;odygw,f/tm;vHk;odygw,f/tm;vHk;odygw,f/tm;vHk;odygw,f/tm;vHk;odygw,f/

tm;vHk;yJyg0ifMu&r,fav/tm;vHk;yJyg0ifMu&r,fav/tm;vHk;yJyg0ifMu&r,fav/tm;vHk;yJyg0ifMu&r,fav/tm;vHk;yJyg0ifMu&r,fav/

NydKifwlwGef;&ifNydKifwlwGef;&ifNydKifwlwGef;&ifNydKifwlwGef;&ifNydKifwlwGef;&if

a&GUrSm trSef/a&GUrSm trSef/a&GUrSm trSef/a&GUrSm trSef/a&GUrSm trSef/

urÇmay:rS Failed States rsm;qdkNyD; zGHUNzdK;

wdk;wufa&;vrf;aMumif;rSm usqHk;oGm;cJhwJh tJ'D

EdkifiHrsm;taMumif; pmtkyfzwfMunhf&ifvnf;

EkdifiHqif;&J&jcif; trsKd;rsKd;taMumif;awG odEdkif

rSmyg/ EkdifiHwGif; y#dyu© ppfrufawGjzpfyGm;NyD;

Nidrf;csrf;a&;r&Sd? EkdifiHa&;wnfNidrfrIr&Sd qdk&if

vnf; aemufqufwGJtusKd;quf EkdifiHom;awG

qif;&JEGrf;yg;rI'Pf cHMu&ygw,f/

urÇmhEkdifiHtrsm;? ta0;teD; rdwfaqGrsm;?

tjynfjynfqdkif&m tzGJUtpnf;rsm;u uRefrwdkY

jrefrmEkdifiHtwGuf tultnD axmufyHhrIawG

enf;rsKd;pH keJ Y ay;aeMuw,f/ Donors rsm;rS

Development Partners awGtaeeJY teD;uyf

jrefrmEkdifiHtwGuf 'Drdkua&pDvrf;aMumif;rSm

trSefwu,ftultnD&apr,fh axmufyhHrI

trsKd;rsKd;ay;aeMuwm jzpfw,f/

EkdifiHwdkif;rSm EkdifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;

pwJh aemufcHordkif;&SdMuwmrdkY zGHUNzdK;rItpDtpOf?

ay:vpDvrf;aMumif;taxGaxGeJY tjcm;EdkifiH

rsm;&JU tawGUtBuHKrsm;aygif;pyfNyD; toifhavsmf

qH k;vrf;pOfrsm; a&G;cs,ftaumiftxnf

azmfaeMuw,f/ EkdifiH&JUxl;jcm;wJh 0daoo

taMumif;tcsufawGeJY vlrsKd;? ,Ofaus;rI? "avh

xHk;pHtm;vHk; bufpHkaxmifhpHkrSS pOf;pm;NyD; vuf&Sd

tpdk;&rSvnf; pepfwus? tjrif&Sd&dSeJY BudK;yrf;

aqmif&Gufaew,f/ twdwfutrSm;awGudk

oifcef;pm,lNyD; LDC zGHUNzdK;rItedrfhqHk; twef;rS

jrifhoGm;atmif tifwdkuftm;wdkuf vkyfaewm

jzpfygw,f/

pD;yGm;a&;zG H U Nzd K;wd k;wufrI (Economic

Development) qdkwmuvnf; tcsdef,l&wJh

oabm&dSvdkY Grassroot atmufajcvlwef;pm;awG

twGuf csufcsif;toD;tyGifh rcHpm;&ao;wm

jzpfygw,f/ ESpfaygif; 50 ausmf jzwfoef;

vmwJh tcsdefeJYpm&if qufNyD;onf;cHoGm;zdk Y

vdkr,fxifw,f/ vlawG Mindset awGuvnf;

tom;usaewmMum&i f Change qd kw J h

ajymif;vJrIud k Reluctant wGef YqkwfMuwm

obm0ygyJ/

qif;&JEGrf;yg;rIqdkwm vHk;0aysmufoGm;rSm

r[kwfayr,fh avQmhcsEdkifw,fqdkwm tm;vHk;

odygw,f/ tm;vHk;yJyg0ifMu&r,fav/ NydKifwl

wGef;&if a&GUrSm trSef/

at;jzLat;jzLat;jzLat;jzLat;jzL

Page 135: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

134

pkdif;rmrkdifvmonf ol\tem*wfumv cifyGef;avmif;jzpfol 'ifeD&,fukd yxrqkH;tBudrf

awGUjrifcJh&pOfu 'ifeD&,f\ ukd,fcE¨mBuHhckdifrIu olUukd qGJaqmifEkdifpGrf;&SdcJhonf/ pkdif;rm\

oli,fcsif; qpf'eDNrdKU? bGef'Dt&yf&Sd aqmufvkyfa&;vkyfief;&Sifwpfa,mufu ol\acG;uav;

qnfteD;&Sd rdrdykdifqnfteD;&Sd rdrdykdifqnfteD;&Sd rdrdykdifqnfteD;&Sd rdrdykdifqnfteD;&Sd rdrdykdif

ausmufwkH;ausmufwkH;ausmufwkH;ausmufwkH;ausmufwkH;O,smOfO,smOfO,smOfO,smOfO,smOf

udk jyKjyif&mrS qnfxudk jyKjyif&mrS qnfxudk jyKjyif&mrS qnfxudk jyKjyif&mrS qnfxudk jyKjyif&mrS qnfxJJ JJ J

odkY jyKwfusNyD; ajrwl;odkY jyKwfusNyD; ajrwl;odkY jyKwfusNyD; ajrwl;odkY jyKwfusNyD; ajrwl;odkY jyKwfusNyD; ajrwl;

pufBuD; ydrdaeaomfpufBuD; ydrdaeaomfpufBuD; ydrdaeaomfpufBuD; ydrdaeaomfpufBuD; ydrdaeaomf

vnf; rdrd\ZeD;onvnf; rdrd\ZeD;onvnf; rdrd\ZeD;onvnf; rdrd\ZeD;onvnf; rdrd\ZeD;onff ff f

ukd ay;cJhzl;onfh uwukd ay;cJhzl;onfh uwukd ay;cJhzl;onfh uwukd ay;cJhzl;onfh uwukd ay;cJhzl;onfh uwdd dd d

pum;aMumifh yifyef;pum;aMumifh yifyef;pum;aMumifh yifyef;pum;aMumifh yifyef;pum;aMumifh yifyef;

'ku©a&mufrIrsm;udk'ku©a&mufrIrsm;udk'ku©a&mufrIrsm;udk'ku©a&mufrIrsm;udk'ku©a&mufrIrsm;udk

BBBBBuuuuuHH HH H hh hh h BBBBBuuuuuHH HH Hh c H Bu d K ;pm ;hc H Bu d K ;pm ;hc H Bu d K ;pm ;hc H Bu d K ;pm ;hc H Bu d K ;pm ;

½kef;uef&if; aoab;½kef;uef&if; aoab;½kef;uef&if; aoab;½kef;uef&if; aoab;½kef;uef&if; aoab;

rS vGwfajrmufcJhykHukdrS vGwfajrmufcJhykHukdrS vGwfajrmufcJhykHukdrS vGwfajrmufcJhykHukdrS vGwfajrmufcJhykHukd

u½ ku½ ku½ ku½ ku½ kPPPPPmoufz G, fmoufz G, fmoufz G, fmoufz G, fmoufz G, f

a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/a&;om;xm;onf/

Page 136: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

135

aoqkH;cJ honfh&uf trSwfw&tjzpf {nfhcH

auR;arG;&mwGif xkdoli,fcsif;u pkdif;rmukd

'ifeD&,fESifh rdwfqufay;cJ h jcif; jzpfonf/

]'Dvluawmh igvufxyfcsifwJh vlpm;rsKd;yJ}[k

pkdif;rm awG;awmrdcJhonf/ xkdUaemuf vtenf;

i,f Mumaomwpf&ufü pkdif;rmonf bGef'D

t&yf&Sd ol\ "mwfpmavhusifhcef;? ESdyfe,fjcif;

ukxkH;wk d Y jzif h ukoonfh aq;cef;twGif;rS

xGufvmcsdefwGif 'ifeD&,fonf aq;cef;tjyif

bufrS&yfí pkdif;rmukd apmifhqkdif;vQuf&Sdonf/

xkdtcsdefuav;wGifyif 'ifeD&,fonf olU

twGuf b0vufwGJazmf jzpfvmvdrfhrnf[k

pkdif;rm rSwf,lvkdufavonf/

rMumrDtcsdeftwGif;rSmyif olwkd Ytwl

aexkdifcJhMuNyD; 2007 ckESpfwGif MopaMw;vs

EkdifiH? e,l;aqmufa0;jynfe,f ajrmufbufykdif;

urf;ajctv,fykdif;&Sd csmavmhwD;aba'oü

ajrae&maumif;wpfck awGU&SdcJhMuonf/ 'ifeD&,f

onf t&nftcsif;jynfh0onfh aqmufvkyfa&;

orm; uefx½kdufwpfOD;jzpfonfhtjyif awm

awmifa&ajr½Icif;udk om,mvSyatmif jyKjyif

wwfol wpfa,mufvnf; jzpfonfhtm;avsmf

pGm xkdNcHajrudk qdyfNidrf&dyfomwpfcktjzpf

jyKjyifEk difcJ h NyD; aemifwpfcs defwGif olwk d Y\

om;orD;rsm; ajy;vTm;aqmhupm;&m jrufcif;

jyifae&mrsm;ukdyg xnfhoGif;zefwD;Ek difrnf

jzpfayonf/

Ä Ä Ä

]]uRefrudk xm;cJ h NyD; &Sif uRefrt&if

rao&bl;aemf}} [k pk dif;rmu 'ifeD&,fukd

rMumcP aemufovkdajymifovkd ajymavh&Sd

onf/ ol 13 ESpforD;t&G,fwGif ol\rdcif

uG,fvGefcJhojzifh olUtaejzifh aemufxyfwpfBudrf

vlUavmutv,fwGif wpfa,mufwnf; txD;

usefjzpf&rnfukd pkdif;rmtaejzifh pOf;pm;Munfh

jcif;yif rjyKvkdol jzpfonf/

]at;yguGm? rif;ukdxm;cJhNyD; igt&ifrao

ygbl;/ uwday;ygw,f}} [k 'ifeD&,fu jyefajym

avh&Sdonf/

aemufxyf ESpftenf;i,fMumaomtcg

xkdtaMumif;tcsufrsm; trSefwu,fjzpfvmcJh

awmhonf/ ,cktcg olwkdY\om;orD;rsm;jzpf

Muaom om;BuD; uvefESifh orD;i,f vkdifvmeD

wkdYonf touf ukd;ESpfESifh av;ESpfpD &SdvmMu

NyDjzpfonf/ olwkdYrdom;pkonfvnf; xkdNcHajrwGif

tNrJwrf;aexkdif&ef tdrfwpfvkH;aqmufvkyf

aexkdifcJhonf/ pdkif;rmu ol\vlemrsm;&Sd&m

bGef'D&Sd aq;cef;okdY wpfywf wpfBudrf okH;em&DrQ

oGm;a&muf ukoay;cJhonf/

Page 137: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

136

2017 ckESpf? azazmf0g&DvtwGif;wGif

pkdif;rmonf bGef'D&Sd aq;cef;okdY oGm;a&muf

c J honf/ uav;rsm;uvnf; ti,fu

aeYuav;xdef;usmif;ü a&mufaeNyD; tBuD;u

olwkdYausmif; a&ul;NydKifyGJwGif&Sdaeonf/ touf

45 ESpf&SdNyDjzpfaom 'ifeD&,fonf xkdaeYtzkdY

tdrfESif h rDwm 50 cefYrQa0;aom qnf\

ab;ywfvnf&Sd ajrtaetxm;ukd tNyD;jyKjyif

&ef pdwful;xm;onf/ 'ifeD&,fu qnfeH&HESifh

rsufESmcsif;qkdifwGif &Sdaeaom ausmufwkH;

O,smOfukd oyfoyf&yf&yfjzpfatmif jyKjyif&ef

pdwful;xm;jcif; jzpfonf/

'ifeD&,fonf ol\ okH;wefajrwl;pufukd

tokH;jyKí tcsKdUaom BuD;rm;onfhausmufwkH;BuD;

rsm;ESifh opfyifBuD;rsm;udk pwifa&TUajymif;cJhonf/

,cktcg rkd;r&GmonfrSm MumjrifhcJhNyDjzpfí eH&H\

wpfzufwGif&Sdaom qnf\a&rsufESmjyifrSm

tvGefedrhfusaeNyD jzpfonf/ 'ifeD&,fonf

ajrwl;pufukd qnf\tpGef;bufokdY armif;ESifcJh

NyD; &THUrsm;ukd q,f,l&ef ajrwl;puf\ ajraumf

vufwHukd atmufokdYESdrfhcsvkdufonf/

pwifavQmoGm;cJhonf/ av;vHaompufBuD;

rsm;ESifh tvkyfvkyfaeusjzpfí ajrwl;pufonf

ol\bD;&mtwkdif; avQmoGm;onfukd 'ifeD&,f

taejzifh pkd;&drfxdwfvefYrI rjzpfcJhacs/ 'ifeD&,f

u ajrwl;pufavQmaeonfukd wnfNidrfoGm;ap

&efESifh tav;csdef[efcsufnDoGm;ap&eftwGuf

ajrwl;puf\ ajraumfvufwHukd tvsiftjref

ajrjyifokdY ESdrfhcsvkdufonf/ olu xkdokdYtvsif

tjref ESdrhfcsvkdufonfESifh wpfNydKifeuf ajrwl;

pufonf a&xJokdYavQmusoGm;awmhonf/

tvGeftrif; aMumufpdwfrTefoGm;NyD;

'ifeD&,fonf ajrwl;pufrS ckefxGufvkdufonf/

xkdtcg vla&mpufyg qnf\Murf;jyif &GTHUñGef

xJokdY usoGm;avonf/ ajrwl;pufrSm ab;

wapmif; arSmufoGm;NyD; trkd;ukdif;u 'ifeD&,f\

ausmbuf ol\vufjyif½kd;rsm; atmufwnfh

wnfhokYdusvm&m 'ifeD&,frSm a&rsufESmjyif

atmufwGif trkd;ukdif;jzifh zdn§yfxm;ouJhokdY

&Sdaeavonf/

]ig 'Dae&mu vGwfatmifvkyf&r,f} [k

'ifeD&,fu olUbmomBudrf;0g;vkdufNyD; ol\

OD;acgif;udk a&ay:odkYa&muf&Sdap&ef &SdorQ

tm;ukefxkwfí ol\cEmukd,fudk a&SUodkYqGJxkwf

vkdufonf/ olonf trkd;ukdif;rSvGwfatmif

cEmukd,fukd tpGrf;ukef wGefYvdrfvl;vGefYcJhonf/

okdUaomf ol\wifyg;rsm;ukd trkd;ukdif;rS wkd;xGuf

vGwfatmif rpGrf;aqmifEkdifcJhay/

ol\vufrsm;uvnf; &T H UnGe fxJwGi f

pkduf0ifaeojzifh 'ifeD&,fonf ol\OD;acgif;

a&rsufESmjyiftxufok d Y a&mufonftxd

vufrsm;jzifh wwfEkdiforQwGef;NyD; ausmukef;ukd

ckH;xvkdufonf/ a&ay:okdU OD;acgif;ay:vm

xkdtcsdefwGif ajrwl;puf\ ajraumfvufwH

rsm; tav;csdefaMumifh ajrwl;pufonf rodrom

Page 138: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

137

onfESifh wpfNydKifeuf olonf wefzkd;&SdvSpGm

aom avukd wpf0BuD;½SLoGif;cJhonf/ xkdtcg

wGifrS igraoEkdifao;bl;[laom tawG;ukd

awG;rddvkdufonf/

Ä Ä Ä

'ifeD&,frSm qnf\eH&HbufokdY rsufESmrl

vsuf a&xJokdY uscJhjcif;aMumifh uHaumif;cJhonf/

ol\&ifbwfonf avSum;xpfwpfckay:wGif

&SdaecJhNyD; xkdae&m\a&teufonf 60 pifwD

rDwmrQom &Sdaeonf/ ol\ajcaxmufrsm;

rSmrl qnf\ tv,fbuf a&eufyk dif;wGif

a&mufaeonf/ ,ckxufwkdif 'ifeD&,frSm

vIyf&Sm;ír&ao;ay/ a&teuf 60 pifwDrDwm

qkdonfrSm olUtzkdY a&epfaoapEkdifavmuf

ayonf/

'ifeD&,f\ vufESpfzufonf ol\&ifbwf

atmuf&Sd &THUnGefxJü pkdufae&m ol\ykHpHrSm

vufaxmufíar;aphukdarmhxm;onfh tae

txm;rsK d; jzpfaeonf/ wpfenf;tm;jzif h

qkdaomf a&SUvufraxmufbJ acgif;armhMunfh

aeonfh acG;\ykHoP²mefrsKd;ESifh wlaeonf/

tu,fíom olUvufukd tpGrf;ukefaxmufNyD;

acgif;armhvkdufvsif ol\ar;aphonf a&rsufESm

jyif\ txufokdY a&mufoGm;Ekdifayonf/

olUukd,fol wnfNidrfatmif BudK;pm;cJhonf/

a&xJwGif toufqufvuf&SifoefEk difrnfh

wpfckwnf;aom enf;vrf;rSm pdwfukd wnfNidrf

atmifxm;NyD; rSefrSefuefuef pOf;pm;csifhcsdefrI

jyK&rnfqkdonfukd ESpfaygif;rsm;pGm cHpm;awGUBuHK

cJh&rIrsm;t& olod&Sdxm;onf/ olonf pkd;&drf

xdwfvefYpdwfrsm; z,fxkwfvkdufNyD; pwifpOf;pm;

vkdufonf/

ajrwl;pufrSm puf&yfoGm;jcif;r&Sdao;bJ

pufqDrsm;? 'DZ,fqDrsm;ukd a&xJodkY yef;xkwf

aeqJjzpfonf/ wjznf;jznf;ESifh tif*sifudk

qDrsm;zkH;vTrf;oGm;cJhvsif pufoH &yfoGm;ayrnf/

xkdokdYqkdygvQif ol\tjzpfukd owdjyKrdol &SdEkdif

awmhrnf r[kwfacs/

olwkdYNcH0if;twGif;rSmvnf; rnfolwpfpkH

wpfa,mufrQ r&Sdacs/ pkdif;rmrSm uDvkdrDwm

300 rQa0;aom qpf'eDNrdKUokdY a&mufaeonf/

olwkdYtdrfeD;csif; trsKd;orD;wpfOD;jzpfol rJvf

rSmvnf; rDwm 500 cefYa0;onfh a&ul;NydKifyGJ

wGif&Sdaeayvdrfhrnf/ olESifhtwlvkdufí jrufrsm;

ukd ulnD&dwfay;ygrnf[k ajymvmaom aumif

uav;ukd rvkdufcJhESif h[k jiif;y,frdcJ haom

olUukd,fol tjypfwifaerdcJhonf/ tJ'Daumif

uav;rsm; a&mufvmavOD;rnfvm;? tdrfukd

ypönf;vmykdYay;r,fh ygq,fykdYay;rnfholrsm; &Sdav

OD;rnfvm;[k 'ifeD&,f awG;awmaerdcJhonf/

olUukd yxrqkH;owd&EkdifolrSm olYom;\

q&mrrsm;yif jzpfayrnf/ tb,fhaMumifhqkdaomf

olUtaejzif h olUom;\ausmif;ok d Y oGm;í

rBudKEk di faomaMumif h jzpfonf/ ok d Uaomf

xkdq&mrrsm;onf olUtdrfodkYvmí olUukd&SmMu

rnf r[kwfay/ olwkdYonf 'ifeD&,f\om;

uvefukd ausmif;csdefNyD;rS ykdYay;aomum;ESifh

om yk d Yay;Murnf jzpfonf/ okd Yqk dygvQif

naeajcmufem&DrS tdrfod k Ya&mufayrnf/

xkdtcsdefonf orD;i,f vkdifvmeD\ rlBudK

ausmif;qif;csdefESifhtwlyif jzpfayrnf/ ,ckrS

aeYv,f 11 em&D 30 rdepfausmf½kHav;rQom

&Sdao;onf/ xkdtcsdeftxd qkdygvQif olUtae

jzifh ajcmufem&DausmfrQ raoao;bJ touf

Page 139: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

138

qufvuf&SifaeEkdifrS jzpfrnf[k 'ifeD&,f

pOf;pm;rdcJhonf/

rJvfrSm nae okH;em&DcefYwGif tdrfokd Y

jyefvmayvdrfhrnf/ rdrdtaejzifh xkdtcsdeftxd

awmifhcHEkdifyghrnfvm;/

trkd;ukdif;\tav;csdefonf 'ifeD&,f\

ausmay:okdY ykHrSefusa&mufaeonf[k rxif&acs/

'ifeD&,ftaejzifhvnf; ajrwl;pufBuD;wpfckvkH;

\ tav;csdefukd o,fykd;xm;&onf[k rcHpm;&ay/

okdYqkdygvQif olUukd,fol &THUñGefwGif;rS ½kef;xGuf

Ek di fayrnf/ olonf cE¨mukd,fwpfckvkH;\

tav;csdefudk vufwpfzufjzifh axmufrí

xdef;xm;pOf olUwifyg;ESif h ajcaxmufwdkU

atmuf&S d&T H Ursm;ukd tjcm;vufwpfzufjzif h

,ufxkwfz,f&Sm;cJhonf/

xkdokdYjyKvkyfcJhjcif;onf olUtzkdY aovkeD;yg;

trSm;wpfckjzpfcJhavonf/ 'ifeD&,fu xkdokdY

&THUrsm;udk ,ufxkwfz,f&Sm;vkdufonfESifhtrQ

ajrwl;pufBuD;rSm a&atmuf&THUnGefxJokdY ydkí

epfjrKyfvmcJhonf/ okdUjzpfí aMumufvefYwMum;

jzpfvmaom 'ifeD&,f od&SdvmonfrSm olUcE¨m

ukd,frS a&rsufESmjyiftxufodkU a&muf&Sdaeaom

ae&mrsm;rSm olUrsufpdESifh ESmacgif;om&Sdawmh

onf/ oltpGrf;ukefBudK;pm;½kef;uefEkdifygrS olU

yg;pyfudk a&rsufESmjyiftxufokdY a&mufapEkdif

ayrnf/ okdUaomf xkdokdYyg;pyfudk a&rsufESmjyif

txufodkUa&mufatmif yifhwifxm;Ekdifrnfh

tcsdefrSmvnf; rdepftenf;i,frQom MumEkdifrnf

jzpfonf/ olUtaejzifh cGeftm;udk xdef;odrf;

acRwm&ayrnf/ 'ifeD&,ftaejzifh olonf

þae&mwGif tcsdeftMumBuD; &Sdae&OD;rnf

qkdonfukd od&Sdem;vnfxm;onf/

'ifeD&,fwGif a&G;cs,fp&mrSm ]BudK;pm;

½kef;uefrnfvm;? taocHrnfvm;} [lí

ESpfrsKd;om&Sdonf/ olaoqkH;oGm;cJhrnfqkdvQif

olUorD;i,fav;udk oGm;írBudKEkdifawmhojzifh

aeYuav;xdef;ausmif;rS orD;i,fukd tdrfodkY

jyefydkYay;ayvdrfhrnf/ okdUqkdygvQif ajrwl;puf

onf qnftwGif;ü arSmufaeonfukd olwkdY

jrifawGUMuayvdrf hrnf/ ol\bGwfzdeyfrsm;

a&ay:wGif aygavmay: arsmaeayvdrfhrnf/

'ifeD&,ftaejzif h xk dok d YtjzpfrcHEk di fay/

a&rsufESmjyiftxufwGif ESmacgif;azmfí

touf½SLaeEkdif&ef olUukd,fol axmufrxm;

&onfh 'ku©BuD;vGef;vSonfh tvkyfrSvGJí

olvkyfEkdifaom tjcm;tvkyf r&Sdacs/

'ifeD&,ftzkdY 'ku©ukd onf;cHausmfvTm;&

onfrSm topftqef;r[kwfay/ olonf

yifv,fjyifxJwGif avSmfcwf&aomtvkyfukd

ESpfaygif;rsm;pGm vkyfukdifcJhzl;cJhNyD/ xkdtavh

tusihfu emusifcHpm;&rIukd pDrHcefYcGJ ausmfvTm;

yk dif;jzwfum twkH;twpfjzpfaponf/ þ

cE¨mukd,ftaetxm; (a&ay:wGifrsufpdESifh

ESmacgif;ay:aeap&ef cEmukd,fukd aumhxm;NyD;

&T HUnGefxJwGif vufaxmufxm;&onfhtae

txm;) twkdif; ajcmufem&DMumrQ &Sdae&rnfrSm

pOf;pm;íyif r&Ekdifay/ okdUaomf oltaejzifh

xkdtaetxm;twkdif; puúefY 60 MumrQaeEkdif

cJhNyD/ okdUjzpfí ol pwifí a&wGufcJhonf/

olonf ol\vufrsm;ukd ykHpHwpfrsKd;jzifh

nmbufvufudkaxmuf? b,fvufukdvTwfxm;

vkdufNyD; 1 rS 60 txd a&wGufvkdufonf/

xk d Yaemuf vufwpfzuf vTwfxm;aom

b,fvufukd a&xJwGif a&SUaemufa0SY,rf;

Page 140: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

139

jcif;jzifh tcsdefukefapNyD;rS Nidrfoufvkdufonf/

xkdokdYa&wGuf&mwGif trSwfpOf 55 okdYa&muf

aomtcg aemufxyf ig;puúefYyJvkdawmhw,f

[laom todjzifh olUbmom ZdrfcHaevkdufonf/

xkdYaemuf ol\cEmukd,fudk ykHpHwpfrsKd;okdYajymif;

b,fvufudkaxmuf? nmvufukd vTwfxm;vkduf

NyD; 1 rS 60 txd pwifa&wGufvkdufjyefonf/

xkdokdYjyKvkyfaeonfrSm 'ifeD&,ftzkdY wpfrdepf

vQifwpfBudrf tem;ay;aeouJhokdY jzpfaeayonf/

ajrwl;puf\ tif*sifonf wzspfzspf?

wazmufazmufjrnfNyD;aemuf xkdjrnfoHrsm;

&yfoGm;&m qnfxJwGif Nidrfoufat;csrf;oGm;

cJhonf/ ol\em;&Gufrsm;rSm a&atmufwGif

jrKyfaeonfjzpf&m ajrwl;puf\ wcsufcsuf

jrnfoHrQukdom Mum;aecJh&jcif; jzpfonf/ ol\

OD;acgif;xufwGif ae\ta&mifu xGef;vif;

aeonf/ ol\EIwfcrf;rsm;rSm a&rsufESmjyifESifh

wpfwef;wnf;&Sdaeonf/ a&rsufESmjyifxuf

wGif pufqDtptersm; a&muf&S dvmygu

xk dypönf;rsm; ta0;ok d Ya&mufoGm;ap&ef

ESmacgif;0rSm rIwfxkwf&avonf/

1 rS 60 txd a&wGufaecJhjcif;onf

tvkyfjzpfcJhonf/ 'ifeD&,fonf "m;ckwfaumif

wpfaumifu jrufyifwpfyif\ &GufcRef;ay:wGif

vrf;avQmufNyD; jrufyif\ tjcm;wpfzufokdY

qif;oGm;onfukd wpfem&DausmfMumrQ apmifh

MunfhaecJhonf/ ol\tawG;e,fudk jzefYMuuf

cJhjcif;jzifh olUukd wpfpkHwpfa,mufu awGUjrif

oGm;apEkdifrnfh pdwful;pdwfoef; trsKd;rsKd;udk

awG;awmaecJhonf/ olonf olUae&mrS rDwm

100 cefYeD;eD;wGif&Sdaeaom a&qkd;xkwfykdufudk

pOf;pm;rdonf/ xkda&ykdufESifhqkdvQif qnfxJ&Sd

a&wkdYukd pkyfxkwfNyD; olUukd u,fwifEkdifayvdrfh

rnf/ olUtaejzif h onfae&mod k Y [k dvl

onfvl vmapcsifcJhonf/ wpfpkHwpfa,mufudk

onfae&modkY acwåcP0ifvmap&ef raemjzifh

qufoG,faomenf;udkyif BudK;pm;MunfhcJhonf/

xkdudpötm;vkH;teuf pk dif;rmtaejzif h ol

('ifeD&,f) aoqkH;oGm;NyD[laom owif;pum;

rMum;ap&a&;ukd olOD;pm;ay; pOf;pm;cJhonf/

pkdif;rmu olUukd a,m*usifhpOfusifh&ef

rMumcPqkdovkd em;ylem;qm vkyfavh&Sdonf/

olu a,m*usifhpOfusifhygrnf[k tNrJojzifh

0efcHajymMum;avh&SdcJhaomfvnf; q,frdepfcefYrQ

avhusifhNyD;oGm;vQif NiD;aiGUoGm;wwfonf/

,cktcg ol\ckH;<uaeaom ausmukef;rSm

pyfzsOf;zsOf;jzpfaeNyD; ol\vufarmif;rsm;rSm

emusifukdufcJaeonf/ wpfpkHwpfa,mufonf

a&SUvufukd raxmufbJ acgif;armhMunfhaeaom

acG;wpfaumif\ taetxm;ykHpHrsKd;jzifh tcsdef

rnfrQMumMum aeEkdifygrnfenf; qkdonfudk ol

pOf;pm;MunfhcJhonf/ xkdYaemuf emusifcHpm;

&rIrsm;ukd rawG;awmjcif;onf taumif;qkH;

jzpfrnf[k awG;rdcJhjyefonf/

tcsdefawGMumanmif;vmonfESif htrQ

ajrwl;pufonfvnf; wjznf;jznf;csif; a&atmuf

odkY epfjrKyfvmonf/ 'ifeD&,ftaejzifh a&atmuf

okdY wjznf;jznf;csif; epfjrKyfoGm;rnfukd pkd;&drfxdwf

vefYrIrsm; wzGm;zGm; jzpfay:cHpm;vm&onf/

xkdaeYwGif rkd;&GmEkdifonf[k rkd;av0oXmerS

BudKwifcefYrSef;csufay;xm;onfukd jyefvnf

owd&rdaomtcg ol\pkd;&drfpdwfukd ykdrkdqkd;&Gm;

vmapcJhonf/ a&teuf 20 rDvDrDwmqkdonf

rSm olUukd aumif;pGma&epfaoapEkdifaom yrmP

Page 141: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

140

jzpfonf/ olUtaejzifh em&DtawmfMumatmif

½kef;uefawmifhcHEk difrnf jzpfaomfvnf; ol

rxdef;csKyfrausmfvTm;Ekdifaom tcsKdUaom t&m

rsm;vnf; &Sdaeayonf/

onfyk HpHtwkdif; qufvufaejcif;jzif h

olUtzkdY tusKd;rjzpfEkdifaMumif; olYbmomol

odaeonf/ olUudk,fol wnfNidrfatmif BudK;pm;

NyD; rSefuefaumif;rGefpGm qkH;jzwfEkdifygrS ol

qufvuftouf&SifaeEkdifzG,f &Sdayonf/

wpfcgwpfcgwGif ol\ pdwf"mwf jrifhrm;

wuf<uNyD; cGufxkd;cGufvef &,farmrdcJhonf/

olukd,fwkdifwnfaqmufxm;onfh qnf\

atmufajc &THUnGefxJwGif olwu,fyJ ao&

awmhrnfvm;[k awG;rdNyD;aemuf 'ifeD&,fonf

olUukd,fol wnfNidrfatmif xdef;vkdufNyD; ESmacgif;

rS touf½SLvsuf wpf? ESpf? okH;? av; ponfjzifh

a&wGufjcif;ukd jyefvnf vkyfaqmifcJhjyefonf/

ajrwl;puf\ pufoHu rQifrQifuav;

qufí jrnfaeonf/

Ä Ä Ä

aeYv,f ESpfem&DcGJcefYtcsdefokdY a&mufaom

tcg 'ifeD&,ftzk d Y qufvuftouf&Sif

ae&onfrSm puf½kyfwpfckyrm jzpfvmonf/

olonf touf½SLvkduf? 1 rS 60 txd a&wGuf

vkduf? NidrfoufpGmaevkduf[laom vkyfief;ukdom

ykHrSefvkyfaecJh&onf/ ol\em;rsm;xJokdY a&ESifh

pufqDrsm;0ifaeojzifh olUtaejzifh ajrwl;

puf\ pufoHukdom Mum;aecJhonf/ ol\ tdrfeD;

em;csif;rsm; rnfonfhae&mwGif &Sdaernfukd ol

rawG;awmEkdifcJhay/ okdUaomf olarmyef;aecJhNyD

jzp fonf/ olUtaejzif h ywf0ef;usi fok d U

atmf[pftultnDawmif;jcif;ukd pwifvkyf&

ayawmhrnf/ aemufxyf rdepftenf;i,f

MumvQif ywf0ef;usifokdY atmf[pftultnD

awmif;&ayawmhrnf/

ol&nfrSef;xm;aom tcsdefodkY a&mufaom

tcg 'ifeD&,fonf olUwpfukd,fvkH;rS cGeftm;

rsm;ukd pkpnf;NyD; ol\yg;pyfukd a&rsufESmjyif

txufokdY a&muf&Sdatmif olUukd,fol qefYxkwf

BudK;pm;vkdufonf/ xkdYaemuf ]u,fawmfrlMuyg

AsKdU? u,fawmfrlMuygAsKdU} [k 10 rdepfcefYMumrQ

toHukefatmf[pfcJhavonf/

atmf[pfjcif;onf armyef;vSonf/ pdwf

vIyf&Sm;&vGef;ojzifh toHrsm;wkef,ifonfhtxd

atmf[pfcJhNyD; &yfem;vkdufonf/ olonf ol\

wifyg;qkHukd vGwfxGufvmap&efvnf; BudK;yrf;

cJhonf/ jyif;jyif;xefxef atmf[pfcJhaomfvnf;

olUtoHukd rnfolwpfpkHwpfa,mufrQ rMum;cJh

Muay/

xkd Yaemuf ol\rsufapmif;xkd;bufqDrS

vIyf&Sm;rIwpfckukd olawGUvkduf&onf/ ol\

OD;acgif;udk vSnfhMunfhvkduf&m ol\tdrfeD;csif;

jzpfol rJvf\ tjyma&mifqD'ifum;uav;onf

vrf;twkdif;0ifvmaeonfukd oltaotcsm

awGUvkduf&onf/ rJvf\ um;&yfcsddef? um;xJrS

xGufNyD; ywf0ef;usifudk MunfhrnfhtcsdefwkdYukd

'ifeD&,fu wGufqMunfhvkdufNyD; olUukd,fcEmukd

qef Yxkwfvk dufum aemufwpfBudrfxyfNyD;

]u,fawmfrlMuygAsKdU} [katmfvkdufonf/ xkdtcg

rJvfonf olr\zkef;ukd vufxJwGifudkifvQuf

NcHaxmifhqDokdY ajy;xGufvmcJhonf/

]]bk&m;ocif& J U aus;Z l;awmfaMumif h

igawmh rao&awmhygbl;}} [k 'ifeD&,fu

awG;awmvkdufonf/

Page 142: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

141

rJvfonf qnf\tpGef;qDodkY ajy;vmcJhNyD;

]]uRefr bmvkyfay;&rvJ}} [k atmfar;vkduf

onf/

'ifeD&,fonf olUyg;pyfukd a&rsufESmjyif

txufodk Yyif hwifvkdufjyefNyD; ]]&uf qDudk

zkef;qufay;yg/ tdrfeD;em;csif;awGudk zkef;quf

ac:ay;yg}} [k atmfajymNyD; ol\&SdaeusykHpH

twkdif; jyefaevkdufonf/

þae&mESifh teD;qkH; ta&;ay:u,fq,f

a&;pcef;rSm azmfpwmt&yfwGif&SdNyD; rdepf 30

c&D;rQuGma0;onf/ odkUaomf ol\tjcm;aom

tdrfeD;csif;jzpfol &ufrSmrl teD;tem;wGif

&Sdonf/ rdepfykdif;twGif;üyif &uf a&mufvm

NyD; 'ifeD&,f&Sd&m qnfxJodkY ckefqif;vmcJhonf/

rJvf\zkef;qufac:qkdrIaMumifh a&mufvmaom

tjcm;tdrfeD;csif;wpfa,mufuvnf; a&muf&Sd

vmNyD; olUtdrfod k Y jyefajy;um a&atmuf

touf½SLykdufwpfckukd ,lvmonf/ okdUaomf

'ifeD&,ftzkdY xkda&atmuftouf½SLykdufjzifh

touf½SL&ef rjzpfEkdifcJhay/

rJvfu vlwpfa,muf qnfxJwGif ydwfrd

aevQif rnfuJhodkYjyKvkyf&rnfqkdonfukd ol\

zkef;udktokH;jyKí *l*Jvfok d Y ar;jref;cJhonf/

yxrqkH;aom ñTefMum;csufrSm ]rnfolwpfOD;

wpfa,mufrQ qnfxJokdY rqif;ygESifh? xkdokdY

qif;jcif;onf a&rsufESmjyifukd tvGeftrif;

rwnfrNidrf jzpfaponf} [lí jzpfonf/ tjcm;

aom tdrfeD;csif;rsm; a&mufvmaomtcg &uf

onfvnf; qnfxJrS jyefwufcJhonf/

NcHeD;csif;wpfNcHwGifaeaom tdrfNcHajr

udk,fpm;vS,f csm;vfpf'D*kdx&uf'D\ a&'grSm

vnf; toHus,favmifpGm jrnfvmcJhonf/

olonf xkda'o&Sd aus;&GmrD;owfwyfzGJU\

acgif;aqmifjzpfonfhtm;avsmfpGm rD;owfwyfzGJU

½kH;okdY ]vlwpfa,muf qnfwpfcktwGif;ü ajrwl;

pufESifh nyfNyD; a&xJwGif&SdaeaMumif;} owif;

ay;ykdYcJhavonf/ xkdvlrSm ]aorsm;aoaeNyDvm;}

[k csm;vfpfu awG;aerdonf/

rD;owfum;ukd oGm;,l&eftcsdefr&Sdawmh

ojzifh olonf ol\tBuD;wef;vufaxmuf

wpfa,mufxH zkef;qufajymcJ h NyD; rk difvm

NcHbufokd Y um;armif;xGufvmcJhawmhonf/

csm;vfpfonf xkdae&mokdY yxrqkH;a&muf&Sd

vmaom ta&;ay:u,fq,fa&;tzGJUrS t&m&Sd

wpfa,muf jzpfonf/ olonf oljrifawGUvkduf

&aomjrifuGif;ukd ,kHyifr,kHMunfEkdifcJhacs/ vl

tawmfrsm;rsm;onf qnf& S d&mae&mok d Y

a&mufaeMuNyD; olwkdYtm;vkH;onf tndKa&mif

(&THUESpfa&mif) a&rsufESmjyiftxufwGif ay:ae

aom 'ifeD&,f\ ESmacgif;ESifh rsufpdrsm;qDokdY

ai;pkdufMunfhaeMuonf/

ckepfrdepftwGif;ü rD;owfum;a&muf&Sdvm

cJhonf/ t"du OD;pm;ay;aqmif&Guf&rnfh

vkyfief;rSm qnftwGif;&Sd a&rsufESmjyif edrfhus

oGm;a&;yif jzpfonf/ okdYjzpfí csm;vfpfESifh ol\

vkyfazmfukdifzufrsm;u ayghyg;aoma&ykduf

rsm;ukd qnf\tjcm;ab;wpfzufay:ausmfNyD;

wyfqifcJhMuonf/ ykdufrsm;wyfqifNyD;onfhtcg

rD;owfum;ukd qnf\eHab;okdY armif;ESifvm

cJhNyD; xkdykdufudk ykdíBuD;rm;aom ykdufBuD;xJokdY

xkd;oGif;cJhonf/

rdepftenf;i,ftwGif;üyif qnfa&

rsufESmjyifonf 'ifeD&,f\ ESmacgif;ESifh em;wkdY

\atmufokdY usoGm;cJhonf/ 'ifeD&,frSm olUukd

Page 143: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

142

ajymqkdonfrsm;ukd aumif;pGm Mum;EkdifvmcJhonf/

xkdae&modkY a&muf&SdaeMuolwkdif;u ajrwl;

pufBuD; xyfrHusNyD; 'ifeD&,ftay: ydrd

oGm;rnfudk pkd;&drfaeMuonf/ ajrwl;pufBuD;rSm

ausmufwkH;BuD;wpfwkH;ay:wGif wifaejcif;jzpfNyD;

qnf\atmufajc &THUñGefxJodkY avQmusvkqJqJ

tajctaewGif&Sdaejcif; jzpfonf/ xkdausmufwkH;

BuD;ay:rS okH;weftav;csdef&S donfh ajrwl;

pufBuD; avQmusoGm;&efrSm pifwDrDwmtenf;

i,fcefYrQom vkdawmhaom taetxm;wGif

&Sdaeonf/

azmfpwmrS rD;owfESifh u,fq,fa&;tzGJU

rsm;\aemufrS &JESif h olemjyKtzGJ Yrsm;vnf;

a&muf&SdaeayNyD/ xkdolrsm; qnf\tpGef;em;okdY

wpfa,mufNyD;wpfa,muf a&mufvmMuNyD;

olwkdYtm;vkH;\ rsufESmwGif 'ifeD&,fwpfa,muf

raoao;bJ&Sdaeonfukd r,kHMunfEkdifMuonf

ukdvnf; 'ifeD&,f jrifawGUae&onf/

qnfa&rsufESmjyif edrfhusoGm;onfhtcg

'ifeD&,fonf r,kHMunfEkdifavmufatmifyif

uHxl;olwpfOD;jzpfaMumif; ay:ay:xifxif odjrif

vm&awmhonf/ xkdae&mwGif xkdausmufwkH;BuD;

om r&SdcJhygvQif olonf usdef;ao ajrwl;pufBuD;

ydcH&rnf jzpfonf/ xkdYjyif olonf r,kHMunfEkdif

avmufatmifyif aysmhtdaom &THUñGefxJwGif

pkduf0ifaeojzifhvnf; ajrwl;pufBuD;wpfckvkH;\

tav;csdefonf olUtay:okdY oufa&mufrI

&Sdraejcif; jzpfonf/

u,fq,fa&;vkyfief;udk vkyfaqmifaeMu

onfrSm wpfem&DcG JausmfMumjrif hcJ h NyDjzpf&m

ta&;ay:u,fq,fa&;tzG J Uonf ajrwl;

pufBuD; avQmusroGm;bJ wnfNidrfaeap&ef

xkdajrwl;puf\ vufwHwGif BudK;wpfacsmif;

csnfxm;cJhonf/ xkdYtwl 'ifeD&,f\ tav;csdef

ukd rwifqGJxdef;xm;Ekdifap&efvnf; jzpfonf/

a&rsufESmjyiftjrif honf 'ifeD&,f\

wifyg;qkHtxuf ig;pifwDrDwmcefYokdY a&muf&Sd

vmaomtcg a&pkyfykdufrsm;wGif &THUñGefrsm;

ydwfqkdYpjyKvmcJhonf/ okdUaomf xkdtajctaewGif

'ifeD&,fukd &THUñGeftwGif;rS wl;,lqGJxkwf&ef

aumif;pGmjrifEkdifcJhNyD jzpfonf/ u,fq,fa&;

tzGJU0ifrsm;onf 'ifeD&,f\ ajcaxmufatmuf

rS &THUñGefrsm;ukd z,fxkwfNyD; ol\yckH;rS qGJí

xkwf,lcJhMuonf/

'ifeD&,frSm ukd,fcEmtylcsdef tvGeftrif;

usqif;aeNyD; &THUñGefxJwGif vkH;0rmawmifhaeum

ol\tqkwfESifh em;rsm;xJü pufqDrsm;? 'DZ,f

rsm;jzifh jynfhaeavonf/ okdUaomf 'ifeD&,frSm

0rf;omaeonf/ ol touf&SifcJhayNyD/

Ä Ä Ä

ol\tdrfeD;csif;jzpfol rJvfxHrS zkef;ac:

xm;onfh? rMum;vkdufonfh zkef;ac:qkdrI (Miss-

ed Call) udk pkdif;rm *½kjyKrdaomtcsdefwGif olonf

bGef'D&Sd ol\vlemrsm;ESifh awGUaecsdef jzpfonf/

]NyD;rSyJ igjyefac:vkdufr,fav} [k ol pOf;pm;

vkdufonf/ xkdYaemufwGif tjcm;aom tdrfeD;csif;

wpfOD;jzpfol *sLvD[ife&DxHrS zkef;ac:oH 0ifvm

jyefonf/ jyóemwpfckckawmh &Sdaeayvdrfhrnf/

]]'ifeD&,frSm jyóemwpfck BuHKae&w,f}}

[k *sLvDu pkdif;rmukd ajymvkdufonf/ tJ'D

jyóemu ta&;BuD;w,f} [kvnf; *sLvDu

ajymjyvkdufonf/

pkdif;rmtaejzifh 'ifeD&,f bmjzpfaeonf

ukd odvkduf&aomtcg pk dif;rmNidrfusoGm;

Page 144: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

143

cJhonf/ 'ifeD&,fu olU (pkdif;rm) t&ifrao

ygbl;[k uwdjyKxm;ayonf/ 'ifeD&,f tqif

ajyoGm;rSmyg[k pkdif;rm rSwf,lvkdufonf/

pkdif;rmonf ol\a,mu©rxHokdY zkef;quf

NyD;aemuf *sLvD[ife&DESifh olUcifyGef; *Ref[ife&D

xHokdY jyefí zkef;ac:vkdufonf/ olwkdY&yfuGuf

vlrItokduft0ef;wpfckvkH;u wpfrdom;pkwnf;

vk d 0k dif;0ef;ulnDvkyfaqmifaeMuayonf/

pkdif;rmu 'ifeD&,f&Sd&m e,l;umq,f&Sd *Ref[efY

wm;aq;½k Hok d Y um;jzif hoGm;aepOf olwkd Y\

uav;rsm;udk tdrfeD;csif;jzpfol rJvfwkd Yu

Munfh½Ixm;Muonf/

rS ½SLoGif;cJhaom a&rsm;rSwpfqifh a&m*gykd;

ul;pufrI&SdcJhonf/ xkdtjzpfrSwpfyg; olUwGif

wpfpkHwpf&m temw&xdckdufrI r&Sdacs/ ol\

ausmukef;rS emusifrIukd oDwif;ywftawmfMum

cHpm;cJh&onf/ pkdif;rm\qE´ jynfh0cJh&onf/

taMumif;rSm 'ifeD&,fonf xkdcHpm;&rI a0'em

rsm; oufomaysmufuif;ap&ef a,m*usifhpOfudk

pwifavhusifhcJhavonf/ xkdrS rsm;rMumrDwGif

'ifeD&,frSm tvkyfjyefvkyfEkdifcJhNyD; a&vTmvIdif;

pD;jcif;ukdyif jyefvnfjyKvkyfEkdifcJhonf/

]]'Dtjzpftysuf[m]]'Dtjzpftysuf[m]]'Dtjzpftysuf[m]]'Dtjzpftysuf[m]]'Dtjzpftysuf[m

vlawGtcsif;csif;vlawGtcsif;csif;vlawGtcsif;csif;vlawGtcsif;csif;vlawGtcsif;csif;

wpfOD;udkwpfOD;wpfOD;udkwpfOD;wpfOD;udkwpfOD;wpfOD;udkwpfOD;wpfOD;udkwpfOD;

ulnDjcif;?ulnDjcif;?ulnDjcif;?ulnDjcif;?ulnDjcif;?

rdwfaqGtaygif;toif;rdwfaqGtaygif;toif;rdwfaqGtaygif;toif;rdwfaqGtaygif;toif;rdwfaqGtaygif;toif;

jzpfMujcif;&JUjzpfMujcif;&JUjzpfMujcif;&JUjzpfMujcif;&JUjzpfMujcif;&JU

o½kyfouefaygh}}o½kyfouefaygh}}o½kyfouefaygh}}o½kyfouefaygh}}o½kyfouefaygh}}

'ifeD&,fonf pdwf'Pf&mcHpm;&olrsm;

ukoaqmifwGif okH;&ufMumrQ aecJh&onf/

ol\ ausmukef;rSm a&miftef;aeum olUESmacgif;

aemufaMumif;jyefpOf;pm;vkdufaomtcg

xkdtjzpftysufonf pkdif;rmrkdifvm rdom;pktzkdY

tusKd;jyKaom tawGUtBuHKwpfckyrm jzpfcJh

onf/ olwkdYtzkdY ta&;ay: u,fq,fa&;tzGJU

ESifh &yf&GmvlrItzGJUtpnf;wpfckvkH;\ tm½kHpkduf

rIukd &&SdcJhonf/

]],cktcg urÇmay:wGif tysufoabm?

qefYusifbufoabmxm;rsm; xGef;um;aeayr,fh

'Dtjzpftysufuawmh b0twGuf ,kHMunfrI

awG toufqufvuf&SifoefvkdrIawGukd jzpfap

cJhygw,f}} [k pkdif;rmu ajymjycJhonf/ ]]'Dtjzpf

Page 145: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

tysuf[m vlawGtcsif;csif; wpfOD;udk wpfOD;

ulnDjcif;? rdwfaqGtaygif;toif;jzpfMujcif;&JU

o½kyfouefaygh}} [k qkdcJhonf/

'ifeD&,fonf uHtaumif;qkH; touf&Sif

cJh&oltjzpf cHpm;cJh&onf/ qnfxJwGif touf

qufvuf&Sifoefzk Y dqkdonfrSm BuD;rm;aom

onf;cHEkdifrIpGrf;&nfyif jzpfonf/ 'ifeD&,frSm

xkdpGrf;&nfjzifh atmifEkdifcJhonf/ raumif;rI

tcuftcJrsm;ukd ausmfvTm;EkdifcJhonf/

xkdok d YatmifjrifausmfvTm;&SifoefEk difcJ h

onfrSm olUtaejzifh pkdif;rmt&if raoygbl;

[k ay;cJhaom uwdpum;aMumifhyif jzpfonf/

pkd;pkd; (yef;awmif;)pkd;pkd; (yef;awmif;)pkd;pkd; (yef;awmif;)pkd;pkd; (yef;awmif;)pkd;pkd; (yef;awmif;)

Ref: One Breath AwayBy Helen SignyR.D, August, 2017

144

awmfao;wmayghawmfao;wmayghawmfao;wmayghawmfao;wmayghawmfao;wmaygh

]]pdwfat;at;aeyg}} [k aq;½kH0efxrf;

rsm;u *sifukd ajymaeonf/ okdUaomf r&yg/

*sif\ZeD;u rD;zGm;&ef Akdufemaeonf/ olu

aqmufwnf&m r&/ aq;½kH0efxrf;rsm;ESifh

*siftwGuf wpfurÇmrQMumonf xif&aom

umvvGefajrmufNyD;aomf olemjyKq&mr

wpfOD;u aysmf&TifzG,f owif;ESifhtwl om;zGm;

cef;rS xGufvmonf/

[

m

o

armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)

]]rdef;uav;&Sifh}} [k atmfajymonf/

]]bk&m;ocif aus;Zl;awmfaMumifh rdef;uav;&w,f}} [k *sifu tHhtm;oifhpGm

ajymonf/

]]ig tckcHpm;ae&ovkdrsKd; ol rcHpm;&awmhbl;aygh}}

Page 146: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

145

yxrqkH;orkdif;oifcef;pmrSm tqkd;xJu taumif;yg[k ynm&SiftDrmqefu a&;om;

cJ honf/ tusyftwnf;[laomtqkd;uk d taMumif;jyKí qef;opfwDxGifzefwD;rIrsm;

ay:xGef;cJhonf/

b0wGif tcuftcJ? tusyftwnf;rsm;ESif h BuHKawGU&ygu aMumuf&GHUxdwfvefYb0wGif tcuftcJ? tusyftwnf;rsm;ESif h BuHKawGU&ygu aMumuf&GHUxdwfvefYb0wGif tcuftcJ? tusyftwnf;rsm;ESif h BuHKawGU&ygu aMumuf&GHUxdwfvefYb0wGif tcuftcJ? tusyftwnf;rsm;ESif h BuHKawGU&ygu aMumuf&GHUxdwfvefYb0wGif tcuftcJ? tusyftwnf;rsm;ESif h BuHKawGU&ygu aMumuf&GHUxdwfvefY

aep&mrvkdbJ pdwful;opf? ykHpHopf? enf;vrf;opfrsm;&SmazGNyD; &ifqkdifausmfvTm;aep&mrvkdbJ pdwful;opf? ykHpHopf? enf;vrf;opfrsm;&SmazGNyD; &ifqkdifausmfvTm;aep&mrvkdbJ pdwful;opf? ykHpHopf? enf;vrf;opfrsm;&SmazGNyD; &ifqkdifausmfvTm;aep&mrvkdbJ pdwful;opf? ykHpHopf? enf;vrf;opfrsm;&SmazGNyD; &ifqkdifausmfvTm;aep&mrvkdbJ pdwful;opf? ykHpHopf? enf;vrf;opfrsm;&SmazGNyD; &ifqkdifausmfvTm;

tEkdif,lwwf&eftwGuf tcGifhta&;aumif;wpfckyifjzpfaMumif; pdwftm;wuf<utEkdif,lwwf&eftwGuf tcGifhta&;aumif;wpfckyifjzpfaMumif; pdwftm;wuf<utEkdif,lwwf&eftwGuf tcGifhta&;aumif;wpfckyifjzpfaMumif; pdwftm;wuf<utEkdif,lwwf&eftwGuf tcGifhta&;aumif;wpfckyifjzpfaMumif; pdwftm;wuf<utEkdif,lwwf&eftwGuf tcGifhta&;aumif;wpfckyifjzpfaMumif; pdwftm;wuf<u

zG,f a&;om;xm;onf/zG,f a&;om;xm;onf/zG,f a&;om;xm;onf/zG,f a&;om;xm;onf/zG,f a&;om;xm;onf/

Page 147: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

146

tar&duefawmfvSefa&;\ tusyftwnf;

u pdwful;opfrsm; ay:xGufum zGJUpnf;tkyfcsKyfykH

tajccHOya'ESifhtnD tpkd;&opf jzpfay:ap

cJhNyD/

tHhMozG,f&m aq;0g;opfrsm; wDxGifazmfpyf&ef

pdwful;&cJhMuonf/

ppf\tusyftwnf;onf vlwd k Ytm;

tzsufvufeufrsm; topfwDxGifatmif Ekd;qG

ay;½kHomru vlUtoufudk u,fq,fa&;?

touf&Snfatmif xdef;odrf;umuG,f apmifha&Smuf

a&; enf;vrf;opfrsm;ukd zefwD;EkdifcJhMuonf/

a&&SnfwnfwHhck difNrJaom Nidrf;csrf;a&;ukdyg

wnfaqmufvsuf &Sdonf/

tcuftcJukd atmifjrifpGm ausmfvTm;

Ekdif&ef qkH;jzwfcsuf csEkdifcJhMuonf/ tzGJUtpnf;

rsm; zGJUpnf;um aqmif&GufapEkdifcJhonf/

tusyftwnf;Mum;rS pdwful;opfrsm;?

csOf;uyfenf;opfrsm;? ykHpHopfrsm;? topfwDxGif

rIrsm;? topf&SmazGawGU&Sdcsufrsm;ESifh acgif;aqmif

opfrsm; ay:xGufvmcJhonf/

urÇmay:wGif ul;pufjref Ny D; tao

taysmufrsm;apcJhaom yvdyfa&m*gqkkd;BuD;\

tusyftwnf;aMumif h aq;0g;avmurSm

tusyftwnf;onf pdefac:rIyifjzpfonf/

b0opfzefwD;zk d Y tusyftwnf;u oifhukd

pdefac:jcif; jzpfonf/ rauseyfcsufrsm;? ½IH;edrfh

rIrsm;? emrusef;rIrsm;? pdwfysuftm;i,frIrsm;

Mum;rS oifatmifjrifrI&Ekdifonf/

tusyftwnf;onftusyftwnf;onftusyftwnf;onftusyftwnf;onftusyftwnf;onf

pdefac:rIyifjzpfonf/pdefac:rIyifjzpfonf/pdefac:rIyifjzpfonf/pdefac:rIyifjzpfonf/pdefac:rIyifjzpfonf/

b0opfzefwD;zkdYb0opfzefwD;zkdYb0opfzefwD;zkdYb0opfzefwD;zkdYb0opfzefwD;zkdY

tusyftwnf;utusyftwnf;utusyftwnf;utusyftwnf;utusyftwnf;u

oifhukd pdefac:jcif;oifhukd pdefac:jcif;oifhukd pdefac:jcif;oifhukd pdefac:jcif;oifhukd pdefac:jcif;

jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/

rauseyfcsufrsm;?rauseyfcsufrsm;?rauseyfcsufrsm;?rauseyfcsufrsm;?rauseyfcsufrsm;?

½IH;edrfhrIrsm;?½IH;edrfhrIrsm;?½IH;edrfhrIrsm;?½IH;edrfhrIrsm;?½IH;edrfhrIrsm;?

emrusef;rIrsm;?emrusef;rIrsm;?emrusef;rIrsm;?emrusef;rIrsm;?emrusef;rIrsm;?

pdwfysuftm;i,frIrsm;Mum;rSpdwfysuftm;i,frIrsm;Mum;rSpdwfysuftm;i,frIrsm;Mum;rSpdwfysuftm;i,frIrsm;Mum;rSpdwfysuftm;i,frIrsm;Mum;rS

oif atmifjrifrI&Ekdifonf/oif atmifjrifrI&Ekdifonf/oif atmifjrifrI&Ekdifonf/oif atmifjrifrI&Ekdifonf/oif atmifjrifrI&Ekdifonf/

Page 148: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

147

tusyftwnf;umvwGi f oifonf

tvSnfhtajymif;wpfckudk &ifqkdif&rnf/ tay:

wufrvm;? atmufqif;rvm;? aemufqkwf

rvm;/ oif\ qk H; jzwfcsufonf oif\

uHMur®mukd jy|mef;ygvdrhfrnf/

tusyftwnf;u oifhukd prf;oyfvkduf

jcif;jzpfonf/ ¤if;ukd &ifqkdifausmfvTm;Ekdif

olonf ykdíBuHhckdifNyD; vlwpfvkH; olwpfvkH;

jzpfvmrnf/

tusyftwnf; jyóemudk xdyfwkduf

&ifqkdifí tEkdif,l&ef tcGifhtvrf;aumif;yif

jzpfonf/

tusyftwnf;onf a&TrS tnpftaMu;

rsm;ukd wkdufpm;ypfjcif;jzifh a&Tukd ykdíawmifajymif

apouJhokdY &Sdonf/

tusyftwnf;ukd &ifqkdifausmfvTm; tEkdif,l

wwfrI tEkynmonf tusyftwnf;wpfrsKd;pD

ukd ol&Jaumif;pdwf"mwfjzifh &ifqkdif&rnf

jzpfonf/

armifaus;Zl;armifaus;Zl;armifaus;Zl;armifaus;Zl;armifaus;Zl;

Ref: The Art of Crisis From The Art of LivingBy W. Peterson,American essayist.

aemufwpfa,mufaemufwpfa,mufaemufwpfa,mufaemufwpfa,mufaemufwpfa,muf

tm;vyf&uf we*FaEGaeY wpfeHeufwGif

ZeD; jzpfolESi f htwl uRefawmf eHeufpm

pm;ae&if;-

]]igao&if ighypönf;awGukd csufcsif;

a&mif;ypfapcsifw,f}} [k uRefawmfu

ajymvkdufonf/

]]&Sifu uRefrukd bmjzpfvkdY tJ'Dvkd vkyfap

csif&wmvJ}} [k ZeD;onfu ar;vkdufonf/

]]taES;eJYtjref rif;u aemuftdrfaxmifjyK

[

m

o

armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)armf (oefvsif)

rSmyJav/ tjcm;wpfa,mufu ighypönf;awGukd rokH;apcsifbl;}}

olu uRefawmfhukd pl;pl;pkdufpkdufMunfhNyD;-

]]uRefru aemufwpfa,mufukd vufxyfvdrh fr,fvk d Y &Sif b,fvkdawG;rdovJ}}

[k qkdonf/

Page 149: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

148

rMumrDu u&mcsDNrdKU vlxka[majymyGJwpfckwGif ½kyfoHowif;axmuf urf&pfcefu

ygupöwef - tdEd´, qufqHa&;jr§ifhwifaqmif&Guf&ef wkdufwGef;ajymqdkcJhonf/ 2008 ckESpf?

rGrfbdkif;NrdKUtMurf;zufrIwGif ygupöwefvlrsKd;rsm; yg0ifywfoufcJhrIonf tvGef&SufzG,fudpö

wpfckjzpfaMumif;? xkdtMurf;zufrIü vlaygif; 164 OD; aoqHk;cJhcsdefrS pwifum tdEd,-ygupöwef

qufqHa&; tvGefwif;rmaecJhaMumif; vlxky&dowfudk a[majymcJhonf/

tdEd´,ESifh ygupöwefEkdifiHwkd YtMum; ukefoG,frIESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; jr§ifhwiftdEd´,ESifh ygupöwefEkdifiHwkd YtMum; ukefoG,frIESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; jr§ifhwiftdEd´,ESifh ygupöwefEkdifiHwkd YtMum; ukefoG,frIESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; jr§ifhwiftdEd´,ESifh ygupöwefEkdifiHwkd YtMum; ukefoG,frIESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; jr§ifhwiftdEd´,ESifh ygupöwefEkdifiHwkd YtMum; ukefoG,frIESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; jr§ifhwif

wnfaqmufEkdifygu uuf&SfrD;,m;a'o zGHUNzdK;wkd;wufvmNyD; &ifqkdifae&onfhwnfaqmufEkdifygu uuf&SfrD;,m;a'o zGHUNzdK;wkd;wufvmNyD; &ifqkdifae&onfhwnfaqmufEkdifygu uuf&SfrD;,m;a'o zGHUNzdK;wkd;wufvmNyD; &ifqkdifae&onfhwnfaqmufEkdifygu uuf&SfrD;,m;a'o zGHUNzdK;wkd;wufvmNyD; &ifqkdifae&onfhwnfaqmufEkdifygu uuf&SfrD;,m;a'o zGHUNzdK;wkd;wufvmNyD; &ifqkdifae&onfh

jyóemrsm; ajyvnfoGm;rnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/jyóemrsm; ajyvnfoGm;rnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/jyóemrsm; ajyvnfoGm;rnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/jyóemrsm; ajyvnfoGm;rnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/jyóemrsm; ajyvnfoGm;rnfjzpfaMumif; a&;om;xm;onf/

Page 150: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

149

ukefoG,fpD;yGm;ukefoG,fpD;yGm;ukefoG,fpD;yGm;ukefoG,fpD;yGm;ukefoG,fpD;yGm;

2015 ckESpf? Edk0ifbmvwGif tdEd´,ESifh

ygupöwefEkdifiH tqifhjrifhudk,fpm;vS,frsm;

n§dEdIif;aqG;aEG;cJhMuNyD;? ukefoG,fpD;yGm; wdk;jr§ifh&ef

oabmwlnDrI &&SdcJhonf/ xdkpOfu pwifum

tdEd´,EkdifiH xkwfukefrsm;rSm ygupöwefEkdifiH

aps;uGufrsm;wGif ae&m,l 0ifa&mufvmonf/

16 ESpfwmumvtwGif; tdEd´,-ygupöwef

qufqHa&; jyefvnfwdk;wufvmrI&SdaMumif;?

ESpfEkdifiHMum; t"dujyóem jzpfaeonfh uuf&Sf

rD;,m;a'owGif ukefoG,fpD;yGm;ukd jr§ifhwif

wnfaqmufEkdifcJhvQif y#dyu©rsm; avsmhus

vsuf zGHUNzdK;wnfNidrfrI jrifhwufvmEkdifaMumif;

½kyfoHowif;axmuf urf&pfcefu tBuHay;

ajymqdkcJhonf/

ygupöwef pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;ESifh

enf;ynm twwfynm&Sifrsm;onf tdEd´,

pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;ESifh yl;aygif;í uuf&Sf

rD;,m;a'o zGHUNzdK;wdk;wufa&;twGuf BudK;yrf;

aqmif&Gufvdkaomfvnf; uuf&SfrD;,m;jyóem

rSm tajz&Smr&jzpfaeí yl;aygif;aqmif&GufrI

rsm; rjyKvkyfEkdifMuay/

tdEd´,ESifh w½kwfjynfolYor®wEkdifiHwdk Y

onf e,fpyf jyóemrsm;&S daeaomfvnf;

ESpfEd ki fi H Mum;wGif ukefoG,frIud k jr§if hwif

wnfaqmufaeonf/ w½kwfEkdifiHrS xkwfvkyf

onfh aps;EIef;csKdomonfh ukefypönf;rsm;udk

tdEd´,jynfoltrsm;pku ESpfoufpGm 0,f,l

oHk;pGJMuonf/ xdkYtwl tdEd´,ESifh ygupöwef

EkdifiHMum;wGif ukefoG,fpD;yGm;udk jr§ifhwifEkdifvQif

ESpfEdkifiHxkwf t&nftaoG;aumif;aom ukef

ypönf;rsm;udk ESpfzufjynfolrsm; oHk;pGJMurnf

jzpfonf[k ynm&Sifrsm;u a0zefaxmuf

jyonf/

w½kwfESifh wdkif0rfOyrmw½kwfESifh wdkif0rfOyrmw½kwfESifh wdkif0rfOyrmw½kwfESifh wdkif0rfOyrmw½kwfESifh wdkif0rfOyrm

uuf&SfrD;,m;a'owGif tdEd,ESifh ygupöwef

EkdifiHwdkYtMum; a&&Snfcdkifrmaom ukefoG,frIudk

jr§ifhwifwnfaqmufEkdifygu pD;yGm;a&;zGHUNzdK;

wdk;wufrI &&Sdjcif;ESifh ukefoG,frIaygif;pnf;jcif;

wdkYaMumifh uuf&SfrD;,m; EkdifiHa&;jyóemrSm

ajyavsmhoGm;rnfomjzpfaMumif; yefuuf

rpf&Sm&mu qkdonf/

¤if;u w½kwfjynfol Yor®wEk di fi HE Si f h

wdkif0rfEkdifiHwdk YMum; y#dyu©udk Oyrmay;í

ajymqdk &Sif;jyonf/ w½kwfacgif;aqmifrsm;

onf wdkif0rfuRef;udk w½kwfEkdifiH\ tcsKyftjcm

tmPmydkifqdkifrIatmuf&Sd jynfe,fwpfckom

jzpfaMumif; owfrSwfxm;Ny D; wd ki f0rfud k

jyefvnfodrf;ydkuf&ef r[mAsL[m csrSwfxm;

onf/

ukvor*¾tzGJUwGif wdkif0rfudk tzGJU0if

EkdifiHtjzpf rowfrSwfxm;bJ w½kwfwpfjynf

axmifwnf; rl0g'udk csrSwfxm;onf/

1949 ckESpfuwnf;u w½kwfESifh wkdif0rf

Mum; ppfyG J jzpfyGm;vkeD;yg; tBudrfrsm;pGm

Page 151: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

150

jzpfay:cJhonf/ 2006 ckESpfü wdkif0rfor®w

csefa&TAsef;onf w½kwfEkdifiHudk qefYusifonfh

oabmxm;wif;rmol jzpfonf/

or®w rm&ifa*smifonf EkdifiHa&;jyóem

rsm;udk ab;z,fxkwfxm;NyD; w½kwfEkdifiHESifh

ukefoG,fpD;yGm; jr§ifhwifwnfaqmufum ESpfEkdifiH

qufqHa&; aumif;rGefatmif aqmif&GufcJh

onf/ w½kwfacgif;aqmifrsm;ESifhvnf; ,HkMunfrI

wnfaqmufcJhonf/

w½kwfEkdifiHonf wdkif0rfEkdifiH\ BuD;rm;

aom ukefoG,frdwfzufjzpfvmNyD; wdkif0rf

vkyfief;&Sifrsm;onf w½kwfEkdifiHwGif tBuD;

tus,f &if;ESD;jr§KyfESHvmMuonf/ ESpfEkdifiHMum;

jynf0ifcGifhADZm&&SdrI vG,fulaponfhtwGuf

c&D;onf av,mOfwdkuf½dkufysHoef;rIaMumifh

urÇmvSnfh c&D;oGm;rsm; tjyeftvSef vnfywf

onfudk awGU&Sd&onf/ wkdif0rfEkdifiHom; wpfoef;

ausmfrSm w½kwfEkdifiHwGif tvkyfvkyfudkifae

Muonf/

ppfaoG;<utzGJUrsm;udk arG;jrLysKd;axmifí tdEd,

wyfzGJUrsm;udk wkdufcdkufapaom enf;AsL[mrSm

vnf; atmifjrifrI r&&Sday/

xd k Y jyif tdE d ´,acgif;aqmifrsm;onf

tmz*efepöwefwGif tdEd,\ ppfa&;? EkdifiHa&;?

p D;y Gm;a&;MoZmvTrf;r d k ;&ef AsL[majrmuf

BudK;yrf;cJhNyD; ygupöwefudk ESpfzufn§yfydwfxm;

&ef BuHpnfrIrSmvnf; atmifjrifrIr&Sdonfudk

awGU&Sdae&onf/

tar&duefEkdifiHuvnf; uuf&SfrD;,m;

ta&;udpöudk Mum;0ifajz&Sif;&ef EkdifiHjcm;a&;

rl0g' csrSwfrxm;ay/ uuf&SfrD;,m;ta&;udk

tdEd´,ESifh ygupöwefEkdifiH aqG;aEG;tajz&Sm

&rnf[k tar&duefEkdifiHu ,HkMunfxm;onf/

ukefoG,fpD;yGm;ukefoG,fpD;yGm;ukefoG,fpD;yGm;ukefoG,fpD;yGm;ukefoG,fpD;yGm; jr§ifhwifrI jr§ifhwifrI jr§ifhwifrI jr§ifhwifrI jr§ifhwifrIonfom taumif;qHk;onfom taumif;qHk;onfom taumif;qHk;onfom taumif;qHk;onfom taumif;qHk;

enf;vrf;enf;vrf;enf;vrf;enf;vrf;enf;vrf;

uuf&SfrD;,m;jyóemudk ajyNidrf;ap&ef

tajz&Smaomenf;AsL[mrsm;teuf ESpfEkdifiH

ukefoG,fpD;yGm;jr§ifhwifrIESifh tjyeftvSef &if;ESD;

jr§KyfESHrIonfom rSefuefaumif;rGefaomenf;vrf;

jzpfonf[k EkdifiHa&;ynm&Sifwdk Yu ajymqdk

a0zefonf/

ygupöwefEkdifiH\ pD;yGm;a&;tajctae

onf usqif;aeonf/ aiGaMu;azmif;yGrIESifh

ukefxkwfpGrf;tifusqif;rIwdkY jzpfay:aeonf/

tdEd´,ESifh pD;yGm;a&;yl;aygif;aqmif&GufvQif

ygupöwefpD;yGm;a&; OD;armhwdk;wufvmEkdifonf

[k ynm&SifwdkYu oHk;oyfonf/

tdEd´,½IaxmifhrSMunfhvQif tdEd´,EkdifiH\

BuD;us,faom pufrIvkyfief;rsm;ESifh xkwfukef

rsm;onf ygupöwef\ BuD;rm;aom aps;uGuf

tdEd,ESifh ygupöwefEkdifiHacgif;aqmifrsm;

onf w½kwf? wdkif0rf Oyrm,lí uuf&SfrD;,m;

y#dyu©udk ab;z,fxm;um ESpfEkdifiHukefoG,f

pD;yGm;udk wdk;jr§ifhwnfaqmuf&ef vdkonf/

ygupöwef axmufvSrf;a&;tzGJU (ISI)

onf uuf&SfrD;,m;a'owGif tpGef;a&muf

Page 152: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

151

odkY wdk;0if&eftoifh&SdaeNyD; tusKd;tjrwfwdkU

vnf; jzpfxGef;Ekdifonf/ odk Yaomf aps;EIef;

csKdomaom w½kwfukefypönf;rsm;onf ygupöwef

aps;uGufwGif ae&m,lxm;NyD; ygupöwef

tao;pm;ESifh tvwfpm; ukefxkwfvkyfief;&Sif

rsm;onf ¤if;wdkY\ ukefypönf;rsm;udk w½kwf

ukefypönf;aps;EIef;twdkif;vdkufí aps;avsmh

a&mif;csae&onf/

onf a&t&if;tjrpf cGJa0oHk;pGJrIudpöjzpfonf

[k ¤if;uajymqdkonf/

tdEd, - ygupöwef yGifhvif;ajyavsmhonfh

ukefoG,frI oabmwlnDcsuft& ygupöwef

tao;pm;vkyfief;&Sifrsm;onf ¤if;wdkY\ ukef

ypönf;rsm;udk tdEd´,aps;uGufwGif aps;EIef;

csKdcsKdESifh a&mif;cs&vQif pD;yGm;a&; wGufajc

rudkufrSmudkvnf; awG;ylaeMuonf/

a&t&if;tjrpfjyóema&t&if;tjrpfjyóema&t&if;tjrpfjyóema&t&if;tjrpfjyóema&t&if;tjrpfjyóem

ygupöwef pD;y Gm;a&;vkyfief;& Si f BuD;

tD*sufacsmif'&Du ygupöwef - tdEd,ukefoG,f

rI oabmwlnDcsufonfh tdEd,bufu ydkrdkí

tusKd;tjrwf&Edkifonf[k oHk;oyfa0zefonf/

uuf&SfrD;,m; ta&;udpöudk ab;z,fxm;

í ,ckvufiif;csufcsif; ajz&Sif;&rnfh jyóem

uuf&SfrD;,m;jynfolwdkYuuf&SfrD;,m;jynfolwdkYuuf&SfrD;,m;jynfolwdkYuuf&SfrD;,m;jynfolwdkYuuf&SfrD;,m;jynfolwdkY

trSefyifvdkvm;aeonfrSmtrSefyifvdkvm;aeonfrSmtrSefyifvdkvm;aeonfrSmtrSefyifvdkvm;aeonfrSmtrSefyifvdkvm;aeonfrSm

zGHUNzdK;wdk;wufrIESifhzGHUNzdK;wdk;wufrIESifhzGHUNzdK;wdk;wufrIESifhzGHUNzdK;wdk;wufrIESifhzGHUNzdK;wdk;wufrIESifh

wnfNidrfat;csrf;rIrsm;yifwnfNidrfat;csrf;rIrsm;yifwnfNidrfat;csrf;rIrsm;yifwnfNidrfat;csrf;rIrsm;yifwnfNidrfat;csrf;rIrsm;yif

jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/jzpfonf/

[dr0EÅmawmifwef;rS pD;qif;vmonfh

jrpfa&rsm;udk cGJa0oHk;pGJ&mwGifvnf; rrQwrI

aMumifh ESpfEdkifiH tjiif;yGm;aeonf/

vkyfief;&Sif tD*sufacsmif'&Du uuf&Sf

r D;,m;a'o ukefoG,fpD;yGm;a&; jr§if hwif

aqmif&GufrIü tdEd´,ESifh ygupöwefwdkY ydkrdk

tusKd;tjrwfjzpfxGef;ap&eftwGuf A[dktm&S

ESif h awmiftm&SEkdifiHrsm;vnf; yg0ifapNyD;

,cif&mpkESpfrsm;pGmu ydk;vrf;rBuD; (Silk Road)

ukefoG,frIacwfudk jyefvnfqef;opf&ef vdktyf

aMumif; tBuHay;ajymqdkonf/

ydk;vrf;r[k wifpm;ac:onfh ukefoG,frI

vrf;aMumif;onf e,fcsJU0g'? trsKd;om;a&;

0g'rsm;aMumifh wdrfaumuG,fjrKyfoGm;cJh&onf/

Page 153: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

152

pD;yGm;a&;A[dkcsufrtjzpf Oa&my? A[dk

tm&SEdkifiHrsm;ESifh tdEd´,? w½kwfEkdifiHwdk Y\

ukefoG,fvrf;aMumif;onf ydk;vrf;rBuD;ay:wGif

xGef;awmufcJhonf/

uuf&SfrD;,m;ta&;udpöonf ydk;vrf;r

ukefoG,frIvrf;aMumif; wdrfaumapaom

taMumif;wpf&yf jzpfonf/ xdktcuftcJrsm;

udk z,f&Sm;&efrSm tdEd,ESifh ygupöwefacgif;aqmif

rsm;\ ordkif;ay;wm0efyif jzpfonf/

uuf&SfrD;,m;ta&;udpö ajyNidrf;ap&ef

twGuf ygupöwef axmufvSrf;a&;tzGJU (ISI)

onf tpGef;a&mufppfaoG;<ursm;udk arG;jrLí

tdEd´,EkdifiHtm; wdkufcdkufaprIudk &yfwefYypf&

ayrnf/

tdEd ´, tpdk;&taejzif hvnf; uuf&S f

rD;,m;jynfolwdk Y\ b0&nfrSef;csufrsm;udk

azmfaqmifay;Ny D; tdEd ´, e,fjcm;apmif h

wyfzGJUrsm;u a'ocHjynfolrsm;tay: tvGef

tuRH jyKrlaqmif&GufrIrsm;udkvnf; &yfwefYypf

&rnfjzpfonf/ xdkrSom ESpfEdkifiHMum; oabm

wlxm;onfh ukefoG,fpD;yGm; jr§ifhwifrIESifh tjyef

tvSef &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm; azmfaqmifEkdifum

zGHUNzdK;wnfNidrfaom uuf&SfrD;,m;a'oopfudk

arG;xkwfay;Ekdifrnf jzpfonf/ uuf&SfrD;,m;

jynfolwdkY trSefyifvdkvm;aeonfrSm zGHUNzdK;

wd k ;wufrIE Si f h wnfNidr fat;csrf;r Irsm;yif

jzpfonf/

pnfolvdIifpnfolvdIifpnfolvdIifpnfolvdIifpnfolvdIif

Ref: Internet

Page 154: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

153

trSefwu,f csrf;omcsifpdwf jyif;xefol rnfolrqdk csrf;omEdkifonf/ þpum;onf

wHk;wdwd jywfawmif;awmif;EkdifvSonf[k rxifapvdkyg/ þpum;onf rSefuefonf[k uRefawmf

cd kifcd kifrmrm ,HkMunfxm;ygonf/ xdk YaMumifh þpum;udkom xyfwvJvJ ajymyg&ap/

tcGihfta&;ay;vmonfhtcsdefwGif &J&J0Hh0H h qkH;jzwfNyD;? owåd&Sd&S daqmif&GufEkdifygrStcGihfta&;ay;vmonfhtcsdefwGif &J&J0Hh0H h qkH;jzwfNyD;? owåd&Sd&S daqmif&GufEkdifygrStcGihfta&;ay;vmonfhtcsdefwGif &J&J0Hh0H h qkH;jzwfNyD;? owåd&Sd&S daqmif&GufEkdifygrStcGihfta&;ay;vmonfhtcsdefwGif &J&J0Hh0H h qkH;jzwfNyD;? owåd&Sd&S daqmif&GufEkdifygrStcGihfta&;ay;vmonfhtcsdefwGif &J&J0Hh0H h qkH;jzwfNyD;? owåd&Sd&S daqmif&GufEkdifygrS

csrf;omEkdifaMumif;? pGef YvTwftepfemcHEk difjcif;onf atmifjrifrIenf;vrf;wpfckcsrf;omEkdifaMumif;? pGef YvTwftepfemcHEk difjcif;onf atmifjrifrIenf;vrf;wpfckcsrf;omEkdifaMumif;? pGef YvTwftepfemcHEk difjcif;onf atmifjrifrIenf;vrf;wpfckcsrf;omEkdifaMumif;? pGef YvTwftepfemcHEk difjcif;onf atmifjrifrIenf;vrf;wpfckcsrf;omEkdifaMumif;? pGef YvTwftepfemcHEk difjcif;onf atmifjrifrIenf;vrf;wpfck

jzpfouJhokdY a'goBuD;jcif;onf atmifjrifrIESifh a0;uGmEkdifaMumif;ESifh BuD;yGm;csrf;omjzpfouJhokdY a'goBuD;jcif;onf atmifjrifrIESifh a0;uGmEkdifaMumif;ESifh BuD;yGm;csrf;omjzpfouJhokdY a'goBuD;jcif;onf atmifjrifrIESifh a0;uGmEkdifaMumif;ESifh BuD;yGm;csrf;omjzpfouJhokdY a'goBuD;jcif;onf atmifjrifrIESifh a0;uGmEkdifaMumif;ESifh BuD;yGm;csrf;omjzpfouJhokdY a'goBuD;jcif;onf atmifjrifrIESifh a0;uGmEkdifaMumif;ESifh BuD;yGm;csrf;om

csifolwkdif;wGif &Sd&rnfh t&nftcsif;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/csifolwkdif;wGif &Sd&rnfh t&nftcsif;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/csifolwkdif;wGif &Sd&rnfh t&nftcsif;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/csifolwkdif;wGif &Sd&rnfh t&nftcsif;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/csifolwkdif;wGif &Sd&rnfh t&nftcsif;rsm;taMumif; a&;om;xm;onf/

Page 155: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

154

ÓPfynmyHkrSef&S dNyD; udk,fpdwfusef;rmaom

olwdkif; jyif;jyif;xefxef csrf;omcsifvQif

csrf;omEkdifonf/

'gqdkvQif ar;Murnf/ uRefawmfwdkY? uRefr

wdkY odyfcsrf;omcsifMuwmaygh/ b,fajymaumif;

rvJ/ 'geJYawmif bmjzpfvdkY rcsrf;omMuao;

wmvJ/

avmuwGif rcsrf;omcsifol tcsKdUawmh

&Sdaumif;&Sdygrnf/ &[ef;oHCmawmfrsm;? w&m;

&SmrDS;aeolrsm;? vlrIa&;vkyfom;rsm; pojzifh/

xdkolwdk Yonf Opöm"eaemufodk Y rvdkufMu/

ukodkvfa&;ESifh vlom;aumif;usKd;twGufom

touf&Si foefaeMuolrsm; jzpf Muonf/

xdkolwdkYom r&Sdygu uRefawmfwdkY\ vlYurÇm

BuD;onf aeaysmfrnf r[kwfawmhay/ xdkodkYaom

olawmfpifyk*¾dKvfrsm; &Sdjcif;onf uRefawmfwdkY

twGuf rsm;pGmuHaumif;vSonf/

csrf;omjcif;onf touft&G,fESifhrqdkif/

i,fi,f&G,f&G,f? t&G,faumif;wkef;om csrf;om

cGifhBuHKEkdifonfr[kwf/ tNidrf;pm;b0a&mufrS?

touf 65 ESpfausmfrS csrf;omoGm;olawG

rsm;pGmawGU&onf/ urÇmausmf uifwyfuD

MuufaMumfjzifh pD;yGm;jzpfoGm;ol AdkvfrSL;BuD;

qif;'g;pfudkyJ MunfhOD;rvm;/ zavmf&D'gjynfe,f

wGif ajrta&mif;t0,fjzifh tBuD;tus,f

BuD;yGm;oGm;ol tmomAdkif;eif;a';AD;pfudk Munfh

OD;rvm;/ olwdkYonf 0efxrf;b0rS tNidrf;pm;

,lNyD;aemufyd kif;wGif csrf;omvmMuolrsm;

jzpfonf/ odkYaomf uRefawmf ajymcsifonfh

taMumif;rSm tNidrf;pm;,lcsdefxd apmifhNyD;rS

csrf;omzkY d r[kwfyg/ 'gu enf;enf;awmh

pGefYpm;&onfhoabm &Sdonf/ touf i,fi,f

&G,f&G,frSm csrf;omzdkYBudK;pm;wmu ydkaumif;

onf/ ydkNyD; apmapmcsrf;omatmif vkyfav?

ydkaumif;avyif jzpfonf/

vltrsm;pkonf csrf;omcsifMuonf/

odkYaomf tonf;toef csrf;omcsifMuonf

um; r[kwf/ þae&mwGif tonf;toef

qdkaom pum;t"dyÜm,fudk aoaocsmcsm

qifjcifMuapvdkonf/ tonf;toef[laom

pum;vHk;\ aemufuG,fwGif olrsm;tdyfcsdef

rtdyfjcif;? olrsm;em;csdef rem;jcif;? tcsdefydk

vHkYvOó[pdkufxkwfjcif;? pGefYvTwftepfemcH

jcif; ponfwdkY yg0ifonf/

csrf;omjcif;[lorQwGif pGef YvTwftepfemcsrf;omjcif;[lorQwGif pGef YvTwftepfemcsrf;omjcif;[lorQwGif pGef YvTwftepfemcsrf;omjcif;[lorQwGif pGef YvTwftepfemcsrf;omjcif;[lorQwGif pGef YvTwftepfem

cHjcif; yg0ifaeonf/cHjcif; yg0ifaeonf/cHjcif; yg0ifaeonf/cHjcif; yg0ifaeonf/cHjcif; yg0ifaeonf/

uRefawmfonf 27 ESpfwm umvywfvHk;

vlcsrf;omawmfawmfrsm;rsm;ESif h qufqHzl;

onf/ uRefawmfBuHKzl;orQ vlcsrf;omtm;vHk;

eD;yg;onf pGef YvTwftepfemcHwwfolrsm;

jzpfMuonf/ bmrQ pGefYvTwftepfem rcHwwf

Muonfh tcsKdUvlcsrf;omrsm;awmh &Sdcsif&Sdrnf/

odkYaomf xdkolrsm;ESifh uRefawmf rqHkzl;jcif;uyif

uHaumif;onf[k qdk&rnf/

pGefYvTwftepfemcHjcif;udk olaX;BuD;u

vkyfcsifvkyfrnf/ olYtaz? olYtbdk;? olYtab;u

Page 156: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

155

vkyfcsifvkyfrnf/ odkYwnf;r[kwf ol\ OD;av;?

rdwfaqG? wpfpHkwpfOD;u vkyfcsif vkyfrnf/

qdkygpdkY? v,fawmwpfckwGif a&eHwGif; wpfck

xaygufNyDqd kvQif pGef YvTwftepfemcHrIu

odyfrBuD;vSovkd v,fxGef&if; a&Ttdk;wl;rdNyD;

csrf;omwmuvnf; rqef;vSay/

uRefawmfawGUaom vlcsrf;omrsm;rSm

þodk Y tacsmifcsrf;omaom olrsm;awmh

r[kwf/ uRefawmfodaom vlcsrf;omrsm;rSm

tvkyfudk tcsdeftawmfMum BudK;yrf;vkyfudkif?

jcpfukwf pkaqmif;NyD;rS tcGifhta&;aumif;udk

apmif hqd ki f;um tcGif hta&;awGUonfESi f h

wpfcgwnf; pnf;pdrf&SdorQ yHkatmpGefYpm;um

aygufajrmuf csrf;omolrsm; jzpfonf/

uHqkd;rIrSvnf; tcGifhta&;&Ekdifygonf/uHqkd;rIrSvnf; tcGifhta&;&Ekdifygonf/uHqkd;rIrSvnf; tcGifhta&;&Ekdifygonf/uHqkd;rIrSvnf; tcGifhta&;&Ekdifygonf/uHqkd;rIrSvnf; tcGifhta&;&Ekdifygonf/

0rf;enf;aMuuGJrIudk cGeftm;tjzpf ajymif;

ypfyg[laom pum;udk Mum;zl;aumif; Mum;zl;

Muygrnf/ tcsK d Uvlrsm;onf uHraumif;

taMumif;rvSí b0ysufcJhMu&\/ pD;yGm;ysuf

cJhMu&\/ odkYaomf xdkodkYaom uHMur®mrsufESmom

ray;rIrsm;udk rcHcsifpdwfjzifh oHk; av;qwdk;NyD;

BudK;pm;cJhjcif;aMumifh t&ifuxufyif ydkcsrf;om

atmifjrifvmaom jzpf&yfrsm;pGm txift&Sm;

&Sdonf/

uRefawmfwdkY [J&pfbPfwGif aiGpm&if;zGifh

xm;Muol uk#uk#m<u,folaX;rsm;rSm 1930

jynf hE Sp fu pD;y Gm;a&;uyfqd k ; BuD;aMumif h

csrf;omvmMuolrsm; jzpfMuonf/ vlwdkif;vdkvdk

pD;yGm;ysufuyfBuD;xJwGif tenf;ESif htrsm;

qdkovdk 'ku©a&mufMuonfcsnf;yif jzpfonf/

odkYaomf wpfzufu uHqdk;Muolrsm;&Sdovdk uHqdk;

olrsm;tay: tcGifhaumif;,lum tuGufqdkuf

NyD; csrf;omvmMuolrsm;vnf; &Sdonf/

uRefawmfwpfcgwpfcg pOf;pm;Munfhrd\/

olrsm;awGqif;&JEGrf;yg;aecsdefrSm vlwcsKdUu

bmaMumifh acwfysufolaX; jzpfvmMuygovJ/

ynmwwfawG csrf;omNyD; ynmrJhawG qif;&J

Muwmvm;/ vlcsrf;omawGyJ aumif;pm;NyD;

vl½dk;vlajzmifhawG rGJMuwmvm;/ 'Dvdkawmhjzifh

yHkaoum;us ajymír&yg/ wpfckaocsmonfum;

,ck csrf;omvmolrsm;onf xdkuyfqdkufcsdef

wGif a<u;NrDuif;Muonf/ vlrGJpm&if;0ifoGm;

olrsm;rSm t&ifuvnf; a<u;&Sd? acwfysufcsdef

usawmh ydkNyD;a<u;xlvmum ukef;aumufp&m

r&Sdatmif rGJoGm;Mujcif; jzpfonf/ odkYqdkvQif

a<u;uif;olwdkif; csrf;omygNyDwJhvm;/ þodkY

bk&m;ocifuvnf; ]]oifESi f hoifwd k Y

r dom;pk wpfoufvH k; csrf;omMuaya&mh/

oifESifh oifhrdom;pk wpfoufvHk; qif;&JMu

aya&mh}} [lí owfowfrSwfrSwf Asm'dwfcs

rxm;ay/ olaX;rsKd;½dk;rdkY wpfoufvHk;csrf;om

rnf[k rxifrSwfMuESifh/ olqif;&JawGrdkYvnf;

b,fawmhrQ rcsrf;om[k rxifMuygESifh/ ,aeY

csrf;omaom rdom;pkrsm; csrf;omaeMujcif;rSm

wpfpHkwpfa,mufonf csrf;omrIjzpfapaom

wpfpHkwpfckudk vkyfcJhjcif;aMumifhom jzpfonf/

Page 157: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

156

vnf; r[kwfyg/ a<u;uif;olonf pD;yGm;a&;

uyfqdkufcsdefwGif csrf;omEkdifp&m tcGifhtvrf;

ydkonf[kom ajymaejcif; jzpfonf/

1974 ckESpf pawmhaps;uGufysufonfh

tcsdefwkef;uvnf; xdkodkYyif jzpfonf/ xdkpOf

u e,l;a,muf pawmhvJvS,fa&;XmewGif

a':vmoef; 970 zdk; pawmhawG xkwfa&mif;

Mu&onf/ a&mif;onfqdk&mwGif 0,fol&Sdíom

a&mif;jcif;jzpfonf/ odkYjzifh aps;uswkef; tvHk;

t&if; 0,fxm;vdkufolrsm;rSm aps;wufvmcsdef

wGif yGayguftBuD;tus,f wdk;Muawmhonf/

qHk;jzwfcsuf&,f? owdå&,f? cHEkdif&nf&,f &SdzdkY

uawmh vdkonf/ xdkokdY usaps;rSm tvHk;t&if;

ESifh 0,frdol uHxl;&Sifrsm;xJwGif uRefawmfvnf;

wpfa,muftygt0if jzpfonf/ uRefawmf

vnf; aiGpkbPfrS &SdorQaiGtm;vHk;xkwfum

pawmhawG0,fonf/ xdktcsdefwGif wu,f&Sd

&rnfrSm aiGESifh owådom jzpfonf/

uRefawmfhb0wpfavQmufvHk;wGif tcspf

a&;? tvkyftudkif? aiGa&;aMu;a&;? usef;rma&;

pojzifh uHqdk;cJhrIawG&Sdonf/ wu,fawmh xdk

uHqdk;rIrsm;onf uRefawmfuHaumif;zdkYtwGuf

qifay;aom tuGufrsm;om jzpfaMumif;

aemiftcg &dyfpm;rdonf/ uRefawmfhrSm tm;enf;

csufwpfckvnf; &Sdonf/ xdktm;enf;csufrSm

uRefawmfonf a'goBuD;wwfjcif; jzpf\/

aemiftcg a'goudk owfEdkifatmif BudK;pm;cJh

&onf/

vlqdkonfrSm 'ku©a&mufrS vlyDornf/

t&m&matmifjrifaevQif rmewHcGef wvlvl

vTif haewwfonf/ 'ku©a&mufrS ES drf hcscsif

pdwfawG ay:vmonf/ xdktcgrS vlyDoawmh

onf/ vlyDorS t&m&matmifjrifrI&rnf/

[def;vwf[def;vwf[def;vwf[def;vwf[def;vwf

pD;yGm;a&;uyfqdkufcsdefwGif vlrsm;pkum;

pdwf"mwfysufjym;Muonf/ vlwcsKdUum; ÓPf

awG ydkyGifhvm\/ ZGJvHkYvawG ydkxkwfoHk;Mu\/

pdwf"mwfawG ydkwufvmMuonf/ tajrmftjrif

ydk&Sdvm? qHk;jzwfrI ydkrSefvmMuonf/ owdåawG

ydk&Sdvm? cHEkdif&nftm;awG ydkwufvmMuonf/

xdkt&nftcsif;rsm;rSm BuD;yGm;csifolwkdif;

r&Sdrjzpf &Sd&rnfh t&nftcsif;rsm;yif jzpfonf/

vlqdkonfrSm 'ku©a&mufrSvlqdkonfrSm 'ku©a&mufrSvlqdkonfrSm 'ku©a&mufrSvlqdkonfrSm 'ku©a&mufrSvlqdkonfrSm 'ku©a&mufrS

vlyDornf/vlyDornf/vlyDornf/vlyDornf/vlyDornf/

t&m&matmifjrifaevQift&m&matmifjrifaevQift&m&matmifjrifaevQift&m&matmifjrifaevQift&m&matmifjrifaevQif

rmewHcGef wvlvlrmewHcGef wvlvlrmewHcGef wvlvlrmewHcGef wvlvlrmewHcGef wvlvl

vTifhaewwfonf/vTifhaewwfonf/vTifhaewwfonf/vTifhaewwfonf/vTifhaewwfonf/

'ku©a&mufrS ESdrfhcscsifpdwfawG'ku©a&mufrS ESdrfhcscsifpdwfawG'ku©a&mufrS ESdrfhcscsifpdwfawG'ku©a&mufrS ESdrfhcscsifpdwfawG'ku©a&mufrS ESdrfhcscsifpdwfawG

ay:vmonf/ay:vmonf/ay:vmonf/ay:vmonf/ay:vmonf/

xdktcgrSxdktcgrSxdktcgrSxdktcgrSxdktcgrS

vlyDoawmhonf/vlyDoawmhonf/vlyDoawmhonf/vlyDoawmhonf/vlyDoawmhonf/

vlyDorSvlyDorSvlyDorSvlyDorSvlyDorS

t&m&matmifjrifrI&rnf/t&m&matmifjrifrI&rnf/t&m&matmifjrifrI&rnf/t&m&matmifjrifrI&rnf/t&m&matmifjrifrI&rnf/

Page 158: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

157

tar&duefjynfaxmifpk? tkd[kdif,kdjrpfeJY eD;pyfwJh csDvDukdoDNrdKUokdU qyfuyftzGJUBuD; wpfzGJUu

vlxkukd azsmfajzwifqufzkdY a&mufvmcJhw,f/ bmerfeJY abvD qyfuyftzGJUBuD; jzpfw,f/

azsmfajzyGJtwGuf aMumfjimawGukdvnf; NrdKUwGif; NrdKUjyif ae&mtESHUtjym;rSm vkdufuyfxm;w,f/

i,fpOfuwnf;u jyif;jyvGef;onhf 0goemaMumifh om;&Jwd&pämefrsm;Mum;rSm onf;xdwfi,fpOfuwnf;u jyif;jyvGef;onhf 0goemaMumifh om;&Jwd&pämefrsm;Mum;rSm onf;xdwfi,fpOfuwnf;u jyif;jyvGef;onhf 0goemaMumifh om;&Jwd&pämefrsm;Mum;rSm onf;xdwfi,fpOfuwnf;u jyif;jyvGef;onhf 0goemaMumifh om;&Jwd&pämefrsm;Mum;rSm onf;xdwfi,fpOfuwnf;u jyif;jyvGef;onhf 0goemaMumifh om;&Jwd&pämefrsm;Mum;rSm onf;xdwf

&ifzkd jyuGufqef;rsm;ukd pGefYpm;jyocJhonfh? qyfuyfynm&yfukd vlwkdif;av;pm;apcsif&ifzkd jyuGufqef;rsm;ukd pGefYpm;jyocJhonfh? qyfuyfynm&yfukd vlwkdif;av;pm;apcsif&ifzkd jyuGufqef;rsm;ukd pGefYpm;jyocJhonfh? qyfuyfynm&yfukd vlwkdif;av;pm;apcsif&ifzkd jyuGufqef;rsm;ukd pGefYpm;jyocJhonfh? qyfuyfynm&yfukd vlwkdif;av;pm;apcsif&ifzkd jyuGufqef;rsm;ukd pGefYpm;jyocJhonfh? qyfuyfynm&yfukd vlwkdif;av;pm;apcsif

vkdonfh urÇmausmfqyfuyfq&mBuD; wpfOD;taMumif; a&;om;xm;onf/vkdonfh urÇmausmfqyfuyfq&mBuD; wpfOD;taMumif; a&;om;xm;onf/vkdonfh urÇmausmfqyfuyfq&mBuD; wpfOD;taMumif; a&;om;xm;onf/vkdonfh urÇmausmfqyfuyfq&mBuD; wpfOD;taMumif; a&;om;xm;onf/vkdonfh urÇmausmfqyfuyfq&mBuD; wpfOD;taMumif; a&;om;xm;onf/

Page 159: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

158

qkdifwpfqk di f& J U wpfae&mrSm uyfxm;wJ h

aMumfjimpm&GufBuD;ukd aumifav;wpfa,muf

u jrifvk duf&w,f/ 'Duav;&JUemrnfu

bufwDwJh/ aMumfjimpm&Gufay:u ½kyfykHawGukd

MunfhNyD; bufwD pdwf0ifpm;rdw,f/ olYtdrfrSm

'DaMumfjimpm&GufBuD; uyfxm;csifrdw,f/

'gaMumifh bufwDu qkdif&Sifukd ajymvkdufw,f/

]]yGJjyvkdYNyD;oGm;&if 'DaMumfjimpm&GufBuD;

uRefawmfhukd ay;ygvm;Asm}} vkdYajymvkdufawmh

qkdifykdif&Sifu 'Daumifav;u xl;xl;qef;qef;

ygvm;vkdY awG;rdw,f/ 'ghaMumifh ]]vkdcsif&ifawmh

ay;&rSmaygh/ 'gayrJh tvum;awmh r&bl;}}

vkdYajymvkdufw,f/ bufwDu tHhtm;oifhoGm;NyD;

]]ykdufqHay;0,f&rSmvm;}}vkd Y ar;vkdufw,f/

]]ykdufqHay;zkdYrvkdygbl;/ qkdiftaemufbufNcH0if;

xJrSm avQmfNyD;om;t0wfawG ajcmufatmif

vSef;xm;wm &Sdw,f/ tJ'gawGukd oGm;,lay;&if

'DaMumfjimpm&GufBuD;ukd rif;,loGm;vkdY&ygNyD}} vkdY

qkdif&Sifuajymawmh? bufwDvnf; 0rf;om

tm;& qkdif&SiftwGuf 0kdif;ulvkyfay;vkdufw,f/

Ä Ä Ä

&if; olvnf; qyfuyfxJu tzGJUoltzGJUom;

awGvkd vlawGukd azsmfajzEkdifwJhol jzpfcsifvm

w,f/ 'gaMumifh olUtdrfrSm&SdwJh tarG;yGacG;

vSvSav;awGeJ Ytwl avhusif haqmhupm;

aeygawmhw,f/ olu qyfuyfenf;jyq&mav;

jzpfaeawmhwmaygh/ vufxJrSm wkwfav;

wpfacsmif;ukdifNyD; acG;av;awGudk olckdif;ovkd

vkyfwwfvmatmif avhusihfoifMum;ay;aeyg

awmhw,f/ oleJY cifrifaeMuwJh tdrfeD;em;csif;

oli,fcsif;awGukdyg ac:jyvkdufao;w,f/

acG;av;awGuvnf; bufwDckdif;ovkd wjznf;

jznf;vkyfwwfvmMuNyDav/ olUpdwfxJrSmawmh

ol[m wpfaeYaeY wpfcsdefcsdefrSm qyfuyftzGJUom;

wpfa,muf jzpfvmvdrfhr,fvkdY arQmfvifhaerd

w,f/ 'gayrJh bufwD[m t&G,fi,faeygao;

w,fav/ olUtoufu 12 ESpfyJ &Sdao;wmukd;/

Ä Ä Ä

]]uRefawmfwkdY&JUom;av;emrnfu uvkduf'f

bufwDvkdY ac:ygw,f/ 'gu olU&JU"mwfykHyg?

olUukdrsm; 'DurdwfaqGwkdY awGUrdMuvm;Asm}}

p k d ;& dr fy lyefr Itjynf ht0eJ Y bufwD&J U

taz[m olYom;"mwfykHav;ukd vufrSmukdif&if;

awGU&mvlrSeforQukd vkdufjy? vkdufar;aeav&JU/

ab;rSmygvmwJh bufwhD taruvnf; rsuf&nf

awG&pf0kdif;vkdY/

] ]awGU&ifowif;ay;Muyg&Sif/ uRefr

om;av;aysmufaewm wpfywfawmifjynfawmh

r,f&Sifh}} vkdY trsKd;orD;BuD;u vrf;rSmawGUorQ

vlwkdif;udk ajymae&Smw,f/ rdbawGpdwfylae

oavmuf bufwDwpfa,mufuawmh pdwful;

wnfh&m avQmufvkyfaeav&JU/ tdrfu tazeJY

tar rodatmifwdwfwdwfuav; olxGufvm

olYtdrfcef;xJu eH&HrSmuyfxm;wJh qyfuyf

aMumfjimpm&GufBuD;ukd bufwDu wpdrfhpdrfhMunfh

Page 160: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

159

awGyJ vkyfae&ygao;w,f/ qyfuyfrefae*smu

vpmaiGvnf;ay;w,f/ uyGJem;wJhtcg om;

jyefvmcJhygOD;r,f/

bufwD

vkdY pma&;vkdufw,f/

Ä Ä Ä

q&morm;aumif;rsm;&JU oifMum;jyo

ay;rIeJYtwl bufwD[m olrwlatmif pGefYpGefY

pm;pm;eJY om;&Jwd&pämefawGMum;xJrSm onf;xdwf

&ifzkd jyuGufqef;awGudk jyotokH;awmfcHEkdif

vmygNyD/ 'DvkdeJY olUtouf 25 ESpf t&G,frSmawmh

0g&ifhqyfuyform;aumif; wpfa,muf jzpfvm

ygNyD/ olU&JU cufcJvSwJh pGefYpm;cef;awGukd y&dowf

awG &ifoyf½Iarm tm;ay;Muwmaygh/ 'gayrJh

ynmonfwcsKdUuawmh bufwD&JU atmifjrifrI

[m ½l;oGyfrIwpfckyJvkdY remvkdpum; ajymMu

ao;w,f/

cJhwmav/ qyfuyf ujyazsmfajza&; tzGJUBuD;&JU

vSnf;awGeJYtwl vkdufoGm;wmukd;/ awmfawmf

qkd;wJh aumifav;ygvm;/

]]rif; toufb,favmuf&SdNyDvJ}} vkd Y

tzGJUrefae*smu ar;wJhtcg 15 ESpfjynfhNyDAsmvkdY

bufwDajymvkdufw,f/

]]rif;ukd igwkdYtvkyfay;xm;w,fqkdwm

&yfa0;urif;rdbawG odzkdYawmhvdkvdrfhr,fuG}}

vkdY refae*smu ajymw,f/

]]uRefawmfb,fvkd vkyf&rvJ}}

]]igwkdYqyfuyftzGJUrSm rif;tvkyfvkyfae

w,fqkdwm pma&;NyD; pmwkdufu pmxnfhvkduf

ayghuG}} vkdY refae*sm ajymawmhrS bufwDvnf;

pmwpfapmifaumufa&;w,f/

tazeJYtar

om;twGuf rpkd;&drfMuygeJY/ om;0goem

ygwJh qyfuyftzGJUxJrSm tvkyf&aeNyD/ ynmoif

aygh/ avmavmq,fawmh oefY&Sif;a&;tvkyf

]][kwfw,f? uRefawmfu tavhtusifh

&NyD;om; usm;awG? jcaoFhawGeJY vSvSyy tuGuf

qef; pGefYpm;cef;awGvkyfaeovkd tckrSzrf;ac:

vmwJh wd&pämef½kdif;BuD;awGukdvnf; touf

pGefYNyD; xdef;odrf;ukdifwG,f oifjyay;Ekdifatmif

Page 161: rmwdddumum - Ministry of Information Nov 2017.pdfrmwdddumum EdkifiHjcm;wkduf½kduf&if;ESD;jr§KyfESHrI\ (rsufESmzHk;aqmif;yg;) tusKd;&v'f - EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh Oya'tjrif

qufNyD; BudK;pm;aeOD;rSmyJ? 'gukd ½l;oGyfw,fvkdU

ajymcsifvnf; ajymMuayghAsm}} vkdY bufwDu

cyfNyHK;NyHK;yJ wkHU jyefcJhw,f/

olU0goemeJY olUtvkyfaMumifh touf

ab;eJY uyfoD;av; vGwfcJh&wmvnf;&Sdovkd

wd&pämefawGu pdwf½k di f;0ifvmNyD; olUuk d

wkdufckdufMuvkdY rMumcP aq;½kHwuf&wm

rsKd;vnf; BuHK&ygao;w,f/

Ä Ä Ä

]]uRefawmfhi,fb0rSm]]uRefawmfhi,fb0rSm]]uRefawmfhi,fb0rSm]]uRefawmfhi,fb0rSm]]uRefawmfhi,fb0rSm

pGefYpm;cJhwmawG[mpGefYpm;cJhwmawG[mpGefYpm;cJhwmawG[mpGefYpm;cJhwmawG[mpGefYpm;cJhwmawG[m

qyfuyfavmuBuD;qyfuyfavmuBuD;qyfuyfavmuBuD;qyfuyfavmuBuD;qyfuyfavmuBuD;

wkd;wufzkdYtwGufyg/wkd;wufzkdYtwGufyg/wkd;wufzkdYtwGufyg/wkd;wufzkdYtwGufyg/wkd;wufzkdYtwGufyg/

'Dynm&yfukd'Dynm&yfukd'Dynm&yfukd'Dynm&yfukd'Dynm&yfukd

vlwkdif;av;pm;apcsifvkdYyg/vlwkdif;av;pm;apcsifvkdYyg/vlwkdif;av;pm;apcsifvkdYyg/vlwkdif;av;pm;apcsifvkdYyg/vlwkdif;av;pm;apcsifvkdYyg/

ol i,fpOfuaexkdifcJhwJh NcH0if;? opfyifawGeJY

tdrftdktdrfa[mif;u olUukd qD;BudKaew,f/ ZeD;?

om;orD;awGeJY uif;a0;NyD; txD;usefqefqef

jyefa&mufvmcJhwJh tbkd;tkdtwGuf rdwfa[mif;

aqGa[mif;wcsKdUavmufyJ &Sdaeygawmhw,f/

wcsKdUuvnf; ta0;rSm/ wcsKdUvnf; wdrf;yg;

ukefMuNyDav/

]]uRefawmfhi,fb0rSm pGefYpm;cJhwmawG[m

qyfuyfavmuBuD; wk d;wufzk d YtwGufyg/

'Dynm&yfukd vlwkdif; av;pm;apcsifvkd Yyg/

b,favmuftoufab;eD;cJhvJqkd&if? tJ'Dhwkef;

u touftmrcHukrÜPDwcsKdUeJYawmifrS pum;

tjiif;yGm;cJh&wJhtxdygyJAsm/ ckawmh ukd,fhZmwd

NrdKUrSmyJ at;at;aq;aq; tem;,lawmhr,f/

aMumufp&maumif;wJh om;½kdif;wd&pämefawGeJY

aecJh&wm ckcsdefrSm tdyfrufawGvkdygyJ}} vkdY npm

pm;yGJwpfckrSm tbkd;tkdu rdwfaqGawGudk ajymjy

aew,f/

aeYpOfaeYwk dif; olUaetdrfNcH0if;xJuk d

vSrf;Munfhr,fqkd&ifawmh tbkd;tkd[m pmtkyf

wpftkyf? tarG;yGcyfvSvS acG;av;awGukd

tazmfjyK&if; rIdif;ndKUa0oD rsufvkH;awGeJY b0&JU

ae0ifcsdefukd apmifhBudKaeovkdygyJ/ oluawmh

urÇmausmfqyfuyfq&mBuD; bufwDwJhav/

aqmif;0if;vwfaqmif;0if;vwfaqmif;0if;vwfaqmif;0if;vwfaqmif;0if;vwf

Ref: Clyde BeattyBy Lauden Antmoss

ESpfaygif;awmfawmfav; Mumanmif;vmwJh

wpfaeYrSmawmh csDvDukdoDqkdwJh NrdKUuav;ukd

tbkd;tkdwpfa,muf[m jyefa&mufvmcJhw,f/

160