The Synthesis of the Reports of the Fourth Round External ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/7207/1/กลุ่มสังคม... · (กระทรวงศึกษาธิการ,

การประชมน าเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษา ครงท ๑๕ ปการศกษา ๒๕๖๓

วนพฤหสบดท ๑๓ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ หนา 1914 จดโดย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรงสต

การสงเคราะหรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของศนยพฒนาเดก

สถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาอาชวศกษา และสถานศกษาอดมศกษา

The Synthesis of the Reports of the Fourth Round External Quality Assessment of Children Development Centers, the Basic, Vocational, and Higher Education Institutions

สบน ยระรช1 อรรณพ จนะวฒน2 วราภรณ ไทยมา3 เกรยงไกร สจจหฤทย4 และ ไพบลย สขวจตร บาร5

1 ศนยสงเสรมและพฒนางานวจย มหาวทยาลยศรปทม, อเมล [email protected] 2 สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช, อเมล [email protected]

3คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยศรปทม, อเมล [email protected] 4คณะสหวทยาการ เทคโนโลย และนวตกรรม มหาวทยาลยศรปทม, อเมล [email protected]

5คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยศรปทม, อเมล [email protected]

---------------------------------

บทคดยอ การวจยเรองนออกแบบโดยใชวธวทยาการวจยแบบผสานวธ มวตถประสงค 2 ขอ คอ (1) เพอสงเคราะหผล

การประเมนและความเหนของผประเมนเกยวกบจดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะในการพฒนาจากรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส และ (2) เพอประเมนคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส การวจยเชงปรมาณ ประชากร คอ ผแทนสถานศกษา จ านวน 123 คน การวจยเชงคณภาพ ตวอยาง คอ (1) รายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส จ านวน 123 ฉบบ และ (2) ผใหขอมลส าคญม 2 กลม ไดแก ผแทนสถานศกษา จ านวน 12 คน และผเชยวชาญจ านวน 5 คน เครองมอวจยม 5 ฉบบ การวจยเชงปรมาณเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามและแบบประเมน สวนการวจยเชงคณภาพเกบรวบรวมขอมลโดยใชการสงเคราะหเอกสาร การสมภาษณ และการเกบขอมลภาคสนาม การวเคราะหขอมลเชงปรมาณใชสถตเชงบรรยาย ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สวนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพใชวธการวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา (1) ศนยพฒนาเดก มผลการประเมนในภาพรวมอยในระดบด สถานศกษาขนพนฐานผลการประเมนในภาพรวมอยในระดบดมากทงในระดบการศกษาปฐมวยและการศกษาขนพนฐาน สถานศกษาอาชวศกษา ผลการประเมนในภาพรวมอยในระดบดมาก สถานศกษาอดมศกษา ในแตละประเดนพจารณามผลประเมนตงแตระดบปรบปรง พอใช ด และดมาก แตไมมระดบดเยยม สวนความคดเหนของผประเมนสงเคราะหใน 3 ประเดน คอ จดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะในการพฒนา (2) คณภาพของรายงานการประเมนอยในระดบไดมาตรฐานในทกประเภทของสถานศกษา ยกเวนระดบอดมศกษาดานความเปนไปไดผลการประเมนอยในระดบผานเกณฑ ค าส าคญ: การประเมนคณภาพภายนอก, คณภาพของรายงานประเมน, การสงเคราะหรายงานการประเมน



ABSTRACT This research was designed by using a mixed-methods research methodology. Its two main objectives

were (1) to synthesize the results of a fourth round External Quality Assessment (EQA) and the assessors’ opinion regarding the strengths, the points that should be developed and recommendations for development, and (2 ) to evaluate the quality of the EQA reports. For quantitative method, the population was 1 2 3 representatives of the educational institutions. For qualitative method, the sample comprised (1) 123 EQA reports, and (2) key informants divided into two groups; 12 representatives of the educational institutions, and five experts. Five research instruments were applied. Quantitative data were collected by using a questionnaire and an assessment form and qualitative data were collected by using a document synthesis, interview, and site visit. For the quantitative data, descriptive statistics consisting of frequency, percentage, mean, and standard deviation were used. For the qualitative data, content analysis was used. The research findings were as follows: (1 ) child development centers have an overall assessment result of a good level, basic education institutions have the overall assessment results of a very good level, both in early childhood education and basic education, and the results of each consideration issue for higher education institutions are at the level of improvement, fair, good and very good, but excluding excellent. As for the opinions of the assessors, they were synthesized as 3 points comprising the strengths, the points that should be developed and recommendations for development, and (2) the quality of the EQA reports is standardized in all types of educational institutions except for the higher education, the assessment results of feasibility are at the pass level. Keywords: External Quality Assessment, Quality of Assessment Report, Synthesis of Assessment Report 1. บทน า

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) ไดด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกรอบส (พ.ศ.2559-2563) ตามทก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (กระทรวงศกษาธการ, 2542) และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 แกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 หมวด 6 วาดวยมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา มาตรา 49 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 4) พ.ศ. 2562 มาตรา 47 โดยระบวา “ใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาของการศกษาขนพนฐาน และการศกษาระดบอดมศกษา ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายในและระบบการประกนคณภาพภายนอก ระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษาของการศกษาขนพนฐาน และการอาชวศกษา ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง ส าหรบระบบการประกนคณภาพการศกษา ระดบอดมศกษาทอยในอ านาจหนาทของกระทรวงอนทมกฎหมายกาหนดไวเปนการเฉพาะ ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนน มาตรา 49 ใหมส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา มฐานะเปนองคการมหาชนท าหนาทพฒนาเกณฑ วธการประเมนคณภาพภายนอก และท าการประเมนผลการจดการศกษา ทมใชการจดการอดมศกษาซงอยในอ านาจหนาทของกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม หรอกระทรวงอน เพอใหมการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยค านงถงความมงหมาย หลกการ และแนวการจดการศกษาในแตละระดบตามทก าหนดไวใน



พระราชบญญตน ใหมการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาทกแหงอยางนอยหนงครงในทกหาปนบตงแตการประเมนครงสดทาย และเสนอผลการประเมนตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชน และมาตรา 51 ในกรณทผลการประเมนภายนอกของสถานศกษาใดไมไดตามมาตรฐานทก าหนด ใหส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา จดท าขอเสนอแนะการปรบปรงแกไขตอหนวยงานตนสงกด เพอใหสถานศกษาปรบปรงแกไขภายในระยะเวลาทก าหนดหากมไดด าเนนการดงกลาว ให สมศ.รายงานตอคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หรอคณะกรรมการการอาชวศกษา เพอด าเนนการใหมการปรบปรงแกไข”

นอกจากน เพอใหเปนไปตามกฎกระทรวงการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2561 (สมศ. , 2562ก) ขอ 4 ทก าหนดให สมศ. ด าเนนการประเมนและตดตามตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และก าหนดใหหนวยงานตนสงกดหรอหนวยงานทก ากบดแลสถานศกษานน ตดตามผลการด าเนนการปรบปรงและพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ทงนหนวยงานตนสงกดหรอหนวยงานทก ากบดแลสถานศกษา ไดแก ศนยพฒนาเดก สถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาอาชวศกษา และสถานศกษาอดมศกษาจ าเปนตองใชขอเสนอแนะจากรายงานการประเมนคณภาพภายนอกในการก ากบและตดตามการพฒนาและปรบปรงคณภาพของสถานศกษา ดงนน คณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกและคณภาพของผประเมนคณภาพภายนอกจงมความส าคญอยางมาก ซงนอกจากจะสะทอนมาตรฐานของการประเมนคณภาพภายนอกของ สมศ. แลว ผลการสงเคราะหรายงานการประเมนจะท าใหไดสารสนเทศทเปนประโยชนส าหรบหนวยงานตนสงกดทจะน าไปใชก าหนดนโยบาย จดท าแผนการพฒนาคณภาพ ตลอดจนน าไปใชก าหนดวธการปรบปรงคณภาพของสถานศกษาในสงกดของตนเองตอไป

การประเมนคณภาพภายนอกรอบส (พ.ศ. 2559-2563) ในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 สมศ. ไดด าเนนการประเมนในระดบอดมศกษาจ านวน 1 แหง สวนในปงบประมาณ พ.ศ. 2561 ไดด าเนนการประเมนศนยพฒนาเดก จ านวน 66 แหง สถานศกษาขนพนฐาน จ านวน 24 แหง สถานศกษาอาชวศกษา จ านวน 30 แหง และสถานศกษาอดมศกษา จ านวน 2 แหง รวมสถานศกษาทไดด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกรอบสไปแลวทงสนจ านวน 123 แหง ส าหรบในปงบประมาณ พ.ศ. 2562 สมศ. ไดจดใหมโครงการสงเคราะหคณภาพรายงานการประเมนคณภายนอกของสถานศกษาทง 4 ประเภททไดรบการประเมนคณภาพภายนอกรอบสไปแลว (สมศ., 2562ข) ซงผลของการสงเคราะหนจะน าไปสการก าหนดแนวทางในการปรบปรงวธการเขยนรายงานการประเมนคณภาพภายนอกตอไป ตลอดจนการปรบปรงกระบวนการประเมนคณภาพภายนอกและการพฒนาผประเมนคณภาพภายนอกในแตละประเภทของการจดการศกษา ไดแก ศนยพฒนาเดก สถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาอาชวศกษา และสถานศกษาอดมศกษา

การวจยเรองนมงสงเคราะหผลการประเมนและขอเสนอแนะทไดรบจากการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. ประเมนคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอก และจดท าขอเสนอแนะส าหรบตนสงกดและผบรหารสถานศกษาในการน าผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสไปใชประโยชน ตลอดจนขอเสนอแนะส าหรบ สมศ. ในการปรบปรงคณภาพรายงานการประเมนคณภายนอกรอบสของ สมศ. และการพฒนาคณภาพของผประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. 2. วตถประสงคการวจย

2.1 เพอสงเคราะหผลการประเมนและความเหนของผประเมน เกยวกบจดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะในการพฒนาจากรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส



2.2 เพอประเมนคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส 3. วธด าเนนการวจย

3.1 แบบแผนการวจย การวจยเรองนออกแบบโดยใชวธวทยาการวจยแบบผสานวธ (Mixed-Methods Research Design) ระหวาง

วธการเชงปรมาณและเชงคณภาพ โดยใชเทคนคการออกแบบการวจยแบบผสมเชงสามเสา (Triangulation Design) โดยการประยกตแนวคดและขนตอนการสงเคราะหงานประเมนทเสนอโดย สบน ยระรช (2554ก)

3.2 ประชากรและตวอยาง 3.2.1 การเกบขอมลเชงปรมาณ ด าเนนการเกบขอมลจากทกหนวยของประชากรจากสถานศกษา

ทงหมดทด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกรอบสในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 และ พ.ศ. 2561 โดยประชากร คอ ผแทนศนยพฒนาเดก ผแทนสถานศกษาขนพนฐาน ผแทนสถานศกษาอาชวศกษา และผสถานศกษาอดมศกษา รวมจ านวน 123 คน ทงนมเกณฑในการคดเลอกผแทนสถานศกษา คอ จะตองเปนผบรหารสถานศกษาหรอผทรบผดชอบงานดานการประกนคณภาพของสถานศกษา

3.2.2 การเกบขอมลเชงคณภาพ ตวอยางทใชในการวจย แบงออกเปน 2 สวน ไดแก (1) รายงานการประเมนคณภาพภายนอกของศนยพฒนาเดก สถานศกษาขนพนฐาน

สถานศกษาอาชวศกษา และสถานศกษาอดมศกษา ทไดด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกรอบสไปแลวในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 และ พ.ศ. 2561 รวมทงสนจ านวน 123 ฉบบ

(2) ผใหขอมลส าคญ 2 กลม ไดแก กลมท 1 ผแทนสถานศกษาจ านวน 12 คน ไดแก ผแทนศนยพฒนาเดก จ านวน 3 คน สถานศกษาขนพนฐาน จ านวน 3 คน สถานศกษาอาชวศกษา จ านวน 3 คน และสถานศกษาอดมศกษา จ านวน 3 คน การคดเลอกผใหสมภาษณใชวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive selection) และกลมท 2 ผเชยวชาญทท าหนาทประเมนคณภาพรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส จ านวน 5 คน โดยมเกณฑในการคดเลอก คอ (1) มประสบการณการประเมนคณภาพภายในหรอภายนอก และ (2) ไมมสวนไดสวนเสยกบการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ.

3.3 เครองมอทใชในการวจย เครองมอวจยทน ามาใชในการวจยครงนมจ านวนทงสน 5 ฉบบ ไดแก

(1) เครองมอวจยทน าไปใชเกบรวบรวมขอมลจากผเชยวชาญม 1 ฉบบ คอ แบบประเมนคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบทส (ส าหรบผเชยวชาญ)

(2) เครองมอวจยทน าไปใช เกบรวบรวมขอมลจากผแทนสถานศกษาม 2 ฉบบ ไดแก (1) แบบสอบถามเกยวกบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส (ส าหรบสถานศกษา) และ (2) แบบสมภาษณเกยวกบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส (ส าหรบผวจย)

(3) เครองมอวจยทผวจยบนทกเอง ม 2 ฉบบ ไดแก (1) แบบสงเคราะหผลการประเมนและขอเสนอแนะในการพฒนาสถานศกษาทไดรบจากการประเมนคณภาพภายนอกรอบส (ส าหรบผวจย) และ (2) แบบบนทกภาคสนาม



การตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจยทกฉบบใชวธการวเคราะหความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยหาคาดชนของความสอดคลอง (Index of Item-Objective Congruence: IOC) โดยผทรงคณวฒจ านวน 3 คน ผลการวเคราะหพบวาไดคา IOC อยระหวาง 0.60-1.00 หลงจากนนจงน าไปทดลองใช (Try out) กบตวอยางทมลกษณะใกลเคยง ส าหรบเครองมอวจยเชงปรมาณทมลกษณะเปนมาตรประเมนคาทงหมด ผวจยไดด าเนนการตรวจสอบคณภาพดานความเทยงแบบความสอดคลองภายใน ดวยคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’ alpha coefficient) ผลการวเคราะหพบวา ไดคาอยระหวาง 0.87-0.96

3.4 การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองโดยใชระยะเวลา 4 เดอน (พฤษภาคม-สงหาคม 2562) 3.5 การวเคราะหขอมล แนวทางการวเคราะหขอมลประยกตมาจากกรอบการสงเคราะหงานประเมนทเสนอโดย สบน ยระรช

(2554ก) โดยม 2 สวน คอ (1) ขอมลเชงปรมาณ ใชสถตเชงบรรยาย ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และ (2) ขอมลเชงคณภาพ ใชวธการวเคราะหเนอหา 4. ผลการวจย

4.1 ผลการสงเคราะหผลการประเมนและความเหนของผประเมนทไดรบจากรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ.

4.1.1 ผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. 4.1.1.1 ศนยพฒนาเดก พบวา (1) ระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบส

ของ สมศ. ทด าเนนการในชวงปงบประมาณ 2560 และ 2561 ของศนยพฒนาเดก (การศกษาปฐมวย) พบวา ดานคณภาพเดกสวนใหญอยในระดบด (รอยละ 56.06) ดานกระบวนการบรหารและการจดการสวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 40.91) และดานการจดประสบการณทเนนเดกเปนส าคญสวนใหญอยในระดบด (รอยละ 54.55) (2) คาเฉลยระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของศนยพฒนาเดก พบวาอยในระดบด และ (3) ผลการประเมนความโดดเดนเฉพาะทาง (Challenging Standards) ของศนยพฒนาเดก (การศกษาปฐมวย) พบวา สวนใหญยงไมเปนไปตามเกณฑการพจารณามาตรฐานความโดดเดนเฉพาะทาง (รอยละ 86.36)

ตารางท 1 คาเฉลยของคะแนนผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. ทด าเนนการในชวงปงบประมาณ 2560 และ 2561 ของศนยพฒนาเดก (การศกษาปฐมวย) จ าแนกเปนรายดาน (N=66)

ดาน Mean SD ระดบคณภาพ* คณภาพของเดก 3.42 0.63 ด กระบวนการบรหารและการจดการ 3.30 0.86 ด การจดประสบการณทเนนเดกเปนส าคญ 3.23 0.67 ด

รวม 3.32 0.73 ด *เกณฑการแปลความหมาย คาเฉลย 4.51 - 5.00 หมายถง ดเยยม คาเฉลย 3.51 - 4.50 หมายถง ดมาก คาเฉลย 2.51 - 3.50 หมายถง ด คาเฉลย 1.51 - 2.50 หมายถง พอใช 1.00 - 1.50 หมายถง ปรบปรง



4.1.1.2 สถานศกษาขนพนฐาน ระดบการศกษาปฐมวย พบวา (1) ระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบส

ของ สมศ. ทด าเนนการในชวงปงบประมาณ 2560 และ 2561 ดานคณภาพเดกสวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 59.09) ดานกระบวนการบรหารและการจดการสวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 45.45) และดานการจดประสบการณทเนนเดกเปนส าคญสวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 54.55) (2) คาเฉลยระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของสถานศกษาขนพนฐาน (ระดบการศกษาปฐมวย) พบวา อยในระดบดมาก และ (3) ผลการประเมนความโดดเดนเฉพาะทาง (Challenging Standards) ของสถานศกษาขนพนฐาน (ระดบการศกษาปฐมวย) พบวา สวนใหญยงไมเปนไปตามเกณฑการพจารณามาตรฐานความโดดเดนเฉพาะทาง (รอยละ 54.55) ตารางท 2 คาเฉลยของคะแนนผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. ทด าเนนการในชวงปงบประมาณ

2560 และ 2561 ของสถานศกษาขนพนฐาน (ระดบการศกษาปฐมวย) จ าแนกเปนรายดาน (N=22)** ดาน Mean SD ระดบคณภาพ*

คณภาพของเดก 4.05 0.65 ดมาก กระบวนการบรหารและการจดการ 4.00 0.76 ดมาก การจดประสบการณทเนนเดกเปนส าคญ 3.91 0.68 ดมาก

รวม 3.98 0.69 ดมาก *เกณฑการแปลความหมาย คาเฉลย 4.51 - 5.00 หมายถง ดเยยม คาเฉลย 3.51 - 4.50 หมายถง ดมาก คาเฉลย 2.51 - 3.50 หมายถง ด คาเฉลย 1.51 - 2.50 หมายถง พอใช 1.00 - 1.50 หมายถง ปรบปรง **เปนสถานศกษาขนพนฐานทเปดสอนทงในระดบการศกษาปฐมวยและระดบการศกษาขนพนฐาน

ระดบการศกษาขนพนฐาน พบวา (1) ระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. ทด าเนนการในชวงปงบประมาณ 2560 และ 2561 ของสถานศกษาขนพนฐาน พบวา ดานคณภาพเดกสวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 66.67) ดานกระบวนการบรหารและการจดการสวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 45.83) และดานการจดประสบการณทเนนเดกเปนส าคญสวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 66.67) (2) คาเฉลยระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของสถานศกษาขนพนฐาน พบวา อยในระดบดมาก และ (3) ผลการประเมนความโดดเดนเฉพาะทาง (Challenging Standards) ของสถานศกษาขนพนฐาน พบวา สวนใหญเปนตนแบบหรอมความโดดเดนระดบทองถน/ภมภาค (C1) (รอยละ 37.50) ตารางท 3 คาเฉลยของคะแนนผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. ทด าเนนการในชวงปงบประมาณ

2560 และ 2561 ของสถานศกษาขนพนฐาน (ระดบการศกษาขนพนฐาน) จ าแนกเปนรายดาน (N=24) ดาน Mean SD ระดบคณภาพ*

คณภาพของเดก 3.92 0.58 ดมาก กระบวนการบรหารและการจดการ 4.13 0.74 ดมาก การจดประสบการณทเนนเดกเปนส าคญ 3.92 0.58 ดมาก

รวม 3.99 0.64 ดมาก *เกณฑการแปลความหมาย คาเฉลย 4.51 - 5.00 หมายถง ดเยยม คาเฉลย 3.51 - 4.50 หมายถง ดมาก คาเฉลย 2.51 - 3.50 หมายถง ด คาเฉลย 1.51 - 2.50 หมายถง พอใช 1.00 - 1.50 หมายถง ปรบปรง



4.1.1.3 สถานศกษาอาชวศกษา พบวา (1) ระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบส ดานท 1 ผลสมฤทธของผส าเรจการศกษา องคประกอบท 1 คณภาพผส าเรจการศกษา ประเดนพจารณา 1.1 ความรของผส าเรจการศกษา สวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 60) ประเดนพจารณา 1.2 ทกษะและการประยกตใชในการปฏบตงานของผส าเรจการศกษา สวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 53.33) ประเดนพจารณา 1.3 คณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะทพงประสงคของผส าเรจการศกษา สวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 63.33) (2) ระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบส ดานท 2 ประสทธภาพการบรหารจดการศกษา องคประกอบท 2 คณภาพการบรหารจดการศกษา ประเดนพจารณา 2.1 ความเปนระบบ เชอถอได และประสทธผลของหลกสตรอาชวศกษา สวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 50) ประเดนพจารณา 2.2 ความเปนระบบ เชอถอได และประสทธผลของการจดการเรยนการสอนอาชวศกษา สวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 53.33) ประเดนพจารณา 2.3 ความเปนระบบ เชอถอได และประสทธผลของการบรหารจดการสถานศกษา สวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 46.67) ประเดนพจารณา 2.4 ความเปนระบบ เชอถอไดและประสทธผลของการน านโยบายสการปฏบต สวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 56.67) (3) ระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบส ดานท 2 ประสทธภาพการบรหารจดการศกษา องคประกอบท 3 คณภาพการสรางสงคมแหงการเรยนรและนวตกรรม ประเดนพจารณา 3.1 ความเปนระบบ เชอถอไดและประสทธผล ของการสรางสงคมแหงการเรยนร สวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 60) ประเดนพจารณา 3.2 ความเปนระบบ เชอถอไดและประสทธผล ของการสรางนวตกรรม สงประดษฐ งานสรางสรรค งานวจยสวนใหญอยในระดบดมาก (รอยละ 46.67) (4) คาเฉลยระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. ทด าเนนการในชวงปงบประมาณ 2560 และ 2561 ของสถานศกษาอาชวศกษา พบวา อย ในระดบดมาก (คาเฉลย 3.86) และ (5) ผลการประเมนการด าเนนการเพอพฒนาสมาตรฐานความโดดเดนเฉพาะทาง (Challenging Standards) ของสถานศกษาอาชวศกษา พบวา สวนใหญอยใน National Aspiration (c2) (รอยละ 43.33) ตารางท 4 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. ท

ด าเนนการในชวงปงบประมาณ 2560 และ 2561 ของสถานศกษาอาชวศกษา จ าแนกตามประเดนพจารณา (N=30)

ดาน องคประกอบ ประเดนพจารณา Mean SD ระดบคณภาพ* 1. ผลสมฤทธของผส าเรจการศกษา

1. คณภาพผส าเรจการศกษา

1.1 ความรของผส าเรจการศกษา 3.57 0.73 ดมาก 1.2 ทกษะและการประยกตใชในการปฏบตงานของผส าเรจการศกษา 3.83 0.75 ดมาก

1.3 คณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะทพงประสงคของผส าเรจการศกษา 4.10 0.61 ดมาก

2.ประสทธภาพการบรหารจดการศกษา

2. คณภาพการบรหารจดการศกษา

2.1 ความเปนระบบ เชอถอไดและประสทธผล ของหลกสตรอาชวศกษา 3.77 0.82 ดมาก

2.2 ความเปนระบบ เชอถอได และประสทธผลของการจดการเรยนการสอนอาชวศกษา 3.93 0.69 ดมาก

2.3 ความเปนระบบ เชอถอได และประสทธผลของการบรหารจดการสถานศกษา 3.87 0.73 ดมาก

2.4 ความเปนระบบ เชอถอได และประสทธผลของการน านโยบายสการปฏบต 3.93 0.74 ดมาก



ดาน องคประกอบ ประเดนพจารณา Mean SD ระดบคณภาพ* 3. คณภาพการสรางสงคมแหงการเรยนรและนวตกรรม

3.1 ความเปนระบบ เชอถอไดและประสทธผลของการสรางสงคมแหงการเรยนร 3.93 0.64 ดมาก

3.2 ความเปนระบบ เชอถอไดและประสทธผล ของการสรางนวตกรรม สงประดษฐ งานสรางสรรค งานวจย 3.77 0.77 ดมาก

รวม 3.86 0.15 ดมาก *เกณฑการแปลความหมาย คาเฉลย 4.51 - 5.00 หมายถง ดเยยม คาเฉลย 3.51 - 4.50 หมายถง ดมาก คาเฉลย 2.51 - 3.50 หมายถง ด คาเฉลย 1.51 - 2.50 หมายถง พอใช 1.00 - 1.50 หมายถง ปรบปรง

4.1.1.4 สถานศกษาอดมศกษา พบวา (1) ระดบคณภาพของผลการประเมนคณภาพภายนอก

รอบสของสถานศกษาอดมศกษา สวนใหญอยในระดบดและดมาก (ไมมแหงใดไดระดบดเดนในทกตวบงช) นอกจากนมเพยง 1 แหงทไดผลประเมนในระดบพอใชและปรบปรง กลาวคอ ประเดนการพจารณาทไดระดบพอใช ไดแก ประเดนการพจารณาท 1 (3) ผลการวเคราะหเชงคณภาพเกยวกบผลสมฤทธการบรหารสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ประเดนการพจารณาท 1 (9) ผลการน าความรและทกษะในวชาชพไปประยกตใชในการพฒนางานโดยใชความรขนสงในการปฏบตและพฒนางานเพอใหงานหรอองคกรเกดความกาวหนาในเชงนโยบาย วชาการ หรอดานการบรหารจดการ โดยมคณภาพผลงานเปนทยอมรบเชงประจกษ (ปรญญาโท) ประเดนการพจารณาท 2 (10) สดสวนผลงานของบณฑตทจบการศกษาระดบปรญญาโททพฒนาความเชยวชาญ หรอการตอยอดความรทสอดคลองกบ (1) แนวทางการวจยและพฒนาตามความเชยวชาญของสถาบน หรอ (2) แนวทางการวจยและพฒนาเพอรองรบการพฒนาประเทศ หรอ (3) งานวจยทสามารถประยกตใชกบหนวยงานภายนอก หรอภาคอตสาหกรรม (ปรญญาโท) ประเดนการพจารณาท 2 (16) สดสวนผลงานวจยและผลงานสรางสรรคทมการอางองจากวารสารวชาการทตพมพเผยแพร (Citation) ประเดนการพจารณาท 3 (17) สดสวนผลงานวจยและผลงานสรางสรรคทไดรบรางวล หรอทนวจยจากหนวยงานภายนอกในระดบชาต หรอนานาชาต ประเดนการพจารณาท 2 (19) สดสวนผลงานวจยเชงประยกตและการพฒนานวตกรรมจนมการจดทะเบยนผลงานจากหนวยงานทเกยวของ อาท การจดสทธบตร ลขสทธ อนสทธบตร เปนตน ประเดนการพจารณาท 3 (20) สดสวนผลงานวจยเชงประยกตและการพฒนานวตกรรมทสามารถน ามาประยกตใช หรอไดทนวจยพฒนาตอยอดจากหนวยงานภายนอก และประเดนการพจารณาท 3 (32) หลกสตรไดรบการรบรองจากองคกรรบรองคณภาพในระดบนานาชาต ( International Accreditation Bodies) สวนประเดนการพจารณาทไดระดบปรบปรง ไดแก ประเดนการพจารณาท 1 (3) ผลการวเคราะหเชงคณภาพเกยวกบผลสมฤทธการบรหารสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ประเดนการพจารณาท 4 (8) ผลการทดสอบภาษาองกฤษ (ปรญญาตร) และประเดนการพจารณาท 3 (11) ผลการทดสอบภาษาองกฤษ (ปรญญาโท)

4.1.2 ความคดเหนของผประมน (จดเดน จดทควรพฒนา ขอเสนอแนะในการพฒนา)

4.1.2.1 ศนยพฒนาเดก พบวา (1) จดเดนอนดบท 1 คอ เดกมพฒนาการครบทงดานรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค (คณภาพของเดก) (2) จดทควรพฒนาอนดบท 1 คอ ครยงไมพรอมในบางเรอง อาทเชน ขาดการจดท าขอมลสารสนเทศดานคดกรองเดกเปนรายบคคล จดท าแผนการจดประสบการณทไมสมบรณ ยงมความรความเขาใจตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ.2560 ไมชดเจน



ฯลฯ (ความพรอมของคร) และ (3) ขอเสนอแนะในการพฒนาอนดบท 1 คอ ควรพฒนาเดกใหมคณลกษณะทพงประสงค มความพรอม และมพฒนาการเหมาะสมตามวย ทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา (คณลกษณะทพงประสงค)

4.1.2.2 สถานศกษาขนพนฐาน พบวา (1) จดเดนอนดบท 1 คอ ผบรหารมภาวะผน า มความรความสามารถในการบรหาร ครมคณวฒตรงสาขา มทกษะดานไอท มคณธรรมจรยธรรม และปฏบตตนตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพ (2) จดทควรพฒนาอนดบท 1 คอ ครบางสวนยงใชวธการสอนแบบบรรยาย ไมไดสอนแบบเนนผเรยนเปนส าคญ ไมไดสอนแบบโครงงาน ไมไดสอนแบบ Active learning และยงขาดการน าเทคโนโลยสารสนเทศหรอนวตกรรมมาชวยในการจดกจกรรมการเรยนการสอน (เทคนคการเรยนการสอน) และ (3) ขอเสนอแนะในการพฒนาอนดบท 1 คอ ควรสงเสรมและกระตนใหครจดการเรยนการสอนแบบเนนใหผเรยนลงมอปฏบตดวยตนเอง (Active Learning) ชมชนแหงการเรยนร (Professional Learning Community: PLC) และการใชนวตกรรมหรอสอดจทลเพอจดการเรยนร (การจดการเรยนการสอน)

4.1.2.3 สถานศกษาอาชวศกษา พบวา (1) จดเดนอนดบท 1 คอ มหลกสตรทวภาคโดยรวมมอกบสถานประกอบการในหลายๆ สาขาตลอดจนการจดกจกรรมหรอโครงการทสงเสรมใหผเรยนมทกษะวชาชพทตอบโจทยตลาดแรงงาน (ทวภาค) (2) จดทควรพฒนาอนดบท 1 คอ สถานศกษาบางแหงยงมกจกรรมหรอโครงการทชวยพฒนาทกษะวชาชพใหกบนกศกษาคอนขางนอย (ทกษะวชาชพ) และ (3) ขอเสนอแนะในการพฒนาอนดบท 1 คอ ควรสงเสรมและสนบสนนใหมกจกรรมหรอโครงการทชวยพฒนาทกษะวชาชพใหกบนกศกษาอยางเพยงพอ ตอบโจทยตลาดแรงงาน และความตองการของชมชนหรอสงคม (ทกษะวชาชพ)

4.1.2.4 สถานศกษาอดมศกษา พบวา (1) จดเดนอนดบท 1 คอ สถาบนอดมศกษาทกแหงมจดเนนทชดเจนตามเจตนารมณของการกอตงและสะทอนความเชยวชาญเฉพาะทางของสถาบน (2) จดทควรพฒนาอนดบท 1 คอ นกศกษามความรและทกษะวชาชพทจ าเปนในศตวรรษท 21 แตยงไมสามารถน าไปประยกตใชในการพฒนางานได หรอเพอการประกอบอาชพตามความตองการของผประกอบการได (คณภาพบณฑต) และ (3) ขอเสนอแนะในการพฒนาอนดบท 1 คอ ควรพฒนาบณฑตใหมคณภาพระดบแนวหนา ไดมาตรฐานสากล และตอบสนองตอความตองการของผใช และมทกษะทจ าเปนในศตวรรษท 21 อาทเชน ภาษาองกฤษ ทกษะดานไอท ฯลฯ (คณภาพบณฑต)

4.2. ผลการวเคราะหผลการประเมนคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ. 4.2.1 ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณเกยวกบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอก

รอบส 4.2.1.1 ศนยพฒนาเดก พบวา (1) ในภาพรวมระดบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพ

ภายนอกรอบสของศนยพฒนาเดกอยในระดบ “ไดมาตรฐาน” ทกดาน ดานทมคะแนนมากทสด คอ ดานความถกตอง (Accuracy: A) และดานอรรถประโยชน (Utility: U) (คาเฉลย 2.83) และ (2) สวนใหญใหความเหนวารายงานการประเมนคณภาพภายนอกของศนยพฒนาเดกมจ านวนหนาพอด (รอยละ 56.06) และจ านวนหนาเฉลยทเหมาะสม คอ 18.77 หนา

4.2.1.2 สถานศกษาขนพนฐาน พบวา (1) ในภาพรวมระดบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของศนยพฒนาเดกอยในระดบ “ไดมาตรฐาน” ทกดาน ดานทมคะแนนมากทสด คอ ดาน



อรรถประโยชน (Utility: U) (คาเฉลย 2.85) และ (2) สวนใหญใหความเหนวารายงานการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาขนพนฐานมจ านวนหนาพอด (รอยละ 83.33) และจ านวนหนาเฉลยทเหมาะสม คอ 29.12 หนา

4.2.1.3 สถานศกษาอาชวศกษา พบวา (1) ในภาพรวมระดบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของศนยพฒนาเดกอยในระดบ “ไดมาตรฐาน” ทกดาน ดานทมคะแนนมากทสด คอ ความถกตอง (Accuracy: A) (คาเฉลย 2.69) และ (2) สวนใหญใหความเหนวารายงานการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาอาชวศกษามจ านวนหนาพอด (รอยละ 63.33) และจ านวนหนาเฉลยทเหมาะสม คอ 29.97 หนา

4.2.1.4 สถานศกษาอดมศกษา พบวา (1) ในภาพรวม ระดบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของสถานศกษาอดมศกษาอยในระดบ “ไดมาตรฐาน” ทกดาน ยกเวนดานความเปนไปได (Feasibility: F) ทอยในระดบ “ผานเกณฑ/ยอมรบได” ทงน ดานทมคะแนนมากทสด คอ ความเหมาะสม (Propriety: P) และความถกตอง (Accuracy: A) (คาเฉลย 2.83 เทากน) และ (2) สวนใหญใหความเหนวารายงานการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาอดมศกษามจ านวนหนาพอด (รอยละ 66.67) และจ านวนหนาเฉลยทเหมาะสม คอ 35.50 หนา ตารางท 5 คะแนนผลการประเมนและระดบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส

คณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส1 คาเฉลย ระดบคณภาพ2 อนดบท 1.ศนยพฒนาเดก ดานอรรถประโยชน (Utility: U) 2.83 ไดมาตรฐาน 1

ดานความเปนไปได (Feasibility: F) 2.73 ไดมาตรฐาน 2 ดานความเหมาะสม (Propriety: P) 2.70 ไดมาตรฐาน 3 ดานความถกตอง (Accuracy: A) 2.83 ไดมาตรฐาน 1

รวมทกดาน 2.78 ไดมาตรฐาน - 2.สถานศกษาขนพนฐาน ดานอรรถประโยชน (Utility: U) 2.85 ไดมาตรฐาน 1


รวมทกดาน 2.75 ไดมาตรฐาน - 3.สถานศกษาอาชวศกษา ดานอรรถประโยชน (Utility: U) 2.59 ไดมาตรฐาน 2


รวมทกดาน 2.62 ไดมาตรฐาน - 4.สถานศกษาอดมศกษา ดานอรรถประโยชน (Utility: U) 2.75 ไดมาตรฐาน 2

ดานความเปนไปได (Feasibility: F) 2.42 ผานเกณฑ 3 ดานความเหมาะสม (Propriety: P) 2.83 ไดมาตรฐาน 1 ดานความถกตอง (Accuracy: A) 2.83 ไดมาตรฐาน 1

รวมทกดาน 2.73 ไดมาตรฐาน - หมายเหต 1 มตของคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส แบงออกเปน 4 มต ไดแก (1) อรรถประโยชน (Utility: U) (2) ความเปนไปได (Feasibility: F) (3) ความเหมาะสม (Propriety: P) และ (4) ความถกตอง (Accuracy: A)



2 คะแนนผลการประเมน มาจากแบบประเมนทมเกณฑการใหคะแนนแบบ Scoring Rubrics 3 ระดบ (1-3 คะแนน) โดยมเกณฑการแปลความหมาย คอ 2.51 - 3.00 หมายถง มคณภาพอยในระดบด (ไดมาตรฐาน) 1.51 - 2.50 หมายถง มคณภาพอยในระดบปานกลาง (ผานเกณฑ/ยอมรบได) 1.00 - 1.50 หมายถง มคณภาพอยในระดบพอใช (ต ากวามาตรฐาน)

ตารางท 6 คาเฉลยจ านวนหนาของรายงานทสงเคราะหไดจากรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส (สภาพจรง) และจ านวนหนาของรายงานทผแทนสถานศกษาใหความเหน (ทคาดหวง)

ประเภทของสถานศกษา คาเฉลยจ านวนหนา (สภาพจรง) คาเฉลยจ านวนหนา (ทคาดหวง) 1.ศนยพฒนาเดก 16.26 18.77 2.สถานศกษาขนพนฐาน 21.79 29.12 3.สถานศกษาอาชวศกษา 32.53 29.97 4.สถานศกษาอดมศกษา 49.33 35.50

4.2.2 ผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพเกยวกบคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอก

รอบส ผลการวจยในสวนนมาจากการวเคราะหและสงเคราะหขอมลทไดจากผลการประเมนโดย

ผเชยวชาญทเขยนในแบบประเมนและการสมภาษณผแทนสถานศกษาเชงลก ซงสรปในภาพรวมไดดงน 4.2.2.1 ในทกระดบการศกษาสวนใหญเขยนรายงานประเมนคณภาพภายนอกไดด มความ

ชดเจน สถานศกษาน าไปปฏบตได แตมขอเสนอแนะเพอการปรบปรงในดานการเขยนขอเสนอแนะและการสะกดค าถก-ผด

4.2.2.2 ขอเสนอแนะในภาพรวมส าหรบตนสงกด ไดแก (1) ควรปรบนโยบายและมแนวทางในการพฒนาทชดเจนมากขน และ (2) การจดท าแนวปฏบตทดและมการเผยแพรเพอแลกเปลยนเรยนร

4.2.2.3 ขอเสนอแนะในภาพรวมส าหรบสถานศกษา ไดแก (1) สถานศกษาควรใชเทคโนโลยสารสนเทศและสอดจทลมาชวยปรบปรงการเรยนการสอนใหมากขน และ (2) สถานศกษาควรปรบกจกรรมหรอโครงการทสงเสรมใหผเรยนมทกษะวชาชพทตอบโจทยตลาดแรงงาน และความตองการของชมชนและสงคมมากขน

4.2.2.4 ขอเสนอแนะในภาพรวมส าหรบ สมศ. เกยวกบการเขยนรายงานการประเมนคณภาพภายนอก ไดแก (1) การปรบวธการเขยนขอเสนอแนะ (2) การตรวจสอบการสะกดค าถก-ค าผด และ (3) การปรบจ านวนหนาของรายงานการประเมนคณภาพภายนอก ทงน ศนยพฒนาเดกควรอยทประมาณ 20 หนา สถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาอาชวศกษา และสถานศกษาอดมศกษา ควรอยทประมาณ 30 หนา 5. การอภปรายผล

5.1 ผลการสงเคราะหผลการประเมนและความเหนของผประเมนทไดรบจากรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ.

5.1.1 ผลการสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสชใหเหนวา ศนยพฒนาเดกแมวาผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสจะอยในระดบดไมวาจะเปนดานคณภาพ ดานกระบวนการบรหารและการจดการ และดานการจดประสบการณท เนนเดกเปนส าคญ แตกลบพบวา ผลการประเมนความโดดเดนเฉพาะทาง



(Challenging Standards) สวนใหญยงไมเปนไปตามเกณฑ เชนเดยวกบสถานศกษาขนพนฐาน ระดบการศกษาปฐมวย ผลการประเมนอยในระดบดมากทกดาน แตกลบพบวาผลการด าเนนงานยงเหมอนกบศนยพฒนาเดกตาง ๆ ทยงไมสามารถแสดงศกยภาพอยางเตมทในการพฒนาศนยใหมความโดดเดนเฉพาะทางได อยางไรกตาม มขอสงเกตทนาสนใจ คอ สถานศกษาขนพนฐาน ระดบการศกษาปฐมวย ผลประเมนอยในระดบดมากทกดานซงมระดบคณภาพสงกวาศนยพฒนาเดกทไดระดบดทกดาน เนองจากมความพรอมในดานตาง ๆ มากกวา ส าหรบสถานศกษาขนพนฐาน ระดบการศกษาขนพนฐาน ผลการประเมนอยในระดบดมากทกดาน แตผลการด าเนนงานทสะทอนความโดดเดนเฉพาะทางยงอยในระดบเปนตนแบบหรอมความโดดเดนระดบทองถน/ภมภาค (C1) เทานน สวนสถานศกษาอาชวศกษา ระดบคณภาพของผลการประเมนดานท 1 ผลสมฤทธของผส าเรจการศกษา และดานท 2 ประสทธภาพการบรหารจดการศกษา สวนใหญอยในระดบดมาก แตกลบพบวา ผลการประเมนการด าเนน การเพอพฒนาสมาตรฐานความโดดเดนเฉพาะทางสวนใหญอยใน National Aspiration (c2) ซงยงไมไปถงระดบนานาชาต ดงนน ตนสงกดและผบรหารสถานศกษาควรเรงปรบนโยบายและรบด าเนนการเรองนโดยเรงดวน สวนสถานศกษาอดมศกษาทรบการประเมนจ านวน 3 แหง พบวา ม 2 แหงทไดผลประเมนในระดบดและดมาก (ไมมระดบดเยยม) และม 1 แหงทผลการประเมนอยในระดบปรบปรงและพอใช สะทอนใหเหนถงความแตกตางอยางชดเจนในการบรหารจดการการศกษาและระบบคณภาพทสถานศกษาน ามาใช แตการทไมมผลประเมนในระดบดเยยมในทกแหง สะทอนใหเหนชดเจนวา การจดการศกษายงตองไดรบการพฒนา แมวาจะม 1 แหงทมผลการจดอนดบดทสดในประเทศไทยกยงไมไดในระดบดเยยม สาเหตสวนหนงนาจะมจากการทมหาวทยาลยเลอกใชระบบการบรหารคณภาพอน ๆ นอกเหนอจากท สมศ. ก าหนด เชน AUNQA TQA EdPEx เปนตน

5.1.2 ผลการสงเคราะหความคดเหนของผประเมน จะเหนไดวา จดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะในการพฒนาของแตละประเภทสถานศกษา (ศนยพฒนาเดก สถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาอาชวศกษา และสถานศกษาอดมศกษา) มความแตกตางกน สะทอนวาแตละระดบการศกษามบรบททแตกตางกนอยางเหนไดชด ดงนน ผประเมนคณภาพภายนอกแตละคนจะเหมาะกบระดบการศกษาทแตกตางกน ประเดนดงกลาวท าใหพจารณาไดวา แตละประเภทของสถานศกษาควรจะมผประเมนเฉพาะทาง ไมใชผประเมนคนเดยวแตประเมนหลายประเภทสถานศกษา

นอกจากน ผลการลงพนทตรวจเยยมท าใหทราบวา สถานศกษาสวนใหญยงเหนดวยกบการใชค าวา “ประเมนเพอพฒนา” เพราะสะทอนเจตนารมณทชดเจนของระบบการประเมนโดย สมศ. และตอบสนองตอแนวคดเรอง PDCA ทเนนการพฒนาคณภาพอยางตอเนองและยงยน ในประเดนของการน าผลการประเมนคณภาพภายนอกไปใชประโยชน จะเหนไดวา การน าผลการประเมนคณภาพไปใชประโยชนเปนนโยบายระดบชาตทสถานศกษาทกแหงตองใหความส าคญ (สกอ., 2557; สมศ., 2556) เพราะผลการประเมนทมประโยชนสะทอนคณภาพของการประเมน (ศรชย กาญจนวาส, 2547; สบน ยระรช, 2554ข) ผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสทผานมาจะชวยใหน าไปสการใชประโยชนอยางเปนรปธรรมมากขนหากตนสงกดและสถานศกษาสนใจและใหความส าคญ ดงท วจตร ศรสอาน (2551) กลาวไววา ระบบการประกนคณภาพภายในและภายนอก ควรสงเสรมใหมการน าผลประเมนคณภาพไปใชเพอพฒนาและปรบปรงคณภาพการศกษาใหดยงขน และผประเมนกไมไดมบทบาทแตเพยงเปนผประเมนเทานน แตมบทบาทในฐานะผรวมพฒนาระบบการประเมนคณภาพ

5.2 ผลการวเคราะหผลการประเมนคณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสของ สมศ.



5.2.1 คณภาพของรายงานการประเมน เปนสวนหนงของการประเมนอภมานหรอการประเมนซอนประเมน หรอการประเมนซ าเพอใหไดค าตอบของการประเมนคณคาเหลานน เพราะหากการประเมนดมคณภาพ สารสนเทศจากรายงานการประเมนคณภาพจะถกน าไปใชประโยชนตอไป (ศรชย กาญจนวาส, 2547; อทมพร จามรมาน, 2540) จากผลการวเคราะหขอมล คณภาพของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกในทกระดบการศกษา ไดแก ศนยพฒนาเดก สถานศกษา ขนพนฐาน สถานศกษาอาชวศกษา และสถานศกษาอดมศกษา มผลการประเมนคณภาพของรายงานอยในระดบ “ไดมาตรฐาน” เกอบทกขอและทกดาน ไมวาจะดานอรรถประโยชน (Utility) ความเปนไปได (Feasibility) (3) ความเหมาะสม (Propriety) หรอความถกตอง (Accuracy) ตามแนวคดของ Joint Committee on Standards for Educational Evaluation (1994) แสดงวาผประเมนเขยนรายงานไดคอนขางดพอสมควร สถานศกษายอมรบได แตอาจมผดพลาดเรองการพมพไปบาง และมขอโตแยงบางแตกเปนเรองปกต เพราะมสวนนอย นอกจากน จากการลงพนทสมภาษณผบรหารสถานศกษาพบวา หากจะสงเสรมใหรายงานประเมนสามารถน ามาใชประโยชนไดจรง รายงานการประเมนควรสะทอนและตอบโจทยยทธศาสตรชาต เชน ในเรองของการสรางนวตกรรม รายงานการประเมนคณภาพควรสะทอนนวตกรรมของสถานศกษาทสามารถน าไปใชประโยชนไดทงในเชงพาณชย เชงสาธารณะ และเชงนโยบาย เปนตน

5.2.2 ในประเดนเกยวกบจ านวนหนาของรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบส ในทกระดบการศกษามความคดเหนวาพอดแลว แตมความแตกตางในจ านวนหนาทคาดหวง กลาวคอ ศนยพฒนาเดก จ านวนหนาเฉลยทเหมาะสม คอ 18.77 หนา สถานศกษาขนพนฐาน จ านวนหนาเฉลยทเหมาะสม คอ 29.12 หนา สถานศกษาอาชวศกษา จ านวนหนาเฉลยทเหมาะสม คอ 29.97 หนา และสถานศกษาอดมศกษา จ านวนหนาเฉลยทเหมาะสม คอ 35.50 หนา หากพจารณาเปนตวเลขกลม ๆ กคอ ศนยพฒนาเดกจ านวน 20 หนา สวนสถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาอาชวศกษา สถานศกษาอดมศกษา จ านวน 30 หนา ทงน จากการลงพนทตรวจเยยมเพอเกบขอมลเพมเตมพบวา สถานศกษาสวนใหญไมคอยเหนดวยทจะจ ากดจ านวนหนา เพราะบรบทการจดการศกษาตางกน ควรสนใจสาระส าคญในรายงานการประเมนคณภาพ มากกวาทจะสนใจเรองจ านวนหนา ซงผลดงกลาวน ามาสการจดท าขอเสนอแนะส าหรบ สมศ. ในภาพรวม คอ (1) รายงานการประเมนคณภาพภายนอก ควรเขยนขอเสนอแนะทเปนรปธรรม (2) จ านวนหนาของรายรายงานการประเมนคณภายนอกรอบสของศนยพฒนาเดก ควรอยทประมาณ 20 หนา สถานศกษาขนพนฐาน ควรอยทประมาณ 30 หนา สถานศกษาอาชวศกษา ควรอยทประมาณ 30 หนา สถานศกษาอดมศกษา ควรอยทประมาณ 30 หนา ทงนอาจไมจ าเปนตองจ ากดจ านวนหนา เพราะแตละสถานศกษาบรบทตางกน

6. บทสรปและขอเสนอแนะ

6.1 บทสรป ผลการวจยในภาพรวมสรปวา สถานศกษาในทกระดบมผลการประเมนในภาพรวมอยในระดบดถงดมาก

และคณภาพของรายงานการประเมนของสถานศกษาทกประเภทสวนใหญอยในระดบไดมาตรฐาน ส าหรบขอเสนอแนะเชงนโยบายของสถานศกษาทกประเภท คอ ตนสงกดและสถานศกษาควรน าผลประเมนภายนอกรอบสไปปรบปรงอยางเปนรปธรรม สวนขอเสนอแนะเชงนโยบายส าหรบ สมศ. คอ การบรหารจดการใหการสงรายงานการประเมนเปนไปตามก าหนดเวลา และการเขยนขอเสนอแนะในเชงรปธรรมทสถานศกษาสามารถน าไปใชได



6.2 ขอเสนอแนะ 6.2.1 ขอเสนอแนะในการน าผลวจยไปใช สมศ. ควรจดท าเอกสารเผยแพรขอเสนอแนะตาง ๆ จาก

การประเมนคณภาพภายนอกใหตนสงกดและสถานศกษาไดน าไปก าหนดนโยบายการน าผลการประเมนไปใชประโยชน และการก าหนดกรอบจ านวนหนาของรายงานการประเมนใหมความเหมาะสม ตลอดจนการน าเสนอตวอยางแนวปฏบตทด (Best/Good practice) ส าหรบสถานศกษาทมการพฒนาโดดเดนเฉพาะทาง (สบน ยระรช, 2553)

6.2.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ควรมการศกษาวจยทงในเชงปรมาณและในเชงคณภาพในประเดนของการปรบปรงกระบวนการประเมนคณภาพภายนอกใหมความตอเนองและยงยน เชน การศกษาความเปนไปไดในการปรบปรงระบบการประเมนคณภาพภายนอกทประกอบดวยตวบงชแกนกลางและตวบงชทสะทอนบรบทของสถานศกษา การศกษาแนวทางการบรณาการระหวางการน าผลการประเมนคณภาพภายในและการประเมนคณภาพภายนอกไปใชประโยชน (Bazargan, 2007) เปนตน กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณ ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) ทใหการสนบสนนทนวจยครงน เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. วจตร ศรสอาน. (2551). บทบาทการประเมนคณภาพภายนอกระดบอดมศกษา (QA for the Development). จลสารประชาคมประกนคณภาพการศกษา, 6 (4), 3-6. ศรชย กาญจนวาส. (2547). ทฤษฎการประเมน. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2557). คมอการประกนคณภาพการศกษาภายในระดบอดมศกษา พ.ศ. 2557. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน). (2556). คณภาพศษย: เปาหมายการ ประเมน. กรงเทพฯ: สมศ. ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน). (2562ก). กฎกระทรวงการประกน

คณภาพการศกษา พ.ศ. 2561. [ออนไลน]. เขาถงเมอ 1 สงหาคม 2562 จาก http://www.onesqa.or.th/upload/download/201905231449267.PDF

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน). (2562ข). ขอก าหนดการจดจาง สงเคราะหคณภาพรายงานของศนยพฒนาเดก สถานศกษาขนพนฐาน และสถานศกษาอาชวศกษา. กรงเทพฯ: สมศ.

สบน ยระรช. (2554ก). แนวคดเกยวกบการสงเคราะหงานประเมนความตองการจ าเปน. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 13 (2), 31-54. สบน ยระรช. (2554ข). การน าผลประเมนคณภาพไปใชประโยชนอยางคลาดเคลอนในสถาบนอดมศกษา: มมมองเชง



ทฤษฎและขอมลเชงประจกษ. วารสารศรปทมปรทศน ฉบบมนษยศาสตรและสงคมศาสตร, 11(1), 132-140. สบน ยระรช. (2553). การสงเคราะหงานวจยเกยวกบแนวปฏบตทดในการใชผลประเมนคณภาพภายในและภายนอก ของสถาบนอดมศกษา. วารสารสมาคมสงเสรมการวจย, 1 (1), 63-71. อทมพร จามมาน. (2540). ในสวมล วองวาณช (บรรณาธการ), 108 ค าถาม: การวจย การวด และ ประเมนผลสถต. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน. Bazargan, A. (2007). Problems of Organising and Reporting Internal and External Evaluation in Developing Countries: The Case of Iran. Quality in Higher Education, 13 (3), 207-214. Joint Committee on Standards for Educational Evaluation. (1994). The Program Evaluation Standards. Thousand Oaks, CA: Sage.

Documents

The Synthesis of the Reports of the Fourth Round External ...dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/7207/1/กลุ่มสังคม... · (กระทรวงศึกษาธิการ,