Embed Size (px)
Citation preview
Tussengewasseneen alternatief voor mais?
Dr. Ludger LaurenzLandwirtschaftskammer NRW
Deze ruimte benuttenStandaard lettertype Calibri
2
Strookproeven met tussengewassen
3
Dr. Ludger Laurenz, LWK NRW 1
Einfluss des Erntetermins auf die Trockenmasse-Ertragssumme von Silomais und Grünfutterroggen/Getreide-GPS 2008 und 2009
Trend aus der Erntebefragung Münsterland
0
5
10
15
20
25
30
Saattermin Mais - Erntetermin Grünroggen/Getreide-GPS
Ert
rag
t/h
a T
roc
ke
nm
as
se
Silomais
Getreide-GPS
Summe Silomais + Getreide-GPS
Grünfutter-roggen
Meeropbrengst t.o.v. singulier mais Trend 2010 en 2011 bevestigd
Welke gewassen
nog mogelijk na medio
juni?
Antwoorden door
Invloed van oogsttijdstip op ds – opbrengst van mais en snijrogge/graan silage 2008 en 2009
Trends uit oogstenquête Münsterland
Graan-silage 10-15 t/ha droge stof + tweede gewas 5-10 t/ha ds
•Mais vroeg ras (inzaai tot medio juni)
•Sorghum-gierst (inzaai tot medio juni)
•Zomerkoolzaad (inzaai tot eind juni)
•Zomergraan (inzaai in juli)
Alternatieven voor mais
6
Tussengewassen voor biogas: opbrengsten 2009 tot 2011proefjaar 2009 2010 2011 som/3 jaar
Haver 6 9 15Triticale 5 21 26Zomergerst 8 25 33Zonnebloemen 18 12 31Zomerkoolzaad 6 7 2 15Rammenas 9 9
Haver 6,0 6,2 6,1Triticale 6,2 5,8 5,9Zomergerst 4,6 6,0 5,7Zonnebloemen 4,9 5,4 5,1Zomerkoolzaad 4,5 4,3 4,6 4,4Rammenas 4,4 4,4
aantal proeven
ds opbrengst t/ha
7
Tussengewassen voor biogas: N – P – K - onttrekking
Haver 98 93 95Triticale 105 93 96Zomergerst 79 101 95Zonnebloemen 95 92 96Zomerkoolzaad 86 102 87 94Rammenas 80 80
Haver 67 59 62Triticale 55 50 51Zomergerst 36 50 47Zonnebloemen 45 58 52Zomerkoolzaad 38 42 45 41Rammenas 43 43
Haver 204 198 200Triticale 171 156 158Zomergerst 104 135 127Zonnebloemen 218 232 229Zomerkoolzaad 155 147 151 151Rammenas 194 194
N-onttrekking kg/ha
P205-onttrekking kg/ha
K20-onttrekking kg/ha
8
proefjaar 2009 2010 2011 som/3 jaar
Haver 91 92 92Triticale 93 93 93Zomergerst 94 93 93Zonnebloemen 88 89 88Zomerkoolzaad 88 89 92 89Rammenas 86 86
Haver 279 307 297Triticale 272 291 287Zomergerst 296 314 310ZonnebloemenZomerkoolzaadRammenas
Haver 1616 1799 1733Triticale 1581 1561 1565Zomergerst 1342 1817 1713ZonnebloemenZomerkoolzaadRammenas
org. ds % in ds
methaan l/kg org. ds (Weißbach)
methaan m³/ha (Weißbach)
Tussengewassen voor biogas: methaanopbrengst
9
Z omertritic ale voor biogas als tussengewas invloed van de zaaidatum op de ds -opbrengst en het ds -gehalte
B IOR E S 2010 en 2011
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
16.06.2011 01.07.2011 16.07.2011 31.07.2011
Zaaidatum
ds %
2010 t ds /ha2010 ds % )2011 t ds /ha2011 ds %
ds opbreng s t
/ha
ludger.laurenz @lwk.nrw.de
10
Zomergers t voor biogas als tussengewas invloed van de zaaidatum op de ds -opbrengst en het ds -
gehalte B IO R E S 2010 en 2011
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
50,0
55,0
60,0
16.06.2011 01.07.2011 16.07.2011 31.07.2011
z aaidatum
ds %
2011 opbrengst ds (t/ha)
2011 ds gehalte (% )
2010 opbrengst ds (t/ha)
2010 ds gehalte (% )
ds opbreng s t
/ha
ludger.laurenz @lwk.nrw.de
11
Z omerhaver voor biogas als tussengewas invloed van de zaaidatum op de ds -opbrengst en het ds -gehalte
B IOR E S 2010 en 2011
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
16.06.2011 01.07.2011 16.07.2011 31.07.2011Zaaidatum
ds %
2011opbrengst ds (t/ha)
2011 ds gehalte (% )
2010 opbrengst ds (t/ha)
2010 ds gehalte (% )
ds opbreng s t
/ ha
ludger.laurenz @lwk.nrw.de
12
Zonnebloemen voor biogas als tussengewas invloed van de zaaidatum op de ds -opbrengst en het ds -gehalte
B IOR E S 2010 en 2011
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
16.06.2011 01.07.2011 16.07.2011 31.07.2011
z aaidatum
ds %
2009 opbrengst ds (t/ha)2009 ds gehalte (% )2010 opbrengst ds (t/ha)2010 ds gehalte (% )
ludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.de
ds opbreng s t /
ha
ludger.laurenz @lwk.nrw.de
13
Zomerkoolzaad voor biogas als tussengewas invloed van de zaaidatum op de ds -opbrengst en het ds -gehalte
B IOR E S 2010 en 2011
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
16.06.2011 01.07.2011 16.07.2011 31.07.2011
z aaidatum
ds %
2010 opbrengst ds(t/ha)2010 ds gehalte (% )
2009 opbrengst ds(t/ha)2009 ds gehalte (% )
2009 opbrengst ds(t/ha)2009 ds gehalte (% )
2010 opbrengst ds(t/ha)2010 ds gehalte (% )
L inear (2009opbrengst ds (t/ha))L inear (2009 dsgehalte (% ))L inear (2010opbrengst ds (t/ha))L inear (2010 dsgehalte (% ))
ludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.de
ds opbreng s t /
ha
ludger.laurenz @lwk.nrw.de
14
Z omerkoolzaad voor biogas als tussengewas invloed van de zaaidatum op de ds -opbrengst en het ds -gehalte
B IOR E S 2010 en 2011
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
16.06.2011 01.07.2011 16.07.2011 31.07.2011
z aaidatum
ds %
2009 opbrengst ds (t/ha)
2009 ds gehalte (% )
ludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.de
ds opbrengs t /
ha
ludger.laurenz @lwk.nrw.deludger.laurenz @lwk.nrw.de
15
Invloed zaaidichtheid op ds opbrengst(Gemiddelde van vijf strookproeven 2011)
kiemkrachtige korrels/m²
zomergerst (ras Streif)
zomertriticale(ras Somtri)
Zommergerst Zomertriticale
350 6,4 5,4400 6,7 5,8 0,3 0,4450 7,0 6,4 0,6 1,0
ds opbrengst t/ha
opbrengststijging t.o.v. "350"t /ha
16
Stroomopbrengst en productiekosten via zomergraan als tussenteelt,tien procent kuilverliezen afgetrokken, gemiddeld 2010 en 2011
Methaan kWel
m³/ha (WG 40 %)400 €/ha 500 €/ha 600 €/ha 700 €/ha
Haver 1610 6439 6,21 7,76 9,32 10,87Triticale 1518 6074 6,59 8,23 9,88 11,53Zomergerst 1461 5842 6,85 8,56 10,27 11,98
Productiekosten in ct/kWel bij --- teeltkosten
17
Rendement van tussengewassen (TW) en biogas: doorslaggeven zijn kosten van mais, de opbrengst van de tussengewassen ende teeltkosten
Kosten mais incl.oogsten:
€/t verse massa 30 35 40 45
Maiskosten bij 33,3% ds €/t ds 90 105 120 135Spec. Gasopbrengst TW t.o.v. mais % 90 90 90 90
1 t ds via tussengewassen mag kosten €/t ds 81 95 108 122evenwichtsprijs van TW bij 5 t/ha ds €/ha 405 473 540 608evenwichtsprijs van TW bij 6 t/ha ds €/ha 486 567 648 729TW: tussengewas Teelt en oogstkosten van TW schommelen tussen 400
en 700 €/ha. Het bedrag moet per bedrijf worden bepaald. Wanneer de kosten van TW over de evenwichtsprijs gaan, is maisaankoop rendabeler dan TW.
18
Tussengewassen voor biogas
Optimale zaaiperiode voor verschillende gewassen
Juni Juli
Mais Zonnebloem Triticale Zomergerst
Sorghum? Raaigras? Haver
19
Zomerneerslag sinds 2000 en kritische maanden voor tussengewassen
mm COE en MS kritisch droog Conclusie: in de meeste jaren voldoende neerslag voor succesvolle teelt van tussengewassenvoldoende
Juli Augustus September
2000 129 90 74
2001 40 70 117
2002 104 95 48
2003 73 29 87
2004 111 119 70
2005 104 84 77
2006 35 88 10
2007 129 75 96
2008 116 120 47
2009 110 25 41
2010 66 261 68
2011 53 97 53
2012 111 45 17
• Zomer-tussengewassen voor biogas goede aanvulling bij mais
• Zomertriticale (Somtri, gezond en stevig) is de ontdekking voor de zaaiperiode 1 tot 10/15 juli: hoge zaaidichtheid (450 zaden/m²), heen herbiciden en fungiciden
• Haver zaaiperiode 1 tot 10/15 juli met groot oogstpotentieel, fungicides en insecticides nodig, stevige rassen kiezen
• Zomergerst geschikt voor inzaai in 2e helft juni, veel zaaizaad (400 zaden/m²), fungicides en insecticides nodig, stevige rassen kiezen
20
Tussengewassen voor biogas in de zomer Conclusie na 3 proefjaren in BIORES
• Zonnebloemen liefst inzaaien 15 juni tot 1 juli, probleem vogelvraat, veel kosten voor zaaizaad en herbicides
• Zomerkoolzaad laat teleurstellende opbrengsten zien• Sorghum-rassen bereiken bij inzaai na 15 juni onvoldoende
ds gehalte en falen in koude zomers• Tussengewassen in de zomer vooral interessant in jaren met
hoge maisprijzen• Neerlag in de zomer in onze regio meestal toereikend voor
tussengewassen• Kweken van graanrassen voor „opbrengst als tussengewas“
heeft groot potentieel21
Tussengewassen voor biogas in de zomer Conclusie na 3 proefjaren in BIORES
Dank voor uw belangstelling
