Beiträge
zur
Kenntniss der Gattung
Erythroxylon.
Von
Jh'. C Fr. Pk. V. Martins,
0. M. der Akademie.
Abkandluogen d. n. CI. d. Ak. d. V/iaa. III- Bd. Ab(h. n.
'
36
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
Beiträge
zur ,
Kenntniss der Pflauzeugattung
Erythroxylon.
Von
Dr. C. Fr. Ph. v. Marlius,
0. M. (1. Akad.
Die Gattung Erylhroxylon ist von Patrick Browne im Jahre 1756in dessen Naturgescbichle von Jamaica aufgestellt worden. Demdort gegebeneu Gattungscharakter liegen zwei Arten zu Grunde,
deren Identität mit den bis jetzt systematisch bekannt gewordenen
Arten noch nicht für beide ermitfelt ist -'). Sieben Jahre später
beschreibt Jacquin**) einige Arten. Andere wurden in den letz-
ten Decenuien des vorigen Jahrhunderts durch Lamarck ***),
*) Patr. Browne N»(ur. Distory of Jamaica (1756) p. 27S. Die eine Ar«
wird als E, areolatum L. aufgeführt.
^^) N. J. Jacquin Histor. sei. stirpium amer. (1763) p. 194.
;fi^=*) Dicnonnaire H. (1786) p. 394.
36*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
384
Cavanilles*), Vahl**) uudRoxburgh**--} hinzugefügt. In der
Besclireibung der von den Hrn. v. Humboldt und Bonpland aus
Amerika zurückgebrachten Pflanzen führt Herr K u n t h j3 6 Arten
auf, und den letzten und erheblichsten Zugang hat die Gattung
durch die Entdeckungen des Herrn Aug. de St. Hilaire in Bra-
silien erhalten, indem derselbe 14 neue Arten aufstellt -j-j-}. Der
Gattungscharakter hat bei dieser Vermehrung von Artbeschreibun-
gen keine sehr wesentliche Aeuderung oder Verbesserung erlitten,
was sich am deutlichsten darstellen wird, wenn wir ihn aus ver-
schiedenen Perioden zusammenstellen.
Patr. Browne 1756.
PERIANTHIÜM campanulatum parvuin, ul-
tra medietatem in 5 partes lauceolalas sectum.
COROLLA: petala 5, oblongo-ovala, appen-
diculis totidem foliaceis, fimbriatls, ad basin
interne omata. STAMIXA: filamenta 10,
br«via, inferne coalita, superne distinctissima;
ANTHERAE oblongae. PISTJLLl.M: germen
eblongo-OTatum ; STYLI 3, erecto-palentes,
ab ipsa summitate germinis or(i, recedenles,
»taminibus longiores; STIGMATA globosa
crasaliiscula. BACCA parva, oblonga, iini-
lociilaris. Nucleus 1 , trilobua , inacqualis,
nauco ligneo tectiis.
Llnne Gen. edit. Vi. 1764.
PERIAKTHirM monophjilum quinque fiduin
turbiuattim, lacinüs ovalis acutis, minimum,
marcescens. PETALA 5, ovala, concava, pa-
tentia. Nectarlum sqiiarois 5 , emarginatis,
erecti«, coloralii, basi petalorum inserkis>
FILAMENTA 10, lungiludine corollae, basi
conne!£a membrana truncuta , ANTUERAEcordatae. GERMEN OTatum. STYLI 3, fili-
formes , distantes , longifiidine siaminum.
STIGMATA obtüsa crassiuscula. DRUPAovata, unilocularia. Nui oblnnga, obtuse
quadrangulari».
*) Dissertatio botanic» octava (1789) p. 3D9.
t^^") SymbDiae botanicae DT. (1704) p. 59. GO.
*#*) Plants of Coromandel I. (1795) t. 88.
•}) Nova genera et spec. plant. V. (1S21) p. 175 ssq.
j-f) Flora BrasUiae meridionalis II. (1829) p. 93 ssq.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
285
KuDtb 1821.
CALVX £-pnrIilut, imit biui 5-itngulnri9.
PKTALA 5, hypogynn, l):isi lala, intus squa-
ma niicla, aequalia. STAMINA 10, hypog^na,
filanicutis basi in urceolum connalt^. OVA-HIUM 1- Tel 3-lacuIare, loculis !i tacuia;
oTulo soUlario, pendiilo. STYLI 3. STIG-
MATA iiibcapitata. Diiciis nulliis. DRrpAoblonga, cvlindraceo-angiilata, monnspernia.
ENDOSPEUMUM coincuni. EMBRYO cenlra-
lii, rectus. Rndicnla supcra.
FnVTICES aut ARBOBES; ramtili jti-
niores tUpulis imbricatis obtecli et compresf:!.
FOLJA aJlevna, rarissime oiiposita. Sli/mlae
axillares. FLORES terminales, axillares,
post fvlia delapsa laterales , solüarü, gemiui
aiU fasciniali; pedunculis basi bracteaiis.
St. Hilaire 1829.
CALYX 5- paniliii, raio S-fuIin. PE-
TALA 5, bTpogyna, basi lala, squama iiilus
aucia, aequalia. iSTAMlNA lU hyfttj^yan:
FII/AJIENTA basi ia urceolum connala, AN-THERAE parvae, mobilos, inirorsae, 2-locu-
lares, longitudinaliter dehi?centes. OVARIfM1- vel J-loculare, loculis 2 vacuis. Ovulum
1, ex apice Inculamenli pendulum. STYLI 3,
distincii aut rarius magis minus conliti.
STIGMATA tolidem. PRUPA 1-sperma.
PERISPERMIUM caruo!uni vel duIIudi. EM-BRi'O aiilis, rccim. Radicula ad uaibilic:riu
speclani, supera.
SLFFR ITICES, FR l TICES aut A RBO-liES. Ramuli apice cnmpressi. FOLJA aVerna,
rarissime opposila (ex Kunlh), iitlegem-ima.
STIPILA axillaris, concaia. FLORES so-
lilarü, gemini aut fasciculali, ex axillis foli-
oivm ti/uamarumve slipulacearum nascentes,
albidi aut flavo-viresceiites. PEDCXCIJ.IS-angulali, gradatim incrassati.
Herr Kunth steliie bei der Bezeicliuuug obiger Cbaraclere die
GalUiiig Erylfirojri/Io?), die bis dabin als eine be(erokIi(e Form der
Malpiglilaceae Avar befrachtet worden, als eine eigene Familie der
ERYTHROXYLEAE auf, und trennte von ihr das Erythroxi/lon
monogynum Roxb. CCoroni. I. t. 883 wegen des einfachen Griffels
unter dem Namen Sethia. Diese Aeuderungen wurden von seinem
Nachfolger St. Hilaire nur in Rücksicht auf die Geltung der Ery-
throxyleae als eigenthümliche Pflanzenfamilie angenommen ; die Gat-
tung Sethia aber wurde Avieder mit Erythroxylon vereinigt.
Da ich Gelegenheit gehabt habe, viele Eri/throxyla auf meiner
Reise iu Brasilien zu beobachten, und mir überdiess durch die ge-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
286
fällige Mittheilung der Herren Jus sie u in Paris, Klotzsch in Ber-
lin, Endlicher in Wien, die von St.Hilaire, Sellow, Pohl,
S c h 1 1 andM i k a u in jenem Lande gesammeltenArten zu Gebote stan-
den, BD glaubte ich iminteresse der Wissenschaft eine möglichst genaue
Untersuchung dieser Pflanzen vornehmen zu müssen, theils um ih-
ren sehr eigenthüralichen morphologischen Charakter in ein helleres
Licht zu setzen, theils um für das System eine feste Grundlage
der Arteukenntniss zu erhalten. In diesem Sinne werde ich in
dem ersten Theile meiner Abhandlung versuchen, die Gattung ge-
nau zu charakterisiren , und die Eigeuthümlichkeit ihrer Morphose
darzustellen; im zweiten aber w^erde ich die Beschreibung der in
Brasilien beobachteten Arten mit einigen vergleichenden Blicken
auf die anderer Länder folgen lassen.
ERYTHROXYLOJV PATR. BROWNE(Venelia et Roelana Commers. Mss. — Sethia Kunth.')
Character differentialis.
Calyx hypogynus 5-fidus, rarius 5-partitus. Corolla pentape-
tala, regularis. Petala patentia, intus ligula erecta, duplicata, antica
biloba postica subsiraplici munita. Stamina 10 hypogyna: filamenla
basi in tubum vel urceolum counata; antherae ovato-globosae. Ova-
rium 3-loculare, loculis plerumque 2 vacuis, ovulo solitario pendulo.
Drupa monosperma. Enibryo axilis, rectus, homotropus, intra albu-
men farinaceo-carnosuni aut nulluni.
Frutices vel arhusculae, alternifolia. Folia disticha, stipula
intrapetiulari, innovatioumn prima saepe in rainenta sguamaeformia
depauperata. PeduncuU hracteolati ex alis foliorum vel ramento-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
aar
rum, solilarii, out nonnulli vel plures aggregali, fasciculati glomera-
tive. Floret parvuli, petalis albicantibus. Drupae coccineae.
Character naturalis.
Frutices aut arbusculae, ligno suhtili firmo, in aqua
plerisque perdurabili ,phrumt/ue pallido, liJbro et radiis medullari-
bus rubelUs. Rami teretes, saepe cortice crassiusculo aut verru-
culoso. Ramuli rwvelli compressi, subbifariam posili. Folia al-
terna, subdisticha, simplicia, breviter petiolata et stipulata; stipula
intra petiolum enata, erecta, facie poslica concava, antica convexa
et bicarinata , ramulo tramversim adnata, membranacea, longitudi-
naliter striata et nervosa, nunc decidua nunc persistens et basi plus
minus lignescens. Petiolus brevis, teretiusculus , superne sulco
tenui exsculplus, latere nonnunquam a laminue basi nonnihil decur-
rente subalalus. Lamina plerumque ovata aut obovata, integer-
rima, magniludine et circumscriplione tnirum in modum varia ; folia
juniora plerumque compagis tenerae herbaceae, adultiora magis ma-gisgue crassescentia alque consistentiam foliorum Lauri adepta,
opaca aut lud conversa punctula diaphana exhibentia. Nervusexcurrens, subtus prominens supra plerumque nonnihil concavus.
Venae et venulae intra marginem arcuato - combinatae , vario
modo anastomosantes. Pub es in nulla parte, nisi in foliorum pa-
gina inferiore, ibidemque rarissime obvia, ex utriculis seplatis den-
sis conslans. Getnfnatio ?iuda, i- e. folia non ope squamarum ob-
tegentium involucrata ; biformis tarnen: innorationes nempe semper
concomitalae foliis depauperatis s. ramentis, quae in superiore
parte folia sequuntur omnino evoluta. Ramenta disticha , semi-
amplectentia , triangularia aut oblonga, superne concava, subtus
convexa, bicarinata, membranacea, longitudinaliler nervosa et striata.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
888
Sunt vero foliorum partes mere vaginales sive stipitlaret, tarn petiolo
quam lamina ilestitulae. Pro laminae rudimento autem nonnun-
quam ferunt aristam subulatam , rectum aut hasi tortam, e dorso
media inter carinas enatam, tandem deciduam. Nervi ramenlorum
carinales in setas saepe promissi. Ramenta in ramulis adultio-
ribus saepe pcrsistunt eosque squamarum specie muniunt nunc arcle
dislicha Qcircinnata) nunc a se dimota. Folia completa supra ramenta
promuntur. Flores nunquam ex apice ramorum terminales, sed
semper laterales ex alis foliorum aut ramentorum, fulti aut ipso
ramulo folium ramentumve ferente, aut ramulo decurtato laterali
non evoluto. Axis florifer semper simplicissimus i. e. pedunculus
von in pedicellos ahiens; ima basi bibracteolatus, pentagonus, angu-
lis cum divisionibus calgcis altertianlibus , sursum incrassalis.
Calyx plerjsque inoiiophyllus , 5-fidus aut 5-deiitatus, rarius
5-partitus et subpentaphyllus, divisionibus tuuc iu alabastro quincunci-
atim sibi imbricatis. Corolla aestivatioue quincuuciali , alabastro ob-
ovato vel turbinafo subpentagono. Petala ex imo calyce, hypogyna,
iiiter se libera, aeqnalia, cum calyce alteruautia, teuuia, parva, alba
aut albo-vireutia, liaeari-oblouga vel elliptica, brevissirae uuguicu-
lata, obtusa, uuiuervla, pateiitia, supra primuin trientem intus pro-
niissa iu ligulam teiieram duplicatain: anteriorem majorem, bilobam,
posteriorem simplicem. Ligulae sub anthesi quasi verticaliter erectae
et conniventes. Slamina 10, bypogyna, monadelpba, basi nimirum
coalita in urceolum s. tubum stamineum cylindricum aut doliolifor-
mem, caruosulum, album, vertice truncatum et levissime 5-aut 10-
creuatum denticulalumve. Filamenta in alabastro intoi'ta et circum-
flexa, sub anthesi erecfa et sub fructu maturescente saepe excres-
centia, filiformia, 5 exteriora interdum breviora (ubo staniiueo intra
marginem allius adnatä. Antherae subglobosae aut ovatae, erectae,
biloculares, loculis intus convexis et omni longitudiue rima aperiun-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
289
dis. Connecliciihim teiioe, iiicoiispicuura aut specie verruculae (er-
uiiiiali.'s proiiiissum. Pollen subglobosuiii , riiiiis tribus, siiigula uui-
porosa. Pistillum liberum, foliis carpicis tribus coiiflaturii. Ovariutn
triloculare, mux abortu loculorum uniloculare. Ovulum solilarium
iii uiio loculo ex axi peudulum (rarissinie Ovula 3 in duobus loca-
lis), anatropura, micropyle faciei ovarii centrali obversa. Styli tres,
tenucs, distiucti aut rarius pluä minus alle in uiium connuti. Stig-
muta dense papulosa, clavaeforniia aut heuiispliaerico-capitata. Drupaovata aut oblongo-couica. Epidermis coccinea aut ignea. Curo
parca. Putamen papyraceum aut lignescens, loculos abor(ivos ple-
rumque includous, nionospermum. Testa tenuis. Albumen fariuaceo-
carnosum, saepe fere uullum. Emhryo axilis, peiidulus, honiotro-
pus , coiyledüiiibus incunibeulibu.s, dorso convexis, ventre planis;
rostcUo conico supero, parvo; cauliculo vix distincto.
' Zur weitern Ausführung des so eben dargestellten Gattungs-
charakters füge ich noch einige Bemerkungen bei, indem ich die
einzelnen Merkmale in der angenomuieueu Ordnung verfolge.
Truncus. Rami. Rainuli.
Die von mir beobachteten Erythroxyla waren iusgesamnit dicht-
buschichte schlanke Baume von angenehmem Anseilen, oder ausge-
breitete Gesträuche. Der Stamm der ersteren erhebt sich kaum
über 30 Fuss Hohe. Er giebt gewöhnlich schon vom Grunde an
mehrere starke Aesle ab, welche meistens nicht stark vom Ilaupt-
stamme divergiren. In ahidicher Weise sind auch die Ifaupiäsfe
verzweigt. Gemäss der zweizeiligen Stellung der BiiUter sollte
man glauben , dass das ganze Gewächs eine regelmässig zweizei-
lige und steife Verzweigung darsteilen müsste ; die Xaiur über-
windet aber den Typus der Dispositio bifaria durch lokale Ver-
AbliitndluDgrn derll.CI.d. Ak.d.Wiss.III.Bd. Ablh.II. 37
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
390
kümmerung und Drehung der Aeste, so dass der Gesammtuniriss
schwerlich mehr auf die ursprüngliche Stellung der ersten Aesfe
uud Zweige zurückschliessen lässt. Nur hei den kleineren, strauch-
artigen Arten (z. B. Erythroxylon microphyllum , subrotundum)
bemerkt man eine durchgreifend zweizeilige Stellung der secundä-
reu Zweige, welche gewöhnlich von unten nach oben in eiuer
gewissen Regelnlässigkeit, verkürzt erscheinen. Wenn sich dann
die Hauptzweige steif ausbreiten, oder unter weiten Bögen herab-
krümnien, so erhält der Strauch dadurch ein sehr elgenlhttmliches,
eparriges Ansehen.
Der Stamm und die Hauptäste sind stets rundlich, und von dfer
häufigen Verkümmerung einzelner Aeste an ihnen mit deutlichen
Astnarbeii und Fladerbildungen besetzt. Die jüngeren Zweige
sind immer zusammengedrückt, eckig, ja manchmal fast zweischnei-
dig. Solche junge Triebe unterscheiden sich auch überdiess sehr
augenfällig von den älteren Theilen durch die Glätte der Oberhaut,
welche eine hellgrüne oder bräunliche Farbe hat, und bisweilen auch
bläulich angelaufen ist. Die ältere Riude ist dunkelbraun oder
röthlich grau und mit einer grauen, in Längsfurchen, Rinnen oder
Punkte vertieften Epidermis bedeckt. Mit zunehmeudeni Alter ent-
wickelt sich die iiineie Riudenschicht in vorwiegender Ueppigkeit,
und bricht durch jene Furchen und Poren der Oberhaut hervor.
So sieht man zweijährige Triebe oft in grosser Ausdehnung mit
Wärzchen un<l Warzen einer gelblichbraunen Korksubstauz über-
zogen, und manche Arten Cz. B. E. tnicrophyllimi) werden dadurch
vorzugsweise charakterisirt. Ueberhaupt aber waltet in unserer
Gattung die Anlage einer sehr starken Korkschicht in der Rinde
vor, und gewisse Arten, Avelche in offenen, der Sonne und dem
Winde ausgesetzten Fluren leben (JET. suberosum , tortutn, Daplmi-
tes) bilden die Korksubstauz in so grossem Maasse aus, dass sie
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
29X
bis zur Dicke eines Zolles aiiwäclist, und den Ilolzkörper der
Zweige an J)urcliniesser ums Doppelte überfriiTt. Dieser Korktrennt sich dann oft in unregelmässige Felder, die mehr oder we-niger dem Alter und der Länge der Triebe eubprechen, zu
welchcu sie gehören.
lauerhalb derjenigen Rindenlage, aus welcher sich der Korkliervorzubilden pflegt, findet man bei den meisten Arten eine zAveite,
die sicli durch ihre dunkle, rolhe oder bräuuliche Farbe auszeich-
net. Sie besteht aus einem dichten Zellgewebe, dessen cubisch«
oder oblonge Zellen von Einern brauneu Extractivsfofle sehr stark
tingirt sind. In zolldicken Zweigen ist diese Schichte manchmal
wohl eine bis zwei liinien dick. Sie erlheilt gewissen Arien das
Vermögen, als FarbslolT zu dienen, wie denn Erijthroxylon sube-
rosum *D und Iwlttositm in Brasilien zu diesejn Zwecke verwen-
det werden. Bei dem ErythroxyUm areolatuvi L. von Jamaica,
welches dort auch Red-Wood, Rothholz, genannt wird, ist, nach
Patr. Browne a. a. 0., die innerste Rinde fleischröthlich und das
Holz braun, was ihn mag bestimmt haben, der Gattung ihren syste-
matischen Namen zu geben ; übrigens findet sich bei der .Mehrzahl
der mir bekaniit gewordeneu Arten jene braune Farbe nicht im
Holze, das vielmehr oft weisslich oder sehr blassröthlicJi gefärbt ist.
Diese Betrachtung der Rinde führt mich noch einen Schritt
weiter zur Schilderung der inneren Gestaltung , wobei ich mich
übrigens sehr kurz fassen kann, da mir mein Freund, ilr. Prof. HugoRlohl, der grosse Kenner dieser Yerhälinisse, gemeldet liat, dass die
ihm mitgetheilten IVIaterialien keine im Wesentlichen von dem allgemei-
nen Bau der Dicotyledonen abweichende Morphose gezeigt hätten.
#^ Aug. de St. -Uilaire Plantes usuelles des Brc-siliens (. 69.
37*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
393
Das Holz der Ervthroxyla- Arten ist von grosser Dichtigkeit
nnd Festigkeit, es dauert aiicii in der Erde sehr lange aus, und E.
areolalum ist deshalb in Jamaica auch ujiter dem Namen Iron-
Wood — Eisenholz — ein beliebtes Baumaterial, wenn gleich der
Stamm des Baumes nur zu geringer Dicke anwächst. Unter dem
Mikroskope zeigten mir mehrere Arten von Erythroxylon , die ich
ph}-totomisch untersucht habe CE. suberosum, campestre, columbi-
mim), einen Holzkörper, in welchem man keine einfachen Spiral-
gefässe unterscheiden konnte. Er besteht aus grossen, mit zahl-
reichen Poren versehenen Zellen, aus andern sehr dickwandigen, fast
hornartigen, fast kubischen Zellen , welche sehr starke Markstrah-
len bilden, aus einem dazwischen liegenden, kleinen Zellgewebe, ver-
hälluissmässig wenigen, aber starken und elastischen Prosenchym-
Zellen und aus grossen punktirten Röhren. Das Auffallendste da-
bei schien mir, dass die letzteren, namentlich in jüngeren Trieben,
keine sehr regelmässige concentrische Stellung zeigten , so dass
man bisweilen versucht werden könnte, dieser Innern Gestaltung
dßn Typus der Dikotyledonen abzusprechen. Bei älterem HolzS
dagegen tritt dieser Typus doch deutlich hervor.
Das Holz der Erythroxyla ist im Allgemeinen schwer. Die
übrigen physikalischen Eigenschaften desselben scheinen aber vor-
zugsweise von dem Standorte abzuhängen. Solche Arten nämlich,
welche in trocknen, sehr heissen Gegenden wachsen, wo sie oft
Jahre lang den Regen entbehren müssen, haben ein vorzugsweise
feines, dichtes Gefüge im Holze, jene dagegen, welche in den
feuchteren Caa-apoam CCapöes), und in den Schlagwaldungen, der
Caa-apoera wachsen, sind von gröberer Faser, und wahrschein-
lich auch nicht so. dauerhaft, >venu zu Bauten oder zu Maschinen
verwendet.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
293
Folitt. Gemmatio.
Herr Kunth sagt zwar von den Blättern der Erylhroxyla: „Po-
lia alterna, rarissima opposita" *); ich uiu.s.s aber bemerken, dass
sie ihrer Stellung nach durchgreifend abwechselnd und nur nianch-
inal, dem Scheine nach,gegenständig genannt werden dürfen. Ei-
nes der wesentlichsten Momente in der Gestaltung der Erythroxy-
len ist die eigenthümliche Art, in welcher die Blätter sich bald
vollständig entwickeln, bald die eine oder andere ihrer drei orga-r
nischeu Dimensionen unterdrücken. Wenn wir nämlich die Mehr-zahl der Blätter im ganzen Gewächsreiche in's Auge fassen, und
daraus einen Typus für die regelmässige Entfaltung des Blade.s
abstrahiren, so finden wir, dass ein jedes vollkommen ausgebil-
dete Blatt aus drei organischen Theilen, gleichsam aus. eben so
vielen Gliedern bestehe, aus dem Scheidentheile, dem Blattstiele
und dem Breitentheil. Mit dem Vaginaltheile beginnt es seine or-
ganische Selbstständigkeit anzudeuten, indem hier die erste Diver-
genz von den Gefä^sen des Stengels eingeleitet wird. Einmal von
dem Achsengebilde gesondert, erleidet es darauf eine Veränderung
durch Convcrgenz und V^ereinigung seiner Gefässe im Blattstiele.
Von dieser zweiten Stufe an erhebt es sich in der Lamina zu
einer vollständigem Sonderung, indem es die Ausbreitung in die
Fläche vollendet. Ein Blatt, au welchem sich diese drei Partieen,
Zonen oder Dimensionen entfallet zeigen, habe ich mit dem XameuHolophyllum zu bezeichnen vorgeschlagen. Bleibt es auf der er-
sten Stufe als Scheidenblatt stehen, so stellt es gemeiniglich eine
#) Nova Genera et Spec. plantar. V. 175. Das E. squainalum VtiAl, welches
hier als oppositifoliura angegeben wird, ist es in Walirheil nicht. V'ahl
(Symbol. III. 60.) nennt die Itl.'ilter au.>driicklich alterna.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
294
Schuppe dar, die nicht selten rings um den Stengel verwachsen
bleibt, Hohl- oder Schuppenblatf: Coelopliyllum. Das Blattohr
(Stipula) gehölt seiner Genesis nach zu dem Sclieideutheile des
Blattes. Entwickelt es auch den Blattstiel, so wird es ein S'tiel-
blatt: Steleoph3'llani, eine Forinationsstufe, die wir bei vielen Pflan-
zen in der Art auftreten sehen, dass der Stiel durch Verflachung
bandartig wird, wie z. B. bei den Gräsern, und in anderer Weise
bei vielen derjenigen Blattauamorphosen, welche die Systematik als
Phyllodia zu bezeichnen pflegt (Acaciae sie dictae aphyllaeT.
Wenden Avir diese allgemeinen Abstractionen auf die Gattung Ery-
throxylon an, so begegnen wir hier dem besondern Falle, wo die
Triebe mit unvollständigen Blättern anfangen, und erst gegen ihr
Ende hin Holophylla entfalten. Dieses Verkommen ist an und für
sich sehr häufig, indem namentlich unsere einheimischen Bäume ihre
Triebe mit Schuppenbliittern begiinien, welche zugleich als Sciiutz-
und Deckblätter für die darauffolgenden vollständigen Blätter die-
nen. Während aber hier diese Schuppen dicht aufeinander ge-
drängt stehen, und meistens alsbald abfallen, wenn sie für die spä-
teren und vollkommneren Blätter nicht mehr nölJiig sind, bleiben sie
bei Erythroxylon in sehr vielen Fällen unlerhalb der Holophylla
stehen. Sie erscheinen nicht sowohl als eine äussere Vorbedin-
gun»' des darauffolgenden, erst unter ihrem Schutze möglichen Ent-
faltun^^sprozesses der vollständigen Blätter, sondern sie stellen viel-
mehr nur die niedrigere Stufe der letztern selbst vor, da diese in
einem tropischen Klima der Deckung und Verwahrung vor Kälte
oder Sonnenstich nicht bedürfen. Dieser Deutung gemäss findet
man auch an diesen Blättern, welche die untere Formation am
Triebe ausmachen, noch eine liamina, aber diese erscheint nur un-
ter der Form einer Granne auf dem Rücken des Schuppenblattes,
ia ähnlicher AA'eise \\ ie auf den Spelzen der Gräser, welche rück-
sichllich ihrer ganzen äussern Gestaltung manche frappante Aehn-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
«95
lichkeit mh diesen SchuppenbläUern von Erytliroxylon darbieten.
Diess VerhäKniss wird um so deutlicher, je schärfer wir die For-
mation und Structur der entwickelten Blatter in's Auge fassen.
Hier nämlich ist der Vaginalllieil auf eine selir ßigenthinnliche
Weise abgewandelt: er erscheint als eine Stipula intrapetiolaris
(welche man auch anterior, iiitrafoliacea, axillaris zu nennen pflegt^.
Wenn in dem gewöhnlichen Falle, z. B. bei der Rose, der Blatt-
stiel sich rechts und links von seinem Ursprünge in ein Blattohr
erweitert, so erhebt sich bei Erythroxylon die Stipula aus dem in-
nersten Winkel seines Anheftungspunktes , und umfasst mit der
Obern concaven Seite zur Hälfte den Zweig, während die untere
zwei Stielnerven zeigt, welche der ganzen Länge nach durch die,
hier nicht mehr halbirte, sondern ein einziges Blättchen bildende
Stipula , fortlaufen. Es ist diess dieselbe Bildung , welche man,
wenn schon auf die eine oder andere Weise abweichend, bei sehr
verschiedenen Pflanzenfamilien, wie z. B. bei vielen Papilionaceis
C». B. Pisiim\ bei den anomalen Rutaceis QMelin/il/ius), und bei
den I/ardizabaleis findet. Das vollständige Gegenbild dieser Art
von Stipula haben wir bei anderen Papilionaceis CAstra</aliis, Oiio-
brychis), bei Mercurialis^ amtua xx. s. w., wo sie auf der, dem Blatt-
stiele gegenflber liegenden Seite verwachsend, den Zweig halbseitig
einscheidet (Petiolo oppositaj.
Mit diesen so eben beschriebenen Blatlohren haben die am
Zweige unteren, unvollständigen Blätter von Erythroxylon die
grösste Aehnlichkeit, so zwar, dass sie auch von manclieu Schrift-
stellern geradezu Slipiilae, Blattohren, oder Sf/uamae slipiilaceae
(^Lepides Link) genannt werden. Ich glaubte jedoch besser zu
thun, wenn ich sie mit dem bezeichnenden Namen der Ausschlui/-
schiippen, Ramenta, in die Beschreibung einfülirte; denn sie sind
ja wirklich nicht etwa bloss Tbede von Blättern, sondern vielmehr
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
296
selbslstäiidige Blätter, die nur auf einer iiefereii Eiitwicklungsstafet
stellen geblieben sind. Diese Aussclilagschuppeii erscheinen ihrem
Umrisse nach, wenn vom Zweige abgelöst und flach ausgebreitet,
gemeiniglich langgestreckt dreieckig, bisweilen aus dem Dreiecki-
gen in's Lanzettförmige übergehend. Sie sitzen halbumfasseiid am
Stengel fest. Auf dem desshalb convexeu llücken sind sie in eine
liängsfurche vertieft, welche fast am untersten Grunde beginnt, und
bis iu die Spitze fortläuft. Die Furche wird auf jeder Seite von
einem, mit ihr paralleleu Nerven begränzt, welcher in vielen Fäl-
len als Borste über den allgemeinen Umriss hervortritt. Maucbmal
sind diese Borsten hakenförmig zurückgekrtimmt (_E. coelophle-
liuni). Zwischen ihnen verlängert sich bisweilen die eigentliche
Spitze des Ausschlagblattes in eine dritte Borste. Ausser den er-
wähnten Kielnerven laufen parallel mit denselben mehr oder weni-
ger andere Nerven durch das Blatt hin, hören aber meistens etwas
unterhalb des Randes auf. Die Textur von jüngeren Ausschlags-
schuppeu ist gewöhnlich häutig, mehr oder weniger trocken, wosie dann auch in ihrer Farbe zwischeu hell- und dunkelbraun in
verschiedenen Nuancen gefärbt erscheinen. Selten sind sie kraut-
artig und von hellgrüner Farbe. Was ihre Grösse betrifft, so va-
riiren sie zwischeu einer halben Linie und einem halben Zoll Jiäuge.
Am häufigsten sind sie zwei bis drei Linien lang. An ganz jun-
gen Trieben stehen sie vertical aufgerichtet, und stellen, indem sie
sich mit ihren Rändern gegenseitig einscheiden, die Form eines
Thyrsusknopfes dar. Sobald sich aber die Spindel zwischen ihnen
verlängert, treten sie nach aussen zurück, und fallen entweder ab,
oder bleiben, bald näher, bald ferner von einander, in zwei Zeilen
stehen. Sie sind gewöhnlich unbehaart, nur in wenigen Fällen
habe ich eine Wolle von lockeren rosibrauneu Haaren auf ihnen
getroffeu.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
297
Bei jungen Ausschlagschuppen findet man gewöhnlich auf dein
Rücken auch das Rudiment der eigentlichen Lamina. Dieselbe
ist aber niemals als ein Breitenorgan, sondern immer nur als eine
Granne, ja bisweilen sogar nur als ein unscheinbares Härchen ent-
wickelt. Die Granne ist nach Länge, Dicke und Ort des Ursprungs
sehr verschieden, meistens ktirKer als die Ausschlagschuppe. Sie
streckt sich entweder gerade vor, und legt sich dann in die Mit-
lelfurche, oder sie ist am Grunde etwas gedreht und steht schräg
ab. An älteren Ausschlagschuppen findet man sie nicht mehr.
Vermöge dieses Theiles hat die Ausschlagschuppe die grösste
Aehulichkcit mit einer Grasspelzklappe, und in der Znsauunea-
setzung mehrerer solcher zweizeilig gestellter Schuppen erkennt man
sehr deutlich den IVpus des vielblüthigen Grasälirchens. Der un-
tere Tlieil der Schuppe pflegt sich in den meisten Fallen zu ver-
dicken und stehen zu bleiben, während der obere durch den Ein-
fluss der Witterung zerrissen oder gänzlich zerstört Mird. Die
Farbe ist dann, wenn sie im hinfälligen Theile fahl oder strohgelb
war, nun in dem verdickten, stehenbleibenden graubraun. Hier
nimmt das Ausschlagsblättchen bisweilen Theil an der Bildung je-
ner korkigen Rinde, Avelche die Zweige so häufig bedeckt. Die
ersten Rameuta eines neuen Triebes erscheinen nicht selten länger
und von düunerer Consistenz, als diejenigen , welche man an alle-
ren Stellen der Zweige wahrnimmt, was ebenudieser nach und
nach eintretenden Verstümmlung und Verkleinerung, Vermöge der
Wilterungseinfllisäe, zuzusohreibeiv istv
-.
••'- :-y :.
Ganz besonders bedeutsam und wesentlich f«r die Charakteri-
stik der einzelnen Arten- erscheint- die Stellun» dieser Ausschlag-
schuppen am zwei- und niehrjäbrigeu Triebe. Der -lefzlcre nämlich
verlängert sich entweder zwischen den ein'Aehien Ausdchlagschup-
peu, und zieht dieselben dadurch auäeinander, so dass sie in mehr
Abhi«ndluugead.II.Cl.d..Mi.d.Wiss.]II.IM.Abll>.II. 38
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
298
oder weniger unregelmässigea Absätzen rechts und links am Zweige
zu stehen kommen ; oder sie werden auch bei späterem Nachwüchse
des Zweiges gar nicht oder nur wenig aus ihrer ursprünglichen
Nähe und Uebereinanderlagerung verschoben. Im letzteren Falle
stellen sie ein ganz eigenthümliches beschupptes Zweiggebilde dar.
Ich habe sie dann iiii Vergleiche mit einer Flechte von Haaren
Ramenta circinnata genannt. Die auf solche Weise beschuppten
Zweigleiu verlängern sich meistens, nachdem sie die typische Zahl
yon Schuppen erreicht haben, mit längeren Internodien, an welchen
nun die ausgebildeten vollständigen Blätter hervortreten. Nach
einer gewissen Successiou dieser letztern hat sich der Jahrestrieb
erschöpft, und der folgende beginnt wieder mit den dichtgestellten
zweizeiligen Ausschlagschuppen. Da die letztern auch an dem äl-
teren Holze noch für längere Zeit sichtbar bleiben, so geht hieraus
der besondere Umstand hervor, dass sich au einem längeren Aste
ein regelmässiger Wechsel zwischen unvollständigen und vollstän-
digen Blättern nachweisen lässt. Bei einigen Arten {^K. suberosmn,
Duphnites, circinnatumy.'vf'itA <lieser Wechsel mit ziemlicher Ent-
schiedenheit eingehalten, und da auch die Hlüthenstiele vorzugs-
weise bald aus den Ausschlagsschuppen, bald aus den Achseln der
entwickeKen Blatter >hervorkommen , so ergeben sich aus diesen
Verhältnissen eigenthümlißhe Charaktere für die Arten, welche je-
doch leichter durch das Auge des Beobachters in der Natur auf-
zufinden, als in besonderen Ausdrücken wörtlich darzustellen sind.
Auf diese Successionen der verschiedenen Blattformationen von
Erythroxylon haben ohne Zweifel auch die Ortsverhältnisse und
jnomentan eintretende iRegea oder Trockenheit einen mächtigen
Einfluss, und der Systematiker ist darum angCAviesen, sie für die
Zwecke der Unterscheidung von Arten mit grosser Vorsicht zu
benutzen. In einigen Fälleu lässt sich gar keine Gesetzmässigkeit
in der Succession der verschiwlenen Formafionsstufen bemerken:
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
29»
Aus.schlais;."-ch«ppen und vollständige Bläüer Mffen sich, bald nüt,
bald ohne BliMhen in ihren Achseln, ohne alle Ordnung, und manch-
mal wird auch eine scheinbare Ordnung durch weitere Complica-
tionen im Blüthenstande gestört. Bisweilen wird auch der Heiz-
körper des Zweiges durch die wechselnden Successionen Tollstän-
diger oder unvollständiger Blätter afficirt, so dass er sich an der
Gräuze zwischen beiden Formalionsstufen einschnürt und ver-
dünnt. Werden Zweige dieser Art gebogen, so brechen sie amleichtesten an den Stellen der Einschnürung.
Fast alles, was ich bisher von den Ausschlagschuppen gesagt
habe, gilt auch von den Biattohren, stipidae, der vollständigen Olät-
ter. Auch hier zeigt die 8lipula nicJit zwei Theile, sondern ist
durch Verwachsung der inneren Bänder einfach. Der Interschied
zwischen dem Kamentum und der vSiipula beruht darin, dass bei
letzterer statt der Granne ein vollständiges, mit Stiel und Breiten-
theil versehenes Blatt auftritt. Die Blätter sind mittels des Vagi-
nallheils, d. h. ihrer Stipula, an dten Zweig befestigt, indem der-
selbe quer, und bisweilen nach beiden Seiten etwas herablaufend
an ihr angewachsen ist. Doch löst sich das Blattohr oft theilweise
los, wenn die Gefässe des Blattstieles anschwellen, und das Blatt
scheint sodann durch den Blattstiel unmittelbar befestigt, das Blatt-
ohr aber stellt sich dann gewissermassen nur als ein Anhang des
Blattstieles dar.; Man könnte es dann einer, der Länge nach hal-
lürieu Ocrea vergleichen. Auf der dem Blattstiele zugewendeten
Seite zeigt das Blattohr zwei Längserhabenheiien und in der Mitte
eine Furche. Auf der dem Zweige zugekehrten Seite ist sie con-
cav. Diese eigenthündiche Faltung des Blattohres ist um so be-
deutungsvoller, als sie sich auf einer höheren Formationsstufe, näm-lich i»ei den Kronblättern, in veredeltem Typus, wiederholt. Die
Substanz des Blattohrs gleicht der der Ausschlagschuppe, desglei-
38»
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
300
clien die Farbe. Aucb hier finden wir nicht selten zwei oder drei
Borsten an der Spitze des Blattohrs; jene vierte Rückengranne
kann natürlich liier nicht erscheinen. Selten findet sich auch auf
dem Rücken der Blattohren ein vergänglicher Filz rothbrauner
Haare CE. suhrotundum).
Die Blattstiele sind bei Erythroxylon fast ganz rund, oben mit
einer schmalen Furche versehen, und von dem untersten herablau-
fenden Rande derLaniina häufig mit einer zarten Leiste bezeichnet.
Was den LamiuR.rtheil der Blätter betrifl't, so wechseln sie ganz
ausserordentlich in ihrem Umrisse und in ihrer Grösse. Nament-
lich findet man, dass diese Verhältnisse au den älteren und jünge-
re» Trieben ausserordentlich verschieden sind. Am häufigsten ist
der Umriss umgekehrt eiförmig oder ablang; aber nicht selten dre-
hen sich die Verhältnisse der einzelnen Dimensionen an den Blät-
tern einer und derselben Art, ja eines Individuums, in solcher
Weise um, dass die sonst kürzesten Dimensionen zu den längeren,
dagegen die längeren zu den kürzeren werden: ein Verliältniss,
welches die Artenkeniitniss in dieser Gattung ungemein erschwert.
Nicht minder gross ist die Wandelbarkeit in der Grösse der Blät-
ter, so zwar, dass sie in einer und derselben Art, ja an einem und
demselben Individuo von 3 bis 34 Linien, von -j bis zu 11 Zoll
wechseln CE. cainpestre, passerinum, microphylluin)- Unter diesen
Verhältnissen habe ich sehr häufig die Blattform nur als secundä^
res Merkmal der Arten annehmen können, dagegen lernte ich die
Aderung und Consistenz der Lamiua als ein sehr beständiges und
wesentliches Merkmal kennen. Von dem Mittelnerven, welcher
als Fortsetzung des Blattstiels durch das ganze Blatt läuft, und
bisweilen in eine kurze, hinfällige Stachelspitze endiget, gehen die
Adern unter spitzigen Winkeln aus. Gegen die Periphene hin
theilen sie sich in je zwei bogenförmige Hauptzweige, Avelche unter
einander anastomosiren. so dass kein unmittelbarer Verlauf der Ve-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
301
nen in den Rand bemerkbar ist. Ausser diesen Haupiverbindungen
der Adern, welche auf der Rückseite etwas weniges hervorragen,
und auf der Überseile bisweilen vertieft sind (E. Coelophlehiuni),^
zeigt die Lamiiia noch sehr zahlreiche Anastomosen zweiter und
dritter Ordnung. Zwischen denselben liegt ein dichtes, aus sehr
feinen Zellen gebildetes Gewebe. Vermöge dieser Textur erschei-
nen die Blätter, sobald sie ihr volles Alter erreicht haben, meistens
fest, von der Consistenz der Lorbeerblätter, ja manchmal noch
dicker und lederartig. Doch fehlt es auch nicht an Arten mit ganz
dünnen, zarthäutigen Blättern fJB. Cuca, suJproCuudiimJ. Gegen das
Licht gehalten, lassen manche Arten weissliche Punkte durcli-
schinnnern; andere fjR. circhinaluin) tragen leichte, blasige Ver-
dickungen^ welche besonders auf der untern Seite sichtbar sind.
Wenn die Blätter eben ausbrechen, sind sie sehr häufig zart, schlaff,
und werden leicht welk. Vergleicht man ein Individuum in diesem
Zustande der Belaubung mit einem älteren, dessen Blätter sich
vollständig entwickelt, und die lederartige Consistenz angenommen
haben, so findet man einen so grossen Unterschied, dass man ver-
sucht wird, an Verschiedenheit der Arten zu glauben. In dem-
selben Verhältnisse, wie das Gefüge, ist auch die Farbe der Blät-
ter wandelbar. Am häufigsten zeigen sie ein sattes Grün an der
oberen Fläche. Auf der unteren sind sie blasser, am Rande und
an den Blattstielen bisweilen ruthlich angelaufen. Wenn die eben
ausbrechenden Blätter ungünstige Witterungsverliältnisse, namenliich
zu starke Hitze oder lange Feuchtigkeit, erfahren, so fallen sie
nicht selten ab. Es kann dann geschehen, dass die Pflanze meh-
rere Monate hindurch blattlos steht, ein Verhältniss, welches bei
der C/harakteristik der Arten um so genauere Würdigung verdient,
als auch das Hervorbrechen oder Ausbleiben der Blülhenstiele die
Tracht des Gewächses scheinbar verändern kann. Wo die Blü-
then vorzugsweise aus den Ausscblagschujipen hervorkonnnen, kann
es geschehen, dass das Gewächs eine ganz verschiedene Physiognomie
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
30«
anuinunt, je naclidem die BliUter vorher abgefallen sind, oder die
BliUheu sich mit oder nach den Blättern entwickeln.
Es ist bekannt, dass mehrere Arten von Erythroxylon, z. B. die-
jenigen, welche von De Candolle in seiner Abtheilung Areolata
aufgeführt werden, auf der Rückseite der Blatter zwei zarte J^jings-
liuieii aufweisen, welche am Grunde beim Eintritt des Blattstiels
entspringen, und bis zur äussersten Spitze des Nerven ein leich-
tes Kreissegment beschreiben. Schon die ersten Beobachter babea
diese Eigeirihündichkeit hervorgehoben. Diese Linien entstehen durch
die eigenthümliche Faltung des Blattes, welches mit von beiden Seiten
nach oben, gegen die Mediane hin spiralig eingerollten Rändern
hervorsprosst. Browne*) erklärt die Entstehung des Streifens so,
als wenn sie die äussersten Gränzen desjenigen Theiles vom Blatt
sej'eu, welcher bei der ursprünglichen Faltung in der Knospe frei
lieot. Diese Erklärung ist aber nicht ganz richtig. Wenn sich
nändich die Blätter zu entfalten anfangen, kommen sie mit pfriemen-
artiger Gestalt, wie gesagt, nach oben zusammengerollt hervor, und
lassen dann nur einen ganz schmalen Theil der Rückseile, jedoch
nicht gerade den Nerven, frei, denn sie kommen stets etwas ge-
dreht, also mit ungleichen Räudern, hervor. Der Nerve einerseits,
und die beiden zusannnengeroUten Randstücke anderseits, drücken
auf das Parencliym der Unterseife und erheben einen Thei! des-
selben als eine zarte l^eiste, die über alle Adern des Blattes hin-
läuft, und sich manchmal durch eine veränderte, dunklere Farbe
auszeichnet. Zwischen den beiden Leisten hat die Unterseite des
Blattes gewöhnlich einen stärkeren Glanz, wahrscheinlich desshalb,
weil sie vom Anfang an ebener und glatter war, als die seitlichen,
#) P.->tr. Browne Historj' of Jsmaics p. J78. Jaoquin Stirp. »mer. p. 135.
CsraiüUes bildet Ta1>. S33 z ein colcbes Blatt ab.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
303
der starken Einrollung unterworfenen Theile der Laniina. Diese
Leiste ist übrigens nicht ccustant. Selbst bei manchen Arten, wosie als charakteristisches Merkmal angerührt wir»! C^. Coca, areo-
latum) yerschwindet sie nicht selten sehr frühzeitig, und bei sol-
chen Blättern", die ein lederartiges Gefüge annehmen, ist häufig
nicht die leiseste Spur daron zu erkennen. Eine ganz ähnliche
Knospung und niatlleiste findet man bei verschiedenen Pllanzenfa-
niilien , z. B. bei Ihtmirium floribimdum *3i wo sie jedoch keine
so deutliche Schwiele auf der Unterseite zurück.i;iss(. Die Gattung
Aperiphrucla Nees **) aus der Familie der Ijaurineae zeigt auf
der einen Hälfte der Unterseite eine durchlaufende', auf der andern
eine kürzere, im ersten Dritttheile verschAvindende Falte; beide
entspringen jedoch nicht am Hauptnerven, sondern entfernt von ihm,
uud convergiren nach Tornen. Sarcolaena Thotiars, zudenChlena-
ceis gehörig, weiset rechts und links zwei Falten auf, welche
ganz wie die der Eryihroxyla verlaufen ***). Die Blätter der
Polygoneen- Gattung Triplaria haben mehrere Streifeu, die demNerven parallel verlaufen j). Dieses Verhällniss deutet eine ge-
wisse venvandtschaftliche Beziehung zwischen den Ervthroxvleeu
und deu Polygoneeu an, was sich auch ausserdem im Habitus be-
urkundet, wesshalb denn eine Coccoloba aus Wesliiidien von Uer-tero und De Candolle als Erythroxylou (?) aufgefidirf worden
Ist tt).
*•) Marlius: Xov» Genera et Spec. II. t. 199.
**) Nees »b Esenbeck Systems Lturiuesrum.
**#) Aub. Petit Thouars Genera madaga.«f. t. 9 und 10.
t) F. Aublet Flor» pjjan. t. 347.
-j"}-) Erythroxylon ? subcordalum l)C. Prodr. I. 575. o. 35
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
304
Infloreicentia.
Als allgemeinsten Charakter des Blüthenstaodes kann man aus-
sprecben, dass er niemals eine Hauptachse abschliesst. Die Zweige
und Zweiglein wachsen also je nach der jeder Art zukommenden
rhythmischen Succession der Blätter, und nach dem individuellen
Maasse der Lebenskraft stets in die Länge fort, ohne hierin jemals
durch das Auftreten endständiger ßlütheustiele gehemmt zu wer-
den. Die letztem entspringen immer seitlich, aus den Achseln der
Blätter, und sind, was ebenfalls einen Hauptcharakter ausmacht,
stets einfach.
Was die Stellung dfer Blüthenstiele ferner betriflft, so ist der
einfachste Fall der, dass nur ein einziger Blüthenstiel aus der
Achsel des Ausschlagblattes, welches dann also die Bedeutung
eines Vorblattes CBractea") für diese Blttthe annimmt, hervorkommt;
oder dass dieses aus der Achsel eines grünen, vollständigen Blat-
tes geschieht. Das Ausschlagsblatt bleibt unter seiner Blüthe in
den meisten Fällen stehen, das grüne Blatt fällt sehr häufig ab,
bevor die Blütlie in Frucht übergegangen ist. Wenn mehrere in
dieser Weise einblüthige Bracteen nahe an einander stehen, so
hat die gemeinschaftliche Achse Analogie mit jenem stark zusammen-
gezogenen Blütheiistande, den wir bei den Acribus aggregatis wahr-
nehmen. So wie dort zahh-eiche Blüthenstiele aus einer gemein-
schaftlichen Spindel hervorkommen, welche sich, vermöge der noch
deutlich vorhandenen Vorblätter als ein zusammengesetztes, viel-
achsiges Gebilde beurkundet: so auch hier, wenn man das gesammte
Zweiglein mit seinen Blüthen als ein zusammengehörendes Ganzes
betrachtet. Ich habe daher diese Erscheinungsform des Blüthen-
standes mit dem Ausdruck flores aggregati bezeichnet.
Jeder einzehie Blüthenstiel ist an seinem Grunde von zwei
kleineu Vorblättchen {Bracteolae) umgeben, welche i» ihrer Textur
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
305
selbst wieder den Ausschlagschappen ähulich sind, jedoch gemei-
niglich nur Einen Kiel in der 3Iediane, und durch dessen Eudver-
längcruiig manchmal einen VVeichs(achel oder eine Horste tragen.
Diese Vorblältchen sind oft sehr klein, und gänzlich unter ihrem
Vorblatte versteckt. An ihrem Grunde sind si^ nicht j^elten mit
einander rührig verwachsen, wo sie dann den Blüthenstiel etwas
einscheiden. Dieser zeigt bei genauer Untersuchung ganz unten
eine leichte Gliederung, er sitzt also gleichsam auf einem verküm-
merten, sehr kurzen, knotenartigen Zweigleiir auf.
Wenn ein Blüthen (ragendes Ausschlagblatt oder ein vollstän-
diges Blatt aus einer Achsel mehr als Einen Blüthenstiel hervor-
treibt, so geschieht diess, noch mehr als in dem eben angegebenen
Falle, mittelst einer seitlichen Yeilängerung des Achsengebildes,
d. h. eines secundären Zweiges, welcher übrigens gar oft kaum
sichtbar ist, wo danu die Blüthen insgesammt aus der Achsel des
Vorblattes erster Ordnung hervorzukommsn scheinen, obgleich
eigentlich jedes Vorblättchen der ersten Blüthe zum Vorblatte für
die Blüthe zweiter Ordnung geworden ist, und eben so fort, bei
toöch ferner andauerndem Triebe, die Vorblättchen der zweiten
Ordnung Vorblätter der dritten Blüthensuccessiou werden u. s. w.
Diese auf einander folgenden Vorblättchen bebalten gemeiniglich
insgesammt dieselbe Kleinheit und Form bei, und der ganze Blü-
thenstand wird sonach eine sehr zusammengezogene Rispe, oder
tin Knäuel (Glonierulus). Man bemerkt übrigens zweierlei Arten
dieses Vorkommens. Die Blüihen erscheinen nämlich entweder in
beträchtlicher Zahl, so dass sie den Typus der zweizeiligen Stel-
lung, welcher sonst in der Gattung herrscht, nicht mehr einhalten
können: dann stellen sie das vor, was ich hier vorzugsweise In-
florescentia glomerata nennen möchte; oder sie sind in geringerer
^a^I vorhanden , und die zweizeilige Anordnung wird nicht gänz-
lich gestört und aufgehoben. Man sieht, danu zwei, drei oder vier Blü-
AbliaadlungCD der U. CI- d. Ak. i. AViss. III. JBd. Atith- II. 3 9
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
306
fhenstiele neben einander und schräg abwechselnd aus der ersten
Achsel hervortreten, und die Form eines Büschels einhalten (Inflo-
rescentia fasciculata).
Es ergibt sich aus dieser Darstellung, dass der Blüthenstand
im Grunde auf einem einzigen und zwar auf dem gewöhnlichen
Gesetze der Rispe beruhet, dass ihn aber die Art und Weise, in
welcher sich die mit Blüthen versehenen Zweiglein fortentwickeln
und ausbilden, mehrfach zu modificiren im Stande ist. Nament-
lich ist hiebei das Alter, in welchem ein Zweiglein noch Blülhen
statt Blättern trägt, von grossem Einfluss. Kommen die Blüthen nur
auf ganz jungen Zweigen hervor, so werden die Achsen der einzel-
nen weiter von einander gehalten, verlängern sich nach Entwick-
lung der Blättchen um so leichter, und gehen in Blattzweige über.
Entwickeln sich dagegen die Blüthen vorzugsweise oder aus-
schliesslich an dem älteren Holze, in welchem der Längstrieb
schon minder vorwaltend ist, so erscheint der Blüthen tragende
Zweig als eine aus vielen genäherten Knoten zusammengesetzte
Bildung. Er stellt dann recht augenfällig einen gehemmten Trieb
dar; was er an Länge verloren, gewinnt er an Dicke, und sein
Gefüge ist dann bisweilen so dicht gedrängt, dass er fast eine Ma-
serbildung annimmt. Am Deutlichsten erscheint diess bei Erythro-
xylon magnoliaefolnim, wo der Blülhenzweig als ein halbkugliger
Knopf erscheint, der wohl nur bei sehr günstigen Wachsthumsbe-
diugungen zu einem Blalltriebe weitcrsprosst. Wenn solche Be-
günstigungen der Vegetation eintreten , kann wohl der ursprünglich
ganz kurze Blüthenzweig auf einen Zoll und mehr Länge au;p>*
wachsen, und da er keine vollständigen Blätter mehr treibt, ver-
schmälert er sich bisweilen nach vornen und geht fast in die Natur
eines Dornes über CE. microphyllumj.
Eine weitere Folge dieses Verhältnisses ist,' dass wir an einer
und derselben Art, ja an einem und demselben Individuum imracir
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
307
sehr verscbiedenartige Stufen der Iiiflorescenz erscheinen sehen,
je nachdem die Vegetation durch äussere Einflüsse bald gehemmt,
bald zur Entfaltung neuer Triebe angeregt wird. Als Beispiel mag
iu dieser Beziehung E. ca7npestre gelten. Der Typus der Inflo-
rescenz bei dieser Art gehört in die Kategorie des Fasciculus,
denn eine und dieselbe Blaltachsel, oder häufiger die Achsel eines
Kamenlum treibt mehrere Blütheustiele hervor, welche ebenso wie
die Stellung der Blaltgebilde selbst die Dispositio disticha einhal-
ten. Konniiun aber die Biüilienstiele an den jüngeren Zweigen
hervor, so ist diess viel deutlicher als wenn die Ramenfa am älte-
ren (zwei- bis vierjähiigem) Holze ihre bis dahin schlafenden Blüthen-
augen entwickeln, und nun die Blüthenstiele mehr unter die Form
eines Gloniernlus zusammenhalten, und zugleich den Grund und
Boden der Inflorescenz verdicken. Auch die Natur der Bracteeu
und Bracteolen influenzirt auf dieses Verhältniss. Sind sie nämlich
von dünnerer Textur, so sind sie auch hinfälliger, ihre Basis bleibt
minder sichtbar uud minder lange stehen, weil sie weniger verholzt.
Sind sie dagegen von derberer Structur, so dauern sie länger, zie-
hen mehr Säfte herbei, und veranlassen eine deutlichere Ver-
dickung des verkümmerten Blülheiizweiges, worauf sie stehen.
AVeun übrigens solche Betrachtungen lehren, dass eine sy-
stematische Abtheiluiig nach den angegebenen Typen des Blüthen-
standes wegen der möglichen Zwischenfälle au Präcision verliert,
so habe ich mich doch für berechtigt gehalten, sie in der Anord-
nung der Arten geltend zu machen ,. denn das Studium einer jeden
Art — freilich nicht nach einem einzelnen kümmerlichen Exemplar,
sondern nach reichlichen Suiten , dergleichen ich glücklicherweise
vor mir habe — gewährt am Ende doch ein Resultat, dem man
sich mit Befriedigung hingeben darf. So ist z. B. E. nitidum dem
E. campestre sehr verwandt, und in manchem Vorkommen schwer
zu unterscheiden. Nimmt man aber auf die knäuelartige Vereiui-
39*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
308
gang einer grösseren Anzahl von Blüthen auf einem knotenartigen,
convexen, mit vielen Bracteolen ohne Ordnung besetzten (verkünt-
nierteu) Zweig Rücksicht, dergleichen bei E. nitidum selbst an
jüngeren Zweigen er;*cheint, so wird man keine Schwierigkeit
haben, diese übrigens ausserordentlich polymorphe Art von E. cam-
pestre zu unterscheiden. »
Pedunculus. Calyx.
Der Blüthenstiel, dessen Erscheinen und Stellung wir im Obi-
gen genügend erläutert zu haben glauben, zeigt eine Eigenschaft,
welche zu den wesentlichsten der Galtung gehören dürfte: ich
meine den Umstand, dass er immer füufkantig und nach oben hin
etwas kolbig verdickt ist. Diese Kanten sind gewöhnlich von hel-
lerer Farbe als das Uebrige, und manchmal leicht gewellt. Sie
gehen, was ebenfalls charakteristisch ist, niemals in den Medianen
der Kelchblätter fort, sondern wechseln mit diesen ab , und verlie-
ren sich gewöhnlich da, wo ^le Theilung des Kelches anfängt.
Die Richtung des Blüthenstieles ist während der Blüthenzeit
fast immer schräg aufwärts. Er ist in diesem Zustande mehr als
noch einmal so lang, als die Blüthe. Mit zunehmender Fruchtreife
verlängert er sich oft um das Doppelte, er wird etwas dicker und
derber, und neigt sich dann, wenn er die reifende Frucht trägt, nach
unten. Bei einer, mir bekannten Art, E. revolulum, ist der Blü-
thenstiel so kurz, dass er sich fast nur als unterster Theil des
Kelches darstellt.
Der Kelch, welcher am Ende des Blüthenstieles ohne weitere
Abgliederung desselben erscheint, ist aus fünfBlättern gebildet Diese
sind in sehr verschiedenem Verhältnisse mit einander zu einem
Calyx monophyllos verwachsen: bald messen die freien Stücke
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
309
nur ein Dritt- oder Vierttheil der KelcWänge, nnd sind dreieckige
Zähne, bald ist der Kelch zur Hälfte oder unter dieselbe getheilf,
wo sich die Zipfel meistens dreieckig, bisweilen auch durch Ab-
mndung des unteren, breiteren Theiles eiförmig, in's Dreieckige über-
gehend, darstellen. Selten geht die Theilung noch tiefer nach unten
fort, so dass der Kelch fast fünfblältrig erscheint. In diesem Falle sind
die Blättchen fast rund oder eirund, mit kurz vorgezogener Spitze.'
Der unterste Theil (Hypanthium Link) ist stets frei vom Frucht-
knoten. Die Substanz des Kelches ist dicklich. Die Farbe grün-
lich oder röthlich. Die Nerven treten wenig sichtbar hervor.
Manchmal ist bloss ein Mittelnerve, manchmal sind auch zwei Seiten^
nerven bemerklich. Der Rand ist gemeiniglich etwas verdüimt und
weisslich gefärbt. Haare kommen nur selten und in grosser Fein-
heit als Randwimpern vor. In der Knospe lässt sich die Aestiva-
tio quincuucialis (Phyllotaxis |) nur bei den Arten mit tiefgetheil-
tem Kelche nachweisen. Hier greifen die Ränder in der gewöhn-
lichen Weise über einander, so dass das eine der beiden ganz
freien Kelchblättchen nach voruen, seitlich von der Mediane des
Deckblattes, das andere ganz freie (das zweite) nach hinten steht.
Mit der Anthesis nehmen die Kelchlheile etwas an Umfang zu.
Nach der Blüthe und unter der Fruchtreife vergrössern sie sich
nur in wenigen Fällen beträchtlich (E. ectinocalyx. ^suberosum).
Corolla.
Die Krone der Erythroxyla entspricht in ihrer Kleinheit demkleinen Kelche. In keiner der mir bekannten Arten misst der
Durchmesser der ausgebreiteten Krone mehr als vier oder fünf Linien.
Sie sind einander ganz gleich, und haben eine Aestivatio quincun-
ciali-imbricata. Sie sitzen mit den Abschnitten des Kelches wech-selnd, mittelst eines sehr kurzen, verdickten Nagels im untersten
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
310
~ Grande des Kelches fest, und breheu sich bei voller Authesis in
der Art horizontal aas, dass sie nach Innen noch etwas concav
bleiben. Ihr Totalumriss ist ablang-elliptisch oder linearisch-ellip-
tisch. Durch die Mitte zieht ein deutlicher Nerve, welcher gemei-
niglich vor der Spitze endet. Ueberdiess werden auf jeder Seite
von diesem manchmal noch ein oder zwei Nerven bemerkt, die nach
Tornen in die Spitze des Mittelnerven zusammentreten. Zwischen
diesen Nerven läuft dann eine leichte Furche hin. Der Rand ist
verdünnt, und gewöhnlich einwärts geschlagen- Das V^enen-
netz zwischen den kleinen ziemlich schleünreichen Zellen des Ge-
webes ist nicht sichtbar. Das Merkwürdigste in der Morphose
der Kronblätter ist jene zarte häutige Verlängerung, welche am
Ende des ersten Dritttheiles auf der obern Blattfläche entspringt,
und während der Blüthezeit, wo der Körper der Kronblätter hori-
zontal absteht, sich vertical aufrichtet.
Die Schriftsteller nennen diesen Fortsatz des Kroiienblattes
schlechtweg eine Schuppe iSquama). Ihre eigenlhümliche Gestalt
ist weder bei Cavauilles, noch bei Va hl oder Kunth richtig abge-
bildet, und auch die von St.Hilaire *) ist nicht ganz befriedigend.
Pelletier**) sagt über diese Bildung Folgendes: On doit se le-
presenter les petales des fleurs de ce genre comme composes de
deux pieces repliees en dedans, mises bout ä beut, soudees dans
l'angle de leur repli, et fortifiees dans leur uuion par une nervure
exterieure elargie et un peu epaisse. II resulte de lä qu'au lieu
d'une ecaille, il y en a reellement deux: savoir une superieure for-
mee par le repli interieur de la base de la piece superieure, et
w) Plantes usuelles des Bresiliens t. 69 (£. tuberosum) und Flora Brasiliae
mehd. II. t. 103 (£. microp/tyllvta).
«=#) Bei S. Uilaire Flora BrHsil. luerid. U. 98.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
311
line iiiferiettre due aa repli de la partie snperieure de la piece in-
ferieure. La preiniere, bilobee ou tiilobee, se dirige vers le som-
mßt de la fleur; la secoiitle se reflechit sur la base du pefale, et
doniie en quelque sorte ä la piece inferieure l'aspect d'un petale
d'ombellifeie. Ne pouirait-on pas d'apres cela regarder la piece
inferieure coinme le vrai petale , et la .snperieure comme un appen-
dice?" Diese seltsame Ansicht erklärt eigentlich nichts, und scheint
fast vorauszusetzen, dass der Botaniker, von welchem sie ausge-
gangen ist, hier zwei Kreise einander gegenüber stehender Kronen-
blätter annimmt. Allerdings ist die Gestaltung dieser Blattansätze
für den ersten Anblick schwer zu erklären. Diese Schwierigkeit
verschwindet aber, wenn wir uns an die Fot-mation des vollstän-
digen' grünen Blattes der Erythroxyla eriiuiern. Hl'ef hat sich der
Väginaitheil als freies Blatlohr von der Laminä gefretint , nnd sehr
oft von der Spitze herein in zwei mit je einem Kielnerven versehene
Abschnitte gesondert, zwischen denen bisweilen noch dife Me-diaue als eine feiiie Spitze oder Borste heraustritt. Diese Ge-
staltung ist offenbar das Vorbild des vorderen Ansatzes auf dem
Kronenblatt. Die 2 Seltenlappen desselben eiitsprechen den Sei-
tenabschnitten cier Siipula; ein kleiner zalmförisiiger, o^ gär nicht
sichtbarer, gänzlicli mit. dem Miltelnerven zusaaimenfliesseiider Fort-
satz entspriciil der inittelständigen Borste. Wäre mir diese Du-
plicatur auf ,deii KronenbläUera bemerkbar, so würde man. keinen
Anstand nehmen, sie ganz elnfacli mit dem Kronenfortsätz tfer Nar-
cissen, mancher Irideun odier der Sileueen zu vergleichen, und sie
wie dort Ligula nennen; es konimt aber nun noch der kleniei'ej
hintere Anhang hinzu, welcher sich nach Innen gegen das Cenlrum
der Blume zurückschlägt. Ich halle auch ihn nicht etwa für eine
besondere Bildung, sondern nur für eine Ausbildung Und glelchiiam
Variation der hier überhaupt so stark ausgesprochenen Anamoi-phose
des Scheidemheiles vom Kroiienblatte. Wie oben erwähnt, läuft
r'lie Stipulaintrapetiölaris von der Mediane des Blattstiels noch auf
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
313
beiden Seiten des Zweiges schräg herab und umfasst ihn fast zur
Hälfte. Wäre diese Ges(al(ui!g weifer ausgebildet, d. h. wären die
hintern Räuder der Länge nach mit einander verwachsen, so würdesie eine Art von Blattstiefel darstellen , etwa mit der Ocrea voa
Polygonum Orientale oder mit der zartliäutigen Röhre zu verglei-
chen , die man bei Polamogefon Nebenscheide genannt hat. Die
beiden vordem Ligularlappen von Erythroxylon sind nun auch wirk-
lich mit ihren äussern Rändern nach unten zurückgerollt, und gehen
in manchen Fällen ganz deutlich in die innere Duplicatur über.
Diese ganze Anamorphose der Stipula ist also so zu denken, als
wenn sie ursprünglich eine cylindrische Röhre bildete, welche mit
dem äusserst kurzen Blattstiel (dem Nagel des Kroneublattes) dicht
verwachsen, nach vornen in zwei oder drei aufgerichtete, nach hinten
in Einen zurückgerollten Lappen zerschnitten wäre. Wirklich ist
auch das Gefüge des Kronenblattes in diesem untersten Theile
sichtbar derber und dicker, als in dem obern. Eine solche Deu-
tung dieser Anamorphose weiset uns an, der von Pelletier ange-
regten Ansicht, als wäre das eigentliche Kronenblatt nur ein äus-
serer Anhang der Ligula, und diese selbst hätte die Bedeutung
dies Kion^ublattes, keiueu Werth belzulegeq.
Die Analogie mit Ligularbildungen anderer verwandter Fami-
lien, namentlich der Sapiudaceen und der Ilippocastaueae weiter
auszuführen, würde mich hier zu weit führen. Ich bemerke nur,
dass es mir scheint, die starke Entwicklung dieser Gestaltung habe
Herrn Kunth einen wesentlichen Grund an die Hand geben kön-
nen, die Gattung Erythroxylon von den Malpigbiaceis zu trennen-
Was die Farbe der Kronenblätter betrifft, so ist sie in den
meisten Fällen weiss oder grünlich weiss, selten blass chamois.
Die Ligula ist gemeiniglich heller und reiner gefärbt, als das übrige
Blatt. Letztere träst vielleicht zur Befruchtung bei. indem sie die
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
313
aas den Antheren ausgetretenen Pollenkörner längere Zeit be-
schützt, und über den Narben zurückhält Wenigstens bemerkt
man eine grosse Ansammlung von diesen in den Falten und zwi-
schen den Kerben und Zähnen der Ligularlappen während der
Hlüthezeit. lu der Knospenlage sind die Kronenblätter quincun-
ciatim imbricafa, so dass das ersle nach Vornen, das zweite nach
Hinten liegt. Die Mediaue tritt dabei meistens stark convex her-
vor, so dass der Durchschnitt der Kuospe eine füuflappige Figur zeigt.
Stamina.
Es sind bei Erythroxylon zwei Kreise, jeder von fünf Staubblättern
vorhanden. Die Pfaden derselben sind immer in einen Becher oder
in eine Röhre von ziemlich fleischiger Consistenz verwachseu.
Diese Uöhre erhebt sich niemals zur Länge des Kelches, sondern
ist fast immer nur halb so lang. An ihrem Rande zeigen sich bald
fünf, bald zehn kleine, mit den Faden selbst abwechselnde Zähne
oder Kerbzähne. Diese sind pfriemlich, sehr fein, und bald von
gleicher Länge, bald abwechselnd etwas kürzer. Die kürzeren
stehen den Medianen der Kelchabschiiitte, die längeren denen der
Kronenblälter gegenüber. Alle entspringen aus dem Urceolus starai-
neus nahe unterhalb dessen Rand; die kürzeren (die äussere Reihe")
etwas tiefer angewachsen. Vor der Entfaltung sind die Faden
verschiedenartig nach unten und um einander herumgebogen. Znr
Blüthezeit stehen sie gerade. Gegen die Fruchtreife hin bleiben
sie in vielen Fällen noch stehen, werfen die Beutel ab, und wach-
sen noch weiter in die Länge aus. Die Antheren sind immer
klein, eiförmig- kugelig oder fast kugelig, hinten ziemlich flach,
vorne convex, und öffnen sich mit einer Längsfurche. Sie enthal-
ten sehr kleine Pollenkügelchen von elliptischer, im Wasser ku-
geliger Gestalt, an denen ich drei lange Furchen, und in der Mitte
Abb.-uidluof;«a d. II. CI. d. Ah. d. Wüts. III. Bd. Abtb. II. 40
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
314
jeder Furche einen kleinen Perus bemerkt zu haben glaube. Hie-
niit kommt diejenige Form im Wesentlichen überein, welche Herr
Hugo Mo hl in seiner trefflichen Arbeit über den Pollen *) von
Erythroxyhn ferrugineum, sideroxyluidei , ellipticum und laurifo-
lium Claiiter Arten aus den Mascarenhas-Iuseln) beschrieben hat.
Er bemerkt nur noch, dass die elliptischen Nabel breiter als die
Streifen, und bei den erstgenannten so lang seyen, dass sie unter
einander fast zusammenfliessen. Eine so starke Verbreiterung der
Nabel habe ich bei den brasilianischen Arien nicht wahrgenommen.
Die Farbe der Staubblätter ist weiss.
Pistillum.
Der Stempel ist aus drei Fruchtblättern zusammengesetzt. Die
Scheidentheile dieser Blätter bilden durch gegenseitige Randver-
wachsung einen dreifächerigen Fruchtknoten , der in der BlUthe
kugelig, eiförmig oder leicht dreieckig erscheint. Die drei Fächer
dieses Fruchtknotens sind nicht gleichmässig ausgebildet, sondern
in dem bei weitem häufigsten Falle ist nur eines mit einem Eie
versehen ; zwei andere sind leer, haben daher auch kein der Form
des Eies entsprechendes Lumen und erscheinen manchmal im Durch-
schnitte der juiigfräuliciien Blüthe nur wie eine schmale Ritze.
Nur in zwei Arten (bei E. campestre und nitidmn) habe ich einmal
zwei Eier in jedem Fruchtknoten gefunden. Das Ei hängt aus dem
Scheitel der Frucht, wo es au der 31ittelwaud mittelst eines sehr
kurzen Nabelstranges befestigt ist, herab, und füllt seine Höhle
vollkommen aus. Es ist meistens schmal-ablang, und zeigt iu einem
*) Beitrage zur Anatomie und Physiologie der Gewächse, IleU I. Bero 1834.
4°. S. 64 und 97. tab. 6. f. 20.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
315
sehr flöhen Zustande etwa im oberen Drit((hcile seiner Länge auf
der der Miltelwaud zugekehrten Seite die Oeffnung der Micropyle,
ist also ein Ovulum anatropum. Nach der Befruchtung $tchlie»^st ea
sich sehr bald, und stellt dann eine sehr feinzeliige glatte Ober-
fläche dar.
Ans dem in der Mitte wenig vertieften Scheitel des Frucht-
knotens erheben sich drei schmale Griffel von rundlichem oder
leicht gekantetem Durchschnitte, die sich nach Oben etwas verdik-
ken, und in eine kurzkeuleuförmige oder fast halbkugelige Narbe
übergehen. Die letztere zeigt unter dem Mikroscope eine Zusam-
mensetzung aus dicht aufeinander gehäuften, runden oder ellipti«
sehen Zellen. Das leitende Zellgewebe , welches vom Insertions-
punkte der Griffel in die Fruchthöhle hinabführt, stellt sich als ein
sehr zarter Strang eines mauerförmigen, aus ablangen , feinen Zel-
len bestehenden Gewebes dar. Die drei Griffel sind unter sich mei-
stenthells frei, bisweilen aber in grösserer oder geringerer Er-
streckung mit einander verwachsen. Diess Verhältniss wechselt
au einer und derselben Art in grosser Mannigfaltigkeit (z. B. bei
E. microphyllmn und majnoliaefoUuni), wodurch es sich als unge-
eignet erweist, um zur Galtungs-Charakteristik zu dienen. Die Gat-
tung Sethia, welche von Kunth *) für E. monogynum Roxb. **)
aufgestellt und von De Candolle und Wight***} angenommen
wordeu ist, erscheint sonach, wie schon St. Hilaire-J-) bemerkt,
aiihaltbar, da überdiess auch die, bei E. monogynum tief gehende
*) Nova Gen. et Spec. V. p. 175.
«#) Planta of Coromandel I. t. 88.
#**) Prodr. I. 576. Illustrations of Indian Botany fasc. VD. f. 4a
t) Flora BrasU. merid. II. 93.
40*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
316
Theilung des Kelches nicht bloss dieser, sondern noch vielen an-
deren Arten zukommt. In der Knospe liegen die GriflFel nach ein-
wärts gekrümmt und um die Staubfaden hin- und hergebogen. Bei
Eröffnung der Blume treten sie fast senkrecht hervor, meistentheila
nehmen sie nach und nach eben so wie die Staubfaden an Länge
zu. Selbst an der ausgereiften Frucht sind sie bisweilen noch
vollständig vorbanden. Selten sind sie während der Anthesis ge-
rade so lang, wie die Staubfaden; meistens sind sie kürzer oder
länger als diese. Hr. Aug. de St. Hilaire hat diess Verhältniss
zur Charakteristik der Arten verwendet. Ich habe sie aber an
mehreren Orten bald länger bald kürzer als die Griffel gefunden,
und sah mich dadurch geuöthigl. diesem Merkmale, das bei man-
chen Gattungen allerdings grosse systematische Wichtigkeif besitzt,
hier uur eine untergeordnete Geltung zuzuschreiben.
Fructus.
Nur Patrick Browne nennt die Frucht von Erythroxylon eine
Bacca; alle Späteren bezeichnen sie richtiger als Drupa. Der
Form nach gleicht sie in den meisten Fällen einer kleinen Pflaume
von Cornus mascula; bisweilen ist sie jedoch spitziger und im
Durchschnitte ganz leicht dreieckig. Ihre Länge wechselt zwi-
schen 3 und .5 Linien. Die Oberhaut ist sehr zart und von men-
nig- oder scharlachrother Farbe. Sie umschliesst eine dünne
Schichte eines säuerlich-süssen Fleisches, welches von vielen Vö-
geln aufgesucht wird, wesshalb die meisten Arten in Brasilien vom
Volke Frutta da pomba, da pombinha auch do passerinho genannt
werden. Der Kern ist entweder elliptisch (jE. campestre) oder
scharf dreikantig iE. Pelleterianum) , von strohgelber Farbe, von
faserigem Gefüge, und bald hart und holzartig, bald pergameuiartig,
biegsam und elastisch. Auf der äusseren Fläche laufen verticale
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
317
Leistea liin. Nicht selten lassen sich vom obern Theile des Pu-
tamen eine oder zwei zarte, spreublaltartige Laraellen ablösen, worauf
das Gefüge an jenem Orte, wo sie gesessen sind, sich dünner and
halbdurchscheinend zeiget. Ich möchte sie für die Reste der bei-
den aborlir(en Fruchtblätter halten, weil man in diesem Falle nur
Eine Höhlung im Kerne findet. Hier hätte sich also das Endocar-
pium des fruchtbaren Fruchtblattes für sich geschlossen, und die
Rudimenia der beiden anderen nur äusserlich leicht mit sich ver-
bunden; während in anderen Fällen ein jedes der drei Fruchtblätter
für sich eine abgesonderte Höhlung bildet. Diese eilosen , leeren
Fächer des Putamen zeigen sich manchmal zu beiden Seiten des
fruchtbaren: in anderen nimmt das ausgebildete Fach die bei wei-
tem grössere Hälfte des Durchschnittes ein, während die verküm-
merten Fächer auf die eine Seite gedrängt werden. Wo zwei Samen
ausgebildet sind, werden sie von dem Putamen gemeinschaftlich
umschlossen, und das dritte leere Fach tritt seitlich zwischen ihnen
als eine feine Ritze auf. Die Scheidewand, welche in der Mitte
des Putamen hinzieht, ist kaum dicker als die Seitenwandungen
desselben. Die innere Oberfläche der Fächer ist ganz glatt. In
den leeren Fächern bemerkt mau am Orte, wo sonst die Eier an-
geheftet sind, nicht selten ein winziges, längliches Wärzchen als
Rudiment dieser verkümmerten Bildung.
Der Same ist von einer einfachen, glatten, keine deutliche
Naht darstellenden Samenhaut umschlossen. Diese ist sehr dünn,
glatt, von hellbräunlicher Farbe. Unter dem doppelten Mikroscope
lässt sie zwei Schichten unterscheiden, eine äussere, aus kleineren,
leicht gefärbten Zellen gebildet, und eine innere, wahrscheinlich
den Rest einer mit der Samenschale verwachsenen Membrana in-
terna, die aus etwas grösseren und durchscheinenden Zellen be-
steht. Unterhalb dieser Samenschale liegt ein Eiweiss, das aber
bei der reifen Frucht in den meisten Fällen sehr dünne, ja hie and
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
318
da fast gänzlich anfgesogen nnd nicht mehr sichtbar ist. Schon
Herr von St. Hilaire hat auf die geringe Ausbildung des Albamen
bei unserer Gattung aufmerksam gemacht, und die Angabe des Hrn.
Kunth, dem gemäss ein Eudospemiiam seniini conforme corneum
vorhanden seyn soll, darauf beschränkt, dass es nicht in allen Fäl-
len, und wo vorhanden, in sehr verschiedener Menge gegenwärtig
sey. Ich muss diese Beobachtung bestätigen, und noch hinzufügen,
dass ich niemals ein Albumen corneum (dergleichen nach Herrn
Kunth namentlich bei E. havanense zugegen wäre), sondern stets
ein Albumen farinacenm oder, bei grö.sserer Quantität, carnosum
bemerkt habe. Manchmal zeigt es sich nur auf der einen Hälfte
der Testa als ein zarter Läugsstreifen angelagert. Der Keim nimmt
sonach den grössten Theil des Samens ein. Er ist fast cylindrisch
oder zusammengedrückt ablang , hängt vom Gipfel der Frucht in
die Mitte des Samens herab, und besteht aus einem kegelförmigen
Wurzelende und zw^ei Innen flachen, nach Aussen convexen Keim-
blättern, zwischen welchen vor dem Keimen keine Gemmula sicht-
bar ist. Die Cotyledoneu haben da, wo sie mit dem ßostellum
zusammenhängen, einen kreisbogigen Ausschnitt, womit sie jenes
theilweise umgreifen. Die Farbe des Embryos ist hellgrün. — Anden Früchten des E. campestre habe ich häufig eine Missbildung
wahrgenommen, die von Insectenstichen herzurühren scheint. Die
Früchte waren dann eiförmig, und zeigten keinen Samen, sondern
alle Fächer mit einem schwammigen (für die Eier des Insects?)
in Querfächer getheilten Wesen erfüllt.
Vergleichung mit anderen Pflanzenfamilien.
Fassen wir nach den hier dargestellten Merkmalen die Gattung Ery-
throxylon in Ein morphologisches Bild zusammen, so erscheint sie
ans allerdings sehr eigenthümlich, und die Aufstellung einer eigen-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
31»
thOinlichen Familie der Eryihroxyloae, welche für's Erste nur durch
diese Gattung repräaentirt wird, vollkommen gerechtfertigt.
Die durch alle Arten wiederkehrende doppelte Gestaltung der
Blätter, die Natur der Stipula iutrapetiolaris, der abwechselnd ste-
henden, einfachen Blätter, die complicirte Ligularbildung der Kron-
blälter, die Verwachsung der zehn Staubblätter in einen Urceolus,
die Vereinigung von drei EVuchlblältern zu einer freien Pflaumen-
frucht, die Verkümmerung von zwei Fruchtblättern, und die Ausbil-
dung eines einzigen hängenden Samens, mit fast eiweisslosem, ge-
rad- und achsenläufigem Keime sind Charaktere von solcher mor-
phologischer Bedeutsamkeit, dass der Systematiker mit vollem
Rechte hier den selbstständigen Typus einer, wenn auch kleineu,
doch morphologisch scharf umschriebeneu Pflanzeufamilie anerkeu-
Den wird.
Die ERYTHROXYLEAE" sm^ nnn, eiuer morphologischen
Auffassung gemäss:
Dicotyledoneae frutesceutes, distiche alteruifoliae, simplicifoliae,
foliatione duplici, stipulis intrapeiiolaribus; inflorescentia lateral!
;
pentanierae, hypogj'nae, symmetricae, diplostemones, ope urceoli
monadelpliae, tristylcs , triplocarpae, loculis duobus abortivis, ovulo
solitario peiidulo; semper monocarpae, drupiferae; einbryone subexal-
bumiiioso homo-orlhotropo, axili.
Strauchartige oder baumartige Dikotyledonen, mit doppelartiger
Beblätterung ; die vollkommnern Blätter einfach, mit zwei, am Grunde
des Blattstieles nach liuien verwachsenen Blattohreu; die unvoll-
kominnen schuppenförniig: alle wechselständig, zweizeilig; Blüihen-
stand seitlich; Blüihe fünfgliederig, frei, symmetrisch ; die zwei Slaub-
blattkreise am Grunde krugförmig verwachsen; drei verwathsene
Fruchtblätter, drei Griffel, nur in einem (selten in zwei) Fächern ein
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
320
einziges hängendes Ei; Pflanmenfrucht , der Keim gerad und acb-
seuläuiig, in der Richtung des Eies, fast ohne Eiweisskörper.
Die Zahl der einzelnen meiamorphosirten Blätter, aus welcheo
die Blüthe gebildet ist (was ich die Blülhenbauzahl , Numerus an-
thoplasticus nennen möchte), bleibt conslaut = 23, indem die er-
sten 4 Blaltkreise durchgängig in der Fünfzahl (4 X 5 = 20),
dagegen der letzte oder Fruchtblattkreis (5 — 2 = 3) um 2
Glieder verringert ist, welche Verringerang ich durch das Zei-
5 3eben: = > oder ausführlicher so: = = = = *>* bezeichnen
möchte-
Die grösste Verwandtschaft haben sie ohne Zweifel zu den
Malpighiaceis, von welchen sie, wie erwähnt, durch Herrn Kuntb
getrennt, und zur eigenen Familie erhoben worden sind. Mit die-
ser Pflanzenordnung kommen sie überein: 1) In der Blüthenbau-
zahl und in der relativen Anordnung der Blüthentheile gegen die
Achse; 2) in der Vereinigung von drei Fruchtblättern zu Einer Frucht,
welche übrigens bei den Malpighiaceen häufig in drei Theilfrüchte
auseinander treten; 3) in den einzelnen, hängenden Eiern in jedem
Fache, die übrigens ' hier in den meisten Fällen auf ein Einziges,
bei Verkümmerung zweier Fächer, reduzirt sind; 4) in der mehr
oder weniger deutlichen Trennung der drei Griffel; 5) in dem flei-
schigen, oft von gar keinem Eiweisse umgebenen Embryo. Eine
Form der Malpighiaceae , welche ganz vorzüglich evident auf die
Verwandtschaft dieser Familie mit den Erythroxyleis hindeutet, ist
Malpighia ? heteranthera Rob. Wight *), wo die Frucht sich ab
eine drupa Iriloba, lobis duobus posticis miuoribus, darstellt, und
"i^) UJnstrations of Indian Botany. Madras 1838- fasc. VD. t. 49.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
321
der Keim, im entwickehen Zustande, fast geradläufig, wie bei Ery-
throxylou, ersclieiut.
Sie sind dagegen von den Malpigliiaceen wesentlich unter-
schieden: 1} durch die abwechselnden Blätter. Bei den Ulalpig-
liieu koniml dieses Verhältnics nur als seltene Ausnahme vor, wie
z. B. bei Sügmutophyllum altermfollum St. Hilaire und bei einer
afrikanischen Species; 3) durch die Gegenwart einer doppelten
Stufe von Blattenlwicklung, deren jede beständig bleibt, während
diejenigen Malpighiaceen, deren Zweige mit Schuppenblättern an-
fangen, diese sehr bald abwerfen; 33 durch die Stipula intrape-
tiolaris. Diese Morphose kommt bei den 3Ialpighiaceen nirgends
vor, und die allerdings fast immer vorhandenen Blattohreu sind au
jeder Seite des Blattstielgrundes getrennt. 43 Ferner unterschei-
den sich die Erythroxyleen durch den fast gänzlichen Mangel von
Behaarung, während ihre Verwandte eine grosse Mannigfaltigkeit
des ludumentum darstellen; 5) durch die einfache, niemals end-
stäudige Infloresceuz; 6) durch den Mangel jener eigenthündichen
grossen Drüsen auf den meisten Kelchtheilen der Malpighiaceeo;
73 durch die geringere Entwicklung des Nagels an den Kroneu-
blättern, welcher bekanntlich bei den Malpighiaceen eine bedeutende
Länge erhält, und auf der oberen Seite ausgefurcht ist; 83 durch
die vollkonunene Gleichheit der Kronenbläder unter sich , Avährend
sie bei der verwandten Familie nicht selten an Form und Grösse
ungleich sind; 9) durch den eigenlhünilichen complizirlen Apparat
der Lignla, welchem Aehuliches die Malpighiaceen nicht aufwei-
sen, indem dort eher eine leistenartige Verlängerung aus der Me-diane auf der Rückenseite beobachtet wird {^Hirea petaloptera St.
Hilaire); 10) durch die vollständige gleichniässige Entwicklung
aller Staubblätter zur Zahl 10, während man bei der verwandten
Ordnung die Staubblätter in den mannigfaltigsten Zahlenverhältnis-
seu (1, 5, 6, 10) und oft auch unter sich von ungleicher Län-Abhaadtungcn d. 11 Gl. d. S.V. d. WUs. III- Bd. Abth. H. 41
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
322
gen- nnd Breitenausbildung iSndet. In dieser Beziehung will ich
noch hervorheben, dass, so wie bei Erythroxylon die äussern,
dem Kelche gegenüber stehenden Staubblätter nicht selten kürzer
sind , auch bei den Malpighiaceen der geringere Grad der Aus>
biidung ganz oder theilweise auf diesen äusseren Staubblatikreis
zu fallen scheint {_Stigmatophyllum). Rücksichtlich der stärke-
ren Entwicklung des inneren Staubblattkreises, welcher der Krone
gegenübersteht, möchte ich noch hinzufügen, dass sie sich bei vielen
anderen Thalaiiiifloren in ähnlicher Weise findet, während bei Ord-
nungen aus der Reihe der Calycifloren sehr häufig die dem Kelche
gegenüberstehenden Staubblätter die mehr entwickelten sind (Me-
lastomaceae). Bei den Malpighiaceen erscheinen polygamische oder
diöcische Blüthen; hieven hat man kein Beispiel aus der Gattung
Erythroxylon. Auch jene seltsame Verkümmerung einzelner Anthe-
ren Cbei Camaraea und Gaudichaudiä) , vermöge welcher diese
Theile gleichsam in einen Knäuel zusammengewickelter Kronen-
blattsubstanz verwandelt erscheinen, kommt bei Erythroxylon nicht
vor. 11) Letztere Gattung charakterisirt sich ferner vor den Mal-
pighiaceen durch die stärkere Entwicklung des Ligulartheiles der
Staubfäden-, denn offenbar ist es dieser Theil, welcher hier zu
einem regelmässigen urceolus stamineus verwächst, aus dessen In-
nerem die Fäden entspringen, während sie bei den Malpighiaceen
minder hoch und unregelmässiger am Rande verwachsen erschei-
nen. 12) Die Erythroxylea sind dreiblattfrüchtig wie die Mal-
frighiaceae; aber bei den letzteren geht der Fruchtknoten nur bei
wenigen Gattungen in eine Pflaume mit Einem dreifäuherigen Kerne
(^Byrsonima) oder mit drei getrennten Kernen (^Malpighia) über,
oder wird, wenn nur aus zwei Fruchtblättern gebildet, zu einer
Pflaume mit Einem zweifächerigeu lederartigen Kern iBunchosia);
dagegen bildet er sich in den meisten Fällen zu einer dreisamigeu
Frucht mit drei eiusaraigen Theilfrüchlen aus, welche letztere über-
diess, vermöge ihrer Entwicklung zu Flügelfrüchten mit einem oder
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
323
mehreren Flügeln, gewaltig von dem einfachen Typus der Ery-
Ihroxyienkirsche abweichen. 13) Endlich können wir auch noch
die Gestaltung des Embryo als ein Unterscheidungsmerkmal geltend
machen. Bei den Malpighiaceis liegt er zwar eben so, wie bei
den Erylhroxylon-\xieu in einem hangenden Ei, und besitzt flei-
schige, dicke Keimblätter, wie dort; aber er ist nicht geradläufig,
sondern stark krummläufig, und die gegen das oberständige Schuä-
belchen hingebogenen Keimblätter sind tlberdiess noch auf mehrfa-
che Weise eingefaltet.
Unter Beziehung auf die hier angegebenen Charaktere undnach denselben leitenden Principien lassen sich die Malpighiaceae
in folgender Weise bestimmen:
Dicotyledoneae frutescentes, oppositifoliae, simplicifoliae, stipu-
lis distiuctis caducis; complete aut incomplete pentamerae, hypogy-
uae, symmelricae aut asymmetricae, haplo— diplosfemones, submona-
delphae, triplo- (rarius diplo-) carpae, tri- (rarius di-} styles; mo-nocarpae drupiferae, aut tri- (di-) carpae samariferae; ovulis soli-
litariis pendulis, euibryone exalbuminoso peudulo, heterodromo
curvalo.
In dem Versuche, welchen ich vor einigen Jahren gemacht
habe, bei der systematischen Anordnung der natürlichen Pflanzen-
familien das Moment der Blüthenbauzahl , und insbesondere die
Zahl der Fruchtblätter geltend zu machen *j, habe ich die Ery-throxyleas und ihre nächsten Verwandten, die Malpiyhiaceas , zu-
gleich mit mehreren anderen Pflanzenfamilieu in eine grössere
#) Conspectus regni regetabilis secundum cliaracteres morphologicos praeaer-
Um (»rpicos. Norimb. 1335. S*. p. 51.
41«
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
334
Gruppe, die Malpighinen (vorzugsweise den Trihüdtit Bat seh;
entsprechend) zusammengestellt.
Die übrigen, unter jenem gemeinsamen Namen begriffenen Fa-
milien sind die: Vochysiaceae , Sapindaceae , Hippocastaneae , Hip-
pocraleaceae , Trigoniaceae , Moringeae, Slaphyleaceae und Chaille-
tiaceae. Diese Gewächse kommen allerdings in den herrschenden
Blüthenbauzahlen mit einander überein , und verdienen , von diesem
Gesichtspunkte aus, unter einem gemeinschaftlichen Charakter be-
griffen zu werden; sie stehen aber, vermittelst anderer Merkmale,
in Beziehung zu verschiedenen, unter sich eben nicht sehr ver-
wandten Familien, und entfernen sich somit von dem Typus der
Malpighiaceen. Die Blüthen sind symmetrisch bei den Staphyleu-
ceis, Malpighiaceis , Erythroxyleis und Chailletiaceis. Die Sla-
phyleaceae haben nur einen einzigen Staubblattkreis, in jedem Fa-
che mehrere aufsteigende Eier, gegenständige und gefiederte, mit
Blaftohrei» und Oehrchen versehene Blätter: sie schliessen sich,
wie Lindley*) bemerkt, einerseits an die Celastn'neae, anderseits
an die Sapindaceae an. Auch die ChaUletiaceae haben nur Einen
Kreis von Staubblättern C/iaplostemo/ies); in jedem Fache hängen
zwei Eier aus der Fruchtachse herab, von welchen sich nur Eines
entwickelt. Diese sehr eigenthümliche Pflanzenfamilie scheint sich
am meisten an die Rhamtieas und an die Sarnydeas anzuschliessen.
Die Hippocraleaceae sind zwar symmetrisch, aber, wegen der Re-
duction dör Staubbiätler auf die Dreizahl, ungleichgliedrig. Sie
nähern sich vorzugsweise den Celaslrineis. — Die Sapindaceae,
mit ihrer heleroklitischen Nebeufamilie, den Hippocaslaneis , sind
vielleicht ails Centrum einer eigentliümlichen Bildungsrichtnng im
Pflanzenreiche zu betrachten. Die nächste Verwandtschaft der
#) Natural System of Bot»ny, »; eiUt. p. 181.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
325
Trigoniuceae tind der Moringeae ist «och za erraittelu. In Bezie-
hung auf die ersteren möchte ich jedenfalls eher der von Cam-b esse de« *), als der von St. Hilaire und Mo quin Tandonausgesprochenen Ansicht beitreten, und sie nicht mit den Polyguleit,
sondern mit den Ilippocratacels in Beziehung denken. Aus dieser
übersichtlichen Betrachtung scheint sich zu ergeben, dass wir fürs
Erste die Erythroxyleae zugleich mit den Malpighiaceis am Füg-
lichsten noch isolirt als Repräsentanten einer ganz eigenthümlichen
Verbindung von Charakteren , d. h. als Gruppe von selbststjuidiger
morphologischer Bedeutung, annehmen müssen.
Zur Geographie der Gattung Erythroxylon.
um die Verbreitung dieser Galtung in Einem Bilde zu über-
sehen, dürfte es geeignet seyu, die bis jetzt bekannt gewordenen
Arten mit Angabe des Vaterlandes chronologisch zusammenzustel-
len, womit ich die Anzeige des Entdeckers verbinde.
17.56. 1. Erythroxylon areolatumh. (Amoen acad. V. 397. Pa-
trik Browne Hist. Jam. absque nomine triviali; cum
nomine in edit. S- 1789. t. 38. f. 2.) in silvis insulae
Jamaicae: Sloane, P. Browne; in fruticetis siccis
insularuin caribaearum: Swartz.
1763. 2. E. havaneme Jacq.: in rupestribus maritimis insulae Cu-bae: Jacquin.
3. E. carthaginense Jacq. (ab omnibus fere auctoribus ad
jE. areoJatuin L. ductum, verosimilifer tamen diversum):
in miiritimis arenosis ad NovamCarthagiuem Americes: Jacquin.
4>) In St. Uilaire Flor. Br»). merid. U. p. 113.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
326
1786. 4. JE. hypericifolium La in. in insulis Mascareiiis: C om-ni erson, Hilsenberg.
5. E. huxifolium Lam. in Madagascaria insula, verosimili-
ter quoque in insulis Mascarenis:
Commerson.
6. E- ferrugineum Cav. 1789 (JE. huxifolium li. Lam.
1786) . . iu campls arboreto consitis insulae
Mauritü: Comin erson, Bojer,-
in moute Autungun in mediterraiieis
insulae Madagascariae : Bojer.
7. E. sideroxyloides Lam. in insula Borboiiia: Commer-son.
8. E- longifolium Lam. (mauritianum Wall, in List of ind.
plants Nr. 6851): in insulis Borbonia et Madagasca-
ria: Commerson CCultum in liorto
Calcutensi).
9. E- Coca Lam. . in Peruvia: Josephus de Jus-
sieu, Pöppig; cultum in terra
Aniazonuni : Martins.
1789. 10. E. ovatum Cav. . in insula Guadalupa: L'Hermi-
nier.
11. JE. rufum Cav. . in insula S. Domiiiicl: Dupuy.
13. E- macrophyllum Cav. in Cayeuua: Stoupy, Rohrj
in Brasiliae prov. Bahieusi: Mar-tins.
1794. 13. E- sqnamatumY&\\\ inCayeiina: Robr; in iusulis cari-
baeis: Swartz.
1795. 14. E. monogynum Boxb. (Setliia Kuiith., Walk. Arn.
et Wight Prodr. Fiorae Peninsulae Ind. or. L 106. R.
Wight Illustrations of Ind. Botany i. 49).
in Indiae or. Circars, Mysore,
Courtalluni et per regioiiem Carr
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
327
naticam : Roxburgh , Wight.Pulo Pinang: Jack? fHerb.
Mart.)
1821. 15. E. lucidum H.B.K. inter la Mesa et Honda, 140 he-
xap. altitudine, in Nova Grauada.
Humboldt, Bonplaiid.
16. ß Ao«<len«e H. B. K. prope Honda Novogranatensium, al-
tit. 130 hexap. Humboldt, Bon-pia n d.
17. E. cumanense H. B. K. in umbrosis siccis prope Cu-
manam : Humboldt, Bonpia nd.
18. E- orinocense H. B. K. ad S. Borja pi-ope Orinocum
fluvium: Humboldt, Bonpland.19. E- mexicanum H. B. K. prope Chilpancingo, in impe-
rio Mexicano altit. 700 hex. Hum-boldt, Bonpland.
20. E- popayanente H. B. K. in temperads prope Popayan,
allil. 900 hex. Humboldt, Bon-pland.
1824. 21. E- obtusum D.C. (havanense Kunth) prope Habanam,
iusulae Cubae : Humboldt, Bon-pland, P ö p p i g.
22- E- brevipes D.C. . in insuiis S. Dominici et Porto
Rico: Bertero.
23. E. ligustrinum D.C. (Jcon. Delessert. HI. 17. t. 28).
in Cayenua: Patris.
24. E. rigidiilum D.C. prope S. Marthara Americae: Ber-tero.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
328
Es folgen nun diejenigen Arien, welche in Brasilien entdeckt
worden sind. Die Vegetatiou ist in diesem grossen Lande so yer-
scbieden, dass man sie schwerlich als einem einzigen grossen Flo-
rengebiete zugehörig betrachten kann. Der südlichste Theil Bra-
siliens, ausserhalb des Wendekreises gelegen, gehört grosseutheils
zu dem Florengebiete von Rlontevideo und Buenos Ayres; die
übrigen Theile des Landes müssen in wenigstens vier pflanzengeo-
graphische Provinzen vertheilt werden. Da ich diese Verhältnisse
schon an andern Orten ausführlich genug auseinandergesetzt habe *),
so kann ich mich hier darauf beschränken, bei jeder Art dasjenige
pflauzengeographische Prädicat anzugeben, wodurch ich bestimme,
welcher Provinz sie vorzugsweise anzugehören scheint.
1825. 25. Erylhroxylon nitiäum Spreng, ideciduum et nanum
St. Hil.: . . . Planta Oreas: Sellow, St. Hi-
laire, Pohl, Martins. CIn Gu-
jana anglica: Schomburgh, ve-
rosimiliter quoque in insula S. Do-
niinici: Bertero Oiomine E. rufi
Cav.)
18S9. 26. E. magnoliaefolium St. Hil. Planta Dryas: St. Hi-laire, Martins.
27. J& cürifolium St. Hil. Planta Dr^^as, Najas, Oreas:
St. Hilaire, Schott, Pohl,
Popp ig, Martins. CIn Gujaua
anglica: Schomburgh.)
#) S. Flora Brasiliensis vol. II. 1829 p. 544. — Gelehrte Anzeigen, heraus-
gegeben von Mitgliedern der K. Akad. d. W. zu München 1638. \r. 118
ff. BeiWätter zur Flora oder bot. Zeitung, Begensb. 1837. II. S. 67 ff.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
329
1829. 28. Vulchrum Sf. Hil. Planta Dryas: St. Hilaire.
29. sitberusum St. Hil. Planta Oreas: St. Hilaire, Sel-1 -vv , P li I , !\I a r t i u s.
30. Kunthiamim St. Hil. (var. a. et E- affine ejusd. auct.)
Piauta Dryas: St. Hil ai re, Schott.• 31. cawpestre St. Hil. Planta Oreas: St. Hilaire, Sel-
low, Pohl, Martius; Dryas:
Gar (In er. (In Gujana auglica:
S c li in b u r g h.)
32. frun(/nhirfoIiiim St. Hil. Planta Dryas: St. Hilaire,
Pohl, IMartius, Gardner.33. subrutiiudum St. Hil. Planta Dryas (in dunieiis niariti-
niis, Restingas dictis) St. Hi-laire, Princ. Maxim. Vidensis;Haniadryas: ^lartius, Blauchet,G a r d n e r.
34. PdleterUmum St. Hil. Dryas, Haniadryas: St. Hi-laire, Sellow, Salznianu,M a r t i u s.
35. micropfij/Uum St. Hil. Oreas: St. Hilaire, Sellow,Martius, Pohl.
1840. 36. hetulaceHtn Mart. Haniadryas: Blanchet, Martius.37. Myrsiniles Mart. Oreas: Sellow, M.
38. distorlum Mart. Dryas: M.
39. revolulum Mart. Haniadryas: 31.
40. ectiiiocali/x Mart. Dr^as: Pohl.
41. cinchinutitm Mart. Dryas: Schott, M.
42. cuspidifoliiiin ]>lart. Oreas (?) Sellow.
43. passerinum Mart. Dryas: Sellow, M.AbbRodiiDgen derll.Cl.d. Al(.d.Wls*.IlI.Bd.Abtti.II. 42
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
330
44. vacdniifolium M a r t. Oreas , Dryas : Pohl, Martius.45. macrocalyx Märt. Dryas: St. Hilaire, Princ. Ma-
xiiniliaaus Vidensis.46. E. columbinum Mart. Dryas: M.
47. JE. coelophlebium Mart. Dryas: Schott, M.48. E. polygonoides Mart. Dryas: M.
^ 49. E. ochranlhum Mart. Dryas: M.
50, E. Mamacoca Mart. Najas: Popp ig, M.51. E. anguifugum Mart. Oreas: Man so.
5a. E. Daplmites Mart. Oreas: Pohl.
53. E. virgultosum Mart. Dryas: Princ. Max. Videns.54. E. florihuiidum Mart. Najas: M.
55. E. tortuosum Mart. Oreas: Sellow, Pohl, M.
56. E. macrocnemium Mart. Pöppig. Forsan Braslliensis
florae civis: Najas, e Maynas.
57. jE.;«c(Mm E.Meyer. Promont. B. Spei.: Drege. Diese
dem E. camjiestre verwandle Art,
von allen hier aufgeführlen ver-
schieden , ist der einzige Reprä-
sentant der Gattung in dem afrika-
nischen Festlande-
58. Eine noch unbeschriebene Art soll von Hrn. Roh.
Brown, nach mündlicher Mitthei-
lung, an der Nordküsle von Neu-
holiand entdeckt worden seyn.
Aus dieser Uebersicht ergeben sich folgende Verhältnisse der
geographischen Vertheilung der Gattung Erylhroxylon nach den
Florenreichen: • ,
Imperium Florae antillanae 8 Arten.
„ „ mexicanae intratropicae 1
„ „ andinae aequatorialia s.Novogranatensis 4
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
331
Imperiuui Florae aiidinae medium s. peruviaiium 1 ArL
„ ,,gujaneiisia 7
„ „ brasiliensis (intra(ropicae) 29
„ „ capensis 1
„ „ madagascariensiä et mauritianae 5
„ „ Indiae orienlalis 1
„ „ Novae Hollaud, trop. 1
Summa 58Unter diesen Arten gehören einige gemeiuscliafdich den Antil-
len und der Gujana, andere der Gujana und Brasilien an. Die
Weltgreuzen, innerhalb welcher bisher Erythroxyla gefunden wor-
den, sind in der neuen Welt: nach Norden 23° 9' n. Br. THava-
na), nach Westen 102» w. Par. 18° 30' n. Br. (Chilpanzingo),
nach Süden 24" (Prov. S. Paulo) , nach Osten 40" 50' w. Par.
(Prov. Bahia); in der alten Welt nach Norden 1.5° (im Carnatic),
nach Süden und Westen etwa in 33» s. Br. und 16 ösll. Par.,
nach Süden und Osten etwa in 12° s. Br., 133° östl. Par. (Arn-
hems-Land). Auf den Inseln Oceaniens ist zur Zeit noch keine
Art entdeckt. Europa hat nichts Verwandtes aufzuweisen.
Rücksichllich des Vorkommens in Brasilien kann ich noch fol-
gende Beobachtungen beibringeu. Nur wenige Arten wachsen ge-
sellig CJ^- inicrophyllum , subrotu?i(Ium); die meisten zerstreut auf
den Fluren oder zwischen dem Gesträuche und Niederholze der
Waldungen. Junge Schläge CCaa-poera) und die isolirten im Um-risse oft fast runden Wäldchen, die man in Brasilien Caa-apoam,
d. i. wörtlich „convexe" oder „Busen-"Wälder, verdorben Capöes,
zu nennen pflegt fetwa mit nnsern sumpfigen Lohen am besten zu
vergleichen), enthalten die meisten Arten. Im hohen Urwalde habe
ich sie minder häufig bemerkt. Auf hochgelegenen, dem Windestark ausgesetzten Fluren findet man manche Arten (namentlich E.
camVestrc, nitidum) in sehr manchfaltiger Statur, bald als Bäumchen
mit stark gebogenem Stamme und Aesten , bald als Strauch mit
42*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
332
schlanken Zweigen, oder wolil auch staudenförmig. Die jährlichen
Brände der Fluren haben an solchen Verkriippelungen wesentlichen
Antheil CE. nanum St. Hil.). Manche Arten scheinen einen gros-
sen Wechsel von Wärme und Kälte, Trockenheit und Feuchtheit
ertragen zu können. Die Wurzeln und Stämme bewahren selbs
bei ungünstigen äussern Verhältnissen ihre volle Lebenskraft, und
entwickeln, wenn durch Wärme und Regen begünstigt, ihre Blät-
ter und Blüthen schnell, gleichsam eilfertig. Man findet darum,
namentlich in den sogenannten lichten Waldungen (Caa-tingd), nach
langer Trockenheit gar keine Blätter an den Erythroxylis , sobald
aber nur ein kurzer Regen gefallen ist, treiben diese, noch zusam-
mengefaltet, überall hervor, oder die Blüthen erscheinen aus den
Achseln der Ausschlagschuppen noch früher, als die Blätter. Die
Tracht des Gewächses wird dadurch oft sehr wesentlich modificirt.
Aus demselben Grunde ist aber auch keine bestimmte Jahreszeit
als Blüthezeit der Erythroxyla anzugeben.
Was die Beziehung dieser Gewächse zu den verschiedenen
Bodenarten betrifft, so möchte ich glauben, dass Kiesel- und Tlion-
erde ihnen vorzugsweise befreundet seyen , weniger die Kalkerde.
Chemische Constitufion, Nutzen und Gebrauch.
Die chemischen Bestandtheile der Erythroxyla sind grossen-
iheils indifferenter Natur, wesshalb wir kaum darauf rechnen dür-
fen, unter ihnen kräftige Arzneimittel zu finden. Inzwischen ver-
dienten doch wohl die Blätter des Erylhroxylon Coca und etwa
auch anderer, verwandter Arten, wie namentlich des E. Mamacoca,
eine sorgfältige chemische Analyse, um zu ermitteln, welchem Stoffe
die seltsame Wirksamkeit des Coca-Blattes auf das Nervensystem
zuzuschreiben ist. Die eigentliümliche psychische, namentlich phan-
tastische Aufregung, welche die Coca an dem Indianer bewirkt,
und die traurigen Folgen des fortgesetzten Coca-Essens sind von
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
333
einem Angenzeugen, Herrn Prof. Pöppig *0) so ausführlich ge-
schildert worden, dass es hinreicht, darauf, so wie auf die übrigen
Stellen früherer Schriftsteller über die Coca, welche ich unten bei
der Beschreibung der Pflanze beigebracht habe , hinzuweisen.
Merkwürdig ist überdiess, dass eine Art (E. anginfugntn)
gegen den Schlangenbiss wirksam seyn soll. Man benützt die
Rinde des Stammes und namentlich der Wurzel, abgeschabt nnd
mit Wasser angerührt, in Mato Grosso und Cujabä, als ein mächti-
ges Antidolale, wie mir Herr Patricio da Silva 31 an so be-
richtet.
Die Früchte sind wenigstens den Vögeln unschädlich. Sie
werden von diesen, namentlich von Tauben und andern hühnerarti-
gen Vögeln , begierig aufgesucht. Die weite Verbreitung mancher
Arten wird dadurch erklärlich, indem jene Thiere die unverdauten
Kerne von sich geben.
Der einzige, mir bekannte Nutzen, den man in Brasilien von
diesen Pflanzen für die Technik zieht, ist die Gewinnung einer
haltbaren röthiichbrauneu Farbe aus der Rinde von E. suberosum
und torluosum , namentlich zur Färbung von Baumwolienzeugen.
Diese Farbe wird vom Wasser leicht und schnell ausiiezoiien.
Dass das Holz vieler Arten ungemein feinzeilig, compact und auch
für Grundbauten geeignet sey, ist schon von Sloane und Patr.
Browne angemerkt worden.
#j Reise in Chile. Pera ood auf dem AmazoDenstrome II. S. 209 ff.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
334
Beschreibung der in Brasilien vorkommenden Erythroxyla.
Die voransteheiiden Schilderungen von der Morphose der Erj/-
throxyla iui Allgemeinen sind das Resultat einer langwierigen Unter-
suchung, deren Schwierigkeiten ich nicht ahnete, als ich sie vor ei-
nem Jahre, behufs einer kleineren systematischen Arbeit, der Be-
stimmung und Beschreibung einiger Arten, begann. Die specifichen
Charaktere sind nämlich in dieser tropischen Gattung so wandelbar,
dass man sie in dieser Beziehung füglich mit den Weiden der kälte-
ren Klimate vergleichen kann. Die ausschliessliche Berücksichtigung
des einen oder andern Merkmales wird hier mehr als bei vielen andern
Gattungen von der Erkenntniss der Eigenthümlichkeit der Art ab-
lenken, wesshalb es denn auch nothwendig geworden ist, ziemlich
lange Diagnosen zu entwerfen. Um übrigens die Bestimmung zu
erleichtern, habe ich die allerwesentlichsten Merkmale in einer
Uebersicht vorausgestellt. Ich habe jede Art mehrmals untersucht,
und die Dignität der einzelnen Merkmale wiederholt geprüft. Aber
selbst bei einer so vielfachen Beschäftigung mit diesen iutrikaten
Pflanzen würde ich zu keinem, mir genügenden Resultate gekom-
men seyn, wenn ich nicht, wie ich bereits erwähnte, durch die
Güte des Herrn Adr. de Jussieu Gelegenheit gehabt hätte, die
Originalexemplare der St. Hilaire'schen und mehrerer anderer Ar-
ten zu sehen. Die Arbeit konnte ferner an Umsicht und Genauig-
keit gewinnen, da nicht blos die von mir selbst in Brasilien gesammel-
ten, dort theilweise beschriebenen, sondern auch die vonSellow,
Pohl, Schott, Pöppig, Salzmann, Blanehet, Gardner
u. s. w. in jenem Lande aufgefundenen Arten vor mir lagen.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
335
Conspectiis specierum brasiliensium.
ERYTHROXYLON.
S. I. SPORADANTHA:
i. e. peduDCulis soHtariis ex alis fulioruin aut ramentorum , aut pau-
cis in ramulo ranientifero secunduni longifudiiiein eiiasceiitibus sive
quasi aggregatis *).
1. hetulaceum Mar«. Ramulis laevigatis; foliis membranaceis ; or-
biculari-obovatis subcordatis.
2. micropliyllum St. Hil. Ramulis verruculosis ; foliis coriaceis,
linearibus—obovatis, basi cuneaJis.
3. Myrsinites Mart. Ramulis laxis gracilibus; foliis membranaceis,
lauceolatiä aut liiieari-oblongis obtus^is.
4. distortum Mart. Ramulis curvatis gracilibus; foliis tenuiter co-
riaceis obovatis, subtus glaucescenlibus.
5. subrotiiiidum St. Hil. Ramulis rectiusculis subdisticlie patenti-
bus; foliis membranaceis obovatis, ramentis scario.sis cin-
cinnatis.
6. Pelleterianiim St. Hil. Ramulis subvirgalis; foliis membranaceis
lanceolatis ulriuque acutiusculis, ramentis herbaceis laxe
cincjnnatis.
7. revolulum MatU Ramulis rigidis; foliis coriaceis, margine re-
volutis obovato-oblongis, subtus pube canescentibus; flori-
bus subsessilibus.
8. franyulaefulium St. Hil. Ramulis gracilibus patulis; foliis mem-
branaceis breviter oblongis cuspidatis, utrinque acutis, ra-
mentis scariosis laxis.
*) Huic seriei adscribendae sunt spccies extra Brasiüam proveniente», quiis
vidi, sequentes; E. hypericifulhim , ferrugineum , lideroxt/loiJet, pic/um,
04;iitum, monogynum.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
336
9. eclinoiulyx Mart. Ramulis patulis; foliis menibranaceis ovatis
vel ovato-lanceolafis cuspidatis utriuque acutis, ramentis
ciiiciiinatis, calyce infra drupam ampliato.
10. cincinnatum Mart. Rauiulis cni'vatis; foliis niembranaceis ex
ovato breviter acuuiiiiatis, rameufis ciiicinnatJs, calyce fruc-
<ifero immufato.
11. cuspidifolium IMart. Foliis niembranaceis oblongo-lanceolafis,
cuspide basique acufis, ramentis paucis in ramulis axilla-
ribus laxe imbiicatis, laciniis calycis uon mutaudi in ala-
bastro lato-ovatis, imbricatis.
13. poly<fon<ndes Mart. Ramulis gracilibus rectis; foliis menibra-
naceis lineari-obloiigis acutis, nervo venisque supra con-
cavis, ramentis stipulisque longis menibranaceis sparsis
striatis (an JE. coelophkbn var. junior, subvirgala, pauci-
flora?)
§. II. ENGYANTHÄ,
i. e. pedunculis plerumque binis aut pluribus (rarissime solitariis)
ex aus foliorum aut ramentorum enascentibus , axi nouuihil
eloiigato aut in nodi speciem protuberante.
#") Floribus ex siiigiilis ramentis pnucioribus et sub elongatione ramali flori-
feri dispositionem disticham plus minus afTectantibus. (Ad priorem sectio-
nem transientes.)
13. angidftigutn Mart. Foliis crasso-membranaceis venulosis, lan-
ceolatis aut ol)longo-lanceo]atis, acuuiine breviobtuso; sti-
pulis ramenfisque sparsis bidentatis petiolorum longitudinc;
pedunculis solitariis aut paucis aggregatis.
14. Daphnites Mart. Foliis tandem subcoriaceis oblongis obtusa-
tis , basi acutiusculis ; stipulis petiolos superautibus;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
337
peduiiculis ex alis ranienlorum ciiicinnatoruni pluribus ag-
gregalis.
15. Mamacuca ]>Iart. Foliis membraiiaceiä oblongis cuspidalis,
utrinque aculis; slipulis ranientisque laxe cliicinnatis, quampelioli brevioribus: peduiiculis paucis Cl — 4J fa.sciculatis
et aggregatis.
*^) Floribus ex singulis ramentis plnribus (4—15), sub elongatione ramuli
floriferi «ut Jatcicu/um aut umbellam exbibentibus.
16. Coca \j&m. Foliis feiiuiter niembranaceis oblongo - obovatig
inucronulatis, basi acutis; stipulis raineiilisque sparsis pe-
tioloium longiludiue, pedunculis uouuullis (3— 6) fasci-
culatis.
If. macrophylUnn Cav. Foliis membranaceis oblougo-lauceolatis
acumiiiatis, udiiique acutis; stipulis rameiitisque iiiuticis
sparsis fere pollicaribus inembrauaceis; pedunculis paucis
(4—6) lateraiiter fasciculatis.
18. ochranlhiim Mart. Foliis membranaceis oblongis utrinque acu-
tis; stipulis ranienlisque setosis parcis triangularibus; pe-
dunculis (6— 10) umbellatis.
19. campeslre St. Hil. Ramis laevigatis; foliis coriaceis ellipticis
vel obovatis, ranieutis interrupte cincinnatis; floiibus aut
sparse aggregatis aut fasciculatis; calycis pentagoni laci-
uiis ovatis acutis.
20. suberosuin St. II il. Ramis tortis suberosis; foliis tandem co-
riaceis ellipticis aut obovatis obtnsis, ramentis longe cin-
cinnatis; pedunculis (in depauperatis fasciculatis, in vege-
tioribus umbellatis) pentagono-subalalis; calyce subpenta-
pliyllo, fruciifero excrescente.
21. columhimnn IMart. Foliis subcoriaceis oblongis obtusis, basi
roluiidata subcordatis; pedunculis fasciculatis in ramulis
Ablitadluogea d. II.CL d. Ak. d. Wi». lU. Bd. Abth. II. 4 3
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
3ä8
brevibns alaribaä cincinnato-ramentiferis ; calycia dentibus
triangularibus.
22. pulchrum St. Hil. Foliis longius petiolatis crasso-membrana-
ceis oblongis acumine brevi;pedanculis umbellato-fascicu-
latis, petiolo duplo brevioribus.
23. Kunthianum St. Hil. Foliis firmiter membranaceis subsessili-
bus ovato-obloiigis acuminatis, basi rotundatis; rameutis
laxe ciucinuatis; pedunculis maltis fasciuulatis brevibus
Clongitudiiie florum).
24. macrocalyx Mart. Foliis membranaceis elliptico-obovatis, ra-
meiitis paucis laxis ; pedunculis perbrevibus pluribus fasci-
culatis, calyce subpentaphyllo corollam aequante.
25. passerinum Mart. Foliis subcoriaceis obovatis obtusis, basj
obtusiusculis; ramentis paucis laxis; pedunculis petlolos
dnplo superautibus umbellato-fasciculatis.
26. vacciniifolium Mart. Foliis coriaceis ellipticis obtusis, subtus
arcte reticulatis, ramentis cinciunatis;
pedunculis paucis
(4—6) fasciculatis.
«''t^*) Floribus ex singulis rameutis foliorumve alis numerosis , raro paacis, »xi
commtini vix tlongato, sed specie nodi,post anthesin bracteis b^acteolisve
obsessi, dlutius persistente. (Flores glomerati.)
27. virgullosum Mart. Foliis membrauaceis ellipticis, subtus glau-
cis; pedunculis paucis e rameutis stipuiisque distantibus
glomeratis, ramenta bracteolasque conniventes duplo su-
perantibus.
28. nilidum Spreng. Foliis junioribus membranaceis, subtus re-
ticulatis glaucis, obovatis, basi cuneata acutis; bracteis
bracteolisque hemispbaerico-compactis ;pedunculis pluribus
glomeratis.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
339
89. citrifoUum St. Hil. Foliis subcoriaceis laevigatis iiiüdis, ob-
lougia cuspidalis, ba.xi acutis; slipulis pedolos subaequan-
tibus, peduiiculis paucis aut numerosis umbellato-fascicu-
latis, bracfeolis peduiiculis Iriplo brevioribus.
30. coelophlehium Mart. Foliis inembrauaceis obloiigis acuminatis,
basi acutis, venis superne iinpressis; pedunculis numero-
sis unibellads iu rauiulis alaribus cluciunatis abbreviatis
aut in nodulis glomeratis.
31. florihindiim Marl. Foliis subcoriaceis nitidis, oblongis enspi-
datis basi acutis; stipulis petiolos peduiiculosque aequanli-
bus; lloribus numerosissiuiis umbeilato-glouieratis, calycis
foliolis niargine membranaceo imbricatis.
33. tortuosum Mart. Ramis tortis, cortice suberoso, ramulls rufis;
foliis subtus reticulatis glaucis, landem coriaceis, obovatis,
basi longe cuiieatis; pedunculis numerosis dense glomera-
tis, calycis laciniis ovatis immutatis.
33. magnoUaefoUum St. Hil. Foliis magnis, tandeni coriaceis, ob-
longis; stipulis ramentisque striatis quam petioli duplo bre-
vioribus;
peduuculis numerosis glomeratis (^stylo subsim-
plici).
34. macrocnemium Mart. Foliis magnis coriaceis oblongis, basi
longe cunea(is; stipulis ramentisque poUicaribus, peduncu-
lis intra bracteas et bracteolas striatas glomeratis C4—10).
§. I. SPORADANTHA.
1. Erylhroxi/lon hetulaceum.
E. ramulis erecto-p.atentibus subdistichis, novellis rore glauco;
foliis parvulis meinhranaceis, obovalo-orbicularihus emarghiatis, basi
rotundatis, stipulis bifidis petiolos paullo excedentibus, junioribus
43»
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
340
feiTugineo-villosis; ramentis in ramuUs hrevibus arcte cincinnatit
lato-triangularibus setoso-acuminafls ; peduuculis solitariis paucisve
aggregatis e ramentis; calycis ]aciiiiis ovatis acutis C^tyliä ätauitna
parum superantibus).
Habitus E. microphylli. Fruticulus altitudine 2 — 4 pedam,
dense et crebro raiiiosus. Rami teretiusculi, cortice plumbeo-fusco,
longitudinaliter rlmuloso. Ramuli subdistichi, recli vel iiicurvati,
Ultimi angulati et tecti epideniiide unita laevigata, rore glauco, taii-
dem detergeiido obducti. FoUa obovata vel orbiculari-obovata , an-
tice rotundata saepeque einargiuata, versus basin nonnibil altenuata
et obtusa, longitudine 3—5 lin. , latitudine 3—4, inslructa petiolii
vix semilineain loiigis et stipulis illos superantibus , triaiigularibus,
bifidis, superne valde concavis, tenuiter nieinbranaceis, flavescenti-
bus, villo ferrugineo adspersis, nervis biuls in dentes excurrentibus
firmatis. Ramenta in ramulis perbrevibus arcta, distiche cincinnata,
lougitudiue liueae, lato-triangularia, obscure fusca, niedio carinata
et ai'ista brevi arinata, juniora feirngineo-villosa. Pediinculi ex alis
superiorum ramentoium proveniuut haec vix superantes, solitarii, in-
lerdiun nonnulli aggregali, sursum incrassati, angulis 5 valde pro-
niinentibus. Calyx parvus, laciniis ovatis acutis, margiue extenualis,
viridis aut ex viridi et rubenti varlus. Pefafe alba, angusto-Iiueari-
oblonga, basi nonnibil contracta, apice rotundata et subcrenulata,
nervo sat conspicuo percursa; ligulae anteriores lobi suborbiculares
denticulati, posterior reflexa, oblonga subintegerrima. Vrceolut sta-
mineus longitudine calycem subaequans, cyliudricus, truncatus, 10-
denticulalus. Filamenla liliforniia, alba, teuuissima. Anthrrae cor-
dato-orbiculares. Ovariuin ovatum. Styli discreti, stigmatihits capita-
tis ornati staiuiua sub anthesi nonnibil superaut. Drupa ignota.
Haec species prinio intuitu valde convenit cum plauta, quam
Bertero noraine Erythroxyli »uhcordati divulgavit CDe Cand. Prodr.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
341
1. Nr. 25 p. 575) in iiisula S. Dorainici lectäm. Si vero accura-
tius inspicias, iion solum specie sed efiam genere utrainque differre
pro certo Iiabebis. E. suhcordatum iiiiniruin folia habet iion stlpulis
iiitrapedolaribus doiiata sed potius ocreala, ideoque, dum flores in-
notueritil, ad calcein generis Coccolobae in systeraafe iulroducendum
est, ab Erythroxylis vero removeiidum. Iiiter ipsa Erythroxyla uostio
arcta affiiiitate juiigitur E. kypericifolium Lani., quod folia pleruin-
que niajora, versus basiu evidentius cuneata, stipulas et ramenta
longiora habet.
Crescit E. hclulaceum in mediterraneis prov. Bahiensis ad Mon-tem Saiictiim: Marl.; ad Jacobina velha: Blanchet.
2. Erythroxylon mifrophyllum.
E. ramulis densis, dense verruculosis ; foliis crebris, plerumque
parvulis, coriaceis, ohovatis, lineari-obovatis, obovato-suborbicnlari-
bus, rarius oblanceolafis vel oblongis, ohtusis vel emarginatis , hast
acutis, supra iiitidis, saepe aiargine revolatis; stipulis pefiolorum
loiigitudine bifidis raraentisque paucis ciucinnatis persisteiitibus ob-
scurius coloratis glabris; pedunculis solitariis paucis aggregalis
(2—4); calycis laciniis ovato-triaugularibus acutis; slaniiuibas pi-
stillo longloribus aut brevioribus; stylis basi Cplerumque) connatis;
drupis cyliudrico-couicis, putamiue trigouo.
Erythroxylon inicrophylUtm St. Hll. Flor. Bras. merid. II. p.
tOO Nr. 14. tab. 103.
Frittex 3—4 pedes altus, quam maxime variabilis, nunc humi-
fusus, nunc erectus, densus, rigidulus. Rami teietes, rectiusculi,
saepe crebri et subparallelo-pateutes ; epidermide griseo-YJridi, cor-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
343
tice tesfaceö-fusco, specie -verrucularum Tel cristularum suberosarum
ex epiderniide prorumpente. Verruculae crebiae, iu raniuUa uovellis
ferrugineae, in adultioiibus ciuerasceiites. Ramuli ultimi compressi
aut angulati, minus deuse verruculosi. Folia tani circumscriptioue
et magnifudine quam compage varianlia: in forniis microphyllis ple-
runique obovata, in macrophyllis oblonga aut oblougo-lauceolata, iu
Omnibus apice obtusa vel rotundata, uec acuta, basi cuiieato-atte-
uuala nee obtusa, apice iuterdum eraarginata, nervoque niedio iion-
nihil promisso mucrouulala. Longitudo 3— 15 liu., latitudo 1—
5
lin. Petiolus brevis, vix ultra liueara longus. Stipula pedolum
aequans, augusto-triaugularis , apice rarius obtuso, plerumque acuto,
bideutata vel bifida, dorso bicariuata, inter carinas convexa, fusca,
tandem nigrescens. Lamina compage ciassiuscuia, subcoriacea,
sicca in formis amplifoliis tenulus membranacea, tandem tarnen sub-
coriacea; colore supra obscure viridi, nitido, infra pallidiore et
subiude glaucescente. Nervus subtus nouiiibil promiuens, saepe
rufescens. Venae vix conspicuae. Ramenta stipulis similia, saepe
basi aristigera, versus extremitates ramuloruui nonuulia (4—8) di-
sticba, distantia i— 1—3 lin- posita, reliquis majora; plura ramulos
laterales decurtatos inchoantia, sibi magis approxiiiiata, eaque ple-
rumque flores emittentia, fusca, tandem nigricantia. Pedunculi ex alis
ramentorum, 3—4 in quovis ramulo, 1—5 lin. long], bracteolis nii-
uimis inter rameuta occultatis stipati, pentagoni. Flores magnitudine
mediocri, diametro 2 lin. Alabastrum globosum vel obovato-penta-
gonum. Calyx ultra t lin. altus, laciniis ovato-triangularibus acutis,
maro^ine sub lenle subtilissime reticulato. Petala alba, vel alba cum
virore, lineari-oblouga, obtusa, apice concava, nervo latiusculo. Li-
gula e secundo triente enata, verticalis (dum lamina replicatur); lobi
antici ovati, obtusi, acute dentati, cum lobulo intermedio conuectente
oblongo-quadrato sursum bigibboso; lobi postici duplo breviores, in
commissura poslica leviter emarginati. Urceolus stamineus calyce
brevior, orificio denticulato, denticulis plerumque nee regulariter
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
343
tamen filamentis interjectis. Filamenfa subnlata, snbaequalia, pistillo
nunc longiora , nunc breviora. Antherae subglobosae , ochroleucae,
loculis in medio latere riina tandem completa hiantibus. Pollen al-
bum. Ovarium obovatum. Slyli basi plus minus alte conuati.
Stigmata clayata. Post anthesin nunc stamina, nunc pii>tilluin altius
excrescunt; in fructu vero styli fere semper ad basin usque divisi
adpareut. Drupa 3—4 lin. aha, subcylindrica aut noiiuihil aiigu-
lata, obtusa, coccinea. Putamen cristis 6 longitudinalibus sulcatuin,
triquetrum, triloculare, in uuico loculo semen contiuens obLonguin,
cbartaceo-Iigueum , in loculi fertilis dorso medio extus carinatum.
Etnbryo exalbuminosus videtur.
Haec species polymorpha praesertim distiiiguitur: rainificatione
densa, ramulis subparallelis , verrucis in cortice creberriuiis, rdiis
densis, parvis, subcoriaceis nee nnquaui inembranaceis, ranieutis con-
fertls colore fuscescente vel nigrescente, floies solitarios eniitteuti-
bus, quorum pauci aggregati, denique stylis plerumque plus minus
couoatis.
Haiid abs re esse videtur, priinarias varietates expouere-
Sunt vero:
a) E. microphyllum angustifulinm: ramulis abbreviatis, foliis
angustis, liueari-spathulatis, 3 Iju. longis, 1 latis. — Ery-
throxylon microphyllum var. a St. Uil. 1. c. ejusque icon
tab. 103.
/3) JB. microphyllum cuneifolium: ramulis abbreviatis, foliis obo-
vato-cunealis, 3— 7 lin. longis, 3 — 3 lin. latis.
y) E- microphyllum gonoclados : ramulis longiorihus, densis,
subdistichis , argute augulatis, taudem io angulis suberosis;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
344
foliis obovato-orbicularibus vel obovato-spathulatis , 2—6 liu.
longis, 2—3 lalis. Huc tamquam forma junior pertinet: Ery-
throxylon microphyllum var. ß St- Hil. 1. c. p. 101.
63 E. microphylltini ampUfolium : ramis elongatis, minus verru-
culosis vel sublaevigatis , foliis lanceolads, oblongis, vel ob-
laiiceolatis , 8—20 lin. longis, 2— 10 latis. Tab. noslra 3.
Subvarietas ?'^J foliis obovato-cnneatis v. oblanceolatis.
w#) foliis oblongis v. oblongo-lanceolatis.
t) E. microphyUum reticulaliim: ramis (ortis verrucalosis valde
squamosis; foliis elliplicis vel obovato-oblongis crassis, supra
nilidissirais, subtus reticulato-veuulosis glaucescentibus.
Crescif haec species in campis et locis aperlis elevatis tempera-'
tiorihus- In provincia S- Pauli prope urbem: St' Hil., inter Lo-
7-enam et Giiarutingueta , oppidula ejusdem provinciae, in dumetis:
M.; in Brasilia meridionali: Selloiv, in prov. Minarum prope ur-
bem Ourn Prelo, vicum Itambe, in Serra do Carufu: St.Hih, M.,
in prov. Goyazana prope S. Pedro: Pohl.
Observatio: In variefatis 5 amplifolii subvarietate ** taufa
a lypo piimario alienatio, ut facile cum aliis speciebus possia con-
fuudere. Rami huic sunt crebri, i'ecfi, minus dense ramentaceo-
squamosi; folia supra nitida subfus opaca, minus saturafe viridis,
ovata vel ovato-eilipfica, obtusa, subemarginata cum mucrone, basi
breviter acutiuscula; stipulae ramentaque persistentia parciora sunt,
lato-triangularia , summa majora. Cum E. cincinnato, cui summo-pere affine, hoc nosirum praecipue coniparaudum est; differt vero
ramulis robustioribus minusque flexuosis, foliis non exacte ex ovata
basi breviter acuminatis, sed in ipsa media parte saepe latissimis,
basi potius acutiu^culis quam rotundatis, subtus nullas maculas
exbibentibus, stipulis ramentisque ramulorum novellorum duplo fere
majoribus, ramentis parcioribus, brevius setulosis ivel deuticulatis,
peduuculis longioribus, iloribus paullo majoribus.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
315
' 3.' Erythi-oirjflon Mt^sütitei. Tab-, iioäträ 4.
<E. raiMulis erecto-patulis; foliis lanceolatisnüi angiislo-ellipticis,
oblusis, basi breviter aculiusculis, membraiiaceis , supra iiiddis, sub-
tus glaifcescenti-mcanis; fiüyviWs Iqto-triangularibus bisetulosis ra-
nieiitisque paucis laxis meinbranaceis siriatis,quam petioli duplo
brevioribus ;peduiiculis soli<ariis peliolos duplo superantibus; laci-
uiis calycis triaiigularibus acutis C^tamiuibus pistillum excedenlibus).
" Frufex rawis dentis erectiasculis subvirgafis. Ramiili crebri,
sabdislichi, erecto-patuli, longitudine subaequales, teretes, graciles-
Corlex fuscus. Epidermis ciuerea, loiigiludinaiiter liniulosa et cica-
tricosa. Folia subdislicLe patenlia, uovella niollia, adulta membra-
iiacea, lanceolala aut aiigusfo-elliplica, apice rolundata et Denoproniisso brevissime niucronulata, basi noiiiiihil coiitracfa et acu-
tiuscula, iiiargiiie in cri.stas petioli decurrenfe, supra nitida, subtus
iiicano-glaucesceutia, nervo rubente subtus prominente, venis venu-
lisque arcle anaslomosanlibus. Petiolus tandem 2 lin. loiigus. Sli~
pula membranacea, lato-triangularis, longitudinaliter nervosa, cristis
2 iu selulas promissis lirmata, in foliis evolutis petiolo duplo bre-
Tior. Ramenta raniulos incboantia laxe bifaria, in quovis latere
3—5, forma et textura stipularum, dorso versus basin arista brevi
arinata. Flores ex aus stipularum vel ramentorum solitarü, sparsi.
Pedwiculi 3—4 lin. longi, sursum nonnihil iucrassali et pentagoni,
iroa basi circumvolufi bracteoUs 2 minimis ovatis acutis nienibrana-
ceis. Cali/x i lin. longus, laciiiiis Iriangularibus acutis. Alabasirum
obovato-pentagonum. Petala alba, 1 j liu. loiiiia, oblonga, apiee ro-
lundata, basi nonnibil coiitracta, ner\'0 angusto aiitice evanescente.
Ligulae lobi anteriores e primo triente petali enali, erecti, oblon^c-
obovati, undulato- crenulati; posticus reflexus, traiisverse oblongus.
Urceolus stamineus fere cylindricus, calyce i brevior, 10-crenula-
Abhandliinseo d. II. CI. d.Ak. d. Wiss. III. Bd. Abih. 11. 44
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
346
tus. Slamina pistillum, qaod statu virgineo 1 lin. longuni est, fere
duplo superantia. Filamsnta filiforraia. Antherae ovatae, albae.
Ovarium ovatura. Sti/li erecti, siigmatihus parvis subclavatis. Drupa
immatura oblougo-conica.
Crescit in provincüs S. Pauli et Minarum, loci» editiorihus,
arboreto consitis: Sellow, M.
4. Erythroxylon distortum.
E. raniulis deusis, curvatis, infra innovationes coinpressis; foliis
tenuiter coriaceis, supra nitidis, subtus glaucis, öbovatis vel obovatu-
oblongi.s, antice rotundatis, hast cuneatis; stipuHs ramentisque laxe
cincinnatis persistentibus parvis ina,ngalnribas, herbaceo-membrana-
ceis pauciiierviis bideutatis petiolis brevioribus; peduiiculis axilla-
ribus pau^is confertis; calycis deutibus triaugularibus, petalis ochro-
leucis; drupis obloiigo-ovatis.
Frulex altitudiiie 4—6 pedum. Rami teretes, paullo flexuosi,
cortice fusco, epiderniide cinerea, laevigata aut subtiiiter riniulosa.
RainiiU frequenles!, subdistichi, saepe fastigialo-conferli, curvati aut
flexuosi, uon soluni in extremitatibus novellis sed etiam iu parte
adultiore conipressi, inferne aphylli sed raiiieatorum persistentium
serie bifaria laxe squamulosi. Folia 6— 13 lin. lata, 10—18 lin.
longa, pleraque obovata, autice rotuudata, inedio leviter einarginata
et mucronulata, versus basin cuneafo-atleunata, alia oblorigo-ovata,
tenuiter coriacea, supra iaete viridia nitidaque, subtus glaucescentia,
vel taiidem pallidiora, nervo rubente, venis angulo acuto provenien-
tibus venulisque parum conspicuis, instrueta petiolo circiter lineam
longo, sulco supra iiisculpto acute inarginato. Slipiila berbaceo-
membranacea, i. e. p;illide viridis nee scariosa, i lin. longa, trian-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
347
gularia, concava, docsö crislis duabu» Peinoliiiscüliö el in iifroque
latere nervo uno aherove firmaCa , apic« breviler bidenfala, dentibus
divergenlibus. Ramenia stipulis siinilia, niuiiita aris(a brevi saepe
decidiia aul dorso loiigitudiiialiter adnata, in ramulis laxo ordine
bifaria, 6—12 in quovis latere, (andern plus minus obliterata. Pe-
dunculi ex alis rnmenforuin vel foliorum , aut oinnino solitarii in
rainulis novellis, aut, dum plura raiiienta flores proniant, nonnulli ap-
pröximati, ante anlbesin curTato-nutantes, deniuni ierectiusculi, 1—
2
lin. long], pentagoni, sursuui incrassati, purpuraseentes, angulis viri-
dibus. Bractcolae pedunculuui basi Aaginantes y lin. lorgae, lato-
ovatae, medio niucronatae, saepe in (ubulnm quasi connalae. Ala-
baslriuii obovalum, leviter penlagonum. tlas parvulus, dianietro vix
duaruin linearuin. C'«/yj? perbrevis, in dentes sectus breves , trian-
guläres, crassiusculos. Corolla ocbroieuca. Pefala ex ovata basi
linearia, obtusa, concava, crassiuscula. Lignlae lobi antici breves,
niargine undulali, cum interniedio conimissurali quadrato, antice trun-
calo, medio brevissime denticulalo ; lobi postici medio confluentes in
fonnam transverse oblongam. Vrceoli/s stamitieus perbrevis, denti-
culis inter filaiiieala subulala petala et pistillum duplo exsuperantia
interjectis. Aiifherae subglobosae, albae. Ovarium ovatum. Sfi/li
breves, divergentes. Stigmata capitata. Dri/pa oblongo-ovata, acu-
tiuscula, laevigata, 4—5 lin. al(a. Putameu tenue, papyraceuin,
aborlu unicuni semen continens, angusto-oblongnm. Einhrt/o vix al-
bumine dislincto circumdalus, cot^'ledones exbibet lineari-oblongaa,
intus planas, extus leviter convexas.
Crescil in sepibus et silvis prope oppidum S. Georgi Insula-
rum, in prov. Bahiemi. Januario florel el fruclus iinmaturus
praebel.
Haec species praesertim cum E. siihrotiaido coiifundi potest.
Differt foliis densioris compagis, exacte obovato-cunealis, stipulis
44*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
348
rainentisque duplo minoribus, floribus minoribuä crassiorlbuä et
ochroleucis petalis, rel ; ab E. virgnltoso foliorura forma et floribus so-
litariis, nee gloraeratis differt; ab utroque ranmlis uon solum inno-
vaiilibus, sed etiam adultioribas compressis.
5. Erythroxylon suhrolundum.
E. raniulis crebris rectis, patentibus, subdistichis; folüs ohova-
tu, antice rotundatis, subemarginatis, hast cuneatis, acutis, tenuiter
membraiiaceis , subtus pallidis vel glaucesceutibus; stipulis longilu-
dine petiolorum rainentisque memhranaceis scariosis, pallide fuscis,
arcte cinchtnutis, bifidis, ciliatis, peduncuiis floriferis rainenta duplo
superantibus, paucis , confertis; calycis laciiiüs ovatis, acutis fsta-
minibus piätillura superantibus), drupis
Erythroxylon suhrolundum St. Hil. Flor. Bras. mer. II. p. 99Nr. 13.
Hujus speciei essentia versatur in:
1. Foliorum siinul deciduorum simulque erumpentiuui circuni-
scriptione obovata, antice semper rotundata; 2- in eorum conipage
tenuiter membranacea; 3. in ranientorüm ramulos laterales et inno-
Tationes inchoaiitium dispositioue arcte cincinnata, ita ut ramulos
vestiant perbreves; 4. in eorundem dilute fuscoruin scariosoruni,
longitudinaliter nervosorum ciliis aut villo ferrugineo margiualibus;
5. in floruui dispositione solifaria ; 6. in petalis albis, tenuibus, roe-
diocris magnitudinis.
Frutex in locis siccis per magnam anni pariem aplijllus, dense
ramosus vel raniulosus. Ramuli teretes, versus extremitatem angu-
lati, crebri, üubparallelo-patentes subdisticbi. Epidermis lougitudi-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
349
naliter rimos», cinereo-plombea vel testacea. Cortex fuscus notinuu-
quain in verruculas testaceas proluberans, saepe scaber. JFoUa ob-
ovata, aiitice rotundata, saepe emarginata cum mucronulo in medio,
postice cuneato-attenuata et acuta, pleraque in rainulurum extrenii-
talibus simul propullulantia, inembranacea, janiora valde teuera et
mollia, per longuni teniporis spatium coinplicala et glaucescentia,
aduhiora parum firmiora, subtus glaucescentia, latitudine 5— 10,
longitudine 6-13 lin. Petiulus vix linea loiigior, superne canaji-
culalus, margine acuto, saepe undnlato. Stipula longitudine petioli
angusto-tiiangularis, apice bifida et biselosa, dorso bicarinala, junior
herbacea, pailide viridis, nervosa; aduUior ferruginea, in margine
extenuato, scarioso, taudem expallido, ciliis aut villo ferrugineo
ornata. Ramenta stipulis siniilia, hinc inde aristam ferentia, in ra-
luulis laleralibus aphyllis 6— 10 dense bifariam posita, in ramorum
apicibus paullo laxius disposita. Flures niagnitudine mediocri. Pe-
dunculi ex quovis ramulo ranien(igero, saepe valde abbrevialo, 3,
3—5, 3 lin. longi peutagoüi. Alahastrum obovatum. Calyx linea
brevlor, laciniae ovatae, acutae. Pelala alba, vel alba cum virore,
lineari-oblonga, medio concava et nervo latiusculo percursa. liigu-
lae lobi anlici oblongi, irregulariter sinuato-dentali cum appendicnla
commissurali minima bidenticulata; lobi poslici triplo breviores, me-
dio in lacinulam bifidam reflexi. Slaminum urceoliis longitudine
fere calycis, ore denlicuiis parvis. qui sfaminibus interjecti sunt;
filamenta filiformia, alba. Atilherae cordato-subglobosae, ochroleu-
cae. Pislillum filameutis duplo brevius Ovuriuin obovatum. Styli
tres distincti. Stigmuta subglobosa. Drnpa 3—4—5 lin. longa,
in pedunculü pieiumque 4—6 lin. longo.
Dum folia demittit, priusquam nova promat, nonnunquam floret,
floribus tunc idcirco praecocibus.
Forsan Laec species cum E. PellHeriano conjungenda erit.
Quibu.sdam notis quoque convenit ciim E. frangalaefolw, attamen
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
350
distingaendum slipulis ramcnfisque ferrugiiieis iiec stramiiieis, pluri-
bus et approximatione ciiiciiinatis; foliis latioribus, apice rotuudatis
iiec aculis, floribus paullo majoribiis. Ab E. microphylU varietate
aniplifolia separalur raniulis laevigatis nee verrucoso-scabris , foliis
nioUioribus , uec unquain coriaceis, ranieiitis stipulisque minus lirnits
nee ita persistenlibus, neque coloreni cinereo-nigricantem indiientibus.
Crescit in sahulosis dumetis maritimis Restingas dictis prope pro-
wontoriuni Cabo Frio: Ser.Princ. Vidensis, Sf. Hil., in mon-
tibits Serra da Broca, Proi\Sebastianopolitanae; in silvis aestii aphyl-
lis, alias Caa-tingas dicuiit, prope Maracas, in Prov. Bahiensi: M. In
aridis silvis ad Jacobina vel/ia, prov. Bahiensis: Blatichet; in
prov- Pernambucana: Gardner. Septembri floret.
6. Erythroxylon Pelleterianum.
E. ramulis erectis subTirgatis; foliis lato-Ianceolatis vel ob-
longe -lanceolatis acutiusculis; basi acutis, membranaceis , subtus
pallidioribus (exsiccatione saepe ferrugineis); stipulis longiludine
petiolorum ranientisque herbaceis strialis setulosis, laxe imbricalis;
pedunculis nonnullis aggregatis, flon'feris ramenfa aequanlibus, fruc-
tiferis quadruplo longioribus; calycis laciuiis ovatis obtusis (staini-
nibus pisfillum superaulibas); drupis couico-subtrigonis.
Erythroxylon Pelleterianum St. Hil. Flora Bras. uierid. II.
p. 100 Nr. 13 t. 103 (speciineu fructiferuui).
Valde affine est E. suhrotando; disfinguitur ramis strictiusciilis
erectis subfastigiatis, nee disticho-patentibus, foliis longioribus, uun-
quatn exacte obovatis et cuneatis, licet subinde fere elliptica obser-
ventur, subtus minus evidenter glaucesceotibus, stipulis (nunc gla-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
351
bris nunc ferrugineo-ciliatis) evidentius striafls, ramentis pauciori-
bu3, laxioribus nee arcte cincinnatis; floribuä iniiioribus, pelalis cras-
sioribua albia uec albo-virentibus.
Erythroxylon flaccidum Salzm. (Plant, exsiccat. bras.) prope
Soteropolin lectum, hujus forma videtur aculifnlia sub ipso vernatio-
nis stadlo coUecta ideoque folia norella valde inollia et flaccida
exbibens.
Crescit in si/lvis caeduis provinciae Minartim , e. g. prope Ita-
jurü praedium, vicinia vici S. Miguel de Mato dentro, ubi cl. de St.
Hilaire legil, in silvis Caa-tingas provinciae Bahiensis, ubi ipse
prope vicum Maracas ohservavi.
Erythroxylon obtusum De Caud. Prodr. I. p. 574 Nr. 14,
quoad habiluni nostro coniparanduin est. Differt foliis obtusis vel
apice rotundatis, sublus evidenter pruiuoso-glaucis.
7. Erythrorylon revolutum.
E. ranmiis subdisticho-pateiitibus rigidis; foliis coriaceis subtus
incano-glaucescentibus et suhtilissime pubeiitibus , murgine revolutis,
obovalo-oblongis, antice rotundatis, basi aculiusculis; stipulis ramen-
tisque triangularibus subintegris peliolo duplo brevioribus; floribus
in axillis folioruiu vel rameutoruni sessilibus paucis {_2—6) aggre-
gatis, calycis laciniis ex ovato acuminatis (slylis stamina superan-
tibus).
Arbuscula pedum 8—13 altitudine. Rami patentes, crebre et
subdistiche rainulosi. RaimiU teretes, ultimi soliim nonniliil com-
pressi, cortice cinereo-fusco. longitudinaliter rimuloso, rigiduli.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
352
Folia crasso-coriacea, sicciuscula, snpra sa<urafe viridia, sub<us
cano-glaucescentia et villis teiiuissimis Cwtriculis septatis brevibus
rec(is) <am dense obsessa, ut laclu niollia, oblonga vel fere ellip-
tica, aiitice rolundata, basi breviter acu<ata, inargine revoluta, nervo
supra impresso subtus valde prominente, venis veuulisque ciebris
anastomosanlibus, siibtus prominulis rubentibus; mucro parvulus e
nerTO pioductus caducus;petiolus 1 i lin. longus, teretiusculus, su-
perne canaliculo tenul exaralus; slipula lalo-triangularis, utraque
basi nonnibil decurrens, iiiembranaceo-scariosa, striata, obtusiuscula,
integerrima vel leviter bifida, dimidiam petioli longitudinem aeqiians.
Ramenta pauca, sparsa, stipulis similia aut nontiihll niajora, arista
basilari ipsis paullo breviore. Flores 2— 4, rarius plures sessiles
in ala folii vel ramenti sufFulti, hracteolis tenuibus membranaceis,
flavescenti-pallidis, ovatis, acutis, nervo robuslo percursis. Calyx
1.\ lin. longus, gracilis, pentagonus, ad medium usque bifidus in
lacinias trianguläres acutiusculas, crassiusculas, rubentes, margine
tenuiore albidas. Petala albida. Vrceolus staiiiineus Jongitudine
calycis, 10-denticula(us. Filainenla filiformia, alba. Antherae glo-
bosae. Ovarium obovatnm. Styli discreti, stamina superantes, stig-
malihus capitatls terminati. Drupa niatura non visa; immatura ob-
longa.
Crescit in silvis Caa-tingas dictis , in medilerraneis prov. Ba-
hiensis, e. g. prope S. Antonio das Queimadas.
Haec species praesertim affinis est E. rigidulo De Cand.
Prodr. I. p. 575. Nr. 24 babiiu et foliorum textura, pube formaque.
Flores tamen in hoc fere duplo majores sunt, calycis dentibus in-
structi duplo brevioribus exacte lato-triangalaribus, et plures cou-
glomeratim e ramuli lateribus proveniunt.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
353
8. Erythroxylon frangulaefolium.
E. rainulis gracilibus patentibus; foliis membranaceis , breviter
oUongis, cmpiduto-acutis , hasi ucutis; slipulis ranieiitisque teuuiter
mctnbramiceis pallidis (stiainiiieis) liiieari-lauceolalis, apice bisetosis,
petiolos duplü superaiitibus, parcis et remotiusculis; pediaiculis ex
aus vel ex raiueiitis solitariis aut 2—3 confertis, lougifudine sti-
pularuui, laciuiis calyciuis lato-tiiangularibus; (staminibus pistillo
brevioribus aut longioiibus); diupis cyliudraceo-coiiicis.
Erythr'oxyfon fraiigtdaefolium St. Hil. Flor. Bras. mar. II.
p. 99. Nr. 11.
Frutex rainis laxis patentibus. Ramuli subdistichi, remotius-
culi, graciles, erecto-pateiiles vel patentes, recti aut paullo flexuosi,
apice parce foliosi; cortice ciuereo-fusco laevigato aut parvis ver-
ruculis ciiiereis obslto. Folia versus apices rainulorum novellorum
coiiipressorum , subinde glaucescenUnm, laxe disposKa; peliolis in-
structa biliiiearibus, breviler oblonga, cuspidato-acumiuata et acula,
basi quoque acu(a, 9—27 lin. longa, ipso inedio 6—15 lin. lata,
teuuiter membranacea, supra laete viridia et probe adulta uitidula
sublus pallidiora, uoiitiunquam glaucesceiitia, nervo medio riibescente
veiiis iulra niargiiiem arcualo-conibiuatis venulisque paruin prouiiiien-
tibus. Stipulae peliolos duplo superantes, tenuiler niembranaceae
siccae, paliidae, lineares, niargine extenuato alljidae, dorso crisds
duabus approxiinatis, basin versus inter crisfas coucavae, setulis bl-
uis divergentibus leuuibus et fugacibus e cristarum extreniilate et
iioununquam teuui arista subapicali inslruclae. Bcwietita infra folia
disticba in quovis rauiuli latere terna quaternave, nunc approximata
nunc distanlia, slipulis siniilia, allanien praesentia aristae nigricantis
facile dislincta, fere e basi exeunlisj vix inlegra persisteutia, iia
Abhnnaiiingeiiderll.CI.il.AU.d.AVLjs.ni.Bd.Abth.II. 40
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
354
nt iu ramulis biennibus eorum pars inferior solummodo remaneat,
praesertim florifera taudem abbreviata. Flores nunc solitarü nunc
bini ternive proveniunt iu ramulis abbreviatis rameiitaceis, qui aut
axillares apparent, dum folia adhuc perstant, aut laterales, bis jam
delapsis. PeduncuU bilineares, erecti, tandeni erecto-patuli, penta-
goni, sursum nonnihil incrassati- Alabastra obovata. Calyx i lin.
longus, laciniis triangularibus acutis, margine levissime extenuato et
ciiiato, obsolete trinervibus. Petala duplo longiora, basin versus
cuneato-attenuala, fere in medio ligulifera, parte antica lineari-ob-
loDga, concava. Ligula anterior subquadrata, profunde biloba, lobis
rotundatis, margine undulatis, appeudicula commissurali parva, bi-
denticulata; ligula posterior duplo brevior, cum lobulo intermedio
reflexo transverse oblonge. Interdum alterum lobulum ligulae an-
(erioris profunde bifidum inveni in lacinias lanceolatas inaequa-
les. Urceolus staminum in floribus evolutis longitudine fere ca-
lycls, levissime decem-deiiticulatus, staniinibus iis, quae calyci oppo-
nunlur, ex ipso orificio enatis, alüs, quae corollae sunt opposita,
parum intra orificium adnatis. Filamenfa filiformia, subaequalla, nunc
stylis breviora, nunc (rarius} iis superala- Antherae far\ae, ochro-
leucae. Omrium ovatum. Sli/li discreti, divergentes. Sligmata
capitata. Drupae in pedunculis 3— 4 lin. longis, erectis, alliuidine
pedunculorum, ovato-couicae, epidermide coccinea, carne (enui- Pu-
lamen trJ"onuni, firmiter chartaceura, ovatum, vertice acutum, angulis
6
—
7 subaequalibus prosilientibus notatum, coioris pallide testacei,
abortu duorum loculorum unilocularei et nionospermum.
Obs. Haec species praesertim dignosoitur: ramulis tenuibus laxius-
culis, foliis breviter oblongis utrinque attenuatis; stipulis ra-
nientisque noveilis meiiibraiiaceo-scariosis, petiolos longitudine
fere duplo superantibus ,pedunculorum raritate, floribus par-
vulis *).
«) Erythroxylon ovatum Cav. DL«s. VI», p. 404 t. 233. De Cand. Prodr.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
355
Crescit in »ilvis caeäuis collium et in diimelis prope Sebaslia-'
twpoUn: St. HU., Pohl, Mart., nee non in prov. Alagoas: Gar-
d n e r. Sept. floret , Novembri fructificat. Stylt stamina sitperant
in speciminibus Sebastianopolitanis , superantur vero staminibus in
Alagoensibus.
9. Erythroxylon eclinocälyx.
E. ranuilis crebris pafentibus; foliis menibraiiaceis ovatis vel
ovato-lanceolatis, cuspidatis, apice basique acittis; stipulis ramentis-
que in ramuliä axillaribus terniiiialibusque cincinnatis, bi-tri-setulosis,
quam petioli brevioribus ;peduiiculis e rameiilis aggregatis vel spar-
*is, petiolos triplo superaiitibus; foliolis calycis suboibicularibus
I. p. 574 Nr. 8. est affinis species ex unico insnco exemplari in herbario
Jussieui, quod vidi, constituta, ila forsaii deriniendam erit:
E. foliis membranaceis, subtus pallidioribus et subglaucescentibus, ob-
longis vel elliitticis, apice rotundatis, basi acutls, petiolis longitudine sti-
pularum et ramentorura triangularium (1 lin. longis) ; ramentis florum glo-
merulos colligentibus laxe cincinnatis; pedunculis paucis glomeratis flo-
riferis? petiolos tiiplo soperantibus ; laciniis calycis lato- vel subovato-
triangularibus ; staminibus — ; dnipis oblongo-cylindricis aeutis.
Ilaec species )iraesertim cum E. fraiigulaefolio,patserino et sulro-
tutido conferenda est. Ab E. patseritio differt foliis tenuioribus ellipticis
nee obovatis, a sul/rolundo foliis oblongis nee obovatis, ^ frangvlaefolio
foliis rotundatis nee aeutis, ab utroque floribns, qui bracteis et bracteolis
instructi sunt, nonnnllis dense confeitis, nee e ramentis sparsim et subso-
litarie provenienlibus. Bracteae et bracteolae membranaceae, siccae. Calyx* lin. longus.
45*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
356
acutis, infra drupam ovatant excrescentihus eamque diinidio ve-
lantibus.
Frulex dense ramosus et ramniosns. Ramiili irregulariter sub-
distichi patentes, plus minus flexuosi, epidermide cinerea, passim
verruculis fuscis obsessa; nltimi compressi laeves, purpurascenti-
virides. Folia oyata cum brevi acumine, basi acute aftenuata vel
cuneata, apice acuto, rarius ovato-lanceolata, 13— 15 — 34 lin.
longa, 7—10 lin. lata, membranacea, compage densa, luci obversa
subtilissinie punctata, saturate viridia, nervo, venis venulisque sat arcte
anastomosantibns purpurascentibus. Stipulae lato-triangulares, pe-
tiolo duplo breviores, vix lineam longae, convexae, bicarinatae et
saepe bisetulosae. Ramenta magnitudine et forma stipularum, saepe
in medio seta brevi munita, in ramulis, tarn terminalibus quam late-
ralibus, poUicem et ultra longis, nunc laxe sparsa, nunc dense di-
sticha et cincinnum formautia, crassiusculo-membranacea et persi-
stentia. Fl&res in axillis rameutorum, bracteolis binis minutis ova-
tia acuminatis persistenlibus ad basin pedunculi circumvoluti. Ala-
hasfra subglobosa, culycis foliola monstrant suborbicularia, medio in
mucronulum producta, margine imbricata. Sub anthesi flores non
observati. Pedunculi fructiferi e quovis ramulo ramenlaceo nutant
3, 3, 4 vel 5, trilineares, purpurascentes, sursuni iucrassati et an-
gulis 5 acutis instructi. Calyoo fruclifer 3 liu. altus, foliolis ovalis
vel ovato-rotundatis cum brevissimo et aculo mucronulo, menibrana-
ceis, njrvo lato evanido, purpurascentibus. Dnipa circiter 3 lin.
aUa, ovata, acuta, saepe stylis persistentibus discretis, vix lin. lon-
gis coronata, nucleo tereliusculo.
Haec species affinis est: E. cincinnato, quod ramenta pauUo
longiora, densius cincinnata, folia firmiora, obtusa, basi rotundata
majora et calycem quinquepartitum, laciniis triangularibus acutis, non
excrescenteni , drupas denique dimidio majores habet.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
357
Ab E. cuspidifolio, pariter affini, di.s(ingui(nr: foliis duplo mi-
noribus, minus acuminatis, calyce excrescente, drupa duplo minore.
Ab E- frangulaefolio tarn foliorum compage firniiore et parvita<e,
quam stipulis (in illo stramineis et tenuiter menibrariaceis) et rameu-
torum dispositione arcta et calyce excrescente discrepat.
Crescit in silvuUs Caa-apoam prov. SebastianopoUtanae et Mi-norum: M. et Pohl.
10. Erythroxylon cincinnattim.
E. ramulis crehris patulis, saepe flexuosis; foliis ex ovuto bre-
viter acuvxinatis aut ovato-lanceolalis, apice ohtuso , basi rotuiidatig,
membranaceis, nitidis; stipulis ramentisque creberrimis Umge cmcin-
natis contiguis, quam petioii duplo brevioribus, bisetulosis, peduncu-
lis e ramenlis solitariis paiicis aijgregatis; laciniis calycis trlangu-
hkribus acutis, fructiferis inimutatis (slaminibus tandem pistillo Ion-
gioribus); drupis ovato-conicis.
Frutex altitudiue 6— 10 peduni, dense ramosus. Ramuli cre-
bri, Ultimi breviusculi, saepe flexuosi , versus exfreniitales plus mi-
nus compressi. Epidermis junior viridis cum rerruculis griseis el-
lipticis, medio sulcatis, adultior cinerea riniulosa, saepe ranientorum
residuis scabra. Folia versus ramulornm extremitates conferta, ex
ovato brcviler acuminata aul ovato-lanceolata, basi rolundata, apice
nunc longiore, nunc breviore, semper obtusato, compage densa, ne-
que tarnen coriacea, sed membranacea, saturate viridia, subtus pal-
lidiora, nilida. Sicca folia subtus saepe colorem fulvo-fuscidiiluin
exhibent, et sub lente puslulassive maculas irreguläres fuscas, par-
vulas, ut plurimum ostendunt. Longitudo 10—20, latitudo in prinio
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
358
Iriente 4—10 lin. Petiolus lineam et ultra longus. Stipula petiolo
feie duplo brevior, angusto-triangularis, apice bifida et bisetosa,
dorso canaliculata, margine interdum adscendente. Ramenta stipu-
lae similia plerumque pauUo niajora, vix tarnen lineam longa,- basi
seniianiplexicaulia, apice bisetosa et versus basiu arista parva de-
cidua arniata, bifariani in ramulorum apicibus posita, aut alios raniu-
los laterales decurtatos omnino occupantia , in quovis latere 4—20
dense sibi approxiniala et quasi raniulos cinciunatos [ßoßrpvxpov^
7(oXvKd,u70vO efforniantes. Flores e ranientis solitarii, plerumque
2 3 4 , raro plures in uno raraulo cinciiinato , tam laterali quam
terminal!, i. e. nunc infra, nunc supra folia erumpentes. Pedunculi
linea pauUo longiores, priniuni nu(antes. Calyx quinquepar(i(us,
laciniis ovato-lauceolatis acutis vel ovato-acuminatis, f lin. longis.
Petala lineari-oblonga, lineam et quod excedit longa, ob basin sub-
cuneatam nonnihil spatulata, nervo niedio excurrenfe, margine in(e-
gerrima. Ligula e primo triente eua(a, quadrata, lobis anticis distinctis,
supra concavis, margine leviler undulatis, postica duplicatura brevi,
transversim oblonga, margine valde undulato,appendiculabrevi quadrata
emargiuata. Stamiiia omnia intra urceolum parvum, levissime quin-
quecrenatum, crenaturis emarginatis euata- Filainenta priniuni loii-
gitudine pistilli, postea duplo fere longiora. Ovarium obovatuni,
Stigmata clavata in stylis teretibus, tandem a staminibus superata.
Drupa 4— 5 lin. longa, oblongo-conica, acuta, piUamine hinc pla-
iiiusculo, inde convexo.
Haec species differt ab affini E. frangulaefolio praecipue ramu-
lis longe cincinnatis (qui in illo rarius proveniunt) , foliis ex ovato
obtuse acuininalis, basi rolundatis, firmulis, nee oblongo-ovatis, utrin-
que acuniinatis, stipulis ranientisque floriferis brevioribus, nee tenui-
ter membrauaceis et scariosis. Affine porro est E. cuspidifolio
praesertim structura et ciucinnatioue ramentorum, differt autem, alia
ut taceara, foliis exacte ovalis, i. e. primo triente latissimis, in cus-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
359
pidem quidem attenuatis obtusam tamen neqne acutani, porro foliis
duplo milioribus, compage densiore, et statu sicco pustulas seu nia-
culaa prae se fereiitibus, qiiales in ciispidifolio desideraiitur, denique
pedunculis paucioribus coufertis, sepalis alabastri aiigustioribus, nee
lateribas sibi imbricatis, raraulis brevioribus niagis flexuosis.
CrescU in prov. Sebastianopolitana Brasiliae in collibus aridius-
culis denuo rirguUclo obsessis: Schott, M.
11. Erythroxylon cuspidifulium.
E. ramulis erecto-patulis; foliis meiiibraiiaceis oblongo-lanceola-
tis cuspidatis, basi acutis; slipulis rainentisque in ramulis bievibus
axillaiibus paucis laxe imbricatis, bi- trisetulosis, quam pelioli duplo
brevioribus; peduuculis e ranientis 3— 6 aggregatis, peliolos tiiplo
superaiitibus; laciuiis caljcis lalo-ovatis acutis, in alabastris imbri-
catis, fructiferis non excresceutlbus; drupis ovato-couicis.
Rami laxiusculi, cortice fusco, epiderniide cinerea, saepe ver-
ruculis griseis adspersi. RamiiU erecio-patuli, tenue»-, iufenie tere-
tes atque raraentis uounullis persislentibus, tuiic a se remotis, sqna-
raosi, aiitice compressi. Folia meiiibranacea, firinula tameu, luci ob-
versa sub lente puiicta exhibeiit semipeiiucida, quam in E. frnngu-
laefolio evidentiora, obscure viridia, nervo subtus proiiiinulo rubcute,
subtus pallidiora, oblongo-lanceoiata, in acumen longinsculuin cuspi-
data, basi acuta cuiieatave, medio 1 pol!, lala, 2| longa. Petiolus
1—3 lin. longus. Slipiilä lato-triangularis, seniiamplexicaulis, dorso
lato sulculo exarata, cristis suicum formanlibus in 2 setulas, parvas pa-
tentes excurreutibus, insuper setula tertia e medio dorso nonnunquani
aucta. RumeiHa stipulis similia, dorso saepe aristigera, üune remo-
(iuscula parca. nunc 8—15 ramulos axillares cincinnato-sqiiamulosos.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
360
2—4 liu. longos ornaiitia. Pedunculi 3, 4, 6 in talibus ramulis
sibi approximati, 2—3 lineas iiifra florem loiigi, 3—6 infra fructum
;
pentagoni, sursum incrassati. Bracteolae niiuutae iiitra raineuia de-
litescunt. Alahastrum globosum, calycis foliola offert lato-ovata cum
brevi acumine, niarginibus sibi inibricata. Flos probe evolutus iion
observalus. Frucliis 4—5 liii. longus, ex ova(o couicus, iutra ca-
lycem patulum, cujus foliola tuiic ovato-acuta lineam aequaut.
Affiuis baec species praesertim E. frangulaefolio, attamen di-
stiucla: foliis longioribus et ralione loiigitudiiils angustoribus , utriu-
que loiigius acuminatis, firmioribus; stipulis rainentisque duplo bre-
vioribus, bis in ramulis axillaribus brevibus persistentibus, calycis
foliolis latioribus, in alabastro quasi orbicularibus cum brevi acumine
niarginibus sibi imbricatis, drupis acutloribus et longius peduncula-
tis. Ab JE. Kunlhiano dlstinguas: foliis longioribus, basi attenua-
tis longiusque peliolatis nee rofundads et subcordatis, compage le-
neriore factis, ramulis floriferls uon noduliforniibus, sed longioribus.
Ah E. ectitwcalyce dilFert, praeter foliorum dimensionem et forniam, ra-
mentis in ramulos breviores compositis, calj^ce fructifero vix mu(ato,
drupa duplo longiore. Ab E- cincinnato denique separatur: ramulis
rectiusculis nee tortis, ramenta et flores gerenfibus Cqui in illo saepe
poUicis longitudinem adipiscuntur) triplo quadruplove brevioribus.
Crescit in Brasilia, loco natali non indicato: Sei low.
13. Erylhroxylon polygonoides.
E. foliis lauceolatis vel lineari-oblongis acutis, basi acutiuscu-
lis, membranaceis , stipulis raraentisque linearl-lanceolaüs, longis,
menibranaceis longitudiualiter striatis; pedunculis paucis (1 — 5) ex
aus foliorum, longitudine petiolorura et florura; calycis laoiniis ovato-
triangularibus; (stylis stamiua superautibus).
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
361
Frutex altitudine humaiia. Ramult rectiusculi, divislouibus pa-
tciitibus, (eretes vel versus extreiuitates teretiusculi. Epidermis vi-
ridi-fusca, verruculis parvis eUipticis albidis Fulia 3 — 5 poli.
longa, 8—16 lin. lata, iauceolata aut oblongo-laiiceolala, acuta, basi
acutiuscula, uienibranacea, nervo venisque iufra proininulis, supra
concavis. Petiolus 2 liu. longus, superue canaliculatus , inargiiie
acuto. Slipula liuearis, 4—6 lin. longa, raembranacea, colore aluta-
ceo, longitudinaliter nervosa, apice emarginato-bidentata. Ramenta
raniulos iuchuantia stipulis similia vel longiora, laxe dispusita, 3—
6
in ramulü, basi aristain iuterdum compressam erigeutia, apice biden-
ta(a. Pedunculi soliturii vel pauci (2—5) ex axillis foliorum ra-
mentorumve, ceruui, 3 liu. longi, angulati, sursuin crassiores. Calycis
laciniae ovato-triaugulares, aculae. Petala paullo ultra lin. longa,
liueari-oblonga. Ligula parum iufra diniidium pefali eiiata, biloba,
lobis obtusis, paullulum serrato-dentatis, duplicatara brevi. Vrceohn
calyce brcvior, obiter quiiiquelobus, lobulis emarginatis. Stainina
interna inter lobulos et ex emarginaturis eniergentia. Antherae
ovato-subrotundae, obtusae. Ovarium subglobosuui , vertice fere
conico. Stylt staniina, quae petala aequant, superantcs, stigmuHhiis
parvis subclavatis.
Crescit in silois ad ifoterctpolin- Floret Januario.
§. II. ENGYANTHA.
13. Erylhroxylon anguifugum. Tab. nostra 5.
E. ramulis densis erecto-pateutibus; folils crassiusculo-membra-
iiaeeis, lanceolatis aut ohlongo-lunceolatis, acumine brevi obtuso, basi
acutis, supra nitidis; stipulis ramentisque parce ciucinnatis, bideuta-
tis, petiolos subaequantibus, pedunculis illis duplo triplove longioribus
Abhaii(1lnne<:oi].ILCI.d.Ak.d.Wiss-III.Bd.Ab(h.II'.>'' —46
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
363
solitariis, 3 Tel 3, e ramentis et axillis folioruni saepe pluribus
aggregatis; calycis laciniis ovato-triangularibus (slamuiibus pistillum
superantibus) ; drupis oblongo-conicis.
Erythroocylon anguifugum , Mart. Herb. Flor. Bras. Nr. 365.ir.j iiiv yi''. .
Frutex- Rami densi, cortice plumbeo, irregulariter rimoso.
Ramuli saepe per paria sibi approxiraati, rectiusculi, erecto-patuli
vel erecti, iuferue teretes, supenie coinpressi, epidermide laevigata
et saepe runulis aiigusto-rhombeis aperta. Folia 1.5 —30 lin. longa,
6—13 medio lata, lanceolafa aut obloiigo-Ianceolata, in acumeu
breve obtusum acutata, basi acutiuscula, compage firniula, tandem
subcoriacea, supra nitida et saturate viridia, subtus pallidiora, nervo
prominente purpurascente , venis angulo acuto promissis subparalle-
lis venulisque arcte reticulafis statu sicco conspicuis. Petiolus lin.
et quod excedit longus. Stipula paulo brevior, triangularis, acute
bideutata, dorso coiirexa. Ramenta longitudine sfipularum, sed pa-
i-uin longiora et semiamplexicaulia, pariter bidentata et versus basin
aristigera, in novellorum ramorum apice bifariam inibricata, cujusvis
lateris 4—6; in adultloribus magis reniota et persistentla. Pedun-
culi ex aus herum ramentorum;, rariusve ex alis foliorum solitarii,
bini teruive, 8—13 fasciculati, 3—3 lin. longi, pentagoni, sursuin
incrassati. Bractea et hracteolae blnae siugulum pedunculum basi
amplectentes , lato-ovato-lriangulares cum brevi acumine, sub lente
margine siibtiliter ciliatae. Calj/x brevis, i lin. parum aliior, laciniis
ovato-breviter acuminatis. Petata lin. et quod excedit longa, liueari-
oblonga, obtusa, concava, alba. Ligulae lobi antici erecli, ovati,
obtusi, margiuibus adscendentibus sinuato-dentatis, cum appendicula
commissuräli brevi acuta; lobi postici breviores et lobo medio re-
plicato subquadrato conueXi. Aluhaslrmn obovatum. Urctoliis cir-
citer longitudine calycis, iuter stamina introrsum adnata leviter de-
cemcreuulatus , creuulis rotuudatis. Filamenta pistillum superantia.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
363
Antherae ovatae, obtusae, ochroleucae. Ovarium ova(uni. Styli di-
vergentes. Stigmata capitata. Drupa anguste oblongo-conica, apice
acutiuscula, 4 liu. longa, coccinea, abortu biuoruni loculoruni mo-
nospernia.
Ab E. cuspidifoUo differt: raniulis deiisioribus magis erectis,
foliis brevius petiolatis, crassioribus,. oblougo-lanceolatis vel laiiceo-
latis obtusiä iiec loiige acumiuatis aeutis, catyciä lacinii» augustiori-
bus, uec niargiue inibricatis, peduuculis unmerosioribus et breviori-
bus, drupis gracilioribua.
Ab E- frangulaefolio facilius distiuguas, quum huic folia sint
leiiuiora, acumiuala et acuta, stipulae et ranieuta parciora uec ciu-
ciunata et tenuiter menibrauacea et peduuculi parciores.
E- cincinnalum folia habet exaete ovata, basi rotuudata, bre-
vlora; subtus saepe pustulafo-niaculata ; rameuta louge ciuciimata,
pedunculos parcos aut subsolitarios.
DiffereiKias, quibus ab E. Daphnitide differt, sub illo quaeras.
Crescit prope Cujaba, mensihus Oct. et Nov. floriferum : Man so.
Radix contra serpentium ictus adhihetur.
14. Erythroxylon Daphnites.
E. rainulis erecto-patulis; foliis primuui menibraiiaceis tandetn
iuhcoriaceis, lato-lanceoJatis aut oblongis vel angusto-ellipticis, apice
obtuso (nee cuspidatis), hasi acutiusculis, laevigatis, nitidis, suhete-
niis; stipulis petiolos superautibus ramentisque triangularibus striatis
saepe bideulatis; pedunculis ex alis ramentorum cincitmatorum plu-
46*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
364
ribus aggregatis; calycls laciniis ovatis aculis (stylis stanüna supe-
rantibus); drupis cylindraceo-couicis.
Haec species niultis iiotis cum E. citrifoUo convenit, sed di-
versa videtur praesertim foliorum forma et iiiflorescentiae modo.
Folia iiempe, quae in illo oblouga et in cuspidem acumiuata, huic
nostro pofius lanceolata tcI angusto-lanceolata sunt, apice brevi
plerumque obtiiso et emarginato. Inflorescentia vero illi glomerata
est, ramulo nimirum florifero decurtato et vix conspicuo, pedunculis
pluiibus ex ala ünius ranienti prodeuntibus , singulis siiffultis suia
bracteolis; contra E. Dap/mües gaudet pedunculis secundum axin
elongatum, licet brevem, et ramentis numerosis cincinnalis vaginatuni
proveuientibus. Proximum quoque est E. anguifugiim, quod differt:
foliis breviter acumiuatis et acutioribus, subtus evidentius venosis,
stipulis ramentisque duplo brevioribus, acutioribus et cortice ramo-
rum (enuiore non testaceo-griseo, sed planibeo-nigricaute subglau-
cescente, staminum longitudinem aliasque notas ut taceaui. Reliquas
differentias docet, quae sequitur, descriptio.
Frutex altitudine humana. Rami numerosi. Ramuli subdisti-
chi, erecto-patuli, ultinii subfastigiati. Cortex crassiusculus, fuscus,
tectus epiderniide testaceo-grisea, longltudinaliter sulcata et rimulosa,
in ultimis ramulis corapressis laevigatus, e purpurascenti et viridi
varius. Folia 18— 50 lin. longa, medio 8—16 lin. lata, petiolis
instructa 1
—
li lin. longis , teretiusculis, superne planis et crista
teuui niarginatis. Lumina in ramulia novellis lenera, rubentl-viridis,
nervum medium et venas venulasque arcte anastomosantes rubellas
semidiaphanas extibet, simili ratione, qua in E. nitida et suheroso
rel. videmus; adultiora tarnen folia uiagis magisque crassescunt et
compagem foliorum Lauri adipiscuntur, rete venarum tunc subtus
minus conspicuo. Circumscriplio inter angusto-oblongam et lanceo-
latam varia, apice in novellis acutiusculo et breviter mucronulato, in
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
365
adaltis rotiindato et saepe cmarginato , basi acutiuscula. Stipula
triangularis, acuta, concava, 2—3 liii. longa, doiso bicrista(a, apice
bideiitata vel breviter bifida. Lineae secundum nervum a plicalione
ortae in bujus speciei foliis sat evidenter impressae cernuntur. /?«-
menfa innovationes muniunl disticba, frequeiitia, 6— 13 in quo-
vis latere, nunc dense imbricata et ciiicinnata , nunc laxa et diniota,
uti stipulae forniata, rarius arista brevi instructa, pcrsistenlia, niar-
giue membrauaceo, fuscidulo. Flores ex alis rameutorum solitarii,
singidi bracteolis binis minutis, intra ranienta delitescentibus instructi,
in quovis cincino 4— 13. Pedtiiiculus 3—4 lin. longus, tenuis,
sursuin uonnihil incrassatus et pentagonus. Calyx \ liu. altus, laci-
niis ovatis acutis; nervo vix conspicuo, niargiue extenuato. Petala
strucfurae soleninis, alba, lin. longa. TJrceolus stauiineus longitudine
calycis, ore decenidenticulatus, filamenfa quinque e sinu eiuargina-
turae emittens, quinque ex ipso niargine. Filamenta quam styli bre-
viora. Antherae giobo.sae. Ovarium obovafo-subtrigonum. Styli
liJiformes. Sliymala depiesso-capitata. Drupae (quas vidi, imuia-
turae) 4 lin. altae, ovatae, acutiusculae, coccineae.
Crescit in prov. Goyazana , ad Rio Claro, Cavalcante, Trahi-
rat: Pohl.
15. Erythroxylun Mamacoca.
E. raniulis patulis; foliis membranaceis, oblongis, utrinque acu-
tis, cuspidatü-acuminatis; stipulis ramentisque laxe cincinnatis lato-
triangularibus, peliolo brevioribus; pedunculis petiolum aequantibus
paucis fasciculalis vel aggregatis, laciniis calycis ovatis acutis (sta-
miuibus pistillum superantibus) ; drupis oblougo-conicis, putamine
subtriquetro.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
366
Frutex erectus, altitudine bumana. Rami patentes. Ramuli
graciles, flexuosi rective, epidermide laevigata, cinerascente; ultinii
angulati atque verruculis paucls exasperati. Folia tenuiter mem-
branacea, 4—5 poU. longa, 17—30 liu. niedio lata, laete riridia.
Petiolus biliuearis, superne profunde canaliculatus. Stipula petiolo
brevior, lato-lriangularis, acuta, tandem bifida, concava, ineuibranacea,
vix integra, persisteus. Lamina oblonga, basi acuta, cuspidato-acu-
iniuata; veuis augulo acuto vel subrecto exeuntibus, distantibus, pau-
cis, uervoque niedio paliidiore subtus plus minus proiuinulis. Ve-
nularuui reticulum laxuni. Ramenta pauca et distantia, öbsoleta in
raniis adultioribus , iu junioribus termlnalibus lateralibusve cincin-
nata, utriusque lateiis 6— 13, distantia lineae posita, seniianiplexi-
caulia, lato-triangularia, acuta, plus minus bideutata, supra basin
arista bre-vi aucta, li lin. longa, membranacea, nervis praeter dor-
sales vix distinetis. Flwes ex alis ramentorum, rarius foliorum,
pauci (1, 3—4) couferti; pedimculis 1—3 linearibus suffulti; inter
minores ; diametro vix 3 liu. Calyx ultra k lin-j laciniis ovato-trian-
gularibus acutis. Slamina iu speciminibus examinatis lineam longa,
pistillum superantia. Drvpae immaturae 4 liu. altae, oblougae, acu-
tae, coiilcae, putamen exhibent prismatico-triwonum.
Crescit in silvis Prov. Mai/nas calidis uäiusculis, nee non prope
Egam, oppidulum Irasiliense in Prov. Rio Negro juxta fluvium
Amazotmm situm. In Magnus cLPoeppigius legit, t/ui literis tra-
didit CÄ«wfe vol. IL p. 248), eam Mama Cuca i. e. malrem Co-
cae, sice Cocam silvestrem ab Indis appeUari, tamquam inertem vero
pro masticatorio non usurpari-
Haec species praesertiin affinls est E. Cocae legitimo, a quo
differt foliis utrinque acutis, aiitice acuminalls, nee tarnen mucronu-
latis, defectu plicae, floribus paucioribus fasciculatis , minoribus.
Valde affinis haec species est quoque praecedeuti, et difficillus di-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
367
sUngaitur: floribus minoribus magis sparsis, ramentis freqiientioribus
laxe ciiiciniiatis, foliis magis cuspidatis quam acuminatis, relatioiie
lougitudinis stipularuiu et ramenforum ad par(es vicinas rel.
16. Erythroxylon Coca. Tab. nostra 6.
E. raniulis eieclo-patulis subfasfigiatis; foliis tenuiter memhra-
naceis, oblongis obovatis vel oblougo-lanceolatis, basi acufis, upice
acuta vel roluiidato mucronulutis , evidenter plicato-bilineatis; stipu-
lis petiolos siihaeqiianlibus ramentisqiie laxe bifariis triangiilaiibus
membrauaceis ; pedaiiculis 3— 6 fasciculatis ex alis foliorum vel
ramentorum haec et calycem -dnplo friplove superantibus; laciniis
calycis ovato-triangularibus (stamiiiibus pistillum siiperan(ibus) ; dni-
pis ovatis acuti.«-.
Erythroxylon Coca Lam. Dict. II. p. 393. D.C Prodr. I.
p. 575 Nr. 23. Cavan. Dissert. VIII. p. 403 t. 239- Willd.
Spec. plant. II. p. 747 Nr. 7. Spreng. Syst. Veget. II. p. 390Nr. 3.
Coca Hispanis, Cuca Peruviaiiis: Pedro de Cie(;a Chronica del
Peru cap. 96 edit. Antverp. p. 237. Inca Garcil. Commeiit. real. I.
L. VIII. c. 15 p. 283. Herrera. List, general de los Caslellanos,
edit. 1730. Descriplion. p. 44, 2. 45, 1. Decade V. p. 76,
p. 13, 1; 77. 2; 74. 2; 92. 1; 94. 1; Decade VI. 76. 1; De-
cade VII. 61. 3. — Hernandes Hist. Mex. edit. ReccL. VIII. c.
69. p. 303. Clus. Aroni. I. c. 18. p. 177. Benzoui edit. Calve-
toii. Novae Novi orbis Ilistoriae 1578. p. 396. Unanue in Silli-
man Amer. Journ. III. p. 397. Ulloa Nolic. secretas de America,
II. p. 617, 635, 642, 683. Pöppig Reise in Chili, Peru und
auf dem Amazonenstrom II. p. 309— 317, p. 348—257. —Martius, Reise in Brasilien III. p. 1169, 1180.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
368
Frutex altitudine 4—8 pedum. Rami erecto-patuli, interdiiin
subfasligiati, cortice fuscidulo-griseo, (audeni riinuloso; ramuli epL-
derniide viridi aut subglaucescente. Folia iu ramulis laxe bifaria,
sursuiu frequentiora, &ibique magis approximata, breviter petiolata.
Petiolus 1—3 liü. longus, auctus itipula intrapetiolari ejusdem lon-
gitudiiiis, aiiguslo-triaugulari, membranacea, dorso coucava et longi-
fudinalifer bicristata, inargine extenuato pallida, iu iiovellis ramulis
pleruuique longiore 3-liiieari. Lamina oblong» vel ovali-oblouga
aut oblongo-lanceolala obovatave, basi acuta, apice breviter acuta
vel rotundata cum brevissimo mucroue, 1—3i poll. longa, medio
I—1| poll. lata, teuuiter membranacea, integerrima vel levissime
repanda, margiue nonuuuquam parum revoluta, laete viridis, subtus
pallidior vel subglauca, sat arcte venosa, venia angulo fere recto
promissis subparalleliä, veiiuliä reticulatis, frequeiitius quam iu aliis
speciebus iusigulta plica loiigitudinali in utroque nervi latere, a ver-
uatione or(a, in adultioribus foliis evanescente. Rainenla stipulis si-
milia, iunovationes iuclioautes, laxe bifaria, vix diu iutegra persi-
sfentia. Flores in ramulis inferne aphyllis, superne plerunique folia
iiondum explicata ferentibus, 3—6 gregatim e slipula persistente,
quae laminam jam amlserat, vel e rameiito. Pedunculi 2 — 3 lin.
loDgi, singoli basi obvoluti hractea stipulaeformi, membranacea,
ovata aut triangulari, dorso canaliculata et bicristata, margine exte-
imata. Bracteolae minimae, trianguläres, membrauaceae , nervosae,
taudem scariosae. Cultfx quinquefidus, laciniis ovato-triaugularibus
acutis, vix lineam longis, glabris, interdum glaucis. Corolla alba.
AlabasCrum ovato-oblongum, aestivatione quincunciali nunc dextror-
sum, nunc slnistrorsum imbricata. Petala vix 2 lin. longa, i lata,
liueari-obloiiga, basi nonuihil cuneato-contracta, apice rotundata, nervo
medio in acumeu minimum producto. Lignla supra basin cuneatam
oriunda, teuuiter membranacea, fere ad dimidium petalum perlingeus,
circumscriptioue subquadrata; lobi antici subovato-quadrali , siuuato-
deuticulati, postice subintegerrinii, niarginibus adsceudentibus, sinu
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
369
inier lobos obtuso angusto. Lobi postici Iriaugulares, aiiteiioribns
duplo Diiiiores, siiius auibitum occupantes,pariter denliculati. l/r-
ceolus stamineus parvus, 5-deii(iculatu9. Filamenta compressa, su-
bulata, urceoli parieti interno enata. Quiiique exteriora e sinubus
inter deoticulos einergeiitia, quinque iiiteriora intra ipsos denticulos,
omiiia longitudiue subaeqnalia, 2 lin. longa; antherae globoso-ova-
tae. Ovarium obovatum, urceolo dimidio loiigius, loculis duobus vel
urdco plerumque abortivis. Ovulum ex axi peiidulum, clavafo-oblon-
gum. Styli tres discreti, filamentis duplo breriores, sligmatibus obo-
ato-globosis. Drupa f poll. longa, ovata, acuta, coccinea, plerum-
que unicum semeu iiiaturaiis.
Crescit passim in Peruvia; forsan efferalum polius quam spon-
taneum huc usque inventum est, quum ab Iridis magna industria
colalur. Loca humida calida faucium suhandinurum huic stirpi
prae aliis conveniunt. In Provinciis Guamangae, Uuanuco et Gua-malies excellit. Stirps ah Indigenis Cuca, ab Hispanis, uti folia,
Coca dicilur , in Brasilia amazonica muUis Indorum gentibus no-
mine Ypadü est celebrala.
17. Erytkroxylon macrnphyllum.
E. fruücosum, raniulis sub.simplicibus; foliis nienibrauaceis lan-
ceolatis vel oblongo-lanceolalis acuminatis ulrinque acutis; stipulis
rameutisque fere poliicaribus lineaii-laiiceolatis obtusis submuticls
membranacels, peliolos et pedunculos 3- et 4-plo superantibus; pe-
duncvilis paucis lateraliler fasciculatis , bractei.s bracteolisque mem-
branaceis lanceolatis calycis laciuias ovatas acutas triplo supe-
rantibus, peialis lineari-obloiigis (slylis basi counatis stamina supe-
rantibus).
AtibnuilliiageB d. II.CI. d. Ak. d. Wim. m. Bd. Abtk. II. 47
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
3ro
Erythrosylon macrophyllnm Ca van. Diss. VIII. p. 401. t.
227. De C. Prodr. I. p. 575. Nr. 17.
Fruticiilus vix humauae altitudinis. Ramuli subsimplices, te-
retes, cortice laevigato viridi-fusco. Folia in raniulis distantia pol-
licari bifaria, jiiiiiora 1 poll. medio lata, 5 longa; adultiora 3 lata,
8 longa, circumscriptione angusto-oblonga in acumen acütissimum et
basi acute attenuata, nienibranacea, tenuia, laete viridia, supra niti-
dula, subtus pallidiora, nervo rufescente crassiusculo prominente et
venis, angulo fere recto promissis, parallelis, intra marginem arcuato-
combinatis, nonuihil prominulis firniata. Peliolus bilinearis, crassius-
culus, semiteres, superne planus, margine elevato tenui, tandem fle-
xuoso cincfus. Stipnla 6—9 lin. longa, intra petiolum sagittalo-se-
mlaraplexicaulis, angusto- et sublineari-lanceolata, obtusa, dorso cri-
stis duabuä approxiniatis percursa afque ex illarum apice breviter
bisetosa, integerrinia aut emarginata, nieinbranacea,pailida, tandem
marcescens et superiore parte oblilerata. Ramenta stipulis similia
Tel non nihil niajora, basi aristam 1—Slinearem exserenlia, ramulos
iuchoantia ibique specie gemuiarum inembrauacearum complicata et
imbricata. Flores inter congeneres niiVjusculi, ex aus stipulamm
ramentorumve 3—8 fasciculati. Pedunculi vix bilineares, penta-
goui, angulis usque in sinus calycis excurreulibus, et sursum incras-
sati, stipati braclea et bracteolis binis lanceolatis, medio nervosis,
acutis, membrauaceis ipsos longitudine aequautibus. Calyx vix lin.
altus, laciniis ovatis acutis brevibus. Alahastrum oblongum. Petala
triliuearia, alba, lineari-oblonga, basi cuneato-coutracta, 7 lin. lata,
obtusa, patentia aut reflexa. Ligitla fere linearis, ereclä. staminibns
appressa; lobi antici oblongi, concavi, marginibus ereclis subinteger-
rimis, cum appeudicula media linear! bidenlafa; lobi poslici perbre-
<es, crista transversa tenui coujuncli. Vrceolits calyce paullo aitior,
orificio in lobulos decem semiorbiculares exsectus. Stamina cum
lobulis alternautia, urceolo intus adnata unde ille fere ad basin us-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
371
que 10- nervius apparet. Filumenta erecta, aherna, quae calyci
opposKa fere duplo breviora, liii. alla, subulata. Antherae globoso«
elliplicae, lateraliter rima completa deliiscentes. PistUlum slaniina
superans. Ovarium obovatum, tereliusculuiii. Styli ima basi con-
ostj. Sligvuila breviter clavala. Drupa secundum Cavauillesium,
OTa(o-acauiiiiala.
Crescit in silvis ahoriginihus prope Ilheos , tibi Januario floret,
nee non prope Cayennam.
Haec species praesertim affiiiis est E. macrocnemio et magno-
liaefolio, a quibus notis iiidicalis fauile distiii^uitur. Celeruni nioneo,
icoiietn Cavanillesü, uti omues fere, quas public! juris fecit, nolas
cliaracteristicas male adunibrare , i(a quidem nt eodem fere jure E.
nostrum vxacrocnemium , iiifra describeiidum, pro macrnphyUo Cav.
baberi possel, cui pedunculi et calycis laciiiiae loiigiores exhibeu-
tur, quam iiostra JE. macrophylli specimiua offeruiit. Quum rero icon
laudata et descriptio foiiorum forinain e( iiiagiiitudiiiem tradant, qua-
les in iio.slro E. macrophyllo coii.spicinius et sdpulae ranieiifa E.macrocnemii duplo niajora siut, Judicium de synonymia iis reliiiqui-
mns, quibu3 occasio data fuerit, specimeu Carauillesii originale
coiiferendi.
18. Erythroxylon oQhranthum.
E. arbuscula, ramis patentibus; foliis memhranaceis oblongis aut
ohovato-oblongis , utrinque aculis; slipulis triangularibus bi- triseto-
sis petioloä aequaiitibus, rameutiä parcis triangularibus obtusis muti-
Cis aut mucrouatia, longitudine slipularum; pedunculis iimbellalo-
fasciculatis petiolos quudruplo superantibus ; laciiiiis calycis ovatia
acutis Cpeti>l>s oblongis ochroleacis, stylis slamiua superantibus).
Arbuscula viginlipedalis, coma snbglobosa, ramis patentibus.
Ramuli compressi, viridi-fusci, verrucuüs griseis adspersi. Folia
47*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
372
laeti.ssime viiidia, subtus pallida vel subglaucescentia, membrauacea,
oblonga aut obovato-oblonga, 2— 6 poll. longa, nunc in ipso medio
nunc in parte anlica latitudinem 1— 3 poll. aequ^ntia, apice in acu-
men breve mucronulatum aequaliter proniissa, basi acuta; nervo sub-
fuscescente subtus prominulo, venis angulo aeuto proveuientibus.
Petiolus lineam longus, leretiusculus, superne levi suico insculptus.
Stipula lato-triangularis, semiamplexicaulis, petlolum fere aequans,
e dorsl crislis duabus bisetosa, inferdum teitia sefula intermedia
aucta. Ramenta longitudine stipularum vel dum florifera uonnihil
majora, lato-ovato-friangularia, niargine menibranaceo subscariosa,
apice obtusa, niutica aut brevi seta nmuita, baisi arista decidua ar-
Hiata. Flores 6—12 in unibellas laterales ex alis ramentorum
provenieutes fasciculati. PeduttcuU nunc sessiles nunc raniulo brevi
enascentes, 5 lineas longi, patentes. Bracteae lato-ovatae acu-
niinatae, et bracteolae lanceolatae, ciliatae, parvulae, i lin. lougae,
nienibranaceae. Calyx vix lineain altus, laciuiis ovatis acutis, dorso
viridi-purpurascentibus, margine extenuato pallidioribus. Alabastrum
ovatum. Petala ocluoleuca, 2 lin. longa, elliptica, basi attenuafa,
nervo lato. Itigula anterior solemni modo in lobos binos secta ad-
scendentes cum appendicula comniissurali bidenticulata parva; po-
sterior duplo brevior lobulo interniedio replicato piano orbiculari.
Vrceolus staminifer calycis longitudine, decemlobus, filamenta intus
adnata inter lobos emittens filiformia sesquiliuearia, antheras ovatas
ferentia. Pislillum stamina superans. Ovariujn ovatum. Styli di-
vergentes, filiformes. Stigmata clavato-globosa. Fructus non ob-
servafus.
Haec species quoad formam foliorum ad E. macrophyllum, ma-
croctieinium, Coca et cifrifolium accedit, ab Omnibus fere facile di-
slinguitur tarn foliorum compage quam magnitudiue, stipulis ramentis-
que parcis, florum umbellatorum colore etc. E. macrophiillu7n ha-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
3^3
bitu summe affine distinguitur stipulis ramentisque multo longioribus
fere rauticis.
Crescit in silvis ahoriginihus prope vicum S. Petrum d'Alcan-
tara, prov. Bahiemis , in termino Imulanorinn, ubi florentem legi
mense Januario.
19. Erythroxylon campeslre. Tab. nostra 7.
E. ramis suberectis non suberosis; foliis coriaceis ellipticis, oh-
ovatis yel obovato-oUongis , Craro ovatis); slipulis petiolos subsiipe-
raulibus et rameiitis saepe interruptim ciitcinnatis triaiigularibus
acumiiiatis; fioribus in alis foliorum et ranieutorum 2— 8 aggregatis
vel in ramulis abbrevialis pluiibus fasciculads, pedunculis quam pe-
tioli rameiitum duplo longioribus, calycis penlagoni laciuiis ovatis
acutis Csubmarginatis, staminibus pistillo longioribus aut brevioribus)
;
drupis oblongis.
Erythroxylon campeslre St. Hil. Flor. Bras. raerid. II. p. 97.
Nr. 9 coli. spec. orig. Erythroxylon colinifoUum ejusdem ibid.
p. 9v^ Nr. 10 collato specimine origiiiali.
Stirps valde variabilis secundum locum natalera. Frutex nunc
alfitudine humana, ramulis patiilis, nunc brevis, 2—3 pedalis, ramis
paucis subsimplicibus fastigiatis erectis. Rami leretes, recti aut
paullo flexuosi, epidermide griseo-albida, nilidula, tandem longitu-
dinaliler rimulosa. Ramuli compressi, subancipites aut angulati,
Donnunquaui glauci. Folia elliptica et utrinque rotuudata, aut obo-
vata vel obovato-oblonga, apice rotundata vel emarginata, versus
basin contracfa et subacuta, rarissime utraque extremifate acutius-
cula, 2—4 poU. longa, 10—38 lin. lata, coriacea, nervo laliusculo
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
374
snbias promineute, deiise reticulato-TCnulosa, venis venulisque param
conspicuis, niargiue taiideni subrevolulo, saturate viridia, subtus non-
iiunquaiu glauca. Petiolus 1—2 liii. longus, crassus, teretiusculus,
supra plauo-caualiculatus. Stipula aiigusto-triaiigularis, acumiuata,
dorso bicristata, longitudinalUer striata, margine membranaceo, apice
iiitegerrinio aut bifido, loiigitudiiie petioli aut in raoiulis uovellis
pauUo loiigior, taiidem, ob apicis fragilitateiii , obtusa. Ramenla in
hac specie, praesertim dam stiips adultior, frequeiitia, raniulos late-
rales uovellos breves , vel ramuloi-um extreiuitates bifaria serie
tenent, primum coiitigua, postea dislantia liiieae a se remota, lato-
triangularia, acuta, coriaceo-nienibrauacea, fusce¢ia, dorso inedio
bicristata, iuter cristas concava, iiiterdum apice bifida, ba&i aristam
deciduam emitteiitia. Flores tarn e borum ramentoruin siiiu, quam e
foliorum oriuntur, hracleis lato-ovatis acutis et bracteolis, similibus
sed niiiioribus, stipati, biui, terni—seui, aut, raniulis succresceutibus,
plures et tunc fasciculuui exhibeiites. Iiiter raineiita saepe major
florum pars abortum patitur. Pedunculi florigeri 2—3 liii. longi;
fructigeri 4— 5, basi teretes, superne acute aiigulati. Calyx peu-
tagoiius, in laciiiias ovatas acutas, fere liu. loiigas, crassiusculas,
submaroinatas, uninervias sectus, e viridi rubeus. Petala alba, ca-
lycem duplo superantia, lineari-elliplica, obtusa, nervo lato. Ligula
supra basin pelalorum cuneatam enala, lobis anticis ovato-lriangula-
ribus margine adscendente vario modo incisulo-dentatis serratisque,
intermedio commissurali quadrato-subcuneata anlice levi(er 2— 3
denticulalo ,posticis fere triplo brevioribus cum lobulo commissurali
in dentes lato-triangulares reflexos secto. Urceolus stamineus sub-
cylindricus, vix i lin. longus. Filamenta inlra urceolum enata, sub-
aeqnalia, 2—3 lin. longa, subulata. Antherae parvae, 0( hroleucae,
ovato-'^lobosae. Pialillum in aliis slirpibus quam stamina longius,
in pluribus tarnen brevius. Ovariitm ovato-globosum, intra urceolum
recondilum, semper unii-um Ovulum evolutuni nobis obtulil, loculos-
que duos abortivüs. Sli/li divergentes, Stigmata clavato-globosa.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
375
Drupa 4— G lin. longa, coccinea, oblonga (aut verosimiliter ictn
iiisecti ciijusdam ovala et acuiniiie aculiiisculo praedi(a). Pulamenchartaceum, cri^itis iionnullis promiiientibiis nofaftiin et uonuiinquam
laniiiiaä lanceolalas quasi circuuiscissioue a reliqiio pariete separatas
inonstraiis. Seinen olivaceo-fuscum. Albumen parcum. Embryocotyledones liinc plaoas iiide coiivexas et rostellum breve couicum
exLibeus. In drupis forsan insecti cujusdam ictu iiiaequilateris
alteruui loculum abortivuin massa spoiigiosa, obscure loculosa reple-
tum iiiveiiio.
Species difGcilius cbaractere stabil! circumscribeiida iu forinas
sive varietates sequentes dispesceuda videtur.
a. E. campestre magtiifoUum: caule abbreviato sub.simplici
;
foliis plus minus distincte ellipticis, 3— 4 pollicaiibus, rainentis par-
cius persiistentibus , floribus in alis ranientorum et foliorum pluribus
fasciculatis. Innovatioues Iiujus forniae baud raro foliis gaudeut
duplo friplove niinoribus, quam ranii primarii. Huc ipsum E. cam-
pestre St. Hil. 1. 1.
/3. E. campestre obovale: caule magis ranioso, elatiore; foliis
saepe obovatis minoribus, 8—3-poliicaribus; floribus saepe e ra-
nientis seriatis subcincinuatis proveiiieulibus, 2— 6; aliis plurium
rameutorum aborlivis.
Huc icon nostra et specioiina, quibus cl. St. Uilarius suum
E. cotinifolium superstruxit.
y. E. campestre acutifolium: caule ranioso; foliis plerisque
oblongis utrinque acutis; floribus fasciculatis.
b. E. campestre ovatifolium: innovatiouibus elongatis rectis,
foliis ovatis, basi rotuadatis apice acutis, subtus ramulorumque epi-
dennide glaucis.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
376
Dignoscitur praesertim nostia species ab E. nitida foliis densa
compage forniatis crassioribus firniiter coriaceis, latioribus; peduu-
culis duplo fere brevioribus et crassioribus ; calycis subpentagoni
laciniis crassioribus, subinarginatis, latioribus, firiiiioribus; rameutis
robustioribus ; bracteis et bracteolis potius iu raniulis abbreviatis dis-
positis quam in glomeres lieinisphaericos compactis. E- squamatum
Sw. Vahl. Symb. III. t. 63. quoque valde affine; praesertim differt:
rameutis evidentius in ramulis lateralibus elongatis cincinnatis, dum
iu uostro cincinuus quasi interruptus appareat, porro foliis basi ma-
gis aeutatis, autice in cuspidem brevem et acutam atteuuatis, utrin-
que nitidis, venis et veiiulis rete amplius foruiantibus , compage
minus spissa, drupis angusto-oblongis, putamine sulcato. — E. rufumCav. Diss. III. p. 404. t. 233, quoad descriptiouem et iconem
proximum, ab autoptis accuratius describeudum.
Crescit per magnam parlem Brasiliae. In regionihus austra-
Uorihus legit b. Selloiv; in prov Goyazana ad pagum Cavalcante,
in Serra Bucaina et ad Manoel Altes prov. Goyazanae: Pohl; in
campis siccis inter Lorenam et Taubale oppida prov. S. Pauli ego
observavi Decembri florentem, nee non in silvis Capoes dictis ad
Salgado et alibi in deserlo prov- Minarum Augusto; prope Alagoas
:
Gardner; in Gujana anglica Schomburgk.
20. Erythroxylon suberosum.
E. caule arboreo ramisque tortis, cortice suberoso areolato-ri-
moso; foliis taudem coriaceis ellipticis vel obovatis obtusis, subtus
reticulato-veuulosis, glaucesceutibus; stipulis petiolos subaequatitibus,
angusto-triangularibus, ramenlis approximato-c««c»>wa</s, ovato-trian-
gularibus; pedunculis e rameutis fasciculatis ,petiolos duplo supe-
rautibus, evidenter pentagonis ; foliolis calycis obovato-oblongis, obtusis
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
377
cum mticromtlo, fructiferis excrescentibus (stamiiiibus piistillum su-
peraii(ibus); driniis ovato-coiiicis.
Erythroxylon suherosum St. llil. Plaiifes usuelles Nr. 69, Flor.
Bras. iiierid. II. p. 95 Nr. 4. E. areohUum Vell. Flor. dum. IV^
1. 175. Sieinlelia brasiliensis Spreng, in Neue Entdeckungen III.
p. 59 (secundum exeniplar ab ipso auctore quoudani coniniunicatuni,
postea perperan» ad Erythroxylon havunense Jacq. ducta in Syst.
veget. II. p. 391 Nr. 16).
Arlniscula 6—10 peduin, trunco raniisque distorti.s expausis.
Cortex in caule et adultis raiiiis crassus, subero.'äus, epidennide te-
staceo-ferruginea tectus et landem in areolas crassas irreguläres
-«levatas secedens. RuiiiuU ultiini conipressi, epidermide laevigata.
Folia li—3 poli. longa, 8—30 lin. lata, elliptioa, vel frequentius
obovata, obtu.sa, iuterdum emargiuafa, versus basin cunealo-altenuata
rariusve rolundata, nervo niedio subtus prominente; juniora tenniter
niembranacea, venis angulo acute exeuntlbussubparallelis arcuatis
venulisque reticulafis in novellis conspicuis, taiideni crassesceulia et
subcoriaceaj plus minus glauca, subtus pallidiora. Petioli 1—2 Ijn.
longi, superne canalicnlati. Stipulae in novellis ramulis petiolos
aequantes, tandem breviores, .angusto-triangulares, loiigitudinaliter
iiervosae, dorso carinatae, apice selulis binis e cristis vel unica
media annatae. Ramcnta in novellorum ramuloruin extremifatibus
pauca et remotiuscula conspiciuntur; plura eaque dense cincinnata
iu ramulis laferalibus decurtatis, aph^llis vel paucula folia novella
producentibus, lalo-triangularia, dorso tricarinata, suJcis duobus inter
carinas , basi arista decidua armata. Flores in speciminibus depau-
peratis ex alis ramentorum solitarii, et quum plurinii siut approxiiiiati
fasciculos laterales mullifloros conslituentes, in vegeiioribus ex un»eodemque ramento plures umbellati; niajusculi, diametro 4 lin.
Bracteolae intra ramenta plerumque binae sibi opposifae, membrana-ceae, ovatae, acutae. Pedunculi 4—6 liu. longi, crassiusculi, sur-
A bhandliingen icr 11. Cl. il. Ak. d. Wiss. III. Dd. Ahlh. II. 48
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
378
suin inciassati, acute pea<agoni et siirsum fere pentapteri. Calyx
ssub aiithesi ultra lin. altus, quasi peiilaphyllus. Sepala ovata vel
oboTata, nervo lato piano in mucroueni brevem acutum desinentem
interclum retusa, pallida, membranacea. Alabastnim — . Petala alba,
nervo virescenle, sursum magis conspicuo, 3 lin. et ultra longa,
oblouga, basi coiitracta, apice obtusa. Ligula e primo (riente petali
adscendens; lobi antici ovad, acuti, irregulariter dentafi, cum appen-
dicula commissurali parva subquadrata acuta aut bidentala; lobi po-
stici in membranulam transverse oblougam, valde crispafam conflueu-
tes. Urceolus stamineus oliter quiuquelobulalus et ob lobulorum si-
nuositates quasi leviter 10-denticuIatus, dentibus idcirco singulis
cum singulis filameiitis allernanlibus, quae ex interiore urceoli pariete
oriuntur. Nervi tenues in urceolo cum filanientis alternant. Fila-
menta 2 lin. longa et longiora, inter se paullo inaequaiia, iis nimi-
rum, quae calyci opponuntur, uouuihil brevioribus. Antlierae parvae,
ochroleucae. Ovarium globosum. Styli tres distincti, (ilameutis di-
midio breviores. Stigmata capitata. Drupa in calyce tunc ampliato,
sepalis uimirum 2 lin. metientibus, verosimiliter ovata, obtusiuscula,
monospeiina, loculis duobus abortivis. Esseutia hujus special posita
videtur in cortice crasso areolalo, in foliis tandem coriaceis glau-
cescentibus, in sepalis membranaceis excrescentibus (nunc angustio-
ribus nunc latioribus et conspicue obovatis), denique in pedunculis
subpenfapteris , umbeliato-fascicuiafis.
Crescit in campis Brasiliae mediae, praeserlim locis altis, gra-
mine et sparso arhorelo quod incolae Taholeiro vocant , consitis;
variis locis in provincia Minurum observnta, e. g. ad oppiduhtm
Barbacena: Pohl; in Minis novis prope Piedade et Fanndo St-
Hil- et M.; in deserto Minarum prope Canoas et Corego do Ma-thias et prope vicum Conlendas St- Hil. et M. — Incolis dicitur
GalUnha choca, aut Mercurio do Campo , teste clo. St. Hilario.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
379
21. Erythroxylon columhinum.
E. rainulis rectis vel subtortis patulis, ullimis compressis; foliis
subcoriaceis ühlongis aut ohovato-ohlottgis , apice obtuso emarginuto,
bai>i avguste-cordalis rulundalis, nitidis, menibranaceo-coriaceis; sU-
pulis raineiilisque la(o-tiiaiigularibus sti'iatis persistentibus saepe bi-
fidis et setigeris, loiigitudine petiolorum; pedunculi.s fasciculatis in
ramulis hrevibus axillaribus terminalibusve e ramentis arcte ciiiclü-
natis, petiolos duplo triplove superantihus , calycis deritibits Iriangu-
laribus aculis (»(ylis sfamina superaiitibus); drupis ovatis.
Eri/lftroxj/lon cohnnbimim Mart. Herb. Florae Brasil. Nr. 677.
Arbuscula altiUidiuis bumaiiae. Rami pa(ente;>, corlice pallide
fusco, epiderinide nitida cinerea, longitudiiialiler riinulosa. Ramidipatuli, basi nonnunquam flexuosi , anliee recti, Innovalionibus viridi-
bus conipresjiis vel angulatis. Folia densa, magnitudine vel in una.
eodenique raniuio valde varia, longiludine 3— 6 poll., Jatiludiue
10—30 lin-, firiua, juniora nienibrauacea , adultioia fere coriacea,
instructa petiolo brevi liueam longo, teretiusculo superne caiialicu-
lato et stipula petiolum aequante triangulari, striata, dorso bicarinata,
acuta, s^epe bifida et setigera, lauiina oblonga aut obovato-oblono-a
basi rotundata et sinu angustissimo cordata, sub ipsa extremitate
nonnihil con(racta "et in apicem brevem oblu»um eniarginalum abeun-
tia, laete viridia, utrinque nitida, nervo niedio supra prominente ru-
fesceule, sublus siccitate saepe flavicaufia, venis distanlibus paralle-
lis duplicato-arcualo-counexis, venulis in rete laxum, areoiaruin nia-
juscularum anastoinosautibus. Ramenta pauca in rainulis excresceu-
tibus sparsa, stipulas magnitudine duplo superaulia, pinra vero arcte
cincinnata in ramulis florigeris tarn axillaribus quam terminalibus
cousisteutia quam sfipulae firmiere et diutiiis persistentia, lato-triau-
gularia, striata, bicarinata et iuter cariuam seta decidua armata.
48*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
380
Peäunculi e ramentis soHtarii, bini vel terni, singuli bracfeolis binis
ovato-acuminatls nervosis meiubraiiaceis persistentibus tarnen suflFulli,
gloluereni 6— 20-florum coustitueufes, longitudine 3—5 lin., sdrsum
iucrassafi, exacte pentagoni, virides, aiigulis albis. Alahaslrum ova-
tuui. Calyx semilineam altus, deutibns lato-triaiigularibus acutis.
Petalä alba, liiieari-oblonga, obtusa, basi iiounibil latiora, stiuctura
soleiuui. Urceolus stamineus petalis f brevior, levissime 10-emai-
ginatus, staniiiiibus quinque ex ipsis eiiiarginatiiris, quinque alternis ex
iufeiiore urceoli facie assurgentibus. Filamenta subulafa. Anlherae glo-
bosae, virides. Pistillum stauiina superans ovario gaudet subgloboso,
stylis subulatis, sligmatihus seiniglobosis. Drupa 5 lin. alta, ovata,
obtusiuscula.
Crescit in silvis provinciae Bahiensis, locis aprieis. Floret Ja-
nuario et fruclißcat Marlio- Legi prope Almada el oppidum St.
Gewgü Insulanorum- Frutla de poinha $• de pornhinha iticolis di-
citur , unde noma triviale huustum.
Affine quodammodo E. passerino , a quo distingui potest : foliis
niajoribus, uiagis nilidis, basi coidatis», apice nonniliil contracto ob-
tuso et emarginatis nee rotuudatis, venarum auastomosantium areolis
multo ainpliorlbus , floribus nunierosioribus conglomeratis. Ab E.
campestri, cujus folia nonnunquam circumscriptione conveniunt, facile
distingues floribus dense confertis s. fasciculatis, nee secundum ra-
iiiulos effusis, foliis minus crassis, laxius venulosls, alia ut taceaiu.
22. Erythroxylmi pulchrum.
E. ranndis novellis complanatis ; foliis crasso-inembranaceis lon-
gius petiolatis oblongis , basi obtusis vel rotuudatis, acumine brevi
obtusiuscula; stipulis triangularibus margiue membrauaceis petiolo
duplo brevioribus;
pedunculis ex alis foliorum pluribus umbellalo-
fasciculatis petiolo duplo brevioribus; calycis laciniis brevibus lato-
triangularibus acutis (staminibus pistillum superantibus).
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
381
Erythroxylon pulcJtrum St. Hil. Flor. Bras. merid. II. p. 94.
Nr. 3.
Uiiicuin Imjus speciei exemplar vidi, foliorum forma et compage
praesertim cum E. KiuUhiatio coiiveiiieiis , sed petiolorum longitu-
dine Cultrasemipoilicari) et peduiiculis imiuerosis, 7—-13, umbellato-
fasciculatis calycibusque quasi quiiiquedeiitatis, uec quinquefidis, di-
slingueiidum. Alahustrum obovato-globosum, leviter quinquelobum.
Foliorum veiiae aiigulo acuto exeunles et venulae in siccis subtus
prommulae. Rameuta in specimiue, quod vidi, prorsus uulla ade-
raiit. Stipula 3—4 liu. alta, dorso auguste sulcata, apice leviter
fissa vel 2—3-setulosa.
Crescit prope SebastianopoUn et Oclohri floret: St. Hil.
23. Erythroxi/lon Kunthianum.
E. raniulis conferlis patulis; foliis crassiusculo-inembranacels
sitbsessilibus vel breviter petiolatis, ovalo-ohlongis hreviter acumina-
tis acntiusculis , hast rolundulis; stipulis, ramentisque saepe cincin-
natis et persistentibus, brevibus, lato-triangularibus petiolorum lon-
giludine; peduiiculis loiigiluditie ßorum, e ramenti« vel axillis 3—6—^^15 fascicuUuis; laciniis calyci.s subovato-lriangularibus (stamiid-
bus pistillum superantibus, vel rarius id aequautibas).
Erythroxylon Kunthianum var. a. St. Hil. Flor. Bras. merid.
II. p. 96 (ex parte).
Erythroxylon affine St. Hil. 1. c. p. 97.
Derniitio et descriptio E. Kunlhiani a cl. St. Hilario 1. laud.
expositae, quantum ex specimiiiibus hoc nomine a cl. Jussieuo uobi.s
traditis conjicere valeraus, varias speoies amplee^untur, quam ob
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
383
caasam iiotas characteris(icas hujus speciei niiuus distincte elabora-
tas videiuus. Arx notarum in foliorum forma basi lotundata, in
compage spissa et subcoriacea, in petioloruin brevitate, in stipulis
ranientlsque parcis breribus, denique in pedunculis vix ultrabilinea-
ribus et in laciuiis calycis latiusculc- (subovato-D triangularibus po-
sila est. Stauiina in speciuiine bilariano pistilluin subaequantia, in
iH»stris vero pistillo longlora observaviraus.
Varietates distinguimus sequentes:
a. E. Kuiithianum suhsessile:
Foliis petiolo perbievi inslructis ideoque feie sessilibus, ovato-ob-
longis vel rarius obovalo-oblongis, basi rolundatis, apice perbrevi;
pedunculis in raumlis rauieutiferis uumerosioribus (6— 13) aggrega-
tis, 1—3 liu. longis.
ß. E. Kunthianum angustifolium:
Foliis petiolo lin. longo instructa, ex ovato lanceolatis vel oblongo-
lauceolatis, bas^ tarnen pariter rotundatis; pedunculis paucloribus 1,
8 3, 4 intra ramenta coufertis.
Haec varietas est: E. affine St. Hil. Flor. Bras. mer. IL p.
97, (collato speciniiue auctoris).
Differt ab E. cincimiato: foliis majoribus uiagis oblongis quam
ovatis breviter et repente acuminatis nee ex ovata basi sensim acu-
minatis, brevius petiolatis, pustulis in pagina inferiore deslitutis; ra-
inentis brevioribus, niiuus evidenter setosis ef paucioribus , minus
arcle conferlis, denique floribus multis fasciculalis majoribus; —
ab E- cuspidifolio praesertim distiuguitur: foliis basi rotundatis nee
acutis antice breviter acuminatis, calycis foliolis ovato-triangulari-
bus nee orbicularibus margine sibi non imbricatis, pedunculis ple-
rumque copiosioribus et duplo brevioribus; — ab E. frangulaefolio
üuoque foliorujBi forma, floribus fasciculatis et defectu stipularum
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
383
petiolos duplo siiperantium, membranaoearum; — ab omiiibus florum
fasciculia breviter pedunculatis et loliis brevissime petiolatis.
Frutex dense ramosus et foliosus. Ramuli crebri, saepe noii-
nulli sibi approxiniati, erecto-patentes, paruin flexuosi. Cortex fus-
cesceiis; epidermis grisea et pro verruculis de cortice proluberau-
übus parvis saepe perfossa, in uitiinis ramulis, qui noniiibil compressi
sunt, inagis laevigata et parce verrneiilosa. Folia fere sessilia, ni-
miruni petinlis praedita diniidiam lineani longis, obloiiga, rarius ovato-
oblonga, basi lotuudala, in acuraen breve acutiusculum contracta,
niedio 18-26 liu. lata, 15—30 lin. longa, ima basi nonnunqnam
subeucullata, aj)ice obliquo, menibianacea, obscure viridia, sublus
pallidiora; nervo rufcsrente subtus prominulo, venis subparailelis
jnira niargineni duplicato-combinatis band nuiltis, venulis laxe minus-
que evidenter reticulatis. StipiiJae perbreves, petioli dimidium ae-
quantes, lato-triangiilares et semianiplectentes, crassiusculae, acutae,
interduni deiitibus binis instructae, juniores lierbaceo-virescentes et
longitudinaliler nervosae. Ramc/ila stipulis aequalia, pleruinque in
raniuloriim basi bifaria, cujusvis lateris 4— 7-na, nonnihil distantia',
nee nisi priraa ramuli novelli juventute sibi imbricata, dentibus duo-
bus ininitnis, e dorso canaliculato aristam vix ip.sis longiorem pro-
mentia. Pedimculi e rainentis laleralibus ierminaübusve, iiiiiic foliis
stipati nunc nudi, plerumque 8— 12 et pliires arcte fasciculati, bra-
cteolis niininiis ex ovato-subulatis in basi niuiiid, sub anlliesi 1— I^lin. longi, siiisum nonnihil incrassati et peiitagoni. Flores diametro
2 lin. Calyx fere lin. altus; laciniae ovatae acumiuatae, sub leute
niedio trinerviae, raargine extenuatae et levissime ciliato-denticula-
tae. Petala alba, spatliulato-lineari-oblonga, obtusa, nervo in niedio
prominulo, concaya. Ligitla e trienie parte petali enata; lobi 2
antici erecti ovati obtusi, margine paullo uudulati; coininissurale»
appendicula subquadrata laliuscula pelalo adnaia, integerrima aut
leviter eniarginata. Postici duplo vel triplo breviores, lobo medio
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
384
replicato subquadrato quam laterales latiore. Slamina petala siipe-
ranfia, quiiique exteriora ex uiceoli deiilibus 5 bievibus ininiediate
producta, quinque interiora e sinubus iuter stamina cupulae interne
adnata. Antherae\ ovato-globosae , oblusae. Pistillum staniinibus
duplo brevius, obovatum, urceolum paullo snperans. Styli loiigitu-
dine ovarii, sliginatibus clavatls.
Crescil in silvis prope Tiiigud, prav. Sehastianopolit.: Schott;
prope Caho Friu et in silvis prope Sehastianopolin : St- Hil.
24. Erythroxylon macrocalyx. Tab. nostra 8.
E. ramulis patentibus rectiusculis; foliis menibrauaceis ellipticis
Tel ohovafo-elliplicis, utrinque rolundatis; stipulis Iriangularibus bi-
setosis petiolos subaequantibus; ranientis lato-triangularlbus paucis
laxis; floribus 6—13 fasciculalis brevissinie pedunculatis; calyce
memhranaceo suh])e7itaphyllo , foliolis orato-ollongis , nervo lato, co-
rollam aequantibus Cp'stillo stamina superante vel iis superafo).
Erythroxylon Kunthiamtm var. ß. foliis obtusioribus, floribus
niajoribus numerosioribus, divisuris calycis ovato-oblongis vel ovato-
lanceolatis, acuminatis , corollam subaequantibus. An potius species
distincta. St. Hil. Flor. Bras. merid. II. p. 96. Nr. 6. (collato
specimine originali).
Frutex sat magnus. Ramuli densi, rectiusculi , cortice fusco-
cinereo; ultimi coinpressi, laterales abbreviati. Folia donata pe-
tiolis lin. longis, supra tenui suIco,,in quem basis laminae decurrit,
exsculptis, elliptica aut obovato-elliptica, antice rotuudata aut breviter
attenuata et apice obtusata, postice plus minus rotundata, 2—3 poll.
longa, 13—20 lin. lata, membranacea, flavescenti-viridia, supra
opaca, subtus pallidiora, nervo lutescente prominente et venis angulo
y
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
385
fere recto progressi'a subparalleliä duplicalo-arcuato-combinatis ve-
nuli»que ciebris reticulatis fiiDiata. Stipula longitndine petioli, an-
guslo-lriaiigularis basi sagittato-producta, ineinbracea, fuscidula, ob-
fusa, dorso crisfis tribus, quarum laterales seiiiper, rarius quoque
media, in setas divergentes excurrunt. Itamenta raniulos inchoan-
tia, bifaria, 4— 6 in quovis latere, succrescenlibus raniulis diuio-
tiuscula, stipulis similia a(tamen ialiora, seli» deuium deciden(ibus in-
ermia, ceterum arisla crassinscula basilari iustrucla. Flores in pedun-
culis brevissimis, vix 4 'in- longis, 6— 13, dense fasciculati, nunc exalis foliornin nunc e ranieutis, dianietro ultra 3 lin. metientes. Bra-cteae et hracteolae ininutae trianguläres, acuniinatae, uniiierviae, pal-
lidae, membranaceae. Calt/x2 lin. longus, membranaceus, albidus, pen-
taphyllus, foliolis ovato- vel oblongo-acun>iiia(is, dorso nervo lato
purpnrascente inistructis, niarginibus sibi inibricalis atqne in alabastro
ovato pelala omnino obtegeiitibus, noiinunquani rore glauco sufFusis.
Petala albida, longitudine calycis, lincari-oblonga, obtusa, concava
versus basin cuneato-attenuata, ob calycis longitudinem non reflexa
qualia in plerisque speciebus observantur, sed erectiuscula. Ligula
forma nsilala, appendicula comniissurali postica transversa oblonga.
Slamina ex urceolo quam calyx breviore, leviter decenidenticulafo,
quae calyci opponuntur allius (fere in orificio) adnata. Filamenta
filiformia. Anlherae subglobosae. Pistill/tm in aliis floribus stamina
superans, in aliis vero iis superatum vidimns. Ovurium obovafo-
trigonum. Styli distiucti. Stigmata clavata. Dnipu non visa.
Species facile distinguitur: foliorum forma, floribus fasciculatis
et calyce pelala aequanle.
Crescil in silvis prope xnUam S. Georgii Insulanonim, in prov.
Buhiensi, ibidem Januario florcvs: M.; in pascuis prope praedium
Fazenda de Born Jardim in Minis novis eam Majo floretUem legit
cl. St. llilaire.
Alihnnitliuigea i. U.Cl. d. Ak. d. Wiss. ^U. Bd. Ablb. IT. 4 9
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
386
25. Eri/throxylon passerinum.
"E. dense ramosum, rainis patulis rectiusculis ; foliis obovatis vel
obloiigo-obovatis, ohtusis vel rotaudatis, versus basin obtusiusculam
contractis cuneatisve, subcoriaceis , iiitidiä; stipulis ramentisque paa-
cls, laxis triangularibus brevibus, longitudine petiolorum, peduaculis
petiolos duplo superauübus, subumhellalo-fasciciilatis (3—8); caly-
cis laciniis ovato-triaiigularibus Cs'y'is stamina superautibus) ; drupis
cylindraceo-coiiicis,pulamiiie sulcato.
Exsiccutum in Marl. Heri. Flor. Bras. Nr. 647.
Frutex 13—35 pedes altus. Rami deusi, dense raniulosi.
Ramuli saepe confertini et subparallele e.xeuii'es, patuli, recti. CoT'
tex fuscus, teiiax, deductilis. Epidermis cinereo-plumbea, rirnis lon-
gitudinalibus , obloiigis saepe aperta pro verruculia cordeis ; in ulti-
niis ranmlis compressis laevigata, iuterdum giauca. Folia instructa
petiolo perbrevi, 4— 1 ün- lougo, siiperiie tenuiter sulcalo; stipula
OYato-triangulari acuta, coucava, dorso bicristata, apice integerrinia
aut uonnunquam bifida, 1 liu. longa; 1^—3 poll. louga, 10—34lin. lata, tenuiter coriacea, saturate viridia, utrinque nitida, subtus
pallidiora, nervo rubescente ibidem proiniuulo, venis angulo acuto
progredientibus intra marginem duplicato arcu combinatis, venulis
reticulatis, statu sicco conspicuis. Lamiiia nunc oblonga vel ob-
longo-obovata, nunc, idque frequentius, obovafa, antice rotundata aut
in brevem et obtusum apicem acufata, in basi saepe levissime sub-
cordata plus minus cuneatim contracta. Ramenta pauca laxe bifa-
ria, ovato- triangularia, 1—ly lin. alta, dorso cristis duabus appro-
xiniatis percursa, quae saepe in setulam excurrunt e basi aristam
erigentia lineam longam; adultiora versus apicem obsoleta. Flores
tarn e foliorum completorum,quam e ramentorum alis, 3—8 uuibel-
lato-fasciculati ; dum plura ramenta florigera approximautur ramuli
latera specie racemi lateralis occupautes. Bracteae iutra ranieutura
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
387
et hracleolae uiiuiuiae, lato-triangularea , acuinina<ae, membrauaceae,
concavae, dorso aristatae, i liii. loiigae. Pedunculus 2—3 lin. loii-
gus, angulatus. Alahastrum subglobosum, (andern prisinatico-peii<ago-
Dum. Calyx vix lineani allus, laciniis ovatis acufis. Petala liiieain
et quod excedit longa, angusto-oblonga, oblusa, basi nonnibll cu-
neata, alba. Ligula e primo (riente adscendens, lobis anticis obtusia
sinuato-dentatis, margine plicatis cum appendicula iiitercommissurali
miaima, subbidentata, lobi postici breves. ürceolus stamineus cyliu-
dricas, altitudine calycis, decemdenticulalus. Filamenta subulata,
alterna noniiihil longiora. Antherae parvae subglobosae, ochroleu-
cae. Ovarium globosuui. Styli distincti , stainina fere duplo supe-
rantes. Stigmata obovato-globosa. Dntpa 4 lin. longa, oblongo-
conica, cocciuea, carne (euui, pulamine profunde sexsulcato.
Crescit in Brasilia meridiunali , loco natali non indicato: Sei-
low; in maritimis sahulosis prope villam Insulanorum et in silvis
aestu aphyllis mediterraneis Prov. Bahiensis: M.
Affine quoad inflorescentiam prae aliis E- pulchro, quod folio»
rum forma et petiolis \ poll. longis abuude differt, alla ut (aceam.
26. Erylhroxylon vacciniifolium. Tab. nostra 9.
E. dense ramulosum, ramuüs subtortis, verruculosis ; foliis el-
lipticis, apice rotundatis emargiuatis cum mucronulo, basi rotundatis,
supra nitidulis, subtus arcte reticulato-venulosis ; stipulis petiolos
breves pauUo superantibus; rameutis saepe crebris, ciucinuatis, per-
sisteutibus; peduuculis e ramentis solitariis aut 3—6 fasciculatis,
iisqne duplo longioribus C^^taminibus pistillum superantibus).
Arbuscula 6 pedalis. Rami crebri erectiusculi. Ramult bre-
ves, plus minus torti. Cortex cinereo-plumbeus; in adultioribus ra-
mia irregulariter rimosus, in junioribus, qui sunt compresäiusculi,49*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
38S
saepe verrucis ellipticis, medio riraosis obsessns. Folia 4— ISlin.
longa, exacte elliptica, ideo in ipsa media parle latissinia 4—10lin. lata, apice rotundata, pleruinque emarginata atque niucrouulo in-
strucla, e uervo proniisso orto, tandem deciduo, basi rotundata, raro
obovata, summa miiiora, saepe orbicularia ; crassa et coriacea, saepe
coneava, saturafe riridia, subtus iionnuuquam glaucescentia, siipra
parum nitida; nervo crassiusculo et venis, angulo fere recto pro-
gredientibus, venulisque in rete areolis subquadratis conibiiiatls, sub-
tus prominulis insignia, margine extenuata. Slipulae lato-triangula-
res, acutae, vix apice levissinie bidentatae, dorso bicristatae, sum-
mae li lin. longae et petiolos \ lin. longos superantes. Ramenta
stipulis robustiora, in ramulis lateralibus saepe longa serie bifariam
imbricata, crassiuscula, persisteutia, dorso bicristala, sulco lato iuter
cristas, apice bideiiticulata aut integra, interdum medio dorso arislara
ferentia. Pedunculi e siuubus ramentorum (iiitvA folia) solitarii aut
2, 3, 4, 6 fasciculati, circiterSI lin. longi, ramentis duplo longie-
res, pentagoni, primum cernui, dein erecti. Bracteolae biuae con-
cavae, ovato-subqnadratae, medio dorso mucronulatae, sese amplec-
tentes et pedunculi basin vaginantes. Alahastrum obovato-globosum.
Calyx y lin. loiigus, laciniis angusto-triangularibus acutis. Pelala
l|lin. longa, alba, lineari-oblonga, obfusa. Ligulae, e primo triente
petali erectae , lobi anteriores ovati, niarginibus adscendentibus, in-
aequaliter denticulatis, posticis duplo miuoribus, pariter denticulatis
atque lobulo medio reflexo subquadrato acutiusculo connexis. Vr-
ceolus staraiuum calyce brevior, subaequaliter decemdenticulatus,
denticulis triangularibus brevibus. Stamina intra urceolum adnata
(5 paullo altius), subaequalia, 1—2 lin. longa. Äntherae ovato-
globosae ochroleucae. Ovurium obovafum , uua cum stylis 1 f lin.
longum. Styli discreti, patuli. Stigmata depresso-clavata.
Crescit in campis allis prope Fanado, oppididiim Minarum
novarum: Pohl. In campestribus petrosis irriguis opacis montosis
prope villam do Rio de Contas in prov, Bahiensi : M. Octobri florel.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
I
389
E. vacciniifolium prae alils affine est E. micropJiylU formis
amplifolio ei reticulato. DistinguKur foliis crassioribus, evideiitiua
reticulatis saepeque margiiialis, elliplicis, i. e. utraque exfremitate
rotundatis iiique ipso uiedio latissimis, rariuij obovatia, petiolo bre-
Tiore, peduiiculis gloineratis.
%7. Erythroxylon virtjuUosum.
E. ramulis erecto-pateutibus laevibus; foliis menibraiiaceis ellip-
ticis, ovatis vel oblongis, utri/u/iie rotundatis vel ohtusatis, mucro-
nuladä, subtus glaucescentibus ; stipulis ramentisque paucis distanti-
bus aiigusto-lriangularlbus petiolos parum superaiitibns; pedunculis
paucis axillaribus gloineratis petiolis biacteolisque conglobatis duplo
longioribus; laciniis calycis ovatis acuminatis (]stauiinibus pistiliuin
siiperautibus).
Frutex 4— 6 pedalis. Rami sparsi, erecto-patuli. Epidermis
ciuei'sa, uitidula, laevigata, taiidem longitiidiiialiter riniulosa. Ramuli
altiiui coinpresso-siibaiicipites. Fulia alterna, subbifariam posita,
petiolo lin. longo. Stipulae e basi (riangulari lineares, dorso cristis
2 in setulas minimas excurrentibus , tandem bifidae acutae, petioloa
pauUo superanles, versus exlreiuitates laiiuiloiüm longiores, niembra-
naceae, vix iiervosae, pallide viren(ea. Ramenta ramulum iuchoan-
tia plerumque 3—4, stipulis siniilia, attameu pauUo longiora et la-
tiora, 1\—3 lin. longa, niargiue nienibrauacea, dorso anguste bicri-
stata et setulosa , infia cristas arislam parvam eniiUentia. Foliorum
lamina ovala, ovato-oblonga, elliptlca vel ovato-lanceolata, apice
rolundata vel obfusa cum brevi luucroiiulo, basi rotundata vel obtusa,
12—34 lin. longa, 5—14 lata, merabranacea, supra laete et iiitide
viridis, subtus glaucescens Cepideruiis ibidem sub lente visa minutis-
sima tubercula exhibet, tactuque ideo mollis est) nervo rubente
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
390
protuberante , venis angulo acuto exenntibus vennlisque laxe reticu-
latis. In paucis Striae duae a coinplicatione ortae in foliis adultis
conspiciuutur. Flores inter minores, solitarü vel pauci in glomerem
compaeti prodeuut ex alis foliorum vel ramentoruni. Pedunculi cras-
siusculi, subpentagoni, longiludiue stipulas ranientave aut aequantes
aut nounibil superantes Cl—3 lin. longi), circumdati bracleis bra-
cleolis(\ue ovatis acutis valde concavis menibranaceis scariosis atque
in se invicem convolutis. Alabastrum obovato-pentagonuni. Culyx
lin. 1 altns; laciniis usque ad basin fere discretis ovato-acuminatis
crassiusculis. Petala 1| Iln. longa, liueari-oblonga, basi cuneato-
rotuudata, ligula e tertia totius longitudinis parte orla erecta, sub-
quadrata, bipartita, lobis anticis ovatis obtusis, parum unduiatis, po-
sticis parvis in forniam concbae transverse oblongae conflirentes,
appendicula vix uUa. Stamina pistillo duplo longiora petala paullo
superantia aequalia. Vrceolus aequaliter decemfidus, laciniis in fila-
tneuta subulata abeuntibus. Anlherae ovato-subglobosae , apiculo
lenuissimo terminatae. Ovarium subglobosuni. Styli tres lougitudine
ovarii, ima basi uonnihil counati aut conniveutes, erecti, stigmatihus
truncato-capitatis. Drupa (unica visa) augusto-oblouga , utrinque
acutiuscula; nucleo hinc piano, inde leviter sulcato.
Crescit inter avbusla prope Caho Frio: Ser. Pr. Maxim. Vi-
densiS'
Haec species praesertim affinis est E. subrotunäo; distinguitur
vero: foliis versus basin latioribus, nee unqnam exacte cuneatis,
compagis firmioris, stipulis ramentisque nee evidenter nervosis nee
ciliatis, pallidioribus nee ferrugineis, ranientis laxis nee cincinnatis,
pedunculis in glomeres paucifloros collectis nee solitariis ex ala
ramenti, crassioribus et brevioribus. Cum E. PeUeteriuno quoque
inultis notis convenit, attameu prae alüs differt pedunculis nou aggre-
gatis sed glomeratis.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
391
28. Erythroxylon nitidum. Tab. nostra 10.
E. (ruiico lamisque suberosis (ortis, rainulis patulis rectis aut
flexuosisi foliis obovatis, obovato-oblougis vel liiieari-oblongis, aiitice
rotuudatis saepe eniargiuafis, basi cunealis acutis, subtus pallidiori-
bus vel glaucesceiitibus, junioribus memhranaceis, venulis dense re-
ticulutis, taiidem coriaceis; slipulis inargiiie ineinbranaceis petiolos
aequaiitibus vel superantibus; rameiitis sparsis vel laxe cincinnatis,
bracteis bracteolisque hemisphaerico-gUnneratis ; pedunculis pluribus
glomeratis, quam pelioli ramenfaque (riplo longioribus; laciuiis caly-
cis ovato-lriaiigularibus acutis; drupi.s cylindraceo-couicis.
Erythroxylon nitidum, Spreng. Syst. Veg. II. p. 390 Nr. 6.
(collato specimine originali, 1835).
Erythroxylon deciduum St. Hil. Flor. Bras. merid. IL p. 95.
Nr. 5. C1830).
Erythroxylon nanuin St. IUI. Flor. Bras. merid. IL p. 97.
Nr. 8.
Stirps inter omnia, quae novi, Erythroxyla inaxime polymorpha.
Arbuscula trunco raniisque lorlis, aut friitex. Truncus et rami iu-
feriores saepe suberoso cortice, loiigiludiiialiter riuioso iustructl;
superiores cortice testaceo aut ciiiereo, laevigato aut verruculoso.
Ramuli ultiiiii aiigulaii aut compressi, epidennide unita viridi, infer-
duni glaucescente. Folia sumniopere varia: lineari-oblonga, oblouga
Tel (ibovata, aiitice semper rotundata saepeque nervo niedio pro-
niisso breviter inucronulala; versus basiu semper sensim seiisimque
attenuala et cuiieata; juiiiora tenera, uiollia, atque percursa reliculo
reuarum sab angulo aeuto exeuiitium et venularum crebrarum subtus
proiiiimilo, statu sicco obscurius colorato; adultiora membranacea et
tandeni lere coriacea, subtus pallidiora saepeque glaucesceutia, supra
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
392
tandem nitida. Nervus niedius,"venae et venulae in adultis quoqne
foliis (exsiccalis) sublus facile dislingiiuntur et eo, quod prominent
et coloie plus minus rubente. Longitudo inter 15 et 60 lin., lati-
tudo inter 6 et 16 lin. variat. Petioli lin. longi, superne niedio ca-
iialiculati. Stipidae trianguläres, primuni indivisae, tanfiem bifidae,
longitudine petiolorum vel eos nonnihil superantes; juniores apice
subtiliter ciliatae, margine membranaceae, dorso concavae et bicari-
natae, longitudiiialiler nervosae ; summae plerumque paullo longiores,
quam adultiores, quae in ranuilorum basi sunt obviae. Raiiienta stipulis
similia, interdum aristigera, in basi ramulorum novellorum 6—13sibi approximata; his excrescentibus a se diniofa persistnnt. Color
ramentorum conglomeratorum in adultis ramulis saepe paliidus.
Flores rarissime ex alis foliorum, plerumque e ranienlis, in ramulis
junioribus parci, in adultioribus plures glomerati atque umbellas la-
terales 6— 12—20-radiatas exbibentes. ß/Y/f/<Y/e e sinu suo pedun-
culos emittentes et hracteolae illos basi vaginantes forma et textura
ramenta referunt lato-triangulares, decurfatae tamen sunt, vix lineam
longae, atque in glomeres hemisphaericos densissime sunt compa-
ctae. PedunciiU 2—6 lin. loiigi, basi teretiusculi, superne penlagoni,
Aluhastra turbinata; Lalyx dimidiam lin. longus, laciniis ex ovato
acutis vel triangularibus. Pelala lineari-obloiiga, obtusa, allm cum
yirore, uninervia, concava, reHexo-palulff. Flos probe expansus
4:\ lin. latitudine aequat. Ligula e trienle petali enata, erecta, alba,
lobis anticis lateralibus obtusis concavis parum sinuaiis, cum inter-
medio ani^usto bidenticulato; lobis posticis brevibus, transversira
coniunctis ope lobuli semiorbicularis , niedio acuti. Vrceolus sfami-
tviin dentibus decem parvis, per paria sibi nonnihil magis approxi-
niatis, ita quidem ut 5 stamina e sinu herum parium proveniant, 5
cum iis alternent; omiiium filametita urceolo intus sunt adnata. An-
therae ovato-^ubglobosiae, parvae, ochroleucae. Orariinn obovatum.
Slyli discreti, nunc staminibus breviores (quod saepuis accidit), nunc
parum longiores et 3 lineas aequantes. Stigmata clavata. Drttpa
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
393
3—4 lin. longa, elliptica yel cylindraceo-ellipfica, cocclnea, ahoitu
uiiilocularis et moiiospeiiiia. Putainen tenue, cliartaceum, loiigitudi-
iialiter strialum vel sulcatum, loculos aboitivos coniplecfens. Albu-
tuen teimissinium, aut fere nulluni, fariiiaceum, testae uiiilateraliter
applicitum. Embryo pendulus, cotyledouibus dorso convexis, venire
planis, iuterduin nonnihil divergentlbus, rostello niiiiimo, supero, cau-
llcaulo Don evoluto.
Varietates hujus speciei polymorphae distinguendas ceiiseo
quae sequuntur:
a. E. nitidum angttstifolium:
Foliis lineari-oblougis , 30—36 lin. longis, medio 5 8 lin.
la(is. Huc
:
Erythroxylon deciduum St. Hil. 1. c, collato specimioe auctoris,
quod drupas quoque minores exhibet.
ß. E. nitidum hrevifolium;
Foliis obovafis, tandein crassiusculis et superne nifidulis, ejus-
deni fere longitndine ac praecedens varietas, sed in antico triente
latioribus. Tab. uostra 10. Huc:
Erythroxylon nitidum Spreng. 1. c. secundum specimen, quodcontuli, quondam ab ipso auctore conimunicatum.
y. E. nitidum longifolium:
Foliis obovato-oblougis vel oblongis, 3—4 poll. longis, 13 18lin. latis. Huc:
Erythroxylon nanum St. Hil. 1. c, cujus specimen orio^inale
notas specificas omnes exhibet, si florum uiagnitudinem exci-
pia.s, qui paullo minores videntur, forsan ob locum uatalem sic-
ciorem et frigidulum.
b. E. nitidum glaucum:
Foliis lineari-oblongis, apice rotundatis eraarginatibnsque, postice
Abh.iiiiUun{;cn d. II. Cl. d. Ak. d. Wis3. III. Dd. Abth. U. 50
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
394
. paneatis, subtus ramulisque suloatis glaiicis, nervo reteque venula«
. rum rubentibus: glomeribus florum axillaribus abbreviaUs.
Crescit per magnam parlem Brnsiliae. In regionibus austrä-
Uorihus legit Sellow; in Borda do Campo prope Barbacenam, op-
pidiim prov. Minorum: Pohl; in vicinia ejusdem oppidi: St Hil.;
variis Minarum locis campesfribiis idem et Ma r t. ; ad Rio do Pralo
et St. Rita: Pohl; in silvis Catingas ad M(mfem Sanctum, prov.
Bahiensis: M.; in Gujana anglica: Schomburgk. Cl. Berter o in
insula S. Domingos speciem legit et ?iomitie E. rufi Ca v. insignitam
herb. Univ. R- Monacensis cotnmunicavit, a nostro vix discrepantem
nisi floribus paullo minoribus et foliis ratione longitudinis latioribus,
obovatis aut lato-ovulis. JSandem ill. de Candolle prae ociilis
habuisse videtur , quam E. rufum describeret; nos igitur iis de
ulriusque speciei dignilate decernendum relinquimus, qui originalia
Cavanillesii specimina conferre potuerint.
29. Erythroxylon citrifolium.
E. ramulis patulis; foliis taiidem subcoriacels, oblongis vel ob-
longo-lanceolatis , cuspidato-acuminatis , basi acutis, laevigatis, niti-
dis; stipulis petiolos subaequantibus ramentisque aiigusto-triangula^
ribus bisetulosis; rameiitis sparsis; pedunculis ex alis fuliorum Tel
rameiitoruiii pluribus gloineratis loiigitudine ramentorum; calycis la-
ciuiis ovato-trjangularibus ; stamiuibus plstillo loiigioribus aut brevio-
ribus.
Erythroxylon citrifolium St. Hil. Flor. Bras. merid. II. p. 94.
Nr. 2.
Erythroxylon Manglilla Pöpplg. MS.
Arbuscula 10— 15-pedalis, aut frutex. Rami teretes, epider-
mide plumbea Tel teslacea, laevigata aal parce rimulosa et verru-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
39Ä
culosa. Ramuli erecto-paluli aut paluli, sat frequentes et graciles,
extimi compiessi. Folia 2— 6i poll. longa, medio 8—20 lin. lata,
obloiiga vel oblougo-lanceolata, basi iii peliolum 1 — 3-liiiearein,
superue canaliculatum et marginatuiu acute desiiieutia, apice cuspi-
dato-acumiiiata ; acumine acatiusculo; juniora tenera, adultiora cras-
siuscula et taiidem sabcoriacea, compage densa ideoque nitida, nervo
snperne et inferne prominente, venis arcuato-parallelis parnm pro-
Diinulis, veuulis \ix conspieuis (in siccis foliis iinpressis), ita ut
coinpageni firnmlam cum compage foliorum Citri recte comparare
posisis , licet liaec uonnibil crassiora siiiti Sfipulae angusto-triangu-
lares, obtusiuscuIaei'Tiieuibraiiaceae, nervosae, dorso cristis duabns
propinquiä percursae, qüae in setulas tenues deciduas abeunt, 1—
2
lin. longae. Ramejila parca, in quovis ramulo 4—8— 10 snbsparsa,
laxe bifaria, stipulis similia, attamen nounihil firmiora atque pariter
bicristata, cristis in denies porreclis, saepe cuspide iuterjecto, ver-
sus basin arista ipsis breviore decidua arinala; inferiora 1 lin.,
summa 3 liu. longa. Flores ex aus ramentorum, rarius e foliorum,
6— 10 et plures fasciculati, in ramulis novellis noniiunquam paucio-
res: 2 vel 3. PedüncuK singuli brafCea ovata acuminafa et Jra-
cteolis 2 miuimis, sese amplectentibus, a basi iuvoluti, ante anthesin
saepe nutautes, dein erecti, 1—3 liu. loiigi, peuiagoni, sursum in-
crassati. Aluhastrum obtuse lurbinatum. CuJyx dimidiam lineani
longus vel paullo longior, uti pedunciilus saepe glausesceuti-viridis,
laciniis ovatis Vel ovato-triaiigularibus, acutis, concavits, nervo medio
vix conspieuo. Petala Aha.y Muqa parunr longiora, lineari-obionga,
versus basin nonniliil contracta, apice rotuudato, coucavo, reflexa,
ligulam verticaliler emiltenda, fere ex ipsorum medio tenuiter mem-,
branaceam. Hujus lobi antici oblongi, inargine irregulariter denti-
culati et undulati , cum interjecta appendicula subquadrata, emargi-
nata; lobi postici duplo breviores, medio in laminulara trausverse
oblongam coufluentes. Urceuhis stamiitem ovatus, ore obsoleie quin-
quedcnlato, deutibus lato-emargiuatis. Filamenla intra oriCciuni
50«
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
396
enata, compresso-subulata, in fioribus probe evolutis plerumque com-
putato uiceolo 2 liu. longa et pistillum duplo supeiantia, raro illo
breviora. Antherae ovalo-globosae. Ovarium turbluatum. Stylt
discreti, stigmatibus obovato-globosis. Drupas non vidi.
Crescit per magnam partem Brasüiae in stlvaticin, e. g. prope
Sebastianopolin : M. ; prope Tiugtia et Maranambaia in Provincia Se-
hastiannpolilana: Schott; prope Cavalcante in prov. Goyuzana:
Pohl; prope Villa Boa urhem ejusdem provinciae: St. Hil.; prope
Famulo in Minis novis: Pohl; prope Egam oj>pidulmn prov. Rio
Negro: Popp ig et M. — Extra Brasiliam in Gujana Anglica le-
git Schomburgk.
Haec species praesertini cotnpage foliorum densa laevigata di-
gnoscitur. In siccis speciminibus venulae non conspicuae, sed earum
depressioue superficies levissime rugulosa apparet.
30. Erythroxylon coelophlebiiim.
E. raniulis rectiusculis patentibus; foliis membranaceis oblongis
aut ohlongo-lanceolatis acuminatis, basi acutis, venis superne imjn-es^
sis, Slipulis trideutatis, deiUibus lateralibus reversis raiuentisque bre-
viter ciueinnatis triangularibus ;pedunculis numerosis umhellatis ex
alis foliorain vel iu rauiulis rameutiferis ; laciniis calycis triangulari-
bus Cstamiulbus pistillum superautibth^3 ; drupis angusto-oblongis,
putauiiue sulcato.
Arhtscula aut friitex , vigiutipedalis. Ramiili erecto-patentes,
teretes, epidermide viridi-fuscescente , cum cicatriculis lineari-ellip-
ticis griseis. Folia iu caule ramisque primariis phyllotaxi, uti vide-
tur, } et I, in ramulis ultimis bifariani disposita, petiolis bilinearibus
semiteretibus, superue canaliculatis ; oblongo-lanceolata vel oblouga,
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
397
acuta aat acumiiiato, basin versus cuneato-aKeuuala aut acuta, 4—
8
poll. longa, iii niedio 13—33 liii. lata, inenibranacea, nervo robusto
sublus valde proininulo, veuis subdexuof^is, superne inipressis, ve-
iiulis reticulatis , nervo veuisque subtus rubeiilibus. Stipulae in fo-
liiä, quae florum gloinerulos promuut, rarius persiätunt, in uudis vero
lato-triangulares sunt, basi, qua adnaseuntur, sagittato-productae,
antice niedio bisulcatae, extra sulcos longitudinaliter bialatae, termi-
natae apice brevi acuto, in cujusvis lateris niargine denteni rever-
säum emittentes. Rumetita innovationes concomitautia saepe plura
bifariam conferta, lato-triangularia, dorso sulcata, infra sulcuin ari-
stifera, secundum inargineni exfennatuin cristata apiceque pariter ac
stipulae auriculato-deutata, dentibus arcuato-reversis, li lin. longa
et lata. Fhres fasciculati iu ramulis brevissimis capituliforniibus
plerumque ex aus foliorum, rarins ex ramentoruin. Bructeae flori-
gerae dense compactae, subbifariae, trinerviae et tridenliculatae ; in-
teriores minores et minus evidenter dentatae; intimae, s. bracteolae
duae suboppositae, cum exterioribus decussantes. PeditncuU ses-
qui- 2-lineares, angulati, snrsum incrassati. Culyx quinquefidus, la-
cinüs triangularibus vel leviter ovatis acuniinatis, margine extenuato.
Petala obovato-lanceolata, obtusa, basi cuneata, alba. Liyitlae an-
ticae lobuli obtusi leviter undulato-dentali, posticae breves. Fila-
menta ex urceoli levissime quiiiquedeiitati orificio enata, quinque
deuticulis interjecta, quinque e denticuloruni eniarginalura eniergen-
tia. Antfterae ovatae. Pislilhim staminibus breviu.*. Oi'urium ova-
tum, leviter sulcatum. Styli ovarii longiludine, discreti, Stigmata
obovato-globosa. Drupa angusto-oblonga aut conica, 6—8 lin. longa,
putamine triangulari , semine unico evolvendo.
Crescit in silris udis prope Sehastianopolin, Augmto florem : M.,
et in Serra d'Estrella: Schott.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
398
31. Erythroxylon florihundnm,
E. ramulis patulis; foliis coriaceis iiitidis oblongis cuspidato-
acumiiiafis , basi aculis; stipulis longe triangularibus petiolos pedun-
culosque aequandbus; rameiilis stipalis siinilibus apice bifidis et ari-
stigeris; floribua numerosissimis arcte umtellätis dense bracteolatis
;
calycis foliolis orbiculari-ovatis acutis margine membranaceo imbri-
catis Cstylis stamiiia superautibus); drupa —
.
Arhuscula robusta, dense rainosa. Ramuli lerefes, epidermide
cinerea, longitudiiialiter riniosa; uldmi compiessi, laevigali. Folia
densa, coriacea, supra nitida, subtus pallidlora et subglaucescenti-
viridia; petiolo fere i poll. longo, teretiusculo, supra canaliculo tenui
exarato; lamina oblonga vel ovato-oblonga , 1—S poll. lata, 3—
6
longa,, apice cuspide acuto, basi breviter acutata; stipula longe
triangularis , longitudine petiolorum vel paullo longior, fuscescens,
nervis parum prominentibus striata, dorso anguste carinata, apice
integerrimo aut breviter bifido. Ramenta forma et niagnitudine sti-
pularam, versus apicem aristam teuuem, deciduam emittentia. Flores
plurimi (30 et ultra) in axillis foliorum et ramentoruni , dense con-
ferti et quasi umbellati, singuli hracteolis suis lanceolatis acutis,
longitudinaliter striatis, fere 3 lin. longis instructi. Pedunculus
4— 5 lin. longus, igitur petioluni, stipulain et ramentuni aequaiis,
sursura iuerassatus et evidenter pentagonus. Alabastrum subglo-
boso-pentagonum. Calyx fere lin. altus, foliolis lato-ovatis vel or-
biculari-ovatis, acutis, margine extenuato albido plus minus imbrica-
tis. Petala 1 f lin., alba, lineari-oblonga, utrinque rotundata, antice
obtuse denticulata. Ligula e primo triente petali enata, lobis anticis
obovato-orbicularibus deutatis, postico suborbiculari dentato. Sta-
mina sub anthesi quam styli breviora, ex urceolo brevi decenicre-
uulato filametita filiformia emittunt, anlheria globosis munita. Ova-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
399
'rium sob^Iobosuin. StyU discreti , stamina superantes. Stigmata
capitata. Fructus non visua.
llaec species praesertim affinis est: E.campestn, Matna-Cocae
,
citrifoliu et $quamalo; ab oiirtiibus vero infloresceiitia opulenter »^lo-
merata, foliolorum calycis e( foliorum forma distiiigui potest.
Crescit in silvis udis ad Pard, caput provinciae ParaentU,übt Majo et Junio /loret.
32. Erythroxyhn tortuosum.
E. caule arboresoente ramisque tortis, cortice suheroso areolato-
rimoso, ramulis teretiusculis, coilice ferrugineo-rufo, foliis laudem
eoriaceis, ohovatis vel oblaiiceolatit< , apice rotundatis, basi loiige
cuneaiis, snhtus reticulato-venulosts glaucescentibtis ; stipulis quam
petioli brevioribus, parvis, rainentis paucis; peduiiculis ex alis fo-
liorum et ramentorum dense gloiiieratis ; laciniis calycis ovatis acu-
tis, immutatis; — peduuculis fructiferis petiolos aequautibus; drupis
oblougiä.
Species prae aliis affinis E. suheroso, a qua facile tarnen di-
stiguitur taui foliorum forma, quam calycis divisionibus parvis, neque
excre^ceutibus, enerviis. — Arbuscula \a\ frutex declinatus, trunco
ramisque primariis tortis. Cortex crassissimus, suberosus, irregula-
riter rimosus et areolatus, testaceo-cinerascens. Rami juniores di-
giti crassitie, cortice laevigato, ferrugineo-rufo, nitidulo, tandem lon-
gitudinaliter rimoso, eque rimis suberoso. Folia non distitha, sed
spirali pLyllotaxi disposita, versus apices raoiulorum congesta, ob-
ovata aut oblanceolata, anlice rotundata, obtusa tcI emarginata, ver-
sus basin longe cuneata afque in petiolos crassiusculos 2—4 lin.
longos dorso convexos, superue sulcatos, alte decurreotia, substan-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
400
tia demum coriacea, Nervus medius crassus, snblua valde promi-
nens. Veiiae numerosae, approximatae, aiigulo acuto proveuieutes,
arcu siinplici fere in marginem decurrente combinatae. Venulae
numerosae, denso reticulo junc(ae. Color superne salurate viridis,
inferne glaucescens; nervo venlsque plus minus rufescentibus. Statu
sicco folia plus minus rufescunt. Stipula perbrevis, triangularis, pa-
riter ac ranientum intra oorticem plus minus delitescens. Lamina
foliorum saepe complicata. Longitudo 4—7; latitudo in parte an-
tica 1 2—3 poll. Flores plures conglonierati ex alis rainentorum
et foliorum, bracteati et bracteolati; ita glomeres hemispbaerici ru-
fescentes post lapsum pedunculorum persistunt e ramentis bracteis
bracteolisque dense compacti. Pedunculi 3—3 lin. longi, leviter
peutagoni, iiec tarnen penlapteri uti in E. suberoso. Calyx perbre-
vis, \ lin. altus, in lacinias lato-ovatas, acutas, purpurascentes, per-
sistentes quidem, sed uon excrescentes, enerves, sectus. Corolla et
Slamina uon visa. Drtipa immatura 3—4 lin. longa, oblonga,
Species habitu proprio, venarum decursu atque ramulis juniori-
bus rufis facile distinctu.
Crescit in prov. Goyazaim ad Mejaponte: Pohl; in Brasilia
meridimuili a Sellotvio lecta est, loco natali non indicato. Uti
JE. suberosum ad titigenda veslimenta gossypina vsiirpatur.
33. Erylhroxylnn magnoliaefolium.
E. fruticosum, ramulis subsimplicibus; foliis membranaceis tan-
dem coriaceis Csubtus interdum glaucis), longius petiolatis, oblmgis,
apice rotundalis vel hreviter acutatis; stipulis et ramentis lato-triau-
gularibus striatis membranaceis persistentibus quam petioli duplo
brevioribus ;pedunculis in alis raraentorum et foliorum niimerosis
iulra bracteas et bracteolas dense couglomeratas iilasque aequantibus;
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
401
calycis laciuiia triangularibus ; staminibus stylum unicum trifidum
subaequantibus ; drupis ovatis acutis (cocciueis nigro-striatis).
Frtttex .2—4-pedalis, caulibus subsimplicibus aut ramulos pau-
cos, novellos compressos emittentibus. Cortex caulium laerigatua,
testaceus, nitidus, in innovalionibus purpuiascenti-viridis, nonnuuquam
parcissime verruculosus. Folia magna, 5—13 pollices longa, me-
dio vel infra medium 2i—4 poll. lata, oblouga, aut rarius ex ovato
oblonga, basi acutiuscul», apice rotundata vel in acumen breve acu-
tata, primum membranacea et subtus glaucescentia, dein fere coria-
cea, nervo subtus valde prominente, superne impresso-plano, veuis
angulo acuto promissis, intra marginera arcuato-combinatis. Peliolus
6— 10 lin. longus, teretiusculus, superne suico acuto insculptus.
Stipula petiolo duplo brevior, lato-triangularis, acuta, dorso bicri-
Btata et inter cristas sulcata, apice acuta vel bidentata, longitudina-
liter dense nervosa, margine extenuato, persistens. Ramenta stipa-
]is similia, basi aristam nigricantem facile deciduam emittentia. JFYo-
res ratione foliorum parvuli, magnitudine cum floribus E. cincinnati
comparandi, numerosi et dense conglomerati in alis ramentorum ra-
riusve foliorum, ita ut bracteae et bracteolae, quae singulos ilores
promunt, glomerem hemisphaericum pisi majusculi magnitudine for-
ment. Sunt bae bracteae ex ovato lanceolatae, acuminatae, scario-
sae, testaceo-fuscae, persistentes, pedunculis longiludine aequales.
Pedunculi 1 f lin. longi,
pentagoui , angulis usque ad commissuraa
calycis procurreutibus. Calycis laciniae parvae, trianguläres, acutae,
virides lineisque atropurpureis uotalae. Alabastrum pentagono-obo-
vatum. Petäla, adnotante Hilario, calyce sunt duplo longiora, ob-
longa, obtusa, ligula antica triloba, lubis aequalibus obtusis, postica
anticae adnata, obtusa, undulato-crispa. Stamina corollae longitu-
dine, emissaexurceolo, quicalycem paullo superat. Pistillum longi-
tudine staroiuum, ovario obovato , stylis basi coiinatis. ürupa sub-
A^handl^nganllorlI.CI.d.Ak.d.^^'isF.IIl.Bd.AbthII. 5
1
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
402
sessilis, ovata, acuta, coccinea, lineis subsenis nigris. Putamen
utriuque acutum, angulis sex iuaequalibus percursum.
Crescit in silvis primaevis prope Tagoahy, oppidulutn provinciae
Sehastianopolitanae : St-Hil.,et prope urbemS.Georgiilnsulanorum,
ubi florens et frucliferum legebatur mense Januario-
Haec species abunde differt ab affinibus macrophyllo et 7««-
crocnemio: stipulis et ramentis pedunculisque brevioribus, petiolLs
longioribus, floribus minoribus, calycis forma etc.
34. Erythroxylon mäcrocnemium.
E, foläs ultrapedalibus oblanceolato-oblongis , versus basin cu-
neatis, coriaceis, stipulis ramentisque pollicaribus triangularibus acn-
tis nervosis, petiolos triplo, peduuculos duplo superaiitibus, arista
rameutoruDi basilari; pedunculis lateraliter glomeratis, bracteolis
ovato-acuminatis nervosis lacinias calycis lanceolatas margine mem-
branaceo subimbricatas fere aequantibus; stylis stamina superantibus.
Arbuscula? Ramuli teretes, cortice laevigato testaceo, uiti-
dulo. FoUa omnium, quae novi, maxinia,pedem et quod excedit
longa, oblanceolata vel angusto-obloiiga , iu sunimo trieufe i pedem
lata, deorsum attenuata, coriacea, nervo medio et venis subparallelis
subtus nonnihii prominulis, petiolo instructa crasso uonnullas liueas
longo et in eura decurrentia. Stipula a petiolo fere soluta, semi-
amplexicaulis, triaugularis, 13— 16 lin. longa, basi 4—6 lin. lata,
in apiculum proniissa, lateribus extenuatis nonnihii serrulata, rigi-
dula, longitudinaliter arcte nervosa, dorso medio concava. Ramenta
stipulis similia, ima basi aristam brevem exserentia. Flores majus-
culi ex axillis ramentorum et foliorum, plures conglomerati- Bra^
eteae et bracteolae dense collectae, ovato-lanceolatae cum acumine,
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
403
scariosae, longifudinaliter nervosae, 2—3 lin. longae. Pedunculi
6 lin., peutagoni. Calyx profunde 5iidus, laciniis lanceolatis acumi-
natis subaequalibus, nervo lato, roargiiie extenuato sibi plus minus
imbricatis. Pelala uon vidi. Stamina in flore deflora(o quam pisti-
lum duplo breviora. 'Filamenta intra urceolum adnata, deuticulis
singulis brevibus iuterjecda. Ovarium ovatum. Sti/li 2 lin. longi,
graciles.
Crescit in ailvis ad Cuchero Peruvtae , uhi 1S29 legit cl.
Poppig-
51«
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
Erklärung der Abbildungen.
TABULA i.
Fig. 1— 7. Erythroxylon macrophyllum. 1. Ein Blumenblatt,
von der innern Seite gesehen. Der vordere Ansatz der Ligula ist
dreitheilig und aufgerichtet; der hintere, viereckige, ist zurückge-
schlagen. Der vordere Theil des Kroueiiblattes ist nach Aussen
zurückgebogen. — 3. Die Hälfte des Ureeoli starainei, mit sechs
Staubfäden, von der innern Seite gesehen. — 3. Die Anthere. —4. Der Stempel. — 5. Der Fruchtknoten, nach der Länge durch-
geschnitten, mit zwei Eiern. — 6. Ein Zweiglein mit Ramentis,
ans deren Achseln Blüthen hervorkommen. Das unterste Ramentnm
bat ein einblüthiges Zweiglein entwickelt, an dem mehrere sehr
kleine Bracteolen denjenigen , bei weitem grösseren , . vorangehen,
die unmittelbar unter der Blüthc stehen. Das darauf folgende hat
zwei Blüthen, mit wenigeren Vorblättchen. Die folgenden Ramenta
sind blüthenlos. Am Grunde von einigen derselben sieht man die
Narbe der abgefallenen Lamina. — 7. Grundriss der Blüthe.
Fig. 8. 9. 10. Erythroxylon ectinocalyx. Zweiganfänge, mit ver-
schiedener Beschuppung durch die Ramenta. In Fig.8 tragen die un-
teren Ramenta keine Bracteolen, was in Fig. 10 der Fall ist.
Fig. 9 ist das stärker vergrösserte Ende von Fig. 8. Man sieht
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
405
das Uebergreifen der Kelchblä((chen , das bei dieser Art cbarakte-
ristisch ist.
Flg. 11. Erylhroxylon Kunthianum und Fig. 13. E. fran-
gulaefolium: Enden von blüthentragenden Zweiglein.
Fig. 13. Mrythroxylon macrocnemium. Vier im Knäal gestellte
BIfithen, von der Schuppe ihres Tragblattes und ihren Vorblättchen
umgeben.
Fig. 14. 15. Erythroxylon coelophlehium. Ramenta, deren Grund
spontonförmig am Zweige herabläuft. Fig. 14 zeigt eine starke Gran-
ne, die Metamorphose der hier fehlenden Lamlna ; Fig. 1 5 hat diese
Granne abgeworfen, und zeigt nur die Narbe derselben. Durch
die Rinne, worin die Granne lag, streicht ein Nerve nach Oben,
der in eine Spitze ausläuft.
Fig. 16. Erythroxylonmagnoliaefolium. Ein Theil eines Blüthen-
zweigleins. Der vielblüthige Knaul kommt aus der Achsel eines
concaven, an der Spitze zweizähnigen Raraenti, dem eine unfruchtbare
Stipula gegenübersteht. Letztere hat ihr Blatt abgeworfen; man
sieht die Narbe zwischen zwei Längsnerven. Die Blüthen sind
von zahlreichen Bracteolen umgeben.
Flg. 17. 18. 19. Erythroxylon distortum. Jede Blüthe steht ge-
gliedert auf dem Ende eines sehr kurzen kegelförmigen Zweigleins,
welches von zwei, sich gegenüberstehenden und am Rande über-
greifenden Vorblättchen umgeben ist. Das Vorblatt hat drei Ner-
ven, deren seitliche in kleine Grannen auslaufen.
TABULA 2.
Fig. 20. Erythroxylon cincinnätum- Ein Trieb, welcher eine grosse
Menge zweizeiliger Ramenta zeigt, von denen einige mit der Granne
versehen sind, andere sie bereits abgeworfen haben.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
406
Fig. 2 1 . Eirythroxylon cuspidifolium. Ein Zweiglein mit halbreifen
Früchten, welche aus den Achseln der Tragblädchen hier paar-
weise, von mehreren Bracteolen umgeben, hervorkommen. Die Kel-
che unter der Frucht sind unverändert, während sie in dem daneben
Fig. 22. dargestellten Zweige yon Erythroxyloti ectinocalyx sich
sehr ausgedehnt haben. Dieselbe Figur zeigt auch eine lange Reihe
von Rameutis, an deren Achseln einige Blüthen stehen, welche nicht
zur Entwicklung kommen.
Fig. 33. 24.25. Eirythroxylon campestre. 23 zeigt einen Blatttrieb,
dessen Blätter im Begriffe stehen , sich zu entfalten. — 24. Ein
Blüthenzweiglein. Es ist hier die Eigenschaft der Staubfäden, nach
dem Abfall der Krone stehen zu bleiben und die des Blütbenstie-
les, fünf scharfe Kanten darzustellen, welche zwischen die Kelch-
abschnitte fallen, deutlich, so wie die Abgliederung des Blattstiels
von seiner Stipula. Das Ende des Zweigleins nehmen mehrere
noch knospenartig übereinander liegende Raraeuta ein. — 25. Durch-
schnitt des zusammengefalteten Blattes.
Fig. 26. Erythroxylon cincinnatum. Endstück eines Zweig-leins, das unten Frucht, oben BlUthenknospen trägt.
Bei genauer Betrachtung dieser Figuren, welche insgesamt in
verschiedenem Verhältnisse vergrössert sind, lässt sich auch beur-
theileu, dass diese verschiedeneu, oft sehr kurzen Zweiglein Triebe
von mehreren Jahren sind, und dass die Folge von Ramentis mit
oder ohne Blüthen und von Blättern in grosser Manuichfalligkeit
eintritt.
TABULA 3.
Erythroxylon microphyllum, varietas ampUfolium. I. Der obere
Theil eines Astes mit mehreren Zweiglein, in natürlicher Grösse.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
407
n. Ein seitlicher kurzer, unten mit Ausschlagsschuppen, oben mit
Blättern versehener Trieb, yergrössert. Die Blätter sind in die
Quere abgeschnitten. — 1. Eine Blüthe, die Kronblätter künstlich
zurtlckgelegt. — 2. Anthere.— 3. Drei Pollenkörner. — 4. Kron-
blatt von der inneru Seite gesehen. — 5. Eine Hälfte des Staub-
fadenkrauzes mit fünf Staubfäden, von der innern Seite.— 6. Stem-
pel, der Fruchtknoten der Länge nach durchschnitten, so dass das
eine leere Fruchtfach und das hängende Ei in dem andern sichtbar
wird. — 7. Ein Blatt, von einem jungen Zweiglein genommen,
von der untern Seite (Figur 1 — 7 sind in verschiedenen Ver-
hältnissen vergrössert).
TABULA 4.
Erythroxylon Myrsinites. I. Das Ende eines Astes mit meh-
reren ein- und zweijährigen blühenden Zweiglein, in natürlicher
Grösse. Berindung, Form der Blätter, Vertheilung der Ausschlags-
schuppen u. s. w. zeigen deutlich die Unterschiede zwischen die-
ser und der auf der vorigen Tafel vorgestellten Art. — 1. Eine
Blüthe, mit zurückgebogenen Krouenblättern. — 2. Kronblatt von
Innen. — 3. Theil des Staubblattringes ndt sieben Staubfäden, von
Lineu. — 4. Anthere. — 5. PoUenkörner. — 6. Stempel. —7. Durchschnitt des Fruchtknotens mit zwei Eiern. — 8. Blatt, von
Unten (Figur 1 — 8 verscliieden vergrössert). — IL Ein junger, seit-
licher Trieb, mit Ausschlagsschuppen und jungen Blättern, vergrössert,
TABULA 5.
Erythroxylon anguifugum, I- Ein mehrjähriger, bezweigter
Ast, in Naturgrösse.— 1. EineBIüthe. — 2. Kronblatt von Innen.
—
3. Pistill, mit senkrecht geführtem Schnitt durch den Fruchtkno-
ten. — 4. Horizontalschuitt durch die halbreife Frucht (1 — 4 ver-
schieden vergrössert). — 5. Frucht in Naturgrösse. — 6. Blatt in
Natuigrösse , mit deutlich ausgeführter Aderuug, ebenso.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
408
TABULA 6.
"Eirythroxylon Coca. I. Ein zweijähriger Zweig, mit mehreren
einjährigen Zweiglein, von der Spitze eines fünf Fuss hohen Strau-
ches genommen, welcher alljährig zweimal von den Indianern (in
Ega) war abgeblättert worden. Die obersten Zweiglein tragen nur
Ausschlagschuppen, und keine vollständigen Blätter. Die Blätter an
den übrigen Zweiglein zeigen die zwei, durch Faltung entstande-
neu, Längsnerven (Nalurgrösse). — IL Zweijähriger Trieb, des-
sen Blätter keine Spuren von Faltung zeigen (Naturgrösse).'—I. Blüthe.— 3. Kronenblatt von Innen. -^ 3. Ligula von Oben. —4. Der Staubblattkranz mit seinen Staubfäden, geöffnet. — 5. An-
there. — 6. 7. Pollenkörner. — 8. Stempel, mit dem, durch einen
Längsschnitt geöffneten, Fruchtknoten, worin zwei Eier. — 9. Quer-
Durchschnitt diirch den befruchteten Fruchtknoten. — 10. Zwei
Seitenansichten von einem Vorblatte ohne Lamiua (einem Ramentum
florigerum) und zwei, innerhalb desselben sitzenden Vorblättcheu
mit dem Blüthenstiele. — 11. Diagramm der Knospe
TABULA 7.
Eri/throxylon campestre. I. Ein blühender, mehrjähriger Zweig.
II. Ein jüngerer Zweig, mit Früchten; beide in Naturgrösse. —1. Offene Blüthe, mit künstlich zurückgeschlagenen Kronblättern.
—
3. Kronblatt, dessen Ligula minder stark ausgezäbiite Ränder hat,
als in 3. — 4. Kelch. — 5. Theil des Staubblattringes, mit sechs
Staubfäden. — 6. Anthere. — 7. Pollenkörner. — 8. Stempel, mit
geöffnetem Fruchtknoten. — 9. Frucht, im Kelche. Nach Ablösung
des Sarcocarpii sieht mau das Putameu, welches an zwei Stellen ver-
dünnt und daselbst mit einem schmal lanzettlichen, auslösbarem Wand-
theile versehen ist. — 10. Eine Frucht im Kelche, der Länge nach
durchschnitten. Das eine Fach ist mit einer schwammigen Sub-
stanz gefüllt. — 11. Eine Frucht, mit geöffneten Schichten des
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
409
Sariocarpii und Endocarpii. — 12. Ein Embryo (Alles in ver-
scliiedeiien Verlialtnissen vergrös«ser(), — 13. Ein Putaincii ans
einer düuuereu Frucht, Naturgrösse.
TABULA 8.
Erythroxylon macroculyx. I. Ein dreijäliriger, stark blülien-
der Zweig, in Naturgrosse. II. Ein seitliches, mit einem illatte eu-
digendes, einige Yorblätter, VorbläUchen und zwei Biü(benki<o.s|)en
tragendes Zweigleiu, vergrössert. — 1. Blüthe, mit künstlich zu-
rückgeschlagenen Kroüblättern. — 2. Kelchblatt. — 3. Kronblatt.—4. Aufgeschnittener und ausgebreiteter Staubblattring, von Innen.
—
5. Anthereu. — 6. Slemjiel. — 7. Vertical geöffneter Fruchtknoten.
—
8. Kelch von Unten. — 9. Ein Tragblatt, welches zwei Vorblalt-
chen einschliesst. Die I amina ist abgeschni(ten. — 10. Eine Aus-
schlagsschuppe mit drei Grannen (Alles in verschiedenem Ver-
hältnis» vergrössert).
TABULA 9.
Eri/t1iroxi/lon raccmüfolium. I. Ein mehrjähriger, stark ver-
zweigler Ast, in Nafurgrösse. — 1-. Blüthe, die Kronblätter künst-
lich zurückgeschlagen. — 2. Die zwei Vorblättchen, welclie den
Blüthejisliel einscheiden. — 3. Kronblatt. — -1. Grösster Theil des
Staubfadenkreises. — .5. Stempel, mit geöffnetem Fruchtknoten. —6. Ein Blatt (Alles verschieden vergrössert).
TABULA 10.
Erythroxijhm niliJum- I. IMehrjähriger, fruchttragender Zweig,
in Nalurgrosse. — II. Jüngeres, blühendes Zweiglein, vergrös-
sert. — 1. Blüthe, wie Oben. — 2. Kronblatt. — 3. Hälfte des
Staubblaltkreises, von Innen. — 4. Stempel, mit geöffnetem Frucht-
knoten. — 5. Querdurchschnitt durch den Fruchtknoten. —.VMinndliulünii d. l.CI. d. Ak. d. Wiss. III. Bd. AbUi. 11. 5 g
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
410
6. Trockne Polleiikörner. (Alles vergrössert.) — 7. ZweiFrncht-
keriie, Naturgrösse. — 8. Einer dergleichen, geöffnet. — 9. Em-
bryo CNaturgrösse). — 10. Querdurchschnitt der Frucht, so
dass die Cotyledonen und das VVürzelchen zwischen ihnen epschei-
nen. — 11. Die Frucht so geöffnet, dass man den Keim, vom Ei-
weiss, dem Endocarpium und Sarcocarpium umgeben, sieht.
I
i
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
Register.
Seite
Erythrojsylcftc. natürliche F»-
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
Seite
ICiythrojcylon ferrnginevm Cav. 326. 335
— floribundum Mart. Xo. 31. 339. 3ÜS
— frangulaefoliura S. IUI. No. S. 335
353. t. 1. (ig. 12.
— Iiuvanense Jacq. 325
— hnranense Kunth 327
— hoiidoise H. B. K. 327
— hypericifutiinn Lam. 326. 335
— KuntliianuDi S. Hil. Xo. 23. 338
381. t. 1. flg. 11.
^ liingifoiium Lam. 326
— lucidum II. B. K. 327
— raacrocalyx Mart. Xo. 84. 338. 384
t. 8.
— macroenemiiuu Mart. Xo. 34. 339
402. t. 1. flg. 13.
— inacropliylluui Cav. Xo. 17. 337
369. t. i. ng. 1—7.
— magnoliaefoliam S. Ilil. Xo. 33. 339
400. t. 1. flg. 16.
— 3Iamacoca Mart. Xo. 15. 337. 363
— Manglilla Popp. Mss. 394
— innuritianum Wall. 326
— me.vicarmm n. B. K. 327
— microphyllum S. Ilil. Xo. 2. 335
311. t. 3.
— motwgynujh Roxb. 315. 326. 335
— Myrsinite.«! Mart. Xo. 3. 335. 345
* t. 4.
— uanum S. Uil. 391
— nitidura Spreng. No.28. 338. 391
t. 10.
Seit»
Erytliroxylim oliuttim DC. 351
— ocbranthum!Hart.Xo.l8. 337. 371
— orinocetise II. B. K. 327
— ovaliitn UC. 336. 335. 354
— passerinumMart. Xo.85. 339. 38G
— Pelleterianum S. HU. 335. 350
No. 6.
— picliim E. Meyer 330. 33Ä
— polygonoides Mart. 336. 360
Xo. 12.
— popayanense H. B. K. 327
— pulchrum S. Ilil. Xo. 22. 338
380
— rigidiilum DC. 327. 352
— riifum Cav. 326
— sidenxyloides Lam. 326. 335
— squamahim Valil 326
— subcordaliim DC. 303
— suberosum S. Ilil. No. 20. 337
376
— subrotiindum S. Uil. No. 6. 335
349.
— tortuosum Mart. Xo. 32. 339. 399
— vacciniifolium Mart. Xo. 86. 338
397. t. 9.
— virgultosum Mart. No. 27. 338. 389
Ä^alpighiaceae, Character 323
Itoelana Commerson 286
«ethia Kunth 886. 316
Sethia Indira 386
Stcudelia bras.sinensis Spr. 377
Venelia Commerson 9S6
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
'y.. 'yA,.Y.;,.. //...ry,. ,-,y//.:^y/
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
^
^
5 ^
^ ^
= x\^.
\
^^
^
^
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
k
oes
WH
w
^
^
i^^
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
1
•s ^^^'.
o
XH
1
^
I
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
1Hl
I
bO
f3
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
Yi
^
5
o
c
t-
^
^
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
^
^
o
.r
^
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
\^
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
^
o1-^
Ro
^
i
1
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
1
\
1
Oi
5
n
rt ^^^<
c
o
'S ^
^i^.
i5
4
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
\v
1
¥3
i i
o
H -.«
1^.
^«
^s
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
^
^̂
, ^
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
i
I
1
i
5
1
i
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.biologiezentrum.at