สู่ Social Quotient · 1 การเรียนรู้ในโลก VUCA สู่...

การเรยนรในโลก VUCA ส Social Quotient

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การเรยนรในโลก VUCA ส Social Quotient

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การเรยนรในโลก VUCA ส Social Quotient รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล พมพเผยแพรออนไลน พฤศจกายน 2562 แหลงเผยแพร ศนยผนำนวตกรรมหลกสตรและการเรยนร www.curriculumandlearning.com พมพท ศนยผนำนวตกรรมหลกสตรและการเรยนร, กรงเทพมหานคร หนงสอเลมนไมมลขสทธ จดพมพเพอสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและการแบงปน

คำนำ

หนงสอ “การเรยนร ในโลก VUCA ส Social Quotient” เลมน เขยนขนโดยมวตถประสงคเพอชใหเหนวาผสอนควรใชการวจยและพ ฒนา (Research and Development) ในการสร างสรรคนวตกรรมหลกสตรและการเรยนร ตอบสนองบรบทการเปล ยนแปลง ของโลกเพอสรางคณลกษณะความฉลาดทางสงคมใหกบผเรยน หวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะเปนประโยชนตอผทเกยวของไดมากพอสมควร

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล

สารบญ

1. บทนำ 1 2. หลกสตรและนวตกรรมการเรยนร 1 3. ลกษณะของบคคลทม Social Intelligence 3 4. การเรยนรดทความคด 5 5. บทสรป 6 บรรณานกรม 7

1

การเรยนรในโลก VUCA ส Social Quotient

1. บทนำ เรากำลงเดนทางไปส สภาพใหมท ไมเหมอนเดม VUCA เปนโลกททกคนตองเผชญอยางหลกเลยงไมได 1) Volatility คอความผนผวนสง เปลยนแปลงฉบพลนรวดเรวมาจาก Disruptive เทคโนโลย 2) Uncertainty เปนสภาวะท มความไมแนนอน ทำใหขาดความชดเจน ยากตอการตดสนใจ 3) Complexity ความซบซอนท จะ ทวเพมมากขนเรอยๆ การเชอมตอทาง Internet IOT ทำใหดเหมอนโลกเล กลง Big Data ท อย ใน Cloud และ 4) Ambiguity ความคลมเครอทไมสามารถคาดการณได สงดงกลาวนเปนปจจยททาทาย ทำใหเกด Platform การจดการเรยนรใหม

2. หลกสตรและนวตกรรมการเรยนร การจดหลกสตรและนวตกรรมการเรยนร เปนการ เตรยมผเรยนไปสสงคมอนาคต เพราะปจจบนความรจะมอายสน แตคนจะมอายย น การพฒนาศกยภาพผ เร ยนใหม ความสามารถปร บตว

2

กบพลวตของโลกทมการเปลยนแปลงไปกบความเรวของเทคโนโลยใหมๆ ตาม Passion ของตน พฒนาผ เร ยนให เป นบคคลแหงการเรยนร ม ท กษะ การสอสาร มจตอาสา มการเตบโตทางความคด (Growth mindset) มความมงมน (Obsessed) ทดำเนนไปใหบรรลเปาหมายทกำหนดไว ผเรยน Generation Alpha ทเตบโตมากบสภาพแวดลอมดวยเทคโนโลย ทำใหเปนบคคลทขาดความอดทน พนนสยเปราะบาง มความยดหยนทางความคดนอย มจดออนดานการสอสาร และทกษะทางสงคม สงเหลานเปนปจจยท ทาทายทมาพรอมกบโอกาสในการจดการเรยนรทจะเสรมสรางรากฐานทางวฒนธรรมใหสามารถแสดง อตลกษณทชดเจนของผเรยนแตละคน การสงเสรมใหใชความคดเพ มมากข น เพอลดการใหความรสกใหนอยลง สรางเสรมลกษณะคนไทยและพลโลก เปนบคคลทมจตอาสา สามารถมสวนรวมชวยเหลอบคคล ชมชน ทองถน สงคมในวงกวางได

3

Disruptive จาก VUCA ทำใหผสอนตองเนนการทำ R&D (Research and Development) เกยวกบหลกสตร นวตกรรมการเรยนร โดยตระหนกถงความรนนมอายสน เพอหารปแบบการจดการเรยนรแนวใหมอยางสมำเสมอ

3. ลกษณะของบคคลทม Social Intelligence ลกษณะของบคคลทม Social Intelligence ท ประพฤตปฏบตอยางสมำเสมอ 5 ประการ 1. เปนบคคล Proactive ทชอบคด ชอบการวางแผนจ ดการและการเตร ยมการทกอย างพร อมเสมอ การแก ป ญหา การทำงานทมคณภาพ เปนคนชางสงเกต มวสยทศน เพอสรางสรรคงานใหสำเรจ มองโลกในแงบวก มทกษะมนษยสมพนธ ชอบแบงปนความคดและวธการปฏบตงานอยางสมำเสมอ 2. มทกษะการใชขอมลทมประสทธภาพ (Data skills) มองภาพรวม คดกรองขอมลรอบดาน เพอนำมาวเคราะหและนำไปสการตดสนใจอยางสรางสรรค

4

3. มทกษะมนษยสมพนธ สามารถดำเนนการสรางสมพนธภาพทราบรน เปนนกฟงมากกวาพด เพอจบประเดนทผพดตองการสอสาร เกยวกบเรองใดเร องหนง และนำ Keywords มาใชเปนคำถาม เพอใหผพดคดและเขาใจทถกตอง นำไปสการแกปญหา หรอเกดแนวคดใหมท จะสรางสรรค รวมทงเปดพ นท สรางโอกาส การเรยนรรวมกน 4. เปนบคคลพรอมทจะเรยนรจากผอนเสมอ คำนงถงความรสกของบคคลรอบขาง พรอมรบฟงความคดเหน (mindset) ของผเรยนดวยการวเคราะหถงเหตผลทอยเบองหลงของความคด เพอเปนขอมลมาพฒนาการเตบโตทางความคด (Growth mindset) ตอไป 5. มความสขในการใหโดยไมคำนงถงส งตอบแทน (Give for the sake of giving) ใหความรสกทด ใหแนวคดแนวทางกบผรบรสกสบายใจ เกดความเชอมน รวมถงการแบงปนบางสงบางอยาง ทจะเปนประโยชนอนพงมกบผรบ

5

4. การเรยนรดทความคด การจ ดการเร ยนร เพ อพฒนา Soft skills ของ Social Quotient (SQ) ผ สอนนำส งท ค นพบจาก R&D มาออกแบบ การจดการเรยนร โดยบรณาการกบลกษณะของ Social Intelligent บน Platform ของการเร ยนร แบบ Project based, Creative based, Community based, AI หร อ Robot ท ไม ใช เป นเร อง ไกลตวผเรยนอกตอไป การใชเทคนคของกระบวนการเรยนรตามความสนใจของผเรยนแตละบคคล ผสอนใชกระบวนการโคช เพอเสรมสรางทกษะการสงเกต การสะทอนคดรวมกน (reflection) สรางบรรยากาศการเรยนร 1) กระตนความเขาใจ 2) ความไววางใจ 3) การสนบสนน (support) 4) ความเคารพและใหเกยรตซงกนและกน และ 5) การสรางความเชอมนในตวผเรยน บรรยากาศการเรยนรทาทาย กระตนการรคด (Cognitive) โดยไมสนใจคำตอบทถกหรอผด จดเนนของการเรยนร คอ การสนใจความคดท อย เบ องหลงคำตอบ การวเคราะหความคดท ลกลงไป เปนกระบวนการเรยนรดทความคด

6

5. บทสรป การเรยนรเพอเตรยมผเรยนไปสสงคมอนาคต เนนการโคชเพอสงเสรมพลงผเรยน (Empower) ใหกลาคด กลาถาม รจกฟงผอน สงเสรมทกษะการทำงานรวมกน การทำงานเปนทม ความซอสตย การเห นแก ส วนรวม จ ตอาสา การเข า ใจผ อ น Social skills เป นการเร ยนรส การเปล ยนแปลง (Transformative learning) เพอเสรมสรางใหเกด Social Quotient

7

บรรณานกรม Glaeser, W. (2019). Leadership Skills & Strategies VUCA World.

Retrieved November, 3 from https://www.vuca-world.org/ Riggio, R. E. (2014). What Is Social Intelligence? Why Does It

Matter? Retrieved November, 3 from https://www. psychologytoday.com/us/blog/cutting-edge-

leadership/201407/what-is-social-intelligence-why-does-it-matter

Disruptive จาก VUCA ทำใหผสอนตองเนนการทำ

R&D (Research and Development)

เกยวกบหลกสตร นวตกรรมการเรยนร