การพฒนาคร

วจารณ พานช

เพอสรางเดกในศตวรรษท ๒๑

บรรยายในการประชมสมมนาเพอเตรยมพฒนาคร ระหวาง สพฐ. กบสถาบนอดมศกษา ๖ มนาคม ๒๕๕๖

ครในศตวรรษท ๒๑ มคณคามากกวาครในศตวรรษท ๒๐

• สอน สงสอน

• ถายทอดความร

• รผวเผน

• สอนวชา

• รวชา

• ผ ร

• รอบรวชา

• ฝก/โคช/อานวย

• อานวยการสราง

• รจรง (mastery)

• พฒนาครบดาน

• มทกษะ

• ผ เรยนร (PLC) • กากบการเรยนรของตน

20 21

คณคาเพมของคร

• มากบการเปลยน mindset • เปลยนบทบาท

• เปลยนทกษะ • เปลยนระบบใหการตอบแทน รางวล ยกยอง

• เปลยนหลกสตรผลตคร

• เปลยนวธพฒนาครประจาการ

ม Mindset ทถกตอง ตามยค

• ไมเนนสอนครอบคลมตามหลกสตร เนนจดการเรยนรทกษะ&ความรทจาเปน

• นร. ตองเรยนให รจรง (Mastery Learning)

• เนนเรยนโดยลงมอปฏบต (Action Learning)

• เลย เรยนเพอสอบ ตองเรยนเพอพฒนาเตมศกยภาพ

• เนนประเมนเพอพฒนา (Formative Assessment)

• ครตองเรยนร จากการทางาน รรรก. จากการปฏบต

เปลยนใจคร ส...

• สอนนอย เรยนมาก ...เรยน/ฝก ทกษะ

• จากสอน ส ...ฝก/โคช ใน Active Learning • จากสอนวชา...สฝกทกษะ พฒนาครบดาน

• เรยนทงดานนอก และดานใน ...รจกตวเอง

• การสอบ ...เนนประเมนเพอพฒนา ประเมนตนเอง

• เออใหศษยส …Mastery Learning / Transformative Learning

• การทางานและเรยนร เปนทม …PLC

ชวยใหศษยพฒนาเตมศกยภาพ

• Transformative Learning เรยนรแบบพฒนาจาก

ภายในตน และมมตดานการเปนผนาการ

เปลยนแปลง

• เกด Holistic Development : Intellectual, Social,

Emotional, Spiritual, Physical, Esthetic

• พฒนาทงดานนอก และดานใน

• 21st Century Skills

Constructionism

3Rs + 7Cs

• Reading, ‘Riting, ‘Rithmetics + 21st Century Themes

• Critical thinking & problem solving • Creativity & innovation • Collaboration, teamwork & leadership • Cross-cultural understanding • Communication, information & media literacy

(2 – 3 ภาษา) • Computing & media literacy • Career & learning self-reliance • Change

+ 2L

Learning Leadership

21st Century Themes

• ภาษา & สนทรยะทางภาษา

• ภาษาโลก

• ศลปะ

• เศรษฐศาสตร

• วทยาศาสตร

• ภมศาสตร

• ประวตศาสตร

• ความเปนพลเมอง และรฐ การอยรวมกนผ อน

ทกษะทตองการไดแก

• Learning Skills • Critical Thinking, Leadership Skills • Complex Problem-Solving, Innovation • Collaboration & Competition, Sharing Skills • Personal Mastery • Empathy • Communication (รวม Listening) • Life Skills, Intercultural Skills • Etc.

“อานออกเขยนได” (Literacy) ตความใหม

• Media Literacy • Communication Literacy • Team Literacy, Social Literacy • Networking Literacy • Environment / Earth Literacy • STEM Literacy • Aesthetics Literacy • Civic Literacy • Etc.

ร ใชในชวตประจาวน รเทาทน

Maslow's hierarchy of needs

บนได ๖ ขนของการพฒนาคณธรรม

• ขนท ๑ ปฏบตเพราะความกลว ไมอยากเดอดรอน

• ขนท ๒ ปฏบตเพราะอยากไดรางวล

• ขนท ๓ ปฏบตเพราะอยากเอาใจคนบางคน

• ขนท ๔ ปฏบตเพราะตองปฏบตตามกฎ

• ขนท ๕ ปฏบตเพราะตองการใหตนดด ใหไดชอวาเปนคนด ใหไดชอ

วามนาใจ

• ขนท ๖ ปฏบตตามหลกการ หรออดมการณของตน ไมตองการใหม

คนยกยองชมเชยหรอใหรางวล

Lawrence Kohlberg's stages of moral development

การเรยนร

• การเรยนรเปนผลของการกระทาและการคดของ

นกเรยน

• เกดจากการกระทาและการคดของนกเรยนเอง

เทานน

• ครชวยทาใหเกดการเรยนรไดโดยเขาไปจดการสงท

นกเรยนทา (ปฏบต และคด) เพอการเรยนร

Herbert A. Simon

เหตการณ ความจาใชงาน

ความจาระยะยาว

ตระหนกร และคด

รขอเทจจรงและกระบวนการ

เรยนร จา

สงเกต

ลม

Ref.: Daniel T. Willingham. Why Don’t Students Like School?, 2009

เกบขอมล

การเรยนรแหงศตวรรษท ๒๑

• สอนนอย เรยนมาก

• กาวขามสาระวชา

• นกเรยนบอกวาอยากเรยนอะไร

• รวมมอ > แขงขน

• เรยนเปนทม > เฉพาะคน

• เรยนโดยลงมอทา : PBL (Project-Based Learning)

• ประเมนแนวใหม : ไมเนนถก-ผด, ประเมนทม, ขอสอบไมเปนความลบ

ตองการวถการเรยนรใหม

• เรยนโดยลงมอทา เพอใหเกดทกษะ (Learning by Doing)

• สดยอดทกษะ ๔ ประการ (๓ร ๑ว) : แรงบนดาลใจ/ไฟ (Inspiration Skills) เรยนร (Learning Skills) รวมมอ (Collaboration Skills) วนย (ในตน) (Self-Discipline Skills)

• เรยนโดยการลงมอทาเปนทม แลวรวมกนไตรตรองวาไดเรยนรอะไร ตองการเรยนอะไรตอ/เพม

21st Century Skills

http://learning.thaissf.org/document/media/media_396.pdf

http://learning.thaissf.org/index.php?option=com_content&view=article&id=14:-qq--qq&catid=4:interesting-articles&Itemid=4

ทกษะการเปนคร

• ทกษะการวนจฉยทาความรจก ทาความเขาใจศษย

• ทกษะการออกแบบการเรยนร ออกแบบ PBL • ทกษะการชวนศษยทา reflection / AAR • ทกษะการเรยนร และสรางความรใหม จากการทา

หนาทคร • ทกษะการ ลปรร. ใน PLC

มทกษะใหม

• จด “หองเรยน” เปน “หองทางาน”

• Coaching ไมใช Teaching

• Feedback ศษย และ เพอนคร

• Formative Assessment ในทง 5 Development Dimensions และตอ 21st CS

• 21st Century Skills • Team Learning Skills : PLC • K Sharing, Dialogue, Appreciative Inquiry …

KM

เรยนวชาทบาน

ทาการบานทโรงเรยน

www.classstart.org

http://learning.blogs.nytimes.com/2011/12/08/five-ways-to-flip-your-classroom-with-the-new-york-times/

ดร. จนทวรรณ ปยะวฒน

คณะวทยาการจดการ มอ. หาดใหญ

กลบทางหองเรยน

• คร “สอน” บนทกวดทศน ให นร. ไปดทบาน หามเกน ๒๐ นาท

• นร. “กรอกลบ” หรอหยด ครได

• ใหคร “สอน” ซาได

• ชวยเดกทเรยนชา

เรยนวชาทบาน

• เรมดวยการฝก นร. ใหรวธ ด

วดทศน ใหมสมาธ ใหไดสาระ • แนะให “หยด” หรอ “กรอกลบ”

คร

• ฝกวธจดบนทกแบบ Cornell Note

• กาหนดใหตงคาถามทนาสนใจ ๑

คาถาม

http://www.gotoknow.org/posts?tag=Bergman

เปลยนหองเรยนเปนหองทางาน

• ทาโจทย

• ทา project, lab, กจกรรมคนควา คนเดยว หรอเปนกลม

• ครคอยชวยเหลอ นร. ทเรยนออน ไมสอนในหองเรยน แตเปนโคช

• เพอนชวยเพอน

ชนเรยนกลบทางและรจรง

ขอเสนอตอคณะศกษาศาสตร

• คณะศกษาศาสตร/ครศาสตร เปลยนไปจดการเรยนรแบบน ทงหมดภายใน ๒ ป

• จด Flip the Classroom Workshop แกอาจารยทกคนในคณะ

• จด FC CoP/PLC ในแตละคณะ และเครอขายขามคณะ

• จด FC Resource Center ใหบรการ

http://www.ted.com/talks/salman_khan_let_s_use_video_to_reinvent_education.html

ศตวรรษท ๒๑ พเศษอยางไร

• การเปลยนแปลง

• ในอตราเรงทเรวขนๆ

• ไมแนนอน

• ซบซอนยงขนๆ

• ความรงอกเรว เกา (ผด) เรว

• เปนศตวรรษทผลตลน ตลาดรกคน กระตนการบรโภค

• มายา (และความรผดๆ) เตมแผนดน เตมโลก

นกเรยนยคปจจบน

• อยทามกลางมลพษทางสงคม

• บานแตก สาแหรกขาด

• ถกทารายทบาน

• แตกตางกนมาก

• สมาธสน

• ขาดแรงบนดาลใจ

• มความรผดๆ

• เรยนมาแบบผวเผน ไมรจก mastery learning

นกเรยนยคปจจบน • อยทามกลางมลพษทางสงคม

• บานแตก สาแหรกขาด

• ถกทารายทบาน

• แตกตางกนมาก

• สมาธสน

• ขาดแรงบนดาลใจ

• มความรผดๆ

• เรยนมาแบบผวเผน ไมรจก mastery learning

ครตองเอาใจใสพฒนาศษยทง ๕ ดาน : intellectual, emotional, social, spiritual, physical

นกเรยนยคปจจบน • อยทามกลางมลพษทางสงคม

• บานแตก สาแหรกขาด

• ถกทารายทบาน

• แตกตางกนมาก

• สมาธสน

• ขาดแรงบนดาลใจ

• มความรผดๆ

• เรยนมาแบบผวเผน ไมรจก mastery learning

ครตองเอาใจใสพฒนาศษยทง ๕ ดาน : intellectual, emotional, social, spiritual, physical

นกเรยนยคปจจบน • อยทามกลางมลพษทางสงคม

• บานแตก สาแหรกขาด

• ถกทารายทบาน

• แตกตางกนมาก

• สมาธสน

• ขาดแรงบนดาลใจ

• มความรผดๆ

• เรยนมาแบบผวเผน ไมรจก mastery learning

ครตองเอาใจใสพฒนาศษยทกคน เปนรายคน

5 คาถามหลกในการออกแบบการเรยนร

• ตองการให นร. ไดทกษะ และ ค. ทจาเปนอะไรบาง (ตรวจสอบเอกสารหลกสตร หนงสอทกษะแหงอนาคตใหม ฯลฯ)

• จดการเรยนรอยางไรใหไดทกษะเหลานน • รไดอยางไรวาได • ทาอยางไร กบ นร. บางคนทไมได • ทาอยางไรกบ นร.บางคนทเรยนเกงกาวหนาไป

แลว

ความร

• Knowledge is relational • ความรเปนสมมต (assumption)

ธรรมชาตของโลก/ชวต

• ไมสมบรณ ไมแนนอน มขอยกเวน

• นกเรยนตองเรยนรความเปนจรงนน

• เขาใจความถกตอง

• แตไมยดมน

• เขาใจความหลากหลายของมมมอง / สมมต

• ๑ คาถาม มไดหลายคาตอบ หรอหลายวธตอบ

เรยนใหได 21st Century Skills

• Beyond Teaching Learning • Beyond Content Application • Beyond Knowledge Skills • Beyond Textbooks Projects • Beyond Classroom Studio • Beyond Schools / Universities Real Life • Beyond Parts Whole • No more teacher / lecturer Facilitator

เรยนอยางไร

• โดยการลงมอปฏบต (Learning by Doing)

• ทาโครงงาน (project) PBL (Project-Based Learning)

• ทาเปนทม (Team Learning)

• ฝกคนหาความร วธการ เอามาทดลองใชงาน

• แลวเขยนรายงานเปนรายคน

• นาเสนอ (ตอชนเรยน, ตอ...) เปนทม

• ครชวน นร. ทา AAR (After Action Review) / Reflection วาไดเรยนรอะไร ค. ทไดมคณคาตอชวตอนาคตอยางไร อยากเรยนอะไรตอ

เรยนใหไดทกษะ : ปฏบตนา

• Learning by Doing / Active Learning : PBL – Project-Based Learning

• เรยนเปนทม • ครเปลยนจาก ครสอน เปน ครฝก (coach) หรอ

learning facilitator • นาเสนอเปน report และ presentation อาจเสนอ

เปนละคร • ครชวน นร. ทา AAR/Reflection วาไดเรยนรอะไร

อยากเรยนอะไรตอ เพออะไร ชวนคดดานคณคา จรยธรรม

http://www.gotoknow.org/blogs/posts/tag/Barkley

• ๕๐ เทคนค สาหรบคร

• ใชเปนสวนหนงของการจดการเรยนร

• Prior Knowledge • K Organization

• Motivation

• Develop Mastery • Practice & Feedback • Student Development &

Climate • Self-directed Learner http://www.gotoknow.org/blogs/posts/tag/Ambrose

จากหนงสอ How Learning Works : Seven Research-Based Principles for Smart Teaching เขยนโดย Susan A. Ambrose และคณะ

ฝกบรณาการ

ทกษะยอย

ฝกบรณาการ

ใหเขากบกาละเทศะ

รจรง

ขนตอนการพฒนาใหรจรง

1 2 3 4

ทาไมได ไมรตว

ทาไมได รตว

ทาได รตว

ทาได ไมรตว

mastery

ประเมน

ชนงาน

ประเมน

ความสามารถ

วางแผน ลงมอทา

ประเมน

ตรวจสอบ

ปรบปรง ความเชอของ

นร. เกยวกบ

ความฉลาดและ

การเรยนร

รเขา

รเรา

P DC

A

เรยนร “พลงสาม”

จตตปญญาศกษา

บทบาท/วถ ใหมของคร

• ครสอน (teacher) • สอนวชา

• เนนรวชา

• สอนตามหลกสตร ตารา คร

เดยว

• สอบวชา

• เนน ได-ตก

• สอนตามทเรยนมา

• ครฝก (coach)

• ฝกทกษะ สอนคน

• เนนสรางแรงบนดาลใจ ทกษะ

การเรยนร

• ออกแบบการเรยนรรวมกน คร

ทม

• ประเมนทกษะ

• เนนพฒนาการเรยน

• เรยนรการทาหนาท

เปลยนปณธานความมงมน

• จากเนนการสอน

• จากเนนสงทสอน

• จากสอนครอบคลมเนอหา

• จากมอบภารกจแกครรายคน

• เปนเนนการเรยนร

• เปนสงท นร. เรยนร

• เปน นร. เรยน ค. ทจาเปน และ

ฝกทกษะ

• เปนจดทม PLC ใหทางาน

รวมกน

ทกษะการเปนคร

• ทกษะการวนจฉยทาความรจก ทาความเขาใจศษย

• ทกษะสรางแรงบนดาลใจ จดไฟ

• ทกษะการออกแบบการเรยนร ออกแบบ PBL

• ทกษะการชวนศษยทา reflection / AAR

• ทกษะการประเมน เพอพฒนา/ชวยเหลอ นร. เปนรายคน

• ทกษะการเรยนร และสรางความรใหม จากการทาหนาทคร

• ทกษะการ ลปรร. ใน PLC (Lesson Study)

การเรยนรในศตวรรษท 20 & 21

• เปาหมายทเดก

• ลปรร.

• ทกษะ

• กระบวนการ

• ทกษะประยกต

• คาถาม ปญหา

• ปฏบต

• โครงการ

• ครเปนตวตง

• สอน

• ความร

• เนอหา

• ทกษะพนฐาน

• ความจรง หลกการ

• ทฤษฎ

• หลกสตร

การเรยนรในศตวรรษท 20 & 21 (2)

• ตามความตองการ

• รายบคคล

• รวมมอ

• ชมชนทวโลก

• ใชเวบ

• ทดสอบการ รร.

• เรยนเพอชวต

• ชวงเวลา

• เหมอนกนทงหอง

• แขงขน

• หองเรยน

• ตามตารา

• ทดสอบ ค.

• เรยนเพอโรงเรยน

เปลยนแปลงการทางานของคร

• จากโดดเดยว

• ครคดคนเดยว • แยกกนกาหนดมาตรฐานการ

เรยนร

• แยกกนคนหาวธพฒนา

ผลสมฤทธ

• กจกรรมของครเปนเรองสวนตว

• เปนทม มเปารวม

• PLC รวมกนคดเปา

• ทม PLC รวมกนกาหนด

• ทม PLC ชวยเหลอกน และ ลปรร.

• ครเปดเผยกจกรรมของตนตอ

PLC

เปลยนแปลงการทางานของคร (๒)

• รวมมอแบบเปะปะ ไมโฟกส

ผลสมฤทธ

• ศษยของฉน ศษยของคณ • เนนใหคณคาเวลาบรรยาย การ

เปนครสอน

• เนนรวมมอในประเดน

ยทธศาสตร

• ศษยของเรา • เนนใหคณคาเวลาการเตรยมตว

ทางานรวมกน เรยนรรวมกน ใน

การทาหนาทครฝก

การศกษาในศตวรรษท ๒๑

• นกเรยนเรยนจากการลงมอปฏบต - PBL (Project-Based Learning) เรยนรทกษะแหงศตวรรษท ๒๑

• คร/อาจารย เรยนจากการลงมอปฏบต - PLC (Professional Learning Community) เรยนรทกษะในการเปนครฝก

การเรยนรทใชพลงสรางสรรคของนกเรยน

• พลงเกดจากการเหนคณคาตอตนเอง ตออนาคต

• ตงโจทย แลวลงมอทา ทา project ทาเปนทม

• เรยนรทงปฏบต และทฤษฎ

• ไดผลงาน ตอชมชน ทองถน

• เกดความภมใจ เปนแรงจงใจ แรงบนดาลใจ

• นกเรยนเปน producer of knowledge ไมใช consumer

นกเรยนเปนผสราง ไมใชผ เสพ

จดโครงสรางและระบบการทางาน

• เพอสงเสรมสนบสนนวฒนธรรมการทางานเปนทม

• การเรยนรเปนทม • การเรยนรในงาน • CQI ในงาน การพฒนางานตอเนอง • ใหรางวลทม • ไมสงเสรมการทางานเดยว • มงผลลพธทผลสมฤทธของการเรยนรายคน

ชวยเดกเปนทม ไมปลอยใหลาหลง

พฒนาครประจาการ

• ดวย PLC เสรมดวย Training

• พฒนาดวย Learning by Doing • ม โคช ภายนอก และ peer coaching • การวจยการเรยนร

• ICT System supporting PLC • โครงการ Teacher Coaching ของ สพฐ.& สกว.

http://www.gotoknow.org/posts?tag=DuFour

เปลยนแปลงการสอบ

• จากเพอผลได-ตก นานๆ ครง

• จากเพอตดสนได-ตก

• จากใหรางวล / ลงโทษ นร.

• จากสอบหลายอยาง นานๆ ครง

• เปนเพอ นร. & คร ปรบปรงตนเอง

• เปนหา นร. ทตองชวย

• เปนเพอสรางแรงจงใจตอการ

เรยน

• เปนสอบนอยอยาง บอยๆ ครง

21st Century Learning Assessment

• ๓ เปลยน

• จากขอสอบเปนความลบ เปนเปดเผย

• จากสอบเปนคนๆ เปนสอบเปนทม

• จากถก-ผด เปนสอบความคด

การวด

• วดการเรยนรอยางเปนธรรมชาต ทกวน รายคน เพอปองกนลาหลง

• เอาใจใสเดกเรยนออน

• พฒนาวธวดความกาวหนา วธวด Learning Outcome ของนกเรยน

• การวดเพอคร การเรยนรของคร

• สรางตวชวดความเคลอนไหวของ PLC สาหรบใชจดการการ

เปลยนแปลง

คณภาพของระบบการเรยนร

• 21st Century Skills • Transformative Learning (จาก

informative & formative) • ม Change Agent Skills, Leadership • ความเปนพลเมอง

ตองไปใหถง

สรป การศกษาในศตวรรษท ๒๑

• ทงศษยและคร เปน “นกเรยน”

• เรยนจาก ปฏบต ปฏเวธ ปรยต ๔๐:๓๐:๓๐

• เรยน Affective, Cognitive, Psychomotor Domains พรอมๆ

กน แบบบรณาการ เนนทกษะ

• ศษยใช PBL+

• ครใช PLC+

• เรยนจากการฝกฝน (ไมใชทองบน)

• เนนฝกทกษะ ไมใชเนนเรยนวชา

มการจดการการเปลยนแปลง

สรป การเรยนรในศตวรรษท ๒๑

• เรยน/ฝก ทกษะชดหนง

• เรยน/ฝก ประยกตใชความร เรยนเปนทม

• ครเนน ๓ร ๑ว : แรงบนดาลใจ ทกษะการเรยนร ทกษะความรวมมอ ทกษะวนยในตน

• ครเนนเปน โคช / ครฝก ไมใชครสอน

เปลยนวธคด workload ของคร ใหเนนเปนทมครฝก