1323
Alkitab Bahasa Duri Bahasa Sehari-hari 2005 Perjanjian Baru

Alkitab Bahasa Duri 2005 - WordPress.com · 2013. 9. 13. · Matius 11Iatonunnungannene-NaPuang IsaAlmaseh,bati'naiRajaDaudjio maibati'naNabiIbrahimsusitee: 2NabiIbrahimnjajianIshak,Ishak

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Alkitab

    Bahasa Duri

    Bahasa Sehari-hari 2005

    Perjanjian Baru

  • Matius

    11 Ia to nunnungan nene-Na PuangIsa Almaseh, bati'nai Raja Daud jio

    mai bati'na Nabi Ibrahim susi tee:2Nabi Ibrahim njajian Ishak, Ishaknjajian Yakub, Yakub njajian Yehuda solaba'tu pira-pira sile'tona muane,3Yehuda njajian Peres sola Zerah(nadisanga Tamar to indona), Peresnjajian Hezron, Hezron njajian Ram,4Ram njajian Aminadab, Aminadabnjajian Nahason. Nahason njajianSalmon,5Salmon njajian Boas (disanga Rahabto indona), Boas njajian Obed (disangaRut to indona), Obed njajian Isai,6 Isai njajian Raja Daud. Raja Daudnjajian Raja Sulaiman (indona purabainena tomate Uria),7Raja Sulaiman njajian Rehabeam,Rehabeam njajian Abia, Abia njajian Asa,8Asa njajian Yosafat, Yosafat njajianYoram, Yoram njajian Uzia,9Uzia njajian Yotam, Yotam njajianAhas, Ahas njajian Hizkia,

  • MATIUS 1.10–18 210Hizkia njajian Manasye. Manasyenjajian Amon, Amon njajian Yosia,11Yosia njajian Yekhonya sola ba'tupira-pira sile'tona muane tonna dibawato to-Yahudi lako tana Babel.12 Ia tonna jiomo tana Babel to to-Yahudi, ia to Yekhonya njajian Sealtiel,Sealtiel njajian Zerubabel,13Zerubabel njajian Abihud, Abihudnjajian Elyakim, Elyakim njajian Azur,14Azur njajian Zadok, Zadok njajianAkhim, Akhim njajian Eliud,15Eliud njajian Eleazer, Eleazer njajianMatan, Matan njajian Yakub,16Yakub njajian Yusuf, iamo muanenaMaryam, na Maryam njajian Puang Isato disanga Almaseh.17Sangpulo a'pa' papa'na jio maikajajianna Nabi Ibrahim ratu lako jajinnaRaja Daud. Sangpulo a'pa' papa'nasipammula jio mai Raja Daud ratu lakokamaleanna dipali' to to-Yahudi lako tanaBabel. Sangpulo a'pa' papa'na jio maikamaleanna dipali' ratu lako kajajian-NaPuang Isa Almaseh.18Susi tee to kajajian-Na PuangIsa Almaseh. Maryam, to tangka'naYusuf, iamo la njajian Puang Isa. Ia

  • MATIUS 1.19–23 3

    tonna te'dapa namamma' sola Yusuf,keba'tangmi. Te'da naissenni Yusufkumua ia to kakeba'tanganna jajiinasaba' kuasan-Na Roh Allataala.19 Ia tee Yusuf madoangngi kamma'-kamma' bang la mpatorroi tokasitangkasanna sola Maryam,nasaba' mesa'i tomelo penawanna nate'da namadoang mpakasiri'i to Maryamjio olona tobuda.20Apa ia tonna mangpikkiri' susi joo,mamma'mi namangtindo. Nakitai lantindona to malaeka'-Na Puang Allataalampangkadaii nakua, "Ee, Yusuf, bati'naRaja Daud, danggi' mubata sibali toMaryam, nasaba' ia to kakeba'tangannajajii sanga kuasan-Na Roh Allataala.21La njajianni mesa' pea muanena la musangai Isa (battuananna"Tomangpasalama'"), nasaba' iamola mpasalama' umma'-Na jio maipangpatumangna dosana."22Susimi joo najaji to kadan-Na PuangAllataala mangka napau nabi tonna anu'kumua,23 "La den mesa' anakdara, to te'dapanalambanni muane, nakeba'tang, nanjajian mesa' pea muane. Nadisanga

  • MATIUS 1.24–2.4 4

    Imanuel", battuananna "Torroi PuangAllataala ssolanki'."24 Ia tonna mi'cikmo to Yusuf,napugaukmi to napauanni malaeka',nasibali Maryam.25Apa te'dapa namamma' sola ratu lakokakeanakanna. Na ia tonna jajimo joopea, nasangaimi Yusuf, Isa.

    21 Ia tonna jajimo Puang Isa jio kotaBetlehem, ratumi jao kota Yerusalem

    to ba'tu pira-pira tomacca ngkita bintuinjio mai kadellekan. Ia to kota Betlehemmesa' kota jio tana Yudea, to naparentaRaja Herodes.2Namekutana tuu lako tau nakua,"Umbora nanii jaji to pea la menjajirajana to-Yahudi? Kikita to bintuin-Najao langi' jio kadellekan, na la ratukanssuju'i."3Gaja sabakanmi to Raja Herodessola tobuda jio kota Yerusalem tonnasa'dingngi to apa napau tee topakitabintuin.4Nasuami Raja Herodes to kapalaimang sola guru agama sirempun.Nakutanaimi nakua, "Umbora la nanii jajito Raja Mangpasalama', to pura napaujolomo Puang Allataala?"

  • MATIUS 2.5–10 55Pada nakuamo mebali, "Jio kotaBetlehem, jio tana Yudea, nasaba'susimo joo to mangka nauki' nabi tonnaanu',6 'Ee, kamu' to-Betlehem, jio tanaYehuda, te'da kumua kotamimobiccukkuna, nasaba' lan maitangnga-tangngami la den to menjajitolamparenta umma'-Ku' to-Israel.'"7 Ia tonna issenmi Raja Herodesumbo nanii la jaji Raja Mangpasalama',napangpetambaian bunimi tee topakitabintuin, nakutanaii la ngkanassai kumua,"Umbora wattu mikitai joo bintuin?"8 Ia tonna mangkamo mpauanni,nasuami male lako kota Betlehem,napasanni kumua, "Malemo kamu'nnangah meloi joo pea. Na iaammiampa'mi, pauanna', kumale todassuju'i."9 Ia tonna mangkamo ssa'ding kadannaraja tee topakita bintuin, mpatarruhmikalingkanna. Gaja parannu penawanna,nasaba' nakita pole' omi to bintuin tomangka nakita jio kampongna. Ia joobintuin njoloanni, namane' torro jaosipatunna to bola nanii torro joo pea.10 (2:9)

  • MATIUS 2.11–16 611Mentamami bola tee topakita bintuin,nakitai joo pea sola Maryam indona,anna suju' ssompai. Nabukaimi tosepu' ewanan nabawanni tee pea,napangngoloi to bulawan, kamanynyangsola mur.12 Ia tonna polemo lako kampongna,lalan leko'mo naola, nasaba'napangngingaranni Puang Allataalalan tindona nakua, "Danggi'mo mimalessikitan pole' Raja Herodes."13Mangkai joo, nakitami Yusuf tomalaeka'-Na Puang Allataala lan tindonangkuanni kumua, "Mi'cokko, palaiannituu pea sola indona lako tana Mesir,nasaba' naangahhi Raja Herodes lanabuno! Torroko jio, na kupauanpoko,mumane' pole jio mai!"14Ta'pa mi'cokmi to Yusuf joo bongi,namale mpalaianni to Puang Isa solaindona do' Mesir.15Torromi jio ratu lako matena RajaHerodes. Susimi joo najaji to kadan-NaPuang Allataala mangka napau nabitonna anu' kumua, "Jio mai Mesirkutambaii to Anak-Ku'."16Mabirihmi to Raja Herodes tonnaissenmi kumua nauragai tee topakita

  • MATIUS 2.17–22 7

    bintuin, nasaba' lalan leko'mi naola.Napangparentanmi kumua la dibunongasan to pea muane to te'dapanatallung taun umuru'na jio kotaBetlehem na mengguririkkina. Nasaba'sipatumo to wattu napauanni topakitabintuin.17Susimi joo najaji to kadan-Na PuangAllataala to mangka napau Nabi Yeremiatonna anu' kumua,18 "Jio kampong Rama den sarro nakarrak nasa'ding tau. Rahel mbatingngibati'na. Na cia'mi dipakatana to massepenawanna, nasaba' te'damo bati'na."19 Ia tonna matemo Raja Herodes,nakita pole' omi Yusuf jio tana Mesir tomalaeka'-Na Puang Allataala lan tindona,ngkuanni kumua,20 "Mi'cokmoko, mumale ssolanni tuupea sola indona lako tana Israel, nasaba'mate ngasanmi to tolambunoi."21Mi'cokmi, namale ssolanni to PuangIsa sola indona lako tana Israel.22Apa malaja'i Yusuf pole lako tanaYudea, sanga nasa'dingngi kumua ia toArkhelaus anakkana Raja Herodes ssulleambe'na mangparenta jio tana Yudea.

  • MATIUS 2.23–3.5 8

    Napatujui Puang Allataala lan tindonaanna male re' tana Galilea.23 Ia tonna ratumo re', torro jiomi mesa'kota disanga Nazaret. Susimi joo najajito kadan-Na Puang Allataala mangkanapau ba'tu pira-pira nabinna tonna anu'kumua, "La disanga to-Nazaret to RajaMangpasalama'."

    31Ba'tu pirang-pirang pulo taunnaden mesa' nabi disanga Yahya

    mpamula jamanna, namale lako tangngapadang pallawangan jio tana Yudea.Namangngajahhi nakua,2 "La mengkatoba' kamu' jio maidosami, nasaba' cingga'tu'mora naratuPuang Allataala mangparenta susi Raja."3Nasaba' iamo tee to nasanga NabiYesaya tonna anu' kumua, "Den taumetamba-tamba jio padang pallawangannnajahhi tobuda kumua, 'Pasadiannilalan to Puang, ranteii to lalan la naola.'"4 Ia to bajunna Nabi Yahya bulu untana saripinna balulang digaraga. Na ia tokandena batik sola canik pangngala.5Buda to-Yerusalem, na to-Yudea solatosiandah Sa'dan Yordan male lako NabiYahya,

  • MATIUS 3.6–11 96na pada nnakui dosana, najio'i NabiYahya jiong Sa'dan Yordan.7Apa ia tonna kitai kumua budato-Farisi sola to-Saduki ratu kumuanadijio' toda, mangkadami nakua, "Ee,kamu' bati' ulah balu! Te'da mikulleimpalaian kalemi jio mai pangcalla-NaPuang Allataala to la ratu!8 Iamo joo la mipangpekitan topanggaukan melomi mpamanassaikumua mengkatoba'mo kamu' jio maidosami!9Danggi' misangai kumua te'damomiladicalla, nasaba' bati'na kamu'Nabi Ibrahim. La mikatappa'i kumua,makuasa to Puang Allataala mpupenjajibati'nai Nabi Ibrahim tee mai batu!10Sadiamo Puang Allataala la ncallakamu', susi to garonto' kaju dipasadianwase jiong garonto'na la dita'banganni.Sininna garonto' kaju to te'da namembuamelo la dita'bangngi nadica'bean tamaapi.11Kujio' kamu' wai, nasaba'mengkatoba'mo kamu' jio mai dosami.Apa den tau la ratu ke mangkana' la njio'kamu' Roh Allataala na den too kamu'dijio' api pangcalla. La'bi makuasa Ia na

  • MATIUS 3.12–17 10

    aku'. Moi mbawa sapatun-Na te'da tookusipato'.12 Ia joo tau wa'ding dipangpasusiimesa' tau to sitoe ta'pian la nta'piipangtambakkana. Ia to resa' malapuhnarempun melo lan pa'pak, apa ia tomalangkona la nasumpun lan api todukku tarruh."13 Ia joo wattu ratumi Puang Isa jiomai tana Galilea do' Sa'dan Yordan lamangpejio' lako Nabi Yahya.14Apa te'da namelo Nabi Yahyanjio'i. Nakuanni, "Aku'ra to sipato'la tajio'. Ciapari na Kita' ora ratu lampangpejioran kale-Ta'?"15Apa mebalii Puang Isa nakua,"Ake'mo najaji tee, nasaba' susimo tee latapugauk situru' pakkaeloran-Na PuangAllataala." Najio'mi Nabi Yahya.16 Ia tonna mangkamo dijio', endekmide' randan sa'dan, nata'pa titimbak tolangi', nakitai Puang Isa to Roh Allataalamellao jao mai susi jangan-jangannta'paii.17Nadisa'ding to gamaran-Na PuangAllataala nakua, "Iamo tee to Anakkupakamoja' to mpamasannangna'."

  • MATIUS 4.1–6 11

    41Mangkai joo, napatujumi RohAllataala to Puang Isa namale de'

    tangnga padang pallawangan, dikuaanna pengkulle-kullei nasede Ballisi'mpugauk dosa.2 Ia tonna mangkamo Puang Isa puasapatang pulo allona patang pulo bonginna,tangbarahmi.3Ratumi to Ballisi' mpengkulle-kulleissedei mpugauk dosa nakua, "Suaitee batu menjaji kande, sanga AnakAllataalako."4Apa mebalii Puang Isa nakua, "Dendiuki' lan Sura' Allataala kumua,'Tangngia kande manda to la naputuotau, apa kadan-Na too Puang Allataala.'"5Nasolan omi Ballisi' to Puang Isa de'kota Yerusalem, (iamo to kota-Na PuangAllataala), anna solanni de' bubunganBola Puang Allataala.6Nakuanni, "Polloranko kalemu, sangaAnak Allataalako. Te'da muciapa, nasaba'den diuki' lan Sura' Allataala kumua, 'Lanasuai Puang Allataala to malaeka'-Na lanjagaiko. La natimangko, na moi aje-Mute'da nalatitampah lako batu.'"

  • MATIUS 4.7–15 127Mebalimi Puang Isa nakua, "Den toopadiuki' lan Sura' Allataala kumua, 'Danggi'muuji Puangmu, Puang Allataala.'"8Nasolan pole' omi Ballisi' to Puang Isade' buntu gaja jao, napakitanni to sininnakaparentan lan lino sola kamala'biranna.9Nakua pole' omo lako Puang Isa,"La kuben ngasanko joo mukitanna, kemessuju'ko ssompana'."10Mebalimi nakua, "Ee Ballisi', malaiko!Den diuki' lan Sura' Allataala kumua, 'Lassompako Puangmu, Puang Allataala, naIa manda to la mupu-Puang.'"11Malaimi to Ballisi', nasaba' ditalomi,anna ratu to malaeka'-Na Puang Allataalambenni to naparalluin-Na Puang Isa.12 Ia tonna sa'dingmi Puang Isa kumuaditarungkumi to Nabi Yahya, malemi re'tana Galilea.13Nasalaimi to kota Nazaret, namellelelako kota Kapernaum jio randan TasikGalilea, tana Zebulon sola Naftali.14Susimi joo najaji to kadan-Na PuangAllataala mangka napau Nabi Yesayatonna anu' kumua,15 "Tanana pangrapuanna Zebulonsola pangrapuanna Naftali, diola lakotasik, sambali'na Sa'dan Yordan, tana

  • MATIUS 4.16–21 13

    Galilea, buda natorroi bangsa tangngiato-Yahudi.16 Ia to tote'dapa naissen PuangAllataala, susimo to totuo lankamalillinan, na ngkitamo arrang-NaPuang Allataala. Ia tuu lako tau susimo tototorro lan lino tomate, napubua' dosana,naarrangngimi arrang kasalamatan-NaPuang Allataala."17 Ia joo wattu napamulami PuangIsa mpangpeissenanni kumua, "Lamengkatoba' kamu' jio mai dosami,nasaba' cingga'tu'mora naratu PuangAllataala mangparenta susi Raja."18 Ia tonna lumingka-mingkamo PuangIsa jio randan Tasik Galilea, ngkitami duatosile'to disanga Simon ba'tu Petrus solasile'tona to disanga Andreas mangjalajiong tasik, sanga iamo jamanna.19Nakuamo lako sola dua "Male kamu'mai nturu'na'! La kuben kamu' jamannnajahhi tau ngkatappa'ina'."20Nata'pa mpatorro jalana sola dua,namale nturu'i.21Mpatarruhmi kalingkan-Na PuangIsa, na ngkita omo dua tosile'to disangaYakub na Yahya anakkana Zebedeus,

  • MATIUS 4.22–5.2 14

    mpemeloi jalana lan lopi sola ambe'na.Natambai omi sola dua.22Nata'pa ssalai lopinna sola ambe'na,namale nturu' Puang Isa.23Male bangmi to Puang Isampasitarruh-tarruh kampong jio tanaGalilea, namangngajahhi lan bolapassambajangan, mpangpeissenanKareba Kasalamatan kumua la ratumiPuang Allataala mangparenta susi Raja,na mpamalagah mangrupa-rupa sakinnatau.24Kaissenanmi to Puang Isa rature' tana Siria. Iamo joo nasabuda-budanna tau ratu lako kale-Na ssolantomasaki to mangrupa-rupa sakinnasola kamapa'dikan, susinna tonatamaisetang, tota'taran sola tokupi',napamalagahhi.25 Ia joo wattu buda tau undi nturu'Puang Isa. Den to ratu jio mai tanaGalilea, tana Sangpulo Kota, kotaYerusalem, tana Yudea, na den too toratu jio mai sambali'na Sa'dan Yordan.

    51 Ia tonna kitami Puang Isa to tobuda,malemi de' buntu nacumadokko jao,

    natalimbungngi anak gurun-Na.2Napamulami mangngajahhi nakua,

  • MATIUS 5.3–11 153 "Masannang to tau nnissenan kalenakumua tangpakulle na lako manda PuangAllataala nanii sande', nasaba' ia to taususi joo umma'-Na Puang Allataala.4Masannang to tau masussa penawa,nasaba' la napakatana Puang Allataala.5Masannang to tau mpamajiongpenawanna, nasaba' la nnampui LinoBaru.6Masannang to tau mamali' mpugaukpakkaeloran-Na Puang Allataala,nasaba' la naben Puang Allataala to apanakamali'.7Masannang to tau ngkamasei padannarupa tau, nasaba' la nakamasei tooPuang Allataala.8Masannang to tomaruruh penawanna,nasaba' la ngkita Puang Allataala.9Masannang to tau mpasikalinopadanna rupa tau, nasaba' la disangaanakka-Na Puang Allataala.10Masannang to tau dipakario-rio,ke mpugaukki pakkaeloran-Na PuangAllataala, nasaba' ia to tau susi jooumma'-Na Puang Allataala.11Masannang kamu', ke dicacca kamu',ke dipakario-rio kamu' sola ke napaugaja' kamu' tau, nasaba' mituru'na'.

  • MATIUS 5.12–17 1612Parannu kamu' mimasannang,nasaba' buda pahalami jao suruga. Iatee kadipakario-rioanmi tee too, susibang una to pura digaukanni tuu lakonabi tonna anu'."13Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Dipasangrapang kamu' ce'la! Ia ketangmeloi penawammi, susi kamu'ce'la tangbuaci' to te'damo nadikullempebuaci'i pole'i, anna te'da bua'na lakopadammi tolino. Ia ke te'damo bua'nato ce'la, la dica'beanmira, nasilese-leseitau.14Kamu'mo to dipasusi arrangna tolino.Ia to kampong jao buntu la pajan ia.15Te'da tau mpadukku palita nasamboiibusu, apa napajaori ngenan palita, dikuanaarrangngi ngasanni to tau lan bola.16 Iamo joo, pemakassingngimi tuupanggaukanmi nturu' Puang, nakitai taususi lampu nnarrangngi tau, nawa'dingnnissenni to kameloan-Na Ambe'miPuang Allataala jao suruga."17Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Danggi' misangai kumua mentamana'lino la nta'dei atoranna Nabi Musasola pangngajaranna nabi laen. Te'da

  • MATIUS 5.18–21 17

    kuratu kumua la kuta'deii, apa lakupamanassanra kamu' to battuananna.18La miingaran tee kadang-Ku' kumua,te'dapa nala-Kiama' to lino, ke te'dapinajaji ngasan to diuki' lan atoran-NaPuang Allataala! Jaji, moi mesa' hurupu'te'da naladita'dei lan joo atoran.19 Iamo joo ia to tote'da napesa'dingngiito parenta-Na Puang Allataala,moiraka to nasanga tangparallu,napangpangngajaran tooi susi joo,la direken tokaminang majiong jiomai umma'-Na Puang Allataala. Nasibalikanna, ia to tompesa'dingngii,napangpangngajaranni lako tolaen, ladireken tokaminang mala'bih jio maiumma'-Na Puang Allataala.20 Iamo joo, la miingaran kumua,te'da milangkullei menjaji umma'-NaPuang Allataala, ke te'da mila'bi nturu'pakkaeloran-Na Puang Allataala na ia toguru agama sola to-Farisi."21Mangpangngingaranmi Puang Isanakua, "Miissenmo to pangngajahjio mai Puang Allataala lako tojolota'nakua, 'Danggi' pabuno! Ia to topabunola dipangngoloi lako tomangra'tahkara-kara.'

  • MATIUS 5.22–26 1822Apa kukuan kamu' kumua, ia totomabirih lako padanna rupa tau,la dipangngoloi lako tomangra'tahkara-kara, na ia to tongkada-kadaipadanna rupa tau la dipangngoloi lakotomangparenta, na ia to tomangkadalako padanna rupa tau kumua, "Te'daiko bua'mu", sipato' dibuang tama apinaraka.23 Iamo joo, ia ke la mangkarobako,ammuingaranni kumua den solamumangka mupa'dikki penawanna,24 la mupatorroi jolo' to pangkarobanmujio Bola Puang Allataala, mumalesipemeloan joo solamu, mumane' polemangkaroba.25 Ia ke denni tau la mparapa' kamu',na te'dapa miratu lako tomangra'tahkara-kara, madoi' kamu' sikalino jolo'.Ianna te'da mipasusii joo, la napatarruhkamu' lako tomangra'tah kara-kara,to la mpangngolo kamu' lako pulisiammidipatama pangtarungkuan.26La miingaran tee kadang-Ku' kumua,ia ke te'dapi mibajahhi angge maceronato indanmi, te'da mikullei messun lanmai pangtarungkuan!"

  • MATIUS 5.27–32 1927Mangpangngingaranmi Puang Isanakua, "Miissenmo to pangngajah jiomai Puang Allataala kumua, 'Danggi'manggauk sala.'28Apa kukuan kamu' kumua, ia totongkita mesa' baine na madoangnggauk salai, disangami manggauk salalan penawanna lako joo baine.29 Jaji ianna mata kananmi ntumangkamu' mipugauk dosa, cukke'i,ammica'beanni! La'biran, ke tangsukku'ito batang kalemi, na ia ke sukku'i, apadipatama kamu' naraka.30 Ia ke lima kananmi ntumangkamu' mipugauk dosa, ta'takkii,ammica'beanni! La'biran, ke tangsukku'ito batang kalemi, na ia ke sukku'i, apadipatama kamu' naraka."31Mangpangngingaranmi Puang Isanakua, "Den too pangpangngajah susitee, 'Ia to muane ssarak bainena lanaben sura' talla' joo bainena.'32Apa kukuan kamu' kumua, ia totossarak bainena to te'da namanggauksala, ia mpusaba'i namanggauk salajoo baine, ke kemuane pole'i. Na ia totompubainei to baine disarak, manggauksala todai."

  • MATIUS 5.33–37 2033Mangpangngingaranmi Puang Isanakua, "Miissen too to pangngajahjio mai Puang Allataala lako tojolota'kumua, 'Danggi' mikalupaii to apamangka mipangngakui mpake sapah.La mipugauk to mipangngakuinna jioolo-Na Puang Allataala.'34Apa kukuan kamu' kumua, danggi'lalo mimangngaku mpake sapah. Danggi'mikua, 'Jao mai ngkitana'', nasaba' iato langi' ngenan cadokkoan-Na PuangAllataala.35Danggi' too mikua, 'Jiong mai langkitana'', nasaba' ia to lino ngenanpelleseanna Puang Allataala. Danggi'too mikua, 'Jao mai kota Yerusalemngkitana'', nasaba' iamo kota-NaTomaraja Puang Allataala.36Danggi' too mikua, 'Gere'i kollongku'',nasaba' te'da mikullei mpupemmabusaba'tu mpupemmalotong sanglambahbeluakkami.37Danggi' mimangkada totosik, apala mikua 'io' ke tonganni, 'te'da' ketangtonganni. Ia ke mangngakukompake sapah, pole jio ngasan maiBallisi'."

  • MATIUS 5.38–43 2138Mangpangngingaranmi Puang Isanakua, "Miissen too to pangngajahkumua, 'Ia ke misolanganni mesa'matanna to tau, la disolangan todaimesa' to matammi, ba'tu ia kemisolanganni mesa' isinna to tau, ladisolangan todai mesa' to isimmi.'39Apa kukuan kamu' kumua, danggi'mimangpabalahhi lako to tompa'dikkipenawammi. Apa sibalikanna, ia keden tau ssala'pai to popo kananmi,patananan pissenni to popo kairimmi.40 Ianna den tau ngkadoangngibajummu anna parapa' kamu' lako topangbicara, la miben pissenni to bajulandomi.41 Ianna den puanggawa mparukukamu' mpanglembanni mesa' kilobelana, panglembaran pissenni dua kilo.42 Ianna den tau mpeta'dai kamu'apa, benni to napeta'da. Ianna den taumpangngindanni kamu', danggi' mikuate'da."43Mangpangngingaranmi Puang Isanakua, "Den too pangpangngajahmisa'ding kumua, 'Pakamoja'i to solami,ammikaba'cii to ewalimmi.'

  • MATIUS 5.44–6.2 2244Apa kukuan kamu' kumua, pakamoja'ito ewalimmi, mipassambajanganni totompakario-rio kamu',45ammiwa'ding dikita anakka-NaAmbe'mi Puang Allataala jao suruga.Nasaba' Puang Allataala mpadenan allotokassing sola togaja' na mparatuan toouran tomelo sola totangmelo.46Sitonganna, ia ke mipakamoja'i totompakamoja' kamu', te'da miampa'ito pahalami jao suruga, nasaba' moipassassung napugauk toda susi joo.47 Ia ke ia manda misalama' to padammitomatappa', apara kala'bianmi na taulaen? Moi to tau te'da naissen PuangAllataala napugauk toda susi joo.48 Ia to Ambe'mi Puang Allataala jaosuruga mpakamoja' sininna tolino. Iamojoo la susi toda mipugauk."

    61Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Danggi' mipugauk panggaukan melo

    ke la mipangpekitanri lako tau, dikuanapuji kamu'. Ia ammimanggauk susijoo, te'da miampa'i to pahalami jio maiAmbe'mi Puang Allataala jao suruga.2 Jaji, ia ammimangpangben, danggi'mipau-paui susi tomajekkong. Ia totau susi tuu lako nakabudai mpugauk

  • MATIUS 6.3–7 23

    panggaukan makassing lan bolapassambajangan, ba'tu jio lalan maroah,dikua nakitai tau napujii. La miingarantee kadang-Ku' kumua, mangkami ianatarima to pahalana.3Apa ia to kamu', iaammimangpabengan, danggi' mipau-paui, nadanggi' naissenni tau.4Ma'na bangmo te'da tau nnissennito mipugaukkuna, saliwanna Ambe'miPuang Allataala jao suruga to ngkita apamembuni, na la mben kamu' pahalami."5Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Ia ammimassambajang, danggi'misusi tomajekkong. Ia to tau susituu lako nakabudai massambajanglan bola passambajangan sola jio toopangpasitammuan lalan, dikua nakitaitau. La miingaran tee kadang-Ku' kumua,mangkami ia natarima to pahalana!6Apa ia ke massambajang kamu',mentama kamu' sapa', misalli'i, mimane'massambajang lako Ambe'mi PuangAllataala, to tangnakita mata. Na ia tomipugaukkuna nakita Ambe'mi PuangAllataala, to la ben kamu' pahalami.7 Ia ammimassambajang, danggi'midadu'-dadu' bangngi to kada mipau,

  • MATIUS 6.8–14 24

    susi to tau tangmatappa' lako PuangAllataala. Nasaba' nasangai kumuaia to apa napassambajangan, lanatarima Puang Allataala, ke malandoipassambajangna.8Danggi' misusi joo, nasaba' te'dapamipeta'dai, naissen jolomo Ambe'miPuang Allataala to miparalluinna.9 Jaji, ia ammimassambajang, la mikuasusi tee: Oo, Ambe'ki', Puang Allataalajao suruga. Dennaa upa' na sininna taumpakala'bihki',10anna tarima parenta-Ta'. Dennaaupa' najaji pakkaeloran-Ta' lan tee linosusi jao suruga.11Benkan kande to kiparalluinna teeallo.12Dampangankan, susi kami'ndampangan tokasalan lako kaleki'.13Danggi' taelorankan ta'dekamatapparanki' ke disedekan mpugaukdosa, apa la'parankan jio mai kuasannaBallisi'. [Nasaba' Rajaki', makuasaki' namala'bihki' te'da cappa'na. Amin.]14 Ia ke midampanganni to tokasalanlako kalemi, manassa kumuanadampangan toda kamu' Ambe'miPuang Allataala jao suruga.

  • MATIUS 6.15–20 2515Apa ia ke te'da midampanganni,manassa kumua te'da todanadampangan kamu' Ambe'miPuang Allataala."16Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Ia ammipuasa, danggi' mimenggamurubang susi tomajekkong. Ia to taususi joo naanggai' bang tangmendau',dikua naissenni tau kumua puasai.La miingaran tee kadang-Ku' kumua,mangkami ia ntarimai to pahalana!17 Ia ammipuasa, mendau' kamu',ammimessuru' melo,18danggi' naissenni tau kumuapuasa kamu', na Ambe'mi mandaPuang Allataala to tangnakita mata, lannissenni, to la mben kamu' pahalami."19Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Danggi' murempunan kalemu ewananlan lino, to wa'ding nakande ane,ta'garan, ba'tu naboko tau.20Sibalikanna la'bi melo ke manggaukmeloko, nasaba' susimi joo murempunankalemu ewanan jao suruga, to te'danakullei nakande ane, ta'garan, ba'tunaboko tau.

  • MATIUS 6.21–25 2621Nasaba' umbo-umbo nanii toewananmu, la munawa-nawa tarruhbangngi.22 Ia to mata penawa dipasangrupalampunna kale. Ianna makassing tomata penawammi, manassa la nnissenkamu' pangngajaran tongan jio maiPuang Allataala.23Apa ianna tangmelo to matapenawammi, manassa te'da mipahangngito pangngajaran tongan. Jaji, iannapamalillinni Ballisi' to mata penawammi,manassa te'da mipahangngi topangngajaran tongan.24Te'da tau ngkullei mengkaunan lakodua puanggawa, sanga la nakabudai iato mesa' na ia to laenna nakaba'ci, ba'tula napangjaman tongan-tongan to mesa'na ia to laenna makuttui mpangjamanni.Susi too kamu', te'da mikullei nturu'pakkaeloran-Na Puang Allataala, kekasugiran lino manda miangah.25 Iamo joo, la miingaran! 'Danggi'mipuselangngi to katuoanmi, to kumuaapara la mikande, ba'tu la miiso', ba'tuapara to la miputamangkale. Nasaba'la'bi parallu ia to katuoan na ia to kande,

  • MATIUS 6.26–31 27

    na ia to batang kale la'bi parallu na ia topakean!26Kitari to manuk-manuk jao langi'.Te'da namantanan, te'da namepare,ba'tu rrempun pare anna patamaipa'pak, apa napatuo unai Ambe'miPuang Allataala jao suruga. Na la'bikeangga' kamu' na ia to manuk-manuk!27Moi mipuselangngi to katuoanmi,te'da mikullei mpamalambeh sunga'mimoi sangmanne'!28Danggi' mipuselangngi to la mipake!Kitari to bunga bakung umbo nakuatuona jio padang. Te'da namangjama,te'da too namangngunu.'29Apa la miingaran, 'Moi Raja Sulaiman,to gaja sugih, te'da nampake pakeansusi ballona joo bunga!'30Ee, totangmatappa'! Ia ke naballoiiPuang Allataala to reu jio padangsusi joo, to tuo tee allo, na masawadisumpun, apa pole'raka to kamu' solangasan!31 Iamo joo, danggi' mipuselangngito kumua, apara to la mikande, ba'tuapara to la miiso', ba'tu apara to lamiputamangkale.

  • MATIUS 6.32–7.4 2832 Ia ngasan to susi joo naangah bangtolino to tangnturu' Puang Allataala. Apanaissen ia Ambe'mi jao suruga kumuamiparallui ngasan joo.33La mipengkulle-kullei mpugaukki topakkaeloran-Na Puang Allataala sola toapa nakabudai, na ia to laenna miparalluila naben too kamu'.34 Iamo joo danggi' mipuselangngito la miputuona masawa. Ganna'moke mipikkiri'i to la miputuona teeallo, nasaba' masawanna, laen o ia tonapuselangna."

    71Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Danggi' mipasala padammi rupa

    tau, anna danggi' napasala kamu' PuangAllataala.2Nasaba' ia to minii mpasala tau, iatoda la napasalan kamu' Puang Allataala.Ia to pesuka' misukatan tau, la napaketoo Puang Allataala ssuka' kamu'.3Ciapari mikitai to bulicak lan matannapadammi rupa tau, na kaju sangbatanglan matammi te'da misa'dingngi.4Umbo la mikua mangkada lakopadammi rupa tau, 'Ake'mo na aku'nnalaii tuu bulicak lan mai matammu'

  • MATIUS 7.5–11 29

    nasitonganna den kaju sangbatang lanmatammu.5Ee, tomajekkong! Alaii jolo' tokaju sangbatang lan matammi! Iannamacoramo pengkitanmi, mane'ra kamu'wa'ding nnalaii to bulicak lan maimatanna padammi rupa tau.6Danggi' mupangben apa mala'bih lakoasu, nasaba' la messailei ngkengkeko,na danggi' mupangben mutiaramu lakobai, nasaba' la naleseri."7Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Peta'dai lako Puang Allataala tomiparalluinna, ammidiben. Angahhi tomiparalluinna, ammiampa'i. Peta'daiammidiben, susi to tomangdedek laditimbakan bola.8Nasaba' ia to tometa'da lako PuangAllataala la dibenni, na ia to tonnangahhila naampa'i, na ia to tomangdedek laditimbakanni bola.9Te'da tau mben batu anakkana, kemeta'dai nande,10ba'tu nabenni ulah, ke meta'dai bale.11 Jaji, moi mitogaja', la miissen mbennito melona lako anakkami, apa pole'rakato Ambe'mi Puang Allataala jao suruga

  • MATIUS 7.12–17 30

    la mben kamu' to miparalluinna, kemeta'da kamu'.12Pugaukki lako padammi rupa tau,to apa mikadoangngi napugauk taulako kalemi. Nasaba' iamo joo todipangpangngajaran lan sura'na NabiMusa sola sura'na nabi laen."13Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Nnola tama kamu' babangan si'pi',nasaba' maluah to babangan na maluahtoo to lalan diola lako naraka na budatau nnolai.14Apa gaja si'pi' to babangan na si'pi'too to lalan diola lako katuoan melo te'dacappa'na, na ci'di'ra tau to nnampa'i."15Mangpakainga'mi Puang Isanakua, "Majaga melo kamu' lako nabitangtongan, to mentama tangnga-tangngami mangmalamma-lamma susibembala', apa sitonganna susi asulampung penawanna.16 Jio mai panggaukanna la miniinnissen tonganni kumua indara ia. Durikamban te'da namembua anggoro', napangngala duri te'da namembua ara.17 Ia to kaju melo, melo toda buanna.Apa ia to kaju gaja', tangmelo todabuanna.

  • MATIUS 7.18–24 3118Te'da nakullei to kaju melo la gaja'buanna, ba'tu kaju gaja' la melo buanna.19 Ia to kaju gaja' buanna, ladita'bangngi ngasan, nadisumpun.20 Jaji, ia to nabi tangtongan la miissenjio mai panggaukanna."21Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Te'da na ia ngasan to tau to metamba-tamba lako kale-Ku' nakua, 'Oo Puang!Oo Puang!' to la menjaji umma'-NaPuang Allataala. Apa iara to tau mpugaukpakkaeloran-Na Ambe'-Ku' jao suruga,la menjaji umma'-Na.22 Ia ke Kiama'mi lino, buda tau lamangkada lako kale-Ku' kumua, 'Oo,Puang! Ia tongkipangpeissenan KarebaKasalamatan ba'tu nnula'ikan setang solampugauk buda tanda mejangngaran,sangan-Ta' kipau.'23Apa la kukuan pissenri, 'Ee togaja',palai kamu' ntee! Tangngia kamu'taung-Ku'!'"24Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Iamo joo, ia to tompesa'dingngii teekadang-Ku', napugaukki, iamo dipasusitomandalan tangngah to mpake'dehbolana jao pondasi batu.

  • MATIUS 7.25–8.3 3225 Ianna uran rambak nasaba' to wai,namangngiri' to angin bara' ssiokkijoo bola, te'da naro'pok, nasaba'dipake'dehhi jao pondasi batu.26Apa ia to tossa'ding kadang-Ku',na te'da napugaukki, iamo dipasusitobango' mpake'deh bolana jao bungin.27 Ianna uran rambakmo nasaba' towai, namangngiri' to angin bara' ssiokkijoo bola, ta'pa ro'pokmi."28 Ia tonna mangka ngasanmonapangpangngajaran Puang Isa joo,sijangngaranmi to tobuda ssa'dingpangngajaran-Na,29nasaba' matongko ke mangngajahhii,te'da nasusi guru agama.

    81 Ia tonna mellaomo Puang Isa jaomai joo buntu, liwa' buda tau undi

    nturu'i.2Ta'pa ratumi mesa' to tomasolak,suju' jio olo-Na Puang Isa nakua, "OoPuang, ia ke melohki', manassa kumuamakuasaki' mpamalagahna'."3Nne'te'mi liman-Na PuangIsa, nakaka'i nakua, "Melohna',malagahmoko!" Ta'pa melomi to kalenajoo wattu.

  • MATIUS 8.4–9 334Nakuamo Puang Isa, "Danggi' lalomucuritai moi lako mesa' tau, apamaleko lako imang jao kota Yerusalem,mupeta'dai napattantui kumua malagahtonganmoko! Mumane' mpugauk tooi tokaroba kamalagaranmu situru' atorannaNabi Musa, namenjaji butti lako sininnatau."5 Ia tonna malemo tama kotaKapernaum to Puang Isa, ratumimesa' to kamandang surudadu Romamengkamalah-malah,6nakua, "Oo Puang, kupi'i to kaunanku'jio bolaku', namamma' bangmira, naliwa'dikka' maparri'na."7Mebalimi nakua, "La malena' lakobolamu la mpamalagahhi."8Apa mebalii tee kamandang nakua,"Oo Puang, te'da kusipato' la ntarimaki'jio bolaku'. Jaji mangkada bangmiki',napumalagahhi to kaunanku'.9Nasaba' ia tee aku' tonturu'na'parentana tomparentana', na dentoda surudadu kuparenta to nturu'parentaku'. Ia angkusuai to surudadukumua, 'Maleko!', nang la malei, naia angkukua lako to laenna, 'Malekomai!' nang la ratui. Na ia angkusuai to

  • MATIUS 8.10–14 34

    kaunanku' kumua, 'Pugaukki tee!' nangla napugaukki ia."10 Jangngahmi Puang Isa ssa'dingngijoo kadanna. Messailemi anna mangkadalako tobuda to undi nturu'i nakua,"La miingaran tee kadang-Ku' kumua,liwa' matappa' tee tau! Te'dapa taukuampa' kamatapparan susi tee, moi lantangnga-tangngana to-Israel!11La miingaran! Buda tau tangngiato-Yahudi la ratu jio mai kadellekan solajio mai kalambunan, na la mangmaroah-roah sola Nabi Ibrahim, Ishak, na Yakublan Lino Barun-Na Puang Allataala.12Na sitonganna buda to-Israel tosipato' la menjaji umma'-Na PuangAllataala, la dica'bean tama ngenanmalillin, iamo to disanga naraka. Ntuujio la nanii kumarrak na sunggarigi'."13Mangkai joo too, nakuamo Puang Isalako joo kamandang, "Polemoko. Apa tomukatappa'i, iamo la jaji." Ia joo wattuta'pa malagahmi to kaunanna.14Malemi Puang Isa lako bolanaPetrus. Mentamami bola, nakitai toindo matuanna Petrus makula' kalenamamma' bang.

  • MATIUS 8.15–21 3515Nakaka'i Puang Isa to limanna,nata'pa malagah. Ke'dehmi, namalempasadianni kande to Puang Isa.16 Ia tonna kabuhmo allo, budami tauratu mbawa tonatamai setang solatomasaki lako Puang Isa, na sangbukurakada napau, nnula'ii tuu lako setang lankalena tau, napumalagah ngasanni totomasaki.17Susimi joo najaji to kadan-Na PuangAllataala mangka napau Nabi Yesayatonna anu' kumua, "Iamo mpupa'dikpa'dikkita' na llendokan sakinta'."18 Ia tonna kitai Puang Isa budatau ntalimbungngi, nasuami to anakgurun-Na, nalamban lian sambali'natasik.19Denmi mesa' guru agama ratu lakoPuang Isa nakua, "Oo, Guru! La undina'nturu'ki' umbo-umbo taola."20Mebalimi nakua, "Cinggallun denia lo'ko'na, sola manuk-manuk denia serangna, apa ia tee Aku', AnakMentolino, te'da ngenan kunii mamma'."21Den pole' omi mesa' tonturu'imeta'da nakua, "Oo, Puang! Eloranpa'jolo' kupole llamun ambe'ku'."

  • MATIUS 8.22–28 3622Apa mebalimi nakua, "Undikonturu'na'! Ake'mo na tomatemora llamuntomatena."23 Ia tonna endekmo Puang Isa de' lopi,endek todami to anak gurun-Na.24Ta'pa mangngumbukmi to angin bara'jiong tasik, na la tallan to lopi, nasaba'natamai wai bombang, apa mamma'bangngi to Puang Isa.25Malemi to anak gurun-Na ntundanninakua, "Oo Puang, turunnikan, latallanmiki'!"26Mebalimi nakua, "Ammimalaja'ra nate'da mikatappa'ina'!" Ke'dehmi nagarra'ito kalimpuru sola bombang, narapa' totasik.27 Jangngah ngasanmi tuu lako taunakua, "Indara ia sitonganna tee tau,na moi angin sola tasik nturu' tooparenta-Na!"28Ratumi Puang Isa lian sambali'naTasik Galilea jio tana Gadara. Den duatau tonatamai setang ntuu jio. Liwa'sa'ga' joo tau sola dua, napusaba'i nate'da tau barani nnolai joo lalan. Ia tonnaratumo Puang Isa ntuu jio, messunmisola dua lan mai lo'ko' tomate namalempessitammuii.

  • MATIUS 8.29–9.2 3729Metamba-tambami nakua, "AnakAllataala! La tapatumbamorakan tee?La ratumiriki'ka la ncallakan, na te'dapanawattunna?"30Te'da namambela jio mai ntuu joo,den buda bai massumben.31 Ia tuu lako setang meta'da lakoPuang Isa nakua, "Ia ke la taula'ikan,suakan mentama ntuu lako bai."32Nakuanmi Puang Isa, "Malemokamu'." Messunmi tuu lako setang,namentama bai. Sikinjarasanmi tuu lakobai jao mai awa', nampentujoan kalenado' tasik, anna mate ngasan.33 Ia joo tomangrewa bai,sikinjarasanmi male tama kota,mpaui to apa mangka jaji lako joo duatau natamai setang, napau tooi to baisimatean.34Messun ngasanmi to tau lan maikota mpessitammui Puang Isa. Ia tonnasikitamo, meta'da tongan-tongannikumua nasalaii joo tana Gadara.

    91Mangkai joo endekmi Puang Isa de'lopi, nalamban lian kampong-Na.

    2Denmi mesa' tokupi' nabulle tau lakoPuang Isa, dipamamma' bang jiongampah. Ia tonna issenmi Puang Isa

  • MATIUS 9.3–9 38

    matumba kamatapparanna tuu lako taumangkadami lako joo tokupi', nakua, "Eeanak-Ku'! Pemalapuhhi penawammu.Didampanganmoko."3Denmi ba'tu pira-pira guru agamassa'dingngi, namangkada lan penawannanakua, "Ia tee tau ncapa' PuangAllataala, sanga mpapada Ia PuangAllataala kalena."4Naissen Puang Isa to lan penawannatuu lako guru agama. Iamo joo nakuanni,"Ciapari mimangpikkiri' gaja' susi tuu?5Umbonnara marawa, dikuaraka,'Didampanganmoko', ba'tu dikuaraka,'Ke'dehmoko mulumingka.'6Apa ia tee wattu la kupakitankamu', kumua makuasana' Aku', AnakMentolino, ndampangan tomadosa lantee lino. Iamo joo kukua lako tee tokupi','Ke'dehmoko, angka'i tuu ampahmu,mupole.'"7Ke'dehmi joo tokupi' napole.8 Ia tonna kitami tobuda joo apa jaji,silajatan ngasanni, anna mpakala'bihPuang Allataala to mpangben kuasa liwa'tonggo lako tolino.9 Ia tonna mpatarruhmo kalingkan-NaPuang Isa, ngkitami mesa' passassung

  • MATIUS 9.10–14 39

    disanga Matius cumadokko lankantoro'na. Nakua Puang Isa lako,"Maleko mai nturu'na', kupuanakguruko!" Ta'pa ke'dehmi anna malenturu'i.10 Ia tonna kumande Puang Isa solaanak gurun-Na jio bolana Matius,ratumi buda to passassung laen, sola totonasangamo tau togaja', nakumandesola.11Denmi to-Farisi ngkitai anna kutanaiito anak gurun-Na Puang Isa nakua,"Ciapari nakumande ora gurummu solapassassung na totangnturu' atoranagama?"12Nasa'ding Puang Isa to pekutananna,napebalii nakua, "Ia to tomalagah te'danaparallui tomangjampi, apa tomasakira.13Te'da kuratu la ntulung tossangakalena tomelo, apa ratura' ntulungtomadosa, anna mengkatoba'. Pelajahhiiapa battuananna tee kadan-NaPuang Allataala lan Sura' Allataala,'Kamamaseanra lako padammi rupa tauto kuangah, tangngia karoba olok-olok.'"14Mangkai joo ratumi to anak gurunnaNabi Yahya lako Puang Isa, namekutananakua, "Ciapari na kami' manda sola

  • MATIUS 9.15–18 40

    to-Farisi to puasa, na te'da ia to anakgurun-Ta'?"15Napebalii Puang Isa mpakepangpasusian nakua, "Ianna botting totau, misangaraka kumua la puasai totoratu! Ianna solapa tobotting muane,tantu te'da! Apa la den wattunnanaladiala jio mai tangnga-tangnganajoo tobotting muane, iamo tee Aku',mane'ri puasa to toratu, iamo tee anakgurung-Ku'."16Nakua pole' omo, "Te'da taumpangtampiran pancurikan baru lakobaju maluse, nasaba' la timporon joopangcurikan baru naca'ceanni joo bajumaluse, nasaca'ce-ca'cena.17Te'da tau mpatama anggoro'baru tama pangpanian malusemo,to dikabua' jio mai balulang, nasaba'ia namangkamburamo, tiba'tui joopangpanian malusemo, natibaku toanggoro'. Jaji la sajang duai to anggoro'sola pangpanianna. Ia to anggoro'baru la dipatama todapi ia pangpanianbaru, dikua nasalama' joo anggoro' solapangpanianna."18 Ia tonna mangkada unapa Puang Isalako anak gurunna Nabi Yahya, ratumi

  • MATIUS 9.19–23 41

    to kapala bola passambajangan. Suju'mijio olo-Na Puang Isa nameta'da nakua,"Mane' mangka dikka' mate to becce'ku'.Apa mengkamase-masena' lako kale-Ta'ke wa'dingngi, antamalepa ngkaka'i,natuo pole'."19Ke'dehmi to Puang Isa namale situru'joo tau, naundi toda to anak gurun-Na.20 Ia tonna jiomo tangnga lalan, denmimesa' baine to sangpulo duamo taunnamaparri' tongan nasa'ding, nasaba'macarepa tarruh bangngi. Malemimpendete'i Puang Isa jio mai boko'-Na,anna kaka'i to tampak baju lando-Na,21nasaba' nakua lan penawannakumua, "Moi kukaka' bangri to bajulando-Na, manassa la kupumalagah."22Ta'pa messailemi to Puang Isanakitai joo baine, namangkada nakua,"Ee, anak-Ku', pemawatangngii topenawammu! Malagahmoko, nasaba'mukatappa'ina'!" Ia joo wattu ta'pamalagahmi.23 Ia tonna ratumo to Puang Isa lakobolana joo kapala bola passambajangan,ngkitami buda tau mbating solatomassuling kamasussan.

  • MATIUS 9.24–31 4224Nakuanmi Puang Isa tuu lakotau, "Messun ngasan kamu'! Te'daranamate tee pea, apa mamma'ri."Napetawa-tawaimi tau.25 Ia tonna simessunanmo to tau,malemi Puang Isa ntoei to limanna joopea, nata'pa tuo pole'.26 Ia joo kajajian ta'pa naissen sininnatau lan joo kampong na mengguririkkina.27 Ia tonna patarruhmo kalingkan-NaPuang Isa, denmi dua tobuta undimetamba-tamba nakua, "Oo Puang,bati'na Raja Daud, kamaseikan dikka'."28 Ia tonna mentamamo bola, ratumijoo tobuta sola duai lako PuangIsa. Nakutanaimi Puang Isa nakua,"Mikatappa'iraka kumua wa'dingna'mpapakita kamu'?" Mebalimi nakua, "Ie',kikatappa'i kita' Puang!"29Nakaka'mi Puang Isa to matannanakua, "Susi to mikatappa'ina, iamojaji."30Pakitami sola dua. Napakainga'miPuang Isa kumua, "Danggi' lalo nadentau mipauan joo apa jaji."31Apa ia tonna messunmo lan mai bolasola dua, malemi ncuritai lako tau lanjoo kampong na mengguririkkina.

  • MATIUS 9.32–38 4332 Ia tonna malemo joo tau dua, denomi mesa' tomamang, sanga natamaisetang, nabawai tau lako Puang Isa.33Naula'imi Puang Isa joo setang,nata'pa mangkada joo tau. Jangngahmito tobuda nakua, "Wah, te'dapa takita tosusinna tee inde' Israel!"34Apa nakua to to-Farisi, "Kuasannapuanggawana setang napake nnula'isetang."35Mangkai joo, malemi Puang Isallelei kota sola kampong napasitarruh-tarruhhi. Mangngajahhimi lan bolapassambajangan, mpangpeissenanKareba Kasalamatan kumua la ratumiPuang Allataala mangparenta susi Raja,na mpamalagah tau to mangrupa-rupasakinna.36 Ia tonna kitami Puang Isa jootobuda, massemi penawan-Na, sangasusi bangmira bembala' to te'damotomangrewana, tangnnissenmopangngujungan na tangpakulle.37Nakuamo Puang Isa lako anakgurun-Na, "Siririanmo to pare, apaci'di'ra tomepare.38 Iamo joo peta'dai lako to ampunnauma, nasuai to tau male mpepareanni!"

  • MATIUS 10.1–8 44

    101Natambaimi Puang Isa tosangpulo dua anak gurun-Na

    sirempun, nabenni kuasa nnula'i setang,na mpamalagah mangrupa-rupa sakinnatau.2 Ia to sanganna joo sangpulo duarasulu'-Na Puang Isa susi tee: Simon(ba'tu Petrus) na Andreas to sile'tona.Namane' dua anakkana Zebedeus, iamoto Yakub na Yahya.3Sitarruhna Filipus, Bartolomeus,Tomas, Matius to passassung, Yakubanakkana Alfeus, Tadeus,4Simon tobarani, na Yudas Iskariot toundinna mpangpejokkoan Puang Isa.5Nasuami Puang Isa joo sangpulodua anak gurun-Na, napasanni kumua,"Danggi' mimale lako bangsa tangngiato-Yahudi, moi lako to-Samaria.6Apa male lako manda kamu' to-Israel,nasaba' susimi to bembala' sala lalan.7Pauanni kumua cingga'tu'mora naratuPuang Allataala mangparenta susi Raja.8Pamalagahhi to tomasaki solatomasolak, patuoi to tomate, ula'ii tosetang. Ia tee diben bangra kamu', iamojoo la mipangben bang todari.

  • MATIUS 10.9–16 459 Ia ammimale, danggi' mibawa doi'bulawan, ba'tu salaka iarika tambaga.10Danggi' too mibawa sepu', ba'tubaju duang lambah, iarika sapatu ba'tutekken. Nasaba' ia to tomangjama,sipato' ntarima sarona.11 Ia ke ratu kamu' lako mesa' kotaba'tu kampong, angahhi tosipato'na laminii torro jio sanggemmi male pole'mpatarruh kalingkanmi.12 Ia ammimentama bola la mikua,'Dennaa upa' nabarakka'i kamu' PuangAllataala.'13 Ia ke natarima melo kamu' joo ampubola, ia joo pangbarakka'mi la torroilan joo bola. Apa ia ke te'da natarimamelo kamu', ake'mo na pole pole' joopangbarakka'mi lako kalemi.14 Ia ammiratu lako mesa' bola ba'tukota, na te'da natarima kamu' to tau jio,iarika tangnapesa'dingngi kamu', salaijoo bola ba'tu kota, mipentambakanni tocarepa jio ajemi.15 Ingaranni! Ia ke Kiama'mi lino, la'binasessai Puang Allataala to tau lan jookota na ia to to-Sodom na to-Gomora."16Nakuan pole' omi Puang Isa to anakgurun-Na, "Pesa'dingngii! Kusua kamu'

  • MATIUS 10.17–21 46

    male susi bembala' mentama tangngaserigala. Iamo joo la macca kamu'mbawa kalemi, mimaruruh.17La majaga kamu', nasaba' ladijokko kamu', ammidipangngolo lakotomangra'tah kara-kara. La dirambikamu' lan bola passambajangan.18La dipangngolo kamu' lakotomangparenta sola raja, nasaba'mituru'na'. Iamo joo wattu laminii mpangpeissenanni to KarebaKasalamatan lako tuu lako tau, solatotangnnissenpa Puang Allataala.19Apa ia ammidipangngolo, danggi'miselang kumua apara la mipau, ba'tuumbo la mikua mebali. Nasaba' ladipauan kamu' apa to la mipau joowattu.20 Jaji tangngia kamu' la mangkadajoo wattu, apa Roh-Na Ambe'mi PuangAllataala mpupangkada kamu'.21La nakaba'ci kamu' buda tau, nasaba'mikatappa'ina'. Na la jaji susi tee,tomassile'to mpangpebunoan sile'tona.Susi toda ambe' lako anakkana. Anaknnewa tomatuanna, napangpebunoanni.Apa ia to tomatappa' tarruh ratu lakossalainna lino la dipasalama'.

  • MATIUS 10.22–28 4722 (10:21)23 Ianna pakario-rio kamu' tau lanmesa' kampong, palai kamu' lakokampong laen, nasaba' sitonganna Aku',Anak Mentolino, ngkuan kamu' kumua,'Te'dapa napura to kota jio Israel milelei,kuratu pole' keanu'.'24 Ia to mesa' passikola te'da nala'bimatande na gurunna, susi toda tokaunan te'da nala'bi matande napuangna.25Ganna'mi ke passikola pada gurunna,na kaunan pada puangna. Ia kenasangana' tau Beelzebul, puanggawanasetang, apa pole'pi kamu' to tonturu'na'la'bi-la'bi la gaja' sangammi."26Nakua pole' omo Puang Isa,"Danggi' mimalaja' lako tolino,nasaba' te'da to membuninnatangladipangpekitan, na te'da todibunianan tangladipangpeissenanundinna.27Apa to kupauan kamu' ke bongi, lamipau ke allomi. Na apa to kupangbisikanlako kamu', la mipetamban jiopangbudan tau.28Danggi' mimalaja' lako tolino tobatang kale manda nakulle nabuno, apa

  • MATIUS 10.29–34 48

    te'da nakullei mbuno penawammi. PuangAllataalara to sipato' mikalaja', nasaba'ianna mangka mbuno kamu', makuasapaIa mpatamai naraka to batang kalemisola penawammi.29Mesa'ra de'pen allinna ke dua denah,apa moi mesa' te'da nakullei mate,ke te'da napuelohhi Ambe'mi PuangAllataala.30Susi toomo moi beluak jao ulummimangkamo dibilang ngasan.31 Iamo joo danggi' mimalaja', nasaba'la'bi keangga' kamu' na ia to denah!"32Mpatarruhpa kadan-Na Puang Isanakua, "Ia to tonnakuina' jio olonatobuda kumua tomenturu'i lako kale-Ku',la kuakui todai jio olo-Na Ambe'-Ku' jaosuruga.33Apa ia to tompessakkannina' jioolona tobuda, kumua te'da namenturu'lako kale-Ku', la kupessakkanni todai jioolo-Na Ambe'-Ku' jao suruga."34Nakuapa Puang Isa, "Danggi'misangai kumua ratuna' mbawakasikalinoan tama lino. Tangngiakasikalinoan to kubawa, apakasiewalianra.

  • MATIUS 10.35–41 4935 Ia to karatuan-Ku' napusaba' annaanak muane nnewa ambe'na, anak bainennewa indona, na anak mamintunnabaine nnewa indo matuanna.36Pada kamu' tosangbola la siewalitarruh.37 Inda-inda to la'bi mpakamoja'tomatuanna na Aku', tangsipato'menjaji taung-Ku'. Susi toomi to la'bimpakamoja' anakkana na Aku'.38Na ia to tocia' mpassan kajusitambenna na nturu'na', tangsipato'menjaji taung-Ku'.39 Ia to tonturu' bang pakkaeloranpenawanna, te'da nalannampa' katuoanmelo te'da cappa'na. Apa ia to tonturu'tarruhna' moi la dibuno, iamo la nnampa'katuoan melo te'da cappa'na."40Mpatarruhpa kadan-Na Puang Isanakua, "Ia to tontarima kamu', padamoto Aku' natarima. Na ia to tontarimana',padamo to ntarima Puang Allataala tossuana'.41 Ia to tontarima nabi, sangatonasuai Puang Allataala, la llolonganbarakka' susi nabi. Na ia to tontarimatomanggauk melo, sanga tomeloi, la

  • MATIUS 10.42–11.5 50

    llolongan barakka' susi tomanggaukmelo jio mai Puang Allataala.42 Ia to tompaiso' sala mesa'na teetodikita majiong, nasaba' naturu'na',moi wai lino bangra, ingaranni, kumua lallolonganni barakka'."

    111 Ia tonna mangkamo PuangIsa nnajahhi sangpulo dua

    anak gurun-Na, mpatarruh pole'mikalingkan-Na male lako kampong tonasiandaran mpangpeissenan KarebaKasalamatan.2 Ia tonna sa'dingmi Nabi Yahya lanpangtarungkuan to kareba apa tonapugauk Puang Isa, nasuami to ba'tupira-pira anak gurunna male lako PuangIsa mekutana kumua,3 "Kita'moraka Raja Mangpasalama' tokitajan, ba'tu la ntajanpakan tau laen?"4Mebalimi Puang Isa nakua, "Polemokamu' mipauanni gurummi apa tomisa'ding sola mikita.5Pakitamo to tobuta, lumingkamo totokupi', dipamalagahmo to tomasolak,pasa'dingmo to tomataru, dipatuomoto tomate, na dipangpeissenanmo toKareba Kasalamatan lako tomakario-rio.

  • MATIUS 11.6–11 516Masannang tongan to tautangmenassan ntarimana'."7 Ia tonna polemo to pesuanna NabiYahya, napamulami Puang Isa mpauilako tobuda to Nabi Yahya nakua, "Aparamale mikita jio padang pallawangan?Te'da mimale ngkita sanglambah reunairi' angin.8Apara male mikita? Tomangpakeanballoraka? Te'da too, sanga ia to taumangpakean susi joo, torro lanri iasalassa'!9 Jaji, apara male mikita? La ngkitarakamu'ka nabi? Tongan. La mikatappa'ikumua, la'bipa ia na nabi.10Nasaba' Nabi Yahyamo to mpasadiatau la ntarimana'. Susi to diuki' lanSura' Allataala mpau Nabi Yahya kumua:Mangkadai Puang Allataala, 'Iamo teepesuang-Ku', to kusua la njoloanko, annapemakassingngii to lalan la muola.'"11Nakuapa Puang Isa, "La miingarantee kadang-Ku' kumua, lan tee lino te'datau la'bi mala'bih na Nabi Yahya, apamoi nasusi joo ia to tokaminang majiongjio mai umma'-Na Puang Allataala la'bimala'bihpa ia na Nabi Yahya.

  • MATIUS 11.12–19 5212Sipamulanna Nabi Yahyamangngajahhi ratu lako too allo,buda tau nnewamo kaparentan-NaPuang Allataala madoang la rampakuasan-Na.13Nasaba' ia tonna te'dapa naratuNabi Yahya, napau jolomo sininna nabina diuki' toomo lan sura'na Nabi Musato karatuanna kaparentan-Na PuangAllataala.14 Ia tonna anu' den nabi mpaui kumuala ratu pole' to Nabi Elia. Ia ke mitarimai,Nabi Yahyamo to Nabi Elia.15 Ingaranni to apa mangka misa'ding,sanga ketalinga kamu'!16Apara la kupasusianni to tau tooallo? Susi to pea sicadokkoan jio pasa'metamba-tamba lako solana,17 'Kipassulinganmo kamu', apa cia'kamu' menari'. Mpakkelonganmokankelong kamasussan, na te'da mimbating.'18Battuananna: ratumo to Nabi Yahya,napuasa na te'da naiso' anggoro', nakuaora tau kumua, 'Natamaii setang.'19Na ratu omo' Aku', Anak Mentolino,kukumande sola mangngiso', nakuaomo tau kumua, 'Kitai joo tomaullak,pangngiso', soba'na passassung sola

  • MATIUS 11.20–23 53

    togaja' sipa'na.' Apa moi na susi joo,mandalan tangngah to Puang Allataala,na ia to kamandalanan tangngah-Napajan lan panggaukan-Na."20Liwa' nacacca Puang Isa to taulan ba'tu pira-pira kota mangkananii mpugauk buda panggaukanmejangngaran. Nasaba' te'danamadoang mengkatoba' jio maipanggaukan gaja'na tuu lako tau.21Nakua Puang Isa, "Macilaka kamu'to-Khorazim sola to-Betsaida! Budatanda mejangngaran to mangkakupugauk jio kotami, apa te'dapamimengkatoba'. Ia kenna la dipugaukjoo tanda mejangngaran jio kota Tirussola kota Sidon, masaimo mengkatoba'tuu lako tau jio, moi na bangsa tangngiato-Yahudi. La mangpakean kamasussan,napessamboran too au de' ulunna, sangampenassannii dosana.22 Ingaranni! Ia ke Kiama'mi lino, la'bimaringngan ia sessana to to-Tirus solato-Sidon, na ia to sessami sola ngasan.23Na kamu' to-Kapernaum!Misangaraka la dipamatande kamu' ratude' langi'? Te'da! Apa la dipembuangankamu' do' ngenan kaminang majiong!

  • MATIUS 11.24–29 54

    Nasaba' ia kenna la ia tee tandamejangngaran to mangka dipugauk lantangnga-tangngami dipugauk lo' kotaSodom, la denpa ia ratu lako too allo.24La miingaran kumua, ia ke Kiama'milino, la'bi mabanda' kamu' sessami na iato to-Sodom."25 Ia joo wattu massambajangmiPuang Isa nakua, "Oo Ambe', Puangnalangi' sola lino. Mangkurru sumanga'na'lako Ambe', nasaba' ia ngasan jootabunianan lako tomandalan pahangnasola tomacca, tapangpeissenanmi lakototangpaissen.26Oo Ambe', iamo tapumasannang."27Nakuapa Puang Isa, "Sininna apamangka ngasanmo' naben Ambe'. Nate'da mesa' tau nnissenni to Anak,saliwanna Ambe'. Te'da too mesa' taunnissenni to Ambe', saliwanna Aku'Anak, sola ia to tokupueloh kupaissenni.28Ee kamu', tomasussa penawasola totangmasannang, nasaba'atoran masussa to nakabua'guru agama. Malemo kamu' mai,angkupemasannangngi kamu'.29Turu'i to parenta-Ku', mipelajahhiito pangngajaran-Ku', nasaba' Aku'

  • MATIUS 11.30–12.5 55

    tee te'da kulassussai kamu', te'dakamu' to la kukita majiong, milolongankamasannangan.30 Ia to parenta-Ku' mpemasannangngitau, na marawa dituru'i."

    121Den pissen wattu tonna AlloKatorroan nannola jio bara'bah

    gose' Puang Isa, na ngge'te gose' to anakgurun-Na natiboi, sanga tangbarahmi.2Nakitami to-Farisi napasalai to PuangIsa nakuanni, "Kitari to anak gurun-Ta'!Ciapari na te'da naturu'i to atoranagamanta', anna pugaukki to dipemaliandipugauk ke Allo Katorroan?"3Mebalimi nakua, "Tantu mibacamo toapa napugauk Daud, tonna tangbarahmosola surudadunna.4Mentamami bola to dinii ssompa PuangAllataala, nakandei to roti dipangngololako Puang Allataala. Nasitonganna,ianna situru' atoran agamanta', imangmanda ia to wa'ding ngkandei joo roti.5Tangden toomoraka mibacai tosura'na Nabi Musa kumua, ia to imangmangjama bang lan Bola Puang Allataalake Allo Katorroan, to tangsituru' atoran,na te'da nadipasala?

  • MATIUS 12.6–12 566La miingaran melo kumua, la'bina'Aku' na ia to Bola Puang Allataala.7 Jaji makuasana' mpattantui apa towa'ding dipugauk ke Allo Katorroannasaba' Puangnana' Allo Katorroan teeAku', Anak Mentolino. Den diuki' lanSura' Allataala kumua, 'Kamamaseanralako padammi rupa tau to kuangah,tangngia karoba olok-olok.' Ia kemipahang tonganni tee, te'damomilampasalai to totangsala."8 (12:7)9Mpatarruhmi kalingkan-NaPuang Isa, namentama mesa' bolapassambajangan.10Den mesa' tau to mate sangbalilimanna ntuu jio. Ba'tu pira-pira tau, tola nnangah bang kasalanna Puang Isaanna wa'ding mparapa'i, mekutana lakoPuang Isa nakua, "Ianna situru' atoranagamanta', wa'dingraka mpamalagahtomasaki ke Allo Katorroan?"11Mebalimi Puang Isa nakua, "Ia keden kamu' nnampui mesa' bembala',napolloh do' garuang ke Allo Katorroan,tantu ta'pa miangka' jiong mai.12Na la'bi keangga' ia to tau na iato bembala'! Ia ke susii joo wa'dingki'

  • MATIUS 12.13–18 57

    mpugauk kameloan lako padanta' rupatau ke Allo Katorroan."13Mangkai joo nakuamo Puang Isa lakojoo tomate sangbali limanna, "E'te'i tuulimammu!" Nae'te'mi, namelomo susi tolima sangbalinna.14Apa ia joo to-Farisi messunmi lanmai bola passambajangan, namalesipangkada-kada la mbunoi to PuangIsa.15Naissen Puang Isa to akkattana tuulako to-Farisi la mbunoi, iamo joo namalempemboko'ii, apa buda tau undi nturu'i.Napamalagah ngasanmi to tomasaki.16Apa naanggaii Puang Isa tuulako tau nakua, "Danggi' mimalempangpeissenanna'."17 Iamo namangkada susi joo dikuanajaji to kadan-Na Puang Allataalampaui, to pura napau Nabi Yesaya tonnaanu' kumua,18 "Iamo tee to pesuro-Ku' kupilei. Iamotee kupakamoja', to mpamasannangna'.La kuben kapakullean pole jio mai Roh-Ku' Napangpeissenanni to parenta-Ku'lako sininna bangsa.

  • MATIUS 12.19–25 5819Te'da namassite'geh, te'da nameoli-oli, te'da gamaranna disa'ding jiopangbudan tau.20Te'da namaparrang lakotomalamma penawa, malabohlako totangpakulle. Katampakannannendekan kamarurusan-Ku',21na sininna bangsa ia ngasan naniimangrannuan."22Mangkai joo, denmi tobuta namamang too, nasaba' natamai setang,nabawa tau lako Puang Isa. Napapakitaisola napupangkada tooi.23 Jangngah ngasanmi to tobuda nakua,"Ba'tu bati'nara Raja Daud tee tau tomangka dipau tonna anu'?"24 Ia tonna sa'dingngi to-Farisi susijoo mangkadami nakua, "KuasannaBeelzebul, iamo to puanggawana setang,napake nnula'i setang."25Apa naissen Puang Isa to napikkiri'tuu lako to-Farisi. Nakuamo ngkuanni,"Ia ke denni mesa' kaparentannasiricuan bang to taunna na te'danamesa' penawa, tantu te'da namasainalanynya'. Na ia ke mesa' kota ba'tu totosangbola, ke te'da namesa' penawa,tantu te'da namasai nasisarak-sarak.

  • MATIUS 12.26–31 5926Susi toomi to kaparentannapuanggawana setang. Ia kepuanggawana setang nnula'i setanglaen, battuananna sirarii pada setang,manassa la madoi' lanynya' jookaparentanna.27Mikua kumua kuasanna Beelzebulkupake nnula'i setang. Ia ke la susijoo, kuasa pole umbora napake anakgurummi nnula'i setang? Ia kalenato panggaukanna anak gurummi lampangpekitanni kumua sala kamu'.28Apa ia ke mpakena' kuasan-Na Roh Allataala nnula'i setang,battuananna kumua ratumi PuangAllataala mangparenta susi Raja lantangnga-tangngami."29Mangkai joo, mangngajahhimiPuang Isa mpake pangpasusian nakua,"Na umbo nakua to taboko mentamabola, ke mawatangngi to ampu bola?La napumpungri jolo' to ampu bola,namane' nnalai ngasanni to ewananna.30 Ia to tote'da namenturu' lakoAku', iamo nnewana'. Na ia to tote'danabaliina', iamo nggaja'-gaja' jaman-Ku'.31 Iamo joo la miingaran kumua, ia totompugauk dosa ba'tu ncapa' Puang

  • MATIUS 12.32–36 60

    Allataala, wa'dingpa didampangan. Apaia to toncapa' Roh Allataala, te'damonawa'ding didampangan.32 Ia ke den tau nnewa kadana'tee Aku', Anak Mentolino, wa'dingpadidampangan, apa ia to toncapa'Roh Allataala, te'damo nawa'dingdidampangan, la ia tee too, la jionaahera'!"33Mangngajahhimi Puang Isa nakua,"Ia ke denni kaju melo, melo too buanna.Apa ia ke gaja'i to kaju, gaja' toda iabuanna. Buannara to dinii nnissennikumua meloraka ba'tu gaja'raka joogaronto' kaju.34Togaja' kamu'! Umbora la mikuampau melona ke gaja'i to penawammi?Nasaba' apa lan penawanna tau, iamonapau timu.35 Ia to tomelo penawanna, melonabangra to napau, nasaba' kameloanmanda lan penawanna. Na ia to togaja',gaja'na bangra to napau, nasaba'kagajatan manda lan penawanna.36 Iamo joo ingaranni: Ia ke Kiama'milino pada la napebalii tau to kadatangkebattuanna lako Puang Allataala.

  • MATIUS 12.37–41 6137Nasaba' kadammi kamu' to lampattantui kumua salara kamu'ka ba'tute'daraka."38Mangkai joo, den ba'tu pira-piraguru agama sola to-Farisi ngkuanni toPuang Isa kumua, "Oo Guru, meta'dakanantapugauk tanda mejangngaran, to lampamanassai kumua ia to kuasan-Ta'pole jio tongan mai Puang Allataala."39Mebalimi Puang Isa nakua,"Takkaliwa' gaja' natangmatappa'tee tau too allo. Napeta'dai kumuala kupakitanpi tanda mejangngaran,namane' la ngkatappa'ina'. Apa ia mandatanda la dipakitanni susi to apa jaji lakoNabi Yunus.40Susi Nabi Yunus torro lan ba'tangbale tallung allo tallung bongi, susi toomila jaji lako tee Aku', Anak Mentolino, latorrona' lan lamunan tallung allo tallungbongi.41 Ia ke Kiama'mi lino, ia to to-Niniwela dipatuo pole' sola to tau too allo,la mpasalai, nasaba' mengkatoba'ia to to-Niniwe tonna sa'dingmi topangngajahna Nabi Yunus. Apa den taulan tangnga-tangngami tee too to la'bi

  • MATIUS 12.42–46 62

    mala'bihpa na Nabi Yunus! Moi nasusijoo te'dapa mikatappa'ii to kadan-Na.42Na ia ke Kiama'mi lino, ia to rajabaine lo' mai pollo'na wai la dipatuo pole'sola to tau too allo la mpasalai. Nasaba'ia joo raja baine mambela naola ratula mpesa'dingngi pangngajahna RajaSulaiman to mandalan tangngah. Apadenni lan tangnga-tangngami tee too tola'bi mala'bihpa na Raja Sulaiman!"43Mpatarruhhi kadan-Na Puang Isanakua, "Ia namessun to setang lan maitau, malei llelei padang pallawangannnangah ngenan la nanii kenden, apate'da naampa'i.44 Iamo joo nakua, 'La pole pole'na'lako to bola mangka kusalai.' Ia tonnaratumo lako, lo'bang unapa, mapaccingna marappi toomi.45Malemi ntambai pitu setang laennato la'bi masa'ga' pole' opa na ia.Napentamaimi joo tau, natorro lan.Mangkatampakanna la'bi masussa pole'opa joo tau na ia tonna jolona. Susitoomi joo to la jaji lako to togaja' to tuotee wattu."46 Ia tonna mangkada unapa to PuangIsa lako tobuda, ratumi indo-Na sola

  • MATIUS 12.47–13.4 63

    sile'to-Na, najenjen bang jio salean.Madoangngi ssikitanni, apa te'dalalan naola, nasaba' gaja buda tauntalimbungngi to Puang Isa.47Denmi mesa' tau mpauanni nakua,"Oo Puang, jioi salean to indo-Ta' solasile'to-Ta'. Madoangngi ssipangkadanki'."48Mebalii nakua, "Indara to indo-Ku'?Indara to sile'to-Ku'?"49Najillokmi Puang Isa to anakgurun-Na nakua, "Iamo tee indo-Ku' solasile'to-Ku'.50 Inda-inda to tompugauk pakkaeloran-Na Ambe'-Ku' jao suruga, iamo sile'to-Ku'sola indo-Ku'."

    131Allo ia bang unamo joonamessun Puang Isa lan mai

    joo bola, namale lako randan tasik nacumadokko jio.2Gaja buda tau ntalimbungngi. Iamojoo naendek de' lopi cumadokko. Na iato tobuda jenjen bang jio randan tasik.3Buda apa naajaranni Puang Isa mpakepangpasusian. Mpamulami curitan-Nanakua, "Den mesa' pangdusung malennamboh banne.4 Ia tonna ambohmi, den to ta'pah do'lalan, naratu to manuk-manuk ncappu'ii.

  • MATIUS 13.5–11 645Den too to ta'pah do' batu-batu tote'da nabuda litakkana. Madoi' bang tuojoo banne, nasaba' ci'di'ra litakkana.6Apa ia tonna malussumo allo,nala'da'mi allo joo tananan mane'cumucuk. Ta'pa malajumi anna mate,nasaba' te'da namandalan to waka'na.7Den too to ta'pah lan tangngaduri. Saloboh-lobohnami joo duri,nasirimpihhii joo tananan arannai mate.8Apa den too to ta'pah do' litakmalompo, anna membua. Den tomanglokkon pessaratuh, den pennannanpulona, na den too to manglokkonpentallung pulo."9 Ia tonna mangkamo Puang Isampaui joo pangpasusian, nakuamo,"Ingaranni to apa mangka misa'ding,sanga ketalinga kamu'!"10Undinna ratumi to anak gurun-Na Puang Isa namekutana nakua,"Oo Puang, ciapari tatuli mpakerapangpasusian ke mangngajahhiki' lakotobuda?"11Nakuamo Puang Isa mebali,"Dibenmo kamu' barakka' la nnissennito apa tangnaissen tau kumua la ratui

  • MATIUS 13.12–15 65

    Puang Allataala mangparenta susi Raja,apa ia to tau laen te'da nadipaissenni.12Nasaba' ia to tonnampuimo budaapa la dirangngannipa la'bi buda,anna kala'bian pissen. Apa ia tototangnnampui apa, ia to apa ci'di'moranaampui, la dialai pissen.13 Iamo joo kupake pangpasusian kemangngajahhina' lako tobuda, nasaba'moi namengkita, apa susi to te'danapakita. Moi nasa'ding, apa susitotangpasa'ding na te'da napahangngi.14 Jajimi to mangka napau NabiYesaya tonna anu' kumua, 'NakuaPuang Allataala: Ia tee mai tauda'tan bang mpesa'dingngii, apate'da nalampahangngi. Da'tan bangmpemakitaii, apa te'da naissenni apa tojaji.15Nasaba' liwa'mo membattuk teebangsa, namataru talinganna, nampamamma' matanna. Ia tee jajidikua danggi' napakita matanna,nadanggi' namangpesa'ding talinganna,nadanggi' napahangngi, nadanggi'namengkatoba' lako kale-Ku', annadanggi' kupamalagahhi.'"

  • MATIUS 13.16–21 6616Nakuamo Puang Isa lako anakgurun-Na, "Jaji, masannang kamu',nasaba' mipahangngi to apa misa'dingsola mikita.17La miingaran tee kadang-Ku'kumua, buda nabi sola taun-Na PuangAllataala tonna anu' madoang langkitai to apa mikita tee too, apa te'danakitai! Madoang too la ssa'dingngito apa misa'ding tee too, apa te'danasa'dingngi."18Nakua Puang Isa, "Iamo joo,pesa'dingngimi to battuananna joopangpasusian tomangngamboh.19 Ia to banne ta'pah do' lalandipasangrapangngi to tossa'dingkareba kumua la ratui Puang Allataalamangparenta susi Raja, apa te'danapahangngi. Ratumi to Ballisi' rrampaijoo kareba mangkamo nasa'ding.20 Ia to banne ta'pah do' batu-batudipasangrapangngi to tossa'ding kadan-Na Puang Allataala anna masannangntarimai.21Apa te'da natorro tonganlan penawanna na cingga'tu'ranatangnningaranmi. Ianna ratuimi

  • MATIUS 13.22–26 67

    kamasussan ba'tu kadipakario-rioan,sanga ia joo kada, ta'pa balik pole'mi.22 Ia to banne ta'pah lan tangnga duridipasangrapangngi to tossa'ding kadan-Na Puang Allataala, apa mpuselangbangngi katuoanna, namadoang bangtoo la sugih. Iamo joo nni'pinnii joo kadalan penawanna, anna te'da namembua.23Na ia to banne ta'pah do' litakmalompo dipasangrapangngi totossa'ding kadan-Na Puang Allataala,napahangngi napugaukki, anna membuamelo. Den to manglokkon pessaratuh,den pennannan pulona, na den too tomanglokkon pentallung pulo."24Mangcurita pole' omi Puang Isa lakotobuda mpake pangpasusian nakua,"Ianna mangparentamo Puang Allataalasusi Raja, wa'ding dipasangrapangpangdusung nnamboh banne melo.25 Ia tonna bongimo namamma'ngasanmo to tau, ratumi to ewalinna joopangdusung nnambohhi todai pare-pare,namale ssalai.26 Ia tonna sunmo buanna joo pare,pajan todami to pare-pare lan tangngapare.

  • MATIUS 13.27–32 6827Ratumi to tomangjamanna nakua,'Oo puang, kisanga melo ngasan tobanne taamboh. Umbora nakua nagajabuda pare-pare tuo sola joo pareta'?'28Mebalimi joo pangdusung nakua,'Panggaukanna ewalinta' joo.'Mekutanami tuu lako tomangjamannanakua, 'Oo puang, wa'dingraka kimalerrebu'ii joo pare-pare?'29Mebalimi joo pangdusung nakua,'Danggi', nasaba' ia ke direbu'i topare-pare, la tirebu' todai to pare.30Ma'namo napada tuo jolo',sadipepareinna. Undipi kumane'mpangpesuanni lako tomeparenarebu'i jolo' to pare-parena, naujunninadisumpun. Narempun meloi to parenadipatama pa'pak.'"31Mangcurita omi Puang Isa mpakepangpasusian lako tobuda nakua,"Ianna mangparentamo Puang Allataalasusi Raja wa'ding dipasangrapangpangdusung ntanan sanglise' sawi jiobara'bahna.32 Ia joo lise' sawi iamo lise' kaminangbiccukkuna. Apa ianna tuomo,memmatonggomi na ia to tananan utan-

  • MATIUS 13.33–37 69

    utan laen, namembarana', namesserangto manuk-manuk jio tangkena."33Denpa pangpasusian laen nacuritaPuang Isa lako tobuda nakua, "Iannamangparentamo Puang Allataala susiRaja wa'ding dipasangrapang ragi, naalabaine napasigerokki patang pulo litere'ta'pung, anna loboh."34Sininna joo napangpangngajaranPuang Isa lako tobuda mpakepangpasusian. Te'da bang natangmpakepangpasusian, ke nnajahhii tobuda,35dikua anna jaji to kadan-NaPuang Allataala mangka napaunabi tonna anu' kumua, "Iaangkumangngajahhi, mpakena'pangpasusian. La kupangpeissenansininna to tangnaissennapa tolinosipammula jio mai dipadenna lino."36Messarakmi Puang Isa jio mai tobuda,namale mesa sola anak gurun-Na. Iatonna mentamamo bola, meta'dami anakgurun-Na nakua, "Oo Puang, pauankanbattuananna joo pangpasusian pare-paretuo lan tangnga pare."37Mebalimi Puang Isa nakua, "Ia topangngamboh banne melo, Aku' bangunamo, Anak Mentolino.

  • MATIUS 13.38–44 7038 Ia to uma dipangpasusii lino. Bannemelo dipangpasusii tomenjajimo umma'-Na Puang Allataala. Na ia to pare-paredipangpasusii tonturu' Ballisi'.39 Ia to ewali nnambohhi pare-pare,iamo Ballisi'. Na wattu peparean, iamo keKiama'mi lino, na ia to tomepare, iamosininna malaeka'-Na Puang Allataala.40 Ia to pare-pare dirempun nadipatorro leko' disumpun, susi toomi tomenturu' lako Ballisi' la dirempun leko'nadipatama api naraka.41Aku' Anak Mentolino la ssuamalaeka'-Ku' mpilei lan mai tangnga-tangngana umma'-Na Puang Allataalasininna to tompalao sala padanna rupatau na tomanggauk gaja'.42La dipatama api naraka manglaka-laka nanii tau sikarrakan na sunggarigi'.43Na ia to tau mpugauk pakkaeloran-NaPuang Allataala la tiarrang susi allo gajacora lan Lino Barun-Na Ambe' PuangAllataala. Iamo joo ingaran meloi to apamangka misa'ding, nasaba' ketalingakamu'!"44Mangcurita pole' omi Puang Isa lakotobuda mpake pangpasusian nakua,"Ianna mangparentamo Puang Allataala

  • MATIUS 13.45–49 71

    susi Raja, wa'ding dipasangrapang toewanan dilamun do' litak, naampa'i tau.Nalamun pole'i, namane' male mbalukngasanni to ewananna, naallianni joopadang nanii nnampa' ewanan nena',nasaba' gaja sannangngi joo tau."45Mpau pole'pa pangpasusian PuangIsa nakua, "Ianna mangparentamoPuang Allataala susi Raja, wa'dingdipasangrapang pangdangkang tonnangah mutiara mellong.46 Ia tonna kitamo mutiara sanglise'liwa' mellong, ta'pa malemi mbalukngasan ewananna naallianni joomutiara."47Mangcurita pole' omi Puang Isa lakotobuda mpake pangpasusian nakua,"Ianna mangparentamo Puang Allataalasusi Raja, wa'ding dipasangrapangpuka to ditanan jiong tasik, na nnalamangrupa-rupa bale.48 Ianna ponnomo bale, narui'mipangjala de' randan tasik nacumadokkompileii. Ia to melona napatama embere'na ia to gaja'na naca'bean.49Susimi joo ke Kiama'mi lino, iato malaeka'-Na Puang Allataala lampilei napasisarakki to tompugauk

  • MATIUS 13.50–54 72

    pakkaeloran-Na Puang Allataala na ia tototangmenturu' lako Puang Allataala.50 Ia to totangmenturu' lako PuangAllataala la dipatama api narakamanglaka-laka nanii tau sikarrakan solasunggarigi'."51Mekutanami Puang Isa lako anakgurun-Na nakua, "Mipahang unarakabattuananna joo sininna pangpasusian?"Mebalimi to anak gurun-Na nakua, "Ie'Puang, kipahang ngasan."52Nakuamo Puang Isa, "Iamo joo lamipahang kumua ia to guru agamato-Yahudi to menjaji umma'-Namo PuangAllataala na ntarimamo pangngajaran-Na, susimo to ampu bola mpasun ngasanewananna la jolona la barunna lan maingenanna, napangpekitanni."53 Ia tonna mangkamo Puang Isancurita ngasanni joo pangpasusian,nasalaimi joo ngenan,54napole lako kota Nazaret todinii mpelobohhii. Ntuu jio lan bolapassambajangan nanii mangngajahhinasijangngaran to tossa'dingngi,nakua, "Umbora Ia nanii mpelajahhikapaissenan susi joo? Na pole umbora

  • MATIUS 13.55–14.3 73

    to kuasa napake mpugauk tandamejangngaran?55Tanganakkanaraka Ia pande bola, naMaryam to indo-Na? Na ia to sile'tona,iamo to Yakub, Yusuf, Simon na Yudas.56Na torro lan too ntee kotata' tosile'to-Na baine. Umbora Ia naniillolonganni tuu lako?"57 Iamo joo nacia' tuu lako tau ntarimaito Puang Isa. Nakuanni Puang Isa, "Ia tonabi dikasiri' ia umbo-umbo nanii, apajio kampongna ba'tu jio bolana te'danadikasiri'."58 Iamo joo na te'da nabuda tandamejangngaran napugauk jio kampong-Na, nasaba' te'da nakatappa'ii tau.

    141 Ia joo wattu nasa'dingmi RajaHerodes Antipas, to mparenta

    tana Galilea, to karebanna Puang Isa.2Nakuamo lako pangjamana,"Tonganna Nabi Yahya tee tuo pole'!Iamo joo namakuasa mpugauk tandamejangngaran."3 Iamo namangkada susi joo RajaHerodes, nasaba' ia to apa purajaji tonna tee. Ia joo Raja Herodessibalii Herodias bainena sile'tona todisanga Filipus. Apa napangngingaranni

  • MATIUS 14.4–9 74

    Nabi Yahya kumua, "Pemali kesibaliki' Herodias to balinna sile'tota'."Madoangngi la mpangpebunoanni,apa malaja'i lako tobuda, nasaba'nasanga ia tau nabi to Yahya. Iamo joonapangpejokkoan bangri nadipumpungdipatama pangtarungkuan.4 (14:3)5 (14:3)6 Ia tonna mpengngingaranni allokajajianna Raja Herodes menari'i toanakkana baine Herodias napengkitaiitoratu, na liwa' napumasannang RajaHerodes.7 Iamo joo namassapah nakua, "Ee, apato mupeta'da, iami la kubenko."8 Ia joo anakdara nturu' pakkaelorannaindona nakua, "Ie' puang, meta'dana'kita', ulunna Nabi Yahya nadipajiongbaki', kuta'pa diben silalona."9Masussa penawanna Raja Herodestonna sa'dingngi to peta'dannajoo anakdara, apa la napatumbapinamangkamo napassaparan jioolona toratunna. Jaji natarimami topeta'danna.

  • MATIUS 14.10–15 7510Ta'pa nasuami to tau male lakopangtarungkuan lle'toi to ulunna NabiYahya.11Nabawami tama to ulunna NabiYahya jiong baki' nabenni joo anakdara.Nabawami lako indona napakitanni.12 Ia tonna sa'dingmi anak gurunnaNabi Yahya, malemi nnalai to batangrabukkuna, anna patamai liang. Mangkaijoo, malemi mpauanni Puang Isa kumuamatemi to Nabi Yahya.13 Ia tonna sa'dingngi Puang Isa jookareba kumua matemi to Nabi Yahya,messarakmi namale mesa sola anakgurun-Na manglopi mangnguju lakopadang pallawangan. Apa naissennitobuda, nasimessunan lan maikampongna nannola gantanan njoloii toPuang Isa sola anak gurun-Na.14 Ia tonna mellaomo Puang Isa jaomai lopi, nakitami joo tobuda, annamasse penawan-Na. Napamalagahhi totomasaki to ratu nasolan tau.15 Ia tonna karuenmo, malemi toanak gurun-Na ngkandoppi' PuangIsa nakuanni, "Oo Puang, la bongimi,na pallawangan tee tanii. La'bi meloke tasuami tee mai tau napada male

  • MATIUS 14.16–23 76

    nnalli kande ntuu lako kampongmengguririkkita'."16Apa napebalii nakua, "Danggi'monamale, kamu' ia to la mpakandei."17Nakuamo to anak gurun-Na,"Limamora roti na duapa bale kiampui!"18Nakuamo Puang Isa, "Bawai mai."19Nasuami joo tobuda cumadokkojio reu malammak. Naalami joo limaroti na dua bale, anna mentingngarade' langi' mangkurru sumanga' lakoPuang Allataala. Namane' nti'pek-ti'pekkijoo roti, nabenni anak gurun-Na annatawa-tawanni joo tobuda.20Kumandemi sola ngasan sabarahna.Ia tonna mangkamo kumande,napasirempunmi to torrona, ponnopasangpulo dua baku'.21Agi-agi den limang sa'bu muane tokumande, tangdibilangpa to baine solapea.22Mangkai joo, nasuami Puang Isa toanak gurun-Na endek de' lopi, najololian sambali'na tasik. Ia tonna polemotuu lako to buda, malemi Puang Isa de'buntu massambajang mesa-mesa. Iatonna la bongimi, jao unapi buntu.23 (14:22)

  • MATIUS 14.24–31 7724Na ia joo wattu mambelami tamatangnga tasik to lopinna anak gurun-Na.Nagasa'i bombang, nasaba' ssussangngiangin bara'.25 Ia tonna dannarimo, ratumi PuangIsa lumingka jao wai, mpendete'i to anakgurun-Na.26 Ia tonna kitami to Puang Isa lumingkajao wai, silajatanni to anak gurun-Na.Nasimetamba-tamban nakua, "Bombo!"27Apa ta'pa nakuanni Puang Isa nakua,"Ee, rapa' kamu'! Danggi' mimalaja'!Aku' tee."28Nakuamo Petrus, "Ia ke Kita' tonganPuang, suamo' kulumingka toda jaowai."29Mebalimi Puang Isa nakua,"Malemoko mai." Iamo joo namellaoPetrus jao mai lopi, nalumingka jao waimale lako Puang Isa.30Apa ia tonna kitai Petrus to bombangtonggo, malaja'mi, nasado'-do'na,metambami nakua, "Ee Puang,tatulungna'!"31Ta'pa malemi Puang Isa ngkorongngiinatoei, nakuanni, "Ee Petrus,ammubatara? Ciapari na te'damukatappa'ina'?"

  • MATIUS 14.32–15.3 7832Endekmi de' lopi sola dua nata'paradan to angin bara'.33Nasuju'mi anak gurun-Na to PuangIsa. Namangkada nakua, "Kita'mo AnakAllataala."34Ratumi Puang Isa sola anak gurun-Nalian sambali'na tasik, namellao jio tanaGenesaret.35 Ia tonna issenmi tau kumuaPuang Isa tonganmo joo ratu, malemimpangpeissenanni lako mengguririkkinatana Genesaret, naratu to tau ssolantomasakinna.36Anna meta'da lako Puang Isa kumua,ke wa'dingngi nakaka' mandai to bajulando-Na, moi na tampakkana bangra.Padami tau ngkaka' baju landona padatoomi malagah.

    151Den ba'tu pira-pira to-Farisisola guru agama jao mai kota

    Yerusalem ratu ssikitan Puang Isa.Mekutanami lako nakua,2 "Ciapari na te'da naturu'i anakgurun-Ta' to ada' tojolota'? Te'da nabaseilimanna jolo', namane' kumande."3Mebalimi Puang Isa nakua, "Na ciaparina te'da mituru' parenta-Na Puang

  • MATIUS 15.4–10 79

    Allataala, na ia ora mituru' tongan toatoran migaraga kalena?4Nasaba' nakua Puang Allataala,'Kasiri'i to tomatuammu. Na ia totongkada-kadai tomatuanna la dibuno.'5Apa sibalikanna tomipangpangngajaran lako taukumua, te'da nasala ke den taungkuan tomatuanna, 'Ia to doi' la kubenkamu' la miputuo, iamo to mangkakupangkaroban lako Puang Allataala',6 Jaji ia joo tau te'damo naparallungkasiri' tomatuanna. Ia ke susii joo,te'damo mituru'i to parenta-Na PuangAllataala, napubua' ada' tojolomi.7Ee, tomajekkong kamu'! Nang tonganto napau Nabi Yesaya tonna anu' mpaukamu' kumua,8 'Nakua Puang Allataala: Ia tee mai taukadanna manda kumua napakala'bihna',apa sitonganna te'da nakasiri'na'.9Te'da bua'na ssompana', nasaba' iato napangpangngajaran atoran tolino,butung to kumua mpangpangngajaranparenta-Ku'.'"10Natambaimi Puang Isa tuu lakotobuda nakuanni, "Pesa'dingngi,ammipahangngi!

  • MATIUS 15.11–18 8011Te'da na ia to dikandena ncarepaitau, apa iara to messun jio mai timu,anna mentangsipato'mo to tau ssompaPuang Allataala."12Ratumi to anak gurun-Na Puang Isangkutanaii nakua, "Taissenraka kumuaia to kadan-Ta' napugalli to-Farisi?"13Mebalimi Puang Isa nakua, "Ia to to-Farisi wa'ding dipasangrapang tanananto tangngia pantanan-Na Ambe'-Ku' jaosuruga. Iamo joo naladirebu'i.14Paboko'i bangmi penawa tuu mati'to-Farisi. Samanna ia tobuta tuu mati'.Na ia ke pada tobutamo sirenden, tantula melolinni ia do' garuang."15Nakuamo Petrus, "Oo Puang,meta'dakan, tapauankan battuanannajoo pangpasusian."16Mebalimi Puang Isa lako anakgurun-Na nakua, "Oo, te'da todarakapale' mipahangngi?17Parallu miissen kumua, ia to dikandementama ba'tang namessun, ke maleimangcarepa to tau.18 Jaji, apa to messun jio timu, polejio ngasan mai penawa, iamo joo toncarepai tau.

  • MATIUS 15.19–25 8119Nasaba' pole lan mai penawa to naniipangtangngaran gaja' na mpalao salatau susinna: mangbuno, manggauk sala,ncarepai tananan dapohna tau, boko,sa'bi tangtongan, na mpau gaja' tau.20 Ia ngasanmo joo to ncarepai tau.Apa ia ke te'da nabasei limanna to taunakumande, te'da ia naciapa."21Ke'dehmi Puang Isa jio mai ntuu joo,namale re' tana mengguririkkina kotaTirus sola kota Sidon.22Denmi mesa' baine to-Kanaan ratungkandoppi' Puang Isa metamba-tamba nakua, "Oo Puang, bati'na RajaDaud, kamaseina'! Natamai setang toanakkaku' baine. Takkajulu' maparri'na!"23Te'da bang napebalii Puang Isa.Meta'dami anak gurun-Na nakua, "EePuang, suai palai joo baine. Undi bangjio boko'ta' rrekaiki'."24Mebalimi Puang Isa nakua, "Disualako mandara' to-Israel to susi bembala'lao salamo."25Suju'mi joo baine jio olo-Na PuangIsa nameta'da nakua, "Oo Puang,tulungna' dikka'."

  • MATIUS 15.26–32 8226Mebalimi Puang Isa nakua, "Te'danamelo ke dialai to kandena pea nadibenasu."27Mebalimi nakua, "Oo Puang, tongantuu, apa ia to asu ngkande bota to pollohdo' sulluk mejana puangna."28Nakuanmi, "Ee, indo', matappa'tonganko! La jaji to mupeta'da." Ia joowattu ta'pa malagah bang unami jooanakkana.29Polemi Puang Isa jio mai ntuu joo,namale mangrundun randan TasikGalilea, namane' endek de' buntu. Iatonna cumadokkomo,30budami tau ratu mbawa tokupi',tokeppang, tobuta, tomamang nabudapa tomasaki laenna napajioi olo-NaPuang Isa. Napamalagahhi.31 Jangngah ngasan to tau ngkitaituu lako tokupi' lumingka, tokeppangmemmaruruh lingkana, tobuta pakita,na tomamang mangkada. Padampakala'bihmi Puang Allataala, Puangnato-Israel.32Natambaimi Puang Isa to anakgurun-Na nakuanni, "Masse penawang-Ku' ngkitai tee mai tobuda, sanga tallungallomiki' sola na cappu'mi to kinallona.

  • MATIUS 15.33–39 83

    Te'da kueloranni pole ke tangbarahhi,iamo ke limpui lako lalan."33Mekutanami anak gurun-Na PuangIsa nakua, "Umbo tanii nnala kande ladipakandeanni tee tau gaja buda, napadang pallawangan tee tanii?"34Mekutanami Puang Isa nakua,"Pirapara roti miampui?" Mebaliminakua, "Pitumora na ba'tu pirabale'-bale' sibiccuk."35Nasuami Puang Isa cumadokko tuulako tobuda jiong padang.36Naalami joo pitu roti sola bale'-bale',namangkurru sumanga' lako PuangAllataala. Mangkai joo nati'pek-ti'pekmijoo roti sola bale, nabenni anakgurun-Na, anna tawa-tawanni jootobuda.37Kumande ngasanmi tuu lako tausabarahna. Ia tonna mangkamokumande, napasirempunmi anakgurun-Na Puang Isa to torrona, ponnopapitu baku'.38Den patang sa'bu muane to kumande,tangdibilangpa to baine sola pea.39 Ia tonna polemo tuu lako tobudaendekmi de' lopi Puang Isa, namale lakotana Magadan.

  • MATIUS 16.1–5 84

    161Den ba'tu pira-pira to-Farisisola to-Saduki ratu la ssedei to

    Puang Isa. Meta'dai anna pugauk tandamejangngaran, la mpamanassai kumuaia to kuasan-Na pole jio tongan maiPuang Allataala.2Mebalii Puang Isa nakua, "[Ia kekabuhmi allo, mikua mangkada, 'La meloto allo, sanga malea to randan langi'.'3Na ia ke makale', mikua mangkada,'La uran, sanga malea to randanlangi' na maru'gun.' Macca kamu'mbattuanannii to tanda mikita jao langi',apa te'da miissenni mbattuanannii toapa kupugauk, tanda karatuan-Na PuangAllataala mangparenta susi Raja.]4Takkaliwa' gaja' natangmatappa'tee tau too allo! Napeta'dai kumuala kupakitanpi tanda mejangngaran,namane' la ngkatappa'ina'. Apa ia mandatanda la dipakitanni susi to apa jaji lakoNabi Yunus." Ia tonna mangkamo PuangIsa mangkada susi joo, malemi ssalaijoo tobuda.5 Ia tonna ratumo lian sambali'na tasikto anak gurun-Na Puang Isa, mane'naingaranri kumua te'da nabawa roti.

  • MATIUS 16.6–12 856Mangkadami Puang Isa nakua,"Majaga kamu' lako raginna to-Farisisola to-Saduki."7Apa te'da naissenni anak gurun-Najoo pangpasusian nasipangkada-kadanakua, "Iamo namangkada susi joo,nasaba' te'da tabawa roti."8Naissen Puang Isa to apanasipangkadai. Iamo joo nakuanni, "Ee,kamu' totangmatappa'! Anna ia oramisipangkadai kumua te'da mibawa roti?9Te'daparaka mipahangngi to kuasang-Ku'? Te'damoraka miingaranni to limaroti dipakandean tau limang sa'bu?Pirapara baku' torrona to mipasirempun?10Susi too to pitu roti dipakandean taupatang sa'bu. Pirapara baku' torrona tomipasirempun?11Ciapari na te'da mipahangngi kumuatangngia roti tongan to kusanga,'Majaga kamu' lako raginna to-Farisi solato-Saduki.'"12Mane'ri napahang anak gurun-Na kumua, ia to nasanga majagalako raginna to-Farisi sola to-Saduki battuananna majaga lakopangngajaranna to-Farisi sola to-Saduki.

  • MATIUS 16.13–19 8613Malemi Puang Isa lako siandahnakota Kaisarea Filipi. Ia tonna ratumolako, nakutanaimi to anak gurun-Nanakua, "Ia ke pahangna tau, indaranasanganna' tee Aku', Anak Mentolino?"14Mebalimi nakua, "Den tau kumuaNabi Yahya, den too tau kumua Nabi Elia,na ia to laenna kumua Nabi Yeremia,ba'tu sala mesa'na nabi tonna anu'."15Mekutana pole' omi nakua, "Apa ia kepahangmi, indara' tee?"16Mebalimi Petrus nakua, "Kita'mo RajaMangpasalama', Anak to pole jio maiPuang Allataala to tuo te'da cappa'na."17Nakuamo Puang Isa, "Simonanakkana Yona. Masannangko, nasaba'tangngia tolino mpauanko to ianna tuu,apa pole jio mai Ambe'-Ku' jao suruga.18 Iamo joo, kusangai tooko Petrus,battuananna batu mawatang. Susi batuariri dinii mpake'deh bola namawatang,susi toomi kusuako la mpemawatangngitomatappa' lako Aku' na moi kamateante'da nalantaloii.19La kubenko goncingna Lino Barun-NaPuang Allataala. Ia to mupangnganggailan lino, napangnganggai too Puang

  • MATIUS 16.20–24 87

    Allataala. Na apa to mueloran lan lino,naeloran too Puang Allataala."20 Ia tonna mangka joo, napakainga'miPuang Isa to anak gurun-Na kumuadanggi' naden tau napauan kumua IamoRaja Mangpasalama'.21 Ia joo wattu napamulami Puang Isampauanni to anak gurun-Na kumua,"La malena' de' kota Yerusalem, annapamaparri'na' pekaamberan to-Yahudi,kapala imang sola guru agama. Ladibunona', apa ia ke allo mangpentallun,la dipatuo pole'na' jio mai kamatean."22Nasarakki mesami Petrus to PuangIsa anna ta'tanni nakua, "Oo Puang,dennaa upa' napamambelai PuangAllataala joo la jaji lako kale-Ta'!"23Apa messailei Puang Isa nakuannito Petrus, "Ee, Ballisi', palai lalokontee! La mutumangna', nasaba' iato pikkirisanmu, pikkirisan tolino ia,tangngia pikkirisan jio mai PuangAllataala."24Mangkadami Puang Isa lako anakgurun-Na nakua, "Ia to tolanturu'na',te'da nalanturu'i bang pakkaeloranpenawanna, apa la mpassan kajusitambenna, naturu' tarruhna'.

  • MATIUS 16.25–17.2 8825Nasaba' ia to tocirinnai katuoanna,te'da nalannampa' katuoan melo te'dacappa'na. Apa ia to tonturu' tarruhna'moi la dibuno, iamo la nnampa' katuoanmelo te'da cappa'na.26Apara bua'na lako tau ke naassangngasanni tee lino, apa te'da naampa'katuoan melo te'da cappa'na?Wa'dingraka joo katuoan dipasiangga'waramparan?27Te'damo namasai kuratu, Aku'Anak Mentolino sola malaeka'-Ku', angkupupangngarrangngi tokamala'biran-Na Ambe'-Ku'. Ia joo wattula kunii mbenni assele' panggaukanna totolino.28La miingaran tee kadang-Ku' kumua,sitonganna den kamu' to ntee, te'dapanamate ke te'dapi nakitana' tee Aku',Anak Mentolino, mangparenta susiRaja!"

    171Annan allona mangkanna joo,nasolanmi Puang Isa to Petrus,

    Yakub sola Yahya sile'tona, namalemessarak de' buntu majao.2 Ia tonna ratumo de', nakitami to PuangIsa balik rupan-Na. Ia to rupan-Na susi

  • MATIUS 17.3–9 89

    allo mangngarrang na ia to pakean-Namemmabuccang cumbia'-bia'.3Nakita toomi to Nabi Musa sola NabiElia sipangkada-kada sola Puang Isa.4Nakuamo Petrus, "Oo Puang,masannangki' ntee. Ia ke takabudai langkabua'na' tallu bola-bola, mesa' tanii,mesa' nanii Nabi Musa, na mesa' naniiNabi Elia."5 Ia tonna mangkada unapa Petrus,ratumi to saleu' macorrang mbombonniisola ngasan na den gamara nasa'dinglan mai nakua, "Iamo tee to Anakkupakamoja' to mpamasannangna'.Pesa'dingngii!"6Silajatanmi sola tallu joo anakgurun-Na Puang Isa tonna sa'dingngi togamara, namessuju' do' litak.7Apa nakandoppi'i Puang Isa nakaka'i,nakuanni, "Jenjen kamu', danggi'mimalaja'!"8 Ia tonna mengkitamo, te'da bangmotau laen nakita saliwanna Puang Isamandamo.9 Ia tonna solohmo jao mai buntu,napakainga'mi Puang Isa nakua, "Ia kedipatuo pole'mo' jio mai kamatean tee

  • MATIUS 17.10–17 90

    Aku', Anak Mentolino, mane'ri wa'dingmipauan tau to apa mangka mikita."10Mekutanami to anak gurun-Na nakua,"Matumbai pale' nakua to guru agama,kumua la ratui jolo to Nabi Elia?"11Mebalimi nakua, "Tongan, la ratui toNabi Elia, la mpasadia ngasanni.12Apa sitonganna kukuan kamu':Ratumi ia to Nabi Elia, apa nasakka'gaukki bangngi tau, sanga te'danaissenni. Susi toomi to la nagaukanna'tee Aku', Anak Mentolino."13Napahang anak gurun-Na kumuaNabi Yahya to nasanga Puang Isa.14 Ia tonna polemo Puang Isa sola totallu anak gurun-Na lako to nanii tobuda,den muane ngkandoppi'i, namengguntu'suju' jio olo-Na,15nakua, "Oo Puang, takamaseii dikka'joo anakkaku'. Nakannai saki ta'ta',naliwa' maparri'na. Pembudamo melolintama api ba'tu do' wai.16Mangkamo kusolan lako anak gurun-Ta', apa te'da nakullei mpamalagahhi."17Mebalimi nakua, "Takkaliwa' ngasankamu' tee! Tangmatappa' sola sala lalanto tau too allo! Piranpara masainna

  • MATIUS 17.18–23 91

    la kunii torro, to la minii mpa'dikkipenawang-Ku'. Bawai mai tuu pea."18Nagarra'i Puang Isa joo setangnamessun lan mai joo pea. Messunmi,nata'pa malagah silalona joo pea.19 Ia tonna Puang Isa mandamo solaanak gurun-Na, mane'ri nakandoppi'anna mekutana nakua, "Oo Puang,ciapari na te'da kikullei nnula'ii joosetang?"20Mebalimi nakua, "Malammai tokamatapparanmi. La miingaran teekadang-Ku' kumua, ia ke dennikamatapparanmi moi pada bangra lise'sawi, wa'ding kamu' kumua lako teebuntu, 'Tiangka'ko lako ntuu joo', nangla tiangka' ia. Te'da to apa tanglamikullemipugauk.21 [Apa ia manda to passambajang solapuasa wa'ding nnula'i to setang susijoo.]"22 Ia tonna sirempunmo Puang Isa solaanak gurun-Na jio tana Galilea, nakuamoPuang Isa lako, "Te'damo namasai ia teeAku', Anak Mentolino, kuladipangbenlako kuasanna tolino.23La dibunona', apa allo mangpentallunla dipatuo pole'na' jio mai kamatean."

  • MATIUS 17.24–18.1 92

    Masussami penawanna to anak gurun-Nasola ngasan.24 Ia tonna ratumo re' KapernaumPuang Isa sola anak gurun-Na, ratumito ba'tu pira-pira tomangrempunsima la dipatama Bola Puang Allataalanamekutana lako Petrus nakua, "Nabajahunaraka gurummu to sima dipatamaBola Puang Allataala?"25Mebalimi Petrus nakua, "Tantunabajah." Ia tonna polemo lako bola,napajoloimi Puang Isa ngkutanaiito Petrus nakua, "Simon, umbonakua pahangmu? Indara to parallumbajah sima sola sassung lako rajalan lino? Topangtondokanraka ba'tutomentamaraka tondok?"26Mebalimi Petrus nakua, "Tomentamatondok." Nakuamo Puang Isa, "Ia ke susiijoo, te'da naparallu to pangtondokanmbajah sima.27Apa dikua danggi' namabirih tee maitau, malemoko mamekan lako randantasik. Ia to bale bungah muala den doi'lan anga'na, alai tapamajaranni sola duatama Bola Puang Allataala."

    181Te'da namasai ratumi to anakgurun-Na Puang Isa mekutana

  • MATIUS 18.2–8 93

    nakua, "Indannara to kaminang mala'bihjio mai umma'-Na Puang Allataala?"2Natambaimi Puang Isa to pea biccuk,napajenjenni lan tangnga.3Nakua, "La miingaran tee kadang-Ku'kumua, ia ke te'da mipatorro sipa'jolomi, ammisusi pea, te'da milamenjajiumma'-Na Puang Allataala.4 Ia to tau mpamajiong penawanna susitee pea, iamo kaminang mala'bih jio maiumma'-Na Puang Allataala.5 Ia to tontarima pea to susi tee, sangakamatapparanna lako Aku', pada bangunamo to Aku' natarima."6Mpatarruhhi kadan-Na Puang Isanakua, "Ia to tontumangngi salamesa'na tee mai pea biccuk nate'damonamatappa' lako Aku', la'bi melo ia, keditoke'ii batu pelullu' gose' to kollongnanaditallanan do' tasik.7Na liwa' macilakanna to tolino, totompalao sala padanna rupa tau. Laden bang ia to tomangpalao sala, apamacilaka to tau susi joo.8 Ia ke limammu ba'tu ajemuntumangko mumadosa, ta'takkiiammuca'beanni, sanga la'biran kemenjaji tosalatampako, apa tuoko sola

  • MATIUS 18.9–13 94

    Puang Allataala, na ia ke sukku'i tokalemu, apa dipatamako api narakadukku te'da cappa'na.9Na ia ke matammu ntumangkomumadosa, sungki'i lan maiammuca'beanni! La'biran menjajitosalatampako, apa tuoko sola PuangAllataala, na ia ke sukku'i to kalemu apadipatamako api naraka."10Mpatarruhpa kadan-Na Puang Isanakua, "Ingaranni! Danggi' na den teepea biccu' mikita majiong. Nasaba'la miissen kumua, den malaeka'najio olo-Na Puang Allataala jao surugannampaii.11 [Nasaba' Aku', Anak Mentolino,mentama lino la mpasalama' to tolaosalamo natumang dosa.]12Matumbai pahangmi? Ia ke dennitau nnampui saratuh bembala', nata'demesa', apara la napugauk to puangna?Tantu la napatorroi to kasera pulonakasera jio sare buntu, namale ntiroi joota'dena.13Na ia ke naampa'mi, la miingaran teekadang-Ku' kumua, la liwa' parannunnajoo puangna lako joo mesa'na na ia tokasera pulona kasera!

  • MATIUS 18.14–18 9514Susi toomi Ambe'mu Puang Allataalajao suruga tangnaeloran sala mesa'na joopea sibiccu' la ta'de kamatapparanna."15Mpatarruh omi kadan-Na Puang Isanakua, "Ia ke ia to padanta' tomatappa'mpugauk kasalan lako iko, malekompakainga'i joo panggaukanna. Soladua bangmoko. Ia ke napesa'dingngiko,battuananna mupusile'to pole'mi.16Apa ia ke te'da natarimai topangpakainga'mu, ssolanko mesa' ba'tudua tau lako. Nasaba' den diuki' lanSura' Allataala, 'Iapi nawa'ding dira'tahkara-karana to tau ke denni dua ba'tutallu sa'bi.'17Apa ia ke te'da unapi namadoangmpesa'dingngii to pangpakainga'najoo tau musolan lako, la mupaui lakojamaa, namale mpakainga'i. Ia ke te'danatarimai, la mireken susii to passassungba'tu totangmatappa'."18Mpatarruhpa kadan-Na Puang Isanakua, "La miingaran tee kadang-Ku'kumua, apa to mipangnganggai lan lino,napangnganggai toda Puang Allataalajao suruga. Na ia to mieloran lan lino,naeloran toda Puang Allataala jaosuruga.

  • MATIUS 18.19–26 9619Na la miingaran too kumua, ia keden kamu' dua tau mesa' penawamassambajang meta'da lako Ambe'-Ku'jao suruga, nang la diben kamu' tomipeta'danna.20Nasaba' umbo-umbo nanii dua tallutaung-Ku' massambajang, la jiona' sola."21Malemi Petrus lako Puang Isanamekutana nakua, "Oo, Puang! Ia ke iato padangku' rupa tau mpugauk kasalanlako aku', pempiranra la kudampangan?Pempituraka?"22Mebalimi Puang Isa nakua, "Te'danapempitu manda, apa manglokkonpempitung pulo sipitu.23Nasaba' ianna mangparentamoPuang Allataala susi Raja, wa'dingdipasangrapang mesa' raja ssingahkaunanna, nasaba' napaindannii.24 Ia tonna paressai to kaunanna, denmimesa' diampa' to kaindanan sangpulosa'bu talenta indanna,25na tangnakullemi mbajahhi.Nakuamo joo raja, 'Balukki tee kaunansintong repokkona na sininna ewananna,napakei mbajah indanna.'26Suju'mi tee kaunan jio olona rajarrannuan asse penawa nakua, 'Ie',

  • MATIUS 18.27–33 97

    sabbara'ki'. Nang la kubajahna toindanku'.'27Massemi penawanna joo rajanahallalasan bangmi to pangpeindanna.28 Ia tonna messunmo lan mai bolanaraja joo kaunan, sitammumi padannakaunan to napaindanni saratuhra dinar.Natoemi natekkei joo solana nakuanni,'Bajah ngasanni to indanmu!'29Mangkai joo nasuju'mi joo solana,nameta'da nakua, 'Sabbara'ko mane,nang la kubajahna to indanku'!'30Apa te'da namadoang ntarimai,nakannori napangpetarungkuan joosolana ratu lako nabajahna to indanna.31 Ia tonna kitai kaunan laen, massemipenawanna naparapa'i lako raja jookaunan mangka dihallalasan indanna.32Natambaimi raja joo kaunan gajasa'ga', nakuanni, 'Ee, kaunan masa'ga'!Ia to indanmu mangkamo kuhallalasanngasan, nasaba' mengkamase-masekolako kaleku'.33Ciapari na te'da unamo assepenawammu lako solamu, susi tokupugauk lako kalemu?'

  • MATIUS 18.34–19.