. n. y. c.DISSERTATIO ACADEMICA,

EXPLICATURA QIMiSTIONEM:CELSA-ne,AN

HUMILIS SORSMELIOR?

Cujus PARTEM POSTERIOREM,Consens. Ampl. Fac. Phil. In Reg. Acad. Ab„

Sub PR.ESIDIO

Mag JOHANNISBILMARK,

Hiftor. & Phil. PracT. PROFESSORIS Reg, & Ordin.nee non Academiac h. t. RECTORIS Magnifici,

Publice ventilandarn fiftit pro GraduJOHANNES AVOLIN,

Forea- Finlandus,IkAUD, MAJORI Die xv Junii An. R. S. MDCCLXXVIif,

H. % M.. CVAB 0 M

Impreffit JOH. CHRISTOPH. FRENCKELL.i_.eg„ Acad, Typogr,

CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk

Provided by National Library of Finland DSpace Services

https://core.ac.uk/display/39931025?utm_source=pdf&utm_medium=banner&utm_campaign=pdf-decoration-v1

VIROAm.p*i.tssi.mo atque Celeberrtmo,

JJ:no JM-iG, J vJ JtlAJN INIKRAFTMAN,

Mathefeos PRQFESSORI Extraordinario,Regii Ordinis de WASA EQUITI,

!Reg. Academ. Scientiarum Holmenfis MEMBRO,

PATRONO BENIGNISSIMO,

Nee nonVIRO

Phrimum Remrendo aiqut Prcectariflimo ,D:no Mag. CAROLO SCHiEFFER,

Sacellano ini Cumea vigiiandffimo,FAUTORI OPTIMO,

In pignus perpetnae venerationis & gratiffimas men-tis Difftjrtationem hanc Vobis, Evergetse Propenfis-limi, dicatam voluit ac debuit

NOMINUM VESTRORUM

€ukor bwniftimus

§. XVIII.

te jfefcendamus nune, gaonijfm ihftkuti ifa "poflulat ra-__L-_r tjQ 5 a}j exceHfb hbnoris templo, ad cujus fpleridi-da lirnina ingigntetn laborum, moleftiaruin atque ciro_rumcatervara pontinUO excubare vidimus. & ad deprefl. qranos conferamus loca, ■ eadem mentis trutina, quse heicobvenire fblent, virje tarn commoda, quam ineommo-da, quantum ingenii vires ferant, expenfuri. Humilesigicur cafes, in quibus fimplickatis muka, artium ..utem.& f_*r..tuum nulla fere apparenc indicia, fubearmis, &hominum ibi degendum conditionem luftremus. Abfitvero, vt Lewftdtes noftrps, munditiei amantes ad imnu.n-da menc.icorum mapalia deduceremus; res enim nobisnunc non eft cum horninibus, qui eum extrema pau-peftate quotidie conflichncu;*, & qui prpdigia quafi iunthumanx miferi.e & fqualoris. Humiiis enim fortisbomines iiii a nobis uicuntur, qui iri ampliflima pyra.Midis illius, quae civitatem, uti lupra diximus, repra*(ei_-tat, bafi hterent, continuo fed modico labore tantum fi-bi acqutfere poilunt, quantum ad fe & familias fufteti-fandas & fine elegantia veftiendas requiratur: qui fuper-flua nee habent, nee qu_erunt, fed tenui iua forte con-tenti funt, dummodo maxime neceilaria non deficiant.Hi porro funt, qui magnificos titulos & pubiica mnne-ra ve! non ambiunt vel modefte admodum accipiunt,privatarn conciitionem, eandemque iatis mediocrem, ho-noribus quibuscunque, vitro etjam obiatis, prseponentes,atque alia ignorantes ftipendia, qoaxfi quce fudoris ac Ia-

C boris

18Boris funt libamina. Vcrbo: tenuis fortis homines funtilli, qui quafi mcdii navigant inter rnendicitatis charyb-din & dignitatis fcyllam, quique precibus iuis id iiintconfecuti, quod llex fapientiflimus a Supremo Rege fibiexoptavit; dicens: Nee dives iim, nee pauper, fed fruaroperum meorum mercede.

§. XIX.Quxcunque in globo terraqueo obveniunt res, qu#

ad nos vitarque noftra- conditionem habent aliquam re-lationern, ea; plerjeque duplicem nobis obvertunt adfpe*cTum, vel lsetiTtn ac commodum vel trifcem ac noxium:qualern rerum humanarum varietatem excelfi Procerescum humilis fortis hominibus experiuntur communem.Hi quum nee magnas hereditate fibi relicTas habeant o-pes, nee fecunda fortuna in illum ipfos evexit locum, cviampiiffimus debetur cenfus, fibi ipfis quafi relinquuntur,& proinde a contumaci terraj gleba, ex afperitate mon-tium & filvarum vel ruditate materia: exprimere cogun-tur tenuem ac parabilem vicTum, ceteraque adeo neces-faria, vt fine his vita confervari nequeat. Rigidiifimosigitur labores continuo fubibunt, antelucana non raro e-rit eorum induftria, quae non femper ceflat cum ccci-dente hefpero: longinqua etjam & farpe periculi plena fu-fcipient itinera, vt fuas merces cum aliis neceflariis inurbibus commutent, atque vt■ paucis prjecidam: nuliumfere ipfis efl otium nifi in concatenata negotiorum va-rietate. Hoc confirmat multiplex experientia; nihilo ta-rnen minus Oratores & PoetEe gratis adeo coioribus vi-tam tenuioris fortis hominum, praxipue agricolarum &Paftorum adumbrant, vt conditio horum fere invidendaac Superum felicitati proxima videatur. Prodeunt etpmin fcenam paftores & horum uxores adeo exporrecTis &

a cu-

19a curarum mqle vacuis faciebus, atque eleganter adeo ve-ftiti, vt ipfa fortuna beatiores appareant. Enimvero lon-ge alia in theatro luditur fcena, quam in horridis ftlvis& fumofis tesquis agitur vita. Credamus in hoc nego»tio, uti par eft, experto Patriareha; Jacobo, qui tenuemfuam conditionem paftoritiam non fucatis, fed veris hisdeiineat coioribus " Interdiu * confumfit me jeftus, nocftuautern pra? gelu rigebam, profugitque fomnus meus abocuiis meis. Immo Sicet Paftorum conditionem, ceu fe-liciffimam, tantum non omnes praedicent, pauci tarneneandem, quje fponte fua fe offert, eiigunt; lucuiento ar-gumento, quod alia fentiant homines, & aiia aliis com-mendent, quodque non tarn rura ament, quam potiusurbanitatem in rure: Pra:terea cum tenuioris iortis ho-mines ncn fufficiant ipfi /ingulis negotiis rite admini-ftrandis, aiios in auxiiium conducere neceffum habent,fed quorum focietas, quantum labores minuit, tantumcurarum molem pierumque auget, adeo vt hertis & he-ra, fervis & ancillis illum vicftum non raro propinarecogantur, quo ipfi, fi modo lautior eftet eorum fors,libenter fruerentur. Exulat igitur ab humilibus cafis com-moditas vkx a plerisque tantopere defiderata, una ca-mera, eademque ixpe angufta, pluribus contra aeris tem-peftatumque injurias defendendis, unusque focus tarn adcalorem, quam ad lucern piuribus fufficiet. Parce igitur& quafi guttatim hominibus humili loco pofitis acce-dunt bona quxdam, ita quidem, vt hxc non tarn fortu-n£ munera, quam potius naturaiia quaedam indefefti Scfoliertis laboris ftipendia efle videantur.

§. XX.Prreterea tenuioris fortis homines ita plerumque a

reliquis civibus fuis negiiguntur, vt iftbjec focordia pa-rum* omnino a contem.u differat. Imperitum enim vul-

C 3 gus

20gus omnia aeftimat a modo, quo ipfius oculorum aclesvel magis vel minus perftringitur,. & quum nihil admi-ratione dignum in hominum modo memoratorum ex-terna forma inveniat, nee veftium nitorem nee alia quae-dam ornamenta cernat, facile fibi perfvadet, talern apropitia fortuna deflitutum, meritis carere & proinde ju-re contemni* poile. Stephllme enim veneratio exhibeturnon tarn perfonze adoratte. quam potius muneris digni-tati, aut tunica: eleganti,. quam geftat. Quamvis igiturhomines, ignobili loco poftti, meritis ac virtutibus fu-perent interclum eos, quos temericas potius, quam pru-dentia ad honorum euimina evexit, non raro tarnencum infima & malefana plebe confunduntur: fi quid exjuftifftma etjam caufla petant, faepius cum ignorainia& farcafmo tarn a Dominis, quam a fervis repelluntur,faltim negotja, iilorum falutem concerneutia, div difierun-tur, quafi hominum tenuiorum res eflent tenues & nul-lius fere momenti. Modeftiores etjam funt illi, quaravt fuis quereiis cuiquam moiefti efle veiint, cujus man-fvetudinis malam banc- (xpe referunt gratiam, vt tam-quam fomnolenti & rerum fuarum incurii habeantur abardelionibus, qui nihil non sequum ac licitum cenfenc,quod ipfos ad defideratum portum deducic, nee a mediis,quae adhibuerunt, fed a negotii exitu, fuam aeftimarivolunt virtutem. Atque ita inferiorum fors per fe du-ra, aliorum faftidiofbrura contemtu redditur adhuc de-terior; quum idonei tantummodo videantur, in quos im-pune illudac protervia.

§. xxr.Quod fi tenuioris fortis homines ultra deprefTum

nataHtiorum horizontern capita fua extollere tentent, quoafperitatem conditionis fua? honeffa quadam ratione aii-quando mitigent, tot iuo ftudio iq arduo hocce ftadfo

objici

21objici impedimenta plerique experiuntur, quot eluclan-dis vix unus ex multis fufficiat. Ipfum emergendi pro-pofitum, übi comparuerit, temeraria; ambitiqnis titulomox infignitur & parum abeft, quin dignum cenfeatur,quod convenienti pcena tempeftive coerceatur, cauflan»tes nihil afperius humiii cum furgit in aleum, Obfcurosjiatales eisdem .objiciunc aemuli, paene ignorantes, quodlimum omaes babeant aucftorem. Nomen ipfiim, quumhorridi quid fboec, opporcunam praebec occafionem ux-fibiiandi virum, fpecioia Majoruro aue Parentum optimcmericoi_m gloria non circumdatum. Huic nifi benigni-or caius Patrouum quendam conoiliaverit, fed in pala-tiis _Ma_cen_uem quajfet, cujus commendatione innotefce-re poffic, fpe fua fepe excidic: probet enim huic follici-te lua obfequia, fuam iidem, periciam atque induftriam,parum tarnen proficiet: quum enim "Heros ifte nobiiio-rurn clientum corona dudum cingatur, quorum curamvel fponte in fe lufcepit, vel propter necetTitudinem, a-micitiam aut fperata bona fufcipcre co^.cftus fuit, nonvacac ignobilis viri officia aeftamare, cvi velut in prcemi-nm arrogans hoc fubminiftratur confiiium, vt intra fu.am fortunarn in fua Rhodo maneat. Quod fi cliens hienihilominus propofici, quod virtus, non vana alic ambi-tio, tenax maneat, nee contunielue ipfum franganc, fedadeo criganc, lit fortunarn fuam paciencia vincere cone-tur, muica indigna fcepe perferet, audiet virtutes fuas a-tro vitiorum carbone paftim notari, & de fuis meritisita detrahi, vt parum abfit, quin ftagiciorum fpeciem ha-beant. R.e.le igitur cecinit Poeta: Haud facile etnergitnt,quorum virtutibus obflai - - - - Res twgufla domi.

§. XXII.Vidimus ha&enus nonnulla incommoda, quae humi-

Jem adfiigunt fortern, quorum gravitatem is optime cx-... C 3 perie-

22perietur, quem fors in tenuem detrufit conditionem;graviflimum autern cenfetur, quod in hominibus, qui-bus iiiud contigic vitje genus, raro inveniatur illa huma-nicas & ea morum facilicas, quae vicam noftram, per fefatis moleftam,redd.t nobis aliisque gratarn & jucundam.Quum enim tales parum aut nihil forcunae debeant, kdab ipi3 natura, qua* ad vifturn & ami.tum funt necefla-ria quafi excorquere cogantur, dura admodum hac vitJCratione & confvetudine veluti rigefcunt eorum animi,adeo vt aliorum feu fecunda feu adverfa fortuna vixmoveantur. Sibi ipfis fenne a nativirate relidli, fibi i-pfis potiftimum pe-r reiiquam jetatem vivunt: quae fupra& extra fe funt, ad fe non pertinere exiftimantes. So-cialuatem, illam generis numani compagem, vix nom_i_ne cenus norunt, & fi quando hanc colant, propriummagis fpedant lucrum, quam vel corporis a iaboribusfacigati recreationem vel animi, curis langvidi, relaxacio-nem inde percipiendam. Ec quum tenuis eorum condi-tio vix permictat, aliis defiderata exhibere oflicia, pauciquoque iilorum experiuntur finceram iilam, smbrofiae acnecftari tsquiparandam voluptatem, qua affatim fruunturine;enui virtutum ac fcientiarum alumni, quoties in me-moriam fibi revocant vel alios a fe ab imminentibuspericulis dextre fervacos, vel praeter meritum oppreflbsab interitu opportune vindicatos, vel dignos viros, fedcum adverfa fortuna ancipiti coliuctantes pugna, ad me-iiorem fortern promotos.

§. XXIII.Tot autern tantaque bumilis conditionis incommo-

da, quot quantaque expendimus, magnis adeo penfanturcommodis, vt dubium omnino fif, utra horum pneva-leant. Übi eniin deliciis devoca gens rion cernit nifi ina-lorum fpicas, ibi asqui rerum adtimatores largam vero-

rum

23rum frmftuum meftem inveniunt. Verum quidenj eft. quodtenuiorls fortis homines multumlaborare r.eceflum habe-ant, vt victum & ami&um fibi comparent; ita tarnen

■ fors eorum non redditur deterior. DEUS enim Opti-mus non ea conditione in tbeaerum hujus mundi nosproduxlc, vt decuflatis brachiis heic fedentes, aflas co-lumbas per aerem vencuras exfpectaremus, fed uc labo-ribus nos exerceremus; quare labor generi noftro adeoeft proprius, uc fi homines in laetiftlmo incegritatis ftatufemper permanfiflent, non quidem a quotidianis labo-ribus, fed fanturn a laborum moieftiis iramunes fuiffent.Omnium quippe infeliciflimi funt illi, qui laborare ne-fciunt; quippe qui vel morbis, vel ignavia, quae mife-riae folet effie genecrix, impediuncur, & ecedio, veluciferrum* ferrugine confumuntur. Labor aucem, qui op-portune fufcipicur & recfte adminiftracur, prodeft tarncorpori, quam animae. Ipfo enim promovetur digeftioalimencorum in vencrc, fecrecio humorum minus idone-orura, nee non fluiditas fangvinis, quibus momentis fa-nitas partim adfecta refticuitur, partim integra confetva-tur, & corpus evadic aptum muneribus fibi injundtis fol-lerter & impigre peragendis. Anima quoque firmo &enmrnodo gaudens hofpitio, blande influic in corporisoperaciones, aeque negociofa inopeimis mediis inveniendis,ac corpus in inventis expediendis. Hinc fit, vt mole-ftice, qua; vitam noftram comitantur, vel prceveniantur,vel minus fentiantur. Nee hoc loco erit reticendum,quod labor ifte, quo tenuioris fortis homines occupan-tur, animae ac corpori adeo difficiiis non obveniat, acilia negocia, quibus froceres fua difpungunc otia. Quumenim ad unum alcerumve objectum fuam artentionem il-li advertant, his autern ingens officiorum feries incum-bat, facilius omni.no eft illis fuam emetiri planiriem,quam. his e fiio labyrintho fefe expedire. Sed & hoc

jnfe-

24inferioribus eft proficuum, quod labor ipfbrum nullurrifere ipfi_ creet t__diutn; dies enim citius illis elabuntur,quam vel fiperarent vel nonnunquam optarent: fucceditnox, qu_e akum foporem & graram quierem feftis pra;-bet membris, & naturalem vigorem, interdiu forte ad-fedum, liberaliter reparat. Iramo ipfa laborandi con-fvecudine multi e.ma coi.rrabunt hnbitum, v.t otio fibiobiato vix frui queant, fed diem fibi periii.c exiftiment,quem labore aliquo notabi:em non leddiderunt.

§. XXIV.Laboris jufti tan.um folummodo, quantum par eft,

extenuantes incommoda, non nodum irt fcirpo c,uj_ri_rrius, fed apparentiarum putamen frangirnrus, vt veri bo-ni nucleurn degufterftus, Pecvulgatum eft proverbium:quod opiniorte vivamus, &: re-apfe mulri grave & tantumnon intoierabi.e opinantur, quod fua natura tale eft mi*nime. Quum fub pauperi tecto nuiia ex auro & argenjto confecta vafa, nee elegantes tabulas, aiit pretiofas ve-ftes, nt-c aiia exquifid luxus in/trumenta anjmadvertuntfortunce Filii, hifte fpectraeulis adfverj, mux ceftiraant,paupcres, quantum a fp*enclore, taraturn etjam a felici-a--te efle remocos. Quantumvis autern exht-ia, 5; forte et-jam rara finc ifthccc decora, pretio tamera poffunt com-parari, pro quibus.in tuguriis hominum .cnuioris lcutisanimadvertimus ftlia commoda orani .*re*iofi.pcriora ) atqueaProceribus tanto magis invidenda, quanto apud hos parcijusreperiantur. Cernimus nimirurn homines fanos atque robu-ftos, cernimus numerofara & bene valentem famiiiam, ju-vencutem roafculam & fenectutem juventuti fere fimiiem,laboribus non frorftam, feci potius corrobora.au:., adeovt tempus, edax reruin s parum omnino de fenum fiorein ipfa jeeatis bumance hierne decerpferit. Hoc tancum

bo-

25bonnm, praster laborern, fuie debent frugalitati & con-tinentics, quas malorum peffimum exiftimane voluptuo-fi, viventes, vt edant; dum contra pauperes edunt, vtvivant; quq modo & vicfus ipfis eft fialubris & vita ju-cunda. Failunt etjam & fallumur, quotquot credunt, de-iicias omnes exfulare ab humilibus pauperum menfis.Has enirn, quaiescunque fint, debemus natursr, bonceiili matri, qua. certe iniqua fioree, fi induftriis liberis mi-nus indulgcret, quam ignavis vel faftidiofis' nepotibus.Habent igitur tenuioris fbrtis homines fiias etfam delici-as, minus quidem frequentes, quam beilaria divitum,fed quo rariores, eo efjam grauores, non ex utrsqueIndia exquifitas, nee artificum ingeniofa induftrla para-tas, fod intra proprios cxfpites pler.umque colieclas, qiiaeabsque multo -areis beneiicio tenuiqrum hqt__t'iniV_i um-plici guftui non minus arriden.t, quam condimentis in-cruftatae depravatum opulenuorum titillant palatura, eotarnen prajftantiores, quod.adfeduum a*ftum, ficut Pala-tina. facere folent cieiicia*. m detrinientuni fanitatis mini-me fufcicenc.

§. XXV.Humana; fortis, five excelfa eadem fuerit, five te-

nuis, quafi necefiariee appendices efle videntur curce, qua-rum tamen illa?, quce auratis Procerum poftibus infident,rebus rite penfitatis, -loi-ge plures & acutiores efie de-prehenduncur, guam quce pauperum exercenc animos.Diriguntur enim prcccipua curarum noftrarum momen-ta vel in nosmet ipfos, ye! in familiam, vel in vicftum& amictum parandum. Primaria noftri cura eft, ue con-fervemur & integram retineamus fanitatem. Hoc vo-tis etjam expetendum commodum hominibus tenuiorisforeis prafttac continuus, uti diximus, labor, gui noxios& fuperfluos humpres c corporibus expel.ens, morbo-'rum materiam toliit"; prseftantior proinde Medicus, _£-"" D fcuia-

26fcukpil filiis Taumamrgo & Nofophygo, m obfidioneTrojans celebribus, Nee liberi pauperum mukam cura-rum materiam fuis prctbent parentibus, quippe qui tan-to plerumque tatius adolefcunt, quanco minus mdulgen-ter curantur. Immo poftquam illi primas infimtice infir-mitates fuerunt elucfaci, mox incipiunc prcgenitoribus fuisutiles prreftare oneras; qui proinde canto phira a-tacis in-gravefceneis folaraina, & tanto certior . niksganda. fortisfux inftrumenta habent, quanta numerofior ipfis conti-gerit iraiilia. Secus antem fefe res habet cum Proceri-bus, quibus modica erjam famiiia innumeras fubminiftratcuras, ancipiti quavis cogitatione cegre difiipandas, nu-merofia autern ingens a multis putatur infortunium. Neevicftus & amictus comparandi ratio muicam admodumpoftulat follicicudinem; fiquidem cenui ac parabili funtcontenti, & qiHim talern opportune impetrare poffunt,cum Jove ipfo de felicitate fe cerrare pofie exiftimanr,Obfcuram fucurorum cafuum conditionem operofa men.tis indagine non luftrant, nedum his prcefencem rerumftatum anxie attemperant, fatis habentes, fi imprcefentia-rum nihil valde defiderenr, reliqua a munifico rerum o-mnium Conditore in filentio & fpe exfpedantes, quiexfpeelationem eorum in pracerkis anguftiis nunquainfefellit. Vana denique, qux excelfa pecfora ranroperetorquent, vel ignorant penitus, vel indigna cenfent, quj-bus curas & cogkationes impendant Si terra cum foe-nore fuum reddac depofitum, f\ arbores überes proferantfrucftus, fi pecus lac copiofum & foetuni valentem fun-dat, facis fe divites, facis felices aftimant.

§. XXVI,Negliguntur quidem nonnunquam, quod non diffi-

temur, tenuioris fortis homines ab illis, qui in excelfishonorum gradibus funt conftituti; (cd ifthax jacTura il-Ii», qui iua fefe inyolyunt fimplicitate, tantiila obvenit,

27ot eandem fua opera fuoque ftudio reparare vix ten.e_.tsquin potius nonnulli tenuitate fua eontenti, in id potiusincumbunt, ut potentioribus magis adhuc, guam hade-nus facftum fit, fiant ignoti; memores moniti illius Poetae;

Creide tnibi, bene qui latuit, bene vixit t £f intraForturmm debet quisque maneve fuam.Sed mira admodum eft iila, qu

28& officio retinebuni, ne ampliffima, quam poffident,provincia ejicianrur] CpnVfa ea cenuioris fortis hotrtirtt-bus cerca qua*dam prafttkuta eft oftlciorum palceftra, in-tra guam qum fefe contineri patruntnr, aciiornim fuarurnquooammodo civ? ppftitnc arbicri, fnkem dierum atquehorarum momentis n.on ita funt adftricTi, vt prcpter le-vem quendam negiechim itl cenfuram aur reprehenfio-nem incurrant. Prcecerea ipfos e plackio ibmno non ex-citar vel lalutantium ffemkus vel anbelus cliens, nee il-lis in longarn nocftem obfidet amicorum corona, fedquantumvis laboribus fint diftricli, tempus tarnen eis con-ceditur, quo fui plane juris efie poffint. Hujus rei nul-lum certius eft argumentum, quam quod illi, qui in ho-norum fplendore verfantur, dum libertace aliquantisperfrui geftiunt, ad opaca rnra ikfc conferant, & in anguftisreceftibus liberius muko fpirent, quam in fpatiofis a.chbus,

" §. XXVIH.Magna-quoque eft illa hominum tenuioris fortis prce-rogativa, quod eximia gaudeant tranquiilitafe ac fecuri-tate. Quum enim ex pravkare hominum naturali enarainvidia fic iila furia, quae vexacionum ac perfecutionumftabra conckat, potentiores imprimis exagitac, quos f\ degradu dejicere valeac, major paraca eft gloria & infigniuslucrum: tenues contra parum digni confentur invidis, inquos perniciofa fua dirigant ee!a, fiquidem aliam quamli-bet, quam pauperis forcern quisque fibi & exopeet &adfecter, quare & hie fecuram admodum degic vicam.Proceres iri hac vka, eamquam in aico peiago, decuma-"nis fcepe fluctibus agieantur, fed tenuioris fortis hominestuto & claufo veluti in porcu navigant-non obnoxii rem-peftacum vioiencice, non verici gravem bonorum fuorumjacfturam. Sicur enim ad natandurn a.ptior eft ille, quionere liberior; ka illi ad vivendum omnibus moleftiiscxpediei, nulla alternantis fortunaj exfpe_ta.ione implica-

_i

29ti. Cum canitur claftlcum, minime verentur fpoiiacionem:cum -conciamantur vafa, non quid fecum efferant, folli-cke qucerunt: cum excrefcunt flumlna, nullarn metuuntinundationem: cum aut fiagranc ineehdia, aut debacchan-tur tempeftates, aliorum magis quam fua ingemifcuntforte. Ne fpeciofam magis, quam veram quis exiftimetifthanc Philofophiam, agedum intueamur vultus tarn Pro-cerum, quam tenuioris lortis hominum. Hi fideiius &fceoius rident, non prementes alcum in pectoribus repo-ftum dolorem, . Et fi qua corrugatcs fro.ntis inhorrefcattempeftas, facile illa difcutkiir, fi modicam fortunce fti-pem colligere ipfis concedaeur. Illorum autern ftsfta ple-rumque eft hiiaritas, fioilicitudine intermixra tantograviori, quod fub ipfo miferice onere ptilam effie mifie-ris non liceat. Non profecto invideres illis externarn,qua fefe efferunt, pompam, fed horrefceres. forte, fi eosdetracfta copia nudos, fine mangonii cultus lenocinio ad-fpiceres. Hi porro ab occultis infidiis ac venenis fecurifunt, quippe quje porentioribus parata videntur. Idemquoque vaiet de injuriis, quandoquidera divices divici-bus inimici fiunt ac potencioribus. Incer hos quoque demagnis muneribus obtinendis acerrima efte folec conten-tio, quare tales in majoribus ecjam __: frequentioribus ver-fantur periculis. Proceres ex iliis, qui gradu fibi aut ae-quales aut proximi funt, quosdam deftinant, quos peri-*culis objiciant, nort cerdonem aut fabrum.

§. XXIX.Ad tenuis fortis commendationem multum quoque

facit, quod illa nos deducat ad virtutum cukuram, qucelicet ipfa non fit fummum hominis bonum, medium ta-rnen ad illud perveniendi eft optimum. Procerum filiimultis bcne vivendi prscceptis atque cperofis Phi!ofophi.edifcipiinis ad bonos mores a feduiis magiftris fenfirn de-riucuntur. Quod ha:c verbis ac nervofis argumends fva*

V 3 "**i* \det,

30det, tenultas fortis opere jpfb cogit, tanto meltor tem-perantiae ac modeftia. magiftra, quanto neceflltatis impe-rium eft validius hortationum incitamentis. Si nequeobfequamur voluptatibus, blandis illis ac mentem fafci-nantibus firenibus, neque ludis & conviviis muirum im-pendamus, neque ullum gutturi aut ventri noftro demusgaudium, neque incedimus per bominum ora magnifi-ce, neque efferaraur infinkis cupiditatibus, non finit te-nuis noftra fors nos hoc facere, quamvis faciendi volun-tas forte adeflet. Prseterea quum impunkatis minoremveniam fibi poiliceri queant homines tenuioris fortis,quam potentiores. hinc fit, vt qui vircutis amore inr

}un

31nern eonfuluit, quis fuo tempore felix eftet? ContemfitOraculum regias opes & apparatus, acque Agiaum quetvdam Arcadem, modici ruris cukorem, qui metas ageiiifui cupidkate nunquam excefferac, felicem efie refpon-elit. Ica omnino eft: felicieatem enim a*ftimamus non il-lam, quam homines verbis laudant, fed quam ipfo ope-re, dum optio concedkur, probant. Jam vero nemofelicitei* vivit, nifi dum eenuioris fortis hominibus fimiliseffickur, fcilicet fi cum paucis amieis, f\ frugalker vivat, fifcientiis & artifeus operarn dat,-fi divicias & honores pos-fidear, canquam non habeat, & eo animo. Si felickas eftanimi voiuptas, orca ex ratione percipienre poffeftionemjneundi, quomodo in continuis ruibis & inter quotidia-nos ftrepicus feiicitatem pcrcipiemus? Principes igitur &jn_petato.es legimus, quoties fincera quadam voluptatefrui voluerunt, a cuimine fplendoris ad obfcuros privato-rum receftus, pauciffimis fed probatiftimis amieis comi-tatos, feceffifte. In qua quidem fententia, vt alios vene-rabundo filencio nunc praJtereamus, fuit magnus ille SCf-PlO, qui a reipnblica? pulcherrimis muneribus otium fi-bi fumebat aliquando, & a meeu hominum frequeneia-que incerdum in graram folirudinem, tamquam in por-tum fefe recipiebat: rarus, vt prcedicare folebat, fapien-tire non indicium, fed initium efle, fecum confiftere &fibi vacare.

§. xxxr.Quod fi nunc utramque modo delineatam tabulam

tarn excelfx,quam humilis fortis juxta fe pofitam attentecontemplemur, facile perfpiciemus, utra conditio fit me-lior habenda. In illa igitur cernimus quendam fplendo-ris fucum inter denfam incommodorum umbram; inhac modicam umbram, pulchros colores non obfufcan-tem, fed gratiores reddentem, Illa nobis fiftit magnas& ipeciofas apparentias, ipfo ufu fenfim imminutas, hxc

toti-

32cotidem "fed fimplices exhibet realitates, quibus ab ipfafruitione accedit precium. Qui tenui^ funf-forcis, folli-citi funt vt acquirant; qui excelfee, vt "comparent