Fahrenheit 451 barrukoa... · 2020-02-20 · liburu-papera sutzen eta erretzen den tenperatura fahrenheit 451: 9 farenheit barrukoa-ok:intimitatea barrukoa-0.k-0.k 12/08/10 10:21

5

Ray Bradbury

Fahrenheit451

farenheit barrukoa-ok:intimitatea barrukoa-0.k-0.k 12/08/10 10:21 Página 5

jatorrizko izenburuaFahrenheit 451Ballantine Books, New York, 1953

itzulpenaNagore Tolosa

lehenengo edizioaTafalla, 2010eko abuztua

© Txalapartak edizio honena© Ray Bradburyk 1953, © 1981ean berritua obrarena© Nagore Tolosak itzulpenarena

Editorial Txalaparta e.m.l.Navaz y Vides 1-278. Posta kutxa31300 Tafalla nafarroaTel. 948 70 39 34Fax 948 70 40 [email protected]

azala eta bildumaren diseinuaEsteban Montorio

maketazioaMonti

inprimaketaRGMIgeltzera poligonoa, 1 bis, A1 pab.48610 Urduliz - Bizkaia

isbn978-84-8136-586-3lege gordailuabi. 2.298-10


7

Don Congdon-i eskaintzen diot honako liburu hau,esker onez


liburu-papera sutzen etaerretzen den tenperatura

fahrenheit 451:

9


Paper lerroduna ematen badizuete,idatzi beste aldean.

juan ramón jiménez

11


Lehen partea

Sutondoa eta arrabioa

13


plazera zen erretzeaAparteko plazera zen ikustea gauzak nola higa-

tzen ziren, ikustea nola belzten eta aldatzen ziren.Ukabiletan letoizko mangera-muturra zuela, suge-tzar hura keroseno pozoitsua munduaren gaineratuka, odola buruan pilpiratzen zitzaion. Eskuak zu-zendari harrigarri batenak zituen: su eta garren sin-fonia guztiak jotzen zituen, historiako zarpak etaegur-ikatzezko hondakinak suntsitzeko. 451 zenba-kidun kasko sinbolikoa buru soraioan eta begiak su-gar-laranja zituela –hurrena gertatuko zena baitzuengogoan–, erregailua piztu zuen, eta etxea suak iren-tsi zuen airean, arratseko zerua gorriz eta horiz etabeltzez erretzeaz bat. Urrats luzeak egin zituen ipur-targi-erlauntzean barrena. Garai bateko jolas hartanbezala, malba zurizko gozoki-burruntzia labean sar-tu nahi zuen, oroz gainetik, uso-hegoak astintzen zi-tuzten liburuak etxe-atarian eta lorategian hiltzen zi-ren bitartean. Liburuak zurrunbilo gorian gora egin

15


eta suteak belztutako haizeak eramaten zituen bi-tartean.

Montagek irribarre ank erra egin zuen, sug a-rrek gardostu eta uxatutako gizonaren irribarrea.

Bazekien, suhiltzaile-etxera itzultzen zenean, begi-keinua egingo ziola bere buruari ispiluaren aurrean:kortxo kedartuz belztutako koblakaria zirudien. On-doren, lotaratzean, nabarituko zuen aurpegiko giha-rrek oraindik irribarre ankerrari eusten ziotela ilun-pean. Ez zen inoiz desagertzen irribarre hura; ez zen,akorduan zuenez, inoiz desagertu izan.

Kakalardo-koloreko kaskoa zintzilikatu eta dis-tirarazi, suaren kontra babesteko jaka txukunki ese-ki, dutxa oparoa hartu, eta, gero , txistuka, eskuakpatriketan, suhiltzaile-etxeko azken solairua zehar-katu eta zuloan behera joan zen. Azken unean, ez-beharra segurua zuela zirudienean, eskuak patrike-tatik atera eta erorik oa eten zuen, urrezko barrarioratuz. Irristan jaitsi zen, kirrinka batez gelditu ar-te, takoiak hormigoizko behe solairutik hazbeterazituela.

Suhiltzaile-etxetik atera eta gaueko kalean ba-rrena abiatu zen oinez metrorantz. Han, tren airezhigiaraziak eta isilak aire berozko bafada handi batbotatzen zuen hiri inguruko auzora zihoan krema-koloreko lauzazko eskailera mekanikora, lurpekoerrail koipeztatuan zaratarik atera g abe lerratuz.Txistuka, eskailerak gaueko giro atseginera leunkieraman zezan utzi zuen. Kale-kantoirantz jo zuen,buruan ezer gutxi zebilkiola. Ailegatu aurretik, or-

16


dea, ibilera mantsotu zuen, ezerezetik haizea altxa-tu izan balitz bezala, baten batek bere izena esanizan balu bezala.

Aurreko gauetan, izarren argipean etxerantzzihoala, sentimendu lausoak izan zituen kantoia-ren beste aldean zegoen espaloiari zegokionez. Iru-ditu zitzaion, kantoia pasatu aurreko unean, batenbat izana zela han. Irudi zuen aireari baretasun be-rezia zeriola, norbait han zain egon izan balitz be-zala, isilean, eta, bera heldu aurrek o unean, itzalbihurtu eta zeharkatzen utzi izan balio bezala. Be-harbada bere sudurrak lurrin ahul bati antzemanzion, beharbada bere esku gainetako eta aurpegikoazala berotzen ari zitzaiola sumatu zuen; norbai-ten presentziak hurbileko hozberoa istant bateanhamar gradu igoaraz zitzakeen leku horretantxe.Ez zegoen ulertzerik.

Kantoia pasatzen zuen bakoitzean, espaloi zuri,huts, sabeldua besterik ez zuen ikusten; eta, behar-bada, gau batean, zerbait agudo desagertzen lorate-gi batean barrena, bere begirada pausatu edo hitzegin ahal izan aurretik.

Baina, orduan, gau hartan, ibilera mantsotu zuen,gelditu arte. Barrenak, kantoia pasatzerakoan aurreahartu baitzion, xuxurla ahul-ahul bat entzun zuen.Arnas hotsa ote zen? Edo giroa hertsatzen zuen ba-karren bat ote zegoen han, isilean, zain?

Kale-kantoia pasatu zuen.Udazkeneko hostoak herrestan zebiltzan ilargi-

argipeko galtzadan. Irudi zuen han mugitzen ari

17


zen neskatoa irristaka zihoala fink o, haizeak etahostoek aurrerantz higiarazten zutela. Erdi makur-tua zuen burua, bere oinetakoek biraka zebiltzanhostoak nola harrotzen zituzten begira. Aurpegi fi-na zuen, esnea bezain zuria, jakin-min aseezinezdena igurzten zuen irrika apal moduko bat erakus-ten zuena. Harridura zurbil bat zen ia haren begi-rada; begi ilunak hain zituen munduari adi, inola-ko mugimenduk ez baitzien ihes egiten. Soinekozuri xuxurlaria zeraman. Montagek ia irudipenaizan zuen neskatoaren eskuak mugitzen entzun zi-tuela oinez zihoala, eta, ondoren, soinu txiki-txikibat: neskatoak murmurio zuri bat atera zuen aur-pegia jiratzean, konturatu baitzen berarengandikgertu gizon bat zegoela geldi, galtzada erdian, zain.

Gainean zituzten zuhaitzek hots handia atera-tzen zuten beren euri lehorra askatzean. Neskatoakgelditu eta atzera egingo zuela zirudien, ustekabeakharrapatuta. Montagi beha geratu zen, ordea, begiakoso ilun eta distiratsu eta bizi zituela: Montagek us-te izan zuen gauza benetan zoragarriren bat esanzuela. Baina bazekien agur esateko besterik ez zuelamugitu bere ahoa, eta, ondoren, beso gaineko arra-bioak eta fenix diskoak neskatoa hipnotizatu zutelaematen zuenez, hitzari heldu zion berriro.

—Jakina, berria zara auzoan, ezta?—Eta zu, inondik ere –neskatoak begiak itzuli

zituen ikur profesionaletatik– suhiltzailea zara.Neskatoaren ahotsa moteldu egin zen.—Bai arraroa diozuna.

18


—Zera... begiak itxita ere antzemango nizun–neskatoak, poliki.

—Zergatik? Keroseno-usainagatik? Emaztea ke-xu da beti –Montagek, barrez–. Garbituta ere, ez daguztiz joaten.

—Ez, ez da joaten –neskatoak, beldurrez.Montagek sentitu zuen inguruan bueltaka ze-

bilkiola neskatoa, alderik alde aztertzen, isilean as-tintzen eta poltsikoak husten ari zitzaiola, mugi-tzen ez bazen ere.

—Kerosenoa –esan zuen, isiltasuna luzatzen aribaitzen– lurrina bezalakoa da niretzat.

—Bai? Benetan?—Bai horixe. Zergatik ez?Neskatoak pentsatzeko denbora hartu zuen.—Ez dakit –biratu egin zen etxerako bideko es-

paloiaren aldera–. Axola ez badizu, zurekin joangonaiz. Clarisse McClellan naiz.

—Clarisse. Guy Montag. Goazen. Zer zabiltza he-men noraezean ordu hauetan? Zenbat urte dituzu?

Galtzada zilarkaran barrena joan ziren, gauekohaize goxoan. Abrikot eta marrubi naturalen urrinmotela zerion aireari; Montagek ingurura begiratuzuen eta konturatu zen hura ia ezinezkoa zela, urte-ko sasoi hartan hain aurreratuta egonda. Neskatoazuen bidelagun bakar, aurpegia ilargi-argipeko elu-rra bezain distiratsua zuela, eta Montag ohartu zenegin zizkion g alderak zituela neskatoak gogoan,eman zezakeen erantzunik onenaren bila ari zela.

19


—Bada –neskatoak–, hamazazpi urte ditut etaerotuta nago. Osabak dio biak batera doazela beti.Zenbat urte dituzun g aldetzen dizutenean, dio ,erantzun beti: hamazazpi eta zoratuta. Zein atsegi-na den gaueko ordu honetan paseatzea, ezta? Gau-zak usaintzea eta ikustea gustatzen zait, eta, ba-tzuetan, esna geratzea g au osoan eta eguzkiairteten ikustea.

Aurrera egin zuten berriz, isilik, eta, azkenean,neskatoak esan zuen, pentsakor:

—Aizu, ez naiz inolaz ere zure beldur.Montag harritu egin zen.—Zergatik izan beharko zenuke nire beldur?—Askori gertatzen zaio . Suhiltzaileen beldur

izatea, esan nahi dut. Baina, azken finean, ez zaragizon bat besterik...

Montagek neskatoaren begietan ikusi zuen be-re burua, bi ur-tanta distiratsutatik zintzilik, iluneta ñimiño, baina doi-doi: aho inguruk o lerroak,den-dena zegoen han, neskatoaren begiak anbarmore koloreko bi koskor mirarizko balira bezala,bera harrapatzeko eta osorik gordetzeko gai. Nes-katoaren aurpegia, artean harengana itzulia, esnez-ko beira hausk orra zen, barruan argi ahul etairaunkor bat zuena. Ez zen elektrizitatearen argihisterikoa, baizik eta... zer zen? Kandela baten ar-gia zen, bitxiki lasaia, bakana eta gozoro lausenga-ria. Behin, haurra zela, argindarra eten zen batean,amak azken kandela aurkitu eta piztu zuen, eta be-rraurkikuntzarako ordu labur bat izan zen hura.

20


Hainbesterainokoa izan zen argiztapena, espazioakdimentsio zabala galdu baitzuen eta eroso haien in-gurura bildu baitzen; eta berek, amak eta semeak,bien bakardadean, eraldatuta, itxaropena izan bai-tzuten indarra ez zela oso garaiz itzuliko...

Eta, orduan, Clarisse McClellanek esan zuen:—Axola dizu zer edo zer g aldetzen badizut?

Noiztik zabiltza suhiltzaile-lanetan?—Hogei urte nituenetik, duela hamar urtetik.—Erretzen dituzun liburuetatik baten bat ira-

kurtzen duzu?Montagek barre egin zuen. —Legeak galarazten du hori!—Bai, jakina.—Lanbide ona da. Astelehenean, erre Millay; as-

teazkenean, Whitman; ostiralean, Faulkner. Erraus-tu, eta errautsak ere erre. Horra gure goiburu ofi-ziala.

Aurrera egin zuten, eta neskatoak g aldetuzuen:

—Egia al da garai batean suhiltzaileek suteakitzaltzen zituztela, eragin beharrean?

—Ez. Etxeek betidanik izan dute suaren kontra-ko babesa. Sinetsi, benetan, nik diotsut.

—Zein arraroa. Behin entzun nuen garai bateanetxeek su hartzen zutela ustekabean, eta suhiltzai-leak behar izaten zirela sua itzaltzeko.

Montag barrezka hasi zen.Neskatoak begiratu azkarra egin zion.—Zergatik egiten duzu barre?

21


—Ez dakit –Montagek berriro barreari ekin etaeten egin zuen–. Zergatik?

—Barre egiten duzu, ezer barregarririk esan ezdudan arren, eta lasterregi erantzuten duzu. Ez du-zu denborarik hartzen galdetzen dizudanari eran-tzuteko.

Montag gelditu egin zen.—Bitxia zara, gero –neskatoari begira–. Ez da-

kizu errespetua zer den?—Ez zintudan iraindu nahi. J endea behatzea

gustatzen zaidalako da, nik uste.—Beno, eta honek ez du ezer esan nahi zure-

tzat? Kolpetxo batez ukitu zuen ikatz-k oloreko

mahukan josita zeraman 451 zenbakia.—Bai –neskatoak xuxurlatu zuen. Ibilera azkar-

tu zuen–. Ikusi duzu jet-autoak nola ibiltzen direnziztu bizian horko kaleetan barrena?

—Hitz beste egin duzu!—Batzuetan iruditzen zait gidariek ez dakitela

zer diren belarra eta loreak, inoiz ez diete-eta arre-taz begiratzen –neskatoak–. Gidari bati orbain lau-so berde bat erakutsiko bagenio, «a, bai!» esangoluke, «belarra da!». Orban lauso arrosa bat! «Horiarrosa lorategi bat!». Orban zuriak etxeak dira. Or-ban marroiak behiak. Osabak mantsoegi gidatuzuen behin errepide batean. Berrogei milia ordukoabiadan gidatzeag atik kartzelan eduki zuten biegunez. Ez al da xelebrea, eta tristea?

—Gehiegi pentsatzen duzu –Montagek, deseroso.

22


—Ia inoiz ez dut horma-telebistarik ikusten, etalasterketetara edo jolas-parkera ere ez naiz joaten.Denbora piloa dut, beraz, burutazio zentzugabeeta-rako, nik uste. Ikusi dituzu hiritik kanpo daudenberrehun hazbeteko afixak? Badakizu garai bateanafixek hogei hazbete besterik ez zutela neurtzen?Baina autoak oso arin hasi ziren ibiltzen, eta ira-garkiak luzatu egin behar izan zituzten, pixka batgehiago iraun zezaten.

Ez nekien, ez –Montagek barre, tupustean.Baietz jakin zuk ez dakizun beste zer edo zer.

Goizean, ihintzez bustita egoten da belarra.Bat-batean, Montagek ez zuen gogoan halako-

rik ba ote zekien, eta horrek haserrarazi egin zuen.—Horra –buruaz zerua erakutsi zuen neskatoak–,

gizon bat bada ilargian.Montagek aspaldian ez zuen ilargira so egin.Geratzen zitzaien bidea isilik egin zuten. Neska-

toa gogoetatsu zihoan isiltasun hartan; Montagek,estu eta deseroso, begirada salatzaileak botatzen ziz-kion. Neskatoarenera iritsi zirenean, etxeko argi guz-tiak piztuta zeuden.

—Zer gertatzen da? –Montagek ez zituen iainoiz hainbeste argi ikusi etxe batean.

—A, ama, aita eta osaba dira, denbora-pasa, be-rriketan. Oinez ibiltzea bezala da; are ezohikoagoa.Osaba beste behin ere atxilotu zuten. Esan dizut le-hen? Oinez ibiltzeagatik. Ene, gurea bai familia be-rezia.

—Zertaz hitz egiten duzue, ba?

23


Hura entzutean, neskatoa barrez hasi zen. —Gau on pasa! Neskatoa etxe-atarian gora abiatu zen. Gero ,

zerbait bururatu zitzaion, antza, eta Montagenganaitzuli zen intrigaz.

—Zoriontsua zara? –galdetu zuen.—Ea zer naizen? –oihu egin zuen Montagek.Baina neskatoa alde egina zen korrika, ilargipean.

Etxeko atea kontuz itxi zuen.

—Zoriontsua! A ze astakeria.Montagek barre egiteari utzi zion.Eskua sartu zuen ate nagusiko eskularru-zuloan,

eta bere eskua hauteman zuen. Ate nagusia irristanireki zen.

«Ez nauk ba zoriontsua izango. Zer uste du? Eznaiz, ala?», galdetu zien gela isilei. Korridoreko hai-zagailu-saretari begira geratu zen, eta, bat-batean,oroitu zen zer edo zer bazegoela saretaren atzean,orduantxe zelatan ari zitzaion zer edo zer. Beste al-dera begiratu zuen arin.

Bai enk ontru arraroa g au arraro batean. Ezzuen antzekorik gogoan; salbu arrats batean, urte-bete lehenago, parkean agure batekin topo egin etahitz egin zueneko hura...

Montagek burua astindu zuen. Horma zuriaribegiratu zion. Han zekusan neskatoaren aurpegia:benetan ederra, gogora ekarri zuenez; txundig a-rria, hobeki esanda. Oso mehea zuen begitartea, ge-

24


la ilun batean erdizka ikusten den ordulari txiki ba-ten esferaren gisakoa, gauerdian zer ordu den jaki-teko esnatu eta zer ordu zer minutu eta zer segun-do den esaten aurkitzen duzun ordularia, isiltasunzuri batez eta dirdaika, erabat segur eta jakinarengainean zer kontatuko dizun geroagoko ilunpeeta-rantz nahiz beste eguzki baterantz agudo doangauaz.

—Zer? –bere buruari g aldetu zion Montagek,noizbehinka aho-oztopoka ibiltzen zen subk on-tziente ergel hari, bere gogotik, ohituratik eta kon-tzientziatik erabat aske.

Hormara begiratu zuen berriro . Nolakoa ispi-lua, halakoa zen neskatoaren begitartea ere. Ez dukposible. Ezagutu duk inor besteen argia besteenga-na errefraktatzen duenik? Gehienetan, jendeak ze-raren antza dik –k onparazio baten bila hasi zen,eta bat aurkitu zuen–, lanean erabiltzen dituan zu-ziena: gori-gori egoten dituk, harik eta bafada batbotatzen duten arte. Nekez ateratzen eta itzultzendik beste inoren begitarteak norberaren espresioa,barne-barneko pentsaera dardaratia.

Hura ahalmena neskatoarena, nor zen jakiteko;txotxongilo-ikuskizun bateko ikusle porrokatua zi-rudien, bai baitzekien berak betazalak higitu, es-kuekin keinua egin, hatz-kolpea emango zuela, ho-rixe gertatu aurretik. Zenbat denbora eman zutenelkarrekin oinez? Hiru minutu? Bost? Zein luzeairuditzen zitzaion, horratik ere, denbora hura. Zeinerraldoia neskatoaren irudia aurrean zuen agerto-

25


kian; hura itzala egiten zuena horman haren gor-putz finak. Montag ohartu zen, berak begietan az-kura baldin bazuen, neskatoak begiak kliskatukozituela. Eta, masailezurreko giharrak pittin bat lu-zatzen bazitzaizkion, neskatoak aharrausi egingozuela berak baino askoz lehenago.

«To», pentsatu zuen. «Orain jabetzen nauk. An-tza, nire zain zegoan han, kalean, gauean horrenberandu...».

Logelako atea ireki zuen.Ilargia etzan ondoren mausoleo batek o mar-

molezko gela hotz batean sartzea bezala zen. Era-bateko iluntasuna, kanpoko zilarrezko munduarenarrasto-izpirik ez; leihoak tankan itxiak zituela, hi-lobi-mundu bat zen ganbera, hiri handiko soinurikbarneratzen uzten ez zuena.

Logela ez zegoen hutsik.Montagek entzun egin zuen.Airean leunki dantzan zebiltzan eltxo txikien

burrunba, bere habia epel arrosakaran goxo gorde-tzen zen liztor baten marmar elektrikoa. Doinuarijarraitu ahal izateko bezain ozen zegoen musika.

Sumatu zuen irribarrea itzaltzen zihoakiola; ur-tzen, tolesten eta bere gainera erortzen ari zen bil-gor-azala balitz bezala, alegiazk o kandela batenekaia balitz bezala, denbora luzeegian erretzenegon eta azkenean behera etorri eta azkenean hil-tzen dena. Iluntasuna. Ez zen zoriontsua. Ez zen

26


zoriontsua. Bere buruari esan zizkion hitz horiek.Jabetzen zen horixe zela bere k ontuen benetakoegoera. Mozorro bat balitz bezala zeraman zorion-tasuna, eta neskatoak ihes egin zuen lorategian ba-rrena mozorro hura hartuta, eta ez zegoen modu-rik haren etxek o atea jotzek o eta itzul ziezaiolaeskatzeko.

Argia piztu gabe, gelak zer itxura zuen imajina-tu zuen: emaztea ohean etzanda, tapakirik g abeeta hotz, hilobiaren estalkian zetzan gorpu bat be-zala, begiak sabaian iltzaturik zituela altzairuzkohari ikusezin eta ezin mugituzkoez. Eta belarrietanitsas oskol txikiak, titare-irratiak estu sartuak, etasoinu-ozeano elektronikoa: musika eta hitzak, etamusika eta hitzak bere garun iratzarriko itsasbaz-terrean sartzen eta sartzen. Gela hutsik zegoen,noski. Gauero olatuak iristen ziren eta soinu-itsa-saldi izugarrietan eramaten zuten emaztea, ur gai-nean, begiak zabalik, goizalderantz.

Azken bi urtean ez zen gaurik egon Mildredekitsaso horretan igerian egin ez zuenik, gogotikmurgildu ez zenik hirugarren aldiz.

Gela hotza zen; Montagek, ordea, sumatzenzuen ezin zuela arnasarik hartu. Ez zituen erreze-lak zabaldu ez eta leiho zabalak ireki, ez baitzuennahi ilargia gelan sartzerik.

Orduan, aire faltag atik hurrengo ordubeteanhilko delako susmoa duen gizon baten gisa, hazta-muka egin zuen bere oherantz; irekita, bereiz eta,beraz, hotz zegoen oherantz.

27


Lurrean zegoen objektua oinarekin jo aurrekounean, bazekien objektu hura jok o zuela. Ez zenoso bestelakoa izan kantoia pasatu eta neskatoa ia-ia harrapatu aurretik izan zuen susmoa. Bere oi-nak, bidean zuen langa txikiaren oihartzunak jasobazituen ere –bibrazioak bidaltzen zituen-eta au-rrerantz–, zanbulu egin zuen. Bere oinak ostikoaeman zion objektuari. Hark tintin sor bat atera etairristatu egin zen ilunpean.

Montag zuzen-zuzen geratu zen zutik eta oheilunean zetzanari adi, gau erabat hutsal hartan. Su-durzuloetatik botatzen zuen arnasa hain zen mote-la, bizitzaren alde azalekoenak baino mugiaraztekogai ez baitzatek een izango: hostotxo bat, lumabeltz bat, ile-zuntz bakar bat.

Hala ere, Montagek ez zuen nahi kanpoko argi-rik. Erregailua atera zuen, arrabioa bere zilarrezkodiskoa karraskatzen entzun zuen, behatz kolpe ba-tez jo zuen...

Bi ilargi-harri begira zituen eskuetan zuen su-txoaren argitan; bi ilargi-harri zurbil hondoratuakziren ur gardeneko erreka batean; munduko bizi-tza handik igarotzen bazen ere, ez zuten hura uki-tzen.

—Mildred!Elurrez estalitako irla bat bezalakoa zuen begi-

tartea: euria egin zezakeen han; ez zuen, ordea, eu-ririk sumatuko; lainoek itzal mugikorrak eraman zi-tzaketen hara; ez zuen, ordea, itzalik sumatuko. Ezzegoen titare-liztorren kantua besterik tankan itxiak

28


zituen belarrietan; eta beirazko begirada; eta arnasa,barrura eta kanpora, emeki, motel, barrura eta kan-pora sudurzuloetatik; eta ezaxola, hura sartzen etaateratzen ote zen, ateratzen edo sartzen ote zen.

Oinarekin itzulikarazi zuen objektuak dirdaiegin zuen Montagen ohe bazterraren azpian. Loegiteko pilulen beirazko flaskoa zen, egun hartanaldez aurretik hogeita hamar kapsularekin betezuena eta orduan taparik gabe eta hutsik zetzana,gar ñimiñoaren argitan.

Han zegoela, etxearen gaineko zeruak deiadaregin zuen. Soinu erdiragarri bat entzun zen, bi es-ku erraldoik hamar mila miliako oihal beltza jostu-ratik urratu izan balute bezala. Montag erdibituegin zen. Bularra mozten eta zartatzen zitzaiolasentitu zuen. Jet-bonbak igaro eta igaro ari ziren:bat bi, bat bi, bat bi, halako sei, halako bederatzi,halako hamabi, bat eta bat eta bat eta beste bat etabeste bat eta beste bat beraren ordez ari ziren deia-darka. Ahoa ireki eta haien garrasiari sartzen etaateratzen utzi zien hortz estalg abetuen artetik.Etxeak dar-dar egin zuen. Garra itzali zitzaion es-kuetan. Ilargi-harriak desagertu ziren. Telefonoraarin jaisten sumatu zuen eskua.

Jet-ak joanak ziren. Ezpainak mugitu zitzaiz-kiola sumatu zuen, telefonoaren ahokoa doi-doiukitzen zutela.

—Larrialdiak –xuxurla izugarri bat.Iruditu zitzaion izarrak haustuak zituela jet bel-

tzen soinuak, eta goizean lurra hautsez estalita

29


egongo zela, elur berezi batez bezala. Horixe zuengogoan ilunpean dardarka ari zela, eta ezpainaketengabe mugitzen zitzaizkiola.

Makina hura zuten. Bi zituzten, egia esan. Bata ur-daileraino labaintzen zen, putzu durunditsu bate-an behera zihoan kobra beltz bat bezala, han bil-tzen ziren antzinak o ur eta g arai guztien bila.Irakite geldo batez azaleratzen zen materia ber-dotz guztia edaten zuen. Iluntasunetik edatenzuen? Urteetan pilatutako pozoi guztiak xurgatzenzituen? Isilean elikatzen zen, barne-itomen eta bi-laketa itsu baten noizbehinkako soinu batez. Begibat zuen. Makinariak, sorgor, kasko optiko berezibat baitzeraman, ponpatzen ari zen pertsonarenarima adi-adi beha zezakeen. Zer ikusten zuen be-giak? Ez zuen esaten. Makinariak ikusten zuen;baina ez zuen ikusten begiak ikusten zuena. Ope-razio hura guztia lorategian lubaki bat aitzurtzea-ren oso antzekoa zen.

Ohean zetzan emakumea marmolezko geruzagogor bat besterik ez zen, haiei egokitu zitzaiena.Aurrera, hala ere, sartu barruraino zunda, aterahustasuna –halakorik kanporatzerik bada–, sugehurrupatzailearen taupadan barrena. Langilea zu-tik zegoen zigarreta bat erretzen. Beste makina erelanean ari zen.

Beste morroi batek zerabilen hura, aurrekoa be-zain sorgor, ez zikintzeko lan-jantzi arre gorrizta

30


bat soinean zuela. Makina hark gorputzek o odolguztia erauzten zuen, eta odol berria eta serumasartzen zituen haren ordez.

—Bi eratara g arbitu behar dugu –langileak,emakume mutuarengana makurtuta.

—Alferrikakoa da urdaila garbitu eta odola be-re horretan uztea. Gauza hori odolean uzten bada,mailu batek bezala jotzen du garuna, mila, bi milaaldiz, danba, eta garunak ezin du gehiago eta geldi-tu egiten da.

—Aski da! –Montagek.—Horixe esaten ari nintzen –langileak.—Amaitu duzue? –Montagek.Makinak bildu zituzten.—Bai, amaitu dugu.Montagen amorruak ez zuen inongo eraginik

izan haiengan. Zigarreta ezpainetan zutela geratu zi-ren, sudur eta begi inguruan zebilkien ke biribilakbegiak kliskarazten edo erdi ixten ez bazizkien ere.

—Berrogeita hamar dolar da.—Lehenik eta behin, ez didazue esango ea osa-

tuko den?—Osatuko da, jakina. Gauza txar guztiak he-

mentxe ditugu maletan, ezinezkoa da emakumea-rengana iristea. Esan bezala, zaharra ateratzen die-zu, berria sartu, eta ondo daude berriro.

—Zuetako inor ez da medikua. Zergatik ez du-zue medikuren bat bidali larrialdietatik?

—Arraioa! –langilearen zig arreta mugitu zenezpainetan–. Gauero, bederatzi-hamar kasu izaten

31


ditugu horrelakoak. Hainbeste izan ditugu urte gutxibatzuetatik hona, makina berezi hauek sortu baitziz-kiguten. Leiar optikoak dituzte eta, noski, berritasu-na dira; gainerakoa, zaharra da. Ez da medikurik be-har horrelako kasuetarako; aski dira bi mainatsu.Ordu erdian, arazoa k onpondua. Beno –aterantzabiatu zen–, joan beharra dugu. Oraintxe jaso dugubeste dei bat titare-entzungailu xahar hauetatik. He-mendik hamar etxadira. Baten batek pilula-kaxa ta-poi eta guzti irentsi du. Deitu berriz ere behar bag ai-tuzu. Saiatu emaztea lasaitzen. Antilasaigarri batsartu diogu. Gosez esnatuko da. Ikusi arte.

Eta gizonek, zigarretak ezpain ertz zuzenetan,sugegorrien begirada zutela, makinaren eta hodia-ren zama jaso zuten, baita malenkonia likidoarenkutxa ere, eta jalkin ilunxkako substantzia izenga-bea, eta atea zeharkatu zuten.

Montag aulki batean hondoratu zen, eta emaz-teari begiratu zion. Begiak itxita zeuzkan, bare, etaeskua luzatu zuen haren arnasaren epeltasuna be-re esku-ahurrean sentitzeko.

—Mildred –esan zuen, azkenik.«Gehiegi gaituk», pentsatu zuen. «Milioika eta

milioika gaituk, eta hori gehiegi duk. Inork ez dikinor ezagutzen. Arrotz batzuk etorri eta bortxatzenhaute. Arrotz batzuk etorri eta bihotza erdiratzendiate. Arrotz batzuk etorri eta hire odola eramatenditek. Jainko maitea, nor zituan gizon horiek? Ezditiat sekula santan ikusi!».

Ordu erdi igaro zen.

32


Odol-zurrustada berria zuenez, emakume hurabestelakotu egin zela zirudien. Musuak gorri-go-rriak zituen eta ezpainak heze-hezeak eta k olore-tsuak eta samurrak eta erlaxatuak. Beste norbaitenodola zegoen han. Beste norbaiten haragia eta ga-runa eta memoria ere egongo balira. Bere buruaere garbitegira eraman izan balute eta poltsikoakhustu eta baporez tratatu eta aratz utzi eta berrizforma eman izan baliote eta hurrengo goizean itzu-li. Balitz eta balio.

Montag altxatu egin zen eta errezelak beren le-kuan ipini eta leihoak zabal-zabal egin zituen g aue-ko airea sar zedin. Goizeko ordu biak ziren. Ordube-te besterik ez al zen igaro Clarisse MacClellanekinkalean topo egin zuenetik; etxera sartu, eta gela ilu-nean beirazko flasko txikia oinarekin jo zuenetik?Ordubete besterik ez, baina mundua galdatu eginzen, eta beste itxura koloregabe bat zuela atera zen.

Barrea iritsi zen airean Clarisseren etxetik, ilar-gi argipean zegoen lorategitik barrena; Clarissere-na, aitarena, amarena eta osabarena, modu zeharobaketsuan eta zintzoan irri egiten baitzuten. Orozgainetik, beren barrea lasaia eta beroa zen, behartugabea inondik ere. Etxea distiraz argiztatua zutengauaren beranduan, gainerako etxeak beren baita-ra bilduta egonik ere. Montagek ahotsak entzun zi-tuen: jardun eta jardun, eman eta jardun, beren sa-re hipnotikoa bilbatu eta bilbatu.

Montag leiho zabaletatik irten zen, eta lorate-gia zeharkatu zuen, zertan ari zen konturatu gabe.

33


Etxe solastariaren atarian geratu zen, itzaletan,atea jo eta honako hau xuxurlatu zezakeela buruanzuela: «Utzi sartzen. Ez dut ezer esango . Entzutenegon nahi dut, besterik ez. Zertaz ari zarete?».

Baina, horren ordez, han geratu zen, hotzak jo-ta, aurpegia izotzezko maskara bihurtuta, gizon ba-ten ahotsari adi –osabarena ote zen?–. Erritmo la-saian zihoan ahots hura:

—Beno, azken finean, erabili eta botatzeko mu-kizapien aroan gaude. Zintz egin baten baten gai-nean, bolatxo bat egin harekin, komun-zulora botaeta ponpari tira, beste bat hartu, zintz egin, bola-txoa egin, ponpari tira. Denok behar ditugu aldabaonak. Nola zaletuko gara etxeko taldearekin, ez ba-dugu programarik edo haien izenik ere ez badaki-gu? Bide batez, zer koloretako elastikoak eramatendituzte zelaira irteten direnean?

Montag etxera itzuli zen. Leihoa zabalik utzi,Mildred ondo zegoela egiaztatu, tapakiekin bildu,kontuz, eta gero etzan egin zen. Ilargi-argia zuenmasailezurretan eta bekain gaineko kopeta zimur-tuan, ilargi-argia zerien begiei, eta zilarrezko gan-du bat osatzen zuen han.

Euri-tanta bat. Clarisse. Beste bat. Mildred. Hiru-garrena. Osaba. Laugarrena. Iluntzean izandako su-tea. Bat, Clarisse. Bi, Mildred. Hiru, osaba. Lau, sutea,bat, Mildred, bi, Clarisse. Bat, bi, hiru, lau, bost, Cla-risse, Mildred, osaba, sutea, lo-pilulak, gizonak, era-bili eta botatzek o mukizapiak, aldaba onak, zintzegin, bolatxoa egin, ponpari tira, Clarisse, Mildred,

34


osaba, sutea, pilulak, mukizapiak, zintz, bolatxoa,ponpa. Bat, bi, hiru, bat, bi, hiru! Euria. Ekaitza. Osa-ba barrezka. Trumoia eskaileretatik behera erortzen.Mundua goian behean. Sua sumendi batetik zurrus-taka ateratzen. Dena arin zihoan goizalderantz, bor-borka isurtzen zen orro batean eta ur-laster batean.

—Jadanik ez zekiat ezer –esan zuen, eta lo-pilu-la bat ipini zuen mingainean, disolba zedin.

Goizeko bederatzietan, Mildreden ohea hutsik ze-goen.

Montag laster batean altxatu zen, bihotza tau-padaka, eta korridoretik behera korrika joan eta su-kaldeko atearen aurrean geratu zen.

Txigorki bat bat-batean agertu zen zilarrezkotxigorgailutik, metalezko armiarma-hanka batekheldu zion, eta gurin bigunduz blaitu zuen.

Tramankulu hark txigorkia eskura nola ematenzion so zegoen Mildred. Bi belarrietan sartuak zi-tuen erle elektronikoek denboraren joana burrun-batzen zioten. Bat-batean, gorantz begiratu etaMontag ikusi zuen, eta buruarekin agurtu zuen.

—Ondo zaude? –Montagek.Mildred aditua zen ezpainak irakurtzen, hamar

urte baitzeramatzan itsas oskol formako belarrieta-ko titareekin ikasten.

Berriz ere buruarekin baiezkoa egin zuen. Mar-txan jarri zuen txigorgailua klik batez, beste ogi xe-rra bat txigortu zezan.

35


Montag eseri egin zen.Emazteak esan zuen:—Ez dakit zergatik naizen honen gose.—Ze...—Hau gosea.—Bart... –Montag hasi zen esaten.—Ez dut batere ondo lo egin. Gaizki-gaizki nago

–Mildredek–. Arraioa. Hau gosea. Ez dut ulertzen.—Bart... –berriro, Montagek.Arreta handirik jarri gabe begiratzen zien Mon-

tagen ezpainei.—Bart, zer?—Ez duzu gogoratzen?—Zer? Festa zororen bat-edo egin genuen? Ajea-

rekin nagoela ematen du. Kristo , hau gosea. Norizan zen hemen?

—Baginen batzuk –Montagek.—Banengoen ba ni –emazteak, txigorkia maste-

katzen ari zela–. Bihotzerrea dut; eta, hala ere, go-seak akabatzen nago. Ez ahal nuen festan lerdoke-riarik egingo.

—Ez –Montagek, ahapeka.Txigorgailuak gurinez bustitako ogi zati bat es-

kaini zion Montagi, armiarma-hankez. Eskuekinheldu zion ogiari, esker onez.

—Zuk zerorrek ere ez duzu ba oso piura ederra–emazteak.

36


Ilunabarrean euria egin zuen, eta mundu osoak ko-lore gris iluna hartu zuen. Montag etxeko korrido-rean zegoen, laranja-koloreko arrabioaren plaka jar-tzen, zulo batez. Haizag ailuaren saretari behageratu zen luzaz. Emazteak gidoia irakurtzeari utzizion TBaren egongelan, begiak Montageng anaitzultzeko besteko denboraz.

—Hara! –esan zuen–. Gizona pentsatzen ari da!—Bai –Montagek–. Zurekin hitz egin nahi

nuen –eten egin zen–. Flask oko pastilla guztiakhartu zenituen bart.

—O, ez nuke hori egingo –Mildredek, harriduraz.—Flaskoa hutsik zegoen.—Ez nuke horrelako ezertxo ere egingo. Nola

egingo nuke ba horrelako ezer?—Agian bi pastilla hartu zenituen eta ahaztu

egin zitzaizun, eta beste bi hartu zenituen, eta be-rriz ahaztu zitzaizun. Beste bi hartu zenituen, eta,ordurako zopa-zopa eginda zeundenez, aurrera ja-rraitu zenuen, hogeita hamar edo berrogei tragatuarte.

—Hitza eta pitza –Mildredek–. Zergatik egingonuen ba horrelako tontakeria bat?

—Ez dakit.Bistan zen Montagek noiz alde egingo zain ze-

goela Mildred.—Ez nuen halakorik egin –esan zuen–. Ezta se-

kula santan ere.—Ondo. Zuk hala badiozu.—Horixe dio andreak.

37


Gidoia irakurtzeari ekin zion berriro.—Zer ematen dute arratsaldean? –Montagek,

unaturik.Mildredek begiak jaso zituen gidoitik berriz

ere. —Ba, antzezlan hauxe emango dute hormatik hor-

marako zirkuituan hamar minutu barru. Goizean bi-dali didate postaz nire rola. Kutxa-tapa batzuk bidalinizkien. Gidoia idazten dizute, eta paper bat hutsikuzten dute. Ideia berria da. Etxekoandreak edo gizo-nak egin behar du –hau da, nik– rol hori. Falta direnlerroen txanda iristen denean, hiru hormetatik begi-ratzen didate denek, eta nik lerroak esaten ditut. He-men, adibidez, gizonak dio: «Zer iruditzen zaizu, He-len?», eta niri begiratzen dit, hemen, agertokiarenerdian eserita nagoela. Ulertzen? Eta nik diot, zeradiot... –etenaldi bat egin, eta behatza gidoian lerratuzuen, bere lerroaren bila–. «Primeran iruditzenzait!». Eta gero antzezten jarraitzen dute, gizonak ze-ra esaten duen arte, «Ados zaude, Helen?». Eta nik:«Horixe baietz!». Dibertigarria da, ezta, Guy?

Korridorean zegoen, Mildredi begira.—Bai, horixe.—Zertaz da antzezlana?—Oraintxe esan dizut, ba. Hiru lagun dira: Bob,

Ruth eta Helen.—O.—Dibertigarria da, benetan. Are dibertigarria-

goa izango da laugarren horman telebista instala-tzeko adina diru dugunean. Zenbat denbora uste

38


duzu beharko dugula aurreztu eta laugarren hor-makoa kendu eta TB-horma jartzeko? Bi mila dolarbesterik ez da kostatzen.

—Urtean irabazten dudanaren herena da hori.—Bi mila dolar besterik ez da kostatzen –eran-

tzun zuen Mildredek–. Eta uste dut ni ere aintza-kotzat hartu behar nauzula noizean behin. Lauga-rren horma izango bagenu, ze arraio, gela honek ezluke gurea emango, baizik eta jende klase exotikohoriena. Moldatuko ginateke gauzatxo batzuei ukoeginda.

—Dagoeneko moldatzen gara gauzatxo batzukgabe, hirugarren horma ordaintzeko. Orain dela bihilabete besterik ez zuten jarri, gogoratzen?

—Bi hilabete bakarrik? –Mildredek, eserita, Mon-tagi begiratu zion luzaz–. Beno, adio, maitea.

—Adio –Montagek. Gelditu, eta emaztearenga-na biratu zen–. Amaiera zoriontsua du?

—Ez naiz horraino iritsi.Montagek, hurreratu, azken orrialdea irakurri,

buruarekin baiezkoa egin, gidoia tolestu, eta emaz-teari itzuli zion. Etxetik irten zen euripera.

Euri jasa baretzen ari zen, eta neskatoa espaloiarenerditik zihoan burua gorantz zuela eta euri-tantabakan batzuk aurpegira erortzen zitzaizkiola. Irri-barre egin zuen Montag ikustean.

—Kaixo!

39


Montagek agurtu egin zuen neskatoa, eta on-doren esan zuen:

—Zer zabiltza oraingoan?—Zoratuta, oraindik. Euriak on egiten dit. Oso

gustuko dut euripean ibiltzea.—Ez dut uste nik gustuko dudanik.—Agian, bai, probatuko bazenu.—Ez dut inoiz egin halakorik.Neskatoak ezpainak milikatu zituen.—Euriak zapore ona eta guzti du.—Zer egiten duzu, hor zehar ibili eta guztia

behin probatu? –Montagek.—Batzuetan bi aldiz –eskuetan zuen zerbaiti

begiratu zion.—Zer daramazu hor?—Uste dut aurtengo azken txikoria-belarra dela.

Ez nuen espero batere aurkitzea lorategian, sasoiahain aurreratuta egonda. Entzun duzu inoiz kokotsazpian igurztearena? Begira.

Lorearekin kokotsa igurtzi zuen, barrezka.—Zertarako?—Eransten bada, maiteminduta nagoen seinale.

Bai?Begiratu besterik ezin izan zuen egin.—Eta? –neskatoak.—Horituta daukazu behealdea.—Primeran! Ea, ikus dezagun, zure txanda.—Ez du balio niretzat.—Etorri hona –Montag mugitzeko gauza izan

aurretik, neskatoak kokots azpian jarri zion txiko-

40


ria-belarra. Montag urrutiratu egin zen, eta neska-toak barre egin zuen–. Egon geldirik!

Kokots azpira begiratu zion arretaz, eta beko-kia ilundu zuen.

—Eta? –Montagek.—Hau pena. Ez zaude inorekin maiteminduta.—Bai, banago.—Ez dirudi ba.—Oso maiteminduta nago! –hitzokin bat zeto-

rren aurpegia agerrarazten saiatu zen, baina ez ze-goen aurpegirik–. Maiteminduta nago, zalantzarikgabe.

—O, ez begiratu horrela, faborez.—Txikoria-belar horregatik da –Montagek–. Oso-

osorik erabili duzu. Horregatik ez du funtzionatu ni-rekin.

—Jakina. Horregatik izango da, seguru. O, orainhaserretu egin zaitut, ikusten dut baietz; sentitzendut, bene-benetan.

Neskatoak ukondoa ukitu zion.—Ez, ez –esan zuen, agudo–. Ondo nago.—Joan beharra dut. Esan barkatzen didazula.

Ez dut nahi zu nirekin haserretuta egoterik.—Ez nago haserre; nahigabetuta bai, ordea.—Psikiatrarenera noa orain. Hartara behartzen

naute. Asmatu egiten dut hari zer esan. Ez dakitzer pentsatzen duen nitaz. Tipula arrunt bat naize-la dio! Lana eginarazten diot, majo, azalak zuritzen,bata bestearen atzetik.

41


—Psikiatraren beharra duzula pentsarazten di-dazu ba niri –Montagek.

—Ez zara benetan ari.Arnasa hartu, bota, eta azkenean esan zuen:—Ez, ez naiz benetan ari.—Psikiatrak jakin nahi du ea zergatik ateratzen

naizen basoetan ibilaldiak egitera, txoriak behatze-ra eta tximeletak biltzera. Egunen batean erakutsi-ko dizut nire bilduma.

—Ondo.—Denbora guztian zer egiten dudan jakin nahi

dute. Esaten diet batzuetan eseri eta pentsatu bes-terik ez dudala egiten. Baina ez diet esango zertaz.Nire ondotik ospa egingo luk ete. Eta, batzuetan,esaten diet, burua atzerantz botatzea gustatzenzait, honela, euria nire ahoan isur dadin. Ardo za-porea du. Probatu duzu inoiz?

—Ez, nik...—Barkatzen didazu, ezta?—Bai –Montagek gogoeta egin zuen horretaz–.

Bai, barkatzen dizut. Auskalo zergatik. Bitxia zara,haserrarazi egiten nauzu; hala ere, erraza da zubarkatzea. Hamazazpi urte dituzula diozu?

—Beno, datorren hilean izango ditut.—Oso arraroa da. Emazteak hogeita hamar di-

tu, baina batzuetan bera baino askoz zaharragoa di-rudizu. Zaila zait ulertzea.

—Zu zeu ere bitxia zara, Montag jauna. Noiz-behinka ahaztu eta guzti egiten zait suhiltzailea za-rela. Orain berriro haserraraz zaitzaket?

42


—Aurrera.—Nola hasi zen? Nola sartu zinen horretan? No-

latan aukeratu zenuen zure lanbidea eta nolatan bu-ruratu zitzaizun lanbide hori hartzea? Ez zara bes-teak bezalakoa. Bakar batzuk ikusi ditut. Badakitzertaz ari naizen. Hitz egiten dudanean, begiratuegiten didazu. Atzo gauean, ilargiari buruz zerbaitesan nuenean, ilargira begiratu zenuen. Besteek ezzuketen horrelakorik egingo. Besteek alde egingozuketen, ni hizketan utzita. Edo mehatxatu egingoninduketen. Jadanik inork ez du denborarik ino-rentzat. Nirekin ondo moldatzen den bakarretakoazara. Horregatik iruditzen zait horren arraroa zusuhiltzailea izatea; ez dakit zergatik, ez du ematenzuretzako moduko lana denik.

Montagek bere burua erdibitzen sumatu zuen,berotasunean eta hoztasunean, leuntasunean etagogortasunean, dardaran eta irmotasunean, bi er-diek elkar zanpatzen zutela.

—Hobe izango duzu zure hitzordura joatea–esan zuen.

Hanka egin eta euripean utzi zuen Montag.Denbora luzea behar izan zuen handik mugitzeko.

Eta, gero, mantso-mantso, ibilian zihoala, buruaatzerantz okertu zuen euripean, une batez soilik,eta ahoa ireki zuen...

Ehiza-zakur mekanikoak lorik egin gabe egiten zuenlo, bizi gabe bizi zen, zurrunga txikian, dardara txi-

43


kian, argi jabalduko txabolan, suhiltzaile-etxe atzeal-deko txoko ilun batean. Goizeko ordu bateko argi ahu-lak eta zeru garbiko ilargi-argiak, leiho zabaleko lau-kitik sartzen baitziren, han-hemenka ukitzen zutenpiztia pixka bat dardaratiaren letoia eta kobrea eta al-tzairua. Argiak dir-dir egiten zuen piztiaren errubi-ko-loreko beira pusketan eta sudurzuloetako ile minberanylonez orraztuetan, eta piztiak dar-dar egiten zuenemeki, emeki, emeki, gorputzaren azpian zortzi han-kak armiarmen moduan bilduak zituela goma bigun-garridunezko atzaparren gainean.

Montag irristan jaitsi zen letoizko barran behe-ra. Kanpora irten zen hiria behatzera: lainoak de-sagertuak ziren erabat, eta zigarreta bat piztu zuen;berriz atzera egin, makurtu, eta ehiza-zakurrari soegin zion. Erle erraldoi bat zirudien, etxera itzuliberria zelairen batetik, non eztia pozoi basatiz, ero-tasunez eta amesg aiztoz josia baitzen; gorputzanektar astunegiaz asebetea zuen, eta bere buruagaitzetik libratzen ari zen lo zetzan bitartean.

—Kaixo –xuxurlatu zuen Montagek. Beti beza-la, liluratuta zeukan piztia hilak, piztia bizidunak.

Gauetan, aspertzen zirenean –gauero, beraz–, gi-zonak letoizko barran behera jaisten ziren irristan,eta ehiza-zakurraren usaimen-sistemako konbina-zioak martxan ezartzen zituzten, tik-tak, eta askeuzten zituzten arratoiak suhiltzaile-etxeko igarobi-dean, eta batzuetan oiloak izaten ziren, eta beste ba-tzuetan katuak –gero itoarazteko–, eta apustuak egi-ten zituzten, zein izango ehiza-zakurrak mendean

44


hartuko zuen lehen harrapakina. Animaliak aska-tzen zituzten. Hiru segundoren buruan, jolasa amai-tuta zegoen: arratoia, katua edo oiloa igarobidearenerdian harrapaturik, atzapar otzangarri haietan es-tuturik. Ehiza-zakurraren probosziaren lau hazbete-ko orratz barne-huts altzairuzkoa sartu, eta morfinaedo prokaina kantitate oso handiak injektatzen ziz-kieten. Gero, erraustegira botatzen zuten harrapaki-na. Eta hurrengo jokaldia hasten zen.

Halakoetan, Montag goiko solairuan geratu ohizen. Garai batean, bi urte lehenago , joko hartanonenekin apustu egin, astebeteko soldata g aldu,eta Mildreden amorru zoroa jasan behar izan zuen,zainetan eta orbainetan nabaritzen zitzaiona. Bai-na artean, gauez, bere ohexkan etzanda egoten zen,aurpegia hormara begira, adi beheko irri karkaileieta arratoi-hanken piano-soka lasterkariei, saguenbiolin-kirrinkari eta ehiza-zakurraren isiltasunari:segika eta keinuka aritzen zen. Sits batek bezalajauzi egiten zuen argi hotzean, biktima aurkitzenzuen, hari heltzen zion, orratza sartzen zion, etatxabolara itzuli eta, etengailua sakatuko bezala, hilegiten zen.

Montagek muturra ukitu zion.Ehiza-zakurrak marmar egin zuen.Montagek atzerantz salto egin zuen.Ehiza-zakurra erdi zutitu egin zen bere txabola-

ren barruan, eta Montagi begiratu zion neoizko argiberde-urdinxkez, ñir-ñir ari baitziren bat-batean ak-tibatuak ziren begi-bonbilletan. Marmar egin zuen

45


berriz. Modu arraroan batera ari ziren txistukatzeelektrikoa, soinu zirtakaria, metalaren karraska, hor-tzak biraka –errezeloz herdoilduak eta zaharki-tuak–.

—Ez, ez, mutiko –Montagek, bihotza taupadaka.Zilar-koloreko orratza hazbete bat ateratzen

zen airera; berriro sartzen zen, ateratzen, berrirosartzen.

Marmarrak borbor egin zuen piztiaren ba-rruan, eta Montagi begiratu zion. Montagek atzeraegin zuen. Ehiza-zakurrak urrats bat aurrera eginzuen bere txabolatik. Montagek letoizk o barrariheldu zion eskuarekin. Barrak, erreakzionatu, go-rantz egin irristan eta, zaratarik atera gabe, Mon-tag igo zuen sabaian barrena. Goiko solairu erdi ar-giztatuan jaitsi zen. Dardarka ari zen, eta aurpegiberdotza zuen. Behean, ehiza-zakurra kokoriko bil-duta zegoen berriz ere: zortzi intsektu-hanka si-nestezin haien gainean, bere buruari xurrungakaari zen, aurpegi askoko bere begiak bare zituela.

Montag izua noiz pasatuko geratu zen behekosolairura jaisteko zuloaren ondoan. Haren atzean,lau gizon karta-jokoan ari ziren estalki berde batenargipean, txoko batean. Begiratu laburra egin zio-ten Montagi, baina ez zuten ezer esan. Kapitaina-ren txapela eta txapelean bertan fenixaren zeinuazeraman gizonak, azkenean, jakin-minez, kartakbere esku mehean zituela, gela luzearen beste alde-tik hitz egin zuen.

—Montag...

46


—Ez naik gustuko –Montagek.—Zer, ehiza-zakurrak? –kapitainak bere kartak

aztertu zituen–. Bai zera. Horrek ez dik ezer gustu-ko edo ez gustuko. «Funtzionatu» egiten dik, bes-terik ez. Balistikako ikasgai bat bezalakoa duk. Gukerabakitako ibilbidea egiten dik. Hari jarraitzenziok hasieratik bukaerara. Automatikoki ezartzendik jomuga, automatikoki zuzentzen duk harantz,eta bat-batean eten egiten duk. Kobre-haria, karga-bateriak eta elektrizitatea besterik ez duk.

Montagek listua irentsi zuen. —Zakurraren kalkulagailuak edozein konbina-

ziotarako ezar daitezkek, ezta? Honenbeste amino-azido, honenbeste sufre, honenbeste gantz eta al-kalino.

—Hori denok zekiagu.—Gu guztion balantze eta portzentaje kimikoak

erregistratuta zeudek beheko artxibategi nagusian.Erraza lukek edonorentzat ehiza-zakurraren «memo-rian» konbinazio partzial bat ezartzea; aminoazidoapur bat, adibidez. Horrek azalduko likek animaliakegin berri duena. Kontra egin zidak.

—Arraioa –kapitainak.—Haserretu egin duk, baina guztiz amorratu

gabe. Ukitzean niri marmar egiteko adina «memo-ria» ezarri ziok baten batek.

—Nork egingo luk e halakorik? –kapitainak–.Hemen ez zegok inor hire kontra, Guy.

—Nik dakidala, ez.

47


—Teknikariarengana eramango diagu ehiza-za-kurra bihar, azter dezaten.

—Ez duk mehatxu egin didan lehenengo aldia–Montagek–. Joan den hilean bi aldiz gertatu zuan.

—Konponduko diagu. Ez hadi kezkatu.Baina Montag ez zen mugitu, eta etxeko korri-

doreko haizagailuaren sareta eta haren atzean ez-kutatzen zena besterik ez zuen buruan. Suhiltzaile-etxeko baten batek haizag ailuaren berri izangobalu, ez al lioke ehiza-zakurrari «kontatuko»...?

Kapitaina behera jaisteko zulora hurbildu zen,eta jakin-minezko begiratua egin zion Montagi.

—Jakin nahiko nikek –Montagek– zertan pen-tsatzen egoten ote den ehiza-zakurra hor beheangau osoan. Bizirik zegok, benetan? Hotzikarek har-tzen naitek.

—Ez dik nahi ez dugun ezertan pentsatzen.—Zein tristea –Montagek, ahapeka–. Izan ere,

guk bertan sartzen duguna ez duk ehizatzea eta bi-latzea eta hiltzea besterik. Pena duk hori bakarrikizatea jakin dezakeen guztia.

Beattyk ufaka egin zuen, adeitsuki.—Arraioa! Eskulan bikaina duk; errifle on bat,

bere helburuaren bila joaten dena eta bete-beteanasmatzen duena beti.

—Horrexegatik –Montagek–. Ez nikek horratikbere hurrengo biktima izan nahi.

—Zergatik? Zer edo zerk ezinegona sortzendik?

Montagek gorantz begiratu zuen agudo.

48


Beatty Montagi beha geratu zen, begiak finko,ahoa ireki eta barrezka hasi zen arte, gozo-gozo.

Bat, bi, hiru, lau, bost, sei, zazpi egun. Montag egu-nero irten zen etxetik; eta Clarisse han zebilen non-bait munduan. Behin, intxaurrondo bat astintzenikusi zuen; beste behin, lorategian eserita puntuzkojertse urdin bat egiten; hiruzpalau aldiz, lore beran-tiar sorta bat aurkitu zuen etxe atarian; udazkene-ko hosto batzuk paperezk o orri zuri batean orra-tzez lotuak, txukun-txukun, zimitz batez ateanjarrita. Egunero laguntzen zion Clarissek kale kan-toiraino. Egun batean, euria egin zuen; hurrengoan,ateri; beste batean, gogor jo zuen haizeak; eta, hu-rrenagokoan, eguraldi epela eta atsegina egin zuen.Eta egun atsegin haren biharamuna udako labe batbezalakoa izan zen, eta Clarisse aurpegia eguzkitanerreta zeukala agertu zen iluntzean.

—Zergatik ote dut irudipena –esan zuen Mon-tagek behin, metroko sarreran– urte asko direlaezagutzen zaitudala?

—Gustuko zaitudalako –erantzun zuen Claris-sek–, eta ez dudalako zuregandik ezer nahi. Eta el-kar ezagutzen dugulako.

—Oso zaharra sentiarazten nauzu, zure aitaizango banintz bezala.

—Azalduidazu orduan. Zergatik ez duzu ni be-zalako alabarik, haurrak hainbeste gustatzen ba-zaizkizu?

49


—Ez dakit.—Txantxetan, ala?—Zera –Montag isildu egin zen, eta burua as-

tindu zuen–, ba, emazteak... emazteak ez du inoizizan gogorik seme-alabarik izateko.

Neskak barre egiteari utzi zion.—Sentitzen dut. Benetan. Uste nuen iseka egin

nahi zenidala. Inozoa, ni.—Ez, ez –erantzun zuen Montagek–. Galdera

ona da. Aspaldi honetan ez da inor hori galdetzekobeste arduratu nitaz. Galdera ona.

—Hitz egin dezagun beste zer edo zertaz. Hos-to zaharrik usaindu duzu inoiz? Kanela-usaina du-te, baietz? Hemen. Usaindu.

—Hara! Bai. Kanela-usaina du nolabait, bai.Clarissek bere begi ilun g ardenekin begiratu

zion. —Beti asaldatuta zaudela dirudi.—Kontua da ez dudala denborarik izan...—Erreparatu diezu afixa luzatuei, esan nizun

bezala?—Baietz uste dut. Bai. Montagek ezin izan zion barreari eutsi.—Zure barreak atseginagoa ematen du orain.—Bai?—Askoz ere lasaiagoa.Montag eroso eta seguru sentitu zen. —Zergatik ez zaude eskolan? Egunero ikusten

zaitut hemen bueltaka.

50


Documents

Fahrenheit 451 barrukoa... · 2020-02-20 · liburu-papera sutzen eta erretzen den tenperatura fahrenheit 451: 9 farenheit barrukoa-ok:intimitatea barrukoa-0.k-0.k 12/08/10 10:21