HÊVlKovara Çandîya Giştî

$ 6 (Etranger) . HEJMAR 4/ÎLON 1985 40 FF

HÊVlKovara Çandîya Giştî

$ 6 (Etranger) . HEJMAR 4/ÎLON 1985 40 FF

ESPOIR

HÊVÎ 40 FFRevue culturelle kurdeN°. 4 - Septembre 1985

Directeur de la publication : Rojen BarnasRêalisation : Ali Bucak, Ibrahim Ghazagh, Mohamad Hassan,

Suleiman Jany, Mahmut Lewendî, Kemal Marûf

Collaborateurs : Ibrahim AHMED (Angleterre), Rojen BARNAS (Suede), FiratCEWERÎ (Suêde), Dr. Kemal FUAD (Berlin), Dr. Çemşîd HEYDERÎ, (Suêde),KENDAL (France), MALMÎSANIJ (France), Ferhad ŞAKELÎ (Suêde), Hesen SEYF(Suêde),

SOMMAIRE

EN KURMANCÎ- La mort de l'êcrivain Hassan Qizilcî - Joyce Blau 7- En mêmoire du R.P. Thomas Bois - Joyce Blau 1 1

- Souvenirs d'lhsan Nouri Pacha sur la rêvolte d'Agrî (III) - 15- Bûbê le contrebandier (nouvelle) - Firat Cewerî 27- Une journêe chez le savant Kinyaz Ibrahîm - Çerkezê Reş 37- Les plantes alimentaires - Hesenê Metê 41- La fille du bouvier et le fils du prince (conte) - MQsa Kaval 44- Poêmes inêdits - Riza Çolpan, Nezîr Gedo, Toşînê Reşîd 55- Les publications rêcentes 62- A propos du livre de Mentêchachvili - Pêşrew K. Ehmed

EN KURDE DUMILÎ- Poême a la naissance du Prophête - Ehmedê Xasî et 'Usman Efendî 75- Sheikh Saî'd de Pirane - Malmîsanij 111- La mort de Xalit Beg de Cibrî - Demir Özlu 115- Le Folklore de Dersim - Firat 121- Bibliographie dumilî (2eme prtie) - Malmîsanij 127

EN KURDE MERIDIONAL- Point de vue - Hawar 203- L'internationalisme dans la poêsie de Goran - Kamuran 188- Derniêre lettre (poême) - Y. Werzêr 181- Dildar, poête rêvolutionnaire et progressite - Kemal Marûf 177- Conte de la montagne - Heme 171- Fondements de la pensêe patriotique kurde

dans le Mem û Zîn d'Ahmed Khanî - Ferhad Şakelî 160

La revue Hêvî (Espoir) est une publication bi-annuelle de l'lnstitut Kurde. Elle est ouverte atous les courants de la vie culturelle kurde.

Les textes publiês n'engagent que la responsabilitê de leur auteur.

Pour toute correspondance, êcrire a Institut Kurde de Paris, 106, rue La Fayette,75010 PARIS - FRANCE. Têl. : (1) 48 24 64 64

ESPOIR

HÊVÎ 40 FFRevue culturelle kurdeN°. 4 - Septembre 1985

Directeur de la publication : Rojen BarnasRêalisation : Ali Bucak, Ibrahim Ghazagh, Mohamad Hassan,

Suleiman Jany, Mahmut Lewendî, Kemal Marûf

Collaborateurs : Ibrahim AHMED (Angleterre), Rojen BARNAS (Suede), FiratCEWERÎ (Suêde), Dr. Kemal FUAD (Berlin), Dr. Çemşîd HEYDERÎ, (Suêde),KENDAL (France), MALMÎSANIJ (France), Ferhad ŞAKELÎ (Suêde), Hesen SEYF(Suêde),

SOMMAIRE

EN KURMANCÎ- La mort de l'êcrivain Hassan Qizilcî - Joyce Blau 7- En mêmoire du R.P. Thomas Bois - Joyce Blau 1 1

- Souvenirs d'lhsan Nouri Pacha sur la rêvolte d'Agrî (III) - 15- Bûbê le contrebandier (nouvelle) - Firat Cewerî 27- Une journêe chez le savant Kinyaz Ibrahîm - Çerkezê Reş 37- Les plantes alimentaires - Hesenê Metê 41- La fille du bouvier et le fils du prince (conte) - MQsa Kaval 44- Poêmes inêdits - Riza Çolpan, Nezîr Gedo, Toşînê Reşîd 55- Les publications rêcentes 62- A propos du livre de Mentêchachvili - Pêşrew K. Ehmed

EN KURDE DUMILÎ- Poême a la naissance du Prophête - Ehmedê Xasî et 'Usman Efendî 75- Sheikh Saî'd de Pirane - Malmîsanij 111- La mort de Xalit Beg de Cibrî - Demir Özlu 115- Le Folklore de Dersim - Firat 121- Bibliographie dumilî (2eme prtie) - Malmîsanij 127

EN KURDE MERIDIONAL- Point de vue - Hawar 203- L'internationalisme dans la poêsie de Goran - Kamuran 188- Derniêre lettre (poême) - Y. Werzêr 181- Dildar, poête rêvolutionnaire et progressite - Kemal Marûf 177- Conte de la montagne - Heme 171- Fondements de la pensêe patriotique kurde

dans le Mem û Zîn d'Ahmed Khanî - Ferhad Şakelî 160

La revue Hêvî (Espoir) est une publication bi-annuelle de l'lnstitut Kurde. Elle est ouverte atous les courants de la vie culturelle kurde.

Les textes publiês n'engagent que la responsabilitê de leur auteur.

Pour toute correspondance, êcrire a Institut Kurde de Paris, 106, rue La Fayette,75010 PARIS - FRANCE. Têl. : (1) 48 24 64 64

HÊVIKovara Çandîya Giştî

t'-

HEJMAR 4/ÎLON 1985

HÊVIKovara Çandîya Giştî

t'-

HEJMAR 4/ÎLON 1985

Imprimê en Italie

Copyright INSTITUT KURDE DE PARIS - 1985 - ISSN 0761-1242

Imprimê en Italie

Copyright INSTITUT KURDE DE PARIS - 1985 - ISSN 0761-1242

Kurmanc di dewleta dinê daAya bi çi wechî mane mehrûm ?

Bîlcimle ji bo çi bûne mehkûm ?

Ehmedê Xanî (sedsala XVII)

Kurmanc di dewleta dinê daAya bi çi wechî mane mehrûm ?

Bîlcimle ji bo çi bûne mehkûm ?

Ehmedê Xanî (sedsala XVII)

SERECEM

KURMANCÎ

- Mirina Hesenê Qizilcî - Joyce Blau 7- Bîranîna Thomas Bois - Joyce Blau 11

BELGE

- Bîranînên Ihsan Nûrî Paşa (III) 15

ZIMAN Û EDEBIYATi

- Qaçaxkeriya Bûbê - Firat Cewerî 27- Rojekê bi ilimdar Kinyazê Ibrahîm re - Çerkezê Reş 37- Pincar - Hesenê Metê 41

- Keça Gavan û Kurê Mîr - Mûsa Kaval 44

HELBEST

- Bîr nabin - Riza Çolpan 55 J

- Apo - Nezîr Gedo 57 j

- Strana Pêşmergan - Tosinê Reşîd 59

PIRTÛKÊNNÛ 62

- Li ser pirtûka Mentêşaşvîlî - Pêşrew K. Ehmed

SERECEM

KURMANCÎ

- Mirina Hesenê Qizilcî - Joyce Blau 7- Bîranîna Thomas Bois - Joyce Blau 11

BELGE

- Bîranînên Ihsan Nûrî Paşa (III) 15

ZIMAN Û EDEBIYATi

- Qaçaxkeriya Bûbê - Firat Cewerî 27- Rojekê bi ilimdar Kinyazê Ibrahîm re - Çerkezê Reş 37- Pincar - Hesenê Metê 41

- Keça Gavan û Kurê Mîr - Mûsa Kaval 44

HELBEST

- Bîr nabin - Riza Çolpan 55 J

- Apo - Nezîr Gedo 57 j

- Strana Pêşmergan - Tosinê Reşîd 59

PIRTÛKÊNNÛ 62

- Li ser pirtûka Mentêşaşvîlî - Pêşrew K. Ehmed

DUMILÎ

- Mewlidê Nebî - EhmedêXasî 75- Biyîşê Pêxemberî (Mewlûda Nebî) - 'Usman Efendî 98- Şêx Seîd Hame Pîran - Malmîsanij 111

- Mergê Xalit Begê Cibrî - Demir Özlû 1 1 5- Folklorê Dersimî ra - Firat 121- Bîblîyografya Dimilî (Zaza) II - Malmîsanij 127

KURMANCIYA XWARÊ

- Nameyek bo rongeyek - Hawar 203- Internasyonalîzm li şi'rî Goran de - Kamuran 1 88- Duwaname - Y. Werzêr 1 81- Dildar, şairî şoreşger û pêşkewtinxwaz - Kemal Marûf 1 77- Çîrokî Şax - Heme 1 71

- Binçînekanî bîrî kurdayetî li Mem û Zînî Xanî de - Ferhad Şakelî 1 60

DUMILÎ

- Mewlidê Nebî - EhmedêXasî 75- Biyîşê Pêxemberî (Mewlûda Nebî) - 'Usman Efendî 98- Şêx Seîd Hame Pîran - Malmîsanij 111

- Mergê Xalit Begê Cibrî - Demir Özlû 1 1 5- Folklorê Dersimî ra - Firat 121- Bîblîyografya Dimilî (Zaza) II - Malmîsanij 127

KURMANCIYA XWARÊ

- Nameyek bo rongeyek - Hawar 203- Internasyonalîzm li şi'rî Goran de - Kamuran 1 88- Duwaname - Y. Werzêr 1 81- Dildar, şairî şoreşger û pêşkewtinxwaz - Kemal Marûf 1 77- Çîrokî Şax - Heme 1 71

- Binçînekanî bîrî kurdayetî li Mem û Zînî Xanî de - Ferhad Şakelî 1 60

MIRINA HESENÊ QIZILCI

Joyce BLAU

Nivîskarê navdarê Kurdistana Iranê, Hesenê Qizilcî di temmûza borî de dizîndanênîranî de lijêr şkencê mir. Stî Joyce Blau, profesora zimanê kurdî li Zanîngeha Parîsêjiyana wîbibîr tîne.

Hesen Mela Elî Qizilcî di 15 îlon 1914 de li gundekî navçeya navberaBokan û Mahabadê hatibû dinê. Qiziicî navê gundekî nêzikê Pencwînê, li

Kurdistana Iraqê ye. Kalikê wî, Mela Elî, terka vî gundî kiribû û hatibûnavçeya Bokanê li gundê Turucanê bicih bûbû. Bi cîwarbûna vê malbataxwendayan, Turucan bû navbendeke dinî û çandî ya girîng. Di welatêMukriyan de dibêjin : «Malbata Qizilcîyan wekî werdekan in : têjikên ku nû ji

hêke derdikevin bi serbestî melevanî dikin». Rast e ku ev malbat gelekxwenda û zane gihandiye ji bo neteweyê kurd.

Hesenê piçûk li ber destên mamên xwe fêrî zanistiyên islamî, farisî û erebîdibe. Lê ew hê di xortaniya xwe de biryar dide ku ewê melatî neke, bide serrêyek din.

Di wê demê de, Reza Xan li ser hikum bû û ramyariya (siyasetek) wîmehandina Kurdan bû. Hikûmata Tehranê dest dabû ser mal û milkênSerokên Kurdan û wan sirgûn kiri bû, karmendên ecem şandibû Kurdistanê.Van karmendan bi bertîlxurî û hişkahiya xwe gundiyên kurd zehf diêşandin.Di salên 1926-1930 de Kurd di bin seroktiya Ismaîl Axa Simko de serî hiltîninlê di 1930 de Simko bi bêbextî tê kuştin. Di 1932 de serhilanîna Cafer AxaSultan jî tê perçiqandin. Şah hemû teşkîlatên civakî û edebî yên kurdî ûbikaranîna resmî ya zimanê kurdî qedexe dike û, di ber de jî, li çar aliyênwelatê kurda qereqolên cendirman bicih dike.

Xwendayên kurd wekî Mela Ehmedê Fewzî, Seyfê Qazî, Qazî Mihemed,Qazî Bokan, Şêx Ehmedê Sirîlaawa û gelek rûspîyên din dicivin teşkîlatekeveşarî datînin ji bo parastin û pêşve birina ziman û edebiyata kurdî. Bi hezar

MIRINA HESENÊ QIZILCI

Joyce BLAU

Nivîskarê navdarê Kurdistana Iranê, Hesenê Qizilcî di temmûza borî de dizîndanênîranî de lijêr şkencê mir. Stî Joyce Blau, profesora zimanê kurdî li Zanîngeha Parîsêjiyana wîbibîr tîne.

Hesen Mela Elî Qizilcî di 15 îlon 1914 de li gundekî navçeya navberaBokan û Mahabadê hatibû dinê. Qiziicî navê gundekî nêzikê Pencwînê, li

Kurdistana Iraqê ye. Kalikê wî, Mela Elî, terka vî gundî kiribû û hatibûnavçeya Bokanê li gundê Turucanê bicih bûbû. Bi cîwarbûna vê malbataxwendayan, Turucan bû navbendeke dinî û çandî ya girîng. Di welatêMukriyan de dibêjin : «Malbata Qizilcîyan wekî werdekan in : têjikên ku nû ji

hêke derdikevin bi serbestî melevanî dikin». Rast e ku ev malbat gelekxwenda û zane gihandiye ji bo neteweyê kurd.

Hesenê piçûk li ber destên mamên xwe fêrî zanistiyên islamî, farisî û erebîdibe. Lê ew hê di xortaniya xwe de biryar dide ku ewê melatî neke, bide serrêyek din.

Di wê demê de, Reza Xan li ser hikum bû û ramyariya (siyasetek) wîmehandina Kurdan bû. Hikûmata Tehranê dest dabû ser mal û milkênSerokên Kurdan û wan sirgûn kiri bû, karmendên ecem şandibû Kurdistanê.Van karmendan bi bertîlxurî û hişkahiya xwe gundiyên kurd zehf diêşandin.Di salên 1926-1930 de Kurd di bin seroktiya Ismaîl Axa Simko de serî hiltîninlê di 1930 de Simko bi bêbextî tê kuştin. Di 1932 de serhilanîna Cafer AxaSultan jî tê perçiqandin. Şah hemû teşkîlatên civakî û edebî yên kurdî ûbikaranîna resmî ya zimanê kurdî qedexe dike û, di ber de jî, li çar aliyênwelatê kurda qereqolên cendirman bicih dike.

Xwendayên kurd wekî Mela Ehmedê Fewzî, Seyfê Qazî, Qazî Mihemed,Qazî Bokan, Şêx Ehmedê Sirîlaawa û gelek rûspîyên din dicivin teşkîlatekeveşarî datînin ji bo parastin û pêşve birina ziman û edebiyata kurdî. Bi hezar

zehmet û dijwaniyan ev teşkîlat ji Iraqê kovar û pirtûkên kurdî tîne anîn û li

xortên kurd belav dike. Komek ji wan xortên navçeya Bokanê spartibûn MelaEhmedê Fewzî : ewê ev xort bibin çaktirîn hêviyên gelê kurd ê Iranê. Di navwan de Hesen Qizilcî yek ji çêtirîn şagirtên Mela Ehmedê Fewzî hebû.

Di şerê cihanî yê duwemîn de, hêzên sovyetî bakurê Iranê, yên brîtanî jînîvroyê wê işxal kiri bûn. Di navbera her du navçeyên îşxalkirî de, keriyek ji

Kurdistana Iranê «no«man's land» ango ne milkê kesîbû, ji her destelatî biyanîdûr bû. Li wê derê Partiya Demokrat a Kurdistana Iranê tê damezrandin ûHesen Qizilcî jî dibe endamê partiyê. Di çile 1946, partî li Mahabadê KomaraKurdistanê îlan dike û pêşewayê partiyê Qazî Mihemed dibe Serek komar.Pêkanînên vê Komarê nîşan didin ku tenê hikûmateke netewî xizmeta geldike. Di demekî kurt de çendîn tişt hatin pêkanîn ! Tenê di warê weşanê de,kovarên Kurdistan, Hawar, Agir, Helale û Niştiman hatin derxistin. Roja îlanaKomarê, Qazî Mihemed li Mahabadê xwendegeheke bilind a keçan vedikir.Hesen Qizilcî bû sernivîskarê kovara Helale, ku bi taybetî ji bo keçanderdiket. Ewî wisa jî di kovara Kurdistan de dinivîsî.

Hêmin (Mihemed Emîn Şêx-ul-îslam) ku yek ji dostên nêziktirîn ên HesenQizilcî bû bi dilovanî<1» rojeke zivistana 1946 bi bîr tîne ! Dinya gelek sar bû.Roj zû çûbû ava, şevtarî di kuçeyek Mahabadê de bi ser Hêmin de hatibû.Bayek cemidî laşê wî ditevîzand û ewî, bi hemû hewla xwe, xwe dilezand jibo xwe bighîne Starekê. Ji nişkêva, çavê wî bi Qazî Mihemed dikeve.Pêşewa li ber deriyê mala xwe diçû û dihat, di destê wî de hejmara rojê yaKurdistanê û ew bi dengekekî bilind bi yek ji nivîskarên rojnamê re diaxivî.«Ez ji serma diricifîm, dibêje Hêmin, û min di ber xwe de silav li wan kir û xwelezand. Ewî min dît... û ez ji wan dûr ketibûm gava ku dengê wî hate guhênmin :

- Te dît, qîriya, tiştê ku vî Qizîlciyî nivîsiye ?

Min kurteçîrok a nefîs a ku wê rojê di rojnamê de derketibû baş dinasî.- Belê, bêguman, min ew xwend. Bi rastî gelek hêja ye.- Rast e, got hevalê nivîskar, ew pir xweş, lê gelek kêm dinivîse !

Pêşewa Qazî serê xwe hêjand, bişîrî û pê re ji Saadî Şirazî du beyt xwend®.Min bihîst ku li welatên Rohelat çil sal xebat divêt ji bo çêkirina şerbikekî

ferfûrîDi bajarê Baxdayê de, rojê ji wan sed çê dikin. Gelo tu niha rûmeta vî

şerbikî dizanî ?Serok Komar difikirî û li min dinihêrt :

- Xwezî di nav me de kesên wekî wî zehf bûna ! Û berî ku ew bersiva minbibihîze, ewî wekî ku ji xwe re bipeyive, got :

(1) Pêşgotina Hêmin di Pêkenînî Geda, r. 8.(2) Gulistan

8

zehmet û dijwaniyan ev teşkîlat ji Iraqê kovar û pirtûkên kurdî tîne anîn û li

xortên kurd belav dike. Komek ji wan xortên navçeya Bokanê spartibûn MelaEhmedê Fewzî : ewê ev xort bibin çaktirîn hêviyên gelê kurd ê Iranê. Di navwan de Hesen Qizilcî yek ji çêtirîn şagirtên Mela Ehmedê Fewzî hebû.

Di şerê cihanî yê duwemîn de, hêzên sovyetî bakurê Iranê, yên brîtanî jînîvroyê wê işxal kiri bûn. Di navbera her du navçeyên îşxalkirî de, keriyek ji

Kurdistana Iranê «no«man's land» ango ne milkê kesîbû, ji her destelatî biyanîdûr bû. Li wê derê Partiya Demokrat a Kurdistana Iranê tê damezrandin ûHesen Qizilcî jî dibe endamê partiyê. Di çile 1946, partî li Mahabadê KomaraKurdistanê îlan dike û pêşewayê partiyê Qazî Mihemed dibe Serek komar.Pêkanînên vê Komarê nîşan didin ku tenê hikûmateke netewî xizmeta geldike. Di demekî kurt de çendîn tişt hatin pêkanîn ! Tenê di warê weşanê de,kovarên Kurdistan, Hawar, Agir, Helale û Niştiman hatin derxistin. Roja îlanaKomarê, Qazî Mihemed li Mahabadê xwendegeheke bilind a keçan vedikir.Hesen Qizilcî bû sernivîskarê kovara Helale, ku bi taybetî ji bo keçanderdiket. Ewî wisa jî di kovara Kurdistan de dinivîsî.

Hêmin (Mihemed Emîn Şêx-ul-îslam) ku yek ji dostên nêziktirîn ên HesenQizilcî bû bi dilovanî<1» rojeke zivistana 1946 bi bîr tîne ! Dinya gelek sar bû.Roj zû çûbû ava, şevtarî di kuçeyek Mahabadê de bi ser Hêmin de hatibû.Bayek cemidî laşê wî ditevîzand û ewî, bi hemû hewla xwe, xwe dilezand jibo xwe bighîne Starekê. Ji nişkêva, çavê wî bi Qazî Mihemed dikeve.Pêşewa li ber deriyê mala xwe diçû û dihat, di destê wî de hejmara rojê yaKurdistanê û ew bi dengekekî bilind bi yek ji nivîskarên rojnamê re diaxivî.«Ez ji serma diricifîm, dibêje Hêmin, û min di ber xwe de silav li wan kir û xwelezand. Ewî min dît... û ez ji wan dûr ketibûm gava ku dengê wî hate guhênmin :

- Te dît, qîriya, tiştê ku vî Qizîlciyî nivîsiye ?

Min kurteçîrok a nefîs a ku wê rojê di rojnamê de derketibû baş dinasî.- Belê, bêguman, min ew xwend. Bi rastî gelek hêja ye.- Rast e, got hevalê nivîskar, ew pir xweş, lê gelek kêm dinivîse !

Pêşewa Qazî serê xwe hêjand, bişîrî û pê re ji Saadî Şirazî du beyt xwend®.Min bihîst ku li welatên Rohelat çil sal xebat divêt ji bo çêkirina şerbikekî

ferfûrîDi bajarê Baxdayê de, rojê ji wan sed çê dikin. Gelo tu niha rûmeta vî

şerbikî dizanî ?Serok Komar difikirî û li min dinihêrt :

- Xwezî di nav me de kesên wekî wî zehf bûna ! Û berî ku ew bersiva minbibihîze, ewî wekî ku ji xwe re bipeyive, got :

(1) Pêşgotina Hêmin di Pêkenînî Geda, r. 8.(2) Gulistan

8

- Ku em serbixwe bûna ewê çendîn qabiliyet xwe nîşan dana !

Piştî vekişîna leşkerên sovyetî ji Iranê, hikûmata Tehranê hêzên xwe şandser Komara Kurdî û Serokên wî da girtin. Qazî Mihemed, Seyfî Qazî û SedrîQazî di berbanga 31 adar 1947 li Mahabadê daleqandin. Lê gelê kurd tu carvan mêrxasan ji bîr nekir. Helbestvan û hozan wan distirên, gora QazîMihemed bû zîyaretgaheke pîroz ji bo hemû gelê kurd.

Ji bo Hesen Qizilcî û ji bo dostên wî yên helbestvan Hejar û Hêminderbederiyeke dirêj û tijî cefa dest pê dikir. Xeynî sirgûnê rêyek nemabû. Ewdiçe Iraqê û li wir nihênî dijî. Di şûna ku dikeve bêhêvîtiyê, Hesen Qizilcî di vêdema tarî û dijwar de, di nav tunebûnê de, dest bi cêribandinên nû dike.

Ew rastî Elaedîn Secadî û Ibrahîm Ehmed dibe û ev rasthatin dibe kaniyanûyitiyan. Ev her du nivîskar guh nadin usûlên kevnare yên edebiyatên farisîû erebî, remz û belaxetê didin alî. Hesen Qizilcî jî bala xwe dide jiyanê, jiyanakuçê, ya her rojê, ya Kurdan, dide ser şopa realîzmê. Realîzma wî jî taybetîye, nêrîna wî gelek nêzikî qewimandinên rojane ye, ew di hewa germ ûmitewazî ya Kurdên ji rêzê de dilive.

Kurteçîrokên Hesen Qizilcî di kovarên Bexdayê de, û nemaze di kovaraHîwa (1 957-1 963)<3> a ku Hafez el-Qadî derdixist, de belav dibin. Piraniya wantên wergerandine erebî.

Di sala 1963, di dema ku Kurdên Iraqê ji bo rizgariya xwe ya neteweyî, dibin seroktiya Mela Mustafa Barzanî de, şer dikirin, Hesen Qizilcî Iraqêditerikîne diçe Sofyayê cem malbata xwe. Li wê derê, bi saya zanîna zimanênbulgarî û rûsî, di Radyo Bulgarîstan de dixebite. Di ber de jî ji kovarên kurdîyên Iraqê re nivîsaran dişîne<4>

Hevalên Hesen Qizilcî, wekî Abdurrahman Qasimlû, Hejar, Hêmin û hinêndin, nivîsarên wî dicivînin û di 1972 de, di nav weşanên Binkey Pêşewa(Weşanên Partiya Demokrat a Kurdistana Iranê) berhevoka Pêkenînî Geda®derdixin.

Kurteçîrokên Hesen Qizilcî ji îtibara xwe tiştek winda nekirine. Li navçêgelek guhirandinên siyasî çêbûn lê, di bingehê de, civaka kurdî pir neguhiriye.Kul û janên wê hê dom dikin : belengaziya gundiyan, kedxurî û stema beg ûşêxan, zordestiya dewletê. Qizilcî bi zimanekî gelerî û dewlemend dinivîsîneû mêrxasên wî ji xelkê ne. Buyerên jiyana wan, bibîranîna filan adet anbaweriya gelerî nîşan didin ku nivîskar kurahiyên giyana gelê xwe başdinase. Gundî ji deyn û bêşan nikare pişta xwe rast bike : wekî cotbendêngundê Nişûrê, di çîroka Helkêy Hadîxan de, ku mecbûr in ji axayê gund re

(3) Nuştekey Arnînexan, Hîwa, no. 30, 1960 - Keşkolî Caduyî, Hîwa, no. 31, 1961 - ŞehîdîZulme kifn û şordînînawê, Hîwa, no. 33, 1961(4) Binêre, Le barey hêndê le nihêniyekanî rezimanî kurdî, Govarî Korî Zanyarî Kurd, cild 5, Bexda, 1977, r.113-134.(5) Di vê berhevoka 149 rûpel de çarde kurteçîrok hene. Çapa duwemîn a vê berhevokê di van nêzan de liIraqê derket û bemevok li Iranêjî di çapê de ye.

- Ku em serbixwe bûna ewê çendîn qabiliyet xwe nîşan dana !

Piştî vekişîna leşkerên sovyetî ji Iranê, hikûmata Tehranê hêzên xwe şandser Komara Kurdî û Serokên wî da girtin. Qazî Mihemed, Seyfî Qazî û SedrîQazî di berbanga 31 adar 1947 li Mahabadê daleqandin. Lê gelê kurd tu carvan mêrxasan ji bîr nekir. Helbestvan û hozan wan distirên, gora QazîMihemed bû zîyaretgaheke pîroz ji bo hemû gelê kurd.

Ji bo Hesen Qizilcî û ji bo dostên wî yên helbestvan Hejar û Hêminderbederiyeke dirêj û tijî cefa dest pê dikir. Xeynî sirgûnê rêyek nemabû. Ewdiçe Iraqê û li wir nihênî dijî. Di şûna ku dikeve bêhêvîtiyê, Hesen Qizilcî di vêdema tarî û dijwar de, di nav tunebûnê de, dest bi cêribandinên nû dike.

Ew rastî Elaedîn Secadî û Ibrahîm Ehmed dibe û ev rasthatin dibe kaniyanûyitiyan. Ev her du nivîskar guh nadin usûlên kevnare yên edebiyatên farisîû erebî, remz û belaxetê didin alî. Hesen Qizilcî jî bala xwe dide jiyanê, jiyanakuçê, ya her rojê, ya Kurdan, dide ser şopa realîzmê. Realîzma wî jî taybetîye, nêrîna wî gelek nêzikî qewimandinên rojane ye, ew di hewa germ ûmitewazî ya Kurdên ji rêzê de dilive.

Kurteçîrokên Hesen Qizilcî di kovarên Bexdayê de, û nemaze di kovaraHîwa (1 957-1 963)<3> a ku Hafez el-Qadî derdixist, de belav dibin. Piraniya wantên wergerandine erebî.

Di sala 1963, di dema ku Kurdên Iraqê ji bo rizgariya xwe ya neteweyî, dibin seroktiya Mela Mustafa Barzanî de, şer dikirin, Hesen Qizilcî Iraqêditerikîne diçe Sofyayê cem malbata xwe. Li wê derê, bi saya zanîna zimanênbulgarî û rûsî, di Radyo Bulgarîstan de dixebite. Di ber de jî ji kovarên kurdîyên Iraqê re nivîsaran dişîne<4>

Hevalên Hesen Qizilcî, wekî Abdurrahman Qasimlû, Hejar, Hêmin û hinêndin, nivîsarên wî dicivînin û di 1972 de, di nav weşanên Binkey Pêşewa(Weşanên Partiya Demokrat a Kurdistana Iranê) berhevoka Pêkenînî Geda®derdixin.

Kurteçîrokên Hesen Qizilcî ji îtibara xwe tiştek winda nekirine. Li navçêgelek guhirandinên siyasî çêbûn lê, di bingehê de, civaka kurdî pir neguhiriye.Kul û janên wê hê dom dikin : belengaziya gundiyan, kedxurî û stema beg ûşêxan, zordestiya dewletê. Qizilcî bi zimanekî gelerî û dewlemend dinivîsîneû mêrxasên wî ji xelkê ne. Buyerên jiyana wan, bibîranîna filan adet anbaweriya gelerî nîşan didin ku nivîskar kurahiyên giyana gelê xwe başdinase. Gundî ji deyn û bêşan nikare pişta xwe rast bike : wekî cotbendêngundê Nişûrê, di çîroka Helkêy Hadîxan de, ku mecbûr in ji axayê gund re

(3) Nuştekey Arnînexan, Hîwa, no. 30, 1960 - Keşkolî Caduyî, Hîwa, no. 31, 1961 - ŞehîdîZulme kifn û şordînînawê, Hîwa, no. 33, 1961(4) Binêre, Le barey hêndê le nihêniyekanî rezimanî kurdî, Govarî Korî Zanyarî Kurd, cild 5, Bexda, 1977, r.113-134.(5) Di vê berhevoka 149 rûpel de çarde kurteçîrok hene. Çapa duwemîn a vê berhevokê di van nêzan de liIraqê derket û bemevok li Iranêjî di çapê de ye.

pîtake, pûşane, rûnane, kawirane, xuriyane, mûwane, firûcane, bêgaranebidin û bi ser de bêşek bi navê tapo, ku nîv an sêyeka hatina zad, meywe ansebze ye, bidin. Û gava ku gundiyê belengaz nikare ji bin van bêşan rabe, axaan şaneyê wî dest datînin ser malên wî. Bi vî awayî, di Pêkenînî Gêda de,Hecî Salih dest datîne ser gayên cot ên gundiyekî bextreş ê ku zadê wîkuliyan xwariye. Malbata gundî perîşan dibe : zaro yi xuriya dimire, jinik jitayê û ji derdan ! Gundî dest bi parsê dike, dikeve ser riyan û wekî gelekgundiyên belengaz xwe davêje bajêr, bi hêviya peydakirina karekî.

Hesen Qizilcî rexne li dîn digire. Di Nûştekey Amîne Xan de jinikek jar, jinênbelengazên din re nivîştan çê dike ji bo derman kirina hemû derdên wan !

Tevî realîzmê Hesen Qizilcî cih dide xeyal û efsanê jî. Keşkolî Caduyîçîroka xemgîn a gundiyên perîşan ên bin nîrê axayekê xedar e. Kurê malbatagundî bi saya keşkolekî cadûyî û bi sêr erdê bav û kalên xwe ji axa distîne.

Piştî ketina rejîma Şah, Hesen Qizilcî di 1979 de vegeriya bû Iranê. Ewendamê Partiya Tudeh bû û ji 1979 pê ve berpirsiyarê rojnama NamêyêMardom bû. Ew di Sebata 1 984 de hatibû girtin. Ji wê demê de haya hevalênwî jê tune bû.

Bi mirina trajîk a Hesen Qizilcî gelê kurd yek ji kurên xwe yên sadiq ûwefakartir û edebiyata kurdî û cihanî çîrok nivîsekî mezin winda kirin.

10

pîtake, pûşane, rûnane, kawirane, xuriyane, mûwane, firûcane, bêgaranebidin û bi ser de bêşek bi navê tapo, ku nîv an sêyeka hatina zad, meywe ansebze ye, bidin. Û gava ku gundiyê belengaz nikare ji bin van bêşan rabe, axaan şaneyê wî dest datînin ser malên wî. Bi vî awayî, di Pêkenînî Gêda de,Hecî Salih dest datîne ser gayên cot ên gundiyekî bextreş ê ku zadê wîkuliyan xwariye. Malbata gundî perîşan dibe : zaro yi xuriya dimire, jinik jitayê û ji derdan ! Gundî dest bi parsê dike, dikeve ser riyan û wekî gelekgundiyên belengaz xwe davêje bajêr, bi hêviya peydakirina karekî.

Hesen Qizilcî rexne li dîn digire. Di Nûştekey Amîne Xan de jinikek jar, jinênbelengazên din re nivîştan çê dike ji bo derman kirina hemû derdên wan !

Tevî realîzmê Hesen Qizilcî cih dide xeyal û efsanê jî. Keşkolî Caduyîçîroka xemgîn a gundiyên perîşan ên bin nîrê axayekê xedar e. Kurê malbatagundî bi saya keşkolekî cadûyî û bi sêr erdê bav û kalên xwe ji axa distîne.

Piştî ketina rejîma Şah, Hesen Qizilcî di 1979 de vegeriya bû Iranê. Ewendamê Partiya Tudeh bû û ji 1979 pê ve berpirsiyarê rojnama NamêyêMardom bû. Ew di Sebata 1 984 de hatibû girtin. Ji wê demê de haya hevalênwî jê tune bû.

Bi mirina trajîk a Hesen Qizilcî gelê kurd yek ji kurên xwe yên sadiq ûwefakartir û edebiyata kurdî û cihanî çîrok nivîsekî mezin winda kirin.

10

BIRANINA THOMAS BOISJoyce BLAU

Bi hinceta deh saliya wefata Kurdîzanê fransiz ê bijare Thomas Bois, Stî JoyceBlau, ku hevkar û şagirta wîbû, jiyan û afirandinên wîbi bîr tîne.

Xezên sereke yên jiyana mamosteyê min ê rehmetî bi bîr anîn ji bo minşerefeke mezin û xebateke dijwar e. Ev zana pareke girîng ê jiyana xwe daçêtir nasandina Kurdan. Ew dostekî wefakar û gelek fedakar ê xelkê kurd bû.

Thomas Bois, di 6 gulan 1 900 de, li bajarê Dunkerque'ê, ii bakurê Fransayêdi malbateke heşt zarokî de hatibû dinê. Ew di xortaniya xwe de biryar dideku bibe keşe û di 19 saliya xwe de dikeve Dêra Broyên Wa'zdarên SaintDomonique. Li wê derê xwe dide xwendiriê, hişê xwe yê rexnegir pêş vedibe, hînî xebata sebirxwaz a zanistiyê dibe.

Di 1927, dêra wî wî dişîne Mûsilê, ew li wê derê rastî Kurdan tê, fêrî wandibe û dixwaze bi hemû hêzên xwe bi wan bilî bibe. Ewî hingê zimanênarameyî, erebî, îngilîzî, rûsî, italyanî, yewnanî û latînî dizanibû û dest bihînbûna kurdî kir. Bi saya qenc fêrbûna zimanê kurdî ewê «giyana Kurdan»,edebiyat, dîrok û jiyana civakî ya vî gelê serbilind û mêrxas baştir binase û didemekî kurt de bibe xwediyê gelek hogir û dostên kurd.

Di 1932 de, ew dibe serokê Dêra Mar Yaqûb, rûniştgeha bedew a keşeyêndomînîkî ku li serê çiyayên Kurdistanê, di warekî asê û wahşî de hatiyeavakirin. Di 1936 de, ew îcar diçe Kurdistana Sûriyê, li mala nû ya Domînî-kiyan a Qamişlî û Derbesiyê bicih dibe. Lê hewa Cizîrê li tenduristiya (siheta)nazik a keşe Bois nayê. Mecbûr dimîne ji Kurdistanê û ji dostên xwe yên kurdveqete û diçe, pêşiyê li Trablûsê, dû re li Beyrûtê cîwar dibe. Li wêderê rastîMîr Celadet Bedirxan û brayê wî Kamûran, xebatkarên westiyannenas ênvejîna çanda kurdî, dibe. Thomas Bois beşdarî dide xebatên ronakbîrên kurdû fransiz ên hêja ku kovarên HAWAR (1932-1935; 1941-1943), RONAHÎ(1942-1944) û ROJA NÛ (1943-1946) derdixistin û bi zimanê kurdî lêgerînên

11

BIRANINA THOMAS BOISJoyce BLAU

Bi hinceta deh saliya wefata Kurdîzanê fransiz ê bijare Thomas Bois, Stî JoyceBlau, ku hevkar û şagirta wîbû, jiyan û afirandinên wîbi bîr tîne.

Xezên sereke yên jiyana mamosteyê min ê rehmetî bi bîr anîn ji bo minşerefeke mezin û xebateke dijwar e. Ev zana pareke girîng ê jiyana xwe daçêtir nasandina Kurdan. Ew dostekî wefakar û gelek fedakar ê xelkê kurd bû.

Thomas Bois, di 6 gulan 1 900 de, li bajarê Dunkerque'ê, ii bakurê Fransayêdi malbateke heşt zarokî de hatibû dinê. Ew di xortaniya xwe de biryar dideku bibe keşe û di 19 saliya xwe de dikeve Dêra Broyên Wa'zdarên SaintDomonique. Li wê derê xwe dide xwendiriê, hişê xwe yê rexnegir pêş vedibe, hînî xebata sebirxwaz a zanistiyê dibe.

Di 1927, dêra wî wî dişîne Mûsilê, ew li wê derê rastî Kurdan tê, fêrî wandibe û dixwaze bi hemû hêzên xwe bi wan bilî bibe. Ewî hingê zimanênarameyî, erebî, îngilîzî, rûsî, italyanî, yewnanî û latînî dizanibû û dest bihînbûna kurdî kir. Bi saya qenc fêrbûna zimanê kurdî ewê «giyana Kurdan»,edebiyat, dîrok û jiyana civakî ya vî gelê serbilind û mêrxas baştir binase û didemekî kurt de bibe xwediyê gelek hogir û dostên kurd.

Di 1932 de, ew dibe serokê Dêra Mar Yaqûb, rûniştgeha bedew a keşeyêndomînîkî ku li serê çiyayên Kurdistanê, di warekî asê û wahşî de hatiyeavakirin. Di 1936 de, ew îcar diçe Kurdistana Sûriyê, li mala nû ya Domînî-kiyan a Qamişlî û Derbesiyê bicih dibe. Lê hewa Cizîrê li tenduristiya (siheta)nazik a keşe Bois nayê. Mecbûr dimîne ji Kurdistanê û ji dostên xwe yên kurdveqete û diçe, pêşiyê li Trablûsê, dû re li Beyrûtê cîwar dibe. Li wêderê rastîMîr Celadet Bedirxan û brayê wî Kamûran, xebatkarên westiyannenas ênvejîna çanda kurdî, dibe. Thomas Bois beşdarî dide xebatên ronakbîrên kurdû fransiz ên hêja ku kovarên HAWAR (1932-1935; 1941-1943), RONAHÎ(1942-1944) û ROJA NÛ (1943-1946) derdixistin û bi zimanê kurdî lêgerînên

11

zimannasî, civaknasî, dîrokî û edebî belav dikirin. Dostaniyên ku di wan salande dest pê kirin ewê tu car qels nebin. Thomas Bois tevî Mîr KamûranBedirxan li ser wergerandina Methelokên Hezretî Silêman (1 947-1 949), încîlaYohannes (1951) û bo Lûqa (1953) ji bo civata kitêba Pîroz, bixebite.

Lêgerîna yekemîn a wî di Roja Nû (Beyrût, no. 53, 13 tebax 1945) dederdikeve û ew li ser hozanê mezin Cegerxwîn e. Dîsa di wê kovarê debendên wî Le Djebel Sindjar au dêbut du XlXe siêcle (Cebel Sincar didestpêka sedsala XIX de, no. 56, 1 0 îion 1 945) û La Citadelle des Khurs (KelaXuran, no. 60, 15-10-1945) belav dibin.

L'Ame des Kurdes a la lumiêre de leur folklore (Giyana Kurdan di ber roniyafolklora wan de) pêşiyê di hejmarên'5 û 6 ên kovara CAHIERS DE L'EST(Beyrût, 1945) de derketin, dûre, ew di 1946 de, wekî kitêbok çap bû. Dîsawê salê di kovara CAHIERS DE L'EST de, lêgerîna wî Les Yêzidis etleurcultedes morts, (Êzidî û mirîhebînî) belav dibe.

Di 1947 de, ew bi leqebê Lucien Rambout kitêbeke bingehî li ser pirsakurdî Les Kurdes et le Droit, (Kurd û Hiqûq ; Paris, êditions du Cerf) derdixe ûvê pirsê li ber ramana tevane ya awrûpayî radixe.

Di tebaxa 1950 de, Thomas Bois cardin tayînî Misyona Mûsilê dibe, îcarwekî serek. Lê tenduristiya wî di ber xwer nade û ew mecbûr dimîne vegereBeyrûtê. Ew xwe dide lêgerînên xwe yên zanistî û dibe yek ji girîngtirînkurdîzanên heyama xwe. Di kovara AL-MACHRIQ a Beyrûtê de xebatên wîyên han neşir dibin : Coup d'ceil sur la littêrature kurde (Nêrînek li edebiyatakurdî, no. XLIX, 1 955, rûpel 201 -239) ; Les Kurdes : histoire, sociologie,littêrature, folklore (Kurd : dîrok, civaknasî, edebiyat, folklor, no. Llll, 1959,rûpel 266-299) : Les Yêzidis, essai historique et sociologique sur leur originereligieuse (Êzîdî, cêribandineke dîrokî û civaknasînî li ser rehên wan ên dînî,no. LV, 1961, rûpel 109-128-190-242) ; La vie sociale des kurdes (JiyahaCivakî ya Kurdan, no LVI, 1962 rûpel 599-661) ; Bulletin raisonnê dephilologie kurde (Bultena hişwerî ya fîlolojiya kurdî, no. LVI 1 1 , 1964, rûpel527-570) ; Comment êcrire le kurde ? (Çawa kurdî binivîsin ?, no. LIX, 1965,rûpel 369-378+10 wêne) ; Monastêres Chrêtiens et Temples Yêzidis dans leKurdistan Irakien (Monastirên Mesîhî û mabedên êzîdî li Kurdistana Iraqê,no.LXI, 1967, rûpel 67-101).

Di eynî wextê de li Qudsê, di kovara PROCHE ORIENT CHRETIEN (No.XI, 1961) de lêgerîneka wî ya girîng La religion des Kurdes (Dînê Kurdan)derdikeve. Heya dawiya jiyana xwe, ew bi pergal di kovara BIBLIOTHECAORIENTALIS (Leiden, Hollanda) de qala hemû kitêb û lêgerînên li ser Kurdannivîsî dike, wan dijmêre û dide nasîn : Remarques sur la nomenclaturegrammaticale kurde (Dîtin li ser navnîşeyiya rêzimana kurdî, XVII, 1960, no.314, rûpel 152-160) ; Etudes rêcentes de philologie kurde (Lêgerînên teze ênfîlolojiya kurdî, XIX, 1962, no. 1/2, rûpel 11-171 ; De la langue a l'ême du

12

zimannasî, civaknasî, dîrokî û edebî belav dikirin. Dostaniyên ku di wan salande dest pê kirin ewê tu car qels nebin. Thomas Bois tevî Mîr KamûranBedirxan li ser wergerandina Methelokên Hezretî Silêman (1 947-1 949), încîlaYohannes (1951) û bo Lûqa (1953) ji bo civata kitêba Pîroz, bixebite.

Lêgerîna yekemîn a wî di Roja Nû (Beyrût, no. 53, 13 tebax 1945) dederdikeve û ew li ser hozanê mezin Cegerxwîn e. Dîsa di wê kovarê debendên wî Le Djebel Sindjar au dêbut du XlXe siêcle (Cebel Sincar didestpêka sedsala XIX de, no. 56, 1 0 îion 1 945) û La Citadelle des Khurs (KelaXuran, no. 60, 15-10-1945) belav dibin.

L'Ame des Kurdes a la lumiêre de leur folklore (Giyana Kurdan di ber roniyafolklora wan de) pêşiyê di hejmarên'5 û 6 ên kovara CAHIERS DE L'EST(Beyrût, 1945) de derketin, dûre, ew di 1946 de, wekî kitêbok çap bû. Dîsawê salê di kovara CAHIERS DE L'EST de, lêgerîna wî Les Yêzidis etleurcultedes morts, (Êzidî û mirîhebînî) belav dibe.

Di 1947 de, ew bi leqebê Lucien Rambout kitêbeke bingehî li ser pirsakurdî Les Kurdes et le Droit, (Kurd û Hiqûq ; Paris, êditions du Cerf) derdixe ûvê pirsê li ber ramana tevane ya awrûpayî radixe.

Di tebaxa 1950 de, Thomas Bois cardin tayînî Misyona Mûsilê dibe, îcarwekî serek. Lê tenduristiya wî di ber xwer nade û ew mecbûr dimîne vegereBeyrûtê. Ew xwe dide lêgerînên xwe yên zanistî û dibe yek ji girîngtirînkurdîzanên heyama xwe. Di kovara AL-MACHRIQ a Beyrûtê de xebatên wîyên han neşir dibin : Coup d'ceil sur la littêrature kurde (Nêrînek li edebiyatakurdî, no. XLIX, 1 955, rûpel 201 -239) ; Les Kurdes : histoire, sociologie,littêrature, folklore (Kurd : dîrok, civaknasî, edebiyat, folklor, no. Llll, 1959,rûpel 266-299) : Les Yêzidis, essai historique et sociologique sur leur originereligieuse (Êzîdî, cêribandineke dîrokî û civaknasînî li ser rehên wan ên dînî,no. LV, 1961, rûpel 109-128-190-242) ; La vie sociale des kurdes (JiyahaCivakî ya Kurdan, no LVI, 1962 rûpel 599-661) ; Bulletin raisonnê dephilologie kurde (Bultena hişwerî ya fîlolojiya kurdî, no. LVI 1 1 , 1964, rûpel527-570) ; Comment êcrire le kurde ? (Çawa kurdî binivîsin ?, no. LIX, 1965,rûpel 369-378+10 wêne) ; Monastêres Chrêtiens et Temples Yêzidis dans leKurdistan Irakien (Monastirên Mesîhî û mabedên êzîdî li Kurdistana Iraqê,no.LXI, 1967, rûpel 67-101).

Di eynî wextê de li Qudsê, di kovara PROCHE ORIENT CHRETIEN (No.XI, 1961) de lêgerîneka wî ya girîng La religion des Kurdes (Dînê Kurdan)derdikeve. Heya dawiya jiyana xwe, ew bi pergal di kovara BIBLIOTHECAORIENTALIS (Leiden, Hollanda) de qala hemû kitêb û lêgerînên li ser Kurdannivîsî dike, wan dijmêre û dide nasîn : Remarques sur la nomenclaturegrammaticale kurde (Dîtin li ser navnîşeyiya rêzimana kurdî, XVII, 1960, no.314, rûpel 152-160) ; Etudes rêcentes de philologie kurde (Lêgerînên teze ênfîlolojiya kurdî, XIX, 1962, no. 1/2, rûpel 11-171 ; De la langue a l'ême du

12

peuple kurde (Ji ziman ta giyana gelê kurd, XX, 1963, no. 1 /2, rûpel 6-9) ; LaRêpublique de Mahabad (Komara Mahabadê, XXI, 1964, no. 5/6, rûpel298-299) hwd...

Tevî dostên xwe Pierre Rondot û Roger Lescot ew ji 1963 ta 1970 dikovara L'AFRIQUE ET L'ASIE (Paris) de li ser Chronique de Sociologie Kurde(Bûyemameya Civaknasîya kurdî) dinivîsîne û wisa jî hevkariya F.M. Parejadike ji bo xebata wî ya girîng Islamologie, Beyrût, 1957-1963, 1148 r.Mahabad, une êphêmêre rêpublique kurde indêpendante (Mahabad, koma-reke kurdî ya serbixwe ya jînekurt) ku di kovara ORIENT, Paris, 1964, no. 29,rûpel 1 73-201 de derketiye, belgeyeke bingehî ye ji bo hemû kesên ku xwe biser dîroka kurdan de xwar dikin.

Thomas Bois, di 1965 de senteza lêgerînên xwe yên berê çêdike û dixekitêbekê : Connaissance des Kurdes (Nasîna Kurdan, Beyrût, 1965, 160 r.).Ev kitêb salek bi şûn de bi zimanê ingilîzî di bin navê The Kurds de derdikeve.Di vê xebatê de, zanayê mezin li ser gelek aliyên pirsa kurdî dimîne : berîhemiyan pirsa Kurdistanê, welatê Kurdan ê di nav Tirkiye, Iran, Iraq û Sûriyêde perçekirî ; dûre pirsa rehên gelê kurd ; dawiyê pirsiyarên civaka kurdî kuThomas Bois ji nêzîk ve dinasî ji ber ku ew çil salên jiyana xwe li RohelataNavîn, heşt salên wî li Kurdistanê bi xwe borandiye. Tu kurdîzanê fransiz î dinqasî wî di nav kurdan de nejîye.

Di 1965 de, ew tê digihê ku wezîfa wî ya li Rohelat qediyaye û ku xebatekedin li hêviya wî ye li Ewrûpayê. Ew bi xemgînî biryara ji Rohelata çendînhizkirî dide. Tê Parîsê û li wir li Enstîtuya Neteweyî ya ziman û MedeniyetênRohelatî de ders dide. Dersên wî bal dikêşin, tên hizkirin.

Tevî nexweşîna xwe, Thomas Bois xebatên xwe yên zanistî didomîne. Ewdi 1974 de di l'ENCYCLOPEDIE UNIVERSALIS (mezintirîn ansîklopediya bizimanê fransizî) bendên li Ser kurd û Kurdistan dinivîsîne (Paris, 1974, rûpel718-722). Weşankarên l'ENCYCLOPEDIE DE L'ISLAM (Ansîklopediya Islamê)jê dixwazin ku ew benda navdar a Vladimir Minorsky, bavê kurdnasiya nûjen,li ser Kurd û Kurdistan, ku di 1926 de çap bûye, temam û teze bike. Benda nûya Thomas Bois, sentezeke dîrokî û civaknasî ya girîng e û ancax piştî mirinawî di çapa nû ya l'ENCYCLOPEDIE DE L'ISLAM de derket (cilt V, Paris, 1 981 ,

rûpel441-489).Piştî jiyaneke tejî kar û xebat, ev mirovê bawermend û nefspiçûk di şeva

4-5 îlon 1975, di nexweşxaneyeke Parîsê de ji sekteya dil wefat kir. Mîsalaxebata bi sebat û evîna gelê kurd, Thomas Bois eserekî dewlemend ûbikêrhatî hişt.

13

peuple kurde (Ji ziman ta giyana gelê kurd, XX, 1963, no. 1 /2, rûpel 6-9) ; LaRêpublique de Mahabad (Komara Mahabadê, XXI, 1964, no. 5/6, rûpel298-299) hwd...

Tevî dostên xwe Pierre Rondot û Roger Lescot ew ji 1963 ta 1970 dikovara L'AFRIQUE ET L'ASIE (Paris) de li ser Chronique de Sociologie Kurde(Bûyemameya Civaknasîya kurdî) dinivîsîne û wisa jî hevkariya F.M. Parejadike ji bo xebata wî ya girîng Islamologie, Beyrût, 1957-1963, 1148 r.Mahabad, une êphêmêre rêpublique kurde indêpendante (Mahabad, koma-reke kurdî ya serbixwe ya jînekurt) ku di kovara ORIENT, Paris, 1964, no. 29,rûpel 1 73-201 de derketiye, belgeyeke bingehî ye ji bo hemû kesên ku xwe biser dîroka kurdan de xwar dikin.

Thomas Bois, di 1965 de senteza lêgerînên xwe yên berê çêdike û dixekitêbekê : Connaissance des Kurdes (Nasîna Kurdan, Beyrût, 1965, 160 r.).Ev kitêb salek bi şûn de bi zimanê ingilîzî di bin navê The Kurds de derdikeve.Di vê xebatê de, zanayê mezin li ser gelek aliyên pirsa kurdî dimîne : berîhemiyan pirsa Kurdistanê, welatê Kurdan ê di nav Tirkiye, Iran, Iraq û Sûriyêde perçekirî ; dûre pirsa rehên gelê kurd ; dawiyê pirsiyarên civaka kurdî kuThomas Bois ji nêzîk ve dinasî ji ber ku ew çil salên jiyana xwe li RohelataNavîn, heşt salên wî li Kurdistanê bi xwe borandiye. Tu kurdîzanê fransiz î dinqasî wî di nav kurdan de nejîye.

Di 1965 de, ew tê digihê ku wezîfa wî ya li Rohelat qediyaye û ku xebatekedin li hêviya wî ye li Ewrûpayê. Ew bi xemgînî biryara ji Rohelata çendînhizkirî dide. Tê Parîsê û li wir li Enstîtuya Neteweyî ya ziman û MedeniyetênRohelatî de ders dide. Dersên wî bal dikêşin, tên hizkirin.

Tevî nexweşîna xwe, Thomas Bois xebatên xwe yên zanistî didomîne. Ewdi 1974 de di l'ENCYCLOPEDIE UNIVERSALIS (mezintirîn ansîklopediya bizimanê fransizî) bendên li Ser kurd û Kurdistan dinivîsîne (Paris, 1974, rûpel718-722). Weşankarên l'ENCYCLOPEDIE DE L'ISLAM (Ansîklopediya Islamê)jê dixwazin ku ew benda navdar a Vladimir Minorsky, bavê kurdnasiya nûjen,li ser Kurd û Kurdistan, ku di 1926 de çap bûye, temam û teze bike. Benda nûya Thomas Bois, sentezeke dîrokî û civaknasî ya girîng e û ancax piştî mirinawî di çapa nû ya l'ENCYCLOPEDIE DE L'ISLAM de derket (cilt V, Paris, 1 981 ,

rûpel441-489).Piştî jiyaneke tejî kar û xebat, ev mirovê bawermend û nefspiçûk di şeva

4-5 îlon 1975, di nexweşxaneyeke Parîsê de ji sekteya dil wefat kir. Mîsalaxebata bi sebat û evîna gelê kurd, Thomas Bois eserekî dewlemend ûbikêrhatî hişt.

13

alîkari ji boferhenga kurdî - fransizî

Enstîtu ferhengeke kurdî - fransizî çêdike. Ev xebat karên ku Kamu-ran A. Bedirxan di sî salên dawînên jiyana xwe de pêk anî bû didomîneû temam dike. Ta niha qasî 55 000 gotin hatine berhev kirin û werge-randina fransizîya gotinên ku bi tîpên A, B, C dest pê dikin qediyaye,tîpa D jî di ber qedandinê de ye.

Ev ferheng ewê mezintirîn û firehtirîn ferhenga zimanê kurdî be ûdixwaze, qet ne be, piraniya mezina dewlemendiyên zimanê me diyarbike. Piştî çapa wê ya fransizî, ewê çapên bi zimanên din (tirkî, almanî,ingilîzî, erebî, farisî) bên amade kirin.

Ziman malê hemû Kurdan e. Wekî derya ye, kûr û fireh e. Çi şivan,çi gavan, çi koçer, çi cotkar, çi dengbêj, çi nivîskar, her weiatikî me we-kî masiyan di nav vê deryayê de mezin bûye û jê parekê stendiye.Enstîtu di xebata xwe de hewcê zanîn û alîkariya hemû welatiyên meyên bixîret e. Em dixwazin ku kevirê her Kurdekî dilsoz di vê avahiyagiştî de hebe. Kerem kin, navên giya û daran, ên hêşînatî û meywan, ênrawir û teyran, ên haletên kar an gotinên ku hun bawer dikin nadir ûkêmdîtî ne ji me re bişînin. Ku dikaribin her gotinekê piçek izah kin anwergerandina wê bi zimanê ku hun pê çêtir dizanin li kêleka wê deyninbaştir dibe. Heçî navê giya û daran, heta dikaribin diyar bikin bejna wançend bilind e, li ku hêşîn dibin (di erdên avî an bejî de, li devên çema anli çolan), berên wan çawan in, çi reng in, çiqas gir in, tên xwarin an na,tama wan çawa ye ? Ku dikaribin pelek ji darê an jî berê wê, an wêne(resm) yê giya an teyr bişînin h.ê jî çêtir dibe. Tikaya dawîn : ji bîr mekin di nameya xwe de bêjin hun ji kîjan bajar an navçeya Kurdistanê ne.

Ji niha ve, spasên germîn ji bo alîkariya we.

* * * *

Nameyan li ser navnîsana jêrîn bişînin : Ferhenga Kurdî, Institut Kurde deParis, 106, rue La Fayette, 75010 PARIS, FRANCE.

alîkari ji boferhenga kurdî - fransizî

Enstîtu ferhengeke kurdî - fransizî çêdike. Ev xebat karên ku Kamu-ran A. Bedirxan di sî salên dawînên jiyana xwe de pêk anî bû didomîneû temam dike. Ta niha qasî 55 000 gotin hatine berhev kirin û werge-randina fransizîya gotinên ku bi tîpên A, B, C dest pê dikin qediyaye,tîpa D jî di ber qedandinê de ye.

Ev ferheng ewê mezintirîn û firehtirîn ferhenga zimanê kurdî be ûdixwaze, qet ne be, piraniya mezina dewlemendiyên zimanê me diyarbike. Piştî çapa wê ya fransizî, ewê çapên bi zimanên din (tirkî, almanî,ingilîzî, erebî, farisî) bên amade kirin.

Ziman malê hemû Kurdan e. Wekî derya ye, kûr û fireh e. Çi şivan,çi gavan, çi koçer, çi cotkar, çi dengbêj, çi nivîskar, her weiatikî me we-kî masiyan di nav vê deryayê de mezin bûye û jê parekê stendiye.Enstîtu di xebata xwe de hewcê zanîn û alîkariya hemû welatiyên meyên bixîret e. Em dixwazin ku kevirê her Kurdekî dilsoz di vê avahiyagiştî de hebe. Kerem kin, navên giya û daran, ên hêşînatî û meywan, ênrawir û teyran, ên haletên kar an gotinên ku hun bawer dikin nadir ûkêmdîtî ne ji me re bişînin. Ku dikaribin her gotinekê piçek izah kin anwergerandina wê bi zimanê ku hun pê çêtir dizanin li kêleka wê deyninbaştir dibe. Heçî navê giya û daran, heta dikaribin diyar bikin bejna wançend bilind e, li ku hêşîn dibin (di erdên avî an bejî de, li devên çema anli çolan), berên wan çawan in, çi reng in, çiqas gir in, tên xwarin an na,tama wan çawa ye ? Ku dikaribin pelek ji darê an jî berê wê, an wêne(resm) yê giya an teyr bişînin h.ê jî çêtir dibe. Tikaya dawîn : ji bîr mekin di nameya xwe de bêjin hun ji kîjan bajar an navçeya Kurdistanê ne.

Ji niha ve, spasên germîn ji bo alîkariya we.

* * * *

Nameyan li ser navnîsana jêrîn bişînin : Ferhenga Kurdî, Institut Kurde deParis, 106, rue La Fayette, 75010 PARIS, FRANCE.

BÎRANÎNÊN IHSAN NÛRÎ PAŞA (III)

Piştî bi kurtî qalkirina serxwerabûnên kurdîji sala1514ta Agrî, nivîskarê bîranînan çendgotinli ser dîroka çiyayê Agrî gotibû û paşê herdu serokên serhilanîna Agrî, Bro Heskî Tellî û IhsanNûrî nasandibû. Di salên 1926-27 de mêrxas û welatparêzên kurd ên sereke yek li dû yekîxwedigihandin Agrî. Dewleta tirk ji bo pelaştina tevgera kurdî qanûneke «te'cîl» derdixe, biserokênkurdan re dikeve gotûbêjê, da ku ewji dewletê re îtaet bikin. Kurd van pêşneyaran qebûl nakin ûpiştî hin bûyerên cîgehî li gundê Kanî Korkê şerekî mezin diqewime di navbera hêzênrizgarîxwaz ên kurdî û leşkerên tirk. Leşkerên tirk dişkên (binêre Hêvî, hejmarên 2 û 3).

Komandarê Kurda beyaniyek belav kir, tê de ji bîra rayê têkrayî cihanêxwast ku li vê babetê qezavet kin. Di vê beyaniyê de nivîsîbû : Kurd eskerênrûmî ku bi qesda kuştinê hatibûn, pey dîlgirtinê berdidin, azad dikin, lêbelêTirk mindalan (zarokan) jî bi tehrekî facie dikujin. Ji Tirkan re dewleta kevn ûmedenî, ji Kurdan re jî wehşî dibêjin. Ji herduyan kîjanî wehşî kîjanî medenîtirin?

Zivistan hat, berf melafeyên spî û sarên xwe bi ser Agrî kişand ; çûyin,lêdan û girtin kêm bûn. Agriyîyan duwanzde telefon bi dest xistibûn, lê sîmên(têlên) wan nebû. Şevekî qomandarê kurd desteyek siwar hilda çû îstgehaBeyazîdê ku ordîgeha eskerên romî bû, ji pêşiya mala reîsê riya hesin, qasîku pêwist bû sîm anî. Eskerek, çira bi dest, hate derva, dît ku sîm bar dikin, jitirsa dengê xwe nekir, zû çû hundir. Rojtira din, di nav çend gundên Agrî depeywendiyên telefonê pêk hatin. Eskerên li nav Agrî rêkûpêk bû. Uniformêntaybetî ji bona efrad û zabit helbijartin. Efrad li ruyê kumê xwe şiklê Agrîyamezin û piçûk ku ji berînî hatibû çê kirin lê didan, zabitan jî di şûna Agrîyêarmê Xoybûnê zeliqandibûn û elametên derecên wan jî li rûyê şanê wan bû.Armê Xoybûnê xencerek rast li nav sunbilek genim li aliyek û li aliyê dinqelemeke dûvîn ê desteyîn bûn ; her sê bi hev ve dizeliqîn û hetavek li serqevza xencerê hemîyan di bin tîrêjên xwe digirt

15

BÎRANÎNÊN IHSAN NÛRÎ PAŞA (III)

Piştî bi kurtî qalkirina serxwerabûnên kurdîji sala1514ta Agrî, nivîskarê bîranînan çendgotinli ser dîroka çiyayê Agrî gotibû û paşê herdu serokên serhilanîna Agrî, Bro Heskî Tellî û IhsanNûrî nasandibû. Di salên 1926-27 de mêrxas û welatparêzên kurd ên sereke yek li dû yekîxwedigihandin Agrî. Dewleta tirk ji bo pelaştina tevgera kurdî qanûneke «te'cîl» derdixe, biserokênkurdan re dikeve gotûbêjê, da ku ewji dewletê re îtaet bikin. Kurd van pêşneyaran qebûl nakin ûpiştî hin bûyerên cîgehî li gundê Kanî Korkê şerekî mezin diqewime di navbera hêzênrizgarîxwaz ên kurdî û leşkerên tirk. Leşkerên tirk dişkên (binêre Hêvî, hejmarên 2 û 3).

Komandarê Kurda beyaniyek belav kir, tê de ji bîra rayê têkrayî cihanêxwast ku li vê babetê qezavet kin. Di vê beyaniyê de nivîsîbû : Kurd eskerênrûmî ku bi qesda kuştinê hatibûn, pey dîlgirtinê berdidin, azad dikin, lêbelêTirk mindalan (zarokan) jî bi tehrekî facie dikujin. Ji Tirkan re dewleta kevn ûmedenî, ji Kurdan re jî wehşî dibêjin. Ji herduyan kîjanî wehşî kîjanî medenîtirin?

Zivistan hat, berf melafeyên spî û sarên xwe bi ser Agrî kişand ; çûyin,lêdan û girtin kêm bûn. Agriyîyan duwanzde telefon bi dest xistibûn, lê sîmên(têlên) wan nebû. Şevekî qomandarê kurd desteyek siwar hilda çû îstgehaBeyazîdê ku ordîgeha eskerên romî bû, ji pêşiya mala reîsê riya hesin, qasîku pêwist bû sîm anî. Eskerek, çira bi dest, hate derva, dît ku sîm bar dikin, jitirsa dengê xwe nekir, zû çû hundir. Rojtira din, di nav çend gundên Agrî depeywendiyên telefonê pêk hatin. Eskerên li nav Agrî rêkûpêk bû. Uniformêntaybetî ji bona efrad û zabit helbijartin. Efrad li ruyê kumê xwe şiklê Agrîyamezin û piçûk ku ji berînî hatibû çê kirin lê didan, zabitan jî di şûna Agrîyêarmê Xoybûnê zeliqandibûn û elametên derecên wan jî li rûyê şanê wan bû.Armê Xoybûnê xencerek rast li nav sunbilek genim li aliyek û li aliyê dinqelemeke dûvîn ê desteyîn bûn ; her sê bi hev ve dizeliqîn û hetavek li serqevza xencerê hemîyan di bin tîrêjên xwe digirt

15

Wê zivistanê qomandarê tirk ji bona kuştina Ihsan Nûrî bi telaş ket, û vî karîbi Şêx Abdulqadir ku hêjî di îtaeta wan de bû, spart. Şêx ji bona vî karî Davo,kurê mezinê Bro Heskî Paşê zavayê xwe helbijart ; bêgûman, ewan dizî vekar dikirin.

Tirk di babeta bîr û rayên azadîxwazî û eşqa serbixoyî ya Kurdan xafil bûn.Bi wan wa bû ku divê yekî bi perekî zehf tima' bikin, ku ew bi netewê xwe rexiyanet bike. Lêbelê ew nizanîbûn ku temamî gotûbêj* û nexşe* bi zanîn ûdestûra Ihsan Nûrî bûn ; her çawa bû ev nexşe maweyek* wan xapand.

Bihar hat. Çiyayên Agrî bi çîmenên kesk û gulên rengareng xemilî. Ev çarbihar bûn ku ev çiyayê mejûyî jêr deselata* Tirkiyê derketibû, bûbû penagahaaşiqên dilşewat ên azadîyê, neweyên mêrxas ên xwe, singê wê bûbûnavenda* lawanên nebez û canbezar û azadixwaz ên neteweyê kurd, her sêrengên serbixoyîyî* kurd li ser qûçên wê daçikandî û bi dil û can dihatinparastin. Ev çiya bûbû kela kurdîtiyê. Ev çiya ji agirparenanê şerkarên xwe reher wekî kevirên agir perên xwe li qirnên zor kevn bi her aliyê KurdistanaTirkiyê diperand. Pêlîseyên bîr û rayên azadiyê van hestên hakimiyetabêgane dişewitand, agir pê dixist, dişewitand, dikuşt, winda dikir. Agirê kuagir ditemirîne. Tirka li pey xwe dikşand newal û çiyan, di dawiyê de di navaxa xwe de dişewitand.

Qomandarê kurd, ji hîç cî û navçeyê hêviya yarmetî û pêşkêş nebû, silahnedidît erdên dinê bigire, cepheyek freh ê şer veke. Dizanibû ku li pêşiya topû froke û tank ên ordiyên meşqdîtî yên tirk bi tifing, ew jî gerek e ji destênneyar fişengên win bigirin, domanîn hêsa nîne. Ew baş dizanibû ku çiyayêAgrî bi dest ve bigire, biparêze, bi hoy têkoşerên kurd û bi saya xwebextkirina niştîmanî ya Kurdan hêzên dewleta tirk li navçeyên Kurdistanêberebere biwestîne, ji beyn bibe û bi vê taktîkê nalîna hejaran û hest ûîradeya qayîm a neteweyê kurd ji bona bidestxistina azadiya netewayetî ûmirovayetî bi guhê alemiya cihanî de, nifûza siyasî û aboriya Tirkan bi lerzexe. Ev bizotina taktîk ji layê navenda Xoybûn pesend kiribûn.

Dewleta Tirkiyê ev car jî weke caranên din rêça pêş girtibû. Di şerê Balkanê 1912 de, guh neda doza maf û azadiyên neteweya Arnawût, erdê mezin êRûmeliyê ji çengên wî der çû. Ew bi xişm bi ser Ereban ve çû û muamela bêrehm a Cemal Paşa, wezîrê deryayê, dardakirina mezinên Ereb di bajarêŞamê de di hoya raperîna* Şerîf Huseyn li Mekkê, temamê Erebistanê ji

gotûbêj : mizakerenexşe : pîlanmaweyek : demek, midetekdeselat : otorîenavend : merkezsebixoyî : serxwebûn, îstiqlalraperîn : serxwerabûn, isyan

16

Wê zivistanê qomandarê tirk ji bona kuştina Ihsan Nûrî bi telaş ket, û vî karîbi Şêx Abdulqadir ku hêjî di îtaeta wan de bû, spart. Şêx ji bona vî karî Davo,kurê mezinê Bro Heskî Paşê zavayê xwe helbijart ; bêgûman, ewan dizî vekar dikirin.

Tirk di babeta bîr û rayên azadîxwazî û eşqa serbixoyî ya Kurdan xafil bûn.Bi wan wa bû ku divê yekî bi perekî zehf tima' bikin, ku ew bi netewê xwe rexiyanet bike. Lêbelê ew nizanîbûn ku temamî gotûbêj* û nexşe* bi zanîn ûdestûra Ihsan Nûrî bûn ; her çawa bû ev nexşe maweyek* wan xapand.

Bihar hat. Çiyayên Agrî bi çîmenên kesk û gulên rengareng xemilî. Ev çarbihar bûn ku ev çiyayê mejûyî jêr deselata* Tirkiyê derketibû, bûbû penagahaaşiqên dilşewat ên azadîyê, neweyên mêrxas ên xwe, singê wê bûbûnavenda* lawanên nebez û canbezar û azadixwaz ên neteweyê kurd, her sêrengên serbixoyîyî* kurd li ser qûçên wê daçikandî û bi dil û can dihatinparastin. Ev çiya bûbû kela kurdîtiyê. Ev çiya ji agirparenanê şerkarên xwe reher wekî kevirên agir perên xwe li qirnên zor kevn bi her aliyê KurdistanaTirkiyê diperand. Pêlîseyên bîr û rayên azadiyê van hestên hakimiyetabêgane dişewitand, agir pê dixist, dişewitand, dikuşt, winda dikir. Agirê kuagir ditemirîne. Tirka li pey xwe dikşand newal û çiyan, di dawiyê de di navaxa xwe de dişewitand.

Qomandarê kurd, ji hîç cî û navçeyê hêviya yarmetî û pêşkêş nebû, silahnedidît erdên dinê bigire, cepheyek freh ê şer veke. Dizanibû ku li pêşiya topû froke û tank ên ordiyên meşqdîtî yên tirk bi tifing, ew jî gerek e ji destênneyar fişengên win bigirin, domanîn hêsa nîne. Ew baş dizanibû ku çiyayêAgrî bi dest ve bigire, biparêze, bi hoy têkoşerên kurd û bi saya xwebextkirina niştîmanî ya Kurdan hêzên dewleta tirk li navçeyên Kurdistanêberebere biwestîne, ji beyn bibe û bi vê taktîkê nalîna hejaran û hest ûîradeya qayîm a neteweyê kurd ji bona bidestxistina azadiya netewayetî ûmirovayetî bi guhê alemiya cihanî de, nifûza siyasî û aboriya Tirkan bi lerzexe. Ev bizotina taktîk ji layê navenda Xoybûn pesend kiribûn.

Dewleta Tirkiyê ev car jî weke caranên din rêça pêş girtibû. Di şerê Balkanê 1912 de, guh neda doza maf û azadiyên neteweya Arnawût, erdê mezin êRûmeliyê ji çengên wî der çû. Ew bi xişm bi ser Ereban ve çû û muamela bêrehm a Cemal Paşa, wezîrê deryayê, dardakirina mezinên Ereb di bajarêŞamê de di hoya raperîna* Şerîf Huseyn li Mekkê, temamê Erebistanê ji

gotûbêj : mizakerenexşe : pîlanmaweyek : demek, midetekdeselat : otorîenavend : merkezsebixoyî : serxwebûn, îstiqlalraperîn : serxwerabûn, isyan

16

destên wan çû. Ewan ders negirtine. Li ber efkar û xeyalatê pantûranîzmaxwe, hazir nînin seddekê Aryarêgez li ser riya armancên xwe bibînin, kuKurdistan jî, ku nifûsê wê 26 nifûsê temamê Tirkiyê ye, jê biqete !

Min ji bona pêkanîna teşkîlata Xoybûn li nav Kurdistanê û sazkirinahelsanên giştî pêwist dît ku desteyên canbezaran bi nav Kurdistan bişînin,him li Tirkan eziyet bikin him jî teşkîlat çêkin. Hejmara van desteyan kêm bû.Bi cîgahên dûr diçûn. Li navçeyên zor dûr ev kar dispartin stuyê hêzên navçe.Bi vî tehrî, hakimiyeta tirk ne tenê li nêzikayetya Agrî, belkû di tevayiyaKurdistanê de di nav agirê azadiyê de sûta. Navenda ev agirperan ÇiyayêAgrî bû û hejmara Agriyîyan zehf nebû. Zeviyên ku bikarin biçinin zor kêmbûn, ev jî li jêr agirê Tirkan bûn, xincavî kesî nebû vî karî bike. Ên ku destênwan tifeng digirt, li pêşiya neyar bûn. Ewan li pêşiya ordiya mezin a dewletaKomara Tirkiyê singên xwe kiribûn mertalê derd û belayên Kurdistanê ûerkên (wezîfên) giran û dijwar ji bo azadiya Kurdan girtibûn ser stuyên xwe. Divê rêyê de zor kend û kosb û têgeriyan li ber wan hebûn. Beşê wan hemîşe bizehmet û metirsiyên mezin, lêbelê giyanê wan li bin siya alaya netewayetiyaxwe pir bi zewq û xoşî bû. Jiyan li nav Agrî zor asayî û tefrih bû, hespbezandin û nîşan avêtin bû. Belê ne tenê tefrîh, belkû li şer jî zehf kêmmîtralyoz agir dikirin û dixebitandin. Ji vê bonê, ji kêmasiya fişeng zehftengîne bûn. Tiştê ku li Agrî nikaribû bi rê keve tirs û yeîs û naumîdî bû.

Paş şerê Kanî Kork, hêzê dil û radeyê bîr û bawerî ya rûniştevanên Agrîzêdetir bû. Baweriya wan ew qas bû ku digotin qolordiyek tirk jî newêre wereser me. Rastî jî wisa bû. Zabitek tirk bi navê Zûhdî Gûven, paş gihîştina alayaxwe, di babeta şerên eskerên tirk û kurd de dinivîse : «Li şerek da ku li baOsmanê Kilim -(Altun diş) li nêzîkî xêlî Şemkan, li navçeya Tuzlice (berê navêwê Qulq bû li navberalgdir-Qaxizman) qewimî esker paşekêş kir. Roja din eztevî tabûrek peya li Meydana şer geriyam, laşên çar esker peyda kirim, bimerasîmê eskeran defn kirim. Rojtira din jî, ji bo geryana çiya û newalan li

jorê konên reş ên xêla Şemkan şeş Kurdan li nav newalan dîtim min ew girtinû zivirîm navenda xwe.»

Ewanan bê şik pez çêran bûn ku belasebeb girtibûn û biribûn. Dewlet qerardida ku hemleyek eskerî li ser xêla Şekan ku li jêrî serokayetiya Têmir Axa bûbikin. Ji vê bûnê, qomandarê navçê general Subhî çend ferman dida. Paşhêrîşkirin, ew şevê li gundê Kapluçe derbaz dikin. Di vê şevê de karesatekdiqewimî ku Zûhdî Gûven wisa dinivîse : «Em razayî bûn, bi dengê tifing şiyarbûn, me bihîst ku nobedar dibêje : "Ji vê derê revî, ji vê derê derbas bû !" Emhemû bi cil û berg raza bûn, tifinga me li tenişt, tabance li pişt bû. Nişkeva li

derva beziyan, me dît "Amo" nav şeqira ku bi xwe re bi şiklê beran xistibû navgund, ketibû bin loda giya, derxistin. Amo du gule xwaribû, yek ji hestiyênçenga wî xurd kiribû, ê din bi millê destê wî ku tifing ragirtibû ketibû.Herçiqas ku birîndar bû, nikaribû bi kar bike, ew bi wî destê birîndarê xwe

17

destên wan çû. Ewan ders negirtine. Li ber efkar û xeyalatê pantûranîzmaxwe, hazir nînin seddekê Aryarêgez li ser riya armancên xwe bibînin, kuKurdistan jî, ku nifûsê wê 26 nifûsê temamê Tirkiyê ye, jê biqete !

Min ji bona pêkanîna teşkîlata Xoybûn li nav Kurdistanê û sazkirinahelsanên giştî pêwist dît ku desteyên canbezaran bi nav Kurdistan bişînin,him li Tirkan eziyet bikin him jî teşkîlat çêkin. Hejmara van desteyan kêm bû.Bi cîgahên dûr diçûn. Li navçeyên zor dûr ev kar dispartin stuyê hêzên navçe.Bi vî tehrî, hakimiyeta tirk ne tenê li nêzikayetya Agrî, belkû di tevayiyaKurdistanê de di nav agirê azadiyê de sûta. Navenda ev agirperan ÇiyayêAgrî bû û hejmara Agriyîyan zehf nebû. Zeviyên ku bikarin biçinin zor kêmbûn, ev jî li jêr agirê Tirkan bûn, xincavî kesî nebû vî karî bike. Ên ku destênwan tifeng digirt, li pêşiya neyar bûn. Ewan li pêşiya ordiya mezin a dewletaKomara Tirkiyê singên xwe kiribûn mertalê derd û belayên Kurdistanê ûerkên (wezîfên) giran û dijwar ji bo azadiya Kurdan girtibûn ser stuyên xwe. Divê rêyê de zor kend û kosb û têgeriyan li ber wan hebûn. Beşê wan hemîşe bizehmet û metirsiyên mezin, lêbelê giyanê wan li bin siya alaya netewayetiyaxwe pir bi zewq û xoşî bû. Jiyan li nav Agrî zor asayî û tefrih bû, hespbezandin û nîşan avêtin bû. Belê ne tenê tefrîh, belkû li şer jî zehf kêmmîtralyoz agir dikirin û dixebitandin. Ji vê bonê, ji kêmasiya fişeng zehftengîne bûn. Tiştê ku li Agrî nikaribû bi rê keve tirs û yeîs û naumîdî bû.

Paş şerê Kanî Kork, hêzê dil û radeyê bîr û bawerî ya rûniştevanên Agrîzêdetir bû. Baweriya wan ew qas bû ku digotin qolordiyek tirk jî newêre wereser me. Rastî jî wisa bû. Zabitek tirk bi navê Zûhdî Gûven, paş gihîştina alayaxwe, di babeta şerên eskerên tirk û kurd de dinivîse : «Li şerek da ku li baOsmanê Kilim -(Altun diş) li nêzîkî xêlî Şemkan, li navçeya Tuzlice (berê navêwê Qulq bû li navberalgdir-Qaxizman) qewimî esker paşekêş kir. Roja din eztevî tabûrek peya li Meydana şer geriyam, laşên çar esker peyda kirim, bimerasîmê eskeran defn kirim. Rojtira din jî, ji bo geryana çiya û newalan li

jorê konên reş ên xêla Şemkan şeş Kurdan li nav newalan dîtim min ew girtinû zivirîm navenda xwe.»

Ewanan bê şik pez çêran bûn ku belasebeb girtibûn û biribûn. Dewlet qerardida ku hemleyek eskerî li ser xêla Şekan ku li jêrî serokayetiya Têmir Axa bûbikin. Ji vê bûnê, qomandarê navçê general Subhî çend ferman dida. Paşhêrîşkirin, ew şevê li gundê Kapluçe derbaz dikin. Di vê şevê de karesatekdiqewimî ku Zûhdî Gûven wisa dinivîse : «Em razayî bûn, bi dengê tifing şiyarbûn, me bihîst ku nobedar dibêje : "Ji vê derê revî, ji vê derê derbas bû !" Emhemû bi cil û berg raza bûn, tifinga me li tenişt, tabance li pişt bû. Nişkeva li

derva beziyan, me dît "Amo" nav şeqira ku bi xwe re bi şiklê beran xistibû navgund, ketibû bin loda giya, derxistin. Amo du gule xwaribû, yek ji hestiyênçenga wî xurd kiribû, ê din bi millê destê wî ku tifing ragirtibû ketibû.Herçiqas ku birîndar bû, nikaribû bi kar bike, ew bi wî destê birîndarê xwe

17

tifinga xwe li hemêz xwe pêçand, lê esker rê nedida, wî anîn kêleka çadiraxwe. Jê pirsîn : Ji bo çi ser û qilafeta wekî beran ketiye û hatiye nav gund kupir esker iê ye. Birîndar welamê (bersîvê) da, wisa got : «Ji bona girtina tolaIbrahîm Feto hatim, Min dixwast di nav çadira we zabita kevim, we bikujim !

Bedbextane beriya ku bikevim çadira we, qereqola we ez dîtim, birîndarkirim.»

Amo ji xêla Şemkan, ji desteya Keremê Qaso bû. Ji ber ku gelek xwîn ji

birînên wî rijiyabû, li wê derê mir. Lê di vê babetê de Kurd ewê çawa be tolaxwe bigirin ! Diyar e ev birîndar ji rûyê çûyinî xwîna zehf nemiriye, ewî li navçadira xwe kuştine. Ev ayîneyek e Tirka li gel birîndarên kurd çi revtarî dikin.Wey li halê dîlketiya ! Ku eva jî emê li jêr bibînin.

Rojek din çend kesek ku ji xêla Şemkan girtibûn, biribûn ser riya Qerekosê.Di vê babetê de jî dîsa zabitê tirk Zuhdî Gûven dinivîse : «Li nêzîkî Balikligöl,em ketine agirê desteyeke kurd. Panzde Kurd, ên ku dîl bûn, me dibir. Destênwan girêdayî bûn. Wekî kitleyek di nav du aliyên agirê tifingê ma bûn. Di evpêkî helperane de ev destbestan hatin kuştin.»

Rastî ev e ku ew panzde girtî birin nav çiya, gullebaran kirin, kuştin.Radeya pîsîtî ya vî karî baş dizanibûn, loma bi awayê jorîn di rojnama debelav kirine.

Şêx Abdulqadir li gel wan ên ku jê re îtaet dikirin, ber bi çiyayê Ala Dax bi rêketin. Agriyîyan nedixwastin ku şêxê tabiê Dewletê bê û li quncekî Agrîyê derûne. Qomandarê kurd pîlanek danî. Beşê mezin ê xêla Hesesorî û Qotan kuli jêr fermana Dewleta Tirkiyê bûn û li gel Agriyiyan jî nava wan çak bû, li

nêzikî Qizil Dize riya Şêx Abdulqadir girtin. Beriya wî, serokên ev du xêlan li

gel berpisiyarên hikûmata tirk li Bayzîdê axaftibûn. Dewlet ji vî karî re razîbûbû, ji ber ku ewan gotibûn ku Şêx Abdulqadir li gel Agriyiyan yek e û bifermana wan û mebesteke taybetî ber bi Çiyayê Ala Dax diçe. Li katek derastî wisa nebû. Di babeta suîqesta Ihsan Nûrî ewî li gel Dewlet bi dil hevkarîdikir. Tenê di babetê Ihsan Nûrî de, li yek hedîseyek xwastine kuştina wî ; evhedîse awa bû : Şêx Abdulqadir ku xwe bi dewlet spart, Elo Beşo ji nav xêlaŞakan teslîm Dewlet nebû. Mala wî jî li kêleka mala Şêx bû. Çendî pêş ŞêxAbdulqadir tifingciyên xwe şand ser zomayê Elî Beşo û dorê lê girtin. Şerçêbû. Desteyek ji hêzên Agrî li hawara Elo Beşo çûn. Merivên Şêx parekişiyan. Pey mehek jî, katê Elo Beşo çûbû nav Tirkiyê, malên wan bê mêrmabûn û Şêx dîsa merivên xwe şand, bê şer malên wan talan kir. Wê rojêTaceddîn, ji xêla Zirkan, mêvanê wan bû. Ewî jî li gel çend merivên şivan ûxulam dîl girtibûn, biribûn. Ji dûr ve Şêx wan dibîne, dibêje : ew kî ye ? Çunkincê Taceddîn Beg mîna kincê Ihsan Nûrî bûye, dibêjin Ihsan Nûrî ye. Şêxdixeyide, dibêje : «Ez çi bikim ? Ne dikarim bikujim û ne dikarim, bi Dewlettehwîl bidim Kurda bixim neyarê xwe !»

18

tifinga xwe li hemêz xwe pêçand, lê esker rê nedida, wî anîn kêleka çadiraxwe. Jê pirsîn : Ji bo çi ser û qilafeta wekî beran ketiye û hatiye nav gund kupir esker iê ye. Birîndar welamê (bersîvê) da, wisa got : «Ji bona girtina tolaIbrahîm Feto hatim, Min dixwast di nav çadira we zabita kevim, we bikujim !

Bedbextane beriya ku bikevim çadira we, qereqola we ez dîtim, birîndarkirim.»

Amo ji xêla Şemkan, ji desteya Keremê Qaso bû. Ji ber ku gelek xwîn ji

birînên wî rijiyabû, li wê derê mir. Lê di vê babetê de Kurd ewê çawa be tolaxwe bigirin ! Diyar e ev birîndar ji rûyê çûyinî xwîna zehf nemiriye, ewî li navçadira xwe kuştine. Ev ayîneyek e Tirka li gel birîndarên kurd çi revtarî dikin.Wey li halê dîlketiya ! Ku eva jî emê li jêr bibînin.

Rojek din çend kesek ku ji xêla Şemkan girtibûn, biribûn ser riya Qerekosê.Di vê babetê de jî dîsa zabitê tirk Zuhdî Gûven dinivîse : «Li nêzîkî Balikligöl,em ketine agirê desteyeke kurd. Panzde Kurd, ên ku dîl bûn, me dibir. Destênwan girêdayî bûn. Wekî kitleyek di nav du aliyên agirê tifingê ma bûn. Di evpêkî helperane de ev destbestan hatin kuştin.»

Rastî ev e ku ew panzde girtî birin nav çiya, gullebaran kirin, kuştin.Radeya pîsîtî ya vî karî baş dizanibûn, loma bi awayê jorîn di rojnama debelav kirine.

Şêx Abdulqadir li gel wan ên ku jê re îtaet dikirin, ber bi çiyayê Ala Dax bi rêketin. Agriyîyan nedixwastin ku şêxê tabiê Dewletê bê û li quncekî Agrîyê derûne. Qomandarê kurd pîlanek danî. Beşê mezin ê xêla Hesesorî û Qotan kuli jêr fermana Dewleta Tirkiyê bûn û li gel Agriyiyan jî nava wan çak bû, li

nêzikî Qizil Dize riya Şêx Abdulqadir girtin. Beriya wî, serokên ev du xêlan li

gel berpisiyarên hikûmata tirk li Bayzîdê axaftibûn. Dewlet ji vî karî re razîbûbû, ji ber ku ewan gotibûn ku Şêx Abdulqadir li gel Agriyiyan yek e û bifermana wan û mebesteke taybetî ber bi Çiyayê Ala Dax diçe. Li katek derastî wisa nebû. Di babeta suîqesta Ihsan Nûrî ewî li gel Dewlet bi dil hevkarîdikir. Tenê di babetê Ihsan Nûrî de, li yek hedîseyek xwastine kuştina wî ; evhedîse awa bû : Şêx Abdulqadir ku xwe bi dewlet spart, Elo Beşo ji nav xêlaŞakan teslîm Dewlet nebû. Mala wî jî li kêleka mala Şêx bû. Çendî pêş ŞêxAbdulqadir tifingciyên xwe şand ser zomayê Elî Beşo û dorê lê girtin. Şerçêbû. Desteyek ji hêzên Agrî li hawara Elo Beşo çûn. Merivên Şêx parekişiyan. Pey mehek jî, katê Elo Beşo çûbû nav Tirkiyê, malên wan bê mêrmabûn û Şêx dîsa merivên xwe şand, bê şer malên wan talan kir. Wê rojêTaceddîn, ji xêla Zirkan, mêvanê wan bû. Ewî jî li gel çend merivên şivan ûxulam dîl girtibûn, biribûn. Ji dûr ve Şêx wan dibîne, dibêje : ew kî ye ? Çunkincê Taceddîn Beg mîna kincê Ihsan Nûrî bûye, dibêjin Ihsan Nûrî ye. Şêxdixeyide, dibêje : «Ez çi bikim ? Ne dikarim bikujim û ne dikarim, bi Dewlettehwîl bidim Kurda bixim neyarê xwe !»

18

Mebesta Tirkiye ev bû ku li nav eşaîrên kurdî neyartî pêk bîne. Ev neyartîdibe duberek li nav pareke xêlanî du aliyên ku li Agrî di bin ala azadiya kurdde dijiyan. Bi vê hêviyê ji xwastina Qotan û Hesesorî re muwafaqiyet kiribû,agahiya wê nebû, nikaribû bizane. Wan ên ku ji bo stendina mafên netewayîgiyana xwe bi hîç dudilî û bi şadî feda dikirin, hîç hêzek nikare di nav wan deduberî çêke. Bi taybetî mîna hedîsa Şêx Abdulqadir ! Paş şerekî kêm, xêlaŞêx riya xwe vekir, xwe gihand Çiyayê Ala Dax. Waliyê Bayzîdê ji tirsaKurdan, ciyê xwe li gel qeymeqamê Qere Kosê guherî bû. Li Qere Kosêrûdinişt, ji xwe re dîsa «Bayazit Valisi» digot. Xwast ku Şêx Abdulqadir herecem wî.

Şêx Abdulqadir xwast cem xwe. Şêx ji ber ku êdî bi dewlet baweriya wînemabû ew dizanibû heke dewlet nedixwast agahdar nebû. Hesesor û Qotanji dewlet ditirsiyan, nikaribûn riya wî bibirin. Kesên netewexwazên derûdorêwî jî ji wî re digotin : «meçe, dixwazin te bigirin !». Li ser vê yekê, ew bi xweneçû, brayê xwe, ku zavayê wî jî bû, şêx Hesen şand. Li aliyê din Qotan ûHesesoran bi walî gotin : «Te dît bi xwe nehat, ji niha ve nafermanî kir !» Walîbi xiyaneta Şêx bawer kir ku ta ew ro dostê dewlet bû, ji dewlet qetiya bû. Birastî ev hemû nexşeyê* qomandarê kurd bû. Şêx bi dirustî fermanberdarêdewlet bû, ji bo kuştina min bi dewlet re hevkarî dikir. Mebesta* Romî ev bûku neyartî têxe nav êlên kurdî, çun beşekî Hesesorî û beşekî Şakî li nav Agrîbûn, ji bona azadiya Kurdan xebat dikirin. Dewlet dixwast di nav wan deneyartî çêke, hêzên Agrî bibin du ber, dewlet jê kelk bigire. Bi vê hêviyê bû kudabûn ser vê reyê û dewlet nikaribû bizane ku wan ên ku ji bo girtina mafênnetewayetî yên xwe giyana xwe bi şadî feda dikirin. hîç hêzek nikare di navwan de neyartî çêke.

Agriyiyan ber bi serê çiya hilkişiyabûn, çûbûn zozanan. Serokayetiya eskerîya tirk bolikek hêzê peya û erebeyek top li Burnê Sor (Pozê sor) li pêşiya pirakevirê şêxlû ku li ruyê çeşnê sînorê Agrî-Tirkiye bû, cî bi cî kir, bolikek hêzîpeya jî li Burnêreş li pêşiya rûniştgeha Ihsan Nûrî û Bro Heskî li gundêKurdava danî. Hêzên tirk meqerên xwe qayim kirin, ji vê noqtê ta sînorê Iranbi hêztir kirin. Topekê li girê Burnê Sor de danî bûn, dorûbera Çiftlik -li navKurdava-Şêxlû -li bin agirê xwe digirt. Ev top her ew topa mezin bû ku IhsanNûrî wê çaxa ku di sala 1922 de li navçeya Bayzîdê de qomandarê sînorêTirk û Iran bû, danîbûn bin emrê wî ku di şer de jê kelk bigire, lê çaxapaşêkeşê kir di cî de hiştibû ji ber ku wesaîtê birina wî nebû.

Qomandarê tirk bi van karan pê wa bû Agriyê dixe gemaro*, ku îndî nikarinji Agriyê ber bi derve hate çûn bikin, lê ew nikaribû pêşiya wan bigire ! Di wêdema ku qomandarîtiya tirk bi vî awayî xwe bihêztir dikir, hêzên niştimanperweran jî bi çeşnê din zêdetir dibûn. Emerê Besê, Serokê Xêla Kelturî ku li

bin tarê bakûra Agrî li navçeya Igdirê rûdiniştin û dîsa li vî aliyê çiya de EloyêBekir û Abdullah Xelef, Serokê Qizilbaşoxlî, ku yek ji azadîxwaztirîn û

19

Mebesta Tirkiye ev bû ku li nav eşaîrên kurdî neyartî pêk bîne. Ev neyartîdibe duberek li nav pareke xêlanî du aliyên ku li Agrî di bin ala azadiya kurdde dijiyan. Bi vê hêviyê ji xwastina Qotan û Hesesorî re muwafaqiyet kiribû,agahiya wê nebû, nikaribû bizane. Wan ên ku ji bo stendina mafên netewayîgiyana xwe bi hîç dudilî û bi şadî feda dikirin, hîç hêzek nikare di nav wan deduberî çêke. Bi taybetî mîna hedîsa Şêx Abdulqadir ! Paş şerekî kêm, xêlaŞêx riya xwe vekir, xwe gihand Çiyayê Ala Dax. Waliyê Bayzîdê ji tirsaKurdan, ciyê xwe li gel qeymeqamê Qere Kosê guherî bû. Li Qere Kosêrûdinişt, ji xwe re dîsa «Bayazit Valisi» digot. Xwast ku Şêx Abdulqadir herecem wî.

Şêx Abdulqadir xwast cem xwe. Şêx ji ber ku êdî bi dewlet baweriya wînemabû ew dizanibû heke dewlet nedixwast agahdar nebû. Hesesor û Qotanji dewlet ditirsiyan, nikaribûn riya wî bibirin. Kesên netewexwazên derûdorêwî jî ji wî re digotin : «meçe, dixwazin te bigirin !». Li ser vê yekê, ew bi xweneçû, brayê xwe, ku zavayê wî jî bû, şêx Hesen şand. Li aliyê din Qotan ûHesesoran bi walî gotin : «Te dît bi xwe nehat, ji niha ve nafermanî kir !» Walîbi xiyaneta Şêx bawer kir ku ta ew ro dostê dewlet bû, ji dewlet qetiya bû. Birastî ev hemû nexşeyê* qomandarê kurd bû. Şêx bi dirustî fermanberdarêdewlet bû, ji bo kuştina min bi dewlet re hevkarî dikir. Mebesta* Romî ev bûku neyartî têxe nav êlên kurdî, çun beşekî Hesesorî û beşekî Şakî li nav Agrîbûn, ji bona azadiya Kurdan xebat dikirin. Dewlet dixwast di nav wan deneyartî çêke, hêzên Agrî bibin du ber, dewlet jê kelk bigire. Bi vê hêviyê bû kudabûn ser vê reyê û dewlet nikaribû bizane ku wan ên ku ji bo girtina mafênnetewayetî yên xwe giyana xwe bi şadî feda dikirin. hîç hêzek nikare di navwan de neyartî çêke.

Agriyiyan ber bi serê çiya hilkişiyabûn, çûbûn zozanan. Serokayetiya eskerîya tirk bolikek hêzê peya û erebeyek top li Burnê Sor (Pozê sor) li pêşiya pirakevirê şêxlû ku li ruyê çeşnê sînorê Agrî-Tirkiye bû, cî bi cî kir, bolikek hêzîpeya jî li Burnêreş li pêşiya rûniştgeha Ihsan Nûrî û Bro Heskî li gundêKurdava danî. Hêzên tirk meqerên xwe qayim kirin, ji vê noqtê ta sînorê Iranbi hêztir kirin. Topekê li girê Burnê Sor de danî bûn, dorûbera Çiftlik -li navKurdava-Şêxlû -li bin agirê xwe digirt. Ev top her ew topa mezin bû ku IhsanNûrî wê çaxa ku di sala 1922 de li navçeya Bayzîdê de qomandarê sînorêTirk û Iran bû, danîbûn bin emrê wî ku di şer de jê kelk bigire, lê çaxapaşêkeşê kir di cî de hiştibû ji ber ku wesaîtê birina wî nebû.

Qomandarê tirk bi van karan pê wa bû Agriyê dixe gemaro*, ku îndî nikarinji Agriyê ber bi derve hate çûn bikin, lê ew nikaribû pêşiya wan bigire ! Di wêdema ku qomandarîtiya tirk bi vî awayî xwe bihêztir dikir, hêzên niştimanperweran jî bi çeşnê din zêdetir dibûn. Emerê Besê, Serokê Xêla Kelturî ku li

bin tarê bakûra Agrî li navçeya Igdirê rûdiniştin û dîsa li vî aliyê çiya de EloyêBekir û Abdullah Xelef, Serokê Qizilbaşoxlî, ku yek ji azadîxwaztirîn û

19

mêrxastirîn xortên kurd bû û çend sal berê tevî beşeke êla xwe ji Iran hatibûnnav Kurdên Tirkiye û li Rohelata Agrî de rûniştin, Enwerê Mizraq ji nav malaserokayetiya Xêla Zîlan hatin tevî teşkîlata Agrî bûn. Bi ev çeşnê Malbendabakûra Agrî jî bi hêzên Agrî yek bûn. Hinekî Kurdên aliyê bakûra çiya hê jîtabîyeta Tirkiyê bernedabûn. Dîsa taveroja ala serbixoyî kurd tevayî çiyan bitîrêjên xwe ronak kiribûn. Hîç memûrekî dewlet nikaribû serî li çiya xwe.

ARDAŞÎR MÛRADYAN

Ev havîna sala pêncîn -1929- a şoreş bû. Em derketibûn zozanan. Kurdekperîskeyek diyarî hat layê Ardaşîr Mûradyan, ku li cem me nuwînerê: FileyênTaşnaq bû. Diyarî tevî reşbelekek da bi Ardaşîr û got : «Kurapê te ji bonadîtina te ji Tiflîs hatiye Erîvanê, vê diyariyê ji bona te şandiye û ev reşbelekê jînivîsî da.» Di nav reşbelekê de nivîsîbû : «Min bihîst ku tu li Çiyayê Agrî de yî,ji bona dîtina te ruxset girtin, hatim Erîvanê ta te bibînim. Rojek were Araliqêkenarê Arasê, ez jî bêm, em hevûdu bibînin !» Ji Araliqê re Tirk digotin erdêTirkiyê ye li qerexê Arasê, lê ew li bin çavdêriya Agrîyiyan bû. Çemê Arasê jîsînorêTirkû Rûs bû !..

Ardaşîr israr dikir here wî bibîne ; çendin sal bûn ew hev nedîtibûn.Qomandarê kurd nedixwast ew tenê here, panzde siwar li jêr fermna EmerêBesê Keltûrî pê re şand û bi wan got : «Nabe ji çemê Aras derbas bin, ewberê navçeya Rûsan !» Navçeya Araliq ku li Bakûra rohelata Agrî ye şênzar e,bê dar û bê hêşînatî ye, zor germesî niye ku li bin de rahet kin, aliyê rûsbipêçivanewî pir dar û hêşînatî ye. Zabitê reîsê postê^ şûrewî (sovyetî) dengdike dibêje : «Kurmamê te li Erîvan e, têlefon dikim tê.» Ardaşîr zabit naskir kuku file ye, bi zimanê ermenî xeber dide. Zabit walamê (bersîvê) dide, dibêje :

«Ez bi zimanê file yî nizanim» Ardeşîr dibêje : «Ez te nasdikim.. tu file yî.»Zabit haşa dike û êdî bi zimanê rûsî qise dikin. Zabitê rûs dibêje : «Çira li wêderê li bin tavê, di vê germê de disekinî ? Were aliyê me, di bin siyê deistirahet bike ta kurmamê te were !» Rastî jî aliyê me havînan zor germ dibe.Ardaşîr bi Emerê Besê dibêje : «Rast gotiye ! Were emê çem derbas bin,herin cem wî.» Emerê Besê dibêje : «Qomandar meger nego derbasî aliyê dinmebin.» Ardaşîr dibêje : Qomandar nizanibû em ev qas li vir radiwestin. Hekehun neyên, ez bi xwe diçim.» Emerê Besê dibîne ku ew diçe, ji bona ku wîtenê nehêle, ew jî çar siwar hildide, li pey wî diçe, çem derbas dibin diçinpostê rûsî. Siwarên din li wêderê dimînin.

Zabitê rûs dibêje : «navenda me zor nêzîk e, kurmamê te tê wê derê,kereme kin biçin wê derê, li wê baştir dikarin ji bo we xizmet bikin.» Diçin,çaxê hindurê xanî dibin Rûsan wanan bi sarî digirin, hesp û tivingên wan ji

dest distînin. Emerê Besê bi Ardaşîr dibêje : «Ez ji wan ditirsim ; niyeta wan jibo me pak nîne.» Ardaşîr dibêje : «Rast e min jî şek bir.» Saetek disekinin ji

20

mêrxastirîn xortên kurd bû û çend sal berê tevî beşeke êla xwe ji Iran hatibûnnav Kurdên Tirkiye û li Rohelata Agrî de rûniştin, Enwerê Mizraq ji nav malaserokayetiya Xêla Zîlan hatin tevî teşkîlata Agrî bûn. Bi ev çeşnê Malbendabakûra Agrî jî bi hêzên Agrî yek bûn. Hinekî Kurdên aliyê bakûra çiya hê jîtabîyeta Tirkiyê bernedabûn. Dîsa taveroja ala serbixoyî kurd tevayî çiyan bitîrêjên xwe ronak kiribûn. Hîç memûrekî dewlet nikaribû serî li çiya xwe.

ARDAŞÎR MÛRADYAN

Ev havîna sala pêncîn -1929- a şoreş bû. Em derketibûn zozanan. Kurdekperîskeyek diyarî hat layê Ardaşîr Mûradyan, ku li cem me nuwînerê: FileyênTaşnaq bû. Diyarî tevî reşbelekek da bi Ardaşîr û got : «Kurapê te ji bonadîtina te ji Tiflîs hatiye Erîvanê, vê diyariyê ji bona te şandiye û ev reşbelekê jînivîsî da.» Di nav reşbelekê de nivîsîbû : «Min bihîst ku tu li Çiyayê Agrî de yî,ji bona dîtina te ruxset girtin, hatim Erîvanê ta te bibînim. Rojek were Araliqêkenarê Arasê, ez jî bêm, em hevûdu bibînin !» Ji Araliqê re Tirk digotin erdêTirkiyê ye li qerexê Arasê, lê ew li bin çavdêriya Agrîyiyan bû. Çemê Arasê jîsînorêTirkû Rûs bû !..

Ardaşîr israr dikir here wî bibîne ; çendin sal bûn ew hev nedîtibûn.Qomandarê kurd nedixwast ew tenê here, panzde siwar li jêr fermna EmerêBesê Keltûrî pê re şand û bi wan got : «Nabe ji çemê Aras derbas bin, ewberê navçeya Rûsan !» Navçeya Araliq ku li Bakûra rohelata Agrî ye şênzar e,bê dar û bê hêşînatî ye, zor germesî niye ku li bin de rahet kin, aliyê rûsbipêçivanewî pir dar û hêşînatî ye. Zabitê reîsê postê^ şûrewî (sovyetî) dengdike dibêje : «Kurmamê te li Erîvan e, têlefon dikim tê.» Ardaşîr zabit naskir kuku file ye, bi zimanê ermenî xeber dide. Zabit walamê (bersîvê) dide, dibêje :

«Ez bi zimanê file yî nizanim» Ardeşîr dibêje : «Ez te nasdikim.. tu file yî.»Zabit haşa dike û êdî bi zimanê rûsî qise dikin. Zabitê rûs dibêje : «Çira li wêderê li bin tavê, di vê germê de disekinî ? Were aliyê me, di bin siyê deistirahet bike ta kurmamê te were !» Rastî jî aliyê me havînan zor germ dibe.Ardaşîr bi Emerê Besê dibêje : «Rast gotiye ! Were emê çem derbas bin,herin cem wî.» Emerê Besê dibêje : «Qomandar meger nego derbasî aliyê dinmebin.» Ardaşîr dibêje : Qomandar nizanibû em ev qas li vir radiwestin. Hekehun neyên, ez bi xwe diçim.» Emerê Besê dibîne ku ew diçe, ji bona ku wîtenê nehêle, ew jî çar siwar hildide, li pey wî diçe, çem derbas dibin diçinpostê rûsî. Siwarên din li wêderê dimînin.

Zabitê rûs dibêje : «navenda me zor nêzîk e, kurmamê te tê wê derê,kereme kin biçin wê derê, li wê baştir dikarin ji bo we xizmet bikin.» Diçin,çaxê hindurê xanî dibin Rûsan wanan bi sarî digirin, hesp û tivingên wan ji

dest distînin. Emerê Besê bi Ardaşîr dibêje : «Ez ji wan ditirsim ; niyeta wan jibo me pak nîne.» Ardaşîr dibêje : «Rast e min jî şek bir.» Saetek disekinin ji

20

kurmam xeber nayê. Li ber ev e ku Emerê Besê, ku sar û germa jiyanê dîtibû,peywendiya wa bi jiyan re zehf bû, bi Ardaşîr dibêje : «Ez dixwazim her çawabe xwe xelas kim.» Ardaşîr dibêje : «Ez nikarim, heke tu dikarî here !»

REVA EMERÊ BESÊ

Emerê Besê diçe cem serokê navendê, dibêje : «Siwarên min li wî alî li bertereşka tavê mane, dixwazim herim wanan jî bînim berê Rûsan.» Rûs pêxweş dibin, dibêjin : «Zor çak e !» Hespek tînin ku siwar be, mêze dike hespêwî nîne. Emerê Besê dibêje : «Ez gerek e bi hesp û tifinga xwe biçim. Hesp ûtifinga min nebe, siwarên din xeyal dikin hin hesp û tifingên me ji destên megirtine û êdî nayên.» Ev qise pesend dikin û tifinga wî tînin didin wî. Siwardibe, tê cem post. Zabitê postê rûs dibêje : «Gazî ke, bixwaze bila siwarbên !» Emerê Besê dibêje : «Ewanan Kurd in, wekî we rêkûpêk eskerînizanin. Heke ez bi xwe neçim layê wan, wan serwext nekim, nayên. Pêwîst eez bi xwe herim, wan bînim.» Zabit razî dibe. Emerê Besê ji çemê Arasderbas dibe, diçe nav siwarên xwe, ji wan re dibêje : «Siwar bin !». Carekê bihevra ber bi Agrî çarnal hespên xwe dibezînin. Bi ev çeşne xwe ji destêRûsan derdixe. Rûs Ardaşîr û çar siwarên kurd dest bi ser dibin Erîvanê,kincên wan diguhêrin, paşê dibine Tiflîsê davêjin bendîxanê.

Min kaxezek ji Rûsan re nivîsî û bi wasita postê sînorê rûs û ji wan Ardaşîrû çar siwarên kurd xwast. Çend rojên din her çar siwarên kurd tînin Erîvanê,hesp û tifing û kincên wan didin wan û dişînin Agrî. Qomandarê kurdkaxezekî din nivîsî û car din Ardaşîr xwast, kaxez da Seyîd Resûl, bi çendsiwaran ve şand. Siwar çaxê nêzikî çemê Aras dibin, ber jêrî guleyên postêRûsan dibin, Seyîd Resûl brîndar dibe, dizvire, êdî nikare kaxez bide. Çendroj paşê, bi toleyê ev karê Rûsan, min desteyek ji Agrî şand bajarekErmenîstanê' ku li bakûra rojavaya Igdir û li qerexê çemê Aras de ye, bi şevgirt bin agirê mîtralyozan. Min paşê bihîst ku Ardaşîr ber bi Sîbîryayê dûrxistibûn.

HUSEYN, PAŞA Û HACÎ MUSA BEG

Li nîvê havîna wê salê -1929- de, Memo û Nadir, du kurên nebez ênHuseyn Paşa, mezinê Xêla Heyderî tevî du bra û braziyek xwe ji Sûriye hatineketine nav erdê Kurdistana Tirkiyê, paş derbasbûna navçeyên Midyat, Bîşêrîû Gerzan têperîne der û pişta Mûşê. Sê kesên wan li nav şikeftek bi destêTirkan dîl ketin û hatin kuştin. Herduyên mayîn, Memo û Nadir, xwe gihandinAgrî, hatin cem min.

Kor Huseyn Paşa reîsê mezinê xêla Heyderî, bi nifûztirîn serokê navçeyador û pişta Wan û Bayzîdê bû. Hevalê wî Hacî Mûsa Beg serokê jîr û bi nifûzê

21

kurmam xeber nayê. Li ber ev e ku Emerê Besê, ku sar û germa jiyanê dîtibû,peywendiya wa bi jiyan re zehf bû, bi Ardaşîr dibêje : «Ez dixwazim her çawabe xwe xelas kim.» Ardaşîr dibêje : «Ez nikarim, heke tu dikarî here !»

REVA EMERÊ BESÊ

Emerê Besê diçe cem serokê navendê, dibêje : «Siwarên min li wî alî li bertereşka tavê mane, dixwazim herim wanan jî bînim berê Rûsan.» Rûs pêxweş dibin, dibêjin : «Zor çak e !» Hespek tînin ku siwar be, mêze dike hespêwî nîne. Emerê Besê dibêje : «Ez gerek e bi hesp û tifinga xwe biçim. Hesp ûtifinga min nebe, siwarên din xeyal dikin hin hesp û tifingên me ji destên megirtine û êdî nayên.» Ev qise pesend dikin û tifinga wî tînin didin wî. Siwardibe, tê cem post. Zabitê postê rûs dibêje : «Gazî ke, bixwaze bila siwarbên !» Emerê Besê dibêje : «Ewanan Kurd in, wekî we rêkûpêk eskerînizanin. Heke ez bi xwe neçim layê wan, wan serwext nekim, nayên. Pêwîst eez bi xwe herim, wan bînim.» Zabit razî dibe. Emerê Besê ji çemê Arasderbas dibe, diçe nav siwarên xwe, ji wan re dibêje : «Siwar bin !». Carekê bihevra ber bi Agrî çarnal hespên xwe dibezînin. Bi ev çeşne xwe ji destêRûsan derdixe. Rûs Ardaşîr û çar siwarên kurd dest bi ser dibin Erîvanê,kincên wan diguhêrin, paşê dibine Tiflîsê davêjin bendîxanê.

Min kaxezek ji Rûsan re nivîsî û bi wasita postê sînorê rûs û ji wan Ardaşîrû çar siwarên kurd xwast. Çend rojên din her çar siwarên kurd tînin Erîvanê,hesp û tifing û kincên wan didin wan û dişînin Agrî. Qomandarê kurdkaxezekî din nivîsî û car din Ardaşîr xwast, kaxez da Seyîd Resûl, bi çendsiwaran ve şand. Siwar çaxê nêzikî çemê Aras dibin, ber jêrî guleyên postêRûsan dibin, Seyîd Resûl brîndar dibe, dizvire, êdî nikare kaxez bide. Çendroj paşê, bi toleyê ev karê Rûsan, min desteyek ji Agrî şand bajarekErmenîstanê' ku li bakûra rojavaya Igdir û li qerexê çemê Aras de ye, bi şevgirt bin agirê mîtralyozan. Min paşê bihîst ku Ardaşîr ber bi Sîbîryayê dûrxistibûn.

HUSEYN, PAŞA Û HACÎ MUSA BEG

Li nîvê havîna wê salê -1929- de, Memo û Nadir, du kurên nebez ênHuseyn Paşa, mezinê Xêla Heyderî tevî du bra û braziyek xwe ji Sûriye hatineketine nav erdê Kurdistana Tirkiyê, paş derbasbûna navçeyên Midyat, Bîşêrîû Gerzan têperîne der û pişta Mûşê. Sê kesên wan li nav şikeftek bi destêTirkan dîl ketin û hatin kuştin. Herduyên mayîn, Memo û Nadir, xwe gihandinAgrî, hatin cem min.

Kor Huseyn Paşa reîsê mezinê xêla Heyderî, bi nifûztirîn serokê navçeyador û pişta Wan û Bayzîdê bû. Hevalê wî Hacî Mûsa Beg serokê jîr û bi nifûzê

21

malbendê Mûşê bû. Ev herdu reîs li ser û bendê pêkanîna Komîta Serbixoya(Istiqlala) Kurdistan, li bin seroktiya Miralay Xalid Begê Cibranî li gel wanheypeyman bûbûn. Çaxê ez, bi zanîna vê Komîtê, ji bona serbixoyî kurd li

navçeya Beytuşşebab rabûm û şkest xwarim, ji hevalên min milazimê ewelAlî Riza Beg, brayê Yûsif Ziya Beg ku li Meclîsa ewel a Komara Tirkiyênuwînerê Bedlîsê bû û uzvê Komîtê bû, Komîte hate girtin. Brayê wî û zavayêwî Faîq, Beg jî girtin. Serokê Komîtê Xalid Begê Cibranî li nav Erzerom -Qerekose - Patnos - Ercîş - Adilcewazê birin Bedlîsê. (Riya kin a Erzerom -Bedlîs - di aliyê Xinis û Mûşê diçû û ew rê ji nav xêla Cibranî derbas dibû, jibona wî di wê riyê de nebirin, tirsiyan ku xêla Cibranî wî ji destên wan bigire).Li Bedlîsê wî avêtin bendîxanê. Çaxê digihîjin Ercîşê (ciyê rûniştina KorHuseyn Paşa) Xalid Beg hêvî hebû ku Huseyn Paşa wî ji destê eskeran vebigire, çun li navenda xêla Heyderî de bûn. Heta Xalid Beg bi Huseyn Paşawasite gihand, lê Huseyn Paşa hîç karî nekir ! Hacî Mûsa Beg girtibûn,şandibûn Bedlîsê.

Li ser û benda raperîna Şêx Seîdê Cibranî, Xalid Begê Cibranî û Hecî MûsaBeg ligel Mulazim Alî Riza û brayê mezin ê wî Yûsif Ziya Beg, ku berênuwînerê Meclîsa mezin a neteweyî ya Tirkiyê bû, di bendîxaneya Bedlîsê degirtibûn. Li Kor Huseyn Paşa li nav xêlata xwe azad bû. Pelîseyên agirêhilperîna xêlatên Cibranî, Zirkanî, Hesenanî bi sînorên Heyderan jî gihişt, ji

Huseyn Paşa jî xwastin bi ehdê xwe wefa ke ligel şoreşê hevbarî bike ûnekir ! Navbera ligel evî ku mal û dewleta wî gelek bû, girêdayê eskeranêntirk dildadeyê li reyanên vanan bûbû bi ev bahanê ku çavrevanê welamaSimko ye, îro sibê dikir. Tenanet şêx Seîd şkest. Paş ev şkanê, taqimek li

şerkeranî Cibran, Zerkan, Hesenan tevî brayê şêx Seîd, şêx Mehdî û kurê şêxSeîd Alî Riza, ber bi sînorê Iran paşekêş bûn. Di vê demê de ku dixwastin ji

malbenda Heyderan têperin, Huseyn Paşa maweyê heft roj rê li sertêkoşeranbirî. Axir, şerkarên kurd paş şerekî zor, ji mirovên Huseyn Paşa bi hêzênTirkan re hevkarî dike !

Iran xwast têkoşerên kurd ji çek, bike, lê ew serê riya xwe vekirin, çûn cemSimko. Lêbelê Ferzende Beg û serokê êla Zirikî Kerem Beg hatibûn kuştin.Hinekî mirovên aza û niştimanperwer ên xêla Heyderî tevî pêk hilperan ûteqetuq yarideyê têkoşerên kurd dabûn. Tenê evê ku vê xêlê bednav kirkuştina du kesên Hesenî bi navên Tahir û Beşîr li gundê Kendal Beş ûspartina du Heseniyên din bi navên Hesenê Zubêr û Şemsedînê Lewend bidestên Cendirmên tirk ! Ev du kes riya xwe winda kiribûn hatibûn mala BedrîBeg. Navbera bi dizî ve bi hêza A. Boga ragiyandibû. Hikûmat çend nefercendirme şandibû. Wexta ku ev kes li odeyekê Bedrî Beg razabûn, cendirmewan di nav nivînan de digirin, dibin nav riya Bedlîs-Xerzan. Cendirme ev qasli wan dixin ku Hesenê Zubêr dimire, Şemsedîn namire, wî dişînin şarêIzmîrê, li wê derê sê sal li bendîxanê dimîne, paşê ji bendîxanê direve, bi

22

malbendê Mûşê bû. Ev herdu reîs li ser û bendê pêkanîna Komîta Serbixoya(Istiqlala) Kurdistan, li bin seroktiya Miralay Xalid Begê Cibranî li gel wanheypeyman bûbûn. Çaxê ez, bi zanîna vê Komîtê, ji bona serbixoyî kurd li

navçeya Beytuşşebab rabûm û şkest xwarim, ji hevalên min milazimê ewelAlî Riza Beg, brayê Yûsif Ziya Beg ku li Meclîsa ewel a Komara Tirkiyênuwînerê Bedlîsê bû û uzvê Komîtê bû, Komîte hate girtin. Brayê wî û zavayêwî Faîq, Beg jî girtin. Serokê Komîtê Xalid Begê Cibranî li nav Erzerom -Qerekose - Patnos - Ercîş - Adilcewazê birin Bedlîsê. (Riya kin a Erzerom -Bedlîs - di aliyê Xinis û Mûşê diçû û ew rê ji nav xêla Cibranî derbas dibû, jibona wî di wê riyê de nebirin, tirsiyan ku xêla Cibranî wî ji destên wan bigire).Li Bedlîsê wî avêtin bendîxanê. Çaxê digihîjin Ercîşê (ciyê rûniştina KorHuseyn Paşa) Xalid Beg hêvî hebû ku Huseyn Paşa wî ji destê eskeran vebigire, çun li navenda xêla Heyderî de bûn. Heta Xalid Beg bi Huseyn Paşawasite gihand, lê Huseyn Paşa hîç karî nekir ! Hacî Mûsa Beg girtibûn,şandibûn Bedlîsê.

Li ser û benda raperîna Şêx Seîdê Cibranî, Xalid Begê Cibranî û Hecî MûsaBeg ligel Mulazim Alî Riza û brayê mezin ê wî Yûsif Ziya Beg, ku berênuwînerê Meclîsa mezin a neteweyî ya Tirkiyê bû, di bendîxaneya Bedlîsê degirtibûn. Li Kor Huseyn Paşa li nav xêlata xwe azad bû. Pelîseyên agirêhilperîna xêlatên Cibranî, Zirkanî, Hesenanî bi sînorên Heyderan jî gihişt, ji

Huseyn Paşa jî xwastin bi ehdê xwe wefa ke ligel şoreşê hevbarî bike ûnekir ! Navbera ligel evî ku mal û dewleta wî gelek bû, girêdayê eskeranêntirk dildadeyê li reyanên vanan bûbû bi ev bahanê ku çavrevanê welamaSimko ye, îro sibê dikir. Tenanet şêx Seîd şkest. Paş ev şkanê, taqimek li

şerkeranî Cibran, Zerkan, Hesenan tevî brayê şêx Seîd, şêx Mehdî û kurê şêxSeîd Alî Riza, ber bi sînorê Iran paşekêş bûn. Di vê demê de ku dixwastin ji

malbenda Heyderan têperin, Huseyn Paşa maweyê heft roj rê li sertêkoşeranbirî. Axir, şerkarên kurd paş şerekî zor, ji mirovên Huseyn Paşa bi hêzênTirkan re hevkarî dike !

Iran xwast têkoşerên kurd ji çek, bike, lê ew serê riya xwe vekirin, çûn cemSimko. Lêbelê Ferzende Beg û serokê êla Zirikî Kerem Beg hatibûn kuştin.Hinekî mirovên aza û niştimanperwer ên xêla Heyderî tevî pêk hilperan ûteqetuq yarideyê têkoşerên kurd dabûn. Tenê evê ku vê xêlê bednav kirkuştina du kesên Hesenî bi navên Tahir û Beşîr li gundê Kendal Beş ûspartina du Heseniyên din bi navên Hesenê Zubêr û Şemsedînê Lewend bidestên Cendirmên tirk ! Ev du kes riya xwe winda kiribûn hatibûn mala BedrîBeg. Navbera bi dizî ve bi hêza A. Boga ragiyandibû. Hikûmat çend nefercendirme şandibû. Wexta ku ev kes li odeyekê Bedrî Beg razabûn, cendirmewan di nav nivînan de digirin, dibin nav riya Bedlîs-Xerzan. Cendirme ev qasli wan dixin ku Hesenê Zubêr dimire, Şemsedîn namire, wî dişînin şarêIzmîrê, li wê derê sê sal li bendîxanê dimîne, paşê ji bendîxanê direve, bi

22

zehmet tê xwe digihînê tîpê Ferzende Beg Hesenî û bi canbezariya xwe li serriya azadiya neteweyî ya xwe dewam dike. Paşê ku qaremanên Heyderan kuli riya azadiya neteweyê kurd xwîna sorê xwe rijandin, ev du karesatên pîs ji

ser navê xêlata xwe şûştin.Huseyn Paşa xwe hevbeş nekir şoreşa Kurdan ne tenê xêla Heyderan

tenanet xêlên mezin ên Zîlan. Sîpkan, Celalî, û eşîrên din ên kuçik jî tevîşoreşê nebûn. Pêvenda Huseyn Paşa bi regezê kurd û hebûna navê kurd li

ser wî pêwist bû cezayê xwe bibîne, xizmetkirina bi dewleta Tirka nikaribûewî jê dûr xe, ji ciyê xwe xelas ke, ji bona ku ew Kurd bû. Ji ber eve, paştemirandina şoreşa Şêx Seîdê Mezin, di naverasta zivistanê de, dewletêHuseyn Paşa girt tevî jin û zarên wî, di haletên zor xirab de, di berfa zivistanêde ji Kurdistanê di bin muhafeza cendirman de birin Anadola Rojava û wî ji

welêt dûr xistin !..

Hacî Mûsa beg bi têgihiştî û bi zîrekî xwe paş mahkeme ji bendîxanaBedlîsê rizgar û mehkûm bi dûr xistibû. Ev du xizm û hevalên kevn di ciyêdûrxistinê, Aydin, de hev dîtin, li ber eve ku herdu jî li pêşî de bi azadî û serokîjiyabûn û sîlehşorê wan hebû, dûrxistina wan ji wan re zor giran hatibû. Dibabetê revê de giliyê xwe yek kirin. Diravê zêrê zer ê Huseyn Paşa gelek bû, ji

bona xwe û mêrên xwe yên ku dikaribûn tifing hildin hesp û tifing bi zêr kirîn,jin û zarokan li du kuran spart, bi xwe tevî Hacî Mûsa Beg û çend kur ûneviyên xwe şevekê ji şar derketin ber bi Sûriyê bi rê'ketin. Li Sûriyê mêvanêHaco Axa, yek ji serokên mezin ên niştimanperestên xêla Hevirkî, bûbûn. Jinavbera deng û basên di babeta Komîta Xoybûnê bi dest anîn. Dilniyazî ûwefadariya xwe ya beramberê vê Komîtê li ser kaxez dinivîsin û bi çeperê jibo Komîta Navendî dişînin. Bi min xeber dan, min nivîsî wan bişînin Agrî. Ewbi riya Iraq û Iran bi rê dikevin, li nav şarê Mûsilê ingilîz pêşiya wan digrin, wancar din dizvirînin Sûriyê. Hacî Mûsa Beg nexweş dikeve, radizê, paş çendrojan diçe rehma Xwedê, hevalên riya xwe tengezar dihêle.

Ji bo bicihanîna fermana Xoybûn, çar kur û neviyek Huseyn Paşa ji navKurdistana Tirkiyê bi xwe, Huseyn Paşa û kurekî wî, Edo, û xwarzek ûneviyek wî jî ji nav Kurdistana Iraqê ber bi Agirîyê bi rê dikevin. Ji desteyapêşîn sê kesên wan di nav şkeftek de bi layên hêzên dewletê ve gemaro*dibin, tên kuştin, Memo û Nadir Beg xwe dighînin bi çiyayê Agrî.

KUŞTINA KOR HUSEYN PAŞA

Lê Huseyn Paşa ji ber ev peymanşkênî û xiyanet û nepeyayetî ku bihelsanê kurd kiribû tevî hevrêyê xwe di şevek de li jêr gulleyên Kurdekî ji xwexaîntir hatin kuştin. Ev hemû mal û pere û xêl ku ji bona parastina wan tûşî*

gemaro : mihaseretûşî bûn : rast lê hat

23

:M

zehmet tê xwe digihînê tîpê Ferzende Beg Hesenî û bi canbezariya xwe li serriya azadiya neteweyî ya xwe dewam dike. Paşê ku qaremanên Heyderan kuli riya azadiya neteweyê kurd xwîna sorê xwe rijandin, ev du karesatên pîs ji

ser navê xêlata xwe şûştin.Huseyn Paşa xwe hevbeş nekir şoreşa Kurdan ne tenê xêla Heyderan

tenanet xêlên mezin ên Zîlan. Sîpkan, Celalî, û eşîrên din ên kuçik jî tevîşoreşê nebûn. Pêvenda Huseyn Paşa bi regezê kurd û hebûna navê kurd li

ser wî pêwist bû cezayê xwe bibîne, xizmetkirina bi dewleta Tirka nikaribûewî jê dûr xe, ji ciyê xwe xelas ke, ji bona ku ew Kurd bû. Ji ber eve, paştemirandina şoreşa Şêx Seîdê Mezin, di naverasta zivistanê de, dewletêHuseyn Paşa girt tevî jin û zarên wî, di haletên zor xirab de, di berfa zivistanêde ji Kurdistanê di bin muhafeza cendirman de birin Anadola Rojava û wî ji

welêt dûr xistin !..

Hacî Mûsa beg bi têgihiştî û bi zîrekî xwe paş mahkeme ji bendîxanaBedlîsê rizgar û mehkûm bi dûr xistibû. Ev du xizm û hevalên kevn di ciyêdûrxistinê, Aydin, de hev dîtin, li ber eve ku herdu jî li pêşî de bi azadî û serokîjiyabûn û sîlehşorê wan hebû, dûrxistina wan ji wan re zor giran hatibû. Dibabetê revê de giliyê xwe yek kirin. Diravê zêrê zer ê Huseyn Paşa gelek bû, ji

bona xwe û mêrên xwe yên ku dikaribûn tifing hildin hesp û tifing bi zêr kirîn,jin û zarokan li du kuran spart, bi xwe tevî Hacî Mûsa Beg û çend kur ûneviyên xwe şevekê ji şar derketin ber bi Sûriyê bi rê'ketin. Li Sûriyê mêvanêHaco Axa, yek ji serokên mezin ên niştimanperestên xêla Hevirkî, bûbûn. Jinavbera deng û basên di babeta Komîta Xoybûnê bi dest anîn. Dilniyazî ûwefadariya xwe ya beramberê vê Komîtê li ser kaxez dinivîsin û bi çeperê jibo Komîta Navendî dişînin. Bi min xeber dan, min nivîsî wan bişînin Agrî. Ewbi riya Iraq û Iran bi rê dikevin, li nav şarê Mûsilê ingilîz pêşiya wan digrin, wancar din dizvirînin Sûriyê. Hacî Mûsa Beg nexweş dikeve, radizê, paş çendrojan diçe rehma Xwedê, hevalên riya xwe tengezar dihêle.

Ji bo bicihanîna fermana Xoybûn, çar kur û neviyek Huseyn Paşa ji navKurdistana Tirkiyê bi xwe, Huseyn Paşa û kurekî wî, Edo, û xwarzek ûneviyek wî jî ji nav Kurdistana Iraqê ber bi Agirîyê bi rê dikevin. Ji desteyapêşîn sê kesên wan di nav şkeftek de bi layên hêzên dewletê ve gemaro*dibin, tên kuştin, Memo û Nadir Beg xwe dighînin bi çiyayê Agrî.

KUŞTINA KOR HUSEYN PAŞA

Lê Huseyn Paşa ji ber ev peymanşkênî û xiyanet û nepeyayetî ku bihelsanê kurd kiribû tevî hevrêyê xwe di şevek de li jêr gulleyên Kurdekî ji xwexaîntir hatin kuştin. Ev hemû mal û pere û xêl ku ji bona parastina wan tûşî*

gemaro : mihaseretûşî bûn : rast lê hat

23

:M

xiyanet bi netewayê xwe bûbû li vê gavê, dewaya mirinê de wefa nekirinbû.Di katek de ku sed hezar zêrên zer ên Osmanî yên wî hebû ligel roleyên* bênivîn û bê kefen mirî, ji hezaran malên Heyderî yekî bayê serê wî nebû, wanên ku li ba wî bûn bi agirê wî şewitîn, kesî laşên wan çal nekir. Bi vî tehrêpadaşê* xulamî û wefayî bi dewleta Tirkiyê û xiyanet bi hevregeyê xwe KorHuseyn Paşa çû, tola neteweyê kurd hate girtin. Her çend Xoybûn ji bo karênxelet ên wî li wî bexşa bû, lê di mahkemeya Xwedayî de qerar pêwîst e îcrabibe ! Heçî qatilê wî, ewê daxa pîsî û xiyanetê li nav çavên wî hebe û bimîne.

Kor Huseyn Paşa ji Sûriyê bi rê ketibû, ji nav xêlatên kurd ve derbas bûbûhatibû li bakûra Iraqê mala Şêx Ehmed Barzanî, brayê mezin ê qaremanêkurd general Barzanî. Kurê Hacî Mûsa Beg Medenî û apê wî Nuh Beg jî li wêderê bûne. Paş çend roj rahetî bi rê ketine. Wê gavê Nuh Beg dibêje :

«Braziyê min Medenî zor dixwaze here Agrî, ewî jî ligel xwe bibe.» HuseynPaşa jî xweşhal dibe. Ew jî çend siwarên xwe hildide, ligel hev bi rê dikevin, bidizî ve ji sînorê Iraqê derbas dibin. Şevek li çiyayek dimînin. Medenî ûmirovên xwe bi pîlan û nexşeyek pîsî xwe, nepeyawane Huseyn Paşa ûhevalên wî, çaxê di xew de bûne, namerdane dikujin, diçin teslîmê Tirkiyêdibin. Şêx Ehmed Barzanî paş lêkolînan têdigihê ku brayê Hacî Mûsa Beg,Nuh bi dizî ve bi dewleta Tirkiyê qise kiriye, qewl girtiye ku ew Huseyn Paşabikuje ewê dewleta Tirkiyê jî wî efû bike û destûra kuştina wî dide. ŞêxEhmed, paş muhakeme û pêregihiştina qewl û qerarê Nuh Beg û Tirkiyê, NuhBeg Idam kir, nehişt ber lêbihurtin û xweşbûnî Tirkiye keve, ji efûya xwe kelkbigire..

Di dawiya havîna 1929 de, li nêzikayetiya Agrî, li nav sînordarên Iran ûTirkiye pêk helperanî bû. Sînordarên reşîd ên Iran bi yekî postayê sînorêTirkiye rekib kirin, girek ji wan stendin. Têkoşerên kurd bi yariyê Iraniyanhatin. Zabitê tirk tirsiya, bi zabitê Iranî re gotûbêj kir, li hev hatin. Wê çaxê ez li

Agrî nebûm, ji bona serdayinê bi bingeyên Komîteya Xoybûn çûbûm navçeyaAbaxê li wilayetê Wanê, ji Agrî defketibûm. Di ev ser û bendî de bû ku ŞêxAbdulqadir xerîkê geran ji zozanên Aladax bû. Li malbenda çiyayê Tendûrekketibû pelamara* hêzên dewleta Tirkiyê. Xelkê wî esbab û per û pertalê xwe ûhinekî pez û dewarê xwe bi cî hiştibûn, bi halekî perîşan xwe avêtibûn Agrî,jin û zarên xwe ji nav derxistibûn. Şêx Salihê braza û Şêx Yasînê kurapê wî ûçend kesên din, jin û mêr hatibûn kuştin. Bi vî halî Şêx dîsa ketibû rêzatêkoşeran.

role : zaropadaş : xelat, perûpelamar : êrîş, tecawiz

24

xiyanet bi netewayê xwe bûbû li vê gavê, dewaya mirinê de wefa nekirinbû.Di katek de ku sed hezar zêrên zer ên Osmanî yên wî hebû ligel roleyên* bênivîn û bê kefen mirî, ji hezaran malên Heyderî yekî bayê serê wî nebû, wanên ku li ba wî bûn bi agirê wî şewitîn, kesî laşên wan çal nekir. Bi vî tehrêpadaşê* xulamî û wefayî bi dewleta Tirkiyê û xiyanet bi hevregeyê xwe KorHuseyn Paşa çû, tola neteweyê kurd hate girtin. Her çend Xoybûn ji bo karênxelet ên wî li wî bexşa bû, lê di mahkemeya Xwedayî de qerar pêwîst e îcrabibe ! Heçî qatilê wî, ewê daxa pîsî û xiyanetê li nav çavên wî hebe û bimîne.

Kor Huseyn Paşa ji Sûriyê bi rê ketibû, ji nav xêlatên kurd ve derbas bûbûhatibû li bakûra Iraqê mala Şêx Ehmed Barzanî, brayê mezin ê qaremanêkurd general Barzanî. Kurê Hacî Mûsa Beg Medenî û apê wî Nuh Beg jî li wêderê bûne. Paş çend roj rahetî bi rê ketine. Wê gavê Nuh Beg dibêje :

«Braziyê min Medenî zor dixwaze here Agrî, ewî jî ligel xwe bibe.» HuseynPaşa jî xweşhal dibe. Ew jî çend siwarên xwe hildide, ligel hev bi rê dikevin, bidizî ve ji sînorê Iraqê derbas dibin. Şevek li çiyayek dimînin. Medenî ûmirovên xwe bi pîlan û nexşeyek pîsî xwe, nepeyawane Huseyn Paşa ûhevalên wî, çaxê di xew de bûne, namerdane dikujin, diçin teslîmê Tirkiyêdibin. Şêx Ehmed Barzanî paş lêkolînan têdigihê ku brayê Hacî Mûsa Beg,Nuh bi dizî ve bi dewleta Tirkiyê qise kiriye, qewl girtiye ku ew Huseyn Paşabikuje ewê dewleta Tirkiyê jî wî efû bike û destûra kuştina wî dide. ŞêxEhmed, paş muhakeme û pêregihiştina qewl û qerarê Nuh Beg û Tirkiyê, NuhBeg Idam kir, nehişt ber lêbihurtin û xweşbûnî Tirkiye keve, ji efûya xwe kelkbigire..

Di dawiya havîna 1929 de, li nêzikayetiya Agrî, li nav sînordarên Iran ûTirkiye pêk helperanî bû. Sînordarên reşîd ên Iran bi yekî postayê sînorêTirkiye rekib kirin, girek ji wan stendin. Têkoşerên kurd bi yariyê Iraniyanhatin. Zabitê tirk tirsiya, bi zabitê Iranî re gotûbêj kir, li hev hatin. Wê çaxê ez li

Agrî nebûm, ji bona serdayinê bi bingeyên Komîteya Xoybûn çûbûm navçeyaAbaxê li wilayetê Wanê, ji Agrî defketibûm. Di ev ser û bendî de bû ku ŞêxAbdulqadir xerîkê geran ji zozanên Aladax bû. Li malbenda çiyayê Tendûrekketibû pelamara* hêzên dewleta Tirkiyê. Xelkê wî esbab û per û pertalê xwe ûhinekî pez û dewarê xwe bi cî hiştibûn, bi halekî perîşan xwe avêtibûn Agrî,jin û zarên xwe ji nav derxistibûn. Şêx Salihê braza û Şêx Yasînê kurapê wî ûçend kesên din, jin û mêr hatibûn kuştin. Bi vî halî Şêx dîsa ketibû rêzatêkoşeran.

role : zaropadaş : xelat, perûpelamar : êrîş, tecawiz

24

SERPÊHATIYEKE TIRSNAK

Di zivirandinê de, li mala Yûsif Axa, hevaljina min Yaşar Xanim ku bipasaport ji Tirkiyê derketibû çûbû Sûriyê, ji wir hatiye Tebrîzê. Min merivekeşand ku wê bînin. Di vê meselê de rudavekî* tirsnak hate serê min. Posteciyêmin li bajarê Xoy bû. Min xeber şand jê re, adres dayê ku here xanima minbîne. Deh roj kêşa, min cewab negirt. Min Kurdek bi navê Silo, ji nokerên*Yûsif Ebdal Axa kir cem xwe, cilekî kevn î peritî yê kurdî li xwe kir, tifinga xwehilda û bi peyatî bi rê ketin çûm bajarê Kela Xoy, li mala feqîrek nasê Silomam. Bi şev çûm mala posteciyê xwe û min jê pirsî : «Tu çira neçûyî ?». Got :

«Pakêta* ku te şandibû mora li ser wê mora dewletî bû, nizanibûm li ku bidim,loma neçûm.». Min li pakêtê mora hevîgeya Xoybûn dabû. Min got : «Adresaji bona anîna eyala min nivîsî ye, pakêtê jî bide vê adresê.» Ew çû, çend roj li

hêviya wî mam, nezivirî. Rojekî derketim bigerim. Min kumekî pehlewî jî danîserê xwe. Di kuçeyek xelwet diçûm, min dît li pêşiya deriyek çend cendirmeqise dikin. Li pêşiya wan derbas bûm, min bihîst yek ji wan «Efendî ! Efendî !»

gazî kir. Dizanim, gazî min dike, min xwe dame nefehmî. Yek li pey minbeziya, hat, ji pare destê xwe danî ser milê min, got : «Min gazî te kir, çiranesekinî ?» Gotim : «Te, "Efendî ! Efendî !" gazî dikir, ez çi dizanim "efendî"kî ye. Ez tu efendî nîn im.» Got : «Were !» Min bir cem zabitê xwe. Got : «Evfirariyê eskerê Romê ye, min girt anî !» Zabit jî hîçî nepirsî, kaxezek nivîsî dadestê wî, got : «Evî mêrikî bibe tehwîlê dijban (polîsê eskerî) bike !». Em çûn,riya me ji nav bazar diçû. Li pêşiya dikanek got : «Ezê cixara xwe agir kim.»Em çûn, wê dikanê. Dikancî min nas kir ! Çend sal berê ez û Rasim û Tewfîqku bi navê bedelî ji Iraq hatibûn Iranê, zivistanê li Xoyê mabûn ; wê çaxê navêmin Hacî Mihemed bû, em li ser vê dikanê dikiriyan. Dikancî bi min got :

«Hacî, bi xêr hatî ! Hevalên te li ku ne ? Gotim : «Hacî kî ye, hevalên min kîne ?» Ewî got : «Ez te rind nas dikim ; hun sê mirov bûn dihatin dikana min.»Min haşa kir. Paşê got : «Bi min çi tu ew bî ya ne bî» Em ji dikanê derketin,cendirme got : Te dît, te derew dikir ! Rast bêje, tu kî yî ?» Di welamê degotim : «Rastî jî ev e : ez Kurd im, kurê kurd im !» Ew çend sal berê li sînorêAbaxê bûye, serokên Abaxê nas dikir, yek bi yek pirsî ; min wan nasnedekirin. Min dît ez zehf bi wî re qise dikim, çak nîne, gotim : «Mecbûr nînim bi te cewab bidim, tu min dibîtehwîlê dijban didî, bila bide.»

Min fikir dikir : min mirov şandiye Yaşar bîne, evanan ez girtime, min nasnakin, heke bêjim jî «Ez Ihsan Nûrî me» bawer nakin û mimkin e bidim Tirkiyê.

rûdave : bûyer, qewimandirinoker : xulamnuwîner : nemînende, temsîlkarpakêt : zen"

25

SERPÊHATIYEKE TIRSNAK

Di zivirandinê de, li mala Yûsif Axa, hevaljina min Yaşar Xanim ku bipasaport ji Tirkiyê derketibû çûbû Sûriyê, ji wir hatiye Tebrîzê. Min merivekeşand ku wê bînin. Di vê meselê de rudavekî* tirsnak hate serê min. Posteciyêmin li bajarê Xoy bû. Min xeber şand jê re, adres dayê ku here xanima minbîne. Deh roj kêşa, min cewab negirt. Min Kurdek bi navê Silo, ji nokerên*Yûsif Ebdal Axa kir cem xwe, cilekî kevn î peritî yê kurdî li xwe kir, tifinga xwehilda û bi peyatî bi rê ketin çûm bajarê Kela Xoy, li mala feqîrek nasê Silomam. Bi şev çûm mala posteciyê xwe û min jê pirsî : «Tu çira neçûyî ?». Got :

«Pakêta* ku te şandibû mora li ser wê mora dewletî bû, nizanibûm li ku bidim,loma neçûm.». Min li pakêtê mora hevîgeya Xoybûn dabû. Min got : «Adresaji bona anîna eyala min nivîsî ye, pakêtê jî bide vê adresê.» Ew çû, çend roj li

hêviya wî mam, nezivirî. Rojekî derketim bigerim. Min kumekî pehlewî jî danîserê xwe. Di kuçeyek xelwet diçûm, min dît li pêşiya deriyek çend cendirmeqise dikin. Li pêşiya wan derbas bûm, min bihîst yek ji wan «Efendî ! Efendî !»

gazî kir. Dizanim, gazî min dike, min xwe dame nefehmî. Yek li pey minbeziya, hat, ji pare destê xwe danî ser milê min, got : «Min gazî te kir, çiranesekinî ?» Gotim : «Te, "Efendî ! Efendî !" gazî dikir, ez çi dizanim "efendî"kî ye. Ez tu efendî nîn im.» Got : «Were !» Min bir cem zabitê xwe. Got : «Evfirariyê eskerê Romê ye, min girt anî !» Zabit jî hîçî nepirsî, kaxezek nivîsî dadestê wî, got : «Evî mêrikî bibe tehwîlê dijban (polîsê eskerî) bike !». Em çûn,riya me ji nav bazar diçû. Li pêşiya dikanek got : «Ezê cixara xwe agir kim.»Em çûn, wê dikanê. Dikancî min nas kir ! Çend sal berê ez û Rasim û Tewfîqku bi navê bedelî ji Iraq hatibûn Iranê, zivistanê li Xoyê mabûn ; wê çaxê navêmin Hacî Mihemed bû, em li ser vê dikanê dikiriyan. Dikancî bi min got :

«Hacî, bi xêr hatî ! Hevalên te li ku ne ? Gotim : «Hacî kî ye, hevalên min kîne ?» Ewî got : «Ez te rind nas dikim ; hun sê mirov bûn dihatin dikana min.»Min haşa kir. Paşê got : «Bi min çi tu ew bî ya ne bî» Em ji dikanê derketin,cendirme got : Te dît, te derew dikir ! Rast bêje, tu kî yî ?» Di welamê degotim : «Rastî jî ev e : ez Kurd im, kurê kurd im !» Ew çend sal berê li sînorêAbaxê bûye, serokên Abaxê nas dikir, yek bi yek pirsî ; min wan nasnedekirin. Min dît ez zehf bi wî re qise dikim, çak nîne, gotim : «Mecbûr nînim bi te cewab bidim, tu min dibîtehwîlê dijban didî, bila bide.»

Min fikir dikir : min mirov şandiye Yaşar bîne, evanan ez girtime, min nasnakin, heke bêjim jî «Ez Ihsan Nûrî me» bawer nakin û mimkin e bidim Tirkiyê.

rûdave : bûyer, qewimandirinoker : xulamnuwîner : nemînende, temsîlkarpakêt : zen"

25

Ew dikancî jî wisa gotiye, karê min bedtir bûye. Halê eyal û dayka wî çi dibe ?

Ji hîç alî umîda min nebû, ez mabûm bi serê xwe. Em gihîştin daîreya polîsêeskerî. Li Agrî, yek mela hebû, ji aliyê wan hatibû, riyazet kêşa bû, bi minçend dua hîn kiribû, gotibû : «Çaxê diçî cem mezinek psiyader, ev duan li

serê wan bixwîne, bikeve hindur, her çi bixwazî ew qebûl dike.» Min ewxwend, çûm hindur. Cendirme kaxiz da yekî, wî ji cendirme re got : «Derke-ve !», ew derket, êdî nikaribû qise bike. Ez qederek rehet bûm. Reîs ji minpirsî : «Tu kî yî ?» Gotim : «Xulamê Yûsif Ebdal Axa yim.» Got : «Navê te çiye ?» Gotim : «Wezo !» Got : «Çira hatiy Xoy ?» Gotim : «Saeta zîvî ya Axakar nedikir, min anî da saetsaz ku çê ke.» Got : «Here zû saetê bigir û bizvire !». Ez gelek şad bûm. Xwedê îcar jî ez xelas kirim !

Êdî ji karwansera* dernediketim. Rojek Silo bi bez hat, got : «Yek dostêYûsif Ebdal Axa min dît, got : «daîreya polês bihîstiye ku mirovek hatiye ji

karwanserayê qet dernakeve derva, dixwaze ewî bigire. Zû here wî ji şarderxe !» Êdî ez ne sekinîm, em ji şar derketin, Silo ji bûna kirîna genim yek gaanîbû, li ser riya xwe genim kirî, bar kir ; ji Xoy titûn jî kirîbû, da nav genim. Emdi deşta Xoy de pişta xwe dane newaleke kêm av û kêm bilind û di rojê deçûn gihîştin navçeya Kurdan.

Riya me ket pêşiya postê cendirman. Memûrê qaçax bi yek cendirmêçekdar ve pêşî li me girtin. Nîvê şevê bû. Heke li genimê me binêrin, titûnderdiket û bi navê qaçaxa titûnê em digirtin. Min her çi got : «Barê me tenêgenim e», cendirme qebûl nekir. Min dît faîde nîne, min tifinga xwe ji mil anîxwarê, qesda wan kir û got : «Em teslîm nabin !». Memûr got : «Ez dizanimtişt nîne ; wezîfa me ye bipirsin. Kerem kin biçin !»

Ez ji vî jî xelas bûm. Çaxê roja dinê gihîştin mala Yûsif Ebdal Axê, ez ji qamketibûm, nexweş ketibûm û razam. Çend rojên din min dîsa şand Xoyê.Yaşar Xanim hatibû. Hesp xwastin, min şand, wê anî û li gel xwe bir Agrî.Gihîştina Yaşar bi Agrî bi sualek girîng bi çav nayê, lê tuwane* û hêza Xoybûnronak kir. Hê hefteyek hatina wê temam nebûbû ku frokeyên tirk li esmanêAgrî diyar bûn, bi agirê mitralyoz û avêtina bomban bixêrhatinî digotin.

(Dûmahîk heye)

tuwane : karîn, qudret.

26

Ew dikancî jî wisa gotiye, karê min bedtir bûye. Halê eyal û dayka wî çi dibe ?

Ji hîç alî umîda min nebû, ez mabûm bi serê xwe. Em gihîştin daîreya polîsêeskerî. Li Agrî, yek mela hebû, ji aliyê wan hatibû, riyazet kêşa bû, bi minçend dua hîn kiribû, gotibû : «Çaxê diçî cem mezinek psiyader, ev duan li

serê wan bixwîne, bikeve hindur, her çi bixwazî ew qebûl dike.» Min ewxwend, çûm hindur. Cendirme kaxiz da yekî, wî ji cendirme re got : «Derke-ve !», ew derket, êdî nikaribû qise bike. Ez qederek rehet bûm. Reîs ji minpirsî : «Tu kî yî ?» Gotim : «Xulamê Yûsif Ebdal Axa yim.» Got : «Navê te çiye ?» Gotim : «Wezo !» Got : «Çira hatiy Xoy ?» Gotim : «Saeta zîvî ya Axakar nedikir, min anî da saetsaz ku çê ke.» Got : «Here zû saetê bigir û bizvire !». Ez gelek şad bûm. Xwedê îcar jî ez xelas kirim !

Êdî ji karwansera* dernediketim. Rojek Silo bi bez hat, got : «Yek dostêYûsif Ebdal Axa min dît, got : «daîreya polês bihîstiye ku mirovek hatiye ji

karwanserayê qet dernakeve derva, dixwaze ewî bigire. Zû here wî ji şarderxe !» Êdî ez ne sekinîm, em ji şar derketin, Silo ji bûna kirîna genim yek gaanîbû, li ser riya xwe genim kirî, bar kir ; ji Xoy titûn jî kirîbû, da nav genim. Emdi deşta Xoy de pişta xwe dane newaleke kêm av û kêm bilind û di rojê deçûn gihîştin navçeya Kurdan.

Riya me ket pêşiya postê cendirman. Memûrê qaçax bi yek cendirmêçekdar ve pêşî li me girtin. Nîvê şevê bû. Heke li genimê me binêrin, titûnderdiket û bi navê qaçaxa titûnê em digirtin. Min her çi got : «Barê me tenêgenim e», cendirme qebûl nekir. Min dît faîde nîne, min tifinga xwe ji mil anîxwarê, qesda wan kir û got : «Em teslîm nabin !». Memûr got : «Ez dizanimtişt nîne ; wezîfa me ye bipirsin. Kerem kin biçin !»

Ez ji vî jî xelas bûm. Çaxê roja dinê gihîştin mala Yûsif Ebdal Axê, ez ji qamketibûm, nexweş ketibûm û razam. Çend rojên din min dîsa şand Xoyê.Yaşar Xanim hatibû. Hesp xwastin, min şand, wê anî û li gel xwe bir Agrî.Gihîştina Yaşar bi Agrî bi sualek girîng bi çav nayê, lê tuwane* û hêza Xoybûnronak kir. Hê hefteyek hatina wê temam nebûbû ku frokeyên tirk li esmanêAgrî diyar bûn, bi agirê mitralyoz û avêtina bomban bixêrhatinî digotin.

(Dûmahîk heye)

tuwane : karîn, qudret.

26

ZIMAN U EDEBIYAT

QAÇAXKERIYA BÛBÊ

Firat CEWERÎ

Bûbê rabû ser xwe, herdu destên xwe dane paş qûna xwe û ber bipacê ve meşiya. Qederekî wisan bê deng li ber pacê rawesta. Jina wîdîsan got :

- Bavên min kûçik be, ez hew di vî hundirî de disekinim. Ez hew kanimbi vê kûçikayiya xwe zariwên te xwedî bikim ! Qe bila dilê te bi me bişewite,ca çi dibe ?

Bûbê bi ser de qîriya :

- Ma ezê çi bikim, keçê ?

- Ma xelk giş çi dikin ?

- Yê xelkê perên wan hene, xelk dewlemend in !

Jinikê berê xwe guhert û dîsan got :

- Yê min ez nizanim, ez hew kanim di vê malê de bisekinim.

Piştî ku Bûbê cigarek pêça û vêxist, got :

- Ezê dîsan herim xwe biavêjimê, qe belkî karekî bi min jî de.- Kuro, welleh ew tu karî nade te, ew tenê te dixapîne !

Bûbê hêrs bû, destê xwe li dîwêr xist û got :

- Ma ez wekî din çi bikim, ez bi ku de herim ? Ez herim xwe biavêjimkê ? Hi ? ... Ka tu bibêje, tu aqilekî bide min !

Jinikê destên xwe li ba kir û got :

- Lê lê ! Ez êqil bidimê, ezê êqil bi mêrê xerab dim !

Bûbê bû weke îsotê. Pehînek du pehîn avêt jê de û bi dengekî gur bi serde qîriya :

- Ger ku tu aqil nadî min, di karê min de jî xeber mede. Zimanê xweweke zimanê kûçikan dirêj meke !

Herdu bîskê bêdeng man. Lê tenê dengê îskîna jinikê dihat. Jinikêji ker;ban û ji qehran nikanî bû giriyê xwe bisekinanda. Ji wê tirê bû, ku mêre wê ji

27

vr

ZIMAN U EDEBIYAT

QAÇAXKERIYA BÛBÊ

Firat CEWERÎ

Bûbê rabû ser xwe, herdu destên xwe dane paş qûna xwe û ber bipacê ve meşiya. Qederekî wisan bê deng li ber pacê rawesta. Jina wîdîsan got :

- Bavên min kûçik be, ez hew di vî hundirî de disekinim. Ez hew kanimbi vê kûçikayiya xwe zariwên te xwedî bikim ! Qe bila dilê te bi me bişewite,ca çi dibe ?

Bûbê bi ser de qîriya :

- Ma ezê çi bikim, keçê ?

- Ma xelk giş çi dikin ?

- Yê xelkê perên wan hene, xelk dewlemend in !

Jinikê berê xwe guhert û dîsan got :

- Yê min ez nizanim, ez hew kanim di vê malê de bisekinim.

Piştî ku Bûbê cigarek pêça û vêxist, got :

- Ezê dîsan herim xwe biavêjimê, qe belkî karekî bi min jî de.- Kuro, welleh ew tu karî nade te, ew tenê te dixapîne !

Bûbê hêrs bû, destê xwe li dîwêr xist û got :

- Ma ez wekî din çi bikim, ez bi ku de herim ? Ez herim xwe biavêjimkê ? Hi ? ... Ka tu bibêje, tu aqilekî bide min !

Jinikê destên xwe li ba kir û got :

- Lê lê ! Ez êqil bidimê, ezê êqil bi mêrê xerab dim !

Bûbê bû weke îsotê. Pehînek du pehîn avêt jê de û bi dengekî gur bi serde qîriya :

- Ger ku tu aqil nadî min, di karê min de jî xeber mede. Zimanê xweweke zimanê kûçikan dirêj meke !

Herdu bîskê bêdeng man. Lê tenê dengê îskîna jinikê dihat. Jinikêji ker;ban û ji qehran nikanî bû giriyê xwe bisekinanda. Ji wê tirê bû, ku mêre wê ji

27

vr

qestî kar nedikir. Lê kar tune bû. Mêrê wê sibehan zû radibû ser xwe û heyabi êvarî li bajêr li kar digeriya. Lê wî dikir nedikir tu kar bi dest nediket.Dawî dawî çû bazinê jina xwe firot û serekkarkerek li kargehê bertîl kir, daku kar bidiyê. Lê wî serekkarkerî ew her roj dixapand û tu kar nedidayê. Bû-bê her roj wisan polî-poşman û bi stûxwarî vedigeriya malê. Her ku ew wisanbê kar û bê pere vedigeriya malê, ew û jina xwe pevdiçûn û xeber û gotinênnemayî ji hev re dikirin.

Jinikê piştî ku bi dawa xwe hêsirên xwe û pozê xwe paqij kir, rabû serxwe û ber bi dergûşa lawê xwe meşiya.

Ji girî çavên lawik sor bûbûn. Jinikê ew vekir, ji dergûşê derxist, xiste he-mêza xwe û pêsîra xwe xiste devê wî. Gava ku devê lêwik kete pêsîrê, lawikaş bû û hew giriya. Jinikê îcarê xwe da ser kevnikekî û rûnişt. Dû re lawêxwe xiste nav herdu çîpên xwe û ew hejand.

Bûbê piştî ku cigara xwe di xwelîdankê de vemirand, serê xwe xiste navçokên xwe û fikirî. Dikir nedikir tu rê ji hevdu dernedixist. Gelo çi bikira ?...Çend caran li şêlandina bankê fikirî. Li diziyê fikirî. Lê dîsan dev jê berda ûramana xwe guhert. Lê ku bihata girtin, hingî kî dê li jin û zarokên wî binhê-rîna ? Ewê di nav xelkê de rezîl bibûya. Xelkê bigota : «Bûbê ji bo diziyêhatiye girtin» Ku navê diziyê bihata ser kê, mala wan wêran dibû, tu kesî si-lav nedidane wan. Ji ber vê yekê, Bûbê ji wan ramanan pir bi dûr ket. Piştîku qederekî serê wî di nav çokên wî de û bêdeng ma, dû re cigarek pêça. Bicigarepêçînê re got :

- Keçê, min ji te re got, bajar ji me re nabe, em nikanin li bajaran bijîn.Te bi a min nekir.

- Ma min ê çi bi a te bikira ? Hun her tim li ber hev bûn. Ma qey kuştin jibarkirinê çêtir bû ?

Bûbê wa hebkî bi hêrs got :

- Kuştin ?... Dê wî kûçikê birayê te ez bikuştama ? Wî bênamûsê serpî-rek ? Keçê, min kanîbû çarika jina wî berepaş bida serê wî. Ma bi a te ew jîmêr e û kane mêran bikuje ?

Jinikê tu bersiv neda, tenê kire îskîn û bi dawa xwe pozê xwe paqij kir.Bûbê dîsan got :

- Hii... Tu wî kuçikê birayê xwe jî peya dihesibînî ? Ji te re we ye ku ewsegê birayê te jî kane mêran bikuje ? Ew jina axê ye, keçê ! Jina Axê ...

Jina wî li ber wî geriya. Bi qûnkişkê ber bi wî çû û serê xwe danî ser milêwî. Lêvên wê weke yê zarokan dilerizîn û hêsirên wê bi ser hinarîkên wê dedihatin xwarê. Qederekî welê bêdeng man. Dû re Bûbê destê xwe avêt çengawê û berê wê bi xwe vekir. Bîskê li çavên hevdu nihêrîn û rabûn ser xwe ûhevdû hembêz kirin. Du-sê caran wisan li ser hev hevdu hembêz kirin û kûrkûr li çavên hevdu nihêrîn. Paşê Bûbê ew berda û dîsan çû ber pacê û li derve

28

qestî kar nedikir. Lê kar tune bû. Mêrê wê sibehan zû radibû ser xwe û heyabi êvarî li bajêr li kar digeriya. Lê wî dikir nedikir tu kar bi dest nediket.Dawî dawî çû bazinê jina xwe firot û serekkarkerek li kargehê bertîl kir, daku kar bidiyê. Lê wî serekkarkerî ew her roj dixapand û tu kar nedidayê. Bû-bê her roj wisan polî-poşman û bi stûxwarî vedigeriya malê. Her ku ew wisanbê kar û bê pere vedigeriya malê, ew û jina xwe pevdiçûn û xeber û gotinênnemayî ji hev re dikirin.

Jinikê piştî ku bi dawa xwe hêsirên xwe û pozê xwe paqij kir, rabû serxwe û ber bi dergûşa lawê xwe meşiya.

Ji girî çavên lawik sor bûbûn. Jinikê ew vekir, ji dergûşê derxist, xiste he-mêza xwe û pêsîra xwe xiste devê wî. Gava ku devê lêwik kete pêsîrê, lawikaş bû û hew giriya. Jinikê îcarê xwe da ser kevnikekî û rûnişt. Dû re lawêxwe xiste nav herdu çîpên xwe û ew hejand.

Bûbê piştî ku cigara xwe di xwelîdankê de vemirand, serê xwe xiste navçokên xwe û fikirî. Dikir nedikir tu rê ji hevdu dernedixist. Gelo çi bikira ?...Çend caran li şêlandina bankê fikirî. Li diziyê fikirî. Lê dîsan dev jê berda ûramana xwe guhert. Lê ku bihata girtin, hingî kî dê li jin û zarokên wî binhê-rîna ? Ewê di nav xelkê de rezîl bibûya. Xelkê bigota : «Bûbê ji bo diziyêhatiye girtin» Ku navê diziyê bihata ser kê, mala wan wêran dibû, tu kesî si-lav nedidane wan. Ji ber vê yekê, Bûbê ji wan ramanan pir bi dûr ket. Piştîku qederekî serê wî di nav çokên wî de û bêdeng ma, dû re cigarek pêça. Bicigarepêçînê re got :

- Keçê, min ji te re got, bajar ji me re nabe, em nikanin li bajaran bijîn.Te bi a min nekir.

- Ma min ê çi bi a te bikira ? Hun her tim li ber hev bûn. Ma qey kuştin jibarkirinê çêtir bû ?

Bûbê wa hebkî bi hêrs got :

- Kuştin ?... Dê wî kûçikê birayê te ez bikuştama ? Wî bênamûsê serpî-rek ? Keçê, min kanîbû çarika jina wî berepaş bida serê wî. Ma bi a te ew jîmêr e û kane mêran bikuje ?

Jinikê tu bersiv neda, tenê kire îskîn û bi dawa xwe pozê xwe paqij kir.Bûbê dîsan got :

- Hii... Tu wî kuçikê birayê xwe jî peya dihesibînî ? Ji te re we ye ku ewsegê birayê te jî kane mêran bikuje ? Ew jina axê ye, keçê ! Jina Axê ...

Jina wî li ber wî geriya. Bi qûnkişkê ber bi wî çû û serê xwe danî ser milêwî. Lêvên wê weke yê zarokan dilerizîn û hêsirên wê bi ser hinarîkên wê dedihatin xwarê. Qederekî welê bêdeng man. Dû re Bûbê destê xwe avêt çengawê û berê wê bi xwe vekir. Bîskê li çavên hevdu nihêrîn û rabûn ser xwe ûhevdû hembêz kirin. Du-sê caran wisan li ser hev hevdu hembêz kirin û kûrkûr li çavên hevdu nihêrîn. Paşê Bûbê ew berda û dîsan çû ber pacê û li derve

28

nihêrî. Jina wî jî da dû wî û ew ji paş de hembêz kir. Li derve sê-çar zarokdileyistin. Piştî ku Bûbê bîskê li wan zarokan nihêrî, dû re li jina xwe zivîrî ûew hembêz kir. Jina wî jî heya ku jê hat xwe lê pêça.

Ev hêmbêzkirina wan, tam weke heft sal berê bû. Heft sal berê jî hevduwisan hembêz kiribûn. Lê bi saw û tirs. Ew herdem ditirsiyan. Ew hembêzki-rina wan li çiyê û di şikeftê de bû. Hingî gava ku bi hev re reviyabûn, axê dupeyayên xwe û birayê jinikê bi dû wan xistibû, da ku wan bigirin û bînin jiaxê re. Ji ber ku axê dê jinik ji lawê xwe re bixwesta. Lê dilê jinikê ketibûBûbê û wextî li ser Bûbê dîn bibûya. Ji ber ku mala bavê Bûbê feqîr bûn ûtu erd û hatina wan tune bû, bavê jinikê ew nedidayê. Ku dil bikira jî, dîsanAxê nedihişt. Axê ji bavê jinikê re gotibû «Bila haya te ji qehpa qîza te hebe.Welleh ew bi hinan re baz de, ezê êgir bi mala te bixînim». Axê bi xwe zanîbû, ku dûr nêzîk, dê keçik bi Bûbê re baz de. Lê welhasil peyayên axê Bûbêbi dest nexistin. Bûbê piştî ku mehra xwe li gundekî din birî, êdî bar kirinbajêr. Ji diya jinikê û mala bavê Bûbê pê ve, tu kesî nizanîbûn ku bê evbeşer bi ku de çûne.

Piştî ku hevdu têr hembêz kirin û xwe li hevdu pêçan, Bûbê jinik berda ûber bi dergûşa lawê xwe ve çû. Lawik ji dergûşê derxist, xiste hembêza xwe ûdu-sê caran hol kir hewa û girt. Piştî ku bîskê bi lêwik re leyîst û henek pêkir, dû re da destê jinikê û got :

- Emo, ma tu zanî ku Ûsê cîranê me çi karî dike ? Ma tu zanî ku ewvan peran ji kuderê tîne ? Ma tu zanî ku wî ev texsî, sarinc û televizyon bi çikirîye ?

Emo milên xwe hejand û got :

-No.- Lê, Ûso qaçaxkeriyê dike. Şeva wî ne kêmî du hezar lîran e. Te fêhm

kir, duhezar lîran...Emo li ber wî geriya :

Nebe, nebe, Bûbê ! Ez di bextê te û Xwedê de me, qaçax maçaxê meke !

Tu dibînî, ku her şev teqîn e. Ma te nebihîst, ku wê roja han du kesan xwes-tibûn ku keriyek pez derbasî binxetê bikin, lê eskeran li wan teqandibûn,dawî dawî herdu jî hatibûn kuştin û eskeran meytên wan avêti bûn dûtirimpêlên xwe. Ew wisan bi mirîtî heya bi bajêr bi dû tirimpêlên xwe dekişandibûn. Gava ku xwediyê wan çûbûn ser wan, ew nas nekiribûn. Tenênêviyê laşên wan ma bûn.

Bûbê bi tiliya xwe ya girdikê simbêlê xwe ji devê xwe derxist, kir niçeniçû got :

- Ih... Na keçê, ma ji te tirê ku ezê herim keriyên pezan derbasî binxetêbikim ! Dîna Xwedê ! Tiştê ku ez dibêjim, barkêşî ye. Xwediyê mal û eskerbazara xwe dikin û du kes bi sîlah li nik eskeran hebe dê esker çawan kani-bin bera barkêşan bidin û wan bikujin ? Ji te we ye, ku hema ez herim ûbême kuştin. Ez îşê xwe ji tu tiştî naynim. Ezê tenê barên xwe bikşînim û

29

nihêrî. Jina wî jî da dû wî û ew ji paş de hembêz kir. Li derve sê-çar zarokdileyistin. Piştî ku Bûbê bîskê li wan zarokan nihêrî, dû re li jina xwe zivîrî ûew hembêz kir. Jina wî jî heya ku jê hat xwe lê pêça.

Ev hêmbêzkirina wan, tam weke heft sal berê bû. Heft sal berê jî hevduwisan hembêz kiribûn. Lê bi saw û tirs. Ew herdem ditirsiyan. Ew hembêzki-rina wan li çiyê û di şikeftê de bû. Hingî gava ku bi hev re reviyabûn, axê dupeyayên xwe û birayê jinikê bi dû wan xistibû, da ku wan bigirin û bînin jiaxê re. Ji ber ku axê dê jinik ji lawê xwe re bixwesta. Lê dilê jinikê ketibûBûbê û wextî li ser Bûbê dîn bibûya. Ji ber ku mala bavê Bûbê feqîr bûn ûtu erd û hatina wan tune bû, bavê jinikê ew nedidayê. Ku dil bikira jî, dîsanAxê nedihişt. Axê ji bavê jinikê re gotibû «Bila haya te ji qehpa qîza te hebe.Welleh ew bi hinan re baz de, ezê êgir bi mala te bixînim». Axê bi xwe zanîbû, ku dûr nêzîk, dê keçik bi Bûbê re baz de. Lê welhasil peyayên axê Bûbêbi dest nexistin. Bûbê piştî ku mehra xwe li gundekî din birî, êdî bar kirinbajêr. Ji diya jinikê û mala bavê Bûbê pê ve, tu kesî nizanîbûn ku bê evbeşer bi ku de çûne.

Piştî ku hevdu têr hembêz kirin û xwe li hevdu pêçan, Bûbê jinik berda ûber bi dergûşa lawê xwe ve çû. Lawik ji dergûşê derxist, xiste hembêza xwe ûdu-sê caran hol kir hewa û girt. Piştî ku bîskê bi lêwik re leyîst û henek pêkir, dû re da destê jinikê û got :

- Emo, ma tu zanî ku Ûsê cîranê me çi karî dike ? Ma tu zanî ku ewvan peran ji kuderê tîne ? Ma tu zanî ku wî ev texsî, sarinc û televizyon bi çikirîye ?

Emo milên xwe hejand û got :

-No.- Lê, Ûso qaçaxkeriyê dike. Şeva wî ne kêmî du hezar lîran e. Te fêhm

kir, duhezar lîran...Emo li ber wî geriya :

Nebe, nebe, Bûbê ! Ez di bextê te û Xwedê de me, qaçax maçaxê meke !

Tu dibînî, ku her şev teqîn e. Ma te nebihîst, ku wê roja han du kesan xwes-tibûn ku keriyek pez derbasî binxetê bikin, lê eskeran li wan teqandibûn,dawî dawî herdu jî hatibûn kuştin û eskeran meytên wan avêti bûn dûtirimpêlên xwe. Ew wisan bi mirîtî heya bi bajêr bi dû tirimpêlên xwe dekişandibûn. Gava ku xwediyê wan çûbûn ser wan, ew nas nekiribûn. Tenênêviyê laşên wan ma bûn.

Bûbê bi tiliya xwe ya girdikê simbêlê xwe ji devê xwe derxist, kir niçeniçû got :

- Ih... Na keçê, ma ji te tirê ku ezê herim keriyên pezan derbasî binxetêbikim ! Dîna Xwedê ! Tiştê ku ez dibêjim, barkêşî ye. Xwediyê mal û eskerbazara xwe dikin û du kes bi sîlah li nik eskeran hebe dê esker çawan kani-bin bera barkêşan bidin û wan bikujin ? Ji te we ye, ku hema ez herim ûbême kuştin. Ez îşê xwe ji tu tiştî naynim. Ezê tenê barên xwe bikşînim û

29

perên xwe bistînim. Ma ev du salên Ûso ye ku vî karî dike, çima nehate kuş-tin ?...

Jina wî dîsan li ber wî geriya, bi nermî û bi stûxwarî jê re got :

- Bûbê, Xwedê carekê mala mirov wêran dike. Welleh tu bi a min bikî,parsê bike û qaçax maçaxê meke.

Bûbê serê xwe kil kir, û got :

- Bi rastî jî aqilê pîrekan tune ye. Keçê qe peyvê fêhm bike ! Ez ji te redibêjim, ku talûka vî karî tune ye, tu hîna jî pitpitê dikî. Ku talûkak di vîkarî de hebe jî, tenê lêrasthatin e.

Di vê navê de lawikê wan giriya. Emo du-sê caran destê xwe li qûna wîxist û pêsîra xwe xiste dev. Dû re ji Bûbê re got :

- Bûbê, ger ku tu li min nafikirî, li vî tifalî û birayên wî bifikire. Mala mewêran meke !

Bûbê serê xwe kil kir û bi ser de qîriya :

- Keçê, te ez ji niha de xistime gorê. Ma te xêr e, ku tu vê pite-pitê bi sermin de dikî ?

Jinikê hew dengê xwe kir, rabû ser xwe, lawikê xwe xiste dergûşê û ewhejand. Piştî ku lawik bi xwe re çû, rabû çû teşta hevîr ji ser textê firaxan da-xist, du-sê mist ard berda binê teştê, rûnişt û hevîrê xwe kir.

Bûbê jî cigarek nû pêça, vêxist û derket derve. Taxa ku ew lê rûdiniştnû ava bûbû. Hema hema hemû xanî yek qatî û bi perekêtan hatibûn lêkirin.Xanî firk bûn. Yek li vir, yê din taa li dera hanê bû. Erdên vala, yên ku dinava wan xaniyan de mabûn jî, hemû hatibûne firotin. Yên ku çend kevir lişûna erdê xwe danî bûn û yên ku qorek du qor asasên xaniyên xwe avêtibûn.Piştî salek du salên din dê bibûya taxeke nû di bajêr de. Mala wan nêzîkî piraAlman bû. Ew çemê ku di bin pira Alman de diherikî û diçû Binxetê, nêzîkîmala wan bû. Havîn bû. Gava ku dibû berdestê êvarê hênkayiyek dikete wêdorê, mirov digot, qey buhar e. Ne ku temama bajêr wisan hênkayî dibû. Ewhênkayî ji ber nêzîkahiya çem bû. Her êvar zarokên wê taxê li meydanê bitopê dileyistin. Carna jê zarok ji çem, ji avjeniyê vedigeriyan, lingê xwe litopê dixistin û ber bi meydana topê ve diçûn. Hemû pîrekên taxê jî, berdestêêvarê nanên xwe li tenûrê dixistin. Hingî dengê giriyên zarokan û dengênbangên çend dîkan ji dihat. Bûbê çav li wan çar-pênc peyayên ku li ber siyadîwêr rûniştibûn ket. Wî xwe li civatê girt, çû nik wan, silav da û rûnişt.Gişan bi hev re silava wî lê vegerandin. Paşê bi dorê gişan jê re gotin :

- Merheba.Dû re Ûso jê pirsî :

- Cîran, tu van rojan nexuya bûy, ma tu bi derinan de çû bûy ?

Bûbê piştî ku cigara xwe bi binê şekala xwe vemirand, got :

- Erê Welle cîran, ez ber bi Kertwênê ve çûbûm.

30

perên xwe bistînim. Ma ev du salên Ûso ye ku vî karî dike, çima nehate kuş-tin ?...

Jina wî dîsan li ber wî geriya, bi nermî û bi stûxwarî jê re got :

- Bûbê, Xwedê carekê mala mirov wêran dike. Welleh tu bi a min bikî,parsê bike û qaçax maçaxê meke.

Bûbê serê xwe kil kir, û got :

- Bi rastî jî aqilê pîrekan tune ye. Keçê qe peyvê fêhm bike ! Ez ji te redibêjim, ku talûka vî karî tune ye, tu hîna jî pitpitê dikî. Ku talûkak di vîkarî de hebe jî, tenê lêrasthatin e.

Di vê navê de lawikê wan giriya. Emo du-sê caran destê xwe li qûna wîxist û pêsîra xwe xiste dev. Dû re ji Bûbê re got :

- Bûbê, ger ku tu li min nafikirî, li vî tifalî û birayên wî bifikire. Mala mewêran meke !

Bûbê serê xwe kil kir û bi ser de qîriya :

- Keçê, te ez ji niha de xistime gorê. Ma te xêr e, ku tu vê pite-pitê bi sermin de dikî ?

Jinikê hew dengê xwe kir, rabû ser xwe, lawikê xwe xiste dergûşê û ewhejand. Piştî ku lawik bi xwe re çû, rabû çû teşta hevîr ji ser textê firaxan da-xist, du-sê mist ard berda binê teştê, rûnişt û hevîrê xwe kir.

Bûbê jî cigarek nû pêça, vêxist û derket derve. Taxa ku ew lê rûdiniştnû ava bûbû. Hema hema hemû xanî yek qatî û bi perekêtan hatibûn lêkirin.Xanî firk bûn. Yek li vir, yê din taa li dera hanê bû. Erdên vala, yên ku dinava wan xaniyan de mabûn jî, hemû hatibûne firotin. Yên ku çend kevir lişûna erdê xwe danî bûn û yên ku qorek du qor asasên xaniyên xwe avêtibûn.Piştî salek du salên din dê bibûya taxeke nû di bajêr de. Mala wan nêzîkî piraAlman bû. Ew çemê ku di bin pira Alman de diherikî û diçû Binxetê, nêzîkîmala wan bû. Havîn bû. Gava ku dibû berdestê êvarê hênkayiyek dikete wêdorê, mirov digot, qey buhar e. Ne ku temama bajêr wisan hênkayî dibû. Ewhênkayî ji ber nêzîkahiya çem bû. Her êvar zarokên wê taxê li meydanê bitopê dileyistin. Carna jê zarok ji çem, ji avjeniyê vedigeriyan, lingê xwe litopê dixistin û ber bi meydana topê ve diçûn. Hemû pîrekên taxê jî, berdestêêvarê nanên xwe li tenûrê dixistin. Hingî dengê giriyên zarokan û dengênbangên çend dîkan ji dihat. Bûbê çav li wan çar-pênc peyayên ku li ber siyadîwêr rûniştibûn ket. Wî xwe li civatê girt, çû nik wan, silav da û rûnişt.Gişan bi hev re silava wî lê vegerandin. Paşê bi dorê gişan jê re gotin :

- Merheba.Dû re Ûso jê pirsî :

- Cîran, tu van rojan nexuya bûy, ma tu bi derinan de çû bûy ?

Bûbê piştî ku cigara xwe bi binê şekala xwe vemirand, got :

- Erê Welle cîran, ez ber bi Kertwênê ve çûbûm.

30

- Çima, xêr bû ?

- Xêr bû cîran, ji bo kar bû.

Oso keniya. Li civatê zîvirî û got :

- Karê cîranê min Bûbê nabe. Vî bajarê Nisêbînê, yê mezin dihêle, dihereli gundan li kar digere. (Dû re berê xwe bi Bûbê ve kir û jê pirsî)

- Ma ew çi kar bû, cîran ?

- Karê cenaniyê bû, lo. Cenaniya pembû...- Eêê...Ma te çima dom nekir ?

Qaso cigara ku pêça bû dirêjî Bûbê kir. Bûbê cigare girt û got :

- Apê Qaso, ma tu ji nexweşiya xwe çawan bûy ? Min bihîst ku tu çûbûyser doktor.

Qaso serê xwe bi aliyekî de xwar kir û got :

- Wele birazî ez weke berê me. Doktor emeliyata min dixwaze, lê buhaye, qeweta min nagihijê.

- Ma doktor nabêje nexweşiya te çi ye ?

- Kevir di gurçikên min de ye...

Memo peyva wî birî û got :

- Aaappê Qqqso, jjjibo kkkevir bbbbbbbîra bbaş e. Bbbbbbîra vwexwe.Paşê Memo paş guhê xwe xurand û keniya.

Memo hebkî lalikî bû. Gava ku dipeyivî zimanê wî tim li hev digeriya.Emrê Memo di dora bîstan re bû. Qama wî dirêj û zeyif bû. Kincên wî timpînekirî û pertal pertalî bûn. Carna li nav taxê xwas digeriya. Porê wî timmeqeskirî bû. Serê wî piçûk û guhên wî mezin bûn. Di wê taxê de tu kes jiMemo nedixeyidî û dilê xwe jê nedigirtin.

Oso berê xwe bi Memo ve kir û got :

- Memo, van qeşmeriyan meke. Dê apê Qaso çawan vexwe ?

Piştî ku Memo sola xwe xist bin piyên xwe û pal da, got :

- Wwwwelllleh eeeezz rrrrast ddddibêbêjjjim bbebbbîra jjjji bbbo kekkke-vwir bbebbbaş e.

Qaso wa bi şaşmayî jê re got :

- Kuro bîra çi ye, Memo ? Ev bênamûs qala araqî maraqiyê dike an...Bûbê peyva wî birî :

- Na apo, na ! Bîra avceh e. Ji ava ceh çêdibe. Wele min jî bihîstiye, kubîra ji bo kevir baş e, lê ez nizanim rast e an derew e.

Di wê navberê de Evdiko silav da wan û rûnişt. Piştî ku hemûyan silavawî lê vegerandin, Qaso henek pê kir û got :

31

- Çima, xêr bû ?

- Xêr bû cîran, ji bo kar bû.

Oso keniya. Li civatê zîvirî û got :

- Karê cîranê min Bûbê nabe. Vî bajarê Nisêbînê, yê mezin dihêle, dihereli gundan li kar digere. (Dû re berê xwe bi Bûbê ve kir û jê pirsî)

- Ma ew çi kar bû, cîran ?

- Karê cenaniyê bû, lo. Cenaniya pembû...- Eêê...Ma te çima dom nekir ?

Qaso cigara ku pêça bû dirêjî Bûbê kir. Bûbê cigare girt û got :

- Apê Qaso, ma tu ji nexweşiya xwe çawan bûy ? Min bihîst ku tu çûbûyser doktor.

Qaso serê xwe bi aliyekî de xwar kir û got :

- Wele birazî ez weke berê me. Doktor emeliyata min dixwaze, lê buhaye, qeweta min nagihijê.

- Ma doktor nabêje nexweşiya te çi ye ?

- Kevir di gurçikên min de ye...

Memo peyva wî birî û got :

- Aaappê Qqqso, jjjibo kkkevir bbbbbbbîra bbaş e. Bbbbbbîra vwexwe.Paşê Memo paş guhê xwe xurand û keniya.

Memo hebkî lalikî bû. Gava ku dipeyivî zimanê wî tim li hev digeriya.Emrê Memo di dora bîstan re bû. Qama wî dirêj û zeyif bû. Kincên wî timpînekirî û pertal pertalî bûn. Carna li nav taxê xwas digeriya. Porê wî timmeqeskirî bû. Serê wî piçûk û guhên wî mezin bûn. Di wê taxê de tu kes jiMemo nedixeyidî û dilê xwe jê nedigirtin.

Oso berê xwe bi Memo ve kir û got :

- Memo, van qeşmeriyan meke. Dê apê Qaso çawan vexwe ?

Piştî ku Memo sola xwe xist bin piyên xwe û pal da, got :

- Wwwwelllleh eeeezz rrrrast ddddibêbêjjjim bbebbbîra jjjji bbbo kekkke-vwir bbebbbaş e.

Qaso wa bi şaşmayî jê re got :

- Kuro bîra çi ye, Memo ? Ev bênamûs qala araqî maraqiyê dike an...Bûbê peyva wî birî :

- Na apo, na ! Bîra avceh e. Ji ava ceh çêdibe. Wele min jî bihîstiye, kubîra ji bo kevir baş e, lê ez nizanim rast e an derew e.

Di wê navberê de Evdiko silav da wan û rûnişt. Piştî ku hemûyan silavawî lê vegerandin, Qaso henek pê kir û got :

31

- Kuro Evdiko, tu hew li me dipirsî, ha ! Qey tu jî dewlemend bûyî ?

- Na wele apê Qaso, çi dewlemendî û çi hal. Bi zorê roj di ser me de der-bas dibe.

lcar Bûbê jê pirsî :

- Evdo, min bihîst ku tu li Edenê kar dikî. Ma li wê kar tune ye, lo ? ...Evdiko serê xwe kil kir û got :

- Na cîran, karê çii halê çi...Bûbê dîsan got :

- Welleh ez rast dibêjim, ger ku li wan deran kar marek hebe ezê jî bêm.- Na Wele cîran, tu kar tune ye. Avahiya ku em tê de kar dikin vê sala

were ewê bîst karkeran jê derbixînin. Ez ji xwe jî ditirsim. Ez ditirsim kumin jî derbixînin.

Piştî wextekê jina Bûbê bi teşta nên di ber civatê re derbas bû û got :

- Ma hun nanê germ naxwin ?

Qaso bi devkenî got :

- Belê Wele keça min. Hela tu bi xêra bavê xwe kefekê bi apê xwe de.

Emo teşta xwe ji ser milê xwe daxist, danî ser çoka xwe, nanek jê der-xist û dirêjî Qaso kir. Qaso ew nan kire du perçe, perçê din dirêjî Emokir û got :

- Rehma Xwedê li dê û bavê te be !

Memo jî ji cihê xwe pekiya, ew perçê din ji destê Emo girt û bi qertankişiyayê. Dû re wexta tiştek bigotaya, lê Ûso peyva wî birî û nehişt ku bi-peyve.

Emo ji Qaso pirsî :

- Min ji bîr kir ku ez bipirsim, apê Qaso, ma gelo nexweşiya te çawan bû ?

Qaso herdu destên xwe ber bi hewa vekir û got :

- Ez li ber rehma Xwedê me !

- Xwedê şifa xwe li te bike, apê Qaso. Dû re teşta nanê xwe danî ser milêxwe û ber bi mal ve meşiya.

Êdî hêdî hêdî tarî dikete erdê. Zarokên ku bi topê dileyistin, pîrekên kuli ser tenûrê nanên xwe lêdixistin hêdî hêdî ew jî winda bûn. Peyayên ku liber dîwêr rûniştibûn jî rabûn ser xwe û herkes ber bi malên xwe ve çûn.

Piştî şîvê Bûbê ji jina xwe pirsî :

- Emo, ma em bîskê nerin mala cîranê xwe Ûso ?

Emo bi rakirina firaxan mijûl bû. Piştî ku sifre rakir, got :

- Baş e, wê çaxê ez lêwik şîr bidim, dû re em herin.

32

- Kuro Evdiko, tu hew li me dipirsî, ha ! Qey tu jî dewlemend bûyî ?

- Na wele apê Qaso, çi dewlemendî û çi hal. Bi zorê roj di ser me de der-bas dibe.

lcar Bûbê jê pirsî :

- Evdo, min bihîst ku tu li Edenê kar dikî. Ma li wê kar tune ye, lo ? ...Evdiko serê xwe kil kir û got :

- Na cîran, karê çii halê çi...Bûbê dîsan got :

- Welleh ez rast dibêjim, ger ku li wan deran kar marek hebe ezê jî bêm.- Na Wele cîran, tu kar tune ye. Avahiya ku em tê de kar dikin vê sala

were ewê bîst karkeran jê derbixînin. Ez ji xwe jî ditirsim. Ez ditirsim kumin jî derbixînin.

Piştî wextekê jina Bûbê bi teşta nên di ber civatê re derbas bû û got :

- Ma hun nanê germ naxwin ?

Qaso bi devkenî got :

- Belê Wele keça min. Hela tu bi xêra bavê xwe kefekê bi apê xwe de.

Emo teşta xwe ji ser milê xwe daxist, danî ser çoka xwe, nanek jê der-xist û dirêjî Qaso kir. Qaso ew nan kire du perçe, perçê din dirêjî Emokir û got :

- Rehma Xwedê li dê û bavê te be !

Memo jî ji cihê xwe pekiya, ew perçê din ji destê Emo girt û bi qertankişiyayê. Dû re wexta tiştek bigotaya, lê Ûso peyva wî birî û nehişt ku bi-peyve.

Emo ji Qaso pirsî :

- Min ji bîr kir ku ez bipirsim, apê Qaso, ma gelo nexweşiya te çawan bû ?

Qaso herdu destên xwe ber bi hewa vekir û got :

- Ez li ber rehma Xwedê me !

- Xwedê şifa xwe li te bike, apê Qaso. Dû re teşta nanê xwe danî ser milêxwe û ber bi mal ve meşiya.

Êdî hêdî hêdî tarî dikete erdê. Zarokên ku bi topê dileyistin, pîrekên kuli ser tenûrê nanên xwe lêdixistin hêdî hêdî ew jî winda bûn. Peyayên ku liber dîwêr rûniştibûn jî rabûn ser xwe û herkes ber bi malên xwe ve çûn.

Piştî şîvê Bûbê ji jina xwe pirsî :

- Emo, ma em bîskê nerin mala cîranê xwe Ûso ?

Emo bi rakirina firaxan mijûl bû. Piştî ku sifre rakir, got :

- Baş e, wê çaxê ez lêwik şîr bidim, dû re em herin.

32

Piştî ku zikê lêwik jî têr kir, lawik xiste hembêza xwe, da dû Bûbê ûderketin.

Herdu lawikên wan yên din çûbûn mala apê xwe. Bûbê li ber devê derîji jina xwe pirsî :

- Ma zarok werin ewê zanibin ku em li mala Ûso ne ?

- Ku ew werin emê wan bibînin.

Mala wan nêzîkî hev bûn. Di nav mala wan de tenê du xanî hebûn. Gavaku gihîştin ber hewşê, jina Ûso ew dîtin, çû pêşiya wan, lawik ji destê Emogirt û bi hev re ketin hundir.

Ûso cigara wî di dest de bû, li ser doşekê pal dabû û li televizyonêdinihêrî.

Bûbê henek kir û got :

- Ma hun mêvanan vedihewînin ?

Oso keniya û got :

- Mêvan mêvanên Xwedê ne. Dû re ji cihê xwe rabû û cih da wan.

Bûbê derbasî ser doşekê bû. Emo û jina Oso jî li jêrî wan rûniştin. Piştîku Oso cigare îkramî Bûbê kir, li Emo zîvirî û got :

- Maşale lawikê we mezin bûye, ma navê wî çi ye gelo ?

Ji berdêla Emo Bûbê bersiv da :

- Navê wî Şoreş e. Lawê Qaso ev nav lê kiriye.- Şöreş navekî pir xweş e, ma tu zanî, bê mana, Şoreş çi ye ?

- Erê we, ez çawan nizanim.

Di wê navberê de nûçeyên televizyonê dest pê kir. Uso rabû ser xwe ûhebkî dengê wê bilind kir. Piştî ku li nûçeyan guhdarî kirin, jina Ûso çayêanî ber wan. Bi çayê vexwarinê re Bûbê ji Öso pirsî :

- Cîran, riceke min ji te heye.

Oso qedeha di destê xwe de danî û bi şaşmayî got :

- Estexfurulah cîran, kerem bike !

- Tu zanî ku ez bêkar im û tu kar bi destên min nakeve. Xwediyê xênîher roj kiriya xwe dixwaze

Oso peyva wî birî û got :

- Êêê, cîran !

- Gelo ma tuê nikanibî li nik xwe karekî ji min re jî peyda bikî ?

Oso cigarek îkramî wî kir û yek jî vêxist. Piştî ku qurtek li çaya xwexist, got :

- Wele cîran, di vê demê de hebkî dijwar e. Lê çawan...Emê dîsan jî kani-bin ji te re karekî peyda bikin.

33

Piştî ku zikê lêwik jî têr kir, lawik xiste hembêza xwe, da dû Bûbê ûderketin.

Herdu lawikên wan yên din çûbûn mala apê xwe. Bûbê li ber devê derîji jina xwe pirsî :

- Ma zarok werin ewê zanibin ku em li mala Ûso ne ?

- Ku ew werin emê wan bibînin.

Mala wan nêzîkî hev bûn. Di nav mala wan de tenê du xanî hebûn. Gavaku gihîştin ber hewşê, jina Ûso ew dîtin, çû pêşiya wan, lawik ji destê Emogirt û bi hev re ketin hundir.

Ûso cigara wî di dest de bû, li ser doşekê pal dabû û li televizyonêdinihêrî.

Bûbê henek kir û got :

- Ma hun mêvanan vedihewînin ?

Oso keniya û got :

- Mêvan mêvanên Xwedê ne. Dû re ji cihê xwe rabû û cih da wan.

Bûbê derbasî ser doşekê bû. Emo û jina Oso jî li jêrî wan rûniştin. Piştîku Oso cigare îkramî Bûbê kir, li Emo zîvirî û got :

- Maşale lawikê we mezin bûye, ma navê wî çi ye gelo ?

Ji berdêla Emo Bûbê bersiv da :

- Navê wî Şoreş e. Lawê Qaso ev nav lê kiriye.- Şöreş navekî pir xweş e, ma tu zanî, bê mana, Şoreş çi ye ?

- Erê we, ez çawan nizanim.

Di wê navberê de nûçeyên televizyonê dest pê kir. Uso rabû ser xwe ûhebkî dengê wê bilind kir. Piştî ku li nûçeyan guhdarî kirin, jina Ûso çayêanî ber wan. Bi çayê vexwarinê re Bûbê ji Öso pirsî :

- Cîran, riceke min ji te heye.

Oso qedeha di destê xwe de danî û bi şaşmayî got :

- Estexfurulah cîran, kerem bike !

- Tu zanî ku ez bêkar im û tu kar bi destên min nakeve. Xwediyê xênîher roj kiriya xwe dixwaze

Oso peyva wî birî û got :

- Êêê, cîran !

- Gelo ma tuê nikanibî li nik xwe karekî ji min re jî peyda bikî ?

Oso cigarek îkramî wî kir û yek jî vêxist. Piştî ku qurtek li çaya xwexist, got :

- Wele cîran, di vê demê de hebkî dijwar e. Lê çawan...Emê dîsan jî kani-bin ji te re karekî peyda bikin.

33

Wan wê êvarê heya bi dereng şevbuhêrkiya xwe li mala Oso derbas kirin.

Piştî wê di du-sê rojan, şevekê Oso li deriyê wan xist û got :

- Cîran, rabe xwe kar bike, emê îşev dakevin binxetê !

Gava ku Bûbê dengê Oso bihîst, hema zû ji nav nivînên xwe pekiya, kin-cên xwe li xwe kir, rahişt werîsê xwe, derket, da dû Ûso û lezand.

Gava ku Emo hişyar bû û li nav nivînê Bûbê nihêrî, Bûbê nedît. Li sernivînê wî rûnişt û bi heya derengê şevê jê re dua kir.

Şev reş û tarî bû. Ji xwe gava ku li Nisêbînê şev wisan reş bûya, xelkêdigotin «îşev şeva qaçaxkeran e». Şev wisan reş bû ne ji şewqa lampên hinmalan bûya, mirov nizanîbû ku tu kes li wê taxê dijîn.

Gava ku ji çem derbas bûn, gihîştin nik hevkarên xwe yên din. Tam çilheb barkêşên qaçaxê di nav erdê nik pira Alman li hev kom bûbûn. Piştî kubîskê li hev rûniştin û rêberan (rêzanan) şîret li wan kirin, rabûn ser xwe ûher neh-deh heb bi derekê de çûn.

Bi her refekî re rêberek an du rêber hebûn. Rêber ew bûn, ku barkêş jitixûb derbasî binxetê dikirin. Ji ber ku di erdê navbera binxetê û serxetê demayîn (bombe, qembere) hene. An em kanin bêjin, ku di erdê navberaNisêbînê û Qamîşlc.Salê bê hejmar qaçaxker di nav wan tixûban de tênekuştin. Yên ku bi guleyên eskeran û yên mayîn bi wan diteqin û têne kuştin.Pirên wan jî seqet, kulek û bi lingekî dimînin. Gava ku mirov dihere Nisêbî-nê, mirov pir kesên ku bi lingekî û bi daran dimeşin, dibîne. Ew hemû jî dinava tixûban de li wan wisan hatiye. Erê xelk ji wan re dibêjin, qaçaxker. Lêbi rastî ew ne qaçaxker in. Ew ji barkêşan pê ve ne tu tişt in. Qaçaxker ew in,ku şevê bi milyonan mal ji binxetê derdixînin. Ew bi xwe jî li malên xwerûdinên û lingên xwe diavêjin ser hev. Ew tenê bi perên xwe dikin. Yên kutêne kuştin û seqet dimînin, barkêşên belengaz in.

Gurûba Bûbê û Ûso xwe di bin pirê de berdan û ber bi tixûb ve meşiyan.Ji xwe tixûb ne dûrî bajêr bû. Gava ku yekî biyanî bihata Nisêbînê, wannizanîbûn ku Nisêbîn û Qamişlo du bajar in. Ji wan tirê bû, herdu bajarek inû tixûb mixûb di navbera wan de tune ye.

Piştî deh-panzdeh deqîqan ew gihîştin ber tixûb û xwe li wir qederêdeqîqekê dane erdê û li rêber guhdarî kirin.

Wê şevê dê xwediyê mal serê barkêş du hezar lîra bidaya wan. Ji ber kuBûbê hîn nû bû, dê tenê hezar û pênc sed lîra bidaya wî. Piştî ku ew jîçendakî biçûya bihata û jêhatî bûya, dê du hezar bidaya wî jî. Lê hezar ûpênc sed jî dîsan ji Bûbê re ne hindik bû. Gava ku bihîst ku ewê hezar û pêncsedî bistîne, kêfa wî hat û di dilê xwe de got : «Ku ez şevê hezar û pênc sedlîran kar bikim, ne hindik e. Kiriya xaniyê min ya du mehan derdikeve û ezê

34

Wan wê êvarê heya bi dereng şevbuhêrkiya xwe li mala Oso derbas kirin.

Piştî wê di du-sê rojan, şevekê Oso li deriyê wan xist û got :

- Cîran, rabe xwe kar bike, emê îşev dakevin binxetê !

Gava ku Bûbê dengê Oso bihîst, hema zû ji nav nivînên xwe pekiya, kin-cên xwe li xwe kir, rahişt werîsê xwe, derket, da dû Ûso û lezand.

Gava ku Emo hişyar bû û li nav nivînê Bûbê nihêrî, Bûbê nedît. Li sernivînê wî rûnişt û bi heya derengê şevê jê re dua kir.

Şev reş û tarî bû. Ji xwe gava ku li Nisêbînê şev wisan reş bûya, xelkêdigotin «îşev şeva qaçaxkeran e». Şev wisan reş bû ne ji şewqa lampên hinmalan bûya, mirov nizanîbû ku tu kes li wê taxê dijîn.

Gava ku ji çem derbas bûn, gihîştin nik hevkarên xwe yên din. Tam çilheb barkêşên qaçaxê di nav erdê nik pira Alman li hev kom bûbûn. Piştî kubîskê li hev rûniştin û rêberan (rêzanan) şîret li wan kirin, rabûn ser xwe ûher neh-deh heb bi derekê de çûn.

Bi her refekî re rêberek an du rêber hebûn. Rêber ew bûn, ku barkêş jitixûb derbasî binxetê dikirin. Ji ber ku di erdê navbera binxetê û serxetê demayîn (bombe, qembere) hene. An em kanin bêjin, ku di erdê navberaNisêbînê û Qamîşlc.Salê bê hejmar qaçaxker di nav wan tixûban de tênekuştin. Yên ku bi guleyên eskeran û yên mayîn bi wan diteqin û têne kuştin.Pirên wan jî seqet, kulek û bi lingekî dimînin. Gava ku mirov dihere Nisêbî-nê, mirov pir kesên ku bi lingekî û bi daran dimeşin, dibîne. Ew hemû jî dinava tixûban de li wan wisan hatiye. Erê xelk ji wan re dibêjin, qaçaxker. Lêbi rastî ew ne qaçaxker in. Ew ji barkêşan pê ve ne tu tişt in. Qaçaxker ew in,ku şevê bi milyonan mal ji binxetê derdixînin. Ew bi xwe jî li malên xwerûdinên û lingên xwe diavêjin ser hev. Ew tenê bi perên xwe dikin. Yên kutêne kuştin û seqet dimînin, barkêşên belengaz in.

Gurûba Bûbê û Ûso xwe di bin pirê de berdan û ber bi tixûb ve meşiyan.Ji xwe tixûb ne dûrî bajêr bû. Gava ku yekî biyanî bihata Nisêbînê, wannizanîbûn ku Nisêbîn û Qamişlo du bajar in. Ji wan tirê bû, herdu bajarek inû tixûb mixûb di navbera wan de tune ye.

Piştî deh-panzdeh deqîqan ew gihîştin ber tixûb û xwe li wir qederêdeqîqekê dane erdê û li rêber guhdarî kirin.

Wê şevê dê xwediyê mal serê barkêş du hezar lîra bidaya wan. Ji ber kuBûbê hîn nû bû, dê tenê hezar û pênc sed lîra bidaya wî. Piştî ku ew jîçendakî biçûya bihata û jêhatî bûya, dê du hezar bidaya wî jî. Lê hezar ûpênc sed jî dîsan ji Bûbê re ne hindik bû. Gava ku bihîst ku ewê hezar û pêncsedî bistîne, kêfa wî hat û di dilê xwe de got : «Ku ez şevê hezar û pênc sedlîran kar bikim, ne hindik e. Kiriya xaniyê min ya du mehan derdikeve û ezê

34

ji Emo û ji zarokan re jî hinek kinc minc bikirim û ji xwe re jî kîsek titûn...»Bûbê pir poşman bûbû, ku heya niha ev karê bi pir pere nekiribû. Wî bîs-

kê jî hin xeyal meyal anîne ber çavên xwe.

Berî ku li têlan bixin û derbasî binxetê bibin, dîsan rêberê wan ji wanregot :

- Divê ku hun qet gavên xwe şaş mekin û ji ser şopa min şaş mebin ha !

Pêşî rêber keleşnîkova xwe avêt milê xwe, bi meqesa ku mirov pê têlandibire, têl birî û hemû yek bi yek derbas bûn.

Hemû ketin rêzê û li dû hevdu bi qulûsî meşiyan. Lê dilê hemûyan bi tirsbûn. Ûso û Bêbê li herî dawiyê bûn. Piştî ku bi çend gavên baş di nav tixûbêbinxetê de meşiyan, Oso hêdî ji Bûbê re got :

- Cîran, tu lingên xwe şaş neavêje he ! Ji ser şopa min danegere.

Bûbê bi tirs li dû hemûyan, beyî ku gavên xwe şaş biavêje dimeşiya. Piştîku neh-deh deqîqan wisan çûn, ji nişkê ve kozikek leşkeran h pêşiya wanderket û li wan teqandin. Rêberê wan jî hema xwe li ser zik avêt erdê û wî jîli leşkeran reşand. Şansê wan hebû, ku ew ji erdê bi mayîn xelas bûbûn.Ûso jber ku zû de ev kar dikir, bi rewşê zanîbû. Wî hema xwe avêt destê Bûbê ûbi heyecan got :

- Cîran, tu bi dû min de !

Ûso, Bûbê û barkêşên din hemû destvala bûn. Ji ber vê yekê ew mecbûrman ku baz bidin û canên xwe xelas bikin. Hemû barkêşan baz dan, xweavêtin paş girikekî nêzîkî Qamişlo û xwe xelas kirin. Lê rêber di nava leşke-ran de ma. Wî û leşkeran her li hev diteqandin. Piştî demeke kurt, wî jî xwebi bazdanê gihande nik barkêşan. Wê şevê hemû bi saxî derbasî binxetê bûn.

Bûbê wisan poşman bûbû, ku ew di jiyana xwe de tu caran wisan poşmanne bûbû. Wî bîskê jina xwe û peyvên wê anîne ber çavên xwe : « Bûbê,Xwedê carekê mala mirov wêran dike. Weleh tu bi a min bikî, parsê bike ûqaçaxê meke. Bûbê, ger tu li min nafikirî, li vî tifalî û birayên wî bifikire.Mala me wêran meke.»

Di wê navberê de Oso tiştek got, lê Bûbê fêhm nekir, veciniqî û pirsî :

- Çi, ma te tiştek got, cîran ?

Oso zanîbû, ku Bûbê tirsiyaye. Ji ber gava ku şeva pêşî ew derbasî bin-xetê bûbû, ew jî wisan tirsiya bû.

Wan di eynî şevê de mal derxistin. Ne di cihê berê de, lê di cihekî dûrîbajêr de. Derxistina mal tenê du saet kişand û mal hemû çay bû.

35

ji Emo û ji zarokan re jî hinek kinc minc bikirim û ji xwe re jî kîsek titûn...»Bûbê pir poşman bûbû, ku heya niha ev karê bi pir pere nekiribû. Wî bîs-

kê jî hin xeyal meyal anîne ber çavên xwe.

Berî ku li têlan bixin û derbasî binxetê bibin, dîsan rêberê wan ji wanregot :

- Divê ku hun qet gavên xwe şaş mekin û ji ser şopa min şaş mebin ha !

Pêşî rêber keleşnîkova xwe avêt milê xwe, bi meqesa ku mirov pê têlandibire, têl birî û hemû yek bi yek derbas bûn.

Hemû ketin rêzê û li dû hevdu bi qulûsî meşiyan. Lê dilê hemûyan bi tirsbûn. Ûso û Bêbê li herî dawiyê bûn. Piştî ku bi çend gavên baş di nav tixûbêbinxetê de meşiyan, Oso hêdî ji Bûbê re got :

- Cîran, tu lingên xwe şaş neavêje he ! Ji ser şopa min danegere.

Bûbê bi tirs li dû hemûyan, beyî ku gavên xwe şaş biavêje dimeşiya. Piştîku neh-deh deqîqan wisan çûn, ji nişkê ve kozikek leşkeran h pêşiya wanderket û li wan teqandin. Rêberê wan jî hema xwe li ser zik avêt erdê û wî jîli leşkeran reşand. Şansê wan hebû, ku ew ji erdê bi mayîn xelas bûbûn.Ûso jber ku zû de ev kar dikir, bi rewşê zanîbû. Wî hema xwe avêt destê Bûbê ûbi heyecan got :

- Cîran, tu bi dû min de !

Ûso, Bûbê û barkêşên din hemû destvala bûn. Ji ber vê yekê ew mecbûrman ku baz bidin û canên xwe xelas bikin. Hemû barkêşan baz dan, xweavêtin paş girikekî nêzîkî Qamişlo û xwe xelas kirin. Lê rêber di nava leşke-ran de ma. Wî û leşkeran her li hev diteqandin. Piştî demeke kurt, wî jî xwebi bazdanê gihande nik barkêşan. Wê şevê hemû bi saxî derbasî binxetê bûn.

Bûbê wisan poşman bûbû, ku ew di jiyana xwe de tu caran wisan poşmanne bûbû. Wî bîskê jina xwe û peyvên wê anîne ber çavên xwe : « Bûbê,Xwedê carekê mala mirov wêran dike. Weleh tu bi a min bikî, parsê bike ûqaçaxê meke. Bûbê, ger tu li min nafikirî, li vî tifalî û birayên wî bifikire.Mala me wêran meke.»

Di wê navberê de Oso tiştek got, lê Bûbê fêhm nekir, veciniqî û pirsî :

- Çi, ma te tiştek got, cîran ?

Oso zanîbû, ku Bûbê tirsiyaye. Ji ber gava ku şeva pêşî ew derbasî bin-xetê bûbû, ew jî wisan tirsiya bû.

Wan di eynî şevê de mal derxistin. Ne di cihê berê de, lê di cihekî dûrîbajêr de. Derxistina mal tenê du saet kişand û mal hemû çay bû.

35

Bûbê saet di çar-pêncê sibehê de vegeriya malê. Hêdî, berî ku kesî hişyarbike, derî vekir û kete hundir. Ew hezar û pêncsedê ku kar kiribû xiste binbehlîfa xwe û tevlî kincan xwe avêt nivîna. Hema ki xilmaş bû, xewn dît. Lêçi xewn ? Xewnek wisan, ku ew di nav tixûb de û bê heval meval ma bû.Leşkeran her li wî diteqandin û didane ser pişta wî. Lê wî dikir nedikirnikanî bû baz bida, gavên wî li hev digeriyan û dikete xwarê. Dawî dawîleşkeran nêzîkî lê dikirin û yekî ji leşkeran gule dajot ber tivinga xwe kuberdiyê. Lê Bûbê kire qîrîn û hişyar bû. Bi qîrîna wî re jina wî jî hişyar bû.Gava ku Bûbê dît ku xewn e, hema xwe avêt jina xwe û ew hişk hembêz kir.

Jina wî ecêbmayî ma û jê pirsî :

- Çi ye, Bûbê ? Ma çi qewimî ? Ma ne tuê îşev biçûya binxetê ?

Bûbê keserek kûr berda û ji kêf û heyecanan hêsir ji çavên wî hatin. Dûre behlîfa xwe bilind kir, ew hezar û pênc sed lîrayên ku kar kiri bû nîşanîjina xwe da û dîsan ew hembêz kir.

Swêd, 1984

36

Bûbê saet di çar-pêncê sibehê de vegeriya malê. Hêdî, berî ku kesî hişyarbike, derî vekir û kete hundir. Ew hezar û pêncsedê ku kar kiribû xiste binbehlîfa xwe û tevlî kincan xwe avêt nivîna. Hema ki xilmaş bû, xewn dît. Lêçi xewn ? Xewnek wisan, ku ew di nav tixûb de û bê heval meval ma bû.Leşkeran her li wî diteqandin û didane ser pişta wî. Lê wî dikir nedikirnikanî bû baz bida, gavên wî li hev digeriyan û dikete xwarê. Dawî dawîleşkeran nêzîkî lê dikirin û yekî ji leşkeran gule dajot ber tivinga xwe kuberdiyê. Lê Bûbê kire qîrîn û hişyar bû. Bi qîrîna wî re jina wî jî hişyar bû.Gava ku Bûbê dît ku xewn e, hema xwe avêt jina xwe û ew hişk hembêz kir.

Jina wî ecêbmayî ma û jê pirsî :

- Çi ye, Bûbê ? Ma çi qewimî ? Ma ne tuê îşev biçûya binxetê ?

Bûbê keserek kûr berda û ji kêf û heyecanan hêsir ji çavên wî hatin. Dûre behlîfa xwe bilind kir, ew hezar û pênc sed lîrayên ku kar kiri bû nîşanîjina xwe da û dîsan ew hembêz kir.

Swêd, 1984

36

ROJEKÊ Bl ILIMDARKINYAZÊ ÎBRAHÎM RE

Çerkezê REŞ*

Belê, tarîxê di serê serî de tehliyê li nav agirê xwîna civaka me xist. Ev tehlîli serê xaçeriya dinya gewrik heliya, heliya û di çavê me de, deba me de,rêveçûna me de bû melûliya zêndî. Her kurdek îro nîgara melûltiyê ye kutarîxê usa bi hostatî sêwirandiye. Belê, kula bextê giran di rihê me de ne an jîem in di nav vê kulê de. Û serê me li ser balgîvê hîçxemiyê nîne.

Heylo xweyo, heylo xweyo, heylo xweyo,Bavê Wezîr, kekê NasirVê sibêji mal derket, gelo çimaHay pirçûyî bê made ye. . .

Ango, Wezîr û Nasir bira ne. Li ser axa Kurdistanê nagerin, naleyzin, naçinemekteba Kurdî û aha bavê wan, kekê wan Kinyazê îbrahîm vê sibê dîsapirçûyî bê made ye. Kilama davêje ser xwe, ser bextê civaka xwe. Hizkîrojeke bêserûbin, çîksayiyê, em di nav mij û dûmana tarîxa xwe ya ewrawiraji Yêrêvanê dertên, berê xwe didine girê fêza Divînê. Divîn wextekê bajarekîmezin û paytexta Ermenîstanê bûye. îro dewsa kelefe ne. Çend salekên pêşde li Moskvayê kitêbek derketiye, ku tê de resmê gora Selahed-dînî li

Dimişqê heye. Ji ber ku ew seresker û sultanê kurdî li Divînê ji diya xwe biye,Kinyaz destê xwe li hev dixe (bê hêrs, bi hesret) :

-Camêr.-ewî malxirabî çima Kurdistan çênekir, çû bû pêsekiniyê gelênmayîn ?... Heta gora wî jî tarîxa xelkê tijî dike, dixemilîne... Ew û NîzamîGencewî ji alîkî ve xal û xwarzî ne. Bila Nîzamî Kurdistana ruhaniyaedebiyatê saz kira.

* Çerkezê Reş Kandîdatê ilmên fîlolojiyê şair-edebiyatzan.

37

ROJEKÊ Bl ILIMDARKINYAZÊ ÎBRAHÎM RE

Çerkezê REŞ*

Belê, tarîxê di serê serî de tehliyê li nav agirê xwîna civaka me xist. Ev tehlîli serê xaçeriya dinya gewrik heliya, heliya û di çavê me de, deba me de,rêveçûna me de bû melûliya zêndî. Her kurdek îro nîgara melûltiyê ye kutarîxê usa bi hostatî sêwirandiye. Belê, kula bextê giran di rihê me de ne an jîem in di nav vê kulê de. Û serê me li ser balgîvê hîçxemiyê nîne.

Heylo xweyo, heylo xweyo, heylo xweyo,Bavê Wezîr, kekê NasirVê sibêji mal derket, gelo çimaHay pirçûyî bê made ye. . .

Ango, Wezîr û Nasir bira ne. Li ser axa Kurdistanê nagerin, naleyzin, naçinemekteba Kurdî û aha bavê wan, kekê wan Kinyazê îbrahîm vê sibê dîsapirçûyî bê made ye. Kilama davêje ser xwe, ser bextê civaka xwe. Hizkîrojeke bêserûbin, çîksayiyê, em di nav mij û dûmana tarîxa xwe ya ewrawiraji Yêrêvanê dertên, berê xwe didine girê fêza Divînê. Divîn wextekê bajarekîmezin û paytexta Ermenîstanê bûye. îro dewsa kelefe ne. Çend salekên pêşde li Moskvayê kitêbek derketiye, ku tê de resmê gora Selahed-dînî li

Dimişqê heye. Ji ber ku ew seresker û sultanê kurdî li Divînê ji diya xwe biye,Kinyaz destê xwe li hev dixe (bê hêrs, bi hesret) :

-Camêr.-ewî malxirabî çima Kurdistan çênekir, çû bû pêsekiniyê gelênmayîn ?... Heta gora wî jî tarîxa xelkê tijî dike, dixemilîne... Ew û NîzamîGencewî ji alîkî ve xal û xwarzî ne. Bila Nîzamî Kurdistana ruhaniyaedebiyatê saz kira.

* Çerkezê Reş Kandîdatê ilmên fîlolojiyê şair-edebiyatzan.

37

Li gundekî ser rê, li ber dîwarekî jineke kurd a sere rûniştiye û teşiyê dirêse.Kî zane, dibe ku ev kinêza Selah-ed-dîn û Nîzamî ye ? Lê kê wê têlê xalîçatarîxa me birêse ? Kinyaz avtomakînê dide seknandinê, peya dibe, ber bi wêdiçe. Ew ji ber Kinyaz radibe piya.

- Siba te bi xêr, metê !

- Serçava hatî, lawo !

- Siheta te çawa ne ?

- Êh, wê çawa be, lawo , metê bi qurbana wê bejn û bala te ya sibhanî be.Emê kul û derdan re bûne kan...

Dîsa kul û derd... Canim, kul û derdên dinyayê çima hema para me ketin ?

Dibe ku em bi xwe ji xwe re derd û kulan çêdikin, hesîna bi yekalî tîr û kûrdikin ? Lê çend padîşehên me, çend paytextên me hebûne an jî hene ?Birayên me niha ji bo serbestî û serxwebûna miletî xwînê dirêjin. Lê gelo ewxwîn deya naçe ? ...Em teypê pê ve dikin.

Heylo swaro, heylo swaro,Lo xweşmêro, lo mîrpenco,Lo mêrxaso

Ew çi mêrxasî ye ? Ango, em gişk mêrxas bûne, mîrpenc bûne, xweşmêrbûne ? Lê aha ne paytest e, ne dewlet e, ne welat e ! Xelkê ji xwe re dewletçêdikir, «mêrxasên» me jî kêr û qamê di zikê hev radikirin, ûrt û ocaxê hevditemirandin, paşê jî helan didane hev, hespên hev.

Lo xweşmêro, lo mîrpenco,Lo mêrxaso...

De were wê «mêrxasiyê» di serê wan de reşheş meke ! Beg û dewlemen-dên xelkê, cahilên xwe dişandine merkezên dinyayê yên ilmî yên mezin, yênme cahil berî hev didan, qebîl û êl radikirine hev, zariyan hînî «mêrxasiya»qelpemalxirab dikirin. Mêrxas xwediyê wan qilêriyan nîn bûn. Mêrxas ahaKinyaz e û yên mîna wî... Ezê paşê, li malê fikra edebiyatzanê ermeniyan yênavdar, doktorê fîlolojiyê profesor Hektor Riştûnî ya derheqa Kinyaz decarake din jî bixweynim : «Kinyazê îbrahîm Mîrzoêv, kandîdatê ilmê fîlolojiyê,doçent, edebiyatzan-rexnegir, serekê kafêdra zman û edebiyata adirbêcanî(azerbeycanî) ya enstîtuya Yêrêvanê ya pedagojiyê ku li ser navê XaçatûrAbovyan a dewletê, endamê şêwra wê enstîtuyê ya ilmî, cîgirê dekanêfakulteya fîlolojiyê, endamê şêwra tiyatroya Yêrêvanê ya adirbêcan ê dewletêku li ser navê Cebar Cebarlî ya dramatîka bedewîtiyê, endamê koma KomîtaMerkezî ya PK Ermenîstanê ya ajîtasyon û propaganda lektoriyê, endamê

38

Li gundekî ser rê, li ber dîwarekî jineke kurd a sere rûniştiye û teşiyê dirêse.Kî zane, dibe ku ev kinêza Selah-ed-dîn û Nîzamî ye ? Lê kê wê têlê xalîçatarîxa me birêse ? Kinyaz avtomakînê dide seknandinê, peya dibe, ber bi wêdiçe. Ew ji ber Kinyaz radibe piya.

- Siba te bi xêr, metê !

- Serçava hatî, lawo !

- Siheta te çawa ne ?

- Êh, wê çawa be, lawo , metê bi qurbana wê bejn û bala te ya sibhanî be.Emê kul û derdan re bûne kan...

Dîsa kul û derd... Canim, kul û derdên dinyayê çima hema para me ketin ?

Dibe ku em bi xwe ji xwe re derd û kulan çêdikin, hesîna bi yekalî tîr û kûrdikin ? Lê çend padîşehên me, çend paytextên me hebûne an jî hene ?Birayên me niha ji bo serbestî û serxwebûna miletî xwînê dirêjin. Lê gelo ewxwîn deya naçe ? ...Em teypê pê ve dikin.

Heylo swaro, heylo swaro,Lo xweşmêro, lo mîrpenco,Lo mêrxaso

Ew çi mêrxasî ye ? Ango, em gişk mêrxas bûne, mîrpenc bûne, xweşmêrbûne ? Lê aha ne paytest e, ne dewlet e, ne welat e ! Xelkê ji xwe re dewletçêdikir, «mêrxasên» me jî kêr û qamê di zikê hev radikirin, ûrt û ocaxê hevditemirandin, paşê jî helan didane hev, hespên hev.

Lo xweşmêro, lo mîrpenco,Lo mêrxaso...

De were wê «mêrxasiyê» di serê wan de reşheş meke ! Beg û dewlemen-dên xelkê, cahilên xwe dişandine merkezên dinyayê yên ilmî yên mezin, yênme cahil berî hev didan, qebîl û êl radikirine hev, zariyan hînî «mêrxasiya»qelpemalxirab dikirin. Mêrxas xwediyê wan qilêriyan nîn bûn. Mêrxas ahaKinyaz e û yên mîna wî... Ezê paşê, li malê fikra edebiyatzanê ermeniyan yênavdar, doktorê fîlolojiyê profesor Hektor Riştûnî ya derheqa Kinyaz decarake din jî bixweynim : «Kinyazê îbrahîm Mîrzoêv, kandîdatê ilmê fîlolojiyê,doçent, edebiyatzan-rexnegir, serekê kafêdra zman û edebiyata adirbêcanî(azerbeycanî) ya enstîtuya Yêrêvanê ya pedagojiyê ku li ser navê XaçatûrAbovyan a dewletê, endamê şêwra wê enstîtuyê ya ilmî, cîgirê dekanêfakulteya fîlolojiyê, endamê şêwra tiyatroya Yêrêvanê ya adirbêcan ê dewletêku li ser navê Cebar Cebarlî ya dramatîka bedewîtiyê, endamê koma KomîtaMerkezî ya PK Ermenîstanê ya ajîtasyon û propaganda lektoriyê, endamê

38

Yekîtiya Nivîskarên TRSS. Lê di nav ew çend mijûliyên mexlûqetiyê de,Kinyazê îbrahîm serê xwe winda nake. Ew xebata ilmî berbiçav dike. Nêzîkêbîst sala ye ku ji problemên tarîx û teoriya peywendiyên edebiyatê ve mijûldibe. Kitêba wî ya pêşîn bi sernivîsa «Ji terîqa heleqetiyêd kurda-adirbêca-naye lîtêratûrîê» di 1 978 de derketiye ku ev teza wî ya kandîdatiyê ye. Di vandawiyan de kitêba wî ya diduyan bi sernivîsa «Lîtêratûraêd miletîê û pevgirê-danêd lîtêratûrîê (pêvgirêdanêd lîtêratûra kurda tevî lîtêratûra cimetêd Pişka-vkazê)» derketiye.

Kinyaz kovarê ilmî de, rojnameyan de, berhevokên matematîkê de 30meqale weşandiye. Ew îro êdî pêşekzanê peywendiyên edebiyatê î başhatiye naskirinê. Ji bo Kinyazê alim a sereke, diyarkirina serecema îsbatî yaestetîk-tarîx e. Ew bi şarezayî metoda tîpolojî-hemberî hevkirinê dide bikara-nîn û bi wê yekê digihîje berhevkirina heta awa û qanûnên edebiyata hundir.

Şivanekî pez berî nava girê Divînê daye, li ser kevirekî rûniştiye û ji dûr vedîdara (poz) fîlozofên Yewnana Qedîm tîne bîra merivan.

- Lawikno, we xêr e ? Ew nêzîkî me dibe.- Şikir xêr e, apo ! Kinyaz dibêje û paşê dibişire, em li hizna bavê Selah-ed-

dîn digerin.-Çi... ?çi... ?

Telpek ewrê reş û tarî li berfa serê Agirî diale û em difikirin ku dê zûtir baranbê. Şivan rê li ber me digire û dixwaze ku em dagerine gundê nêzîk û bibinemêvanên wî. Diyar dibe ku kurê wî xwendekarê Kinyaz e. Ew ji erdê hetaesman ji Kinyaz razî ye, di dilê wî de Kinyaz padîşah e, di nav gelê me de serêpêsekiniya ne, pêşewitiyê kultura kurda yê Sovyêtiyê ye û aha ew sond dixweku êdî me bernade heta ezet û îkrameke hêja neke. Lê ew dereceke herîbingehî de bi derengî ketiye. 2000 salî, 1500 salî, 1000 salî, 800 salî biderengî ketiye. Divê ew xwe bavêta ser destûpiyê pêşiyê pêşiyan ku ewxizmetê ji gelê xwe re bikirina, neçûna ji xelkê re nav û tarîx qezenc nakirana.Divê ew li van devera biçûna hêşiya Selah-ed-dîn û bavê wî, nogin û golik li

erdê xista ku ew li ser xwîna xwe bikeliyana, vegeriyana. Lê îro rastî ew e kuroj êdî dadigere û herke em bixwazin jî nikarin herin herne mêvaniya şivên.Çunkî saetekê-du şun de li Yêrêvanê, li mala nivîskarên Ermenîstanê dêcivîna nivîskarên kurda pêk bê ku Kinyazê îbrahîm divê derheqa rewş ûtandansên pêşveçûna edebiyata kurd ya Sovyêtî de teblîxekê bixweyine.

Hê di sedsaleya 11. de, Kela Sêvêliyê li Sûriyê bi navê Kela Kurda dihatnaskirinê. Lê wê çi da me ? Belê, Kela hiş û jêhatîbûna mêra ne ku divê kul ûderdên me kêm ke, geşî û şahî li nav melûliya xwîna me ya neteweyî xe. Ahali hindava Kinyazê îbrahîm wisa difikirin, dinivîsin sedrê tifaqa nivîskarênAdirbêcanê, akademîk, mêrxasê xebata sosyalîstiyê.nivîskarê navdar Mîrzeîbrahîmov, û sedrê tifaqa Ermenîstanê, «'laûrêatê prêmî» (paya dereca pêşîn)a RSS Ermenîstanê ya dewletê, nivîskarê naskirî Vardgês Pêtrosyan, akade-

Yekîtiya Nivîskarên TRSS. Lê di nav ew çend mijûliyên mexlûqetiyê de,Kinyazê îbrahîm serê xwe winda nake. Ew xebata ilmî berbiçav dike. Nêzîkêbîst sala ye ku ji problemên tarîx û teoriya peywendiyên edebiyatê ve mijûldibe. Kitêba wî ya pêşîn bi sernivîsa «Ji terîqa heleqetiyêd kurda-adirbêca-naye lîtêratûrîê» di 1 978 de derketiye ku ev teza wî ya kandîdatiyê ye. Di vandawiyan de kitêba wî ya diduyan bi sernivîsa «Lîtêratûraêd miletîê û pevgirê-danêd lîtêratûrîê (pêvgirêdanêd lîtêratûra kurda tevî lîtêratûra cimetêd Pişka-vkazê)» derketiye.

Kinyaz kovarê ilmî de, rojnameyan de, berhevokên matematîkê de 30meqale weşandiye. Ew îro êdî pêşekzanê peywendiyên edebiyatê î başhatiye naskirinê. Ji bo Kinyazê alim a sereke, diyarkirina serecema îsbatî yaestetîk-tarîx e. Ew bi şarezayî metoda tîpolojî-hemberî hevkirinê dide bikara-nîn û bi wê yekê digihîje berhevkirina heta awa û qanûnên edebiyata hundir.

Şivanekî pez berî nava girê Divînê daye, li ser kevirekî rûniştiye û ji dûr vedîdara (poz) fîlozofên Yewnana Qedîm tîne bîra merivan.

- Lawikno, we xêr e ? Ew nêzîkî me dibe.- Şikir xêr e, apo ! Kinyaz dibêje û paşê dibişire, em li hizna bavê Selah-ed-

dîn digerin.-Çi... ?çi... ?

Telpek ewrê reş û tarî li berfa serê Agirî diale û em difikirin ku dê zûtir baranbê. Şivan rê li ber me digire û dixwaze ku em dagerine gundê nêzîk û bibinemêvanên wî. Diyar dibe ku kurê wî xwendekarê Kinyaz e. Ew ji erdê hetaesman ji Kinyaz razî ye, di dilê wî de Kinyaz padîşah e, di nav gelê me de serêpêsekiniya ne, pêşewitiyê kultura kurda yê Sovyêtiyê ye û aha ew sond dixweku êdî me bernade heta ezet û îkrameke hêja neke. Lê ew dereceke herîbingehî de bi derengî ketiye. 2000 salî, 1500 salî, 1000 salî, 800 salî biderengî ketiye. Divê ew xwe bavêta ser destûpiyê pêşiyê pêşiyan ku ewxizmetê ji gelê xwe re bikirina, neçûna ji xelkê re nav û tarîx qezenc nakirana.Divê ew li van devera biçûna hêşiya Selah-ed-dîn û bavê wî, nogin û golik li

erdê xista ku ew li ser xwîna xwe bikeliyana, vegeriyana. Lê îro rastî ew e kuroj êdî dadigere û herke em bixwazin jî nikarin herin herne mêvaniya şivên.Çunkî saetekê-du şun de li Yêrêvanê, li mala nivîskarên Ermenîstanê dêcivîna nivîskarên kurda pêk bê ku Kinyazê îbrahîm divê derheqa rewş ûtandansên pêşveçûna edebiyata kurd ya Sovyêtî de teblîxekê bixweyine.

Hê di sedsaleya 11. de, Kela Sêvêliyê li Sûriyê bi navê Kela Kurda dihatnaskirinê. Lê wê çi da me ? Belê, Kela hiş û jêhatîbûna mêra ne ku divê kul ûderdên me kêm ke, geşî û şahî li nav melûliya xwîna me ya neteweyî xe. Ahali hindava Kinyazê îbrahîm wisa difikirin, dinivîsin sedrê tifaqa nivîskarênAdirbêcanê, akademîk, mêrxasê xebata sosyalîstiyê.nivîskarê navdar Mîrzeîbrahîmov, û sedrê tifaqa Ermenîstanê, «'laûrêatê prêmî» (paya dereca pêşîn)a RSS Ermenîstanê ya dewletê, nivîskarê naskirî Vardgês Pêtrosyan, akade-

mîkê kurda yê Sovyetê yê pêşîn kîmyagerî naskirî Nadirê Kerem Nadirov,profesorê kurd, folklorzan Heciyê Cindî, endamê meqaledarê akademiyaTifaqa Sovyêtê yê ilmê pedagojiyê, dinyazanê naskirî, rektorê EnstîtuyaYêrêvanê ya pedagojî ya dewletê ku li ser navê X. Abovyan ; LêmvêlValêsyan, akademîkê akademiya Iraqê yê ilman, zimanzan, serwerê kabînêtaEnstîtuya Lenîngradê a Rojhelatzanî beşê kurdzaniyê ya akademiya TRSS yailman Qanatê Kurdo û gelekên mayîn. Lê me badilhewa navê ewladên gelêncihê cihê, bi bîr neanîn. Kinyazê îbrahîm ji bilî zimanê dê wisa jî zimanênazerî, ermenî, ûrisî, tirkî û farisî baş dizane, serederî li erebî û çend zimanêngelên Asya Navîn jî dike.

- Camêr, hun çima ha dikin ? hun çima bê nan û av bi rê dikevin ? Şivandîsa li ber me zarî dike, lê em careke dinê jî bala xwe didine wan kelefan ku jiwî bajarî kavil mane û ku ji wê deverê rojekê Selah-ed-dîn Eyûbî derket çû...

Paşê em xatirê xwe ji şivên dixwazin û berê xwe didine Yêrêvanê. Ji dûr veêdî roniyên bajêr dibirisîn, dikeniyan... Barana havînê çipeçip davêt...

40

mîkê kurda yê Sovyetê yê pêşîn kîmyagerî naskirî Nadirê Kerem Nadirov,profesorê kurd, folklorzan Heciyê Cindî, endamê meqaledarê akademiyaTifaqa Sovyêtê yê ilmê pedagojiyê, dinyazanê naskirî, rektorê EnstîtuyaYêrêvanê ya pedagojî ya dewletê ku li ser navê X. Abovyan ; LêmvêlValêsyan, akademîkê akademiya Iraqê yê ilman, zimanzan, serwerê kabînêtaEnstîtuya Lenîngradê a Rojhelatzanî beşê kurdzaniyê ya akademiya TRSS yailman Qanatê Kurdo û gelekên mayîn. Lê me badilhewa navê ewladên gelêncihê cihê, bi bîr neanîn. Kinyazê îbrahîm ji bilî zimanê dê wisa jî zimanênazerî, ermenî, ûrisî, tirkî û farisî baş dizane, serederî li erebî û çend zimanêngelên Asya Navîn jî dike.

- Camêr, hun çima ha dikin ? hun çima bê nan û av bi rê dikevin ? Şivandîsa li ber me zarî dike, lê em careke dinê jî bala xwe didine wan kelefan ku jiwî bajarî kavil mane û ku ji wê deverê rojekê Selah-ed-dîn Eyûbî derket çû...

Paşê em xatirê xwe ji şivên dixwazin û berê xwe didine Yêrêvanê. Ji dûr veêdî roniyên bajêr dibirisîn, dikeniyan... Barana havînê çipeçip davêt...

40

PINCAR

Hesenê METÊ

Bi roxweşî û tavên barana sê mehên buharê re, hinek giyayên çolê jî bitenan re derdikevin rûyên zeviyan. Kal û pîrên me Kurdan jî her wekî gelêndin (û meriv dikare bibêje bêhtirîn jî) kifş kirine ku, ji van giyan hinekên wandête xwarin. Bi tevayî ev giyayên ku tenê xwarin di nav xelkê de bi navê«PINCAR» ê tête nasîn. Her babetê vê pincarê jî, bi navekî taybetî têdenavandin.

Pincar, di nava xelkê de roleke pêxwariniyê dilîze. Ango herwekî qatix binan tête xwarin. Hinek babetên pincarê xavî û hinek babetên wê jî dêtekelandî tê xwarin. Dîsa ji hinek babetên wê tête hişkkirin û hinek babet jî biterî tête xwarin. Li ser vê yekê em dikarin bibêjin ku pincar, ne bespêxwariniya her sê mehên buharê ye ; dikare di her mehên salê de jî bêtebikaranîn. Bi taybetî xwarin an pêxwariniya gundiyan e, lê bajariyên me jî jêîstifade dikin. Min gelek caran bi çavên xwe dîtiye ku gundî, di çûyina xwe yabajêr de tûr û têrên xwe ji pincarê dagirtine û ketine riya bajêr. Ev, an ji bonafirotinê an jî ji bo nas û dostên xwe yên bajarî, bûye.

Em di vir de baş têdigihên ku pincar, di her demên dîrokê de ; di tengasî ûfereyî, di hebûn û tunebûn, di serhildan û melûlketin, di şikestin û serketina(ku heta niha serketina xelkê Kurd ne bû be jî) xelkê Kurd de, li çiyan, deşt ûberên newalan ew bi tenê ne hiştine. Her dem bi wan re bûye, ji kêf û qehrawan bê par ne maye... û heta îro jî.

Bi rastî jî, pincar ne ku tenê ji me Kurdan re bûye pêxwariniya ber nanê tisî.Bi qasî vê ji me re bûye kultur\\. Em hemî jî dizanin ku gelek kilam, çîrok ûmetelokên me li ser pincarê jî hene. «Pîrê nemire buhar tê ; kalo nemirepincar tê».

Ji hêleke din ve, hatina buharê an berhevkirina pincarê, ji bo keç û bûkênme dibê sedemên derketina ji mal û seyrangehê. Buharan keç û bûkên me(carna xortên me jî) ji taştiyan hete roava li nav zeviyan, li dor kelem û bendan

41

PINCAR

Hesenê METÊ

Bi roxweşî û tavên barana sê mehên buharê re, hinek giyayên çolê jî bitenan re derdikevin rûyên zeviyan. Kal û pîrên me Kurdan jî her wekî gelêndin (û meriv dikare bibêje bêhtirîn jî) kifş kirine ku, ji van giyan hinekên wandête xwarin. Bi tevayî ev giyayên ku tenê xwarin di nav xelkê de bi navê«PINCAR» ê tête nasîn. Her babetê vê pincarê jî, bi navekî taybetî têdenavandin.

Pincar, di nava xelkê de roleke pêxwariniyê dilîze. Ango herwekî qatix binan tête xwarin. Hinek babetên pincarê xavî û hinek babetên wê jî dêtekelandî tê xwarin. Dîsa ji hinek babetên wê tête hişkkirin û hinek babet jî biterî tête xwarin. Li ser vê yekê em dikarin bibêjin ku pincar, ne bespêxwariniya her sê mehên buharê ye ; dikare di her mehên salê de jî bêtebikaranîn. Bi taybetî xwarin an pêxwariniya gundiyan e, lê bajariyên me jî jêîstifade dikin. Min gelek caran bi çavên xwe dîtiye ku gundî, di çûyina xwe yabajêr de tûr û têrên xwe ji pincarê dagirtine û ketine riya bajêr. Ev, an ji bonafirotinê an jî ji bo nas û dostên xwe yên bajarî, bûye.

Em di vir de baş têdigihên ku pincar, di her demên dîrokê de ; di tengasî ûfereyî, di hebûn û tunebûn, di serhildan û melûlketin, di şikestin û serketina(ku heta niha serketina xelkê Kurd ne bû be jî) xelkê Kurd de, li çiyan, deşt ûberên newalan ew bi tenê ne hiştine. Her dem bi wan re bûye, ji kêf û qehrawan bê par ne maye... û heta îro jî.

Bi rastî jî, pincar ne ku tenê ji me Kurdan re bûye pêxwariniya ber nanê tisî.Bi qasî vê ji me re bûye kultur\\. Em hemî jî dizanin ku gelek kilam, çîrok ûmetelokên me li ser pincarê jî hene. «Pîrê nemire buhar tê ; kalo nemirepincar tê».

Ji hêleke din ve, hatina buharê an berhevkirina pincarê, ji bo keç û bûkênme dibê sedemên derketina ji mal û seyrangehê. Buharan keç û bûkên me(carna xortên me jî) ji taştiyan hete roava li nav zeviyan, li dor kelem û bendan

41

û li ber qeraxên newalan pincarê berhev dikin. Ev rewşa, ji keç û xortan redibe ciyekî randewûyê jî. Û pir keç û xortên me hevûdin li van derna dîtine ûrevandine. Ev jî bi navê «Çûyina pincarê» bûye. Her wekî ku kilama «Bila nataev buhara sala îsal» hêsrên gelek dêyan rijandiye. Dîsa, ku keçek bide peyxortekî, mîna tinazekî ji dê û bavê wê re wusa dête gotin :

Xalê Zilfoyê neçar,We qîzek da wek her car,Ne hûn bin nejîpincar.

Ku em guhên xwe bidin keçikek ku li mal maye, (ne zewucî ye) wusadibêje :

Kerengo reng bi rengoBuhar hat bi heft rengoSerê xwe derxe li min derengo

Dibe ku ji van çarînên tinazî an henekî, li hin navçeyên Kurdistanê neyêtebikarhanîn. Ez bi xwe jiyame ku di zaroktiya me de, tev keç û lawan ; em li serbanan û di nava kuçan de bazdidan û me digot :

Tolikê dixwim tol dibimSerxanîkan hol dibim

Lê me hemiyan ji guhdariya kilama «Tolikvanê Meyro» kiriye û vê kilamê.jî,dengbêja me ya bi nav û deng Meyremxan dibêje :

Girxopanê bi sîr elê lê MeyroVa siwara hîre-hîreTolikvanê Meyro...

Me goti bû ku kurteçîrokên me jî, li ser pincarê hene. Lê nivisandinaçîrokan ê gelek cî bigirê. Ji bo vê yekê jî, em di ser çîrokên ku li ser pincarêhatine gotin re gav dikin. Tenê em dikarin bibêjin ku bi rastî jî pincar, bi herawayî di nava xelkê me de bi cî bûye. Ev gotina jî ji destana Memê Alan:

Ji berê da heye gotineke mezinan û kalan e.Dibêjin : Tu caran bawernabe bijinane,Dilê wan giş mîna tayê kerengane,Ba, kê derê bixwaze, wê da dibe bi rojane.

Ev gotina, ji-bo Qinên) sersivik, bêbiryar û durû dête gotin. Bi rastî jî demaku kereng hişk dibe, bêrûmetiya xwe jî bi xwe re tîne. Bi ba, nanoz û talazê reji koka xwe dibe û heta newal, gelî û taldan tot û gir dibe, diçe. Di vê warêpincarê de bi kurtebêj, ez dikarim bibêjim ku pîrên me li benda buharê, kalênme ji bo xwarina pincarê, keç û xortên me jî ji bo dîtina ser û çavên yarênûbuharên sala dipên. Ango hatina buharên nu, dilxweşiya xelkê me hemiyan e.

42

û li ber qeraxên newalan pincarê berhev dikin. Ev rewşa, ji keç û xortan redibe ciyekî randewûyê jî. Û pir keç û xortên me hevûdin li van derna dîtine ûrevandine. Ev jî bi navê «Çûyina pincarê» bûye. Her wekî ku kilama «Bila nataev buhara sala îsal» hêsrên gelek dêyan rijandiye. Dîsa, ku keçek bide peyxortekî, mîna tinazekî ji dê û bavê wê re wusa dête gotin :

Xalê Zilfoyê neçar,We qîzek da wek her car,Ne hûn bin nejîpincar.

Ku em guhên xwe bidin keçikek ku li mal maye, (ne zewucî ye) wusadibêje :

Kerengo reng bi rengoBuhar hat bi heft rengoSerê xwe derxe li min derengo

Dibe ku ji van çarînên tinazî an henekî, li hin navçeyên Kurdistanê neyêtebikarhanîn. Ez bi xwe jiyame ku di zaroktiya me de, tev keç û lawan ; em li serbanan û di nava kuçan de bazdidan û me digot :

Tolikê dixwim tol dibimSerxanîkan hol dibim

Lê me hemiyan ji guhdariya kilama «Tolikvanê Meyro» kiriye û vê kilamê.jî,dengbêja me ya bi nav û deng Meyremxan dibêje :

Girxopanê bi sîr elê lê MeyroVa siwara hîre-hîreTolikvanê Meyro...

Me goti bû ku kurteçîrokên me jî, li ser pincarê hene. Lê nivisandinaçîrokan ê gelek cî bigirê. Ji bo vê yekê jî, em di ser çîrokên ku li ser pincarêhatine gotin re gav dikin. Tenê em dikarin bibêjin ku bi rastî jî pincar, bi herawayî di nava xelkê me de bi cî bûye. Ev gotina jî ji destana Memê Alan:

Ji berê da heye gotineke mezinan û kalan e.Dibêjin : Tu caran bawernabe bijinane,Dilê wan giş mîna tayê kerengane,Ba, kê derê bixwaze, wê da dibe bi rojane.

Ev gotina, ji-bo Qinên) sersivik, bêbiryar û durû dête gotin. Bi rastî jî demaku kereng hişk dibe, bêrûmetiya xwe jî bi xwe re tîne. Bi ba, nanoz û talazê reji koka xwe dibe û heta newal, gelî û taldan tot û gir dibe, diçe. Di vê warêpincarê de bi kurtebêj, ez dikarim bibêjim ku pîrên me li benda buharê, kalênme ji bo xwarina pincarê, keç û xortên me jî ji bo dîtina ser û çavên yarênûbuharên sala dipên. Ango hatina buharên nu, dilxweşiya xelkê me hemiyan e.

42

Min dixwest ku bikaranîna hemû babetên pincarê binivisînim. Lê ê bi serêxwe niviseke dûr û dirêj bûye. Ji ber vê yekê jî, ez du babetên pincarê tenêkat dikim ku xelkê me çawan bikar hanî ne.

XAZÎG : Du babetên xazîgê hene. Jê yek ; xazîga morik ku li nava zeviyêncotkirî û şûvan tê. Û jê yek jî ; xazîga spî ye ku ev li beyaran û pirtirîn li çiyan ûdi nava keleman de tê. Heta meh û nîvekê ber xwe dide. Xazîg bi şikil, mînatayên deziyê solan e. Dema ku dête hûrkirin û şûştin, avek mîna gilêzê jêdiherike û kef dide. Xazîg bi tenê jî, di rûn de dête sorkirin û dête xwarin.Meriv dikare hêkan jî bavêjin ber û wusa bixwin. Xazîg di ber girarê de jî dêtehûrkirin û wusan bi kar tê. Mîna ku xazîg bi têrî dête bikarhanîn, meriv dikarehişk bike û li zivistanê jî bi kar bînin. Lê xazîg, xagî nayête xwarin.

KERENG : Pirtirîn li nava zeviyên hajotî, li çiyên repin, li erdên tarî (axa spîû boz) û li çiyan şîn dibe. Meriv dikare bibêje ku ji xêndî mêrg û erdên bi av, li

her cî û warî pir-hindik tê. Kereng bi navîna meha cotan, hetanî dawiya mehagulanê jî ji bo xwarinê bi kar tê. Kereng him xagî dête xwarin û him jî bi çendbabetan dibe şîv. Kereng berê dête xaşandin û dûre di rûn de dête sorkirin.Ku hebe, meriv dikare çend hêkan jî bavêjin ber û bixwin. An jî mast lê kin ûbikar bînin. Ev, xwarin an şîvên ji kerengê bûn. Lê kereng wekî din jî bikar tê.Meriv dikare hur ke û bavêje ber gêrmiya meyir jî. Min bi xwe ne xwariye lê li

gor gotaran, dagirtina kerengê jî dibe. Dibe ku kereng, bi çend curên din jîwere bikarhanîn. Marîfeta kerengê hîna jî dikare bidome. Ji hêlek din ve, ji

şîrê kerengê benîşt dête çêkirin. Dema ku kereng êdî dibuhure û ji boxwarinê navête bikarhanîn, şîrê ku di qurmê kerengê de tîrtir dibe. Kerengnasdi vê wextê de, dibirin wek miştaxe li ber tava royê hişk dikin. Şîrê ku ji qurmêkerengê diherike, piştî demekî xwe digirê û dibe benîşt.

Me di van herdû babetê pincarê de jî dît ku, hinek babet bi xagî, hinek himxagî û him jî dête serdan, kelandin an sorkirin. Hinek babetên pincarê jî tenêdête kelandin. Wek tolik, gwîriz, şêlmok...

Niha navên pincara ku ez dizanim ev in : Pung, Kereng, Reşatik, Axpandir,Kerbeşik, Tolik, Şeng, Gwîriz, Xazîg, Şêlmok, Pariyê keko, Nanê çûçê,Derziya leglegê, Kahrî, Xerdelik, Şîrim, Mendik, Lêxendûr, Tûsik, Carçarik,Zeynebok, Serspîçik, Lûşik, Tirşo, Kerbeşik, Sîrmastik, Çexşûr...

Pincarvanên xelkê me, hinek giyayên ku dişibin vê pincarê jî, nasîne. Ji boku xelk wan bi kar neyîne, navên heywanan lê kirine. Ser qisê :

Tirşo a - Tirşoyê merivan b - Tirşoyê gaKerbeş a - Kerbeşika merivan b - Kerbeşika keranXazîg a - Xazîga merivan b - Xazîga kûçikan.

43

Min dixwest ku bikaranîna hemû babetên pincarê binivisînim. Lê ê bi serêxwe niviseke dûr û dirêj bûye. Ji ber vê yekê jî, ez du babetên pincarê tenêkat dikim ku xelkê me çawan bikar hanî ne.

XAZÎG : Du babetên xazîgê hene. Jê yek ; xazîga morik ku li nava zeviyêncotkirî û şûvan tê. Û jê yek jî ; xazîga spî ye ku ev li beyaran û pirtirîn li çiyan ûdi nava keleman de tê. Heta meh û nîvekê ber xwe dide. Xazîg bi şikil, mînatayên deziyê solan e. Dema ku dête hûrkirin û şûştin, avek mîna gilêzê jêdiherike û kef dide. Xazîg bi tenê jî, di rûn de dête sorkirin û dête xwarin.Meriv dikare hêkan jî bavêjin ber û wusa bixwin. Xazîg di ber girarê de jî dêtehûrkirin û wusan bi kar tê. Mîna ku xazîg bi têrî dête bikarhanîn, meriv dikarehişk bike û li zivistanê jî bi kar bînin. Lê xazîg, xagî nayête xwarin.

KERENG : Pirtirîn li nava zeviyên hajotî, li çiyên repin, li erdên tarî (axa spîû boz) û li çiyan şîn dibe. Meriv dikare bibêje ku ji xêndî mêrg û erdên bi av, li

her cî û warî pir-hindik tê. Kereng bi navîna meha cotan, hetanî dawiya mehagulanê jî ji bo xwarinê bi kar tê. Kereng him xagî dête xwarin û him jî bi çendbabetan dibe şîv. Kereng berê dête xaşandin û dûre di rûn de dête sorkirin.Ku hebe, meriv dikare çend hêkan jî bavêjin ber û bixwin. An jî mast lê kin ûbikar bînin. Ev, xwarin an şîvên ji kerengê bûn. Lê kereng wekî din jî bikar tê.Meriv dikare hur ke û bavêje ber gêrmiya meyir jî. Min bi xwe ne xwariye lê li

gor gotaran, dagirtina kerengê jî dibe. Dibe ku kereng, bi çend curên din jîwere bikarhanîn. Marîfeta kerengê hîna jî dikare bidome. Ji hêlek din ve, ji

şîrê kerengê benîşt dête çêkirin. Dema ku kereng êdî dibuhure û ji boxwarinê navête bikarhanîn, şîrê ku di qurmê kerengê de tîrtir dibe. Kerengnasdi vê wextê de, dibirin wek miştaxe li ber tava royê hişk dikin. Şîrê ku ji qurmêkerengê diherike, piştî demekî xwe digirê û dibe benîşt.

Me di van herdû babetê pincarê de jî dît ku, hinek babet bi xagî, hinek himxagî û him jî dête serdan, kelandin an sorkirin. Hinek babetên pincarê jî tenêdête kelandin. Wek tolik, gwîriz, şêlmok...

Niha navên pincara ku ez dizanim ev in : Pung, Kereng, Reşatik, Axpandir,Kerbeşik, Tolik, Şeng, Gwîriz, Xazîg, Şêlmok, Pariyê keko, Nanê çûçê,Derziya leglegê, Kahrî, Xerdelik, Şîrim, Mendik, Lêxendûr, Tûsik, Carçarik,Zeynebok, Serspîçik, Lûşik, Tirşo, Kerbeşik, Sîrmastik, Çexşûr...

Pincarvanên xelkê me, hinek giyayên ku dişibin vê pincarê jî, nasîne. Ji boku xelk wan bi kar neyîne, navên heywanan lê kirine. Ser qisê :

Tirşo a - Tirşoyê merivan b - Tirşoyê gaKerbeş a - Kerbeşika merivan b - Kerbeşika keranXazîg a - Xazîga merivan b - Xazîga kûçikan.

43

ÇÎROKEK FOLKLORÎ

KEÇA GAVAN U KURÊ MÎR

Musa KAVAL

Kurê wî bûye bisparî, hatiye li jinan. Mezinên, rusipiyên bajêrî, carcaran jimîr dipirsin : «Ka kengî, şahiya jinhênana kurê te dikin ?» Giregirên bajêrîewên ku keçên wan lişû hene, berguhê bavê wî ve davêjin ku ew dixwazinkeçên xwe bidine kurê wî.

Keçên ku bi canitiya xwe ji hemî keçan bi nav û dengtir û malbat mezintirdi- guhvecinîne ha evro ha sibê, belkû xwazgîniyên wan bên, wan bixwazin ji

bo kurê mîr Behram. Lê, roj di derbaz bin, meh di derbaz bin, Behram çucaran nikare bersîva pirsên xelkê bide. Ne ew bi xwe, ne jina wî, ne jî mirovênwan yên nêzîk nikarin bizanin ka ji ber çi Kamiran naxwaze jinê bîne.. Hercarekê ku yek jê dipirse : «Kamiran ka ma heta kengî tu dimînî bê jin ? Bo çitu naxwazî ku em biçin keça camêrekî ji bo te bixwazin ? Bes tu bêje «e»,tiliya xwe dirêj keye kîjan keçê di vê hêlê da, em dê wê ji bo te bixwazin.Kamiran ji bo hemi pirsan, her yek bersîvê, bi tenê, dide. «Min çi kiç navên,...vê gavê bela xwe ji min vekin !». Herkes behitî dimîne, hind ditirsin ku ewînemêr be. Hind ditirsin ku ewî nexweşiyek nefis hebe. Kes nizane derdêKamiranî çi ye. Lê, Kamiran bi xwe baş derdê xwe dizane. Hem dermanê wîderdî jî dizanet.

Kamiran kurê Mîr e, ji maleke mezin e, nav û dengên wan çûne her derekê.Rast e ji kesekê natirsê. Kes neşê bêbextiyê, yan zoriyê li wî bi ke , lewrabavê wî mîr e, ew bêbextiyê û zoriyê li xelkê dike. Ji vî alî ve Kamiran piştraste, lê, ji aliyek dî ve tirsa wî heye. Tirsa wî ev e : eger ew derdê xwe aşkerabike, hem mirovên wî, hem jî xelkê sed lekan (lenetan) sed parandinan(rexnan) dê lê kin. Herkes, bi çavekî kêm dê lê binêrin. Hem ji bo xwe hem jibo mala xwe, rûreşiyê û şermezariyê dê bîne.

Lê, gelo Kamiran dê bikare ta her û her tiştekî ji xwe mestir, di hundirê xwede veşêre ! Ma ew kesên, ku berî wî, ketine di vî derdî de, karibûn xwe li berêş û janên wî bigirin ! Kamiran jî nikarî xwe li ber wan bigire. Eger vî derdî

44

ÇÎROKEK FOLKLORÎ

KEÇA GAVAN U KURÊ MÎR

Musa KAVAL

Kurê wî bûye bisparî, hatiye li jinan. Mezinên, rusipiyên bajêrî, carcaran jimîr dipirsin : «Ka kengî, şahiya jinhênana kurê te dikin ?» Giregirên bajêrîewên ku keçên wan lişû hene, berguhê bavê wî ve davêjin ku ew dixwazinkeçên xwe bidine kurê wî.

Keçên ku bi canitiya xwe ji hemî keçan bi nav û dengtir û malbat mezintirdi- guhvecinîne ha evro ha sibê, belkû xwazgîniyên wan bên, wan bixwazin ji

bo kurê mîr Behram. Lê, roj di derbaz bin, meh di derbaz bin, Behram çucaran nikare bersîva pirsên xelkê bide. Ne ew bi xwe, ne jina wî, ne jî mirovênwan yên nêzîk nikarin bizanin ka ji ber çi Kamiran naxwaze jinê bîne.. Hercarekê ku yek jê dipirse : «Kamiran ka ma heta kengî tu dimînî bê jin ? Bo çitu naxwazî ku em biçin keça camêrekî ji bo te bixwazin ? Bes tu bêje «e»,tiliya xwe dirêj keye kîjan keçê di vê hêlê da, em dê wê ji bo te bixwazin.Kamiran ji bo hemi pirsan, her yek bersîvê, bi tenê, dide. «Min çi kiç navên,...vê gavê bela xwe ji min vekin !». Herkes behitî dimîne, hind ditirsin ku ewînemêr be. Hind ditirsin ku ewî nexweşiyek nefis hebe. Kes nizane derdêKamiranî çi ye. Lê, Kamiran bi xwe baş derdê xwe dizane. Hem dermanê wîderdî jî dizanet.

Kamiran kurê Mîr e, ji maleke mezin e, nav û dengên wan çûne her derekê.Rast e ji kesekê natirsê. Kes neşê bêbextiyê, yan zoriyê li wî bi ke , lewrabavê wî mîr e, ew bêbextiyê û zoriyê li xelkê dike. Ji vî alî ve Kamiran piştraste, lê, ji aliyek dî ve tirsa wî heye. Tirsa wî ev e : eger ew derdê xwe aşkerabike, hem mirovên wî, hem jî xelkê sed lekan (lenetan) sed parandinan(rexnan) dê lê kin. Herkes, bi çavekî kêm dê lê binêrin. Hem ji bo xwe hem jibo mala xwe, rûreşiyê û şermezariyê dê bîne.

Lê, gelo Kamiran dê bikare ta her û her tiştekî ji xwe mestir, di hundirê xwede veşêre ! Ma ew kesên, ku berî wî, ketine di vî derdî de, karibûn xwe li berêş û janên wî bigirin ! Kamiran jî nikarî xwe li ber wan bigire. Eger vî derdî

44

kesek girt, ew roj pey rojê xurt dibe, mirov roj pêy rojê jar dibe . Kamiran çendjê hat xwe li ber êşên wê girt. Lê, domahiya peydomahî, bê zar bû, hew karîxwe li ber bigire.. Hate rayê. Zora wî hate birin, derdê xwe aşkera kir.

Her wekî hozanê mezin Elî Herîrî dibê, di şêreka xwe de :

Her kesê eşiq tê eser ketSed hezar perdan di ber ketHemiyan dê ker bi ker ketTazî û urîyan im ez.

Kamiranê me tazî û uryan bû derdê wî aşkera bû ; berê, dê û bavê wî biêşa wî zanîn, mirovên wan yên nêzik, jî, zanîn ka ji ber çi Kamiran naxwazî çukeçan bo xwe bibijêre. Ji ber şerman ruyên wan nagirin ji bo xelkê bêjin,derdê dilê Kamiran. Hem dê û bavê Kamiran hem jî mirovên wî, bi mehan li

ber dikevin da ku ew dîtina xwe biguhêre, lê, çi tedbîr li wî nabin. Kamirandibê : «Ev erd bi wî esmanî bikeve, ez dîtina xwe naguhêrim ; an heta hetayêez dê bêjin bim an ji hun dê biçin ji bo min keça gavanê me bixwazin. Dilê minketiye wê, ez evîndarê wê me. Min ne keçên axan, ne yên şêxan, ne yênmelan, ne yên rûspiyan û ne jî yên maqûlan divê. Ez bes evîndarê Nêrgizakeça Cindî yê gavan im.»

Kesê nikarî Kamiran lê veke, dilê wî ji Nêrgizê reş ke. Dê û bav ketinenavbera nal û bizmaran, pir û rê li wan hatine birîn, nizanin ka dê çi bikin. Jialîyekî ve dilê wan bi kurê wan ve. Roj pey rojê yê li kêmê dide, ruyê wî yêzerbûy goşt jê çûye maye hestiyê rep û rût. Ji aliyekî dinê, dilê wan bi nav ûdengê wan ve, dikevine ber rûmeta xwe. Lewra adet û teqlîdên wan nahêlinku yekî wekî kurê wan ji maleke mezin biçe keça gavanî bi mahir ke.

Xelk yê maye şaş, dipirse ; «ji bo çî kurê mîr roj pêy rojê jar dibe ? Ji bo çita niha ne zewiciye ? Eve temenê wî yê bûye pirtir ji bîst salan, heval ûhogirên wî, eve sê çar sal in yên zewicîn, hindekan ji wan biçûkên wan yêndu-sê salî bûyin.»

Mirovên Kamiran hêviya xwe nabirin. Her caran tên ji bo wî gotinên neqenc li ser Nêrgizê dibêjin : ne keçeke pir cuwan e, ne ji maleke mezin, turawê ne ya maqulan e, em dikarin keçên ji wê cuwantir û ji malên mezin, ji bo tebixwazin, ji bo me şerm e ku biçin keça gavanî bixwazin, tu dê bibî serok. Evkeça ne babetî te ye, ne jî heja ye ku ew bibête xatûna welatê me. Naherê,tiştek ji van gotinan bi serê Kamiran nakeve, mêrikî biryara xwe daye, lênazivire, yan nikare lê bizivire. Ji bo Kamiran mirovîtiya mirovî ji her tiştekê bibihatir e, gere ku ew li ser her tiştekê ra bête girtin. Mirov her mirov e çi ji malamaqûlan be çi jî ji maleke feqîr be.

Kamiran dixwast ku bi dê û bavê xwe bi mirovên xwe bide zanîn, bi wanbide qebûl kirin, ku pêwîst mirov hemî ; çi maqûl, çi ne maqûl, pêwîst e

45

kesek girt, ew roj pey rojê xurt dibe, mirov roj pêy rojê jar dibe . Kamiran çendjê hat xwe li ber êşên wê girt. Lê, domahiya peydomahî, bê zar bû, hew karîxwe li ber bigire.. Hate rayê. Zora wî hate birin, derdê xwe aşkera kir.

Her wekî hozanê mezin Elî Herîrî dibê, di şêreka xwe de :

Her kesê eşiq tê eser ketSed hezar perdan di ber ketHemiyan dê ker bi ker ketTazî û urîyan im ez.

Kamiranê me tazî û uryan bû derdê wî aşkera bû ; berê, dê û bavê wî biêşa wî zanîn, mirovên wan yên nêzik, jî, zanîn ka ji ber çi Kamiran naxwazî çukeçan bo xwe bibijêre. Ji ber şerman ruyên wan nagirin ji bo xelkê bêjin,derdê dilê Kamiran. Hem dê û bavê Kamiran hem jî mirovên wî, bi mehan li

ber dikevin da ku ew dîtina xwe biguhêre, lê, çi tedbîr li wî nabin. Kamirandibê : «Ev erd bi wî esmanî bikeve, ez dîtina xwe naguhêrim ; an heta hetayêez dê bêjin bim an ji hun dê biçin ji bo min keça gavanê me bixwazin. Dilê minketiye wê, ez evîndarê wê me. Min ne keçên axan, ne yên şêxan, ne yênmelan, ne yên rûspiyan û ne jî yên maqûlan divê. Ez bes evîndarê Nêrgizakeça Cindî yê gavan im.»

Kesê nikarî Kamiran lê veke, dilê wî ji Nêrgizê reş ke. Dê û bav ketinenavbera nal û bizmaran, pir û rê li wan hatine birîn, nizanin ka dê çi bikin. Jialîyekî ve dilê wan bi kurê wan ve. Roj pey rojê yê li kêmê dide, ruyê wî yêzerbûy goşt jê çûye maye hestiyê rep û rût. Ji aliyekî dinê, dilê wan bi nav ûdengê wan ve, dikevine ber rûmeta xwe. Lewra adet û teqlîdên wan nahêlinku yekî wekî kurê wan ji maleke mezin biçe keça gavanî bi mahir ke.

Xelk yê maye şaş, dipirse ; «ji bo çî kurê mîr roj pêy rojê jar dibe ? Ji bo çita niha ne zewiciye ? Eve temenê wî yê bûye pirtir ji bîst salan, heval ûhogirên wî, eve sê çar sal in yên zewicîn, hindekan ji wan biçûkên wan yêndu-sê salî bûyin.»

Mirovên Kamiran hêviya xwe nabirin. Her caran tên ji bo wî gotinên neqenc li ser Nêrgizê dibêjin : ne keçeke pir cuwan e, ne ji maleke mezin, turawê ne ya maqulan e, em dikarin keçên ji wê cuwantir û ji malên mezin, ji bo tebixwazin, ji bo me şerm e ku biçin keça gavanî bixwazin, tu dê bibî serok. Evkeça ne babetî te ye, ne jî heja ye ku ew bibête xatûna welatê me. Naherê,tiştek ji van gotinan bi serê Kamiran nakeve, mêrikî biryara xwe daye, lênazivire, yan nikare lê bizivire. Ji bo Kamiran mirovîtiya mirovî ji her tiştekê bibihatir e, gere ku ew li ser her tiştekê ra bête girtin. Mirov her mirov e çi ji malamaqûlan be çi jî ji maleke feqîr be.

Kamiran dixwast ku bi dê û bavê xwe bi mirovên xwe bide zanîn, bi wanbide qebûl kirin, ku pêwîst mirov hemî ; çi maqûl, çi ne maqûl, pêwîst e

45

wekhev bin di mafan de, pêwîst e ku siyaneta mirovan bête girtin ji bermirovîtiyê, lê, ne ji ber tuxmê wan yê civakî.

Mirovên Kamiran bûne du cun. Cunek bi serokatiya dîya wî hatine serdîtina Kamiran, bûne tagirên vê jinanînê. Ew jî wekî Kamiran dibêjin : «Rast emirov her mirov e çi ji mala maqûlan be, çi jî ji mala ne maqûlan be. Ma serênzêde bi maqûlan ve hene ! Ma maqûl ji esmanan hatine û ne maqûl ji axêderketine ! Em hemî mirov in, wekî hev in, wekhevbûna di mirovîtiyê de, ewbi tenê hêja ye ku serî ji hemî newekhevanên dî bistîne. Kamiran û Nêrgiz hevdivên, dixwazin hev mehir kin. Kesê maf nîne li dijî vê biryara wan rabe, lewramirovîtiya mirovî, xeştivîtiya (îzeta) mirovî, na be ku bibe leyîztika di destênhinde kesên dî de, tiştên ku parçek in ji kesîtiya mirovî, çê na be ku kesekî dîbê, xwe têkil bike.» Cuna diya Kamiran hemî delîlan tînin, dixwazin dîtina xwebi xelkê bidine qebûl kirin. Dibejine xortan yên ku hêj jin ne anîne : ma jinhênan ji bo şevek û' rojekê ye ! Jinhênan, an ku bijartina hogireke ji bo jînaxwe, da mirov pê şabin dil geş bin bi hevra xweşderbaz kin, ji bo xwe binyatêdeynin, biçûkan çêkin. Çewa mirov dê bikare bi kesekê re bijî eger ew ne bidaxwaza mirovî hatibe bijartin ! Ev gotine baş diketine serê xortan, lê, qetnakevine serê mirovên sere (navsalî) ji ber vê yekê piştgirên diya Kamiran, jixortan pir dibin.

Cuna dî , bi serokatiya bavê Kamiran li dijî vê dîtinê dirabin : «Nexêr, ev tiştdi bînî de nabe, maqûl maqûl e û nemaqûl nemaqûl e ; heryek ji tuxekê ye,çênabe ku yêkî wekî Kamiran kurê mîr, keça feqîrekî wekî gavanê mebixwaze ! Ev tişt hem bo me şerm e hem jî ji bo nifşê me kêmasî yê. Eger evmehirkirine çêbibe, em hew dikarin serê xwe li ber maqûlan û xelkê bilind bikin.»

Ev girifdariya ha roj pêy rojê mezin dibe. Ji nav mirovên malê derbazbû,kete nav xelkê jî û belav bû. Vêca xelk jî bû du cun, cunek çû ser tayê diyaKamiran ya dî jî çû ser tayê bavê Kamiran. Heçîke gavanê belengaz, ew bixwe ve maye heyirî, nizane ka dê çi bike, navê wî ye ketiye devê herkesê.Hindek ji bo xwe pê dikenin, çaxê dibînin gotinên tehl dibêjin wî, kirêtiyan pêdikin. Hindekên dî, guneha wan pê tê. Nemaqûl yên ku hişên wan piçekdixebitin, pir keyfxweş in ku keça gavanî bibîte bûka mîr. Ewên ha piştgiriyadiya Kamiran dikin, umîda wan ew e ku barên wan piçek siviktir bibe. Belkî evjinanîne bibe pêngarek ji bo anîna hindek azadî yê ji bo nemaqûlan û ji bopeydekirina hindek ji wekhevîyê di navbera maqûl û nemaqûlan da. Lê nemaqûlên mêjîreş, ew pir ji gavanî û ji keça wî dienirîn. Ew ji ber piyên xwewêvetir nabînin. Kula di dilê wan de çav pê nera bûne, çewan keça gavanî dêbibîte bûka mîrê me ! Paşê ew dê ji me biqedirtir û siyanetir keve.

46

wekhev bin di mafan de, pêwîst e ku siyaneta mirovan bête girtin ji bermirovîtiyê, lê, ne ji ber tuxmê wan yê civakî.

Mirovên Kamiran bûne du cun. Cunek bi serokatiya dîya wî hatine serdîtina Kamiran, bûne tagirên vê jinanînê. Ew jî wekî Kamiran dibêjin : «Rast emirov her mirov e çi ji mala maqûlan be, çi jî ji mala ne maqûlan be. Ma serênzêde bi maqûlan ve hene ! Ma maqûl ji esmanan hatine û ne maqûl ji axêderketine ! Em hemî mirov in, wekî hev in, wekhevbûna di mirovîtiyê de, ewbi tenê hêja ye ku serî ji hemî newekhevanên dî bistîne. Kamiran û Nêrgiz hevdivên, dixwazin hev mehir kin. Kesê maf nîne li dijî vê biryara wan rabe, lewramirovîtiya mirovî, xeştivîtiya (îzeta) mirovî, na be ku bibe leyîztika di destênhinde kesên dî de, tiştên ku parçek in ji kesîtiya mirovî, çê na be ku kesekî dîbê, xwe têkil bike.» Cuna diya Kamiran hemî delîlan tînin, dixwazin dîtina xwebi xelkê bidine qebûl kirin. Dibejine xortan yên ku hêj jin ne anîne : ma jinhênan ji bo şevek û' rojekê ye ! Jinhênan, an ku bijartina hogireke ji bo jînaxwe, da mirov pê şabin dil geş bin bi hevra xweşderbaz kin, ji bo xwe binyatêdeynin, biçûkan çêkin. Çewa mirov dê bikare bi kesekê re bijî eger ew ne bidaxwaza mirovî hatibe bijartin ! Ev gotine baş diketine serê xortan, lê, qetnakevine serê mirovên sere (navsalî) ji ber vê yekê piştgirên diya Kamiran, jixortan pir dibin.

Cuna dî , bi serokatiya bavê Kamiran li dijî vê dîtinê dirabin : «Nexêr, ev tiştdi bînî de nabe, maqûl maqûl e û nemaqûl nemaqûl e ; heryek ji tuxekê ye,çênabe ku yêkî wekî Kamiran kurê mîr, keça feqîrekî wekî gavanê mebixwaze ! Ev tişt hem bo me şerm e hem jî ji bo nifşê me kêmasî yê. Eger evmehirkirine çêbibe, em hew dikarin serê xwe li ber maqûlan û xelkê bilind bikin.»

Ev girifdariya ha roj pêy rojê mezin dibe. Ji nav mirovên malê derbazbû,kete nav xelkê jî û belav bû. Vêca xelk jî bû du cun, cunek çû ser tayê diyaKamiran ya dî jî çû ser tayê bavê Kamiran. Heçîke gavanê belengaz, ew bixwe ve maye heyirî, nizane ka dê çi bike, navê wî ye ketiye devê herkesê.Hindek ji bo xwe pê dikenin, çaxê dibînin gotinên tehl dibêjin wî, kirêtiyan pêdikin. Hindekên dî, guneha wan pê tê. Nemaqûl yên ku hişên wan piçekdixebitin, pir keyfxweş in ku keça gavanî bibîte bûka mîr. Ewên ha piştgiriyadiya Kamiran dikin, umîda wan ew e ku barên wan piçek siviktir bibe. Belkî evjinanîne bibe pêngarek ji bo anîna hindek azadî yê ji bo nemaqûlan û ji bopeydekirina hindek ji wekhevîyê di navbera maqûl û nemaqûlan da. Lê nemaqûlên mêjîreş, ew pir ji gavanî û ji keça wî dienirîn. Ew ji ber piyên xwewêvetir nabînin. Kula di dilê wan de çav pê nera bûne, çewan keça gavanî dêbibîte bûka mîrê me ! Paşê ew dê ji me biqedirtir û siyanetir keve.

46

Heçîke Nêrgizê, derdên wê ji yên herkesê pirtir in. Ji aliyekê ve dilê wêdişewite ji bo evîndarê wê (Kamiran), ji alîyekê din ve dilê wê bi bavê wê ve,ku bûye beniştê devê herkesê, ji alîyekê dîtir ve, ew ji jîna xwe ditirse ; gefênmirinê lê têne kirin, dibe ku ha ewro ha sibe bête kuştin da ev girifdariye jinavbera xelkê rabe. Lê kuştin, kuştina Nêrgizê ne çareke durist e, lewrakuştina wê dê vê girifdariyê mezintir ke ; dibe ku her du cun bi hev bikevingelek kesên dî bêne kuştin. Eger Nêrgiz bête kuştin, dibe ku Kamiran bi xwe,xwe bikuje, yan hindekan ji mirovên xwe bikuje.

Roj her derbazbûn, girifdarî her mezin bû. Hindek ji rûsipiyan gotin gere emli çarekê bigerin, vê girifdariyê bitemirînin. Baş e em çi bikin ? Çi ne kin ? Çiçare em dê karî bibînin ? Piştî civîneke dirêj, du dîtin hatine qebûl kirin :

- Mirovên xwe şandine nik şêxan û melan, ji rex wan fetwe anîn, li gorawan fetwan, şerî'et hevmahirkirina Kamiran û Nêrgizê dirust nake ; lewra ewne hemkufên hev in.

- Her wisa, mirovên xwe şandine nik hindek şêxên û melayên dî, ji rex wanniviştî dane çêkirin da dilê Kamiran ji Nêrgizê bidine reş kirin. Lê eger, ewçara ku mirov dixwaze, bi wê, girifdarî yekî pûç ke, ne çareka dirist û rast be,ew çare wê girifdariyê pûç nake, belkî hindî dî dê wê mezin ke û aloz ke. Jiber vê yekê, ne niviştiyên melan û şêxan, ne jî fetwayên wan karîn çarekêbibînin. Ne ku bes çare nedîtin, belkî girifdarî alaztir kir û pirtir mezin kir.

Vêcarê melan û şêxan ew jî di nav xwe de bûne du ber, berekê hevmahirki-rina Kamiran û Nêrgizê baş dît, pişgirtiya wê kir. Bezîne kitêb û hedîsên xwe,fetwa derxistin, li gorî wan ev hevmahirkirin durist e kes nikare li dij raweste.Bera dî, piştgirtina Bavê Kamiran kirin, ew jî çûn kitêb û hedîsên xwe anîn ;

wan jî fetwan derêxistin, li gorî wan ev hevmahirkirine ne durist e ; ji ber kuhemkufî nîne di navbera Kamiran û Nêrgizê de, welî-el-emir, dikare li dijî vêhevmahirkirinê raweste û wê qedexe bike.

Ev hevrikiye, ne hevrikiyek biçûk bû. Lewra, eve cengek bû di navbera dadû bêdadiyê de, di navbera wekheviyê û ne wekheviyê de, û di navberakevneparastin û nûparastiyê de. Ji bo girifdariyên wekî vê, çare dîtin ne bisanahî ye. Çi hevrikiya ku çêbibe di navbera dad û bêdadiyê de, çare li wênabe, eger berevaniya bêdadiyê bête kirin. Çi gava dad bi ser ket û bêdadîbaş bi bin ket, wê gavê girifdarî namîne û hevrikî radibe. Vê hevrikiya hakêşa, dirêj bû û belav bû di nav hemî xelkê de. Lê xurtîtiya her du cunannema her wekî berê, guhêrînek, hûrik-hûrik, di keve nav xelkê, xeş nayêtedîtin, lê berdewam e.

Tiştek, çend hêdî-hêdî jî, ku ji biçûkîtiyê bi ber mezinbûnê ve biçêt, eger vêçonê dirêj kir, mirov dê hindê bibîne ku ev tişte mezin bû, berî mirov tê bînîtederê. Her wisa tiştek çendî mezin jî be, ku bi ber biçûkbûnê ve biçe-bila evcone pir hêdî-hêdî jî be, eger wê dirêj kir, tu dê ha dibînî ku ew biçûk bû, yanmir bê ku mirov tê bînîte derê.

47

Heçîke Nêrgizê, derdên wê ji yên herkesê pirtir in. Ji aliyekê ve dilê wêdişewite ji bo evîndarê wê (Kamiran), ji alîyekê din ve dilê wê bi bavê wê ve,ku bûye beniştê devê herkesê, ji alîyekê dîtir ve, ew ji jîna xwe ditirse ; gefênmirinê lê têne kirin, dibe ku ha ewro ha sibe bête kuştin da ev girifdariye jinavbera xelkê rabe. Lê kuştin, kuştina Nêrgizê ne çareke durist e, lewrakuştina wê dê vê girifdariyê mezintir ke ; dibe ku her du cun bi hev bikevingelek kesên dî bêne kuştin. Eger Nêrgiz bête kuştin, dibe ku Kamiran bi xwe,xwe bikuje, yan hindekan ji mirovên xwe bikuje.

Roj her derbazbûn, girifdarî her mezin bû. Hindek ji rûsipiyan gotin gere emli çarekê bigerin, vê girifdariyê bitemirînin. Baş e em çi bikin ? Çi ne kin ? Çiçare em dê karî bibînin ? Piştî civîneke dirêj, du dîtin hatine qebûl kirin :

- Mirovên xwe şandine nik şêxan û melan, ji rex wan fetwe anîn, li gorawan fetwan, şerî'et hevmahirkirina Kamiran û Nêrgizê dirust nake ; lewra ewne hemkufên hev in.

- Her wisa, mirovên xwe şandine nik hindek şêxên û melayên dî, ji rex wanniviştî dane çêkirin da dilê Kamiran ji Nêrgizê bidine reş kirin. Lê eger, ewçara ku mirov dixwaze, bi wê, girifdarî yekî pûç ke, ne çareka dirist û rast be,ew çare wê girifdariyê pûç nake, belkî hindî dî dê wê mezin ke û aloz ke. Jiber vê yekê, ne niviştiyên melan û şêxan, ne jî fetwayên wan karîn çarekêbibînin. Ne ku bes çare nedîtin, belkî girifdarî alaztir kir û pirtir mezin kir.

Vêcarê melan û şêxan ew jî di nav xwe de bûne du ber, berekê hevmahirki-rina Kamiran û Nêrgizê baş dît, pişgirtiya wê kir. Bezîne kitêb û hedîsên xwe,fetwa derxistin, li gorî wan ev hevmahirkirin durist e kes nikare li dij raweste.Bera dî, piştgirtina Bavê Kamiran kirin, ew jî çûn kitêb û hedîsên xwe anîn ;

wan jî fetwan derêxistin, li gorî wan ev hevmahirkirine ne durist e ; ji ber kuhemkufî nîne di navbera Kamiran û Nêrgizê de, welî-el-emir, dikare li dijî vêhevmahirkirinê raweste û wê qedexe bike.

Ev hevrikiye, ne hevrikiyek biçûk bû. Lewra, eve cengek bû di navbera dadû bêdadiyê de, di navbera wekheviyê û ne wekheviyê de, û di navberakevneparastin û nûparastiyê de. Ji bo girifdariyên wekî vê, çare dîtin ne bisanahî ye. Çi hevrikiya ku çêbibe di navbera dad û bêdadiyê de, çare li wênabe, eger berevaniya bêdadiyê bête kirin. Çi gava dad bi ser ket û bêdadîbaş bi bin ket, wê gavê girifdarî namîne û hevrikî radibe. Vê hevrikiya hakêşa, dirêj bû û belav bû di nav hemî xelkê de. Lê xurtîtiya her du cunannema her wekî berê, guhêrînek, hûrik-hûrik, di keve nav xelkê, xeş nayêtedîtin, lê berdewam e.

Tiştek, çend hêdî-hêdî jî, ku ji biçûkîtiyê bi ber mezinbûnê ve biçêt, eger vêçonê dirêj kir, mirov dê hindê bibîne ku ev tişte mezin bû, berî mirov tê bînîtederê. Her wisa tiştek çendî mezin jî be, ku bi ber biçûkbûnê ve biçe-bila evcone pir hêdî-hêdî jî be, eger wê dirêj kir, tu dê ha dibînî ku ew biçûk bû, yanmir bê ku mirov tê bînîte derê.

47

Di girifdariya me de, ji ber ku, başdîtinên xelkê li ser hevmahirkirinaKamiran û Nêrgizê, hêdî hêdî pir dibûn, û bi vî awayî kêşa. Piştî demekê,cuna diya Kamiran, hew xwe dît ku behra pirtir ji xelkê piştivan in û tagir in jibo wan. Ji aliyekê dî ve bavê Kamiran hew xwe dît ku kesekî wecgir li pişt wîne maye. Hem dîtinên xelkê, hem jî yên gelekan ji mirovên wî hatibûnguhêrîn : hindek bûbûne hevalên cuna diya Kamiran, hindek jî bêrex bûbûn.

Mîr berê xwe dayê ku roj pey rojê hevalên wî kêmtir dibin, tirsa ku piştîdemeke nedûr, ew bi tenê bimîne, yan li dijê wî gihurîn bêne çêkirin. Ji ber vêyekê, biryarek derêxist, di wê de, bi xelkê da zanîn ku ew ji niha û paş ve li

dijê hevmahirkirina Kamiran û Nêrgizê naraweste û got kurê min bi dilê xweye çi gava bixwaze bila daweta wî bête kirin.

Bi vî awayî çarek hate dîtin ji bo vê girifdariyê, bêdadî bi bin ket, dad bi serket. Xelk keyfxweş bûn, Kamiran keyfxweş bû, Nêrgiz dilşa bû. Herkesêbawer kir ku, ji çu aliyan ve, çu asteng neman ji bo hevmahirkirina van her duevîndaran.

Ji ber vê hêngamê, ji ber van serketinan û binketinan, hindek hizir hatibûneguhurîn, hindek pûç bûbûn, hindek jî nû çêbûbûn. Hindek girêyên psîkolojîhatibûne vekirin hindek jî nû çêbûbûn. Çaxê ku hevrikî di navbera du bevlande çêdibe, ger çî yek ji wan bi serkeve, zora yê dî bibêtin jî, lê, dîsan ewê kuzora wî hatiye bin, ew jî, çi kêm, çi pir, şûna xwe dihêle.

Piştî biryara mîr, du bendî nema : ne di navbera mirovên wî de, ne jî dinavbera xelkê de. Ji vî alî ve çu asteng neman. Birekî mirovan ji giregirênbajêrî, çûne mala gavanî, ji bo xwastina Nêrgizê ji kurê mîr re. Piştî rûniştin,-heke tiştek xwarin, vexwarin yan ne- her wekî adetên Kurdan yên kevindixwastin, xwazgîniyan bihneke sohbet kirin, paşê gotin : «Em yên hatinemala te, digel teqdîra Xwedê keça te Nêrgizê dixwazin ji bo Kamiranî kurêmîr.» Her kesê hizir dikir ku bersiva Cindîyê gavan dê ev be : «Keça xweNêrgizê, qurbana pêlava mîr dikim. Ma heke Cenabê Mîr, min ji rengêxizmîtiya xwe bibîne, vê rûmetê bidete min, ez li ser serê xwe û çavê xwe,daxwaza mîrê xwe bi cih dikim. Ma ez dîn bûme !»

Lê, Cindîyê gavan, bersiva xwazgîniyên keça xwe nevegêra herwekîherkes li hêviyê bû. Ji ber vê duberiya mezin, kû çêbûbû, li ser meselazewaca keça wî, gavan pir bi nav û deng bûbû, hem di hundirê hêla mîr de,hem jî ji derveyî wê, navê Cindiyê gavan ketibû ser hemî zimanan. Cindî, pirmezin bûbû di hundirê xwe de, girêya mezinatiyê jê re çêbûbû. Ji xwe nefsamirovî nazik e ne xwe li ber sermayê digire ne jî li ber germê. Heke hînî yekê jiwan bû, xwe li ber ya dî, xweş-xweş, nagire. Çawan, Kamiran evîndarê boNêrgizê, gavan jî wisan yê bûye evîndarê dengvedana xwe. Rast e ji heqêherkesê ye ku siyaneta wî di civatê de hebe û ji heqê herkesê yê ku ji bo xweli navûdengan bigere ; lê pewîst e ku mirov tixûban nas biket ! Ew dixwaze kunavê wî her di devê xelkê de be, eger ev girifdarî nemîne, an ku eger ev

48

Di girifdariya me de, ji ber ku, başdîtinên xelkê li ser hevmahirkirinaKamiran û Nêrgizê, hêdî hêdî pir dibûn, û bi vî awayî kêşa. Piştî demekê,cuna diya Kamiran, hew xwe dît ku behra pirtir ji xelkê piştivan in û tagir in jibo wan. Ji aliyekê dî ve bavê Kamiran hew xwe dît ku kesekî wecgir li pişt wîne maye. Hem dîtinên xelkê, hem jî yên gelekan ji mirovên wî hatibûnguhêrîn : hindek bûbûne hevalên cuna diya Kamiran, hindek jî bêrex bûbûn.

Mîr berê xwe dayê ku roj pey rojê hevalên wî kêmtir dibin, tirsa ku piştîdemeke nedûr, ew bi tenê bimîne, yan li dijê wî gihurîn bêne çêkirin. Ji ber vêyekê, biryarek derêxist, di wê de, bi xelkê da zanîn ku ew ji niha û paş ve li

dijê hevmahirkirina Kamiran û Nêrgizê naraweste û got kurê min bi dilê xweye çi gava bixwaze bila daweta wî bête kirin.

Bi vî awayî çarek hate dîtin ji bo vê girifdariyê, bêdadî bi bin ket, dad bi serket. Xelk keyfxweş bûn, Kamiran keyfxweş bû, Nêrgiz dilşa bû. Herkesêbawer kir ku, ji çu aliyan ve, çu asteng neman ji bo hevmahirkirina van her duevîndaran.

Ji ber vê hêngamê, ji ber van serketinan û binketinan, hindek hizir hatibûneguhurîn, hindek pûç bûbûn, hindek jî nû çêbûbûn. Hindek girêyên psîkolojîhatibûne vekirin hindek jî nû çêbûbûn. Çaxê ku hevrikî di navbera du bevlande çêdibe, ger çî yek ji wan bi serkeve, zora yê dî bibêtin jî, lê, dîsan ewê kuzora wî hatiye bin, ew jî, çi kêm, çi pir, şûna xwe dihêle.

Piştî biryara mîr, du bendî nema : ne di navbera mirovên wî de, ne jî dinavbera xelkê de. Ji vî alî ve çu asteng neman. Birekî mirovan ji giregirênbajêrî, çûne mala gavanî, ji bo xwastina Nêrgizê ji kurê mîr re. Piştî rûniştin,-heke tiştek xwarin, vexwarin yan ne- her wekî adetên Kurdan yên kevindixwastin, xwazgîniyan bihneke sohbet kirin, paşê gotin : «Em yên hatinemala te, digel teqdîra Xwedê keça te Nêrgizê dixwazin ji bo Kamiranî kurêmîr.» Her kesê hizir dikir ku bersiva Cindîyê gavan dê ev be : «Keça xweNêrgizê, qurbana pêlava mîr dikim. Ma heke Cenabê Mîr, min ji rengêxizmîtiya xwe bibîne, vê rûmetê bidete min, ez li ser serê xwe û çavê xwe,daxwaza mîrê xwe bi cih dikim. Ma ez dîn bûme !»

Lê, Cindîyê gavan, bersiva xwazgîniyên keça xwe nevegêra herwekîherkes li hêviyê bû. Ji ber vê duberiya mezin, kû çêbûbû, li ser meselazewaca keça wî, gavan pir bi nav û deng bûbû, hem di hundirê hêla mîr de,hem jî ji derveyî wê, navê Cindiyê gavan ketibû ser hemî zimanan. Cindî, pirmezin bûbû di hundirê xwe de, girêya mezinatiyê jê re çêbûbû. Ji xwe nefsamirovî nazik e ne xwe li ber sermayê digire ne jî li ber germê. Heke hînî yekê jiwan bû, xwe li ber ya dî, xweş-xweş, nagire. Çawan, Kamiran evîndarê boNêrgizê, gavan jî wisan yê bûye evîndarê dengvedana xwe. Rast e ji heqêherkesê ye ku siyaneta wî di civatê de hebe û ji heqê herkesê yê ku ji bo xweli navûdengan bigere ; lê pewîst e ku mirov tixûban nas biket ! Ew dixwaze kunavê wî her di devê xelkê de be, eger ev girifdarî nemîne, an ku eger ev

48

zewace çêbû, paşê, navê min hew, di nav xelkê da belav dibe, kes ji niha ûpaş ve bahsa min nake. Belkû gavanî wisa ji bo xwe dihizirî, ewî ji bo xwşdigot : «Berî niha bavê Kamiran mahirkirina kurê xwe û keça min nedixwast ;

vêcarê dor ya min e, ez naxwazim ku ev hevmahirkirine çêbibe.» Gavanê me,di hindirê xanîkê xwe yê yek tebeq de, di oda xwe de, cara yekemîn e kurûspî û giregirên bajêr dibîne, yên hatine keça wî ji kurê mîr re dixwazin. Çavêhemiyan li devê wî, li hêviya bersîva wî. Gavanî devê xwe hêdîka vekir,gotineke kurt lê pir xurt ji devê xwe avêt, vê gotinê herwekî jehrê, bîhna vêcivata hazir girt. Bavê Nêrgizê gote xwazgîniyên keça xwe : «no, ez keça xwenadime Kamiran.»

Ev civate şaş ma. Hindekan ji kerban berdane keniyê ; bû tîq-tîqa wan,hindan, bû ping-pinga wan, serên xwe hejandin, hindan bu çîre-çîra diranênwan, ji bihntengiyan, dixwazin gavanê xwe bidanan bi xeniqîn. Kesê bawernedikir ku Cindî, ji rastî dibêje «no», lê, eger, eve yarî jî be, dîsan ev yariyênwekî vê û di gavên wisan de, nabe bêne kirin. Nexasime yekî wekî gavan, vêyariyê biket digel giregirên welatî. Gavanî baweriya wan anî ku ji dil dibê«no», bi dubarekirina bersîva xwe , xwazgînên Nêrgizê bi wan ser û dilan vezivirîne kocika mîr. Ev kirina gavanî bû cirîset kete guhê herkesê, xelkê vêcadest pê kir bi xirabî û bi neqencî behsê gavanî kir. Kes nema ku dilê wî biCindî ve bişewite yan ji wî berevaniyekê bike. Berî niha hem mala mîr, hem jîxelk bûbûne du bendî, hindan dixwast ev hevmahirkirine çêbibe, hinannedixwast. Piştî biryara mîr, ev du bendî nema, lê, piştî biryara gavanî,careke dî dubendî çêbû, lê, ev dubendiya nû ne li ser bingehên berê ye, ne jî,nifşê wê wekî ya berê ye. Vê gavê hemî kes bi tevayî vê hevmahirkirinê başdibînin, lê, dê çawan Nêrgizê ji bo Kamiran bînin, piştî ku bavê wê nerazîbûnaxwe diyar kiriye ? Ev dubendiyên nû ji ber vê yekê hatiye meydanê, hindekdibên : gere ku çend kesek biçin Nêrgizê ji mala bavê wê bîne malarûspiyekê û dest bi hazirkirina daweta wê û Kamiran bête kirin, eger gavanîher xwe nerazî kir, bila ew baş bête kutan û paşê dest û piyên wî bênegirêdan, bête avêtin di binê zîndanê de. Hindek, dibên ev tişte ji bo meşermeke mezin e, eger em wehe bikin, ji bo me çu siyanet namîne, xelkêbiyanî dê lomên me bikin, dê bêjin : «Behram çend mîrekî stemkar e, çû keçagavanê xwe bi zorê ji bo kurê xwe anî, paşê em hew dişên serên xwe li berxelkê rakin.

Piştî heyamek derbazbû careke dî Behram hindek ji giregirên bajarêşandine mala Cindî ji bo xwazgîniya keça wî, lê vêcarê jî Cindî «no» ya xwe,herwekî berê, wekî bimbekê peqenad, dîsan ew bêhêvî ji mala xwe şandin.Kamiran, çaxê, ev xeberê zanî, ji ber kerban, nan û av xweş bi qirikê da nediçûn. Nizane ka çi bike. Heçîke Nêrgizê, ew, wext e ji qehran û ji xemanbimire.

49

zewace çêbû, paşê, navê min hew, di nav xelkê da belav dibe, kes ji niha ûpaş ve bahsa min nake. Belkû gavanî wisa ji bo xwe dihizirî, ewî ji bo xwşdigot : «Berî niha bavê Kamiran mahirkirina kurê xwe û keça min nedixwast ;

vêcarê dor ya min e, ez naxwazim ku ev hevmahirkirine çêbibe.» Gavanê me,di hindirê xanîkê xwe yê yek tebeq de, di oda xwe de, cara yekemîn e kurûspî û giregirên bajêr dibîne, yên hatine keça wî ji kurê mîr re dixwazin. Çavêhemiyan li devê wî, li hêviya bersîva wî. Gavanî devê xwe hêdîka vekir,gotineke kurt lê pir xurt ji devê xwe avêt, vê gotinê herwekî jehrê, bîhna vêcivata hazir girt. Bavê Nêrgizê gote xwazgîniyên keça xwe : «no, ez keça xwenadime Kamiran.»

Ev civate şaş ma. Hindekan ji kerban berdane keniyê ; bû tîq-tîqa wan,hindan, bû ping-pinga wan, serên xwe hejandin, hindan bu çîre-çîra diranênwan, ji bihntengiyan, dixwazin gavanê xwe bidanan bi xeniqîn. Kesê bawernedikir ku Cindî, ji rastî dibêje «no», lê, eger, eve yarî jî be, dîsan ev yariyênwekî vê û di gavên wisan de, nabe bêne kirin. Nexasime yekî wekî gavan, vêyariyê biket digel giregirên welatî. Gavanî baweriya wan anî ku ji dil dibê«no», bi dubarekirina bersîva xwe , xwazgînên Nêrgizê bi wan ser û dilan vezivirîne kocika mîr. Ev kirina gavanî bû cirîset kete guhê herkesê, xelkê vêcadest pê kir bi xirabî û bi neqencî behsê gavanî kir. Kes nema ku dilê wî biCindî ve bişewite yan ji wî berevaniyekê bike. Berî niha hem mala mîr, hem jîxelk bûbûne du bendî, hindan dixwast ev hevmahirkirine çêbibe, hinannedixwast. Piştî biryara mîr, ev du bendî nema, lê, piştî biryara gavanî,careke dî dubendî çêbû, lê, ev dubendiya nû ne li ser bingehên berê ye, ne jî,nifşê wê wekî ya berê ye. Vê gavê hemî kes bi tevayî vê hevmahirkirinê başdibînin, lê, dê çawan Nêrgizê ji bo Kamiran bînin, piştî ku bavê wê nerazîbûnaxwe diyar kiriye ? Ev dubendiyên nû ji ber vê yekê hatiye meydanê, hindekdibên : gere ku çend kesek biçin Nêrgizê ji mala bavê wê bîne malarûspiyekê û dest bi hazirkirina daweta wê û Kamiran bête kirin, eger gavanîher xwe nerazî kir, bila ew baş bête kutan û paşê dest û piyên wî bênegirêdan, bête avêtin di binê zîndanê de. Hindek, dibên ev tişte ji bo meşermeke mezin e, eger em wehe bikin, ji bo me çu siyanet namîne, xelkêbiyanî dê lomên me bikin, dê bêjin : «Behram çend mîrekî stemkar e, çû keçagavanê xwe bi zorê ji bo kurê xwe anî, paşê em hew dişên serên xwe li berxelkê rakin.

Piştî heyamek derbazbû careke dî Behram hindek ji giregirên bajarêşandine mala Cindî ji bo xwazgîniya keça wî, lê vêcarê jî Cindî «no» ya xwe,herwekî berê, wekî bimbekê peqenad, dîsan ew bêhêvî ji mala xwe şandin.Kamiran, çaxê, ev xeberê zanî, ji ber kerban, nan û av xweş bi qirikê da nediçûn. Nizane ka çi bike. Heçîke Nêrgizê, ew, wext e ji qehran û ji xemanbimire.

49

Gelo, ma tiştek heye ku tedbîr lê neyête kirin ! Kevnegotineka kurdî dibê :

«Tedbîr li her tiştekê dibe, bes li mirinê nabe.» Belkî herkesê ev kevnegotinepir caran bihîstibû lê, kesekê wekî Bedel baş bawerî pê nehatibû. Evmirovekî imûdvan bû, zû hêviya xwe ji karina pêkanîna tiştên kirinzor nedibirî. Wî bawer dikir ku mirov bi zanîna xwe û bi karîna xwe, ji hemî tiştanxurtir e. Eger mirov zanîn û karînê li ber hev bîne û wan herdukan bi rastî ûdiristî bi hev re bidete xebintandin, dê şolên kes nedîtî peyda ke û çêket.Bedel ji xwe bi aneh bû, baweriya wî bi xwe dihat, wer dikir ku ew dikareşolên ji hemiyan zortir biket, girifdariyên ji hemiyan aloztir, caran ji bo wanbibîne. Ewî bi vî awayî bawerî bi xwe dihat, ne ji ber malê xwe bû ne jî ji bermirovên xwe bû. Lewra ew mirovekî xizan bû û ne ji maqûlan bû. Ewî bawerîbi xwe dihat ji ber pirjîriya xwe, ji ber hiş û bîrên xwe ên dijwar, ji ber tecribênxwe di jînê de. Bedel ji xwe î bi aneh bû, ji bo xwe got : «Ma bo çi ez naçimxwe biceribînim, keça Cindîyê gavan ji bo kurê xwe bixwazim ?» Bedeldizanî ku, eger, ew bi vî tiştî rabe xelk hemî dê bi wî bikenin, dê yariyên xwepê kin, dê bibêjin : «Ev mirov dîn bûye ; ew gavanê ku xatirê mîr û xatirê hemîmirovên mezin negirtî, gotiye wan hemiyan «ez keça xwe nadime Kamiran,dê çawan xatirê Bedel bigirit ? Û dê çawan bi xwastina wî keça xwe bidekurê mîr.» Bedel di pêşiyê de dizanî ku xelk dê evan gotinan bêje. Lê, ji ber kuew ji xwe bawer bû ku dişêt vî şolê bike, xwe jê ne da paş. Bedel, li delivekêgeriya ku pê wê biçite nik mîr da ji wî destûra xwastina keça gavanî ji bo kurêwî wergire. Çarekê wekî deliva xwe dî li nik mîr. Bedel gote mîr : «Eger mîrdestûra beniyê xwe bide, ez bawer dikim ku ez dê karim gavanî bînim ser rê.»Çaxê Bedel ev gotine got hem mîr, hem jî kesên li r'ex wî mana şaş ûecêbgirtî. Mîr ma hizra xwe kir, piçekê girnijî, berî ku biaxive çavên xwe li

civatê gera.Herwekî dixwast ku hindek ji haziran bersîva Bedel bidin, çend kesan ji

mezinên kockê dest bi axaftinê kirin ; bi awakî kêmdîtin û pêkenîn, di' gelBedel axiftin : «Bedel beg ! Ez benî ! Ma tu kengî hind mezin bûyî, ku tu biçî jibo kurê mîr jinê bixwazî !» Bû tîq-tîqa civatê, hemiyan berdane keniyê,herkesê ji bo xwe gotinek avête Bedelê belengaz : Bedel ne tu bi xwe jî dizanîku giregirên bajêr hemî çûne mala gavanî ji bo xwastina keça wî, dîsan, wî,ew hemî şikandin û xatirê wan negirt, vêga tu bi çi rûyî têy dibêjî mîr : «Ezdikarim keça gavanî ji bo kurê te bixwazim !...» Bedel qet rengê xwe xirabnekir, qet li ser hiş û hemdên xwe neçû. Careke dî, berê axaftina xwe da mîr :

«Mîrê min, bes ez dixwazim ku mîr, ji dewla serê xwe min ji rengê xulametiyaxwe bibîne, destûra min bide ku ez digel gavanî biaxivim li ser vê meselê, bilaev axaiftina min bi awayekî kesitî be, ne bi aşkera be, bi navê mîr be.» Mîrma, her hizra xwe kir, ji bo xwe got «Ma ji bo çi na.! Bila ew jî biçe xwebicerbîne.» Mîr gote Bedel : «Baş e, here digel gavanî biaxive, lê, ne bi navêmin, heke te karî wî bînî li ser rê, aqilê wî bîniye serê wî aferîn ji bo te. Ez dê,

50

Gelo, ma tiştek heye ku tedbîr lê neyête kirin ! Kevnegotineka kurdî dibê :

«Tedbîr li her tiştekê dibe, bes li mirinê nabe.» Belkî herkesê ev kevnegotinepir caran bihîstibû lê, kesekê wekî Bedel baş bawerî pê nehatibû. Evmirovekî imûdvan bû, zû hêviya xwe ji karina pêkanîna tiştên kirinzor nedibirî. Wî bawer dikir ku mirov bi zanîna xwe û bi karîna xwe, ji hemî tiştanxurtir e. Eger mirov zanîn û karînê li ber hev bîne û wan herdukan bi rastî ûdiristî bi hev re bidete xebintandin, dê şolên kes nedîtî peyda ke û çêket.Bedel ji xwe bi aneh bû, baweriya wî bi xwe dihat, wer dikir ku ew dikareşolên ji hemiyan zortir biket, girifdariyên ji hemiyan aloztir, caran ji bo wanbibîne. Ewî bi vî awayî bawerî bi xwe dihat, ne ji ber malê xwe bû ne jî ji bermirovên xwe bû. Lewra ew mirovekî xizan bû û ne ji maqûlan bû. Ewî bawerîbi xwe dihat ji ber pirjîriya xwe, ji ber hiş û bîrên xwe ên dijwar, ji ber tecribênxwe di jînê de. Bedel ji xwe î bi aneh bû, ji bo xwe got : «Ma bo çi ez naçimxwe biceribînim, keça Cindîyê gavan ji bo kurê xwe bixwazim ?» Bedeldizanî ku, eger, ew bi vî tiştî rabe xelk hemî dê bi wî bikenin, dê yariyên xwepê kin, dê bibêjin : «Ev mirov dîn bûye ; ew gavanê ku xatirê mîr û xatirê hemîmirovên mezin negirtî, gotiye wan hemiyan «ez keça xwe nadime Kamiran,dê çawan xatirê Bedel bigirit ? Û dê çawan bi xwastina wî keça xwe bidekurê mîr.» Bedel di pêşiyê de dizanî ku xelk dê evan gotinan bêje. Lê, ji ber kuew ji xwe bawer bû ku dişêt vî şolê bike, xwe jê ne da paş. Bedel, li delivekêgeriya ku pê wê biçite nik mîr da ji wî destûra xwastina keça gavanî ji bo kurêwî wergire. Çarekê wekî deliva xwe dî li nik mîr. Bedel gote mîr : «Eger mîrdestûra beniyê xwe bide, ez bawer dikim ku ez dê karim gavanî bînim ser rê.»Çaxê Bedel ev gotine got hem mîr, hem jî kesên li r'ex wî mana şaş ûecêbgirtî. Mîr ma hizra xwe kir, piçekê girnijî, berî ku biaxive çavên xwe li

civatê gera.Herwekî dixwast ku hindek ji haziran bersîva Bedel bidin, çend kesan ji

mezinên kockê dest bi axaftinê kirin ; bi awakî kêmdîtin û pêkenîn, di' gelBedel axiftin : «Bedel beg ! Ez benî ! Ma tu kengî hind mezin bûyî, ku tu biçî jibo kurê mîr jinê bixwazî !» Bû tîq-tîqa civatê, hemiyan berdane keniyê,herkesê ji bo xwe gotinek avête Bedelê belengaz : Bedel ne tu bi xwe jî dizanîku giregirên bajêr hemî çûne mala gavanî ji bo xwastina keça wî, dîsan, wî,ew hemî şikandin û xatirê wan negirt, vêga tu bi çi rûyî têy dibêjî mîr : «Ezdikarim keça gavanî ji bo kurê te bixwazim !...» Bedel qet rengê xwe xirabnekir, qet li ser hiş û hemdên xwe neçû. Careke dî, berê axaftina xwe da mîr :

«Mîrê min, bes ez dixwazim ku mîr, ji dewla serê xwe min ji rengê xulametiyaxwe bibîne, destûra min bide ku ez digel gavanî biaxivim li ser vê meselê, bilaev axaiftina min bi awayekî kesitî be, ne bi aşkera be, bi navê mîr be.» Mîrma, her hizra xwe kir, ji bo xwe got «Ma ji bo çi na.! Bila ew jî biçe xwebicerbîne.» Mîr gote Bedel : «Baş e, here digel gavanî biaxive, lê, ne bi navêmin, heke te karî wî bînî li ser rê, aqilê wî bîniye serê wî aferîn ji bo te. Ez dê,

50

paşê bi çavekî dî li te binêrim. Bedel pir keyfxweş bû, çû destê mîr û piştûpiştzivirî heta ber derê kockê.

Bedel, wekî xwazgîniyên ku berê çûbûn xwastina Nêrgizê nekir. Ewsoresore neçû bêjite gavanî ezê hatim keça te ji bo kurê mîr dixwazim. Bedeldizanî ku eger ew bi vî rengî biçe xwazgîniyan, bê goman, gavan, bersîvekepir tehil dê dête wî. Ji bo ku ew digel gavanî, bi awakî nerm û hostayî biaxive,gerya li delîvekê. Bedel gerya, da cihekê û gavekê bibijêre û di wan de, digelgavanî biaxive. Bedel dizanî ku bijartina cih û gav mercek girîng e, ji bo kirinaher tiştekê û ji bo karina pêkanîna wî bi awayekî baş. Ji ber vê yekê çûzerevanî li gavanî kir. Her wekî gavan li çolê, li ber dewaran dima, Bedel jî çûçolê li nik gavanî, ji bo xwe sohbet kirin, li ser çêrandina dewaran, li ser karênrojê. Bedel dixwast ku digel wî biaxive, bi awayekî kesdarî, bê ku gavan çuşikan ji wî bibe. Carekê gavan, ji bo destava xwe bike, çû pişta berekê, destbi miztinê kir, Bedel çû ji wî wêvetir, ew jî li pişta berekê runişt, dest bi miztinêkir. Bedel ev gave baş dî ji bo axiftinê li ser mesela keça wî û kurê mîr :

Bedel : Cindî, min bihîstiye ku mîr dixwaze keça te ji bo kurê xwe bixwaze,eve rast e ?

Cindî : Erê, berî çend heyaman giregirên bajarî du caran hatin xwe avêtinenav mala min, hîndî hêvî lavahî ji min kirin, ku ez keça xwebidime kurê mîr, lê, min keça xwe ne da Kamiran û ez nadim.

Bedel : Ji ber çi tu naxwazî keça xwe bidî Kamiran ? Ma keça te bi wî neqebûl e ?

Cindî : Belê weia keça min pir ew divê, eger ez wê bidime Kamiran dê jikeyfan bifire, lê, ez nadim, ma ne keça min e, ez bixwazim didim ne-xwazim nadim, ma kesê çu heq li ser min heye ?

Bedel : Erê, kesek e heq li ser te heyî, keça te heqê li ser te heyî, wê heqêheyî ku şû biket bi kesekî baş û bi dilê xwe, herwekî Kamiran bi dilêwê ye û kes ji wî baştir nîne, ji mafên wê ye û ji mafên Kamiran ku ewhev mahir kin û te heq li ser wan nîne ku şahî û dilxweşiya wan bi-mirînê, ma te serê keça xwe divê, yan ne ? Ma te çu neyarî ji bo wêheye, yan ne ?

Gavan ma, pir hizira xwe kir, di dilê xwe de ev pirsan dubare kirin,paşê got : Eve çi pirs in tu ji min dikî ? Çawan ez dê neyariya keça

xwe bikim !

Bedel : Eger rast e te keça xwe divê, ji ber çi tu nahêlî ku ew bibîte xatûna vîcihî ? Ji bo çi tu li dijê evîndariya wê dirabî ? Ma tu nizanî ku ewevîndara Kamiran e û Kamiran jî evîndarê wê ye ? Ma tu nizanî kueger keça te şû bi Kamiran bike, ew dê bibîte kevaniya kurê mîr. Piş-tî bavê xwe Kamiran dê cihê wî bigire.

Bedel : Cindî, ka ji bo min bêje ji ber çi tu neyarê serê xwe yî ?

Gavan : Çawan mirov dibîte neyarê serê xwe, eve çi gotin in tu dibêjî ?

51

paşê bi çavekî dî li te binêrim. Bedel pir keyfxweş bû, çû destê mîr û piştûpiştzivirî heta ber derê kockê.

Bedel, wekî xwazgîniyên ku berê çûbûn xwastina Nêrgizê nekir. Ewsoresore neçû bêjite gavanî ezê hatim keça te ji bo kurê mîr dixwazim. Bedeldizanî ku eger ew bi vî rengî biçe xwazgîniyan, bê goman, gavan, bersîvekepir tehil dê dête wî. Ji bo ku ew digel gavanî, bi awakî nerm û hostayî biaxive,gerya li delîvekê. Bedel gerya, da cihekê û gavekê bibijêre û di wan de, digelgavanî biaxive. Bedel dizanî ku bijartina cih û gav mercek girîng e, ji bo kirinaher tiştekê û ji bo karina pêkanîna wî bi awayekî baş. Ji ber vê yekê çûzerevanî li gavanî kir. Her wekî gavan li çolê, li ber dewaran dima, Bedel jî çûçolê li nik gavanî, ji bo xwe sohbet kirin, li ser çêrandina dewaran, li ser karênrojê. Bedel dixwast ku digel wî biaxive, bi awayekî kesdarî, bê ku gavan çuşikan ji wî bibe. Carekê gavan, ji bo destava xwe bike, çû pişta berekê, destbi miztinê kir, Bedel çû ji wî wêvetir, ew jî li pişta berekê runişt, dest bi miztinêkir. Bedel ev gave baş dî ji bo axiftinê li ser mesela keça wî û kurê mîr :

Bedel : Cindî, min bihîstiye ku mîr dixwaze keça te ji bo kurê xwe bixwaze,eve rast e ?

Cindî : Erê, berî çend heyaman giregirên bajarî du caran hatin xwe avêtinenav mala min, hîndî hêvî lavahî ji min kirin, ku ez keça xwebidime kurê mîr, lê, min keça xwe ne da Kamiran û ez nadim.

Bedel : Ji ber çi tu naxwazî keça xwe bidî Kamiran ? Ma keça te bi wî neqebûl e ?

Cindî : Belê weia keça min pir ew divê, eger ez wê bidime Kamiran dê jikeyfan bifire, lê, ez nadim, ma ne keça min e, ez bixwazim didim ne-xwazim nadim, ma kesê çu heq li ser min heye ?

Bedel : Erê, kesek e heq li ser te heyî, keça te heqê li ser te heyî, wê heqêheyî ku şû biket bi kesekî baş û bi dilê xwe, herwekî Kamiran bi dilêwê ye û kes ji wî baştir nîne, ji mafên wê ye û ji mafên Kamiran ku ewhev mahir kin û te heq li ser wan nîne ku şahî û dilxweşiya wan bi-mirînê, ma te serê keça xwe divê, yan ne ? Ma te çu neyarî ji bo wêheye, yan ne ?

Gavan ma, pir hizira xwe kir, di dilê xwe de ev pirsan dubare kirin,paşê got : Eve çi pirs in tu ji min dikî ? Çawan ez dê neyariya keça

xwe bikim !

Bedel : Eger rast e te keça xwe divê, ji ber çi tu nahêlî ku ew bibîte xatûna vîcihî ? Ji bo çi tu li dijê evîndariya wê dirabî ? Ma tu nizanî ku ewevîndara Kamiran e û Kamiran jî evîndarê wê ye ? Ma tu nizanî kueger keça te şû bi Kamiran bike, ew dê bibîte kevaniya kurê mîr. Piş-tî bavê xwe Kamiran dê cihê wî bigire.

Bedel : Cindî, ka ji bo min bêje ji ber çi tu neyarê serê xwe yî ?

Gavan : Çawan mirov dibîte neyarê serê xwe, eve çi gotin in tu dibêjî ?

51

Bedel : Belê ! Mirov dikare, bi tênegihîştin bibîte neyarê serê xwe. Herwekîmezinan gotiye : «Tênegihîştin ji bela Xwedê meztir e.» Belkî, dihemî jînan mirovî de, carekê bela Xwedê bête serê mirovî, lê, bitênegihjştinê, mirov hema her yê di belayê de ye. Ma tu nizanî ku, eger tukeça xwe nedî Kamiran, dê nexweşiyên mezin ji bo te çêbin, ne tudikarî ji xwe berevaniyê bikî ne jî kes dikare ji te berevaniyê bike,eger çu nexweşî jî ji bo te neçêbin, lê, tu dê her gavan bimînî, li ço-lan, li ber dewaran bijî. Hizirên xwe bike, eger tu bibî xezûrê Kami-ran, wê gavê cihê te ev çole nabe. Cihê te dê li kocka mîr be, tu dêbibî mirovê malê.

Bedel : Tu çendî mejîreş î ? Tu ji bo çi van tiştan fêhim nakî ? Baş e ka ji bomin bêje ji ber çi tu naxwazî ku keça te şû bi Kamiran bike, ew bibîtexatûna vî cihî û tu bibîy xezûrê kurê mîr ?

Gavan ma, hizirên xwe kirin çu bersîvên cihgir nedîtin, mirûzê wînexweş bû bû ping-pinga wî, ji bo xwe got : «Rast e ji ber çi ez na-xwazim !... Xelk hemî dixwaze, keça min dixwaze, mala mîr dixwa-zin, kurê mîr evîndar e, bes ez naxwazim !» Ev gotinên ha, di bin lêvên xwe re gotin. Wekî kesekî ku tiştek ji bîr kiribe û piştî demek durbête bîra wî, wisan gavan bi ser hişên xwe ve hat, paşê rabû ser pi-yên xwe, doxîna xwe girêda, Bedel hej yê li pişta berî nerabûye, got :

«Bedel ! Ma şîreta te ji bo min çi ye ? Tu çawan dibînî ku ez bikim ?»Paşê ev gotinên jêrî gotin : «Eger carekê dî mîr kesek şand ji boxwazgîniyên keça min, ez nabêm na, ez careke dî xwe şaş nakim,eger tu bikarî qenciyekê li min bikîy, pîlanekê çêke ku careke dîxwazgînî bên keça min ji bo Kamiran bixwazin.»

Bedel baş bawer kir ku hişên gavanî hatine serî. Bedel êvarê zivirî çû malamîr, çaxê ku mîr ew ji dûr ve dît, hê baş nêzîk nebû, gotê «Ha Bedel, ka bêjetu bûyî şêr yan bûyî ruvî ?<1»

Bedel : Mîrêm, serê mîrî sax be, bi eniya mîr kim ez bûme şêrekî mezin !

Mîr : Kuro ! Tu rast dibêjî ? Te ew anî ser rê ? Mîr xweş-xweş bawer nekirku Bedel karibiye, gavan qanî bike.

Bedel : Bi eniya mîr kim min anî ser rê, vê gavê hişên wî yên hatine serî, egermîr xulamekî xwe jî rêkete xwazgîniyê ew nabêje na.

Mîr : Baş e ! Te çawan kir vê şolê çêkî, çawan ev giregirên vî cihî hemiyanikarî wî bînine ser rê û te bi tena xwe karî vî tiştî bikî ?

Bedel : Mîrê min her serek aqilek heye.

(1) Li nav Kurdan de vê gotinê dibêjin, bi awayekî henekî, ji bo pirskirina tiştekê, ku mirov dixwaze bizani be,ka kirina wîpêk hat an na.

52

Bedel : Belê ! Mirov dikare, bi tênegihîştin bibîte neyarê serê xwe. Herwekîmezinan gotiye : «Tênegihîştin ji bela Xwedê meztir e.» Belkî, dihemî jînan mirovî de, carekê bela Xwedê bête serê mirovî, lê, bitênegihjştinê, mirov hema her yê di belayê de ye. Ma tu nizanî ku, eger tukeça xwe nedî Kamiran, dê nexweşiyên mezin ji bo te çêbin, ne tudikarî ji xwe berevaniyê bikî ne jî kes dikare ji te berevaniyê bike,eger çu nexweşî jî ji bo te neçêbin, lê, tu dê her gavan bimînî, li ço-lan, li ber dewaran bijî. Hizirên xwe bike, eger tu bibî xezûrê Kami-ran, wê gavê cihê te ev çole nabe. Cihê te dê li kocka mîr be, tu dêbibî mirovê malê.

Bedel : Tu çendî mejîreş î ? Tu ji bo çi van tiştan fêhim nakî ? Baş e ka ji bomin bêje ji ber çi tu naxwazî ku keça te şû bi Kamiran bike, ew bibîtexatûna vî cihî û tu bibîy xezûrê kurê mîr ?

Gavan ma, hizirên xwe kirin çu bersîvên cihgir nedîtin, mirûzê wînexweş bû bû ping-pinga wî, ji bo xwe got : «Rast e ji ber çi ez na-xwazim !... Xelk hemî dixwaze, keça min dixwaze, mala mîr dixwa-zin, kurê mîr evîndar e, bes ez naxwazim !» Ev gotinên ha, di bin lêvên xwe re gotin. Wekî kesekî ku tiştek ji bîr kiribe û piştî demek durbête bîra wî, wisan gavan bi ser hişên xwe ve hat, paşê rabû ser pi-yên xwe, doxîna xwe girêda, Bedel hej yê li pişta berî nerabûye, got :

«Bedel ! Ma şîreta te ji bo min çi ye ? Tu çawan dibînî ku ez bikim ?»Paşê ev gotinên jêrî gotin : «Eger carekê dî mîr kesek şand ji boxwazgîniyên keça min, ez nabêm na, ez careke dî xwe şaş nakim,eger tu bikarî qenciyekê li min bikîy, pîlanekê çêke ku careke dîxwazgînî bên keça min ji bo Kamiran bixwazin.»

Bedel baş bawer kir ku hişên gavanî hatine serî. Bedel êvarê zivirî çû malamîr, çaxê ku mîr ew ji dûr ve dît, hê baş nêzîk nebû, gotê «Ha Bedel, ka bêjetu bûyî şêr yan bûyî ruvî ?<1»

Bedel : Mîrêm, serê mîrî sax be, bi eniya mîr kim ez bûme şêrekî mezin !

Mîr : Kuro ! Tu rast dibêjî ? Te ew anî ser rê ? Mîr xweş-xweş bawer nekirku Bedel karibiye, gavan qanî bike.

Bedel : Bi eniya mîr kim min anî ser rê, vê gavê hişên wî yên hatine serî, egermîr xulamekî xwe jî rêkete xwazgîniyê ew nabêje na.

Mîr : Baş e ! Te çawan kir vê şolê çêkî, çawan ev giregirên vî cihî hemiyanikarî wî bînine ser rê û te bi tena xwe karî vî tiştî bikî ?

Bedel : Mîrê min her serek aqilek heye.

(1) Li nav Kurdan de vê gotinê dibêjin, bi awayekî henekî, ji bo pirskirina tiştekê, ku mirov dixwaze bizani be,ka kirina wîpêk hat an na.

52

Mîr : Gotina mezinan rast e : «Aqil taca zêrîn e, li serê her kesê nîne.»Bedel tu mirovekî zîrek î, pêceba yî, lê, mixabin ta niha min tu nedi-nasî, mirovekî wekî te ji bo min çêtir e ji hezar kesên dî. Ji niha û pêşve, tu dê li serê kockê rûnî û tu dê bibî jî şîretvanên min.

Piştî çend rojan, mîr, Bedel û çend mirovên mezin şandine mala Cindiyêgavan ji bo xwastina keça wî ji bo kurê xwe Kamiran. Daweta herduevîndaran hate kirin û herkes keyifxweş bû ji ber serketina dadiyê û binketinabêdadiyê.

53

Mîr : Gotina mezinan rast e : «Aqil taca zêrîn e, li serê her kesê nîne.»Bedel tu mirovekî zîrek î, pêceba yî, lê, mixabin ta niha min tu nedi-nasî, mirovekî wekî te ji bo min çêtir e ji hezar kesên dî. Ji niha û pêşve, tu dê li serê kockê rûnî û tu dê bibî jî şîretvanên min.

Piştî çend rojan, mîr, Bedel û çend mirovên mezin şandine mala Cindiyêgavan ji bo xwastina keça wî ji bo kurê xwe Kamiran. Daweta herduevîndaran hate kirin û herkes keyifxweş bû ji ber serketina dadiyê û binketinabêdadiyê.

53

kitêbxana enstîtuyêKitêbxana Enstîtuyê dixwaze bibe hîmê Kitêbxana Neteweyîya

Kurdistanê. Tê de niha bi 25 zimanan bêtirî 2600 cild kitêb hene. Hin jivan kitêban gelek kevn in, di sedsalên XVIII û XIX de çap bûne. Hindestnivîsjî hene.

Ji kovarên kevn, civanbendên (kolleksiyonên) Hawar, Ronahî,Roja Nû, Stêr û Kurdistan (Iran) temam bûne, ên kovarên din tênberhev kirin.

Di vê navê de Enstîtu, belgeyên arşîvên dîplomatîk, film, wêne ûdiapozîtîf, kaset û sêlikên kurdî jî dicivîne. Ta îro dora 2000 diapozî-tîf, 26 film û qasî 130 saet mûsîqiya kurdî hatine civandin.

Bê guman, ev hê destpêk e ; karê salekî ye. Divê ku em afirandinênli ser ziman, dîrok û çanda xwe diyar kin, binasin û bi dinyayê bidinnasîn. Civandina arşîvên me yên neteweyî, dewlemendkirina kitêbxaname ya netewêyî karê her welatparêzî kurd, her Kurdekî bixîret e.

Li kitêb, kovar, film, wêne, kaset û belgeyên li ser Kurdan bigerin ;

we bi çi zimanî çi peyda kir ji kitêbxana Enstîtuyê re bişînin. Çavênxwe li dengbêj û çîrokbêjan, xasme li yên pîr, bigerînin. Stran û çîro-ên wan bigrin kasetan û ji me re verêkin. Bila, bi mirina wan, keriyek jifolklora gelê me winda me be, ji bîran neçe.

PARASTINA ÇANDA KURDÎ, KARÊ ME HEMUYAN E.

kitêbxana enstîtuyêKitêbxana Enstîtuyê dixwaze bibe hîmê Kitêbxana Neteweyîya

Kurdistanê. Tê de niha bi 25 zimanan bêtirî 2600 cild kitêb hene. Hin jivan kitêban gelek kevn in, di sedsalên XVIII û XIX de çap bûne. Hindestnivîsjî hene.

Ji kovarên kevn, civanbendên (kolleksiyonên) Hawar, Ronahî,Roja Nû, Stêr û Kurdistan (Iran) temam bûne, ên kovarên din tênberhev kirin.

Di vê navê de Enstîtu, belgeyên arşîvên dîplomatîk, film, wêne ûdiapozîtîf, kaset û sêlikên kurdî jî dicivîne. Ta îro dora 2000 diapozî-tîf, 26 film û qasî 130 saet mûsîqiya kurdî hatine civandin.

Bê guman, ev hê destpêk e ; karê salekî ye. Divê ku em afirandinênli ser ziman, dîrok û çanda xwe diyar kin, binasin û bi dinyayê bidinnasîn. Civandina arşîvên me yên neteweyî, dewlemendkirina kitêbxaname ya netewêyî karê her welatparêzî kurd, her Kurdekî bixîret e.

Li kitêb, kovar, film, wêne, kaset û belgeyên li ser Kurdan bigerin ;

we bi çi zimanî çi peyda kir ji kitêbxana Enstîtuyê re bişînin. Çavênxwe li dengbêj û çîrokbêjan, xasme li yên pîr, bigerînin. Stran û çîro-ên wan bigrin kasetan û ji me re verêkin. Bila, bi mirina wan, keriyek jifolklora gelê me winda me be, ji bîran neçe.

PARASTINA ÇANDA KURDÎ, KARÊ ME HEMUYAN E.

HELBEST

BIR NABIN

Riza ÇOLPAN

Bîr nabî YilmazBîrnabîSeydaEw di dilan de dijînDi dilên me da.

Bi hezaran salDerbaz bin dîsaBîr nabin ew herdu,Tên bîranîn wisa

Ew ronahî neMîna roja zer,Gelê Kurd re şewq inTarî davên der.

Şiyarên gel in ewRêşanên me neÇîyayê bilind inEw ala me ne.

Nazim Hîkmet'ê KurdSeydayê Cegerxwîn.Mirina te em kirinSer reş dil birîn.

* Ji bo bîranîna yeksalîya mirina Seydayê Cegerxwîn û Yilmaz Guney.

55

HELBEST

BIR NABIN

Riza ÇOLPAN

Bîr nabî YilmazBîrnabîSeydaEw di dilan de dijînDi dilên me da.

Bi hezaran salDerbaz bin dîsaBîr nabin ew herdu,Tên bîranîn wisa

Ew ronahî neMîna roja zer,Gelê Kurd re şewq inTarî davên der.

Şiyarên gel in ewRêşanên me neÇîyayê bilind inEw ala me ne.

Nazim Hîkmet'ê KurdSeydayê Cegerxwîn.Mirina te em kirinSer reş dil birîn.

* Ji bo bîranîna yeksalîya mirina Seydayê Cegerxwîn û Yilmaz Guney.

55

Tu Nerudayê me yîMîna Pûşkîn îTe şer dom dikirSerrêçaçînî.

Tu hozan û şaîrYilmaz rejîsor.Mêrxasên kurd inHûn her du pispor.

Tu û Yilmaz GûneyTucar bîr nabinîro roja mirina we yeKurd çawa şabin ?

Em hemû xemgîn inBo we dilbişîn inRizê Gur im dibêmHûn di nav nûr bimînin.

Sydney - Australya

56

Tu Nerudayê me yîMîna Pûşkîn îTe şer dom dikirSerrêçaçînî.

Tu hozan û şaîrYilmaz rejîsor.Mêrxasên kurd inHûn her du pispor.

Tu û Yilmaz GûneyTucar bîr nabinîro roja mirina we yeKurd çawa şabin ?

Em hemû xemgîn inBo we dilbişîn inRizê Gur im dibêmHûn di nav nûr bimînin.

Sydney - Australya

56

APO

Apo xebera te ez kuştimDil û canê min biriştin

Xema apê xwe pir dixumApo bar kir dil dijwar kir

Zû bû Apo ji nav me çûBirîn û kul li me derbû

Jîr û serok û zana bûJîna wî tev kul û derd bû

Rêça apêm her kes zanîBo serbestiya Kurdistanî

Felek çima bi kul û derd eParîsji me re qebr û kund e

Kula Apêm pir giran eKula wî li ser tev kulan e

Dijmin dîsa li me şabûJi ber ko Apê me winda bû

NezîrGEDO

* Têkoşer û welatparêzê kurd ê hêja Mistefa Remzî Bûcak di şeva 12.7.1985 de li Parîsê wefat kir. KurdênFransayê hemû bi dilovanîjê re Apo digotin. Yekji wan, xortekî kurdji Kurdistana Sûriyê vê helbestê li ser wînivîsiye.

57

APO

Apo xebera te ez kuştimDil û canê min biriştin

Xema apê xwe pir dixumApo bar kir dil dijwar kir

Zû bû Apo ji nav me çûBirîn û kul li me derbû

Jîr û serok û zana bûJîna wî tev kul û derd bû

Rêça apêm her kes zanîBo serbestiya Kurdistanî

Felek çima bi kul û derd eParîsji me re qebr û kund e

Kula Apêm pir giran eKula wî li ser tev kulan e

Dijmin dîsa li me şabûJi ber ko Apê me winda bû

NezîrGEDO

* Têkoşer û welatparêzê kurd ê hêja Mistefa Remzî Bûcak di şeva 12.7.1985 de li Parîsê wefat kir. KurdênFransayê hemû bi dilovanîjê re Apo digotin. Yekji wan, xortekî kurdji Kurdistana Sûriyê vê helbestê li ser wînivîsiye.

57

Gorek mezin ji Apo re çê kinJi her çar aliyan gulan lê kin

Gulekji Hemrîn û yekji WanêÛji Qesrî Şîrîn û HAmed Canê

Gulekji Ferhad û gulekji ŞîrînÛ yekji Memê Alan û Zîna birîn

V

58

Gorek mezin ji Apo re çê kinJi her çar aliyan gulan lê kin

Gulekji Hemrîn û yekji WanêÛji Qesrî Şîrîn û HAmed Canê

Gulekji Ferhad û gulekji ŞîrînÛ yekji Memê Alan û Zîna birîn

V

58

STRANA PÊŞMERGATosinê REŞÎT

Dîlberê, yarê !Dijminê devxûnDikin bi bîna barûdêÇiyayên me bifetisînin,Bi dû-dûxanê,Dikin esmanê hêşîn reşreng kin,Stêrkên geş ên rûyê esmên kor kin,Dikin nîşana kewênêr bigrin,Bi xûnê avê çema havên kin.Dîlberê, yarê !Destê min û teji hev qetandine,Qidûmê çokê evîndarya meŞikandine,Û reşa mînaEwrê bi berf û baran ve avis,Dikin li serê te û çiya girêdin.Qederê, yarê !Rondikê reş ên çava paqij ke,Serbilindî û kawî-kubariyêLi dora xwe raxe,De bira lûlêTivinga rastîsîngê te kirî,Ber te bitewin,Û ser tetikê top û reşaşaBira dest, pêçiyên dijmin neyaraTev bilerzin.Qederê, yarê !

59

STRANA PÊŞMERGATosinê REŞÎT

Dîlberê, yarê !Dijminê devxûnDikin bi bîna barûdêÇiyayên me bifetisînin,Bi dû-dûxanê,Dikin esmanê hêşîn reşreng kin,Stêrkên geş ên rûyê esmên kor kin,Dikin nîşana kewênêr bigrin,Bi xûnê avê çema havên kin.Dîlberê, yarê !Destê min û teji hev qetandine,Qidûmê çokê evîndarya meŞikandine,Û reşa mînaEwrê bi berf û baran ve avis,Dikin li serê te û çiya girêdin.Qederê, yarê !Rondikê reş ên çava paqij ke,Serbilindî û kawî-kubariyêLi dora xwe raxe,De bira lûlêTivinga rastîsîngê te kirî,Ber te bitewin,Û ser tetikê top û reşaşaBira dest, pêçiyên dijmin neyaraTev bilerzin.Qederê, yarê !

59

Dayikê dilkederBi stranê şêr, pesnê mêranyêEm razandine,Bi axîn, nalîn, hêsir û girîEm mijandine,Û guhê me daTevîgotinê çîrokê çûktiyê,Gotinê kuştin, lêdan û zîndanTim xudan bûne.Dotmamê yarê !Bîranînên tal, nav çavê me daBi cûrê xûnê xwe diyar dikin,Ji hêrs, eynata,Dema destê me gere dar bigre,Tivingê digre,Mal û avayî nîvîşkan hiştî,Kozik, qelaçya em hildijenin.Dotmamê, yarê !Em paşîroja Kurdistanê ne.NavxûnamedaWê evsenetya bav û kalê meDîsa fûr dide,XûnjiêgnayaBi hezar salî me berev kirye,Hundir va kel tê û diherike.Nav me da dîsa Kardûx û MadîBi doza Kawa wê hişyar dibin,Tole hildanaNavû mêranya xwe ye bîrkirîJi me dixwazin.Loma eger em carna çok didinLi ber dijmina,Dêmek bona baş nîşan girtinê,Eger tên kuştin,Dêmek tek tenêji birîna sîng,Lê ne ya piştê.Bindestê, yarê !Seva zarê me bi gilyê «Kurdistan»Pasaporta xwe tim bixemilînin,Seva welatê me yî qincilîPerê xwe veke wek bazê sîmir,

60

Dayikê dilkederBi stranê şêr, pesnê mêranyêEm razandine,Bi axîn, nalîn, hêsir û girîEm mijandine,Û guhê me daTevîgotinê çîrokê çûktiyê,Gotinê kuştin, lêdan û zîndanTim xudan bûne.Dotmamê yarê !Bîranînên tal, nav çavê me daBi cûrê xûnê xwe diyar dikin,Ji hêrs, eynata,Dema destê me gere dar bigre,Tivingê digre,Mal û avayî nîvîşkan hiştî,Kozik, qelaçya em hildijenin.Dotmamê, yarê !Em paşîroja Kurdistanê ne.NavxûnamedaWê evsenetya bav û kalê meDîsa fûr dide,XûnjiêgnayaBi hezar salî me berev kirye,Hundir va kel tê û diherike.Nav me da dîsa Kardûx û MadîBi doza Kawa wê hişyar dibin,Tole hildanaNavû mêranya xwe ye bîrkirîJi me dixwazin.Loma eger em carna çok didinLi ber dijmina,Dêmek bona baş nîşan girtinê,Eger tên kuştin,Dêmek tek tenêji birîna sîng,Lê ne ya piştê.Bindestê, yarê !Seva zarê me bi gilyê «Kurdistan»Pasaporta xwe tim bixemilînin,Seva welatê me yî qincilîPerê xwe veke wek bazê sîmir,

60

Herçar perçê xwe bi rengê xûnêRengekî reng ke,Seva tu herdemSerê xwe şara gevêjgirêdî,Dengê kenê teRadyoyên dinê temam belav kinEmê xûna xwe, mînanîxûna peza 'qurbanêÇiyayê serbilind-netka welatxin.

Erîvan (Yekîtiya Sovyetî)

61

Herçar perçê xwe bi rengê xûnêRengekî reng ke,Seva tu herdemSerê xwe şara gevêjgirêdî,Dengê kenê teRadyoyên dinê temam belav kinEmê xûna xwe, mînanîxûna peza 'qurbanêÇiyayê serbilind-netka welatxin.

Erîvan (Yekîtiya Sovyetî)

61

PIRTUKÊN NÛ

LÊGEHÎN

BRUINESSEN Martin van, Popufar Islam, Kurdish nationalism and rural revolt :The rebellion of Shaikh Said in Turkey (1925), (îslama gelerî, neteweparêziya kurdî ûserhilanîna gundiyan : Serxwerabûna Şêx Saîd li Tirkiyê), di pirtûka «Religion and ruralrevolt», Janon M.Bak and Gerhard Benecke editors, Manchester University Press,1982, Manchester, rûpelên 281-295.

Di destpêka 1925 de li Kurdistana Tirkiyê serxwerabûneke gundiyan qewimî. Dû re,hin hawir xwastin wê wekî tevgereke paşverû ya «Serekeşîr û şêxan» an ya «çeteyêngundiyên iptidaî» nîşandin. Ji bo perçiqandina vê serxwerabûnê hikûmatê tirk mecbûrma qasî du mehan 35.000 leşker, balafir û bombavêjên xwe seferber bike, li navçeyêxwîn û agir birêje. Meclîsa Netewî karînên temamî dida hikûmatê û dadîgehên taybetîserokên serxwerabûnê û di vê navê de dijekarên (mixalifên) siyasî yên din jî mehkûmêmirine dikirin. Martin van Bruinessen li Tirkiyê bi şahidan re peyiviye, li belgeyên tirk ûîngilîzî yên wê dewrê nihêrtiye û risteya bûyeran gelek baş gihandiye hev. Serxwerabûnbi destê partiya Azadii hatibû tenzîm kirin ; partî ji alîkarî û piştîvaniya hin şêxan, bitaybetî şêxên neqşebendî ku di vê navçeya Kurdistanê de gelek nifûzdar in, kelk(istifade) girt. Nivîskar agahdariyên nû tîne û nîşan dide kîjan bûyer çawa natineçewtandin. Ev xebateke zanistî gelek girîng e ji bo nasîna bûyera ku ji hingê ve wekî<<Serxwerabûna Şêx Seîdê Pîran» tê zanîn.

BRUINESSEN Martin van, Kurdish tribes and the State of Iran : The case ofSimko's revolt (Eşîrên kurdî û dewleta îranê : Serxwerabûna Simko) di pirtûka Conflictof Tribe an State in Iran and Afghanistan» Croam Helm, London, 1 983, rûpelên 364-400.

Eşîrên kurdî pir caran di dîroka Ecemistan û Iranê de rolên girîng leyistine. Nivîskarêpirtûka hêja Agha, Shaikh and State (Utrecht, 1 978, 467 r.), Martin van Bruinessen di vêxebatê de li ser serxwerabûna îsmaîl Axa Simko, di destpêka salên 1920 de, dimîne.Simko, serokê mezin ê eşîra xurt a Şikakan bû. Şikak, piştî Kelhoran (li rojavayêKermanşahê) mestirîn eşîra Kurdistana Iranê ne. Ew di navçeya navbera Soma ûBradost, li rojavayê Salmas û Ormiyê dijîn. Di heyama bûyeran de ev eşîr ji du hezarmalan pêkhatî bû, xeyn ji rûniştevanên neeşîrî (gundî) yên navçê, ku, bi hejmar, sê car liwan bûn. Nivîskar, di vê xebatê de, li ser vegunerîniyên civakî û siyasî yên Kurdistan kuheya destpêka vê sedsalê di navbera împaratoriyên osmanî û îranî de perçekirî bû,dimîne. Gava ku hebûna dewletên awrûpayî xwe li van deran dide hisîn, mîraniyênkurdî, ku hin ji wan pir kevn û biqudret bûn, demên xwe yên dawîn dijîn. Di vê heyamêde neteweparêziya kurdî jî hildikişiya. Nivîskar li ser pêşveçûna peywendiyên nav-eşîrîdi vê dema livdar û guhêrok de, agahdariyên zehf balkêş tîne. Ev agahdarî roniyeke nûtîne ji bo têgihiştîniya dînamîka tevgera netewî ya kurdî ya îroyî li Iranê.

62

PIRTUKÊN NÛ

LÊGEHÎN

BRUINESSEN Martin van, Popufar Islam, Kurdish nationalism and rural revolt :The rebellion of Shaikh Said in Turkey (1925), (îslama gelerî, neteweparêziya kurdî ûserhilanîna gundiyan : Serxwerabûna Şêx Saîd li Tirkiyê), di pirtûka «Religion and ruralrevolt», Janon M.Bak and Gerhard Benecke editors, Manchester University Press,1982, Manchester, rûpelên 281-295.

Di destpêka 1925 de li Kurdistana Tirkiyê serxwerabûneke gundiyan qewimî. Dû re,hin hawir xwastin wê wekî tevgereke paşverû ya «Serekeşîr û şêxan» an ya «çeteyêngundiyên iptidaî» nîşandin. Ji bo perçiqandina vê serxwerabûnê hikûmatê tirk mecbûrma qasî du mehan 35.000 leşker, balafir û bombavêjên xwe seferber bike, li navçeyêxwîn û agir birêje. Meclîsa Netewî karînên temamî dida hikûmatê û dadîgehên taybetîserokên serxwerabûnê û di vê navê de dijekarên (mixalifên) siyasî yên din jî mehkûmêmirine dikirin. Martin van Bruinessen li Tirkiyê bi şahidan re peyiviye, li belgeyên tirk ûîngilîzî yên wê dewrê nihêrtiye û risteya bûyeran gelek baş gihandiye hev. Serxwerabûnbi destê partiya Azadii hatibû tenzîm kirin ; partî ji alîkarî û piştîvaniya hin şêxan, bitaybetî şêxên neqşebendî ku di vê navçeya Kurdistanê de gelek nifûzdar in, kelk(istifade) girt. Nivîskar agahdariyên nû tîne û nîşan dide kîjan bûyer çawa natineçewtandin. Ev xebateke zanistî gelek girîng e ji bo nasîna bûyera ku ji hingê ve wekî<<Serxwerabûna Şêx Seîdê Pîran» tê zanîn.

BRUINESSEN Martin van, Kurdish tribes and the State of Iran : The case ofSimko's revolt (Eşîrên kurdî û dewleta îranê : Serxwerabûna Simko) di pirtûka Conflictof Tribe an State in Iran and Afghanistan» Croam Helm, London, 1 983, rûpelên 364-400.

Eşîrên kurdî pir caran di dîroka Ecemistan û Iranê de rolên girîng leyistine. Nivîskarêpirtûka hêja Agha, Shaikh and State (Utrecht, 1 978, 467 r.), Martin van Bruinessen di vêxebatê de li ser serxwerabûna îsmaîl Axa Simko, di destpêka salên 1920 de, dimîne.Simko, serokê mezin ê eşîra xurt a Şikakan bû. Şikak, piştî Kelhoran (li rojavayêKermanşahê) mestirîn eşîra Kurdistana Iranê ne. Ew di navçeya navbera Soma ûBradost, li rojavayê Salmas û Ormiyê dijîn. Di heyama bûyeran de ev eşîr ji du hezarmalan pêkhatî bû, xeyn ji rûniştevanên neeşîrî (gundî) yên navçê, ku, bi hejmar, sê car liwan bûn. Nivîskar, di vê xebatê de, li ser vegunerîniyên civakî û siyasî yên Kurdistan kuheya destpêka vê sedsalê di navbera împaratoriyên osmanî û îranî de perçekirî bû,dimîne. Gava ku hebûna dewletên awrûpayî xwe li van deran dide hisîn, mîraniyênkurdî, ku hin ji wan pir kevn û biqudret bûn, demên xwe yên dawîn dijîn. Di vê heyamêde neteweparêziya kurdî jî hildikişiya. Nivîskar li ser pêşveçûna peywendiyên nav-eşîrîdi vê dema livdar û guhêrok de, agahdariyên zehf balkêş tîne. Ev agahdarî roniyeke nûtîne ji bo têgihiştîniya dînamîka tevgera netewî ya kurdî ya îroyî li Iranê.

62

KOVARÎ KORÎ ZANIYARÎ IRAQ, Destey Kurdî, cild X, Bexda, 1 983, 492 rûpel.Di hejmara 10 a bultena salane ya desteya kurdî ya Akademiya Zanistî ya Iraqî de

bendên jêrîn hene :

Bi kurdîKamil Beşîr, Rexnesazê ku bîr û dozî honrawa.Emîn Neqşebendî, Şarezûr û şarezûruyekan.Ewirehmanî Hacî Marîf , Rênûsî kurdî li rojnameyî têgihîştînî rastî de.Bedirxan Sindî, Ez û Min dizimanê kurdîde (rûpel 133-153).Şukir Mistefa (werger), Kurd û Kurdistan .

Ebdulsettar Tahir Şerîf, Perwerde û mindal.Kemal Mezher, Kurd, layî Gardelevski-Beşî 1, (rûpel 218-253).Wurya Omer Emîn, Layenekî cewazî (rûpel 254-276).Komîtey Zimanê Kurdî,

Bi erebîFranz Heinrich Weissbach, wergerandin û nîşeyên Cemal Reşîd Ehmed, Kardûx

(rûpel 341-368).Mihemmed Cemîl el-Mula Ehmed el-Rojbeyanî, Deqûq an Deqûqa' di dîrokê de

(rûpel 369-461).Muhsin Mihemmed Huseyn, Ibn al-Esîr dîroka heyama xwe ne siyaseta wê dinivîse

(rûpel 462-491).Ebdulletîf Ebdulmecîd Gullî, rastnivîsîna kurdîya yekbûyî (rûpel 492).

ŞAKELÎ Ferhad, Kurdish nationalism in Mem û Zîn of Ehmedê Xanî, (neteweparêziyakurdî di Mem û Zîn a Ehmedê Xanî de), xebata lîsansê ji bo Zanîngeha Uppsalayê(Swêd), Gulan 1983, 63 rûpel.

Ev xebata zanîngehî, ku bi zimanê îngilîzî hatiye nivîsîn, lêgerîna yekemîn e ku ta nihali Rojava li ser afirandina sereke ya şairê netewî yê kurd Ehmedê Xanî (1650-1707)derketiye.

Di pêşgotina xwe de nivîskar qala çap û wergerandinên vê destana ku bi gelemperîyekemîn afirandina neteweparêz a kurdî tê hesibandin dike. Metna pêşîn di salên1917-1919 de li Stenbolê derdikeve. Divê ku ta 1947 li bendê bimînin ta ku çapeke nû li

Helebê bi saya Şêx Hesenê Haşimî derbiçe. Di 1 962 de, kurdîzana sovyetî Margaret B.Rudenko li ber destnivîsên kitêbxanên Moskova û Lenîngradê çapeke nû pêktîne û tevî.wergerandina rûsî neşir dike. Di 1968, Mehmet Emin Bozaslan Mem û Zînê bi alfabalatînî û tevî wergerandineke tirkî li Stenbolê derdixe (Gûn Yayinlan). Çapeke diwemîn avê pirtûkê de 1975 de, dîsa li Stenbolê rojê dibîne. Helbestvanê navdar Hejar, Mem ûZînê diqelêbê kurdiya navendî û di 1960 de li Bexdayê çap dike. Di 1979 de, dîsa !i

Bexdayê, Ezedîn Mistefa Resûl teza xwe ya doktorayê «Ehmedê Xanî, şaîr, ronakbîr,feylesof û sofî» bi zimanê erebî derdixe (51 1 rûpel).

F. Şakelî afirandina Xanî, ku di 1694 de hatiye temam kirin, di hoyên siyasî û civakîyên heyama wê de bicîh dike. Ew, wisa jî, qala jînenigariya vî şaîrê ku bi hemû zimanênnavçeyê dipeyivî û dinivîsî û kelam û fiqihê xwendibû, dike. Nivîskar di xebata xwe de jidu afirandinên din ên Xanî, Nûbar, ferhengoka erebî-kurdî, dora 1000 peyivan, û AqîdaImanê kelk digire.

Ev xebat, ku baş hatiye pêkanîn, roniyeke nû tîne ji bo têgihiştiniya afirandina nemir aEhmedê Xanî.

SIM Richard, Kurdistan, The search for recognition, (Kurdistan, gera ji bo nasînê),Conflict Studies, The Institute forthe Study of conflict, no. 124, London, 1980, 24 r.

Ev kitêbok bi destê lêgerekî Enstîtuya ji bo lêgerînên li ser şeran, ku li ser hoy ûnîşaneyên bêistiqrariya siyasî, şoreş, serxwerabûn û şeran di cihana îroyî de dixebitehatiye nivîsîn.

63

KOVARÎ KORÎ ZANIYARÎ IRAQ, Destey Kurdî, cild X, Bexda, 1 983, 492 rûpel.Di hejmara 10 a bultena salane ya desteya kurdî ya Akademiya Zanistî ya Iraqî de

bendên jêrîn hene :

Bi kurdîKamil Beşîr, Rexnesazê ku bîr û dozî honrawa.Emîn Neqşebendî, Şarezûr û şarezûruyekan.Ewirehmanî Hacî Marîf , Rênûsî kurdî li rojnameyî têgihîştînî rastî de.Bedirxan Sindî, Ez û Min dizimanê kurdîde (rûpel 133-153).Şukir Mistefa (werger), Kurd û Kurdistan .

Ebdulsettar Tahir Şerîf, Perwerde û mindal.Kemal Mezher, Kurd, layî Gardelevski-Beşî 1, (rûpel 218-253).Wurya Omer Emîn, Layenekî cewazî (rûpel 254-276).Komîtey Zimanê Kurdî,

Bi erebîFranz Heinrich Weissbach, wergerandin û nîşeyên Cemal Reşîd Ehmed, Kardûx

(rûpel 341-368).Mihemmed Cemîl el-Mula Ehmed el-Rojbeyanî, Deqûq an Deqûqa' di dîrokê de

(rûpel 369-461).Muhsin Mihemmed Huseyn, Ibn al-Esîr dîroka heyama xwe ne siyaseta wê dinivîse

(rûpel 462-491).Ebdulletîf Ebdulmecîd Gullî, rastnivîsîna kurdîya yekbûyî (rûpel 492).

ŞAKELÎ Ferhad, Kurdish nationalism in Mem û Zîn of Ehmedê Xanî, (neteweparêziyakurdî di Mem û Zîn a Ehmedê Xanî de), xebata lîsansê ji bo Zanîngeha Uppsalayê(Swêd), Gulan 1983, 63 rûpel.

Ev xebata zanîngehî, ku bi zimanê îngilîzî hatiye nivîsîn, lêgerîna yekemîn e ku ta nihali Rojava li ser afirandina sereke ya şairê netewî yê kurd Ehmedê Xanî (1650-1707)derketiye.

Di pêşgotina xwe de nivîskar qala çap û wergerandinên vê destana ku bi gelemperîyekemîn afirandina neteweparêz a kurdî tê hesibandin dike. Metna pêşîn di salên1917-1919 de li Stenbolê derdikeve. Divê ku ta 1947 li bendê bimînin ta ku çapeke nû li

Helebê bi saya Şêx Hesenê Haşimî derbiçe. Di 1 962 de, kurdîzana sovyetî Margaret B.Rudenko li ber destnivîsên kitêbxanên Moskova û Lenîngradê çapeke nû pêktîne û tevî.wergerandina rûsî neşir dike. Di 1968, Mehmet Emin Bozaslan Mem û Zînê bi alfabalatînî û tevî wergerandineke tirkî li Stenbolê derdixe (Gûn Yayinlan). Çapeke diwemîn avê pirtûkê de 1975 de, dîsa li Stenbolê rojê dibîne. Helbestvanê navdar Hejar, Mem ûZînê diqelêbê kurdiya navendî û di 1960 de li Bexdayê çap dike. Di 1979 de, dîsa !i

Bexdayê, Ezedîn Mistefa Resûl teza xwe ya doktorayê «Ehmedê Xanî, şaîr, ronakbîr,feylesof û sofî» bi zimanê erebî derdixe (51 1 rûpel).

F. Şakelî afirandina Xanî, ku di 1694 de hatiye temam kirin, di hoyên siyasî û civakîyên heyama wê de bicîh dike. Ew, wisa jî, qala jînenigariya vî şaîrê ku bi hemû zimanênnavçeyê dipeyivî û dinivîsî û kelam û fiqihê xwendibû, dike. Nivîskar di xebata xwe de jidu afirandinên din ên Xanî, Nûbar, ferhengoka erebî-kurdî, dora 1000 peyivan, û AqîdaImanê kelk digire.

Ev xebat, ku baş hatiye pêkanîn, roniyeke nû tîne ji bo têgihiştiniya afirandina nemir aEhmedê Xanî.

SIM Richard, Kurdistan, The search for recognition, (Kurdistan, gera ji bo nasînê),Conflict Studies, The Institute forthe Study of conflict, no. 124, London, 1980, 24 r.

Ev kitêbok bi destê lêgerekî Enstîtuya ji bo lêgerînên li ser şeran, ku li ser hoy ûnîşaneyên bêistiqrariya siyasî, şoreş, serxwerabûn û şeran di cihana îroyî de dixebitehatiye nivîsîn.

63

Piştî teswîra Kurdistanê û «17 milyon Kurd» ên di nav pênc dewletan de perçekirî,Richard Sim qala rewşa Kurdan di van dewletên ku axa Kurdistanê li hev parî kirine dike.Ew bi kurtî li ser ol, ziman, jiyana civakî ya Kurdan û pêşveçûna tevgera netewî ya kurdîji sedsala XX vê de, li ser serxwerabûnên kurdî yên sedsala XX û tevgera her pêncdewletan li hemberî wan dimîne. Ew bi îranê dest pê dike : serxwerabûna Şikakan disalên 1920 de, di bin seroktiya Simko de, tevgera rejîma Şah û ya Komara îslamî li

hemberê hindikahiya kurdî ; tevgera neteweyiya kurdî li Iraqê û bi taybetî dema têkoşînaçekdarî di bin seroktiya Mistefa Barzanî (1961-1975) de ; tevgera kurdî li Tirkiyê. Dawiyêew qala Kurdên Sûriyê û Kurdên li dervayî welêt û tevgera dewletên biyanî (bi taybetî yaYekîtiya Sovyetî) li hemberê xwestekên neteweyî yên Kurdan dike.

XIŞBE SAMÎ, Kêşekanî şanoy hewçerx, ji erebî wergerandiye Mahmûd Zamdar,Wezareta Çand û Rênîşaniyê, Beşê çand û weşanên kurdî, rêz no.94, Bexda, 1 983, 1 1 3 r.

Wergerandina bi zimanê kurdî, alfaba erebî, a lêgerîneke giştî li ser şano (tiyatro) ûsînemaya hemdem li Rojava û li welatên rohelat (bi taybetî li Yekîtiya Sovyetî).

ZERÛ, Ehmed Evdile, Peyiv, Bexda, çapxana el-Hawadis, 1 980, 78 r.E.E. Zerû helbest, çîrok û lêgerînên helbestvan û lêgerên behdînanî berhev kiriye û

çap kiriye. Wekî hemû weşanên kurdî yên ku li Iraqê derdikevin, ev pirtûka kurmancî bialfabeya erebî hatiye nivîsîn. Em bala xwendevanan bikşînin ser lêgerîneke hêja li sersêzde haletên mûsîqiyê ku di sedsala XVII de di Imparatoriya Osmanî de bi kar tanîn, ênku navê wan di Mem û Zînê de derbas dibin : ney, qanûn, sentûr, tenbûr, ûd, sîhter, kûs,nakur, tepil, zurne, nefîr, rebab û def.

MÛSÎQÎ

BOTANÎ Beşîr, Bistire ! Mûzîk Ct stranên folklorî, Weşanên Kurdiska Förlaget, Swêd,1981, 67 r.

Mûsîqî beşeke girîng a çanda kurdî ye. Lêbelê, lêgerînên li ser wê zehf kêm in ûnasîna wê hê di tariyê de dimîne. Folklora kurdî pir dewlemend e, stran perçeyek mezinê jiyana Kurdan e, Kurd li her ciyî, bi her hincetê distirên.

Beşîr Botanî berhevoka xwe ya duwemîn a stranên kurdî yên bi nota nivîsî derdixe.Berhevoka pêşîn, Aştî û Evîn, di 1980 de, dîsa li Swêdê, çap bûbû.

Nivîskar vê xebatê ji mûsîqînasên kurdî yên sovyetî Cemîla Celîl û Nûra Cewarî reîthaf dike.

OL

EBDULKERÎM EL-MUDERRIS Mela Muhemmed, U'lama una fî xidmet el-i'lm weldîn (Zanayên me di xizmeta zanistî û dîn de), Bexda, 1983, 668 r.

Ev kitêba stûr ferhengek e li ser jiyana 506 zanayên kurd ên ku xizmeta îslamê kirine.Her bendekê, ku li gora dora allfabeya erebî hatiye rêz kirin, qala jiyan û afirandinênalimekî kurd ê ku bi zanîn û dîndariya xwe hatiye naskirin dike.

Nivîskar ji agahdariyên gelek pirtûk û destnivîsên dîroknasên mezin kelk girtiye : IbnXalikan, Ibn el-Esîr, Ibn Xaldûn, hwd.. û wisa jî ji destnivîsên ku di pirtûkxaneyên arizîyên mizgeftên Iraqî de hatine parastin. Ewî bi vî awayî li destnivîsên Ismaîl Paşa Baban,Omar Riza Kehala, Ibrahîm Fesîh el-Heyderî û gelek dîroknivîsên din meyze kiriye.

Afirandinên Mela Mihemmed Evdulkerîm el-Muderris pir girîng in. Ev îmamê kumizgefta navdar el-Xewt el-A'zam a Bexdayê îdare dike kitêbine hêja li ser jiyan ûafirandinên şaîrên kurd ên klasîk nivîsiye : Mewlewî (Bexda, 1961, 544 r.), Nalî (Bexda,1976, 750 r.), Mehwî (Bexda, 1977, 597 r.), Feqê Qadirî Hemewend (Bexda, 1980,789 r.) hwd... hwd...

64

Piştî teswîra Kurdistanê û «17 milyon Kurd» ên di nav pênc dewletan de perçekirî,Richard Sim qala rewşa Kurdan di van dewletên ku axa Kurdistanê li hev parî kirine dike.Ew bi kurtî li ser ol, ziman, jiyana civakî ya Kurdan û pêşveçûna tevgera netewî ya kurdîji sedsala XX vê de, li ser serxwerabûnên kurdî yên sedsala XX û tevgera her pêncdewletan li hemberî wan dimîne. Ew bi îranê dest pê dike : serxwerabûna Şikakan disalên 1920 de, di bin seroktiya Simko de, tevgera rejîma Şah û ya Komara îslamî li

hemberê hindikahiya kurdî ; tevgera neteweyiya kurdî li Iraqê û bi taybetî dema têkoşînaçekdarî di bin seroktiya Mistefa Barzanî (1961-1975) de ; tevgera kurdî li Tirkiyê. Dawiyêew qala Kurdên Sûriyê û Kurdên li dervayî welêt û tevgera dewletên biyanî (bi taybetî yaYekîtiya Sovyetî) li hemberê xwestekên neteweyî yên Kurdan dike.

XIŞBE SAMÎ, Kêşekanî şanoy hewçerx, ji erebî wergerandiye Mahmûd Zamdar,Wezareta Çand û Rênîşaniyê, Beşê çand û weşanên kurdî, rêz no.94, Bexda, 1 983, 1 1 3 r.

Wergerandina bi zimanê kurdî, alfaba erebî, a lêgerîneke giştî li ser şano (tiyatro) ûsînemaya hemdem li Rojava û li welatên rohelat (bi taybetî li Yekîtiya Sovyetî).

ZERÛ, Ehmed Evdile, Peyiv, Bexda, çapxana el-Hawadis, 1 980, 78 r.E.E. Zerû helbest, çîrok û lêgerînên helbestvan û lêgerên behdînanî berhev kiriye û

çap kiriye. Wekî hemû weşanên kurdî yên ku li Iraqê derdikevin, ev pirtûka kurmancî bialfabeya erebî hatiye nivîsîn. Em bala xwendevanan bikşînin ser lêgerîneke hêja li sersêzde haletên mûsîqiyê ku di sedsala XVII de di Imparatoriya Osmanî de bi kar tanîn, ênku navê wan di Mem û Zînê de derbas dibin : ney, qanûn, sentûr, tenbûr, ûd, sîhter, kûs,nakur, tepil, zurne, nefîr, rebab û def.

MÛSÎQÎ

BOTANÎ Beşîr, Bistire ! Mûzîk Ct stranên folklorî, Weşanên Kurdiska Förlaget, Swêd,1981, 67 r.

Mûsîqî beşeke girîng a çanda kurdî ye. Lêbelê, lêgerînên li ser wê zehf kêm in ûnasîna wê hê di tariyê de dimîne. Folklora kurdî pir dewlemend e, stran perçeyek mezinê jiyana Kurdan e, Kurd li her ciyî, bi her hincetê distirên.

Beşîr Botanî berhevoka xwe ya duwemîn a stranên kurdî yên bi nota nivîsî derdixe.Berhevoka pêşîn, Aştî û Evîn, di 1980 de, dîsa li Swêdê, çap bûbû.

Nivîskar vê xebatê ji mûsîqînasên kurdî yên sovyetî Cemîla Celîl û Nûra Cewarî reîthaf dike.

OL

EBDULKERÎM EL-MUDERRIS Mela Muhemmed, U'lama una fî xidmet el-i'lm weldîn (Zanayên me di xizmeta zanistî û dîn de), Bexda, 1983, 668 r.

Ev kitêba stûr ferhengek e li ser jiyana 506 zanayên kurd ên ku xizmeta îslamê kirine.Her bendekê, ku li gora dora allfabeya erebî hatiye rêz kirin, qala jiyan û afirandinênalimekî kurd ê ku bi zanîn û dîndariya xwe hatiye naskirin dike.

Nivîskar ji agahdariyên gelek pirtûk û destnivîsên dîroknasên mezin kelk girtiye : IbnXalikan, Ibn el-Esîr, Ibn Xaldûn, hwd.. û wisa jî ji destnivîsên ku di pirtûkxaneyên arizîyên mizgeftên Iraqî de hatine parastin. Ewî bi vî awayî li destnivîsên Ismaîl Paşa Baban,Omar Riza Kehala, Ibrahîm Fesîh el-Heyderî û gelek dîroknivîsên din meyze kiriye.

Afirandinên Mela Mihemmed Evdulkerîm el-Muderris pir girîng in. Ev îmamê kumizgefta navdar el-Xewt el-A'zam a Bexdayê îdare dike kitêbine hêja li ser jiyan ûafirandinên şaîrên kurd ên klasîk nivîsiye : Mewlewî (Bexda, 1961, 544 r.), Nalî (Bexda,1976, 750 r.), Mehwî (Bexda, 1977, 597 r.), Feqê Qadirî Hemewend (Bexda, 1980,789 r.) hwd... hwd...

64

EVDULKERÎM EL-MUDERRIS Mela Muhemmed, Yadî Merdan, cild II, weşanaAkademiya Zanistiya Iraqî, destey kurdî, 1983, 668 r.

Mamoste El-Muderris cildê yekemîn ê YadîMerdan li ser Mewlana Xalid Neqşebendî,nûkerê dawîn û hîmdarê vê tarîqetê li Kurdistanê nivîsîbû. Di cildê duwemîn dejînenîgarî û afirandinên çil û pênc şêxên neqşebendî yên navçeya Hawroman heye. Evpirtûk kaniyeke hêja ya agahdariyê ye li ser ekola Hawroman a perwerdiya dînî ûmanewî.

HEKÎM Helkewt, La confrêrie des Naqshbandis au Kurdistan au XlXe s. (TarîqetaNeqşebendiyan li Kurdistanê, di sedsala XIX an de), teza doktorayê, ZanîngehaParis-Sorbonne, 1983, 322 r.

H. Hekîm xwe daye lêkolîna destpêkên tarîqeta xurt a Neqşebendiyan li Kurdistanê.Xebata wî ji sê pişkan hevedudanî ye. Piştî pêşgotineke dirêj, ku tê de nivîskar qalakaniyên xwe (erebî, farisî, kurdî) dike, ew bi kurtî li ser dîroka tarîqatê ji dema hîmdarêwî Evdilxaliq Xucduwanî, ku di 1180 an 1220 de miriye, taîro dimîne. Paşê, qala qaîdêntarîqetê dike. Pişkê duwemîn li ser dîroka Kurdistanê, di destpêka sedsala XIX an de ye,bi taybetî li ser dîroka Xanedana Babanan ku li milkên li ser sînorên împaratoriyênosmanî û farisî hikim dikirin. Gava ku Ziya ul-dîn Xalid Huseyn (di 1776 an 1779 dehatiye dinê), ku bêtir bi navê Mewlana Xalid tê nasîn, ji eşîra xurt a Jafên navçeyaŞahrezorê radibe, hikmê Xanedana Babanan ber bi kêmbûnê diçû.

Nivîskar hewl dide ku di jiyana Mewlana de efsanê ji pêkaniyê veqetîne û ew gelek liser rola civakî û ramyarî (siyasî) ya vê tarîqetê ku di destpêka sedsala XIX de bi temamîli Kurdistana Iraqê bi cih dibe dimîne. Xebat bi têbîrîya serxwerabûnên neteweyî yênkurdî yên mezin ku ji salên 1880 vê de di bin serokatiya şêxên neqşebendî yên navdarqewimîne diqede : serxwerabûnên Şêx Ubeydullahê Nehrî (1880-1882), Şêx SaîdêPîranê (1925), Şêx Ehmed û Mela Mustefa Barzanî, di salên 1930 an de.

SAFÎZADE Sediq, Bozorganê Yarsan, weşanên E'taî, Tehran, 1982, 211 r., bi zimanêfarisî.

Nivîskar pisporê mezhebê Ehlê Heq e û di vê xebatê de jînenîgariya bîst û nehgiregirên girîng ên mezhebê Ehlê Heq pêşkêş dike. Ew li pey her jînenîgariyê keriyek jihelbestên wan jî datîne. Helbest bi zaravayê goranî ne û ji bo qenc nivîsandina dengêntaybetî yên vî zaravayê, Safizade hemû metnan bi tîpên latînî dinivîsîne. Dû her metnî jîwergerandina wî ya farisî dide. Dervayî yê dawîn, ev giregir hemû kurd in. Navên wan evin : Behlûl Mahî (di sala 21 9 ê hicrî/ 834 ê mîladî de miriye) ; Şah Fezl Welî (sedsala 3 aHicretê) ; Baba Serheng Dodanî (di 324 H/935 M de li navçeya Sine de hatiye dinê) ;

Şah Xoşîn Lorestanî (406-467 H/1 01 5-1 047 M) ; Baba Tahir Hemedanî (390-450 H/999-1051 M ; Pîr Şehriyar Awramî (sedsala V a Hicretê) ; Baba Na'us Caf (di477H/1084M de li Hawroman-Luhon hatiye dinê) ; Sultan Ishaq (sedsala VIII aHicretê, ji Şahrezorê) ; Şah Ibrahîm Ayût (di 725 H/1324 M li Hawromanê hatiye dinê) ;

Baba Yadgar (di 761 H/ 1359 M li Hawromanê hatiye dinê) ; Abidîn Caf (di 720 H/1320 M de li Şahrezorê hatiye dinê) ; Nêrgiz Xanimê Şahrezorî (di 713 H/ 1313 M de li

Şahrezorê hatiye dinê) ; Elî Qelender (di 838 H/ 1434 M de li navçeya Kermanşahêhatiye dinê) ; Şah Veysqulî (di 810 H/1407 M de li navçeya Sine de hatiye dinê) ; SeyidEkabîr Xamûş (di 844 H/1440 M de li Hawromanê hatiye dinê) ; Baba Celîl Dodanî (di883 H/1478 M de li Sine hatiye dinê) ; llbaxî Caf (898-961 H /1492-1 553 M) ; Xan AtêşêLorestanî (sedsala XI a Hicretê) ; Xan Almasê Lorestanî (1072-1138 H/ 1661 -1725 M) ;

Şah Heyas Besakanî (di 1125H/ 1713M de hatiye dinê) ; Seyid Farzî (di navberasedsalên XI û XII ên Hicretê de jiyaye) ; Şêx Emîr Zoleî (ji navçeya Kermanşahê, di1125 H/ 1713 M de miriye) ; Seyid Brake (1210-1290 H/ 1795-1873 M, ji navçeyaKermanşahê) ; Şah Teymûr Banyaranî (di 1246 H/ 1830 M de li navçeya Kermanşahêhatiye dinê) ; Dervîş Newrûzê Soranî (di 1260 H/ 1844 M de li Sencab-Kermanşahêhatiye dinê) ; Dervîşqûlî Kerendî (di 1236-1316 H /1820-1898 M de li Mahîdeşt-Ker-manşahê hatiye dinê) ; Şêx Nezer Elî Cenab (1251-1334 H /1835-1 91 5 M, ji Sehne-Ker-manşahê); Hacî Nîmetullah Ceyhûn Abadî Mokrî (1288-1338 H/ 1871-1919 M, ji

65

EVDULKERÎM EL-MUDERRIS Mela Muhemmed, Yadî Merdan, cild II, weşanaAkademiya Zanistiya Iraqî, destey kurdî, 1983, 668 r.

Mamoste El-Muderris cildê yekemîn ê YadîMerdan li ser Mewlana Xalid Neqşebendî,nûkerê dawîn û hîmdarê vê tarîqetê li Kurdistanê nivîsîbû. Di cildê duwemîn dejînenîgarî û afirandinên çil û pênc şêxên neqşebendî yên navçeya Hawroman heye. Evpirtûk kaniyeke hêja ya agahdariyê ye li ser ekola Hawroman a perwerdiya dînî ûmanewî.

HEKÎM Helkewt, La confrêrie des Naqshbandis au Kurdistan au XlXe s. (TarîqetaNeqşebendiyan li Kurdistanê, di sedsala XIX an de), teza doktorayê, ZanîngehaParis-Sorbonne, 1983, 322 r.

H. Hekîm xwe daye lêkolîna destpêkên tarîqeta xurt a Neqşebendiyan li Kurdistanê.Xebata wî ji sê pişkan hevedudanî ye. Piştî pêşgotineke dirêj, ku tê de nivîskar qalakaniyên xwe (erebî, farisî, kurdî) dike, ew bi kurtî li ser dîroka tarîqatê ji dema hîmdarêwî Evdilxaliq Xucduwanî, ku di 1180 an 1220 de miriye, taîro dimîne. Paşê, qala qaîdêntarîqetê dike. Pişkê duwemîn li ser dîroka Kurdistanê, di destpêka sedsala XIX an de ye,bi taybetî li ser dîroka Xanedana Babanan ku li milkên li ser sînorên împaratoriyênosmanî û farisî hikim dikirin. Gava ku Ziya ul-dîn Xalid Huseyn (di 1776 an 1779 dehatiye dinê), ku bêtir bi navê Mewlana Xalid tê nasîn, ji eşîra xurt a Jafên navçeyaŞahrezorê radibe, hikmê Xanedana Babanan ber bi kêmbûnê diçû.

Nivîskar hewl dide ku di jiyana Mewlana de efsanê ji pêkaniyê veqetîne û ew gelek liser rola civakî û ramyarî (siyasî) ya vê tarîqetê ku di destpêka sedsala XIX de bi temamîli Kurdistana Iraqê bi cih dibe dimîne. Xebat bi têbîrîya serxwerabûnên neteweyî yênkurdî yên mezin ku ji salên 1880 vê de di bin serokatiya şêxên neqşebendî yên navdarqewimîne diqede : serxwerabûnên Şêx Ubeydullahê Nehrî (1880-1882), Şêx SaîdêPîranê (1925), Şêx Ehmed û Mela Mustefa Barzanî, di salên 1930 an de.

SAFÎZADE Sediq, Bozorganê Yarsan, weşanên E'taî, Tehran, 1982, 211 r., bi zimanêfarisî.

Nivîskar pisporê mezhebê Ehlê Heq e û di vê xebatê de jînenîgariya bîst û nehgiregirên girîng ên mezhebê Ehlê Heq pêşkêş dike. Ew li pey her jînenîgariyê keriyek jihelbestên wan jî datîne. Helbest bi zaravayê goranî ne û ji bo qenc nivîsandina dengêntaybetî yên vî zaravayê, Safizade hemû metnan bi tîpên latînî dinivîsîne. Dû her metnî jîwergerandina wî ya farisî dide. Dervayî yê dawîn, ev giregir hemû kurd in. Navên wan evin : Behlûl Mahî (di sala 21 9 ê hicrî/ 834 ê mîladî de miriye) ; Şah Fezl Welî (sedsala 3 aHicretê) ; Baba Serheng Dodanî (di 324 H/935 M de li navçeya Sine de hatiye dinê) ;

Şah Xoşîn Lorestanî (406-467 H/1 01 5-1 047 M) ; Baba Tahir Hemedanî (390-450 H/999-1051 M ; Pîr Şehriyar Awramî (sedsala V a Hicretê) ; Baba Na'us Caf (di477H/1084M de li Hawroman-Luhon hatiye dinê) ; Sultan Ishaq (sedsala VIII aHicretê, ji Şahrezorê) ; Şah Ibrahîm Ayût (di 725 H/1324 M li Hawromanê hatiye dinê) ;

Baba Yadgar (di 761 H/ 1359 M li Hawromanê hatiye dinê) ; Abidîn Caf (di 720 H/1320 M de li Şahrezorê hatiye dinê) ; Nêrgiz Xanimê Şahrezorî (di 713 H/ 1313 M de li

Şahrezorê hatiye dinê) ; Elî Qelender (di 838 H/ 1434 M de li navçeya Kermanşahêhatiye dinê) ; Şah Veysqulî (di 810 H/1407 M de li navçeya Sine de hatiye dinê) ; SeyidEkabîr Xamûş (di 844 H/1440 M de li Hawromanê hatiye dinê) ; Baba Celîl Dodanî (di883 H/1478 M de li Sine hatiye dinê) ; llbaxî Caf (898-961 H /1492-1 553 M) ; Xan AtêşêLorestanî (sedsala XI a Hicretê) ; Xan Almasê Lorestanî (1072-1138 H/ 1661 -1725 M) ;

Şah Heyas Besakanî (di 1125H/ 1713M de hatiye dinê) ; Seyid Farzî (di navberasedsalên XI û XII ên Hicretê de jiyaye) ; Şêx Emîr Zoleî (ji navçeya Kermanşahê, di1125 H/ 1713 M de miriye) ; Seyid Brake (1210-1290 H/ 1795-1873 M, ji navçeyaKermanşahê) ; Şah Teymûr Banyaranî (di 1246 H/ 1830 M de li navçeya Kermanşahêhatiye dinê) ; Dervîş Newrûzê Soranî (di 1260 H/ 1844 M de li Sencab-Kermanşahêhatiye dinê) ; Dervîşqûlî Kerendî (di 1236-1316 H /1820-1898 M de li Mahîdeşt-Ker-manşahê hatiye dinê) ; Şêx Nezer Elî Cenab (1251-1334 H /1835-1 91 5 M, ji Sehne-Ker-manşahê); Hacî Nîmetullah Ceyhûn Abadî Mokrî (1288-1338 H/ 1871-1919 M, ji

65

Dînovar-Kermanşahî) ; Edîb al-Memalik Ferahanî (1277-1316 H/1860-1898 M, ji SoltanAbad/ Irak). Peyivnameyek gotinên sofî û ferhengokeke goranî (bi tîpên latînî-farisî didawiya vê xebata girîng de hatine danîn. Ji me re hineke ecêb dixuye ku Baba TahirHemedanî û Edîb al-Memalik Ferahanî wekî mirîdên Mezheba Ehlê Heq hatine hesiban-din. Pir heyf e ku nivîskar navê kaniyên xwe hilnade.

PIRTÛKNASÎ

NERÎMAN Mustefa, Ma esdahû el-ekrad ila el-Mektebe el-e'rebiyye (beşdariyaKurdan ji kitêbxaneya erebî re), Bexda, 1 983, 1 1 2 r. bi zimanê erebî.

Pirtûknasiya 605 pirtûkên ku nivîskarên kurdî di navbera salên 1 900 û 1 981 , di warêncihê de, bi zimanê erebî nivîsîne.

Nivîskar xebata xwe li şeş pişkan par vekiriye :

Nasînên giştî û felsefe (sofîzm, mantiq...)Ol (Islam, tefsîr, Quran, pirsên olê...)Zanistiyên mirovî (civak û jiyana civakî)Ziman û zanistîEdebiyatCoxrafya, dîrok û jînenîgariya mirovên mezin.

Pirtûk bi navnameya nivîskaran xelas dibe.

PIRTÛKÊN ZAROKAN

BEHRENGÎ Samed, Masiyê reşê piçûk, Uppsala, 1 981 , 28 r. 28 x 20 cm.D. Xebatkar vê çîrokê ji farisî wergerandiye kurmancî. Çîroka masiyê reş ê piçûk li

Iranê pir naskirî ye û hatiye wergerandinê gelek zimanên biyanî. Bi serpêhatiyên masiyêpiçûk ê ku îtaet nake, nivîskar, ku di 1939 de li Tebrîzê hatiye dinê û di 1964 hatiyekuştin, zorkariya şahîtiya Iranê gilî dike. Mats Abelson wêneyên vê kitêboka xweşikçêkiriye.

BERGSTRÖM Gunilla, Alfonsê şît, ji zimanê swêdî hatiye wergerandin, KurdiskaKultur Förlaget, Stockholm, 1983.

Wergerandina kurmancî ya çîrokeke swêdî ji bo zarokan. Bi alfabeya «Hawarê» hatiyenivîsîn û bi wêneyên bedew xemilandin.

CEWERÎ Firat, Dê şêrîn e, Uppsala, 1983, 74 r.Berhevoka hijde helbestên ji bo zarokan. Bi kurmancî, tîpên latînî, tevî wêneyên

Meyro Zîlan. Helbest welatparêz û hînker in.

FRICK L. û CARLBRAND J., Ma gakûvî kûçikan dixwin ? Kurdiska Kultur Förlaget, jizimanê swêdî hatiye wergerandin, Stockholm, 1983.

Kitêbokek bi kurmancî, tîpên latînî ji bo zarokan, tevî wêneyên bedew.

LINDREN A. û WIKLAND I., Belê Lotta dikare bajo, ji zimanê swêdî hatiye wergeran-din, Kurdiska Kultur Förlaget, Spênga, Swêd, 1982, 30 r.

Kitêbokekji bo zarokan bi kurmancî, tîpên latînî, tevî wêneyên rengîn ên xweşik.

NÛRÎ Cemal, Zêrîn û Kalê, Wezerata çand û Rênîşanî, Idara çand û weşanên kurdî,Bexda, 1983, 90 r.

Pirtûkeke çîrokan ji bo zarokan. Her şeş çîrokên bi kurdiya navendî, alfabeya erebîhatine nivîsîn û nivîskar bi frehîji folklora kurdîîlham stendiye. Ev çîrok hemû cara pêşîndikevin çapê, xeynî «fêlbaziya rûvî» ku berê di kovara Perwerde û Zanlstî, (Bexda, no.13, 1977) de bi navê Soran derketibû.

66

Dînovar-Kermanşahî) ; Edîb al-Memalik Ferahanî (1277-1316 H/1860-1898 M, ji SoltanAbad/ Irak). Peyivnameyek gotinên sofî û ferhengokeke goranî (bi tîpên latînî-farisî didawiya vê xebata girîng de hatine danîn. Ji me re hineke ecêb dixuye ku Baba TahirHemedanî û Edîb al-Memalik Ferahanî wekî mirîdên Mezheba Ehlê Heq hatine hesiban-din. Pir heyf e ku nivîskar navê kaniyên xwe hilnade.

PIRTÛKNASÎ

NERÎMAN Mustefa, Ma esdahû el-ekrad ila el-Mektebe el-e'rebiyye (beşdariyaKurdan ji kitêbxaneya erebî re), Bexda, 1 983, 1 1 2 r. bi zimanê erebî.

Pirtûknasiya 605 pirtûkên ku nivîskarên kurdî di navbera salên 1 900 û 1 981 , di warêncihê de, bi zimanê erebî nivîsîne.

Nivîskar xebata xwe li şeş pişkan par vekiriye :

Nasînên giştî û felsefe (sofîzm, mantiq...)Ol (Islam, tefsîr, Quran, pirsên olê...)Zanistiyên mirovî (civak û jiyana civakî)Ziman û zanistîEdebiyatCoxrafya, dîrok û jînenîgariya mirovên mezin.

Pirtûk bi navnameya nivîskaran xelas dibe.

PIRTÛKÊN ZAROKAN

BEHRENGÎ Samed, Masiyê reşê piçûk, Uppsala, 1 981 , 28 r. 28 x 20 cm.D. Xebatkar vê çîrokê ji farisî wergerandiye kurmancî. Çîroka masiyê reş ê piçûk li

Iranê pir naskirî ye û hatiye wergerandinê gelek zimanên biyanî. Bi serpêhatiyên masiyêpiçûk ê ku îtaet nake, nivîskar, ku di 1939 de li Tebrîzê hatiye dinê û di 1964 hatiyekuştin, zorkariya şahîtiya Iranê gilî dike. Mats Abelson wêneyên vê kitêboka xweşikçêkiriye.

BERGSTRÖM Gunilla, Alfonsê şît, ji zimanê swêdî hatiye wergerandin, KurdiskaKultur Förlaget, Stockholm, 1983.

Wergerandina kurmancî ya çîrokeke swêdî ji bo zarokan. Bi alfabeya «Hawarê» hatiyenivîsîn û bi wêneyên bedew xemilandin.

CEWERÎ Firat, Dê şêrîn e, Uppsala, 1983, 74 r.Berhevoka hijde helbestên ji bo zarokan. Bi kurmancî, tîpên latînî, tevî wêneyên

Meyro Zîlan. Helbest welatparêz û hînker in.

FRICK L. û CARLBRAND J., Ma gakûvî kûçikan dixwin ? Kurdiska Kultur Förlaget, jizimanê swêdî hatiye wergerandin, Stockholm, 1983.

Kitêbokek bi kurmancî, tîpên latînî ji bo zarokan, tevî wêneyên bedew.

LINDREN A. û WIKLAND I., Belê Lotta dikare bajo, ji zimanê swêdî hatiye wergeran-din, Kurdiska Kultur Förlaget, Spênga, Swêd, 1982, 30 r.

Kitêbokekji bo zarokan bi kurmancî, tîpên latînî, tevî wêneyên rengîn ên xweşik.

NÛRÎ Cemal, Zêrîn û Kalê, Wezerata çand û Rênîşanî, Idara çand û weşanên kurdî,Bexda, 1983, 90 r.

Pirtûkeke çîrokan ji bo zarokan. Her şeş çîrokên bi kurdiya navendî, alfabeya erebîhatine nivîsîn û nivîskar bi frehîji folklora kurdîîlham stendiye. Ev çîrok hemû cara pêşîndikevin çapê, xeynî «fêlbaziya rûvî» ku berê di kovara Perwerde û Zanlstî, (Bexda, no.13, 1977) de bi navê Soran derketibû.

66

SANDBERG I. û L., Kino digot, alîkarî bikim, ji zimanê swêdî hatiye wergerandin,Kurdiska Kultur Förlaget, Stockholm, 1 983, 32 r., 20 x 1 8 cm.

Kitêbokek ji bo zarokan, bi kurmancî, tîpên latînî, tevî wêneyên rengîn.

SANDBERG I. û L., Kino digot, li wê derê binêre, ji zimanê swêdî hatiye wergerandin,Kurdiska Kultur Förlaget, Stockholm, 1983, 32 r., 20 x 18 cm.

Kitêbokek ji bo zarokan, bi kurmancî, tîpên latînî, tevî wêneyên bedew.

XWÊNDINÎ KURDÎ, polî duwemî seretayî, Korî berêweberîy perwerde û fêrkirdînîseraserî Kurdistanî Iran, 1983, 137 r.

Kitêba xwendinê ku Partiya Demokrat a Kurdistana Iranê di çarçeva bernameya xweya perwerdeyiyê de neşir kiriye. Ev kitêba bi wêneyên rengîn ên bedew xemilandî, bialfabeya erebî ya kurdên Iraqê hatiye nivîsîn. Di dawiya her rûpela xwendinê deferhengokeke kurdî-kurdî û çend pirs hene.

Metin bi awayekî baş û hînker hatine helbijartin. Kitêb baş û bikêrhatî ye.

ZANISTÎ EZMÛNÎ, ji bo polî duwemî seretayî, ji zimanê farisî wergerandiye, Korîberêweberiy perwerde û fêrkirdinî seraserî Kurdistanî Iran, 1983, 144 r.

Ev kitêba xwendegahî bi destê Partiya Demokrat a Kurdistana Iranê di çarçevabernameya wê ya perwerdeyiya Kurdên Iranê hatiye çap kirin.

Alfabeya erebî ya Kurdên Iraqê hatiye bi kar anîn. Tê de, bi kurtî, qala nasîna heywan,giya, meywe, zebze, kulîlk, xwarin, tenduristî, avakirina xaniyan, coxrafya, ol, hwd... têkirin. Di dawiya pirtûkê de ferhengokeke kurdî-farisî heye.

ZIMAN

AKRAWÎ F.R., Standard Kurdish Grammar, London, 1982, 200 r.Rêzimaneke gelemperî ya zimanê kurdî, bi destê kurdekî navçeya Akrayê, li Kurdis-

tana Iraqê. Ji bo pêkanîna vê «rêzimana klasîk a kurdiya edebî», nivîskar ji metnên bizaravayên bakur û navend kelk girtiye. Ew mikur tê ku «hin Kurd dikarin tiştek jê tênegihên» û dibêje ku «divêt hemû kurdên ku dixwazin zimanê xwe û zanava xwe yaneteweyî biparêzin vê rêzimanê bixwînin û hîn bikin».

Ev cêribandineke din e ji bo çê kirina zimaneke edebî yê kurdî bi tevîhevkirinazaravayan. Berî Akrawî, ceribandinên din, ên ciddîtir, çê bûn ji bo yekandina kurdiyaedebî. Ya dawîn a Cemal Nebez (ku demeke dirêj fêrên zimanê kurdî daye li ZanîngehaSerbest a Berlîna Rojava) bû : Zimanî yekgirtûy kurdî, Bamberg (Almanya Federal),1976, 126 r.

BABAN, Şukrillah, Ferhengê farisî-kurdî, 1982, 872 r.Nivîskar, ku ji Sineyê ye, li Zanîngeha Tehranê ilmên îslamî xwendiye. Ew li

radyo-televizyona Iranî xebitiye û îstgehên Ormiye û Sine (Senendec) îdare kiriye. Ew disala 1960 an de pirtûkek jî li ser jiyana Selahedînê Eyûbî nivîsiye. Mîrze Baban nezimannas û ne jî pisporê zimanê kurdî ye. Ev kêmasî xwe di ferhenga wî ya farisî-kurdîde xwe nîşan dide. Mesela ew lêkerafarisî raftan «çûyin» bi gotinên royiştin û wisa jî koçkirdin, tê per kirdin, burdin... werdigerîne.

BALÎ, Awê, Alfabeya kurdî, weşanên Komkar, no. 15, Almanya Federal, 71 r.Ev pirtûka hînkirinê ji pirtûkên awrûpayî bandûr (îlham) digre. Alfabe ya Hawarê ye,

xeynî dengdêra i ku ew bê xal i dinivîse û dengdêra î jî dike i. Li rex her tîpeke alfabêwêne hatin danîn. Hingî fêrbûna alfabê pêş ve diçe. Nivîskar helbestên kurt ji nivîskarênnaskirî wekî Cigerxwîn, Karlenê Çaçanî, Şikoyê Hesen dide xwendevanan. Di pirtûkê debingehên hesabê destpêkî jî hatiye dayin (hejmar, pirsên piçûk, tevî wêneyan).

67

SANDBERG I. û L., Kino digot, alîkarî bikim, ji zimanê swêdî hatiye wergerandin,Kurdiska Kultur Förlaget, Stockholm, 1 983, 32 r., 20 x 1 8 cm.

Kitêbokek ji bo zarokan, bi kurmancî, tîpên latînî, tevî wêneyên rengîn.

SANDBERG I. û L., Kino digot, li wê derê binêre, ji zimanê swêdî hatiye wergerandin,Kurdiska Kultur Förlaget, Stockholm, 1983, 32 r., 20 x 18 cm.

Kitêbokek ji bo zarokan, bi kurmancî, tîpên latînî, tevî wêneyên bedew.

XWÊNDINÎ KURDÎ, polî duwemî seretayî, Korî berêweberîy perwerde û fêrkirdînîseraserî Kurdistanî Iran, 1983, 137 r.

Kitêba xwendinê ku Partiya Demokrat a Kurdistana Iranê di çarçeva bernameya xweya perwerdeyiyê de neşir kiriye. Ev kitêba bi wêneyên rengîn ên bedew xemilandî, bialfabeya erebî ya kurdên Iraqê hatiye nivîsîn. Di dawiya her rûpela xwendinê deferhengokeke kurdî-kurdî û çend pirs hene.

Metin bi awayekî baş û hînker hatine helbijartin. Kitêb baş û bikêrhatî ye.

ZANISTÎ EZMÛNÎ, ji bo polî duwemî seretayî, ji zimanê farisî wergerandiye, Korîberêweberiy perwerde û fêrkirdinî seraserî Kurdistanî Iran, 1983, 144 r.

Ev kitêba xwendegahî bi destê Partiya Demokrat a Kurdistana Iranê di çarçevabernameya wê ya perwerdeyiya Kurdên Iranê hatiye çap kirin.

Alfabeya erebî ya Kurdên Iraqê hatiye bi kar anîn. Tê de, bi kurtî, qala nasîna heywan,giya, meywe, zebze, kulîlk, xwarin, tenduristî, avakirina xaniyan, coxrafya, ol, hwd... têkirin. Di dawiya pirtûkê de ferhengokeke kurdî-farisî heye.

ZIMAN

AKRAWÎ F.R., Standard Kurdish Grammar, London, 1982, 200 r.Rêzimaneke gelemperî ya zimanê kurdî, bi destê kurdekî navçeya Akrayê, li Kurdis-

tana Iraqê. Ji bo pêkanîna vê «rêzimana klasîk a kurdiya edebî», nivîskar ji metnên bizaravayên bakur û navend kelk girtiye. Ew mikur tê ku «hin Kurd dikarin tiştek jê tênegihên» û dibêje ku «divêt hemû kurdên ku dixwazin zimanê xwe û zanava xwe yaneteweyî biparêzin vê rêzimanê bixwînin û hîn bikin».

Ev cêribandineke din e ji bo çê kirina zimaneke edebî yê kurdî bi tevîhevkirinazaravayan. Berî Akrawî, ceribandinên din, ên ciddîtir, çê bûn ji bo yekandina kurdiyaedebî. Ya dawîn a Cemal Nebez (ku demeke dirêj fêrên zimanê kurdî daye li ZanîngehaSerbest a Berlîna Rojava) bû : Zimanî yekgirtûy kurdî, Bamberg (Almanya Federal),1976, 126 r.

BABAN, Şukrillah, Ferhengê farisî-kurdî, 1982, 872 r.Nivîskar, ku ji Sineyê ye, li Zanîngeha Tehranê ilmên îslamî xwendiye. Ew li

radyo-televizyona Iranî xebitiye û îstgehên Ormiye û Sine (Senendec) îdare kiriye. Ew disala 1960 an de pirtûkek jî li ser jiyana Selahedînê Eyûbî nivîsiye. Mîrze Baban nezimannas û ne jî pisporê zimanê kurdî ye. Ev kêmasî xwe di ferhenga wî ya farisî-kurdîde xwe nîşan dide. Mesela ew lêkerafarisî raftan «çûyin» bi gotinên royiştin û wisa jî koçkirdin, tê per kirdin, burdin... werdigerîne.

BALÎ, Awê, Alfabeya kurdî, weşanên Komkar, no. 15, Almanya Federal, 71 r.Ev pirtûka hînkirinê ji pirtûkên awrûpayî bandûr (îlham) digre. Alfabe ya Hawarê ye,

xeynî dengdêra i ku ew bê xal i dinivîse û dengdêra î jî dike i. Li rex her tîpeke alfabêwêne hatin danîn. Hingî fêrbûna alfabê pêş ve diçe. Nivîskar helbestên kurt ji nivîskarênnaskirî wekî Cigerxwîn, Karlenê Çaçanî, Şikoyê Hesen dide xwendevanan. Di pirtûkê debingehên hesabê destpêkî jî hatiye dayin (hejmar, pirsên piçûk, tevî wêneyan).

67

KARA, M.S., Ferhengê farisî-kurdî, wûşebijêr, Senendec, 1982, 348 r.Ev ferhenga farisî- kurdî ya berîkê dora 7500 gotin dicivîne û eserê hiqûqnasekî ye.

Nivîskar di kovara KORDESTAN ku di salên 1964-1965 de li Tehranê derdiket çendhelbestên xwe belav kiribû. Ew qenc bi kurdî dizane û wêrgerandina wî, bi awayekî giştîmukemmel e. Ferheng, bê gûman, ji bo kesên ku dixwazin hînî zimanê kurdî bibinalîkarekî hêja ye.

XORŞÎD, Fuad Hama, El-luxat el-kurdiyye, el-tewzî* el-cuxrafî li-lehcatiha (Zimanêkurdî, belavbûyiniya coxrafî ya zaravayên wî), Bexda, 1983, 52 r., bi zimanê erebî.

F.H.Xorşîd coxrafînasekî xort e. Xebata wî ya bi zimanê erebî li ser belavbûyiniyazaravayên kurdî ji alî Kazim Sadedîn ve hatiye wergerandinê ingilîzî : Kurdish languageand the geographical distribution ofits dialects, Bexda, 1 983.

Piştî ketîniyeke kurt li ser eslê kurdî û xasiyeta wî, nivîskar zimanê kurdî vediqetîneçar şaxan : 1) kurdiya bakur (beyazîdî, hekkarî, şemdînanî, botanî, devokên rojavayî,badînanî) ; 2) kurdiya navendî (mukrî, soranî, ardelanî, sulêmanî, germiyanî) ; 3) kur-diya nîvro (lorî-feylî, bextiyarî, mamasanî, kuh-giluyî, kelhorî, lakkî) ; 4) goranî (goranî,hawramî, bacalanî, zaza). Nivîskar paşiyê xerîteyek zimannasiya kurdî çê dike.

Ev xebat dikaribû balkêş û bikêrhatî bibûna lê mixabin ji ciddiyeta zanistî dûr e û tê degelek xeletî hene.

KURDOEV, K.K. û YUSUPOVA Z.A., Kurdsko-Russkij Slovar (Ferhenga kurdî-rûsî,<soranî>), dora 25.000 gotin, Moskova, 1983, 752 r.

Ev ferhenga girîng a yekemîn e ku li Yekîtiya Sovyetî li ser kurdiya navendî (devokênSulêmaniye, Erbîl, Rewandûz, Koy Sancak, Kerkûk, Mehabad, Oşnoviye, Bane, Senen-dec) derdikeve. Peyivên kurdî bi alfabeya erebo-farisî ya kurdên Iraq û Iranê û li gorarêza vê alfabê hatine nivîsîn.

Sê lêger vê xebatê pêk anîne. Berî hemiyan Zarê Yusuf, pispora sovyetî ya kurdiyanavendî, ku ta niha gelek xebatan belav kiriye li ser rûçikên morfolojîk ên cihên yênzaravayên kurdî yên navendî, herfên han daye ser xwe : û, u, o, î, i, e, ç, x, r, z, j, s, ş, f,v, k, g, I ; Qanatê Kurdo tîpên a, ê, b, p, t, h, d, c, m, n, h girtiye ser xwe û MarûfXeznedar, pisporê edebiyata kurdî, ji navçeya Hewlêrê li Kurdistana Iraqê, tîpên q, y û c.Ev her sê lêger ji zanîna pisporên kurd ên ji Kurdistana Iraqê û Iranê ku li YekîtiyeSovyetî xwendine kelk girtine. Ev pisporên alîkar Cemşîd Heyderî (jj Hewlêrê), QawusQeftan, Kemal Mezher Ehmed, Ewerehman Hacî Marif (ji Sulêmaniyê) û Kerîm Eyyûbî (jiMehabadê) ne.

Li rex her peyvê, xwendina wê bi tîpên latînî yên alfaba Hawarê hatiye danîn. Çapaferhengê gelek bedew e û ferheng haletekî hêja yê xebatê ye.

PIRTÛKÊN DIN

MARÛF Ebdulxaliq, Teknîkar, Wezareta Çand û Rênîşniyê, beşa çand û weşanênkurdî, rêza zanistî no. 1 , Bexda, 1980, 379 r.

Ev pirtûka ku Mihendis Emced Ebdulwahid çav lêgerandiye û rast kiriye, dixwazeteknîkên elektronîkê (radyo, transistor, teyp, hwd... ) hînî her kesî bike.

Nivîskar ji pirtûkên bi erebî û bi îngilîzî nivîsî bandûr girtiye. Di dawiya pirtûkê deferhengokeke teknîk a îngilîzî-kurdî heye...

SEMEDÎSeyid Muhemed, Rojjimêrî Mehabad, Mehabad, 1342/1983, 108 r.,Teqwîmeke li Mehabadê çapbûyî. Li ser rûpela pêşîn wêneyek şairê kurd ê sofî

Melayê Cezîrî (1570-1640). Tê de jînenigariyên kurt ên şair û nivîskarên kurdên din, tevîwêneyên wan hene : Hacî Mela Ebdulla Celî yê Koy Sancaqê, Muftî el-Ezîz Efendî yêSulêmaniyê, Mihemed Emîn Zekî Beg, Pîremêrd, Herîq, hwd, hwd...

68

KARA, M.S., Ferhengê farisî-kurdî, wûşebijêr, Senendec, 1982, 348 r.Ev ferhenga farisî- kurdî ya berîkê dora 7500 gotin dicivîne û eserê hiqûqnasekî ye.

Nivîskar di kovara KORDESTAN ku di salên 1964-1965 de li Tehranê derdiket çendhelbestên xwe belav kiribû. Ew qenc bi kurdî dizane û wêrgerandina wî, bi awayekî giştîmukemmel e. Ferheng, bê gûman, ji bo kesên ku dixwazin hînî zimanê kurdî bibinalîkarekî hêja ye.

XORŞÎD, Fuad Hama, El-luxat el-kurdiyye, el-tewzî* el-cuxrafî li-lehcatiha (Zimanêkurdî, belavbûyiniya coxrafî ya zaravayên wî), Bexda, 1983, 52 r., bi zimanê erebî.

F.H.Xorşîd coxrafînasekî xort e. Xebata wî ya bi zimanê erebî li ser belavbûyiniyazaravayên kurdî ji alî Kazim Sadedîn ve hatiye wergerandinê ingilîzî : Kurdish languageand the geographical distribution ofits dialects, Bexda, 1 983.

Piştî ketîniyeke kurt li ser eslê kurdî û xasiyeta wî, nivîskar zimanê kurdî vediqetîneçar şaxan : 1) kurdiya bakur (beyazîdî, hekkarî, şemdînanî, botanî, devokên rojavayî,badînanî) ; 2) kurdiya navendî (mukrî, soranî, ardelanî, sulêmanî, germiyanî) ; 3) kur-diya nîvro (lorî-feylî, bextiyarî, mamasanî, kuh-giluyî, kelhorî, lakkî) ; 4) goranî (goranî,hawramî, bacalanî, zaza). Nivîskar paşiyê xerîteyek zimannasiya kurdî çê dike.

Ev xebat dikaribû balkêş û bikêrhatî bibûna lê mixabin ji ciddiyeta zanistî dûr e û tê degelek xeletî hene.

KURDOEV, K.K. û YUSUPOVA Z.A., Kurdsko-Russkij Slovar (Ferhenga kurdî-rûsî,<soranî>), dora 25.000 gotin, Moskova, 1983, 752 r.

Ev ferhenga girîng a yekemîn e ku li Yekîtiya Sovyetî li ser kurdiya navendî (devokênSulêmaniye, Erbîl, Rewandûz, Koy Sancak, Kerkûk, Mehabad, Oşnoviye, Bane, Senen-dec) derdikeve. Peyivên kurdî bi alfabeya erebo-farisî ya kurdên Iraq û Iranê û li gorarêza vê alfabê hatine nivîsîn.

Sê lêger vê xebatê pêk anîne. Berî hemiyan Zarê Yusuf, pispora sovyetî ya kurdiyanavendî, ku ta niha gelek xebatan belav kiriye li ser rûçikên morfolojîk ên cihên yênzaravayên kurdî yên navendî, herfên han daye ser xwe : û, u, o, î, i, e, ç, x, r, z, j, s, ş, f,v, k, g, I ; Qanatê Kurdo tîpên a, ê, b, p, t, h, d, c, m, n, h girtiye ser xwe û MarûfXeznedar, pisporê edebiyata kurdî, ji navçeya Hewlêrê li Kurdistana Iraqê, tîpên q, y û c.Ev her sê lêger ji zanîna pisporên kurd ên ji Kurdistana Iraqê û Iranê ku li YekîtiyeSovyetî xwendine kelk girtine. Ev pisporên alîkar Cemşîd Heyderî (jj Hewlêrê), QawusQeftan, Kemal Mezher Ehmed, Ewerehman Hacî Marif (ji Sulêmaniyê) û Kerîm Eyyûbî (jiMehabadê) ne.

Li rex her peyvê, xwendina wê bi tîpên latînî yên alfaba Hawarê hatiye danîn. Çapaferhengê gelek bedew e û ferheng haletekî hêja yê xebatê ye.

PIRTÛKÊN DIN

MARÛF Ebdulxaliq, Teknîkar, Wezareta Çand û Rênîşniyê, beşa çand û weşanênkurdî, rêza zanistî no. 1 , Bexda, 1980, 379 r.

Ev pirtûka ku Mihendis Emced Ebdulwahid çav lêgerandiye û rast kiriye, dixwazeteknîkên elektronîkê (radyo, transistor, teyp, hwd... ) hînî her kesî bike.

Nivîskar ji pirtûkên bi erebî û bi îngilîzî nivîsî bandûr girtiye. Di dawiya pirtûkê deferhengokeke teknîk a îngilîzî-kurdî heye...

SEMEDÎSeyid Muhemed, Rojjimêrî Mehabad, Mehabad, 1342/1983, 108 r.,Teqwîmeke li Mehabadê çapbûyî. Li ser rûpela pêşîn wêneyek şairê kurd ê sofî

Melayê Cezîrî (1570-1640). Tê de jînenigariyên kurt ên şair û nivîskarên kurdên din, tevîwêneyên wan hene : Hacî Mela Ebdulla Celî yê Koy Sancaqê, Muftî el-Ezîz Efendî yêSulêmaniyê, Mihemed Emîn Zekî Beg, Pîremêrd, Herîq, hwd, hwd...

68

Ll SER PIRTÛKA MENTÊŞAŞVÎLÎ

Pêşrew Kerîm AHMED

Pirtûka kurdî ya A.M. Mşntêşaşvîlî ku bi zimanê rûsî li Mosko derketiye, diçapxana «Nauke» sala 1984 de hatiye çapkirin, ji 240 rûpelan pêk hatiye.

Ev pirtûk bi toneke fereh li ser rewşa aborî ya Kurdistanê ya sedsala XIX taroja îroyîn kolaye. Ev bi zimanê rûsî yekemîn kar e ku bi şêweke fereh li serrewşa komelayetî (civakî) - aborî ya Kurdistanê dikole ji belgeyên hêja wek li

ser gişî aliyên jiyana Kurdan, rewşa jînê, a koçeran, a xêlan (eşîretan), acotkaran, a axa û karkêran tijî ye.

Li ser rewşa jiyana koçeran bi toneke pir baş û fereh axaftiye. Lê belê ewhinek li hejmarê koçeran di nav Kurdan de zêde dike û dibêje ku ta kutayiyasedsala XIX piraniya Kurdan koçer bûne. Li perawêza (1) de dinivisîne kupirtûka «Kurdistan and the Kurds», A.R. Ghassemlou (Praga 1965) dehejmara kurdên koçer dike 1/3. Mentêşaşvîlî dibêje ku Qasimlo vê hejmarêdide, lê hîç belgeyek di destê wî de nîne. Eger em vegerin ser pirtûkamamosta Emîn Zekî û hejmarê koçeran kom bikin, dibe 131.929 xêzan, ûcotkarên rûniştî 233.158 xêzan derdikevin, û 239.900 xizanên nîvrûniştîdibin. Eger nîvrûniştî û rûniştiyan kom bikin, dibe 473.058 xêzan ku ev dibebêtirî 1/3. Herwisa mamosta Emîn Zekî hejmarê 30 xel (eşîret) ên rûniştî, 6eşîretên koçer û 3 yên nîvrûniştî nedaye. Li vir em dikarin bêjin ku gotinamamosta Qasimlo rast e û ji bo vî tiştî belge jî hene.

Di vê pirtûkê de, bi awakî pir xweş û diyar li ser kiştûkalê (ziraet) jînivisandiye. Li Kurdistanê çi tên çandin, çawa zeviyan dikolin, sîstemayekzevî û duzevî çi ne, hatine nivisandin.

Nivîskar dibêje ku 1 00 kg dane 500-700 kg dane didan. Bi wê tonê rewşaaborî ya gundê Kurdistanê li gor belgeyên ta niha hene, pir baş vekiriye ûherweha çawaniya çewsandinên cotkaran ji aliyê hikûmetê ve, aşkere kiriye :

Çawa keda wan bi erzanî ji aliyê hikûmetê ve tên kirîn û paş de bi bihayekegiran careke din difroşin wan. Wek titûn, silqê şekir û h.d. Ji bo îsbatkirinê, ji

Ll SER PIRTÛKA MENTÊŞAŞVÎLÎ

Pêşrew Kerîm AHMED

Pirtûka kurdî ya A.M. Mşntêşaşvîlî ku bi zimanê rûsî li Mosko derketiye, diçapxana «Nauke» sala 1984 de hatiye çapkirin, ji 240 rûpelan pêk hatiye.

Ev pirtûk bi toneke fereh li ser rewşa aborî ya Kurdistanê ya sedsala XIX taroja îroyîn kolaye. Ev bi zimanê rûsî yekemîn kar e ku bi şêweke fereh li serrewşa komelayetî (civakî) - aborî ya Kurdistanê dikole ji belgeyên hêja wek li

ser gişî aliyên jiyana Kurdan, rewşa jînê, a koçeran, a xêlan (eşîretan), acotkaran, a axa û karkêran tijî ye.

Li ser rewşa jiyana koçeran bi toneke pir baş û fereh axaftiye. Lê belê ewhinek li hejmarê koçeran di nav Kurdan de zêde dike û dibêje ku ta kutayiyasedsala XIX piraniya Kurdan koçer bûne. Li perawêza (1) de dinivisîne kupirtûka «Kurdistan and the Kurds», A.R. Ghassemlou (Praga 1965) dehejmara kurdên koçer dike 1/3. Mentêşaşvîlî dibêje ku Qasimlo vê hejmarêdide, lê hîç belgeyek di destê wî de nîne. Eger em vegerin ser pirtûkamamosta Emîn Zekî û hejmarê koçeran kom bikin, dibe 131.929 xêzan, ûcotkarên rûniştî 233.158 xêzan derdikevin, û 239.900 xizanên nîvrûniştîdibin. Eger nîvrûniştî û rûniştiyan kom bikin, dibe 473.058 xêzan ku ev dibebêtirî 1/3. Herwisa mamosta Emîn Zekî hejmarê 30 xel (eşîret) ên rûniştî, 6eşîretên koçer û 3 yên nîvrûniştî nedaye. Li vir em dikarin bêjin ku gotinamamosta Qasimlo rast e û ji bo vî tiştî belge jî hene.

Di vê pirtûkê de, bi awakî pir xweş û diyar li ser kiştûkalê (ziraet) jînivisandiye. Li Kurdistanê çi tên çandin, çawa zeviyan dikolin, sîstemayekzevî û duzevî çi ne, hatine nivisandin.

Nivîskar dibêje ku 1 00 kg dane 500-700 kg dane didan. Bi wê tonê rewşaaborî ya gundê Kurdistanê li gor belgeyên ta niha hene, pir baş vekiriye ûherweha çawaniya çewsandinên cotkaran ji aliyê hikûmetê ve, aşkere kiriye :

Çawa keda wan bi erzanî ji aliyê hikûmetê ve tên kirîn û paş de bi bihayekegiran careke din difroşin wan. Wek titûn, silqê şekir û h.d. Ji bo îsbatkirinê, ji

rewşa jinên çend malên cotkar nimûne daye, bi wî rengê zilm û zoriya sercotkaran ji bo xwendevanên Ewrûpa aşkere kiriye.

Nivîskar bi wirdî li rewşa bajaran kolaye. Nîşan dide ku sermayedarî bi çitonê dikeve nav Kurdistana Turkiyê. Lê belê çaxa tê ser vekirina riya hesin,dibêje ku şoreşa Kemal Ataturk bi wî karî pêşveçûna aborî aniye meydanê.Kemal riya hesin, ne ji bo aborî çêkir, ji tirsa ku Kurdistan ji destê wî neçeçêkir û ta leşkerê xwe zû bikişîne Kurdistanê, heke serhildanek çêbibe. Lialiyekî din Almanya û îngilîstan her yek ev rê ji bo xwe dixwastin. Û dixwastinku zûtir kutayî li vî karî bînin ji ber ku xwe amadeye şerê cîhanî ya duhemdikirin.

Ev tişt wisa dide xweyanî kirin ku nivîskar baş «Kemal û Kemalîzm»ê fêmnekiriye. Mentêşaşvîlî di pirtûka xwe de bi belge û rêkûpêk, peywendiyanav xêzanên kurda vekiriye. Dibêje ku peywendiya derebegayetî li Kurdistanêpir jar bûye, ev jarî peywendiya xêlekî jî bi xwe re dikuje, lê peywendiyamalbatî li Kurdistanê hîn pir xurt e.

Nivîskar ayin (ol) û hemî terîqetên li Kurdistanê ji jiyana Kurdan ve girêdaye.Herweha li ser rewşenbîrî, ziman û nivisandina kurda axaftiye. Di ziman de,

li ser şêweyên zimanê kurdî û navçeyên belavbûna zaravayan destnîşankiriye û hoyên bûna van zaravayan bi toneke zanistî vekiriye.

Li aliyekî din pir li kurdî ; li wêje (edeb) ya kurdî kolaye. Her li folklor tawêjeya nivisandî, navê hin hestyarên (şair) kurda daye. Wek Elî Teremaxî(sedsala X-XI,) Elî Herîrî (1009-1079), Ehmed Melayê Cizêrî (XII), FeqiyêTeyran (1307-1375), Melayê Batê (1417-1495), Ehmedê Xanî (1650-1708),Mustefa Bêsaranî (1641-1721), Mîrza Şeref (XVIII).

Lê nivîskarê birêz dibêje ku «Mishefa Reş» û «Celwe» bi zaravayê kurman-ciya bakur hatiye nivisandin. Bi baweriya min ev ne wilo ye. Eger li vê têkstêbinêrîn, ji bo me hinek aşkere dibe.

Feslî nuxustîn1. Min bûm û îsteş hem demênim ta axirî, beser hemû afrîdeyek heye min

îşî ewane pêk bînim.2. Min hazirim xêram bo ewanî pêm birwa deken û demê îş deparênewe.

Ev ji bo me dide xweyanî kirin ku ev bi kurmanciya başûr (soranî) hatiyenivîsandin.

Herweha navê Baba Tahir Uryanî (XI) û Hacî Nûr Alî îlahî daye.Nivîskar herweha hinek li ser wêjeya sedsala XIX jî nivisandiye û navê Nalî

(1800-1856), Ebdulrehman Beg (1805-1869) û Mustefa Begî Kurdî (1812-1 850) daye û bi toneke fereh li ser hestyarê niştîmanperwer Hacî Qadirê Koî(1 81 6-1 894) nivisandiye.

70

rewşa jinên çend malên cotkar nimûne daye, bi wî rengê zilm û zoriya sercotkaran ji bo xwendevanên Ewrûpa aşkere kiriye.

Nivîskar bi wirdî li rewşa bajaran kolaye. Nîşan dide ku sermayedarî bi çitonê dikeve nav Kurdistana Turkiyê. Lê belê çaxa tê ser vekirina riya hesin,dibêje ku şoreşa Kemal Ataturk bi wî karî pêşveçûna aborî aniye meydanê.Kemal riya hesin, ne ji bo aborî çêkir, ji tirsa ku Kurdistan ji destê wî neçeçêkir û ta leşkerê xwe zû bikişîne Kurdistanê, heke serhildanek çêbibe. Lialiyekî din Almanya û îngilîstan her yek ev rê ji bo xwe dixwastin. Û dixwastinku zûtir kutayî li vî karî bînin ji ber ku xwe amadeye şerê cîhanî ya duhemdikirin.

Ev tişt wisa dide xweyanî kirin ku nivîskar baş «Kemal û Kemalîzm»ê fêmnekiriye. Mentêşaşvîlî di pirtûka xwe de bi belge û rêkûpêk, peywendiyanav xêzanên kurda vekiriye. Dibêje ku peywendiya derebegayetî li Kurdistanêpir jar bûye, ev jarî peywendiya xêlekî jî bi xwe re dikuje, lê peywendiyamalbatî li Kurdistanê hîn pir xurt e.

Nivîskar ayin (ol) û hemî terîqetên li Kurdistanê ji jiyana Kurdan ve girêdaye.Herweha li ser rewşenbîrî, ziman û nivisandina kurda axaftiye. Di ziman de,

li ser şêweyên zimanê kurdî û navçeyên belavbûna zaravayan destnîşankiriye û hoyên bûna van zaravayan bi toneke zanistî vekiriye.

Li aliyekî din pir li kurdî ; li wêje (edeb) ya kurdî kolaye. Her li folklor tawêjeya nivisandî, navê hin hestyarên (şair) kurda daye. Wek Elî Teremaxî(sedsala X-XI,) Elî Herîrî (1009-1079), Ehmed Melayê Cizêrî (XII), FeqiyêTeyran (1307-1375), Melayê Batê (1417-1495), Ehmedê Xanî (1650-1708),Mustefa Bêsaranî (1641-1721), Mîrza Şeref (XVIII).

Lê nivîskarê birêz dibêje ku «Mishefa Reş» û «Celwe» bi zaravayê kurman-ciya bakur hatiye nivisandin. Bi baweriya min ev ne wilo ye. Eger li vê têkstêbinêrîn, ji bo me hinek aşkere dibe.

Feslî nuxustîn1. Min bûm û îsteş hem demênim ta axirî, beser hemû afrîdeyek heye min

îşî ewane pêk bînim.2. Min hazirim xêram bo ewanî pêm birwa deken û demê îş deparênewe.

Ev ji bo me dide xweyanî kirin ku ev bi kurmanciya başûr (soranî) hatiyenivîsandin.

Herweha navê Baba Tahir Uryanî (XI) û Hacî Nûr Alî îlahî daye.Nivîskar herweha hinek li ser wêjeya sedsala XIX jî nivisandiye û navê Nalî

(1800-1856), Ebdulrehman Beg (1805-1869) û Mustefa Begî Kurdî (1812-1 850) daye û bi toneke fereh li ser hestyarê niştîmanperwer Hacî Qadirê Koî(1 81 6-1 894) nivisandiye.

70

Wextê li ser Şêx Rizayê Talebanî (1842-1910) diaxive, dibêje ku Hacî Qadirgotiye ku Şêx Riza «Şehsiwarê rewanbêjî kurdan e.» Ev bi baweriya min çewte, ji ber ku Hacî Qadir dibêje :

Şehsiwarî belaxetî KurdanYeke tazî fesahetî Baban

Mustefa ye texellusî kurdîXezelî kirde ber tenî kurdî

Li vir xweyan e ku Hacî ev honrawe li ser Mustefa Begî Kurdî gotiye, ne li

ser Şêx Riza. Bi şêweke pir hêja, li ser Herîq (1866-1909), Adebî (1859-1916),Temûr Beg nivisandiye. Dibêje ku wêjeya kurdî piştî şerê cîhanî yê pêşî, bigavên mezin pêşve diçe.

Li ser rabûna bizûtneweya kurdan, di salên 20-30 de, endêşeyên (fikir)niştimanî di nav wêjeya kurdî de bi awakî diyar tête xweyanî kirin, wek di navhonraweyên (şiir) Ehmed Muxtar, Ehmed Hamîd, Elî Kemal Bekir de. Ditojîneweya (tehqîq) xwe de destnîşanê pir tiştên hêja dike û dibêje ku di navwêjeya nû de, zimanê hestyaran ne wekî zimanê hestyarên klasîk in :

Herwekî Goran, Bêkes, Dildar, Nûrî Şêx Salih.Li ser rojnamevaniya kurdî dibêje ku di sedsaleyên XIX-XX li çaxê «Vejîa

Asya» de, Kurd yek ji zorlêkirawtirîn û paşketîtirîn miletên bindest yê DewletaOsmanî bûn. Pir hoyên girîng yên çêbûna rojname û kovaran vekirî ye. Bitoneke kin û rêkûpêk naveroka wan weşandina daye û bi çi awayî tesîr li serrewşenbîrên wê demê hiştiye : wek rojnama «Kurdistan» 1898, «HetawîKurd». Herweha li ser hinek desteyên (grup) kurda yên ku peywendiya wan bivan weşandina hebûye, nivisandiye wek desteya «Hîway Kurd» 1910, a kukovareke her mehê bi navê «Roja Kurd» derdixist.

Li ser Komara Mahabadê nivîsandiye ku bi navê «Helale» kovara dengêxortên Kurdistanê derdiket. Navê rojname û kovareke din jî daye, wekî«Şoreş», «Rizgarî», «Azadî», «Xebatî Kurd» û kovarên «Hawar» û «Gelawêj».

Di beşê duhemê pirtûkê de, li ser eşîret û hevgimên (konfederasyon)eşîretan nivisandiye. Ji bo vê yekê, berî her tiştî rewşa civakî-aborî yaeşîretan vekiriye. Dibêje her koçerek endamê eşîreke koçer e. Lê hinek jigundiyan bê eşîr in. Ev Kurdên ku bi eşîrekê ve negirêdayî ye, bi navê«kurmanc» li Kurdistana bakur tên binavkirin, li Kurdistana başûr ji wan redibêjin «miskîn». Li Sulêymaniyê ev bi navê «goran» tên naskirin. Ev hersênav ji bo cotkaran dihatin gotin.

Kurdên rûniştî ji giştî daniştvanên navçeyî bêtir dihatin çewsandin, ku evçewsandin ji aliyê şêx, axa, mîr, mîrêmîran, beg, eşîretên koçer, Tirkiye ûîranê ve bû.

71

Wextê li ser Şêx Rizayê Talebanî (1842-1910) diaxive, dibêje ku Hacî Qadirgotiye ku Şêx Riza «Şehsiwarê rewanbêjî kurdan e.» Ev bi baweriya min çewte, ji ber ku Hacî Qadir dibêje :

Şehsiwarî belaxetî KurdanYeke tazî fesahetî Baban

Mustefa ye texellusî kurdîXezelî kirde ber tenî kurdî

Li vir xweyan e ku Hacî ev honrawe li ser Mustefa Begî Kurdî gotiye, ne li

ser Şêx Riza. Bi şêweke pir hêja, li ser Herîq (1866-1909), Adebî (1859-1916),Temûr Beg nivisandiye. Dibêje ku wêjeya kurdî piştî şerê cîhanî yê pêşî, bigavên mezin pêşve diçe.

Li ser rabûna bizûtneweya kurdan, di salên 20-30 de, endêşeyên (fikir)niştimanî di nav wêjeya kurdî de bi awakî diyar tête xweyanî kirin, wek di navhonraweyên (şiir) Ehmed Muxtar, Ehmed Hamîd, Elî Kemal Bekir de. Ditojîneweya (tehqîq) xwe de destnîşanê pir tiştên hêja dike û dibêje ku di navwêjeya nû de, zimanê hestyaran ne wekî zimanê hestyarên klasîk in :

Herwekî Goran, Bêkes, Dildar, Nûrî Şêx Salih.Li ser rojnamevaniya kurdî dibêje ku di sedsaleyên XIX-XX li çaxê «Vejîa

Asya» de, Kurd yek ji zorlêkirawtirîn û paşketîtirîn miletên bindest yê DewletaOsmanî bûn. Pir hoyên girîng yên çêbûna rojname û kovaran vekirî ye. Bitoneke kin û rêkûpêk naveroka wan weşandina daye û bi çi awayî tesîr li serrewşenbîrên wê demê hiştiye : wek rojnama «Kurdistan» 1898, «HetawîKurd». Herweha li ser hinek desteyên (grup) kurda yên ku peywendiya wan bivan weşandina hebûye, nivisandiye wek desteya «Hîway Kurd» 1910, a kukovareke her mehê bi navê «Roja Kurd» derdixist.

Li ser Komara Mahabadê nivîsandiye ku bi navê «Helale» kovara dengêxortên Kurdistanê derdiket. Navê rojname û kovareke din jî daye, wekî«Şoreş», «Rizgarî», «Azadî», «Xebatî Kurd» û kovarên «Hawar» û «Gelawêj».

Di beşê duhemê pirtûkê de, li ser eşîret û hevgimên (konfederasyon)eşîretan nivisandiye. Ji bo vê yekê, berî her tiştî rewşa civakî-aborî yaeşîretan vekiriye. Dibêje her koçerek endamê eşîreke koçer e. Lê hinek jigundiyan bê eşîr in. Ev Kurdên ku bi eşîrekê ve negirêdayî ye, bi navê«kurmanc» li Kurdistana bakur tên binavkirin, li Kurdistana başûr ji wan redibêjin «miskîn». Li Sulêymaniyê ev bi navê «goran» tên naskirin. Ev hersênav ji bo cotkaran dihatin gotin.

Kurdên rûniştî ji giştî daniştvanên navçeyî bêtir dihatin çewsandin, ku evçewsandin ji aliyê şêx, axa, mîr, mîrêmîran, beg, eşîretên koçer, Tirkiye ûîranê ve bû.

71

Hinek tiştên xweş bi hejmar daye ku wek ji bo suneta zarokan, şêx ji 2-10pez, ji bo derkirina cinan jî 1-2 pez ji cotkaran distendin.

Li Kurdistanê sê desteyên komelayetî hebûne ; êl, eşîret, cotkar. Êl koçerin û ji çend berebaban tên pêkhatin. Serekê mezintirînên berebabê dibeserekê êlê. Eşîret berê koçerên cengawer bûne û paşiyê li navçekê cînişînbûne.

Peywendiya aborî di navbera eşîretan û Kurdên bê eşîret de bi vê tonêçêdibûn : ji bo birêvebirina karûbarên bê eşîretan (gundiyan), ji gundiyan yekdihat hilbijartin ku jê re «keya», «muxtar» an jî «ketxuda» dihat gotin. Ev karêgundiyan bi hukûmetê re, bi mîr û axayan re dimeşandin.

Nivîskar li ser sîstema hevgirtina ramyarî (siyasî) ya eşîretên Kurdan ûhevgirtinên konfederalî ya eşîretan û peywendiyên wan ên bi dewletênOsmanî û îranê re rava kiriye.

Li beşê sê yê pirtûkê, li ser peywendiya kiştûkalî û pêşveçûna aborî yaKurdistanê diaxive. Berî her tiştî dest bi rava kirina qonaxên dîrokî ûpêşveçûnên peywendiya kiştûkalî (çandinî) kiriye. Û bi qonaxên sedeyênnawendî dest bi tojînewe (tehqîq) ya xwe kiriye.

Di destpêka sedsaleya VII de ; dema ereb Kurdistanê dagîr kirin, di gundênKurdistanê de giştbeşî (kooperatîv) ya cotkarî li ser bingehên berebavkî-xêlekî çêbû bûn.

Çaxê xelîfeyê îslamê dest danî ser zeviyên şahê Sasanî ku şerê erebandikir, xelîfe bû derebegê mezintirîn di nav îslamê de. Bi vê tonê derebegî li

Kurdistanê gihîşt payeke bilind, piraniya zeviyan ketin destê dagîrkerên erebû hinek jî di destê kurdên dewlemend de man. Şêweke ji şêweyên derebegî-tiyê, li ser zeviyên «weqif» û «îqta» nivisandiye. Dibêje ku hinek caran xelîfe ûbeg ji % 80 keda cotkaran ji xwe re dibirin. Lê di dema Kerîm Xanê Zend(1 752-1 779) de, rewşa cotkaran li seranserê îranê ji berê pir çêtir bû bû.

Di pirtûka xwe de, bi awakî dûrûdirêj li ser zevîdariya dema nû ya her çarparçeyên Kurdistanê nivisandiye.

Li ser lakêl (zevî ku axa bi kirê dide cotkaran) û bikaranîna lakêlan, di nûtirînqonaxê de rava kiriye. Li ser şêweyên zibareyên ji bo axê, çend ji kedê, çiqasji pere û pezên cotkaran ku axa ji bo xwe dibe, li ser rawestaye.

Di van dehsaleyên paşîn de, şêweyên lakêlên sermiyandarî ketine Kurdis-tanê ku pirê caran sermiyandar û axa yek kes e. Sermiyandarî di vanherêman de xurt dibe. Li ku derê kiştûkaliyên pîşesazî (senatê) tên çandin,xwedanê axê hêdî hêdî traktor û patozan dikirin û cotkaran ji ser axa xweradikin, cihê wan teng dikin an jî wan dikin rêzên karkerên cotkar. Lêpeywendiya sermiyandariyê, li Kurdistanê pir paşveketî ye.

Derbareya reforma 1958 li Iraqê, pir bi dûrûdirêjî axavtiye. Giştî aliyên wêreformê diya kiriye. Lê belê dematê ser reforma No 116 a sala 1970, biçaveke zanistî lê nanihêre.

72

Hinek tiştên xweş bi hejmar daye ku wek ji bo suneta zarokan, şêx ji 2-10pez, ji bo derkirina cinan jî 1-2 pez ji cotkaran distendin.

Li Kurdistanê sê desteyên komelayetî hebûne ; êl, eşîret, cotkar. Êl koçerin û ji çend berebaban tên pêkhatin. Serekê mezintirînên berebabê dibeserekê êlê. Eşîret berê koçerên cengawer bûne û paşiyê li navçekê cînişînbûne.

Peywendiya aborî di navbera eşîretan û Kurdên bê eşîret de bi vê tonêçêdibûn : ji bo birêvebirina karûbarên bê eşîretan (gundiyan), ji gundiyan yekdihat hilbijartin ku jê re «keya», «muxtar» an jî «ketxuda» dihat gotin. Ev karêgundiyan bi hukûmetê re, bi mîr û axayan re dimeşandin.

Nivîskar li ser sîstema hevgirtina ramyarî (siyasî) ya eşîretên Kurdan ûhevgirtinên konfederalî ya eşîretan û peywendiyên wan ên bi dewletênOsmanî û îranê re rava kiriye.

Li beşê sê yê pirtûkê, li ser peywendiya kiştûkalî û pêşveçûna aborî yaKurdistanê diaxive. Berî her tiştî dest bi rava kirina qonaxên dîrokî ûpêşveçûnên peywendiya kiştûkalî (çandinî) kiriye. Û bi qonaxên sedeyênnawendî dest bi tojînewe (tehqîq) ya xwe kiriye.

Di destpêka sedsaleya VII de ; dema ereb Kurdistanê dagîr kirin, di gundênKurdistanê de giştbeşî (kooperatîv) ya cotkarî li ser bingehên berebavkî-xêlekî çêbû bûn.

Çaxê xelîfeyê îslamê dest danî ser zeviyên şahê Sasanî ku şerê erebandikir, xelîfe bû derebegê mezintirîn di nav îslamê de. Bi vê tonê derebegî li

Kurdistanê gihîşt payeke bilind, piraniya zeviyan ketin destê dagîrkerên erebû hinek jî di destê kurdên dewlemend de man. Şêweke ji şêweyên derebegî-tiyê, li ser zeviyên «weqif» û «îqta» nivisandiye. Dibêje ku hinek caran xelîfe ûbeg ji % 80 keda cotkaran ji xwe re dibirin. Lê di dema Kerîm Xanê Zend(1 752-1 779) de, rewşa cotkaran li seranserê îranê ji berê pir çêtir bû bû.

Di pirtûka xwe de, bi awakî dûrûdirêj li ser zevîdariya dema nû ya her çarparçeyên Kurdistanê nivisandiye.

Li ser lakêl (zevî ku axa bi kirê dide cotkaran) û bikaranîna lakêlan, di nûtirînqonaxê de rava kiriye. Li ser şêweyên zibareyên ji bo axê, çend ji kedê, çiqasji pere û pezên cotkaran ku axa ji bo xwe dibe, li ser rawestaye.

Di van dehsaleyên paşîn de, şêweyên lakêlên sermiyandarî ketine Kurdis-tanê ku pirê caran sermiyandar û axa yek kes e. Sermiyandarî di vanherêman de xurt dibe. Li ku derê kiştûkaliyên pîşesazî (senatê) tên çandin,xwedanê axê hêdî hêdî traktor û patozan dikirin û cotkaran ji ser axa xweradikin, cihê wan teng dikin an jî wan dikin rêzên karkerên cotkar. Lêpeywendiya sermiyandariyê, li Kurdistanê pir paşveketî ye.

Derbareya reforma 1958 li Iraqê, pir bi dûrûdirêjî axavtiye. Giştî aliyên wêreformê diya kiriye. Lê belê dematê ser reforma No 116 a sala 1970, biçaveke zanistî lê nanihêre.

72

Rast e, aliyên baş ên her reformekê hene. Ji bo karên zanistî, nabe kualiyên baş, aliyên xerab winda bikin. Ev reform li Kurdistanê bi awakîregezperestî bi kar anîne. Wek parvekirina axa Kerkûkê û deşta Hevlêrê li

Ereban û derxistina bi hezaran gundiyên kurd ji gundê xwe. Herweha pirtiştên dinê hene ku nivîskar baş venekiriye.

Bi hejmar û serjmêr (statîstîk), li kêşeya (problem) mezinbûna bajarênKurdistanê kolaye û bi awakî zanistane ji bo vê kêşeya mezin çûye û bi rastîdestnîşanê hoyên mezin bona bajaran kiriye. Herweha di pirtûka xwe de, li

ser kêşeya pîşesazî ya Kurdistanê pir bi başî nivisandiye.Bi şêweke giştî ev pirtûk yek ji wan pirtûkên herî fereh û baş e ku hemû

aliyên jiyana Kurdan girtiye.190 pelên vê pirtûkê lêkolîn e û li rûpelên 191-211, 346 perawêz rava

kiriye. 261 serçawe bi kar aniye û li rûpelên 221-231 ferhengoka navêncografî daye.

73

Rast e, aliyên baş ên her reformekê hene. Ji bo karên zanistî, nabe kualiyên baş, aliyên xerab winda bikin. Ev reform li Kurdistanê bi awakîregezperestî bi kar anîne. Wek parvekirina axa Kerkûkê û deşta Hevlêrê li

Ereban û derxistina bi hezaran gundiyên kurd ji gundê xwe. Herweha pirtiştên dinê hene ku nivîskar baş venekiriye.

Bi hejmar û serjmêr (statîstîk), li kêşeya (problem) mezinbûna bajarênKurdistanê kolaye û bi awakî zanistane ji bo vê kêşeya mezin çûye û bi rastîdestnîşanê hoyên mezin bona bajaran kiriye. Herweha di pirtûka xwe de, li

ser kêşeya pîşesazî ya Kurdistanê pir bi başî nivisandiye.Bi şêweke giştî ev pirtûk yek ji wan pirtûkên herî fereh û baş e ku hemû

aliyên jiyana Kurdan girtiye.190 pelên vê pirtûkê lêkolîn e û li rûpelên 191-211, 346 perawêz rava

kiriye. 261 serçawe bi kar aniye û li rûpelên 221-231 ferhengoka navêncografî daye.

73

NIMÛNEY EDEBIYATÊ DIMILKÎYÊ KLASÎK Û DÎNÎ

MEWLIDÊ NEBÎEhmedê XASÎ*

Diyarbekir Vilayet-i celilesine tabi Lice Kazasi 'na mulhak Hezan Karye 'li mekrûmetlûEhmedu'l - Xasî Efendi'nin zaza lisaniyla te'lif eyledigi işbu mewlid-i şerif, Nezaret-iCelilesi'nin 25 Mart 1315 tarihli tahhrat-i aliyesiyle verilen ruhsat ûzerine defa-i ûladadört yuz nushadan ibaret Vilayet-i mezkûre Litografya Matbaasi'nda tab ve neşredildi. Bundan başka tab ettirilirse mes'ul tutulacaktir.

MEWLÎDÎ NEBÎYYÎ'L-QUREYŞÎYYÎ (SELEWATULLAHÎ 'ELEYHÎ FÎ'L-BUKRETÎWE'L-'EŞÎYY)

Bismillahîrrehmanîrrehîm

Ez bi bismîllahî îbtîda kenaRaziqê 'aman û xasan piya kena.

Rebbî, hemd û şukrî ancax to rî bê.Kîbr û medh û fexrî pêro to rî bê.

* EHMEDÊ XASi (1863-?) : 1863 di hezan di marda xo ra biyo. Hezan : Ewro yew nahiyey Lici wo (Savat) kitede zarava Dimilkî qalî beno. Kalikê Ehmedê Xasî, dormarê Bîngolî ra amey bî Hezan. Namey yê bixo Ehmedo. Semedo ki namey bab ('eşîr) a yê Xas biyo, tia vajiyawo Ehmedê Xasî. Pîy yê Mela Hesen o.

Ehmedê Xasî, medresan di wand. 'Erebkî, Fariskî û Tirkî zî zanaynî. îcazey xo, muftiyê Diyariiekir Hacîîbrahîm Efendî ra girewt. Xasî, peyniya Mewlid'î di yew ca di qalê Hacî Ibrahîm'î keno :

«Lede 'I-Hacî îbrahîie ustazî'l- 'alh (Westawo berz Hacî îbrahîmî heti.)Derheqê riî Hacî îbrahîm Efendî di ma çîdo zaf nêzanîme. Labrê Salname-Î Vilayet (Diyarbekir, 1901-1902)

di, qismê Vilayetimiz Ahalisinden olan Ashab-i Meratib (riperr : 160) di nameyyew hacî îbrahîm Efendî vêreno.Tiya ra fahm beno ki Hacî îbrahîm Efendî Diyarbekir di marda xo ra biyo u ay wextan muderrisê MedresaMesudiye (Mesudiye Medresesi mudems) biyo. Beno ki Hacîîbrahîmo ki MelayêXasî tira îcazeyxo girewto noHacî îbrahîm Efendî bo.

Namey Muftiyê Diyarbekir Elhac tbrahîm Efendî 5 Mayis 1920 di rojname (gazete)y Hakimiyet-i Milliye di zîvöreno. Nî rojnamî di yew fetwa muftiyanê Anadolu û Kurdistanî esta. Binê fetwa di yew fetwa muftiyanêtesdîq kerdoxan miyan di namey Muftî Diyarbekir Elhac îbrahîm 'î zî esto. Na fetwa destur dana ki bisilmaneyDewleta Osmanî, vera emperyalîstan lej bikerê (B'ewnî : Yalçm Kûçûk, Aydin Ûzerine Tezler - 1, tekin Yaymevi,îstanbun, 1984, r : 102). Hewna beno ki muftî bo.

75

NIMÛNEY EDEBIYATÊ DIMILKÎYÊ KLASÎK Û DÎNÎ

MEWLIDÊ NEBÎEhmedê XASÎ*

Diyarbekir Vilayet-i celilesine tabi Lice Kazasi 'na mulhak Hezan Karye 'li mekrûmetlûEhmedu'l - Xasî Efendi'nin zaza lisaniyla te'lif eyledigi işbu mewlid-i şerif, Nezaret-iCelilesi'nin 25 Mart 1315 tarihli tahhrat-i aliyesiyle verilen ruhsat ûzerine defa-i ûladadört yuz nushadan ibaret Vilayet-i mezkûre Litografya Matbaasi'nda tab ve neşredildi. Bundan başka tab ettirilirse mes'ul tutulacaktir.

MEWLÎDÎ NEBÎYYÎ'L-QUREYŞÎYYÎ (SELEWATULLAHÎ 'ELEYHÎ FÎ'L-BUKRETÎWE'L-'EŞÎYY)

Bismillahîrrehmanîrrehîm

Ez bi bismîllahî îbtîda kenaRaziqê 'aman û xasan piya kena.

Rebbî, hemd û şukrî ancax to rî bê.Kîbr û medh û fexrî pêro to rî bê.

* EHMEDÊ XASi (1863-?) : 1863 di hezan di marda xo ra biyo. Hezan : Ewro yew nahiyey Lici wo (Savat) kitede zarava Dimilkî qalî beno. Kalikê Ehmedê Xasî, dormarê Bîngolî ra amey bî Hezan. Namey yê bixo Ehmedo. Semedo ki namey bab ('eşîr) a yê Xas biyo, tia vajiyawo Ehmedê Xasî. Pîy yê Mela Hesen o.

Ehmedê Xasî, medresan di wand. 'Erebkî, Fariskî û Tirkî zî zanaynî. îcazey xo, muftiyê Diyariiekir Hacîîbrahîm Efendî ra girewt. Xasî, peyniya Mewlid'î di yew ca di qalê Hacî Ibrahîm'î keno :

«Lede 'I-Hacî îbrahîie ustazî'l- 'alh (Westawo berz Hacî îbrahîmî heti.)Derheqê riî Hacî îbrahîm Efendî di ma çîdo zaf nêzanîme. Labrê Salname-Î Vilayet (Diyarbekir, 1901-1902)

di, qismê Vilayetimiz Ahalisinden olan Ashab-i Meratib (riperr : 160) di nameyyew hacî îbrahîm Efendî vêreno.Tiya ra fahm beno ki Hacî îbrahîm Efendî Diyarbekir di marda xo ra biyo u ay wextan muderrisê MedresaMesudiye (Mesudiye Medresesi mudems) biyo. Beno ki Hacîîbrahîmo ki MelayêXasî tira îcazeyxo girewto noHacî îbrahîm Efendî bo.

Namey Muftiyê Diyarbekir Elhac tbrahîm Efendî 5 Mayis 1920 di rojname (gazete)y Hakimiyet-i Milliye di zîvöreno. Nî rojnamî di yew fetwa muftiyanê Anadolu û Kurdistanî esta. Binê fetwa di yew fetwa muftiyanêtesdîq kerdoxan miyan di namey Muftî Diyarbekir Elhac îbrahîm 'î zî esto. Na fetwa destur dana ki bisilmaneyDewleta Osmanî, vera emperyalîstan lej bikerê (B'ewnî : Yalçm Kûçûk, Aydin Ûzerine Tezler - 1, tekin Yaymevi,îstanbun, 1984, r : 102). Hewna beno ki muftî bo.

75

Çende rey bê ma sewabê hemdê maLabelê nêrê hîsaban çendê ma.

Hemd û şukrê to eda qet nêbenêMa sera rebbî, ti zanê vînenê.

Halê miskîn û feqîr û naqisanRûreş û zerre siyahê zey hesan.

Her nefes de vacê hemd û şukrê toWacib o, bêşubhe ancî heqqê to.

Maneno îne sero şukrê çimanDest û ling û pa bi e'zayê bînan.

Key yeno ca rebbî, heqqê şukrê to,Ger ezel ra ta ebed ma zikrê to

Tim biker, qet xafilî nêben mudam.Her mehal o ger eda ker ma temam.

Labelê ma zanê rehma bêhîsabTo hete esta wû ma bî dil-kebab.

Wazenê ma lutfê to hergû heweTim bi zarîyyû fîxan roc û şewe.

Ez qesem daîm bi zatê to kena,Hem bi yew yew ez sifatê to kena.

Ger ebed yew hemdê to qet nêkeroRehmetey to ancî yû gû her bero.

Çunkî rehmey to biqeybê yê biyaGer çiqa şermende wû sîne sîya.

Na fetwa ki ma cor ra behsê yay kerd, binê yay di namey Muftiyê Sîweregi 'Usman'îzî nuştewo. Beno ki nozî 'Usman Efendiyo Babij bo ki 1903 diyew Mewlido dimilkî nuşt bi.

Heto bîn ra Zinnar Sîlopî nuseno ki Muftî Diyarbekir Hacî îbrahîm Efendî û mêrdinê xo Pîrîç çîzadey destada'wa Kurdey nêbî, duşmenêna da'wa bî (b'ewnî : Zinnar Sîlopî, Doza Kurdistan, Stewr Basimevi, 1969, r:47)

Ehmedê Xasî gelek zeman Hezan di mend. Ay wextan Şêxe Hezanî Şêx Selîm zî Hezan di bi (Soyadiyê keyŞêx Selîmî : Aydin o). Wextê Herbê Şêx Seîd'î (1925) di, Şêx Selîmî desta Hukmatê Tirkan girewta û vanê kiMustefa Kemal (Ataturk) 'î yew se 'eto zerrên yê ri hediye kerdo. Banê Ehmedê Xasî û Şêx Selîmî zî pê ra nizdîbî. Labrê semedo ki Ehmedê Xasî milliyetperwer bi, mabênê yê û Şêx Selîmî weş nêbi. Xora ewro mirîdê ŞêxSelîmî hima zî Melay Xasî ra hes nêkenê. Vatişbê Hezaniyan gore Ehmedê Xasi gelekşiîr (helbest) ê Dimilkînuştî bî. Nî şiîran ra yewi di Xasî qirfan fîneno Şêxî û qalê dewijanê belengazan keno ki Şêxî rê çîy-mîy ardînê.Vatişan gore Ehmedê Xasî şiîrê Kurmancî û 'Erebkî zî nustê. Nê şiîrandê yê ra tayînî melay û suxtey Kurdistanîfek ra zanê. Mesela, Vatişbê Bahrî Kçkaya gore Ehmede Xasî, yew şiîra xona 'Erebkî di qalê Kemal (MustefaKemal)î keno, vano :

Qîdwetu'l-Etrakî turren el-musemma bVI-KemalKane me'nahû zewalen, fî'z-zewatîn fî'z-zewal.

Hina verî, Sultan Ebdulhemîd'îxebata Kurdey ra Xasî surgunê Rodos'îkerdo (Rodos Akdeniz dira). EhmedêXasl, şes aşmî (mengî) Rodos di mendo.

Hewna vatişan gore Melay Xasî mesela Kurdey sero Ziya Gokalp'î di zaf munaqeşe kerdo.Heze ki peyniya Mewlidî di haseno Fethullah Hesbiyê 'Umerî, qandê Mewlidê Xasî rê yew teqrîza edebî

nuşta. Na Terîza 'erebkî di Fethullah Hesbî wesfê Mewlidê Ehmedê Xasî dano. Çi heyfki ma derheqê FethullahHesbî Sêrtijî di çîyekî nêzanîme.

Heze ki Xasî bixo vano riî Mewlid Kirdî 1898 (bi tarîxê 'erebî 1316) di nuseno ow Mewlid 1899 di Diyarbekirdi metbe 'a ro guneno (çap beno).

Ewro çend tornê Ehmedê Xasî estê. Nîyan ra 'Elî û 'Evdula Hezan di roşenê.

76

Çende rey bê ma sewabê hemdê maLabelê nêrê hîsaban çendê ma.

Hemd û şukrê to eda qet nêbenêMa sera rebbî, ti zanê vînenê.

Halê miskîn û feqîr û naqisanRûreş û zerre siyahê zey hesan.

Her nefes de vacê hemd û şukrê toWacib o, bêşubhe ancî heqqê to.

Maneno îne sero şukrê çimanDest û ling û pa bi e'zayê bînan.

Key yeno ca rebbî, heqqê şukrê to,Ger ezel ra ta ebed ma zikrê to

Tim biker, qet xafilî nêben mudam.Her mehal o ger eda ker ma temam.

Labelê ma zanê rehma bêhîsabTo hete esta wû ma bî dil-kebab.

Wazenê ma lutfê to hergû heweTim bi zarîyyû fîxan roc û şewe.

Ez qesem daîm bi zatê to kena,Hem bi yew yew ez sifatê to kena.

Ger ebed yew hemdê to qet nêkeroRehmetey to ancî yû gû her bero.

Çunkî rehmey to biqeybê yê biyaGer çiqa şermende wû sîne sîya.

Na fetwa ki ma cor ra behsê yay kerd, binê yay di namey Muftiyê Sîweregi 'Usman'îzî nuştewo. Beno ki nozî 'Usman Efendiyo Babij bo ki 1903 diyew Mewlido dimilkî nuşt bi.

Heto bîn ra Zinnar Sîlopî nuseno ki Muftî Diyarbekir Hacî îbrahîm Efendî û mêrdinê xo Pîrîç çîzadey destada'wa Kurdey nêbî, duşmenêna da'wa bî (b'ewnî : Zinnar Sîlopî, Doza Kurdistan, Stewr Basimevi, 1969, r:47)

Ehmedê Xasî gelek zeman Hezan di mend. Ay wextan Şêxe Hezanî Şêx Selîm zî Hezan di bi (Soyadiyê keyŞêx Selîmî : Aydin o). Wextê Herbê Şêx Seîd'î (1925) di, Şêx Selîmî desta Hukmatê Tirkan girewta û vanê kiMustefa Kemal (Ataturk) 'î yew se 'eto zerrên yê ri hediye kerdo. Banê Ehmedê Xasî û Şêx Selîmî zî pê ra nizdîbî. Labrê semedo ki Ehmedê Xasî milliyetperwer bi, mabênê yê û Şêx Selîmî weş nêbi. Xora ewro mirîdê ŞêxSelîmî hima zî Melay Xasî ra hes nêkenê. Vatişbê Hezaniyan gore Ehmedê Xasi gelekşiîr (helbest) ê Dimilkînuştî bî. Nî şiîran ra yewi di Xasî qirfan fîneno Şêxî û qalê dewijanê belengazan keno ki Şêxî rê çîy-mîy ardînê.Vatişan gore Ehmedê Xasî şiîrê Kurmancî û 'Erebkî zî nustê. Nê şiîrandê yê ra tayînî melay û suxtey Kurdistanîfek ra zanê. Mesela, Vatişbê Bahrî Kçkaya gore Ehmede Xasî, yew şiîra xona 'Erebkî di qalê Kemal (MustefaKemal)î keno, vano :

Qîdwetu'l-Etrakî turren el-musemma bVI-KemalKane me'nahû zewalen, fî'z-zewatîn fî'z-zewal.

Hina verî, Sultan Ebdulhemîd'îxebata Kurdey ra Xasî surgunê Rodos'îkerdo (Rodos Akdeniz dira). EhmedêXasl, şes aşmî (mengî) Rodos di mendo.

Hewna vatişan gore Melay Xasî mesela Kurdey sero Ziya Gokalp'î di zaf munaqeşe kerdo.Heze ki peyniya Mewlidî di haseno Fethullah Hesbiyê 'Umerî, qandê Mewlidê Xasî rê yew teqrîza edebî

nuşta. Na Terîza 'erebkî di Fethullah Hesbî wesfê Mewlidê Ehmedê Xasî dano. Çi heyfki ma derheqê FethullahHesbî Sêrtijî di çîyekî nêzanîme.

Heze ki Xasî bixo vano riî Mewlid Kirdî 1898 (bi tarîxê 'erebî 1316) di nuseno ow Mewlid 1899 di Diyarbekirdi metbe 'a ro guneno (çap beno).

Ewro çend tornê Ehmedê Xasî estê. Nîyan ra 'Elî û 'Evdula Hezan di roşenê.

76

Rebbî, halê ma bixû to ra 'eyanLazimey hendî çi ya vaco ziwan. . ;

Xaliqê ma tim ti yê Barî XudaŞafi'ê ma zî Muhemmed Mustefa.

Hendî ma şeytanî ra perway çi yo,Yû kû tû ra tim biyo bêhêviyo.

Ey birayê dînî ! Tim goşdarî bê.Hem biqelbê xû bixû hêşyarî bê.

Key şima dî nameyê Şahê şimaAme vatiş, sunnet o vacê şima :

<<Esselatû wesselamû ya hebîb !Daîma to ro bivarê ya tebîb !»

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ TERTÎBÊ MEWLÛDÎ Û FEZELEY WENDIŞÎ

Lazim o tertîbê mewlûdî temamMa sero vacên bizanê xas û 'am.

Ger ti yew mewlûd xû rê wendiş bidêLazim o tertîb bizanê pê bidê.

Ewwela tezyînê xû-w'eylanê xûLazim o to rê biqasê halê xû.

Ca biyarê be'dê cu'ûd û buxûrŞerbet û mûman zî ronê bêqusûr.

Henkî nan û sole zî rone bira,Vende çende merdiman qasê xû ra.

Ger bipersê «wendişê roc û şewe»Wendişê şew baştir o hergû hewe.

Çunkî şew bî ame şahê enbîyanNa dunya hem Mekke de ey 'aşiqan.

'îlletê şew çunkî 'îsyanî kemîTim bena waqî' bi înê ademî.

Xasseten yew rey di dunya ay şewîQet gunehkarî ke nêbî yew hewî.

Ger biyo vatiş «Dilîlê ma çi yo ? »

Neksê Lat û yût û narê fursî yo.'îlleto yew zî dunya bîynê zelamKufr û şîrkî ra hema bîbî temam.

Yû bişew amew kû loma ma bizanKufrê dunya kerde bî, şew bêguman.

77

Rebbî, halê ma bixû to ra 'eyanLazimey hendî çi ya vaco ziwan. . ;

Xaliqê ma tim ti yê Barî XudaŞafi'ê ma zî Muhemmed Mustefa.

Hendî ma şeytanî ra perway çi yo,Yû kû tû ra tim biyo bêhêviyo.

Ey birayê dînî ! Tim goşdarî bê.Hem biqelbê xû bixû hêşyarî bê.

Key şima dî nameyê Şahê şimaAme vatiş, sunnet o vacê şima :

<<Esselatû wesselamû ya hebîb !Daîma to ro bivarê ya tebîb !»

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ TERTÎBÊ MEWLÛDÎ Û FEZELEY WENDIŞÎ

Lazim o tertîbê mewlûdî temamMa sero vacên bizanê xas û 'am.

Ger ti yew mewlûd xû rê wendiş bidêLazim o tertîb bizanê pê bidê.

Ewwela tezyînê xû-w'eylanê xûLazim o to rê biqasê halê xû.

Ca biyarê be'dê cu'ûd û buxûrŞerbet û mûman zî ronê bêqusûr.

Henkî nan û sole zî rone bira,Vende çende merdiman qasê xû ra.

Ger bipersê «wendişê roc û şewe»Wendişê şew baştir o hergû hewe.

Çunkî şew bî ame şahê enbîyanNa dunya hem Mekke de ey 'aşiqan.

'îlletê şew çunkî 'îsyanî kemîTim bena waqî' bi înê ademî.

Xasseten yew rey di dunya ay şewîQet gunehkarî ke nêbî yew hewî.

Ger biyo vatiş «Dilîlê ma çi yo ? »

Neksê Lat û yût û narê fursî yo.'îlleto yew zî dunya bîynê zelamKufr û şîrkî ra hema bîbî temam.

Yû bişew amew kû loma ma bizanKufrê dunya kerde bî, şew bêguman.

77

Hasilî qet nînê vatiş wesfê yêMa bifek te'rîf biker hem medhê yê.

Yû kû xellaqê cîhanî medhê yêKerdo ma hendî çi vacin wesfê yê.

Wazenê ger ma xelasiyya temam,Vatişê ma esselatû wesselam.

Nef'ê mewlûdî şima persê bizanQet ebed nînê hîsabê defteran.

Belkî yew yew lazimê vacin şimaPê bizanê pîlîyey ay şahê ma

Yew tera wendiş biyo ger çî seroKamo boro gû hezar 'îllet bero.

Hem bedel de rehmete w keyf û surûrNazilê qelbî bido hem feyz û nûr.

Meclisa melûd biyo wendiş tedeGû bibo xerq ay di Nurê Ehmede.

Hasilî kamo kû goşdari buko,Yan biwano, yan sebeb bo, bêşik o

Cennetê Rrdewsî ê rê hem verîBoro yû tasike awey kewserî.

Her cuwabê qebre zî ê rê sehalGû bibo tavil bido 'emma yusal.

Hezretê Siddîqî vato yew kelam :

Baş bizanê, pê bigîrê xas û 'am :

«Xerc kero yew dîrheme kamo temam,Yû hevalê min di cennet de mudam.»

Hezretê Farûqî zî tê'zîmê yêVato ma ra : «Pê bizanîn qedrê yê

Qedrê yê kamo bigîyro bêriyaZey Muhemmed Ehmedî biyaro dinya.»

Hezretê 'Usmanî yû Kerrarê sefHer dînan vato 'Ecêb çîke'w şeref :

«Yew bido yew dirheme biqelbo şedîdZey di Bedr û hem Huneyn de bo şehîd.»

Hem bigîro qedrê ê zî ey biranYû dunya ra nêvecîno bêîman.

Şeyxê Besrî vato : «Zey Kûhê UhûdZerdê ma bi gû di yew mewlud de bid.»

Fexrê Razî vato : «Weqta ronenîNan, eger yew boro luqmeyke tenî,

78

Hasilî qet nînê vatiş wesfê yêMa bifek te'rîf biker hem medhê yê.

Yû kû xellaqê cîhanî medhê yêKerdo ma hendî çi vacin wesfê yê.

Wazenê ger ma xelasiyya temam,Vatişê ma esselatû wesselam.

Nef'ê mewlûdî şima persê bizanQet ebed nînê hîsabê defteran.

Belkî yew yew lazimê vacin şimaPê bizanê pîlîyey ay şahê ma

Yew tera wendiş biyo ger çî seroKamo boro gû hezar 'îllet bero.

Hem bedel de rehmete w keyf û surûrNazilê qelbî bido hem feyz û nûr.

Meclisa melûd biyo wendiş tedeGû bibo xerq ay di Nurê Ehmede.

Hasilî kamo kû goşdari buko,Yan biwano, yan sebeb bo, bêşik o

Cennetê Rrdewsî ê rê hem verîBoro yû tasike awey kewserî.

Her cuwabê qebre zî ê rê sehalGû bibo tavil bido 'emma yusal.

Hezretê Siddîqî vato yew kelam :

Baş bizanê, pê bigîrê xas û 'am :

«Xerc kero yew dîrheme kamo temam,Yû hevalê min di cennet de mudam.»

Hezretê Farûqî zî tê'zîmê yêVato ma ra : «Pê bizanîn qedrê yê

Qedrê yê kamo bigîyro bêriyaZey Muhemmed Ehmedî biyaro dinya.»

Hezretê 'Usmanî yû Kerrarê sefHer dînan vato 'Ecêb çîke'w şeref :

«Yew bido yew dirheme biqelbo şedîdZey di Bedr û hem Huneyn de bo şehîd.»

Hem bigîro qedrê ê zî ey biranYû dunya ra nêvecîno bêîman.

Şeyxê Besrî vato : «Zey Kûhê UhûdZerdê ma bi gû di yew mewlud de bid.»

Fexrê Razî vato : «Weqta ronenîNan, eger yew boro luqmeyke tenî,

78

Pîze de gû nan biko cûş û terebGû biwazo tim 'efû vaco edeb.

Ay kû ez werda, gunehkar o 'efûWazena ê rê bi namey to 'efû.»

Sirrê Seqtî vato : «Ca w' mewlud tedeWanenê, yû cennet o, yê ha y tede.

Çunkî qey hubbê hebîbê basefaê yenê pêser, kenê zewq û sefa.»

ê zî vato yew hedîsêkew nefîs :

«Men ehebbenî huwe 'îndî celîs»Cennetê Rrdewsî de hetta hetaBes niyo hendî çi vacî ey feta !

Şeyx Cuneydî yû Celaluddînê maVato hem Me'rûfê Kerxî zî tuba (?)

Hinkî nef'ê wendişê mewludê yêGer biyê vatiş şinê vîst per belê.

Qedrê yê ger ma bizanîn ende besKafî yo ma rê heta axir nefes.

Hasilî ma kor ê bêhedd û qiyasMa çi zanê qedrê mewludî binas.

Belkî zano qedrê yê rebbê kerîmMedhê yê loma di Qur'ano 'ezîm

Kerdo, vato : «Ya Muhammed, ya Emîn !Ente minnî rehmetun li'l-alemîn.»

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ ÇINÎ BIYAYIŞÊ EŞYAN Û SIRRÊ HOMAY O

'Ewwulî xellaqê kullê masîwaTim tenê bî, baş bizane binewa

Nê eno 'erd û enî 'ezmanî bî,Nê perî yû cinnî, nê însanî bî.

Nê enî rûcî'w şewî nê nizd û dûrNê zemanî nê mekanî bêfutûr

Yanê nê haca'w tiya enka w verîQet çinê bî hem çinî kî zey verî.

Labelê fikr û teemmul qet meke'Eqlê heywanî edeb ver pê meke.

Yew (yû) 'eqil ku 'eslê yê awe w herîYû çi zano hukmê şahê Ekberî.

79

Pîze de gû nan biko cûş û terebGû biwazo tim 'efû vaco edeb.

Ay kû ez werda, gunehkar o 'efûWazena ê rê bi namey to 'efû.»

Sirrê Seqtî vato : «Ca w' mewlud tedeWanenê, yû cennet o, yê ha y tede.

Çunkî qey hubbê hebîbê basefaê yenê pêser, kenê zewq û sefa.»

ê zî vato yew hedîsêkew nefîs :

«Men ehebbenî huwe 'îndî celîs»Cennetê Rrdewsî de hetta hetaBes niyo hendî çi vacî ey feta !

Şeyx Cuneydî yû Celaluddînê maVato hem Me'rûfê Kerxî zî tuba (?)

Hinkî nef'ê wendişê mewludê yêGer biyê vatiş şinê vîst per belê.

Qedrê yê ger ma bizanîn ende besKafî yo ma rê heta axir nefes.

Hasilî ma kor ê bêhedd û qiyasMa çi zanê qedrê mewludî binas.

Belkî zano qedrê yê rebbê kerîmMedhê yê loma di Qur'ano 'ezîm

Kerdo, vato : «Ya Muhammed, ya Emîn !Ente minnî rehmetun li'l-alemîn.»

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ ÇINÎ BIYAYIŞÊ EŞYAN Û SIRRÊ HOMAY O

'Ewwulî xellaqê kullê masîwaTim tenê bî, baş bizane binewa

Nê eno 'erd û enî 'ezmanî bî,Nê perî yû cinnî, nê însanî bî.

Nê enî rûcî'w şewî nê nizd û dûrNê zemanî nê mekanî bêfutûr

Yanê nê haca'w tiya enka w verîQet çinê bî hem çinî kî zey verî.

Labelê fikr û teemmul qet meke'Eqlê heywanî edeb ver pê meke.

Yew (yû) 'eqil ku 'eslê yê awe w herîYû çi zano hukmê şahê Ekberî.

79

Ger bipersê hîkmetê Homay teraGû bibo zey meşke perçe, ey bira !

Axirî, qet yew bi 'eql û mahirîNêr'seno me'rîfetê yê Qadirî.

Belkî ancax ehlê qelbê muhreqîYû bizano cuz'îke sirrê Heqî

Nişkeno yû zî biko te'rîf hemaCewherê me'rîfetê xellaqê ma.

Çunkî heddê herf û sewtan qet niyoSirrê xellaqê cîhan yê vacîyo

Hem meniyyê di qelbê 'aşiqanBêrê vatiş yê binutqê natiqan.

Çunkî herf û sewtî tim cîhatî yêSirr û me'na cîhetan ra xalî yê.

Hasilî qet eşkenê roşnê çiraHukmê rocî sist kero hukmê xû ra.

'Eql û herf û sewtê ma zî yû qederEşkenê sirran bifek biyarê teber.

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ XELQÊ PEYXEMBERÊ MA Û XELQÊ ESYAN O.

'Ewwulî darey yeqînî rebbê maKerde xelq û pa bî çar şaxî hema

Be'dî cû yî padîşahê sermedîHenkî nûrê xû girwet qey Ehmed'î

Va : «Bibe Ehmed !». Hema şahê wedûdŞeklê teyra tawuse ame wucûd.

Be'dê cû na dawe ser Rebbu'l-umemZikrê yê kerd bêhîsab, nîno qelem.

Be'dê yî zikran hema Rebbê weraArde yeyv 'eyney heya na yê vera.

Weqto nûrê Ehmed'î anya tera.Bêhîsab yê kerd heya rebbê xû ra.

Areqîk da hema şeş çilkê yêKewtê war çar bî tera çar yarê yê.

Yew tera zî bî gulî boy tim yenê.Yîne ra yew zî birinc o ma wenê.

80

Ger bipersê hîkmetê Homay teraGû bibo zey meşke perçe, ey bira !

Axirî, qet yew bi 'eql û mahirîNêr'seno me'rîfetê yê Qadirî.

Belkî ancax ehlê qelbê muhreqîYû bizano cuz'îke sirrê Heqî

Nişkeno yû zî biko te'rîf hemaCewherê me'rîfetê xellaqê ma.

Çunkî heddê herf û sewtan qet niyoSirrê xellaqê cîhan yê vacîyo

Hem meniyyê di qelbê 'aşiqanBêrê vatiş yê binutqê natiqan.

Çunkî herf û sewtî tim cîhatî yêSirr û me'na cîhetan ra xalî yê.

Hasilî qet eşkenê roşnê çiraHukmê rocî sist kero hukmê xû ra.

'Eql û herf û sewtê ma zî yû qederEşkenê sirran bifek biyarê teber.

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ XELQÊ PEYXEMBERÊ MA Û XELQÊ ESYAN O.

'Ewwulî darey yeqînî rebbê maKerde xelq û pa bî çar şaxî hema

Be'dî cû yî padîşahê sermedîHenkî nûrê xû girwet qey Ehmed'î

Va : «Bibe Ehmed !». Hema şahê wedûdŞeklê teyra tawuse ame wucûd.

Be'dê cû na dawe ser Rebbu'l-umemZikrê yê kerd bêhîsab, nîno qelem.

Be'dê yî zikran hema Rebbê weraArde yeyv 'eyney heya na yê vera.

Weqto nûrê Ehmed'î anya tera.Bêhîsab yê kerd heya rebbê xû ra.

Areqîk da hema şeş çilkê yêKewtê war çar bî tera çar yarê yê.

Yew tera zî bî gulî boy tim yenê.Yîne ra yew zî birinc o ma wenê.

80

Be'dê cû nûrê hebîbê EhmedîSecde berd panc ray bi qeybê sermedî.

Yû sebeb ra ma rê panc ferzê temamWacib ê tim ma nimac ker her mudam.

Be'dê cû duyyes hîcabê nadirîArdî nay ro Xudayê Qadirî

Nameyê perdan bi xû yew : merhemet,Yew keramet, yew zî minnet, menzîlet.

Yew nubuwwet, yew zî ta'et name bî,Yew se'adet, yew zî rif'et ya ebî !

Yew hîdayet, yew zî te'zîm des temam ;

Yew şefa'et, yew zî qudret wesselam.Be'dê cû nûrê hebîbê serwerîMendo hergû perde de yû çend serî.

Hergû yew de kerdo zikrêkew temîzHeddê yê zano tenê rebbo 'ezîz.

Be'dê zikrê xaliqê 'erd û semaEşto yû nûr behrê 'îrfanî hema.

Be'dê yê zî eşto behrê nedretîBe'dê nedrî eşto behrê qudretî

Be'dê cû eşt merhemet behro 'umanWeqto bî razî tebr ame heman

Baskî şay tê, henkî çilkî kewtê warSe hezar û vîst hezar û rey de çar

Weqto yê çilkî kû yê ra bî berîHergû yew bî ruhê yew pêxemberî

Baskî şay tê, ancî çilkî bêqiyasKewtê war bî ummetê yê 'am û xas.

Xaliqî yew cewhere yê nûrî raKerde peyda, be'dê cû anya tera

Bî di felqey tavilî ay yew hewîYê bi heybet da nezer nîmey yewî

Tavilî helya bî behrêke'w 'umanHeybetan ra dû wû kef da yê (yî) heman

Kef bî 'erd û 'ewwulî yê Mekke raYû sebeb ra Mekke bî Ummu'l-Qura

Dû zî ezmanî tera amey wucûdLa heqîqet ancî zano yû wedûd

Nisfo bîn ra zî viraştiş da cedîdLewh û kursî yû qelem 'erş û mecîd.

81

Be'dê cû nûrê hebîbê EhmedîSecde berd panc ray bi qeybê sermedî.

Yû sebeb ra ma rê panc ferzê temamWacib ê tim ma nimac ker her mudam.

Be'dê cû duyyes hîcabê nadirîArdî nay ro Xudayê Qadirî

Nameyê perdan bi xû yew : merhemet,Yew keramet, yew zî minnet, menzîlet.

Yew nubuwwet, yew zî ta'et name bî,Yew se'adet, yew zî rif'et ya ebî !

Yew hîdayet, yew zî te'zîm des temam ;

Yew şefa'et, yew zî qudret wesselam.Be'dê cû nûrê hebîbê serwerîMendo hergû perde de yû çend serî.

Hergû yew de kerdo zikrêkew temîzHeddê yê zano tenê rebbo 'ezîz.

Be'dê zikrê xaliqê 'erd û semaEşto yû nûr behrê 'îrfanî hema.

Be'dê yê zî eşto behrê nedretîBe'dê nedrî eşto behrê qudretî

Be'dê cû eşt merhemet behro 'umanWeqto bî razî tebr ame heman

Baskî şay tê, henkî çilkî kewtê warSe hezar û vîst hezar û rey de çar

Weqto yê çilkî kû yê ra bî berîHergû yew bî ruhê yew pêxemberî

Baskî şay tê, ancî çilkî bêqiyasKewtê war bî ummetê yê 'am û xas.

Xaliqî yew cewhere yê nûrî raKerde peyda, be'dê cû anya tera

Bî di felqey tavilî ay yew hewîYê bi heybet da nezer nîmey yewî

Tavilî helya bî behrêke'w 'umanHeybetan ra dû wû kef da yê (yî) heman

Kef bî 'erd û 'ewwulî yê Mekke raYû sebeb ra Mekke bî Ummu'l-Qura

Dû zî ezmanî tera amey wucûdLa heqîqet ancî zano yû wedûd

Nisfo bîn ra zî viraştiş da cedîdLewh û kursî yû qelem 'erş û mecîd.

81

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ EMRÊ HOMAY O QEY QELEME

Be'dî cû va : «Ey qelem nuştiş bike !»

Va : «'z di emrê to de wa, vatiş bike !»

Va : Binusne yew çinîko xeyrê min,Hem Muhemmed qasid o qey emrê min.»

Weqto ana va, şinawut ay qelemTavilî şî secde û bêhêş bî hem.

Secde ra weqto wurişte «Rebbena»Va : «Ti xellaqê min î ez vînena

Labelê kamo kû namey yê hemaAme nuştiş nameyê to dir bi ma.»

Xaliqî va : «'Ewwel û axir ez aYû zî mehhûbê min o 'aşiq ez a.

Ger biqeybê hubbê yê nêbay mi zîÇîke nêardê wucûd û nê ti zî»

Va : «Binusne herçî 'îsyanê bikoYû, gû hîssey yê ci rê agir biko

Herçî nêgeyro bi 'eksê emrê maHeqqê yê Fîrdews û dîtiş wechê ma.»

Ummetê peyxemberanê ba sefaPêro eno nuştî hetta Mustefa

Ummetey yê rê zî dest pê kerd qelemKû binusno vaco yê zî ke'l-umem.

Tavilî heybet girot vinderte hem.Xaliqî va : «Bes teeddeb ya qelem !»

Heybetan ra bî di şiqqî, secde berdBe'dê secdî va : «Çi vacî rebbo ferd»

Va : «Binusne, ummetey yê rê surûrUmmetun muznîbetun rebbun xefûr»

Yû sebeb ra sunnet o şeqqê qelemWeqtê qet'î ma biker ey za'l-hîmem.

Be'dê cû nuştî heme teqdîrî tamÇi bibo peyda /7 yewmi'l-qiyam.

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

82

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ EMRÊ HOMAY O QEY QELEME

Be'dî cû va : «Ey qelem nuştiş bike !»

Va : «'z di emrê to de wa, vatiş bike !»

Va : Binusne yew çinîko xeyrê min,Hem Muhemmed qasid o qey emrê min.»

Weqto ana va, şinawut ay qelemTavilî şî secde û bêhêş bî hem.

Secde ra weqto wurişte «Rebbena»Va : «Ti xellaqê min î ez vînena

Labelê kamo kû namey yê hemaAme nuştiş nameyê to dir bi ma.»

Xaliqî va : «'Ewwel û axir ez aYû zî mehhûbê min o 'aşiq ez a.

Ger biqeybê hubbê yê nêbay mi zîÇîke nêardê wucûd û nê ti zî»

Va : «Binusne herçî 'îsyanê bikoYû, gû hîssey yê ci rê agir biko

Herçî nêgeyro bi 'eksê emrê maHeqqê yê Fîrdews û dîtiş wechê ma.»

Ummetê peyxemberanê ba sefaPêro eno nuştî hetta Mustefa

Ummetey yê rê zî dest pê kerd qelemKû binusno vaco yê zî ke'l-umem.

Tavilî heybet girot vinderte hem.Xaliqî va : «Bes teeddeb ya qelem !»

Heybetan ra bî di şiqqî, secde berdBe'dê secdî va : «Çi vacî rebbo ferd»

Va : «Binusne, ummetey yê rê surûrUmmetun muznîbetun rebbun xefûr»

Yû sebeb ra sunnet o şeqqê qelemWeqtê qet'î ma biker ey za'l-hîmem.

Be'dê cû nuştî heme teqdîrî tamÇi bibo peyda /7 yewmi'l-qiyam.

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

82

ENÛ MEBHESÊ XELQÊ ADEMÎ YÛ NÛRÊPEYXEMBERÎ YO KEWTÊ PAŞTEY YÊ

Bê'dê kullê nuştişê eşyan kû kerd.Xeliqê cebbarî fermanîke kerd.

Qeybê Cebraîlî va : «Henkî herîBiyare 'erdan ra bi şeştî tewirî.

Nêbo rengêke tera biyarê kemîPê virazên ay herî ra Ademî.

Hîkmetê rengê herî însanî pêHergû yew rengêke bî nêbî zey pê

Ha bi şekl û ha şeca'et dilberîHa bi cûd û ha bi teb û enwerî

Arde Cebraîlî waro kerde roHenkî awey rehmetî kerde pero

Be'dê cû zey mîr 'ecelna yew zemanNêdusa pê ra w cê ra bî heman.

Kerde ser aw henkî behrê huznî raYû bînan tavil girot bî hemdî ra

Ma zî loma daîma mehzûn benêCan yeno pêser muheyyer manenê.

Be'dî va Xaliqo kû zu'l-hîkem :

«'îlmê min de kerdo sebqet huzn û xem.Qeybê îbnê ademî ey îns û cinKamo ehlê sebrî bo, yû ehlê min.

Kam keso kû nêkero sebr û kerîmEz gû ronî yê sero huzn û 'ezîm.

Be'dê cû Adem temam kerd şeklê yêHezretê Cibrîlî puf kerd rûhê yê.

Tavilî Adem wurişt-ronişt verîHezretê Cibrîlî secde berd ci rê.

Be'dê cû herçî melek pêro temamSecde berdî Ademî rê xas û 'am

Tavilî nurê Muhemmed xatemîBî mucella yû di paştey Ademî.

Cenneto Berzex de nay ro va : «HemaLazim o na dare ra dûr bî şima !»

Sef bi sef vindertê yê pey de melekBî muheyyer, Ademî va : «Ez gerek

83

ENÛ MEBHESÊ XELQÊ ADEMÎ YÛ NÛRÊPEYXEMBERÎ YO KEWTÊ PAŞTEY YÊ

Bê'dê kullê nuştişê eşyan kû kerd.Xeliqê cebbarî fermanîke kerd.

Qeybê Cebraîlî va : «Henkî herîBiyare 'erdan ra bi şeştî tewirî.

Nêbo rengêke tera biyarê kemîPê virazên ay herî ra Ademî.

Hîkmetê rengê herî însanî pêHergû yew rengêke bî nêbî zey pê

Ha bi şekl û ha şeca'et dilberîHa bi cûd û ha bi teb û enwerî

Arde Cebraîlî waro kerde roHenkî awey rehmetî kerde pero

Be'dê cû zey mîr 'ecelna yew zemanNêdusa pê ra w cê ra bî heman.

Kerde ser aw henkî behrê huznî raYû bînan tavil girot bî hemdî ra

Ma zî loma daîma mehzûn benêCan yeno pêser muheyyer manenê.

Be'dî va Xaliqo kû zu'l-hîkem :

«'îlmê min de kerdo sebqet huzn û xem.Qeybê îbnê ademî ey îns û cinKamo ehlê sebrî bo, yû ehlê min.

Kam keso kû nêkero sebr û kerîmEz gû ronî yê sero huzn û 'ezîm.

Be'dê cû Adem temam kerd şeklê yêHezretê Cibrîlî puf kerd rûhê yê.

Tavilî Adem wurişt-ronişt verîHezretê Cibrîlî secde berd ci rê.

Be'dê cû herçî melek pêro temamSecde berdî Ademî rê xas û 'am

Tavilî nurê Muhemmed xatemîBî mucella yû di paştey Ademî.

Cenneto Berzex de nay ro va : «HemaLazim o na dare ra dûr bî şima !»

Sef bi sef vindertê yê pey de melekBî muheyyer, Ademî va : «Ez gerek

83

Persî Xellaqê cîhan ra no sebeb,Yê çi ra vindertê min pey de 'eceb ?»

Weqto persa xaliqê ra ke'wno halVa : «Eno hîkmet çi yo ya ze'l-celal ?»

Xaliqî va : «Nûrê şahê cinn û însHa'w di paştey to de yo, eyro helîs.

Hîkmet û heybet zî pêro awe woNî'met û cennet zî pêro awe wo.»

Ademî va : «Xaliqê 'erş û felek,Hes kena bêro muqabil yew melek.»

Hîkmetê xellaqî ra, dî ame nûr,Miyanê wechê yê de tavil bî zuhûr.

Ademî va : «Rebbî ez hêvî kenaYê biya qarşî, xû rê ez vînena. »

Kerd emrîke'w letîf 'îlmê xû deNûr bî nazil, ame gişta eşhede.

Yû sebeb ra gişta raşte efdel (efzel) aZey çepe ey ehlê hubb û mubtela.

Loma weqto nengûyê xo qesnenêDesto raşt de 'ewwuli dest pê kenê.

Desto raşt ra zî kû gişta nûr tede.Be'dê cû hîrê hemey ya kişte de

Be'dê yîne, pîle zî kû qesnenê.Desto çep tertîb tede nêvrazenê

Çunkî giştê destê raştî efdel êMa verî vato şima zanê belê.

Lazim o ma hîkmetê tertîbê vacÇunkî hergû derdî rê esto 'îlac

Weqto yû nûr ame gişte bî sekanNûrê çar yaran zî amey yê bînan

Nûrê Siddîqî di raştê sidqî deBî sekan Farûqî zî siddîqî de

Nûrê 'Usmanî zî raştê 'UmerîYê 'Elî kişta çepey peyxemberî

Weqto Adem çim gina gişta şedeAy kû nûrê Mustefayî ha'w tede.

Bî muferreh va bi îlhamê rebî- «Esselamû» hem «'eleykum ya ebî !»

Da cewab nûrî vera rebbê wera :

- «We 'eleykumu's-selam» va tera.

84

Persî Xellaqê cîhan ra no sebeb,Yê çi ra vindertê min pey de 'eceb ?»

Weqto persa xaliqê ra ke'wno halVa : «Eno hîkmet çi yo ya ze'l-celal ?»

Xaliqî va : «Nûrê şahê cinn û însHa'w di paştey to de yo, eyro helîs.

Hîkmet û heybet zî pêro awe woNî'met û cennet zî pêro awe wo.»

Ademî va : «Xaliqê 'erş û felek,Hes kena bêro muqabil yew melek.»

Hîkmetê xellaqî ra, dî ame nûr,Miyanê wechê yê de tavil bî zuhûr.

Ademî va : «Rebbî ez hêvî kenaYê biya qarşî, xû rê ez vînena. »

Kerd emrîke'w letîf 'îlmê xû deNûr bî nazil, ame gişta eşhede.

Yû sebeb ra gişta raşte efdel (efzel) aZey çepe ey ehlê hubb û mubtela.

Loma weqto nengûyê xo qesnenêDesto raşt de 'ewwuli dest pê kenê.

Desto raşt ra zî kû gişta nûr tede.Be'dê cû hîrê hemey ya kişte de

Be'dê yîne, pîle zî kû qesnenê.Desto çep tertîb tede nêvrazenê

Çunkî giştê destê raştî efdel êMa verî vato şima zanê belê.

Lazim o ma hîkmetê tertîbê vacÇunkî hergû derdî rê esto 'îlac

Weqto yû nûr ame gişte bî sekanNûrê çar yaran zî amey yê bînan

Nûrê Siddîqî di raştê sidqî deBî sekan Farûqî zî siddîqî de

Nûrê 'Usmanî zî raştê 'UmerîYê 'Elî kişta çepey peyxemberî

Weqto Adem çim gina gişta şedeAy kû nûrê Mustefayî ha'w tede.

Bî muferreh va bi îlhamê rebî- «Esselamû» hem «'eleykum ya ebî !»

Da cewab nûrî vera rebbê wera :

- «We 'eleykumu's-selam» va tera.

84

Yû sebeb ra ma bid' sunnet oReddê yê zî ferzêke'w kîfayet o.

Wazenê ger ma xelasîyya temam,Vatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ EŞTIŞÊ ADEMÎ YO CENNET RA Û MARDIŞÊKALIKANÊ PEYXEMBERÊ MA WO

Hezretê hewwa nezer da Adem'îVa : «Çi nûr o ?» Va : «Yê fexrê 'alemî»

Xaliqî hurdî muzeyyen kerdî bîHem di cennet de muxeyyer kerdî bî.

Be'dê cû kû Ademî bêemrî kerdXaliqî va : « Yê bigîrê b'erzê 'erd !»

Tavilî lîbas û tezyîn bî vinîYînê ra wû eştê na dunya genî

Bî fîxan û zariyey yê hergû hewQet ebed nêbî sekan yû roc û şew.

Bî temam hetta kû hîrê sey sereKerdê zergûn hesrê yê dar û çere.

Vatişê yê zî eno bî roc û şew«Rebbena» vatê «zelemna» hergû hew.

Be'dê cû yew roc wurişt-ronişt hemaYew nezer da 'erşê xellaqê Sema.

Dî kû nuşto : «Yew çinîko, tim ez a,Hem Muhemmed mursel o, mursil ez a.»

Va : «'z di bextê ay Muhemmedyê de wa,Min 'efû ke rebbî ez bê çare wa !»

Hezretê Cibrilî wehye arde serVa : «Ricay to bî qebûl wurze xû ser !»

Be'dê 'efwey Ademî ra bî'l-yeqînAmey paştey şîsî yû nûro verîn

Şîsî ra zî ame lacê yê hemaNişkena hendî bimara qey şima.

Çunkî hetta bêro Ednan'î resoGû bibo nizdî se namî pê reso.

Hem tede esto xîlafêke'w temamYew muheqqeq nişkeno vaco kelam.

Labelê 'Ednanî ra pey yê hemaVîst û yew pî beşek ê vacê şima.

85

Yû sebeb ra ma bid' sunnet oReddê yê zî ferzêke'w kîfayet o.

Wazenê ger ma xelasîyya temam,Vatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ EŞTIŞÊ ADEMÎ YO CENNET RA Û MARDIŞÊKALIKANÊ PEYXEMBERÊ MA WO

Hezretê hewwa nezer da Adem'îVa : «Çi nûr o ?» Va : «Yê fexrê 'alemî»

Xaliqî hurdî muzeyyen kerdî bîHem di cennet de muxeyyer kerdî bî.

Be'dê cû kû Ademî bêemrî kerdXaliqî va : « Yê bigîrê b'erzê 'erd !»

Tavilî lîbas û tezyîn bî vinîYînê ra wû eştê na dunya genî

Bî fîxan û zariyey yê hergû hewQet ebed nêbî sekan yû roc û şew.

Bî temam hetta kû hîrê sey sereKerdê zergûn hesrê yê dar û çere.

Vatişê yê zî eno bî roc û şew«Rebbena» vatê «zelemna» hergû hew.

Be'dê cû yew roc wurişt-ronişt hemaYew nezer da 'erşê xellaqê Sema.

Dî kû nuşto : «Yew çinîko, tim ez a,Hem Muhemmed mursel o, mursil ez a.»

Va : «'z di bextê ay Muhemmedyê de wa,Min 'efû ke rebbî ez bê çare wa !»

Hezretê Cibrilî wehye arde serVa : «Ricay to bî qebûl wurze xû ser !»

Be'dê 'efwey Ademî ra bî'l-yeqînAmey paştey şîsî yû nûro verîn

Şîsî ra zî ame lacê yê hemaNişkena hendî bimara qey şima.

Çunkî hetta bêro Ednan'î resoGû bibo nizdî se namî pê reso.

Hem tede esto xîlafêke'w temamYew muheqqeq nişkeno vaco kelam.

Labelê 'Ednanî ra pey yê hemaVîst û yew pî beşek ê vacê şima.

85

'Ewwulî 'Ednan û Me'd û hem NîzarYew Muder bî, yew zî îlyas namedar.

Mudrîke yew, yew Xuzeyme, yew KenanNedr û Malik, Fehr û Xalib zî heman

Hem Lu'ey, hem Ke'b û Murre hem KîlabHem Qusey zî hewt û des amey hîsab

Yew zî yû 'Ebdulmenaf û Murte'îbYew zî Haşim, yew zî 'Ebdulmuttelîb.

Şîsî ra hetta tiya nûr bî nîhanFuc'eten pî yê de bî zahir heman.

Wazenê ger ma xelasiyya temam.Vatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ 'EBDULLAHÎ YÛ CUHÛDÊ ŞAMÎYANÛ WAŞTIŞÊ AMÎNA Cl RÊ

Weqto 'Ebdullahî de nûr bî zuhûrKafiran zana kû amey nizdî nûr.

Be'dê cû geyray bi qetlê yê hemaHafizê yê xaliqê 'erd û sema.

Tim qicî ra pawutê yê kafiran.Cay ke 'Ebdullahî bikşê bêbiran.

Ray ke hewtay heb cuhûd pîya bî hevalSondî wendê, kerdê eqdêkew betal.

Yû heta ger nêro kiştiş ma hemaGû bigeyrin roc û şew tim yê dima.

Ma ebed nêfeyrenê eger meramNêkerin îcra kû vacin ax û Şam.

Miyanê Şamî ra wuriştê hergû hewŞînê rey ra nê biroc daîm bişew

Kewtê çol û Kerbelayê kafirîŞî heta dûrê Mekî zey adirî.

Kerde casusî heta yew rocîkeAma 'Ebdullah tenê şî çolîke

Weqto dî, kewtê dima zey vergê harŞî bi yê berxê ciwanî hey hewar.

Pêro piya şî, yew tera nêbî kemîLabelê hafiz bî rebbê 'alemî.

Weqto şî yê het Cuhudê ŞamîyanTavilî yew 'askere rûhaniyan

86

'Ewwulî 'Ednan û Me'd û hem NîzarYew Muder bî, yew zî îlyas namedar.

Mudrîke yew, yew Xuzeyme, yew KenanNedr û Malik, Fehr û Xalib zî heman

Hem Lu'ey, hem Ke'b û Murre hem KîlabHem Qusey zî hewt û des amey hîsab

Yew zî yû 'Ebdulmenaf û Murte'îbYew zî Haşim, yew zî 'Ebdulmuttelîb.

Şîsî ra hetta tiya nûr bî nîhanFuc'eten pî yê de bî zahir heman.

Wazenê ger ma xelasiyya temam.Vatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ 'EBDULLAHÎ YÛ CUHÛDÊ ŞAMÎYANÛ WAŞTIŞÊ AMÎNA Cl RÊ

Weqto 'Ebdullahî de nûr bî zuhûrKafiran zana kû amey nizdî nûr.

Be'dê cû geyray bi qetlê yê hemaHafizê yê xaliqê 'erd û sema.

Tim qicî ra pawutê yê kafiran.Cay ke 'Ebdullahî bikşê bêbiran.

Ray ke hewtay heb cuhûd pîya bî hevalSondî wendê, kerdê eqdêkew betal.

Yû heta ger nêro kiştiş ma hemaGû bigeyrin roc û şew tim yê dima.

Ma ebed nêfeyrenê eger meramNêkerin îcra kû vacin ax û Şam.

Miyanê Şamî ra wuriştê hergû hewŞînê rey ra nê biroc daîm bişew

Kewtê çol û Kerbelayê kafirîŞî heta dûrê Mekî zey adirî.

Kerde casusî heta yew rocîkeAma 'Ebdullah tenê şî çolîke

Weqto dî, kewtê dima zey vergê harŞî bi yê berxê ciwanî hey hewar.

Pêro piya şî, yew tera nêbî kemîLabelê hafiz bî rebbê 'alemî.

Weqto şî yê het Cuhudê ŞamîyanTavilî yew 'askere rûhaniyan

86

Ame 'ezman ra Cuhûdî tar û marKerdê, pêro eştê, şî yê zey xubar

Mend 'Ebdullah tenê yû xanedanHifzê yê kerd xaliqê însan û can.

Yew Weheb bî Zuhriyan ra namedarYû zî yû roc ame bî seyd û şîkar

Yê zî weqto dî eno hukmo 'ecîbBî muheyyer va : «Eno hîkmet xerîb»

Weqto yê dî yê ro yew hîkmet gina,Va : «Mi yew keyneyke esta : Amîna.

Gû bidî yê ger bido yê ra qebûlLaîqê yê wa tenê a yew betul.»

Be'dê cû ame Weheb sahib kemalŞî keye va kiyê xû ra : hal û hewal.

«Hem tesewwur qelbê min de vînenaTim, beno kû ez bidî yê Amîna.»

Hem şî 'Ebdulmuttelîb dî, va tera :

«Esta yew keyneyke min zaf nadir aLaîqê ay nêdiyo min qet tu qewlXeyrê 'Ebdullahî ger yê ra qebûl

Gû bibo ez gû bidî yê serwerîAy bi emrê yew Xudayê ekberî.»

Hem şi 'Ebdulmuttelîb va ay xeberKerd 'Ebdullahî di tavil eser.

Be'dê cû şî yê bi 'urfê ay zemanWaşte 'Ebdullahî rê şahê cîhan

Yew weqeyke zerd û yew sêm hem se pesHem devey zî zey pesan day ende bes.

Weqto arde hem Yene bî ay şeweHem Receb bî aşme bîbî yew şewa.

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ ÎNTIQALÊ PEYXEMBERÎ YO ÛHEWNANÊ AMÎNA WO

Be'dê cû nûro kû ma kerdo senaAme bî meyman bi qeybê Amîna.

Weqto yû nûr Amîna de bî zuhûrAmîna zî dî 'ecêb 'îzz û surûr.

87

Ame 'ezman ra Cuhûdî tar û marKerdê, pêro eştê, şî yê zey xubar

Mend 'Ebdullah tenê yû xanedanHifzê yê kerd xaliqê însan û can.

Yew Weheb bî Zuhriyan ra namedarYû zî yû roc ame bî seyd û şîkar

Yê zî weqto dî eno hukmo 'ecîbBî muheyyer va : «Eno hîkmet xerîb»

Weqto yê dî yê ro yew hîkmet gina,Va : «Mi yew keyneyke esta : Amîna.

Gû bidî yê ger bido yê ra qebûlLaîqê yê wa tenê a yew betul.»

Be'dê cû ame Weheb sahib kemalŞî keye va kiyê xû ra : hal û hewal.

«Hem tesewwur qelbê min de vînenaTim, beno kû ez bidî yê Amîna.»

Hem şî 'Ebdulmuttelîb dî, va tera :

«Esta yew keyneyke min zaf nadir aLaîqê ay nêdiyo min qet tu qewlXeyrê 'Ebdullahî ger yê ra qebûl

Gû bibo ez gû bidî yê serwerîAy bi emrê yew Xudayê ekberî.»

Hem şi 'Ebdulmuttelîb va ay xeberKerd 'Ebdullahî di tavil eser.

Be'dê cû şî yê bi 'urfê ay zemanWaşte 'Ebdullahî rê şahê cîhan

Yew weqeyke zerd û yew sêm hem se pesHem devey zî zey pesan day ende bes.

Weqto arde hem Yene bî ay şeweHem Receb bî aşme bîbî yew şewa.

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ ÎNTIQALÊ PEYXEMBERÎ YO ÛHEWNANÊ AMÎNA WO

Be'dê cû nûro kû ma kerdo senaAme bî meyman bi qeybê Amîna.

Weqto yû nûr Amîna de bî zuhûrAmîna zî dî 'ecêb 'îzz û surûr.

87

Bêhîsab nîno ebed vatiş temamMa biker tefsîl bizano xas û 'am.

Amîna va : «Weqto min zana kû nûrAmewo meymaniyey min bêfutûr.

Yew şewike ez di hewnêkew şîrînMin dî ame merdumêko enwerîn :

«Merheba fîke Muhemmed !» va hemaNamê min persa û va : «Ez Adem a»

Hem Receb bî ay şewa kû Ademî«Merheba» va qeybê fexrê 'alemî.

Be'dê cû şe'ban de yew şew ame şîsVa : «Selamun» hem «'eleykeya reis !»

Ame aşma bîne îdrîso refî'Va mi ra : «To rê mubarek bo şefî'.»

Ame aşmey çarine Nuh ba sefa«Esselamû» va «'Eleyke Mustefa !»

Ame aşmey pancîne Hud hewnê min,Va «Selamû» hem «beşaret» qeybê min.

Weqto bî Zu 7-/7/cce îbrahîm be namAme va hemlê mi ra yê yew selam.

Va di aşmey hewtê îsmaîl zebîh«Barekellahû leke hemle'l-melîh.»

Ame aşmey heştî Mûsa, qey mi, va :

«Ebşîrîya Amîne bî'l-Mustefa !»

Ame new aşman de 'îsa va mi ra :

«To rê mujdyanî bi sultanê wera.»Hem dî hewnê bêhîsabê nadirîGer bibê vatiş bi emrê qadirî.

Gû bibo derg no kitabo nazenînBelkî mûcib bo bi 'eczê hazirîn.

Weqto bî şeş aşme hemlê ay ci rêKerde 'Ebdullahî qesdê tîcirî.

Gû Medîne Xaliqî da nêweşîQeybê 'Ebdullahî şerbet werd û şî.

Na dunya ra yû hebîb û enwerî'Umrê yê zî pêro vîst û panc serî

Weqto 'Ebdulmuttalîb bî ba xeberAmîna berma wû va ah û keser.

Va : «Zerey min bî di nîmey wey limin !

Xaliqî verda yetîm no hemlê min.»

88

Bêhîsab nîno ebed vatiş temamMa biker tefsîl bizano xas û 'am.

Amîna va : «Weqto min zana kû nûrAmewo meymaniyey min bêfutûr.

Yew şewike ez di hewnêkew şîrînMin dî ame merdumêko enwerîn :

«Merheba fîke Muhemmed !» va hemaNamê min persa û va : «Ez Adem a»

Hem Receb bî ay şewa kû Ademî«Merheba» va qeybê fexrê 'alemî.

Be'dê cû şe'ban de yew şew ame şîsVa : «Selamun» hem «'eleykeya reis !»

Ame aşma bîne îdrîso refî'Va mi ra : «To rê mubarek bo şefî'.»

Ame aşmey çarine Nuh ba sefa«Esselamû» va «'Eleyke Mustefa !»

Ame aşmey pancîne Hud hewnê min,Va «Selamû» hem «beşaret» qeybê min.

Weqto bî Zu 7-/7/cce îbrahîm be namAme va hemlê mi ra yê yew selam.

Va di aşmey hewtê îsmaîl zebîh«Barekellahû leke hemle'l-melîh.»

Ame aşmey heştî Mûsa, qey mi, va :

«Ebşîrîya Amîne bî'l-Mustefa !»

Ame new aşman de 'îsa va mi ra :

«To rê mujdyanî bi sultanê wera.»Hem dî hewnê bêhîsabê nadirîGer bibê vatiş bi emrê qadirî.

Gû bibo derg no kitabo nazenînBelkî mûcib bo bi 'eczê hazirîn.

Weqto bî şeş aşme hemlê ay ci rêKerde 'Ebdullahî qesdê tîcirî.

Gû Medîne Xaliqî da nêweşîQeybê 'Ebdullahî şerbet werd û şî.

Na dunya ra yû hebîb û enwerî'Umrê yê zî pêro vîst û panc serî

Weqto 'Ebdulmuttalîb bî ba xeberAmîna berma wû va ah û keser.

Va : «Zerey min bî di nîmey wey limin !

Xaliqî verda yetîm no hemlê min.»

88

Dar û ber pêro tedir bermay bihalHem çiqa heywanî der sehl û cîbal

Yew melek nêmend û ruştî va : «KerîmNê hebîbê to Muhemmed bî yetîm.»

Da cewabêkew letîf ay yew RebîBaştir a yê rê bipansey may û pî

Ey gelê 'aqil temam û 'aliyan !

Ma çi zanê qedrê durrê 'aliyanWazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ WELEDNAYÎŞÊ PEYXEMBERÊ MA WO(Sellellahu 'eleyhî we 'ela alîhî wesselem).

Şî Rebîulewwelî ra des şewîAmîna bî xerqê nûrî yew hewî.

Amîna va : «Weqto bî duyyes şewîEz tenê menda di xelwe bêyewî

Ay şewî hem bî duşenbe bêfutûrMin dî çar cinî mi rê amey huzûr

Meryem a yew, yew zî Sara, AsîyaYew zî ay Hewwa kû bî umme'l-wera.

Xidmetê min kerdê yîne bêqusûrQet mi nêdî ezyetîke bî zuhûr.

Be'dê cû teyşan bîya ez bêhîsabMin dî ame şerbetîke'w zey gulab.

Labelê nê şekker û nê engemînÇike zey yê şerbetî nêbî şîrîn.

Werdişê yê dir rehet bî canê minMin dî yew teyrike ame banê min.

Tavilî min dî hebîbê min emînAme dunya qûmû qewme'l-hazirîn

Xeyrê însanî çiqa eşeya bî va :

«Merheba, ya Seyyîde'l-kewneynî !» va«Merheba, ey sirrê subhan merheba !Merheba, ey rûhê rûhan merheba !

Merheba, ey fexrê 'erşî merheba !

Merheba, nesley Qureyşî merheba !

Dar û ber pêro tedir bermay bihalHem çiqa heywanî der sehl û cîbal

Yew melek nêmend û ruştî va : «KerîmNê hebîbê to Muhemmed bî yetîm.»

Da cewabêkew letîf ay yew RebîBaştir a yê rê bipansey may û pî

Ey gelê 'aqil temam û 'aliyan !

Ma çi zanê qedrê durrê 'aliyanWazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ WELEDNAYÎŞÊ PEYXEMBERÊ MA WO(Sellellahu 'eleyhî we 'ela alîhî wesselem).

Şî Rebîulewwelî ra des şewîAmîna bî xerqê nûrî yew hewî.

Amîna va : «Weqto bî duyyes şewîEz tenê menda di xelwe bêyewî

Ay şewî hem bî duşenbe bêfutûrMin dî çar cinî mi rê amey huzûr

Meryem a yew, yew zî Sara, AsîyaYew zî ay Hewwa kû bî umme'l-wera.

Xidmetê min kerdê yîne bêqusûrQet mi nêdî ezyetîke bî zuhûr.

Be'dê cû teyşan bîya ez bêhîsabMin dî ame şerbetîke'w zey gulab.

Labelê nê şekker û nê engemînÇike zey yê şerbetî nêbî şîrîn.

Werdişê yê dir rehet bî canê minMin dî yew teyrike ame banê min.

Tavilî min dî hebîbê min emînAme dunya qûmû qewme'l-hazirîn

Xeyrê însanî çiqa eşeya bî va :

«Merheba, ya Seyyîde'l-kewneynî !» va«Merheba, ey sirrê subhan merheba !Merheba, ey rûhê rûhan merheba !

Merheba, ey fexrê 'erşî merheba !

Merheba, nesley Qureyşî merheba !

Merheba !ya sahîbe'd - dînî'l - mubîn !Merheba, ya sadiqe'l - we'dî'l - emîn !

Merheba, ya men sereyte bî'l - herem !Merheba, ya men denewte bî'l -qedem !

Merheba ya qurrete 'eynî'l - wera !Merheba ya men nubî'te fî'l - Hira -

Merheba ya 'alîme'l - 'îlmî'l -ezel !Merheba ya şafî'an yewme'l - wecel !

Merheba ey rehmeten lî'l - 'alemîn !Merheba ya men şefî'ul - muznîbîn !

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ HENÎ 'ECAYÎBAN OAMEY WUCÛD ŞEWÊ MEWLÛDÎ

Weqto ame na dunya tavil hemaSecde berd qey xaliqê 'erş û sema

Secde ra weqto wurişt va : «RebbenaUmmetey min 'aciz a, ez vînena.

Qeybê nefsê min rica qet nêkenaBelkî qey yîne rica to ra kena.»

Goş ci şanê hîmmetê şahê şimaTayne ez vacî tera qeybê şima.

Yew di kîsra de tera NûşîrewanVatê, namey yê di bo weqt û zeman

Adirî rê kerdê 'îbadet mudamQasê yew henzar sere bêşek temam

Adirê yîne çiray nêbî çinîLa şewey mewlûdî de yû bî çinî

Hem biqey Nûşîrewanî banîkeBî di Kîsra de tera eywanîke

Vîst û yew qenter bî çares kewtê warAy şewî de banî hîmmet ra neçar.

Behrê Sawa zuwa bî yû zî a şewi.Aw tede nêmende esla yew hewi.

Hem şewey mewlûd tede biyo, sibaYew cuhûd bî şarî ra persa û va :

«Persê yew mewlûd Qureyşî kamî rêBî di emşo muzhir o îslamî rê.»

90

Merheba !ya sahîbe'd - dînî'l - mubîn !Merheba, ya sadiqe'l - we'dî'l - emîn !

Merheba, ya men sereyte bî'l - herem !Merheba, ya men denewte bî'l -qedem !

Merheba ya qurrete 'eynî'l - wera !Merheba ya men nubî'te fî'l - Hira -

Merheba ya 'alîme'l - 'îlmî'l -ezel !Merheba ya şafî'an yewme'l - wecel !

Merheba ey rehmeten lî'l - 'alemîn !Merheba ya men şefî'ul - muznîbîn !

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ HENÎ 'ECAYÎBAN OAMEY WUCÛD ŞEWÊ MEWLÛDÎ

Weqto ame na dunya tavil hemaSecde berd qey xaliqê 'erş û sema

Secde ra weqto wurişt va : «RebbenaUmmetey min 'aciz a, ez vînena.

Qeybê nefsê min rica qet nêkenaBelkî qey yîne rica to ra kena.»

Goş ci şanê hîmmetê şahê şimaTayne ez vacî tera qeybê şima.

Yew di kîsra de tera NûşîrewanVatê, namey yê di bo weqt û zeman

Adirî rê kerdê 'îbadet mudamQasê yew henzar sere bêşek temam

Adirê yîne çiray nêbî çinîLa şewey mewlûdî de yû bî çinî

Hem biqey Nûşîrewanî banîkeBî di Kîsra de tera eywanîke

Vîst û yew qenter bî çares kewtê warAy şewî de banî hîmmet ra neçar.

Behrê Sawa zuwa bî yû zî a şewi.Aw tede nêmende esla yew hewi.

Hem şewey mewlûd tede biyo, sibaYew cuhûd bî şarî ra persa û va :

«Persê yew mewlûd Qureyşî kamî rêBî di emşo muzhir o îslamî rê.»

90

Ame vatiş va kû : «'Ebdullahî rêYew weled emşo biyo yê şahî rê.»

Yew cuhûd tavil wuruşt şî qeybê yêVa : «Mi rê biyarê teber, ez banê yê.»

Weqto dî, yê va : «Bi Tewrato mubînGû biko batil enû dîno verîn.

Xatemê peyxemberan o bî'l -yeqînîsmê yê Ehmed, Muhemmed hem Emîn.»

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ HELÎMAY SE'DIYAN O(Rezîyellahû te'ala 'enha)

Amîna va : Hewnê min de bî beyanGû bido yê şit Helîmay Se'diyan

Çende rocî be'dê cû yew kariwanAme Mekke name vatê Se'diyan

Yîne dir bî hem Helîmay Se'diyanŞî xû rê berd Seyyîdê însan û can

Ay yew Lacî ke qic bî zumreteHurdî piya bî şitwerê ay hurmete

Yew herîke bî tedir yû zî lexerLabelê nêrsaynê ci esla tu her

Çunkî paştey yê sero nûru'l - en'amBî bizanê her zî Ye'fûr bî binam.

Se'diyan weqto kû dî hukmê herîBî muheyyer va : «Helîma ra verî.

Ma xû rê vatê eno her gû di reyDe bimano, nêşkeno bêro çirey

Ma di enka vînenê zey yew xezalMeş keno rey ra bi emrê la yezal

Hem şima hîrê tenî piya niştê ciAncî yew her nêrseno pey ra bi ci.»

Tavilî Homay zuwanêke'w fesîhVist yê fek yê bi sewtêke'w melîh

Va : «'Ecêb min de memanê Se'diyanEz bi nî şiklî eger şî asiman

91

Ame vatiş va kû : «'Ebdullahî rêYew weled emşo biyo yê şahî rê.»

Yew cuhûd tavil wuruşt şî qeybê yêVa : «Mi rê biyarê teber, ez banê yê.»

Weqto dî, yê va : «Bi Tewrato mubînGû biko batil enû dîno verîn.

Xatemê peyxemberan o bî'l -yeqînîsmê yê Ehmed, Muhemmed hem Emîn.»

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ HELÎMAY SE'DIYAN O(Rezîyellahû te'ala 'enha)

Amîna va : Hewnê min de bî beyanGû bido yê şit Helîmay Se'diyan

Çende rocî be'dê cû yew kariwanAme Mekke name vatê Se'diyan

Yîne dir bî hem Helîmay Se'diyanŞî xû rê berd Seyyîdê însan û can

Ay yew Lacî ke qic bî zumreteHurdî piya bî şitwerê ay hurmete

Yew herîke bî tedir yû zî lexerLabelê nêrsaynê ci esla tu her

Çunkî paştey yê sero nûru'l - en'amBî bizanê her zî Ye'fûr bî binam.

Se'diyan weqto kû dî hukmê herîBî muheyyer va : «Helîma ra verî.

Ma xû rê vatê eno her gû di reyDe bimano, nêşkeno bêro çirey

Ma di enka vînenê zey yew xezalMeş keno rey ra bi emrê la yezal

Hem şima hîrê tenî piya niştê ciAncî yew her nêrseno pey ra bi ci.»

Tavilî Homay zuwanêke'w fesîhVist yê fek yê bi sewtêke'w melîh

Va : «'Ecêb min de memanê Se'diyanEz bi nî şiklî eger şî asiman

91

Çunkî nişto min Muhemmed zu'l - elemYû kû qey yê xelq biyê 'erş û qelem

Eyro paştey min bi xû efdeltir aMasîwa ra baş bizanê ey wera !»

Se'diyan pêro 'ecêb mendê temamVa : «Xiyal o yan bira o no kelam ?»

Şî keye axir Helîma serwereKerd wey hetta kû bî hîrê sere

Va Helîma : «Qet ebed yew ray ke verMin necaset nêdî êwa hem eser»

Weqto 'ewwul bî xeberdaryû nezîrVa hema : Ellahû Ekber min kebîr»

Be'dê cû ancî Helîma nazikeKerd espar û verê yê şa Mekke

Berd û teslîm kerd bi qeybê AmînaAy zî bî şa, ma zî şa ke rebbena !

'Emrê yê weqto temam bî şeş serîAmîna zî şî dunya ra ay serî

Weqto yê rî heşt serî bî munqelîbQebri rê meyman bî 'Ebdulmuttelîb

Mend Ebî Talib tenê pî Heyder'îBî ci rê hafiz bi emrê ekberî

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ NUZÛLÊ WEHY OÛ MÎ'RACÎ YO

Be'dê cû anya kû dunya fanî yaHem bi qîmet qasê yew dasî niya

Va xû rê : «Rebbî, ti zanê, vînenêÇike ra hes nêkena bêtû tenê.»

Tim enû fikr û meram bî hergû hewXeyrê yê yew çî çinê bî roc û şew

Yê heta çewres sere kerde temamTim di qelbê yê de bî Rebbu'l - enam.

Hem bi xû zanaynê yû xalî niyoGû ci rê 'ezmanî ra çîke biyo.

Yû bi nê fikr û xiyalî rocîkeTavilî anciya şî miyanê kohîke

92

Çunkî nişto min Muhemmed zu'l - elemYû kû qey yê xelq biyê 'erş û qelem

Eyro paştey min bi xû efdeltir aMasîwa ra baş bizanê ey wera !»

Se'diyan pêro 'ecêb mendê temamVa : «Xiyal o yan bira o no kelam ?»

Şî keye axir Helîma serwereKerd wey hetta kû bî hîrê sere

Va Helîma : «Qet ebed yew ray ke verMin necaset nêdî êwa hem eser»

Weqto 'ewwul bî xeberdaryû nezîrVa hema : Ellahû Ekber min kebîr»

Be'dê cû ancî Helîma nazikeKerd espar û verê yê şa Mekke

Berd û teslîm kerd bi qeybê AmînaAy zî bî şa, ma zî şa ke rebbena !

'Emrê yê weqto temam bî şeş serîAmîna zî şî dunya ra ay serî

Weqto yê rî heşt serî bî munqelîbQebri rê meyman bî 'Ebdulmuttelîb

Mend Ebî Talib tenê pî Heyder'îBî ci rê hafiz bi emrê ekberî

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

ENÛ MEBHESÊ NUZÛLÊ WEHY OÛ MÎ'RACÎ YO

Be'dê cû anya kû dunya fanî yaHem bi qîmet qasê yew dasî niya

Va xû rê : «Rebbî, ti zanê, vînenêÇike ra hes nêkena bêtû tenê.»

Tim enû fikr û meram bî hergû hewXeyrê yê yew çî çinê bî roc û şew

Yê heta çewres sere kerde temamTim di qelbê yê de bî Rebbu'l - enam.

Hem bi xû zanaynê yû xalî niyoGû ci rê 'ezmanî ra çîke biyo.

Yû bi nê fikr û xiyalî rocîkeTavilî anciya şî miyanê kohîke

92

Nameyê koy zî tera vatê HiraZaf tera hes kerdê ay xeyru'l -wera

Tavilî anya kû qelbê yê hemanBî ze roc weqto yeno miyanê çiman

Bî tebeddul rengê yê mil şî veroHezretê Cibrîl bî nazil yê sero

Arde «lqra bîsmî» qelbê yê de vaTavilî şa bî Muhemmed Mustefa

Hendî zana kû temam bî we'dê yêYew resûl esla çinîko be'dê yê

Hendî ewca ra tepya hergû heweArde wehyî hem bi roc û hem şewe

Be'dê wehyî şî temam duyyes serîYew şewîke emrê şahê Ekberî

Ame Cebraîlî ser va sermedî :

«Biyare 'ezmanê hebîbê Ehmedî !»

Pê muşerref bî eno 'erş û felekHem muferreh bî biyê herçî melek

Vîst û hewt şew şî Receb ra bî'ttifaq«Cae Cîbrîlû îleyhî bî'l - Bûraq»

Va tera Kû «Xaliqê tû yew selamKerdo, vato bêrê min het hey meram.»

Ca de hêz da şî bi Awey ZemzemîXeslêke'w sunnet eda kerd ay demî

Be'dê cû yê kerd nimacêke'w xerîbHezretê Cibrîl tede mendi b' 'ecêb

Weqto yû farix nimac ra bî temamLinge eşte zengû ay xeyru'l -enam

Kerdi qesdê Qudsî şî awca verîBîbî hedre hem heme Peyxemberî

Mescîdu'l - Eqsa de çim rey mendî bîHem çiqa cinn û melek nêmendê bî

Pêro amey bî hema sef sef temamYû zî ame yîne rê da yew selam

Bî muferreh hem bi tertîb û edebŞî zîyaret kerdê yû şah û 'Ereb

Be'dê cû şa yîne vernî bî îmamKerd nimacîke bi qey Rebbî'l - Enam

Hem niyaz kerd û du'ayî hem rica :

«Rebbî edxilna'd - du'ae we'r -reca»

93

Nameyê koy zî tera vatê HiraZaf tera hes kerdê ay xeyru'l -wera

Tavilî anya kû qelbê yê hemanBî ze roc weqto yeno miyanê çiman

Bî tebeddul rengê yê mil şî veroHezretê Cibrîl bî nazil yê sero

Arde «lqra bîsmî» qelbê yê de vaTavilî şa bî Muhemmed Mustefa

Hendî zana kû temam bî we'dê yêYew resûl esla çinîko be'dê yê

Hendî ewca ra tepya hergû heweArde wehyî hem bi roc û hem şewe

Be'dê wehyî şî temam duyyes serîYew şewîke emrê şahê Ekberî

Ame Cebraîlî ser va sermedî :

«Biyare 'ezmanê hebîbê Ehmedî !»

Pê muşerref bî eno 'erş û felekHem muferreh bî biyê herçî melek

Vîst û hewt şew şî Receb ra bî'ttifaq«Cae Cîbrîlû îleyhî bî'l - Bûraq»

Va tera Kû «Xaliqê tû yew selamKerdo, vato bêrê min het hey meram.»

Ca de hêz da şî bi Awey ZemzemîXeslêke'w sunnet eda kerd ay demî

Be'dê cû yê kerd nimacêke'w xerîbHezretê Cibrîl tede mendi b' 'ecêb

Weqto yû farix nimac ra bî temamLinge eşte zengû ay xeyru'l -enam

Kerdi qesdê Qudsî şî awca verîBîbî hedre hem heme Peyxemberî

Mescîdu'l - Eqsa de çim rey mendî bîHem çiqa cinn û melek nêmendê bî

Pêro amey bî hema sef sef temamYû zî ame yîne rê da yew selam

Bî muferreh hem bi tertîb û edebŞî zîyaret kerdê yû şah û 'Ereb

Be'dê cû şa yîne vernî bî îmamKerd nimacîke bi qey Rebbî'l - Enam

Hem niyaz kerd û du'ayî hem rica :

«Rebbî edxilna'd - du'ae we'r -reca»

93

Be'dê cû tavil wurişt tacu'l - enamŞî siya meşhûre ser fîhî's - selam.

Sî sera Cibrîlî na baskê xû serBerd şî 'ezmanî yû xeyre'l - beşer.

Hem ci rê bî a cemî'îzu'n - niqabHa çi cennet ha cehennem ha 'îqab

Hem çi sirrî bî di kenzey sermedîPêro day dîtiş bi qeybê Ehmedî

Hasilî weqta kû şî Sidre hemanHezretê Cibrîl zî ewca bî sekan

Va : «De şore, ya Muhemmed, hem Emîn»Va : «Çira nînê birao nazenîn ?»

Va kû «Yew linge tiya ra nêşkenaB'erzî, ger berzî, hema ez veyşena.

Hem çi mexlûqo kû Homay xelqê yêKerdo, tiya ra wet çinîko heqqê yê.

Linge berzo xeyrê to ey nazenînBelkî heqqê to tenê yo bî'l - yeqîn.»

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

Weqto Cebraîlî ra ver bî HebîbAme şerman ra ci rê xewfo xerîb

Bî muheyyer, hendî nêzana seyînŞo huzûrê ay kû Rebbî'l - alemîn

Tavilî venda ci Xellaqê wera :

«Udnû minnîya hebîbî» va tera.«Hîne nudîye'l - hebîbe bî'l - wedûdXase fîbehrî't - tecellî we'ş - şuhûd.»

Xaliqî perde wedarut va : «EmînLa texef, unzur bîxeyrî'r - raziqîn !»

Dî cemalê yê di rey bê reyb û şekLabelê nîna ebed vatiş bifek.

Hasilî hendî çi vacî ey beşerYû kû Homa yê bero 'erşê xû ser.

Wesfê yê hendî yenê vatiş temamGer hema vacî îla yewmî'l - qiyam.

Hem kelamê xaliqî vatê tedirQet yenê nuştiş bibê behrê hebûr

94

Be'dê cû tavil wurişt tacu'l - enamŞî siya meşhûre ser fîhî's - selam.

Sî sera Cibrîlî na baskê xû serBerd şî 'ezmanî yû xeyre'l - beşer.

Hem ci rê bî a cemî'îzu'n - niqabHa çi cennet ha cehennem ha 'îqab

Hem çi sirrî bî di kenzey sermedîPêro day dîtiş bi qeybê Ehmedî

Hasilî weqta kû şî Sidre hemanHezretê Cibrîl zî ewca bî sekan

Va : «De şore, ya Muhemmed, hem Emîn»Va : «Çira nînê birao nazenîn ?»

Va kû «Yew linge tiya ra nêşkenaB'erzî, ger berzî, hema ez veyşena.

Hem çi mexlûqo kû Homay xelqê yêKerdo, tiya ra wet çinîko heqqê yê.

Linge berzo xeyrê to ey nazenînBelkî heqqê to tenê yo bî'l - yeqîn.»

Wazenê ger ma xelasiyya temamVatişê ma esselatû wesselam.

Weqto Cebraîlî ra ver bî HebîbAme şerman ra ci rê xewfo xerîb

Bî muheyyer, hendî nêzana seyînŞo huzûrê ay kû Rebbî'l - alemîn

Tavilî venda ci Xellaqê wera :

«Udnû minnîya hebîbî» va tera.«Hîne nudîye'l - hebîbe bî'l - wedûdXase fîbehrî't - tecellî we'ş - şuhûd.»

Xaliqî perde wedarut va : «EmînLa texef, unzur bîxeyrî'r - raziqîn !»

Dî cemalê yê di rey bê reyb û şekLabelê nîna ebed vatiş bifek.

Hasilî hendî çi vacî ey beşerYû kû Homa yê bero 'erşê xû ser.

Wesfê yê hendî yenê vatiş temamGer hema vacî îla yewmî'l - qiyam.

Hem kelamê xaliqî vatê tedirQet yenê nuştiş bibê behrê hebûr

94

Hem henî sirrî tera estê hemanNişkeno vaco ebed yîne zuwan

Çunkî meydanê fek û herfan niyoSirrê subhanellezî pê vaciyo

Hasilî ancî hema Rebbu'l - umemKerd nazil Mekke de sahib - kerem

Be'dê cû mend yew serîke laceremKerd hîcret şî Medîne zu'l - 'elem.

Des serî zî mend Medîne de temam'Umrê yê hîri yû şeştî wesselam.

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma : esselatû wesselam.

HAZA DU'AÛ MEWLÎDÎ'N - NEBÎYYÎ(sellelahû 'eleyhî we 'ela alîhî we sehbîhî we selleme)

Ya îlahî kemterîn û qasir êMa heme Rebbî, ti zanê nazir ê

Rehmetey to zaftir a zey qehrê toMa îman ardo bi no vatiş bi to

Ger çiqa ma 'asî yû şermende yêLabelê ma tim di xewfê to de yê

Ger ti banî fî'lê ma ra ey XudaMa rê hendî nêbena esla reca

Ma xû rê zanê kû 'asî yê temamLabelê ma rehmetey to a meram

Ma sera vazdin ? Çinîko ma mecalXeyrê yew dergahê to, ya Ze'l - celal !

Ti biheqqê hurmetê namey xû ke,Ma feqîr û bekesan mehrum meke !

Ehlê îmanî çiqa estê temamAdemî ra şo, îla yewmî'l - qiyam.

«Rebbî fexfîr malehûm yewme'l - hîsabLa teweddi'hûm kelîlen bî'l - 'îqab

Rebbena lew lem yekûn lûtfûn 'emîmEyne Xasî fî'l - Siratî Mûsteqîm ?

Werzuqellahumme hesne'l - xatimeLî Cemî'îl - mûslîmîn el-Fatîhe.

A-frJr

95

Hem henî sirrî tera estê hemanNişkeno vaco ebed yîne zuwan

Çunkî meydanê fek û herfan niyoSirrê subhanellezî pê vaciyo

Hasilî ancî hema Rebbu'l - umemKerd nazil Mekke de sahib - kerem

Be'dê cû mend yew serîke laceremKerd hîcret şî Medîne zu'l - 'elem.

Des serî zî mend Medîne de temam'Umrê yê hîri yû şeştî wesselam.

Wazenê ger ma xelasîyya temamVatişê ma : esselatû wesselam.

HAZA DU'AÛ MEWLÎDÎ'N - NEBÎYYÎ(sellelahû 'eleyhî we 'ela alîhî we sehbîhî we selleme)

Ya îlahî kemterîn û qasir êMa heme Rebbî, ti zanê nazir ê

Rehmetey to zaftir a zey qehrê toMa îman ardo bi no vatiş bi to

Ger çiqa ma 'asî yû şermende yêLabelê ma tim di xewfê to de yê

Ger ti banî fî'lê ma ra ey XudaMa rê hendî nêbena esla reca

Ma xû rê zanê kû 'asî yê temamLabelê ma rehmetey to a meram

Ma sera vazdin ? Çinîko ma mecalXeyrê yew dergahê to, ya Ze'l - celal !

Ti biheqqê hurmetê namey xû ke,Ma feqîr û bekesan mehrum meke !

Ehlê îmanî çiqa estê temamAdemî ra şo, îla yewmî'l - qiyam.

«Rebbî fexfîr malehûm yewme'l - hîsabLa teweddi'hûm kelîlen bî'l - 'îqab

Rebbena lew lem yekûn lûtfûn 'emîmEyne Xasî fî'l - Siratî Mûsteqîm ?

Werzuqellahumme hesne'l - xatimeLî Cemî'îl - mûslîmîn el-Fatîhe.

A-frJr

95

Temam bi viraştişê Mewlidê Kirdî bi yardimê xaliqî we (û) feyz (?) ûbereketê peyxemberê ma (sellelahû 'eleyhî we 'ela alîhî we sellem) bi destêEhmedê Xasî Hezanî (Hezancî) di hinzar û hîrsey û şiyyes serri de, bi tarîxê'Erebî.

Be'dê enî bizanîn ma ferq kerdo beynatey kafê 'erebî û xeyrê 'erebî bi hîrênuqtan. Ye'nî ma kafê 'erebî sero nuqtey nêronay û xeyrê 'erebî sero ma hîrênuqtey ronay zey «gişt» û «kişte». Axirî enî çî enayin ferq benê, bi nuqtannêbo nînê zanayîş wesselam.

-fr-sV-fr

HAZA'N - NEZM'Û'T- TARÎXÎ LÎMÛELLÎFÎ'L - MEWLÎDÎ

Leqed temme te'lîfûn bînezmîn mumeccedînKe 'eqdî's - Sureya summe ne'şîn we Ferqedîn

Lî Mewlîdî men lewlahû lem yuxleqî'l - weraBîeydî'l - Hezaniyyî'l Xuweysîyyî Ehmedîn

Lede'l - Hacî îbrahîme ustazî'l - 'alîNesîbûn bîewladî'l - Elîyyî we Ehmedîn

Fîsittîn we eşrîn we selasîn mîne'l - mîatWe elfîn hîlalen be'de hecrî Muhemmedîn.

Felemma erade kullû şehîdeynîFeeşhedtû hetmen hahûna babe ebcedîn790 + 449 + 62 + 5 + 10 (yekûn)1316

EYZEN Ll MUELLÎFÎHÎ

Ma medehe'l - Xasî Resûle's - SeqeleynîBel mûdîhe'l - Xasî bîceddî'l - Heseneynî

EYZEN Lî MUELLÎFÎHÎ

Ma neqinay (?) hengî behsê emcedîKerdê Mewlûdê Muhemmed Ehmedî

96

Temam bi viraştişê Mewlidê Kirdî bi yardimê xaliqî we (û) feyz (?) ûbereketê peyxemberê ma (sellelahû 'eleyhî we 'ela alîhî we sellem) bi destêEhmedê Xasî Hezanî (Hezancî) di hinzar û hîrsey û şiyyes serri de, bi tarîxê'Erebî.

Be'dê enî bizanîn ma ferq kerdo beynatey kafê 'erebî û xeyrê 'erebî bi hîrênuqtan. Ye'nî ma kafê 'erebî sero nuqtey nêronay û xeyrê 'erebî sero ma hîrênuqtey ronay zey «gişt» û «kişte». Axirî enî çî enayin ferq benê, bi nuqtannêbo nînê zanayîş wesselam.

-fr-sV-fr

HAZA'N - NEZM'Û'T- TARÎXÎ LÎMÛELLÎFÎ'L - MEWLÎDÎ

Leqed temme te'lîfûn bînezmîn mumeccedînKe 'eqdî's - Sureya summe ne'şîn we Ferqedîn

Lî Mewlîdî men lewlahû lem yuxleqî'l - weraBîeydî'l - Hezaniyyî'l Xuweysîyyî Ehmedîn

Lede'l - Hacî îbrahîme ustazî'l - 'alîNesîbûn bîewladî'l - Elîyyî we Ehmedîn

Fîsittîn we eşrîn we selasîn mîne'l - mîatWe elfîn hîlalen be'de hecrî Muhemmedîn.

Felemma erade kullû şehîdeynîFeeşhedtû hetmen hahûna babe ebcedîn790 + 449 + 62 + 5 + 10 (yekûn)1316

EYZEN Ll MUELLÎFÎHÎ

Ma medehe'l - Xasî Resûle's - SeqeleynîBel mûdîhe'l - Xasî bîceddî'l - Heseneynî

EYZEN Lî MUELLÎFÎHÎ

Ma neqinay (?) hengî behsê emcedîKerdê Mewlûdê Muhemmed Ehmedî

96

HAZA'T- TEQRÎZO LÎ'L - 'ELLAMETÎ ES - SÎ'ÎRDÎYYÎ'L'UMERÎYYÎ FETHULLAH HESBÎ

înnî reeytû'l - elmeî'yye'l - emcedeFî medhî xeyrî'l - enbiya qed ewcede

Sifren celîle'l -qedrî îz hurûfûhûFî 'eyriî hûrî'l - 'eynî tulqal esmede (etmede ?)

Bî'z - Zazawîyye qed xedet lûxatûhûMenzûmeten ke durrî nî'me'l - mewlîde

Me'nahû yedrî ehlûha mîn xeyrî tefsîrînYûra te'lîfû fîha ewhede

Muz e'cebe'l - azan Hesbî errexeEnqîd bîsifrîn lîl - Xuweysî Ehmede.1 55 + 342 + 766 + 33 (yekûn) 1 31 6.

97

HAZA'T- TEQRÎZO LÎ'L - 'ELLAMETÎ ES - SÎ'ÎRDÎYYÎ'L'UMERÎYYÎ FETHULLAH HESBÎ

înnî reeytû'l - elmeî'yye'l - emcedeFî medhî xeyrî'l - enbiya qed ewcede

Sifren celîle'l -qedrî îz hurûfûhûFî 'eyriî hûrî'l - 'eynî tulqal esmede (etmede ?)

Bî'z - Zazawîyye qed xedet lûxatûhûMenzûmeten ke durrî nî'me'l - mewlîde

Me'nahû yedrî ehlûha mîn xeyrî tefsîrînYûra te'lîfû fîha ewhede

Muz e'cebe'l - azan Hesbî errexeEnqîd bîsifrîn lîl - Xuweysî Ehmede.1 55 + 342 + 766 + 33 (yekûn) 1 31 6.

97

NIMÛNEY EDEBIYATÊ DIMILKÎYÊ KLASÎK Û DÎNÎ

BIYÎŞÊ PÊXEMBERÎ(MEWLÛDA NEBÎ)

'Usman EFENDÎ *

Bismîllahîrrehmanîrrehîm

Binamê Hûma ez do kena îbtida,Xaliqê nê 'erd û azmîn yad kena.

Bibo 'efû gunayê ma vêrdo,Gunehkarey ki 'emre xo di kerdo,

Selewatî biwanîn rind û bolî,Biresnên peydê may resûlî.

Jew hîkayet qal keran to rê bira,Qedrê Mewlûdî bizan ti ci ra.1

Sûka Bexdadî miyan di bî cenên,Zeydê cey nêdî bî kes erbabê dîn.

Lajekêndo Salih û ehlê yeqînAy cenî rê da bî Rebbîl-'alemîn.2

* Usman Efendî (7-1932) : 'Usman Efendî Sîwerekij o. Muftiyê Sîwereki bi. Mewlidê xwino Dimilkî (Zazakî)1903 di nuşt. No Mewlid, 1906 di rişt Diyerbekir ki çap bibo. Labrê semedo ki Diyerbekir di nêşînawo biwanê,çap nêbiyo.

Meşrûtiyet (1908) ra pey Oeymeqamê Puturge (yew qezay Melatya) Faîz Beg Bedirxanî, no Mewlid xo dirberd Estembul ki wica çap kero. Çifayde ki Estembul di zî kesî nêşînawo yê biwano û çap nêbiyo.

'Usman Efendî 1932 di Sîwereki di şi rehmet. Mewlide Usman Efendî, 1933 di Celadet Alî Bedirxanî Şam dibi herfanê erebkî çap kerd. (B'ewnî : Hêvî, Paris, no. 2 (Gulan 1984), r : 77-85).

1 Oedrê Mewlûdî bizariî sufti ra.2 Ev beytaha di nivişta Muhammed 'Elî 'Ewriî Efendî de pêş 0 paş e. -Celadet Alî Bedirxan.

98

NIMÛNEY EDEBIYATÊ DIMILKÎYÊ KLASÎK Û DÎNÎ

BIYÎŞÊ PÊXEMBERÎ(MEWLÛDA NEBÎ)

'Usman EFENDÎ *

Bismîllahîrrehmanîrrehîm

Binamê Hûma ez do kena îbtida,Xaliqê nê 'erd û azmîn yad kena.

Bibo 'efû gunayê ma vêrdo,Gunehkarey ki 'emre xo di kerdo,

Selewatî biwanîn rind û bolî,Biresnên peydê may resûlî.

Jew hîkayet qal keran to rê bira,Qedrê Mewlûdî bizan ti ci ra.1

Sûka Bexdadî miyan di bî cenên,Zeydê cey nêdî bî kes erbabê dîn.

Lajekêndo Salih û ehlê yeqînAy cenî rê da bî Rebbîl-'alemîn.2

* Usman Efendî (7-1932) : 'Usman Efendî Sîwerekij o. Muftiyê Sîwereki bi. Mewlidê xwino Dimilkî (Zazakî)1903 di nuşt. No Mewlid, 1906 di rişt Diyerbekir ki çap bibo. Labrê semedo ki Diyerbekir di nêşînawo biwanê,çap nêbiyo.

Meşrûtiyet (1908) ra pey Oeymeqamê Puturge (yew qezay Melatya) Faîz Beg Bedirxanî, no Mewlid xo dirberd Estembul ki wica çap kero. Çifayde ki Estembul di zî kesî nêşînawo yê biwano û çap nêbiyo.

'Usman Efendî 1932 di Sîwereki di şi rehmet. Mewlide Usman Efendî, 1933 di Celadet Alî Bedirxanî Şam dibi herfanê erebkî çap kerd. (B'ewnî : Hêvî, Paris, no. 2 (Gulan 1984), r : 77-85).

1 Oedrê Mewlûdî bizariî sufti ra.2 Ev beytaha di nivişta Muhammed 'Elî 'Ewriî Efendî de pêş 0 paş e. -Celadet Alî Bedirxan.

98

Ay cenêk merdi w lajek bî warisey,3Çaxo mayî merdi mend altunê cey.

Labelê vatîn : «Bi ney çiçî» bira4«Ez bernînan şaş biyan ya rebbena !»

Tim bi no fikr o şiyîn û aşt û naşt,Waneyayn cayêndo mewlûd ame raşt.

Goş dida mewlûdî o rojay temam,Hewn dî, a şew di qilayawo qiyam.

Jew zî vatîn ehlê mewlûdî sela,Rew şima bêrîn bi cennet ca bi ca.

«Ez jî kewtan zerre» va ay lajekîHem uja koşkêndo berz û rind min dî.»

Va : «Min zerrî kerd şiran koşkî miyan»«îta cayê to niyo» va bekçîyan.s

«Kam ki mewlûda nebî da wendin», eyVa : «Bibo na qesra 'alî cayê cey».6

Çaxo aya bî, erîna b'ey peran,Qandê mewlûda nebî bol goşt û nan.7

Hadre kerd zad û veynda çend peyey,Wend aynan melûd, va «No vist berey»8

Hurke ser no terzi va ê serwerVWendî mewlûd, kerdî şa pêxemberî.

Çaxo ecel ame, dî, ey haziran,O bikeyf û bi huwate da bî gan.10

Kesî ferq nêkerdi key merd o ciwan,Jew rişt do va, hekîmî ard eynan.

Va : «No razî kerdo Rebbi'l-alemîn,Aferîn no haldê nê rê aferîn !»

3 Weqta may merd, mend altunêndê cey,Lajî altunî girot bî wahirey.

4 Labelê vatin : «Bi nê çiçî» bira«Ez b 'erînan, şaş biyan ya sekeran ?»

5 «Utiya cay to niyo» va bekçîyan.6 Va : «Bibo qesr û malê hemnişîn»7 Weqta hêşyar bî erîna bi ay peran,

Qandê mewlûd berx û beran.8 Wend înan mewlûdê weş hemû serre.9 Emrno terza va, ê serwerî.

10 Peyrii ecel ame, dî.eyhaziran IDi nivişta Muhemmed 'Elî Efendî de ji hêre berjêr deh beyt kêm in. -Celadet 'Alî Bedirxan

Ay cenêk merdi w lajek bî warisey,3Çaxo mayî merdi mend altunê cey.

Labelê vatîn : «Bi ney çiçî» bira4«Ez bernînan şaş biyan ya rebbena !»

Tim bi no fikr o şiyîn û aşt û naşt,Waneyayn cayêndo mewlûd ame raşt.

Goş dida mewlûdî o rojay temam,Hewn dî, a şew di qilayawo qiyam.

Jew zî vatîn ehlê mewlûdî sela,Rew şima bêrîn bi cennet ca bi ca.

«Ez jî kewtan zerre» va ay lajekîHem uja koşkêndo berz û rind min dî.»

Va : «Min zerrî kerd şiran koşkî miyan»«îta cayê to niyo» va bekçîyan.s

«Kam ki mewlûda nebî da wendin», eyVa : «Bibo na qesra 'alî cayê cey».6

Çaxo aya bî, erîna b'ey peran,Qandê mewlûda nebî bol goşt û nan.7

Hadre kerd zad û veynda çend peyey,Wend aynan melûd, va «No vist berey»8

Hurke ser no terzi va ê serwerVWendî mewlûd, kerdî şa pêxemberî.

Çaxo ecel ame, dî, ey haziran,O bikeyf û bi huwate da bî gan.10

Kesî ferq nêkerdi key merd o ciwan,Jew rişt do va, hekîmî ard eynan.

Va : «No razî kerdo Rebbi'l-alemîn,Aferîn no haldê nê rê aferîn !»

3 Weqta may merd, mend altunêndê cey,Lajî altunî girot bî wahirey.

4 Labelê vatin : «Bi nê çiçî» bira«Ez b 'erînan, şaş biyan ya sekeran ?»

5 «Utiya cay to niyo» va bekçîyan.6 Va : «Bibo qesr û malê hemnişîn»7 Weqta hêşyar bî erîna bi ay peran,

Qandê mewlûd berx û beran.8 Wend înan mewlûdê weş hemû serre.9 Emrno terza va, ê serwerî.

10 Peyrii ecel ame, dî.eyhaziran IDi nivişta Muhemmed 'Elî Efendî de ji hêre berjêr deh beyt kêm in. -Celadet 'Alî Bedirxan

Çimî akerd lajekî, va ay dima :

«Meskenê xo dî mi cennet di nika.Çunke hurke serî min mewlûdê ceyWend, biyan cennet di enbriyanê cey.

Wendini din (?), «hem biwanên» va «ŞimaHurke ser mewlûd biyarên rind bi ca»

Ey hina va û terekna na dinî,Ganê xo cennet di resna ey nebî.

Çunke mewlûdî rê hurmet kerd bi ey,Bîbî cennet mesken û hem cayê cey.

Ey cema'etên şima zî ser te ser.Qedrê mewlûdî bizanîn serr bi serr.

Şa kerên (?) sultanê ê hurna dinî,Ta bibî cennet di enbazê nebî.

Ya Xuda, no yo rica ma rûsiyan,'Ef kerî ma û birasnî tu b'înan.

A dinî û na dinî û di dî necat,Kam ki wend pêxemberî rê esselat.

Goşê xo ser nên cema'et, Rebbê maKerd xezîne xo miyanî eşkera.

Kaf û nûn ard pê het, emrê kerd,Bîbîîcad 'erd û azmîn, germ û serd.

Nûrdê xo ra kerd bî nûrê Ehmedî,Ay nûrî ra xelq kerd ta Muhemmedî.

Bado, cey Adem Xeleqna heri raAme o nûr çaredê bedrê riwa11

Bado Hewa bîbî peyda, ame rew,Çare di vinderdî zeyda menga new.

Bado ame peydê ma o nûr resa,Kalikê Ehmed di nûr bî eşkera.

Kalikê ey va ki 'Ebdulmuttelîb«Bimin dê des lajî, ya Reb, ya Hebîb !

Raydê to di ez jewî qurban keran,Ta min rê verdî îlahî ê newan.»

1 1 Ame o nûr çaredê ey dîjewa (?)

100

Çimî akerd lajekî, va ay dima :

«Meskenê xo dî mi cennet di nika.Çunke hurke serî min mewlûdê ceyWend, biyan cennet di enbriyanê cey.

Wendini din (?), «hem biwanên» va «ŞimaHurke ser mewlûd biyarên rind bi ca»

Ey hina va û terekna na dinî,Ganê xo cennet di resna ey nebî.

Çunke mewlûdî rê hurmet kerd bi ey,Bîbî cennet mesken û hem cayê cey.

Ey cema'etên şima zî ser te ser.Qedrê mewlûdî bizanîn serr bi serr.

Şa kerên (?) sultanê ê hurna dinî,Ta bibî cennet di enbazê nebî.

Ya Xuda, no yo rica ma rûsiyan,'Ef kerî ma û birasnî tu b'înan.

A dinî û na dinî û di dî necat,Kam ki wend pêxemberî rê esselat.

Goşê xo ser nên cema'et, Rebbê maKerd xezîne xo miyanî eşkera.

Kaf û nûn ard pê het, emrê kerd,Bîbîîcad 'erd û azmîn, germ û serd.

Nûrdê xo ra kerd bî nûrê Ehmedî,Ay nûrî ra xelq kerd ta Muhemmedî.

Bado, cey Adem Xeleqna heri raAme o nûr çaredê bedrê riwa11

Bado Hewa bîbî peyda, ame rew,Çare di vinderdî zeyda menga new.

Bado ame peydê ma o nûr resa,Kalikê Ehmed di nûr bî eşkera.

Kalikê ey va ki 'Ebdulmuttelîb«Bimin dê des lajî, ya Reb, ya Hebîb !

Raydê to di ez jewî qurban keran,Ta min rê verdî îlahî ê newan.»

1 1 Ame o nûr çaredê ey dîjewa (?)

100

Ez keremdê xo ra da Ellay bi ey,Pey di ma va bî ci rê des lacê cey.

Ke'be do ronişt û veynda çend peyan,12Va ki : «ez do we'dê xo ra ca bidan.»

«Qur'e be'rzî»-va cematî ci rê-«Ta ki no girwe bi qur'e sax kerî»13

Qur'e eşt û kewt -bi 'Ebdullahî ser,Razî nêbî -va- cema'eto bêxeyr.14

Ya senîn razî bî ney rê serwerîO do bibo pêrê nê pêxemberî.

Va peyanê haziran, destê bi ey«Cay dê ey di ronîmi (ronemi) ma des devey.»

Des finî (fimî) no terza qur'e erziyaHurke des di namedê ey vijiya.

Fina jewndes ki eşto qur'e înan15Qur'e no fin (fim) kewt binamê ê devan.

Çun devey bî dûz bi se qurbanî rê,1eKerd bi qurban ê devan vanê ci rê.

Çaxo qurban bî devey Ellay resay,Pêro lajî ta ki no girwe reyay.17

Kam ki adir ra xelasî xo rê waşt,Wa biwano ê Resûlî rê selat.18

"kitiiii:

Ta ki 'Ebdullah resa û waşte keyn,Ard ey rê cayêndo rind ra keynekên.

Name Amîna, bixo bol rindî bîNêresa nengûdê ca ra kam bîbî19

Da bipêr malêndo bol û veyve kerd20Kerd û werd û werd keyandê xo rê berd.

Pê het amey û şewêndo xeyrî bî,21Va mirazê xo girotîn jew bibî.

12 Ke'be di ronişt û veynda çend peyan.13 Ta tu no girwe biqur'e hewl kerî.14 Razî nêbi ney rî cema 'eto bêxeyr.15 Fimajewendes ki eşt qur'e înan.16 Qey devey va, duz bî se qurbanî rê1 7 Pêr.û laja va, ki no girwe reyay18 Kam ki adir ra xo re xelasî waşt,

Wa Resûlî rê buwano esselat.19 Nêresa nengûdê ay keyney ki bîbî.20 Da bi pêr malêndo vêş (vîş) û veyve kerd21 Pê het amey ê şewêndê xeyrî'di.

Va mirazê xo girewt jewbîni di.

101

Ez keremdê xo ra da Ellay bi ey,Pey di ma va bî ci rê des lacê cey.

Ke'be do ronişt û veynda çend peyan,12Va ki : «ez do we'dê xo ra ca bidan.»

«Qur'e be'rzî»-va cematî ci rê-«Ta ki no girwe bi qur'e sax kerî»13

Qur'e eşt û kewt -bi 'Ebdullahî ser,Razî nêbî -va- cema'eto bêxeyr.14

Ya senîn razî bî ney rê serwerîO do bibo pêrê nê pêxemberî.

Va peyanê haziran, destê bi ey«Cay dê ey di ronîmi (ronemi) ma des devey.»

Des finî (fimî) no terza qur'e erziyaHurke des di namedê ey vijiya.

Fina jewndes ki eşto qur'e înan15Qur'e no fin (fim) kewt binamê ê devan.

Çun devey bî dûz bi se qurbanî rê,1eKerd bi qurban ê devan vanê ci rê.

Çaxo qurban bî devey Ellay resay,Pêro lajî ta ki no girwe reyay.17

Kam ki adir ra xelasî xo rê waşt,Wa biwano ê Resûlî rê selat.18

"kitiiii:

Ta ki 'Ebdullah resa û waşte keyn,Ard ey rê cayêndo rind ra keynekên.

Name Amîna, bixo bol rindî bîNêresa nengûdê ca ra kam bîbî19

Da bipêr malêndo bol û veyve kerd20Kerd û werd û werd keyandê xo rê berd.

Pê het amey û şewêndo xeyrî bî,21Va mirazê xo girotîn jew bibî.

12 Ke'be di ronişt û veynda çend peyan.13 Ta tu no girwe biqur'e hewl kerî.14 Razî nêbi ney rî cema 'eto bêxeyr.15 Fimajewendes ki eşt qur'e înan.16 Qey devey va, duz bî se qurbanî rê1 7 Pêr.û laja va, ki no girwe reyay18 Kam ki adir ra xo re xelasî waşt,

Wa Resûlî rê buwano esselat.19 Nêresa nengûdê ay keyney ki bîbî.20 Da bi pêr malêndo vêş (vîş) û veyve kerd21 Pê het amey ê şewêndê xeyrî'di.

Va mirazê xo girewt jewbîni di.

101

Amîne va : «A şew ame veng mi rê»,Va : «Nika ti mayêk a Ehmed yê»22

Ney ser ra vêrdî weqtên, ey bira !

Dî şêwen, hewnêndo xeyrî 'Ebdulla.Dî ki darên piştdê ey ra vijiya,Gilî zeft kerd bî no dinya, ey bira.23

Çunke şewra bî, şî 'Ebdullah jewî24Va ci rê : «Min emşo hewnên xeyrî dî.»

Hewnê xo qal kerd bi ê merdimî rê,Hewnê cey te'bîr kerd merdim ci rê :

«Paştdê to ra» -va- «yeno lajên teber,O bibo dinya di raşto pêxember (peyamber).

O resûl o, ê giiî zî şer'ê cey,Perê dari zî heme ummetê ey.»

Amîne va, hurke serr di mengî ra,Amê vengên : To dir esto Mustefa.»

«Adem ame» -va- «mi rê menga verên»Va : «Amîne to nika dî dewletên.»

Ame menga didinî di Şît bira,Pîzedê min rê silamên ard bi ca.

Ame menga hîrini îdris, deza,Va : «Werrekê min bi to, ya Amîna !»

Ame Nuh menga çeharî bêguman,Va ki : «Pîzey to yo wahirê Quran»

Menga pancî ame Hud, va : «AmînaPîzey to yo hebîbê Rebbê ma.»

Menga şeşî ame îbrahîm Xelîl,Va ki : «Lajê to bibo ma rê delîl.»

Menga hewtî ame îsmaîl bi min,Va ki : «Pîzey to yo Muhemmed, lajê min.»

Menga heştî ame Mûsa va : «BizanLajê to pêxemberê axir zeman»

Menga new di ame 'îsa ba edeb,Va ki : «Lajê to bibo mîru'l-'Ereb.»

Kam ki wazenno gunay 'efû bî waWa biwano Ehmedî rê essela.

22 Vatê (Va di) ganê yê to Ehmedî rê23 Gile ey eşt ser bi ser dinya bira.24 Lêkî (lê ki) şewra bî, şî Ebduliah jewî

102

Amîne va : «A şew ame veng mi rê»,Va : «Nika ti mayêk a Ehmed yê»22

Ney ser ra vêrdî weqtên, ey bira !

Dî şêwen, hewnêndo xeyrî 'Ebdulla.Dî ki darên piştdê ey ra vijiya,Gilî zeft kerd bî no dinya, ey bira.23

Çunke şewra bî, şî 'Ebdullah jewî24Va ci rê : «Min emşo hewnên xeyrî dî.»

Hewnê xo qal kerd bi ê merdimî rê,Hewnê cey te'bîr kerd merdim ci rê :

«Paştdê to ra» -va- «yeno lajên teber,O bibo dinya di raşto pêxember (peyamber).

O resûl o, ê giiî zî şer'ê cey,Perê dari zî heme ummetê ey.»

Amîne va, hurke serr di mengî ra,Amê vengên : To dir esto Mustefa.»

«Adem ame» -va- «mi rê menga verên»Va : «Amîne to nika dî dewletên.»

Ame menga didinî di Şît bira,Pîzedê min rê silamên ard bi ca.

Ame menga hîrini îdris, deza,Va : «Werrekê min bi to, ya Amîna !»

Ame Nuh menga çeharî bêguman,Va ki : «Pîzey to yo wahirê Quran»

Menga pancî ame Hud, va : «AmînaPîzey to yo hebîbê Rebbê ma.»

Menga şeşî ame îbrahîm Xelîl,Va ki : «Lajê to bibo ma rê delîl.»

Menga hewtî ame îsmaîl bi min,Va ki : «Pîzey to yo Muhemmed, lajê min.»

Menga heştî ame Mûsa va : «BizanLajê to pêxemberê axir zeman»

Menga new di ame 'îsa ba edeb,Va ki : «Lajê to bibo mîru'l-'Ereb.»

Kam ki wazenno gunay 'efû bî waWa biwano Ehmedî rê essela.

22 Vatê (Va di) ganê yê to Ehmedî rê23 Gile ey eşt ser bi ser dinya bira.24 Lêkî (lê ki) şewra bî, şî Ebduliah jewî

102

Va Amîne : «Ta bî new mengî temanvsAme xaîb ra melekên, da silam.»

Va : «Werrekê min bi to ya Amîna !

Ha bi to bol dewletên emşo deya.26Emşo yeno to ra menga çaresî27Zeydê cey dinya di nêdî qet kesî.

Name da ci Heq te'ala, Amîna,Ehmed û Mehmûd, Muhemmed Mustefa.»

Va : «Min dî hîrê melek bî eşkera,Her Jewî destên di bêraqên, bira,28

Jewî berd mexrib, jewî zî rojhelat,Jew zî Ke'bî ser di daçikna bî raşt.

Bol melekî zî înan dir bî bizanKey min zey Ke'bî tewaf Kerdên înan2»

Ez di no hal di biyan amey min dîQapi ra kewtî zere hîrê cenî.

Jew ci ra Hewwa cenê Adem nebî,Jew zî Asiya cenê Rr'ewn bî.

Jew zî may 'îsayê, Meryem namê ay,Ez senîn vajan bi to rindayê cay (cey) ?

Hurke jew roniştî ê kiştêndê min,Hamberê vinderdî jew xizmet diyên (dîdîn).

Perdey çeşman (çiman) dê min kû werziya,Bol 'ecebî dî mi, o çax eşkera.30

Hûrîyê cinnet di tim amê û şîynHim temaşa tayinan xizmet didîn 31

Ez biyan teyşan û pîzey min veşaMin zi înan aw waşt, înan zî da32

Zeydê vewra serd û spe, tam şeker,Min şimit, kewtan zi xo hem bêxeber.

Bado teyrên ame dest eşt paşdê min,33-Va- Vilêna paşt û aşt û naştê min

25 Va, Amîna qedîna new meng temam.26 Ha bi to vêş (vîş) dewletên emşo deya.27 Emşöyenna to ra menga çaresî28 Hurkijewî dest di bêraqên bira.29 Vêş melek zî înan dir bi bizan

Heme zî (zey) Ke'bey tewafkerdin înan.30 Vêş 'ecêb mi dî o weqt eşkera.31 Tayîn temaşa, tayîn xizmet dîyên32 Aw înan ra waşt mi, înan zî da.33 Ba'dê teyrên ame dest eşt pasdê min,

-Va- vilêna paşt û aşt û naştde min.

103

Va Amîne : «Ta bî new mengî temanvsAme xaîb ra melekên, da silam.»

Va : «Werrekê min bi to ya Amîna !

Ha bi to bol dewletên emşo deya.26Emşo yeno to ra menga çaresî27Zeydê cey dinya di nêdî qet kesî.

Name da ci Heq te'ala, Amîna,Ehmed û Mehmûd, Muhemmed Mustefa.»

Va : «Min dî hîrê melek bî eşkera,Her Jewî destên di bêraqên, bira,28

Jewî berd mexrib, jewî zî rojhelat,Jew zî Ke'bî ser di daçikna bî raşt.

Bol melekî zî înan dir bî bizanKey min zey Ke'bî tewaf Kerdên înan2»

Ez di no hal di biyan amey min dîQapi ra kewtî zere hîrê cenî.

Jew ci ra Hewwa cenê Adem nebî,Jew zî Asiya cenê Rr'ewn bî.

Jew zî may 'îsayê, Meryem namê ay,Ez senîn vajan bi to rindayê cay (cey) ?

Hurke jew roniştî ê kiştêndê min,Hamberê vinderdî jew xizmet diyên (dîdîn).

Perdey çeşman (çiman) dê min kû werziya,Bol 'ecebî dî mi, o çax eşkera.30

Hûrîyê cinnet di tim amê û şîynHim temaşa tayinan xizmet didîn 31

Ez biyan teyşan û pîzey min veşaMin zi înan aw waşt, înan zî da32

Zeydê vewra serd û spe, tam şeker,Min şimit, kewtan zi xo hem bêxeber.

Bado teyrên ame dest eşt paşdê min,33-Va- Vilêna paşt û aşt û naştê min

25 Va, Amîna qedîna new meng temam.26 Ha bi to vêş (vîş) dewletên emşo deya.27 Emşöyenna to ra menga çaresî28 Hurkijewî dest di bêraqên bira.29 Vêş melek zî înan dir bi bizan

Heme zî (zey) Ke'bey tewafkerdin înan.30 Vêş 'ecêb mi dî o weqt eşkera.31 Tayîn temaşa, tayîn xizmet dîyên32 Aw înan ra waşt mi, înan zî da.33 Ba'dê teyrên ame dest eşt pasdê min,

-Va- vilêna paşt û aşt û naştde min.

103

Ame dinya a sa'at sultanê dîn,Nûr di xerq bî vano 'erd û azmîn.

Heme mexlûqî dinê veynda : «Mustafa !

Merheba, ey melhema pîzey kulan ;

Merheba, ey serwerê pêxemberan !

Merheba, kana şefa'et merheba !

Ti bi xêr (xeyr) amê (amey), to rê bo se merheba.Merheba, ti yê ricacî rûsiyan ;

Merheba, dermanê qelbê nêweşan !

Merheba, ey mexzenê şer'ê Rebî,Merheba, ey serwerê hurna dinî !

Merheba, ey nûrê çimê ummetan,Merheba, pêxemberê axir zeman !

Merheba, ey ti îmamê enbiyan ;

Merheba, ey ti delîlê welîyan !»

A şewa ki Ehmed ame na dinî,'Erd û azmîn mijde da, va jewbînî34

Va, înan keyf kerd û vatên hurke jew35«Hemdûlîl!ah k'ame ma rê menga new.»

«Ke'be» -va- «Keyfan ra a şew reqs kerd,36Kerdi keyf Ellay rê û secde kerd.

Ame azmîn ra melekên bêguman,Ard înan ra jewwî îbrîq, jew legan.37

Jew girot bî dest di desmalên herîr,«Barekellah fîke ya bedre'l-mûnîr !»

Ay melekî va bi awda Kewserî,Pakî şutdî ganê ê pêxemberî.

«Ard înan» -va- «morê ê pêxemberîNa miyandê qolinc ey di vist berey (?)38

Ta înan mor kerdo, cayê mor bira,«La îlahe îllallah» va neqşî ra.

Bi çinay cinnet di pişt qundaxê cey39Eşti desmalên bi serdê rûdê ey.

Caydo ronay ey bi 'îzzet, ey bira,Nêdî dor -çoşmeydê (koşmeydê), xo ra kes bira40

34 Erz û azmîn roşna da jewbînî35 Va, înan şad bi'w va no hurkijew.36 Ke'be a şew xo bexo kay kerd,

Kay miyan di Ellay rê secde berd.37 Va : «înan ardjewî îbriq, jewîzemî legan.-38 Va :«înan ard muhrê ê pêxemberî

Na miyandê qolincî nêvist berey.39 Bi çinay cennetî pişt pêçekê cey40 Cayên di ronay ey bi 'îzzet, ey bira,

Heyretên bol da bîgirwey hina.

104

Ame dinya a sa'at sultanê dîn,Nûr di xerq bî vano 'erd û azmîn.

Heme mexlûqî dinê veynda : «Mustafa !

Merheba, ey melhema pîzey kulan ;

Merheba, ey serwerê pêxemberan !

Merheba, kana şefa'et merheba !

Ti bi xêr (xeyr) amê (amey), to rê bo se merheba.Merheba, ti yê ricacî rûsiyan ;

Merheba, dermanê qelbê nêweşan !

Merheba, ey mexzenê şer'ê Rebî,Merheba, ey serwerê hurna dinî !

Merheba, ey nûrê çimê ummetan,Merheba, pêxemberê axir zeman !

Merheba, ey ti îmamê enbiyan ;

Merheba, ey ti delîlê welîyan !»

A şewa ki Ehmed ame na dinî,'Erd û azmîn mijde da, va jewbînî34

Va, înan keyf kerd û vatên hurke jew35«Hemdûlîl!ah k'ame ma rê menga new.»

«Ke'be» -va- «Keyfan ra a şew reqs kerd,36Kerdi keyf Ellay rê û secde kerd.

Ame azmîn ra melekên bêguman,Ard înan ra jewwî îbrîq, jew legan.37

Jew girot bî dest di desmalên herîr,«Barekellah fîke ya bedre'l-mûnîr !»

Ay melekî va bi awda Kewserî,Pakî şutdî ganê ê pêxemberî.

«Ard înan» -va- «morê ê pêxemberîNa miyandê qolinc ey di vist berey (?)38

Ta înan mor kerdo, cayê mor bira,«La îlahe îllallah» va neqşî ra.

Bi çinay cinnet di pişt qundaxê cey39Eşti desmalên bi serdê rûdê ey.

Caydo ronay ey bi 'îzzet, ey bira,Nêdî dor -çoşmeydê (koşmeydê), xo ra kes bira40

34 Erz û azmîn roşna da jewbînî35 Va, înan şad bi'w va no hurkijew.36 Ke'be a şew xo bexo kay kerd,

Kay miyan di Ellay rê secde berd.37 Va : «înan ardjewî îbriq, jewîzemî legan.-38 Va :«înan ard muhrê ê pêxemberî

Na miyandê qolincî nêvist berey.39 Bi çinay cennetî pişt pêçekê cey40 Cayên di ronay ey bi 'îzzet, ey bira,

Heyretên bol da bîgirwey hina.

104

Çaxo akerd hurna çiman Amîna41Heyretên bol da bî ay girwe hina.

Ne melek mend û ne merdim, ne cenî,Nêdî dor -çoşmê hoyna (?) ey nebî.

Zirê (zirî ?) ame qe jî (qijî ?) nêdî lajê xoHersî rijnay va : «No girwe do se bo ?»

Naşt û aşt di çimî çarnay dî nebî,Cado tenha kerdo secde ê Rebî.42

Va : «Ruyê xo hetê Ke'bî kerd bî o,Rebbî ra kerdên rica ummetê xo.»

Hey xedaran, ya şima vanê ki «MaUmetê pêxemberî mi» zûrî ra.

Ya senîn zûrî niyo, ey bêheya !

Çeresên kerdî rica ma, Rebbî ra.'Emrê ma resna bi çewres zalimînNêşimê ma raydê raştî ser femîn (?).

Arê bin pêser, binalên, ey bira !

Hem biyarên tewbe, ta 'efû bî şima.Ey dima bol nêşî, -va ki- pêrê cey,Ecel ame merd, peyambero bî sey.

Bado ma zî merd, pira -va- ey dima,Biyetîmî gird bî, ta çewres resa.

Ta bî çewres serrî Ellay da bi eyKerd bi en'am va ci rê pêxemberey.

Ayet ayet ame Quran bî temam,Kilmkî mazan (?) qisey bes wesselam.

Kam ki wend ey serwerî rê esselat,A dinî di adirî ra dî necat.

iririri?

Çunkî îta bî temam mewlûdê cey,Mu'cîzatê ey biwana çend qisey.

Ganê ey -va- çunkî nûr bî, nêdî kesSerseya ey mu'cîzat, no to rê bes.

Hurke roj perçêndê hewrî ey seraKerdi sersey ey rê, geyrayên dima.

Verre o (û) pewte bi axû va ci ra :

«Axu tewrê min biyo, mewwê mi ra.»Çaxo dara xurmî ronay ê nebî,Dest di xurmê da w herkes mêwe dî.43

4 1 Weqta akerd hewriî ra çiman Amîna,Nêdî dor-koşmedê xo kesên bira.

42 Naşt û aşt çimê xo çamay nebî,Cayêndo tenha kerdo secde nebî.

43 Dest di xurmey mêwe da, herkes zî dî.

105

Çaxo akerd hurna çiman Amîna41Heyretên bol da bî ay girwe hina.

Ne melek mend û ne merdim, ne cenî,Nêdî dor -çoşmê hoyna (?) ey nebî.

Zirê (zirî ?) ame qe jî (qijî ?) nêdî lajê xoHersî rijnay va : «No girwe do se bo ?»

Naşt û aşt di çimî çarnay dî nebî,Cado tenha kerdo secde ê Rebî.42

Va : «Ruyê xo hetê Ke'bî kerd bî o,Rebbî ra kerdên rica ummetê xo.»

Hey xedaran, ya şima vanê ki «MaUmetê pêxemberî mi» zûrî ra.

Ya senîn zûrî niyo, ey bêheya !

Çeresên kerdî rica ma, Rebbî ra.'Emrê ma resna bi çewres zalimînNêşimê ma raydê raştî ser femîn (?).

Arê bin pêser, binalên, ey bira !

Hem biyarên tewbe, ta 'efû bî şima.Ey dima bol nêşî, -va ki- pêrê cey,Ecel ame merd, peyambero bî sey.

Bado ma zî merd, pira -va- ey dima,Biyetîmî gird bî, ta çewres resa.

Ta bî çewres serrî Ellay da bi eyKerd bi en'am va ci rê pêxemberey.

Ayet ayet ame Quran bî temam,Kilmkî mazan (?) qisey bes wesselam.

Kam ki wend ey serwerî rê esselat,A dinî di adirî ra dî necat.

iririri?

Çunkî îta bî temam mewlûdê cey,Mu'cîzatê ey biwana çend qisey.

Ganê ey -va- çunkî nûr bî, nêdî kesSerseya ey mu'cîzat, no to rê bes.

Hurke roj perçêndê hewrî ey seraKerdi sersey ey rê, geyrayên dima.

Verre o (û) pewte bi axû va ci ra :

«Axu tewrê min biyo, mewwê mi ra.»Çaxo dara xurmî ronay ê nebî,Dest di xurmê da w herkes mêwe dî.43

4 1 Weqta akerd hewriî ra çiman Amîna,Nêdî dor-koşmedê xo kesên bira.

42 Naşt û aşt çimê xo çamay nebî,Cayêndo tenha kerdo secde nebî.

43 Dest di xurmey mêwe da, herkes zî dî.

105

Va ki, engiştanê ê pêxemberîAw ard û werd ci ra bol 'eskerî.

Hem bi engiştên îşaret aşmî raKerd û aşmî bî di felqey rew bira.

Ger bibo se serrî 'emrê'm xiram,Ez biyamoran bi to nêbo temam.44

Çunkî îta kerd temam ma mu'cîzat45Arê bin pêser, biwanin esselat.

Çun temam bî mu'cîzatê ê nebî,Qal keran mî'racê ci to rê sebî.

Va şewado şenbe min dî o Resûl,Ame keydê Ummuhanî kerd qebûl.

Va bi Cebraîlî Ellay a se'at,Şew bi cennet ti bîy çendên xelat.

Ti biba estor û hem tac û kemer,Hem bey (biyey ?) vatin çinar û şew bi ser.

Nê hedayan ti berê pêxemberîRew biyarê ti mi rê ê serwerî46

Şî bi cinnet Cebraîl dî ki uja,Xeylên estorî çerenî ca bi ca.

Jewî çimî kerdî sipe bermî ra,Nêçereno, bol ze'îf kewto bira.

Va ki : «Heywani bi to çiçî resa,Ya senî kewtê hena bêdest û pa ?»

Hesrên anto Boraqî va ci ra :

«Se hezar serr bî bi min no hal resa.»Ame vengên : «Ya Muhammed !» va jewî«Ez biyan sersem bi qestê wahirî.47

Hem mi rê o wext werden bî heram,Min rehatên nêdî o çax ra temam.

Çende ki cinnet bibo min rê mekan,Labelê adirê 'eşq di ez veşan.»

Va : «Ti zanî kam o Muhemmed, ey bira ?

Bes o no adirê min ganê min veşa.»Cebraîlî va Boraqî : «Ey Boraq48,Bi muradê to de ya meki meraq !

44 Ger bibo se serrî 'emrê min temam,Ezb'amoran ancîna nêbo temam.

45 Ma tiya kerd temam no mu'cîzat.46 Rew bibo bêrî (?) mi rê ê serwerî.47 Ez biya sersem bi 'esqdê wahirî.48 Cebraîlî va Boraqî re «Boraq !»

106

Va ki, engiştanê ê pêxemberîAw ard û werd ci ra bol 'eskerî.

Hem bi engiştên îşaret aşmî raKerd û aşmî bî di felqey rew bira.

Ger bibo se serrî 'emrê'm xiram,Ez biyamoran bi to nêbo temam.44

Çunkî îta kerd temam ma mu'cîzat45Arê bin pêser, biwanin esselat.

Çun temam bî mu'cîzatê ê nebî,Qal keran mî'racê ci to rê sebî.

Va şewado şenbe min dî o Resûl,Ame keydê Ummuhanî kerd qebûl.

Va bi Cebraîlî Ellay a se'at,Şew bi cennet ti bîy çendên xelat.

Ti biba estor û hem tac û kemer,Hem bey (biyey ?) vatin çinar û şew bi ser.

Nê hedayan ti berê pêxemberîRew biyarê ti mi rê ê serwerî46

Şî bi cinnet Cebraîl dî ki uja,Xeylên estorî çerenî ca bi ca.

Jewî çimî kerdî sipe bermî ra,Nêçereno, bol ze'îf kewto bira.

Va ki : «Heywani bi to çiçî resa,Ya senî kewtê hena bêdest û pa ?»

Hesrên anto Boraqî va ci ra :

«Se hezar serr bî bi min no hal resa.»Ame vengên : «Ya Muhammed !» va jewî«Ez biyan sersem bi qestê wahirî.47

Hem mi rê o wext werden bî heram,Min rehatên nêdî o çax ra temam.

Çende ki cinnet bibo min rê mekan,Labelê adirê 'eşq di ez veşan.»

Va : «Ti zanî kam o Muhemmed, ey bira ?

Bes o no adirê min ganê min veşa.»Cebraîlî va Boraqî : «Ey Boraq48,Bi muradê to de ya meki meraq !

44 Ger bibo se serrî 'emrê min temam,Ezb'amoran ancîna nêbo temam.

45 Ma tiya kerd temam no mu'cîzat.46 Rew bibo bêrî (?) mi rê ê serwerî.47 Ez biya sersem bi 'esqdê wahirî.48 Cebraîlî va Boraqî re «Boraq !»

106

Muhammedo ki vanê ti, pêxember o ;

Na dinî û a dinî di serwer o.Qandê cey Ellay xeleqna na dinî,Hem ti yê Sultanê nê hurna dinî.49

Kerdo de'wet Xaliqî emşo bi ey,Bê, biresnan to beran ningandê cey.»

Va gurot estor û rew ame bi ser,Da silam û va ki : «Ya xeyru'l-beşer !»

Va : «Bi to kerdo silam ya Mustefa,Xaliqê nê 'erd û azmînî bira.»

Va ki : «Wa bêro, mi kerdo de'wet ey,Çendê weqt o ez biya 'aşiqdê cey.

Wa bivîno cinnet û hem adirî'Erş û kursî wû qelem Lewhê Serî.

Nê heme wazenno hurke roz mi ra,No zî ningan bancî çiman zey kila.

Mi zî ardo to rê cinnet ra BoraqEmşo Şewa Qadrî yû nime't-telaq.»

Cadê xo ra rew werişto pêxember (peyamber)Tacî na ser, do gira do hem kemer.

Nişto estor Cebraîl zî kewt bi ver,Va ki amey, ta resaynî Qudsî ser.

Ame rûhê enbîyan hember temam,ê cema'et bîbî, o serwer îmam.

Mescida Qudsî di du rik'et nemaz,Kerd û înan ard bi Ellay bol niyaz.

Nişto estor ame ta cao verîn,Nerdîwanên dî uja ta azmîn.

Nerdîwan ra kewt bi rayî şî nebî,O resa cayên ki name Sedre bî.

Çun resa Sedre, bira va Mustefa,Cebraîl nêşî dima, o mend ci ra.

Va bi Cebraîlî : «To îta xerîbQandê çiçî ez tereknan ya hebî ?»

Va ki Cebraîlî : «Ya xeyrul'-wera !»

No hina bêran eger ez to dima,

49 O yo hem sultanê nê huma diriî.

107

Muhammedo ki vanê ti, pêxember o ;

Na dinî û a dinî di serwer o.Qandê cey Ellay xeleqna na dinî,Hem ti yê Sultanê nê hurna dinî.49

Kerdo de'wet Xaliqî emşo bi ey,Bê, biresnan to beran ningandê cey.»

Va gurot estor û rew ame bi ser,Da silam û va ki : «Ya xeyru'l-beşer !»

Va : «Bi to kerdo silam ya Mustefa,Xaliqê nê 'erd û azmînî bira.»

Va ki : «Wa bêro, mi kerdo de'wet ey,Çendê weqt o ez biya 'aşiqdê cey.

Wa bivîno cinnet û hem adirî'Erş û kursî wû qelem Lewhê Serî.

Nê heme wazenno hurke roz mi ra,No zî ningan bancî çiman zey kila.

Mi zî ardo to rê cinnet ra BoraqEmşo Şewa Qadrî yû nime't-telaq.»

Cadê xo ra rew werişto pêxember (peyamber)Tacî na ser, do gira do hem kemer.

Nişto estor Cebraîl zî kewt bi ver,Va ki amey, ta resaynî Qudsî ser.

Ame rûhê enbîyan hember temam,ê cema'et bîbî, o serwer îmam.

Mescida Qudsî di du rik'et nemaz,Kerd û înan ard bi Ellay bol niyaz.

Nişto estor ame ta cao verîn,Nerdîwanên dî uja ta azmîn.

Nerdîwan ra kewt bi rayî şî nebî,O resa cayên ki name Sedre bî.

Çun resa Sedre, bira va Mustefa,Cebraîl nêşî dima, o mend ci ra.

Va bi Cebraîlî : «To îta xerîbQandê çiçî ez tereknan ya hebî ?»

Va ki Cebraîlî : «Ya xeyrul'-wera !»

No hina bêran eger ez to dima,

49 O yo hem sultanê nê huma diriî.

107

Ez veşenan ya nebiyu'l-muhterem !

No hina ra to yo ya sahib-kerem !»

Na dinî û a dinî di dî necat,Kam ki wend pêxemberî rê esselat.50

ititiri;

Çaxo Cebraîlî dir kerdên silam,Ame refref Ehmedî rê da silam.

Va uja ra rew gurot ê refrefîBerd bi 'Erşî ser di rona o banî.

No fim (fin) ame veng û va : «Ya Mustefa,Ya hebîbe'l-mucteba, xeyru'l-wera !

Bê bi to rewna wo ez 'aşiq biyan,Kerdo koley to min çendî ins û can. !

Şî bî nezdî o wû refref ca di mend,Ehmedî ra mîm weriş û mend Ehed.

Bêhes û herf a şew ey neway hezarMustefay dir kerdi qise ey kanî yar.

«Çi mirazê to yo nê hurna dinîEsto vajî ez bi to dan, ya nebî !»

Va : «Mirazê min îlahî an bi an'Efû kerî nê ummetanê rûsiyan.»51

«Da bi to min ummetên -va- «ya Resûl,Min înan 'efû kerd û ê kerdî qebûl.

Labelê -va- hurke roj panc wext nimazWa biyarê bikerê min rê niyaz.

Ti bi o me'na înan ez şa keran,Cinnetê xo ez înan ra ca keran.»

Va bi emrê xaliqî ê serwerîAme keydê Ummuhanî zey verî

Çunke şewra bî, çiçî dî bî nebî,Kerd sehabî ra hîkayet, zey ki dî

Va înan : «Ey ti şefî'ê rûşiyan !

Wa mubarek bo bito mî'rac !» înan.

50 Kam ki adir ra xo rê xelasî waşt,Wa biwano Ehmedî rê esselat.

51 Evbeytaha dinivişta me dekêm bû,jinivişta Muhammed 'Elî 'EwnîEfendîhate girtin.-Celadet 'A. Bedirxan

108

Ez veşenan ya nebiyu'l-muhterem !

No hina ra to yo ya sahib-kerem !»

Na dinî û a dinî di dî necat,Kam ki wend pêxemberî rê esselat.50

ititiri;

Çaxo Cebraîlî dir kerdên silam,Ame refref Ehmedî rê da silam.

Va uja ra rew gurot ê refrefîBerd bi 'Erşî ser di rona o banî.

No fim (fin) ame veng û va : «Ya Mustefa,Ya hebîbe'l-mucteba, xeyru'l-wera !

Bê bi to rewna wo ez 'aşiq biyan,Kerdo koley to min çendî ins û can. !

Şî bî nezdî o wû refref ca di mend,Ehmedî ra mîm weriş û mend Ehed.

Bêhes û herf a şew ey neway hezarMustefay dir kerdi qise ey kanî yar.

«Çi mirazê to yo nê hurna dinîEsto vajî ez bi to dan, ya nebî !»

Va : «Mirazê min îlahî an bi an'Efû kerî nê ummetanê rûsiyan.»51

«Da bi to min ummetên -va- «ya Resûl,Min înan 'efû kerd û ê kerdî qebûl.

Labelê -va- hurke roj panc wext nimazWa biyarê bikerê min rê niyaz.

Ti bi o me'na înan ez şa keran,Cinnetê xo ez înan ra ca keran.»

Va bi emrê xaliqî ê serwerîAme keydê Ummuhanî zey verî

Çunke şewra bî, çiçî dî bî nebî,Kerd sehabî ra hîkayet, zey ki dî

Va înan : «Ey ti şefî'ê rûşiyan !

Wa mubarek bo bito mî'rac !» înan.

50 Kam ki adir ra xo rê xelasî waşt,Wa biwano Ehmedî rê esselat.

51 Evbeytaha dinivişta me dekêm bû,jinivişta Muhammed 'Elî 'EwnîEfendîhate girtin.-Celadet 'A. Bedirxan

108

Va ki : «Mî'racê şima zî bî nîyaz,Da şima wû kerdi bî panc wext nimaz.

Kam ki nê pancî biyaro rind bi ca,Mehşerê Kubra di ancax o bî şa.52

Ya eger jewî terekna ey bira,Do bibo şarî miyan di rûsiya.

Kam ki wend pey di dima resna selat,ê nebî ra, adirê ra dî necat.53

itizitiz

Ya îlahî hurmetê pêxemberî,Ey cenabê Mustefa tacê serî i54

Hurmetê hersandê çimê sadiqan,Adirê kilandê pîzey 'aşiqan.

Hurmetê Tewrat û încîl û Zebûr,Nûrê Furqan, cinnet û xilman û hûr.

Hurmetê ey yar, xarê Ehmedî,Hem 'Umer Farûq û Şahê sermedî.

Qadrê 'Usman ey xelîlê Muhemmedî,Hem 'Elîyyu'l-Murteza lajê dedî.

Padîşhê dînê îslamî bi maVerdê ya rebbî bi ma û laj ya.

Ey di textê Ehmedî di ya Xuda !

Ti bi se serî kerî ya rebbena !

Roj bi roj tûj kerî şimşîrê cey55Kor kerî ti dişmenandê dîndê ey.

Ey dima ti ummetê pêxemberîŞa kerî ya reb ti roja mehşerî.

Pêr û pîrbanê peyanê haziran,Ti bi enbazê Resûlî kî înan.

Hem peyanê haziran ya rebbena,Ti bi cinnet şa kî înan ya Xuda.

Wahife nê zadî Rebbu'l-'alemîn'Ef kî 'emr û maldê ey berket defîn.

52 Mehşerê Kubra di îlla o bî şa.53 Kam ki wend û pey di ma resna selat,

A dinê di adirî ra dî necat.54 Ey Cenabê Ehmedî tacê serî.55 77 vinî kerî dişmenandê dîndê ey.

109

Va ki : «Mî'racê şima zî bî nîyaz,Da şima wû kerdi bî panc wext nimaz.

Kam ki nê pancî biyaro rind bi ca,Mehşerê Kubra di ancax o bî şa.52

Ya eger jewî terekna ey bira,Do bibo şarî miyan di rûsiya.

Kam ki wend pey di dima resna selat,ê nebî ra, adirê ra dî necat.53

itizitiz

Ya îlahî hurmetê pêxemberî,Ey cenabê Mustefa tacê serî i54

Hurmetê hersandê çimê sadiqan,Adirê kilandê pîzey 'aşiqan.

Hurmetê Tewrat û încîl û Zebûr,Nûrê Furqan, cinnet û xilman û hûr.

Hurmetê ey yar, xarê Ehmedî,Hem 'Umer Farûq û Şahê sermedî.

Qadrê 'Usman ey xelîlê Muhemmedî,Hem 'Elîyyu'l-Murteza lajê dedî.

Padîşhê dînê îslamî bi maVerdê ya rebbî bi ma û laj ya.

Ey di textê Ehmedî di ya Xuda !

Ti bi se serî kerî ya rebbena !

Roj bi roj tûj kerî şimşîrê cey55Kor kerî ti dişmenandê dîndê ey.

Ey dima ti ummetê pêxemberîŞa kerî ya reb ti roja mehşerî.

Pêr û pîrbanê peyanê haziran,Ti bi enbazê Resûlî kî înan.

Hem peyanê haziran ya rebbena,Ti bi cinnet şa kî înan ya Xuda.

Wahife nê zadî Rebbu'l-'alemîn'Ef kî 'emr û maldê ey berket defîn.

52 Mehşerê Kubra di îlla o bî şa.53 Kam ki wend û pey di ma resna selat,

A dinê di adirî ra dî necat.54 Ey Cenabê Ehmedî tacê serî.55 77 vinî kerî dişmenandê dîndê ey.

109

Hem viraşdoxê kitabê xasekîLajê muftîdê keandê Sewrekî.

Yanî 'Usman Es'ed û ti ey qijîLajê Hac Eyûb Efendî Babijî.

Ey û lajî pêr û pîrbanê verî'Ef kerî ti merdeimanê ey berî.

O ki nuşte kerdo no Mewlûdê maCenneto 'edn û miyandê ci, dî ca.

A dinê û na dinê di dî necat,Kam ki wend pêxemberî rê esselat.

Min Ev Mewlûdaha II ber niviştaMela Mihemed Nezîr, Kurê Hecî Brahîmê Dêrşewî nivisand

Celadet 'AlîBedirxanŞam, 2 Tîrmeh 1933.

110

Hem viraşdoxê kitabê xasekîLajê muftîdê keandê Sewrekî.

Yanî 'Usman Es'ed û ti ey qijîLajê Hac Eyûb Efendî Babijî.

Ey û lajî pêr û pîrbanê verî'Ef kerî ti merdeimanê ey berî.

O ki nuşte kerdo no Mewlûdê maCenneto 'edn û miyandê ci, dî ca.

A dinê û na dinê di dî necat,Kam ki wend pêxemberî rê esselat.

Min Ev Mewlûdaha II ber niviştaMela Mihemed Nezîr, Kurê Hecî Brahîmê Dêrşewî nivisand

Celadet 'AlîBedirxanŞam, 2 Tîrmeh 1933.

110

ŞEX SEÎD HAME PÎRANMALMÎSANIJ

1925 di Kurdan Şêx Seîdî reydi vera Hukmatê Tirkan sere hewa na. Kirdî(zazay) nî lejî ra vanê «Herbê Şêx Seîdî.» Mêrdimê ki Herbê Şêx Seîdî dihadre bî ewro hinî heştay-neway serre yî. Verra verra yînî ra çew nêmaneno.Heyf ki vatişanê yînî bixwi ra heyanî ewro çîy nênusiyawo. Nî qalê cêrênî ma«eskeranê Şêx Seîdî ra» yew dewijî ra gûşdaritî û nuştî. No dewij ewro himaweşo û bivatişbê yê gore heştay û şeş serre wo.

«Şêx Seîdî va : «ez inî hukmatî qebul nêkena.» Va : «Ez dewan û sarişta-nanê Tirkîya ra naşta-daşta geyrena. Ayê ki inî hukmatî nêwazenê ez jînîreydi zî qalî kena ki wa qarşî hukmatî wardî.» Ino beyntar di sariştananêKurdistaney ra zî geyra. Peynîya inî geyrayîşî di hewniya ki çewî ra vengnêvejêno, va «Ez Suki (Diyerbekir) di Key Cemîl paşay û Key Eskender Paşaydi zî mişewre kena ow ez inî qanunî qebul nêkena.» Inawa qerar da.

Şêx bixwi dormarê Herzurumî di Qerehîsar di roniştînî. Pesê jey û milkê jeyzav bî. Zav pêt bi. Vîşaney Herzurumî sero qala jey vêretînî. Tanînî Şêxî ra va«Eke ti inawa dewam bikî peyniya tû kû xirab bû.» Ey zî va : «Wa bû.»Peyheseyişan gore Xunus ra werişt bi nimitikî şi bi pîllê Tirkîya zî diy bî, tedeqalî kerd bi, vat bi «Ez inî qanûnî qebul nêkena».

Şêxî ina kerdnî, nimitikî dewan û sariştanan ra geyraynî. Di-hîrê tenê ki weşzanê beytan vajî zî reydi bî. Kura ki şiynî, qarşî hukmatî wa'zî daynî.

Rojî va Şêx Seîd hamewo Liji. De naray miheqeq fesadî zî bîy. Inî fesadanra tanînî xeberi day bî hukmatî. Haya Şêxî tira çini bî. Hukmatî o taqîb kerd.

Dima Şêx Liji ra hame Hêni. Weyra ra hame Dewa Çewligî, Çewligî ra hameVêrdan. Vêrdan ra werîşt hame Dêrey. Mi bixwi û Dêrey di dî. Şarî vazd kerdbi pêser, 'ecêb vîşî insan jey reydi bi. Ay hesab biki, Dêrey ra hetanî HîraSoran, hetanî Alîndoqi kê herri bivistînî 'ard nêgirotînî. Rojo ki Şêx Dêrey dibi, xeberi giroti ki hukmat jey taqîb keno. Çend tenî erşawitî Pirdê 'ElîZilfîyanva :«Eke hukmat çewî berşawo, wa pey xebera ma tira bibo.»

Peynî di Rran resa. Haya hukmatî bere bîy. Pîran di şi Camîyo Cêrên^Taymehkûmî zî jînî reydi Rran di bî. Inî mehkumî : Mehemê îsikî, îsmelê îsikî,Hesikê 'Elikî, Şewêşê Mehmedî, Welî Hediki û Hesenê Bêzi bî.

111

ŞEX SEÎD HAME PÎRANMALMÎSANIJ

1925 di Kurdan Şêx Seîdî reydi vera Hukmatê Tirkan sere hewa na. Kirdî(zazay) nî lejî ra vanê «Herbê Şêx Seîdî.» Mêrdimê ki Herbê Şêx Seîdî dihadre bî ewro hinî heştay-neway serre yî. Verra verra yînî ra çew nêmaneno.Heyf ki vatişanê yînî bixwi ra heyanî ewro çîy nênusiyawo. Nî qalê cêrênî ma«eskeranê Şêx Seîdî ra» yew dewijî ra gûşdaritî û nuştî. No dewij ewro himaweşo û bivatişbê yê gore heştay û şeş serre wo.

«Şêx Seîdî va : «ez inî hukmatî qebul nêkena.» Va : «Ez dewan û sarişta-nanê Tirkîya ra naşta-daşta geyrena. Ayê ki inî hukmatî nêwazenê ez jînîreydi zî qalî kena ki wa qarşî hukmatî wardî.» Ino beyntar di sariştananêKurdistaney ra zî geyra. Peynîya inî geyrayîşî di hewniya ki çewî ra vengnêvejêno, va «Ez Suki (Diyerbekir) di Key Cemîl paşay û Key Eskender Paşaydi zî mişewre kena ow ez inî qanunî qebul nêkena.» Inawa qerar da.

Şêx bixwi dormarê Herzurumî di Qerehîsar di roniştînî. Pesê jey û milkê jeyzav bî. Zav pêt bi. Vîşaney Herzurumî sero qala jey vêretînî. Tanînî Şêxî ra va«Eke ti inawa dewam bikî peyniya tû kû xirab bû.» Ey zî va : «Wa bû.»Peyheseyişan gore Xunus ra werişt bi nimitikî şi bi pîllê Tirkîya zî diy bî, tedeqalî kerd bi, vat bi «Ez inî qanûnî qebul nêkena».

Şêxî ina kerdnî, nimitikî dewan û sariştanan ra geyraynî. Di-hîrê tenê ki weşzanê beytan vajî zî reydi bî. Kura ki şiynî, qarşî hukmatî wa'zî daynî.

Rojî va Şêx Seîd hamewo Liji. De naray miheqeq fesadî zî bîy. Inî fesadanra tanînî xeberi day bî hukmatî. Haya Şêxî tira çini bî. Hukmatî o taqîb kerd.

Dima Şêx Liji ra hame Hêni. Weyra ra hame Dewa Çewligî, Çewligî ra hameVêrdan. Vêrdan ra werîşt hame Dêrey. Mi bixwi û Dêrey di dî. Şarî vazd kerdbi pêser, 'ecêb vîşî insan jey reydi bi. Ay hesab biki, Dêrey ra hetanî HîraSoran, hetanî Alîndoqi kê herri bivistînî 'ard nêgirotînî. Rojo ki Şêx Dêrey dibi, xeberi giroti ki hukmat jey taqîb keno. Çend tenî erşawitî Pirdê 'ElîZilfîyanva :«Eke hukmat çewî berşawo, wa pey xebera ma tira bibo.»

Peynî di Rran resa. Haya hukmatî bere bîy. Pîran di şi Camîyo Cêrên^Taymehkûmî zî jînî reydi Rran di bî. Inî mehkumî : Mehemê îsikî, îsmelê îsikî,Hesikê 'Elikî, Şewêşê Mehmedî, Welî Hediki û Hesenê Bêzi bî.

111

Yewî xeberi day qereqol va inî mahkumî zî ha cematê Şêxî di roniştey. Tanîvanî ki Qelbîn ra Ibremê Haj 'Elî xeber daya qereqolî, labrê çew binê jay rindnêzano. îbremê Haj 'Elî ay wextan zeftîyo bejik bi.

Ay wexta Qumandarê Qereqolê Rranî Hesen Huznî bi. Mudurê nahîyaPîranî zî îsmel Efendî bi. îsmel Efendî Madenij bi.

Biray Şêx Seîdî Evdirehîm zî Pîran di bi. Bêxeyja Şêx Evdirehîmî çend hebîbiray jînî bînî zî bîy : Şêx Meydîn, Şêx Badîn û Şêx Hesen. Namey pîy ŞêxSeîdî : Şêx Mehmud bi.

Wextano ki Şêx Seîd Rran di, camîyo cêren di bi, biray jey Şêx Evdirehîmîçend hebê mehkuman di mişewre kerd ow vist qereqolê Pîranî ser. Şarî ki inaxeberi day Şêx Seîdî, ey ca di xeberi erşawiti Şêx Evdirehîmî rî va : «lnamekî !...» Labrê hima hetana ki xeberi Şêx Evdirehîmî nêresay bî, ey ûmahkuman ramit qereqolî ser, tifingî pa nay ow qereqol teslîm girot. Qereqolorte ra hewa na. Şêx Seîd ki ino gure pey hesiye weşbê jey nêşi. Û yû diseypeyey xwi Rran ra vejiyay şîy.

Şeyîştê Şêx Seîdî ra pey Şêx Evdirrehîmî herrinda jey giroti. Ramit Madenîser, Maden teslîm girot. Berê hefsxanî şikit, hefsî verra day. Maden di çewqarşî eskerê Şêxî nêhame. Şêx Şerîfî zî Xalpêt (El'ezîz) girot. Hukmatî hetaAdîyemanî ra pansey (500) heb dewij ardiş day bî Maden û vera eskerê Şêxîmewzî bestî bî. Be'dî ino pansey ten, bêpêrodayîş teslîm bi. Eskerê Şêxîwextano ki dekewt Maden, texmîna gore hinzar û pansey (1500) ten bi. Di rojîMaden di mendî, çik camê sara Madenî bîy şikitî, ardî war ; çiqas ewraq ûdefterê hukmatî ki weyra bî nê dirnay, nê zî veşnay. Medan ki gîyriya herrindamamuranê hukmatî di Kirdan ra mamurî tayîn kerdî bî. Deboy Madenî didavîst şeşdarb (dabançe) bi eskerê Şêxî dest ser na. Dima ramit Erqenî ser.Erqenî zî teslîm bi. Erqenî di xwira çew qarşî eskerê Şêxî nêhame, Erqenîyijîzî eskerê Şêxî rey kewtî.

Erqenî di inawa yew qerar da : Herkes qaydê hîn rojî rî şonû keydê xwi, xwihedirneno, çekanê xwi gêno, rojê çeherini dormarey Suki (Diyarbekir) dipêser beno. Raşta zî Qelbîney, Mîrey Gêlî, peyey jînî, Axay Rranî û peyeyxwi, Têrkanijî û Şarê dewanê Kirdasiyanê ay cayan (Bexeyja Reşît Axay.Reşît Axa bixwi Kirdasî yo. Wextê Osmanlîyan di hukmatî ra dey rî kurkihameyanî), Ma'denijî, Erqeniyijî pêro, rojê çeherino ki vat bi dormarey Suki(Diyarbekir) di pêser bîy. Labrê çekê ma zav zav tanî bî û tifingê Orisî, tirs ûkalmey û xencerî, necaxî û çiwey bî. Şaro bîn zî heway ma bi. Wextano ki madormarey Suki girot, Wesarî hinî dest bere kerd bi. Varan û çomir-batirxan bi.Elhasil ma a şewi dormare Suki ro girot. Eskeranê hukmatî zî zanaynî ki ma aşewi fînenî Suki ser, yanî hukmatî xebera ma giroti bî, topê xwi bedenî sernay û bombey ma ra nay. Mi bi xwi çirray bomba nêdîy bî. Tay bomban dînaroşni kerdnî, ay wext ma jînî ra hasaynî ow topan rey di ataşê ma kerderdînî.Biray mi 'Elî mi heti weyra brîdar bi. Verî tersay, be'dî mi destê xwi seredê jeyra çarna ki, tikê serey jey şikiyawo ; yew fîşil serey jey ro guna bi. A şewi mara zav insan nêkişiya. Ayê ki mi dî panj şeş tenî kişiyay. Topî ki ma ra nayinsan tersa, rema. Verra verra ma remay, ma vila biy. Eskerê hukmatî dî ki maremenî, be'dî ma dima hamey.

112

Yewî xeberi day qereqol va inî mahkumî zî ha cematê Şêxî di roniştey. Tanîvanî ki Qelbîn ra Ibremê Haj 'Elî xeber daya qereqolî, labrê çew binê jay rindnêzano. îbremê Haj 'Elî ay wextan zeftîyo bejik bi.

Ay wexta Qumandarê Qereqolê Rranî Hesen Huznî bi. Mudurê nahîyaPîranî zî îsmel Efendî bi. îsmel Efendî Madenij bi.

Biray Şêx Seîdî Evdirehîm zî Pîran di bi. Bêxeyja Şêx Evdirehîmî çend hebîbiray jînî bînî zî bîy : Şêx Meydîn, Şêx Badîn û Şêx Hesen. Namey pîy ŞêxSeîdî : Şêx Mehmud bi.

Wextano ki Şêx Seîd Rran di, camîyo cêren di bi, biray jey Şêx Evdirehîmîçend hebê mehkuman di mişewre kerd ow vist qereqolê Pîranî ser. Şarî ki inaxeberi day Şêx Seîdî, ey ca di xeberi erşawiti Şêx Evdirehîmî rî va : «lnamekî !...» Labrê hima hetana ki xeberi Şêx Evdirehîmî nêresay bî, ey ûmahkuman ramit qereqolî ser, tifingî pa nay ow qereqol teslîm girot. Qereqolorte ra hewa na. Şêx Seîd ki ino gure pey hesiye weşbê jey nêşi. Û yû diseypeyey xwi Rran ra vejiyay şîy.

Şeyîştê Şêx Seîdî ra pey Şêx Evdirrehîmî herrinda jey giroti. Ramit Madenîser, Maden teslîm girot. Berê hefsxanî şikit, hefsî verra day. Maden di çewqarşî eskerê Şêxî nêhame. Şêx Şerîfî zî Xalpêt (El'ezîz) girot. Hukmatî hetaAdîyemanî ra pansey (500) heb dewij ardiş day bî Maden û vera eskerê Şêxîmewzî bestî bî. Be'dî ino pansey ten, bêpêrodayîş teslîm bi. Eskerê Şêxîwextano ki dekewt Maden, texmîna gore hinzar û pansey (1500) ten bi. Di rojîMaden di mendî, çik camê sara Madenî bîy şikitî, ardî war ; çiqas ewraq ûdefterê hukmatî ki weyra bî nê dirnay, nê zî veşnay. Medan ki gîyriya herrindamamuranê hukmatî di Kirdan ra mamurî tayîn kerdî bî. Deboy Madenî didavîst şeşdarb (dabançe) bi eskerê Şêxî dest ser na. Dima ramit Erqenî ser.Erqenî zî teslîm bi. Erqenî di xwira çew qarşî eskerê Şêxî nêhame, Erqenîyijîzî eskerê Şêxî rey kewtî.

Erqenî di inawa yew qerar da : Herkes qaydê hîn rojî rî şonû keydê xwi, xwihedirneno, çekanê xwi gêno, rojê çeherini dormarey Suki (Diyarbekir) dipêser beno. Raşta zî Qelbîney, Mîrey Gêlî, peyey jînî, Axay Rranî û peyeyxwi, Têrkanijî û Şarê dewanê Kirdasiyanê ay cayan (Bexeyja Reşît Axay.Reşît Axa bixwi Kirdasî yo. Wextê Osmanlîyan di hukmatî ra dey rî kurkihameyanî), Ma'denijî, Erqeniyijî pêro, rojê çeherino ki vat bi dormarey Suki(Diyarbekir) di pêser bîy. Labrê çekê ma zav zav tanî bî û tifingê Orisî, tirs ûkalmey û xencerî, necaxî û çiwey bî. Şaro bîn zî heway ma bi. Wextano ki madormarey Suki girot, Wesarî hinî dest bere kerd bi. Varan û çomir-batirxan bi.Elhasil ma a şewi dormare Suki ro girot. Eskeranê hukmatî zî zanaynî ki ma aşewi fînenî Suki ser, yanî hukmatî xebera ma giroti bî, topê xwi bedenî sernay û bombey ma ra nay. Mi bi xwi çirray bomba nêdîy bî. Tay bomban dînaroşni kerdnî, ay wext ma jînî ra hasaynî ow topan rey di ataşê ma kerderdînî.Biray mi 'Elî mi heti weyra brîdar bi. Verî tersay, be'dî mi destê xwi seredê jeyra çarna ki, tikê serey jey şikiyawo ; yew fîşil serey jey ro guna bi. A şewi mara zav insan nêkişiya. Ayê ki mi dî panj şeş tenî kişiyay. Topî ki ma ra nayinsan tersa, rema. Verra verra ma remay, ma vila biy. Eskerê hukmatî dî ki maremenî, be'dî ma dima hamey.

112

Qumandarê eskerê hukmatîyo ki eskerê Şêxî dima hameynî, Delu Fikrî, bi.Ino Delu Fikrî Alay Qumandarî bi. Be'dî çadira xwi Dêrey di day piro. Qelbînra çewres pancas ten tewşiya bi. Xwira çiki camêrdê Qelbînî bî Camî Qelbînîdi pêser kerdî bî, ayê ki tikê hêşkewte bî vîjnay bî. Inîyan ra dahîris ten verrada, ay bînî kendilan reydi pêra bestî, berdî heta Madenî ra. Va : «Ma jini benêmahkima kenî.» Labrê berdî, yew şewi pey Xaçeki di, nuzdî Arê Xeyrî di yewdere di ganbo ganî sungî kerdî' kiştî. Inî Qelbînijan ra Mehemê Misfay,Misfay Mihoy, Mehmedê Mehmedî û çindîna tenan xwi da bi 'erro, eskerêTirkan vat bi qey merdî. Abi hewa inî çendi tenî tena xelisey. Sungî yew goşêMisfay Mihoy ro gunay bî, goşê jey, derra kerd bi, labrê nêmerd bi (MisfayMihoy hetanî dades serrî ra ver weş bi). Rojo bîn şar pey hesiya ki mêrdimêjînî kişiyay. Cenîyanê Qelbinijan da piro şiy weyra meytan ser. Eliki, wayaMehemê Misfay vatini : «Ma şî meytî 'ar di diy. Pêro soringi di, çomir digevizey bî. Keko û Mehmedê Mehmedî yû Misfay Mihoy tede nêbî. Cenîyanra yewî çantey yew mêrdimê xwi verra akerd tira hewney, çantey jeybeyntarê şalan û timananê jey di mêra daye bi. Di letey nano wişk tede bi.»

Vanî wexteno ki qereqolê Pîranî teslîm gîyriba bi, kirdan qumandarê TirkanHesen Huznî zî hêsîr girot bi. Hesen Huznî ver di çendi Kirdan nobeti pawita.Be'dî wexto ki zorê ma şi ino Hesen Huznî ay Kirdanê ki ver di nobeti pawita,dano tewîştiş, ano Koy Tileyli sero ganbo ganî destan û linganê jînî şikneno,vano :

- Ez qumandarê yew qereqolê Tirkan ba, ti Kirdo di pereyo mahkum, bêrîmi sero nobeti bigîrî, ez ina kena kê ha !

Vanî ay Kird zî vano :

- Ez merre niya ki ti heway pisîngi pey mi kay kenî. Tifing tû dest do mi rani, yew ray di mi bikişi. De seka hero, destê mi tifingî bi resaynî ow taqetbibînî ez ka jey pîrda tû 'ebêna !

Senê ki ina vano Hesen Huznî pa nano jey kişeno.Kiştey nînî hesab... Hima dewanê Henî ra Xiraba di new tenî ebi xapi,

destbê eskerê hukmatî kişiyay.Delu Fikrîy Dêrey di camêrdî vistî 'ard, pey bi çiwanbê ternan kutî. Vatînî :

«Silihê xwi beerî ! Dêreyijan va : Silihê ma hukmatî ma ra gurotî.» Ay wextançewî Tirkî nêzanaynî. Delu Fikrî înan nêkerd. Dat Mistî Mihikê, Delu Fikrî diTirkî qalî kerd. Dat Mistî semedo ki Estembul di zav eskerey kerd bî, weşTirkî zanaynî. Dat Mistî çiqas ki va : «Biz Vêrmîş», Delu Fikrî va : «Yox,vêrmemîş». Be'dî Dat Mistî va : «Wazeno Pîran ra persî.» Ay sere di bêqaxidê qumandarî, yewerî nişnaynî şêro Pîran Delu Fikrî, dat Mist û çendhebî cendirmey erşawitî Pîran ki şêrî persî. Ay wextan Rran di rêceb Begqumandar bi. Dat Mistş Mihikî û cendirman, Receb Begî ra yew qaxit girotard ki tede vano : «Dêreyijan ra sîlihê jînî gîriyayê.» Delu Fikrî hima înan kerd.

Eskerê Delu Fikrî kergî ma ra nêverday, zorî reydi girotînî. Xwira heybanêmayê bînî zî xwi ver şanaynî berdînî. Livîn û firaqê ki dewijan ra girot bî zî xwireydî berdê.

Bazbindijan û Rranijan ra hima ayo ki ez zana daçewres ten kişiya.Akragijan ra heştês (1 8) tenî kişiyay.

113

Qumandarê eskerê hukmatîyo ki eskerê Şêxî dima hameynî, Delu Fikrî, bi.Ino Delu Fikrî Alay Qumandarî bi. Be'dî çadira xwi Dêrey di day piro. Qelbînra çewres pancas ten tewşiya bi. Xwira çiki camêrdê Qelbînî bî Camî Qelbînîdi pêser kerdî bî, ayê ki tikê hêşkewte bî vîjnay bî. Inîyan ra dahîris ten verrada, ay bînî kendilan reydi pêra bestî, berdî heta Madenî ra. Va : «Ma jini benêmahkima kenî.» Labrê berdî, yew şewi pey Xaçeki di, nuzdî Arê Xeyrî di yewdere di ganbo ganî sungî kerdî' kiştî. Inî Qelbînijan ra Mehemê Misfay,Misfay Mihoy, Mehmedê Mehmedî û çindîna tenan xwi da bi 'erro, eskerêTirkan vat bi qey merdî. Abi hewa inî çendi tenî tena xelisey. Sungî yew goşêMisfay Mihoy ro gunay bî, goşê jey, derra kerd bi, labrê nêmerd bi (MisfayMihoy hetanî dades serrî ra ver weş bi). Rojo bîn şar pey hesiya ki mêrdimêjînî kişiyay. Cenîyanê Qelbinijan da piro şiy weyra meytan ser. Eliki, wayaMehemê Misfay vatini : «Ma şî meytî 'ar di diy. Pêro soringi di, çomir digevizey bî. Keko û Mehmedê Mehmedî yû Misfay Mihoy tede nêbî. Cenîyanra yewî çantey yew mêrdimê xwi verra akerd tira hewney, çantey jeybeyntarê şalan û timananê jey di mêra daye bi. Di letey nano wişk tede bi.»

Vanî wexteno ki qereqolê Pîranî teslîm gîyriba bi, kirdan qumandarê TirkanHesen Huznî zî hêsîr girot bi. Hesen Huznî ver di çendi Kirdan nobeti pawita.Be'dî wexto ki zorê ma şi ino Hesen Huznî ay Kirdanê ki ver di nobeti pawita,dano tewîştiş, ano Koy Tileyli sero ganbo ganî destan û linganê jînî şikneno,vano :

- Ez qumandarê yew qereqolê Tirkan ba, ti Kirdo di pereyo mahkum, bêrîmi sero nobeti bigîrî, ez ina kena kê ha !

Vanî ay Kird zî vano :

- Ez merre niya ki ti heway pisîngi pey mi kay kenî. Tifing tû dest do mi rani, yew ray di mi bikişi. De seka hero, destê mi tifingî bi resaynî ow taqetbibînî ez ka jey pîrda tû 'ebêna !

Senê ki ina vano Hesen Huznî pa nano jey kişeno.Kiştey nînî hesab... Hima dewanê Henî ra Xiraba di new tenî ebi xapi,

destbê eskerê hukmatî kişiyay.Delu Fikrîy Dêrey di camêrdî vistî 'ard, pey bi çiwanbê ternan kutî. Vatînî :

«Silihê xwi beerî ! Dêreyijan va : Silihê ma hukmatî ma ra gurotî.» Ay wextançewî Tirkî nêzanaynî. Delu Fikrî înan nêkerd. Dat Mistî Mihikê, Delu Fikrî diTirkî qalî kerd. Dat Mistî semedo ki Estembul di zav eskerey kerd bî, weşTirkî zanaynî. Dat Mistî çiqas ki va : «Biz Vêrmîş», Delu Fikrî va : «Yox,vêrmemîş». Be'dî Dat Mistî va : «Wazeno Pîran ra persî.» Ay sere di bêqaxidê qumandarî, yewerî nişnaynî şêro Pîran Delu Fikrî, dat Mist û çendhebî cendirmey erşawitî Pîran ki şêrî persî. Ay wextan Rran di rêceb Begqumandar bi. Dat Mistş Mihikî û cendirman, Receb Begî ra yew qaxit girotard ki tede vano : «Dêreyijan ra sîlihê jînî gîriyayê.» Delu Fikrî hima înan kerd.

Eskerê Delu Fikrî kergî ma ra nêverday, zorî reydi girotînî. Xwira heybanêmayê bînî zî xwi ver şanaynî berdînî. Livîn û firaqê ki dewijan ra girot bî zî xwireydî berdê.

Bazbindijan û Rranijan ra hima ayo ki ez zana daçewres ten kişiya.Akragijan ra heştês (1 8) tenî kişiyay.

113

Dêrey ra Bekirê îmişi (Bekirê Huseynê îboy) pêrodayîşê Pirdî di kişiya.Gêl ra zî zaf însan berd dar di kerd : Mîrey Hemid Begî, Zikîfiê 'Ebdulla

Begî, Nûrî Nadir Begî û Nadir Begê Nurî Begî berdî Ma'den di dar di kerdî.Gêl ra Şemê Wusoy : Herbê Geyî Tepe di kişiya.Bexeyja kiştiş û xeneqnayîşî (dar di kerdişî) zaf însan zî surgun kerd. Pîran

ra Key Agay ra zî tanî surgun kerdî. Gêl ra abi asan. Mesela Gêl ra : ŞewketBeg (Şevket Karataş) erşawit Isparta. Zikîf Beg (Zûlkûf Karakoç) û cenîya jeyû gedey jeyê şenikî erşawitî Ceyhan-Adana. Weyra çend serrî mendî, be'dî'ef ki vejiya ageyray.

Be'dî Şêx Seîd û yew qifley imbazanê jey zî tewîştî berdî Suki (Diyarbekir)di leqnay. Çend hebî lajê jey, jey ra pey weş bî : Şêx Elî Riza, ŞêxSelaheddîn. Şêx Selaheddîn çend serrî ra ver şi rehmet.

Şêx Evdirehîm û şeş hewt imbazê xwi zî çend serrî ra pey nuzdî Bismîlî diyew hêgay xelî miyan di ganbo ganî veşnay.

Ez kamî rî vaja kamî rî nêvaja, hûmaritişî rey di nêqedênî...

114

Dêrey ra Bekirê îmişi (Bekirê Huseynê îboy) pêrodayîşê Pirdî di kişiya.Gêl ra zî zaf însan berd dar di kerd : Mîrey Hemid Begî, Zikîfiê 'Ebdulla

Begî, Nûrî Nadir Begî û Nadir Begê Nurî Begî berdî Ma'den di dar di kerdî.Gêl ra Şemê Wusoy : Herbê Geyî Tepe di kişiya.Bexeyja kiştiş û xeneqnayîşî (dar di kerdişî) zaf însan zî surgun kerd. Pîran

ra Key Agay ra zî tanî surgun kerdî. Gêl ra abi asan. Mesela Gêl ra : ŞewketBeg (Şevket Karataş) erşawit Isparta. Zikîf Beg (Zûlkûf Karakoç) û cenîya jeyû gedey jeyê şenikî erşawitî Ceyhan-Adana. Weyra çend serrî mendî, be'dî'ef ki vejiya ageyray.

Be'dî Şêx Seîd û yew qifley imbazanê jey zî tewîştî berdî Suki (Diyarbekir)di leqnay. Çend hebî lajê jey, jey ra pey weş bî : Şêx Elî Riza, ŞêxSelaheddîn. Şêx Selaheddîn çend serrî ra ver şi rehmet.

Şêx Evdirehîm û şeş hewt imbazê xwi zî çend serrî ra pey nuzdî Bismîlî diyew hêgay xelî miyan di ganbo ganî veşnay.

Ez kamî rî vaja kamî rî nêvaja, hûmaritişî rey di nêqedênî...

114

MERGE XALIT BEGE CIBRÎ *

Demir ÖZLÛ

Mergê Xalit Begê Cibrî, yew girwe wo ki binê xurîneya serran dir o. Ma şarêrojawanî, namedareya nî girwî qe pey nêhesiyayme. Labrê eke şima yewrojhelatijî ra qalê Xalit Begê Cibrî bikerî, no rojhelatij sewki yew kesdodorûdormarê xo ra xeberdar o, ca di çimanê xo akeno ow perseno : «Qey timergê Xalit Begê Cibrî çi zanî ?» La ne ki tena mêrdimê giregirî, şarê aycayan bixwi zî mesela mergê Xalit Begê Cibrî zano. Muş di zimistanî wirro,hewt ra heyanî hewtay pîl û şenik qalpaxi xo ser nano. Ez zî Semedo kieleqedarê nî qalpaxan bîyo, ez na mesela bander bîyo.

Zimistano xidar di, qalpaxê şarî sero bî, lerza Wartoy ra pey Pakîstan raqaydê ardimî rî amey bî. Qalpaxê ki serê yînî dekupnaye, kiştê yînî hewayşewqa tadaye bi, qalpaxê duzî, berzî pa'tî, qijî, reng-şaliênî, sipî, siyay... Miwarto zî dî. Aminan bi. Yew cawo qotin bi. Lerzi yew serri ra ver bîy bî. Banîrijiyaye bî, xirbê yînî mendî bî. Çend hebî bîney newe viraziyay bî. Nîyan rayew Qereqolê cendirman bi. Bîney bînî bereqey texte ra viraşte bî. Miyanêbereqan ra derey viyartînî. Şar, şaro zimbêl acêr daye, şaro zimbêl xişindaran ver di, qahwan di roniştînî. Ma piya roniştîme. Aminan bi, yewteymanoki ma (ma, çend embazî Alayîya Muşî di esker bî) yewbînan şinasnaynî ûyewna bîrligi ra yew albay ki amey bî derewo pîl di masan bitebîşî zî weyca dibî. Min û teymenî ma silam da pê. Ma, şarî miyan di, şarê siyatalî miyan di bî.ê ka hil û gami qal û qirfan mêrdimanê hukmatî bikî, vîşê yînî 'elewî bî. Dimami ra hewniyay. Mi fekê xo nêakerd. Ez ana ronişto vinderto. Ez esker biyo,mi casusan ra xo kerdînî, ez hima eskero newe biyo. Eke mi dest bi qalanbikerdnî, ganî mi derg û dila qalî bikerdnî. Labrê be'dînî mi qalî kerd.

Tirê 'Eşîra Xalit Begî dormarê Wartoy dir a ? Ez vano qey yew şaxê 'EşîraCibran dormarê Wartoy dir o. Rutbey Xalit Begî, ordû di yarbay bi. Çarşuy

* Cibranli Halit Bey'in Ûlûmû (Öteki Gunler Gibi Bir Gun, Istanbul, 1974, Soyut Yayinlan, riper : 95-103).,

115

MERGE XALIT BEGE CIBRÎ *

Demir ÖZLÛ

Mergê Xalit Begê Cibrî, yew girwe wo ki binê xurîneya serran dir o. Ma şarêrojawanî, namedareya nî girwî qe pey nêhesiyayme. Labrê eke şima yewrojhelatijî ra qalê Xalit Begê Cibrî bikerî, no rojhelatij sewki yew kesdodorûdormarê xo ra xeberdar o, ca di çimanê xo akeno ow perseno : «Qey timergê Xalit Begê Cibrî çi zanî ?» La ne ki tena mêrdimê giregirî, şarê aycayan bixwi zî mesela mergê Xalit Begê Cibrî zano. Muş di zimistanî wirro,hewt ra heyanî hewtay pîl û şenik qalpaxi xo ser nano. Ez zî Semedo kieleqedarê nî qalpaxan bîyo, ez na mesela bander bîyo.

Zimistano xidar di, qalpaxê şarî sero bî, lerza Wartoy ra pey Pakîstan raqaydê ardimî rî amey bî. Qalpaxê ki serê yînî dekupnaye, kiştê yînî hewayşewqa tadaye bi, qalpaxê duzî, berzî pa'tî, qijî, reng-şaliênî, sipî, siyay... Miwarto zî dî. Aminan bi. Yew cawo qotin bi. Lerzi yew serri ra ver bîy bî. Banîrijiyaye bî, xirbê yînî mendî bî. Çend hebî bîney newe viraziyay bî. Nîyan rayew Qereqolê cendirman bi. Bîney bînî bereqey texte ra viraşte bî. Miyanêbereqan ra derey viyartînî. Şar, şaro zimbêl acêr daye, şaro zimbêl xişindaran ver di, qahwan di roniştînî. Ma piya roniştîme. Aminan bi, yewteymanoki ma (ma, çend embazî Alayîya Muşî di esker bî) yewbînan şinasnaynî ûyewna bîrligi ra yew albay ki amey bî derewo pîl di masan bitebîşî zî weyca dibî. Min û teymenî ma silam da pê. Ma, şarî miyan di, şarê siyatalî miyan di bî.ê ka hil û gami qal û qirfan mêrdimanê hukmatî bikî, vîşê yînî 'elewî bî. Dimami ra hewniyay. Mi fekê xo nêakerd. Ez ana ronişto vinderto. Ez esker biyo,mi casusan ra xo kerdînî, ez hima eskero newe biyo. Eke mi dest bi qalanbikerdnî, ganî mi derg û dila qalî bikerdnî. Labrê be'dînî mi qalî kerd.

Tirê 'Eşîra Xalit Begî dormarê Wartoy dir a ? Ez vano qey yew şaxê 'EşîraCibran dormarê Wartoy dir o. Rutbey Xalit Begî, ordû di yarbay bi. Çarşuy

* Cibranli Halit Bey'in Ûlûmû (Öteki Gunler Gibi Bir Gun, Istanbul, 1974, Soyut Yayinlan, riper : 95-103).,

115

Bedlîsî di dar di kerdo. Enawa, ez ki eleqedarê qalpaxanê weşanê ki semedêlerza Wartoy amey ow şarî xo ser nay bîyo, ez raştê Xalit Begî amewo. XalitoYarbay nê ; Xalit Begê Cibrî. Qalpaxa Xalit Begî dîna di tek bî. Xişni bî,xemilnaya bî, purtê yay çiringaynî. Dar di biyayîşê yê ra pey mezat di roşiyay.Mîrey Kurdan amey, ebi peranbê ay rojî qalpaxi heştay altun roşiyay. Anka,kam çi zano kam mîre yay nimneno ? Bedlîs yew şaristano zav verên o. ŞarêBedlîsî, endî Muşî û Wartoy nêmaneno. Bedlîs şaristanê verênêranê dinya rayew o. Mi çendi Bedlîsijî Dagu Trenî di dîy, asnaf bî. Mi Muş di, Warto dicaran asnaf nêdî. Xalit Begê Cibrî çarşuy Bedlîsî di dar di bi. Kalmey XalitBegî ebi pê zeydnayîş mezate di roşiya. Kam çi zano anika kam mîrî dir o.Cilê Xalit Begî kam çi zano kamî dir ê ? Yew mêrdeko ki halî heti yew dikanîver di ronişte bi, ez nîyan yê ra bander bîyo. Wayirê dikanî zî, mêrdekgoşdarit, tesdîq kerd. Mêrdekî Xalit Begî Cibrî rî vatînî «General bi». Yê heti,qayla general bi. Ma'na nî vatişî mi be'dî fahm kerdi. Ez nîy çîyan çarşuyMuşî di bander bîyo. Çarşuy Muşî di ez hima zaf çîy bander bîyo.

Çarşuy Muşî, yew çarşuy wextê miyanî mendînî. Şaristanê Muşî bixwi tenayew ca'dewo duz û seracêr o, ki îstesuni ra yeno şaristan. Yew rayiro ebikilometreyan derg o, îstesuni ra ver bi çarşu, qayme, labrê rep û rşt. îstesuni,kişta deşti-Deşta Muşîya berzi- di û wirdêkek a. Na deşta herrûheray, çîynêdana, miyan ra roy vêrenî ow serri di şeş mengî binê vewri di manena.Demew ki mi nuzdî îstesuna miyanê na deşti kerd, ez qe nêpejmiriyaynî ki nabînaya panka delali û wirdêkeka ki kê trîni reydi bider resenî, pey xwi di asardejanê mêrdimanî binimno ow kê owca dejanê en girananê mêrdimkîveynenî. Rayir ebi yew seracêro nimiz yeno heyanî şaristano ki paştiya xodaya koy. Dormarey yê veng o : îstesuni heti dades bîney ki qandê mamuranêîstesuni rî viraziyay. Dima, di kiştî di bereqey ki qandê felaketzedanê Wartoyrî viraziyay. Kê ki nuzdî sariştanî kenî çend hebî atolyey. Rayir ebi eno hewaşaristan reseno, heyanî raştey verê sara hukmatî, weyca di cêser keweno dihetîya şono. Dima zî heze yew nêm daîre şono çarşûy wextê miyanî miyan.Inca dikani yan 'ardî yan zî di tebeq î. Miyan di bîney verî ra mendeyêkemberinî, panca asinêninî, kerra ra viraştey zî estî. Çît rotoxî, bataniya ûkilîm rotoxî nî malî 'Entab ra anî. Labrê eke şima rind sax kerî, yew tewir kilîmesta tira vajêno xalîya Kurdan ki dewijî anî ow gelek qalin a, keyen nêbena,ser bi serri weş bena, rengê yay ver çimê kê nêabenî, desenê yay cay çinî :

lacîwerdî, morî, surî, heme surê kurdanê bereqiyayey pa yî. Dikanî pirçîy-mîye ki Estembul ra yan zî sîndorê îranî û Surîya ra yenî : 'eltîrika destan,kardî padayey, se'etê Çînî yê ki ecêb sade y, se'etê Orisî, bardaxê Frensizî,tebexçey îranî.

Şar tetunê piştî anceno, sew ki yew xerîbî ra hes biko, pêşeno dano yê zî.No tetun çîlzerd o, qaçax o, qaxidê cexra sero nîşanê Şahê îranî esto. ÇarşûCorên di, qirnî rayirê çarşî di -Ule Camîyo ki Selçûqîyan viraşto, yê ra pey

116

Bedlîsî di dar di kerdo. Enawa, ez ki eleqedarê qalpaxanê weşanê ki semedêlerza Wartoy amey ow şarî xo ser nay bîyo, ez raştê Xalit Begî amewo. XalitoYarbay nê ; Xalit Begê Cibrî. Qalpaxa Xalit Begî dîna di tek bî. Xişni bî,xemilnaya bî, purtê yay çiringaynî. Dar di biyayîşê yê ra pey mezat di roşiyay.Mîrey Kurdan amey, ebi peranbê ay rojî qalpaxi heştay altun roşiyay. Anka,kam çi zano kam mîre yay nimneno ? Bedlîs yew şaristano zav verên o. ŞarêBedlîsî, endî Muşî û Wartoy nêmaneno. Bedlîs şaristanê verênêranê dinya rayew o. Mi çendi Bedlîsijî Dagu Trenî di dîy, asnaf bî. Mi Muş di, Warto dicaran asnaf nêdî. Xalit Begê Cibrî çarşuy Bedlîsî di dar di bi. Kalmey XalitBegî ebi pê zeydnayîş mezate di roşiya. Kam çi zano anika kam mîrî dir o.Cilê Xalit Begî kam çi zano kamî dir ê ? Yew mêrdeko ki halî heti yew dikanîver di ronişte bi, ez nîyan yê ra bander bîyo. Wayirê dikanî zî, mêrdekgoşdarit, tesdîq kerd. Mêrdekî Xalit Begî Cibrî rî vatînî «General bi». Yê heti,qayla general bi. Ma'na nî vatişî mi be'dî fahm kerdi. Ez nîy çîyan çarşuyMuşî di bander bîyo. Çarşuy Muşî di ez hima zaf çîy bander bîyo.

Çarşuy Muşî, yew çarşuy wextê miyanî mendînî. Şaristanê Muşî bixwi tenayew ca'dewo duz û seracêr o, ki îstesuni ra yeno şaristan. Yew rayiro ebikilometreyan derg o, îstesuni ra ver bi çarşu, qayme, labrê rep û rşt. îstesuni,kişta deşti-Deşta Muşîya berzi- di û wirdêkek a. Na deşta herrûheray, çîynêdana, miyan ra roy vêrenî ow serri di şeş mengî binê vewri di manena.Demew ki mi nuzdî îstesuna miyanê na deşti kerd, ez qe nêpejmiriyaynî ki nabînaya panka delali û wirdêkeka ki kê trîni reydi bider resenî, pey xwi di asardejanê mêrdimanî binimno ow kê owca dejanê en girananê mêrdimkîveynenî. Rayir ebi yew seracêro nimiz yeno heyanî şaristano ki paştiya xodaya koy. Dormarey yê veng o : îstesuni heti dades bîney ki qandê mamuranêîstesuni rî viraziyay. Dima, di kiştî di bereqey ki qandê felaketzedanê Wartoyrî viraziyay. Kê ki nuzdî sariştanî kenî çend hebî atolyey. Rayir ebi eno hewaşaristan reseno, heyanî raştey verê sara hukmatî, weyca di cêser keweno dihetîya şono. Dima zî heze yew nêm daîre şono çarşûy wextê miyanî miyan.Inca dikani yan 'ardî yan zî di tebeq î. Miyan di bîney verî ra mendeyêkemberinî, panca asinêninî, kerra ra viraştey zî estî. Çît rotoxî, bataniya ûkilîm rotoxî nî malî 'Entab ra anî. Labrê eke şima rind sax kerî, yew tewir kilîmesta tira vajêno xalîya Kurdan ki dewijî anî ow gelek qalin a, keyen nêbena,ser bi serri weş bena, rengê yay ver çimê kê nêabenî, desenê yay cay çinî :

lacîwerdî, morî, surî, heme surê kurdanê bereqiyayey pa yî. Dikanî pirçîy-mîye ki Estembul ra yan zî sîndorê îranî û Surîya ra yenî : 'eltîrika destan,kardî padayey, se'etê Çînî yê ki ecêb sade y, se'etê Orisî, bardaxê Frensizî,tebexçey îranî.

Şar tetunê piştî anceno, sew ki yew xerîbî ra hes biko, pêşeno dano yê zî.No tetun çîlzerd o, qaçax o, qaxidê cexra sero nîşanê Şahê îranî esto. ÇarşûCorên di, qirnî rayirê çarşî di -Ule Camîyo ki Selçûqîyan viraşto, yê ra pey

116

dikananê destê raştî di dabançe zî peyda beno, vîtrîn di nênawêno, zerre rawazêno, eke bişinasnî ow eke hima -partîya peyenî ra- heme nêrotî se danîşima.

Yew giregirê Kurdan welladi di zîyafet da bi, vengda ma zî da bi ; nuzdî setenî da'wet kerdey bîy. Wextê dest bi îçkî kerdişî di, ay bînan zî heti, mi robirra, va :

- «To xo 'eşkara kerdo. kê ganî inca ra (ma qerraj ra bî, dopolê doli diyewna qerraj bi) heyanî wica şêrî, labrê bindê 'ardî ra, bê xo boyli kerdiş».

Belkî vat bi qey ez tikê xo keno nê zî ez mizmiz keno.Mi Va : «Ez xo boyli kerdiş ra xo nêkeno. Mi qandê fikrê xo, merg xo çima

kerd.»Mi nişka na vat bî. Xo vero amey bî. Aya ra pey, Mîrî mi rî hurmet kerd.

Şaristan di zî, çiqas ki ma taqîb bîynî zî, hewna kes kişti ser di ma ranêhewniya.

Werî dima, demew ki mi xo binê dari di derg kerd bi, Mîre ame mi heti. Yewbi yew qalê fikiranê siyasîyanê hemdeman kerd. Her çiqas ki yewna luxatîreydi qalî kerdînî zî, heme 'ecêb weş û roşn zanaynî ; hîre cenîy yê, dimawzerê yê, yew M-1 pîyade tufegî yê bîy. Be'dî wextê miyanê herkesî diqalî kerdîşî di mi fam kerd ki cîyayeya fikrê min û yê şertanê tarîxîyan ra yena,ow na cîyayey cîyayeya metodê Kurd û Tirkî ya.

Çarşî di yew zên bi ki koseledo 'entike ra viraşte bi. Se poxnot roşiyaynî. Mizaf waşt bierîno la çifayde ki mi nişiya. Perey mi tay bî. Zên zaf sade bi,kosele w çermê yê zaf weş bî.

Çarşû Corên di gelek çîy çerm ra viraştey bî : Kemberî, rextî, êlegêseydbazan...

Yew qahwe zî îstesuna Muşî di esto. Roj zî, wexto ki trîni nîna zî - hewte diçendi rojî yena- sexlet hesebêno. Zerrey ay qahwî di, nuzdî berê yê yew ca didi rismê şarkî estî. Rismana yewî di Hezretê 'Elî, ebi estorba xo camî ser rafirreno. Ay bînî di fina Hezretê 'Elî esto. Rengî zî, ca dayîşê şeklan zî 'ecêbweş o. Yew risim viraştoxo nêşinasnayewo ki tay zeman hefsxaney Muşî dimendo, ay rismî viraştî.

Bêligi di, ebi Kurdanê bînan yew Xelîl Korkut do Cizîrij bi ; Tirkî nêzanaynî.Kê ki vatînî «Kekî, bana bir resim yapsana» (Keko, mi rî yew risim viraze

hela) fahm kerdnî.Lîlikê xo vetînî.yew xêza guloveri kaş kerdnî, na xêza guloveri bînî serey

keyneka marêni, qismê mendey rismî bê lîlikî viraştînî. Tena rengê rismanciya ciya bînî.

Xelîl Korkut Cizîrij bi. Qaçaxçî bi. Wexto ki kê şîynî atiş ow dersê mayincilikdi peşmiriyaynî. Atiş di, hergû panayîş di orte di daynî piro. Vetişê mayinanxora karê yê bixo bi. Serrandê xo ra pîlêr nawitînî. Çîlsiya bi. Demew ki Cizîridi merdişê Şêx Seyday pey hesiya, tewtihiya. Resmê Şêx Seydayo ki

117

dikananê destê raştî di dabançe zî peyda beno, vîtrîn di nênawêno, zerre rawazêno, eke bişinasnî ow eke hima -partîya peyenî ra- heme nêrotî se danîşima.

Yew giregirê Kurdan welladi di zîyafet da bi, vengda ma zî da bi ; nuzdî setenî da'wet kerdey bîy. Wextê dest bi îçkî kerdişî di, ay bînan zî heti, mi robirra, va :

- «To xo 'eşkara kerdo. kê ganî inca ra (ma qerraj ra bî, dopolê doli diyewna qerraj bi) heyanî wica şêrî, labrê bindê 'ardî ra, bê xo boyli kerdiş».

Belkî vat bi qey ez tikê xo keno nê zî ez mizmiz keno.Mi Va : «Ez xo boyli kerdiş ra xo nêkeno. Mi qandê fikrê xo, merg xo çima

kerd.»Mi nişka na vat bî. Xo vero amey bî. Aya ra pey, Mîrî mi rî hurmet kerd.

Şaristan di zî, çiqas ki ma taqîb bîynî zî, hewna kes kişti ser di ma ranêhewniya.

Werî dima, demew ki mi xo binê dari di derg kerd bi, Mîre ame mi heti. Yewbi yew qalê fikiranê siyasîyanê hemdeman kerd. Her çiqas ki yewna luxatîreydi qalî kerdînî zî, heme 'ecêb weş û roşn zanaynî ; hîre cenîy yê, dimawzerê yê, yew M-1 pîyade tufegî yê bîy. Be'dî wextê miyanê herkesî diqalî kerdîşî di mi fam kerd ki cîyayeya fikrê min û yê şertanê tarîxîyan ra yena,ow na cîyayey cîyayeya metodê Kurd û Tirkî ya.

Çarşî di yew zên bi ki koseledo 'entike ra viraşte bi. Se poxnot roşiyaynî. Mizaf waşt bierîno la çifayde ki mi nişiya. Perey mi tay bî. Zên zaf sade bi,kosele w çermê yê zaf weş bî.

Çarşû Corên di gelek çîy çerm ra viraştey bî : Kemberî, rextî, êlegêseydbazan...

Yew qahwe zî îstesuna Muşî di esto. Roj zî, wexto ki trîni nîna zî - hewte diçendi rojî yena- sexlet hesebêno. Zerrey ay qahwî di, nuzdî berê yê yew ca didi rismê şarkî estî. Rismana yewî di Hezretê 'Elî, ebi estorba xo camî ser rafirreno. Ay bînî di fina Hezretê 'Elî esto. Rengî zî, ca dayîşê şeklan zî 'ecêbweş o. Yew risim viraştoxo nêşinasnayewo ki tay zeman hefsxaney Muşî dimendo, ay rismî viraştî.

Bêligi di, ebi Kurdanê bînan yew Xelîl Korkut do Cizîrij bi ; Tirkî nêzanaynî.Kê ki vatînî «Kekî, bana bir resim yapsana» (Keko, mi rî yew risim viraze

hela) fahm kerdnî.Lîlikê xo vetînî.yew xêza guloveri kaş kerdnî, na xêza guloveri bînî serey

keyneka marêni, qismê mendey rismî bê lîlikî viraştînî. Tena rengê rismanciya ciya bînî.

Xelîl Korkut Cizîrij bi. Qaçaxçî bi. Wexto ki kê şîynî atiş ow dersê mayincilikdi peşmiriyaynî. Atiş di, hergû panayîş di orte di daynî piro. Vetişê mayinanxora karê yê bixo bi. Serrandê xo ra pîlêr nawitînî. Çîlsiya bi. Demew ki Cizîridi merdişê Şêx Seyday pey hesiya, tewtihiya. Resmê Şêx Seydayo ki

117

Qezetey Akşam (Şewi) di vejiya bi mi dest di diy ; waşt pancas poxnot bidomi ra bierîno. Mi ki tira va no qezete vîst û panc qurişî yo bawer nêkerd.Resmê Şêx Seyday ehendi erjan dest kewo ? Mi resim dirra kerd da bider.Pistandê xo na. Kes nêşikitînî. Vera despotîzmê dor û dormarî hiwaynî. Nosebeb ra, rojî, teymenî îddîa kerd ki o qeşmereya xo herkesî keno. XelîlKorkut hezeki bira nî vatî fahm nêkero. Heyana peynîya eskereya xo, xo hinnawit ki, heze ki Tirkî fahm nêkeno ow heze ki îmkanê musayîşî zî çiniko.Yew aştîwaştoxo raştikên bi.

Bêliga Necoy di yewna eskero Kurd bi. Tirkî nêzanaynî. zaf pîr hasaynî.Axay 'ardê yê zî dest ra nîşankerda yê zî dest ra girewt bî. Bêkes bi. Ame biesker. Dima eskereya yê qediyay. Mi, o bi kincanê sivîley istesuni di dîy. Ez kidîyo, ame mi het. Bi Tirkîya ki tikê musa bi, va :

« - Ez hinî şono.» Peybi destê xo heze ki îşaret bikero.Şîynî başur, îraq. Mi zanaynî. Ez Necoy ra bander bîybîyo. îstesuni di,

baweriya xo bi min ardişê yê, weşbê mi şi. Kilm bi, pontorê yê heray bî.Unîforma xo veti bî, bibi zey herkesî. Rind nêbi. Halbiko vêşaney Kurdanê kiameynî îstesuni zî, ayê ki ameynî çarşu zî rind bî.

Ma ki qandê manewra rî şîmê Koy Agrî, ma domanê 'ecêb rind û pîrê rindîdîy. Waxtano ki ma ko di qampi day piro, dewijo Kurdo beşnderg HuseyînElîk'î va ki ma amey nuzdî dewa yê. Qumandarê bêligi yew roj îzin da bider, şidedewa xo, be'dî ageyra.

Alayî di borazan cenaynî. Derg û dila bi, siya bi. Ye hewte ra pey ma kiageyray qişla, dest pey kerd heze adir veşa. Zaf saxlem bi. Revîri rî qebulnêbi bi. Adirê yê zaf vîşî bi, heze adir û şewat veşaynî. Mi fahm kerd kisemedê hesretî ra wo, hesretê yew gami dewa xo vîynayîşî ra. Ma newe raberd revîri. Başçawuşî nêşîna ma bişikno.

Wexto ki yew Kurdî teskere girewtnî çiqas Kurdî bî a şewi pêser bîynî. Çikemaney yê bi temam kerdnî : paç, pontorî, perey. Aminanan yew asmênbînî ki pank û delal bi ow çiringaynî. Hewa zaf weş bi. La zimistanan teber rakê nêşiyaynî vinderî, zaf serd bi, ma aşxanewo kerpîçin di kom bîynî.

Ule Camî yew camîdo bişeklê Selcûqî bi. Weş bi, rengê kerranê yê hezeqawerengîyo roşin bi. Dormarey yê di, kelmelê mamuranê ki şaristan ra barkerdînî roşiyaynî. Xortê Kurdanê ki dewan ra amey bî, wica di kesê ki' emelangeyrenê pawitînî. Hima çi tewir 'emeleyey. Şaristan di yew atolya wirdêleki zîçinik bî. Ay cayana, bineyna cêr ra mi yew cenîya Kurda zaf rindi dîy,beşndergi, keji, por dergi, çindi vajî ehendi rindi bî ; xo nêpiştînî, di hebîcamêrdanê Kurdan di qalî kerdînî.

Kuçaya ki ver bi Ule Camî şona.a kuça di, kerre ra di xanê tengî bîy, hinacêr ra çend hebî qunaxê serherrin labrê xişn û kerpîçinî estî. QirkerdişêArminiyan ra tikêkîna pey, bi destbê pêtanê cayîyan viraştiş diyayî.

118

Qezetey Akşam (Şewi) di vejiya bi mi dest di diy ; waşt pancas poxnot bidomi ra bierîno. Mi ki tira va no qezete vîst û panc qurişî yo bawer nêkerd.Resmê Şêx Seyday ehendi erjan dest kewo ? Mi resim dirra kerd da bider.Pistandê xo na. Kes nêşikitînî. Vera despotîzmê dor û dormarî hiwaynî. Nosebeb ra, rojî, teymenî îddîa kerd ki o qeşmereya xo herkesî keno. XelîlKorkut hezeki bira nî vatî fahm nêkero. Heyana peynîya eskereya xo, xo hinnawit ki, heze ki Tirkî fahm nêkeno ow heze ki îmkanê musayîşî zî çiniko.Yew aştîwaştoxo raştikên bi.

Bêliga Necoy di yewna eskero Kurd bi. Tirkî nêzanaynî. zaf pîr hasaynî.Axay 'ardê yê zî dest ra nîşankerda yê zî dest ra girewt bî. Bêkes bi. Ame biesker. Dima eskereya yê qediyay. Mi, o bi kincanê sivîley istesuni di dîy. Ez kidîyo, ame mi het. Bi Tirkîya ki tikê musa bi, va :

« - Ez hinî şono.» Peybi destê xo heze ki îşaret bikero.Şîynî başur, îraq. Mi zanaynî. Ez Necoy ra bander bîybîyo. îstesuni di,

baweriya xo bi min ardişê yê, weşbê mi şi. Kilm bi, pontorê yê heray bî.Unîforma xo veti bî, bibi zey herkesî. Rind nêbi. Halbiko vêşaney Kurdanê kiameynî îstesuni zî, ayê ki ameynî çarşu zî rind bî.

Ma ki qandê manewra rî şîmê Koy Agrî, ma domanê 'ecêb rind û pîrê rindîdîy. Waxtano ki ma ko di qampi day piro, dewijo Kurdo beşnderg HuseyînElîk'î va ki ma amey nuzdî dewa yê. Qumandarê bêligi yew roj îzin da bider, şidedewa xo, be'dî ageyra.

Alayî di borazan cenaynî. Derg û dila bi, siya bi. Ye hewte ra pey ma kiageyray qişla, dest pey kerd heze adir veşa. Zaf saxlem bi. Revîri rî qebulnêbi bi. Adirê yê zaf vîşî bi, heze adir û şewat veşaynî. Mi fahm kerd kisemedê hesretî ra wo, hesretê yew gami dewa xo vîynayîşî ra. Ma newe raberd revîri. Başçawuşî nêşîna ma bişikno.

Wexto ki yew Kurdî teskere girewtnî çiqas Kurdî bî a şewi pêser bîynî. Çikemaney yê bi temam kerdnî : paç, pontorî, perey. Aminanan yew asmênbînî ki pank û delal bi ow çiringaynî. Hewa zaf weş bi. La zimistanan teber rakê nêşiyaynî vinderî, zaf serd bi, ma aşxanewo kerpîçin di kom bîynî.

Ule Camî yew camîdo bişeklê Selcûqî bi. Weş bi, rengê kerranê yê hezeqawerengîyo roşin bi. Dormarey yê di, kelmelê mamuranê ki şaristan ra barkerdînî roşiyaynî. Xortê Kurdanê ki dewan ra amey bî, wica di kesê ki' emelangeyrenê pawitînî. Hima çi tewir 'emeleyey. Şaristan di yew atolya wirdêleki zîçinik bî. Ay cayana, bineyna cêr ra mi yew cenîya Kurda zaf rindi dîy,beşndergi, keji, por dergi, çindi vajî ehendi rindi bî ; xo nêpiştînî, di hebîcamêrdanê Kurdan di qalî kerdînî.

Kuçaya ki ver bi Ule Camî şona.a kuça di, kerre ra di xanê tengî bîy, hinacêr ra çend hebî qunaxê serherrin labrê xişn û kerpîçinî estî. QirkerdişêArminiyan ra tikêkîna pey, bi destbê pêtanê cayîyan viraştiş diyayî.

118

Rayirê çarşî di zî banê kerre ra viraştey estî. Tikêna Ule Camî ra daşt, bineyhetê miyanê kuça di, yewna camî esto ki di qirnîyanê serberê berê yêyêhewşî di heykelê şêrî viraştey : Camî 'Elaeddînî. Hima bineyna daşt di derey,hêta derî, gemî û hezey kotilmanê herri keyey dest pey kenî. Kê ki şono ver biqotanê ki şaristan sero viraziyawo hinî çîyna çinno. Cor ra axay wayirêmêşnan roşenê, yê bixo qaçaxçîyê mêşnan î, banê yînê herri ra viraştey hînaxişin î.

Şaristano verên destbê Arminiyan qandê warey aminanî rî viraziyawo.Çimka ki eyyamê ewtay cay çinê bi. Qotî zî dik bi diki rezî bî. Kerpan rezîtebîştînî. Şerabviraştoxey zî bî. Qirkerdişê Arminiyan dima hinî rezî çinikî.Semedo ki kerpey rijiyay, nî qotanê ki şaristan pira vila biyo di hil û gam herriqerteliyêna sermetiyêna, çend tenî mirenî.

Cor ra, dewanê koyan di zî, deşti di zî, kişta corêna şaristanî di zî xirbêkilîsanê wextê Arminiyan ra mendey estî. Bîney bi hewabê Arminiyan viraşteyû wirdêk î. Şar tira vano «Camîy Gawuran».

Şaristanî Muşî bixo yew Arminî viraşto : Muşel Mamîkonyan'î. Nameyşaristanî yê ra yeno. Labrê sewbî efsaney zî estî, vanî : Diza Muşî di hendaqama mêrdimî merrey bî, bi zanbê enî cayan merrî ra «muş» vajêno.Demewo ki orduyê Darîyusî deşti ra viyartînî, dizi ra vejiyay zorê yînî berd.Namey şaristanî, nî «muş» î ra yeno.

Çimka ki na deşti yew vêr o ki ver bi Anadolî abeno. Inca deşti hina rojawandi rind teng bena, Dola Muradî yew dola tengek û zaf derg a. Heyana ki trînizî zor çiqiyam a doli ra vêrena.

Cêr ra pêro keyey serbari herrinî, vaş serê babnan ro amewo. Deşti wica razî acêr şona, deşti di yew royo çanqiliyaye. Zimistanî zî, şaristanê rojhelatîheme, binê vewri di manenî, bêxeyja sipî çîyna nêhaseno.

Şima nişnî şêxanê ke yenî qahwan û mêrdimanê bînan cê ra vejî. Eke şimazaf diqqet bikerî, şima ferq kenî ki ay bînî dormarey şêxî di tikêna hurmetkarroniştî.

Qotanê ki şaristanî paştîya xo daya bider, tîtikê yînî sero Diza Muşî esta.Na dizi zaf rewên a. Çew nêzano key viraziyaya. Diza Xarpêt'î, doli di, boverayew diz a ki yew keşîşê Arminî daya viraştiş. Diza Sînbad'î, qotan sero, zafdurî ya. Sînbado dengizcî ebi gemiya xo ame wica. Sew şima dormarey DizaMercîmek ki nuzdî deşt a ra bihewnî, şima helqan vîynenî. Wextano ki deştihima dengiz biya, germî pey bi resenan nî helqan ra bestiyay.

Eke şima nî koyan ra ver bi acêr timûtim şêrî, şima Motkî resenî. Motkî asaryew ca wo yekta wo ki wica, bindi qanun nêvêreno.

Xalit Begê Cibrî nî cayan pêrunî ra geyra. Nî cayan ra bi. Kurd bi. Rutbey yêordu di yarbay (mîralayî) bi. (Şarî miyan di vajêno ki general bi). Semedo ki vatêkilîya yê serewedardayîşanê ay wextî reydi bîya, Çarşuy Bedlîsî di darda bi.

119

Rayirê çarşî di zî banê kerre ra viraştey estî. Tikêna Ule Camî ra daşt, bineyhetê miyanê kuça di, yewna camî esto ki di qirnîyanê serberê berê yêyêhewşî di heykelê şêrî viraştey : Camî 'Elaeddînî. Hima bineyna daşt di derey,hêta derî, gemî û hezey kotilmanê herri keyey dest pey kenî. Kê ki şono ver biqotanê ki şaristan sero viraziyawo hinî çîyna çinno. Cor ra axay wayirêmêşnan roşenê, yê bixo qaçaxçîyê mêşnan î, banê yînê herri ra viraştey hînaxişin î.

Şaristano verên destbê Arminiyan qandê warey aminanî rî viraziyawo.Çimka ki eyyamê ewtay cay çinê bi. Qotî zî dik bi diki rezî bî. Kerpan rezîtebîştînî. Şerabviraştoxey zî bî. Qirkerdişê Arminiyan dima hinî rezî çinikî.Semedo ki kerpey rijiyay, nî qotanê ki şaristan pira vila biyo di hil û gam herriqerteliyêna sermetiyêna, çend tenî mirenî.

Cor ra, dewanê koyan di zî, deşti di zî, kişta corêna şaristanî di zî xirbêkilîsanê wextê Arminiyan ra mendey estî. Bîney bi hewabê Arminiyan viraşteyû wirdêk î. Şar tira vano «Camîy Gawuran».

Şaristanî Muşî bixo yew Arminî viraşto : Muşel Mamîkonyan'î. Nameyşaristanî yê ra yeno. Labrê sewbî efsaney zî estî, vanî : Diza Muşî di hendaqama mêrdimî merrey bî, bi zanbê enî cayan merrî ra «muş» vajêno.Demewo ki orduyê Darîyusî deşti ra viyartînî, dizi ra vejiyay zorê yînî berd.Namey şaristanî, nî «muş» î ra yeno.

Çimka ki na deşti yew vêr o ki ver bi Anadolî abeno. Inca deşti hina rojawandi rind teng bena, Dola Muradî yew dola tengek û zaf derg a. Heyana ki trînizî zor çiqiyam a doli ra vêrena.

Cêr ra pêro keyey serbari herrinî, vaş serê babnan ro amewo. Deşti wica razî acêr şona, deşti di yew royo çanqiliyaye. Zimistanî zî, şaristanê rojhelatîheme, binê vewri di manenî, bêxeyja sipî çîyna nêhaseno.

Şima nişnî şêxanê ke yenî qahwan û mêrdimanê bînan cê ra vejî. Eke şimazaf diqqet bikerî, şima ferq kenî ki ay bînî dormarey şêxî di tikêna hurmetkarroniştî.

Qotanê ki şaristanî paştîya xo daya bider, tîtikê yînî sero Diza Muşî esta.Na dizi zaf rewên a. Çew nêzano key viraziyaya. Diza Xarpêt'î, doli di, boverayew diz a ki yew keşîşê Arminî daya viraştiş. Diza Sînbad'î, qotan sero, zafdurî ya. Sînbado dengizcî ebi gemiya xo ame wica. Sew şima dormarey DizaMercîmek ki nuzdî deşt a ra bihewnî, şima helqan vîynenî. Wextano ki deştihima dengiz biya, germî pey bi resenan nî helqan ra bestiyay.

Eke şima nî koyan ra ver bi acêr timûtim şêrî, şima Motkî resenî. Motkî asaryew ca wo yekta wo ki wica, bindi qanun nêvêreno.

Xalit Begê Cibrî nî cayan pêrunî ra geyra. Nî cayan ra bi. Kurd bi. Rutbey yêordu di yarbay (mîralayî) bi. (Şarî miyan di vajêno ki general bi). Semedo ki vatêkilîya yê serewedardayîşanê ay wextî reydi bîya, Çarşuy Bedlîsî di darda bi.

119

Bedlîs yew şaristano verên o, nî cayan ra zî zaf durî nîyo. Ez mesela XalitBegê Cibrî weş nêzano. Eke têkilîya yê serewedardayîşê Kurdan reydibibîynî tirê tebîşîyaynî ? Tirê asar yew mêrdim bi ki no dormare di xurtbiyayîşê yê asan bo Tirê yew mêrdimo xurt bi ? Xususiyetê yê çi bî ? Tirête'da nêbedeliyayeya şarê nî dormarana ki seserran bider kerda xo di teyvetînî ?

'Eşîra Xalit Begî, 'Eşîra Cibran tirê dormarê Warto'y dir a ? Ez vano qeyyew şaxê 'Eşîra Cibran dormarê Warto'y dir o ?

Darda kerdişê Xalit Begî dima, qalpaxa yê erziyay mezate. Bi peranbê ayrojî heştay altun roşiyay (şar na zano, winî bawer keno. Çîydo muhîm raştiniya, bawerî ya.) Kam çi zano nika key kam mîrî dir a ? Tirê na qalpaxa kiseran ser ra geyrena ? Qalpaxi qalpaxa Xalit Begî ya. Qalpaxa Xalit Begî, yewca dir a ki çew nêzano, yew keyey Kurdîyo dês bes qalinî di, yew refî seronîşanê, yay pa, bereqêna bereqêna.

Tirkîra tadayox : Malmîsanij

120

Bedlîs yew şaristano verên o, nî cayan ra zî zaf durî nîyo. Ez mesela XalitBegê Cibrî weş nêzano. Eke têkilîya yê serewedardayîşê Kurdan reydibibîynî tirê tebîşîyaynî ? Tirê asar yew mêrdim bi ki no dormare di xurtbiyayîşê yê asan bo Tirê yew mêrdimo xurt bi ? Xususiyetê yê çi bî ? Tirête'da nêbedeliyayeya şarê nî dormarana ki seserran bider kerda xo di teyvetînî ?

'Eşîra Xalit Begî, 'Eşîra Cibran tirê dormarê Warto'y dir a ? Ez vano qeyyew şaxê 'Eşîra Cibran dormarê Warto'y dir o ?

Darda kerdişê Xalit Begî dima, qalpaxa yê erziyay mezate. Bi peranbê ayrojî heştay altun roşiyay (şar na zano, winî bawer keno. Çîydo muhîm raştiniya, bawerî ya.) Kam çi zano nika key kam mîrî dir a ? Tirê na qalpaxa kiseran ser ra geyrena ? Qalpaxi qalpaxa Xalit Begî ya. Qalpaxa Xalit Begî, yewca dir a ki çew nêzano, yew keyey Kurdîyo dês bes qalinî di, yew refî seronîşanê, yay pa, bereqêna bereqêna.

Tirkîra tadayox : Malmîsanij

120

FOLKLORE DERSIMÎ RA

Arêkerdox : FIRAT

SEYD UŞE *

Ax de welat welat welatÇiqas honde şîren oHal be halî bira uson vîra nîsono (nusono)Begê mi koto Vilê Surpîyan'î **Hona welat ci ra oseno.

Seyd Uşe kerdo Vilê Surpîyan'îHona welat ci ra osenoAx de welat welat welatÇiqa honde şîren oHal be halî bira uson vîra nîsono

DERÊ LAÇÎ ***

Ah da halo haloo, halê ma yaman oOrdi onto be ma ser, caye de olaxe ma nêdano (nîdono)Ordi onto be ma ser, hedele ma nêdano.Ala bêrê Derê Laçî serîTede şîn o şiwan o.Haq adirê aşîrû wedaro,Kes dest ra be ma nêerzeno.

* Seyd Uşe : Pîlê eşîra Qureyşan bi. Hukmatê Tirkan, Xalpêt (El'ezîz) di dar da kerd.

** Surpîyan (Sorpyan) : Beyntarê Kalan (Tuncelî) û Perteg diyew dew a.

*** Lej (Herb)ê Dersimî di Derê Laçî di eşîra Demenan û ordî Tirkan Yewbinan ra zaf mordem kişt Vanî deregonî di mend bi.

121

FOLKLORE DERSIMÎ RA

Arêkerdox : FIRAT

SEYD UŞE *

Ax de welat welat welatÇiqas honde şîren oHal be halî bira uson vîra nîsono (nusono)Begê mi koto Vilê Surpîyan'î **Hona welat ci ra oseno.

Seyd Uşe kerdo Vilê Surpîyan'îHona welat ci ra osenoAx de welat welat welatÇiqa honde şîren oHal be halî bira uson vîra nîsono

DERÊ LAÇÎ ***

Ah da halo haloo, halê ma yaman oOrdi onto be ma ser, caye de olaxe ma nêdano (nîdono)Ordi onto be ma ser, hedele ma nêdano.Ala bêrê Derê Laçî serîTede şîn o şiwan o.Haq adirê aşîrû wedaro,Kes dest ra be ma nêerzeno.

* Seyd Uşe : Pîlê eşîra Qureyşan bi. Hukmatê Tirkan, Xalpêt (El'ezîz) di dar da kerd.

** Surpîyan (Sorpyan) : Beyntarê Kalan (Tuncelî) û Perteg diyew dew a.

*** Lej (Herb)ê Dersimî di Derê Laçî di eşîra Demenan û ordî Tirkan Yewbinan ra zaf mordem kişt Vanî deregonî di mend bi.

121

Nika ke teselîya ho ma ra gureteHalê sima jê halê Hermeniyan oPeyniya sima jê peyniya Hermeniyan a.Ah da halo haloo, halê ma yaman o,Ala bêrê Derê Laçî serî tey şîn o şiwan o.Zalim ma sero axir makna na be ro,Cayê de hedele ma nêdano.Haq adirê aşîrû wedaroKes dest ra be ma nêerzeno.Ala vaze Ximale Hesê Gewo,Hem dano pero, hem tey qeydo vano.Vano : «Haq ke dest da be mi,Kokê sima birneno.»

ALÎ

De Alî Alî AlîBirayê felekê kalîAlî to ra tepaDewê Dersim têde kerdê tolî.Alî rewê rawurze ho serîDewê Dersim têde kerdê tolî.

Bira Turusmeg a *

Caddey tomofîlîDîna de birijiyo çê Mustafa Kamil'î **Veja nivejiya koto qestê mordemê pîlî.Alî rewê rawurze ho serîDewê Dersim têde kerdê tolî.

XIDIR

Xagûl*** vera Xidirê mi, cîgera mi sona rayeTo dime ra berbena na pepuga kora maye.Meso, meso ; gos ro mi ne, bira meso !

To xapnena, biko Xido na hukmato tereso.Biye, biye ; Xidirê mi, cîgera mi biye.

Turusmeg : Raya Kalan-Xalpêt (El'ezîz)î sero, nuzdî Kalan'î, Munzur'î ver di yew ca wo.

* Mustafa Kamil : Mustafa Kemal (Atatûrk)

" Xagû: Yew dewa nahîya Qocaqoç (Kocakoç)'! ya. Qocaqoç : nahîya Kalan (Mamekî, TunceŞ'îya.

122

Nika ke teselîya ho ma ra gureteHalê sima jê halê Hermeniyan oPeyniya sima jê peyniya Hermeniyan a.Ah da halo haloo, halê ma yaman o,Ala bêrê Derê Laçî serî tey şîn o şiwan o.Zalim ma sero axir makna na be ro,Cayê de hedele ma nêdano.Haq adirê aşîrû wedaroKes dest ra be ma nêerzeno.Ala vaze Ximale Hesê Gewo,Hem dano pero, hem tey qeydo vano.Vano : «Haq ke dest da be mi,Kokê sima birneno.»

ALÎ

De Alî Alî AlîBirayê felekê kalîAlî to ra tepaDewê Dersim têde kerdê tolî.Alî rewê rawurze ho serîDewê Dersim têde kerdê tolî.

Bira Turusmeg a *

Caddey tomofîlîDîna de birijiyo çê Mustafa Kamil'î **Veja nivejiya koto qestê mordemê pîlî.Alî rewê rawurze ho serîDewê Dersim têde kerdê tolî.

XIDIR

Xagûl*** vera Xidirê mi, cîgera mi sona rayeTo dime ra berbena na pepuga kora maye.Meso, meso ; gos ro mi ne, bira meso !

To xapnena, biko Xido na hukmato tereso.Biye, biye ; Xidirê mi, cîgera mi biye.

Turusmeg : Raya Kalan-Xalpêt (El'ezîz)î sero, nuzdî Kalan'î, Munzur'î ver di yew ca wo.

* Mustafa Kamil : Mustafa Kemal (Atatûrk)

" Xagû: Yew dewa nahîya Qocaqoç (Kocakoç)'! ya. Qocaqoç : nahîya Kalan (Mamekî, TunceŞ'îya.

122

Dayê ma rê ondêra Kore *Wayî wayî, lemin lemin Xidirê mi !..

Mamekî ya, Mamekî ya, dayê lemin Mamekî ya **Zalim ma dayme arê, berdme di sey o poncas mordem piyaDayê Kore de puk o, xedeb o.onder voreno.Vano : «Dota hên ke nano ma ra, dayê mezal ma nîdano.»Wayî wayî, lemin lemin, Xidirê mi !..

Vano : «Dayê ma rê kaxita şaye vejiyê,Çêvesaya endî tesêla ho mi ra bifîye.»Vano : «Payîz o, velg û vaşê ho erzenoVerendîya sewqatê hevalanê to ber biye.»Wayî wayî, lemin lemin, Xidirê mi !..

Xidirê mi, Xidirê mi, na wusar oTi ke şiya nîşîya ; ne son o, ne sodir o mi sero.Wayî wayî, lemin lemin, Xidirê mi !

Vazo vazo, Mursa vazo, Xidirê mi.

HEMILKAN

Yew (ju) Dersimic şiyo Amerîka (Hemilka) di guriyawo û wica di merdo.Na lawike (deyiri) yê sero vajiyaya (Dormarê 1950 di).

De dayê Hemilkan o,Onder hardê ho hardo dê giran oDerdê dawo (do) be mi bira derdo dê giran o.Welat coran çimonê mi vera nêsono (nusono).

Vore vorena tenike,Şiya sonî sanena ci bena honike.Bira bira, to ke sona memleketî,Mi vera selam ro pîl u qijikî.Derdonê mi ci re hurdî hurdî qejî ke.Cigera mi zerê mi de pote,Derjenonê îlaconê na suke.

Na lawike (deyîri).Ceng (Hert))ê Kore ra pey vajiyaya.

' Mamekî : Kaian, Tunceli

123

Dayê ma rê ondêra Kore *Wayî wayî, lemin lemin Xidirê mi !..

Mamekî ya, Mamekî ya, dayê lemin Mamekî ya **Zalim ma dayme arê, berdme di sey o poncas mordem piyaDayê Kore de puk o, xedeb o.onder voreno.Vano : «Dota hên ke nano ma ra, dayê mezal ma nîdano.»Wayî wayî, lemin lemin, Xidirê mi !..

Vano : «Dayê ma rê kaxita şaye vejiyê,Çêvesaya endî tesêla ho mi ra bifîye.»Vano : «Payîz o, velg û vaşê ho erzenoVerendîya sewqatê hevalanê to ber biye.»Wayî wayî, lemin lemin, Xidirê mi !..

Xidirê mi, Xidirê mi, na wusar oTi ke şiya nîşîya ; ne son o, ne sodir o mi sero.Wayî wayî, lemin lemin, Xidirê mi !

Vazo vazo, Mursa vazo, Xidirê mi.

HEMILKAN

Yew (ju) Dersimic şiyo Amerîka (Hemilka) di guriyawo û wica di merdo.Na lawike (deyiri) yê sero vajiyaya (Dormarê 1950 di).

De dayê Hemilkan o,Onder hardê ho hardo dê giran oDerdê dawo (do) be mi bira derdo dê giran o.Welat coran çimonê mi vera nêsono (nusono).

Vore vorena tenike,Şiya sonî sanena ci bena honike.Bira bira, to ke sona memleketî,Mi vera selam ro pîl u qijikî.Derdonê mi ci re hurdî hurdî qejî ke.Cigera mi zerê mi de pote,Derjenonê îlaconê na suke.

Na lawike (deyîri).Ceng (Hert))ê Kore ra pey vajiyaya.

' Mamekî : Kaian, Tunceli

123

RINDEKE

Çênê mi ke to ra sa vaTu va «Ewro ne meste».Çêçênê, cencenî ame şiyeKalenî ame reste.

Çêçênê, cencena tuya ke mi diye,Se ke asme pencere ra erzena zere,Tepê kuna peyê hewrî.Safaqê Sodirî yo, rojî esto.

Rindeka mi vejiya teverKorê mi rê bêro,Mi riyê rindeka hoRoj sera nas nikerdo.

Na wo son amo,Rindeka mi dest nê pêser.Çitor mi rê derdê dînalige nêbo,Sewle pencerê ra do tever.

Nere na we kalênî ame,Haq kena ho jêde romesone,Çêvesaye posmon beno,Çitor ke to da, hen cêno.

XANE

Xanê wusar na wo ameHer çî ho keno neweQewxa min û to kîTepa qewxa kane.

Nere hora hora horaNere to ça herediya mi raTa mede lesa bariye raOlî bo can dan meraqo ra.

Nere onca hurdî hurdî voreno,Zerê mi jêde terseno.Onca qalê to yoÇê axawo de beno.

124

RINDEKE

Çênê mi ke to ra sa vaTu va «Ewro ne meste».Çêçênê, cencenî ame şiyeKalenî ame reste.

Çêçênê, cencena tuya ke mi diye,Se ke asme pencere ra erzena zere,Tepê kuna peyê hewrî.Safaqê Sodirî yo, rojî esto.

Rindeka mi vejiya teverKorê mi rê bêro,Mi riyê rindeka hoRoj sera nas nikerdo.

Na wo son amo,Rindeka mi dest nê pêser.Çitor mi rê derdê dînalige nêbo,Sewle pencerê ra do tever.

Nere na we kalênî ame,Haq kena ho jêde romesone,Çêvesaye posmon beno,Çitor ke to da, hen cêno.

XANE

Xanê wusar na wo ameHer çî ho keno neweQewxa min û to kîTepa qewxa kane.

Nere hora hora horaNere to ça herediya mi raTa mede lesa bariye raOlî bo can dan meraqo ra.

Nere onca hurdî hurdî voreno,Zerê mi jêde terseno.Onca qalê to yoÇê axawo de beno.

124

Nere çond rojî yo vorenoPepugo goyin o. *Esmer sere onca giran a,Ma ra ju tersa mi beno.

Çênê, ma sa nîbîme,Jê gula wusarî.Çênê ma vesayme,Jê soja adirî.

Çênê taliyê mawo kor o,Eskerê Tirkî onca ma ser o.Zerê mi jêde terseno,Ma-ra ju fîno be raye.

NÊTÊ HO VAJÎME

Rozê, Sultan Sileman ebe ciniya ho ra fekê çem ra fetelîno. O be ciniye ragegane pe destê jumîn cênê, gegane dest vilê jumîn sera anê, hen fetelînê.

Nadanê ju mose (Yunus) qum sera ramerdayîyo. Sultan Silêman vano :

- Cinîk, nika zerê ma de çike esto ma ke raşt vajîme na mose xil dano,peyniye de çîndano be çem !

- Ya mordimek yê mi dijdiya (dizdeya) mi, saxlîya (nimite) mi to ra çina,çerîncaye ema ez çaye nîvajîne.

Sultan Silêman vano :

- Reye nade yemi yan çi yêma honde varîyet esto. Na dîna de her çî binêemrê mi der o, tepo juyo polkinke (ju desteke ke bonce ci ra çewres polgineno waro) dest bero be pistinê ho (xo), qilêr ra ho bikeno. Ez nadano alaçiko pistin ra vezeno dono mi. Çimê mi onca kî feqîr der o.

Yunus (muse) reyê ho sero tîl bena. Nafa sira yena cinîye. Cinîye her qesecayê ra ana, ama mase hurend ra nîlewuno. Endî peynîye de teselîya hokuna, vana :

- Reye nade tu Sultan Silêman a, varîyetê to nîno be qesa. Semtena toonca henî. Ez ke ju cenc vîneno von nika bojîyê to de nêbiyene bojîyê ey debiyene. Zere mi ey re tenêna erzeno.

Mose di reye pa xil dano, çindano çem.

* Pepug : Yew (ju) bira be yew waye ra sonê kenger. Turuk waye de beno. Bine diraye beno. Waye kengeranerzena ci, bine de ginenê waro. Son de nadanê kenger tey çinê. Bira vano : «Wayê to kengerî werdê.» Wayevana : «Mi nîwerdî, îman nîkenîzerê mi rake, tey nade. » Bira, zerê waye rakeno, nadano ke kengerî çinê. Lazekbeno be mirçike, pereno ra sono. Nika waxtê kenger de yeno, waneno, vano : «Peppo, keko kam kist ? Mikist.Kam şut ? Mi şut. Kam dard be we ? Mi dard be we. Peppo, keko I...

125

Nere çond rojî yo vorenoPepugo goyin o. *Esmer sere onca giran a,Ma ra ju tersa mi beno.

Çênê, ma sa nîbîme,Jê gula wusarî.Çênê ma vesayme,Jê soja adirî.

Çênê taliyê mawo kor o,Eskerê Tirkî onca ma ser o.Zerê mi jêde terseno,Ma-ra ju fîno be raye.

NÊTÊ HO VAJÎME

Rozê, Sultan Sileman ebe ciniya ho ra fekê çem ra fetelîno. O be ciniye ragegane pe destê jumîn cênê, gegane dest vilê jumîn sera anê, hen fetelînê.

Nadanê ju mose (Yunus) qum sera ramerdayîyo. Sultan Silêman vano :

- Cinîk, nika zerê ma de çike esto ma ke raşt vajîme na mose xil dano,peyniye de çîndano be çem !

- Ya mordimek yê mi dijdiya (dizdeya) mi, saxlîya (nimite) mi to ra çina,çerîncaye ema ez çaye nîvajîne.

Sultan Silêman vano :

- Reye nade yemi yan çi yêma honde varîyet esto. Na dîna de her çî binêemrê mi der o, tepo juyo polkinke (ju desteke ke bonce ci ra çewres polgineno waro) dest bero be pistinê ho (xo), qilêr ra ho bikeno. Ez nadano alaçiko pistin ra vezeno dono mi. Çimê mi onca kî feqîr der o.

Yunus (muse) reyê ho sero tîl bena. Nafa sira yena cinîye. Cinîye her qesecayê ra ana, ama mase hurend ra nîlewuno. Endî peynîye de teselîya hokuna, vana :

- Reye nade tu Sultan Silêman a, varîyetê to nîno be qesa. Semtena toonca henî. Ez ke ju cenc vîneno von nika bojîyê to de nêbiyene bojîyê ey debiyene. Zere mi ey re tenêna erzeno.

Mose di reye pa xil dano, çindano çem.

* Pepug : Yew (ju) bira be yew waye ra sonê kenger. Turuk waye de beno. Bine diraye beno. Waye kengeranerzena ci, bine de ginenê waro. Son de nadanê kenger tey çinê. Bira vano : «Wayê to kengerî werdê.» Wayevana : «Mi nîwerdî, îman nîkenîzerê mi rake, tey nade. » Bira, zerê waye rakeno, nadano ke kengerî çinê. Lazekbeno be mirçike, pereno ra sono. Nika waxtê kenger de yeno, waneno, vano : «Peppo, keko kam kist ? Mikist.Kam şut ? Mi şut. Kam dard be we ? Mi dard be we. Peppo, keko I...

125

SOBA

Demenû rozê sonê çê Seyd Rizay* de benê meyman. Zimistan o, gewrê(kurrikî) ho bîye be hî ; vezenê, lawênê gewrû jumîn ra girê danê. Seyd Rizaykî û sûre soba herîna arda, çeyî pê soba keno be germ. Puçi cênê erzenêborûnê soba ser. Demenû hata û suru soba nîdîya. Tenê ke beno be germ,layê gewrû veşeno gewrey ginenê be war. Demenû ra ju vano :

- Bira bira milaketû gewrey wuza re eşt be war, îne re se bî ?

SULTAN SILÊMAN

Rozê Sultan Silêman nadano cinîya ho hen pozgun a, kêfê ho çîno. Vano :

- Cinik, çayê kêfê to çin o, hen pozgun osena.Vana :

- Çi mi rê derd nêbo, tu Sultan Silêmon a, zonê teyr-turî zonena, hondevarîyatê ma esto, awe ra bile tu xerac cêna. Xebere birusne teyr-turî, wa perêho birisnê. Cilo ci keme. Têy keyfê ho biremîme.

- Cinik ney ra asan çik esto. Ez von ala derdê to çik o.Sultan Silêman xebere rusneno teyr-turî pêro yenê. Dîk Silêman ci ra tek

nîno. Nadano Dîk Silêman n'amo. Elçî rusneno vano : «0 sene qese yo, rowci ra vaze, bêro ; nîno o zano.» Elçî peyser yeno, vano :

- Dîk Silêman tenê herey yeno. Tenê hesab dest der o, biqedno yeno.Tenê maneno, Dîk Silêman vejîno yeno. Sultan Silêman hersîno kowu, puf

keno, vano :

- Tu kot menda ?- Tenê hesab mi deste bî, coka kot be herey Sultanêm.- O senê hesab o destê to de bo ke xeberê mi ra hona qîmetlî yo ?- Mi hesab kerd ke na dîna de merdey jêder ê ya çî weş.- Ema kam jêder o ?

- Weson ra ju jêde bî, o çî mi est be merdo ser, bî be tê virane.- O kamçî bî ?- Camerdo ke persê cinîya ho keno. O bi mi est be merdon ser.Na qesa sero Sultan Silêman gineno ho ro. Teyrî-turî onca peyser rusneno.

Nika coka ra na teyr-turî ebe purtê ho ra wo.

* Seyîd Riza : Pîle yew esîra Dersimî bi. 1937 di vera Hukmatê Tirkan sere hewa na. Dima, nuzdî Ezirgan(Hezirgan, Erzincan) 7 di Pirdê Mufî di Tebîşiya. Hukmatê Tirkan, o dar da kerd.

126

SOBA

Demenû rozê sonê çê Seyd Rizay* de benê meyman. Zimistan o, gewrê(kurrikî) ho bîye be hî ; vezenê, lawênê gewrû jumîn ra girê danê. Seyd Rizaykî û sûre soba herîna arda, çeyî pê soba keno be germ. Puçi cênê erzenêborûnê soba ser. Demenû hata û suru soba nîdîya. Tenê ke beno be germ,layê gewrû veşeno gewrey ginenê be war. Demenû ra ju vano :

- Bira bira milaketû gewrey wuza re eşt be war, îne re se bî ?

SULTAN SILÊMAN

Rozê Sultan Silêman nadano cinîya ho hen pozgun a, kêfê ho çîno. Vano :

- Cinik, çayê kêfê to çin o, hen pozgun osena.Vana :

- Çi mi rê derd nêbo, tu Sultan Silêmon a, zonê teyr-turî zonena, hondevarîyatê ma esto, awe ra bile tu xerac cêna. Xebere birusne teyr-turî, wa perêho birisnê. Cilo ci keme. Têy keyfê ho biremîme.

- Cinik ney ra asan çik esto. Ez von ala derdê to çik o.Sultan Silêman xebere rusneno teyr-turî pêro yenê. Dîk Silêman ci ra tek

nîno. Nadano Dîk Silêman n'amo. Elçî rusneno vano : «0 sene qese yo, rowci ra vaze, bêro ; nîno o zano.» Elçî peyser yeno, vano :

- Dîk Silêman tenê herey yeno. Tenê hesab dest der o, biqedno yeno.Tenê maneno, Dîk Silêman vejîno yeno. Sultan Silêman hersîno kowu, puf

keno, vano :

- Tu kot menda ?- Tenê hesab mi deste bî, coka kot be herey Sultanêm.- O senê hesab o destê to de bo ke xeberê mi ra hona qîmetlî yo ?- Mi hesab kerd ke na dîna de merdey jêder ê ya çî weş.- Ema kam jêder o ?

- Weson ra ju jêde bî, o çî mi est be merdo ser, bî be tê virane.- O kamçî bî ?- Camerdo ke persê cinîya ho keno. O bi mi est be merdon ser.Na qesa sero Sultan Silêman gineno ho ro. Teyrî-turî onca peyser rusneno.

Nika coka ra na teyr-turî ebe purtê ho ra wo.

* Seyîd Riza : Pîle yew esîra Dersimî bi. 1937 di vera Hukmatê Tirkan sere hewa na. Dima, nuzdî Ezirgan(Hezirgan, Erzincan) 7 di Pirdê Mufî di Tebîşiya. Hukmatê Tirkan, o dar da kerd.

126

BIBLIYOGRAFYA DIMILÎ (ZAZA)-II

MALMÎSANIJ

124 - (Abbas, Hilmi) ; Alt kurdische Kampf - und Liebeslieder bessammelt und ubertragen vonHilmi Abbas mit einer Ein fûhrûng von Anton Graf Knyphausen, Munchen, Bechtle, 1964.125 - Abovian ; Kavkazî, 1848, no :46, S :164126 - Agar, Ömer Kemal ; Maden lli, 1938127 - Agar, Ömer Kemal ; Tunceli-Dersim Cografyasi, Istanbul, 1940.128-Akkan, Erdogan ; «Elazig ve Keban Baraji Çevrelerinde Cografya Araştirmalan», Cogr.Araşt. Dergisi, 3-3 (1973), S : 175-214129 - Akşam (Gazetesi), Istanbul, 7-5-1925130- Alîqemer ; «Saniga Pepûg», Dengê Komkar (Kovara Federasyona Komelên KarkerênKurdistan li Elmanya Federal), no : 40 (12-4-1982), r : 15.131 - Arif, Mehmed (?),Binbir Hadis-i Şerif Şerhi, 2. tab, Kahire, 1325 hicri, s : 406-410132 - Badilli, Kemal ; Tûrkçe Izahli Kûrtçe Grameri, Ankara, 1965, s : 6

133 - Barnum, H.N. ; «The Kuzzel Bash Koords», American Missionary Herald, 1890, s : 343-346.134- Berthelsen, Christina ; Legendariska Dersim en oberoende Provins i Kurdistan, Oslo,4-5-1985, 32 s.135 - Bira, «Roşta Ma», Dengê Komkar, no :29 (15-4-1981), r : 8.136-Bumke, Peter j.; «kizilbaş-Kurden in Dersim (Tunceli, Tûrkei), Morginalitat und Haresie»,Anthropos 74 (1979), s : 530-548.137 - Cemal, Behçet ; Şeyh Sait Isyani, Istanbul, 1955138 - Cîgerxwîn, Tarîxa Kurdistan -1 , Stockholm, weşanên Roja Nû, 1985, r:14-15,57139 - Çaçanî, Karlênê ; Pizmamtîya Cim'eta Ermeniya û Kurda, Erêvan, 1977.140 - Çelebi, Evliya ; Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Istanbul, 1976, cilt : 3, s : 869, 873 ; cilt : 4,s: 1152, 1203.141 - Çelebî, Ewlîya ; Kurd le Mêjûy Drawsêkanî da -Seyahetnamey Ewlîya Çelebî, wergêrranî :

Se'îd Nakam, le çapkirawekanî Korrî Zanyarî Kurd, Bexdad, 1977, r : 91, 162, 171, 312.142 - Çermûg, M. ; «Kurdîstana Ma», Armanc, Stockholm, no: 59-60 (Çileya Paşîn-Sibat 1985),r : 11

143 - Darkot, Besim ; «Tunceli Ûzerinde Cografi Görûşler», 3. Ûniversite Haftasi : Elazig. Istanbul,1943 (I.Q. Yayinlan, no : 196), s : 114-128.144 - Demeno ; Dengê Komkar, no : 29 (15-4-1981), r : 7145 - «Dersimcede Deyimler ve Sözcûklerin Karşilaştinlmasi», Kizil Yol, Bobigny (Fransa), no : 4(1985), s: 65-70.

127

BIBLIYOGRAFYA DIMILÎ (ZAZA)-II

MALMÎSANIJ

124 - (Abbas, Hilmi) ; Alt kurdische Kampf - und Liebeslieder bessammelt und ubertragen vonHilmi Abbas mit einer Ein fûhrûng von Anton Graf Knyphausen, Munchen, Bechtle, 1964.125 - Abovian ; Kavkazî, 1848, no :46, S :164126 - Agar, Ömer Kemal ; Maden lli, 1938127 - Agar, Ömer Kemal ; Tunceli-Dersim Cografyasi, Istanbul, 1940.128-Akkan, Erdogan ; «Elazig ve Keban Baraji Çevrelerinde Cografya Araştirmalan», Cogr.Araşt. Dergisi, 3-3 (1973), S : 175-214129 - Akşam (Gazetesi), Istanbul, 7-5-1925130- Alîqemer ; «Saniga Pepûg», Dengê Komkar (Kovara Federasyona Komelên KarkerênKurdistan li Elmanya Federal), no : 40 (12-4-1982), r : 15.131 - Arif, Mehmed (?),Binbir Hadis-i Şerif Şerhi, 2. tab, Kahire, 1325 hicri, s : 406-410132 - Badilli, Kemal ; Tûrkçe Izahli Kûrtçe Grameri, Ankara, 1965, s : 6

133 - Barnum, H.N. ; «The Kuzzel Bash Koords», American Missionary Herald, 1890, s : 343-346.134- Berthelsen, Christina ; Legendariska Dersim en oberoende Provins i Kurdistan, Oslo,4-5-1985, 32 s.135 - Bira, «Roşta Ma», Dengê Komkar, no :29 (15-4-1981), r : 8.136-Bumke, Peter j.; «kizilbaş-Kurden in Dersim (Tunceli, Tûrkei), Morginalitat und Haresie»,Anthropos 74 (1979), s : 530-548.137 - Cemal, Behçet ; Şeyh Sait Isyani, Istanbul, 1955138 - Cîgerxwîn, Tarîxa Kurdistan -1 , Stockholm, weşanên Roja Nû, 1985, r:14-15,57139 - Çaçanî, Karlênê ; Pizmamtîya Cim'eta Ermeniya û Kurda, Erêvan, 1977.140 - Çelebi, Evliya ; Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Istanbul, 1976, cilt : 3, s : 869, 873 ; cilt : 4,s: 1152, 1203.141 - Çelebî, Ewlîya ; Kurd le Mêjûy Drawsêkanî da -Seyahetnamey Ewlîya Çelebî, wergêrranî :

Se'îd Nakam, le çapkirawekanî Korrî Zanyarî Kurd, Bexdad, 1977, r : 91, 162, 171, 312.142 - Çermûg, M. ; «Kurdîstana Ma», Armanc, Stockholm, no: 59-60 (Çileya Paşîn-Sibat 1985),r : 11

143 - Darkot, Besim ; «Tunceli Ûzerinde Cografi Görûşler», 3. Ûniversite Haftasi : Elazig. Istanbul,1943 (I.Q. Yayinlan, no : 196), s : 114-128.144 - Demeno ; Dengê Komkar, no : 29 (15-4-1981), r : 7145 - «Dersimcede Deyimler ve Sözcûklerin Karşilaştinlmasi», Kizil Yol, Bobigny (Fransa), no : 4(1985), s: 65-70.

127

146 - Dersim, T.C. Uahiliye vekaleti Jandarma Umum Kumandanhgi (Gizli ve zata mahsustur.Kayit altinda yûz tane basilmiştir). sayi : 55058, Ankara (?), 1 935 (?)

147 - «Dilin Devrimci Mucadeledeki Etkisi», Ronahî, Ziirich, no : 18(Mart 1976), s : 18-28148-Dilmen, Mustafa ; «Doguda Gördûklerimden», Dicle-Firat (Ayhk Fikir Gazetesi), Istanbul,no: 4 (6-1-1963), s:4149 - Dorn, B. ; An die Historich-philologische classe der Kaiserlichen Academie der Wisenchaf-ten, Mêlanges Asiatiques, Petersbourg, 1856, T. II., s : 617-620.150 - Dûndar, Tevfik ; Tunceli ve Çevresindeki Uç Vilayetin Ziraî Durumu ve Gelişme Imkanlan,Istanbul, 1943.151 - Elî (Dersimli Ozan Ali), Ala Sare Wedardayêna Karkeran, Dengê Komkar, no : 1 (Adar 1979)r:7152 - El-'Umerî, Fazlullah ; Mesalîku'l-Ebsar.153 - «Eskerê Tirkî Dersim de çi Fetelîno», Dengê Komkar, no : 18 (Tebax 1980), r: 8154 - Firat, M.Şerif ; Dogu llleri ve Varto Tarihi, 2. baski, Ankara, Milli Egitim Basimevi, 1961.155-Gaspardjian, A.O., «Dersim», Istoriko-Filologiceskij Zurnal (Erevan), 1977. 2 (1985), s:195-210.156-Gökalp, Ziya ; Kurt Aşiretleri Hakkinda Sosyolojik Incelemeler, Ankara, Komal Yayinlan,1975, s: 51.157 - Gökalp, Ziya ; «Kurt Aşiretleri», Bariş Dûnyasi (Dergisi), no : 13 (Nisan 1963), s : 242158 - Gökçe, Enver ; Wa Suwend Bo Wa Şirt Bo, Ca'deyanê Ma Di Zî, Tadayox : Malmîsanij,Hêvî, Paris, no :3 (Sebat 1 985), r : 1 05-1 06.159 - Hakki (Ulug), Naşit ; «Batil Hurafelerin Hukumran Oldugu Dersim», Vakit (Yevmî Gazete),Istanbul, 15-6-1925.160 - Harziya, Alî ; «Kûrt Sorunu», Emek-Ayhk Sosyalist Dergi, no : 6 (Kasim 1970), s :47161 - Hasretyan, Prof. M.A. ; Dr. K.M. Ahmad ; M. Ciwan ; 1925 Kurt Ayaklanmasi (Şeyh SaitHareketi), Uppsala, Jîna Nû Yayinlan, 1985.162 - Ibrahimpor, Dr. Muhemmed Teqî ; Vajenameyê Farisî-Kurdî.163 - Iranşehr, cildê ewel, 1963, Çapxaney Danişgeh, s : 644.164 - Justi, F. ; Les noms^d'animaux en kurde, Paris, 1878.165 - Kop (Sevengil), Kadri Kemal ; Anadolu'nun Dogu ve Gûneydogusu, Tûrk Kûlturunû Araş-tirma Enstitiisû Yayinlan, 2. baski, Ankara, 1982, s : 15,28,29,30,48,53.166-Kemali, Ali ; Erzincan. Tarihi, cografyi, içtimai, etnografi, idari, ihsai tetkikat tecrûbesi.Istanbul, Resimli Ay Matbaasi, 1932.167 - «Koremore», Roja Welat, Ankara, no : 4 (25-1-1978), r : 12168 - Kurdistan (Gazetesi), Istanbul, no : 2 (1918), s : 14.1 69 - Kurdo, Qenatê , «Bîr û bawerî niştimanperwerî le folklor û edebî kurdî da», Pêşeng (organînawendîy Partî Demokratî Gelî Kurdistan), sal : 2, r : no. 4 (Kanûnî Yekem-1983), no : 35.

- Kurdistan (Dengî Yekîtî Xwendekaranî lawanî Kurdistan le Ewrûpa), no : 1-2.170 - Kurdoyêf, Prof. K.K ; Haletekanî cins û bînay, berkar le zaza da, wergêrranî le rûsîyewe :

Dr. îbrahîm 'Ezîz îbrahim, Hêvî, Paris, no : 3 (Sebat 1985), r : 118-131.171 - Kurd, Xortê ; Welat Welatê Kurdan o, Hêvî, Paris, no : 3 (Sebat 1985), r : 112.172 - Lacê Heni (Muhemmed 'Elî 'Ewnî), Hawar (Kovara Kurdî), Şam, no : 23 (27-7-1933)173-Lerch, P.l. ; Berich uber eine im Auftrage der Historich- Philologischen classe derKaiserlichen Academie der Wiessench unternommene Reise zu den Krigsge fangenen Kurden inRoslawl, im Gouvernement Smolensk (Petersbourg, 1856), Mêlanges Asiatiques, T. II. s:621-649.174 - Lerch, P.l. ; «Qawxê Nêrib û Sîwanî», Hêvî, Paris, no : 3, r : 109-111.175 - «Leza Ma», Ronahî, Zurich, no : 18 (Mart 1976), s : 28-29.176 - «Macerî Silemonî Gince», Hêvî, Parîs no : 3 (Seba 1985), r : T07-108.

128

146 - Dersim, T.C. Uahiliye vekaleti Jandarma Umum Kumandanhgi (Gizli ve zata mahsustur.Kayit altinda yûz tane basilmiştir). sayi : 55058, Ankara (?), 1 935 (?)

147 - «Dilin Devrimci Mucadeledeki Etkisi», Ronahî, Ziirich, no : 18(Mart 1976), s : 18-28148-Dilmen, Mustafa ; «Doguda Gördûklerimden», Dicle-Firat (Ayhk Fikir Gazetesi), Istanbul,no: 4 (6-1-1963), s:4149 - Dorn, B. ; An die Historich-philologische classe der Kaiserlichen Academie der Wisenchaf-ten, Mêlanges Asiatiques, Petersbourg, 1856, T. II., s : 617-620.150 - Dûndar, Tevfik ; Tunceli ve Çevresindeki Uç Vilayetin Ziraî Durumu ve Gelişme Imkanlan,Istanbul, 1943.151 - Elî (Dersimli Ozan Ali), Ala Sare Wedardayêna Karkeran, Dengê Komkar, no : 1 (Adar 1979)r:7152 - El-'Umerî, Fazlullah ; Mesalîku'l-Ebsar.153 - «Eskerê Tirkî Dersim de çi Fetelîno», Dengê Komkar, no : 18 (Tebax 1980), r: 8154 - Firat, M.Şerif ; Dogu llleri ve Varto Tarihi, 2. baski, Ankara, Milli Egitim Basimevi, 1961.155-Gaspardjian, A.O., «Dersim», Istoriko-Filologiceskij Zurnal (Erevan), 1977. 2 (1985), s:195-210.156-Gökalp, Ziya ; Kurt Aşiretleri Hakkinda Sosyolojik Incelemeler, Ankara, Komal Yayinlan,1975, s: 51.157 - Gökalp, Ziya ; «Kurt Aşiretleri», Bariş Dûnyasi (Dergisi), no : 13 (Nisan 1963), s : 242158 - Gökçe, Enver ; Wa Suwend Bo Wa Şirt Bo, Ca'deyanê Ma Di Zî, Tadayox : Malmîsanij,Hêvî, Paris, no :3 (Sebat 1 985), r : 1 05-1 06.159 - Hakki (Ulug), Naşit ; «Batil Hurafelerin Hukumran Oldugu Dersim», Vakit (Yevmî Gazete),Istanbul, 15-6-1925.160 - Harziya, Alî ; «Kûrt Sorunu», Emek-Ayhk Sosyalist Dergi, no : 6 (Kasim 1970), s :47161 - Hasretyan, Prof. M.A. ; Dr. K.M. Ahmad ; M. Ciwan ; 1925 Kurt Ayaklanmasi (Şeyh SaitHareketi), Uppsala, Jîna Nû Yayinlan, 1985.162 - Ibrahimpor, Dr. Muhemmed Teqî ; Vajenameyê Farisî-Kurdî.163 - Iranşehr, cildê ewel, 1963, Çapxaney Danişgeh, s : 644.164 - Justi, F. ; Les noms^d'animaux en kurde, Paris, 1878.165 - Kop (Sevengil), Kadri Kemal ; Anadolu'nun Dogu ve Gûneydogusu, Tûrk Kûlturunû Araş-tirma Enstitiisû Yayinlan, 2. baski, Ankara, 1982, s : 15,28,29,30,48,53.166-Kemali, Ali ; Erzincan. Tarihi, cografyi, içtimai, etnografi, idari, ihsai tetkikat tecrûbesi.Istanbul, Resimli Ay Matbaasi, 1932.167 - «Koremore», Roja Welat, Ankara, no : 4 (25-1-1978), r : 12168 - Kurdistan (Gazetesi), Istanbul, no : 2 (1918), s : 14.1 69 - Kurdo, Qenatê , «Bîr û bawerî niştimanperwerî le folklor û edebî kurdî da», Pêşeng (organînawendîy Partî Demokratî Gelî Kurdistan), sal : 2, r : no. 4 (Kanûnî Yekem-1983), no : 35.

- Kurdistan (Dengî Yekîtî Xwendekaranî lawanî Kurdistan le Ewrûpa), no : 1-2.170 - Kurdoyêf, Prof. K.K ; Haletekanî cins û bînay, berkar le zaza da, wergêrranî le rûsîyewe :

Dr. îbrahîm 'Ezîz îbrahim, Hêvî, Paris, no : 3 (Sebat 1985), r : 118-131.171 - Kurd, Xortê ; Welat Welatê Kurdan o, Hêvî, Paris, no : 3 (Sebat 1985), r : 112.172 - Lacê Heni (Muhemmed 'Elî 'Ewnî), Hawar (Kovara Kurdî), Şam, no : 23 (27-7-1933)173-Lerch, P.l. ; Berich uber eine im Auftrage der Historich- Philologischen classe derKaiserlichen Academie der Wiessench unternommene Reise zu den Krigsge fangenen Kurden inRoslawl, im Gouvernement Smolensk (Petersbourg, 1856), Mêlanges Asiatiques, T. II. s:621-649.174 - Lerch, P.l. ; «Qawxê Nêrib û Sîwanî», Hêvî, Paris, no : 3, r : 109-111.175 - «Leza Ma», Ronahî, Zurich, no : 18 (Mart 1976), s : 28-29.176 - «Macerî Silemonî Gince», Hêvî, Parîs no : 3 (Seba 1985), r : T07-108.

128

177 - Malmîsanij, Folklorê Ma ra», Hêvî, Paris, no : 3 (Sebat 1985), r : 93-104.178 - Malmîsanij, «Heş», Hêvî (Kovara Kurdîya Zarokan), Stockholm, no : 4 (Gulan 1981), r : 8-9.179- Malmîsanij, «19. Yûzyilda Kird (Zaza) Aşiretleri Arasindaki Çatişmalar, Studia Kurdica,Paris, no:1 (1985).180 - Malmîsanij, «Pîran», Berbang, Stockholm, sal : 3, no : 7 (1984), r : 23.181 - Mamed, «Fistanê Dayka Mi», Dengê Komkar, no : 29 (15-4-1981), r : 11.182- Merdûx Kurdistanî, Hezretê Ayetullah Şêx Muhemmed ; Tarîxê Kurd û Kurdistan weTewabi' ya Tarîxê Merdûx, cild : 1 , çap : 2, s : 91 , 92, 93, 103, 106, 1 13, 1 15.183 - Molyneux-Seel, L. ; «Joumey in Dersim», Geogrphical Journal, 44-1 (1914), s : 49-68.184 - Nur, Dr. Riza ; TurkTarihi, cilt : 1, Istanbul, 1972.185 - özttirk, S. ; Tunceli' de Alevilik, I.Û.E.F. Sosyoloji Bölumu mezuniyet tezi, 1972. no : 7472.186-Riza, Em. P. Kd. Albay M. : Benlik ve Dilbirligimiz, 2. baski, Turk Kulturunti AraştirmaEnstitiisii Yayinlan, Ankara, 1982, s : 8,13,18,19.187 - Riggs, Rew. Henry H. ; «The Religion of The Dersim Kurds», Missionary Review of theWorld, vol. 24 (October 191 1), New-york, s : 734-744.188 - San, M. Salih ; Dogu Anadolu ve Muş'un Izahli Kronolojik Tarihi, Tiirk Kultiirunû AraştirmaEnstitusii Yayinlan, 1 982, s : 1 6, 1 8,53,63,65.1 89 - Say, Ahmet ; Bingöl Hikayeleri190 - Say, Ahmet ; «Göriz'li Mehmet Şerif Efendi», Yanna Dogru (Dergisi), Mart-Nisan 1976, s :

11-20.191 - Semt, F. ; «Lazê de Padîşay be çêne da Şuanî», Kurtuluş Yolu, Köln, no : 8 (Haziran 1985),s : 13. no : 10 (Agustos 1985), s : 15192 - Sîlopî, Zinar ; Doza Kurdistan, 1969, s : 87-96,102.193 - Sumer, Prof. Dr. F. ; Oguzlar, s : 634, 637.194 - Şerefhan, Şerefname (Kiirt Tarihi), çev : M.E. Bozarslan, Istanbul, 1971 .

195 - Şerefxanî Bedlîsî, Şerefnamey Şerefxanî Bedlîsî, wergêrranî : Hejar, Bexdad, KorrîZanyarîKurd, çapxaney Nu'man, 1973.196 - Şihhesenanli, Dogan Kiliç ; Mc. Carus ; Minorski ; Kurtlerin Menşei ve Kiirt Dili Incelemeleri,Istanbul, Dersim Yayinevi, 1963.197 - Şimaran, Lacek ; «Silom mi êst», Dengê Komkar, no : 18 (Tebax 1980), r : 8.198-Taneri, Prof. Dr. Aydin ; Turkistanli Bir Tûrk Boyu : Kurtler, Genişletilmiş 2. baski, TûrkKiiltiJrûnû Araştirma Enstitûsû Yayinlan, Ankara, 1983, s : 5, 17, 41, 143, 145, 155199 - Taş Mustafa ; «Çemişgezek llçesinin Idari Cografyasi», Tûrk Idare Dergisi, 41 (324), 1970,s: 127-142200 - Teko, «Sanika Hêş», Dengê Komkar, no : 44 (1 5-8-1 982), r : 1 1 .

201 - Tevfik Efendi, Salname-î Vilayet-î Diyarbekir, 1883, defa : 11., Sayfa : 116,138.202 - «The faith of the Dersim Kurds», Gelawêj, The Kurdish journal, june 1964, s :8-10203 - Toker, Metin ; Şeyh Sait ve Isayni, Ankara, 1 968.204 - Ulug, Naşit Hakki, Tunceli Medeniyete Açihyor, 1939.205 - Vakit (yevmî Gazete), Istanbul, Nisan - Mayis - Haziran -Temmuz - Augustos - Eyliil -1925.206 - «Xelaşayêna Welat», Dengê Komkar, no : 26,27 (15-2-981), r : 7-9 ; No : 28 (15-3-1981), r :

11

207 - «Xona Hecî», Hêvî, Paris, no : 3, r : 1 13208 - Yalçm, Osman ; Elazig-Tunceli-Bingöl, Iştanbul, 1959.209 - Yamulki, Abdulaziz ; Kiirdistan ve Kiirt Ihtilalleri, cilt : 1 , Bagdat, 1947, s : 79.21 0 - Yavuz, Edip ; Dog Anadolulda Dil-Onomastik llişkileri Ozerine Bir Deneme, Ankara, TiirkKûltiirûnû Araştirma Enstitûsu Yaymlan, 1 983.211 - Yavuz, Edip ; Tarih BoyuncaTurk Kavimleri.212 - «Zazacada Deyimler», Kizil Yol, Bobigny (Fransa), no : 3 (1984), s : 49-52.

129

177 - Malmîsanij, Folklorê Ma ra», Hêvî, Paris, no : 3 (Sebat 1985), r : 93-104.178 - Malmîsanij, «Heş», Hêvî (Kovara Kurdîya Zarokan), Stockholm, no : 4 (Gulan 1981), r : 8-9.179- Malmîsanij, «19. Yûzyilda Kird (Zaza) Aşiretleri Arasindaki Çatişmalar, Studia Kurdica,Paris, no:1 (1985).180 - Malmîsanij, «Pîran», Berbang, Stockholm, sal : 3, no : 7 (1984), r : 23.181 - Mamed, «Fistanê Dayka Mi», Dengê Komkar, no : 29 (15-4-1981), r : 11.182- Merdûx Kurdistanî, Hezretê Ayetullah Şêx Muhemmed ; Tarîxê Kurd û Kurdistan weTewabi' ya Tarîxê Merdûx, cild : 1 , çap : 2, s : 91 , 92, 93, 103, 106, 1 13, 1 15.183 - Molyneux-Seel, L. ; «Joumey in Dersim», Geogrphical Journal, 44-1 (1914), s : 49-68.184 - Nur, Dr. Riza ; TurkTarihi, cilt : 1, Istanbul, 1972.185 - özttirk, S. ; Tunceli' de Alevilik, I.Û.E.F. Sosyoloji Bölumu mezuniyet tezi, 1972. no : 7472.186-Riza, Em. P. Kd. Albay M. : Benlik ve Dilbirligimiz, 2. baski, Turk Kulturunti AraştirmaEnstitiisii Yayinlan, Ankara, 1982, s : 8,13,18,19.187 - Riggs, Rew. Henry H. ; «The Religion of The Dersim Kurds», Missionary Review of theWorld, vol. 24 (October 191 1), New-york, s : 734-744.188 - San, M. Salih ; Dogu Anadolu ve Muş'un Izahli Kronolojik Tarihi, Tiirk Kultiirunû AraştirmaEnstitusii Yayinlan, 1 982, s : 1 6, 1 8,53,63,65.1 89 - Say, Ahmet ; Bingöl Hikayeleri190 - Say, Ahmet ; «Göriz'li Mehmet Şerif Efendi», Yanna Dogru (Dergisi), Mart-Nisan 1976, s :

11-20.191 - Semt, F. ; «Lazê de Padîşay be çêne da Şuanî», Kurtuluş Yolu, Köln, no : 8 (Haziran 1985),s : 13. no : 10 (Agustos 1985), s : 15192 - Sîlopî, Zinar ; Doza Kurdistan, 1969, s : 87-96,102.193 - Sumer, Prof. Dr. F. ; Oguzlar, s : 634, 637.194 - Şerefhan, Şerefname (Kiirt Tarihi), çev : M.E. Bozarslan, Istanbul, 1971 .

195 - Şerefxanî Bedlîsî, Şerefnamey Şerefxanî Bedlîsî, wergêrranî : Hejar, Bexdad, KorrîZanyarîKurd, çapxaney Nu'man, 1973.196 - Şihhesenanli, Dogan Kiliç ; Mc. Carus ; Minorski ; Kurtlerin Menşei ve Kiirt Dili Incelemeleri,Istanbul, Dersim Yayinevi, 1963.197 - Şimaran, Lacek ; «Silom mi êst», Dengê Komkar, no : 18 (Tebax 1980), r : 8.198-Taneri, Prof. Dr. Aydin ; Turkistanli Bir Tûrk Boyu : Kurtler, Genişletilmiş 2. baski, TûrkKiiltiJrûnû Araştirma Enstitûsû Yayinlan, Ankara, 1983, s : 5, 17, 41, 143, 145, 155199 - Taş Mustafa ; «Çemişgezek llçesinin Idari Cografyasi», Tûrk Idare Dergisi, 41 (324), 1970,s: 127-142200 - Teko, «Sanika Hêş», Dengê Komkar, no : 44 (1 5-8-1 982), r : 1 1 .

201 - Tevfik Efendi, Salname-î Vilayet-î Diyarbekir, 1883, defa : 11., Sayfa : 116,138.202 - «The faith of the Dersim Kurds», Gelawêj, The Kurdish journal, june 1964, s :8-10203 - Toker, Metin ; Şeyh Sait ve Isayni, Ankara, 1 968.204 - Ulug, Naşit Hakki, Tunceli Medeniyete Açihyor, 1939.205 - Vakit (yevmî Gazete), Istanbul, Nisan - Mayis - Haziran -Temmuz - Augustos - Eyliil -1925.206 - «Xelaşayêna Welat», Dengê Komkar, no : 26,27 (15-2-981), r : 7-9 ; No : 28 (15-3-1981), r :

11

207 - «Xona Hecî», Hêvî, Paris, no : 3, r : 1 13208 - Yalçm, Osman ; Elazig-Tunceli-Bingöl, Iştanbul, 1959.209 - Yamulki, Abdulaziz ; Kiirdistan ve Kiirt Ihtilalleri, cilt : 1 , Bagdat, 1947, s : 79.21 0 - Yavuz, Edip ; Dog Anadolulda Dil-Onomastik llişkileri Ozerine Bir Deneme, Ankara, TiirkKûltiirûnû Araştirma Enstitûsu Yaymlan, 1 983.211 - Yavuz, Edip ; Tarih BoyuncaTurk Kavimleri.212 - «Zazacada Deyimler», Kizil Yol, Bobigny (Fransa), no : 3 (1984), s : 49-52.

129

213 - «Zaza», Encyclopedia Universalis, Paris, 1980, volume : 9, p : 721.214 - Zekî, Muhemmed Emîn ; Xulasetu Tarîxe'l-Kurd we Kurdistan, terceme : Muhemmed 'Elî'Ewnî, cild : 1, Tab' : 2, Bexdad, 1962, s : 46, 316, 320, 368, 395, 40.215 - Zilfî, «Çuxure», Roja Welat (Rojnameya siyasî û çandî ya 15 rojî), Ankara, no : 5 (5 Adar1978), r: 11.216 - Dogu Anadolu, s : 142.217-Arif, Ahmed ; «Dagen Nuheter», (17-2-1985), översattare : Eshat Ayata-Ruth Sylwan,Stockholm, S : 22218 - Vty Adlar.», Tarih ve Toplum, Istanbul, no : 7 (Temmuz 1984)219 - Ayre (mecmu'aya Ziwanî), Stokholm, Ser : 1985, no : 1 ,2 ; 16 r.220 - Baykara, barbaros ; Nefret Köprûsû (Şirzi), 5. baski, Istanbul, Akyar Yaymlan, 1982.221 - Baykara, Barbaros ; Dersim 1938, 2. bski, Istanbul, Akyar Yayinlan, 1982.222 - «Bir Tiirkûmiiz Özerine : Lawika Xidê Alê lsmê», Dengê Komkar, Frankfurt, no : 79(27-9-1985), r: 15.223 - «Karkerê welatonê Dina Pêro ju Bêl !» (Belavoka Têkoşîn), 1 -5-1 984, (Awrupa).224 - Orankij, losif M.; Les Langues Iraniennes, traduction : Joyce Blau, Paris, 1977, p : 163, 196225 - «Zorla Makale Bastirmanin Yolu Bulundu !..», Banş Diinyasi (Dergisi), Istanbul, no : 15(Haziran 1963), s: 357-358

130

213 - «Zaza», Encyclopedia Universalis, Paris, 1980, volume : 9, p : 721.214 - Zekî, Muhemmed Emîn ; Xulasetu Tarîxe'l-Kurd we Kurdistan, terceme : Muhemmed 'Elî'Ewnî, cild : 1, Tab' : 2, Bexdad, 1962, s : 46, 316, 320, 368, 395, 40.215 - Zilfî, «Çuxure», Roja Welat (Rojnameya siyasî û çandî ya 15 rojî), Ankara, no : 5 (5 Adar1978), r: 11.216 - Dogu Anadolu, s : 142.217-Arif, Ahmed ; «Dagen Nuheter», (17-2-1985), översattare : Eshat Ayata-Ruth Sylwan,Stockholm, S : 22218 - Vty Adlar.», Tarih ve Toplum, Istanbul, no : 7 (Temmuz 1984)219 - Ayre (mecmu'aya Ziwanî), Stokholm, Ser : 1985, no : 1 ,2 ; 16 r.220 - Baykara, barbaros ; Nefret Köprûsû (Şirzi), 5. baski, Istanbul, Akyar Yaymlan, 1982.221 - Baykara, Barbaros ; Dersim 1938, 2. bski, Istanbul, Akyar Yayinlan, 1982.222 - «Bir Tiirkûmiiz Özerine : Lawika Xidê Alê lsmê», Dengê Komkar, Frankfurt, no : 79(27-9-1985), r: 15.223 - «Karkerê welatonê Dina Pêro ju Bêl !» (Belavoka Têkoşîn), 1 -5-1 984, (Awrupa).224 - Orankij, losif M.; Les Langues Iraniennes, traduction : Joyce Blau, Paris, 1977, p : 163, 196225 - «Zorla Makale Bastirmanin Yolu Bulundu !..», Banş Diinyasi (Dergisi), Istanbul, no : 15(Haziran 1963), s: 357-358

130

rt . .» 3 A t,.' J-*-1 *J ^ *-* ^ *-* A-J J ^***J>-* 3 jr^ '»* O-^rM $ ^ ^ *»-0 )

j-_-___e l-i v_şw i5j I-J j(USt_j ^JJ « Aj l_w__-j_i_. -j__£J____> j J-S

H(( -jj_? c^U _5--->-- j _ç>jj-? _î-L-9---jj 3 u^',J-~-^--, u? .ş-J*11-

__L>j L_j_? __J < j U i__îtv_j < oj . Ls _j. ^ _______ - __«, f^

^-JLjl.., """j,J t5="J>^ i5j-^- iLija-» --) ' *V.' .' ..' "' ^ (5-1 JJ -* ir' -' ^"' ' ^ >+

_, ^_, _ j Lc a_j I j i Sj t> j j -1 ij-o

_S- -Sy.y^ -J J J J ' - j J_4 ', jj-

S j_l_. <_$jj .' '"'jj-j_Sj ' A-S 4 jj_jj-Sj 4 J

>j-_i_3. _Sj_l_i ^ U j_i «J K

. A -1 U°U° T nY^ « -'- i-H «_- l_> ,_;_____> I

131 YA

rt . .» 3 A t,.' J-*-1 *J ^ *-* ^ *-* A-J J ^***J>-* 3 jr^ '»* O-^rM $ ^ ^ *»-0 )

j-_-___e l-i v_şw i5j I-J j(USt_j ^JJ « Aj l_w__-j_i_. -j__£J____> j J-S

H(( -jj_? c^U _5--->-- j _ç>jj-? _î-L-9---jj 3 u^',J-~-^--, u? .ş-J*11-

__L>j L_j_? __J < j U i__îtv_j < oj . Ls _j. ^ _______ - __«, f^

^-JLjl.., """j,J t5="J>^ i5j-^- iLija-» --) ' *V.' .' ..' "' ^ (5-1 JJ -* ir' -' ^"' ' ^ >+

_, ^_, _ j Lc a_j I j i Sj t> j j -1 ij-o

_S- -Sy.y^ -J J J J ' - j J_4 ', jj-

S j_l_. <_$jj .' '"'jj-j_Sj ' A-S 4 jj_jj-Sj 4 J

>j-_i_3. _Sj_l_i ^ U j_i «J K

. A -1 U°U° T nY^ « -'- i-H «_- l_> ,_;_____> I

131 YA

t5j ..».' lS*J4,'JJ^ J-V J £ - j-> 4-J A*-i _w j OJJ-> j-A**j (5-'-' J ^JJ-* v5~'*-'

I^Sj I J_>_jj_/<_, l_>j-'_j Cj -__!-> j > . -jj_> _5__> I jl j3t_ij l_t jj j __j A_i I j __ A_i

^_jj-_________' _5 _5j____ l-j^ jj j jjj_)Jj_? j _)l-»j _ J I -->__ _5jj_ij-__J_A

tf j-î-1-* ^j-S^W -- J'- rrf ) nn _-"-- 'o'-'i^ ^1--*- _?*j-- ji_s_J-» -J ( e5«jj- ' jI_j _îI--I-j_) l-*j __-_;__'__.->j_! j_-J !---_-_ _p I-j J l-_

: _, ..>"'jj-' _?'j ' *j*-j ts-*'-*

_5j ___.__> _5j I i r'i S j _-->jjj ____>_ >JjJ_l_> l_j_! j -_> __s * _ ___ L>_I__*Y

: *-h _, "* j *'*_-i I 'i-i j 1 I ? _j T !_____>j fl-jj S _> _)_ »

' I "> ' j I ' çJj ' J .' "* ..ll..' '"'" ..' ''

__lj__0 l_____l J __jtjl-J j »_-> J __>lj-»_ J ____J ___" ______A_> 5 i

i_9jj_> < i _) s __ < - ' mj _i JJA _ )n _jj I .' i"' ' J _e ' ' *" (^ __->__ _ - 4 >

__jU _5 l< A .,.1-, <T 0Uj-V. _5_ _-_L> _-)__ . 4_-j-_j _5^ _5_PtH _Sj 4jL_-U ( _5j *j* :" *-*-=*

-j _________ _-_'-> lSj'-t"4-' c9 -'!--- ' J *--" iS-' *-> I "' "i i c> _5_-" _-> _-__-' j^ V ^

_ < Ajj i l_b __-_-! ___'"' ..'J 'J J_> 4 j < 4j A 'i lj-> 4 __- IJS 4_ -A> j 4 i - I j _j_ujj_j4V V V

<l ______j_l _»j jj j_jj_> __i_J_- __) _-_>'_> _5-<_> - _5__jI-j j a-v"i> ___J__> j_j

. - j A 'i 'i ifl i 4-jj j_) 'i - i __U__jj j_j l_j _; "i 1 9 j_m _; -____ l-S l_j j '_J ' j __-i a__9

_5_ i a - i '"'.,' .i _5J" |_5 rt ' ,"' > _ --j

; iSJJ-h =--jj-J o ' l-'.'jj '

48- Bedorxan, Celadet (Herekol Azizan) : Klasikên me

Hawar, 9 (1941) 33, : R.9.

132 YY

t5j ..».' lS*J4,'JJ^ J-V J £ - j-> 4-J A*-i _w j OJJ-> j-A**j (5-'-' J ^JJ-* v5~'*-'

I^Sj I J_>_jj_/<_, l_>j-'_j Cj -__!-> j > . -jj_> _5__> I jl j3t_ij l_t jj j __j A_i I j __ A_i

^_jj-_________' _5 _5j____ l-j^ jj j jjj_)Jj_? j _)l-»j _ J I -->__ _5jj_ij-__J_A

tf j-î-1-* ^j-S^W -- J'- rrf ) nn _-"-- 'o'-'i^ ^1--*- _?*j-- ji_s_J-» -J ( e5«jj- ' jI_j _îI--I-j_) l-*j __-_;__'__.->j_! j_-J !---_-_ _p I-j J l-_

: _, ..>"'jj-' _?'j ' *j*-j ts-*'-*

_5j ___.__> _5j I i r'i S j _-->jjj ____>_ >JjJ_l_> l_j_! j -_> __s * _ ___ L>_I__*Y

: *-h _, "* j *'*_-i I 'i-i j 1 I ? _j T !_____>j fl-jj S _> _)_ »

' I "> ' j I ' çJj ' J .' "* ..ll..' '"'" ..' ''

__lj__0 l_____l J __jtjl-J j »_-> J __>lj-»_ J ____J ___" ______A_> 5 i

i_9jj_> < i _) s __ < - ' mj _i JJA _ )n _jj I .' i"' ' J _e ' ' *" (^ __->__ _ - 4 >

__jU _5 l< A .,.1-, <T 0Uj-V. _5_ _-_L> _-)__ . 4_-j-_j _5^ _5_PtH _Sj 4jL_-U ( _5j *j* :" *-*-=*

-j _________ _-_'-> lSj'-t"4-' c9 -'!--- ' J *--" iS-' *-> I "' "i i c> _5_-" _-> _-__-' j^ V ^

_ < Ajj i l_b __-_-! ___'"' ..'J 'J J_> 4 j < 4j A 'i lj-> 4 __- IJS 4_ -A> j 4 i - I j _j_ujj_j4V V V

<l ______j_l _»j jj j_jj_> __i_J_- __) _-_>'_> _5-<_> - _5__jI-j j a-v"i> ___J__> j_j

. - j A 'i 'i ifl i 4-jj j_) 'i - i __U__jj j_j l_j _; "i 1 9 j_m _; -____ l-S l_j j '_J ' j __-i a__9

_5_ i a - i '"'.,' .i _5J" |_5 rt ' ,"' > _ --j

; iSJJ-h =--jj-J o ' l-'.'jj '

48- Bedorxan, Celadet (Herekol Azizan) : Klasikên me

Hawar, 9 (1941) 33, : R.9.

132 YY

i"> ...i.iH <>> l--iA->4j _-" <_J _£__>4__jjjj_^ j |»x_' j <_?__. v___ jj«i- _-- L>

_-_ Lo j 4_>J_i4_> J 4j I j *i._ift 4-J j 5 4_i jj j _;_jj_> ___ Lj j 4_i-j __ __r__j^a>

J J i o _ ^j-J j J A 4_o j j_> 4 j ___- I "i in 1 ' ..'-' J J '' , _ fl .1 ..i _J _J J *j ' "J J ''

>4jl j 'i.iftj LS -_i '_ J _; (_j_J__>jjj ___ L__ l_ _5j 4_j j_>_- l_r__-_-jj _j_jj-» j _;j>i

1 ' ..' - ' " J J l>sL-,JJJ^ 44j__b _;_jjj? __- Loj <_, Loj__Li_) 4j __i j4j _J j_ft_, ,,i'JJ-_ ___J J *i .' _-J _5 __J 4_ 4_l ' ..' J l-S 'u ^V^ "' '"..'J ..' .' _*'..'" A ^j _ < aj_>_

. 4 j _____} j 4 j_J_? J "i'>4a -Jj_j __i Jj_l4

4j I, , , .*? J j4__J j4_j 4_j__>_j L>j_î 4j I- _j L_> 4-J j4_?__l 4j__)_S>__

A ' .; j .; _j-o i> _5j 4_9 < 4 j _JJ J-J * 4 j l_i __ j 4_> _-> A ..' **' - '

ff . 4 j_jj 4X _;j 4-9 _)-s __i A I <l i "i __5--_ 4 j_ij -J j_i 4_j jilii 4j_u _-__

__j I j_> 4_ 4_*> < _5j_* __J _> J ' J J_J _-J 4_ 4_j _-_-ij Li L_ _-- L> yyJ-J j Jf *

**___-_> _-_ _j ' *i,.l-> I ' 4 > J J > j j 'j 4_j __i __S__) _S < 4 j uiij j-j ___jj LS s-

< I __i 4 j 4_j J 4-*? _J ,4j I mi j *? _5jJ j icr"' *J ' jL-JJ ' ' ..' ..' _J 4_> < I_i4_ l_ _5-_>_ij

Q*1 J .' ' J L** i« LS4 _i _5j j j * Jr> S -J <->LS4_ I j l_> 4j -__j j_ o j_jj_- __j jjj. _j -_-*__. J 4_f _J _|j l_j_3 4j 4_j L_J4j_JJ j

_, l__.j_> j£_) 0 J OJ-'--' _J i4- O L_j_i_ __-_->__ j 4j4j __i_ji>

fY- O 'jjj--' 0-° J O-^* t-* '" ' "' di'jjj '-- _r^*J o-^**- £ .' "' "' *

_ j Jj Ij 4_i I j_şJ-> 4 "i i ,i .' 'is 'JJ ' *r> ' Jt-* J *-j jrt j J(° *-° ^g' - '>- ,_- '»

-'j j , , _-o !_____ Lij _;j I 'l j ..i -J j _5j l_jjj j4j4_j L-J-* _5jJ ^J-JSJ*.?U> _5J4j4_j _5jL> _54j__ _-j4_J __J L> (_>j__'4j . I__ I j L_ j __l Li L_

^ _ij__ij 4J__j< 4_i __> j >4_j ~-J->> *_) 4-J < >JJ-S _>J_> l_jl_J __j'_SI J_i_>

(_-__- _J I j I j-"v- I j I ' is-*^1J *V I J l_r-!jLj*-' *-J Jj-r1 o'-'JH' '_:-!*' >'J-

f r - f r J J < v --. .«-*_>- f?

.fV J v *- * *-* fY

133 YP

i"> ...i.iH <>> l--iA->4j _-" <_J _£__>4__jjjj_^ j |»x_' j <_?__. v___ jj«i- _-- L>

_-_ Lo j 4_>J_i4_> J 4j I j *i._ift 4-J j 5 4_i jj j _;_jj_> ___ Lj j 4_i-j __ __r__j^a>

J J i o _ ^j-J j J A 4_o j j_> 4 j ___- I "i in 1 ' ..'-' J J '' , _ fl .1 ..i _J _J J *j ' "J J ''

>4jl j 'i.iftj LS -_i '_ J _; (_j_J__>jjj ___ L__ l_ _5j 4_j j_>_- l_r__-_-jj _j_jj-» j _;j>i

1 ' ..' - ' " J J l>sL-,JJJ^ 44j__b _;_jjj? __- Loj <_, Loj__Li_) 4j __i j4j _J j_ft_, ,,i'JJ-_ ___J J *i .' _-J _5 __J 4_ 4_l ' ..' J l-S 'u ^V^ "' '"..'J ..' .' _*'..'" A ^j _ < aj_>_

. 4 j _____} j 4 j_J_? J "i'>4a -Jj_j __i Jj_l4

4j I, , , .*? J j4__J j4_j 4_j__>_j L>j_î 4j I- _j L_> 4-J j4_?__l 4j__)_S>__

A ' .; j .; _j-o i> _5j 4_9 < 4 j _JJ J-J * 4 j l_i __ j 4_> _-> A ..' **' - '

ff . 4 j_jj 4X _;j 4-9 _)-s __i A I <l i "i __5--_ 4 j_ij -J j_i 4_j jilii 4j_u _-__

__j I j_> 4_ 4_*> < _5j_* __J _> J ' J J_J _-J 4_ 4_j _-_-ij Li L_ _-- L> yyJ-J j Jf *

**___-_> _-_ _j ' *i,.l-> I ' 4 > J J > j j 'j 4_j __i __S__) _S < 4 j uiij j-j ___jj LS s-

< I __i 4 j 4_j J 4-*? _J ,4j I mi j *? _5jJ j icr"' *J ' jL-JJ ' ' ..' ..' _J 4_> < I_i4_ l_ _5-_>_ij

Q*1 J .' ' J L** i« LS4 _i _5j j j * Jr> S -J <->LS4_ I j l_> 4j -__j j_ o j_jj_- __j jjj. _j -_-*__. J 4_f _J _|j l_j_3 4j 4_j L_J4j_JJ j

_, l__.j_> j£_) 0 J OJ-'--' _J i4- O L_j_i_ __-_->__ j 4j4j __i_ji>

fY- O 'jjj--' 0-° J O-^* t-* '" ' "' di'jjj '-- _r^*J o-^**- £ .' "' "' *

_ j Jj Ij 4_i I j_şJ-> 4 "i i ,i .' 'is 'JJ ' *r> ' Jt-* J *-j jrt j J(° *-° ^g' - '>- ,_- '»

-'j j , , _-o !_____ Lij _;j I 'l j ..i -J j _5j l_jjj j4j4_j L-J-* _5jJ ^J-JSJ*.?U> _5J4j4_j _5jL> _54j__ _-j4_J __J L> (_>j__'4j . I__ I j L_ j __l Li L_

^ _ij__ij 4J__j< 4_i __> j >4_j ~-J->> *_) 4-J < >JJ-S _>J_> l_jl_J __j'_SI J_i_>

(_-__- _J I j I j-"v- I j I ' is-*^1J *V I J l_r-!jLj*-' *-J Jj-r1 o'-'JH' '_:-!*' >'J-

f r - f r J J < v --. .«-*_>- f?

.fV J v *- * *-* fY

133 YP

LJ I jjj ___jj-j __J A-§ _jPi _______ Lj j j 4_J ^o 4->j 4__ (ji L> -- J _-_ L> _-_ 4_j A-j _)_-i_i

4j_uujj__, I____i4_j__j __-_) 4_S i-_j Loj4_j ->jj > lSJJ-J LjiJ ___J 4_> J_ J 4_o j 4_j j-o jv

_ 4 JJ > j j J J "l lj > J O Loj 4_) _____ 4_j 4_*j.jj_> _, l___i LS__o 4_0j 4-j J j 1_>_)w4j4_j j

. 0_J_! ___* j 4_j _;j

"ff"O L>jj_i__A_jj_; 4b_ijj_j i-i^jŞu Lj5 _j L>jj_T ___> ____*. __>4j4_. j j___j

__. !___-___> 4 _ j->j- 4_j l>-jJ-> 4jl-jl_jj4_j ^_i __xJj-_j __i L> l_>4w_-J-_j j> 4_J

__i_i <J 4_i LS-I L>a 4jj_j_Îj4_ _, l_ijl_- I -__>.! 1/1 ____J4_6 _jj\ 4J _S

4jj_jJT _, Li_;j l-_i a_i l_>-_>4i>j L> j 4_j ^_»_J__> _5_5jjj_Jj_?

ol _;_ j I jj-S 4j__c L_ j Lj I j j 4_j i_jj L- "' 'J-J lSjJJ

-S*

-__ u>

J L > J 4 > l-___0_i__J_. _5 Lli'l l ij I \nn '1.1*1 4-J 4_S < 4 jj_>j_S _) L_-_J-_JJ Lû "' '' *?*v

j4_ ___ _5 ^j-j-- Ij _-_>jjj t__'__j_J_J-_i ( _, L__-_jj_> < -jjii' _îjrJ*i j* ' ^(_5j*-S'*>J

4_j _j > _;_> 4_o_> 4_J _5-_>_Jj_j

_)_jj__-j j L> j 4_i 41 < _jj o - *-r> * j * j >» -J i_5 >,l-j i_r-» ! j j j -* * '

_Ş4 *"t i> I 4_> ___ Loj 41 4jj-j 4j4 jjjrt 1 4_i 4__j__> _j L> _t_J> I J) d _> LiJ 4_j

____-_-i j j|» 4_o 4-S Cj LS 4i- 4 j 4-j ___ Lj 4 j 4__;j L L 4_j j J j _*J_> _-_> -> _-_JJJ_-_J

4jj4____> (___J_-_* __- Lj _;4__jj_r 4J __j lj_2,4_ _->j 4_-"_-j < 4j_i_ijj_i _-_>jji> __»

. _5j->4_ Lj Lo 4__ 4 j 4_Sj j_j ,,**' 'J L> 4_J

-_> 4 J_ J j _.9 Li JJ 4_j jjj_S__j

Oo !j4lC _J__o Lcj-i __)jj_j_94_o

< ,, 4_j L 0 4 ______-,, _) 1 1 1 rt '1 1 '1 j_i j

û 4 j Li 4_ ,0 __ jS J_uu

4_j Lfc 4-J _. j __>j4_?__j Jjj_j_S4_j_)_> Lo 4_j j j 4 _ j j - j j 4_]__» ^-j

< 4_j L j___-si < __ij_j < <__> _?>_> Loj_>

4j LS- __ b < 4 jJ_j _y ->4-o _5j_9j_i

--_)-> j 4J 4_l j i"|ui 1 j 4__ j_> j J j Ot^ j J 1° *> ig ' ' "' '" ' l_*J* i_r L> _5-J

. ____j4-_lj 4j4___j-> _-__j4-> _5_J_-J 4_Cj4j4i) 4_i4j4_j _5j I -> L_> L_ I _-.j __ J 4-S -J

rr J vvy J v

4__ , 4» _ f f

l_ . o_a f û

134 Yû

LJ I jjj ___jj-j __J A-§ _jPi _______ Lj j j 4_J ^o 4->j 4__ (ji L> -- J _-_ L> _-_ 4_j A-j _)_-i_i

4j_uujj__, I____i4_j__j __-_) 4_S i-_j Loj4_j ->jj > lSJJ-J LjiJ ___J 4_> J_ J 4_o j 4_j j-o jv

_ 4 JJ > j j J J "l lj > J O Loj 4_) _____ 4_j 4_*j.jj_> _, l___i LS__o 4_0j 4-j J j 1_>_)w4j4_j j

. 0_J_! ___* j 4_j _;j

"ff"O L>jj_i__A_jj_; 4b_ijj_j i-i^jŞu Lj5 _j L>jj_T ___> ____*. __>4j4_. j j___j

__. !___-___> 4 _ j->j- 4_j l>-jJ-> 4jl-jl_jj4_j ^_i __xJj-_j __i L> l_>4w_-J-_j j> 4_J

__i_i <J 4_i LS-I L>a 4jj_j_Îj4_ _, l_ijl_- I -__>.! 1/1 ____J4_6 _jj\ 4J _S

4jj_jJT _, Li_;j l-_i a_i l_>-_>4i>j L> j 4_j ^_»_J__> _5_5jjj_Jj_?

ol _;_ j I jj-S 4j__c L_ j Lj I j j 4_j i_jj L- "' 'J-J lSjJJ

-S*

-__ u>

J L > J 4 > l-___0_i__J_. _5 Lli'l l ij I \nn '1.1*1 4-J 4_S < 4 jj_>j_S _) L_-_J-_JJ Lû "' '' *?*v

j4_ ___ _5 ^j-j-- Ij _-_>jjj t__'__j_J_J-_i ( _, L__-_jj_> < -jjii' _îjrJ*i j* ' ^(_5j*-S'*>J

4_j _j > _;_> 4_o_> 4_J _5-_>_Jj_j

_)_jj__-j j L> j 4_i 41 < _jj o - *-r> * j * j >» -J i_5 >,l-j i_r-» ! j j j -* * '

_Ş4 *"t i> I 4_> ___ Loj 41 4jj-j 4j4 jjjrt 1 4_i 4__j__> _j L> _t_J> I J) d _> LiJ 4_j

____-_-i j j|» 4_o 4-S Cj LS 4i- 4 j 4-j ___ Lj 4 j 4__;j L L 4_j j J j _*J_> _-_> -> _-_JJJ_-_J

4jj4____> (___J_-_* __- Lj _;4__jj_r 4J __j lj_2,4_ _->j 4_-"_-j < 4j_i_ijj_i _-_>jji> __»

. _5j->4_ Lj Lo 4__ 4 j 4_Sj j_j ,,**' 'J L> 4_J

-_> 4 J_ J j _.9 Li JJ 4_j jjj_S__j

Oo !j4lC _J__o Lcj-i __)jj_j_94_o

< ,, 4_j L 0 4 ______-,, _) 1 1 1 rt '1 1 '1 j_i j

û 4 j Li 4_ ,0 __ jS J_uu

4_j Lfc 4-J _. j __>j4_?__j Jjj_j_S4_j_)_> Lo 4_j j j 4 _ j j - j j 4_]__» ^-j

< 4_j L j___-si < __ij_j < <__> _?>_> Loj_>

4j LS- __ b < 4 jJ_j _y ->4-o _5j_9j_i

--_)-> j 4J 4_l j i"|ui 1 j 4__ j_> j J j Ot^ j J 1° *> ig ' ' "' '" ' l_*J* i_r L> _5-J

. ____j4-_lj 4j4___j-> _-__j4-> _5_J_-J 4_Cj4j4i) 4_i4j4_j _5j I -> L_> L_ I _-.j __ J 4-S -J

rr J vvy J v

4__ , 4» _ f f

l_ . o_a f û

134 Yû

>/ *

Aj rt "i j *'..'j j .' .' ^5 -_S __J ___T _J Loj

_ IL_>_j __.._ _JL_-_* ___I__j4_ _JL_4 S __, _J L __ j _-_ L»

. _5j___i__ _____ j __j j__v4_ 4_j i_j ___J A_j _;j__j __ j J i , i i L-t j __J ____- 4_i

" »f Y " _L__C j_0 ___-__-_> j_> 4_j 4_C ___i_j _9 4_i _ I -____J j j4__*4-j >. L__lC ^ < J_i L>

,_-'L_ -* _--j--jj LS !>j-j-j L> _5j L__jj _J ___u.jj__ j_, __jj5 ___ Lj _-_>- j Ij-Jj-*_______ Lj < jj_j _._i4jLc __- L j _,__j_,j_- j __j_> L- __j L j jj___j> < jj_j4_j

__ * *> °» _S1 « j j-j 15-Sj j-j o LS-___j L_vjx _;_! _£i_j j j 4_i j _S L> _-!«._.

<J j J 4_._5j_>4_j j -_. \i'ijj 4_j 4_*> < _ j j_> j j_> 4 j **> .1 I 4 ?__ L j __»>J L-5 _)'m i 'i LS 4_i

< I j-_ _____b 4_> j S -_> 1 iVim 1 '1 i\ '1 1 j-> j O J 1 J 4-J __j j < j j_j 4-s __S__J Li 1_j 4 j

_','i .1 S 4_J 4___l j OJ J-J 4-> 4_j ud J j 4_b < J J-J 4-J j 1 __> 4_l L-J J u_ j_» J J j 4 J 4__J 4_> _;_] 4 j

_____J _)_> j_> j 4 J _j_I 4_> J j J 4-J _5 1 J 0*^-***^J *'"' J J O1^ J"^ ***"*"' *""J O J""'

. 1 j LS-_j L_Jj_j j ___ l_> _, ' im'ij'

4 i 1 Lj _; _5__J 4 j 4 j i j 4_j j ___ 4_j 4-o _5J I '1 1 i 4_l 4_j ' "' "'..' J ..' .' ,_j _> j 4_> 4_l

* ' / _> I j "i ş 4 _ < _) Lj-____J <_S A 1 4 ' ..' J 4-U 4_j 1i-j__j 'i ..11" J J 1 1__ij-> _5 ___j

J 1" _5j Lj -_ 4 "1 1 '1 4_1 4__J _5J_* 4 j J_> J 4_j j *_ 'J J 'l .'__'J 19 L> __Sj J_J __j l-> j

_5j____ 1 j 4 j j j 4 j _5 4_l i_J j Cj-I 4_> J _*J 43 ___ ^J LS l_- Sij_> l_i __J l__-j_ __J l_ J

<4o4_j_S-_J ___ij___l 4_j lj_J _5j-> j 4_> _S__J j_j jj_J 4_i <>J-J >J ' j.1 ' *** ^ ' 4-J J

_5j I ' _J < J J > j J> ** 'j ' - 4_> < 1 _V_ 4 j J j 4-> _5j__o J -_*> 4J Cj - j L 4_j j j-_J 41

_) 4 j 4i\ 'i "ift < I __J l__i.jj-> ____ij __j_j j. _S __i J _jj_> _) _JS _______' _; _5_t_j 4 j 4j j 4-jj

__j a_i a _5j |_9 __j 1 j A*>i 1 1 4_i j J j_> 4 -> __J _5 4__> 4 j 4lS < J J_> J J J J "-11 9 j_, .. ^ _, ^ ^ ->

I __-_ 4_j . . . _j \ 1 1 l_j ______ 4_j 4j4_o4_>j4u_i j4__ _C-_j_) 4_. j J j __-> - I -y

. _>J_ _> J O L>j 4l_

"ft"A I 4 j j j_j 4_J_5j 4 j 4_- j_j _j 4-9 _____1.> ____) j j_j 4_9 j-S __j 4-o _j ) 4-9

I -____> j___> ____w4_j4_o _5j I '1.1..1 4j _5_jS_jj j O L__j _L-9 jj-j-_j J-j-J L. ,_j l_> ,__J->J 1

______J_Î J_l _____-1Ji 4 _> J J > (_"_-S_J__S _5jj_jJ_ jj___jj> < j 4_J 4_j j_S 4-Jv >. v ^-

-- js_J4___j, _5j_ij Ll_i j 4j 4_i__i_ij j_«_i _;__'_J__i _;jjj__Jj_> j o Loj J _-ijjJ_i

. xf J ' v * "> f T

. r? J v _-_.__>_ fr

>/ *

Aj rt "i j *'..'j j .' .' ^5 -_S __J ___T _J Loj

_ IL_>_j __.._ _JL_-_* ___I__j4_ _JL_4 S __, _J L __ j _-_ L»

. _5j___i__ _____ j __j j__v4_ 4_j i_j ___J A_j _;j__j __ j J i , i i L-t j __J ____- 4_i

" »f Y " _L__C j_0 ___-__-_> j_> 4_j 4_C ___i_j _9 4_i _ I -____J j j4__*4-j >. L__lC ^ < J_i L>

,_-'L_ -* _--j--jj LS !>j-j-j L> _5j L__jj _J ___u.jj__ j_, __jj5 ___ Lj _-_>- j Ij-Jj-*_______ Lj < jj_j _._i4jLc __- L j _,__j_,j_- j __j_> L- __j L j jj___j> < jj_j4_j

__ * *> °» _S1 « j j-j 15-Sj j-j o LS-___j L_vjx _;_! _£i_j j j 4_i j _S L> _-!«._.

<J j J 4_._5j_>4_j j -_. \i'ijj 4_j 4_*> < _ j j_> j j_> 4 j **> .1 I 4 ?__ L j __»>J L-5 _)'m i 'i LS 4_i

< I j-_ _____b 4_> j S -_> 1 iVim 1 '1 i\ '1 1 j-> j O J 1 J 4-J __j j < j j_j 4-s __S__J Li 1_j 4 j

_','i .1 S 4_J 4___l j OJ J-J 4-> 4_j ud J j 4_b < J J-J 4-J j 1 __> 4_l L-J J u_ j_» J J j 4 J 4__J 4_> _;_] 4 j

_____J _)_> j_> j 4 J _j_I 4_> J j J 4-J _5 1 J 0*^-***^J *'"' J J O1^ J"^ ***"*"' *""J O J""'

. 1 j LS-_j L_Jj_j j ___ l_> _, ' im'ij'

4 i 1 Lj _; _5__J 4 j 4 j i j 4_j j ___ 4_j 4-o _5J I '1 1 i 4_l 4_j ' "' "'..' J ..' .' ,_j _> j 4_> 4_l

* ' / _> I j "i ş 4 _ < _) Lj-____J <_S A 1 4 ' ..' J 4-U 4_j 1i-j__j 'i ..11" J J 1 1__ij-> _5 ___j

J 1" _5j Lj -_ 4 "1 1 '1 4_1 4__J _5J_* 4 j J_> J 4_j j *_ 'J J 'l .'__'J 19 L> __Sj J_J __j l-> j

_5j____ 1 j 4 j j j 4 j _5 4_l i_J j Cj-I 4_> J _*J 43 ___ ^J LS l_- Sij_> l_i __J l__-j_ __J l_ J

<4o4_j_S-_J ___ij___l 4_j lj_J _5j-> j 4_> _S__J j_j jj_J 4_i <>J-J >J ' j.1 ' *** ^ ' 4-J J

_5j I ' _J < J J > j J> ** 'j ' - 4_> < 1 _V_ 4 j J j 4-> _5j__o J -_*> 4J Cj - j L 4_j j j-_J 41

_) 4 j 4i\ 'i "ift < I __J l__i.jj-> ____ij __j_j j. _S __i J _jj_> _) _JS _______' _; _5_t_j 4 j 4j j 4-jj

__j a_i a _5j |_9 __j 1 j A*>i 1 1 4_i j J j_> 4 -> __J _5 4__> 4 j 4lS < J J_> J J J J "-11 9 j_, .. ^ _, ^ ^ ->

I __-_ 4_j . . . _j \ 1 1 l_j ______ 4_j 4j4_o4_>j4u_i j4__ _C-_j_) 4_. j J j __-> - I -y

. _>J_ _> J O L>j 4l_

"ft"A I 4 j j j_j 4_J_5j 4 j 4_- j_j _j 4-9 _____1.> ____) j j_j 4_9 j-S __j 4-o _j ) 4-9

I -____> j___> ____w4_j4_o _5j I '1.1..1 4j _5_jS_jj j O L__j _L-9 jj-j-_j J-j-J L. ,_j l_> ,__J->J 1

______J_Î J_l _____-1Ji 4 _> J J > (_"_-S_J__S _5jj_jJ_ jj___jj> < j 4_J 4_j j_S 4-Jv >. v ^-

-- js_J4___j, _5j_ij Ll_i j 4j 4_i__i_ij j_«_i _;__'_J__i _;jjj__Jj_> j o Loj J _-ijjJ_i

. xf J ' v * "> f T

. r? J v _-_.__>_ fr

~-_i_. _5_J j--j _5_jj_> ^5j lj__ _-, _-SLlSjj__> __,_J L_ _-o 4-0 _JSj__i> . i5j_> t____'V >

( - Lftj4_9j __ij__.) J ~4j ,_*A_Ûj-> __Sjj__> _;__ lj 4 -.jl 4_j < __>__ ____ __ÇLI 4_>

_-__j _jj 4-S 4_> j 4_S j 4-j 4_> _>j_lSj j_i j _j. j Li _;_]-_> 4 j 4(_) j J-__> 4-0 j J_i -J) l_i

"_r- 'j**31 -SJ-* __-*

* j s'J J^ _-* _*--* JJ J ' * J J--*J"-*J * J _ri--J-,-l L- _-« -- _-->j j_-> ___--->4 -> _-J|_*j J I S ) j-9 _-Sjj_l>. . 4j4_ij_> __j L->4j4j L-jjj_i_j __JJ4_oj_> 4__j A_i J J_u_> j

j -»

A , ' J i -J _, ' I 'l l j _*j 4-J (_"4j_-_ jj_*>4j 4_j 1 .* l"i J 4-J __-.__> J _>_) __J 4-5

__j U __JI J 4-J J J-0 __"*> __J L> |B_i4_j < (_, -_o -_ij j_j 4 j 4_jj "liu 1 j_> 4 j( 4 j_l j 4_>)

****>***'_'..* _5* J-"-1 j *"* _J J 4 >J_j-S _;__S__j I "i ii, 1_> _Ji >_JJJ _j l> i *!**» j4jj j_jj)

4_J < _jii l i j4j4_J __> 4_i 4 -> 4l_i ____.-> 4_jj_j_*> (__J4-S__j LS j(o L'J-y) i_ *'-'"' 'J-"!*-0

*J L- __) _;(_)>- 4 i-i 4 j| _;j_ j li.S i j-J-o _ J Ij4j_j Lj4_9 __o4_j4l_V ">

__-_> L> J»_J__J < 4_j 4-o 4_l _5 L- L_> _5jj_) p 4-0 l-> 4lS 4l-i_5j j-LS-J j_9 4_>j j -> _J

U_ 4 j -..,-- ,J rt **> i i . _jj_S 4_j -Jj 4_j j j _> j_S j 4 j 4_J 4 j J_V_J 4_j __J _j4j4_4j J 4_Ji

**" .. ..' '°-J-^JJ-S _5jJ LJj-9 _ - l_-__J Llvj l_> JJ-o 4_> J l 'i 4j ^jj 4 JJ J "lni.ljj

_____ _J j 4_ _5_JSj 4_> _. j 1 _> j Ljj_j j u_ > i> "1 1 L_i j j 1 j 4 j j j__o 4_> _5j_ij__) 4_>

' ..'" 'J ..' ' _ '-Jj-S _*JJ_f-J-> _ '..' " 4 j 4_j _54j4_j I '1 lg> j 1 1 4 j J_J < 1 " 1 1 1

_J 4 J Ljj_l_i _4j4_ j_j 4j___4___j_ _S 4-j_J -J < JJ-J j-_> j-j-* °-J Jjj O L_>J_J

O " ..' ..' '-'Jj-S le-S'^ J L_l lirJ-J Ljj? J J>4!j4 _ 4 J I m'i j 4-0 41 __-> __- > I ..» '"

. L-J I ______-_>V

_-J 4-S* _j l_>4 Jjj j _*_>jj 4-J JJ j __J L> < 1.J _)_> j J j> 4_o _-_J L_Lmj l-> _J

* _, 1 j__§ >J_- 4_6 L-J * 4j I u'i 1 **l IV '1 jj _5_j Ij4_jj_> _-J__oJ-S __Jj 4_J_J jj L_>Jj

J iSj < _L_>J l_j 4-J J _J> <-_'-> __j LS'^jj.t- <_->j__'j Ij < !_> JJJJ4-J _r-j->

J J >* J _r^-^'_»*J* *J W' JJ^?* lj>i* c^^J-^^j lj-> j 0JJ 'j* J O lj* is-^J-"j_____4j L 4 j j ____!_, j I j_> _-_l_>j 4_j j _, I 'i-jft O j ' LSj A-SjJ^ L> < _, Uj 4_>

<<

( O \-J-J 1 1 ' .'lSj > 1> J * J *-" J J J ' L> < 1 j I j j _SJ j_> _-o 4-S 4-_i _5j 4-g O 4-J L 4_J

. _-______.. . , .o__i L j ,_, 4j__l j o*1-*-0 J -"'"jj^ i_"""^*",JJJ-t'

jA-_-e ___>-___,)_> __j4j__j _-_>-> _; lj-_* jj ! *4--j L-j j ___j_> jjj _-SLjj LS

* S _r-,j>-i j _-_j L. j __j4j Lc 4_j _*"__- -_-_.jj-- _;>»jj-> _--- L» j aj _r^J_--" J3L-J O L-J-VJ-S" 4 J 4-J |_*J_- _-J LS4_3 4_> j 4_J __j I J__l4_> j 0*s*-* I j ** {£" L-<

Jjj J J J_>4 JJ-J 4 J _ i _--**--> L J < 4 j J111J J-J _J_-S__J Lluj l-> _5_-jJ_i 4_j 4_> __j L>

136 Y_,'

~-_i_. _5_J j--j _5_jj_> ^5j lj__ _-, _-SLlSjj__> __,_J L_ _-o 4-0 _JSj__i> . i5j_> t____'V >

( - Lftj4_9j __ij__.) J ~4j ,_*A_Ûj-> __Sjj__> _;__ lj 4 -.jl 4_j < __>__ ____ __ÇLI 4_>

_-__j _jj 4-S 4_> j 4_S j 4-j 4_> _>j_lSj j_i j _j. j Li _;_]-_> 4 j 4(_) j J-__> 4-0 j J_i -J) l_i

"_r- 'j**31 -SJ-* __-*

* j s'J J^ _-* _*--* JJ J ' * J J--*J"-*J * J _ri--J-,-l L- _-« -- _-->j j_-> ___--->4 -> _-J|_*j J I S ) j-9 _-Sjj_l>. . 4j4_ij_> __j L->4j4j L-jjj_i_j __JJ4_oj_> 4__j A_i J J_u_> j

j -»

A , ' J i -J _, ' I 'l l j _*j 4-J (_"4j_-_ jj_*>4j 4_j 1 .* l"i J 4-J __-.__> J _>_) __J 4-5

__j U __JI J 4-J J J-0 __"*> __J L> |B_i4_j < (_, -_o -_ij j_j 4 j 4_jj "liu 1 j_> 4 j( 4 j_l j 4_>)

****>***'_'..* _5* J-"-1 j *"* _J J 4 >J_j-S _;__S__j I "i ii, 1_> _Ji >_JJJ _j l> i *!**» j4jj j_jj)

4_J < _jii l i j4j4_J __> 4_i 4 -> 4l_i ____.-> 4_jj_j_*> (__J4-S__j LS j(o L'J-y) i_ *'-'"' 'J-"!*-0

*J L- __) _;(_)>- 4 i-i 4 j| _;j_ j li.S i j-J-o _ J Ij4j_j Lj4_9 __o4_j4l_V ">

__-_> L> J»_J__J < 4_j 4-o 4_l _5 L- L_> _5jj_) p 4-0 l-> 4lS 4l-i_5j j-LS-J j_9 4_>j j -> _J

U_ 4 j -..,-- ,J rt **> i i . _jj_S 4_j -Jj 4_j j j _> j_S j 4 j 4_J 4 j J_V_J 4_j __J _j4j4_4j J 4_Ji

**" .. ..' '°-J-^JJ-S _5jJ LJj-9 _ - l_-__J Llvj l_> JJ-o 4_> J l 'i 4j ^jj 4 JJ J "lni.ljj

_____ _J j 4_ _5_JSj 4_> _. j 1 _> j Ljj_j j u_ > i> "1 1 L_i j j 1 j 4 j j j__o 4_> _5j_ij__) 4_>

' ..'" 'J ..' ' _ '-Jj-S _*JJ_f-J-> _ '..' " 4 j 4_j _54j4_j I '1 lg> j 1 1 4 j J_J < 1 " 1 1 1

_J 4 J Ljj_l_i _4j4_ j_j 4j___4___j_ _S 4-j_J -J < JJ-J j-_> j-j-* °-J Jjj O L_>J_J

O " ..' ..' '-'Jj-S le-S'^ J L_l lirJ-J Ljj? J J>4!j4 _ 4 J I m'i j 4-0 41 __-> __- > I ..» '"

. L-J I ______-_>V

_-J 4-S* _j l_>4 Jjj j _*_>jj 4-J JJ j __J L> < 1.J _)_> j J j> 4_o _-_J L_Lmj l-> _J

* _, 1 j__§ >J_- 4_6 L-J * 4j I u'i 1 **l IV '1 jj _5_j Ij4_jj_> _-J__oJ-S __Jj 4_J_J jj L_>Jj

J iSj < _L_>J l_j 4-J J _J> <-_'-> __j LS'^jj.t- <_->j__'j Ij < !_> JJJJ4-J _r-j->

J J >* J _r^-^'_»*J* *J W' JJ^?* lj>i* c^^J-^^j lj-> j 0JJ 'j* J O lj* is-^J-"j_____4j L 4 j j ____!_, j I j_> _-_l_>j 4_j j _, I 'i-jft O j ' LSj A-SjJ^ L> < _, Uj 4_>

<<

( O \-J-J 1 1 ' .'lSj > 1> J * J *-" J J J ' L> < 1 j I j j _SJ j_> _-o 4-S 4-_i _5j 4-g O 4-J L 4_J

. _-______.. . , .o__i L j ,_, 4j__l j o*1-*-0 J -"'"jj^ i_"""^*",JJJ-t'

jA-_-e ___>-___,)_> __j4j__j _-_>-> _; lj-_* jj ! *4--j L-j j ___j_> jjj _-SLjj LS

* S _r-,j>-i j _-_j L. j __j4j Lc 4_j _*"__- -_-_.jj-- _;>»jj-> _--- L» j aj _r^J_--" J3L-J O L-J-VJ-S" 4 J 4-J |_*J_- _-J LS4_3 4_> j 4_J __j I J__l4_> j 0*s*-* I j ** {£" L-<

Jjj J J J_>4 JJ-J 4 J _ i _--**--> L J < 4 j J111J J-J _J_-S__J Lluj l-> _5_-jJ_i 4_j 4_> __j L>

136 Y_,'

J* *- ( *j*-~j-j __jjjj»__o _j___jjj_ _J ^fiû L *.fif _ş-l L- ^ L>) ____>

< ______> 4 j I j I j ^g _-_i L_- _; L. 1 j ,_;4j_ij_r 4_j< _p 4_i I j 4_J|4_J _j___.4_> l"iiViifl> 4-S Li

_--. 1__> l.-... j4l_ij4J . JJ-J jj_j4__ 1 --_> -__i _________ ______ j jj __.___> __]

L__-_>j4_ jj_j-_ 4_j OJJ-H 0""J*""1 L- __> 4-SJ-o J J 4_j I j-jj-f -ft-j 4-j < ___-_-> 4_Jv

_)'m ..' 'i L j ( 4___j__ j 4 T i Ûi < 4 j 4_i_j LS-_i__j jj_>j4_% 4_J |0___-_j) 4 j 4___( LS

_5 j4jl_J Jj-J-J _-_ L>.4j 4-JL.1 -S ____> L 4j4_j ______ _jl_ 4_i ( __J 4-j!jL_> ) J_->

4 I < 1_4__94_fe _;4._4_. __i Lj-S -J _*__j 4_j I j 4_j 4_j __JJ4jj4_ j _j 4_J I J 4_J 4_j

"i_) 4_> jjj _;4___i-> __- L 4 1 l.io |0_) 4_j < 4jj^jjS_yu L l__>j> __j-jj j j> 4lo

_5j 4 j __j j j _i i l_> 4_> j j-j _;-_> ___ ^ _i Lj > -J L _ "" ' j 4j_j_j -J i " i iii I j 4 j i 'ii -.

4 S rt mi j-> 4 i'i 4j L_i_> _S JJ-J ' > <--> LSj _J __jj j < JJJ 1 __J 4_j _) _) L Ij 1_l

(_[4 J 4 _j J j_l I 4-0 4 0 J 4J . J J_J 1 > J 4-0 4 j _ j 4-J I __J l__w .<_ _",j J_l 1 j _o_L_)

., "i 4 Ij4- _-"->-J !jj*-> I'"* _*J ' ''.,',.'J _' *-J 'j4-J4-J _5_-J lj Ij_-_j-> Ij L_>

_> j-S __> _ >_ 4_ '_>_J_J 1 iO »'4 q'- l__*J J ' 1 j.;..i o ..' ' ic '-v -> J J '' -J 1 i*i .i"i __i 1 j _ i __j

'' ' **- |^4 >_j _5__J I 'l "l .,'-> J j 4 J Lj j .1 l J _, _";j l l __j 1j_i4-> J LL-l

' **" 4 j 4j L j 4_J < 1 j **.! "i <_) j *> ^_i -___i_J l__jj_> _ -> j JJ> 4-0 ___> - l_> _J* >/ " "j ** A .' 1 ' ** ..' "' -J J 4 - J 4_- _ 4 j 4_j -_9 L _S__i 4 J 4-j 4-J J J-0 4__ 4_> Q-'l J-*>

4 I 4j4jL a4_j . _J I _> i_J-> _-- 4-0 J-S_> j j l_J jj LS _5j L_lj_l J _-__>j j 4-0 I l>

' ***J J ' * J L> l_e-JUJ-S _j L_> __9 L I j J J J I o 4 "i i'i i .i t_4_> 4_j ^, **" ,,i j "i iii - ->

_;* ** A '*'*' _54j-_i_j_*> j l__-j_> j_j jj_> 4_j jj_> _5 4 j i i*i 4_J __j L>

_*4_> 4_i_;_jj_> 4_j Lj _--"-*J- J O-r^ J-JJ*-9 Û L-yj-> JJJjJ- _54j4-j j_j < 4j L_j5..i"i

* J_> J _! ' "' ' l___j L_ _) 4 J L> _*> l I 4-_-> 4lS _j 4-_-J 4 J 4j J __J I j_j _, Lji-

4 J 1 ' j_5J L__j 4l_) 4_j _54_j LAiJ j-o t~ j-J ''..' .' *-"> ljt1 * J J J-- JV-' O ' ' ' ' ' ' j **LJJ^

j ________ Ş j I 4_Ş _j','i j ', l_)4_j 4_S _;4j4j 4j4_J->j_S J-J-J 4_j a 4__j _>ja_T _dj_j a-j

_-_l_!--'J _;4_j_j4_>j_ij _j-j4_> __>J-> _;___-> J O-J-- J__0 ___' 4_-_>-> __-_)__? 4J j_j--__j4_j _4_j4Jj _ l_JJ_> _j Ljj l_> J0-J4J ^j Lj_- _-_4j L> O LjJ_> _jj>Jtj J O^* *^!',>

J>Jj_l> 4_> 4jj_j_> __l ___4-4j 4_J _5__ l_Jj _- a 4_j ^S-JL j> 4_>4_J

__l__-l_> _;4_W -__,__, ^-jA-ijj-j-*" J4jj_j l^f-J-A _[j_J_JjJj _; ( _,_J L_i ___> __>)

137 YT

J* *- ( *j*-~j-j __jjjj»__o _j___jjj_ _J ^fiû L *.fif _ş-l L- ^ L>) ____>

< ______> 4 j I j I j ^g _-_i L_- _; L. 1 j ,_;4j_ij_r 4_j< _p 4_i I j 4_J|4_J _j___.4_> l"iiViifl> 4-S Li

_--. 1__> l.-... j4l_ij4J . JJ-J jj_j4__ 1 --_> -__i _________ ______ j jj __.___> __]

L__-_>j4_ jj_j-_ 4_j OJJ-H 0""J*""1 L- __> 4-SJ-o J J 4_j I j-jj-f -ft-j 4-j < ___-_-> 4_Jv

_)'m ..' 'i L j ( 4___j__ j 4 T i Ûi < 4 j 4_i_j LS-_i__j jj_>j4_% 4_J |0___-_j) 4 j 4___( LS

_5 j4jl_J Jj-J-J _-_ L>.4j 4-JL.1 -S ____> L 4j4_j ______ _jl_ 4_i ( __J 4-j!jL_> ) J_->

4 I < 1_4__94_fe _;4._4_. __i Lj-S -J _*__j 4_j I j 4_j 4_j __JJ4jj4_ j _j 4_J I J 4_J 4_j

"i_) 4_> jjj _;4___i-> __- L 4 1 l.io |0_) 4_j < 4jj^jjS_yu L l__>j> __j-jj j j> 4lo

_5j 4 j __j j j _i i l_> 4_> j j-j _;-_> ___ ^ _i Lj > -J L _ "" ' j 4j_j_j -J i " i iii I j 4 j i 'ii -.

4 S rt mi j-> 4 i'i 4j L_i_> _S JJ-J ' > <--> LSj _J __jj j < JJJ 1 __J 4_j _) _) L Ij 1_l

(_[4 J 4 _j J j_l I 4-0 4 0 J 4J . J J_J 1 > J 4-0 4 j _ j 4-J I __J l__w .<_ _",j J_l 1 j _o_L_)

., "i 4 Ij4- _-"->-J !jj*-> I'"* _*J ' ''.,',.'J _' *-J 'j4-J4-J _5_-J lj Ij_-_j-> Ij L_>

_> j-S __> _ >_ 4_ '_>_J_J 1 iO »'4 q'- l__*J J ' 1 j.;..i o ..' ' ic '-v -> J J '' -J 1 i*i .i"i __i 1 j _ i __j

'' ' **- |^4 >_j _5__J I 'l "l .,'-> J j 4 J Lj j .1 l J _, _";j l l __j 1j_i4-> J LL-l

' **" 4 j 4j L j 4_J < 1 j **.! "i <_) j *> ^_i -___i_J l__jj_> _ -> j JJ> 4-0 ___> - l_> _J* >/ " "j ** A .' 1 ' ** ..' "' -J J 4 - J 4_- _ 4 j 4_j -_9 L _S__i 4 J 4-j 4-J J J-0 4__ 4_> Q-'l J-*>

4 I 4j4jL a4_j . _J I _> i_J-> _-- 4-0 J-S_> j j l_J jj LS _5j L_lj_l J _-__>j j 4-0 I l>

' ***J J ' * J L> l_e-JUJ-S _j L_> __9 L I j J J J I o 4 "i i'i i .i t_4_> 4_j ^, **" ,,i j "i iii - ->

_;* ** A '*'*' _54j-_i_j_*> j l__-j_> j_j jj_> 4_j jj_> _5 4 j i i*i 4_J __j L>

_*4_> 4_i_;_jj_> 4_j Lj _--"-*J- J O-r^ J-JJ*-9 Û L-yj-> JJJjJ- _54j4-j j_j < 4j L_j5..i"i

* J_> J _! ' "' ' l___j L_ _) 4 J L> _*> l I 4-_-> 4lS _j 4-_-J 4 J 4j J __J I j_j _, Lji-

4 J 1 ' j_5J L__j 4l_) 4_j _54_j LAiJ j-o t~ j-J ''..' .' *-"> ljt1 * J J J-- JV-' O ' ' ' ' ' ' j **LJJ^

j ________ Ş j I 4_Ş _j','i j ', l_)4_j 4_S _;4j4j 4j4_J->j_S J-J-J 4_j a 4__j _>ja_T _dj_j a-j

_-_l_!--'J _;4_j_j4_>j_ij _j-j4_> __>J-> _;___-> J O-J-- J__0 ___' 4_-_>-> __-_)__? 4J j_j--__j4_j _4_j4Jj _ l_JJ_> _j Ljj l_> J0-J4J ^j Lj_- _-_4j L> O LjJ_> _jj>Jtj J O^* *^!',>

J>Jj_l> 4_> 4jj_j_> __l ___4-4j 4_J _5__ l_Jj _- a 4_j ^S-JL j> 4_>4_J

__l__-l_> _;4_W -__,__, ^-jA-ijj-j-*" J4jj_j l^f-J-A _[j_J_JjJj _; ( _,_J L_i ___> __>)

137 YT

_^ ..'"'- J <0 L->J_- _--J_-J-> L __j-Jj4-> _-J4j L> 4_j ___j -jj > 4_S 4_j l_> 4jaJ

. 4j_jj4_l _, 4_jl_l_i ( _>jj_> __Sa_l l_v L_J ) _j Lj_> __> 1j

_-ij j j 4_j L_i _J j _5j_> (_5__S-_o 4_>j ___< __>j_> j j L -J lSj*-j*-*' V_** '

j > j A_> jO_ 4_J< J J J O .1 l Li 4 J j >J_l_jj 4_j I j_> ___> J I i-i _J l_> (_>_>*j 4__*4_J ê 4 o 4_> j_S

J _l l L. < 4j4_j__4_> _ , l__i Ll4_> _;4-)A i 'i i,i l_i 4j4j L _;_-_ L__l_>j 4_j J 4_j

. 4j4_>j lj_>4_>4_j _;j l_j _gJ J < JJ_>4_> 4_j

_-!*-* _r*"J ***-*->'-' L-y iSj** * ' "_*-* j-O-j **_-- 'j J*-1 >-'_*'-' S" fj j *S L 4_< 4 _> 4___j 4l>j_Jj J 4 j 1j , __J ' 'J A '..'..'_, ' L4j4_ 4_j4j4_j jj_>

4jJ_J _;_ J> 4____o _& _|__S-J __? _jjj_L- . 4j__j jL> jj L 4 j _9 j I j l_j __S_J 4__*

j I »*> "i_l 4"nii 4 0 ___aj4__*_J u'i i"iui 4_> j-Jj __) Liji _-_ Ij-J L _;4_jjj-c_J _J

A i 0 J ' ' 4__o 4 _> j j-J-o j J J J> < O J J *~** * ' ' *""J **' J **' J *-* JV V "y ...

J J_ -J J < _>j__4 _>___ (_5_>jj_S *> i "i _J j 4 _> ____. Ijj4_) 1 j_j _, Luj L-> 4_> _;_'j iii I _

___j. U_l 4_S_J ___" __;_J4_4j j4_l-J 4j_l4_j _, L__i Lj_> ___ d_i_l L __!>-_ 4 J 4 j j __J

J _-____" 4 _> < _;<_> _ j _*j ' 'O J J""* _»" L j _, I j**i.ji*i 'ijftt i_j 4-j L 4Jj . J J J j"i> 'ij-S"

. o* * * j-A *>'"> -_-!-_ I- o 'j -* j-*->'-

4 J 4____J __j L> _4_J < -_j__j J 4_j < _)'m i i j-> 4_i j 4__ j _Jj Lijj _;4-_L>j __

, 0 > L> < j-j-o ___ I ' _iff> j LS__j < _j_j j__S 4_i j j-j 1 j___i u.

^j-jL-J 1 J 4_> 4_S _j___lt_i i.ijj 4_j I j 4 J L J 4_J ___ 4 j 4___J __J__b _J L> i 'l _i ij 4_j

' *tJ_H -S_ff-' *^s* lj* > - -Sjja j 4-o aJ ___! L> __0 !j_Sjj_J * _)J:-J 'l _gj J 'lI x

. __ _J __j L> ^gj-jj ? i 4_S 4_j_>j___j L j o I ** j j *>- **J L _r- Li Li 1_> 4j_J

' _*J _- _-< !-JJ*S j 4-0 _J _;j_> ___> 1_>4j 4j l_j Jj__j 1>-JJ j _i.i r> 4_>j 4__ j l_j L_>

138 Y'

_^ ..'"'- J <0 L->J_- _--J_-J-> L __j-Jj4-> _-J4j L> 4_j ___j -jj > 4_S 4_j l_> 4jaJ

. 4j_jj4_l _, 4_jl_l_i ( _>jj_> __Sa_l l_v L_J ) _j Lj_> __> 1j

_-ij j j 4_j L_i _J j _5j_> (_5__S-_o 4_>j ___< __>j_> j j L -J lSj*-j*-*' V_** '

j > j A_> jO_ 4_J< J J J O .1 l Li 4 J j >J_l_jj 4_j I j_> ___> J I i-i _J l_> (_>_>*j 4__*4_J ê 4 o 4_> j_S

J _l l L. < 4j4_j__4_> _ , l__i Ll4_> _;4-)A i 'i i,i l_i 4j4j L _;_-_ L__l_>j 4_j J 4_j

. 4j4_>j lj_>4_>4_j _;j l_j _gJ J < JJ_>4_> 4_j

_-!*-* _r*"J ***-*->'-' L-y iSj** * ' "_*-* j-O-j **_-- 'j J*-1 >-'_*'-' S" fj j *S L 4_< 4 _> 4___j 4l>j_Jj J 4 j 1j , __J ' 'J A '..'..'_, ' L4j4_ 4_j4j4_j jj_>

4jJ_J _;_ J> 4____o _& _|__S-J __? _jjj_L- . 4j__j jL> jj L 4 j _9 j I j l_j __S_J 4__*

j I »*> "i_l 4"nii 4 0 ___aj4__*_J u'i i"iui 4_> j-Jj __) Liji _-_ Ij-J L _;4_jjj-c_J _J

A i 0 J ' ' 4__o 4 _> j j-J-o j J J J> < O J J *~** * ' ' *""J **' J **' J *-* JV V "y ...

J J_ -J J < _>j__4 _>___ (_5_>jj_S *> i "i _J j 4 _> ____. Ijj4_) 1 j_j _, Luj L-> 4_> _;_'j iii I _

___j. U_l 4_S_J ___" __;_J4_4j j4_l-J 4j_l4_j _, L__i Lj_> ___ d_i_l L __!>-_ 4 J 4 j j __J

J _-____" 4 _> < _;<_> _ j _*j ' 'O J J""* _»" L j _, I j**i.ji*i 'ijftt i_j 4-j L 4Jj . J J J j"i> 'ij-S"

. o* * * j-A *>'"> -_-!-_ I- o 'j -* j-*->'-

4 J 4____J __j L> _4_J < -_j__j J 4_j < _)'m i i j-> 4_i j 4__ j _Jj Lijj _;4-_L>j __

, 0 > L> < j-j-o ___ I ' _iff> j LS__j < _j_j j__S 4_i j j-j 1 j___i u.

^j-jL-J 1 J 4_> 4_S _j___lt_i i.ijj 4_j I j 4 J L J 4_J ___ 4 j 4___J __J__b _J L> i 'l _i ij 4_j

' *tJ_H -S_ff-' *^s* lj* > - -Sjja j 4-o aJ ___! L> __0 !j_Sjj_J * _)J:-J 'l _gj J 'lI x

. __ _J __j L> ^gj-jj ? i 4_S 4_j_>j___j L j o I ** j j *>- **J L _r- Li Li 1_> 4j_J

' _*J _- _-< !-JJ*S j 4-0 _J _;j_> ___> 1_>4j 4j l_j Jj__j 1>-JJ j _i.i r> 4_>j 4__ j l_j L_>

138 Y'

_*'

V

!* * J J"-"* JJ" f *-* i_j *-J--JJ-J 1_tr"JJ I J^**-! ** *' _-"- _r* Lj-jA j -* -y L

_> Li< 4j LljA j L_"__j __9j lx j __!._> Lj 4_j LS4j_jj ___ L_ I_>__j4j-_j.-j_S'

_-J L__o j 4_j 4_S 4_jj_S __>__> 4 j 4_i_ j___i_j j i_S4_i 4j 4_j _;4_jjj_w j 4_l4jj -__" lj_,

V

_r~_j _ j._)__i < _5j-j-j _J _(_____ L_j _____j_C ) _j_j_J __i4_>jj-,4__ _; _-_-__.

_______L_L_> 4 j_l_ 4_J 4_> 4u> j 4__J _> j _jjj_- JJ^) __S-_i4j 4_j ,__, 4_i_> j_i 4jj__»_, lj_j

_. J 4_j_J___i__> j _ l_J4j 4_j _5j_> __j L>. 4j 4_j L_>4_> j_i_j 4_j I ___£_<Jj-i j J LS_J_> ljM

I- iSj Ij4_>jJ_S _J__ojJ_' -J -_*i"i l l __|_>_J ^j L4j4_j j__>4_j J»*___l< "____*4_ __?

4 1 4jj__> lj_j j ___>4_ __-Jj J-_j4jj4-_* 1j_j Jou Ij _J-> -SjjavJ _5 lj_l>j

__->.Jj.il _, Lj-J L>j 4_J < Ij_-_j4- _;4___9 j _j l_>4_> j Lij_i l_-__Jjj_j* _;j L Jj L_T

V

. 4 ___i___,4_j _) ____-jjJ -_*S 4_o LS J 4-J__S _5j__j4_j_) J-> 4_j j _;j 1___ I j __> __j L> _gj

'f ) "y-S' ____><_. l_4j> _J_> _ j.___>jj> »_-* _*-__-. __,_> O^"*?__> L

JO ->j_S _Jjj-ojJ_9 j_j jJ l_> ___> LS4j L__ __> O-"-*- '_-I _.*_

_-_ J L> _-->4l> jj _J < ___4_il_jj_> j *_o -J _J_> __j L_>4 j 4j L Jj-uj __> L_i_j->

_j_j4___j ^j I m'i j 'l ^JjjJ_> 4, I_>4j4j 1j_>

4-S l_> _, 1 i*i i i _;4 j 4_j J 4 J 4_>j_S __- __j L___i_> jJ-S __>J 4-o J J -_*» j _^jj 4 j _^v

A .,'_*j J "' I J I 0 ..' * 4_j4j_-j _, 1_jj_t _ JJ <**"> îi L J_ij 4 J 4 j_ijJS _;4 j j 4_>4j __> _;j_>

. 4 j j_>j_S j___> '-> O - 4_-__ J _J 4-9 4_wJ ___> L_Jj£ _ J LS

ur^ j d___J ___! Û J dU-J ->J L. JJJ ^4^4.. _*f

* ' ' -Lu* -_Ub _ y ^

139

_*'

V

!* * J J"-"* JJ" f *-* i_j *-J--JJ-J 1_tr"JJ I J^**-! ** *' _-"- _r* Lj-jA j -* -y L

_> Li< 4j LljA j L_"__j __9j lx j __!._> Lj 4_j LS4j_jj ___ L_ I_>__j4j-_j.-j_S'

_-J L__o j 4_j 4_S 4_jj_S __>__> 4 j 4_i_ j___i_j j i_S4_i 4j 4_j _;4_jjj_w j 4_l4jj -__" lj_,

V

_r~_j _ j._)__i < _5j-j-j _J _(_____ L_j _____j_C ) _j_j_J __i4_>jj-,4__ _; _-_-__.

_______L_L_> 4 j_l_ 4_J 4_> 4u> j 4__J _> j _jjj_- JJ^) __S-_i4j 4_j ,__, 4_i_> j_i 4jj__»_, lj_j

_. J 4_j_J___i__> j _ l_J4j 4_j _5j_> __j L>. 4j 4_j L_>4_> j_i_j 4_j I ___£_<Jj-i j J LS_J_> ljM

I- iSj Ij4_>jJ_S _J__ojJ_' -J -_*i"i l l __|_>_J ^j L4j4_j j__>4_j J»*___l< "____*4_ __?

4 1 4jj__> lj_j j ___>4_ __-Jj J-_j4jj4-_* 1j_j Jou Ij _J-> -SjjavJ _5 lj_l>j

__->.Jj.il _, Lj-J L>j 4_J < Ij_-_j4- _;4___9 j _j l_>4_> j Lij_i l_-__Jjj_j* _;j L Jj L_T

V

. 4 ___i___,4_j _) ____-jjJ -_*S 4_o LS J 4-J__S _5j__j4_j_) J-> 4_j j _;j 1___ I j __> __j L> _gj

'f ) "y-S' ____><_. l_4j> _J_> _ j.___>jj> »_-* _*-__-. __,_> O^"*?__> L

JO ->j_S _Jjj-ojJ_9 j_j jJ l_> ___> LS4j L__ __> O-"-*- '_-I _.*_

_-_ J L> _-->4l> jj _J < ___4_il_jj_> j *_o -J _J_> __j L_>4 j 4j L Jj-uj __> L_i_j->

_j_j4___j ^j I m'i j 'l ^JjjJ_> 4, I_>4j4j 1j_>

4-S l_> _, 1 i*i i i _;4 j 4_j J 4 J 4_>j_S __- __j L___i_> jJ-S __>J 4-o J J -_*» j _^jj 4 j _^v

A .,'_*j J "' I J I 0 ..' * 4_j4j_-j _, 1_jj_t _ JJ <**"> îi L J_ij 4 J 4 j_ijJS _;4 j j 4_>4j __> _;j_>

. 4 j j_>j_S j___> '-> O - 4_-__ J _J 4-9 4_wJ ___> L_Jj£ _ J LS

ur^ j d___J ___! Û J dU-J ->J L. JJJ ^4^4.. _*f

* ' ' -Lu* -_Ub _ y ^

139

' J L5vS-Jl-J L>___ _-» _ j__> 4__ _j'__t," - J lj _-_______._ j4j_l_? _->-J -Jj U

JJJ __-> _-_-_ 4___S__o __ : j_i __9 u_>4_9 jjj _-_____> 4_Ji __JJ J l-__L>j l___i4_> __,

< ^j I Jlj 4_o__> 4-w 4-X-,j iii j j 4_j L j> 4_j . _, I _ _> i_j _, " L 4lS 4 jX 4u) l_9 4_j

O ' ' J Lj Jj LS j -_____ u_> ___ j 4_b __a->j lj-_- 4___ j> 4_j 4j4_î _J4_9 L

__j_Sj4_j J _, lj4__>4_o Jj4_j lj-J4j _______' j __l -> O Lj_-ij__> JJ-UJ lj L>

'0-JJ Ij^*-!* Jt"* J _*"-"' *-^j*j «--''-J o -'j l-J-J O *-j '0--J_'H-J O 'jjj-**"V\, "__>_>J *-> _-JJ u _><-J - _-* _J_o J_> L-J jj -i _> j 4-j 4 j_>__o 4-0 _S 4__ j_> l_j (_5_> L

_;-_____>J 4_jj _; j_>j 4 "l ni I j _J L L 4_j _;4j4_j _t ' j 4j4_j l_> 4j_jJ __j L>

4 i J*J _c-S 4 i 4_J 4_» 4_o Jj l__S__> j uS_> jj lj_j < ** ** _S 4_i 4-Jj --_

_p-_wj __S_jJj_o <o _ _> _j_>4_j _, lij_> _, 4-> L L-_ l_> _;j I 'i j i _J _, L_>4j4j l___j 4_>

< i " i _i .1 _-i i_j_, 4_>j _) jj_j j 4_j _g_j _ _-*-J JJ-^ aJ < *J *-» ^---yj __-*'*-' j* 4_j L>4_

____-i4_j |» _- J Luj 4_S __j LS. Ij_j4_> j LS 4_. I_ .,*? i._K _5j4l_i _J ,_ lj L> 4_S

4_>

:o-a>_-Wj ->**J

|>!JJ 'j*!* J =" j t*-1- -_--j _9__ (j-jj Luj o Loj<0-=ij44_, _, IjjJ-S"

' 4 J 4___J_L_l-> j__> 4_J J j 4__Jj LS _;4_S_J_> _-_>4_j 4_j_JJ 4-0 4_J _Jj L <_J

f ° 'QrfJ -'fl .' O J * ' O L_>**> _,d, J .' *'->-- O-IJ Ji.i Lj __) 4_>4_j -__ L

JJ«"> _, 1 j_ui _J 4_Ji_>j_S Jj j I j __> <uij Lc j _,_, Jl> Li _ I J UJ _îj S> J CjyS

l J < 4 j 4-j I j L j _,JjjS L____j * Ijl5uj_>jJ JJ_> j 4 j 4_j_> j_> j_j_j _;j Ij L-> _!jj_>

. *f^_ 'fY >J J 4__ . __»_ f<\

) fY J « -» f

140

' J L5vS-Jl-J L>___ _-» _ j__> 4__ _j'__t," - J lj _-_______._ j4j_l_? _->-J -Jj U

JJJ __-> _-_-_ 4___S__o __ : j_i __9 u_>4_9 jjj _-_____> 4_Ji __JJ J l-__L>j l___i4_> __,

< ^j I Jlj 4_o__> 4-w 4-X-,j iii j j 4_j L j> 4_j . _, I _ _> i_j _, " L 4lS 4 jX 4u) l_9 4_j

O ' ' J Lj Jj LS j -_____ u_> ___ j 4_b __a->j lj-_- 4___ j> 4_j 4j4_î _J4_9 L

__j_Sj4_j J _, lj4__>4_o Jj4_j lj-J4j _______' j __l -> O Lj_-ij__> JJ-UJ lj L>

'0-JJ Ij^*-!* Jt"* J _*"-"' *-^j*j «--''-J o -'j l-J-J O *-j '0--J_'H-J O 'jjj-**"V\, "__>_>J *-> _-JJ u _><-J - _-* _J_o J_> L-J jj -i _> j 4-j 4 j_>__o 4-0 _S 4__ j_> l_j (_5_> L

_;-_____>J 4_jj _; j_>j 4 "l ni I j _J L L 4_j _;4j4_j _t ' j 4j4_j l_> 4j_jJ __j L>

4 i J*J _c-S 4 i 4_J 4_» 4_o Jj l__S__> j uS_> jj lj_j < ** ** _S 4_i 4-Jj --_

_p-_wj __S_jJj_o <o _ _> _j_>4_j _, lij_> _, 4-> L L-_ l_> _;j I 'i j i _J _, L_>4j4j l___j 4_>

< i " i _i .1 _-i i_j_, 4_>j _) jj_j j 4_j _g_j _ _-*-J JJ-^ aJ < *J *-» ^---yj __-*'*-' j* 4_j L>4_

____-i4_j |» _- J Luj 4_S __j LS. Ij_j4_> j LS 4_. I_ .,*? i._K _5j4l_i _J ,_ lj L> 4_S

4_>

:o-a>_-Wj ->**J

|>!JJ 'j*!* J =" j t*-1- -_--j _9__ (j-jj Luj o Loj<0-=ij44_, _, IjjJ-S"

' 4 J 4___J_L_l-> j__> 4_J J j 4__Jj LS _;4_S_J_> _-_>4_j 4_j_JJ 4-0 4_J _Jj L <_J

f ° 'QrfJ -'fl .' O J * ' O L_>**> _,d, J .' *'->-- O-IJ Ji.i Lj __) 4_>4_j -__ L

JJ«"> _, 1 j_ui _J 4_Ji_>j_S Jj j I j __> <uij Lc j _,_, Jl> Li _ I J UJ _îj S> J CjyS

l J < 4 j 4-j I j L j _,JjjS L____j * Ijl5uj_>jJ JJ_> j 4 j 4_j_> j_> j_j_j _;j Ij L-> _!jj_>

. *f^_ 'fY >J J 4__ . __»_ f<\

) fY J « -» f

140

_> J_J ___-___, L 4-j L_> 4_> 4_j L f> 4_j j 4j 4_ujj j_94_> J ___ . J L>

V j «--'- lj L_ _;j I i 1 j 4J _,___> o Lj4_> j4u>_J _;__> ___ L-T__j _-», L__> «j*j L-j

^jij 8 j.' j u-ij-S Il__i Ij_j __-j Lc j _-_<.-_> L_> _ Ij-juj_J . jj__ ___ L_i_> j __>*

(» 4 a __jI_j4_j j_j Jj4_j __ij__L, _-_Jj 4_o 1_S 4 j 4 j 4_j _.j l_i _J l_>4_> jjj*<

jj'-jiJ \S L__ Jj J_> _*_ 4__S«-J -_l4j4_J _j___-4_j_J __J_> L . 4_i L o*^t* _r?v v ^

djdj LjdJc-ijL-c ^il-iw. c^-^j-j* JLJ .jALy ^iVj l_» j 0a_S_-i^J ^olo

j -1 ,,-. ji£j_£ Lj ^ Ia I ____" û__. __j j j ___i ,Vt"V j-^jtb ' j L_j _c^j l£ «-__> «*vj !*V

^ |_,j j4_,__î6 ^_;lj___il_j j OJJJ JJJ o^-1 ''"'-'* *j*-=>*jL_i (>_Jj4l_i ._;__? Lx

j4 _j 4j L> Ij j4_. ___ IJl_i__o _J jj__J__j, !_j . 1j j-u, __j Ij_iJ- _J 4j LS" J>4__

_j' i _; -___>-__ 4j4-9j L. __> Lj 4_j _ J L> . _j4_S4_> l__S_-j_J__j j ___S'4JJ

*» **> I_>lj4j ___! j j-j aj i> _)4-o _j Luu-J _*j 4-î < ___j__S4J _çj Ijiujj LSjjJ 1 .

4

. __J 4 l_> _5j -__ 4_j L I j 4J 1 ><_,m ,1 '1 Li < 1^5j 4_S 4 J j 4_-i L '"'J I ll

jj .' O""-1- *J_r° *-° Lo 4_> j _>->--> Li JJ-y Orfj _> **-'***' _r^_r*"' _!»ij*>i

* jj .1 j 4_j 4_> _9 __ _5j _-J_> _ I_l_i-_9 JJ-yj **-' -r1 O J"""1 J A 4 j >_J j 4_>

j ' ° 4-j u_J _ __ 0 6-0 u_J 4-juj j 1 J_> 1_> j 10 ]*- A"*'*- . u-J 4 j 4_C u-> _--_> ' j

< u_> ______S 1 **> "_r **-" (_*""' *-J J J î?JJ-' uJj 4-S L>j __o 4__o ___>_, l_>4j L>

II . . "

-__4_>j4Jl_> _ __J L 0 jj <V 111 l-9 4_i L ûj..j____i -_> 1j_j 'j JJ J Jtj '

j > _J LSjj jj-j-o __) iv'ij*"* .1 i"niiij 1 4_> 4_S jj-j o_jJ_> L _^ '1 ~i j _> 4 - 1 > 4_j

_;4j 4__ __-" A-rJJ-" J __->-> J_5_u>_-~ _____*jj 0_J--> L> ___!_>jJ. uj I--_i _;j 4_j _j L__i

v

4j4j4_j ^* A ' ' j ***-_ A .' < j»_J 4-j . û Lu j 4-j 4 "1 111 4 -> j_j _--_, j 4-Sj 4-j 1 T 1 _' .1 --> uS-J j-J_t>

: jj ^** >r>* j _"_ j-* -v -Sj *j *-* *-*j -

tff . J ,.__,. 4_e> _ rA

141 -fA

_> J_J ___-___, L 4-j L_> 4_> 4_j L f> 4_j j 4j 4_ujj j_94_> J ___ . J L>

V j «--'- lj L_ _;j I i 1 j 4J _,___> o Lj4_> j4u>_J _;__> ___ L-T__j _-», L__> «j*j L-j

^jij 8 j.' j u-ij-S Il__i Ij_j __-j Lc j _-_<.-_> L_> _ Ij-juj_J . jj__ ___ L_i_> j __>*

(» 4 a __jI_j4_j j_j Jj4_j __ij__L, _-_Jj 4_o 1_S 4 j 4 j 4_j _.j l_i _J l_>4_> jjj*<

jj'-jiJ \S L__ Jj J_> _*_ 4__S«-J -_l4j4_J _j___-4_j_J __J_> L . 4_i L o*^t* _r?v v ^

djdj LjdJc-ijL-c ^il-iw. c^-^j-j* JLJ .jALy ^iVj l_» j 0a_S_-i^J ^olo

j -1 ,,-. ji£j_£ Lj ^ Ia I ____" û__. __j j j ___i ,Vt"V j-^jtb ' j L_j _c^j l£ «-__> «*vj !*V

^ |_,j j4_,__î6 ^_;lj___il_j j OJJJ JJJ o^-1 ''"'-'* *j*-=>*jL_i (>_Jj4l_i ._;__? Lx

j4 _j 4j L> Ij j4_. ___ IJl_i__o _J jj__J__j, !_j . 1j j-u, __j Ij_iJ- _J 4j LS" J>4__

_j' i _; -___>-__ 4j4-9j L. __> Lj 4_j _ J L> . _j4_S4_> l__S_-j_J__j j ___S'4JJ

*» **> I_>lj4j ___! j j-j aj i> _)4-o _j Luu-J _*j 4-î < ___j__S4J _çj Ijiujj LSjjJ 1 .

4

. __J 4 l_> _5j -__ 4_j L I j 4J 1 ><_,m ,1 '1 Li < 1^5j 4_S 4 J j 4_-i L '"'J I ll

jj .' O""-1- *J_r° *-° Lo 4_> j _>->--> Li JJ-y Orfj _> **-'***' _r^_r*"' _!»ij*>i

* jj .1 j 4_j 4_> _9 __ _5j _-J_> _ I_l_i-_9 JJ-yj **-' -r1 O J"""1 J A 4 j >_J j 4_>

j ' ° 4-j u_J _ __ 0 6-0 u_J 4-juj j 1 J_> 1_> j 10 ]*- A"*'*- . u-J 4 j 4_C u-> _--_> ' j

< u_> ______S 1 **> "_r **-" (_*""' *-J J J î?JJ-' uJj 4-S L>j __o 4__o ___>_, l_>4j L>

II . . "

-__4_>j4Jl_> _ __J L 0 jj <V 111 l-9 4_i L ûj..j____i -_> 1j_j 'j JJ J Jtj '

j > _J LSjj jj-j-o __) iv'ij*"* .1 i"niiij 1 4_> 4_S jj-j o_jJ_> L _^ '1 ~i j _> 4 - 1 > 4_j

_;4j 4__ __-" A-rJJ-" J __->-> J_5_u>_-~ _____*jj 0_J--> L> ___!_>jJ. uj I--_i _;j 4_j _j L__i

v

4j4j4_j ^* A ' ' j ***-_ A .' < j»_J 4-j . û Lu j 4-j 4 "1 111 4 -> j_j _--_, j 4-Sj 4-j 1 T 1 _' .1 --> uS-J j-J_t>

: jj ^** >r>* j _"_ j-* -v -Sj *j *-* *-*j -

tff . J ,.__,. 4_e> _ rA

141 -fA

V

J L**_J J O 'J ' j - J J J _yj A *> J i- __>j 4_> __j L> <_j_jj_-S -_> 4J rt ***->< .1 1

J

_5 4________-J 4-0 J-S _5jjj_-u> _-J 1_>4 j __j_j___u9 Lj 1 J4j I jj_> jj oJ , __J4J !_> OJJ-**

O Jj4J _-_.->_. 1jj4_o 1-> J J.|_J_> _-_. LS4j4j 1_> _">__> J j _j S4J ,-JJ 4_j l_tqj_o

1 1 .1 j LS 4_i j ..litfl j j 1 ni 4-J 1__-l ' "lin 4 J j I l_i _ J 4 J< 4 j _uj LS 4 J J-J*-J ' J iC ' L>

_ 4j 4_Ji Jj____9 L_ S,.,'m 1*8 'i 4_j 4-o 4_J _Jj L> __> L-__l j 4 J 4 "1 111 4 -> _J_> __- L _5 4 j 4_i j_j

1 "1 4 j 4___o _;_ 4_j 4lS < ( O l"i*"..iCi ) 4J _-S 1_> .'.'1 1 0 dbfr 1 ... , > j 4-0 . _J 4 J 1 J uSj j 1

__jlj4-> J 4_i jj_S_jj> < 4j 4-S L> _^____,4-j L>4 J ( jl_b ) ___ L> . 4_l_ j L 4_j __> 4_i 4 J I j____jjj_-j j__b 4-S l__Li_j L*__> _J j I J-Jj _-J 4_9 _S__j-_S L> 4_i 1 J 4j 4j L, J 4J j

. _;j_i j L_j_j _;j_> j i5j_j _j 1j_> L< 4j_ij4_, L_i_j4_ j4jjJj_> _5j__> l_>

_Sj -r-J*-J

. . a I . a. \ _;_____ __, 1j4j_> j j_Sul_i4j ÛJj 4-o-_-_-_ ., *i"> 4 J _Jj__w 4j-j _j>j_-

______ «ijjj _5j l-j |_"liiu4 J J __o-Sj_> _5j -__jjjj4_. __S4j _, L&_L> J_S 1jj_J

0_ -_!__. __, j J L> 4X < ,__. 4 j 4-S j ___ jJ _) 1 .1 LSj j_> 4u> j _j 1.\ jni j J-9 4_C ^J

o-° _rJ'J j _r'j-7l

i_>

" » ** *?" Ç> I _. " ***O 4 0 i) ifl> '. j_> _,_> 4uj j_) . -> 4_i 1 jA 4wo * _j '»> i> ul J 1

VY ' O '"'''*'_y*JJ*-* J _-_>-> j-__S__>__> o I '"'".'''J J"-*' "-r' (_-*J,i J-> J->

______ -_> ljjj_> j 4-o «J _5j> j-JiLS^j^jL j j__j _;4l_JjJJ __- L> _-*J<*- '

j _____ 1j ** ' A j "' -_-< < 'r'i j 4 S'm.i 1 j _)_j-S <___> _5j >> L j __ LS<> 1 1 111 ij_j J1 v

Llj 4_i j 4_o J 4_- j»_) 4_J < 4 j_ij_jj 4 J I J O > j J /»4-0 _;_-> Lui_ J < J_>Sl

'' j J A 4u> J 4j_i_ijj_i )->-> 1j4j L J _, '..'_Hj ^1* _>J ' ' ..' ' -) |_ >4_J L__- l->

- * * ' j _L> __i4_j. _;_-> i_J- _r-° ---* __- l.'iijS >>-j->j j-J jj_j Ll_> 4_jj->j-S

_Ci Llw I J L_jLS__i41 _)__l ji.'ll *> >j_> J 0-JJ ' jJ-* -*--> -J 4 **> 1 *S 4_i 0"îJJ JjO 4-0 __- Lum l_

4j Jj *-? _J-J-° .^J^LpLj -_S_J L_>4-> 4j4_j ___, L_> __J L> I J4_Î4_i J-J . 4_>

4_jj L___>4_> j> 4-o < _, "i.K.mj-* _; ( Q ij) 4 J I j Li 4J _;j 4_> j> 4_o _-_ I j _J4j 4_j

. 4j __> liV 'l, 1 j

O I j '«- 0-*^ **-j *->*'-> _---* LS I j-j jj»o_> _; __- L_? __i ___j L--' _-j__jj ____iJl> Lf- _rj '-^j-V j 0"*J^ J ^JJ Jf"

tr YT J J < *- "> < j-s-i-jJj'j - VY

142 ->Y

V

J L**_J J O 'J ' j - J J J _yj A *> J i- __>j 4_> __j L> <_j_jj_-S -_> 4J rt ***->< .1 1

J

_5 4________-J 4-0 J-S _5jjj_-u> _-J 1_>4 j __j_j___u9 Lj 1 J4j I jj_> jj oJ , __J4J !_> OJJ-**

O Jj4J _-_.->_. 1jj4_o 1-> J J.|_J_> _-_. LS4j4j 1_> _">__> J j _j S4J ,-JJ 4_j l_tqj_o

1 1 .1 j LS 4_i j ..litfl j j 1 ni 4-J 1__-l ' "lin 4 J j I l_i _ J 4 J< 4 j _uj LS 4 J J-J*-J ' J iC ' L>

_ 4j 4_Ji Jj____9 L_ S,.,'m 1*8 'i 4_j 4-o 4_J _Jj L> __> L-__l j 4 J 4 "1 111 4 -> _J_> __- L _5 4 j 4_i j_j

1 "1 4 j 4___o _;_ 4_j 4lS < ( O l"i*"..iCi ) 4J _-S 1_> .'.'1 1 0 dbfr 1 ... , > j 4-0 . _J 4 J 1 J uSj j 1

__jlj4-> J 4_i jj_S_jj> < 4j 4-S L> _^____,4-j L>4 J ( jl_b ) ___ L> . 4_l_ j L 4_j __> 4_i 4 J I j____jjj_-j j__b 4-S l__Li_j L*__> _J j I J-Jj _-J 4_9 _S__j-_S L> 4_i 1 J 4j 4j L, J 4J j

. _;j_i j L_j_j _;j_> j i5j_j _j 1j_> L< 4j_ij4_, L_i_j4_ j4jjJj_> _5j__> l_>

_Sj -r-J*-J

. . a I . a. \ _;_____ __, 1j4j_> j j_Sul_i4j ÛJj 4-o-_-_-_ ., *i"> 4 J _Jj__w 4j-j _j>j_-

______ «ijjj _5j l-j |_"liiu4 J J __o-Sj_> _5j -__jjjj4_. __S4j _, L&_L> J_S 1jj_J

0_ -_!__. __, j J L> 4X < ,__. 4 j 4-S j ___ jJ _) 1 .1 LSj j_> 4u> j _j 1.\ jni j J-9 4_C ^J

o-° _rJ'J j _r'j-7l

i_>

" » ** *?" Ç> I _. " ***O 4 0 i) ifl> '. j_> _,_> 4uj j_) . -> 4_i 1 jA 4wo * _j '»> i> ul J 1

VY ' O '"'''*'_y*JJ*-* J _-_>-> j-__S__>__> o I '"'".'''J J"-*' "-r' (_-*J,i J-> J->

______ -_> ljjj_> j 4-o «J _5j> j-JiLS^j^jL j j__j _;4l_JjJJ __- L> _-*J<*- '

j _____ 1j ** ' A j "' -_-< < 'r'i j 4 S'm.i 1 j _)_j-S <___> _5j >> L j __ LS<> 1 1 111 ij_j J1 v

Llj 4_i j 4_o J 4_- j»_) 4_J < 4 j_ij_jj 4 J I J O > j J /»4-0 _;_-> Lui_ J < J_>Sl

'' j J A 4u> J 4j_i_ijj_i )->-> 1j4j L J _, '..'_Hj ^1* _>J ' ' ..' ' -) |_ >4_J L__- l->

- * * ' j _L> __i4_j. _;_-> i_J- _r-° ---* __- l.'iijS >>-j->j j-J jj_j Ll_> 4_jj->j-S

_Ci Llw I J L_jLS__i41 _)__l ji.'ll *> >j_> J 0-JJ ' jJ-* -*--> -J 4 **> 1 *S 4_i 0"îJJ JjO 4-0 __- Lum l_

4j Jj *-? _J-J-° .^J^LpLj -_S_J L_>4-> 4j4_j ___, L_> __J L> I J4_Î4_i J-J . 4_>

4_jj L___>4_> j> 4-o < _, "i.K.mj-* _; ( Q ij) 4 J I j Li 4J _;j 4_> j> 4_o _-_ I j _J4j 4_j

. 4j __> liV 'l, 1 j

O I j '«- 0-*^ **-j *->*'-> _---* LS I j-j jj»o_> _; __- L_? __i ___j L--' _-j__jj ____iJl> Lf- _rj '-^j-V j 0"*J^ J ^JJ Jf"

tr YT J J < *- "> < j-s-i-jJj'j - VY

142 ->Y

_______ L,4j L_> _J jj_-_: __* 33_, __,<__, _5j |jl_, Ls, __*_> j__ __. L> . 4jrt"..j-..Lo4j

JJ-5'j*r'J*---*>ijTJJ _-S'_J4_? j 4_j Ij-lj 4_jj_j _;4_?__i_Jj _, _J4J Ij4jj__> jjj4 ij.4j J 4_J j 4_u> _£) 4j < 4j4_i j4_j 4J < 4_-j Lj J _*jj ____j4Jj4_j _;j J_lj 4_v

*3JJ-"' j* ****J * J î '"'..1 .' 4 j 4-j I j 4> 1 ,1 4_j l-jlÎj j-o __*- 4_i4j4J < _; j__L-_> 4_i _>jJ-S j _-_*___

4j 4-j Lt -_i 4. j-Jj 4_ij 4_>4 J 4uj- __j L ___J_j_o 4_S < _j_i 4 J j__~ 4_j j u_Jj a_> 4 _>____$>

L-*4J I , 1 9 |JC'4-o Ij-SLi Ij-S-u9 uS- 9 L_U____uj 4u> Ljj_j4_> _;J j -_-*

__o_Jj> j_S-> 1 j 4 _ j _, Lu> 4_> __o L 4, "1 |04_>4_S jl_j4j4X j f» JJjTû _-!> 0 *>.'>Jp I Jf 4-o j_>J J___>__ û>- Ij4Jj __jj 4_o j__*J J__>_*'__j

_.j.j_ -* (__-- JJ-o-J oJ 4j_j , _jj " _5___ lj lj->-Jj *-__> _54j___j£^j_j ,^jjj__>_- S4j 4_j JJ- J __u 4_j*_Ll> __j L-_* 4_S* 4j4j4_j (_4j L-l _J jj___L_lj J 4jj4_>

4 ' ~ ' L L 4_j _;_> 4_jj_j j 4j 1j -_j L 4t> j _J _; 4 __Jj_i o_S ** ' Lj

.___-l_iO_> _-JJ J j 4_J _-_J _ _-> ' J J 4_j I -> a ___> 4_> _; 4 _> ___ __, Lj_> 4J _i _>

J. ; . Jj 4-J 1 J 4_j 4_j '1 j j 4_> I j __J 4-0 J_> < 4 o 4_J __ L i-S-j J_k J 4 J 4luj _5 > ' > j 1 '1

Q J .' |_ 4j _, 1_|_J LS 0_j l_ l_j _;4j4_J __-> < J-S ___l 'lui4 J 4J Ij 'J-X-Jj 1>jj

v * -

,___ij_> __ l> i_l 1 *> __> 4 J __J I J ) ) * *_ JJ ' A° *J*JJJ P -1 J *-' > '1

" .- >JJ ' tc--> *^Tr1 J **-* ** iC**"J*-*> J >-li" 4_> ^_jjj_j I J_i 4_j _5 4 ' ..' j j __J _| ^_>4j4-uJ

___"__, _-__ < jj ujj ^ _5_jj_> _-J-_> _J-o ^rjjj-* *-- jjj *-S" o" ' ' ' ' L_ û_4_i L__A 4_J ' t & j_u_* j 4_*6 ^j-j 4_S4 J j 4 j L î> 0 .1 i j j J > , j*. _j 1_S 4_o L*_J 4_i 4 J

_ I J__J 4__ j 4l_i J J 0 __**> J 4_J J J-o 4_. _5__UJ j 1> _ J - - _5j-> _r*S* J a' _, J >* J J'"

JJ L, 4l> il. _ Llj j j I J 4 J j j_j _;4 J A-j _; L 4 j 4_j -J 4_S J J-J 4_i L_ij __i 1 j jJ . .

I **_ 1 LşlJj 4__ _J o _)_j_ij j 4_o I.J JjJJj S.UJ J J_> 4-J j4_._jJjjJS **" 1 "1 4_l j 4 J 1 " 1 ,,i 1

_jj___i j _, Ijjj-S* _, lj_ J __JjJ__i4_l lj j _;j j **i '1 4 i_J ____ijj__* jû>_j L_> _5J* 4_iII II V v

XJ" II , I-L.it**, _, L_<j 4 j 4_> 4.j _-_> _-Jj ft,_i_ _i> _ j 4 j L

ff J . -__ . 4_*0 < n > '. >_> J j Vû

3ö Chaliand,G.(e_),Op.cit.,pp. 23-24 - tf

143 99

_______ L,4j L_> _J jj_-_: __* 33_, __,<__, _5j |jl_, Ls, __*_> j__ __. L> . 4jrt"..j-..Lo4j

JJ-5'j*r'J*---*>ijTJJ _-S'_J4_? j 4_j Ij-lj 4_jj_j _;4_?__i_Jj _, _J4J Ij4jj__> jjj4 ij.4j J 4_J j 4_u> _£) 4j < 4j4_i j4_j 4J < 4_-j Lj J _*jj ____j4Jj4_j _;j J_lj 4_v

*3JJ-"' j* ****J * J î '"'..1 .' 4 j 4-j I j 4> 1 ,1 4_j l-jlÎj j-o __*- 4_i4j4J < _; j__L-_> 4_i _>jJ-S j _-_*___

4j 4-j Lt -_i 4. j-Jj 4_ij 4_>4 J 4uj- __j L ___J_j_o 4_S < _j_i 4 J j__~ 4_j j u_Jj a_> 4 _>____$>

L-*4J I , 1 9 |JC'4-o Ij-SLi Ij-S-u9 uS- 9 L_U____uj 4u> Ljj_j4_> _;J j -_-*

__o_Jj> j_S-> 1 j 4 _ j _, Lu> 4_> __o L 4, "1 |04_>4_S jl_j4j4X j f» JJjTû _-!> 0 *>.'>Jp I Jf 4-o j_>J J___>__ û>- Ij4Jj __jj 4_o j__*J J__>_*'__j

_.j.j_ -* (__-- JJ-o-J oJ 4j_j , _jj " _5___ lj lj->-Jj *-__> _54j___j£^j_j ,^jjj__>_- S4j 4_j JJ- J __u 4_j*_Ll> __j L-_* 4_S* 4j4j4_j (_4j L-l _J jj___L_lj J 4jj4_>

4 ' ~ ' L L 4_j _;_> 4_jj_j j 4j 1j -_j L 4t> j _J _; 4 __Jj_i o_S ** ' Lj

.___-l_iO_> _-JJ J j 4_J _-_J _ _-> ' J J 4_j I -> a ___> 4_> _; 4 _> ___ __, Lj_> 4J _i _>

J. ; . Jj 4-J 1 J 4_j 4_j '1 j j 4_> I j __J 4-0 J_> < 4 o 4_J __ L i-S-j J_k J 4 J 4luj _5 > ' > j 1 '1

Q J .' |_ 4j _, 1_|_J LS 0_j l_ l_j _;4j4_J __-> < J-S ___l 'lui4 J 4J Ij 'J-X-Jj 1>jj

v * -

,___ij_> __ l> i_l 1 *> __> 4 J __J I J ) ) * *_ JJ ' A° *J*JJJ P -1 J *-' > '1

" .- >JJ ' tc--> *^Tr1 J **-* ** iC**"J*-*> J >-li" 4_> ^_jjj_j I J_i 4_j _5 4 ' ..' j j __J _| ^_>4j4-uJ

___"__, _-__ < jj ujj ^ _5_jj_> _-J-_> _J-o ^rjjj-* *-- jjj *-S" o" ' ' ' ' L_ û_4_i L__A 4_J ' t & j_u_* j 4_*6 ^j-j 4_S4 J j 4 j L î> 0 .1 i j j J > , j*. _j 1_S 4_o L*_J 4_i 4 J

_ I J__J 4__ j 4l_i J J 0 __**> J 4_J J J-o 4_. _5__UJ j 1> _ J - - _5j-> _r*S* J a' _, J >* J J'"

JJ L, 4l> il. _ Llj j j I J 4 J j j_j _;4 J A-j _; L 4 j 4_j -J 4_S J J-J 4_i L_ij __i 1 j jJ . .

I **_ 1 LşlJj 4__ _J o _)_j_ij j 4_o I.J JjJJj S.UJ J J_> 4-J j4_._jJjjJS **" 1 "1 4_l j 4 J 1 " 1 ,,i 1

_jj___i j _, Ijjj-S* _, lj_ J __JjJ__i4_l lj j _;j j **i '1 4 i_J ____ijj__* jû>_j L_> _5J* 4_iII II V v

XJ" II , I-L.it**, _, L_<j 4 j 4_> 4.j _-_> _-Jj ft,_i_ _i> _ j 4 j L

ff J . -__ . 4_*0 < n > '. >_> J j Vû

3ö Chaliand,G.(e_),Op.cit.,pp. 23-24 - tf

143 99

O '_h*--_'*J Lo 4J )) ; 4j 4_j LS4J, ___ 4j4j__j j» 4_i <_o 4 Jj 4-j ,*-_., «J 4 &

_>jj _> __-__i___jj_u> ___> 4> !_>4->jj_i )_>j_> __>_6jjJ _54j_j_j j ^_^f _J L_

^ N *>

O Lj < _g ' L___j_ _5jjj_ 1 j -_i_o____5 4 j_j_> j 1j> _J o ''' *> LS j_~ 4_S _, ljj__o 1j> » * *

>__-_"*> _, I i**> ii*i '1 ifli u_j 4_j L, 4_Ji . O J J-r1 *-S-_> i_--JJ"*'"*-*JJ -_>* | j' 4 j L> 1 O ' J ..' *'

( ( . J J_J 4__ _) L-j-_-i 4 j_uj__j Lo-uj-C __j L_J j_> J"4l__J j» 4__ J O _**-L-1 _> " J **** *-*

v

__-*__> 4 j 4 J j ___ i_*>4_j )) * __) 4 J j I j j 4 J _5j 4_j _J _j L__> l_j j 1 0 111 t_9 j j-JlSJv **

4___Jj 4_>j 4-*J __ ijj__> ___, LS <\ 'i.Ii'm ' j-J-o J O LS 4 1 1 Lûj Ll 4J U_ J J J-SJ 4_J <j LS

Qjj -' 4-J u-_ 1 1j _ Lij_> J Li _J j»_J 4_> < jj_>4_> o L_-S__j __ij_>4_jj __. ____i__>

(_jj rt ' i'mJ , 4-S vJJjj _>4J _Jj 1j j L> Jjj' < JJ ' O Li 4 i*ii .1 > J j 4_i 4 J 4___l_> A im 1 f> A> j

TT (( * O * ' _*"*"' Lo-wj_; ___> LJj- !_> _, ' j-__j _; < 4J _-J> 4-0 j !__; I j 1 j j_lS__j

* -* Jj *-**" O I > 4 I 1 *V i_S4j 4_j j j-J-o o I J J > _5 *S-J_ç--SJ-S l_j 0 1 J_*> Jj 4_i /» --J

. IJJjjS J 4_> 'i"i j S**> 4_j j> 4 J j 4-j 4J JJ > j\-ij J j 4-__0 _J ^jljjj

__LS4j_u> )) JJ_>4J < 4_i4_o4J J» __i _5 'JJ > **) _ij 4lmjj j_i 4_S < J I ->_J 4_

_;_<> j _i"i 4 j_J j 4_i _, Lj_- _jjjj 'ini 4J _ L-ij L> j 4_j _;_*_ . j L> __)-__> 4_> < Jjj_>» V

<Û_j_l____4 J 4_S L___lj 4Jo L_l4_>4j 4_> _j_i IjhJi L__S ___> LoJ -__ _, L>4j 4_J< Jj_S<4J_uj

-> < O -i j-5 _jm 1 J _J j_> j ____»4 Jj 4_u j 4_, j 4J j j_jj j 4ui . j_u O-j I J_j__j 4 j_uj4

ff" (( '^-->*-!J J-> <V l_TJJJ--"JJ^ < *"» >*-»- '-ijTJk- t_»L_i<V

jjj _ j L> < J j_j _l_- 4_> Ij^ji^L-iL^J j _J j I.--J-J i>.j, 1-9 4-9 _-- L_> 4J

jij_> j 4_o -J ^i, L, ^yS 4uj __i I j 4j Li j < jj_i 1_j __» _j L__iJjj_> j_j 4.9 4 J j 4>j L_>

*J

_; -*-J ^r" !j-J*'* < JJ-H4* t£*S j'_|j (_; _-- Lu- j ___4_>_J__j_" _j>j4l-j J __- J__-">>> jf_Jj 4_< Ijj4__ _>jJ-S _!-_> < JJ--J-S-S"*-*-1 (l*\.'"*' Lj4_> _-<_-> J _-Jj_--i__j

33- Ghassemlou, A.R: l<urd___an and the kurds ,

Prague 1965 , P,~37734- Chaliand,Gerard(ed) : Peogle__ithout_a_co_n_r_ ,

London, Zed press, 198Ö7 P7~2§7

144 fû

O '_h*--_'*J Lo 4J )) ; 4j 4_j LS4J, ___ 4j4j__j j» 4_i <_o 4 Jj 4-j ,*-_., «J 4 &

_>jj _> __-__i___jj_u> ___> 4> !_>4->jj_i )_>j_> __>_6jjJ _54j_j_j j ^_^f _J L_

^ N *>

O Lj < _g ' L___j_ _5jjj_ 1 j -_i_o____5 4 j_j_> j 1j> _J o ''' *> LS j_~ 4_S _, ljj__o 1j> » * *

>__-_"*> _, I i**> ii*i '1 ifli u_j 4_j L, 4_Ji . O J J-r1 *-S-_> i_--JJ"*'"*-*JJ -_>* | j' 4 j L> 1 O ' J ..' *'

( ( . J J_J 4__ _) L-j-_-i 4 j_uj__j Lo-uj-C __j L_J j_> J"4l__J j» 4__ J O _**-L-1 _> " J **** *-*

v

__-*__> 4 j 4 J j ___ i_*>4_j )) * __) 4 J j I j j 4 J _5j 4_j _J _j L__> l_j j 1 0 111 t_9 j j-JlSJv **

4___Jj 4_>j 4-*J __ ijj__> ___, LS <\ 'i.Ii'm ' j-J-o J O LS 4 1 1 Lûj Ll 4J U_ J J J-SJ 4_J <j LS

Qjj -' 4-J u-_ 1 1j _ Lij_> J Li _J j»_J 4_> < jj_>4_> o L_-S__j __ij_>4_jj __. ____i__>

(_jj rt ' i'mJ , 4-S vJJjj _>4J _Jj 1j j L> Jjj' < JJ ' O Li 4 i*ii .1 > J j 4_i 4 J 4___l_> A im 1 f> A> j

TT (( * O * ' _*"*"' Lo-wj_; ___> LJj- !_> _, ' j-__j _; < 4J _-J> 4-0 j !__; I j 1 j j_lS__j

* -* Jj *-**" O I > 4 I 1 *V i_S4j 4_j j j-J-o o I J J > _5 *S-J_ç--SJ-S l_j 0 1 J_*> Jj 4_i /» --J

. IJJjjS J 4_> 'i"i j S**> 4_j j> 4 J j 4-j 4J JJ > j\-ij J j 4-__0 _J ^jljjj

__LS4j_u> )) JJ_>4J < 4_i4_o4J J» __i _5 'JJ > **) _ij 4lmjj j_i 4_S < J I ->_J 4_

_;_<> j _i"i 4 j_J j 4_i _, Lj_- _jjjj 'ini 4J _ L-ij L> j 4_j _;_*_ . j L> __)-__> 4_> < Jjj_>» V

<Û_j_l____4 J 4_S L___lj 4Jo L_l4_>4j 4_> _j_i IjhJi L__S ___> LoJ -__ _, L>4j 4_J< Jj_S<4J_uj

-> < O -i j-5 _jm 1 J _J j_> j ____»4 Jj 4_u j 4_, j 4J j j_jj j 4ui . j_u O-j I J_j__j 4 j_uj4

ff" (( '^-->*-!J J-> <V l_TJJJ--"JJ^ < *"» >*-»- '-ijTJk- t_»L_i<V

jjj _ j L> < J j_j _l_- 4_> Ij^ji^L-iL^J j _J j I.--J-J i>.j, 1-9 4-9 _-- L_> 4J

jij_> j 4_o -J ^i, L, ^yS 4uj __i I j 4j Li j < jj_i 1_j __» _j L__iJjj_> j_j 4.9 4 J j 4>j L_>

*J

_; -*-J ^r" !j-J*'* < JJ-H4* t£*S j'_|j (_; _-- Lu- j ___4_>_J__j_" _j>j4l-j J __- J__-">>> jf_Jj 4_< Ijj4__ _>jJ-S _!-_> < JJ--J-S-S"*-*-1 (l*\.'"*' Lj4_> _-<_-> J _-Jj_--i__j

33- Ghassemlou, A.R: l<urd___an and the kurds ,

Prague 1965 , P,~37734- Chaliand,Gerard(ed) : Peogle__ithout_a_co_n_r_ ,

London, Zed press, 198Ö7 P7~2§7

144 fû

4_i_u> 4_> _>JJ-S 4_S 4j 4_j I J4J 4j__j _J L 4_j_____i I j _a 4_J __ L L ___ L>-w

J 1 > JJ L__J.4__o V_5j4-J Ll L _i4j4_i j__) _J j__ j OJJ-H j J **-J J *- J ' j I*-

OJ*-**' Lj V**J**JJ -S--S'A-J J - ' -J J _»- _£-_'4_i u_4_. I_j4_i ". ... a.\ _Jj

OjJJ 9*-J _s-J* J*-'-*' J "**"* J*-- OjJJ =" _-'"' L>-_i j vS*-__*

__ rt i*i 'lo _5j L__J_o 4_> _juJi L JJ-J _j __o__-_~_5jjJ JX _9 4_i j i_j4j_lC _9 4_J

tY _>-> I - ..» "'J «-Jjj--o 4_j i_i a__j Ij _ 9 _____ __i -_____ 4_> * "'*'_'_ J _J

_j_Jj_uj L,J 4_J 1--J-J _ÎJJ j _-_>__l_r_-_i I j __j L> _4_>4_j I Jj Li Ll _->j 4__*4_j

.*_ "_5 lj_JJ< |0*-)__J <_J 1j4J _ I u. j i 4_i L_4j_jj __S_l_i 4_j_u.4_i < _5j 1j4Jjj_> __)4_)j_r |__;j

*-*_* '*--*_ ^r-^j-^ J-*J-"J L5 iSjJj er^Ljj-^* _--ji_J

_. o Lş_j4_j _J j|j4j4_jjj_> j_L-> j4j4_jljJ_LJ ^-o Lşuj <__ _J __j L>

_______ j i.ini i J_i 4 J j lj4_»4J u_Ujj4__-4j L> j < < ljul4_>4_ Ij _ i J 4 j _; 4 j 4-JJjS lifi" < ' -l

*. ' 4 J 4 o_j_j a 4_> iC 4 *) o , 4-j L Q 4_i .'-J___i __) a_l _J 1 ) l ,% I _<_i l " t " 4 l> -_*> _u>_ J J 4_> _;4jjj 4_j j J 4_

___j__0 _J_-oj_S '__ L__jJjJ_> <_J < lj4J_94_» j4Jj Li _4J _,___

_4jj___* _,'..' 'jj O LS--J _;J 4-9 4_j j o LS-ujj La_<j . _jj_j-_*o j_>4_i j __J __>J <

Ij4_j 1 'i iif.'ij_i_ 4jj-> j 4_j -_J-_J IjJ4lo !-> J _)_>j-S I__j4_j _Jjj-j4__ _, LJ v

_ i ">l> .1 .1 Li ..' '..** 'J ..' * S__j4j__i _J-_oj-S j 4_> L <__JJJ_> j i S.l l.i *V j 4_b

uSj j 4___-j 4 j j 4l_> -J I Jj i 9 jj-o4_>4lS ^j LS 4 j| jjj_) _____ 4 J Jj-J-0 >0 Lj * J-J OJJ"J

jl_b __, j 4__-jJ ___ L_>4j_l_> __JJj_Sj lj_J j_> j OJJ-f* -Sj"*4*^<-*J -Sj^ ' OJJ-f' t-*-.1*

__ j A ifi.io 4_b _jL__|4___4J ^Jjjj-J-j __-Jj_) _; lj lj_9 j _j L_ij> ^J-j Li __-_>j-S

__î Jj4-J ( _r-! Lc _rT" *-H ) J O L_Jj_, 4J j_ Lj> j OJJ-!* '^ j*-i -J *S--'*-'

O Lf-1 LS4j4__j Ij4_< __j IjuJ JJ 'jjj (-*-=> Lj J4uJ_i (___j_'j4j J_, 4j4Jj_*4Jlj Şs> .j" Jjj__j 0l---»JJ^" (J^^ *J J-L^L5_jL_>4jj4__ J-**--*

.rf J.< v *- *-*- rr

145 9f

T '. i ..... .'. . -

4_i_u> 4_> _>JJ-S 4_S 4j 4_j I J4J 4j__j _J L 4_j_____i I j _a 4_J __ L L ___ L>-w

J 1 > JJ L__J.4__o V_5j4-J Ll L _i4j4_i j__) _J j__ j OJJ-H j J **-J J *- J ' j I*-

OJ*-**' Lj V**J**JJ -S--S'A-J J - ' -J J _»- _£-_'4_i u_4_. I_j4_i ". ... a.\ _Jj

OjJJ 9*-J _s-J* J*-'-*' J "**"* J*-- OjJJ =" _-'"' L>-_i j vS*-__*

__ rt i*i 'lo _5j L__J_o 4_> _juJi L JJ-J _j __o__-_~_5jjJ JX _9 4_i j i_j4j_lC _9 4_J

tY _>-> I - ..» "'J «-Jjj--o 4_j i_i a__j Ij _ 9 _____ __i -_____ 4_> * "'*'_'_ J _J

_j_Jj_uj L,J 4_J 1--J-J _ÎJJ j _-_>__l_r_-_i I j __j L> _4_>4_j I Jj Li Ll _->j 4__*4_j

.*_ "_5 lj_JJ< |0*-)__J <_J 1j4J _ I u. j i 4_i L_4j_jj __S_l_i 4_j_u.4_i < _5j 1j4Jjj_> __)4_)j_r |__;j

*-*_* '*--*_ ^r-^j-^ J-*J-"J L5 iSjJj er^Ljj-^* _--ji_J

_. o Lş_j4_j _J j|j4j4_jjj_> j_L-> j4j4_jljJ_LJ ^-o Lşuj <__ _J __j L>

_______ j i.ini i J_i 4 J j lj4_»4J u_Ujj4__-4j L> j < < ljul4_>4_ Ij _ i J 4 j _; 4 j 4-JJjS lifi" < ' -l

*. ' 4 J 4 o_j_j a 4_> iC 4 *) o , 4-j L Q 4_i .'-J___i __) a_l _J 1 ) l ,% I _<_i l " t " 4 l> -_*> _u>_ J J 4_> _;4jjj 4_j j J 4_

___j__0 _J_-oj_S '__ L__jJjJ_> <_J < lj4J_94_» j4Jj Li _4J _,___

_4jj___* _,'..' 'jj O LS--J _;J 4-9 4_j j o LS-ujj La_<j . _jj_j-_*o j_>4_i j __J __>J <

Ij4_j 1 'i iif.'ij_i_ 4jj-> j 4_j -_J-_J IjJ4lo !-> J _)_>j-S I__j4_j _Jjj-j4__ _, LJ v

_ i ">l> .1 .1 Li ..' '..** 'J ..' * S__j4j__i _J-_oj-S j 4_> L <__JJJ_> j i S.l l.i *V j 4_b

uSj j 4___-j 4 j j 4l_> -J I Jj i 9 jj-o4_>4lS ^j LS 4 j| jjj_) _____ 4 J Jj-J-0 >0 Lj * J-J OJJ"J

jl_b __, j 4__-jJ ___ L_>4j_l_> __JJj_Sj lj_J j_> j OJJ-f* -Sj"*4*^<-*J -Sj^ ' OJJ-f' t-*-.1*

__ j A ifi.io 4_b _jL__|4___4J ^Jjjj-J-j __-Jj_) _; lj lj_9 j _j L_ij> ^J-j Li __-_>j-S

__î Jj4-J ( _r-! Lc _rT" *-H ) J O L_Jj_, 4J j_ Lj> j OJJ-!* '^ j*-i -J *S--'*-'

O Lf-1 LS4j4__j Ij4_< __j IjuJ JJ 'jjj (-*-=> Lj J4uJ_i (___j_'j4j J_, 4j4Jj_*4Jlj Şs> .j" Jjj__j 0l---»JJ^" (J^^ *J J-L^L5_jL_>4jj4__ J-**--*

.rf J.< v *- *-*- rr

145 9f

T '. i ..... .'. . -

4_____J < l__Jj ! "nnjj __> 4_J _, «-___> Oj-S-o 4 J j 4 j -_>__, Lj 4_> ___J 4 j j - . 4_o j J _&

4 S 4_j 4_% 1j4j4j _Jj 4___l j LS j _, j 4-o j Lş_S__j ___Jj'j< _i _u. J IJ_JJ_S

l_>4j 1_J _5 _*j jJ jS i Li _*4j4_j i«-j 1_S j 4_j 4-j-_j4_ L 4_i Jjj_>

J i 4.*>uJ 4_J j l_>_ _____-> l_ ij_> __o 4 Jj 4_j _- JJ 4 j Ji L>4 j LSj Li 4 J _j" ' l_>

-__ LSoJj-jjJ _*4j_4j4_> _*4_j 1_j Ij4J I_i_5jj>JjJ Ij

j i> o n ..tg_"_ ,1 j j 0_* j ..'>" 4 j _j 4 _______ a_j _;jA 4_j j __ u_> l_j j_S _j 1j

* j»___j9j__oj4jl_j _ Ij __S4__uo j4_ j»4 _ L> _J_4_>-_j O 'j _*^*J-"--*<*J*-*

_;J J j 1 0., ' » 0 4 J j 4_i _*J t-4_J 4 J l J 4____l 4_l J 4_) ^_J L> 4___S j> 4 J J j _; 1 _ _^_)

jjj J J»-1"iJ i _5jj_j _~ -J 4_S < 4 j n'i.i ' j i j uj4j JjjjS **> i j I «JjL jjjj_>"* v '

_5_jJ_> _" 4 J «_Sj 4_-> .tfJjJ O L_-_JJ 4J 4_o < 4_l 4_*6 _5jjj j ! *_S 4_j ^ S .1 *> 4_l L lj_j_J_ >

_ __vj,L-_i4j''_jtT/nrA-_jA*>/n*\r,'-vj ( ^jj^*- t~_j--.-->_j--. )0 ____j_I i * a___»__j a j.m i o d-J A-S . -.jjjjj a-J __-i ^_j _Ja AJ _j J.J 1 j j d__o I -^ jj 1 -X_j 1 N a ". ... ^ û-jl> l_>

-j ja-i ljj d j_j LojA-9 I -X_j Olo A-j jjj

, _J KiS__J duS * Jjj^S j j LS A j-,L_h< ' JL_i_wj -i j û-S . S_jj_-__j ,_5jj jj j_-j__o <_) l_3>djjj__ö>

A-S -jjjjj-j <^**-J A ''..'> ''.' lSJt^ < O J i*****^*-*--1 "*> * V1 ,.' tij>-* t_s-J Lj^ ';''' 'J-H--0 vS^j-^j jj^_* j-Sj flL-* A-iJu-j d-3 I Jl_J L-i-jJjj d-9 -___» _5j-i (Jpj -«__» d-J ^j LS _-j_j Lo-wjjX jj*j ^j L-l____Jl a 4.S j -W

O ->Nijj A -^ a O d j-X a -J-l_-j _w--o Cj û jj l_> A a O <X_o_-o----^ a -_pj-JL0 '_4>

" YM " ^ I -* _c*-*J <> 0 0 ..ifr 3 ^1 v " ' '--J 1 -A ,J I JJ -^ j-S^ <X_j _- Ll-j -w_-> 3-J j A-o-J A_>J *-__-

-aûj L_j L.J j ' *XJ ^ d q _-__-t j_j_Sj _ufc « ^-.j (_> _g -\i 'r' "' - j A * A J A "' A 'i _f»J L-..S

jj. d_* ' A " ö - j _9 ^1*? ^ *» ..' q -^ ---S ûjj jj-ij_-Sj -_> ^vi Ljjj Lj ->jj û-j ,_5__S__J <___t __S

,j JJ rt \ > 1-S_'J IJ-J L-IJJ_> JJ _l 'l Û-Jjj-J I JJ-J --^ (j A-0 SAJ <_-J JJ ^j _->J L-l <-->J LmI jj __Sj)_S Lj4

^ n 1 1 1 I Jp-Jj -"-"-a t-^î-'J^ lS"*^ a^J L_j-A^-_-o-_-_i t " 1 1 .1 jff-J-*! I j t5jj ---J .^j j-S-i «-S-l-j jj

-l-j Ijutf I "ini j ijj jjjj^j-j lj *__J _>jjj_S __-_J lj !jj_>_jj LSjj i_g^jj a "i">jjjp*_j

rr -rt " Jv A«..-*-_n

146 ff

4_____J < l__Jj ! "nnjj __> 4_J _, «-___> Oj-S-o 4 J j 4 j -_>__, Lj 4_> ___J 4 j j - . 4_o j J _&

4 S 4_j 4_% 1j4j4j _Jj 4___l j LS j _, j 4-o j Lş_S__j ___Jj'j< _i _u. J IJ_JJ_S

l_>4j 1_J _5 _*j jJ jS i Li _*4j4_j i«-j 1_S j 4_j 4-j-_j4_ L 4_i Jjj_>

J i 4.*>uJ 4_J j l_>_ _____-> l_ ij_> __o 4 Jj 4_j _- JJ 4 j Ji L>4 j LSj Li 4 J _j" ' l_>

-__ LSoJj-jjJ _*4j_4j4_> _*4_j 1_j Ij4J I_i_5jj>JjJ Ij

j i> o n ..tg_"_ ,1 j j 0_* j ..'>" 4 j _j 4 _______ a_j _;jA 4_j j __ u_> l_j j_S _j 1j

* j»___j9j__oj4jl_j _ Ij __S4__uo j4_ j»4 _ L> _J_4_>-_j O 'j _*^*J-"--*<*J*-*

_;J J j 1 0., ' » 0 4 J j 4_i _*J t-4_J 4 J l J 4____l 4_l J 4_) ^_J L> 4___S j> 4 J J j _; 1 _ _^_)

jjj J J»-1"iJ i _5jj_j _~ -J 4_S < 4 j n'i.i ' j i j uj4j JjjjS **> i j I «JjL jjjj_>"* v '

_5_jJ_> _" 4 J «_Sj 4_-> .tfJjJ O L_-_JJ 4J 4_o < 4_l 4_*6 _5jjj j ! *_S 4_j ^ S .1 *> 4_l L lj_j_J_ >

_ __vj,L-_i4j''_jtT/nrA-_jA*>/n*\r,'-vj ( ^jj^*- t~_j--.-->_j--. )0 ____j_I i * a___»__j a j.m i o d-J A-S . -.jjjjj a-J __-i ^_j _Ja AJ _j J.J 1 j j d__o I -^ jj 1 -X_j 1 N a ". ... ^ û-jl> l_>

-j ja-i ljj d j_j LojA-9 I -X_j Olo A-j jjj

, _J KiS__J duS * Jjj^S j j LS A j-,L_h< ' JL_i_wj -i j û-S . S_jj_-__j ,_5jj jj j_-j__o <_) l_3>djjj__ö>

A-S -jjjjj-j <^**-J A ''..'> ''.' lSJt^ < O J i*****^*-*--1 "*> * V1 ,.' tij>-* t_s-J Lj^ ';''' 'J-H--0 vS^j-^j jj^_* j-Sj flL-* A-iJu-j d-3 I Jl_J L-i-jJjj d-9 -___» _5j-i (Jpj -«__» d-J ^j LS _-j_j Lo-wjjX jj*j ^j L-l____Jl a 4.S j -W

O ->Nijj A -^ a O d j-X a -J-l_-j _w--o Cj û jj l_> A a O <X_o_-o----^ a -_pj-JL0 '_4>

" YM " ^ I -* _c*-*J <> 0 0 ..ifr 3 ^1 v " ' '--J 1 -A ,J I JJ -^ j-S^ <X_j _- Ll-j -w_-> 3-J j A-o-J A_>J *-__-

-aûj L_j L.J j ' *XJ ^ d q _-__-t j_j_Sj _ufc « ^-.j (_> _g -\i 'r' "' - j A * A J A "' A 'i _f»J L-..S

jj. d_* ' A " ö - j _9 ^1*? ^ *» ..' q -^ ---S ûjj jj-ij_-Sj -_> ^vi Ljjj Lj ->jj û-j ,_5__S__J <___t __S

,j JJ rt \ > 1-S_'J IJ-J L-IJJ_> JJ _l 'l Û-Jjj-J I JJ-J --^ (j A-0 SAJ <_-J JJ ^j _->J L-l <-->J LmI jj __Sj)_S Lj4

^ n 1 1 1 I Jp-Jj -"-"-a t-^î-'J^ lS"*^ a^J L_j-A^-_-o-_-_i t " 1 1 .1 jff-J-*! I j t5jj ---J .^j j-S-i «-S-l-j jj

-l-j Ijutf I "ini j ijj jjjj^j-j lj *__J _>jjj_S __-_J lj !jj_>_jj LSjj i_g^jj a "i">jjjp*_j

rr -rt " Jv A«..-*-_n

146 ff

-J L_> L_J _J _; I j j-_*j 4_. , 4_ 4__ LS 4__;j_i 4_*. 4j __. L> _5j 4 _ l_j J j_l_J _* ____! j-j-v -

-S L______ Lo 4_> JJ_Ll4_l < __i L_-_l_)l J4_J __j L_>" 4 j 4 J L-l jj_u __>_J_J_o _jj-jjj'j-_i l_lJ "" **'

4- _j4_>j4_5>. _4_S4J4__* 4___jj_j4_> I J_i_ _ j L>j lj 1_> . J _ j I j o_j^5 J ____>> y

_ - I j 4_ A*_ __, < 4___J|J _____ l_l _*4_JJ J-O-JJ 4_> __J _jj> L_J j ?J 4_> ,___-'_J 4_> __'J 4j_5 J__>J ____ I j __o ->_____ jj__J__j <"____i_i4_? I_j _jj___j Lj Ij"i_i.i __-__j4l_* 1j.jj.4_j

- J L-i 4_*> 4l__)j ___ J J ini 4_j l_> __o L>_i _j < 4_< 4 j 4__jy___> __J I j 4_j 4_j j "t «, 4 _> j Jj

j- _____j_-_i L> __o l_i __J _; I _-__fc______Jj j jjj_u j i____ij__* ____j_j 4_> L__i 4 j-__j jo 4_j _____ I J __J

J-4_ P 1_J_J ____ j_j . 4jj_j-S _, L>j 4_j _*__, _j-J_JJ J|0 4-0 ,__ _-_ I- a <

4 '» .*> 'i l___ 4_j j 4 'i "i j_> l_4j> ______ a_> _> _j L> _ 4_o->4_j J_> J < - j ' ' '

I 'l ..l 0 1 J L_l J _j_i A ,S t'i'i L_l 4 J_L_J >i J 4_J J_> < _j_j j_l J 4_l < 4_J__-Jj I j 1 j J

L_i_J _,__>, __jj_,4-jjj. j < 4_j I L> L. l_jj___i__r, j_,j_-_ L_i j _, l_>jj-S L> A..'..'"*'' A^

Yy\ . " _-_ I jii l I .1.1 4-9 j _, l_jj_> L_L_) L_Jj __j j . 4_j Ij

_) I L> 4-0 __j j j> i "i 4_i _ Lo_o 4_j _ I Lo 4_S __J - j_i 4_J _j Lo j_>

'll '_>- '__}-» _- J J_J-9*_» -J l_-J*J4-J Ö-J'j'1-J 3 -Lr-*1 L> _-J 4JLoj3I_i_j

4 1 < 4 J 4_J ^_l > (b__J 4 J < 4_j 1 J Ljj J 4-J < il' i J ) _)','i J 'l I J _j _l 4 "l ,n 4 _ j_l j j 4_> 4_>/

_) ______ _J 4__w> 4 __*; 4_j I J 4_j -Jj j j_> 4_i « 4_i I __ LS 4 j_ jlo 4_i j j_S L> J j I >. J Lj^ J "l ,,. 4_J

. _j l j I j 4__ j J-C Lj, lS_ _j 4_i 4 j 4. "ii,i4-> 4_i

< ijj ' _jJ 4_> tS^-jj Ij__jJ Ij Lj_*4j 4___jj j-j _; lj___i Lj 4 j 4_> ___T__j4_>j l_j_>

_; *_JJ j_j_ _;j J j_u 4_J _Sj_> J J j __J 4wl 4_ I j Lj 41 4 J 4_> < _<- 1 "i m l l IJj J 4 J 4_JJ_> 4_lj

4 J __J_| J 4 j 4_l J_J j_L_ 4-j ^_» 4_l 4_> 4_J J_> 4_J ^Jj 4_J J a _> j_J J 4 J I _V _*J-*> 4j4Jjj_S ^_l 4_S

' i 4_>j l_j-> a -__> . j J j 4_w L_l j->j **i "iiiij j j-> j_j _j_> j-S _-J-> 4__-jj j ^) J J>

J ______ j _;j L_i_j 4-9j _| L_i 4_> __jj^_J I __)-, _Jjj*6 4___l-i 4 _> j L> _;_____- <_) L)J_-_j_j

j_)_-j L>j-j 4_J __J_-_> J j 4 j_9 _JÛ 4_i_l_i__ 4 -> _Si>jj_a < I.. ( 1_J__-i_j ) J --S 4 >. __jjj_i

_4___jj '.jj I *?" I a-_ L>jo 4_S 4_j__>I___j . I_>4jjjj_ilj j 4_j __->-, l__j rt mi 1 4_> j" > "**

4_J - 4 j a_> l-> 4-j _j'i .1 'i L__->-> < «_J 4_j < _^---> 4- 4_i _ -> I j f <i*J_-J Ö __>>_ j J > _|_j LSj j________Sa J 4 j 4_J ^Sj-ft 4_j _£_j->jj_*> __J __> _5j J>- aaj JJ __- L-> rt "iiiijJ 4 j 4_S_i_ ____j__>*_J

_- 4 ___-<_) 4_> L.Jjj..' _; I.:'.,,," j") _; I).. , .i> I j_j 4J j_i ___J 4 j 4j_;j I J -_J> 4_j 4__j 4 jj a, j a i - ' Ia**", I j_, _j. L__i _-J 4_-_J 4 -> J_j j_f 4_>j 4 J i_jj _> ____J-J_lj j _) "i mi ,.i

li_i jJ 4->U"j i i

( . I j '*'' *, "S " I j_s_! _J L_ 4 j -._) ^ < J . __,. 4_a>< jVi >-j j TAj

ri« j __,. ___.. -__ _ y-\

147 9\

-J L_> L_J _J _; I j j-_*j 4_. , 4_ 4__ LS 4__;j_i 4_*. 4j __. L> _5j 4 _ l_j J j_l_J _* ____! j-j-v -

-S L______ Lo 4_> JJ_Ll4_l < __i L_-_l_)l J4_J __j L_>" 4 j 4 J L-l jj_u __>_J_J_o _jj-jjj'j-_i l_lJ "" **'

4- _j4_>j4_5>. _4_S4J4__* 4___jj_j4_> I J_i_ _ j L>j lj 1_> . J _ j I j o_j^5 J ____>> y

_ - I j 4_ A*_ __, < 4___J|J _____ l_l _*4_JJ J-O-JJ 4_> __J _jj> L_J j ?J 4_> ,___-'_J 4_> __'J 4j_5 J__>J ____ I j __o ->_____ jj__J__j <"____i_i4_? I_j _jj___j Lj Ij"i_i.i __-__j4l_* 1j.jj.4_j

- J L-i 4_*> 4l__)j ___ J J ini 4_j l_> __o L>_i _j < 4_< 4 j 4__jy___> __J I j 4_j 4_j j "t «, 4 _> j Jj

j- _____j_-_i L> __o l_i __J _; I _-__fc______Jj j jjj_u j i____ij__* ____j_j 4_> L__i 4 j-__j jo 4_j _____ I J __J

J-4_ P 1_J_J ____ j_j . 4jj_j-S _, L>j 4_j _*__, _j-J_JJ J|0 4-0 ,__ _-_ I- a <

4 '» .*> 'i l___ 4_j j 4 'i "i j_> l_4j> ______ a_> _> _j L> _ 4_o->4_j J_> J < - j ' ' '

I 'l ..l 0 1 J L_l J _j_i A ,S t'i'i L_l 4 J_L_J >i J 4_J J_> < _j_j j_l J 4_l < 4_J__-Jj I j 1 j J

L_i_J _,__>, __jj_,4-jjj. j < 4_j I L> L. l_jj___i__r, j_,j_-_ L_i j _, l_>jj-S L> A..'..'"*'' A^

Yy\ . " _-_ I jii l I .1.1 4-9 j _, l_jj_> L_L_) L_Jj __j j . 4_j Ij

_) I L> 4-0 __j j j> i "i 4_i _ Lo_o 4_j _ I Lo 4_S __J - j_i 4_J _j Lo j_>

'll '_>- '__}-» _- J J_J-9*_» -J l_-J*J4-J Ö-J'j'1-J 3 -Lr-*1 L> _-J 4JLoj3I_i_j

4 1 < 4 J 4_J ^_l > (b__J 4 J < 4_j 1 J Ljj J 4-J < il' i J ) _)','i J 'l I J _j _l 4 "l ,n 4 _ j_l j j 4_> 4_>/

_) ______ _J 4__w> 4 __*; 4_j I J 4_j -Jj j j_> 4_i « 4_i I __ LS 4 j_ jlo 4_i j j_S L> J j I >. J Lj^ J "l ,,. 4_J

. _j l j I j 4__ j J-C Lj, lS_ _j 4_i 4 j 4. "ii,i4-> 4_i

< ijj ' _jJ 4_> tS^-jj Ij__jJ Ij Lj_*4j 4___jj j-j _; lj___i Lj 4 j 4_> ___T__j4_>j l_j_>

_; *_JJ j_j_ _;j J j_u 4_J _Sj_> J J j __J 4wl 4_ I j Lj 41 4 J 4_> < _<- 1 "i m l l IJj J 4 J 4_JJ_> 4_lj

4 J __J_| J 4 j 4_l J_J j_L_ 4-j ^_» 4_l 4_> 4_J J_> 4_J ^Jj 4_J J a _> j_J J 4 J I _V _*J-*> 4j4Jjj_S ^_l 4_S

' i 4_>j l_j-> a -__> . j J j 4_w L_l j->j **i "iiiij j j-> j_j _j_> j-S _-J-> 4__-jj j ^) J J>

J ______ j _;j L_i_j 4-9j _| L_i 4_> __jj^_J I __)-, _Jjj*6 4___l-i 4 _> j L> _;_____- <_) L)J_-_j_j

j_)_-j L>j-j 4_J __J_-_> J j 4 j_9 _JÛ 4_i_l_i__ 4 -> _Si>jj_a < I.. ( 1_J__-i_j ) J --S 4 >. __jjj_i

_4___jj '.jj I *?" I a-_ L>jo 4_S 4_j__>I___j . I_>4jjjj_ilj j 4_j __->-, l__j rt mi 1 4_> j" > "**

4_J - 4 j a_> l-> 4-j _j'i .1 'i L__->-> < «_J 4_j < _^---> 4- 4_i _ -> I j f <i*J_-J Ö __>>_ j J > _|_j LSj j________Sa J 4 j 4_J ^Sj-ft 4_j _£_j->jj_*> __J __> _5j J>- aaj JJ __- L-> rt "iiiijJ 4 j 4_S_i_ ____j__>*_J

_- 4 ___-<_) 4_> L.Jjj..' _; I.:'.,,," j") _; I).. , .i> I j_j 4J j_i ___J 4 j 4j_;j I J -_J> 4_j 4__j 4 jj a, j a i - ' Ia**", I j_, _j. L__i _-J 4_-_J 4 -> J_j j_f 4_>j 4 J i_jj _> ____J-J_lj j _) "i mi ,.i

li_i jJ 4->U"j i i

( . I j '*'' *, "S " I j_s_! _J L_ 4 j -._) ^ < J . __,. 4_a>< jVi >-j j TAj

ri« j __,. ___.. -__ _ y-\

147 9\

_Sj» 4_> _-o _>-,_; 4_o __i 4X j j> *> 4l_> 4_S j> 4 j 4.S (__> J> j-j j j_j < ^J Lj

l 1_jj_>4_j4_> Ij J 4_o __> j 4_> i " i i Loj-J-J L*_J->_; io __l J> L> L

<?J I i o, i "i j ___.__, j_o _) "i i _> ___ LS J I j> 4_j 4lo j 4 i I __-_> l_-4lS I _

^cr' ' J ** J !_-' =*** * *v*s'JJ-J Lj I_j _. 1 L 4_S La_j-_* |j 4lo _;j L__l_i-l l . 4 "i 'i j_> jj4_> jj_*)4j l_j_j 4_> _> I j ..'"'"'*'' J _>J __~4j j 4__ l_j

l _---. J 4_S 4-0 J_J j _)__j , fl i I L __i _J J _J -> j 4_> j i_9 4-J 4 'l.lSo J_0 <__ 4_9

Yf j L_L_ B> i__i 1 j> j _j_J__l_j l_*i4 j L> j l_i i "i i i I j 4 i) j_j j 4_o ___> 4_j

_-_> Ij4j _ş4j4_j j_j < j I ________j l_j j " ,,i j * _ lj_- _' "'jj-0 JJ*S *J __ L>

_. > 41 4 iii I 4_. Aj L>j 4_j __J J_J 4 j 4___>j 4_S 4_> j L> jjj < *"'..' l i j i V'iin4_>

* 4 '_**-** _***_K ..' ' Jj * ' ' I J L> _,),.'"' iii j 4_J I J_> J 4_j joj) 4_j< |_4_> __j ' L. jj_J J> 4_> j 4_j 4_j L>4-> _ Ji_J,J J-o 4_- j J-SJ 4 j_J_j !_> Lj ' in'J J-o 4_*6 4_j J-o _jjjj j ' J J _->

____ LJ4_> j l_j jj '"JJJJ J > _S _> L-i I J j __JjjJ _Şj 4-J 4_£ 4 J 4___j_jj_i_jJ j j L_l_j

_J I **' _-JJ _j- b 4 J j 4-_ j 4 j 4 "i i j j _;J> _;__"> _J 4_o J-S ^-Jj 1Jj j " .* S a _jL_jj

. JJuj "_ l_> 4j Lj j _J _;-_S-J__S ,->j-j

l.\ ii- L_Jj4-> _> ~_i Loj_S 1-1 J-iJ> L- 4_o___L_> _ 4_o L j4_j'tû"

J3JJ-__>4_0 4__JJI _-> J_J j 4 1,0 J> I I 1 .JOJJj>4_0 4 j L _-*"-> 4 j j_ L_J ll l_l

_____jj 4_S I J_> _5j__ ^j-J^J 4j_i_j __) Ll j L> __J 4l_* __j l> _S _,*'_' ..' L_J v5j 4 j L JJ^r-J

l-ij-s- _>"i"i..ij _)-jû'Ij_j_4-J_.

Y^ j-S I j 4-o j 4_j J ja 4_> 4lC j I- J J J --9 **>> j ) Lm, 4 j _;J j> J 4 j 4_j j Lo-o 4_,

_ j _ )^__ L> ^-J l_S4 j 4 j L < 4 j 4___l 4___j J_J_J ' J < _J L "**^ _) L° "^ J ^ > J ' 4 "' ..' _> J '

_"_j 4_>) _Sj4j L "J' aJ ..' "J ' '..'_ J 1-4-0 __ _J __-_> 4_S I -> 4lo 4 -> j 4y_i J _J -_,_.

*f Y 4j j-j _L_ij__j < JJi r j-J 4_> L (_J 4_j_;j_j 4_>) 4_j _) Lj a J L S < 4j 4( _ LS__i

f f' JJ V 4__- 4-ft> Tftf J v , _ . *_ -_r_

VTr J «-r> «--"> Y?

_) Lj 4 _> _j Lj 4 j j j _Ji Lu, 4__ ___ 1 j 4_l Lj 4 S i j j 'i < 4 j jl_>j_o L < ^-rHSjf **-> Y Y

l_j I S4_,j I _> j_Sj j LjOj _Çj 4_S ^Joj4_S < _jj--. CÎJ-'J L tSJ *" _>--f-^ J-J *-^

( E 1.2 ; --^j-î-" ^4^ (--r-*^-^ ^3*

148 f^

_Sj» 4_> _-o _>-,_; 4_o __i 4X j j> *> 4l_> 4_S j> 4 j 4.S (__> J> j-j j j_j < ^J Lj

l 1_jj_>4_j4_> Ij J 4_o __> j 4_> i " i i Loj-J-J L*_J->_; io __l J> L> L

<?J I i o, i "i j ___.__, j_o _) "i i _> ___ LS J I j> 4_j 4lo j 4 i I __-_> l_-4lS I _

^cr' ' J ** J !_-' =*** * *v*s'JJ-J Lj I_j _. 1 L 4_S La_j-_* |j 4lo _;j L__l_i-l l . 4 "i 'i j_> jj4_> jj_*)4j l_j_j 4_> _> I j ..'"'"'*'' J _>J __~4j j 4__ l_j

l _---. J 4_S 4-0 J_J j _)__j , fl i I L __i _J J _J -> j 4_> j i_9 4-J 4 'l.lSo J_0 <__ 4_9

Yf j L_L_ B> i__i 1 j> j _j_J__l_j l_*i4 j L> j l_i i "i i i I j 4 i) j_j j 4_o ___> 4_j

_-_> Ij4j _ş4j4_j j_j < j I ________j l_j j " ,,i j * _ lj_- _' "'jj-0 JJ*S *J __ L>

_. > 41 4 iii I 4_. Aj L>j 4_j __J J_J 4 j 4___>j 4_S 4_> j L> jjj < *"'..' l i j i V'iin4_>

* 4 '_**-** _***_K ..' ' Jj * ' ' I J L> _,),.'"' iii j 4_J I J_> J 4_j joj) 4_j< |_4_> __j ' L. jj_J J> 4_> j 4_j 4_j L>4-> _ Ji_J,J J-o 4_- j J-SJ 4 j_J_j !_> Lj ' in'J J-o 4_*6 4_j J-o _jjjj j ' J J _->

____ LJ4_> j l_j jj '"JJJJ J > _S _> L-i I J j __JjjJ _Şj 4-J 4_£ 4 J 4___j_jj_i_jJ j j L_l_j

_J I **' _-JJ _j- b 4 J j 4-_ j 4 j 4 "i i j j _;J> _;__"> _J 4_o J-S ^-Jj 1Jj j " .* S a _jL_jj

. JJuj "_ l_> 4j Lj j _J _;-_S-J__S ,->j-j

l.\ ii- L_Jj4-> _> ~_i Loj_S 1-1 J-iJ> L- 4_o___L_> _ 4_o L j4_j'tû"

J3JJ-__>4_0 4__JJI _-> J_J j 4 1,0 J> I I 1 .JOJJj>4_0 4 j L _-*"-> 4 j j_ L_J ll l_l

_____jj 4_S I J_> _5j__ ^j-J^J 4j_i_j __) Ll j L> __J 4l_* __j l> _S _,*'_' ..' L_J v5j 4 j L JJ^r-J

l-ij-s- _>"i"i..ij _)-jû'Ij_j_4-J_.

Y^ j-S I j 4-o j 4_j J ja 4_> 4lC j I- J J J --9 **>> j ) Lm, 4 j _;J j> J 4 j 4_j j Lo-o 4_,

_ j _ )^__ L> ^-J l_S4 j 4 j L < 4 j 4___l 4___j J_J_J ' J < _J L "**^ _) L° "^ J ^ > J ' 4 "' ..' _> J '

_"_j 4_>) _Sj4j L "J' aJ ..' "J ' '..'_ J 1-4-0 __ _J __-_> 4_S I -> 4lo 4 -> j 4y_i J _J -_,_.

*f Y 4j j-j _L_ij__j < JJi r j-J 4_> L (_J 4_j_;j_j 4_>) 4_j _) Lj a J L S < 4j 4( _ LS__i

f f' JJ V 4__- 4-ft> Tftf J v , _ . *_ -_r_

VTr J «-r> «--"> Y?

_) Lj 4 _> _j Lj 4 j j j _Ji Lu, 4__ ___ 1 j 4_l Lj 4 S i j j 'i < 4 j jl_>j_o L < ^-rHSjf **-> Y Y

l_j I S4_,j I _> j_Sj j LjOj _Çj 4_S ^Joj4_S < _jj--. CÎJ-'J L tSJ *" _>--f-^ J-J *-^

( E 1.2 ; --^j-î-" ^4^ (--r-*^-^ ^3*

148 f^

oi i 1 4_> _;j> _; ,_; 1_>j> _,__!_> jj_S 4 j 4_j LS4J 4j_J j_j_> _ . LS __, L>

_________ 4J 4_S Jj4__j_*5j r'im'i Ij 4-S ____>4- I-_JJ_> Smij 0 _J _S__l L L _4_J_|J

' " 1 .' -_-_Jj_S J Ijl-d 4 j 4_j_l 4_j < "im'i Ij j _*jjj_Jj_> ^j Lj _*-JJJ-S *_*

J j-> 4 j i54 jj -_> _j_lj__i__S Ljj j J j ' J 4___jj> < C1..1 .1 l_>4_j L. L . I __-> __i _>j_j j

_j l_-_j _*'i ..1 yi _*-_S_j4__* _jj 4_j ___ j *_ 'i 1 1 1 _Sj> _Jjj ' »-'Aj'-j 4J ___ lj__-J J___ _>»

_;4_J L__lS__j_jj j J L *> i° -" _-- L> . 4 j 0 ", 1 '_'j J J .1 .' _J j-jj-j I j J jj J-J *J " S J/

__ _J_, 4--J J>\_ 4_i_J 4J < J J J-j4j _,_!_ 4 j_i_* . _ . _;j 4j L --" l->->jJ-S _-S__j L- L-J N,

4j_j Lj4_9 j_j jj-j4__ 4_S < __> I j U j _) j j "i_l 9 4__ 4j Ij-S __J> _*j LS 4j4_9jj_j

Y Y '"'..' .' J--VJ j 'j j »_L_-9 4 j L l_> _) L * J -> _r>j *"* -S L> _; I j

C _>__, l_, 4__j_j-J < l-*>__o 4 j 4-S __J Lc _-*__ l_j> _j -U> LjJ-jA-a> _;->J*-?

O Ij ..'JJ _J I "' ,.' S 3 J*'j *-J j t 1 mi ^j Lcj__jj J L 4lS jj-ljjA jj___lC

J j j_i9 4-0 _j L J Lj J .' .' ' ' * ' ' Jj J- - * ° _>J L J Lj J .' .' _" '*> l_>4_>

< ^jjj_j__> __. L J ' _**-**-* 15J Lc 0 JJ JJ *"° i_r°J'** L _J __s ^o jj-o

« _5j ..'_) x> _- 'j-****J -S4**** _s*-J t-S-1 *Jj*V*"* _***» L>JJ -** L__i_)

Yf"_- '_>--'«» (_*-> Lo-J -__i-_i l_j L_j___ _, 1j__i__j _-*-_lJ-_9 I__j 4j _S_-__j4_S" ~... 11

4__i L J J ..' .' ___- L> l_> 4_j Liç-'J-J _$4 j 4_J_> j_S j 1 1 J o ' J U> -' ' L _J_ J.J _J> jjj 4__ L O L__j __1 _Sj__,4J j4j4_jLS4J ,5AjS_Jj*iJj J J4_? (_îjjj

j

- 4l> jJ L j j j < Lj ^>- ..'"' L 4j j j j _J _>j J_S _;4>j 4-o J J <- J (_*JJ °J J *J *J

JJ_* <-> L'j*> 4J_) 4, j j__Sj_ v N

________)Jj_J 4-J L_> 4_> L < 4___JJ jJ -J_> LS 4_> L -1 LS4_> 4_ji4__" j 4lA i S i"i»i JJ-0 4-0

... ( _j Ij_j) ^-J-J JJ >< "_. * J j4_S-_J -JJj LS4_> __j___i4_ __Ji__jLj_> ____i_j I jj_f 4j4_j_^iLi |0_J 4_J

_g4j I '4-. j4j___Ij__j _^--»-JJ_"_r_ *J<*J-JJ_' J _--**J<*J **> j (__>4_j_>__j __J4>-

. _J >J Aj|fi-) _> LjJ J j (Jjj J J 4 *> L J _J >4_i

1Û0 i_° « (j-y L_J I j__i_J I , Jjjj YY

î_ tf J -- <-** « j^^ ^^Jj YT

149 . ' >.

l'Ş

oi i 1 4_> _;j> _; ,_; 1_>j> _,__!_> jj_S 4 j 4_j LS4J 4j_J j_j_> _ . LS __, L>

_________ 4J 4_S Jj4__j_*5j r'im'i Ij 4-S ____>4- I-_JJ_> Smij 0 _J _S__l L L _4_J_|J

' " 1 .' -_-_Jj_S J Ijl-d 4 j 4_j_l 4_j < "im'i Ij j _*jjj_Jj_> ^j Lj _*-JJJ-S *_*

J j-> 4 j i54 jj -_> _j_lj__i__S Ljj j J j ' J 4___jj> < C1..1 .1 l_>4_j L. L . I __-> __i _>j_j j

_j l_-_j _*'i ..1 yi _*-_S_j4__* _jj 4_j ___ j *_ 'i 1 1 1 _Sj> _Jjj ' »-'Aj'-j 4J ___ lj__-J J___ _>»

_;4_J L__lS__j_jj j J L *> i° -" _-- L> . 4 j 0 ", 1 '_'j J J .1 .' _J j-jj-j I j J jj J-J *J " S J/

__ _J_, 4--J J>\_ 4_i_J 4J < J J J-j4j _,_!_ 4 j_i_* . _ . _;j 4j L --" l->->jJ-S _-S__j L- L-J N,

4j_j Lj4_9 j_j jj-j4__ 4_S < __> I j U j _) j j "i_l 9 4__ 4j Ij-S __J> _*j LS 4j4_9jj_j

Y Y '"'..' .' J--VJ j 'j j »_L_-9 4 j L l_> _) L * J -> _r>j *"* -S L> _; I j

C _>__, l_, 4__j_j-J < l-*>__o 4 j 4-S __J Lc _-*__ l_j> _j -U> LjJ-jA-a> _;->J*-?

O Ij ..'JJ _J I "' ,.' S 3 J*'j *-J j t 1 mi ^j Lcj__jj J L 4lS jj-ljjA jj___lC

J j j_i9 4-0 _j L J Lj J .' .' ' ' * ' ' Jj J- - * ° _>J L J Lj J .' .' _" '*> l_>4_>

< ^jjj_j__> __. L J ' _**-**-* 15J Lc 0 JJ JJ *"° i_r°J'** L _J __s ^o jj-o

« _5j ..'_) x> _- 'j-****J -S4**** _s*-J t-S-1 *Jj*V*"* _***» L>JJ -** L__i_)

Yf"_- '_>--'«» (_*-> Lo-J -__i-_i l_j L_j___ _, 1j__i__j _-*-_lJ-_9 I__j 4j _S_-__j4_S" ~... 11

4__i L J J ..' .' ___- L> l_> 4_j Liç-'J-J _$4 j 4_J_> j_S j 1 1 J o ' J U> -' ' L _J_ J.J _J> jjj 4__ L O L__j __1 _Sj__,4J j4j4_jLS4J ,5AjS_Jj*iJj J J4_? (_îjjj

j

- 4l> jJ L j j j < Lj ^>- ..'"' L 4j j j j _J _>j J_S _;4>j 4-o J J <- J (_*JJ °J J *J *J

JJ_* <-> L'j*> 4J_) 4, j j__Sj_ v N

________)Jj_J 4-J L_> 4_> L < 4___JJ jJ -J_> LS 4_> L -1 LS4_> 4_ji4__" j 4lA i S i"i»i JJ-0 4-0

... ( _j Ij_j) ^-J-J JJ >< "_. * J j4_S-_J -JJj LS4_> __j___i4_ __Ji__jLj_> ____i_j I jj_f 4j4_j_^iLi |0_J 4_J

_g4j I '4-. j4j___Ij__j _^--»-JJ_"_r_ *J<*J-JJ_' J _--**J<*J **> j (__>4_j_>__j __J4>-

. _J >J Aj|fi-) _> LjJ J j (Jjj J J 4 *> L J _J >4_i

1Û0 i_° « (j-y L_J I j__i_J I , Jjjj YY

î_ tf J -- <-** « j^^ ^^Jj YT

149 . ' >.

l'Ş

**---~"J (_***-JJ_-'> *-* J*J-=H f4--- j'4-J 4j4_^j4_>4_(Ji4___,_ ^-S-TjL?. _r-L>1

4 o a " . I 4 l>

"u" " "4__J I J 4 j_ 4 ,'?, __ L __l -___-__, " __, l_5> 4___> 4lS " 4___j 4lo 4_o _;.*__> 4_J

4 S __,4j_J 4__J,j> , _*j__*4_j4__4j4__. l__Cj __!___: ___ L> _S-V..,i,-|J IjJL ,.<__

4_S -___ _J___j_9____ lj jj_. j4l__wIj _; L L ___l___j__o j__-l_jLS4J 4j L _-_ LJ_J J _***- Li___i JJ-^j 4_S , ___l__;4_S4j Ij L L Ij ____«,-_, 4_o __î 4 j4J J "';.(-*-** _*^*'--J*-JJ Jf «-» _---- L__ L __i4__ IjaJ )i_5-*jj-S _sjjj__Jj_S j 0Lj __,Lj__î> 4-S .jj_j4j_,j4> _;4>J L _-S4_j4j I_j _;jlj,( I j 4 j_> 4_i) . __j _____ ^j LS 4-j

3:**J*3* L<--Sa'l->;_.:ij__- ^jjj...,, j4jl.--.jlj> 4J j 4j lj^____.jjjj ^sj _J

^ lj.,..lo__.. J J-S4 J _S4-S4__J _-_._> 4_j 4 j 4j " «, "J " . 4 J I j___> j LS __) _^---.J j-9

*_. **V"'J-J J LS-_j 4j_jj_> _*j__o __j____j j j ___ 4 _*> _jjjj__ j __!_)____ 4 Jv

_;_______ j 4__ -J 4_j__Jj L> _S Jj J*su*J _, '*' _''** ' J *_**""* J **- * Jr-J (_>*J * '_ _

>,

_ L__j_jJ_*i _;<5jJ__i S-_J Ij4j_j Loj 9 j j I __j _J _____ 4 _> _j Lj_J lSj_lo 4 j_j j 4>v V * v V

4>j L **..' j I JJ_J 4,."i "i 4_> 4_j j 4_> ^j L> 1 _____ 4 j 4_j J <__> __) «_) 4_j < J J J

v

JJ_J _-> "__4_j4_ jj__J__j <V_;j L (_4j_jj4_> ______ 4_J __J L> . __j I j4-> __Sjj^«_j J4 j__JlJ1> 4_> l-> 4 "i i 4_J J 4 j _; I jj 4_) j __*>. __J 4__> _!__> _; L-i L I J '..'"' _l L___j J_>

_;( jJJ_Jj_") 4j L }_J J4j_j _-_ lj_j4-*> -^JJ-S ^Û-J L_ L __S _4j4_i __J Lj__j."^5j 4_j_J j_lu4J _;-lJ,->j S j I _, Lj_Sj jjlJj IjjIljj (SJ_j j 4_jj __> l___i IJl_i4_i >-jJ >

'To" VU^j-iu. -_o j~ I j 4j _-j4_5>4j L_> 4_Ji _ijj__LJ 4_o -_>j 4 j l_j LjJ-*-1--* -5*1 J «-^

_; j_> 4l-j i _*j jJ j_C_i L ^S i i4j-i_j 4_j < _!J-* (_j d-J ' J-J-J f *--- 1.9J *fJ-J 3 3^ 6 3 (5-'*'

_S a ». |_j ___j I fl i*> _;j 4-0 j ''' > j

_j__J I j A*** . 4-0 L-J-i _Sja__9 _)___> l_> 4 "'.!_> 4_o Ij4_jj____> _;j__i" ^ . "f^"_j>lj4j _, " iij.,1 l-j 4u> _-» l...r t__>_l j_ oVl-'.lV 4j» tS-Jj'**J

VY J v -*-**-*- 1A

Yû u0 ' i_h> LJ I j____o-J 1 < J j-_i ) ^

fY < J «*> * ****** < jj-___j*jj)j Y°

f ' J L_J. 4__ . 4_* __ T '

150 M

**---~"J (_***-JJ_-'> *-* J*J-=H f4--- j'4-J 4j4_^j4_>4_(Ji4___,_ ^-S-TjL?. _r-L>1

4 o a " . I 4 l>

"u" " "4__J I J 4 j_ 4 ,'?, __ L __l -___-__, " __, l_5> 4___> 4lS " 4___j 4lo 4_o _;.*__> 4_J

4 S __,4j_J 4__J,j> , _*j__*4_j4__4j4__. l__Cj __!___: ___ L> _S-V..,i,-|J IjJL ,.<__

4_S -___ _J___j_9____ lj jj_. j4l__wIj _; L L ___l___j__o j__-l_jLS4J 4j L _-_ LJ_J J _***- Li___i JJ-^j 4_S , ___l__;4_S4j Ij L L Ij ____«,-_, 4_o __î 4 j4J J "';.(-*-** _*^*'--J*-JJ Jf «-» _---- L__ L __i4__ IjaJ )i_5-*jj-S _sjjj__Jj_S j 0Lj __,Lj__î> 4-S .jj_j4j_,j4> _;4>J L _-S4_j4j I_j _;jlj,( I j 4 j_> 4_i) . __j _____ ^j LS 4-j

3:**J*3* L<--Sa'l->;_.:ij__- ^jjj...,, j4jl.--.jlj> 4J j 4j lj^____.jjjj ^sj _J

^ lj.,..lo__.. J J-S4 J _S4-S4__J _-_._> 4_j 4 j 4j " «, "J " . 4 J I j___> j LS __) _^---.J j-9

*_. **V"'J-J J LS-_j 4j_jj_> _*j__o __j____j j j ___ 4 _*> _jjjj__ j __!_)____ 4 Jv

_;_______ j 4__ -J 4_j__Jj L> _S Jj J*su*J _, '*' _''** ' J *_**""* J **- * Jr-J (_>*J * '_ _

>,

_ L__j_jJ_*i _;<5jJ__i S-_J Ij4j_j Loj 9 j j I __j _J _____ 4 _> _j Lj_J lSj_lo 4 j_j j 4>v V * v V

4>j L **..' j I JJ_J 4,."i "i 4_> 4_j j 4_> ^j L> 1 _____ 4 j 4_j J <__> __) «_) 4_j < J J J

v

JJ_J _-> "__4_j4_ jj__J__j <V_;j L (_4j_jj4_> ______ 4_J __J L> . __j I j4-> __Sjj^«_j J4 j__JlJ1> 4_> l-> 4 "i i 4_J J 4 j _; I jj 4_) j __*>. __J 4__> _!__> _; L-i L I J '..'"' _l L___j J_>

_;( jJJ_Jj_") 4j L }_J J4j_j _-_ lj_j4-*> -^JJ-S ^Û-J L_ L __S _4j4_i __J Lj__j."^5j 4_j_J j_lu4J _;-lJ,->j S j I _, Lj_Sj jjlJj IjjIljj (SJ_j j 4_jj __> l___i IJl_i4_i >-jJ >

'To" VU^j-iu. -_o j~ I j 4j _-j4_5>4j L_> 4_Ji _ijj__LJ 4_o -_>j 4 j l_j LjJ-*-1--* -5*1 J «-^

_; j_> 4l-j i _*j jJ j_C_i L ^S i i4j-i_j 4_j < _!J-* (_j d-J ' J-J-J f *--- 1.9J *fJ-J 3 3^ 6 3 (5-'*'

_S a ». |_j ___j I fl i*> _;j 4-0 j ''' > j

_j__J I j A*** . 4-0 L-J-i _Sja__9 _)___> l_> 4 "'.!_> 4_o Ij4_jj____> _;j__i" ^ . "f^"_j>lj4j _, " iij.,1 l-j 4u> _-» l...r t__>_l j_ oVl-'.lV 4j» tS-Jj'**J

VY J v -*-**-*- 1A

Yû u0 ' i_h> LJ I j____o-J 1 < J j-_i ) ^

fY < J «*> * ****** < jj-___j*jj)j Y°

f ' J L_J. 4__ . 4_* __ T '

150 M

O ' _i_-->jJ-S _S4j ljj)4__ L 4j L JJ-o__- J_J OJJ-H J L^jj 0 I..' Kj

_-_-_<__ J)._' J4jj_) L>4_j 4j4_l __j L> CS-4_J _j_ L _j_LljJj I J.J fi "i "i mi i 4-f _;4l___jj jv . " **l_j4Jj4_> _, 4j L> ^i _) I -_S _, IjIlJj _; _;j I j L_> *_ il i4- 4j4_i . 4-i4jj4_> (_.S_-J

O 4-J j 4_> j 4 "i ii' 4 _ J_J j J J ' j_> _*-*" I ' .; * 4_-> j > j L j ___> 4-J j U u j

. 4___> j __j j> -. I j L-j j .__> 4_Ji j L L J

<*-= -Sjj**** _»*-* jj-_> f *->'-> j f jjj _-"*--- j-^ _-- L> L< c-jj Lij *--*jj-j

a _*) 4_j 4 j 4_j _£i 4_jj 4 j j 4_j -_-___, Ljj j 4 "i I 4-j j j ___ 4 j L> . ,. 4 j j_> ,J__i_> j j_S j _j-o 4_S

_J_*_w*> "i ii, 4 -> 4_ Ij , 4j_jj 4_j I ii i _J> j- 1 i i 4-*6 _SJ> lS _-__ 4_j_J L ^-Jj-lj >Jjj_>

'-ll .' _J~ t_Sj-> _-> Lj -__> __j 4lS i. j j_> __S__j L L- '-'..' J 4 J __J J> _>j J_S Jj_._ 4_l

- LS-J j 4 _> _ I J 4_S J_J_S l-> ____. 4_) jlj 4j _ j j_> __Jj I j_i 4_ < ^_J L>. _5j 4 J L «-'

*- I **v _;j I Sjj j

_Sa »_)j S lS°j-> L_\_j ,j-_-i_ v_>4 & L_> L ° Ljj-j * _-j >

_S ___> 4_j 4__jj_j _ jj_j_> 4_9 j _S> Ij _>____><__! _>j ._, _ Ljj_j , /j ; ; ** - "

_S ___-__> I j 4 j _;j 4-0 JJ-J-> _____ 4-jJ 4_j l_>4 > L _J j_,j Lj J .'":' J-_> L>

^ ^ _j Iqj 1 _J _____ ._ j _JJ 4 _> 4__* I 'i ..'."' _) I n j "1 4_j 4-o J J-S-> _5 j I J > 4>

' .; _j^0q4_->- j_> JL (_5J-- ^r1 «-S < ' ' L «* J _S*JJ' " "' " «* _c **** J ^--J «^ _t*

j -J r> ' ' L_J j 4_i ^j I i.Vi 1 ij> lSj j->j '_i'"j 4 j j jj 4-j j o -° j ' ° j ^--y içr" -"&_ .

J _J 4__J j 4 i_Sj J_j j _jj L 4_S < 1_ 1 j> _j L> o 4-j __j _-J J 4j 4 j ' 4

j j j j"i lj_>J0 L jiS L L 4_j 4 j 4«o j-j _J_J J L> 4_j 4 ,'i'i ; 0 ___< j j j J__b ^j L J-*> i_->-J _ 1 4_i

lS ^ !.' > ' j -_j _- j ' JO**J-J J J^ -^ J J* f *" _r^ . 4 j ' j > o Jj J _l"'-'j * ^* J 't" "**

_;4j Xj j_i 4j 4__jj -_?_->. __, L> _$j 4j L 4-J < i_--J"-1-° *** c***-!1 >i J J*S (_>J JJ_*Jj_^ J J-J-Jj '

__, , (j;j> ^uî L j l_j-Jj <-jj_S

_>4 j I j 4__ 4_>j___-_j< '_-) 4 j 4-S i_i i> L 04 j I j _9J - J 4lo Lj J-j * ^ lS^J >-*

>l y lSJ J-S-i 4-0 J 'j4j *__l 4_%4j L->4-. i_SJ J___*i 4-0 f\SSm __ij J 1>_ 4-0 ^S___> 4_j

r^ -TT J J. V"-'4*-!'-

ri J--j.4_j.oj_ _w

151 . ÛA

O ' _i_-->jJ-S _S4j ljj)4__ L 4j L JJ-o__- J_J OJJ-H J L^jj 0 I..' Kj

_-_-_<__ J)._' J4jj_) L>4_j 4j4_l __j L> CS-4_J _j_ L _j_LljJj I J.J fi "i "i mi i 4-f _;4l___jj jv . " **l_j4Jj4_> _, 4j L> ^i _) I -_S _, IjIlJj _; _;j I j L_> *_ il i4- 4j4_i . 4-i4jj4_> (_.S_-J

O 4-J j 4_> j 4 "i ii' 4 _ J_J j J J ' j_> _*-*" I ' .; * 4_-> j > j L j ___> 4-J j U u j

. 4___> j __j j> -. I j L-j j .__> 4_Ji j L L J

<*-= -Sjj**** _»*-* jj-_> f *->'-> j f jjj _-"*--- j-^ _-- L> L< c-jj Lij *--*jj-j

a _*) 4_j 4 j 4_j _£i 4_jj 4 j j 4_j -_-___, Ljj j 4 "i I 4-j j j ___ 4 j L> . ,. 4 j j_> ,J__i_> j j_S j _j-o 4_S

_J_*_w*> "i ii, 4 -> 4_ Ij , 4j_jj 4_j I ii i _J> j- 1 i i 4-*6 _SJ> lS _-__ 4_j_J L ^-Jj-lj >Jjj_>

'-ll .' _J~ t_Sj-> _-> Lj -__> __j 4lS i. j j_> __S__j L L- '-'..' J 4 J __J J> _>j J_S Jj_._ 4_l

- LS-J j 4 _> _ I J 4_S J_J_S l-> ____. 4_) jlj 4j _ j j_> __Jj I j_i 4_ < ^_J L>. _5j 4 J L «-'

*- I **v _;j I Sjj j

_Sa »_)j S lS°j-> L_\_j ,j-_-i_ v_>4 & L_> L ° Ljj-j * _-j >

_S ___> 4_j 4__jj_j _ jj_j_> 4_9 j _S> Ij _>____><__! _>j ._, _ Ljj_j , /j ; ; ** - "

_S ___-__> I j 4 j _;j 4-0 JJ-J-> _____ 4-jJ 4_j l_>4 > L _J j_,j Lj J .'":' J-_> L>

^ ^ _j Iqj 1 _J _____ ._ j _JJ 4 _> 4__* I 'i ..'."' _) I n j "1 4_j 4-o J J-S-> _5 j I J > 4>

' .; _j^0q4_->- j_> JL (_5J-- ^r1 «-S < ' ' L «* J _S*JJ' " "' " «* _c **** J ^--J «^ _t*

j -J r> ' ' L_J j 4_i ^j I i.Vi 1 ij> lSj j->j '_i'"j 4 j j jj 4-j j o -° j ' ° j ^--y içr" -"&_ .

J _J 4__J j 4 i_Sj J_j j _jj L 4_S < 1_ 1 j> _j L> o 4-j __j _-J J 4j 4 j ' 4

j j j j"i lj_>J0 L jiS L L 4_j 4 j 4«o j-j _J_J J L> 4_j 4 ,'i'i ; 0 ___< j j j J__b ^j L J-*> i_->-J _ 1 4_i

lS ^ !.' > ' j -_j _- j ' JO**J-J J J^ -^ J J* f *" _r^ . 4 j ' j > o Jj J _l"'-'j * ^* J 't" "**

_;4j Xj j_i 4j 4__jj -_?_->. __, L> _$j 4j L 4-J < i_--J"-1-° *** c***-!1 >i J J*S (_>J JJ_*Jj_^ J J-J-Jj '

__, , (j;j> ^uî L j l_j-Jj <-jj_S

_>4 j I j 4__ 4_>j___-_j< '_-) 4 j 4-S i_i i> L 04 j I j _9J - J 4lo Lj J-j * ^ lS^J >-*

>l y lSJ J-S-i 4-0 J 'j4j *__l 4_%4j L->4-. i_SJ J___*i 4-0 f\SSm __ij J 1>_ 4-0 ^S___> 4_j

r^ -TT J J. V"-'4*-!'-

ri J--j.4_j.oj_ _w

151 . ÛA

_JL__ _j*_jj j _ *** . j LS___> l__j Lj> _^ j__> j_-i j_ L__ _sj I (_ j _J ^jj-"<

* 0-e,JJ>** iSj^-' Jj-*" _'J ' j-s1*-* J-*1

OJ "-< rt S j L> J ___ 4__ l_ L j-S _, j L-_> _j I J >_J jo4>_£ ^ a JJjL_9 4_j

_j L L 4_-j________S Ij4_9 _Sj__j j_j __, Lj-S __JL__l 4-9 _, L-J4j-_j JJ_> j ___

"'Y'" o *_'*' o-**'1'**"-'4*- * * ..' ' L j_a> _j_i jJLS jj l___> j__i J j_C Lj_>

<V ">_> J L _S4j 4.j l_> J_S jj-JjjS 1 j j_j ( .*i i _j 4j Lc 4_j) A "i i.i 4-J

_j L>, JJ J 4 j 4_i j 4_i l_> 4_o 4_>j _J _Vi i 'i 1 _j j-S _J j j _) I J j - L_JV

JJ*"" J***« LS 4 _> Cjlwj j _> j J JJ 4lSj 4_j jjj _î__jIj__jLj J (_jj__J_i _-S--J rt 'iij I-

_jj_ *_S__i j - jj jcsj _ _ j _-_ i -_j jx _şj j>J __ jj L Jj_j__i j (jij1__> <\_,_;L-jj4j

O L-j-S«-j_J4__j_jV j ^ LSLij ..___>j L l_0L__ljl_< _J ^Jj-*'f___j,0_4ojill_i(_ajj* *") tS *"J _f-L> 4_-» j 4_o _J *-**>J_Jj4JJ «*-J _-J Imi.iS-wJ-ij j-j . 4j-Jjl_S4_> _5j>

_->4-i L '*J O---*' Ljj_9_J |0 4_> j L__- ljXj> _Jj» 4_b 4.S 4j I i i» j l_>4_> _*_j4j Lc _-j

4_j4_> _Sj_>

_S _ij>4_jj ~jjjj_> o*">- J-** _S*J"*a *-S_j> L ^sj^-lj jj»jjj__oj_J jai_s_L_i

1f _**J J *M_? ' '" -' " O*-- A " *** 'J O 'j _« j_-_'j-o o-**1 J-* *-"- 0-J*J _-* L-j-*

** i_*-JJJ-J j-r-***"1 «'-' j ^ >- j-S 4-i _J^ J O ° J=J - *'L-J (_r?J "L*0 J J ** * ^

___-Jjj _j _J j 4 _> __Jjjj_j__"6 'i i i 4 - _-> l_> < I ->__**__, i5jj-l lj_l__-J JJ_

_ J LJj iii __>j4_S__j . i_S, 1. 1 4 j 4_j 4-J ' "'J "_'..' (iIJJ* 4"i i i.J OJ*? J _L ' ..' .' A '

J_j___J I j 4_> a___j_j "i iii I j_o 4_> j j 4_j_ij_j 4_i _) Lj-> J I J «'-* * > _ L J _-_j LoiJj v

-_____ -J I jj J) 4_j j_ **j __> __> l> j»_l 4_j < _ 4_Sa_> _, L j 0_9 4j 4-0 .1 ... j**i _J L 4-J11 v .

__S_-_o L>_Jj4_j j 4_j 4_Ji LS 4_> _;j_> _'j_J I -t -__J 4_j JJJ 4_j < __j _J 4_> I ' " _->j

_______Jj __> 4j4j4_j _5j-i 4_j < 4_S4->jj_S j Oj1 ' J"--> '"*' J **0 Lj-J JJj J -*

' û 'Vs'" ' '--'_-_'" _-_-j-J4l§' < 4_j __j _;_-> _; _i __l_i L'

YT J . l-j. -_. . 4_fi. _ 'V

l__» d_UJ ÛJ& 1 f

*"Y J v *- d-* >-

152 _Y

_JL__ _j*_jj j _ *** . j LS___> l__j Lj> _^ j__> j_-i j_ L__ _sj I (_ j _J ^jj-"<

* 0-e,JJ>** iSj^-' Jj-*" _'J ' j-s1*-* J-*1

OJ "-< rt S j L> J ___ 4__ l_ L j-S _, j L-_> _j I J >_J jo4>_£ ^ a JJjL_9 4_j

_j L L 4_-j________S Ij4_9 _Sj__j j_j __, Lj-S __JL__l 4-9 _, L-J4j-_j JJ_> j ___

"'Y'" o *_'*' o-**'1'**"-'4*- * * ..' ' L j_a> _j_i jJLS jj l___> j__i J j_C Lj_>

<V ">_> J L _S4j 4.j l_> J_S jj-JjjS 1 j j_j ( .*i i _j 4j Lc 4_j) A "i i.i 4-J

_j L>, JJ J 4 j 4_i j 4_i l_> 4_o 4_>j _J _Vi i 'i 1 _j j-S _J j j _) I J j - L_JV

JJ*"" J***« LS 4 _> Cjlwj j _> j J JJ 4lSj 4_j jjj _î__jIj__jLj J (_jj__J_i _-S--J rt 'iij I-

_jj_ *_S__i j - jj jcsj _ _ j _-_ i -_j jx _şj j>J __ jj L Jj_j__i j (jij1__> <\_,_;L-jj4j

O L-j-S«-j_J4__j_jV j ^ LSLij ..___>j L l_0L__ljl_< _J ^Jj-*'f___j,0_4ojill_i(_ajj* *") tS *"J _f-L> 4_-» j 4_o _J *-**>J_Jj4JJ «*-J _-J Imi.iS-wJ-ij j-j . 4j-Jjl_S4_> _5j>

_->4-i L '*J O---*' Ljj_9_J |0 4_> j L__- ljXj> _Jj» 4_b 4.S 4j I i i» j l_>4_> _*_j4j Lc _-j

4_j4_> _Sj_>

_S _ij>4_jj ~jjjj_> o*">- J-** _S*J"*a *-S_j> L ^sj^-lj jj»jjj__oj_J jai_s_L_i

1f _**J J *M_? ' '" -' " O*-- A " *** 'J O 'j _« j_-_'j-o o-**1 J-* *-"- 0-J*J _-* L-j-*

** i_*-JJJ-J j-r-***"1 «'-' j ^ >- j-S 4-i _J^ J O ° J=J - *'L-J (_r?J "L*0 J J ** * ^

___-Jjj _j _J j 4 _> __Jjjj_j__"6 'i i i 4 - _-> l_> < I ->__**__, i5jj-l lj_l__-J JJ_

_ J LJj iii __>j4_S__j . i_S, 1. 1 4 j 4_j 4-J ' "'J "_'..' (iIJJ* 4"i i i.J OJ*? J _L ' ..' .' A '

J_j___J I j 4_> a___j_j "i iii I j_o 4_> j j 4_j_ij_j 4_i _) Lj-> J I J «'-* * > _ L J _-_j LoiJj v

-_____ -J I jj J) 4_j j_ **j __> __> l> j»_l 4_j < _ 4_Sa_> _, L j 0_9 4j 4-0 .1 ... j**i _J L 4-J11 v .

__S_-_o L>_Jj4_j j 4_j 4_Ji LS 4_> _;j_> _'j_J I -t -__J 4_j JJJ 4_j < __j _J 4_> I ' " _->j

_______Jj __> 4j4j4_j _5j-i 4_j < 4_S4->jj_S j Oj1 ' J"--> '"*' J **0 Lj-J JJj J -*

' û 'Vs'" ' '--'_-_'" _-_-j-J4l§' < 4_j __j _;_-> _; _i __l_i L'

YT J . l-j. -_. . 4_fi. _ 'V

l__» d_UJ ÛJ& 1 f

*"Y J v *- d-* >-

152 _Y

Ij\_!jl*i__, cS*J Ljjj j-j^-j-Ja* LjJj__j l_SjjJJl_Sjj__? . j j> LlJJ CjJ -_S-__i_ L"."" . 4j 4_J4j lj_i__* I__j4_S ( 4_o L_j 4_> L-uj) _J

>< tf

j 4 Mi ^j-J-Jj 4_S 4j4j4_j (5j_> 4_j _>JJ_S 4_S aj4_jl_Sa_> 4j _J j_j_j i L>

JJ-*Ljj>< 4 j_!_ft jj«i j 4_j ___.'Jj_j 4_j j_jj 4_S lj L< ______ _;j_> _;j j_j j___S__j jj_>4_j

* 4_j lj_,A-> _*J> _rJ'a-J L L -^JJ-j' J __S 4-J < _J 4 _> __Jj L>

|» J J » ' ->u 4 ->_J 41 I j _>4_Jjj j_ j_> 4_J |° J J J >'4 > 4_o j 4, J j j_j 4_j i i i I 1__

1 T ' S'*> Lj i-SjJ-J_t i"ijj>j l-jj j Lc __ i S . i I L 4-j jj(-._j_J 4lC j_o jj___>4_o )j

_______) aJ j a_> j j _> cj -J I j j -_> _sj a_9 4l_j __-j L _jj jJj LS__j_j j_Ji I j j___j

0 ' * 'j-r* -SjJ-- Jj*-*- _--> «-_>__- (l__>__>) I J 'i jj L ^ ^sj Ij L> ._,jj_j __o _______

Qi'i j'» Lolmj JJ. J /j L S_JJ4_lj40 (C. o.iii 4 j ^__j_j Lj 4jj_i_)j_S /j L( A* ..' "') _*J A a A "' JJ-"*y

_j i->4_j _) L J->J ^ jjJJ J>- j 4-_ JOJJ-*-1 O L Lj-o j 4__ jj j4-o OJJ-J( ____JJ_j)J

_j L j a_9j l_j_J 4 "i,ii4-> _şj j j 'iii" I..J __J j a-* O - 4*"JJ *'**' L a_> l_> , ,,; i iii I j 'i j j L-J

. _j LSj j-_ '_> 4___jJ _Sj.4_j __S L>j OjJjj j _j LS-j j___j Ij ' j-9 _J->

_j" jj_j4l> 4-S I __jJ Lj JJ ' j __> _j lj-J-_ 4_J JJ_J *-S__J_>J Lj _) I "i.iin_> j jS

"* 4 "t .1 i j ___ 4-J 4_i_j __j-J-~ /j Li L O***' J "' .' _ ** J 4_J J_> _ 4__j £ j_l___* I l> j_Jl

- > ^Sj-S-îj -J l_>4-j __> j 4ui 4jj_jjj_j /j I "i ih_ j j > IJ 4_j 'j__j j» 4_) (3 -S 4_i

. 1-4 j ^j L_S__j_J j |j_j L_ a_> I j_S-_>o_i ,_Sj -_j-Ji J L lS aJ L < _ jj_>V _

_-_ 4 j LjlJj J 4J , J J_J >- j_J 'JJlmij j_ /j I ,.;->jj-j __j__Jj J-J > _ -I 4_o j_j ^j L ^ «-_ J «^>/ V arf . v

. L 4_L_|J ^S^-S 4_J_I j_? 4_J fj rtSj i j j j_jj L-j __j Lj--> ^jlj _>JJJ-J

O-JJ^JJJ^"' ( ^JJ-^J- ^J-." v5 ITf ^ L-) c_--rr-l*J-J ts-^j*^ (^**&J-J1 j jj_ ______-_S__j _J _______ j_S __S_jJjj, _>jj-S _-Jj I jJj__-> L_ j L I j j

^-j L__j_ ^ LJj_ ,j ^j L__J L j_, _r_L___-jJ___o __J_o j_*j _j_i^ I- -jjS" __j LS

. ' .*<*« i si i '_> jj Lj4 '" > _jj _j-_» 4_jj

jjjL.J 4j_l-b jji- , 4-J 4lS j j_l_l__j 4_> 4j_J 4_Ji lj L_ij_> jjj ^ j U-

1 Y uP < (J-J L-J I j __J I < J j ->j _ *|

*f*f J ___, < -_-> < j S 'i >-j j 'T

153 û?

Ij\_!jl*i__, cS*J Ljjj j-j^-j-Ja* LjJj__j l_SjjJJl_Sjj__? . j j> LlJJ CjJ -_S-__i_ L"."" . 4j 4_J4j lj_i__* I__j4_S ( 4_o L_j 4_> L-uj) _J

>< tf

j 4 Mi ^j-J-Jj 4_S 4j4j4_j (5j_> 4_j _>JJ_S 4_S aj4_jl_Sa_> 4j _J j_j_j i L>

JJ-*Ljj>< 4 j_!_ft jj«i j 4_j ___.'Jj_j 4_j j_jj 4_S lj L< ______ _;j_> _;j j_j j___S__j jj_>4_j

* 4_j lj_,A-> _*J> _rJ'a-J L L -^JJ-j' J __S 4-J < _J 4 _> __Jj L>

|» J J » ' ->u 4 ->_J 41 I j _>4_Jjj j_ j_> 4_J |° J J J >'4 > 4_o j 4, J j j_j 4_j i i i I 1__

1 T ' S'*> Lj i-SjJ-J_t i"ijj>j l-jj j Lc __ i S . i I L 4-j jj(-._j_J 4lC j_o jj___>4_o )j

_______) aJ j a_> j j _> cj -J I j j -_> _sj a_9 4l_j __-j L _jj jJj LS__j_j j_Ji I j j___j

0 ' * 'j-r* -SjJ-- Jj*-*- _--> «-_>__- (l__>__>) I J 'i jj L ^ ^sj Ij L> ._,jj_j __o _______

Qi'i j'» Lolmj JJ. J /j L S_JJ4_lj40 (C. o.iii 4 j ^__j_j Lj 4jj_i_)j_S /j L( A* ..' "') _*J A a A "' JJ-"*y

_j i->4_j _) L J->J ^ jjJJ J>- j 4-_ JOJJ-*-1 O L Lj-o j 4__ jj j4-o OJJ-J( ____JJ_j)J

_j L j a_9j l_j_J 4 "i,ii4-> _şj j j 'iii" I..J __J j a-* O - 4*"JJ *'**' L a_> l_> , ,,; i iii I j 'i j j L-J

. _j LSj j-_ '_> 4___jJ _Sj.4_j __S L>j OjJjj j _j LS-j j___j Ij ' j-9 _J->

_j" jj_j4l> 4-S I __jJ Lj JJ ' j __> _j lj-J-_ 4_J JJ_J *-S__J_>J Lj _) I "i.iin_> j jS

"* 4 "t .1 i j ___ 4-J 4_i_j __j-J-~ /j Li L O***' J "' .' _ ** J 4_J J_> _ 4__j £ j_l___* I l> j_Jl

- > ^Sj-S-îj -J l_>4-j __> j 4ui 4jj_jjj_j /j I "i ih_ j j > IJ 4_j 'j__j j» 4_) (3 -S 4_i

. 1-4 j ^j L_S__j_J j |j_j L_ a_> I j_S-_>o_i ,_Sj -_j-Ji J L lS aJ L < _ jj_>V _

_-_ 4 j LjlJj J 4J , J J_J >- j_J 'JJlmij j_ /j I ,.;->jj-j __j__Jj J-J > _ -I 4_o j_j ^j L ^ «-_ J «^>/ V arf . v

. L 4_L_|J ^S^-S 4_J_I j_? 4_J fj rtSj i j j j_jj L-j __j Lj--> ^jlj _>JJJ-J

O-JJ^JJJ^"' ( ^JJ-^J- ^J-." v5 ITf ^ L-) c_--rr-l*J-J ts-^j*^ (^**&J-J1 j jj_ ______-_S__j _J _______ j_S __S_jJjj, _>jj-S _-Jj I jJj__-> L_ j L I j j

^-j L__j_ ^ LJj_ ,j ^j L__J L j_, _r_L___-jJ___o __J_o j_*j _j_i^ I- -jjS" __j LS

. ' .*<*« i si i '_> jj Lj4 '" > _jj _j-_» 4_jj

jjjL.J 4j_l-b jji- , 4-J 4lS j j_l_l__j 4_> 4j_J 4_Ji lj L_ij_> jjj ^ j U-

1 Y uP < (J-J L-J I j __J I < J j ->j _ *|

*f*f J ___, < -_-> < j S 'i >-j j 'T

153 û?

j 4 _j 4j , jj j j J-Ji j 4 J 4_j l__j___ _"> -_j_j L-.J 4-S l__jl j_jjj L> (_j _ __- !_>__ <i l

A ' . _j I "lni j J-S ^__ L> I -_i 4 j 4_j j j-o ___ J 4_S 4_J J J .' "' J S _-__ L___j j ^jj 4_J j 4*4

* " '*' " vj__S '_**_"' Yj 4 jj j S 1 4 j < ^sj_jlo j L (_jj ___> ___ L ___> Lj-. ,_J> _J j 4_> _J _5_j_--_j

J S j > I _> 4_i _)','' i 'i I J 4_j j _j 4_ l_) _Sj I j-S

j '"',.' A j ..' J'*> (_)J 'J-t-1 O*^ _ __j 4jj LS 4_i _Sj 4-9 4_j j _Jj 1 o,.,,' j_ _ 1 j i 'i _j 4wi

jj__i __> j_-j j_j <_i4j__ ^s Ij j4_j __, L__ijjj_" __Jjjj_j _ l__jj ,sj_- Vjj JM "

4 'l l>_-Jj-> j j j 4jji _J j 4_>j j_> j 4__i <,_) -___ jj_> -_J L JaJ ' Lj4_9 Jj_jlo ___) j-S-J J

(C-J-J) '__- L j 4_9 ^_> 4_>j 4__i4-J_j _____;_ 4_9 _j . _, "i.Vij __.JJ> J 0"JJ""J Q-J"**"** "** ' 'J «_S->-

_. - L>j__o -ii j_-_i4 _>j_S _) L_ij___ ( 'iûAû *i f TA ) I_-o4jj^ _-_. L*-* L. _sj> __.J_>4__j_i 4 j j_>j_S _s( <o _>___! _-.) 4-S'i "iinj-> I j_j _5j_-_o ______ 4__Sa_j

(_5>j S ^ o "i Y <J L) I _-___> LjlS _Jj5_)-_j< l,.i i S ,_s-j-jj-> ,_*?.iS'i L >__>_> -_Saj-_iV *

_. L-jj> joj) 4l-j < _ I S.iVi 4 j 4J j 4_j _J < JJ-J L 4_i_j Lj L_> _ J J__-J 4lo 4^ 4_j 4_j ^j IjjjS

O' j'-*-t-J0' ..'"' A 4_S_J-_9 j ; ' 4_jjj> j_-Sj-j__* I -_; j___i _J 4-S __JJ LS. 4j 4_J__j4_>4_j I _> 4_j

A I _)_> L < j J .'..'"> I jJ *- ->_J-J O L-> J-** L _)"' *' Lj j _j J J_J I j J J-S J J-o _~V V

4J J 4_> 4_i __ JJ -V'i 1 j 4_j _ 4 j 4_> j_i ( . ._, ' j_i_J __. Lj-** «* jY «'--'_-' LS4 j j 4_i 4 j I J 1-~i ~ ** ^L 4 j LS j 4-0 oj ^j 4_>i-Ji 1 J J __- I j J_S _ J 4-S 4_S l___i___. j L 4J __Jl-j 4_>j 4 J

-

* OJ 'j-JJ--^ O '**'JJ*-J' -S-5j -*-> 'j-*"* J(_-J*v^' 'j *-' J-*4^ _ j-**-*J'j "^*N

j _____ aJ _j___ ^j Ljj j_o 4_i _--iaj L _.".'i. .1 9j-j ^-jjS ^sjj^j-L-j-j-s. ^sj 4__,j j_j

^ o . 4 j j "1 111 j I _> jo -V_o _ iS_J 4-9 _j LS4jl_jjj _S -* Lijy -j

_j (__J> I _-J L_>4_ j j_> 4^ J-Sj 4_j i_*)4_j 4J _ I .1 'i I J-J O ^*S 4-J __-_> Llmjj£v

j _J j 4_-< jo_J 4_J< _)_>j_j 4_\j Lj LS__j l_\_i L-SJ '- " «-_J_ _J - -J 4__Jj 4>j a_S . J JJ«

j -j I ; " l_i L _>-_j _; I J J _J_S___ 4j 4_ J_J J I j 4__* 4 -> J-J 4.9j 4_>jJ 4_% _J I ___j 4_Ji LSv v

J_.i .1 '_> (_Sj-J_o ,e_J L>J '*J-J 4lJ j 4_j 4l_i Lj_> ^j l_J -d) ___ L_j£ _>J_> iSl of f _J L______jj_j_o _J jj-j 1 SiS4__i 4_S , I 1 jfl> 4 1 11V1 1 j-j-o j 4-j __j Lj aT> o - _---y Lj-S

_J_____j 4_j 4_j 4ljj 4_S _ _> j 4_S _,-ojJ_> . ,j I "i,,i-> j j-S _-i LSij Ijj l J j -__Jj_) 4j4_>

j 4 j j -_i4 j O-j-Jj L> J I__j __, _;__Sajj a_S j-_-i_-o_Jja_>-__' I > i j "i S . ^jS _-j_) L

A * oSemo ,Erebe. /: Dimdim .Moscow, Sovetskii pisatel 1974

_. i ---.-jj-S^j^S _-jj-_jj -_, < o-jjj I j> __j^_- L j_ _.4j_j_.-_, __, Ljj j. ___

_HYf l*-i«v < 4jlj_S__,L> <0 ,j_L_> j _,

154 ûû

j 4 _j 4j , jj j j J-Ji j 4 J 4_j l__j___ _"> -_j_j L-.J 4-S l__jl j_jjj L> (_j _ __- !_>__ <i l

A ' . _j I "lni j J-S ^__ L> I -_i 4 j 4_j j j-o ___ J 4_S 4_J J J .' "' J S _-__ L___j j ^jj 4_J j 4*4

* " '*' " vj__S '_**_"' Yj 4 jj j S 1 4 j < ^sj_jlo j L (_jj ___> ___ L ___> Lj-. ,_J> _J j 4_> _J _5_j_--_j

J S j > I _> 4_i _)','' i 'i I J 4_j j _j 4_ l_) _Sj I j-S

j '"',.' A j ..' J'*> (_)J 'J-t-1 O*^ _ __j 4jj LS 4_i _Sj 4-9 4_j j _Jj 1 o,.,,' j_ _ 1 j i 'i _j 4wi

jj__i __> j_-j j_j <_i4j__ ^s Ij j4_j __, L__ijjj_" __Jjjj_j _ l__jj ,sj_- Vjj JM "

4 'l l>_-Jj-> j j j 4jji _J j 4_>j j_> j 4__i <,_) -___ jj_> -_J L JaJ ' Lj4_9 Jj_jlo ___) j-S-J J

(C-J-J) '__- L j 4_9 ^_> 4_>j 4__i4-J_j _____;_ 4_9 _j . _, "i.Vij __.JJ> J 0"JJ""J Q-J"**"** "** ' 'J «_S->-

_. - L>j__o -ii j_-_i4 _>j_S _) L_ij___ ( 'iûAû *i f TA ) I_-o4jj^ _-_. L*-* L. _sj> __.J_>4__j_i 4 j j_>j_S _s( <o _>___! _-.) 4-S'i "iinj-> I j_j _5j_-_o ______ 4__Sa_j

(_5>j S ^ o "i Y <J L) I _-___> LjlS _Jj5_)-_j< l,.i i S ,_s-j-jj-> ,_*?.iS'i L >__>_> -_Saj-_iV *

_. L-jj> joj) 4l-j < _ I S.iVi 4 j 4J j 4_j _J < JJ-J L 4_i_j Lj L_> _ J J__-J 4lo 4^ 4_j 4_j ^j IjjjS

O' j'-*-t-J0' ..'"' A 4_S_J-_9 j ; ' 4_jjj> j_-Sj-j__* I -_; j___i _J 4-S __JJ LS. 4j 4_J__j4_>4_j I _> 4_j

A I _)_> L < j J .'..'"> I jJ *- ->_J-J O L-> J-** L _)"' *' Lj j _j J J_J I j J J-S J J-o _~V V

4J J 4_> 4_i __ JJ -V'i 1 j 4_j _ 4 j 4_> j_i ( . ._, ' j_i_J __. Lj-** «* jY «'--'_-' LS4 j j 4_i 4 j I J 1-~i ~ ** ^L 4 j LS j 4-0 oj ^j 4_>i-Ji 1 J J __- I j J_S _ J 4-S 4_S l___i___. j L 4J __Jl-j 4_>j 4 J

-

* OJ 'j-JJ--^ O '**'JJ*-J' -S-5j -*-> 'j-*"* J(_-J*v^' 'j *-' J-*4^ _ j-**-*J'j "^*N

j _____ aJ _j___ ^j Ljj j_o 4_i _--iaj L _.".'i. .1 9j-j ^-jjS ^sjj^j-L-j-j-s. ^sj 4__,j j_j

^ o . 4 j j "1 111 j I _> jo -V_o _ iS_J 4-9 _j LS4jl_jjj _S -* Lijy -j

_j (__J> I _-J L_>4_ j j_> 4^ J-Sj 4_j i_*)4_j 4J _ I .1 'i I J-J O ^*S 4-J __-_> Llmjj£v

j _J j 4_-< jo_J 4_J< _)_>j_j 4_\j Lj LS__j l_\_i L-SJ '- " «-_J_ _J - -J 4__Jj 4>j a_S . J JJ«

j -j I ; " l_i L _>-_j _; I J J _J_S___ 4j 4_ J_J J I j 4__* 4 -> J-J 4.9j 4_>jJ 4_% _J I ___j 4_Ji LSv v

J_.i .1 '_> (_Sj-J_o ,e_J L>J '*J-J 4lJ j 4_j 4l_i Lj_> ^j l_J -d) ___ L_j£ _>J_> iSl of f _J L______jj_j_o _J jj-j 1 SiS4__i 4_S , I 1 jfl> 4 1 11V1 1 j-j-o j 4-j __j Lj aT> o - _---y Lj-S

_J_____j 4_j 4_j 4ljj 4_S _ _> j 4_S _,-ojJ_> . ,j I "i,,i-> j j-S _-i LSij Ijj l J j -__Jj_) 4j4_>

j 4 j j -_i4 j O-j-Jj L> J I__j __, _;__Sajj a_S j-_-i_-o_Jja_>-__' I > i j "i S . ^jS _-j_) L

A * oSemo ,Erebe. /: Dimdim .Moscow, Sovetskii pisatel 1974

_. i ---.-jj-S^j^S _-jj-_jj -_, < o-jjj I j> __j^_- L j_ _.4j_j_.-_, __, Ljj j. ___

_HYf l*-i«v < 4jlj_S__,L> <0 ,j_L_> j _,

154 ûû

__,4j__ ,JJJ_>-1- < «-- L-94j__i (__---_--. ( j ^ûff - *|?of )l_-__J_-J __- l_--i 4 j __i

* ''jj-^ (-T^-J U* J L

J J__* J.4.J ._jJJ_J-_J L__JJ j-J-_J_-*_ IjLJ Lj>J_L_J _J »-jJ ' __ LS4l..lMIIJ--0

. JJ-J-J. _-J4l_i_Jjj_> __jl> JJ-Î4J _;.-jJ-S ^r>jr±> O * J ** J* *»_ -»

4>jI-j->j L j o 'jJ O^J* JJ ' J - J *-* ---J -? *- Ji iS^-3^ ''J4*^-1 * -14-> »_, _--LJ---i < j ij_*'j-A-il- _î--Ll*JJ'j 'OJJ-H»J--_

_5j ' j -J -S-Jj-J-J ->JJ_' _-- LS4_j_Sj-_ |_S4j4_j iSlj-J-îl 4j4_i4___j_- ^^j-L-J-J 4J _Tv "

______j,_Jj j 0j_L_S__, o*-J^'V-'"' j 4j____S_, _ L__S-J-__* _jjj _-i!^jo L -_?__,__

. 0___j *jj'J -*jj-** cîj-*A-J j4 J j-s"* *--*

I.' o4_-j__j J_J ___,___ l._j__S__-S4j4_- 4j4_» _Sj4-__* lj LS _-j4_j!_Ijj_ j> 4_j

____, !Jj__,4-)4_j ___1_i4jI_"j 4_j 4lS 4jj_j __j4lS O-^J-1* *-* (_>----- L>_ >-_-__> 4_- . OJJ^V

4j JJ-JJ'*«J lS-jJ-** J O L_-w-^jj-S _4-i-J.- J4_t> j4>j4_oj J__- J«--_ Ij4j j"* 1 f v I_ ftj l_j *- **" j ___>-__) 4_o 4 _>j4_j j4l_j ___J.4_> l_)jj_S _j-j-J _j ___J J-J Cr-yj--- L J

; _J4_ __Jjjj>_>4l_ . 4jj_j -JjS _JJ__U>

__3_> __________ _i Lj__- _ 'j-> <_ J O LSrt'ijii'i'ij-j-o _S4j4_,___i LSj-o l_ Ji-i-J -

L ____ L_jj__j Ij f -J 4j L _sjjj o*-jj4-j 'j J '--'-J *--->- __jj _-ojj->j 4__ L j-4_j_ V V « v

^j4-.4j|____j__j__j -Jjj-J-J 0IjL4j j Lj> 4_jj 4_j_j__J 4_>__Jj l__Jj LjH _ LS4_Vj_?j4_j

4 *-__- S _--j-j> j >-j)cHJ Jf- ^^ Ij-*-^,- !---' > 4Jl____--J-__

0 S 4j4^_Ij_____4_ 4__I-_j JJ-V«j( \9b°- W ° f ) O *-*- J*"- -*_rJ L* _TJ''Aj»->'-J

"q, " . ._,-__ '->jj>-jjo_,lj «-J LpJJ-* -"-^j J *-»*j t_*r" -V ' *J J*->

_>_j_,4_ I_4j4_j_ I_l_j_.jjJS _-ij4j _; _7^'*J4- -S - J j -- 'j LS" __-

_j-_ __. j -j 'j-'u-'V ''» ''*'"*- * -J* J -SJ' * -S"1' L-'a-j-Jj*- o 'j^ -»

_ 0_ L j 0__j Ljjj 4J _-iJj- j__i 'j^j ---]-_*- o L^ L_^jj_ 4j4_, L__ijj_a J _-Jj4l-jlj L__)<0 L_j_jJ-?(_;4jj4l_?4j__ __i4-j.0__SL4j__J___j LjA>J O'*-*-*

Edmönds . C.J: Kurdis} Nationalism , The Journa' ofContemporary History , 6 (1970) : 1,PP. 88 8? .

155 ûf'

__,4j__ ,JJJ_>-1- < «-- L-94j__i (__---_--. ( j ^ûff - *|?of )l_-__J_-J __- l_--i 4 j __i

* ''jj-^ (-T^-J U* J L

J J__* J.4.J ._jJJ_J-_J L__JJ j-J-_J_-*_ IjLJ Lj>J_L_J _J »-jJ ' __ LS4l..lMIIJ--0

. JJ-J-J. _-J4l_i_Jjj_> __jl> JJ-Î4J _;.-jJ-S ^r>jr±> O * J ** J* *»_ -»

4>jI-j->j L j o 'jJ O^J* JJ ' J - J *-* ---J -? *- Ji iS^-3^ ''J4*^-1 * -14-> »_, _--LJ---i < j ij_*'j-A-il- _î--Ll*JJ'j 'OJJ-H»J--_

_5j ' j -J -S-Jj-J-J ->JJ_' _-- LS4_j_Sj-_ |_S4j4_j iSlj-J-îl 4j4_i4___j_- ^^j-L-J-J 4J _Tv "

______j,_Jj j 0j_L_S__, o*-J^'V-'"' j 4j____S_, _ L__S-J-__* _jjj _-i!^jo L -_?__,__

. 0___j *jj'J -*jj-** cîj-*A-J j4 J j-s"* *--*

I.' o4_-j__j J_J ___,___ l._j__S__-S4j4_- 4j4_» _Sj4-__* lj LS _-j4_j!_Ijj_ j> 4_j

____, !Jj__,4-)4_j ___1_i4jI_"j 4_j 4lS 4jj_j __j4lS O-^J-1* *-* (_>----- L>_ >-_-__> 4_- . OJJ^V

4j JJ-JJ'*«J lS-jJ-** J O L_-w-^jj-S _4-i-J.- J4_t> j4>j4_oj J__- J«--_ Ij4j j"* 1 f v I_ ftj l_j *- **" j ___>-__) 4_o 4 _>j4_j j4l_j ___J.4_> l_)jj_S _j-j-J _j ___J J-J Cr-yj--- L J

; _J4_ __Jjjj>_>4l_ . 4jj_j -JjS _JJ__U>

__3_> __________ _i Lj__- _ 'j-> <_ J O LSrt'ijii'i'ij-j-o _S4j4_,___i LSj-o l_ Ji-i-J -

L ____ L_jj__j Ij f -J 4j L _sjjj o*-jj4-j 'j J '--'-J *--->- __jj _-ojj->j 4__ L j-4_j_ V V « v

^j4-.4j|____j__j__j -Jjj-J-J 0IjL4j j Lj> 4_jj 4_j_j__J 4_>__Jj l__Jj LjH _ LS4_Vj_?j4_j

4 *-__- S _--j-j> j >-j)cHJ Jf- ^^ Ij-*-^,- !---' > 4Jl____--J-__

0 S 4j4^_Ij_____4_ 4__I-_j JJ-V«j( \9b°- W ° f ) O *-*- J*"- -*_rJ L* _TJ''Aj»->'-J

"q, " . ._,-__ '->jj>-jjo_,lj «-J LpJJ-* -"-^j J *-»*j t_*r" -V ' *J J*->

_>_j_,4_ I_4j4_j_ I_l_j_.jjJS _-ij4j _; _7^'*J4- -S - J j -- 'j LS" __-

_j-_ __. j -j 'j-'u-'V ''» ''*'"*- * -J* J -SJ' * -S"1' L-'a-j-Jj*- o 'j^ -»

_ 0_ L j 0__j Ljjj 4J _-iJj- j__i 'j^j ---]-_*- o L^ L_^jj_ 4j4_, L__ijj_a J _-Jj4l-jlj L__)<0 L_j_jJ-?(_;4jj4l_?4j__ __i4-j.0__SL4j__J___j LjA>J O'*-*-*

Edmönds . C.J: Kurdis} Nationalism , The Journa' ofContemporary History , 6 (1970) : 1,PP. 88 8? .

155 ûf'

JJJ-= (Sj 'jj«* JjJ-l Lj Jjj _Sl 0 .Jj-j_'l_lj lj,_S 4 _____> j4Jj L i£4_}_L_)

l_>4->J4_» _;*,_,___ ^b"j4_ j4_l_4> ^.._j __o 4jj_ _; 4 j_l_i _Jl_j L> . 4_J> L_jJjj_T

< JJJÛ l_> IjLJ L_j_jj_> j 4-v 4_j_;__Jj 'jLjJj j _Jj L4j LS j 4_j __o _*>4_>j 4j Ljj

_s - '_h> L _; _r-*u-j ' " ' '" ..' .' cîjj j «'Ljo ' j-»-J L> (,sj 4-i. jj_j Lj I *| ..' "* j jj ."''-J v

>Lj4_9 l__. LS__i ___, L_jj_: j 0 LS_--_j4_9__vs___i4J 0 ljl_i 4J , \&\f " JL*-fj___4_i l_ _sj_* 4_j jj-j < j L _, Lj_S _;j a_9__-i _i l_J j_9 _sj__i_J __J L___i__j

*-_j 4 111 _; l_j 4 j 4__i 4_o __j. I _> 4_j __j J_J I j_j_o__j j j_> j 4_j 0 ' J-J-J _J 0 ___-> j J_>

___-_> L-_a_jj >-jj-S _J -_> >r> jjt,*jj'->j jj ' j L 4J j_i j J L _, S,.i "1 L^j LS j4j jjJ j4j4___jj LS !__jj_ _J_ ___ Lj _J _i_-S I" 'Vi jj_S4j L___ ___j LS

(____> 4_j j a__ 4>j__j _____i___jj_lo _J__ojjS __Jj _> j_S 4-i 4_Sj 0JJ-J 1 -Vi 4_i . _^ m'i .1 S 4 J

_ . 1.0-jjj r _; ^sjjjj I j 1 0 1 1 jj 0 I j 1 ' _s4j Ij_j4_j jjo Ij4_>j4_j (_sj 4-i j _ jj_>

j J 4_-b ~'"'j j j j j _ S 1 j LS _5__Sa_j lSj1-" -_ j-S __-_> 1 > jtf> j LS _-_ j _sj __9 a__ j" "... I c 1 . e^ 7 4 j \Şj33 > "> __*>*-> ' ..' "> «_> (j- ** J ***J (_> j ** j «- * J J-**1 * *"- j ^ J ** ' (*-***J ^***

I 1

_ ^TI i_J L (_S__0 I 'l 'l "i J 4 S l j_>4 j_l J-S 4_l 4_>4lJ_;jJ_J Ij_l__j j JJ_ j ___ 0 I J j 'lV

4_j JJ_J __-_) I o n> 4 j ^ > 4 j <J> _-i IjJ-o 0 I "' I J_J J _;J 4_9 4-j --_ i -> _> 4-J-9 4_-] L_ 0 I j 1 'iV

L_Jj ___ 0 LS__jlS_i I___jj_ . 0 !___._ jj_> |_c_Saj L*>_>4_i j ,o 4 j __-j j .'."> _-j l_> (_;j-6< v

(jVi iSij J->_>J-o 4_b 4_J J»_) 4_j < I -j LS ___(__ J 4>_9 4-ui j 1 _ 1 ->J-S 0 LJJJ-S O Li_*-J lj '

l__ Jj .l_-_S__J j_S 4_l J 4 J 4 '1 j 'l J 4 J 1 j L-J J j 4_i 1 -_Jj L_l_jj> J .1 'l 4_J 0 Li J_> 4t\ j"tV

^. . -- _. j jjj 1 Jil 0 1 ' J_J _)J 4-_i4l> j 4-> J 4__J J 0 j S J _S 4_l O 4 J 4_J , 0 4___JO'^ - v

O'

1 ______J I "1 in*. j J-S 4_J ->jj_> _^ '1 .1 m'i '' j 1 0 ^J 4_o J_S 1 >\ .1 '1 L> ^-J Lj __o 4_> j 4w_i 4_J

'" ' j ; - |^4_i L _J lSJ1 Sa_j4_> I ____-> LS4 'l Iiiij J-J _J OOj __i L> . 0JJ_J-_5>_fj^

4 q Lj 'i < 4 q q-J I _ 4uo 4 _> « 4l_i q 4-J 4_j Ll_)J _-*j< 4JJ-J ' _> 4-0 4w> j 4l_i ji

<jj-j 0_J L - i i .; ___LJ !-_-_ I "iMijg*. __j L> __S < ( j'fûf J^ j_S s\ of f ,_-! Lj j______j ____Jj__, ' ; -'-' ' j_l-0 4_S < _> j J-S Jj LS 4 j J 4_S 4 j 4i- 4 't j iVi 'i j ; o 4-J __> 4_l

. I j 'l jg> 0 LS_ l mi_i 1 _-> _S-J L 4_J_> -_j 1 j 4 j_j L j 4_9 4-J _> Lj_> J L>J J j

Jj-jX L __J 4_? *i'i_i. I__jj_> __J 4l_* __Sjj_i->_J _Jj j 4_o __S_Jjj 4_i aJ L 4_J__J J> 4_j

v )/ v_J 4__0 jj_>4j __Jj L_S . i_Jjj 4 S I 4_*6 liS j"i 0 Lj !>-J L _-_jj J J J J j _0 Jjj lj_)4_j I Lw

----* ) _,.'"''' «^ ( -jj--.*-- ^j^S ITf^ Lj)(__-J_Jl5_j-.j--_i ( (_-_>-> 0 L)I 9> 4 jj 4_t>. ^_ujj_j -J L_ç- L__ij_ j_S _j J i I j __J__ (_SJ JjJ_o fl 4_S4_i< (____! 4_i 4_j

-..-..,-. -J >J

ÛT5

156

JJJ-= (Sj 'jj«* JjJ-l Lj Jjj _Sl 0 .Jj-j_'l_lj lj,_S 4 _____> j4Jj L i£4_}_L_)

l_>4->J4_» _;*,_,___ ^b"j4_ j4_l_4> ^.._j __o 4jj_ _; 4 j_l_i _Jl_j L> . 4_J> L_jJjj_T

< JJJÛ l_> IjLJ L_j_jj_> j 4-v 4_j_;__Jj 'jLjJj j _Jj L4j LS j 4_j __o _*>4_>j 4j Ljj

_s - '_h> L _; _r-*u-j ' " ' '" ..' .' cîjj j «'Ljo ' j-»-J L> (,sj 4-i. jj_j Lj I *| ..' "* j jj ."''-J v

>Lj4_9 l__. LS__i ___, L_jj_: j 0 LS_--_j4_9__vs___i4J 0 ljl_i 4J , \&\f " JL*-fj___4_i l_ _sj_* 4_j jj-j < j L _, Lj_S _;j a_9__-i _i l_J j_9 _sj__i_J __J L___i__j

*-_j 4 111 _; l_j 4 j 4__i 4_o __j. I _> 4_j __j J_J I j_j_o__j j j_> j 4_j 0 ' J-J-J _J 0 ___-> j J_>

___-_> L-_a_jj >-jj-S _J -_> >r> jjt,*jj'->j jj ' j L 4J j_i j J L _, S,.i "1 L^j LS j4j jjJ j4j4___jj LS !__jj_ _J_ ___ Lj _J _i_-S I" 'Vi jj_S4j L___ ___j LS

(____> 4_j j a__ 4>j__j _____i___jj_lo _J__ojjS __Jj _> j_S 4-i 4_Sj 0JJ-J 1 -Vi 4_i . _^ m'i .1 S 4 J

_ . 1.0-jjj r _; ^sjjjj I j 1 0 1 1 jj 0 I j 1 ' _s4j Ij_j4_j jjo Ij4_>j4_j (_sj 4-i j _ jj_>

j J 4_-b ~'"'j j j j j _ S 1 j LS _5__Sa_j lSj1-" -_ j-S __-_> 1 > jtf> j LS _-_ j _sj __9 a__ j" "... I c 1 . e^ 7 4 j \Şj33 > "> __*>*-> ' ..' "> «_> (j- ** J ***J (_> j ** j «- * J J-**1 * *"- j ^ J ** ' (*-***J ^***

I 1

_ ^TI i_J L (_S__0 I 'l 'l "i J 4 S l j_>4 j_l J-S 4_l 4_>4lJ_;jJ_J Ij_l__j j JJ_ j ___ 0 I J j 'lV

4_j JJ_J __-_) I o n> 4 j ^ > 4 j <J> _-i IjJ-o 0 I "' I J_J J _;J 4_9 4-j --_ i -> _> 4-J-9 4_-] L_ 0 I j 1 'iV

L_Jj ___ 0 LS__jlS_i I___jj_ . 0 !___._ jj_> |_c_Saj L*>_>4_i j ,o 4 j __-j j .'."> _-j l_> (_;j-6< v

(jVi iSij J->_>J-o 4_b 4_J J»_) 4_j < I -j LS ___(__ J 4>_9 4-ui j 1 _ 1 ->J-S 0 LJJJ-S O Li_*-J lj '

l__ Jj .l_-_S__J j_S 4_l J 4 J 4 '1 j 'l J 4 J 1 j L-J J j 4_i 1 -_Jj L_l_jj> J .1 'l 4_J 0 Li J_> 4t\ j"tV

^. . -- _. j jjj 1 Jil 0 1 ' J_J _)J 4-_i4l> j 4-> J 4__J J 0 j S J _S 4_l O 4 J 4_J , 0 4___JO'^ - v

O'

1 ______J I "1 in*. j J-S 4_J ->jj_> _^ '1 .1 m'i '' j 1 0 ^J 4_o J_S 1 >\ .1 '1 L> ^-J Lj __o 4_> j 4w_i 4_J

'" ' j ; - |^4_i L _J lSJ1 Sa_j4_> I ____-> LS4 'l Iiiij J-J _J OOj __i L> . 0JJ_J-_5>_fj^

4 q Lj 'i < 4 q q-J I _ 4uo 4 _> « 4l_i q 4-J 4_j Ll_)J _-*j< 4JJ-J ' _> 4-0 4w> j 4l_i ji

<jj-j 0_J L - i i .; ___LJ !-_-_ I "iMijg*. __j L> __S < ( j'fûf J^ j_S s\ of f ,_-! Lj j______j ____Jj__, ' ; -'-' ' j_l-0 4_S < _> j J-S Jj LS 4 j J 4_S 4 j 4i- 4 't j iVi 'i j ; o 4-J __> 4_l

. I j 'l jg> 0 LS_ l mi_i 1 _-> _S-J L 4_J_> -_j 1 j 4 j_j L j 4_9 4-J _> Lj_> J L>J J j

Jj-jX L __J 4_? *i'i_i. I__jj_> __J 4l_* __Sjj_i->_J _Jj j 4_o __S_Jjj 4_i aJ L 4_J__J J> 4_j

v )/ v_J 4__0 jj_>4j __Jj L_S . i_Jjj 4 S I 4_*6 liS j"i 0 Lj !>-J L _-_jj J J J J j _0 Jjj lj_)4_j I Lw

----* ) _,.'"''' «^ ( -jj--.*-- ^j^S ITf^ Lj)(__-J_Jl5_j-.j--_i ( (_-_>-> 0 L)I 9> 4 jj 4_t>. ^_ujj_j -J L_ç- L__ij_ j_S _j J i I j __J__ (_SJ JjJ_o fl 4_S4_i< (____! 4_i 4_j

-..-..,-. -J >J

ÛT5

156

"_; J-J*-J * ** i_J Ij^-jjiT _;____> 4__ jj Ijj___ij4j Jj4_o j J 4__ j 4__ 4 . a < " >*)l aJ

^ _

4j Jl_ jni'i j"ij_, j4j lj L J 4jj4_> ____ij_ift _'ij;._ .j4_i__S_j_> __SL_j_J _J j3 3--__-__I <__j . ^^5-*- -_Si-*"1-r-j -^j ,g-' l^ 1-j .< ^..i * L)j i_r?"--^ ' *--* l*i*-j4_Td__ - '-Lw

i t o a-j ,-_j_] 9 < <__» -j (j-^j-j Lij -jlS ûjj_)_St_J ^j *- -*** ___T ( _**____._. , 5-j_J -l_T_--->_ '

..4j« 4_ JjiO^sj LS 4_i jj Lj*-* i_s>-jj_- j-j j 4jj_>j_S jj-S i_>

_; 4-S 4_j "i l j L 4j4j L Jj-J-J _°J L>j ___ J 4_j 4-Ji L'. L 4_> j _ L J-S 4_i_ij4_S4_>^ " v

f4- J < Q L J *V.i .>_ jQ *-)->. _i i i jinjj-j 4j L> _J _;__o 4_j (_S->J> -_j4j-J _-J4_> j. . . . 4 j4l_j I j> L j L _J_J __J L J_j_jI-9.9 4-1

__-_____> j 4_o j J _& j _J _,jj_i J LSjj j_> __,4_4_*> 4j4_jLS4_ 4j _J j l

_ | _ L O^L1 -___JJ--S4_> j 4 j 4_Ji LSa_j4_u4j l> _J j_jl_j j).Jj-j,__j4_ -5-_j4--_Jj

4_j 1 j j _S-_S_J 4_S j_j i_S L j j j j j (____> 4_j ___jj j j 4_i L _" 4 S ,.' j |_S4 j ___-> j J _ J_l

j4j l_i Jj-J-J . _s_-S

jjJ I j 4j j l___) lj J

-JlMf V_Jl-ty:'L>)

iS (_- '-**? i_*-'4*--J*-J' l_4j ' j j_j j. _J __i L> ___ l_>4 , 4 q L

__JJ_l_jJJ IJ L ->-__ *_, iii _Ş 4 S l

I "i -__ < ^ "i i'u S 4_j j.j)__j< I 4 j 4_jj i _>_JJ J(0 4-0

a_j __>j-_>__j < 4_S ,-,-J

-* _ Lj> _S_-S-- j_Sj ç-jl* _-_> _s_-> L_j _J 4u> j_S jj_Saj < _i L___

JJ' ,1 jj.

_-~

J4

L.J ^ lj 'jJjjjvj o W ls^'x^"v^u> ^JJ^ -r**' -SJJ'-' J -***_*- J* j l-> 4 j I j j_j J3 _J _j L> _ Jj L_>4 j 4 j Lj JJ °J J*5 J-Sj J > 'J_-J j Jjo _-o

-j

jlj L> lS4j__i__j 1 -> 4_S 4lJj Ll_j l_> -J < _ ijj 4__j I j _ 4lS 4j 4_> 4_> "_;j 4_i 4 _> ,£ 4_o L 4_l

4 q 4_j 4_j JJ' ,____, L_j O^-1 'J-" O. '*i>*l-_^'J*''i

_-__J JJ'-'J j_Y_J 4-S __>j a_o jj 4_*6 j j L J J*-*- J «_-_J ' J 4-S _S_j4_j j 4-j 'i

_*j Sa.\ ^^j I J a_. _j 1 u'i 1 jj j j 4_> L _>J ' *-J J _ J-* 0,J '_ > '-j -> J " 'O I "i'i)->jJ-S

a I j_> j a"..,. | , I j a_i _,_, a a_l __, L> . _; j_j_j j 1 1 __i l_-i_u___/ a_i -_> _j L _ * *>

_j L> ^o 4_j 4_jj _ 1 I j 1> 4_J < 4_S _____-> > j LS 4l_j i S j i L j J _|J_> 4_> _j aj L_l_j

lSj-m L l__j _\i 1 L j v ^,-- 4J

Jj4j L »_)<' *^_j l_J, __J j 4> -_j4_i I ***a". 4J J>J «--__» ' J -_S _;4_i__J -3 4_J _f_ _>> A_ j 4-J I ________> L> _j ' S ,, L_j 4 j 4 j L J J*!J*J i__' 4_o j_> _J o L >- _c->> Lo Lj J

.^ijj S __j L j _-_ L4^ 4j4__jj_?4j__j l>j L j __i-_> «_j . 4__vj__» Lj L-> ^; LJ-o LS 4 _>_____. . . ->jjS _sjjj-j-9 j^sj I j 4_>jj_S J __o,j_S__jj LS-_j,_J Ijj _;_j jjS< _;jjjf_J j_>

157 ÛY

"_; J-J*-J * ** i_J Ij^-jjiT _;____> 4__ jj Ijj___ij4j Jj4_o j J 4__ j 4__ 4 . a < " >*)l aJ

^ _

4j Jl_ jni'i j"ij_, j4j lj L J 4jj4_> ____ij_ift _'ij;._ .j4_i__S_j_> __SL_j_J _J j3 3--__-__I <__j . ^^5-*- -_Si-*"1-r-j -^j ,g-' l^ 1-j .< ^..i * L)j i_r?"--^ ' *--* l*i*-j4_Td__ - '-Lw

i t o a-j ,-_j_] 9 < <__» -j (j-^j-j Lij -jlS ûjj_)_St_J ^j *- -*** ___T ( _**____._. , 5-j_J -l_T_--->_ '

..4j« 4_ JjiO^sj LS 4_i jj Lj*-* i_s>-jj_- j-j j 4jj_>j_S jj-S i_>

_; 4-S 4_j "i l j L 4j4j L Jj-J-J _°J L>j ___ J 4_j 4-Ji L'. L 4_> j _ L J-S 4_i_ij4_S4_>^ " v

f4- J < Q L J *V.i .>_ jQ *-)->. _i i i jinjj-j 4j L> _J _;__o 4_j (_S->J> -_j4j-J _-J4_> j. . . . 4 j4l_j I j> L j L _J_J __J L J_j_jI-9.9 4-1

__-_____> j 4_o j J _& j _J _,jj_i J LSjj j_> __,4_4_*> 4j4_jLS4_ 4j _J j l

_ | _ L O^L1 -___JJ--S4_> j 4 j 4_Ji LSa_j4_u4j l> _J j_jl_j j).Jj-j,__j4_ -5-_j4--_Jj

4_j 1 j j _S-_S_J 4_S j_j i_S L j j j j j (____> 4_j ___jj j j 4_i L _" 4 S ,.' j |_S4 j ___-> j J _ J_l

j4j l_i Jj-J-J . _s_-S

jjJ I j 4j j l___) lj J

-JlMf V_Jl-ty:'L>)

iS (_- '-**? i_*-'4*--J*-J' l_4j ' j j_j j. _J __i L> ___ l_>4 , 4 q L

__JJ_l_jJJ IJ L ->-__ *_, iii _Ş 4 S l

I "i -__ < ^ "i i'u S 4_j j.j)__j< I 4 j 4_jj i _>_JJ J(0 4-0

a_j __>j-_>__j < 4_S ,-,-J

-* _ Lj> _S_-S-- j_Sj ç-jl* _-_> _s_-> L_j _J 4u> j_S jj_Saj < _i L___

JJ' ,1 jj.

_-~

J4

L.J ^ lj 'jJjjjvj o W ls^'x^"v^u> ^JJ^ -r**' -SJJ'-' J -***_*- J* j l-> 4 j I j j_j J3 _J _j L> _ Jj L_>4 j 4 j Lj JJ °J J*5 J-Sj J > 'J_-J j Jjo _-o

-j

jlj L> lS4j__i__j 1 -> 4_S 4lJj Ll_j l_> -J < _ ijj 4__j I j _ 4lS 4j 4_> 4_> "_;j 4_i 4 _> ,£ 4_o L 4_l

4 q 4_j 4_j JJ' ,____, L_j O^-1 'J-" O. '*i>*l-_^'J*''i

_-__J JJ'-'J j_Y_J 4-S __>j a_o jj 4_*6 j j L J J*-*- J «_-_J ' J 4-S _S_j4_j j 4-j 'i

_*j Sa.\ ^^j I J a_. _j 1 u'i 1 jj j j 4_> L _>J ' *-J J _ J-* 0,J '_ > '-j -> J " 'O I "i'i)->jJ-S

a I j_> j a"..,. | , I j a_i _,_, a a_l __, L> . _; j_j_j j 1 1 __i l_-i_u___/ a_i -_> _j L _ * *>

_j L> ^o 4_j 4_jj _ 1 I j 1> 4_J < 4_S _____-> > j LS 4l_j i S j i L j J _|J_> 4_> _j aj L_l_j

lSj-m L l__j _\i 1 L j v ^,-- 4J

Jj4j L »_)<' *^_j l_J, __J j 4> -_j4_i I ***a". 4J J>J «--__» ' J -_S _;4_i__J -3 4_J _f_ _>> A_ j 4-J I ________> L> _j ' S ,, L_j 4 j 4 j L J J*!J*J i__' 4_o j_> _J o L >- _c->> Lo Lj J

.^ijj S __j L j _-_ L4^ 4j4__jj_?4j__j l>j L j __i-_> «_j . 4__vj__» Lj L-> ^; LJ-o LS 4 _>_____. . . ->jjS _sjjj-j-9 j^sj I j 4_>jj_S J __o,j_S__jj LS-_j,_J Ijj _;_j jjS< _;jjjf_J j_>

157 ÛY

(0 j j j .1 o JJ- ' 0 ' ' * ^ J-*-"** fj -' .' .'j '- ' J ? Ç ..|''"* **-_ * ^ T_--J

< |0-j 4_____>__> 'i j "i L J J L _--> A -j 4_>__> j|jj_i < /> i i J l>-4_,

(0 J__ JJ 4-S 4_J> j_S_j j 4_j _j ______ __Jjjj_i < f J 'i 'i 4 j 4_i (*> S.i __j 4_Ji fr ..' .* " A "'

^ o Lt b_g _j_> j O"*"-*1 JJj4- a-*- < ' I o I j 4-S ^j-o j o-***J ' - ^ °

' _> LS 4 _> _; 1 j S mi L j _Şj i i 4 _ _ J-> __-_- >J «- _ __ I j a_o __j _J, L '

'-> ..' a 4-o jo-HJ ^l *i '" ..' * __i._jj L y JJlj |0 4-J J j_J j _-l Jj_>(_!.j _;j Lj\ ___>_) * ,, . S i o 4j> jj ___i_ij 4-j I iii 4-9 i____J J_> __o 4_> 1_> j 4_i

_J«j_l-Jjlj_jV_> "_J ,___j L_9 4_J j 4j4_j l__j __S_jJ_;j -j.J __j L> -$_!_, __o 4_> j4_j

4>j (_, j _j j j i iVi A_j 1_ < j J-JJ j-j ____ J J_ |_S--S_-J 4_S iS_-J _, .''iiiii ._ >_>_. J ** > * «*J «>-J

4 j _u3> JJ-J ^j 4_J_I _J _>jJ_S _J 4_S __j I "i jft) j LS 4 J ( _ L__j _ jj_vj _j_>_>j L

< I __J -V-S 4_J i_j_> _ j __i_J _JJ -_-> ___ij _j L__jj_ 4 j 4_j _Jj L> __o 4 j 4_j _; 4_S 4 j j 4_S

^ S j "i __l j 4 _ _jjj_j _i < l__j Lj-> O ' J ..' '' «*I >_S 4_j 4lSj 4-i 4lJj->j_S ^, I "imii j jS

_y____._J 4_> IjJ < 4 J-Jj 4_J 1 .1 l .1 ( jj_S S 4-j Li L) _SJ-** *JJJ*-*^ ^*-** ^JJ-S (,SJ> 4_j j _l_j

j___-j4J _jj> __S__j(_j___S__j __jjj_j4__ < _>jj_S ___ L jj jjj_Jj____ l_> ___ __,-ij-jj. I__ij> -jj-S __J a i__ LSaj-jj

______ L> 4.S _j a_o a_>j __, j __j _; _sj I j'4_j j_S __! a_o j _; _-. L - i_lj __j a__ L -__

^_ __j_ja_> 4__-J-> _-_,-_>_ 1 _____ <___, L_* j _J j4_b j_j P-J--J < _>j lj>4_> J_J __o 4l>

4 i _ j j_> j a_> j j_S 4-S o LSa_> 4j4j 4 j _;j L L ^ -> > _j LSa_> ___i i___i-_- o

a_S < ,_; _ -jj I j j J L j l~ _; rt,,S i _ j_j 4_S j j-o -_- j j_S4 j _Jj I j a_ i._.i I 4_S

__i_i _;j4lj4_ j ^sj a>_ 0J>j> ^--yj-* (_S-_>4-j i__>j_^S a__. L j < 4_> __j j_j-o 4_î _, lj -Jj_J>. j I j L 4_l -jj > J-'..i-,' - i |ji 4_S _ _Ji , jj _->__J -L_ (_*J *> _5*_J L < _ jj-j-*j

_j 4_j 4J j V__J I j 4_ j j jJjJ J--0 ° J > 4_j _ j j_> < __- 4_ L J-J-J __4_>J J-J-J J L> J

4 j 4-. l__-j j jiV 'i j j ,_s-_S-J__ (Cjjjja U S l^-jj_> __S-_j L L _S,1-J LaJ

i__j . 4__i. -_*6 (f-\

_Sjj C _j-J-o L_ (_JJj ljJ> 4j4_5) (_ _îj J JJj4 4j4-ft, _; tSj ; j> 4_i j j_jj (Y)

f\ J < 4__. 4--> < j-___jJjj (A)

158 ûl

(0 j j j .1 o JJ- ' 0 ' ' * ^ J-*-"** fj -' .' .'j '- ' J ? Ç ..|''"* **-_ * ^ T_--J

< |0-j 4_____>__> 'i j "i L J J L _--> A -j 4_>__> j|jj_i < /> i i J l>-4_,

(0 J__ JJ 4-S 4_J> j_S_j j 4_j _j ______ __Jjjj_i < f J 'i 'i 4 j 4_i (*> S.i __j 4_Ji fr ..' .* " A "'

^ o Lt b_g _j_> j O"*"-*1 JJj4- a-*- < ' I o I j 4-S ^j-o j o-***J ' - ^ °

' _> LS 4 _> _; 1 j S mi L j _Şj i i 4 _ _ J-> __-_- >J «- _ __ I j a_o __j _J, L '

'-> ..' a 4-o jo-HJ ^l *i '" ..' * __i._jj L y JJlj |0 4-J J j_J j _-l Jj_>(_!.j _;j Lj\ ___>_) * ,, . S i o 4j> jj ___i_ij 4-j I iii 4-9 i____J J_> __o 4_> 1_> j 4_i

_J«j_l-Jjlj_jV_> "_J ,___j L_9 4_J j 4j4_j l__j __S_jJ_;j -j.J __j L> -$_!_, __o 4_> j4_j

4>j (_, j _j j j i iVi A_j 1_ < j J-JJ j-j ____ J J_ |_S--S_-J 4_S iS_-J _, .''iiiii ._ >_>_. J ** > * «*J «>-J

4 j _u3> JJ-J ^j 4_J_I _J _>jJ_S _J 4_S __j I "i jft) j LS 4 J ( _ L__j _ jj_vj _j_>_>j L

< I __J -V-S 4_J i_j_> _ j __i_J _JJ -_-> ___ij _j L__jj_ 4 j 4_j _Jj L> __o 4 j 4_j _; 4_S 4 j j 4_S

^ S j "i __l j 4 _ _jjj_j _i < l__j Lj-> O ' J ..' '' «*I >_S 4_j 4lSj 4-i 4lJj->j_S ^, I "imii j jS

_y____._J 4_> IjJ < 4 J-Jj 4_J 1 .1 l .1 ( jj_S S 4-j Li L) _SJ-** *JJJ*-*^ ^*-** ^JJ-S (,SJ> 4_j j _l_j

j___-j4J _jj> __S__j(_j___S__j __jjj_j4__ < _>jj_S ___ L jj jjj_Jj____ l_> ___ __,-ij-jj. I__ij> -jj-S __J a i__ LSaj-jj

______ L> 4.S _j a_o a_>j __, j __j _; _sj I j'4_j j_S __! a_o j _; _-. L - i_lj __j a__ L -__

^_ __j_ja_> 4__-J-> _-_,-_>_ 1 _____ <___, L_* j _J j4_b j_j P-J--J < _>j lj>4_> J_J __o 4l>

4 i _ j j_> j a_> j j_S 4-S o LSa_> 4j4j 4 j _;j L L ^ -> > _j LSa_> ___i i___i-_- o

a_S < ,_; _ -jj I j j J L j l~ _; rt,,S i _ j_j 4_S j j-o -_- j j_S4 j _Jj I j a_ i._.i I 4_S

__i_i _;j4lj4_ j ^sj a>_ 0J>j> ^--yj-* (_S-_>4-j i__>j_^S a__. L j < 4_> __j j_j-o 4_î _, lj -Jj_J>. j I j L 4_l -jj > J-'..i-,' - i |ji 4_S _ _Ji , jj _->__J -L_ (_*J *> _5*_J L < _ jj-j-*j

_j 4_j 4J j V__J I j 4_ j j jJjJ J--0 ° J > 4_j _ j j_> < __- 4_ L J-J-J __4_>J J-J-J J L> J

4 j 4-. l__-j j jiV 'i j j ,_s-_S-J__ (Cjjjja U S l^-jj_> __S-_j L L _S,1-J LaJ

i__j . 4__i. -_*6 (f-\

_Sjj C _j-J-o L_ (_JJj ljJ> 4j4_5) (_ _îj J JJj4 4j4-ft, _; tSj ; j> 4_i j j_jj (Y)

f\ J < 4__. 4--> < j-___jJjj (A)

158 ûl

_-__J 4-S 4___J_> _,_J4_> jj_)4j < ,j__j->jj_S 4_> **__j_w_*)t_i 4j4_j ,_-___, 4 _ _"f

. "_J L O L-JJ-- j4_?4_j ,__j lj_.4J _jSj I_l_* ._,j4___j u_-j_j o*- 'j--*«» j OJJ*-'--J*-JJ

0--JJ--J O-*- ' JJ _,"""'J'*-jj> _J j-> j _--, L L j 4l,j-j L_.Sj 'i.,.j

_-> I S4 -> _;__S_J 4_S _J _;__Sj4_j j _5j_i4_>j a_> _-_ I - __S-__-__J 4_j 4lo '**>* j.; I \ L>

4_ J I J-> 4-S < 4 j 4_i 4_S -J 4_S 4_j |j___-j 4 _> _ _-SaJ 4_S _j L_o jj- _S * -_o J (_ )) jV ( (4-jljJ 4.J, l_>4-> _,__ Ij L 4-__jli _; __> 4j_J j 4_j _-J_-ij O-^J-^J J4**- *-

j L L 4j> j_j j _)j_S-_i ______ dLC _ Lj-S J , ' __J_i 4_j j 4 j 4_j lfl> J o4j3

JJ__>4_o 4-j < J 4_j _)____> j_o 4_j I j-S_i-9 _j j j _L 4_o 4_j < _-j_J L _ 4_Jj I _> S j "i

Y((_5j -*-'?' J (_;--**--' '*-* J Ê**J-' *^J ' **-' "^-* -> J J -^'"j-a****J*-J*-J

_-__ 4 _> ,_s __S 4_j I "i"i I _> ______j j_j aJ __ j 4_j __o j j _> I _ 4 j-jJ _- > L> j 4_S a_jV

_j 1 '..'*' < '_-__-__ j J /0 4-0 _J L 4 j 4__ _j 1_S 0_ 4-J _J j 4_> ja _V 4_J < 4 JJ _)J-S ,j I 1V1 I '1

._** '_> , ^ I Jj _ ' o_Jl__jj 4 j j.iij j-j ____> j JJ> 4_o ^> j_j 4_S _"___ L J -_-> J -__ *J 4 ' ..' >-

_Sj 4 ' ,' 4 0 J L_4_ __J ____! 4 jj J_> __i 4-0 . S.,l..' 4_> L _ I J L J J ..' S-' «0 4_jl_>4_ JJj

* '-*_y jjj*-1 & 3 ^( ( ' '"' A "'*** J * j 4 > >''')>_.j L> «* '

"f " '- "'v ' " ' .0 J J ' '_9 ic-y ' "* * J L-9 4 _ ^-SJJi 4 _> _> _j j J J J-S_--J ' j Ai _)_o 4 __» < __9 LM »

_ 4 .0 4 > j> < _)-**_) __fi> L )j 1 1 1 4 '_> J111 ____> j_o j j 4 1 *» .1 i'i'i I _>

____, 4j 4-0 < Cj LS 4 _ _jj j_j _;.J> J 4-_i 41 j _-> j _i U-_ |_S -_0 _ 'j '_ 4_S _- ' >

J -_S < _j j 4lS4_> j j j 4 j L J(jj4j 4_% |_S ' J _> (_. 4-J> L 4_S j -_J J j_> 4 j <, -_, __> 4 j 4 j

.... I__-j j__j _J ____jj 4_ijjj 4_> j _;_> j *"_-v

( a L__J j_j __"'..' ' J J *' L _; I -> -__J l-9 4 _> ____j 4_ 4_i 1 j_i 4- < 4_j I j j-j I j j 4_S 4_j

J 4 '" < (_5j 4-J 4 0 ^_J L> _ __J ^_-J> j 4_j J 4_j . 4_j I j..i S. 1 _;j I j 4_j _o j 4j j ,0 j 4_i l_j

O I __S__il_J lj>4_j ___i_-iJ-Jj __ujjj.J ^J _l__jj' _-S< 4_j L Lj 'jj ^ L^jJj l_\5*-J-:**j

* j_ -S 4___j___j-> 4j 4j L __J L j j j LSa_> ,jjj>

f y _* , m - '^ us-1 u *-"--* '' --^-" ^*-1 lj^ -*>ji£aJ ' ' J>"-* (T^tû J « -_>--«>« J^j'ij'j (t )

.( _w_j- __jY-T)' -^jj-- t5j l-i-.j _^J^ L-0j_.l--(f)f« J < --_.. 4_4> < J_-_J-J-JJ (û)

159 <-

_-__J 4-S 4___J_> _,_J4_> jj_)4j < ,j__j->jj_S 4_> **__j_w_*)t_i 4j4_j ,_-___, 4 _ _"f

. "_J L O L-JJ-- j4_?4_j ,__j lj_.4J _jSj I_l_* ._,j4___j u_-j_j o*- 'j--*«» j OJJ*-'--J*-JJ

0--JJ--J O-*- ' JJ _,"""'J'*-jj> _J j-> j _--, L L j 4l,j-j L_.Sj 'i.,.j

_-> I S4 -> _;__S_J 4_S _J _;__Sj4_j j _5j_i4_>j a_> _-_ I - __S-__-__J 4_j 4lo '**>* j.; I \ L>

4_ J I J-> 4-S < 4 j 4_i 4_S -J 4_S 4_j |j___-j 4 _> _ _-SaJ 4_S _j L_o jj- _S * -_o J (_ )) jV ( (4-jljJ 4.J, l_>4-> _,__ Ij L 4-__jli _; __> 4j_J j 4_j _-J_-ij O-^J-^J J4**- *-

j L L 4j> j_j j _)j_S-_i ______ dLC _ Lj-S J , ' __J_i 4_j j 4 j 4_j lfl> J o4j3

JJ__>4_o 4-j < J 4_j _)____> j_o 4_j I j-S_i-9 _j j j _L 4_o 4_j < _-j_J L _ 4_Jj I _> S j "i

Y((_5j -*-'?' J (_;--**--' '*-* J Ê**J-' *^J ' **-' "^-* -> J J -^'"j-a****J*-J*-J

_-__ 4 _> ,_s __S 4_j I "i"i I _> ______j j_j aJ __ j 4_j __o j j _> I _ 4 j-jJ _- > L> j 4_S a_jV

_j 1 '..'*' < '_-__-__ j J /0 4-0 _J L 4 j 4__ _j 1_S 0_ 4-J _J j 4_> ja _V 4_J < 4 JJ _)J-S ,j I 1V1 I '1

._** '_> , ^ I Jj _ ' o_Jl__jj 4 j j.iij j-j ____> j JJ> 4_o ^> j_j 4_S _"___ L J -_-> J -__ *J 4 ' ..' >-

_Sj 4 ' ,' 4 0 J L_4_ __J ____! 4 jj J_> __i 4-0 . S.,l..' 4_> L _ I J L J J ..' S-' «0 4_jl_>4_ JJj

* '-*_y jjj*-1 & 3 ^( ( ' '"' A "'*** J * j 4 > >''')>_.j L> «* '

"f " '- "'v ' " ' .0 J J ' '_9 ic-y ' "* * J L-9 4 _ ^-SJJi 4 _> _> _j j J J J-S_--J ' j Ai _)_o 4 __» < __9 LM »

_ 4 .0 4 > j> < _)-**_) __fi> L )j 1 1 1 4 '_> J111 ____> j_o j j 4 1 *» .1 i'i'i I _>

____, 4j 4-0 < Cj LS 4 _ _jj j_j _;.J> J 4-_i 41 j _-> j _i U-_ |_S -_0 _ 'j '_ 4_S _- ' >

J -_S < _j j 4lS4_> j j j 4 j L J(jj4j 4_% |_S ' J _> (_. 4-J> L 4_S j -_J J j_> 4 j <, -_, __> 4 j 4 j

.... I__-j j__j _J ____jj 4_ijjj 4_> j _;_> j *"_-v

( a L__J j_j __"'..' ' J J *' L _; I -> -__J l-9 4 _> ____j 4_ 4_i 1 j_i 4- < 4_j I j j-j I j j 4_S 4_j

J 4 '" < (_5j 4-J 4 0 ^_J L> _ __J ^_-J> j 4_j J 4_j . 4_j I j..i S. 1 _;j I j 4_j _o j 4j j ,0 j 4_i l_j

O I __S__il_J lj>4_j ___i_-iJ-Jj __ujjj.J ^J _l__jj' _-S< 4_j L Lj 'jj ^ L^jJj l_\5*-J-:**j

* j_ -S 4___j___j-> 4j 4j L __J L j j j LSa_> ,jjj>

f y _* , m - '^ us-1 u *-"--* '' --^-" ^*-1 lj^ -*>ji£aJ ' ' J>"-* (T^tû J « -_>--«>« J^j'ij'j (t )

.( _w_j- __jY-T)' -^jj-- t5j l-i-.j _^J^ L-0j_.l--(f)f« J < --_.. 4_4> < J_-_J-J-JJ (û)

159 <-

__J-_£Li _L_j__.

Jjj S ,_s_J ( o-*JJ J (*-) _r-J * ' L«__;aj 4_j ^s _*->> rt '..'***'' .' *j «» ^g' 4->j-~v i n . i . e . . "

4 j__ij 4_j j jj4_i4_j l_j A _______ _____> j--j I ___J > (_S_> _-o-> _J j 4_>j_j 4J 4 ___-_.

< A ^ 4_i -__ 4 j 4-S 4-j I ,i'i_j I _> i_Sj j 4 j Ljj 4_j _SjJj i_*S 4-J _*_Jj.4 j j i < ^j Loj-jlj-j

J * > 1 _> 4_> r* 1 '«*, j j ,j I "iiiiJ j j-S __-_>-v J J *J J J-S __J 4-S -___ j 4 j J J j _ç > 4_J 4j I j Lj* J

-J j ** ' a _> i a j ' . a j-j-j ^ _> j __> _> j j *> __J 4_S _s 4-Jj _ > L L j I j -> j ___

. _5j____j 'jj .. <"*_-__ jJS 4 -L j j ___ _jj -_S 1 "i iii i ci j a j Lj S.i "> I-ij L j I ',.'.,'

I A _lS 4-Jj ' "' -- I -> '' ..''fl û_j 4j 4_S 4 J 4_J> Jl> j Li 4-Jj _; 4_o 4_l _J J> __J _>

' L> I _____>j j j> 4_o lS L a j _-_ j LS-_i 4_i aJ . o J J**-1 **"' _Sj*"** __**? ~ J J***1

A < l_> 4_j LS J _J j ___ < v___i4_> 4_S < O L_*>4_ _9j Ll. _ __ "iiii4_j 4-Q JJl*

* _J_J J w> J .."> J_> __ 4-S 4-Jl 1 "l_j l-> _. 'l 1 ii> a *_J (_,J

A ** *_, iii J J I I I J __-__-> 4_> 4_J S ij LS _S->j J-S __> L j 4_l _J 4_J 3_> _1

______ I j__ _._> ___j_j j_S 4_> l_j I __-> _) I iVi l. > 4 J 4_J J 4 J -__>_> if-J-V 4-S _!j >J ___ I *>i I l

J _S_J 4>4 j 4-S ___.JJ.-Ll I j __S_ij LS < _j 4 S_. _j 4 S ,Vi i i ___- 4 J _____ I j _Sj I

_^ A 1l>jJ_> j _j_Ij_i_> ^_j I "' "I I l> _Jl_>j I j l I 4__ . l-j I Jlj _-j 1 iVi J J _jj_S _j4w_i4j

-_jjj j _ S4 j_i j (___> _;_-S___i l.'.'i L j_j >>4-j __> !____> j j_>4 j ( jj_ L __o 4_>)

jj j >j _ş->jj . ,S __S_j j j j_j aJ 4-S 4 j,4 Sj i_l _J j j S *> j> < 4-j I i^ j"i _jjj _--_!

-J-J_ 4 J < u^4__j_ __SJ-_> j 1_9__S_J_-S __o 4- j 4_j 4_j Ia_i4_> j 4 j 4Jj l_Sa_>_?

____) J_> _ J, l___ _S 4 j 4 J l_j j ji i j _,J_J_j _______ j _;j I 1_, 1 j j |_Sj l__i Jb 4j4_i____j->

4g 1 'l tf> 1 ->_; 1 J ^c _J J ' J J J ' _- > ' ** 4-Jl 4_J_V JJ_> J 4 l ___j j__> 4_l 4_l ^Sj 4_) 4Jj 1_3»4l>

. " -, j , _;_4j 4_S4_L_I_>

_> I i l 'l j J-_4_J __,<___ 4___,j_.4_o __J -I j_>4lj ) ) j_> 1___JJj_-i___j_j4_Ji _J--> I _>

'^^..O.'',^ J--_-_-^ J __l_oj__S _,jV,S _J_*j > J4_J_L_, ^lj-J--

f _ J « ' 1f T j-S--j-~ < o-^j J f *--J « c « j ^ ' "-jj >

160 f\

__J-_£Li _L_j__.

Jjj S ,_s_J ( o-*JJ J (*-) _r-J * ' L«__;aj 4_j ^s _*->> rt '..'***'' .' *j «» ^g' 4->j-~v i n . i . e . . "

4 j__ij 4_j j jj4_i4_j l_j A _______ _____> j--j I ___J > (_S_> _-o-> _J j 4_>j_j 4J 4 ___-_.

< A ^ 4_i -__ 4 j 4-S 4-j I ,i'i_j I _> i_Sj j 4 j Ljj 4_j _SjJj i_*S 4-J _*_Jj.4 j j i < ^j Loj-jlj-j

J * > 1 _> 4_> r* 1 '«*, j j ,j I "iiiiJ j j-S __-_>-v J J *J J J-S __J 4-S -___ j 4 j J J j _ç > 4_J 4j I j Lj* J

-J j ** ' a _> i a j ' . a j-j-j ^ _> j __> _> j j *> __J 4_S _s 4-Jj _ > L L j I j -> j ___

. _5j____j 'jj .. <"*_-__ jJS 4 -L j j ___ _jj -_S 1 "i iii i ci j a j Lj S.i "> I-ij L j I ',.'.,'

I A _lS 4-Jj ' "' -- I -> '' ..''fl û_j 4j 4_S 4 J 4_J> Jl> j Li 4-Jj _; 4_o 4_l _J J> __J _>

' L> I _____>j j j> 4_o lS L a j _-_ j LS-_i 4_i aJ . o J J**-1 **"' _Sj*"** __**? ~ J J***1

A < l_> 4_j LS J _J j ___ < v___i4_> 4_S < O L_*>4_ _9j Ll. _ __ "iiii4_j 4-Q JJl*

* _J_J J w> J .."> J_> __ 4-S 4-Jl 1 "l_j l-> _. 'l 1 ii> a *_J (_,J

A ** *_, iii J J I I I J __-__-> 4_> 4_J S ij LS _S->j J-S __> L j 4_l _J 4_J 3_> _1

______ I j__ _._> ___j_j j_S 4_> l_j I __-> _) I iVi l. > 4 J 4_J J 4 J -__>_> if-J-V 4-S _!j >J ___ I *>i I l

J _S_J 4>4 j 4-S ___.JJ.-Ll I j __S_ij LS < _j 4 S_. _j 4 S ,Vi i i ___- 4 J _____ I j _Sj I

_^ A 1l>jJ_> j _j_Ij_i_> ^_j I "' "I I l> _Jl_>j I j l I 4__ . l-j I Jlj _-j 1 iVi J J _jj_S _j4w_i4j

-_jjj j _ S4 j_i j (___> _;_-S___i l.'.'i L j_j >>4-j __> !____> j j_>4 j ( jj_ L __o 4_>)

jj j >j _ş->jj . ,S __S_j j j j_j aJ 4-S 4 j,4 Sj i_l _J j j S *> j> < 4-j I i^ j"i _jjj _--_!

-J-J_ 4 J < u^4__j_ __SJ-_> j 1_9__S_J_-S __o 4- j 4_j 4_j Ia_i4_> j 4 j 4Jj l_Sa_>_?

____) J_> _ J, l___ _S 4 j 4 J l_j j ji i j _,J_J_j _______ j _;j I 1_, 1 j j |_Sj l__i Jb 4j4_i____j->

4g 1 'l tf> 1 ->_; 1 J ^c _J J ' J J J ' _- > ' ** 4-Jl 4_J_V JJ_> J 4 l ___j j__> 4_l 4_l ^Sj 4_) 4Jj 1_3»4l>

. " -, j , _;_4j 4_S4_L_I_>

_> I i l 'l j J-_4_J __,<___ 4___,j_.4_o __J -I j_>4lj ) ) j_> 1___JJj_-i___j_j4_Ji _J--> I _>

'^^..O.'',^ J--_-_-^ J __l_oj__S _,jV,S _J_*j > J4_J_L_, ^lj-J--

f _ J « ' 1f T j-S--j-~ < o-^j J f *--J « c « j ^ ' "-jj >

160 f\

4jj____j_jj 4_> 4_ij_j JJ-J J__Jj I _o JJ-Jj L>- _£__>(» j L_i , , i_Jjj_f 4_U 4j» _-__ jj»

, , l-j Lfeiii _S'iin _;4j__> j 4j lj_

rt , , j J 4__jjj Aj__>-_j_>J j j_» 4_*e aJ ^j LS__J, Ij_*_ij_> _ş4j 'j-> _Sj-*i**-j _S*'jJ-**

, , «.. 4 j (i _l i > 1 J L j 1 j> 4jj_i_jj_-S 4_S jj_j4_> -._> J 4_J _Sjlj_9 4_j _£4jl

j lj___- _S ---__> 4-Jl _-S__j LSj 4- 4_S I__l_j4j !il_-JL J>4_j4_j _J 4_S__jj\_v__i_l

4j ___-_____-_> 4 j__J, L -J (J*-^Jjj ' içr'-^J L> lS^-- L ___Lj___S , , jj_i4_> lSj-J-S jv

rt , , , I 4 j 4 Sni L_ jS 4_) 4«__j _> j jo j __j j___> _, S'J l> (^ A ' ..' "' 4lj J J ' 1 "' 4 j<j

.,_; ->JJ J ____ Ijjj (J-S.J-I.((??.«_. Ij_Xl_ 4J-J J*_- ,,4-jI- ))

. ( ( --JrJ->-'-' -J - crJ>-' jH J «.j Ij-î-Jj - f-^ C4J ) )

_,j ________Jj 4_J iSjJJ j__ _S 4_S 4 __Jj 4_> j 4jj_j J LS _-_i4j _Sj l> 4_>4j_lS>J

*> ''J " iJJi'i l 4J j_j L j _S__>4j J_S ^jj, 4_S4 j_J , . J J J __J 4 _____> j lSj 4 jJ 4 gl

_* -'JJ J *'->-

, ( ( , .Isjjj - Ij' ^IL-. ))

j l_Lii< '*'_* 3~? (_*"* ***J °"- *""" J '**' *-S 4 J >> 4_l S ..'*>' j 4_j j JJJ _ 4-0 4_i

I _v___- 1 -_> !_$_ 4_i I > 'i 1 ' j L__ jJ 4__ l_, ___> 1 j L i 1 i 1 _s__S L-Lij _J jjjj __,

4__S4_-4lSj 4_> 4_> L -J i_Sj> 4_" Jj _ş4lSiA-))J.ij K..I.J L-Lij __-_-< 1 >j _>j 4 jV v

_J 1 . . . ,ft> ->-> L j-_j4j_jJj __JJJjJ 4j4_J> 1___J Jj L _S4j4_tl ___J v . JJ J_-J>_l l_J

L> _J o L- L i.Sj'i 'i.i 4j jjj L 4jj_j4_> j___Sjj>_j j i_Sjj>_j

-0 4-

' *UA f> ) 3*X.

161 V u

4jj____j_jj 4_> 4_ij_j JJ-J J__Jj I _o JJ-Jj L>- _£__>(» j L_i , , i_Jjj_f 4_U 4j» _-__ jj»

, , l-j Lfeiii _S'iin _;4j__> j 4j lj_

rt , , j J 4__jjj Aj__>-_j_>J j j_» 4_*e aJ ^j LS__J, Ij_*_ij_> _ş4j 'j-> _Sj-*i**-j _S*'jJ-**

, , «.. 4 j (i _l i > 1 J L j 1 j> 4jj_i_jj_-S 4_S jj_j4_> -._> J 4_J _Sjlj_9 4_j _£4jl

j lj___- _S ---__> 4-Jl _-S__j LSj 4- 4_S I__l_j4j !il_-JL J>4_j4_j _J 4_S__jj\_v__i_l

4j ___-_____-_> 4 j__J, L -J (J*-^Jjj ' içr'-^J L> lS^-- L ___Lj___S , , jj_i4_> lSj-J-S jv

rt , , , I 4 j 4 Sni L_ jS 4_) 4«__j _> j jo j __j j___> _, S'J l> (^ A ' ..' "' 4lj J J ' 1 "' 4 j<j

.,_; ->JJ J ____ Ijjj (J-S.J-I.((??.«_. Ij_Xl_ 4J-J J*_- ,,4-jI- ))

. ( ( --JrJ->-'-' -J - crJ>-' jH J «.j Ij-î-Jj - f-^ C4J ) )

_,j ________Jj 4_J iSjJJ j__ _S 4_S 4 __Jj 4_> j 4jj_j J LS _-_i4j _Sj l> 4_>4j_lS>J

*> ''J " iJJi'i l 4J j_j L j _S__>4j J_S ^jj, 4_S4 j_J , . J J J __J 4 _____> j lSj 4 jJ 4 gl

_* -'JJ J *'->-

, ( ( , .Isjjj - Ij' ^IL-. ))

j l_Lii< '*'_* 3~? (_*"* ***J °"- *""" J '**' *-S 4 J >> 4_l S ..'*>' j 4_j j JJJ _ 4-0 4_i

I _v___- 1 -_> !_$_ 4_i I > 'i 1 ' j L__ jJ 4__ l_, ___> 1 j L i 1 i 1 _s__S L-Lij _J jjjj __,

4__S4_-4lSj 4_> 4_> L -J i_Sj> 4_" Jj _ş4lSiA-))J.ij K..I.J L-Lij __-_-< 1 >j _>j 4 jV v

_J 1 . . . ,ft> ->-> L j-_j4j_jJj __JJJjJ 4j4_J> 1___J Jj L _S4j4_tl ___J v . JJ J_-J>_l l_J

L> _J o L- L i.Sj'i 'i.i 4j jjj L 4jj_j4_> j___Sjj>_j j i_Sjj>_j

-0 4-

' *UA f> ) 3*X.

161 V u

. ,_. -JJJ 4^4_Jj_jj_j_j

j> _-_> _-Jj __-_> L _i 4_j 4_"} i"i 'i"imi jj j ____> _)-J_) LS _ ' (_S L 1 j_j . 4j j j ) )

'Jl ,lj , , > 1 J> j 4_> _Sj 'i ->j I j> j 4_o___j __! L __-_-> 4 __> _! __lj_j I j_j 4 _ *? ? 4 j_3 4_j

( I J J I _J 1j_J 4_l J.j_34_> j_> '" > > ,.' J "lnl )fl> _) Li Lj

__-___. j L_> __i 4 j L __S 4_J 4-_ j>j___j I j . j j_j _Sj L I o (,-j j j _-_i _J A_4 j_

. J J 1 1 i.,'g> I _ 1 ___> 4_> _S_v 4_j _ 4_S 4_i 4 j 4 j 9 . . j J J I j 4-J -J

. ( ( ; >"i 1 .1 ___> L j_9 __-_-> 4_> 4 j aJ . j. j j_S ) )

. -Jjjj j_>j_S Sij-j 4_j 4_S4j_I . . 4j4_ 1 L_ __j I -> jjj4_i _S4_.4_J 4-Soj l_i_j

.((. .**_>-£-_) ^bjJ ^t-^v)!. . ''Jj. ^J*-* 3 ^ L-T-1 L-^'ii*-^f-- -^ d J -^-^-tJ ---^ -> (° -*- ^*-*** û^<i_j_J

1 1 -0 &-_-> ^_9j jû-j l_oJJ $»-_* . o LS Ll* a_u1j I j-S j _v__j C-j-m-.-* jj-) > A-_o_> d j tf . a__i 1 1

1 A . «JJ, 1. , , .u I j (jjj) 4l_j t-fLj.,0 A__S 9 -1 j) j^_j u-\-j J^_J j^-j 1 9 L-j __J <3lS <V J t, __o a__j j 1

a qJ _j fc-. _j-_j 6 jj 5 -uJ J) A_S &-S 6 JlJ jj-S , . L__i_w d j -i__S 1-S_j j Û-_jl_j 1 j du) a d o A-j i.A.'y

jj . _ . f j9 91- --Sj-ilJ a_> Jl_j -l_-> 1 9 j <XÛ) d 0 <X_S LS-j j Û-J A-S d a 6 j j A_j (_; 4-juS

1 "' A *f j L-J 0__j -j*> &-S 6 j- ,i__> a_w j) Lj J_3-S - ' <\) ..' A ' .' J J W A_SAûjJ a d__S -_*__- j-j j-J-J

d-S-)JLjj^S ijJ-lH^-ÎJ -_S_u_-j-S '1 i n l__i <_b-j j Lj ci__S-.j) L-i-j "1 Û'i i -V-J (_5 4-S t_-J j-S

a <- . -_>j _um( /j LSd_-j Lj j <-__.*> -___-___S-J A_Sj)-i ^ 1 A-Sj) a -i ^ a m 4 J uXxJ Lo ^ Xut I j) j dA

. j)3_><_.-_> 5jj)*i__? JS^-iSj \S -JduS'jjja tsJ

rt , ) j_£j) L-Lj <i_-b __j a> jj L-j<--_. _9j L-_v_j tX-i _5___v S 1 Sm L_j __Sc_j) -__o__>ûj 1jj>tj

0 n -"^ jj^JJJ Lj ,j Ll_i j_Jj -J t-u-i -) jJ -_-_J ^-ojp-A-o j_-> . . ijj)j û_i _J) tV__J_J)^l ^i-JUJ

-^_>_j ' Jl> j) j__> û JJjJiu jj j j û ^ ___j 6 Jl__j û û a_j

^ j^\___-___-_j ö j j_j j -_lJ < I j-____j_j & J _ji û j ^ A.J 4_J (_S û jj ___S a 1 j^J Lo _,J Lj j dyut

,, I A 1 1 .^JJ-*" A«H J A S 1 "> j) A jj jj_j d __i jj(___j J ^j L_l__*j t__> \in I __J> __Sdjj_>

a S a ,\ \jj s û 4l> j A__j q&^û^ d ja -J -_)*_)__-* -^J 9 JJH1^-' tl) A '*" .. _3 _3 '^

. . Cj-x-_Jj-S iSj-^ ^. . ^- jjj j 4j4_j 1_> 4_S4j_) 4J ___jjj L 4_S__,j_ij_-j

" ' ..'*-* (_9J IjJJ 4_) ' "' ..' .' A '* JJ** ^ L . 4_j 4-o 4___*-__>j-j_-> Ajj-S) )

.((... 4>____L

. . ___ JJJJ _Jj j-S 4 _J 4.4) ^ __i __Jjj_j j_j_j __J_> _-> A Ij4_j4_j 4_>4j_

. ( ( . 4 j "1 1V1 L (° jjj i_ 1 j 4_>j __, . . LS L C1111 jj 1 1 . . L-j ^ )

_J T'.ajs j jj_j __ Ljj 6j4___Ji_. __, (_"4_S-_jjJ-S ^jJjJj 4_J __S_-Jlj

162 fY

. ,_. -JJJ 4^4_Jj_jj_j_j

j> _-_> _-Jj __-_> L _i 4_j 4_"} i"i 'i"imi jj j ____> _)-J_) LS _ ' (_S L 1 j_j . 4j j j ) )

'Jl ,lj , , > 1 J> j 4_> _Sj 'i ->j I j> j 4_o___j __! L __-_-> 4 __> _! __lj_j I j_j 4 _ *? ? 4 j_3 4_j

( I J J I _J 1j_J 4_l J.j_34_> j_> '" > > ,.' J "lnl )fl> _) Li Lj

__-___. j L_> __i 4 j L __S 4_J 4-_ j>j___j I j . j j_j _Sj L I o (,-j j j _-_i _J A_4 j_

. J J 1 1 i.,'g> I _ 1 ___> 4_> _S_v 4_j _ 4_S 4_i 4 j 4 j 9 . . j J J I j 4-J -J

. ( ( ; >"i 1 .1 ___> L j_9 __-_-> 4_> 4 j aJ . j. j j_S ) )

. -Jjjj j_>j_S Sij-j 4_j 4_S4j_I . . 4j4_ 1 L_ __j I -> jjj4_i _S4_.4_J 4-Soj l_i_j

.((. .**_>-£-_) ^bjJ ^t-^v)!. . ''Jj. ^J*-* 3 ^ L-T-1 L-^'ii*-^f-- -^ d J -^-^-tJ ---^ -> (° -*- ^*-*** û^<i_j_J

1 1 -0 &-_-> ^_9j jû-j l_oJJ $»-_* . o LS Ll* a_u1j I j-S j _v__j C-j-m-.-* jj-) > A-_o_> d j tf . a__i 1 1

1 A . «JJ, 1. , , .u I j (jjj) 4l_j t-fLj.,0 A__S 9 -1 j) j^_j u-\-j J^_J j^-j 1 9 L-j __J <3lS <V J t, __o a__j j 1

a qJ _j fc-. _j-_j 6 jj 5 -uJ J) A_S &-S 6 JlJ jj-S , . L__i_w d j -i__S 1-S_j j Û-_jl_j 1 j du) a d o A-j i.A.'y

jj . _ . f j9 91- --Sj-ilJ a_> Jl_j -l_-> 1 9 j <XÛ) d 0 <X_S LS-j j Û-J A-S d a 6 j j A_j (_; 4-juS

1 "' A *f j L-J 0__j -j*> &-S 6 j- ,i__> a_w j) Lj J_3-S - ' <\) ..' A ' .' J J W A_SAûjJ a d__S -_*__- j-j j-J-J

d-S-)JLjj^S ijJ-lH^-ÎJ -_S_u_-j-S '1 i n l__i <_b-j j Lj ci__S-.j) L-i-j "1 Û'i i -V-J (_5 4-S t_-J j-S

a <- . -_>j _um( /j LSd_-j Lj j <-__.*> -___-___S-J A_Sj)-i ^ 1 A-Sj) a -i ^ a m 4 J uXxJ Lo ^ Xut I j) j dA

. j)3_><_.-_> 5jj)*i__? JS^-iSj \S -JduS'jjja tsJ

rt , ) j_£j) L-Lj <i_-b __j a> jj L-j<--_. _9j L-_v_j tX-i _5___v S 1 Sm L_j __Sc_j) -__o__>ûj 1jj>tj

0 n -"^ jj^JJJ Lj ,j Ll_i j_Jj -J t-u-i -) jJ -_-_J ^-ojp-A-o j_-> . . ijj)j û_i _J) tV__J_J)^l ^i-JUJ

-^_>_j ' Jl> j) j__> û JJjJiu jj j j û ^ ___j 6 Jl__j û û a_j

^ j^\___-___-_j ö j j_j j -_lJ < I j-____j_j & J _ji û j ^ A.J 4_J (_S û jj ___S a 1 j^J Lo _,J Lj j dyut

,, I A 1 1 .^JJ-*" A«H J A S 1 "> j) A jj jj_j d __i jj(___j J ^j L_l__*j t__> \in I __J> __Sdjj_>

a S a ,\ \jj s û 4l> j A__j q&^û^ d ja -J -_)*_)__-* -^J 9 JJH1^-' tl) A '*" .. _3 _3 '^

. . Cj-x-_Jj-S iSj-^ ^. . ^- jjj j 4j4_j 1_> 4_S4j_) 4J ___jjj L 4_S__,j_ij_-j

" ' ..'*-* (_9J IjJJ 4_) ' "' ..' .' A '* JJ** ^ L . 4_j 4-o 4___*-__>j-j_-> Ajj-S) )

.((... 4>____L

. . ___ JJJJ _Jj j-S 4 _J 4.4) ^ __i __Jjj_j j_j_j __J_> _-> A Ij4_j4_j 4_>4j_

. ( ( . 4 j "1 1V1 L (° jjj i_ 1 j 4_>j __, . . LS L C1111 jj 1 1 . . L-j ^ )

_J T'.ajs j jj_j __ Ljj 6j4___Ji_. __, (_"4_S-_jjJ-S ^jJjJj 4_J __S_-Jlj

162 fY

((4 j 4__j I j_j_S_> 4_> 4 i"i i o 4l~ jo_S LS l,S4 j J J_j 4 j _-Jj 4> J j ..' - I J> ^J __) M

4 ,_' _> j ___ __ _-J Lij_> __Jj-S I > 'i 1 ?., jj_i i;_i 4 ______ i.S__j4j L JiSa '_)-'_) '..'

'_ 'JJ 4j4jj_ ___> iL ' ' S ' _ i-

((..-______ jjS- ;)

. ^gJJJJ 4jjj j 4_> L 4-J __J_>lj 4_S4j_J . L J -> |_.S.''«'4-j l-j ij-S-j 1 Sj 'ij j_i S4 j( ( l_i_j j 4_j 4-Jj _-"*, 4_j , _> ' J J " 1 j 4J ) )

. . f-j4_j _, S..i "' Lj-S 4_>j 4_S 4 j 4_j 1 ___> A_4j _;4j4__ __j __S___.jJj__j

_Şj J .1 "l'".,l .> J JJ - J _ J-S J J j S 1 S>"> *> j &_, 4_j _Jj ' J iS -.. -_j 4_>4 J_)

. . _j lj>4_> _-J-_L___>

4 j _________> 4lS 4 j 4 j-3 -_o J_J> 4_j I _> _j_JJ ufc _J 4_ii ___J L ___JJ 4_j _J ) )

______ L S*i iS4 j 4-S 4J __jjS-_i 4J _Sj Lj_ _ ./ .' ..' "' J -__» 4_Jj4_S4_> _j j>_i 4_i 4_*jv

. ____>j_j4_> __) _j L JJj-S _ 4_> L>j_ij_> _j L_ij> _-_-_j a__ __o L>, 4 j . . !_, j L _j 4_> 4_> _) L 4JJ- L L 4 j_J j I j> j __ J jjj i_j j 1. i-> L _)Ji_j___o j J ->

.1 " I J '1 J 0 L_J _% L__Jj J>J 4 -> _ Lj J> ' ' 'JJ' ..' J S> ..' 4_) _J 1 S>J J L _J ' \.'*^ 4_J _yJ_) 4_l

4 j 4 '1 n j j j_> _JJj 4_j 0 4__j_ lj j 1 _> 4 -> _&__>jj L -S 4> ^j L_J &_> 4_lj_>j -

jjj. 4j L j j-_j __SJ __> L 4j_>j LS _9j_j__J__S ____-_> J ___* aJ . . ______ 4 _

4 I ^-ijS'i ji'i*-1S jj~ __, I 1S1S4-J 4_S 4j4_jjj_>4_> _>jj> _-_ LJ> _s_-i_)

. ( ( . . ____-> a_ >_ j-Io L0 L _s 1 j -J l-j L _>j L _s__Sjj>jj) . . jjljj-S __- t_>4j L> _j_ij> 4_>4j_J

. . I_> jjjj jJ ,- < L_>4 j J Jj I J_J P 4_> j 4_j _ 4,\ 1 1 . . __Jj I j 4 (_ j 4wt 4 j 4> Lj _J

. __jjj 4 j 4___o__*b S_i__i 4 _> 4_j 4_S4jjl

. ( ( . . -jljj 4_i ____> I- jjj __S -_--jj L L ) )

_S^4 9 J L . .^Jj4j4iJ) __>4j_9__j _J _jjjj |» Ij4_>j4_j 4lS _J____o jjj j_>

L_S 1_l_-«j1j _S_ 4-j j _5j_j _S4lS4>L

1 ______> a_>4_jjj_ j 4__, 4_j ^Sj ___i ,j.4_S-_jj j L_)---'''>-> f 1j4_j4_j 4_S 4_jj_jj_l_j

__^4___*4_l_l_i__-_ j_jj_j . ._Sjjj4_> __S_o 4_o _Sj-> **JJjj *-- L 4_J 4_S 4jj_j->j_S J_-_-A * iSj 'j _>- i)S..iS'i4-> 4_j 4-S4j__9j_- . ._Sj_i4_ _S L_Lij J5 1j4Jj4_j

.._; _JJ _>J_S jj-_- L_)L_Jjj> . j>"mi4j a_> L-Jj _?*>jj '* _)___> -__j . _s_> j L 4 0 .>.'/> "> ij-j L ) )

\J V J J. ( ( , ._>L__J___S _J _^ L-_ LS4j L

163 . ff

((4 j 4__j I j_j_S_> 4_> 4 i"i i o 4l~ jo_S LS l,S4 j J J_j 4 j _-Jj 4> J j ..' - I J> ^J __) M

4 ,_' _> j ___ __ _-J Lij_> __Jj-S I > 'i 1 ?., jj_i i;_i 4 ______ i.S__j4j L JiSa '_)-'_) '..'

'_ 'JJ 4j4jj_ ___> iL ' ' S ' _ i-

((..-______ jjS- ;)

. ^gJJJJ 4jjj j 4_> L 4-J __J_>lj 4_S4j_J . L J -> |_.S.''«'4-j l-j ij-S-j 1 Sj 'ij j_i S4 j( ( l_i_j j 4_j 4-Jj _-"*, 4_j , _> ' J J " 1 j 4J ) )

. . f-j4_j _, S..i "' Lj-S 4_>j 4_S 4 j 4_j 1 ___> A_4j _;4j4__ __j __S___.jJj__j

_Şj J .1 "l'".,l .> J JJ - J _ J-S J J j S 1 S>"> *> j &_, 4_j _Jj ' J iS -.. -_j 4_>4 J_)

. . _j lj>4_> _-J-_L___>

4 j _________> 4lS 4 j 4 j-3 -_o J_J> 4_j I _> _j_JJ ufc _J 4_ii ___J L ___JJ 4_j _J ) )

______ L S*i iS4 j 4-S 4J __jjS-_i 4J _Sj Lj_ _ ./ .' ..' "' J -__» 4_Jj4_S4_> _j j>_i 4_i 4_*jv

. ____>j_j4_> __) _j L JJj-S _ 4_> L>j_ij_> _j L_ij> _-_-_j a__ __o L>, 4 j . . !_, j L _j 4_> 4_> _) L 4JJ- L L 4 j_J j I j> j __ J jjj i_j j 1. i-> L _)Ji_j___o j J ->

.1 " I J '1 J 0 L_J _% L__Jj J>J 4 -> _ Lj J> ' ' 'JJ' ..' J S> ..' 4_) _J 1 S>J J L _J ' \.'*^ 4_J _yJ_) 4_l

4 j 4 '1 n j j j_> _JJj 4_j 0 4__j_ lj j 1 _> 4 -> _&__>jj L -S 4> ^j L_J &_> 4_lj_>j -

jjj. 4j L j j-_j __SJ __> L 4j_>j LS _9j_j__J__S ____-_> J ___* aJ . . ______ 4 _

4 I ^-ijS'i ji'i*-1S jj~ __, I 1S1S4-J 4_S 4j4_jjj_>4_> _>jj> _-_ LJ> _s_-i_)

. ( ( . . ____-> a_ >_ j-Io L0 L _s 1 j -J l-j L _>j L _s__Sjj>jj) . . jjljj-S __- t_>4j L> _j_ij> 4_>4j_J

. . I_> jjjj jJ ,- < L_>4 j J Jj I J_J P 4_> j 4_j _ 4,\ 1 1 . . __Jj I j 4 (_ j 4wt 4 j 4> Lj _J

. __jjj 4 j 4___o__*b S_i__i 4 _> 4_j 4_S4jjl

. ( ( . . -jljj 4_i ____> I- jjj __S -_--jj L L ) )

_S^4 9 J L . .^Jj4j4iJ) __>4j_9__j _J _jjjj |» Ij4_>j4_j 4lS _J____o jjj j_>

L_S 1_l_-«j1j _S_ 4-j j _5j_j _S4lS4>L

1 ______> a_>4_jjj_ j 4__, 4_j ^Sj ___i ,j.4_S-_jj j L_)---'''>-> f 1j4_j4_j 4_S 4_jj_jj_l_j

__^4___*4_l_l_i__-_ j_jj_j . ._Sjjj4_> __S_o 4_o _Sj-> **JJjj *-- L 4_J 4_S 4jj_j->j_S J_-_-A * iSj 'j _>- i)S..iS'i4-> 4_j 4-S4j__9j_- . ._Sj_i4_ _S L_Lij J5 1j4Jj4_j

.._; _JJ _>J_S jj-_- L_)L_Jjj> . j>"mi4j a_> L-Jj _?*>jj '* _)___> -__j . _s_> j L 4 0 .>.'/> "> ij-j L ) )

\J V J J. ( ( , ._>L__J___S _J _^ L-_ LS4j L

163 . ff

M

**- _, _). L_J j_j 4_>j4_S_l_j j 4_j L_J 4_Ji , ._j_jj4^i _S_-S4_i_j_i L j __j ___4j JJj J

. ( ( . . LJJ*.

| 4__-___S__jjj_T _S4 J 4_J_>j_Sj__,j j_4 0__j _Sj> j 4w_i 4 j 4_J| L ___!_) 4_S 4lS__)j

_-___> 4_l

- - i_r*-Jj

___-_>____

_J__jLS

_, '--J.((.. 4jj_j __j4_i4_> fj-o-J ))

j_> -_*_4_J j 0l-<LSjj_.4O __j LS4-_4_>4j l> 4_S-L_>jJ_S

j 1 1 " i ..i i _ j > jj>4_> 4j4_l j jj_j_>j_S j-j-S ____ 1 > _s_-Sa ,lj_S

.._,_.. 4 j 4-jlo 4 O 4 i 'i*> L j I 'i ifti j 4 0 "iui 1 j Sa 4-o _£4l*j_Jj 4_i j jOv

. ._. jjj jL 0.S». "i j __,

.((..___ Ij> __.__> _;j___ ))

. _ >JJ 4j4l___o-~ 4_i j 4j4_ij_l_i 10 j> 4> 4_S&_Jj

. ( ( . . _5_-J L J a a J A"i_i*>-_> ) )

. . ->JJ 4 j 4_l l 4 j jjj 4_i jj0j_> S ij-j 4w-i __S&j l_j_i*J

( ( . . " i i i 4_j _5 Lo j 4_w L ___> J ..' J 1 O _j ' J> >

v v__-> I 'i jft 4^ __> LS__> L __-_-o 1o . . j j-j 4_> j» j 4_S l-j L 40 L &_Sa j j_> ****' "

V ** v V. 4 J 4 'l i "l ifi j 'l 4___lj_) _J J_j-S _ L " _J J.i'i-Jj i___J__0J-S . . 4_3_i

_l _S& _l 4_S& jj 4-S4_Jjj_j_ * ojj-*-1 ojj j

j_j j__, jjj

j >,

l> &J j 4 j &___j___J &_> _ L L>j

J >* " 4 J j l"ini*V __J 4_> _-> l_9 _jj, 4_S 4 j L_i_i j j_j 1 Oj> 4 0 j 4_j &J _SJ I J_ > L i " i ui

, ,-Jijj jOj-S 4_Saj_ &J __o4 0 _jjj --S__> j^-j j-j-j. . __o 40 j-j _s__SaJj_>

(( ^h _>-cj-j -ujj / ;

. _ jjj &J &_9j_i L 4 J i '.' i i i 4 j 1 i,,ij_j j 4_j |_s&Oj jJ L L_.ii i i lS 1 1) 4 0 0 4 j 4-Sa jjj

. ( ( . . f> >40 j _ __jO }_, ) )

( (*?? 4__J< !j vJ_i_i>40 ___40_iO jj_j ) )

( ( & i 4-Şj 4 o ifi i-j j) 4_> Ij_j _J&_J ))

4 "i i ,11 I . L __-*> _, '-'J L-jj j l > &_j j i j l l , . J J J - &i*i ,i > J L_JJ J _S*-> *-" 4_ 4 j_J

.. oj S

' ( VV 4__j 1 j ~ 4 j _ > 4_i _ 0_u"S &_j _ş A "__j 4 O &_> j 4_j ) >

. . lUjj _5-_o 4l_i 4.S4j_J . ( ( . . _J 4__j ) )

.((?*;___ L 40 _jj 4_j4_i 0_i_)4l_J 4jLiO );

. 0_J I j 4j__j_J> 4j 4_> jj & < j _w _j (_S& j I__mjj_J J> 41 -_S___|j_

164 fû

M

**- _, _). L_J j_j 4_>j4_S_l_j j 4_j L_J 4_Ji , ._j_jj4^i _S_-S4_i_j_i L j __j ___4j JJj J

. ( ( . . LJJ*.

| 4__-___S__jjj_T _S4 J 4_J_>j_Sj__,j j_4 0__j _Sj> j 4w_i 4 j 4_J| L ___!_) 4_S 4lS__)j

_-___> 4_l

- - i_r*-Jj

___-_>____

_J__jLS

_, '--J.((.. 4jj_j __j4_i4_> fj-o-J ))

j_> -_*_4_J j 0l-<LSjj_.4O __j LS4-_4_>4j l> 4_S-L_>jJ_S

j 1 1 " i ..i i _ j > jj>4_> 4j4_l j jj_j_>j_S j-j-S ____ 1 > _s_-Sa ,lj_S

.._,_.. 4 j 4-jlo 4 O 4 i 'i*> L j I 'i ifti j 4 0 "iui 1 j Sa 4-o _£4l*j_Jj 4_i j jOv

. ._. jjj jL 0.S». "i j __,

.((..___ Ij> __.__> _;j___ ))

. _ >JJ 4j4l___o-~ 4_i j 4j4_ij_l_i 10 j> 4> 4_S&_Jj

. ( ( . . _5_-J L J a a J A"i_i*>-_> ) )

. . ->JJ 4 j 4_l l 4 j jjj 4_i jj0j_> S ij-j 4w-i __S&j l_j_i*J

( ( . . " i i i 4_j _5 Lo j 4_w L ___> J ..' J 1 O _j ' J> >

v v__-> I 'i jft 4^ __> LS__> L __-_-o 1o . . j j-j 4_> j» j 4_S l-j L 40 L &_Sa j j_> ****' "

V ** v V. 4 J 4 'l i "l ifi j 'l 4___lj_) _J J_j-S _ L " _J J.i'i-Jj i___J__0J-S . . 4_3_i

_l _S& _l 4_S& jj 4-S4_Jjj_j_ * ojj-*-1 ojj j

j_j j__, jjj

j >,

l> &J j 4 j &___j___J &_> _ L L>j

J >* " 4 J j l"ini*V __J 4_> _-> l_9 _jj, 4_S 4 j L_i_i j j_j 1 Oj> 4 0 j 4_j &J _SJ I J_ > L i " i ui

, ,-Jijj jOj-S 4_Saj_ &J __o4 0 _jjj --S__> j^-j j-j-j. . __o 40 j-j _s__SaJj_>

(( ^h _>-cj-j -ujj / ;

. _ jjj &J &_9j_i L 4 J i '.' i i i 4 j 1 i,,ij_j j 4_j |_s&Oj jJ L L_.ii i i lS 1 1) 4 0 0 4 j 4-Sa jjj

. ( ( . . f> >40 j _ __jO }_, ) )

( (*?? 4__J< !j vJ_i_i>40 ___40_iO jj_j ) )

( ( & i 4-Şj 4 o ifi i-j j) 4_> Ij_j _J&_J ))

4 "i i ,11 I . L __-*> _, '-'J L-jj j l > &_j j i j l l , . J J J - &i*i ,i > J L_JJ J _S*-> *-" 4_ 4 j_J

.. oj S

' ( VV 4__j 1 j ~ 4 j _ > 4_i _ 0_u"S &_j _ş A "__j 4 O &_> j 4_j ) >

. . lUjj _5-_o 4l_i 4.S4j_J . ( ( . . _J 4__j ) )

.((?*;___ L 40 _jj 4_j4_i 0_i_)4l_J 4jLiO );

. 0_J I j 4j__j_J> 4j 4_> jj & < j _w _j (_S& j I__mjj_J J> 41 -_S___|j_

164 fû

V

__- -Jj f>3A-J3>AjA-J *J j _-H 'jj iS-__"-__'j _J -_<jLi_4 &JV

(._-__-_> 4_ijj4_ij_jj _j_jj_j4jj4-?(j___o__j . . ___» 4-i tSjJ ' . . -_ lj L) )

_Sjj-_ -___ &J jjjo j _sj__j &j% 4_> _j L__j La_jjj_S __j_j_j ao j_> . . _j Lj_S

. ( ( . i"»,.i .1 _-> _) 1 j & __j I j L i- 1 i.j 4_j . _ J 4jj 4lS _3-_&_J LSj L

_S4j4j >j__> i_s>jJ *j*-'j *-** jjj j*ij-S' _>-_ ->?_! .i j ^^j-j _ _ L___i L __S_jj_j&_jv

j. 4 0 4_j 4-S 4_j j_j j_J_J J 4-J _":j " J* 4_i l_x_> 4-J> 1 j L j &*j «_-jj A ,.* _S& j '"'" J J

__-> J J J L __> j jj 4 0 L L Oj 4_j &_> 4 j 4_i_j j 4_i Jo -___ _i 4 j 4_iO_i 1 j_J

J ,> _ J 1 J L Lîj 4-o 4_J> I j> . . _S_-S L j_j _j 1 Oj __i ___ L J-> (--> S ) )

4 .> j &-_ jOj_S _-JJ L > _J-v 4-J j 4j~ _J_o _S__S -Jjj fl-J 4 J . . i."i j"iifi j(_ i*>_-J

. (|..o__S ^ljL JL _sjNJ

. . Ij> lo_j__> _s_ 4_j j L_J -__ 4 j 4-S& I j i o jjjjjji _J _S__j__oj_lŞ j l_S L _J

J9 &>j 4__i4___lj j -_> I 'l jft> _S--S__jj J_S _S4j_J &__> _0_j 'j_J_9 i_S___>4j___ 4_l -_>&_)j

* ..'.'* j "' j *' Q'*1 '..'j-** LjjO _-J j 4_S __S-_j j_j j___, . . o__ Ljjj ^j LSajj_jj lj__

C'.a , , jj_j I j'ft 1..fi j lj__j . 4j40j_S _$_> LSj40 4_S& j_ j_9j__ j 1 "mi&j

lî "l j 8 J 'j___S _ff-S 4_j 4_S &J J> J_ 04j _4j4j lj> _5J_J . JJ l _sJ & > _s L L-/>>' vi_r_J _-jIJj _;--'->--L__ojJjj_j _j-S__ L &J j_> jJiS . . jj j ^j-a

v v

J * 4 j_j oJ 4_b j) J 1 'i i iS &_j . . ___> i O __JJj __o j L ' J ' J J**- ' p*-J»*-' ) ^

( I > 4 j A ' I 0_l_i ___> Lj _*-** J L_o - ' J-*** J--- _*- Lj-J 4 j d-J-JJ j 1 4 0

"'33 O L " JJ J 40 _9*_J L J j j. &-J &J & J & J J J j 4_S 4 j_i_9 J_ji

3^ _5*L> J-j j-**1 L (» *> Jj--_-> L !__> L 4__>4j djjj-> -* ) )

( ( ^ J-H*4*- O l:' Wj JJ^J^ J-»&_____> Ij &J 4_>4jlj4_> &_> jlj&A J 4 j j j __jj_j 4_o ___>__> -_S_J__J_) jJJJ-J

* 1 _S__SjJJ4_l 4_^4_ij . . Lj-S -S&_i4 j L 4_S__ijj5 . . JJ_> 10 _S_J &' --'J4 S4j_J .____jjjj_. J^-^J? j l> J _-Jj> (_S-_j4_ij_>_^ . . Oj_> _J JJj j___i

'ts 'JJ J*1-^ _---'4j4_j- -J _;jjj jj^- iSj<V cS--*J J'J4-. ( ( . . 4jj_*_J . . 4-J j> ! J40j 4-j k . 4___Jj _j l_-j Lj jJ-Sj-i ) )

. 4j4_v__j!jjL __S_J_L_i_o jJJ j-J jLuil 4j4_SLSj40 &J _S&j)j_? 4_S4j__ij-_

_5j > 4_j i_S_ij L> __J4_> _sj> j &-j 4jj__jL__> I "i .fi iff> jj-> j Lo -_>&_,j_jj_lj

"'J J 3 ' "' -' '

j . . . . .' -_J L jjj>4_S> 4---J-J . . 4j4_Ji Lft lo 4l_Jj_ J &_> ___.4j4_> Ijjj))

165 ff

V

__- -Jj f>3A-J3>AjA-J *J j _-H 'jj iS-__"-__'j _J -_<jLi_4 &JV

(._-__-_> 4_ijj4_ij_jj _j_jj_j4jj4-?(j___o__j . . ___» 4-i tSjJ ' . . -_ lj L) )

_Sjj-_ -___ &J jjjo j _sj__j &j% 4_> _j L__j La_jjj_S __j_j_j ao j_> . . _j Lj_S

. ( ( . i"»,.i .1 _-> _) 1 j & __j I j L i- 1 i.j 4_j . _ J 4jj 4lS _3-_&_J LSj L

_S4j4j >j__> i_s>jJ *j*-'j *-** jjj j*ij-S' _>-_ ->?_! .i j ^^j-j _ _ L___i L __S_jj_j&_jv

j. 4 0 4_j 4-S 4_j j_j j_J_J J 4-J _":j " J* 4_i l_x_> 4-J> 1 j L j &*j «_-jj A ,.* _S& j '"'" J J

__-> J J J L __> j jj 4 0 L L Oj 4_j &_> 4 j 4_i_j j 4_i Jo -___ _i 4 j 4_iO_i 1 j_J

J ,> _ J 1 J L Lîj 4-o 4_J> I j> . . _S_-S L j_j _j 1 Oj __i ___ L J-> (--> S ) )

4 .> j &-_ jOj_S _-JJ L > _J-v 4-J j 4j~ _J_o _S__S -Jjj fl-J 4 J . . i."i j"iifi j(_ i*>_-J

. (|..o__S ^ljL JL _sjNJ

. . Ij> lo_j__> _s_ 4_j j L_J -__ 4 j 4-S& I j i o jjjjjji _J _S__j__oj_lŞ j l_S L _J

J9 &>j 4__i4___lj j -_> I 'l jft> _S--S__jj J_S _S4j_J &__> _0_j 'j_J_9 i_S___>4j___ 4_l -_>&_)j

* ..'.'* j "' j *' Q'*1 '..'j-** LjjO _-J j 4_S __S-_j j_j j___, . . o__ Ljjj ^j LSajj_jj lj__

C'.a , , jj_j I j'ft 1..fi j lj__j . 4j40j_S _$_> LSj40 4_S& j_ j_9j__ j 1 "mi&j

lî "l j 8 J 'j___S _ff-S 4_j 4_S &J J> J_ 04j _4j4j lj> _5J_J . JJ l _sJ & > _s L L-/>>' vi_r_J _-jIJj _;--'->--L__ojJjj_j _j-S__ L &J j_> jJiS . . jj j ^j-a

v v

J * 4 j_j oJ 4_b j) J 1 'i i iS &_j . . ___> i O __JJj __o j L ' J ' J J**- ' p*-J»*-' ) ^

( I > 4 j A ' I 0_l_i ___> Lj _*-** J L_o - ' J-*** J--- _*- Lj-J 4 j d-J-JJ j 1 4 0

"'33 O L " JJ J 40 _9*_J L J j j. &-J &J & J & J J J j 4_S 4 j_i_9 J_ji

3^ _5*L> J-j j-**1 L (» *> Jj--_-> L !__> L 4__>4j djjj-> -* ) )

( ( ^ J-H*4*- O l:' Wj JJ^J^ J-»&_____> Ij &J 4_>4jlj4_> &_> jlj&A J 4 j j j __jj_j 4_o ___>__> -_S_J__J_) jJJJ-J

* 1 _S__SjJJ4_l 4_^4_ij . . Lj-S -S&_i4 j L 4_S__ijj5 . . JJ_> 10 _S_J &' --'J4 S4j_J .____jjjj_. J^-^J? j l> J _-Jj> (_S-_j4_ij_>_^ . . Oj_> _J JJj j___i

'ts 'JJ J*1-^ _---'4j4_j- -J _;jjj jj^- iSj<V cS--*J J'J4-. ( ( . . 4jj_*_J . . 4-J j> ! J40j 4-j k . 4___Jj _j l_-j Lj jJ-Sj-i ) )

. 4j4_v__j!jjL __S_J_L_i_o jJJ j-J jLuil 4j4_SLSj40 &J _S&j)j_? 4_S4j__ij-_

_5j > 4_j i_S_ij L> __J4_> _sj> j &-j 4jj__jL__> I "i .fi iff> jj-> j Lo -_>&_,j_jj_lj

"'J J 3 ' "' -' '

j . . . . .' -_J L jjj>4_S> 4---J-J . . 4j4_Ji Lft lo 4l_Jj_ J &_> ___.4j4_> Ijjj))

165 ff

/ ( . . __> _ __jO _J j4_j j4_o &J i S.iS'i L 0_J4>) )

jj j __Sl_j__.jJ&_ 1o _jji4_*-* Siiijo j-9 lS-ij l,fi.i I j 4_S &J _4u>_)«a a 4_ji __S__Jjj

*> 'i "tj -_JS ' ~- *' S| j) _5 -_--S 4_-j j jj-S - j-> -"- Lj &-> 3-j ö - .9 O j^" * fcX-rfjj j) j &-

_>j-^ ^5 --S--_i j-i j^j-j ^g-rS-j j-j -ww Ci ,i 1, t Tv^i--) _9<Sjj»__j ^_j A-Sda lL-j . . . __S a_j &»> j &__*->

* ^__ji_j û j) __JL > _pj dLw a

_J ' > » "JJ-I v ** IO ' ..' ..' _> __ - J 4_J

jr* _Î--9J-' __*--

i4lS.

Jj LS__j 4 . 4 o L> . jj-j _j 4 "> _j 4_o 4l_i &_i < &-S 4_j j

V'"' &J->JVJ j û-_J V--JJ û*1 , < ' LS-biAj d_-J j <__S 4 i_)9JVH

.S tX> d_o j) -_>__j -___j j) Clui d J J3-H i -V_j .lJ (_5 - *- Lw . *jj û j f_S_jL__ i j-S i_t j_S û-.

l_j jW I J j) tJ^J-J a r Lj ^ Ljuû Lj J J) j &-S 1 __ 6 __> ,j l.y_-ilt *) L-J û Û -_J

L^-r1 ___*-* -- o3_.iJ j _>-*" *-^-- ^-r' l5j j -- ' '..'jj ^ ..' .. .' -Sti_j <xSû_jj

. . ^__jj) j) JJJ^ J) __-uJ _-J -Jjd__9A-w jj d__j ^g A-*-_-__?

jo'. _-> -J JJ"*- "J-^ _s-'JJ-J _____ ___ JiH'

((

j ^Jjj _5j 4-0 &_J 1 J> "j "I

,4-S ^JJ L J pj***

_______ J> JJ-J O j_S j ' S _SJ> --JjJ l JJ-J __-J __-** *J i_ '' " J-J 4_>4j_J

__, ^^, LS 4 j L> . _jO j_S 4 O __-_> t_S j **-"g 1 O j j 4_j ) 4_> A 1 j 40 j &_> &_> -wJLjljlo jjj j_j

_ > &_J j_j j_l_> . tJj 1jj&0 _S4__4_Jjj 4_J (JpOjJJ &_J Jjj < _ J 4 j 4_J &_) _* J J .' .>

__-Sao jjjOCjL-40 L 4-S lo j &_j l_S__>L

>J>

_s-

_)__*>Jj &J _____>_jj &_J

. . Jjjj l_*-_j_lJ & j A 'ij'i j

L_j __j_. j_S j 4 J jjj j 4_-*> . . A _---*. 4_jj iS-J 1 O _JJ_j_j_o . . j> 4_o A &> ) )

.(>*.* JJ-J J ' J_» Lj l_9J> J_J j lj-_> Lj * * 4 J J_J| J 4_S &-J

1 1\ .i ..' j _s&j_jjO j_ji Lj i_u "' '"' j j '' ..> > 1o_jj> ^j Ij &_j _>o_ij_j &^j jjj

i Lj-S_ jJj9 j L> L _sj_> 4-j 'o _5j__3s -jj > o-j &> . jj i j_j ic-Sjj-s 4-jj-j" ' **j "' 1____jj ^&^^j 1 j 1_i lJS4j _jj &^ &_j j . * j> jS JJ*-* *** JJ-t* ig ' *-S4j L> j ^Jj Lfl)

j jO j &____- _S&JS&_j 1j_S S j *^ 1 ** & J J 4j4_iO-j lj_J

. . L lo __S&_i_-jjv s- i» "' v . Ij j j-o 4l_>jj> . . _sO 4_i _sj-> _sj L> _-_>

-H- lSJ L

Lj & . &-j_S J> & j 4-j j Cj j-S _sj L>

-S---JJ o-*- . _-0 \ I

( oLL « >/

^j-t' L -! 'J-^U-________ aj LSjj-* J ?

166

. ( ( . . Oj_> p04jj L

J.J. S40 j_j Lj (_SJ L4j-> . . 4_i lo __J> Lj*-? t_--J--J--' *^'^J--J_---t-J

j j o_j I jj &J 4j &> L aJ _s__Sa j_J L L Lj&jIS lS-^j L __S4_i__Sj j>jj_o

/ ( . . __> _ __jO _J j4_j j4_o &J i S.iS'i L 0_J4>) )

jj j __Sl_j__.jJ&_ 1o _jji4_*-* Siiijo j-9 lS-ij l,fi.i I j 4_S &J _4u>_)«a a 4_ji __S__Jjj

*> 'i "tj -_JS ' ~- *' S| j) _5 -_--S 4_-j j jj-S - j-> -"- Lj &-> 3-j ö - .9 O j^" * fcX-rfjj j) j &-

_>j-^ ^5 --S--_i j-i j^j-j ^g-rS-j j-j -ww Ci ,i 1, t Tv^i--) _9<Sjj»__j ^_j A-Sda lL-j . . . __S a_j &»> j &__*->

* ^__ji_j û j) __JL > _pj dLw a

_J ' > » "JJ-I v ** IO ' ..' ..' _> __ - J 4_J

jr* _Î--9J-' __*--

i4lS.

Jj LS__j 4 . 4 o L> . jj-j _j 4 "> _j 4_o 4l_i &_i < &-S 4_j j

V'"' &J->JVJ j û-_J V--JJ û*1 , < ' LS-biAj d_-J j <__S 4 i_)9JVH

.S tX> d_o j) -_>__j -___j j) Clui d J J3-H i -V_j .lJ (_5 - *- Lw . *jj û j f_S_jL__ i j-S i_t j_S û-.

l_j jW I J j) tJ^J-J a r Lj ^ Ljuû Lj J J) j &-S 1 __ 6 __> ,j l.y_-ilt *) L-J û Û -_J

L^-r1 ___*-* -- o3_.iJ j _>-*" *-^-- ^-r' l5j j -- ' '..'jj ^ ..' .. .' -Sti_j <xSû_jj

. . ^__jj) j) JJJ^ J) __-uJ _-J -Jjd__9A-w jj d__j ^g A-*-_-__?

jo'. _-> -J JJ"*- "J-^ _s-'JJ-J _____ ___ JiH'

((

j ^Jjj _5j 4-0 &_J 1 J> "j "I

,4-S ^JJ L J pj***

_______ J> JJ-J O j_S j ' S _SJ> --JjJ l JJ-J __-J __-** *J i_ '' " J-J 4_>4j_J

__, ^^, LS 4 j L> . _jO j_S 4 O __-_> t_S j **-"g 1 O j j 4_j ) 4_> A 1 j 40 j &_> &_> -wJLjljlo jjj j_j

_ > &_J j_j j_l_> . tJj 1jj&0 _S4__4_Jjj 4_J (JpOjJJ &_J Jjj < _ J 4 j 4_J &_) _* J J .' .>

__-Sao jjjOCjL-40 L 4-S lo j &_j l_S__>L

>J>

_s-

_)__*>Jj &J _____>_jj &_J

. . Jjjj l_*-_j_lJ & j A 'ij'i j

L_j __j_. j_S j 4 J jjj j 4_-*> . . A _---*. 4_jj iS-J 1 O _JJ_j_j_o . . j> 4_o A &> ) )

.(>*.* JJ-J J ' J_» Lj l_9J> J_J j lj-_> Lj * * 4 J J_J| J 4_S &-J

1 1\ .i ..' j _s&j_jjO j_ji Lj i_u "' '"' j j '' ..> > 1o_jj> ^j Ij &_j _>o_ij_j &^j jjj

i Lj-S_ jJj9 j L> L _sj_> 4-j 'o _5j__3s -jj > o-j &> . jj i j_j ic-Sjj-s 4-jj-j" ' **j "' 1____jj ^&^^j 1 j 1_i lJS4j _jj &^ &_j j . * j> jS JJ*-* *** JJ-t* ig ' *-S4j L> j ^Jj Lfl)

j jO j &____- _S&JS&_j 1j_S S j *^ 1 ** & J J 4j4_iO-j lj_J

. . L lo __S&_i_-jjv s- i» "' v . Ij j j-o 4l_>jj> . . _sO 4_i _sj-> _sj L> _-_>

-H- lSJ L

Lj & . &-j_S J> & j 4-j j Cj j-S _sj L>

-S---JJ o-*- . _-0 \ I

( oLL « >/

^j-t' L -! 'J-^U-________ aj LSjj-* J ?

166

. ( ( . . Oj_> p04jj L

J.J. S40 j_j Lj (_SJ L4j-> . . 4_i lo __J> Lj*-? t_--J--J--' *^'^J--J_---t-J

j j o_j I jj &J 4j &> L aJ _s__Sa j_J L L Lj&jIS lS-^j L __S4_i__Sj j>jj_o

j I wj*\ l-A -_5j 1 jjjj--» >j ^a-jûu- L-_j& (jU.Li jj ^LJIj ,-j t_5tx___ijj *_)V; l

is^JJ_ . J L (_5-_S__5j 4-o 4_j I j> &J ,J_-i_. 4_j _jjjj_j 4j L> . . __j_ij-_j ___J lo \ )

..((... ,-, '.iiL j_-__-L. « . Oj_S __j4__ijj j. -__ __;4__wj I j L _____-Jj L___jj_i _*jJ-J j J J- -" &-S4j_I

..((..<??.. U.L^ -____lj 4__S )}

__JJ J J J-J I S'l> l0_JJ J J 4 > -J _ Lj-S S S.','}*''' 4 0 4_> 4-S 4_jj

_J I > &_> l?j 4-o 4_Ji I j> _> 1o ___-> _*4 j 4_j fl-J &_J . . 4 0_j_> 4_j _$j J-S _J 4_j ) )

4 .i _-_jj&-j LSj L _Sj J**> __J__4 0 j j_j &j &_j> I j L &_i _J_jj j j j _;o _s&> _îj>1 ,(_ 'l 4_J J3 4l_i J J J 0__9> 4_w j 4_j iJS i "i LS . . _j-J * 4_j A_ 4 j . . 4_j 1 ' [_ to j 4l_j

...((.. J J-J Cjj-J-S -S__J &_>j L

>*i 'i 1 j j & o _j 1 iSiii i o j__ _s &__ I o _j j_b _j j_ j &_. j j j o &_j j j i i ^j LS 4 j L>-J

jO J S j J_i ___> 40 j 4_J j j _Sj 4_i i" i i ) 0_j 1 j jj ^> Lj &>&__ L J-S >-S4 J 4_S4 J L-ll-(*'

' _l ' "' J J J 1 'f' l SJ &_"- ._--> &> j_i _S &, &_> L &_> _£i 4_S 4_jj_< j___> . . J J_l Lj 4 __-!_>

_j I 0 "l _i 4 0 4j ^Jj Luj 1_J &_J _j_ . J j &__ j _j_j 4_S 4 0 _. L Jr > -*_J *J J L 1 O J 4_i) ^

. . ( ( . . _, >40

j _> _ljO_Jj &_> ^-JJi-JiiO jl_jL~40 4j_jJ _5-_oj_? j)1j40j4_j __S_-J__i_

4 , I __I_J 4 J 4_>j 4_l 4_S 4 j,j 9J_i 4_jj_j 4 j 4___J_9 4.X-I j " _S_lj > JJ>40 4 J &J

4j4_j_jj>40 i_S-_j4j L _j'i'i .1 'l LS-_i L . 4j40j_>40 _J L>jjOj_*i40 0_jj_ __jj_)4_J

i S l 'l > 4_ _ 4_> _S I jO j !______, j L_ 4 0 4 j 4_j L J--1 J ' L j O L 4 "'-.l I J jjJ J

. _>j_SaO J^j *_'__J L.S j o 4_S _jJi 4_S& j_t_9j_, j _j 1 j L> ^>jO 4 j 4 j j>4 0

t_Ç4 \ a -j > __>J j 4__> S_> j L_jj_j 4_j j 4 j 4_Ji j_S _S__S_j L LÎJ "^*- *-S4-**>J--J J---1--?

... I ___Slj

__-_ __J*_> j_> 4__i _J_J J 4-J . .((.... J J l 4 i i Sj 4 i> fi .1 l *> j 4-0 ___ 1 J> > >

..((._ L-OJ--lj ) ) . .^y-JJ JOjJC _;&_*4j_J

_ ,*» L (_5jjj4_o L _j__jj_Ji Lj J ^JJ-r" "^JJJ *_S-_Jj *J J-J Lj 4-S4j_J

__o 40 -jS&j ,j_-_S4_j^ _-Hj^ -V t_r' W-s' JJ-h c^J^ ^-"^ J'J* ' ^Jw JJ s*

Oj_Sao 4j L -j L (_sj L __*» _j lj_,j_S

»j * .... ' -*» 4_> ___. -_S_-J.j_jj_i_j ( ( *i"î jj j -Vj-*0 " tS4 ^ } )

. ___> LSjO

167 . fT

j I wj*\ l-A -_5j 1 jjjj--» >j ^a-jûu- L-_j& (jU.Li jj ^LJIj ,-j t_5tx___ijj *_)V; l

is^JJ_ . J L (_5-_S__5j 4-o 4_j I j> &J ,J_-i_. 4_j _jjjj_j 4j L> . . __j_ij-_j ___J lo \ )

..((... ,-, '.iiL j_-__-L. « . Oj_S __j4__ijj j. -__ __;4__wj I j L _____-Jj L___jj_i _*jJ-J j J J- -" &-S4j_I

..((..<??.. U.L^ -____lj 4__S )}

__JJ J J J-J I S'l> l0_JJ J J 4 > -J _ Lj-S S S.','}*''' 4 0 4_> 4-S 4_jj

_J I > &_> l?j 4-o 4_Ji I j> _> 1o ___-> _*4 j 4_j fl-J &_J . . 4 0_j_> 4_j _$j J-S _J 4_j ) )

4 .i _-_jj&-j LSj L _Sj J**> __J__4 0 j j_j &j &_j> I j L &_i _J_jj j j j _;o _s&> _îj>1 ,(_ 'l 4_J J3 4l_i J J J 0__9> 4_w j 4_j iJS i "i LS . . _j-J * 4_j A_ 4 j . . 4_j 1 ' [_ to j 4l_j

...((.. J J-J Cjj-J-S -S__J &_>j L

>*i 'i 1 j j & o _j 1 iSiii i o j__ _s &__ I o _j j_b _j j_ j &_. j j j o &_j j j i i ^j LS 4 j L>-J

jO J S j J_i ___> 40 j 4_J j j _Sj 4_i i" i i ) 0_j 1 j jj ^> Lj &>&__ L J-S >-S4 J 4_S4 J L-ll-(*'

' _l ' "' J J J 1 'f' l SJ &_"- ._--> &> j_i _S &, &_> L &_> _£i 4_S 4_jj_< j___> . . J J_l Lj 4 __-!_>

_j I 0 "l _i 4 0 4j ^Jj Luj 1_J &_J _j_ . J j &__ j _j_j 4_S 4 0 _. L Jr > -*_J *J J L 1 O J 4_i) ^

. . ( ( . . _, >40

j _> _ljO_Jj &_> ^-JJi-JiiO jl_jL~40 4j_jJ _5-_oj_? j)1j40j4_j __S_-J__i_

4 , I __I_J 4 J 4_>j 4_l 4_S 4 j,j 9J_i 4_jj_j 4 j 4___J_9 4.X-I j " _S_lj > JJ>40 4 J &J

4j4_j_jj>40 i_S-_j4j L _j'i'i .1 'l LS-_i L . 4j40j_>40 _J L>jjOj_*i40 0_jj_ __jj_)4_J

i S l 'l > 4_ _ 4_> _S I jO j !______, j L_ 4 0 4 j 4_j L J--1 J ' L j O L 4 "'-.l I J jjJ J

. _>j_SaO J^j *_'__J L.S j o 4_S _jJi 4_S& j_t_9j_, j _j 1 j L> ^>jO 4 j 4 j j>4 0

t_Ç4 \ a -j > __>J j 4__> S_> j L_jj_j 4_j j 4 j 4_Ji j_S _S__S_j L LÎJ "^*- *-S4-**>J--J J---1--?

... I ___Slj

__-_ __J*_> j_> 4__i _J_J J 4-J . .((.... J J l 4 i i Sj 4 i> fi .1 l *> j 4-0 ___ 1 J> > >

..((._ L-OJ--lj ) ) . .^y-JJ JOjJC _;&_*4j_J

_ ,*» L (_5jjj4_o L _j__jj_Ji Lj J ^JJ-r" "^JJJ *_S-_Jj *J J-J Lj 4-S4j_J

__o 40 -jS&j ,j_-_S4_j^ _-Hj^ -V t_r' W-s' JJ-h c^J^ ^-"^ J'J* ' ^Jw JJ s*

Oj_Sao 4j L -j L (_sj L __*» _j lj_,j_S

»j * .... ' -*» 4_> ___. -_S_-J.j_jj_i_j ( ( *i"î jj j -Vj-*0 " tS4 ^ } )

. ___> LSjO

167 . fT

_4jj_jjIj_ij 1040 _jj 10 _Jj_J (4_j _Sj__*j L j I040 4_*r&jJ4L_/,-'_SjO ___ I jl» v,

_) jj_j ' - ** lo j 4_j 4_> -J L S ____-J-o l> j> &>j _J . . Oj_j &0 j I 'i ifti 4 0 __Jj I_S

I jJ ___j-j 4 O 4_j j__Jj _> ifti j_J> Lj 4-S& I i > i> jjjj _4jJJ &J Jv

4_S__Jjj_jj___, . . 4_S____Jjjj__ &_i_j ljj_i&0 j i "i ,fi j 'i I O j&_j j4__ _J 4_S&j_J. y v '

_jJ.4_S4j_ . . 4_S__jjj_S j 4_j 4 J 4__j I j_> _Sj L> _j L L J 'O 4_S&j_J _J __S_j_>l_Ij &_i

, OjjS 4 0 _S0 &_> lO 4_S-_Jjj_jj___> _* 1 - ' &J 4_S J J l &_J I ..' '..'I. ' J ' _SJ J j 4-0 L

_p4j 4 , i , . i ;' i i 'i I j_> _> L __o 4_> _Sj I j j 4_> &J i Sj'lif' D &-S i____j I J>40 __JJ I j L^J. v ~- *J -* .

1 j " j '*-.. ^"V a.-S'rt-.j^'tdA i..i .i ,__i->--»j -Uu ^ L-_S1jl_> __i d__* jjj)__j-i-i -___-__; <x__T Li

O 4--__j j iA ^ d__j jj /j j_> j j__j ,/î 1 j-S (j9jj ^5 *4 J) «-' jö j) -U * u_j La-j jj-j-jlS -Uj >__?_- Luj L_j

A . * A j A " ' ° A " '-^JJJ i3lt' **-^3j?,-jJ Lj -S^^J '-^t'J Lxwj-j -.jtV_jj_> A-J j A-fc

&*_> LSLjj i " i i i u_-j _v-j _--S_jj LS i_£j Lj ._--_ j j) j j &_-> ^fSLij^l t-Sd j a ____j j_j -__j __j I jv -*

j__t LS 1_j (J j-J A-o _-J J) j j I J) l_j l J) j-J <*- ii i_i a -___-> ,ji 4-S A lt-JLO j-!J u j) A q U ^ j J j

,_, I j 1 . , ,, ,'t L-i Ljj t__w _-S j 4jj) û--j j J LS-___> L-j j^__j 4j) a "nn j)-S L^*j *-*' j L> Lj

j fl I _ t 1 __t -S_j) !._» dbSrt 'i ijt j Ajjj i± ^ »' ..' ' jt-j --- _i iîJH' l£*3^ 0 ' '-'-i^JV --g

".Aj ...j _ j ___, Lijj 4 j__ û__ 1 __. i_S_u x_j J>Aj ^j-S a i i Li -__) *_jLj_-jj)j -^nS ^û j 'jwV

V

A / --S-jj) O - J3 -* J j) LS Lj _-} »_.. -ij-St-ki ^j I j)-> j__j -j^dkXJ 4J) A-j -_____i jjjjj ----.

V

j A .'J A C' (^~-^A_H^ A-?1 i> O^J-^ *- jj-^1 [C-H J O-r--' icH Lo-m Lj _j l___j L-iv

J^j * ** OLiAjjj -V-J aS-XJ j--j j. i ) . ,jj3j_j (JJJ) J *-> --J J (_) L-*S li^ IJ

. . ^j -T ,j d-i j-xS'rt |-?'i-_j-L-i-j j ûji Ij t5__i'dj__J ^ Li-->

I (' '* ..' .' 4-J LÎ L j &_m L i-~'3%hJ L , . 4 jjjjj &jSj 40 __j4_,jj_> j 4_j _> 1.5 ) "j

_&___, lo 4_S __j I jj _j L_-S__JjJ-> J-J I JJ, LS _-»___. _J 4_S&J L_j j &_*4j_

j____j j JlS 4-S&_jj . 0j_*.4 0 _SJ 4 > 4_____jJj4_S < JJ-J L 4j_J &_> _Sj __J _5_->-J

v

J ' j *- J f4*-" -J JT" tf-*AJ«'»JA» J Ip4-j *>!!" (J^J^-H1 j'j**-1 J i_T:,A?'J

168 fl

_4jj_jjIj_ij 1040 _jj 10 _Jj_J (4_j _Sj__*j L j I040 4_*r&jJ4L_/,-'_SjO ___ I jl» v,

_) jj_j ' - ** lo j 4_j 4_> -J L S ____-J-o l> j> &>j _J . . Oj_j &0 j I 'i ifti 4 0 __Jj I_S

I jJ ___j-j 4 O 4_j j__Jj _> ifti j_J> Lj 4-S& I i > i> jjjj _4jJJ &J Jv

4_S__Jjj_jj___, . . 4_S____Jjjj__ &_i_j ljj_i&0 j i "i ,fi j 'i I O j&_j j4__ _J 4_S&j_J. y v '

_jJ.4_S4j_ . . 4_S__jjj_S j 4_j 4 J 4__j I j_> _Sj L> _j L L J 'O 4_S&j_J _J __S_j_>l_Ij &_i

, OjjS 4 0 _S0 &_> lO 4_S-_Jjj_jj___> _* 1 - ' &J 4_S J J l &_J I ..' '..'I. ' J ' _SJ J j 4-0 L

_p4j 4 , i , . i ;' i i 'i I j_> _> L __o 4_> _Sj I j j 4_> &J i Sj'lif' D &-S i____j I J>40 __JJ I j L^J. v ~- *J -* .

1 j " j '*-.. ^"V a.-S'rt-.j^'tdA i..i .i ,__i->--»j -Uu ^ L-_S1jl_> __i d__* jjj)__j-i-i -___-__; <x__T Li

O 4--__j j iA ^ d__j jj /j j_> j j__j ,/î 1 j-S (j9jj ^5 *4 J) «-' jö j) -U * u_j La-j jj-j-jlS -Uj >__?_- Luj L_j

A . * A j A " ' ° A " '-^JJJ i3lt' **-^3j?,-jJ Lj -S^^J '-^t'J Lxwj-j -.jtV_jj_> A-J j A-fc

&*_> LSLjj i " i i i u_-j _v-j _--S_jj LS i_£j Lj ._--_ j j) j j &_-> ^fSLij^l t-Sd j a ____j j_j -__j __j I jv -*

j__t LS 1_j (J j-J A-o _-J J) j j I J) l_j l J) j-J <*- ii i_i a -___-> ,ji 4-S A lt-JLO j-!J u j) A q U ^ j J j

,_, I j 1 . , ,, ,'t L-i Ljj t__w _-S j 4jj) û--j j J LS-___> L-j j^__j 4j) a "nn j)-S L^*j *-*' j L> Lj

j fl I _ t 1 __t -S_j) !._» dbSrt 'i ijt j Ajjj i± ^ »' ..' ' jt-j --- _i iîJH' l£*3^ 0 ' '-'-i^JV --g

".Aj ...j _ j ___, Lijj 4 j__ û__ 1 __. i_S_u x_j J>Aj ^j-S a i i Li -__) *_jLj_-jj)j -^nS ^û j 'jwV

V

A / --S-jj) O - J3 -* J j) LS Lj _-} »_.. -ij-St-ki ^j I j)-> j__j -j^dkXJ 4J) A-j -_____i jjjjj ----.

V

j A .'J A C' (^~-^A_H^ A-?1 i> O^J-^ *- jj-^1 [C-H J O-r--' icH Lo-m Lj _j l___j L-iv

J^j * ** OLiAjjj -V-J aS-XJ j--j j. i ) . ,jj3j_j (JJJ) J *-> --J J (_) L-*S li^ IJ

. . ^j -T ,j d-i j-xS'rt |-?'i-_j-L-i-j j ûji Ij t5__i'dj__J ^ Li-->

I (' '* ..' .' 4-J LÎ L j &_m L i-~'3%hJ L , . 4 jjjjj &jSj 40 __j4_,jj_> j 4_j _> 1.5 ) "j

_&___, lo 4_S __j I jj _j L_-S__JjJ-> J-J I JJ, LS _-»___. _J 4_S&J L_j j &_*4j_

j____j j JlS 4-S&_jj . 0j_*.4 0 _SJ 4 > 4_____jJj4_S < JJ-J L 4j_J &_> _Sj __J _5_->-J

v

J ' j *- J f4*-" -J JT" tf-*AJ«'»JA» J Ip4-j *>!!" (J^J^-H1 j'j**-1 J i_T:,A?'J

168 fl

J-JJ-J

..((... j_ _ _ _-__J-__-_i it fti j iffl _-jAj Lşu) 4_j _ 4_S_< J-i i____j4 0 _j 4_S&_Ji) *! .

_ij-S lo __i j_J &_J &J _ l_i j Lj 4 j Lplo 4_j j ,j_JJ> 4 j 4_j L___- _S--S 4JLl_lo

j J r1 _5 * J _)_' _--i __j&_ & j_J j 4 j j_j_j j J J_J j I J 4_Ji _)ji__S4 j L-j

. ___lj U- 4 0 4 j 4-_i 1_> j_> _ L & "i ..' > J j J * j Cj U.4 4 JJ _ L 4___> _'-' _ ' > &_i Lj

v

j '__Jj40 _ LS&J l> _J j lo 4j4___i_j j_j _*?') LS__j __.&> &_S4_L_u>j-jii

I "iui4 j _ Li L * j j-*j **-* -"- - _s &___>__- S& j ' ** ' * . . jj-j

1 J > 4 j 4_jj 4-Sj &__ &_j L_JJi J J-l _* L j -'j j) ) JJ--^ 1_>J ' J 4_S 4 j__i j_i

..<(.. ii " i i i j I *> I jO -_o 4 J lJj 1 j

4j4_S&_ij i ." l ifi l 'i 4-Jj &J __<__S4j L-J J 4j4_J_____J, lO _*J> _S__S _-_-_>JJ 4J 4_S&j_l

________> __j&jL_J __S__jj_. 4_j jj_j lo _ 0 ift ___L_i j &> _;&___. &J _S4lS&_ijj_> 4lS

AjA S»j*^l ""*" "'*"' -J 4j____ilj _9_J &J -_S__Jlj_Jj___J . . JJ_> I j>_L_> 4j__J>v

_ Ş.i "> J , j j JJ-J 1>- j 4_i &J 1 iiu i_$Ojjj Jj> __-4j ______ lj_i . j j 1 "1 ifi 1 '1 lo

&___>_> J &_? _J j Oj_S&o _. I jiS"i L&J&-J ___i LS 4 1 1 1 ______j 4 j_Jj_J|0-J 4-S _p&j

. * L_>__j4 0 j_j _j I 1 1 I L _*-_ __j __S__Jj __o o__ 'o_jj L>j_o40 __Jj LSaOjjjV

0 __> 4_l _j Lj J J*>*'*J 4 j 4J . J J J &_Sj J J J> __j . 1 1 1 L j.*_l &-JJJ -

_)- 4____S 4___J 4 j_S L . _j LS-J __J _5J> _jj LS 1 " 1 .1 1 1 '1 I j "1 ,.i 4-Ji 4 j 4 1 n j J-L J UjV

J j L> ^&JL_j &_i l-vj--. j _-- ljj&o _s&_?4_jjjj_i_j _J j L &_j j Lv

. . 4jj_j40 OjjJ -_4j_J

O Li_»-j-1-' _>j 'jf 15-"-** _- ^j -- *--y jj-r" (_r*iJ--J ,,J i_r J j-ir-^'j ----**

JJ-J lj ' 4l-i_i_i _ji4j ^-.Uji 4_j _-- LSi*S,fi i'i L _S Jj_) lo j4-J_J _S4jj&_?V

____S_____ijdO 4j4j_Jj &J &_S l040 ,j L_-Li _j Li4j__i _S4lS&_jj_S ^jj-S &J ljj__i

_____S__i _5j l^ 4_3> ^--Jj Llj j> 4J j. &>j 4_j . . . i.-i.i.i L_i &J iSjJj-* ,_-o L>

* jjj 4lS4J_l_jlo jjjj_j .. __,__i_-_j 4__L__i_i LS Li6 4wS jj>40 __j IOlJjjJ? j_J

169 *'

J-JJ-J

..((... j_ _ _ _-__J-__-_i it fti j iffl _-jAj Lşu) 4_j _ 4_S_< J-i i____j4 0 _j 4_S&_Ji) *! .

_ij-S lo __i j_J &_J &J _ l_i j Lj 4 j Lplo 4_j j ,j_JJ> 4 j 4_j L___- _S--S 4JLl_lo

j J r1 _5 * J _)_' _--i __j&_ & j_J j 4 j j_j_j j J J_J j I J 4_Ji _)ji__S4 j L-j

. ___lj U- 4 0 4 j 4-_i 1_> j_> _ L & "i ..' > J j J * j Cj U.4 4 JJ _ L 4___> _'-' _ ' > &_i Lj

v

j '__Jj40 _ LS&J l> _J j lo 4j4___i_j j_j _*?') LS__j __.&> &_S4_L_u>j-jii

I "iui4 j _ Li L * j j-*j **-* -"- - _s &___>__- S& j ' ** ' * . . jj-j

1 J > 4 j 4_jj 4-Sj &__ &_j L_JJi J J-l _* L j -'j j) ) JJ--^ 1_>J ' J 4_S 4 j__i j_i

..<(.. ii " i i i j I *> I jO -_o 4 J lJj 1 j

4j4_S&_ij i ." l ifi l 'i 4-Jj &J __<__S4j L-J J 4j4_J_____J, lO _*J> _S__S _-_-_>JJ 4J 4_S&j_l

________> __j&jL_J __S__jj_. 4_j jj_j lo _ 0 ift ___L_i j &> _;&___. &J _S4lS&_ijj_> 4lS

AjA S»j*^l ""*" "'*"' -J 4j____ilj _9_J &J -_S__Jlj_Jj___J . . JJ_> I j>_L_> 4j__J>v

_ Ş.i "> J , j j JJ-J 1>- j 4_i &J 1 iiu i_$Ojjj Jj> __-4j ______ lj_i . j j 1 "1 ifi 1 '1 lo

&___>_> J &_? _J j Oj_S&o _. I jiS"i L&J&-J ___i LS 4 1 1 1 ______j 4 j_Jj_J|0-J 4-S _p&j

. * L_>__j4 0 j_j _j I 1 1 I L _*-_ __j __S__Jj __o o__ 'o_jj L>j_o40 __Jj LSaOjjjV

0 __> 4_l _j Lj J J*>*'*J 4 j 4J . J J J &_Sj J J J> __j . 1 1 1 L j.*_l &-JJJ -

_)- 4____S 4___J 4 j_S L . _j LS-J __J _5J> _jj LS 1 " 1 .1 1 1 '1 I j "1 ,.i 4-Ji 4 j 4 1 n j J-L J UjV

J j L> ^&JL_j &_i l-vj--. j _-- ljj&o _s&_?4_jjjj_i_j _J j L &_j j Lv

. . 4jj_j40 OjjJ -_4j_J

O Li_»-j-1-' _>j 'jf 15-"-** _- ^j -- *--y jj-r" (_r*iJ--J ,,J i_r J j-ir-^'j ----**

JJ-J lj ' 4l-i_i_i _ji4j ^-.Uji 4_j _-- LSi*S,fi i'i L _S Jj_) lo j4-J_J _S4jj&_?V

____S_____ijdO 4j4j_Jj &J &_S l040 ,j L_-Li _j Li4j__i _S4lS&_jj_S ^jj-S &J ljj__i

_____S__i _5j l^ 4_3> ^--Jj Llj j> 4J j. &>j 4_j . . . i.-i.i.i L_i &J iSjJj-* ,_-o L>

* jjj 4lS4J_l_jlo jjjj_j .. __,__i_-_j 4__L__i_i LS Li6 4wS jj>40 __j IOlJjjJ? j_J

169 *'

j A iii rt j ^û-j rt S.j j j -_j ,j Lo - j (jVi ..i ,1 -_S j j "i S?j-j _9---j L_j _5 LSl__> t_j__pj-_.

" -* V _ v^ 1 1 £_j_Ji Cj-ui <- J ^jj ___S LSLj j j_gd j d j-jj j j-.juLuû-J __b t_.-JL.t (_5j j--Sj j j-9 <--j d j j-j-i j-S

. . . ^j-Sûj

^ du _S A i-iLO jjj j-j . _ j _-jl-i j -_j I J _ j -_J j_j j -_jj j_> jû A -_t A-j (i-S 4 j_j_9 jy_j

j j_>j j j * j ^Lj j_5 A j 1 j*i __-^ LS ___) L_j j j j jSj û__S j j jlJ Lo _-__-> j _* j __j I-jlS ud jV

-JJJ (^^-Sdj Lj-j -_j ^lS 4 j^Jk-9 J-ii OJJ-t1

' [(Ort*^ Lj u_JjÛj--_-j j-jCjIjj-j 1j j L.S } *

. ._1jjj ^ ULi 33~r* *--J -'V.'-.' ^"^Tr-^Jî Lo

< I ^J L> I "i ni j ft -___>-- j L_l__j . . . f ( . . _. j A 'i i i_j -_-__* O-Jj-JL* Lj j_> J .

v v' " V vj ,i (.5---J A-o I j A j .£-.__-) j __w r,. 11 r?--^ lSû j A~-' ^c-"-^ 3_3-?---- -** &> ,j -Sû-j Lj _ J L>

,jiû j ! i Ljj xu ölS j i» I jj i_;*v_£ __jj_jj--__j j -__-?_i_jj .vJ _£ _J? a j^l . . . jLj Ls aJV V

* _-rJJJ OJJ-** _*_*-

(( . . -Jj-i-J j 4___i 4_o 4_S4j LS 4_j4_J,lj _J ____, j __, ___i lS_j j L 4_S L> j &_> * *>

(_>*- -S_____>J-S J-Jj JJJOJ __>_jj"S J __j Ijjj _;4lS4j_] _J 4_>4jJ_9j-JJ

_-J-j j j _. j 4 0 __Jjj j_> i ___ 4 o S j j L __S L> 4 j &_i loJ &_) (_;& J A "'

<(**JJ-°J^--" îî_. j L_S-J l> j _J L lj ___ LS&_j L _£____ iSjJ&_i __ LS_I L> j jj &_S&j_J

. -J-_jj___j lO 4__> &J_L> 4_j j 4j40j_S j j_

4_JJ L JJ > -Jj-S" I J 4_S 4__j 4_S 4-Jj Ij4>j L &J _5 _> IOj4_> _ 4 j L J Ij&Jj

_-j-S40 i_sjjj L j o j~' - j J _*-"-* ljj','J iS-_S4 j jJjj 4> &_ijj-S &J __yj_jj LJ

. . OJ 'JJj L _S_lS4 Ij ioj-JijL . . .-i.Vi, i _.,S 4-S&J LS&J Jjj A **'A j ..' "J "

& j &0 jS j j-o j _j __ j-j __> L j ** j * j 4 0j_S j_jl,__J ,_) L_j L _s& j &-J u'.'i j 'i L 4 j

J i"l i 4 0 J JJ j I jJ>J I 0 lui J j 4-_i 4_J I ____ 4 j 4_J J iS -J 4_S 4 J L_1_J

__S_J L_ -S.j 4_S_J_i__o jjjjj. . . _sjj_J_o lo 4-S&J L_J L j 4-? &J __S__>&_o

_j-______ LS__J L j O.J I j_i j_l 4 0 4 j ___> 4 j _] O __._j.Sj L '-'"" 4 0 &_j _) L j _____j4_jV V

_S j - -____> l-j L~ 4 0 L 4_Sa j_) Oj I j> 40 _ I j 'i j i j _ j j-j j j_j i_>-j jJ j J L.... j j jO j_S j_ _S &jS__ij & j &J j I j &-J, "i II, ! j ^> L _s__jj l_j j &_, lo &o

Oj lj>&o __J _ Ljj-S j_J> Lj o ' l'*'Sj'1 LS&jj jj_o&_. J &_f &J

4j4_j IjJ-S j lo S .' ' LS&Jj 0_j _>4_S&J_-J_a j_ij_i

***_* -Sj J ^ '"' ..' .'l^J-S ' S ..l "l i'i'i 4_j " A^ t_S4j &_S4 j_j_9j_i

170 fcj

j A iii rt j ^û-j rt S.j j j -_j ,j Lo - j (jVi ..i ,1 -_S j j "i S?j-j _9---j L_j _5 LSl__> t_j__pj-_.

" -* V _ v^ 1 1 £_j_Ji Cj-ui <- J ^jj ___S LSLj j j_gd j d j-jj j j-.juLuû-J __b t_.-JL.t (_5j j--Sj j j-9 <--j d j j-j-i j-S

. . . ^j-Sûj

^ du _S A i-iLO jjj j-j . _ j _-jl-i j -_j I J _ j -_J j_j j -_jj j_> jû A -_t A-j (i-S 4 j_j_9 jy_j

j j_>j j j * j ^Lj j_5 A j 1 j*i __-^ LS ___) L_j j j j jSj û__S j j jlJ Lo _-__-> j _* j __j I-jlS ud jV

-JJJ (^^-Sdj Lj-j -_j ^lS 4 j^Jk-9 J-ii OJJ-t1

' [(Ort*^ Lj u_JjÛj--_-j j-jCjIjj-j 1j j L.S } *

. ._1jjj ^ ULi 33~r* *--J -'V.'-.' ^"^Tr-^Jî Lo

< I ^J L> I "i ni j ft -___>-- j L_l__j . . . f ( . . _. j A 'i i i_j -_-__* O-Jj-JL* Lj j_> J .

v v' " V vj ,i (.5---J A-o I j A j .£-.__-) j __w r,. 11 r?--^ lSû j A~-' ^c-"-^ 3_3-?---- -** &> ,j -Sû-j Lj _ J L>

,jiû j ! i Ljj xu ölS j i» I jj i_;*v_£ __jj_jj--__j j -__-?_i_jj .vJ _£ _J? a j^l . . . jLj Ls aJV V

* _-rJJJ OJJ-** _*_*-

(( . . -Jj-i-J j 4___i 4_o 4_S4j LS 4_j4_J,lj _J ____, j __, ___i lS_j j L 4_S L> j &_> * *>

(_>*- -S_____>J-S J-Jj JJJOJ __>_jj"S J __j Ijjj _;4lS4j_] _J 4_>4jJ_9j-JJ

_-J-j j j _. j 4 0 __Jjj j_> i ___ 4 o S j j L __S L> 4 j &_i loJ &_) (_;& J A "'

<(**JJ-°J^--" îî_. j L_S-J l> j _J L lj ___ LS&_j L _£____ iSjJ&_i __ LS_I L> j jj &_S&j_J

. -J-_jj___j lO 4__> &J_L> 4_j j 4j40j_S j j_

4_JJ L JJ > -Jj-S" I J 4_S 4__j 4_S 4-Jj Ij4>j L &J _5 _> IOj4_> _ 4 j L J Ij&Jj

_-j-S40 i_sjjj L j o j~' - j J _*-"-* ljj','J iS-_S4 j jJjj 4> &_ijj-S &J __yj_jj LJ

. . OJ 'JJj L _S_lS4 Ij ioj-JijL . . .-i.Vi, i _.,S 4-S&J LS&J Jjj A **'A j ..' "J "

& j &0 jS j j-o j _j __ j-j __> L j ** j * j 4 0j_S j_jl,__J ,_) L_j L _s& j &-J u'.'i j 'i L 4 j

J i"l i 4 0 J JJ j I jJ>J I 0 lui J j 4-_i 4_J I ____ 4 j 4_J J iS -J 4_S 4 J L_1_J

__S_J L_ -S.j 4_S_J_i__o jjjjj. . . _sjj_J_o lo 4-S&J L_J L j 4-? &J __S__>&_o

_j-______ LS__J L j O.J I j_i j_l 4 0 4 j ___> 4 j _] O __._j.Sj L '-'"" 4 0 &_j _) L j _____j4_jV V

_S j - -____> l-j L~ 4 0 L 4_Sa j_) Oj I j> 40 _ I j 'i j i j _ j j-j j j_j i_>-j jJ j J L.... j j jO j_S j_ _S &jS__ij & j &J j I j &-J, "i II, ! j ^> L _s__jj l_j j &_, lo &o

Oj lj>&o __J _ Ljj-S j_J> Lj o ' l'*'Sj'1 LS&jj jj_o&_. J &_f &J

4j4_j IjJ-S j lo S .' ' LS&Jj 0_j _>4_S&J_-J_a j_ij_i

***_* -Sj J ^ '"' ..' .'l^J-S ' S ..l "l i'i'i 4_j " A^ t_S4j &_S4 j_j_9j_i

170 fcj

|-Jj4-Sj"i iii 4-0 &> ^_

4j4jjj 4jjj j4j4_j j.40 4_j j 1 0-0 Ij _'..' i.J >"' S4j A .,' .' ' J "' j **

__S-j_9__) _J jlj&Jj _S4j IjO ___ LS__j L jj_jOj_S j__-> 4_S __Jj*i) ____> 4_i &J -JjjjJ

_Sj______ 4 j 4-i L J_J _j L *"'' * JJJJ-** 4j4_j_Jj>&0 i^4_j4jli_l 4_j __>JJ_> ----?V v L_

Si"l L L l"i.n j i jj>&0 4j&J 4jj_j40 jj&_j _J _LJ_-SjjO j l040

i l i J > I > 'i i "> j lo ^J LS-lJj 4j IjjO j_j _>j L> _-_,&> . _ ___j A I e_J

__S & < o L> 4-j . 4_, &_> I S i ijO l> &_J j 4_, &_j I > l J _-J I jO ___,___, __) _.*> _j I_**i4jj_jj 'j_j

4 1 4_S4jJ_9j_j . . _, j j> 4 0 j __j L~40 i_S-j_> j L _J LJjlo lS&j __j j j__J____Jj lo

___l '__, j_j j ___.4__"&0 _*4j4j Ij> _Ş j i I J JJ i L *>j40 _5j -__ 4 J 4_S 4 j -_**_. 41

jj S40 lo _j_jj_j-_j 4_l 1 1 jjj Lj j ij 'jj_j->- i°> LS*

I O 40 "_!j9 l_"j-> _. 1 "i _J 4_Sj jO jO-j I j 1 1V1 1 4 0 J. I J 40 j 4_j __^ 4-S &_JL___u> jjj J_>V V v

j&j40j _ --_.=S _;4_SLSj40 &JS 4 jj_9j_j 4j4_jIjj_S j'O _5j_J _S' ' LS&Jj __j 4>

j_jj ____> lo _j LS4j L_ 1 ^ ' . . ___jj 1 o_j LS4jj_jj Ij_j _J _s40jj_*_j_j __S_t__j j __y

..(^..0JU___JL__,_. S _j jj . "i.fi 1 'i&jj. &J _j_jj_> j _)_ L o__jj jj4-_, _-j lj_l ____. j L_j

A **^ _)_> j &__ j I o_sj L jJ j " < j j-y > » '". ..' "> o j &_> I o 1 S'iiiu _5j _J &__

_94j4_j j j l0_Sj L JJ*-1 J >- "-V __4 0_j4j4__ JJ 1 'O _Sj_J __Ji4j_J* &J I "1 ifi lff>

_ş 4 S i*i I 1. 1 0 jjj j_j 4_S4jJ_9j_j . . Oj_> j -S &_> 4_JL_jj) jjj j_i _"._! j_l f> &J _j -_-_> L

_,9j__J, _S_jj &_> _s__Jjj_> ^.'-j L ' * j _S* j j jJ _S& j _ LS&_> L . j &-S 4 j 4 "nu>

J J _S * * ' ** J *> J *" J ->"^ J-*> -* -* if--' ' _*-***-* '-V J J j J ' L_*> & 0 4 j "i I ,j l i S.l 4 0V vjj o &_> _j__i_j L_j j lo __- LS&jj _.S_jj l> o_j_> . . Oji>4 0 J jj _ __> L_j LS&J l>

. 4j40j-S j l > l .1 _j Lj-> J > Lj J 4j40j_"- J_> _j Lj- >

4 , i i _j L L j A j j . . j-jjO jj_jj___i __->j L &Jj j_J> -5_j -_S jj

_ji__S__> L _-J-__- lo ..jj_j40i_jjj jl> &J j 4j__j L_Ûi&o lo_-S&> L __>&> _s_)

. . . 4 J J-~> 4 0 _ __J L_J LSlJ j__j J L> ' L J J J_J jlj4_S __J j!j4_-» *j4jl J> J-J

O JJ *- '.*-**'>?' ** ^Jt1 J *--J-' Lîr--1 lij-^J-^J '* *-?' * J 4-J J **' _3-J LS&> L & j__Ş_J jJ __________ 4 0 j &_i _5&,S&j lj*_) 4jj> _. S.fi .1 "i j &_) _5&_> &_l_ij_> j 4 J-9&-J J L &J

. I'O '. ,40 __jOj j-S 4-*--S _S Lj_S j 4l_j _~1 L> 0 4 j 4j4jjjO 4.J 4__J L<

O L______- 4 jj_ij Ij*j ^_j&_>jjj j ^sj-S L_j &J ^s& j> _ÎhOj L j__>*-_> L *j-5V , *>

...0 _L-.40j4__

171 rx

|-Jj4-Sj"i iii 4-0 &> ^_

4j4jjj 4jjj j4j4_j j.40 4_j j 1 0-0 Ij _'..' i.J >"' S4j A .,' .' ' J "' j **

__S-j_9__) _J jlj&Jj _S4j IjO ___ LS__j L jj_jOj_S j__-> 4_S __Jj*i) ____> 4_i &J -JjjjJ

_Sj______ 4 j 4-i L J_J _j L *"'' * JJJJ-** 4j4_j_Jj>&0 i^4_j4jli_l 4_j __>JJ_> ----?V v L_

Si"l L L l"i.n j i jj>&0 4j&J 4jj_j40 jj&_j _J _LJ_-SjjO j l040

i l i J > I > 'i i "> j lo ^J LS-lJj 4j IjjO j_j _>j L> _-_,&> . _ ___j A I e_J

__S & < o L> 4-j . 4_, &_> I S i ijO l> &_J j 4_, &_j I > l J _-J I jO ___,___, __) _.*> _j I_**i4jj_jj 'j_j

4 1 4_S4jJ_9j_j . . _, j j> 4 0 j __j L~40 i_S-j_> j L _J LJjlo lS&j __j j j__J____Jj lo

___l '__, j_j j ___.4__"&0 _*4j4j Ij> _Ş j i I J JJ i L *>j40 _5j -__ 4 J 4_S 4 j -_**_. 41

jj S40 lo _j_jj_j-_j 4_l 1 1 jjj Lj j ij 'jj_j->- i°> LS*

I O 40 "_!j9 l_"j-> _. 1 "i _J 4_Sj jO jO-j I j 1 1V1 1 4 0 J. I J 40 j 4_j __^ 4-S &_JL___u> jjj J_>V V v

j&j40j _ --_.=S _;4_SLSj40 &JS 4 jj_9j_j 4j4_jIjj_S j'O _5j_J _S' ' LS&Jj __j 4>

j_jj ____> lo _j LS4j L_ 1 ^ ' . . ___jj 1 o_j LS4jj_jj Ij_j _J _s40jj_*_j_j __S_t__j j __y

..(^..0JU___JL__,_. S _j jj . "i.fi 1 'i&jj. &J _j_jj_> j _)_ L o__jj jj4-_, _-j lj_l ____. j L_j

A **^ _)_> j &__ j I o_sj L jJ j " < j j-y > » '". ..' "> o j &_> I o 1 S'iiiu _5j _J &__

_94j4_j j j l0_Sj L JJ*-1 J >- "-V __4 0_j4j4__ JJ 1 'O _Sj_J __Ji4j_J* &J I "1 ifi lff>

_ş 4 S i*i I 1. 1 0 jjj j_j 4_S4jJ_9j_j . . Oj_> j -S &_> 4_JL_jj) jjj j_i _"._! j_l f> &J _j -_-_> L

_,9j__J, _S_jj &_> _s__Jjj_> ^.'-j L ' * j _S* j j jJ _S& j _ LS&_> L . j &-S 4 j 4 "nu>

J J _S * * ' ** J *> J *" J ->"^ J-*> -* -* if--' ' _*-***-* '-V J J j J ' L_*> & 0 4 j "i I ,j l i S.l 4 0V vjj o &_> _j__i_j L_j j lo __- LS&jj _.S_jj l> o_j_> . . Oji>4 0 J jj _ __> L_j LS&J l>

. 4j40j-S j l > l .1 _j Lj-> J > Lj J 4j40j_"- J_> _j Lj- >

4 , i i _j L L j A j j . . j-jjO jj_jj___i __->j L &Jj j_J> -5_j -_S jj

_ji__S__> L _-J-__- lo ..jj_j40i_jjj jl> &J j 4j__j L_Ûi&o lo_-S&> L __>&> _s_)

. . . 4 J J-~> 4 0 _ __J L_J LSlJ j__j J L> ' L J J J_J jlj4_S __J j!j4_-» *j4jl J> J-J

O JJ *- '.*-**'>?' ** ^Jt1 J *--J-' Lîr--1 lij-^J-^J '* *-?' * J 4-J J **' _3-J LS&> L & j__Ş_J jJ __________ 4 0 j &_i _5&,S&j lj*_) 4jj> _. S.fi .1 "i j &_) _5&_> &_l_ij_> j 4 J-9&-J J L &J

. I'O '. ,40 __jOj j-S 4-*--S _S Lj_S j 4l_j _~1 L> 0 4 j 4j4jjjO 4.J 4__J L<

O L______- 4 jj_ij Ij*j ^_j&_>jjj j ^sj-S L_j &J ^s& j> _ÎhOj L j__>*-_> L *j-5V , *>

...0 _L-.40j4__

171 rx

41 o'***JJ*-J-JJ'-*J****J**'Jj -*-"-*"' Jjj i_*m*J"*JJ * J*-J_* v O **J l-~jl->A "ij*> &jj> f> &_»

. _,A-S 40 __) _;j_?j4_j I 04_jI_-Jj4JJ J _> j _?>4 0_)_jjS

l-j__)&_j_j___ l_i _* ( jl jJo 04-_>__j ) ?j4j____l_i __J)OjjS ~j_T 4_Jjj_j 4_j

_______ 40 4j4f jloJo j_j ____ ) _*J l_- 4_j _>j_j40j40 _Sj> (_SJJ' J

jj |»jlo > &_j j> j_j &_, __>j J l_b jj js j I oJo i_SI_S jj __>*I_S jj (J-ut.

Jj fjJ-*' _-** j * j j *-S lS---_'>i*--J jj (»jj-*- j ' _*-"*-'' _;_>_ l_i

JJ {--'j' _. H ._;j4__jl-__j__ _Sj jj J) j|jl^__5> _J&__' _-_-___

|1' jj f-'lj>jjj--J _.j-*J-J _s -4jL> jj (_l___.&_.jjj jl-jlj ( __jl__Jo)

i_a_jj L___ _&__ L__, L> 3_jj_l4_!> |_Sj Ijj-S j loJo j_j _j_j__ j I jJo o ___>___ i

f *J 'lfA '>--*V VT <*j *-J

172 fY

41 o'***JJ*-J-JJ'-*J****J**'Jj -*-"-*"' Jjj i_*m*J"*JJ * J*-J_* v O **J l-~jl->A "ij*> &jj> f> &_»

. _,A-S 40 __) _;j_?j4_j I 04_jI_-Jj4JJ J _> j _?>4 0_)_jjS

l-j__)&_j_j___ l_i _* ( jl jJo 04-_>__j ) ?j4j____l_i __J)OjjS ~j_T 4_Jjj_j 4_j

_______ 40 4j4f jloJo j_j ____ ) _*J l_- 4_j _>j_j40j40 _Sj> (_SJJ' J

jj |»jlo > &_j j> j_j &_, __>j J l_b jj js j I oJo i_SI_S jj __>*I_S jj (J-ut.

Jj fjJ-*' _-** j * j j *-S lS---_'>i*--J jj (»jj-*- j ' _*-"*-'' _;_>_ l_i

JJ {--'j' _. H ._;j4__jl-__j__ _Sj jj J) j|jl^__5> _J&__' _-_-___

|1' jj f-'lj>jjj--J _.j-*J-J _s -4jL> jj (_l___.&_.jjj jl-jlj ( __jl__Jo)

i_a_jj L___ _&__ L__, L> 3_jj_l4_!> |_Sj Ijj-S j loJo j_j _j_j__ j I jJo o ___>___ i

f *J 'lfA '>--*V VT <*j *-J

172 fY

0*_L-' tS-^J iS^^^J *"? d*X-jA>jAfc <£*-__* IjJi (fljSÎ.J -£ A-jja5 _l--jj_j_> a <___J V '

4_____a___. L &_ o L_J&_ 4_jj-j> j-.__j _-_ L_>__i_>_! l> &J . IjO&j "__i ^j-j-S"

- "* s* O -" ^j^j L jjj, __* 4J __j>j> __J . * <« fy j' <\f 9 _P l- iSji j j a-i

4___J 4j a_i j_i> p &_) (_sj_jj 4_jjj> j I j> o-"J ''*>' "'..'-' j j >_ O--JJ _r- ---''_-'_-. 4jj_j j_i_ L _s( j I0J0) &_j L

*_- J40 j IjJo .__>-. j I j*>»'i"i j 4 Sifi 11 j j __ij__L_jj ^sj; L

' Ai , . ,>J-0 J-J 4j &_> I j &_> _Sj Lj 4_> ___, 4_o j> __JOj_S jlj&Jj _$ I jo ^ 1f ? __J L(__,_____>j I Ijj>."i I I i_j j>) _;j_ij _J 4-S < j>Oj_S __J _j Liljl. .Sjjjj __ o___>

_Si.ij 4 jj ifi 4_j j LS _;4j I *>, 1 "i ___ljj_Sj4j j_> Ij04_j Jj&a 4_S 1 j> a S 1 j LS lo

10 l__4j&_j &_]< JJ J (__9jJ >4j _j__jjj_j) j j-J>J 4 S'fi.'..' _>J-_ L & 1 L &J < I jSifi L

_*,&- l_-_J Lj__9 &J 4lS '1 1 1 A j ->!. j__i j 4-S 4lS j»_J &_j < Oj_S jJj Lj > _sjj_J>

4 1 I _jOj)_S j LS 4_j Oj_> j*. "iiui 4 O < JJ_J Ijj^ *> I >^ I "iin J-o 1 _0 &_> lO ^_i L-4j&_.

^SjjOj L> 4_S f> IjOj 1 ..',' I j 4j &_i j__> _j 4_j"_l _J (__J_*>jJ I jj_-_jJ I __>j>) (Jjl-JJ

_S a , , 1 S I .1 0 L _______j j_9 j_j j j_j I j_S _) L>j -_J> 4_S < j. &-_j Lij_-> _s 1 L__j LlS

O I 1 '1 .1 jJ _S4___Jj i_Sj L jjS 4_j L _J J jJJJ & S fi ..1 > _*j Lj_> j &_> Lj j j j l_j j_j>

(A) JJ J

j_L- j &J ____,__, _j4_Sjl_S _Jjj (*.n-t_**m)j*-jj_J*_? _-j*-9j-_______ IjJJ _jOjj_S (_j4 0&_- _j I l_i_j 4j4_i jj I j*>< i"i j 4 S.fi 1 1 _Sj_l_J |_S4j&_,0j_>

( j 1 Jo) < 4j 4_J> LS_i j_> Io_jj> |_*jJ 4 0 &J j_J t_Şj..i .' *'"'jj Jj-î-** ""-" lC-J - J-S

J rt , 1 , , S &J __J __ L I 0_ &__> 4J J J > _j J J_Sj> __> L J_9 4lS l-J-jO 4_j J j-J-C L

j_l j 1o_j_j __,4 0__j j _jj &_,_) &j) j-S _5j Ljj I _j4_j L___i-_j j LS40 lo_j__i lo

. 4j4 jl ...

4j&__jj&-S4 0 \ -if û _J L -_J> 1j K"i iii'i I j __-__-_ j-> _r"Jj-* J 'j* ' _S ' J**

_î &j ljl_-i -J L J L v_-« _s4j L j_i j-j-jj L &__j_i4o j j!Jj4_. _sj L j_»

4 IJo _-->4jL _-, jjj < lo nfx Jj L ^^jjo __-jj---j tS'Y lSjjjo I Sao _J o L»_îj ^*^ ^ 'j - -I - J _j-->4*J o 'i-V1 - _<->*jj**->

4j4_< l___.Ojj_* ^gj Ij L__)j>Jj L_Ljj_> __,40&__ j L 4_j L>40 j Lo _^____J -i> J.

. I^ 1\_->1<'.Af ' û 00--J l*n & >i.J I' 4 0_j_şJ l&_s L__J I j I jJo o____>__--_A

173 r?

cy'' ..''" '.-- .*'.

0*_L-' tS-^J iS^^^J *"? d*X-jA>jAfc <£*-__* IjJi (fljSÎ.J -£ A-jja5 _l--jj_j_> a <___J V '

4_____a___. L &_ o L_J&_ 4_jj-j> j-.__j _-_ L_>__i_>_! l> &J . IjO&j "__i ^j-j-S"

- "* s* O -" ^j^j L jjj, __* 4J __j>j> __J . * <« fy j' <\f 9 _P l- iSji j j a-i

4___J 4j a_i j_i> p &_) (_sj_jj 4_jjj> j I j> o-"J ''*>' "'..'-' j j >_ O--JJ _r- ---''_-'_-. 4jj_j j_i_ L _s( j I0J0) &_j L

*_- J40 j IjJo .__>-. j I j*>»'i"i j 4 Sifi 11 j j __ij__L_jj ^sj; L

' Ai , . ,>J-0 J-J 4j &_> I j &_> _Sj Lj 4_> ___, 4_o j> __JOj_S jlj&Jj _$ I jo ^ 1f ? __J L(__,_____>j I Ijj>."i I I i_j j>) _;j_ij _J 4-S < j>Oj_S __J _j Liljl. .Sjjjj __ o___>

_Si.ij 4 jj ifi 4_j j LS _;4j I *>, 1 "i ___ljj_Sj4j j_> Ij04_j Jj&a 4_S 1 j> a S 1 j LS lo

10 l__4j&_j &_]< JJ J (__9jJ >4j _j__jjj_j) j j-J>J 4 S'fi.'..' _>J-_ L & 1 L &J < I jSifi L

_*,&- l_-_J Lj__9 &J 4lS '1 1 1 A j ->!. j__i j 4-S 4lS j»_J &_j < Oj_S jJj Lj > _sjj_J>

4 1 I _jOj)_S j LS 4_j Oj_> j*. "iiui 4 O < JJ_J Ijj^ *> I >^ I "iin J-o 1 _0 &_> lO ^_i L-4j&_.

^SjjOj L> 4_S f> IjOj 1 ..',' I j 4j &_i j__> _j 4_j"_l _J (__J_*>jJ I jj_-_jJ I __>j>) (Jjl-JJ

_S a , , 1 S I .1 0 L _______j j_9 j_j j j_j I j_S _) L>j -_J> 4_S < j. &-_j Lij_-> _s 1 L__j LlS

O I 1 '1 .1 jJ _S4___Jj i_Sj L jjS 4_j L _J J jJJJ & S fi ..1 > _*j Lj_> j &_> Lj j j j l_j j_j>

(A) JJ J

j_L- j &J ____,__, _j4_Sjl_S _Jjj (*.n-t_**m)j*-jj_J*_? _-j*-9j-_______ IjJJ _jOjj_S (_j4 0&_- _j I l_i_j 4j4_i jj I j*>< i"i j 4 S.fi 1 1 _Sj_l_J |_S4j&_,0j_>

( j 1 Jo) < 4j 4_J> LS_i j_> Io_jj> |_*jJ 4 0 &J j_J t_Şj..i .' *'"'jj Jj-î-** ""-" lC-J - J-S

J rt , 1 , , S &J __J __ L I 0_ &__> 4J J J > _j J J_Sj> __> L J_9 4lS l-J-jO 4_j J j-J-C L

j_l j 1o_j_j __,4 0__j j _jj &_,_) &j) j-S _5j Ljj I _j4_j L___i-_j j LS40 lo_j__i lo

. 4j4 jl ...

4j&__jj&-S4 0 \ -if û _J L -_J> 1j K"i iii'i I j __-__-_ j-> _r"Jj-* J 'j* ' _S ' J**

_î &j ljl_-i -J L J L v_-« _s4j L j_i j-j-jj L &__j_i4o j j!Jj4_. _sj L j_»

4 IJo _-->4jL _-, jjj < lo nfx Jj L ^^jjo __-jj---j tS'Y lSjjjo I Sao _J o L»_îj ^*^ ^ 'j - -I - J _j-->4*J o 'i-V1 - _<->*jj**->

4j4_< l___.Ojj_* ^gj Ij L__)j>Jj L_Ljj_> __,40&__ j L 4_j L>40 j Lo _^____J -i> J.

. I^ 1\_->1<'.Af ' û 00--J l*n & >i.J I' 4 0_j_şJ l&_s L__J I j I jJo o____>__--_A

173 r?

cy'' ..''" '.-- .*'.

_. SZrf Ijj Ij-jA < Ijj4_olo loi__, 4J lj_-__ _JjL ^fA _- L-* "

4. , I __- L i_--S 4-J -J J ^c-' __ lj&_J4__ _Sj_i_j _S4j&_JiOjJS J-J-J &J ___i_i _i L

'JJ __o 10 I0J4 _>j_> ^-Jj LS&j lj L__> & '1 j> _*jjj (_>**-,jjj

_»

-J 1 S 1 j S , 1» l_> 4_j j__> O &_j L 4_j j_J> j__. &_> &_j J j 1 4 j j 4-S &_j &_> j__> jj A_j

! 1 'i 1__ S j j &_. < o ' j > -* *- ' ' -> j j-S __- > j 1 j &_____> j> < I j_j 40 1 0 __j_9 1 j .1 r

< j j .1 &_> o 1 > ''' ' 1 4_j j__ > *, 4_i _;___> j L_i &J .j 1 " &o &_j j LS < j_j L &__

_5j 1 j 40j j.___S __> L_J j j J J > &_> J > _J & 1 < J J 1 1 OX &_j &J _j j_» _5j __>j 4-o

j»4 » _Sj_j j_> "j- * ' j > - _jj( L j j » j o j ..' ' ) j-** * ** **-* L-' -^' ' j j*-*1 ' "* ''..' j L_>

( f' ) . 4jj 1 OjjjS ____j_jj__> j_J,4jj4_S _J 4_>_jj_j4_J, j 4_j L 4_jj__>

lO __&_, j_> _jj_9j> _>j lj_> __jO___,j_> jJ j_lC L , lo \>\f» _ I L &J

__&_> _ 0 IO_j4_j j 4_j j &_> < Ij -___ _jj_> ^o 1 0_j &_. 4l_l_l_j40 Io_jj-J < 4jj>

j__ _ S&j 4-__jj> < 4j4jj_jOj_S ___jj_j _o I 1 > _j 1 *) 4 j l____j_o L &J _( j I0J0)

. JJ-J lj 'fl> __JJ_-> __Sj j &_j ___J_l> _ 1 9 4 j Llwj-o L &i lj__i L

_____ ___>&> j> 40 j 4_j _J i i.ii j,i L _sj & 1 "i,jg> _s L_> j 40jj> lo 1o_j LS__J_> &J

i ! j ' J --** eSj --_ j 1S4 J j-_j j j_J t_--JJ j-*> Vj4'1 ' J ' ' ^1"'' ' '*."'"' O-' 4*-J" <_> ' 3 **J

_,L_. Ij IjJ _---jj Ijj40 _j_i> _J4_? _-J>j4_o _-_j>_ < lo __J_lS _--jj- jjj &J

0_J J __% J _j j 4_o j 4-_> 4_j OJJ-H J^J &J & J l_t j ij-*__J__J 1_> _>_> 4_S j.40j4_j _J

^-J &_, I J 4 J 4_J> 4_o 4_S j Ojj_S jl_j4jL 4_j _j_j_9 1 j _ __J 4-S .____- __Jj_l & J-J

_, "1 j 1 1 J lj___Jj _J_4JJ < 4 j 4 _l ^_j 1J v. __Jj>J__> 4 '1 "i J &_S & J &___, LS__I

4 1 _ "1 111 _ > J __J j _, 1j_.j__j0 _S0 4_i 1 '1 j4> j_j 4 j 4_i 1_S 4-_-Ji L_ j j_Ji j 4_____j_i

1 0 jj 1 j j f _Şj 4 111 '1 Ij-ww

lj 1 **"**'» L -_) iS-*-*** *"S __----> ' j_J 4 0 _S L> __9 I jll_ _, "li'i 1 iJ-> J _-Jj L *-*

_^_S o L>j &jj o Lj--* __'*,."' lo_j__j o__ &> &-JJ-J < lo L __> _-_jOj_S*j LS _&j _>__.

O I 11I J> _j &_!_) _J __J_lj LSIj lO < (_-__- jJ ljj*)»"l I I ._jj>)__l_LJ Ijj&J) lO J_l

A if &_i -J LujO 4_o 4_x_> < 1__J> ' ..'*' ' j .' &_i o ii,ij> 0 4-o 4l>_o < / ; / *' ' 1 O 4-o 4_>_o

(Y) > " Ij^ j-> j L ___4j Ij4j _i4S,f,_ivi _j, L_ilv

_;__. Ls_j L> < 'j-J - lSj Lj_S j Ojj_S __j l_S__jj_i < _;0 L__ _j_joJ I _Le f-

*)Y° J ' ^lol « Io-c-lj < . i 1 j L 4-o

Jj-lj-?J l<_3 lj-l I __-s4j_) l_-__J I 4_jj j_J I 4_Sj__J l-^j L^j_>'' < _sj___>o l___, Y. ;. ) YA ,-Yf _-** O lo-i_j < 4_jO lo-i_J 1 l___jO_J I &-'-_' o

174 rû

_. SZrf Ijj Ij-jA < Ijj4_olo loi__, 4J lj_-__ _JjL ^fA _- L-* "

4. , I __- L i_--S 4-J -J J ^c-' __ lj&_J4__ _Sj_i_j _S4j&_JiOjJS J-J-J &J ___i_i _i L

'JJ __o 10 I0J4 _>j_> ^-Jj LS&j lj L__> & '1 j> _*jjj (_>**-,jjj

_»

-J 1 S 1 j S , 1» l_> 4_j j__> O &_j L 4_j j_J> j__. &_> &_j J j 1 4 j j 4-S &_j &_> j__> jj A_j

! 1 'i 1__ S j j &_. < o ' j > -* *- ' ' -> j j-S __- > j 1 j &_____> j> < I j_j 40 1 0 __j_9 1 j .1 r

< j j .1 &_> o 1 > ''' ' 1 4_j j__ > *, 4_i _;___> j L_i &J .j 1 " &o &_j j LS < j_j L &__

_5j 1 j 40j j.___S __> L_J j j J J > &_> J > _J & 1 < J J 1 1 OX &_j &J _j j_» _5j __>j 4-o

j»4 » _Sj_j j_> "j- * ' j > - _jj( L j j » j o j ..' ' ) j-** * ** **-* L-' -^' ' j j*-*1 ' "* ''..' j L_>

( f' ) . 4jj 1 OjjjS ____j_jj__> j_J,4jj4_S _J 4_>_jj_j4_J, j 4_j L 4_jj__>

lO __&_, j_> _jj_9j> _>j lj_> __jO___,j_> jJ j_lC L , lo \>\f» _ I L &J

__&_> _ 0 IO_j4_j j 4_j j &_> < Ij -___ _jj_> ^o 1 0_j &_. 4l_l_l_j40 Io_jj-J < 4jj>

j__ _ S&j 4-__jj> < 4j4jj_jOj_S ___jj_j _o I 1 > _j 1 *) 4 j l____j_o L &J _( j I0J0)

. JJ-J lj 'fl> __JJ_-> __Sj j &_j ___J_l> _ 1 9 4 j Llwj-o L &i lj__i L

_____ ___>&> j> 40 j 4_j _J i i.ii j,i L _sj & 1 "i,jg> _s L_> j 40jj> lo 1o_j LS__J_> &J

i ! j ' J --** eSj --_ j 1S4 J j-_j j j_J t_--JJ j-*> Vj4'1 ' J ' ' ^1"'' ' '*."'"' O-' 4*-J" <_> ' 3 **J

_,L_. Ij IjJ _---jj Ijj40 _j_i> _J4_? _-J>j4_o _-_j>_ < lo __J_lS _--jj- jjj &J

0_J J __% J _j j 4_o j 4-_> 4_j OJJ-H J^J &J & J l_t j ij-*__J__J 1_> _>_> 4_S j.40j4_j _J

^-J &_, I J 4 J 4_J> 4_o 4_S j Ojj_S jl_j4jL 4_j _j_j_9 1 j _ __J 4-S .____- __Jj_l & J-J

_, "1 j 1 1 J lj___Jj _J_4JJ < 4 j 4 _l ^_j 1J v. __Jj>J__> 4 '1 "i J &_S & J &___, LS__I

4 1 _ "1 111 _ > J __J j _, 1j_.j__j0 _S0 4_i 1 '1 j4> j_j 4 j 4_i 1_S 4-_-Ji L_ j j_Ji j 4_____j_i

1 0 jj 1 j j f _Şj 4 111 '1 Ij-ww

lj 1 **"**'» L -_) iS-*-*** *"S __----> ' j_J 4 0 _S L> __9 I jll_ _, "li'i 1 iJ-> J _-Jj L *-*

_^_S o L>j &jj o Lj--* __'*,."' lo_j__j o__ &> &-JJ-J < lo L __> _-_jOj_S*j LS _&j _>__.

O I 11I J> _j &_!_) _J __J_lj LSIj lO < (_-__- jJ ljj*)»"l I I ._jj>)__l_LJ Ijj&J) lO J_l

A if &_i -J LujO 4_o 4_x_> < 1__J> ' ..'*' ' j .' &_i o ii,ij> 0 4-o 4l>_o < / ; / *' ' 1 O 4-o 4_>_o

(Y) > " Ij^ j-> j L ___4j Ij4j _i4S,f,_ivi _j, L_ilv

_;__. Ls_j L> < 'j-J - lSj Lj_S j Ojj_S __j l_S__jj_i < _;0 L__ _j_joJ I _Le f-

*)Y° J ' ^lol « Io-c-lj < . i 1 j L 4-o

Jj-lj-?J l<_3 lj-l I __-s4j_) l_-__J I 4_jj j_J I 4_Sj__J l-^j L^j_>'' < _sj___>o l___, Y. ;. ) YA ,-Yf _-** O lo-i_j < 4_jO lo-i_J 1 l___jO_J I &-'-_' o

174 rû

O ' " -- !-*ö>*j _s*V jjj o**J Lj_S_J. __j __ij_Si_ijj_4j lJ_jjj L J 4-S4J ____.Jj_S &_, _0__jj> j __j_,jj_j _ Ij 10 j _ LS4j_,j4j j __j__J_> J_, __.jjj__l

(X) lj £*--__9jjj> _*4j4_jOj_S LjJ * ' JJ-*--- _-- L _SjJ*** O 'jJ "'"'-' _-J*-*iJ l"*

J *" J J -H1 ' J J-r4 ** (_***' UT^1 J J *'*J *-^J J ' *- J1* 4_u L __j 4 1 1 L ___ j 4_ij__J_jv

j ..'*' I >"> _S-J iSj 4 jj &_> __. I o, jj 1I1..11 '1 __j L__S __JOj_S jJ_> &, j o*Jj--'**J

_ JO __Iij> jj j_jjj&__ 4_Ji LS4 0 jjj (jloJo) lo *.a1f_w _J L &J

J __, -S-J L> _ L 4 j 4_u o LS4_j_-_i ^-j) &>&_< _;4 j__j < __-_> 4 j L _ 4.J, _ Lj_9

< 4 j &_____> Ll_,Ojj_> __Jj L_i_j Ljj j _ 1j_l j L 4_j j 4_S _5_J&-J Ljj_T _S4j4__jjj_iv .

*J __, ' '.'*-» jLi1* _Sjj**J j 4-ijS i", _o_jj bj. j-S*j oj-vj-o -j iSi' j I0J0 ^i

4 ' __, 'jjj **- _>i 4 ,;'S_J L> j. 4-j < j_jJ j __** _j L-jO j j_S _j I_i_j L j_> _ j_>j

, l_j j j-j4 0 lo j ___- I i _s_-S__j_i lo L_J I , , . 'l.l , ,1 &J o U-t' Lj_9 __Ji L <> J _*i*-** _ ^ ..' ..' 4 j 4i_J j_i£ L

V _

OJJj 'ilîf' ' \f_ __-J-' * *--' j^Jj** ii*_-4jL_ __j_v_j>_ &J ,__,__! lojjS-V

(f) "&j4 Ji I S40

<loj I _ 0 L&_> &J \<\X/\ _J L &J __SLjjj _jj L__? __Jjjj>j4o

_5j ..' ' .> (_---'_>-> o J J-*" j >_-*-'"-_- __, ' """*>'>'>..'' -J __, '»..' .' __--_ L lSjJ**5

1o j I j 1 j L _*j Lj *> J _sj__j_j |0 __S__j _jJljj_i_ L _s( j I0J0) < -_ __> I j &jj ___

__ _>40 L L _5___ _-)«_) Lj_> __JjO_^S jlj&Jj j_j ^-,fA _*-'*-* 4j4ljjOj_S j_L4 , , "1 1 1 j4o j_jj- L 1o _Sjj_>j4lS _5j L _J i_SjjJSj4_S _sj L__i &_, LS40 jjj_;4 I 4j> j_> _;4j__J>Oj-S __i L_J &-J&J &-o j_> A 4-J ( j 4_Sj 10 _J 4-o j_> ) _j> I0_j4_j

4 J 4_Jlj J_|J_S _ 1 I) 4-S 4-J ^ _l Ij4___jjj4_4 lO _Ş 4 "1 u 4 O < 4jj_i I_J I "l i l _~j JJ_lj .

j 4 I _*4_j I j 4_j < 4jjOj_S l_*"jj_Sj 4_S _J (qh ,.','jJ I (- ' )_--- L -J ,-, LL L j»4jj4_Sjj) 4_Ji L -J OJJ-** Jjj OJJ^" J

. (_)"jl_J_*i ___>jj_i4j ^jijjjj^-Ş-JjJj&j _5_9j L ->l___j<(_J>_-Jj4_j

TA J < j j "' ..' .; c5*j L> j _-_. _j L &__Jf

< 4 j 4 '1 " iii I j_S j « j __jOj_S ^J> L _ç4 j L _*j_j_s L < < j 1 0 4__ j_> L_i>j L . o f

TYJl "YY ,'---"(Tl-\') iS*jL*j <J__> LşJ lj lo '_s-_j L_j L ___. L_j4o__i __=__Jj_S

a ____ ",. _i j 4_wj_> j j 1 fl> _ 1 "niij-o Lo _ Ji IV .1 .1 _ _S 4-0 _J» 4_> J» 4 J j L-J j A 4 _ _>,

. -___j&_s __, L nAr/i/'ii- -^ *j4j io__.j->-jj l jj__jj_,

175 rt

O ' " -- !-*ö>*j _s*V jjj o**J Lj_S_J. __j __ij_Si_ijj_4j lJ_jjj L J 4-S4J ____.Jj_S &_, _0__jj> j __j_,jj_j _ Ij 10 j _ LS4j_,j4j j __j__J_> J_, __.jjj__l

(X) lj £*--__9jjj> _*4j4_jOj_S LjJ * ' JJ-*--- _-- L _SjJ*** O 'jJ "'"'-' _-J*-*iJ l"*

J *" J J -H1 ' J J-r4 ** (_***' UT^1 J J *'*J *-^J J ' *- J1* 4_u L __j 4 1 1 L ___ j 4_ij__J_jv

j ..'*' I >"> _S-J iSj 4 jj &_> __. I o, jj 1I1..11 '1 __j L__S __JOj_S jJ_> &, j o*Jj--'**J

_ JO __Iij> jj j_jjj&__ 4_Ji LS4 0 jjj (jloJo) lo *.a1f_w _J L &J

J __, -S-J L> _ L 4 j 4_u o LS4_j_-_i ^-j) &>&_< _;4 j__j < __-_> 4 j L _ 4.J, _ Lj_9

< 4 j &_____> Ll_,Ojj_> __Jj L_i_j Ljj j _ 1j_l j L 4_j j 4_S _5_J&-J Ljj_T _S4j4__jjj_iv .

*J __, ' '.'*-» jLi1* _Sjj**J j 4-ijS i", _o_jj bj. j-S*j oj-vj-o -j iSi' j I0J0 ^i

4 ' __, 'jjj **- _>i 4 ,;'S_J L> j. 4-j < j_jJ j __** _j L-jO j j_S _j I_i_j L j_> _ j_>j

, l_j j j-j4 0 lo j ___- I i _s_-S__j_i lo L_J I , , . 'l.l , ,1 &J o U-t' Lj_9 __Ji L <> J _*i*-** _ ^ ..' ..' 4 j 4i_J j_i£ L

V _

OJJj 'ilîf' ' \f_ __-J-' * *--' j^Jj** ii*_-4jL_ __j_v_j>_ &J ,__,__! lojjS-V

(f) "&j4 Ji I S40

<loj I _ 0 L&_> &J \<\X/\ _J L &J __SLjjj _jj L__? __Jjjj>j4o

_5j ..' ' .> (_---'_>-> o J J-*" j >_-*-'"-_- __, ' """*>'>'>..'' -J __, '»..' .' __--_ L lSjJ**5

1o j I j 1 j L _*j Lj *> J _sj__j_j |0 __S__j _jJljj_i_ L _s( j I0J0) < -_ __> I j &jj ___

__ _>40 L L _5___ _-)«_) Lj_> __JjO_^S jlj&Jj j_j ^-,fA _*-'*-* 4j4ljjOj_S j_L4 , , "1 1 1 j4o j_jj- L 1o _Sjj_>j4lS _5j L _J i_SjjJSj4_S _sj L__i &_, LS40 jjj_;4 I 4j> j_> _;4j__J>Oj-S __i L_J &-J&J &-o j_> A 4-J ( j 4_Sj 10 _J 4-o j_> ) _j> I0_j4_j

4 J 4_Jlj J_|J_S _ 1 I) 4-S 4-J ^ _l Ij4___jjj4_4 lO _Ş 4 "1 u 4 O < 4jj_i I_J I "l i l _~j JJ_lj .

j 4 I _*4_j I j 4_j < 4jjOj_S l_*"jj_Sj 4_S _J (qh ,.','jJ I (- ' )_--- L -J ,-, LL L j»4jj4_Sjj) 4_Ji L -J OJJ-** Jjj OJJ^" J

. (_)"jl_J_*i ___>jj_i4j ^jijjjj^-Ş-JjJj&j _5_9j L ->l___j<(_J>_-Jj4_j

TA J < j j "' ..' .; c5*j L> j _-_. _j L &__Jf

< 4 j 4 '1 " iii I j_S j « j __jOj_S ^J> L _ç4 j L _*j_j_s L < < j 1 0 4__ j_> L_i>j L . o f

TYJl "YY ,'---"(Tl-\') iS*jL*j <J__> LşJ lj lo '_s-_j L_j L ___. L_j4o__i __=__Jj_S

a ____ ",. _i j 4_wj_> j j 1 fl> _ 1 "niij-o Lo _ Ji IV .1 .1 _ _S 4-0 _J» 4_> J» 4 J j L-J j A 4 _ _>,

. -___j&_s __, L nAr/i/'ii- -^ *j4j io__.j->-jj l jj__jj_,

175 rt

i.fijfl) < * J I J-S _ !> _Sj L j 4_J j j L_j f> &_J 4 j &-jJ Llo _-_ -.1 4_j _J j __>

lÎJ L S j 4_j &J jJJ J 4_6 ___-*j 4_>j I 'i'.'ft _-Sj L S < *J j o-^ *-S *-*J _**-' *-" * '

______> LJ-4j&_j _SjjO j _S4_> __Jj _, < &_-. Ij J_J 4j_Jj4j 1jj_jj_S ___>_| L iSjrf-*

_Sj I , , ifi 4 j 4_J &_jj I j 4_S 4 j 4 S..IJ __Sj L J - ' *J O - ' * J*J-J*-JJ*-*> A ..' *' I J *Jv v

1_ _____ijj) __j &_o -_Ji &J j __ < 4jjOj_> j Ij4_i _ ) _, L 4 j &__ _ Jj i*> ', ,.ij> < & ij_>

4 j * j j j j» & J < 4 j j_> o j j_i" __. LS& jS nii.lS 4 j__; L _; L_i L j _- _. _s LJ j>;__ 1*0 _;___>

_5jO I 9 __> L> __j Ij-io &_S |_jj_j lo __> L&j___i _5__, L-i Lj_9 &J I -__V

A "i ni l\_ i 1 __> 4_) jojxJj j 4u. _)^jj 4_j A ifi j o 4_b < jj_jOj_> j &_) &J (_Sj'jjj r ' ..'J

1« ^-tjj*-j*-J jL*o ___ lj_i_> j ,__lI_j> j_._ j __> lj j _5_jj_-c ___ LS

&_, _____ j 4 Sin 4 0 j) S j ni &-Sj __-> _, "l iii &_J &_ P J J i 4__> Q ..' .' lO _J. 4_Jj I j &_j <0_'J-S&O

<___ ___i 1_94j "iin 4 , I &_) _ j _____, L & J <0 'J-S&O f 'f' ..'J - J 4J j 4 J &__jj j_j_o 4 0

104 _J L j 4_J j &_> j _,Oj_Sj&_j &J jjj j»Oj__o 4 J-JJ j 4 j_i j <_*i 4-S__l < _*0j j_>M *l - - vjoJJ-J JJ-J _S *- J J-J-S Jjj J A j-Sj 4 j l_j_i &_J 4_9> &J j_i> 4_S Oj_S 4 J & 1 |-_J__j4_*3

O JJ ^ ^ JjJ *-J Jjj J"*"' * _>( J '-J,i) -_ L _<* *-*-> L _5&J _->

(__» _-__> &_. j Jj&__ j __Jjjj__ j 4_i ___)&_> < &jj_i L__i4_v4j4_i j _J_ J 4_S-_i_j j

ur-^o'j 'j-* J iSJ* _-*--- W*-** Is-H J 0-,J-*J' ^J^JJ*-* J+ *j '> ^ 1?J _JAV II.* v <** V' ** I __5 Jjj___ _____ _;4 j J 4_l & iin &> 4_o &_> _________ (_S& J &_iO__jj> &_) _*j j , _*J_J I i

_ 1 > Lj_ _J < 4 j 4_j__ij j j 4_j __J> L__j40 4_j j _j L____> __Ji LS&_jjJ_j j Ojj_>V

_ '1 ,.1 ft &-J J _- L_j __S_J 4_o J-S 4_S 1 jO j Lj-*-> !--_ *-*-> *J O "'""..' '

_5__) ___oj_S)_5j L 4_j Ijj4_ 1o )<\TY YW *-- --)jS j)i__ < L_-_jjj-___j lo

< 4j4jj_j jJU_> 1__JJ I "niiOj J 1 __-J LS&j Li j j_o 4_î) &_> _j lj_______> ___J < (o J ..' *** " ' '

_S( *f ) j j_j _9j j_i 4 j &_j L j-J j &-. i_Sj L __> LSo_o I j LS j Ljj *' ' - *> *Jv * V

*_J40 4_> I j> 04lo->4_j . 4j__C L _*( j 1 oJ O) _* 4 j j 4_? Ij-j

_ l___Ojj__;_o 1_-_jL> <--4jjO ,___,-)> "jloJ __. lj_,o "___ Lj_Sj_> _*j_o_? _

A J « 'IY' ' J-r-Jj*-*

jj.jj 4 J lj _;__j L_J L- < j» 4-j ,_-- (-Sj &-> < "_*0 (»---> < &> I J_- 0&___>4__ _y

*f° J' __---* '-»' I "

176 rr

i.fijfl) < * J I J-S _ !> _Sj L j 4_J j j L_j f> &_J 4 j &-jJ Llo _-_ -.1 4_j _J j __>

lÎJ L S j 4_j &J jJJ J 4_6 ___-*j 4_>j I 'i'.'ft _-Sj L S < *J j o-^ *-S *-*J _**-' *-" * '

______> LJ-4j&_j _SjjO j _S4_> __Jj _, < &_-. Ij J_J 4j_Jj4j 1jj_jj_S ___>_| L iSjrf-*

_Sj I , , ifi 4 j 4_J &_jj I j 4_S 4 j 4 S..IJ __Sj L J - ' *J O - ' * J*J-J*-JJ*-*> A ..' *' I J *Jv v

1_ _____ijj) __j &_o -_Ji &J j __ < 4jjOj_> j Ij4_i _ ) _, L 4 j &__ _ Jj i*> ', ,.ij> < & ij_>

4 j * j j j j» & J < 4 j j_> o j j_i" __. LS& jS nii.lS 4 j__; L _; L_i L j _- _. _s LJ j>;__ 1*0 _;___>

_5jO I 9 __> L> __j Ij-io &_S |_jj_j lo __> L&j___i _5__, L-i Lj_9 &J I -__V

A "i ni l\_ i 1 __> 4_) jojxJj j 4u. _)^jj 4_j A ifi j o 4_b < jj_jOj_> j &_) &J (_Sj'jjj r ' ..'J

1« ^-tjj*-j*-J jL*o ___ lj_i_> j ,__lI_j> j_._ j __> lj j _5_jj_-c ___ LS

&_, _____ j 4 Sin 4 0 j) S j ni &-Sj __-> _, "l iii &_J &_ P J J i 4__> Q ..' .' lO _J. 4_Jj I j &_j <0_'J-S&O

<___ ___i 1_94j "iin 4 , I &_) _ j _____, L & J <0 'J-S&O f 'f' ..'J - J 4J j 4 J &__jj j_j_o 4 0

104 _J L j 4_J j &_> j _,Oj_Sj&_j &J jjj j»Oj__o 4 J-JJ j 4 j_i j <_*i 4-S__l < _*0j j_>M *l - - vjoJJ-J JJ-J _S *- J J-J-S Jjj J A j-Sj 4 j l_j_i &_J 4_9> &J j_i> 4_S Oj_S 4 J & 1 |-_J__j4_*3

O JJ ^ ^ JjJ *-J Jjj J"*"' * _>( J '-J,i) -_ L _<* *-*-> L _5&J _->

(__» _-__> &_. j Jj&__ j __Jjjj__ j 4_i ___)&_> < &jj_i L__i4_v4j4_i j _J_ J 4_S-_i_j j

ur-^o'j 'j-* J iSJ* _-*--- W*-** Is-H J 0-,J-*J' ^J^JJ*-* J+ *j '> ^ 1?J _JAV II.* v <** V' ** I __5 Jjj___ _____ _;4 j J 4_l & iin &> 4_o &_> _________ (_S& J &_iO__jj> &_) _*j j , _*J_J I i

_ 1 > Lj_ _J < 4 j 4_j__ij j j 4_j __J> L__j40 4_j j _j L____> __Ji LS&_jjJ_j j Ojj_>V

_ '1 ,.1 ft &-J J _- L_j __S_J 4_o J-S 4_S 1 jO j Lj-*-> !--_ *-*-> *J O "'""..' '

_5__) ___oj_S)_5j L 4_j Ijj4_ 1o )<\TY YW *-- --)jS j)i__ < L_-_jjj-___j lo

< 4j4jj_j jJU_> 1__JJ I "niiOj J 1 __-J LS&j Li j j_o 4_î) &_> _j lj_______> ___J < (o J ..' *** " ' '

_S( *f ) j j_j _9j j_i 4 j &_j L j-J j &-. i_Sj L __> LSo_o I j LS j Ljj *' ' - *> *Jv * V

*_J40 4_> I j> 04lo->4_j . 4j__C L _*( j 1 oJ O) _* 4 j j 4_? Ij-j

_ l___Ojj__;_o 1_-_jL> <--4jjO ,___,-)> "jloJ __. lj_,o "___ Lj_Sj_> _*j_o_? _

A J « 'IY' ' J-r-Jj*-*

jj.jj 4 J lj _;__j L_J L- < j» 4-j ,_-- (-Sj &-> < "_*0 (»---> < &> I J_- 0&___>4__ _y

*f° J' __---* '-»' I "

176 rr

JJ&J.JJA ^j^U jljLjlj-^j -t_£*ia

i 9Jj-C 4-0 l_9 4"i m i) J l_o 4_S

!_____ _-SL,j4l_ 4lS I04_j l_S j4J < 10lo4_S__, __Jj L^_i> ^JLj 4l> _S 4-o j_> &J

< 4 j j_j__J.j__* ___Jj___? j j_o 4_% 4 j &_J> LSi\"iui , I Lj__) &_j LSj 40j_> lo _Sj_> &-) _Sj ---*

lS I -'JjJ * ' _*--- LS&"iui i I Lj__ &_. ___*_! jj __>> I j L jOjj &_S _;& j &_i j &__

^jJ_)il.-?**--^AlVc^_l;J-0__j 1j_u, _rJ0j_*_i4_> 1o __i_j4_j4_> &_j ___ij 4_j < JJ-j I oIuj

&-_J-yj J j ûU ___> Lj_> __j &> 4 j j> j. 4_i t__j < lo 4_j L &J j 40 j &__ _j I J_ J

t> , ,l _-_ _ V _i j£ __jj 4_J j & O _j.jO __yj 4_J 1 O j_t j> 4_J_j j 4-S o LS4 j 1 O &_j L j &_j

pl o "lni JJ 4_-jj> ^_j 1 "imiO j J-S <0 1 ..' *' LS-_ijjj_j 1_i &_> ___. & j 4 j j 4_> _^4j-jj_>

'i 1 j-9 _ I j_9 4 'l "ij 4_S O J J J j ' J J"^ _**>*--> '*J vJJ-Jj J J ' J> J __J &>t__-

_Sj 1 J & S 'l L L*5 &_i & 0 I 0 __Jj & j 4_j J &_S _J < j JJ _Sj j j 4__ij_i 4_o j &__

j j lo____J&> __j_S ___, I jO&o l_j_>&Oj_ij _jjJ_i __jL- j__- lj_Sj_o_>o

____ _j Lj> ^o I j __o 4_jj __-_j j *4j L o *--- '* * j*-jj-9*-> j o*-' L &J &> J &_>

V

\\\K __- Ljj-* _SY- *J *j**-j l^-> -V - sXsi (j'*** '*) '*- *'"' J*& Sjj&j&_&_ _r_9jvj_) Oj_S ____)&_> ,_-___j _j> j &j40j_S ^ L &_" -___ LS

______Ji4j L__> 4j&__j_S jjj 4J 4_S _40jj_S j_il J-Ojj-S _4j_j __ _*j b 4_>

&) < & j j_j & j &_>j> i_i,,ii&o &_j _j I j 4 j _) L j &-9 _sj &-> j & j j_j _, "> ..» 1 -j Li

O I , ..'J~> _r J J ' * J L> 1 "'_* _S 4_Jj j 4_J> 4_Ji j _J 4 S ,1 1 4 j 4_j 4-j 4-S _ 'j-J J 4_S

1o 1 J ______ ___1 4 j -_Ji 4_J J L &J j <_ L _Y j I0J0) . _j L j * _J_'40 4_jj_jj __S_-Jj

. 4j4_jOj-S J L *-*> J O*-'JJ j T ..' '"' 4 "1 JJ 4_S 4 0

_!&___ _____ __J-* __--JJ--J "_*_ _SjJ*-* *( (i_**'-JJJ*-J )) lij * * J '-J *J V ,

. 4-J&0 l_a_>&__Jj_-jO l> _s-_* ___ _J 4-0 _5jJ ' lS-_Jj _J-_j Ojj__>4-o

_)____) rt , I < 4_>_S0_J &_9 4_j ___ijj> __>-S < &_if 4jj*J4j) _Sj L ____-> 1o

OJ -*j li-^J *- __- -^4'* 'j<4jj_j &0j4jj4_j lSjj>_j kSjj_>4>jj-o __S_i_> &J L & > J L &J j I0J0

-177 ' rr

JJ&J.JJA ^j^U jljLjlj-^j -t_£*ia

i 9Jj-C 4-0 l_9 4"i m i) J l_o 4_S

!_____ _-SL,j4l_ 4lS I04_j l_S j4J < 10lo4_S__, __Jj L^_i> ^JLj 4l> _S 4-o j_> &J

< 4 j j_j__J.j__* ___Jj___? j j_o 4_% 4 j &_J> LSi\"iui , I Lj__) &_j LSj 40j_> lo _Sj_> &-) _Sj ---*

lS I -'JjJ * ' _*--- LS&"iui i I Lj__ &_. ___*_! jj __>> I j L jOjj &_S _;& j &_i j &__

^jJ_)il.-?**--^AlVc^_l;J-0__j 1j_u, _rJ0j_*_i4_> 1o __i_j4_j4_> &_j ___ij 4_j < JJ-j I oIuj

&-_J-yj J j ûU ___> Lj_> __j &> 4 j j> j. 4_i t__j < lo 4_j L &J j 40 j &__ _j I J_ J

t> , ,l _-_ _ V _i j£ __jj 4_J j & O _j.jO __yj 4_J 1 O j_t j> 4_J_j j 4-S o LS4 j 1 O &_j L j &_j

pl o "lni JJ 4_-jj> ^_j 1 "imiO j J-S <0 1 ..' *' LS-_ijjj_j 1_i &_> ___. & j 4 j j 4_> _^4j-jj_>

'i 1 j-9 _ I j_9 4 'l "ij 4_S O J J J j ' J J"^ _**>*--> '*J vJJ-Jj J J ' J> J __J &>t__-

_Sj 1 J & S 'l L L*5 &_i & 0 I 0 __Jj & j 4_j J &_S _J < j JJ _Sj j j 4__ij_i 4_o j &__

j j lo____J&> __j_S ___, I jO&o l_j_>&Oj_ij _jjJ_i __jL- j__- lj_Sj_o_>o

____ _j Lj> ^o I j __o 4_jj __-_j j *4j L o *--- '* * j*-jj-9*-> j o*-' L &J &> J &_>

V

\\\K __- Ljj-* _SY- *J *j**-j l^-> -V - sXsi (j'*** '*) '*- *'"' J*& Sjj&j&_&_ _r_9jvj_) Oj_S ____)&_> ,_-___j _j> j &j40j_S ^ L &_" -___ LS

______Ji4j L__> 4j&__j_S jjj 4J 4_S _40jj_S j_il J-Ojj-S _4j_j __ _*j b 4_>

&) < & j j_j & j &_>j> i_i,,ii&o &_j _j I j 4 j _) L j &-9 _sj &-> j & j j_j _, "> ..» 1 -j Li

O I , ..'J~> _r J J ' * J L> 1 "'_* _S 4_Jj j 4_J> 4_Ji j _J 4 S ,1 1 4 j 4_j 4-j 4-S _ 'j-J J 4_S

1o 1 J ______ ___1 4 j -_Ji 4_J J L &J j <_ L _Y j I0J0) . _j L j * _J_'40 4_jj_jj __S_-Jj

. 4j4_jOj-S J L *-*> J O*-'JJ j T ..' '"' 4 "1 JJ 4_S 4 0

_!&___ _____ __J-* __--JJ--J "_*_ _SjJ*-* *( (i_**'-JJJ*-J )) lij * * J '-J *J V ,

. 4-J&0 l_a_>&__Jj_-jO l> _s-_* ___ _J 4-0 _5jJ ' lS-_Jj _J-_j Ojj__>4-o

_)____) rt , I < 4_>_S0_J &_9 4_j ___ijj> __>-S < &_if 4jj*J4j) _Sj L ____-> 1o

OJ -*j li-^J *- __- -^4'* 'j<4jj_j &0j4jj4_j lSjj>_j kSjj_>4>jj-o __S_i_> &J L & > J L &J j I0J0

-177 ' rr

J 4 j _!___) &-_" Io_jj I j 40jj_S &J < &-_j4-£ S i 'i L-i-v lo < O Lflij 4_j j_j_jj_j_i \

A, I _. I _> ^, l_j j a_9 o ______ & ___-_> _<- J_a & , __ 4 j a 4 j &__ jj-j 40 jj.40 al_o40

... 4j I j 'i iCQj LS 4_i 1 O __i4.4j _--'*'-' Jjj4 I _J _j ,.j '* iÛi-. 4_j ( O Lfi> j 4-i) 4-S 4_j 4 ^J-Sj 4_- _5 j L ^j j "i ... ,i i *f

* .9 9 *- > 4 > 1 4 *ö , A_

. . >i*i a j j j» % 4-- j a j 5 9 __->J I i J 4 'i j j_îi j J_J __o j _- *f

_*j 4_- J J J . _Ji __> 4 S 'i L J > * r1 * J *--* J J * ^ * ' ' *-?> -5J *> L J J j f. -____S__j Ljj ___ lj_J L _sj L l_«>4jj--_ . (__SIj___j 1j LS_j_j S i 'i ) ^-j, Lj_>

J ,. 4 j &_>___. 4 I 'J_"> 4-J 4j_s_-j__ _ 4_5 'i ", > & j > ,i.hj_o 4 j j 4 j aC L__j 1 __

4j &Ji_jj-S&0 I i-v S&_.&J ( ) &_i 4__ L__j_j /> 4_i &_S <_j_jjjj_?40 4 jO S iS&_j

178

J 4 j _!___) &-_" Io_jj I j 40jj_S &J < &-_j4-£ S i 'i L-i-v lo < O Lflij 4_j j_j_jj_j_i \

A, I _. I _> ^, l_j j a_9 o ______ & ___-_> _<- J_a & , __ 4 j a 4 j &__ jj-j 40 jj.40 al_o40

... 4j I j 'i iCQj LS 4_i 1 O __i4.4j _--'*'-' Jjj4 I _J _j ,.j '* iÛi-. 4_j ( O Lfi> j 4-i) 4-S 4_j 4 ^J-Sj 4_- _5 j L ^j j "i ... ,i i *f

* .9 9 *- > 4 > 1 4 *ö , A_

. . >i*i a j j j» % 4-- j a j 5 9 __->J I i J 4 'i j j_îi j J_J __o j _- *f

_*j 4_- J J J . _Ji __> 4 S 'i L J > * r1 * J *--* J J * ^ * ' ' *-?> -5J *> L J J j f. -____S__j Ljj ___ lj_J L _sj L l_«>4jj--_ . (__SIj___j 1j LS_j_j S i 'i ) ^-j, Lj_>

J ,. 4 j &_>___. 4 I 'J_"> 4-J 4j_s_-j__ _ 4_5 'i ", > & j > ,i.hj_o 4 j j 4 j aC L__j 1 __

4j &Ji_jj-S&0 I i-v S&_.&J ( ) &_i 4__ L__j_j /> 4_i &_S <_j_jjjj_?40 4 jO S iS&_j

178

__. _____j__l_l 4 0 _jijJJ I J 4_i

________) 4 0 _i___o

-* ii .ii.. _-i4_S &>4j 4-9 4 0l--j&_9

0 _-S-_J,l__S I_Jj

L_) _--> *h l-^-jj-s-V « i_r,,J;j'-J J*1

iSj- ->.. lo , 4-o - &_?" &J

. _s__?l__ _-_ < o ^*-J_

< 1_> LS'l__>j40 _jl_ji&_> &J

. &J

4 _>lo 4_9L_j4_C a 4_j LS*jljj40

4 j A-o 4 J 1_J . & J &_) 4-J 1-j . . j>, ,"l i'njj 1 J O*0

4_S ____> _Sj l-o &> 4-*-_S _S-_j_jij_j

4 o4 0 4-JJ4JJJO J

fj**-

4j4jA_ > 4j4--_j

A j 4_o &_> l_Jj . , j-Ji 'ijj I J O-0

4 j 4j> __> 1-Jj

4_ S J-Ol_i &_i

4___lj " &-J

-HJJ*J ' -S

J-*JJJ'*J -S

179

__. _____j__l_l 4 0 _jijJJ I J 4_i

________) 4 0 _i___o

-* ii .ii.. _-i4_S &>4j 4-9 4 0l--j&_9

0 _-S-_J,l__S I_Jj

L_) _--> *h l-^-jj-s-V « i_r,,J;j'-J J*1

iSj- ->.. lo , 4-o - &_?" &J

. _s__?l__ _-_ < o ^*-J_

< 1_> LS'l__>j40 _jl_ji&_> &J

. &J

4 _>lo 4_9L_j4_C a 4_j LS*jljj40

4 j A-o 4 J 1_J . & J &_) 4-J 1-j . . j>, ,"l i'njj 1 J O*0

4_S ____> _Sj l-o &> 4-*-_S _S-_j_jij_j

4 o4 0 4-JJ4JJJO J

fj**-

4j4jA_ > 4j4--_j

A j 4_o &_> l_Jj . , j-Ji 'ijj I J O-0

4 j 4j> __> 1-Jj

4_ S J-Ol_i &_i

4___lj " &-J

-HJJ*J ' -S

J-*JJJ'*J -S

179

rf 1 *

"; j*. ,iS _- j I j j iSj-JJ &o j& _?

t& &__ ,_____, . I ** l_J .'0* ' " f Jj.^j'

..,->_-f j-S*-> _.-_jj-_j _*_JJ_-j j&û _Sj

, , j_j_j4 0 jj J '"> LjIj 4 j 4-9

y

4______-&-ij4_- (.---''--J'-'jJ

* J *> J 'i ..i .1 r> i _SJ 4_j 4 O j ___>

-"jj*-** *-'-'' jJ J 4jjjrf__,dO

"' JJjJ i^-U^"__rJ_-^-J'--*

I 0 jj> ___LS_>j_> 4jl 0 &_> Y-J&0

» A" V *. aj n i i j i i jj ,ni

l-Vjlj-* -Sjjj*-J-J ,_~*-"> _-*--_îj *J

iSls-^Jr' J-j4-AL JjL_S&_>4j 4-9 _5__jy_,j_> &J __J&0

4 j 4_i _SjjO_j |0_ L_S 4_o I _Jj

I. , 'iLS&j L __) &_____. ___l j_,o _J

n *i f) __-___o ___.

'_j«Jj&o '_-_Jao iS _*-?* J-1 -5*J*-*'

t*1 '' '"' I S1*-!!" L***0/

jjj___j _$ _JAO,___i jj iS&j&_,

p *' ..' .' i_;Lj o-°

** _S40L_o L j4_S

< __J _J JJ) l_j &>4j&_> j> 4-J __j I j > ___» & 0

j__9 4_j |_S4___j jJv| *

(_, ' -'.' <_r*** **-

' -5**-j _sj*j f *-* jj* _;*-*

c> _ -i 1. A . **

180 Y*

rf 1 *

"; j*. ,iS _- j I j j iSj-JJ &o j& _?

t& &__ ,_____, . I ** l_J .'0* ' " f Jj.^j'

..,->_-f j-S*-> _.-_jj-_j _*_JJ_-j j&û _Sj

, , j_j_j4 0 jj J '"> LjIj 4 j 4-9

y

4______-&-ij4_- (.---''--J'-'jJ

* J *> J 'i ..i .1 r> i _SJ 4_j 4 O j ___>

-"jj*-** *-'-'' jJ J 4jjjrf__,dO

"' JJjJ i^-U^"__rJ_-^-J'--*

I 0 jj> ___LS_>j_> 4jl 0 &_> Y-J&0

» A" V *. aj n i i j i i jj ,ni

l-Vjlj-* -Sjjj*-J-J ,_~*-"> _-*--_îj *J

iSls-^Jr' J-j4-AL JjL_S&_>4j 4-9 _5__jy_,j_> &J __J&0

4 j 4_i _SjjO_j |0_ L_S 4_o I _Jj

I. , 'iLS&j L __) &_____. ___l j_,o _J

n *i f) __-___o ___.

'_j«Jj&o '_-_Jao iS _*-?* J-1 -5*J*-*'

t*1 '' '"' I S1*-!!" L***0/

jjj___j _$ _JAO,___i jj iS&j&_,

p *' ..' .' i_;Lj o-°

** _S40L_o L j4_S

< __J _J JJ) l_j &>4j&_> j> 4-J __j I j > ___» & 0

j__9 4_j |_S4___j jJv| *

(_, ' -'.' <_r*** **-

' -5**-j _sj*j f *-* jj* _;*-*

c> _ -i 1. A . **

180 Y*

IJ»J*-JJJ*-J - iS

' O ° -5* ?J-S f *-J __-' ' j*1* "--»1 J.',, , i ' V

j 4-9 _> &__ _s l_j.j-.4__i j __j Lfli tSLS/

&_iAO&_j o &_J _-S_J 0__j4-i" __jj_j4jL>V ' _ I4__o_-JJ A J l_>" V

" "_S O '..'J..' '''' *"' ..' .' .' * '" iii'..i J J i-J AO

V. , |_4_S& jl jL &J j_i &Jo

_jj1 o j L jj j _____> j &___>&_, Oj_>&o _,l jl o

v " &J' _S OJ ' '"' '

j> __S_j j_j 1i_ o.'iL-S^jt _imi

f) i 'i Ot-_j 4_i O ° !_*- ' j*0 .JjA-jO I"*. (___) 1 j-j-~-_-_ o "

' cîj*j-^,_v'' -r1' JJ-* c^j' J^J >j*-a j I i 't j 1 Vi &-&

I <X_) d 4 <-U--> A &-__-< ^-SA^JJj^J OJ.9 '_-*'J_H,iJ*^A T . ' j û J U>

"v vv4 __&_, __jL_i> &Jjj__S _*&_

< ^ .1 j ___>____, ao i^j-jI jj 4 0 oj-?

*» _. * -*JJ*J f * ' tS^^JJ^ OJJ' iSj' 'j ** ---* * :_s J j-1 4*J oj*?

** o ' .' .' j *--' _ - j-J j Li>V y.

4 S&_> _il__> &Jjj_-S _4_,y

, . j. ij ., I 4 _-J ____

< i"i injj-j 4jL_> _5j__oL_Jj __o

v, j» v .j» A »*, i ,) _Sj _ 4 j 4lo J> &_J

(__>AjA_9 o-»

I . v_ w- - V|J_AO___ J_l &_> < jO j> _>4j&_ _4_Jj__j __o

181 YA

IJ»J*-JJJ*-J - iS

' O ° -5* ?J-S f *-J __-' ' j*1* "--»1 J.',, , i ' V

j 4-9 _> &__ _s l_j.j-.4__i j __j Lfli tSLS/

&_iAO&_j o &_J _-S_J 0__j4-i" __jj_j4jL>V ' _ I4__o_-JJ A J l_>" V

" "_S O '..'J..' '''' *"' ..' .' .' * '" iii'..i J J i-J AO

V. , |_4_S& jl jL &J j_i &Jo

_jj1 o j L jj j _____> j &___>&_, Oj_>&o _,l jl o

v " &J' _S OJ ' '"' '

j> __S_j j_j 1i_ o.'iL-S^jt _imi

f) i 'i Ot-_j 4_i O ° !_*- ' j*0 .JjA-jO I"*. (___) 1 j-j-~-_-_ o "

' cîj*j-^,_v'' -r1' JJ-* c^j' J^J >j*-a j I i 't j 1 Vi &-&

I <X_) d 4 <-U--> A &-__-< ^-SA^JJj^J OJ.9 '_-*'J_H,iJ*^A T . ' j û J U>

"v vv4 __&_, __jL_i> &Jjj__S _*&_

< ^ .1 j ___>____, ao i^j-jI jj 4 0 oj-?

*» _. * -*JJ*J f * ' tS^^JJ^ OJJ' iSj' 'j ** ---* * :_s J j-1 4*J oj*?

** o ' .' .' j *--' _ - j-J j Li>V y.

4 S&_> _il__> &Jjj_-S _4_,y

, . j. ij ., I 4 _-J ____

< i"i injj-j 4jL_> _5j__oL_Jj __o

v, j» v .j» A »*, i ,) _Sj _ 4 j 4lo J> &_J

(__>AjA_9 o-»

I . v_ w- - V|J_AO___ J_l &_> < jO j> _>4j&_ _4_Jj__j __o

181 YA

J Lj &> __J _l->j __-> * j '---"*

j Lq 'i ..'J _ j *_> &J J 'J j j

4>__ L L __- L_>40j&__ 0JJ-^O->JJ-- J-J -J "l5-*,JJJ-x i_**J *--_-- __j Ij40 _ IjJ-S&->j_** j |. j-J Lj jo ,lcl j _j Ij &_S j_lS lo 4_" _,"'..' .'4 0 l_-_ij_JjjJ j 4 j Jj j 4_jJ _-_) LS

_-__-_ j *-j 4_jjSj _j_j_,j 4_> j>j _, Lj-S _;j_j_.j iSj-JJ uij '-j o *-*J *Jj LS _-jl_>j &-j

v v

J_iljJ&0 o Lj _ i j _____j40 Ij 4_j Ij&_> (_SjJj IjO o 'jJ-> **--'>-J

jj_9j &____Jj _;o _Jj4_jj-_. ... l_b __,&_>

jj > _S&j ^s L_e &o __j-jj -_Sa_j _5j___j

182 YY

J Lj &> __J _l->j __-> * j '---"*

j Lq 'i ..'J _ j *_> &J J 'J j j

4>__ L L __- L_>40j&__ 0JJ-^O->JJ-- J-J -J "l5-*,JJJ-x i_**J *--_-- __j Ij40 _ IjJ-S&->j_** j |. j-J Lj jo ,lcl j _j Ij &_S j_lS lo 4_" _,"'..' .'4 0 l_-_ij_JjjJ j 4 j Jj j 4_jJ _-_) LS

_-__-_ j *-j 4_jjSj _j_j_,j 4_> j>j _, Lj-S _;j_j_.j iSj-JJ uij '-j o *-*J *Jj LS _-jl_>j &-j

v v

J_iljJ&0 o Lj _ i j _____j40 Ij 4_j Ij&_> (_SjJj IjO o 'jJ-> **--'>-J

jj_9j &____Jj _;o _Jj4_jj-_. ... l_b __,&_>

jj > _S&j ^s L_e &o __j-jj -_Sa_j _5j___j

182 YY

lS&j _j^_iOjj_S &__ &_il0 4_j ljj_)J &Jj A_) Jjj_î &_j _5j4j L o 'jj-? <---->V X _ '

<l-j I _S40 L j_j __jJ_-J 4j4__Jljj4j&_j l0 40 Oj *~ _S*-V*** *->" *-** "-ejj^ _«--->x v .

. '-'.."I *** *"-JJ-J o " ' ..' 1 > L 4 j 4_j Lj __> L __i l> - Ij40 j& 1 &J j &_> j'j j "'

. Q-J J J'">J-J 0 L-S&-JJ j_o 4_j 4 "1 111 I jv v

4 Q jjjQ-j Lj404j _ Lj_ _sj &__

v

4j L<j1jj4_j J ^O Jjj *_J 4 Jv

4j tj __S ___ j L-o LS _-___ 4 I

_ j4__ j I j_l_l J &__>_J _ Lo-o 4 J

*- *j * > , "' " ' & > j J-J> J A

J t__0_J &___> 4j LjJJ> Lyj J 4_>

j 1 S 1) 4 _ _ j 4 111 J_J 4_j Lmj l_l

jao _j LS__j__j4 0j_jj _J &_? j j_o -_» __S &j&_.LS&o_,Ljlol_SLo 'jjA .' jj j jjj Ijo_sj-j L o ' jj-**' -o ''.'' Wjj^ _*j *-j-j-S _-_ L &J _}jj-j/ j _____ &> S 1 "1 r, _, j j_j j LSjj 4-S 4_j 1o __> Ijj j &Jj _.. *'..' j 40 o Lj j j

\J >> V"

; _______40 &_>j _ _i

_ _JJ_J lSJJJ-> (_*4j4_j &_> _&_>

^ > j &__- <_yj 4-Sj &-_ < _Şi\ '1 ji**i < I_j4j&£

0 ______ __i L-jj S _j - j L jii j4_j

4___> &_, j _J jO J & S i_i.,'i S jj

_r *>J JjJJ-i-jA-. __jj_Jj_jA0(_Sj__5-Jjj __9& _L . __, __i L j & j &_j Lj _> L* J J _ - - J 4 j 4_J____j 40 LjJJ J S J-JJJJ 40_>4j&_> < __jj_j _-_j_> _] S L

_ ... _ LS__-_ L L j &j

j I j__S j__Slo j_j L j j *___- Lj 1 j _s &_J &_>j &_> &-j 1 0 .1

LSjjjjjj__.&_) j -iş_jj __j

'*-*_-'JJJ^U-Sj __; -j*-w j-S -j&JV

183 Yf

lS&j _j^_iOjj_S &__ &_il0 4_j ljj_)J &Jj A_) Jjj_î &_j _5j4j L o 'jj-? <---->V X _ '

<l-j I _S40 L j_j __jJ_-J 4j4__Jljj4j&_j l0 40 Oj *~ _S*-V*** *->" *-** "-ejj^ _«--->x v .

. '-'.."I *** *"-JJ-J o " ' ..' 1 > L 4 j 4_j Lj __> L __i l> - Ij40 j& 1 &J j &_> j'j j "'

. Q-J J J'">J-J 0 L-S&-JJ j_o 4_j 4 "1 111 I jv v

4 Q jjjQ-j Lj404j _ Lj_ _sj &__

v

4j L<j1jj4_j J ^O Jjj *_J 4 Jv

4j tj __S ___ j L-o LS _-___ 4 I

_ j4__ j I j_l_l J &__>_J _ Lo-o 4 J

*- *j * > , "' " ' & > j J-J> J A

J t__0_J &___> 4j LjJJ> Lyj J 4_>

j 1 S 1) 4 _ _ j 4 111 J_J 4_j Lmj l_l

jao _j LS__j__j4 0j_jj _J &_? j j_o -_» __S &j&_.LS&o_,Ljlol_SLo 'jjA .' jj j jjj Ijo_sj-j L o ' jj-**' -o ''.'' Wjj^ _*j *-j-j-S _-_ L &J _}jj-j/ j _____ &> S 1 "1 r, _, j j_j j LSjj 4-S 4_j 1o __> Ijj j &Jj _.. *'..' j 40 o Lj j j

\J >> V"

; _______40 &_>j _ _i

_ _JJ_J lSJJJ-> (_*4j4_j &_> _&_>

^ > j &__- <_yj 4-Sj &-_ < _Şi\ '1 ji**i < I_j4j&£

0 ______ __i L-jj S _j - j L jii j4_j

4___> &_, j _J jO J & S i_i.,'i S jj

_r *>J JjJJ-i-jA-. __jj_Jj_jA0(_Sj__5-Jjj __9& _L . __, __i L j & j &_j Lj _> L* J J _ - - J 4 j 4_J____j 40 LjJJ J S J-JJJJ 40_>4j&_> < __jj_j _-_j_> _] S L

_ ... _ LS__-_ L L j &j

j I j__S j__Slo j_j L j j *___- Lj 1 j _s &_J &_>j &_> &-j 1 0 .1

LSjjjjjj__.&_) j -iş_jj __j

'*-*_-'JJJ^U-Sj __; -j*-w j-S -j&JV

183 Yf

_S_-_j Ojj_S _S& j &j jOj_S __, I j j > *J _s l'j "imij I L j i iii L j A ** * _ **> _sj_jl_i

jJj - 'J*--"*-*--J*-0 Jj ' j * < *-J**-* *--Jjj-* u-1 * _SJ 'j4*" _c-'*>*jV

' '.-..' I & O 4_jj_j lo o 'J -S j *_JJ L__'J>

i i ij I j I j &> (_ J 4-0 &_> j A ***

i " l l j L L L_J_> _"i,n, &_> <V i

_j _*ol jl

' 1__ - *-** __) ""^

cs"-3j'i .* sj o °jj*i **

__.&_> &_> I _sj lj>

!* j-*--J-J*j J -S-^j^j JJj )___

_ Ljir»j i < _____>4_J _ I i .'', i 'i LjAO &_>__> < &_ji_>0jj_> _sOj40 < LjJ-S _*OjAO

L_ _J L__S&_j 4_jj j_j j &_> __j 1_lSj jO j __** < J>J L _."i in j &_,&_. j_> J J> J L _o jJ

i_c _> J J_» __- *_J J _S&_> l___jj j j-o &-. A_J i_-J A I I j o

O 1 o-JjjO j &_> Ljj-S A__Jjj >

O *~J *>-**-J 'j^ * ' *JJ**J >*-'J *»

O L J *> J L _ j 4_J 4_Jjj_S

O Lj _ j j 4_i S ,i I o n'i A-J>j i

tSj I -___-_---'. *jl i^j'ji_9j 1 » t j "i .11 i 'i _s & 'i 1 S.i i j

Vl j_ -o __>j_> _J_ojjO JjO j &_> 4_>

jj5j_u,Jj_'0iAj : __*&.

j La_j OJJ-** J'iJJimS A_i

>J

:_sj

-SJ 4 S&-J i, *Vi> j-J-Sj __> o ^* _9 4_-

_j j L_l_jj_. _sj I j 4_j &_i I "ii'*'ijtf> Oj j_S -J &_ &_S __>__**, 4j &J _s LS L O 'J.II. V | V . |f> l &J &_J J___J _j __j*IO_j_j __J Ij4_l _5J &> rt I j 4 j 4_l J_J

jjj llû'- __J L &J Aj-X -_i (.___ _ f

l_j q J iii l_j j &_ 1_J _J4j L *J - V <** v I <** v ej_j j O N ..' ' ..' J ' - ' 4 > i 1 iii &_i &_o &_o &__ £

Io_jOjj_> lSj-*

184

&J

Tû

_S_-_j Ojj_S _S& j &j jOj_S __, I j j > *J _s l'j "imij I L j i iii L j A ** * _ **> _sj_jl_i

jJj - 'J*--"*-*--J*-0 Jj ' j * < *-J**-* *--Jjj-* u-1 * _SJ 'j4*" _c-'*>*jV

' '.-..' I & O 4_jj_j lo o 'J -S j *_JJ L__'J>

i i ij I j I j &> (_ J 4-0 &_> j A ***

i " l l j L L L_J_> _"i,n, &_> <V i

_j _*ol jl

' 1__ - *-** __) ""^

cs"-3j'i .* sj o °jj*i **

__.&_> &_> I _sj lj>

!* j-*--J-J*j J -S-^j^j JJj )___

_ Ljir»j i < _____>4_J _ I i .'', i 'i LjAO &_>__> < &_ji_>0jj_> _sOj40 < LjJ-S _*OjAO

L_ _J L__S&_j 4_jj j_j j &_> __j 1_lSj jO j __** < J>J L _."i in j &_,&_. j_> J J> J L _o jJ

i_c _> J J_» __- *_J J _S&_> l___jj j j-o &-. A_J i_-J A I I j o

O 1 o-JjjO j &_> Ljj-S A__Jjj >

O *~J *>-**-J 'j^ * ' *JJ**J >*-'J *»

O L J *> J L _ j 4_J 4_Jjj_S

O Lj _ j j 4_i S ,i I o n'i A-J>j i

tSj I -___-_---'. *jl i^j'ji_9j 1 » t j "i .11 i 'i _s & 'i 1 S.i i j

Vl j_ -o __>j_> _J_ojjO JjO j &_> 4_>

jj5j_u,Jj_'0iAj : __*&.

j La_j OJJ-** J'iJJimS A_i

>J

:_sj

-SJ 4 S&-J i, *Vi> j-J-Sj __> o ^* _9 4_-

_j j L_l_jj_. _sj I j 4_j &_i I "ii'*'ijtf> Oj j_S -J &_ &_S __>__**, 4j &J _s LS L O 'J.II. V | V . |f> l &J &_J J___J _j __j*IO_j_j __J Ij4_l _5J &> rt I j 4 j 4_l J_J

jjj llû'- __J L &J Aj-X -_i (.___ _ f

l_j q J iii l_j j &_ 1_J _J4j L *J - V <** v I <** v ej_j j O N ..' ' ..' J ' - ' 4 > i 1 iii &_i &_o &_o &__ £

Io_jOjj_> lSj-*

184

&J

Tû

___>&_? a-j v_-___jj* _L_SL i_,

"_." î i_r- -^ L> o *? ' __-"*j 'j * j' '

Jao ,-, L L

. . . . ^S ( < _SajA__ _S i.o jj-S

tf *-*oj-

lSj-*J *-

___S -JJJJ JJ _S>-J->

_j___j ______

&a, L > " i mi Sj &J

. 4.L-Î :

J < lS Jj_JjOj Lj j_J-Sm__

_> >__-j_ _S&_>< *-_> ,

-jjjj&J J___' _;_J -_>

*-S ' > j LSao j> j L _____j &_> &__jS j |-j_jJ Lj ' *> ''' o 'j*-- _S*'^j^*--^ *J J 4_j

j LS &_> __Jj LS&_*_i L L __j I 'i ,ig> _;0-_jj_> »_>j L_ij _Sj_j pj-jJ Lj ' *> ..'c> __* 'j^o; __) ao _; __ij j> j Lj>_-___j &_> &_, j_> &_j LSaOj j j J &-S & ij-j < _ _-iO

L .*jjj&j i_i oj-? _s-*

L _-j *L>

".* LLS u-jJ-V i v V.Sj-L _Sj-t« OJ?

J A J __________ A-j AO Aj &_ __J &_i LjJ_* _J 4_î j Ojj_> _J 4lS __j L **** O J J*-* O V

Ojj__S ____jjO __ij__ (________>_jO j _j Ij40 Ojj_> _J_ 4_j Ljj-> _?-'*-? _*? -___._> _-JJ_j .^Jilj&O

! _>- vS'-r'J ^jj û û iî__J dLJ {_5&__J

j rt ^Aj **jAj ^ O 3 ..' ' n t^-- (_»'3l,j

aj»__j d j j AA ^j-o jö-j <_SLj *i- j j AA jjj_ "

i . 4_?°J v

Jj 4 0 j 1 S j - &__ __Ji LS&J 4_Sj 4-i4 j_j_- _-_-> _S4 0_j L j 4_9 ; j 4_-j L _S L _.

_j1_S&j_5j___S__j & j &__ &_. (_sj__i_B> jj-j L j L o Lj-> **-j "jj* * ' JJ-^ __*- LS4j&_Sj_j

Trf -*j*-j^I- o 'jjs-

185 Tf

___>&_? a-j v_-___jj* _L_SL i_,

"_." î i_r- -^ L> o *? ' __-"*j 'j * j' '

Jao ,-, L L

. . . . ^S ( < _SajA__ _S i.o jj-S

tf *-*oj-

lSj-*J *-

___S -JJJJ JJ _S>-J->

_j___j ______

&a, L > " i mi Sj &J

. 4.L-Î :

J < lS Jj_JjOj Lj j_J-Sm__

_> >__-j_ _S&_>< *-_> ,

-jjjj&J J___' _;_J -_>

*-S ' > j LSao j> j L _____j &_> &__jS j |-j_jJ Lj ' *> ''' o 'j*-- _S*'^j^*--^ *J J 4_j

j LS &_> __Jj LS&_*_i L L __j I 'i ,ig> _;0-_jj_> »_>j L_ij _Sj_j pj-jJ Lj ' *> ..'c> __* 'j^o; __) ao _; __ij j> j Lj>_-___j &_> &_, j_> &_j LSaOj j j J &-S & ij-j < _ _-iO

L .*jjj&j i_i oj-? _s-*

L _-j *L>

".* LLS u-jJ-V i v V.Sj-L _Sj-t« OJ?

J A J __________ A-j AO Aj &_ __J &_i LjJ_* _J 4_î j Ojj_> _J 4lS __j L **** O J J*-* O V

Ojj__S ____jjO __ij__ (________>_jO j _j Ij40 Ojj_> _J_ 4_j Ljj-> _?-'*-? _*? -___._> _-JJ_j .^Jilj&O

! _>- vS'-r'J ^jj û û iî__J dLJ {_5&__J

j rt ^Aj **jAj ^ O 3 ..' ' n t^-- (_»'3l,j

aj»__j d j j AA ^j-o jö-j <_SLj *i- j j AA jjj_ "

i . 4_?°J v

Jj 4 0 j 1 S j - &__ __Ji LS&J 4_Sj 4-i4 j_j_- _-_-> _S4 0_j L j 4_9 ; j 4_-j L _S L _.

_j1_S&j_5j___S__j & j &__ &_. (_sj__i_B> jj-j L j L o Lj-> **-j "jj* * ' JJ-^ __*- LS4j&_Sj_j

Trf -*j*-j^I- o 'jjs-

185 Tf

J _ &__ &_, j ______ 1_j 1 o j-Jjj &-j j & "i iii &0 __j LS 4 j &_> j_j j j3 j__J L j .> *> ..>

_5j L &J j o *-J-*J *--JL-* j ' J-*** -S*J ' j 1_*^..'S'1 **> jj-o *_*> _j * ' L***1 ^

vJ>"

-=>

_J &_? _J _ Ij__S I 4-0 & j_*5

_ 4- ._>L _J f> _ &__> _s L_9 j_ _ j

_Sj L_o &___> _sloj___i _J j_ _ __ j j ___,

_Sj I -j _J *-*>j cSjjj " -Vjjj4 j 'o _sj > Ljj S j &> j .i

*l lo i-jj-S" L j j-S j ___

a J&_? &J

&_S i &_Ji__jj Lj &> j

; _)J 40 J 4-J> L-3 I j 4 ) J i_9_J J 4 J 4_>j LjJ _j l_l_j 4 j |_5J J J "_J &-_ L *>*

___- &_-_, j_j j O"1-** O 'j-^JJ 0-*-'_)-JJ O-* J*-* 3 'j * 'j *-' J>° ;

i _J& ^_> __S _j_j-- _ -J--V >u 3 J Cj_) -X> -i-J a j-jlJ Lj 11. . 1 1 *-_S < *4j

_*- '_-.JJ_ j o _s_J 4_9 j__o j_

j lJj_J _Sj &-

j'jI-.jjj4--*** -**i»1 jlj&_ _; Ljj £ __< _S jLSjj

|_,4o L&_j ___ LS4j_LS __Jj_L_j __JjOj_S __> &_j _> j_j |_j-J L_

_*' 1 J 4_j < 4_>J>J L "ln.j 4_J 4_j J_> 4lS i-Sj "i_J j j j __**> &J _|J> (_S *-_»-_> * O J J '->

-J_5**> *J *jj *-J *J 0*JJ*-* _5j J-^J - >* 0"**J*-J-^ L j ..' " ..' *' _s _sj > J &__J &_j

O * -^ *J * ' J ' - j J ' -^ * * '-* *J o *J J-^ J j*-j J - J O ^**-J **-"J __*"" *"*!J ' '***'v

jj lj&_> «*_J 4_> < _ LS&j I j 4__ &_ J &_S _S&j4_Jj__Jj L J &> j-Ji Lj J <*k"-*_H"> J *-~ *J

*_-J * ' O - J J J **"J J J J **-J>*' O***' >> 40 i_S l> 4-J, I "1 111 j &_l 4lJj 1 S ,1 l J 4_l _J LS 4 J LuJJ &>** " V

: o *^-*-*'j o *-* _t'J --j

f " -J O ' *>S '' i_S*-*--._Sj O '-"^'.i -S--^

t-JJ- L- LjjS" ___JUJ <X-0 (^ ^-*k* Vr1

Jj> _ L _; Lj j S _;__o 40j &_. _-^j j &-> : i_"j O '*''>

186

-f

J _ &__ &_, j ______ 1_j 1 o j-Jjj &-j j & "i iii &0 __j LS 4 j &_> j_j j j3 j__J L j .> *> ..>

_5j L &J j o *-J-*J *--JL-* j ' J-*** -S*J ' j 1_*^..'S'1 **> jj-o *_*> _j * ' L***1 ^

vJ>"

-=>

_J &_? _J _ Ij__S I 4-0 & j_*5

_ 4- ._>L _J f> _ &__> _s L_9 j_ _ j

_Sj L_o &___> _sloj___i _J j_ _ __ j j ___,

_Sj I -j _J *-*>j cSjjj " -Vjjj4 j 'o _sj > Ljj S j &> j .i

*l lo i-jj-S" L j j-S j ___

a J&_? &J

&_S i &_Ji__jj Lj &> j

; _)J 40 J 4-J> L-3 I j 4 ) J i_9_J J 4 J 4_>j LjJ _j l_l_j 4 j |_5J J J "_J &-_ L *>*

___- &_-_, j_j j O"1-** O 'j-^JJ 0-*-'_)-JJ O-* J*-* 3 'j * 'j *-' J>° ;

i _J& ^_> __S _j_j-- _ -J--V >u 3 J Cj_) -X> -i-J a j-jlJ Lj 11. . 1 1 *-_S < *4j

_*- '_-.JJ_ j o _s_J 4_9 j__o j_

j lJj_J _Sj &-

j'jI-.jjj4--*** -**i»1 jlj&_ _; Ljj £ __< _S jLSjj

|_,4o L&_j ___ LS4j_LS __Jj_L_j __JjOj_S __> &_j _> j_j |_j-J L_

_*' 1 J 4_j < 4_>J>J L "ln.j 4_J 4_j J_> 4lS i-Sj "i_J j j j __**> &J _|J> (_S *-_»-_> * O J J '->

-J_5**> *J *jj *-J *J 0*JJ*-* _5j J-^J - >* 0"**J*-J-^ L j ..' " ..' *' _s _sj > J &__J &_j

O * -^ *J * ' J ' - j J ' -^ * * '-* *J o *J J-^ J j*-j J - J O ^**-J **-"J __*"" *"*!J ' '***'v

jj lj&_> «*_J 4_> < _ LS&j I j 4__ &_ J &_S _S&j4_Jj__Jj L J &> j-Ji Lj J <*k"-*_H"> J *-~ *J

*_-J * ' O - J J J **"J J J J **-J>*' O***' >> 40 i_S l> 4-J, I "1 111 j &_l 4lJj 1 S ,1 l J 4_l _J LS 4 J LuJJ &>** " V

: o *^-*-*'j o *-* _t'J --j

f " -J O ' *>S '' i_S*-*--._Sj O '-"^'.i -S--^

t-JJ- L- LjjS" ___JUJ <X-0 (^ ^-*k* Vr1

Jj> _ L _; Lj j S _;__o 40j &_. _-^j j &-> : i_"j O '*''>

186

-f

j&__ j-__j 4_> &_.&-. 0 L __->((-->J I J> L___.) _Sj lo o Lj&j _j&j_II II vl v

* ("_J>-'*--J** *J*-*J _-J ' '" *' ..' "' _S*J L>j-__j _-J-0j_9 &J &_* Aj &_*__, 4______i L j

__J44j^> 4_C LS40 lj_LL 4j&i, IjL _Ljj^ ^jjj- _-Sj_&J 0 1jj_c

_sj W** o ^-V-Ksjjj 'j-** o *--'> j o--jj-j iSj'j*j &_j _sj&_j L&o Ljj_> (__j*-j'-*v v \/ ***

_ j--j-' Ljv' >..'' f-J*-j <_j__jj L*J o Wj-*** *--> o_Hj-jJ'*a *-j Ljj* j j o *-^j-ju _ \i> V V

*--*-JJJ*"-' O *-**-' J*? A " ..' * .*-*' ) ) :o*- *--*'>_> J * __--Jj *-r"--JJ-^ __r> -* j L *--> JJ L&-v>

" T" (( O-O J,J _^^O ' ° *** -Sj '-"fjj*1 -Jj-J*-- jjj _-__'_-_' oj-? -^ *j*-J>LS&o0jjj &j4_j La>4jj4_î>

V

j* "*-*) Jts-I*-* o W o*Jj**5J-JÎ> 3 o **-**** WjJ^ _-'* ^ lS^j*'1 *-j O'-'J*-*__ _J_j j_j j &_j &_j 4_j ljj_Jo _S,.'Sni .' o j_9 &J Ljj-J l_5j L 1 0__Jl I_>j4l_j &_j ^S&Jj-j 4_j

_Sj _ > ' j ,_> ' j "i . _j &-S j- &_S L j & j L i° J--J j-j L L-ji j> j _j','i i 'i I j ___ _s_J j j o j &-**>

V v v

V (( _ **^-*J -^- -V t*-*-^ _-"

_S __i 4 j__i &_i Ljj_S J __f __ LS-.-_ L L 1o 4-S4jt jmi _s L.j <i_i_J

. *____Jao j __i4_i &j_j_--_Jjj 4_j LS40 "i ..i,:> Ij

_> _sj > _s L L "' jj ' __j l___jJ 4.S

_> _s j_b j lJ> L L ; 1 ',; 1 1V1 S J J 4JS

O _ &-j __*-*> j *-S__-j-jj 1 Jj ' j *o 1 Sjiiiij jj> &__ 0 & j L> _ 1 j LS> j_Sj j L-lj j> __i__>j ___

; _J 4 0 4j&J 4l_> __j L j &_i 4_ij_j __o I J40 J &_> _-J-_>J ^ **"'". ..' __**- *J *-> I_SJ***> **-

j &_______J>j_> j &_______-> LsL?j&o _s_?j40j4 .'**, *' *j jj L_jj> _s& 1 jj j-j

V M

LS 4_J> L>_>

_r

_______ _5j L_> j ______ &_, l_x_> Ij

J& oj_? .JO &-__-j _s&^ _jj>

< ___> LS&_-_ L L _____>_> 4_> &_S a o J a-S _jij j_i L__j __j> _-jj-j < lSj*5 * ' 'Isj ' *_-** ' L

v

rrû - 4j&_,_ , 0 ijj_ ___, ij jo _^

. 6 a l_> j A -_j lo _J-> \

. û j ^ j> A ö L_o -_£_ -f

187 TT

j&__ j-__j 4_> &_.&-. 0 L __->((-->J I J> L___.) _Sj lo o Lj&j _j&j_II II vl v

* ("_J>-'*--J** *J*-*J _-J ' '" *' ..' "' _S*J L>j-__j _-J-0j_9 &J &_* Aj &_*__, 4______i L j

__J44j^> 4_C LS40 lj_LL 4j&i, IjL _Ljj^ ^jjj- _-Sj_&J 0 1jj_c

_sj W** o ^-V-Ksjjj 'j-** o *--'> j o--jj-j iSj'j*j &_j _sj&_j L&o Ljj_> (__j*-j'-*v v \/ ***

_ j--j-' Ljv' >..'' f-J*-j <_j__jj L*J o Wj-*** *--> o_Hj-jJ'*a *-j Ljj* j j o *-^j-ju _ \i> V V

*--*-JJJ*"-' O *-**-' J*? A " ..' * .*-*' ) ) :o*- *--*'>_> J * __--Jj *-r"--JJ-^ __r> -* j L *--> JJ L&-v>

" T" (( O-O J,J _^^O ' ° *** -Sj '-"fjj*1 -Jj-J*-- jjj _-__'_-_' oj-? -^ *j*-J>LS&o0jjj &j4_j La>4jj4_î>

V

j* "*-*) Jts-I*-* o W o*Jj**5J-JÎ> 3 o **-**** WjJ^ _-'* ^ lS^j*'1 *-j O'-'J*-*__ _J_j j_j j &_j &_j 4_j ljj_Jo _S,.'Sni .' o j_9 &J Ljj-J l_5j L 1 0__Jl I_>j4l_j &_j ^S&Jj-j 4_j

_Sj _ > ' j ,_> ' j "i . _j &-S j- &_S L j & j L i° J--J j-j L L-ji j> j _j','i i 'i I j ___ _s_J j j o j &-**>

V v v

V (( _ **^-*J -^- -V t*-*-^ _-"

_S __i 4 j__i &_i Ljj_S J __f __ LS-.-_ L L 1o 4-S4jt jmi _s L.j <i_i_J

. *____Jao j __i4_i &j_j_--_Jjj 4_j LS40 "i ..i,:> Ij

_> _sj > _s L L "' jj ' __j l___jJ 4.S

_> _s j_b j lJ> L L ; 1 ',; 1 1V1 S J J 4JS

O _ &-j __*-*> j *-S__-j-jj 1 Jj ' j *o 1 Sjiiiij jj> &__ 0 & j L> _ 1 j LS> j_Sj j L-lj j> __i__>j ___

; _J 4 0 4j&J 4l_> __j L j &_i 4_ij_j __o I J40 J &_> _-J-_>J ^ **"'". ..' __**- *J *-> I_SJ***> **-

j &_______J>j_> j &_______-> LsL?j&o _s_?j40j4 .'**, *' *j jj L_jj> _s& 1 jj j-j

V M

LS 4_J> L>_>

_r

_______ _5j L_> j ______ &_, l_x_> Ij

J& oj_? .JO &-__-j _s&^ _jj>

< ___> LS&_-_ L L _____>_> 4_> &_S a o J a-S _jij j_i L__j __j> _-jj-j < lSj*5 * ' 'Isj ' *_-** ' L

v

rrû - 4j&_,_ , 0 ijj_ ___, ij jo _^

. 6 a l_> j A -_j lo _J-> \

. û j ^ j> A ö L_o -_£_ -f

187 TT

boljl___j4_o 4 j _şj & "i i __S-_j _5__-> 4 j_> &_> j_j j &_J j_o _5j JJ. L

_____ I i ni _5j L _s*j* ' L _-_j4j _Jj LS a j t i iVi __jj_> . &_,&_> &j__j&_S-J &_S ___ LS&_>

-9 Ij &J _j U'j___v __>jj_l_i < __j 4_i 4_S &J 4_S _Sjj_j Lj _j &_>_1 4_o J_S j_-_-

j 4 j &_i0j_> J-J-JJ O I j L _J>o )_(*_ L_j__j _________ j &_> J & J I > 'i . .i-> J __*. _&_S L_U 4_o j_>

(_5j-S40j4j J&_oj_S __j_9j_?j j__S

_____j ljj-S< 4_> lo _5&Ja_S __j LS__-_ L L __j__oj_> &J j__ij&Jjj> _Sj-___ L&Ja_S _*_J___)4_o 4_i 4-o_ij 4_jJj-o 4_S _;__ Ij.jx __ &J4lS j&J 4__lS__i < Q j "

..|j> _^ j-___i__j ___>&_, I j j JJ j l l _l 4 o i j 4 "i I jj> I ________ LS 0 L &J~ &J < 4 J -_J 4_S

_"im j I Lj ini Lj &j____!_, j __jj 4_i Ljj_o

_Şj lS"nVl 1 & > _*&> Ijj JJ& I 4_ij0_l L *S __-> 'jJ-S O L _>-jJ J _,'"'..'J &_aj>'v ** " v

____> j>< _5j_j___j l i iVi j> & j &_Jo _j_Jj_5 &J j __. LS_j 0 LSa j I j> _5j L_> j j &J &_> -jjj j-i

^ "ijy 4 "i ni AO _J0 j_ij &_J j_j 4 J__j 1j l__j jL__j 4__ 4_J_* 4_Jt_V 4-Sj 4_l ^_ijj_lj LSjj

j'jVjLS'jj &J *>-jj-S _J __> _s*j *-jjj_j -SJ j-_(_s L L _ji&j __> ____ L__> ___ j_J Lj-V' » '*'J* **** J L "' l-j J _ &>J-S _*j_i_) _JjOjOj_j &-jj 0 1 j 4_S jlS 10 "i iii 4 0 j Jj &J

v v01 o "im'i i 'iL '"' j &_ij_>j _-JJ __j-J 4-0 j-Sj _5j loJo j i..iii a j _;j f i Mi &J lS-jj ___< 0 I j j-S

_5 ___)___ ' a_J 4 j jO-j I jj j ___ &_> _5j I Oj 4l_j ____ij lOj 1 j L J ' '»' L j j &__) _şj T i iV, &JV ' V

&J _____ aojLb j "in, i I Lj ini L j a "i 'i i S _sjjl__j aJ _ji I j L j &_*& < lo_,Ojj_S __*j * ''

iS* j 'j 'j-'-v-'j *-*>jj _-- L***> (__*-- L _*j-_*j 0 LS4j 1j_-_jO Ij L -J&__* ^jjj L*~> J*-->

4j 4_J>j___j I j 1 j _"0 j j_S _ŞjT i.Vi _s&>_> L J > L j *-_' -S J * ' J 'J J-S ^J *-S

j4jjOj_> _s &_j_1 &_Sj &_j __jj L *-> _S j-t-> '* * j *--!> __' I "i ' i *> _s"S>j L> __, 0 Ijj-S_Sj4 0 lo (j 'jJ-- __> I "i iii 0 j J ' &J j40jj_S j 4_j 4___,__>j4_î ; 4jj_j 10 &_> 'jjJJ *J

v *_

.Sjlj l^ __> , J L_v L ^j lj L-*'-*^ b -J lj "^ ^^ "" -- L-L'-s- J

188 Y^

boljl___j4_o 4 j _şj & "i i __S-_j _5__-> 4 j_> &_> j_j j &_J j_o _5j JJ. L

_____ I i ni _5j L _s*j* ' L _-_j4j _Jj LS a j t i iVi __jj_> . &_,&_> &j__j&_S-J &_S ___ LS&_>

-9 Ij &J _j U'j___v __>jj_l_i < __j 4_i 4_S &J 4_S _Sjj_j Lj _j &_>_1 4_o J_S j_-_-

j 4 j &_i0j_> J-J-JJ O I j L _J>o )_(*_ L_j__j _________ j &_> J & J I > 'i . .i-> J __*. _&_S L_U 4_o j_>

(_5j-S40j4j J&_oj_S __j_9j_?j j__S

_____j ljj-S< 4_> lo _5&Ja_S __j LS__-_ L L __j__oj_> &J j__ij&Jjj> _Sj-___ L&Ja_S _*_J___)4_o 4_i 4-o_ij 4_jJj-o 4_S _;__ Ij.jx __ &J4lS j&J 4__lS__i < Q j "

..|j> _^ j-___i__j ___>&_, I j j JJ j l l _l 4 o i j 4 "i I jj> I ________ LS 0 L &J~ &J < 4 J -_J 4_S

_"im j I Lj ini Lj &j____!_, j __jj 4_i Ljj_o

_Şj lS"nVl 1 & > _*&> Ijj JJ& I 4_ij0_l L *S __-> 'jJ-S O L _>-jJ J _,'"'..'J &_aj>'v ** " v

____> j>< _5j_j___j l i iVi j> & j &_Jo _j_Jj_5 &J j __. LS_j 0 LSa j I j> _5j L_> j j &J &_> -jjj j-i

^ "ijy 4 "i ni AO _J0 j_ij &_J j_j 4 J__j 1j l__j jL__j 4__ 4_J_* 4_Jt_V 4-Sj 4_l ^_ijj_lj LSjj

j'jVjLS'jj &J *>-jj-S _J __> _s*j *-jjj_j -SJ j-_(_s L L _ji&j __> ____ L__> ___ j_J Lj-V' » '*'J* **** J L "' l-j J _ &>J-S _*j_i_) _JjOjOj_j &-jj 0 1 j 4_S jlS 10 "i iii 4 0 j Jj &J

v v01 o "im'i i 'iL '"' j &_ij_>j _-JJ __j-J 4-0 j-Sj _5j loJo j i..iii a j _;j f i Mi &J lS-jj ___< 0 I j j-S

_5 ___)___ ' a_J 4 j jO-j I jj j ___ &_> _5j I Oj 4l_j ____ij lOj 1 j L J ' '»' L j j &__) _şj T i iV, &JV ' V

&J _____ aojLb j "in, i I Lj ini L j a "i 'i i S _sjjl__j aJ _ji I j L j &_*& < lo_,Ojj_S __*j * ''

iS* j 'j 'j-'-v-'j *-*>jj _-- L***> (__*-- L _*j-_*j 0 LS4j 1j_-_jO Ij L -J&__* ^jjj L*~> J*-->

4j 4_J>j___j I j 1 j _"0 j j_S _ŞjT i.Vi _s&>_> L J > L j *-_' -S J * ' J 'J J-S ^J *-S

j4jjOj_> _s &_j_1 &_Sj &_j __jj L *-> _S j-t-> '* * j *--!> __' I "i ' i *> _s"S>j L> __, 0 Ijj-S_Sj4 0 lo (j 'jJ-- __> I "i iii 0 j J ' &J j40jj_S j 4_j 4___,__>j4_î ; 4jj_j 10 &_> 'jjJJ *J

v *_

.Sjlj l^ __> , J L_v L ^j lj L-*'-*^ b -J lj "^ ^^ "" -- L-L'-s- J

188 Y^

-__ij-__i j _$_» !_!_- _*l

&_S 4 i&_*. o l-o j_j j J I j_i 1

_j 1_o 1_J 4 J 0_-_j_j--S 4-S !__,j 6_-> j q >j, ,ii in 40 o4 j &___. _Sjl__ __> J 4j4_j&__j 0I_oOL j I_j j j l_> &_. 4 i&-9 _j l-JJ j i I j_> Ij

. ** ...*.j»... _jj &____,___, j &-_ 4-Ji 4_i_j _jij> 0J_J _5*J j' J igJj-S ' '''* *>

-.*"**-. _j I o ___*___, ___jj___ij> &___Jj _;_. I j I j j

189 To

-__ij-__i j _$_» !_!_- _*l

&_S 4 i&_*. o l-o j_j j J I j_i 1

_j 1_o 1_J 4 J 0_-_j_j--S 4-S !__,j 6_-> j q >j, ,ii in 40 o4 j &___. _Sjl__ __> J 4j4_j&__j 0I_oOL j I_j j j l_> &_. 4 i&-9 _j l-JJ j i I j_> Ij

. ** ...*.j»... _jj &____,___, j &-_ 4-Ji 4_i_j _jij> 0J_J _5*J j' J igJj-S ' '''* *>

-.*"**-. _j I o ___*___, ___jj___ij> &___Jj _;_. I j I j j

189 To

O -° ji j' "Û *-V ^5"*^*^ i 0*S,Jti1-' >*?' tS-*-^?"1? J 6J--U i 'i j^jt-j j^-jl-S dL_o AAj4j' ..' --J ^j^-*1 ,5-* *-*-' j*i'_) * Ci->j-^-i i,.i"'-S ,_jl_pd»i (_îd_j _jdjl«i y_j j _-j -J

*v

-___.--j|j__>->._> _j_iLj fdt-tjLoAJ jl_!_r<U» 4_ftj c__j t5j_.jA-TJ tS^J*4-- J*^?1--*' ' '-^r' j l-o_H

I >1 't LS-_jj)-? 4-__l_u_' jj j_» jj I j __i dJ j Ljj j Ij> l_, IjjfdJ j__*_J jjdjj

d j**u _u dL-j j 1 j-_wj^_J .) ki j-_._Cl.__S -_j-__i j-j A j tW j -W Û-J l^uf jj A-j « ö jj &-> I jm ylt A<&

-> l-J _J j j l_o J-J A-J j) jj_j d J j) I j-S «5 _i J j j)J j)

4-_Jjl___ l_J l_St_J_) j-_ J) ^J_S__L_> .Jj) lj> A '-> ^ *X_Ş«-> _)_. jl-J-wJ

p- j _-J j J) j J--0 Ajfe j -__J ... 1 jJ-S /j 1-0 -l_i I h___j 1-0 JJ_-> J d__SdJ JJ*--* dL-J (Jj-A J) j l-_J**.

u **' ***-

&jjjj j) du__t 1 i -J g ' j ' '" a_*j j) /w> j j) -*i " -ir -) -i <HJ o_J jj -_-J -o d£t » d_j j jj j 4 &_> !»*-_-'> d__J

<l-----._--_.-_J _9 i_CJ __j l_J jj _-__j . . , d j duS_> & j£ 1 i <3-__J -j_jj--j-S jj m I-.J. -JJjj l-^J^J Clm) û-j.

d JJ d-J j (J__S A__J i rs jS & k_> ^ J (JJ -_-_JL> d j 4 J » <-J-_ui.L ) J 6 J) I jj JJ 1 Ji A-O-JL.J ._-_ U û jV

_ *_0 d _i j duyj *_g & JJ__ t _^ 1 jJ-J lJ J) J) 1_J jj-i-J J33^ --VJ I _,Û ML-..1J) j J ^J-Utfdj J~^J3J-_- A-j ' i i'j -">_.) a «-> iÇ i dLu Û_J

.*. I-oN

jj I j j _--i 1 iii i S & 0 _ I _j l_j > j j_> 0 I ,\ i 1 j_> 4 I i &> __j 1 l> &J

^l 0 j_S & 0 0 1_J & j i J I_J J j 4 O 4_i j 4 0 ^.jO j l_o j 4 O 0 1_J J !__> J_J J &_J J jj^j 1_> &o

J_> &_l 0 n ' 4 j l_j 4 o l . j 4-S &> l_j J &_> . __> I C1 l_j l_-_a_> O-J &_> j &-j &_l J_> 4 J

J_ >4j 4 J ' O jl-oJj-JÎl l-__j&j&_j J __5-J j__J &_j ^j-JjL i i ___> / ,i-i J i ) _jl J>-

. j Q*-J1 j *V' J **--J I o_> 4_>' j_o 4_a 4_j i -iiij-j Sjj_i> _s__S__jj_j j_ ii i_sjjj40 & ftl*>>_

4 .1 __-/ A ** ' J 0 lin Ij-jl-j _j l_oJo ______ &_j &_, J 4 J &-_J &_J J-J 1 Oj &_t> J L--J 41

0 io 4 J-J-J J-J &-J _5 4 J __J . . 4 j 4_j I 0_J 4-0 _5 j J_S 4 'i j> i _5 4 J &_. J . J J j 4 O 4 ->_.! S_

. . . 4_j 4 J J40 4 ">*_l**i' J &J _54__Tj_> j 0 L 4jl ,') ift _c>4lj

^ _)" 1_S ----> 4 f) .1 i . . . ^--jJ & O I 0_j_i 1_j J-S &) , 0 1___j 1_S 4"i iii..»J 4__> j>

jl _ _J i___j j l-> o_ j ___J O I » ..' _)_J_J J L j-J-J _>-_-> L j _-_ij j &-J I j j-i i*i..i n j. . . _50 - * .; 1 *** A , _-_->j-_'l-J *>jJJ-> -J < flJ-J J-> I 0__j_j 1 0_j 4_J j->4__i jjJo-j0Oj-o i-_i.iiij&0 &_i I O 4-J J*>J> J __.>j-_> (~J-> -jj l-J J 4_> _ojj___ j O-J-J (_*1 J _~ 4 j

I * l-o 4_S-_j_>Jj ' j '' j J j _J 4 j_S I-J j 4_j _jj 4 i) i "i . 4 j &_o JJ_) 4 j _öj 4 j j

. < __)__. 4_ 4 0 _sO&_j

& I _j-_i j 4_l j4_)4j j j AlSj-jl-T 1 O ^-JlojjO j __S_jj_J !j_j j &-Sj 4__i |_SjJJ-j

" 40 i_S^JJ> J ^ ' I- ^-**> . . . 4 j A"' ..' ' ..' - 4 0 j-j 0 1_J j j_jj &_j j &_> 1 -__ !_*«_) &>** v - **

_S_______ I J _;_-jl-_> j_>j &J _*0ljl_j j _-___> &_>j &_j __ l_j jl j__» _____ A_j4l-'40

* <___. I ___T j4_j L &A < &j &-____> 4_ii4 0 4 J 4_jl__ri___> _S&_--_jjJ j -_-,&_, I i\ ii", iii I j

190 \<\

O -° ji j' "Û *-V ^5"*^*^ i 0*S,Jti1-' >*?' tS-*-^?"1? J 6J--U i 'i j^jt-j j^-jl-S dL_o AAj4j' ..' --J ^j^-*1 ,5-* *-*-' j*i'_) * Ci->j-^-i i,.i"'-S ,_jl_pd»i (_îd_j _jdjl«i y_j j _-j -J

*v

-___.--j|j__>->._> _j_iLj fdt-tjLoAJ jl_!_r<U» 4_ftj c__j t5j_.jA-TJ tS^J*4-- J*^?1--*' ' '-^r' j l-o_H

I >1 't LS-_jj)-? 4-__l_u_' jj j_» jj I j __i dJ j Ljj j Ij> l_, IjjfdJ j__*_J jjdjj

d j**u _u dL-j j 1 j-_wj^_J .) ki j-_._Cl.__S -_j-__i j-j A j tW j -W Û-J l^uf jj A-j « ö jj &-> I jm ylt A<&

-> l-J _J j j l_o J-J A-J j) jj_j d J j) I j-S «5 _i J j j)J j)

4-_Jjl___ l_J l_St_J_) j-_ J) ^J_S__L_> .Jj) lj> A '-> ^ *X_Ş«-> _)_. jl-J-wJ

p- j _-J j J) j J--0 Ajfe j -__J ... 1 jJ-S /j 1-0 -l_i I h___j 1-0 JJ_-> J d__SdJ JJ*--* dL-J (Jj-A J) j l-_J**.

u **' ***-

&jjjj j) du__t 1 i -J g ' j ' '" a_*j j) /w> j j) -*i " -ir -) -i <HJ o_J jj -_-J -o d£t » d_j j jj j 4 &_> !»*-_-'> d__J

<l-----._--_.-_J _9 i_CJ __j l_J jj _-__j . . , d j duS_> & j£ 1 i <3-__J -j_jj--j-S jj m I-.J. -JJjj l-^J^J Clm) û-j.

d JJ d-J j (J__S A__J i rs jS & k_> ^ J (JJ -_-_JL> d j 4 J » <-J-_ui.L ) J 6 J) I jj JJ 1 Ji A-O-JL.J ._-_ U û jV

_ *_0 d _i j duyj *_g & JJ__ t _^ 1 jJ-J lJ J) J) 1_J jj-i-J J33^ --VJ I _,Û ML-..1J) j J ^J-Utfdj J~^J3J-_- A-j ' i i'j -">_.) a «-> iÇ i dLu Û_J

.*. I-oN

jj I j j _--i 1 iii i S & 0 _ I _j l_j > j j_> 0 I ,\ i 1 j_> 4 I i &> __j 1 l> &J

^l 0 j_S & 0 0 1_J & j i J I_J J j 4 O 4_i j 4 0 ^.jO j l_o j 4 O 0 1_J J !__> J_J J &_J J jj^j 1_> &o

J_> &_l 0 n ' 4 j l_j 4 o l . j 4-S &> l_j J &_> . __> I C1 l_j l_-_a_> O-J &_> j &-j &_l J_> 4 J

J_ >4j 4 J ' O jl-oJj-JÎl l-__j&j&_j J __5-J j__J &_j ^j-JjL i i ___> / ,i-i J i ) _jl J>-

. j Q*-J1 j *V' J **--J I o_> 4_>' j_o 4_a 4_j i -iiij-j Sjj_i> _s__S__jj_j j_ ii i_sjjj40 & ftl*>>_

4 .1 __-/ A ** ' J 0 lin Ij-jl-j _j l_oJo ______ &_j &_, J 4 J &-_J &_J J-J 1 Oj &_t> J L--J 41

0 io 4 J-J-J J-J &-J _5 4 J __J . . 4 j 4_j I 0_J 4-0 _5 j J_S 4 'i j> i _5 4 J &_. J . J J j 4 O 4 ->_.! S_

. . . 4_j 4 J J40 4 ">*_l**i' J &J _54__Tj_> j 0 L 4jl ,') ift _c>4lj

^ _)" 1_S ----> 4 f) .1 i . . . ^--jJ & O I 0_j_i 1_j J-S &) , 0 1___j 1_S 4"i iii..»J 4__> j>

jl _ _J i___j j l-> o_ j ___J O I » ..' _)_J_J J L j-J-J _>-_-> L j _-_ij j &-J I j j-i i*i..i n j. . . _50 - * .; 1 *** A , _-_->j-_'l-J *>jJJ-> -J < flJ-J J-> I 0__j_j 1 0_j 4_J j->4__i jjJo-j0Oj-o i-_i.iiij&0 &_i I O 4-J J*>J> J __.>j-_> (~J-> -jj l-J J 4_> _ojj___ j O-J-J (_*1 J _~ 4 j

I * l-o 4_S-_j_>Jj ' j '' j J j _J 4 j_S I-J j 4_j _jj 4 i) i "i . 4 j &_o JJ_) 4 j _öj 4 j j

. < __)__. 4_ 4 0 _sO&_j

& I _j-_i j 4_l j4_)4j j j AlSj-jl-T 1 O ^-JlojjO j __S_jj_J !j_j j &-Sj 4__i |_SjJJ-j

" 40 i_S^JJ> J ^ ' I- ^-**> . . . 4 j A"' ..' ' ..' - 4 0 j-j 0 1_J j j_jj &_j j &_> 1 -__ !_*«_) &>** v - **

_S_______ I J _;_-jl-_> j_>j &J _*0ljl_j j _-___> &_>j &_j __ l_j jl j__» _____ A_j4l-'40

* <___. I ___T j4_j L &A < &j &-____> 4_ii4 0 4 J 4_jl__ri___> _S&_--_jjJ j -_-,&_, I i\ ii", iii I j

190 \<\

0ljlj4-.j _j_.jl._J 4j&_il-a4_>"4jjj___) 4_j !-______. _-_-> j _Sj4jA_j J Aj> j_T 4_jv *_ *J

» . v 4j4_j_jj_>*|_. I_t> _*_JJ 0l_jj_j ___j I_jj)_jj0 _sîJ&__4_j j Jj&fii

JJ-J f 4**-' Jj j _-J-J&-_j40 4____l_ ___40j4__ (jl-wjA-j - -_, I - " I <a". ... ,j a *.J-.

_ - -" j&i- < jj_> 4_o&J&0 < JJ_) l___ij&_9 0I ..' ***'> ia«Qj-) 4.< Lj !.__ jj j ___J &_-,

__j __ &-0j4_J_j__i&J 0j_jlj 4jlj>4j__- _Jl Ol-lo J-*4j ,_____J40 0I__.4__*jjj

J 4j4j_ J&O _J 0I_j j__ 4_j I jO_j Oj 1 j>4 0 0l-JjJ _-__-->j_~ 4j_Jj4_j ____. lo

_&_>_^-_' 4j&__Jlo___o &J j &_b 4-__J_J _S 1__> J 4_j . . . 4 J &_j l_ij 4_j j I O 4_j 0 I ___>________

______ 4_> &_.__; _j_>4j 4_J 0l-o_J-_ 4___ijj __jl_ol_o 0_jj_jOj__' _-j_j j_*"j 4__ _____.j&_,

J J ->0 _S&i l___9 4_j 4_J 0 l_o j 4 J l_j lj___>4_> . . . 4 j &___> I 0 4_j J &£> _Sj J_i_l 4_o '

i_S1__-0 1-_) J __...' "'J-J 4-0 41 j_> _SJ JVJ 1 jO j l_l_ 4_S 4_J J l_j _5j 4_j J _jj> J ~ JjOv >

(_*- O &_> 4 J 4_i)0j_Sj_J_J 4 j j> J J_> __- ... J J-J (- 4_j _-*3 &> _Sj ' > J j J__* _| I j_> J

_ J J J 4_> . . . J J > _> J > j &_j . . . J JJ J__S J J ' &__ 4 0 4-9 __J 0 l_o &_> I j_Jj

J J I i , .' _S 4 J 4_j 1 O 4_j i____J J l i i Cj j j-S J -j 4 , i> < | i j 1_- _JLj_>- J '__>

J I j-J 1 O Aoj l j 4 &) _ J J-0 &__ 4 i> l Ci -ij l__ 41 j &_j J L 1__ 4 0 4__i _j I J-J-J L<? g c

. . . . 4 J 4_ J J _*'*.. >

J 1_o --,40 4_J . . ____, j_j l_-_j 4 O j. 4lS . . ..jij j &> l_> 4"i iii 4 0 4 n . i i l__j j 4_j

0 1 0.i"iJ> . 0 l_j I J__ _5 I j 4_C j_j 0jl_j jli-J J^J "*--J ' j l < 4 O 0 I J-J l_o 1 I 0___o J

. . _*__) O j-0 4 O 4-_j 4_j Sj 4_j > &_> 4lj I _j j I j 4 ) J J_> j , 0 _._ i_o ^ J 4 0 J_ 4 J

j 4 _* a ' ..'" J a ,__I A_Sj jO &J 0 l_o_J 4_S& j 4_o J _-_J-0 I 4_J j_j (_J__> J-J 0 1_J J "' ..l ..

&J 0 1-0 J-U l ) J Uj &_j J i i "i < . . . O j_S_0 i "iinj jO ( -_3J_J) J j 4_j J 0 l__> - j I J_>0

J I j _S4j I j__> J _Jj J_) _Jj j_j 4, j ^9 4_i 4_S_> 4 0 J ^jj 4_9 _SJJ_J 1 j _$4 jl_J& J _Sj JJ> 4-_ J> J L_J 1-fl> A . . > __, \S ... I j j_?40 _j l-o-j I_<___lSJ> J j-~ 4_j l_J-° -_9

ts*1*- j L> ___> &-> jf- _________> j-i j_j 0o___jj> j_> &j a< i'i ,j_. &J j l_> jjj jj_j ___>

4LJJJ l_- _Sj-J-J ' j-Li l-J 4_j 0 I o < l<4_, L J 4_J . . . j_j . < .1 'lJJ-J J_J ^jlJ^^O_j __,____. -O __<

__>_J l__>4_JJJ_JO lj_ij 4^4.^ ^_i_j J !_>_L_l 4_i uS*4j I_|_JJJ>_J J_o4j_;0 _jj_J_l4j

<&j &j I_S_j _sj_L j I___j __j '-> j-j 0'_-j_>>- j>- jj--Ji-j'--'A-J '-^j -* rt " j c> _S Lj &_>

__ l-S'__o &J» j -_J j I 0_j j4l_jjj_J (_j4_ojI__i jj_j 4_j l_>*&_j l_fj&0 4j_lj _5 I "l m j *> J '4jj* I 0_i &_? &_?j &_, &J __<-J> _^-J-Juj J 4j&_)I___j _5jjL J I O-J l_j L> &J j_j

_ -j Tij) &_>j&_j tSAjA-i jL l-S* jl-_ j_J _SjJ-_' '_- I-->A--_jA_-J__o j l__ -J __,mij**.'

191 U

0ljlj4-.j _j_.jl._J 4j&_il-a4_>"4jjj___) 4_j !-______. _-_-> j _Sj4jA_j J Aj> j_T 4_jv *_ *J

» . v 4j4_j_jj_>*|_. I_t> _*_JJ 0l_jj_j ___j I_jj)_jj0 _sîJ&__4_j j Jj&fii

JJ-J f 4**-' Jj j _-J-J&-_j40 4____l_ ___40j4__ (jl-wjA-j - -_, I - " I <a". ... ,j a *.J-.

_ - -" j&i- < jj_> 4_o&J&0 < JJ_) l___ij&_9 0I ..' ***'> ia«Qj-) 4.< Lj !.__ jj j ___J &_-,

__j __ &-0j4_J_j__i&J 0j_jlj 4jlj>4j__- _Jl Ol-lo J-*4j ,_____J40 0I__.4__*jjj

J 4j4j_ J&O _J 0I_j j__ 4_j I jO_j Oj 1 j>4 0 0l-JjJ _-__-->j_~ 4j_Jj4_j ____. lo

_&_>_^-_' 4j&__Jlo___o &J j &_b 4-__J_J _S 1__> J 4_j . . . 4 J &_j l_ij 4_j j I O 4_j 0 I ___>________

______ 4_> &_.__; _j_>4j 4_J 0l-o_J-_ 4___ijj __jl_ol_o 0_jj_jOj__' _-j_j j_*"j 4__ _____.j&_,

J J ->0 _S&i l___9 4_j 4_J 0 l_o j 4 J l_j lj___>4_> . . . 4 j &___> I 0 4_j J &£> _Sj J_i_l 4_o '

i_S1__-0 1-_) J __...' "'J-J 4-0 41 j_> _SJ JVJ 1 jO j l_l_ 4_S 4_J J l_j _5j 4_j J _jj> J ~ JjOv >

(_*- O &_> 4 J 4_i)0j_Sj_J_J 4 j j> J J_> __- ... J J-J (- 4_j _-*3 &> _Sj ' > J j J__* _| I j_> J

_ J J J 4_> . . . J J > _> J > j &_j . . . J JJ J__S J J ' &__ 4 0 4-9 __J 0 l_o &_> I j_Jj

J J I i , .' _S 4 J 4_j 1 O 4_j i____J J l i i Cj j j-S J -j 4 , i> < | i j 1_- _JLj_>- J '__>

J I j-J 1 O Aoj l j 4 &) _ J J-0 &__ 4 i> l Ci -ij l__ 41 j &_j J L 1__ 4 0 4__i _j I J-J-J L<? g c

. . . . 4 J 4_ J J _*'*.. >

J 1_o --,40 4_J . . ____, j_j l_-_j 4 O j. 4lS . . ..jij j &> l_> 4"i iii 4 0 4 n . i i l__j j 4_j

0 1 0.i"iJ> . 0 l_j I J__ _5 I j 4_C j_j 0jl_j jli-J J^J "*--J ' j l < 4 O 0 I J-J l_o 1 I 0___o J

. . _*__) O j-0 4 O 4-_j 4_j Sj 4_j > &_> 4lj I _j j I j 4 ) J J_> j , 0 _._ i_o ^ J 4 0 J_ 4 J

j 4 _* a ' ..'" J a ,__I A_Sj jO &J 0 l_o_J 4_S& j 4_o J _-_J-0 I 4_J j_j (_J__> J-J 0 1_J J "' ..l ..

&J 0 1-0 J-U l ) J Uj &_j J i i "i < . . . O j_S_0 i "iinj jO ( -_3J_J) J j 4_j J 0 l__> - j I J_>0

J I j _S4j I j__> J _Jj J_) _Jj j_j 4, j ^9 4_i 4_S_> 4 0 J ^jj 4_9 _SJJ_J 1 j _$4 jl_J& J _Sj JJ> 4-_ J> J L_J 1-fl> A . . > __, \S ... I j j_?40 _j l-o-j I_<___lSJ> J j-~ 4_j l_J-° -_9

ts*1*- j L> ___> &-> jf- _________> j-i j_j 0o___jj> j_> &j a< i'i ,j_. &J j l_> jjj jj_j ___>

4LJJJ l_- _Sj-J-J ' j-Li l-J 4_j 0 I o < l<4_, L J 4_J . . . j_j . < .1 'lJJ-J J_J ^jlJ^^O_j __,____. -O __<

__>_J l__>4_JJJ_JO lj_ij 4^4.^ ^_i_j J !_>_L_l 4_i uS*4j I_|_JJJ>_J J_o4j_;0 _jj_J_l4j

<&j &j I_S_j _sj_L j I___j __j '-> j-j 0'_-j_>>- j>- jj--Ji-j'--'A-J '-^j -* rt " j c> _S Lj &_>

__ l-S'__o &J» j -_J j I 0_j j4l_jjj_J (_j4_ojI__i jj_j 4_j l_>*&_j l_fj&0 4j_lj _5 I "l m j *> J '4jj* I 0_i &_? &_?j &_, &J __<-J> _^-J-Juj J 4j&_)I___j _5jjL J I O-J l_j L> &J j_j

_ -j Tij) &_>j&_j tSAjA-i jL l-S* jl-_ j_J _SjJ-_' '_- I-->A--_jA_-J__o j l__ -J __,mij**.'

191 U

_J 4l_I *? j.i _SAj4l_0j_>' __jI-_j_J _5jl__j _j 0 __>*___ 0 l-a-j l-S*i* "i , ij A-jj>

0L_j l_SA j l-o AO __L j 4 j__jj 4____i jJjO 0Lj> __j I-jj _vljj l__ _j__jj_ j ______ 4_i

4 j I o f> _-_>" J 4l___, j I j_J __, l_o __-*-_, l_o j . . . I 0_j J_> 4_> I -__-__> _Jo _j I OljJ &_j

_ 'i & iii & J _5_-_~ j 4-S 4_J 4 j_> . . . 4_J 1 J I j_9 J J-U-J j ___> 4 J 4_j I J &*>», *. , 4J < J

0 l-o &__J _Jj ____L0 4 j . . . ill ,|J &-S&0 i."liu &0 I O l__< <'"' " J j_o &-. 4_S JI_oj_>

_S__j'j4_j __j _____! L &_j _sjj_jlo ___ l_S & j __>_J j_il_4jl_S j i__j l-ft j a_j &_j &J 4j_>

__:.*,iO ' J ' Jj __*_ j&_S&_j _5 &_ l_j &_, 1_> j &J 0j-J ^_>1jO _5__o40j4 < j. A_j

lS4j&_ &_) I "- _-^JJ*JJ-J----'J-JJ

lS& i &j I jj-*>j 4_*6 4-J j 4-1, 1_____j -j 1-S-_o &>j &_j j_j 0 &__j

_;& j 4 i j-j _p 4_j l-o &_> . . . 0 j 1 J_--_> _ J __> 4_i 4_°jj j ____, j_jv v

--* * '*' ..' .' er?-4* -A_ ' J 0"J-*,"-'J-J i*--'J-*--J*,JJJ'i J______ij__S 0 l__j &_> &_, & <'i j> 4 j &_jj &___! j J J O _S__J & J .1 *> ___JJJ_J.J*_ j 1__14.

OjL, l-_l_j

- J &"*> &J j . < i j j

"* j»j i <4_.j-a 4_S

O

-Sj L, J_H>' < &_l j J ij_s-_-_i__.i-,__rfl I «--5 -3jj*_.j_S ,j l-^---> ^-Jjj^o jjj_q -____ -aJ (j;l jj -ij-SJ-U-) j j lj d jj-£ j O » J

lS -_w_____________j <_-_J 1 * 'i I " j \'"' a CjL_-> jj a j a 'i.\ j \ . ,. . * *_> j_S_J __& o j L_j-__5d j jjj

, û_j && 6

_S__j _J . û_-b i 6-j q l2j I-__i A__> j o 1 "'J ^ ' " ___-'--> l-J _-*' _*-?*---

J*-J-*J -**J-*> _*-- I_j _5&j _ j J * &_i &-S__>j&-_ j. &_. l>r ' J-i" J f»-*Ja-*'

4 1 4_S l_j l-S l_j _jij> _> l-o-J lJ-o j jO _Jo 4 j &_ O 4-9 &_> i < i"l '", jg> j j _ &^ v 'V

j '_- |pj_> j &_-> j a &_> j &_) j ^_j 1 j j-S j 0 _i.iijj j o***J J*-^ J J - J ..' J Oj^ J&A

_5 ______ A-. ... >, L &jfc _s&j __j ...4j 4-__jj &__-> jjjO 0 l-o j> _s-_-*4_j_Jj __;I-_J 4loj-S

> &-. &J 4l_S &_>&j&> .j-jjOj-S > 1_-*j ) _W *>_j _SJ J j &_-> 4-J J ,1-J

. . & j 4_j __jij_j j __S__j j J jO 0 l-o &_> 4_J*_Jj _ - l-o 0 4 j l_> _Sj 4 j L &> ___ij_. jv

I \ - A <A , 1 .". V. , ', _5_J l_j j ___ &_, &_i j> |_j _J __LO __>'jj-*^ _>-0jJ-*' f ..' ' ' j >^

r " I j 4lS . . . J> l I 4 0 _--J I j J j 4j% (jJ-J-J O J-O J-J J > __J I ___> J I _* J 4J J>.,l Ll

l__ L.<& j &_> i >j j -_C &J j * j>j '____> i- _j-jj I 0 "i iVi i 'i 4l_L> &-ij> I j _-_> (_*- J J***

j-j I j_j I j ... |» j j_j 40 ,_*4 jji (J_ljj 4_i __> j 4_i __J J -J J5 &-_-> |_5j 4_l &JI &->

_^ jljl_jj &j_j j l__ j L_j__i J 4jOj_" __j4_U__> _-__>jjO &__" 4_i4jjj_l_, -ij4_i4 jjVj__i &_5 j j &-J j 4_» ... l_j 1 0_J l-oj l_j_j I j iS_j j 4__i_J &__*l_j l_S-j _J o I " ..'***

' * v _. ,I "i iti_i* fl> Ijl_jI_oj> o' J^-j ^s^j'-* J ^jp'-** _3-- *-* is-'33-J J* *-' ^

0 l-o-J____j_J _____! j4_j> 4J &_ &_>&0lj j4_j &-J &-Jj"l,M ..&-?&-- _j I_-l___j_j l__"_-_j L>» *"

ol-J>JJ_o_-_l---iA_j| ______jL_) jAl_i J__-ÎaJ A_jjJ « J "-*-<J A-L JJ J*4 lSjj Vj *-" J

192 *Y

_J 4l_I *? j.i _SAj4l_0j_>' __jI-_j_J _5jl__j _j 0 __>*___ 0 l-a-j l-S*i* "i , ij A-jj>

0L_j l_SA j l-o AO __L j 4 j__jj 4____i jJjO 0Lj> __j I-jj _vljj l__ _j__jj_ j ______ 4_i

4 j I o f> _-_>" J 4l___, j I j_J __, l_o __-*-_, l_o j . . . I 0_j J_> 4_> I -__-__> _Jo _j I OljJ &_j

_ 'i & iii & J _5_-_~ j 4-S 4_J 4 j_> . . . 4_J 1 J I j_9 J J-U-J j ___> 4 J 4_j I J &*>», *. , 4J < J

0 l-o &__J _Jj ____L0 4 j . . . ill ,|J &-S&0 i."liu &0 I O l__< <'"' " J j_o &-. 4_S JI_oj_>

_S__j'j4_j __j _____! L &_j _sjj_jlo ___ l_S & j __>_J j_il_4jl_S j i__j l-ft j a_j &_j &J 4j_>

__:.*,iO ' J ' Jj __*_ j&_S&_j _5 &_ l_j &_, 1_> j &J 0j-J ^_>1jO _5__o40j4 < j. A_j

lS4j&_ &_) I "- _-^JJ*JJ-J----'J-JJ

lS& i &j I jj-*>j 4_*6 4-J j 4-1, 1_____j -j 1-S-_o &>j &_j j_j 0 &__j

_;& j 4 i j-j _p 4_j l-o &_> . . . 0 j 1 J_--_> _ J __> 4_i 4_°jj j ____, j_jv v

--* * '*' ..' .' er?-4* -A_ ' J 0"J-*,"-'J-J i*--'J-*--J*,JJJ'i J______ij__S 0 l__j &_> &_, & <'i j> 4 j &_jj &___! j J J O _S__J & J .1 *> ___JJJ_J.J*_ j 1__14.

OjL, l-_l_j

- J &"*> &J j . < i j j

"* j»j i <4_.j-a 4_S

O

-Sj L, J_H>' < &_l j J ij_s-_-_i__.i-,__rfl I «--5 -3jj*_.j_S ,j l-^---> ^-Jjj^o jjj_q -____ -aJ (j;l jj -ij-SJ-U-) j j lj d jj-£ j O » J

lS -_w_____________j <_-_J 1 * 'i I " j \'"' a CjL_-> jj a j a 'i.\ j \ . ,. . * *_> j_S_J __& o j L_j-__5d j jjj

, û_j && 6

_S__j _J . û_-b i 6-j q l2j I-__i A__> j o 1 "'J ^ ' " ___-'--> l-J _-*' _*-?*---

J*-J-*J -**J-*> _*-- I_j _5&j _ j J * &_i &-S__>j&-_ j. &_. l>r ' J-i" J f»-*Ja-*'

4 1 4_S l_j l-S l_j _jij> _> l-o-J lJ-o j jO _Jo 4 j &_ O 4-9 &_> i < i"l '", jg> j j _ &^ v 'V

j '_- |pj_> j &_-> j a &_> j &_) j ^_j 1 j j-S j 0 _i.iijj j o***J J*-^ J J - J ..' J Oj^ J&A

_5 ______ A-. ... >, L &jfc _s&j __j ...4j 4-__jj &__-> jjjO 0 l-o j> _s-_-*4_j_Jj __;I-_J 4loj-S

> &-. &J 4l_S &_>&j&> .j-jjOj-S > 1_-*j ) _W *>_j _SJ J j &_-> 4-J J ,1-J

. . & j 4_j __jij_j j __S__j j J jO 0 l-o &_> 4_J*_Jj _ - l-o 0 4 j l_> _Sj 4 j L &> ___ij_. jv

I \ - A <A , 1 .". V. , ', _5_J l_j j ___ &_, &_i j> |_j _J __LO __>'jj-*^ _>-0jJ-*' f ..' ' ' j >^

r " I j 4lS . . . J> l I 4 0 _--J I j J j 4j% (jJ-J-J O J-O J-J J > __J I ___> J I _* J 4J J>.,l Ll

l__ L.<& j &_> i >j j -_C &J j * j>j '____> i- _j-jj I 0 "i iVi i 'i 4l_L> &-ij> I j _-_> (_*- J J***

j-j I j_j I j ... |» j j_j 40 ,_*4 jji (J_ljj 4_i __> j 4_i __J J -J J5 &-_-> |_5j 4_l &JI &->

_^ jljl_jj &j_j j l__ j L_j__i J 4jOj_" __j4_U__> _-__>jjO &__" 4_i4jjj_l_, -ij4_i4 jjVj__i &_5 j j &-J j 4_» ... l_j 1 0_J l-oj l_j_j I j iS_j j 4__i_J &__*l_j l_S-j _J o I " ..'***

' * v _. ,I "i iti_i* fl> Ijl_jI_oj> o' J^-j ^s^j'-* J ^jp'-** _3-- *-* is-'33-J J* *-' ^

0 l-o-J____j_J _____! j4_j> 4J &_ &_>&0lj j4_j &-J &-Jj"l,M ..&-?&-- _j I_-l___j_j l__"_-_j L>» *"

ol-J>JJ_o_-_l---iA_j| ______jL_) jAl_i J__-ÎaJ A_jjJ « J "-*-<J A-L JJ J*4 lSjj Vj *-" J

192 *Y

>*-J _ .' j *' ' j*j O '"~ *-J Jj*--j4-----jj-S--' iS-j'--Î-1j _Sj '-**-J j -5_--> _-~ _Sj'-> l_J

_, j &" 1*1 _-_!_._. _->jO jjl_j j J}j ___, &_. j &jl___ _&j___l__, _Jv.O

__J 4--Lj_jO L_J l-o J> _4j)40j4_i J 4_J __j Lij" _ 1__j j_>_i 1_j j j_l_jjjj __j"4_j4jL_i

O l-o-JJ 4 J_J_J j4j40jO40 0 1_o 4_j I ______) __J 1__J &_? &_j4j&_j 4___j_j a !*;',;< I *?

j J 4__>j__l &_> < -_j-_ I j 0 l_>4 j 4_j __)&_,. . . 1 __j_ij 1 0&__jjj j _i_J_ _J 0Oj__"4 0

. . . 4 j &__ l__4 0 4lJ I < l l __> 1_j_J j_j _, < ijj> &_,_.&_> j j j _p4___vj_j__ &_< &_> 4 j 4_jV

J&_ _ _|4 jL _S j I_J_J j ___-> &_- j 4-j ^j __) 1_> 0 l I i _5 4__" 4_j 4 J l_> &_j _5&j&_jj_j j 4__Nl

_SjL &-> jjjjljj _ŞA "'JJ _->j_*J _W"»j> ' 4 j 4 i ** !-_> j __,'' < a . . ,", ... a . |___. _Sj>

Jj _-_ __J _4_-_jjJ _>J &_*- ...&_> -_"*> 4_j I S iii __j l-S 4 J I J_JJ__ __"> _J &_o __j &_l &_> JŞ__> 4_ij jO_j &> . mi. i < I -_*6 '__. j j_40j4_«j _SOj_ij4_j 4j!j^ _SJJ> &*- &_J &-~ O '"*J lST1

. 4 j 1 j_S 0 l_o J> !_S &_S 4_j l_o j

___lO J I _ __> I j> J_J -_o _ O -_J_JJ> _;&__*jljj> j _L i I,, i ___; _____ 1_J _55 _S j &__j-j j&__*&_j

&-J 1_0 4_l J-o 1_S _Şj i 1 j &-_> _ş 4 n ni J J 40 j 4 j J__-_j_]___-u-_5 4__> l_j ___ _S l_j 4_i & j j _J J J_j 4_iv v

J )j j Jl_Sj> j_9 4_> O^-J j_jO _5 4_j 1 j I O 4 j ,i i j 4 > ^_o 4_*û j 4 j _5j-J ' O j. &J_ j &> _5 &__>J> &_>

J 'l .) 0 J__J 1_J &_)_5J JJ) &_b ( J> ' J > (_S&>&>, ,_> '_S -çJLJJJJ _1_J 4 0 < i__JJ j 0 j-J-o ji1/

_5j->> 4-J _5 4 j & ) 4 J-J_ * _J J J (_5 4 0 4_S j_j 4__ _5 I J . -J) j &-J j j &_> J O . . 4 J &J J j-j

JJJ 0 1__> J J-o &_> J-J 0 j_S 0 I.S 4_j I J 41 &_o 4_J _5 I j j_j J &_i ___* 1 __) j 4 O j & > _5 &_) J J j l o

. . . 4 j-jlo _ j ' 4_o _-___) &_J 0 J_l

-J _- ' I i'ii ' < 1 &~ _ > J J j <-_> J J I < .> ,. '" > ' J> _5_J &___ JJ J lSj -*-!*0 '-o J_J _ J

... J L>j & J &J__jO ( J l__-j j S}- _ 4 j &_S l_o i-J 4_*"j J_J J-S& J ' - ) -__ j &-J _5j &_J

j__J_9 j_j _.->,, .1» 4 J**_l J 4_i 0 l_jj _5 __j j __J &_j &J i.'im'i II**. 40 0 l_> &-J A. n J '< _-j 1_S

_S &_>____ _wj J J j-j J_j J LJ 1_J j &-b . . . j J_> 4_C 4 0 &_9 ^_J 0 I o > i"> '' J J-o &_> . . 0 ,..l . .'

^- J JJ_J 0 l_o 4_î) I 0_i&j 4_j J 4l_? _J Jj_j1j-i4_j _£__. _J 0 1___j J 4_?jj> J l_j

* LJj J _S4 0 0 I o < i<a_jj_i 4 J &I> ... J J J &J__>4_j _j_-_ J J j O&J I j j

|_5*& ij0 4_j jJJJ L I j__> _S jI_>j_J j &J _ ' l-J-_J l-JJ _-_JJ_-_4j_>j&_j4j

_<__j J &_?_J o-i l-S^ _,_>_;j_?l__ _<4 j L &_>

_S _______ JJ_> &J 0 L j \,j) &J -_l 0 l_9jJ3j >__)

jj_1j__-I_j & j &J oş-j _5 j-j 4j&jI_j j&J &jl-j jiA" i"i &_? _s&j4_j j-jlj_j lj_jl _> j4_?&_, &_,lj«jl_j jjj f jlj_J 'j 4j&_j j4_j &J ..._*__ jl_j jJ-JJJjl-_JJ _J&J1 Jj _J _J_* ' ^vij -_ _i l-jV-J &-__>4j J4_!l __>J>- J J I_j j__l_- J-J

.. . AjIj_jj

193 S9

>*-J _ .' j *' ' j*j O '"~ *-J Jj*--j4-----jj-S--' iS-j'--Î-1j _Sj '-**-J j -5_--> _-~ _Sj'-> l_J

_, j &" 1*1 _-_!_._. _->jO jjl_j j J}j ___, &_. j &jl___ _&j___l__, _Jv.O

__J 4--Lj_jO L_J l-o J> _4j)40j4_i J 4_J __j Lij" _ 1__j j_>_i 1_j j j_l_jjjj __j"4_j4jL_i

O l-o-JJ 4 J_J_J j4j40jO40 0 1_o 4_j I ______) __J 1__J &_? &_j4j&_j 4___j_j a !*;',;< I *?

j J 4__>j__l &_> < -_j-_ I j 0 l_>4 j 4_j __)&_,. . . 1 __j_ij 1 0&__jjj j _i_J_ _J 0Oj__"4 0

. . . 4 j &__ l__4 0 4lJ I < l l __> 1_j_J j_j _, < ijj> &_,_.&_> j j j _p4___vj_j__ &_< &_> 4 j 4_jV

J&_ _ _|4 jL _S j I_J_J j ___-> &_- j 4-j ^j __) 1_> 0 l I i _5 4__" 4_j 4 J l_> &_j _5&j&_jj_j j 4__Nl

_SjL &-> jjjjljj _ŞA "'JJ _->j_*J _W"»j> ' 4 j 4 i ** !-_> j __,'' < a . . ,", ... a . |___. _Sj>

Jj _-_ __J _4_-_jjJ _>J &_*- ...&_> -_"*> 4_j I S iii __j l-S 4 J I J_JJ__ __"> _J &_o __j &_l &_> JŞ__> 4_ij jO_j &> . mi. i < I -_*6 '__. j j_40j4_«j _SOj_ij4_j 4j!j^ _SJJ> &*- &_J &-~ O '"*J lST1

. 4 j 1 j_S 0 l_o J> !_S &_S 4_j l_o j

___lO J I _ __> I j> J_J -_o _ O -_J_JJ> _;&__*jljj> j _L i I,, i ___; _____ 1_J _55 _S j &__j-j j&__*&_j

&-J 1_0 4_l J-o 1_S _Şj i 1 j &-_> _ş 4 n ni J J 40 j 4 j J__-_j_]___-u-_5 4__> l_j ___ _S l_j 4_i & j j _J J J_j 4_iv v

J )j j Jl_Sj> j_9 4_> O^-J j_jO _5 4_j 1 j I O 4 j ,i i j 4 > ^_o 4_*û j 4 j _5j-J ' O j. &J_ j &> _5 &__>J> &_>

J 'l .) 0 J__J 1_J &_)_5J JJ) &_b ( J> ' J > (_S&>&>, ,_> '_S -çJLJJJJ _1_J 4 0 < i__JJ j 0 j-J-o ji1/

_5j->> 4-J _5 4 j & ) 4 J-J_ * _J J J (_5 4 0 4_S j_j 4__ _5 I J . -J) j &-J j j &_> J O . . 4 J &J J j-j

JJJ 0 1__> J J-o &_> J-J 0 j_S 0 I.S 4_j I J 41 &_o 4_J _5 I j j_j J &_i ___* 1 __) j 4 O j & > _5 &_) J J j l o

. . . 4 j-jlo _ j ' 4_o _-___) &_J 0 J_l

-J _- ' I i'ii ' < 1 &~ _ > J J j <-_> J J I < .> ,. '" > ' J> _5_J &___ JJ J lSj -*-!*0 '-o J_J _ J

... J L>j & J &J__jO ( J l__-j j S}- _ 4 j &_S l_o i-J 4_*"j J_J J-S& J ' - ) -__ j &-J _5j &_J

j__J_9 j_j _.->,, .1» 4 J**_l J 4_i 0 l_jj _5 __j j __J &_j &J i.'im'i II**. 40 0 l_> &-J A. n J '< _-j 1_S

_S &_>____ _wj J J j-j J_j J LJ 1_J j &-b . . . j J_> 4_C 4 0 &_9 ^_J 0 I o > i"> '' J J-o &_> . . 0 ,..l . .'

^- J JJ_J 0 l_o 4_î) I 0_i&j 4_j J 4l_? _J Jj_j1j-i4_j _£__. _J 0 1___j J 4_?jj> J l_j

* LJj J _S4 0 0 I o < i<a_jj_i 4 J &I> ... J J J &J__>4_j _j_-_ J J j O&J I j j

|_5*& ij0 4_j jJJJ L I j__> _S jI_>j_J j &J _ ' l-J-_J l-JJ _-_JJ_-_4j_>j&_j4j

_<__j J &_?_J o-i l-S^ _,_>_;j_?l__ _<4 j L &_>

_S _______ JJ_> &J 0 L j \,j) &J -_l 0 l_9jJ3j >__)

jj_1j__-I_j & j &J oş-j _5 j-j 4j&jI_j j&J &jl-j jiA" i"i &_? _s&j4_j j-jlj_j lj_jl _> j4_?&_, &_,lj«jl_j jjj f jlj_J 'j 4j&_j j4_j &J ..._*__ jl_j jJ-JJJjl-_JJ _J&J1 Jj _J _J_* ' ^vij -_ _i l-jV-J &-__>4j J4_!l __>J>- J J I_j j__l_- J-J

.. . AjIj_jj

193 S9

0 l_> j l_> j l_j _J_>> &_> 0J-> j l_j lJo 4_J j AjOjJj*

&J 0 I__j 4____j _5__jL_-A_j J JL 4jjj j&_j _SO l_> <0 l_o_j l__T &__-__-) jA_ij>M

0 I ,-_ 4 0 j 4 J &1 _&_- l-o &Aj &_> » 4_j _*j <a <"*- AJ -__ L j_j-j I j-j 4_S _^>__j j

0 J "' 4 J J & i J _Sj&j4j_JJ-S j 1 j &-b &_) j _j_i 4 < i 40l >1_J _Sjj> &> 4_j I 0

_Sj j__ __ &_> _Sj-j_ > 0"*jl_, ' *"JJJ î* " ' 4_j _-- L J Olj 1J 4lS j 4_j l_o j__j 1 j 1 >

_50 I _i _-lj j 1-JJ j ' *" J--w 4_j 0 i 'i j I j &_j j _____ I j j -_"* 0 l_i_ij_o &j*6 4-S__j_> <0_l___)

4 < 'lj < j J j _S__S&_C l-jj j J j I jO J J j_o 4-J 4_J__> I j ... &-J-J Oj J__ ^_J 0 J_>

___J J 4_Sj 4l-> J 0Oj_S 4_i 4_S _5J I -__-__. 4J 0 l_._-_j_j _J 4l_, 4 O J4JJJ J J_o 4_3> _ , & 0 J

_S____jj &____> I j &_S 0 &_-_J 0 1_>J &_J lO 4_J I jjj_j_» 4 j 4 j 1_j j j_i i J 4j40jO J 4_l

_Ş4 < >j j 4-_i 4_J I ->_. L & O jOl040 0 I , iVi i 'i _j 0 _____ j 4-Sj & jl jjSJ

O _>LS &___**> j &_j v__j 4 0 ... 1 __ l_*___> &_] l__j-9j j_o j j_o &-. ,__. l_o o l__j j _sj !__> &_>

lÇ*--* "^ **-"' J ** J 1JJ J ..' .' J 4 j 4 O jO j &> '" j_> j &_J J 0__J I j I J j_J 1__li &J

I "l &-**, j 4 J J 'l J l _J> _SJ J & O __i 4_o_L_l __).i-j__j -_o &~ j &, 0 I 'l I j_j Ij Jjjl &J

___, Lfcj &__,&_, i < iQ-J &_b j I 0_j 0 !_o 0-S_i l-o j 4_j 4-i 4_S " j ' I jj _ji l_j ^ S__j &0 I j

JJ 1 , , .1 _*- 1-J _ > l-o &-*> J 4_J j 4_j. . . _S j_i j i_j J j_j 0 1 j_j J_S J-_J j &_i j j I 0 j j j j

J -SJ '** J J .' I J iJ J J-J - S &-J _5 j I _j l__j i_S & j 4 j 4_j 4_j j_o &-- . . . &_j L__ I j-J J I J

J-_Şj < i iiVi J 4J l_*>-J I J J 1-SoO 4 j 4_i j> _Jj_S _- 4_il j &_j &_j _-_J l_o l_j j __, &0 &_J

> "l ii, &0 &_j 4_j l_o jO_j I_J 4-S _j4 J 4_j . . . _J_| j__o j !_> o j_. J ' "lin &_> J ja 4uS &_) .

& 0-j i j> _-J &-S &_> &^j 1 j I j j > o j ___> &_j jJLj >*jjj j * > ^*^ !--J _SJ*° *^ ' -* j

J j & __J j__jlS I O _j_ojjO _5 4_o j 4 O j_j_o J ^JJJ 4.S i'i'ij J J "i m j A_l & J J_> J _S > 1 J

J 4__j j &_> 4 J _j_____b . . . 0 j_j jj 0 l_o j &_j ^Sj I j_wj 4 S &J jj) j_S & j Ot*> 1**^ &___> J J

4jIjj_40 4_j .^jjJjiJOIO 4_j_Jj> J 4 <"'..' ,' j' ' I L i'i", 'i g> <__jJ_j&OlO &-_>

"* v^-__1&_| 4_j J-S ^1 l-&> , _J 1 _ J 4 j 4. 4 j 4l-j 1 j j_S j 0 1 u'i i < 1 &-. I.S.IH 'i &-b ___ 1 a _. _û&j

J " ""' j J**j O-*-1--* **-j I-- a o o ' '**'''*** j o---*--*J^ o '-!-'' ** .-p-1 * j *--' v.r^--' O ' j ' ^j J j J4 J __^J 4jj ___ 1_J < _-j*i i < 'i-V 0 l_o_J 1 O a N '.. ^. . j & Ş ',_ j |_J __J j &__ _5A j A_i j )

& < 0 A__J 0 L j a-jj 4_j j j Ijjjj j j_i J-Sj A_i j lS j 'l II, j_j 1 j A j 4_J> j A-J J &>

A iV,j>. & j _____> 4_SJ j.40 _-_> j_> j &_J j ___> __j & J .1 1 Ol_o4j_9 0_JJ_J 4 j J 4__*

_S& -Ll jj &J < _-o__-j _s I__j j 4_j j&_>4_j 0j--_j 0 1-o-jJ _ j l-j 0 I -l-j l_-Tj.r*i iii jjJ_J j-o j f> 4j j 0 I "i ii, < ij Lj _5j_o __"*> 4_S I 0_j l_j_>l__ij _s 4-j l-j I j_i j 4jj_> j 4 >

A i , i , i. I_j l_o __> 4_>_Jj J_) --> j 4l_> &_j j-j I i''i.i< _i Aj __J l_J _Sjl j 4 0__JJ>4_JV

194 ^-

0 l_> j l_> j l_j _J_>> &_> 0J-> j l_j lJo 4_J j AjOjJj*

&J 0 I__j 4____j _5__jL_-A_j J JL 4jjj j&_j _SO l_> <0 l_o_j l__T &__-__-) jA_ij>M

0 I ,-_ 4 0 j 4 J &1 _&_- l-o &Aj &_> » 4_j _*j <a <"*- AJ -__ L j_j-j I j-j 4_S _^>__j j

0 J "' 4 J J & i J _Sj&j4j_JJ-S j 1 j &-b &_) j _j_i 4 < i 40l >1_J _Sjj> &> 4_j I 0

_Sj j__ __ &_> _Sj-j_ > 0"*jl_, ' *"JJJ î* " ' 4_j _-- L J Olj 1J 4lS j 4_j l_o j__j 1 j 1 >

_50 I _i _-lj j 1-JJ j ' *" J--w 4_j 0 i 'i j I j &_j j _____ I j j -_"* 0 l_i_ij_o &j*6 4-S__j_> <0_l___)

4 < 'lj < j J j _S__S&_C l-jj j J j I jO J J j_o 4-J 4_J__> I j ... &-J-J Oj J__ ^_J 0 J_>

___J J 4_Sj 4l-> J 0Oj_S 4_i 4_S _5J I -__-__. 4J 0 l_._-_j_j _J 4l_, 4 O J4JJJ J J_o 4_3> _ , & 0 J

_S____jj &____> I j &_S 0 &_-_J 0 1_>J &_J lO 4_J I jjj_j_» 4 j 4 j 1_j j j_i i J 4j40jO J 4_l

_Ş4 < >j j 4-_i 4_J I ->_. L & O jOl040 0 I , iVi i 'i _j 0 _____ j 4-Sj & jl jjSJ

O _>LS &___**> j &_j v__j 4 0 ... 1 __ l_*___> &_] l__j-9j j_o j j_o &-. ,__. l_o o l__j j _sj !__> &_>

lÇ*--* "^ **-"' J ** J 1JJ J ..' .' J 4 j 4 O jO j &> '" j_> j &_J J 0__J I j I J j_J 1__li &J

I "l &-**, j 4 J J 'l J l _J> _SJ J & O __i 4_o_L_l __).i-j__j -_o &~ j &, 0 I 'l I j_j Ij Jjjl &J

___, Lfcj &__,&_, i < iQ-J &_b j I 0_j 0 !_o 0-S_i l-o j 4_j 4-i 4_S " j ' I jj _ji l_j ^ S__j &0 I j

JJ 1 , , .1 _*- 1-J _ > l-o &-*> J 4_J j 4_j. . . _S j_i j i_j J j_j 0 1 j_j J_S J-_J j &_i j j I 0 j j j j

J -SJ '** J J .' I J iJ J J-J - S &-J _5 j I _j l__j i_S & j 4 j 4_j 4_j j_o &-- . . . &_j L__ I j-J J I J

J-_Şj < i iiVi J 4J l_*>-J I J J 1-SoO 4 j 4_i j> _Jj_S _- 4_il j &_j &_j _-_J l_o l_j j __, &0 &_J

> "l ii, &0 &_j 4_j l_o jO_j I_J 4-S _j4 J 4_j . . . _J_| j__o j !_> o j_. J ' "lin &_> J ja 4uS &_) .

& 0-j i j> _-J &-S &_> &^j 1 j I j j > o j ___> &_j jJLj >*jjj j * > ^*^ !--J _SJ*° *^ ' -* j

J j & __J j__jlS I O _j_ojjO _5 4_o j 4 O j_j_o J ^JJJ 4.S i'i'ij J J "i m j A_l & J J_> J _S > 1 J

J 4__j j &_> 4 J _j_____b . . . 0 j_j jj 0 l_o j &_j ^Sj I j_wj 4 S &J jj) j_S & j Ot*> 1**^ &___> J J

4jIjj_40 4_j .^jjJjiJOIO 4_j_Jj> J 4 <"'..' ,' j' ' I L i'i", 'i g> <__jJ_j&OlO &-_>

"* v^-__1&_| 4_j J-S ^1 l-&> , _J 1 _ J 4 j 4. 4 j 4l-j 1 j j_S j 0 1 u'i i < 1 &-. I.S.IH 'i &-b ___ 1 a _. _û&j

J " ""' j J**j O-*-1--* **-j I-- a o o ' '**'''*** j o---*--*J^ o '-!-'' ** .-p-1 * j *--' v.r^--' O ' j ' ^j J j J4 J __^J 4jj ___ 1_J < _-j*i i < 'i-V 0 l_o_J 1 O a N '.. ^. . j & Ş ',_ j |_J __J j &__ _5A j A_i j )

& < 0 A__J 0 L j a-jj 4_j j j Ijjjj j j_i J-Sj A_i j lS j 'l II, j_j 1 j A j 4_J> j A-J J &>

A iV,j>. & j _____> 4_SJ j.40 _-_> j_> j &_J j ___> __j & J .1 1 Ol_o4j_9 0_JJ_J 4 j J 4__*

_S& -Ll jj &J < _-o__-j _s I__j j 4_j j&_>4_j 0j--_j 0 1-o-jJ _ j l-j 0 I -l-j l_-Tj.r*i iii jjJ_J j-o j f> 4j j 0 I "i ii, < ij Lj _5j_o __"*> 4_S I 0_j l_j_>l__ij _s 4-j l-j I j_i j 4jj_> j 4 >

A i , i , i. I_j l_o __> 4_>_Jj J_) --> j 4l_> &_j j-j I i''i.i< _i Aj __J l_J _Sjl j 4 0__JJ>4_JV

194 ^-

A_il0_.L_.A0 jA_, &J &J.,J -.1 J &__ Ajj2_ tSjrJjAj . . lSJJ-J-'jAJ ...iSjjAjjV

~Jd- J iS-V-j' j'-^ J iSj'j*** ^-V"-- _5_ _-.jO_jLj 0l_ij-O J -LJ&J ^sj&J,V

O I V v'>-'--> 0 '- s,JaJ*jrJJ-S J (__-J--J j*-J J _Sj*0&_)

ol- ---- i jjj J -j--.j-_" __JL 0LI____>o j 0j_,4jj&_? 0L-ij_- Ij&i______ l__jOj_S A 0 ..l "t _4J&_i 4_S L_JJ 4_Sj 40 0 L J_J < 4j4j_j 0JJj J-J ,i 11 &-J

v V

___ij_^>< 4j__jj _r-'j&- J-J&-J. . . &j-j&_j __,lj_> j 0Lt-j ___-C_.-i I j j&_

O *ij*-J ' *-j*-_j 0 -J "^ J **-""***' J 4l-j * J "' '".'J i_>_r-*> J-» J is^J^ O*--*--* ' * J "' "'i'Jv*/

_}J SJ__> 1 0 __j l___o j jO J l_?&_j 4 j 40 j _j___j 4_i 4_jj_T ^Sjjll-i j 4-jlo I j _ J J

J 0 -' **' lS4">J*V-ş' J-^J *-*l _Sj J-» ** 4_jl_o4_j. . . 4-_-J-J _54_o&Oj4__ j&_j-1-_._.j

_I&__?&J 0l_____i^_ j ,__> 1__ jl j&_> j lj.S'40 l__i 1_J __* &J 4j&__ll_i _Sj 1_J 4_>

4_. J_> Cj J J 40 0 1-j j 4_S _5_--J &_> 4_J i> o i Ci __i l__j J 4 J 4 j 4 j 4_j j_> &_j . . ^j-jO j-SdO

_ji&J J ' 1 J _j_J j-S 40 j 0 l__J*__j 1 jj j __)__> l_i> 40j __** I __J I ____, j ."iiu & j __j

O"J. . . v e ... c . Vl&O &_-> P) i.i.i i l < 4 D ) i _S !__,J 4_i -. 4 0 j &_> ' ' 1 j &_> j_S .

_*, j_ _*_ &_, I j_j ^j I ","i.,, 4 0 4_i j &_< &_j j j_j __% 0 !_______> j &_**, J _j_i j &_, &_, J_>

(_Sj j j 1 j o _; &> & j (j'i'iij S i j j j j__ j_j 40 j j j . . . o j_< 4 0 0 L j 1-j &J j 0 L j j_ & o

J J .1,1) 4. ,. i 4) O * **--J J J >*-> J ' _' ' " * J >-_> * J-S _, 1 .' (_*-- 4 J-J-J &-J < 4 o> l _5 1 J O

. * 0 4 J_J _5 J l-j 4 J J 4 j 4_j <*<.> jO 0 Lj_j 1_S 4_o &_> j 4 )

O-J 1 l-j 1 0 Jjj &-S 4 j 4 'i i &_> 4 0 _S4jI__ijjO 0 l_o__ l_S-_J_-_i J 4-iJ> jj> &_)

_S 4 n 4b j &_) j &_j < 4 j &_) 1 j &.>. , , & j , . . 0 Lj jj __i^-J &_j j-J__-JO J j_j J j _-_>

J 4j_ _______J 01jj!__?jj & o lC. _ ooOji-. _______ j &_> __ij_S ____.4_.4_j _5jjj4__" -J

_ŞOjJ ii' _-J I j 4 0 _ J_J !_J 4_j _5j 4-J _J_J !___, j &_ _j _ J> 4 J l i L_ 4 0 &J JJ__J &_>

J^ < &_) 1 J ?*____> j 4j !__>> J J-S 4 J & 0 .1 ' _--J 1 _ 4 J !____> &_J . . . 0 J_J-J J 4 J ___J» v

_j l-j I 0j 4_j ^j-jljj^O <_j 0I j> j j1oJI_> 4^ 4_, 1_jj _sl j _ş&_jlo&_jlo __'4_j

...0&_-j _jbj> ^_jl__>4_o 4_!)j &_> ^>_j_jj_-J ___*__Jj _. "*" ..' < I &_**> __-J J O -*-='._>-'*- **I- ^. I <*"'.*"'.. *-'-._____J A |_i __, ..,&>&__ 4 J_J 4j 0I-o4jj4l_> Jjj _)' 0 J> & 0 l ,l

0 L Jj_> j 0j_ij__i4_j Io___ojjO _!j_Jj 4j I j 4J 4" 1*1 L&A 4__'0L4_jIj4__j v

0' _____. I j l_J_J I J L __J L__, j J __JJ 1-4) ^sLj-lu J Lj4_S _S__5j4__> J 4jl04_j" V ^.o' j -"-Jj <_;> j f*-- jL ^jj^ 4-1«-^ _J-^> tS-'-J' ' iS-^jV j ^j^j^

j-_-j__ j_*4j O-JJ-* ^-j iSjl-rî-J*1 j'-'jV 4j4_ijLL, _Sj_jj4_j J4j_jjvv V v V v0 1 , "1 *V I 0 & ,11 1 0 &-. j 0aol__Jj_> j ^j--- I_i 4 oJ &-. I_-I_iI_i_i j oj L_4 j j__j j

195 'f

A_il0_.L_.A0 jA_, &J &J.,J -.1 J &__ Ajj2_ tSjrJjAj . . lSJJ-J-'jAJ ...iSjjAjjV

~Jd- J iS-V-j' j'-^ J iSj'j*** ^-V"-- _5_ _-.jO_jLj 0l_ij-O J -LJ&J ^sj&J,V

O I V v'>-'--> 0 '- s,JaJ*jrJJ-S J (__-J--J j*-J J _Sj*0&_)

ol- ---- i jjj J -j--.j-_" __JL 0LI____>o j 0j_,4jj&_? 0L-ij_- Ij&i______ l__jOj_S A 0 ..l "t _4J&_i 4_S L_JJ 4_Sj 40 0 L J_J < 4j4j_j 0JJj J-J ,i 11 &-J

v V

___ij_^>< 4j__jj _r-'j&- J-J&-J. . . &j-j&_j __,lj_> j 0Lt-j ___-C_.-i I j j&_

O *ij*-J ' *-j*-_j 0 -J "^ J **-""***' J 4l-j * J "' '".'J i_>_r-*> J-» J is^J^ O*--*--* ' * J "' "'i'Jv*/

_}J SJ__> 1 0 __j l___o j jO J l_?&_j 4 j 40 j _j___j 4_i 4_jj_T ^Sjjll-i j 4-jlo I j _ J J

J 0 -' **' lS4">J*V-ş' J-^J *-*l _Sj J-» ** 4_jl_o4_j. . . 4-_-J-J _54_o&Oj4__ j&_j-1-_._.j

_I&__?&J 0l_____i^_ j ,__> 1__ jl j&_> j lj.S'40 l__i 1_J __* &J 4j&__ll_i _Sj 1_J 4_>

4_. J_> Cj J J 40 0 1-j j 4_S _5_--J &_> 4_J i> o i Ci __i l__j J 4 J 4 j 4 j 4_j j_> &_j . . ^j-jO j-SdO

_ji&J J ' 1 J _j_J j-S 40 j 0 l__J*__j 1 jj j __)__> l_i> 40j __** I __J I ____, j ."iiu & j __j

O"J. . . v e ... c . Vl&O &_-> P) i.i.i i l < 4 D ) i _S !__,J 4_i -. 4 0 j &_> ' ' 1 j &_> j_S .

_*, j_ _*_ &_, I j_j ^j I ","i.,, 4 0 4_i j &_< &_j j j_j __% 0 !_______> j &_**, J _j_i j &_, &_, J_>

(_Sj j j 1 j o _; &> & j (j'i'iij S i j j j j__ j_j 40 j j j . . . o j_< 4 0 0 L j 1-j &J j 0 L j j_ & o

J J .1,1) 4. ,. i 4) O * **--J J J >*-> J ' _' ' " * J >-_> * J-S _, 1 .' (_*-- 4 J-J-J &-J < 4 o> l _5 1 J O

. * 0 4 J_J _5 J l-j 4 J J 4 j 4_j <*<.> jO 0 Lj_j 1_S 4_o &_> j 4 )

O-J 1 l-j 1 0 Jjj &-S 4 j 4 'i i &_> 4 0 _S4jI__ijjO 0 l_o__ l_S-_J_-_i J 4-iJ> jj> &_)

_S 4 n 4b j &_) j &_j < 4 j &_) 1 j &.>. , , & j , . . 0 Lj jj __i^-J &_j j-J__-JO J j_j J j _-_>

J 4j_ _______J 01jj!__?jj & o lC. _ ooOji-. _______ j &_> __ij_S ____.4_.4_j _5jjj4__" -J

_ŞOjJ ii' _-J I j 4 0 _ J_J !_J 4_j _5j 4-J _J_J !___, j &_ _j _ J> 4 J l i L_ 4 0 &J JJ__J &_>

J^ < &_) 1 J ?*____> j 4j !__>> J J-S 4 J & 0 .1 ' _--J 1 _ 4 J !____> &_J . . . 0 J_J-J J 4 J ___J» v

_j l-j I 0j 4_j ^j-jljj^O <_j 0I j> j j1oJI_> 4^ 4_, 1_jj _sl j _ş&_jlo&_jlo __'4_j

...0&_-j _jbj> ^_jl__>4_o 4_!)j &_> ^>_j_jj_-J ___*__Jj _. "*" ..' < I &_**> __-J J O -*-='._>-'*- **I- ^. I <*"'.*"'.. *-'-._____J A |_i __, ..,&>&__ 4 J_J 4j 0I-o4jj4l_> Jjj _)' 0 J> & 0 l ,l

0 L Jj_> j 0j_ij__i4_j Io___ojjO _!j_Jj 4j I j 4J 4" 1*1 L&A 4__'0L4_jIj4__j v

0' _____. I j l_J_J I J L __J L__, j J __JJ 1-4) ^sLj-lu J Lj4_S _S__5j4__> J 4jl04_j" V ^.o' j -"-Jj <_;> j f*-- jL ^jj^ 4-1«-^ _J-^> tS-'-J' ' iS-^jV j ^j^j^

j-_-j__ j_*4j O-JJ-* ^-j iSjl-rî-J*1 j'-'jV 4j4_ijLL, _Sj_jj4_j J4j_jjvv V v V v0 1 , "1 *V I 0 & ,11 1 0 &-. j 0aol__Jj_> j ^j--- I_i 4 oJ &-. I_-I_iI_i_i j oj L_4 j j__j j

195 'f

j_> | j_jj_> t__J &J 4-J I l__j > J> &_>< 4 J 4 j I j> Aj j 4_-> jj __"&_J*_J &_? j_> &Jv

v _. _-JL i 'i i i j ________> _j i iiVij-o < 1 1 o _5&_j j_ &Oj-__jjj I j &_>

4J l_*_*0__b !-i I j> |__i j -_j jj _0 l_i &_,< I _j A_jjj_ aJv v

J- 4lS l_j j_j>A > j 4 j L _Sj 4_Jj4_SI J< 4 j &_i_Jj J>(0_J 4 jj)v x

j-.S' l_L> 4 j 4__ J l>J) _j l_u> I j l_>< J t_> &>Oj> l_> &j&>

&_>lj j>_0dJ< ___i_j_j L _ jl_- _-___Jj_? _ç--J--J l--> *--?

&_ > I _l _5j J_o &_>< . 4 a I _V'L _-_-__-?__*_ j _5j & j_ __> &__> _s_) &_i

j_jIj_ij_i __*_J 4j40_j_ij> 0 l__, _-S_) <___? _5j_jO j4lj (_Sj_jO ___>"

iJJj j _J__ &-J i_jOj L> ij _ jI_- _S40jj_S ^_oj4_C J &_> j5-l_j4_9O

O ' 4-*JJ? -J-j L j_?L &-_ __j ~jj_ _-_-_ ijj-S' csj-J-j-

L_ij-J i-_r&j Io4j_j_j j&j _si)&_> 4j &__. Ajj-.- _s i-j *__!> jj 0i_-)&_o i-o &-j &J ______* &_j

__________.__lj &J _sj> (_-&_-j-S' j &__> jjO jlj___>4__ __i _sj> &__' -_)__j__i4 0 &_>

4 1 _54j& i j i Q I r>"i iVi i 'i ______ 1 O ____ _> j l_j 4j&_, L j jj u'i iff> _L> 4_j Ol__ojj

0**"JJ J _,"' '" ' ' j J iSj ' J -_*-;JJ> __----L>j-> _S&_: l_J_) lSjJ 4--j _ ' J ' *-* lSjaJ 4JV v/ v* VJ4 -i & &-J&J I 0 4j_j_j j 4_j . . . l-j l-SJ _5j I 0_i&_) I 0-1 ___*_JjJ__T 4_i_Jj |^j-__J

tS ^s -' _ljj4_-j> _JjO j _j-jj> _J jj-jI j j-j-_-* O-^J-*" _s*"""-JJ-' J-^*J **JJ--J*-J

._ _ _J l_w _5jjj i° 4_j _5j_j_L_j I i I o_. I jj __-j l-S&J L I jO &J j I __ I o ", i'j i 'iV

. . . 4 j 4 'i-i j& 0 I j_J j_i _5&> 4 j L

4 < < 4 j 4 j I j> _j U J j j J j _S -i-J _-_ <0 j_> I O &_,j_> j ,--i-3 < J5 &J

a j I j-_j_j __ _1 j &_j & j > > _, < ..' j 1 o & j_j , o_j &> _Sj j-° o j < 'i I j L_i I__j

A > & 0 1 , I < _j_, 1 1 'l Ip . . . 0 l_o_j l_S& j J_| j &_-_> . . . 0 l_o_j LS A " --'J 4_ij>

< 0 9 1 ui lO j >_SI_J 0 L jj j 4j__j _____ J_> . . . 0 j i L j __jj_i4_i j_JJ 4 j i ci

I J 4 j '_-__ 4_j J 0 J J>-J &~ _-J _S I n l ,11 &> 4_) 4_J 4 j L 4 j -__ _J 0_j &> j 4-b

J __* ..'J^ "^' 7**---^ 4 D 1 i l_i I j_> < 1___u**> 4 n i i j 4l_j j_ i 0 I "i j i I J J> (_Sj I 0 jl &_l

J5 & I _50 l jj j j o ' j **-* o ' *> ..> ..' -*-S (jo 0 L j-jlj &J o-^j i a &>j ... jo __Sv v

il i i jCjlj- > j J J J _J I J 4 j 4 'i.,.i 4 0 j 4 <,','. I j j 0 I ,o, i ,Vi &_i 0 Lj 4_j___ijJ &_.)

O I1 J * j ..' "' JJ-*1 4-J ' J o J^* J*°? iSJ^ ^ **' j J j O *-J-^',*' O L j> _sj L>

I _J 1 o j i j _i & 1 i < i "i m'ij j-o &-. __J I j 40 0 L I j . . >0_ij I i 'i I j L A.o i i _ j I J40

< " "j J i &_> ___J ' J-J 0 l-o 4 0 4 o i ') __> I j 40 0 l_ I j ... j j_j 0 l-o j A_j j Ç__>4_j

lS_l ____> A_> __J I J40 0 L 4-, . . J» 4_b j &_, 4 "l j "l _ifl> __J __J L I 4_l J __->&___)

196 ^r

j_> | j_jj_> t__J &J 4-J I l__j > J> &_>< 4 J 4 j I j> Aj j 4_-> jj __"&_J*_J &_? j_> &Jv

v _. _-JL i 'i i i j ________> _j i iiVij-o < 1 1 o _5&_j j_ &Oj-__jjj I j &_>

4J l_*_*0__b !-i I j> |__i j -_j jj _0 l_i &_,< I _j A_jjj_ aJv v

J- 4lS l_j j_j>A > j 4 j L _Sj 4_Jj4_SI J< 4 j &_i_Jj J>(0_J 4 jj)v x

j-.S' l_L> 4 j 4__ J l>J) _j l_u> I j l_>< J t_> &>Oj> l_> &j&>

&_>lj j>_0dJ< ___i_j_j L _ jl_- _-___Jj_? _ç--J--J l--> *--?

&_ > I _l _5j J_o &_>< . 4 a I _V'L _-_-__-?__*_ j _5j & j_ __> &__> _s_) &_i

j_jIj_ij_i __*_J 4j40_j_ij> 0 l__, _-S_) <___? _5j_jO j4lj (_Sj_jO ___>"

iJJj j _J__ &-J i_jOj L> ij _ jI_- _S40jj_S ^_oj4_C J &_> j5-l_j4_9O

O ' 4-*JJ? -J-j L j_?L &-_ __j ~jj_ _-_-_ ijj-S' csj-J-j-

L_ij-J i-_r&j Io4j_j_j j&j _si)&_> 4j &__. Ajj-.- _s i-j *__!> jj 0i_-)&_o i-o &-j &J ______* &_j

__________.__lj &J _sj> (_-&_-j-S' j &__> jjO jlj___>4__ __i _sj> &__' -_)__j__i4 0 &_>

4 1 _54j& i j i Q I r>"i iVi i 'i ______ 1 O ____ _> j l_j 4j&_, L j jj u'i iff> _L> 4_j Ol__ojj

0**"JJ J _,"' '" ' ' j J iSj ' J -_*-;JJ> __----L>j-> _S&_: l_J_) lSjJ 4--j _ ' J ' *-* lSjaJ 4JV v/ v* VJ4 -i & &-J&J I 0 4j_j_j j 4_j . . . l-j l-SJ _5j I 0_i&_) I 0-1 ___*_JjJ__T 4_i_Jj |^j-__J

tS ^s -' _ljj4_-j> _JjO j _j-jj> _J jj-jI j j-j-_-* O-^J-*" _s*"""-JJ-' J-^*J **JJ--J*-J

._ _ _J l_w _5jjj i° 4_j _5j_j_L_j I i I o_. I jj __-j l-S&J L I jO &J j I __ I o ", i'j i 'iV

. . . 4 j 4 'i-i j& 0 I j_J j_i _5&> 4 j L

4 < < 4 j 4 j I j> _j U J j j J j _S -i-J _-_ <0 j_> I O &_,j_> j ,--i-3 < J5 &J

a j I j-_j_j __ _1 j &_j & j > > _, < ..' j 1 o & j_j , o_j &> _Sj j-° o j < 'i I j L_i I__j

A > & 0 1 , I < _j_, 1 1 'l Ip . . . 0 l_o_j l_S& j J_| j &_-_> . . . 0 l_o_j LS A " --'J 4_ij>

< 0 9 1 ui lO j >_SI_J 0 L jj j 4j__j _____ J_> . . . 0 j i L j __jj_i4_i j_JJ 4 j i ci

I J 4 j '_-__ 4_j J 0 J J>-J &~ _-J _S I n l ,11 &> 4_) 4_J 4 j L 4 j -__ _J 0_j &> j 4-b

J __* ..'J^ "^' 7**---^ 4 D 1 i l_i I j_> < 1___u**> 4 n i i j 4l_j j_ i 0 I "i j i I J J> (_Sj I 0 jl &_l

J5 & I _50 l jj j j o ' j **-* o ' *> ..> ..' -*-S (jo 0 L j-jlj &J o-^j i a &>j ... jo __Sv v

il i i jCjlj- > j J J J _J I J 4 j 4 'i.,.i 4 0 j 4 <,','. I j j 0 I ,o, i ,Vi &_i 0 Lj 4_j___ijJ &_.)

O I1 J * j ..' "' JJ-*1 4-J ' J o J^* J*°? iSJ^ ^ **' j J j O *-J-^',*' O L j> _sj L>

I _J 1 o j i j _i & 1 i < i "i m'ij j-o &-. __J I j 40 0 L I j . . >0_ij I i 'i I j L A.o i i _ j I J40

< " "j J i &_> ___J ' J-J 0 l-o 4 0 4 o i ') __> I j 40 0 l_ I j ... j j_j 0 l-o j A_j j Ç__>4_j

lS_l ____> A_> __J I J40 0 L 4-, . . J» 4_b j &_, 4 "l j "l _ifl> __J __J L I 4_l J __->&___)

196 ^r

_SJ -*"" _ŞJ ..' ' ' _ I- JJ-** _5L> -SJ _Jj_jj &_ j 4_i 4_) _ji I " - ^ ft a_j j_C

_S-

4_

4J 1 _____ I -JS" <! JJ-**1 JJ_- >- V |

j_9 ______> j-JO J J-J

O '

4_

0_i__jj_j _lS i_S&_i40 I j 4j"i Ûi j 4 > 4_o40j4__i j 4_j -_L_ 4-C _-___) 4__" _S4j4_j

4 0 4_j 0l__>4-o l_o 4_j &_*>... I j_i40 _;l__j !___ _Sjj__. _-_-JJ L> &_, _"0j j-S'

O' ^J-"-

,-jli__Jj

______ _;1-_, ; Oj-S* 0I_jjI j La> jl J-J-Ç&-J _-j o'--Jj-> «j'-'-_vj->J&_)l_o40 &-o__J 4l_>- 4_i4_iI_i "_!&__* j 4_j & j &_. j_> "î O j_-" Ol_oj>

J J-0 4 _> _ j40l_jjj 0 L 40 4-S 4_>4jl0 j &_j _:_» &_S < 0 ..' *' ..' " J&o j I j _5&-j! j Aui ij-S _s&_?j j_T j I j & j I o &_i jj-S-j j _5j>l_ilo

JJ Û-J &__ &_-> &_J I j 4_t j 4 o i i _S j 1 J I --_> &_> 1 j &_S &_i L _JJ &_>*j_l_u> 4 A-J A_> &_L>

i . . . 00 j_S &0 0 lJj 4 0 4J j40 J 4 j I J l_j J IJ 4 0 jlj 0» **-*-S 4 j J>

. _SJ> ___*" 4 J i*i 'l l 'll l 4_J I j I 0 J <__ -10 _5_j__j Jl _j_i 4 < l __> 4_i IJ

J_jl J-JJ-J _5_J4j4_il_j &__- 4 -, 4j4jl J> 4_jj La j_ __< -__._ &_?

jjj4jl_i_jl > &_> I

I c <? Ijjj-o 0--J-** _$* L lS4-J p-1 4-a-jj tSjj-1 .-r1 '--* j J-9V

ijojl__j ^ S ' 4) _S&>'l 4

j_, I j_j j_> _ _J .1., O "-**-* tS " 4 j-j o &_>

4 q a * 4___j 4 j &J _--_ ö_ul_> JJ _S"*- 1-9 &j> l_> l_J

~^>__> 4_J__o J_> l_j A_9j_9 4 J -J l_j&>&J&_aj4_o

4 j l JJ 4l-I _Ş_J &-_* _^j 4_o 4_J J> &jj_S _S l-J ; 0l__jj J &_> J_> &_l J JJ) &_> !->_-____,v

0 L&0 4 j 4_J0j_S -_, &_J l-_" &_j j ^j_J> j 4l_j j ^ j) !_> 1_> &_j L J &_J 4_S 4-j4jlO

J l_?j 4 0 j ___&__ j J !_j &_> _j_j j___j &( J L) 4_S _ __<4 j L j_*>4 j __J 4 0 ... ijj

&__j l_o_J> l_j_j I j 4 J 4j 4_j. . ___i j__j 1 j-J__*5 _--lj J _ I ' _-J L> J lo 4 jl Jj 40

Jj> j l_>*L> ^l--- 4_ IJ_>ji j

i ' ---* iV---j i^> '-**-=>L^ O

c *Ç> *** lv*j o &_>j & j 4 j &_i j> . >Jj-J O ' - J-**

. J J > 4jljl jj j40 4_j j 4 O J 'l l l 4 0 4-j I J & j ___>

&J4j4j __U_J J_ . . . 0l___*0LjJ_ j_l>4__

jjji.jcJt_!i i _j i l__*4,L iS^ L 4j <

_S 4_o 40 j &_w jo i _5ji__jij_, ____ojj 0 ___> &>j &__ 0-=" jrfj l_-> _> 4 0 L LJo

J&_ &J |0_J__J <4j_j40_jjOj j_J j-JJ O-'-'J*"** **J^*-J iS'-^J "*--J (^-"JJ^ **- _-*"* " ' *'

v v v ** '__j_l___4 0 a< _ . . a.\ a.\ ,-. . I a . l__Aj&_V v

-______, _J _jOj4_> __Ja_>A_J AjA_jl_oJo ^SAjA-j

,1-

JJ- JJ' , _-?" _s-^

_, __ij Jllj j l_> Jj l_> "*_->_ 0I_j4j4_. __J ____, 4 0 j LIj_j 0 LoJ I-S-JJ >v V

__ _oJo &__j 0I_j4j 4_j _5 l-jl jj O&J __J' jl Jj-J J5-J 4_j _j 1 __, &_) j 4l_j

04__; j j-J-flo

197 'Y

_SJ -*"" _ŞJ ..' ' ' _ I- JJ-** _5L> -SJ _Jj_jj &_ j 4_i 4_) _ji I " - ^ ft a_j j_C

_S-

4_

4J 1 _____ I -JS" <! JJ-**1 JJ_- >- V |

j_9 ______> j-JO J J-J

O '

4_

0_i__jj_j _lS i_S&_i40 I j 4j"i Ûi j 4 > 4_o40j4__i j 4_j -_L_ 4-C _-___) 4__" _S4j4_j

4 0 4_j 0l__>4-o l_o 4_j &_*>... I j_i40 _;l__j !___ _Sjj__. _-_-JJ L> &_, _"0j j-S'

O' ^J-"-

,-jli__Jj

______ _;1-_, ; Oj-S* 0I_jjI j La> jl J-J-Ç&-J _-j o'--Jj-> «j'-'-_vj->J&_)l_o40 &-o__J 4l_>- 4_i4_iI_i "_!&__* j 4_j & j &_. j_> "î O j_-" Ol_oj>

J J-0 4 _> _ j40l_jjj 0 L 40 4-S 4_>4jl0 j &_j _:_» &_S < 0 ..' *' ..' " J&o j I j _5&-j! j Aui ij-S _s&_?j j_T j I j & j I o &_i jj-S-j j _5j>l_ilo

JJ Û-J &__ &_-> &_J I j 4_t j 4 o i i _S j 1 J I --_> &_> 1 j &_S &_i L _JJ &_>*j_l_u> 4 A-J A_> &_L>

i . . . 00 j_S &0 0 lJj 4 0 4J j40 J 4 j I J l_j J IJ 4 0 jlj 0» **-*-S 4 j J>

. _SJ> ___*" 4 J i*i 'l l 'll l 4_J I j I 0 J <__ -10 _5_j__j Jl _j_i 4 < l __> 4_i IJ

J_jl J-JJ-J _5_J4j4_il_j &__- 4 -, 4j4jl J> 4_jj La j_ __< -__._ &_?

jjj4jl_i_jl > &_> I

I c <? Ijjj-o 0--J-** _$* L lS4-J p-1 4-a-jj tSjj-1 .-r1 '--* j J-9V

ijojl__j ^ S ' 4) _S&>'l 4

j_, I j_j j_> _ _J .1., O "-**-* tS " 4 j-j o &_>

4 q a * 4___j 4 j &J _--_ ö_ul_> JJ _S"*- 1-9 &j> l_> l_J

~^>__> 4_J__o J_> l_j A_9j_9 4 J -J l_j&>&J&_aj4_o

4 j l JJ 4l-I _Ş_J &-_* _^j 4_o 4_J J> &jj_S _S l-J ; 0l__jj J &_> J_> &_l J JJ) &_> !->_-____,v

0 L&0 4 j 4_J0j_S -_, &_J l-_" &_j j ^j_J> j 4l_j j ^ j) !_> 1_> &_j L J &_J 4_S 4-j4jlO

J l_?j 4 0 j ___&__ j J !_j &_> _j_j j___j &( J L) 4_S _ __<4 j L j_*>4 j __J 4 0 ... ijj

&__j l_o_J> l_j_j I j 4 J 4j 4_j. . ___i j__j 1 j-J__*5 _--lj J _ I ' _-J L> J lo 4 jl Jj 40

Jj> j l_>*L> ^l--- 4_ IJ_>ji j

i ' ---* iV---j i^> '-**-=>L^ O

c *Ç> *** lv*j o &_>j & j 4 j &_i j> . >Jj-J O ' - J-**

. J J > 4jljl jj j40 4_j j 4 O J 'l l l 4 0 4-j I J & j ___>

&J4j4j __U_J J_ . . . 0l___*0LjJ_ j_l>4__

jjji.jcJt_!i i _j i l__*4,L iS^ L 4j <

_S 4_o 40 j &_w jo i _5ji__jij_, ____ojj 0 ___> &>j &__ 0-=" jrfj l_-> _> 4 0 L LJo

J&_ &J |0_J__J <4j_j40_jjOj j_J j-JJ O-'-'J*"** **J^*-J iS'-^J "*--J (^-"JJ^ **- _-*"* " ' *'

v v v ** '__j_l___4 0 a< _ . . a.\ a.\ ,-. . I a . l__Aj&_V v

-______, _J _jOj4_> __Ja_>A_J AjA_jl_oJo ^SAjA-j

,1-

JJ- JJ' , _-?" _s-^

_, __ij Jllj j l_> Jj l_> "*_->_ 0I_j4j4_. __J ____, 4 0 j LIj_j 0 LoJ I-S-JJ >v V

__ _oJo &__j 0I_j4j 4_j _5 l-jl jj O&J __J' jl Jj-J J5-J 4_j _j 1 __, &_) j 4l_j

04__; j j-J-flo

197 'Y

4 _________ 4 j&_j A_l I j I 0 A j_l_l J&J Ij &_jI__. __> __ l_i__J A_? j)&_ti __,__. Ij_j l_j

O 4_S 4 0 4 j l , 0 l_j jl > l__J J O j '* *'*i * J 4*J> I >_vp_'

V V

. . . o--j-j __='' l-*-* -S-O -"_>" 4_jI->_Ia_> j&Jj o '---"' jj *j*^'--j'*-^-jj* *-->

v v vO ' J&-_ - -J &__* _5_-&0 4_<l.__.j_r jAlj _S&_C l___i _SOj 4_j j_> J *_-l_j lJ. j__J&_i

OJJ -* '-j'-JJ* j'-J lS-^J--* J -__-__" J5 &J .0jl j>40 j_> _j I j l-j &_>&_, 4 jl_o

.r - ' 'O -i d «_> j <_wj A-j .-_-& jj t)j)ûjljjj> <___j jj <XJ O -l-_j_il t___"

k v

.-j -1j <V__? a£J A^jJ Aj>aj_J J J l-J -Uj dL-i I-j ^^pj-jjJ l-_a Û_j tUi^j^S ^-J-w ^J*Lj

- j *^ jj "» (-9 A ij JH j A-mij) *Cj__J-joJ_ iSj't_rJ'--*' _s*---,j*'-*-Jji

1-0 4-j jo 1-o < _0 j____9 &___> __o 4_j_*""*

jpj__9j_,__j<

_j &J __S> _Sj j j 0 j_j j> _SJ_, 0 I j 4_j _5&J 4lj Oj__"JJ-

lj 41 ___, &>_J _-9 &__. I _j*_J 4_? o 4__ jjj) ___OJ-*- O 'J'iSJ>

-SJJ-

-0 _5j I I-J&jj'. !&_.

_________ 4_j ___>

jj-j -Sj'-^_Wji-> l-J 9 l-J &J «

' I j l-o JJ J A-J . . . 0 lJJ ' jjIj _-__. I-S __ L_ j ____ &_» J o'-=»j-i&Jjlj &J JJJ_> Jj40 4-_,j40 _54 j 1 j lj ^jjj 40 ,_S4_vl_j4__ (JJ__>jj"0 4_j

I jO j ____ j &_> &_jj_> _> I O &J I 0_ij> _ J l-S &J _S&_J I j 4_j < & j 4_j 4-jj I JJJ-J

_> 4-j 0 l-jj 1.0 J _jj__S J i__i_Vj JJ_J_J jJ-J 4_3> 0 l_l J> _Sj ___i J> J l_J ____j4l_>_S

VS j'-»o'j4-

*-J |_>J 40 4__" JJ+' l-j &-_J&>&> j Jj> &_> J_ 4_J __J &_> . .- v

_. i iii >_j j ___> __-. I _j _sj j> 4 o _sj_Sj __t j_j j o J J ' * -^ '**-' 4J jj' * ^ J l**

* JJ > ' JJJJ-J _Scl ° J &-j1-J''> 'JJ> 4_S < 4 J 4 j I J_> &_> j &_S j_j L_S4_J_J &_) . . . J J J

L__j 4_3) j_S& j 0 4 0_J _j_ij>_XJ4 0 __> &_,0&_L>

o'j'-J_v 4.J

_._» a t_5û_) A_-_a_J a '-rJ3-J

lo |4_0

0__l _J

4jl_> 4j_>4;« &J

___,>> _jl__J__JJj-o4-

J- l_--J '

S&J&J j4j4_j|jl_jV

j &_> -_,LjO Aj_lj

tJJH"jIj_.j_.j__J o j_> 0 I_j L !_»_ & j A'_-i_jj> 0 L &_>j) &_? _sj_iO j &-> ^sj-io &__'

1-JjjJ __J 4_J I-J jCj4_i ,_s ____>_,

A_i I j_j &-j _50jj_S 4-j j _-_> jjjAO _->

0l0jj_^ j_j_Jl__*4 0 I__jl____j 4__"l_>

4 _i I 0 j> J-J&J __J-j4_oj> L__9 I j

fJJ?J*'i

198

jOaJ I jAl_> ___) I j |»l j fJHJ IA«L.u L*A - «__j JJ iS'J' «___* , AJb

n

4 _________ 4 j&_j A_l I j I 0 A j_l_l J&J Ij &_jI__. __> __ l_i__J A_? j)&_ti __,__. Ij_j l_j

O 4_S 4 0 4 j l , 0 l_j jl > l__J J O j '* *'*i * J 4*J> I >_vp_'

V V

. . . o--j-j __='' l-*-* -S-O -"_>" 4_jI->_Ia_> j&Jj o '---"' jj *j*^'--j'*-^-jj* *-->

v v vO ' J&-_ - -J &__* _5_-&0 4_<l.__.j_r jAlj _S&_C l___i _SOj 4_j j_> J *_-l_j lJ. j__J&_i

OJJ -* '-j'-JJ* j'-J lS-^J--* J -__-__" J5 &J .0jl j>40 j_> _j I j l-j &_>&_, 4 jl_o

.r - ' 'O -i d «_> j <_wj A-j .-_-& jj t)j)ûjljjj> <___j jj <XJ O -l-_j_il t___"

k v

.-j -1j <V__? a£J A^jJ Aj>aj_J J J l-J -Uj dL-i I-j ^^pj-jjJ l-_a Û_j tUi^j^S ^-J-w ^J*Lj

- j *^ jj "» (-9 A ij JH j A-mij) *Cj__J-joJ_ iSj't_rJ'--*' _s*---,j*'-*-Jji

1-0 4-j jo 1-o < _0 j____9 &___> __o 4_j_*""*

jpj__9j_,__j<

_j &J __S> _Sj j j 0 j_j j> _SJ_, 0 I j 4_j _5&J 4lj Oj__"JJ-

lj 41 ___, &>_J _-9 &__. I _j*_J 4_? o 4__ jjj) ___OJ-*- O 'J'iSJ>

-SJJ-

-0 _5j I I-J&jj'. !&_.

_________ 4_j ___>

jj-j -Sj'-^_Wji-> l-J 9 l-J &J «

' I j l-o JJ J A-J . . . 0 lJJ ' jjIj _-__. I-S __ L_ j ____ &_» J o'-=»j-i&Jjlj &J JJJ_> Jj40 4-_,j40 _54 j 1 j lj ^jjj 40 ,_S4_vl_j4__ (JJ__>jj"0 4_j

I jO j ____ j &_> &_jj_> _> I O &J I 0_ij> _ J l-S &J _S&_J I j 4_j < & j 4_j 4-jj I JJJ-J

_> 4-j 0 l-jj 1.0 J _jj__S J i__i_Vj JJ_J_J jJ-J 4_3> 0 l_l J> _Sj ___i J> J l_J ____j4l_>_S

VS j'-»o'j4-

*-J |_>J 40 4__" JJ+' l-j &-_J&>&> j Jj> &_> J_ 4_J __J &_> . .- v

_. i iii >_j j ___> __-. I _j _sj j> 4 o _sj_Sj __t j_j j o J J ' * -^ '**-' 4J jj' * ^ J l**

* JJ > ' JJJJ-J _Scl ° J &-j1-J''> 'JJ> 4_S < 4 J 4 j I J_> &_> j &_S j_j L_S4_J_J &_) . . . J J J

L__j 4_3) j_S& j 0 4 0_J _j_ij>_XJ4 0 __> &_,0&_L>

o'j'-J_v 4.J

_._» a t_5û_) A_-_a_J a '-rJ3-J

lo |4_0

0__l _J

4jl_> 4j_>4;« &J

___,>> _jl__J__JJj-o4-

J- l_--J '

S&J&J j4j4_j|jl_jV

j &_> -_,LjO Aj_lj

tJJH"jIj_.j_.j__J o j_> 0 I_j L !_»_ & j A'_-i_jj> 0 L &_>j) &_? _sj_iO j &-> ^sj-io &__'

1-JjjJ __J 4_J I-J jCj4_i ,_s ____>_,

A_i I j_j &-j _50jj_S 4-j j _-_> jjjAO _->

0l0jj_^ j_j_Jl__*4 0 I__jl____j 4__"l_>

4 _i I 0 j> J-J&J __J-j4_oj> L__9 I j

fJJ?J*'i

198

jOaJ I jAl_> ___) I j |»l j fJHJ IA«L.u L*A - «__j JJ iS'J' «___* , AJb

n

j JJ&0 p _____-!.£A_L> jj_>&_> _jljA__ _JOj^ j-_-*l 0 &J ,__!__>jj, Aj_L> &J

... AjOj_S_jij> 4_j l_j !___, j I o |_s&j__,

O -J * *'* J "-^j*--' jjj i__ri--'j -V :_rJjj *-j*-"--J _ pl j*"i<&-jV

j&__ _ _» _î4 jjj a "i i"i j &_> j_» __j &_j &j & i'i j i _jjj_> j __i I j&j l-ia_j &_, jV

O o 1 j j o L1j *"' *>-*_>--' o -8J-*I 'j-j'-j j i_--J'jj-* -1l--' j j> ' I j I *> .__J & - __J l-O 4_j J OJJ^ j * *-' * *>V.' ' _-_Jj_Sj-_ J Q-J J 4 **>iV> l.,l &_*> ^_J I j&O

.... 4_jlo& jljlo 4j_j_i-J l-o 4-i j A_J _SAjj_u j OjOAO _!&_> J L A-i _s'_J A-oj&_J j l_> j j l_> A__*

j j _--__j._j-_i 0 l__>A_o l_o A_j 4jL Aj A_j I j A_J 40 __ l_S*& j l __ __--J J _4_>

. . . O j _) 4 0 __J _) I J 4_i &_S j 4 j 4 j_j 4 0 i <"l..l 9 0 I J-J 4-J

4_ J 0J-J J o-i l_ I j I_jI-_>4j 1 04 j_j_j J&_?_J 0 t__T&_o l_o 4lj 40jj 40jj.... Oj _*40&_j 0 1_j_J&_> 0Ij&_i__j 4_j _jl____J0l_jlj l___il_j j i" ""

_S4-__>Jj--> J __J J 0JJ J I*. 1 J 0 I-S&-0 1-0 4_j Ijl_jJ&-Sj40 0 l_ij_j 4_S ____--" I _S 4 j I Ov V

Q i. ,ii i i i ,'_^-J 4 l_o 1-0 4_j J &-J __S_ij_Sj-0 0I_jj_j < 4 j l_o 4_J _i 0l_l_jljl_>

j > j A__ &_J _jVii 'i 1 j &_i * * . A j I j A j l_j _Şj jj. .'ii j 4 < i ' ^S j j_l _j &_> &_j A-J A j Lj

tjJj J 'i jjj-AO ^Sj jj j A_l Aj JfeJ j AlS _5&^j1_jj_> A jO_l_) j &_i _S L_jV * '

A > **»j_> _*_|j-? J l_j___j j &-_> 4" > Ol_ij-o4_» 0J > c5j ' j-^-Jj jJ tSj Lo J40

J_ J

V

4j4_ _____ I -> Oj_oj4_i O"1 J 01-j___j J 4j4_iOj_** j_i 0 1_j-jl__>4j I j-S'&j A i*S l>

4J _4 jl 0 4-j . . .0j_ij_jJ&-b 0l_j*_J _j40 0 b_____>j 4_C6 0 L J> _J j4j l_J &-J

0 L-J j Lj 4 0 j jji ____J 0 l_j j l_> jj 4_i 1_o j__> I J_ 4lS 0 4_j I j 4_j 0 I 0-j L_j40j 4_iV

j a fl> . . .0 L j> _-o 40 j &_, __çj I j-o &_»!__ __jjOj 4l_>- ___-j_j &> |__*»-L_> &J o^j 4-__j

OLj-0jj0 4 j &>l 0 &_j (0_!&_J .. . 0 j_j j J j ... I j _ j l_Jj 40 j_j 0 L 40_j4j &-_

&J jOjLj_j 0l_i40 jl040 JjjJ 0I ><j l&jjj ' I .\<i"i L&jl > -J _S4jl_>j4_*

< & J __-__>->JJ J _g Ji\ 'lit) J l-j 4_jj I j> 4_j 4_j l-o-j 4_*6 L_-l_l~ . . . _jO j 1 4 0 0 lJJ I J

a < _s&_ilj__i ... lo_i&j&__ J&_? &J ...0jL &j&__I__C&jIo ___J &_j j&_>

J A A_J 0 l-J A_jjj-o_j <0 I 0_j !_->_-. jO___o j 4_5_>J_J j L &J j 0jlj_S j L jj

J L A_i i5dJJ-g "-^Jj **iJJOA^' 0'jJ""j'-?' J 4j'-° 4j4jl-_>&jlo __jj_i j _J. _J l-_>4 0 '** "»''' lSj'-*J"J -^ J 'J*jlj*' ---40 jLo*-11 4_j'-J-J_-_>' J4_J

, . . . Oj_j 0I _____-!___. 4 j j l,,'j.Tig> 0I_____jl__j4j ___jj_i' jOjA-i 0I__>A_oL_lJv v v

o' s^J iS*i -O*^-* *'JJJ "jj û'j'-? _*-^»jI,j*Jî4 iS1' *&*j**- ¥*

199 V.

j JJ&0 p _____-!.£A_L> jj_>&_> _jljA__ _JOj^ j-_-*l 0 &J ,__!__>jj, Aj_L> &J

... AjOj_S_jij> 4_j l_j !___, j I o |_s&j__,

O -J * *'* J "-^j*--' jjj i__ri--'j -V :_rJjj *-j*-"--J _ pl j*"i<&-jV

j&__ _ _» _î4 jjj a "i i"i j &_> j_» __j &_j &j & i'i j i _jjj_> j __i I j&j l-ia_j &_, jV

O o 1 j j o L1j *"' *>-*_>--' o -8J-*I 'j-j'-j j i_--J'jj-* -1l--' j j> ' I j I *> .__J & - __J l-O 4_j J OJJ^ j * *-' * *>V.' ' _-_Jj_Sj-_ J Q-J J 4 **>iV> l.,l &_*> ^_J I j&O

.... 4_jlo& jljlo 4j_j_i-J l-o 4-i j A_J _SAjj_u j OjOAO _!&_> J L A-i _s'_J A-oj&_J j l_> j j l_> A__*

j j _--__j._j-_i 0 l__>A_o l_o A_j 4jL Aj A_j I j A_J 40 __ l_S*& j l __ __--J J _4_>

. . . O j _) 4 0 __J _) I J 4_i &_S j 4 j 4 j_j 4 0 i <"l..l 9 0 I J-J 4-J

4_ J 0J-J J o-i l_ I j I_jI-_>4j 1 04 j_j_j J&_?_J 0 t__T&_o l_o 4lj 40jj 40jj.... Oj _*40&_j 0 1_j_J&_> 0Ij&_i__j 4_j _jl____J0l_jlj l___il_j j i" ""

_S4-__>Jj--> J __J J 0JJ J I*. 1 J 0 I-S&-0 1-0 4_j Ijl_jJ&-Sj40 0 l_ij_j 4_S ____--" I _S 4 j I Ov V

Q i. ,ii i i i ,'_^-J 4 l_o 1-0 4_j J &-J __S_ij_Sj-0 0I_jj_j < 4 j l_o 4_J _i 0l_l_jljl_>

j > j A__ &_J _jVii 'i 1 j &_i * * . A j I j A j l_j _Şj jj. .'ii j 4 < i ' ^S j j_l _j &_> &_j A-J A j Lj

tjJj J 'i jjj-AO ^Sj jj j A_l Aj JfeJ j AlS _5&^j1_jj_> A jO_l_) j &_i _S L_jV * '

A > **»j_> _*_|j-? J l_j___j j &-_> 4" > Ol_ij-o4_» 0J > c5j ' j-^-Jj jJ tSj Lo J40

J_ J

V

4j4_ _____ I -> Oj_oj4_i O"1 J 01-j___j J 4j4_iOj_** j_i 0 1_j-jl__>4j I j-S'&j A i*S l>

4J _4 jl 0 4-j . . .0j_ij_jJ&-b 0l_j*_J _j40 0 b_____>j 4_C6 0 L J> _J j4j l_J &-J

0 L-J j Lj 4 0 j jji ____J 0 l_j j l_> jj 4_i 1_o j__> I J_ 4lS 0 4_j I j 4_j 0 I 0-j L_j40j 4_iV

j a fl> . . .0 L j> _-o 40 j &_, __çj I j-o &_»!__ __jjOj 4l_>- ___-j_j &> |__*»-L_> &J o^j 4-__j

OLj-0jj0 4 j &>l 0 &_j (0_!&_J .. . 0 j_j j J j ... I j _ j l_Jj 40 j_j 0 L 40_j4j &-_

&J jOjLj_j 0l_i40 jl040 JjjJ 0I ><j l&jjj ' I .\<i"i L&jl > -J _S4jl_>j4_*

< & J __-__>->JJ J _g Ji\ 'lit) J l-j 4_jj I j> 4_j 4_j l-o-j 4_*6 L_-l_l~ . . . _jO j 1 4 0 0 lJJ I J

a < _s&_ilj__i ... lo_i&j&__ J&_? &J ...0jL &j&__I__C&jIo ___J &_j j&_>

J A A_J 0 l-J A_jjj-o_j <0 I 0_j !_->_-. jO___o j 4_5_>J_J j L &J j 0jlj_S j L jj

J L A_i i5dJJ-g "-^Jj **iJJOA^' 0'jJ""j'-?' J 4j'-° 4j4jl-_>&jlo __jj_i j _J. _J l-_>4 0 '** "»''' lSj'-*J"J -^ J 'J*jlj*' ---40 jLo*-11 4_j'-J-J_-_>' J4_J

, . . . Oj_j 0I _____-!___. 4 j j l,,'j.Tig> 0I_____jl__j4j ___jj_i' jOjA-i 0I__>A_oL_lJv v v

o' s^J iS*i -O*^-* *'JJJ "jj û'j'-? _*-^»jI,j*Jî4 iS1' *&*j**- ¥*

199 V.

' <i "' '*' J J-o &_> jj-_____j < AjA_iJI_oj> <i 'i I pjj_" j l_> 4_j ___iI_jj____l> j AjOj-5v v v ^

_______ j_> &_j _sj j__ &_> _sj I j>j j &_. l_j_Jj j __j4 0 j I j a_j &_j_lj_? &___>&> j 4_j

J,__

4jj,

_ &__- ^ <** » Ll_0 j &_. l___ijJj |0_l &_>

&0

_ ._

& . 4-

_S&J L_ * 4w_jj-__j&_> _Sj_>j_> J ,__jJ J __-"-> J <">..' ' ___-

j j & 0 i " i ii. &_o j j.

-V __--" j -*j

,-JL

__)>_ ts*-J*&0 I__jl_i4jl_l_

_-_! Jj4_jjjj, J-o

4_o 4_j &-J &___> J

41 4 j 4 'l 'i i i i 0 I J J> J 0

_jl Ji1 J^J JJ-H 40

O' J-JJ (JJJ J_* >_J 4> l-jl-Jj &J 0 l_j l_o 4_o-J_J _ j !_> &_ 4j4j_l_i40 0JJJ O » J*"^> &.

J A*. '. \ .V.

___ &-£ _s__jl jl___,l jL

_lj40 OJJJ O1

- J

_-_

i_-J-Sjj j *-' ''J*?

*-jj4J-,j^j*-j' J _s-**J J*^ 4-J J i1'*-^S &J J_0 _-____> &J ,_,. &_S j l_J j 4 0 0 1-0 J>

_l_J _ J 0"jj * O - ' -*'** J ** J "*' L5-J 1 j j>j J ?J _>

______ 0_j &> j &J > j

J*~ ' J-* OJ"? J "-J-1"

_4j . -* J^* i_r.j__.__j

V J-^J- J-*- o i-__.

(_w_o Û-J _-S ___> JJj A J A__i j \Jj I «i û_. __;> ' JV

j_j &_jl_j___,4j __.j4_) j4_j _j I O l_-> LI 01

OJJ

->' ,'-j r-U^Jj4*_ j A_j ,-__> I j I_j *_j (-_j-___.dj ojJ (_5-._. j A_g j l_j ûJ j jj I -S rt lii

A k_> j û J j -X-J _3 l«_i d j AJ A__jj -Jki jûjljl i (_9JJ '-> ^. <** v_Wj_]jJ û-j J OJ'^-^iJ> -J- i <X__-» _LJ i-__j i L_ J OJ

û*ij J d J j a CpJ-J

4j&_ __ jj__. J L_

,l__<

,&-?

i &__ -_jI-S&jjj j ___ !__-_*> j'-SjjJj _Sj-> -V 0-*^J '** J _,i _--V *-J J-^ O *-***O-^J*

»-_-o j û ki j_i-o j-5 6 j j I J <i_j I J iç^3^ - j »^j '---j -*--*» û j jj **J--* 3 ö »J_J -^ijdS ^j-_>--_j A-__r.

__&_- JJJ

a l-o û-j A \ LJ

-oUj^JJ l o& j_j_i _Sj&_j ____J&-J j 4_j) &J- i'.

'ts-1^ 40 I __T 4_o L &_> 4 ', L &J __J 4 ',

___)__, &J iij I O j4_> &__" 0l_jj d__o I j 4_j _; _u_TI ---> _J l-J-J __j L_jj I O _Sj A. i j iii

0 I j j ? j-S 4 j 4_S _ _j*_J j &0j &_, &__, L j -J < & j L j_S I o ___"_ j I oJ j < * L

j 4 l l ,i,ii j & i 4 "l"t m'i ..' &_> 4-S . . . 0 j I O &_j _ j __ O J *** J ^-^ !"> i'iJ,.>fr> &-S ^-J &_j J J

,_S4>J_J ;0 l__j, L û J) t-_-J Lyj dL> J) I -i ^j L_l J J wV, ,1 J Cj jS ^ I _1__0 I j l_--J J

JJ- j i )..» j &> _*& . j J I o Lj4_? j &_J ^-j-S j!_jj40 0 Loj> O-* 4_-_j_, 4 j &_.

i __j_i__> j j j i 1 &_> 0 L j j^ 4_b&j4 ___jjl_-> &.^'ijfl> Lj&_? &__'__. IjAO 0 I,

;&_>,&_, A"i.,, i 6i L &_> 4__* ,Ç4_J 3-f O^fJ 4_9 l_j &_> l___o L

jj_ j» aJ &_>!_> - I û a Aj_jj_* 0l_iAjj:JJ-1 J __> _J kj-S* j L j & > j j-o 4_*>

_, I _-j-__> j L> j 4_j _sj L> _ L__> 4-j 0-T--J j , &>_j o ' -*- J-*** ' * --"--* *

200

' <i "' '*' J J-o &_> jj-_____j < AjA_iJI_oj> <i 'i I pjj_" j l_> 4_j ___iI_jj____l> j AjOj-5v v v ^

_______ j_> &_j _sj j__ &_> _sj I j>j j &_. l_j_Jj j __j4 0 j I j a_j &_j_lj_? &___>&> j 4_j

J,__

4jj,

_ &__- ^ <** » Ll_0 j &_. l___ijJj |0_l &_>

&0

_ ._

& . 4-

_S&J L_ * 4w_jj-__j&_> _Sj_>j_> J ,__jJ J __-"-> J <">..' ' ___-

j j & 0 i " i ii. &_o j j.

-V __--" j -*j

,-JL

__)>_ ts*-J*&0 I__jl_i4jl_l_

_-_! Jj4_jjjj, J-o

4_o 4_j &-J &___> J

41 4 j 4 'l 'i i i i 0 I J J> J 0

_jl Ji1 J^J JJ-H 40

O' J-JJ (JJJ J_* >_J 4> l-jl-Jj &J 0 l_j l_o 4_o-J_J _ j !_> &_ 4j4j_l_i40 0JJJ O » J*"^> &.

J A*. '. \ .V.

___ &-£ _s__jl jl___,l jL

_lj40 OJJJ O1

- J

_-_

i_-J-Sjj j *-' ''J*?

*-jj4J-,j^j*-j' J _s-**J J*^ 4-J J i1'*-^S &J J_0 _-____> &J ,_,. &_S j l_J j 4 0 0 1-0 J>

_l_J _ J 0"jj * O - ' -*'** J ** J "*' L5-J 1 j j>j J ?J _>

______ 0_j &> j &J > j

J*~ ' J-* OJ"? J "-J-1"

_4j . -* J^* i_r.j__.__j

V J-^J- J-*- o i-__.

(_w_o Û-J _-S ___> JJj A J A__i j \Jj I «i û_. __;> ' JV

j_j &_jl_j___,4j __.j4_) j4_j _j I O l_-> LI 01

OJJ

->' ,'-j r-U^Jj4*_ j A_j ,-__> I j I_j *_j (-_j-___.dj ojJ (_5-._. j A_g j l_j ûJ j jj I -S rt lii

A k_> j û J j -X-J _3 l«_i d j AJ A__jj -Jki jûjljl i (_9JJ '-> ^. <** v_Wj_]jJ û-j J OJ'^-^iJ> -J- i <X__-» _LJ i-__j i L_ J OJ

û*ij J d J j a CpJ-J

4j&_ __ jj__. J L_

,l__<

,&-?

i &__ -_jI-S&jjj j ___ !__-_*> j'-SjjJj _Sj-> -V 0-*^J '** J _,i _--V *-J J-^ O *-***O-^J*

»-_-o j û ki j_i-o j-5 6 j j I J <i_j I J iç^3^ - j »^j '---j -*--*» û j jj **J--* 3 ö »J_J -^ijdS ^j-_>--_j A-__r.

__&_- JJJ

a l-o û-j A \ LJ

-oUj^JJ l o& j_j_i _Sj&_j ____J&-J j 4_j) &J- i'.

'ts-1^ 40 I __T 4_o L &_> 4 ', L &J __J 4 ',

___)__, &J iij I O j4_> &__" 0l_jj d__o I j 4_j _; _u_TI ---> _J l-J-J __j L_jj I O _Sj A. i j iii

0 I j j ? j-S 4 j 4_S _ _j*_J j &0j &_, &__, L j -J < & j L j_S I o ___"_ j I oJ j < * L

j 4 l l ,i,ii j & i 4 "l"t m'i ..' &_> 4-S . . . 0 j I O &_j _ j __ O J *** J ^-^ !"> i'iJ,.>fr> &-S ^-J &_j J J

,_S4>J_J ;0 l__j, L û J) t-_-J Lyj dL> J) I -i ^j L_l J J wV, ,1 J Cj jS ^ I _1__0 I j l_--J J

JJ- j i )..» j &> _*& . j J I o Lj4_? j &_J ^-j-S j!_jj40 0 Loj> O-* 4_-_j_, 4 j &_.

i __j_i__> j j j i 1 &_> 0 L j j^ 4_b&j4 ___jjl_-> &.^'ijfl> Lj&_? &__'__. IjAO 0 I,

;&_>,&_, A"i.,, i 6i L &_> 4__* ,Ç4_J 3-f O^fJ 4_9 l_j &_> l___o L

jj_ j» aJ &_>!_> - I û a Aj_jj_* 0l_iAjj:JJ-1 J __> _J kj-S* j L j & > j j-o 4_*>

_, I _-j-__> j L> j 4_j _sj L> _ L__> 4-j 0-T--J j , &>_j o ' -*- J-*** ' * --"--* *

200

O *-_" **-"*-=' J-r" ' j_J--'40__j __. ___jI jj4- JJJ*J0'-*'*:u'4*'J OJ-*j'j^ 0>H'j-'_>' o'-s1 _---» *--* iS^J*^ 'O-^J-5-!' o '----' '-***->**j j o-?'--j' A_ '-*"-j '*-* _-J' J^

V v vj 4j4jj_>j___l_jjj_. &ft jOj4j ___*>& J_l&-^ _--_> __JO_jlj4jlo 4j jj_j _j_>^_>

l_*J "'J '-* ___-J O '*^**-* ^*8, O' !J*iJ-J 3 *J 4_jl__jl__>*4j I j &> j L &____ I _____> I_J

__j l-i j l___j 4_**> l_j 4_i j j-ijj JJ . . . .o'-J *-- > ' J J ' " ' " ..' *' 4_i _;_L_r_-J L-_jj j_? _s_J

j&_j j oj-* ,__-- ** j *V _-jO__I__C_j j o'-jj' ji_S'**jj-- j o' 3=- j *-*-*' *? J o'-*"J-*V v

_____ 4_*__4__> Jl_j &> &_>< & j A_i I j_S J-J-i j' J°J '-***' "*-*'*"--> _l J J-o & 4_j _5j_i__lJ j &_£

- V

j I-jj &-> > I 1 &_> j j_> -_--jj l-> __> _Sj j-o &_*..., j l_> _J j j_j o J J j '-*> d-J o J*"*V

___4___jl jj 4J _, l__r___ I 0 4j_j_j. . . _-j 1 j__j___ij_-- &_,_&__ 0 L__,_ I o o!şJ__j. . . .

&__J__| L L j.AO-l-1 j l_jj j L> jOj_T40 0I_i4j1_> 4_jJ l_?js 4_j _"j_j &__i 4j4_jl_jj><0 &__._> &J O l__>J_> __> 1-0 40 1 <j"l >&_- l_> . . . l_Sl_j _5&__9 . L-JJJ Ol_iA0 Aj a . . '.

_j_ I ,\ 1 1 ', I _________ j> j_j I Oj L_l &_> j 4_J ___ _j j ' " j 4_o j &-? < 0 I j '1 1 j> l_j_____fi>

& j 1 J-J J &_, J_t & J _''> '. I J 4_J , 1 4 O 0__J-Sj 4lmj 4_j _Sj I j_, 0 J> ' <..'J_\! J-S 4 J

J j__S&_i j I j &j l_j __S> 0 4lS_j 0I_jj_> __' ' J ' - J ' -** J O*''**-*' O "J**** >J ' _S"-"*'*J

j &_j 1 j j &_) Lj 1 j &_j _5 A"i iii i 1 ^j &_o &_j &_) 0 1 0 < ..' O^j &_> __yj 4 0 ' 1 1 . . . _j_j 4 0 j j 0-j 1_o

v v v V ^.... _j , j j> 40-J &_- j j j j fj.j j j_j __ _J &_"> 0 I_o_SjO_j &__- , _j_i j_j j_> j-j j * i_)

V

t_**J_&J&_- _J>j &-. JJ_J_J < i___JJ 4___-i4 0 01_J____,J l_->- 4 1 1 1 j4_?4_j__jlj400l_o lj_, "1 nl j & J 0 A S 1 & O J 0 ' 'l J*^j 40 _)> &_J _J J_o __"*> 4_J &_j !__, 1 ___> J 4_j __-j___j_l J

_Sj . 4 J 4___j_j j-b 4 0_5J J-o 4_*6 ^ JJJJ l-> -Jljlj ->j_i J_>4j >_SJO &_J & > J >-SJ "> ..t ..'

J __-_, L_____l_>< 0 1 O 4_>J j &_, I O _5jj40 &J A, <'i J> 0JJ___> &_?&_. ______ 6_J -J û'ijfl)

V v__ I iSj ' J &0j J_S ___ljJ _> ^jj I JJ-J __-> 4_j_j 0 I_J 4__l _!j J> 4_j&_ A j __j.j Al_T

o*_J 4 J. . >0 l_l 4_S-_j_!j __Sj J_J i_ '^ J -? - A <' .' J 4 J 4 'l 'l 1 jl j _ J 4 J &__, JJ*_Jv

O -"* j-^"-~" jjj0-**?-'--* î_---y iSjJj <0**-J'-J f'-* 'j J*~" t_r-"' O ' -"-"J-1

4 J&-S 0J ' _J-_'j _S4l_i4j4__- _^J4_f . . . J_jj___I_j j _so _J 0I_J&___LJ j '&Jv v v&_J J & J &_-l_JJ ___> J 0 j_lj_J _J &_> _5j I J J-O J_S 4 J - 4 0 -__1 4 0 _j_i I JJ 4 0 _-S

J_ 1 _-jlo_.j_> j _f-j> __jj1j j 0___j i_s&-jjjj jjj lo_jl >j> _&--1j&-i J&_-*v

V. . . J. &_*> j 4 J 4 '1 '11 (_ 1

J J.I ___-_- JO 4 0 1 Cl J->4j l_l 0 &___) 0I-JJ> _j__>4l_Î I_j __> j 4_T O L_-*

I j j a 1, ,g> L 1.1 . .1 *> o__ &> j &_s ... __j 4-j _i 4_i __j j_> j_>j &_ j j 1 j-j ' _J c5jv _ v

0I jj^jj-j Jj--' I - &_jI_-L_j _s&>>I_j &J &_T _s&_._Jj_? &_-j&> j&_j &_ _j_l j&o

201 . * " A

''.]''_^.

O *-_" **-"*-=' J-r" ' j_J--'40__j __. ___jI jj4- JJJ*J0'-*'*:u'4*'J OJ-*j'j^ 0>H'j-'_>' o'-s1 _---» *--* iS^J*^ 'O-^J-5-!' o '----' '-***->**j j o-?'--j' A_ '-*"-j '*-* _-J' J^

V v vj 4j4jj_>j___l_jjj_. &ft jOj4j ___*>& J_l&-^ _--_> __JO_jlj4jlo 4j jj_j _j_>^_>

l_*J "'J '-* ___-J O '*^**-* ^*8, O' !J*iJ-J 3 *J 4_jl__jl__>*4j I j &> j L &____ I _____> I_J

__j l-i j l___j 4_**> l_j 4_i j j-ijj JJ . . . .o'-J *-- > ' J J ' " ' " ..' *' 4_i _;_L_r_-J L-_jj j_? _s_J

j&_j j oj-* ,__-- ** j *V _-jO__I__C_j j o'-jj' ji_S'**jj-- j o' 3=- j *-*-*' *? J o'-*"J-*V v

_____ 4_*__4__> Jl_j &> &_>< & j A_i I j_S J-J-i j' J°J '-***' "*-*'*"--> _l J J-o & 4_j _5j_i__lJ j &_£

- V

j I-jj &-> > I 1 &_> j j_> -_--jj l-> __> _Sj j-o &_*..., j l_> _J j j_j o J J j '-*> d-J o J*"*V

___4___jl jj 4J _, l__r___ I 0 4j_j_j. . . _-j 1 j__j___ij_-- &_,_&__ 0 L__,_ I o o!şJ__j. . . .

&__J__| L L j.AO-l-1 j l_jj j L> jOj_T40 0I_i4j1_> 4_jJ l_?js 4_j _"j_j &__i 4j4_jl_jj><0 &__._> &J O l__>J_> __> 1-0 40 1 <j"l >&_- l_> . . . l_Sl_j _5&__9 . L-JJJ Ol_iA0 Aj a . . '.

_j_ I ,\ 1 1 ', I _________ j> j_j I Oj L_l &_> j 4_J ___ _j j ' " j 4_o j &-? < 0 I j '1 1 j> l_j_____fi>

& j 1 J-J J &_, J_t & J _''> '. I J 4_J , 1 4 O 0__J-Sj 4lmj 4_j _Sj I j_, 0 J> ' <..'J_\! J-S 4 J

J j__S&_i j I j &j l_j __S> 0 4lS_j 0I_jj_> __' ' J ' - J ' -** J O*''**-*' O "J**** >J ' _S"-"*'*J

j &_j 1 j j &_) Lj 1 j &_j _5 A"i iii i 1 ^j &_o &_j &_) 0 1 0 < ..' O^j &_> __yj 4 0 ' 1 1 . . . _j_j 4 0 j j 0-j 1_o

v v v V ^.... _j , j j> 40-J &_- j j j j fj.j j j_j __ _J &_"> 0 I_o_SjO_j &__- , _j_i j_j j_> j-j j * i_)

V

t_**J_&J&_- _J>j &-. JJ_J_J < i___JJ 4___-i4 0 01_J____,J l_->- 4 1 1 1 j4_?4_j__jlj400l_o lj_, "1 nl j & J 0 A S 1 & O J 0 ' 'l J*^j 40 _)> &_J _J J_o __"*> 4_J &_j !__, 1 ___> J 4_j __-j___j_l J

_Sj . 4 J 4___j_j j-b 4 0_5J J-o 4_*6 ^ JJJJ l-> -Jljlj ->j_i J_>4j >_SJO &_J & > J >-SJ "> ..t ..'

J __-_, L_____l_>< 0 1 O 4_>J j &_, I O _5jj40 &J A, <'i J> 0JJ___> &_?&_. ______ 6_J -J û'ijfl)

V v__ I iSj ' J &0j J_S ___ljJ _> ^jj I JJ-J __-> 4_j_j 0 I_J 4__l _!j J> 4_j&_ A j __j.j Al_T

o*_J 4 J. . >0 l_l 4_S-_j_!j __Sj J_J i_ '^ J -? - A <' .' J 4 J 4 'l 'l 1 jl j _ J 4 J &__, JJ*_Jv

O -"* j-^"-~" jjj0-**?-'--* î_---y iSjJj <0**-J'-J f'-* 'j J*~" t_r-"' O ' -"-"J-1

4 J&-S 0J ' _J-_'j _S4l_i4j4__- _^J4_f . . . J_jj___I_j j _so _J 0I_J&___LJ j '&Jv v v&_J J & J &_-l_JJ ___> J 0 j_lj_J _J &_> _5j I J J-O J_S 4 J - 4 0 -__1 4 0 _j_i I JJ 4 0 _-S

J_ 1 _-jlo_.j_> j _f-j> __jj1j j 0___j i_s&-jjjj jjj lo_jl >j> _&--1j&-i J&_-*v

V. . . J. &_*> j 4 J 4 '1 '11 (_ 1

J J.I ___-_- JO 4 0 1 Cl J->4j l_l 0 &___) 0I-JJ> _j__>4l_Î I_j __> j 4_T O L_-*

I j j a 1, ,g> L 1.1 . .1 *> o__ &> j &_s ... __j 4-j _i 4_i __j j_> j_>j &_ j j 1 j-j ' _J c5jv _ v

0I jj^jj-j Jj--' I - &_jI_-L_j _s&>>I_j &J &_T _s&_._Jj_? &_-j&> j&_j &_ _j_l j&o

201 . * " A

''.]''_^.

33-f l-o jjj_i 4_j A o 1 0 f> Aj _-)l jj_ j. l-o A-j AOjj

_S~ &-____) . &____, _*A_"j .l_JJ al__J&-. /.I- . , o. ,1 >» ,-, l__j_J4>.«. C

OA i &_Jj j_j &_> A_j j i,< i<"> &_> _> ._j j ij A .1 .1 iii _- > I j 1_>_^_j < _ _ jl j_) I j

4 jlV'l jiii A-Xj 1J I o &>!--) A_l__.&0 -_>&_> 0 l___S_jj &______> _,. . . 4 j 4_j__l_jj_j l_j 0 I __..i ,1

4jl j_S_LJ __ <j_l>A_J .,_,!__. J jAjAOj_S j j Aj 0 I iVi-J i <J j I > &_> J JJ) __>

_;&__ > A J __ l_) 4-J A j l_J_5 4-o_J' < luJj j J > » <'"' '**' J J-*> __-> iJ lSj-S ' Jv v

J 4_ _.&_). . . 0 I l L__LJ__JJ J_o _-"*> 0l_OJ_>j--îi j4j4_ll_S 4 'l i i i __, A_ Ajjj J> &Jv v

_ , ,< Ial-*)--) *. ___> &__ljl0 Aj j_i j-&_i . *__) A.nVi __Jj Jjj _-**'-*' ' J'J« »

O '_J-'-JJ--J l_J. A j L 4-J l-JJ 0 ' > " L j 4 J> j &____, 0 l-JJ l_J J o *"=' ' p J^1v

!_-»_*_, ,;_jj4jj4_- _jjj>4__ 0l__j !___&_? _j4j ... &_>! j ^Oj-.* jjl-_>. j_ÎAj jAA

&___)«_, j _5j_j j I 0 _5jJ_o&_5> _)l_Jj_J j Jj-S < >__'J 'i i"i j-9-J I l_J &J 0 l___jl_S A_> AjV

A I 0 I , ', I iVi, ', j j L. &_j j J JJ 4_j< _Sj ^ ****- > _"4 j &_> j_j A j AJ &_> __j j_Jj

rt .) 0--VJ**-* J LSj-?Li>>J tSj J*-> *** O -*!*-* ' J J-? _s*"J '*' * ' * " ..' ' ..' » *'*-' I j LO '<_ _>___, I O 94_S < 0 l_S&_o l_o &> __jj jj j_jl 0 j-S I j j J J > Aj j l-j __j 4_o &j JJ-x

J ___»-_> JJ . , _J J A_?j-9 ^j l-S A-jl_-_JL_) AO J 1_J _5&jl J A _,.> jj? J 1 j Ajl O A I Q j ^/-J .-

,1. _j-jl_J _)j"_ j_J _________ - J_J _ > A_ &_J 1_J_

j l_J j ) J 0 I i J>- ii J ___> ' <J 0 *> L jOj-S __> __-'"> 4 0 4 J&-S &_._>! j j_o &_> &J j___> J-.-0** V

______J 0 l-j j l_> j __> ____-> L ___jO_j4_Ja-. &_> 0&__J 0I_ij> _-4l____I jj lo 0l_jv "'

_, , v»j Aww A_j I "i... -_* _Sj l-> 4J 0 l_, j J_o 4-. . « o J-S |_)J»- lS >J ' _S'--?' &-0 J- L

I ' "i &_ __S j j>j &o jl__ij_j j Oj_S 0 1_jj j_o &_*-__> & i ( 1 ) *--' o - 4--^4^'j ^**** JJ

j j , < & j j &--*> ) Q I ifl> &i o J _, <i"i "> **-__-_ _sJ J ' o ° *L*J J J ^ O *^** ^ ''*** J ***

l_ u.j 4 0 4 j 4 jl_ iSlGT1 3 '--'I ^-' -J ' < ..' "' ***'J J-o &_> __* 4 0 « ( Q i> _5-l-4_j» AuxJ A_S _w_jj j_jw

ojj i-_i j oj^ ^""j-v-sj'j'-^ -v 4_<;(_s4^'j---' __;_-» _^"*_ j Isj*-v _vw

d J 4j_Jj__-> ,j_J J l_> J ^ŞjSt J l-O J t," I iVl 0 ^jl Jlnl I t) J t5jJ '-° ' J tSj^"* **-* O-t-H* Jrf-3 3

_o aaj«i_h5jA_; cs_H tsi-SJ---»>^ ts^J^ tSj^jr* j'j^-* ----Ijj C5--:fcT,_r- *j>? j-vT _> <_h__j I-jO ._-_ . a j <_w l_»Jj^_J duj l_j*ij-S olj 4-j i_9jl-^ 3-^A3 3 J-° --* ' 33%J*** OJH

<i I jl j j .../- _e-j i_£j*-> (5 "' - .;j j v' A -,A ^j At* 3 I j » ..' i j (^->ûk_>-__i Ajj_^ ^gj I 'i jtf>

j-Jj A i A jj!^L_j t_L_j j ' ^,.'**' -^'j I A &-? --J-^ lST^_T^W1*' *"* O^J^-* A_3 dl*-*4-Û' JJH° --^

v *-* >

I __,, .j.iMjfll Aj&-l.l0 A_, (iJ-.J . . ., jlOA^^-Lj j j'j _5A__.j__.jj_.j_j ___> -i ->JJ

202 Y

33-f l-o jjj_i 4_j A o 1 0 f> Aj _-)l jj_ j. l-o A-j AOjj

_S~ &-____) . &____, _*A_"j .l_JJ al__J&-. /.I- . , o. ,1 >» ,-, l__j_J4>.«. C

OA i &_Jj j_j &_> A_j j i,< i<"> &_> _> ._j j ij A .1 .1 iii _- > I j 1_>_^_j < _ _ jl j_) I j

4 jlV'l jiii A-Xj 1J I o &>!--) A_l__.&0 -_>&_> 0 l___S_jj &______> _,. . . 4 j 4_j__l_jj_j l_j 0 I __..i ,1

4jl j_S_LJ __ <j_l>A_J .,_,!__. J jAjAOj_S j j Aj 0 I iVi-J i <J j I > &_> J JJ) __>

_;&__ > A J __ l_) 4-J A j l_J_5 4-o_J' < luJj j J > » <'"' '**' J J-*> __-> iJ lSj-S ' Jv v

J 4_ _.&_). . . 0 I l L__LJ__JJ J_o _-"*> 0l_OJ_>j--îi j4j4_ll_S 4 'l i i i __, A_ Ajjj J> &Jv v

_ , ,< Ial-*)--) *. ___> &__ljl0 Aj j_i j-&_i . *__) A.nVi __Jj Jjj _-**'-*' ' J'J« »

O '_J-'-JJ--J l_J. A j L 4-J l-JJ 0 ' > " L j 4 J> j &____, 0 l-JJ l_J J o *"=' ' p J^1v

!_-»_*_, ,;_jj4jj4_- _jjj>4__ 0l__j !___&_? _j4j ... &_>! j ^Oj-.* jjl-_>. j_ÎAj jAA

&___)«_, j _5j_j j I 0 _5jJ_o&_5> _)l_Jj_J j Jj-S < >__'J 'i i"i j-9-J I l_J &J 0 l___jl_S A_> AjV

A I 0 I , ', I iVi, ', j j L. &_j j J JJ 4_j< _Sj ^ ****- > _"4 j &_> j_j A j AJ &_> __j j_Jj

rt .) 0--VJ**-* J LSj-?Li>>J tSj J*-> *** O -*!*-* ' J J-? _s*"J '*' * ' * " ..' ' ..' » *'*-' I j LO '<_ _>___, I O 94_S < 0 l_S&_o l_o &> __jj jj j_jl 0 j-S I j j J J > Aj j l-j __j 4_o &j JJ-x

J ___»-_> JJ . , _J J A_?j-9 ^j l-S A-jl_-_JL_) AO J 1_J _5&jl J A _,.> jj? J 1 j Ajl O A I Q j ^/-J .-

,1. _j-jl_J _)j"_ j_J _________ - J_J _ > A_ &_J 1_J_

j l_J j ) J 0 I i J>- ii J ___> ' <J 0 *> L jOj-S __> __-'"> 4 0 4 J&-S &_._>! j j_o &_> &J j___> J-.-0** V

______J 0 l-j j l_> j __> ____-> L ___jO_j4_Ja-. &_> 0&__J 0I_ij> _-4l____I jj lo 0l_jv "'

_, , v»j Aww A_j I "i... -_* _Sj l-> 4J 0 l_, j J_o 4-. . « o J-S |_)J»- lS >J ' _S'--?' &-0 J- L

I ' "i &_ __S j j>j &o jl__ij_j j Oj_S 0 1_jj j_o &_*-__> & i ( 1 ) *--' o - 4--^4^'j ^**** JJ

j j , < & j j &--*> ) Q I ifl> &i o J _, <i"i "> **-__-_ _sJ J ' o ° *L*J J J ^ O *^** ^ ''*** J ***

l_ u.j 4 0 4 j 4 jl_ iSlGT1 3 '--'I ^-' -J ' < ..' "' ***'J J-o &_> __* 4 0 « ( Q i> _5-l-4_j» AuxJ A_S _w_jj j_jw

ojj i-_i j oj^ ^""j-v-sj'j'-^ -v 4_<;(_s4^'j---' __;_-» _^"*_ j Isj*-v _vw

d J 4j_Jj__-> ,j_J J l_> J ^ŞjSt J l-O J t," I iVl 0 ^jl Jlnl I t) J t5jJ '-° ' J tSj^"* **-* O-t-H* Jrf-3 3

_o aaj«i_h5jA_; cs_H tsi-SJ---»>^ ts^J^ tSj^jr* j'j^-* ----Ijj C5--:fcT,_r- *j>? j-vT _> <_h__j I-jO ._-_ . a j <_w l_»Jj^_J duj l_j*ij-S olj 4-j i_9jl-^ 3-^A3 3 J-° --* ' 33%J*** OJH

<i I jl j j .../- _e-j i_£j*-> (5 "' - .;j j v' A -,A ^j At* 3 I j » ..' i j (^->ûk_>-__i Ajj_^ ^gj I 'i jtf>

j-Jj A i A jj!^L_j t_L_j j ' ^,.'**' -^'j I A &-? --J-^ lST^_T^W1*' *"* O^J^-* A_3 dl*-*4-Û' JJH° --^

v *-* >

I __,, .j.iMjfll Aj&-l.l0 A_, (iJ-.J . . ., jlOA^^-Lj j j'j _5A__.j__.jj_.j_j ___> -i ->JJ

202 Y

__

ii-u-_N.ljj^ . . . i}_b-uL;jljU

V V

J O' jW'JJH _-"JJJ Jj4J _____) l_j &_b _&__" 4 j ______> _5jj4j Q I i**.i ll-_>>,

iJjOji.-'jLnb 4J 4-L__Jj_i 4jJ&-*> jAloj.? 4jJ&_. < jj-j o '-?JJ _t** l_9**jj

.... JJ-J f> l_o 4_J 40 j j __jjj_j jj &_j j )_*>-> 'i 1 j »---?J Ls _J L_, JI_-j < JJ-J

j_î&jj&_> Aj 4_A_i_)_g_o 4__> _J pl_o4-J40jj j _ j_j_j j_? _ I j j_j _jj j l_j _____ 4 jO I 1 *> > 4j lSj' j'4_ __> < J_< I '1 ifl> j 40 _j l_Jj _i 4 j 4_jl_> ( _____ I J j) &J »-_->*'> "--

w

4 _*> j j_ju_j_> __> _; &_, _____> 0 |- A_j 1 *>. .111,1 4__> j_o -_- < j_j _'i> I &_ o -*^ J J-**' û-**

_0 _J_0 Ji &_> J J J ll_ -__ j 40 _ l__jj 4l_j 4 j 4_i <-___ I j j j 4J __j lo I 0 &_J 40 j j j &Jjv

1 ">_j I O j j 1 Oj A 1 , 1 in j j I Oj &_i _*j I O &__J 40 ' **_> J j' J*g -J _>' _ ' J &_J _S** J -'v

O**-' ***^ J**1 *- j j ' --' j j ' j-j j j-> j-*** o j ** O * ' ' ^ * 'V ,

j_Sjj 4ujj _I____j J j J 40 &_, I j__v-> 0 -**'J - J * 'J "*->'.' 0-J" O a-9 -*" *-J *" -

J j j j j_J A_>__ l___j_jq qj> j_> 4j \ ,j l_j O-J 4_> 4lS l_j j 4_Sj 4 0 _ l_j j_i < Oj____jl _, j_-

_jl J&J-_J jOjI-j__ _j 1 __J __i -_> Jjj4j4_j j &_) &J< __J J jj 4_jj 4 j __. a 4J l_> 0 1 &_> _i

A ______ j A_> j l_Jj_S o '-*JJj;** L-J--J jj-j J 4-*5 O " ' ""lS""? J _p-J-J *JJ *"^ JJ J J J*"^

4 *, Oj_> __j rj j_» (_Şj &>j Al-i ^J 1-0 4___jl J j i_$jJ < O"1 J*^ Is*"^ J * J *"* *" J ***

V v

O j * ' JJ****-^ **' ** >j ** * j ' ' '* J"--' J * j J - J J**f _. ' ' b-jjj ' *-'

v ** V

J-JJ J &_) _»_'J __> J 4 0 I _0 &-J 4-_J &_> Q ....'* ' *** J * J J J-J 4-J »9 4-9 Q 1 i*\ > O > &_>

V" ^. v ^ v

O '* ** ."^ ^*--* O I \.'~- ' -^ j O J J -^ tSj J * J-1 J"^ i<> J"** O ' ' > »-' *- <o J "* *"'J

_ 4_-i I jrfj -J o ' J-1 **J JJ*J-J ' iSj j .'..'j J j *-» *Jj-_ J O J J rt .' .."" J O J^_-_) 4jA_C j A J & JJ &_-J l-jj _ij &J j _j____jj40 _j l_u -_ijO-i I ) j OJ-'*--' Jj-° * J

. . . .__) jiii 1 o ' _' ' I J 4-?J lJv v v v v-J >J Jj-_> (ijj4^ &_j4-jl jj_-Ja_.j-_J&_> l__j AjjL-L. Aj lS_Jjj_j&_j __, L__l__> 0_j &_»

V

_ Ajl j Lij jA_l__. __l-,j_oJ&-. j_> 4j_>-_j4_j jI__j 4 j_jj -__-> 4_*S ^ Ijl___i 0_j 4-J> < ___j_jl-S

_I__jLS&Jj^

203

__

ii-u-_N.ljj^ . . . i}_b-uL;jljU

V V

J O' jW'JJH _-"JJJ Jj4J _____) l_j &_b _&__" 4 j ______> _5jj4j Q I i**.i ll-_>>,

iJjOji.-'jLnb 4J 4-L__Jj_i 4jJ&-*> jAloj.? 4jJ&_. < jj-j o '-?JJ _t** l_9**jj

.... JJ-J f> l_o 4_J 40 j j __jjj_j jj &_j j )_*>-> 'i 1 j »---?J Ls _J L_, JI_-j < JJ-J

j_î&jj&_> Aj 4_A_i_)_g_o 4__> _J pl_o4-J40jj j _ j_j_j j_? _ I j j_j _jj j l_j _____ 4 jO I 1 *> > 4j lSj' j'4_ __> < J_< I '1 ifl> j 40 _j l_Jj _i 4 j 4_jl_> ( _____ I J j) &J »-_->*'> "--

w

4 _*> j j_ju_j_> __> _; &_, _____> 0 |- A_j 1 *>. .111,1 4__> j_o -_- < j_j _'i> I &_ o -*^ J J-**' û-**

_0 _J_0 Ji &_> J J J ll_ -__ j 40 _ l__jj 4l_j 4 j 4_i <-___ I j j j 4J __j lo I 0 &_J 40 j j j &Jjv

1 ">_j I O j j 1 Oj A 1 , 1 in j j I Oj &_i _*j I O &__J 40 ' **_> J j' J*g -J _>' _ ' J &_J _S** J -'v

O**-' ***^ J**1 *- j j ' --' j j ' j-j j j-> j-*** o j ** O * ' ' ^ * 'V ,

j_Sjj 4ujj _I____j J j J 40 &_, I j__v-> 0 -**'J - J * 'J "*->'.' 0-J" O a-9 -*" *-J *" -

J j j j j_J A_>__ l___j_jq qj> j_> 4j \ ,j l_j O-J 4_> 4lS l_j j 4_Sj 4 0 _ l_j j_i < Oj____jl _, j_-

_jl J&J-_J jOjI-j__ _j 1 __J __i -_> Jjj4j4_j j &_) &J< __J J jj 4_jj 4 j __. a 4J l_> 0 1 &_> _i

A ______ j A_> j l_Jj_S o '-*JJj;** L-J--J jj-j J 4-*5 O " ' ""lS""? J _p-J-J *JJ *"^ JJ J J J*"^

4 *, Oj_> __j rj j_» (_Şj &>j Al-i ^J 1-0 4___jl J j i_$jJ < O"1 J*^ Is*"^ J * J *"* *" J ***

V v

O j * ' JJ****-^ **' ** >j ** * j ' ' '* J"--' J * j J - J J**f _. ' ' b-jjj ' *-'

v ** V

J-JJ J &_) _»_'J __> J 4 0 I _0 &-J 4-_J &_> Q ....'* ' *** J * J J J-J 4-J »9 4-9 Q 1 i*\ > O > &_>

V" ^. v ^ v

O '* ** ."^ ^*--* O I \.'~- ' -^ j O J J -^ tSj J * J-1 J"^ i<> J"** O ' ' > »-' *- <o J "* *"'J

_ 4_-i I jrfj -J o ' J-1 **J JJ*J-J ' iSj j .'..'j J j *-» *Jj-_ J O J J rt .' .."" J O J^_-_) 4jA_C j A J & JJ &_-J l-jj _ij &J j _j____jj40 _j l_u -_ijO-i I ) j OJ-'*--' Jj-° * J

. . . .__) jiii 1 o ' _' ' I J 4-?J lJv v v v v-J >J Jj-_> (ijj4^ &_j4-jl jj_-Ja_.j-_J&_> l__j AjjL-L. Aj lS_Jjj_j&_j __, L__l__> 0_j &_»

V

_ Ajl j Lij jA_l__. __l-,j_oJ&-. j_> 4j_>-_j4_j jI__j 4 j_jj -__-> 4_*S ^ Ijl___i 0_j 4-J> < ___j_jl-S

_I__jLS&Jj^

203

55

75

59

o'-^jV 1 jj_ VjO_L_> J-J j 4i

lljm A j L->J-l

75

98

111

115

121

127

__ _> _so _-__>._-.

_5 _________ _ !_____,

J i ') 1 iil _l o J l-o

JjJjjj-i j_i_oAO

_-jl j J

j j L__u> J L__

V

»"» . i.i-i A, i.i, i ) A__> g-

JJ-V

3

o I _ j * - " l____ I j". _

Jj ' o ' -"'J J-*-- j ~* *

59 0 A---> A *i/> ) j AlS j A j.ij...Ii.,i ____ij_.l_i _-J_J A-o '-_-*. j jj j_i j &_ _J

_S * °J'J

__J & J (_$0j jJj _____

f__J-_J I OjjJj Alo") _Jj _J_> ______I _,i*ii I..I..I i .1

O J*-' ..' _*-° '-** "** ' f >' **» j *'

_Sj____*> _*__,, oJ!_> _--jA-o _

'j i_5 'J*'i -JJ I'? 'jJ

55

75

59

o'-^jV 1 jj_ VjO_L_> J-J j 4i

lljm A j L->J-l

75

98

111

115

121

127

__ _> _so _-__>._-.

_5 _________ _ !_____,

J i ') 1 iil _l o J l-o

JjJjjj-i j_i_oAO

_-jl j J

j j L__u> J L__

V

»"» . i.i-i A, i.i, i ) A__> g-

JJ-V

3

o I _ j * - " l____ I j". _

Jj ' o ' -"'J J-*-- j ~* *

59 0 A---> A *i/> ) j AlS j A j.ij...Ii.,i ____ij_.l_i _-J_J A-o '-_-*. j jj j_i j &_ _J

_S * °J'J

__J & J (_$0j jJj _____

f__J-_J I OjjJj Alo") _Jj _J_> ______I _,i*ii I..I..I i .1

O J*-' ..' _*-° '-** "** ' f >' **» j *'

_Sj____*> _*__,, oJ!_> _--jA-o _

'j i_5 'J*'i -JJ I'? 'jJ

9

T,

TA

j'J

o "o' l_S

J JJJ'*J - _S

XY -JjjXAlo l-JA", ioJ l-o &__"

fA « oA >

-SjjAjl

JJj' -L_oj_S

-_>4 jA S jljj J J lSa ..'& 0 I l

Vo'j jJ*> _sj____j &J ,_ j > I 1_j j ..iiii l_j j"i 'i i.i i

_>l qO

fl

j ' »*>, .'u a rt \>.'hj.i j j^jSJuj j_-*» (_Sj-JlC Î'jjj I __J _t __

.1.

____ijj,___o &J ___,&_, lojj_S _j__j _-jI-S/j

_J &_>.__ ol-»jA_. lo _ jl

7

11

15

27

37

41

44

-jO"-jJ->

vJ- 1 _J 51 J*

_5j A j 4_> l_j I j &__>

JJJJJJ iS- i4_J

_> | "'

-*-->>"

-J *

(T^ '---l-J iSjJJ-*- o'CjI

o**

j.

1 i

j o'-^j *

I __jj_S --&>Ls _

__4j (_Sj4-Sj_> Aj ,»__>lj_-__- _*jl ..*..'** jl-_o-L_-J &_> *_--*_ jj _

A ", i o j &_, A_> J I ***' *' * -J

Jljl 1_*-J--Sj J*. ____ _ I _ __ I.

9

T,

TA

j'J

o "o' l_S

J JJJ'*J - _S

XY -JjjXAlo l-JA", ioJ l-o &__"

fA « oA >

-SjjAjl

JJj' -L_oj_S

-_>4 jA S jljj J J lSa ..'& 0 I l

Vo'j jJ*> _sj____j &J ,_ j > I 1_j j ..iiii l_j j"i 'i i.i i

_>l qO

fl

j ' »*>, .'u a rt \>.'hj.i j j^jSJuj j_-*» (_Sj-JlC Î'jjj I __J _t __

.1.

____ijj,___o &J ___,&_, lojj_S _j__j _-jI-S/j

_J &_>.__ ol-»jA_. lo _ jl

7

11

15

27

37

41

44

-jO"-jJ->

vJ- 1 _J 51 J*

_5j A j 4_> l_j I j &__>

JJJJJJ iS- i4_J

_> | "'

-*-->>"

-J *

(T^ '---l-J iSjJJ-*- o'CjI

o**

j.

1 i

j o'-^j *

I __jj_S --&>Ls _

__4j (_Sj4-Sj_> Aj ,»__>lj_-__- _*jl ..*..'** jl-_o-L_-J &_> *_--*_ jj _

A ", i o j &_, A_> J I ***' *' * -J

Jljl 1_*-J--Sj J*. ____ _ I _ __ I.

I ________ O LiaJjAO 0 -_. L j____S

? jtjjj_->4_0 4_j Lo _^_>Aj _ «» L, L,

*? (*>JJ---><i A-JJJ-i r J-!*J '* I * '** '-' '

__j - _OA__>A_j

( « ______ 4 0_»4_> _SA0 4l_,}

I ________ O LiaJjAO 0 -_. L j____S

? jtjjj_->4_0 4_j Lo _^_>Aj _ «» L, L,

*? (*>JJ---><i A-JJJ-i r J-!*J '* I * '** '-' '

__j - _OA__>A_j

( « ______ 4 0_»4_> _SA0 4l_,}

j -» _»_.* tr1 - *j **_-* f -sLS«o ^j*- *-_-_>-£ i5JJ:' -'*"''--'j -» _»_.* tr1 - *j **_-* f -sLS«o ^j*- *-_-_>-£ i5JJ:' -'*"''--'

*______) i4_jM__abjjj -*_-___ijLij£

ma ^jj-W*^ /f -"j'-jj

*______) i4_jM__abjjj -*_-___ijLij£

ma ^jj-W*^ /f -"j'-jj

ENSTÎTUYA KURDI

Enstîtuya Kurdî malbendeke çan-diya serbixwe ye. Di Sebata 1983bi destê ronakbîrine kurd ên ji heraliyên Kurdistanê, hatiye danîn.Amanca wê beşdarbûna şerê ji boparastin û pêşvebirina çanda gelêkurd e.Civandina gencineyên çanda kur-dî, çêkirina ferheng û rêzimanênkurdî, lêgerînên li ser edebiyat, pî-şe û dîroka kurdî, çapkirina kovarû kitêbên kurdî, pêkanîna kaset,sêlik û fîlmên kurdî şaxên bingehi-yên xebata wê ne. Karekî wê yîserekeyê din jî nasandina çandakurdî bi gelên cihanê ye.Enstîtu dixwaze bibe cîgehekîxebatê ji bo hemû zimanzan,nivîskar, dîroknas, hinermend, pî-şekar û ronakbîrên kurd û dostêngelê me.Ew ji bo jiyan û pêşveçûna xwe,hewçê alîkarî û tevkariya herKurdê welatparêz e.

Hîmdarên Enstîtuya Kurdî :

CEGERXWÎN, Ordîxanê CELÎL:Heciyê CINDÎ, Yilmaz GÛNEY,HEJAR, KENDAL, Qanatê KURDO,.REMZÎ, Osman SEBRÎ, Ismet ŞerîfVANU, Tewfiq WEHBÎ, NûredînZAZA.

___*__. -_J ___> OjJ_S ___i

____. _J ,-riJ 33^3^_> (_____s *-- iut _<----.

_LS_ jj-»' _:Ojj_S _sj 'Lo 33J

,. *"->'* l O l » I ) \ <-__-> _J _J 1 * ....\ j »__i

luu Jj L_> a_i __j L_> 4--> A I £ - a t_i j I Jt_w ____--

'** -* _Sjjj-j-,j-: <_--* 'VÎL.'j-s? ja-'jJ-:

__ &_5-SjJJ jj_r_,j 10 j__l ) .) «__S__J dJ- -, <__- , _. '__ .,_> ^ *)___- t _- » *--J_->>-_--* J J

_-_. I _, , _ o _ . ____

_;a __ __iOj_Sj_S

s-^JJv

Jj *""..> I <_;Ojj_S

_s <-SjJ_ j j*-*-**-*6 j*-^ .o ,' "-"JJ-

' -S-^JJ^ o'V'"'^ 3 J Li-J-> ^*5.^ k"

j _ I j - i> j -____. LS _jOj_S_o L_ l_s

_ç -> ' -- ' __-> Lo -_- t _çO j^-S ______

. 0JJ__*____-_J, _J _.____,___»

j5jLS

u- -^JJ-

^j^i^j-* J 'jj^ er-^J-^-__j _4_j -_j L_)

"JJ-\

JJJ

----*-* *-,JJ-J' JJ-"-' _S-JJJ--'J '- 4-J. _-j_ j « JJ 4-J (J I « " " _ *'

ENSTÎTUYA KURDI

Enstîtuya Kurdî malbendeke çan-diya serbixwe ye. Di Sebata 1983bi destê ronakbîrine kurd ên ji heraliyên Kurdistanê, hatiye danîn.Amanca wê beşdarbûna şerê ji boparastin û pêşvebirina çanda gelêkurd e.Civandina gencineyên çanda kur-dî, çêkirina ferheng û rêzimanênkurdî, lêgerînên li ser edebiyat, pî-şe û dîroka kurdî, çapkirina kovarû kitêbên kurdî, pêkanîna kaset,sêlik û fîlmên kurdî şaxên bingehi-yên xebata wê ne. Karekî wê yîserekeyê din jî nasandina çandakurdî bi gelên cihanê ye.Enstîtu dixwaze bibe cîgehekîxebatê ji bo hemû zimanzan,nivîskar, dîroknas, hinermend, pî-şekar û ronakbîrên kurd û dostêngelê me.Ew ji bo jiyan û pêşveçûna xwe,hewçê alîkarî û tevkariya herKurdê welatparêz e.

Hîmdarên Enstîtuya Kurdî :

CEGERXWÎN, Ordîxanê CELÎL:Heciyê CINDÎ, Yilmaz GÛNEY,HEJAR, KENDAL, Qanatê KURDO,.REMZÎ, Osman SEBRÎ, Ismet ŞerîfVANU, Tewfiq WEHBÎ, NûredînZAZA.

___*__. -_J ___> OjJ_S ___i

____. _J ,-riJ 33^3^_> (_____s *-- iut _<----.

_LS_ jj-»' _:Ojj_S _sj 'Lo 33J

,. *"->'* l O l » I ) \ <-__-> _J _J 1 * ....\ j »__i

luu Jj L_> a_i __j L_> 4--> A I £ - a t_i j I Jt_w ____--

'** -* _Sjjj-j-,j-: <_--* 'VÎL.'j-s? ja-'jJ-:

__ &_5-SjJJ jj_r_,j 10 j__l ) .) «__S__J dJ- -, <__- , _. '__ .,_> ^ *)___- t _- » *--J_->>-_--* J J

_-_. I _, , _ o _ . ____

_;a __ __iOj_Sj_S

s-^JJv

Jj *""..> I <_;Ojj_S

_s <-SjJ_ j j*-*-**-*6 j*-^ .o ,' "-"JJ-

' -S-^JJ^ o'V'"'^ 3 J Li-J-> ^*5.^ k"

j _ I j - i> j -____. LS _jOj_S_o L_ l_s

_ç -> ' -- ' __-> Lo -_- t _çO j^-S ______

. 0JJ__*____-_J, _J _.____,___»

j5jLS

u- -^JJ-

^j^i^j-* J 'jj^ er-^J-^-__j _4_j -_j L_)

"JJ-\

JJJ

----*-* *-,JJ-J' JJ-"-' _S-JJJ--'J '- 4-J. _-j_ j « JJ 4-J (J I « " " _ *'