Staršiski list2009/9

wuda e: nazyma 2009/9wudawa el: Serbske šulske towarstwo z.t.

Póstowe nam sto 202625 Budyšin

tel.: (03591) 550216faks: (03591) 550220

info@sorbischer-schulverein.dewww.sorbischer-schulverein.de

zamo witej redaktorce: Marja Jaworkowa/Monika Süßowatel.: (03591) 550215

titulny wobraz: Sophia Retzelafota: SŠT, D. Wow str. 8 (serb.)

© 2008 Serbske šulske towarstwo z.t./Sorbischer Schulverein e.V.

ćć

ł

čerjowa

ě

Waša

Ludmila Budarjowapředsydka Serbskeho šulskeho towarstwa z.t.

1

Lubi starši,

Wobsah:

Matematiske kubłanje 1

Matematika ze zmysłowym materialom wot Montessori 3

„Pumpot“ zaso doma w N 6

Chró ćanske dź ći maja wysoki wopyt a stupaja wysoko 7

Witaj-p žej“ w Male 9

ěmcach

ě

ěstowarnja „K wódnemu mu

š

šecach

d ensa p edstajimy Wam matematiske kub anje ze zmys owymmaterialom po Montessori. P eco zaso móže e pola Wašich d iwobked bowa , kak zam rnje so wone ze swojim wobsw tomrozestajeja: kaž z barbami, geometriskimi figurami, w t ikom adeš om, docy a z p irodu, kak wažne su za nich tež emocionalnedožiwjenja a rozestajenja. Kotre d o drje swojich sonow dla w nocynjewotu i a njezap aka?Tohodla su p edewš m pozitiwne nazhonjenja jara wažne, a tych smym li w zaš ym asu dos . W N mcach su so d i zaso do swojehodospo nje wobnowjeneho domu nawró ili, w Malešecach je wódnymuž p stowarni swoje mjeno spož i a w Chrós icach poby wysokiwopyt z Francoskeje.Wam, lube d i, p eju wjele wjesela p i li enju a wumolowanju.Wjeselu so z Wami na pisanu nazymu.

ź ł ł

ć ź ć

ź ć

ć ł

ź ć

ć ł

ł č ć ź ć

ł ć

č ł ć

ź ć č

ř

ř ě

ě ě

ě ř

ř

ě

ř ě

ě ě ě

ě

ě ř ř

1

Štó je so w šuli za matematiku zajimowa kaž za jend elš inu abosport? Myslimy rady na zwu owanja w li enju a njezrozumliweformule? W zo, n kotryžkuli ma dobre dopomnje ki, p i ina za to jedrje h ownje wosobinski zajim na li bach a tym systemom za nimi.Druhdy pak je to tež dobry wu er, kotryž je zamóh , zajim zamatematiku bud i a jón ze wš dnym žiwjenjom zwjaza a tak jejezmys wobchowa .

N kot i móža so z li bami a jich po ahom ha do wysokeje staroby kažhrajkajo zab ra . Tam pokaza so lochkos a tež žados zawospjetowanjom. Naša „kuchinska matematika“ je tež skerje praktiskaa intuitiwna dyžli šulskej wu bje wotpow dowaca. Na ožowanamatematika trjeba stajnje po ah k reali e a wotkryje so tak jakod owy grat.

Matematika p ewod a nas wš dnje. P ez hrajkanje a praktiskeinitos e p iswoji sej kóžde d o znowa zap ije a mnóstwa, wahi,

ruma, asa, sp šnos e, pohiba. D o, kotrež tam wotros e, hd ežli by k wš dnemu wobchadej s ušeja, bud e sej li enje runje takp iswoji kaž r enje a chod enje. Konkretne matematiskenazhonjenja, kotrež d i w žiwjenju inja, su cyle elementarnehorazu. Wone su ze wš dnymi na ožowanjemi zwjazane. D o akahiš e „jedyn raz spa “ a potom…, d e a nóc stej dwaj a „jedyn, dwaj,t i“ razy stupi na schod enki do domu abo „wjele“ lego klockow su wkis e. Tež p i d lenju šokolody abo rozkra u tykanca zeznaja so d icyle praktisce n.p . z d lnymi mnóstwami. Na zak ad e nazornych

ł ź ć

č č

ń č

ł č

č ł

ź ć ć

ł ć

č ć č

ć ć ć

č ł

ć ć

ź ł

ź

č ć ź ć ć

č ć ź ć ć ź

č ł ź č

ć č ź

ź ć č

ł ź ć č

ć ć ź ń

ć ź

ć ź ć ź ć

ź ł ź

ě ě ř

ě

ě ř

ě

ě

ě

ř ě ř

ř ě ř

ě ě

ě

ř ě

ě

ě ě

ř

ř ě ě

ř ě

Matematiske kub anjeł

2

mnóstwow wuwiwaja d i nut kownu p edstawu li bow. We wšitkichasach a we wš ch krajach su lud o tež swoje porsty za li enje k

pomocy brali. W kon-kretnych zap ije ach kaž„wjace-mjenje“, „wjetši-mje ši“, „dl ši-krótši“, „ eši-lóši“ wotb yš uje so mate-matika.Runje zab ra z pjenjezami,do hos emi, wahami aboasowymi wotr zkami wu-

wabja w d och zajim cylepraktiskeho woznama. Wo-sebje pjenjezy su mate-matiska wulkos , kotraž

nas wš dny d e sylnje formuje. Kmanos sej n što kupi móc,wuprud a wulki powabk za wobchad enje z pjenjezami. Štó njeznajewot sebje abo swojich d i „nakupowanje“ abo „póštu“ hrajkanje.D i sej stajnje zaso wuli uja, što móža sej za swój euro kupi a kelkodrje jim pjenjez hiš e zwostanu. P i tym inja potom druhdy 3 kró 20centow zbožowniše ha wudaty wulki pjenjez.Podobnje kaž pjenjezy twori tež as naš wš dny d e . Narodniny sona samsnym dnju wospjetuja, kemše so we w stym asu zapo inaja,wobchod ma wotewrjenske asy, bus j d e po planje, w šuli je w styasowy rytmus. Tyd e je tak do hi kaž „hdyž d emy kemši a zaso

kemši“ abo do oža d e d o „po p . Tak dóstanje as cylekonkretny woznam.Tež geometrija namaka so w mnohich wob ukach wš dneho žiwjenja.Sw t je po ny geometriskich formow, z kotrymiž so d i nanajwšelakoriše wašnje zeznaja. Ha je to w hr z klockami, p imolowanju mandala, wobhladanju mozaikowych woknow abo zab rjez papjeru abo druhim materialom.Matematiku jako zwjeselacu a wužitnu zab ru w b hu d atstwanazhoni je drje wysoke, ale zdobom spomóžne p edewza e.

ź ć č

č ź č

ć

ń ć

ł ć

ł ć

č

ź ć

ć

ź ń ć ć

ź ź

ź ć

ź ć č ć

ć č ć

č

č ź ń

č č

č ź

č ź ń ł ź

ł ź ź ć čiku“ č

ł

ł ź ć

č

ź ć

ć ć

ě ř ř

ě

ř

ě

ě

ě

ě

ě ě

ě

ě

ř

ě

ě

ě ě

ě ěskow

ě

ě ě

ě ř

ě

ě ě ě

ř

3

Hižo małe dźěći maja žadosć za tym, wšelakorosć podobow w swojim

wobswěće rjadować a poćahow stajeć. Runje tak su

kmani, sej kriterije za rjadowanje wotkryć a předmjety po tutych

kriterijach rjadować.

To rěka, zo započina so matematiske kubłanje ducha, kaž to

ujcy potom, hdyž dźěćo

jenakosće a rozdźěle zwěsći, hdyž kajkosće wěcow

spowšitk a hdyž móže sej něšto předstajić. Tohodla je wažne,

dźěćom wotpowědny zmysłowy material k dispoziciji stajić.

Zaběra – hra z pedagogiskim zmysłowym materialom w

wotpowěduje sensomotoriskej ći dźěsća, wěcy do ruki wzać a je

z wšěmi zmysłami dožiwić. Dźěći nazhonja tak kriterije za rjadowanje

ze swojimaj rukomaj a móža je jednajo přesadźić.

Tute dźěło z materialom runja

dźě ć spěchuje

pola dźěsća kmanosć k wobkedźbowanju, anal

Najprjedy čini dźěćo wše

lakore konkretne nazhonjenja we

wobchadźe z wěcami a přińdźe

potom na jednym pozdźišim scho

dźenku k abstrahowanju dobytych

dopóznaćow. Přeco potom, hdyždźěći materi přirunuja, rjaduja, liča, měrja abo rytmisce rozrjaduja,

su to tež činitosće, kiž jewja so w matematice.

Ze zmysłowym materialom „róžojta wěža“ nawuknje dźěćo na př.zapřijeća kaž přez wopřimnjenje z

rukomaj. Při „čerwjenych žerdkach“ wuwije dźěćo mjez druhim

kmanosć, rozdźěl dołhosće diferencěrujo zhladować a hromadźe

do poćaha stajeć. Z „brunym schodom“, kiž wobsteji z 10 wšelakich

je mjezsobu do

MariaMontessori mjenuje, hižo zahe, mjen

zeznaje aownja

ot Montessorižados

e

jes owskemu hrajkanju,

-yzowanju a klasifiko-

wanju. -

-

alije

na ne

wulke, wjetše hač a najwjetše

Matematikaze zmysłowym materialom wot Montessori

4

kub , rozestaja so dźěćo tež ze zapřijećemi a

rozdźělnymi přeměrami wěcow móža dźěći při dźěle z

„cyli drowymi klockami k zasadźenju“ hromadźić. Tu dyrbja na př.cylindry přez łahodne wotjězdźenje z porstami do wotpowědnych

dźěrow tyknyć.

Tež w šuli so materialije namakaja, z kotrymiž móže dźěćo

jednajo matematiske wo sahi a zwiski dožiwić. Wosebje „złote

parlički“ su za pozdźiše abstrahowanske procesy jara wažne a su

wulce woblubowane. Prjed hač dźěćo z ličbowymi znamj dźěła,

móže sej z pomocu złotych parlow, po jedynkach,

dźesatkach, stotkach a tysacowkach, wobraz wo mnóstw e

wotpowědneje ličby natwarić.

a mnohostronske móžnosće jeho

zasadźenja skićeja dźěćom wjele ruma k samostatnemu wotkryću a

wuslědźenju matematiskich wobsahow.

Štóž nima tu mjenowany zmysłowy material po Montessori k ruce, tón

móže sej ězo z podobnymi materialemi wupomhać. Zmysłapołne je,

sej wěcy wupytać, kiž w

swojej jednorosć i a

jednozmyslnosći přeswědča. W dźensnišim

swěće steja dźěći husto

dosć bjezmócn

wšěch zmysłowych

zači ćow napřećo.

Z jednorymi jenakimi drjewjanymi kóstkami hodźa so na př.nazhonjenja wo mnóstwach hromadźić. Drjewjane wěže móža so

přirunować, twary móža nastać, pola kotry ž so přetwarjene kóstki

zliča a mjezsobu přirunuja abo móžne nadawki adicije wotkryja.

Wažne při tym je, zo maj dźěći při tym dosć časa za eksperimento

wanje, wospjetowanje, wariěrowanje a kombinowanje. Wo spóznatym

a nazhonjenym při wobchadźe z materialom dyrbi so z dźěsćom rěčeća wědomje zapřijeća, kiž přirunanje a rjadowanje wobpřijeja, wužiwać(wjetši, mje ši, jedyn wjac, mjenje, wjele wyši,…).

usow .Nazhonjenja z

n

zasob

enjemikiž su strukturowane

j

Wulki estetiski powabk materiala

w

-

-e kopje-

njuš

ch

a -

tołsty ćeńki

ń

5

Z kóstkami we wšelakich wulkosćach hodźa so rjady, mustry abo težekstremne kontrasty (najwjetša, najmje ša) tworić. Tu dyrbjało so zdźěsćom zhromadnje dźěłać, zo by so jednanje rěčnje podpěrało.Z jednorymi parlemi hodź so rjećazkzhotowić, kiž so w dołhosćirozeznawaja. Je derje, hdyž so hnydomstruktura dźesatkow zatwari z tym, zo sostajnje po dźesać pa lach barba změni.

W nazymje poskić e štomowe płody k zaběrje. Tute móžaso přewuběrać ale tež do škličkow sprawnje rozdźělić.

učerka za zakładnu šulu

ń

ć

a ie swojej

rDrjewjane štabiki móža so z gumijomwalčkować.Z jednorymi kołkowymi wobrazami (načistej papjerje tón samsny wobrazwjacore razy kołkować, bjeztoho zo so naličbu kedźbuje) móže so dźě o k walč-kowanju pohonjeć. Přez wobkruženje twori skupinki z třomi abo štyrjo-mi wobrazami a nazhonja, zo snano jedyn wobraz wyše wostanje.Z wobjězdźenjom ličby z porstom sej ličbu lěpje spomjatkuje. Ličbumóže dźěćo tež do pěska pisać, z nitku wukłasć abo molować.

eja so wšelak,

Katrin Jaworkecw

6

„Pumpot“ zaso doma w Němcach

W oktobrje zašłeho lěta rěkaše za kubłarki, dźěći a starši Němčan kejeWitaj-pěstowarnje „Pumpot“ do přechodneho kubłanišća weWojerecach přećahnyć. Plan za wutwar a ponowjenje pěstowarnje

so skónčnje zwoprawdźić.połnej paru starši a kubłarki twarske dźěła zahajichu Wottorhachu

přitwark, wotkrychu třěchu a přihotowachu w njeličomnych hodźinachwšitko tak, zo móžachu twarske firmy ze swojim dźěłom započinać.Dźěćace přeby anišćo we Wojerecach drje bě jara přijomne, ale dołhepuće za staršich a dźěći chětro wobćežne. Hakle započatk junija sotwarske dźěła pomału zakónčichu. Wosebje maćerje a kubłarki běchunětko za rjedźerske dźěła a nanojo za

prašane. Dnja 13.07.09 bě potom tak daloko. Dźěći, kubłarki a„Pumpot“ wróćichu so do swojeje pěstowarnje a w

samsn m tydźenju přeprosychu staršich, dźědow a wowk na wotchadničku swojich šulskichnowačkow Po

programjepokazachu hosćom hordźe přewšnowe přeby anišćo

ěm-skim d ělu . Pod třě skupinska rumnosć zkuch ičku a sportownja. Wosebje napadne a přeprošace su přijomnebarby a Pumpot, kotrehož je knjeni Nasdalina zhromadnje z někotrymimaćerjemi w najwšelakorišich war antach na sćěny namolowała.

s

móžešeZ .

w

transport hrajkow, kistow ameblow

ponowjenejey -

-i -

(wobraz).spodobnym

-swoje o rjane

w(hlej wobrazy w n

) chu nastaštej dalšan

i

ź

Horcy dźak wšěm staršim pomocnikam , kiž su swoje mocy

swój swobodny čas za přetwar pěstowarnje zasadźili.

ředsydstwu Serbskeho ěbne financěrowanje

zawěs ěstej Wojerecy za wotpowědne spěchowanje.

, a kub a

D

łarkam

źak słu ž

p ž je tr

ćiło a m

ša te

šulskeho towarstwa, ki

7

Chróšćanske dź ći maja wysoki wopyta stupaja wysoko

ě

Konsulka wopyta Chróš anske d ić ź ćě

W prózdninach m jachu w p stowarni wysoki wopyt. Na p eprošenjeSŠT p ebywaše n mska honorarna konsulka w Francoskej a wicepre-zidentka partnerstwa mjez Sakskej a Bretoniskej, knjeni GenevièveChampeau-Bréhier, we užicy. Kotry zajim drje ma jedna konsulka naserbskich d och? P e elna a angažowana žona je wjednica N msko-Francoskeho kulturneho centruma a sp chuje kulturne a r ne stykimjez wob maj krajomaj. W ramiku partnerstwa mjez regionomBretoniskeje a Swobodnym krajom Sakskeje nawjaza wona zwisk kSerbam a to p edewš m jeje zajima na wuwi u mje šinowych r ow

dla. Wona sama je breto-niskeho pochada a wobžaruje,zo njeje bretonš inu nawuk-ny a. Tak b skupina SŠT wl e 2007 p i sk adnos i ku-b anskeje j zby, zwjazaneje zmjezynarodnym kolokwijom,tež z hos om konsulki.

W Bretoniskej leža korjenje našeho modeloweho projekta Witaj. Loniswje achu woni 30-l tne wobsta e DIWAN a my 10-l tne wobsta eWitaj. Tež w Francoskej je so porad i o na zak ad e imersije, nimalepozabytu bretonisku r wozrod i a d i do kultury a stawiznowtuteje narodneje mje šiny sylnišo zawjaza .Konsulka Geneviève Champeau-Bréhier chce n tko na zak ad eswojich dožiwjenjow, wosobinskich stykow a z pomocu SŠTkonferencu a wustaje cu w Bretoniskej wo Serbach w konteks e „20l t po m rliwej rewoluciji w N mskej” organizowa . Pu owanskawustaje ca Za ožby za serbski lud, serbske stawizny a kultura,serbska narodna drasta, ale tež nazhonjenja z Witaj-kub anja majaprócowanja serbskeho ludu w dalokim Bres e p edstaji .

ě ě řř ě

ě ř ěě ě

ě

ř ě ě

ěě ř

ě

ě ě

ě ě

ě

ě ě ě

ř

Ł

ź ć ć

č

ć ń č

ć

ł

ć ł ć

ł

ć

ć ć ć

ź ł ł ź

č ź ć ź ć

ń ć

ł ź

ń ć

ć ć

ń ł

ł

ć ć

8

Wotchadni ka pč ź ćiřed ěšulskich d

Š e hižo raz wašu wjescyle zwysoka wid eli?Snad z hornjeje ubje aboz woknješka saznika nat še. P edšulske d i zeswojimi staršimi a kub ar-kami sm d achu pakhiš e wyše stupa a na

ć

ź

ź ł

ź ć

ł

ź

ć ć

řě ř ě

ě

Chrós icy hlada . Na dnjuwotchadni ki b knjeniPašcyna za swoju skupinuwosebitostku p ihotowa a.Po schod enkach cyrkwi-neje w že stupachu ha kzwonam horje a tam zwoknješkow swoju p sto-warnju, pola, ródny dom,pu e, awta, lud i wobked bowachu. Tam horjeka, wysoko kaž pta ki,so drje ma e kaž lutki ujachu a wulkos wjeski a wokoliny cyle hinakza uwachu. Rjane wjedro a wulkotny wuhlad zmóžni daloki wid narjanu krajinu. Tež na tute wašnje móže so zwjazanos z domiznu ahordos na rjanos tuteje p stowa . Zwó k knjez Kókla p ewod ešed i a dowoli jim tež raz zwony zazwoni da (wobraz deleka n.l.). P itej harje drje sej móžachu d i derje p edstaji , zo b zwonjenjezwonow n hdy lutki mjerza o a ze wsy wu ri o.

ć ć

č

ł

ź

č

ć ź ź č

ł č ć

č

ć

ć ć ć ń ź

ź ć ć ć

ź ć ć

ł ć ł

ě

ř

ě

ě

ě řě ř

ě ř ěě ě

9

L tsa su so w Malešecach na l ny swjed ep stowarnje wosebje do ho a intensiwnjep ihotowali. Zhromadnje ze staršimi pytachuza swójskim pomjenjowanjom swojejep stowarnje. Kotra postawa drje by so l pjehod a a ha wódny muž? Wšako ma wón wbliskich Malešanskich hatach idealnebydlen ko. Tež kóžda skupina wupyta sejbajowu postawu za swójske mjeno. Takwopytuja n tko d i skupiny lutkow, wódnychmužow, b udni kow a zmijow.

Mjena bajowych postawow inja d i w ipnych na stawizni ki našichserbskich prjedownikow. W p ihotach w nowaše so p stowarnja zewš mi d imi a kub arkami zezna u tutych bajowych postawow.Zab ra w projek e, hd ež so wšitke zmys y d s a nar a, zahoriwutroby d i za pow dki ze starodawneho asa a zbud i zdobomlubos k p irod e a domiznje.W zaš ych tyd enjach steješe wódny muž a jeho wódny raj wsrjed iš u zab row. D i zhonichu wo wódnym mužu a jeho inkach.W stawizni kach s yšachu, kak je bydli , zo rady do blišich wsowchod eše, so z lud imi rozmo -wješe, so hdys a hdys dorjaneje hol ki zalubowaše, kakwo swoje ryby wojowaše a tež,kak n komužkuli z nuzywupomha. Zo by so wódnemumužej pola Malešanskichd i lubi o, natwarichu awudebichu jemu wódny raj –

tajki prawy bajkojty z mušlemi,

ě ěěř

ě ě

ě ě

ěř ě ě

ě ěě ě ě

ě ěř

ě ě

ě

ě

ć ź ń

ł

ź ł č

č

ź ć

ł č

č ź ć ć č

ź ć ł ć

ć ź ł ź ć č

ź ć č ź

ć ź

ł ź

ź ć ź ć č

č ł ł

ź ź ł

č

ź ć ł

Witaj-p stowarnja „K wódnemu mužej“w Malešecach

ě

André chodźi n doskupiny wódnych mužow.

ětko

najmłódši wopytaja skupinu lutkow

10

zybolacymi kamjenjemi, parli ka-mi, rybi kami a w zo tež z blidom aožom. Za staršich a n mskichhos i zhotowichu s nowinu wowódnym mužu.Sobotu, dnja 27.08.09 b še potomtak daloko. Z lóštnym programomzahajichu d i l ny swjed e .Jako b udni ki, lutki, wódne muže

a zmije zanjesechu sp w ki a zarejowachu. Borbora Kralowa,wjednica Witaj-p stowarnje, powita wš ch hos i nanajwutrobnišo ad akowaše so staršiskej p irad e za dobre zhromadne d o apodp ru p i p ihotach na swjed e .

Zhromadnje z Ludmilu Budarjowej je wonataflu z mjenom „K wódnemu mužej“ wotkry a.Spodobnu taflu z keramiki je zhotowi aBartska wum a Wórša Lanzyna.Starši a hos o m jachu p i dobrej šalce kofejaa samopje enym tykancu p iležnos ,bjesadowa a nazhonjenja wum nje . D i so w mjezy asu nawšelakich stacijach zabawjachu. Tak so dobra zhromadnos haješe.Tež wódny muž b z hos om tutoho derje porad eneho swjed enja.Wón p epoda d om skupinske tafli ki z wotpow dnymi bajowymi

postawami. Na kóncuswjed enja jeho d izhromadnje ze swojimistaršimi a hos imi wró odo hata p ewod achu. P itym sej serbske a n mskeludowe sp wy zasp -wachu. Zwuki akordejonaklin achu daloko p ezwjes a bliske haty ha doraja wódneho muža.

č

č

ł

ć ć

ź ć ć ź ń

ł č

č

ć

ź ź ź ł

ź ń

ł

ł

łč

ć

č ć

ć ć ź ć č

ć

ć ź ź

ź ć č

ź ź ć

ć ć

ź

č

č

ěě

ě

ě

ě ě

ěě ě

ř ěě ř ř

ěě ř

řě ě

ěř ě ě

ě

ř řě

ě ě

ř

dź ći skupiny wódnych mužowě

M. Liznarjowa z holcami w ewangelskej dź ćacej drasćeě

11

P šiě řez serbske wjeskip

Tři dny połne rjanych doži ń ěorganizowała. prěnim dnju prózdnin dojědźech sej z

busowej liniju do Pančic-Kukowa. Tam sej klóšter „Marijina hwězda“wobhla ch ěši přez Kukowske hrodźišćo do Worklec

ě za n w šuli hižo nóclěh přihotowany. Na spanje pak hišćenichtó njemysleše.

Po krótkim wotpočinku wobhladach sej šulu awjes do Nowej

řeprosyli

po snědani ě do Hrańcy, tam hdźež so samo z kruwamiserbsce rěči.

Jako pak kruwa picu wot Antonije žrać nochcyše, wědźeše jejAnna hnydom dobru radu: „Du musst mit der Kuh sorbisch reden!“

ějachu. Hdyž kruwy napicowa , dźěše do Nowej

ěpokaza a

wězo tež, kak so rězb .

Wšitcy smědźach so wu

spytać. Bě to dobra přiležnosćičku ze zmijom

rězbarić. Tak pyši nětko rjana

dopomnjeńka sćěnu

skupinskeje stwy w Male

šecach.

Srjedu dopołdnja dojědźech sej potom do Kamjenca na wustaje cu

reptilijow wróćich so do

Budyšina, hdźež starši na čakachu.

ě

wjenjow je Milenka Korje kec za nas dHnydom na my

da my. P podachmy so ,hd ež b as

W šulskej kuchni sej zhromadnje z našimi kubmy

, prjed ha e Wjeski my. Milencene starši su nasmjenujcy na praženje ko

Wutoru bBurowka nam wulku hród

To sowšitcy sm smy li dale eWjeski. Knjez Dyrlich nas wswojej d

(wobraz)ari

my -,

sej hnydom tafl

našeje-

We Worklecach polafrizěra čakaše přichodna atrakcija, wosebje na holcy. Wšitcy, kiž mějachudowolnosć wot staršich sobu, smědźachu sej darmo włosy třihać dać. Tobě wězo perfektna wěc za wječornu diskoteku w šuli.

my. Napjelnjeni z rjanymi dožiwjenjemi my z liniju

nas

d

ź ći z

horta

ź

łarkami

wobjed nawarichmy.

č

łbaskow p .

žachmy

ź pokaza a dowoli nam kruwy

picować.

ź łarni powita a nam

w

ń

ź ći hortoweje skupiny „Male

nóžkowach

šitko

šanske zmije“

12

Wulki wódny muž ma stajnje dwójce takwjele rybow, hač mały wódny muž.Kelko rybow ma potajkimwulki wódny muž wswojim akwariju?

Lič, moluj a wumoluj!

Der große Wassermann hat immer doppeltso viel Fische wie der kleine Wassermann. Wieviel Fischehat dann der große Wassermann in seinem Aquarium?