~----------------------~---------------------------------------------- --

Hevpeyvfn Xemgfne Rmno:

Ez e dara bejn , yare me, fl evfndare ·wetate binildar ·m

15

Rojnameya Hefteyi

SAL:2 76 13-19 nnneh 1997

BUHA: 75.000 TL

www.

arsiv

akur

d.or

g

ROJE V

Fener Rojbiyanl: (Jroka kovara Der Spiegel

Azad Ava?lti: Ala Serhildane VedatAydm

4

7

13 Sam/ Berbailg: PirfCJka &oyeren ne-asayl: MereAvis . / Jl . Xwendevanan BI~Z xebatko.ren Azadiya Welat, ji b~ ku hUn rojnameyeke bi ziman ~ fanda kurdf ji geie kurd re diweyfnin, em . gelek spasiyen xwe ji we re di§fnin. ·

Bi riya we, em silav u rezen .xWe ji rojna-meya "Demokrasi" re jf bi re dikin u _em bi derketina rojnameya nu "Ülkede Gündem" geleki kifxwey bibin. Ji bo anketa we ku.we ji bo MED TV'ye weyandiye j~ em gelekispa-siyen xwe ji ~e· re di§fnin, em hevf dikin ku hUn e bi girseyeke mezin re karibin· tekiliyen xwe deynin. "Be MED--TV nameye :.'

ESMA DALGI

~A Ni~tlmane Kurdistans (YNK) daxuyand ku ewe ji fro a pe ve ji civfnen a~tiye ku beriya demeke bi PDK'e re kiribun dest a fingen xwe vek i~fnin . Berdevke YNK'e sedema ve yeke jf, bi iltila-qa ku di navbera PDK a Tirkiyeye de c;;ebaye ve gire dide. Berdevk YNK'e da zanfn ku Celal Talabanf Ji rayedaren tirk re nameyek ~andiye a te de gotiye ku polilburoya YNK'e Ii ser veki~fn a ji hevdili-nan Ii hev kirine . Li hela din di daxuyaniye de te xwestin ku Tir-kiye ji bo erf~a xwe ya dawfn ku daba ser ba~are Kurdistans Ji YNK'e leborfna xwe bixawze. Wekf te zanfn pi~tf gelek pevc;;anan, bi navbeynkariya Amerfka fngilfstan a Tirkiyeye YNK a PDK ji bo a~tiye Ii Enqereye dest bl pevajoya na kiribun.

Hikumeta nu jf kurdan nabfne

PISlf ku kampa Etra~e hate glrtin, 1 0 hezar penaberen kurd di bin parastina Neteweyen Yekbuyf de Ii Nfnovaye hatibun bicihkirin. Ev 3 hefte ne ku PDK, ambargoya xwarine Ii ser ve kampe pek tf-ne. Li Kampa Nfnovaye ketin a derketin hatine qedexekirin a des-tara ketina her eure xwarine naye qedexe ye. Ji ber van sedeman jf heta ve gave 17 zaroken ku emren wan di navbera 15 rojf a 2 sal a niV de ye, mirine. Di pe~eroje de dibe ku ev hejmar zede bi-be. Li gorf agahiyan, rayedaren Neteweyen Yekbuyf zore didin ge-Je Ii kampe ku bi PDK'e re komileyeke hevbe~ damezrfnin. Nune-ren NY'ye geie Ii kampe iehdil dikin a dibejin ku heger ev daxwaza wan bi cih neye, we alfkarlya ji bo kampe bibirin.

Ev agir we hikümeta nü ii bi§ewitine Seroke IHD'e Akm Birdal da zanfn ku, Ecevit heya niha peyva mafen mirovan jf, bi lev nekiriye a got ku, hikumeten bere ~i kirine we ev jf wisa bime~in. Birdat di nirxandina xwe de pewistiya demokratikbuneke gi~tf anf zimen a daxuyand ku, ke~eya kurd wekf ke~eyeke aborf hatiye binavkirin, le arf~e di ware nasfna a JJenasfna nasnameya kurdf de derdikeve hole.

. ziriya Mesut Ythnaz de hate avakirin. Rola kirin, le ari~e di ware nasina 11 nenasina nasnameya kur-' arte~e di avakirina hikfunere de geleid diyar di de derdikeve hole. Birdal wiha herdewarn kir: "Di

Li ser heman mijare cigire Seroke HADEP'e Osman ÖZ~elikji re~biniya (kötümser) xwe ani zimen. Ö~elik hikfuneta nl1 weid hikfuneta le~keran bi nav kir. Cigire Seroke HADEPe bal ki~d ser büyera SusurlukS 11 da zanin ku ji her ku qirejiyen Susurluke gihl~e arte~e, bi· rojeyen derewin raya gi~ re xapandin. Ö~lik di dümahlka axaftina xwe de wiha got: "W an kesen ku be-ri ~endeid qala xetemakiya ~erietxwazan dikirin, niha her ti~t ji bir kirine. Xetemakiya ~eriere di du rojan de ji hole rabl1. Ev kesen ku bi xwe bingeha ~eriete amade kirine ji bo ~eserkirina ke~eya kurd ti~teid nakin." H

ikfuneta 55' an a dewleta tirk di bin serokwe- yand ku, ke~eya kurd weid ke~eyeke abori hatiye binav-

11 berbi~av e. Seroke Gi~ti ye PKK' e Abdul- bernameye de be~a malen mirovan ji bere firehtir e. He-lah ÖCalan ev hikfunet weid berteka (reaksiyon) hikü- viya me ew e ku, ev firehl di mejiye wan de ji hebe. Le, Nirxandina Osman Ö~elik a li ser helwestgirtina mere _ya li diji "~ettya

LEKOLIN

a

vara

girker ü bi taybeti rüs nerazibüne xwe diyar bikin, berarn-beri den;üna rojna-rneye ü finansebüna we ji hela britaniyan ve, ta ku bikaribe he-mu xerabi u neba~iyen hezen dagirker bide xuyakirin u gel hi~yar bikin. Ev ji bü sederna afirandina pirsgirekek rnezin di navbera dagirkeran de. Lewre ji Britanya dit ku we tu süd ji

berxwedane di rüye Arte~a Rusyaye de bike ku Ii be~e Rojhilat ·dima. Ve .j! l

SERBEST

-Nirxandineke kurt Ii ser namUse Hz. Muhammed gel hevalen xwe

dema ku c;On, koc;:beriye tim Ii hevalen xwe ~lret dikir 0 digot ew

reko~lna ku we bi zalim 0 kedxwaren Mekkeye re kir, ji mal, milk, jin 0

zaroken we pe~detir e, pewist e ku 0 hon we teko~lne bibin serl.

D i van rojan de bi pirani li set: peyva namiise te axaftin: Ka na-mus Ii Ieu maye, namiis firotine,

narnus firotine bi peran, namiis hebüna wilo nedkirin, bihaye namuse kirine penc pere, benamiisen me büne bela sere me, benamiisen me nebüna, we·sere me pir bilind buya, benamusen me bi r;:eka me dikujin, iro roja meran e, namiis ne bi peran e ...

Li ser peyva namiise gotinen mezinen kurdan pir in, di vir de bikaranina wan ne pewist e, le dive Ieu ev peyv li gori hinek r;:avkaniyan bete ~irovekirin:

nün hatiye ~irovekirin. 7- Li cem yewna-niyan namiisa mezin hin caran ji Hz. Cebrall re hatiye gotin. 8- Di dema cahi-liye de dihat gotin. Ev ker;:a ji namusa ba-ve xwe derketiye an Ieu ji dine bave xwe derketiye.

Wek wilo ye ew dayika me ye ji ber Ieu em ji axe r;:ebüne. Serle§-ker dibeje: Bele wilo ye.

Sex Mehrnfid: Jin tim bi dest rnirov dikeve, le dayik hebeke bi tene ye, we deme dayik namiisa rnirov a mezin e. Bi wi awayi ax ji namiisa rnirov a heri mezin e. Serle§ker: Bele wilo ye. Sex Mahmud: Wek wilo ye ma tu ni-zani Ieu dine islame • ferman dike 1aJ dena namiisa rnirov be rezilki-rin, niirov li ser nimeje be ji dive Ieu mirov nirrleje berde u namiisa xwe temiz bike u xelas bike, ger rnirov wilo neke we deme li gori dine Islam rnirov dibe deyüz, be-xiret, be Iman? We deme serle§-ker po§maniya xwe tine zimen u ji Sex Mehrnud beX§andina xwe daxwaz dike.

Ji ber Ieu wateya namuse ev qas bi iumet ü giranbiha ye, pe-wist e Ieu kurd ji di nav netewe-

Namus: 1- Temami ti§ten bi rümet en di rnirov de ve~arti ne. 2- Namusa ner;:ir-van zirx. u r;:eken wi ne. 3- Namiisa §er, war u holka wi ye. 4- Namusa cih u ma-la wi ye, cihe ibadeta wi ye. 5- Li cem ra-ya gi~n temarni ti~ten Ieu rnirov pe mezin dibe, be§eref dibe namiis e, wekl jina bi namiis, nave mezin, exlaqe ba§, cameren rastgo, en bi §eref, xwediye sozen xwe ji tevan re bi namüs te gotin. 6- Di hinek pirtükan de bi wateya wehiy, §eriet u qa-

9- Hz. Muhammed gel hevalen xwe dema Ieu r;:ün kor;:beriye tim li hevalen xwe ~iret dikir u digot ew teko~ina Ieu we bi zalim u kedxwaren Mekkeye re kir, ji mal, milk, jin u zaroken we pe§detir e u giringtir .e ew §eref, rfi!net u namüsa we ya heri mezin e, pewist e Ieu hün we te-ko§ine bibin seri. Ev §ireta Hz. Muham-med dide xuyandin Ieu namiisa heri me-zin ma!e rnirov u · serxwebüna rnirov e. 10- Dema Ieu em rew~ neteweya kurd binin ber r;:av, bi pirani kurdan peyva na-miise ji bo jine, di duv re ji bo ~eref, ru-met, mezinan u heysiyete xebitandine, le gelek kurden ronakbir u teko§er en di serdemen derbasbüyi u yen ve dema nu ve peyve bi namiisa mezin, ji welat u serxwebüna gelan re bi nav dikj.n. Mina-kek: Di pevajoya reko~ina se~ Mehrnu-de Berzenci de li Iraqe rojek ew derdike-ve serledana le§keran dema Ieu dir;:e ewir-gekl bala xwe dide Ieu serle§kere Ieu bi nave Sex Ehrned di newaleke de Ii pe§i-ya le§keran nimeja ine dike, bangi wi di-ke tine cem xwe, je re dibeje iro roja ~er e, yan ya nimeie ye. Serle§ker bersiv na-de S. Mehrnud je re dibeje ax (xweli) li gori grarnere me ye, an ner e. Serle§ker dibeje: Me ye. Sex Mahmud dibeje:

.yen eiliahe de netewen -ü namiisa xwe _ rind biparezin. Dive ev ra5n neye jibirki~

dema Ieu rer;:ika bav u ka1an tethlz be, we deme zarok serfiraz in u bi iumet in .

Bira cerdevan serekcerdevan, sereke-§ir, §ex, axa, beg, mir, dewlernend u her-kes ve yeke rind bizanibin Ieu bi tene ru-met, §eref, heysiyet mezinan u heta dew-lemendi di yekltiya neteweyi u parastina namiisa neteweyi ~e heye. Ji ber ve yeke dive her kes edi ji xewa xeflete rind hi§-yar bibe u doza neteweya xwe bipareze.

\

Ji bo rizgariye -xebat Q xebat

CELALETiiN YÖYLER

N e bang bi tene, qlrln 0 hawar e jl. Li ke? Li wan kesen ku dibejin em rewe~enblr in, em xwenda 0 xwediye _ raman 0 dltinen pe~verO ne, em weltaparez 0 gelperwer in. Bele, qlr 0 hawara min bi tay-betl, Ii .van kesan e. Lewra ez ev ~and sal in Ii metropalen biyan bi !;aven sere xwe, bi nirxandin 0 nerlnen xwe Ii pir kesen kuxwedi van rengan de diblnin tem~e dikil!l. Ew di "' piraniya civlnen partlzanl civakJ 0 gelerl de bi demjimeran Ii pe~berl bi sedan kesan peyven edebl, ramanl 0 ~ore~gerl dipeyivin O_serlli civake dixin dew. Le gava ku civat ji we civl-na bi demjimeren direj belav dibe, hetanl civlneke din, ji bill peyv 0 ramanan tu ti~t Ii ber ~avan naye xuyan. Nve kir, xwedl derkevin. Hevalen·heja tu ti~t bi hesanl naye bidestxistin. A, bi van ramanen neteweyj ez bang 0 hawareke hevaltl_li we hemOyan dikim qlrln 0 dibejlm: Ji bo rizgariye xebat 0 xebat ....

13 -19 Tmneh.l997, Azadiya.Welat ?-

www.

arsiv

akur

d.or

g

Nüc;E

L i welateki weki Tirkiyeye ku kar, ji destpeka avabüna koma-re heta salen 1950'1 bi dlktato-ri hatiye me~din, 284 kes ha-

tine daliqandin, pi~ti salen 1950 heta ve gave ji 265 kes hatine daliqandin ü se darbe ~ebüne. Ve gave ji ~ereki kiret Ii hemberi kurdan te me~din. Di nav vi ~eri de ji setjekirina gerilayen kurd bigi-re heta gelek i~kenceyen ku Ii ser l~e wan hate kirin gelek karen hovane hatin kirin. Disa di nav vi ~eri de bi dehan kes 1i metrepolan hatin qetilkirin, bi sedan kes di bin ~v de hatin qetilkirin, bi de-han ~ore~ger di girtigehan de hatin qetil-kirin ü 1i Kurdistafle nezi:ke 1600 kesi bi awayeki faili m~hill ~ pir komale ü saziyen ~tixwaz ü rnafJ>arez hatine girtin. Ya heri giring ji k~ya mezin-tirin a sedsala bist ü yekan Ii Kurdistaue hate ditin, 5 milyon insan bi dare zore ji aliye dewlete ve ji cih ü ware wan hatin dürxistin. Ji bili van, pirsgireken civaki ü siyasi 1i vi welati derket in radeya heri bi-lind

Ev ditin ü tesbiten 1i jor, ji aliye Ko-meleya Maien Mirovan §rum Stenbole ve di birifinga ku dawiya hefteya ~üyi hate lidarxistin de hatine zimen.

Komeleya Maien Mirovan (IHD) bi-rifing di bin 9 sernavan de ji niq~e re vekir ü di bin her sernavi de agahiyen der bare binpekirina maf'en mirovan de dide.

De-wleta faili ~~~eqhülan Bi taybeti ji sala 1992'yan vir ve 1i

Herema Awarte yane..li Kurdistaue li ba-jaren weki Amed, Batman, Nisebin, Sili-van ü Midyare her roj li kolanan rnirov hatine ~- Bi pirani esnaf 1i hindika-hiyen li hereme weki sfuyaniyan, rew-~bWn kurd u kesen ku ji ber ~ike hatin girtin le tu rekiliya wan bi PKK'e re ne-hatine ditin, hatine ~tin.

Bi pirani faili m~hill di navbera salen 1993-1995'an de hatine pe, 830 kes ha-tine ~ di ve deme de koalisyona DYP-SHP'e Ii ser kar e ü Mehmet Agar Gerinendeye ~ti ye Ewlekariye ye.

Tirkiye bihu.ta infazen bedariZCindin Pi~ti ku di sala 1991 'e de "Qanüna te-

ko~ina bi terore re" derket, infazen beda-rizandin zede bün. Bi pirani li Herema Awarte yane li Kurdistaue pi~t re ji 1i Tirkiyeye pi~ti ku cihe kesen ku 1i gori dewlere sücdar in hate diyarkirin, tevi ku hezen dewlere dikaribün wan bi hesani bigirin.ji bi taybeti hatine infazkirin. Di navbera penc salan de 701 kes bi vi awa-yi hatine ~- di nav wan de 92 kesen ku di Newroze de hatine qetilkirin nin in.

Li Tirkiyeye cezaye idalll8 te parastin

Di ve mijare de j i avabüna komare he-ta niha kesen ku cezaye mirine xwarine 558 kes in. Piraniya wan di dema avabü-na kornare de ü p~ti darbeyan hatine da-liqandin. Minakeke balke~ ji idama Er-dal Eren ku di 13 'e berfanbara sala 1980'1 de pek hat. Ev kes he 18 sali ne-büye, le ji aliye generalau ve hatiye dali-qandin.

Di bin qavde -winclakirin ü kus,tin

Di navbera salen 1980 ü 1990'1 de 13 kes di bin~v de hatine windakirin, iro hejmara wan gihl~ye 500 kesi. Di bin-~av de windakirin bi pirani li Kurdistaue hatiye sere kurdan. Di vi wari de mi'laka Hasan Ocak, A. lhsan D~h, Hüseyin Toi-aman re dayin. Büyeren bi vi rengi Ii Kurdistaue zedetir pek hatine rojname-van ü kurden welatparez hfine hedefa qetliarnen bi vi rengi.

l•kence he Ji azina sereki ya 16plrsine ye

· Tevi ku dewleta tirk du peyman der bare i~kenceye de imze kirine, Ii Tirkiye-ye ~kence he ji azina sereki ya lepirsine ye. Di navbera salen 1991 ü 1996'an de 2022 kesi ~kence xwariye, ji van 292 kes jin 1i zarok in. Didine xuya kirin ku dewlet di vi wari de naxwaze i~kence ji hole rabe ü he ji haceten ~kence weki Je-dan, daleqandina filistine, elektirik dayin

u (bi pirani ji bo jinan) tacizkirin ü teca-wiz, tene ni~andan.

Qade.ke ••r ji girtigeh in

Di bin vi semavi de ji agahiyen ku ha-tine dayin, bi pirani disa Ii girOgehen Kurdistaue pek hatine ü hatine sere dilen PKK' yi. Di navbera salen 1991 ü 1995 'an de 44 kes ji aliye hezen dewlete ve hatine ~tin. Hinek ji wan girti ne ü ji ber ku ew 1i girtigehe nehatine tedawi-kirin, nexwe~i Ii wan giran büye ü miri-ne. Bi tene di sala 1996'an de 50 kes ha-tine ~tin. Di vir de girtiyen ku li Girti-geha Umraniye di 4 'e rebendana 1996'an de ji aliye hezen dewlete ve ha-tine ~. 12 girtiyen ku di bihara 1996'an de li hemberi be edaletiye di greven bir~ibüne de mirin, 10 girtiyen ku Ii girtigeha Amede bi awayeki hovane hatine qetilk:irin, weki minak hatine da-yin. Her wiha te diyarkirin ku dewlet berpirsiya xwe ya di ware parastina ew-letiya cane girtiyan de nayne cih.

Pirsgireka helf mezin ü bingehin piraglreka

••tiye ye 11 Tirkiyeye Ji Kurdistaue k~beriya mezintirin a

sedsala bist ü yekan pek hatiye. Li gori daxuyaniye di van 13 salen ku ~r dido-ine de 5 rnilyon kurd bi dare zore hatine k~berkirin, neziki 3000 gundi hatine ~ewitaudin ü valakirin. Nezi:ki 50.000 do-nim daristau hatiye ~ewitaudin. Kurden ku k~beri metropolan büne ji %71 'e wan ji ber kurdbüna xwe hatine girtin, ji %78'e wanji ber kurd büne kar nedane wan ü bi pirani ji ber rew~ abori tendu-ristiya wan xerab e.

Dewlet Ii Kurdistaue ~ere taybet her di~ gurtir dike, li gori agahiyan di sa-lane 1994' de 170 hezar timen taybet, 300 hezar l~ker ü 56 hezar cerdevan he-bün, iro hejmara wan behtir zede büye. Sere taybet her sal zedetir xizani ü pirs-gireken civaki derdixe hole, her sal nive bü~eya Tirkiyeye Ii ~r re xerckirin, di salen dawin de ev le~uyina ~ büye 9

• trovan Dewleta tirk peymana Cenewreye ya ku ~e1t Q ~urten ~er ki~f dike di sala 1951 'e de imze kir, le di we de-me d e hin xalen peymane imze ne-kirine. Xalek ji wan ji bi vi' rengt'ye: "Heke li welat ~ereki

e13.07.1989: Sekretere Gi$tfye PDK'e ye frane Dr. Ebdurrehman

Qasimlo Ii paytexta Awustirya Wiyanaye tevf m1nere PDK-f ye Ewrapaye Ebdullah Qadirf Azad u r·ojnamevan u profesore zanfngeha Wiyanaye Fadil ResOI ji diye ajanen frane ve hatin ku$tin.

• 14.07.1982: Li Girtfgeha Amede kesen j i doza PKK'e M. Hayri

Durmu$. Kemal Pir, Akif Yilmaz a Ali Cic;:ek dest bi rojiya mirine kirin. e 14.07.1993: Partiya Keda Gel (HEP) hate girtin. e 14.07.1995: Di roj iya mirine ya mezin de Gülnaz Baqustanf,

Fesih Beyazc;:ic;:ek, Remzf Altinta$. Latife Kaya ji bo a$tiye jiyana xwe wincla kirin.

AWIR

e 15.07.1951: Rew$enbfre kur·d Celadet Bedirxan c;:a ser dilovaniya xwe.

e 15.07.1904: Anton

HEVPEYVIN

;z ~ d ~ r 1 CJ r

we hez dikir u min geleki Ii stran u t;irokanji guhdari di-kir. Nemaze bavpire min t;i-rokbej bu, min evari t;iroken wi ji ber dikirin, u sibehe ji zarokan re digotin, Ii bajer, Ii dema xwendina amadeyi, ve care sinemaye geleki ba-la min diki~and u ez her evar mevane sinemayeke bfim u ez hin ji dildare ev eure hunere spehl me. .Le mixabin, ji ber hin kawda-nen taybeti u tevayi, ez di xwendine de bi ser neketim, ku min derhenana sinemayi · bixwenda u min hln ji hevi-yen xwe ji sinemaye nebiri-ne, ku eze dikaribim senar-yo binivisim. Ji sala hefte u heftan de, heta bi sala he~teyi, Ii gund, ez bi pekanina 'kevalan' tabloyan, mijUI bfim, dawi min dit ku ez ni-karim ya dile xwe, bi firt;e-ye u rengan derinim. Di destpeka sala he~teyi de, ji ni~ka ve helbeste Ii dergehe dile min da u ew bU hevale mine dilovan. Bi helbeste niin karibu ya dile xwe bi-gota u heta we t;axe ji min ne abeya kurdi ditibU, u ne ji helbesta kurdi xwendibu. Min helbesten xwe bi abe-ya erebi u bi zimane kurdi diristandin. Di pey re di sala he~te u duda de, Abeya Dr. Kamiran u du diwanen Ci-gerxwin u yeke Sebriye Botani "Sm u Sadi" gihan ber deste mjn u xwendma wan diwarian bingeha hel-beste Ii ba.min xurt kir.

hatin guhartin. Ji ber ku bejna helbes-ten me, beramberi ku~tariya Helebt;e, . geleki kurt u nizm hatin ristin. Hinge ez · giham ve baweriye ku nujeni pewist e u helbesta ke~saz (bi wezin) edi nema di-kare me bigihine tu delavan. Nemaze pi~ti ku min u hevaleke xwe diwana "Ebdirehmane MizUri" bi hev re dix-wend u em bi direjahi Ii ser radiwesti-yan, me didit ku we helbasta nujen di- . karibe me bigihine sinorine frrehtir u asone bilintir u hevala min bi ve yeke ji -, nehat ser, penusa xwe dani u t;ek hilgirt u ket nav rezen pe~mergeyan u niha 'li t;iyayen Ktrrdistane, di nav ~ore~geran de ye.

Ez niha xwe di ware helbesta nujen de dibinim. Le ez ne bi we nujeniya be-ser u ber re me, ku bi nave nujeniyen helbest beseruber bUye.

Ti§ti ku balQ mirov dik§ine di "Kes-kayiyin Kizirin,. de ew e ku hun wekt helbebstvaneki, Ii ber yareki ne.. we-lateki, rawestiyan e. .. 4 niyazan I~ di-kin.. weki sofiyi di xelweti de beri xwe bide Xwedi. Helbesten we liemli bi vi §iweyi hatine nivisandin, hun di-karin Ii ser vi pirsi bihtir rawestin?

e Ez diblnim te bersiv ji da, rast e ez sofiye xelweta yare me. Limej u la-vijen min ji bo dilbere ne, her weki ku t;awa sofi di xelwere de bere xwe dide Xwede u temene xwe bi lavij u limejan dibllrine, bi heviya ku bigiheje bihu~te. Min ji her wiha di xelweta evindariye de bere xwe daye dilbere u ez bi evin- · dari bang dikime, ez evindare bejna ya- . re me, evindare bejna welate biringar im. Bi heviya ku ez bigihejim we nu- ~ roje u belki ev dilber ket;ikek gundi be u ez tim dibejim: Kese ku nikaribe ji ket;ikeke gundi hez bike, nikare ji gund ji hez bike. ü kese ku ji gunde xwe hez neke, we nikaribe ji welate xwe ji hez bike u belki ev dilber dilberek mezintir · be, ku dayika hemu dilberan e. Dilbera kU em tev de evindare we ne.

Di diwana xwe ya yeke-min de ya ~Axina dil' we bi terz u §iweyeki klasik hel-besten iwe hun,andine~ Ii we di ya "Keskayiyin Kizi-

x emgini Remo rima xemgm nameya min ya taybet n1n e. Xema si- rin" de, nujeni di "form .u ·~averoki" Yi ku helbesten te dixwine, bala e u rawa xwe weki pileki Ii yem: Xemeke tevahl ye, ya ku em tev de bi kar aniye. Gelo ev guhartin ji ber xwe didi gelek peyv u wijeyin . 'sora-k · A h lb t k dA de xemke~e we nu-roje ne. fi hat u hun bihtir xwe di kll de dibt- ni-behdini' ti de dibine, gelo akami evJyen e es a ur 1 ra- van zarava.,an heta kiian dereceye he-ki§and? Beri ku ez dest bavejim helbeste, Ii nin? .., ';J • Ji xem 11 derda behtir t;i biraye dema xwendina seretayi, sirUden ku Ii e u heta bi sala he~te u he~tan ji min ye. Em dikarin bibijin hun ji bo zima-

dibistane dihatin redan, min z11 J.i ber ·_ bt. v~1 "ewe~y~1 helbeste~n xwe din··stm· . Le~ . neki Kurdistani dixebitin? delal? Le, se xemen sereki di jiyane de "~ · aki d dikirin, u min geleki ji xezkirina resme, pi~ti werankiriria Helebt;e, nennen min e Min di destpeke de Ji da xuy -ez xemgin kirime 11 min xemgin ikin. rin ku ji roja min rahi~tiye penfise, teki-

Xema yekem: Gunde min bU. Helina liyen min bi toreya ba~fue Kurdistane ku ez le mezin bUbfim, we helina ku ez Destpek bi helbesta klasik bu t1 heta bi sala h~ U ~ jf re hene u pi~ti serhildane tekiliyen min bi xu~ina denge daran re di xew re di- min bi Vf ~Weyi helbesten XWC diristin. t_e p~ti wßranJärina bi niviskar u torera Ba~fu re xurtir bU-t;fun, 11 sere sibehan bi wit;e wit;a denge ne. Veca we ev 'mizicandin' ti~teki su-~ivikan re ji xew hi~yar dibfun, ket her Hele~, nerfnen min hatin guhartin. Ji ber ku OOjna ri~ti be u xwezi ev tekiliyen wiha di ,,. 'Kemera erebi' u gundi her yek bi de- helbesten me, beramberi ku~tariya Helebf;e, geleki kurt u navbera me u bakure Kurdistane de ji

. vereke de pe}9yan. Xema duwemin: Ku 'nizm hatin ristin. Hinge ez giham ve baweriye ku nu.· t;ebibin u zaravene behdini ne zara-ez di welate xwe de biyani me, Ii de~te- vayeki biyan e. Behdini u kurmanci ke dorpet;kiri, ez toze diki~inim ft ~ira- pewist e u helbesta ke~saz (bi wezin) edi nema dikare ilße yek zarav in u zaravaye sorani bi xwe ji ve vedixwim u ji hemu maren xwe yen bigihine tu . delavan. ~axek ji dara zaravaye kurmanci ye ü mirovati bepar im. Heta niha hin ji nas- ev ~ax, ~axeke berhemdayi ye 11 eger .-.e---m.a.mm~~=----=·~--~-•~z~-. .. .-.-... ~.-nu-.ma~nowe.._WPR•~~~~~~~~--.-m=~MmJ~n•=mm•-•--.--.~a~~ng~>--_.· _..mnm·a· •n.-~--~~~wg· =-~*ep~- ~------

~- 1() 1i p 1()

weki ku tu dibini se zarav in, disa ji xem nin e ku em van her se rengen kesk u sor u zer, Ii nav hev bidin u tabloye-ke spehl je biafirinin ü bi rasti ji min nave ku ez bi zaraveyeki heremki hel-besta xwe dorpe9 bikim u helbest bi xwe ji li sinoran napirse.

Bi gotineke ditir, ez ne ji Dirbesiye ü Qami~lo bi tene dinivisim. Bele pe-wist e ku Dihok u Cezirabota, amedi ji ji min lern bikin u disa ji ez dibinim ev hewldan rast e. Ku ez hewl didim bi zi-m,aneki kurdistani binivisim, di gel ku ez h"m ji negihame we pepelilka ku min dive.

Ev pirs me digihine pirseke mezin-tir, zimaneki kurdi ye yekbuyi.. we di

l ·. · nerina we de fawa ava bihe. Pe§niya-i ren we di vi babeti de fi ne?

Dibe ku ji van her du zaravayan, (kurmanci 1.1 sorani), zimaneki yekbuyi

. , pek be 1.1 dibe ku zaravaye kurmanci bi ve role rabe. Ji her ku piraniya geie kurd bi vi zaravayi dipeyivin u disa ji bila em ne wiha diktatori bin heta da-wiye, dibe ku zaravaye sorani bi xwe bibe zimane perwerdehl, xwendin u ni-visandine. Nemaze ku em bizanibin zi-mane Qurane, zaravaye qebileya qure~i bU u ji we deme de bUye zimane ereban e yekbUyi. Ku iro pe dixwinin ü dinivi-sinin ü di baweriya min de iroj pe~niyar be süde ne. We pe~eroj dikaribe ve bersive bide.

Ji bili nivisandina helbestan, hin xebatin we yen cur bi cur hene, weki wergerandina romana Orhan Kemal 'Li ser xa-Un havildayi' Ii nivi-sandina firokan Ii helbesten zaro-kan Ii hwd... ev

.kar akameke nebll§ Ii berhe-ma we ya sere-kf 'helbest'e nake. Ango pirbuna babe-ten nivisandi-ne Ii ba niviska-reki radeya nivisen wi nizim nake gelo?

Na, ji ber ku ez ne di hergav ü de-me de bi kare wergerandine radibim. Gava ku berhemeke cihani bala min di-ki~ine, tene di ~ev-direjen zivistani de ez li ser dixebetim. Her wiha helbesta zarokan ji. Ni~e dibeje: "Di dile her mirove mezin de zarokek heye, dixwa-ze bilize. ", ez bi xwe gelek caran vi za-rokl serbest dikim. Ez bi zarokan re di-lizim u bi wan ~ad dibim. Le listika bi zarokan re u nivisandina wan geleki dijwa re, ku ne niviskareki taybet bi za-rokan re.be, nikare her gave bi zimane zarokan e taybet binivise. Li ser nivi-sandina 9iroke ji, ez geleki 9irok u ro-

manan dixwinim. pir hindik dini-visim. Ji he~te ft pencan de heta niha

nivi-san-d i -

du-

'Zanin' de we~andine u yen ma-' yi ez tiiha wan tevan amade di-kim, ku di pirtU-keke de 9ap bikim.

Le helbest heva-leki hernne~in e. Di hergav 1.1 deme de li dergehe dile min dide. Li kolanan, il gulista-nan, Ii 901 .1.1 be-

yaran, bi dilovani xwe daveje gerdena min. Mevaneki be wext e u gelek caran min ji wext ji hi~yar dike u_ xewe ji 9a-

ven min direvine. Hinge maseya nivi-sandine bi berikirin bazike (bask) xwe bo min vedike.

Ango ~i gava ku ez dibihlzim, mis-teke xwin bi ser rüye ~ngeguleke de dirije 1.1 kaniyek ~li dibe, ~i gava ku za-rokek bi

WEJE

Bineisa Narln U ~

Cembeliye Mire Hekarl -•v-C

embeli tevi Omo, li ber deri-

ye kon peya dibin, bala xwe didine k:u Fariz Beg di hundi-re kon de rüni~tiye u digiri.

Cembeli ji Fariz Bege dipirse, dibeje: "Bege min, ev vi ~er e, ev kl ne u ji bo vi ~er dikin?" Fariz Beg je re dibeje: "Ev Dewre~ Bege biraziye min e, hat xwezginiya qiza min Binef~e, Binef~e ji got ez Dewre~ nakim, min ji bi Dew-re~ Bege nikaribU, em ji ber Dewre~ Beg revin hatin, li vir bi cih biln. Ew ji ket pey ~opa me, hat li ve dere em di-tin.

Ve gave Dewre~ Beg u heft hiwen min bi hev re ketine cenge. Tirsa min ne k:u~tina her heft lawe min e, tirsa min we e k:u we Binef~e bi deste zore ji xwe re hilde, bibe.

Cembell u Omo li vaven hev du me-ze dikin u ji hev du re dibejin eme ra-bin bi Dewre~ Beg re bikevin cenge. Fariz Beg ji wan re dibeje: "Dewre~ Beg mirovekl xedar e, hiln bi Dewre~ Bege nikarin, we hemin lawen min bi-k:uje, Binef~e bibe. Qene hun xerib in, ji rüye min de hiln .neyen k:u~ti~." Di we deme de Binef~ ji deri de dikeve bundir, siniya qehwe li ser desten Bi-nef~e ye, gava Cembell vav bi Bin~f~e dikeve u li wan vaven re~ u belek meze dike, ji e~qa Binef~e fincarur qehwe bi-lind dike, .bi sere · xwe de dike. Gazi Omo dike, dibeje: "Omo .rabe, em li · hespa siwar bin ez e di mile raste bike-virne, tu ji di ririle cepe re bikeve, em e rast u vep le b~ .di seri re deren."

Dema Cembeli dikeve nava ~er va-ven Cembeli ji xwme sor dibin, mina k:u tu giya bivini, sere meran dipekine,

· xwln hildide voke, e sax ew e k:u ji ma-la xwe nehatiye. l)ewre~ hespe zengil dike Ü ji pa~ ve direve.

' Cernbell ü Omo ten di kone F ariz Bege de n1dinin, Binef~ Jfanirn ji wan re nan u vaye vedike, tine· her wan u narie xwe dixwin. Cembeli ji Fariz Beg re dibeje: ·"Bi -qewle Xwede u pexem-bera ez hatirne xwezginiya Binef~e, .ez we ji xwe re dixwa:4m. E4ev im, ~exse min ji ev e, hßn Binef~e oidin rnin ji u nedin rnin jl hfm mevane min in. Hun beya di ve merge de bin, de tu kes nika-ribe di bin siya we re derbas bibe." Li pey ve gotina Cembell Fa:riZ Beg u la-wen w1, bi hev di~ewirin, ji Cembell re dibejin: "Eme ji Binef~e re bibejin, eger Binef~ te qebUI bike; me ji te qe-bUI kiriye." Gava ji Binef~e dipirsin, Binef~ dibeje: "Ez hez dikim, gava k:u bave min Cembeli rninasib dibine; min

10 Azadiya Welat 13 - 19 Ttrmeh 1997

ji ew qebill kiriye."

Cembell radibe Binef~e here dike, xatir dixwazin u ten nav ela xwe. Jina Cembel1 ji· pe dihese ku Cembeli bi Bi-nef~e re zewiciye; dibeje: "Ez Omq bi-xapinim belki nehele k:u Cembell Bi-nef~e bine." Xanirn gazi Omo dike uje re dibeje:

De Omo dile min dibe yo, maqulo dile min dibe yo

De tu were Ii sere min neke ve yeke yo

Tu bidi xatire rebe aleme yo Tu hewiye neynf nava faven min

xatuneyo

Omo Je vedigerine: Xanime dile min dibe yo, xatune

dile min dibe yo De· tu ne /ayiqf deve axaye min f Ii

dine yo Tu nikari biki .xanimtiya nava mala Cembeliye Mire Hekariye yo Min sond xwariye bi telaqe jin

berdaneyo Ez hewiye bin im ser te, Ii dine yo

Xanirn bi Omo delava dike ü dibeje:

Omo dile min dibej yo, mirtibo dile min dibe yo,

qerefiyo dile min dibe yo

Tu were ez e kavira bidim te ji bo firotin e yo

Ez e bidim te miya ji bo dotine yo Ez e bidim te male xezfne yo Omo heke qima te bi wf neye ez e te bi-kim §irike do§eka axe yo De Iori Iori Iori Iori de looorf Iori

Omo gazi Xanime dike: De xanime dile min dibe ye, xatune

· dile min dibe ye Be esla qfza b~ esla dile min dibe ye De bila Xwede jina be esil nexe

mala mirov Ii dine ye Min nane axaye xwe bi hela/i

xwariye ez p~ re nakim herami ye Sed lwrani were ku Ii wf meri y~ ' · Bi axaye xwe re bike bebexfiye·ye

! . - . . .

. ·-Pi~tt ·van gotinan ömci radib~ rüspi~

yen ele li hev kom-d~e,- t~ rkx kone Fariz Bege u gustiiB _di:\dn tiliya J:!inef-~e vil roj mideta dawete dibirin. Xela-ten daweta Cembeli Ii temame axa u bega belav dikin, def u dawet dest pe dikin. Omo ferman dide dibeje heya ~il roj u vil ~evi def ü zirne we were lexis-tin.

Gava k:u jina Cembeli pe dihese ku roja dawete hatiye birin; ew ji radibe di nava ele de digere, pireke cezil dibine, qederekl zer u pere dide, je re dibeje:

"Tu vi dikl bike belkl tu Cembellli ber · vaven Binef~e re~ bikl, ku Binef~ gusti-la xwe ji pa~ ve bistine." Pira cezil je re dibeje: "Xanima min tu qet xema neke, eze li sere Cembeli listikekl wisa ~ebikim ku heya Cembeli sax be j i bir ne-ke."

Pire radibe xwe pixe ~ekle parsekau bere xwe dide nava ela Fariz Bege. Te di nava ele de digere, Binef~e teqlb di-ke, Ii vi ali ü li wi allli pey Binef~e di- _, gere; rojeke Binef~ dive ser kaniye, pi-re ji radibe dide pey Binef~e , li ser ka~ niye Ii keleka Binef~e rüdine u je re di-beje: "Xanim, heyfa te xarune nin e tti bi Cembeli re dizewici, Cembel~ miro-veki zewicandine ye, jin t1 zaroken wl hene, we sibe hewiye bine ser te jl, ew qas xort hene, ew qas axa u beg hene tu ~irna wan nastlni; tu hati wl kale periti dist1ni?!"

Binef~ je re dibeje: "Pire, dile min ketiye Cembeli; ew deh jine wl ji he-bin, ew deh heb hewiyan ji bine ser min, ez de disa Cembeli bistinim. Pire bala xwe dide nikare Binef~e .bixapme,

I

Binef~e dihele, icar te dora bave Binef-~e. Pire xwe Ii topaliye datine kulek, k:ulek li ser lingekl xwe ~ u berka~ di-ke, te di hizilra Fariz Bege de rüdine. Je re dibeje: "Sere te bi xwe li ser beg ü axatiya te de, te qiza xwe neda biraziye xwe ye Dewe~ Bege, te ani da Cembe-liye Mire Hekariya ser bewiye. Xelke sibe ji te re nebeje vi? Ewe bejin Fariz Beg qiza xwe da Cembeli ji bo ku li ser · erde wi de bimine. ·

Ke ditiye, ke binaye ku mirov er4,e · xwe bihele fi ela xwe bihele, were bi si~ ya qiza xwe bikeve he~a xelke." Li ser van gotinen pire, Farj.z Beg diflki:re, di·_ beje: "Bi Xwede pire rast dibeje." Fariz Beg dibeje: "Wey.li min, ez ela xweii ware bav· u kale xwe bihelim, werim bikevirn he~a xetqe. -Wekl ji bo bedew-bilna Binef~e n,ebß.ya.we Cembeli kone me ji viF·b_avetä."

-F~ .beg radike lawen xwe li hev -· k~m dike if bi ~ev .fareke din kone xwe ., bar dikin u bere xwe didin cem Dewre~ J~ege. Gava birayen Binef~e kona bar dikin, Binef~ ji radibe nameyeke dini~ vise tevi du heb kap u du heb zer dixe nav nameye, di nav pineyeki de dipe~e ü dixe bin kevire kU~ike . Di name de dinivise dibeje: "Cembell, eger tu mer bi, tu ye li pey min wer!, ez bibirn dayi- . ka deh zik zarokan ji, ez e disa bidim

pey te bi te re werim."

BERHEVKAR/ SERVET YÜKSELiR

www.

arsiv

akur

d.or

g

u navenden Qade valakiyen ve hefteye Li N!;M'ya Stenbole

Be$a sinemaye: Film, "lz ($op )" Derhener: Ye$im Ustaoglu, saet: 18.00

e 13.07.1997/Yekeem: Bername: Bi qasi ku cane xwe bidin ji jiyane hez kirin. saet: 14.30

e 20.07.1997 /Yekeem: Konsera Grup KIVIIC!m, "Kafkasyadan Anadoluya" saet: 14.30 N

C:iROK

C iya weld bi ewran ve zeliqi-bin xuya dikir, dile Rom di cihe xwe de hildiavet. Difi-kiri digot, gelo ger ez bi ras-, ti bigihejim cem hevalan 6

eze j1 rojeke

BERHEM

Pirtiika biiyeren ne-asayi: M ere Avis B

i ge~bfma tevgera azadiye ya kurdan re tekiliyen kurden Ii par-

lURlK

~end pßkenokßn Ii ser toriyan Mak1neya eil 1\ • 1\1\ 1\

~u~ttne u tort D ojeke pirekeke tori Ii televizyone Rtema~e dike, dinere k:u di televiz-yone de makineyek derket k:u cilan (kinca) di~o , pir kefa we te t1 baz dide odeya din, ji zilame xwe re dibeje: "Wele tu ye makineyeke cil~~tine ji me re bikirl."

Merik ji dibeje: Ba~ e! t1 sibe radibe bere xwe dide bajer, Ii bajer tene yek dikaneke k:u makiniyen cilan sarker t1 ti~ten wisa difrro~e heye.

Zilame tori di~e deve deriye dikane t1 dibeje xwediye dikane:

- Ev maklna te ya cilan bihaye we ~iqas e?

Merike dikandar dibeje: - Xalo em nafro~in toriya Zilame tori vedigere, dibe sibeh ve

care qatek eil Ii ~we dike, qerewate gi-re dide t1 disa di~e cem dikandar, dibe-je:

- Ev makina te .ya cilan bi ~i ye? Merike dikandar dibeje: "Xalo em

nafro~in toriyan!" Roja din disa zilame tori ve care kin-

cen ko~eran Ii xwe dike, kefiyek dide sere xwe t1 vedigere cem dikandar, .di-beje:

- Ev makineya te ya cilan bi ~i ye? Merike dikandar dibeje: - Xalo ev bü se car tu teyi ez ji te re

dibejim em nafro~in toriyan. Zilame tori hers dibe dibeje: - Ma ez nizam tu ji k:u zani ez tori

me? · E dikandar dibeje: - Xalo ji her ew ti~te k:u tu dipirsi ew

ne makina cilan e, ew sarker e.

Vinevina m~r~ 9~ Disa rojeke yekl Tori Ii dolmi~e si-

war dibe da k:u here Amede. Di hundi-re dolmi~e de me~ek dike vine vin di~e t1 te, tori hers dibe her care deste xwe diaveje k:u bigire Je nagire, Je gelek hers büye.

Careke her du deste xwe dike k:ulm, me~e digire t1 poze xwe dibe ser me~e t1 dibeje:

- V in yin, vinnnnn, veca t~ xwar Digire me~e di came de diaveje, di-

beje: - Tu ji heya Amede bi piyan were,

bila hemü kes zanibe vininiya meran 9awa ye.

Toriy~ qure

Tori dema di~in bajer hina nive ~eve radibin da k:u qoltixe pe~in bigirin. Rojeke yeke tori dimine di xew de t1

dereng dirnine heya di~e k:u kursiye dolmi~e ye pe~i tiji büye, mecbfu dibe k:u Ii pa~iye siwar bibe.

Gelek qure ye, difikire dibeje ez ~awa bikim k:u herim kursiye pe~i.

Di careke de deman~eya xwe d~ine t1 dibeje ~oler, 'wele heya bajer tuye bi pa~ ve bi~l' ~oler dibeje · ~awa eze heya bajer bi pa~ ve bi~irn, t1 hewce ji tune ye.'

E tori dibeje 'hewce heye, ji her k:u ez kursiye pa~i wekl kursiye pe~i dihe-sibinirn.

K " "" I ere tort u ma a re~ D ojeke disa yeki tori hinek biber Rbecan t1 ti~ten wisa ji xwe re dibe Misirce da k:u bifro~e t1 ji zaroke xwe re hinek ti~t bistine.

Dema digheje bajer dinihere k:u xa-niyek re~ Ii wir e, ew ji kere xwe le gi-re dide t1 di~_e nava bajer kare xwe di-qedine t1 vedigere. ·

Dema te dinere k:u ne xaniye re~, ne ji kere wi Ii we dere ye

Dipirise dibeje: - Xwede ji we razi be xaniyekl re~ Ii

vir bü, min kere xwe Je gire dabfi, ne

xani Ii vir, ne ji kere min? Ew kesen Ii we dere je re dibejin: - Xalo ew ne xani ye, ew tren bü r;u. E tori pirs dike - Dibeje ~u k:u? Dibejin wele ~u Haydarpa~a Merike tori dibeje: - W ele eze ji herim Haydarpa~a. Ew kese Ii we dere dibejine: - Xalo Haydarpa~a dfu e, tu nikari bi

piyan heri u vega kere te ji cihenirniye. Ma bi sere e Tori dikeve, dibeje: - w ele eze herim. Merike tori bere xwe dide Haydar-

p~a Stenbole te te, Je dibe ~ev Ii istas-yona Qubine di~e oteleke. Dinere ku nivine otele gelek paqij u spi ne. Dibe-je weki bila ev qirej nebin eze di bin ranze de razem.

Derenge ~eve dinere k:u zilamek u pireka xwe hatin odeye u Ii ser nivinan· merik u pireka xwe ketin henekan. Me-rik ji pireka xwe re dibeje:

- Caven te ew qas xwe~ik in, k:u he-mu dinya te de dixuye.

E Tori ji sere xwe hedikava radike dibeje:

- Bira, xwede ji te razi be, hela bine-re kere min ji 'di ~aven jina te de nax-weye.

Cf\BBAR SARIS

BIXELAT ... XAf;EPIRSA BIXELAT (76) XAf;EPIRSA

Bersiva Xa~epirsa 74'an

Xa~epirsa me bixelat e. Di 15 rojan de ~i bersiv bigihijin me, eme wan

binirxlnin u bi riya pi~ke Ii 5 kesan belav bikin. Xelata

hejmara me ya 76'an Kaseta Ciwan Haco

(Bilura min)'e Jerenot:

Ji bo ku bersiva we be nirxandin, dive hun "Peyva Ve§ari" di nava qutiyen Ii bin xar;epirse de binivfsin a tevi navnf§ana xwe ji me re bi§fnin.

Penc kesen ku xelata xar;epirsa me ya hejmara 74'an lncila Yühana qezenc kirine. Mehmet Orak/ Manisa, ömer Tavukr;ul Amed, ÜJk~e Gündem/ Riha, Ahmet Demir/ Bazid; Fikret Demir/ hmir,

14 Azadiya Welat 6 - 12 Tlfllleh 1997

Lice

Bi erebi kur

Bi ingilizi t,;av

Erol.. .

.Yalrzn Kürük: Büverön-dawin generalan ii didiJ f.ikl·ra·iillin· L

i gori pe~blniya min, ev hikfunet qe ji bo ~areseriya ke~eya kurd gaven gi-

ring neaveje. Le, astengen li ber ve yeke ji aliye Serkaniya Gi~ti ve nayen derxistin. Diyar e, Ser-kaniya Gi~ti di nav astengen li her ~eseriya ke~eya kurd de ci-he serekl nagire. Lewre general bi Jcurtebiri wiha dibejin: "Ji me ew qas! Careseriyeke biblnin Ieu em bikaribin bipejirinin."

Hikfimete bi xwe dest ü piyen xwe giredane. Di damezirandina hikfunete de xala ginng tek~üylna siyasetmedaren tirk en pi~tl serdema darbeya eyüllst e. Dltin k.u ev riaven nü bi keri ti~tekl na-yen, icar hikfunet spartin "heyeta n1spiyan."

Di nav hikfunete de Mesut Yilmaz ne xwedl roleke giring e. Hikümet di bin desthilatdariya si-

,Yasetmedaren miyop; Demirel, , Ecevit ü Cindoruk de ye. Hebüna

wan li ber ~areseriye asteng e. U, dibe ku ev heyameke demde-ml be jl. Her wiha, digel hemü kevneperestiya xwe jl, siyaste-

akam: encam, netice (sonuy) - azine: rebaz, metod

HikOmete bi xwe, dest 0 piyen xwe ·gir:edane. 01 · damezirandina hikOmete de xala gi6n~r,tek_~Oylna siya~etmedaren tirk en pi~tr serqema Adrbeya·'eyq- • IIst e. Dltin ku ev naven nO bi kerl ti~tekf nayen, lcar hikOmet spartin "heyeta rOspiyan."

medare bi salan Ecevit dibe Ieu hin gaven ji ni~kave ü supriz bi-aveje. Ji ber ku Tirkiyeye di qey-raneke (kriz) mezin de ye. Ev qeyran pi~ti operasyona li ser Ba-~fu xedartir bü. Teko$1na ~ekdari ya kurd hevl ü vlna Mza Ii dijl xwe ~kand. Pe$blniya min ew e ku, we siyastemedaren tirke ji ~alakiya Kirikkaleye derseke wer-girin U Ve reW$e ji hole rakin; Di-sa j!' ev naye we wateya ku we gaven giring biavejin. Le, aqil zore dide van. Bi serdema Özal vir ve hin derüdoran xwestin Ii diji arte~e pollsan wekl hezeke altemauf xurt bikin. U, arte$ ji bill xwe hezeke desthilatdar nex-waze. Ji ber ve yeke we rexistina pollsan be belavkirin. Disa ji ar-te$ di her wari de ne desthilatdar e. Wekl mlnak, li ser wezareta

karen derveyl 3-4 inehan desthi-latdariya serkaniya gi$tl tunebü. Bi ya rnin, teko$1na arte~e ya Ii diji hezen fa~lst ü mafyaya Ülkü-cü gaveke erem ye, le, ne gaveke

. ' I gmnge . . Serdana Mesut Yllmaz aji bo

Y ~ar Kemal ew qas ne giring e. Ti~te ji ve yeke giringtir Tansu Ciller Mesut Yllmaz bi •gotina "Tu min giliya min il ba Apo di-kl" tawanbar kiribü. Derüdoren nezlkl Ydmaz bi riya min hin agahl gihandin. Ev ji bo wan ji b~ e. Li aliye din ez hewlen me-büse ANAP'e Salih Yildirim yen ji bo leborlna alikaren PKK'e ge-lekl erem dibinim. Le, ez hebüna Oltar Sungurlu di nav hikümete de ji wekl ti~tekl gelekl neylnl di-blnirn. Bi qasi ku min xwendiye bemameya hikümete heviye na-

de mirov. Dihe ku ji bo denga ·. ewlehiye' ·bernarlie wiha lfatilie nivisandin. Bi ditina min, Ecevit -ü Crndoruk ji Mesut Yilmaz ze-detir . bi rew$e hesiyane. Cindo-mk, bi awayekl sergirti pewistiya serbest berdana lsmail Be~ikyi ani zimen. Bi baweriya min, pi§-ti büyera dawln generaten tirk we bi baidari Ii ser rew$e bifikirin. Lewre pi$ti ku PKK Ii Rojfiilata Navln bü hezeke xurt, Rüsya Ii diji DY A ü Tirkiyeye xwe nezlkl PKK'e dike. Di heman kare de helwesta welaren ereb we dewle-ta tirk behtir bide :fiKirandin.

beramberi: Ii hemberi (kar$thk)

ji berkirin: · ezberkirin

jinenigari: biyografi

j(min: lexistirr

' beeles: bete$e, behawe birdoz: ideoloji _ ~irav: sulav dab t1 nerit: orf ü adet dadger: hakim derbirin: ifadekirin dugisinkirin: dubarekirin erk: peywir, vatini, wezife ezmun: teerübe ) terbun: hinbün, (ögrenmek)

... tr R :JS

iergeh: dib1stan, mektep

gencine: xezine

xwe§bin: yakbln, optimist (iyirnser)

genge§i: gotübej, guftügo, (tartt~ma)

giriftar: ke$e, pirsgirek, ari~e, problern

havildayi: berhemdar, herdar (verimli)

hemni§in: hemwelati (vatanda$)

heri§andin: peli$andin

hoy: merc, $ert

kawdan: mercen xwezayi

keysebaz: firsatperest

nol: wekl, mina, fena

pepeluk: qonax, pengav (a~ama)

pe§bin: texmin

§alyargeh: wezaret

tawan: süc

xelwet: cihe !badete

xiniz: xayin

I R iilll ~~

Rojnameya Hefteyi (Haftahk Gazete)

Li ser nave Zerya Basm ve

Yaymclhk San. Tic. Ltd. ~q.

(adma) X wecJi (Sahibi) CELALETTlN , YÖYLER

NAVNf~AN Ayhan l~tk Sk. No:23/3 Beyoglu I lSTANBUL

TEL-FAX (0 212)

. 251 90 13

Gerinendeye We§ane (Y aym Yönetmeni)

SAMttAN

Berpirse Karen · Nivisara.n

· (Y llZI 1§leri M:üdürii) . . - . ,; "'

M. SALtJ{TASKESE}{"

Berpirse Saziye (Müessese Müdurü) T AH1R -~LDEMlR

~APXANE Yeni.Asya MatbaacJ!Ik

A.S.

BELAVKIRL~

· BlRYAYDagttun

NfJNERiTiYtN ME (Temsilciliklerimiz) Niminendeye Gi§ti

ye Ewrupaye: Mazhar Günbat

:rel: 00 32 53 64 12 62 ..

Bru~el

Medeni Ferho Suriye: Jan Dost

Helim Yusiv Berlin:

Sileman Sido 49-30--69002695

Hannover: Selim Biyßk

49-5721-81360 Muncben:

Mahrnut Gergerli 49-871-670884

Stockholm: Robin Rew~en 46-8-7510564

' Bonn:

Ahmet Baraykll19 49 228 66 62 49

;; r r Cii

·I

I

13- 19 Tirmeh 1997 Azadiya Welat 15

\ www.

arsiv

akur

d.or

g

i diroka geie me de gelek rojen xwedi wateyen mezin hene. Weki Newroze, di diroka geie me de roja serhildan u rizgari- , ya ji bin zilm u zordariya De-

.. .,.,.~ haqan e. Bi berxwedana K.a-waye Hemdern Mazlilm Dogan, wateya ve roje he mezintir buye. Hin ji van rojan bi serberjerbilna diroka gele me, bi bin-dest! u qirkirina gele me re bira me. Hin ji bi berxwedan, serhildan u qehremani-ya geie me ten biranin.

U bele ji sala 1970'yi vir de hin roj, meh u sal hene ku diroki u gelek giran-buha ne. Ji ve sale pe de di reberiya sero-ke neteweyi de me~ azadiye dest pe di-ke. 27'e Mijdara 1978'an di dernsale de rupeleleke pir bi riimet e, roja damezi-randina PKK'e ye, 15'e Tebaxa 1984'an ji aliyeki damezirandina HRK'e (Hezen Rizgariya Kurdistan) u eri~en ser Dihe u Semzinan, dest.peka ~ere ~ekdari ye. Mi-rov dikare bi hejmar roj u mehen xwedi wateyen giranbuha bine ziman.

- Bi hatina cilntaye re, di seransere Kurdistane de li ser gel zilm u zordariye-

ke mezin hatiye me~andin. Bi sedan en-, damen partiye u bi hezaran welatparez di i~kence u ledanan re derbas biln u girti-geh bi wan hatibiln tijikirin. Disabi se-dan endamen partiye u welatparez hatin qetilkirin. Dijrnin bi i~kence u qetliarnan dixwest bir u baweriya gel ji partiye u te-ko~ine bi~ikine. Di ve riye de, p~veki~ana partiye bi xelesbiln u bazdana Ewru-paye dida ni~dan. Ji aliyeki zilm u zor-dariya li ser gel pek dihat u ji aliye din ve bi careke re windabilna partiye u agahi-yen ku dijmin di derheqe partiye de be-lav ~' gel dixist dudiliye.

Di ve deme de dijrnin, di girtigehe de ji dixwest di ~exsa endamen partiye de, partiye biqedine. Ji bo ku ve armanca xwe pek bine li ser dilen ~er hoviti dime-~d Rew~eke tari, rew~eke bi zor u zehmet bU. Meydana ~er Ii Girtigeha Amede hatibu danin, du arte~ li pe~beri hev biln. Y ek ji wan arte~ dewlete bi ~eken hovitiye hatibu xernilandin. Arte~ din a dilen ~er berx:wedane bi bir u bawe-riya xwe u tene bi l~n xweyi tazi li pe~beri ve arte~ hov, parti, doza Kurdistan

u xireta rnirovehiye diparast.

Te zanin ku rojen teng, dij-war, ~iqas rniroven qels u be-bawer ki~f dike, ewqas mer-xas u egidan ji ki~f dike. Ji bo qetek nan qurtek av u rojek beledan hin kes, ~i rilmeta ku kesayetiye tine hole dide bin lingan u xiyanete dike. Hin kesen ku bi hevire birdoza partiye hatine sitrandin. Ji bo ku bi rilmeti u serbilindahl, di dadgehen dijmin de parti, doz u daxwazen ~ehidan biparezin li ber xwe didan. Dizanibiln ku we ev berx:wedan bibuya sederna zordari u hovitiyeke he mezintir ji, le bele careke din dizanin ku jiyaneke bi ru-met, bi dana kefaret u berx:we-dane nebe, nabe.

K.awaye hemdem Mazlum Dogan, di ve derheqe de wiha digot: "Bi ~i ~ekli dive em li ber xwe didin! Me li ber xwe da, le bele dijmin roj bi roj Je-dan u eri~en xwe yen hov he dijwartir kir. Ya e~kere bu ew e ku diviya rnirin pek bihata, ya ku me te demexist ev yek bU. ji bo ku ev zilm. u ~ordari tek bi~e, rnirin dive." u bi du ve pe~niyara xwe de, di §eva Newroza piroz de bu ala berx:-wedane. Edi re hatibU vekirin. Me~a azadiye, me~a jiyane dest pe kiribU, ji ber ku berx:-

wedan jiyan, jiyan berxwedan bU. Me~ me~ajiyane bU. Ye ku we bidana du kar-wane ~ehidan, we di dernsale de hin roj u mehen nu bi rilmeta berxwadanen xwe bixemilandana.

Petala ku Mazlüm pexist re Ii dilen ~er roni kir. Di bin ~ewqa petale de agire berx:wadane he ge~tir bU.