40
YII jya aJITMhIWaJIT~ aJID aBa 6HHC~, raHJIY KejHK Y3~PHH~fora ronca, rap~alllJIY jHKHTJI~p raJIrap-ronap OJIYp. rap~alllCbI3 MHCKHH jHKHT ~HIC~CHH~ II jYMpyr TOrYHCa, II AFJIajy6aH A8PT jaHblHa 6arap OJIYp. AJIa K93AaH a~bI jallIbIH A8Kap O.rIYp... AJIa K83JIY OFJIYHlbI3b1 K8pYH~a BaK 6a6a, xaTYH aHa, acaH raJIyull-AeAH. ATa-aHa «jaH(JIblW Xa6ap~Hp, KeTMa, OFYJI!»-~eAHJIap. OFJIaH aj~bIp: «MaHH jOJIblM~aH ajhlpMaH(1 AFaM TYTYJIaH raJI'aja BapMa- 260 -jbIHTlla, aFaMbIH( eJIycllH-~HpHCHH 6HJIMajHHTlla, eJIAHCa,raHbIH aJIMa- jbIH'IIa, raJIbIH OFya eJIHHa KaJIMaKIiM jOJ(:!»-~e~H. ATa-aHa aFJIaiWy6, raaaHa a~aM ca.1AbIJIap. «OFJIaH rapAawwH aHl~bI, Ke~ap; 6Haa Ha eKYT BepapCaH?:~-~e~IlJIap. raJaH aj~blp: «AjaFbIHa \:JTTywaFblH19 YPYHll»-.I1.e~H. JayrJIblCbI BapAbI, Te3 ~YKYH- ~HpHHK20 eT~HJIap. AT~aH-ajFblp~aH, ~aBa~\:JH 6YFpa, rojYH~aH ro~ rbIp~bIp~bIJIap. OFJIaHbl Kap~aK\:J roj~bI.'lap. rbIaJIa HKHCH6Hp A8- waKa qbIr~bIJIap. OFJIaH rbIJlbITllbIH qbIrap~hI. rbIaJIa K~H~Y apaCbIHa 6wpar.l1.bI. rbla aj~bIp: «rblJIbI'ilblHI Kej~lflp2(, jHKHT, Mypa~ Bep, MY- pa~ aJI, CapbIJIaJIblMI»-~e~H. OFJIaH a,j~bIp: «Mapa raBaT rbIaw, MaH rblJIbI'IIblMa ToFpaHajbiM, OXYMa CaHt~blJIajbIM! OFJIblM TOFMaCYH, TOFapca, OH jawblHa BapMaCYH, aFaMbIHj jyaHH KepMajHHTlla, 9JIMHW 261 -Hca, raHbIH aJIMajbIH'IIa 6y Kap~aKa KHpapcaM!~-~e~H. Ypy TYP~bI, TaBJIa~aH 6Hp wah6aa aT qbIXap~bI, ajapJIa~H, KejHMHH Kej~H. ):(H3- 'IIHK, rapY'llbIr 6aFJIaH~bI. Aj~bIp: «rbIa, caH MaH(a 6Hp jHJI 6arFbIJII bHp jHJI~a KaJIMaaCaM,HKH jHJI 6arFbIJI! HKH jHJI~a KaJIMaaCaM, yq jHJI 6arFblJI. KaJIMaaCaM, OJI BarT MaHHM eJI~YKIIMH 6HJIaCaH.AjFbIp aTYM 60FaaJIajy6, aWYM BepKHJII KeaYH KHMH TYTapca, KeHlJIYH( KH- MH ceBapca, aHla BapFbIJI!»-~e~H. rbla 6yp~a cojJIaMbIlil, KepaJIHM, xaHbIM, Ha cojJIaMblW, aj~blp: JRKRARM, MaH CaRla 6Rp jRJI 6araM. DRP jRJlAa KaJlMa3CaHI, RKII jlIJI (>araM. I1KR jRJlAa KaJlMa3CaHI, YQ-AepT jRJI 6araM. .lI.epT jRJlAa KaJlMa3caH(, 6elIJ jHJI, aJlTbi jRJI 6araM. AJlTbl joJl ajblpAblHa QaAblp ARK&M. KaJlaHAaH-KeAaHAaH xa6ap copa!~. XejHpxa6ap KaTypaHa aT, TOHBepaM, ralq,TaHJlap KejAypaM22, IlIap xa6ap KaTypaHRHI, 6alIJbIH KacaM. dpKaK CRHaKR yaapRMa roHAblpNlbIjaM. MypaA Bep, MypaA aJl, aHAaHKeT, jIIKIIAIIM!-AE:AR. OPJIaH ajAhIp: «Map;) raBaT rhI3hI, ali'aM oaWhIHa aHA HqMHW~M, A8HMaKHM joX!»-AeAH. rbl3 ajAblp: «ra.[J:aMHrYTCbI3KaJIHH AejHHtQ_, YACbl3 K~JIHHAeCYHJI~p.rajbIH aTaMa, rajblH aHaMa ajAajblM»,-Ae- AH. CojJIaMblW, rbl3 ajAblp: 262- ATaMAaH jeKpaK rajblH aTal AHaMAaH jeKpaK rajblH aHal fajTa6aHblHI 6YFpaCbI ypKAH Ke,Ztap, CapBaHJIap 6KHH aJIAbI, A6HAap~Ma3. fapary'i ajFblpblHI YPKAH, KeAdp. bIJIrblQblJIap 6KHH aJIAbI, A6HAapHMa3. AFajblJIblHI rOQJIapbl YPKAH, KeAap. '-lo6aH 6KHH aJIAbI,A6HAapHMa3. AJIa K63JIY OFJIYHI rapAaWblHbI aH1AbI, KeAap. AF'ia jY3JIY KaJIHHYHI A6HAapHM;~3, CH3a Ma'JIYMOJIcYHI-AeAH. COFYJI, KeTM'dJ- ATa-aHa ah eT.II.HJI\}p. JepJI\}pHH.II.\}H ]raJIr.ll.hlJIap. 112 I

YII jya aJITMhIW aJIT~ aJID aBa 6HHC~, jYMpyr TOrYHCa,aton.ttu.edu/pdf/Dede_Korkut_1988_Part_4.pdf · YII jya aJITMhIW aJIT~ aJID aBa 6HHC~, raHJIY KejHK Y3~PHH~ fora ronca, rap~alllJIY

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

YII jya aJITMhIW aJIT~ aJID aBa 6HHC~,raHJIY KejHK Y3~PHH~ fora ronca,rap~alllJIY jHKHTJI~p raJIrap-ronap OJIYp.rap~alllCbI3 MHCKHH jHKHT ~HIC~CHH~

II

jYMpyr TOrYHCa,

II

AFJIajy6aH A8PT jaHblHa 6arap OJIYp.AJIa K93AaH a~bI jallIbIH A8Kap O.rIYp...AJIa K83JIY OFJIYHlbI3b1 K8pYH~aBaK 6a6a, xaTYH aHa, acaH raJIyull-AeAH.

ATa-aHa «jaH(JIblW Xa6ap~Hp, KeTMa, OFYJI!»-~eAHJIap. OFJIaHaj~bIp: «MaHH jOJIblM~aH ajhlpMaH(1 AFaM TYTYJIaH raJI'aja BapMa-

260 -jbIHTlla, aFaMbIH( eJIycllH-~HpHCHH 6HJIMajHHTlla, eJIAHCa, raHbIH aJIMa-jbIH'IIa, raJIbIH OFya eJIHHa KaJIMaKIiM jOJ(:!»-~e~H.

ATa-aHa aFJIaiWy6, raaaHa a~aM ca.1AbIJIap. «OFJIaH rapAawwHaHl~bI, Ke~ap; 6Haa Ha eKYT BepapCaH?:~-~e~IlJIap. raJaH aj~blp:«AjaFbIHa \:JTTywaFblH19 YPYHll»-.I1.e~H. JayrJIblCbI BapAbI, Te3 ~YKYH-~HpHHK20 eT~HJIap. AT~aH-ajFblp~aH, ~aBa~\:JH 6YFpa, rojYH~aH ro~rbIp~bIp~bIJIap. OFJIaHbl Kap~aK\:J roj~bI.'lap. rbIaJIa HKHCH 6Hp A8-waKa qbIr~bIJIap. OFJIaH rbIJlbITllbIH qbIrap~hI. rbIaJIa K~H~Y apaCbIHa6wpar.l1.bI. rbla aj~bIp: «rblJIbI'ilblHI Kej~lflp2(, jHKHT, Mypa~ Bep, MY-pa~ aJI, CapbIJIaJIblMI»-~e~H. OFJIaH a,j~bIp: «Mapa raBaT rbIaw,MaH rblJIbI'IIblMa ToFpaHajbiM, OXYMa CaHt~blJIajbIM! OFJIblM TOFMaCYH,TOFapca, OH jawblHa BapMaCYH, aFaMbIHj jyaHH KepMajHHTlla, 9JIMHW

261 -Hca, raHbIH aJIMajbIH'IIa 6y Kap~aKa KHpapcaM!~-~e~H. Ypy TYP~bI,TaBJIa~aH 6Hp wah6aa aT qbIXap~bI, ajapJIa~H, KejHMHH Kej~H. ):(H3-'IIHK, rapY'llbIr 6aFJIaH~bI. Aj~bIp: «rbIa, caH MaH(a 6Hp jHJI 6arFbIJIIbHp jHJI~a KaJIMaaCaM, HKH jHJI 6arFbIJI! HKH jHJI~a KaJIMaaCaM, yqjHJI 6arFblJI. KaJIMaaCaM, OJI BarT MaHHM eJI~YKIIMH 6HJIaCaH. AjFbIpaTYM 60FaaJIajy6, aWYM BepKHJII KeaYH KHMH TYTapca, KeHlJIYH( KH-MH ceBapca, aHla BapFbIJI!»-~e~H. rbla 6yp~a cojJIaMbIlil, KepaJIHM,xaHbIM, Ha cojJIaMblW, aj~blp:

JRKRARM, MaH CaRla 6Rp jRJI 6araM.DRP jRJlAa KaJlMa3CaHI, RKII jlIJI (>araM.I1KR jRJlAa KaJlMa3CaHI, YQ-AepT jRJI 6araM..lI.epT jRJlAa KaJlMa3caH(, 6elIJ jHJI, aJlTbi jRJI 6araM.AJlTbl joJl ajblpAblHa QaAblp ARK&M.KaJlaHAaH-KeAaHAaH xa6ap copa!~.XejHpxa6ap KaTypaHa aT, TOH BepaM,

ralq,TaHJlap KejAypaM22,IlIap xa6ap KaTypaHRHI, 6alIJbIH KacaM.dpKaK CRHaKR yaapRMa roHAblpNlbIjaM.MypaA Bep, MypaA aJl, aHAaH KeT, jIIKIIAIIM!-AE:AR.

OPJIaH ajAhIp: «Map;) raBaT rhI3hI, ali'aM oaWhIHa aHA HqMHW~M,A8HMaKHM joX!»-AeAH. rbl3 ajAblp: «ra.[J:aMH rYTCbI3 KaJIHH AejHHtQ_,YACbl3 K~JIHH AeCYHJI~p. rajbIH aTaMa, rajblH aHaMa ajAajblM»,-Ae-AH. CojJIaMblW, rbl3 ajAblp:

262-

ATaMAaH jeKpaK rajblH aTalAHaMAaH jeKpaK rajblH aHalfajTa6aHblHI 6YFpaCbI ypKAH Ke,Ztap,CapBaHJIap 6KHH aJIAbI, A6HAap~Ma3.fapary'i ajFblpblHI YPKAH, KeAdp.bIJIrblQblJIap 6KHH aJIAbI, A6HAapHMa3.AFajblJIblHI rOQJIapbl YPKAH, KeAap.'-lo6aH 6KHH aJIAbI, A6HAapHMa3.AJIa K63JIY OFJIYHI rapAaWblHbI aH1AbI, KeAap.AF'ia jY3JIY KaJIHHYHI A6HAapHM;~3,

CH3a Ma'JIYM OJIcYHI-AeAH.

COFYJI, KeTM'dJ-ATa-aHa ah eT.II.HJI\}p. JepJI\}pHH.II.\}H ]raJIr.ll.hlJIap.

112I

I

[

I

I

I

~

raJIry6aHhIjepHHA;}H TypaH jHKHT,JeJIHCH rapa ra3JIhlr aThlH 6YTYH 6HH;}H,

113870-8

I

Apry6eJIH AJIa TaFfI;aH Ji.YHHH ailiaH,ArbIH)(blJIbI KepKJIII CyjbI )(aJIy6 KelfaH,raplXnJIblFa KaJIaH jaTypMbI OJIYP?BaHtIIHJI~jHH rapYCIXH)(aH aF aJIJIapHH

6aFJIa)(y6aH34 ToHlya TaMIXH)(a jaTypMIX OJIYP?AFcaraJIJIY 6a6aCbIHIX, aF 6IIp'laKJIY aHaCbIHIX

aFJla)(y6aH 60aJla)(ypMIX OJIYp?HHja jaTypcaH,jHKHT?fa$HJI OJIMa, KepKJlY 6allIbIHI raJI)(lXp, jHKHTIAJIa KeaYHI a'lFbIJI, jHKHT!

ra)(Hp BepaH TaTJlY tIIaHbIHl yjxy ClJlMbillI,JHKHT34a. rapYCbIH)(aH rOJlJIapbIHld 6aFJlaTMaFblJI!AF caraJlo/1Y 6a6aHlbI, rapbItllbir aHaHbI aFJIaTMaFbIJII

HajHKIITCtlH, raJIbIH OFya eJIHH)(;}H KaJlaH jHKHT?Japa)(aH harrHlfYH, TypbI KaJIKIIJI!.D.epT jaftbIHW Ka$ap 6aFJla)(bI, 6aJlJlY 6HJlKHJI!-)J.e)(H.

II~

OfJIaH CapMOIp.u.H YPY TYP){bl. rblJIblHl;jblHblHI 6eJI1JaFblHa ja6bl'268 -.u.hI KHM, 6YHbl 1Jblpna, Kep){H KHM, aJIHH.u.a ronya Bap. Aj){~p: «MeT:

Ka4>ap, ){~){aM ropry){ ronyabl hepMaTHHa QaJIMa.u.blM,-){e){H,-aK"i3JIYHI){a ronya OJIMacaj){bI, aFaM 6aWHQYH, caHH HKH napa rbIJIY){bIM~,-.u.e){H. tJ.K){H ronyabI aJIHH){aH aJI)~bI. OFJIaH 6ypa){a35 cojJ'MblW, Kep.JIHM, xaHbIM, Ha cojJIaMbIW:

AJIaH ca6ah jepHM){aH TYP){YFblM rapTaw HQYH.AF-6o3 aTJIap joPYJITMbIWaM36 rap Taw HQYH.r'O)JI'_BIya){a TyTCar BapMbI){bIp, Ka4>ap, ){eKHJI MaHla?rap a 6aWblM ryp6aH OJICYH, Ka4>ap, caHIal-){e.u.H.

YJlY rap.u:aWbI dKpaK 6ypa.u:a COjJl8MllliII, K8paJlHM, XaHbIM, HcojJlaMbIW.

Aj.u:bIp:

Ar3bIHl HIIYK 8JlajHM, rap.u:aw!.I:{HJlYHl HIIYH 8JlajHM, rap.u:aw!raJlap.u:a-ronap.u:a jepHHl copap OJJCaM, Ha jep.u:Hp?rapa Kap.u:YH H'llIH.u:a jOJl apaCaHl.. a3CaHl, YMYHI Hd.u:Hp?ra6a aJlaM K8TypaH XaHJlap37 KHM:)Fora KYHII $K.u:HH .u:anaH aJlnbIHIY3 KHM?JHKBT, caBlIHl 6a6aHl KHM?AJln ap _p.u:aH a.u:bIH jawypMar ejH6 OJlYP,

a.u:hIHl Ha.u:lIp, jlIKHT?-.u:eAH.

BHP .lI.~H cojJIaMbIW, ajAbIp:269-

I

I

rajTa6aHbIM KYA;}HA;} CapBaHbIMMI>iCaH?rapaKY"lHM KYA;}HA;} bIJIrbIqbIMMbI(~aH?Al'ajbIJI}jJ~ KYA;}HA;} 'lO6aHbIMMbICaH?rYJIaFbIMAa UIbIpUIbIjaH38 HaH6HMMHC;}H?BeUIH~A;} rojy6 KeTJl:HKHM rapAaUI'J[bIFbIMMblCaH?JHKPlT, AeKHJI MaHla!rapa 6aUIblM ryp6aH OJICYH 6y KYIJ[ CaHla!-AeAH.

IC3KpaK 6ypa~a YJIY rap~aWbIHa cojJIaAbI. Aj~blp:

I rapa Kap~YH HqHH~a joJl a3CaM,YMYM. -aJlJlaht

ra6a aJlaM K8TvpaH XaHblMbl3,-BajbIHJ1.blP XaH!

rbIpblW KVHH 8KJ1.HH Aanap aJlnblM:bI3,-CaJlYP ra3ftH!ia6aM aJ1.bIH copapcaHl.-YWYH fOllla!MaHHM aJ1.bIM copap OJlCaHl.-CaKp'aKtrapJ1.flWblM BapMblW, aJ1.bI aKpaK!--AeJ1.H.

I114

Bup .Aaxu cojJIa.Au, aj.Alip:

rajra6aH)(a Ky)(aH)(a CapBaHbIHlaM.raparYQbIHI Ky)(aH)(a bIJIrbIQbIHlaM.BeUIHK)(a rojy6 KeT)(HKHHI rap)(aUIbJHlaM,-.l.e.-X.

Y JIY rap.AaWhI 'aKpaK 6ypa.Aa cojJIaMbIW, K9paJIIfM, XIRWM, fte'(~

,cojJIaMbIW, aj.Ahlp:

'$0-

Ap3~HI HtJYH 9JlajHM, rap.l{aUII):tHJlYHI HtJYH 9JlajHM, rap.l{aUII'dpMH OJl.l{bIHI. jHKHTMH OJlAbIHI. rap.l{aUIIrapH6Jl~Fa33a rap.l{aUIhIHI HcTajy C'JHMH KaJl.l{HHI rap.l{aw?

~

I

faJIry6aHbI eKH rap~aw rY'Ila-rY'lla KepYW~HJIap.~paK KHtlH rap~aWblH, 60jHblH en~H. CaKpaK ~axbl aFaCWHblHI

9JIHH eD~H.

fapwy jaraAaH Ka~pJIap 6arbIWYPJIap, aj~blp.nap: ~KypawAH-JIapS9, OJIaMbI? BoJIaj RH, 6H3HMKH jeHla»,-Ae~HJIap. Kep~H.7Jtlp KMM,ry'tlblW~blJIap-KepYW~HJIap; fa3JIblr aTJISp OHHHW~HJIap. fapa TOI:i-l'.y Ks<I>apa aT CaJI~blJISp, rblJIbI'tI jYPHT.l{HJI;}p. I(a<l>apH 6sc.l{blJIap-rhlp~blJIap, raJI'aja .l{eMHJIap. KaJIy6 jeHa OJI ropbIja KHp~HJIap. JYH~-JIaphi Tawpa tlhlrap.l{hIJIap. TaBJIaH6a3 ypy6, jYH.l{JIayhi 8KJIapHHd6h1psr.l{blJIap. J].apawaM cyjblHhI .l{aJIy6 KeQP;HJIap. ):(YH raT~blJIap.

OfY3b1HI caphaMHHa jeT.l{HJIap.

faHJIY Ka<l>ap aJIHH~aH rapTaWI(YfbIH TapTy6 aJIJ1.w. Af caraJIJIY6a6scblHa MYWTtlbI K8H.l{ap.l{H. «Ba6aM MaHla rapwy KaJICYHI»-J1.e~H.

YWYH ro'llaja tlanap KaJI~H. «MYWTJIyrl Ke3YHI aj.l{blHI OpYJIJIa-2-71 .-PYHI HKHCH 6HJIa cap-deaR KaJI.l{H»,-Ae~HJIap.

f v'lla ewH~y6 wa~ OJI.l{hI. K1M6b1p-KYM6I:iIp .l{aBYJIJIap QaJIbIH.l{bI.

AJITYH-TY'tl 6opblJIap SfpblJIJ1.bl4. OJI KYH aJIa 6apKah OTarJI8p AH-KHJI.l{H. AT,naH-ajfhlp.l{8H, .l{aBa.l{aH 6Yfpa, rojYH.l{aH roil rhipblJI.l{bL roo'tiS 6aK OfYJIJIapblHa rapwy KaJI.l{H. AThIH.l{aH eH.l{H, OfJIaHJIapHJI~ ry-

tIIa-rY'lla KepYW.l{H: «XOWMblCbl3, ~aHMHCH3, OfYJIJIap?»-.l{eJ1.H. KYH-J1HKH aJITYHJIbI'Ila O.l{aCblH8 Ki}JI.l{HJIap. IIIa.l{JIbIr, jeM3K-H'lMaK OJI.l{bI.~ JIy OFJIbIHa .l{aXH KepKJIY KaJIHH KaTYP.l{H. EKH rap.l{Sw 6Hp-6HpHHi}CSf.l{bltII OJI~blJIap, Kap.l{aKJI9pHHa tlany6 ~YW.l{IfJIap. Mypa.l{a-M~rCY.l{a

HpHW.l{HJIap.J].a.l{aM fopry.l{ KaJIy6aH 6oj 60jJI2.l{bI, coj C:OjJI8.l{bI:

aBB~JI-aXblp yaYH jaII1b1HI Y'libl 8JIYM!8JIYM B~rTH K~JI~YKHH~~ apbl HMaH~aH ajblpM8CYHIKYHahblHIyaw M~h~MM~~ MYCTacpa jYSH cyjblHa

6aPblWJIaCYKICAMHH~ ~ej~HJI~p .nH.nap KepCYHI

)'aHbIM, hej I

I

I

[

I

.

;§;eie~i~/~/@/8/~~;~~;e~~)~ /C c}8i~/~::i&~e/8

Ca.ltyp raaau mymcal, O.ll,'y(J orJt'bl YpYJ'It'bll-apiJ'btF'bt (Joj'bt (Jajau eiJap

I

I

I

m

I

272 -..M aKap XaHbIM, TbIpa6Y3aH T~KYPbI 6aKJIap 6~Kll O.TJaH XaH

fa3aHa 6Hp WahHH KeHAepMHUIJJ.H. BHp Ke'lie jejy61 OTY-

papKaH WahHHqH6aWIiH8. ajJJ.Iip: «Mapa, ca6ah wahHH-JIapH aJI, XaJIOaT'lia aHa 6HHaJIHM!»-JJ.eJJ.H.

EpKaH 6HHJJ.HJIap, ao jepHHa oapJJ.hInap. II(epJJ.H.lap,OHp CypH ra3 oTypap. fa3aH wahHHH canJJ.bI. aJIIiMaAbI2. IlIahliHnapoa3a afJJ.hI. II(e3naJJ.Hnap, wahliH TYMaHbIH ran'~CHHa eHJJ.H. fa.3aH rajaT caXT onJJ.Ii. IlIahHHHHI apJJ.hIHa JI.YWJJ.H, JJ.apa-Aan~ awJJ.Ii.Ka<l>ap eJIHft~ K~JIJl.H. KeAapKaH fa3aHIiHI rapaHHlyny Ke3YHH yjx~'8.JIJJ.bI. BaKnap ajhlTAhlJlap: «XaHbIM, AeHa,IIHM!» fa3aH ajJl.Iip: «BJIp~3 AaXH Hnapy OapaJIhlM!»-JJ.eJJ.H. BarJJ.bI, 6HP ran'a KepJJ.H. AjAIip:

«BaKnap, KanHHI jaTaJIYM!»-AeAH.fa3aHbI KYIIHttHK eJIYM TYT.llbI, yjIiJl.bI. OFY3 6~KnapH je.n.H KYH

yjyp.n.w. AHYHIIYH «KYIIIi'liHK eJIYM» AeapJIapJ1.li.MaKap OJI KYH TYMaHbIH r~JI'aCHHHHI TaKYPY aBa 6HHMIIWJJ.Ii. 1jJa-

cyc KanJJ.H, ajJJ.Iip: «Blip 6eJIYK aTJIY Ka,;lAII, HIIHHJJ.a 6~KJI~pli jaTJJ.Ii-273 -yjblAWJo. TaKYP aJJ.aM CaJIJJ.Ii, «KHM HAYKHHJoS 6HJIYHlIJo-JJ.eAH.

KaJIaHnap 6HJIJJ.H KIiM, 6YHJIap OFY3 ;:,paHJIapHHJJ.aHJJ.lip. KaJIH6TaKypa xa6ap BepJJ.HJIap. TaKYP AaxH haMaR QapllCHHH JJ.apJJ.H, 6yuna-

pblHI Y3apHHa KaJIJJ.H. fa3aHIiHl 6aKJIapli 6arJJ.bIJIap. KepJJ.HJIap KHM,jaFIi KaJIYP, ajIiTJJ.hIJIap: «ra3aHhI 6h1paFYP KeJJ.apcaBY3, eOHHJJ.a 6H-3H rIipapJIap4. JeKpaKH 6yJJ.YP KH, 6YHJJ.a rblpIiJIaBY3!»-JJ.eJJ.HJIap.Ka<l>apli rapwYJIaJJ.IiJIap, 'liaHK eTJl.IIJIap. fa3aHhlHl Y3apHHa jHKHpMH6ew 6aKMHIi W~hHJJ. eTJJ.HJIep. ra3aHIiHl Y3:3pllHe J1.YWll.HJIep. YjYJJ.bI-fIi jepJJ.e TYTAhlJIap. aJIHH-ajaFblH 6apK 6aFJIaJJ.IiJIap, 6Hp apa6~jajY~JIaTJl.HJIap. apa6ajO} MehKaM OpFaHJIa CapJl.IiJIap. apa6ajH QaK-

JI.UJIap, jYPyjy BepJl.IiJIap.II(eJJ.apKaH apa6a rbI'liIipJJ.IichlHJJ.aH ra3aH ojaHJJ.Ii, Kap1iHJJ.1I5 6y

aJIIiHJJ.aKIi opfaHo/laphl ha6 rhlpJJ.hI. apa6aHliHI Y3epliHa OTYPJJ.hI. aJIIiH74 aJIHHa QanJl.Ii, rac-rac KYJIAH. Ka<l>apJIap ajJl.bIpJIap KIi, «KYJIypcaH?»

2 -fa3aH ajAwp: «Mapa Ka<l>apJIap, 6y apa6ajII 6eWUKUM CaHJl.hIM. CH-

3H jaMp~-jYMPIi TaJJ.hIM-JJ.ajaM caHJJ.hIM»,-JJ.eJJ.IJ.heJia fa3aHhI KaTYPJJ.HJIap, TYMaHIiH rO1JI'~CHHJJ.a 6HP ryjyja 6h1.

par~hIJiap. fyjYHhlHI aF3bIHa 6HP JJ.aKHpMdH TaWbi rO~bI.J}ap. JeMa-KHHH-CyjblHIi AeKHpMo}H TaWbi AenYKHHJJ.aH BepepJIap~H.

BlIp KYU TaKYPYHI eBpeTIl ajJJ.Iip: «BapajIiHl, fa3aHbI KepajlIH,He haJIJIY KIIWII~lIp, 6YH"la aAaMJIapa 3ep6 ypapMIiW?!»-JJ.eJJ.lI. Xa-TYH Ke,;ly6 3HHJJ.aHQhlja ranyjbI aIlJJ.hIpJJ.hI. 4afhlpAhI ajJJ.hIp: «fa3aHOeK, HeAHp haJIhlHl? J{HPJIHKHHI jep aJITbIHJJ.aMbI XOWJJ.YP, joxca jepjY3HH~aMIl XOWJJ.YP? haM WIiMJJ.HHa jeapc~H, Ha HQepCaH Ba Heja 6H-H;}pCaH?Jo-Ae~lI. fa3aH aj~Iip: «8JIy.'lapHHla aw Bep~UKIIHl BarT aJI-JIapUHAaH ao/'lypaM. haM eJIYJIapUHIH3HHl jopFacIiH 6HHapaM,6 KahliJI-JIapHH jeAapaM», JJ.eAIi. TaKYP eBpaTIi ajJJ.bIp: «J{IIHIIHl IiQYH, fa3aH

116

I i

I

275 .6aK, je~H jalIIbIH~a 6Hp rbI31Jyra3bIM eJIMYlII~HP, KapDM ejJIa, aHla6HHMa!»-~e~H.

ra3aH aj~bIp: «8JIYoilapHH1H3~a aH~aH jopFa jor~bIp, ban aHla6HHapaM!»-~e~H. 8BpaT aj~blp: «Baj, caHHHl aJIYHI~aH Ha jep jy-3HH~a ~HpHMH3 Ba Ha jep aJITbIH~a eJIYMY3 rYPTYJIYPMbIlII!»-~e~H.KaJI~H, TaKypa aj~blp: «KapaM ejJIa, OJI TarapbI ryjy~aH Qblrap. rbl3-"lhIfa3bIHl 6e,,'!HHH Y3ap, jep aJITbIH]1:a rbI3tJyra3.IMa 6lffiapMHlII. ra-JIaH eJIYJIapHMH3H "laM' eJ1.apMHlII. haM eJIYJIaplfMH3 HQYH Bep~YKH.MH3 alIIbl aJIJIapHH~aH 1JaKy6 aJIy6 jeap HMHlII. AHYHI aJIHH~aH Hae.1YMH3, Ha ~HpHMH3 rYPTYJIYPMbIlII! ,nHHHHI elIIrHHQ, OJI apH ryjY~3H

1JbIrap»,-J1.e~H.TaKYP 6dx,,'!apHHH ';laM' ejJIa.aH. Aj~blp: «KaJIYHI ra3aHbl ryjy-

~aH 1JbIrapYHI, 6H3H eKcYH, OrY3bI CbIH~bIPCYR. AR~aH COHlpa lIIapTejJIaCYH, 6H3HM eJIYMH3a j arbiJIbIra KaJIMaja»,-~eAH.

Bap~bIJlap, ra3aHbI ryjy~aH 1Jblrapy6 KaTYP~HJIap. AjbIT~bIJIap:«AH~ HQ KHM, 6H3HM eJIYMH3a jarbIJIbIra KaJIM~jac~H. haM ~.3H 8K,OrY3bI CbIH~bI,rbIJl, caHH rojy BepaJIHM, Bap.KeT!»-~e~HJIap. ra3aJfaj~bIp: «Ba.1Jlah, 6HJ1Jlah, TOfpbI jOJlbI .Kepap HK~H aKpH jOJl~aH KaJI-MHjajIlHr»-~e~H. AjbIT~bIJIap: «BaJl.lah, ra3aH ejy aH~ HQ~H»,-~e-~HJIap. «EM~H ra3aH 6aK, ~H, 6H3H eK!»~~e~H,,'!ap. ra3aM aj~bIp:«MaH jep jY3HH~a a~aM eKMa3HH. BHp a~aM KaT'YPY.I, 6HHajHM, CH-3H eKajHM!»-~e~fI. Bap~bIJlap, 6HP ap Kacpap KaTYP~HJI8p. «BHp

ajap, 6HP yjaH» ~Q~H7, KarYP~HJIap. KacpapHHI apXaCblfta ajap caJI-~bI, ar3blHa yjaH YP~bI. rO.lIaHlbIHbI 1JaK~H, CbI1Jpa)l;bI, apraCbIHa 6H8-)l;H. 8HltllaCflH eHltllaCQHa rar~bI. ranypracbIIl rapHWHa raBlIIYP~bI.YjaHblH 1JaK~H, ar3bIH ajbIp~bI, KacpapH eJl~YP~H. qaK~H, Y3~pHHaorYP~bI. Aj~blp: «Mapa KacpapJlap, ronyaYM KeTYPYHI, CH3H 8KajIiH!»-~e~H. Bap~bIJlap, ronY3bI KaTYPJ1.flJIap. a,,'!HH~' 8J1y6, 6ypa.J;a coj-JIaMbIlII, KepaJIHM, xaHbIM, He cojJlaMbIlII, aj~bIp:

i

276

277 BIIHI-6I1HI8 :3p~:3H jal'bI Kep~YMC:3, ojynyp,{ ~e~HM.JIIKHpMII 6HHI ;}P jaFbI Kep~YMCa, jbIJlaMa~bIM9.OTY3 6HHI :3p jaFbI Kep~YMC:3 OTalO caj~hIM.rbIpr 6HHI :3p jal'bI Kep~YMCa. rbIra 6ar~~MII.'dJlJlH 6I1HI :3p Kep~YMC:3, aJI BepMa~YM.AJITMbIllI 6I1Hl ;}p Kep~YMC:3, ajTbIIlIMa.nbIM.C:3KC:3H 6HHI :3p KepJJ.YMC:3, C:3KC;}HM;},QHM.TorcaH 6HHI jaFbI Kep~YMC;}, TOHaTMaJ{bII,{12

JY3 6HHI ;}p Kep~YMC;}, jY3YM ~eHM;}~HM.JY3H ~eHM;}3 rbIJlbI'iYM ;}JI;} aJI~blM,Mah,;}MMa~IIHI ,QHHII ellIrHH;} rbIJIbI'i YPtttllM.AF Mej~aH~a jYMPbI 6allIbI TOn'ia Kt}C~IIM.

AH~a J{;}XH «;}p;}M-6;}KaM:I> ,Qejy eKYHM;},QHM.8KYHaH :3P,;}HJIdPII XOlli KepMa,QHM!'dJlYHI;} KUpMIIllI IIK;}H, M;}!i;} Ka<j>ap, eJl~YP M;}HH,rapa rbIJIbI'ibIHI caJI 6ojHbIMa Kac 6allIbIM.rbIJIbI'ibIH~aH canapbIMI3 jor[K;}H,QY ;}CJlUM, K;}H~Y K9KYM CbIMaFbIMI4 jor!-~e~K.

BHp COj15 )J:aXH coj,naMblm, aj)J:hIp:

278-

JYKcaK-jYKcaK rapa TaFjJ.aH TaUI jY8aJlaH(~al',fa6a 6HI111aM-ojJlYFYM rapUIYTYTaH fa38H ~p Hl1.RM.<I>Rp'OHI7 UIRUI.1Jap jYKaJlR618 jepl1.aH IJblrCB.,fa6a 6H11llaMJla napIJRH rblJlaH fa3aH ap HjJ.RM.fa6a-ra6a 6aKJlap OFJlbI FOBFa rblJlCa,faMIJbI caJly6T6Kl1.ypaH19 fa3aH ap R~RM.JY1lla TaFJlapbl TYMaH Typca,

rapa nycapbIr l1.0JlbI20 rlDnCa,faparY1llblMbIH rYJlaFW KepHHMa3 OJlCa,fajblpbl21 apaH rblJlaPY3Cbl32Ja joJl jaHlblJl(~a,fblJlaFY3CY3 joJl- 6aUIapaH fa3aH ap R~HM.JejJ.H 6aUIJlY a}K~dphaja jeTy6 Bapl1.flIM.

117

II

I hej6aTHH.neH COJI K63YM jawap.nbI.hej K9aYM, HaMap.n K9:'!VM MYX;:1HH;;1T K93YM

BHp jblJIaH.naH H~ Bap22 KH, rOpX.nYHl!-.ne.nIiM.

AHAa .naXH «apaM, 6aKaMJo-Aejy 9KYHMa.nHM.8KYHaH apaHJI~pH XOW K6pMa.nHM.

aJIYHla KHpMHWKaH, Mapa, Ka<l>ap, 9JIAYP MaHH,jeTyp23 MauHI

CaJI rbIJIbItllblHl, Kac 6awbIM,

rbIJIbItllbIHlAaH canapblM jar!KaH.ny aCJIHM, KaH.ny K9KYM CbIMaFblM jar!OFya ap~HJIapH TypapKaH tanH 9KMaKHM jorl-JIe.nH.

raJaH 6ypa.na 6Hp .naxH cojJIaMbIW:I270-

AprbIq24 rhIpJta jbIraHbIp25aMMaH 23 a J{aHIH3HHJta

Cap6 jepJI~p~a janblJIMblW Ka<l>ap luahpH,CaFa-COJIa qhIp6bIHJ{bI ypap jY3KYQHJIt}PH28

Cy J{H6HHJ{a J{eHt}p Ta~pHJIt}pH27,CT3HIPH M3HaM»-J{ejy cy J{H6HHJ{a QbIFPbIWYP aCHJIapH8KHH rojy6 TapcHH oryp rbI3b1-Kt}JlHHH.AJITYH awblr ojHap CaH~bIJ{aHblHI28 6t}KJIapH.AJITbI raTJIa Ory3 BapJ{bI, aJIblMaJ{bI.OJI r~JI'ajH29, aJITbI 6aw apJIa Mt}H ra3aH BapJ{blM,AJITbI KYHt} rOMaJ{blM, aHbI aJIJ{bIM.KaJIHCaCblH jblry6, jepIIHt} M3C~II~ janJ{bIM,

6aH! 6aHIJlaTJ{blM298.rbI3b1HbI-KaJIHHHHII aF KeKCYMJ{t} ojHaTJ{blM30.

BaKJIapIIH rYJI eTJ{HM.AH~a J{aXH cap3M, 6aKaM»-J{ejy eKYHMaJ{HM.8KYHaH ~paHJIapH xow KepMaJ{HM.

aJIYH!3 KRpMIIwKaH, Map~ Ka<l>ap, e.1J{YP MaHR,jeTYP MaHRI

rblJIbI~blHIJ{aH canapblM jar!I(aHJ{Y 3CJIHM, KaH~Y KeKYM CblMaFYM jorl-J{eJ{R.

I ra3aH KeH~ cojJIaMliIll, aj~bIp

I

I .~~(' -

I

I

AprbItII rbIp~a .lI.8H.I\ap~HKHM,Map;) Ka4>ap, caHHHI 6a6aHt3t.UI~rarhIHa eMpaH.lI.YKHM caHHHt rbI3~IHt'KaJIHHHHt.Afqa raJla CYPMaJIHl{a aT ojHaTJ1.bIM.AT.'Ia rapYH eJIHHa qanrYH jeT.I\HM.Ar hacap r9JI'aCHHHHI 6YPtllHH jbIr.l\bIM.AF arqa KaTYPJ1.HJIap, cnYJI.I\YP» .l\eJ1.HM.

rbI3bIJI-aJITYH KaTYPJ1.HJlap, cOarbIpJ1.bIp» .l\e.l\HM.AJIa K83JIY rbI3bIH-KaJlHHHH KaTYPJ1.HJIap, aJIJ1.aHMa.ll.hIM;

KaJIHCaCbIH jbIrJ1.blM, MaCTqHJ1. jan.l\hIM.

AJITYHbI-KYMHlIIH jaFMaJlaT.I\hIM.AH.I\a .l\aXH «apaM, oaKaM»-.I\ejy 8KV'HMa.l\HM.8KYHdHJldPH XOlII K8PM3,7J:HM.dJlYHta KHpMHlIIKdH, Mapa Ka4>dp, 8JIJ1.YP MaHH, jeTYP MaRH.KaH.I\Y aCJIHM-K8KYM32 ChIMaFblM jor!C~HH 8KM~KHM ior!-.I\e.l\H.

ra3aH 6aK 6ypa.na 6Hp ~aXM cojJIaMbIllI, aj~bIp:

I Ar rajaHblHI ranJIaHblHblHI epKaKHH.Zl.~

6HP K8KYM Bap33,OpTa'll rblp.Zla CH3HHI KejHKJIapHHIY3 TYPFypMblja.Ar Ca3b1HI aCJIaHblH.Zla 6Hp K8KYM Bap,ra3 aJIa'lla jYH.ZlYHjbl TYPFypMblja.

'J8I

'r

281-

aaBaj ryp,n aHYKH epKaKHHAa 6Hp K8KYM Bap,AFtlJa 6aKHJl34 TYMaH rojYHbIHI Kaa,nHpMHja.AF CYHryp rYllibI epKaKHH,na OHp K8KYM Bap,AJla 8pAaK, rapa raay81 yqypMbIja.raJlbIH OFya eJlHHAa 6Hp OFJlYM Bap,--Ypya 3AJlYDHP rapTrallibIM Bap,-rapaKYHa aAJIY.JeHIH,naH TOFaHhIHlbI ,napKYPMHjaJlap35.aJlYHla KHpMHlliKaH, Mapa Ka<J>ap, 8J1,~yp MaHH,

jeTyp35a MClH'H.rbIJlbItlJbIH,naH canapbIM jar!KaH,ny aCJlHM CbIMaFbIM jor!-,ne,nH.

BHp A~XH cojJIaMbIllI, ajAbIp

II

liT KlI6l1 KY-KY eAaH tlapKa3S6 XbIpCJIbIK YtllI.lIK TOH 1 Y3 lIlY JIaHJIlI,Blip Top6a caMaH A81I1aKJIlI,JapbIM KapnlifII jacAbIrJIbI,JoHMa aFafII TaHlpliJiH.K8naKliM Kalj>ap,OFY3bI K8papKaH caHH 8KMaKliM jar!AHAaH 8JIAypapcaHl, Mapa Kalj>ap, 8JIJJ.YP MaHli,8JIAypMa3caHl, raAlip roapca,

8JIAypaj lIM, Kalj>ap, caHli!S7 -~eAH.

KacpapJIap ajJI.blp: «By 6H3H eKMaJI.H. K~JIYHl, 6YHbl 8JIJI.ypaJIHM!»

JI.eJI.HJIap. Kacpap 6aKJI~pH JI.~pHJIJI.HJIap KaJIJI.HJI~p. JeHa ajwTJI.WJIap:«BYHYHI OFJIbl Bap, rapJI.alIIbl Bap; 6YHbl eJIJI.ypMIK OJIM!3~,-JI.eJI.H-

JIap. KaTYPJI.HJIap, TOHlY3 TaMblRa ha6ca CaJIJI.ItIJIap.AT ajaFbl KYJIYK, 03aH JI.HJlH qeBHK oJlYp. r!3aHbIHI e.7JycHHH-JI.H-

282 -pHCHHH KHMca 6HJlMaJI.H.

MaKap, XaHblM, ra3aHblHI 6HP OFJIaH~blFbl B!PJI.bl, 6ejYJI.H, jHKHT-~HK OJIJI.bI. BHp KYH aTa 6HHy6 JI.HBaHa KaJIypKaH 6Hp KIIIIIH ajJI.blp:«MaKap caR xaH ra3aHblHI OFJlbl JI.eKHJlCaH?»--JI.ejJ:H. YPY3 rarjJ:bl, aj-JI.blP: «Map~ raBaT, MaHHM 6a6aM BajblHJI.blp xaH jJ:eKHJIMHjJ:Hp?»AjblTJI.bl: «Jox, OJI, aHaHbIHI 6a6aCbIJI.blp, caHHHI Jt~JI.allljJ:Hp». YPY3:«Mapa, ja 6aHHM 6a6aM eJIYMHJtHP, JI.HpHMHJI.Hp?»-JI.eJI.H. AjblTjJ:bl:

«.nHpHjJ:Hp, TYMaHblH raJl'~CHHJta TYTcarjJ:blp»,-JtejJ:H. BejJIa ~eKa~OFJIall MaJIYJI OJljJ:bI, aTblHbl rajblTJI.bl, Kepy jJ:el:ltl:H, aHaCblHa KaJlJtH.BypaJI.a aH3CblHa cojJlaMbllII, KepaJlHM, xaHblM, Ha COj.TI!MbIIII, ajjJ:blp:

I

I

I283-

I

I'

I

Mapa aHa, Mt}H xaH OFJIbI J1,eKHJIMlllIIaM.XaH raJaH OFJIbI HMHlIIaM.Mapa raBaT rblabl, MYHbI MaHlaHe'lYHJ1,eMaaJ1,HHI?AHa harrH, TaHlpH harrH J1,eKHJIMHlIICa,rapa nOJIaJ1, ya rblJIbllIIYM TapTajJ1,hIM,Fa<l>HJIJIHlIIa KepKJIY 6aWblHI KacajJ1,HM,AJIlIIa raiHblHI jep jYSHHa J1,8KajJ1,HM,-lJ;eJ1,H.

AHaCbI aFJIalJ;bI, ajlJ;blp: «OFYJI, 6a6aH1 CaFJ1,hIp, aMMa cejJI9Maje

ropXYJ1,YM, Ka<l>apa BapacaH, KaHJ1,8aHHIH ypac3H hQJIftK OJIacaft.AHYHI'lYH caHla J1,HMaaJ1,HM, lIIaHhIM, ORYJI,-J1,ej{lf,-QMMa ;MMHHI3aJ1,aM caJI, KaJIcYH; KepaJIHM, Ha J1,eHp»,-J1,eJ1,H.

AJ1,aM CaJIJ1,bI, aMMHCHHH OXYlJ;bI, KaJI~H. Ypya ajlJ;bIp: cMgH 6a6aMTYTcar OJIJ1,YFbI raJI'aja KeJ1,HpaM». HTTH<l>arJIa T8.HhIlIIWr. rwJIJ1,wJIap.tIIaMH' 6aKJIapa xa6ap OJIJ1,bI: cYpya 6a6aCbIHa KeJ1,~p, japaFJIa Ka-

JIYH, !»-J1,eJ1,HJIa}1J.JIawKap J1,apHJIlJ;H, KaJIJ1,H. AJIn Ypya tJaJ1,blpJIapblH atllJ;blpJ1,.I, 1II~6-

6axaHacblH jYKJIaTJ1,H. rapaKYHa tJapH6alIIbI OJIJ1,bI. BOpbI aPbIpJ1,bl638K8'l~HJIap. JoJIa KHpJ1,HJIap.

JOJI yaapHHJ1,a Ka<l>apHHI Aja Co<l>jachl BaplJ;bI. KelIIHWJIap (1aK-

JlapJ1,H39. FajaT cap6 KaJIHcajJ1,bI. ATJ1,aH eHy6 TalllHp TOHhlH KejJ1,H-JIap. BaablpKaH cypaTHHJ1,a raT.Ip-lJ;aBa tlaK~HJIap, KaJIJ1,HJIap.

119I

I

I

I

I

~

raJIry6aHbI jepHHJlaH TypaH jHlI{HT, Ha jHlI{HTCaH?44all{HH 6all{ JJ;~Myp45 TOHblH lI{ejaH jHlI{HT, Ha jHlI{HTCaH?448

AJlbIHI HaJlHp. jIfll{HT, Jlell{H,lI MaHta!--JleJJ;H.

BejpaK 6ypa~a coj",:aMb!m. aj.QbIp

Mdpa Kalt>dp, caB MdHH 6HJIMa3MHCHH?BapaH)caphiHI Baj6yp/J. hacaphiH/J.SH nspJlhljy6 YQaH,A/J.aXJIYCbIH ajpbIrJlap aJlypKaH TYTy6 aJlaH,Baj6epa xaH OFJlbI BaMCbI Bejp;)K MaH)a /J.e~pndp.KaJI 6apy, Mapa Ka4>ap, /J.eKywa.IIHM!-/J.e/J.H.

I ra3aH cypaJI.a Clip JI.;JXII cojnaMbIllI, ajJI.bIp:

IMdPd jHKHT, eKHH~d 6y tJdpHHHHlBHp ar CaH~arJlY aJlaj qblr~bI.qa~blpblH HJ!~dH46-eK~HH ~HK~H.AF-6o3 aTa 60HaH OJ! jHKHT Hd jHKlfT~Hp, KlfMYHl HdCH~Hp?JlfKHT, 6aWblHltJYH, ~eKHJ! MaRla!

287-

I

I

Bejp'iJK aj,nblp: «M'iJp'iJ Ka<l>'iJp, KHMYHI H'iJCH oJlca K'iJp'iJK! B'iJKYMH3ra3aHhlHI OFJlbI,nbIp»,-,ne,nli. ra3aH KeHIJlYHI,n'iJH aj,nblp: «dJlh'iJM-,nYJlHJlJlah, Mf}HHM OFJlaH.bIFbIM 6ejYK f}p OJlMbIW»,-,ne,nH.

Bejpf}K: «M;}pa Ka<l>f}p, He'll;} 6Hp OHbI-6YHbl copapcaH MaHla?»-~e,nH, ra3aHblHI Y3;}PHH;} aT CaJl,nbI. n;}p.7JY47 Kyp3HHH f}JlHHf} aJlrO

120

I

rasaHIi lJaJI.nIi. raSaH K~H.nyjH 6HJI.nHPM~.nH.. rapBa.nbI48 Bejp~KH 6"-JI~KHH.n~H TYT.nbI-TapT.nbI, QOMaFbIHbI ~JIHH.n~H a.TI~bI. Bejp~KHHI ~HC~-CHH~ 6up QOMaF yp.nbI. Bejp~K aT 60jHbIH ry",arJIa.nbI, rajbI.na .neH.nu.

ra3aH aj.nbIp: «Ja Bejp~K, Bap, 6~KYH~ ajbIT KaJICYH!»~.ne.nH.BYHbI Kep.nH I1JI~K rOt'la OFJIbi .n:eH~6HJIM~S .n:YJI~K YpaH Mej.na-

Ha KHp.nU.rasaH 6ypa.na cojJIaMbIlll, aj.nbIp:

AJIap TaHIJIa jepHH~aH TypaH jHKHT,

Ha jHKHTCaH?Ba~aBH aTbIH ojHa~bI KaJIaH jHKMT,

HajHKHTcaH?288 8p ap,naH a,nbIH jallIypMar ej6 OJlYp.A,nblHI Ha,nHp, jHKHT, ,neKHJl MaHla!-

-JJ;eJJ;H.

.l1YJlaK YpaH aj.l{blP

Mt3pt3 Ka<l>t3p MaHHM a){bIM 6HJIMa3MHcaH?83 a){bIHa XOpJIbIjaH, e.'l){aH QblraH,eJIJIH je){H raJI'aHIIHI KaJIif){HHH aJIaH.HJIaK roTlla OFJIbI .lI.eHa6HJIMt33 .lI.YJIaK YpaH

MaHla ){eapJIap49,-){e){H.

CYKYCHH aJlHHa aJly6, aT CaJlAbI. «raaaHbI CaH"laM», AeAH, caH4aMaAbl, eTa Ketlll.H. ra3aH aT Aanll.H. CYKYCHH tlaKy6 dJlHHll.aH aJlAbI,AanaCHHa YPAbl. napd-uapa OJlAbI, OBaHAbI. AjAblP: «Mdpa raBaT OF-JIbI, 6aKYH"d zr.e KaJlCYH»,-AeAH. OJI AdXH rajbJAa ;.1:fJHAH. ra3aH jeH-Jp AHJ1aAH. ]l.eaaH OFJlbI AJ1u PYCTaM aT AauAH, MejAaHa KHpAH. ra-saH 6ypazr.a KeHa cojJlaAbI, aj,:l:blp:

raJIry6aHbl jeplfH)J:dH Typbl KdJIdH,ra3JIblr aTbIH 6YTYH 6lfHdH.Hd jlfKHTCdH50, ap.bIHI Hd)J:HP, )J:eKlfJI MaHla!-)J:e.1{H.

Ann PYCTdM aj!(bIp:

raJIry6aHbI jepHHJI,aH TypbI KaJIaH,EKH rap.naw 6a6aKHH eJIJI,ypy6 aaJIHJI KaaaH,.n:eaaH OFJIbI AJIn PYCTaM MaHla .neapJIap,-.ne.nH.

289

OJI J1.aXH raaaHa aT CaJIJ1.bI. «AJIaM»-J1.eJ1.H, aJIbIMa2J;bI. raJaH oaK6YHla J1.aXH 6Hp aap6 YPJ1.bI. Aj2J;blP: «Mapa raBaT, Bap, 6aKYHla J1.e,KaJICYH»,- 2J;e~H.

OJI 2J;aXH J1.eH~H. raJaH Kepy ap ~HJIa~H. YpyablHI tIIHJIaBblCblH aM-MHCH rapaKYHa TYTMblIlI2J;bI. qaK~H, aHcyablH aJlHH~aH a JI2J; bI, rblJIbI-IlIIXHbI TapT~bI, 6a6aCblHblHI Y3apHHa aT CaJI~bI. TYPYH~YPMa~bl51tJHKHHHa rbIJIbIlII eH~Hp~H. KejHMHHH KaC~H, oMyabIHa ~epT napMarJ1.aKJIY aaXM YP~bI. AJIlIIa raHbI IlIOpJIa2J;bI, rojHbIHa eH~H.

Ypya KeHa ~eH~H KH, 6Hp ~aXH tJaJIa, ra3aH 6ypa~a tJarblpbl6 or.JIbIHa cojJIap, KepaJIHM, xaHbIM, H;I cojJIap:

rapa TaFblM jYKCaKH OFYJI!rapaHH\YJIY K8aJIapHM aj~bIHbI OFYJI!AJInblM Ypya, aCJIaHbIM Ypya,AF caraJIJIY (5a6aHla rbljMa, OFYJI!-~e~H.290

YpyaYHl m~4>r~T TaMapJIapbl rejH~,1lH. rapa rbljMa KeaJI~pH raH-jam TOJI,1lbl. AT,1laH jep~ eH,1lH, aTaCbIHblH ~JIHH eU,1lH. raaaH ,1lCJXH

aXblTpblJI,1lbl52, iep~ eH,1lH. OrJIbIHblHl 60jHblH eU,1lH. B;3KJI~p raaaHJIaOrJIblHblHl ya~pHH~ aT caJI,1lblJIap. 4eBp;3 aJI,1lblJIap. t!I;3M'HCH aT,1laHeHy6, raaaHblH) ;3JIHH eU,1lHJI;3p.. Jypyjy6;3H Kacp;3p;3 aT CaJI,1lbl.'Iap, rbl-JIbIfIJ YP,1lbl"lap. }J.ap;3JI;3p,1l;3, ,1laU;3JIap,1l;3 Kacp;3pa rblprYH KHP,1lH. r;3JIt.

121

291-

~jH aJl;tHJlap. K~JlHCaCbIH jHry6, M~CIIIH;t jan~HJlap. J~aHJ1IY Kalj>~p~JlHH;t~H 6a6aCbIHH TapTy6 aJl;tH.

raJlHH OFY3 eJl"H;} K~Jly6 tJHr;tbI. AFlila jY3JlH aHaCbij'la M.YIIITtJHCaJl;tbl. ra3a 6;}Hl~P rbl3b1-K;}JlHHH ra3aHa rapIIIY K;}Jly6, aJlHH en-;tHJI;}P, ajaFHHa ;tYIII;tHJl;}p.

ra3aH KepKJlY tJaM;}H;} tJa;tHp OTar ;tHK;tHp;tH. Je;tH KYH je;tH Ke.III;} TOj-.IlYKYH e;ty6, jeM~-HtJM;} OJI;tbl.

.n;};t-.JM ropryJI. K;}JI;tH, rOnY3 tJaJl;tbl. Fa3H ;}P~HJI;}P 6aIIIHHa H~

K~Jl;tYKHH cejJl~JI.H:

faHbI eKAYKHMH3 6aK apaHJIap,.L{YHja MaHHM AejaHJI~p?a"i~JI aJIAbI, jep KH3JI~AH.cf>aHH AYHja KHMa raJIAbI?

K~JIHMJIY.KeAHMJIY AYHja!COHI Y"ibl eJIYMJIY AYHjaleJIYM B~rTH K~JIAYKHHA~ apbl HMaHAaH ajbIpMaCYHIfaAHp C~HH HaMapA~ MehTaJII eTMO)CYHIBew K~JIM~ Aya rbiJIAblr, r~6YJI OJIcYIt!CAMHHI CAMHH!» -Aej~HJI~p AHAap KepCYHI

KYHahbIHIY3b1 aAbI KepKJIY M~haMM~;n MYCTa$a

hepM~THH~ 6aFblWJIaCYH! XaHblM, hej!

~II

II

I

I

I

I .H1t Oryaa Tam Olya acu O"f.y(J Bejp/{Ju

O./l,°Yuu (Jojw (J/{Jjau eo/{Jpl

IY q or, B03 or jbIFHar oJIca, ra3aH eBIiH jaFMaJIa,nap,nbI la

ra3aH Kepy eBIiH jaFMaJIaT,llbI. aMMa Taw OFY3 6HJIa 16

6YJIbIHMa,nbI.. haMIIH211q OFY3 jaFMaJIa,llbI.raqaH ra3aH eBIiH jaFMaJIaTCa, haJIaJIblHbIHI aJIIiH

.aJIyp2a, TbIwpa qbIrap, aH,naH jaFMa e,nap,n1I3.Taw OFY3 6aKJIap1IH,naH ApY3, aMaH Ba raJIaH 6aKJIap 6YHbI

292 -ewHT,nIIJIap, ajbIT,llbIJIap KH, «Bar, 6ar! IIlIIM,lllIja ,llaKIiH ra3aHbIHIeBHH 6HJIa jaFMa e,llap,nIIK. IIlIIM,ll1i HeqYH 6IIJIa OJIMbljaBY3?»-,ne,nlI-JIap. I1TTIIIl>arbI4 'liaMII' Taw OFY3 6aKJIapH ra3aHa KaJIMa,nHJIap, a,lla-BaT ejJIa,nHJIap.

rbIJI6aw ,neapJIap, 6Hp KHWII Bap,llbl. ra3aH aj,nbIp: «Mapa rbIJI-6aw, 6y Taw OFY3 6aKJIapli xaHblM5 6HJIa KaJIypJIap,llH. IIlIIM,n1I H'e-qYH KaJIMa,llHJIap?»-,ne,nlI. rbIJI6aw aj,nbIp: «BHJIMa3MIICIiH HeqYHKaJIMa,llHJIap? EBIIH jaFMaJIaT,llbIFbIHI ,llaM Taw OFY3 6IIJIa 6YJIbIH-Ma,llbI, ca6a6 OJI,nYP»,-,lle,nH. ra3aH aj,llblp: «a,naBaT 6aFJI3,llbIJIap,ha-MII?»-,lle,llli. rbIJI6aw aj,llbIp: «XaHbIM, MaH BapajbIH, OHJIapbIHI,nOCTJIbIFbIH-,nywMaHJIHKIIH 6IIJIajHH»,-,lle~lI. ra3aH aj,nbIp: «CaH 6H-

JIypcaH, Bap!» ,lle,nH.rbIJI6aw 6Hp raq a,llaM HJIa 6HHyp6, Ta3aHbIHI TajbIcbI ApY3bIHI

eBHHa K~JI,llH. Ar>Y3 ,llaXH aJITYH KYHJIYKIIH ,llHKMHW,llII, OFJIaHJIapIIJI~OTYPMbIW,llbI. rbIJI6aw KaJIy6 ApY3a CaJIaM Bep,llH, aj,nbIp: «ra3aH

293- 6YHIJIY OJI,nbI. aJI6aT,na, TajbIM YpY3 MaHla KaJICYHI7_,ne,nH. rapa6awbIM 6YHlaJI,llbI8, Y3apYMa jaFbI K~JI,llH. .I:(aBaJIap"M9 603JIaT,nbIJIap,raparY'll,lla ra3JIbIr aTJIapbIM KIIWHaT,llHJIapIO. ra3a 6~H13ap rbI3bI-MbI3-K~JIIiHYMH3 6YHIJIY OJI,nbI. M~HHM rapa 6awbIMa Kep HaJIap KaJI-

,llii. TajblM ApY3 KaJIcYH»,-,lle,llH.ApY3 aj,llbIp: «M~pa rbIJI6aw, OJI B~rT KHM Yq, B03 or jbIFHar

OJIca, OJI BarT ra3aH eBHH jaFMa e,nap,llHII. CyqbIMbI3 Haj,ll1I KII, jaf-Ma,lla 6HJIa OJIMa~bIr?-,lle,llH. haMliwa ra3aHbIHl 6aWbIHa 6YHIJIyl2KaJICYH, TajbIcbI ApY3bI ,llaliM aRIa TypCYH. BII3 ra3aHa ,llYWMaHII3,6aJIJIY 6HJICYH!»-,ne,llIl. rbIJI6aw 6ypa,na cojJIaMbIW, Kep~JIHM. xa-H5IM, Ha cojJIaMbIW, aj,llbIp:

I

I294-

Mapa raBaT.raJlry6aHbI ra3aH xaH jepHHJJ.aH Typbl KaJlJJ.H.AJla TaFJJ.8. 'laJJ.bIpbIH-OTaFbIH JJ.HKAH.Y'l jY3 aJlTMblW aJlTbI aJln dpaHJlap jaHbIHa jbIFHar OJlJJ.bI.JeMaK-H'lMdK apacblHAa 6dKJIap caRR aHlJJ.bIl3.

YCTYMY3d jaFbI-HdCHd KdJIMdAHJ3a.MdH caHHHl JJ.OCTJlblFbIH-JJ.YWMaHJIbIFblHl cbIHajy KdJIJJ.HM.ra3aHa JJ.YWMaH HMHWCdH, 6HJIJJ.HM!l36-JJ.eJJ.H.I

123

I

raJIry6 «XOIlI raJI!~-ttejy6 KeTttH.ApY314 rajaT CaXT OJIttbI. TallI OrY3 6aKJlaplfHa attaM caJIttbl.

«aMaH Ka.'cYH, AJIn PYCTaM KaJIcYH, ~8HaOHJIMa3 ~YJIaK YpaH KaJI-CYH, kepy raJIaH OaKJIap haD Ka,,'CYH!»-tteJ1,H.

TallI OrY3 OaKJIapH han15 jbIrHar O.'IttbI. AJIa oapKah OTarJIapbIHttY3a ttHKttHI6. ATttaH-ajrbIpJ1,aH, ttaBdJ1,aH 6YFpa, rojYHJ1,aH roq rbIp-ttbIpJ1,bI. TallI OrY3 oaK.'IapIfHd arbIpJIbIr ettyo TojJIa)l.bI. AjttbIp: «EaK-JIap MdH CH3H HHja rarbIPttbIMl7, 6lf.'IYPMHCH3?» AjbITttbIJIap: «DIfJI-Ma3Y3». ApY3 ajttbIp: «ra3aH oH3a rbIJIOallIbI K8HttapMlfllI. E~MM-KYHHM qanbIJIttbI, rapa oallIbIM 6YHIJIY O.'IttbI, TajbIM ApY318 MaHlaKaJICYH,-tteMlfllI 18a. rbI.'6allIa ajbITttbIM KM, raqaH KM ra3aH eBMHjarMaJIattapttbl. TallI Orya 6aKJIapH OHJIa jaFMaJIapttbI. EaK,,'Iap Ka-JIYP raaaHbI CaJIaMJIap, Kettapttlf»19.

295 -aMaH ajttblp: «Ja can Ha ~aBao BepttHHI?» Apya ajttblp KM, «M;).pa raBaT, 6M3 ra3aHa ttYllIMdHY3»,-)l.ettMM. aMdH ajttbIp: «Ejy tte-MlfllIcaH~. ApY3 aj)l.bIp: «EaKJIdp, ja CM3 Ha tteHpClf3?» EaKJIap aj-ttbIp: «Hd ttejaJIYM? 4YH caH ra3aHa ttYIlIMaH OJIttbIHl, OM3 tta ttYIlI-

M;)Hlfa~,-ttettHJIap. ApY3 apaja MychaQ> KaTYPttlf. hdO20 OaKJIdp a.IIYPbl6 aHtt HQttHJIap. «C~HHHI ttOcTbIHla ttOCT B;) ttYIlIMaHYH,a ttYIlIMd-HY3~ ttettMJIap. Apya ~YMJIa OaKJIapM xa.1I'aT.'Ia)J.H, tt8HJ1,lf ajttblp:«EaKJIap, EejpdK Olf3J1,aH rbI3 aJIMbIllIttbIp, KyjaKYMH3ttlfp21. dMMaraaaHblHI lfHarbIttbIp. KaJICYH, 6lfaM ra3aHJIa oapbI1lI1I.bIPCYH. ~eja-JIYM, KdTypaJIlfM; OIf3a MYTH' OJIypca, XOIlI! OJIMa3 lfca, ~aH caraJIbI-HbI TYTajbIH, Clf3 rbIJIbI~ allIYPblHI22 napdJIaHI! ApattaH EejpaKM Ke-TYPClJIHM. AH~aH COHlpa ra3aH lfJICI HllIYMlf3 xejlfp OJIal»-~ettlf.

Eejp;)K;) KarblttKeH1I.ap1l.lfJIap. EejpaK OttacbIHJ1,a jHKMTJIapJIa je-jy6-lfIJHpttM. ApY311.aH aJ1,aM KaJI1I.lf, ca.lIaM Bep1l.M. EejpaK aJIejK aJI-

296 -~bI. AjblT1I.bI: «XaHbIM ApY3 CH3a C~JIaM aj~bIp23. KapaM eTcYH, Ee]-p3K KClJICYH raaaHJIa oHaH 6apblllIttblpCYHI» tteHp24. Eejp3K «XOIlIOJIal~-~ettH. ATblH qaKttlfJIap, OHH~H. rbIpr jHKlfttJIa ApY3bIHI eBlfH;)KClJIttH. TallI OrY3 6~KJIapM oTypapKaH KMpM6 CaJIaM BepttM. EejpaK;)Apya ajttblp: «ElfJIYPMlfcaH25, caHH HHja raFbIpttbIr?» EejpaK ajttblp:«HMja rarblpttbIHI5I3?». ApY3 ajttblp: «ha6 IlIOJI oTypaH 6aKJI;)p ra-aaHa aClf OJI~bIr, aH~ HqttHK~. MychaQ> KaTYPttlfJIap, «CaH ttaXH aH]J.Hq!~-ttettHJIap. «ra3aHa MaH aClf o.TJMa3aM», ttejy aH~ HqttH. CojJIa-ttbl, ajttblp:

I

I

I

8

MaH raaaHblHl He'MaTIfHH 'lor jeMIfJIJaM,DIfJlMaaCaM, KeaYM~ TYPCYH!raparYlII.na raaJlhIr aTblHa 'lor j"HJlMHWaM28.BHJIMaaC';}M, MaHla Ta6YT OJICYH!JaxwbI ra$TaHJIapbIH 'lor KejMHW';}M,BHJIMaaC';}M, K';}$aHHM OJICYH!AJIa 6apKah OTaFblHa 'lor KHpMHwaM.BHJIMaaCaM, MaHla 3HH.naH OJICYH!MaH ra3aH.naH .neHM';}3';}M, 6';}JIJIY 6HJIKHJI!-~e.nH.

297-

I

I

BejpaKHH CaraJIbIHbI TYTJ{bI27. BaKJIap BejpaKa rbIjaMaJ{bI. Bej.p~K ApY3 rarJ{YFbIH 6ypaJ{a 6HJIJ{H. CojJIaMbIW, ajJ{bIp:

ApY3,27a MaHla 6y HWH eJ{atqaKHHI 6HJICajJ{HM.raparytqJ{a ra3JIbIr aTYMa 6HHapJ{HM!dKHH 6apK28 J{aMYP TOHbIM KejapJ{HM!rapa nOJIaJ{ Y3 rbIJIbItqbIM 6eJIYMa 6aFJIapJ{bIMIAJIbIH-6arna rYHT HWYFbIM ypapJ{bIM!rapFY TaJIbI aJITMbIW TYTaM CYKYMH aJIYM~ aJIYPJ{blM.AJIa K83JIY 6~KJIapH jaHbIMa CaJIapJ{bIM!raBaT, M~H 6y HWH TyjcaM, caHla 68jJI~ K~JIypMHjJ{HM?1AJIJ{ajy6aH ap TYTMar 8BpaT HWHJ{Hp,eBpaTHHIJ{~HMH 8KP;}HJ{HHlcaH 6y HWH, raBaT?!-.n.eJ{H.

Ypya aj~blp: «M;}p;}, ht}pa;}-M;}pa;} cejJl;}Mt}. raHblHla cycaHMa2t,Kt}JI aH,n HtJ!»-,ne,nH. Eejp;}K aj,nblp: «BaJIJIah, M;}H raaaR OFY3b1M~30

124

6allibIM rOMbIlliaM. ta3aH~aH ~eHMa3aM. KapaKCa jY3 napa ejJIa!~-~e~H. ApY3 KeHa rar~lII. BejpaKHH CaraJlbIHbI 6apK TYT~bI. 6aKJIapa6ar~bI. Kep~H KHMca KaJIMa3. ApY3 rapa noJIa~ Y3 rbIJlbI'IIbIH TapTy6BejpaKIIHl cap OjJIYFbIH qaJI~bI. rapa raH.a 6YJIalli~bl. BejpaKHH 6a.

298- llibI 6YHIJlY OJl~bI. BaKJlap han TaFblJl~bI. J"lap KHlli~i aTJlY aTbIHa 6HH-

~H. BejpaKH ~aXH 6HH~Hp~HJlap. Ap~blHa a~aM 6HH~HpH6 rYTfarJIa.~blJlap. raq~bIJlap. BejpaKH o~acblHa jeTYP~HJlap. t!ly66acHH Y3a-pHHa epT~HJIap. BejpaK 6ypa~a cojJla~bl. aj~blp:

JHKHrJIapHM, jepYHIK3AaH YPY rYPYHI.AF-6o3 arYMblHI ryjpYFblHbI KaCHHI.Apry6eJIK AJIa raFAaH AYHHH amYHI.ArblHAbiJIbi KepKJIH cyjbl AaJIy6 KeqYHIra3aHblHI AlIBaHblHa qany6 BapblUI.AF 'lblrapbl6, rapa KejYHI.«CaH cap OJI, BejpaK eJIAH»,-AejHHI.

I AjblAblH1Y3: «HaMdPA ApY3 TajblH1AaH aAaM KaJIAH. BejpaKH HC-TdMHIll, OJI AdXU BapMbllll. hdn Talll OfY3 OdKJIdPH jblfHar OJIMbllll.BHJIMdAHK, jeMd-HIIMd apaCblHAa Mychd<P KdTYPAHJIdP. fa3aHa 6H3aCH OJIAblr, aHA HIIAHK. KdJI, CdH AdXH aH)~ HII!»-AeAHJIap. HIIMaAH.cMdH fa3aHAaH A8HMd3dM~,-AeAH. HaM3PA TajblHI rarAbI, Bejp3-Kli rbl,,'!bI'liJIaAbI. fapa raHa OYJIaIllAbI, 6YH1JIY OJIAbI. JapblH rHjaMaTKYHHHAd M3HliM dJIYM fa3aH xaHblHI jaracblHAa OJICYH, MC}HHM ra-

~9- HblM ApY3a roapcal»-A~AH. BHp AdXH DajJIaMbllll, ajJJ.blp:

JHKHTJIapHM31, ApY3 OFJIY BacaT KaJIMa,/J,HH,

EJIHM-KYHHM qanblJIMa,/J,blH,fajTa6aH,/J,a ,/J,aBaJIapHM 603JIaTMa,[J.blH,faparY'II,/J,a fa3JIblr aTblM KHlliHaTMaJI.HH,AF'IIa rojYHJIapblM MaHIPHlliMa,/J,HH,AF'IIa jY3JIY rbl3b1M-KaJIYHHM aKllialliMa,/J,HH32,AF1ia jY3JIH KepKJIHMli ApY3 OFJIbI BacaT KaJIy6 aJIMA,/J,bItf,

EJIYM-KYHHM qanMa,/J,blH,fa3aH MaHla jeTlilliCYH.MaHHM raHblM ApY3a rOMaCYH.AF'IIa jY3JIY KepKJIYMH OFJIblHa aJIbI BepCYH.AXHpaT harrHHH haJIaJI eTCYH.BejpaK na,/J,lliahJIap na,/J,lliahbl harra BaCHJI OJI,/J,bI,

6aJI.IlY 6HJICYH!-,/J,e,/J,H.

Bejp~KHH 6a6ac~Ha-aHaC~Ha x~6~p OJl,n~. AF eBH-elUHKHHA~lUHSaH rOn,nbI. ra3a 6aH13~p r~3~-K~JlHHH aF lI~rapJ{bI, rapa Kej,nH.AF-6o3 aTbIH~Hl ryjpYFbIH~ K~C,nHJI~p. r~pr-aJlJlH jHKHT rapa Kejy6-K8K CapbIH,nbIJlap. ra3aH 6~K~ KaJlJ{HJI~p, Cap~rJlapblH jep~ yp)J.~-

300- Jlap. «Bejp~KI» ,nejy lIor aFJla,nbIJlap. ra3aH~Hl aJlHH en,nHJI~p. «CaHcap OJl, Bejp~K 8J1,nH!»-,ne,nHJI~p. HaMap,n Taj~Hl aJl ejJl~MHlU. Ory-jy6aH 6H3H aJl,n~Jlap. BapJ{~r, TalU OFY3 tj~KJI~pH CH33 aCH OJlMYlU-Jlap, 6HJlM~,nHK. Mycha(j) K~Typ,nHJIap, 6H.:1 raaaHa aCH OJlJ{~r, caH,naXH 6Haa MYT'H OJl!-,ne,nHJI~p. AH,n Hq,nHJI~p. BejpaK aTM~KYHI 6ac-Ma,n~. AHJlapa MYT'H OJIMaJ{bI. TajbIHI HaM.~p,n Apya rar,nbI, BejpaKHOTyp,nYFbI jep,n~ rbIJlbI~Jla,nbl. BHP ojJlYF~H ,nYlUyp,nH. «C~H cat' OJl,xaH~M, BejpaK h;)rra BaCHJI OJl,nbI, M~HHM raH~M Apyaa rOMaCYH~,-,ne,nH»,-J{e,nHJlap.

ra3aH 6y xa6~pH elUHT,nH. ,IJ:~cTMaJl~H a'JlHH;) aJly6 8KYP-8KYP aF-Jla,nbI. ,IJ:HsaH,na aapJl~r rbIJI,n~. h~n aH,na OJlaH 6;)KJI;)P aFJlalU,n~-Jlap. raaaH Bap,nbI, o,naCbIH3 KHp,nH; je,nH ~:YH ,nHsaHa qbIrMa,n~, ap-Jla,nbl-oTYP,n~.

B~KJlap jbIFbIJI,n~, ,nHBaHa KaJl,nH. raaaHbIHI rap,nalU~ rapaKY-Ha aj,n~p: «rbIJl6alU, Bap ajbIT, aFaM raaaH KaJlcYH-q~rcYH, 6Hp jH-KH,n C~HHH y~bIHIJ{aH apaMbI3,naH aKCHJI)J.H.. h~M B~cHjjaT ejJlaMHlU,

J01- (MaHHM raHhlM roM~jacaH, aJlaCaH» ,neMHlU. BapaJlbIM, ,nYlUMaHKharJlbIjaJlYM, ,nH!»-~e,nH. r~JI6alU aj,nhlp: «C~H rap~HAalU~caH,C~H Bapl..-,ne,nH.

125

aJIhaCHJI, HKHCH 6HJla Bap~hIJIap. ta3aHbIHI o~aCbIHa kHp~"J18p.CaJIaM Bep~HJIap33. «CaH cap OJI, xaHblM,-~e~HJIap.-BHp jHKHT apa-Mbl3~aH aKCHJI~H, C~HHHI jOJIblHI~a 6aw Bep~H. )J.epaM34, raHblH aJIa-JIblM; haM CH3a bICMapJlaMblW, «MaHHM raHhIM aJICYH» ~eMHW. Ap-JIaMarJIa HaCHaMH OJIYP? TYPbl KaJI jyrapbl»,-~e~HJI~p.

fa3aH aj~hIp: «MaCJIahaT~H. Te3 'IIa66axaHajH34a jYKJIaTCYHJIap.han35 6aKJIap hall 6HHCYHJIapl» )~e~H.

1:IIaMH' 6aKJIap 6HH~H: fa3aHblHl fOHIYP aTblH qaK~HJIap, 6HH~H.BOphI 'laJIbIH~hI, KOC YPYJI~hI. ~:e'lla-KYH~Y3 ~eMa~HJIap, jopTMa OJI-~bI.

ApY3a Ba 'IIaMH' Taw OPY3 6aKJlapHHa xa6ap OJI~bI. «Mw~a3G,fa3aH KaJI~H», ~e~HJIap. AHJIap ~aXH 'lapH ,~apy6, 6opbl aPhIp~aH37fa3aHa rapwy KaJI~HJIap.

Y'l or, BO3 or rapwYJIaW~blJIap. ApY3 aj~blp: «MaHHM M'l OpY3~arhIphIMhIM fa3aH OJICYHI» aMaH aj~hIp: «MaHHM rhIphIMhIM TapcY3aMhIw OJIcYHI» AJIn PycTaM aj~blp: «MaHHM rhIpblMhIM aHICe ro-302- Tfa OFJIhI Or'lhI OJlCYH!»-~e~H. hap 6HPH6HP rhIphIM Ke3aT~H. AJIaj-

Rap 6aFJIaH~bI, rOllIYHJIap ~Y3YJl~H. BOphIJIap 'laJIhIH~hI. TaBYJIJI8.p~eKHJI~H. ApY3 ro'lla Mej~aHa aT ~an)1.H. fa3aHa 'laFhIpbI6 «Mapa ra-BaT, caH MaHHM rhIpbIMbIMcaH, C..'H KaJI 6apY!»-~e)1.H. fa3aH raJIraHjanbIH)1.bI, CYKYCHH aJlHHa aJl~bI. BallIhI Y3apHHa 'leBHpJ1.H. Aj~hIp:«Mapa raBaT, MyxaHHaTJIbIr HJIa ap eJI~ypMaK He'lla OJIYP, MaH caHlaKecTapajHM!»-Jl.e~H. ApY3 fa3aHblHI Y3apHHa aT CaJI~hI. fa38.HbIrbIJIbI'IIJIa~bI, 3app'S} ra)1.ap KaC~HpaMa)1.H, eTa Ke'l~H. HegaT fa3aHa~aK~H. AJITMhIllI TYTaM aJIa KeH~apHH rOJITyr rblC~bI, ApY3a 6Hp KeH-Jl.ap YP~bI. l(eKCHHJl.aH jaJIa6 ~ar eTa Ke'l)1.H. AT Y3apHH~aH jepa caJI-~bI. faphIH~allIbI fapaKYHaja HllIapaT eT~H: «BaWhIK Kacl»-Jl.e~H.fapaKYHa aT)1.aH eH)1.H. ApY3hIHl 6aWbIH KaC~H.

Taw OFY3 6aKJIap~ 6YHbI Kep'yn, hall aT~aH eH~HJI~p. faaaHhlHl303 -ajaFblHa )1.yw~HJIap, cY'lJIapbIH ~JIJIa~HJIap, aJlHH en)1.HJIap. fa3aH

CY'lJIapbIH 6aFblWJIa~bI. BejpaKHH raHbIH TajblCblH~aH aJI~bI. ApY3b1HI~BHHH qan~bIp)1.bI. EJIHHH-KYHHHH jaPMaJIaTJl.bI. JHKHT 6aKJIap TOjYMOJI~bI.

fa3aH KeK aJIaH138 'laMaHa39 'la~blp ~HK~Hp~H. OTaPblH rYP~bI..n:~)1.aM fopry~ KaJIy6~H Wa~JlbIr 'laJI~bI. Fa3H ap~HJI~p 6awhIHB

KaJI~YKHH40 aj~bI-Bep~H:

304-

raBbI J1,eJ1,HKHM 6aK apaHJIap,

,l1;YHja MaHHM J1,ejaHJIap?a~aJI aJIJ1,bI, jep KH3JIaJ1,H.<1>aHH J1,YHja KHMa raJIJ1,bI?

lI(aJIHMJIH-KeJ1,HMJIH J1,YHjalCOHI-Y~bI eJIYMJIH J1,YHjalaJIarHOaT, Y3YH jallIbIH

Y~bI eJIYM, aXbIpbI ajphlJIbIr.JYMBepajHM,xaHbIM:8JIYM BarTH KaJIJ1,YKHHJ1,a

apbI HMaHJ1,aH ajbIpMaCYH!Ap caraJIJIY oaoaHI jepH Y~[Map OJIcYHIAp OHpQaKJIY aHaHI jepH OE!hHIlIT OJICYH/

raJ1,Hp caRR HaMapJ1,a MehTa~ eTMaCYHI41Ap aJIHYHIJ1,a DellI KaJIMa J1,ya rhlJIJ1,hlr,

ra6YJI OJICYH/«AMHHI> «aMHHI>-J1,ejaHJI;)p J1,HJ1,ap KepCYH/

JbIPbIllIJ1,bIPCYH, J1,YPYIlIJ1,ypC:YHKYHahbIHlbI3bI, MahaMMaJ1, MYCTa<j>aja 41a

{iaPbIIlIJIaCYH/4Q XaHbIM, hej /..4~a

~

I

I

I

oM ahaMMaJ{ nejraM6apHH 3aMaHlJiHa jaxblH BajaT' 6ojYHJ{a2 rOprYJ{ aTa J{ejHJIaH 6HP KHlliH BapJ{bl. 0 KHillH OrY3Jla-

pblH KaMHJI 6HJIH'IIHCH HJ{H: Ha J{ejHpJ{HCa, OJIYPJ{Y. Ka.

JIa'llaKJ{aH rapH6a xa6apJIap c9jJIajHpJ{H. AJIJIah OHYH

K9HJIYHa HJIhaM BepHpJ{H...

rOprYJ{ aTa J{eJ{H: «AxblpJ{a XaHJIbir KepHja-rajblja3 J{9Hap,

heq KHM aJIJIapHHJ{aH aJIMa3...~ rOprYJ{ aTaHblH 6y J{eJ{HjH OCMaH

HaCJIlfJ{Hp. (rlfjaMaT KYHY ronYH'IIa, He'll.} nap, eJI() J{\} eMYP cypy6

KeJ{()'II()K) ...Ba J{aha 6YHa 6aH3ap Heqa ce3 cejJIaJ{H.

roprYJ{ aTa orY3 XaJIrblHbIH qaTHH HillJIapHHH haJIJI eJ{apJ{H. Ha

oJIca, roprYJ{ aTaja J{aHbllllMajblH'IIa Hill K9pMa3J{HJIap. 0 Ha 6yjyp-

ca, ra6YJI eJ{HpAHJIap, ce3YH TYTy6 KeJ{HpJl.IIJIap...

.l{aJ{a roprYJ{ cojJIaMblill*:I

3-

I

I

II

AJlJlah-aJlJlah ,lleMdjHHlIId lIWJldP ,llY3dJlMd3.ra,llHp TaHphi BepMdjHHlIIa KHWH BapJlaHMa3.83aJl,llaH ja3h1JlMaCa, rYJl 6aWhiHa rd3a KaJlMd3.8111aJl BaXThi 1JaTMajhlHlIIa KHMCa eJlMa3.8JldH allaM llHpHJlMd3, 1JbIXaH lIIaH KepH KaJlMa3.

BHp HKH,llHH rapa llaF jYMpYCYHllla MaJlbI OJlCa,jbIFa p-TOnJla j a p, rHCMdTHH,lli3H a pThlFhlHbI

jeja 6H.TJMa3.rOBYllI3 par cYJlap ,llallIca, ll;:'HH3 ,llO.'lMa3.TdKd66YPJlYK ejJlajdHH TaHpbI ceBMd3.KeHJlYUY Yllla TYTaH a,llaMAa aFbIJl OJlMa3.Ja,ll OFJIYHY CaXJlaMarJla OFY.'! OJlMa3,-

6ejyjdH,lld aTap-Ke,llap, KepAYM AeMd3...KYJl T;;>na'llHK OJlMa3 (KypaK;;>U OFYJI OJlMa3).rapa ellIllIaK 6allIbIH3 jyjdH BypcaH, raThip OJlM33.rapaBawa llOH KejllHpcdH ,lla, ra,llhlu OJlMa3.JIona-Jlona rapJlap jaFca, ja3a raJlMa3.KYJl-1JH1JaKJlH Kejllla 1JaMdH najbl3a raJlMa3.KehHa naH6blr 6e3 OJlMa3.raphl ,llYIlIMaH ,llOCT OJlMa3.

rapa'llhlFa4 rhljMajhlHlIIa jOJl aJlhlHM33.BejYK, HTH, nOJla,ll rblJlhlH'Ilhi l(aJlMajhlH'Ila llejYIlI 6HTMJ3KHIlIH MaJlhlHa rhljMaj~H'Ila a,ll~ 1J~KMa3.rhl3 aHa,llaH KepMajHH'Ila ejy,ll aJlMa:3.

OFYJl aTaAaH KepMajHH'Ila cy<ppa l(aKMa3.---

I Bajar -24 OFY3 Tajcj>aCblHJJ,aH 6HpH.2 Boj -Tajcj>a. '3 Tajbl -24 OFY3 Tajcj>aCblHJJ,aH 6HpHHIIH aJJ,bI.

.CojAaAlaz-we'pJla Ta'pHcj> Ba TapaHHYM eTMaK (MaTHJJ,a 6y C83 cc8jJlaMaK~WaKJIHHJJ,a ~a KeJJ,Hp).4 TapaWbIZ-aTblH aJJ,bI; rapa "iaMaaTblH MHH~HjH a~H aT.

870-9 129

I

I

OfYJI aTaHhlH jeTHpMaCH, HKH K83YHYH 6HPHAUp.AfhlJIJIhi OfYJI OJICa, O"lafhlHhlH K83Y.l{Yp.

OfYJI .l{aha HejJIaCHH, aTa 8JIy6 MaJI raJIMaCa.ATa MaJIhlH.l{aH Ha cpaj.l{a, 6alII.l{a afhlJI OJIMaCa...

AfhlJIChl3 a.l{aMhiH llIapHH.l{aH aJIJIah CaXJIaChlH, XaHhlM,

CH3H!

4-

.[{~Jt~ roprYJt cejJI~MHW

6~PK jyjYP~K ra3JIbIr aTal HaM~p~ Hl{H~ MHH~ 6HJIM~3,MHHHH~~, MHHM~C~ jaxllIbI~bIp!

qaJIbI6-K~C~H HTH rbIJIbIH~bI MyxaHH~TJI~P qaJIbIH~a,qaJIMaCa j aXllIbI~bIp!

Bypa 6HJI~H Hl{H~~ OXJIa rbIJIbIH~~aH 6Hp qOMar jaxllIbI~bIp.rOHafbI l{~JIM~j~H 6ejYK eBJI~p jblXbIJICa jaxllIbI~bIp!AT jeM~j~H a~bI OTJIap 6HTHH~~, ()HTM~C~ jaxllIbI~bIp!A~aM HqM~j~H a~bI cYJIap CbI3bIH~a, CbI3Maca jaxllIbI~bIp!ATa a~bIHbI Y'llaJITMajaH <P~pCH3 OfYJI

aTa 6eJIHH~~H eHHH~~, eHM~c~jaxllIbI~bIp.aHa 6~THHH~ ~YllIYH~d, ~OfYJIMaCa jaxllIbI~bIp.

ATa a~bIHbI jallIaTMaI qblH afbIJIJIbI OfYJI j aXllIbI~blp.JaJIaH ce3 6y ~YHja~a OJIYH~a, OJIMaca jaxllIbI~bIp..QOfPY~YJI a~aMJIap jY3 jallIaca jaxllIbI~blp.

Yq jY3 OH jallIblHa qaTaCaH; aJIJIah cH3~jaMaHJIbIr l{eCT~pM~CHH,

~eBJI~THHH3 ~6~~H OJICYH, xaHblM, hej I

~

5-

KeT)(HjH jepHH OTJlarJlapblHbI KejHK2 TaHbIjap.Y3ar jepJlapHH IJaMaHJlapHHH rYJlaH3 TaHbljap.

AjpbI-ajpbI joJlJlap H3HHH )(aBa TaHbljap.Je)()(H )(apd rOXYJlapbIHbI TYJlKY TaHbIjap.Ke"la HKaH KapBaH K8IJAyjYHY TopaFaj 6HJIdp.

OFYJlYH KHM)(aH OJl)(YFYHY aHa C'HJldP.dPHH aF3bIHbIH KacapHHH aT 6H,iIap.AFbIp jYKVH 3dhMaTHHH raTbIp 6llJlt}p.haHCbI jep)(a CbIjpbIJIaH Bapca, IJdKdH 6HJlap.

ra<l>HJI 6alIIbIH aFpblCbIHbI 6ejHH 6HJlap.rOJlIJa ronY34 K8Typy6 eJl)(aH-eJla, 6aj)(aH-6djOJ

03aH Ka3ap:dp "lOMap)(HHH, ap HaMap)(HHH 03aH 6HJlap.

EJlHHH3)(0J-eBHHH3)(a IJaJlbI6-)(ejaH 03aH OJiCYH!A3bI6 KaJlaH ra3aHbI TaHpbI COBYIII)(YPCYH, xaHbIM, hej!

J{aJta foprYJt jeHa cejJIaMlllll, KepaH, XaHblM, Ha cejJIaMlllll~Kp

6.

APbl3 aqblr Ta'pHIPJIaCaM, YCTYMY3~a TaHpblja ahcaHITaHphI ~OCTY, ~HH 6alIIQblCbI MahaMMa~a 'dhCaHIMahaMMa~HH cap jaHblH~a HaMa3 rbiJIaH

ca~Hr d6y6aKpa ahcaHIryp'aHblH COR lPaCJIHH~a «aMMa» CYp'dCH Ke3aJI~Hplhe"i"idJIaHH6 ~Y3 OXYHca, j aCHH Ke3~}JI~Hp!rhIJIbIH"i QaJI~bI, ~HH aQ~bI M'dp~JI'dp lIIahbl dJIH,-ahcaHIdJIHHHH oPYJIJIapbl, nejpaM6apHH HaBaJI'dpH-K'dp6'do/'Ia QeJIYH~a Ja3H~ aJIHH~a eJI~YPYJIaH HKH rap~awa-haCaHJla hycejHa ahcaH!

Ja3hIJIhI6-AY3YJIy6 Kej~aH eH'dH TIlHpbI eJIMHryp'aHa ahcaH!

1 ra3JlbiZ aTbl-racilra3 aTh[.2 KejulC-AaF KeIJHCH, ",yjyp.3 rYAaH-'!6J1 elUlUajH.4 rOnY3-opTa acpJlapAa Ca3a 6aH3ap YIJ CHMJlH MYCHrH aJlaTH.

130

7

8

0, fyp'aHbIja3)(bI-JJ,Y3,QY, aJIHMJIap ejpaHHH"l;:j

eJIq~y-6Hq~H,--AJIHM.1Jap 6allItlblCbI Y<p<paH OFJIY OCMaHa ahcaH!AJlqar jep~;:) TIfKHJIH6~Hp, TaHphl ellH MaKKa Ke3aJI~Hp.0 MaKKt)ja CaF-CaJIaMaT Ke)(H6-KaJICa" CH~rH

6YTeB ha"Ihlja ahcaH!CajblJIaH KY]ffJIap~aH "IYMa Ke3~JI~Hp,lIIYMa KYHY OXYHaH,Qa xYT6al Ke3aJI~Hp.rYJIar achl6-;J:HHJIajaH~aYMMaT~ ahcaH!MIfHapa;J:a a3aH BepaH a3aHqbIja ahcalfl!JJ.H3HHH jepa 6aCbI6 oTypaH;J:a ra;J:blH jKe3aJI;J:Hp.CHHacHH;J:aH aFapblpca, aTa Ke3aJI;J:Hp.AF CY;J:YHY ;J:ojYH"Ia aMH3)(HpCa, aHa Kt~3~JI;J:Hp.JaHallIhl6 jOj1a KHp~H;J:a rapa 6YFyp2 Ke3aJI;J:Hp.CeBKHJIH rap;J:allI Ke3aJI)(Hp. -Y"Ia eB jaHbIH;J:a rYPYJIca KaJIHH qa;J:hlpbI, Ke3dJIJ1.Hp.Y3YH"Ia HnH ~a Ke3dJI;J:Hp. OFYJI Ke3aJI~Hp.heq KHMd 6aH3dMajdH, 6YTYH aJIdMJIdpH japa;J:aH

TaHpbIja-aJIJIaha ahcdH!..0 Ta'pH<pJId;J:HjHM Y"Ia TaHpbI )(OCT OJIy6, caHa KeMaK eTcHH,

xaHhlM, hej!03aH ;J:ejHp: «ApBa;J:JIap ;J:ep;J: "IYP;J:yp:"6HpHCH coj cOJI;J:ypaH-

;J:bIP3; 6HpHCH TOj ;J:OJIJ1.ypaH;J:hlp; 6HpHCH eBHH ;J:ajaFhI;J:hlp; 6HpH-CH He"Id ;J:ecaH, 6ajaFhlJ1.hlp».

03aH, eBHH ;J:ajaFbI o;J:YP KH, qeJI;J:dH-{iajblp;J:aH eBd 6Hp rOHarK~JICa, ~pH eB;J:a OJIMaCa, 0 KaJIaH a;J:aMhI je;J:HpHp-HqHPHP, ~3H3JId-

jH6-oxllIajhlp, joJIa CaJIbip. 0 "IYP apBa;J: AjHllId, <l>aTHMd "IHHCH-;J:Hp, xaHbIM. OHYH YllIarJIapbI cap OJICYH. O"IafblHa 6y "IYP apBa;J:KaJICHH... KaJI;J:HH, 0 KH coj COJI;J:ypaH;J:bIp, OFpYH"Ia jepHH;J:dH raJI'

xap, aJI-Y3YHY jYMa;J:aH ;J:orrY3 603JIaMa"IJIa 6lfp 6apJ1.ar raTbIFN.KdBdJIdjdP, TbIxhl6-6aCbI6 J1.ojYH"Ia jejap, dJIHHH 6ejpYHd Bypap, ;J:e-jar: «By eBH KepYM, xapa6a raJICbIH! dPd Ke;J:dH;J:dH 6dPH rapHbIMlla llojMa;J:bI, Y3YM ;J:a KYJI~~;J:H. AjaFbIM 6allIMar, Y3YM jallIMar

KepMd;J:H». JJ.ej~p: «Ah, Hd OJIaj;J:bl, 6HpHff;};J:a Ke,Qaj;J:HM. YM;J:Y-rYM;J:aH ;J:a jaxllIhI-yjFYH OJIaj;J:bI». OHYH KHMHCHHHH, xaHblM, YllIar-JIapbl 6ejyMdcHH! O"IafblHa 6y "IYP apBa;J: K~IJIM~CHH.

K~JI;J:HH, 0 KH TOj ;J:OJI;J:ypaH;J:blp, T~pndHHH"Id jepHHJJ.dH raJIX-;J:bI, dJI-Y3YHY jYMaJ1.aH b6aHbIH 0 Y"IYHY 6y Y"IYHa qapnbIIlI;J:blPJJ.bl.

Ce3-llIajHa jaj;J:bl, ranblJIapa rYJIar roj;J:Y. 8jH;}j~;J:aK Ka3~H. 8jHa-;J:aH coHpa eBIIHa KaJI;J:H. Kep;J:Y KH, OFPY RenaKJIa jeKa ;J:aHa eBHHH

raTbI6-raTbIllI,Qb!PMblllI;J:blp; eBH Tojyr KOMaCbIHa, HHdK J1.aMblHa;J:eHMYIlIJ1.Yp. rOHIlIYJIapbIHbI qaFbIpap KH: «JeTap! 3aJIHha! 3H6ej-;J:~! YpY;J:a-"IaH, rbI3-"IaH! OallIa! AjHa MaJI~K! rYTJIY MaJIaK! 8JI-

Maja-HTMaja KeTMaMHIlI;J:HM. J aTa"Iar jepH~,f jeHa 6y xapa6a OJIa-CbljJJ.bI. Hd OJIap;J:bl, MdHHM eBHMa a3a"Iblr 6axaj;J:bIHbI3? «rOHIlIYharrbl -TaHpbI harrbI;J:blp>-;J:ejH6-cejJI~p. BYHYH KIfMHHHH, xa-

HbIM, YllIarJIapbI 6ejYMdcHH! O"IaFblHa 6YHYH KHMH apBa;J: K;}JIMa-CIfH.

9

2 BYFYP -epKaK JJ.aBa. Hap; TapHxaH TYPK xaJIrJIaphi apaChlHJJ.a C6YFYP-

6YFpa~ JJ.HKap hejBaHJIaphlH, MOJcaJI3H. MapaJIhiH epKajIfHa JJ.a AejHJIMHIlIJJ.Hp...3 Coj colliJypan-HaCHJI KopllajaH.

9.

KaJI.n.HH, 0 KH He'lla .n.eCaH, 6ajaFbI.n.bIp. apH eB.n.a OJIaH.n.a 'leJI-.n.aH-6ajbIp.n.aH eBHHa 6Hp a6bIpJIbI rOHar t(aJICa, apH .n.eca KH, .n.YP'lepaK KaTHp, jejaK; rOHar .n.a jecHH. ,r:I:eca., 6HllIMHllI 'lepaK .n.aHMH.n.ejHJI, jeMaK JIa3bIM.n.bIp. ApBa.n. .n.ejap: «HejJIajHM, 6y jbIxbIJIa'llareB.n.a YH jox, aJIaK jOX. ,r:I:aBa .n.a .n.ajHpMaH.n.HH KaJIM~.n.H... Ha KaJIHp-ca, MaHHM CaFpbIMa KaJICHH»,-.n.eja aJIHHH jaHbIHa Bypap, Y3YHY 0

Tapall>a, CaFpbICbIHbI apHHa .n.eH.n.apap. MIiH cejJIapCaH. 6HpHCHHHeIlIHTMa3,-apHH Ce3YHY rYJIaFbIHa aJIMa3. 0, Hyh nejFaM6apHH ellI-llIajH HaCJIHH.n.aH.n.Hp. XaHbIM, OH.n.aH .n.a CH31i aJIJIah CaXJIaCbIH! O'lla-FbIHbI3a 6eJIa apBa.n. KaJIMaCHH!

I XYT6a -6ajpaM, jaxy.n ~YM~ KYHJI~pHH.n~ aJlJlahblH ~.nblHa OXYHaH xycy-CH .nya.

It

,ll"u:J..ca xa'lt OI'.It'y Byra~ xau (jojy

II

10 HP KYH raM FaH OFJlY BajbIH)1.blP xaH jepHH)1.aH )1.YP-MYllI)1.Y. lllaMHI KYHJlyjYHY jep Y3YH)1.a rYP)1.ypMYIII)1.Y.hYH)1.YP aJlaqhIFbI Kej Y3YH~} )1.HpaHMHIII)1.H. MHH jep)1.aHuaK xaJlqa )1.elIIaHMHIII)1.H...

XaHJlap xallbI BajbIH)1.bIP xalI uJI)1.a 611p )1.a(j)a lIIa/1,-JIblr e)1.116, OFY3 6ajJlapHHH fOliar e)1.ap~H. JeHa lIIaJJ,JIbIr Ma"lJlHCH

rypy6, aT)1.aH ajFblp, )1.aBaJJ,;:IH 6YFpa, rojYHJJ,~H roq rblp)1.bIpMbIlII-)1.bI. BHp jep)1.'J aF OTar, 6Hp jep)1.a rbIpMbl3b1 OTar, 6Hp jep)1.a rapaOTar rYP)1.ypMYIII)1.Y. «I\HMHH oFJly-rbI3bI joxJJ.ypca, rapa OTarJ!.aOTYP)1.YH, aJlTbllia rapa Keqa )1.81IIajHH, EtHYHa rapa rojYH aTHHHH ro-

BypMaCblH)1.aH KaTHpHH. JejHp-jecHH, jeMHpCa-)1.YPCYH KeTCHH» ,li.e-MHIII)1.H. «OFJlY OJlaHbI aF OTaFa, fbl3bI OJlaHbI rbIpMbl3b1 OTaFa jep-JIalII)1.HpHH. OFJly-rbl3bI oJlMajaHbI aJlJlah rapFajbI6, 6H3 )1.a rapFa-japblr; roj 6HJlCHH» )1.eMHIII)1.H.

OFY3 6ajJlapH 6np-6Hp KaJlH6 jblFbI.1!MaFa 6aIIIJla)1.blJlap. .lI.Hpca11- xaH )1.ejHJlaH ?HP 6ajliH oFJly-rbI3bI jox HJJ,II. 03aH cejJlaMHlII, KepaK,

xaHbIM, Ha C8jJlaMHIII)1.Hp:

CaJlXblM-CaJlXbIM .l\aH jeJlJlapH aC.l\HK.l\a,CarraJlJlbI, 603, alii Topafaj 9T.l\YK.l\a,CarraJlbI Y3YH TaT KHllIH a3aH llaKaH.lf,a,

Ba.lf,aBH aTJlap jHjacHHH K9py6 KKllIHa.l\HK.l\;),AFJlbI, fa pa.TJbI CellHJlaH llaF.l\a,K9KCY K93PJI raja JlaFJlapa KYH )].djaHJla,HKH.l\ 6ajJlep, IIahJldBaH.TJap 6Hp-6HplfJld KYJlallIaH.l\a

12

.ll.lipcaxaH cy6h Te3J{aH raJIxbI6, jepliHJ{aH J{YPJ{Y; rbIpX liKliJ{li"Hli J{aCTaCHHa raTbI6 fiajblHAbIp XaHblH MalilJIliCliHa Ka.'AH.

fiajblHJ{blp XaHbIH HKHAJIapli .ll.lipca XaHbl rapIllbIJIaAblJIap, Ka"THpli6 rapa OTarJ{a OTypTAYJIap,. rapa Ke'la aJITblHa J{eIllaAli,,'Iap,rapa rojYH rOBypMaCblHJ{aH eHYHa KaTHpJ{HJIdP. «fiajbIHJ{bIP xa"HblH dMPH 6eJIdJ{lip, XaHblM!» J{eJ{HJIdp. .ll.HPCd XaH J{ejHp: «fiajblH"Ablp XaH MdHHM haHcbI dKCHKJIlijllMli KepJ{Y? TbIJIbIHlilblMJ{aHMbI

KepJ{Y, CyI}>PdMJ{dHMli KepAY? MdHJ{dH ,;IKCHK KHIllliJIdpH ar OTarJ{a,rblpMbl3b1 OTarJ{a OTypTJ{Y. MdHliM KYHahbIM Hd OJIJ{Y KH, rapaOTara jepJIdIllJ{lipJ{li?»

.ll.eJ{liJIdp: «XaHbIM, 6y KYH fiajblHJ{I1iP XaHJ{aH 6yjpyr 6eJIdAlipKH, OrJIy-rbI3bl OJIMajaHbI 3.JIJIah raprajbI6J{bIp; 6H3 Ad raprajbl-

pblr»..ll.liPCd xaH jepHHJ{dH raJIxJ{bI: «I1KHJ{JIdPliM, raJIxbl6 jepliHH3-

I lllaMu -llIaM (JlaMaIIlr) III3hapHHAa AY33J1AH"lMHUI...

132

I

.

,ltaH ,ltYPYH! By 6ejYK ejH6 MaHa ja MaHixaH, ja apBa.ll.ltaH,ltlKp»,-

BdPH K;).'I, 6alllbIMbIH 6aXTbI, eBHMHH TaXTbI!EBJ1.dH QbIXbI6 jepHjdHJ1.d CdpB 60jJJYM!TOnYFYHa CapMalllaH~a rapa CaQJlbIM!rYPYJlMYIll jaja 6dH3dP 4aTMa ralUlJIbIM!rOllla 6aJ1.aM cbIrMajaH J1.ap aFbI3JlbIM!najbI3 aJlMaCbIHa 6dH3dP aJi jaHarJIbIM!

raJ1.bIHbIM, J1.ajaFbIM, J1.eJl BepaHHMI

KepYPCdHMH HdJldP OJlJ1.Y?

IBajblH)l:blp XaH raJIxbl6 jepHH)l:aH )l:ypJ~YlU, 6Hp jep)l:a aF oTar,

13- 6HP jep)l:a rblpMbl3bI oTar, 6HP jep)l:a rapa OTar THK)l:HpMHlU)l:Hp.«OFYJIJIYJIapbl aF OTar)l:a, rbl3JIblHbI rblpMbl3bI OTar)l:a, OFJIy-rbl3b1 OJI-MajaHbI rapa OTar)l:a OTYP)l:YH, aJITbIHa rap a Keqa )l:6lUajHH, 6HYHarapa rojYH aTHHHH rOBypMacbIHbI KaTHpHH; jejHp-jecHH; jeMHpca-)l:ypcYH-KeTcHH. BHp a)l:aMblH KH, OFJIy-rbl3b1 OJIMaja, OHY aJIJIahrapFajbl6)1:blp, 6H3 )l:a rapFajblpblr» )l:eMHlU.!tHp.

KaJIH6 raplUblJIa)l:blJIap, rapa OTar)l:a OTypT)l:YJIap, rapa TOjYH;)THH)l:aH roBypMaHbI eHYMa KaTHp)l:HJIap. «OFJIy-rbl3b1 OJIMajaHbIaJIJIah rapFajbl6)1:blp, 6HJI KH, 6H3 )I:;} rapF:ijblpblr~-)l:e)l:HJIap. «CaR-)l:aHMH)l:Hp, MaH)l:aHMH)l:Hp, Ha)l:aH)l:Hp aJIJIah 6H3a 6HP jeTKHH OFYJI

BepMHp?~-)l:e)l:H. CejJIa)l:H.,nejHp:

I XaH rbl3b1, jepHMll.aH ll.YPYMMY?

JaXaHll.aH-6oFa3b1Hll.aH TYTYMMY?ra6a ll.H3HMHH aJlTblHa CaJlblMM[,(?BejYK, HTH, nOJlall. rblJlblHtqblMbi aJlHMa aJIblMMbI?83 KeBll.aHll.aH 6aUIblHbI KacHMMIi?lIIaH UIHpHHJlHjHHH caHa 6HJlll.lJPHMMIi?AJltqa raHblHbI jep Y3YHa TeKYMA/lY?XaH rbl3b1, ca6a6H Hall.Hp, ll.e Malfla!raTbI tqa3a BepapaM HHll.H caHa!--ll.ell.H.I 14-

LXHpca XaHblH ra.nblHbI cejJIaMHllI, KepaK Ha cejJIt>MlIllI.nHp:

I

I

Aj .lI.HPC;} XaH, M;}H;} r;}3~6JI~HM;}1I1H'IIHjH6 a'llbl Ce3JI~p cejJI~M;}1

JepHHAal-! raJIX, ajaFa AYP,Jep Y3YH/:l~ 6ejYK qa/:lblp ryplAjFbIp, 6YFpa, rotJ rbipAbIplI1q OFY3YH, .lI.allI OFY3YH 6~jJIapHHH YCTYH~ jblF!A'll KepcaH, AojAYP; tJblJIrIar KepcaH, KejHHAHpl

50p'llJIYHY 6op'llYHAaH rypTaplTan~ KHMH ~T jblr, KeJI KHMH rblMbl31 CaF/:lblpl5ejYK llIa/:lJIbir M~'IIJIHCH ryp, aJIJIah/:laH ap3YHY /:lHJI~15aJIK~ 6Hp aF3b1 /:lyaJIbIHblH aJIrblllIbI2 HJIGTaHpbl 6H3a 6Hp jeTKHH eBJIa/:l Bep::J,-Ae/:lH.I

.l1.Hpca XaH apBa~blHblH ceay HJIa 6ejYK Ma'l!JIHC ryp~yp.zty, aJI.JIah~aH HcTajHHH AHJIa~H. AT~aH ajFblp, ,QaBa~aH 6YFpa, rojYH~aHrOq rblp~blp~bI. Hq oFya, .l1.alll oFya 6ajJI;~pHHH opa TOnJIa~bI. A..

15- KepAyca, ~oj~ypJJ.Y. JaJIblH Kep~yca, Kej"H~Hp~H. POp'l!JIYH,! 601)-

I I rblJ(bl3 -aT CYJJ.Y B3 aT CYJJ.YHJJ.3H ha3b1pJl8HMblW HqK~.

~ AAZblUl -6ypaAa: xejHp-JJ.ya, Aya.

lc7~

J1.eJJ.H.,lI.HpCa XaH eBHHa KaJIJJ.H. 4aFIXpIX6 r.IJJ.IXHIXHIX cojJIajlXp, KepaK

XaHIXM, Ha cojJIajlXp.

CejJIaMa.,lI.ejHp:

f'lYH~aH rypTap~bI. Tana KHMH aT jbIF~bI. KeJI KHMH rbIMbI3 caF-~bIp~bI. dJI KeTypy6 ap3YJIapbIHbI ~IiJIa~HJIap. AJIJIah 6HP aF3b1~yaJIblHbIH aJIrbIIIIbI HJIa eBJIa~ Bep~H. ApBa~bI haMHJIa OJI~Y. BHpHetla My~~aT~aH COHpa 6HP OFJIaH ~OI'~Y. OFJIaHf'lbIFbI ~ajaJIapaBep~H, CaXJIaT~bI...

AT ajaFbI HTH, 03aH ~HJIH qeBHK OJI:fP. JHjacH OJIaH jeKaJIHp, ra-

6b1pFaJIbI 6ejyjyp. OFJIaH OH 6eIIl jaIIlI>1Ha KHp~H. OFJIaHblH aTaCbIKeqy6 BajbIH~bIp xaHbIH a~aMJIapbIHa r,apblIIl~bI.

.lI.ejlfJIaHa Kepa, BajbIH~blp xaHblH 6Hp 6yracbI Ba 6HP ~a 6YF-paCbI Bap~bI. 0 6YFa 6apK ~aIIla 6yjHY3 Bypca, YH KHMH yjY~dp~li.

Blip ja3~a, 6Hp ~a najbI3~a 6YFa HJIa 6YFpaHbI caBaIIl~blpbIp~bI-Jlap. BajblH~blp xaH raJIblH OFY31 6ajnapH HJIa TaMaIIlaja 6axblp.ajJIaHHp~H.

BHP ~acl>a, cYJITaHblM, jeHa ja3~a 15YFaHbI capaj~aH qbIXap~bI-6 JIap. .lI.aMHp 3aHf'lHpJIH 6YFaHbI yq KHIIIH caF~aH, yq KHIIIH ~a COJI1 -jaH,!{aH TYTMYIIl~Y. KaJIli6 Mej~aHblH opTacblH~a rojy6 KeT~HJI;)p.

By BaXT .lI.Hpca xaHbIH OFJIY yq YIIlar lla Mej~aH~a «aIIlbIr-aIIlbIr»

ojHajblp~bI. BYFaHbI rojy6 Ke~aH~a OFJJaHJIapa «raq» ~e,!{HJIap. 0;,-JIaHJIapbIH yqy raq~bI, .lI.Hpca xaHblH OI"JIY ra'lMa~bI. hYH~YP Mej-~aHbIH opTacblH~a ~yp~y-6ax~bI. BYFa,!{a hYf'lYM e~H6 OFJIaHa ca-phI KaJI~H. HcTa~H KH, OFJIaHbI haJIaK I~TCHH. OFJIaH 6YFaHblH aJI-HblHa 'lanaKH 6HP 3ap6a BYP~Y. Byra )laJIbI-~aJIbI KeT~II, KepH ra-jbl~bl6 OFJIaHa hYf'lYM eT~H. OFJIaH jeHd 6YFaHblH aJIHbllla MehKaM6HP jYMpyr BYP~Y; 6y ~acl>a 6YFaHblH aJIHblHa jYMPYFYHY ~aja~bI,IlTaJIajH6 Mej~aHblH 6aIIlblHa qblxap~bI.

OrJIaHJIa 6YFa xejJIH qaKIiIIl~HJIap. BYFaHblH HKH KypajH yc-TYH~a KenYK ~yp~y. Ha OFJIaH, Ha ~a {>YFa YCTYH KdJIHp~H. OrJIaH

17 -cl>HKHpJIaIIlH6 e3-e3YHa ~e~H: «DHp ~aM[a ~HpaK BYPypJIap, 0 ~aMa

Aajar OJIYp. MaH HHja 6YHYH aJIHblHa J\ajar OJIy6 ,!{ypypaM?» JYM-PYFYHY 6YFaHblH aJIHblH~aH qaKH6, jOJIYH,!{aH aTblJI~bI. BYFa ajarycTYH,!{a ,!{ypa 6HJIMa~H, jblXblJI,!{bI; TanaCH YCTa ,!{YIIl~Y. OrJIaH 6b1-qaFbIHa aJI aT~bI. BYFaHblH 6aIIlblHbI KaCi~H.

OFY3 6ajJIapH KaJIH6, OrJIaHblH 6alLlblHa TOnJIaIIl,!{blJIap, ahcaH,!{e,!{HJIap. «.lI.d,!{aM ropry,!{ KaJICHH, 6y OFJIaHa a~ rojCYH; e3yjJIaKeTypy6, aTaCblHblH jaHblHa KeTCHH. ATacblH~aH OFJIaHa 6ajJIHK HC-TaCHH, TaxT aJIbl6 BepCHH»,-~e~HJIap.

qaFblp~bIJIap, .lI.a~a ropry~ KaJI~H. OrJIaHbI KeTypy6 aTaCbI-HblH jaHblHa KeT~H. .lI.a~a ropry~ OFJIaHbIH aTaCblHa cejJIaMHIII, Ke-paR, xaHblM, Ha cejJIdMHIII-~eMHIII~Ifp: .

18-

hej .[{HpCa xaHI OFJIaHa 6ajJIHK Bep,TaxT Bep,-KY'llJIY~YP, ap~aMJIHi~HplBojHY Y3YH 6a~aBH aT Bep,foj Mj(HCHH,hYHapJIH~Hp!JajJIaFbIH~aH OH rojYH Bep,By OFJIaH3 IlIHIlIJIHK OJICYH, 'IIycCaJIH~Hp!fajTa'6aH~aH2 rbI3bIJibI ~aBa Bep 6y OFJIaHa,foj jYKJIaCHH, hYHapJIH~Hp!fbI3bIJi TaFJIbi hYHJl:YP eB Bep 6y OFJIaHa,KeJIKa OJICYH, ap~aMJIH~Hp!4HjHH rYIlIJIY 'IIy66a-~oH Bep caH 6y OFJIaHa,foj KejHHcHH, hYHapJIH~Hp!

By OFJIaH BajbIH~bIp XaHbIH Y'lia Mej.l(aHbIH.l(a BYPYIllMYIll.l(Yp.CaHHH OFJIYH OHp OYFa eJI.l(ypMYlli.l(YP, roj a.l(bI «BYFa'll» OJICYH.A.l(bIHbI MaH Bep.l(HM, jalllblHbI aJIJIah BepCHH,-lI.e.l(H.

,aHpCa XaH OFJIaHa oajJIHK BCP.l(If, TaXT Bep.l(If. OFJIaH TaXTa'IbIX.l(bI, aTaCbIHbIH rblpX HKH.l(HHH YHYT.l(Y. a rbIpx HKH.l( haca.l(anap.l(bl, KHH CaXJIa.l(bl. BHp-oHpHHa cejJIa.l(HJIap: «KaJIHH, OFJIaHbI

II I TaAblH OFYS -B6jYK OFY3 ){6BJlaTH; OFY3 TajlllaJlapliHIiH 6HpJlHjH, YMY

MH HTTHlllarbl,~ rfl;ra6aH-c/laBaJlapHH CaXJlaH){IiFbI jep.

1:1;4

aTaCblHblH Ke3YH,l(dH CaJIar. BaJIKa aTaCbI OHY eJI,l(ypa, hepMaTHMH3OHYH aTaCbl jaHblH,l(a jeHa XOW OJIa, apTblr oJIa~,-)(e,l(HJIap.

By rblpx HKH,l(HH HjHpMHCH 6HP jaHa, HjHpMHCH ,l(a 0 6HpH jaHaKeT,l(H. aBBaJI'IIa HjHpMHCH Ke,l(H6, J],Hpca xaHa 6y xa6apH KaTHp,l(H:

19 -«KepypcaHMH, J],Hpca xaH HaJIap OJI)(Y? JapblMacblH caHHH OFJIYH,

HaHKop Ba cpapCH3 tJblX,l(bl. fblpX HKH,l(HHH )(aCTaCHHa raTbl6, fa-JIblH OFY3YH ycTYHa jypyw eT,l(H. hapa,l(a Ke3aJI Bap,l(blca, tJaKR6aJI,l(bl. AF carraJIJIbl rO'llaHblH aF3blHa, aF 6RptJaKJIH rapblHblH cY,l(y-Ha cej,l(Y. AxaH )(YPY cYJIap,l(aH, tJblJInar jaTaH AJIa ,l(aF)(aH ce3-COB

a,l(J1ajbl6-KetJap, XaHJIap xaHbl BajbIH)(bIpa xa6ap tJaTap. «J],HpCaxaHblH OFJIY 6eJIa japaMa3 HWJIap Kepy6» ,l(ecaJI;}p, jep Y3YH,l(a Ka3-

MajHH,l(aH eJIMajHH jaxwbl oJIap. BajblH,l(blp xaH caHR tJaFbIpap, ca-Ha aFblp 'IIa3a Bepap. BeJI;) OFYJI caHHH HajHHa KapaK,l(Hp? BeJIa OFY-JIYH OJIMaCbIH,l(aH OJIMaMaCbl jaxWbl,l(blp. 8JI)(ypcaHa!»-,l(e)l.HJ1ap.

J],Hpca xaH: «Ke)(HH, KaTHpHH, eJI,l(YPY~[!»-,l(e,l(H. BeJIa ,l(e,l(HK-,l(a, xaHbIM, 0 HaMap,l(JIapHH Hj HpMHCH ,l(a K~IJIH6 lJblX,l(bl Ba 6up HCP-

20 -THpa ,l(a OHJIap KaTHp)(HJIap. J],e,l(HJIap: «J],lIpCa xaH, caHHH OFJIYH

raJIxbl6 jepHH)(aH ,l(YP,l(Y, KeKcy Ke3aJI 6ejYK n.aFa DBa tJblX,l(bI. CaRBap HKaH OB OBJIa,l(bl, ryw BYP,l(Y. AHaCblHblll jaHblHa KeTypy6 KaJI-,l(H. AJI W;}pa6blH TYH,l(YHY aJI)(bl, HtJ,l(H. AHaCbl UJIa ,l(HJI6HP OJIy6,aTaCblHa rac,l( eTMaK HcTajHp. CaHHH OFJIYH iflaHKOp tJblX)(bl. l}blJInarjaTaH AJIa )(aF,l(aH eTy6, XaHJIap xaHbl BajblH)l.blpa xa6ap tJaTap.«J],lIpca xaHbIH OFJIY 6eJIa japaMa3 HWJIap i[{epy6» ,l(ejapJ1ap. CaHHtJaFblp,l(apJIap, BajblH,l(blp xaHblH jaHblH,l(a C:~Ha 'IIa3a BepapJIap. Be-JIa OFYJI HajlIHa KapaK,l(Hp? 8JI,l(ypcaHa!»-,l(e,!{HJIap.

J],lIpca xaH )(e,l(H: «Ke,l(HH, KaTHpliH eJIJlYPYM! BeJIa OFYJI MaH;)

KapaK,l(ejHJI!»J],upca xaHblH HeKapJIapHI ,l(ejHp: «BH3 l~aHHH OFJIYHY He'lla Ka-

THpaK? CaHHH OFJI;yH 6H3HM ce3YMY3Y ,l(HH.lIaMa3, 6H3HM ce3YMY3-21 -JI'iJ KaJIMa3. faJIXbl() jepHH,l(aH ,l(Yp. I1KH)(JIaj)HHH oxwajbl6 6aWblHa

jblF; OFJIyHJIa KepYIII, jaHblHa aJIbl6 OBa tJblX. fyw YtJYPy6 OB OBJIa-jaH,l(a OFJIYHY oxJIajbI6 eJI,l(Yp! aKap 6eJIa eJI,l(ypMacaH, 6HJI KH,6alUra 'IIYP eJI,l(ypa I)HJ1Ma3caHI»

CojJIaMa:

CaJIXbIM-CaJIXbIM .n.aH jeJIJIdpIf dC.!J:HK~d,CarraJIJIbI, 603, aT( TopaFaj eT.!J:YKJI.d,Dd.!J:dBH aTJIap jHjdCHHIf Kepy6 KHU1Hd.!J:HK.!J:d,CarraJIbI Y3YH TaT KHlIIIf a3aH tJdK.IH.!J:d,AFJIbI, rapaJIbI cetJIfJIdH tJaF.!J:a,raJIbIH OFY3YH KdJIHHH':rbl3bI 6d3dHaH tJaF.!J:a,KeKCY Ke3dJI 6ejYK .!J:aFJIapa KYH J-lajaH.!J:a,I1KH.!J: 6ajJIdp, rdhpdMaHJIap 6Ifp-6HpHJId .!J:ejYlIIaH.!J:d..

22

,l{HPC;) XaH cyoh Te3J(aH jepHHJ(aH J(YPJ(Y. OFJIYHY jaHblHa ca-JIblO, e3 rbIpX HKHJ(HHHH J(aCTaCHHa rowJ(Y, DBa tJbIXJ(bI. OB OBJIa-Jl:blJIap, ryw BYPJ(YJIap. 0 rblpx HaMapJ(HH OHp HetJaCH OFJIaHblH ja-HblHa KaJIHO J(ejHp: «ATaH J(eJ(H, KejHKJIapH rOBYO KaTHpCHH, MaHHM

rapWblMJ(a TOnJIaCbIH; OFJIYMYH aT cajHpTMajHHH, rblJIbIHIII tJaJIMa-FblHbI, ox aTMaFblHbI KepYM, ceBHHHM, ejYHYM!»

OFJIaH lIIaBaHJ(bl.p, Ha OHJICHH? KejHKH rOBYO KaTHpHp, aTaCbI-HblH ra pWbICblHJ(a rbIlIIblr JIaHJ(blpbIO-alllblr J[aHJ(blpblpJ(bI KH, «aTaMaT qanMaFblMa oaXCblH -ejYHcYH; ox aTMaFblMa oaXCblH -<I>apah-JIaHCHH; rbIJIblHIII qaJiMaFbIMa OaXCbIIJ.-CeBHHCHH!»

0 rblpx HaMapJ( Hca J(ejHp: «,l{Hpca xaH, KepypcaHMH, OFJIaHbI?4eJiJ(aH-J(Y3J(aH KejHKH rOBYP, caHHH raoaFbIHa KaTHpHp KH, KejH-Ka aTapKaH OXJIa caHH BYPYO eJIJ(ypcYH. OFJIYH caHH eJIJlypMaMHWcan OFJiYHY eJIJ(Yp!».

OFJiaH KejHKH rOBapKaH aTacblHblH eHYHJ(aH KaJIHO-KeJ(npJ(H.,l{Hpca xaH roprYJ( CHHHpJIH2 oapK jajblHbI aJIHHa aJIJ(bI. YaaHKHjaraJIXbIO MehKaM qaKJ(H, cappacT aTJ(bI: OFJIaHbI HKH KypajHHHH apa-

[ Bypalla: jOJIlialIlJIapbl, cHJIahlialIlJlapbl.2 rop2yd CUHUpAU-6y MeTa!jJopHK H!jJa]1.;} «jaj~ C63YH;} jJX, .l{HPC;} xa~1}

~Hll!J.Hp; j;}'HH «'lOX r;}3;}6J[H...~

l!Ja

I

II

23 -CblHJI.aH Bypy6 jblxJI.bI. Ox japaCblHJI.aH OFJlaHblH raHbI llIopyJlJI.a-~bI, rojHYHa JI.OJlJI.Y. 0, 6aJI.aBH aTblHblH 60jHYHY rytllarJlajbl6 jepaJ bIXblJlJI.bI.

~HpCa KeBpaJlH6 OFJlYHYH YCTYHa aTbIJIMar UCTaJI.H. 0 rblpx Ha-MapJI. rojMaJI.bI. ATbIHbIH tIIUJlOBYHY JI.eHJI.tlpH6 rapapKahblHa KaJlJI.H.

~HpCa XaHblH apBaJI.bI «OFJlaHtllbIFbIMbIH HJlK OBYJI.YP» JI.eja aT-JI.aH ajFblp, JI.aBaJI.aH 6YFpa, rojYHJI.aH rOq rblpJI.blpMbIllIJI.bl. «OBYraHJlbI OFY3 611jJlapHHH jeJI.HpUM-HqUPHM, CeBHHJI.HpHM» JI.eJI.H. 83Y-

HY jbIFblllIJI.bIpbl6 jepHHJI.aH tIIaJlJI. JI.YPJI.Y. rblpX HHtlla rbl3bI JI.a e3YHJla KeTYPJI.Y. ~HpCa XaHa Tapa$ KeTJI.H, ranarl raJlJI.blpJI.bl, ~Hp-ca XaHblH Y.JYHa 6aXJI.bl. CarblHa-COJIYHa Ke3 Ka3JI.HpJI.H, OrJlYHYKepMaJI.H. rapa 6aFpbl CapCblJlJI.bI. YpajH TaMaM jepHHJI.aH ojHaJI.bI.rapa rbIjMa Ke3JIapH raH-jallIJIa JI.OJ1;J.Y. 4arbIpbI6 ~HpC~ XaHa cej-JlajHp, KepaK, XaHbIM, H'3 cejJlajHp:

24 -5allIbIMbIII 6aXTbI, eBHMHII TaXTbI, 6apH KdJI!Xall aTaMbIH KypaKaHH,XaHblM aHaMbIH CeBHJIaHH,ATaM-aHaM BepJI.HjH,Ke3 aqapar KepJI.yjYM,

KeHYJI'BepH6 CeBJI.HjHM, a .lI.Hpca }~aH!raJIxbI6 jeplfHJI.aH JI.YPJI.YH,rapa jaJIJlbl Ke3aJl ra3J1bIr aTbIHbI !,IHHJI.HII.KeKcy K83aJl 6ejYK JI.ara OBa IJblXJI.bIH.HKH KeTj.\HH, 6Hp KaJlHpCvH, 6aJlaM haHbl?rapa JI.enpaHJI.a TanJI.blFbIM OFYJI haHbI?4bIXCblII MaHHM 6y KOp Ke3YM, a ~Hpca xaH,

jaMaH C~jpHjHp.K~CHJlCHH OFJlYH aMaH CYJI. JI.aMapblM, jaMaII cbI3J1ajblp.Capbl HJlaH CaHtliMaJI.aH aFtlia 6aJI.aIIHM raJlxbI6 llIHllIHp.

TaK, 6Hptlla OFJlYM KepYHMYP, 6aFpblM jaHblp.rYPy-ryPY qajJiapa cyqy CaJlJI.blM.

rapa JI.OHJlY JI.apBHllIJlapa Ha3HpJlap BepJI.HM.Atli KepJI.YM,-JI.ojYPJI.YM; jaJlbIH KepJI.YM,-KejHHJI.HpJI.HM.Tana KHMH aT jbIFJI.bIM, KeJl KHMH rJ"IMbl3 CarJI.blpJI.blM.Ap3Y-JI.HJlaKJla 6Hp orYJl KYtllJld TanJI.bIM.

25- JaJlHbl3 OFJlYMYH xa6apHHH, a ~Hpc:a xaH, JI.e M~H~!rapllIblJI.aKbl AJla JI.aFJI.aH 6HP OF:fJl YIJYPJI.YHca, JI.e MaHa!HTH axaH tIIOllIFYH CYJI.aH aXblTJI.blH(:a, JI.e MaH~!ACJlaHa-ranJiaHa ornYMY jeJI.HpTJI.HHCa, JI.e MaHa!rapa JI.OHJlY, a3FblH JI.HHJlH Ka$HpJlap~* TYTJI.YPJI.YHca,

JI.e M~Ha!

I

I

XaH aTaMIiH jaHIiHa MaH KeJJ.HM,

Al'lip Xa3HHa, QOXJIY rOWYH aJIIiM,A3FliH JJ.HHJIH Kalt>Hp YCTYHa KeAHM,JapaJIaHbl6 ra3JIblr aTIiMJJ.aH eHMajHH",a,a'rajHMJIa aJI raHblMbI CHJIMajHH1IIa,

rOJI-6YA OJIy6 jep YCTYHa JJ.YWMajHH",aTaK OFJIYMYH jOJIYHJJ.aH MaH JJ.6HMapaM.JaJIHbl3 OPYJI xa6apHHH, a )J.Hpca xaH, JJ.e MaHa!rapa 6alLtbIM ryp6aH OJICYH 6y KYH caHa!-JJ.eJJ.H,

I3apliJlAajbl6 aFJlaAbI.

ApBaAbI 6eJla AaHblllIaHAa ,ltHpca XaH 'taBa6 BepMaAH. 0 rblpxHaMapA ra6aFa KaJlapaK AeAH: «OFJ!YH CaF-CaJlaMaTAblp, OBAaAlip.

26 --By KYH-ca6ah hapAa Hca, KaJlap. rOpxMa, rajFblJlaHMa, 6aj cap-XOllI~YP, 'lialia6 Bepa 6HJlMHp».

,ltHpca xaHIiH apBaAbI rajblAli6 KepH A8HAY. ,lt83MaAH, rlipxHH'lia rbl3b1 83Y HJla K8Typy6, 6~AaBH aTa MHHAH, OFJlYHY aXTapMa-

I1 ranaZ-HHra6, va ePTYjv..BypaJl.a sa 6YHJl.aH COHpa CKacl>HpJIap~ -MVCaJIMaH o,IIMajaH, 6VTnap~T

",Ria HHaliaH r~nqar sa KapJIyr -rajcl>aJlapHAHp...

18g

t1

I

I

I

I

Fa KeTJJ.H. rbllUJl:a-ja3J1:a rapbl-6Y3Y t}PHMt}jt}H ra3J1b1r Jl:aFblHa Kt}JI-

Jl:H-tlblXJl:bI. AJitlar jepJlt}pH Kt}3J1:H, tlanbl6 Y'lf3 jepJlt}pt} tlblXJJ.bI. Bax-Jl:bI-KepJJ.Y RH, 6Hp Jl:t}paHHH Hl/HHJl:a rapFa-r:V3FYH eHHp-l/blXblp, ro.Hyp-raJlxblp. BaJl:aBH aTblHbI cypy6, 0 Tapa4>a qanJl:bI.

CaR Jl:eMa, CYJlTaHblM, OFJlaH 0 apaJl:a jbl~bIJlbl6MbllU. rapFa-rY3-FYH raH Kepy6, OFJlaHblH YCTYHa rOHMar Hc~rajHpJl:H. OFJlaHblH HKHOB HTH BapJl:bI, rapFa-rY3FYHY rOBYPJl:Y, rOHMaFa rojMYPJl:Y. OFJlaHopaJl:a jblxblJlaHJl:a B03 aTJlbI Xbl3b1p OFJlaHI:IH jaHblHJl:a ha3b1p OJl-Jl:Y. YtI Jl:a4>a japacblHbl aJlHjJla cblFaJlJlajw6: «OFJlaH, ropXMa, caRd6y japaJl:aH eJlYM jOXJl:YP. .l{aF tlHl/ajH H.1J GlHaHblH CYJl:Y caHHH ja-

paHa MaJihaMJl:Hp~-.I1ejH6 jox OJl.l1Y.27- OFJlaHblH aHaCbI l/anbl6, OFJlallblH OJlJJ.YFY cpa KaJlH6 tlblXJl:bI.

BaXJl:bI-KepJl:Y OFJlY aJi raHblHa 6YJlalUbl6 j.aTbip. qaFblpapar OF-

JlaHt(blFblHbI cojJlajblp, KepaK, xaHblM, He'llJ c<JtjJlajblp:I

I

I

rap a rbljMa K83JIapHHH jyxy aJIMbllliAbIp, atJ Aaha!0 Y3aHMbIlli ro !I-rbltJblHbI jblFbilliAbip iJ:aha!TaHpbI BepdH lliHPHH 'IIaHa KaJIjJ.HH Aaha.Ya-K83YHAa 'IIaH raJIbI6ca, OFYJI, xa6ap Bep MaHa!rapa 6allibIIII ryp6aH OJICYH, OFYJI, Calia!..HHja aXbIp caHHH CYJIapbIH, raaJIbir AarbI,BeJIa aXMarAaHca, hetJ aXMaCbIH!HHja 6HTHP caHHH OTJIapbIH, raaJIbir JtarbI,BeJIa 6HTMaKAaHca, hetJ 6IlTMacIlH!Kej HKJIapHH ratJblp caHIlH, ra3JIbir Aa!"bI,ratJap HKaH ra4Ma3 OJICYII, Aallia ~8H(:YH!Ha 6HJIHM, orYJI, aCJIaHAaH, joxca, ral1lJIaH~aH OJIAY?Ha 6HJIHM, OFYJI, 6y raga caHa hapa~aH OJIAY?BaAaHHHAa lIIaHbIH Bapca, xa6ap Bep, OFYJI,rapa 6allibiM ryp6aH OJICYH, orYJI, caHa!AFbIa-AHJI~;)H 6HP He4a C83, xa6ap MaHa!

I

I 28-

I

I

~

BeJI-a JJ.etlHKtl-a OFJIaHblH rYJIarblHa C-aC tl..jtlH. 0, 6alliblHbI raJI-tlblPtlbl, a3a'llblr Ke3YHY attJJ.bI. AHaCblHblH Y3YH-a 6axtlbl. CejJI-a"MHlli, Kep-aK, XaHblM, Hd cejJI-aMHlliJJ.Hp:

B-apli K-aJl, ar CYtlYHY dMtlHjHM, xaHblM aHa!Ar 6Hptt-aKJIH, hepM-aTJIH, 'IIaHblM aHa!

«Axap cYJIap~ JJ.ejH6 rapraMa,ra3JIbir JJ.arblHblH CYJIapblHbIH KYHah~ jOXtlYP.rattan KejHKJI-apHHM rapraMa,ra3JIbir tlarldHblH KYHahbl jOXtlYP.ACJIaHblHbI, ranJIaHblHbl rapraMa,ra3JIbir tlaFblHblH KYHahbl jOXtlYP.raprajblpcaH, aTaMbi rappa,

By CYIJ, 6y KYHah aTaMblHtlblp,-tletlH.

OfJlaH jeHa JI.eJI.H: «AHa, afJlaMa; ropXMa, 6y jap:iAaH MaH;}8JIYM joxJJ.YP. Bo3 aTJlbI XbJ3blp jaHblMa Ka./lJI.lf, YII JI.a<tl3 japaM~C~faJI.bl. «By japaJI.aH caHa 8J1YM jOXJI.Yp. .lI.ap lIullajH lfJla aHaH CY-JI.Y caHa JJ.apMaHJI.bIp~,-JI.eJJ.lf».

OfJlaH 6eJla JI.eJI.lfKJJ.a r!:ipx lfH'IIa rbl3 jajblJlblO, JI.af IIHllajH Ton-JlaJI.bI. OFJlaHblH anaCbl aM'IIajlfHH oup CblXJI.bl, CYJJ.Y KaJlMaJI.lf. I1Klf

C~XJI.bI, CYJI.Y KaJlMa,Qlf. YIIYH'IIYJI.a 83YHa 6lfp 3apoa BYPJI.Y, CblXJI.bI.cYJI.Jla raH rapbllll~r KaJlJJ.lf. .lI.aF IIHllajH HJI~I CYJI.Y OFJlaHblH japa-C~Ha lIaKJI.UJlap. OfJlaHbI aTa MUHJI.UpJI.UJlap, K6TYPy6 eBa KaTUp-JI.lfJlap: OfJlaH~ baKuMJlapa Tanlll~pblo .lI.lfpca XaHJI.aH KU3J1aTJI.H-

Jlap.

29-

I: AT ajaF~ HTH, 03aH .l(HJlH qeBHK OJlYP, XaH~MI OFJlaH~H japa-ChI rblpx KVHJl;} CaFaJl.l(bI, Can-CaFJlaM OJlJlY. OFJlaH aTa MHHHP, r~-JIblH'II ryplUaHblpJl~. OB OBJlajblp, rylU BYPYPJlY. JJ.HPC;} XaH~H HC~

xa($apij jox HA". OrJlYHY 8J1MVlU 6HJlHPJlH.

J37

30

Ii! I

I11131-

0 rblpX HaMap.n. 6YHY Ayj.n.y. «Ha ejJlajaK?» .n.eja .n.YlUYH.n.YJlap.«J1.IIpca XaH OFJlYHY KepapCa, OTypMa3, haMblMbl3b1 rblpap»,-.n.e-.n.IIJlap. «KaJlIIH, J1.IIpca XaHbI TYTar, aF ;}JIJIapIIHII ap.n.bIHa 6aFJla-jar, ar 6ojHYHa rblJl CII'liIIM Taxar, KeTYPy6 Ka!f>IIp eJlJlapIIHa Ke-.n.aK»,-.n.eja J1.IIpca xaHbI TyT.n.YJlap, al' aJlJlapIIHII ap.n.bIHa 6aFJla.n.bl-.'Iap, 6ojHYHa rblJl CII'liIIM TaX.n.bIJlap, aF aTHH.n.aH raH tJblXbIH'lia .n.ej-.n.YJlap. J1.IIpca xaH llIIja.n.a, 6YHJlap aTJlbI KeT.n.IIJlap, raJlblH* Ka!f>HpeJlJlapHHa jf!HaJl.n.HJlap. J1.Hpca xaH .n.YCTar OJl.n.Y-KeT.n.H. OHYH .n.yc-TarJlblfblH.n.aH OFY3 6ajJlapIIHIIH xa6apII jox H.n.H.

CaR .n.eMa, CYJlTaHbIM, J1.Hpca xaHblH iipBa.n.bI 6YHY .n.yjy6MYlU;OFJlYHYH raplUblCblHa Ke.n.H6 cejJlaMIIlU, K13paK, xaHblM, Ha cejJlajH6.n.eMHlU.n.IIp:

KepypcaHMII, aj OFYJI, HaJlap OJl.n.y?!CapT rajaJlap ojHaMa.n.bI, jep OBYJI,Cty.EJI.n.a .n.YlUMaH joxKaH aTaHblH YCTYHa .n.YlUMaH KaJl.n.H.ATaHblH 0 rblpx HaMap.n. joJl.n.alUbI OHY TYT.n.Y.AI' aJlJlapIIHH ap.n.blHa 6aFJla.n.bIJIap.AF 6ojHYHa rblJl CII'liIIM Tax.n.bIJIap.83J1apH aTJlbI, aTaHbI llIIja.n.a jepHTAHJlap.AJlbl6 Y3ar Ka!f>Hp eJlJlapHH'TJ jeHaJl,QHJlap.XaH OFJI)lM! faJlxbl6 jepHH.n.aH ajaI'a .n.yp!fblpx HKH.n.IIHII .n.aCTaHa raT!ATaHbI 0 rblpx HaMap.n..n.aH rypTap!JepII, OFYJI!ATaH caHa rblj.n.bIca .n.a, caR aTaHa I'bIjMa!-.n.e.n.H.

I

i,.IOFJIaH aHaCbIHbIH Ce3YHY CbIHJ1.bIpMaJ1.bI. BYFa"l 6aj jepHHJ1.aH

J1.YPJ1.y. BejYK, HTH nOJIa~ rbiJIbIH"lblHbl 6eJIHHa rypllIaJ1.bI. AF TO3-JIY"lal 6apK jajbIHbI aJIHHa aJIJ1.bl. rbI3blJI HH3~CHHH ~JIHH~ KeTYPJ1.Y.Ke3aJI 6~){~BH aTblHbI TYTJ1.ypy6 MHHJ1.H. rbIpX HKHJ1.HHH jaHbIHaaJIbI6, aTaCblHbIH apJ1.bIH"la qanbl6 KeTJ1.H.

0 HaM~pJ1.JI'Gp J1.~ 6Hp jepJ1.~ J1.ajaHbI6 J1.HH"l~JIHpJ1.HJIap. AJI llIa-

pa6bIH TYHJ1.YHJ1.~H HqHPJ1.HJI~p. BYFa"l XaH 'Ianbl6 jeTHllIJ1.H. 0 rblpXHaMdpJ1. OHY Kepy6 J1.eJ1.H: «KaJIIIH, KeJ1.aK, 0 HKHJ1.H TYTar K~THpaK.HKHCHHH 6lip jepJ1.a Ka4>Hpa jeTHpaK». LLHpca XaH J1.eJ1.H: «rblpXjOJIJ1.allIblM, aMaH BepHH! TaHpbIHbIH 6HpJIHjHHa llIy6ha jOXJJ.YP.MaHHM ~JIJIapHMH aqblH, rOJIQa ronY3YMY EepHH, 0 HKHJJ.H KepH ){eH-JJ.~pHM. COBra M~HH ja eJIJJ.YPYH, ja ){a JJ.HPH anapblH».

aJIJI~pHHH aQ.zlblJIap, rOJIQa ronY3YHY EepJJ.HJI~p. .rLHpC~ xaH, OF-JIY OJIJ1.YFYHY 6HJ]!MaJJ.H, raplIlblja KaJIH6 cejJIajHp, KepaK, xaHbIM,Hac8jJI~jHp:

32-

BOjHY Y3YH 6;}1{;}BR aTJIap KeJ1.RpC;}, M~IHRMKR KeJJ.Rp,HqRHJ1.;} CaHRH J1.;} MRHJ1.RjRH BapCa, KKRJ1., J1.e MaHa,CaBalllMaJ1.aH-BYPYlllMaJ1.aH aJIbI6 BepliM, rajbIT KepR!JajJIarJ1.aH OH MRH rojYH KeJ1.RpCa, M;}HRMKR KeJ1.Rp,HQHHJ1.a CaHRH J1.;} lllHlllJIRjRH BapCa, CI3jJI;} MaH;},CaBalllMaJ1.aH-BYPYlllMaJ1.aH aJIbl6 BepUM, rajblT KepR!rajTa6aHJ1.aH rbl3b1JIbi J1.aBa KeJ1.HpCa, MaHHMKH KeJ1.Hp,HqHHJ1.a C;}HHH J1.;} jYKJIaJ1.HjRH BapCa, cejJI;} MaH;},

CaBalllMaJ1.aH-BYPYlllMaJ1.aH aJIbl6 BepIIM, rajblT KepH!rbl3b1JI TaFJIbi YTfa eBJIap KeJ1.JlpC;}, MaF:HMKH KeJ1.Hp,HQHHJ1.a CaHIIH J1.a OTaFblH BapCa, HKHJ1., cejJI;} M;}H;},CaBalllMaJ1.aH-BYPYlllMalJ,aH a 'IbI6 BepHM, rajblT KepH!AF Y3JIY, aJIa Ke3JIY K;}JIHHJI;}P KeJ1.Hpc:}, M;}HHMKR KeJ1.Hp,

HQHHJ1.;} C;}HUH J1.;} HHlllaHJIbIH Bapca, HI<HJ1., J1.e M;}H;}.CaBalllMaJ1.aH-BYPYlllMaJ1.aH aJIbl6 BepUM, rajblT KepH!AF carraJIJIbi rOTfaJIap KeJ1.HpCa, MaHRMKR KeJ1.Hp,HQRHJ1.;:J C;:JHRH JJ.;:J aF carraJIJIbi aTaH Bapca, J1.e M;:JHa,

.l5ypal1.a: Y3ar, CKarf>Hp~~I~pHH QOX OJll1.YPY jep.I AF To3Aywa -TYTa"iar jepHH~ ap"iarajblH ra6liPbI capblHMlilIl.

138

33CaBallIMaJ1.aH-BYPYllIMaJ1.aH XIIJIaC eJ1.II'If, rajbIT KepII!M~HIIM YQYH K~J!J1.IIHCa, OFJIaH'I!bIFbIMbi eJI~ypMYllI~M.

HKIIJ1., C~HHH ja3bIFbIH K~JIM~CHH, rajbIT KepIIJ

OJ'JlaH 6ypa){a araCbIHa cejJlaMHIII, Kepa'K, XaHbIM, Ha cejJlaMHIII-~Hp:

34

BOjHY Y3YH 6al1.aBH aTJIap Kel1.IIpCa, CalJIIHKII Kel1.IIp;MaHliM l1.a HlIIIHl1.a MIIHl1.IIjIIM Bap,

rbIpX HaMapl1.a rojMapaM!rajTa6aHl1.aH rbI3bIJibI l1.aBa CaHHHKII K(',~IIP,MaHHM l1.a IIlIHHl1.a jYKJIal1.IIjHM Bap,

rbIpX HaMap~a rojMapaM!JajJIarl1.aH Kel1.aH MIIH-MHH rojYH CaHHHKHl1.HP,MaHHM l1.a IIlIIIHl1.a lIlIIlIlJIHjHM Bap,

rbIpX HaMap)J:d rojMapaM!CaHHH aF Y3JIY, aJia K63JIY KaJIHHJIapHH Ke~HpCa,HlIHHl1.a MaHHM Jl.a HlilIlaHJIbIM Bap,

rbIpx HaMapJl.a rojMapaM!rbI3bIJi TaFJIbI Y"la eBJIapHH KeJl.IIpCa,HlIIIHl1.a MaHHM l1.a OTaFbIM Bap,

rbIpXHaMapJl.arojMapaM!.CaHliH aF CarraJIJIbi rO"laJIapbIH Kel1.IIpC:a,HlIHHJl.a MaHliM l1.a 6IIP aFJIbI lIalIlMbilIl,BallIbI IfTMIIllI rO"la aTaM Bap,

rbIpX HaMapl1.a rojMapaM!-lJ.eJl.H.

rblpX HKH~HHa QaJIMaCbIHbI jeJIJIa~H, aJI ejJIa~H. rblpX HKH~ 6,)~aBH aTblHbI ojHaT;[tbl, OFJIaHblH jaHblHa jbIFbIJIAbI.

OFJIaH rblpx HKH;[tIIHH K8Typy6, aTbIHbI HpaJIH CYP~y, BYPYlII~Y,~8jYlII~Y. KHMHHIIH 60jHYHY BYP;[ty, KHMHHH ~YCTar eT~H. ATacbI-HbI XHJIaC e~H6 rajbIT;[tbI, KepH ;[t8HAY.

~Hpca xaH 6ypa~a OFJIYHYH cap OJI~YFYHY 6HJI~H. XaHJIap xa-HbI, OFJIaHa 6ajJIHK Bep~H, TaxT BepAH. ~;}~aM ropry~ 6oj 6ojJIa-AbI, coj cojJIaAbI, 6y oFY3HaMaHH ~Y3Ay-rO[IJ~Y, 6eJIa ~e~H:

35-

OHJlap ~a 6y ~YHja~aH KaJl~H, Ke'I~If.KapBaH KHMH rOH~Y, Ke'l~Y.OHJlapbI ~a jep KH3J1a~H, atll~JI aJl~bJ.<l>aHH ~YHja jeHa raJl~bI...rapa eJlYM KaJl~HK~a Ke'lH~ BepCHH.CaPJlblr JIa ~eBJlaTHHH aJIJlah a PTbIP(:bIH.a ej~yjYM Ytlla TaHpbI jar OJly6 jap.n;bIM eTCHH.XejHp-~ya BepaK, xaHbIM:JepJlH 6ejYK ~aPJlapbIH jblxbIJ1MacbIIIIKeJIKaJIHtlla ytlla apatllbIH KaCHJIMaCHII!tIIOWPYH a;~aH Ke3aJl CyjYH rYPYMacldH!raHa~JIap]bIHbIH ytllJIapbI rbIpbIJlMaCldH!llanapKaH ap-6o3 aTbIH 6y~paMacHH!JJ.ejywaH~a 6ejYK, HTH noJla~ rbIJIbIH"'bIH Ke~aJlMaCHHIBypywapKaH Y3YH HH3aH ajHJIMacHH!Ap 6Hp'laKJIH aHaHbIH jepH 6ehHwT OJICYH!AF carraJlJIbI aTaHbIH jepH ",aHHaT O.7ICYH!har jaH~bIpaH 'IblpaFbIH ~aliM jaHchlH!ra~Hp TaHpbI caHH HaMap~a MehTatll ejJlaMaCHII,

xaHbIM, hejl..

Ca..Il,yp j'aaa.ubtu e6UUUU jlrJ;r~a.ltaUQ'btr'bt lJoj

~I

:1

I

I

II

I

E HP KYH TYKJlY rYIllYH* 6aJlacbI, jaablrJlapblH YMH~H,

AMHTt COjYHYH aCJlaHbI, rapa'llblFblH ranJlaHbI, rOHYP

aTblH jHjacH, YPY3 XaHblH aF8CbI, BajblH~blp XaHblH KY-paKaHH, raJlblH OFY3YH ~ajaFbI, HKH~Jlap"H apxacbIY JlaIll OFJlY CaJlYP raJaH jepHH~aH ~ypMYIll~Y. .lI.oxcaH

OTarJlbl Y'lla eBJlapHHH rapa jep yaapHHjI.a THK~HpMHIll~H. .lI.oxcaujep~a 6ejYK HnaK-XaJlbl ~eIllaT~HpMHIll~H. CaKcaH jep~a KynJlap ro-jYJlMYIll~Y. rbI3b1Jl ra~";)hJlap-cypahHJlap ~Y3YJlMYIll)J.Y. .lI.orrya ra-pa KeaJlY, Kej'laK yaJlY, ca'lbl apxa~a ~yjYHJlaUMHIll, KeKcy rbl3b1Jl)J.yjMaJlH, aJlJlapH 6HJlajHH~aH XblHaJlbl, 6apMarJlapbl HaXblIllJlbl,KeaaJl Ka<pHp fblaJlapbl raJlblH oFya 6ajJl~lpHHa Illapa6 najJlajblp~bI-

Jlap.YJlaIll OFJlY CaJlYP ra3aH H'I)J.H-H'I~H, axblp~a Illapa6b1H Ta'CH-

pH 6aIllblHa BYP~Y. 0, ra6a ~HaJlapH YCT)'Ha qeK~y, JJ,e~H: «CeaYMY~HHJlajHH, cacHMa C:JC BepHH, 6ajJlap! Ja'ra-jaTa jaHblMbl3 aFpbl~bI..lI.ypa-~ypa 6eJlHMHa ryPY)J.Y. .lI.ypar Ke~;)K, a 6aj.'1dp! OB OBJlajar,rYIll Bypar, CbIFblH-Kej HK jbIxar, rajbltLblCi OTaFblMbl3a ~YIllaK: je.jl!6-H'IaK, KYHYMyay XOIll Ke'lHpaK!».

rblj aH CaJl'llHK OFJlY .lI.aJlH .lI.oH~aa J{e~H: «BaJlH, xaH raJaH,

MacJlahaT~Hp~.rapaKYHa OFJlY rapa6y~ar ~e~H: cAraM ra3aH, MacJlahaT~Hp~

OHJlap 6eJla ~e~HK~a ATaFbI3Jlbl ApY3 rO\ila HKR ~Jl3H YCTYHa 'IeKy6~e~H: cAFaM ra3aH, caCbl2 ~HHJlH Kyp'll'{CTaH c;>phaMHHa Ke~Hp-C:JH, rapapKahblHblH YCTYH~:J KHMH rojypcaH?».

ra3aH ~etLll: «OFJlYM YpY3 Y'l jY3 H~,H~Jla eBHMHH KeIll"jHH~a~ypCYH». rOHYP aTblHbI qaK~Hp~H, MHH~H. .lI.aJlH .lI.oH~a3 TanaJl-raIllra ajrblpblHbI MHH)J.H. ra3aH 6ajHH rap~aIllbl rapaKYHa Kej 6a-

~aBH aTblHbI TYT~ypy6 MHHtLH.BajblH~bIp xaHblH ~YIllMaHHHH MaFJlY() e~aH lllHp lllaMcaMHH

AF aTblHbl 'IaK~HpH6 MHHtLll.napacapblH Baj6yp)J. hacapblH)J.aH cbltlpajbl6 aIllaH BejpaK B03

ajFblpblHa MHH)J.H.rOHYP aTJlbl ra3aHa «KeIllHIll» ~cjaH 15aj Jeju;}!{ .lI.YPY ajFblpbl-

Ha MHII)J.H.CajMar HCTacaM, TYK;}H;)H ~ejHJl; raJlJ:>lH OFY3 6ajJlapH aTJlaH-

~blJlap. BejYK rOIllYH AJla ~aFa OBa 'IblX)J.bl.Ka<pHpJl;}pHH 'Ilacycy 6YHY Kep~y; 'IYFYJl KetLH6, llleKJlY M;}JlH-

j:J x:J6:Jp Bep~H. Je~~H MHH ra<pTaHblHblH ;~pxacbI 'IlbIpblr, KaCHK ra-

I .TYKJlY zym -OFY3 Taj<t>aJlapblHblH OHrOHY (Myr~JJ.JJ.;~ rYIll) cajblJla!! Ar

CYHryp (lllahHH) rYIllYHa Hlllapa)\Hp...AMUT -~Hjap6~KHp (TypKHj~JJ.a)

:l CaCb£ -MYPJJ.ap.I 140

I

I>a Ca'lJIbI, cacbI ~HHJIH, ~HH ~YWMaHH, aJIa1ila aTJIbi Kaq,Hp MHH~H'IaU~bI, Ke1ila japbIcbI ra3aH 6ajHH ~YWClpK6CHHa KaJI~H. Kaq,HpJIapOHYH fbI3bIJI TaFJIbi eBJIapHHH 'IaJIbI6-'IaU~blJIap, fa3a 6aH3ap fbi-3bIHbl-KaJIHHHHH 'IbIFbIpblW~blp~bIJIap. T'~BJIa-T8BJIa wahaB;} aTJIa'pbIHbI MHH~HJIdP. raTap-raTap rhI:iblJIbI ~aBaJIapHHH jeAaKJIajH6anap~bIJIap. rHjMaTJIH xa3HHdCHHH. 60JI UYJIYHY TaJIaH eT~HJIap.rbIpX HH1iIa 6eJIJIH rbl3 HJIa Eojy Y3YH EypJIa xaTYH drop KeT~H. ra-3aH 6ajHH rapblMblW aHaCbI rapa ~aBa 6()jHYH~aH aCblJIbI KeT~H.

ra3aH xaHbIH OF,,'IY YPY3 6aj Y'I jY3 HKH~JIa aJIH 6aFJIbl, 60jHY6aFJIbl KeT~H. I1JIaK ro1ila OFJIY CapbI raJIMaW ra3aH 6ajHH eBH YC-TYHAa ~6jyw~a haJIaK OJI~Y.

ra3aHblH 6y HWJIap~aH xa6apH jox H~H.39 -Kaq,Hp ~eAH; «EajJIap, ra3aHbIH T6BJIa-T8BJIa wahaHa aTJIapbl-

Hbi MHHMHWHK, rbl3b1JI-KYMYWYHY TaJIaH eTMHwHK, rblpx HKH~JIaOFJIY YPY3Y ~YCTar eTMHIllHK. raTap-raTap ~aBaJIdpHHH KaTHpMH-WHK, rblpx HH1iIa 6eJIJIH rbl3JIa ra3aHblH ~lpBa~blHbI TYTMywyr. EH36y hejq,JIapH ra:~aHa BypMywyr». Kaq,HpJIap~aH 6HpH ~eAH; «ra-3aH 6ajJJ.a 6HP hejq,HMH3 raJI~bI».

lIIeKJIY MaJIHK ~e~H: «aAa, a3H8Bypl" Ha h.ejq,HMH3 raJI~bI?».Kaq,Hp: «ra3aHbIH raUbiJIbI .lI.ap6aHJJJJ.a OH MHH rojYHY Bap~bIp.

0 rojYHJIapbl ~a K8TypcaK, ra3aHa 'lOX 68jYK 3HjaIJ BypapJIblr»,-~eJJ.Jf. IlleKJIY MaJIHK: «AJITbi jY3 Kaq,Hp MeTCHH. rojYHY KaTHpCHH»,-Ae~H.

AJITbi jY3 Kaq>Hp 8TJIaH~bI, rojYH Y3apHHa jypyw eT~H.Kcllla jaTapKaH rapa1ila 'IO6aH jyxy~a rapa rajFbIJIbl ahBaJIaT

K6P~Y. h6BJIHaK ajaFa ~yp~y. ra6aHKYlllY Ba .lI.aMHpKYIIIY aAJIbl HKHrap~awblHbI jaHhIHa 'IaFbIp~bI. AFblJIblH raUblCbIHbI 6apKHT~H. Y'I

40 -jep~;) Taua KHMH Aaw jblFAbI, aJIa roJIJIY cauaH~bIHbI dJ1HHa aJI~bl.

rapa1ila 'IO6aHblH YCTYHY raq>JIdTaH aJITbl jY3 Kaq>Hp aJI~bl. OH-JIap ~e~HJIap:

rapaHJIbIr aXIIIaM OJIaH~a rajFbIJIbI tJo6aHIrap-jaFbIIII jaFaH~a o~-O"'arJIbI tJo6,aH!Cy~y, neH~HpH 6oJI, rajMarJIbI lJO6.1H!

ra3aH 6ajHH fbI3bIJI TaFJIbI Y"la eBJ1apllHII 6H3 jbIX!AbllliblI'. 1'88'JIa-T8BJ1a lIIahalI::I aTJ1apbIIlbi 6H3 MHHMHIIIHK. rarap-raTap rbl3bIj:iAaBaCHHH 6H3 jeAaKJ1aMHIIIHK. rapbI"lbIr aHaCbIHbI 6113 KaTHpMH-IIIHK. rHjMaTJ1H x;:}3HHacHHH, 6oJI nYJ1YHY 6113 TaJIaH eTMHIIIIIK. ra-3a 6QH3ap rbl3bIHbI-KQJ1HHHHH 6H3 acHp E~TMIIIIIHK. rblpX HKHAJ1";)ra3aHblH OFJ1YHY 6H3 TYTMYlIlyr. rblpX HH"la 6eJIJIII rbl3JIa ra3aHblHapBaAblHbI 6H3 KaTHpMHIIlHK. Aj lIo6aH, Y3arAacaH-jaxblHAaCaH,6apH K~JI! EalIl eHAHpH6 Ta'3HM eT! EH3a CaJIaM Bep, 8JIAVPMajaK!CaHH lli8KJIY MQ,7IIIKHH jaHblHa anapar, 6~ljJ1I1K aJ1b16 BepaK. 4o6aH

AejHp:

41

BOIll-6oIll Jl.aHbIIllMa, HTHM KaclJHp!I1THMJIa 'SHp jaJIarJl.aH jaJI H'lGH a3FbIH KaclJHp,AJITbIHJl.h lbI a.'la"la aTbIHbI Hd ejYPC:dH'~AJIa 6aIllJIbI Ke'lHM"ld KepYHMd3 MdHarBaIllbIHJl.aKbI Jl.a6HJIraHH Ha ejypCdH,aj KaclJHp?BaIllbIMJl.aKbI nanaFbIM"la KepYHMa:3 MaHa!AJITMbIIll TYTaM HH3dHH Hd ejypcaH.. MYPJl.ap Kal}>Hp?rbIpMbI3bI Jl.ajaHajHM"la KepYHMa3 MaHarrbIJIbIH"lbIHbI Ha ejypcaH, aj Kal}>Hp?

ajpH 6aIllJIbI QeBKaHbIM"ia2 KepYHMa3 MaHar

I ASHa8YP

2 lffJ81Calt -

onaH Y3YH afa'4.

KYp"lY j1.HJJHHj1.a: c"laHa6, aCHJJ3aj1.a, aFa~ Ma'HaCI,jHj1.aj1.I,jp.6ypaj1.a: rojYHJJapI,j TYTMar YQYH HCTHd}a,~a ej1.HJJaH, 6y~arBapH Y~JJYFY

J4J

benHH)J.a )J.OXCaH OXYHY HaejvpC;}H, aj Ka4>HptAna ronny canaH)J.blMllia KepYHMa3 MaHa!Y3ar)J.acaH-jaxblH)J.acaH, 6apH Kan!HKH)J.napHH 3ap6aCHHH Kep, COHpa KeT!

I~

;1

il

Ka<pHpJIap CaKHT'IIa HpaJIH 'IIYMy6 ox aTJl.bIJIap. HKHJl.JI~p HKHJl.Hfapa'lla q06aH CanaHJl.bIHbIH aF3bIHa Jl.alU rojJl.Y, aTJl.bI. BHpHHHaTaHJl.a HKHCHHH-yqYHY jbIXJl.bI. HKHCHHH aTaHJl.a YQYHY-Jl.9PJl.YHYjbIXJl.bI. Ka<pHpJIapHH K93YHa ropxy Jl.YUIJl.Y. fapa'lla 'QO6aH Ka<pH-

42 -pHH Y'l jY3YHY CanaHJI. Jl.alUbI HJIa jepa C~PJl.Ii. HKH rapJl.alUbI HC~OXJIaHJl.bI, haJIaK OJIJl.Y.

4o6aHbIH Jl.alUbI TYK3HJl.H; rojYH Jl.eMHp, KeQU Jl.eMHp, CanaHJl.bIHaF3bIHa rojyp aTbIp, Ka<pHpH jbIXbIPJl.bI.

Ka<pHpliH K93Y rOpxJl.Y, Jl.YHja-aJI3M 6alUbIHa rapaHJIbIr OJIJl.Y..n.eJl.HJI~p: «Ap3YCY K93YHJl.a raJICbIH, 6y QO6aH 6HPJl.3H 6H3HM ha-MbIMbI3bI rbIpap?I». ~aha Jl.ypMajbI6 ra'lJ],bIJIap.

406aH h3JIaK OJIaH rapJl.alUJIapbIHbI Jl.3<pH eTJl.H. Ka<pHpJl3pHHJIelUHHJl.aH 6Hp 69jYK T3n~ Jl.Y33JITJl.Ii, 'laXMar QaxbI6 OJl:Jl.a jaHJl.bIp-Jl.bI. JanbIH'IIaCbIHJl.aH K3CH6 jaHJl.bIpJl.bI, rYPYMYHY japacbIHa 6acJl.bI.

JOJlYH 3jpHCHHH TYTy6 OTYPJl.Y. AFJIaJl.bI, CbI3JIaJl.bI. ~eJl.Ii: «CaJIYPfa3aH, 63j fa3aH! eJlYC~HMIi, Jl.HpHC~H~(H? By HlUJlapJl.3H xa6~pHH

jOXJl.ypMY?»C~H Jl.eM3, xaHbIM, 0 Ke'lla faJlbIH OFY3YH Jl.ajaFbI, BajbIHJl.bIp xa-

HbIH KypaKaHIi, Y JlalU OFJlY CaJIYP fa3aH jyxYJl:a rapMa-rapbllUbIr~hBaJlaT K9pJl.Y, h9BJlHaK ajaFa Jl.YPJl.Y. ~eJl.H: «fapJl.alUbIM fapa-

KYHa, 6HJIHpC~HMH jyxYMJl.a Ha KepYHJl.Y? fapa-rajFbIJlbI ~hBaJIaT-

Jlap KepJl.YM. KepJl.YM KH, jYMpYFYMJl.a {iliP lUahHH 'lbIpnbIHbI6, ry-lUYMY 3JIHMJl.3H aJIbIp. hYHJl.YP eBliMHH Y3apHH~ KejJl.aH liJIJl.bIpbIM

.~'t --QaXJl.bIFbIHbI KepJl.YM. faTbI, rap a Jl.YMaHbIH Jl.YlUapKaMHH YCTYHY

6YPYJl.yjYHY KepJl.YM. fYJl.Y3 rYPlI.JlapbIH eBliMH Jl.aJIJl.lijIiHH KepJl.YM.fapa Jl.3BaHHH dHCaMJl.aH ranJl.bIFbIHbI K'ElPJl.YM. KepJl.YM KH, rapaCa'lbIM rapFbI KliMH Y3aHbIp, Y3aHJl.bIr'lla Ke3YMY epTYp. aJlJI3pliM-Jl.3 OH 6apMaFbIMbI raH HQHHJl.a KepJl.YM. By jYXYHY Kep3HJl.aH 6apli

aFJIbIMbI-hYlUYMY jbIFa 6liJIMlipaM. XaH r,apJl.alUbIM, MaHliM 6y jyxy-MY j03 MaHliMQliH!».

fapaKYHa Jl.eJl.H: «fapa 6YJIYJI. Jl.eJl.HjIlH caHHH TaJIejHHJl.lip. rapHJla jaFMYP AeJl.lijHH C3HliH rOlUYHYHJl.Yp. CaQ rajFbIJl.bIp, Jl.apJl.H-cap-Jl.lip. faH -raHrapaJIblrJl.bIp. faJlaHbIH jo3a 6liJIMapCJM, aJlJlah jO3-

CYH».BeJla Jl.eJl.HKJl.a fa3aH Jl.eJl.H: «MaHHM OBYMY n03Ma, rOlUYHYMY

Jl.aFbITMa! MaH 6y KYH fOHYP aTbl QanbIe" YQKYHJlYK jOJlY 6Hp KYH-Jl.a KeJl.apa¥; eBa Jl.ajMaJl.aH jYPJl.YMa 6allJ 'laKCJpdM. aKap CaJIaM3T.JIbIrJl.bIpca, aXlUaM OJIMaJl.aH jeHa CdHHH jaHbIHa KaJIapaM. OpaJl.a.

44 _KbIJIap CaF-CaJlaMaT Jl.ejHJlCa, 6alUbIHbI3:i 'lapa eJl.HH. MaH Jl.ahaKeTJl.HM. fa3aH 6aj fOHYP aTbIHbI MahMI>l3JIaJl.bI, jOJIa Jl.YlUJl.Y. KJ-JlH6-K3JlH6 jYPJl.YHa IJaTJl.bI. KepJl.Y KH, j:{pJl.YHJl.a 6Hp Ta3bI raJIbI6,rY3FYH Jl.OJIalUbIp. fa3aH 6aj 6ypaJl.a jyp~y HJIa COparJIalUbI6, Ke-paK, xaHbIM, He'lla COparJlalUbI6, Ha Jl.eMHlU,l\liP:

rOhYM-ra6HJIaJIH KoMaM-jYPAY~,f!rYJIaHJIa CblFblHa-KejHKa rOHIlIY jYPAYM!CaHH AYIlIMaH hapaAaH TaJIaj~6. K63aJI jYPAYM!Y'lla eBHMHH THKHJIHCII, jYPAY raJIMbIllI,rO'lla aHaMbIH OTYPAYFY jep Aa raJIMbllll.OFJIYM YpY3YH ox aTAblFbI HHlIIaH raJIMblllI.BajJIapHH aT qanAbIpAblFbI MejAaH raJIMblllI.rapa MaT6aXHH jepHHAa o'llar r.:iJIMblllI...

I By haJlbI Kep,l\YK,l\a ra3aHblH rapa r~jblr Ke3J1apH raH-jallIJla,l\OJl,l\Y. raHbI ,l\aMapJlapbIH,l\a rajHa,l\bI. r,apa 6aFpbI CapCblJI,l\bI. rO-HYP aTbIHbI ,l\H3J1apH HJla Bypy6. Ka<l>HpHH Keq,l\HjH joJla ,l\YllI,l\Y.KeT,l\H. ra3aHblH rapllIblCbIHa 6Hp cy q:I>IX,l\bI. ra3aH ,l\e,l\H:: «Cy.

142I

taHphtHl.iH Y3YHY KepMYlllJJ,Yp. MaH 6y cy IlJIa coparo/lalllblM!» KepaK, xaHblM, He"la cOparJIalllJJ,bl. ra3aH JJ,eJJ,H:

454afJIajapar rajaJIapAaH 'lblXaH CY!AfaTII KdMIiJIdpIi aTbl6-TYTaH CY!hdCdH IiJId hycejHIiH hdCpdTIi cy!Baf IiJId 60CTaHblH 3IiHdTIi cy!AjIillld IiJId <l»aTHMdHIiH 6aXbllllbl (~y!lIIahaHd aTJIapblH Ii'lAIijH cy!rbl3b1JI A;;JBaJIdpHH K;;JJIH6 Ke'lAHjIi cy!qeBp;;JCliHA~ af rojYHJIapblH jaTAblifbl cy!JYPAYMAaH 6Iip X;;J6dp 6IiJIIiPCdHC;},Ae M;;Jftd!.l(;;JPAJIli 6alllbIM ryp6aH OJICYH, CyjYM, CdHd!

Cy HeTlld Xd6;;Jp BepCliH?! CYAaH Ke'lAIi, (iy Adll>d 6Iip rYPAa paCTKdJIAH. «rYPA Y3Y YfYPJIYAYP, rYPAJIa 6lip COparJIalllblM»,-AeAH.Kep;;JK, xaHblM, HeTlld coparJIalllAbI:

46-

rapaHJlbIr aXllIaM OJlaHJl.a KYHY Jl.OrYJlaH!rapJla jarbIllI jaraHJl.adp KMMM Jl.ypaH!

rapa'llbIr aTJlapbI KMIlIHdllIJl.MpaHIrbI3bIJI Jl.aBa K8pJl.YKJl.a MHJldllIJl.MpaH':Ar'lla rojYH K8pdH)I,::) ryjpyryjJla raMqbI qaKaH!ApxacbIjJla Bypy6, 6apK aFbIJlbIH ap)~bIHbI C9KaH!

BYPMa-aXTa K8K rOQJlapbI aJlbI6-TYTaH!raHJlbI ryjpyr Y3y6 llIaII-llIaII YJl.aH!Y JIallIMaCbI K8IIaKJldpM TdllIBMllId CaJlaH!dJlJl.d MallI'dJl QO6aHJlapbI Ke'lla BaXTI.I jyjYPJl.aH!JYPJl.YMJl.aH 6HP xd6ap 6HJlHpCaHCd, Jl.e MdHd!.l1.apJl.JIH 6allIbIM ryp6aH OJICYH, rYPJl.YM, CaHa!.

-)l:e)l:H.

rypJJ, Hetlla xa6ap BepCMH?! fYPJJ,JJ,aH JJ,a eTy6-KeQJJ,M. fapatlla QO-6aHblH rap a KenajM fa3aHbIH rapllIbICbIHa KaJIJJ,M. fa3aH rapa Ke-naKJIa cOparJIalliJJ,bI, KepaK, xaHbIM, Hetlla cop arJI allIJJ,bI:

rapaHJIbir aXWaM OJIaHJ\a haB-haB hypaH!Typw ajpaH T8KYJIaHJ\a wan-wan llqaH!KaJIaH jaJ\bI, OFPYHY ropXYJ\aH!hypMajlljJIa ropxYJ\apar hypKYJ\aH!JYPJ\YMYH xa6apllHll 611JIlipCaHCa, J\e MaHa!.!I.apJ\JIli 6awbiM cap OJIJ\yrtlia

jaxWbIJIblrJIap eJ\.llM, KBIlaK, C~He!.

-AeAH.

KendK HeTlld xd6dP BepCRH?! KendK ra3aHblH aTblHblH ajaFblHaaTblJIbIO-,lI.YlllYP, 3HHK-3RHK 3HHKHJI,lI.djHp. Jl""a3aH raMIIbI HJId Kend-jH BYP,lI.Y. KendK lId KHJI,lI.H , KdJI,lI.HjH jOJIJla KeT,lI.H. ra3aH KenJjRrOBJIajblo, rapa'lia IIooaHblH jaHblHa KdJI,lI.H. 4o6aHbl Kep,lI.YK,lI.d CO-

par JIalll,ll.bl, KepdK, xaHblM, HeTlld copar JIalll,ll.I>i.

47

rapaHJIbir aXliiaM OJIaH~a rajFbIJIbi 'lO6aH!rapJIa jaFbIlii jaFaH~a O~-OtIJarJIbi QO6aH!C~CHMH aHJIa, CeaYMY ~HHJI~!EBHMHH 6ypa~aH KeQ~HjHHH Kep~YHMY, ~e M~H~!.D.~p~JIH 6allIblM ryp6aH OJICYH, QO6:1H, C~H~!-~eAH.

4o6aH AeAH:

6JIMYIlIJ1.YHMY, HTMHIlIJ1.HHMH, a ra3aH!hapJ1.a Ka3HpJ1.HH, hapaJ1.ajJ1.bIH, a ra3aH!):(YHaH jox, 0 6HpH KYH eBHH 6ypaJ1.aH KeQJ1.H.folila aHaH rapa J1.aBa 6ojHYHJ1.aH aCbIJIbI KeQJ1.H.rbIpX HHlila 6eJIJIH rbI3JIa apBaJ1.bIH--

143

6ojy Y3YH BYPJla xatYH aFJlajIJ16 6YPJlaii Keq.l1.H.rhlpx HKH.l1.JI~ OFJlYH YPY3 6alllbi aQblr, ajafIi jaJlblH

KaQ>~lpJl~pHH jaHblH'lia JlYCTar KeTJlH.TeBJI~-TeBJla aTJlaphlHbI KaQ>Hp MHHMHlll.raTap-raTap rbl3b1J1 JldBClJlClpHHH KaQ>Hp jeJlaKJlclMIllll,rbl3bJJI-KYMYlll, ny.!J Xa3l1HaHH .~aQ>Hp TaJl a Mbllll !..

4o6aH 6eJJa JlejdpKdH ra3aH ah QdKJlH, afJlbl 6alllblHJl.aH Qbl)JlbJ. JI. YH j a -aJJdM 6alllblHa rapaHJlblr OJIJlY. JI.eJlH: «Af3b1H ryPYcyu'lO6aH! JI.HJlHH QYPYCYH, QO6aH! AJlJlahl CdHHH aJJHblHa 6dJl.1 ja3CblH, QO6aH!». ra3aH 6eJld JlejClHJld IJO6aH cejJldJlH:

48-

II i

'II

Ha AaHJIajblpcaH MaHH, araM raJaH?Joxca hell K6KcYHAa jOXMYAYP HMaH?

AJITbI jya Ka<l>Hp Aa MaHHM YCTYMa KaJIAH. HKH rapAamblM h,*-JIaK OJIAY. YII jY3 Ka<l>HpH 6JIAYPAYM, ftla3aCblHa qaTA!,(pAblM. CaHHHraUblHAaH 6HP K6K rojYH, apblr TOrJIY Aa Ka<l>HpJIapa BepMaAHM.YII jepJ1.aH japaJIaHAblM, AapAJIH 6amblM AYMaliJIaHAbI, jaJIrU3 ran.AblM. KYHahblM 6YAYPMY? COHpa lIo6aH JI.eAH:

49-

,..I

I

iil

I

I

I

51-

I

rOHYP aTblHbI MaHa Bep!AJlTMblIlI TYTaMJlblr HH3aHH MaHa BeprAT 3J13"la r3J1XaHbIHbI, M3Hd Bep!BejYK, HTH, noJla~ rblJlbIH"lhlHb! MaHa Bep!Oxra6bIH~aH caKcaH CXYHY MaHa BeplAF To3J1Y"la TYTa"larJlbl oapK jajblHbl MaHa BeplKe~HM KaQ>HpHH rOJlYH~aKbI IlIahHHHHH eJl~YPYM.naJITapblMblH roJlY HJla aJlHbIMblH raHblHbI CHJlHM.8J1apCaM, roj caHHH YFpYH~a MaH eJlYM!AJlJlah rojapca, eBHHH MaH XHJlaC eJlajHM!

4o6aH 6eJla ~e~HK~a ra3aH rahapJlaH~H. JoJla ~Y3aJlH6 KeTY-PYJI~Y. 'llo6aH ~a ra3aHblH ap~blH~aH jE~THIlI~H. ra3aH ~eHy6 6ax-~bI, COpYIlI~Y: «OFYJI tlO6aH, hapa Ke~Hp'caH?» 'llo6aH ~e~H: «AFaMra3aH, caH CBHHH-aHJIaHH XHJlaC eTMaja Ke~HpcaH, MaH ~;) rap~a-IlIblMblH raHbIHbI aJlMaFa Ke~HpC>M».

BeJla ~e~HK~;) ra3aH COpYIlI~Y: «OFY.'! tlO6aH, rapHblM al(~blp.JeMaja 6Hp IlIejHH Bap~blpMbI?» 'llo6aH lJ.e~H: «BaJlH, aFaM ra3aH,Ke"la~aH 6Hp rY3Y 6HIlIHpH6 rojMYIlIaM. KaJl 6y aFa'tlblH ~II6HH~a

oTypar, jejaK».EH~HJIap. 'llo6aH ~aFapqLlFblHbI qblxap~bI. Je~HJIdp. ra3aH Q>1I-

KHpJlaIlI~H, ~e~H: «dKap tlO6aHJla KeTMaJIH OJlCaM, raJIblH OFY3 6aj-JlC>pH 6YHY 6aIlIblMa raXblH'tI e~apJlap. 'llo6aHJIa OJIMacaj~bI,ra3aH KaQ>HpH MaFJly6 eTMC>3~H», ~ejc>pJlC>p».

ra3aHa rejpaT KaJI~H. 4o6aHbI 6Hp 6'9jYK ara'tla MehKaM'IlC> ca-pbl~bI. ATJlaH~bI, KeT~H. 'llo6aHa ~e~H: «a~a, tlO6aH! rapHblH a"lMa-MblIlI, Ke3YH rapaJlMaMblIlIKaH 6y aFa'llbl ronap! Joxca tanH 6yp~a

ryp~-rYIlI jejap».rapa'tla tlO6aH KY'tI eJla~H, HPH ara'llbl jepHjJla-jyp~yjJla ronap-

~bI, apxacblHa aJlbl6 ra3aHblH ap~blH'tIa ~YllI~Y.ra3aH 6ax~bI Kep~y, tlO6aH aFa"lbi apxacblHa aJlbl6 KC>JlHp. ra-

3aH COPYIlI~Y: «d~a, tlO6aH, 6y aFa"l Ha~F.lp?». 'llo6aH ~e~H: «AraMra3aH, 6y aFa'tl OHa Kepa~Hp KH, can Ka4'HpH 6acapcaH, rapHblHa~ap, MaH ~a caHa 6y ara~Jla jeMC>K 6HIlIHpapaM».

By ce3 ra3aHa XOIlI KaJl~H. ATblH~aH eH~H, tlO6aHblH aJlJlapHHHatl~bI. DHP ~acl>a aJlHblH~aH eny6 ~e~H: «AJlJlah MaHHM eBHMH 6a-Jla~aH rypTapapca, caHH 6YTYH HJlXblJlaJpblMa 6aIlItlbI rojapaM».I1KHCH 6HpJlHK~C> joJla ~Y3aJl~H.

By jaH~a llIeKJlY MaJlHK Kejcl>H KeK, Kacl>HpJlapJla jejH6-H'lH6OTypMYIlI~Y. .Qe~H: «BajJlap, 6HJlHpCH3MH, ra32Ha He~a hejHcI>

144

.

52-

OFYJl, OFYJl, aj OFYJl!BHJlHpCaHMH, HaJlap OJl~Y?CejJlalII~HJlap XblCblH-XbICbIH,.l{yj~YM HlIIHHH Kac'pHpHH.rbl3b1Jl TarJlbl Y"Ia eBHMHH ~HP;)jH OF,YJl!ra3a 6aH3ap rbl3-K;)JlIIHHMHH IJIIIJajH OrYJ1!

OFYJl, OFY.'!, aj OFYJl!.l{orrY3 aj ~ap rapHblM~a K;)3~Hp~Hj"M OFYJl!OH aj ~ejaH~;) ~YHjaja K;)THp~HjIfM orYJl!

BaJlajHHH 6elIIHK~a 6;)Jla~HjHM OFYJl!

XaHIXM aHa! r~l6aFblMbI KaCH6 Ha HHJIajHpcaH?HHja 3apIXjIXpcaH, HHja aFJIajlXpcaH?BaFpbIMbI, ypajHMH Ha ~aFJIajlXpcaH?KeqMHIlI KYHJIapHMH Ha aH~lXpbIpcaH?Aj aHa! apa6 aTJIapbI OJIaH jep~;}

61lip rYJIYHY TanbIJIMa3MbI?

145

870-'(1

~I'I'

.1

III-bl3b1.'l JJ,aBanap O;lat-r jepAd

6up K61llaKH TanblJIMa3MbI?AF'ila rojYHJIap OJIaH jepJJ,d

6Hp rY3YCY TanblJIM<l3MbI?Can cap OJI,XaHblM aHa! ATaM cal' OJICYH!BHp MdHHM KHMH OFYJI TanbIJIMa3]\{bl?!

BeJIa )l.e.Zi.HK.Zi.a aHaCbI .Zi.e3a 6H,,1Ma.Zi.H.. AHa Ke.Zi.H6, rblpx HH"!a6eJIJIH rbl3bIH apaCbIHa KHP.Zi.H.

Kaq>HpJIap YpY3Y TYTy6, raHapa' .Zi.H6HHa KaTHp.Zi.HJIap. YpY3 .Zi.e-.Zi.H: «Aj Kaq>Hp, aMaH.Zi.blp, TaHpblHblH 6HpJIHjHHa lIIy6ha jOX.Zi.YP!t'UjYH MaHH, 6y aFa"!JIa .Zi.aHbIlIIbIM». 4aFI.Jpbl6 aFa"!a cejJIaMHlII, Ke-

paR, xaHblM, Ha cejJIaMHlII.Zi.Hp:

il

I,

I

56-

CdHd «AFa'II!» «AFa'II!» AejupdMcd, qdKUHMd, aFa'II!MdKKd UJId MdAUHdHUH ranbICbI af'a'II!Myceju-KdJIUMUH dcaCbI aFa'II!BejYK-6ejYK CYJIapbIH Kepnycy aFa'II!HdhdHK-HdhdHK AdHU3JIdPUH KdMIICU aFa'II!aJIUHIIH ,rJ.YJIAYJIYHYH jdhdPU aFa~[!aJIUHUH rbIJIbIH'lIbIHbIH rbIHbIjJIa A;;lCTdjU aFa'IIlI1MaM hdCdHJId hycejHuH 6ellluju aFa'II!

apUH Ad, apBaAbIH Aa, ropxycy aFa'II!BalllbIHbI TyTy6 6axapcaM, 6alllCbl3 aFa'IICaH!

,rJ.U6UHU TYTy6 6axapcaM, AlI6cU3 aFa'IICaHIMdHU CdHAdH acapJIap, KeTypMd, ;~Fa'IIlKeTypCdH, HKUAJIujllM CdHU TYTCYH, aFa'IIlKapdK 6U3HM eJIAd OJIajAbIH, aFa'II!

rapa hHHAY rYJIJIapbIMa 6yjypajAbIM,CdHU napa-napa AoFpajajAbIJIap, aFa'II!

COHpa AeAH:

T8BJIa-T8BJIa OaFJIaHaH aTJIapblMll~aH hej(j)!

«rap,nallI~ ,neja Cbl3JIajaH jOJI,nallI,JIapblM,naH hej(j)!JYMPYFYM,na raHa,n qaJIaH llIahHH rYIlIYM,naH hej(j)!JeTap HJIa TYTaH KHMH Ta3b1JIapblM,naH hej(j)!

DajJIHK,naH ,nojMa,nblM, 83YM,naH hej(j)!HKH,nJIHK,naH jopYJIMajaH "laHblMJ].aH hej(j)!

YpY3 heHKyp-heHKYP aFJIaAbI, jaHbIr "lHjapHHI1 AaFJIaAbI.By 3aMaH, cYJITaHbIM, CaJIYP fa3aH/la fapa"la tJooaH tJanapar

jeTAH. tI06aHbIHbI canaHAbIHbIH AaIIIJIbIFI>l YtJjaIIIap AaHa AapHcHH-AaH, canaHAbIHblH rOJIJIapbI Hca yq KetJH TYKYHAaH AY3aJIMHIIIAH.CanaHAbIH qaTbllCbI 6HP KetJH TYKYHAaH HAH. hap aTaHAa OH HKH6aTMaH2 "AaIII aTapAbI. ATAbIFbI AaIII jepa AYIIIMa3AH. Jepa AYIIIcaAa, T03 KHMH COBpYJIap, KYJI KHMH OBYJIapAbI. YtJ HJIaAaK AaIIIbIHbIHAYIIIAyjy jepHH OTY 6I1TMa3AH. BajbIpAa KeK rojYH Aa, apbIr TOFJIYAa raJICajAbI, canaHAbIH ropxycYHAaH rYPA KaJIH6 jeMa3AH.

CYJITaHbIM, fapa"la tJ06aH tJaTaH KHMH canaHAbIHbI HIIIa CaJIAbI.,1:tYHja-aJIaM KaqpHpHH Ke3YHAa rapaJIAbI. fa3aH AeAH: «fapa"la tJo-6aH, roj aHaMbI KalPHpAaH HcTajHM, aT ajaFbI aJITbIHAa raJIMaCbIH».

AT ajaFbI HTH, O3aH AHJIH tJeBHK OJIYp. fa3aH KalPHpH tJaFbIpbI6cejJIaMHIII, KepaK, xaHbIM, Ha cejJIaMHIIIAHp:

57

Aj III8KJIY MaJIHK!rbJ3liJI TaFJIbI ytlIa eBJIapHMH K8Typy6 KaJIMHCaH,

calia K8JIKaJIHK OJICYH!

I riJHapa -caJlJlarXaH!lAa KaCHJlaH Ma;l\bI cojMar Y'IYH aCtJ.'IraH KHMH HCTH

QJlIll~ CAH,,1aH ara~.2 BaTMaH-TaxM. 8 KHJlOrpaMa 6apa6apAHp.

146

ItHjMaTJIH Xd3HHaMH, 6oJI KVMyill)'MY KetypMycaH,

caRd XaplJlJIHK OJICYH!

fbJpx HHlJla 6eJIJ1H rbl3JIa BypJIa xaTYHY KaTHpMHCriH,CdHa aCMp OJICYH!

f~px IIKH~.J!a OfJIYM YPY3Y KaTHpH6 KaJIMIICaH,l::aHIIH rYJIYH OJICYH!

TeBJIa-T8BJIa llJahaHa aTJIapbJM~ t,aTlIpll6 KaJIMMC"H,caHHH MHHHjllH OJIcYHI

faTap-raTap ~aBaJI;)pHMH KaTHpHt5 KaJIMHCaH,caHHH jYKYHY ~allJbJCbJH.

folJla aHaM~ KaTHpMHcaH, aj Ka$Rp,

58 -

aHaMbI Bep MdH:'!CaBaIllMaAaH-BYPYIllMaAaH rajblAI,IM Kepli,

A8Hy6 KeAHM!

I

KaQ>upJIap JI.eJI.UJIap:

rbl3b1JI TaFJIbi Y'lla eBHHH KaTHpMHUlHK, 6H3HMJI.Hpl1lI6KJIY MaJlHK rblpx HH'IIa 6eJlJIH rbl3JIa BypJIa XaTYHY

KaTHpMHUl.Zl~Hp, 6H3HMJI.HplrblpX HKHJI.JIa OFJlYH YPY3Y KaTHpMHUlJI.Hp, 6H3HM)J.Hp!T6BJla-T6BJla aTJlapWHbI, raTap-raTap JI.aBaJlapHHH

KaTHpMHUlJI.Hp,6H3HMJI.Hplrapbl'llblr aHaHbI KaTHpMHUlHKCa, 6H3HM)J.HP,CaHa BepMapHK; JajxaH KeUlHIlI OFJIYHa BepapHK,JajxaH KeUlHIlI OFJlYHJI.aH OFJlY JI.OFYJlap,DH3 OHY CaHa aBa3 rojapblrlI

I BeJla )l:e)l:HK)l:a rapa'lla 'IO6aHblH a'llblFI:.I TYT)l:Y, )l:O)l:arJlapbl caj.PH)l:H. 4o6aH )l:e)l:H:

59 -

IEhej, J1.HHCH3, hYWCY3 Kaq,lfplAFblJICbI3, 6aWCbI3 Kaq,Hp!rapWbIJ1.aKbI rapJIbI )l.aFJIaprapbljbI6)1.bIp, OTY 6HTMa3.raH-ra.l(aJIbI HpMarJIaprypyjy6)1.YP, cyjy KaJIMa3.llIahaHa-wah6a3 aTJIaprapbljbl6)1.blp, rYJIYH BepMa:3.rbI3bIJI-rbI3bIJI )l.aBaJIap )l.arapbIjbI6)1.blp, K8WaK BepMd'3.A Kaq,Hp, ra3aHbIH aHaCbIrotIJaJIbl6)1.blp, OFYJI BepMa3.

I

I

llIeKJlY MaJlHK, lIIHHC TOXYMa MejJlHH BapCa, rapa Ke3J1Y rbl3b1-HbI KaTHp ra3aHa Bep! Aj Kaq>Hp, CaHHH rl.I3b1HJ(aH OFJlY J(OFYJlCYH,CH3 OHY ra3aH 6ajHH XHJ(MaTHHa KeHAapacHHH3!

By BaXT raJlblR OFY3 6ajJiapH KaJlH6 jeTHllIJ(H, xaHblM, KepaK.

KHMJlap KaJlAH:rapaAapa aF3b1HAa rapa 6YFa J(apHCHHAaH oellIHjHHIIH jepJlHjH

OJlaH, alllblFbI TYTaHJ(a rapa J(allIbI KYJI ejJl:3jaH, OblFblHbI 60jHY Aa-JlblHJ(a jeMH J(aq>a J(yjYHJlajaH, HKHJ(Jlap HKHAH, ra3aH oajHH rap-

60 -.AallIbI rapaKYHa qanapar jeTHllIAH: «llaJi fblJlblHlIIblHbI, rapJ(allIblM

ra3aH,jeTAHM!»-J(eJ(H.BYHYH apJ(blH1II8, KepaK, KHMJlap jeTHllIJ(u:J{aMHp ranbl J{apoaHMaKH AaMHp ranblHbI hYlIIYMJla aJlaH, aJlT-

MblllI TYTaMJlblr 6ejYK HH3aCHHHH YlIIYHAa HKHJ(JlapH oejYPAaH rbl-jaR CaJllllHK OFJlY J{aJiH J{OHAa3 tIanapar jeTHllIJ(H: «llaJi rblJlblH-"IbIHbI, aFaM ra3aH, jeTAHM!»-AeAH.

BYHYH apJ(blHlIIa" xaHblM. KepaK, KHMJlap jeTHllIJ(H.

147I~

I

AMHAJIa MapAHh ra.lJacbIitbil Bypy6-jbI:\:8H, .liaMHp jajJIIl fhifiliar MaJIHKa raH rYC)J.ypaH, K3oi1;)paK fa3allbIH rbl3biHhi Map)J.JIHKJldaJIaH, OFY3YH aF carraJIJIhl rOJ;la.lJapbI KepdH)J.a 0 III<II)J.;) «;}hCaH» )J.e-jaH, aJI MaXMap lllaJIBapJIbI, aTbi MaBR rOTa3JIbi fapaKYHa orJlY fa-

pa6Y)J.ar qanapar jeTHUl)J.H: «4aJI rbI.'lbIH'IbIHhl, aFaM'fa3aH, jeT-

)J.HM!» )J.e)J.H. 5YHYH ap)J.bIH"la, KepaK, xafIbIM, KliMJIap jeTRlll)J.n:H'Ila3aCR3 5ajbIH)J.blP xaHhlH )J.YUlMaHHRH 6acaH, aJITMbIUl MHH

6 Ka<}>Hpa raH ryc)J.ypaH, ar-603 aTblHbIH jaJIbi Y3apRH)J.a rap jblFhlJIaH1- fa<}>JIaT ro'lla OFJIY lllHp lllaMcaMHH qanapar jeTHUl)J.H: «4aJl rhl-

JIblH"lhlHbl, araM fa3aH, qaT)J.hIM!»-)J.ellH.BYHYH ap)J.hIH"la, KepaK, xaHblM, KHMJIdP jeTHUl)J.H:llapacaphlH E,aj6yp)J. hacapblH)J.aH ChlQpajbl6 alllaH, aJl paHK-

JIH KaJIHH OTarblHa raplllbi ~aJIaH, jeMH rl,{3blH YMH)J.R. faJIblH Cry-3YH MYJKJ!.aqRCH, fa3aH 6dJHH cHJIahAaUlI,{, 503 ajrhlpJlbl 5ejp;)Kqanapar JeTRUl)J.H: «4aJI rbiJIblHJ;lbIHbl, aFaM fa3aH, qaT)J.bIM!»-)J.e-)J.R.

I[

Ii

~ I~

!,

:

,r!cL

BYHYH apJI.blHtlla, XaHblM, KepaK, KHMJIap jeTHlIIJI.H:lIaJIblM-Qapna:3 qaJIMaJIbl, tlaJI raparYIII apJI.aMJIH, rypaMa ryp-

lIIarJIbl, rYJIarbl rbl3blJI KynaJIH2, faJIblH OrY3 6ajJIapHHH 6Hp-6HPaTblHJI.aH jlXxaH, fa3JIbir rotlla orJIY JejHaJ{ 6aj tlanapar jeTHlIIJI.H:«lIaJI rblJIIXH"IblHbl, araM fa3aH, qaTJI.bIM!~--JI.eJI.H.

BYHYH apJI.blH~{a, KepaK, XaHblM, KHMJIap jeTHlIIJI.H:AJITMbIlII TaKa JI.apHCHHJI.aH OJIaH KypKY TonyrJlapbIHIX epTMa-

62 -jaH, aJITbI epKaK JI.apHCHHJI.;}H nanaFbI rYJIaFblHbI epTMaj;)H, roJlY-

6yJI.Y Y3YH"Ia, 6aJlJI.blpJlapbl Hlltll";J fa3aH CidjlIH JI.ajbIcbI AT aFbl3J1blApY3 ro"la tlanapar jeTIIWJI.II: «lIaJI rblJlblH"IblHbl, 6";Jj1IM fa3aH, qaT-

JI.blM!»-JI.eJI.lI.

BYHYH apJI.blH'{a, Kep";JK, KIIMJI";JP jeTHlIIAH:KeJI.1I6 nejF";JM6";JPIIH Y3YHY KepdH., KaJIdp";JK OFY3JIap HqHHJI.d ORa

T";JpacpJI.ap qblXaH, atllbIFbI TYTaHJI.a 6b1FJlapbIHJI.aH raH tlblXaH, 6b1FblraHJIbI BYKJI.Y3 d!,{";JH qanapar jeTlIlII~H: «lIaJl rbIJIbIH"IblHbI, araM fa-

3aH, qaTJI.blM!»-Jjle~lI.

BYHYH apJI.bIH'lIa, Kep";JK, KIIMJI";JP jeTlIlII)~H:KacplIpJl";JpH liT apJI.blHa rolIly6-aJItlaJl.naH, eJl~";JH tlblXbl6 Ajrblp-

Ke3JIy3 cyjYHJI.a aT Y3JI.YP";JH, aJIJIH jeJl.Jl.H raJIaHIXH aqap~HIX aJIaH, AFM";JJllIjIIH lIelIlM";J rbI3b1Ha eBJI";JH";JH CYCPH CaH~aJI M";JJIHK";J raH rycJI.Y-paR, rblpx "Iy66";J 6YPYHy6 OTY3 jeJl.Jl.1I raJIa 6";JjHHHH Ke3";JJI rbl3JIap~-HIi OFypJlajbI6 6Hp-6Hp 6ojHYHyrytllaH, Y3YHJI.~H-JI.OJl.arblHJI.aH endHHJIdK rotlla OFJIY AJln dPdH qanapar jeTlillIJI.H: «4aJl rblJl~HtllblHbl,aFaM fa3aH, tlaTJI.bIM!»-~eJI.H.

63 -CajblJlMarJIa OFY3 6";JjJldpli TYK";JHM";J3. haMbI jeTHlII~lI. T";JMH3 cy-

JI.a jyjYH~YJIap. AF aJIblHJIapblH~ jep";J rojAYJIap. HKH PYK'";JT4 HaMa3rblJlJI.blJlap. A~IX ";J3H3 M";JhdMM";J.nd CaJIaB8T K";JTHpJI.HJI";Jp. CaKIiTtII";JKacpHpHH YCTYH";J aT CaJlJI.blJlap, rblJlblHtII tl8J1JI.blJlap. KYM6YP-KYM6ypHarapaJIap .nejYJlJI.Y. BypMaCbI rbl3b1J1 TYH~I 6opYJIap tlaJIblH~IX.

0 KYH tII";JcyP ,}P HKIIJ1.JI";JP 6";JJIJIH OJlJ1.Y. () KYH HaM";JpJI.JI";Jp KH3J1";JH-M";Jj";J jep axTapJI.bI. 0 KYH 6Hp rHjaM";JT C3BalIl OJ1J1.Y, MejJI.aH JI.OJlY6alIl OJI~y; 6alIlJlap Ton KIiMIi K";JCIIJI~H. lI1ahaH";J aTJlap ratlaHJI.a Ha-JlIX JI.YlIIJ1.Y. BejYK-Y3YH HH3";JJI";JP CaH"IblJlblO CYCT";JJIJI.H. BejYK, IITIi no-JIaJI. rblJlblH"lJlap qaJI~H~bI, TlIj";JCH KOlIlaJltl~. Yq JI";Jn";JKJIH rajbIH OX-JIap aT~JIJI.IX, JI.";JN[HP Y"lJIyry JI.YlIIJI.Y. 0 KY", eJI";J 6HJI, rHjaM";JTHII 6HP

KYHY IIJI.H. B";Jj HeKdpHHJI.";JlJ, HeK";Jp 6";JjIIHJI.aH ajpbIJIJI.bI.64 -.lI.alIl OFY3 6ajJI";JpH IIJIa .lI.aJIH .lI.oHJI.a3 caFJI.aH, 'd";JCYP HKHJI.JI";Jpn";J

fapaKYH";J OFJIY J~";JJIH BYJI.ar COJI jaHJI.aH hY1IJYM eTJI.H. Hq OFY3 6aj-JIapli IIna fa3aH MapKa3JI.a JI.YlIIMaHJIapHH TonaCbIHa hY1IJYM eTJI.H.ll1eKJlY MaJIHKa tlaTJI.bI, 6ejYPJ1.y6 aTJI.aH jE:pa CaJIJI.IX, racplIJI"Ia TYTy66alIl~Hbl KaCJI.H. Blip 3ap6a Hn";J aJI raHblHbl jep Y3YHa TeKJI.Y. Car Ta-

..

I1 AMUiJ-TypKHjaJI.a .l{Hja]p6aKHp ajaJlaTH Ba lliahapH. MralJiJux-.l{Hjap6aKHpJI.aH ~;)Hy6.

lliaprJI.a wahap (MeCOnOT3MHjaAa).2 Kyna -ChipFaHhlH 6Hp H6BY.

3 AjPbtpK63Ay-Apa3 qajblHblH rOJlJlaphlHJ1.aH 6HpH...4 Py/C'aT-HaMa3 AyacblHblH t'iup hHCC:;CH.

I 148

I

.

p~cI>~a rapa TYK~H MaJlHKJl~ rbijaH C~Jl'«HK OFJlY JJ.~JlH JJ.OH~a3 rap-WblJlaW~bI. Cap jaHblHbI rblJlbIH'ltJlajbI6 jep~ caJl~bI. COJl T~p~cI>l1.~BYFa'ltbir M~JlHKJl~ rapaKYH~ OFJlY JJ.~Jlff By~ar rapWblJlaW~bI. AJl-Tbi n~pJlH KYP3 HJl~ T~n~cHH~ MehK~M a~p6~ BYP~Y. JJ. YHj a-aJlaM By-Fa'l!blr MaJlHKHH Ke3YH~a rapaJl~bI; aTbIH 60jHYHY ry'ltarJlajbI6, jep~

~YW~Y.ra3aH 6ajHH rap~awbi Kacl>lIpHH 6ajjpaFblHbI rblJlblH"lJlajbI6 jepa

caJl~bI. JJ.apdJlap~~, Tdn~Jl~p~~ Kacl>HpJl~p~ rblpFbIH ~yw~y, JleWJla-65 -pUH~ rY3FYH TOnJlaWl1.bI. OH HKU MHH .:acl>up rblJlblH'I!~aH Keq~H.

OFY3 HKH~Jl~pHH~aH 6ew jY3Y l1aJlaK OJl~Y. ra3aH oaj ralIaHbI rOBMa-~bI, «aMaH» ~ejaHH eJl~ypM~~H. raJlbIH OFya 6ajJl~pll 6ejYK r~HlIM~T~Jl~~ eT~IIJlap.

ra3aH o~j e3 °P~YCYHY, apBa~-ywaFblHbI, xa3HHaCHHH KepH aJI-~bI, rbl3b1Jl TaXTblH~a KepH ~eH~Y. Jena 'eBJlapHHH THK~"P~H. rapa-'Ita lIooaHbI aMHpaxypI eT~U. JeJJ.J1.H KYH, jeMH Kt"I!;) jeMaK-HIIMaKOJl~Y. rblpx Hacl>ap rYJIY, rblpx KaHH3H OF,IIY YpY3a Kep~ a3a~ eJl~~H.tIJ~cyp rOll "KH~Jl~p~ IIOXJIY TOpnarJIap Bep~H; WaJlBap, lIyxa, apxa-.'Iblr Bep~H...

JJ.;}~~M ropry~ K~JIHO 6oj 6ojJIa~bI2, coj cojJIa~bl3. By OFY3HaM~'HH row~y, ~Y3~Y, 6eJIa ~eAH:

haHbI JleJlHjHM 6dj dPdHJI;~p?

~YHja MdHHMJlHp JlejdHJI.,p?dllIdJI aJIJlbl, jep KH3JIdJlH,<l>aHH JlYHja KHMd raJIJlbl!'KdJIHMJIH-KeJlH7IlJIH JlYHja,COB YIlIY 8JIYMJIY JlYHjal

XejHp-.nya BepaK, X8HblM:

66-rapJIbI Yllla .l(aFJIapblH jblXblJ:IMaCblH!K8,JIKaJIHK hYH.l(YP aFalllblH KaCHJIMaCHH!fIIOWFYH aXaH K83aJI CyjYH rYPYMaCblHITaHpbl CaHH HaMap.l(a M8hTa'i( eTMaCHH!qanapKaH aF-OO3 aTblH OY.l(paMaCHH!BYPYlUaH.l(a HTH nOJIa.l( rblJIblHlIIblH K8lld.1JMaCII!I!CaH"!blJIapKaH Y3YH HH3dH ajHJIMaCHH!Ap carraJIJIbI aTaH jepH lIIaHH;}T OJICYH!AF 6HptJaKJIH aHaH jepH OehHlUT OJIcYHICon KYHlla TaMH3 HMaH.l(aH ajblpMaCblH!«AMMH!» .l(ejaHJIapHH Y3YHY 1{8PCYHIAp aJIHblMbl3b1 jepa rojyo, oew KaJIMa J1.ya rblJIlIblr,

ra6YJIOJ1YIICYH!AJIJIah BepaH YMH.l(HH Y3YJIM~ICHHIJbIFbIlU.l(blPCblH, CaXJIaCblH KVHahJIapblHblAJ1.bI K83aJI MahaMMaJJ. MYCTa<l>aHbIlI

Y3Y cyjYHa oaFI:oIWJIaCbIH, xallbIM, hej!,

I rJACUpaxyp-axyp "MHPIi. 6YTYH HJlXIi'lIiJlapIiH 63W'IbICIi.2 Boj 6ojAadbl-"hB3J13T J1.3HIiWJ1.1i (lIaCpJliJ).

3 CO! cojAadbL-M3hllli rowJ1.¥. T"piJHHYM eTAH.

b'ajof#pJItUU op.lty h'U.:ft;Cbt Eejpau (}ojy

66-$7

(jR

aM FaH OFJIY EajblH~blp xaH jeplIH~aH ~ypMYW~Y. rapajCpHH YCTYH~a hYH~YP aF eDIiHfi TIiK~lipMIiW~Ii. Y"la aJIa-lJblrbl Kej Y3YHa l{lipaHMIiW~H. ,MIiH jep~a HoaK xaJIlJa ~e-W~HMHUI~Ii. Hq OFY3YH, JJ.aUI OFY3YH 6djJIdPII EajblH~blpxaHbll1 ceh6aTIIHa TOOJIaUIMIoJW~bI. Eaj6epa Bd OHYH

a~aMJIapbl ~a EajblH~blp xaHblH Md"lJIIiCIIHd KdJIMIIW~Ii. EajblH~blpxaHblH rapWblCblH~a OFJIY fapa6y~ar 6dj ~ajaHbl6 ~ypMYIll~Y. CapjaHblH~a fa3aHblH OFJIY YpY3 ~ypMYIll~Y. COJI jaHblH~a fa3JIbir ro-"la OFJIY JejHaK 6dj ~ypMYUI~Y. Eaj6epd 6YHJIapbl Kepl{YK~d ah lJdK-~Ii. AFJIbl 6alllblH~aH lJbIX~bI. JJ.acMaJIblHbl aJIHHa a.'lbl6, heHKypa-hOHKYP~ aFJIa~bI.

EYHj KepaH faJIblH OFY3YH apxacbI, EajblHl{blp xaHblH KypdKaHHCa.1YP fa3aH ra6a ~H3H YCTYHd qeK~Y. Eaj6epd 6djliH Y3YHd rbljra-

, 4bl 6ax~bI. JJ.e~li: «Eaj6epd 6dj, HHjd aF.f!ajbI6-3apbljblpcaH?» Eaj-

6epa 6aj ~e~li: «faaaH xaH, He'lld aFJIa'ofajblM, HeTl!:} aapblMajblM?OFYJI~aH ~ajaFblM jox, rap~aw~aH cajblJIMaFblM! AJIJIah-TaaJIa Md-HI'! rapFajbI6~blp... Edj.'l.dP, TaxT?IM-Ta'llblMl yqYH aF.'laj~lpaM. ElipKYH OJIa, ~YllldM eJIGM, jepHMl{d-.1YPl{YM~a KHMCd raJIMaja"lar».

fa3aH ~e~H: «ApaYH eJId 6Y~YPMY, Eaj6epa 6aj?» JJ.e~H: «Ea-JIll, 6y~yp. MdHIiM ~d OFJIYM OJICYH, EajblH~blp xaHblH XH~MdTIiH~d~YPy6, rYJI.'lyr eJIaCHH, MGH ~d 6axbl6 KYBaHHM, ceBHHH6-<I>apahJIa-II II r,f... ».

bCJIa ~e~IiK~a faJIblH OFY3 6djJIapH Kejd Y3 TYT~YJIap. aJI ra.iI-Jiblpbl6 ~ya eJIa~I'!JIdp. «AJIJIah-TaaJIa CdHa 15HP OFYJI BepCIiH!»-~e~li-JIap.

69

,

0 3aMaHJIap 6ajJIapRH aJIrbIllIbI aJIrbIUJ, rapFbIllIbI rapFbIllI R~H..nyaJIapbI jepRHR TYTYP~Y. Baj6R'IlaH 6aj ,~a jepIIH~dH JJ.YP~Y, ~e~R:«BajJIap, MaHRMIJHH ~a 6Rp ~ya eJIajRH. AJIJIah-Taa.1a MaHa ~a 6Hprbl3 BepCRH»,-~eJJ.R. raJIbIH OFY3 6ajJIapH aJI raJl~bIp~bIJIap, ~ya ej-JI;)~nJIdp: «AJlJIah-TaaJIa CaHa ~a 6Rp rbI3 BepCHH»,-~e~HJlap.

fiaj6R"IaH 6aj ~e~R: «BajJlap, CR3 llIahH~ OJIYH, aJIJIah-TaaJIa M~.Ha 6Hp rbI3 BepapCa, Baj6epa 6ajRH OFJIYH3 Ke6aKKaCMa a~aXJIbI OJI-CYH!».

BYHYH YCTYH~aH 6RP My~~aT KeIJ~H. j~JIJIah Bajoepa oaja 6npOFY.'I, BajoR'IlaH oaja 6Rp rbI3 Bepl1.H. raJIbIH OFY3 oajJIapR OyuyeIlIHT~HJIap, llIa~ OJIYo ceBRH~RJlap .

Baj6epa oaj Ta"IRpJIapRHH jaHbIHa IJaFblpbIo aMp eT~R: «Aj Ta-"IRpJlap, aJlJlah MaHa OHp OFYJI Bep~R. OFJIYMa Kepa PYMI e.'IRJIa Ke-

PYM-B~3aHc-TYPKHja

15f)

l1.RH, OFJIYM oejyjYH'Ild jaxllIbl hd)J.RjjdJIdP KdTllpHH!»-)J.e)J.R. Ta'llllp-

JIap Ke'lla-KYH)J.Y3 jOJI KeT)J.HJIdp. I1cTaHt5YJla KaJI)J.RJIdp. ~aHblllIblranapblo jaxllIbI hd)J.HjjaJIdp aJI)J.blJIap. ElajoepdHRH OFJIY YIIYH ORp~d.HRa rYJIYHy,-O03 ajFblp aJI)J.blJIap. ~dCTdjH aF T03JIY OMp MehKdM

70- ~aJ aJI)J.bIJIap, OMp JJ,d aJITbI napJIH Kypa aJI)J.blJ1ap. rajblTMar YIIYH

JOJI haablpJIblFbI Kep)J.YJIap.BajoepdHMH OFJIY oellI jallIblHa KMpJl,M. BMp MY)J.)J.dT COHpa IIaja

OaXaH)J.a ea dKCMHd llIblFbljaH IIaJI raparym dP)J.dMJIM, OMp Ke3dJI, jax-llIbI MKM)J. OJI)J.Y.

0 aaMaHJIap OMp OFJIaH GallI KdCMdC;}, raH TeKMdcaj)J.H, OHa a)J.

rojYJIMaa)J.bl. Bajoepd OdjMH )J.d OFJIY aT.JIaH)J.bl, OBa qblX)J.bI. OB OB-JIapKaH aTaC~HblH TeBJIaCMHa KaJI)J.M. O(fY dMHpaxypoallIbI rapllIbI-JIa)J.~, aT)J.aH eH)J.Mp)J.M, rOHar eT)J.H. Jejlio-MIIMO OTYPYP)J.YJIap. ByjaH)J.aH )J.a Ta'llHpJldp KdJIH6, oejYK ~apodH)J. C~phd)J.)J.RH)J.d )J.ajaH-MblllI)J.blJIap. JapblMaCblHJlap EBHMK raJlalCblHblH KacpHpJlapH, OHJlap-)J.aH 'IlacycJlyr e:T)J.HJIdP. Ta'llMpJldp jaTapK~H rdcpJIdT~H oellI jya Ka-

71- CPHP hY'llYM e)J.M15, MaJlJIapblHbI IIaJl)J.~JIap..~an)J.~JIap. Ta'llMpOallI~ TY-

TYJIJJ,Y, Ta'llHpJl~p)J.~H OHpM raIIapar OFY::I )J.MjapblHa K~JI)J.M. Bax)J.bIKep)J.y KM, OPY3 jYP)J.YHYH Y'IlrapblH)J.a Olip hYH)J.YP aJIaIIblr rYPYJI-MYllI; OMp japallIblrJIbI, Kea~JI MKH)J. )J.~ ,::aFblH)J.a B~ COJIYH)J.a rblpxMKM)J.Jla OTYPMYllI)J.Yp. Ta'llHp cpMKHpJl~llI)J.M: «OFY3YH jaxllIbI MKM)J.-JI~pMH)J.~H)J.Mp, )Ce)J.HM KeM~K McTajMM». Ta'llMp )J.e)J.H: «I1KM)J., MKH)J.,o~j MKM)J.! CdH l\fdHHM C~CMMM aHJIa, ce3YMY )J.MHJld! OH aJITbl MJI)J.HPKM, oFY3JIapblH MIIMH)J.~H KeTMMllI)J.MK. ~aHblllIblr-pa3b1JIblrJIa KacpM-pMH MaJIbIHbI OFY3 oajJI~pMHa K~THpMp)J.MK. BejYK ~~pO~HJJ,HH nacHHKraJIaCbI jaHblH)J.a jaTMblllI)J.blr. EBHMK ra.laCbIHbIH 6(llI jY3 KacpMpMOH3d hY'llYM eT)J.M. rap)J.allIblM )J.ycTar OJlllY. MaJIblMbI3b1, a3yraMM3MIIaJl~O-IIanbl6 KeT)J.MJI~p. .D.~p)J.JlH 6allI~I~~ KeTYPYO, jaH~Ha KdJI')J.MM. BallIbIHa )J.eHYM, MKM)J., M~Hd KeM~K CT!»

By )J.dCP~ OFJlaH MII)J.MjH llIapa6b1 HIIM~')J.H. aJlHH)J.~KH rbI3blJl r~)J.~-72 -hIl jepa IIblpn)J.lol. ~e)J.H: «~e)J."KJIdpHMH jeTHpHH, M~HHM KejHMMMM,

llIahoa3 :lTbIMbI K~THpHH! hej! MaHH ceB;~H RKM)J.JldP aTJlaHCblHJlap!~

Ta'llRp )J.~ raOarJIapblHa )J.YllI)J.Y, OdJIa)J.IIH OJI)J.Y.KacpMpJIdp )J.d OHp jep~ IIdKHJlHO, nYJI 6eJIYllI)J.ypM~K)J.djJJ,H. By

BaXT HKHJJ,JI,1P Mej~aHbIHblH aCJIaHbI, nahJlaBaHJIapbIH ranJIaHbI BQ JOFJlaHI e3YHY jeTHp~M. Hd 6Mp ~e~M, Ha IIKM, KacpHpJIdpM rbIJIblH'IlJ! 3-~bI. BallI raJI~blpaHJIapbI eJI~YP~Y, 'Ila3aCblHa IIaT~blp)J.bI. Ta'llMpJld-pHH MaJIbIHbI XMJIaCeT~M.

Ta'llMpJIdp ~e)J.MJldp: «Bdj MKM~, caH Map~JIMK KeCTdpM6 6H3:1 XM-.'Iac eT~MH. I1H~M KaJI, oajaH~HjMH MaJIbI: KeTYp!» I1KM~HH Ke3Y 6Hp~dHM3 rYJlYHY 6,oa ajFblpbl TYT~Y, OHp ~a aJITbI ll~pJlM Kyp3JIa ~dCTd.i!laF T03JIY jajbl. By YII llIejM 6ajaH~M. ~eJJ,M: «Aj Ta1l!HpJIap, 6y ajFbI-phI, 6y jaj~ B~ OHp )J.a oy Kyp3Y MdHa BepMH!» BeJla ~e~!lK~a Ta'llHp.

JldP napT OJI~YJlap.73 -I1KM~ )J.e~M: «Aj Ta'llMpJIdp, qOXMY MCTd~HM?!» Ta'llHpJIap )J.e~H-

Jlap: «HMja qox~yp?» AMMa OH3HM oajMMH3HH 6Mp OFJIY Bap~~p, 6yYII llIejH KapaK aHa hd~Hjjd anapaj~blr!»

OFJlaH ~e~M: «a~a, O~jHHM3HH OFJlY KMM~Mp?» ~e~MJI~p: «Baj-6epaHMH OFJIY Bap, a~blHa BaMcbI ~ejMp.nap». BajoepdHMH OFJIY OJl-

~YFYHY OHJlMa~MJIap-I1KH~ oapMaFbIHbI JJ,HIlIJIdjHO cpMKMp.'lallI~M: «Byp~a MHHHdTJIa

aJIMar~aHca, opaJJ,tl aTaMbIH jaHbIH~a MMHHQTCMa aJIMar jaxliIbI-~blp!»-~e~M. ATblHbI raMlJbIJIajblo, joJla l1.YllI~Y. Ta'llMpJIdp ap)J.blH1I!a6axa-oaxa raJIJJ,bI. «BaJIJIah, jaxllIbI MKM~~Hp, RHcacpJIbI IIKM~)J.Mp!»

-JJ,eJJ,MJlap.Boa OFJIaH aTaCblHbIH eBMHd KaJIJJ,H. ATaCbI Ta'llMpJldpHH KaJIM~-

CMH~aH Xdoap TYT~Y, ceBMHJJ,M. lJaTHpJIH lIa~blp, Y'lla aJlaIIblr ryp~yp.JJ,Y. Jepa Mll;}K xaJltJaJIap CaJIJJ,bI. KeII~H OTYP~Y. OFJlYHY cap jaH~H-)J.a ajJldllI~Mp~M. OfJIaH Ta'llHpJldp oapaJJ,d 6Rp'lla cea cejJlaMa~H. Ka-

74 -cpHpJlapH rblpJJ,blFbIHbI ~eMd~M.

I b03 OfJlUn CBO3 aTJlbI BcjpaK» Ma'HaCblHJJ,aJJ,blp..

151