Transcript
Page 1: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih

Studia Bot. Hung. X . 1975.

A n g a b e n z u r A l g e n f l o r a Ungarns I .

Lajos H A J D U

Botanische Abte i lung des Ungar i schen Naturwissenschaft l ichen Museums, Budapest

A B S T R A C T : ( D a t a to the a l g a l f l o r a o f H u n g a r y . I . ) - T h e f i r s t p a r t o f t h e s t u d y s e r i e s o n a l g a l f l o r i s t i c s d i s c u s s e s 21 a l g a e f r o m 7 l o c a l i t i e s o f t he H o r t o b á g y N a t i o n a l P a r k . S e v e n t e e n s p e c i e s a r e n e w to the P a r k a n d f i v e s p e c i e s ( s e r i a l n u m b e r s 1 1 , 15 , 16 , 20 , 21 ) to H u n g a r y . T w e n t y -- f i v e f i g u r e s and s p e c i f i c d e s c r i p t i o n s a r e s u b m i t t e d . c o n t a i n i n g f e a t u r e s d i f f e r i n g f r o m t h o s e g i v e n i n l i t e r a t u r e .

M i t d i e s e r A r b e i t b e g i n n e i c h e i n e S e r i e , w o r i n a l g e n f l o r i s t i s c h e A n g a b e n m i t ­g e t e i l t w e r d e n . M i c h h a t das Z i e l geführt , n i c h t n u r e i n e e i n f a c h e A r t e n l i s t e m i t F u n d o r t e n v o r z u l e g e n , so gebe i c h d o r t , w o A b w e i c h u n g e n i n d e r M o r p h o ­l o g i e i m V e r h ä l t n i s z u r A r t b e s c h r e i b u n g w a h r n e h m b a r s i n d e i n e K e n n z e i c h n u n g u n d e i n e F i g u r a n . M i t d e r e i n f a c h e n C h a r a k t e r Z e i c h n u n g d e r B i o t o p e b i e t e i c h g e w i s s e b e s c h e i d e n e ö k o l o g i s c h e I n f o r m a t i o n e n , m i t d e r Aufführung d e r s i c h a s s o z i i e r e n d e n M i k r o o r g a n i s m e n e i n e z ö n o l o g i s c h e C h a r a k t e r i s t i k über d i e be ­t r e f f e n d e A r t . D i e M i t t e i l u n g des Z e i t p u n k t e s d e r w i c h t i g e n u n d a u f f a l l e n d e n L e b e n s p e r i o d e n ( z . B . Z y g o s p o r e n b i l d u n g b e i d e n C o n i u g a t e n ) e r z i e l t das E r -k e n n e n d e r P h ä n o l o g i e d e r e i n z e l n e n O r g a n i s m e n . I n d e r v o r l i e g e n d e n A r b e i t gebe i c h n u r annähernde H a u f i g k e i t s w e r t e a n , v i e l l e i c h t w i r d es m ö g l i c h i n d e r Z u k u n f t a u c h d i e g e n a u e n q u a n t i t a t i v e n V e r h ä l t n i s s e z u b e s t i m m e n . D i e t a x o -n o m i s c h e n N e u i g k e i t e n w e r d e n i m J a h r b u c h " A n n a l e s H i s t o r i c o - n a t u r a l e s M u -s e i N a t i o n a l i s H u n g a r i c i " v e r ö f f e n t l i c h t .

D i e s e r e r s t e A r t i k e l d e r S e r i e b e z i e h t s i c h a u f d i e d i e s j ä h r i g e ( 1 9 7 4 ) a l g o l o g i -sche F o r s c h u n g des N a t i o n a l p a r k e s i n H o r t o b á g y . A u f d i e s e m T e i l d e r P u s s t a w a r e n s c h o n m e h r e r e A l g o l o g e n tä t ig : H O R T O B Á G Y I ( 1 9 5 7 / a , b , c ) u n d E N T Z ( 1 9 3 0 ) h a b e n d i e F i s c h t e i c h e u n t e r s u c h t , d i e A l g e n d e r d a m a l i g e n R e i s f e l d e r w u r d e n v o n K O L ( 1 9 5 6 ) aufgezähl t , e i n i g e B o d e n a l g e n h a t V A R G A ( I 9 6 0 ) e r ­wähnt. I h r e r s c h w e r zugängl ichen L a g e w e g e n k e n n e n w i r n i c h t d i e A l g e n f l o r a d e r p e r i o d i s c h e n K l e i n g e w ä s s e r , w i e z . B . P fü tzen , S u h l e n , T e i c h e , M o o r e , Bäch le in . Z u m h e u t i g e n B i l d d e r P u s s t a g e h ö r e n n o c h s o l c h e künst l iche G e ­w ä s s e r w i e Z i e h b r u n n e n , F i s c h t e i c h e , b e b a u t e o d e r a u f g e g e b e n e R e i s f e l d e r , e i n S t ausee ( T i s z a I I . ) , B e w ä s s e r u n g s k a n ä l e . I m R a h m e n e i n e s F o r s c h u n g s ­p r o j e k t e s h a b e i c h d i e G e l e g e n h e i t g e h a b t , e i n i g e s t ehende K l e i n g e w ä s s e r , d i e n o r m a l e r w e i s e für e i n e n F o r s c h e r s c h w e r z u e r r e i c h e n s i n d , i m J a h r e 1974 m e h r m a l s a u f z u s u c h e n . D i e s e G e w ä s s e r s i n d s e l t e n t i e f e r a l s e i n h a l b e s M e ­t e r . D a s P l a n k t o n i s t h i e r a r m , u n d hauptsächl ich d u r c h a k t i v s c h w i m m e n d e n

Page 2: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih

u n d t y c h o p l a n k t i s c h e n A r t e n g e b i l d e t . D i e c h a r a k t e r i s t i s c h e n A l g e n g e m e i n ­s c h a f t e n s i n d h i e r : das L a s i o n (d ie t r e i b e n d e n A l g e n w a t t e n ) , das E p i b e n t o n (an i r g e n d e i n e s L e b e w e s e n a n g e h e f t e t e O r g a n i s m e n ) , das P e d o b e n t o n ( A u f w u c h s a n d e r O b e r f l ä c h e v o n t o t e m S u b s t r a t ) u n d d i e Bestände d e r m a k r o s k o p i s c h e n C h a r a - G e w ä c h s e .

I m J a h r e 1974 h a b e i c h d i e f o l g e n d e n G e w ä s s e r u n t e r s u c h t :

a ) b r e i t e s M o o r b e i d e r E i s e n b a h n s t a t i o n U j s z e n t m a r g i t a , a m U f e r des w e s t ­l i c h e n H a u p t k a n a l e s ( N y u g a t i F ő c s a t o r n a ) ; i m D a m m - A u s g r a b e p l a t z i s t das B o d e n w a s s e r a n g e s t i e g e n ,

b ) k l e i n e s künst l iches Bäch le in m i t f a s t s t e h e n d e m W a s s e r z w i s c h e n d e r G e ­m e i n d e U j s z e n t m a r g i t a u n d d e r M a s c h i n e n s t a t i o n ,

c ) k l e i n e s l a n g s a m f l i e s s e n d e s Bäch le in a u f e i n e r W i e s e b e i d e r G e m e i n d e C s e r e p e s ,

d ) W e i h e r a u f d e m Ü b e r s c h w e m m u n g s g e b i e t südöst l ich v o n d e r G e m e i n d e N a g y i v á n , i n d e r M a d a r a s i P u s s t a ,

e ) a u f g e g e b e n e R e i s f e l d e r ös t l i ch v o n N a g y i v á n ,

f ) e i n s e i c h t e r S t r a s s e n g r a b e n i n d e r Nähe v o n K u n m a d a r a s ,

g ) K i s k ö r e , S tausee T i s z a I I . , P fü tzen m i t d e m a u f b r e c h e n d e n B o d e n w a s s e r i m B e c k e n während des S t a u e s .

Z i e l s e t z u n g u n d M e t h o d e n

E i n e s d e r w i c h t i g s t e n Z i e l e w a r d i e B e s t i m m u n g d e r F a d e n a l g e n , d i e h i e r üp­p i g g e d e i h e n u n d e i n e n be t räch t l i chen T e i l d e r p f l a n z l i c h e n B i o m a s s e a u s m a ­c h e n . M a n k a n n a b e r u n t e r d i e s e n m e h r e r e A r t e n ( w i e z . B . b e i d e n G a t t u n g e n O e d o g o n i u m , S p i r o g y r a , Z y g n e m a , V a u c h e r i a u s w . ) n u r i m f e r t i l e n Z u s t a n d i d e n t i f i z i e r e n . M i t e i n e r Züchtung i m L a b o r a t o r i u m k a n n m a n m a n c h m a l e i n e n s e x u e l l e n F o r t p f l a n z u n g s p r o z e s s h e r v o r r u f e n , d e r E r f o l g i s t a b e r u n s i c h e r . Während d e r F o r s c h u n g h a b e i c h e r f a h r e n , da s s m a n a n e i n i g e n S t e l l e n i m W a s s e r f e r t i l e Fäden f i n d e n k a n n , o b w o h l d i e übe rwiegende M e h r h e i t d e r A l g e n s t e r i l s i n d . M a n k a n n m i t e i n e m k l e i n e n M i k r o s k o p u m d e n H a l s , m i t d e n n ö ­t i g s t e n U n t e r s u c h u n g s - u n d S a m m l u n g s r e q u i s i t e n ausgerüs te t i n l a n g e n G u m -

F i g u r enerklâ'rung - Á b r a m a g y a r á z a t : 1 . C a l o t h r i x f u s c a , 2 - 3 . C h l o r o c h y t r i u m l e m n a e , 4 . C o s m a r i u m r e n i f o r m e , 5. C o s m a r i u m s e x a n g u l a r e f . m i n i m a , 6 - 1 0 . C y l i n d r o s p e r m u m s t a g h a l e , 1 1 . G l o e o -t r i c h i a n a t a n s . 12 . Q s c i l l a t o r i a l i m n o s a , 13. S t a u r a s t r u m p u n c t u l a t u m , 14 . L y n g b y a a e s t u a r i i , 15 . N o s t o c s p h a e r i c u m , 1 6 - 1 7 . O e d o g o n i u m l a t u m n i a r u m .

Page 3: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih
Page 4: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih

m i s t i e f e l n e i n e n t r e i b e n d e n A l g e n r a s e n S c h r i t t für S c h r i t t d u r c h s t u d i e r e n , u m f e r t i l e E x e m p l a r e z u f i n d e n . M i t d i e s e r M e t h o d e k a n n m a n d i e M e n g e d e r über­f lü s s igen P r o b e n (d ie s t e r i l e s , h i e d u r c h u n d e t e r m i n i e r b a r e s M a t e r i a l e n t h a l ­t e n ) w e s e n t l i c h v e r r i n g e r n . D i e s e r V o r t e i l i s t n i c h t zu un te r schä tzen , d a m a n s i c h m i t d e n P r o b e n a u f d e m Rücken über S t o c k u n d S t e i n d u r c h a r b e i t e n m u s s . D i e F i x i e r u n g d e s M a t e r i a l s w u r d e a n O r t u n d S t e l l e m i t F o r m o l durchgeführt . D i e P r o b e n s i n d i n d i e A l g e n s a m m l u n g des U n g a r i s c h e n N a t u r w i s s e n s c h a f t l i ­c h e n M u s e u m s e i n g e r o d n e t .

D i e L i s t e d e r d e t e r m i n i e r t e n A l g e n

D i e Aufzählung d e r e i n z e l n e n T a x a i s t i n n e r h a l b d e r S tämme i n a l p h a b e t i s c h e r R e i h e n f o l g e a n g e g e b e n .

C Y A N O P H Y T A

1 . C a l o t h r i x f u s c a ( K G . ) B O R N , e t F L A H . ( F i g . 1 ) .

D i e s e B l a u a l g e w u r d e i n d e r G l o e o t r i c h i a - G a l l e r t e ge funden . S e l t e n . N a g y i v á n ( d ) . ( D i e i n K l a m m e r n g e s e t z t e n B u c h s t a b e n w e i s e n a u f d i e Anführung d e r F u n d o r t e h i n , Se i t e 18 . )

2 . C v l i n d r o s p e r m u m s t a g n a l e ( K G . ) B O R N , e t F L A H . ( F i g . 6 - 1 0 ) .

D i e Z e l l m a s s e s i n d e i n w e n i g g r ö s s e r , w i e gewöhnl i ch , L ä n g e 5 - 1 0 , B r e i t e 5 -6 ( i m ( F E L F Ö L D Y : 1972 : 4 - 6 x 3, 8 - 4 , 5 ) . D i e t e r m i n a l e H e t e r o C y s t e n s i n d w a l z e n f ö r m i g - e l l i p s o i d i s c h b i s k u g e l f ö r m i g , m i t e i n e r B r e i t e v o n 8 j i m ( F i g . 8 - 1 0 ) , d . h . s i e s i n d b r e i t e r w i e i m a l l g e m e i n e n ( F E L F Ö L D Y 1972 : 1 0 - 1 2 x x 7 - 7 , 5 lim). D i e S p o r e n s i n d k ü r z e r : 3 0 - 2 5 x 1 0 - 1 5 f i m . D i e s e A r t i s t s e h r v a r i a b e l , e b e n d e s h a l b b i e t e n d i e aufgeführten A b w e i c h u n g e n k e i n e n G r u n d z u r A u f s t e l l u n g e i n e s n e u e n T a x o n s . D a s L a g e r b e s i t z t e i n e türkisblaue F a r b e , d i e G a l l e r t e a m R a n d e m i t b r a u n e m S t i c h . D i e K o l o n i e i s t w e i c h , d i e Fäden r e i ­c h e n aus d e r G a l l e r t e n i c h t h e r a u s . D i e H e t e r o C y s t e n s i n d p e l z a r t i g v o n f a d e n ­f ö r m i g e n B a k t e r i e n b e d e c k t . D e r O r g a n i s m u s l e b t e a m R a n d e d e r K l e i n g e -w a s s e r b e i N a g y i v á n (e ) u n d b e i K i s k ö r e ( g ) .

3. G l o e o t r i c h i a n a t a n s ( H E D W . ) R A B H . ( F i g . 11 ) .

D i e M a s s e s t i m m e n g u t m i t d e n e n d e r L i t e r a t u r übere in . M a n k a n n m a n c h m a l a u f d e n H e t e r o C y s t e n e i n e e q u a t o r i a l e F a l t e b e o b a c h t e n . I m L a g e r s i n d o f t K a l k k r i s t a l l e z u f i n d e n . D i e s e A l g e h a t s i c h i n d e r F o r m v o n f e s t e n , b r a u n -

F i g u r e n e r k l ä r u n g - Á b r a m a g y a r á z a t : 1 8 - 2 0 . P e r i d i n i u m w i l l e i f . s t a g n a l e , 2 1 . S p i r o g y r a d e c i m i n a , 2 2 . S p i r o g y r a n e g l e c t a , 2 3 . S p i r o g y r a e l l i p s o s p o r a , 2 4 . Z y g n e m a c y a n e u m , 2 5 . V a u c h e r i a

u n c i n a t a

Page 5: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih
Page 6: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih

l i chgrünen , p a a r Z e n t i m e t e r g r o s s e n L a g e r n a n C e r a t o p h v l l u m d e m e r s u m , L . u n d an a n d e r e n W a s s e r m a k r o p h y t e n f e s t g e s e t z t . Später l o s g e r i s s e n k a n n d i e h o h l e K o l o n i e d i e G r ö s s e e i n e r F a u s t e r r e i c h e n . D i e s e a n a l l e n R e i s f e l d e r n g e m e i n e B l a u a l g e i s t a u c h a n d e r H o r t o b á g y P u s s t a häuf ig: U j s z e n t m a r g i t a (a ) , C s e r e p e s ( c ) , N a g y i v á n ( d , e ) , K i s k ö r e ( g ) .

4 . L y n g b y a a e s t u a r i i L I E B M . ( F i g . 14) .

D i e M a s s e w e i c h e n v o n d e n üblichen W e r t e n n i c h t a b . D i e D i c k e d e r G a l l e r t ­s c h e i d e w a n d be t r äg t 2 - 2 , 6 / u m , endwärts s i c h ve r jüngend , m i t s e h r s t a r k e r K a l k i n k r u s t a t i o n . F u n d o r t : K u n m a d a r a s ( f ) .

5. No s t o c l i n c k i a ( R O T H . ) B O R N , e t F L A H .

D i e Fäden s i n d d i c h t v e r w o r r e n . D i e B r e i t e d e r Z e l l e n e r r e i c h t a u c h 5 M m . D i e S p o r e n s i n d 5-6 M m b r e i t , d . h . u m e i n e s / i m s c h m a l e r w i e gewöhnl ich . N a g y i v á n ( e ) .

6. N o s t o c s p h a e r i c u m V A U C H . ( F i g . 15 ) .

S t i m m t i n a l l e n w e s e n t l i c h e n E i g e n s c h a f t e n m i t d e n L i t e r a t u r a n g a b e n übere in . E i n A b s c h n i t t d e r Fäden k a n n m i t e i n e r G a l l e r t s c h n u r e r s e t z t w e r d e n . Seh r o f t g e f u n d e n b e i N a g y i v á n ( d ) .

7. Q s c i l l a t o r i a l i m o s a A G H . ( F i g . 1 2 ) .

F a d e n d i c k e 1 2 - 1 3 / i m , Z e l l ä n g e 2 - 4 M m - D i e g e w ö l b t e W a n d d e r E n d z e l l e i s t e i n w e n i g v e r d i c k t . D e r O r g a n i s m u s w a r a u f d e r W a s s e r o b e r f l ä c h e s c h w e ­b e n d i n d e r F o r m v o n h a u t a r t i g e n B e w u c h s l a p p e n , d i e v o m s a n d i g e n B o d e n a u f g e r i s s e n w a r e n . U j s z e n t m a r g i t a ( b ) . K O L h a t s i e f rüher ( 1 9 5 6 ) a u f d e n R e i s f e l d e r n n a m e n s B o r z a s i n d e r Nähe v o n N a g y i v á n g e f u n d e n .

8. P s e u d a n a b a e n a c a t e n a t a L A U T E R B .

D i e Blaugrüne Z e l l e n s i n d 3 - 5 M m l a n g , u n d s c h m ä l e r ( 1 - 1 , 5 M m ) a l s g e ­wöhnl ich . A n e i n e m a u f g e g e b e n e n R e i s f e l d (e ) b e i N a g y i v á n , g e s e l l i g m i t d e r s c h o n erwähnten (2 . ) C y l i n d r o s p e r m u m - A r t .

E U G L E N O P H Y T A

9. L e p o c i n c l i s o v u m ( E H R . ) L E M M .

D i e s e r O r g a n i s m u s i s t a l s B i o i n d i k a t o r d e r s a u e r e n G e w ä s s e r zu b e t r a c h t e n . E r l e b t e m i t P e r i d i n i u m ( 1 1 . ) b e i U j s z e n t m a r g i t a (b) v e r g e s e l l s c h a f t e t .

C H R Y S O P H Y T A

10. H a n t z s c h i a a m p h y o x i s ( E H R . ) GR U N . f . c a p i t a t a O . M Ü L L .

D i e M e r k m a l e w e i c h e n v o n d e n üblichen n i c h t ab . D i e A l g e k o m m t s e h r o f t v o r ,

22

Page 7: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih

a u f d e m G r u n d d e r K l e i n g e w ä s s e r b e i N a g y i v á n ( d ) .

P Y R R Q P H Y T A

1 1 . P e r i d i n i u m w i l l e i H U I T F . - K A A S f . s t a g n a l e L I N D E M . ( F i g . 1 8 - 2 0 ) .

D i e Z e l l e n s i n d d o r s i v e n t r a l a b g e p l a t t e t . L ä n g e : 3 8 - 5 2 um, B r e i t e : 3 2 - 5 0 M m , D i c k e : 2 8 - 3 0 u m . D i e i s o l i e r t e b z w . a b m a z e r i e r t e R a u t e n p l a t t e i s t

k a u m l ä n g e r a l s b r e i t : L ä n g e 2 2 , 5, B r e i t e 20 y m b e i e i n e r 4 7 , 5 u m l a n g e n Z e l l e . D e s h a l b i s t d i e s e A l g e v o n P e r i d i n i u m v o l z i i L E M M . n u r s c h w e r z u u n t e r s c h e i d e n . D i e h y a l i n e n K ä m m e k a n n m a n n u r a n d e r Z e l l k o n t u r w a h r ­n e h m e n . D i e P l a t t e n s i n d a r e o l i e r t , d i e e i n z e l n e n K a m m e r n s i n d e t w a 2 u m b r e i t . Täfe lung E p i v a l v a : 7 P r ä ä q u a t o r i a l p l a t t e n , 1 R a u t e n p l a t t e , 2 v e n t r a l e A p i k a i p l a t t e n , 3 m e d i a n e A p i k a l p l a t t e n , 1 d o r s a l e A p i k a l p l a t t e ( s . F i g . 1 8 ) ; H y p o v a l v a : 5 Pos t äqua to r i a lp l a t t en , 2 A n t a p i k a l p l a t t e n ( F i g . 2 0 ) . D i e s e A r t b e ­s i t z t e i n e s e h r g r o s s e Anpassungs fäh igke i t , b e s i e d e l t d i e v e r s c h i e d e n s t e n B i o ­t o p e n . F u n d o r t : U j s z e n t m a r g i t a ( b ) , v e r g e s e l l s c h a f t e t m i t S p i r o g y r a d e c i m i n a , Q s c i l l a t o r i a l i m o s a , Z y g n e m a sp . ( s t e r i l ) u n d L e p o c i n c l i s o v u m . D e r i n d i e s e m Bächle in m a s s e n h a f t ge fundene O r g a n i s m u s i s t b i s h e r v o n U n g a r n n i c h t b e -k a n n t g e g e b e n ( H O R T O B A G Y I m s c r . ) . B e i d e r Auf lösung des Z e l l i n h a l t e s h a b e i c h a n s t a t t d e r k l a s s i s c h e n J a v e l - L a u g e - M e t h o d e m i t d e m b i o l o g i s c h a k t i v e n W a s c h m i t t e l B i o p o n (enthält das e i w e i s a b b a u e n d e E n z y m v o n B a c i l l u s s u b t i l i s ) gu te E r f a h r u n g e n e r w o r b e n . E i n e a n d e r e M e t h o d e , d i e e i n f a c h e P l a s m o l y s i s m i t g e s ä t t i g t e r Zucke r lö süng , h a t s i c h i h r e r S c h n e l l h e i t w e g e n n o c h e r f o l g ­r e i c h e r e r w i e s e n .

C H L O R O P H Y T A

12 . C h l o r o c h y t r i u m l e m n a e C O H N ( F i g . 2 - 3 ) .

E n d o p h y t i s c h i m P a r e n c h y m a - G e w e b e d e r u n t e r g e t a u c h t e n W a s s e r l i n s e , L e m -na t r i s c u l c a L . , Z e l l m a s s e n : 7 5 - 8 7 x 3 7 - 5 0 y m . N u r e i n e i n z i g e s M a l g e ­f u n d e n , N a g y i v á n ( d ) , S e p t e m b e r .

13. C o s m a r i u m r e n i f o r m e ( R A L F S ) A R C H . ( F i g . 4 ) .

Z e l l m a s s e 3 7 - 4 2 x 3 0 - 3 4 u m , d . h . d i e Z e l l e n s i n d k l e i n e r a l s i m a l l g e m e i ­n e n . N a g y i v á n ( d ) , n i c h t s e l t e n .

14 . C o s m a r i u m s e x a n g u l a r e L U N D f . m i n i m a N O R D S T . ( F i g . 5 ) .

N o r m a l e G e s t a l t u n d G r ö s s e . N a g y i v á n ( d ) , häufig.

15. O e d o g o n i u m l a t u m n i a r u m W I T T R . ( F i g . 1 6 - 1 7 ) .

F a d e n d i c k e männl ich : 1 4 - 1 5, w e i b l i c h 1 6 - 1 9 u m . O o g o n i u m v e r k e h r t e i f ö r m i g , B r e i t e 3 8 - 4 2 , L ä n g e 4 8 - 5 8 ( i m ( d . h . l änge r a l s i n d e r A r t b e s c h r e i b u n g : 4 5 -- 5 1 u m , M R O Z I N S K A - W E B B 1 9 6 9 ) . D i e O o s p o r e n e t w a s m e h r h i n t e r e i n a n d e r a l s i n d e m erwähnten B e s t i m m u n g s b u c h : t y p i s c h z u z w e i t , m a n c h m a l zu d r i t t , s e h r s e l t e n a l l e i n ( A r t b e s c h r e i b u n g : a l l e i n , s e l t e n zu z w e i t ) . A n t h e r i d i e n 2 - 5

Page 8: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih

h i n t e r e i n a n d e r , B r e i t e 1 2 - 1 6 , L ä n g e 4 - 6 u m ( A r t b e s c h r e i b u n g : 7 - 1 0 u m ) . D i e Fäden s i n d d i c h t m i t K a l k i n k r u s t i e r t . M a s s e n h a f t b e i K u n m a d a r a s ( f ) i m J u n i a u f t r e t e n d , v e r g e s e l l s c h a f t e t m i t V a u c h e r i a u n c i n a t a , L y n g b y a a e s t u a r i l . D i e A n g a b e i s t n e u für d i e A l g e n f l o r a U n g a r n s ( H O R T O B Á G Y I m s c r . ) .

16. S p i r o g y r a e l l i p s o s p o r a T R A N S E A U ( F i g . 2 3 ) .

F a d e n d i c k e 1 3 5 - 1 5 5 um» i n d e n Z e l l e n 5 - 7 C h r o m a t o p h o r e n , d i e Z y g o t e n s i n d k l e i n e r a l s übl ich: 8 7 - 1 3 5 x 7 8 - 1 5 5 u m , e l l i p s o i d i s c h , g e l e g e n t l i c h K u g e l f ö r ­m i g $ 130 u m . W i e d a s früher ( H A J D U 1 9 7 4 ) b e i m S p i r o g y r a c r a s s o i d e a T R A N S E A U z u b e w e i s e n g e l u n g e n i s t , b i l d e t d i e Sporenlänge e i n u n s i c h e r e s t a x o n o m i s c h e s M e r k m a l . H i e r v a r i i e r t d i e s e s M a s s a u c h be t räch t l i ch ( C V 2 7 , 4 % b e i n 3 2 ) . I n d e r U m g e b u n g v o n N a g y i v á n t r e i b e n g r o s s e W a t t e n d i e s e r S p i r o g y r a - A r t i n d e n T ü m p e l ( d ) . K o n j u g a t i o n g e g e n E n d e A p r i l f e s t g e s t e l l t . Z u m e r s t e n M a l ( H O R T O B Á G Y I m s c r . ) i n U n g a r n g e f u n d e n .

17. S p i r o g y r a d e c i m i n a ( M Ü L L . ) K Ü T Z . ( F i g . 2 1 ) .

F a d e n d i c k e 3 0 - 3 5 u m , m i t e i n e m ( s e l t e n 2 ) C h r o m a t o p h o r . N u r d i e a u f ­n e h m e n d e Z e l l e n s i n d a n d e r K o p u l a t i o n s S e i t e e i n w e n i g a n g e s c h w o l l e n . Z u d i e ­s en A n s c h w e l l u n g h a t d i e abgebende Z e l l e e i n e K o p u l a t i o n s k a n a l w a c h s e n l a s ­s e n . E l l i p s o i d i s c h e Z y g o t e n : 4 2 - 8 0 x 3 0 - 3 5 u m . V a r i a t i o n s k o e f f i z i e n t d e r Sporen länge C V 2 4 % , n 2 6 . M a s s e n h a f t i m G r a b e n b e i U j s z e n t m a r g i t a ( b ) . K o n j u g a t i o n i m A p r i l g e s e h e n . D i e s e i n U n g a r n o f t v o r k o m m e n d e A r t w u r d e v o n K O L ( 1 9 5 6 ) i m G e b i e t des h e u t i g e n N a t i o n a l p a r k e s , a u f d e n R e i s f e l d e r n B o r z a s g e f u n d e n .

18 . S p i r o g y r a n e g l e c t a ( H A S S . ) K Ü T Z . ( F i g . 2 2 ) .

D i e Fäden s i n d 5 7 - 6 2 u m b r e i t , m i t e b e n e n Que rwänden u n d 2 - 3 C h r o m a t o ­p h o r e n . M e s o s p o r g l a t t , b r a u n , d i c k . D i e Z y g o t e n s i n d e l l i p t i s c h - k u g e l f ö r m i g , 5 2 - 6 7 x 5 7 - 1 0 0 ( 1 5 0 ) u m . D i e Sporen länge v a r i i e r t i m b e t r ä c h t l i c h e m M a s s e ( C V 29 , 6 ; n 2 4 ) . A u f d e r F i g u r 22 s i n d d i e b e o b a c h t e t e n z w e i E x t r e m f ä l l e a b g e ­b i l d e t : e i n e k u g e l f ö r m i g e S p o r e m i t e i n e m D u r c h m e s s e r v o n 62 u m u n d e i n e l a n g e e l l i p s o i d i s c h e S p o r e : 100 x 57 u m . K o n j u g a t i o n i m J u n i b e o b a c h t e t . C s e r e p e s ( c ) . D i e s e i n U n g a r n m e h r m a l s g e f u n d e n e A r t l e b t e h i e r i n d e r G e ­s e l l s c h a f t e i n e r n e u e n A r t : S p i r o g y r a k o l a e H A J D U ( H A J D U 1 9 7 5 ) .

19 . S t a u r a s t r u m p u n c t u l a t u m B R É B . ( F i g . 1 3 ) .

K e i n e b e s o n d e r e n A b w e i c h u n g e n v o n d e r A r t b e s c h r e i b u n g w a h r z u n e h m e n . I m S e p t e m b e r k o m m t d i e s e r O r g a n i s m u s s e h r o f t b e i N a g y i v á n (d) v o r .

2 0 . V a u c h e r i a u n c i n a t a K Ü T Z . ( F i g . 2 5 ) .

D i e 1 3 0 - 1 7 0 y m b r e i t e S c h l a u c h e s i n d s t a r k K a l k i n k r u s t i e r t . D i e c h a r a k t e r i ­s t i s c h e n z u s a m m e n g e s e t z t e n G e s c h l e c h t s o r g a n e s i n d 6 0 - 6 5 u m b r e i t , b e i d e r B a s i s g e m e s s e n . K u n m a d a r a s ( f ) , K i s k ö r e ( g ) . D i e s e A n g a b e n s i n d d i e e r s t e n für d i e A l g e n f l o r a U n g a r n s ( H O R T O B Á G Y I m s c r . ) .

2 1 . Z y g n e m a c v a n e u m C Z U R D A ( F i g . 2 4 ) .

F a d e n d i c k e 3 0 - 3 2 , 5 u m , K o p u l a t i o n l e i t e r f ö r m i g , d i e Kopula t ionskanäle s i n d

Page 9: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih

k e g e l f ö r m i g u n d a n d e r S t e l l e d e s K o n t a k t e s i s t e i n e c h a r a k t e r i s t i s c h e E i n ­schnürung z u f i n d e n . D i e M e s o s p ó r f a r b e i s t ge lbgrün u n d h a t e i n e n S t i c h i n s B l a u e . D i e Z y g o t e n s i n d e l l i p s o i d i s c h : 3 9 - 4 2 x 3 0 - 3 1 n m . N a g y i v á n ( d ) , K o n ­j u g a t i o n g e g e n E n d e M ä r z b e o b a c h t e t .

Z u s a m m e n f a s s u n g

I n d e r e r s t e n A r b e i t d e r h i e r m i t b e g o n n e n e n a l g e n f l o r i s t i s c h e n S e r i e w e r d e n 2 1 , m e i s t e n s s c h w e r d e t e r m i n i e r b a r e A l g e n v o n 7 F u n d o r t e des N a t i o n a l p a r k s H o r t o b á g y m i t g e t e i l t . U n t e r d i e s e n s i n d 1 7 A n g a b e n für H o r t o b á g y u n d 5 (nähm-l i c h N o 1 1 , 15 , 16 , 2 0 , 2 1 ) für U n g a r n n e u . H i e r w u r d e n g e w i s s e A b w e i c h u n g e n v o n d e n A r t b e s c h r e i b u n g e n f e s t g e l e g t , u n d 25 F i g u r e n g e g e b e n .

H A J D U L . : Adatok Magyarország algaflórájához I .

A m o s t e l k e z d e t t a l g a f l o r i s z t i k a i t anu lmánysoroza t e l s ő r é s z é b e n a H o r t o b á g y i N e m z e t i P a r k 7 g y ű j t ő h e l y é r ő l 2 1 , többségében n e h e z e n m e g h a t á r o z h a t ó a lgát k ö z l ö k . E z e k közül 17 a H o r t o b á g y r a és 5 ( m é g p e d i g a 1 1 , 15 , 1 6 , 2 0 , 2 1 . s o r ­s z á m ú ) M a g y a r o r s z á g r a u j . 25 ábrá t és f a j l e i r á soka t a d v a k ö z ö l t e m a h a t á r o ­zókönyvek adatai tól különböző m o r f o l ó g i a i j e g y e k e t .

L I T E R A T U R - I R O D A L O M

E N T Z , G . j u n . ( 1 9 3 0 ) : P h a e n o l o g i s c h e A u f z e i c h n u n g e n u n d e i n i g e m o r p h o l o g i ­s che B e o b a c h t u n g e n an C h r y s o m o n a d e n . - F o l i a C r y p t . , 1 : 6 6 9 - 7 4 2 .

F E L F Ö L D Y , L . ( 1 9 7 2 ) : A K é k a l g á k ( C y a n o p h y t a ) k i s h a t á r o z ó j a . ( K l e i n e s B e ­s t i m m u n g s b u c h d e r B l a u a l g e n ) - V i z ü g y i H i d r o b i o l ó g i a 1 . B u d a p e s t , V I Z D O K , p . 1 - 2 5 7 .

H A J D U , L . ( 1 9 7 4 ) : F i l a m e n t o u s a l g a e f r o m t h e p o n d i n V á r o s l i g e t , B u d a p e s t - A n n . H i s t . - n a t . M u s . N a t . H u n g . , 6 6 : 5 5 - 5 8 .

H A J D U , L . ( 1 9 7 5 ) : N e u e T a x a u n d K o m b i n a t i o n e n b e i d e n Grüna lgen ( C h l o r o -p h y t a ) . - A n n . H i s t . - n a t . M u s . N a t . H u n g . ( I m D r u c k ) .

H O R T O B Á G Y I , T . ( 1 9 5 7 / a ) : A l g á k két h o r t o b á g y i ha las tóbó l ( A l g e n aus z w e i F i s c h t e i c h e n v o n H o r t o b á g y ) . - E g r i P e d . F ő i s k . Évk . , 3 : 1 - 4 8 .

H O R T O B Á G Y I , T . ( 1 9 5 7 / b ) : A H o r t o b á g y i H a l g a z d a s á g I - I I . és V I I . s zámú h a ­l a s t a v a i a lgáinak kvant i ta t ív v i z sgá l a t a (Quan t i t a t i ve A n a l y s e d e r A l g e n i n d e n F i s c h t e i c h e n I - I I . u n d V I I . d e r F i s c h e r e i w i r t s c h a f t H o r t o b á g y ) . -H i d r o l . K ö z l . , 3 7 : 2 8 9 - 3 0 5 .

Page 10: Angaben zur Algenflora Ungarns I. - publication.nhmus.hupublication.nhmus.hu/pdf/Studia/StudiaBotHung_1975_Vol_10_17.pdfter. Das Plankton ist hie hauptsächlicr arm, un durchd aktih

H O R T O B Á G Y I , T . ( 1 9 5 7 / c ) : K é t h o r t o b á g y i ha las tó a lgá inak k v a l i t a t í v a n a l i -z i s e ( Q u a l i t a t i v e A n a l y s e d e r A l g e n i n z w e i F i s c h t e i c h e n a n d e r H o r t o ­b á g y ) . - H i d r o l . K ö z l . , 3 7 : 1 -15 .

H O R T O B Á G Y I , T . m a n u s c r i p t : C a t a l o g u s A l g a r u m H u n g á r i á é . K O L , E . ( 1 9 5 6 ) : C o m p a r a t i v e a l g o l o g i c a l and h y d r o b i o l o g i c a l s t u d i e s i n r i c e

f i e l d s i n H u n g a r y . - A c t a B o t . H u n g . , 2 : 3 0 9 - 3 6 3 . M R O Z I N S K A - W E B B , T . ( 1 9 6 9 ) : O e d o g o n i a l e s . F l o r a Síodkowodna P o l s k i 1 1 .

K r a k o w , p . 1 - 6 5 9 .

V A R G A , L . ( I 9 6 0 ) : E g y h o r t o b á g y i deg radá l t ( s z o l o g y o s o d o t t ) s z o l o n y e c t a l a j mikrofauná já ró l ( U b e r d i e M i k r o f a u n a e i n e r d e g r a d i e r t e n S o l o n i e z b o d e n i n Hor tobágy . ) - A g r o k é m . és T a l a j t a n , 9 : 2 3 7 - 2 4 4 .

A n g e k o m m e n : 7. I . 1 9 7 5 .

D r . L A J O S H A J D U T e r m é s z e t t u d o m á n y i M ú z e u m

N ö v é n y t á r a H - 1 1 4 6 B u d a p e s t

Vajdahunyadvár


Recommended