View
254
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Arbeitsrechtliches Formular- und Verfahrenshandbuch
Bearbeitet vonGünter Schaub, Dr. Peter Schrader, Dr. Gunnar Straube, Dr. Hinrich Vogelsang, Jens Siebert, Tina Thoms,
Dr. Rhea-Christina Klagges, Nancy Novak
12. Auflage 2017. Buch inkl. Online-Nutzung. Rund 1000 S. Mit Freischaltnummer zum Herunterladen derVertragsmuster in Dateiform (ohne Anmerkungen). Gebunden
ISBN 978 3 406 70290 7Format (B x L): 16,0 x 24,0 cm
Recht > Arbeitsrecht > Arbeitsrecht allgemein, Gesamtdarstellungen
Zu Leseprobe und Sachverzeichnis
schnell und portofrei erhältlich bei
Die Online-Fachbuchhandlung beck-shop.de ist spezialisiert auf Fachbücher, insbesondere Recht, Steuern und Wirtschaft.Im Sortiment finden Sie alle Medien (Bücher, Zeitschriften, CDs, eBooks, etc.) aller Verlage. Ergänzt wird das Programmdurch Services wie Neuerscheinungsdienst oder Zusammenstellungen von Büchern zu Sonderpreisen. Der Shop führt mehr
als 8 Millionen Produkte.
Schaub/Schrader/Straube/Vogelsang
Arbeitsrechtliches Formular- und Verfahrenshandbuch
29-06-17 18:55:51 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
ArbeitsrechtlichesFormular- und
VerfahrenshandbuchBegründet von
Dr. h.c. Günter Schaub ✝Vorsitzender Richter am Bundesarbeitsgericht a. D.
Bearbeitet von
Dr. Peter SchraderFachanwalt für Arbeitsrecht
Lehrbeauftragter der Gottfried Wilhelm Leibniz Universität Hannover
Dr. Gunnar Straube Dr. Hinrich VogelsangFachanwalt für Arbeitsrecht Richter am Bundesarbeitsgericht
Unter Mitarbeit von
Jens Siebert Tina ThomsFachanwalt für Arbeitsrecht Fachanwältin für Arbeitsrecht
Lehrbeauftragter der Hochschule Hannover
Dr. Rhea-Christina Klagges Nancy NovakFachanwältin für Arbeitsrecht Fachanwältin für Arbeitsrecht
Lehrbeauftragte der Hochschule Hannover
Maike MahlerRechtsanwältin und Bankkauffrau
12., neu bearbeitete Auflage 2017
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
Zitiervorschlag:SchaubArbRFV-HdB/Bearbeiter [Kapitel, zB A] Rn. …
www.beck.de
ISBN 978 3 406 70290 7
© 2017 Verlag C.H. Beck oHGWilhelmstraße 9, 80801 MünchenDruck: Kösel GmbH & Co. KG
Am Buchweg 1, 87452 Altusried-Krugzell
Satz: Meta Systems Publishing & Printservices GmbH, Wustermark
Gedruckt auf säurefreiem, alterungsbeständigem Papier(hergestellt aus chlorfrei gebleichtem Zellstoff)
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
Vorwort
Nunmehr liegt die 12. Auflage des Arbeitsrechtlichen Formular- und Verfahrens-handbuches vor. Seit der letzten Auflage hat sich viel getan, sowohl in Gesetzgebungwie auch in Rechtsprechung. Dies hat dazu geführt, dass sich eine Vielzahl von Mus-tern und Entwürfen geändert hat und angepasst werden musste.
Wie immer wurde der bewährte Aufbau beibehalten. Ergänzt und erweitert wurdendie den Mustern vorangestellten Erläuterungen und Verweise, um die Gestaltungs-möglichkeiten, aber auch die praktische Bedeutung zu unterstreichen.
Auch die 12. Auflage erscheint gemeinsam mit dem Arbeitsrechts-Handbuch. Diewechselseitige Bezugnahme in beiden Werken ermöglicht dem Bearbeiter eine effizi-entere und optimale Nutzung beider Werke, der beide im aktualisierten Zustand vor-finden und nutzen kann.
Alle Verfasser danken wieder einmal Frau Schöberl vom Verlag C.H.Beck oHG fürdie Betreuung des Manuskriptes. Sie hat gerade diesmal sehr viel Arbeit und Mühemit uns gehabt. Diese hat sich aber gelohnt!
Hannover/Erfurt, im Mai 2017 Die Verfasser
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
Inhaltsübersicht
Inhaltsverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IXAbkürzungsverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXILiteraturverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXV
A. Individualarbeitsrecht
1. Teil. Begründung des Arbeitsverhältnisses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Teil. Arbeitsvertrag .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143. Teil. Das laufende Arbeitsverhältnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2244. Teil. Beendigung des Arbeitsverhältnisses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
B. Kollektivarbeitsrecht
1. Teil. Bildung einer betriebsverfassungsrechtlichen Vertretung ... . . . . . . . . . . . . . . 3732. Teil. Beschlussfassung des Betriebsrats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3853. Teil. Allgemeine Rechte des Betriebsrats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3894. Teil. Mitbestimmung in personellen Angelegenheiten ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4225. Teil. Mitbestimmung in sozialen Angelegenheiten ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4486. Teil. Freiwillige Mitbestimmung (§ 88 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6137. Teil. Mitbestimmung in wirtschaftlichen Angelegenheiten ... . . . . . . . . . . . . . . . . . 6178. Teil. Einigungsstelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6779. Teil. Kündigung von Arbeitsverhältnissen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68810. Teil. Tarifverträge zur Beschäftigungssicherung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69811. Teil. Tarifverträge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717
C. Verfahrensrecht
1. Teil. Urteilsverfahren erste Instanz ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7592. Teil. Urteilsverfahren Berufungsinstanz ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8583. Teil. Nichtzulassungsbeschwerde ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8664. Teil. Urteilsverfahren Revisionsinstanz ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8765. Teil. Arrest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8826. Teil. Beschlussverfahren ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8907. Teil. Gerichtliche Verfügungen und Entscheidungen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 926
Stichwortverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 967
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
Inhaltsverzeichnis
Abkürzungsverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXILiteraturverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXV
A. Individualarbeitsrecht1. Teil. Begründung des Arbeitsverhältnisses
I. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Anbahnungsverhältnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Anforderungsprofil an die zu besetzende Stelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24. Stellenausschreibung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25. Einladung zum Vorstellungsgespräch ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46. Dokumentation des Bewerbungsgespräches .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57. Fragenkatalog ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68. Personalfragebogen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69. Eignungsuntersuchungen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1010. Datennutzung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II. Ausgang Anbahnungsverhältnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121. Einfühlungsverhältnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122. Absage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2. Teil. ArbeitsvertragI. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1. Form .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172. Nachweisgesetz .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173. AGB-Kontrolle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184. AGG-Kontrolle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
II. Allgemeine Arbeitsvertragsbedingungen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232. Anschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233. Beschäftigungsbeginn ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234. Befristung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245. Anrechnung Betriebszugehörigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266. Probezeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277. Tätigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288. Arbeitszeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309. Vergütung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3110. Über- und Mehrarbeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3711. Abtretungsverbote und Lohnpfändung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3912. Arbeitsverhinderung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4013. Entgeltfortzahlung im Krankheitsfall . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4114. Urlaub ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4215. Verschwiegenheit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4416. Wettbewerbsverbot .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4617. Nebentätigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4818. Vertragsstrafe .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4919. Kündigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5120. Freistellung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5221. Altersgrenzen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
X Inhaltsverzeichnis
22. Vorschüsse und Darlehen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5523. Bezugnahme auf Tarifverträge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5524. Ehrenamtliche Tätigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5725. Rückzahlung Fortbildungskosten ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5826. Dienstwagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6027. Internet und E-Mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6328. Telefonate .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6529. Foto ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6630. Leitende Angestellte .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6731. Annahme von Geschenken ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6832. Ausschlussfristen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6933. Schriftformklausel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7134. Change of Control .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7235. Sabbatical . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7436. Salvatorische Klausel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
III. Muster: Arbeitsverträge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
IV. Besondere Arbeitsvertragsbedingungen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 891. Einführung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 892. Entsendungsvertrag .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903. Fremdsprachige Verträge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 984. Betriebliche Altersversorgung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1045. Altersteilzeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1226. Teilzeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1277. Abrufarbeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1328. Geringfügige Beschäftigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1389. Sexuelle Dienstleistung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14210. Widerspruch gegen Weiterbeschäftigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14811. Prozessrechtsverhältnis/Weiterbeschäftigung nach Ablauf der Kündi-
gungsfrist . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14812. Wiedereingliederungsvertrag nach § 74 SGB V .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
V. Dienstverträge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1521. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1522. Vorstand und Geschäftsführer .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1523. Rechtliche Besonderheiten von Dienstverträgen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1524. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1595. Freie Mitarbeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1766. Beauftragte .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1967. Arbeitnehmerüberlassung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
3. Teil. Das laufende Arbeitsverhältnis
I. Einführung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225II. Änderungen des Arbeitsvertrages .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
1. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2252. Änderungskündigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2263. Änderungsvertrag .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
III. Teilzeitantrag des Arbeitnehmers .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2291. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2292. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
IV. Betriebsübergang ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2311. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2312. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XIInhaltsverzeichnis
V. Pflichtverletzungen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2421. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2422. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
VI. Urlaub ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2451. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2452. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
VII. Erkrankung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2481. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2482. Krankheit und Entgeltfortzahlungsgesetz .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2483. Versuch der Wiedereingliederung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2514. Betriebliches Eingliederungsmanagement .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
VIII. Schwangerschaft/Elternzeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2811. Mutterschutz .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2812. Neufassung des MuSchG zum 1.1.2018 ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2823. Elternzeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2834. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
IX. Direktionsrecht .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2871. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2872. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
X. Geltendmachung leidensgerechter Beschäftigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2891. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2892. Muster: Geltendmachung Anspruch auf leidensgerechte
Beschäftigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290XI. Lohnpfändung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
1. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2902. Formulare für Pfandgläubiger .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
XII. Geltendmachung von Ansprüchen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3031. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3032. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
4. Teil. Beendigung des Arbeitsverhältnisses
I. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3071. Kündigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3072. Aufhebungsvertrag .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3083. Befristung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3084. Tod des Arbeitnehmers .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3085. Anfechtung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3086. Wegfall der Geschäftsgrundlage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
II. Die unternehmerische Entscheidung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3081. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3082. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
III. Anhörung des Arbeitnehmers .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3191. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3192. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
IV. Kündigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3211. Einseitige empfangsbedürftige Willenserklärung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3212. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
V. Besonderer Kündigungsschutz .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3321. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3322. Schwerbehinderte und ihnen Gleichgestellte (§§ 85 ff. SGB IX 2001/
§§ 168 ff. SGB IX 2018) .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3323. Mutterschutz (MuSchG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3424. Elternzeit (§ 18 BEEG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XII Inhaltsverzeichnis
5. Pflegezeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3466. Betriebsverfassungsrechtliche Organe (§ 15 KSchG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
VI. Beendigungsvereinbarung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3491. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3492. Form .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3493. Aufhebungsverträge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3504. Abfindungsvergleich ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3585. Checkliste .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3606. Steuerrechtliche Behandlung der Abfindung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3617. Abfindung und Arbeitslosengeld ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
VII. Bescheinigungen bei Beendigung des Arbeitsverhältnisses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3671. Zeugnis .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3672. Bescheinigungen nach Ende des Arbeitsverhältnisses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
B. Kollektivarbeitsrecht
1. Teil. Bildung einer betriebsverfassungsrechtlichen Vertretung
I. Einleitung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3731. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3732. Voraussetzungen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
II. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3761. Muster: Information an den Arbeitgeber über die Einsetzung des
Wahlvorstandes .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3772. Muster: Anforderung von Unterlagen durch den Wahlvorstand ... . . . . . . 3773. Muster: Wahlausschreiben für die Wahl des Betriebsrats (normales
Wahlverfahren) .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3784. Muster: Bekanntmachung des Wahlergebnisses .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3815. Muster: Information an den Arbeitgeber über das Wahlergebnis . . . . . . . . 3816. Muster: Einladung zur konstituierenden Sitzung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3817. Muster: Wahlausschreiben vereinfachtes Wahlverfahren, einstufig .. . . . . . 382
2. Teil. Beschlussfassung des Betriebsrats
I. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385II. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
III. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3861. Muster: Beschluss des Betriebsrats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3862. Muster: Bildung von Ausschüssen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3873. Muster: Mitteilungsschreiben an den Arbeitgeber (§ 28 BetrVG) ... . . . . . 387
3. Teil. Allgemeine Rechte des Betriebsrats
I. Die Fortbildung des Betriebsrats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3891. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3902. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
II. Kosten des Betriebsrats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3931. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3932. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393
III. Betriebsversammlung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3951. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3952. Muster: Einladung zur Betriebsversammlung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
IV. Sprechstunden ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3961. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3962. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3963. Anrufung Einigungsstelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XIIIInhaltsverzeichnis
V. Beschwerderechte Arbeitnehmer ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3971. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3972. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
VI. Allgemeine Aufgaben (§ 80 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4021. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4022. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
VII. Hinzuziehung von Sachverständigen und sachkundigen Arbeitnehmern .. 4161. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4162. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
VIII. Gestaltung von Arbeitsplatz, Arbeitsablauf und Arbeitsumgebung (§§ 90,91 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4171. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4172. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
4. Teil. Mitbestimmung in personellen Angelegenheiten
I. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4221. Grundsätzliches .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4222. Personalplanung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4223. Stellenausschreibung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4224. Personalfragebogen, Formularverträge und Beurteilungsgrundsätze
(§ 94 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4235. Auswahlrichtlinie .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4236. Einstellung, Versetzung, Eingruppierung, Umgruppierung (§ 99
BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4237. Anhörung nach § 102 BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
II. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4241. Muster: Betriebsvereinbarung über Personalplanung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4242. Muster: Betriebsvereinbarung über Stellenausschreibungen (§ 93
BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4253. Muster: Betriebsvereinbarung über Beurteilungsgrundsätze und Leis-
tungsbeurteilung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4274. Muster: Auswahlrichtlinien ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4295. Muster: Betriebsvereinbarung über Bildungsmaßnahmen ... . . . . . . . . . . . . . 4346. Muster: Betriebsvereinbarung über die Berufsausbildung von Auszu-
bildenden ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4367. Muster: Betriebsvereinbarung über die berufliche Fortbildung ... . . . . . . . 4378. Muster: Betriebsvereinbarung über E-Learning ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4399. Muster: Betriebsvereinbarung über die Führung von Personalakten ... . 44110. Muster: Antrag auf Zustimmung zur Einstellung eines Arbeitneh-
mers (§ 99 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44311. Anhörung nach § 102 BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
5. Teil. Mitbestimmung in sozialen Angelegenheiten
I. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449II. Anrufung der Einigungsstelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
1. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4502. Muster: Anrufung der Einigungsstelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
III. Ordnung des Betriebes und des Verhaltens der Arbeitnehmer (§ 87Abs. 1 Nr. 1 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4511. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4512. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
IV. Beginn und Ende der täglichen Arbeitszeit (§ 87 Abs. 1 Nr. 2 BetrVG) ... 4951. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XIV Inhaltsverzeichnis
2. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497V. Verkürzung und Verlängerung der Arbeitszeit (§ 87 Abs. 1 Nr. 3
BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5051. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5052. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505
VI. Betriebsvereinbarung zur Auszahlung des Arbeitsentgeltes (§ 87 Abs. 1Nr. 4 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5131. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5132. Muster: Betriebsvereinbarung zur Auszahlung des Arbeitsentgeltes . . . . . 513
VII. Urlaubsgrundsätze und Urlaubsplan (§ 87 Abs. 1 Nr. 5 BetrVG) ... . . . . . . . . 5151. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5152. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
VIII. Technische Überwachungseinrichtungen (§ 87 Abs. 1 Nr. 6 BetrVG) ... . . . 5391. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5392. Nutzung von Internet, Intranet und E-Mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5403. Videoüberwachung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5454. Muster: Betriebsvereinbarung zur Einführung eines GPS-gestützten
Einsatzsteuerungsunterstützungssystems ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5495. Muster: Rahmenvereinbarung zur Weiterentwicklung EDV/IT ... . . . . . . 553
IX. Datenschutz und Dateneinsicht .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5561. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5562. Muster: Konzernbetriebsvereinbarung über Dateneinsicht bei DV-
Anlagen am Arbeitsplatz .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 558X. Regelung zum Arbeitsschutz (§ 87 Abs. 1 Nr. 7 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . 562
1. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5622. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563
XI. Mitbestimmung bei Sozialeinrichtungen (§ 87 Abs. 1 Nr. 8 BetrVG) ... . . . 5781. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5782. Muster: Betriebsvereinbarung zum Hilfsfonds für Notlagen ... . . . . . . . . . . 578
XII. Werkwohnungen (§ 87 Abs. 1 Nr. 9 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580XIII. Betriebliche Lohngestaltung (§ 87 Abs. 1 Nr. 10 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . 580
1. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5802. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
XIV. Mitbestimmung bei Leistungsentgelten (§ 87 Abs. 1 Nr. 11 BetrVG) ... . . . 607XV. Mitbestimmung beim betrieblichen Vorschlagswesen (§ 87 Abs. 1 Nr. 12
BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6071. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6072. Muster: Betriebsvereinbarung zu Verbesserungsvorschlägen ... . . . . . . . . . . . 607
XVI. Mitbestimmungsrecht bei der Gruppenarbeit (§ 87 Abs. 1 Nr. 13BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
6. Teil. Freiwillige Mitbestimmung (§ 88 BetrVG)
I. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613II. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
1. Muster: Betriebsvereinbarung über die Gewährung von Sterbebeihil-fen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
2. Muster: Betriebsvereinbarung zur Gewährung von Arbeitnehmerdar-lehen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
7. Teil. Mitbestimmung in wirtschaftlichen Angelegenheiten
I. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6171. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6172. Bestehender Betriebsrat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XVInhaltsverzeichnis
3. Schlechte wirtschaftliche Situation ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6184. Betriebsänderung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6185. Verfahren ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6206. Sanktionen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6217. Ergebnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
II. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6211. Muster: Verhandlungsangebot an den Betriebsrat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6212. Muster: Antwort des Betriebsrats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6223. Interessenausgleich ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6234. Sozialpläne ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6415. Abfindungsregelungen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666
III. Sonderfall: Betriebliche Bündnisse für Arbeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6691. Betriebliche Bündnisse .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6692. Gestaltungsmöglichkeiten ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6693. Muster: Zukunftsvertrag zur Sicherung des Standortes .. . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
8. Teil. EinigungsstelleI. Einsetzung der Einigungsstelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 677
1. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6772. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678
II. Verfahren der Einigungsstelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6801. Muster: Anschreiben eines Einigungsstellenvorsitzenden mit „Spielre-
geln“ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6802. Muster: Niederschrift der Einigungsstelle: Zeitpunkt einer Betriebs-
ratsschulung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6813. Ablehnung eines Vorsitzenden wegen Besorgnis der Befangenheit . . . . . . 6824. Sprüche der Einigungsstelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6835. Sozialpläne ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6846. Einstellung des Einigungsstellenverfahrens .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
9. Teil. Kündigung von ArbeitsverhältnissenI. Anhörung des Betriebsrats (§ 102 BetrVG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
1. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6882. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 689
II. Massenentlassung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6921. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6922. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
10. Teil. Tarifverträge zur BeschäftigungssicherungI. Vorbemerkung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
1. Allgemeines .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6982. Tarifvertragsparteien ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6983. Tariffähigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6984. Inhalt von Tarifverträgen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6995. Tarifverträge als Mittel zur Flexibilisierung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
II. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7001. Muster: Tarifvertrag zur Beschäftigungssicherung und zum Beschäfti-
gungsaufbau mit der Metall- und Elektroindustrie Baden-Württem-berg ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 700
2. Muster: Sanierungstarifvertrag Opel .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
11. Teil. TarifverträgeI. Allgemeines .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XVI Inhaltsverzeichnis
II. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7171. Muster: Manteltarifvertrag für die Beschäftigten in der niedersächsi-
schen Metallindustrie vom 17.10.1994 idF vom 8.7.2010, gültig ab1.8.2010 ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717
2. Muster: Anerkennungstarifvertrag .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7403. Muster: Haustarifvertrag .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 742
C. Verfahrensrecht
1. Teil. Urteilsverfahren erste Instanz
I. Zuständigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7601. Rechtsweg ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7602. Örtliche Zuständigkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766
II. Kündigungsschutzverfahren ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7681. Kündigungsschutzklage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7682. Kündigungsschutzklage mit Weiterbeschäftigungsantrag ... . . . . . . . . . . . . . . . 7723. Klageerwiderung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7794. Nachträgliche Zulassung der Kündigungsschutzklage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7885. Auflösungsantrag ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7916. Änderungskündigung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7957. Betriebsübergang ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8008. Wiedereinstellungsklage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8049. Insolvenz ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807
III. Einstweilige Verfügung auf Weiterbeschäftigung (Vollstreckung Weiter-beschäftigungstitel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8091. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8092. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8113. Vollstreckung des Weiterbeschäftigungstitels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
IV. Leistungsklagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8201. Arbeitsvergütung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8202. Zahlungsansprüche wegen Schmiergeld (und Auskunft) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8223. Entschädigungsanspruch gem. § 15 Abs. 2 AGG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8254. Nachteilsausgleichsansprüche gem. § 113 BetrVG (Ansprüche in der
Insolvenz) .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8285. Provision (Stufenklage) .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8326. Betriebsrente .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834
V. Befristungskontrollklage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8421. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8422. Muster: Befristungskontrollklage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 843
VI. Elementenfeststellungsklage (Klärung des Inhalts desArbeitsverhältnisses) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8451. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8452. Muster: Elementenfeststellungsklage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 845
VII. Versetzung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8471. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8472. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 847
VIII. Anfechtung eines Aufhebungsvertrages .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8501. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8502. Muster: Klage eines Arbeitnehmers auf Anfechtung eines Aufhe-
bungsvertrages .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 851IX. Zeugnisklage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 853
1. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8532. Muster: Zeugnisklage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 853
X. Entfernung einer Abmahnung aus der Personalakte .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 855
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XVIIInhaltsverzeichnis
1. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8552. Muster: Klage auf Entfernung einer Abmahnung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 855
2. Teil. Urteilsverfahren BerufungsinstanzI. Einlegung Rechtsmittel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 858
1. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8582. Muster: Berufungsschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 859
II. Anträge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8601. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8602. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 860
III. Begründung der Berufung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8601. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8602. Muster: Berufungsbegründungsschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 861
3. Teil. NichtzulassungsbeschwerdeI. Einlegung Rechtsmittel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 866
1. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8662. Muster: Nichtzulassungsbeschwerde ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 866
II. Begründung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8671. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8672. Grundsatzbeschwerde ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8673. Divergenzbeschwerde ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8704. Gehörsbeschwerde ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
III. Fortgang des Verfahrens .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 875
4. Teil. Urteilsverfahren RevisionsinstanzI. Einlegung Rechtsmittel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 876
1. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8762. Muster: Revisionsschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
II. Anträge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8771. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8772. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 878
III. Begründung der Revision ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8781. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8782. Muster: Revisionsbegründungsschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 879
5. Teil. ArrestI. Arrestverfahren ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 882
1. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8822. Muster: Arrestantrag ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 883
II. Arrestvollziehung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8871. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8872. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
6. Teil. BeschlussverfahrenI. Gesetzliche Vorgaben ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 890
II. Bestellung eines Wahlvorstands gem. § 17 Abs. 4 BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . . 8911. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8912. Muster: Antrag auf Bestellung eines Wahlvorstands .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 892
III. Wahlanfechtungsverfahren gem. § 19 BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8931. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8932. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XVIII Inhaltsverzeichnis
IV. Ausschluss eines Betriebsratsmitglieds gem. § 23 Abs. 1 BetrVG .... . . . . . . . . 9001. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9002. Muster: Antrag auf Ausschluss eines Betriebsratsmitglieds .. . . . . . . . . . . . . . . 901
V. Antrag auf Unterlassung gegen den Arbeitgeber gem. § 23 Abs. 3BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9031. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9032. Muster: Antrag auf Unterlassung gem. § 23 Abs. 3 BetrVG .... . . . . . . . . . . 904
VI. Erstattung von Schulungskosten gem. § 40 Abs. 1 BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . 9061. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9062. Muster: Antrag auf Erstattung von Schulungskosten ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 907
VII. Überlassung von sachlichen Hilfsmitteln gem. § 40 Abs. 2 BetrVG .... . . . . 9091. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9092. Muster: Antrag auf Überlassung von sachlichen Hilfsmitteln .. . . . . . . . . . . 910
VIII. Personelle Einzelmaßnahmen gem. §§ 99 ff. BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9121. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9122. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 913
IX. Zustimmungsersetzung gem. § 103 Abs. 2 BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9171. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9172. Muster: Antrag auf Zustimmungsersetzung gem. § 103 Abs. 2
BetrVG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 918X. Einigungsstelle .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 920
1. Grundlagen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9202. Muster .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 921
XI. Beschwerde ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 924
7. Teil. Gerichtliche Verfügungen und Entscheidungen
I. Erstinstanzliches Verfahren ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9271. Muster: Anberaumen der Güteverhandlung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9272. Muster: Streitigkeit aus einem bestehenden Berufsausbildungsverhältnis
(Anfrage nach § 111 Abs. 2 ArbGG) ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9293. Güterichterverfahren ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9294. (Un-)Zuständigkeit des Gerichts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9305. Muster: Anberaumen der Kammerverhandlung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9346. Muster: Einleitung des Beschlussverfahrens .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9357. Verfahrensverbindung und -abtrennung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9368. Beweisbeschluss mit Anordnung der schriftlichen Beantwortung der
Beweisfrage ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9369. Muster: Beschluss gem. § 356 ZPO (Zeugenladung nicht möglich) .. . . 93710. Beweisaufnahme durch Einholen eines Sachverständigengutachtens .. . 93711. Ausbleiben eines Zeugen ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93912. Muster: Beschluss gem. § 141 Abs. 3 iVm § 380 ZPO .... . . . . . . . . . . . . . . 94013. Muster: Zurückweisung eines Terminsverlegungsantrags .. . . . . . . . . . . . . . . 94014. Ausschluss der Öffentlichkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94115. Muster: Unterbrechung nach Insolvenzeröffnung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94216. Muster: Unterbrechung/Aussetzung nach Tod einer Partei . . . . . . . . . . . . . 94217. Muster: Aussetzung gem. § 98 Abs. 6 ArbGG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94318. Muster: Hinweis nach verspätetem Einspruch ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94319. Vergleich gem. § 278 Abs. 6 ZPO .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94420. Anfragen und Beschlüsse nach Erledigungserklärung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . 94521. Muster: Anfrage nach Klagerücknahme ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94722. Muster: Zurückweisung eines Antrags auf Wiedereröffnung der
mündlichen Verhandlung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94723. Anhörungsrüge ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 948
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
XIXInhaltsverzeichnis
24. Urteilsformeln; Beschlüsse im Beschlussverfahren ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 950II. Verfahren vor dem Landesarbeitsgericht .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 955
1. Verlängerung der Begründungs-/Beantwortungsfrist . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9552. Muster: Zurückweisung des Antrags auf Fristverlängerung ... . . . . . . . . . . . . 9553. Verspätete Berufungseinlegung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9554. Verspätete Beschwerdeeinlegung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9565. Verspätete Berufungsbegründung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9576. Nicht ordnungsgemäße Berufungsbegründung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9587. Nicht ordnungsgemäße Beschwerdebegründung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9588. Muster: Beschluss gem. § 516 Abs. 3 ZPO .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9599. Muster: Entscheidung im schriftlichen Verfahren ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95910. Urteilsformeln ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 960
III. Zwangsvollstreckung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9621. Beschluss nach § 62 ArbGG .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9622. Muster: Dinglicher Arrest, stattgebende Entscheidung ... . . . . . . . . . . . . . . . . . 9633. Muster: Beschlusstenor: Persönlicher Arrest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9644. Muster: Beschluss nach § 888 ZPO .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9645. Muster: Beschluss nach § 887 ZPO .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 965
Stichwortverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 967
29-06-17 18:55:52 2. AK Schaub u.a., Formular- u. VerfahrensHdb, 12.A. (Fr. Lacher)FORMUL EL12 Schaub_Formularbuch_A-12_druck.xml
Recommended