10 JAAR SAMENWERKEN AAN NIEUWE ENERGIE · Mission Statement BEON Biomassa is een belangrijke bron van duurzame energie in Oost Nederland. In de ... hier een voorbeeld van en het aantal

10 JAARSAMENWERKEN

AAN NIEUWE ENERGIE

COLOFON

10 jaar samenwerken aan nieuwe energie is een uitgave van Bio-Energiecluster Oost-Nederland.

Samenstelling en teksten: Frans Feil, Carmen Oude Wesselink

Vormgeving en illustraties: Drohm Design & Marketing

Fotografie: Deelnemers BEON, Frans Feil, Carmen Oude Wesselink, I-stockphoto.com

Drukwerk: Drukwerkdeal

© Bioenergiecluster Oost-Nederland, oktober 2018

www.bioenergieclusteroostnederland.nl

Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbe-

stand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op een andere manier, zonder

voorafgaande toestemming van BEON.

10 JAARSAMENWERKEN AAN

NIEUWE ENERGIE

Voorwoord 3

Inleiding 5

Historie 6

Deelnemers 10

Voorbeeldprojecten 12

Bio-energiedagen 22

Samenwerkingen 24

BEON in de pers 29

Toekomst 30

Dankwoord 33

Inhoud

34 10 JAAR SAMENWERKEN AAN NIEUWE ENERGIE

Tien jaar Bio-energiecluster betekent ook tien jaar goede samenwerking met de provincie Overijssel.

Het bio-energiecluster (BEON) is in 2008 opgericht en in datzelfde jaar tekende de provincie Overijssel

het eerste convenant met BEON. En hier is een hele goede reden voor. BEON helpt ons met haar

projecten onze energiedoelstelling te halen. En daarom steunen we dit cluster, waarin alle partijen

verenigd zijn die een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling en realisatie van bio-energieprojecten.

In Overijssel hebben we een forse doelstelling: in 2023 bedraagt het aandeel hernieuwbare energie

20% van de totale energieconsumptie. Dat halen we niet alleen met energiebesparing, zon- en wind

projecten. Op dit moment komt het grootste aandeel hernieuwbare energie in Overijssel uit biomassa.

Dat zegt iets over de grote rol die bio-energie op dit moment speelt. BEON is daarom een kernpartner

in de alliantie Nieuwe Energie Overijssel.

BEON is een slagkrachtige partner die geweldige innovaties kan lanceren: denk aan de pyrolysefabriek

in Hengelo. Maar ook het biogashubproject in Noord Deurningen en de ombouw van de Bio-

energiecentrale van Twence voor warmtelevering. Projecten waar BEON trots op kan zijn. Nu het

aandeel van bio-energie groeit, komen er ook nieuwe uitdagingen op ons af. Is er bijvoorbeeld

voldoende duurzame biomassa voor al onze wensen? Biomassa is naast brandstof namelijk ook een

grondstof voor andere producten. Biomassa als brandstof inzetten

willen we eigenlijk alleen daar waar geen andere alternatieven zijn om

fossiele energie te vervangen. Het Bio-energiecluster is al volop bezig

met dit vraagstuk en kijkt ook vooral naar combinaties van bio-energie

met andere energievormen. We hebben er alle vertrouwen in dat

BEON ook de komende jaren mooie prestaties gaat leveren.

Annemieke Traag

Gedeputeerde voor Energie, Milieu en Europa in Overijssel

Voorwoord


Het BioEnergiecluster Oost-Nederland (BEON) is in 2008 opgericht als samenwerkingsverband van

bedrijven en instellingen die actief zijn op het gebied van bio-energie. Bio-energie heeft een enorme

potentie in Overijssel. Meer dan welke andere duurzame energiebron dan ook. Dit maakt dat provincie

Overijssel de afgelopen tien jaar het cluster financieel heeft ondersteund in de vele projecten die BEON

de afgelopen tien jaar heeft begeleid.

Pijlers

Bio-energie is volop in beweging en is voor de verduurzaming van de energie- en transportsector een

belangrijke speler geworden. Europees wordt biomassa gezien als belangrijke pijler van het energie-

en klimaatbeleid. Ook vervult biomassa een belangrijke rol in de realisatie van een circulaire, biobased

economie. De ambities van provincie Overijssel om 20% duurzame energie te halen in 2020, met ten

minste 10.000 TJ/jaar uit bio-energie, vraagt om een vehicle dat deze doelstelling kan helpen realiseren.

Biobased economy

Ook Gelderland timmert stevig aan de weg. In deze provincie is veel aandacht voor het gehele

biobased economy veld. Biomassa kan ingezet worden voor combinaties van energie en materialen.

BEON is met haar deelnemers nauw betrokken bij samenwerkingsprogramma’s op dit brede speelveld.

In beide provincies liggen grote uitdagingen voor de verduurzaming van de warmtevoorziening. BEON

probeert hiervoor oplossingen aan te dragen. Het cluster agendeert vraagstukken, verbindt partners en

versnelt de brede transitie naar een duurzaam gebruik van biomassa.

Inleiding

Mission Statement BEON

Biomassa is een belangrijke bron van duurzame energie in Oost Nederland. In de

komende twintig jaar wordt een sterke stijging voorzien van de hoeveelheid biomassa

dat ingezet wordt voor de productie van energie, chemie en materialen. De inzet van

biomassa draagt bij aan de oplossing voor de eindigheid van fossiele grondstoffen en het

klimaatprobleem. Ook helpt het bij de realisatie van een circulaire, biobased economie.

Een belangrijke voorwaarde is dat de biomassa hernieuwbaar is en duurzaam wordt ge-

produceerd. Dit betekent dat de emissies van broeikasgassen van biomassaketens sub-

stantieel lager zijn dan die van het fossiele alternatief. De deelnemers van BEON onder-

schrijven de toepassing van hernieuwbare duurzame biomassa in hun bedrijfsvoering.


Het moet in 2005 zijn geweest, dat een kleine groep van zo’n 12 partijen met enige regelmaat aan het

einde van de middag bijeen kwamen om ervaringen uit te wisselen op het gebied van bio-energie. In

Twente zijn veel bedrijven actief op dit gebied. Gevestigde bedrijven zoals Stork, Cogas en KARA zijn

hier een voorbeeld van en het aantal spin-off bedrijven als BTG, HoSt en CCS groeit nog steeds. Vaak

zochten ze elkaar op om gezamenlijk projecten te ontwikkelen en uit te voeren. Bio-energie was in die

tijd nog in opmars en initiatieven zoals Bio-energie Twente (bij Goor) en de eerste Bio-Energie Centrale

(BEC) bij Twence zijn ontstaan in die tijd. Met de groeiende aandacht voor biomassa ontstond ook de

behoefte om het informele samenwerkingsverband te formaliseren. Samen met de Technologie Kring

Twente werd gekeken naar een juiste vorm. Uiteindelijk is voor een stichting als rechtsvorm gekozen,

waarbij opvallend veel elementen van een vereniging toegevoegd zijn. De deelnemers hebben een

belangrijke rol in de organisatie en in het

initiëren van gezamenlijke activiteiten.

Ook de kennisinstellingen, Universiteit Twente

en Saxion Hogeschool, sloten in 2008 zich aan

bij het cluster, gevolgd door bedrijven elders

uit Overijssel en al snel ook uit Gelderland.

Vanuit deelnemer BTG werd een coördinator

aangesteld. Frans Feil, die vanaf het begin bij

de bijeenkomsten van BEON was betrokken,

was vanaf dat moment de verbinder van de

deelnemers en organiseerde de activiteiten

en bijeenkomsten die aansloten bij de doelstelling van de stichting. De provincie Overijssel juichte de

samenwerking toe en in 2008 was de oprichting een feit. Niet lang daarna werd het eerste convenant

getekend waarbij BEON zich committeerde tot het opzetten van nieuwe projecten en waarbij de

provincie zich committeerde tot het scheppen van gunstige voorwaarden voor de ontwikkeling van bio-

energie.

Historie

Intussen werden vergisters voor groenafval

en mest gebouwd, groeide de aandacht voor

groen gas en later ook voor groene warmte.

Menig houtgestookte ketel werd geïnstalleerd.

Op de jaarlijkse Bio-energiedag Oost-Nederland

werd op feestelijke wijze de hoogtepunten

uit de lopende projecten gepresenteerd en

konden deelnemers de laatste mijlpalen met

elkaar delen en de doelen die bereikt waren,

bewonderen.

Provincie Gelderland koos om de focus te leggen op biobased economy, waarbij in de volle breedte

gekeken werd naar de toepassing van biomassa. BEON ging de samenwerking aan met kiEMT, de

Universiteit Wageningen, Oost NV en provincie Gelderland om initiatieven op dit gebied te ontwikkelen.

Met de Achterhoekse stichting Biomassa werd in samenwerking met Duitse partijen een project

geïnitieerd voor de verwaarding van mest. De ongeveer 20 miljoen m3 mest in Oost-Nederland blijft

de grootste biomassastroom die nog amper benut wordt voor energieopwekking. Door hergebruik van

nutriënten voor de vervanging van kunstmest kan de businesscase aanzienlijk verbeterd worden.

In 2016 werd het Gelders Energieakkoord getekend.

Samen met 200 andere partijen in Gelderland, is BEON,

met haar gebundelde kennis op het gebied van bio-

energie, een bijdrage gaan leveren aan de regionale

energietransitie. BEON geeft daarin mede leiding aan de

‘Biomassa Tafel’.


De samenwerking met Duitse partijen zorgt

voortdurend voor nieuwe inspiratie. In Duits-

land heeft Die Energiewende veel ervaring

opgeleverd, vooral op het gebied van vergisting.

Veel mooie samenwerkingsprojecten, met name

rondom de Fachhochschule Münster, zijn hieruit

voortgekomen dankzij ondersteuning vanuit

INTERREG.

De rol van biomassa ligt vooral in de verduur-

zaming van de warmtevoorziening. In 2016

werd de samenwerking aangegaan met het bouwinnovatiecluster Pioneering. Samen zetten de twee

clusters zich in voor nog meer bedrijvigheid in het veld van energiebesparing en duurzame energie

in de gebouwde omgeving. De focus ligt hierbij vooral in de warmtevoorziening van woningen en

maatschappelijk vastgoed. Ook worden de gemeenten Enschede en Hengelo geholpen met het

wijkgericht opzetten van warmteplannen. Het lokale aanbod van duurzame warmte uit afval, biomassa

en restwarmte van de industrie helpt hierbij enorm bij het versnellen van het transitieproces.

De samenwerking met de provincie Overijssel werd in

2016 uitgebreid en geïntensiveerd met de toetreding

tot de Alliantie Nieuwe Energie Overijssel. Samen

met de andere kernpartners Enexis, gemeenten,

Natuur en Milieu Overijssel en VNO-NCW werd

een samenwerkingsprogramma opgetuigd om 20%

duurzame energie te realiseren. In 2018 werd deze

samenwerking wederom vastgelegd.

In 2018 wordt BEON door de provincie

Gelderland gevraagd om gemeenten te

helpen bij het opstellen van warmteplannen

en mee te denken over de rol van biomassa

daarin. Dit laatste is nodig. Keuzes maken

op energiegebied blijkt lastig te zijn. Geen

enkele voorkeur ontsnapt aan een intensieve

maatschappelijke discussie. Vooral de keuze

voor biomassa is de laatste jaren sterk onder

druk komen te staan. Dit is ook reden voor

het cluster om hiervoor een speciale taskforce

duurzaamheid op te richten die advies geeft op brandende duurzaamheidsgerelateerde kwesties. Hierin

werkt BEON samen met Natuur en Milieu Overijssel en Staatsbosbeheer.

Samenwerking op het gebied van uitvoering en technologieontwikkeling tussen bouwers, technologie-

ontwikkelaars, landschapspartijen, energiebedrijven en kennisinstellingen blijft belangrijk om tot nieuwe

innovaties en nieuwe projecten te komen. BEON is om die reden tien jaar geleden opgericht en deze

bestaansgrond is nog onverminderd geldig.


Binnen het Bio-energiecluster

Oost-Nederland werken bedrijven

en kennisinstellingen samen, die

zich ten doel hebben gesteld om

meer bio-energie te realiseren

in Oost-Nederland. Ook zetten

de bedrijven zich gezamenlijk in

voor het ontwikkelen van betere

conversietechnieken zodat bio-energie

kan worden gebruikt in de bestaande

energievoorzieningen. In totaal zijn

25 partijen aangesloten bij het Bio-

energie cluster Oost-Nederland.

Deelnemers

Bos- en landbouw

Technologieontwikkeling

Energieproductie

Kennisinstellingen

Systeem aanbieders

Deelnemers


Mestvergistingsinstallaties produceren biogas dat aardgas effectief kan vervangen. Ze spelen

daarmee een belangrijke rol in de energietransitie. Kalverhouderij Bert Folkert heeft met een

financiële bijdrage van het Energiefonds Overijssel een mestvergister gerealiseerd, net buiten

Vriezenveen op zijn eigen erf.

Nieuwe energie uit biogas

In een mestvergister wordt organisch materiaal zoals mest, door bacteriën omgezet in

biogas. Dit gas kan worden opgewerkt tot groengas waarna het kan worden ingevoed op

het aardgasnet. Dat gebeurt ook in Vriezenveen. Het project laat zien dat ook vergisting voor

groengas productie op boerderijschaal technisch en financieel goed mogelijk is. Bijzonder

is vooral dat alleen mest wordt gebruikt. Voor zover bekend, is kalverhouder Bert Folkert de

eerste kalverhouderij met een mono-mestvergister.

Van kalverhouderij naar energieproducent

Energiefonds

Het Energiefonds van de Provincie Overijssel is

onderdeel van het programma Nieuwe Energie

Overijssel en biedt bedrijven, woningcorporaties

en projecten die energie besparen of opwekken

uit hernieuwbare bronnen een financiële

ondersteuning. Hiermee wil het Energiefonds

bijdragen aan het behalen van de Parijs

doelstellingen.

“De compacte en innovatieve opwekinstallatie

produceert 40 m3 per uur groengas van de mest van de

kalveren.”

Dorp voorzien van groengas

De vergister in Vriezenveen is gebouwd door HoSt uit Enschede en is een zogenoemde mono-vergister.

De compacte en innovatieve opwekinstallatie produceert 40 m3 per uur groengas van de mest van

de kalveren. Het gas wordt ingevoed op het lokale aardgasnet en draagt zo bij aan de duurzame

warmtevoorziening van het nabijgelegen dorp.

De installatie van Bert Folkert vormde op 4 april 2018 het passende decor voor het tekenen van het

convenant, waarin o.a. de afspraken voor het stimuleren van dit soort duurzame opwekkings-initiatieven

extra kracht wordt bijgezet, tussen het Bio-energiecluster en de provincie onlangs zijn vernieuwd.

Voorbeeldproject: Vriezenveen


In 2017 heeft BEON-deelnemer Frames een zuiveringsinstallatie (LAMINOL®) voor biogas bij

Groot Zevert Vergisting in Beltrum succesvol opgeleverd. Deze installatie kan 8 miljoen m3

biogas per jaar effectief opwerken tot een gas, dat veilig getransporteerd kan worden via een

5 km ondergrondse leiding naar FrieslandCampina in Borculo. FrieslandCampina gebruikt

dit biogas voor het opwekken van stoom. In de installatie wordt het gas ontzwaveld, op druk

gebracht en gedroogd. De grootste uitdaging binnen dit project was het verwijderen van hoge

concentraties waterstofsulfide uit het biogas op een kosten efficiënte manier.

LAMINOL® technologie

De Frames LAMINOL® technologie is in staat om hoge concentraties H2S selectief uit CO

2-

rijke gasstromen te verwijderen tot onder de 3ppm, zelfs bij atmosferische condities. Bij

Groot Zevert Vergisting wordt gebruik gemaakt van een biologisch afbreekbare en veilige

Prachtig schoon biogas voor een circulaire industrie

Minimale ecologische footprint

Het project voor Groot Zevert Vergisting en FrieslandCampina past bij de klimaat neutrale ambities van

de landbouwsector en het klimaatakkoord van Parijs. BEON partijen zetten zich in voor de gezamenlijke

ontwikkeling van nieuwe technologieën en voelen zich verantwoordelijk om duurzame oplossingen

te bieden voor energieproductie, welke een minimale ecologische footprint achterlaten. BEON werkt

nauw samen met Groot Zevert en de stichting Biomassa in de opwerking van mest tot hoogwaardige

meststoffen.

“Het is een oplossing die tot dusverre nog

onbekend is in de energie- en biogasmarkt.”

Voorbeeldproject: Achterhoek

wasvloeistof die selectief reageert met H2S om

het te verwijderen. Door regeneratie met lucht

wordt de geproduceerde elementaire zwavel

in geconcentreerde vorm gescheiden en kan

deze worden gebruikt als zwavelmeststof.

Het is een oplossing die tot dusverre nog

onbekend is in de energie- en biogasmarkt

en is een kostenconcurrerend alternatief voor

conventionele ontzwavelingsprocessen, zoals

actieve kool of vast bed scavenger.


Empyro maakt uit houtresten binnen een paar seconden olie, daar waar de natuur enkele

miljoenen jaren nodig heeft. Hout wordt hierbij kort verhit in afwezigheid van zuurstof. De

pyrolyse olie wordt afgenomen door FrieslandCampina, die deze brandstof gebruikt voor de

energievoorziening van haar fabriek in Borculo. Naast pyrolyse olie produceert Empyro ook

haar eigen elektriciteit en levert ze stoom aan de nabijgelegen zoutfabriek van AkzoNobel.

Demonstratieproject

De fabriek, gebouwd door het Enschedese bedrijf Zeton, is in het voorjaar van 2015 opgestart

en heeft sinds de start van het bedrijf inmiddels 30 miljoen olie geproduceerd. Empyro is een

demonstratieproject waar de technologie op commerciële schaal wordt gedemonstreerd.

De fabriek geldt als zeer innovatief en is één van de eerste in Europa op deze schaal en

Van houtresten naar olie

is een opmaat naar een verdere uitrol van

deze innovatieve technologie. Belangrijke

toeleveranciers zijn Stork en HoSt.

Bio-based economy

Aan de basis van de realisatie staat de Biomass

Technology Group BTL. Het technologisch

concept dat voortgekomen is uit onderzoek

op de Universiteit Twente is door BTG verder

doorontwikkeld. De samenwerking tussen de

wetenschap, het bedrijfsleven en de overheid

inspireert. Mede hierdoor kan een flinke stap gemaakt worden in de bio-based economy. De investering

is mede mogelijk gemaakt met financiering vanuit het Energiefonds Overijssel en door bijdragen van de

Europese Commissie (FP7), het topsectorenprogramma (TKI-BBE) en de provincie Overijssel.

“De fabriek geldt als zeer innovatief en is één van de

eerste in Europa op deze schaal.”

Voorbeeldproject: Hengelo


Twence beschikt sinds 2007 over een biomassa-

energiecentrale. Aanvankelijk werd in deze

centrale alleen elektriciteit opgewekt. Dat

is onlangs veranderd. BEON deelnemer

Stork heeft de ketel van deze grote bio-

energiecentrale (BEC) ingrijpend aangepast.

Nauwgezet is het functioneren van alle

componenten geëvalueerd. Op alle fronten

is het systeem verbeterd. Ook met oog op

onderhoud en beschikbaarheid in de toekomst.

Belangrijkste aanpassing is de plaatsing van

een nieuwe turbine waardoor het overall rendement sterk is gestegen. In de nieuwe BEC wordt

stoom geproduceerd voor de procesindustrie in de buurt van de centrale en warmte voor

woningen en gebouwen in Enschede. Met de aanpassing krijgt de centrale een impact van wel

75 windmolens in CO2 equivalenten.

Naast de energie van de BEC wekt Twence ook elektriciteit, stoom en warmte op uit

afvalverbranding en uit vergisting van industriële rest- en particuliere groenstromen (GFT).

Daarnaast produceert men elektriciteit met de zonnevelden en ook aan groen gas uit

mestvergisting wordt nu gewerkt. Twence hoopt binnenkort ook CO2 te leveren aan de

glastuinbouw. Met deze grote varieteit energievormen is Twence hét paradepaard voor nieuwe

energie in Oost-Nederland.

Het regionale paradepaardje voor ‘Nieuwe Energie’

“Twence: prachtige robuuste combinaties van

nieuwe energie.”

Voorbeeldproject: Boeldershoek


De houtketel Westermaat Noordoost is in het voorjaar 2015 geopend op initiatief van

Warmtenet Hengelo en is gebouwd door BEON deelnemer Heat Plus. De installatie heeft twee

houtketels, met elk een capaciteit van 600 kW. Een grote gasketel voor pieken en back-up, met

daarnaast een groot buffervat. De centrale levert warmte aan de Hengelose bedrijven Eaton

Industries en Galvano.

Het hout voor de ketels wordt geleverd door BEON deelnemer BKGroen. Het materiaal voldoet

aan de hoge eisen die gesteld worden op het gebied van zowel het as- en vochtgehalte alsook

de grootte van de houtsnippers. Nagenoeg al het hout komt van landschapsonderhoud in de

regio.

Houtketels Westermaat Noordoost

Op het gebied van kwaliteitszorg van biomassa

hebben zich de afgelopen jaren belangrijke

ontwikkelingen voorgedaan die hebben

geleid tot minder storingen en nog lagere

emissies. In een recent onderzoeksrapport over

houtstook in Nederland (2018), werd bevestigd

dat de uitstoot van moderne ketelinstallaties

amper bijdraagt aan de jaargemiddelde

achtergrondconcentraties van fijnstof. Iets waar

de BEON deelnemers met recht trots op zijn.

De centrale is daarmee een belangrijk

voorbeeld van lokale energie, schone verbranding, maar ook goede samenwerking binnen BEON en

verduurzaming van de industrie in de regio.

“De centrale is een belangrijk voorbeeld van lokale

energie, schone verbranding, maar ook goede

samenwerking binnen BEON en verduurzaming van

de industrie in de regio.”

Voorbeeldproject: Westermaat


Impressie Bio-energiedagen

Al sinds 2011 wordt er elk jaar een ‘Bio-energiedag Oost-Nederland” georganiseerd. Op deze

dag komt het netwerk bij elkaar om met en van elkaar te leren en om gezamenlijk inspiratie op

te doen. De resultaten uit onderzoeken, geboekte successen en de uitdagingen voor het cluster

vormen elk jaar de basis voor de inhoud van het programma. Vanaf 2018 zal de dag, in het

kader van de grote energietransitie, “dag van de Nieuwe Energie Oost Nederland “ genoemd

worden.

“Op de jaarlijkse Bio-energiedag komt het netwerk bij

elkaar om van elkaar te leren en inspiratie op te doen”


BEON en het bouwinnovatiecluster Pioneering

werken onder de naam ‘GO Duurzaam’ met

elkaar samen om de warmtevoorziening in de

gebouwde omgeving (GO) in Oost-Nederland

te verduurzamen en de bedrijvigheid en

innovatiekracht van hun deelnemers verder

te vergroten. Hierbij ligt de focus vooral bij

het MKB. Door zowel het gezamenlijk delen

en ontwikkelen van kennis en ervaring voor

producten procesinnovatie, als ook het samen

uitvoeren van nieuwe projecten op het gebied

van duurzame warmte door het combineren van een reductie van de warmtevraag met het

duurzaam produceren van de resterende warmtevraag, versnellen we de energietransitie.

Brede samenwerking

In het veld van verduurzaming van de warmtevraag in de gebouwde omgeving, komen

de voordelen van samenwerking vooral tot zijn recht in de toepassing van diverse

isolatiemogelijkheden en de toepassingen van duurzame energie voor ruimteverwarming.

In de samenwerking willen de clusters zich echter niet beperken tot dit terrein. Als grote

waarde zien de clusters de mogelijkheid om samen voor een integrale oplossing te komen

voor verduurzaming, inclusief opties als energiebesparing, decentrale opwekking en

duurzaam energienetwerk. Daarnaast blijven ook grote warmtevragers, zoals zwembaden en

procesindustrie, een belangrijke target voor de toepassing van bio-energie.

GO Duurzaam

“Samenwerken om de warmtevoorziening in de

gebouwde omgeving te verduurzamen”

Het Gelders Energieakkoord (GEA) is een samenwerking tussen meer dan 200 organisaties en

instellingen, waaronder BEON, die in de provincie Gelderland het uitvoeringsplan (2016-2019)

in praktijk brengen en samen de ambitie hebben om in 2050 energieneutraal te zijn. Het GEA

stimuleert, versnelt en faciliteert de energietransitie.

Biomassatafels

Samenwerking vindt plaats via Tafels. BEON werkt met de stichtingen kiEMT en Biomassa, de

provincie Gelderland en IGEV (Noord Veluwe) aan de Biomassa Tafel. Vanuit deze Tafel worden

activiteiten uitgevoerd op het gebied van mestvergisting, biomassa verwaarding en opstellen

van warmteplannen in gemeenten en het bespreken van de rol van biomassa daarin.

Het Gelders Energie Akkoord


Het voordeel van Oost-Nederland is dat het dicht bij Duitsland ligt, waar de energietransitie al

vroeg is ingezet. Vooral op het gebied van mestvergisting is het land nog steeds koploper in

Europa. Boeren kregen lange tijd aantrekkelijke vergoedingen om elektriciteit te produceren

van biogas dat in vergisters werd geproduceerd uit mest en organisch materiaal met hoge

vergistingswaarde. Duizenden systemen zijn hiervoor gebouwd.

Belangrijke kenniscentra hebben zich in Duitsland ontwikkeld, waarmee BEON een nauwe

samenwerking is aangegaan. In het bijzonder waren dit in de deelstaat Noord-Rijn-Westfalen

de Fachhochschule Münster (vestiging Steinfurt) en in Nedersaksen 3N (Werlte). Vanuit

INTERREG werd deze samenwerking bespoedigd en leidde tot veel kennisuitwisseling op

het gebied van biomassavoorbewerking,

efficiëntie verbetering, reactorverbetering,

stikstofverwijdering en digestaatopwerking.

Inspiratie kwam ook vanuit Saerbeck, een

duurzaam dorp net over de grens. Hier

worden veel plannen daadwerkelijk in praktijk

gebracht.

De nauwe samenwerking leidt jaarlijks tot

nieuwe project ideeën en deelname van een

brede groep van Nederlandse partijen aan

innovatieve projecten op het gebied van bio-

energie.

Samenwerking Duitsland

In 2050 is Overijssel energieneutraal.

Dat is de missie van het programma

Nieuwe Energie Overijssel. Om dit te

bereiken werken acht kernpartners,

waaronder BEON, in een alliantie

samen aan 20% Nieuwe Energie in

2023. Door deze brede samenwerking

tussen overheid, bedrijfsleven,

woningcorporaties en energiebedrijven,

kunnen we deze opgave realiseren en

omzetten in kansen voor de regio.

Slimme oplossingen

Het programma Nieuwe Energie

Overijssel 2017- 2023 verbindt en versterkt partners en initiatieven die bijdragen aan de

energietransitie in Overijssel. Op deze wijze behalen we in de regio versneld energiedoelen

en komen we tot slimme oplossingen voor een uitdagend energievraagstuk. ‘We’ is iedereen

die zich inzet voor een energie neutrale provincie: van ondernemers en actieve inwoners tot

politiek en overheid. Op dit moment zijn we gezamenlijk verantwoordelijk voor het verbruik van

100 petajoule aan energie per jaar. Met energiebesparing hopen we dit terug te dringen tot

ongeveer 90 PJ. Om 20% hiervan duurzaam op te wekken, moet er stevig ingezet worden op

een combinatie van windturbines, zonnepanelen, geothermie, biomassa en andere duurzame

energiebronnen. BEON heeft zich in haar convenant met de provincie gecommitteerd aan

de doelstellingen en wil met haar alliantiepartners nieuwe initiatieven in de opwekking

van nieuwe energie ontwikkelen en realiseren. Dit is nadrukkelijk breder dan bio-energie

alleen.

Nieuwe Energie Overijssel

Corporaties

8kernpartners

Gemeenten

BEONBedrijven/VNO-NCW

ProvincieOverijssel

Natuur en MilieuOverijssel

Waterschappen Netwerkbedrijven

“Vanuit INTERREG werd deze samenwerking

bespoedigd.


BEON in de pers


Al meer dan tien jaar zetten bedrijven in Oost-Nederland zich in om het gebruik van fossiele

brandstoffen en de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Samen voeren ze projecten uit

en werken ze aan nieuwe combinaties van nieuwe energie.

Verduurzaming van de warmtevoorziening zal een belangrijke drager van de activiteiten van

BEON blijven. De sluiting van de aardgasvelden in Groningen geeft hieraan nog een extra

impuls. In goede samenwerking met haar strategische partners zal BEON gemeenten, regio’s

en provincies blijven helpen met het opzetten en uitvoeren van verduurzamingsplannen en

projecten voor de lokale energievoorziening.

De inzet van biomassa zal centraal blijven staan. Dit is het kerngebied van de deelnemers.

Maar het cluster zal zich niet blijven beperken tot biomassa alleen, zo staat ook al in het

Meerjarenplan. BEON zal zich steeds meer inzetten voor een gezonde mix aan duurzame

energiebronnen en energiebesparingsmaatregelen. Vooral voor de verduurzaming van de

warmtevoorziening. Dit heeft zich al vertaald in de naam van het jaarlijkse event: de Nieuwe

Energiedag Oost-Nederland. Hierin staat de combinatie van opwekking en opslag van nieuwe

energie centraal. Ook in de projecten, die de deelnemers samen uitvoeren, en de programma’s

waaraan BEON zich verbindt zal dit te zien zijn. De eerste beweging hiervan is al te zien met de

rol die BEON inneemt in projecten en de keuze van haar alliantiepartners en deelnemers.

De duurzaamheid van biomassa blijft een belangrijk aandachtspunt in de maatschappelijke

discussie rondom duurzame energie. Het is belangrijk om zuinig om te gaan met energie

en materialen. Dit kan gerealiseerd worden door verspilling tegen te gaan en afval her te

gebruiken. Lokale beschikbaarheid van houtige biomassa kan worden vergroot door klimaatslim

landschapsbeheer. Biomassa moet verantwoord ingezet worden in combinatie met andere

vormen van nieuwe energie. Voor de langere termijn zullen bio-raffinage, cascadering en

coproductie steeds belangrijker worden. Verwacht wordt dat biomassa steeds meer ingezet zal

Toekomst

worden voor toepassingen waar nauwelijks alternatieve duurzame bronnen voor beschikbaar zijn. Dat

betreft vooral grondstoffen voor chemicaliën en materialen, hoge temperatuur warmte voor de industrie

en biobrandstoffen voor vooral lucht- en scheepvaart.

Er wordt een belangrijke toekomst gezien voor ‘advanced biofuels’ in het wegverkeer. Bij chemie

en materialen levert vervanging van fossiele grondstoffen veel klimaatwinst op (grondstofbesparing,

procesenergie en CO2-binding). Ook methaanuitstoot in de landbouw kan enorm verminderd worden

door toepassing van mestvergisting.

De toekomst van de energievoorziening van de moderne samenleving houdt velen bezig. BEON zal zich

blijven richten op wat nu realiseerbaar is om fossiel energiegebruik te beperken. Elke vermindering op

korte termijn telt mee om klimaatverandering te temperen. De deelnemers van BEON zijn elk jaar weer

trots op wat gezamenlijk tot stand is gekomen. Dit geeft inspiratie om met kracht te werken aan nieuwe

initiatieven. En steeds vaker vinden we de oplossingen in schitterende combinaties met andere vormen

van nieuwe energie. Dit geeft energie voor een duurzame toekomst!


In de afgelopen 10 jaar hebben we met het Bio-energiecluster Oost-Nederland het begrip ‘Bio-energie’

in onze regio stevig op de kaart gezet. Dit was mogelijk doordat een gedreven club van deelnemers

zich in hebben gezet om alternatieve vormen voor fossiele brandstoffen te ontwikkelen, te produceren,

te verwerken en hierop gezamenlijk kennis te delen.

Ook in de toekomst hopen we met deze deelnemers, aangesloten partnerorganisaties en natuurlijk ook

nieuwe deelnemers, onze missie verder door te kunnen zetten en te verbreden. De transitieopgave naar

een duurzame maatschappij vraagt om nieuwe energie. Zowel in het veld als ook van onze deelnemers.

Met alleen bio-energie redden we het niet. Combinaties van oplossingen voor opwekking en opslag van

nieuwe energie zijn nodig. Daarom zal BEON in de komende jaren breed blijven inzetten op duurzame

energie. Ook partijen uit andere sectoren zijn van harte welkom om onze missie te versterken. Op naar

een duurzame toekomst!

Dankwoord

Documents

10 JAAR SAMENWERKEN AAN NIEUWE ENERGIE · Mission Statement BEON Biomassa is een belangrijke bron van duurzame energie in Oost Nederland. In de ... hier een voorbeeld van en het aantal