ค ำน ำ

ส ำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตมภารกจส าคญประการหน ง คอ การวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ เพอใชเปนกรอบและแนวทางการพฒนาประเทศในแตละชวงระยะเวลา 5 ป โดยขณะนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – 2559) จะสนสดลงในเดอนกนยายน 2559 ส านกงานฯ จงไดเรมกระบวนการจดท าแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 ขน โดยมจดมงหมายใหแผนดงกลาวเปนแผนทเกดขนจากการมสวนรวมของประชาชนและภาคการพฒนาทเกยวของอยางแทจรง ซงในชวงทผานมา ส านกงานฯ ไดจดการประชมระดมความคดเหนตางๆ อาท การประชมระดมความคดเหนระดบภาคทง 4 ภาค และระดมความคดเหนเฉพาะกลม (Focus Group) เชน กลมภาครฐ กลมภาคเอกชน กลมสอมวลชน และกลมภาคเยาวชน เปนตน เพอน าความคดเหนทไดจากการประชมดงกลาวมาประกอบการจดท า “ทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12”

เพอใหการจดท าแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 มความสมบรณมากยงขน ส านกงานฯ จงไดจดการประชมประจ าป 2558 เรอง “ทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12” ขน เมอวนท 14 กนยายน 2558 ณ ศนยแสดงสนคาและการประชมอมแพค เมองทองธาน จ.นนทบร เพอน าเสนอกรอบแนวคดและหลกการ กรอบวสยทศนและเปาหมาย และแนวทางการพฒนาส าคญในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ซงการประชมประจ าปของส านกงานฯ ดงกลาว มผเขารวมประมาณ 3,200 คน ประกอบดวย คณะรฐมนตร คณะรกษาความสงบแหงชาต ผแทนจากภาครฐ ภาคเอกชน องคกรพฒนาเอกชน นกวชาการ ผน าภาคประชาสงคมและผน าชมชน องคกรปกครองสวนทองถน สอมวลชน ผทรงคณวฒ และประชาชนทวไปทใหความสนใจ

ในการน ส านกงานฯ จงไดประมวลจดท าเอกสารสรปผลการประชมประจ าป 2558 ฉบบนขน เพอใหผลการประชมดงกลาวเปนประโยชนตอการวางกรอบทศทางและแนวทางการพฒนาภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 รวมทงเปนการเผยแพรผลการประชมสสาธารณะตอไป ทงน ส านกงานฯ ใครขอขอบคณในความรวมมออยางดยงจากผเขารวมประชมทกทานทไดใหขอคดเหนอนเปนประโยชนและสงผลใหการประชมบรรลผลตามเจตนารมณทก าหนดไวทกประการ

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต กนยำยน 2558

สารบญ

หนา

ค าน า

สารบญ

สวนท 1 รายงานสรปผลการประชมประจ าป 2558 ของ สศช. 1

สวนท 2 พธเปดการประชม

ค ากลาวรายงาน ของ รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม และ 14 เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (นายอาคม เตมพทยาไพสฐ)

ปาฐกถาพเศษ ของ นายกรฐมนตร และหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต 16 (พลเอก ประยทธ จนทรโอชา)

สวนท 3 สรปการน าเสนอและอภปรายภาพรวม

เรอง “ทศทางการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12” 26

สวนท 4 สรปผลการประชมกลมยอย

กลมท 1 : ศกยภาพการแขงขนเพอมงสการเปนประเทศรายไดสง 33

กลมท 2 : การลงทนเพออนาคตของประเทศไทย 46

กลมท 3 : คนไทยกบสงคมสงวยทมคณภาพ 54

กลมท 4 : การพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค 62

กลมท 5 : การพฒนาการเกษตรไทยสความเปนเลศดานอาหารของโลก 73 ภายใตบรบททเปลยนแปลง

กลมท 6 : การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน 94

กลมท 7 : ภาครฐของประชาชน เพอประชาชน 107

สวนท 5 สรปผลความคดเหนผเขารวมประชมประจ าป 2558 ของ สศช. 116

รายงานสรปผลการประชมประจ าป 2558 ของ สศช.

“ทศทางการพฒนาประเทศในช วงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 (พ .ศ . 2560 – 2564)”

1 ขอเทจจรง

1.1 สศช. ไดจดการประชมประจ าป 2558 เรอง “ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564)” เมอวนท 14 กนยายน 2558 ณ ศนยแสดงสนคาและการประชมอมแพค เมองทองธาน จ.นนทบร เพอน าความเหนทไดรบจากการประชมประจ าปไปใชประโยชนในการปรบปรงทศทางและยทธศาสตรการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ใหมความชดเจน เปนทยอมรบ และสามารถน าไปปฏบตไดอยางเปนรปธรรมโดยมพลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร เปนประธานในพธเปดการประชม และมผเขารวมการประชมประกอบดวย ผแทนจากภาครฐ ภาคเอกชน องคกรพฒนาเอกชน นกวชาการ ผน าภาคประชาสงคมและผน าชมชน องคกรปกครองสวนทองถน สอมวลชน และประชาชนทวไปทใหความสนใจ รวมทงสนประมาณ 3,200 คน

1.2 การประชมแบงเปน 2 ชวง ในภาคเชา เรมตนเวลา 9.00 น. โดยนายอาคม เตมพทยาไพสฐ รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม และเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กลาวรายงาน จากนนเปนการเปดการประชมและแสดงปาฐกถาพเศษโดย พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร จากนนเปนการประชมระดมความคดเหนเรอง “ทศทางการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12” โดยม นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยา ประธานกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนประธานด าเนนรายการ นายอาคม เตมพทยาไพสฐ รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม และเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนผด าเนนรายการ ส าหรบการประชมภาคบาย เปนการระดมความคดเหน แบงเปน 7 กลมยอยตามแนวทางการพฒนาส าคญ ดงน

กลมท 1 : ศกยภาพการแขงขนเพอมงสการเปนประเทศรายไดสง

กลมท 2 : การลงทนเพออนาคตของประเทศไทย

กลมท 3 : คนไทยกบสงคมสงวยทมคณภาพ

กลมท 4 : การพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค

กลมท 5 : การพฒนาการเกษตรไทยสความเปนเลศดานอาหารของโลกภายใตบรบททเปลยนแปลง

กลมท 6 : การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน

กลมท 7 : การบรหารงานภาครฐของประชาชนเพอประชาชน

1.3 การประชมในครงน สศช. ไดจดท าแบบสอบถามความคดเหนของผเขารวมประชม เรอง ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ผลการส ารวจพบวา

2

1.3.1 ในภาพรวม ผตอบแบบสอบถามสวนใหญหรอรอยละ 55.64 มความเหนตอสาระส าคญเกยวกบทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ในสวนของกรอบวสยทศนของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ในระดบมาก รอยละ 48.99 มความเหนดวยเกยวกบต าแหนงทางยทธศาสตรของประเทศในระดบมาก และรอยละ 52.63 มความเหนดวยตอเปาหมายการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ในระดบมาก

1.3.2 ผตอบแบบสอบถามสวนใหญหรอรอยละ 97.20 เหนวาการเขารวมประชมประจ าป ของ สศช. ท าใหไดรบความร ความเขาใจเกยวกบสาระส าคญของทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 เพมขนเมอเปรยบเทยบกบกอนการเขารวมประชม ขณะทรอยละ 2.80 ทมความเหนวาไดรบความรเทาเดม

1.3.3 ผตอบแบบสอบถามมากถงรอยละ 99.73 เหนวาสามารถน าสาระส าคญของทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ไปใชประโยชนได รอยละ 62.63 เหนวาการเขารวมประชมไดรบประโยชนและมความคมคามาก รอยละ26.89 เหนวาสามารถน าไปใชประโยชนในการปรบปรงและจดท าแผนของหนวยงาน และสวนทเหลอเหนวาสามารถน าไปใชในการวางแผนพฒนา การศกษาวจย การบรรยาย การจดท าเอกสารเผยแพร การเรยนการสอน การพฒนาคณภาพชวตใหดขนทงการด าเนนชวตและการท างาน และการเตรยมความพรอมเพอเขาสสงคมผสงอาย

2 ปาฐกถาพเศษของนายกรฐมนตร

พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ไดน าเสนอปาฐกถาพเศษเกยวกบการวางแผนพฒนาประเทศ การแกไขปญหาตาม Roadmap ของรฐบาล และการพฒนาประเทศในดานตางๆ สรปไดดงน

2.1 วางแผนการพฒนาประเทศ ตองวางรากฐานการพฒนาใหเกดความมนคงในระยะยาวและสอดคลองกบบรบททงภายในและภายนอกประเทศ ตลอดจนตองเตรยมพรอมรบการเปลยนแปลงตางๆ เชน การเปลยนแปลงภมอากาศโลก เปนตน

2.2 การแกไขปญหาตาม Roadmap ของรฐบาล ขณะนอยระหวางด าเนนการในระยะท 2 ไดก าหนดประเดนการปฏรป 11 ดาน 37 ประเดน โดยม สนช. รบผดชอบดานกฎหมาย และคาดวาจะสามารถด าเนนการระยะท 3 ไดภายในเวลา 20 เดอน ซงเปนหนาทของคณะกรรมการรางรฐธรรมนญ (กรธ.) และสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ (สปท.) ในการด าเนนการตอไป ส าหรบปญหาในการพฒนาประเทศทผานมาคอการเปนรฐบาลผสม ขาดความเปนเอกภาพ จงตองมการบรณาการท างานและงบประมาณรวมกนโดยตงคณะกรรมการขบเคลอนในเรองเศรษฐกจและอนๆ เพอเปนกลไกขบเคลอนประเทศใหทกกระทรวงสามารถเดนหนาไปตามวตถประสงคได โดยรฐบาลจะดแลใหมการเลอกตงทโปรงใส ดงนน จงขอใหรวมกนท าใหบานเมองสงบสขเพอจะไดเตบโตและเขมแขงไปดวยกน มประชาธปไตยทเปนธรรม ไมเหลอมล า และมธรรมาภบาลเพอศกดศรของความเปนมนษยและของประเทศไทย

2.3 การสรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจของประเทศ รฐบาลไดด าเนนมาตรการเพอสงเสรมเศรษฐกจใหเขมแขง พฒนาขดความสามารถและนวตกรรมเพอแกไขปญหารายไดการสงออกทลดลง เชน สนบสนนงบประมาณและองคความรเพอพฒนาเครองจกร สนบสนนการขนทะเบยน SMEs เพอคดกรองและใหความชวยเหลอไดอยางตรงจด สนบสนนงบประมาณกองทนหมบานและต าบล พจารณานโยบายดานภาษอยางเหมาะสม พฒนาโครงสรางพนฐาน เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ พฒนานวตกรรม และก าหนดตวชวดการพฒนา ตลอดจนสนบสนนใหเกดการบรณาการการท างานรวมกนระหวางกระทรวง เปนตน

3

2.4 การลงทนโครงสรางพนฐานดานการคมนาคมขนสง การพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ และการสงเสรมการทองเทยว

2.4.1 เรงด าเนนการลงทนโครงสรางพนฐานดานการคมนาคมขนสง 18 โครงการ งบประมาณ 1,765,000 ลานลานบาท ขณะนอยระหวางการเจรจาดานราคารถไฟความเรวสงกบสาธารณรฐประชาชนจน ซงยงไมสามารถหาขอสรปไดเนองจากตองพจารณางบประมาณใหรอบคอบและค านงถงความสมพนธระหวางประเทศดวย นอกจากน รฐบาลตองจดหารถไฟความเรวปานกลางเพอใหประชาชนทมรายไดปานกลางและรายไดนอยสามารถใชบรการได ควบคกบการพฒนาระบบขนสงทางน าทแหลมฉบงและมาบตาพด การขยายสนามบนสวรรณภม ระยะท 2 เพอพฒนาการคมนาคมทางอากาศ การแกไขปญหาการก ากบดแลและพฒนาการบนพลเรอนของประเทศไทยใหไดมาตรฐานตามทองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศหรอไอเคโอก าหนด รวมทงปรบปรงสนามบนอตะเภาใหเปนสนามบนพาณชยแหงท 3 และการสรางแอรพอรตลงคเชอมตอไปถงสนามบนดอนเมองเพอเพมจ านวนนกทองเทยว เปนตน

2.4.2 การพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ ระยะแรกจะด าเนนการใน 5 จงหวด คอ จงหวดตาก (ดานแมสอด) จงหวดสระแกว (ดานคลองลก) จงหวดมกดาหาร (ดานมกดาหาร) จงหวดตราด (ดานคลองใหญ) และจงหวดสงขลา (ดานปาดงเบซารและดานสะเดา) และระยะตอไปในป 2559 จะด าเนนการตอเนองในอก 5 จงหวด ไดแก จงหวดหนองคาย จงหวดกาญจนบร จงหวดเชยงราย จงหวดนครพนม และจงหวดนราธวาส โดยรฐบาลจะสงเสรมอตสาหกรรมศกยภาพ ไดแก ยานยนตและชนสวน ยานพาหนะ เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส ปโตรเคมและเคมภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม รวมทงใหการสนบสนนคลสเตอรเปาหมายอนๆ ไดแก อาหารและเกษตรแปรรป สงทอและเครองนงหม และไอทและดจทล โดยก าหนดมาตรการสนบสนนทงดานภาษและทไมใชภาษเพอชกจงใหเกดการลงทน จดตงศนยการใหบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว ( One Stop Service ) เพอใหหนวยราชการมแหลงขอมลรวมเพอใชในการอ านวยความสะดวก ประชาชนมาใชบรการในการตดตอราชการไดในทเดยวและยงเปนฐานขอมลดานความมนคงตามชายแดนดวย

2.4.3 การพฒนาทาเรอน าลกและเขตเศรษฐกจพเศษทวาย รฐบาลไดมอบหมายให สศช. เปนฝายประสานงานกบรฐบาลสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา ขณะนมความกาวหนามาก สามารถสรางความรวมมอหรอหนสวน 3 ฝาย ระหวาง ไทย เมยนมา และญปน ไดอยางเปนรปธรรม ซงจะเกดประโยชนตอประเทศไทยในการรองรบการขยายฐานการผลตของไทยไปยงเมยนมา และเปนประตเชอมโยงการคาและการขนสงของไทยจากทาเรอแหลมฉบงในภาคตะวนออกไปยงทาเรอน าลกทวายเพอเชอมโยงตอไปยงประเทศในฝงตะวนตก ควบคกบการดแลดานสาธารณสข สวสดการ และบรหารจดการไดอยางเหมาะสมกบรปแบบการเขามาท างานของแรงงานขามชาต การจดระเบยบและดแลครอบครวของแรงงานตางดาว ตลอดจนการพฒนาฝมอแรงงานไทยเพอเพมศกยภาพใหตรงกบความตองการ

2.4.4 อตสาหกรรมการทองเทยว ไดประกาศใหมคลสเตอรทองเทยวแลว 5 กลม ไดแก คลสเตอรทองเทยวอารยธรรมลานนา คลสเตอรทองเทยวอารยธรรมอสานใต คลสเตอรทองเทยวทะเลอนดามน คลสเตอรทองเทยวทะเลฝงตะวนออก และคลสเตอรทองเทยวทะเลฝงตะวนตก และจะประกาศอก 3 คลสเตอรในป 2559 ประกอบดวย คลสเตอรทองเทยวมรดกโลก คลสเตอรทองเทยววถชวตลมน าเจาพระยา และคลสเตอรทองเทยววถชวตลมน าโขง เพอสงเสรมใหเกดการพฒนาในเชงพนทบนเปาหมายของการสรางงานและสรางรายไดเพอความมนคงของคนในทองถนและชมชนเปนส าคญ รวมถงการทองเทยวทเชอมโยงกบประเทศเพอนบานในลกษณะไทย+1 นอกจากน รฐบาลยงใหความส าคญกบการเพมรายไดของคนในชาตโดยผลกดนใหเกดความรวมมอระหวางภาคเอกชน ตลอดจนปฎรปและพฒนาบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม (วทน.)

4

2.5 การพฒนาคนใหเปนคนดคนเกง การลดความเหลอมล า และแกปญหาสงคมตางๆ เนองจาก “คน” ถอเปนทรพยากรทมความส าคญทสด ดงนน รฐบาลจงเรงพฒนาคนใหมศกยภาพ มความคด มจตส านกทด และมความรบผดชอบ ลดแรงกดดนระหวางเจาหนาทภาครฐและประชาชน บงคบใชกฎหมายอยางจรงจง ลดความเหลอมล า และสรางความเปนธรรม เพอใหทกคนสามารถเขาถงกระบวนการยตธรรมได ตลอดจนสนบสนนใหมการเรยนการสอนทสรางการเรยนรใหแกเดกในการใชชวตในสงคมไดอยางเหมาะสม มการเรยนรในเรองวนย กฎหมาย และหนาทพลเมอง โดยรฐบาลไดด าเนนนโยบายใหครอบคลมทงดานสขภาพ ดานเศรษฐกจ และดานสงคมเพอใหประชาชนทกชวงวยมคณภาพชวตทดขน

2.6 การบรหารจดการน าและแกปญหาดานพลงงาน ไดสงการกระทรวงเกษตรและสหกรณ (กษ.) วางแผนวางแผนบรหารจดการน าเพอปองกนแกไขปญหาแหลงน า ทดนท ากน และภยแลงทไดรบผลกระทบจากสภาพอากาศเปลยนแปลง ด าเนนนโยบายเพอแกไขปญหาน าประปาใหแก 7,000 หมบานทยงไมมประปาใช ใหแลวเสรจในป 2560 ฟนฟพนทปาเพออนรกษดนและน าโดยการมสวนรวมของชมชน รวมทงการแกไขปญหาดานพลงงานของประเทศ

2.7 มองไปขางหนารวมกนภายใตยทธศาสตรชาต 20 ป รฐบาลไดยกรางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2558-2577) ขนในเบองตน ประกอบดวย 6 ยทธศาสตรส าคญ ไดแก (1) ยทธศาสตรดานความมนคง (2) ยทธศาสตรดานการสรางความสามารถในการแขงขน (3) ยทธศาสตรดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน (4) ยทธศาสตรดานการสรางโอกาสความเสมอภาคและความเทาเทยมกนทางสงคม (5) ยทธศาสตรดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม และ (6) ยทธศาสตรดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ ดงนน แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จงเปนแผนระยะกลางทเสมอนการแปลงยทธศาสตรชาตในระยะยาวสการปฏบตใหเหนผลอยางเปนรปธรรม เพอตอบโจทยการพฒนา 5 ปขางหนาวาจะแกไขปญหาเชงโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมอยางไร และ สศช. ตองน าแผนพฒนาฯ ดงกลาวออกไปสการปฏบต มตวชวด และประเมนผลไดชดเจนวามประสทธภาพหรอไม และอยากใหมองยาวไปถงชวง 20 ป ตามแผนยทธศาสตรชาตในระยะยาวจะตองดขน ขณะเดยวกนหวใจของการพฒนาน คอตองพฒนาคน และผลกดนไทยหลดพนประเทศรายไดปานกลางสประเทศทมรายไดสงภายใน 10 ป รกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจใหเตบโตมนคง ลดความยากจนและความเหลอมล า และผลกดนแผนลงทนโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสง

2.8 แผนชาต แผนของคนไทยทกคน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไมใชแผนของคนใดคนหนงหรอหนวยงานใดหนวยงานหนง สศช. เปนหนวยงานกลางทเขามาท าหนาทแกนกลางในการบรณาการการท างานรวมกน ดงนน การขบเคลอนการพฒนาประเทศไปสความเขมแขงในระยะยาว ทกฝายตองรวมรบผดชอบและลงมอปฏบตอยางจรงจงเพอใหเกดผลส าเรจอยางเปนรปธรรมตามเปาหมายทก าหนดไว ซงภาคการพฒนาตองเขามามสวนรวมขบเคลอนแผนฯ ใหประสบผลเปนรปธรรม โดยภาคเอกชนท างานรวมกบภาคชมชนไดอยางเปนพนธมตร มภาครฐเปนผประสานประโยชนเพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางราบรน แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จงเปนแผนการพฒนาส าคญทจะสะทอนความตองการของคนในประเทศไปสการปฏรปและการพฒนาประเทศไทยใหมความยงยนตอไป

5

3 ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564)

นายอาคม เตมพทยาไพสฐ รฐมนตรวาการกระทรางคมนาคม และเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต น าเสนอเรอง “ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564)” สรปได ดงน

3.1 ภาพรวมการจดท าแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 การจดท าแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตของ สศช. เปดโอกาสใหภาคการพฒนาทกภาคสวนเขามามสวนรวม โดยการจดระดมความคดเหนทงในระดบภมภาค ระดบประเทศ และความคดเหนเฉพาะกลม (อาท ผสงอาย สอมวลชน และเยาวชน) ตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 เปนตนมา อยางไรกตาม แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 น จะมความแตกตางจากแผนพฒนาฯ ฉบบกอนๆ คอ มความเปนรปธรรม สามารถน าไปปฏบตไดจรง โดยก าหนดกรอบการลงทนภายในระยะ 5 ปขางหนาไวอยางชดเจน และยงคงนอมน าหลก “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนกรอบในการพฒนาประเทศตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 9 และยด “คนเปนศนยกลางของการพฒนา” ในทกมตอยางเปนองครวม และใหความส าคญกบการพฒนาทสมดล ทงตวคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม โดยมวสยทศนทใหความส าคญกบการก าหนดทศทางการพฒนาทมงสการเปลยนผานประเทศไทย จากประเทศทมรายไดปานกลาง ไปสประเทศทมรายไดสง มการกระจายรายไดและพฒนาอยางเทาเทยม มระบบนเวศทด สงคมเปนสข และน าไปสการบรรลวสยทศนระยะยาวของประเทศคอ “มนคง มงคง และยงยน”

นอกจากน จะจดท ารางยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป เพอใชในการขบเคลอนการพฒนาประเทศส “ความมนคง มงคง และยงยน” โดยน าประเดนปฏรปของสภาปฏรปแหงชาต 36 กจกรรมมาใชเปนกรอบในการจดท า จากนนจะน าเสนอรางยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ใหคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบ เพอใชเปนกรอบการด าเนนงานในระยะตอไป

3.2 สถานะของประเทศ จากการประเมนสถานะของประเทศ พบวา ดานเศรษฐกจ ประเทศไทยยงคงตดอยในกบดกประเทศทมรายไดปานกลางจากภาวะเศรษฐกจโดยรวมทชะลอตวลง เนองมาจากความลาชาในการเปลยนผานดานเทคโนโลยททนสมย การลงทนลดลง รวมถงการขาดแคลนบคลากรดานการวจยและพฒนา ขณะทหนสาธารณะเพมสงขนแตรายไดเขาประเทศลดลง กระทบตอเสถยรภาพทางดานการเงนการคลง นกลงทนขาดความเชอมน ราคาสนคาเกษตรตกต า และขดความสามารถในการแขงขนของประเทศลดลงจากอนดบ 29 ในป 2557 มาอยอนดบ 30 จาก 61 ประเทศทวโลกในป 2558 ดานสงคม ประเทศไทยก าลงเขาสสงคมผสงวยอยางสมบรณ สงผลใหมคาใชจายดานสาธารณสขเพมขน สถานการณความยากจนมแนวโนมลดลง แตความเหลอมล าดานรายไดระหวางคนรวยและคนจนมมากถง 34.9 เทา ในป 2556 โดยกลมคนรวยทสดรอยละ 10 ถอครองรายไดสงถงรอยละ 36.8 ของรายไดทงหมด ขณะทกลมคนจนทสดรอยละ 10 ถอครองรายไดเพยงรอยละ 1.1 เนองจากโครงสรางเศรษฐกจทไมสมดล การกระจายประโยชนของการพฒนาไปยงกลมคนตางๆ ในสงคมยงไมทวถง จ าเปนตองมแนวทางในการแกปญหาทงดานการศกษา สาธารณสข และสวสดการสงคม รวมถงปญหาการคายาเสพตด ความขดแยงทางการเมอง การสญเสยทรพยากรธรรมชาต ตลอดจนความทาทายจากภยธรรมชาตทมมากขน

6

3.3 บรบทการเปลยนแปลง

3.3.1 บรบทการเปลยนแปลงภายใน ไดแก การเขาสสงคมผสงอาย ซงเปนปจจยถวงใหศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจลดลง และอตราการพงพงของประชากรวยแรงงานตองแบกรบผสงอายเพมขน ความเหลอมล า เปนปญหาส าคญทน าไปสความขดแยงในสงคมและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ และ ความเปนเมอง มแนวโนมเพมขนจงจ าเปนทตองมการลงทนโครงสรางพนฐาน การจดบรการสาธารณะ การใชประโยชนของทรพยากรทองถน ตลอดจนการแสวงหาเทคโนโลยใหมๆ ทจะชวยลดผลกระทบตอสงแวดลอม ซงจะสงผลตอการลดลงและความเสอมโทรมของทรพยากรทองถน การลดลงของแรงงานในภาคเกษตร รวมทงปญหาการบรหารจดการขยะทงขยะชมชนและอตสาหกรรม

3.3.2 บรบทการเปลยนแปลงภายนอก ประกอบดวย เงอนไขเศรษฐกจโลก การขยายตวของเศรษฐกจโลกยงมความผนผวนและมขอจ ากดในการสนบสนนการขยายตวของเศรษฐกจไทย การเขาสสงคมสงวยของโลก องคการสหประชาชาตประเมนสถานการณวาในชวงป 2544 -2643 จะมประชากรอาย 60 ปขนไปมากกวารอยละ 10 ของประชากรโลก เทคโนโลยและนวตกรรมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลใหเกดการเปลยนแปลงในรปแบบการผลตและการคาทมการใชเทคโนโลยมาชวยในการเพมประสทธภาพการผลต ภาคบรการตองปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลง รปแบบการด าเนนชวต การท างาน และความสมพนธของคนในสงคม ตลอดจนความซบซอนของปญหาทางสงคมทจะตามมา การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และภยพบตทางธรรมชาตมแนวโนมเกดบอยครงขนและมความรนแรงมากขน และวาระการพฒนาของโลกภายหลง ค.ศ. 2015 จะมการจดท าเปาหมายการพฒนาทยงยนในกรอบสหประชาชาต ในชวงเวลา 15 ป

3.4 แนวทางการพฒนาของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ประกอบดวย 7 ยทธศาสตรหลก ไดแก 1) การพฒนาเศรษฐกจในภาพรวม 2) การพฒนาเศรษฐกจรายสาขา 3) การพฒนาการเกษตรสความเปนเลศดานอาหาร 4) การพฒนาศกยภาพคนใหสนบสนนการเจรญเตบโตของประเทศและมคณภาพชวตทด 5) การสรางความเสมอภาคเพอรองรบสงคมสงวยอยางมคณภาพ 6) การพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค และ 7) การสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางเปนมตรกบสงแวดลอม

4 สรปผลการอภปรายในภาคเชา

ในการประชมภาคเชา ผเขารวมประชมไดแสดงความคดเหนตอทศทางการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 สรปไดดงน

4.1 ภาพรวม แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ไมควรมงเนนการพฒนาเศรษฐกจทใหความส าคญกบรายไดเปนหลกแตควรใหความส าคญกบเรองสทธชมชน คณคาของชวต และคณธรรมมากขน ทงน ควรทบทวนและตรวจสอบในเรองทอาจเปนประเดนทยงมความสบสนซงความเหนทไมตรงกนระหวางภาครฐและคนในพนทอาจน าไปสประเดนความขดแยงและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศได ทงในเรองการเกษตร การทองเทยว ประมง และความมนคงทางอาหาร เปนตน

4.2 การแกปญหาคอรรปชน ควรใหความส าคญกบการปลกฝงจตส านกเรองความซอสตยสจรต การปองกนและตอตานการทจรตประพฤตมชอบมากขน รวมทงควรก าหนดเรองการคอรรปชนในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 อยางจรงจง ควบคกบการสงเสรมใหประชาชนไดมสวนรวมในการตรวจสอบการทจรตของภาครฐ โดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ทมการทจรตจ านวนมาก รวมทงกระทรวงมหาดไทยควรสนบสนนบทบาทของหนวยงานดานการตรวจสอบภายใน เนองจากการตรวจสอบภายในถอวาเปนเครองมอแรกทจะสกดกนการทจรตในหนวยงานตางๆ

7

4.3 การพฒนาคน ควรปรบปรงหลกสตรการศกษา พฒนาคร และผปกครองเพอชวยสรางใหเยาวชนมศลธรรมจรรยา ความกตญญ ระเบยบวนย และความรบผดชอบตอหนาท รวมทงพฒนาบคลากรในภาคราชการใหมองคความรเพอเตรยมพรอมการเขาสประชาคมอาเซยน

4.4 การเตรยมความพรอมในการเขาสสงคมผสงอาย ตองก าหนดแผนเพอการพฒนาศกยภาพของก าลงแรงงานในอนาคต โดยใหความส าคญกบการพฒนาฝมอแรงงานทส าเรจการศกษาระดบอาชวะศกษาใหเปนก าลงแรงงานทส าคญตอการพฒนาประเทศไดในอนาคต ตลอดจนควรสงเสรมใหผสงอายมกจกรรมรวมกนในแตละชมชนเพอเพมคณคาและประโยชนในตวผสงอาย

4.5 การลดความเหลอมล าทางสงคม ควรใหความส าคญกบแนวทางการตอตานความยากจนเพอลดความเหลอมล าของสงคมรวมทงควรสงเสรมใหประชาชนมการออมมากขน โดยตองจดหากลไกทเหมาะสมในการออม เชน การจดตงกองทนการออมแหงชาต เปนตน

4.6 การสงเสรมการทองเทยว ควรสงเสรมการทองเทยวโดยชมชนอยางเปนรปธรรมเพอใหชาวบานไดรบประโยชนจากการทองเทยวและผสงอายรสกวาตนเองเปนทรพยากรบคคลทมคาในชมชน

4.7 การสงเสรมรฐวสาหกจขนาดยอมและขนาดกลาง (SMEs) ควรสงเสรม SMEs โดยลดรายจายของ SMEs โดยการประกนสขภาพใหแกบคลากรของ SMEs และเกบภาษจาก SMEs โดยตรง เพอลดการทจรตภาษ

4.8 การพฒนาการเกษตร ควรพจารณาปรบหลกเกณฑเพอใหเกษตรกรทประสบภยไดรบการชวยเหลอจากภาครฐอยางทวถงและรวดเรว ควรปรบเปลยนเปาหมายพนทเกษตรอนทรย ในป 2564 จาก “5 แสนไร” เปน “5 ลานไร” เพอใหเกดเปนรปธรรมมากขน ควรเพมพนทชลประทานใหครอบคลมพนทการเกษตรมากขน ควรเสนอใหตงกระทรวงน าแหงชาตเพอใหมการบรณาการงานรวมกนระหวางหนวยงานราชการทเกยวของกบการด าเนนการเรองน า และควรมการจดตงเขตนคมเกษตรกรรม โดยใหมลกษณะเปน one stop service เชนเดยวกบภาคอตสาหกรรม

4.9 การพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม หนวยงานทเกยวของ อาท กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและกระทรวงเกษตรและสหกรณจะตองบรณาการการท างานกน ควรมการวางโซนนงทรพยากรธรรมชาตใหชดเจนเพอใหเกษตรกรสามารถใชประโยชนทดนไดอยางมประสทธภาพ ควรสงเสรมอาชพทใชทดนใหนอยทสด ควรสงเสรมอตสาหกรรมการเกษตรทสามารถขยายผลได ควรเรงแกไขปญหาปาไมถกท าลายและปญหาขยะอตสาหกรรมทสงผลตอสงแวดลอมมากในปจจบน ควรก าหนดพนทน ารอง 1 จงหวด 1 พนท ในการส ารวจทรพยากรจากปาลงสทะเลเพอพฒนาฐานขอมลดานทรพยากรธรรมชาตใหทนสมย มการบรณาการทกหนวยงาน ตงแตระดบรฐ ภาค และทองถนจงหวด น าไปสแผนพฒนาอยางยงยนตอไป โดยขอเสนอพนท ต าบลกมลา อ าเภอกระท จงหวดภเกต เปนพนทน ารองตวอยาง

4.10 การสงเสรมวฒนธรรมไทย ควรใหความส าคญกบประเดนเรองวฒนธรรมไทยมากขน โดยเฉพาะดานอาหาร ดานการแตงกายและผาไทย รวมทงดานวถไทยซงอยบนพนฐานของศล 5 และยาสมนไพร เนองจากวฒนธรรมไทยเปนพนฐานของสงคมทสอดคลองกบหลกเศรษฐกจพอเพยง รวมทงจะสามารถขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศดานการทองเทยวได

8

5 สรปผลการประชมกลมยอย

ผเขารวมการประชมกลมยอยในภาคบาย ไดมความคดเหนเกยวกบทศทางการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ในแตละประเดนการพฒนาส าคญ สรปสาระส าคญ ดงน

5.1 ศกยภาพการแขงขนเพอมงสการเปนประเทศรายไดสง ควรก าหนดทศทางการพฒนาประเทศทชดเจนเพอใหการพฒนาปจจยสนบสนนอนๆ มงสจดหมายหลกเพยงจดหมายเดยวซงจะชวยใหเกดผลสมฤทธทชดเจน ควรน าวธการวางแผนการพฒนาฯ ใหมๆ นอกเหนอจากแบบจ าลองทางเศรษฐมต หรอการดตวชวดทผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) โดยควรดจากบญชงบดลประชาชาตซงจะชวยใหการวเคราะหจดแขงจดออนของการพฒนาประเทศมความละเอยดและชดเจนมากยงขน นอกจากน ประเทศไทยควรใหความส าคญกบผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GNP) ในการเปนเครองมอชวดหลกของการพฒนาทางเศรษฐกจแทนท GDP อกทง ควรทบทวนเปาหมายศกยภาพการแขงขนเพอมงสประเทศรายไดสงโดยควรมงไปสการเปนประเทศทมรายไดเปนธรรมโดยการสรางความเปนธรรมในทกระบบเพอแกไขปญหาของประเทศ ภาคอตสาหกรรม ควรก าหนดอตสาหกรรมเปาหมายหลกหรออตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศทรฐตองการมงสนบสนนใหชดเจน พรอมก าหนดกลยทธในการสรางมลคาเพมโดยใหความส าคญกบการวจยเชงลก การสรางหวงโซอปสงค และการพฒนานกการตลาดทจะสามารถท าการตลาดเชงรกใหกบสนคาส าคญๆ ของประเทศไทยได ภาคบรการและการทองเทยว ควรก าหนดเปาหมายการพฒนาประเทศดวยระบบเศรษฐกจฐานความรควบคกบการพฒนาโครงสรางพนฐานทางการคาผานโครงการลงทนขนาดใหญ สงเสรมใหคนไทยเทยวเมองไทยมากขนและสงเสรมการทองเทยวโดยชมชน ภาคการคาและการลงทน ควรปรบโครงสรางภาษโดยพจารณาในสวนทกอใหเกดประโยชนแกสวนรวมและใหมความเปนธรรมมากขน เสรมสรางความสามารถดานการตลาดหรอดานการบรหารจดการหวงโซอปสงคใหแกนกการคาเพอใหสามารถใชการตลาดเพมมลคาสนคาได และก าหนดนโยบายสงเสรมใหตรงกบความตองการและตรงกลมเปาหมายในแตละอตสาหกรรมหรอแตละขนาดของ SMEs การวจยและพฒนา ควรสงเสรมการลงทนวจยพฒนาและการน าไปใชประโยชนในเชงพาณชยและเชงสาธารณะ การปฏรประบบการใหสงจงใจใหเออตอการพฒนาและประยกตใช วทน. และ พฒนาระบบการศกษาและพฒนาบคลากรดาน วทน. ดานโครงสรางพนฐาน ควรน าขอมลและบทเรยนจากความลมเหลวในการลงทนระบบรางความเรวสงจากตางประเทศมาประกอบการพจารณาลงทนรถไฟความเรวสงของไทยเพมเตม และควรเรงปรบปรงโครงสรางพนฐานทางดานการขนสงไปในคราวเดยวกบการลงทนและการปรบปรงโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอใหสามารถลดตนทนทางดานการคาและอ านวยความสะดวกใหแกนกลงทนมากขน และดานประสทธภาพภาครฐ ควรพจารณาปรบปรงกฎระเบยบใหมความเปนธรรมและเปนมาตรฐานเดยวกนควบคกบการเพมประสทธภาพในการใชจายงบประมาณภาครฐ และปฏรปหนวยงานทก ากบดแลและสงเสรมวสาหกจชมชนและสหกรณ ใหมการด าเนนการทมเอกภาพและบรณาการไปในทศทางเดยวกน

5.2 การลงทนเพออนาคตของประเทศไทย ซงตงเปาหมายอตราการเตบโตทางเศรษฐกจทรอยละ 5 ถอวาอยในเกณฑทเหมาะสมและไมควรต ากวานเนองจากจะสงผลตอการสรางความเชอมนของนกลงทน การวจยและพฒนา ควรมการจงใจนกวจยจากตางประเทศใหมาลงทนมากขนเพอเพมจ านวนนกวจยในประเทศ เพมมลคาเพมของผลตภณฑ และยกระดบเทคโนโลยการผลต การลงทนภาครฐและภาคเอกชน ควรใหความส าคญกบดานอปสงคและการเพมอ านาจการซอควบคกบการเพมรายไดของประชาชน ตลอดจนภาครฐตองเปนหลกใหกบภาคเอกชนในการลงทนโครงสรางพนฐานระหวางรฐกบเอกชน ทงน ควรพจารณาใหรอบคอบเพอประโยชนสงสดทจะไดรบ การรบมอกบการเขาสสงคมผสงอาย (Ageing Society) ควรม

9

การลงทนเพอตอบสนองความตองการของสงคมผสงอายในประเทศไทย รวมทงรบมอกบปญหาการขาดแคลนแรงงาน ดงนน จงควรมการวางแผนการพฒนาทกษะแรงงาน โดยอาจพจารณาสงเสรมการใชแรงงานจากประเทศเพอนบาน การสงเสรมความรดานการเงนและการลงทน ควรเสรมความรเรองการเงนสวนบคคลใหแกเดกนกเรยนเพอชวยพฒนาประเทศในระยะยาว เชน การสอนวธออม การบรหารเงน การเกบเงนเพอ วยเกษยณ หรอแนวทางการลงทนในตลาดทน เปนตน การลงทนโครงสรางพนฐาน ควรใหความส าคญกบการลงทนโครงสรางพนฐานขนาดใหญ เชน การลงทนสนามบน และ การลงทนสายการบนตนทนต า เปนตน ควรใหความส าคญกบการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศทประชาชนสามารถเขาถงอนเตอรเนตไดอยางทวถงโดยไมกระจกตวอยแตในเมองหลวง ซงถอวาเปนการลงทนครงเดยวทจ านวนมากแตมผลในระยะยาว โดยควรจะด าเนนการใหเปนรปธรรมมากขน ดงเชนอยในรปแบบของโครงการน ารองซงจะสามารถชวยใหประเทศพฒนาแบบกาวกระโดดได ควรผลกดนและสรางความชดเจนในการลงทนพฒนาโครงสรางพนฐานเพอใหเกดความเชอมโยงระหวางภมภาค รวมทงกระตนใหเกดอปสงคและเพมอ านาจซอของประชาชน โดยใชประโยชนจากอ านาจการซอจากประเทศเพอนบาน โดยมองประเทศเพอนบานเปนตลาดเดยว (CLMV+T) ปญหาอปสรรคดานกฎหมาย กฎระเบยบ ขอบงคบตางๆ ควรมการปรบปรงใหกฎหมายเปนอปสรรคนอยทสดเพอจงใจใหนกลงทนมการลงทนในประเทศไทยเพมขน โดยการบรณาการกฎหมายโดยเฉพาะกฎหมายทางการเงน นอกจากน พบวาโดยพนฐานของ SMEs มความแตกตางกนในการท าบญชทางการเงน ดงนน ควรมการปรบปรงหรอพฒนาการท าบญชของ SMEs เพอสรางมาตรฐานในการปลอยสนเชอ และเปนฐานขอมลในการเขาสระบบการจดเกบภาษของภาครฐไดดยงขน และการพฒนาอตสาหกรรมตอเนอง ควรมการวางผงเมองทเปนระเบยบ รวมทงควรใหความส าคญอตสาหกรรมทเชอมโยงกบการทองเทยว เชน การจดสรางดสนยแลนดในประเทศไทย และอตสาหกรรมภาพยนตรนานาชาต เปนตน เพอเพมการสรางรายไดของประเทศ

5.3 คนไทยกบสงคมสงวยทมคณภาพ ควรใหความส าคญกบการสงเสรมสขภาพโดยก าหนดเปนตวชวดในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ซงจะมความเชอมโยงกบตวชวดขององคการอนามยโลกและสหประชาชาต ควรพฒนาคณภาพประชากรควบคกบการพฒนาคณธรรมจรยธรรม พรอมทงเตรยมความพรอมเพอรองรบสงคมสงวยโดยเรมตงวยเดกจนถงวยสงอาย โดยวยทารก/ปฐมวย ควรสงเสรมให อปท. เขามามบทบาทในการใหความรแกมารดาและใหการดแลมารดาตงแตเรมตงครรภ วยเรยน ควรใหความส าคญกบการพฒนาทางดานจตใจ คณธรรม และจรยธรรม ปลกฝงใหเดกรจกการมวนยในการด ารงชวต พฒนาเดกใหมคณภาพ สงเสรมใหมการเรยนอาชวะศกษาใหมากขน วยแรงงาน ควรพฒนาทกษะและองคความรดานวฒนธรรมควบคกบการพฒนาทกษะดานภาษาและใหความรแกฝายทรพยากรมนษยดานการฝกอบรม วยสงอาย ควรก าหนดค านยาม เปาหมาย และแนวทางการพฒนาในสงคมสงวยใหมความชดเจน พฒนาและปรบปรงระบบสงอ านวยความสะดวกตางๆ ใหเหมาะสมกบขอจ ากดทางกายภาพของกลมผสงอาย เปนตน การลดความเหลอมล าทางสงคม ควรลดความไมเทาเทยมกนดานโอกาสทางการศกษาและคณภาพการศกษาตงแตระดบปฐมวยและความแตกตางในมตพนทระหวางเดกในเมองกบชนบท การพฒนาสถาบนทางสงคม ควรมแนวทางในการเสรมสรางครอบครวใหเขมแขง ขยายบทบาทใหชมชนและ อปท. ในการดแลผสงอายในชมชน นอกจากน ควรก าหนดยทธศาสตรและเปาหมายการพฒนาในภาพรวมโดยพจารณาสถานการณดานลบประกอบ สงเสรมการเคารพกฎหมายและการลดความรนแรงในสงคมไทย สนบสนนการจดสรรงบประมาณในการด าเนนงานทมการบรณาการระหวางหนวยงานใหมากยงขน และ สศช. ควรเปดเวบไซตรบฟงความคดเหนเพมเตมเพอใหน าแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ไปสการปฏบตไดจรง อกทงควรใหความส าคญตอการจดท าแผนปฏบตการเพอใหการน าแผนไปสการปฏบตบรรลเปาหมายอยางเปนรปธรรม

10

5.4 การพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค ดานการขนสงและโลจสตกสเชอมโยงภมภาคควรใหความส าคญกบการเชอมโยงรปแบบการขนสงทางถนน ทางราง ทางน า และทางอากาศทมประสทธภาพ เพอลดตนทนในการเดนทางและขนสงสนคาใหแกประชาชน โดยการลงทนโครงการตางๆ ตามแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ควรสนบสนนใหเอกชนเขารวมด าเนนการในรปแบบ Public Private Partnership (PPP) เพมมากขนเพอลดภาระทางการเงนของภาครฐ ควรใหความส าคญกบการปรบปรงและพฒนาโครงสรางพนฐานทมอยแลวใหเกดการใชประโยชนอยางเตมประสทธภาพ โดยแผนพฒนาโครงสรางพนฐานควรก าหนดใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนาในแตละพนท นอกจากน ควรใหความส าคญกบการเจรจาเพอใหความตกลงระหวางประเทศตางๆ เหนผลเปนรปธรรมและเปนมาตรฐานเดยวกน ภาคและเมองศนยกลางความเจรญในภมภาค ควรเนนการกระจายความเจรญสภมภาคไปยงเมองทมศกยภาพ แผนพฒนาจงหวดควรก าหนดวสยทศนการพฒนาและการจดท าโครงการเพอเตรยมความพรอมเปนพนทเศรษฐกจเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน ในขณะทแผนพฒนาภาคตองเปนกรอบชน าแผนพฒนาจงหวด และควรผลกดนใหแผนพฒนาจงหวดไปสการปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม นอกจากน ภาครฐควรสงเสรมการทองเทยวทเชอมโยงและทวถงในภาคใตดวย เขตพฒนาเศรษฐกจชายแดน ควรสงเสรมการสรางความเจรญตามแนวชายแดนเพอเชอมโยงภมภาคโดยเฉพาะการพฒนาพนทเศรษฐกจชายแดนใหเกดเปนเขตเศรษฐกจพเศษรวมกบประเทศเพอนบานบนแนวทางทสามารถสรางประโยชนเกอกลกนได การขบเคลอนการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษควรใหความส าคญกบการใหความรและความเขาใจแกประชาชนในพนท การพฒนาโครงสรางพนฐานในพนทเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนจ าเปนตองมแผนการพฒนาทบรณาการด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของ การลงทนอตสาหกรรมในพนทเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนของไทยควรพจารณาโอกาสการลงทนทเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน การพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนควรสนบสนนใหมศนยกระจาย คดแยก และบรรจภณฑสนคาบรเวณชายแดน การพฒนาเสนทางทองเทยวควรสนบสนนการเชอมโยงระหวางภาคตะวนออกเฉยงเหนอกบ สปป.ลาว และการเตรยมพนทฝงไทยเพอเชอมโยงกบเขตเศรษฐกจพเศษทวายในเมยนมา พนทฐานเศรษฐกจหลก : พนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก การพฒนา Super Cluster ในพนทบรเวณมาบตาพดไมมความจ าเปนตองปรบแกผงเมองรวมระยองและมาบตาพด และการถมทะเลเพอเปนทตงโรงงานอตสาหกรรมเปนการพฒนาทไมเปนมตรตอสงแวดลอม ไมยงยน และขาดธรรมาภบาล

5.5 การพฒนาการเกษตรไทยสความเปนเลศดานอาหารของโลกภายใตบรบททเปลยนแปลง ดานการอนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ควรระบแนวทางการตรวจทดนของเกษตรกรผปลกอยางแทจรงและชดเจน เรงหามาตรการด าเนนการในเรองการครอบครองทดนท ากนและการจงใจใหลกหลานเกษตรกรกลบเขาสการประกอบอาชพในภาคเกษตรกรรม ตลอดจนก าหนดแนวทางการในการรกษาและคมครองความหลากหลายทางชวภาพของพนธพชโดยเฉพาะพนธขาว การจดระบบการผลตใหสอดคลองกบศกยภาพพนทและความตองการของตลาดตงแตตนน าถงปลายน า ควรพฒนาเกษตรกรพรอมกบพฒนาปจจยการผลตโดยไมขนกบเอกชนรายใหญหรอเกษตรพนธสญญา นอกจากน ควรให ธ.ก.ส. ท าหนาทสนบสนนเงนทนกบชมชนหรอกลมเกษตรกรเพอใชในการผลตสารชวภณฑใช ควรก าหนดมาตรฐานความปลอดภยอาหารในรปแบบตางๆ ทเปนมาตรฐานสากล ควรก าหนดใหมการใชวตถดบทผลตอาหารจากผลผลตทผลตไดในประเทศ และหาตลาดแหลงวตถดบเขามาผลตทดแทนวตถดบทขาดแคลนในประเทศ รวมทงสนบสนนเทคโนโลยใหเปน One Stop Center เพอน าผลตภณฑในพนทออกไปสการสงออกได ก าหนดต าบลละ 1 ตลาดทจ าหนายอาหารปลอดภย การสงเสรมการรวมกลมการผลตทางการเกษตร ควรใหผผลต ผแปรรป และผจ าหนายท าธรกจรวมกนแบบหนสวน รวมทงภาครฐควรสนบสนนพนทและนวตกรรมของธรกจรวมอยางเปนรปธรรม และควรพฒนามาตรฐานการผลต การวจยและพฒนา ใหกบกลมเกษตรกร SMEs

11

ผประกอบการรายเลก การสรางโอกาสในการเขาถงเทคโนโลยและนวตกรรมททนสมย ควรใหความส าคญกบการวจยและพฒนาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทมผลตอภาคเกษตรอยางเรงดวน ควรวจยเกยวกบการปลกพชทใชน านอยแตใหผลผลตสง ควรมการวจยการใชสารชวภณฑ สารอนทรย ในการทดแทนสารเคม/ปยใหชดเจน และตองแบง scale ของสนคาในมาตรฐานตางๆ ควรลงทนการวจย สรางเทคโนโลยและสรางนวตกรรม รวมทงพฒนาผลตภาพ โดยใช SMART Agriculture เปนตน การเพมมลคาผลผลตภาคเกษตร ควรผลกดนใหเกษตรกรสามารถน าผลผลตมาแปรรปไดเองโดยก าหนดตลาดใน ควรก าหนดต าแหนงใหพฒนาอตสาหกรรมเกษตรไปส Value Creation นอกเหนอจากอาหาร โดยเนนไปทผลตภณฑอนๆ และวางแผนการผลตและการตลาดทมงเนนไปทสนคาเกษตรแปรรปทมมลคาเพมสง การเรงพฒนาและขบเคลอนการผลตเกษตรอนทรยอยางจรงจง ควรก าหนดเปาหมายการเพมพนทการท าเกษตรอนทรยเปนรอยละ 10 ของพนทเกษตรของประเทศไทย และควรขบเคลอนการท าเกษตรอนทรยใหเกดผลในทางปฏบตอยางเปนรปธรรม ควรระบใหชดเจนในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จะใชค าวา “อนทรย” หรอ “ยงยน” เนองจากชวงเปลยนผานการเปนเกษตรอนทรย จะมเกษตรกรท าการเกษตรแบบอนรวมอยดวย

5.6 การเตบโตท เปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน ดานการรกษาทนทางธรรมชาตเพอการเตบโตสเขยว ควรปรบปรงระบบขอมลใหสามารถน ามาสนบสนนแนวทางการปฏบตตามแผนฯ โดยเฉพาะขอมล Green GDP และ Natural Capital Account รวมทงด าเนนมาตรการในการปกปองรกษาทรพยากรปาไม การบรหารจดการน าเพอใหเกดความยงยน โดยจดท าแผนบรหารจดการน าอยางยตธรรมและแผนบรณาการเชงพนท เพมบทบาทของประเทศไทยในการพฒนาบรหารจดการแมน า/ลมน านานาชาตใหมากขน การสงเสรมการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม ควรเพมเตมแนวทางขบเคลอนการบรโภคทยงยนในภาคประชาชน เพมการตลาดเชงรกส าหรบสนคาทเปนมตรตอสงแวดลอม และเพมมาตรการประหยดพลงงาน การสงเสรมการผลต การลงทน และการสรางงานสเขยว สงเสรมบทบาทและก าหนดมาตรการสรางแรงจงใจภาคเอกชนทท าธรกจทเปนมตรกบสงแวดลอม สงเสรมภาคการผลตในการลดการใชทรพยากร ตลอดจนน าเครองมอทางเศรษฐศาสตรมาใชในการพจารณาการลงทนถงความคมคาทา งสงแวดลอม การใหความส าคญในการแกไขปญหาวกฤตสงแวดลอม สนบสนนใหเกดการสรางหลกสตรสงแวดลอมศกษา ผลกดนใหเกดองคกรอสระดานสงแวดลอม ปรบปรงและบงคบใชกฎหมายตามหลกผกอมลพษเปนผรบผดชอบคาใชจาย มงแกไขปญหามลพษทตนเหต และลงทนกอสรางระบบบ าบดน าเสย การเพมขดความสามารถในการปรบตวเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ใหมระบบการรายงานขอมลกาซเรอนกระจก สงเสรมการใชกลไกตลาดและราคาคารบอน และลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การบรหารจดการเพอลดความเสยงจากภยพบต พฒนาระบบการประเมนความเสยงจากภยพบต พฒนาระบบการจดการภาวะฉกเฉนใหเปนมาตรฐานและเปนเอกภาพ สนบสนนการเตรยมความพรอมของภาคเอกชน และพฒนาองคความร เรองการจดการภยพบต การพฒนาความรวมมอดานสงแวดลอมระหวางประเทศ ควรทบทวนและสรางมาตรการตอการคมครองสงแวดลอมทางธรรมชาตและวฒนธรรม และการพฒนาความรวมมอดานสงแวดลอมระหวางประเทศ ควรสรางจด one stop service ในแตละจงหวด เพอบรณาการความรและชวยเหลอเกษตรกรในเรองทเกษตรอนทรย ควรให อปท. เปนกลไกส าคญในการขบเคลอนภาคเกษตรใหเกดผลเปนรปธรรม โดยเฉพาะเกษตรอนทรย การสงเสรมและเรงขยายผลแนวคดการท าการเกษตรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และแนวทางของมลนธปดทองหลงพระ ควรน าแนวทางทฤษฎใหมและเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชเพอสรางความเขมแขงและพฒนาศกยภาพในการพงพาตนเองไดมากขน ควรสงเสรมใหเกดการบรณาการหรอการมหนวยงานรบผดชอบการท าอาชพเกษตรอยางครบวงจร ควรก าหนดใหมาตรฐาน GAP เปนมาตรฐานบงคบ รวมทงควรจ ากดปรมาณการ

12

ใชสารเคมและสารเรงในการท าการเกษตร การสนบสนนการจดท าแผนแมบทภาคเกษตรใหมความยงยน ควรมแนวทางสนบสนนแผนแมบทภาคเกษตรใหมความยงยน และก าหนดเปาหมายของผลผลต ผลตภณฑใหชดเจน เพอน าไปสการท า Roadmap ควรใหความส าคญกบปศสตวและประมงโดยใหมกลไกทเชอมโยงใหภาครฐรวมกนก าหนดแผนปฏบตทสอดคลองกบแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 การพฒนาฐานขอมลดานอปสงคและอปทานดานการเกษตร ควรใหภาครฐใหความส าคญในเรองการบรณาการขอมลระหวางหนวยงาน และการจดเกบขอมลจ าเปนทจะตองใชในการวางแผนการผลต การตลาด และการบรหารจดการโลจสตกสภาคเกษตรใหเกดผลเปนรปธรรม การสรางบคลากรดานการเกษตร ควรใหความส าคญกบการสงผานการท าการเกษตรจากเกษตรกรรนเกาสรนใหมโดยสรางแรงจงใจเพอดงดดคนรนใหมและทายาทเกษตรกรใหหนมาท าการเกษตร ควรออกกฎหมายคมครองเกษตรกรทไดรบผลกระทบจากการแพรระบาดของโรคและศตรพชจากผลผลตทางการเกษตรของเกษตรกรรายอน ควรใหมกองทนรกษาเสถยรภาพราคาสนคาเกษตร และควรผลกดนกลไกกองทนสงเสรมโคนม และควรตงส านกงานพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงต าบล

5.7 การบรหารงานภาครฐของประชาชนเพอประชาชน ดานการกระจายอ านาจ/บทบาทสทองถน ควรผลกดนใหเกดการกระจายอ านาจไปสประชาชนอยางแทจรงเพอใหภาคประชาชนเขามสวนรวมในการตรวจสอบการท างานภาครฐใหเปนไปตามนโยบายแหงรฐ ควรใหความส าคญตอการพฒนาคน พฒนาผน า เพอสรางองคกรชมชนและหรอสภาผน าหมบานใหเขมแขง ควรมองคกรหลกเพยงองคกรเดยวเพอบรหารจดการสาธารณปโภคของ กทม. ซงจะชวยใหการบรการประชาชนเปนไปอยางมประสทธภาพมากยงขน สนบสนนการแกไขปญหาการบรการประชาชนและแกไขปญหาการทจรตคอรรปชนจากระดบชมชน และกระจายอ านาจการตดสนใจในการจดการในพนทใหแกชมชนและทองถน อกทง ควรปรบแก กฎ ระเบยบ และกฎหมายทมอยใหเออตอการกระจายอ านาจ และก าหนดใหมการจดสรรงบประมาณทตรงกบความตองการของทองถนเนองจากแตละทองถนมสภาพภมประเทศและสภาพปญหาทแตกตางกน เปนตน การปรบปรงระบบการบรหารจดการภาครฐ ใหภาคทเกยวของเขามามสวนรวมในการก าหนดนโยบายการใหบรการประชาชนและการตอตานการทจรต ควรจดตงกระทรวงอดมศกษาและวจยหรอกระทรวงวจยเพอยกระดบการศกษาทงระดบชาต ทองถน และนานาชาต ควรปรบปรง พ.ร.บ. วจยแหงชาต ใหสามารถรองรบระบบวจยใหมเอกภาพ นอกจากน การแปลงแผนพฒนาฯ ไปสการปฏบตควรใหความส าคญกบการจดท าแผนปฏบตการ (Action Plan) ในลกษณะบรณาการ (Area-Function-Participation) โดยยดคนเปนศนยกลางในการพฒนา การยกระดบการใหบรการประชาชนโดยอาศยเทคโนโลย ควรสนบสนนใหสวนราชการรบการช าระเงนดวยบตรอเลกทรอนกสมากขน และควรน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใชอ านวยความสะดวกในการจดซอจดจางของภาครฐ การพฒนาคน การพฒนาคณภาพขาราชการ ควรมผรบผดชอบการปลกฝงคานยมและน าหลกคณธรรมจรยธรรมมาอบรมความประพฤตใหคนยดมนในประเพณวฒนธรรมไทยอยางตอเนอง โดยในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ควรใหความส าคญกบ 2 เรอง คอ ความรกชาต และคณธรรมทเนนเรองจตส านกการเกรงกลวตอบาปทจะกระท าการทจรตคอรรปชน และขาราชการควรมคานยมวา “สกาก เปนสของแผนดน ใสเพอปกปองผลประโยชนของแผนดน ไมใชใสเพอโกงกนแผนดน” การตรวจสอบอ านาจรฐและการตดตามประเมนผลการปฏบตงานภาครฐและขาราชการ ควรใหความส าคญกบการถวงดลอ านาจในการตรวจสอบ โดยใหประชาชนเปนผตรวจสอบการใชอ านาจของหนวยงานภาครฐและใหมกฎหมายรองรบในการปฏบตหนาท รวมทงใหมการก าหนดคณสมบตของตวแทนภาคประชาชนใหชดเจน อกทง ควรมการตดตามประเมนขาราชการ ใน 3 สวน ไดแก การรบเขาท างาน เนองจากในรฐวสาหกจมการใชระบบอปถมภเพอเขาท างานเปนจ านวนมาก ขณะก าลงท างาน ควรมการประเมนทก 5 ป ไดแก สภาพหนสน การตดอบายมข การพนน และสรา และการออกจากราชการ กรณการเกษยณอายของอยการและผพพากษา

13

ทครบเกษยณอายเมอมอาย 70 ป เหนวาควรเปน 60 ป การประเมนผลกระทบของกฎหมาย กฎ ระเบยบและขอบงคบตอเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและผมสวนไดสวนเสย เชน ควรมการประเมน กฎ ระเบยบ ทส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ใชประเมนคณภาพการจดการเรยน การสอนเพอประเมน ถงผลกระทบ ผลได ผลเสย ของกฎ ระเบยบ โดยใชการประเมนเชงบวก นอกจากน ยงมกฎ ระเบยบอนๆ ทควรไดรบการประเมนผลกระทบ อาท การบงคบใชเขมขดนรภยระหวางผขบรถกบผโดยสารหลงรถกระบะ และการหามไมใหใชโทรศพทมอถอขณะขบรถ เปนตน

5 การด าเนนการในระยะตอไป

สศช. จะประมวลขอคดเหนและขอเสนอแนะทศทางการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ทไดจากการประชมประจ าป 2558 ของ สศช. มาประกอบการปรบปรงกรอบทศทางและยทธศาสตรแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ใหมความชดเจน เปนทยอมรบ และสามารถน าไปปฏบตไดอยางเปนรปธรรม กอนเสนอคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต พจารณาใหความเหนและขอเสนอแนะเพมเตมตอสรปผลการประชม เพอน าเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาตอไป

ค ำ ก ล ำ ว ร ำ ย ง ำ น ข อ ง นำยอำคม เตมพทยำไพสฐ

รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม และ เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ใ น ก า ร ป ร ะ ช ม ป ร ะ จ า ป 2 5 5 8 ข อ ง ส ศ ช . เ ร อ ง “ทศทำงแผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564)”

วนจนทรท 14 กนยายน 2558 ณ ศนยแสดงสนคาและการประชมอมแพค เมองทองธาน

กรำบเรยน ฯพณฯ นำยกรฐมนตร

ในนามของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และผเขารวมประชมทกทาน กระผมขอขอบพระคณ ฯพณฯ นายกรฐมนตรเปนอยางยง ทไดกรณาใหเกยรตมาเปนประธานในพธเปดการประชมประจ าป 2558 ของส านกงานฯ เรอง “ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564)” ในวนน

ส านกงานฯ ไดจดการประชมใหญทางวชาการขนทกป เพอน าเสนอและรบฟงความคดเหนจากทกภาคสวนของสงคม ในเรองทส านกงานฯ เหนวา มความส าคญตอการพฒนาประเทศ ส าหรบการประชมในปน จดขนในชวงเวลาทแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ก าลงจะสนสดลงในป 2559 และส านกงานฯ ก าลงอยในระหวางการด าเนนกระบวนการจดท าแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 โดยยดกระบวนการมสวนรวมจากภาคสวนตางๆ ของสงคม ดงทเคยท ามาตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 ซงการประชมประจ าปของส านกงานฯ นบเปนโอกาสอนดทจะไดรบฟงความคดเหนจากภาคสวนตางๆ ดงนน ส านกงานฯ จงก าหนดใหหวขอการประชมในปน เปนเรอง ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 และกระผมขอกราบเรยน ฯพณฯ นายกรฐมนตร และทานผมเกยรตทกทานวาในปนมผสนใจเขารวมประชมเปนจ านวนมากถงเกอบ 3,000 คน มากทสดนบแตทส านกงานฯ ไดจดประชมประจ าปมา ชใหเหนวาทกภาคสวนของสงคมใหความส าคญกบการรวมกนก าหนดทศทางและแนวทางการพฒนาประเทศในระยะ 5 ป ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ตอไป

ส านกงานฯ ไดเรมกระบวนการจดท าแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ดวยการประเมนสถานภาพของประเทศในดานตางๆ ทงเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และธรรมาภบาล ประเมนบรบทตางๆทจะกระทบตอการพฒนาประเทศ รวมทงสงเคราะหขอเสนอประเดนการปฏรปทส าคญของสภาปฏรปแหงชาต เพอยกรางทศทางการพฒนาในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ในเบองตน เพอน ารางดงกลาวไประดมความคดเหนจากประชาชนในระดบพนททง 4 ภาคของประเทศ และภาคพฒนากลมตางๆ อาท ภาคเอกชน สอมวลชน ผสงอาย เยาวชน คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต อดตผบรหารส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และหนวยงานกลางของภาครฐ ในชวงเดอนกรกฎาคมและสงหาคมทผานมา

15

จากนน ส านกงานฯ ไดน าผลจากการระดมความคดเหนดงกลาว มาประมวลและปรบปรงเปนรางทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 และน าเสนอในการประชมประจ าป 2558 ของ สศช. ในวนน เพอรบฟงความคดเหนจากผเขารวมประชมซงเปนตวแทนของทกภาคสวนในสงคมไทยทเกยวของกบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ประกอบดวย คณะรฐมนตร สมาชกสภานตบญญตแหงชาต สมาชกสภาปฏรปแหงชาต องคกรพฒนาเอกชน ภาคเอกชน นกวชาการ ผน าชมชน ผแทนจากภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน สอมวลชน และประชาชน

ความคดเหนตางๆ ทไดรบในวนน ส านกงานฯ จะน าไปประมวลและปรบปรงรางทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ใหสมบรณยงขน และน าเสนอตอคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และคณะรฐมนตร ตามล าดบ หลงจากนน ส านกงานฯ จะใชทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 เปนกรอบทศทางในการจดท ารายละเอยดยทธศาสตรของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ฉบบสมบรณ ผานกระบวนการ มสวนรวมจากภาคสวนตางๆ กอนทจะประกาศใชแผนฯ ในวนท 1 ตลาคม 2559 ตอไป

ส าหรบการประชมในวนน ในภาคเชา ภายหลงจากท ฯพณฯ นายกรฐมนตร ไดแสดงปาฐกถาพเศษ เพอเปนการจดประกายความคดทส าคญในเรองทศทางการพฒนาประเทศแลว จะเปนการประชมระดมความคดเหน เรอง “ทศทางการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12” โดยมประธานกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต นายพารณ อศรเสนา เปนประธานด าเนนรายการ และมกระผมเปนผน าเสนอ โดยจะมการเปดรบฟงความคดเหนจากทประชม หลงจากนน ในชวงบาย จะเปนการประชมกลมยอย โดยแบงออกเปน 7 กลม ไดแก

กลมท 1 ศกยภาพการแขงขนเพอมงสการเปนประเทศรายไดสง

กลมท 2 การลงทนเพออนาคตของประเทศไทย

กลมท 3 คนไทยกบสงคมสงวยทมคณภาพ

กลมท 4 การพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค

กลมท 5 การพฒนาการเกษตรไทยสความเปนเลศดานอาหารของโลกภายใตบรบททเปลยนแปลง

กลมท 6 การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน

กลมท 7 การบรหารงานภาครฐของประชาชนเพอประชาชน

ส านกงานฯ ใครขอขอบพระคณ ฯพณฯ นายกรฐมนตร คณะรฐมนตร และผมเกยรตทกทาน ทไดสละเวลาอนมคามารวมประชมในวนน พรอมทงขอขอบคณสถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทย และสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กรมประชาสมพนธ ทไดใหความอนเคราะหถายทอดสดการประชมในชวงเชา รวมทงบรษท ทร คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน) ทไดบนทกเทปการประชม เพอเผยแพรในโอกาสตอไป

บดน ไดเวลาอนสมควรแลว กระผมขอกราบเรยนเชญ ฯพณฯ นายกรฐมนตร ไดกรณากลาวเปดการประชมและแสดงปาฐกถาพเศษ เพอเปนแนวทางในการประชมประจ าป 2558 ของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตในครงนตอไป

ขอก ร ำ บ เ ร ย น เ ชญค ร บ

ค ำกล ำ ว เ ปดกำรประ ชม และปำฐกถำ พ เ ศษ ของ พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ใ น ก า ร ป ร ะ ช ม ป ร ะ จ า ป 2 5 5 8 ข อ ง ส ศ ช . เ ร อ ง “ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564)” วนจนทรท 14 กนยำยน 2558 ณ หองแกรนดไดมอนบอลรมศนยแสดงสนคำและกำรประชมอมแพค เมองทองธำน

นมสการพระคณ เจา , ทานรองนายกรฐมนตร ทานรฐมนตร , ทานประธานคณะกรรมการและคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, และทานผมเกยรตทเคารพรกทกทาน

ผมมควำมยนดเปนอยำงยงทไดมำเปนประธำนในพธเปดกำรประชมประจ ำป 2558 ของส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำตในหวขอเรอง “ทศทำงแผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำตฉบบท12” ทจะไดประกำศใชอยำงเปนทำงกำรในเดอนตลำคมปหนำ

ทำนผมเกยรตครบ แผนพฒนำเศรษฐกจฉบบท 12 น ถอวำมควำมส ำคญ เพรำะอยระยะท คสช. เขำมำท ำงำน โดยมเปำหมำยใหประชำชนเกดควำมมนคง มงคงและยงยน และไมท ำใหเกดปญหำในอนำคต อยำงไรกตำม แผนพฒนำฯ ทง 11 ฉบบทผำนมำ แมจะถอวำด แตอำจจะไมทนใจ ซงเทยบกบประเทศอนๆ นน มกำรพฒนำไดควำมกำวหนำ เพรำะเนนกำรพฒนำคนพฒนำกำรศกษำ ซงเรองนกไดมำกลำวเปดไวในกำรประชมเรองกำรพฒนำคนปทแลว รวมถงไดพดถงเรองทรฐบำลตงใจจะท ำเอำไว กคงตองมำดกนวำมควำมคบหนำอะไรกนไปบำง

ส ำหรบกำรวำงแผนกำรพฒนำประเทศ ผมคดวำวนนตองมกำรวำงรำกฐำนกำรพฒนำใหเกดควำมมนคงในระยะยำว กำรก ำหนดยทธศำสตรวนน ตองมองไปขำงหนำอก 20 ป ซงผมคงไมอยแลว แตคนรนนตองชวยกนท ำทกอยำงใหดขนทกดำน อยำใหลกหลำนผดหวง โดยตองสอดคลองทงภำยในและภำยนอกประเทศ เพรำะจะมกำรแขงขนมำกขน เรำตองเตรยมพรอมรบกำรเปลยนแปลงตำงๆ ทงเรองกำรเปลยนแปลงภมอำกำศโลก ซงประเทศไทยมแนวโนมวำจะตองเผชญปญหำภยแลงอกครงในปหนำ เพรำะน ำในเขอนลดลงมำก ตองหำแหลงน ำมำเพมเตมทงในและนอกเขอน ยงมเรองเศรษฐกจทโลกจะเปนเศรษฐกจเดยว เรองสงคมผสงอำย เรอง Connectivity ตำงๆ เรำตองเตรยมตวใหพรอม

ทส ำคญเรองกฎกตกำตำงๆ จะเปนปจจยส ำคญตอกำรพฒนำ กำรพฒนำประเทศจะถกลอกดวยกฎหมำยหรอกตกำตำงๆ ของเรำเองจ ำนวนมำก ชวงทผำนมำเรำกท ำเฉยๆ ไว แตพอรอออกมำ จงรวำมหลำยเรองทไมไดท ำ ตอนนกตองมำเรงแก ซงหลำยเรองเปนไปในทศทำงทด อยำงเรองกำรคำ เรำกตองปรบปรงกฎหมำยทท ำใหเรำคำขำยกบตำงประทเศไดสะดวกขน ขณะทโลกภำยนอก หลำยครงทผมไปตำงประเทศ ทกประเทศทไดพบปะ กคยกบผมด เพรำะปญหำไมไดอยทตำงประเทศมองวำผมมำเปนรฐบำลไดอยำงไร แตปญหำหลกคอเขำสนใจวำเรองเศรษฐกจของเขำกบเรำจะไปดวยกนอยำงไร เพรำะกำรด ำเนนงำนทำงเศรษฐกจบำนเขำอยในบำนเรำมำก ซงผมยนยนวำเรำดแลเขำอยำงด ไมเคยกดดนหรอปดกน มแตอ ำนวยควำมสะดวกมำกขน

17

การท างานเพอแกไขปญหาตางๆ ตาม Roadmap ของรฐบาล

กอนวนท 22 พ.ค. 2557 ทกคนทรำบด ผมคงไมตองพดอะไรอก เพรำะทกอยำงมนไปไมได ทกทำนกทรำบดวำ ปญหำในขณะนน มนท ำใหประเทศเดนหนำไปตอไมได หลำยฝำยพยำยำมแกไขปญหำ โดยใชเวลำไปนำนพอสมควร แตกแกกนไมได ท ำใหประเทศเสยหำย ผมจ ำเปนตองเขำกมำ เมอเขำมำแลวกเหนปญหำในเชงโครงสรำง ปญหำในเรองงำนตำงๆ ททบซอนกน

วนนประเทศไทยมปญหำทเกยวโยงกน เรมจำกนกกำรเมอง ซงผมไมไดบอกวำนกกำรเมองไมด รอยละ 90 เปนนกกำรเมองทด มเยอะ แตโดยระบบของกำรเมองท ำใหนกกำรเมองตองเปนอยำงนน นอกจำกนกเปนสวนของขำรำชกำร ถำร ำเรยนมำ ตองกำรท ำประโยชนเพอประเทศชำตและประชำชน โดยไมมใครมำกำวลวง ไมมอ ำนำจในทำงบรหำรมำกำวลวงในสงทไมควรจะเขำมำ ปญหำกจะเบำลง รวมทงประชำชนจะตองเรยนรวำจะอยรวมกนอยำงไร ไมใหใครมำบดเบอน ทงหมดขนอยกบกำรศกษำและกำรท ำใหคณภำพชวตดขน วนนเรำตองแกไขในทกเรองทงเศรษฐกจ สงแวดลอม วนนเรำเดนไป 3 Roadmap แลว ระยะท 1 ผำนไป ระยะท 2 ก ำลงบรหำรประเทศและก ำหนดนโยบำยใหเดนไปขำงหนำได

วนนประเทศมปญหำเยอะ พวกทำนกตองชวยผม นกกำรเมองทดตองชวยใหผมท ำอยำงไรใหสรำงรำกฐำนประเทศกอน ทผำนมำสรำงไมได เพรำะกำรแขงขนทำงกำรเมองสง ประชำชนเลยตองเกยวของกบเรองทำงกำรเมองเปนสวนใหญ ไมสนใจเรองอน สนใจแตเรองกำรเมอง ดงนนท ำอยำงไรจะท ำใหกำรเมองคอเรองกำรบรหำรประเทศ ท ำใหทกคนเขำใจเดนหนำไปใหได โดยมธรรมำภบำล ไมใชมำตอสกน โดยเอำประชำชนมำตอส ผมกไมเหนดวย อยำงไรกตำมเรองผำนไปแลว ไมควรจะใหมขนมำอก

กำรด ำเนนงำนตำม Roadmap กเปนไปตำมล ำดบ วนนเรำก ำหนดประเดนกำรปฏรป 11 ดำน 37 ประเดน และม สนช. มำท ำงำนในเรองกฎหมำย อะไรทท ำไดวนนผมกจะพจำรณำและเรงท ำ อยำกใหเขำใจรวมกนวำเมอเรำท ำขอเสนอปฏรปเสรจออกมำ สนช.กจะเปนผออกกฎหมำย เพอใหมกำรน ำไปใชงำนกนจรงๆ ส ำหรบเรองรฐธรรมนญผมไมไดตองกำรใหผำนหรอไมใหผำน ผมไมสนใจ เพยงแตขอใหไปท ำ ไปคดกนมำ อยำใหผมตองรบผดชอบทกเรอง ถำผมรบผดชอบเองคงไมตองตง สปช. , กรธ. ผมคงเขยนรฐธรรมนญเอง ซงหลำยประเทศกท ำกน แตผมกแตงตงคนใหไปรำงรฐธรรมนญมำ แตเมอรำงฯ เสรจก ไมเหนชอบกกลบมำใหเปนอ ำนำจของนำยกฯ เปนคนตง โดยหวหนำ คสช.เปนผรบผดชอบรวมดวย

กำรด ำเนนกำรในระยะท 2 ของรฐบำลในขณะน หลงกำรน ำปญหำเดมมำแก ไข กไดเรมส งใหมๆ ท ำกฎหมำย 300-400 ฉบบ และเรองตำงๆ เรำไดท ำทงหมด วำงรำกฐำนประเทศ ทงนเร ำมควำมออนแอหลำยดำน โดยเฉพำะเศรษฐกจ ท ำใหเรำไมเขมแขงเพยงพอทจะเผชญตอสถำนกำรณโลกในตอนน กำรด ำเนนกำรตำมโรดแมปในระยะทสำมกขอใหรอหนอย ตอนนมนเลอนไป 20 เดอน ถำเรวขนไดกเรว และ 20 เดอนนจรงๆ พวกผมไมอยำกไดเลย เพรำะเปนเวลำทนำนพอสมควร แตมนเปนเรองของรฐธรรมนญ ซงผมเรยนย ำวำ อยำไปคดวำผำนหรอไมผำน ใหคดวำสงทเรำท ำไวและเรมในวนน ใครจะมำท ำตอ ตอไปจะตองหนำทของคณะกรรมกำรรำงรฐธรรมนญ (กรธ.) และสภำขบเคลอนกำรปฏรปประเทศ (สปท.) มำด ำเนนกำรกนตอไป ถำท ำเรวกเรวกวำ 20 เดอน ผมกพรอมทจะใหมเลอกตง แตปญหำคอขณะน ประเทศยงไมสงบเรยบรอย

สวนเรองคณะกรรมกำรยทธศำสตรปฏรปและกำรปรองดองแหงชำต (คปป.) ผมไมไดเสนอใหมขนมำ สปช.เปนผคดมำ ผมเหนวำเมอเขำเรมตนมำแลวกมำดวำมนไปไดหรอไม ผมไมไดตองกำรใหม คบป. เพอรฐธรรมนญจะไดไมผำน จะไดอยตรงนตอ แตทผมยงไปไมได เพรำะเรำยงไมพรอม ฝำกนกกำรเมองดวยวำอยำกใหมเลอกตง ผมไมมปญหำ แตไมอยำกใหเกดควำมขดแยงหรอเกดปญหำขนมำอกครง ถำเปนอยำงนน ประเทศ กตองกลบไปเรมตนกนทขบวนรถไฟท 1 กนใหม

18

ส ำหรบกำรพฒนำประเทศ ผมคดวำถงเวลำแลวททกพรรคกำรเมองตองรวมมอกนเดนหนำประเทศ วนนอยำเพงตกน ถำเรำดกนวนน วนหนำกจะไมทะเลำะกน กฎหมำยคอกฎหมำย ขณะทปญหำทผำนมำของเรำคอ กำรเปนรฐบำลผสม แตละพรรคดกนคนละกระทรวง วนนเรำตองท ำงบประมำณรวมกนทกกระทรวง เรองน ำมกระทรวงไหนบำง ไมใชตำงคนตำงม มนจะท ำใหเสยหำย รฐบำลตองมคณะกรรมกำรขบเคลอน ทงในเรองเศรษฐกจและเรองตำงๆ ฝำกตรงนไวดวย เพอเปนกลไกขบเคลอนประเทศตอไปในระยะเวลำหนง เพอใหทกกระทรวงเดนหนำไปตำมวตถประสงคทตองกำร ขอแค 5 ปพอ ถำทกกระทรวงมเปำหมำยแลวน ำงบประมำณมำบรณำกำรรวมกน กจะไมซ ำทเดม

สวนเรองคะแนนเสยงตนเขำใจแงกำรเมอง แตตองแกเรองของกำรเมองใหม ใหเหมอนกำรเมองประเทศอนๆ ทเขำไดคะแนนเสยงจำกนโยบำยของเขำทท ำไดจรง กระจำยไปทวประเทศ แตของเรำมกท ำซ ำทเดมตำมคะแนนนยม วนนกตองไปแกทงคนเลอก และคนทถกเลอก แมเรำจะพฒนำกำรเมอง มำถง 83 ปมำแลวกตำม และกยงอยทเดมๆ เวลำตนไปตำงประเทศ ทกประเทศจะบอกวำ มยทธศำสตรชำต เพอเดนหนำประเทศ สวนทเหลอเปนกำรท ำตำมนโยบำยพรรค มนตองม 2 สวน แตทผำนมำเรำมแตนโยบำยพรรค ตอนนรฐบำลท ำโครงสรำงเรองกำรปฏรป และฝำกใหรฐบำลตอไปท ำ สงไหนท ำไดกท ำ ท ำไมไดกคยกน อยำไปกลว ท ำเพอไมใหเกดปญหำอก นนแหละเขำเรยกวำกำรแกกำรรฐประหำร ซงกตองมคณะกรรมกำรยทธศำสตรฯ (คปป.) วนนทกคนบอกวำจะไมมควำมขดแยงแตกไมไดมอะไรมำรบประกนวำจะไมมเรอง

ถำถงเวลำกตองมกำรเลอกตง ซงเรำจะดแลกำรเลอกตงใหปลอดภย ขอใหชวยกนท ำบำนเมองใหสงบในชวงน ไมนำนนกหรอก อยำเสยเวลำไปกบประชำธปไตยทมำจำกควำมไมเปนธรรม ควำมเหลอมล ำ ไมมธรรมำภบำล อยำเสยเวลำอกเลย มองดวำรฐธรรมนญเรำควรจะเปนอยำงไรเพอคนไทยทกคนและเพอศกดศรควำมเปนมนษยและศกดศรของประเทศในสำยตำตำงชำต เรำตองเตบโตเขมแขงไปดวยกน

ขอเรยนตอวำ ประเทศไทยไมไดเปนศตรของใครในโลก วนนกเกดกลมไอซสขนมำ พวกสดโตง กพยำยำมอยำไปเอำเขำมำประเทศไทยเลย หรออยำไปพดถงเขำบอย เรำไมใชคขดแยงใครในโลกใบนเลย แตกพยำยำมไปพดโยงนนน เหมอนรมำก เปนพวกเอฟบไอหรอเปลำ คนท ำยงไมพดเลย แตคนไมไดท ำกลบพดเยอะ มนเกดควำมเสยหำยอยำงไรรบำงหรอไม เรำกจะถกจบตำมองวำ คนพวกนอยในประเทศเรำ ท ำใหมผลกระทบดำนกำรทองเทยว ฉะนนตรงนเปนบทเรยนของเรำทตองระมดระวงมำกขน เจำหนำท ทตองแกไขเครองไมเครองมอกตองเสำะหำเพมเตม แตวนนของเกำยงตกน ของใหมกไปใสปญหำเขำไปอก แลวกเอำปญหำขำงนอกเขำมำอก ประเทศไทยจะไปตอไดอยำงไร ขบวนท 12 ไปไมไดกจอดอยสถำนอยำงนแหละ

ผมอยำกใหเขำใจในสงทพยำยำมพดและพยำยำมแสดงออกใหทกคนเหนวำ หลำยเรองท บอกวำเปนรฐบำลตองเปดเผยนน หำกเปดเผยในเรองทไมมผลเสยผลกระทบกบบำนเมองกโอเค แตถำสงผลกระทบมำกกควรหยดพดกนเสย ถำรกเกบเอำไวบำง ไวแกปญหำบำง ไมเหนตองเอำมำพด ซงวนนกำรทองเทยวกยงดอย จะมนกทองเทยวคนทยสบลำนแลว ยงไมเหนมใครไมอยำกมำ นกทองเทยวกบอกยนดจะมำ เพรำะเหนวำทงโลกกมสถำนกำรณแบบนไดเหมอนกน แทนทเรำจะมควำมคดและพดแบบเขำ แทนทจะเอำบทเรยนมำดแลวแกไข กลบกลำยเปนวำเอำเรองตำงๆ มำพดปะปนกนจนซ ำเตมปญหำกนเขำไปโดยไมรตว

19

การสรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจของประเทศ

เร องของมำตรกำรสงเสรมเศรษฐกจท บอกวำไมเขมแขง ไมม ขดควำมสำมำรถเพยงพอ ไมมนวตกรรม ท ำใหรำยไดกำรสงออกลดลง ซงวนนรฐบำลเขำมำดทงหมด ทงกำรพฒนำเครองจกรและ SME ไมใชใหเงนไปลงทนอยำงเดยว ตองใหควำมร และคอยจดงบรฐบำลให ในสวนของมำตรกำรรำยยอย ระดบหมบำนททมเศรษฐกจคดมำ คอมกองทนหมบำนและต ำบล ใหบรหำรเองตำมพระรำชบญญต อยำไปมองวำทจรตกนมำกนก ซงวนนรฐบำลจะลงไปดแลและใหใชประโยชนสงสดฉะนนตองไปบอกพอแมพนองอยำเอำเงนไปใชอะไรสนเปลอง เชน ซอโทรศพท ซอมอเตอรไซค จะเอำไปลงทนใหเกดประโยชนแกไรนำกดกวำอยำงอน ในสวนของ 5 ลำนต ำบล ตอนนกกระจำยใหไปแลว โดยผวำรำชกำรจงหวดเปนผลงไปจดระเบยบใหม ใหอ ำเภอละ 3 ลำนบำท ทกอยำงเดนหนำไปดวยด

ส ำหรบกำรแกปญหำผประกอบกำร SME ทผำนมำมปญหำเพรำะไมยอมขนทะเบยน เนองจำกกลวภำษ ซงตนยงไมไดพดถงเลย แตขอใหลงทะเบยนเพอคดกรอง และรฐบำลจะไดชวยเหลอสนบสนนอยำงตรงจดตอไป สวนเรองภำษใหเปนเรองวนขำงหนำทจะตองท ำใหด โดยป 58-59 จะตองมจำยภำษใหเตมเมดเตมหนวย แตทพดแบบนอำจท ำใหเศรษฐกจตกต ำ แตตนพดในสงทถกตอง วนนมคนเสยภำษไมถง 10 ลำนคน ประเทศกยงอยได ถำหำกมกำรเสยภำษมำกกวำนกตองมกำรพฒนำไปไดมำกกวำน จงฝำกกระทรวงกำรคลงพจำรณำเรองนตอไปดวย

เรอง กพข. วนนตองเพมประสทธภำพทงหมด ทงโครงสรำงพนฐำน ตวชวด ทกอยำงตองมตวชวด เรำบอกวำ 20 ปขำงหนำ จะเกดอะไรขนในประเทศไทย อยำไปพดลอยๆ ตองวำดภำพอนำคตของตวเอง ขอใหเพมประสทธภำพ เพมขดควำมสำมำรถกำรแขงขนของประเทศ วนนจำกกำรจดล ำดบประเทศเรำยงไมดมำกนก อยในล ำดบประมำณท 30 ใน 60 ฉะนนเรำตองพฒนำเรองนวตกรรม อยำงเมอกอนญปน สงคโปรเคยมำดงำนประเทศไทย โดยพระบำทสมเดจพระเจำอยหวฯ ทรงพำไปดเกษตรกรเลยงโคกระบอ เขำมำเรยนทบำนเรำและวนนเขำน ำไปพฒนำในประเทศเขำแลวท ำไดดกวำเรำ สำเหตคอ ประเทศไทยยงขำดกำรบรณำกำรรวมกน จงขอฝำกวำใหแตละกระทรวงใหควำมส ำคญกบมบรณำกำรกำรท ำงำนรวมกนใหมำกขน

วนนตองยอมรบมภำระเยอะ อยำงเรองขำยขำว ถำพดไปเดยวจะหำวำผมขำยไมเกง ขำดทนเยอะ มนคนละเรอง ใครขำยไดกขำย แตทมนขำยไมได เพรำะจะขำยรำคำไหน ในเมอตนทนมรำคำแพง ขำยถกกไมได ขำยแพงกไมได มอดกกนไป แลวถำมวำจะท ำอยำงไรตอไป มนท ำใหบดเบอนทงโลก ผมไปตำงประเทศ ยงมคนถำมวำจะท ำโครงกำรนอยหรอเปลำ เขำบอกรำคำขำวมนบดเบอนไปทงหมด หลำยประเทศเกอบไปท ำแบบไทย เพรำะประชำชนเรยกรอง แตเขำใจแขงกโชคดไป แตมนจบไปแลว วนนเรำท ำในสงทเปน demand ทถกตอง ไมใชบดเบอน Supply จะไดผลตมำไมเกน demand ถำท ำไดจะสนบสนนแตละเรองไดเลย สนคำทเรำสงออกไปตำงประเทศมไมกอยำง เปนกอนใหญๆ แตรำคำต ำ แตเวลำซอจำกตำงประเทศ กลบซอไดของชนเลกรำคำแพงกวำ ผมคดวำเรำตองสงเสรมใหสนคำเรำมเรองรำว มกำรเพมมลคำ อยำงตำงประเทศใชขำวมำแกะสลกเปนรปพระแลวขำยเปนของทระลก บำนเรำกตองเอำเรองควำมคดสรำงสรรคเขำมำชวย

20

การลงทนโครงสรางพนฐานดานการคมนาคมขนสง การพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ และการสงเสรมการทองเทยว

เรองส ำคญเรองหนงทเรงด ำเนนกำร คอกำรลงทนโครงสรำงพนฐำนดำนกำรคมนำคมขนสง เรำมทงหมด 18 โครงกำร งบประมำณ 1,765,000 ลำนลำนบำท ซงเรำจะดไมใหเกนตวเลขหนสำธำรณะ เพรำะไมอยำกสรำงภำระใหใคร แตมนกเปนหนกอใหเกดรำยได ไมไดเปนหนทจม โดยเรองรถไฟควำมเรวสง ขณะนอยระหวำงเจรจำกบจน เพรำะตดปญหำเรองรำคำสง โดยไดตงคณะกรรมกำร 3 คณะ คยกนมำ 6 รอบแลว หำกถำมวำจะไดขอสรปเมอใด ยงตอบไมได เพรำะตองพจำรณำงบประมำณใหรอบคอบและไมใหกระทบควำมสมพนธระหวำงประเทศ ควบคกนไปวนน รฐบำลตองท ำรถไฟควำมเรวปำนกลำงเพอใหคนมรำยไดปำนกลำงและรำยไดนอยขนได แตวนหนำกตองมรถไฟควำมเรวสง ซงสงทไดมำคอกำรคำขำยตำมรำงรถไฟ ผมมองวำมทตรงไหนกใหคนมรำยไดนอยไปคำขำย และรถไฟควำมเรวสงควรมตพเศษใหคนมรำยไดนอยไดใช

กำรพฒนำระบบขนสงทำงน ำ เรำกก ำลงเดนหนำทงทแหลมฉบงกบทมำบตำพด อกเรองคอกำรคมนำคมทำงอำกำศมกำรขยำยสนำมบนสวรรณภมเฟสท 2 ซงตดปญหำสรำงทำงวงรนเวย 3 ไมได เนองจำกมกำรประทวง เพรำะเปนมลพษตอทำงห ของเกำกกระจำยไปรอบแลว ผมกเหนใจ แตทำนมองถงประเทศชำต ไมอยำงนนกไมตองมสนำมบนเลย ท ำอะไรกนไมได ตดขดหมด สวนกำรแกปญหำกำรจรำจรทำงอำกำศ ทจะตองท ำอยำงไรเพอใหมรนเวย ส ำหรบกำรแกไขปญหำกำรก ำกบดแลและพฒนำกำรบนพลเรอนของประเทศไทย ตำมทองคกำรกำรบนพลเรอนระหวำงประเทศ หรอไอเคโอ ไดเขำมำท ำกำรตรวจสอบกำรก ำกบดแลควำมปลอดภยดำนกำรบนพลเรอน ทเรำมมำตรฐำนไมตรงกบเขำ แตมนตองตรวจ รฐบำลกเอำทหำรอำกำศมำชวย รวมถงประเทศสงคโปร ออสเตรเลย และญปนเขำมำชวยรบรอง ไมอยำงนนมนเพมเทยวบนไมได รวมถงจะมกำรท ำสนำมบนอตะเภำ ใหเปนสนำมบนพำณชยแหงท 3 นำจะส ำเรจปน รวมถงกำรสรำงแอรพอยลงคเชอมตอไปถงสนำมบนดอนเมอง ชวยเพมจ ำนวนนกทองเทยว

เรองกำรพฒนำเขตเศรษฐกจพเศษ ผมเชอวำจะเปนประโยชนในกำรวำงรำกฐำนกำรผลตและเพมขดควำมสำมำรถในกำรแขงขนใหกบประเทศ แตตองเนนใหคนในพนทได รบประโยชน ส ำหรบระยะแรกจะด ำเนนกำรใน 5 จงหวด ไดแก ดำนแมสอด จงหวดตำก, ดำนคลองลก จงหวดสระแกว, ดำนมกดำหำร จงหวดมกดำหำร, ดำนคลองใหญ จงหวดตรำด, ดำนปำดงเบซำร และดำนสะเดำ จงหวดสงขลำ และระยะตอไปในป 2559 จะด ำเนนกำรตอเนองในอก 5 พนท ไดแก จงหวดหนองคำย จงหวดกำญจนบร จงหวดเชยงรำย จงหวดนครพนม และจงหวดนรำธวำส โดยรฐบำลจะสงเสรมอตสำหกรรมศกยภำพ ไดแก ยำนยนตและชนสวน ยำนพำหนะ เครองใชไฟฟำและอเลกทรอนกส ปโตรเคม และเคมภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม รวมทงใหกำรสนบสนนคลสเตอรเปำหมำยอนๆ ไดแก อำหำรและเกษตรแปรรป สงทอและเครองนงหม และไอทและดจทล โดยจะมมำตรกำรสนบสนนทงดำนภำษและทไมใชภำษ เพอชกจงใหเกดกำรลงทน แตปญหำส ำคญขณะน คอตอนนหลำยพนทมกำรบกรก ซงตองเรงเขำไปแกไข

นอกจำกน รฐบำลไดจดตงศนยกำรใหบรกำรเบดเสรจ ณ จดเดยว ( One Stop Service ) ศนยนจะเปน Data Center ทใชประโยชนใน 3 สวน คอ หนวยรำชกำรจะมแหลงขอมลรวมเพอใชในกำรอ ำนวยควำมสะดวก ประชำชนมำใชบรกำรในกำรตดตอรำชกำรไดในทเดยวและยงเปนฐำนขอมลดำนควำมมนคงตำมชำยแดนดวย หลงจำกนขำรำชกำรตองระวง ตองเรงด ำเนนกำรใหทนตำมก ำหนดเวลำ เพรำะม พ.ร.บ. อ ำนวยควำมสะดวกแลว เพรำะถำชำอำจถกฟองรองได

21

อกประเดนหนงทเกยวของคอ กำรพฒนำทำเรอน ำลกและเขตเศรษฐกจพเศษทวำย ซงเปนโครงกำรทรฐบำลมอบหมำยใหสภำพฒนเปนฝำยประสำนงำนกบรฐบำลสำธำรณรฐแหงสหภำพเมยนมำ ซงตอนน มควำมกำวหนำไปมำก โดยเฉพำะสำมำรถสรำงควำมรวมมอหรอหนสวน 3 ฝำย คอ ไทย เมยนมำ และญปนไดอยำงเปนรปธรรม ซงในสวนของไทยนอกจำกมหนำทในกำรสนบสนนและใหควำมชวยเหลอเมยนมำโดยใหเงนกเพอพฒนำโครงสรำงพนฐำนแลว ยงสำมำรถเชญชวนญปนใหมำรวมโครงกำรนไดดวย เพรำะภำคเอกชนญปนไมตองแบกรบภำระในกำรพฒนำโครงสรำงพนฐำนอกตอไป และเปนกำรสรำงควำมเชอมนวำโครงกำรนจะเกดขนไดจรง ซงจะเกดประโยชนกบประเทศไทยในกำรรองรบกำรขยำยฐำนกำรผลตของไทยไปยงเมยนมำ และเปนประตเชอมโยงกำรคำและกำรขนสงของไทยจำกทำเรอแหลมฉบงในภำคตะวนออกไปยงทำเรอน ำลกทวำยเพอเชอมโยงตอไปยงประเทศในฝงตะวนตก

สวนเรองแรงงำนทจะเขำมำ ตองดแลทงดำนสำธำรณสข ดำนสวสดกำร แรงงำนไทยตองพฒนำฝมอแรงงำนของคนไทยเองใหมศกยภำพตรงกบควำมตองกำร แรงงำนขำมชำตกตองจดกำรใหเหมำะสมกบรปแบบทเขำมำท ำงำน เชนทเขำมำท ำงำนเกบเกยวตำมฤดกำล ซงนำยทนจะพำเขำมำ กตองระมดระวงปญหำ เรองจดระเบยบแรงงำนตำงดำวสญชำต โดยก ำหนดใหแรงงำนตำงดำวหลบหนเขำเมองโดยผดกฎหมำยมำขนทะเบยนและผอนผนอนญำตใหอยในรำชอำณำจกรไทยไดระยะหนงเพอรอรบกำรตรวจสญชำต เมอผำนกำรตรวจสญชำตแลว กจะใหอยในรำชอำณำจกร และอนญำตท ำงำนตอไปอก 2 ป รวมถงกคงตองดแลเรองครอบครวของแรงงำนเหลำนทตำมเขำมำดวย

นอกจำกน รฐบำลยงใหควำมส ำคญกบอตสำหกรรมกำรทองเทยวซงเปนเครองมอส ำคญในกำรสรำงกำรเจรญเตบโตทำงเศรษฐกจและกระจำยรำยไดไปยงพนทตำงๆ ทวประเทศ โดยไดประกำศใหมคลสเตอรทองเทยวแลว 5 กลมอนไดแก คลสเตอรทองเทยวอำรยธรรมลำนนำ คลสเตอรทองเทยวอำรยธรรมอสำนใต คลสเตอรทองเทยวทะเลอนดำมน คลสเตอรทองเทยวทะเลฝงตะวนออก และคลสเตอรทองเทยวทะเลฝงตะวนตก และจะประกำศอก 3 คลสเตอรจะตำมมำในป 2559 ประกอบดวย คลสเตอรทองเทยวมรดกโลก คลสเตอรทองเทยววถชวตลมน ำเจำพระยำ และคลสเตอรทองเทยววถชวตลมน ำโขง เพอสงเสรมใหเกดกำรพฒนำในเชงพนทบนเปำหมำยของกำรสรำงงำนและสรำงรำยไดเพอควำมมนคงของคนในทองถนและชมชนเปนส ำคญ รวมถงยงจะตองมองไปถงกำรทองเทยวทเชอมโยงกบประเทศเพอนบำนในลกษณะไทย+1 คอเรำจะไมทงใครไวขำงหลง ตองไดประโยชน ไปพรอมๆ กน

กำรเพมรำยไดของคนในชำต เรำจะตองชวยกนผลกดนใหเพมขน ในอดตประเทศญปน เกำหล มรำยไดตอคนต ำกวำเรำ แตตอนนแซงหนำเรำไปมำก เพรำะภำคเอกชนของเขำรวมมอกน เรองนไทยเรำคงตองกลบมำทบทวนกนด อกเรองทอยำกฝำก คอในกำรปฎรปวทยำศำสตร เทคโนโลย และนวตกรรม (วทน. ) เรำพฒนำคนดำนนไมนอย แตนกเรยนทนไปเรยนกลบมำแลวหำยไปไหนหมด ควรจะตองดงกลบมำท ำงำนใหประเทศชำต เอำควำมรมำสรำงสนคำทมคณภำพ ผลตออกมำแลวขำยได อกอยำงคอคนไทยไมชอบเรองคณตศำสตรวทยำศำสตร ชอบไปเรยนทำงสงคมเพรำะสบำยกวำ งำยกวำ คงตองปลกฝงใหหนมำเรยนทำงนเพมขน

การพฒนาคนใหเปนคนดคนเกง การลดความเหลอมล าและแกปญหาสงคมตางๆ มำถงเรองคน กำรประชมของ สศช. ปทผำนมำ ไดมกำรพดคยถงเรองกำรพฒนำคน พฒนำประเทศ

ซงผมกบรฐบำลไดท ำงำนมำแลว 1 ป ไดเรงเรองกำรพฒนำคน เพรำะ “คน” ถอวำส ำคญทสด คนกบควำมคดของคน ถำมนคดไมด คนมนกไมด ถำเปนคนด คนเกง แลวคดดทกอยำงกกำวหนำได อยำสอนใหคนสดโตง เพรำะถำบำนเมองไหนไมมวนยภำยในชำตมนกไปไมรอด สงททกคนตองกำรอยำงแรกคอเสรภำพ และประชำธปไตย แลวมนเปนยงไง วนนมนเสพตดกบอ ำนำจ ตองใชอ ำนำจตองใชกฎหมำย มนถง จะกลวกน ท ำไมไมสรำงจตส ำนกในคน ในตวเองกนบำงวำไอนมนไมควรท ำกไมควรท ำ เพรำะถำท ำไปแลวต ำรวจกมำจบ แลวกไปทะเลำะกบต ำรวจอก

22

เพรำะฉะน นเรำตองลดแรงกดดนใหไดระหวำงเจำหนำท รฐ และประชำชน เร องกำรบงคบใชกฎหมำย ถำประชำชนไมท ำผดกฎหมำย เจำหนำทกเรยกและจบทำนไมได กจะรกกน กอดคอกน ซงเมองนอกเปนเชนน แตประเทศไทยเปนเรองไดทกเรอง เพรำะสงคมเรำยงไมสมบรณและแขงแรงพอ ผมไมโทษใครเรำตองสรำงสงคมใหดขน ถำคนด สงคมกด คนทมควำมส ำนกควำมรบผดชอบ รวำอะไรดไมด สงเหลำนจะตองบรรจไววำคณธรรมคออะไร บำงคนไมรวำคณธรรม ธรรมำภบำลคออะไร และผมกไมเคยสงใหไปทองคำนยม 12 ประกำร ผมเพยงแคเขยนใหดวำท ำไดหรอไม

ถำเรำไมรจกคดในสงทเปนเรองรำว เปนสำระประเทศไทยกจะเปนเชนนตอไป ดงนนมนตองมสขบำง ทกขบำง มควำมรบำง มบนเทงบำงแตไมหมำยควำมวำทกคนจะตองเครยดกนทงประเทศ ผมเองกไมตองกำรประเทศไทยตำงจำกประเทศอน เพรำะมจตวญญำณ มควำมรสก โรแมนตด รกใครชอบใครกรก เกลยดกเกลยดมำก แตท ำอยำงไร เรำจะอยรวมกนได ทกอยำงกตองดวยกฎหมำย ลดควำมเหลอมล ำ สรำงควำมเปนธรรม ท ำใหทกคนเขำถงกระบวนกำรยตธรรม ทกคนตองอยภำยใตกฎหมำยฉบบเดยวกน แตจะใหร ำรวยเทำกนคงยำก

ในเรองกำรเรยนกำรสอน ผมอยำกใหมกำรเรยนกำรสอนทสรำงกำรเรยนรใหกบเดกวำจะมชวตอยอยำงไรในวนขำงหนำ สงคมจะเปนอยำงไรจะตองมกำรเรยนรในเรองวนย กฎหมำย หนำทพลเมองตำงๆ ซงตนไมไดบอกวำใหไปก ำหนดวชำหนำทพลเมอง เพยงแตใหมกำรสอดแทรกเขำไปอยทครวำจะอธบำยอยำงไร เวลำเรยน 7 คำบตอวน ถำอดแนนไปดวยวชำกำรกคงไมดนก ควรไปจดกลมวชำในชวงเวลำวำงไมควรใหอดแนนวชำกำรทง 7 คำบ คอจรงๆใชเวลำเทำเดม แตใหท ำกจกรรมอนมำกขน เปนกำรเสรมเรองตำงๆ ทเปนกำรเรยนรเขำไป ทงเรองวนยวฒนธรรม หนำท กฎหมำยหรอแมแตปรญชำ สลบเปลยนหมนเวยนเพอใหเดกเขำใจและสรำงควำมเขมแขงใหกบเขำ เพมกจกรรมใหเดกไดคนควำ คด วเครำะห ถกแถลงกน ใหเกดกำรเรยนร มควำมคดใหมๆ เรองอนกเชนหดยอควำมกนใหเปน ยอควำมคอยอจำก 3 หนำ เหลอ 3 บรรทด รวมทงเรองกำรออกก ำลงกำยเขำไปดวย ไมเชนนนกจะมแตเดกๆ ทไมแขงแรง ขโรค เหมอนในปจจบนเดนกลำงแดดนดเดยวกเปนลม เรำจะปลอยใหอนำคตของประเทศเปนอยำงนหรอ ตองใหเขำไดออกก ำลงกำยดวย

เรองอำชวศกษำ รฐบำลพยำยำมผลกดนสงเสรมใหเดกไปเรยนอำชวะเพมขน กระทรวงศกษำธกำรสรำงควำมรวมมอกบเอกชนในกำรจดกำรศกษำแบบทวภำค ระหวำงสถำบนอำชวศกษำกบผประกอบกำร เขำมำมสวนรวมตงแตกำรพฒนำหลกสตร พฒนำคร รวมทงเพมทกษะวชำชพใหแกนกเรยน โดยกำรฝกอำชพตำมหลกสตร และฝกปฏบตงำนจรงในสถำนประกอบกำร ซงจะดงคนเขำสสำยนมำกขน แตกตองปลกฝงใหเดกเลกตกนดวย

สวนกำรพฒนำฝมอแรงงำนเพอรองรบกำรจำยคำจำงตำมมำตรฐำนฝมอแรงงำนไทยทผำนกำรฝกอบรมมศกยภำพไดมำตรฐำนและมผลตภำพสงขนพฒนำทกษะภำษำใหแกแรงงำนไทย โดยเนนภำษำองกฤษ ญปน เกำหลซงเปนทกษะทตองกำร และตองเพมศกยภำพแรงงำนไทยในอตสำหกรรมทขำดแคลนเพอตอบสนองควำมตองกำรของตลำดแรงงำน ในอตสำหกรรมยำนยนตและชนสวน ภำคบรกำรและกำรทองเทยว และอตสำหกรรมทใชเทคโนโลยชนสง

สวนดำนสำธำรณสข รฐบำลสำมำรถด ำเนนกำรใหคนไทยมหลกประกนสขภำพครอบคลมประชำชนผมสทธ66.1 ลำนคน คดเปนรอยละ 99.81ของประชำกรทงหมด ซงกคงตองหำเงนมำชวยใหมำกขน กำรดแลสขภำพผสงอำยมกำรจดบรกำรสขภำพส ำหรบผสงอำยถงทบำน และจดท ำโครงกำร “รฐ – รำษฎรรวมใจหวงใยดแลผสงอำย” ใน 155 ต ำบล จดกจกรรมครอบคลมทงดำนสขภำพ ดำนเศรษฐกจ และดำนสงคม

23

รฐบำลไดวำงรำกฐำนกำรดแลเรองสวสดกำรและหลกประกนของประชำชนอย ำงเปนรปธรรมเพอลดควำมเหลอมล ำทจะมสวนแกปญหำในระยะยำว โดยจดตง “กองทนกำรออมแหงชำต” (กอช.) ขนมำเปนอกทำงเลอกของกำรออมเพออนำคตของผคน และมโครงกำรบำนยงยน ทด ำเนนกำร 240 โครงกำรทวประเทศ 14,000 ยนตแตกยงนอยอย ผมตองกำรใหคนมทอยทอำศยทรำคำถกลง รำคำ 3-4 แสนบำท และผอนถกลงไดไหม ใหด ำเนนกำรอยทงหมด จะใหอยแบบเดมไมได เพรำะปญหำบำนเรำคอชนบท คนไทยโบรำณมทอยตรงไหนกจะอยตรงนน วนหนำอยำกใหเปลยนทอย ไปอยรวมกน เหลอทท ำกน วนนเรำอยำกเหนพวกเรำเปนเหมอนพจงนอง เพอนจงเพอน คยกน เลกทะเลำะเหนตำงกนเสยท เปนเรองทกฎหมำยด ำเนนกำร ไมใชเรำจะไปขดแยงกนมนมำกมำยพอแลว

เรองจดระเบยบสงคม อยำงกำรจดระเบยบชำยหำด แคไปไลทชำยหำดคนกบอกนำยกฯสง อยำกใหคดวำเปนเพรำะทกคนตองท ำตำมกฎหมำย เพรำะกฎหมำยวำอยำงน เรองแกปญหำกำรทจรตตำงๆ รฐบำลนไมไดเรมขน แตเกดมำกอนหนำนนำนแลว แตไมถกด ำเนนคด อยในองคกรตรวจสอบตำงๆ ซงกใหรวบมำเขำสกระบวนกำรเพอจะไดจบเสยท ไมเชนนนกคำอยอยำงนน แลวกมเรองอนๆ ทเรงท ำกนอย ทงเรองแกปญหำประมง เรองอมบญ เรองโฉนดชมชน

การบรหารจดการน าและแกปญหาดานพลงงาน และดงทเรยนไวตอนตน ปหนำจะแลงกวำน ตองมกำรบรหำรจดกำรน ำใหด ทผำนมำเรำมปญหำ

พอสมควร เพรำะมกำรท ำมำหลำยอยำง แตไมยงยนสกอยำง ซงเรำตองไปดเรองแหลงน ำ ทดนท ำกน ทไดรบผลกระทบจำกสภำพอำกำศเปลยนแปลง ปญหำไมใชแคเขตชลประทำน แตมปญหำทงหมด เรำตองเรงท ำ ขดน ำบำดำลเพอใชฤดกำลหนำ อยำตนตระหนก แตตองเตรยมกำร เพอลดควำมเสยงจำกอำกำศเปลยนแปลง รวมทงไดสงกำรกระทรวงเกษตรและสหกรณ วำงแผนเพรำะในวนขำงหนำน ำจะมนอยเนองจำกน ำตนทนไมม ปำกเหยนหนก ขณะเดยวกนเกษตรกรกจะตองมกำรปรบเปลยน อำจจะไปท ำดำนกำรปศสตวบำง เพรำะสรำงรำยไดด ตำงประเทศกนยม นอกจำกนยงมหมบำน 7,000 กวำหมบำนยงไมมประปำใช ตองท ำใหไดในป 60 ตองใชเงนมหำศำล วนนใชวธกำรขดบอบำดำล สวนเรองโกงเรองทจรตผมไมใหเกดอยแลว ตองไปไลดกน พรอมกนนกไดดแมน ำระหวำงประเทศ เพอมำเพมเตมน ำตนทน มกำรเจรจำดงน ำธรรมชำตจำกแมน ำสำละวนจำกประเทศเมยนมำมำไวทเขอนภมพล เบองตนรฐบำลไทยไดหำรอกบรฐบำลเมยนมำแลว อกทงตองหำรอถงเรองดงน ำจำกแมน ำโขงมำไวทเขอนสรกต ซงเปนแหลงน ำนำนำชำตท 6 ประเทศใชรวมกน

รฐบำลยงด ำเนนกำรฟนฟพนทปำเพออนรกษดนและน ำ โดยชมชนมสวนรวมเพอฟนฟพนทปำตนน ำทเสอมโทรมและมสภำพวกฤตใหฟนคนควำมสมบรณมสภำพใกลเคยงธรรมชำตเดมโดยเรว แตกขอเรยนวำ กำรมสวนรวมในกำรเขำมำดแลปำของประชำชน คงตองดดวยวำจะก ำหนดใหมำรวมไดในระดบไหน เมอไหร มำกนอยเพยงใด

เรองเรงดวนอกเรองคอตองหำพลงงำนมำเพมเตม ดพนทไหนเหมำะสม ไมใชออกมำตำนกนหมด แลวมนไปไดสกอยำง จะอยกนอยำงไร ใหเขำมำลงทนจะขนำดเลกขนำดใหญกตองมพลงงำนใหเขำ ซงไมใชกำรสงเสรมนำยทน แตเรำจะไดประโยชนจำกเขำ ผมพยำยำมจะใหเกดบนควำมสมพนธอนดตอกน ขอใหใจเยนๆ ดำนโรงไฟฟำถำนหนในพนทภำคใต ทมกำรคดคำนกนเปนประเดนมำตลอด ผมเชอวำประชำชนมเจตนำบรสทธ แตคนไทยทงประเทศตองใชไฟรำคำเดยวกน ขอใหเขำใจตรงน อยำเอำเรองเหลำนไปตอสกนท ำใหเดนไปไมได

24

สงทสะสมมำในอดตขอฝำกรฐบำลใหมแกไขดวย เรำจะตองเตรยมควำมพรอมอยำงไร ทงเรองกฎหมำย เรองกำรเตรยมคนเพรำะสงเหลำนจะน ำพำประเทศตำมรถไฟขบวนท 12 จะตองวงไปขำงหนำ สวนกำรท ำงำนดำนอนๆ กำรจ ำน ำขำว เกษตรกรทเดอดรอน คมนำคม บรหำรจดกำร ถอวำเดนหนำไปมำกพอสมควร เหนเมอเชำมขำวบนถงอกแลววำท ำไมตองทบสะพำนขำมแยกเกษตร แลวถำมวำเมอไหรจะมรถไฟฟำเสยท รถไฟกอยำกม แตไมอยำกเดอดรอน อยำงนไมได ถอวำไมไดรวมเปนรวมตำยกบคนทงประเทศ วนหนำหำกมกำรลงทนเพออนำคต ผมจะไมทบสะพำน แตไปหำทสรำงใหมตรงทไมตองเดอดรอนคน แตท ำไมไดเพรำะมนสนเปลอง ตองใชเวลำนำน วนวำยไปหมด พอมำท ำคนกตอวำ บอกวำไมมประโยชน พวกไมเหนประโยชนเพรำะบำนอยทอน แลวกไมขนรถสำยน แตคนทอยในเสนทำงเขำดใจ รอรถไฟฟำเมอไหรจะขนเสยท

คนไทยมควำมแตกตำงกนตรงน ไมเหนประโยชนสวนรวม ไมนกถงคนอน ตรงนตองแกเสยท ไมเชนนนตอไปจะล ำบำก ตอนนคนรวยไมคดถงคนจน ซงสงทจะท ำใหเทำเทยมคอตองอยภำยใตกฎหมำยเดยวกน และขอฝำกกนดแลบำนเมอง อยำกจะเลอกตงตองเลอกใหด หำรฐบำลทจะรบชวงท ำตอจำกผมไปด ำเนนกำรใหเสรจ หลำยจงหวดตนอยำกจะไปเยยมแตตดปญหำเรองงำน แตกจะสงใจไป

มองไปขางหนารวมกนภายใตยทธศาสตรชาต 20 ป ตลอดระยะเวลำ 1 ปทผำนมำ รฐบำลไดพยำยำมแกปญหำตำงๆ อยำงเตมก ำลงควำมสำมำรถ หลำย

เรองแมจะมควำมกำวหนำไปตำมล ำดบ แตยงคงตองผลกดนอยำงตอเนอง หลำยเรองเปนกำรเตรยมควำมพรอมส ำหรบกำรขบเคลอนในระยะยำว ซงในเรองนรฐบำลเองไดมองไปขำงหนำถงอนำคตเชนกน และเพอใหกำรพฒนำประเทศในดำนตำงๆ สอดรบกบทศทำงกำรปฏรปประเทศทก ำหนดไวในรฐธรรมนญ รฐบำลไดยกรำงกรอบยทธศำสตรชำตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2558-2577) ขน ซงในเบองตนยทธศำสตรชำตจะประกอบดวย 6 ยทธศำสตรส ำคญ ไดแก (1) ยทธศำสตรดำนควำมมนคง (2) ยทธศำสตรดำนกำรสรำงควำมสำมำรถในกำรแขงขน (3) ยทธศำสตรดำนกำรพฒนำและเสรมสรำงศกยภำพคน (4) ยทธศำสตรดำนกำรสรำงโอกำสควำมเสมอภำคและควำมเทำเทยมกนทำงสงคม (5) ยทธศำสตรดำนกำรสรำงกำรเตบโตบนคณภำพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม และ (6) ยทธศำสตรดำนกำรปรบสมดลและพฒนำระบบกำรบรหำรจดกำรภำครฐ และเนองจำก สศช.เปนหนวยงำนหลกหนวยหนงในกำรยกรำงยทธศำสตรชำต ดงนนแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ซง สศช. ก ำลงจดท ำอยในขณะน จงควรสอดคลองและสนบสนนกำรบรรลเปำหมำยของประเทศในระยะยำว โดยแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ซงมระยะ 5 ปเปนแผนระยะกลำงทจะเปนเสมอนกำรแปลงยทธศำสตรชำตในระยะยำวสกำรปฏบตใหเหนผลอยำงเปนรปธรรม เพอตอบโจทยกำรพฒนำ 5 ปขำงหนำวำจะแกไขปญหำเชงโครงสรำงทำงเศรษฐกจและสงคมอยำงไร และ สศช.ตองน ำแผนดงกลำวออกไปสกำรปฏบต มตวชวด และประเมนผลไดชดเจนวำมประสทธภำพหรอไม และอยำกใหมองยำวไปถงชวง 20 ป ตำมแผนยทธศำสตรชำตในระยะยำว จะตองดขน เพอไมใหลกหลำนผดหวง ขณะเดยวกนหวใจของกำรพฒนำน คอตองพฒนำคน เพรำะทผำนมำเรำไมไดสรำงคนขนมำ จงท ำใหประเทศพฒนำชำและยงหยดอยกบท ตองท ำทกอยำงใหดขนอยำใหลกหลำนผดหวง สศช.วำงแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ผลกดนใหไทยหลดพนประเทศรำยไดปำนกลำงสประเทศทมรำยไดสงภำยใน 10 ป รกษำเสถยรภำพทำงเศรษฐกจใหเตบโตมนคง ลดควำมยำกจนและควำมเหลอมล ำ ผลกดนแผนลงทนโครงสรำงพนฐำนดำนคมนำคมขนสง ทงหมดผมเชอจะท ำใหเศรษฐกจและสงคมของเรำดขน

25

แผนชาต แผนของคนไทยทกคน ทำนผมเกยรตครบ ผมอยำกเรยนย ำวำ แผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ไมใชแผนของคนใด

คนหนง หรอหนวยงำนใดหนวยงำนหนง สภำพฒนเปนหนวยงำนกลำงทเขำมำท ำหนำทเปนแกนกลำงในกำรบรณำกำรกำรท ำงำนรวมกน ดงนน กำรขบเคลอนกำรพฒนำประเทศไปสควำมเขมแขงในระยะยำว ทกฝำยตองรวมรบผดชอบและลงมอปฏบตอยำงจรงจงเพอใหเกดผลส ำเรจอยำงเปนรปธรรมตำมเปำหมำยทก ำหนดไว ซงภำคกำรพฒนำตองเขำมำมสวนรวมขบเคลอนแผนฯ ใหประสบผลเปนรปธรรม โดยภำคเอกชนท ำงำนรวมกบภำคชมชนไดอยำงเปนพนธมตร มภำครฐเปนผประสำนประโยชนเพอใหกำรด ำเนนงำนเปนไปอยำงรำบรนซงผมมนใจวำหำกทกภำคจบมอกนเดนอยำงมงมน แผนพฒนำฯ ฉบบท 12 จะเปนแผนกำรพฒนำส ำคญทจะสะทอนควำมตองกำรของคนในประเทศไปสกำรปฏรปและกำรพฒนำประเทศไทยใหมควำมยงยนตอไป

ดงนน ผมขอฝำกใหทกทำนรวมกนแสดงควำมคดเหนในกำรระดมสมองในภำคบำยอยำงเตมท ไมวำจะเปนกลมยอยเรอง (1) กำรพฒนำศกยภำพกำรแขงขนเพอมงสกำรเปนประเทศรำยไดสง (2) กำรลงทนเพออนำคตของประเทศไทย (3) คนไทยกบสงคมสงวยทมคณภำพ (4) กำรพฒนำเมอง ภำค และกำรเชอมโยงภมภำค (5) กำรพฒนำกำรเกษตรไทยสควำมเปนเลศดำนอำหำรของโลกภำยใตบรบททเปลยนแปลง (6) กำรเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอกำรพฒนำทยงยน และ (7) กำรบรหำรงำนภำครฐของประชำชนเพอประชำชน เพอใหส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำตไดน ำผลไปประมวลและจดท ำแผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 ซงจะเปนไปในทศทำงทภำคพฒนำทกภำคสวนตองกำร

บดน ไดเวลำอนสมควรแลว ผมขอเปดกำรประชมประจ ำป 2558 ของส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต เรอง “ทศทำงแผนพฒนำฯ ฉบบท 12” และขออวยพรใหกำรจดงำนประสบผลส ำเรจตำมวตถประสงคทตงไวทกประกำร

ข อ บ พ ร ะ ค ณ ค ร บ

สรปการน าเสนอและอภปรายภาพรวม

“ทศทางการพฒนาประเทศในช วงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12”

ประธาน : นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยา ประธานกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผด า เนนรายการ : นายอาคม เตมพทยาไพสฐ รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม และ

เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

1 เกรนน าการอภปราย / นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยา

นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยา ประธานกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดเกรนน าถงการอภปรายในชวงเชาวามรปแบบทแตกตางไปจากปกอนๆ ทมผรวมอภปรายบนเวท 3 - 4 ทาน แตในปนเนองจากหวขอการประชมเปนเรองทศทางของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ซงจะก าหนดทศทางของประเทศในชวงเวลาอนส าคญของการปฏรปและพฒนาประเทศไปสความมนคง มงคง และยงยน จงตองการใหผเขารวมประชมในปนมเวลาทจะแสดงความคดเหนเกยวกบแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 มากขน โดยการอภปรายในชวงเชาจะเปนการน าเสนอโดยนายอาคม เตมพทยาไพสฐ รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมและเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เกยวกบทศทางของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จากนนเปดโอกาสใหทานผเขารวมประชมไดแสดงความคดเหนอยางเตมท กอนเขารวมแสดงความคดเหนในกลมยอยเฉพาะประเดนการพฒนาทส าคญในชวงบาย

2 สรปผลการน าเสนอ / นายอาคม เตมพทยาไพสฐ

นายอาคม เตมพทยาไพสฐ รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม และเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต น าเสนอทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) สรปไดดงน

2.1 ภาพรวมการจดท าแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 การจดท าแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตของ สศช. เปดโอกาสใหภาคการพฒนาทกภาคสวนเขามามสวนรวม โดยการจดระดมความคดเหนทงในระดบภมภาค ระดบประเทศ และความคดเหนเฉพาะกลม (อาท ผสงอาย สอมวลชน และเยาวชน) ตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 เปนตนมา อยางไรกตาม แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 น จะมความแตกตางจากแผนพฒนาฯ ฉบบกอนๆ คอ มความเปนรปธรรม สามารถน าไปปฏบตไดจรง โดยก าหนดกรอบการลงทนภายในระยะ 5 ปขางหนาไวอยางชดเจน เชน แผนการลงทนโครงสรางพนฐาน การกอสรางรถไฟฟา การกอสรางรถไฟระบบราง และแผนพลงงาน เปนตน

27

ทงน แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ยงคงนอมน าหลก “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนกรอบในการพฒนาประเทศตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 9 และยด “คนเปนศนยกลางของการพฒนา” ในทกมตอยางเปนองครวม และใหความส าคญกบการพฒนาทสมดล ทงตวคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม โดยมวสยทศนทใหความส าคญกบการก าหนดทศทางการพฒนาทมงสการเปลยนผานประเทศไทย จ ากประเทศทมรายไดปานกลาง ไปสประเทศทมรายไดสง มการกระจายรายไดและพฒนาอยางเทาเทยม มระบบนเวศทด สงคมเปนสข และน าไปสการบรรลวสยทศนระยะยาวของประเทศคอ “มนคง มงคง และยงยน”

นอกจากน จะจดท ารางยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป เพอใชในการขบเคลอนการพฒนาประเทศส “ความมนคง มงคง และยงยน” โดยน าประเดนปฏรปของสภาปฏรปแหงชาต 36 กจกรรมมาใชเปนกรอบในการจดท า จากนนจะน าเสนอรางยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป ใหคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบ เพอใชเปนกรอบการด าเนนงานในระยะตอไป

2.2 สถานะของประเทศ จากการประเมนสถานะของประเทศ พบวา ในดานเศรษฐกจ ประเทศไทยยงคงตดอยในกบดกประเทศทมรายไดปานกลางจากภาวะเศรษฐกจโดยรวมทชะลอตวลง เนองมาจากความลาชาในการเปลยนผานดานเทคโนโลยททนสมย การลงทนลดลง รวมถงการขาดแคลนบคลากรดานการวจยและพฒนา ขณะทหนสาธารณะเพมสงขนแตรายไดเขาประเทศลดลง กระทบตอเสถยรภาพทางดานการเงนการคลง นกลงทนขาดความเชอมน ราคาสนคาเกษตรตกต า และขดความสามารถในการแขงขนของประเทศลดลงจากอนดบ 29 ในป 2557 มาอยอนดบ 30 จาก 61 ประเทศทวโลกในป 2558

สวนดานสงคม ประเทศไทยก าลงเขาสสงคมผสงวยอยางสมบรณ สงผลใหมคาใชจายดานสาธารณสขเพมขน สถานการณความยากจนมแนวโนมลดลง แตความเหลอมล าดานรายไดระหวางคนรวยและคนจนมมากถง 34.9 เทา ในป 2556 โดยกลมคนรวยทสด 10% ถอครองรายไดสงถง 36.8% ของรายไดทงหมด ขณะทกลมคนจนทสดรอยละ 10% ถอครองรายไดเพยง 1.1% เนองจากโครงสรางเศรษฐกจทไมสมดล การกระจายประโยชนของการพฒนาไปยงกลมคนตางๆ ในสงคมยงไมทวถง จ าเปนตองมแนวทางในการแกปญหาทงดานการศกษา สาธารณสข และสวสดการสงคม รวมถงปญหาการคายาเสพตด ความขดแยงทางการเมอง การสญเสยทรพยากรธรรมชาต ตลอดจนความทาทายจากภยธรรมชาตทมมากขน

2.3 บรบทการเปลยนแปลง

2.3.1 บรบทการเปลยนแปลงภายใน ไดแก (1) การเขาสสงคมผสงอาย การปรบตวเขาสโครงสรางประชากรผสงอายจะเปนอปสรรคตอการพฒนาเศรษฐกจทงในทางตรงและทางออม เนองจากการเปลยนแปลงของโครงสรางประชากรจะท าใหขนาดของก าลงแรงงานเรมลดลง ซงเปนปจจยถวงใหศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจลดลง และอตราการพงพงของประชากรวยแรงงานตองแบกรบผสงอาย เพมขน (2) ความเหลอมล า เปนปญหาส าคญในสงคมไทยทงความเหลอมล าดานรายได โอกาสการเขาถงบรการภาครฐและการเขาถงทรพยากรธรรมชาต น าไปสความขดแยงในสงคม และเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศทลดทอนความเขมแขงทางเศรษฐกจและความมนคงทางสงคม จากการกระจายรายไดและผลประโยชนของการพฒนาไปยงกลมคนตางๆ ในสงคม และ (3) ความเปนเมอง การเปลยนแปลงพนทชนบทไปสความเปนเมองมแนวโนมเพมขนเพอลดความแออดของเมองหลวงและเมองหลก อนเปนการกระจายความเจรญสพนทนนๆ จงจ าเปนทจะตองมการลงทนโครงสรางพนฐาน การจดบรการสาธารณะเพอรองรบการเตบโตของเมอง การใชประโยชนของทรพยากรทองถนทงปจจยการผลตและแรงงานไปสภาคการคา บรการ และอตสาหกรรม ตลอดจนการแสวงหาเทคโนโลยใหมๆ ทจะชวยลดผลกระทบตอสงแวดลอม ซงจะสงผลตอการลดลงและความเสอมโทรมของทรพยากรทองถน การลดลงของแรงงานในภาคเกษตร รวมทงปญหาการบรหารจดการขยะทงขยะชมชนและอตสาหกรรม

28

2.3.2 บรบทการเปลยนแปลงภายนอก ประกอบดวย (1) เงอนไขเศรษฐกจโลก การขยายตวของเศรษฐกจโลกยงมความผนผวนและมขอจ ากดในการสนบสนนการขยายตวของเศรษฐกจไทย การแขงขนในตลาดการคาโลกยงมแนวโนมทจะอยในเกณฑสงและสรางแรงกดดนตอการสงออกของไทยเพมขน การเปดเสรภายใตขอตกลงเขตเศรษฐกจอาเซยนในป 2558 แรงเหวยงจากกระแสการเปดเสรทางการคา ความเสยงดานภมรฐศาสตรและการสรางอ านาจตอรองทางเศรษฐกจ (2) การเขาสสงคมสงวยของโลก องคการสหประชาชาตประเมนสถานการณวาในชวงป 2544-2643 จะมประชากรอาย 60 ปขนไปมากกวารอยละ 10 ของประชากรโลก (3) เทคโนโลยและนวตกรรมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลใหเกดการเปลยนแปลงในรปแบบการผลตและการคาทมการใชเทคโนโลยมาชวยในการเพมประสทธภาพการผลต ภาคบรการตองปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลง รปแบบการด าเนนชวต การท างาน และความสมพนธของคนในสงคม ตลอดจนความซบซอนของปญหาทางสงคมทจะตามมา (4) การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ จะสงผลกระทบซ าเตมตอสถานการณความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมความรนแรงมากขน และภยพบตทางธรรมชาตมแนวโนมเกดบอยครงขนและมความรนแรงมากขน และ (5) วาระการพฒนาของโลกภายหลง ค.ศ. 2015 จะมการจดท าเปาหมายการพฒนาทยงยนในกรอบสหประชาชาต ในชวงเวลา 15 ป

2.4 แนวทางการพฒนาของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ประกอบดวย 7 ยทธศาสตรหลก ไดแก

2.4.1 การพฒนาเศรษฐกจในภาพรวม ประกอบดวยการลงทนโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงและระบบโลจสตกสของประเทศ การสนบสนนการเปนฐานการผลตของอตสาหกรรมและบรการสมยใหม การลงทนเพอการบรหารจดการทรพยากรน า และการใชประโยชนจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยนและการเปดเสรทางการคาและการลงทน

2.4.2 การพฒนาเศรษฐกจรายสาขา โดยสงเสรมดานการวจยและพฒนา พฒนาผลตภาพแรงงาน ยกระดบคณภาพแรงงานทงในระบบและนอกระบบ พฒนาสนคาหนงต าบลหนง ผลตภณฑ (OTOP) เพมขดความสามารถและสรางแรงจงใจใหธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) สงเสรมผประกอบการใหเขมแขงสเศรษฐกจดจตอล และปรบโครงสรางภาคอตสาหกรรมและบรการ

2.4.3 การพฒนาการเกษตรสความเปนเลศดานอาหาร โดยการอนรกษ ฟน ฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การจดระบบการผลตใหสอดคลองกบศกยภาพพนทและความตองการของตลาด การสงเสรมการรวมกลมการผลตทางการเกษตร การสรางโอกาสในการเขาถงนวตกรรมและเทคโนโลยททนสมย การเพมมลคาผลผลตภาคเกษตร การเรงพฒนาและขบเคลอนการผลตเกษตรอนทรยอยางจรงจง การสงเสรมและเรงขยายผลแนวคดการท าการเกษตรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและแนวทางของมลนธปดทองหลงพระ การสนบสนนการจดท าแผนแมบทภาคเกษตรใหมความยงยน การพฒนาฐานขอมลดานอปสงคและอปทานดานการเกษตร และการสรางบคลากรดานการเกษตร

2.4.4 การพฒนาศกยภาพคนใหสนบสนนการเจรญเตบโตของประเทศและมคณภาพชวตทด ประกอบดวยการพฒนาคนในทกชวงทกวยใหสนบสนนการเตบโตของประเทศ การยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนร การสรางเสรมสขภาพและปองกนโรค และการสรางความเปนอยทดมสขของครอบครวไทยใหเออตอการพฒนาคน

29

2.4.5 การสรางความเสมอภาคเพอรองรบสงคมสงวยอยางมคณภาพ โดยการสรางโอกาสในการเขาถงทรพยากรและบรการทางสงคมอยางเสมอภาค โดยเฉพาะกลมผมรายไดนอยและกลมผดอยโอกาส การสรางความมนคงดานรายไดและโอกาสในการประกอบอาชพ การพฒนาการบรหารจดการในระบบสขภาพ การเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเสมอภาค การสรางสภาพแวดลอมและนวตกรรมทเออตอผสงอาย การเสรมสรางบทบาทของสถาบนทางสงคม ทนทางวฒนธรรม และการสรางความเขมแขงของชมชนตลอดจนการพฒนาเศรษฐกจชมชน

2.4.6 การพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค ประกอบดวยการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน การพฒนาและฟนฟพนทฐานเศรษฐกจหลก การพฒนาโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกของเมองศนยกลางความเจรญในภมภาค และการพฒนาดานการขนสงและโลจสตกสเชอมโยงในประเทศและภมภาค

2.4.7 การสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางเปนมตรกบสงแวดลอม โดยการรกษาทนทางธรรมชาตเพอการเตบโตสเขยว การบรหารจดการน าเพอใหเกดความยงยน การสงเสรมการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม การสงเสรมการผลต การลงทน และการสรางงานสเขยว การใหความส าคญในการแกไขปญหาวกฤตสงแวดลอม การเพมขดความสามารถในการปรบตวเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การบรหารจดการเพอลดความเสยงดานภยพบต และการพฒนาความรวมมอดานสงแวดลอมระหวางประเทศ

3 สรปการน าเสนอแนวทางกอนการอภปราย / นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยา

นายพารณ อศรเสนา ณ อยธยา ประธานกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดน าเสนอแนวทางกอนการเปดอภปรายในภาคเชาวา ทศทางในเบองตนของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ใหความส าคญกบการยกระดบรายไดของประชาชนใหสงขน และมการกระจายรายไดอยางเปนธรรมใหทวถง ยกระดบคณภาพและศกยภาพของคนทกชวงวย ใหความส าคญกบภาคการเกษตรเพอสรางความม นคงดานอาหาร เศรษฐกจตองเตบโตอยางเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน รวมทงการเตรยมการในการ พฒนาพนทและภาคตางๆ เพอสรางการเชอมโยงการพฒนาสพนทอยางทวถงของประเทศเพอนบานในภมภาคตางๆ โดยการทจะขบเคลอนประเดนการพฒนาตางๆ เหลานใหเกดประสทธผลสงสด ตองใหความส าคญกบ “คน” เปนหวใจหลก โดยเฉพาะการสราง “คนเกงและคนด” ขนมาพฒนาประเทศ ทงนเพราะคนเปนผขบเคลอนการเมองเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ฯลฯ ดงนน แนวคดในการพฒนาคนคงตองใหความส าคญกบเรองส าคญ ดงน

3.1 การพฒนาคนในทกชวงวย โดยสงเสรมใหทกคนไดรบการศกษาอยางเปนธรรมและทวถง เสรมสรางการเรยนรตลอดชวต มการบรณาการศกษาทกชวงวยอยางตอเนอง ปรบปรงหลกสตรและวธการเรยนร เพอใหผส าเรจการศกษาไปแลวมงานท า ชวยเหลอตนเองได สรางรายไดทมนคง สามารถยกระดบคณภาพชวตใหดขน รวมทงควรสรางแรงจงใจใหมการเขาศกษาในสายอาชวะศกษาเพมขนควบคกบการพฒนาคณภาพของนกเรยนทจบการศกษาสายอาชวะใหไดมาตรฐานตรงตามความตองการของตลาดงาน เรงเพมผลตภาพแรงงานไทยเพอใหสามารถแขงขนไดกบนานาประเทศ ควบคไปกบการปรบคาจางแรงงานใหเหมาะสม สามารถสะทอนระดบผลตภาพของแรงงานใหมคณภาพไดอยางแทจรง ส าหรบในระดบอดมศกษาควรเรงพฒนาใหคนมความรความสามารถเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศใหสามารถแขงขนไดในโลกยคใหม รวมทงจะตองสงเสรมคณธรรม จรยธรรม คานยมทดของคนไทย เตรยมความพรอมเขาสสงคมโลกโดยสรางสภาพแวดลอมและความมนคงของคณภาพชวตใหผสงอายโดยไมทอดทงใหผสงอายตองอยโดดเดยว

30

3.2 สงเสรมวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม เพอเพมสมรรถนะของประเทศทกดานใหแขงขนไดกบนานาประเทศ น าไปสการยกระดบรายไดอยางตอเนอง โดยใหความส าคญกบการสงเสรมการผลตและพฒนาบคลากรวจยในสาขาวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม คณตศาสตร และวชาการอนๆ ทมบรณาการระหวางการเรยนรกบการท างานใหคดเปนท าเปนจรงในสถานประกอบการ สนบสนนใหทนแกผมความประพฤตดและเกง รวมทงผมความสามารถพเศษ พฒนาการเรยนการสอน รวมทงสอการเรยนการสอนททนสมย สงเสรมการลงทนวจยและพฒนานวตกรรมใหพอเพยงเพอสามารถน าไปใชประโยชนทงเชงพาณชยและชมชน เพอสนบสนนภาคอตสาหกรรมและบรการในสาขาทมศกยภาพ

4 ความเหนของทประชม / ผเขารวมการประชมประจ าป 2558 ของ สศช.

4.1 ภาพรวม

4.1.1 แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ไมควรมงเนนการพฒนาเศรษฐกจทใหความส าคญกบรายไดเปนหลก แตควรใหความส าคญกบเรองสทธชมชน คณคาของชวต และคณธรรมมากขน เชน การออกกฎหมายหรอนโยบายทควรพจารณาและการใชพนทของกลมชาตพนธตางๆดวย เปนตน

4.1.2 แผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ควรมการพจารณาทบทวนและตรวจสอบในเรองทอาจเปนประเดนทยงมความสบสน ซงความเหนทไมตรงกนระหวางภาครฐและคนในพนทอาจน าไปสประเดนความขดแยงและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศได อาท ภาครฐเหนวาควรด าเนนการพฒนาพนทภาคใตใหเกดความมนคง มงคง และยงยน แตคนในพนทบางสวนเหนวาภาคใตมความมนคงและยงยนอยแลว ทงในเรองการเกษตร การทองเทยว ประมง และความมนคงทางอาหาร จงไมจ าเปนตองเพมความมงคงโดยการก าหนดนโยบายการลงทนในอตสาหกรรมตางๆ ลงในพนท เปนตน

4.2 การแกปญหาคอรรปชน การด าเนนงานทผานมาในชวงรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา พบวามจ านวนการคอรรปชนลดลงอยางเหนไดชด อยางไรกตามการแกปญหาดงกลาว เปนการใหความส าคญในเรองการสรางระบบควบคมตรวจสอบ การปองกน และปราบปราม แตไมไดมงเนนทการสรางจตส านก ดงนน จงควรใหความส าคญกบเรองการปลกฝงจตส านกเรองความซอสตยสจรต และการปองกนและตอตานการทจรตประพฤตมชอบมากขน รวมทงควรก าหนดเรองการคอรรปชนในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 อยางจรงจง นอกจากนน ควรสงเสรมใหประชาชนไดรวมการตรวจสอบการทจรตของภาครฐ โดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถนทมการทจรตจ านวนมาก รวมทงกระทรวงมหาดไทยควรสนบสนนบทบาทของหนวยงานดานการตรวจสอบภายใน เนองจากการตรวจสอบภายในถอวาเปนเครองมอแรกทจะสกดกนการทจรตในหนวยงานตางๆ

4.3 การพฒนาคน ควรปรบปรงหลกสตรการศกษา โดยเรมจากการพฒนาครและผปกครองเพอชวยสรางใหเยาวชนมศลธรรมจรรยา ความกตญญ ระเบยบวนย และความรบผดชอบตอหนาท เปนตนรวมทงภาคราชการควรพฒนาบคลากรใหมความรในเรองบรบทตางๆทเกยวของกบประชาคมอาเซยนอยางจรงจง เพอสรางองคความรตางๆ และเตรยมพรอมการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

4.4 การรบมอการเขาสสงคมผสงอาย ควรจดสรรและสงเสรมใหผสงอายมกจกรรมรวมกนในแตละชมชน เพอเพมคณคาและประโยชนในตวผสงอาย เชน ในภาคเหนอ ผสงอายน าวฒนธรรมพนบานมาสอนเยาวชน โดยสอนฟอนเจงใหแกเดกหญง และสอนตกลองสะบดชยใหแกเดกชาย สวนจงหวดนครนายก ผสงอายซงเปนปราชญชาวบานมการสอนการถนอมอาหาร ปลกเหด และน าเหดมาปรงอาหาร เปนตน

31

การเปนสงคมผสงอาย สงผลใหขาดแคลนก าลงแรงในอนาคต จ าเปนอยางยงทจะตองก าหนดแผนเพอการพฒนาศกยภาพของก าลงแรงงานในอนาคต ทงนควรใหความส าคญกบการพฒนาฝมอแรงงานทส าเรจการศกษาระดบอาชวะศกษา ใหเปนก าลงแรงงานทส าคญตอการพฒนาประเทศไดในอนาคต

4.5 การลดความเหลอมล าทางสงคม ควรใหความส าคญกบแนวทางการตอตานความยากจนเพอลดความเหลอมล าของสงคม รวมทงควรสงเสรมใหประชาชนมการออมมากขน โดยตองจดหากลไกทเหมาะสมในการออม เชน การจดตงกองทนการออมแหงชาต เปนตน

4.6 การสงเสรมการทองเทยว ควรสงเสรมการทองเทยวโดยชมชนอยางเปนรปธรรม เพอใหชาวบานไดรบประโยชนจากการทองเทยวและผสงอายรสกวาตนเองเปนทรพยากรบคคลทมคณคาในการทองเทยวโดยชมชน

4.7 การสงเสรมรฐวสาหกจขนาดยอมและขนาดกลาง (SMEs) ควรสงเสรม SMEs โดยลดรายจายของ SMEs โดยการประกนสขภาพใหแกบคลากรของ SMEs และเกบภาษจาก SMEs โดยตรง เพอลดการทจรตภาษ

4.8 การพฒนาการเกษตร ควรพจารณาปรบหลกเกณฑเพอใหเกษตรกรทประสบภยไดรบการชวยเหลอจากภาครฐอยางทวถงและรวดเรว เชน การประกาศพนทภยพบตในพนทเลกๆ โดยไมจ าเปนตองประกาศเปนพนททงจงหวด เปนตน ควรปรบเปลยนเปาหมายพนทเกษตรอนทรย ในป 2564 จาก “5 แสนไร” เปน “5 ลานไร” เพอใหเกดเปนรปธรรมมากขน รวมทงควรเพมพนทชลประทานใหครอบคลมพนทการเกษตรมากขน โดยวางทอผนน าจากประเทศเพอนบานหรอแหลงน าทมปรมาณน าเกนความตองการเขาสพนทขาดแคลนน า เนองจากปจจบนภาคอสานมพนทท าการเกษตร 51 ลานไร แตมเขตชลประทานเพยง 7 ลานไร ท าใหเกดปญหาภยแลงอยางตอเนองและรนแรงมากขน อกทงหนวยงานราชการยงขาดการบรณาการ อาท มหลายกระทรวงทเกยวของด าเนนการเรองน า ดงนน จงควรเสนอใหตงเปนกระทรวงน าแหงชาต เพอใหมการบรณาการท างานรวมกน ตลอดจนในพนทการสงเสรมการท าเกษตรแปลงใหญ ควรมการจดตงเขตนคมเกษตรกรรม โดยใหมลกษณะเปน one stop service เชนเดยวกบภาคอตสาหกรรม

4.9 การพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม หนวยงานทเกยวของ อาท กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและกระทรวงเกษตรและสหกรณจะตองบรณาการท างานรวมกน ควรมการวางโซนนงทรพยากรธรรมชาตใหชดเจน เพอใหเกษตรกรสามารถใชประโยชนทดนไดอยางมประสทธภาพ ควรสงเสรมอาชพทใชทดนใหนอยทสด รวมทงควรสงเสรมอตสาหกรรมการเกษตรทสามารถขยายผลได เชน โครงการหลวงหลายโครงการ ทควรน ามาเปนแมแบบในการด าเนนการตอไป ตลอดจนควรเรงแกไขปญหาเรองปาไมถกท าลายและปญหาขยะอตสาหกรรมทสงผลตอสงแวดลอมมากในปจจบน โดยอาจจดท าโครงการรไซเคลรวมกบภาคเอกชน โดยภาคเอกชนสนบสนนการระดมทน แลวใหอาสาสมครเปนผประสานงานระหวางทองถนกบหนวยงาน ส าหรบเรองการพฒนาฐานขอมลดานทรพยากรธรรมชาต ควรเสนอใหมการก าหนดพนทน ารอง 1 จงหวด 1 พนท ในการส ารวจทรพยากรจากปาลงสทะเล เพอมฐานขอมลทมการปรบปรงใหทนสมย มการบรณาการทกหนวยงาน ตงแตระดบรฐ ระดบภาค และระดบทองถนจงหวด เพอน าไปสแผนพฒนาอยางยงยนตอไป โดยขอเสนอพนท ต าบลกมลา อ าเภอกระท จงหวดภเกต เปนพนทน ารองตวอยาง

32

4.10 การสงเสรมวฒนธรรมไทย ควรใหความส าคญกบประเดนเรองวฒนธรรมไทยมากขน โดยเฉพาะดานอาหาร ดานการแตงกายและผาไทย รวมทงดานวถไทยซงอยบนพนฐานของศล 5 และยาสมนไพร เนองจากวฒนธรรมไทยเปนพนฐานของสงคมทสอดคลองกบหลกเศรษฐกจพอเพยง รวมทงจะสามารถขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศดานการทองเทยวได

ร า ย ง า น ส ร ป ผ ล ก า ร ป ร ะ ช ม กล มท 1 : ศกยภาพการแขงขนเพอมงสการเปนประเทศรายไดสง

ประธาน : รองศาสตราจารย ดร.ศกรนทร ภมรตน กรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผด า เนนรายการ : นายธานนทร ผะเอม รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต

รองศาสตราจารย ดร.ศกรนทร ภมรตน กรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดเกรนน าเรอง ศกยภาพการแขงขนเพอมงสการเปนประเทศรายไดสง โดยสรปวา ประเทศรายไดสง มการก าหนดนยามวาตองมผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (Gross National Product: GNP) ตอหวตงแต 12,736 ดอลลารสหรฐฯ ขนไป ซงทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 การมงสการเปนประเทศรายไดสง ควรใหความส าคญทง 3 มต ไดแก (1) มตดานความมงคง คอ การเพมรายได โดยการเพมการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ (2) มตดานความมนคง คอ การลดความเหลอมล า โดยใหคาเฉลยรายไดมการกระจายตวอยางเหมาะสม ซงมการวดโดย GINI Coefficient หรอสมประสทธการกระจายรายไดซงเปนตวชวดความไมเทาเทยมของการกระจายรายได และ (3) มตดานความยงยน คอ การเพมความสามารถในการแขงขน โดยใชเทคโนโลยเพอผลตภาพการผลตทงในภาคเกษตร อตสาหกรรม และบรการ นอกจากน ควรใหความส าคญกบการเพมศกยภาพของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) เพอใหมการขยายตวผลตภณฑมวลรวมของ SMEs สงกวาการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product: GDP) ซงเปนปจจยส าคญในการลดความเหลอมล า รวมทงท าใหเกดความยงยนจากการทประเทศไทยสามารถพงตนเองไดมากขน

นายธานนทร ผะเอม รองเลขาธการ สศช. น าเสนอสาระส าคญประกอบดวย 3 สวน คอ (1) แนวคดและหลกการของแผน (2) กรอบวสยทศนและเปาหมาย และ (3) ทศทางการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ สรปไดดงน

1.1 แนวคดและหลกการ

ในชวงของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) ประเทศจะยงคงประสบสภาวะแวดลอมและบรบทของการเปลยนแปลงตางๆ ทอาจกอใหเกดความเสยงทงจากภายในและภายนอกประเทศ ซงยงตองมการพฒนาตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เนนการมงสประเทศทมรายไดสง มการขยายตวทางเศรษฐกจแบบมสวนรวม และมการเตบโตอยางยงยน โดยมกรอบแนวคดและหลกการวางแผนทนอมน าและประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ยดคนเปนศนยกลางของการพฒนาอยางมสวนรวม สนบสนนและสงเสรมแนวคดการปฏรปประเทศ เพอพฒนาสความมนคง มงคง ยงยน สงคมอยรวมกนอยางมความสข

1 สรปสาระสาคญการนาเสนอ

34

1.2 กรอบวสยทศนและเปาหมาย

มงสประเทศรายไดสงทมการกระจายรายไดและการพฒนาอยางเทาเทยม มระบบนเวศนทด สงคมอยรวมกนอยางมความสข และน าไปสการบรรลวสยทศนระยะยาว “มนคง มงคง ยงยน” ของประเทศ โดยมเปาหมายและแนวทางการพฒนาใน 7 ดาน ไดแก (1) การพฒนาเศรษฐกจภาพรวม (2) การพฒนาเศรษฐกจรายสาขา (3) การพฒนาการเกษตรสความเปนเลศดานอาหาร (4) การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพคน (5) ลดความเหลอมล าในสงคม (6) พฒนาพนทภาค และการเชอมโยงภมภาค (7) การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาอยางยงยน

1.3 ทศทางการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

จากการพจารณาตวชวดดานการแขงขนของประเทศทงจาก สถาบนนานาชาตเพอการจดการ (Institute for Management Development: IMD) และ เวลด อโคโนมก ฟอรม (World Economic Forum: WEF) พบวาประเทศไทยยงตองมการพฒนาในหลายดาน ท งการพฒนาเศรษฐกจมหภาค ประสทธภาพภาครฐ ประสทธภาพภาคเอกชน และโครงสรางพนฐาน โดยเฉพาะดานการพฒนาคน การศกษา วทยาศาสตรและเทคโนโลย ส าหรบทศทางการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ตองใหความส าคญกบการพฒนาประเทศไปสความเปนชาตการคา บนฐานเศรษฐกจดจทล สรางสงคมนวตกรรม อตสาหกรรมและบรการรปแบบใหม ทค านงถงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดย สศช. มขอเสนอการพฒนาเศรษฐกจรายสาขา ดงน (1) การสงเสรมดานการวจยและพฒนา (2) การพฒนาผลตภาพแรงงาน (3) การพฒนาสนคา OTOP (4) การเพมขดความสามารถให SMEs (5) การสงเสรมผประกอบการใหเขมแขงสเศรษฐกจดจทล และ (6) การปรบโครงสรางการผลต ภาคเกษตร อตสาหกรรม บรการและการทองเทยว การคาและการลงทน

2.1 ประเทศไทยมเศรษฐกจทเตบโตขนจรงในชวงระยะเวลา 30 ปทผานมา โดยสวนหนงเปนผลมาจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8-11 ซงเนนคนเปนศนยกลางของการพฒนา และใหความส าคญกบประเดนการพฒนาผลตภาพแรงงานมาโดยตลอด

2.2 ผลจากการจดอนดบความสามารถในการแขงขนของ IMD ป 2558 สะทอนใหเหนวาสถานภาพผลตภาพของประเทศไทยยงอยในเกณฑทไมดนก อนดบผลตภาพของไทยโดยรวมอยในอนดบท 55 จาก 61 ประเทศ โดยผลตภาพดานเกษตร ดานอตสาหกรรม และดานบรการ อยในอนดบท 58 51และ 53 ตามล าดบ ทงน เนองจากไทยมจดออนในดานผลตภาพแรงงานทยงอยในเกณฑต า โดยอยใน อนดบท 56 ในขณะทผลการจดอนดบของ WEF ในดานประสทธภาพของตลาดแรงงาน ในป 2557 ไทยอยในอนดบท 66 จาก 144 ประเทศ โดยความสมพนธระหวางคาจางและผลตภาพของแรงงาน ไทยอยในอนดบท 50 ซงเมอเปรยบเทยบประเทศในอาเซยน พบวา มาเลเซยทอยในอนดบท 2 สงคโปรทอยในอนดบท 4 ลาวอนดบท 8 เวยดนามอนดบท 23 ฟลปปนสอนดบท 27 อนโดนเซยอนดบท 30 กมพชาอนดบท 39 จะเหนไดวาประเทศไทยยงตามหลงประเทศในอาเซยนในมตของความคมคาของผลตภาพทไดจากแรงงานเมอเทยบกบคาจางทจาย

2 สถานการณ

35

2.3 การลงทนดานการวจยและพฒนาตอ GDP ของประเทศไทยมแนวโนมทดขนโดยในป 2554 มการใชจายเพอการวจยและพฒนาตอ GDP เทากบ 0.37 และป 2556 เทากบ 0.47 ตอ GDP รวมไปถงสดสวนการลงทนดานการวจยและพฒนาระหวางภาคเอกชนตอภาครฐทมแนวโนมเพมขนดวย (47:53 ในป 2556) ทงน เนองจากภาครฐมการปรบกลไกการบรหารงานวจย เชน การรวมตวกนของหนวยงานวจยหลก 6ส. วช. เปนเครอขายความรวมมอในการบรณาการงานวจยของประเทศ (คอบช.) เพอสงเสรมการวจยและพฒนาในดานตางๆ อกทงการปฏรประบบการใหสงจงใจ ใหมการท าวจยและพฒนามากขน เปนตน อยางไรกตาม ภาครฐมขอจ ากดทางดานงบประมาณ ตองมการกระจายการลงทนในหลายภาคสวน ท าใหงบประมาณเพอสนบสนนการวจยและพฒนาอาจมไมเพยงพอ

3.1 ภาพรวม

3.1.1 ประเทศไทยยงขาดทศทางการพฒนาประเทศทชดเจน ท าใหแผนการพฒนาปจจยสนบสนน เชน คน โครงสรางพนฐาน ทงฮารดแวรและซอฟทแวร ขาดความชดเจน ซงตวอยางประเทศทมการก าหนดทศทางทชดเจน เชน ไตหวน ทก าหนดต าแหนงของประเทศเปนประเทศอตสาหกรรม ท าใหเกดการลงทนของบรษทขามชาตขนาดใหญ เชน บรษท ASUSTeK COMPUTER INC. และ บรษท ACER, INC. เปนตน

3.1.2 สาเหตหนงทประเทศไทยไมสามารถด าเนนการตามแผนพฒนาฯ ไดเนองจากอปสรรคในการแปลงแผนสการปฏบต ซงขาดทงกลไกในการก ากบดแล และความลาชาในการใชจายเงนงบประมาณ เปนตน โดยประเทศทมการแปลงแผนพฒนาฯ สการปฏบตทด เชน สงคโปร และสาธารณรฐประชาชนจน ทมการตงคณะกรรมการขบเคลอนฯ นอกจากน แนวทางการพฒนาฯ ของไทยตามแผนพฒนาฯ เปนภาพกวาง และขาดรายละเอยดการด าเนนการ โดยเฉพาะการด าเนนการทมลกษณะเฉพาะทแตกตางกนในแตละพนท จงเปนอปสรรคตอการแปลงแผนสภาคปฏบตขององคกรปกครองสวนทองถน

3.1.3 การเขาสประเทศรายไดสง ประชาชนจ าเปนตองมรายไดเพมมากขนดวย ดงนน ในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ควรใหความส าคญกบการยกระดบรายไดของกลมแรงงานและคนยากจนควบคไปกบการพฒนาประเทศ ซงปจจบนพบวากลมแรงงานสวนใหญทเปนคนยากจนมจ านวนประมาณ 24 ลานคน ทงน เพอลดชองวางระหวางรายไดระหวางคนรวยและคนจน ซงมคาความเหลอมล าตางกนถง 34.9 เทา

3.1.4 การพฒนาผลตภาพเปนประเดนส าคญในการยกระดบความสามารถในการแขงขนของภาคการผลตและบรการไทยโดยในแทบทกแผนพฒนาฯ ไดมการก าหนดเปาหมายการพฒนาภาคการผลตและบรการในดานการเพมผลตภาพการผลตและผลตภาพแรงงานตลอดมา อยางไรกตาม ทผานมาเปาหมายดงกลาว ยงไมสามารถบรรลผลไดเทาทควร ทงน เนองจากความไมตอเนองและไมจรงจงในการด าเนนนโยบายของรฐในการพฒนาดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม และการพฒนาทรพยากรมนษยและทกษะแรงงานเพอสนบสนนการพฒนาภาคอตสาหกรรม

3.2 ภาคอตสาหกรรม

ทผานมาการพฒนาภาคอตสาหกรรมไมสามารถเปนไปตามเปาหมายของแผนพฒนาฯ สวนหนงเกดจากการมกลไกภาครฐในการขบเคลอนการพฒนาจ านวนมาก ขาดการบรณาการการท างาน และเปนอปสรรคตอการประกอบกจการของภาคเอกชน โดยเฉพาะในดานกฎหมายกฎระเบยบทเกยวของ อาท

3 ประเดนปญหา

36

การขอใบอนญาตการประกอบกจการ การอนญาตการสงออกสนคา มาตรการตอบโตการทมตลาด ฯลฯ ซงมขนตอนและระเบยบปฏบตซบซอนและซ าซอน สงผลกระทบตอตนทนทสงขนของผประกอบการ ทงดานเวลาและคาใชจาย อกทงยงเปนชองวางใหเกดการคอรรปชน หรอประพฤตมชอบของเจาหนาทรฐได ซงกระทบตอการวดความยาก-งายในการประกอบธรกจ และยงสงผลตอความโปรงใสในการด าเนนการของรฐอกดวย

3.3 ภาคบรการและการทองเทยว

3.3.1 การยกระดบสการเปนประเทศรายไดสง จะตองใหความส าคญกบการปรบโครงสรางเศรษฐกจของประเทศ โดยตองใหความส าคญกบธรกจภาคบรการมากขน และก าหนดเปาหมายใหมลคาของธรกจภาคบรการใหมสดสวนใหมากขน ปจจบนประเทศทพฒนาแลวจะก าหนดเปาหมายสดสวนภาคบรการกวารอยละ 70 ของ GDP ในขณะทภาคบรการของไทยมสดสวนเพยงรอยละ 52 – 55 เทานน และสวนใหญจะเปนธรกจบรการทมมลคาต า ขาดการใชเทคโนโลยหรอองคความรในการเพมมลคา ทงน อาจพจารณาประเทศทปจจบนมนโยบายทมงเนนการปรบโครงสรางธรกจภาคบรการ อาท สาธารณรฐประชาชนจน มาเลเซย และฟลปปนส เปนกรณศกษาเทยบเคยงได

3.3.2 ดานการทองเทยว ประเทศไทยยงไมมปญหาดานอปสงค โดยมจ านวนนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตเพมขนอยางตอเนองทกป หากแตมปญหาในดานอปทาน ขาดการบรหารจดการทมประสทธภาพ โดยเฉพาะเรองของการพฒนาแหลงทองเทยว การสรางคณคาใหแหลงทองเทยว และการเปดโอกาสใหชมชนไดรบประโยชนจากการทองเทยว โดยการกระจายผลประโยชนทเปนธรรมทงในมตเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม

3.4 ภาคการคาและการลงทน

3.4.1 การใหความส าคญกบการเพมรายไดของประเทศนน ภาคเอกชนจะใหความส าคญกบการผลตและการขายสนคา ซงมความเชอมโยงกบรายไดของภาครฐในเรองการจดเกบภาษ ทงน การจดเกบภาษของประเทศมความเหลอมล า โดยเฉพาะการใหสทธประโยชนทางภาษของส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

3.4.2 การสนบสนนเรองมาตรการเยยวยาทางการคาของหนวยงานภาครฐยงมการด าเนนการทลาชา อกทงหนวยงานภาครฐยงขาดการบรณาการขอมลรวมกนเพอสงเสรมการคาของประเทศ

3.4.3 การสงเสรม SMEs มความไมชดเจนและไมตรงกลมเปาหมาย เนองจากขาดความชดเจนในการก าหนดนยามของ SMEs ของแตละหนวยงานภาครฐ

3.4.4 ปจจบนสนคา OTOP ไมไดเปนธรกจของชมชน แตเปนของเจาของธรกจทน าเอาผลตภณฑดงกลาวมาเปนสวนหนงของ OTOP นอกจากนผลตผล/ผลตภณฑในชมชนมมากกวา 1 รายการ และหลายชมชนมผลตผล/ผลตภณฑอยางเดยวกน หลกการของสนคา OTOP จงสวนทางกบความเปนจรง และไมสามารถน าไปสการพฒนาทยงยน

3.5 การวจยและพฒนา

3.5.1 ประเทศไทยยงมสมรรถนะดานเทคโนโลยและนวตกรรม ทออนแอ สงผลใหไมสามารถผลตสนคาและบรการทมมลคาเพมสง และมนวตกรรมได หากเปรยบเทยบกบประเทศทไดกาวเขาสประเทศกลมรายไดสงแลว เชน ญปน สงคโปร เกาหล และไตหวน ซงใหความส าคญกบการพฒนาในดานนอยางจรงจง และมความสามารถทจะกาวไปสจดนนได ซงอางองไดจากงานวจยของ อากรา ซ ฮโร ศาสตราจารยชาวญปน ป พ.ศ. 2558

37

3.5.2 นกวจยในสถาบนการศกษามงเนนการพฒนางานวจยพนฐาน โดยไมไดค านงถงการน าไปใชประโยชนและตอยอด ท าใหผลงานวจยไมตอบโจทยความตองการ หรอน าไปสความเปนนวตกรรม รวมถงสรางคณคาใหกบเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

3.5.3 เยาวชนไทยยงไมเหนความส าคญของการเรยนดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม (วทน.) เมอเทยบรายไดหรอผลตอบแทนจากการประกอบอาชพทางวทยาศาสตรกบความพยายามและตนทนในการเรยนวทยาศาสตร เชน เวลา คาตอบแทน เปนตน มสดสวนทนอยกวาการประกอบอาชพอนๆ จงไมสามารถจงใจใหเดกสนใจเรยนดาน วทน. ประกอบกบสภาพสงคมไทยยงไมใชสงคมของผประกอบการทใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนตวน า

3.5.4 การก าหนดเปาหมายตวชวดคาใชจายในการลงทนดานการวจยและพฒนาตอ GDP อาจไมไดเปนประโยชนมากนก เพราะไมสามารถแสดงใหเหนถงคณคาทแทจรงของงานวจยทมตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

3.6 ดานผลตภาพแรงงาน

3.6.1 ผลตภาพแรงงานของประเทศไทยในหลายๆ อตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมการเกษตร ยงคงตองการการพฒนาเพอเพมผลตภาพแรงงานอยางตอเนอง เพอใหสามารถแขงขนกบประเทศอนๆ ทผลตสนคาและบรการในลกษณะเดยวกนได

3.6.2 ผประกอบ OTOP เปนแรงงานฝมอทมรายไดนอยกวาคาจางแรงงานขนต า เนองจากบางชนงานเปนงานฝมอทตองใชเวลาในการผลตนาน แตมราคาขายถก มมลคาเพมต า เมอหกตนทนออกจากรายไดแลว จงเหลอเปนคาแรงจ านวนนอยมาก รวมทงแนวทางการพฒนาประเทศยงไมใหความส าคญกบแรงงานนอกระบบ โดยเฉพาะกลมหาบเรแผงลอย แรงงานใน OTOP ตลอดจนกลมทถกเลกจางจากโรงงานทยายไปตงในเขตเศรษฐกจพเศษ และแรงงานไรฝมอกลมทถกทดแทนโดยแรงงานตางดาว ซงมจ านวนมากกวา 20 ลานคน

3.7 ดานโครงสรางพ นฐาน

3.7.1 โครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารโดยเฉพาะการเชอมตออนเทอรเนตยงขาดความพรอมและไมครอบคลมพนททวประเทศ

3.7.2 โครงสรางตนทนในการบรหารจดการดานการขนสงสนคาทางเรอยงคงมราคาสงและไมเปนธรรม ตลอดจนการอ านวยความสะดวกในการขนสงของหนวยงานภาครฐในการน าเขา -สงออก ยงไมรวดเรวเทาทควร

3.7.3 รถไฟความเรวสงอาจจะไมเกดความคมคาในระยะยาว หากรถไฟความเรวสงใชเวลาในการเดนทางมากกวา 3 -4 ชวโมง ในขณะทราคาคาโดยสารใกลเคยงกบสายการบนตนทนต า การลงทนดานนจงจ าเปนตองพจารณาใหรอบคอบและรอบดานเพอใหเกดการใชทรพยากรในการลงทนใหเกดประสทธภาพสงสด

3.8 ดานประสทธภาพภาครฐ

3.8.1 การขบเคลอนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ยงไมสะทอนผลสมฤทธทชดเจนและเปนรปธรรม รวมทงยงขาดความตอเนองในการด าเนนงาน นอกจากน กระบวนการท างานของหนวยงานภาครฐเพอใหบรรลเปาประสงคของแผนฯ ยงขาดความเปนเอกภาพ

38

3.8.2 การด าเนนการของหนวยงานภาครฐยงเปนปญหาและอปสรรคตอการพฒนาของภาคเอกชน ทงน เปนผลมาจากกระบวนการท างานทลาชา ไมทนสมย รวมทงกฎระเบยบจ านวนมากทไมสอดคลองกบบรบทและสถานการณปจจบน ไมเออตอการแขงขนและการประกอบธรกจ เชน การด าเนนการตามพระราชบญญตการคาขาว พ.ศ. 2489 ทผประกอบการตองขอใบอนญาตกวา 30 ฉบบ ส าหรบผคาปลก และกวา 70 ฉบบ ส าหรบผคาสง ซงเปนภาระตอการด าเนนธรกจและกระทบตอศกยภาพในการแขงขนของผประกอบการ การเกบภาษทไมเปนธรรมระหวางธรกจขนาดใหญและธรกจ SMEs การเกบภาษทเปนอปสรรคตอการคาโดยเฉพาะในชวงวกฤตเศรษฐกจ ปญหาประสทธภาพการใชงบประมาณของรฐทมความลาชาท าใหเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจชาไปดวย และปญหาคอรรปชนทท าใหตนทนทางเศรษฐกจสงเกนจรง

3.8.3 การเพมรายไดใหกบประเทศตองเพมรายไดใหกบเศรษฐกจฐานราก ไดแก วสาหกจชมชนและสหกรณ อยางไรกตาม หนวยงานภาครฐทท าหนาทก ากบดแลและสงเสรมวสาหกจชมชนและสหกรณมจ านวนมากท าใหการท างานเกดความซ าซอนและมความลกลนกนมาก สงผลใหวสาหกจชมชนไมมแรงผลกดนในการยกระดบตนเอง รวมถงในพนทเดยวกนมหนวยงานหลายหนวยงานดแลแตไมมการขบเคลอนทเปนรปธรรม

4.1 ภาพรวม

4.1.1 ก าหนดทศทางการพฒนาประเทศทชดเจน เพอใหการพฒนาปจจยสนบสนนอนๆ รวมทงการประชาสมพนธมงสจดหมายหลกเพยงจดหมายเดยว ซงจะชวยใหเกดผลสมฤทธ ทชดเจนดงเชนทไตหวน โดยประเทศไทยทมจดแขงดานเกษตรกรรม ทงพชสมนไพรส าหรบอตสาหกรรมยา พชอาหาร รวมทง พชพลงงาน การตงเปาหมายไปส Bio-based economy จะเปนทศทางทชดเจนและถกตอง ซงปจจบนการพฒนาเศรษฐกจของประเทศดวยงานวจยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพ (Bio-technology) ตองท าควบคกบการเขาสยคเศรษฐกจดจทล ตามแผนบนได 6 ขน โดยบนไดขนแรกดาน Hard infrastructure คอ โครงสรางพนฐานในการเชอมตออนเทอรเนตใหครอบคลมทวประเทศ ยงขาดความพรอมทงภายในและภายนอกประเทศ โดยการขยาย international gateway ปจจบนมผใหบรการเพยงสองราย และมรายไดไมถง 4% ของ GDP ดงนน เราจะท าอยางไรใหสามารถเชอม gateway เขากบการเชอมโยงกบภมภาคจากแนวตะวนออกไปตะวนตก และจากเหนอลงใต เพอใหประชาชนสามารถเขาถงอนเทอรเนตไดอยางทวถง และบนไดขนทสองดาน Soft infrastructure โดยภาครฐตองพฒนา digital platform technology เชน พาณชยอเลกทรอนกสทชวยเพมความสามารถภาคธรกจ ใหสอดรบกบการเปนเศรษฐกจดจทลและเศรษฐกจฐานชวภาพ ในการหาตลาดใหกบสนคาเกษตร และการสรางสรรคเ พอสรางมลคาเพม ดงนน ถามเปาหมายของประเทศไปส Bio-based economy และเศรษฐกจดจทล จะท าใหเกดการเตรยมความพรอมของทกภาคสวนไปสเปาหมายดงกลาว เชน การศกษา การสรางคนของมหาวทยาลยใหตรงกบความตองการ เปนตน

4.1.2 ควรน าวธการวางแผนการพฒนาฯ ใหมๆ นอกเหนอจากแบบจ าลองทางเศรษฐมต หรอการดตวชวดท GDP โดยควรดจากบญชงบดลประชาชาตซงจะชวยใหการวเคราะหจดแขงจดออนของการพฒนาประเทศมความละเอยดและชดเจนมากยงขน นอกจากน ประเทศไทยควรใหความส าคญกบผลตภณฑมวลรวมประชาชาต หรอ GNP ในการเปนเครองมอชวดหลกของการพฒนาทางเศรษฐกจ แทนทผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ หรอ GDP เนองจากปจจบนเศรษฐกจภายในประเทศมเรองของการเมองระหวางประเทศมาก ากบ เชน เรองของรายงานประจ าปของกระทรวงการตางประเทศสหรฐฯ เรองสถานการณการคา

4 แนวทางแกไขและขอเสนอแนะ

39

มนษย (Trafficking in Persons Report: TIP Report) และขอก าหนด IUU Fishing ของสหภาพยโรป ท าใหตองออกไปลงทนตางประเทศมากขนเพอใชสทธประโยชนภาษระหวางประเทศ

4.1.3 ทบทวนเปาหมายศกยภาพการแขงขนเพอมงสประเทศรายไดสง โดยอนดบแรกควรมงไปสการเปนประเทศทมรายไดเปนธรรม โดยการสรางความเปนธรรมในทกระบบเพอแกไขปญหาของประเทศ เชน ความขดแยงทางการเมอง ความยากจน ความเหลอมล า การทจรตคอรรปชน การขาดธรรมาภบาลของทงภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชน ถาเรายงขาดความพรอมในดานการสรางความเปนธรรม การตงเปาหมายไปสประเทศรายไดสง จะไมสอดคลองกบแนวทางการพฒนาทยงยน ยกตวอยางเชน การพฒนาพนทภาคใตซงมศกยภาพหลายดาน เชน การทองเทยว การเกษตร การเปนแหลงผลตอาหารของโลก แตถาเรามงสประเทศรายไดสงโดยน าอตสาหกรรมทไมเหมาะสมกบสภาพของพนท เชน อตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมน ามน จะขดแยงกบความมนคงและความยงยนทมอยแลว

4.1.4 ก าหนดทศทางและเปาหมายการพฒนาประเทศใหชดเจน เพอเปนแนวทางใหทกภาคสวนท างานเปนองครวมมากขน มการบรณาการแผนการด าเนนงานและถายทอดสการปฏบตรวมกน เชน บรณาการทมไทยแลนด ในการปฏบตงานตามภารกจในตางประเทศของกระทรวงการตางประเทศและหนวยงานตางๆ ทเกยวของ ความรวมมอของกระทรวงวทยาศาสตรและกระทรวงการตางประเทศในการจดท าแผนการทตวทยาศาสตร สาขาเกษตรอนทรย พลงงานชวมวล และการพฒนาโครงสรางพนฐาน เปนตน

4.1.5 พจารณาแนวทางการขบเคลอนแผนสการปฏบตอยางเปนรปธรรม โดยควรมการจดตงคณะกรรมการขบเคลอน เพอก ากบดแล และตรวจสอบ การด าเนนการตามแผนพฒนาฯ ทงน ควรก าหนดบทบาทหนาทใหชดเจน เพอปองกนการแทรกแซงโดยมชอบดวย และควรเพมบทบาทในการตดตามและประเมนผล ดวยการน าเทคโนโลยสารสนเทศและนวตกรรมมาใชเปนเครองมอเพอการวดผลและประเมนผลไดอยางมประสทธภาพ โดยก าหนดกรอบในการตดตามและประเมนผลการพฒนาทชดเจน ก าหนดเปาหมายและตวชวดในการพฒนาทชดเจนและสามารถวดไดในเชงปฏบต ซงตองสามารถสะทอนใหเหนไดวาการพฒนาทเกดขนสงผลตอการสรางความเขมแขงหรอสรางมลคา/คณคาใหกบเศรษฐกจและสงคมของประเทศไดในระดบใด

4.2 ภาคอตสาหกรรม

4.2.1 การพฒนาภาคการผลตและบรการ ภายใตแผนฯ 12 ควรมการก าหนดอตสาหกรรมเปาหมายหลก หรออตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศทรฐตองการมงสนบสนนใหชดเจน โดยตองค านงถงแนวทางทจะสามารถท าใหเกดการน านโยบายไปสการปฏบตไดอยางแทจรง ซงจะท าใหการจดสรรงบประมาณ การวางแผนการพฒนาก าลงคนและทกษะฝมอแรงงาน การพฒนาโครงสรางพนฐาน และระบบสนบสนนดานตางๆ จากภาครฐ สามารถรองรบการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายหลก/อตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศไดในทศทางเดยวกนและเกดประสทธภาพสงสดตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ทงน กระบวนการก าหนดอตสาหกรรมเปาหมาย/อตสาหกรรมยทธศาสตรและนโยบายพฒนาอตสาหกรรม ควรจะตองเกดจากกระบวนการวเคราะหขอมลเชงประจกษ และมการเทยบเคยงกบตางประเทศหรอประเทศคแขง เพอใหการก าหนดนโยบายเกดจากพนฐานขอมลขอเทจจรง เชอถอได เปนไปดวยความรอบคอบ เปนทยอมรบของทกฝายอยางแทจรง และส าหรบการก าหนดแนวทางในการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมาย/อตสาหกรรมยทธศาสตรนน ควรจะตองมการศกษาวเคราะหเจาะลกทงดานจดแขง-จดออนอยางครอบคลมตลอดหวงโซอปทาน รวมทงอตสาหกรรมสนบสนนทเกยวของดวย เพอใหสามารถก าหนดแนวทางการพฒนาทเหมาะสม ชดเจน และสามารถน าไปขบเคลอนการพฒนาอยางเปนรปธรรมและครบวงจร

40

4.2.2 การก าหนดกลยทธในการสรางมลคาเพมจะตองใหความส าคญกบ (1) การวจยเชงลก เพอวเคราะหผลกระทบทางเศรษฐกจและสงคมทจะเกดขน (2) การสรางหวงโซอปสงคซงจะท าใหเกดการยกระดบ หวงโซมลคาไดทงระบบดวย และ (3) การพฒนานกการตลาดทจะสามารถท าการตลาดเชงรกใหกบสนคาส าคญๆ ของประเทศไทยได

4.2.3 ควรมการเรงรดผลกดนการพฒนาเทคโนโลยและพฒนาทรพยากรมนษยอยางเขมขนและตอเนอง เพอใหสามารถบรรลเปาหมายผลตภาพทก าหนด และเกดการพฒนาผลตภาพท สงผลตอความสามารถในการแขงขนของภาคผลตและบรการ ซงจะเปนการพฒนาศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศ

4.2.4 พฒนากลไกในการขบเคลอนการพฒนาภาคอตสาหกรรมทมการบรณาการจากหนวยงานทเกยวของ เพอควบคมและตดตามประเมนผลการพฒนาภาคอตสาหกรรมใหขบเคลอนตามแนวทางทก าหนด พรอมกบการท าหนาทแกไขและลดอปสรรคใหแกภาคการผลต อาท การปรบปรงกฎหมาย การปรบปรงขนตอน/ระเบยบการขออนญาต เพอเพมขดความสามารถของผประกอบการภาคอตสาหกรรมในประเทศ

4.3 ภาคบรการและการทองเทยว

4.3.1 ประเทศไทยควรก าหนดเปาหมายการพฒนาประเทศดวยระบบเศรษฐกจฐานความร ซงตองอาศยองคความร ทกษะ และเทคโนโลยสารสนเทศเปนกลไกขบเคลอนทส าคญ โดยอาจพจารณาธรกจบรการฐานความรและธรกจบรการระยะไกล ตวอยางเชน กรณของฟลปปนสและมาเลเซยทมการใช Knowledge-based Service (KBS) เพอสรางมลคาเพม รวมทงมการพฒนาระบบ Knowledge Process Outsourcing (KPO) อาท บรษทกฎหมายในสหรฐอเมรกาวาจางใหฟลปปนสวเคราะหกฎหมาย เปนตน และเนนการใชเทคโนโลยสารสนเทศ IT Outsourcing (ITO) ทปจจบนสามารถประยกตใชกบการทองเทยว การเกษตร และการแพทย ทงน การพฒนาธรกจบรการบนฐานความรจะสนบสนนใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจทมนคง

4.3.2 พฒนาโครงสรางพนฐานทางการคา ผานโครงการลงทนขนาดใหญ เชน การสรางศนยกระจายสนคาระดบโลก ทอาจตองอาศยพนธมตรทางการลงทน เพอไปสเปาหมายของการเปนชาตการคาในภมภาคและระดบโลก หรอ “Trading Nation” ซงจะเปนการสงเสรมดานการคาและบรการ ทงน ภาครฐควรปรบบทบาทจากการเปนผก ากบตรวจสอบ สการเปนผอ านวยความสะดวก ใหกบภาคเอกชน ควบคกบการบงคบใชมาตรการเยยวยาทางการคา

4.3.3 สงเสรมใหคนไทยเท ยวเมองไทยมากข น โดยสงเสรมกจกรรมการทองเท ยวตามอตลกษณและเอกลกษณของแตละพนถน และตองเปนมตรกบสงแวดลอม ทงน ควรยกระดบศกยภาพของคนในพนท โดยเฉพาะกลมสตรทองถน ในการท าหนาท เปนผแนะน า/ผเชยวชาญดานการทองเทยวในทองทนนๆ และควรสรางมลคาเพมใหกบสนคาตามแหลงทองเทยวตางๆ ดวย

4.3.4 สงเสรมการทองเทยวโดยชมชน เพอใหเกดการกระจายรายไดจากภาคการทองเทยว จากผประกอบการเฉพาะกลม ไปสชมชนและพนทอยางแทจรงและเปนธรรม

41

4.4 ภาคการคาและการลงทน

4.4.1 การเพมศกยภาพของรายได โดยการเกบภาษของภาครฐจะสงผลกระทบตอรายไดของภาคเอกชน ดงนน การปรบโครงสรางภาษควรพจารณาในสวนทกอใหเกดประโยชนแกสวนรวมและใหมความเปนธรรมมากขน ยกตวอยางเชนการทบทวนการใหสทธทางภาษสงเสรมการลงทนของส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนใหเหมาะสม และก าหนดบทบาทหนาทของหนวยงานภาครฐใหชดเจน เชน กรมศลกากรควรปรบบทบาทใหชดเจนในการก ากบและตรวจสอบ รวมถงปรบปรงกฎหมายทท าใหเกดความลาชาใหมความยตธรรมมากขน ทงในสวนของคาปรบหรอสนบน

4.4.2 ประเทศไทยมความสามารถในดานการผลต ซงเนนดานหวงโซอปทาน แตขาดความสามารถในดานการตลาด หรอดานการบรหารจดการหวงโซอปสงค ท าใหการผลตสนคาแลวไมสามารถขาย หรอใชการตลาดเพอเพมมลคาสนคาได ดงนน จงควรเรมจากการสรางนกการคา ซงนกการคาทดควรจะมความรในกระบวนการผลตทงหวงโซมลคา มยทธศาสตรการคา และตองกลาทจะออกไปท าการคา ใสใจตอขนบธรรมเนยม ภาษา ของประเทศคคาเพอใหสนคาและบรการนนๆ เหมาะกบผบรโภคและตลาด โดยควรปลกฝงเดกรนใหมตงแตการเรยนการสอนในระดบมธยมศกษา

4.4.3 ก าหนดนยาม SMEs ของแตละหนวยงานภาครฐใหตรงกน รวมถงการจ าแนกลกษณะธรกจใหชดเจน เพอก าหนดนโยบายสงเสรมใหตรงกบความตองการและตรงกลมเปาหมายในแตละอตสาหกรรมหรอแตละขนาดของ SMEs นอกจากนควรมการกระตนการบรโภคและกระตนการตลาดในประเทศสนคาของ SMEs โดยเนนความสมดลไมใหความส าคญกบการเตบโตของตวเลข GDP ในภาคการผลตใดมากเกนไป เพอลดความเสยง รวมทงสงเสรมและพฒนา SMEs ใหเปนธรกจขนาดใหญทสามารถพงตนเองไดอยางมนคง

4.4.4 ทบทวนนโยบายการสงเสรม SMEs เนองจากมาตรการการเงนและการคลงทใชอยในปจจบนยงไมตรงกบความตองการของ SMEs อกทงยงเปนภาระในการช าระหนแกผประกอบการ นอกจากนควรให SMEs และ Very/Micro Enterprises เขาสระบบภาษดวย โดยรฐตองสนบสนนการดานเทคโนโลย การวจยและพฒนา การใหความรทางธรกจ และการหาตลาดรองรบ

4.4.5 มงเนนการสรางมลคาใหกบสนคาและบรการของผประกอบการเพอพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศใหเหมาะสมกบบรบทปจจบน โดยการสรางมลคาม 2 แนวทางคอ High- Tech และ High –Touch ในมตของ High- Tech ไดระบไวเปนแนวทางในรางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 แลว แตในมตของ High –Touch เปนแนวทางในการสรางมลคาทมความเหมาะสมกบ SMEs ของไทย เพราะใชทนท SMEs ไทยมอยแลว ภมปญญาชาวบาน วฒนธรรม และการออกแบบใหตรงกบความตองการของตลาด ซงในแนวทางของแผนฯ 12 ยงไมพดถงประเดนนอยางชดเจน ควรยกระดบ เรองการสรางมลคาดวยความคดสรางสรรคออกมาใหเหนอยางเปนรปธรรม โดยใหความส าคญกบการออกแบบทสามารถน าไปประยกตใชกบกระบวนการผลตในภาคอตสาหกรรม ท าใหตนทนลดลง ประหยดเวลาในการผลต ทงยงสงเสรมใหสนคา/บรการมความพเศษ อนเปนการเพมมลคาในทกสวนไปจนถงปลายทาง

4.4.6 บรรจเรอง ความคดสรางสรรค ไวในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ดวย เพอใหเกดความตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท11 เพราะความคดสรางสรรคเปนฐานส าคญในการพฒนาทงดานแรงงานการพฒนา OTOP การเพมขดความสามารถของ SMEs รวมถงการสงเสรมผประกอบการและการเตรยมความพรอมตลาดแรงงานใหเขาสเศรษฐกจดจทล

42

4.4.7 พฒนาเศรษฐกจสรางสรรค และเศรษฐกจดจทลไปพรอมๆกน โดยใชความคดสรางสรรคและการสรางนวตกรรมเปนตวน าและใหดจทลเปนพนฐาน เพราะดจทลเปนเพยง platform ทจะชวยขบเคลอนใหทกอยางเดนไปขางหนา รวมถงโครงสรางพนฐานดานอนๆ นอกเหนอจากดจทล เชน ระบบรถไฟ ถนน โลจสตกส ซงมความส าคญเชนกน ทงน เมอความคดสรางสรรคสามารถน ามาผสมผสานกบเทคโนโลยดจทล ท าใหเกดการสรางมลคาไดในทกกระบวนการ ตงแตการผลตในตนน าไปจนถงปลายน า

4.4.8 สงเสรมการรวมกลมของ SMEs ในรปแบบคลสเตอรเพอเปนแนวทางการสรางขดความสามารถในการแขงขนใหกบ SMEs ไดอยางเปนรปธรรม โดยก าหนดใหมแนวทางการสนบสนนและก ากบควบคมจากภาครฐทเหมาะสม

4.4.9 ก าหนดลกษณะของสนคา OTOP ใหชดเจน ท งประเภทชนด/ลกษณะของผลตภณฑ เนองจากสนคา OTOP ไทย ยงมความแตกตางกนมากในเรองของคณภาพ/ความเขมแขงของธรกจ ผลตภณฑซ าซอนโดยควรก าหนดเปาหมายการพฒนาสนคา OTOP ทชดเจน ทงประเภทและพนท โดยคดเลอกสนคาทมอตลกษณทชดเจนไมเกดสนคาซ าซอนกน หรอเชอมโยงกบการทองเทยวใหมเรองราวทดงดดใจนกทองเทยวได และใหผลตภณฑของชมชนทกแหงเขามาอยในระบบ เพอชวยกนวางแผนการผลต การตลาด การพฒนาผลตภณฑ โดยทคนในชมชนตองมสวนในการพฒนา เพอสรางความเขมแขง และความสามคคในชมชนในการพฒนาอาชพและพนทอยอาศยของตนเพอใหเกดความมนคง มงคง ยงยน รวมทงเพมการตลาดภายในประเทศ โดยการสรางจตส านกใหคนไทยหนมาใชสนคา OTOP ในแตละโอกาส กอนทจะมงสตลาดตางประเทศเนองจากผประกอบการดงกลาวเปนรายเลกและรายยอยมโอกาสเขาถงตลาดนอยมาก

4.5 การวจยและพฒนา

4.5.1 สงเสรมการลงทนวจยและพฒนา และการนาไปใชประโยชนในเชงพาณชยและเชงสาธารณะ

(1) สงเสรมการวจยและพฒนาในอตสาหกรรมเปาหมายทประเทศไทยมความไดเปรยบและมศกยภาพในการแขงขนสอดคลองกบเปาหมายการพฒนาประเทศ เชน ธรกจการเกษตร สมนไพร เทคโนโลยชวภาพ เปนตน โดยจดท าแผนการวจยและนกวจยรองรบ รวมถง Technology Tree หรอ Technology Roadmap ทชดเจน อกทง สงเสรมการลงทนวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมทเปนของตนเอง เพอเพมมลคาและสรางความสามารถในการแขงขนใหกบสนคาและบรการ และลดการพงพาการน าเขาจากตางประเทศ รวมถงสามารถสรางรายไดใหกบประเทศจากขายเทคโนโลยดงกลาวดวย

(2) สงเสรมการลงทนและใชประโยชนงานวจยของภาคเอกชน อาท การลงทนในงานวจยขนสงเพอสรางความแตกตางใหกบสนคา OTOP สมนไพร และภาคเกษตรของไทย รวมถงการสงเสรมให SMEs ลงทนวจยและพฒนาสนคาทใชในชวตประจ าวนใหสามารถครองตลาดในประเทศอาเซยนไดอยางยงยน โดยมงเนนใหเกดการประยกตใชและตอยอดผลงานวจย รวมทงการถายทอดเทคโนโลย อยางจรงจง ดวยการพฒนากลไกโครงการทดลองการผลตเชงอตสาหกรรม การบมเพาะบรษทเชงทดลอง และการสนบสนนทนในการด าเนนการ โดยใหส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) เปนหนวยงานประสานระหวางภาคการวจยกบภาคอตสาหกรรมและบรการ และมมหาวทยาลยท าหนาทใหการสนบสนนการท าวจยของเอกชน รวมถงการผลตและพฒนาบคลากร

43

(3) สรางกลไกเชอมโยงระหวางนกวจยกบผใชประโยชนผลงานวจย โดยสรางเครอขายความเชอมโยงแบบ Triple Helix ระหวางหนวยงานภาครฐ ภาคธรกจ สถาบนวจยและสถาบนการศกษา รวมถงจดตงตลาดสงเสรมการใช วทน. โดยเปดโอกาสใหภาคเอกชนทมความตองการเทคโนโลยหรอนวตกรรมเขามาลงทะเบยน เพอใหหนวยงานทรบผดชอบท าหนาทจบค ระหวางความตองการของผประกอบการ กบบรษททใหบรการดานเทคโนโลยซงผานการคดกรองแลวทงในประเทศและตางประเทศ โดยมการพฒนาระบบฐานขอมลทมประสทธภาพรองรบการด าเนนงาน

(4) ลงทนท าวจยพนฐาน (Basic Research) ทตอบสนองความตองการของภาคเอกชนและชมชน รวมถงลงทนในโครงการลงทนและวจยพฒนาขนาดใหญ การวจยและพฒนาเพอตอบโจทยยทธศาสตรการพฒนาประเทศ และการวจยเพอแกปญหาสงคมและการผลตเฉพาะเรอง อนจะน าไปสการแกไขปญหาในพนทเปาหมายและการขยายผลไปยงพนทอนๆ

4.5.2 ปฏรประบบการใหสงจงใจใหเอ อตอการพฒนาและประยกตใช วทน.

(1) ปรบปรงกฎระเบยบการใหทนสนบสนนการวจย โดยออกขอก าหนดระเบยบการตรวจรบและวดผลการวจยและพฒนา (ไมควรใชระเบยบจดจาง) ปรบปรงกลไกการรบทนสนบสนนการวจยใหภาคเอกชนสามารถขอรบทนไดโดยไมตองผานมหาวทยาลยหรอหนวยงานภาครฐ รวมถงปรบปรงการประเมนผลสมฤทธของงานวจยโดยวดจากการน าไปใชประโยชน

(2) จดท ามาตรการจงใจทงดานการเงนและการคลง อาท จดสรรเงนชวยเหลอดานการวจยและพฒนาใหกบ SMEs โดยสนบสนนเงนกปลอดดอกเบยหรอเงนกดอกเบยต าส าหรบใชในการวจยและพฒนาในชวง 3 ปแรก รวมลงทนกบภาคเอกชน (Venture Capital: VC) โดยก าหนดสดสวนการลงทนไมเกนรอยละ 40 ใหน าคาใชจายดานวจยและพฒนามาหกลดหยอนภาษได 300% (เนองจากการปรบลดอตราภาษเงนไดนตบคคลจากรอยละ 23 เปนรอยละ 20 จงควรใหยกเวนไดถง 400%) อกทงออกมาตรการสงเสรมใหเกดอาชพการรบจางวจยและพฒนา เพอใหเกดการแขงขนและการพฒนางานวจยใหมคณภาพ

(3) สงเสรมใหมการจดสรรผลประโยชนและการบรหารจดการทรพยสนทางปญญาทเหมาะสม รวมถงพฒนาระบบฐานขอมลงานวจยและพฒนาอยางตอเนอง เออตอการใชประโยชนและตอยอดผลงานวจยในเชงพาณชย

(4) สงเสรมดานตลาด โดยสนบสนนการซอสนคานวตกรรมของไทย

4.5.3 พฒนาระบบการศกษาและพฒนาบคลากรดาน วทน.

(1) สรางสงจงใจใหคนทมความสามารถเขามาเปนครดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน การปรบโครงสรางรายไดของครใหมรายไดทสงขน รวมถงดงดดผมความสามารถดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยจากตางประเทศเขามาท างานเพอถายทอดความร โดยเปดโอกาสใหบคลากรเหลานสามารถรวมพฒนาผลตภณฑได

(2) พฒนาหลกสตรและสรางแรงจงใจใหเดกเกงหนมาสนใจในการเรยนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมถงรวมลงทนกบเดกทมความสามารถในการคดสรางสรรคและพฒนาผลตภณฑใหมๆ

44

(3) พฒนาระบบการศกษาเพอสรางผประกอบการเชงนวตกรรม รวมถงพฒนาทกษะดานธรกจและการบรหารจดการใหกบบคลากรดาน วทน. เพอใหสามารถน าความรดาน วทน. ไปประยกตใชไดตรงกบความตองการของตลาด

(4) เพมคาตอบแทนและจดท าเสนทางความกาวหนาในอาชพนกวจยทชดเจน เพอใหนกวจยเหนความส าคญของอาชพนกวจยใหมากขน

4.6 ดานผลตภาพแรงงาน

4.6.1 ใหความส าคญกบการพฒนาผลตภาพแรงงาน โดยก าหนดเปาหมายและผลกดนใหเกดการพฒนาผลตภาพแรงงานอยางจรงจง รวมทงตดตามประเมนผล และปรบปรงการด าเนนงานอยางตอเนอง เพอพฒนาใหแรงงานไทยเปนแรงงานมฝมอสงและเปนทยอมรบในระดบนานาชาต

4.6.2 ผลตแรงงานระดบอาชวศกษาใหเพยงพอทงในเชงปรมาณและคณภาพสอดคลองความตองการของอตสาหกรรม โดยก าหนดเปาหมายการพฒนาอตสาหกรรมทชดเจน เพอใหการจดสรรก าลงคนสอดคลองกบยทธศาสตรและความตองการของภาคอตสาหกรรม สงเสรมใหเยาวชนศกษาในสาขาวชาทขาดแคลนแรงงาน สนบสนนแรงงานทส าเรจการศกษาในระดบอาชวศกษามรายไดมากขนตามระดบความสามารถ โดยการรบรองมาตรฐานแรงงานโดยเชอมโยงกบคาตอบแทนทจะไดรบ สงเสรมให แรงงานระดบอาชวศกษามบทบาทในการยกระดบการศกษาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตลอดจนสรางความภมใจและภาพลกษณทดใหกบนกเรยนอาชวศกษา

4.6.3 ปรบปรงระบบการศกษาเพอสรางทกษะในการประกอบสมมาอาชพ โดยเนนการเรยนรในสถานศกษาเพอใหสามารถน าเอาความรทไดรบออกไปปฏบตงานไดจรง สรางทศนคตและวนยการท างานทด ซงจะน าไปสการมผลตภาพแรงงานและคณภาพแรงงานทสงขน รวมทง ควรมการแกกฎหมายแรงงานใหเปนธรรมตอผจางและลกจาง โดยก าหนดการจายคาตอบแทนการท างานตาม “ผลงาน” ไมใชตาม “ระยะเวลา”

4.6.4 มงเนนใหมการใชแรงงานไทยและการพฒนาทกษะแรงงานไทยเพอปอนเขาสภาคอตสาหกรรม โดยก าหนดขอบเขตใหใชแรงงานตางดาวเฉพาะในบางอตสาหกรรมทคนไทยไมสนใจเขาไปท างาน และควรมการก าหนดมาตรฐานฝมอแรงงานขนตน ตลอดจนมการดแลคณภาพชวตใหกบแรงงานตางดาว

4.7 ดานโครงสรางพ นฐาน

4.7.1 ควรน าขอมลและบทเรยนจากความลมเหลวในการลงทนระบบรางความเรวสงจากตางประเทศ อาท จน และตรก มาประกอบการพจารณาลงทนรถไฟความเรวสงของไทยเพมเตม ตลอดจนน าขอมลทไดมาประยกตใชในการวางแผนเพอรองรบการแขงขนทางดานราคากบสายการบนตนทนต าทมเพมมากขนในอนาคต

4.7.2 ควรเรงปรบปรงโครงสรางพนฐานทางดานการขนสง ไปในคราวเดยวกบการลงทนและการปรบปรงโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอใหสามารถลดตนทนทางดานการคาและอ านวยความสะดวกใหแกนกลงทนมากขน โดยควรก าหนดทศทางการพฒนาใหชดเจน ทงน เพอใหหนวยงานทเกยวทงภาครฐและภาคเอกชนสามารถก าหนดเปาหมายและวางแนวทางปฏบตในรายละเอยดใหสอดคลองกน

45

4.8 ดานประสทธภาพภาครฐ

4.8.1 พจารณาปรบปรงกฎระเบยบใหมความเปนธรรมและเปนมาตรฐานเดยวกน อาท คาปรบของกรมศลกากร กลไกราคาทเออประโยชนตอผประกอบการรายใหญ กลไกการคมครองผลประโยชนผประกอบการ การก าหนดคาธรรมเนยมพเศษและมาตรการทางการคาทลดการผกขาดและครอบง าตลาด อตราและกระบวนการการเกบภาษ รวมไปถงกฎระเบยบในการจดซอจดจาง ทไมควรพจารณาเฉพาะขอเสนอทถกทสดเทานน แตควรพจารณาขอเสนอทดทสดเพอประโยชนสงสดของประเทศดวย

4.8.2 เพมประสทธภาพในการการใชจายงบประมาณภาครฐ เพอกระตนเศรษฐกจภาพรวมของประเทศ โดยควรด าเนนมาตรการทตอบสนองตอความตองการทแทจรงของภาคเอกชนและภาคประชาสงคม รวมทงควรก าหนดใหมกลไกทภาคประชาชนสามารถตรวจสอบการเบกจายงบประมาณของภาครฐได

4.8.3 ปฏรปหนวยงานทก ากบดแลและสงเสรมวสาหกจชมชนและสหกรณ ใหมการด าเนนการทมเอกภาพและบรณาการไปในทศทางเดยวกน เพอเพมรายไดใหกบเศรษฐกจฐานราก ไดแก วสาหกจชมชนและสหกรณ และเพอใหเกดการใชงบประมาณในการใหความชวยเหลออยางมประสทธภาพ

4.8.4 ภาครฐควรมการลงทนและบรหารจดการทรพยากรทเปนยทธศาสตรของประเทศอยางมประสทธภาพ เชน การบรหารจดการทดน โดยเฉพาะทดนของการรถไฟทเปนยทธศาสตรดานการคมนาคมขนสง และการบรหารจดการกจการพลงงาน เปนตน โดยรวมมอและน าเทคโนโลยจากตางประเทศมาใชใหเกดประโยชนตามความเหมาะสม

4.8.5 สงเสรมการกระจายรายได ซงคณะกรรมการรวม 3 สถาบนภาคเอกชน เสนอใหมคณะกรรมการรวมระหวางจงหวด มการสรางองคกรและบรณาการการท างานรวมกนในภาคการศกษา การวจย ภาคเอกชน และภาคราชการเพอด าเนนการใหจงหวดสามารถอยไดดวยตนเอง โดยสามารถหารายไดดวยตนเอง มสนคา/บรการของจงหวดทสามารถขบเคลอนเศรษฐกจไดดวยตวเองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

4.8.6 ควรศกษาแนวทางการสงเสรม ตลอดจนเงอนไข หลกเกณฑในการใหความชวยเหลอ SME จากประเทศทพฒนาแลว อาท สหรฐอเมรกาทมระเบยบการจดซอจดจางภาครฐทเออตอ SME ใหมระดบการอดหนนทเหมาะสม รวมทงมการตรวจสอบการใหเงนชวยเหลอ SMEs

ร า ย ง า น ส ร ป ผ ล ก า ร ป ร ะ ช ม กล มท 2 : การลงทนเพออนาคตของประเทศไทย

ประธาน : นายอสระ วองกศลกจ กรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผด า เนนรายการ : นายปรเมธ วมลศร รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต

ดร. ปรเมธ วมลศร รองเลขาธการ สศช. ไดน าเสนอสาระส าคญเกยวกบภาพรวมเศรษฐกจและกรอบการลงทนภาครฐในแผนฯ ฉบบท 12 ประกอบดวย 3 ประเดนส าคญ ไดแก (1.1) ภาพรวมเศรษฐกจและเงอนไขทางเศรษฐกจ (1.2) เปาหมายดานเศรษฐกจและการลงทน และ (1.3) กรอบการลงทนภาครฐทส าคญในชวงแผนฯ ฉบบท 12 ซงสามารถสรปสาระส าคญไดดงน

1.1 ภาพรวมเศรษฐกจและเงอนไขทางเศรษฐกจ

1.1.1 ภาพรวมเศรษฐกจ

การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจทส าคญในชวงแผนฯ ฉบบท 10 และ 3 ปแรกของแผนฯ ฉบบท 11 พบวาการขยายตวของเศรษฐกจไทยชะลอตวลงอยางรวดเรวและมความผนผวนมากขน อกทงการสงออกซงเปนฐานรายไดหลกของไทยปรบตวลดลง ประกอบกบการลงทนซงเปนทงปจจยสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจระยะสนและปจจยในการเพมศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะยาวชะลอตวลงมาก นอกจากนน การผลตภาคเกษตรและนอกภาคเกษตรชะลอตวลงสระดบการขยายตวต า และเสถยรภาพเศรษฐกจซงเปนจดแขงของเศรษฐกจไทยและเอออ านวยตอการขยายตวทางเศรษฐกจมาอยางตอเนองเรมมสญญาณทจะเปนขอจ ากดตอการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะยาวมากขน โดยเฉพาะแนวโนมการเพมขนของหนสาธารณะ

1.1.2 จดออนและเงอนไขทส าคญของเศรษฐกจไทย

จดออนและเงอนไขของเศรษฐกจไทยในชวงแผนฯ ฉบบท 12 ประกอบดวย 6 ประการทส าคญ ไดแก (1) เศรษฐกจโลกยงมแนวโนมขยายตวต าและผนผวนอยางตอเนองซงจะเปนขอจ ากดตอภาคการสงออก (2) อปสงคในประเทศยงมขนาดจ ากดเมอเทยบกบขดความสามารถในการผลต (3) การขาดการลงทนทจ าเปนและเพยงพอตอการยกระดบศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจ (4) แรงขบเคลอนจากการขยายตวทางเศรษฐกจจากขนาดก าลงแรงงานลดลงและมแนวโนมทจะเปนปจจยถวงการขยายตวทางเศรษฐกจในแผนฯ ฉบบท 12 และเปนขอจ ากดมากขนในแผนฯ ฉบบท 13 และในระยะยาว (5) ผลตภาพการผลตของปจจยการผลต (Total factor productivity: TFP) แมจะขยายตวในเกณฑทนาพอใจ แตยงไมเพยงพอตอการขบเคลอนการขยายตวทางเศรษฐกจเขาสประเทศรายไดสง และยงตองใชเวลาในการสงสมเทคโนโลยอยางตอเนอง และ (6) ความลาชาในการปรบโครงสรางเศรษฐกจ การเปนเจาของตราสนคาของคนไทย และการตอยอดอตสาหกรรมและบรการ จดออนและขอจ ากดทง 6 ประการดงกลาวสงผลใหในระยะยาวเศรษฐกจไทยมความเสยงสงทจะตกอยในกบดกประเทศรายไดปานกลางอยางถาวร

1 สรปสาระส าคญการน าเสนอ

47

1.2 เปาหมายดานเศรษฐกจและการลงทน

1.2.1 เปาหมายเศรษฐกจและการลงทน

เศรษฐกจไทยในกรณฐานในชวง 10 ปขางหนา มแนวโนมทจะขยายตวไดเฉลยรอยละ 3.3 - 4.3 ซงจะท าใหเศรษฐกจไทยมความเสยงทจะตกอยในกบดกประเทศรายไดปานกลางอยางถาวรมากขน ดงนน ในการทจะรกษาเศรษฐกจใหขยายตวอยางตอเนองและสรางศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจส าหรบการหลดพนจากกบดกรายไดปานกลางเพอเปนประเทศทมระดบรายไดสงไดในป 2569 ณ สนแผนฯ ฉบบท 13 นน อตราการขยายตวทางเศรษฐกจตองอยทเฉลยไมต ากวารอยละ 5.0 การลงทนภาคเอกชนรอยละ 7.5 การลงทนภาครฐรอยละ 10 และการสงออกรอยละ 4.0

1.2.2 วตถประสงคของการลงทนภาครฐ

แนวทางการขบเคลอนเศรษฐกจมหภาคจะตองใหความส าคญกบการเรงรดการลงทนภาครฐ เพอ (1) รกษาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะสน (2) กระจายรายไดและความเจรญไดอยางทวถงและเปนธรรม (3) เพมประสทธภาพของระบบเศรษฐกจ (4) กระตนการลงทนภาคเอกชน (5) สรางความเชอมโยงฐานการผลตและฐานเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน และ (6) เพมศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะยาว

1.2.3 แนวทางการขบเคลอนการลงทนทส าคญ

แนวทางการขบเคลอนเศรษฐกจมหภาคในระยะปานกลาง เพอใหบรรลเปาหมายเศรษฐกจทตงไวในการจะรกษาเศรษฐกจใหขยายตวอยางตอเนองและสรางศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจส าหรบการหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง นอกเหนอจากการเรงรดการลงทนภาครฐเปนส าคญแลวนน ยงมความจ าเปนจะตองด าเนนการในดานอนๆ ควบคไปดวย ไดแก การเรงรดการลงทนภาคเอกชน การเพมขดความสามารถทางดานเทคโนโลย วจยและพฒนา และขดความสามารถในการแขงขน การปรบโครงสรางการผลต การเพมประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ การปฏรปดานการศกษา และการใชประโยชนจากการเปดประชาคมอาเซยน (AEC)

1.3 กรอบการลงทนภาครฐทส าคญในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท 12

กรอบการลงทนทส าคญของภาครฐในชวงแผนฯ ฉบบท 12 ประกอบดวย

1.3.1 ยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงของประเทศระยะ 8 ป (2558 - 2565) ซงไดใหความส าคญกบการเพมโครงขายคมนาคมเพอเชอมโยงพนทเศรษฐกจ รองรบการเปดประชาคมอาเซยน (AEC) และการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ โดยประกอบดวย 5 แผนงาน ไดแก

(1) การพฒนาโครงขายรถไฟระหวางเมอง ประกอบดวย (1.1) การปรบปรงทางรถไฟทมอย (1.2) การกอสรางรถไฟทางคทวประเทศ โดยในระยะแรกจะเปนโครงการพฒนาทางคในระยะเรงดวน 6 เสนทาง และ (1.3) การกอสรางรถไฟทางมาตรฐาน โดยไดมการลงนามความรวมมอระหวางรฐบาลไทยและรฐบาลจนในการพฒนาทางรถไฟขนาดทางมาตรฐานในเสนทางกรงเทพฯ – หนองคาย และแกงคอย- มาบตาพด นอกจากน รฐบาลไทยไดลงนามความรวมมอในการพฒนารถไฟกบรฐบาลญปน ประกอบดวย การกอสรางรถไฟความความเรวสง เสนทางกรงเทพฯ – เชยงใหม และการพฒนาเสนทางแนวเศรษฐกจดานใต (Southern Economic Corridor) เสนทางกาญจนบร – กรงเทพฯ - แหลมฉบง กรงเทพฯ – อรญประเทศ และการพฒนาเสนทางแมสอด – มกดาหาร (Upper East-West Economic Corridor) ตลอดจนการศกษาการพฒนาระบบขนสงสนคาทางรางของไทย และศกษาความเหมาะสมเสนทางกรงเทพฯ – ระยอง

48

(2) การพฒนาโครงขายขนสงสาธารณะเพอแกไขปญหาจราจรในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ประกอบดวย (2.1) การกอสรางรถไฟฟา 10 สายทาง โดยโครงการทเปดใหบรการแลว 4 เสนทาง ไดแก สายเฉลมรชมงคล (หวล าโพง - บางซอ) สายรถไฟฟา BTS (ชวงหมอชต - แบรง และชวง สนามกฬาแหงชาต - ตลาดพล) สายเชอมทาอากาศยานสวรรณภม (ARL) ชวงพญาไท - สวรรณภม และ สายสแดง ชวงบางซอ - ตลงชน และ (2.2) การกอสรางถนนและสะพานในเขตเมอง

(3) การเพมขดความสามารถทางหลวงเพอเชอมโยงฐานการผลตของประเทศและประเทศเพอนบาน ประกอบดวย (3.1) การปรบปรงถนนเชอมโยงแหลงเกษตรและแหลงทองเทยว (3.2) การเชอมโยงระหวางเมองหลกและเชอมเมองหลกกบดานพรมแดน (3.3) การกอสรางทางหลวงพเศษระหวางเมอง โดยม 3 เสนทางแรกทมความพรอมเรมด าเนนการไดในป 2558 และคาดวาจะสามารถเปดบรการไดในป 2562 ไดแก ชวงบางปะอน – นครราชสมา ชวงบางใหญ – กาญจนบร และชวงพทยา – มาบตาพด และ (3.4) การพฒนาระบบขนสงตอเนองหลายรปแบบ อาท การพฒนาสงอ านวยความสะดวกดานการขนสงทางถนนและองคประกอบตอเนอง โครงการศนยเปลยนถายรปแบบการขนสงสนคา โครงการพฒนาจดพกรถบรรทกตามแนวเสนทางขนสงสนคาหลกของประเทศ เปนตน

(4) การพฒนาโครงขายการขนสงทางน า ประกอบดวย (4.1) การพฒนาทาเรอล าน า (Inland motorway) และ (4.2) การพฒนาทาเรอชายฝง (Coastal) โดยมโครงการทส าคญ อาท โครงการกอสรางทาเทยบเรอส าราญขนาดใหญ (Cruise) ทจงหวดกระบและอ าเภอสมย จงหวดสราษฎรธาน โครงการกอสรางทาเรอน าลกจงหวดสตล (ปากบารา) โครงการพฒนาทาเทยบเรอชายฝงททาเรอแหลมฉบง โครงการสถานขนสงสนคาทางน าเพอการประหยดพลงงานทจงหวดอางทอง โครงการเพมประสทธภาพการขนสงสนคาในแมน าปาสก เปนตน

(5) การเพมขดความสามารถการใหบรการขนสงทางอากาศ ประกอบดวย (5.1) การเพมศกยภาพการใหบรการสนามบน (5.2) การพฒนาศกยภาพระบบควบคมการจราจรทางอากาศ (5.3) การใชประโยชนจากทาอากาศยานภมภาคใหมากขน และ (5.4) การพฒนาอตสาหกรรมการบนและบคลากร

1.3.2 การลงทนเพอการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ

กรอบวงเงนลงทนเบองตน ป 2558-2559 รวมทงสน 10,443 ลานบาท โดยมแนวทางในการด าเนนงาน ไดแก การก าหนดขอบเขตพนทเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ การก าหนดสทธประโยชนส าหรบการลงทน การจดระบบสนบสนนการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ การพฒนาโครงสรางพนฐานและดานศลกากรเพอใหสามารถรองรบกจกรรมในพนทเขตเศรษฐกจและเชอมโยงประเทศในภมภาคไดอยางมประสทธภาพ และการบรหารจดการพนทของรฐ ซงการด าเนนการในดานตางๆ มความคบหนาไปมาก โดยไดมการออกประกาศก าหนดพนทเขตเศรษฐกจพเศษแลว แบงเปน ระยะแรก ในพนท 5 จงหวด ไดแก ตาก ตราด สระแกว มกดาหาร และสงขลา และระยะท 2 อก 5 จงหวด ไดแก หนองคาย เชยงราย นครพนม นราธวาส และกาญจนบร พรอมทงก าหนดแปลงทดนของรฐทจะด าเนนการเพอน ามาจดตงเปนนคมอตสาหกรรมหรอใหเชาในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษใน 6 จงหวด (5 จงหวดในระยะแรก และหนองคาย)

1.3.3 การลงทนดานการพฒนาโครงสรางพนฐานทางดานพลงงานและสาธารณปการ

(1) การลงทนดานพลงงาน มวตถประสงคส าคญเพอจดหาพลงงานไฟฟาใหเพยงพอตอความตองการใชและเสรมสรางความมนคงทางพลงงานของประเทศ โดยโครงการทส าคญในชวงแผนฯ 12 ประกอบดวย (1.1) โครงการภายใตการก ากบของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) อาท โครงการปรบปรงระบบสงไฟฟาบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคเหนอตอนลาง ภาคกลาง และกรงเทพฯ

49

เพอเสรมสรางความมนคงระบบไฟฟา โครงการขยายระบบสงไฟฟาระยะท 13 โครงการโรงไฟฟาถานหน จงหวดกระบ โครงการโรงไฟฟาบางปะกง โครงการโรงไฟฟาพระนครใต (ระยะท 1-2) (1.2) โครงการภายใตการก ากบของการไฟฟานครหลวง (กฟน.) อาท แผนปรบปรงและขยายระบบจ าหนายพลงไฟฟาฉบบท 12 แผนงานเปลยนสายไฟฟาอากาศเปนสายไฟฟาใตดน เพอรองรบการเปนมหานครแหงอาเซยน (1.3) โครงการภายใตการก ากบของการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) อาท โครงการพฒนาระบบสงและจ าหนาย ระยะท 2 โครงการพฒนาโครงขายไฟฟาอจฉรยะ ระยะท 1 เปนตน

(2) การลงทนดานสาธารณปการ ไดแก โครงการลงทนขนาดใหญดานน าประปามจดมงหมายหลกในการเพมประสทธภาพของระบบประปาและยกระดบคณภาพการใหบรการน าประปาใหเปนไปตามมาตราฐานสากล โดย กปน. และ กปภ. มโครงการลงทนทส าคญ ประกอบดวย (2.1) โครงการภายใตการก ากบของการประปานครหลวง (กปน.) อาท โครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลก ครงท 9 (2.2) โครงการภายใตการก ากบของการประปาสวนภมภาค (กปภ.) อาท โครงการปรบปรงกอสรางขยายระบบประปาฯ จ านวน 150 โครงการยอย

1.3.4 การลงทนดานการพฒนาโครงสรางพนฐานดานโครงขายสอสารโทรคมนาคม

โครงการลงทนทส าคญ ไดแก โครงการบรอดแบนดความเรวสง 2 ลานพอรต มวงเงนลงทนประมาณ 30,784 ลานบาท โดยปรบเปลยนขายสายระบบเดม และอปกรณเปนขายสายระบบเคเบลใยแกวน าแสงพรอมอปกรณ เพอยกระดบคณภาพและประสทธภาพการใหบรการอนเทอรเนตความเรวสงและธรกจรปแบบใหม เพมขนาดของแบนดวธ ใหสามารถรองรบการใหบรการ Multimedia และ Content & Application เชน IPTV หรอ Broadband TV, Video on demand, CCTV และ Home Shopping เปนตน และสรางรายไดเพมจากธรกจสอสารเพอชดเชยรายไดจากสญญาสมปทานทสนสดลงตามแผนพลกฟนทางฐานะการเงนของบรษท ทโอท พ.ศ. 2556 – 2559

1.3.5 การลงทนเพอการบรหารจดการทรพยากรน า

ยทธศาสตรบรหารจดการทรพยากรน า (2558-2569) ประกอบดวย 6 ยทธศาสตร ไดแก (1) การฟนฟสภาพปาตนน าทเสอมโทรม (2) การแกไขปญหาการขาดแคลนน าอปโภคบรโภค (3) การแกไขปญหาการขาดแคลนน าเพอการผลต (4) การปองกนและบรรเทาปญหาอทกภย (5) การจดการคณภาพน า และ (6) การบรหารจดการแผนงานทชดเจน โดยแบงยทธศาสตรเปน 3 ระยะ คอ ระยะเรงดวน (2558-2559) ระยะปานกลาง (2560-2564) และระยะยาว (2565-2569) ส าหรบโครงการระยะเรงดวน มการอนมตวงเงนลงทนในปงบประมาณ 2558 และ 2559 จ านวน 108,229 ลานบาท และ 135,000 ลานบาท ตามล าดบ โดยเนนโครงการทแกไขปญหาเรงดวน อาท การแกปญหาขาดแคลนน าและปองกนอทกภยในพนทส าคญ

1.3.6 การลงทนดานการวจยและพฒนา

ขอมลลาสดชใหเหนวาประเทศไทยมการลงทนดานการวจยและพฒนา (Research and development: R&D) เพมขน แตยงคงอยในระดบต าและหางจากเปาหมายการพฒนาตามแผนฯ ฉบบท 11 โดยในป 2556 สดสวนคาใชจายการลงทนวจยและพฒนาของไทยอยทรอยละ 0.47 ตอ GDP ต ากวาเปาหมายรอยละ 1.0 ตามแผนฯ ฉบบท 11 โดยมสดสวนการลงทนวจยและพฒนาภาครฐตอภาคเอกชนอยท 53:47 ยงคงต ากวาเปาหมายทก าหนดไวท 30:70 นอกจากน จ านวนบคลากรทางการวจยตอประชากรหนงพนคน เฉลยอยท 10.5 คน ต ากวาเปาหมายทก าหนดไวท 15 คน ดงนน จงมความจ าเปนทจะตองเพมการลงทนเพอการวจยและพฒนา เพอชวยยกระดบเทคโนโลยการผลตในภาคอตสาหกรรมและบรการทมศกยภาพ และเกดความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน โดยเรงปฏรประบบการใหสงจงใจทงดานการเงน การคลง ขยายสทธประโยชนทางภาษดานการวจยและพฒนาใหกวางขน สงเสรมการเชอมโยงระหวางภาคการศกษาและอตสาหกรรม ก าหนดโจทยวจยและสาขาเปาหมายการพฒนาประเทศใหชดเจน รวมทงสงเสรมใหมโครงการลงทนวจยและพฒนาขนาดใหญโดยเฉพาะอยางยงในสาขาทเปนเปาหมายการพฒนาประเทศ

50

1.3.7 การขบเคลอนการลงทนภาคเอกชน

การเรงรดการลงทนภาคเอกชนเพอสนบสนนการขบเคลอนอตราการขยายตวเศรษฐกจในชวงแผนฯ 12 ในขณะทการขยายตวของภาคการสงออกและฐานรายไดของประชาชนในระบบเศรษฐกจยงมแนวโนมทจะมขอจ ากดจากการขยายตวของเศรษฐกจโลก โดยควรใหความส าคญตอ (1) การสงเสรมและเพมบทบาทของอตสาหกรรมและบรการในยคทสามซงมเปาหมายทจะใหเปนปจจยขบเคลอนเศรษฐกจในชวงแผนฯ ฉบบท 13 อาท อตสาหกรรมเทคโนโลยชวภาพ อตสาหกรรมขนสงทางราง อตสาหกรรมอเลกทรอนกสขนสง อตสาหกรรมการบนและอากาศยาน บรการทางการศกษา บรการทางการแพทย การออกแบบดไซน และโลจสตกส เปนตน (2) การสรางความเขมแขงแกฐานการผลตและเพมสดสวนความเปนเจาของของคนไทยในการผลตอตสาหกรรมและบรการในยคทสอง และ (3) การกระจายความเจรญเตบโตและโอกาสทางเศรษฐกจไปยงภมภาคเพอลดความเหลอมล า ทงน แนวทางทส าคญ ประกอบดวย (1) การใหสทธประโยชนการลงทนของส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) และการใชมาตรการเชงรกในการดงดดอตสาหกรรมและบรการในยคทสาม (2) การสงเสรมการลงทนในประเทศเพอนบาน (3) การใหสทธประโยชนการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ (4) การพฒนาคลสเตอรอตสาหกรรมและบรการทมศกยภาพในอนาคต และ (5) การสงเสรมคนไทยใหมตราสนคาและชองทางตลาดเปนของตนเอง

2.1 ประเดนยทธศาสตรและนโยบายดานการลงทน

2.1.1 ควรก าหนดและด าเนนนโยบายดานการลงทนอยางรอบคอบ ตองลงทนใหตรงกบความตองการและศกยภาพของประเทศ โดยจ าเปนตองมการศกษาในมตทเกยวของอยางละเอยดเพอใหเกดความคมคาในการลงทนอยางแทจรง

2.1.2 ควรก าหนดชอยทธศาสตรการลงทนใหเขาใจงาย และชวยสรางความเชอมนใหภาคเอกชนมากขน อาท เปลยนจากยทธศาสตรการลงทนดานคมนาคมขนสง เปน ยทธศาสตรการลงทนพฒนาโครงสรางพนฐานเพอสรางความเชอมนประเทศไทย เปนตน

2.1.3 ควรผลกดนใหเศรษฐกจสามารถขยายตวไดรอยละ 5.0 เพอจะท าใหประเทศไทยหลดจากกบดกประเทศรายไดปานกลางไดอยางแทจรง โดยเมอพจารณาจากแหลงทมาของการขยายตว (Source of growth) พบวาเศรษฐกจไทยตองเผชญกบขอจ ากดของการเพมขนของปจจยแรงงานและปจจยผลตภาพการผลต ดงนน จงจ าเปนตองใหความส าคญตอปจจยทนมากขน โดยอาศยการเรงรดการลงทน ทงการลงทนของภาครฐและภาคเอกชน ใหเปนแรงขบเคลอนหลกของการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะตอไป ในขณะทการทจะพงพาภาคตางประเทศหรอการสงออกแบบในอดตเปนไปคอนขางยากจากความผนผวนของภาวะเศรษฐกจโลกในปจจบน

2.1.4 ควรใหความส าคญตอการสรางปจจยแวดลอมของการลงทน 4 ประการ ไดแก (1) หลกนตธรรม (Rule of law) (2) การผลกดนโดยอาศยการเพมประสทธภาพการผลต (Productivity-driven) (3) การพฒนาตลาดการเงนเชงลก และ (4) การลงทนในเทคโนโลยและนวตกรรม (Innovation) เพอน ามาตอยอดธรกจ เนองจากในระยะตอไปการลงท นทางกายภาพ (Physical investment) อาท การลงทนในโครงสรางพนฐาน และการลงทนในภาคการผลตในลกษณะรบจางประกอบสนคา (Original Equipment Manufacturing: OEM) ไมเพยงพอตอการยกระดบรายไดและความเปนอยของประชาชน

2 ประเดนขอเสนอแนะจากผเขารวมประชม

51

2.1.5 ควรก าหนดการลงทนในอตสาหกรรมเปาหมายทควรไดรบการสนบสนน ยกตวอยางเชน กรณประเทศเกาหลใตมการสนบสนนธรกจดานการบนเทงเปนพเศษ เปนตน

2.2 ประเดนการลงทนดานโครงสรางพนฐาน 2.2.1 ควรผลกดนและสรางความชดเจนในการลงทนพฒนาโครงสรางพนฐานเพอใหเกด

ความเชอมโยงระหวางภมภาค (Regional connectivity) และสนบสนนการสรางเครอขายการผลตระหวางประเทศ (International production network) โดยเฉพาะอยางยงเพอใชประโยชนจากโอกาสทจะเกดขนภายในภมภาค อาท การเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) และเศรษฐกจชายแดนกบประเทศในกลม CLMV ในขณะเดยวกน ตองค านงถงการน าความเจรญไปสประเทศเพอนบานดวย เพอใหเตบโตไปพรอมกนทวทงภมภาค

2.2.2 ควรกระตนใหเกดอปสงคและเพมอ านาจซอของประชาชนในประเทศดวย รวมทงใชประโยชนจากอ านาจการซอจากประเทศเพอนบาน โดยมองประเทศเพอนบานเปนตลาด เดยว (CLMV+T) รวมทงตลาดจนและอนเดย

2.2.3 ควรมแผนการด าเนนงานเพอชกจงใหเอกชนเขารวมลงทนกบภาครฐและรฐวสาหกจโดยเฉพาะการลงทนในโครงสรางพนฐานขนาดใหญทชดเจน

2.2.4 ควรสงเสรมใหมอตสาหกรรมทองเทยวรองรบตามแผนพฒนาระบบรถไฟ เพอสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจเชนเดยวกบในตางประเทศ และการพฒนาสถานททองเทยวในภมภาคตามแนวเสนทางรถไฟ

2.3 ประเดนการลงทนดานพลงงาน

2.3.1 ควรมนโยบายเรองพลงงานทชดเจน สนบสนนใหมการปฏรปพลงงานอยางจรงจง อาท การวางแผนจดหาแหลงพลงงานใหมและวตถดบราคาถกเพอสรางความมนคงดานพลงงาน การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ การจดหาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก การบรหารจดการสมปทานทหมดอาย รวมทงการสรางความรวมมอดานพลงงานกบประเทศเพอนบาน และพรอมเขามาใหความชวยเหลอแกไขอปสรรคตางๆ อยางจรงจง โดยเฉพาะปญหาทเกยวเนองกบสงแวดลอม และการตอตานจากชมชนและประชาชนตลอดมา

2.3.2 ควรตรวจสอบและควบคมราคาพลงงานภายในประเทศใหสอดคลองกบตลาดโลก เพอเพมประสทธภาพดานราคาของพลงงานและลดตนทนการผลตท าใหอตสาหกรรมแขงขนกบตางชาตได

2.4 ประเดนการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT)

2.4.1 ควรใหความส าคญกบการสงเสรมการลงทนดานการสอสารโทรคมนาคม (ICT) อาท การเขาถงอนเตอรเนตทรวดเรวของประชาชน ใหครอบคลมพนททวประเทศ ไมควรกระจกตวแคในเมองใหญ เพอประโยชนทงทางดานการลงทนและคณภาพชวตของประชากรทดขน

2.4.2 ควรสงเสรมใหประชาชนมความสามารถในการเขาถงขอมลอเล กทรอนกสอยางทวถง รวมทงบรณาการการใชประโยชนจาก ICT ทงดานขอมล ความรและขาวสาร รวมถงการลงทนพฒนาตอยอดเพอสรางความปลอดภยในชวตและทรพยสนใหแกประชาชนและสงเสรมใหมคณภาพชวตทดขน

2.4.3 ควรสงเสรมการลงทนดานการเกบ ส ารวจ และวเคราะหขอมล หรอ Data Analysis และการลงทนในเทคโนโลยสารสนเทศ (IT) เพอเปนเครองมอในการสงเสรมการลงทนและเพอประกอบการ

52

ตดสนใจด าเนนธรกจ โดยตองปรบเปลยนจากวธการด าเนนงานแบบ Preventive มาเปน Predictive Modeling ทจะคาดการณเรองทเปนประโยชนตออตสาหกรรมและเศรษฐกจ

2.4.4 ควรสงเสรมการวางแผนเพอน าระบบ ICT มาใชในการเชอมโยงการคมนาคมขนสงอยางเปนรปธรรม อาท ระบบราง ระบบน า

2.4.5 ควรเรงปรบปรงระบบการท างานของเจาหนาททเกยวของใหสามารถใชประโยชนจากโครงสรางพนฐานดานการสอสารโทรคมนาคมไดอยางมประสทธภาพ

2.5 ประเดนการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ

2.5.1 การพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษในพนทตางๆ ควรพจารณาก าหนดผงเมองใหชดเจน อาท การก าหนดเขตควบคม/ปองกน (Barrier zone) และเขตอตสาหกรรมทชดเจน และควรวางแผนระยะยาว 10-20 ป ไมใชแค 5 ป หรอเพยงแคการแกไขปญหาหรอการกระตนเศรษฐกจระยะสน

2.5.2 ควรศกษาและสรางความเขาใจกบประชาชนในพนท โดยอาศยการรบฟงความเหน รวมทงการสรางการใชประโยชนรวมกนและการดแลชมชน เพอลดความขดแยงของคนในพนทและผประกอบการทมาลงทน

2.6 ประเดนการลงทนในภาคอตสาหกรรม

2.6.1 ควรวางแผนและเตรยมความพรอมในการเขาสการปฏวตอตสาหกรรมยคท 4 (Industry 4.0) โดยเรยนรจากประสบการณของประเทศพฒนาแลว และสรางความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน

2.6.2 ควรมมาตรการสนบสนน SMEs ในหลายระดบ เนองจากพนฐานของ SMEs แตกตางกน โดยภาครฐควรสนบสนนใหมการจดท าระบบบญชการเงนแหงชาตของ SMEs ทงหมด เพอสรางมาตรฐานในการปลอยสนเชอ และเปนฐานขอมลในการเขาสระบบการจดเกบภาษของภาครฐไดดยงขน ในขณะเดยวกน กรมสรรพากรควรสรางเครองมอทสนบสนนใหภาคเอกชนเสยภาษไดอยางเปนระบบ โดยเขาไปชวยเหลอปรบปรงระบบบญชของกลมธรกจ SME ใหมมาตรฐาน และพรอมปรบเขาสระบบฐานภาษของรฐ

2.7 ประเดนการลงทนดานวจยและพฒนา

ควรด าเนนนโยบายเชงรกโดยสงเสรมการประชาสมพนธทางการตลาด (Marketing Promotion) อาท การปรบปรงกฎระเบยบตางๆ หรอการสงเสรมใหมลขสทธรวม เพอผลกดนใหบรษทตางชาตเขามาลงทนวจยในไทยและถายทอดความรและวทยาการตางๆ ใหคนไทย ซงจะชวยเพ มจ านวนนกวจยทมศกยภาพในไทยและชวยเพมมลคาเพมของผลตภณฑและยกระดบเทคโนโลยการผลต

2.8 ประเดนการลงทนดานการศกษา

2.8.1 ควรผลกดนใหเกดมหาวทยาลยในฝงอนดามน โดยเนนหลกสตรดานการทองเทยว โรงแรม และการสอสารหลากหลายภาษา เพอสรางก าลงแรงงานใหสามารถตอบสนองตอความตองการ และรองรบการขยายตวของภาคธรกจในพนท รวมทงเพอใหมศกยภาพในการประกอบธรกจของตวเองได

53

2.8.2 ควรสรางความรดานการเงนสวนบคคลใหประชาชนรจกการวางแผนการออม โดยอาจบรรจหลกสตรดงกลาวเรมตงแตการศกษาขนพนฐาน และพฒนาหลกสตรครใหมความสามารถในการถายทอดความรตอได

2.9 ประเดนดานแรงงาน

ควรด าเนนการแกไขปญหาเรองการขาดแคลนแรงงาน และการพฒนาแรงงานทมทกษะอยางเปนรปธรรม เนองจากแนวโนมของการเขาสสงคมผสงอายและเพอรองรบการปรบตวเขาสการผลตอตสาหกรรมรปแบบใหม จงจ าเปนตองปรบเปลยนวธการแกปญหาเฉพาะหนามาเปนการด าเนนนโยบายเชงรกใหมากขน โดยควรตองพจารณาทงแนวทางการพฒนาฝมอของแรงงานไทยทมอยและการอาศยแรงงานตางดาวจากประเทศเพอนบาน รวมทงการผลกดนใหแรงงานภาคเกษตรกรรมยายไปยงภาคอตสาหกรรมเนองจากขณะนแรงงานในภาคเกษตรกรรมยงมสดสวนสงมาก

2.10 ประเดนดานอนๆ

2.10.1 ดานกฎระเบยบตางๆ ควรแกไข ผอนคลาย/ ลดกฎระเบยบ (Deregulation) ทเปนอปสรรคตอการลงทนและการด าเนนงานของภาคธรกจ รวมถงการพจารณาแกไข ทบทวนกฎระเบยบในการระดมเงนทนขนาดใหญ (Venture capital) เพอดงดดใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทนในไทย เชน การระดมเงนทนจากคนหมมากหรอจากสงคมของคนทสนใจจะลงทนในไอเดยใหมๆ (อาท ในรป Crowd Funding) เพอสนบสนนใหน ามาประกอบธรกจไดอยางแทจรง

2.10.2 ดานสงแวดลอม การพฒนาอตสาหกรรมทมสงผลกระทบตอสงแวดลอม ควรมการทบทวนและรบฟงความเหนของประชาชนในพนทดวย รวมทงการสรางความรความเขาใจทถกตองเกยวกบผลทจะเกดขนทงดานบวกและดานลบใหแกประชาชนดวย ในขณะเดยวกน ควรพจารณาทบทวนขนตอนและระยะเวลาของการพจารณาวเคราะหผลกระทบทางดานสงแวดลอม (EIA)

2.10.3 ดานธรรมาภบาล ควรผลกดนใหรฐวสาหกจของไทยจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยเพอท าใหการระดมทนมความโปรงใส ระบบจดการมความชดเจนและตรวจสอบได และการลงทนภาครฐมประสทธภาพเพมมากขน

ร า ย ง า น ส ร ป ผ ล ก า ร ป ร ะ ช ม กล มท 3 : คนไทยกบสงคมสงวยทมคณภาพ

ประธาน : ดร.กนกกาญจน อนแกนทราย ผอ านวยการศนยสาธารณประโยชนและประชาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

ผด า เนนรายการ : นางชตนาฏ วงศสบรรณ รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต

1.1 ทศทางการพฒนาคนไทยกบสงคมสงวยทมคณภาพ

ชวงเชาไดมการน าเสนอกรอบทศทางของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 เพอน าไปสความมนคง มงคง และยงยน โดยมการก าหนดเปาหมายไว 7 ประการ รวมกบการบรหารภาครฐทมประสทธภาพ อนเปนปจจยหนนเสรมใหการขบเคลอนการท างานสามารถบรรลเปาหมายทตงไวได ซงกรอบแนวคดทน ามาใชในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 น เปนการพฒนาทตอเนองมาจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 โดยนอมน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง การพฒนาคนเปนศนยกลาง การพฒนาอยางมสวนรวม และแนวคดการปฏรปตางๆ เพอน าไปสประเทศทมรายไดสง และสงคมอยรวมกนอยางมความสข ทงน การพฒนาไปสประเทศรายไดสงจ าเปนตองอาศยการพฒนาศกยภาพคน และใหคนไทยไดรบประโยชนจากการพฒนาทงจากการกระจายทรพยากร และจากการลงทนในโครงการตางๆ โดยทศทางการพฒนาคนและสงคมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ตองมการวางแนวทางใหสอดรบกบสถานการณทางสงคมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

1.1.1 สถานการณการเปลยนแปลงทางสงคม

(1) การเปลยนแปลงประชากรสสงคมสงวย อตราเจรญพนธรวมจะลดลงจาก 1.62 ในป 2558 เหลอเพยง 1.3 ในป 2583 สงผลใหสดสวนประชากรสงอายเพมขนเปนรอยละ 32.1 ขณะทประชากรวยเดกลดลงเหลอรอยละ 12.8 และวยแรงงานลดลงเหลอเพยงรอยละ 55.1 ท าใหมภาวะพงพงแรงงานเพมขน โดยจากป 2558 ผสงอาย 1 คนจะพงพงแรงงาน 4.2 คน แตจะเหลอเพยง 1.7 คน ในป 2558 กอใหเกดผลกระทบทงคาใชจายดานสขภาพทเพมขน รายไดไมเพยงพอตอการยงชพหลงวยเกษยณจากอตราการออมทต า และการตองพงพาแรงงานตางชาต

(2) การพฒนาคนในทกชวงวย กลมปฐมวยมความเสยงเรองภาวะโภชนาการและระดบพฒนาการทเหมาะสม ปญหาคณภาพมาตรฐานของศนยเดกเลก ขณะทกลมวยเรยนมปญหาพฒนาการดานสตปญญาและอารมณ เปนผลตอการพฒนาทกษะทงดานการเรยนรและการใชชวต สวนกลมวยแรงงาน มผลตภาพแรงงานต า โดยในชวง 10 ปทผานมา ผลตภาพเพมขนเฉลยเพยงรอยละ 2.4 ตอป และมปญหา

1 สรปสาระส าคญการน าเสนอ

55

เรองหลกประกนทางสงคม อาชวอนามยในกลมแรงงานนอกระบบ กลมผสงอาย พบวา ผสงอายทแขงแรงมสดสวนเพยงรอยละ 5 สวนใหญมปญหาโรคเรอรง ขณะเดยวกนผสงอาย 2 ใน 3 ไมมเงนออม และแรงงานสงอายรอยละ 90.8 ท างานนอกระบบ อกทงสภาพแวดลอมยงไมเออตอการด ารงชวตของผสงอาย

(3) ความเหลอมล าในสงคม สดสวนคนจนในประเทศไทยลดลงเหลอรอยละ 10.94 หรอประมาณ 7.3 ลานคนในป 2556 แตยงมความเหลอมล าสงระหวางกลมคน โดยในสวนของรายได พบวากลมประชากรรอยละ 10 ทมรายไดสงทสด มรายไดมากกวากลมประชากรรอยละ 10 ทมรายไดต าทสดอยถง 34.85 เทา ขณะทบญชเงนฝากทมยอดเงนมากกวา 10 ลานบาทมเพยงรอยละ 0.13 ของจ านวนบญชทงหมด แตกลบมวงเงนฝากถงรอยละ 49.24 ของวงเงนฝากทงหมด รวมทงการถอครองทดนของกลมประชากรรอยละ 20 ทมการถอครองทดนมากทสดมมากกวากลมประชากรรอยละ 20 ทถอครองทดนนอยทสดอยถง 325.7 เทา ขณะเดยวกนยงมความเหลอมล าทงดานบรการสาธารณสขและศกษา โดยการกระจายบคคลากรดานสาธารณสขยงคงกระจกตวอยในกรงเทพมหานคร ขณะทโอกาสเขาเรยนตอระดบปรญญาตรของกลมประชากรรอยละ 10 ทมรายไดสงทสด มมากกวากลมประชากรรอยละ 10 ทมรายไดต าสดอยถง 19.1 เทา นอกจากน ยงเกดความเหลอมล าในกระบวนการยตธรรมเนองจากความไมเขาใจกฎหมายและเขาไมถงกระบวนการยตธรรม ซงปจจบนมความพยายามแกไขปญหาผานกองทนยตธรรม เครอขายยตธรรมชมชน และศนยยตธรรมชมชน

(4) คณภาพการศกษา ประเทศไทยมการลงทนดานการศกษาสง แตมผลสมฤทธทางการศกษาต า โดยพบวาผลคะแนนสอบ O-net ในสาระการเรยนรหลก 5 วชา มคะแนนเฉลยต ากวารอยละ 50 ในทกวชาและทกชวงชน และเมอพจารณาเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ จากผลการจดอนดบ IMD ดานคณภาพการศกษา พบวา ประเทศไทยอยในอนดบท 46 จากทงหมด 60 ประเทศ

(5) สขภาพ คนไทยมากกวารอยละ 99 มหลกประกนดานสขภาพ โดยในชวง 10 ปทผานมาคาใชจายดานสขภาพเพมขนเฉลยรอยละ 15 ตอป แตยงมปญหาดานคณภาพบรการจากความเหลอมล าและการกระจายบคลากร นอกจากน แมอายคาดเฉลยของคนไทยจะเพมสงขน แตสาเหตของการเสยชวตกอนวยอนควรทงโรคไมตดตอและอบตเหตกสงขนเชนกน โดยสาเหตหลกมาจากพฤตกรรมเสยงตอสขภาพ อกทง ยงเกดโรคอบตใหมและอบตซ าตามแนวชายแดนทมแนวโนมเพมสงขนจากการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ

(6) สถาบนทางสงคมและชมชน สถาบนครอบครวมขนาดครวเรอนทเลกลง โดยรปแบบครวเรอนทมแนวโนมเพมขนไดแก ครวเรอนทอยคนเดยว ครวเรอนทมเฉพาะสามภรรยา และครวเรอนทมลกษณะแหวงกลาง แตครวเรอนทมคนหลายรนอยรวมกนมแนวโนมลดลง ขณะทชมชนมความเขมแขงและมศกยภาพในการจดการตนเองมากขน นอกจากน การเลอนไหลทาง วฒนธรรมท าใหขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมทดงามเสอมถอยลง และมแนวโนมเปนสงคมพหวฒนธรรม ซงตองท าใหเกดการยอมรบในความแตกตางเพอไมใหเกดความขดแยงในสงคม

1.1.2 เปาหมายการพฒนาคนและสงคมในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12

(1) การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพคน เนนการพฒนาศกยภาพของคนทกชวงวยใหมคณภาพชวตทด มงยกระดบคณภาพและมาตรฐานการศกษาและการเรยนรไปสระดบสากล รวมทงการสรางความอบอนและความมนคงในครอบครว

56

(2) การลดความเหลอมล าในสงคม เนนการลดความแตกตางทงในเรองของรายได และการกระจายการถอครองทรพยสนทงระหวางบคคลและพนท การเขาถงระบบความคมครองทางสงคมทมคณภาพครอบคลมและทวถง รวมทงสถาบนทางสงคมและชมชนมความเขมแขงสามารถพงพาตนเองไดและเปนกลไกหลกในการขบเคลอนและพฒนาประเทศ

1.1.3 ประเดน/แนวทางการพฒนาทส าคญในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12

(1) การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพคน โดยการพฒนาคนตลอดชวงชวต วยเดก สงเสรมโภชนาการ อนามยแมและเดก พฒนามาตรฐานศนยเดกเลก วยเรยน พฒนา IQ EQ MQ รวมทงทกษะในการประกอบอาชพและการใชชวต การจดการเรยนรเพศศกษา วยแรงงาน พฒนาผลตภาพแรงงาน การคมครองแรงงานนอกระบบ พฒนาอาชวอนามย และสงเสรมการออม วยสงอาย สรางหลกประกนทางสงคมทสนบสนนใหผสงอายอยในสงคมไดอยางมคณคา มระบบการดแลทเหมาะสม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรค โดยการควบคมและปองกนปจจยทสงผลกระทบตอสขภาพ สงเสรมความรอบรดานสขภาพ และความรความเขาใจเกยวกบสทธผบรโภคดานสขภาพ การพฒนาคณภาพการศกษา โดยพฒนาการศกษาทงระบบทงในเรองคณภาพคร หลกสตรและกระบวนการการจดการเรยนการสอน การประเมนคณภาพการศกษา และการสรางสงคมแหงการเรยนร เพอเสรมสรางทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 การคดวเคราะห ทกษะการด าเนนชวต และการประกอบอาชพ การพฒนาสมรรถนะแรงงานใหมทกษะตรงตามความตองการของตลาด มทกษะพหภาษาและทกษะไอท และมกรอบคณวฒวชาชพทเปนมาตรฐานสากล

(2) การสรางความเสมอภาคทางสงคม เนนการพฒนาเรองโอกาสในการเขาถงทรพยากรและบรการทางสงคม โดยเฉพาะในกลมคนจนและผดอยโอกาส ทงในเรองสวสดการพนฐานและระบบบรการสาธารณะ การสรางความมนคงทางรายไดและโอกาสในการประกอบอาชพทงการฝกทกษะอาชพ การเขาถงแหลงเงนทน และการสรางผประกอบการรายใหม รวมทงการเขาถงกระบวนการยตธรรม โดยใหความรความเขาใจเกยวกบสทธและหนาทตามกฎหมายส าหรบประชาชน มระบบยตธรรมชมชนทเขมแขง และเพมศกยภาพของกองทนยตธรรม

(3) การสรางความเขมแขงของสถาบนทางสงคมและชมชน เนนการสรางความอยดมสขของครอบครวไทย เสรมสรางบทบาทของสถาบนทางสงคมและวฒนธรรม สรางความเขมแขงของชมชนและการพฒนาเศรษฐกจชมชน รวมทงสรางสภาพแวดลอมและนวตกรรมทเออตอการด ารงชวตของผสงอาย เพอท าใหเกดสงคมสงวยทมคณภาพ

ประธานด าเนนรายการไดเสนอภาพสงคมไทยในอนาคตทจะเปนสงคมแนวราบมากขน ดงนน การ

สรางสงคมตองใหความส าคญในเรองของคนตงแตแรกเกดจนกระทงเปนผสงอาย โดยทศทางในอนาคตทเปนตวเลขเชงสถตแสดงใหเหนวา คนมอายยนยาวมากขน เกษยณอาย 60 ป แตยงไมแก ยงเปนผทรงคณวฒและมคณคา ดงนน โจทยทส าคญในการพฒนาคนในสภาพสงคมปจจบนทมผสงอายจ านวนมาก คอจะพฒนาคนอยางไรใหมคณภาพ ไมเฉพาะดานสตปญญา ดานความรความสามารถ แตในดานการพฒนาความคด จตส านก จตใจ ทงน การจะพฒนาคนโดยปราศจากสงแวดลอมและบรบทจะไมสามารถท าได จงจ าเปนตองค านงถงประเดนส าคญในสงคม โดยเฉพาะเรองความเหลอมล าทางสงคม ดงนน ทศทางจากวนนจนถงป 2564 ซงเปนปสนสดแผนฯ 12 หรอรถไฟขบวนท 12 ทศทางควรจะเปนอยางไร

2 ประเดนการระดมความคดเหน

57

จากงานวจยเมอ 40 ปทผานมา ศาสตราจารย โรเบรต ฟลลป จากมหาว ทยาลยคอรแนล ไดท าการศกษาคนไทยทบางชน ซงเปนหมบานชาวนาในชนบท สรปผลการศกษาวา 1) คนไทยไมคอยยดถอหลกการ ยดถอบคคล ขนอยกบคนทปฏสมพนธเปนใคร หลกการเปนรอง 2) คนไทยไมคอยเกบตว ชอบพดคย ชอบเจอกน รกสนก ตองมกจกรรมรวมกน 3) ใหความส าคญเรองปฏสมพนธ ความเกรงอกเกรงใจเปนเรองส าคญ ตองรกษาสงทเรยกวา “เครองส าอางคทางสงคม” อยาใหรสกกระทบกระเทอนใจ ไมชอบเสยหนา ตองรกษาความสมพนธเพอลดความขดแยงในสงคม จงเปนทมาวา “เราตองยม” 4) คนไทยไมชอบผกพนระยะยาว ชอบรวมกลมเปนครงคราว อาท การจดงานบญ งานกฐน อยางไรกตาม ปนมบรษทดานการตลาดไดศกษาวาคนไทยยคนเปนอยางไรจากทางอนเตอรเนต พบวา คนไทยตดหร ดด เขาราน ตองแชร โดยเฉพาะผทเกดในชวง พ.ศ. 2520 เปนตนไป มพฤตกรรมใชเงนมากและใชเงนเกง ใชชวตสวนทางกบรายได มรปแบบการด าเนนชวตในแบบของตวเอง “มไลฟสไตลแตไมคอยคดมสไตล” น าเงนในอนาคตมาใช ชอบประกอบอาชพอสระ (เปนฟรแลนซ) ซงเกอบ 50 ป ทผานมา สะทอนใหเหนวา สงคมเปลยน คนไทยมลกษณะเปลยน แตคณลกษณะแบบเดมๆ ยงคงอย กระแสดงกลาวสะทอนใหเหนวา สงทศาสตราจารยโรเบรตศกษาเรองคนไทยในอดต บางอยางอยในพนธกรรม (DNA) และบางอยางเกดการเปลยนแปลง ขณะทอก 50 ปถดมา คนอายหนมสาวเรมท างาน ยงมพฤตกรรมดงกลาวและชอบอะไรแบบงายๆ ดงนน หากจะพฒนาคนไทยในเปาหมายป พ.ศ. 2560 - 2564 คนไทยควรมคณลกษณะอยางไร แนวทางทจะพฒนาภายใตลกษณะครอบครวและสภาพสงคมทเปลยนแปลงไปอยางมาก จะมการพฒนาจตใจ จตส านก และศกยภาพอยางไร

ทงน การระดมความคดเหนไดมการตงประเดนค าถามทส าคญ กลาวคอ (1) การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพคนในชวง 5 ป ขางหนา ควรมงเนนประเดนส าคญใด มเปาหมายและแนวทางส าคญเพมเตมอยางไร (2) ความเหลอมล าทางสงคมเปนปญหาส าคญส าหรบประเทศไทยมาเปนระยะเวลานาน ประเดนเรองความเหลอมล าใดทควรเรงด าเนนการ มเปาหมายและแนวทางในการลดปญหาดงกลาวอยางไร (3) สถาบนทางสงคม อาท สถาบนครอบครว สถาบนศาสนา ชมชน ทนทางวฒนธรรม ควรมบทบาททส าคญในเรองใด อยางไร เพอใหเปนรากฐานส าคญในการพฒนาประเทศ

3.1 การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพคน

3.1.1 ภาพรวมการพฒนาคนทกชวงวย

(1) ควรใหความส าคญกบการสงเสรมสขภาพ ดวยการถายทอดความรดานสขภาพทเออตอการด ารงชวตและการปรบพฤตกรรมทเหมาะสม มสขภาวะวฒนธรรมกลาวคอมแบบแผนการด ารงชวตทสมดลระหวางคนกบคน คนกบสงแวดลอม เพอเขาสวยสงอายทมคณภาพ และยกระดบการปองกนและควบคมโรคทงโรคตดตอและโรคไมตดตอ โดยควรก าหนดเปนตวชวดในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ซงจะมความเชอมโยงกบตวชวดขององคการอนามยโลกและสหประชาชาต

(2) การพฒนาคณภาพประชากร

1) ควรใหความส าคญกบการพฒนาทางดานจตใจ โดยน าศาสนาทตนนบถอมาปฏบต เพอใหประชากรมจตทดใน 3 ดาน ไดแก (1) สมรรถภาพจต เปนคนเกงมสตปญญา ใฝร ใฝพฒนา รจกคด วเคราะห มเหตผล ขยนขนแขง รจกพงตนเอง เปนประชาธปไตย (2) คณภาพจต เปนคนด มวนย จรรยาบรรณ จตส านกตอหนาท เมตตา กรณา ซอสตยสจรต กตญญรคณ ยตธรรม และมวฒนธรรม (3) สขภาพจต มความสข มสมาธ สงบเยอกเยน แจมใสราเรง พอใจในสงทม ยนดในสงทท า

3 ขอคดเหนจากผเขารวมประชม

58

2) เนนการพฒนาคณธรรมจรยธรรม โดยเฉพาะในประเดนการเคารพกฎหมาย มความรบผดชอบ มวนย และมจตส านกตอหนาท ปฏบตตนตามหลกศาสนา ท าประโยชนโดยค านงถงสวนรวม มเหตผลเชงจรยธรรม มพฤตกรรมเออตอสขภาพและเออตอการอยรวมกนในสงคมอยางมสขภาวะ โดยใชกรอบการพฒนาของหลก 7 อ คอ 1) การรบประทานอาหารตงแตเกดจนตาย 2) การออกก าลงกาย 3) อารมณ 4) อโรคยา 5) อาชวะสมมาชพ 6) อนามยสงแวดลอม และ 7) อบายมข พฒนาผานกระบวนทางการศกษา การอบรม การเรยนร และผลกดนใหเปนวาระแหงชาต รวมทงใหมกลไกในเชงบรณาการทงการบรหารจดการ งบประมาณ การตดตามประเมนผลดวยหลกอภบาลเครอขายและหลกประชาธปไตยแบบมสวนรวม

(3) การเตรยมความพรอมเพอรองรบสงคมสงวย ตองเรมตงวยเดกจนถงวยสงอาย ใหความรทงในดานสขภาพ การใชจาย การออม รวมทงฝกใหรจกการพงพาตนเอง

(4) การจดท าฐานขอมลของคนทกกลมวยในชมชน เพอประโยชนในการจดสวสดการและการจดการกบปญหาใหเหมาะสมในแตละพนท

3.1.2 วยทารก/ปฐมวย

ควรใหความรแกมารดา และใหการดแลมารดาตงแตเรมตงครรภ โดยสงเสรมให อปท. จดลงทะเบยนมารดาทตงครรภ เพอรบการตรวจและค าแนะน าในระหวางการตงครรภ ทงในเรองโภชนาการ อนามยเจรญพนธ การปองกนโรคเรอรง (NCD) จดกจกรรมสรางแรงจงใจใหมารดาทตงครรภดแลตวเองอยางด อาท การประกวดมดลกทองค า

3.1.3 วยเรยน

(1) ควรใหความส าคญกบการพฒนาทางดานจตใจ คณธรรม และจรยธรรม โดยเฉพาะในเดกตงแตอยในครรภมาดาถงอาย 6 ป ไมควรสงเสยงดงกบเดก ไมเปดทว-วทยเสยงดง เพอชวยหลอหลอมจตใจและบคลกภาพของเดกในระยะยาว

(2) ปลกฝงใหเดกรจกการมวนยในการด ารงชวต และด าเนนชวตดวยความระมดระวงเพอใหปลอดจากอบตเหต โดยอาจท าในรปของเกมส ใหเดกเลนเกมสทสอนเรองการมวนยในการจราจร ไดแก การคาดเขมขดนรภย การเคารพกฎหมาย การใสหมวกนรภย เปนตน ซงควรปลกฝงในเดกวยต ากวา 1 ป เพอใหมความระมดระวงในการด าเนนชวต

(3) การพฒนาเดกใหมคณภาพ โดยเฉพาะในดานการศกษา ยงขาดการประเมนปญหาการศกษาของประเทศในภาพรวมทยงมปญหาเชงคณภาพ ดงนน การพฒนาและยกระดบการศกษาจงควรใหความส าคญกบการพฒนาหลกสตร ผเรยนผสอน ปรบปรงการจดการเรยนการสอน การมงเนนดานคณธรรมจรยธรรม โดยสรางคานยมสนตวธ เพอชวยลดปญหาความรนแรงทเกดข นตงแตเดกวยเรยน และควรเพมเรองเกยวกบพฒนาการของผสงวยในหลกสตรการเรยนการสอน รวมทงเนนการสอนเรองจตอาสาในระดบมหาวทยาลย

(4) สงเสรมใหมการเรยนอาชวะศกษาใหมากข น เพอแกไขปญหาการขาดแคลนแรงงานและปญหาการน าเขาแรงงานตางชาตทน าไปสปญหาตาง ๆ

3.1.4 วยแรงงาน

(1) การพฒนาทกษะก าลงแรงงาน ควรพฒนาทกษะและองคความรดานวฒนธรรมควบคกบการพฒนาทกษะดานภาษา เพอใหประเทศไทยมความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน

59

(2) การใหความรแกฝายทรพยากรมนษย ภาครฐควรใหความส าคญในการใหความร การฝกอบรม แกกลมผจดการฝายทรพยากรบคคลของสถานประกอบการโดยเฉพาะ SME เพอใหการขบเคลอนงานดานการพฒนาบคลากรมศกยภาพและคณภาพ

3.1.5 วยสงอาย

(1) การก าหนดค านยาม เปาหมาย และแนวทางการพฒนาในสงคมสงวย ควรระบค านยามและเปาหมายของค าวาผสงวยและสงคมสงวยทมคณภาพใหมความชดเจน ซงองคประกอบของผสงวยทมคณภาพนนจะประกอบดวย (1) การมสขภาพด ทงกาย ใจ สตปญญา (2) มความสามารถในการท างานและการมสวนรวมในกจกรรมตางๆ (3) การมความมนคงในดานเศรษฐกจ มครอบครวรมเยนเปนสข อยในสภาพแวดลอมทด ทพกอาศยถกสขอนามย มสงอ านวยความสะดวกทเออตอการด ารงชวตของผสงวย และมความปลอดภยในชวตและทรพยสน นอกจากน ควรพจารณาใชแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545-2564) ของคณะกรรมการผสงอายแหงชาต ซงคณะรฐมนตรมมตเหนชอบแลวเมอวนท 1 มกราคม 2553 เปนแนวทางในการจดท าประเดนการพฒนาในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ซงแผนผสงอายแหงชาตฯ จะมการประเมนและปรบปรงใหสอดคลองกบสถานการณทางดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคมของประเทศทกๆ 5 ป

(2) การดแลผสงอาย ใหครอบคลมถงการเตรยมความพรอมในชวงระยะเวลาสดทายของชวต นอกเหนอจากการเตรยมความพรอมการออมเพอวยเกษยณ ทงในสวนของตวผสงอายเอง คนรอบขาง และระบบรองรบตางๆทเกยวของ ไดแก การเงนและการคลง บคลากร สถานท ระบบสาธารณสข และสงอ านวยความสะดวกตางๆ นอกจากน ควรมการตงศนยผสงวยในทกชมชน เพอใหผสงอายมโอกาสพฒนาตนเอง มการท ากจกรรมรวมกนในรปแบบจตอาสา ท างานชวยเหลอในชมชน สงคม ซงจะสงผลดตอจตใจ ตลอดจนจดใหมหมบาน/ชมชนผสงอายแบบอยประจ าจงหวดละ 1 แหง เพอใหผสงอายอาศยอยรวมกน โดยก าหนดใหมหนวยงานรบผดชอบทงดานภารกจและงบประมาณในการด าเนนการใหชดเจน

(3) พฒนาและปรบปรงระบบสงอ านวยความสะดวกตางๆ ใหเหมาะสมกบขอจ ากดทางกายภาพของกลมผสงอาย ทงในสวนของการปรบปรงแบบแปลนสงอ านวยความสะดวกในทอยอาศยและชมชน เชน การมราวจบในหองน า การจดเตรยมหองและอปกรณเพอหลกเลยงการใชบนได และการจดใหมสวนสาธารณะในบรเวณใกลเคยง การจดสถานทและกจกรรมการออกก าลงกายทเหมาะสมกบผสงอาย ซงการด าเนนการดงกลาวจะสามารถชวยลดความเสยงในการเกดอบตเหตได ทงน ในสวนของกลมผสงอายทไมมผดแล ควรจดใหมสถานทดแลผสงอายประจ าหมบาน/ชมชน ในลกษณะทเปน daycare ทมบคลากรประจ า โดยอาจพจารณายกระดบอาสาสมครหมบานใหเปนนกจดการสขภาพ เพอรองรบแนวโนมการเพมขนของครอบครวเชงเดยวในปจจบน

(4) พจารณาแนวทางการเพมมลคาทางเศรษฐกจจากกลมผสงอาย โดยเฉพาะกลมผสงอายทมก าลงซอสงและมความตองการในการเดนทางทองเทยว แตมขอจ ากดทางกายภาพ โดยปรบปรงโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงและสงอ านวยความสะดวกทเกยวของใหสอดคลองและเหมาะสม เพอสรางสภาพแวดลอมทเปนมตรกบผสงอาย (ageing society friendly) การอ านวยความสะดวกแกนกทองเทยวสงอายภายใตหลกการ Wheelable city นอกจากน ควรมมาตรการสนบสนนทสามารถสรางแรงจงใจใหกบผประกอบการภาคเอกชนในการผลตสนคาส าหรบผสงอายในราคาทเหมาะสม

60

(5) เตรยมความพรอมผสงอายใหสามารถพงพาตนเองได โดยเรมตงแตการปรบทศนคตของผสงวยวายงเปนกลมคนทมศกยภาพ ความรและความสามารถทจะเปนสวนหนงของการพฒนาประเทศได และการสรางความตระหนกใหผสงอายเลงเหนถงความส าคญในการเตรยมความพรอมในมตตางๆ ไดแก ความมนคงทางการเงน การดแลรกษาสขภาพ การมทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ นอกจากน ภาครฐควรมแนวทางการสงเสรมและสนบสนนใหผสงอายสามารถพฒนาตนเองไดอยางตอเนอง รวมทงมาตรการสนบสนนการจางงานหลงวยเกษยณ ซงจะเปนการเสรมสรางความเขมแขงใหกลมผสงอายเหนในคณคาของตนเอง และยงชวยปรบเปลยนมมมองและทศนคตดานลบของประชากรกลมอนๆ จากการมองผสงอายเปนภาระไดอกดวย

(6) การใชเงนทนจากแหลงอนๆ ในการสนบสนนกจกรรมทเกยวกบผสงอาย โดยปรบปรงระบบการเงนเพอสนบสนนกจกรรมทเกยวกบผสงอายใหมความยงยน เชน กองสลากกนแบงรฐบาล ภาษบาป ภาษน ามน ภาษคาโทรศพท กจการโทรทศน สถาบนศาสนา นอกจากน อาจพจารณาปรบแกกฎหมายทเกยวของกบกองทนผสงอาย และปรบเพมเบยผสงอายใหสอดคลองกบคาครองชพในปจจบน

(7) การสรางระบบการเรยนรในชมชน โดยสรางกจกรรมทสรางความภาคภมใจใหแกผสงอายทถอเปนสมาชกทมคณคาของชมชนไดเสวนาและถายทอดองคความร/แนวคดทส าคญใหแกลกหลานหรอคนรนตอไป นอกจากนควรมการรวมกลมระหวางผสงอายเพอใหเปนเครอขายในการแลกเปลยนขอมลทเปนประโยชนและชวยเหลอซงกนและกน

3.2 การลดความเหลอมล าทางสงคม

ควรลดความไมเทาเทยมกนดานโอกาสทางการศกษาและคณภาพการศกษาตงแตระดบปฐมวย และความแตกตางในมตพนทระหวางเดกในเมองกบชนบท

3.3 การพฒนาสถาบนทางสงคม

3.3.1 ควรมแนวทางในการเสรมสรางครอบครวใหเขมแขง เพอใหสมาชกทกวยในครอบครวไดรบการดแลใหมคณภาพชวตทด อาท สงเสรมครอบครวขยายทมคน 2 รน 3 รนอยดวยกนในครอบครว การปลกฝงเรองความกตญญ รคณของพอแม จะท าใหครอบครวมความอบอนและมคณภาพชวตดขน ใหมการคดเลอก “ครอบครวตวอยาง” ในแตละจงหวด เชนเดยวกบการคดเลอกพอตวอยางแมตวอยางทมการคดเลอกประจ าทกป

3.3.2 ขยายบทบาทใหชมชนและองคกรปกครองสวนทองถนในการดแลผสงอายในชมชน โดยใหเขามามสวนรวมในการพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในระยะตอไปมากขน เนองจากทผานมาองคกรปกครองสวนทองถนและเทศบาลหลายแหงมระบบการดแลผสงอายทคอนขางประสบผลส าเรจเปนรปธรรม อาท การจดตง Day Care Center ส าหรบผสงอายทชวยเหลอตวเองไมได การปรบปรงทอยอาศยและสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบขอจ ากดของผสงอาย รวมทงการสรางความรวมมอ/เครอขายกบองคกรเอกชนทไมแสวงหาก าไร ภาคเอกชน เพอใหการด าเนนงานมความตอเนองและชวยลดภาระทางการคลงของภาครฐในระยะยาว

3.3.3 สงเสรมใหสถาบนทางศาสนาเปนศนยรวมสรางความรวมมอและกจกรรมในชมชน โดยอาจอยในรปแบบของอาสาสมคร เพอใหผสงอายทยงมพลงอยรวมท ากจกรรม เกดความรสกมคณคา

61

3.4 อนๆ

3.4.1 การก าหนดทธศาสตรและเปาหมายการพฒนาในภาพรวม ควรพจารณาสถานการณดานลบประกอบดวย เพอใหมแนวทางในการจดการกบปญหา และควรมการก าหนดตวชวดใหชดเจน ส าหรบการประเมนผลส าเรจของแผนใหบรรลตามเปาหมายทตงไว

3.4.2 ควรเพมเตมประเดนการพฒนาคณภาพพลเมอง การสงเสรมการเคารพกฎหมาย และการลดความรนแรงในสงคมไทย เนองจากสงคมไทยตองเผชญกบการใชความรนแรงและอ านาจทหลากหลาย ทงทางวฒนธรรม สงคม ศาสนา ชาตพนธ การสาธารณสข การเมอง การกอการราย อนสงผลกระทบตอการพฒนาประเทศ

3.4.3 การบรหารจดการภาครฐควรสนบสนนการจดสรรงบประมาณในการด าเนนงานท มการบรณาการระหวางหนวยงานใหมากยงขน

3.4.4 สศช. ควรเปดเวบไซตรบฟงความคดเหนเพมเตมเพอใหแผนฯ 12 น าไปสการปฏบตไดจรง และควรใหความส าคญตอการจดท าแผนปฏบตการเพอใหการน าแผนไปสการปฏบตบรรลเปาหมายอยางเปนรปธรรม

ร า ย ง า น ส ร ป ผ ล ก า ร ป ร ะ ช ม กล มท 4 : การพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค

ประธานและผด า เนนรายการ : นายชาญวทย อมตะมาทชาต รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต

1.1 ภาพรวม

1.1.1 สถานการณการพฒนาเชงกายภาพของไทย (1) บรบทโลก โดยมสถานการณทเกยวของ ประกอบดวย (1) ปจจบนหลาย

ประเทศทวโลกมการพฒนาความเชอมโยงกบประเทศเพอนบานมากขน และในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเรมมการเปดเสรอาเซยนซงเปนโอกาสทางเศรษฐกจของภมภาคอาเซยนและไทย (2) ป 2558 โลกมประชากร 7.3 พนลานคน รอยละ 54 อาศยในเมอง และ (3) ปญหาโลกรอนและทรพยากรจ ากดเปนความทาทายในการจดการดานสงแวดลอมและท าใหการแกปญหาความยากจนยากยงขน

(2) บรบทไทย โดยมสถานการณทเกยวของ ประกอบดวย

1) เศรษฐกจไทยมความเสยงทจะตกอยภายใตกบดกประเทศรายไดปานกลางอยางถาวรมากขน

2) การคาชายแดนมบทบาทส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจในชวงทผานมา ทงระดบประเทศและภมภาค โดยสภาหอการคาทง 5 ภมภาคของประเทศมความเหนวาการคาชายแดนชวยสนบสนนใหเศรษฐกจในภมภาคเตบโตตอไปได โดยในป 2557 มลคาการคาชายแดนสงถง 9.8 แสนลานบาทและเปนการคาผานแดน 1.5 แสนลานบาท

3) ไทยมโอกาสใชกลยทธ เชงภ มศาสตรดานการคาการลงทน เนองจากมจดเดนดานทตง โดยเฉพาะในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต

4) ประชากรเมองของไทยจะเพมเปนรอยละ 60 ในป 2568 จากเดมในป 2558 ทมประชากรเมองรอยละ 50

5) ปจจบนมปญหาความเหลอมล าระหวางภาค และระหวางเมองกบชนบท น าไปสความขดแยงและเปนอปสรรคการพฒนา

6) เมองและพนทเศรษฐกจในภมภาคมแนวโนมเปนฐานเศรษฐกจใหมได แตตองปรบปรงโครงสรางพนฐาน การจดการสงแวดลอม ปรบองคกรบรหาร และสรางการยอมรบของประชาชน

1 สรปสาระส าคญการน าเสนอ

63

7) ภาคตะวนออกยงคงเปนพนทเศรษฐกจหลกดานอตสาหกรรม โดยมสดสวนผลตภณฑมวลรวมสาขาอตสาหกรรมของภาคตะวนออกรอยละ 35 ของประเทศ แตมปญหามลพษ มขอจ ากดขดความสามารถการรองรบของพนท และการยอมรบของประชาชน

(2) เครองมอสนบสนนการพฒนาและแกปญหาประเทศ จงควรเนนการพฒนา (1) การเชอมโยงภมภาคและการเปดเสรอาเซยน (2) พนทเศรษฐกจชายแดน (3) เมองในภมภาค และ (4) การฟนฟพนทเศรษฐกจหลกบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก

(3) แนวทางส าคญในการขบเคลอนการพฒนาพนทและภาคในชวงแผนฯ 12 การใชประโยชนจากจดแขงเชงภมศาสตร เชอมโยงภมภาคดวยโครงสรางพนฐาน ปรบปรงกฎระเบยบ และการพฒนาพนทเศรษฐกจชายแดน ใชโอกาสการเขาสสงคมเมองในการพฒนาเมองศนยกลางความเจรญในภมภาค เพอน าไปสสรางฐานเศรษฐกจใหมเชอมโยงประเทศเพอนบาน การกระจายรายไดและความเจรญสภมภาค และรกษาฟนฟฐานการผลตหลก ซงเปนแหลงรายไดส าคญของประเทศใหเตบโตอยางมสมดล

1.2 การเชอมโยงภมภาค

1.2.1 โครงการส าคญ เพอเชอมโยงภมภาคดวยการพฒนาระบบโครงสรางพนฐานทมคณภาพและทวถง รวมทงจดระบบอ านวยความสะดวกดานการคาและการผานแดนทมความคลองตวในประตการคาชายแดนทส าคญ พฒนาโครงขายทางหลวงพเศษระหวางเมอง ระบบรางเชอมโยงเมองศนยกลางความเจรญทวประเทศ การพฒนาทาเรอและสนามบนเพอเชอมโยงภมภาคผานทางการขนสงทางน าและทางอากาศ รวมถงพฒนาระบบอ านวยความสะดวกดานการคาและการผานแดนทมความคลองตวมากขน สรปไดดงน

(1) ทางหลวงสายระเบยงเศรษฐกจ GMS Economic Corridors ออกเปน 3 สวนตามภมภาค ไดแก

1) North-South Economic Corridor (NSEC) เสนทางแนวเหนอ-ใต โดยเสนทางสายตะวนตก (Western Subcorridor) เรมจากคนหมง มายงเชยงราย และลงมาถงกรงเทพ

2) East-West Economic Corridor (EWEC) เสนทางแนวตะวนออก-ตะวนตก เชอมระหวางมหาสมทรแปซฟกทางตะวนออก และมหาสมทรอนเดยทางตะวนตก จดเรมตนคอเมองดานงในเวยดนาม ตดผานลาวและไทย (จงหวดตาก สโขทย พษณโลก อ.หลมสก อ.ชมแพ จ.ขอนแกน กาฬสนธ มกดาหาร) มายงเมองเมาะละแหมง หรอเมาะล าไย (Mawlamyine) ในเมยนมา

3) Southern Economic Corridor (SEC) เสนทางแนวใต เชอมตอระหวางไทย-กมพชา-เวยดนาม

(2) โครงการในระเบยงเศรษฐกจ SEC และการสนบสนนเขตเศรษฐกจพเศษทวาย (Dawei SEZ) โดยประเทศไทยมการพฒนาเพอรองรบเขตเศรษฐกจพเศษทวาย ดงน

1) การพฒนาโครงสรางพนฐานขนสงและโลจสตกส ประกอบดวย ทางหลวงพเศษระหวางเมองสายบางใหญ-กาญจนบร และสายกาญจนบร-บานพน ารอน ทางรถไฟ (เชอมโครงขายปจจบนไปบานพน ารอน) ระบบสายสงไฟฟาา ระบบทอกาาซและทอน ามน

64

2) การเตรยมการพฒนาชายแดนและสงอ านวยความสะดวก โดยจดตงเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน จ.กาญจนบร ปรบปรงสงอ านวยความสะดวกบรเวณจดผานแดนถาวรบานพน ารอน

(3) ความตกลงการขนสงขามพรมแดน (CBTA) โดยคณะกรรมการประสานการขนสงผานแดนและขนสงขามแดนแหงชาต (NTFC) ไดเจรจาเพอท าความตกลงการขนสงขามแดนกบประเทศเพอบานโดยรอบ ไดแก มกดาหาร-สะหวนนะเขต (ไทย-ลาว-เวยดนาม) อรญประเทศ-ปอยเปต (ไทย-กมพชา) เชยงของ-หวยทราย (ไทย-ลาว-จน) และไทย-เมยนมา นอกจากน ไทยไดออกกฎหมาย 5 ฉบบรองรบการด าเนนงานทเกยวของและใหสตยาบนภาคผนวกและพธสารแนบทาย CBTA ครบทง 20 ฉบบ เมอเดอนมนาคม 2558

(4) การพฒนาทางคในระยะเรงดวนและขยายออกไปใหเปนทางคทวประเทศ จ านวน 6 เสนทาง ไดแก เสนทางฉะเชงเทรา-แกงคอย จระ-ขอนแกน ประจวบครขนธ-ชมพร นครปฐม-หวหน มาบกะเบา-จระ และลพบร-ปากน าโพ รวมระยะทาง 903 กโลเมตร วงเงนกอสราง 129,308 ลานบาท

(5) โครงการรถไฟทางคขนาดทางมาตรฐาน(Standard Gauge) ความรวมมอระหวางไทย-จน จ านวน 4 เสนทาง รวมระยะทาง 873 กโลเมตร คาดวาจะเรมกอสรางในป 2559 แลวเสรจป 2562 และความรวมมอระหวางไทย-ญปน จ านวน 3 เสนทาง รวมระยะทาง 574 กโลเมตร (อยระหวางศกษาความเปนไปได) และรถไฟความเรวสงกรงเทพฯ-เชยงใหม ระยะทาง 725 กโลเมตร (ศกษาความเปนไปแลว)

(6) ทางหลวงเพอเชอมโยงฐานการผลต

1) การพฒนาทางหลวง 4 ชองจราจร ประกอบดวย ทางหลวงหมายเลข 4 (กระบ – หวยยอด) ทางหลวงหมายเลข 12 (กาฬสนธ – สมเดจ ระยะท 2) ทางหลวงหมายเลข 304 (กบนทรบร – ปกธงชย) ทางหลวงหมายเลข 314 (บางปะกง – ฉะเชงเทรา ระยะท 2) และทางหลวงหมายเลข 3138 (บานบง – บานคาย ระยะท 3)

2) การบ ารงรกษาทางหลวงภมภาค ประกอบดวย ทางหลวงหมายเลข 1 2 11 32 35 41 43 117 331

3) การพฒนาทางหลวงพเศษ ประกอบดวย เสนทางพทยา – มาบตาพด บางใหญ – กาญจนบร และบางปะอน – นครราชสมา

4) การพฒนาทางหลวงชนบท เพอสนบสนนการเกษตรและการทองเทยว

5) การพฒนาสงอ านวยความสะดวกรองรบการขนสง ประกอบดวย การพฒนาสงอ านวยความสะดวกเพอใหเกดระบบขนสงตอเนองหลายรปแบบ ศนยเปลยนถายรปแบบการขนสงสนคาเชยงของ จ.เชยงราย ศนยการขนสงชายแดนจงหวดนครพนม และการพฒนาจดพกรถบรรทกตามเสนทางขนสงสนคาหลก

(7) โครงขายการขนสงทางน า วงเงนลงทนรวม 101,288.83 ลานบาท โดยในป 2558 คาดวาจะลงทนประมาณ 2,206 ลานบาท ผกพนป 2559 – 2565 รวม 6,814 ลานบาท หรอรอยละ 8

65

(8) การขนสงทางอากาศ วงเงนลงทนรวมจ านวน 50,068.10 ลานบาท โดยในป 2558 คาดวาจะลงทนประมาณ 4,831 ลานบาท ผกพนป 2559 – 2565 รวม 21,152 ลานบาท หรอรอยละ 52

1.2.2 ทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

(1) เปาหมาย เชอมโยงภมภาคดวยการพฒนาระบบโครงสรางพนฐานทมคณภาพและ

ทวถง รวมทงจดระบบอ านวยความสะดวกดานการคาและการผานแดนทมความคลองตวในประตการคาชายแดนทส าคญ

(2) แนวทางการพฒนา

1) พฒนาโครงขายทางหลวงพเศษระหวางเมอง โดยใหความส าคญกบการเชอมโยงโครงขายถนนภายในประเทศไปยงดานการคา/ประตการคาทส าคญ เพอรองรบปรมาณการเดนทางและขนสงสนคาทคาดวาจะเพมขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และเพมทางเลอกในการเดนทางและขนสงสนคาใหกบประชาชน ซงจะชวยยกระดบมาตรฐานและคณภาพโครงสรางพนฐานทางถนนในภาพรวมตอไป

2) พฒนาโครงขายระบบรางเชอมโยงเมองศนยกลางความเจรญทวประเทศ เพอลดตนทนดานพลงงาน เพมขดความสามารถของเมองภมภาคและอ านวยความสะดวกแกประชาชนในภมภาค โดยเนนความปลอดภย ความทวถง และความสะดวกและการตรงตอเวลา

3) พฒนาระบบอ านวยความสะดวกดานการคาและการผานแดนทมความคลองตวในประตการคาชายแดนทส าคญ โดยการใชเทคโนโลยและระบบ National Single Window รวมทงการปรบปรงกฎ ระเบยบ และปรบลดกระบวนงานเพออ านวยความสะดวก ลดขนตอนและระยะเวลา ในการคา การขนสง และการผานแดน รวมทงการจดท าโครงการตรวจรวมแบบเบดเสรจจดเดยว กบประเทศ

1.3 เมองในภมภาค

1.3.1 สถานการณและปญหา

(1) ดานกายภาพ จากการพฒนาทเนนการใชรถยนตสวนบคคลเปนหลก ท าใหเกดปญหาการจราจร อกทงมกรณถนนขวางทางน า ท าใหปญหาน าทวมมความรนแรงขน การบรหารผงเมองทไมมประสทธภาพ ท าใหเกดการรกล าพนทสาธารณะ การกอสรางอาคารบดบงทศนยภาพหรอรกล าโบราณสถานทควรคาแกการอนรกษ

(2) ดานสงคม ปญหาความแออดของทอย อาศยและคาครองชพทส ง อาชญากรรม ยาเสพตด ความยากจน บรการสงคมไมเพยงพอ และสขภาวะเสอมโทรม

(3) ดานเศรษฐกจ มการกระจกตวของกจกรรมเศรษฐกจ เกดการอพยพจากชนบทเขาสเมอง การใหบรการขนสงมวลชนสาธารณะไมมหรอไมทวถงและขาดประสทธภาพท าใหสนเปลองพลงงาน การเตบโตของชมชนทรกล าพนทสาธารณะและพนทเกษตรกรรมท าใหสญเสยพนทเกษตรกรรมและกระทบตอประสทธผลในการลงทนเพอการเกษตรและชลประทานของประเทศ

66

(4) ดานสงแวดลอม ปญหาขยะลนเกนขดความสามารถในการจดการและการจดการทยงไมมประสทธภาพ ปญหาน าเสยและปญหาสงแวดลอมตางๆทสงกระทบตอคนในชมชน

(5) ดานการบรหารจดการ เทศบาลหลกของทกจงหวดมขนาดเลกกวาตวเมองและมขอจ ากดมากในการแกปญหาหรอใหบรการกบประชาชนในพนท อาท การขนสงมวลชนสาธารณะ การจดการขยะ การบ าบดน าเสย การดแลคนจนเมองควรมการเตบโตอยางชาญฉลาด ประกอบดวย ความหนาแนนสงมกจกรรมหลากหลายอยดวยกน การใชประโยชนทดนแบบผสมผสาน การเตบโตควรมลกษณะเตมเตมพนทวางในเมอง ขนาดพนทพอเหมาะกบปรมาณคน ถนนมขนาดไมกวางมาก ภาคบรการ เชน รานคา โรงเรยน เปนตน กระจายอยตามทองถน มระบบขนสงแบบครบวงจร สนบสนนการเดนทางดวยเทา จกรยาน และการขนสงสาธารณะ เสนทางมการเชอมตอระหวางถนนกบทางเทาเปนจ านวนมาก การออกแบบถนนใชหลกความสมบรณของถนนทตองมความหลากหลายดานการใชงานและกจกรรม มการวางแผน มการรวมมอระหวางผมอ านาจและผเกยวของ และใหความส าคญกบพนทสาธารณะ เชน ถนนคนเดน สวนสาธารณะ การใหบรการสาธารณะตาง ๆ เปนตน

1.3.2 ทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

(1) เปาหมาย

เมองศนยกลางความเจรญในภมภาคไดรบการพฒนาใหเปนเมองนาอยและปลอดภย มการจดการสงแวดลอมเมองตามมาตรฐาน และมการพฒนาระบบขนสงสาธารณะในเขตเมองอยางทวถง ควบคกบการรวมองคกรปกครองสวนทองถนเพอประสทธภาพในการท างานและการก ากบดแล

(2) แนวทางการพฒนา

1) พฒนาเมองศนยกลางความเจรญใหเปนเมองนาอยและปลอดภย เพอเตรยมความพรอมรองรบความเปนเมอง ท งดานการบรหารจดการ การจดระบบสาธารณปโภค สาธารณปการ ระบบขนสงสาธารณะในเขตเมอง ระบบบรหารจดการสงแวดลอม ระบบการศกษาและระบบสาธารณสขทไดมาตรฐาน มคณภาพ และเพยงพอตอความตองการของคนในเมอง

2) พฒนาระบบขนสงสาธารณะในเขตเมองศนยกลางความเจรญในภมภาค เพอเพมขดความสามารถการเขาถงตลาดและบรการสาธารณะดวยตนทนต า รวมทงบรรเทาปญหาจราจรตดขด โดยใหความส าคญตอระบบรถโดยสารประจ าทาง ระบบทางจกรยานและทางเทา รวมทงการกอสรางรถไฟฟาา 10 เสนทางในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล และการพฒนาสถานรถโดยสารสาธารณะในเขตเมอง และพนทโดยรอบสถานระบบขนสงมวลชน โดยเนนความปลอดภยและความสะดวกในเชอมตอการเดนทาง

3) เพมประสทธภาพและความโปรงใสในการบรหารจดการเมองดวยการรวมองคกรปกครองสวนทองถน และใหประชาชนมสวนรวมและก ากบทศทางการพฒนา รวมทงเสรมสรางความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนในการบรหารเพอใหจดการปญหาไดอยางทนทวงท รองรบการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยง ดานการผงเมอง การจดการสงแวดลอม และการจดระบบขนสงสาธารณะในเขตเมอง

67

1.4 พนทเศรษฐกจหลก : เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน

4.1.1 สถานการณและปญหา

(1) การคาชายแดนระหวางไทย-ประเทศเพอนบาน (มาเลเซย เมยนมา สปป.ลาว กมพชา) มแนวโนมเพมสงขน โดยชวงระหวางป 2553-2557 เพมเฉลยรอยละ 6.6 ตอป ในป 2557 มมลคาการคา 987,572 ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ 69 ของการคาระหวางไทยกบประเทศเพอนบาน ซงไทยยงสามารถขยายตลาดการคาไปยงประเทศอนทอยใกลเคยง ไดแก จนตอนใต เวยดนาม และสงคโปร

(2) ประเทศเพอนบานเปลยนแปลงนโยบายการพฒนาประเทศ เปนโอกาสในการพฒนาพนทชายแดนของไทย อาท เมยนมาเปดประเทศเพอรบการลงทนจากตางประเทศ สปป.ลาวพฒนาเขตศรษฐกจพเศษและโครงสรางพนฐานขนาดใหญ กมพชาสงเสรมการลงทนจากตางชาตดวยการตงเขตเศรษฐกจพเศษ และ มาเลเซยยกระดบการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศ

(3) ความไมพรอมของดานชายแดน ความแออดและลาชาของกระบวนการขามแดน ณ จดผานแดนถาวรหลกของประเทศ เชน ดานสะเดา ดานคลองลก (อรญประเทศ) และดานแมสอด และสภาพดานในปจจบนไมสามารถรองรบปรมาณการคาในปจจบนและในอนาคตทจะสงขนได นอกจากนการพฒนาจดผานแดนเพมเตมในบางพนทยงมปญหาแนวเขตแดนทยงไมชดเจน

(4) ความไมพรอมของประเทศเพอนบานในหลายดาน เชน ปญหาชนกลมนอยในเมยนมาและการแพรระบาดของโรคอบตซ า ความยงยากในกระบวนการการน าเขา -สงออกของ สปป.ลาว ความไมพรอมในการขนสงของเสนทางคมนาคมเชอมโยงระหวางไทยและกมพชา แรงงานตางดาวผดกฎหมาย การลกลอบน าเขาสนคา การคายาเสพตดบรเวณชายแดน เปนตน

4.1.2 ทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

(1) เปาหมาย

พนท เศรษฐกจชายแดนไดรบการพฒนาทางดานเศรษฐกจ ส งคม สงแวดลอมและความมนคงอยางมสมดล เพอเปนฐานการผลตใหมของประเทศและชมชนทองถน

(2) แนวทางการพฒนา

การสงเสรมการลงทน การคาชายแดน และการจดต งเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ พฒนาพนท เศรษฐกจชายแดนโดยสงเสรมการลงทนและการคาชายแดน รวมท งวสาหกจขนาดกลางขนาดยอมและธรกจเพอสงคม เพอดงดดนกลงทนไทยและในภมภาคใหเขามาลงทนในพนท โดยเฉพาะการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษในพนทชายแดน ใหความส าคญกบการลงทนโครงสรางพนฐานดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม การใหสทธประโยชน การบรหารจดการแรงงานตางดาว การใหบรการจดเดยวเบดเสรจ รวมทงการจดระบบพนทชายแดนเพอความมนคง เพออ านวยความสะดวกดานการคาชายแดนและการผานแดนระหวางไทยกบประเทศเพอนบาน

68

1.5 พนทเศรษฐกจหลก : พนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก

1.5.1 สถานการณและปญหา

(1) ผลตภณฑมวลรวมภาค (GRP) ภาคตะวนออก ณ ราคาประจ าป 2557 มลคา 2.33 ลานลานบาท (รอยละ 18.03 ของประเทศ) และ GRP สาขาอตสาหกรรมสงถง 1.45 ลานลานบาท (รอยละ 35.58 ของประเทศ) เปนฐานอตสาหกรรมหลก ไดแก ปโตรเคม พลงงาน และยานยนต โดยการลงทนสวนใหญอยในพนทจงหวดระยอง ชลบร และฉะเชงเทรา โดยโครงสรางพนฐานมความพรอม ทงถนน ทาเรอน าลก รถไฟ อางเกบน าและนคมฯ/สวนอตสาหกรรม

(2) การขยายตวของอตสาหกรรมในพนทโดยขาดการควบคมอยางมประสทธภาพ กอใหเกดผลกระทบจากอตสาหกรรม และน าไปสความขดแยงระหวางอตสาหกรรมและชมชน และการฟาองรองของภาคประชาชน

(3) ปญหามลพษทงทางอากาศและน าในพนทมาบตาพด โดยเฉพาะสารอนทรยระเหยงาย (VOCs) เกนมาตรฐาน และมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ไดแก สารเบนซน 1 , 3-บวทาไดอน และ 1, 2–ไดคลอโรอเธน ขณะทมความตองการขยายพนทอตสาหกรรมรองรบอตสาหกรรมปโตรเคมในพนทมาบตาพดอยางตอเนอง

(4) อบตภยจากการรวไหลของสารเคมอนตรายเกดขนบอยครง

(5) การลกลอบขนขยะพษไปทงตามทสาธารณะ สงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชาชนในชมชนและบรเวณใกลเคยง

(6) บรการสาธารณปโภค สาธารณปการ และบรการสาธารณสขไมเพยงพอ

(7) ความขดแยงการจดสรรทรพยากรน า ระหวางภาคอตสาหกรรม ชมชน และเกษตรกรรม

(8) การขาดแคลนแรงงานโดยเฉพาะชางเทคนค

1.5.2 ทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

(1) เปาหมาย

พนทฐานเศรษฐกจหลกมการปรบระบบการผลตใหเปนมตรตอสงแวดลอม โดยมคณภาพสงแวดลอมตามมาตรฐานสากลและไดรบการยอมรบจากชมชน ควบคกบการพฒนาโครงสรางพนฐานทมประสทธภาพและเพยงพอ

(2) แนวทางการพฒนา

1) แกปญหามลพษและสงแวดลอมในพนทเศรษฐกจหลกใหเกดผลในทางปฏบตอยางเปนรปธรรม ก ากบดแลตรวจสอบโรงงานอตสาหกรรมใหด าเนนการตามระเบยบ กฎหมาย และมาตรฐานสงแวดลอมอยางเขมงวดและตอเนอง ตลอดจนสงเสรมใหประชาชนและภาคสวนทเกยวของมสวนรวมในการตดตามตรวจสอบ เพอสรางความเชอมนใหกบประชาชน และลดความขดแยงระหวางภาคอตสาหกรรมและชมชน

69

2) สนบสนนการปรบเปลยนกจการหรอกระบวนการผลตใหใชเทคโนโลยสง ลดการใชทรพยากร และลดผลกระทบตอสงแวดลอม โดยจงใจดวยมาตรการสงเสรมการลงทนหรอมาตรการทางภาษ

3) พฒนาโครงสรางพนฐานทงดานการขนสง การบรหารจดการทรพยากรน า บรการสาธารณสข และการศกษา เพอแกไขปญหาขาดแคลนสาธารณปโภคและบรการพนฐาน รองรบการดแลคณภาพชวตประชาชน

2.1 การขนสงและโลจสตกสเชอมโยงภมภาค

2.1.1 การลงทนโครงสรางพนฐานดานคมนาคมของประเทศไทย ควรใหความส าคญกบการเชอมโยงรปแบบการขนสงทางถนน ทางราง ทางน า และทางอากาศทมประสทธภาพ เพอลดตนทนในการเดนทางและขนสงสนคาใหแกประชาชน โดยพจารณาการลงทนทเหมาะสมตามแนวระเบยงเศรษฐกจในแตละเสนทางตงแตจดเรมตนไปถงปลายทาง ทงน อาจพจารณาน าเทคโนโลยทมในปจจบน อาท ระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) ของ ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) (Gistda) มาใชส ารวจความเหมาะสมของพนทประกอบการวางแผนการลงทน

นอกจากน การลงทนโครงการตางๆ ของภาครฐ ตามแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ควรสนบสนนใหเอกชนเขารวมด าเนนการในรปแบบ Public Private Partnership (PPP) เพมมากขน เพอลดภาระทางการเงนของภาครฐ โดยการลงทนในโครงการตางๆ ควรก าหนดตวชวดทชดเจน รวมทงพจารณาผลกระทบทางสงคมและสงแวดลอมทจะเกดขน และการสรางความเขาใจและตระหนกรใหกบคนในพนททจะมการพฒนาหรอลงทนโครงสรางพนฐาน ตลอดจนใหความส าคญกบการพฒนาบคคลากรทเกยวของดวย

2.1.2 ภาครฐควรใหความส าคญกบการปรบปรงและพฒนาโครงสรางพนฐานทมอยแลวใหเกดการใชประโยชนอยางเตมประสทธภาพ อาท การพฒนาทาเรอระนอง เพอยกระดบเปนทาเรอน าลกขนาดใหญรองรบการขนสงสนคาและเปนประตทางออกฝงตะวนตกของประเทศไทยสทะเลอนดามน และเชอมโยงไปยงประเทศเมยนมา อนเดย และบงคลาเทศ

2.1.3 แผนพฒนาโครงสรางพนฐานควรก าหนดใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนาในแตละพนท เชน

(1) แผนการพฒนาทาเรอเพอการทองเทยวในพนทฝงอาวไทยและฝงทะเลอนดามน ซงเปนพนททมศกยภาพในการทองเทยว แผนพฒนาทาเรอเพอการขนสงในพนททมรองน าเหมาะสม เพอสนบสนนใหมการเปลยนรปแบบการขนสงมาใชการขนสงทางน า และลดตนทนในการขนสง รวมทง ควรพฒนาสงอ านวยความสะดวกทจ าเปน อาท อปกรณในการยกขนถายสนคาททาเรอ และโครงขายคมนาคมรองรบการเชอมตอในรปแบบตางๆ เพอใหเกดประสทธภาพในการใหบรการและสนบสนนใหมผมาใชบรการ

(2) การพฒนาศนยอ านวยความสะดวกในการขนสงสนคาผานแดน อาท ศนยแยกและกระจายสนคา ศนยเปลยนถายสนคา ทเหมาะสมกบสภาพพนท ปรมาณการคาชายแดน และปรมาณสนคาขามแดน รวมทงพจารณาถงการพฒนาโครงสรางพนฐานและการลงทนในประเทศเพอนบานควบคไปกบการพฒนาพนทดงกลาวดวย เพอใหการลงทนเกดประโยชนสงสด

2 ความคดเหนของผเขารวมประชม

70

2.1.4 ภาครฐควรใหความส าคญกบการเจรจาเพอใหความตกลงระหวางประเทศตางๆ เหนผลเปนรปธรรมและเปนมาตรฐานเดยวกน เชน ความตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมน าโขง (GMS CBTA) เปนตน รวมทง การปรบปรงกฎระเบยบภายในประเทศเพอใหสามารถด าเนนการตามความตกลงระหวางประเทศดงกลาวได เพอลดขอจ ากดในการขนสงและการด าเนนธรกจขามแดนของประเทศไทย โดยตองมการประสานความรวมมอระหวางดานชายแดนไทยและดานของประเทศเพอนบานอยางตอเนอง

2.2 ภาคและเมองศนยกลางความเจรญในภมภาค

2.2.1 การพฒนาควรเนนการกระจายความเจรญสภมภาคไปยงเมองทมศกยภาพ โดยพฒนาระบบคมนาคมขนสงเชอมโยงระหวางกน และเตรยมความพรอมของระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการรอบรบในอนาคตดวย

2.2.2 แผนพฒนาจงหวดควรก าหนดวสยทศนการพฒนาและการจดท าโครงการเพอเตรยมความพรอมเปนพนทเศรษฐกจเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน อาท จงหวดพษณโลกไดก าหนดยทธศาสตรพษณโลกเขตเศรษฐกจใหม 2020 และระนองไดก าหนดวสยทศนในการเปนประตสเอเชยใตและกลมประเทศ BIMSTEC และเปนศนยกลางแปรรปอาหารทะเลและผลตสนคาฮาลาลเพอสงออก ทงน ควรสงเสรมใหสถาบนการศกษาในพนทเขามามสวนรวมในการศกษาวจยประเดนการพฒนาตางๆ ทจ าเปนตองการน ายทธศาสตรการพฒนาของจงหวด

2.2.3 แผนพฒนาภาคตองเปนกรอบชน าแผนพฒนาจงหวด และควรผลกดนใหแผนพฒนาจงหวดไปสการปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม โดยควรใหประชาชนในพนทมสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาจงหวดดวย เนองจากเปนผทมความรในเชงพนทอยางแทจรง

2.2.4 ภาครฐควรสงเสรมการทองเทยวทเชอมโยงและทวถงในภาคใต โดยก าหนดแนวทางในการเชอมโยงทรพยากรหรอปจจยสนบสนนการทองเทยวจากเมองทไมใชเมองทองเทยวไปสเมองทองเทยวหลก อาท สงเสรมใหจงหวดปตตาน ยะลา และนราธวาส มขดความสามารถเพมขนในการเปนจะมการเชอมโยงอยางไรใหแหลงทองเทยวเหลานนเปนแหลงจดสงใหจงหวดทองเทยวอนๆ

2.3 เขตพฒนาเศรษฐกจชายแดน

2.3.1 ภาครฐควรสงเสรมการสรางความเจรญตามแนวชายแดนเพอเชอมโยงภมภาค โดยเฉพาะการพฒนาพนทเศรษฐกจชายแดนใหเกดเปนเขตเศรษฐกจพเศษรวมกบประเทศเพอนบานบนแนวทางทสามารถสรางประโยชนเกอกลกนได โดยอาจพจารณาจดตงกลไกการท างานรวมกน และใชศนยขอมลธรกจในระดบพนทเพอสนบสนนการเชอมโยงกจกรรมทางเศรษฐกจทมศกยภาพระหวางกน อยางไรกด ไทยควรพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษของไทยใหสามารถจงใจนกลงทน เนองจากภาคเอกชนมแนวโนมจะใหความสนใจลงทนในประเทศเพอนบานทมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบมากกวาไทย เชน คาจางแรงงานทมราคาต ากวา เปนตน

2.3.2 การขบเคลอนการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษควรใหความส าคญกบการใหความรและความเขาใจแกประชาชนในพนท เพอใหเกดความเทาเทยมในการเขาถงโอกาสในการพฒนา และควรก าหนดตวชวดการด าเนนงานทชดเจน นอกจากนอาจพจารณาน าระบบสารสนเทศทางภมศาสตรมาใชส ารวจศกยภาพและความเหมาะสมของพนทส าหรบการจดเตรยมพนทรองรบการพฒนาดวย

71

2.3.3 การพฒนาโครงสรางพนฐานในพนทเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนจ าเปนตองมแผนการพฒนาทบรณาการด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของ และไดรบการสนบสนนงบประมาณพฒนาอยางตอเนอง เพอใหมโครงสรางพนฐานทเชอมโยงอยางเปนระบบ และสามารถเชอมโยงการพฒนากบประเทศเพอนบาน ซงในปจจบนยงมบางพนททยงมขอจ ากด อาท อ.เชยงของไดรบการพฒนาใหมความพรอมในเรองทาเรอและสะพานมตรภาพไทย-สปป.ลาว แหงท 4 แตถนนจาก อ.เชยงของ-อ.เมองเชยงราย มขนาดเลกและยงไมไดมาตรฐาน และการพฒนาดานพรมแดนแหงใหมท จ.สระแกว

2.3.4 การลงทนอตสาหกรรมในพนทเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนของไทยควรพจารณาโอกาสการลงทนทเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน ไดแก การน าวตถดบจากประเทศเพอนบานเขามาแปรรปในไทย อาท กจการแปรรปอาหารสตว การพฒนากจกรรมดานโลจสตกส เพอสนบสนนการสงออกสนคาอปโภคบรโภคจากไทยไปประเทศเพอนบาน อาท ศนยคดแยกและบรรจหบหอสนคา ซงจะชวยกระตนการจางงานในพนท การพฒนาทกษะฝมอแรงงาน และการเพมโอกาสการประกอบธรกจของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ในกจการทสนบสนนโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญ อยางไรกด อตสาหกรรมบางประเภทอาจไปลงทนในประเทศเพอนบานเพอใชวตถดบหรอสทธประโยชน GSP หรอแรงงานในประเทศเพอนบาน อาท การผลตซเมนต สงทอและเครองนงหม

2.3.5 ในการพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดนควรสนบสนนใหมศนยกระจาย คดแยก และบรรจภณฑสนคาบรเวณชายแดน รวมทงโรงงานอตสาหกรรมทตองใชวตถดบจากประเทศเพอนบาน เพอใหไดประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจชายแดน ตลอดจนควรใหความส าคญกบการพฒนาก าลงแรงงาน เพอเขามาท างานในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษชายแดน

2.3.6 การพฒนาเสนทางทองเท ยวควรสนบ สนนการเช อมโยงระห วางภาคตะวนออกเฉยงเหนอกบ สปป.ลาว โดยการพฒนาเสนทางทองเทยวทางน าเชอมโยงแมน าโขงจาก อ.เชยงคาน จ. เลย ผานแขวงไชยบรไปยงเมองหลวงพระบาง และการพฒนาดานทองถนใหเปนดานสากล จะท าใหเกดการทองเทยวเชอมโยงจากหลวงพระบางมายงภาคตะวนออกเฉยงเหนอไดมากขน อกทงเสนทางทองเทยวดงกลาวสามารถเชอมโยงกบเสนทางไปยงเมองคนหมงไดอกดวย

2.3.7 การเตรยมพนทฝงไทยเพอเชอมโยงกบเขตเศรษฐกจพเศษทวายในเมยนมา ควรมการบรณาการการท างานของหนวยงานตางๆ ใหสอดประสานกนไดอยางมประสทธภาพและเกดผลทเปนรปธรรม

2.4 พนทฐานเศรษฐกจหลก: พนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก

2.4.1 การพฒนา Super Cluster ในพนทบรเวณมาบตาพดไมมความจ าเปนตองปรบแกผงเมองรวมระยองและมาบตาพด ซงแนวคดการพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออกสการเปน Super Cluster มความตองการพนทสมวงส าหรบอตสาหกรรมและคลงสนคาเพมเตม โดยเฉพาะในพนทบรเวณมาบตาพดจงหวดระยองและจงหวดชลบรเพอพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคม/เคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม เชน Bio-Plastic อตสาหกรรมชวภาพ เปนตน ทงน อตสาหกรรมดงกลาวสามารถตงอยในพนทประเภทสมวงทแยง (ส าหรบอตสาหกรรมทวไปทไมเปนมลพษตอชมชนหรอสงแวดลอมและคลงสนคา) ซงปจจบนผงเมองรวมจงหวดระยองไดก าหนดพนทประเภทสมวงทแยงไวมากพอสมควร อกทงอตสาหกรรม Bio-Plastic ทเปนมตรตอสงแวดลอมดงกลาว อาจไมจ าเปนตองตงอยในพนทมาบตาพด ระยองหรอชลบร

72

2.4.2 การถมทะเลเพอเปนทตงโรงงานอตสาหกรรมเปนการพฒนาทไมเปนมตรตอสงแวดลอม ไมยงยน และขาดธรรมาภบาล เนองจากกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม โดยเฉพาะการกดเซาะชายฝงทรนแรง และกระทบตอวถชวตดง เดมของชมชน เชน การท าประมงชายฝง ทงน ทะเลเปนสาธารณสมบตของแผนดนส าหรบพลเมองใชรวมกน การก าหนดพนทในทะเลใหเปนพนทสมวง จงเปนการจ ากดสทธพลเมองและไมสอดคลองกบทศทางของแผนฯ 12 ทมงสการเตบโตทเปนมตรตอสงแวดลอมและยงยน

ร า ย ง า น ส ร ป ผ ล ก า ร ป ร ะ ช ม กล มท 5 : การพฒนาการเกษตรไทยสความเปนเลศดานอาหารของ

โลกภายใตบรบททเปลยนแปลง

ประธาน : นายอาชว เตาลานนท กรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผด า เนนรายการ : นางสาวลดาวลย ค าภา รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต

1.1 ความส าคญของภาคเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

1.1.1 ความส าคญตอ GDP ประเทศ โดยพจารณาจาก GDP ภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร คดเปนรอยละ 14.6 ของ GDP ทงประเทศ (มลคา 1.92 ลานลานบาท) แบงเปน GDP ภาคเกษตร รอยละ 10.5 และ อตสาหกรรมเกษตรและอาหาร รอยละ 4.1

1.1.2 ความส าคญตอการจางงาน เนองจากแรงงานสวนใหญท างานอยในภาคเกษตร โดยในป 2554 มสดสวนแรงงานภาคเกษตรสงรอยละ 41.1 ของแรงงานทงหมด อยางไรกตามสดสวนแรงงานในภาคเกษตรขณะนมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง จากรอยละ 63.4 ในป 2533 นอกจากน เมอพจารณาอตสาหกรรมเกษตรและอาหาร พบวา ในป 2554 แรงงานในอตสาหกรรมอาหารกวา 870,000 คน กระจายอยในกจการขนาดใหญ (LMEs) รอยละ 51.1 และกจการขนาดกลางและเลก (SMEs) รอยละ 48.9

1.1.3 ความส าคญตอการสงออกสรางรายได ไทยเปนผสงออกสนคาเกษตรและอาหารทส าคญของโลก โดยเปนอนดบท 8 ของโลก คดเปนรอยละ 2.5 ของตลาดอาหารโลก ซงสรางรายไดจากการสงออกในป 2557 รวม 1.3 ลานลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ 18 ของการสงออกสนคาทงหมด ครอบคลมทงสนคาเกษตรและอาหาร และสนคาเกษตรเพออตสาหกรรม

1.1.4 ความส าคญตอการเปนแหลงผลตอาหารทส าคญ โดยรานอาหารไทยในตางประเทศกระจายในตางประเทศกวา 10,000 แหงทวโลก เชน สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย องกฤษ เยอรมน และญปน ทงนจากการจดอนดบอาหารไทยจากการโหวตของ CNN 2015 พบวา อาหารไทยเปนทนยม ตดอนดบ 4 ใน 10 ประเทศทอาหารอรอยทสดในโลก รองจากไตหวน ฟลปปนส และอตาล ขณะท ญปน มาเลเซย ฮองกง อนเดย กรซ และเวยดนาม เปนอนดบท 5-10 ตามล าดบ

1 สรปสาระส าคญการน าเสนอ

74

1.2 สถานการณของภาคเกษตรและอาหารไทย

1.2.1 สถานการณภาคเกษตร

(1) ความสามารถในการแขงขนการผลตสนคาเกษตรของไทยต ากวาประเทศคแขง โดยเฉพาะสนคาขาว ทมผลผลตเฉลยตอไรประมาณ 459 กก./ไร ในป 2555 อยในล าดบท 22 เปนรองคแขง ทงเวยดนาม เมยนมาร และลาว ทมผลผลตตอไร 836 กก./ไร 654 กก./ไร และ 576 กก./ไร ตามล าดบ (FAO,2012) นอกจากนตนทนสงกวาประเทศคแขง โดยตนทนการผลตไทยป 2555 อยท 8,230 บาท/ตน ขณะทประเทศเวยดนาม และเมยนมาร มตนทน 5,615 บาท/ตน และ 4,353 บาท/ตน ตามล าดบ

(2) ความสามารถในการช าระหนของเกษตรกรลดลง แมวารายไดครวเรอนเกษตรกรจะเพมขน แตเมอพจารณาจากขนาดของหนสนของครวเรอนเฉลย 8 ป ทมประมาณ 56,000 บาท/ครวเรอน/ป โดยเทยบกบเงนสดคงเหลอกอนการช าระหน พบวา เงนสดคงเหลอกอนการช าระหนมจ านวนนอยกวาขนาดของหนสน แสดงถงครวเรอนเกษตรจะมหนเพมสงขนทกป

(3) แรงงานภาคเกษตรมแนวโนมลดลง และเขาส วยผ สงอาย โดยแรงงานภาคเกษตรมแนวโนมลดลงจากรอยละ 67.0 ของแรงงานทงหมด ในชวงป 2516-2520 เหลอรอยละ 37 ของแรงงานทงหมด ในป 2553 ขณะทอายเฉลยของแรงงานภาคเกษตรในกลมผสงอาย (60 ปขนไป) มสดสวนเพมขนเกอบ 3 เทาตว จากรอยละ 4.4 ในป 2530 เปนรอยละ 12.8 ในป 2554

(4) การสญเสยทดนท ากนและเปลยนสถานะเปนเกษตรกรรบจาง (ผเชา) มากขน โดยทดนทเกษตรกรเชาท ากนมแนวโนมเพมขนจาก 23.92 ลานไร ในป 2551 เปน 29.26 ลานไร ในป 2555 ขณะทสดสวนของคนจนทเปนเจาของทดนท าการเกษตรตอประชากรทเปนเจาของทดนท ากนนนลดลงจากรอยละ 43.7 ในป 2547 เหลอรอยละ 17.8 ในป 2554

1.2.2 สถานการณดานอาหาร

(1) การเขาถงอาหาร ขอมล FAO ป 2552 แสดงใหเหนถงจ านวนผขาดสารอาหารของไทยป 2547-49 มถง 17% หรอ 10.7 ลานคน ซงเปนผลจากการเปลยนแปลงวฒนธรรมมาเปนพงพาพชเศรษฐกจทตองซอขายมากขน มการพงพาตนเองนอยลง ขณะทขอมลการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมครวเรอน (Socio-economic survey) ทวประเทศ เมอเปรยบเทยบกบเสนความยากจนดานอาหารระดบครวเรอนรอบ 10 ป (2535-45) พบวา ครวเรอนในเขตชนบทและเมองมความสามารถในการซออาหารนอยลง

(2) ความปลอดภยอาหาร จากการส ารวจและการรายงานขอมลหนวยงานตางๆ ทเกยวของ พบวา มการปนเปอนทงจากจลนทรย พษจากโลหะหนก และสารเคมทางการเกษตร เชน การเฝาระวงของ อย. พบวา ป 2550-2552 มเนอไกและสกร 5.5% จาก 400 ตวอยาง ปนเปอนยาปฏชวนะและสารเรงเนอแดงเกนมาตรฐาน และการเฝาระวงของ อย. ป 2552 พบวา มการปนเปอนเชอราอลฟาทอกซน เกนมาตรฐาน 11.36% จาก 3,872 ตวอยางทวประเทศ รวมทง การปนเปอนโลหะหนก (ตะกวและแคดเมยม) ในผลตภณฑผกและผลไม คดเปน 5% จากตวอยาง 260 ชนดทมการตรวจวเคราะห ป 2550-52 เปนตน

(3) การผลต อตสาหกรรมอาหารสวนใหญเปนผประกอบการ SMEs ทเจาของกจการสวนใหญเปนคนไทย ส าหรบโรงงานขนาดใหญทเนนผลตอาหารแปรรปเพอการสงออกสวนใหญจะเปนการลงทนของตางชาต ซงเปนการลงทนผลตสนคาเกษตรขนตนและการแปรรปผลผลตทางการเกษตรขนตน เชน การบรรจกระปองแชแขง หรออบแหง เปนตน

75

(4) การบรโภคและการสงออก แนวโนมตลาดอาหารและเครองดมของโลกก าลงเผชญหนากบการเปลยนแปลงทงดานการผลตและการจ าหนาย ซงเปนผลจากพฤตกรรมการบรโภคในตลาดโลกทเปลยนแปลงไป เชน การมงเนนเรองสขภาพ คณภาพและความปลอดภยของอาหาร การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรและวถชวตประจ าวนทเรงรบ เปนตน

1.3 ประเดนการพฒนาดานเกษตรและอาหารของไทย

1.3.1 ปญหาสนคาเกษตรและอาหาร

(1) สนคาเกษตร

1) ดานการผลต พบวา ปญหาสวนใหญเกยวของกบประสทธภาพการผลตต า ตนทนการผลตสง เชน (1) ฐานการผลตทงปจจยดน และแหลงน า มความเสอมโทรม ขณะทเกษตรกรรายยอยประสบปญหาทดนท าการเกษตร (2) เกษตรกรเขาสสงคมสงอาย ประกอบกบลกหลานเกษตรกรหนไปประกอบอาชพในภาคการผลตอน ท าใหขาดแคลนแรงงานภาคเกษตร (3) ขาดแรงจงใจในการปรบเปลยนรปแบบการผลตใหไดมาตรฐานทวไปและมาตรฐานเฉพาะ (4) เกษตรกรมการใชปยและสารเคมมากเกนความจ าเปน (5) การลงทนดานวจยพฒนาเทคโนโลยและสรางนวตกรรมดานการเกษตรยงต ามาก ทงจากภาครฐและภาคเอกชน และ (6) ระบบโลจสตกสในหวงโซอาหารยงขาดการพฒนาใหมประสทธภาพสง

2) ดานการตลาดและมาตรฐาน พบวา ปญหาสวนใหญเกยวกบการพฒนาคณภาพมาตรฐาน และการแขงขนทมความรนแรงมากขน เชน (1) การวางแผนการผลตไมสอดคลองและเชอมโยงกบตลาด (2) สนคาเกษตรทจ าหนายในประเทศสวนใหญไมไดผานการรบรองคณภาพมาตรฐาน (3) ผบรโภคมความสบสนเกยวกบมาตรฐานสนคาเกษตรในรปแบบตางๆ (4) การแขงขนจากตางประเทศในการสงออกสนคาเกษตรในตลาดโลกเพมสงขน และ (5) การใชมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษเกยวกบความปลอดภยอาหารมมากขน

(2) สนคาอาหาร

1) ดานการผลตและการจดการวตถดบ พบวา ปญหาสวนใหญ เกยวของกบตนทนการผลตสง และวตถดบไมสอดคลองกบความตองการ เชน (1) การสรางเครอขายเชอมโยงระหวางเกษตรกรและโรงงานไมมากเทาทควร ท าใหมผลตอวตถดบและตนทนการผลต (2) วตถดบเขาสโรงงานไมสอดคลองกบก าลงการผลต และไมไดคณภาพมาตรฐานตามทตองการ รวมทงมการปนเปอนจากสารเคมและสงสกปรก (3) การวจยพฒนาเทคโนโลยการแปรรปผลตภณฑสรางมลคาเพมยงมนอย (4) โรงงานแปรรปยงไมเขาสระบบมาตรฐานโรงงาน และ (5) มาตรฐานสนคาอาหารในประเทศยงไมไดรบการยอมรบในระดบสากลเทาทควร ท าใหการสงออกสนคาบางชนดตองผานการตรวจรบรองมาตรฐานจากตางประเทศดวย ซงจะมผลตอตนทนทสงขน

2) ดานการตลาดและมาตรฐาน พบวา มการแขงขนทรนแรงมากขน เชน (1) สนคาเกษตรและอาหารในประเทศมคณภาพต าหรอมมาตรฐานแตกตางจากสนคาสงออก (2) มคแขงทเปนประเทศผสงออกอาหารในตลาดโลกเพมขน โดยเฉพาะประเทศทมตนทนการผลตรวมทงคาแรงต า (3) การใชมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษเกยวกบความปลอดภยอาหารมมากขน รวมถงมาตรการสขอนามยพชและสตว และ (4) ขอมลการศกษาวจยศกยภาพของตลาดตางประเทศมจ ากด มผลตอการตดสนใจผลตใหสอดคลองกบความตองการตลาด

76

1.3.2 ขอจ ากดการพฒนาการเกษตรสความเปนเลศดานอาหารของโลก

(1) การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ความรนแรงของภยธรรมชาตทเกดขน เชน อทกภย และภยแลง รวมถงโรคศตรพชระบาด สวนหนงเปนผลจากการเปลยนแปลงสภาพภมอ ากาศ ซงไมสามารถควบคมได แตมผลกระทบตอเกษตรกรในวงกวาง ทงในดานประสทธภาพการผลต และภาระงบประมาณในการบรรเทาความเดอดรอน ตวอยางในป 2557 (ชวง ม.ย.57-ก.พ.58) ประสบปญหาทงน าทวม ภยแลง และศตรพชระบาด ท าใหมการขอรบเงนสนบสนนงบกลางชวยเหลอเกษตรกรผประสบภยพบตดานการเกษตร เปนวงเงน 682 ลานบาท

(2) การขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตร เนองจาก อายเฉลยของแรงงานภาคเกษตรมแนวโนมเพมสงขน และเขาสวยสงอาย ประกอบกบเยาวชนรนใหมไมสนใจท าอาชพการเกษตร ซงจะเหนไดจากแรงงานภาคเกษตรในชวงอาย 40-59 ป มสดสวนสงถงรอยละ 46.3 และมแนวโนมเพมตอเนอง ท าใหอายเฉลยของผท างานในภาคเกษตรป 2557 สงถง 45.7 ป ซงสงกวาภาคการผลตอนๆ เชน อตสาหกรรม และบรการ เปนตน

(3) ตนทนการผลตสนคาเกษตรสกวาคแขง โดยเฉพาะสนคาขาว พบวา ตนทนการผลตขาวของไทยเพมขนอยางตอเนอง จาก 4,587 บาท/ตน ในป 2534 เปน 10,831 บาท/ตน ในป 2557 และสงกวาประเทศคแขง เชน เวยดนาม และพมา เปนตน ขณะท ระบบโลจสตกสเกษตรยงไมเออตอการพฒนาสนคาเกษตรและอาหาร ท าใหเกดการสญเสยและตนทนสง ซงเมอพจารณาตนทนโลจสตกสของไทย ป 2557 คดเปนรอยละ 10.70 ของ GDP เพมขนเลกนอยจากรอยละ 10.69 ตอ GDP ในป 2556 เมอเทยบกบตางประเทศ พบวา ตนทนโลจสตกสของไทยสงกวา USA / EU / ญปน / เกาหลใต / สงคโปร ทมสดส วนระหวางรอยละ 8.5 -9.2 ตอ GDP ในป 2557 (ท มา Global and Regional Infrastructure, Logistics Costs, and Third‐Party Logistics Market Trends and Analysis. January, 2014)

(4) การวจยและพฒนาสนคาเกษตรและอาหาร พบวา การวจยและพฒนาเพอเพมมลคาเปนผลตภณฑใหมยงมนอย สวนใหญเปนการแปรรปขนตน และไมสอดคลองกบความตองการในการน าไปใชประโยชนในเชงพาณชย โดยงบประมาณดานการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตร ในชวง 5 ปทผานมา เปลยนแปลงไมมากนก ประมาณ 1,400 ลานบาท หรอเฉลยประมาณรอยละ 47 ของงบดานการวจยและพฒนาทงหมดของประเทศ

(5) การคาการสงออกระหวางประเทศ รปแบบการคาการสงออกระหวางประเทศมแนวโนมทจะเกดการรวมกลมมากขน เชน AEC อาเซยนบวกประเทศตางๆ ซงมทงทเปนประโยชนตอเศรษฐกจไทย เชน ลดปญหาขาดแคลนสนคาบางชนดทไมสามารถผลตไดเอง ขยายการคาการลงทนระหวางประเทศ และลดอปสรรคทางการคา ทงภาษ และไมใชภาษ อยางไรกตาม การรวมกลมประเทศ ยงมผลกระทบตอภาคเกษตรของไทยดวย เชน การเปดการคาเสรกบประเทศหนง จะกระตนใหเกดการเปดการคาเสรกบอกประเทศหนงใหมากขน และจะน าไปสความขดแยงมากขน รวมทงมการกดกนการคาทางออมมากขน ซงประเทศพฒนาแลวหรอประเทศทมขนาดใหญกวา จะไดเปรยบในการเจรจาการคา

1.4 กลไกการพฒนาเกษตรและอาหารของไทยในปจจบน

1.4.1 คณะกรรมการทก ากบดแลสนคาเกษตรและอาหาร อาท คณะกรรมการอาหารแหงชาต ภายใตพระราชบญญตคณะกรรมการอาหารแหงชาต พ.ศ. 2551 คณะกรรมการมาตรฐานสนคาเกษตร ภายใตพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2551 คณะกรรมการอาหาร ภายใตพระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522 และคณะกรรมการพฒนาเกษตรอนทรยแหงชาต

77

1.4.2 ยทธศาสตรทเกยวของกบการพฒนาอาหารไทย เชน

(1) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ใหความส าคญกบ 1) การพฒนาฐานทรพยากรธรรมชาตการผลตภาคเกษตร 2) การเพมประสทธภาพและศกยภาพการผลตภาคเกษตร 3) การสรางมลคาเพมผลผลตทางการเกษตรตลอดหวงโซการผลต 4) การสรางความมนคงในอาชพและรายไดใหแกเกษตรกร และ 5) การสรางความมนคงดานอาหารและพฒนาพลงงานชวภาพในระดบครวเรอนและชมชน

(2) ยทธศาสตรมาตรฐาน ความปลอดภยสนคาเกษตรและอาหาร ป 2553-2556 ใหความส าคญกบ 1) การพฒนาสนคาเกษตรคณภาพรายสนคา 2) การสนบสนนผผลตเขาสระบบมาตรฐาน 3) การวจยและพฒนาผลตภณฑและตลาดสนคาคณภาพ 4) การสรางระบบอาหารศกษาเพอสงเสรมและพฒนาองคความรดานมาตรฐาน และ 5) การสรางความมนใจในมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารของไทย

(3) กรอบยทธศาสตรการจดการดานอาหารของประเทศไทย (ป 2555-2559) โดยใหความส าคญกบ 1) การสรางความมนคงดานอาหาร 2) การพฒนาคณภาพและความปลอดภยอาหาร 3) การสงเสรมอาหารศกษา และ 4) การบรหารจดการ

(4) แผนแมบทอตสาหกรรมอาหาร ป 2553 – 2557 แบงเปน

1) การพฒนาอตสาหกรรมอาหารในระดบภาพรวม มยทธศาสตรส าคญ ไดแก 1) การสรางคณคา (Value Creation) ใหกบผลตภณฑในอตสาหกรรมอาหาร 2) การพฒนาและยกระดบมาตรฐานการผลต 3) การสรางการรบรและการยกระดบภาพลกษณผลตภณฑอาหาร และ 4) การสรางสภาพแวดลอมทสงเสรมการเพมขดความสามารถการแขงขน

2) การพฒนาอตสาหกรรมอาหารในระดบกลมสนคา ม 2 กลม ไดแก กลมอตสาหกรรมแปรรปขนตน ทใหความส าคญกบการพฒนามาตรฐานวตถดบและระบบการผลต การใชเทคโนโลย/องคความร และกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรป ทใหความส าคญกบการสรางนวตกรรมและน าเทคโนโลยมาเพมประสทธภาพการผลต การพฒนาคณภาพและความปลอดภยของอาหารแปรรปของไทย และการพฒนากลยทธทางการตลาด

(5) ยทธศาสตรดานความปลอดภยอาหารและโภชนาการเพอความมนคงทางอาหารดานสาธารณสข ป 2555-2559 ใหความส าคญกบ 1) การสงเสรมการจดการความรดานอาหารและโภชนาการ 2) การพฒนาและระบบงานดานความปลอดภยอาหารของภาครฐและทองถน 3) การพฒนากฎหมายดานความปลอดภยอาหาร 4) การสนบสนนให อปท. มขดความสามารถในการคมครองดานความปลอดภย 5) การพฒนาหองปฏบตการดานอาหารและโภชนาการ และ 6) พฒนาและเชอมโยงระบบขอมลดานความปลอดภยอาหารระหวางหนวยงานภายในประเทศและระหวางประเทศ

(6) การด าเนนยทธศาสตรครวไทยส โลก (พ.ศ. 2559-2564) สศช. ไดด าเนนการตามขอสงการ หน.คสช. ในการจดประชมรวมกบหนวยงานทเกยวของในการผลกดนรางยทธศาสตรครวไทยสโลกเพอการบรณาการตลอดหวงโซมลคา ซงคณะรฐมนตรไดมมตใหความเหนชอบแลวเมอวนท 3 ม.ค. 58 มประเดนยทธศาสตร 3 ดาน ไดแก 1) ยทธศาสตรพฒนาสนคาอาหาร 2) ยทธศาสตรพฒนาธรกจบรการอาหาร และ 3) ยทธศาสตรพฒนาปจจยสนบสนน (Enabling Factors)

78

1.5 แนวทางการพฒนาในระยะตอไป

1.5.1 เปาหมายสความเปนเลศดานอาหารของโลก

(1) ปรมาณการผลตสนคาเกษตรและอาหารเพยงพอและมความหลากหลายตอความตองการในการบรโภค มคณภาพมาตรฐานเทยบเทาระดบสากลและมความปลอดภยอยางตอเนอง ผบรโภคสามารถเขาถงอาหารทมคณคาทางโภชนาการและความปลอดภยอยางทวถงในราคาทเปนธรรม

(2) พนทการท าเกษตรอนทรยท ไดรบการรบรองมาตรฐานเพมขนจาก 213,183 ไรในป 2556 เปน 500,000 ไรในป 2564

(3) เกษตรกรสามารถพงพาตนเองทางดานอาหาร มหลกประกนความมนคงดานอาชพและมคณภาพชวตทด รวมทงเกษตรกรรนใหมเขาสภาคเกษตรอยางตอเนอง

(4) มลคาสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรขยายตวไมต ากวารอยละ 3 ตอป

1.5.2 แนวทางการด าเนนงาน

(1) การอนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอสนบสนนฐานการผลตการเกษตรทเขมแขงและยงยน โดยการรกษาระบบนเวศตงแตตนน า การคมครองพนทเกษตรกรรม และขยายโอกาสในการเขาถงปจจยการผลต เชน สทธในการเขาถงพนทท ากนของเกษตรกรใหมากขน โดยก าหนดเขตและขนาดพนทท ากนทเหมาะสมตามสภาพความแตกตางของพนท เปนต น การพฒนาพนทเกษตรกรรมทมศกยภาพอยางเหมาะสม การพฒนาแหลงน าเพอการเกษตร โดยปรบโครงสรางระบบน าใหเออตอการท าการเกษตร เชน ใหมการเจรจาเพอผนน าและวางทอจากประเทศเพอนบานหรอแหลงน าทมปรมาณน าเกนความตองการ เขามาเตมในเขอนหรอในแหลงน าทมปรมาณน านอย เปนตน ซงจะท าใหเกษตรกรมรายไดเพมชน การจดท าแผนบรหารจดการน าในภาคเกษตรระดบลมน า และการเรงรดการปลกปาและการพฒนารปแบบการท าการเกษตรทเหมาะสมกบสภาพพนทและปรมาณน าในแตละแหง

(2) การจดระบบการผลตใหสอดคลองกบศกยภาพพนทและความตองการของตลาดตงแตตนน าถงปลายน า ทงดานกายภาพและเศรษฐกจ ซงจะสงผลถงการพฒนาโครงสรางพนฐานทจะสนบสนนในแตละพนท สงเสรมการท าการเกษตรแบบแปลงใหญโดยรวมกลมเกษตรกรและพนทเปนแปลงขนาดใหญ เพอบรหารจดการรวมกนใหมการวางแผนการผลต จดหาปจจยการผลตมาใชรวมกน และสนบสนนใหเกษตรกรใชเครองจกรกลการเกษตรรวมกนเพอลดตนทนและทดแทนแรงงานทขาดแคลน และสงเสรมการท าระบบการเลยงปศสตวและการท าประมงอยางยงยน โดยน าโอกาสจากการท าขอตกลงการคาเสรและความตกลงระหวางประเทศทเกดขน เพอเสรมสรางศกยภาพการผลตใหสงขน รวมทงสงเสรมการใชกลไกตลาดเพอปองกนความเสยง เชน ตลาดสนคาเกษตรลวงหนา และการจดตงกองทนประกนภยพชผลทางการเกษตร เปนตน

(3) การสงเสรมการรวมกลมการผลตทางการเกษตร จากกจการเจาของคนเดยวเปนการประกอบการในลกษณะสถาบนเกษตรกร เชน สหกรณ กลมเกษตรกร วสาหกจชมชน วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) หางหนสวน และบรษท เพอใหเกดการประหยดจากขนาด

(4) การสรางโอกาสในการเขาถงนวตกรรมและเทคโนโลยททนสมย เพอชวยยกระดบคณภาพชวตของเกษตรกร รวมถงสงเสรมการคดเลอกและพฒนาพนธพชทเหมาะสมกบศกยภาพของพนทและแหลงน า โดยอาศยเทคโนโลยการผลตในระดบทเหมาะสม

79

(5) การเพมมลคาผลผลตภาคเกษตร จากการผลตสนคาเกษตรขนปฐมเปนสนคาเกษตรแปรรปทมมลคาสงมคณภาพและมาตรฐานสากล สามารถสรางความเชอมโยงทางดานวตถดบกบประเทศเพอนบานและลดระดบการผลตสนคาขนปฐมทสญเสยขดความสามารถในการแขงขนลงสระดบทจ าเปนส าหรบการสรางความมนคงทางดานอาหารและพลงงาน ใหความส าคญกบการผลตอาหารและสนคาเกษตรใหเพยงพอตอความตองการในระยะ 10 ปขางหนา สงเสรมการผลตและพฒนาภาคเกษตรเพอสรางมลคาเพม สงเสรมการสรางศกยภาพของหวงโซคณคา (Value Chain) ในการผลตภาคเกษตร เพอยกระดบคณภาพชวตของเกษตรกรใหสามารถพงพาตนเองได สงเสรมการเขาถงแหลงเงนทนเพอการพฒนากระบวนการผลต รวมทงสงเสรมการวจยพฒนาแบบมสวนรวมจากภาคทเกยวของ และการใชประโยชนจากการวจยและนวตกรรมใหมๆ ในการขบเคลอนการพฒนาภาคเกษตรในระยะยาว

(6) การเรงพฒนาและขบเคลอนการผลตเกษตรอนทรยอยางจรงจง โดยยกระดบราคาสนคาเกษตรอนทรยใหแตกตางจากสนคาเกษตรทใชสารเคม สงเสรมการตลาด การพฒนาบรรจภณฑ และการสรางมลคาเพมใหแกสนคาเกษตรอนทรย รวมทงสรางความรความเขาใจทถกตองเกยวกบสนคาเกษตรอนทรยแกกลมผบรโภค พฒนาระบบการรบรองมาตรฐานและการพสจนตรวจสอบคณภาพสนคาเกษตรอนทรย เพอสรางความมนใจแกกลมผบรโภค และจดท าโซนนงระบบเกษตรอนทรยอยางเปนรปธรรม รวมกบระบบเกษตรกรรมยงยน โดยจดใหมจงหวดน ารองทมพนททเหมาะสม หรอในพนทเขตชลประทานทมความพรอม รวมถงการพฒนาตอยอดในรปแบบของเกษตรทองเทยวหรอการทองเทยววถไทย เพอสามารถสรางรายไดเสรมไดตลอดทงป

(7) การสงเสรมและเรงขยายผลแนวคดการท าการเกษตรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และแนวทางของมลนธปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชด ารเขาใจ เขาถงและพฒนา โดยประชาชนมสวนรวมคด รวมท าและเปนเจาของมาใชในการพฒนาการเกษตร รวมถงสงเสรมและพฒนาระบบเกษตรกรรมยงยน เชน เกษตรทฤษฏใหม เกษตรผสมผสาน วนเกษตร เกษตรธรรมชาต เปนตน โดยสนบสนนโครงสรางพนฐานดานการเกษตรทจ าเปนในการท าเกษตรกรรมยงยน โดยเฉพาะการสงเสรมดานการตลาดและอนๆ เชน ทดน แหลงน า แหลงเงนทน เปนตน เพอลดความเสยงจากราคาผลผลตเกษตรตกต าและผนผวน รวมทงแกไขปญหาหนสนของเกษตรกร

(8) การสนบสนนการจดท าแผนแมบทภาคเกษตรใหมความยงยน เพอบรณาการยทธศาสตรดานการเกษตร และยทธศาสตรดานการเกษตรของทกภาคสวนไปสการขบเคลอนอยางเปนระบบ โดยภาครฐสนบสนนปจจยหลกแกภาคเกษตรเพอสรางรายไดและใหเกดความยงยน เชน น าเพอการผลตการเกษตร การพฒนาปรบปรงบ ารงดน ควบคมการใชสารเคมการเกษตรทหามใช การลดการใชสารเคมในภาคเกษตร โดยหนมาใชผลตภณฑชวภาพทดแทนการใชสารเคมการเกษตร และการพฒนาพนธดทหลากหลายเหมาะสมกบพนท การสรางองคความรใหมและเทคโนโลยการผลตทางการเกษตรใหกบเกษตรกร การสงเสรมตลาดกลางสนคาเกษตร เพอเปนศนยกลางจ าหนายสนคาเกษตรและการดแลราคาผลผลตทเปนธรรม เปนตน

(9) การพฒนาฐานขอมลดานอปสงคและอปทานดานการเกษตร ใหมประสทธภาพและสามารถน ามาใชประโยชนส าหรบการวางแผนพฒนาภาคเกษตรดานตางๆ รวมถงพฒนาระบบโลจสตกสใหสนคาเกษตสามารถเขาถงตลาดมากขน และเพมประสทธภาพการบรหารจดการผลผลตและการจ าหนายในตลาดทงในและตางประเทศ

80

(10) การสรางบคลากรดานการเกษตร โดยการผลตบณฑตใหเปนเกษตรกรรนใหมหรอนโยบายบณฑตคนถน โดยจดท าหลกสตรเพอสรางเกษตรกรทมความรอยางครบวงจรในดานเกษตรกรรม ทงดานการผลต การตลาด และการบรหารจดการ เพอสรางความมนคงดานอาหารและพลงงานของประเทศ และเปดโอกาสใหบตรของเกษตรกรทมพนทท าการเกษตร มทศนคตและความตองการในการสานตองานเกษตรกรรมเปนล าดบแรก รวมทงการสรางทศนคตและคานยมของการเปนเกษตรกรทครอบคลมทงวถชวตและอาชพการเปนเกษตรกรทไมไดมองเฉพาะการปลกพช เลยงสตวเพอหารายไดเทานน

2.1 การอนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

2.1.1 การเรงการผลตทางการเกษตรสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเฉพาะปญหาหมอกควนและการบกรกท าลายปาจากการปลกพชไร เชน ขาวโพดเลยงสตว ออย และมนส าปะหลง เปนตน มการระบาดของโรคและศตรพชจากผลผลตทางการเกษตรของเกษตรกรรายอนทมแปลงอยใกลเคยง และการท าประมงแบบอวนรนอวนลากในการจบปลาเปด เพอเปนวตถดบทใชในการผลตอาหารสตว ซงเปนการท าลายทรพยากรปาไมและทรพยากรทางทะเล

2.1.2 การสญเสยทดนของเกษตรกรรายยอย เกษตรกรรายยอยขายทดนเพอใหไดเงนมาช าระหนสนทเกดขนจาการท าการเกษตร ท าใหตองสญเสยทดนท ากน แลวเขามาบกรกพนทหรอเชาทดนเดมจากนายทน

2.1.3 การพฒนาแหลงน าเพอท าการเกษตร เกษตรกรไมสามารถเขาถงแหลงน าไดอยางทวถง

2.1.4 การขาดแนวทางการในการรกษาและคมครองความหลากหลายทางชวภาพของพนธพช โดยเฉพาะพนธขาว เพอใหเกษตรกรไทยสามารถใชประโยชนจากความหลากหลายของพนธพชใหเหมาะสมกบสภาพภมประเทศและภมอากาศของประเทศไทยในแตละพนท และสามารถเปนฐานการผลตอาหารทมงคงและยงยน

2.2 การจดระบบการผลตใหสอดคลองกบศกยภาพพ นทและความตองการของตลาดต งแตตนน าถงปลายน า

2.2.1 ตนทนการผลตทางการเกษตรสงและผลประโยชนตกแกผประกอบการรายใหญบางกลม ตนทนการผลตของไทยสงกวาประเทศเพอนบาน เชน สนคาขาว เปนตน จงท าใหความสามารถในการแขงขนลดลง ขณะทประโยชน/ผลไดทเกดขนในหวงโซอปทานกลบตกอยกบกลมคนบางกลม ซงไมใชเกษตรกร ทงน การแกไขปญหาภาคเกษตรทไมตรงจดท าใหผลผลตเกษตรยงคงมตนทนสง ความสามารถในการช าระหนของเกษตรกรอยในเกณฑต า และน าไปสการสญเสยทดนท ากน

2.2.2 การสงเสรมการผลตทางการเกษตร การสงเสรมการท าเกษตรแปลงใหญยงขาดความชดเจนในรายละเอยด รวมทงการด าเนนนโยบายของภาครฐในเรอง Zoning จะท าใหเกดขอจ ากดของความหลากหลายทางชวภาพ และการผลตพชเชงเดยวจะน าไปสการพฒนาในเรองของ GMO และปญหาสทธบตรในเมลดพนธพชในอนาคต

2 สถานการณและประเดนปญหา

81

2.2.3 การขาดการจดท าโซนนงฮาลาล เพอทจะไดมการรวมกลมและแปรรปผลตภณฑฮาลาล

2.2.4 ระบบโครงสรางพ นฐานและโลจสตกส การขาดโครงสรางพนฐานทจ าเปน เชน ถนน และทาเทยบเรอ เปนตน รวมทงการขาดการบรหารจดการการใชหองเยนรวมกนเพอจดเกบเฉพาะอาหารทะเล

2.2.5 ตลาดปจจยการผลตและราคาปจจยการผลต ราคาเมลดพนธลกผสมทเกษตรกรตองซอจากบรษทเอกชนมราคาแพง เชน ถวเขยว ถวเหลอง ขาวโพดเลยงสตว เปนตน

2.2.6 ตลาดสนคาเกษตรและราคาสนคาเกษตร เกษตรกรไมมตลาดรบซอผลผลตทชดเจน ท าใหตองท าตลาดเองซงเปนอปสรรคตอเกษตรกร ขณะทภาครฐแทรกแซงราคาสนคาเกษตรทสงกวาตลาดมาก ท าใหการพฒนาตลาดสนคาเกษตรในทองถนและตลาดกลางไมมประสทธภาพ นอกจากน ในอตสาหกรรมโคนมคาดวาจะไดรบผลกระทบจากการเขาสประชาคมอาเซยน (AEC) ทไมมก าแพงภาษ

2.3 การสงเสรมการรวมกลมการผลตทางการเกษตร

2.3.1 การผลตทางการเกษตรของไทย ในป จจบน สวนใหญ ย งอย ใน รปของผประกอบการรายเดยว ซงท าใหการผลตจากการประหยดจากขนาดไมสามารถเกดขนได และท าใหไมมอ านาจในการตอรองในการซอปจจยการผลตและขายผลตทางการเกษตรกบบรษทขนาดใหญ ส าหรบการสงเสรมใหเกดการรวมกลมของเกษตรกรจากภาครฐใหเกดผลส าเรจเปนรปธรรมยงมไมมากนก

2.3.2 เงนทนเพอใชในการผลตทางการเกษตร ชมชนหรอกลมเกษตรกรขาดโอกาสในการเขาถงแหลงเงนทน จงมขอจ ากดทไมสามารถผลตสารชวภณฑเพอใชเองได

2.4 การสรางโอกาสในการเขาถงนวตกรรมและเทคโนโลยททนสมย เกษตรกรและกลมเกษตรไมสามารถเขาถงนวตกรรมและเทคโนโลยการผลตทางการเกษตรททนสมยได โดยเฉพาะเมลดพนธพชและปจจยการผลตยงตองหาซอจากบรษทขนาดใหญในราคาทสง และการสงเสรมการใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบทองถนของภาครฐยงไมเหนผลทชดเจนและเปนรปธรรม

2.5 การเพมมลคาผลผลตภาคเกษตร

2.5.1 การผลตทางการเกษตรสวนใหญอยในข นปฐมและเปนการแปรรปข นพ นฐาน เกษตรกรมรายไดต า เนองจากขาดความร เทคโลโลย และเงนลงทนในการแปรรปสนคาเกษตร ตวอยางเชน การสขาวของเกษตรกรทเปนการสขาวแบบงายท าใหมตนทนทคอนขางสง ไมสามารถแขงขนกบบรษทขนาดใหญ

2.5.2 การแปรรป การท าบรรจภณฑ สวนใหญ SMEs มปญหาดานการตลาด คอ ชองทางในการประชาสมพนธสนคามจ ากด และบรรจภณฑ เสนอใหเรมตนท าในรปแบบของฝากประจ าทองถนส าหรบนกทองเทยว และทส าคญคอ เรองมาตรฐาน คนทจะใชของทองถนอาจกงวลเรองมาตรฐาน และการขอมาตรฐานจากรฐเปนเรองยงยากส าหรบเกษตรกร จ าเปนตองลดขนตอนหรออ านวยความสะดวกใหกบ SMEs ในการขอมาตรฐานผลตภณฑตางๆ อาจจะเปนการจดงานรบรองมาตรฐาน

2.6 การเรงพฒนาและขบเคลอนการผลตเกษตรอนทรยอยางจรงจง

2.6.1 พ นทท าเกษตรอนทรยของประเทศไทยมจ ากด ประเทศไทยมพนทท าเกษตรอนทรยเพยง 0.21 ลานไร หรอคดเปนรอยละ 0.17 ซงอยอนดบท 58 ของโลก

82

2.6.2 เจาหนาทภาครฐขาดความรความเขาใจในเรองเกษตรอนทรย เจาหนาทใน อบต. รวมถงเจาหนาทเกษตรอ าเภอ และเกษตรต าบลสวนใหญขาดความรความเขาใจทถกตองเกยวกบเกษตรอนทรย ทงกระบวนการผลต และการขอใบรบรองมาตรฐานทถกตอง ท าใหเกษตรกรทสนใจไมสามารถปรบเปลยนไดอยางถกตอง

2.6.3 การขาดการขบเคลอนนโยบายการท าเกษตรอนทรยใหเกดผลเปนรปธรรม การสงเสรมการท าเกษตรทผานมาไมสอดคลองกบศกยภาพของพนท เชน ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน เปนพนททเหมาะกบการท าเกษตรอนทรย แตหนวยงานภาครฐใหการสงเสรมการปลกยางพารา และปาลมน ามน ซงกอใหเกดปญหาตามมาในภายหลง

2.6.4 เกษตรอนทรยมหลายหนวยงานด าเนนการและใหการสนบสนน แตยงไมเปนระบบ ท าใหการท างานไมเปนกระบวนการอยางเปนระบบ ซงในแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 ไดระบถงเรองเกษตรกรรมยงยนไว แตในแผนพฒนาฯ ฉบบตอๆ มาเกษตรกรรมยงยนกไดหายไป โดยในยคนนไดมโครงการน ารองพฒนาเกษตรกรรมยงยนใหเกษตรกรรายยอยของกระทรวงเกษตรและสหกรณและมลนธเกษตรกรรมยงยน และมกระบวนการเรยนรรวมกน

2.6.5 ค านยามและมาตรฐานเกษตอนทรย ยงขาดค านยามของเกษตรอนทรยใหชดเจนวา “เกษตรอนทรยใชปยเคมไดหรอไม” ขณะทมาตรฐานสนคาปลอดภยกยงมการใชสารเคมทางการเกษตร ซงเปนอนตรายกบผผลตและผบรโภค ตลอดจนท าใหตนทนการผลตสง

2.6.6 การประชาสมพนธ ขาดการประชาสมพนธอนตรายจากสารเคมทางการเกษตร เพอใหผบรโภคสามารถเลอกบรโภคสนคาไดอยางถกตองและปลอดภย

2.7 การสงเสรมและเรงขยายผลแนวคดการท าการเกษตรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และแนวทางของมลนธปดทองหลงพระ

2.7.1 การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาขยายผล มการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาขยายผลในศนยปราชญชาวบานจ านวนมาก และมการอบรมถายทอดความรใหกบเกษตรกรในพนท อยางไรกตาม ยงขอจ ากดในการอบรมของกระทรวงเกษตรและสหกรณไดเพยงรายละ 1 ครง ท าใหเกษตรกรจ านวนมากทเขารบการอบรมยงไมสามารถน าหลกเศรษฐกจพอเพยงไปขยายผลในพนทของตนเองไดอยางเตมประสทธภาพ

2.7.2 การสงเสรมการท าเกษตรผสมผสานของภาครฐ ภาครฐขาดความจรงจงในการสงเสรมการท าเกษตรผสมผสาน แตเนนการปลกเชงเดยวเพอการพาณชยมาตลอด ท าใหการเขาถงอาหารของเกษตรกรไทยอยในเกณฑนาเปนหวง เพราะทกวนนชาวนาปลกขาวแตกลบไมมขาวรบประทาน

2.8 การพฒนาฐานขอมลดานอปสงคและอปทานดานการเกษตร การวางแผนการพฒนาทางการเกษตรของประเทศไทยยงขาดประสทธภาพ โดยสาเหตหลกมาจากการขาดขอมลทใชประกอบการวางแผนการตดสนใจ โดยเฉพาะขอมลทเกยวกบทางดานการผลต การตลาด การบรหารจดการโลจสตกส

2.9 การสรางบคลากรดานการเกษตร

2.9.1 เกษตรกรไดรบการปลกฝงใหท าเกษตรเคม เกษตรกรจ านวนมากเปนหนสน เพราะเกษตรกรถกปลกฝงใหใชสารเคมทางการเกษตรและขาดความพยายามและความตงใจในการเรยนรและปรบตว

83

2.9.2 ความเชอมนตอเจาหนาทภาครฐในการถายทอดองคความร เกษตรกรไมเชอมนในความรของเจาหนาททมาถายทอดเทคโนโลยและอบรมใหความรแกเกษตรกร

2.9.3 การขาดแรงงานภาคเกษตร เกษตรกรมอายมากขนและคนรนใหมไมใหความสนใจกบการท าเกษตร ท าใหผเขารบการอบรมใหความรผานศนยเครอขายปราชญชาวบาน/ศนยเ รยนรสวนใหญเปนผสงอาย ทงน การขาดแคลนแรงงานโดยเฉพาะแรงงานมคณภาพ ท าใหมการน าเขาแรงงานจากตางประเทศ

2.9.4 การสอประชาสมพนธ โดยทผานมาขาดความชดเจนในการประชาสมพนธผานสอโทรทศน ทงชอง 3 5 7 และ 9 โดยเฉพาะการใชจลนทรยชวภาพ ปยอนทรยเปนเรองทมมานานแลว แตไมไดถกน าไปเผยแพรและใชประโยชนอยางจรงจง

2.10 อนๆ

2.10.1 อปสรรคทางการคาจากการท าหนาทซ าซอนของหนวยงานภาครฐ การท างานของภาคสวนราชการทมขนตอนพธการตางๆ ซบซอน ไมโปรงใส การด าเนนงานมความเชอมโยงของหลายหนวยงานและมการท างานทซ าซอนกนในเรองของการควบคมตรวจสอบมาตรฐาน การก ากบและใชมาตรการตรวจสอบผประกอบการ สงผลกระทบตอการผลกดนในดานการคา การสงออก เชน สนคาประมงสงออกไดรบการตรวจรบรองตามความตองการของประเทศผน าเขาโดยกรมประมงแลว เมอสนคาทสงไปไม ตรงกบความตองการ จงตองน ากลบและตองมาเขาระบบตรวจสอบและกกสนคา โดย อ.ย. ท าใหผประกอบการไมสามารถน าสนคามา re-process เพอสงออกไดตรงระยะเวลา

2.10.2 การแยกสวนของระบบการสงเสรมการเกษตรของภาครฐ ขาดการบรณาการการท างานระหวางกน ท าใหเกษตรกรไดรบการสงเสรมอยางไมเปนเอกภาพและครบวงจร เชน เกษตรกรปลกขาวอยในความรบผดชอบของกรมการขาว เกษตรกรทปลกขาวและเปนกลมเกษตรกรและสหกรณอยในความดแลของกรมสงเสรมสหกรณ ขณะทกลมเกษตรกรทมการจดทะเบยนเปนวสาหกจชมชน อยภายใตความดแลของกรมสงเสรมการเกษตร เปนตน รวมทงการท าการตลาดและการแปรรปกอยตางหนวยงาน ท าใหการสงเสรมการเกษตรขาดการเชอมโยงและพลงในการสนบสนนการพฒนาการเกษตรอยางมประสทธภาพและครบวงจร แตกตางจากหนวยงานในไตหวน ทมองคกรดานขาวดแลตงแตตนน าถงปลายน า ซงรวมถงการด แลเกษตรกรไปจนถงผประกอบการ

2.10.3 การออกฎหมายทเปนอสรรคตอการพฒนาภาคเกษตร การออกพระราชบญญตโคนมทผานมาไดมการตดรายละเอยดเกยวกบกองทนสงเสรมโคนม ท าใหขาดกลไกส าหรบน ามาสงเสรมและสนบสนนในดานตางๆ ใหเกดผลเปนรปธรรม

2.10.4 การก าหนดใหคาเงนบาทแขงคา ท าใหเปนอปสรรคในการสงออกสนคาเกษตร

3.1 การอนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

3.1.1 การใชประโยชนจากทดน

(1) ควรระบแนวทางการตรวจทดนของเกษตรกรผปลกอยางแทจรงและชดเจน ซงจะชวยลดตนทนการผลต เนองจากปจจบนมเกษตรกรสวนนอยเทานนทตงใจและจรงใจทจะตรวจดนพรอมพฒนาบ ารงดน

3 แนวทางและขอเสนอแนะ

84

(2) ควรเรงหามาตรการด าเนนการในเรองการครอบครองทดนท ากนและการจงใจใหลกหลานเกษตรกรกลบเขาสการประกอบอาชพในภาคเกษตรกรรม

3.1.2 แหลงน า

(1) ควรใหชมชนมบทบาทในการจดหาพนทสาธารณะเพอพฒนาเปนแหลงน าในชมชน ทเกษตรกรและชมชนสามารถเขาถงได

(2) ควรพฒนาแหลงน าอยางตอเนอง เชน การขดสระขนาดใหญ การขดลอกคคลอง เปนตน เนองจากแหลงน าเปนปจจยหลกในการผลตทางการเกษตร

3.1.3 ความหลากหลายทางชวภาพ

(1) ควรก าหนดแนวทางการในการรกษาและคมครองความหลากหลายทางชวภาพของพนธพชโดยเฉพาะพนธขาว ในกลยทธในการอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต ภายใตยทธศาสตรการพฒนาการเกษตรสความเปนเลศดานอาหารฯ

(2) ควรสงเสรมการใชจลนทรยในการก าจดโรคตางๆ ในพชแทนการใชสารเคมทางการเกษตร เชน โรครากขาวของยาพารา ซงการใชสารเคมไมสามารถก าจดโรคใหหมดไปได แตหากใชจลนทรยจะไดผลทดกวา เปนตน

(3) ควรใหความส าคญกบการตดตามทมาของสนคา โดยสนคาทผลตไดจะตองตรวจสอบแหลงทมาของสนคาได (สงบงชทางภมศาสตร: GI)

(4) ควรเนนการพฒนาใหสอดคลองกบภมสงคมแตละแหง โดยใชขอมลในทองถน และภมปญญาในทองถนประกอบในการพฒนาแตละทองถน

3.2 การจดระบบการผลตใหสอดคลองกบศกยภาพพ นทและความตองการของตลาดต งแตตนน าถงปลายน า

3.2.1 ปจจยการผลต

(1) แนวทางการพฒนาการเกษตรสความเปนเลศดานอาหาร ควรตองพฒนาเกษตรกร พรอมกบพฒนาปจจยการผลต และตองไมขนกบเอกชนรายใหญหรอเกษตรพนธสญญา

(2) ควรใหกระทรวงเกษตรและสหกรณจดหาเมลดพนธในราคาทเปนธรรม โดยเฉพาะเมลดถวเขยว เมลดถวเหลอง เมลดขาวโพด ใหกบเกษตรกร

(3) ควรสงเสรมใหเกษตรกรสามารถท าการผลตเมลดพนธใชเอง เพอใหไดเมลดพนธทเหมาะสมกบสภาพภมประเทศ และท าใหเกดความหลากหลายของสายพนธ

3.2.2 แหลงเงนทน

(1) ควรให ธ.ก.ส. ท าหนาทสนบสนนเงนทนกบชมชนหรอกลมเกษตรกร เพอใชในการผลตสารชวภณฑใชเอง

(2) การใชหนแทนเกษตรกร รฐไมควรท าเพราะเปนการสรางความเคยชนทผดทศทางอยางมาก

85

3.2.3 การจดท าโซนนงพ นทเกษตรกรรม

(1) ควรดจากศกยภาพของพนทวาเหมาะสมกบการปลกพชชนดใด และประกาศบงคบใช เพอปองกนการปลกพชตามกระแส ทงน ควรใหมการท าโซนนงฮาลาลในภาคเหนอ เชน จงหวดเชยงใหม เปนตน และตงศนยอาหารฮาลาล

(2) ควรก าหนดเขตพเศษในการปลกพชเฉพาะ เชน ภทบเบก เปนตน เพอจดการพนทการเกษตรใหเหมาะสม โดยพนทไมมเอกสารสทธใหยตปญหาขดแยงของปากบคน

(3) โครงสรางพนฐาน ควรจดท าเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษเพมเตมในพนท เชน ในจงหวดระนอง โดยภาครฐสนบสนนเกยวกบโครงสรางพนฐานทจ าเปน เชน ถนน และทาเทยบเรอเฟอรร ส าหรบบรรทกสนคาขามไปบรเวณเกาะสอง เพอใหเปนจงหวดทมศกยภาพในการผลตและสงออกเพอสรางรายไดใหกบประเทศ เปนตน

(4) กองทน ควรจดหากองทนดานการเกษตรเพอน าเขามาเสรมสรางศกยภาพในการแขงขน เพอลดภาระ

3.2.4 มาตรฐาน ควรก าหนดมาตรฐานความปลอดภยอาหารในรปแบบตางๆ ทเปนมาตรฐานสากล อาท Codex และมาตรฐานเฉพาะ (เชน สนคาอนทรย) ทถกก าหนดในแตละประเทศ เชน Bioagricert ในประเทศอตาล และ JAS ในประเทศญปน เปนตน

3.2.5 ตลาด

(1) ควรก าหนดใหมการใชวตถดบทผลตอาหารจากผลผลตทผลตไดในประเทศ

(2) ควรหาตลาดแหลงวตถดบเขามาผลตทดแทนวตถดบทขาดแคลนในประเทศ

(3) ควรแสวงหาตลาดใหมในทวปอนๆ เชน ทวปแอฟรกา นอกเหนอจากทวปยโรปอยางทเคยด าเนนการมา ซงในทวปดงกลาวมความตองการสนคาจ านวนมาก

(4) ควรหาตลาดใหมใหเกษตรกรรายยอยหรอกลมเกษตรกร โดยใหใหบรษทขนาดใหญเขามามสวนรวมในการหาชองทางในการจ าหนายสนคาเกษตร โดยเฉพาะขาวไรซเบอรรทปลกมากในบางพนท เชน จงหวดสรนทร เปนตน

(5) ควรจดตงตลาดรองรบผลผลตทางการเกษตรอยางแทจรง

(6) ควรพฒนาครวไทยประจ าจงหวด เชน แหลงทองเทยว เปนตน เพอทดแทนการสงออก

3.2.6 การเชอมโยงตลอดหวงโซอปทาน ควรใหเกษตรกรตนน าและผประกอบการแปรรปในกลางน า ยดหลกการสรางความรวมมอและแบงปน เนองจากทง 2 กลมจะตองพงพาอาศยซงกนและกน เพอขบเคลอนการพฒนาภาคเกษตรสความเปนเลศดานอาหาร

3.2.7 การบรหารจดการ

(1) ควรจดท าพนทน ารองในแตละภมสงคม โดยให อปท. ประสานงาน และใหเกษตรกรผน าเปนกลไกหลกในการขบเคลอน รวมทงตองมแบบอยางดานการบรหารจดการทดและมการท าการตลาด

86

(2) ควรพฒนา สงเสรม และลดขอกดกนทางการคาใหกบเกษตรกรรายยอย รวมทงสนบสนนเทคโนโลยใหเปน One Stop Center เพอน าผลตภณฑในพนทออกไปสการสงออกได

(3) ควรวางแผนการผลตและการตลาดไปยงตลาดทมคแขงดานอาหารนอย โดยใชวตถดบจากพชในประเทศไทยทมความหลากหลาย เชน ผลไม พชสวน ไมดอก เครองดม ชา กาแฟ และสารอาหารและยา เปนตน

(4) ควรสรางทางเลอกในการท าการเกษตรทมศกยภาพ เชน การปลกผลไมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (มไมผลตนแบบ) ทดแทนการผลตสนคาเกษตรในรปแบบเดม เชน การปลกขาว และยางพารา เปนตน เพอแกปญหาราคาสนคาตกต าอยเปนประจ า

(5) กอนจะพฒนาการเกษตรไทยสความเปนเลศดานอาหารของโลก จะตองท าใหคนไทยบรโภคอาหารปลอดภยกอน โดยก าหนดต าบลละ 1 ตลาดทจ าหนายอาหารปลอดภย

3.3 การสงเสรมการรวมกลมการผลตทางการเกษตร

3.3.1 การรวมกลมเกษตรกร

(1) ควรใหผผลต ผแปรรป และผจ าหนายท าธรกจรวมกนแบบหนสวน รวมทงภาครฐควรสนบสนนพนทและนวตกรรมของธรกจรวมอยางเปนรปธรรม และเปลยนจดขายจาก “ขายผลตภณฑ” เปน “ขายคณคาของชวต”

(2) ควรสนบสนนใหกลมเกษตรกรจดตงธรกจชมชนเพอสงคม (Community Social Enterprise: CSE) เพอแกปญหาปจจยการผลตใหแกเกษตรกรในชมชนทองถน แลวยกระดบดวยการขายผลตภณฑแปรรปอนๆ

(3) ควรสนบสนนจากภาครฐในการสนบสนนการรวมกลมวสาหกจเพอการผลตปาลมน ามนอยางยงยนภายใต RSPO

(4) ควรมการใชประโยชนจากหองเยนรวมกนใหเกดประสทธภาพสงสดในการจดเกบรกษาคณภาพผลผลตทางการเกษตร

(5) ควรระบแนวทางการสรางกลมเกษตรกร ทพรอมจะเขามาผลตโดยมจตวญญาณ จตส านกและมแรงจงใจทแตกตางในการด ารงชพ ทงการซอขายพรอมทงมแหลงตลาดทชดเจน

3.3.2 แนวทางการสงเสรมคณภาพชวต ควรก าหนดนโยบายและแนวทางการสงเสรมเกษตรกรใหมคณภาพชวตและมสถานะทดขน รวมทงมการรวมตวของเกษตรกรระหวางหมบาน เปนการเจรจาเพอท างานรวมกนใหเกดการประหยดตอขนาด

3.3.3 มาตรฐานการผลต การวจยและพฒนา ควรพฒนามาตรฐานการผลต การวจยและพฒนา ใหกบกลมเกษตรกร/SMEs/ผประกอบการรายเลก เนองจากเกษตรกรรายเลกเปนรากฐานของเศรษฐกจและการพฒนาประเทศ

3.3.4 การสงเสรมการตลาด ควรใหความรและสงเสรมดานการตลาดใหกบองคกรเกษตรกร

87

3.4 การสรางโอกาสในการเขาถงเทคโนโลยและนวตกรรมททนสมย

3.4.1 การวจยและพฒนา

(1) การวจยและพฒนา ทเขยนไววา “พฒนาพนธพชทเหมาะสมกบศกยภาพของพนทและแหลงน า โดยอาศยเทคโนโลยการผลตในระดบทเหมาะสม” ควรระบดวยวา “ทเหมาะสม” หมายถงอะไร จะน าเทคโนโลยใดมาใช โดยเฉพาะอยางย งจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทมการกลาวถง “เทคโนโลยชวภาพ” วา ควรไดรบการสนบสนนการทดลองวจยและพฒนาอยางตอเนอง ในบทท 5 ยทธศาสตรความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน ถาแมแตค าวา “เทคโนโลยชวภาพ” ทเปนรากฐานส าคญของเทคโนโลยในปจจบนและตอไปในอนาคตยงไมไดกลาวถง ไทยจะพฒนาเทคโนโลยดานนใหมประสทธภาพไดอยางไร

(2) ควรวจยและพฒนาสารชวภาพทใชเปนสารก าจดวชพช หรอพฒนาระบบการปลกพชและระบบนเวศ

(3) ควรวจยดาน Forecast ประเมนสถานการณและความตองการสนคาและผลตภณฑจากเกษตรกรรม เพอใหทราบและคาดการณตลาดสนคาเกษตรทงหมด

(4) ควรตองใหความส าคญกบการวจยและพฒนาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทมผลตอภาคเกษตรอยางเรงดวน ทจะตองคนควาเพอชวยเหลอเกษตรกรซงเปนอาชพทคาดการณผลผลตไดยากและพรอมทจะสญเสยไดงาย เนองจากภาวะ Climate Change สงผลกระทบตอการเกษตรอยางมาก ทงการขาดแคลนน าและการออกผลตผล เนองจากระยะเวลาทมอณหภมทเหมาะสมตอการผลดอกและเกบผลผลตแตกตางกนไปสงผลใหผลผลตนอย

(5) ควรวจยเกยวกบการปลกพชทใชน านอยแตใหผลผลตสง เพอความยงยนในการผลต เพราะปรมาณน าตนทนมนอย และการวจยดานพนธพชใหชดเจน รวมถงดานการเกษตร ปศสตว และประมง

(6) ควรใหสถาบนการศกษาในพนท เปนหนวยงานหลกในการวจยทางการเกษตรในพนทรวมกบหนวยงานอนๆ และควรมการวจยการใชสารชวภณฑ สารอนทรย ในการทดแทนสารเคม/ปย ใหชดเจน

3.4.2 การพฒนาเทคโนโลยและสรางนวตกรรม

(1) ควรใหความส าคญเรองเทคโนโลยและนวตกรรมดานการเกษตรเขามาในกระบวนการ input ของการน าไปสการบรรลตามเปาหมายดวย และตองแบง scale ของสนคาในมาตรฐานตางๆ

(2) ควรลงทนการวจย สรางเทคโนโลยและสรางนวตกรรม รวมทงพฒนาผลตภาพ โดยใช SMART Agriculture และควรสรางนวตกรรมใหมเพอใชในอตสาหกรรมอาหาร ซ งจะเปนการกระตนความตองการสนคาเกษตรและชวยเพมใหแกเกษตรกร

(3) ควรจดการความรในดานครวไทยและอาหารไทย เชน จดใหมมาตรฐานรานอาหารไทย มาตรฐานอาหารไทย การอบรมสอนท าอาหารไทย การจดสทธบตรอาหารไทย และการผลตเครองเทศส าหรบอาหารไทย เปนตน

88

3.5 การเพมมลคาผลผลตภาคเกษตร

3.5.1 ควรผลกดนใหเกษตรกรสามารถน าผลผลตมาแปรรปไดเอง โดยก าหนดตลาดในจงหวด เชน จงหวดนราธวาส มลองกองคณภาพเยยม แตเนาเสยงายและรวงหลดจากชอ หากเกษตรกรสามารถแปรรปผลไมรวง และจ าหนายปนสนคาประจ าจงหวด จะเปนการชวยเกษตรกรไดอยางยงยน เปนตน

3.5.2 ควรเพมมลคาสนคาเกษตรในพนท เพอสรางรายไดใหกบคนในพนท ซงจากประสบการณทไดท านาและแปรรปขาวขายในพนทจงหวดสรนทร เชน ขาวสาร เครองส าอาง และยารกษาโรคปวดขอเขา เปนตน จะท าใหเกษตรกรมรายไดมากขน และยงสามารถชวยใหคนในพนทมสขภาพดอกดวย

3.5.3 ควรก าหนดต าแหน งให พฒ นาอตสาหกรรม เกษตรไปส Value Creation นอกเหนอจากอาหาร โดยเนนไปทผลตภณฑอนๆ เชน ดอกไม ชา กาแฟ Green Production สมนไพรแปรรป ทเปนยาและอาหารเสรม และเครองส าอาง เปนตน และวางแผนการผลตและการตลาดทมงเนนไปทสนคาเกษตรแปรรปทมมลคาเพมสง เชน ผลตขาวการบาร เอนไซมจากขาว สมนไพร และอาหารทมมลคาเพมสง เปนตน

3.6 การเรงพฒนาและขบเคลอนการผลตเกษตรอนทรยอยางจรงจง

3.6.1 เปาหมายเกษตรอนทรย

(1) ควรก าหนดเปาหมายการเพมพนทการท าเกษตรอนทรยเปนรอยละ 10 ของพนทเกษตรของประเทศไทย และควรขบเคลอนการท าเกษตรอนทรยใหเกดผลในทางปฏบตอยางเปนรปธรรม

(2) ควรระบใหชดเจนในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จะใชค าวา “อนทรย” หรอ “ยงยน” เนองจากชวงเปลยนผานการเปนเกษตรอนทรย จะมเกษตรกรท าการเกษตรแบบอนรวมอยดวย เชน เกษตรผสมผสาน วนเกษตร และเกษตรทฤษฎใหม เปนตน ซงเปนสวนหนงของการท าเกษตรยงยนเชนเดยวกบเกษตรอนทรย

3.6.2 การพฒนาเกษตรอนทรย

(1) ควรแบงแนวทางการผลตอาหารเปน 2 สวน คอ Mass Market สนคาหลก เชน ขาว ขาวโพดเลยงสตวใชแปลงใหญได และ Niche Market เกษตรอนทรย ไฮโดรโพนกส เปนตน ซงไมจ าเปนตองท าเปนพนทแปลงใหญ

(2) ควรสงเสรมการผลตพชผกอนทรยใหมความหลากหลาย ไมจ ากดอยเฉพาะพชผกบางชนด เพราะจะท าใหเกษตรกรรายยอยไมสามารถเขาถงอาชพการท าเกษตรอนทรยไดอยางทวถง เชน

(3) การท าผกสลดอนทรย ซงมตนทนการผลตสงกวาการผลตพชผกทวไป เพราะตองอาศยระบบการขนสงและระบบหองเยน รวมในกระบวนการผลตและกระจายสนคา ฯลฯ ท าใหเกษตรกรรายยอยไมสามารถผลตได ซงจะท าใหมเฉพาะบรษทขนาดใหญทไดรบประโยชนจากการสงเสรมของภาครฐตามเปาหมาย 500,000 ไรทก าหนดไว

(4) ควรสนบสนนการผลตเกษตรอนทรย โดยวาจางเกษตรกรใหท าเกษตรอนทรย และใหมการเกบภาษน าเขาสารเคมทางการเกษตรดวย

89

(5) ควรสรางจด one stop service ในแตละจงหวด เพอบรณาการความรและชวยเหลอเกษตรกรในเรองทเกยวกบการท าเกษตรอนทรย

3.6.3 มาตรฐานเกษตรอนทรย

(1) ควรจงใจใหเกษตรกรสนใจท าการเกษตรอนทรยและเขาสระบบการรบรองคณภาพ อาท การก าหนดราคาตามคณภาพและความปลอดภยของสนคา เปนตน

(2) ควรใหความส าคญในเรองของความสะอาด ปลอดภย และคณภาพการผลตอยางตอเนอง และใหมการขยายผลอยางยงยน โดยลดละเลกการใชสารเคม และใชปยอนทรยและจลนทรยทดแทน และปฏบตตามกฎเกณฑของครวอาหารของโลก รวมทงการใชยาและฮอรโมนในฟารมตางๆ ตองมการจ ากดหรอประชาสมพนธการใชยาตางๆ ใหผบรโภครบทราบถงผลดและผลเสยทจะเกดกบผบรโภค

(3) ควรใชมาตรฐานอนทรยแทนมาตรฐานสนคาปลอดภย เชน เครองหมาย Q GAP เปนตน เพอใหผผลตและผบรโภคไดรบความปลอดภยจาการผลตและการบรโภคสนคาอนทรย และยงเปนการลดตนทนการผลตดวย และควรก าหนดมาตรฐานเกษตรยงยน หรอมาตรฐานเกษตรอนทรยของประเทศไทยใหเปนเอกภาพ

3.6.4 ตลาดเกษตรกรอนทรย

(1) การสงเสรมตลาดอาหารปลอดภยและสนคาอนทรย ควรตองพจารณาความเหมาะสมของราคาสนคาอนทรย ทจะตองสงกวาราคาสนคาเกษตรทวไป เพอสรางแรงจงใจใหกบเกษตรกรในการปรบเปลยนระบบการผลตมาเปนเกษตรอนทรยมากขน

(2) ควรตอยอดงานวจยและพฒนาส าหรบสนคาเกษตรและผลตภณฑอาหารสามารถท าไดอกจ านวนมาก โดยเฉพาะการรวมมอกนระหวางภาครฐและภาคเอกชน โดยเฉพาะดานการท า Marketing Promotion เพอสนบสนนการขยายตลาดสนคาเกษตรอนทรย

(3) ควรศกษาวจยผลกระทบของการใชสารเคมและไมใชสารเคมในผลผลตทางการเกษตร และเผยแพรอยางกวางขวาง

(4) ควรสงเสรมความตองการในการบรโภคสนคาและการท าตลาดสนคาเกษตรอนทรยและอาหารปลอดภย โดยสงเสรมใหจดท า 1 ต าบล 1 ตลาดอาหารปลอดภย และควรก าหนดใหสนคาเกษตรอนทรยมราคาแพง จะท าใหเกษตรกรมงไปผลตอาหารทมราคาแพง และจะท าใหพชผกทวไปทราคาถกมปรมาณลดลง

3.6.5 การสรางความรและการประชาสมพนธเกษตรอนทรย

(1) ควรก าหนดบทลงโทษส าหรบผทท าการผลตสนคาทไมปลอดภย เพอท าใหเกดการปรบเปลยนรปแบบการผลตจากเกษตรเคมเปนการท าเกษตรอนทรยไดอยางสมบรณ และควรจางใหเกษตรกรผลตอาหารปลอดภย และเกบภาษสารเคม เพอน ามาใหเกษตรกรผลตเกษตรอนทรยเพอชดเชยและทดแทน

(2) ควรจดใหมการอบรมการพฒนาเกษตรอนทรยผานการอบรม โดยเจาหนาท อปท.ปราชญชาวบาน หรอมลนธฯ เปนตน โดยภาครฐใหการสนบสนและรวมมอผลกดนใหเกษตรอนทรยรวมกบเครอขายปราชญชาวบาน องคกรเอกชน และมลนธฯ ตางๆ

90

(3) ควรประชาสมพนธอนตรายจากสารเคมทางการเกษตร เพอใหผบรโภคสามารถเลอกบรโภคสนคาไดอยางถกตองและปลอดภย และควรสรางความรความเขาใจเกยวกบผลกระทบจากการใชปยเคม และสารเคมก าจดศตรพช ซงการพฒนาเกษตรและอาหารสความเปนเลศ ตองเนนความปลอดภยอาหารทตองหามใชสารเคมอกตอไป

(4) ควรสรางจตส านกเรองความปลอดภยสนคาเกษตร “การผลตและจ าหนายสนคาเกษตรไมปลอดภยเปนอาชญากรรม” ใหมการสมตรวจ ควบคมทกระดบตงแตการผลต การตลาด และรานอาหาร และสามารถตรวจสอบยอนกลบได รวมทงการใชสารเคมอยางถกตองและปลอดภยกบคนใช เพอคณภาพชวตของประชาชน

(5) ควรสอนและใหเกษตรกรท าการเกษตรอนทรย โดยแปลงสาธต และเกบขอมลความส าเรจไปสความมนคงยงยน รวมทงควรเปดหลกสตรการเรยนการสอนเกษตรอนทรย ใระดบอดมศกษา

(6) ควรใหมการประชาสมพนธและการสอสาร โดยใชประโยชนจากวทยชมชน หอกระจายขาวในหมบาน เปนเครองมอในการใหความรในการท าการเกษตร โดยเฉพาะเกษตรอนทรย และลดการโฆษณาสารเคม/ปยเคมทมมากเกนความจ าเปน และควรประชาสมพนธการท าเกษตรอนทรย โดยไมใชสารเคมผานทางโทรทศนของกระทรวงเกษตรและสหกรณใหมากขน

3.6.6 กลไกการขบเคลอนเกษตรอนทรย ควรใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนภาคเกษตรใหเกดผลเปนรปธรรม โดยเฉพาะเกษตรอนทรย เนอ งจากเปนหนวยงานภาครฐทใกลชดกบเกษตรกรและชาวบานในทองถนมากทสด

3.7 การสงเสรมและเรงขยายผลแนวคดการท าการเกษตรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และแนวทางของมลนธปดทองหลงพระ

3.7.1 น าแนวทางทฤษฎใหมและเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชกบเกษตรกรกลมนเพอสรางความเขมแขงและพฒนาศกยภาพในการพงพาตนเองไดมากขน

3.7.2 ควรสงเสรมใหเกดการบรณาการหรอการมหนวยงานรบผดชอบการท าอาชพเกษตรแตละประเภท เพยงหนวยงานเดยว โดยใหท าหนาทอยางครบวงจร

3.7.3 ควรประชาสมพนธตนแบบทประสบความส าเรจในการท าเกษตร เชน โคกหนองนาโมเดล หรอการท าเกษตรตามแนวทางของเครอขายกสกรรมธรรมชาตทสามารถแกไขปญหาการขาดแคลนน าทางการเกษตรไดอยางมประสทธภาพ

3.7.4 ควรสนบสนนใหมกระบวนการเรยนรรวมกน และผลกดนสกระบวนการของเกษตรกรในเรองของการท าเกษตรกรรมยงยนอยางตอเนอง

3.7.5 ควรสนบสนนภาคการศกษาทางเลอก เชน การสนบสนนศนยปราชญชาวบานทมความรใหสามารถออกใบประกาศได เพอเปนศกดศรแกลกหลานเกษตรกรทเขามาเรยนร

3.7.6 ควรก าหนดใหมาตรฐาน GAP เปนมาตรฐานบงคบ รวมทงควรจ ากดปรมาณการใชสารเคมและสารเรงในการท าการเกษตร

91

3.8 การสนบสนนการจดท าแผนแมบทภาคเกษตรใหมความยงยน

3.8.1 ควรมแนวทางสนบสนนแผนแมบทภาคเกษตรใหมความยงยน โดยระบบการเกษตรวาจะเนนการท าการเกษตรรปแบบใด เพราะการเกษตรไทยมหลายระบบ เชน วนเกษตร เกษตรผสมผสาน เกษตรอนทรย เกษตร GAP เปนตน ซงจะสงผลตอการจดสรรงบประมาณ นอกจากน ในแตละภมสงคม และก าหนดเปาหมายของผลผลต ผลตภณฑใหชดเจนวาตองการอะไร ปรมาณเทาใด และเมอใด เพอน าไปสการท า Roadmap

3.8.2 การก าหนดยทธศาสตรควรเปนรปแบบบรณาการ เพอความยงยนในอนาคต

3.8.3 ควรก าหนดเปาหมายในการพฒนาดานเกษตรกรใหชดเจนกอน เพอใหเขาใจสภาพพนทการผลต เชน ความอดมสมบรณพนดนทสงผลใหมผลผลตทมากขน ความเปนอยของเกษตรกรดขน และอาหารทไดมรสชาตดขน เพอน าไปสความเปนเลศในทกๆ ดาน

3.8.4 ควรก าหนดเปาหมายความปลอดภยดานอาหารใหชดเจน เชน ปรมาณการใชสารเคมในการเกษตรลดลงเทาไหร หรออาหารทขายในชมชน/ตลาดมการปนเปอนจากสารเคมลดลงเทาไหร เปนตน

3.8.5 ในการก าหนดเปาหมาย “ปรมาณการผลตสนคาเกษตรและอาหารเพยงพอและมความหลากหลายตอความตองการในการบรโภค มคณภาพมาตรฐานเทยบเทาระดบสากลและมความปลอดภยอยางตอเนอง ผบรโภคสามารถเขาถงอาหารทมคณคาทางโภชนาการและความปลอดภยอยางทวถงในราคาทเปนธรรม” โดยก าหนดเปาหมายเปนเชงสถตใหชดเจน อาจเปนเชงปรมาณหรอคณภาพทมองเหนเปนรปธรรมได รวมทงควรปรบรายละเอยด เชน พฒนาเกษตรสการบรโภคอาหารทปลอดภยทงตอประชาชนในประเทศและการคาระหวางประเทศ เพราะคนไทยควรไดรบโอกาสบรโภคอาหารทด มความปลอดภย ราคาสมเหตสมผล เชนเดยวกบตลาดตางประเทศ โดยผลตผลทางการเกษตรตองสามารถสงออกไปยงตลาดโลกไดเพยงพอตอความตองการทงในและตางประเทศ และควรใหความส าคญกบปศสตวและประมงดวย

3.8.6 ควรใหมกลไกททเชอมโยงใหภาครฐรวมกนก าหนดแผนปฏบตทสอดคลองกบแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 โดยการจดเวท 3 ฝาย/4 ฝาย รฐบาล (นโยบาย) หนวยงานราชการ (การขบเคลอนนโยบาย) ภาคเอกชน โดยม สศช. เปนเจาภาพ เมอออกแผนงานในการขบเคลอนแผนฯ ฉบบท 12 รวมกนลดความซ าซอนและการตกหลน เพมประสทธภาพในเชงงบประมาณ

3.8.7 ควรก าหนดตวชวดและการน าไปสการปฏบตใหชดเจน ทงน ควรเพมใหเกษตรกรมสวนรวมในการสงเสรมดานการเกษตร เพอใหบรรลเปาหมายทจะพงพาตนเองได เชน การสนบสนนแหลงน าในชมชน โดยภาครฐอาจสนบสนนรวมกบเกษตรกรในชมชนในสดสวน 50 :50 เพอใหเกดการมสวนรวม รบผดชอบ แบงปน และลดภาระของภาครฐ เปนตน

3.8.8 ควรใหมกลไกทเขมแขงและตดตามประเมนผล และชวยสนบสนนใหหนวยงานตางๆ ท างานเกอหนนกนและด าเนนการได เพอใหงานบรรลตามเปาหมาย

3.9 การพฒนาฐานขอมลดานอปสงคและอปทานดานการเกษตร ควรใหภาครฐใหความส าคญในเรองการบรณาการขอมลระหวางหนวยงาน และการจดเกบขอมลจ าเปนทจะตองใชในการวางแผนการผลต การตลาด และการบรหารจดการโลจสตกสภาคเกษตรใหเกดผลเปนรปธรรม

92

3.10 การสรางบคลากรดานการเกษตร

3.10.1 ควรใหความส าคญกบการสงผานการท าการเกษตรจากเกษตรกรรนเกาสรนใหม โดยตองสรางแรงจงใจเพอดงดดคนรนใหมและทายาทเกษตรกรใหหนมาท าการเกษตร เชน การสงเสรมและใหทนสนบสนนลกหลานเกษตรกรใหเรยนดานการเกษตรจนถงระดบมหาวทยาลย และใหทนสนบสนนการท าอาชพเกษตรเมอเรยนจบ เปนตน

3.10.2 ควรจดใหมชองพเศษเพอการเกษตรโดยเฉพาะ เพอสอสารและใหความรถงเกษตรกรโดยตรง

3.10.3 ควรใหความรทางดานการท าธรกจแกเกษตรกร เพอใหสามารถประกอบธรกจไดโดยมความเสยงทเหมาะสม เชน การวเคราะหตนทน การวางแผนการตลาด ความรทางดานการเงน การท าบญชแยกของตนเองกบธรกจ เปนตน

3.10.4 ควรก าหนดเกษตรกรรนใหมเขาสภาคเกษตรอยางตอเนอง ควรตองมฐานขอมลทชดเจนวาควรเปนเทาใด แตสงทก าหนดควรตองเกดความสมดลใหสอดคลองกบทศทางทจะพฒนาคนเขาสการใหบรการและการผลตแรงงานทมทกษะเปนผเชยวชาญ (แมจะมโอกาสยากทคนจะเขาสการเกษตรมากกวาการใหบรการ) และจ านวนเกษตรกรกขนอยกบรปแบบการท าเกษตรและเทคโนโลยทใช

3.10.5 ควรสงเสรมคนรนใหมใหสนใจในการท าการเกษตรและสนใจเขารบการอบรมใหความรผานศนยเครอขายปราชญชาวบาน/ศนยเรยนร

3.10.6 ควรสงเสรมยวเกษตรกร ซงจะเปนสวนสนบสนนการพฒนากลมอาชพทางการเกษตรในอนาคต และพฒนาตอยอดใหเปนสถาบนสงเสรมยวเกษตรกร

3.10.7 ควรเนนการพฒนาคน โดยสรางเครอขายเกษตรกรใหเขมแขง และใหความรผบรโภค

3.10.8 ควรด าเนนนโยบายเพมประชากร เชน สนบสนนการมบตรคนแรก และ/หรอบตรคนทสอง

3.10.9 ควรปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนดานการเกษตรใหมทงหมด รวมทงตองท าใหเหนวาภาคเกษตรสามารถสรางรายไดมากกวางานประจ า เพอใหลกหลานภาคเกษตรหรอคนอนๆ หนมาสนใจท าการเกษตรมากขน

4.1 ควรออกกฎหมายคมครองเกษตรกรทไดรบผลกระทบจากการแพรระบาดของโรคและศตรพชจากผลผลตทางการเกษตรของเกษตรกรรายอน และก าหนดวธการท าลายพชทเปนโรคอยางถกวธ

4.2 ควรใหมกองทนรกษาเสถยรภาพราคาสนคาเกษตร และควรผลกดนกลไกกองทนสงเสรมโคนม โดยใหมการผลกดนเรองนไวในแผนฯ 12 ดวย และก าหนดใหแหลงเงนในกองทนดงกลาว จะประกอบดวย (1) งบประมาณประจ าป (2) ภาษน าเขานมผงจากตางประเทศ โดยหกเปนสดสวนกนเขากองทน และ (3) เงนบรจาคจากภาคเอกชน โดยมมาตรการจงใจในการน าเงนบรจาคดงกลาว ไปหกลดหยอนภาษ รวมทงควรใหคณะกรรมการโคนมและผลตภณฑ (Milk Board) ท าใหความส าคญกบการบรหารจดการนมโรงเรยน ซงจะท าหนาทเปนตลาดรองรบผลผลตน านมดบทส าคญ โดยมความตองการใชสงถงวนละ 1,500 ตน หรอคดเปนรอยละ 40-50 ของผลผลตน านมดบทผลตได

4 อนๆ

93

4.3 ควรยายหนวยงานราชการไปอยตามจงหวด เชน กระทรวงพาณชย ควรอยทจงหวดชลบร และกระทรวงเกษตรและสหกรณ ควรอยททงกลารองไห เปนตน เพอใหคนคนถนมากขน

4.4 ควรใหศนยปราชญฯ ด าเนนการเองแทนกระทรวงเกษตรและสหกรณ เพอใหเกษตรกรเขมแขงและมความยงยน

4.5 ควรปฏรปโครงสรางกระทรวงเกษตรและสหกรณดวย เชน กรมวชาการเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร กรมการขาว กรมหมอนไหม กรมพฒนาทดน ใหรวมตวกนเปนหนวยงานเดยวเปน Area-based

4.6 เจาหนาทภาครฐ ควรปรบเปลยนจากนกสงเสรมการเกษตรของกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนผประสานดานการเกษตร เนองจากเกษตรกรมประสบการณและรจรงดานการผลตในพนทอยแลว จงจ าเปนตองมบคคลมาชวยประสานในเรองของการแปรรปและการตลาด

4.7 ควรทบทวนกระบวนการถายทอดเทคโนโลยและอบรมใหความรแกเกษตรกร ทด าเนนการโดยเจาหนาทภาครฐ

4.8 ควรตงส านกงานพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงต าบล โดยใหคนเกงในต าบลทไมใชขาราชการเปนผด าเนนการ

ร า ย ง า น ส ร ป ผ ล ก า ร ป ร ะ ช ม กล มท 6 : การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน

ประธาน : ศ.ดร.สนท อกษรแกว กรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผด า เนนรายการ : นายมนตร บญพาณชย ทปรกษาดานนโยบายและแผนงาน สศช.

ผน าเสนอไดเสนอสาระส าคญของการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางเปนมตรกบสงแวดลอม สรปไดดงน

1.1 กรอบแนวคด การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางเปนมตรกบสงแวดลอม หรอ การเตบโตสเขยว (Green Growth) เปนแนวคดการพฒนาประเทศทมงสการพฒนาทยงยน ซงเปนแนวคดส าคญทไดรบการยอมรบทวโลก โดยในบรบทของไทย การเตบโตสเขยว (Green Growth) หมายถง “การพฒนาทมงสการเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางยงยน เปนมตรตอสงแวดลอม โดยกจกรรมภายใตแนวทางการพฒนาดงกลาวมการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ กอใหเกดของเสยและกาซเรอนกระจกในปรมาณทไมสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจนเกดความเสอมโทรมและสญเสยสมดลในการค าจนการด ารงชพ ตลอดจนสนบสนนวถชวตของประชาชนในทกสาขาการผลต” โดยใหความส าคญกบ 4 องคประกอบหลก ไดแก 1) ดานเศรษฐกจ โดยการเปนเศรษฐกจสเขยว มการผลตและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม และใชทรพยากรธรรมชาตและพลงงานอยางมประสทธภาพ 2) ดานสงคม ในการสรางความเปนธรรม ลดความเหลอมล า และเกดการกระจายรายได 3) ดานสงแวดลอม โดยการอนรกษและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเกดความสมบรณ ลดการปลอยกาซเรอนกระจก และลดการเกดมลพษ และ 4) ดานการบรหารจดการและยดตามหลกธรรมาภบาล เพอสรางความโปรงใส

1.2 สถานการณและบรบทการเปลยนแปลง

1.2.1 สถานการณ (1) ดานเศรษฐกจ พบวา ภาพรวมเศรษฐกจของไทยประสบความส าเรจในระดบทนาพอใจ มการขยายตวทางเศรษฐกจเฉลยอยทรอยละ 3.2 รายไดประชาชาตตอหวเพมขน และเปนประเทศรายไดปานกลางตอนบน (Upper Middle Income Country) เกดการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจ จากโครงสรางการผลตภาคเกษตรไปสภาคอตสาหกรรมและบรการมากขน แตการผลตและการบรโภคยงสงผลกระทบตอสงแวดลอม แนวโนมในอนาคตท าใหไมสามารถยกระดบการพฒนาออกจากการเปนประเทศรายไดปานกลางไดในระยะเวลาท เหมาะสม มขอจ ากดในการขยายตวและการลดลงของขดความสามารถในการแขงขนของภาคการผลต (2) ดานสงคม พบวา คาดชนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทยปรบตวเพมขน เปนรอยละ 72.76 ในป พ.ศ. 2557 สถานการณความยากจนมแนวโนมลดลง แตยง

1 สรปสาระส าคญการน าเสนอ

95

มความเหลอมล าของการกระจายรายไดและระหวางกลมคน และสงคมไทยยงตองเผชญกบความเสอมถอยทางวฒนธรรม แตชมชนยงมความเขมแขง สามารถแกไขปญหาและสนองตอบความตองการของชมชนได (3) ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก ดานทรพยากรธรรมชาต พบวาพนทปาไมลดลง ทรพยากรดนเสอมโทรม ปาชายเลนและระบบนเวศชายฝงถกท าลาย การผลตพลงงานในประเทศไมเพยงพอ และการจดสรรทรพยากรน าไมเปนไปตามความตองการ ปญหาดานสงแวดลอม เกดปญหาขยะมลฝอยทยงไมไดรบการแกไขอยางมประสทธภาพ มลพษทางอากาศยงเกนคามาตรฐาน คณภาพน าทอยในเกณฑดมแนวโนมลดลง และเกดการปลอยกาซเรอนกระจกเพมมากขน ปญหาภยพบตทางธรรมชาต มแนวโนมการเกดขนบอยครงและมความรนแรงมากขน ตลอดจนภยแลงทสงผลกระทบตอภาคการผลตและวถชวตการด ารงชวตของประชากรจ านวนมาก (4) ดานการบรหารจดการและธรรมาภบาล พบวา จากการจดอนดบคอรรปชนโลกในป พ.ศ.2557 ประเทศไทยมการปรบตวดขนเมอเทยบกบป พ.ศ.2556 โดยไดคะแนน 38 คะแนน อยอนดบท 85 จากการจดอนดบทงหมด 175 ประเทศทวโลก และเปนอนดบท 3 ของภมภาคอาเซยน หากเทยบกบป พ.ศ. 2556 ทไดคะแนน 35 คะแนน และอยอนดบท 102 ของโลก

1.2.2 บรบทการเปลยนแปลง ผลกระทบตอการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ประกอบดวย บรบทภายในประเทศ คอ การเขาสสงคมสงวย การปรบตวเขาสโครงสรางประชากรผสงอายซงจะเปนอปสรรคตอการพฒนาเศรษฐกจทงทางตรงและทางออม เนองจากขนาดก าลงแรงงานลดลง จ านวนประชากรขยายตวชา ขาดแคลนแรงงานเกดการพงพงประชากรวยแรงงานจากตางชาตโดยน าเขาแรงงาน ปญหาความเหลอมล าดานรายได โอกาส การเขาถงบรการภาครฐ รวมถงการพฒนาเขาสสงคมเมองทน ามาซงปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม บรบทภายนอก เกดจากเงอนไขเศรษฐกจโลกทการขยายตวทางเศรษฐกจยงมความผนผวน การแขงขนในตลาดการคาโลกสง เกดแรงเหวยงจากการเปดการคาเสร การเขาสสงคมสงวยของโลก การเปลยนดานเทคโนโลยและนวตกรรมทรวดเรว การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ สงผลใหเกดภยพบตทางธรรมชาตมแนวโนมเกดขนบอยครงและรนแรงมากขน รวมทงวาระการพฒนาของโลกภายหลง ค.ศ. 2015 ทเนนการจดท าเปาหมายการพฒนาทยงยนในกรอบสหประชาชาตในชวงเวลา 15 ปขางหนานบจากน

1.3 ต าแหนงทางยทธศาสตรของประเทศ “ประเทศไทยเปนประเทศรายไดสง ทมการกระจายรายไดอยางเปนธรรม เปนศนยกลางดานการขนสงและโลจสตกสของภมภาค สความเปนชาตการคาและบรการ (Trading and Service Nation) เปนแหลงผลตสนคาเกษตรกรรมย งยน แหลงอตสาหกรรมสรางสรรค และมนวตกรรมสงทเปนมตรตอสงแวดลอม”

1.4 เปาหมายและแนวทางการพฒนาดานการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาอยางยงยน ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ไดก าหนดเปาหมายและแนวทางการพฒนาดงน

1.4.1 เปาหมาย

(1) พนทปาไมเพมขน จากรอยละ 31.2 ในป 2556 เปน รอยละ 36 ในป พ.ศ. 2564

(2) การบรหารจดการน ามความสมดลระหวางอปสงคและอปทาน และเนนการจดหาน าสะอาดเพอการอปโภคและบรโภคใหเพยงพอเปนล าดบแรก

(3) การปลอยกาซเรอนกระจกลดลง ไมนอยกวารอยละ 7 จากกรณปกต (Business-As-Usual: BAU) เพอน าไปสสงคมคารบอนต า

96

(4) ความสามารถในการรบมอภยพบตและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเพมขนทงในระดบประเทศและระดบพนท

(5) การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทมประสทธภาพและยดตามหลกธรรมาภบาล

1.4.2 แนวทางการพฒนา

(1) รกษาทนทางธรรมชาตเพอการเตบโตสเขยว ใชประโยชนจากทนธรรมชาตโดยค านงถงขดจ ากดและศกยภาพในการฟนการตว รกษาความมนคงของฐานทรพยากร สรางสมดลระหวางการอนรกษและการใชประโยชนอยางยงยนและเปนธรรม โดยปกปองรกษาทรพยากรปาไมและสตวปา ใหเกดผลในทางปฏบตอยางเปนรปธรรม อนรกษและใชประโยชนความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยน รวมทงผลกดนแนวทางการประเมนมลคาของระบบนเวศ และการสรางรายไดจากการอนรกษเพอใชในการบรหารจดการทมประสทธภาพเพมขน พฒนาระบบบรหารจดการทดนและแกไขการบกรกทดนของรฐ คมครองทรพยากรทางทะเลและชายฝง วางแผนบรหารจดการทรพยากรแร และจดใหมกระบวนการบรณาการแผนงานและงบประมาณรวมกนของหนวยงาน

(2) บรหารจดการน าเพอใหเกดความยงยน บรณาการระหวางหนวยงานอยางเปนระบบ สรางศนยขอมลทรพยากรน า จดตงองคกรบรหารจดการน าในระดบพนท เรงเพมพนทปาตนน าล าธารมแผนการบรหารจดการน าในภาคการเกษตรกรรมในระดบภมภาค มการคดประเมนมลคาทรพยากรน าเพอจดท าแนวทางการจดเกบคาใชน าจากกลมตางๆ เรงกระจายอ านาจการบรหารจดการน าและงบประมาณของหนวยราชการสวนกลางตางๆ ไปสหนวยงานราชการในภมภาคและทองถน ปรบปรงกฎหมายผงเมองใหมประสทธภาพในการบรหารจดการล าน า มขอก าหนดและบทลงโทษทชดเจนจรงจงและสามารถเรยกรองคาเสยหายไดหากมการบกรกแนวเขตล าน าหรอลกลอบปลอยสารพษลงสแหลงน า

(3) การสงเสรมการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยสงเสรมการผลตและจ าหนายสนคาทเปนมตรตอสงแวดลอม ขบเคลอนส Zero Waste Society ผานมาตรการตางๆ เชน การปฏรประบบภาษและคาธรรมเนยมเพอสงแวดลอม การก าหนดมาตรฐานและฉลากสนคา สรางหลกสตรสงแวดลอมเพอปลกฝงในกลมเยาวชน สนบสนนการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ มงเนนการลดการใชทรพยากร ลดของเสยสสงแวดลอม และใชพลงงานอยางมประสทธภาพ การใหความรกบผบรโภคเพอใหตระหนกถงความส าคญของการบรโภคสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม รวมถงสงเสรมการสรางเครอขายการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอมผานเครอขายสงคมออนไลน หางสรรพสนคาในเมอง และตลาดในทองถน

(4) การสงเสรมการผลต การลงทน และการสรางงานสเขยว เพอยกระดบประเทศส เศรษฐกจและสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม พฒนาคลสเตอรอตสาหกรรมสเขยว สงเสรมผประกอบการใหสามารถปรบระบบสหวงโซอปทานหรอหวงโซคณคาทเปนมตรกบสงแวดลอม (Green Supply Chain /Green Value Chain) สงเสรมใหอตสาหกรรมสามารถอยรวมกบชมชนไดในลกษณะเมองอตสาหกรรมเชงนเวศ สนบสนนใหเกษตรกรปรบเปลยนกระบวนการผลตในรปแบบเกษตรกรรมยงยน สนบสนนการพฒนาธรกจบรการทมผลกระทบตอสงแวดลอมนอย เพอใหประเทศไทยมศกยภาพแขงขนในเวทโลกไดมากขน

97

(5) การใหความส าคญในการแกไขปญหาวกฤตสงแวดลอม ดวยการเรงรดการควบคมมลพษทงทางอากาศ ขยะ น าเสย และของเสยอนตราย ทเกดจากการผลตและบรโภค เพอสรางคณภาพสงแวดลอมทดใหกบประชาชน เรงรดแกไขปญหาการจดการขยะเปนล าดบแรก สรางวนยของคนในชาตมงสการจดการทยงยน โดยใหความรแกประชาชน สงเสรมการน าเครองมอทางเศรษฐศาสตรมาใชในการบรหารจดการสงแวดลอม โดยเฉพาะหลกการผใชตองเปนผจาย (User Pay Principle) ปรบปรงกลไกและกระบวนการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมใหมประสทธภาพมากขนสามารถใชเปนเครองมอในการตดสนใจเชงนโยบายของภาครฐไดอยางแทจรง รวมทงมกระบวนการพจารณาทรวดเรว ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สรางการมสวนรวมของประชาชน เพอสรางการยอมรบและลดความขดแยงกบประชาชนในพนทจากโครงการพฒนาขนาดใหญของภาครฐ

(6) การเพมขดความสามารถในการปรบตวเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยเพมศกยภาพในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกใหกบทกภาคสวน สนบสนนระบบการคมนาคมขนสงทยงยนลดการปลอยกาซเรอนกระจก สงเสรมการวจยและพฒนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมเพอลดผลกระทบและปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พฒนาระบบฐานขอมลและระบบการเตอนภย ใหความส าคญกบการปองกนน าทวม วางแผนปองกนเมองและพนทชายฝง พฒนาเมองทสามารถปรบตวและยดหยนตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Resilience City) ตลอดจนสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

(7) การบรหารจดการเพอลดความเสยงดานภยพบต เพอใหเกดความเสยหายนอยทสดและน าไปสการพฒนาทยงยน โดยบรณาการการลดความเสยงจากภยพบตเขาสกระบวนการวางแผนเสรมสรางขดความสามารถในการเตรยมความพรอมและการรบมอภยพบต พฒนาระบบการจดการภยพบตในภาวะฉกเฉน และพฒนาระบบการฟนฟบรณะหลงการเกดภย

(8) การพฒนาความรวมมอดานสงแวดลอมระหวางประเทศ โดยผลกดนการจดท าแผนแมบทการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอาเซยน สรางความรความเขาใจและแนวทางปฏบตทถกตองเกยวกบกฎหมายและขอตกลงระหวางประเทศใหกบทกภาคสวนทเกยวของ ทบทวนกฎหมายและขอตกลงระหวางประเทศดานการคาและสงแวดลอมตามความเหมาะสมและความสอดคลองกบสถานการณในปจจบน เพอปองกนปญหาทางดานการคาหรอการตดสทธทางการคา

2.1 การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศไทยมลกษณะรวมศนย ขาดการเชอมโยงกบพนท ผลการด าเนนงานเพอปกปอง รกษา ฟนฟสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตของประเทศไทยยงไมกาวหนาเทาทควร แมวาจะมกลไกทมความเขมแขงกวาในหลายๆ ประเทศโดยเปรยบเทยบ เนองมาจากการด าเนนงานของประเทศไทยโดยหลายหนวยงานยงเปนการด าเนนงานแบบรวมศนยสวนกลาง ทขาดการเชอมโยงกบพนทสงผลใหการแกไขปญหาและการวางแผนพฒนาในหลายๆ โครงการ/แผนงานไมประสบความส าเรจ และท าใหการใหบรการเชงนเวศของพนททสญเสยไปดวย

2.2 พ นททระบบนเวศทเปราะบางและมความขดแยงเชงนโยบายในการพฒนา เชน กระบ เกดปญหาชองวางในการปฏบต เชน การประกาศพนทคมครองสงแวดลอมฯ ทอยระหวางรอประกาศฉบบใหม จะไมมมาตรการควบคมกจกรรมในพนทอยางเหมาะสมท าใหทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมถกท าลาย

2 ประเดนปญหา

98

2.3 มพ นทวกฤตดานสงแวดลอม ซงยงไมมการบรหารจดการทมประสทธภาพ เชน ลมน าทะเลสาบสงขลาเปนพนทส าคญ มเอกลกษณของความเปนพนทสามน า มปญหาทซบซอนทงดานเศรษฐกจ สงคม และระบบนเวศ ปญหาการตกตะกอนจากการขดเจาะน ามนในทะเล และกจกรรมทางเศรษฐกจ จะลดอายของทะเลสาบจาก 1000 ป เหลอเพยง 200 ป จงเปนประเดนทาทายอยางมาก

2.4 การเตบโตของเศรษฐกจในภาคอตสาหกรรม ท าใหจ านวนโรงงานอตสาหกรรมเพมขนอยางมาก สงผลกระทบโดยตรงตอระบบนเวศและสงแวดลอมโดยรอบ ทงมลพษทเกดจากวตถดบทใชในการผลตจากกระบวนการผลต การขนสง รวมถงการปลอยของเสย และทงของเหลอจากกระบวนการผลตทมากขนและไมมการจดการอยางเหมาะสม แนวทางการแกไขปญหาเนนไปทการแกปญหาทปลายเหต ท าใหตนทนการผลตเพมขน สงผลตอราคาผลตภณฑ ซงไมน าไปสการพฒนาทยงยนของภาคอตสาหกรรมภายในประเทศ

1.5 ประชาชนทอยอาศยในพ นทตนน า ซงเปนกลมชาตพนธตางๆ เคยมวถชวตทอยกบปาอยางยงยน ประกอบดวยประเพณ วฒนธรรม และจตวญญาณ ระบบไรหมนเวยนสามารถรกษาระบบนเวศปาไม และเปนแนวทางคนอยรวมกบปาอยางยงยน แตมการประกาศพนทอทยานทบซอน ท าลายสทธดงเดมของชมชน หามท าไรหมนเวยน ไมไดรบสทธการถอครองทดน

1.6 ภยพบตขนาดใหญ สงผลตอภาคเศรษฐกจภายในประเทศและหวงโซการผล ตท งภายในประเทศ และของโลกดวย เนองจากประเทศไทยเปนผผลตสวนประกอบตางๆ ในอตสาหกรรมขนาดใหญของโลก เชน รถยนต อปกรณอเลคทรอนกส ดงนน จ าเปนตองมแผนรบมอความเสยง สรางความตอเนองของธรกจเมอเกดเหตภยพบตขนาดใหญ

1.7 เทศบาลและองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก ไมมงบประมาณเพยงพอ ส าหรบการบรหารจดการสงแวดลอม เชน การก าจดขยะ และการบ าบดน าเสย แมรฐจะสนบสนนการลงทนกอสราง แตทองถนกยงขาดคาด าเนนการและบ ารงรกษา ควรปรบเปลยนนโยบายใหเหมาะสม

1.8 รฐขาดมาตรการควบคมและการบงคบใชกฎหมายดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทมประสทธภาพ ยงคงมภาคเอกชนทท าธรกจท าลายสงแวดลอม การบกรกปาตนน าเพอปลกขาวโพดเลยงสตว การปลอยน าเสย และขยะอตสาหกรรม โดยไมมการจดการทเหมาะสม

1.9 รฐเปนตวอยางทไมดในการท าลายทรพยากรธรรมชาต นโยบายพฒนาดานเศรษฐกจสงคม และโครงการของรฐจ านวนมาก ไดท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ควรระบใหชดเจนในแผนพฒนาฯ วา ไมสนบสนนนโยบายใดทท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม นอกจากนน ยงมการแสวงหาก าไร ผลประโยชน และเออตอพรรคการเมองและกลมผลประโยชน ในการท าลายปาซงผทท าลายปารายใหญคอรฐจากการใหสมปทานท าไม สมปทานเหมอง

1.10 การประกาศเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนหลายแหงสงผลกระทบตอชมชน โดยเฉพาะทแมสอด ซงน าทดนปาไมมาใชประโยชนและเปลยนเปนพนทราชพสด ท าใหชมชนทตงถ นฐานดงเดมเสยสทธในทดนควรมกระบวนการเยยวยา ชวยเหลอ การชดเชยจากการสญเสยพนทในโครงการพฒนา ใหคาชดเชยเฉพาะมลคาทดน แตไมครอบคลมความสญเสยเรองวถชวตและวฒนธรรมของชมชน

1.11 การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนบทบาทของรฐ แตหนวยงานของรฐมจ านวนมาก ในทางปฏบตยงคงเปน Function Based และขาดการบรณาการท งเรองแผนงานและงบประมาณ การแกไขปญหาจงไมมประสทธภาพ

99

3.1 การรกษาทนทางธรรมชาตเพอการเตบโตสเขยว

3.1.1 การรกษาทนธรรมชาต

(1) ใหยดถอหลกการทวา ทรพยากรธรรมชาตเปนทรพยสมบตประชาชนทกคนในชาต ผใดท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ถอเปนอาชญากรรมทตองไดรบการลงโทษอยางเดดขาด การรกษาทนธรรมชาตควรปฏบตตามแนวปรชญาของพระเจาอยหวและผลกดนใหปฏบตอยางจรงจงในทกภาคสวน

(2) เสนอใหเพมเตมมาตรการควบคมกจกรรมการทองเทยวและนนทนาการในแหลงทองเทยวทางธรรมชาตพนทธรรมชาต มใหเกนขดความสามารถในการรองรบของระบบนเวศ (Carrying Capacity)

(3) ก าหนดนยามการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตใหชดเจน ควรเพมเตมแนวทางเกยวกบ Benefit Sharing เพอแบงปนประโยชนทเกดขนใหกบทกภาคสวนทเกยวของจากการน าทรพยากรธรรมชาตไปใช

(4) สงเสรมการน าเครองมอทางเศรษฐศาสตรมาใชประโยชน โดยใหพจารณาตนทนทครบถวนในกระบวนการวเคราะหผลประโยชนตอบแทนโครงการ โดยรวมตนทนทางธรรมชาตทสญเสยไปดวย สนบสนนหลกการผไดรบประโยชนเปนผจาย

(5) ปรบปรงระบบขอมลใหสามารถน ามาสนบสนนแนวทางการปฏบตตามแผนฯ โดยเฉพาะขอมล Green GDP และ Natural Capital Account เพอชใหเหนถงการพฒนาอยางแทจรงและแสดงถงตนทนดานสงแวดลอมทตองสญเสยไปจากการพฒนา รวมถงการใชเครองมอทางเศรษฐศาสตร (B/C Ratio) ในการวเคราะหความเปนไปไดของโครงการภาครฐ

(6) แกไขกฎหมายเพอใหเกดการแบงปนผลประโยชนจากทรพยากรอยางเปนธรรม อาท พระราชบญญตปโตรเลยม พ.ศ. 2514 เปลยนจากระบบสมปทาน มาเปนแบงปนผลผลต คาภาคหลวงเพมกวารอยละ 80 เปนตน

3.1.2 การปกปองรกษาทรพยากรปาไม

(1) มาตรการส าคญในการรกษาพนทปาไม คอ การท าแนวเขตใหชดเจน แกไขปญหาพนทปาซอนทบกบพนทของราษฎรและหนวยราชการ โรงเรยน พจารณาแกไขปญหาเรองสทธของประชาชนในเขตปาใหเสรจสนโดยเรว เพอมใหมปญหาในการบรหารจดการ

(2) มาตรการดแลรกษาปาทไดผลมความเกยวเนองกบมตดานจตวญญาณของชมชน ประชาชนในพนทปาอยางมนยส าคญ โดยควรใหประชาชนอยกบปาไดอยางสมดล ยงยนโดยไมท าลายปา พรอมไปกบการพฒนาสรางมลคาเพมผลตภณฑจากปา ก าหนดวตถประสงคของรกษาปาไมใหครอบคลมมตทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยการบรหารจดการปาควรบรณาการจากหลายภาคสวน และชมชนทองถนควรมบทบาทในการบรหารจดการ และตอบสนองความตองการของชมชนท องถนดวย ควรใหความส าคญกบชนเผา ซงมแบบแผนวถชวตทอยรวมกบปาอยางยงยน สรางความรความเขาใจเกยวกบชาวเขา

3 ขอเสนอแนะแนวทางการพฒนา

100

(3) การรกษาปาควรใชกลไกทางเศรษฐศาสตรเพอสรางแรงจงใจทางเศรษฐกจ ควรควบคม Supply Chain และสงเสรมใหมการ Branding ผลตภณฑทไมไดเกดจากการท าลายปา เพอใหผบรโภคไดมทางเลอกในการบรโภค สงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษ สนบสนนเปาหมายตามอนสญญาระหวางประเทศ เชน New York Convention

(4) ควรจดท าโซนนงพนทเกษตรและปาไมใหชดเจน ใชประโยชนพนทใหมประสทธภาพมากทสด โดยการด าเนนกจกรรมการเกษตรในพนทปาตนน าควรก าหนดใหอยในรปแบบของวนเกษตรเทานน เนองจากเปนรปแบบทสามารถสงวนรกษาและสงเสรมความหลากหลายในพนทปาใหคงความสมบรณไดมากกวาการท าการเกษตรเชงเดยวและการปลกพชอายสน

(5) พฒนาคณภาพชวตสวสดภาพและความปลอดภยของเจาหนาทพทกษปา ใหความส าคญตอการพฒนาคนและบคลากรทท างานดานการอนรกษ เพอเสรมสรางสมรรถภาพตอการปฏบต และสรางแรงจงใจ

(6) สงเสรมการปลกปา และอนรกษปาตนน า โดยเนนการมสวนรวมของภาคประชาชน และทองถน ตงแตการบรหารจดการไปจนถงการด าเนนการอนรกษปาอยางเปนรปธรรม

(7) จดท าแผนแมบท และแผนภมภาคการอนรกษปา โดยสงเสรมการสรางเครอขายในการบรหารจดการเพอใหเกดความเขมแขงมากขน และสามารถตอบสนองทองถน ชมชน และผทไดรบประโยชนจากปาอยางแทจรง และเปดโอกาสใหภาคสวนอนๆ เชน ภาคเอกชน สนบสนนงบประมาณและมสวนรวมในการอนรกษปา

(8) ปาตนน าควรเปนการเพาะปลกแบบวนเกษตรเทานน เสนอใหบรษทผผลตอาหารสตวเปลยนจากการใชวตถดบขาวโพดมาเปนใบตนกระถนยกษ จะชวยลดผลกระทบของการปลกขาวโพดบนพนทตนน าได รวมทงควรมการวจยวาพชชนดใดทเหมาะกบการปลกบนพนทตนน า เพอวางแนวทางสงเสรม

3.1.3 สรางความชดเจนตอกระบวนการปกปองพ นทวกฤต ซงควรไดรบการคมครองใหเขมแขงมากขน โดยเฉพาะการคงไวซงพนทประกาศเปนเขตคมครองพเศษ เชน ประกาศพนทคมครองทางทะเลในจงหวดกระบทขาดอายมาแลวไมนอยกวา 1000 วน

3.1.4 บรหารจดการทรพยากรชวภาพและความหลากหลายทางชวภาพ โดยการใชเครองมอทางเศรษฐศาสตรในมตททกภาคสวนเขามามสวนรวม มาตรการทางกฎหมายเพอการคมครองรกษาพนธกรรม ตลอดจนการจดท าธนาคารขอมล และ Clearing House เพอการใชประโยชนอยางมประสทธภาพสงสด

3.2 บรหารจดการน าเพอใหเกดความยงยน

3.2.1 จดท าแผนบรหารจดการน าอยางยตธรรม เพอก าหนดสดสวนและสทธการใชน าของแตละภาคสวน อาท น าเพออปโภคบรโภค น าเพอเกษตรกรรม อตสาหกรรม น าเพอการรกษาระบบนเวศรวมถงการบงคบควบคมการใชประโยชนทดนในพนทชลประทานตามวตถประสงคหลกทภาครฐใหการสนบสนนจดด าเนนการ

101

3.2.2 จดท าแผนบรณาการเชงพ นท ก าหนดเปาหมาย แผนงาน และงบประมาณในภาพรวม ก าหนดพนทวกฤตดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพอการแกไขปญหาตามหลกวชาการอยางเหมาะสม โดยเฉพาะพนทลมน าทะเลสาบสงขลา ลมน าทาจน ลมน าเจาพระยา

3.2.3 ไทยควรมบทบาทมากข นในการพฒนาบรหารจดการแมน า/ลมน านานาชาต แมน านานาชาตมความกวางขวางและครอบคลมมตการพฒนาทจ าเปนตองค านงถงหลากหลาย โดยเฉพาะอยางยงกรณของแมน าโขง ประเทศไทยควรตองมบทบาททจะแสดงสทธ/เสยงในการพฒนาและใชประโยชน รวมถงการฟนฟ ดแลรกษาแมน าโขงมากขน

3.2.4 ควรก าหนดเปาหมายทชดเจนเปนตวเลขของอปสงค และอปทานการใชน า เพอใชเปนกรอบในการก าหนดแนวทางด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของเพอบรรลเปาหมายทก าหนดไวไดอยางชดเจน

3.2.5 การด าเนนแนวทางดานการพฒนาแหลงเกบกกน าเพอใชในฤดแลง ควรระบขอมลในรายละเอยดเกยวกบสภาพพนททมศกยภาพในการทจะด าเนนการพฒนาเปนแหลงเกบกกน า รวมถงแนวทาง กระบวนการในการจดสรรน าใหแกภาคการผลตตางๆ อยางเทาเทยมเปนธรรม

3.2.6 บงคบใชกฎหมายทเกยวของอยางจรงจง การบรหารจดการน าเพอประโยชนในการพฒนาประเทศจะมความยงยนสงผลไดอยางเปนรปธรรม กตอเมอมการบงคบใชกฎหมายทเกยวของอยางจรงจงและมบทลงโทษทเทาเทยม

3.2.7 ควรบรรจ เรองน าไวในหลกสตรและกระบวนการศกษา สรางแนวคดในสถาบนการศกษาทกระดบ โดยเฉพาะระดบประถม มธยม เพราะในอนาคตบคลากรเหลานจะเปนผใชทรพยากรทยงยนเหลานตอไป

3.3 การสงเสรมการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม

3.3.1 เพมเตมแนวทางขบเคลอนการบรโภคทยงยนในภาคประชาชน และสาธารณชน โดยเนนการจดการทตนเหต อาท การลดขยะจากแหลงก าเนด รวมทงใชมาตรการทางภาษในการจงใจภาคเอกชนใหมกระบวนการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม อาท ลดหยอนภาษใหแกบรษท จดท าภาษบรรจภณฑ การเรยกคนซากบรรจภณฑกลบมารไซเคล หรอการบ าบดน าเสยในโรงงาน

3.3.2 ควรเพมการตลาดเชงรกส าหรบสนคาทเปนมตรตอสงแวดลอม เพอหาตลาดและสรางอปสงคตอสนคาดงกลาว สงเสรมการจดท าฉลากสงแวดลอม ตามมาตรฐาน ISO

3.3.3 เพ มมาตรการประหยดพลงงาน โดยการปรบคาไฟฟา (1) ใหสทธการใชกระแสไฟฟาฟรกบพลเมองทกคน แตในปรมาณเทากบการใชไฟแบบประหยด 6 ชม. ตอวน (2) การใชกระแสไฟฟาทเกนกวาระดบการใชฟร ใหจดเกบคาไฟในอตราท เหมาะสมแบบขนบนได ยงใชมากยงแพงมาก ดวยอตราแบบกาวกระโดด (3) คาไฟฟาตองสนบสนนใหเกดการลงทนพลงงานทดแทน/สะอาด ใหจดคมทนเหมาะสมกบแรงจงใจใหทงภาคครวเรอนและอตสาหกรรม และ (4) คาไฟฟาไมควรต าจนไมจงใจใหประชาชนประหยดการใชพลงงาน เสนอใหแก พรบ. ปโตรเลยม 2514 จากระบบสมปทาน มาเปนแบงปนผลผลต

102

3.4 การสงเสรมการผลต การลงทน และการสรางงานสเขยว

3.4.1 การสงเสรมบทบาทของภาคเอกชน ก าหนดมาตรการสรางแรงจงใจ โดยรฐสนบสนนภาคเอกชนทท าธรกจทเปนมตรกบสงแวดลอม ซงจะชวยเพมขดความสามารถในการแขงขนไปดวย เชน สงเสรมสนบสนนใหภาคเอกชนบ าบดมลพษใหเปนไปตามมาตรฐานหรอดกวามาตรฐาน สงเสรมธรกจและผผลตทใชวตถดบทไมท าลายสงแวดลอม โดยใหมมาตรการจงใจ ลดตนทนการผลต เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน

3.4.2 ผลกดนนโยบายสงเสรมการผลตสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม สงเสรมการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอมระดบ SME และ OTOP มตวชวดทชดเจน เชน ก าหนดสดสวนสนคาทมฉลากสงแวดลอม รอยละ 50

3.4.3 สงเสรมภาคการผลตในการลดการใชทรพยากร หรอวตถดบตงตนในการผลตและบรการ ลดการใชพลงงานในการผลต ลดการปลอยสารพษตางๆ เสรมสรางศกยภาพการแปรใชใหมของวสด เพมปรมาณการใชทรพยากรหมนเวยนได เพมอายการใชงานของผลตภณฑ เพมระดบการใหบรการแกผลตภณฑและเสรมสรางธรกจบรการ

3.4.4 ยกเลกการใชสารเคมในภาคเกษตร เพอสขภาพทดของเกษตรกร ผบรโภค สงแวดลอม และระบบนเวศ ควบคมภาคธรกจมใหใชทรพยากรธรรมชาตทมาจากการท าลายสงแวดลอม ส าหรบเปนวตถดบ เชน หามธรกจซอขาวโพดทปลกในพนททเผาในทโลงมาเปนวตถดบ หรอหามซอผลตภณฑทางการเกษตรทปลกในพนทปาทถกบกรกท าลาย รวมทงมบทลงโทษส าหรบผฝาฝน เสนอใหออกเปนกฎหมายหามน าเขายาฆาหญา เนองจากเปนอนตรายตอสขภาพความปลอดภยของประชาชน และท าลายระบบนเวศอยางรนแรง

3.4.5 น าเครองมอทางเศรษฐศาสตรมาใชในการพจารณาการลงทนถงความคมคาทางสงแวดลอม เชน การขยายการเกบภาษสงแวดลอม คาธรรมเนยมผกอมลพษเปนผจาย รวมถงการซอขายใบอนญาตปลอยมลพษ เปนตน

3.5 การใหความส าคญในการแกไขปญหาวกฤตสงแวดลอม

3.5.1 สนบสนนใหเกดการสรางหลกสตรสงแวดลอมศกษา เพอน าไปสการเรยนรส าหรบเดกและเยาวชนในสถาบนการศกษาตาง ๆ เพอสรางจตส านกดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใหสถาบนการศกษาในทองถน และสถาบนการศกษาหลกรวมกนพฒนาหลกสตร รวมทงสนบสนนทางดานวชาการและกระบวนการ ตองมการด าเนนการทท าใหคนกลวและไมกลาท าลายสงแวดลอม ทงการบงคบใชกฎหมายทเขมงวด และการตดสนคดความสงแวดลอมทรวดเรวและประชาชนเขาถงได สอ -ขาวสาร-สงคม ยกยองคนท าด ดแลสงแวดลอมเปนตวอยาง

3.5.2 ควรก าหนดมาตรการควบคมคณภาพสงแวดลอม โดย 1) ควบคมการบรหารจดการรานอาหาร เรองการก าจดของเสย ขยะ น าเสยทเกดจากกระบวนการท าอาหารไมใหมการทงลงแหลงน าสาธารณะ 2) ก าหนดมาตรการควบคมอซอมรถยนต ไมใหมการปลอยน ามนเครอง น ามน ส หรอของเสยจากกระบวนการซอมรถยนตลงสแหลงน าสาธารณะ 3) ก าหนดมาตรการควบคม จดระเบยบในการวางสงของบรเวณใกลถนนไมใหกดขวางดไมสวยงาม รกษาความเปนระเบยบเรยบรอย จดเกบคาบรการกบเจาของทดน สรางภาพลกษณ และการทองเทยวของประเทศ และ 4) ตรวจสภาพยานยนตของกรมการขนสงทางบกตองไดมาตรฐานทงการปลอยไอเสย และคณภาพ Catalytic Converter

103

3.5.3 ทบทวนผลการแกปญหามลพษทยงไมบรรลผลส าเรจ วเคราะหสาเหตทแทจรง จดท าแผนและแนวทางแกไขทปฏบตไดจรง ขอความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ บงคบใชกฎหมายดานสงแวดลอมใหเกดผลสมฤทธทเปนรปธรรม บรหารจดการสงแวดลอมของทองถน โดยใหผแทนประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจ นอกเหนอจากนโยบายสวนกลาง

3.5.4 ผลกดนใหเกดองคกรอสระดานสงแวดลอม ท าหนาทจดท ารายงาน EIA ไมใชบรษททถกวาจางโดยเจาของโครงการ สนบสนนการจดท าการประเมนผลกระทบสงแวดลอมเชงยทธศาสตร SEA รวมกบหลก Precautionary Principle

3.5.5 ปรบปรงและบงคบใชกฎหมายตามหลกผกอมลพษเปนผรบผดชอบคาใชจายทงหมดทเกดขนในการแกไขมลพษ เพอปองปรามผประกอบการ ซงเปนผรบประโยชนจากการผลตโดยตรง ดงนน จงควรเปนผรบผดชอบคาใชจายทกอใหเกดมลพษ รวมถงการฟนฟพนทเพอลดผลกระทบตอชมชนดวย

3.5.6 มงแกไขปญหามลพษทตนเหต โดยน าแนวคดทางธรกจมาจดการมากขนโดย 1) ลดภาษส าหรบผผลตทสามารถลดปรมาณมลพษ หรอบ าบดมลพษไดดกวาระดบมาตรฐาน 2) เกบภาษบรรจภณฑ เพอลดปรมาณขยะตงแตการผลต โดยก าหนดอตราภาษทแตกตางกนตามการใชวสด โดยวสดประเภท รไซเคลได หรอยอยสลายไดงายมอตราภาษต ากวาวสดประเภทอนๆ และ 3) ใชระบบรบซอคนหรอระบบมดจ า-คนเงน

3.5.7 ลงทนกอสรางระบบบ าบดน าเสย โดยค านงถงคาใชจายในการด าเนนการและบ ารงรกษา ซงตองจดเกบจากประชาชน ผกอมลพษอยางจรงจง

3.6 การเพมขดความสามารถในการปรบตวเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

3.6.1 ใหมระบบการรายงานขอมลกาซเรอนกระจก เพอใหเกดการบรหารจดการและลดกาซเรอนกระจกไดอยางถกตองเหมาะสมมากยงขน

3.6.2 สงเสรมการใชกลไกตลาดและราคาคารบอน เพอสงเสรมใหลดกาซเรอนกระจก และการบรหารจดการใหสามารถบรรลตามเปาหมายของแผนฯ 12 โดยจดท าแผนปฏบตการเพอใหเกดการ บรณาการ

3.6.3 ลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยก าหนดนโยบายประเทศใหทกภาคการผลตลดการใชสารเคม ใชพลงงานสะอาด เพอบรรเทาผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและลดปญหามลพษตอสงแวดลอมอยางยงยน

3.7 การบรหารจดการเพอลดความเสยงจากภยพบต

3.7.1 พฒนาระบบการประเมนความเสยงจากภยพบต ทงกอนเกดเหต ระหวางเกดเหต และหลงเกดเหต ปองกนความเสยงใหม ลดความเสยงเดม สรางจตส านกและวฒนธรรมความปลอดภย พฒนาศกยภาพของภาครฐ เอกชน และชมชน ปรบปรงกฎระเบยบใหทนสมย

3.7.2 พฒนาระบบการจดการภาวะฉกเฉนใหเปนมาตรฐานและเปนเอกภาพ การฟนฟบรณะใชหลกการฟนฟเพอใหดกวาเดม (Build Back Better) รวมทงสงเสรมกลไกการเรยนรและการมสวนรวมในระดบนานาชาต

104

3.7.3 สนบสนนการเตรยมความพรอมของภาคเอกชนเพอความตอเนองของธรกจ โดยสงเสรมกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ในการจดท า Business Continuity Plan เพอลดความเสยงและสามารถรบมอกบภยพบตไดอยางมประสทธภาพ

3.7.4 พฒนาองคความรเรองการจดการภยพบต โดยเรยนรและสรปบทเรยนจากภยพบตทเกดขนมาแลว สรางความรวมมอและการถายทอดองคความรจากองคกรระหวางประเทศ

3.8 การพฒนาความรวมมอดานสงแวดลอมระหวางประเทศ

3.8.1 ทบทวนและสรางมาตรการตอการคมครองสงแวดลอมทางธรรมชาตและวฒนธรรม จากทกกรณทประเทศไทยไดลงนามในอนสญญา และพธสารตางๆ เชน อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ อนสญญาวาดวยพนทชมน า อนสญญาวาดวยการคาพชปาและสตวปาหายาก CITES พธสารเกยวโต และอนสญญาวาดวยการคมครองพนทมรดกทางธรรมชาตของโลก เปนตน

3.8.2 การพฒนาความรวมมอดานสงแวดลอมระหางประเทศ เสนอใหเพม “การแกไขปญหาผลกระทบสงแวดลอมขามพรมแดน” และการสรางความรความเขาใจ แนวทางปฏบตสากล เพอใหหนวยงานทเกยวของมการวางแผนและงบประมาณด าเนนการตอไป

3.9 ความเหนอนๆ

3.9.1 ทศทางการพฒนาในภาพรวม

(1) การจดท าแผนพฒนาประเทศในแตละดานควรมความสอดคลองกน ทงดานเศรษฐกจ สงคม และทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทงน เสนอใหปรบปรงชอแผนฯ โดยเพมค าวาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหมระดบความส าคญทเทาเทยมกน รวมทงควรค านงถงยทธศาสตรประเทศระยะ 20 ป และมการก าหนดต าแหนงทางยทธศาสตรประเทศทชดเจน

(2) การพฒนาควรเปลยนจากเศรษฐกจน า เปนสงคมน า ท าใหประชาชนและชมชนมความมนคงในการด ารงชวต เพอใหประโยชนจากการพฒนากระจายสประชาชนอยางทวถง หากพฒนาโดยใชเศรษฐกจน า รายไดและผลประโยชนสวนใหญจะตกอยกบคนเฉพาะกลมเทานน

(3) ควรพฒนาจากเศรษฐกจฐานรากข นมา โดยรกษาธรรมชาตใหอดมสมบรณ หากธรรมชาตอยรอด มนษยกจะอยรอดตามกรอบแนวคดคนอยรวมกบสงแวดลอมได ซงจะท าใหประเทศไทยสามารถขบเคลอนไปขางหนาไดอยางยงยน

(4) ทรพยากรเปนรากฐานทส าคญของการพฒนาประเทศ ควรจะมการประเมนในภาพรวมวา แนวทางการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทผานมา มเรองใดทไมประสบความส าเรจ และเปนเพราะเหตใด

3.9.2 การปรบปรงเปาหมายและตวช วด

(1) ควรมก าหนดเปาหมายใหกบแนวทางการพฒนาแตละประเดนยอย และระยะเวลาทจะตองด าเนนการใหส าเรจ พรอมกบระบหนวยงานระดบกรมทรบผดชอบ และกรณทเปนเปาหมายซงหลายหนวยงานรบผดชอบ ใหจดท าเครองชวดสมรรถภาพรวม (Joint KPI) รวมกนระหวางกรมและระยะเวลาทตองท าใหส าเรจ ซงจะชวยใหแตละหนวยงานรวมกนหารอและด าเนนงานตามภารกจหนาทของตน เพอบรรลเปาหมายเดยวกน

105

(2) ควรก าหนดเปาหมายลดความเหลอมล า ควบคกบเปาหมายการเพมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยก าหนดเปาหมายใหลด “Gini Index” เพอลดความเหลอมล า ควบคกบเปาหมายการเพมขนของ GDP

(3) ควรก าหนดเปาหมายทมนยยะหลายมต อาท การสงเสรมการเกษตรทไม บกรกพนทปา การพฒนาเศรษฐกจบนพนฐานของผงเมองทด และการสงเสรมการผลตและสนคาปลอดภย

(4) ทบทวนการก าหนดเปาหมายพ นทปา จากรอยละ 36 เปนรอยละ 40 เนองจากการก าหนดเปาหมายพนทปาไมรอยละ 40 ของพนทประเทศ มาจากการศกษาอยางเปนระบบโดยผเชยวชาญ ซงเหนวาลกษณะทางกายภาพ ภมศาสตร และฐานอาชพเกษตรกรรมของประเทศ ควรมพนทปารอยละ 40 เพอรกษาสมดลของระบบนเวศ ควบคมวฎจกรน าและฝน และปองกนภยพบต หากมประชากรเพมขน พนทปากควรเพมขนดวย เพอเพมความยดหยนใหกบระบบ ดงนน แมวาเปาหมายพนทปาไมรอยละ 40 ของประเทศ ยงไมสามารถบรรลได แตควรรกษามาตรฐานพนทเปาหมายปาไมรอยละ 40 ไว ไมควรลดเปาหมายพนทปาไมลงเหลอรอยละ 36 ตามทก าหนดไวในรางแผนฯ 12

(5) ควรเพมเปาหมายดานการก าจดขยะชมชน โดยใหสามารถก าจดขยะไดเพมขนจากรอยละ 30 เปนรอยละ 35 ในป 2564 เพอใหสอดคลองกบแผนแมบทการจดการขยะของกรมควบคมมลพษ รวมทงใหก าหนดเปาหมายดานการก าจดน าเสยใหเปนรปธรรมดวย

3.9.3 การผลกดนแผนสการปฏบต

(1) แผนฯ ควรมจดเนนและเปาหมายทชดเจน ซงจะท าใหหนวยปฏบตสามารถน าไปแปลงแผนเพอด าเนนงาน และก าหนดล าดบความส าคญการด าเนนงานไดอยางสอดคล องกบพนท และขอบเขตหนาทของแตละหนวยงานไดอยางตรงเปาหมาย

(2) แผนฯ ควรระบวามกจกรรมใด ใครเปนผรบผดชอบ ก าหนดตวชวด โดยจดท า workshop รวมกนระหวางหนวยปฏบต เพอน าไปสการปฏบต ก าหนดกจกรรม งบประมาณและหนวยงานรบผดชอบทชดเจน ตลอดจนกระบวนการในการจดท าแผนฯ

(3) ควรมคณะกรรมการขบเคลอนแผนพฒนาประเทศ และใหมคณะกรรมการตดตามผลการด าเนนงานเพอขบเคลอนใหเกดผลทางปฏบต และเพอตดตามประเมนผลและทบทวนแผนฯ

(4) ควรมมาตรการประชาสมพนธเพอเผยแพรตอสาธารณะ และสรางการยอมรบ เพอใหเกดความตระหนก การปฏบตตามแผน รวมถงการตดตามตรวจสอบ

3.9.4 ปรบปรงกฎหมายและเพมประสทธภาพการบงคบใชกฎหมาย

(1) ใชการบงคบใชกฎหมายควบคกบมาตรการทางเศรษฐศาสตร มาตรการทางสงคม และมาตรการสรางแรงจงใจ

(2) เสนอใหน ารางกฎหมาย 4 ฉบบ เพอลดความเหลอมล า ไดแก ราง พ.ร.บ. สทธชมชนในการจดการทดนและทรพยากรธรรมชาต ราง พ.ร.บ.ธนาคารทดน ราง พ.ร.บ. กองทนยตธรรม และราง พ.ร.บ. ภาษทดนอตรากาวหนา

(3) ควรปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบใหเออตอการอนรกษและการบรหารจดการ โดยเฉพาะกฎหมายภาษทดน

106

3.9.5 พฒนากลไกการมสวนรวม ใหครบถวนทงระบบ ไมเพยงการรบฟงความคดเหนเทานน แตควรใหผมสวนไดเสยสามารถมสวนรวมในการตดสนใจดวย

3.9.6 ควรสนบสนนงบประมาณดานการศกษาวจยดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และการน าผลการศกษาไปใชประโยชน

3.9.7 ควรมคณะอนกรรมการสงแวดลอมระดบจงหวด เนองจากคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตจดประชมไมบอย ท าใหแกปญหาไดไมทนทวงท จงควรมอนกรรมการสงแวดลอมระดบจงหวดทกจงหวด เพอรบทราบและแกไขปญหาสงแวดลอมระดบจงหวดท เชอมโยงกบคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต โดยใหผวาราชการเปนประธาน มทกหนวยงานทเกยวของรวมอยในคณะอนกรรมการฯ และผแทนจากสถาบนการศกษาในทองถน ภาคสงคม ประชาชน ชมรมอนรกษตางๆ และควรจดประชมทก 2 เดอน เพอกระจายความรบผดชอบสทองถน

ร า ย ง า น ส ร ป ผ ล ก า ร ป ร ะ ช ม กล มท 7 : ภาครฐของประชาชน เพอประชาชน

ประธาน : ดร.ศภวฒ สายเชอ กรรมการผจดการ บรษท หลกทรพย ภทร จ ากด (มหาชน) กรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผด า เนนรายการ : ดร.ปทมา เธยรวศษฎสกล รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต

1.1 แนวคดการพฒนาระบบและการบรหารจดการภาครฐของประชาชนเพอประชาชน

ภาครฐ เปนองคประกอบทส าคญของระบบการบรหารราชการแผนดนทสงผลอยางมากตอการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนาและท าใหประชาชนมคณภาพชวตทด ภาครฐ ท าหนาทตงแตการด าเนนนโยบายสาธารณะเพอใหเกดการพฒนาในทกดาน ท าหนาท ในการใหบรการสาธารณะทงการศกษา สาธารณสข และอนๆ ท าหนาทในการอ านวยความสะดวกในการด าเนนชวตของประชาชนและการคาขายของภาคธรกจเอกชน รวมทงการก ากบดแลใหการด าเนนชวตอยรวมกนของคนในสงคมใหเปนไปตามกฎเกณฑและหลกสทธมนษยชน การไมเบยดเบยนและกออนตรายใหเกดกบชวตและทรพยสนของประชาชน และไมเกดการเอารดเอาเปรยบในสงคม อยางไรกด ตงแตอดตถงปจจบน การบรหารงานภาครฐไมไดเปนไปตามความคาดหวงของประชาชน การปฏบตบทบาทและภารกจในหลายๆ ดาน ยงขาดประสทธภาพ ขาดความโปรงใส และขาดความรบผดรบชอบทเหมาะสมและทส าคญคอ ปญหาการคอรรปชนไดลกลามเปนวงกวาง สงผลใหงบประมาณแผนดนเกดการรวไหล การใชจายงบประมาณไมคมคา สงผลกระทบตอคณภาพชวตประชาชน การด าเนนธรกจของภาคเอกชนและขดความสามารถในการแขงขนและศกยภาพของประเทศในภาพรวมยงมจ ากด ปญหาดงกลาวสะทอนถงจดออนทงในเรองการจดรปแบบองคภาครฐ คณภาพขาราชการ ระบบความเชอมโยงสมพนธของภาครฐกบภาคการเมองและภาคประชาชน

การปฏรปภาครฐ ไดมการด าเนนการมาอยางตอเนองในทกรฐบาลทผานมา แตยงไมคอยเหนผลทเปนความเปลยนแปลงไปสความมประสทธภาพ โปรงใส รบผดชอบและการลดคอรรปชนอยางชดเจนเทาใดนก แตกลบกลายเปนวา ภาครฐมขนาดใหญขน คาใชจายงบประมาณประจ าในสวนของผลตอบแทนสงขนเปนเงาตามตวโดยทประสทธภาพการบรการและความพงพอใจของผรบบรการทงประชาชนและภาคธรกจเอกชนไมไดเพมขนอยางเปนสดสวนเดยวกน รฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา ไดสงสญญาณการปฏรปภาครฐใหบรรลผลทเปนรปธรรมอยางชดเจนมากขน โดยมงหวงใหหนวยงานภาครฐ มขนาดทเหมาะสมกบบทบาทภารกจ มขดสมรรถนะสง ปราศจากการทจรตและประพฤตมชอบ มกฎหมายทเออตอการบรหารจดการภาครฐใหสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางรวดเรว มประสทธภาพ เกดประสทธผล

1 สรปสาระส าคญการน าเสนอ

108

การด าเนนกจการภาครฐมความคมคา โปรงใส และใหบรการสาธารณะอยางทวถงและเปนธรรมแกประชาชนทกกลม และทมความส าคญไมนอยไปกวากนกคอ การทภาครฐจะปรบตวกาวใหทนการเปลยนแปลงของโลก ทงนการทรปแบบการด าเนนธรกจ กจกรรมทางเศรษฐกจ และรปแบบการด าเนนชวตเปลยนแปลงไปตลอดเวลา รปแบบการใหบรการของภาครฐ บทบาทของภาครฐในฐานะผเลน ก ากบดแล และผอ านวยความสะดวกจะตองเปลยนแปลงไปใหทนและสอดคลองกบสถานการณ รวมถงการปรบเปลยนกฎระเบยบอนเปนเครองมอของภาครฐใหเหมาะสมกบบรบททเปลยนแปลงไปดวย ดงนน ในชวงระยะเวลาของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 พ.ศ. 2560 - 2564 การพฒนาและปรบปรงการบรหารจดการของภาครฐ เพอใหเปนภาครฐของประชาชนเพอประโยชนสขของประชาชนอยางแทจรงนน มเรองส าคญๆ ทควรจะตองพจารณา อาท บทบาทของภาครฐในบรบทเดมและบรบทใหม การปฏรปภาครฐโดยยดหลกคด “ภาครฐของประชาชนเพอประชาชน” และแนวทางการปฏรปการบรหารจดการภาครฐ ซงหลายประเดนเปนเรองทมความส าคญทงทไดเรมด าเนนการไปบางแลวและก าลงผลกดนใหชดเจนขนในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12

1.2 ประเดนส าคญทควรเรงด าเนนการ

1.2.1 การกระจายอ านาจสทองถน

(1) ปรบเปลยนการจดการปกครองทองท เปนองคกรชมชน การกระจายอ านาจสทองถนในมตการปกครองไดด าเนนการมาเปนเวลานาน จนกระทงมการก าหนดอ านาจและหนาทในการจดระบบการบรการสาธารณะและการถายโอนภารกจจากราชการสวนกลางและราชการสวนภมภาคใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 โดยอยในรปแบบขององคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) เทศบาล (เทศบาลนคร เทศบาลเมอง และเทศบาลต าบล) และองคการบรหารสวนต าบล (อบต.) และมแผนปฏบตการก าหนดขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ฉบบท 1 พ.ศ. 2545 และฉบบท 2 พ.ศ. 2551 ท าใหการจดการปกครองทองทอาจปรบเปลยนบทบาทเพอใหบรการงานเฉพาะกจในชมชนนนๆ ในลกษณะ “องคกรชมชน”

(2) ถายโอนการบรหารจดการรวมถงนโยบายการศกษาขนพนฐานใหทองถน การจดการศกษาในปจจบนใชหลกสตรเชงเดยว ไมสอดคลองกบความตองการทองถน จงควรเรงรดการถายโอนการบรหารจดการและนโยบายการศกษาขนพนฐานใหทองถนด าเนนการ

(3) ถายโอนนโยบายการคลงไปสทองถน ทใหทองถนก าหนดวธการจดเกบภาษตลอดจนก าหนดอตราภาษเอง รวมถงก าหนดงบประมาณรายจายเองตามความจ าเปนของแตละทองถนทมความแตกตางกนในแตละพนท

(4) ถายโอนนโยบายและการบรหารจดการพลงงานไปสถน ในปจจบนพบวา นโยบายพลงงานถกก าหนดจากสวนกลาง แตใหมการรบฟงความคดเหนจากทองถน โดยททองถนไมมสวนรวมในการตดสนใจ ผลประโยชนไมไดตกอย ในพนทท งท ทองถนเปนผ ไดรบความเสยงจากการยอมใหมแหลงก าเนดพลงงานในพนท อาท เกดการตอตาน เกดความขดแยงในสงคม ดงนนจงควรใหทองถนตดสนใจเองวา จะมแหลงก าเนดพลงงานในทองถนหรอไม และทองถนจะสามารถก าหนดราคาพลงงานเองตามตนทนทเกดขนไดหรอไม

109

(5) ถายโอนนโยบายสาธารณสขโดยเฉพาะอยางยงดานการรกษาพยาบาลใหทองถน ในปจจบนโรงพยาบาลทบรหารโดยสวนกลางแตตงอย ในทองถนขาดงบประมาณและบคคลากร สงผลใหบรการมคณภาพต า จงควรถายโอนภารกจการรกษาพยาบาลใหทองถนด าเนนการเพอใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของแตละพนท

1.2.2 การสงเสรมการประเมนผลกระทบของกฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบ ตอเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และผมสวนไดสวนเสย (Regulatory Impact Assessment : RIA)

กฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบตางๆ ของภาครฐ ตลอดจนการบงคบใชกฏหมายใดๆ ยอมสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และผมสวนไดสวนเสยในสงคม ดงนนแนวคดในการประเมนผลกระทบของการออกกฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบจงเปนสวนส าคญสวนหนงของกระบวนการปฏรประบบบรหารจดการและธรรมาภบาลภาครฐ โดยการประเมนผลกระทบของกฎหมายฯ ตอเศรษฐกจ สงคม ส งแวดลอม และผมสวนไดสวนเสย (Regulatory Impact Assessment : RIA) เปนเครองมอ/กลไกทใชวเคราะหอยางเปนระบบถงความเปนไปไดของผลกระทบทเปนประโยชนและตนทนของกฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบทงใหม และเกาทปรบปรงใหม ตอผมสวนไดสวนเสย โดยการประเมนการออกกฎหมายฯ ควรประเมนความสอดคลองกบเปาหมายของนโยบายสาธารณะโดยรวมและผลกระทบทงทางบวกและทางลบอนอาจจะเกดจากมาตรการหรอกลไกในกฏหมาย ดงนนกระบวนการ RIA จะท าใหไดกฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบตางๆของภาครฐทดหรอดกวาเดม (Better Regulation) และกอใหเกดประโยชนในการเพมศกยภาพในการแขงขนของประเทศ เพมประสทธภาพและคณภาพนโยบายและบรการสาธารณะ และลดโอกาสในการเกดปญหาคอรรปชน

ปจจบนกระบวนการ RIA ของประเทศไทยแมวาจะไดมการจดท าคมอในการตรวจสอบความจ าเปนของการตรากฎหมาย (Manual on Verification the Necessity in Issuance the Regulation) หรอ RIA Checklist โดยส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา และคณะรฐมนตร ไดมมตใหทกหนวยงานทจะเสนอรางกฎหมายจะตองจดท ารายงานผลกระทบโดยใชคมอในการตรวจสอบความจ าเปนของการตรากฎหมาย อยางไรกตาม พบวากระบวนการ RIA ยงมปญหาและอปสรรคหลายประการ โดยสรปคอ หนวยงานโดยสวนใหญยงขาดความรความเขาใจ กฎหมายบงคบใหจดท ารายงานเฉพาะกฎหมายใหม คมอทมอยในปจจบนไมมกระบวนการด าเนนการประเมนผลกระทบทางเศรษฐกจและสงคมและการจดท ารายงานอยางเปนระบบ ไมมหนวยงานทขบเคลอน RIA สการปฏบตและควบคมประเมนคณภาพของรายงาน (Oversight Body) และประการสดทายคอ กระบวนการมสวนรวมไมไดเปนขอบงคบทเขมงวดใหด าเนนการทงทกจกรรมนเปนหวใจส าคญของการด าเนนการ RIA ดงนนการด าเนนการกระบวนการ RIA ของประเทศไทยในระยะตอไป ควรพจารณาถงการสรางองคความรและความเขาใจในกระบวนการ ตลอดจนการมสวนรวมจากทกภาคสวนและพจารณาเกยวกบกลไกการก ากบดแลเพอขบเคลอน RIA สการปฏบตและควบคมประเมนคณภาพของรายงาน

1.2.3 การยกระดบการใหบรการภาครฐโดยอาศยเทคโนโลย

ภาคราชการของไทย ไดมการน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารราชการและบรการประชาชนเพอยกระดบบรการใหรวดเรว เพมความพงพอใจใหประชาชน และอ านวยความสะดวกในการประกอบธรกจ ระบบทส าคญคอ รฐบาลอเลกทรอนกส (e-Government) ซงหมายถง การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใช เปนเครองมอในการบรหารจดการของรฐ โดยการใหบรการประชาชนผานระบบอเลกทรอนกส อาท บตรประชาชน Smart ID ระบบช าระภาษออนไลน การท าธรกรรมออนไลนในตลาด

110

หลกทรพยแหงประเทศไทย การจดทะเบยนธรกจทางอนเตอรเนต รวมทงระบบ e-Police Services ของส านกงานต ารวจแหงชาต ทงน สถานะของไทยในระดบนานาชาต จดล าดบโดยธนาคารโลกในรายงาน Doing Business พบวา ประเทศไทย ไดรบการจดอนดบใหอยใน 30 ประเทศแรกจากกวา 140 ประเทศมาโดยตลอด แตแนวโนมอนดบต าลงสะทอนการพฒนาประสทธภาพภาครฐของประเทศอนทอาจรวดเรวกวาประเทศไทยในปหลงๆ

1.2.4 การสรางกลไกการตดตามตรวจสอบการเงน การคลงภาครฐ โดยภาคประชาชน

ทผานมาประชาชนไดมสวนรวมทางออมในกระบวนการจดท างบประมาณ ผานการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร โดยประชาชนเลอกพรรคการเมองทมนโยบายทตรงใจ/ถกใจ เมอไดรบการเลอกตงเปนรฐบาล กจะน านโยบายนนไปขบเคลอนโดยผานกระบวนการจดท างบประมาณรายจ ายประจ าปและน าเสนอตอสภาผแทนราษฎรเพอใหมผลบงคบใช ในขณะทการตดตามตรวจสอบการใชจายงบประมาณประชาชนสามารถเขาถงขอมลทหนวยงานภาครฐเผยแพรตาม พ.ร.บ. ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 รวมทงตดตามขาวสารจากสอสารมวลชน และงานวจยตางๆ อยางไรกด ในการพฒนาและยกระดบการมสวนรวมของภาคประชาชนในกระบวนการตรวจสอบการใชจายงบประมาณ/การคลงภาครฐ ควรมการจดท าหรอปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบการเงนการคลงภาครฐ เชน การออกพระราชบญญตการเงนการคลงภาครฐเพอเปนกรอบในการบรหารจดการการเงนการคลงภาครฐ และการปรบปรงพระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. 2502 โดยใหความส าคญกบการจดท างบประมาณโดยยดพนท และประเดนการพฒนา รวมทงใหประชาชนมสวนรวมในการจดท างบประมาณ

1.2.5 การพฒนายกระดบคณภาพ ประสทธภาพ สมรรถนะของขาราชการ และการตดตามประเมนผลการปฏบตงานภาครฐ/ขาราชการ

ตงแตป 2545 ภาครฐ ไดเรมพฒนาระบบราชการไทยอยางจรงจง โดยมการพฒนาและยกระดบคณภาพขาราชการและกระบวนการท างานทเกยวของใน 4 มต ไดแก (1) การสรรหาบคลากรทมคณภาพเขารบราชการ (Recruitment) (2) การปรบปรงกระบวนการท างาน/การประเมนผลงาน (3) การพฒนาทกษะของขาราชการอยางตอเนอง (Human Resource Development) และ (4) การรกษาขาราชการดมคณภาพใหอยในระบบ อยางไรกตาม ผลของการเปลยนแปลงทเกดขนอาจยงไมสอดคลองกบความตองการและความคาดหวงของประชาชนในหลายประเดน ดงนน เพอใหการยกระดบคณภาพขาราชการ และการตดตามประเมนผลการปฏบตงานภาครฐสามารถเพมประสทธภาพภาครฐในการขบเคลอนประเทศเพอประชาชนไดอยางเปนรปธรรมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 มประเดนเรงดวนทภาครฐควรเรงด าเนนการ ดงน

(1) ดานการพฒนา และยกระดบขาราชการ ทงในดานระบบสรรหาบคลากรทมคณภาพเพอรบราชการ คณภาพชวต การจดสวสดการ ระบบคาตอบแทนทเหมาะสม และการพทกษความเปนธรรม

(2) ดานระบบ/กระบวนการ/วฒนธรรมการท างาน โดยควรตงเปาหมายประสทธภาพในการท างาน ความโปรงใสของกระบวนการท างาน การถายโอนภารกจบางประเภทใหเอกชนด าเนนการ การท างานแบบมงผลสมฤทธ และกระบวนการรบผดรบชอบ

(3) ดานผลผลต/ผลลพธ โดยควรทบทวนระบบการสรรหา ฝกอบรม การเพมสมรรถนะขาราชการทสอดคลองกบเงอนไขและสถานการณการพฒนา บทบาทภารกจของภาครฐทเปลยนแปลง นอกจากน การพฒนาระบบประเมนผลการปฏบตงานของภาครฐควรค านงถงความตองการและความคาดหวงของประชาชนดวย

111

2.1 การกระจายอ านาจ/บทบาทสทองถน

2.1.1 ใหกระจายอ านาจใหถงประชาชนจรงๆ เพอทจะมาดแลการท างานของหนวยงานทบรการประชาชนใหเปนไปตามนโยบายแหงรฐ ดงนน จงควรใหความส าคญตอการพฒนาคน พฒนาผน า เพอสรางองคกรชมชนและหรอสภาผน าหมบานใหเขมแขง ซงเปนการสรางฐานรากในระดบหมบานและชมชนใหเขมแขง เพอเตรยมความพรอมรองรบการพฒนาประเทศในอนาคต

2.1.2 กรงเทพมหานคร (กทม.) ไดมแผนพฒนา กทม. ในระยะ 20 ป และในป 2559 กทม. มภารกจหนงทอยในแผนพฒนา กทม. โดยให กทม. เปนเมองทมการใหบรการ “เปนมหานครแหงการบรณาการ” มองคกรบรหารจดการสาธารณปโภคของมหานคร เพอทจะจดระบบบรหารจดการสาธารณปโภคของเมองใหเปนอนหนงอนเดยวกน เนองจากปจจบน กทม. ไมสามารถทจะด าเนนการในหลายเรองได เชน ทอประปาอยในความรบผดชอบของการประปานครหลวง สายไฟฟาทอยในความรบผดชอบของการไฟฟานครหลวง เปนตน มขอเสนอวา หากมองคกรหลกเพยงองคกรเดยวเพอบรหารจดการสาธารณปโภคของ กทม. จะชวยท าใหการบรการประชาชนเปนไปอยางมประสทธภาพมากยงขน

2.1.3 ปรบเปลยนการแกไขปญหาการบรการประชาชนและแกไขปญหาการทจรตคอรรปชนจากในระดบชมชน โดยใหชมชนไดตระหนกรถงสทธและหนาทของตนเอง และตองปรบเปลยนแนวทางใหชมชนเปนหนวยพฒนาจากขางลางขนมาสขางบน เปนแบบอยางทไมยอมรบการทจรตคอรรปชน

2.1.4 การกระจายอ านาจสทองถนในเรอง การศกษา เหนดวยกบขอเสนอทวา การศกษา เปนหลกสตรเชงเดยวไมสอดคลองกบความตองการของทองถน เมอใหทองถนเปนผก าหนดหลกสตรเองกพบวา ทองถนสวนใหญ ไมสามารถจดท าหลกสตรเองได เนองจากขาดการเตรยมความพรอมไวลวงหนา

2.1.5 การกระจายอ านาจไมใชเปนเพยงการกระจายงบประมาณลงไปในพนทเทานน ควรใหมการกระจายอ านาจในการตดสนใจ ในการจดการในพนทใหแกชมชนและทองถนดวย ทงนภาครฐ ควรตองเรงสรางชมชนใหเขมแขง โดยการสงเสรมใหเกดกระบวนการมสวนรวมและการกระจายอ านาจสทองถนใหมากยงขน

2.1.6 ควรปรบแก กฎ ระเบยบ และกฎหมายทมอยใหเออตอการกระจายอ านาจ และก าหนดใหมการจดสรรงบประมาณทตรงกบความตองการของทองถน เนองจากแตละทองถนมสภาพภมประเทศและสภาพปญหาทแตกตางกนไป

2.2 การปรบปรงระบบการบรหารจดการภาครฐ

2.2.1 ใหมการมสวนรวมและการรวมมอกนจากภาคอนๆ ทเกยวของ เชน สศช. สามารถก าหนดนโยบายการใหบรการประชาชนและการตอตานการทจรต และหนวยงานภาครฐรวมทงองคกรอสระตางๆ สามารถน านโยบายไปสการปฏบตอยางมทศทางเดยวกน

2.2.2 เสนอใหมการจดตงกระทรวงอดมศกษาและวจยหรอกระทรวงวจยขนมา เพอปฏวตการเรยนการสอน เพอยกระดบการศกษาทงระดบชาต ทองถนและนานาชาต ใหใชการวจยเพอตอบโจทยการสงเสรมดานการวจยและพฒนาใหใชประโยชนไดแทจรงทงเชงพาณชย สาธารณะและการแกวกฤตของประเทศ รวมถง ดานการลงทน การวจยและพฒนา การพฒนาบคลากรวจย โครงสรางพนฐานทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจยและนวตกรรม

2 ประเดนทผประชมกลมท 7 ใหความสนใจ ประกอบดวย

112

2.2.3 ปรบปรง พ.ร.บ. วจยแหงชาต ใหสามารถรองรบระบบวจยใหมเอกภาพ อาจมการตงสภานโยบายการวจยของประเทศ ประกอบดวย ผมสวนไดเสยจากงานวจย ผใชประโยชนจากงานวจย นกวจย หนวยงานวจย หนวยบรหารทนวจยและหนวยก าหนดนโยบายการวจยของประเทศ โดยใหมการท างานแบบบรณาการทกระดบ มลกษณะการบรณาการงบประมาณดานการวจยทสามารถวเคราะหจ าแนกไดหลากหลายมต มการมอบอ านาจการก ากบดแล การตดสนใจงบประมาณการวจย รวมทงเสนอใหขยายระยะเวลาการเกษยณอายราชการจาก 60 ป ออกไปจนถงอาย 65 ป เพอรกษาขาราชการทมคณภาพและมความร ความสามารถ ใหปฏบตราชการตอไปได

2.2.4 ใหพฒนาระบบการจดสรรทนวจยในหลายรปแบบตามเปาหมายการวจย และมงบการวจยเรงดวนหรองบวจยฉกเฉนโดยของบกลางจากรฐบาล เพอใชวจยในการแกวกฤตของประเทศ /ใหพฒนาหนวยวจยทงดานการสงเสรมการวจยในหนวยงาน เครอขายการวจย รวมถงการใหสนบสนนแบบ Block Grant ส าหรบเปาหมายทชดเจน /ใหพฒนาระบบการก ากบ บรหารจดการทรพยากรและโครงสรางพนฐานเพอการวจย ใหพฒนาระบบฐานขอมลเพอการวจยและนวตกรรม ใหสามารถใชประโยชนไดอยางเปนรปธรรม ใหพฒนาระบบประเมนผลการวจยของประเทศทสามารถสะทอนใหเหนภาพรวมและประเดนทส าคญ /ใหปฏรประบบการจดการความรจากการวจยในการใชประโยชนเชงพาณชยอยางเปนรปธรรม เตรยมงานวจยเพอรองรบการเปลยนแปลงทมผลกระทบตอการพฒนาประเทศใหมนคง ประชาชนมงคงและยงยน หรอ Global Research สงเสรมใหมความรวมมอและเสรมประสานงานระบบวจย สงเสรมการท าวจยแบบขามศาสตร จดใหมองคกรบรหารจดการงานวจยทตองรและสามารถก ากบงบประมาณการวจยของประเทศทงหมดอยางเปนระบบ ก าหนดทศทางการท าวจยรวมกบหนวยงานวจยภาครฐและภาคเอกชนอยางชดเจน

2.2.5 การแปลงแผนพฒนาฯ ไปสการปฏบต ควรใหความส าคญกบการจดท าแผนปฏบตการ (Action Plan) ในลกษณะบรณาการ (Area-Function-Participation) โดยยดคนเปนศนยกลางในการพฒนา

2.3 การยกระดบการใหบรการประชาชนโดยอาศยเทคโนโลย

2.3.1 กรมบญชกลาง ไดพยายามสรางมาตรฐานในเรองการรบช าระเงนภาครฐใหทดเทยมมาตรฐานสากล ขณะทสวนราชการ ยงมการรบช าระเงนดวยบตรอเลกทรอนกสนอยมาก เนองจากผปฏบตงานยงคนเคยกบวธการช าระเงนสดและระบบเชค ทงนควรตองเรงสรางความตระหนกรใหแกผปฏบตงานวา บตรอเลกทรอนกสมประโยชนอยางไรในการใชงาน ชวยลดความเสยงการจดการทางการเงนของสวนราชการอยางไร และสวนราชการเองตองปรบตวรบกบบตรอเลกทรอนกสทเปนบรการใหมนอยางไร

2.3.2 ควรน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใชอ านวยความสะดวกในการจดซอจดจางภาครฐ เชน การมเวบไซตกลางทรวบรวมขอมลทเอกชนเสนอราคาเขามา และหนวยงานระดบสวนกลางและระดบทองถน สามารถเขามาตรวจสอบราคากลางรวมกนได และเปนชองทางใหประชาชนสามารถเขามาตรวจสอบการด าเนนงานภาครฐไดดวย

2.4 การพฒนาคน การพฒนาคณภาพขาราชการ

2.4.1 แผนพฒนาฯ ทผานมา ไมไดก าหนดเปาหมายและตวชวดในเรอง การพฒนาคนทชดเจน ขณะทปญหาและขอจ ากดในการพฒนาประเทศสวนใหญเกดจากคนทยงมทศนคตไมถกตอง เชน ขาราชการยงยดคานยมวา “ท างานด มเสนชวย สงสวยใหครบสตร” แลวจะกาวหนาในหนาทการงานซงเปนชองทางใหเกดการทจรตคอรรปชนในวงราชการได และคนรนใหมไมยดถอคานยมในประเพณดงเดม เปนตน จงควรมผรบผดชอบในการปลกฝงคานยมและน าหลกคณธรรมจรยธรรมมาอบรมความประพฤตใหคนยดมนในประเพณวฒนธรรมไทยอยางตอเนอง

113

2.4.2 คนไทยในแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ควรใหความส าคญ 2 เรอง ไดแก เรองความรกชาต และเรองคณธรรมทเนนเรองจตส านกการเกรงกลวตอบาปทจะกระท าการทจรตคอรรปชน โดยขาราชการควรมคานยมวา “สกาก เปนสของแผนดน ใสเพอปกปองผลประโยชนของแผนดน ไมใชใสเพอโกงกนแผนดน” กรณตวอยางทเปนรปธรรมมการด าเนนการทจงหวดบรรมย โดยผวาราชการจงหวดบรรมย (นายเสร ศรหะไตร) ใหการสนบสนน เปนตน

2.4.3 ไมควรแยกรฐหรอขาราชการ และประชาชน แตใหเปน “คนไทย” ดวยกน

2.4.4 การคดเลอกคนเขามาบรรจเปนขาราชการ ไมควรน าระบบเสนสายและระบบโควตามาใช เชน โควตานกกฬาเหรยญทองมาบรรจเปนขาราชการ เปนตน และใหมการก าหนดคณลกษณะครทบรรจใหมใหสอดคลองกบความตองการของพนทอยางแทจรง ในแตละพนท ทงนเพอเปนการประหยดงบประมาณ

2.4.5 ในระยะทผานมา การพฒนาการศกษาเปนการพฒนาแบบลกลน (ปนกนไมเปนระเบยบ) เปนการเรยนแบบลอกเลยนแบบเมองนอก ขาดระบบการอาน ระบบความร ท าใหเดกไทยอานหนงสอไมได ยอความ เรยงความไมเปน ในขณะทระบบการประเมนผล/ประเมนคณภาพการศกษาทมอยท าใหคร อาจารยไมมเวลาทจะท าการสอนนกเรยน นกศกษาอยางมคณภาพ ดงนน ควรมการประสานงานกนระหวางหนวยงานทก าหนดนโยบายซงหมายถงส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาแหงชาตและสถานศกษา เพอลดเวลาในการท าการประเมนผลและ “คนครสหองเรยน”

2.4.6 การพฒนาคน/ขาราชการไทยควรพฒนาควบคกนไปทงดานสมรรถนะ ระบบคด /จตใจ/ความเชอทมผลตอพฤตกรรม (Mindset) วนยและความรบผดชอบ จงจะท าใหการใหบรการภาครฐเพอประชาชนกระท าไดอยางจรงใจ ซงเรองดงกลาวแตละหนวยงานจะตองมโครงการน ารองในการพฒนา ภาครฐจะตองมหนวยงานทมบทบาทหลกรวมทงมเครอขายในการท างานในเรองน นๆ อกดวย ตลอดจนการเสรมสรางสมรรถนะในความรบผดชอบตอการปฏบตหนาทและใหมวนยในการด ารงชวต เชน การสรางความตระหนกในเรอง การออมและการลงทนเพมมากขน เปนตน

2.4.7 การพฒนาคนจะตองปฏรปการศกษาและศาสนาไปพรอมๆ กน ตวอยางเชน ในกลมเดกเลกการจดการเรยนการสอนเพอใหเขาใจ ความสมเหต สมผล (Fairness) และการท างานเปนทม (Team work) ในกลมเดกโต ใหสอนใหรวารฐบาลทดคออะไร ขาราชการทดคออะไร เดกกจะรและเขาใจวารฐบาลและขาราชการทไมดคออะไร และในกลมเดกโตขนมาหนอยคอยมาเรยนกนถงเรอง จรยธรรมและคณธรรม สวนการเรยนรทางดานศาสนาจะชวยกลอมเกลาในเรองระบบคด /จตใจ/ความเชอทมผลตอพฤตกรรม (Mindset) ของคน

2.4.8 การยกระดบขาราชการโดยการมระบบขาราชการผมผลสมฤทธสง (HIPPS) โครงการพฒนานกบรหารการเปลยนแปลงรนใหม (นปร.) โครงการทนรฐบาลเพอดงดดผมศกยภาพสงทก าลงศกษาอยในสถาบนการศกษาในประเทศ (UIS) ฯลฯ จ าเปนจะตองวางระบบการดแลผผานการฝกอบรม/ผเขารวมโครงการใหมความตอเนองโดยไมสรางความเหลอมล าทงทางดานคาตอบแทนและความกาวหนาในอาชพตอขาราชการอนๆ

114

2.4.9 การพฒนาคน ไดมการก าหนดแนวทางการพฒนามาตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 ถงแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 พบวา การศกษาไดเนนภาคทฤษฎมากกวาภาคปฏบต ท าใหคนขาดทกษะในการใชชวตทถกตอง และยงพฒนาคนกยงเกดความแตกแยกในชมชนและชมชนขาดความเขมแขง เพราะมงเนนการพฒนาดานเศรษฐกจเปนหลก ดงนน ควรใหความส าคญกบการพฒนาสงคมน าเศรษฐกจ และใหความส าคญกบการเรยนรตลอดชวตอยางเปนระบบและตอเนอง โดยน าทกษะการใชชวตมาเสรมการเรยนรใหเกดการเปลยนแปลงเชงโครงสรางทางความคดกจะท าใหประเทศไทยแขงแรง

2.5 การตรวจสอบอ านาจรฐและการตดตามประเมนผลการปฏบตงานภาครฐและขาราชการ

2.5.1 ในระยะทผานมามการตรวจสอบเจาหนาทภาครฐ เชน ต ารวจตรวจสอบต ารวจ ครตรวจสอบคร รวมทงมองคกรอสระเพอตรวจสอบเรองตางๆ จ านวนมาก แตยงไมประสบผลส าเรจเทาทควร จงควรใหความส าคญกบการถวงดลอ านาจในการตรวจสอบ โดยใหประชาชนเปนผตรวจสอบการใชอ านาจของหนวยงานภาครฐและใหมกฎหมายรองรบในการปฏบตหนาท รวมทงใหมการก าหนดคณสมบตของตวแทนภาคประชาชนใหชดเจน

2.5.2 การใชมาตรการเชงบวกกบการประเมนผล เพอประเมนวาหนวยงานไหน ควรพฒนาเรองอะไร และไปสงเสรมเรองอะไร และใหขอเสนอแนะในการด าเนนงาน รวมทงอาจมการก าหนดกตกาการจดสรรงบประมาณเสรมไปดวย เชน หนวยงานทมธรรมาภบาลและมผลการปฏบตงานด มการใชงบประมาณอยางคมคา หนวยงานนน ควรไดรบงบประมาณในสดสวนทสงกวาหนวยงานอน สงเหลานจะเปนตวกระตนหนวยงานใหพฒนาจรยธรรมและคณธรรมการท างานขนมาเพอหนวยงานจะไดรบความไววางใจจากสาธารณะ ผลจากการไดรบความไววางใจดงกลาวจะท าใหหนวยงานไดรบงบประมาณในเปอรเซนตทสงหรอต า ตามผลการปฏบตงานนนๆ ตวอยางทประสบความส าเรจเชนกรณของสาธารณรฐเกาหล

2.5.3 ควรมการตดตาม ประเมนขาราชการ ใน 3 สวน ไดแก สวนแรก การรบเขาท างาน เนองจากในรฐวสาหกจมการฝากเขาท างานเปนจ านวนมาก สวนทสอง ขณะก าลงท างาน ควรมการประเมนทก 5 ป ไดแก สภาพหนสน การตดอบายมข การพนน และสรา สวนทสาม การออกจากราชการ กรณการเกษยณอายของอยการและผพพากษาทครบเกษยณอายเมอมอาย 70 ป เหนวาควรเปน 60 ป

2.6 การประเมนผลกระทบของกฎหมาย กฎ ระเบยบและขอบงคบตอเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและผมสวนไดสวนเสย

2.6.1 ควรมการประเมนกฎ ระเบยบ ทส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ใชประเมนคณภาพการจดการเรยน การสอน เพอประเมนถงผลกระทบ ผลได ผลเสยของกฎ ระเบยบ ดงกลาว โดยใชการประเมนเชงบวก ยกตวอยางการจดการศกษาระดบปรญญาโท หลกสตรบรหารภาครฐ วชาทสอนไดแก การจดการเชงกลยทธ การบรหารโครงการ ซงเมอ 5 -6 ปทผานมา มการเปดศนยการเรยนหลกสตรดงกลาวทวประเทศ และเมอ สกอ. เพมความเขมงวดเพอเพมคณภาพการศกษา ท าใหศนยการเรยน เกอบทงหมดตองปดตวลง ผเรยนซงประกอบดวย ขาราชการ องคกรปกครองสวนทองถน สาธารณสข และต ารวจ ไดรบผลกระทบเสยโอกาสในการศกษาเพอเพมคณวฒเพอการประกอบอาชพในอนาคต

115

2.6.2 ตวอยางกฎ ระเบยบอนๆ ทควรไดรบการประเมนผลกระทบ อาท การบงคบใชเขมขดนรภยระหวางผขบรถกบผทนงโดยสารหลงรถกระบะ และการหามไมใหใชโทรศพทมอถอในขณะขบรถ

2.6.3 ในเรองการสรางความเปนธรรมและความโปรงใสของภาครฐ หนวยงานตางๆ ตองใชขาราชการและเวลาในการจดท าเอกสารการประเมนตางๆ ใหกบ ส านกงาน ก.พ.ร. ส านกงาน ป.ป.ช. และ ส านกงาน ป.ป.ท. เปนอยางมากโดยเฉพาะในชวง 3 เดอนสดทายของปงบประมาณ แทนทจะใชเวลาราชการไปท างานบรการประชาชน เปนเรองทควรประเมนผลกระทบของระเบยบ ขอบงคบดงกลาวเชนกน

สรปผลความคดเหนผเขารวมประชมประจ าป 2558 ของ สศช. เรอง

“ทศแผนพฒนา เศรษฐกจและส งคมแห งชา ต ฉบบท 12”

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต (สศช.) ไดส ำรวจควำมคดเหนผเขำรวมประชมประจ ำป 2558 ของ สศช. เรอง ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ในกำรไดรบประโยชนและควำมคมคำทไดรบรทศทำงแผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 ประกอบดวย กรอบวสยทศน ต ำแหนงทำงยทธศำสตรของประเทศ เปำหมำยกำรพฒนำ แนวทำงกำรพฒนำเศรษฐกจในภำพรวม เศรษฐกจรำยสำขำ กำรพฒนำกำรเกษตรสควำมเปนเลศดำนอำหำร กำรพฒนำศกยภำพคนใหสนบสนนกำรเจรญเตบโตของประเทศ กำรสรำงควำมเสมอภำคเพอรองรบสงคมสงวยอยำงมคณภำพ กำรพฒนำพนท ภำค และกำรเชอมโยงภมภำค กำรสรำงควำมเจรญเตบโตทำงเศรษฐกจและสงคมอยำงเปนมตรกบสงแวดลอม และกำรบรหำรงำนภำครฐของประชำชนเพอประชำชน รวมทงควำมพงพอใจเกยวกบ กำรอ ำนวยกำรจดประชมประจ ำปของ สศช. สรปสำระส ำคญได ดงน

1 ขอมลทวไป

ผเขำรวมกำรประชมประจ ำป 2558 ของ สศช. รวม 3,200 คน ไดตอบแบบสอบถำมรวม 414 คน คดเปนรอยละ 13.00 ของผเขำรวมประชมประจ ำป 2558 ของ สศช. พบวำ ผเขำรวมประชมสวนใหญเปนเจำหนำทภำครฐหรอรฐวสำหกจ คดเปนรอยละ 57.39 ของผตอบแบบสอบถำมทงหมด รองลงมำเปน วฒอำสำและขำรำชกำรบ ำนำญ รอยละ 14.04 นกวชำกำรในสถำบนกำรศกษำ/นกวจย รอยละ 9.11 นกธรกจ/พนกงำนภำคเอกชน รอยละ 7.14 นอกจำกน เปนเกษตรกร/ผน ำกลมอำชพ รอยละ 3.94 นกพฒนำ/เจำหนำทองคกรพฒนำเอกชน รอยละ 2.46 ตำมล ำดบ สวนทเหลอเปนนสต/นกศกษำ องคกรปกครองสวนทองถน สส / สว. พระภกษ และประชำชนทวไป ผเขำรวมประชมสวนใหญเปนหญงรอยละ 51.97 อยในชวงอำย 50-59 ป มำกทสด คดเปนรอยละ 30.75 ทงน เปนผเขำรวมประชมประจ ำปของ สศช. เปนครงแรกมำกทสด รอยละ 48.53 รองลงมำเปนผทเคยเขำรวมประชม มำกกวำ 2 ครงขนไป รอยละ 26.23 และเคยเขำรวมประชมฯ 1 ครง รอยละ 16.18

2 ความคดเหนตอสาระส าคญเกยวกบทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12

2.1 ทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ในภาพรวม ผตอบแบบสอบถำมมควำมเหนตอสำระส ำคญเกยวกบทศทำงแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ในสวนของกรอบวสยทศนของแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ในระดบมาก รอยละ 55.64 ขณะท มควำมเหนดวยเกยวกบต ำแหนงทำงยทธศำสตรของประเทศในระดบมากรอยละ 48.99 สวนเปำหมำยกำรพฒนำประเทศในระยะแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ผเขำรวมประชมมควำมเหนดวย ในระดบมาก รอยละ 52.63

2.2 แนวทางการพฒนาของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ผตอบแบบสอบถำมมควำมเหนเกยวกบแนวทำงกำรพฒนำเศรษฐกจในภำพรวม ในระดบปานกลางมำกทสดรอยละ 51.01 ขณะท แนวทำงกำรพฒนำเศรษฐกจรำยสำขำ ผเขำรวมประชมมควำมเหนดวยในระดบปานกลางมำกทสดรอยละ 54.64 สวน

117

แนวทำงกำรพฒนำกำรเกษตรสควำมเปนเลศดำนอำหำร เหนดวยในระดบปานกลางมำกทสดรอยละ 45.29 แนวทำงกำรพฒนำศกยภำพคนใหสนบสนนกำรเจรญเตบโตของประเทศและมคณภำพชวตทด เหนดวย ในระดบมาก รอยละ 48.72 แนวทำงกำรสรำงควำมเสมอภำคเพอรองรบสงคมสงวยอยำงมคณภำพ เหนดวยในระดบมาก รอยละ 43.94 แนวทำงกำรพฒนำพนท ภำค และกำรเชอมโยงภมภำค เหนดวยในระดบปานกลาง รอยละ 45.52 แนวทำงกำรสรำงควำมเจรญเตบโตทำงเศรษฐกจและสงคมอยำงเปนมตรกบสงแวดลอม เหนดวยในระดบมากรอยละ 45.64 และแนวทำงกำรบรหำรงำนภำครฐของประชำชนเพอประชำชน เหนดวยในระดบปานกลาง รอยละ 47.30

ตารางท 1 ความเหนตอสาระส าคญเกยวกบทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12

หนวย : รอยละ

ท เรอง มาก ปานกลาง นอย ไมประเมน 1 กรอบวสยทศนของแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 55.64 42.36 1.00 1.00 2 ต ำแหนงทำงยทธศำสตรของประเทศ (Country Strategic Positioning) 48.99 44.70 4.55 1.77 3 เปำหมำยกำรพฒนำประเทศในระยะแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 52.63 43.86 2.51 1.00 4 แนวทำงกำรพฒนำเศรษฐกจในภำพรวม 43.69 51.01 3.54 1.77 5 แนวทำงกำรพฒนำเศรษฐกจรำยสำขำ 34.02 54.64 9.02 2.32 6 แนวทำงกำรพฒนำกำรเกษตรสควำมเปนเลศดำนอำหำร 41.48 45.29 9.16 4.07 7 แนวทำงกำรพฒนำศกยภำพคนใหสนบสนนกำรเจรญเตบโตของประเทศ

และมคณภำพชวตทด 48.72 38.72 8.21 4.36

8 แนวทำงกำรสรำงควำมเสมอภำคเพอรองรบสงคมสงวยอยำงมคณภำพ 43.94 40.15 11.36 4.55 9 แนวทำงกำรพฒนำพนท ภำค และกำรเชอมโยงภมภำค 41.94 45.52 7.16 5.37

10 แนวทำงกำรสรำงควำมเจรญเตบโตทำงเศรษฐกจและสงคมอยำงเปนมตรกบสงแวดลอม

45.64 40.77 10.26 3.33

11 แนวทำงกำรบรหำรงำนภำครฐของประชำชนเพอประชำชน 37.53 47.30 10.03 5.14

3 การประเมนความส าเรจของการจดประชมประจ าป

3.1 การจดประชมสามารถสรางความร ความเขาใจเกยวกบสาระส าคญ ของทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ผตอบแบบสอบถำมรอยละ 97.20 มควำมเหนวำกำรเขำรวมประชมประจ ำป ของ สศช. ท ำใหไดรบควำมร ควำมเขำใจเพมขนเมอเปรยบเทยบกบกอนกำรเขำรวมประชม ขณะท มเพยงรอยละ 2.80 ทมควำมเหนวำไดรบควำมรเทำเดม

3.2 การไดรบประโยชนและความคมคา ผตอบแบบสอบถำมรอยละ 62.63 เหนวำกำรเขำรวมประชมประจ ำปในครงนไดรบประโยชนและมควำมคมคำมำก เพรำะท ำใหไดรบควำมรเกยวกบทศทำงกำรพฒนำประเทศในอนำคต 5 - 20 ปขำงหนำ ทงกรอบวสยทศน แนวทำงกำรก ำหนดนโยบำย รวมทงกำรพฒนำเศรษฐกจ สงคม โดยทรำบถงปญหำและแนวทำงแกไข สำมำรถน ำไปใชประโยชนในกำรปรบปรงและจดท ำแผนปฏบตกำรของหนวยงำน นอกจำกน ประชำชนตงแตระดบผน ำประเทศไปจนถงระดบรำกหญำไดเขำมำ มสวนรวมแสดงควำมคดเหนทหลำกหลำย อกทงเปนกำรเผยแพรประชำสมพนธทศทำงแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ใหเปนทรจกมำกขน

118

3.3 การน าสาระส าคญของทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ไปใชประโยชน ผตอบแบบสอบถำมสำมำรถน ำสำระส ำคญของทศทำงแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ไปใชประโยชนไดมำกถงรอยละ 99.73 โดยน ำไปใชประโยชนในกำรจดท ำแผนของหนวยงำนมำกทสดรอยละ 26.89 รองลงมำ ไดแก กำรน ำไปใชในกำรวำงแผนพฒนำรอยละ 24.63 กำรศกษำวจยรอยละ 16.27 กำรบรรยำยรอยละ 12.32 กำรจดท ำเอกสำรเผยแพร รอยละ 8.59 กำรเรยนกำรสอนรอยละ 8.14 และน ำไปใชประโยชนดำนอนๆ อำท กำรพฒนำคณภำพชวตใหดขนทงกำรด ำเนนชวตและกำรท ำงำน กำรเตรยมควำมพรอมเพอเขำสสงคมผสงอำย

3.4 การบรหารจดการการจดประชม พจำรณำจำกกำรประเมนควำมพงพอใจตอกำรจดประชมประจ ำป 2558 ของ สศช. พบวำ

3.4.1 ภาพรวมของการจดประชมประจ าป 2558 ของ สศช. ผเขำรวมประชมมควำมพงพอใจตอกำรจดประชมประจ ำป 2558 ของ สศช. ในระดบมาก รอยละ 58.85 ของผตอบแบบสอบถำมทงหมด รองลงมำ มควำมพงพอใจระดบปานกลาง รอยละ 39.84

3.4.2 การน าเสนอ การแสดงความคดเหน และรปแบบการจดประชม ผเขำรวมประชม รอยละ 57.07 ของผตอบแบบสอบถำมทงหมด มควำมพงพอใจระดบมาก ตอกำรน ำเสนอวดทศนเรอง “รถไฟขบวนท 12...สจดหมายแหงความยงยน” ส ำหรบกำรน ำเสนอเรอง “ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12” มควำมพงพอใจระดบมากรอยละ 57.44 ในสวนของกำรเปดโอกำสใหผเขำรวมประชมแสดงควำมคดเหนในภำคเชำ ผเขำรวมประชมมควำมพงพอใจในระดบปำนกลำงมำกทสดรอยละ 44.39 เพรำะมระยะเวลำทใหแสดงควำมคดเหนนอยเกนไป ส ำหรบรปแบบกำรจดประชมกลมยอย 7 กลม โดยไมมวทยำกรอภปรำยบนเวท มควำมพงพอใจระดบมำกรอยละ 49.58 และเหนวำเอกสำรประกอบกำรประชมมเนอหำสำระเหมำะสมสอดคลองกบหวขอประชมในระดบมำกรอยละ 59.47

3.4.3 การอ านวยความสะดวกผเขารวมการประชม ผตอบแบบสอบถำมรอยละ 61.54 มควำมเหนวำสถำนทจดประชมประจ ำป 2558 มควำมเหมำะสม กำรเดนทำงสะดวก และมควำมพงพอใจในระดบมำกรอยละ 53.91 ในสวนของสถำนทจอดรถ ปำยบอกทศทำงมควำมเพยงพอ มเจำหนำทใหบรกำรอยำงด นอกจำกน ผเขำรวมประชมมควำมประทบใจตอกำรตอนรบของเจำหนำทในระดบมำกรอยละ 81.07 ดำนกำรลงทะเบยนทมควำมสะดวก รวดเรว เปนระบบมำกทสดถงรอยละ 81.89 ส ำหรบควำมเหนตอกำรจดเวทและระบบเสยง ส เสยงในหองประชมมควำมเหมำะสม รบฟงไดชดเจน มควำมพงพอใจรอยละ 67.44 นอกจำกน ดำนกำรด ำเนนกำรดำนพธกำรและขนตอนกำรประชม มควำมพงพอใจระดบมำกรอยละ 55.47 กำรจดทนงของผเขำรวมประชมมควำมเหมำะสม เพยงพอ และเขำออกสะดวก รอยละ 50.77 และพอใจตอกำรไดทรำบขอมลชแจงระหวำงกำรประชมทงภำยในและภำยนอกหองประชมรอยละ 53.00 ขณะท ผตอบแบบสอบถำมมควำมพงพอใจระดบปานกลางมำกทสด ดำนกำรใหบรกำรอำหำรกลำงวนรอยละ 46.90 และกำรใหบรกำรอำหำรวำงรอยละ 42.60 ในสวนของกำรแสดงนทรรศกำรประกอบกำรประชมสำมำรถสรำงควำมร ควำมเขำใจในระดบปำนกลำงมำกทสดรอยละ 44.90

119

ตารางท 2 ความพงพอใจตอภาพรวมการจดประชม การอภปราย การน าเสนอวดทศน และการอ านวยความสะดวกผเขารวมประชม

หนวย : รอยละ

ท เรอง มาก ปานกลาง

นอย ไม

ประเมน 1 ภำพรวมของกำรจดประชมประจ ำปของ สศช. 58.85 39.84 1.04 0.26 2 กำรน ำเสนอวดทศนเรอง “รถไฟขบวนท 12...สจดหมายแหงความยงยน” 57.07 38.05 4.37 0.51 3 กำรน ำเสนอเรอง “ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12” 57.44 40.47 1.83 0.26 4 กำรเปดโอกำสใหผเขำรวมประชมแสดงควำมคดเหนในภำคเชำ 42.04 44.39 12.27 1.31 5 รปแบบกำรจดประชมกลมยอยทแบงเปน 7 กลม ทไมมวทยำกรอภปรำยบนเวท 49.58 41.69 3.94 4.79 6 เอกสำรประกอบกำรประชมมเนอหำทเหมำะสม สอดคลองกบหวขอกำรประชม 59.47 36.32 3.95 0.26

การอ านวยความสะดวกดานตางๆ

7 สถำนทประชมประจ ำป 2558 มควำมเหมำะสม กำรเดนทำงสะดวก 61.54 32.05 5.64 0.77 8 ควำมเพยงพอของสถำนทจอดรถ ปำยบอกทศทำงและกำรใหบรกำรของเจำหนำท 53.91 33.85 7.81 4.43 9 กำรตอนรบของเจำหนำทสรำงควำมประทบใจกบผเขำรวมประชม 81.07 17.65 1.28 - 10 กำรลงทะเบยนมควำมสะดวก รวดเรว เปนระบบ 81.89 16.58 1.53 - 11 กำรจดเวทและระบบแสง ส เสยงในหองประชมมควำมเหมำะสม รบฟงไดชดเจน 67.44 27.39 5.17 - 12 กำรจดทนงของผเขำรวมประชมมควำมเหมำะสม เพยงพอ และเขำออกสะดวก 50.77 39.54 9.69 - 13 กำรไดทรำบขอมลชแจงระหวำงกำรประชมทงภำยในและภำยนอกหอง ประชม 53.00 41.25 4.96 0.78 14 กำรด ำเนนกำรดำนพธกำรและขนตอนกำรประชม 55.47 41.15 3.13 0.26 15 กำรใหบรกำรอำหำรวำง เครองดมแกผเขำรวมประชม 40.26 42.60 16.10 1.04 16 กำรใหบรกำรอำหำรกลำงวนแกผเขำรวมประชม 40.70 46.90 9.97 2.43 17 กำรเบก-จำยคำเดนทำงส ำหรบภำคประชำสงคม/ประชำชน มควำมรวดเรว 19.38 20.00 2.19 58.44 18 กำรใหบรกำรในหองพยำบำล และจดรบฝำกของ/กระเปำของเจำหนำท 19.06 21.88 3.13 55.94 19 กำรใหบรกำรหองพกมควำมเหมำะสม สะดวกสบำยและเพยงพอตอผเขารวมประชม 22.67 20.50 2.17 54.66 20 กำรแสดงนทรรศกำรประกอบกำรประชมสำมำรถสรำงควำมร ควำมเขำใจ 35.81 44.90 7.44 11.85

4 ขอเสนอแนะตอประเดนการจดประชมประจ าป การแบงกลมยอยภาคบาย และขอเสนอแนะอนๆ

4.1 ประเดนการจดประชมประจ าป ผเขำรวมประชมใหขอคดเหนและขอเสนอแนะตอประเดนกำรจดประชมประจ ำปในปตอไป ดงน

4.1.1 ยทธศาสตรของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ไดแก กำรน ำเสนอประเดนกำรพฒนำส ำคญตำมแผนฯ 12 ทอยบนพนฐำนของขอมล สถำนกำรณทเปนจรง วเครำะหประเดนตำงๆ อยำงเปนองครวม รวมทง รำยละเอยดของยทธศำสตรและ Road Map โดยมตวชวดทชดเจน กำรน ำเสนอควำมเชอมโยงระหวำงยทธศำสตร 20 ป และแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 รวมทงแผนปฏบตกำรภำยใตแผนฯ 12 ทมรำยละเอยดครอบคลมมำกขน รวมทง กำรสรำงสมดลกำรพฒนำเศรษฐกจ สงคม ในกำรพฒนำประเทศสควำมมนคง มงคง ยงยน

120

4.1.2 การขบเคลอนแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ไปสการปฏบต ใหเกดผลอยำงเปนรปธรรม และบรรลเปำหมำย รวมทงกำรตดตำมผลงำนหรอเผยแพรประชำสมพนธผลงำนของหนวยงำนตำงๆ ทรบนโยบำยและแผนงำนไปด ำเนนงำน ควรน ำเสนอผลงำนทประสบควำมส ำเรจจำกกำรน ำแผนสกำรปฏบต ซงเปนทประจกษแกหนวยงำนหรอองคกรอยำงเปนรปธรรม กำรถำยทอดแผน 12 สหนวยงำนตำงๆ ทงภำครฐ เอกชน เพอใหเปนไปในทศทำงเดยวกน

4.1.3 การประเมนผลการด าเนนงานในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 น ำเสนอประเดนทประสบผลส ำเรจ ทควรปรบปรง ขอเสนอแนะแนวทำงกำรด ำเนนงำนตำงๆ เพอน ำไปปรบปรงแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ใหชดเจนและเกดผลตอประชำชนสวนใหญใหมำกทสด

4.1.4 การพฒนาดานสงคม ไดแก กำรพฒนำคนในทกชวงวยใหมคณธรรม จรยธรรม จตส ำนก คดเปน มจตสำธำรณะ กำรพฒนำคณภำพกำรศกษำ กำรสรำงระเบยบวนยและควำมรบผดชอบใหกบเยำวชน เปดโอกำสใหทกคนสำมำรถเรยนรจำกภำยนอกและเรยนรจำกภำยในตนเองควบคกน กำรลดควำมเหลอมล ำในสงคม กำรพฒนำคณภำพชวต กำรพฒนำประเทศในยคสงคมสงวยเตมรปแบบ ผสงอำยทมคณภำพ รวมทง กำรแกไขปญหำคอรรปชนอยำงเปนระบบและเปนรปธรรม กำรพฒนำบคคลำกรอยำงมศกยภำพเพอใหสำมำรถรองรบกำรเตบโตทำงเศรษฐกจในอนำคต

4.1.5 การพฒนาเศรษฐกจ ไดแก กำรยกระดบประเทศไทยสประเทศทมรำยไดสง กำรพฒนำประสทธภำพแรงงำน กำรยกระดบกำรพฒนำประเทศใหอยในกลมประเทศท เนนกำรพฒนำอตสำหกรรมดำนเทคโนโลยสำรสนเทศ แนวทำงกำรปองกนและแกไขปญหำดำนแรงงำนภำยใตกำรเปดเสรอำเซยน ในเรองกำรวำงงำน กำรเขำมำของแรงงำนตำงชำตทงทมทกษะและไมมทกษะ กำรสงเสรมเทคโนโลยทมศกยภำพและสำมำรถน ำไปตอยอดได โดยใชวตถดบภำยในประเทศ เชน OTOP, SMEs เปนตน

4.1.6 การพฒนาดานเกษตร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก แนวทำงกำรเรงรดพฒนำและขบเคลอนกำรผลตเกษตรอนทรย รวมทงเกษตรกรรมยงยนอยำงจรงจง กำรเตรยมพรอมกบโอกำสและผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงของภยธรรมชำต กำรจดกำรภยพบต

4.1.7 การบรหารงานภาครฐ ไดแก แนวทำงกำรด ำเนนนโยบำยของรฐใหเกดควำมโปรงใสและกำรมสวนรวมของทกภำคสวน เนนระบบธรรมำภบำล บทบำทของภำครฐกบบรบทกำรเปลยนแปลงของอำเซยนและโลก

4.2 ความเหนตอการจดประชมภาคบายทแบงเปน 7 กลม ตำมประเดนกำรพฒนำส ำคญทตองเตรยมพรอม เพอรบมอกบสถำนกำรณกำรเปลยนแปลง ในระยะแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 ผเขำรวมประชมมขอคดเหนและขอเสนอแนะ ดงน

4.2.1 ภาพรวม ควรบรณำกำรประเดนกำรพฒนำดำนตำงๆ เพรำะเปนเรองทเชอมโยงกนไมควรมองแบบแยกสวน นอกจำกน ควรเนนทปญหำและกำรหำแนวทำงแกไขปญหำ และควรใหควำมส ำคญกบกำรเตรยมคนหรอทรพยำกรมนษยใหพรอมรบกำรเปลยนแปลง โดยเรมจำกบำน สงคม และประเทศชำต

4.2.2 วทยากรและการน าเสนอ วทยำกรสวนใหญมควำมร และประสบกำรณสง สำมำรถน ำเสนอตวอยำงทเปนรปธรรม อยำงไรกตำม วทยำกรสวนใหญมำจำกหนวยงำนภำครฐ ควรเชญวทยำกรจำกภำคกำรพฒนำอนๆ เพอใหมควำมหลำกหลำยมำกขน อำท ดำนกำรพฒนำเดก/เยำวชน หรอเปนวทยำกรทเปนตวแทนจำกกลมทไดรบผลกระทบจำกกำรพฒนำ โดยเฉพำะผดอยโอกำสทำงสงคม

121

4.2.3 เอกสารประกอบการประชม มควำมชดเจน อยำงไรกตำม ควรมกำรเผยแพรขอมลประกอบกำรประชมลวงหนำ เพอใหผทสนใจไดศกษำกอนกำรประชม

4.2.4 รปแบบการจดการประชม

(1) รปแบบการประชม ผเขำรวมประชมมควำมคดเหน อำท ควรใหผเขำประชมเลอกกลมตำมควำมถนดหรอควำมสนใจ ควรแบงกลมยอยในภำคบำยใหมตวแทนจำกทกภำคกำรพฒนำเขำรวม เพอใหไดขอคดเหนทหลำกหลำย นอกจำกน กำรประชมในภำคบำยควรแบงออกเปน 2 ชวงเวลำ เพอใหผเขำรวมประชมสำมำรถเลอกเขำไดมำกกวำ 1 กลม

(2) รปแบบการน าเสนอ ควรน ำเสนอโดยใชวดทศน เพอจะไดก ำหนดเวลำไดอยำงแนนอน กระชบ ชดเจน ตรงประเดน และควรอธบำยรำยละเอยดและประเดนทอภปรำยใหชดเจนมำกขน

(3) การรบฟงความคดเหน ผเขำรวมประชมมขอคดเหน อำท ควรควบคมเวลำในกำรแสดงควำมคดเหน เพอใหผเขำรวมประชมไดรวมแสดงควำมเหนอยำงทวถง และมเจำหนำทสรปควำมเหนและพมพขอควำมขนจอใหเหนทวถงกน

4.2.5 การแบงกลมยอยภาคบาย มควำมเหมำะสม ครอบคลมประเดนทนำสนใจ และเปนประโยชนตอผเขำรวมประชม และผเขำรวมประชมมขอเสนอแนะเพมเตมในแตละกลม ดงน

กลม 1 ศกยภาพการแขงขน เพอมงสการเปนประเทศรายไดสง ควรเพมเตมประเดน อำท ควรสนบสนนอตสำหกรรมทส ำคญใหเปนตนแบบทมศกยภำพ เปนฐำนเชอมโยงกนตลอดทงหวงโซ : เกษตร อตสำหกรรม กำรคำ บรกำร ตลอดจนกำรตอยอดภำคเกษตรกรรมสภำคอตสำหกรรม เพอเพมมลคำสนคำเกษตรโดยเฉพำะยำงพำรำ ใหควำมส ำคญกบกำรกระจำยรำยไดทเปนธรรม กำรแกไขปญหำแรงงำน กำรจดท ำแผนพฒนำดำนวทยำศำสตรเทคโนโลย และดำนกำรวจยพฒนำทเนนกำรน ำไปใชประโยชนไดจรงมำกกวำกำรเพมปรมำณงำนวจยแตไมสำมำรถน ำไปใชได นอกจำกน ควรเพมเตมแนวทำงกำรปองกนหรอควบคมปญหำดำนสำธำรณสขเมอเขำสประชำคมอำเซยน เชน โรคระบำดทมำกบพช สตว หรอแรงงำนยำยถน เปนตน

กลม 2 การลงทนเพออนาคตของประเทศไทย ควรเพมประเดนกำรลงทนภำครฐทเปดโอกำสใหภำคเอกชนเขำมำรวมลงทนในกจกำรของรฐ (PPP) ตำม พรบ. กำรใหเอกชนรวมลงทนในกจกำรของรฐ พ.ศ. 2556 เพอใหมควำมสอดคลองกบกำรลงทนดำน PPP ของประเทศไทย นอกจำกน ควรเพมประเดนควำมเปนหนสวนเพอกำรพฒนำระหวำงภำครฐและภำคเอกชน รวมถงบทบำทขององคกรระหวำงประเทศในกำรใหควำมชวยเหลอประเทศไทยบรรลเปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน ในดำนพลงงำน ควรศกษำเรองกำรใชพลงงำนสะอำด เลกใชพลงงำนสนเปลอง (fossil fuel) มงเนนพลงงำนทดแทน พลงงำนลม พลงงำนแสงอำทตย และพลงงำนชวภำพ

กลม 3 คนไทยกบสงคมสงวยทมคณภาพ ผเขำรวมประชมมประเดนเพมเตม อำท ควรเตรยมควำมพรอมกำรเขำสสงคมผสงอำย เชน ควรมแผนผสงอำยทชดเจน ขยำยกำรเกษยณอำยเพอเพมกลมแรงงำน ควรม สถำนทดแลผสงอำยทมคณภำพ นอกจำกน ควรมกำรเตรยมกำรดำนบคลำกร อปกรณอ ำนวยควำมสะดวก แหลงเงนทน กำรพฒนำอำชพ ใหมรำยได กำรออม ทอยอำศย เปนตน ควรเพมประเดนกำรคมครองกำรท ำงำนของลกจำงสงอำย ควรสรำงกลไกใหเดก เยำวชน มบทบำทในกำรดแลผสงอำย เชน ประเทศญปนสนบสนนใหนกเรยนมบทบำทในกำรพดคยกบผสงอำยในชมชน ท ำใหผสงอำยรสกภำคภมใจม

122

ควำมสข และเดกจะมควำมเคำรพ เออเฟอ ผกพนกบผสงอำย ท ำใหชมชนมควำมเขมแขง หรอกำรน ำศกยภำพของผสงวยมำถำยทอดใหกบเยำวชนผำนกจกรรมตำง ๆ เชน กำรสอนอำชพ กำรสบสำนวฒนธรรมของชมชน นอกจำกน ใหควำมส ำคญกบกำรปฏรปกำรศกษำและศำสนำ มงกำรพฒนำกระบวนกำรเรยนรของประชำชนใหทนตอกำรเปลยนแปลง ทงกำรศกษำในระบบและนอกระบบ และกำรเรยนรตลอดชวต

กลม 4 การพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค ควรเนนพฒนำกำรขนสงทำงอำกำศของประเทศ ซงมบทบำทส ำคญในกำรขบเคลอนเศรษฐกจ และภำครฐตองลงทนสง ขณะท ปจจบนกลบมงเนนกำรพฒนำสนำมบนแบบแยกสวน ไมมกำรจดท ำแผนพฒนำสนำมบนแบบบรณำกำรทมระบบรวมกนระหวำงสนำมบนทอยใกลเคยงกน ในสวนของกำรพฒนำพนทเมอง ควรมระบบกำรบรหำรจดกำรแกไขปญหำกำรพฒนำพนท โดยเฉพำะพนทนอกเขตกรงเทพมหำนคร รวมทง ควรมแนวทำงกำรควบคมหรอจดระเบยบกำรเตบโตของชมชนเมองใหสมพนธกบกำรพฒนำโครงสรำงพนฐำน ระบบคมนำคมขนสงของกรงเทพมหำนคร นอกจำกน ควรค ำนงถงมำตรกำรในกำรปองกนและปรำบปรำมกำรกอกำรรำย อำชญำกรรม รวมถงกำรฟอกเงน

กลม 5 การพฒนาการเกษตรไทยสความเปนเลศดานอาหารของโลก ภายใตบรบททเปลยนแปลง ควรเนนเกษตรอนทรย ปลอดสำรพษ ใหควำมชวยเหลอเกษตรกรระดบรำกหญำ ตองเรงปฏรปประเทศ โดยเนนกำรพฒนำอำชพกำรเกษตรใหมรำยไดเพมขน นอกจำกน แนวทำงสควำมเปนเลศดำนอำหำร ไมควรเนนเฉพำะกำรพฒนำวตถดบเทำนน

กลม 6 การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน ควรใหควำมส ำคญกบกำรจดกำรทรพยำกรดนและน ำเพมมำกขน โดยเฉพำะในเรองเอกสำรสทธทดน ควรจดสรรทดนเพอกำรประกอบอำชพ นอกจำกน ควรแยกกำรจดกำรภยพบตออกจำกเรองสงแวดลอม

กลม 7 ภาครฐของประชาชน เพอประชาชน ใหควำมส ำคญกบกำรเรงแกไขปญหำกำรทจรตประพฤตมชอบ กำรใชอ ำนำจขมขประชำชน และกำรบงคบใชกฎหมำยอยำงเปนธรรม ตองใชควำมศรทธำหลอมรวมกบกฎระเบยบในกำรสรำงธรรมำภบำล ใชจำรตผสมผสำนกบกฎหมำยเพอปองกนกำร คอรรปชน นอกจำกน เพมประเดนกำรปรองดองของคนในชำต ใหมแผนรองรบและใหเกดผลเปนรปธรรม และเพมประเดนกำรปองกนกำรกอกำรรำย

4.2.6 การจดท าแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ผเขำรวมประชมมควำมเหน ดงน แผนพฒนำฯ มเปำหมำยและตวชวดทยงไมชดเจน กำรก ำหนดแนวทำงกำรพฒนำคอนขำงกวำงมำก ควรน ำเสนอเปนแผนระยะสนและระยะยำว ส ำหรบประเดนกำรพฒนำทควรใหควำมส ำคญ อำท กำรยกระดบคณภำพกำรศกษำและกำรเรยนร ควรใหควำมส ำคญกบกำรพฒนำหลกสตรกำรศกษำขนพนฐำนใหเหมำะสมกบกำรใชชวตประจ ำวนและสอดคลองกบบรบทของชมชน เชน กำรใหควำมรทำงเศรษฐกจและกำรเงน ใหรจกกำรใชจำยและกำรออมเงน เพมประเดนวฒนธรรมและศำสนำ ใหควำมส ำคญกบสถำบนสงคม เพอปลกฝงควำมเปนคน ตลอดจนสรำงจตส ำนกในกำรกตญญกตเวท คณคำของผสงอำย และใหชมชนเปนศนยกลำงควำมชวยเหลอ นอกจำกน แผนพฒนำฯ ทกฉบบ นอกจำกจะเนนกำรพฒนำเศรษฐกจเปนหลก ควรเนนกำรพฒนำคนใหเปนคนในทกมต ทงกำรศกษำ กำรมวนย จตสำธำรณะ ควำมรบผดชอบตอสำธำรณะ

123

4.2.7 การขบเคลอนและการตดตามประเมนผลแผนฯ กำรขบเคลอนแผนฯ สกำรปฏบต ควรจดล ำดบควำมส ำคญประเดนกำรพฒนำ และผลกดนใหเกดกำรปฏบตตำมแผนฯ อยำงเปนรปธรรม ดงนน สศช. ควรจดท ำแนวทำงกำรบรหำรจดกำรพรอมทงระบผรบผดชอบหลก เพอใหหนวยปฏบตน ำแผนฯ ไปเปนแนวทำงกำรด ำเนนงำน ทงน กำรด ำเนนกำรตำมแผนฯ ควรมควำมยดหยนตำมสถำนกำรณทเปลยนแปลง โดยสำมำรถแกไข/ปรบปรงแผนฯ ใหมควำมสอดคลอง โดยค ำนงถงประชำชนเปนหลก และมกำรบรณำกำรกำรด ำเนนงำนของหนวยงำนทเกยวของใหเปนไปอยำงมประสทธภำพและประสทธผล นอกจำกน มกำรตดตำมประเมนผล เพอสำมำรถปรบปรงกำรด ำเนนงำนตำมแผนฯ อยำงตอเนอง โดยใหควำมส ำคญกบตวชวดกำรพฒนำทสำมำรถสะทอนผลกำรพฒนำไดอยำงเปนรปธรรม มระบบจดเกบขอมลสถต

4.3 ขอเสนอแนะอนๆ

4.3.1 ดานอ านวยการ ไดแก

(1) ระบบเสยง ภำคเชำควรปรบปรงระบบเสยงในหองประชมใหญทระบบเสยงดงเฉพำะขำงหนำ เสยงไมชด มเสยงสะทอน และมเสยงแอรดงรบกวน สวนหองเลกตองปรบปรงระบบเสยงและภำพ เพรำะไมสำมำรถเหนภำพควำมเปนไปในหองใหญ เนองจำกกลองจบภำพเฉพำะประธำน เมอมผเสนอขอคดเหนกไดฟงแตเสยงทไมชดเจน และภำคบำยมเสยงรบกวนจำกหองขำงเคยง

(2) จอภาพและสอน าเสนอ หองประชมใหญ ตง Stand Video ตลอดแนวบงจอวดทศนดำนหนำ ท ำใหผเขำรวมประชมทอยดำนหลงมองไมเหนเวทและจอวดทศน

(3) การใหบรการอาหารกลางวน อาหารวาง และเครองดม อำท กำรบรกำรอำหำรวำงในภำคเชำ ควรจดเตรยมใหเพยงพอกบจ ำนวนผเขำรวมประชม อำจท ำเปนอำหำรวำงทเปนกลองแจกใหผเขำรวมประชมในชวงกำรลงทะเบยน เพอใหน ำไปรบประทำนในหองประชมได และไมควรจดบรกำรอำหำรวำงทชนลำง เพรำะท ำใหเสยเวลำและไมสะดวก อกทงกำรประชมกลมยอยในชวงบำยบำงหอง ไมมกำรพกหรอบรกำรอำหำรวำงในหองประชม และไมแจงใหผเขำประชมทรำบวำมอำหำรวำงบรกำรอยดำนนอกหองประชม

(4) การลงทะเบยนทตองน ำเอกสำรตอบรบทมเลขรหสมำยนยน ท ำใหเกดควำมลำชำ เปนกำรด ำเนนงำนทซ ำซอน เนองจำกผเขำรวมประชมไดลงทะเบยนทำงอนเตอรเนตแลว ควรปรบปรงใหมระบบทสำมำรถคนหำรำยชอผลงทะเบยนลวงหนำ

(5) สถานทจดประชมและสงอ านวยความสะดวก ไดแก ควรเตรยมเอกสำรและกระเปำใหเพยงพอ รวมทงเอกสำรประกอบกำรน ำเสนอบนเวท ควรระบชออำคำรจดประชมใหชดเจน ควรมปำยชอหองอำหำรกลำงวนส ำหรบอำหำรอสลำม กำรเบกคำใชจำยในกำรเดนทำง ผเขำรวมประชมควรไดรบสทธอยำงเทำเทยมกน ควรจำยคปองคำจอดรถใหแกผน ำรถสวนตวหลงจำกลงทะเบยน ส ำหรบสถำนทจดประชมในปตอไป ควรจดทศนยกำรประชมแหงชำตสรกต หรอศนยนทรรศกำรและกำรประชมไบเทค บำงนำ เพอควำมสะดวกในกำรเดนทำงดวยรถไฟฟำ นอกจำกน ควรจดใหมประตเขำ-ออก คนละดำนของหองประชม ไมควรมเพยงดำนเดยว ท ำใหเกดควำมชลมน และควรแจงวำมประตเขำ-ออกหองประชมในทศทำงใด เพอปองกนเหตรำย หำกเกดกรณฉกเฉน

124

4.3.2 การจดประชม ไดแก

(1) รปแบบการจดประชม ในภำพรวมดและไดรบควำมรมำกขน อยำงไรกตำม มผเขำรวมประชมจ ำนวนมำก ท ำใหมโอกำสแสดงควำมคดเหนไดไมเตมท ทงน ควรเพมระยะเวลำกำรรบฟงควำมคดเหน ขอเสนอแนะ และประเดนทเกยวของ อกทงควบคมเวลำในกำรอภปรำยแสดงควำมคดเหนอยำงเครงครด นอกจำกน ควรจดใหมกำรประชมในทกภมภำคเปนประจ ำทกป เพอตดตำมผลกำรด ำเนนงำนและปรบปรงแนวทำงกำรพฒนำใหมประสทธผลมำกขน

(2) ระยะเวลาในการจดประชม ควรเพมระยะเวลำในกำรจดประชมเปน 2-3 วนเพอใหผเขำรวมประชมมโอกำสแสดงควำมคดเหนไดอยำงกวำงขวำงและลงลกในทกประเดน นอกจำกน เพอใหผเขำรวมประชมไดมเวลำศกษำเอกสำรกอนกำรประชม จะท ำใหไดเนอหำสำระทถกตองและมคณคำมำกขน อยำงไรกตำม ควรหลกเลยงกำรจดประชมในวนจนทร เนองจำกสภำพกำรจรำจรตดขดมำกกวำวนอนๆ