Positioneren voor een prijsherstel De CRB-index is gedaald als gevolg van lagere olie- en metaalprijzen. Wij zien de zwakke prijsontwikkeling van grondstoffen op de korte termijn als een kans om te positioneren voor een prijsherstel. Het door ons verwachte herstel van de prijzen van basismetalen zal waarschijnlijk de zwakke prijsontwikkeling van WTI-olie en goud te compenseren. Wij blijven een positieve visie houden voor grondstoffen op de langere termijn met een verwacht resultaat voor de CRB-index van ongeveer 10%. Dit zal vooral gedreven worden door een toename van de mondiale vraag en het verdampen van overaanbod. Energie: Prijsherstel stokt, neerwaartse risico’s nemen toe

(Klik hier voor de laatste update over energie) Het herstel van de olieprijzen, dat in januari startte, is voorlopig gestopt. Sterker, de neerwaartse druk op de prijs neemt toe nu beleggers zich beginnen te realiseren dat er fundamenteel niet veel is veranderd sinds het herstel inzette. Het herstel was vooral gebaseerd op hoop en speculatie. Omdat de olieproductie in de VS nog steeds rond een recordniveau ligt, de OPEC haar productiequotum niet heeft aangepast, en enkele OPEC- leden aangeven dat zij hun productie zelfs kunnen gaan opvoeren, zal de situatie van overaanbod langer dan verwacht aanhouden. Dit, gecombineerd met onze verwachting voor een sterkere dollar, zal de neerwaartse risico’s voor olieprijzen hoog houden. Edelmetalen: El Niño en Indiase goudvraag (Klik hier voor de laatste (Engelstalige) update over edelmetalen) De richting bij edelmetaalprijzen ontbreekt op dit moment. Daardoor bewegen ze binnen een bepaalde bandbreedte. Voor de komende maanden voorzien we lagere prijzen. De belangrijkste oorzaken zijn een sterkere Amerikaanse dollar en verwachte renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank. Deze zullen ervoor zorgen dat beleggers uit edelmetalen stappen. Deze factoren zullen de goudprijs in 2015 en 2016 onder druk zetten. Maar een sterkere mondiale economie doet de vooruitzichten voor zilver, platina en palladium weer verbeteren. Hierdoor zullen deze prijzen zich naar grote waarschijnlijkheid in de tweede helft van 2015 en in 2016 herstellen. Basismetalen: Prijzen laag door zwakke vraag en overvloedig aanbod (Klik hier voor de laatste update over basismetalen) Afgelopen maand zijn de prijzen voor basismetalen gedaald met gemiddeld 8%, terwijl de LME-voorraden daalden met gemiddeld 2%. Relatief gezien, zijn de fundamentele trends in de meeste basismetaalmarkten nog steeds positief. Maar het sentiment was ongunstig, en prijzen stonden onder druk. De aluminiumprijs verloor terrein door overaanbod en de afschaffing van een exportbelasting in China. De vraag naar koper bleef ingetogen en de sterkere dollar droeg bij aan de prijsdruk. Nikkel- en zinkprijzen daalden ook, als gevolg van voldoende aanbod. We verwachten hogere prijzen als gevolg van positieve macro-economische ontwikkelingen. Ferro metalen: Vraag naar staal nog steeds zwak, voldoende aanbod (Klik hier voor de laatste update over ferro metalen) Lage prijzen voor ijzererts en cokeskolen en overcapaciteit zijn de leidende thema's. De mondiale staalproductie daalde met 2% joj tot en met april, met een scherpe daling van de output in de VS (-9%). In de afgelopen maand verloor de mondiale staalprijs 1%. Door een toename van de export van Chinees staal zal het staalaanbod op buitenlandse markten toenemen en dit brengt prijsdruk. En terwijl de verkopen van auto's in de EU en China het goed doen, is de bouwactiviteit in deze regio’s nog zwak. De bouwactiviteit in de VS doet het beter, maar daar is juist de verkoop van auto’s teleurstellend. Een gemengd beeld dus, en daarom verwachten wij dat de prijzen vlak zullen blijven. Agri grondstoffen: Goede productie bepaalt de prijs (Klik hier voor de laatste update over agrarische grondstoffen) In de afgelopen weken werd de prijszetting op de graanmarkt voornamelijk bepaald door bewegingen in het weer en door data inzake positieve productie-ontwikkelingen in zowel de VS als de EU. Schommelingen in de graanprijs worden nu veroorzaakt door de bewegingen van de EUR/USD-koers en door speculanten. De suikerprijs is flink gedaald door met name de zwakkere BRL en het hoge aanbod. Vanwege de verslechtering bij het aanbod van Ghanese cacao ontwikkelt de prijs zich hier nog altijd op een hoger niveau dan begin dit jaar. Voor koffie is het sentiment wisselend, maar ook hier zorgt goede productie voor prijsstabilisatie.

Maand Update Grondstoffen

ABN AMRO Economisch Bureau Commodity Research

juni 2015

- 3-maands visie = korte termijn visie: onze 3-maands verwachting vs. de spotprijs van 12 mei. - LT-visie = lange termijn visie: de 2016 gem. verwachting vs. de 2015 gem. verwachting.

i afname met 11% of meer

i l k afname tussen 5% en 10%

i l n prijsverandering tussen -4% en +4%

k toename tussen 5% en 10%

h toename met 11% of meer

CRB Index n k h i k

Brent n k h i h

WTI l h i hl

Nat. gas (HH) l h h

Nat. gas (TTF) l h i l

Goud l k i k

Zilver l h i k h

Platinum i k h

Palladium l h n

Aluminium k h h

Koper k i l k

Nikkel k h i h

Zink k h k h

Staal (platgew .) n k i l h

IJzererts l k i l hk

Cokeskolen l n i h

Tarw e i l n h k

Mais i n k h k

Sojabonen i l n k h k

Suiker i k h i

Koffie i l h i

Cacao i l k h

ABN AMRO prijsverwachting3-maands LT-visie

2 Maand Update Grondstoffen | 8 juni 2015 ABN AMRO Economisch Bureau

ABN AMRO prijsverwachtingen

ABN AMRO grondstofprijs verwachtingen

Spot prijs 5 juni

3-maands prestatie

3m (Sept. 2015)

6m (Dec. 2015)

12m (Juni16)

2015v (jaar-einde)

2015v (jaar gem.)

2016v (jaar-einde)

2016v (jaar gem.)

Grondstoffen Index: - CRB index 223.10 5% 222 232 244 232 226

- Brent (USD/barrel) 60.26 12% 60 65 75 65 60 80 75

- WTI (USD/barrel) 59.11 24% 55 60 70 60 55 75 70

- Gas HH (USD/mmBtu) 2.56 -2% 3,00 3,25 3,50 3,25 3,00 3,75 3,50

- Gas TTF (EUR/MWh) 20,11 -7% 18 20 16 20 19 18 18

- Goud (USD/oz) 1.169,53 -2% 1.050 1.000 900 1.000 1.115 800 900

- Zilver (USD/oz) 16,05 -4% 15,5 16,0 17,0 16,0 15,9 18,0 17,0

- Platinum (USD/oz) 1.092,00 -3% 1.150 1.200 1.300 1.200 1.154 1.400 1.300

- Palladium (USD/oz) 751,00 3% 675 700 725 700 707 750 725

- Aluminium (USD/t) 1.712,50 -4% 1,850 1,940 2,015 1.900 1.875 2.125 2.075

(USD/lb) 0.84 0.88 0.91 0,86 0,85 0,96 0,94

- Koper (USD/t) 5.927,00 -2% 6,400 6,500 6,600 6.280 6.200 6.900 6.800

(USD/lb) 2.90 2.95 2.99 2.85 2.81 3.13 3.08

- Nikkel (USD/t) 13.145,00 7% 14,000 15,500 16,900 16.000 15.500 18.200 18.000

(USD/lb) 6.35 7.03 7.67 7,19 7,03 8,26 8,16

- Zink (USD/t) 2.117,75 2% 2,300 2,450 2,450 2.300 2.250 2.490 2.400

(USD/lb) 1.04 1.11 1.11 1,04 1,02 1,13 1,09

- Staal (global) (HRC; USD/t) 419,96 -2% 433 435 445 460 440 550 510

- IJzererts (fines, USD/t) 64,45 26% 61 65 68 57 60 70 68

- Cokeskolen (USD/t) 90,00 -13% 90 92 107 110 101 118 112

- Tarwe (USDc/bu) 521,50 1% 500 530 - 530 550 - -

- Maïs (USDc/bu) 360,50 -4% 375 395 - 395 390 - -

- Sojabonen (USDc/bu) 937,75 -4% 950 910 - 910 945 - -

- Suiker (USDc/lb) 12,42 3% 13,00 13,50 - 13,50 13,50 - -

- Arabica koffie (USDc/lb)

137,40 1% 130 145 - 145 130 - -

- Cacao (USD/t) 3.113,00 15% 2.950 2.950 - 2.950 2.750 - -

3 Maand Update Grondstoffen | 8 juni 2015 ABN AMRO Group Economics

Contributors & Disclaimer

Economisch Bureau: Contact informatie ABN AMRO | Economisch Bureau: Aan deze publicatie werkte mee: Specialisme: Telefoon: E-mail: - Marijke Zewuster Hoofd Emerging Markets & Commodities 020 383 05 18 marijke.zewuster@nl.abnamro.com - Hans van Cleef Energie 020 343 46 79 hans.van.cleef@nl.abnamro.com - Georgette Boele Edelmetalen, top down 020 629 77 89 georgette.boele@nl.abnamro.com - Casper Burgering Ferro and Non-ferro metalen 020 383 26 93 casper.burgering@nl.abnamro.com - Frank Rijkers Agrarische grondstoffen 020 628 64 37 frank.rijkers@nl.abnamro.com - Theo de Kort Informatie specialist 020 628 04 89 theo.de.kort@nl.abnamro.com

Meer informatie:

Websites Economisch Bureau - Internet Economisch Bureau: www.abnamro.nl/economischbureau

- Market Insights: insights.abnamro.nl

© Copyright 2015 ABN AMRO Bank N.V. and affiliated companies ("ABN AMRO").

Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de grondstoffenmarkt. ABN AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen. U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is. Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien. Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico’s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product – met inachtneming van alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen. Alle rechten voorbehouden