EEUUNNOOMMIIAA OOnnddeerrnneemmiinnggssllookkeett

SSTTAARRTTEENN MMEETT EEEENN EEIIGGEENN

ZZAAAAKK MMaaaarrtt 22000099 CCeennttrraallee zzeetteell :: OOuuddeennaaaarrddsseesstteeeennwweegg 77,, 99000000 GGeenntt,, tteell.. 0099//33771133..4499..5577 LLookkaallee zzeetteellss :: zziiee wwwwww..eeuunnoommiiaa..bbee

TTeerr iinnlleeiiddiinngg U hebt ambitie als zelfstandige en u wil zo snel mogelijk aan de slag? Ontdek aan de hand van deze handleiding hoe u het best te werk gaat en op welke manier Eunomia u van dienst kan zijn om voldoende voorbereid aan de start te verschijnen. De wet van 16 januari 2003, gepubliceerd in het Belgische Staatsblad van 5 februari 2003, heeft de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) alsook de ondernemingsloketten ingevoerd. Deze wetgeving past in het geheel van maatregelen in verband met de administratieve vereenvoudiging van de formaliteiten voor ondernemers. Het geheel van bedrijfsgegevens ( naam, plaats, financiële informatie, …) wordt sindsdien op één centrale plaats verzameld. De KBO neemt, op een uitgebreide manier, de taken van het handelsregister over. Alle administratieve formaliteiten kunnen nu via één unieke aangifte bij een erkend ondernemingsloket geregeld worden. Aldus zag Eunomia in 2003 het levenslicht als één van de 10 in België erkende ondernemingsloketten. Het biedt u de professionele omkadering die u nodig heeft in deze eerste fase van uw ondernemerschap. Concreet controleert het ondernemingsloket Eunomia of u voldoet aan alle noodzakelijke startvoorwaarden en schrijft uw onderneming in de Kruispuntbank van Ondernemingen in. Eunomia beantwoordt daarnaast ook alle vragen die een beginnende starter zich moet stellen bij de oprichting van een onderneming. Beschik ik over de nodige kennis om een zaak te starten? Kies ik best voor een eenmanszaak of voor een vennootschap? Start ik best in hoofd- of in bijberoep? Welke formaliteiten moet ik vervullen om te starten? Bestaan er steunmaatregelen voor starters? Welke voordelen brengt het zelfstandig zijn met zich mee? En nog veel meer. Eunomia zal u gidsen en sturen bij het doorlopen van de verschillende aandachtspunten. Dit moet uiteindelijk resulteren in een geslaagd zelfstandig ondernemerschap Het unieke samenwerkingsverband waaruit Eunomia is ontstaan groepeert 4 sociale verzekeringskassen (Arenberg, Multipen, Attentia, Steunt Elkander), 3 sociale secretariaten (Easypay, Handel & Ambacht, Cepa) en één middenstandorganisatie (Koninklijke Unie van de Middenstand). Vestigingsadressen van Eunomia vindt u over het hele land verspreid. Daarnaast beschikt Eunomia nog over meer dan 1000 toegangspunten. Boekhouders, accountants en andere tussenpersonen, ook uit uw buurt, werken met Eunomia. U kunt alle verrichtingen dan ook van op hun kantoor laten vervullen. Via dit netwerk van entry-punten komt Eunomia de klant dichter tegemoet. Met deze startersbrochure wil Eunomia nog een bijkomende service bieden aan alle beginnende zelfstandigen. Bij vragen of onduidelijkheden kan u altijd voor meer inlichtingen terecht bij de verschillende Eunomia kantoren.

3

11 GGooeedd bbeeggoonnnneenn iiss hhaallff ggeewwoonnnneenn Een degelijke voorbereiding vergroot de kans op succes aanzienlijk. In dat opzicht is het opstellen van een ondernemingsplan voor elke startende ondernemer van essentieel belang. Een ondernemingsplan is een gedetailleerde voorstudie van uw project. Het is een eerste structurele stap die de daadwerkelijke oprichtingsfase voorafgaat. Een ondernemingsplan is niet zomaar een standaard document. Het moet een persoonlijk werk worden dat uw ondernemersidee perfect reflecteert. Het ondernemingsplan bevat een volledige beschrijving van de onderneming en van de manier waarop ze in de toekomst zal functioneren. U brengt uw sterke en zwakke punten gedetailleerd in kaart en tracht oplossingen te zoeken voor de zwakke punten in uw plannen. Zorg in ieder geval voor een overzichtelijk en gestructureerd ondernemingsplan. Een goed opgebouwd ondernemingsplan zal u van dienst zijn in uw zoektocht naar de broodnodige financiële middelen. Met een geloofwaardig plan overtuigt u eveneens eventuele zakenpartners om met u in zee te gaan. Maar het ondernemingsplan is in de eerste plaats voor de ondernemer zelf, het biedt een denkkader bij de ontwikkeling van de onderneming en beschrijft de verdere financiële verwachtingen. Een goed uitgewerkt business plan verhindert het gemis aan realistische doelstellingen, het negeren van eventuele obstakels en onvoldoende perspectieven in de markt. Heel wat problemen kunnen met andere woorden voorzien en voorkomen worden door vooraf via het ondernemingsplan na te gaan of uw project haalbaar is. Tracht een duidelijke en logische structuur na te streven. Het ondernemingsplan bestaat, ongeacht de grootte van de onderneming, doorgaans uit de volgende onderdelen:

1. De ondernemer

Dit gedeelte omvat een voorstelling van uw persoonsgegevens, opleiding en werkervaring gekoppeld aan uw persoonlijke motivatie en uw doelstellingen en een overzicht van uw kwaliteiten, uw sterke en minder sterke kanten.

2. De markt

Welk product of dienst gaat u aanbieden? Aan welke behoefte komt het tegemoet? Wat is er vernieuwend en uniek aan uw product of dienst? In de eerste plaats moet u op zoek naar informatie betreffende de sector, de klanten en diens behoeftes. U verzamelt informatie over de concurrentie en denkt na over de vestigingsplaats.

3. Het marketingplan, de marketingmix Met het marketingplan wordt het doel van uw onderneming gedefinieerd vanuit het perspectief van de klant.

4

De marketingstrategie beschrijft de wijze waarop u een doelstelling wenst te bereiken. Ze definieert de middelen die u wilt aanwenden om de doelstellingen van uw marketingplan te halen, met andere woorden hoe u omzet zult genereren. Deze middelen kunnen gewoonlijk gegroepeerd worden onder product, prijs, plaats en promotie. Op basis van de marketingmix is het mogelijk om een prognose te doen van de omzet.

4. Organisatie en Business Model

Voor een startende onderneming is het niet nodig een complex organisatieschema op te stellen. In een eerste fase is het vooral van belang dat de verantwoordelijkheden duidelijk zijn toegewezen en dat u een eenvoudige structuur ontwerpt met slechts een paar niveaus: algemeen directeur, departementshoofden en medewerkers. De rest zal volgen uit de vereisten van de ondernemingsactiviteiten.

De ondernemingstaak bestaat uit een combinatie van afzonderlijke activiteiten: onderzoek en ontwikkeling, productie, marketing en verkoop, distributie, service. Het “business model” is de systematische voorstelling van deze activiteiten, met hun onderlinge relaties. Vragen die u bij ieder concept moet stellen zijn: wat gaat u de klant aanbieden, hoe gaat u dat produceren, hoe gaat u dat aanbieden, wat kost het en wat levert het op? Tevens moeten beslissingen genomen worden op het vlak van personeel, huisvesting (kosten voor kantoor- en industriële ruimte variëren in sterke mate van locatie tot locatie), administratie en taakverdeling. Taken die niet tot uw kernactiviteiten behoren, besteedt u uit aan derden. Ook ondersteunende processen als boekhouding en personeelszaken moeten niet noodzakelijk door de onderneming zelf worden uitgevoerd.

5. Financieel plan Het financieel plan is de vertaling van het marketingplan in geld. Bij de oprichting van een vennootschap bent u verplicht uw financieel plan neer te leggen bij de notaris. Het financieel plan kan door derden bij de notaris worden opgevraagd, indien de onderneming binnen een periode van 3 jaar na de oprichting failliet gaat. Als dan uit het plan blijkt dat onvoldoende startkapitaal werd voorzien, kunt u als vennoot toch persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Een degelijk financieel plan bestaat uit een investeringsplan, een financieringsplan, een exploitatiebegroting en een liquiditeitsbegroting.

Het investeringsplan is een overzicht van alle investeringen die nodig zijn om uw ondernemingsactiviteit aan te vangen. Het betreft de uitgaven die gedaan worden vooraleer u effectief van start gaat, zoals de aankoop van een pand of machines. Tracht deze investeringen op voorhand zo nauwkeurig mogelijk in te schatten.

5

Het financieringsplan geeft dan weer aan hoe die investeringen zullen gefinancierd worden, in welke mate u eigen middelen wenst in te brengen en in welke mate u beroep wenst te doen op geleend kapitaal. De exploitatiebegroting is een soort van winst- en verliesrekening waarin de toekomst is meegenomen. Met een exploitatiebegroting wordt uiteengezet hoeveel u op jaarbasis zal verdienen en hoeveel beroepskosten daarvoor gemaakt moeten worden. Kosten en opbrengsten worden geschat en u tracht te voorspellen of u winst zal maken. Streef een kostendekkende exploitatie na! In de liquiditeitsbegroting staat of de inkomsten en uitgaven wel gelijk opgaan en op welke manier de onderneming zijn schulden kan betalen op korte termijn. Het geeft een goede aanwijzing omtrent de investeringsruimte en financieringsbehoefte van de onderneming.

6

22 OOnnddeerrnneemmiinnggssvvoorrmm:: vveennnnoooottsscchhaapp ooff eeeennmmaannsszzaaaakk Een eerste belangrijke beslissing die zich opdringt voor een beginnende ondernemer is de keuze van ondernemingsvorm. Kiest u voor een eenmanszaak (handelszaak) of voor een vennootschap? En welk type vennootschap draagt uw voorkeur weg? Deze keuze is naar de toekomst gezien van een niet te onderschatten belang. Verdere verplichtingen en handelingen zullen namelijk voor een deel afhankelijk zijn van de ondernemingsvorm waarvoor u geopteerd hebt. We presenteren u hier een overzicht van de voor- en nadelen die deze keuze met zich meebrengen. 2.1 Vennootschap of eenmanszaak 2.1.1 De Eenmanszaak Meer dan de helft van de starters kiest voor een eenmanszaak. Voordelen:

- U kunt alleen werken - Lage oprichtingskosten - Geen minimumkapitaal vereist bij de start - De tussenkomst van een notaris is niet vereist - Weinig formaliteiten - De winst komt onmiddellijk terug - Geen verantwoording af te leggen, beslissingen kunnen snel worden genomen - Er gelden slechts beperkte administratieve en boekhoudkundige verplichtingen

Nadelen:

- Het is moeilijker om aan kapitaal te geraken. - Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen het patrimonium van de onderneming en het

privé-patrimonium: de schuldeisers kunnen op beide beslag laten leggen. Dank zij een recente nieuwe wet wordt nu echter ook bij een éénmanszaak onder bepaalde voorwaarden de private eigendom beschermd.

- Een faillissement van de onderneming betekent het faillissement van de ondernemer. - De éénmanszaak kan niet genieten van het lagere tarief van vennootschapsbelasting. - De ondernemer blijft vaak op zijn oordeel aangewezen, wat de ontwikkeling van het bedrijf

kan beperken.

7

2.1.2 De Vennootschap: Voordelen:

- De financiële risico’s zijn beperkt vanwege de gescheiden patrimonia en de beperkte aansprakelijkheid.

- Kapitaal kan door verschillende mensen worden samengebracht. - Alle afspraken tussen partners die samenwerken in de zaak staan duidelijk op papier. - Vennoten zijn aansprakelijk volgens hun inbreng. - Het faillissement van de zaak leidt slechts uitzonderlijk tot het faillissement van de vennoot. - Het overlijden of vertrek van een vennoot leidt niet tot het opdoeken van de vennootschap. - Men kan verschillende vennootschappen oprichten. - Er is sprake van een fiscaal voordeel; de vennootschap wordt belast in het stelsel van de

vennootschapsbelasting in plaats van in de personenbelasting. De hoogste aanslagvoet in de vennootschapsbelasting ligt veel lager dan de hoogste in de personenbelasting.

Nadelen:

- Er is meestal een minimumkapitaal vereist. - Een minder soepele manier van werken. - Er zijn meer formaliteiten te vervullen. - Meer verplichtingen inzake de boekhouding. - De verplichting, voor sommige vennootschapsvormen, om jaarrekeningen op te maken.

2.1.3 Aanvullende verplichtingen voor de vennootschap

- Opmaken van de statuten/Oprichtingsakte opstellen

Voor een BVBA, een NV, een CVBA en een Comm.VA gebeurt de oprichting van een vennootschap bij authentieke akte (kostprijs € 500 à € 750 + 0,5% registratierecht) bij een notaris. Een onderhandse akte – dat wil zeggen een akte tussen de betrokkenen zelf - volstaat voor een VOF, een Comm.V en een CVOA.

- De registratie en openbaarmaking

De oprichtingsakte van een vennootschap moet geregistreerd worden in een registratiekantoor van de FOD Financiën – Administratie van het Kadaster, Registratie en Domeinen.

Indien het gaat om een authentieke akte (notariële akte) dan moet dit gebeuren binnen de 15 dagen door de notaris. Een onderhandse akte moet geregistreerd worden binnen de vier maanden.

8

De wet verplicht vennootschappen bepaalde akten of documenten ook openbaar te maken. Zo dient u een aantal stukken in te dienen bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel van het gerechtelijk gebied waar de maatschappelijke zetel van de vennootschap gevestigd is en te publiceren in de Bijlagen van het Belgisch Staatsblad. Neerlegging bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel gebeurt via de notaris of via het ondernemingsloket binnen de 15 dagen na de ondertekening van de oprichtingsakte. De publicatie van de akten van de vennootschap is een essentiële formaliteit. Het ontbreken ervan leidt er toe dat de akte niet aan derden kan worden tegengeworpen en dus onontvankelijk is voor de door de vennootschap aanhangig gemaakte acties. Het is de griffie van de Rechtbank van Koophandel die vennootschappen het ondernemingsnummer bezorgen.

- Financieel Plan opstellen

Het opstellen van een financieel plan is een verplichting die geldt voor de NV, de (E)BVBA, de CVBA en de Comm.VA. Vooraleer een vennootschap op te richten moet de ondernemer eerst een financieel plan met betrekking tot de voorgenomen activiteiten opstellen of laten opstellen. Dit plan geeft een gedetailleerd overzicht van de financiële inkomsten en behoeften gedurende de eerste twee werkjaren van de vennootschap. Het financieel plan wordt voorgelegd aan een notaris die het bewaart. In geval van faillissement tijdens de eerste drie jaar en in geval van ontoereikend maatschappelijk kapitaal voor de eerste twee werkjaren, kunnen de oprichters van de vennootschap aansprakelijk gesteld worden voor de verbintenissen die de vennootschap heeft aangegaan.

- Het bankattest

De oprichters van een vennootschap moeten een bankattest aan de notaris voorleggen. Dit bankattest bewijst dat de vennoten een specifieke rekening hebben geopend op naam en ter beschikking van de op te richten vennootschap en dat deze rekening geblokkeerd is tot en met de oprichting van de vennootschap. Het attest toont aan dat de vennootschap voldoende financiële middelen bezit om in gunstige financiële omstandigheden te starten, dat het oprichtingskapitaal is volstort.

- Bedrijfsrevisor

De bedrijfsrevisor maakt een verslag bij de eventuele inbreng in natura. Dit verslag moet ook neergelegd worden bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel.

9

- Aanleggen Vennootschapsregister

In de NV en de Comm.VA (voor de aandelen op naam), en in de (E)BVBA, de CVBA en CVOA moet een vennootschapsregister worden aangelegd. Hierin wordt naam, beroep, adres, aantal aandelen en gedane stortingen van elke vennoot afzonderlijk vermeld. Ook de overdrachten worden in het register bijgehouden.

- Op vlak van aansprakelijkheid

Zoals vermeld is de aansprakelijkheid van de vennoten beperkt bij vennootschappen. Hierop zijn echter 2 uitzonderingen:

Oprichtersaansprakelijkheid: Indien de vennootschap binnen de drie jaar na de oprichting failliet gaat, kan de rechtbank op vordering van een schuldeiser het financieel plan opvragen bij de notaris. Indien dan blijkt dat het faillissement te wijten is aan ontoereikend startkapitaal voor een normale bedrijvigheid gedurende minstens 2 jaar, kunnen de oprichters persoonlijk aansprakelijk gesteld worden. Aldus kunnen de schuldeisers hun schuld dan verhalen op de oprichters. Gaat het om een BVBA of een CV, dan geldt deze oprichtersaansprakelijkheid voor alle verschijners bij oprichtingsakte. Indien het om een NV gaat, kunnen bepaalde verschijners er aan ontsnappen.

Hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurders/zaakvoerders: Naast de oprichtersaansprakelijkheid kunnen bestuurders/zaakvoerders ook hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor daden van de vennootschap. De beperkte aansprakelijkheid vervalt dus. Dit is mogelijk in volgende gevallen:

o Als de vennootschap failliet gaat en er sprake blijkt te zijn van vermenging van privé en vennootschapsvermogen of van onregelmatige boekhouding.

o Als het netto- actief gedaald is tot minder dan de helft van het maatschappelijk kapitaal ten gevolge van opgelopen verliezen en als de algemene vergadering bovendien niet tijdig werd bijeengeroepen.

o Als er daden van slecht bestuur zijn gesteld. o Door een eigen borgstelling in de vennootschap.

10

2.2 Keuze vennootschapsvorm Indien u als beginnend zelfstandige voor een vennootschap hebt gekozen eerder dan voor een eenmanszaak, rest u nog de keuze van de vennootschapsvorm. Wat volgt is een summiere presentatie van de meest frequent voorkomende vennootschapsvormen. 2.2.1 De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) De BVBA wordt vaak gebruikt als 'familiale vennootschap' en bij vrije beroepen; de aandelen zijn op naam en slechts beperkt overdraagbaar. Er is sprake van een beperkte aansprakelijkheid, beperkt tot de inbreng in de vennootschap. De oprichting gebeurt via notariële akte. Het minimaal in te brengen kapitaal bedraagt € 18.550, waarvan er € 6.200 moet worden volstort indien er meerdere vennoten zijn en € 12.400 als er slechts één vennoot is. 2.2.2 De naamloze vennootschap (NV) Een NV is een kapitaalvennootschap bedoeld voor grote ondernemingen en grotere KMO’s met de nadruk op het anoniem verzamelen van kapitaal. De aansprakelijkheid van de vennoten is beperkt tot hun inbreng in de vennootschap. De oprichting gebeurt via notariële akte. Er geldt een minimaal in te brengen kapitaal van € 61.500. Dit bedrag moet volledig volstort worden. De aandelen zijn op naam of aan toonder, met of zonder stemrecht en vrij overdraagbaar. Een NV is minder geschikt voor familiale opvolging, wegens de mogelijke anonimiteit van de aandeelhouders, en wegens de vrije overdraagbaarheid van de aandelen.

2.2.3 De coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA) Een aantal kenmerken van een CVBA zijn de gemakkelijke wisseling van vennoten, het veranderlijk kapitaal en de beperkte aansprakelijkheid. De oprichting gebeurt via notariële akte en de aandelen zijn op naam. Het minimaal in te brengen kapitaal bedraagt € 18.550 waarvan minimum € 6.200 volstort moet worden en dit voor minstens ¼ per aandeel. Een coöperatieve vennootschap wordt meestal gekozen wanneer het aantal vennoten sterk wisselt en een soepele uittreding en toetreding is gewenst.

11

2.2.4 De coöperatieve vennootschap op aandelen (CVOA) Deze vennootschapsvorm is gemakkelijker om op te richten, maar heeft het nadeel dat de vennoten persoonlijk en onbeperkt aansprakelijk blijven voor de verbintenissen van de vennootschap Verder gebeurt de oprichting via onderhandse akte en is het minimaal in te brengen kapitaal vrij te bepalen. 2.2.5 De vennootschap onder firma (V.O.F.) Dit is de meest eenvoudige vennootschapsvorm met minimale oprichtingsformaliteiten. Er moeten minimaal 2 vennoten zijn. Zij zijn volledig en hoofdelijk aansprakelijk. De oprichting gebeurt via onderhandse akte, het minimaal in te brengen kapitaal is vrij te bepalen en de aandelen zijn op naam en niet overdraagbaar. 2.2.6 De commanditaire vennootschap op aandelen (Comm.VA) Deze vennootschapsvorm combineert de voordelen van de eenpersoonsvennootschap (stabiel bestuur) met deze van een kapitaalvennootschap (aandelen aan toonder). Er zijn minimum 2 vennoten (een werkende en stille vennoot). Op vlak van de aansprakelijkheid is de werkende vennoot/zaakvoerder onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk en de stille vennoot slechts verantwoordelijk ten beloop van zijn inbreng. De oprichtingsakte is verplicht een notariële akte en het minimaal in te brengen kapitaal is vrij te bepalen. 2.2.7 De gewone commanditaire vennootschap (Comm.V) De gewone commanditaire vennootschap bestaat uit werkende en stille vennoten. De stille vennoten laten zich niet in met het dagelijkse bestuur van de onderneming en hun verantwoordelijkheid is beperkt tot de inbreng in de vennootschap. Er is minimum 1 werkende vennoot en minimum 1 stille vennoot. De werkende vennoot/zaakvoerder is onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk en de stille vennoot is slechts verantwoordelijk ten beloop van zijn inbreng. De oprichtingsakte mag een onderhandse akte betreffen. Het minimaal in te brengen kapitaal is vrij te bepalen en de aandelen zijn op naam.

12

33 DDee SSttaarrttffoorrmmaalliitteeiitteenn In de volgende fase van de oprichting worden de noodzakelijke startformaliteiten die de beginnende onderneming moet vervullen van naderbij bekeken. 3.1 Algemene voorwaarden In de eerste plaats moet de beginnende ondernemer voldoen aan enkele algemene basisvereisten. Deze worden hier kort weergegeven.

- Het moet gaan om een meerderjarig iemand, - al zijn burgerrechten bezittend, - bekwaam tot handelen, - die de Europese nationaliteit heeft of in het bezit is van een beroepskaart.

Een familiezaak overnemen na het overlijden van de ouders is voor minderjarigen wel mogelijk, mits machtiging van de vrederechter. 3.2 Een zichtrekening openen

Vooraleer u bij een Eunomia ondernemingsloket langs gaat, moet u ervoor zorgen dat u een financiële rekening hebt bij een in België gevestigde financiële instelling. Deze rekening moet op uw naam staan. Het rekeningnummer moet u vermelden op alle facturen, rekeninguittreksels en andere documenten waarmee u een betaling vraagt. Dank zij een samenwerkingsakkoord tussen Eunomia en ING-bank, betaalt ING in uw plaats het inschrijvingsgeld bij de Kruispuntbank, indien u een zichtrekening opent bij ING-bank. 3.3 Inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen en het

ondernemingsnummer verkrijgen Ieder die een handels- of ambachtsactiviteit wenst op te starten, is verplicht zich vooraf via een erkend ondernemingsloket in te schrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) als commerciële onderneming. De KBO geldt als een centrale databank waarin de ‘identiteitskaart’ van elke onderneming wordt bijgehouden. Op dit moment verkrijgt u ook uw ondernemingsnummer. Als u zich wilt laten inschrijven als rechtspersoon moet u vooreerst de statuten neerleggen op de griffie van de Rechtbank van Koophandel, alwaar u uw ondernemingsnummer verkrijgt. Het ondernemingsnummer is uniek.

13

Handels- en ambachtsondernemingen moeten hun ondernemingsnummer vermelden op alle akten, facturen, aankondigingen, bekendmakingen, brieven, orders en andere stukken die van de onderneming uitgaan. 3.3.1 Hoe vermeldt een bedrijf het ondernemingsnummer?

- BTW-belastingsplichtige ondernemingen (Voor alle ondervermelde ondernemingen, inclusief VZW’s, geldt de algemene regel dat voor B.T.W.-identificatie de afkorting B.T.W. (enkel verrichtingen in België) of B.T.W.-BE (ook intracommunautaire verrichtingen) het ondernemingsnummer vooraf gaat.) Onderneming natuurlijke persoon Vroeger B.T.W. BE 123.456.789 HR Gent 87.255

Nieuw B.T.W. BE 0123.456.789

Handelsvennootschappen - rechtspersonen Vroeger B.T.W. BE 123.456.789 HR Gent 87.255

Nieuw B.T.W. BE 0123.456.789

Burgerlijke vennootschappen Vroeger B.T.W. BE 123.456.789 RBV Gent 87.255

Nieuw B.T.W. BE 0123.456.789 RPR Gent

VZW’s Vroeger BTW BE 123.456.789

Nieuw BTW BE 0123.456.789

- BTW-belastingsplichtige ondernemingen, onderworpen aan de vrijstellingsregeling van BTW

(Ondernemingen onderworpen aan de vrijstellingsregeling van BTW voor kleine ondernemingen, art 56, § 2 BTW-wetboek) mogen de letters BE niet vermelden. In dit geval wordt het ondernemingsnummer enkel voorafgegaan door de vermelding “BTW”.) Vroeger Natuurlijke persoon B.T.W. 123.456.789 HR Gent 87.255 Rechtspersoon B.T.W. 123.456.789

Nieuw Natuurlijke persoon B.T.W. 0123.456.789 Rechtspersoon B.T.W. 0123.456.789

14

HR Gent 87.255

RPR Gent

- Niet BTW-belastingsplichtige ondernemingen

(Deze ondernemingen dienen enkel het ondernemingsnummer te vermelden) Vroeger HR Brussel 987.654

Nieuw 0123.456.789

- Vestigingseenheden Vroeger Nieuw Het handelsregisternummer van iedere vestigingseenheid moest duidelijk vermeld worden op het uitstalraam, de voertuigen, enz.

De duidelijk zichtbare vermelding van het ondernemingsnummer op het uitstalraam van iedere vestiging of op de voertuigen volstaat.

3.3.2 Tarieven Ondernemingsloket Eunomia Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen betalen voor de inschrijving € 75,00. Indien u een zichtrekening opent bij ING-bank en u de onderneming inschrijft bij het ondernemingsloket Eunomia, neemt ING dit inschrijvingsrecht voor zijn rekening, en is de inschrijving gratis voor u ! Ook sommige steden (zoals Brugge, Gent, Jabbeke, Affligem) nemen dit inschrijvingsrecht voor nieuwe ondernemingen die zich vestigen op hun grondgebied voor hun rekening. Elke wijziging (van activiteit, van persoon door wie ondernemingsvaardigheden zijn bewezen, van begin- of stopzettingsdatum, van adres), elke schrapping, elke overname en elke herneming brengt eveneens opnieuw een kost van € 75,00 me zich mee. Voor een uittreksel uit de kruispuntbank van ondernemingen betaalt u € 11,00. Eunomia rekent als administratiekost voor andere verrichtingen bij de kruispuntbank € 10,00 + BTW.

15

3.4 Vestigingswet naleven Om u te kunnen inschrijven als handelsonderneming in de Kruispuntbank voor Ondernemingen moet u voldoen aan de vestigingswetgeving. Eenieder die een handelsactiviteit uitvoert, moet een bewijs kunnen leveren van een zekere basiskennis bedrijfsbeheer. Voor de gereglementeerde beroepen geldt bovendien aanvullend de verplichting beroepsbekwaamheid te bewijzen. Eunomia Ondernemingsloket controleert voor uw onderneming of de vestigingswet op correcte wijze wordt nageleefd. 3.4.1 Basiskennis bedrijfsbeheer bewijzen Wie bewijst de basiskennis bedrijfsbeheer? Het is belangrijk precies te weten welke personen de basiskennis bedrijfsbeheer in de onderneming mogen bewijzen. Een rechtspersoon kan nooit zelf de kennis bewijzen, hiervoor moet hij steeds een beroep doen op een natuurlijke persoon = een aangestelde. In de eenmanszaak: De verschillende personen die in aanmerking komen voor de bewijsvoering van de basiskennis bedrijfsbeheer zijn de zelfstandige zelf, de echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwonende partner, de partner met wie men minstens 6 maanden samenwoont, de zelfstandige helper verwant in 1ste, 2de of 3de graad en de werknemer met een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur indien er voldoende garanties aanwezig zijn dat de bedoelde functie wordt vervuld door deze werknemer. Als de persoon op wie een beroep wordt gedaan, samenwonend, echtgeno(o)t(e) of helper is, mag die persoon niet als werkzoekende zijn ingeschreven. In de vennootschap: In een vennootschap zal het bewijs moeten geleverd worden door de persoon die effectief het dagelijks bestuur uitoefent. Het gaat om personen die benoemd werden tot zaakvoerder of de gedelegeerd bestuurder en waarvan de benoeming werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.

16

Op welke manier bewijst men de basiskennis bedrijfsbeheer?

- Op basis van akten:

De volgende akten worden aanvaard ter bewijs van de basiskennis bedrijfsbeheer:

- Een diploma hoger onderwijs - Een getuigschrift over basiskennis bedrijfsbeheer - Een getuigschrift erkende versnelde cursus bedrijfsbeheer (128u) - Een getuigschrift ‘basiskennis bedrijfsbeheer’ uitgereikt door een centrale

examencommissie - Akten die volgens internationale verbintenissen gelijkwaardig zijn met hierboven

opgesomde getuigschriften of diploma’s Indien behaald vóór 30/10/2000 komen ook de volgende documenten in aanmerking: - Een getuigschrift hoger algemeen, kunst- of technisch secundair onderwijs (volledig

leerplan) - Een getuigschrift hoger BSO, afdeling ‘handel’, ‘boekhouding’ of ‘verkoop’ (volledig

leerplan) - Een getuigschrift van eerste jaar van opleiding tot ondernemingshoofd - Sommige diploma’s of getuigschriften van het onderwijs voor sociale promotie - Sommige vroeger behaalde attesten ‘bedrijfsbeheer’

- Op basis van praktijkervaring:

- Als zelfstandig ondernemingshoofd 3 jaar in hoofdberoep of 5 jaar in bijberoep in de afgelopen 15 jaar

- Als zelfstandig helper van een ondernemingshoofd gedurende 5 jaar in de laatste 15 jaar - Als bediende in een leidinggevende functie gedurende 5 jaar in de laatste 15 jaar

3.4.2 Beroepskennis aantonen

Naast de basiskennis bedrijfsbeheer zijn bepaalde beroepen tevens gereglementeerd op het vlak van beroepsbekwaamheid. Voor welke beroepen?

- Cluster bouwberoepen: er zijn 9 beroepen gereglementeerd.

o Ruwbouw (metsel- en betonwerken, sloopwerken)

o Stukadoor, cementeren en dekvloeren (plafonneerder-cementwerker, Chape, Gyproc)

o Plaatser van tegels, marmer en natuursteen

17

o Dakdekken en waterdichtmaken: Zinkwerken en metalen dakbedekking, niet-metalen dakbedekking, waterdichtmaken van bouwwerken, daktimmerwerk)

o Schrijnwerker-glazenmaker (Schrijnwerker-timmerman, Schrijnwerk in aluminium,

metaal en PVC, Parketvloeren, Glaswerken)

o Eindafwerker (Schilderwerken, Behanger-plaatser van wand- en vloerbekleding)

o Installateur van centrale verwarming, klimaatregeling, gasverwarming en sanitair

o Electrotechnisch installateur/fabrikant-installateur van lichtreclames

o Algemeen aannemer (dit beroep was voorheen niet gereglementeerd)

- Cluster Horeca en Voeding

o Slager-groothandelaar o Restaurateur of traiteur-banketaannemer o Brood- en banketbakker

- Cluster personenverzorging: er zijn 7 beroepen gereglementeerd.

o Kapper

o Schoonheidsspecialist

o Voetverzorger of pedicure (voorheen niet gereglementeerd)

o Masseur (voorheen niet gereglementeerd)

o Opticien

o Dentaaltechnicus

o Begrafenisondernemer - Cluster voertuigen (mechanische beroepen):

o Sectorale kennis rijwielactiviteiten o Intersectorale kennis motorvoertuigen

o Sectorale kennis motorvoertuigen -3.5 ton

o Sectorale kennis motorvoertuigen +3.5 ton

18

- Installateur-frigorist - Droogkuiser-verver

Wie bewijst de beroepskennis in de onderneming? In de eenmanszaak: De verschillende personen die in aanmerking komen voor de bewijsvoering van de beroepskennis zijn de zelfstandige zelf, de echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwonende partner, de partner met wie men minstens 6 maanden samenwoont, de zelfstandige helper verwant in 1ste, 2de of 3de graad en de werknemer met een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur indien er voldoende garanties aanwezig zijn dat de bedoelde functie wordt vervuld door deze werknemer. In de vennootschap: In een vennootschap kan het bewijs van de beroepsbekwaamheid worden geleverd door de natuurlijke persoon belast met de dagelijkse technische leiding van de vennootschap. Dit kan zowel de zaakvoerder/bestuurder als een werkend vennoot of een werknemer zijn. Hoe kan men het bewijs van beroepskennis in de onderneming leveren?

- Op basis van studies.

- Een diploma hoger secundair onderwijs - Een diploma ondernemersopleiding

- Een getuigschrift centrale examencommissie

- Een akte van leertijd

De documenten dienen telkens uit de onderwijsafdeling die overeenstemt met dat specifieke beroep afkomstig te zijn.

- Op basis van praktijkervaring als werknemer of zelfstandige.

- 3 jaar in hoofdberoep/voltijds of 5 jaar in bijberoep/deeltijds in de afgelopen 15 jaar, in een onderneming die in regel was voor het betrokken beroep. Voor sommige beroepen is steeds minstens 5 jaar vereist.

19

3.4.3 Mogelijkheid tot vrijstelling In enkele gevallen kan uw onderneming volledig vrijgesteld worden van het bewijzen van ondernemingsvaardigheden. Dit slaat dus zowel op de basiskennis bedrijfsbeheer als op de beroepsbekwaamheid. Welke gevallen zijn dit?

- Uw onderneming voldoet niet aan de criteria van een KMO. Daarvoor moet u minstens voldoen aan 1 van de volgende criteria: gemiddeld meer dan 50 werknemers op jaarbasis tellen, minstens 25 % van de aandelen is in handen van één of meer niet-KMO’s, een jaaromzet groter dan 7 miljoen euro of een jaarbalans groter dan 5 miljoen euro hebben.

- U zet de onderneming van uw overleden echtgeno(o)t(e), partner of ouder voort.

- U neemt een bestaande onderneming over. De vrijstelling geldt voor 1 jaar. Voorwaarde is

wel dat de overlater de onderneming volledig stopzet. - U oefent een zelfstandige activiteit uit waarvoor de inschrijving in de KBO niet verplicht is.

Hieronder vallen de meeste dienstverlenende intellectuele beroepen (dokters, advocaten, ...), evenals de thuisverkopers.

- U oefent een beroep uit dat krachtens een specifieke wet gereglementeerd is op het vlak van

de basiskennis van het bedrijfsbeheer. Om welke beroepen gaat het?

o Accountant o Bedrijfsrevisor o Belastingsconsulent o Boekhouder o Boekhouder- Fiscalist o Directeur van een autorijschool o Effectenmakelaar o Gezworen landmeterexpert o Vastgoedmakelaar o Vervoerder van goederen over binnenwateren o Vervoerder van goederen over de weg o Vervoerder van personen op de weg o Verzekeringsagent o Verzekeringsmakelaar o Bankagent

20

3.5 Inschrijving bij de BTW-Administratie Naast de handelshoedanigheid dient de onderneming ook BTW-hoedanigheid aan te vragen. Hiervoor kunt u eveneens terecht bij het ondernemingsloket. Het Eunomia-tarief voor een aanvraag bedraagt € 50,00 + BTW, voor een wijziging of stopzetting € 30,00 + BTW. Uw verkregen ondernemingsnummer zal tevens als BTW-nummer dienst doen.

3.6 Aanvullende vergunningen

Voor een aantal beroepsactiviteiten gelden nog eens specifieke vereisten. Hier volgt een overzicht van de activiteiten en beroepen waar bijkomende administratieve verplichtingen mee gepaard gaan. Voor het aanvragen van al deze aanvullende vergunningen kan u steeds terecht bij de kantoren van Eunomia, die het nodige doen. - Leurkaarten voor Ambulante handel

Voor deur-aan-deur verkopen, verkopen op de openbare weg, op de openbare en private markten moet u voorafgaand in het bezit zijn van een leurkaart. De aanvraag gebeurt bij het ondernemingsloket.

- Kermiskaarten

Om een kermisactiviteit uit te oefenen, moet u voorafgaand in het bezit zijn van een machtiging kermisactiviteiten. Deze wordt aangevraagd bij het ondernemingsloket.

- Beroepskaart voor vreemdelingen

U dient als ondernemer in het bezit te zijn van een beroepskaart indien u geen onderdaan bent van de Europese Economische Ruimte (er zijn uitzonderingen). Een aanvraag tot het verkrijgen van de beroepskaart wordt ingediend bij de Belgische ambassade of het Belgisch consulaat in het land van verblijf voor de persoon die in het buitenland leeft. Verblijft men reeds in België, dan vraagt men een beroepskaart aan via de gemeente.

- Vergunning tot het fabriceren en/of het in de handel brengen van voedingsmiddelen.

Elkeen die voedingsmiddelen fabriceert, invoert of in de handel brengt moet een vergunning aanvragen bij het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV), dienst Eetwareninspectie. Inlichtingen: www.health.fgov.be U kan deze vergunning laten aanvragen door Eunomia.

21

- Registratie en erkenning van aannemers van bouwwerken.

Dankzij deze registratie kan men tegen 6% BTW werken in oudere gebouwen en kan de bouwheer premies en belastingsaftrek krijgen voor bijvoorbeeld energiebesparende werkzaamheden die door de geregistreerde aannemer zijn uitgevoerd. Een aanvraagformulier kan u bij de provinciale registratiecommissie halen en stuurt u naar de Registratiecommissie [binnenkort ondernemingsloket]. U doet echter best beroep op Eunomia om dit te regelen.

- Milieuvergunning

De milieuvergunning is een document dat de technische bepalingen bevat die de exploitant van een inrichting (bijvoorbeeld benzinestation, drukkerij, textielreinigingsbedrijf) in acht moet nemen. Doel is de bescherming waarborgen tegen elke vorm van gevaar, hinder of ongemak die een inrichting of een activiteit, rechtstreeks of indirect, zou kunnen veroorzaken ten opzichte van het leefmilieu, de gezondheid en de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van elke persoon die zich binnen de ruimte van de inrichting bevindt, zonder er als werknemer beschermd te kunnen zijn. De milieuvergunning dient, net zoals de bouwvergunning, aangevraagd te worden bij uw gemeentebestuur. In sommige gevallen beslist het gemeentebestuur alleen, in andere het provinciebestuur, of in nog andere het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.

- Andere vergunningen of erkenningen :

− Aanhangwagen: constructie − Aardappelen: export, verkoop en aankoop op de interne markt − Adviezen beleggingen − Afvalfolie: ophaling, invoer en uitvoer − Alarmsystemen − Alcoholische danken (+22°): vergunning voor verkoop (ook restaurants) − Ambulante handel − Apotheek − Autorijscholen − Bandagisten − Beenhouwer-spekslager − Beroepskaart voor vreemdelingen − Bewakings- en beveiligingsondernemingen − Boekhouders − Cafés en slijterijen: openingsrecht en verkoop van gegiste en geestrijke dranken − Detectives − Diamant (ruw diamant) − Dierenhandelszaken − Dierenpensions − Edele metalen: handel – bewerking − Eetwaren: productie, handel

22

− Eieren: broeierijen, selectie- en vermeerderingsbedrijven, pluimveekwekerijen − Fytofarmaceutische producten − Gehoorprothesisten − Gevaarlijke, ongezonde of hinderlijke bedrijven − Granen: handelaars, invoerders voor inheemse, uitheemse granen − Hotelexploitaties − Huwelijksbureaus – agentschappen − Incassobureaus − Interimbureau − Kansspelen − Kermisactiviteiten − Kinesitherapeuten − Kinderopvang − Leasing of financieringshuur − Likeurfabrikanten − Limonade (voorbereiding) − Logopedisten − Maalderijen en handelaars in inlandse tarwe − Melkbedrijven − Opticiens − Psychologen − Reisbureaus − Slachthuizen, slachterijen − Tabak: fabricage, opslag, groot- en kleinhandel − Taxidiensten − Telefoonwinkels − Tehuizen voor bejaarden en gehandicapte − Tombola’s − Transport door middel van motorvoertuigen − Vastgoedmakelaars − Veevoeders: invoer, fabricage, bereiding − Verpleegkundigen − Wapens, munitie: fabricage, herstelling en handel − Wijn: productie, opslag − Wisselkantoor − Zaaizaden, allerhande pootgoed − Zachte tarwe van EU-herkomst: gedenatureerd, gemengd in veevoeder − Zonnebankcentra

- Tarieven bij het ondernemingsloket Eunomia

o Aanvraag machtiging ambulante handel/kermisactiviteiten

− Machtiging werkgever (vroegere hoofdkaart): € 150,00 − Machtiging aangestelde A (vroegere hulpkaart): € 100,00 − Machtiging aangestelde B onbepaalde duur: € 100,00 − Machtiging aangestelde B bepaalde duur: € 50,00

23

o Aanvraag tot wijziging of vervanging machtiging ambulante handel/kermisactiviteit

− Machtiging als werkgever (hoofdkaart): € 50,00 − Machtiging als aangestelde A: € 100,00 − Machtiging als aangestelde B: € 50,00

o Aanbraag beroepskaart voor vreemdelingen : 140 € bij de aanvraag, en 90€ per jaar

van geldigheid bij afgifte van de beroepskaart.

o Aanvraag vergunning bij andere instanties: Eunomia-tarief van € 60,00 + BTW - opgepast : bij sommige van deze instanties moet nog een apart tarief betaald worden.

24

3.7 Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds De aansluiting moet gebeuren binnen de 90 dagen na de aanvangsdatum, indien later wordt de onderneming beboet. Meer uitleg over het sociaal statuut van zelfstandigen volgt in deze startersbrochure in het apart gedeelte hieromtrent. 3.8 Aansluiten bij een ziekenfonds Aansluiting bij een ziekenfonds is noodzakelijk om in orde te zijn met uw ziekteverzekering. Deze geeft u recht op uitkeringen in geval van arbeidsongeschiktheid en op terugbetaling van medische prestaties. Indien u al bent aangesloten, meldt u de wijziging van uw statuut aan uw ziekenfonds.

25

44 SSoocciiaaaall SSttaattuuuutt ZZeellffssttaannddiiggee Indien u voor eigen rekening wilt werken, valt u onder de specifieke sociale zekerheidsregeling voor zelfstandigen. U moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds, waaraan u sociale bijdragen betaalt. In ruil voor deze bijdragen heeft u recht op gezinsbijslagen, ziekte- en invaliditeitsverzekering, pensioen en faillissementsverzekering. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen zelfstandigen in hoofdberoep en zelfstandigen in bijberoep. Voor meewerkende echtgenoten en zelfstandige gepensioneerden bestaan bovendien specifieke regelingen. Indien u een vennootschap opricht, moet u deze eveneens aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen. Voor de vennootschap moet er ook een jaarlijkse bijdrage betaald worden, bestemd voor het sociaal statuut der zelfstandigen. 4.1 Wie is onderworpen ?

4.1.1 De zelfstandige

Elk natuurlijk persoon die in België een activiteit uitoefent die een beroepsinkomen kan opleveren. Een zelfstandige activiteit is een beroepsactiviteit waarvoor men niet verbonden is door een arbeidsovereenkomst (arbeiders – bedienden) of statuut (ambtenaren).

U moet zich ook aansluiten indien uw zelfstandige activiteit slechts een bijberoep is.

De zelfstandige in bijberoep:

o Combinatie werknemer in de privé-sector en zelfstandige activiteit De zelfstandige activiteit wordt uitgeoefend in bijberoep wanneer de zelfstandige daarnaast minstens halftijds werkt in de privé-sector.

o Combinatie statutaire tewerkstelling bij de overheid (excl. onderwijs, incl. N.M.B.S.) en zelfstandige activiteit De zelfstandige activiteit wordt uitgeoefend in bijberoep wanneer de zelfstandige daarnaast jaarlijks minstens 8 maanden of 200 dagen én minstens halftijds vastbenoemd werkt bij de overheid.

26

o Combinatie onderwijsopdracht en zelfstandige activiteit De zelfstandige activiteit wordt uitgeoefend in bijberoep wanneer de zelfstandige daarnaast minstens 6/10 van een volledig uurrooster les geeft.

o Combinatie vervangingsinkomen en zelfstandige activiteit De zelfstandige activiteit wordt uitgeoefend in bijberoep wanneer de zelfstandige in het genot is van een sociale uitkering (bijvoorbeeld ziekte- en invaliditeitsuitkering, werkloosheidsuitkering, conventioneel brugpensioen, rust- of overlevingspensioen).

o Speciale omstandigheden Personen die naast de uitoefening van hun zelfstandige activiteit

− hun arbeidsprestaties in de privé-sector hebben verminderd, nadat ze de leeftijd van 50 jaar hebben bereikt en hiervoor een onderbrekingsuitkering genieten;

− genieten van een uitkering voor loopbaanonderbreking; − een opzeggingsvergoeding ontvangen wegens ontslag; − een vergoeding ontvangen wegens onrechtmatige contractbreuk door de werkgever;

kunnen worden beschouwd als zelfstandigen in bijberoep.

Specifieke gevallen als deze zal men individueel onderzoeken. 4.1.2 Een zelfstandige helpen of vervangen

Iedere persoon die in België een zelfstandige in de uitoefening van zijn beroep bijstaat of vervangt, zonder hiervoor door een arbeidsovereenkomst verbonden te zijn, is helper en moet dus zich ook aansluiten bij een sociale verzekeringskas.

Niet onderworpen:

o Helpers vóór 1 januari van het jaar van hun twintigste verjaardag en ongehuwd o Helpers met toevallige zelfstandige activiteit: minder dan 90 dagen per jaar

o Student-helper met recht op kinderbijslag

27

4.1.3 Meewerkende echtgeno(o)t(e) of partner Alle mannen of vrouwen die helper zijn van hun echtgeno(o)t(e)-zelfstandige of van de persoon waarmee ze met een samenlevingscontract verbonden zijn moeten zich sinds 1 januari 2003 ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.

De wetgever gaat ervan uit dat de echtgenoot (m/v) een meewerkende echtgenoot is wanneer hij of zij geen eigen inkomen heeft uit een andere beroepsactiviteit noch een vervangingsinkomen heeft dat recht geeft op een volwaardige dekking in de sociale zekerheid, en bovendien effectief meehelpt in de zaak van de zelfstandige (meer dan 90 dagen per jaar en op regelmatige basis).

Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen twee statuten: het mini- en het maxi- statuut. In het mini-statuut (enkel mogelijk voor personen geboren vóór 01/01/1956) is men verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid en moederschapuitkering. Het maxi-statuut (verplicht indien geboren na 01/01/1956) zorgt voor een volwaardige en volledige dekking binnen het sociaal statuut der zelfstandigen: dit omvat verzekering tegen arbeidsongeschiktheid en moederschapuitkering en rechten op gezinsbijslag en pensioen.

Voor de berekening van de sociale bijdragen, baseert men zich op het fiscaal meewerkinkomen dat de zelfstandige heeft toegekend aan zijn of haar echtgenoot.

Er zijn ook fiscale gevolgen. Door toe te treden tot het statuut van zelfstandige wordt het beroepsinkomen fiscaal gesplitst en verwerft de meewerkende echtgenoot (m/v) een volwaardig eigen inkomen, met een eigen kostenaftrek en belastingkrediet.

4.1.4 Mandatarissen in vennootschappen

Niet elk mandaat dat binnen een vennootschap wordt uitgeoefend geeft aanleiding tot onderwerpingsplicht aan het sociaal statuut voor zelfstandigen. Stille vennoot : geen onderwerpingsplicht Beherend/Werkend vennoot : onderwerpingsplicht Zaakvoerder/bestuurder : onderwerpingsplicht (ook als onbezoldigd) Commissaris : onderwerpingsplicht Commissaris-revisor : onderwerpingsplicht

28

4.1.5 Kosteloos mandaat in vennootschap uitvoeren

Indien in de statuten is bepaald dat het mandaat onbezoldigd is, kan men wel aan de aansluitingsplicht ontsnappen indien men aan de nodige voorwaarden voldoet.

4.1.6 Zelfstandige activiteit uitvoeren als gepensioneerde?

Als gepensioneerde kan u binnen bepaalde grenzen en mits een aantal formaliteiten nog een zelfstandige activiteit uitoefenen. Voorwaarde is dat uw beroepsinkomen als zelfstandige onder bepaalde grenzen blijft. Blijft u onder deze grenzen dan verliest u geen pensioen maar u moet wel steeds aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.

4.1.7 Uitzonderingen

Journalisten, perscorrespondenten en personen die auteursrechten genieten, zijn niet onderworpen aan het sociaal statuut voor zelfstandigen als zij genieten van een sociaal statuut dat minstens evenwaardig is aan dat van de zelfstandigen of als zij de pensioenleeftijd bereikt hebben.

29

4.2 Plichten 4.2.1 Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds

Iedere beginnende zelfstandige is verplicht zich binnen de 90 dagen aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Laattijdige aansluiting wordt beboet. De groep Eunomia telt 4 erkende sociale verzekeringsfondsen. De kantoren van Arenberg, Multipen, Attentia en Steunt Elkander zijn aanwezig in geheel België, ook dicht bij uw deur. Het sociaal verzekeringsfonds int de sociale bijdragen. Deze dekken 4 sectoren van het sociaal statuut: pensioen, kinderbijslag, gezondheidszorgen en –uitkeringen en faillissementsverzekeringen. 4.2.2 Sociale bijdragen betalen

U betaalt als zelfstandige elk kwartaal sociale bijdragen.

[A] Berekening

De grootte van de kwartaalbijdrage wordt berekend op basis van het geïndexeerde (geherwaardeerde) netto-beroepsinkomen (het bruto-inkomen verminderd met bedrijfslasten en –verliezen, zoals vastgesteld door de belastingadministratie) van 3 jaar geleden, gekend als het refertejaar. Het is bovendien afhankelijk van de wijze waarop de zelfstandige activiteit wordt uitgeoefend: als hoofdberoep, bijberoep of gepensioneerde. Voor beginnende zelfstandigen geldt een systeem van voorlopige bijdragen gedurende de eerste 3 jaar en volgt er later een regularisatie. De zelfstandige zelf heeft daarbij de keuze tussen forfaitaire minimumbijdragen en vrijwillige hogere bijdragen, berekend op het door hem geschatte werkelijke inkomen. Men opteert vaak voor deze laatste oplossing, ter inperking van de regularisatie achteraf, om zware herzieningen te vermijden. Bovendien is er nog een bonus te verdienen. De regering kent een bonus toe van 0,75% op de voorlopige bijdrgen betaald boven het wettelijk minimum, voor ieder kwartaal vanaf de voorafbetaling tot de regularisatie. Dit komt neer op een intrest van 3% per jaar.

Bij de start van een onderneming is men steeds gehouden de bijdrage voor het volledige kwartaal te betalen. Het voordeligst is dus in het begin van het kwartaal te starten. De concrete bedragen voor het lopende jaar vindt u in bijlage 2 van deze brochure.

30

[B] Vrijstelling/Vermindering • Aanvraag vrijstelling/vermindering van bijdragen bij het begin van de zelfstandige

activiteit

Zelfstandigen in hoofdberoep:

Bepaalde zelfstandigen in hoofdberoep kunnen op hun verzoek, voor de berekening van de sociale bijdragen, gelijkgesteld worden met de bijberoepen. Op die manier zullen zij onder bepaalde voorwaarden geen of slechts verminderde bijdragen moeten betalen. Om te weten of u kans maakt op een vrijstelling of vermindering van bijdragen kan u terecht bij Eunomia voor verdere informatie.

Zelfstandigen in bijberoep:

Zelfstandigen in bijberoep kunnen een aanvraag indienen om geen bijdragen te moeten betalen indien de vermoedelijke jaarinkomsten lager zijn dan de vastgelegde vrijstellingsgrens.

Zelfstandigen die de pensioenleeftijd hebben bereikt en/of genieten van een rustpensioen (al dan niet vervroegd)

Deze zelfstandigen kunnen eveneens vragen om geen bijdragen te moeten betalen. Voor deze groep ligt de vrijstellingsgrens hoger. De rechten op de wettelijk voorziene uitkeringen voor pensioen, kinderbijslag en ziekte/invaliditeit moeten voldoende gewaarborgd zijn. Dit is ondermeer met buitenlandse pensioenen niet altijd het geval.

Formaliteiten

De zelfstandige die vrijstelling/vermindering van bijdragen wenst te bekomen, dient bij het sociaal verzekeringsfonds de nodige aanvraagformulieren te vragen. Deze aanvraag moet vergezeld zijn van bewijsstukken die de aanvraag staven.

In de bovenstaande gevallen gaat het om een voorlopige aanvraag tot vrijstelling/vermindering. Indien achteraf mocht blijken dat het werkelijke inkomen, doorgegeven door de belasting, voormelde grenzen overschrijdt, dan zullen de nodige aanpassingen worden doorgevoerd.

31

• Vrijstelling verleend door de Commissie voor Vrijstelling van bijdragen (CVB) U kunt altijd om sociale redenen vrijstelling van bijdragen aanvragen bij de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen. Deze bestaat in de schoot van de FOD. Dat verzoek wordt ingewilligd als u echt geen middelen hebt om uw bijdragen te betalen.

4.2.3 Vennootschapsbijdrage Vennootschappen moeten eveneens worden aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen. Voor de vennootschap moet er ook een jaarlijkse bijdrage (die jaarlijks wordt aangepast) betaald worden, bestemd voor het sociaal statuut der zelfstandigen. De betaling van de vennootschapsbijdrage tijdens het jaar van oprichting moet uitgevoerd zijn voor 1 juli van dat jaar indien de vennootschap rechtspersoonlijkheid heeft gekregen in januari, februari of maart. Indien de vennootschap rechtspersoonlijkheid heeft gekregen vanaf 1 april moet de vennootschapsbijdrage betaald zijn uiterlijk op de laatste dag van de 3de maand die volgt op de maand waarin rechtspersoonlijkheid werd verworven. De werkende vennoten, bestuurders of zaakvoerders zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van bijdragen, verhogingen en kosten. Bij laattijdige betaling volgt per maand een verhoging van 1% op het verschuldigde gedeelte van de bijdrage. Die verhogingen gaan verder tot en met de maand waarin de schuld betaald wordt of tot het ogenblik waarop de gerechtelijke procedure wordt ingeleid. Gedurende de eerste 3 jaar kan aan personenvennootschappen (maatschap, VOF en CV) vrijstelling van betaling van de vennootschapsbijdrage verleend worden. Om de voorwaarde voor de vrijstelling te vervullen, moet de vennootschap als commerciële onderneming in de Kruispuntbank van Ondernemingen ingeschreven zijn. Bovendien mogen de zaakvoerders en een meerderheid van de werkende vennoten in de periode van 10 jaar vóór de oprichting niet meer dan 3 jaar zelfstandig zijn geweest.

32

4.3 Rechten

De zelfstandige die sociale bijdragen betaalt aan zijn sociaal verzekeringsfonds opent rechten in de 4 takken van de sociale zekerheid. Opgepast : alle cijfers zijn deze voor 2008 - raadpleeg uw sociale verzekeringskas voor de recente cijfers.

4.3.1 Gezinsbijslag

- Kraamgeld

Het kraamgeld is vanaf de 6e maand van de zwangerschap aan te vragen bij het sociaal verzekeringsfonds. Vanaf de tweede maand vóór de vermoedelijke geboortedatum wordt de som uitbetaald. Deze bedraagt € 1086,11 bij de eerste geboorte en € 817,17 bij de tweede geboorte.

- Gewone kinderbijslag & bijkomende bijslagen De gewone kinderbijslag wordt uitbetaald aan de bijslagtrekkende, voor schoolgaande kinderen tot 25 jaar. Bij de 6e, 12e en 18e verjaardag van uw kind stijgt de kinderbijslag. Basisbedrag voor het eerste kind: € 61,20 per maand Basisbedrag voor het tweede kind: € 148,34 per maand Basisbedrag voor het derde kind e.v.: € 221,47 per maand Kinderbijslag kan bekomen worden voor de eigen kinderen van de echtgenoten, voor de geadopteerde kinderen of voor de kinderen waarvan men pleegvoogd is. Het recht bestaat ten slotte ook voor klein- en achterkleinkinderen, neven en nichten op voorwaarde dat deze inwonend zijn. Soms is er recht op een toeslag bij de kinderbijslag. Dat geldt voor wezen, kinderen met een handicap en kinderen van sommige gehandicapten, invaliden, gepensioneerden en langdurig werklozen. De kinderbijslag wordt ook verhoogd voor sommige éénoudergezinnen. Bovendien wordt elk jaar een schoolpremie betaald. (Het is raadzaam eerst na te gaan of er recht op kinderbijslag bestaat via de regeling voor loon- en weddetrekkenden, vermits die veel voordeliger is dan deze voor zelfstandigen. Het recht op kinderbijslag op grond van de zelfstandige activiteit ontstaat wanneer er geen recht is in een andere regeling. Zo zal het kinderbijslagfonds van haar werkgever de kinderbijslag uitbetalen wanneer de echtgenote van een zelfstandige minstens halftijds loontrekkende is.)

33

- Schoolpremie Qua schoolpremie ontvangt u € 50 voor een kind tussen 6 en 12 jaar en € 70 voor een kind tussen 13 en 17 jaar.

- Gratis Dienstencheques voor zelfstandige moeders Dienstencheques zijn een betaalmiddel waarmee men erkende ondernemingen kan betalen voor het uitvoeren van een beperkt aantal huishoudelijke taken. Een cheque van € 6,70 geldt voor 1 uur huishoudelijke hulp. Ze worden gebruikt na de periode van moederschaprust (bedraagt 5 weken vanaf de bevalling). De toekenningsvoorwaarden: + Een schriftelijke aanvraag wordt ten vroegste ingediend vanaf de zesde maand van

de zwangerschap en ten laatste op het einde van de zesde week volgend op de datum van bevalling.

+ De geboorte dateert van na 31 december 2005. + De vrouwelijke zelfstandige is aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds. Hetzij

in hoofdberoep, hetzij als meewerkende echtgenote (maxi-statuut), hetzij in bijberoep met een definitieve bijdrage die minstens gelijk is aan de minimumbijdrage in hoofdberoep.

+ De vrouwelijke zelfstandige is in regel met de bijdragen voor het kwartaal van de bevalling evenals voor 2 er aan voorafgaande; ofwel zijn de bijdragen effectief betaald ofwel werd er vrijstelling verleend door de Commissie voor Vrijstelling ofwel geniet ze van gelijkstelling wegens ziekte of arbeidsongeschiktheid.

+ Ze blijft aangesloten als zelfstandige voor de periode tussen de bevalling en het tijdstip van aanvang van de moederschaphulp.

34

4.3.2 Ziekte- en invaliditeitsvergoedingen (Ziekenfonds)

- Geneeskundige verzorging:

Sinds 1 januari 2008 is men zowel voor kleine risico’s (zoals dokters-, apothekers- en kinesitherapiekosten) als voor grote risico’s (zoals bevalling, opname in een ziekenhuis, …) verzekerd zonder bijkomende premie te betalen.

- Arbeidsongeschiktheid:

In geval van arbeidsongeschiktheid heeft men recht op een vervangingsinkomen. Het is aangeraden een aanvullende verzekering te nemen (Gewaarborgd inkomen, ongevallenverzekering).

Primaire arbeidsongeschiktheid is de term die wordt gebruikt tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid. Men is niet meer in staat zijn vroegere beroep uit te oefenen en de arbeidsongeschiktheid is erkend door een arts van het ziekenfonds. De zelfstandige krijgt een dagvergoeding van de 2e tot de 12e maand. De fase van invaliditeit gaat in vanaf het tweede jaar van arbeidsongeschiktheid. Men kan geen enkel beroep meer uitoefenen en is genoodzaakt het bedrijf stop te zetten. In dat geval krijgt men een verhoogde vergoeding. De omvang van de vergoeding zal ook afhankelijk zijn van de burgerlijke staat van de persoon in kwestie

- Forfaitaire tussenkomst/vervangingsinkomen bij zwangerschap/adoptie

Het moederschapverlof voorziet een periode van 6 weken waarvan maximaal 3 weken rust vóór de bevalling mogen genomen worden. De moederschapvergoeding wordt toegekend aan de vrouw-zelfstandige of aan de aangesloten meewerkende echtgenote. Om recht te hebben op de moederschapvergoeding mag de moeder zes weken geen arbeid verrichten. Bij de geboorte van meerlingen wordt het moederschapverlof 7 weken.

(De zelfstandige in bijberoep blijft zijn rechten van loontrekkende behouden.)

35

4.3.3 Pensioen

- Wettelijk Pensioen (Rustpensioen) Zelfstandigen (in hoofdberoep) maken aanspraak op een pensioen voor de jaren waarvoor ze bijdragen aan hun sociaal verzekeringsfonds hebben betaald. Als u op pensioen wilt op normale pensioenleeftijd moet u geen aanvraag indienen, het pensioen wordt automatisch berekend. De normale pensioenleeftijd is 65 jaar voor de man en 64 jaar voor de vrouw. Bij een vervroegd rustpensioen vanaf 60 jaar, wordt uw pensioen verminderd met een bepaald percentage per jaar vervroeging, behalve als u al 44 loopbaanjaren telt op het moment van pensioen.

- Overlevingspensioen

Het overlevingspensioen is het pensioen dat na het overlijden van de zelfstandige wordt uitgekeerd aan de weduwe of weduwnaar van de zelfstandige. Het geldt ten vroegste vanaf 45 jaar, behalve bij arbeidsongeschiktheid of kinderlast.

- Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) Het Vrij Aanvullend Pensioen is voor vele zelfstandigen interessant aangezien het wettelijk pensioen in de meeste gevallen niet volstaat om ook na uw pensioen uw levensstandaard te behouden. U bepaalt zelf hoeveel u spaart en wanneer u dat doet. Afhankelijk van de formule kan u tot 9,40 % van uw nettobedrijfsinkomen opzij zetten voor het VAPZ.

° Voordelen: De voordelen zijn drieledig. Ten eerste gaat het om fiscaal aftrekbare premies, wat dus een belastingsvermindering impliceert. Verder kunt u ook rekenen op een verlaging van de sociale bijdragen in de toekomst aangezien deze worden berekend op het beroepsinkomen dat dus lager komt te liggen door het aftrekken van de betaalde premies. Bovendien renderen de premies in de kapitalisatieformule aan een gewaarborgde intrestvoet, vermeerderd met de jaarlijkse winstdeelname, wat een ongeëvenaard financieel rendement met zich meebrengt.

36

° 2 formules:

Het gewoon VAPZ omvat een premie van minimum € 100 en maximum 8,17% van het netto beroepsinkomen (geïndexeerd) van 3 jaar terug. Het sociaal VAPZ omvat een premie van minimum € 100 en maximum 9,40% van het referte-inkomen van 3 jaar terug. Daarenboven wordt voorzien in verdere betaling van de premie in geval van ziekte, zwangerschap of faillissement.

4.3.4 Sociale verzekering in geval van faillissement

- Deze verzekering kan slechts éénmaal in de beroepsloopbaan worden toegekend.

- Iedere gefailleerde zelfstandige, evenals de zaakvoerder, bestuurders en werkende vennoten van een handelsvennootschap die failliet verklaard werd, kunnen de sociale verzekering in geval van faillissement aanvragen bij één van de 4 Sociale Verzekeringsfondsen van Eunomia.

- Deze geeft recht op een maandelijkse uitkering na faillissement gedurende ten

hoogste 12 maanden en de ziekteverzekering (geneeskundige zorgen) en gezinsbijslag gedurende maximum 4 kwartalen, en dit zonder bijdragebetaling.

- Er zijn een aantal voorwaarden waar cumulatief aan moet voldaan worden:

° Verzekeringsplicht in sociaal statuut voor zelfstandigen gedurende minstens 4 kwartalen voorafgaand aan de eerste dag van het kwartaal dat volgt op datgene van het vonnis van de faillietverklaring (voor niet-handelaars vanaf de eerste dag van het kwartaal volgend op de stopzettingdatum). ° Voor de bovenvermelde periode van verzekeringsplicht moeten de bijdragen verschuldigd zijn in de categorie hoofdberoep. ° Vanaf de eerste werkdag volgend op de dag van het vonnis van faillietverklaring geen beroepsactiviteit uitoefenen of geen recht kunnen laten gelden op een vervangingsinkomen. ° In België zijn hoofdverblijfplaats hebben. ° Niet veroordeeld zijn op grond van artikel 489, 489 bis en 489 ter van het Strafwetboek.

37

Niet-handelaars moeten daarenboven voldoen aan één van volgende voorwaarden: ° Door middel van collectieve schuldregeling een gehomologeerde minnelijke aanzuiveringregeling verkregen hebben. ° Een gerechtelijke aanzuiveringregel opgelegd gekregen hebben. ° Een aanpassing/herziening van de regeling verkregen hebben. Aan de voorwaarden moet voldaan zijn binnen een periode van drie jaar voorafgaand aan het einde van het kwartaal dat volgt op de datum van stopzetting.

- Formaliteiten:

De aanvraag moet worden ingediend bij een sociaal verzekeringsfonds vóór het einde van het kwartaal volgend op het kwartaal waarin het faillissement werd voltrokken of in het geval van de niet-handelaar vóór het einde van het kwartaal volgend op datgene waarin de zelfstandige activiteit werd stopgezet. De aanvraag gebeurt met aangetekende brief of door neerlegging van verzoekschrift ter plaatse. Het daarop ontvangen inlichtingsformulier moet dan binnen de 30 dagen worden ingevuld en teruggestuurd.

38

4.4 Aanvullende verzekeringen (tegen persoonlijke risico’s) 4.4.1 Verzekering Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)

De verzekering Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen werd in deze brochure reeds besproken onder punt 4.3.3.

4.4.2 Hospitalisatieverzekering

Deze verzekering is er om het risico van geldnood door hoog oplopende ziektekosten tegen te gaan. U merkt dat de bedragen die ziekenfondsen terugbetalen steeds kleiner zijn. Een hospitalisatieverzekering zorgt ervoor dat de medische factuur nooit al te hoog oploopt.

4.4.3 Zorgverzekering

De zorgverzekering is er om het risico van zware uitgaven bij hulp/zorgbehoevendheid tegen te gaan. Het gaat om een maandelijkse financiële tussenkomst voor niet-medische kosten. De verzekering is verplicht voor iedereen die 26 jaar of ouder is en in Vlaanderen woont.

39

4.5 Verzekeringen voor aanspakelijkheidsrisico’s en bedrijfsschaderisico’s

4.5.1 Verplichte verzekeringen:

- Brandverzekering voor de handelszaak

Deze verzekering dekt de lichamelijke en materiële schade die aan derden veroorzaakt wordt door een brand of ontploffing in de verzekerde ruimtes. Voor ruimtes die voor het publiek toegankelijk zijn, is een dergelijke verzekering verplicht.

- Objectieve aansprakelijkheid

De objectieve aansprakelijkheid houdt in dat een derde die schade ondervindt, veroorzaakt door brand of ontploffing in een inrichting die voor het publiek toegankelijk is, de uitbater van deze inrichting verantwoordelijk kan stellen voor de geleden schade zonder dat hij welke fout dan ook in hoofde van deze uitbater moet bewijzen. De uitbater van een dergelijke inrichting zal dus altijd gehouden zijn de door derden geleden lichamelijke en stoffelijke schade te vergoeden, zelfs indien hij geen enkele fout heeft begaan waardoor de brand of de ontploffing is ontstaan.

- Burgerlijke aansprakelijkheid voertuigen

Deze verzekering dekt de lichamelijke schade toegebracht door een voertuig aan derden. - Arbeidsongevallenverzekering

Een werkgever is verplicht om een arbeidsongevallenverzekering af te sluiten. Deze geldt van zodra u personeel in dienst neemt, ongeacht het statuut, de duur van de prestatie of het arbeidscontract. Door de arbeidsongevallenverzekering zijn uw medewerkers verzekerd voor ongevallen op het werk, en op weg naar en van het werk. Als de werkgever geen arbeidsongevallenverzekering afsluit, zal bij een ongeval het Fonds voor Arbeidsongevallen betalen. Dit Fonds zal echter alle kosten verhalen op de werkgever, die tevens een boete krijgt en strafrechtelijk veroordeeld kan worden.

- Burgerlijke beroepsaansprakelijkheid

Deze verzekering beschermt u tegen eventuele klachten na een beroepsfout. Uw beroepsorganisatie kan u adviseren welke regels er voor u van toepassing zijn.

40

4.5.2 Aanbevolen verzekeringen:

- Verzekering ter bescherming van de bedrijfsresultaten - Verzekering ter bescherming van de bedrijfsmiddelen

- Verzekering ter bescherming van de goederen en gebouwen

Voor al deze verzekeringen is het aangeraden advies in te winnen bij uw verzekeringsmakelaar.

41

55 FFiissccaalliitteeiitt Als ondernemer moet u ervoor zorgen dat uw boekhouding perfect volgens de regels verloopt. U hebt een aantal rechten en plichten op het gebied van boekhouding en belastingen. 5.1 Personenbelasting en vennootschapsbelasting

5.1.1 Personenbelasting De belastingsaangifte stuurt u jaarlijks naar de Administratie der Directe Belastingen. Deze berekent voor u de exacte belasting en stuurt een aanslagbiljet op. Indien u voor de eerste maal een zelfstandig inkomen aangeeft, moet u deel II van de belastingsaangifte vragen. De personenbelasting wordt betaald op het netto beroepsinkomen. Dit is het bruto beroepsinkomen verminderd met de beroepskosten. Beroepskosten mogen worden afgetrokken van het bruto beroepsinkomen indien aan 4 voorwaarden is voldaan. De kosten moeten verband houden met het beroep, de kosten moeten betaald zijn of het karakter hebben van zekere en vaststaande schuld, de kosten moeten zijn gemaakt om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden en de kosten moeten bewezen zijn. Bepaalde kosten mag u volledig van uw beroepsinkomen aftrekken. Voor andere kosten geldt dit slechts gedeeltelijk. Het bewijzen van de beroepskosten is verplicht. Dit gebeurt aan de hand van onder andere facturen, kwitantie’s, nota’s, ontvangstbewijzen of andere BTW-documenten, fiscale ontvangstbewijzen en andere documenten door wettelijke bepaling opgelegd.

42

5.1.2 Vennootschapsbelasting Aan vennootschapsbelasting zijn onderworpen de vennootschappen, verenigingen, instellingen of organisaties, van welke aard dan ook, die rechtspersoonlijkheid hebben, hun maatschappelijke zetel, belangrijkste vestiging of bestuurs- of administratiezetel in België hebben en die een bedrijf of verrichtingen met winstoogmerk uitoefenen. De vennootschapsbelasting wordt berekend op de winst. Met de winst bedoelt men de inkomsten verminderd met de bewezen uitgaven. Het belastingstarief bedraagt 33,99 %, inclusief 3% crisisbelasting. Verlaagd tarief Mits het voldoen aan een aantal voorwaarden kan u genieten van een aangepast tarief, afhankelijk van het inkomen: 24,98% voor het belastbaar inkomen tot € 25 000. 31,93% voor het gedeelte van het belastbaar inkomen tussen € 25 000 en € 90.000. 35,53% voor het gedeelte van het belastbaar inkomen tussen € 90 000 en € 322 500. Voor vennootschappen waar het belastbaar inkomen meer dan € 322 500 bedraagt, geldt het aangepast tarief niet meer. Andere voorwaarden hebben ondermeer betrekking op de bezoldiging die u als zaakvoerder moet krijgen en de grootte van het dividend dat uw vennootschap mag uitkeren. Voor een volledig overzicht van de voorwaarden verwijzen we u naar de webstek van de FOD economie. ( http://economie.fgov.be/enterprises/vademecum/Vade11_nl-03.htm#P2604_402174 )

43

5.2 Voorafbetalingen De belastingen voor zelfstandigen en vennootschappen worden ongeveer 1 jaar na het afsluiten van het boekjaar betaald. Vier maal per jaar echter kunt u voorafbetalingen doen op de vermoedelijke winsten van het lopende jaar. Dit gebeurt op de vervaldagen: 10 april, 10 juli, 10 oktober en 20 december. Indien voorafbetalingen niet of onvoldoende gebeuren, wordt de belasting verhoogd met een belastingvermeerdering. Wie zich voor de eerste maal vestigt als zelfstandige in hoofdberoep, is gedurende 3 jaar vrijgesteld van een belastingvermeerdering bij te weinig of geen voorafbetalingen. U kunt er dan wel voor kiezen om de betaling van uw belastingen toch te spreiden door op regelmatige tijdstippen een voorafbetaling te doen. Daarvoor wordt u beloond met een bonificatie.

44

5.3 Boekhoudkundige en BTW verplichtingen

5.3.1 Boekhouding

Het voeren van een boekhouding is wettelijk verplicht. Het laat een realistische kijk op de financiële situatie van het bedrijf toe. Een degelijke bedrijfsvoering zonder goede boekhouding is onmogelijk. De opgelegde verplichtingen verschillen naargelang de aard en de omvang van de onderneming. Kleine ondernemingen hebben de mogelijkheid een vereenvoudigde boekhouding te voeren. Dit houdt in dat men dagelijks de financiële dagboeken moet invullen, op regelmatige basis het aan- en verkoopboek bijhouden en één keer per jaar een inventarisatieboek en jaarrekening opstellen. Voor middelgrote en grote ondernemingen zijn nog eens bijkomende verplichtingen van toepassing. Deze ondernemingen zijn gehouden een dubbele boekhouding te voeren. De bijkomende verplichtingen houden een rekeningstelsel en een uitgebreide jaarrekening met balans, resultatenrekening en toelichting in. De jaarrekening wordt voor onderzoek en ter goedkeuring voorgelegd aan de algemene vergadering, die daartoe wordt bijeengeroepen. Binnen de dertig dagen na die goedkeuring moet ze worden neergelegd bij de Nationale Bank, die de inhoud ervan nagaat. Voor meer informatie betreffende de boekhoudkundige verplichtingen kunt u een boekhouder, accountant, bedrijfsrevisor, ... raadplegen. 5.3.2 BTW-verplichtingen

- Principe

Levert u op regelmatige basis goederen of diensten, dan bent u in principe onderworpen aan de BTW. De belasting over de toegevoegde waarde (BTW) is een belasting op het verbruik, die doorgeschoven wordt naar de eindverbruiker, dit is de consument die het goed of de dienst ontvangt. De BTW wordt stapsgewijs geïnd, namelijk bij elke transactie in het productie- en distributieproces. Het normale BTW-tarief bedraagt 21%. In bepaalde gevallen zijn lagere tarieven van toepassing.

De BTW-plichtige is een essentiële schakel in deze vorm van belasting. Hij mag BTW aanrekenen aan zijn klanten en kan van die BTW, de BTW op eigen aankopen en investeringen aftrekken. Het verschil moet doorgestort worden aan de Schatkist.

45

- Verplichtingen

o Bij aanvang, wijziging of stopzetting van de activiteit moet binnen de maand een aangifte worden ingediend bij een BTW-controlekantoor of via een ondernemingsloket. Een dergelijke aangifte is eveneens verplicht in geval van verplaatsing van de bedrijfszetel (woonplaats van de ondernemer of de maatschappelijke zetel van de onderneming).

o De BTW-plichtige moet een factuur uitreiken voor de verrichte leveringen en daarop

BTW aanrekenen. Indien aan privé-personen wordt geleverd is meestal geen factuur vereist. Die verrichtingen moeten daarentegen wel in het dagontvangstenboek worden opgenomen.

o Er moeten periodieke BTW-aangiften worden ingediend. Dit gebeurt per kwartaal indien

de jaaromzet niet meer bedraagt dan € 1.000.000, in het andere geval maandelijks.

o De verschuldigde BTW wordt aan de Staat betaald.

o Jaarlijks moet vóór 31 maart een BTW-listing worden ingediend.

o Er moet een bedrijfsmiddelentabel bijgehouden worden.

- Speciale BTW-stelsels

Om de formaliteiten te vereenvoudigen heeft de wetgever enkele andere stelsels uitgewerkt voor sommige BTW-plichtigen.

o Het forfaitaire BTW-stelsel

De administratie aanvaardt dat voor sommige beroepen de BTW wordt berekend op een eenvoudige en forfaitaire wijze. De belastbare omzet wordt niet bepaald op basis van facturen maar op aankopen en geleverde prestaties. Er zijn enkele voorwaarden verbonden aan het toepassen van de forfaitaire BTW-aanslag. Het moet gaan om een natuurlijke persoon of een BVBA of een VOF. Minstens 75 % van de omzet moet bestaan uit handelingen waarvoor geen factuur moet worden uitgereikt. En de jaarlijkse omzet, exclusief BTW, mag niet meer bedragen dan € 75.000. Dit stelsel betreft de kleinhandelaars in voedingsmiddelen, drogisten, schoenmakers en herstellers, kleinhandelaars in textiel en leder, ijzerhandelaars, boekhandelaars, beenhouwers/spekslagers, brood en banketbakkers, caféhouders, apothekers, ijsverkopers, frituurhouders, kleinhandelaars in tabaksproducten…

46

o Het stelsel van de vrijstelling

Kleine belastingplichtigen met een jaaromzet van minder dan € 5.580 komen in aanmerking voor de vrijstelling (behalve in de bouw). Zij moeten geen BTW-aangiften indienen en zijn vrijgesteld om BTW aan te rekenen op hun uitgaande handelingen. Op hun facturen moeten zij wel de formule van vrijstelling vermelden. Zij hebben ook geen recht op aftrek van de BTW op de goederen en diensten gebruikt om hun verrichtingen uit te voeren.

Inlichtingen kunt u steeds inwinnen bij het plaatselijk BTW -kantoor (zie telefoongids: FOD Financiën). De controlekantoren kan je ook terugvinden op de website http://annuaire.fiscus.fgov.be/qw/index.php?lang=nl

47

66 FFiinnaanncciieerriinngg//SSuubbssiiddiieess Het vinden van voldoende startkapitaal om als zelfstandige te kunnen starten is van essentieel belang. Een overzicht van de verschillende mogelijkheden en opportuniteiten op het vlak van financiering is dan ook zeker bruikbaar om uw droom te kunnen verwezenlijken en te starten met een eigen onderneming. De meest voor de hand liggende stap die startende zelfstandigen zetten in geval van onvoldoende eigen middelen is vanzelfsprekend die naar de erkende financiële instellingen. Om de financiering voor al de nodige investeringen rond te krijgen, kan de ondernemer daarnaast ook rekenen op verschillende steunmaatregelen die de overheid ter beschikking stelt. Startende ondernemingen zijn levensnoodzakelijk voor de economie. Aangezien het aantal starters in Vlaanderen relatief laag is, kunnen zij dan ook rekenen op specifieke overheidshulp op verschillende domeinen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie vormen van overheidshulp: steunmaatregelen voor starters, steunmaatregelen bij investeringen en steunmaatregelen bij tewerkstelling.

48

6.1 Financiële instellingen

Voor de financiering van de vaste activa, de financiering van het bedrijfskapitaal en waarborgen kan men in de eerste plaats naar de bank stappen. Als voorwaarde tot kredietverstrekking eist de kredietgever vaak een bepaalde zekerheid. Deze kan bijvoorbeeld bestaan uit een in pandgeving van titels, in pandgeving van een handelszaak, borgstelling of hypotheek. Wat volgt is een overzicht van verscheidene kredietmogelijkheden en waarborgen. 6.1.1 Enkele klassieke vormen van krediet:

o Investeringskrediet Het betreft een krediet op middellange of lange termijn dat wordt aangewend om de verwerving of vervanging van vaste activa te financieren, met het oog op het behoud of de verhoging van de productiviteit van de onderneming.

o Lening op afbetaling

o Leasing Leasen is voor ondernemingen een manier om het gebruik van bedrijfspanden, goederen en apparatuur te financieren, zonder zware investeringen te doen. De meest gebruikelijke objecten van leasing zijn wagens, machines en computermaterieel.

o Kaskrediet

Het kaskrediet is de meest eenvoudige kredietformule op de markt. Het werkt met een maximaal toegestaan kredietbedrag, dat u opneemt in de vorm van opeenvolgende credit- en debetverrichtingen tijdens de looptijd van het krediet. Binnen de kredietlimieten kunt u steeds opnieuw geld opnemen, tot de einddatum van het krediet.

o Straight Loan De straight loan is een eenvoudig en direct middel voor de financiering van tijdelijke thesaurietekorten. Dit zeer soepele krediet is snel beschikbaar. De looptijd (maximaal 12 maanden) is vooraf bepaald. Het rentetarief is dat van de dag waarop de overeenkomst gesloten wordt. Het kredietbedrag wordt in één of meer voorschotten opgenomen en u betaalt het op de contractuele einddatum integraal (inclusief interest) terug.

49

o Cedentendisconto Als schuldeiser verkrijgt u krediet van uw bank, door de vordering op een schuldenaar te verpatsen tegen een disconto. U doet dit maandelijks tot een bepaald plafond bereikt is.

o Leveranciersdisconto U krijgt als ondernemer van uw leverancier geen of onvoldoende betalingsuitstel. U geeft een wissel ter disconto af aan de bank die onmiddellijk het bedrag van de aankoop overmaakt aan de leverancier. U betaalt de discontokosten aan de bank. Op vervaldag dient u het bedrag van de aankoop te betalen aan de bank. Op die manier hebt u toch betalingsuitstel verkregen.

o Borgstellingskrediet Het borgstellingskrediet is geen direct krediet, maar een bankwaarborg, een verbintenis van de bank om een bepaalde som te betalen aan derden als u zelf in gebreke blijft. De bank stelt dus geen geld, maar zijn kredietwaardigheid ter beschikking. Als op de vervaldatum blijkt dat u de leverancier niet betaalt, kan deze zich richten tot de bank. Na onderzoek zal de bank hem betalen. U betaalt de bank terug op latere datum.

6.1.2 Waarborgen

Bij het toestaan van krediet kunnen waarborgen worden geëist. Deze zullen vaak afhankelijk zijn van de financiële toestand van de kredietaanvrager en van de door de financiële instelling gevolgde kredietpolitiek. Er bestaan verschillende soorten waarborgen en de kostprijs voor de vestiging van de verscheidene waarborgen kan aanzienlijk verschillen.

o Hypotheek

In ruil voor het verstrekken van krediet neemt de bank als waarborg een hypothecaire inschrijving. Deze waarborg wordt genomen via een notaris. Hierdoor wordt het onroerend goed bezwaard en wordt de bank bevoorrechte schuldeiser op het onroerend goed.

o Hypothecair mandaat

De kredietverlenende bank neemt genoegen met een volmacht tot hypothecaire inschrijving. Dit betekent dat u de bank een mandaat/volmacht geeft om over te gaan tot een bezwaring van het onroerend goed via een hypothecaire inschrijving. Dit zal pas gebeuren indien u onvoldoende gevolg zou geven aan uw betalingsverplichtingen. Het mandaat wordt vastgelegd in een notariële akte.

50

o Overdracht van een levensverzekeringspolis

Men kan over het algemeen stellen dat alles wat zonder al te veel problemen en kosten te gelde kan gemaakt worden, voor een kredietinstelling kan gelden als waarborg voor het verstrekken van een krediet. Een levensverzekeringspolis bijvoorbeeld heeft altijd een afkoopwaarde, kan ook vrij gemakkelijk omgezet worden in contanten.

o Borgstelling

Een dergelijke borgstelling betekent dat de zaakvoerders zich persoonlijk garant stellen voor de schulden van de vennootschap aan de bank. Als de vennootschap failliet zou gaan, kan de bank bij de zaakvoerders privé gaan aankloppen.

o Waarborg waardepapieren

De bank dekt zich in met waardepapieren om een zekerheid te verwerven over de terugbetaling van de geleende som. Dat kunnen kasbons, aandelen of obligaties zijn.

o Borgstelling voor handelszaak Men geeft bij deze waarborg de handelszaak in pand aan de financiële instelling. Een borgstelling op handelszaak slaat op het geheel van waarden die de handelszaak vormen: machines, materieel, schuldvorderingen, kastegoeden en voorraden. Deze laatste evenwel slechts ten belope van de helft. Een pand op handelszaak kan worden gevestigd zowel bij onderhandse akte als bij notariële akte. Bij faillissement zal de waarde van de handelszaak vermoedelijk bijzonder klein zijn. Daarom is dit een zwakke waarborg, meestal bedongen in combinatie met andere waarborgen.

51

6.2 Overheidshulp 6.2.1 Steunmaatregelen voor Starters

FEDERAAL:

o Participatiefonds

Het Participatiefonds is een federale openbare financiële instelling die de ondernemingsgeest ondersteunt en aanmoedigt.

Het Participatiefonds werd opgericht om het eigen vermogen van KMO’s, zelfstandigen en vrije beroepen te versterken en ter bestrijding van de werkloosheid. Het fonds werkt met diverse formules van gunstige leningen voor startende zelfstandigen, waarvan de voornaamste hierna worden opgesomd.

De KUM, partnerorganisatie van Eunomia, is een erkend steunpunt van het participatiefonds. http://www.kum.be

Een overzicht van de door het Participatiefonds aangeboden producten:

− STARTEO

Deze lening is bedoeld voor zelfstandigen die maximaal 4 jaar gestart zijn, en is bestemd voor de financiering van de startinvesteringen of van de overname. Er is een eigen inbreng van minimum 10% vereist. De lening wordt toegestaan aan een rente die 1,25% lager ligt dan de intrestvoet van de bank, en de eerste twee jaar aan een rente van 3%.

- OPTIMEO Deze lening is bedoeld voor bestaande ondernemingen, zowel eenmanszaken als rechtspersonen voor zover zij beantwoorden aan het KO-criterium. Optimeo helpt de uitbreiding van een zaak of een onderneming te financieren.

− STARTLENING:

De startlening is een aantrekkelijke en uiterst soepele formule om zich als zelfstandige te vestigen of om een onderneming op te richten. De lening is bedoeld voor de uitkeringsgerechtigde volledige werklozen, de niet-werkende

52

werkzoekenden ingeschreven sinds ten minste 3 maanden, en de begunstigden van een wachtuitkering of een leefloon. Kenmerken:

i. Lening van € 30 000, eigen inbreng van minimum 25% is vereist ii. Looptijd van 5, 7 of 10 jaar, volgens de aard van het project

iii. 1 à 3 jaar vrijstelling van terugbetaling van kapitaal, volgens de aard van het project

iv. Vaste rentevoet van 4% (vermindering met 1% indien u akkoord bent een opleiding te volgen, gedurende de eerste 2 jaar)

Een professionele ondersteuning wordt u aangeboden door het Participatiefonds: gespecialiseerde steunpunten uit uw regio helpen u de kredietaanvraag voor te bereiden. Gedurende 18 maanden na de toekenning ondersteunen zij u bij de start van uw onderneming. Als u uw activiteit dient stop te zetten binnen de 5 jaar volgend op de start van uw activiteiten voor ernstige redenen en los van uw eigen wil, bijvoorbeeld na faillissement, dan kan het Participatiefonds beslissen om uw schuld kwijt te schelden voor zover het onvrijwillige karakter van uw stopzetting bewezen is.

− PLAN JONGE ZELFSTANDIGEN: Het Plan Jonge Zelfstandigen biedt bijkomende mogelijkheden aan jongeren van minder dan 30 die zich voor de eerste keer als zelfstandige vestigen:

i. Een efficiënte ondersteuning om de onderneming op te starten.

ii. Een onkostenvergoeding van € 375 per maand gedurende de voorbereidingsfase (van drie tot zes maanden) cumuleerbaar onder bepaalde voorwaarden met een wacht- of vestigingsuitkering van € 370.

iii. Een startlening en een renteloze onderhoudslening van maximum € 4.500 bij de lancering van de activiteit (moet maar vanaf het zesde jaar worden terugbetaald).

− SOLIDAIRE LENING: Personen met een laag inkomen die het bestaansminimum, een werkloosheids- of sociale uitkering ontvangen, kunnen bij gebrek aan financiële middelen voor het starten met een eigen zaak, een solidaire lening vragen van maximum € 12.500. De lening wordt verstrekt aan een rentevoet van 5% voor de duur van 4 jaar. De eerste drie maanden betaalt u nog geen kapitaal, u betaalt dan enkel de intresten terug.

- BUSINESS ANGEL + LENING:

53

Deze lening richt zich tot ondernemers (zowel natuurlijke als rechtspersonen) waarvan de onderneming in oprichting is of in een strategische ontwikkelingsfase voor haar toekomstige activiteit is getreden. Zij hebben geen toegang tot het klassieke bankkrediet omwille van de vernieuwende of technologische aard van hun project maar kunnen wel rekenen op de financiële ondersteuning van één of meerdere Business Angels, aangebracht door één van de erkende business angels netwerken (BAN’s). Business Angel + lening: de som bedraagt maximaal € 125 000 en is bestemd voor de financiering van materiële, immateriële en financiële investeringen evenals voor de financiering van de behoefte aan bedrijfskapitaal die gepaard gaat met de start van de activiteit. In totaal dient het bedrag van de inbreng van de Business Angels en van de ondernemer(s)-oprichter(s) groter dan of gelijk te zijn aan het krediet van het Participatiefonds.

− IMPULSEO (1 en 2)

Impulseo is een financieringspakket om de installatie in een individuele praktijk of een groepspraktijk te vergemakkelijken. Het pakket geldt voor erkende huisartsen die starten, die sinds minder dan vier jaar gevestigd zijn of die minder dan 4 jaar teruggekeerd zijn uit een ontwikkelingsland.

Voor alle inlichtingen kunt u terecht bij de middenstandsorganisatie KUM, erkend steunpunt van het Participatiefonds ( www.kum.be ), of op de website www.fonds.org.

o Behoud van het recht op een werkloosheidsuitkering

Uitkeringsgerechtigde werklozen die een zelfstandig beroep beginnen, maar binnen 15 jaar hun zelfstandige activiteit om objectieve redenen terug moeten stopzetten, kunnen hun recht op werkloosheidsuitkeringen na de stopzetting hernemen. Informatie kan u bekomen bij het gewestelijke werkloosheidsbureau van de RVA. www.rva.be

o EnterPrize

EnterPrize is de voortzetting van het Fonds Jonge Ondernemers; het is een wedstrijd die vernieuwende ideeën en jonge ondernemers die getuigen van ondernemingszin erkent en beloont. Er worden 7 laureaten bekroond voor in totaal € 100.000 prijzengeld. De ondernemingsprojecten moeten innovatief zijn, een economisch potentieel hebben en in België gevestigd zijn. www.enterprize.be

54

o Onderbrekingsuitkering bij loopbaanonderbreking

Werknemers die een volledige loopbaanonderbreking nemen en ondertussen willen verder werken als zelfstandige kunnen in het kader van het 'tijdskrediet' (tijdskrediet wil zeggen dat u uw beroepsactiviteit gedurende een bepaalde tijd kan stopzetten of verminderen en daarna eenvoudigweg terug kan opnemen) voor maximum één jaar een onderbrekingsuitkering genieten bij de RVA; zij moeten gedurende de 12 voorafgaande maanden al een activiteit als werknemer hebben uitgeoefend. www.rva.fgov.be

o Vrijstelling van vennootschapsbijdrage

Vennootschappen kunnen gedurende de eerste drie jaar na hun oprichting vrijgesteld worden van de vennootschapsbijdrage voor het sociaal statuut van de zelfstandigen. Informatie is te bekomen bij de sociale verzekeringsfondsen Arenberg, Attentia, Multipen of Steunt Elkander.

o Werkhervattingstoeslag voor oudere werklozen van 50 jaar of meer

Werklozen van 50 jaar of meer kunnen onder bepaalde voorwaarden een werkhervattingstoeslag bekomen indien zij zich vestigen als zelfstandige in hoofdberoep. Het gaat om een vergoeding ten laste van de RVA die wordt toegekend als aanvulling op het loon.

www.rva.be

VLAAMS:

Ook het Vlaamse Gewest heeft enkele maatregelen die specifiek voor startende ondernemers zijn bedoeld.

o Participatiemaatschappij Vlaanderen

Participatiemaatschappij Vlaanderen geeft vitamines aan de Vlaamse economie. Zij is hét instrument voor het realiseren van het economisch overheidsinitiatief. De business unit PMV-kmo is het unieke aanspreekpunt voor de financiering van kleine en middelgrote ondernemingen. Zij beheert verschillende instrumenten die het voor private risicokapitaal- en kredietverschaffers gemakkelijker maken om te

55

investeren in veelbelovende bedrijven. We bekijken deze verschillende steunmaatregelen even wat beter onder de loep. - WAARBORGREGELING

KMO’s die geen financieringsovereenkomst kunnen afsluiten als gevolg van een gebrek aan voldoende waarborgen kunnen bij de financiële instellingen die werden erkend als waarborghouders tot 75 % van de verbintenissen van de onderneming laten waarborgen door de Vlaamse Overheid. De hoogte van de waarborg zal afhankelijk zijn van de kredietbehoefte en het tekort aan zekerheden. Om gebruik te kunnen maken van deze regeling moet voldaan worden aan een aantal voorwaarden. De onderneming in kwestie mag niet meer dan 250 werknemers tewerkstellen, de jaaromzet mag maximum 50 miljoen euro bedragen of het jaarlijkse balanstotaal maximum 43 miljoen euro en de onderneming moet voldoen aan het vastgelegde zelfstandigheidcriterium. Dit laatste houdt in dat niet meer dan 25% van de onderneming in handen mag zijn van een onderneming die niet aan de KMO-definitie voldoet. Meer info: www.pmv-kmo.be

- WINWINLENING:

Met de Winwinlening wil de Vlaamse overheid particulieren aanmoedigen om geldmiddelen ter beschikking te stellen van startende ondernemingen. Wie als vriend, kennis of familielid een Winwinlening toekent aan een startend bedrijf, krijgt jaarlijks een belastingkorting van 2,5 % van het geleende bedrag. Voor jonge ondernemers wordt het dankzij de Winwinlening gemakkelijker om in hun directe omgeving startkapitaal te vinden. De rentevoet die wordt vastgelegd in de akte mag niet hoger zijn dan de wettelijke rentevoet (7% voor 2008). www.winwinlening.be

- VINNOF

Het Vlaamse innovatiefonds Vinnof verstrekt risicokapitaal aan innovatieve starters in Vlaanderen. Omwille van het risicoprofiel hebben deze innovatieve starters vaak moeilijkheden om de gewenste financiering rond te krijgen bij private kapitaalverschaffers. Het Vlaams innovatiefonds zal nu innovatieve ondernemingen in Vlaanderen meer kansen kunnen bieden dankzij het zogenaamde zaaikapitaal. Deze financiering moet het dan gemakkelijker maken om in een latere fase een beroep te doen op private kapitaalverschaffers. De investering gebeurt onder de vorm van een kapitaalparticipatie. Het financieel rendement voor het fonds bestaat dus typisch uit meerwaarden op aandelen.

56

De investering is van beperkte duur en situeert zich tijdens de opstart en de initiële groei van de onderneming. Enkel starters die niet langer dan 3 jaar staan ingeschreven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen komen in aanmerking voor de Vinnof investering.

U vindt alle informatie terug op de website www.vlaanderen.be/ondernemen

o Ondernemersportefeuille:

De ondernemersportefeuille is een subsidie op de diensten van erkende dienstverleners inzake opleiding, advies, kennisoverdracht en mentorschap. Het is een elektronisch betaalmiddel waarmee ondernemingen een dienstenpakket kunnen aankopen dat gericht is op het verbeteren van het huidige of toekomstige bedrijfsfunctioneren van de onderneming.

www.beaweb.be

o Bizidee:

Bizidee is een wedstrijd die gericht is op Vlaamse studenten, vorsers, jonge en ervaren professionals, die gedurende enkele maanden tijd krijgen om zich te buigen over vraag hoe een innovatief idee om te zetten naar een sterk ondernemingsplan. Op deze manier wil het verder helpen bij de creatie van een nieuwe ondernemingsdynamiek. www.bizidee.be

o Groeipremie

Kleine en Middelgrote Ondernemingen die beroepsinvesteringen realiseren binnen het Vlaams Gewest kunnen via een wedstrijdformule 10% (Kleine Ondernemingen) of 5% (Middelgrote ondernemingen) investeringssteun bekomen in de vorm van een (groei)premie. www.vlaanderen.be/groeipremie

o Vernieuwingsfonds

Dit betreft een subsidie voor de sanering van leegstaande en/of verwaarloosde bedrijfsruimten. Eigenaars van dergelijke gebouwen worden door de Vlaamse overheid verplicht tot betaling van een heffing onder bepaalde voorwaarden. De opbrengst van deze heffingen wordt onder meer aangewend om saneringswerkzaamheden te subsidiëren die worden uitgevoerd door natuurlijke- en rechtspersonen.

57

Om een subsidie aan te vragen dient men een uitgebreid dossier in te dienen bij het Vernieuwingsfonds. www.vlaanderen.be/ned/sites/ruimtelijk/index.html

6.2.2 Steunmaatregelen bij investeringen

FEDERAAL:

o Belastingskrediet

Ondernemers die hun eigen vermogen verhogen, kunnen hiervoor beloond worden met een belastingvermindering. Via het belastingkrediet wordt de verschuldigde belasting rechtstreeks verminderd. Het verschil met een “fiscale vrijstelling” is dat in dit laatste geval de belastbare basis wordt verminderd. Het tarief van het belastingkrediet bedraagt 10% met een maximum van € 3750.

FOD Financiën fiscus.fgov.be

o Investeringsaftrek Deze regeling omvat een fiscaal voordeel waarbij men een bepaald percentage van de aanschaffings- of beleggingswaarde van de investeringen uitgevoerd tijdens het belastbare tijdperk mag aftrekken van de belastbare winst. Het percentage past men éénmaal toe op de aanschaffings- of beleggingswaarde van de goederen. FOD Financiën fiscus.fgov.be

o Notionele investeringsaftrek

De notionele investeringsaftrek is een regeling die vennootschappen beloont die met eigen middelen hun kapitaalstructuur versterken. Deze vennootschappen worden toegelaten een fictieve rente van hun winst af te trekken.

FOD Financiën fiscus.fgov.be

58

6.2.3 Steunmaatregelen bij tewerkstelling

De federale en de gewestelijke overheid heeft tal van steunmaatregelen in geval u extra personeel aanwerft.

o Plus-één-twee-drie-plan

U kan beroep doen op het 'Plus-één-twee-drie-plan’ indien uw onderneming een eerste, tweede of derde werknemer in dienst neemt. Het gaat om een steunmaatregel waarbij u voor een bepaalde periode een vast bedrag verkrijgt per kwartaal. Werkgevers uit de privé-sector kunnen van de steun genieten. Het gaat enkel om de eerste, tweede of derde werknemer die u in dienst neemt en er moet steeds een stijging zijn van het aantal personeelsleden ten opzichte van het (maximum) aantal personeelsleden in dienst tijdens de 4 kwartalen die de indienstneming voorafgingen (dienstboden, leerlingen en stagiairs worden niet meegerekend).

o Loontoelage bij de aanwerving van werklozen bij projecten van economische expansie

De KMO’s die een volledig uitkeringsgerechtigde werkloze aanwerven met het oog op het uitvoeren van sommige projecten inzake economische expansie, kunnen een loontegemoetkoming genieten voor een periode van maximum twee jaar.

o Tussenkomst in de bezoldiging van werklozen, aangeworven in het kader van bijstand aan KMO's.

Instellingen die aan bepaalde voorwaarden voldoen, kunnen bij aanwerving van volledig uitkeringsgerechtigde werklozen voor bepaalde projecten van advies en bijstand aan KMO's, een gedeeltelijke tussenkomst in de bezoldiging en in de sociale bijdragen bekomen.

Voor de diverse andere steunformules neemt u best contact op met één van onze sociale secretariaten (SSE, Handel en Ambacht, Cepa, CLB).

59

77 PPeerrssoonneeeell aaaannwweerrvveenn Wat betreft de administratieve formaliteiten op het vlak van personeel, is het voor de zelfstandige ten zeerste aangeraden om beroep te doen op een sociaal secretariaat. Het sociaal secretariaat neemt de verschillende taken op zich die het tewerkstellen van personeel met zich meebrengt. Ondernemingen doen in de eerste plaats beroep op een sociaal secretariaat voor de loonsberekening. Daarnaast bestaan nog talrijke andere formaliteiten die iedere werkgever moet vervullen wil hij in orde zijn met de sociale en fiscale wetgeving. Het gaat dan bijvoorbeeld over de storting van de sociale bijdragen en de bedrijfsvoorheffing, de Dimona-aangifte (deze aangifte heeft tot doel het begin en het einde van een arbeidsrelatie onmiddellijk door te geven aan de overheidsinstellingen die het gegeven nodig hebben) of nog de opmaak van diverse sociale documenten zoals de loonfiche en de individuele rekening. De sociale bijdrage voor de werknemer bedraagt 13,07% van zijn brutoloon, van de werkgever tussen 35% en zowat 40% van ditzelfde loon. Een forfaitaire vermindering van sociale zekerheid bijdragen is mogelijk voor de eerste drie aanwervingen. Zowel kleine, middelgrote als grote ondernemingen doen vaak een beroep op een sociaal secretariaat omdat dit een zeer rendabele oplossing is: dankzij de tussenkomst van een sociaal secretariaat kan de onderneming tijd, personeel en kosten uitsparen zodat zij zich beter op de kernactiviteiten kan richten. Een door de overheid erkend sociaal secretariaat staat onder strenge controle. Deze erkenning biedt dan ook de nodige garantie op een tijdige en correcte dienstverlening.

60

88 OOvveerrnnaammee vvaann eeeenn zzaaaakk U wilt ondernemer worden maar hebt absoluut geen idee welke producten of diensten aan te bieden, u wenst starterproblemen te vermijden of de risico’s van het ondernemerschap te verkleinen. In deze gevallen kan een bestaand bedrijf overnemen in een sector waar u enige voeling mee hebt een oplossing bieden. Belangrijk is het onderscheid tussen 2 verschillende types van overname van een onderneming. Enerzijds de overname van het handelsfonds, anderzijds de overname van de aandelen van een vennootschap. Voor het tweede type moet de over te nemen onderneming de vorm van een vennootschap hebben. Als de mogelijkheid zich voordoet een bestaande zaak over te nemen, moet men eerst en vooral goed de voor- en nadelen overwegen. Met de overname van een zaak gaan zowel positieve als negatieve gevolgen gepaard. Het meest voor de hand liggende voordeel is dat u nu niet helemaal van nul af aan moet beginnen. U kunt bogen op een zekere basis die gelegd is door uw voorganger. Die basis omvat in de eerste plaats bijvoorbeeld de reeks contacten die de zaak in kwestie doorheen de jaren heeft opgebouwd. Als starter kan het interessant zijn om een bestaande onderneming over te nemen en op die wijze meteen ook personeel, klanten, leveranciers, materiaal en de gekende naam te recupereren. U hoeft ook niet meer naar een locatie op zoek te gaan, u hebt een idee van de cashflow en het opstellen van een ondernemingsplan zal niet zulk een zware klus inhouden als betrof het een nieuwe onderneming. Door heel wat praktische problemen uit de weg te ruimen wordt de opdracht met andere woorden al gevoelig vereenvoudigd. U zorgt er altijd voor dat u zo veel mogelijk informatie vergaart omtrent de zaak die u wenst over te nemen. Aan de volledige overname van een onderneming kunnen namelijk zeker en vast ook negatieve consequenties verbonden zijn! De mogelijkheid bestaat er bijvoorbeeld in dat de onderneming in kwestie zware schulden nalaat of te kampen heeft met een slechte reputatie. Houd er ook rekening mee dat verkopers van bedrijven hun winstcijfers wel eens aandikken. Ook blijven klanten van de onderneming in kwestie niet noodzakelijk klanten. Een overname kan in bepaalde gevallen voldoende tijd in beslag nemen dat klanten beginnen af te haken en op zoek gaan naar alternatieven. Indien het gaat om een volledige overname, kan de onderneming genieten van één jaar vrijstelling van het verplichte bewijs van de ondernemersvaardigheden. De vrijstelling geldt enkel bij de overname van de gehele onderneming, dus van de moederonderneming met haar eventuele verschillende filialen. Bij de overname van een enkel filiaal geldt de vrijstelling bijvoorbeeld niet. Ook moeten alle activiteiten worden overgenomen en verdergezet. Het jaar vrijstelling begint te lopen op datum van overname van de zaak in kwestie.

61

99 NNuuttttiiggee LLiinnkkss Ondernemingsloket Eunomia www.eunomia.be De acht partners Attentia sociaal verzekeringsfonds www.attentia.be Koninklijke Unie van de Middenstand www.kum.be SSE vzw www.easypay-group.com Steunt Elkander www.steuntelkander.be Arenberg Dienstengroep www.arenberggroup.be CEPA www.cepa.be Multipen www.multipen.be Handel en Ambacht www.easypay-group.com Geassocieerde leden Centrum voor loonbeheer www.clbvzw.be Liberale Middenstand www.liberale-middenstand.be Overheid Federale Overheid www.belgium.be Kamer van Volksvertegenwoordigers www.dekamer.be Senaat www.senate.be Belgisch Staatsblad www.staatsblad.be Ministerie economische zaken www.mineco.fgov.be Sociale zekerheid www.socialsecurity.be Vlaamse Overheid www.vlaanderen.be Europese Unie europa.eu Federaal Planbureau www.plan.be Commissie voor het Bank- en Verzekeringswezen www.cbf.be Andere links Salarispositionering voor arbeiders & bedienden www.salary-online.be Vereniging van de Vlaamse Balies www.advocaat.be Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat www.notaris.be Agence pour le commerce extérieur www.abh-ace.org Export Vlaanderen www.export.vlaanderen.be Ondernemen in Vlaanderen www.ondernemen.vlaanderen.be Info over de wet op de reprografie & kopieerrechten www.reprobel.be

62

1100 BBiijjllaaggeenn 10.1 Bijlage 1: Overzicht belangrijkste vennootschapsvormen

BVBA NV CVBA CVOA VOF

Aantal vennoten Min. 1 oprichter/vennoot

Min. 2 vennoten/aandeel-houders

Min. 3 vennoten/oprichters

Min. 3 vennoten/oprichters

Min. 2 vennoten

Aansprakelijkheid Aansprakelijkheid van de vennoten beperkt tot hun inbreng Onbeperkte aansprakelijkheid

Oprichtingsakte Authentieke notariële akte Onderhandse akte

Kapitaal

Min. € 18 550, waarvan € 6200 volstort indien meerdere vennoten, € 12 400 indien slechts 1 vennoot

Min. € 61 500 , volledig volstort

Min. € 18 550, waarvan € 6200 volstort

Vrij te bepalen Vrij te bepalen

Inbreng Inbreng in contacten bij bankinstelling op naam van de vereniging in oprichting op open rekening Inbreng in natura: bedrijfsrevisor en oprichters stellen verslag op

Geen reglementering

Aandelen Op naam

Op naam of aan toonder, met of zonder stemrecht en vrij overdraagbaar

Op naam

Op naam en niet overdraagbaar

Bestuur Min. 1 zaakvoerder, al dan niet vennoot

Min. 3 bestuurders (Min. 2 indien er slechts 2 aandeelhouders zijn)

Min. 1 zaakvoerder, al dan niet vennoot

Financieel plan Verplicht Niet verplicht

63

10.2 Bijlage 2: Sociale bijdragen 10.2.1 Voorlopige kwartaalbijdragen (Cijfers 2009)

Zelfstandige in hoofdberoep

Vanaf aanvang tot einde 1e volledige kalenderjaar Tweede volledige kalenderjaar Derde volledige kalenderjaar

€ 630,24 per kwartaal € 645,58 per kwartaal € 660,98 per kwartaal

Zelfstandige in bijberoep

Vanaf aanvang tot einde 1e volledige kalenderjaar Tweede volledige kalenderjaar Derde volledige kalenderjaar

€ 69,73 per kwartaal € 71,43 per kwartaal € 73,13 per kwartaal

Meewerkende echtgenoten Maxi-statuut

Vanaf aanvang tot einde 1e volledige kalenderjaar Tweede volledige kalenderjaar Derde volledige kalenderjaar

€ 257,12 per kwartaal € 263,39 per kwartaal € 269,66 per kwartaal

Zelfstandigen die normale pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt, met effectief genot van pensioen

€ 100,00 per kwartaal

Zelfstandigen die normale pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt, zonder effectief genot van pensioen

Vanaf aanvang tot einde 1e volledige kalenderjaar Tweede volledige kalenderjaar Derde volledige kalenderjaar

€ 139,45 per kwartaal € 142,85 per kwartaal € 146,26 per kwartaal

10.2.2 Definitief verschuldigde kwartaalbijdragen

GGeelliieevvee uuww ssoocciiaallee vveerrzzeekkeerriinnggkkaass ttee rraaaaddpplleeggeenn..