Werk aan herlewing het resultate – Graan SAhet resultate ...sensakocms.mydpwebsite.co.za/documents/2017821101334.pdf · chemicals; Mascor – the largest supplier of agricultural

JANUARIE • FEBRUARIE 2017VOL 35.1

Quality of local and imported wheat in 2016

SAADREUSE BREI UIT SAADREUSE BREI UIT

Werk aan herlewing het resultate – Graan SAWerk aan herlewing het resultate – Graan SA

JANUARY • FEBRUARY 2017 KORINGFOKUS WHEAT FOCUS 3

18 Stikstofbemesting en die in-

vloed daarvan op koringbemes-

ting en proteïene

21 Fertiliser companies comply

to code of conduct

22 Bemesting waarmee groei

gemeet kan word

24 Ideale produkte om plantener-

gie te verbeter

11

REEDS 35 JAAR DIE ONAFHANKLIKE SPESIALIS-TYDSKRIF VIR DIE KLEINGRAANBEDRYF

THE INDEPENDENT SPECIALIST MAGAZINE FOR THE SMALL GRAIN INDUSTRY FOR THE PAST 35 YEARS

Uitgewer en eienaar

Adres vir redaksionele kopie, advertensies en intekenare:Mediakom

Posbus 20250Noordbrug

2552

Tel: 018 293 0622Faks: 086 606 5719

E-pos: [email protected]

REDAKTEUR: Willie LouwADVERTENSIES: Jana Greenall

- 011 476 3702UITLEG: Alouise J van Vuuren

- 083 333 6630

KOPIEREG EN STANDPUNTE© Kopiereg / Copyright: Ingevolge Artikel 12(7) van die Wet op Outeursreg Nr 98 van 1978 en

enige wysigings word alle regte voorbehou. Standpunte en aansprake in advertensies en

artikels word nie noodwendig deur Mediacom Bk en enige medewerkers / deelnemende

instansies onderskryf nie. Regstellings word net oorweeg indien ‘n tipografi ese fout

die bemarkingswaarde van ‘n advertensie/promosie verminder.

Koringfokus / Wheat Focus verskyn ses keer per jaar en

word in samewerking met die koringbedryf saamgestel, wat

insluit: LNR-Kleingraan; SA Graaninligtingsdiens;

Wintergraantrust & SA Graanlaboratorium.

Gratis beskikbaar aan bona fi de-kleingraanprodusente

04 2016 was ’n jaar van genade

04 Werk aan koringmark se herlewing

het goeie resultate

04 Seisoen kan met kleiner oordragvoor-

raad afsluit

05 † Brian Corbishley

07 Koring-indabas in noorde en

suide gehou

08 Agribusiness Outlook for 2017:

More positive indications

10 Agri SA’s CEO honoured as

continental winner for agriculture

10 Sensako vernoem geboue

na personeel

11 Meer saadprodukte uit nuwe

Sensako-aanleg

12 Laboratorium brei dienste na

gewasbeskerming uit

12 SA Graanlaboratorium se

direkteure vir 2016/’17

14 ARC achieved objectives with

limited resources

14 Sensako en VKB span kragte saam

17 Toetse vir saad se genetiese suiwer-

heid nou vinniger

26 Innovasie en tegnologie: Slim oplos-

sings vir uitdagings in landbou

26 Science for a Better Life Award 2017

31 Bekostigbare kos vra spanwerk

38 First engines get a second life

06 Vyfde oesskatting wys groter

oeste by wintergewasse

09 Statistiek: Vervaardiging van

koringprodukte

32 SAGIS: Koringmarksituasie

34 SAGIS: Gars, hawer en kanola

se marksituasie

VOL 35.1 JANUARY • FEBRUARY 2017

Nuwe saad-aanleg

16 Ratel – ’n Staatmakerkultivar in die

Suid- en Wes-Kaap

28 Quality of the 2015/’16 season’s local

wheat crop

30 Quality of the 2015/’16 season’s im-

ported wheat

36 Kultivars vir elke gebied en plantspek-

trum beskikbaar

VOORBLADPositiewe seine wat deur meer as net ‘n groter koringoes van beter gehalte uitgestuur word, is in die kleingraanbedryf merkbaar. Die opgradering van geriewe vir navorsing en ontwikkeling en die benutting van inkomste uit die eindpuntheffi ng gee die bedryf ‘n hupstoot in volhoubare produksie.

BEMESTING

18

Stikstof se invloed

JANUARIE • FEBRUARIE 2017KORINGFOKUS WHEAT FOCUS4

TE MIDDE VAN ‘N uitgebreide droogte kon baie produsente eers ná

15 Januarie 2016 se reën mielies plant. Dit het hulle geloof weerspieël, sê Dirk. In ‘n rekordtyd is altesaam 2 miljoen hektaar beplant waarvan 700 000 hek-taar in tien dae gedoen is – wat wys hoe doeltreffend Suid-Afrika se boere is. Dié boere se toepassing van sakebeginsels is ook ‘n geloofsdaad, want wie anders sal miljoene rand aan produksiemiddele bestee en die risiko van opbrengs uit die

DIE TYD EN MOEITE om die plaas-like koringbedryf te laat herleef

lewer goeie resultate, sê dr Dirk Stry-dom, bestuurder van graanekonomie en bemarking by Graan SA (GSA). Hy het tydens ‘n oorsig van 2016 aan lede van die nuusmedia gesê weens onsekerhede in die koringbedryf het dié mark tot stil-stand gekom.

Konfl ik wat byvoorbeeld met die aanpassing van die koring-invoertarief ontstaan het, die teenstelling van voed-selpryse en die verbruikersprysindeks teenoor volhoubare produksie, en die debat oor die korrelasie tussen koring-kwaliteit en opbrengs, was faktore wat die mark belemmer het.

Graan SA was onwillig om die aan-passing van die koring-invoertarief deur die hof te laat afdwing en vele onder-handelings het vooraf plaasgevind. Ver-tragings om die tarief aan te pas het met die twee laaste regstellings onder-

2016 was ’n jaar van genade2016 kan as ‘n jaar van onsekerheid en konfl ik beskou word, maar ook as ‘n jaar waarin

produsente hul doeltreffendheid en geloof gedemonstreer het, sê dr Dirk Strydom, bestuurder van graanekonomie en bemarking by Graan SA. Hy het tydens ‘n oorsig van 2016 aan lede van die

nuusmedia gesê die afgelope seisoen was ook een van genade en wonderwerke.

Werk aan koringmark se herlewing het goeie resultate

belegging aanvaar. Een van die verrassings van 2016

se landboukalender was die vyftigste Nampo-oesdag. Dirk sê die droogte het vooraf groot onsekerheid oor sukses-volle bywoning veroorsaak. Nampo het egter in ‘n onvergeetlike atmosfeer van kalmte en samehorigheid met rekords verloop, met 75 116 besoekers, 60 bui-telandse uitstallers en 448 vliegtuie wat daar geland het.

Dirk het lede van Graan SA aange-

moedig om die nuwe landbou-toepas-sing vir hul rekenaars en slimfone in te stel. Daarmee kry hulle eksklusiewe inligting oor onder meer produksietoe-stande, plantvoornemens, oesvordering en reëninligting vir ‘n streek en nasio-naal.

2017 gaan volgens Dirk ‘n jaar van verhoudings wees – dit is baie belangrik dat dit verbeter. Hoewel landboutoe-stande in Desember 2016 nie belowend was nie, is gehoop op goeie reën.

skeidelik 84 en 62 werksdae beloop en GSA gedwing om regstappe te neem. Toe die tarief egter verlaag moes word, het dit 28 werksdae geneem om reg te stel.

Volgens Dirk moet begryp word dat die tarief ‘n “gelykmaker” en veiligheidsnet is en nie ‘n byvoeging nie by pryse nie. Met die tarief moet verseker word dat produsente koring kan produ-seer. Die bedryf moet uiteindelik soveel groei dat die invoertarief onnodig raak.

“Daar is geen korrelasie tussen die broodprys en die koringprys nie. Die ko-ringprys moet in konteks beskou word. Dit verteenwoordig 93 sent van ‘n brood se prys of die helfte van een sigaret se koste. Dit is dieselfde as die koste van ‘n halwe appel, ‘n halwe piesang en ‘n rit van 300 m in ‘n taxi.”

Die wisselkoers het volgens Dirk ‘n groot uitwerking op die koringtarief en dit kan nie voorkom word nie. Onge-

lukkig bestaan daar min begrip vir die uitwerking van die wisselkoers. ‘n Mens moet egter onthou dat produsente met hulle insetmiddele se koste ook vir die wisselkoers “betaal”.

Die konfl ik rondom die korrelasie tus-sen koringkwaliteit en -opbrengs kon in 2016 reggestel word met die skrapping van die vrystellingslys vir nuwe kultivars. Nuwe kultivars met hoër opbrengs kan geplant word, maar volgens Dirk wil GSA nie kwaliteit prysgee nie. Suid-Afri-kaanse koring moet steeds deur hoë kwaliteit gekenmerk word.

Die eindpuntheffi ng wat suksesvol in-gestel is en totstandkoming van die nie-winsgewende maatskappy, SA Kultivar- en Tegnologie-agentskap (SACTA), gaan dividende vir saadmaatskappye lewer. Dit sal ‘n hupstoot vir kultivarontwikke-ling wees sodat kultivars met hoër op-brengs en goeie kwaliteit gelewer kan word.

Werk aan koringmark se herlewing het goeie resultateWerk aan koringmark se herlewing het goeie resultate


NÁ DIE 2017-KORINGSEISOEN kan ‘n kleiner plaaslike oor-

dragvoorraad verwag word weens hoofsaaklik minder ingevoerde ko-ring en uitvoer, sê Luan van der Walt, landbou-ekonoom van Graan SA. Die vierde oesskatting van 24 November 2016 het getoon dat produksie met 22,6% styg en die oppervlakte onder koring met 5,4% toegeneem het.

Graan SA se statistiek van vraag en aanbod in die koringmark toon dat die 2015/’16-seisoen se oor-dragvoorraad 26,2% van Suid-Afri-ka se verbruik was. Na verwagting sal die 2016/’17-seisoen se oor-dragvoorraad 21,9% van die ver-bruik wees.

Te veel koring is volgens Luan in die vorige seisoen ingevoer. Die meer as 2 miljoen ton wat ingevoer is, kan in die volgende seisoen tot sowat 1,5 miljoen ton afneem. Boonop kan uit-voer van sowat 69 000 ton toeneem tot ongeveer 233 000 ton. Ingevoer-de surpluskoring word hoofsaaklik na die buurlande uitgevoer.

Hoewel die 2016/’17-seisoen met ‘n groter oordragvoorraad begin, sal dit met ‘n kleiner oordragvoor-raad afsluit. Die oordrag sal steeds voldoen de wees vir ‘n pyplynvoor-raad van 1,5 maande.

BRIAN STARTED HIS career as a pack-house manager on a citrus

farm. He often spoke of the need to feed billions of people and realised the need to develop quality maize seed. Pannar continually expanded and added to its processing, research, production and marketing facilities and eventually became the biggest seed group in Af-rica, expanding across borders.

Brian continued to expand the com-pany further, acquiring a number of subsidiary companies: Starke Ayres – currently the biggest privately owned vegetable seed company in Africa; Pidel-ta – a farming subsidiary comprising ap-proximately 8 000 hectares of farmland; Kombat – manufacturer of agricultural chemicals; Mascor – the largest supplier of agricultural equipment in KZN and one of the biggest John Deere dealers in Africa; Jupidex – one of the market lead-ers in the agricultural equipment market in South Africa; Triton Express – an inter-national logistics company; EGT – a tim-ber plant; as well as an in-house printing company and an aviation department.

Along the way, the original Pioneer company changed its name to Pannar and was sold in 2013 to Du Pont. Pannar (Pty) Ltd changed its name to Plennegy (Pty) Ltd.

In spite of all this success, Brian re-mained humble, discreet and hated having a fuss made over him. During his entire recent illness, even when he was in the ICU, he did not want to dis-turb anyone or put anyone out. He was organised, focused, had a memory for detail and was relentless in his pursuit of a goal.

In order to ensure great education, and in order to keep families together as long as possible, he and his wife, Doro-thy, known better to many as Dot, cre-ated Wembley College in Greytown. He

The late Brian David Corbishley (80), founder of the Pannar seed company.

Seisoen kan met kleiner oordrag voor-raad afsluit

The founder of the Pannar seed company, Brian David Corbishley (80), passed away on 7 January, 2017.

His company, originally known as Pioneer Seed Company, was offi cially registered on 27 May 1958.

† Brian Corbishley

was passionate about this school and it has been his baby for the last 20 years.

He will be remembered for what he did and what he created, but he will al-ways remain unique. Who else starts a maize seed company at 20 years of age and sees it become the biggest seed company in Africa, feeding millions of people in sub-Saharan Africa for almost 60 years? Who, during the course of their lives hates most vegetables and denies that vitamins exist, yet drives the growth of the biggest privately-owned vegetable seed company in Af-rica? Who, at 60 years of age, when most people are thinking about retiring, starts a school which has kept families together, providing quality education for generations to come?

Brian has certainly left behind a great legacy. Tens of thousands of people owe their jobs and family security to the companies he created; and Greytown is blessed to have had him make it the centre of his business empire.

ACKNOWLEDGEMENT: JOHAN VAN ONSELEN AND PEET PIENAAR


VANAF DIE NASIONALE Oesskattingskomitee (NOK) se eerste produksieskatting van koring op 25 Augustus

2016 tot met die vyfde oesskatting op 20 Desember 2016, is die oes met 192 000 ton vergroot.

Met die vyfde oesskatting van 20 Desember 2016 was die NOK se berekening dat die koringoes 1,876 miljoen ton gaan wees. Dit is 6,2% of 109 260 ton meer as die vierde oesskat-ting van 24 November 2016. Koring se oppervlakteskatting is 508 365 ha. Dit is 26 219 ha meer as in die vorige produk-sieseisoen.

In sy jongste produksieskatting vir wintergewasse het die NOK ook moutgars en kanola se oesgrootte vergroot.

Moutgars se aanplantings het sedert die vorige produk-sie seisoen met 5 035 ha tot 88 695 ha verminder, maar die oesgrootte het met 7 135 ton toegeneem tot 339 135 ton.

Kanola se aanplantings het eweneens met 9 975 ha afge-neem tot 68 075 ha, maar die verwagte oes is 108 860 ton, wat 15 860 ton meer is as in die vorige produksieseisoen.

Produksieskatting per provinsieIn die Wes-Kaap het die oesskatting van die vierde tot die vyfde oesskatting met 10% of 96 900 ton toegeneem, sê die NOK in sy maandverslag. Die vyfde oesskatting dui op ‘n oes van 1,066 miljoen ton. In vergelyking met 2015 se opper-vlakte, is 13 000 ha meer koring vir 2016 geplant. Die opper-

Vyfde oesskatting wys groter oeste by wintergewasse

Die hoofrede vir die toename in koringproduksie in die 2016-seisoen is beter as verwagte opbrengste wat veral in die Wes-Kaap voorgekom het.

vlakteberaming is 323 000 ha. In vergelyking met die vorige seisoen het die Vrystaat se

hektare onder koring met 30 000 toegeneem tot 110 000 ha. Die vyfde oesskatting is 308 000 ton – dit is 131 500 ton meer as in die vorige produksieseisoen.

Hoewel sowat ‘n 1 000 ha minder koring in die Noord-Kaap geplant is, verwag die NOK ‘n groter oes van 6 800 ton meer koring. Die oppervlakteskatting is 35 000 ha en die verwagte oes beloop 266 000 ton.

Uit Limpopo word 102 000 ton verwag (vorige seisoen 144 420 ton) en die oppervlakte het met 10 000 ha tot 17 000 afgeneem.

Noordwes se verwagte oes is kleiner as in die vorige sei-soen en minder koring is aangeplant. Die verwagte oes is 69 600 ton (vorige seisoen 85 500 ton) en die oppervlakte is 12 000 ha (vorige seisoen 15 000 ha).

Kleiner oeste en aanplantings van die ander provinsies is soos volg, met die vorige seisoen se hektare en tonnemaat tussen hakies:- KwaZulu-Natal 37 050 ton (41 000 ton) 6 500 ha (7 300 ha)- Mpumalanga 13 800 ton (19 500 ton) 2 300 ha (3 500 ha)- Oos-Kaap 11 000 ton (14 880 ton) 2 200 ha (3 100 ha)- Gauteng 2 190 ton (1 500 ton) 365 ha (250 ha).

Die NOK se sesde produksieskatting word op 26 Januarie 2017 vrygestel. Die inligting is op SAGIS se webtuiste beskik-baar by www.sagis.org.za.

Figuur 1. Koringproduksie in Suid-Afrika. Toename in produksie eerste tot vyfde oesskatting 2016 – 192 500 ton (Bron: NOK).

Figuur 2. Moutgarsproduksie in Suid-Afrika. Toename in produk-sie eerste tot vyfde oesskatting 2016 – 51 750 ton (Bron: NOK).

1e

2e 3e 4e 5e

Ton Ton

1e 2e 3e 4e 5e

Vyfde oesskatting wys groter oeste by wintergewasse

Posbus 159, Oudtshoorn, 6620, Suid-Afrika

www.saadbemarking.co.za

Verdien gratis AgriBonus punte eksklusief verkrygbaar vanaf K2 Saad.KKSB is 'n vennoot van Agribonus. Tel: 012 843 5660.

KLEIN KAROO Saad Bemarking is 'n verspreider van

Besoek ons gerus:

K

LEIN KARO

O

SA

AD

BEM

ARKING ° SEEDM

A

RK

ETIN

G2

K

LEIN KARO

O

SA

SA

AD

AAB

EM

E

A

MM

RKING ° SEEDEE MA

MM

RK

ET

EEIN

G2

DroëlandkoringElandsSST 374Koonap**Senqu**

MatlabasSST 356SST 347SST 387

Koringpakkette vir effektiewe risikobestuur

BesproeiingskoringSST 843SST 884Duzi**SST 835SST 875

Krokodil**SST 806CRN 826SST 866

Kariega**Sabie**SST 877SST 876

**Allgro koring kultivar reeks

Met wisselende omgewingstoestande is dit noodsaaklik om die risiko van koringverbouing sover moontlik te verminder.Vir effektiewe risikobestuur bied K2 Saad koringboere ‘n wye keuse van stabiele, goed aangepaste kultivars met goeie gehalte eienskappe.

7

HOEWEL OMSTANDIGHEDE VIR koringproduksie verbeter het en

bykans 450 000 ton meer koring hierdie seisoen uit die Vrystaat en Wes-Kaap verwag word, is die bedryf steeds in ‘n beklemmende situasie. Aanvullend tot die herlewingsplan om die plaaslike ko-ringbedryf te stimuleer, beplan Agbiz Grain twee indabas gedurende Februa-rie 2017 oor vordering met die bedryf se volhoubaarheidsplanne.

Die indabas word deur rolspelers ondersteun en word 17 Februarie in Pretoria en 21 Februarie by Elsenburg in Stellenbosch gehou. Me Mariana Pur-nell, hoofbestuurder van Agbiz Grain, het tydens Agbiz se vooruitskouing vir 2017 gesê die Koringforum en sy be-stuur ondersteun die nuwe bespreking.

“Die hele bedryf is in ‘n beklemming, nie net boere nie. Die plaaslike bedryf se

Koring-indabas in noorde en suide gehou

oorlewing is vir die volledige waardeket-ting belangrik – vanaf produsente tot verwerkers. Gedurende 2016 is verskeie veranderinge aangebring sodat boere meer volhoubaar kan produseer en om aan ander kwessies in die waardeketting aandag te gee.”

Die indaba word daarop toegespits om al die veranderinge wat reeds vir her-lewing aangebring is te kommunikeer en om nuwe regulatoriese vereistes wat die bedryf beïnvloed, aan te dui.

‘n Oorsig van die werk wat tot dusver vir herlewing gedoen is, gaan by die indaba deur Pieter Esterhuysen gegee word. Dr John Purchase van Agbiz gaan die invoertarief bespreek en Marianna Purnell die statutêre heffi ng. Die voor-sitter van die nuutgestigte maatskappy wat die eindpuntheffi ng administreer, Andries Theron van die SA Kultivar- en

Tegnologie-agentskap (SACTA), gaan die maatskappy se werk toelig.

Die verslapping van vrystellingsver-eistes vir nuwe kultivars, verhande ling van gewaarborgde koringgrade en moontlike basisverhandering op Safex is op die indaba se program. Ander rol-spelers in koring se waardeketting, soos die bakkers, meulenaars en verbruikers, se sake is ook ter tafel.

Sprekers oor die verskillende temas sluit Jannie de Villiers van Graan SA, dr Francois Koekemoer van Sensako, Chris Sturgess van die JSE, Geoff Penny van die Kamer van Bakwese en Wayne Rose-wall van die Meulenaarskamer in.

Belangstellendes kan by Agbiz se Liz-bé Esterhuizen of op Agbiz se webtuiste meer inligting kry. Die kontaknommer is 012 807 3002 en die webadres www.agbizgrain.co.za.


POSITIVE IMPROVEMENTS EMA-NATING from the Agbiz/IDC Agri-

business Confi dence Index suggest that the agricultural sector could fi nally es-cape the current mediocre growth path in the fourth quarter of 2016, to 2017.

“More importantly, the agricultural sector constitutes roughly 6% of South Africa’s total employment. Therefore, expected growth in the sector could possibly have positive spill-overs on the agricultural labour market. This would be a welcomed recovery, following sig-nifi cant job losses in the earlier part of 2016, as farmers and agribusiness were constrained by the effects of the 2015/’16 El Niño induced drought.”

Agbiz CEO, Dr John Purchase, said 2016 has been an extremely challenging and tumultuous year for the agribusi-ness environment and farmers alike, as predicted. Given additional policy un-certainty and the country’s deteriorating political economy, agricultural Gross Do-mestic Product (GDP) and agribusiness confi dence were in signifi cantly negative territory for the most part of 2016.

In the last quarter of 2016 there was evidence of some recovery in the Agbiz/IDC Agribusiness Confi dence Index, and with good rains falling in key production

Agribusiness Outlook for 2017: More positive indications

areas, this has indicated a potential turn-around situation. The situation around the country’s broader political economy however remains a major concern. The ‘green shoots’ could prove to be but an empty promise. Thus, the agro-food food system and consequently also the country’s food security, remains at risk.

In his forecast for 2017, Dr Purchase says the agribusiness environment will be faced by various challenges in terms of en-gagement with key land reform legislation and other critical pieces of legislation.

“Additional and critical policy and legislation impacting on the agro-food industry will no doubt surface in 2017 and will be addressed by Agbiz. A posi-tive aspect is that the so-called CEO Process, initiated by Minister Pravin Gordhan, can assist in creating an envi-ronment for strong and inclusive growth in the broader agro-food sector,” Dr Pur-chase says.

Tinashe Kapuya, head of internation-al trade and investment intelligence at Agbiz, adds 2016 will go down as one of the most fruitful in South Africa’s trade policy, with several milestones attained.

This include avoiding suspension in the Africa Growth Opportunity Act (AGOA) preference programme, conclu-

sion of the SACU-MERCOSUR Preferen-tial Trade Agreement and signing off the Economic Partnership Agreement (EPA), opening up new market access for a range of agricultural products such as wine, sugar, ethanol and fresh fruit.

“Looking ahead to 2017, a rebound of domestic production will expectedly boost agricultural exports going for-ward, with increased growth prospects to be expected in the EU. As the Brexit debate takes shape in early to mid-2017, deliberations on that front are not expected to have any impact on South Africa’s exports. However, we expect the diversifi cation of exports to continue, particularly for fresh fruit into Asia and the Middle East.

“There is no expectation that AGOA will be repealed in the USA, and a Trump Administration will likely not change the current SACU-SA relations in a funda-mental way. The expectation is that SA will retain its market access in the medi-um to long term, nothwithstanding the possibility of out-of-cycle reviews.

“The African market will remain the centerpiece of South Africa’s agricul-tural export growth in 2017, especially against the backdrop of a recovery in domestic prod uction,” Kapuya says.

Confi dence in agribusiness may remain in positive territory for the fi rst six months of 2017, largely driven by expected improvement in agricultural conditions and production, said Wandile Sihlobo,

head of economic and agribusiness intelligence at Agbiz at a media briefi ng in November 2016, in Pretoria. Political and policy uncertainty are likely to remain key concerns in the agricultural

sector over the foreseeable future.


Sanet Flynn en Nico HawkinsSA GRAANINLIGTINGSDIENS

Koringmeel (2016/’17-bemarkingsjaar) Vanaf 1 Oktober tot 30 November 2016 is 567 649 ton

heelgraan gemaal. Hieruit is 565 136 ton koringmeel, semolina en afval-

produkte (semels) vervaardig. Tabel 1 toon die hoeveel-hede vir die ooreenstemmende tyd van die vorige jaar.

Witbroodmeel het 32,0% (180 776 ton) van die totale meelproduksie uitgemaak, koekmeel 29,8% (168 636 ton) en bruinbroodmeel 12,9% (72 623 ton) (Figuur 1).

Semels, waarvan die meeste weer vir bruinbroodproduksie ingemeng word, beloop 19,5% (110 166 ton) van die to-taal.

Heelgraanmeel, semolina en bruismeel verteenwoordig saam sowat 1,3% van die totale koringmeelprodukte wat geproduseer is.

Vir die 2016/’17-bemarkingsjaar is 1 408 ton koring-produkte ingevoer en 1 127 ton uitgevoer.

TotaalOkt '15 - Sep '16

2015/16 Progr.Okt - Nov '15

2016/17 Progr.Okt - Nov '16 % Jaar

op jaar2015/2016 2015/2016 2016/2017

Eenhede

Witbrood

400g 2 603 339 378 131 490 777 29.79

600g 183 883 909 30 552 686 31 050 239 1.63

700g 830 680 411 130 921 289 144 315 343 10.23

Ander 9 319 653 1 366 250 1 756 849 28.59

Totaal 1 026 487 312 163 218 356 177 613 208 8.82

Bruinbrood

400g 1 117 781 217 441 186 982 -14.01

600g 213 416 372 33 858 070 40 110 516 18.47

700g 771 809 478 121 211 610 136 756 288 12.82

Ander 20 138 505 3 435 515 3 589 228 4.47

Totaal 1 006 482 136 158 722 636 180 643 014 13.81

Heelgraan

400g 29 687 2 893 3 415 18.04

600g 507 590 72 436 85 440 17.95

700g 8 715 337 1 330 996 1 565 094 17.59

Ander 22 730 161 3 810 384 3 883 149 1.91

Totaal 31 982 775 5 216 709 5 537 098 6.14

Ander

400g 78 928 13 831 11 727 -15.21

600g 440 567 69 894 98 986 41.62

700g 499 081 90 993 81 040 -10.94

Ander 2 196 347 75 385 630 160 735.92

Totaal 3 214 923 250 103 821 913 228.63

Totaal 2 068 167 146 327 407 804 364 615 233 11.36

Tabel 1. Koringprodukte per maand vervaardig.

Tabel 2. Pangebakte brode.

Figuur 1. Koringprodukte - Okt tot Nov '16

Figuur 2. Pangebakte brood per tipe- Okt tot Nov '16

Statistiek van produkte uit koring: MIELIEPRYS LAAT VERBRUIKERS NA BROOD NEIG

TotaalOkt '15 - Sep '16

2015/16 Progr.

Okt - Nov '15

2016/17 Progr. Okt -

Nov '16

% van 2016/17 Progr. totaal

Vervaardiging

Ton

Koekmeel 821 935 147 887 168 636 29.8

Bruismeel 16 210 3 204 3 722 0.7

Witbroodmeel 1 114 696 184 301 180 776 32.0

Bruinbroodmeel 402 431 60 653 72 623 12.9

Ander meel (Indus-trieel)

141 380 27 419 25 905 4.6

Heelgraanmeel 3 027 469 428 0.1

Semels 629 298 108 297 110 166 19.5

Semolina 16 334 1 725 2 880 0.5

Totaal 3 145 311 533 955 565 136 100.0

NA BLADSY 10


Sensako vernoem geboue na personeel

THE AIM OF THE programme is to honour excellence in the private and public sector. It covers 23 economic sec-

tors recognising leaders of excellence in their industry and is an open process with no affi liation to a professional body re-quired. Just under 5 000 nominations were received for the 2016 awards.

“Agri SA is extremely proud and elated with this presti-gious award won by Omri. This is indeed a signifi cant accom-plishment in one’s career and we congratulate him on this exceptional achievement”, says Johannes Möller, President of Agri SA.

“I wish to thank CEO Global for this award, it is an honour to

Agri SA’s CEO honoured as continental winner for agriculture

Omri van Zyl, Executive Director of Agri SA, was named as 2016’s Continental Winner by CEO Global in Johannesburg. CEO Global, a business and professional services company, has focused on identifying and awarding Africa’s leading talent over the past 16 years. Omri was named as the continental winner

under the category of agriculture in their ‘Leading African Recognition Programme.’

be named continental winner in this dynamic sector”, says Omri. Nominees undergo a multi-tiered judging process. The

judging panel consists of four tiers and is comprised of 24 representatives from across Africa with leading fi gures from the business and public sector. Quality assurance is provided by KPMG throughout the judging and the highest possible standard is maintained.

Continental winners will be afforded the opportunity to join the ‘Network of Infl uence’, which will give them access to developmental tools and serves as a platform to bring to-gether small and medium enterprises with corporates and the public sector.

Panbrood 364 615 233 panbrode is gedurende

Oktober en November 2016 in die 2016/’17-bemarkingsjaar gebak. Dit is sowat 182 miljoen brode per maand of 45,6 miljoen brode per week. Tabel 2 toon die vergelykende hoeveelhede vir die ooreenstem-mende tyd van die vorige jaar.

Bruinbrood het 49,5% (180 643 014) van die brode wat gebak is ver-teenwoordig, gevolg deur witbrood (48,7%) en heelgraanbrood (1,5%) (Figuur 2).

Die brood-eenhede van 700 g is steeds die gewildste grootte by beide wit- en bruinbrood. Die ongespe-sifi seerde gewigte (“Ander”) is by volkoringbrood (heelgraan) die gewildste (Figuur 3).

Volgens Statistieke SA kos ‘n wit-brood van 700 g in November 2016 sowat 14,6% meer as in die vorige jaar, terwyl ‘n bruinbrood van 700 g sowat 13,3% meer kos as ‘n jaar

gelede. RSA se verbruikers het 11,3% meer

brood gedurende Oktober / Novem-ber 2016 geëet in vergelyking met dieselfde tydperk van die vorige jaar (Tabel 2).

Hierdie skuif is ‘n aanduiding van die invloed wat hoë mieliepryse op mieliemeelpryse gehad het.

Meer inligting kan by die skakel op SA-GIS se webtuiste www.sagis.org.za verkry word.

Statistiek van produkte uit koring: MIELIEPRYS LAAT VERBRUIKERS NA BROOD NEIG

Figuur 3. Pangebakte brood per gewig- Okt tot Nov '16

VANAF BLADSY 9

UIT ERKENNING VIR DIE diens van lojale werknemers het die

saadmaatskappy Sensako perso-neellede vereer deur geboue by die nuwe saad-aanleg na hulle te ver-noem. Sensako kan roem op lojale werknemers. In die laaste agt jaar het slegs een bedank wat ‘n navor-singspos in Australië aanvaar het. Die vernoemdes het elkeen gemid-deld 35 jaar diens by Sensako. Hulle is Wikus Bergh, Jan Cilliers en El-sabé le Roux.


DIE SAADAANLEG BY Sensako se Oos-Vrystaatse proef plaas, Marné, bestaan uit ‘n verwerkingsaanleg van 600 m2 en op-

bergingsgeriewe van 2 500 m2. Dit het ook ‘n weegbrug vir vrag-motors met vier aste en nuwe kantoorgeriewe wat aansluit by Sen-sako se bestaande laboratorium en ander geriewe op die terrein.

Verskeie gewasse se saad kan in die aanleg verwerk word, onder meer kleingraansaad teen 5 ton per uur. Die geriewe onder-steun Sensako se plan om die kommersiële saadmark met meer gewasse se saad te bedien. Benewens hul tradisionele koringsaad lewer Sensako ook hawer, gort, rog, mielies, soja en sonneblom se saad, of gaan dit in die toekoms lewer.

Sensako het in die afgelope bykans 60 jaar van hul bestaan ‘n sterk reputasie opgebou, aanvanklik as koöperasie en later as plaaslike maatskappy, met die teel en genetiese ontwikkeling van gewasse. Dit is in 1958 deur vyf landboukoöperasies as die Sentrale Saadkwekerskoöperasie gestig. Een daarvan was die voormalige Vrystaat Koöperasie Bpk wat nou die landboumaatskappy VKB is.

Patrick het by die opening van die saad-aanleg gesê Suid-Afrika het unieke landboutoestande, soos die grondverskeiden-heid, droogtes en siektedruk. Hy het die omvang van gewasse se plaaslike aanplantings met dié van lande soos China, die VSA en Argentinië se miljoene hektare vergelyk. Plaaslik word sowat 500 000 ha koring geplant, wat die potensiaal het vir een saad-ontwikkelingsprogram.

Sensako het goeie internasionale same werking en brei sy ska-keling met ander lande voortdurend uit om toegang tot kiem-plasma in alle wêrelddele te kry, sê Patrick.

Andries Theron, ondervoorsitter van Graan SA en voorsitter van die nuwe maatskappy wat eindpuntheffi ngs vir koring en gars administreer, SACTA, het Sensako gelukgewens met hulle aanleg.

“Ons is trots op ons telers en wat hulle vermag. Vir produsente se volhoubaarheid gaan navorsing, nuwe tegnologie en hoër ge-wasopbrengste die verskil maak. Afrika moet kos kry en hier is groot geleenthede in Suid-Afrika.”

Oor Sensako se saadprodukte het dr Francois Koekemoer, direkteur van navorsing en ontwikkeling, gesê die maatskappy het belowende sonneblomkultivars in ‘n eksperimentele fase. Hy voorsien dat Sensako binne vyf tot tien jaar ‘n groot rolspeler in die mark van sonneblomsaad gaan wees. Francois is ook opti-misties oor hulle sojaboonkultivars. Sensako het kultivars met ‘n groot potensiaal in verskillende verbouingsgebiede wat minstens so goed of beter as mededingende kultivars is.

Hy het prestasiekultivars in Sensako se uitgebreide koringreeks opgenoem waarin saad vir besproeiingsgebiede en droëlandko-ring beskikbaar is. (lees ook die kultivar-artikel op p 36.) Die maatskappy ontwikkel ook saad vir gars, durumkoring, hawer en lusern.

Meer saadprodukte uit nuwe Sensako-aanleg

Die ingebruikneming van ‘n nuwe saadverwerkingsaanleg by Bethlehem is ‘n mylpaal vir Sensako wat Suid-Afrikaanse boere sedert 1958 bedien. Multinasionale saadmaatskappy se groter belangstelling in

mielies het ‘n gaping in die plaaslike mark gelaat. Sensako fokus as “multi-plaaslike” maatskappy primêr op die Suid-Afrikaanse boere, sê Patrick Graham, handelsdirekteur van Sensako.

Uit waardering vir Awie Coetzee (regs) se dienste as jare-lange administrateur van die Wintergraantrust het Sensako ‘n “Goue gerf-toekenning” aan hom gemaak. Awie het uit-getree as administrateur. Dr Francois Koekemoer, direkteur van navorsing en ontwikkeling van Sensako, het die serti-fi kaat oorhandig.

Bestuurslede van Sensako saam met gaste wat as sprekers opgetree het by die saad-aanleg se opening. Hulle is Patrick Graham (direkteur van Sensako se handelsake), dr Francois Koekemoer (direkteur van Sensako se navorsing en ontwik-keling), Andries Theron (ondervoorsitter van Graan SA), Wikus Bergh (Sensako se operasionele direkteur) en Koos van Rensburg (besturende direkteur van VKB).

Jan Cilliers (links), bestuurder van Sensako se nuwe saad-aanleg, wys aan gaste by die aanleg se opening hulle nuwe geriewe. Hulle staan in die opbergstoor van 2 500 m2.


HY DIEN IN DIE direksie as verteenwoordiger van die Meulenaarskamer se mielie-afdeling. Saam met hom is

De Wet Boshoff ondervoorsitter van die SAGL se direksie, as verteenwoordiger van die veevoervervaardigers.

Marianna Purnell van Agbiz Grain is die graanopbergers se verteenwoordiger en dien saam met Derek Matthews (Graan SA – koring), Boikanyo en De Wet in die direksie se uitvoe-rende komitee.

Die ander direksielede en die organisasies wat hulle ver-

SA Graanlaboratorium se direkteure vir 2016/’17

Boikanyo Mokgatle is herkies as voorsitter van die Suider-Afrikaanse Graanlaboratorium (SAGL) se direksie wat tydens die maatskappy se jaarvergadering hersaamgestel is.

DIE SAGL, ‘N maatskappy sonder winsbejag in sy negentiende be-

staans jaar, het in 2015/’16 bykans 6 000 méér ontledings vir 287 plaaslike en internasionale klante gedoen as in die vorige fi nansiële jaar. Sowat ‘n derde van die SAGL se inkomste was afkom-stig uit ad hoc-ontledings, ringtoetse, opleiding en konsultasies. Die res van die inkomste was afkomstig uit projekte wat vir die Mielietrust, die Wintergraan-trust, die Olie- en Proteïnsadetrust en Sorghumtrust uitgevoer is.

Die SAGL het reeds in 2012 ‘n be-hoefte geïdentifi seer vir toetse in die re-gistrasie van landbouchemikalieë. Voor-gestelde wetswysigings en versoeke van die landbouchemiese bedryf het gelei tot uitbreidings aan die SAGL se labora-toriums. Dit is in die afgelope fi nansiële jaar voltooi en maak ‘n vyfde been van

Laboratorium brei dienste

na gewasbeskerming uitEen van die Suider-Afrikaanse Graanlaboratorium (SAGL) se hoogtepunte in die afgelope fi nansiële jaar was die uitbreiding van hul laboratoriums om voorsiening te maak vir toetse in die registrasieproses van landbouchemikalieë. Boikanyo Mokgatle, voorsitter van die SAGL se raad van direkteure, het hierdie en ander prestasies in die SAGL se jaarverslag van 2015/’16 tydens die algemene jaarvergadering uitgelig.

Die Suider-Afrikaanse Graanlaboratorium (SAGL) het tydens sy jaarvergadering van 2015/’16 afskeid geneem van Awie Coetzee wat administrateur van die Wintergraan-trust was en van dr Cobus le Roux wat hoof van die LNR-Kleingraaninstituut was. Wiana Louw (regs), bestuurder van die SAGL, en Jolanda Nortjé (links), laboratorium-bestuurder van die SAGL, het aandenkings aan Awie (naaslinks) en dr Cobus (naas-regs) oorhandig.

teenwoordig is:Geoff Penny (Kamer van Bakwese), Arthur Schröder (Sansor

– mielies), dr Francois Koekemoer (Sansor – koring), dr Marin-da Visser (Graan SA – mielies), Hannes Haasbroek (Graan SA – sojabone), Kevin Clarke (Meulenaarskamer – ko ring), dr Toi Tsilo (Landbounavorsingsraad) en Dirk Kok (hande laars van graan en oliesade).

Die verteenwoordiger vir olie- en proteïensade moet nog aangewys word.

13

toetsmetodes by die SAGL moontlik, wat op gewasbeskerming gerig word.

Boikanyo sê ‘n sterker fokus op betrou-bare metings van gehaltebeheer in ver-skillende fases van graan en oliesade se waardeketting is steeds ‘n sleutelfaktor vir hierdie bedrywe in Suider-Afrika. ‘n Byko-mende faset ontstaan weens groter klem op beleidsveranderings in landbousake en voeding, wat akkurate metings vereis.

Die SAGL se kerntaak is om as ‘n ver-wysingslaboratorium toetsdienste in voed-selveiligheid en voeding te lewer. Skakeling met alle rolspelers sorg dat die personeel op hoogte bly van markbehoeftes. Die SAGL werk met die openbare en privaat-sektor saam aan praktiese oplossings om mense se gesondheidskwessies op te los.

Nog ‘n prestasie wat Boikanyo uitgelig het, is die SAGL se nuwe vermoë om die potensiaal van graansorghumkultivars vir die produksie van bio-etanol volledig te evalueer. ‘n Deel van die ontledings moes voorheen uitgekontrakteer word.

Samewerking met die maalbedryf, pro-dukontwikkeling vir voedselmaat skap pye en die ontwikkeling van nuwe opleidings-

kursusse het ook in die SAGL se fi nansiële jaar plaasgevind.

Voortspruitend uit nuwe regulasies oor mikotoksiene wat in 2016 ingestel is, evalueer die SAGL toetsstelle waarmee mikotoksiene akkurater en makliker opge-spoor kan word. Dit sal ‘n bydrae tot voed-selveiligheid lewer.

Die SAGL se standaard as laborato rium word voortdurend met internasionale maat-stawwe gemeet. Dit voldoen steeds aan akkreditasie van die Internasionale Organi-sasie van Standaardisering (ISO/IEC) 17025 en het die Suid-Afrikaanse Nasionale Ak-kreditasiestelsel (SANAS) se ouditering vir toetslaboratoriums in Junie 2016 geslaag.

Uit ‘n fi nansiële oogpunt slaag die SAGL ook in verskillende fasette. Uitgawes is vir die derde agtereenvolgende jaar verminder terwyl omset in die afgelope ses fi nansiële jare verhoog het.

“Die SAGL het sy relevansie en posisie as voorkeur-verwysingslaboratorium be-vestig,” sê Boikanyo in sy verslag. “Die SAGL bly daarop gefokus om die graan- en oliesadebedryf te ondersteun sodat hulle internasionaal mededingend kan bly.”


APART FROM RAINFALL and soil conditions, drought and climate variability contributes to increasing the

stress in producing food for an ever growing population.The ARC has successfully developed nearly 100 cultivars

(fruit, grain, vegetables, medicinal plants), many of these are for staple food crops such as maize being developed for current climatic stress and environmental conditions.

The ARC was particularly successful in conducting the National Cultivar Evaluation trials to provide technical data and information on the most suitable summer and winter grain crops for specifi c agro-ecological production regions. The information was made available to farmers across the country through publications such as the ‘Maize Informa-tion Guide’ and the ‘Guideline for Production of Small Grains’.

A major endeavour in the livestock industry in 2015/’16 fi nancial year has been the continued support to small-holder livestock producers through the Kaonafatso ya Dikgomo (KyD) programme, a technology dissemination initiative that looks at integrating scientifi c research into production systems for smallholder livestock farmers.

The Agricultural Research Council (ARC) is continu-ally pursuing improvements in agricultural science through original and relevant scientifi c investigations and translat-ing research outputs in line with the country’s National Sys-tem of Innovation.

“The ARC managed to achieve its strategic objectives even with limited resources through the commitment and dedication displayed by the employees. It has benefi ted from impactful partnerships and collaborations that it maintains with key stakeholders. We recognise the support given by the Minister of Agriculture, Forestry and Fisher-ies and the Minister of Science and Technology,” says Dr Shadrack Moephuli, President and Chief Executive Offi cer.

TYDENS DIE BEKENDSTELLING van Senseed by Bethle-hem het Koos van Rensburg, besturende direkteur van

VKB, gesê VKB glo daar is ‘n plek in die mark vir die nuwe maatskappy. “Ons is vol vertroue dat Senseed homself in ‘n kort tyd sal vestig as ‘n sterk mededinger in die saadmark.”

Sensako het sedert dit in 2008 aan die huidige eienaars verkoop is, baie tyd en koste bestee om sy saadportefeulje in graan uit te brei. Dit sluit nou benewens koring ook hawer, gort, rog en mielies in en gee spesiale aandag aan die oliesade soja en sonneblom.

“Sensako is gereed om die kommersiële mark te betree met ‘n produkreeks wat in die afsienbare toekoms verder uit-gebrei gaan word,” sê Patrick Graham, Sensako se handels-direkteur. “Saam met VKB kan Sensako sinergieë uitbrei deur Sensako se kernvaardighede in navorsing en saadproduksie te kombineer met VKB se logistiek, klantefi nansiering en ver-skaffi ng van produksiemiddele.”

Volgens ‘n verklaring deur Senseed se twee moedermaat-skappye het Sensako ‘n reputasie opgebou met die teel en genetiese ontwikkeling van gewasse. Weens VKB se strewe om waarde vir sy landbouklante toe te voeg, het die behoefte ontstaan om sterker bande te smee met die telers van ge-netika. Senseed gee VKB die geleentheid om kragte saam te snoer met ‘n ervare teler van genetika.

VKB is lank reeds betrokke by die kweking, verwerking, verskaffi ng en fi nansiering van saad. Die maatskappy se klan-tebasis sluit produsente in die Vrystaat, Limpopo, KwaZulu-Natal en Mpumalanga in. Senseed kan klante oor ‘n groter geografi ese gebied bedien. VKB sal steeds saadverkope aan sy klante fi nansier en saam met Senseed se saad ook ander saadverskaffers se produkte voorsien.

ARC achieved objectives with limited resourcesAccording to the Agricultural Research Coun-

cil’s (ARC) annual report for 2015/’16, the ARC fi nds scientifi c and sustainable solutions to

address low rainfall and poor soil conditions, which makes a signifi cant part of South Africa

unsuitable for crop production.

Sensako en VKB span kragte saam

Die saadmaatskappy Sensako en landbou-maatskappy VKB het met gelyke aandeelhouding

‘n saadmaatskappy gestig wat die somerreën-gebied gaan bedien. Senseed word onafhanklik

bedryf en fokus op agronomiese saad vir produsente in die Hoëveldstreek.

Senseed, die maatskappy wat deur Sensako en VKB tot stand gebring is, se direksie bestaan uit Francois Swanepoel, Paul Carshagen, Koos van Rensburg (almal van VKB), dr Francois Koekemoer, Patrick Graham en Wikus Bergh (al drie van Sensako).


Dr André Malan LNR KLEINGRAAN, BETHLEHEM – ‘N INSTITUUT VAN DIE GEWASPRODUKSIE-AFDELING

DIE KULTIVAR IS spesifi ek vir hierdie gebied ontwikkel. Dit is uit die kultivar Kariega se agtergrond ontwikkel, wat

vir die goeie bakkwaliteit sorg. Ratel het slegs weerstand teen stamroes en is vatbaar vir witroes, wat tot ‘n laer opbrengs kan lei. Aanplantings moet gevolglik goed gemonitor word, veral in ‘n nat jaar.

RatelRatel –– ’n Staatmakerkultivar ’n Staatmakerkultivar in die Suid- en Wes-Kaapin die Suid- en Wes-Kaap

Ratel is ‘n staatmakerkultivar van die LNR-Kleingraan wat in die afgelope vier jaar

onder die top- opbrengspresteerders in die Wes- en Suid-Kaap was.

Lyne Weerstandsgene

Sr2 Lr34

Kariega 0 1

Ratel 1 0

Tabel 1. Ratel op molekulêre vlak positief getoets vir stamroes-geen twee (Sr2).

Erkenning: WC Botes – Stellenbosch Universiteit Plantteteelt-laboratorium

Kulti-var

Groei-periode

Dae tot

blom

Pit-vastheid

Strooi-sterkte

Vooroes- uitloop-

toleransie

Kariega Medium 100 – 108

Goed Goed Goed

Ratel Medium 98 – 107

Goed Goed Goed

Tabel 2. Ratel se agronomiese en fi siologiese data.

Figuur 1. Ratel se gemiddelde opbrengs in ton/ha in die Rûens Elite-proewe van 2012 – 2015 in vergelyking met opbrengsstan-daarde vir die gebied.

Figuur 2. Ratel se gemiddelde opbrengs in ton/ha in die Swart-land Elite-proewe van 2012 – 2015 in vergelyking met op-brengsstandaarde vir die gebied.

Agronomiese inligtingRatel het ‘n medium groeiperiode met ‘n gemiddelde hoogte van 80 tot 100 cm. Dit beskik oor ‘n goeie strooisterkte en is matig tolerant vir vooroes-uitloop. Die kultivar se pitvastheid is ook goed.

Al is Ratel ‘n lente-tipe met geen kouebehoefte nie, moet produsente onthou dat dit ‘n C3-plant is, wat baie oneffektief is met transpirasie en respirasie. ‘n Koeler ná-seisoen sal op-brengste gevolglik verhoog, omdat die korrels ten volle gevul word.

Om Ratel se volle opbrengspotensiaal te bereik, moet die kultivar vroeg genoeg geplant word. Hoewel dit tot aan die einde van Mei geplant kan word en goeie opbrengste gee, het die kultivar ‘n beter kans om sy volle opbrengspotensiaal te ontwikkel as dit vóór 10 Mei geplant word. Vroeë aanplan-tings moet egter slegs geskied wanneer voldoende vog beskikbaar is.

In Tabel 2 verskyn Ratel se agronomiese en risiko-bepa-lende fi siologiese inligting. Dit is belangrike inligting wat die produsent in gedagte moet hou met die keuse van ‘n kultivar vir ’n spesifi eke produksiegebied.


LABORATORIUMTOETSTE OM DIE genetiese suiwerheid van plaaslike

saad te bepaal is voorheen in Frankryk gedoen en die proses het 40 tot 50 dae geduur, sê Johan du Plessis, Monsanto se produkbestuurder in Afrika. Ná die opgradering kan toetse se uitslae binne sewe dae beskikbaar wees. Die labora-torium is een van ongeveer vier van sy soort in Suid-Afrika en gaan in Februa-rie 2017 in werking wees. Dit is in De-sember 2016 met ‘n begeleide toer aan nuusmedia bekendgestel.

Met die laboratoriumontleding moet siektes in die saad onder meer op-gespoor word. Voorbeelde van sulke siektes wat volgens Johan dopgehou word, is twee virussiektes wat in Kenia voorkom en uit Suid-Afrikaanse saad ge-weer moet word.

Die saadaanleg het ‘n personeelkorps van 350 mense en is van Januarie tot September ‘n miernes van bedrywigheid wanneer landwye saadmielies deur ge kontrakteerde produsente gelewer word. Saad word ook uitgevoer.

Monsanto se bestuurder in Afrika, Asië en Australasië, Daniel Kruithoff, het

Toetse vir saad se genetiese suiwerheid nou vinniger

Figuur 3. Ratel se gemiddelde opbrengs (ton/ha) in drie Elite-proewe van die pas afgelope produksieseisoen in die Rûens en Swartland.

Monsanto het ‘n tydsame proses verkort om die genetiese sui-werheid van saadmielies te bepaal, deur hulle laboratorium by die Thobontle-saadaanleg buite Lichtenburg op te gradeer. Thobontle, wat ‘groot oes’ beteken, is die grootste saadaanleg in Afrika waar

saadmielies gedroog, behandel, gekontroleer en verpak word.

by die bekendstelling gesê die maat-skappy gaan in die toekoms sy fokus van produkte verskuif na kliënte en inligting. Klimaatsverandering kan die grootste invloed op gewasopbrengste in Asië en Afrika hê waar ‘n gemiddelde daling in die agt belangrikste gewasse se opbrengste verwag word. Weens agronomiese praktyke en boere se keuse van bastersaad en kultivars word groot opbrengsverskille in ontwikke-lende lande ervaar.

Monsanto het ‘n digitale landbou-platform, Climate FieldViewTM, geloods. Dit ondersteun kommersiële boere se agronomiese besluite met inligting oor onder meer die weer, plantverskeiden-heid, opbrengs en stikstofverbruik. Vir die toekoms word beoog om siekte-identifi kasie met behulp van slimfone by te voeg.

Daniel sê onderwyl kommersiële boere met hierdie inligtingstegnologie kan boer en van drywerlose trekkers en implemente gebruik kan maak, het kleinboere nouliks trekkers. Hulle gaan egter ook deur Monsanto Climate Cor-poration bygestaan word met onder

Langtermyndata Gedurende die vier jaar van 2012 tot 2015 het Ratel se gemiddelde opbrengsdata in die Rûens en die Swartland getoon dat dit goed kan meeding in hierdie gebiede. Dit het in altwee gebiede ‘n opbrengsrang van eerste of tweede behaal ten opsigte van die opbrengsstandaarde wat ingesluit is om objektief vir opbrengs te selekteer.

Ook in die LNR se elite-proewe het die kultivar sy bestaans reg bewys deur goed mee te ding met die op-brengsstandaarde. In die Swartland (een lokaliteit) en Rûens (twee lokaliteite) het Ratel die tweede hoogste op-brengs gegee, gemeet aan die opbrengsstandaarde wat in die proewe ingesluit is.

Navrae kan aan die outeur gerig word by die e-posadres [email protected].

meer fi nansiering en tegnologiese hulp-middels om oeste te beskerm en op-brengste te verhoog.

Pieter Smit, Monsanto se bemar-kingsbestuurder in Suid-Afrika, sê Mon-santo se oplossings vir probleme wat bevolkingsgroei en verminderde land-bougrond meebring, is ‘n geïntegreerde benadering waarin teling, biotegnolo-gie, gewasbeskerming en biologiese produkte gekombineer word.

Een van die nuwighede is die droog-tegeen DroughtGaurd in mielies wat in 2017 vir registrasie ingedien word en na verwaging ‘n jaar later in saad beskik-baar kan wees. Dit is volgens Pieter ‘n ander soort geen as die Bt-geen omdat dit op die plant se fi siologie gerig is om stremming beter te verduur.

Johan du Plessis

Media-besoekers in Monsanto se opgegradeerde laboratorium waar saad se genetiese suiwerheid onder meer bepaal word.


Stikstofbemesting en die invloed daarvan op koringbemesting en proteïene

Handro Swart GAVILON

Stikstof (N) is een van die belangrikste voedingstowwe wat ‘n invloed het op koring se opbrengs en proteïene. Om N behoorlik

te bestuur moet die boer verstaan wanneer die plant stikstof nodig het, met inagneming van die opbrengspotensiaal.

STIKSTOF WAT GEDURENDE die vroeë vegetatiewe stadium tot en

met die pypstadium beskikbaar is, beïn-vloed opbrengs. N-toediening ná die pypstadium word hoofsaaklik gebruik om proteïene te verbeter.

Daar bestaan ‘n direkte verwantskap tussen opbrengs en proteïene. Hoë op-brengs lei gewoonlik tot laer proteïene as stikstofbestuur nie korrek toegepas word nie. Deur goeie bestuur van N kan hoë opbrengs én hoë proteïene verkry word.

Stikstof-opname gedurende die seisoen Stikstof-opname gedurende die seisoen kan in drie fases verdeel word wat die vorm van ‘n S-kurwe aanneem. Fase 1 is die N-opname gedurende die vroeë sta-dium vanaf opkoms tot en met die stoel-stadium. In fase 2, wat die stamverleng-

ingstadium is, vanaf die stoelstadium tot en met voor die blomstadium, is die op-name van N baie hoog. Genoeg stikstof in die korrekte vorm moet dan reeds vir die plant beskikbaar wees. In die laaste fase, wat strek vanaf die blomstadium, neem die plant al hoe minder stikstof op en translokasie van N binne die plant begin reeds hier plaasvind. Terwyl die graan begin vul, word al hoe meer N vanaf die blare en stam getranslokeer na die ontwikkelende graan.

Die plant se bio-massavermeerdering vind stadiger plaas as wat N-opname in die aanvanklike fases plaasvind, tot en met die verlengingsfase. Dit is gevolglik duidelik dat genoeg N aanvanklik aan die koringplant beskikbaar gestel moet word vir optimale opbrengs. Enige N-tekorte in die primêre fases sal tot op-brengsverlaging lei. Stikstof wat aan-vanklik toegedien is, word ook gebruik om organiese materiaal van vorige ge-wasse af te breek. So ‘n tekort aan N sal rampspoedige gevolge hê.

Die fi nale opbrengs word deur drie faktore bepaal, naamlik die aantal are per hektaar, hoeveelheid pitte per aar en die grootte van individuele pitte. In die stoelstadium is stikstof baie belang-rik vir die bepaling van die hoeveelheid plante wat are sal dra. N gedurende die verlengingstadium is belangrik om-dat die hoeveelheid pitte per aar hier bepaal gaan word. Die laat toediening van N sal gevolglik nie ‘n groot bydrae tot opbrengs hê nie, aangesien die hoe-veelheid are en pitte se potensiaal dan reeds bepaal is. Die laat toediening van N sal gevolglik ‘n geringe invloed op op-brengsverhoging hê in plante waar daar wel ‘n N-tekort onstaan het, omdat dit sal lei tot groter pitte, maar die skade is dan reeds gedoen. Die latere N-toe-

Poena van Niekerk, Evaristo, Frans Jou-bert en Peter Michael Goech.

BEMESTING

NA BLADSY 20


diening sal wel pitte se proteïen-inhoud dramaties verhoog. Hoeveelheid stikstof vir toediening Die bemestingsvereniging Fertasa se Be-mestingshandleiding is ‘n goeie bron vir bemestingsaanbevelings by koring. Fak-tore wat in gedagte gehou moet word, is onder meer watter vorige gewas geplant is en die hoeveelheid N in die grond wat vir plantopname beskikbaar is.

Die tyd van N-toediening is net so be-langrik soos die hoeveelheid wat toege-dien moet word. Daar moet bemes word vir die land se potensiaal en nie vir die opbrengs wat graag behaal wil word nie. Faktore soos klimaat, die beskikbaarheid van water en grondeienskappe sal die potensiaal bepaal. Kouetoestande ge-durende die graanvulstadium, saam met gesonde plante sonder siektes, sal op-brengste ook aansienlik verhoog. Goeie wortelontwikkeling in grond wat nie ‘n tekort aan suurstof het nie, sal gesonder plante en beter opbrengs tot gevolg hê. Koring onder besproeiing moet dus goed geskeduleer word ten opsigte van plante se water- en stikstofbehoefte op die gegewe tyd.

Stikstofbemesting laat in die seisoenSoos reeds genoem is die hoeveelheid N wat toegedien word en die tydstip van toediening van kardinale belang. Die vraag is egter gereeld of die latere toediening van N enigsins sal help. Die antwoord is vervat in die volgende be-ginsel: wanneer N-toediening in die kor-rekte hoeveelhede op die regte tyd ge-doen is, sal opbrengverhogings met laat toediening van N nie verkry word nie. In-dien daar egter ‘n tekort voorgekom het en plante word later met N bemes, sal geringe opbrengsverhogings wel verkry word. Laat toedienings van N sal wel tot beter proteïen-inhoud lei.

Die groot probleem is egter dat vol-doende N tydens die regte stadia wel opbrengste kan verbeter, maar nie altyd tot goeie proteïen-inhoud sal lei nie. Die latere toediening van N, tesame met kli-maatsfaktore, soms buite die produsent

se beheer, sal lei tot goeie proteïen-inhoud van graan. Bykomende N kan graan se proteïen-inhoud verbeter.

Te veel N moet nie met die aanvang van koringontwikkeling toegedien word nie, aangesien dit plante sal laat omval en ook aanleiding tot siektes kan gee. Bykomende N wat later toegedien word kan omval voorkom en lei tot graan se proteïenverhoging. Die beste tyd om dit toe te dien is vanaf aarvorming tot twee weke ná blom. N-bemesting ná blom het gewoonlik die grootste bydrae tot proteïenverhoging. ‘n Faktor wat altyd in gedagte gehou moet word, is dat hoe hoër die opbrengs, hoe meer N word benodig om die proteïene te verhoog.

GEVOLGTREKKINGSVoldoende stikstof vroeg in die groeisei-soen sal opbrengs verhoog en opti-maliseer, terwyl latere stiktoftoediening nodig mag wees om proteïen-inhoud te maksimiseer. Stikstof wat aan plante beskikbaar is, is die N-toedienings deur die seisoen plus die N wat in die grond beskikbaar is. Swak bestuurspraktyke, soos N-verlies deur loging of as gevolg van versuiptoestande, sal swakker oeste tot gevolg hê. Goeie stikstofbestuur deur die seisoen is gevolglik nodig vir optimale opbrengs en proteïen-inhoud van graan. Die tyd van N-toediening is belangrik, wat een van die min fak-tore is waaroor die boer beheer het. Omgewingsfaktore, soos klimaat, kan ook tot swak opbrengste lei, maar dis buite die produsent se beheer.

BronneAnderson, N., J. Hart, N. Christensen, M.

Mellbye and M. Flowers. 2010. Using the Nitrogen Mineralization Soil Test to Predict Spring Fertilizer N Rate for Soft White Winter Wheat Grown in West-

ern Oregon. EM 9020 November 2010. Brown, B., M. Westcott, N. Christensen,

B. Pan and J. Stark. 2005. Nitrogen Management for Hard Wheat Protein Enhancement. Pacifi c Northwest Ex-tension publication, PNW578.

Halvorson, A.D., M.M. Alley and L.S. Murphy. 1987. Nutrient requirements and fertilizer use. In E. G. Heyne (ed.) Wheat and Wheat Iimprovement. Agronomy 13:345-383.

Jones, C. and K. Olson-Rutz. 2012. Prac-tices to Increase Wheat Grain Protein. Montana State University Extension. EBO206.

http://landresources.montana.edu/soilfertil ity/PDFbyformat/publica-tion%20pdfs/Wheat%20protein%20EB0206.pdf

Knowles, T, T.A. Doerger and M.J. Ott-man. 1991. Improved Nitrogen Man-agement in Irrigated Durum Wheat Using Stem Nitrate Analysis: II. Inter-pretation of Nitrate-Nitrogen Concen-trations. Agron. J. 83:353-356.

Ladha, J.K., H. Pathak, T. Krupnik, J. Six and C. van Kessel. 2005. Effi ciency of Fertilizer Nitrogen in Cereal Pro-duction: Retrospects and Prospects. Advances in Agronomy, Volume 87, 85156.

Munier, D., T. Kearney, G. Pettygrove, K. Brittan, M. Mathews and L. Jackson. Fertilization of Small Grains. Small Grain Production Manual. University of California Division of Agriculture and Natural Resources Publication 8167.

Ottman, M. and T. Thompson. 2006. Fertilizing Small Grains in Arizona. The University of Arizona Cooperative Ex-tension, Tucson, AZ.

http://arizona.openrepository.com/arizona/bitstream/10150/147019/1/az1346

Stikstofbemesting en die invloed daarvan op koringbemesting en proteïene

BEMESTING

VANAF BLADSY 18

21

FERTASA, THE FERTILIZER Association of Southern Africa, launched its rigorous code of conduct scheme in 2014.

Companies that take part in this scheme open their opera-tions to an independent evaluation process, which ensures in-tegrity in their product safety, bio-security and manufacturing quality processes. The scheme was developed by Afri Compli-ance with the aim of offering companies peace of mind that their manufacturing facilities and products are in line with lo-cal legal and statutory requirements.

Mr Adriaan de Lange, Fertasa’s Chairman, expressed the following sentiments before handing over the certifi cates: “A forward-looking approach to the risks related to product safety and quality assurance in agriculture and its related in-dustries, and the effective management of these risks through compliance, is becoming more and more pertinent.”

Fertasa’s code of conduct scheme also assists fertiliser prod-uct manufacturers to improve and enhance their systems in terms of quality and safety. “Product safety, bio-security and

Fertiliser companies comply to code of conduct

Four of Fertasa’s members, Dfert, Kimleigh, NWK and Profert, were awarded code of conduct compliance certifi cates in November, 2016.

high-quality products remain a great priority to responsible in-dustries,” added Adriaan.

Afri Compliance, a leading auditor of agricultural compli-ance programmes, is respon-sible for carrying out the scheme’s audits. During an indepen-dent audit, Afri Compliance stringently evaluates the legal validity of registered products, safety and access controls, raw material management, delivery management, additives, label requirements and record keeping.

Fertasa’s purpose is to promote the integrity of each mem-ber and the image of the fertiliser industry as a whole. Adri-aan summed this up when he said, “It has always been our view that companies in the Southern African fertiliser industry should produce products of a very high standard. The mem-bers that were awarded certifi cates today can be very proud of their manufacturing standards.”

22

DIE MAATSKAPPY SE doel is om vol-houbaarheid te verhoog en om pro-

dusente te help om gesonde oeste oor die lang termyn te lewer. Dít bereik At-lantic deur wyer te dink oor hulle kliënte se behoeftes en deur waardetoevoe-ging. Hierdie vars benadering om sake te doen beteken die maatskappy bied aan produsente die beste beskikbare produkte en toegewyde raadgewende hulpbronne.

In 2000 het die Herholdt-broers be-gin om bemestingstowwe (kunsmis) van hoogstaande gehalte by hul fabriek naby

Bemesting waarmee groei gemeet kan word

Atlantic Fertilisers se fokus is om grond gesond en voedingsryk te hou en die landbou-ekostelsels in balans te hou.

PROMOSIE

BEMESTING

Philadelphia in die Wes-Kaap te vervaar-dig. Die produkreeks, wat oorspronklik onder ‘n ander handelsnaam vervaar-dig is, het regoor Suid-Afrika goed ge-vestig en gewild geraak. Die reeks is in alle landbousektore suksesvol bewys, insluitend wingerd-, koring-, vrugte- en groenteboerdery. Oorspronklik was die fokus op organiese en semi-organiese produkte, wat steeds vervaardig word. Wateroplosbare voorafmengsels is on-langs weens ‘n behoefte in die mark by die reeks gevoeg.

Atlantic Fertilisers word nasionaal er-

ken vir die hoë standaard van sy produk-te en sy unieke raadgewende dienste. Laasgenoemde behels GPS-gekoppelde grondmonsters deur toegewyde landbou-konsultante, laboratoriumontledings, te-rugvoering, leiding en opvolg aksies.

Die maatskappy se gespesialiseerde personeelspan bied nie net waardevolle inligting nie, maar ook praktiese hulp sodat produsente landboudoelwitte kan bereik. Hierdie tyd van die jaar gesels die span graag oor koring en die suksesvolle vestiging van kleingrane en weidings met semi-organiese bemesting deur

23

Charus du Plessis Pieter Beyers Alwyn Badenhorst Johann Möller

middel van planters.

Voordele van semi–organiese bemesting Die voordele is opgesluit in die sinergie tussen organiese en anorganiese kom-ponente. Anders gestel, die waarde van die kombinasie tussen organiese en anorganiese bemesting is groter as die waarde van die twee komponente op hulle eie.

Van waar kom die bydrae? Minder negatiewe effekte in die wor-

telomgewing; groter bydrae deur grondorganismes; minder verliese van chemiese voe-

ding stowwe; korrekte N:S-verhouding word nage-

streef; en pasgemaakte mikro-element-inslui-

tings.

Hoekom semi-organiese bemes ting? Semi-organiese bemesting gaan nie

net oor die produk nie, maar ook oor die beginsels en die praktyke wat dit ondersteun.

Bemesting kan negatief reageer as gevolg van ‘n te hoë konsentrasie che-miese kuns mis. Daarteenoor versag semi-organiese bemesting die effek van chemiese toedie ning op die plant

en dit stimuleer mikro-organismes in ‘n meer natuurlike omgewing.

Sodoende word risiko verminder.

Die maatskappye is 100% in Suid-Afri-kaanse besit en ondersteun biologiese en volhoubare boerderybedrywighede. Produsente wat die pad saam met hier die onderneming stap, sal ervaar hoe hulle die ekstra myl neem om pro-dusente by te staan deur produsente se behoeftes in Atlantic Fertilisers se denk-rigitng en toekomstige ontwikkeling in ag te neem.

Atlantic Fertilisers: Bekende gesig-te bied professionele en persoonlike oplossings ten opsigte van grondvrug-baarheid en plantvoeding. Dít is groei wat jy kan meet.

Kontak gerus Atlantic Fertilisers se span:Charus du Plessis – Gewas- en bemes-tingspesialis: 072 574 6922 Pieter Beyers – Tegniese en bemar kings-bestuur der: 082 843 4531 Alwyn Badenhorst – Areabestuurder: 072 574 6923 Johann Möller – Areabestuurder: 083 259 7211.

FERTILISATION


CCM, COMPLEX CALSUS, Complex Calsul en Complex SuperCa is drie

belowende produkte van die maatskap-py World Focus wat uitstekend is om gewasse met plantvoeding en -energie te help.

CCM is ’n alkaliese bron wat die kalsium- en magnesium-konsentrasies in die behandelde grondsone verhoog, terwyl Complex CalSus ’n alkaliese bron van kalsium vir verhoogde kalsium-kon-sentrasies in die behandelde grondsone is. Complex SuperCa is ’n rewolusionêre bron van kalsium wat as blaarvoeding en of sproeibemesting gebruik kan word.

CCM en Complex CalSus, Complex CalsulCCM (Ca 190 g/kg Mg 110 g/kg), Com-plex CalSusCa (Ca 400 g/kg Mg 30 g/kg) en Complex Calsul (Ca 230 g/kg S140 g/kg) bevat bestanddele soos kalsium, magnesium, swael en organiese kompo-nente. Al die produkte is ’n unieke gemi-kroniseerde Ca/Mg-bron in ’n karbonaat-vorm. Die gemiddelde partikel grootte is tussen 5 μm en 15 μm. Die klein omvang verseker ’n verhoogte reaktiewe opper-vlakte in die grond. Een kilogram kon-vensionele kalk met ‘n partikelgrootte van 1 000 μm behoort ’n reaktiewe op-pervlakte van ongeveer 365 m² te hê terwyl een kilogram mikrofyn kalk (5 μm tot 15μm) ’n reaktiewe oppervlakte van ongeveer 60 000 m² het.

Voordele: Die verhoogde reaktiewe oppervlakte

lewer ’n versnelde reaksietyd en skep ’n hoër elektrostatiese lading vir ele-

Ideale produkte om plantenergie te verbeter

World Focus se produkte bevoordeel plantvoeding en energie in die plant sodat opbrengs en kwaliteit verhoog kan word. Die produkte

is CCM, Complex CalSus, Complex Calsul en Complex SuperCa.

ment-/energie-oordrag. Dit het ‘n onmiddellike positiewe

verandering van die verhouding van kalsium en magnesium (Ca:Mg), suur versadiging en katioon-uitruil-koëffi siënt (KUK).

Die plantvoedingstof Ca++ raak be-skik baar vanweë die chemiese en bio logiese reduksie-reaksies van Ca/Mg-karbonaat.

Verbeterde opname van plantvoe-dingstowwe (basisversadiging).

Verbeterde grondtekstuur. Verhoogde vogpenetrasie en vog-

houvermoë.

Aanwending: Berei ’n mengsel (sus-pensie) van CCM of Complex CalSus voor in voldoende water vir volledige bedekking van die geteikende grond-sone. Die standaard aanwending is 5 tot 12 kg/ha, toegedien in ‘n minimum van 200 L water/ha.

Complex SuperCaComplex SuperCa bevat kalsium, stik-stof (NH2) en ‘n verskeidenheid orga-niese sure. Die produk is ’n unieke bron van Ca met ’n hoë opnamekoers. Dit is ge-cheleer deur van sekondêre metabo-liete gebruik te maak en bestaan uit or-ganiese sure, aminosure en suikeragtige organiese sure.

Volgens proefresultate het die meeste gewasse deurlopend ’n Ca++-tekort in die groeisiklus en dit kortwiek opti-male metaboliese prosesse (opbrengs en kwaliteit). Die regstelling van hierdie tekorte is krities vir die plant se optimale groeisiklus. Die produk is dadelik plant-

opneembaar en kan as deel van ’n spe-sifi eke plantvoedingsprogram of as ’n losstaande produk aangewend word.

Aanwending is deur sproeibemesting of blaarbespuiting. Dit is versoenbaar met alle plantvoedingstowwe, behalwe water-oplosbare fosfate. Dit bevat geen NO3-, CL2- of SO4-- nie.

Aangesien Ca so ’n belangrike rol in plantgesondheid speel, sal voldoende Ca-vlakke die volgende funksies onder-steun: Dit speel ’n belangrike rol in fotosin-

tese – ATP en ADP. Belangrike element vir endofi tiese

mikrobes in die grond. Versterk selwande. Fisiese beskerming teen meganiese

skade. Saam met calmodulin (Ca-afhank-

like ensieme) het dit die volgende noodsaaklike funksies in die sel: ○ Polariteit vir diffusie en die op-

name van voedingstowwe; ○ afskeiding van ensieme en hor-

mone;○ groeikragtigheid;○ seldeling;○ genetiese-uitdrukking (RNS) vir

voortplanting en vrugvorming; en ○ Ca-ensieme vir beskerming teen

swam- en ander patogeen-aanvalle.

Aanwending: Complex SuperCa kan as blaarvoeding gebruik word teen ’n standaardtoediening: 1 tot 2 L/ha, 100 L/water blaarbespuiting.

Skakel die outeur vir meer besonderhede: At van Schalkwyk, 082 452 8983.

PROMOSIE

BEMESTING

(B4808)

9 Silver Cresent, Delmas, 2210T: 082 452 8983 083 542 3106

E: [email protected]

(K9222)(B3954)


SANSOR IS LOOKING for candidates who are making a difference in the seed industry. In a 1000-word essay or a 5 - 7 minute video, please showcase how you

have done this through leadership (ownership, initiative, challenge the status-quo, set an example for others to follow, self-leadership, discipline), integrity (commit-ment, accountability, compliance, responsibility), fl exibility (embracing change, new processes, bold and innovative, adaptability) and effi ciency (results driven, doing more with less, sustainability).

The closing date is 3 March 2017. Send applications to [email protected].

“DIT LYK NIE asof daar vinnige ant woorde en kitsoplossings is

nie. Produsente se mees kritieke uitda-ging is ’n dilemma wat net so kritiek is vir óns – die nasie moet kos op die tafel hê. Maar soos Wandile Sihlobo, landbou-ekonoom by AgBiz, onlangs gesê het: ‘Alles is nie verlore nie. Daar is hoop, en dit kan gevind word in die hedendaagse beste praktyk vir landbou’,” sê Antonie Delport, besturende direkteur van Syn-genta Suid-Afrika.

Syngenta, ’n wêreldleier in gewas-beskerming, het onlangs hulle Smart Farm Tegnologie-beraad vir produsente gehou. Die klem was op tegnologie en innovasie vir slimmer boerdery.

Volgens Antonie verteenwoordig teg nologiese vooruitgang een van die

Innovasie en tegnologie: SLIM OPLOSSINGS VIR UITDAGINGS IN LANDBOU

Die meeste Suid-Afrikaanse produsente gaan gebuk onder die gevolge van droogte en is

bekommerd dat die afgelope sei-soene ’n voorsmaak bied van ’n

toekoms wat deur klimaatsveran-dering beïnvloed word. Om sake te vererger, dra onvoorspelbare kommoditeitspryse en ’n immer

veranderende ekonomie by tot die uitdagings waarmee

hulle te kampe het.

kragtigste hulpmiddels vir groter op-brengste, en om die impak van water-skaarste en klimaatsverandering te ver-lig. Die realiteit is egter dat geen enkele landboutegnologie of -praktyk genoeg voedsel vir die toekoms sal voorsien nie. Daarom moet ons ontvanklik wees vir ’n verskeidenheid van hierdie tegnologieë én dit gebruik.

Tegnologie vir toediening en formulering Tot ’n derde van ’n produk kan verlore gaan deur swak toedieningspraktyke. Volgens Ron Wohlhauser, Syngenta se internasionale hoof van toedieningsteg-nologie, het toediening ’n groot invloed op ’n produk se doeltreffendheid. Die produk kan nie al die werk self doen nie.

Die manier waarop die produk toege-pas word, die toerusting wat opgestel en gekalibreer moet word, asook die soort sproeier wat gebruik word, speel alles ’n rol. Doeltreffende gewasbesker-ming is slegs moontlik wanneer die beste produk op die regte manier toege-pas word.

Produsente kan plae, onkruid en in-sekte beheer deur gewasbeskermings-produkte te gebruik – indien dit reg bestuur word, kan opbrengste ver-groot word. Formuleringstegnologie is die wetenskap waarvolgens ’n aktiewe bestanddeel op so ’n wyse geformuleer word dat dit die produk se doeltreffend-

Science for a Better Life Award 2017

heid in die veld en die veiligheid en han-tering daarvan verbeter. Sonder hierdie tegnologie sal dit byna onmoontlik wees om met welslae te boer.

Wanneer die toekoms van boerdery in Suid-Afrika in oënskou geneem word, is daar ook ander uitvindings as teenvoeter vir produsente se uitdagings. Hommel-tuie is een daarvan. Dit is ’n moeilike taak om plekke te identifi seer waar gewasse swak doen. Met hommeltuie het pro-dusente nuwe maniere om opbrengste te verhoog en gewasskade te verminder.

Gewassensors speel ook ’n noodsaak-like rol om besproeiing, temperatuur en relatiewe humiditeit te beheer, wat ook daartoe kan bydra om plantgroei te op-timaliseer en om arbeidsvereistes en in-sek- en siekteprobleme te verminder.

Geoutomatiseerde trekkertegnologie kan ook nuttig wees, veral vir produsente met groot kommersiële boerderygrond.

“Die gedagte om ’n SmartFarm te besit of te bestuur, is baie aantreklik. Dit dra die gedagte oor dat jy altyd groter dinge sal verwag en sal lewer, soos hoër obrengs, omdat jy ’n slim boer is. Tegnologie en innovasie, gedryf deur wêreldgehalte wetenskap, maak Smart Farming net soveel meer implementeer-baar”, sê Antonie.

Vir meer inligting oor toepassings-tegnologie, formuleringstegnologie en produktegnologie, gaan na www.syn-genta.co.za.


Jolanda NortjéTHE SOUTHERN AFRICAN GRAIN LABORATORY NPC (SAGL)

Quality of the 2015/’16 Quality of the 2015/’16 season’s local wheat crop season’s local wheat crop

SAGL’s sincere appreciation to the Winter Cereal Trust for

fi nancial support of this annual survey, to Agbiz Grain mem-

bers and milling companies for providing the crop samples, as well as DAFF inspectors at the harbours for providing repre-

sentative samples of each ship-ment of imported wheat.

o The 2015/’16 season’s whole wheat protein average of 12,8% is the highest since the 2004/’05 season. Irrigation areas had the lowest average.

o The increase in the number of samples graded B1 can be attributed to the in-crease in protein levels observed over all of the wheat production areas, espe-cially the Western Cape.

o The weighted average falling number was the highest average value of the past eighteen seasons.

THE NATIONAL WHOLE wheat pro-tein average of 12,8% is the high-

est since the 2004/’05 season and can be attributed to the drought conditions experienced. Protein content is generally a function of the environment (soil and climatic conditions), where the wheat was grown as well as fertiliser treat-ment, whereas protein quality is geneti-cally controlled and depends mostly on the variety.

The percentages of samples having protein contents exceeding 13,0%, in-creased signifi cantly from 16,4% and 18,3% in the previous two seasons to 43,2% this season (Graph 1). Contrary to expectations based on previous expe-rience, the Winter Rainfall Areas did not have the lowest whole wheat protein av-erage (12,8%). This position was taken by the irrigation areas, with an average of 12,6%. The production regions in the Free State reported the highest average protein content (13,2%), as in previous seasons.

Grade B1 wheat in the Free State amounted to 52% (48% previous sea-son). In the Irrigation Areas, 60% (46% previous season) of the wheat graded as B1 and in the Western Cape Province, 37% graded as B1 (8% previous season). The increase in the number of samples graded B1 this season can be attributed to the increase in protein levels observed over all of the wheat production areas, especially the Western Cape.

Determination of the protein content

The SAGL annually conducts a crop quality survey on local and imported wheat. Presented here is an overview

of the 2015/’16 season’s local crop survey.

is done by means of the Dumas combus-tion analysis technique.

It is important to keep in mind that drought conditions can result in an in-crease in the protein content of a wheat kernel, which is advantageous to the producer selling the wheat. A combina-tion of water stress and high tempera-tures during specifi c grain fi lling stages of the wheat plant can also infl uence plant metabolic processes and wheat quality to varying extents, leading to changes in the protein composition and size distribution of starch granules which will in turn affect baking quality.

Hectolitre massHectolitre mass or test weight, the mass of a standard volume of grain, is gen-erally believed to be a measure of the grain’s bulk density and an indication of the potential fl our yield of wheat. The latter is not always true, since hectolitre mass is also correlated with factors such as the density and packing characteris-tics of the wheat kernel. Hectolitre mass is infl uenced by, amongst other, cultivar (skin appearance – smooth or wrinkly), moisture content and the presence of other grain, unthreshed ears, foreign matter, broken grain and screenings.

The average hectoliter mass increased by 0,9 kg/hl to 81,1 kg/hl compared to the previous season and was also higher than the six year weighted average of 80,5 kg/hl for determinations done by

Graph 1: Average protein content (12% mb) over ten seasons.

The Leco Trumac N protein analyser used for the determination of protein content.

Kern 222 instrument for determination of the hectolitre mass.

The 2015/’16 local and import-ed wheat quality results are

available on the SAGL website: www.sagl.co.za. The latest

crop quality report can also be downloaded in a PDF format.


Type of analy-sis:

RSA Average

Range of RSA values

General fl our categories

Weak fl our

Medium fl our

Strong fl our

Very strong fl our

Farinograph

Water absorp-tion, % (14% mb)

60.8 55.7 - 66.2 < 57 57 - 60 61 - 65 > 65

Development time, minutes

5.8 2.5 - 11.8 < 2.5 2.5 - 4.0 4.0 - 10.0 > 10.0

Stability, minutes 8.0 4.0 - 16.5 2.0 - 4.0 4.0 - 7.0 10.0 - 15.0 > 15.0

Mixing Tolerance Index, BU

38 12 - 66 > 100 60 - 100 15 - 50 < 10

Extensigraph

Area, cm2 105 54 - 211 < 80 80 - 120 120 - 200 > 200

Maximum height, BU

373 227 - 541 200 - 250 300 - 450 500 - 650 > 650

Alveograph

Deformation energy, 10-4J

250 147 - 409 < 130 130 - 200 200 - 300 > 300

Strength, cm2 38.3 22.5 - 62.5 < 20 20 - 30 30 - 45 > 45

Table 1: Local dough quality of the 2015/’16 season in comparison with generally accepted international fl our categories.

means of the Kern 222 instrument. Of the 21 samples that reported values below the 77 kg/hl minimum level for grade B1 wheat, 12 originated in the Western Cape (Winter Rainfall Area), 5 in the North West, 3 in the Free State and only one in Limpopo. The regional averages ranged from 79,7 kg/hl in the Winter Rainfall Areas to 82,6 kg/hl in the Irrigation Areas.

Thousand kernel massThe thousand kernel mass, reported on a 13% moisture basis, decreased further from 39,3 g in the 2013/’14 season to 38,8 g last season and to 36,8 g this sea-son. Averages over production areas var-ied from 34,8 g in the Free State to 37,9 g in the Irrigation Areas. The weighted average percentage screenings (1,8 mm sieve) of 1,71% was higher than the 1,55% and 1,58% of the previous two seasons. The Winter Rainfall Areas re-ported the highest average percentage, namely 1,86%, and the Irrigation Areas the lowest of 1,43%.

Falling numberThe weighted average falling number was 393 seconds, the highest average value of the past eighteen seasons. As a result, none of the samples analysed for this survey reported falling number values below 250 seconds. The highest average falling number value of 405 seconds was reported for the Irrigation Areas. All falling number values reported are corrected for the altitude at which the test is performed.

During the previous two seasons, four and 29 samples respectively reported falling numbers below 250 seconds.

Mixogram, extraction, colour The weighted mixogram peak time on fl our from the Quadromat mill averaged 2,7 minutes, shorter than the 3,0 min-utes of the previous two seasons, as well as the ten year average (2,9 minutes).

Extraction rate is an indication of the fl our yield that can be obtained from a given amount of wheat. The extraction rate achievable on industrial scale mills is a number of percentage points higher than on laboratory scale mills due to an increase in roller surface area. Compos-ite samples per class and grade per pro-duction region are cleaned, tempered/conditioned and then milled to facilitate fl our and dough quality assessment. The weighted average Bühler MLU 202 labo-ratory mill extraction for the 70 com-posite samples was 73,4%, equal to the previous season.

The average Kent Jones colour this season was -3,5 KJ units, slightly lower (in other words lighter/brighter) than the previous season. The values, compared to the range of average values obtained from the 2012/’12 to 2014/’15 seasons, showed good correlation.

Ash content, gluten The average ash content was determined to be 0,65 % on a dry basis (moisture free basis), compared to the 0,59% of the previous season. According to the Wheat

product regulations (Government Notice No. R. 186 of 22 February 2008), cake fl our’s ash content should not exceed 0,60% and white bread fl our’s should be between 0,60 to 1,00%.

The wet gluten (14% moisture basis) averaged 31,9% and the dry gluten, also on a 14% moisture basis, 11,0%. These values are higher than the 28,9% and 9,8% respectively of the previous season, as can be expected taking the higher protein contents into account. The average gluten index value was 95, ranging between 84 and 99. The gluten index provides an indication of the glu-ten strength (higher being better) and is not infl uenced by the protein content. A value between 70 and 100 is generally accepted as good quality for pan bread baking purposes. The average gluten in-dex value last season was 88.

The weighted mixogram peak time of the fl our from the Bühler mill was 2,6 minutes, comparing well with the 2,7 minutes last season. Mixing time, in general, decreases as protein content increases to about 12,0%, thereafter remaining approximately constant with fl our protein increases.

In general, a medium to strong fl our quality is required for the type of baking processes used in South Africa for pan baked loaves (Table 1).

The 100 g loaves baked using the straight-dough optimised bread making method, received an evaluation rated as “Excellent”. The basis for this evaluation refers to the relationship between the protein content and the bread volume.

Forty samples, randomly selected to represent different regions as well as classes and grades, were tested by means of a SANAS ISO/IEC 17025 accredited multi-mycotoxin screening method using UPLC-MS/MS. With this technique simul-taneous quantifi cation and confi rmation of Afl atoxin G1; B1; G2; B2, Fumonisin B1; B2; B3, Deoxynivalenol, 15-ADON, HT-2 Toxin, T-2 Toxin, Zearalenone and Ochra-toxin A are possible in one run.

Four samples tested positive for De-oxynivalenol (DON) residues. The aver-age value of the four positive results were 397 μg/kg (ppb) and the highest value measured 593 μg/kg, which is still well below local and international maxi-mum residue levels. Last season, fi ve samples tested positive for DON resi-dues with an average value of 229 μg/kg (ppb) and the highest value obtained 361 μg/kg.


IN TOTAL 200 SAMPLES were received from nine countries of import. These

samples consisted of 9 samples from Ar-gentina, 11 samples from Australia, 14 samples from Canada, 25 samples from Germany, 17 samples from Lithuania, 20 samples from Poland, 69 samples from the Russian Federation, 5 samples from the Ukraine and 30 samples from the USA. Approximately 82% of the im-ported wheat was received at Durban harbour.

Most of the wheat imported to South Africa is blended with local wheat to ob-tain a certain milling and baking quality as per individual company specifi cations. Milling companies will blend higher and lower quality wheat to obtain the most cost effective grist formulation that con-forms to a specifi c quality. The main objective is to supply the most constant quality of fl our to their customers (bak-ers) as possible, as in the end, consisten-

Quality of the 2015/’16 season’s imported wheatJolanda NortjéTHE SOUTHERN AFRICAN GRAIN LABORATORY NPC (SAGL)

o Wheat was imported from nine countries and 82% was

received at the Durban harbour.

o Mycotoxin residue levels did not raise any major concerns.

The highest average levels were found on samples from the

USA.

o 200 samples were analysed by the Southern

African Grain Laboratory.

Graph 2: Total imports fi gure versus RSA production and area planted over the past six seasons.

South Africa is a net importer of wheat and relies on imports to supply the growing local de-

mand. The quality of all wheat imported into South Africa is

monitored by the Southern Afri-can Grain Laboratory (SAGL). A subsample of all samples drawn during this season by inspectors of the South African Agricultural Food, Quarantine and Inspection

Services (SAAFQIS) of the De-partment of Agriculture, Forestry

and Fisheries (DAFF) was for-warded to the SAGL for analysis.

The country of origin of the samples were confi rmed with information received from the

South African Grain Information Service (SAGIS).


ORTON KING, UITVOERENDE direkteur van die Mega-groep,

sê daar is ‘n klemverskuiwing na die belangrikheid van die volle waarde-ketting in voedselsekerheid vir ‘n groeiende wêreldbevolking.

“Oor die jare het Agri Mega-week tot ‘n dinamiese platform met seisoene van groei en aanpassing ontwikkel. Weens tegnologiese ver-andering en veranderde rolle in die waardeketting, is ons oorspronk-like meganisasie-uitstalling nou ‘n groter en beter bemarkingsplat-form bestaande uit veel meer as net primêre landbou.”

Orton sê landbou se bydrae tot volhoubare voedselvoorsiening is ‘n spanpoging en word nie net deur primêre produksie op ‘n plaas bepaal nie. “Van ons bekendste masjinerie- en ander insetverskaffers by Agri Mega-week bevestig dat hulle in 2016 te midde van ‘n stram mark baie goeie sake gedoen het.

“ ’n Ontleding van besoekers toon dat meer mense met koop-krag die ekspo as sakeplatform gebruik. Uitstallers en deelnemers se boodskap word toenemend aan die regte mark oorgedra. Gemeet aan die uitwerking van die droogte op die boer se koopkrag, het Agri Mega-week 2016 beter gedoen as wat landbou nou oor die algemeen presteer,” sê King.

Die droogte en kondisie van ge-

Bekostigbare kos vra spanwerk

Suidelike Suid-Afrika se grootste landboutentoonstelling, die Agri Mega-week in Bredasdorp, het in 2016 daarin geslaag om samewerking tussen die landbou en die res van die waarde-

ketting vir basiese voedselsoorte te beklemtoon.

haltediere het veroorsaak dat minder veeskoue en -kampioenskappe in 2016 aangebied is. Groot- en klein-veeras- en interrasskoue en -kampi-oenskappe het in die slag gebly omdat veeteeltgenootskappe weens die droogte te min diere van goeie gehalte vir uitstalling kon aanbied.

“Ons het desondanks meer vee-rastentoonstellings as vantevore ge-had. Ons sien met verwagting uit na die 100ste internasionale bestaans-jaarvieringe van die SA Hereford-genootskap by Agri Mega-week in 2017, waar die wêreld se beste He-refords en hul telers sal deelneem.”

Orton benadruk dat Agri Mega-week by die sake-omgewing aanpas. “Met tegnologiese ontwikkeling en integrasie met die waardeketting is ons toekomsgerig geposisioneer, want die waardeketting en die ver-bruiker is interafhanklik. Vir oorle-wing bly almal egter afhanklik van winsgewende produksie op die plaas. Dit is sekerlik ‘n oorweging in die uit-bouing van die jaarlikse Agri Mega-week as internasionale ekspo van die voedsel- en veselwaardeketting.

Hy bedank besoekers, uitstallers, deelnemers en projekvennote vir hul ondersteuning. Agri Mega-week 2017 word vanaf Woensdag, 13 tot Saterdag, 16 September by Mega Park, Bredasdorp aangebied. Besoek www.agrimegaweek.co.za vir in-ligting. Navrae by 028 424 2890.

cy is one of the most important quality parameters.

Towards the end of the production season, it may however become neces-sary for milling companies to mill wheat blends consisting only of imported wheat. Transportation cost is also an important fact for consideration. The grist formulation of mills situated at the coast will as a result consist mainly of im-ported wheat whereas inland mills will mill a combination of local and imported wheat.

To assist with quality comparisons be-tween local and imported wheat, the same scope of analysis is used for both sets of samples. Only 12 of the 200 sam-ples had hectolitre mass values below the minimum level (77 kg/hl) for grade B1 wheat and only 3 samples were be-low the minimum falling number value (220 seconds). Seven samples had whole wheat protein levels below the minimum level (10%) for grade B3 wheat.

Except for wheat imported from Aus-tralia and Canada, the imported wheat samples tended to have lower Farino-graph water absorptions and shorter development times than local wheat. The Alveograph distensiblity values also tended to be shorter, while the Mixo-grams showed a tendency towards lon-ger peak times. Wheat imported for pur-poses other than bread baking (e.g. soft types for biscuit making) is included in this data set.

A total number of 67 composite sam-ples per shipment, per country of origin were analysed for Afl atoxin G1, B1, G2, B2, Fumonisin B1, B2, B3, Deoxynivalenol, 15-ADON, Ochratoxin A, Zearalenone, HT2- and T2-toxin levels.

The mycotoxin residue levels detect-ed on the composite samples did not raise any major concerns. Most samples tested negative for all of the mycotoxins mentioned above. On the samples that did test positive for some of the myco-toxins, Deoxynivalenol was the most prevalent. One sample from the USA’s Deoxynivalenol level (1 813 μg/kg) was higher than general internationally ac-ceptable values, but lower than the national maximum allowable level of 2 000 μg/kg for cereals intended for fur-ther processing. This sample also tested higher (215 μg/kg) than the maximum EU level of 100 μg/kg for Zearalenone. The highest average mycotoxin levels were found on samples from the USA.


KORINGMARKSITUASIE

Tabel 1. Plaaslike en internasionale vraag en aanbod.

Figuur 1. RSA koringproduksie, -invoer en -verbruik 1997/98 – 2016/17. Figuur 2. VSA HRW koringpryse.

Wêreld-eindvoorrade word op 234,6 miljoen ton (221,5 miljoen ton) ge-raam.

Plaaslike vraag en aanbod 2016/’17-seisoen – progressief 1 Okto-ber tot 30 November 2016 (Tabel 1 en Grafi ek 1)

Die Oesskattingskomitee skat: Aanplantings vir die 2016/’17-sei-

soen op 508 365 ha (482 150 ha). Die oesgrootte vir die 2016/’17-sei-

soen op 1 875 540 ton (1 440 000 ton).

Die opbrengs 3,7 ton/ha (3,0 ton).

Die Vraag- en Aanbodkomitee beraam: Produsentelewerings vir die 2016/’17-

seisoen op 1 728 280 ton (1 406 752 ton).

Dat die totale aanwending (plaaslik en uitvoer) 3 307 300 ton gaan wees.

Uitgevoerde produkte op 15 000 ton en heelgraan-uitvoer op 100 000 ton.

Dat ’n gemiddeld van 262 750 ton per maand verwerk gaan word.

Die oordragvoorraad vir die 2016/’17-seisoen op 754 212 ton (827 232 ton).

Nico Hawkins en Sanet FlynnSA GRAANINLIGTINGSDIENS

Internasionale vraag en aanbod2016/’17-seisoen (Tabel 1)(Vergelyking met dieselfde tydperk van vorige seisoen tussen hakies)

’n Oes van 748,6 miljoen ton (737,0 miljoen ton) word verwag, waarvan die grootste produsente, die EU, Sjina en Indië, gesamentlik 48,7% van die totale produksie lewer. Hierdie skat-ting dui op ’n rekordoes.

Totale wêreldverbruik word op 735,6 miljoen ton (720,3 miljoen ton) ge-raam. Hierdie skatting dui ook ver-bruik as die hoogste ooit.

Vooruit-sigte

2016/17% Vergelyking

A & B

Skatting2015/16

Vooruit-sigte

2016/17

Pro gressief2016/17Okt-Nov

2016

% VergelykingC & D

Finaal2015/16

A B C DInternasionaal

(mil. ton)Plaaslik

(‘1000 Ton)Oesskatting Geen 1 875.5 1 875.5 30.2 1 440.0

Beginvoorraad 221.5 8.2 204.8 827.2 827.2 38.6 596.8

Produksie 748.6 1.6 737.0 1 728.3 1 166.6 22.9 1 406.8

Invoer 166.2 1.2 164.3 1 500.0 81.4 -27.3 2 062.8

Totaal: Verwerk (a) 735.6 2.1 720.3 3 177.3 562.9 0.3 3 167.0

- Menslik 493.3 1.3 486.9 3 150.0 562.2 0.3 3 142.1

- Voer 151.1 3.1 146.5 3.0 0.2 30.4 2.3

- Industrieel 22.5 3.2 21.8 0.0 0.0 0.0

Uitvoer (b) 166.2 1.2 164.3 115.0 6.7 68.4 68.3

Eindvoorraad 234.6 5.9 221.5 754.2 1 504.8 -8.9 827.5

(a) Ingesluit produsente-ontrekkings, saad en eindverbruikers (b) Ingesluit heelgraan en produkteBron: Internasionale Graanraad, NLBR Vraag- en aanbodkomitee, SAGIS


Tabel 2. Jongste koringpryse teenoor vorige pryse.

Tabel 3. Koring se invoerpariteitspryse op 18 November 2016.

Figuur 4. Koringuitvoer na Afrika – 1 Okt 2016 – 30 Desember 2016.

2016/12/06 % Maand op maand

2016/11/07 % Jaar opjaar

2015/12/07

SAFEX Prys Prys Prys

R R R

Mar '17 3 945.00 -2.38 4 041.00 -15.42 4 664.00

Mei '17 4 030.00 -1.66 4 098.00 -14.42 4 709.00


2016/11/07 % Jaar opjaar

2015/12/07

KCBT Prys Prys Prys

$ $ $

Mar '17 148.81 -5.29 157.11 -14.63 174.31

Mei '17 153.07 -5.32 161.67 -14.17 178.35

Bron: SAFEX & KCBT

Pryse gelewer in Randfon-tein


2016/11/08 % Jaarop

jaar

2015/12/08

Prys Prys PrysR/t R/t R/t

VSA Golf 4 839.36 -1.06 4 891.03 -2.98 4 987.92

VSA DNS 5 892.19 5.53 5 583.25 7.96 5 457.80

Arg. Trigo Pan 4 645.45 0.26 4 633.23 -0.43 4 665.44

EU Duitsland 4 867.12 1.77 4 782.62 2.71 4 738.63Bron: Internasionale Graanraad

Figuur 3. RSA koringinvoer per oorsprong – 1 Okt 2016 – 30 Desember 2016.

Dat ‘n gemiddelde beskikbare voor-raad vir 2,9 maande of 87 dae aan die einde van die seisoen oor gaan wees.

SAGIS rapporteer: Lewerings tot op 30 November 2016

is 1 166 577 ton (992 899 ton). Invoer vir dieselfde tydperk is 81 415

ton (471 737 ton). Totale verbruik vir die 2016/’17-sei-

soen vanaf 1 Oktober tot 30 Novem-ber 2016 is 562 890 ton.

Onaangewende voorraad op 30 No-vember 2016 is 1 504 817 ton (1 507 977 ton).

Internasionale en plaaslike pryse 6 Desember 2016 se pryse toon (Tabel 2 en Grafi ek 2): Die internasionale pryse (KCBT: VSA

HRW#2) vir lewering in Maart 2017, $148,81 ($174,31) en Mei 2017, $153,07 ($178,35).

Plaaslike pryse (Safex) vir die Maart 2017-kontrak was R3 945 (R4 664) en vir die Mei 2017-kontrak was R4 030,00 (R4 709).

Dit het $24 ($21) per ton gekos om koring vanaf Argentinië na Suid-Afrika te verskeep en vanaf die Golf van Meksiko (VSA koring) het dit $26 ($30) per ton gekos.

Tabel 3 toon die invoerpariteitspryse van VSA HRW en DNS, Argentynse en Duitse koring in vergelyking met ’n maand en ’n jaar gelede.

Invoer / Uitvoer Vir die 2016/’17-bemarkingseisoen

is vanaf 1 Oktober tot 30 Desember 2016 ’n totaal van 81 376 ton ko-ring ingevoer en 14 692 ton uitge-voer. Grafi eke 3 en 4 toon die lande waarvan koring ingevoer is, asook die lande waarna koring uitgevoer is.

Vir dieselfde tydperk is 138 649 ton koring deur Suid-Afrikaanse hawens ontvang, waarvan 126 098 ton koring deur die Durban-hawe en 12 551 ton

deur Oos-Londen se hawe ontvang is.

BronneSAGIS (SMD 22/12/2016), IGR (GMR 24/11/2016), Safex, NOK (20/12/2016), USDA (06/01/2017), NLBR (29/11/2016).


GARS(Vergelyking met dieselfde tydperk van vorige seisoen tussen hakies)

Internasionale vraag en aanbod 2016/’17-seisoen (Tabel 1) Produksie word op 144,9 miljoen ton

(148,1 miljoen ton) geraam, waarvan die EU en Rusland 53,3% van die to-taal verteenwoordig.

Totale verbruik word op145,1 miljoen ton geraam.

Wêreld-eindvoorrade word effens laer op 28,9 miljoen ton (29,1 miljoen ton) geraam.

Plaaslike vraag en aanbod (Tabel 1 en Grafi ek 1) (2016/'17-seisoen – pro-gressief 1 Oktober tot 30 November 2016)

Die Oesskattingskomitee skat: Aanplantings vir die 2016/'17-sei-

soen op 88 695 ha (93 730 ha). Die oesgrootte vir die 2016/'17-sei-

soen op 339 135 ton (332 000 ton). Die opbrengs 3,8 ton/ha (3,5 ton).


as 314 665 ton (308 372 ton). Invoer vir dieselfde tyd as 26 191 ton

(9 889 ton). Die totale aanwending vanaf 1 Okto-

ber tot 30 November 2016 as 62 150 ton (58 870 ton).

Onaangewende voorraad op 30 November 2016 as 443 756 ton (470 066 ton).

HAWERInternasionale vraag en aanbod (2016/'17-seisoen) (Tabel 1) Produksie vir die 2016/'17-seisoen

word op 23,0 miljoen ton (22,6 mil-joen ton) geraam.

Totale verbruik word op 22,9 miljoen ton geraam, waarvan die grootste gedeelte, naamlik dierevoer, op 15,4 miljoen ton geraam word.

Wêreld-eindvoorrade word op 4,4 miljoen ton (4,2 miljoen ton) geraam.

Plaaslike Vraag en Aanbod (2016/'17-sei-soen – progressief 1 Oktober tot 30 No-vember 2016) Lewerings tot op 30 November 2016

was 31 224 ton (24 218 ton). Geen invoer het vir dié periode plaas-

gevind nie. Die totale verbruik was 7 297 ton

(9 936 ton). Onaangewende voorraad op 30 No-

vember 2016 was 39 371 (32 527 ton).

KANOLA Internasionale vraag en aanbod (2016/'17-seisoen) (Tabel 1) Produksie word op 67,8 miljoen ton

(70,2 miljoen ton) geraam. Totale verbruik word op 68,9 miljoen

ton geraam (70,6 miljoen ton). Wêreld eindvoorrade word op 5,5

miljoen ton geraam (6,5 miljoen ton).

Plaaslike vraag en aanbod (2016/'17-sei-soen – progressief 1 Oktober tot 30 No-vember 2016)

Die Oesskattingskomitee skat: Aanplantings vir die 2016/'17-sei-

soen op 68 075 ha (78 050 ha). Die oesgrootte vir die 2016/'17-sei-

soen op 108 860 ton (93 000 ton). Die opbrengs 1,6 ton/ha (1,2 ton).


as 103 740 ton (92 390 ton). Totale verbruik vir dieselfde periode

as 23 431 (24 305 ton). Onaangewende voorraad op 30 No-

vember 2016 as 97 698 (118 743 ton).

BronneSAGIS (SMD 22/12/2016), IGR (GMR 24/11/2016), Safex, NOK (20/12/2016), USDA (06/01/2017), NLBR (29/11/2016).

Nico Hawkins en Sanet FlynnSA GRAANINLIGTINGSDIENS

BemarkingsjaarOkt - Sep

InternasionaalVooruitsigte 2016/17

RSA (SAGIS)Progressief 2016/17

Okt - Nov 2016Gars

Mil tonHawerMil ton

KanolaMil ton

Gars‘000t

Hawer‘000t

Kanola‘000t

Beginvoorraad 29.1 4.2 6.5 169.9 15.4 16.4

Lewerings/Produksie 144.9 23.0 67.8 314.7 31.2 103.7

Invoer 25.8 2.2 14.2 26.2 0.0 0.0

Aanwending (a) 145.1 22.9 68.9 62.2 7.3 23.4

- Menslik 7.3 5.0 0.7 59.0 5.9 0.0

- Voer 96.9 15.4 2.5 1.8 1.3 0.6

- Industrieel 30.4 0.1 65.8 0.0 0.0 22.7

Uitvoer (b) 25.8 2.2 14.1 5.9 0.0 0.0

Eindvoorraad 28.9 4.4 5.5 443.8 39.4 97.7

(a) Ingesluit produsente-onttrekkings, saad en eindverbruikers (b) Ingesluit heelgraan en produkteBronne: SAGIS, Internasionale Graanraad, USDA

Tabel 1. Gars, hawer en kanola se vraag en aanbod.

Figuur 1. RSA garsproduksie, invoer en verbruik 1997/98 – 2016/17.


Dr Willem OttoSENSAKO

KULTIVARKEUSE IS EN bly ’n belangrike produksiebesluit. Opbrengs en graankwali-

teit bly koning, terwyl betroubare en objektiewe proefresultate oor die stabiliteit van opbrengs-reaksie oor seisoene belangrik is om produk sie-risiko’s te bestuur.

Fokus van ontwikkelingSensako se fokus is op die ontwikkeling van ver-beterde koringkultivars met hoë opbrengsvlakke, goeie kwaliteitseienskappe vir die eindgebruiker en weerstand teen die heersende plantsiektes. Die maatskappy skakel met instansies wêreld-wyd om die nuutste weerstandsgene teen die heersende en verwagte aar-, wortel- en blaar-siektes van kleingrane te bekom wat in kultivar-ontwikkeling gebruik word. Die strategie is nie

Kultivars vir elke gebied en plantspektrum beskikbaar

Tydens die amptelike bekendstelling van Sensako se nuwe saad-aanleg buite Bethlehem en die aankondiging van die fi liaal-saadmaatskappy Senseed

het dr Francois Koekemoer ‘n oorsig gegee van Sensako se nuwe kultivars en kultivars wat nog vrygestel gaan word. Dr Willem Otto,

bemarkingsbestuurder van Sensako, gee hierby meer inligting.

net op enkelgeen-weerstand teen ‘n siekte nie, maar om verskeie gene in te span om die plant se weerstand te beskerm, met voordele soos laer siektebeheerkoste, verlengde rakleeftyd van kulti vars en verlaagde risiko van verbouing.

Droogteverdraagsaamheid is ’n verdere fokus omdat die somerreëngebied bekend is vir wis-selende reënval en tye van waterstremming. Ge-netiese materiaal wat die stikstofverbruikvermoë van kultivars onder besproeiing sal verbeter, sal optimale produksie teen laer insetkoste moont-lik maak. Water- en kragrekenings is ‘n groot in-setkoste onder besproeiing en kultivars wat wa-ter meer doeltreffend verbruik word ontwikkel.

Wat nuwe tegnologie aanbetref, bedryf Sen-sako tans die enigste privaatlaboratorium vir die dubbel-haploïedteeltegniek in die land. Dié hoëvlak-tegnologie versnel die teelproses om die genetiese samestelling van ‘n kultivar indien nodig vinniger aan te pas. ‘n Toegeruste graan-kwaliteitslaboratorium ondersteun die teel-programme deur teellyne te toets vir graan-, maal- en bakeienskappe in ooreenstemming

Dr Willem Otto

KULTIVARS


met die vraag en behoeftes van die eindgebruikers. Wêreld wye samewerking skep geleenthede om te deel in navorsing oor genetiese samestellings van teellyne, die gebruik van merker-gebaseerde tegnologie en die evaluering en gebruik van genetiese bronne in die teel-proses.

Sensako ondersoek ook nismarkte in die gesond-heids- en bakkerybedrywe. Die standaard vir die vry-stelling van nuwe kultivars is hoog, en die teeldoel-witte en agronomiese vereistes móét behaal word om ‘n gewas se ekonomiese mededingende vermoë te versterk.

Die afskaling van droëland-koringproduksie in die somerreëngebied plaas druk op die uitgebreide ontwikkeling van kultivars vir dié mark.

Sensako het steeds ’n reeks winterkoringkultivars met goeie aanpasbaarheid oor die hele planttyd-spektrum van vroeg tot laat, opbrengs- en gewenste kwaliteits- en siekte-eienskappe beskikbaar. Daar is ook kultivars vir besproeiing met goeie opbrengspo-tensiaal en wat by elke planttyd kan inpas. Die vol-gende kultivars is tans beskikbaar vir aanplantings in die onderskeie produksiegebiede:

Winterkoring: SST 3149, SST 387, SST 347, SST 317, SST 316, SST 356 en SST 374.

Nuwe kultivars: SST 398, SST 3127, SST 3137.

Besproeiing: SST 843, SST 884, SST 895, SST 875, SST 835, SST 806, SST 866 en SST 867. Die belowende kultivar SST 8135 is vanaf 2017 kom-mersieel beskikbaar.

Belowende kultivars in fases van fi nale vrystelling is SST 8145, SST 8154 en SST 8155. Die durumkulti-var SSD 8154, wat skoonskip maak in die gespe-sialiseerde nismark, sal vanaf 2017 op beperkte skaal kommersieel beskikbaar wees.

Winterreëngebied: SST 88, SST 015, SST 087, SST 056 en SST 0127.

Nuwe kultivars wat ingefaseer word: SST 096 (2017), SST 0117 (2017), SST 0137 (2017 – toets- en vermeerderingsfase) en SST 0147 (in 2017 beperkte hoeveelheid saad, in 2018 vol beskikbaar), SST 0166 (2017 toetsfase, 2018 beperk, 2019 vol beskikbaar).

SSG 066V is ‘n nuwe voergars wat tans vermeerder word en vir voergraan en groenvoer gebruik kan word. Dit sal in 2018 kommersieel beskikbaar wees.

Sensako se bestaande reeks hawerkultivars het hul-self reeds in die veld bewys en is steeds beskikbaar vir weiding en graanproduksie. Nuwe genetiese materi-aal word deurgaans getoets vir verhoogde graan- en weidingsgebruike en verbeterde kultivars sal binnekort beskikbaar wees.

Om saam te vat – Sensako se koringkultivars het hulself herhaaldelik bewys as staatmakers onder wye produksietoestande – Sensako bly die beste keuse.

Sensako kultivars word versprei deur Senseed, ’n fi liaal van VKB en Sensako.

KULTIVARS


CHRISTO PIETERSE, CHAIRMAN of the South African Federation of Vintage Tractor and Engine Clubs (SAVTEC)

Central Free State Club, believes that the competition has been hugely successful.

“The competition was very attractive, commanding huge interest, with 27 seniors and 14 juniors competing,” he says. “Entrants have come mainly from SAVTEC’s member clubs along with agricultural and technical schools, technical train-ing colleges and many from the broader community.”

All competitors were required to complete a workbook with pictures and documentation of their processes, along with their engines which were exhibited and judged on a re-gional level in the semi-fi nals.

Engen’s long heritage within the agricultural sector is built upon a tradition of quality that has seen the company consis-tently recognised as the preferred fuels and lubricants brand for farmers in South Africa.

Combining their long association with the agricultural sec-tor with its drive to develop the technical skills of the country’s youth, Engen partnered with SAVTEC for the Engen Engine Restoration Challenge 2016.

In the junior class for scholars, fi rst place and a R20 000 prize went to Liezel Gouws from Klerksdorp. Liezel recent-ly competed in the Para-Olympics in Rio running the Class T37 100 m and 400 m, making the fi nals of both events. Ger-ick Muller from Mossel Bay was second and Rudolf Gouws from Klerksdorp third. They pocketed R15 000 and R10 000 respectively.

In the senior class, Torsten Löwe from Pretoria walked away with the R50 000 fi rst prize, followed by Johann Rust from Kuilsrivier (R20 000) and Francois van Rooyen from Bracken-fell (R15 000).

“We have been very excited to be involved in this initia-tive,” says Paul Leask, Engen Lubricants National Sales Man-ager. “Engen’s association with vintage tractors and our sup-port for youth skills development makes it a natural fi t for us."

Key to the spirit of the competition is the highlighting of the development of technology via the restoration of vintage machinery and the transfer of knowledge to the youth. En-gen agreed to put up R250 000 in prizes and to assist with the marketing of the competition which was launched at Agri Megaweek in September 2015.

Pieterse was thrilled with the standard of entries, as well as the impact that the competition had on a human level. He recounts the following: “I spoke at length with the father of a disabled son who told me just how the two of them have valued their time together breathing new life into an old Wol-sely engine. Although the two scooped a third place, they are sadly unable to attend the fi nals. Another youngster who suffers from severe dyslexia called me with an offer to rebuild

First engines get a second lifeLiezel Gouws from Klerksdorp and Torsten Löwe from Pretoria won the Engen Engine Restoration

Challenge 2016 in the junior and senior class, respectively. The winners were announced at the Bloem-fontein Family Tractor and Food Festival at the Ferreira Museum, Kwaggafontein, Bloemfontein.

The senior winners with Paul Leask, Engen Lubricants’ National Sales Manager: Rudi Hohls from Pietermaritzburg (fourth), run-ner up Johann Rust from Kuilsrivier, Zaakier Jacobs from Engen, Torsten Löwe from Pretoria (fi rst place), Francois van Rooyen from Brackenfell (third), brothers Ruben and Jaco Gouws from Klerksdorp (fi fth) and Les Maker from SAVTEK.

The junior winners: Nadine Gouws and her brothers Rudolf en Jaco from Klerksdorp (third place), Gerick Muller from Moss-elbay (second) and the winner, Jannie en Liezel Gouws from Klerksdorp with Paul Leask, Engen Lubricants’ National Sales Manager, M.J. Herbst from Bloemfontein (fourth) and behind him, Johan Lourens with his son Barend from Bloemfontein who came fi fth.

an engine for me if I were to complete his workbook. One entrant’s father passed away in the week leading up to the semi-fi nals and he spoke of how he was able to continue his work on the engine in loving memory of his father.”

John Kennedy, Engen’s Lubricants Business Manager, says that while Engen is constantly focused on the shifting land-scape of modern, increasingly mechanised agriculture, an initiative that has also proven highly successful is the Engen Museum at Nampo where the company has hosted demon-strations of the start-ups of old engines and the driving of vintage tractors.

“This competition has clearly demonstrated that giving fi rst engines a second life is a compelling, absorbing and highly re-warding undertaking, requiring painstaking research, concen-trated detective work in tracking down parts and the hands of a surgeon in assembling and starting the engines,” adds Kennedy.

Documents

Werk aan herlewing het resultate – Graan SAhet resultate ...sensakocms.mydpwebsite.co.za/documents/2017821101334.pdf · chemicals; Mascor – the largest supplier of agricultural