14
Betriebssysteme Prof. Hannelore Frank Einführung Betriebssystem? Begriffe Aufbau Prozesse und Threads Begriffe Zustände Ereignisse Operationen Kontext Threads Scheduling Synchronisation Wettbewerb PC Krit.Abschnitt Spinlocks Blockieren Monitor Nachrichten Verklemmungen Hauptspeicher Betriebssysteme Prof. Hannelore Frank WS 2007

Betriebssysteme - Informatikhanne/BS/AIBS-Slides-Teil1.pdf · m s p c e c o n o l s u b y s t e m) k o m m u n ik a tio n (IP C ) (s c h e d u lin g ) m eory a ng t) Betriebssysteme

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Betriebssysteme

Prof. Hannelore Frank

WS 2007

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Überblick

1 Einführung

2 Prozesse und Threads

3 CPU-Scheduling

4 Synchronisation nebenläufiger Prozesse

5 Hauptspeicherverwaltung

6 Dateisystem

7 Ein-/Ausgabe

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Literatur

Eduard Glatz: Betriebssysteme. Grundlagen, Konzepte,Systemprogrammierungdpunkt.verlag, 2006, ISBN 3-89864-355-7

Andrew S. Tanenbaum: Moderne BetriebssystemePrentive Hall, Pearson Sturium, 2002, ISBN 3-8273-7019-1

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Überblick

1 Einführung

2 Prozesse und Threads

3 CPU-Scheduling

4 Synchronisation nebenläufiger Prozesse

5 Hauptspeicherverwaltung

6 Dateisystem

7 Ein-/Ausgabe

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

EinführungWas ist ein Betriebssystem?

Betriebssystem – wozu?

Verwaltung der Peripheriegeräte

Abstrakter Rechner

Sammlung von Dienstprogrammen

Sammlung von Kommunikationsmechanismen

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

EinführungSchema nach Tanenbaum

Geräte

Mikroarchitektur

Machinensprache

Betriebssystem

Compiler EditorenKommando­interpreter

Banken­system

Flug­buchungen

Web­Browser Anwendungsprogramme

Systemprogramme

Hardware

Tanenbaum

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

EinführungArten von Betriebssystemen

Mainframe

Server

Multiprozessor

PC

Echtzeitsystem

Embedded Systems (PDA, Handy, . . . )

Chipkarten

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

EinführungGrundbegriffe

Prozess – Thread (Task)

Multitasking

Mehrbenutzerbetrieb (Timesharing)

Mehrprozessorsystem

Batchbetrieb (Stapelverarbeitung)

Echtzeitsystem

Virtuelle Machine

Verteiltes Betriebssystem

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Aufbau eines Betriebssystems

klassischer Aufbau – monolithisch

Strukturierung durch Schichtung - moderne UNIX

moderner Aufbau – Mikrokernel

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Aufbau eines BetriebssystemsMonolithische Architektur

Monolithische Architektur

ein einziges Programm

gewachsene innere Struktur

Beispiel: MS-DOS, ältere UNIX

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Aufbau eines BetriebssystemsSchichtenmodell

Schichtenmodell

z.B. C-Funktion: printf (), bzw. andere Ausgabefunktionen

UNIX-Schnittstellenfunktion write ()

Aufruf Funktion des Dateisystems – ÜberpruefungZugriffsrechte ...

Datenübernahme in den Cache

I/O-Request – Übertragung auf Platte

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Aufbau eines BetriebssystemsMikrokern Architektur

Mikrokern Architektur

nur ganz zentrale Funktionen im Kern

Rest verteilt auf mehrere separate Programme / Dienste

Kommunikation über IPC (Inter Process Communication)

geeignet für verteilte Betriebssysteme

Beispiel: Mac OS X (MACH), Amoeba

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Struktur UNIX SVR3

Glatz

H a r d w a r e

H a r d w a r e s t e u e r u n g

K e r n e l L e v e l

H a r d w a r e L e v e l

U s e r L e v e l

K e r n e l L e v e l

D a t e i - S u b s y s t e m ( f i l e s u b s y s t e m )

P r o

z e

s s

s t

e u

e r u

n g

s -

S p e i c h e r v e r w a l t u n g

P r o z e s s o r z u t e i l u n g

I n t e r p r o z e s s -

P u f f e r u n g ( b u f f e r c a c h e )

Z e i c h e n ( c h a r a c t e r ) B l o c k ( b l o c k )

G e r ä t e t r e i b e r ( d e v i c e d r i v e r )

B e n u t z e r p r o g r a m m e

S y s t e m a u f r u f - S c h n i t t s t e l l e ( s y s t e m c a l l i n t e r f a c e )

P r o g r a m m b i b l i o t h e k

S u

b s

y s

t e m

(

p r

o c

e s

s

c o

n t r

o l

s u

b s

y s

t e

m )

k o m m u n i k a t i o n ( I P C )

( s c h e d u l i n g )

( m e m o r y m a n a g e m e n t )

Betriebssysteme

Prof. HanneloreFrank

EinführungBetriebssystem?

Begriffe

Aufbau

Prozesse undThreadsBegriffe

Zustände

Ereignisse

Operationen

Kontext

Threads

Scheduling

SynchronisationWettbewerb

PC

Krit.Abschnitt

Spinlocks

Blockieren

Monitor

Nachrichten

Verklemmungen

HauptspeicherEinprozess

Multitasking

Swapping

Paging

Segmentierung

Virtuell

DateisystemDateien

Verzeichnisse

Implementierung

Sicherheit

Sonstiges

E/A

Struktur Windows NT . . .

Glatz

U s e r M o d e

K e r n e l M o d e

H a r d w a r e - A b s t r a k t i o n s s c h i c h t ( h a r d w a r e a b s t r a c t i o n l a y e r , H A L )

H a r d w a r e

G r a f i k t r e i b e r

K e r n ( k e r n e l )

G e r ä t e - u n d D a t e i s y s t e m -

E x e k u t i v e ( e x e c u t i v e )

T e x t - u n d G r a f i k - E i n - /

S y s t e m d i e n s t - V e r t e i l e r ( s y s t e m s e r v i c e d i s p a t c h e r )

S y s t e m -

T h r e a d s

S y s t e m d i e n s t p r o - S y s t e m h i l f s p r o -

s u p p o r t p r o c e s s e s )

B e n u t z e r - U m g e b u n g s - S u b -

S u b s y s t e m - P r o g r a m m b i b l i o t h e k e n ( e n v i r o n m e n t D L L s )

( g r a p h i c s d r i v e r )

A u s g a b e ( G D I - u n d

U S E R - K o m p o n e n t e )

t r e i b e r ( d e v i c e

a n d f i l e

s y s t e m d r i v e r )

z e s s e ( s y s t e m z e s s e ( s e r v i c e

p r o c e s s e s )

a p p l i k a t i o n e n s y s t e m e ( e n v i r o n -

m e n t s u b s y s t e m s )