Embed Size (px)
Citation preview
In
halt
ssto
ffe/P
ara
mete
r: •
Rela
tive D
ich
te, M
ostg
ew
ich
t (°
Oe)
•
Zu
cker
•
Alk
oh
ole
•
Flü
ch
tig
e S
äu
re •
Org
an
isch
e S
äu
ren
, B
SA
•
Sch
wefl
ige S
äu
re (
SO
2)
•
Ko
nserv
ieru
ng
ssto
ffe
•K
ün
stl
ich
e S
üß
sto
ffe
•
Leb
en
sm
itte
lfarb
sto
ffe
•
Co
ffein
•
Ch
inin
•
Tau
rin
•
Asco
rbin
säu
re (
Vit
am
in C
) •
HM
F
Getr
än
kean
aly
tik
Wa
lte
rW
eis
sL
eh
rstu
hl fü
r A
llg
em
ein
e L
eb
en
sm
itte
ltech
no
log
ie
Aktu
elle G
etr
än
kean
aly
tik
Kle
inb
etr
ieb
e
• K
lassis
ch
e n
ass-c
hem
isch
e A
naly
sen
verf
ah
ren
, z.
B.
pH
-Wert
, °O
ech
sle
des M
oste
s, G
esam
tsäu
re, fr
eie
sch
wefl
ige S
äu
re, A
lko
ho
l, V
itam
in C
etc
.
• S
ch
nellm
eth
od
en
(R
efr
akto
metr
ie, T
ests
täb
ch
en
,R
efl
ekto
metr
ie)
Grö
ßere
Kellere
ien
, G
en
ossen
sch
aft
en
, H
an
dels
kett
en
• A
uto
mati
sie
rte s
pektr
osko
pis
ch
e (
NIR
, F
TIR
) u
nd
en
zym
ati
sch
e V
erf
ah
ren
•S
ch
nelle u
nd
pra
xis
tau
glich
e M
eth
od
en
(H
PL
C, G
C)
zur
Pro
du
kti
on
s-
ko
ntr
olle v
on
der
Ro
hw
are
bis
hin
zu
m f
ert
igen
Getr
än
k
Sp
ezi
alisie
rte L
ab
ora
tori
en
•E
rweit
eru
ng
der
An
aly
tik a
uf
zus
ätz
lich
e P
ara
mete
r, z
.B. S
ch
werm
eta
lle,
M
yko
toxin
e, P
flan
zen
sch
utz
mit
tel u
nd
an
dere
Ko
nta
min
an
tien
,V
erf
äl-
sch
un
gen
; A
rom
asto
ffan
aly
tik
usw
.
An
ford
eru
ng
en
an
ein
„id
eale
s“
An
aly
sen
verf
ah
ren
• S
ch
nellig
keit
: ku
rze A
naly
sen
dau
er;
ho
her
Pro
ben
du
rch
satz
•S
eri
elle
vs
para
llele
An
aly
se (
Bsp
: H
PL
C, G
C <
-> D
C)
• S
imu
ltan
e A
naly
se m
eh
rere
r u
nte
rsch
ied
lich
er
Inh
alt
ssto
ffe/ P
ara
mete
r•
Ro
bu
st
• G
ute
Rep
rod
uzi
erb
ark
eit
der
Erg
eb
nis
se
• H
oh
e N
ach
weis
em
pfi
nd
lich
keit
(n
ied
rig
e N
ach
weis
gre
nze
)
• P
raxis
tau
glich
keit
• V
or-
Ort
-An
aly
tik (
Wein
berg
), B
etr
ieb
sko
ntr
olle (
Wein
keller)
, L
M-Ü
berw
ach
un
g
• M
inim
ale
Pro
ben
vo
rbere
itu
ng
• G
eri
ng
e In
vesti
tio
nsko
ste
n
• N
ied
rig
e V
erb
rau
ch
s-
un
d U
nte
rhalt
sko
ste
n
• E
infa
ch
e B
ed
ien
un
g, kein
sp
ezi
ell g
esch
ult
es P
ers
on
al n
öti
g
• A
uto
mati
sie
rbar
• U
mw
elt
sch
on
en
d (
kein
An
fall t
oxis
ch
er
Ch
em
ikalien
)
In d
er
Pra
xis
erf
üllt
kein
ein
zeln
es A
naly
sen
verf
ah
ren
all d
iese A
nfo
rderu
ng
en
-> e
nts
ch
eid
en
d ist
letz
tlic
h d
ie F
rag
este
llu
ng
, z.
B. G
ren
zwert
üb
er-
/un
ters
ch
reit
un
g
-> A
naly
tik o
ft n
ur
so
gen
au
wie
nö
tig
, n
ich
t so
gen
au
wie
mö
glich
!
Die
wesen
tlic
hen
In
halt
s-
sto
ffe d
es W
ein
s
Hau
ptb
esta
nd
teile:
• W
asser
• A
lko
ho
l (E
than
ol)
• Z
ucker
• G
lycero
l•
nic
htf
lüch
tig
e S
äu
ren
• M
inera
lsto
ffe (
Asch
e)
• N
-halt
ige
Verb
ind
un
gen
Min
orb
esta
nd
teile
• M
eth
an
ol, h
öh
ere
Alk
oh
ole
• A
ldeh
yd
e, K
eto
ne
• A
rom
asto
ffe
• fl
üch
tig
e S
äu
ren
• G
erb
sto
ffe (
Po
lyp
hen
ole
)•
Farb
sto
ffe
• S
ch
wefe
ldio
xid
En
tnah
me, V
orb
ere
itu
ng
un
d L
ag
eru
ng
vo
n W
ein
pro
ben
• D
urc
hsch
nit
tsp
rob
e (
au
f g
ute
Du
rch
mis
ch
un
g a
ch
ten
). B
ei F
lasch
en
-g
äru
ng
: g
ew
issse H
ete
rog
en
ität
der
ch
em
isch
en
Zu
sam
men
setz
un
g
• S
ofe
rn k
ein
e O
rig
inalf
lasch
en
verf
üg
bar:
Neu
trale
s P
rob
en
gefä
ss b
zw. n
eu
trale
r P
rob
en
sch
lau
ch
(g
eru
ch
s-
un
d g
esch
mackfr
ei!
)
• fr
isch
e P
rob
e (
-> e
rst
ku
rz v
or
der
Un
ters
uch
un
g z
ieh
en
)
• vo
lles
Pro
ben
gefä
ss
(zu
r V
erh
ind
eru
ng
vo
n O
xid
ati
on
en
)
• exakte
Besch
rift
un
g (
z.B
. H
erk
un
ft, R
eb
so
rte, Jah
rgan
g e
tc.)
• L
ag
eru
ng
: am
beste
n b
ei
ca. 10
°C (
nic
ht
im K
üh
lsch
ran
k!)
- b
ei zu
kalt
er
Lag
eru
ng
: A
usfa
ll v
on
Wein
ste
in-
bei zu
warm
er
Lag
eru
ng
: A
kti
vit
ät
vo
n M
ikro
org
an
ism
en
• zu
nä
ch
st
org
an
ole
pti
sch
e U
nte
rsu
ch
un
g d
urc
hfü
hre
n (
Sen
so
rik
)
Dic
hte
20
°C, re
lati
ve D
ich
te 2
0°C
/20
°C,
Mo
stg
ew
ich
t (°
Oech
sle
)
M
asse d
es K
örp
ers
Dic
hte� � (
20°C
) =
Vo
lum
en
des K
örp
ers
bei 20
°C
Beis
pie
l: D
ich
te �
(20°C
) vo
n W
asser
= 0
,998 g
/cm
3
D
ich
te �
(20°C
) d
es G
etr
än
ks
Rela
tive D
ich
te (
20°C
/20
°C)
= D
ich
te �
(20°C
) vo
n W
asser
Als
Verh
ält
nis
zah
l is
t D
20/2
0 e
ine d
imen
sio
nslo
se G
röß
e
Un
ve
rgo
ren
er
Mo
st:�
>1
,0.
We
in:
ev
en
tue
ll�
<1
,0(A
lho
ho
l!)
M
ostg
ew
ich
t in
Oech
sle
gra
den
(°O
e)
• D
ie r
ela
tive D
ich
te v
on
Tra
ub
en
mo
ste
n w
ird
bevo
rzu
gt
als
„M
ostg
ew
ich
t“ in
Oech
sle
gra
den
(°O
e)
an
geg
eb
en
(B
ezu
gste
mp
era
tur:
20
°C;
Ru
nd
un
g a
uf
zwei
D
ezi
male
n)
Mo
stg
ew
ich
t, in
°O
e =
(D
20/2
0 -
1)
x 1
000
• B
ei d
en
Oech
sle
-Gra
den
han
delt
es s
ich
als
o u
m e
ine A
bk
ürz
un
g d
es W
ert
s d
er
D
ich
te d
es M
osts
. B
ei ein
er
Dic
hte
des M
osts
vo
n z
.B. 1.0
802 b
etr
äg
t d
as M
ost-
g
ew
ich
t 80
°Oe, b
ei ein
er
Dic
hte
vo
n 1
.1069 e
nts
pre
ch
en
d 1
07 °
Oe (
jew
eils a
uf
zw
ei D
ezi
male
n g
eru
nd
ete
Wert
e)
•A
ussch
lag
geb
en
d ist
v.a
der
Geh
alt
an
Zu
cker:
Je m
eh
r Z
ucker
im M
ost
en
thal-
te
n ist,
desto
grö
ßer
ist
das M
ostg
ew
ich
t. A
uch
Säu
re e
rhö
ht
das M
ostg
ew
ich
t
• T
yp
isch
e T
rau
ben
mo
ste
besit
zen
Mo
stg
ew
ich
te v
on
75-1
00
°Oe, A
usle
se-M
oste
vo
n 1
20-1
80
°Oe, u
nd
Tro
cken
beere
nau
sle
sen
bis
zu
250
°Oe.
Un
gefä
hre
Zu
sam
men
setz
un
g v
on
Tra
ub
en
mo
st:
• W
asser
75-8
5%
• Z
ucker
12-2
5%
(G
luco
se u
nd
Fru
cto
se)
• S
äu
ren
0.6
-1.4
% (
Wein
-, Ä
pfe
l-, B
ern
ste
ins
äu
re)
• N
-Verb
ind
un
gen
0.0
5-0
.1%
• M
inera
lsto
ffe
0.3
%
Die
Ve
rwe
nd
un
gd
er
Oe
ch
sle
gra
de
bie
tet
ein
eR
eih
ev
on
Vo
rte
ile
n:
• D
a d
ie D
ich
te d
es M
oste
s v
or
allem
vo
m Z
ucker
besti
mm
t w
ird
, kan
n m
an
mit
Hilfe
d
es M
ostg
ew
ich
ts d
en
Zu
ckerg
eh
alt
im
Mo
st
nach
fo
lgen
der
Gle
ich
un
g a
bsch
ätz
en
:
Zu
ckerg
eh
alt
(%
) =
1/ 4
M (
°Oe)
- 3
• B
eis
pie
l: E
in M
ost
der
Dic
hte
1.1
00 g
/mL
(=
100
°Oe)
en
thält
(1/ 4
x 1
00)
- 3 =
25%
- 3
% =
22 %
Zu
cker
(= 2
2 g
/100 m
L)
•F
ür
den
zu
erw
art
en
den
Alk
oh
olg
eh
alt
gilt
die
beso
nd
ers
ein
fach
e B
ezi
eh
un
g
Alk
oh
olg
eh
alt
(g
/L W
ein
) =
M (
°Oe)
• D
iese B
ezi
eh
un
g e
rgib
t sic
h a
us d
er
Stö
ch
iom
etr
ied
er
Gäru
ng
sre
akti
on
, d
a d
ie M
asse d
es A
lko
ho
ls e
twa d
er
Hälf
te d
er
Masse d
es v
erg
ore
nen
Zu
ckers
en
tsp
rich
t
• E
in M
ost
mit
100
°Oe e
rgib
t als
o e
inen
Wein
, d
er
100 g
Alk
oh
ol/L
iter
en
thält
. U
nte
r B
erü
cksic
hti
gu
ng
der
Dic
hte
des A
lko
ho
ls (
0.7
90 g
/mL
) erg
ibt
sic
h f
olg
lich
ein
A
lko
ho
l-G
eh
alt
vo
n c
a. 12.5
- 1
3 V
ol %
• E
s h
an
delt
sic
h h
ierb
ei n
ur
um
Sch
ätz
wert
e, d
ie jed
och
au
sre
ich
en
d g
en
au
sin
d,
d
am
it d
er
Win
zer
die
Qu
alitä
t sein
es W
ein
s s
ow
ie d
en
op
tim
ale
n Z
eit
pu
nkt
der
W
ein
lese b
esti
mm
en
kan
n.
Besti
mm
un
g d
er
rela
tiven
Dic
hte
un
d d
es M
ostg
ew
ich
ts
Zu
r B
esti
mm
un
g d
er
rela
tiven
Dic
hte
bzw
. d
es M
ostg
ew
ich
tes w
erd
en
folg
en
de G
erä
te b
zw. V
erf
ah
ren
ein
gesetz
t:
• P
ykn
om
ete
r
• B
ieg
esch
win
ger
• A
räo
mete
r
• R
efr
akto
mete
r (M
ostg
ew
ich
tsb
esti
mm
un
g)
- R
efe
ren
zmeth
od
e ist
das p
ykn
om
etr
isch
e V
erf
ah
ren
; je
do
ch
seh
r ze
itau
fwän
dig
- D
ie B
ieg
esch
win
germ
eth
od
e ist
seh
r p
räzi
se, ra
sch
un
d e
infa
ch
du
rch
zufü
hre
n,
erf
ord
ert
ab
er
ein
e k
osts
pie
lig
e M
essap
para
tur
- A
räo
mete
r sin
d w
en
iger
gen
au
, d
ie M
essu
ng
ist
jed
och
seh
r ein
fach
un
d s
ch
nell
d
urc
hzu
füh
ren
.Ä
hn
lich
es g
ilt
für
Refr
akto
mete
r.
Besti
mm
un
g d
es G
ew
ich
tsverh
ält
nis
ses 2
0°C
/20°C
mit
dem
Pykn
om
ete
r (R
efe
ren
zmeth
od
e)
Pri
nzi
p:
Die
Besti
mm
un
g e
rfo
lgt
du
rch
Wäg
un
g e
ines g
en
au
bekan
nte
n V
olu
men
s
der
zu u
nte
rsu
ch
en
den
Flü
ssig
keit
so
wie
des g
leic
hen
Vo
lum
en
s W
asser
bei 20
°C.
•P
rob
en
vo
rbere
itu
ng
: K
oh
len
säu
reh
alt
ige G
etr
än
ke d
urc
h k
räft
iges
Sch
ütt
eln
en
tgasen
, tr
üb
e G
etr
änke d
urc
h e
in F
alt
en
filt
er
filt
riere
n
• M
asse d
es leere
n, sau
bere
n, zu
vo
r b
ei 103
°C g
etr
ockn
ete
n P
ykn
o-
m
ete
rs a
uf
der
An
aly
sen
waag
e a
uf
4 D
ezi
male
n g
en
au
besti
mm
en
=
Leerw
ert
• B
esti
mm
un
g d
es „
Wasserw
ert
s“:
Pykn
om
ete
r m
it f
risch
ab
geko
ch
-
te
m d
esti
llie
rtem
Wasser
füllen
, 30 m
in b
ei 20.0
°C t
herm
osta
tisie
-
re
n, g
en
au
au
f d
ie M
ark
e e
inste
llen
, ab
tro
ckn
en
un
d w
ieg
en
. M
asse
d
es m
it W
asser
gefü
llte
n P
ykn
om
ete
rs -
Leerw
ert
= W
asserw
ert
• B
esti
mm
un
g d
es „
Flü
ssig
keit
wert
s“:
Pri
nzi
pie
ll w
ie W
asserw
ert
-
B
esti
mm
un
g, n
ur
dass a
nste
lle d
es W
assers
die
zu
un
ters
uch
en
de
F
lüssig
keit
verw
en
det
wir
d.
G
ew
ich
tsverh
ält
nis
20°C
/20°C
= F
lüssig
keit
sw
ert
/ W
asserw
ert
Besti
mm
un
g d
es r
ela
tiven
Dic
hte
mit
dem
Bie
gesch
win
ger
Pri
nzi
p:
Die
zu
un
ters
uch
en
de L
ösu
ng
wir
d in
ein
an
den
off
en
en
En
den
ein
gesp
an
nte
s
U-R
uh
r ein
gefü
llt,
welc
hes -a
uf
ele
ktr
on
isch
em
Weg
an
gere
gt-
mit
sein
er
Eig
en
freq
uen
z
sch
win
gt.
Au
s d
er
gem
essen
en
Sch
win
gu
ng
sd
au
er
kan
n D
20/2
0 b
ere
ch
net
werd
en
.
•P
rob
en
vo
rbere
itu
ng
: S
usp
en
die
rte T
eilch
en
so
wie
gelö
ste
K
oh
len
säu
re k
ön
nen
die
Messu
ng
verf
äls
ch
en
. G
etr
än
k g
eg
eb
en
en
falls f
iltr
iere
n b
zw. en
tgasen
•L
uft
wert
erm
itte
ln:
Sch
win
gu
ng
sd
au
er
des m
it L
uft
ge-
fü
llte
n, tr
ocken
en
Messro
hre
s b
ei 20
°C b
esti
mm
en
•W
asserw
ert
erm
itte
ln:
Sch
win
gu
ng
sd
au
er
des m
it C
O2-
f
reie
m, b
idest.
H2O
gefü
llte
n M
essro
hre
s b
ei 20
°C b
esti
m-
m
en
•M
essu
ng
: M
essro
hr
mit
der
vo
rbeh
an
delt
en
Pro
ben
lösu
ng
sp
üle
n u
nd
an
sch
liessen
d f
üllen
. S
ch
win
gu
ng
sd
au
er
bei
20
°C b
esti
mm
en
• R
ela
tive D
ich
te b
ere
ch
nen
bzw
. d
irekt
am
Gerä
t ab
lesen
Be
sti
mm
un
gd
es
rela
tiv
en
Dic
hte
mit
de
mA
räo
me
ter
Pri
nzi
p:
Ein
Arä
om
ete
r (S
en
ksp
ind
el)
ist
ein
du
rch
Ble
isch
rot
besch
wert
er
zylin
dri
sch
er
Gla
skö
rper
mit
ein
em
verj
ün
gte
n z
ylin
dri
sch
en
Stä
ng
el u
nd
dari
n e
nth
alt
en
er
Skala
.
Nach
Ein
bri
ng
en
in
die
zu
un
ters
uch
en
de F
lüssig
keit
tau
ch
t d
as A
räo
mete
r so
weit
ein
,
bis
das G
ew
ich
t d
er
verd
rän
gte
n F
lüssig
keit
dem
Gew
ich
t d
es A
räo
mete
rs e
nts
pri
ch
t.
Je g
eri
ng
er
die
Dic
hte
der
Flü
ssig
keit
, d
esto
tie
fer
tau
ch
t d
as A
räo
mete
r ein
.
Pro
ben
vo
rbere
itu
ng
: F
ests
toff
an
teile s
ow
ie g
elö
ste
Ko
hle
n-
säu
re d
urc
h k
räft
iges S
ch
ütt
eln
bzw
. F
iltr
ati
on
en
tfern
en
.L
ösu
ng
au
f 20
°C t
em
peri
ere
n.
Messu
ng
:
• E
inen
sau
bere
n, p
assen
den
Sta
nd
zylin
der
mit
der
vo
rbe-
h
an
delt
en
Un
ters
uch
un
gslö
su
ng
bis
zu
m R
an
d f
üllen
• A
räo
mete
r la
ng
sam
ein
tau
ch
en
un
d lo
sla
ssen
, so
bald
es
sch
wim
mt.
Evtl
. an
haft
en
de G
asb
lasen
en
tfern
en
• N
ach
1-2
min
Messw
ert
un
d g
gf.
Tem
pera
tur
ab
lesen
Messfe
hle
r:
• T
em
pera
tur
(falls <
20
°C ->
zu
ho
her
Messw
ert
)
• G
äru
ng
->
zu
nie
dri
ger
Messw
ert
• C
O2, L
uft
: b
ew
irken
Au
ftri
eb
->
zu
ho
her
Wert
Besti
mm
un
g d
es M
ostg
ew
ich
tes
mit
dem
Refr
akto
mete
r
•R
efr
akto
mete
r sin
d M
essg
erä
te, m
it d
en
en
die
op
-
ti
sch
e B
rech
zah
l n
ein
es S
toff
es b
esti
mm
t w
ird
• D
ie A
bh
än
gig
keit
der
Bre
ch
zah
l vo
n d
er
Ko
nze
n-
tr
ati
on
gelö
ste
r S
ub
sta
nze
n w
ird
bei u
nverg
ore
nen
G
etr
än
ken
zu
r ein
fach
en
Erm
ittl
un
g d
es
Mo
stg
e-
w
ich
ts b
zw. E
xtr
aktg
eh
alt
s h
era
ng
ezo
gen
• H
äu
fig
besti
mm
t m
an
nic
ht
die
Bre
ch
zah
l selb
st,
so
nd
ern
an
han
d e
nts
pre
ch
en
der
Mess
-Skale
n
°Oech
sle
od
er
°Bri
x (
= M
assen
an
teil
Sacch
aro
se
)
• D
ie B
rech
zah
l h
än
gt
weit
erh
in v
on
der
Tem
pera
tur
u
nd
der
Wellen
län
ge d
es L
ich
ts a
b. N
orm
ale
rweis
e
w
ird
bei 20
°C u
nd
der
Natr
ium
-D-L
inie
(589 n
m)
ge
-
m
essen
• D
ie M
essu
ng
en
kö
nn
en
en
twed
er
mit
Prä
zisio
ns
-
re
frakto
mete
rn v
om
Ab
bé-T
yp
od
er,
bei le
ich
t ver-
m
ind
ert
er
Gen
au
igkeit
, m
it H
an
d-R
efr
akto
mete
rn
vo
rgen
om
men
werd
en
•H
an
dre
frakto
mete
reig
nen
sic
h b
eso
nd
ers
gu
t zu
r E
rmit
tlu
ng
des M
ostg
ew
ich
tes
bzw
. d
er
Oech
sle
- G
rad
e ->
weit
verb
reit
ete
r E
insatz
bei W
inze
rn
• M
od
ern
e G
erä
te w
eis
en
meis
t m
eh
rere
Skale
n a
uf:
- %
Massen
geh
alt
(=
°B
rix)
- O
ech
sle
-Skala
- K
MW
-Skala
(K
loste
r N
eu
bu
rger
Mo
stw
aag
e)
Messu
ng
mit
dem
Han
dre
frakto
mete
r•
2-3
Tro
pfe
n d
es z
u u
nte
rsu
ch
en
den
Mo
ste
s a
uf
d
as P
rism
a a
ufb
rin
gen
un
d D
eckel
sch
liessen
• P
rism
a g
eg
en
ein
e L
ich
tqu
elle h
alt
en
un
d d
urc
h d
as O
ku
lar
das M
ostg
ew
ich
t (O
ech
sle
) ab
lesen
(G
ren
zlin
ie h
ell/d
un
kel)
. B
ei ein
er
vo
n 2
0°C
ab
- w
eic
hen
den
Tem
pera
tur
->
Ko
rrektu
r vo
rneh
men
• M
essg
en
au
igkeit
: ca
.±
1°
Oech
sle
• W
ich
tig
: re
gelm
ässig
e K
on
tro
lle d
er
Nu
ll-L
inie
. D
est.
Wasser
hat
ein
e B
rech
zah
l vo
n 1
.333
bzw
. d
en
M
assen
geh
alt
0%
. M
it F
lüssig
keit
en
bekan
nte
r B
rech
- za
hl kan
n d
as G
erä
t ü
berp
rüft
bzw
. kalib
riert
werd
en
An
me
rku
ng
en
zu(H
an
d)-
Re
fra
kto
me
tern
• D
ie B
ezu
gste
mp
era
tur
betr
äg
t 20.0
°C. F
ür
exakte
B
esti
mm
un
gen
mü
ssen
so
wo
hl d
as
Refr
akto
mete
r als
au
ch
die
Pro
belö
su
ng
die
se T
em
pera
tur
au
f- w
eis
en
• A
nd
ern
falls m
uss e
ine T
em
pera
turk
orr
ektu
rvo
r- g
en
om
men
werd
en
. M
od
ern
e R
efr
akto
mete
r b
e-
sit
zen
ein
e e
lektr
on
isch
e T
em
pera
turk
orr
ektu
r
•U
mre
ch
nu
ng
sta
bellen
für
vers
ch
ied
en
e S
kale
n(°
Oe
,°B
rix
etc
): s
ieh
e z
.B.
htt
p:/
/ww
w.a
rcard
a.d
e
• D
ie z
u u
nte
rsu
ch
en
de L
ösu
ng
so
llte
mö
glich
st
kla
r sein
->
Sta
rk t
rüb
e P
rob
en
zen
trif
ug
iere
n o
der
fi
ltri
ere
n
• B
ei T
rau
ben
reif
e-B
esti
mm
un
gen
: B
eere
n v
on
ver-
sch
ied
en
en
Wein
stö
cken
fü
r d
ie H
ers
tellu
ng
des
P
resssaft
es v
erw
en
den
(D
urc
hsch
nit
tsp
rob
e!)
Messfe
hle
r
• F
als
ch
e T
em
pera
tur
(< 2
0°C
->
zu
ho
her
Messw
ert
)•
Gäru
ng
->
zu
nie
dri
ger
Messw
ert
Nach
weis
un
d B
esti
mm
un
g d
er
Zu
cker
• D
ie in
Mo
st
un
d W
ein
hau
pts
äch
lich
vo
rko
mm
en
den
Zu
cker
sin
d d
ie F
ructo
se
un
dG
luco
se. B
eid
e lie
gen
in
etw
a g
leic
hen
M
en
gen
vo
r, in
vo
llstä
nd
ig v
erg
ore
nen
Wein
en
allerd
ing
s n
ur
n
och
in
geri
ng
er
Ko
nze
ntr
ati
on
(<
< 0
.5%
)
• D
an
eb
en
ko
mm
en
in
Wein
no
ch
Pen
tosen
(z.
B.
Ara
bin
ose
) in
M
en
gen
< 1
g/L
vo
r
•N
ach
weis
der
ein
zeln
en
Zu
ckera
rten
: m
eis
t m
itte
ls D
C
• D
ie B
esti
mm
un
g d
er
red
uzi
ere
nd
en
Zu
cker
beru
ht
au
f d
er
E
igen
sch
aft
der
Glu
co
se u
nd
Fru
cto
se,
Cu
2+-V
erb
ind
un
gen
(b
lau
e F
arb
e)
in d
er
Hit
ze z
u C
u+ (
bra
un
e F
arb
e)
zu r
ed
uzi
ere
n
• E
nts
pre
ch
en
d d
em
Geh
alt
an
red
uzi
ere
nd
en
Zu
ckern
fäll
t C
u2O
au
s. D
ie ü
bers
ch
üssig
en
Cu
2+-I
on
en
werd
en
io
do
met-
ri
sch
erf
asst,
un
d a
us d
em
Verb
rau
ch
an
Tit
rati
on
slö
su
ng
kan
n d
er
Zu
ckerg
eh
alt
des G
etr
än
ks b
ere
ch
net
werd
en
• S
acch
aro
se
als
nic
ht-
red
uzi
ere
nd
en
Zu
cker
mu
ss v
or
der
B
esti
mm
un
g h
yd
roly
tisch
gesp
alt
en
werd
en
(„I
nvers
ion
“)
•A
ltern
ati
ve
Zu
ckerb
esti
mm
un
gsverf
ah
ren
:en
zym
ati
sch
od
er
m
itte
ls H
PL
C
Dü
nn
sch
ich
tch
rom
ato
gra
ph
isch
er
Nach
weis
der
Zu
ckera
rten
Pri
nzi
p
• N
ach
even
tuell n
otw
en
dig
er
Klä
run
gd
es G
e-
tr
än
ks w
erd
en
die
wic
hti
gste
n Z
uckera
rten
d
ün
nsch
ich
tch
rom
ato
gra
ph
isch
au
f K
ieselg
el-
P
latt
en
getr
en
nt
(Fliessm
itte
l: A
ceto
nit
ril-
Was-
ser
85 +
15)
un
d m
it e
inem
Dip
hen
yla
min
en
t- h
alt
en
den
Nach
weis
reag
en
z sic
htb
ar
gem
ach
t
• V
erg
leic
hslö
su
ng
en
: G
luco
se, F
ructo
se,
Sac
- ch
aro
se
etc
.
• A
uft
rag
evo
lum
ina
: T
rockere
r W
ein
ca. 5 �
l; s
üsser
Wein
(10-f
ach
verd
ün
nt)
: 1 �
l
• D
C-P
latt
en
nach
dem
En
twic
keln
tro
ckn
en
(Fö
n),
mit
Nach
weis
reag
en
z b
esp
rüh
en
un
d au
f 120
°C e
rwärm
en
(T
rocken
sch
ran
k)
-> r
ot-
b
lau
-vio
lett
e F
lecken
Zu
ckera
rtF
arb
eR
f-W
ert
Fru
cto
se
zieg
elr
ot
0,2
8G
luco
se
gra
ub
lau
0.2
5S
acch
aro
se
bra
un
vio
lett
0,1
6
Besti
mm
un
g d
er
red
uzi
ere
nd
en
Zu
cker
nach
Lu
ff-S
ch
oo
rl
Pri
nzi
p•
Red
uzi
ere
nd
e Z
ucker
in M
ost
od
er
Wein
werd
en
nach
Klä
run
g m
it C
arr
ez-
Lö
su
ng
mit
Lu
ff‘s
ch
er
Lö
su
ng
(C
u2+
-Io
nen
im
alk
alisch
en
Milie
u)
im Ü
ber-
sch
uss i
n d
er
Sie
deh
itze
um
gesetz
t. D
ie r
ed
uzi
ere
nd
en
Zu
cker
reag
iere
n m
it d
en
Cu
2+-I
on
en
un
d w
erd
en
dab
ei o
xid
iert
, w
äh
ren
d C
u2+
zu
Cu
+ r
ed
uzi
ert
wir
d:
2 C
u2+
C
u2O
• Io
do
metr
isch
e B
esti
mm
un
g d
es Ü
bers
ch
usses a
n C
u2+
-Io
nen
: A
nsäu
ern
un
d Z
ug
ab
e v
on
Kaliu
m-I
od
id->
Red
ukti
on
der
üb
ers
ch
üssig
en
Cu
2+-I
on
en
zu
sch
werl
öslich
em
Ku
pfe
rio
did
, b
ei g
leic
hze
itig
er
Oxid
ati
on
vo
n Io
did
zu
Io
d:
2 C
u2+
+ 4
I-
2C
uI 2
2 C
uI
+I 2
• T
itra
tio
n d
es e
nts
tan
den
en
Io
ds m
it e
iner
Natr
ium
thio
su
lfat-
Ma
ßlö
su
ng
mit
S
tärk
e a
ls In
dik
ato
r b
is z
um
Vers
ch
win
den
der
bla
uen
Farb
e:
I 2 +
2 S
2O
32-
2 I
- + S
4O
62-
•A
nm
erk
un
g:
Die
Reakti
on
der
Cu
-Io
nen
mit
den
Zu
ckern
verl
äu
ftn
ich
t str
en
g
stö
ch
iom
etr
isch
. N
ach
Berü
cksic
hti
gu
ng
ein
es R
eag
en
zien
-Leerw
ert
es k
an
n
je
do
ch
an
han
d e
iner
em
pir
isch
ers
tellte
n T
ab
elle d
ie d
er
verb
rau
ch
ten
Tit
- ra
tio
nslö
su
ng
en
tsp
rech
en
de Z
uckerm
en
ge b
ere
ch
net
werd
en
.
Pri
nzi
p:
Die
red
uzi
ere
nd
en
Zu
cker
werd
en
mit
alk
alisch
er
Ku
pfe
rsu
lfat-
Lö
su
ng
oxid
iert
, w
ob
ei d
as z
weiw
ert
ige K
up
fer
zum
ein
wert
igen
Ku
pfe
r re
du
ziert
wir
d.
Nach
Zu
satz
vo
n K
aliu
mio
did
en
tste
ht
ein
e d
em
nic
ht
verb
rau
ch
ten
Ku
pfe
rsu
lfat
äq
uiv
ale
nte
Men
ge
Io
d, w
elc
hes m
it N
atr
ium
thio
su
lfat-
Ma
ßlö
su
ng
zu
rückti
trie
rtw
erd
en
kan
n (
vg
l. M
eth
od
eL
uff
-Sch
oo
rl).
Die
Besti
mm
un
g e
ven
tuell e
nth
alt
en
er
Sacch
aro
se
erf
olg
t n
ach
In
vers
ion
du
rch
Ko
ch
en
mit
verd
ün
nte
r S
ch
wefe
lsäu
re.
Besti
mm
un
g d
er
red
uzi
ere
nd
en
Zu
cker
nach
Reb
ele
in
Vo
rteile
• A
ufg
run
d a
ng
ep
asste
r K
on
zen
trati
on
s-
u
nd
Erh
itzu
ng
sb
ed
ing
un
gen
verl
äu
ft d
ie R
eakti
on
stö
ch
iom
etr
isch
. S
ie ist
vo
n d
er
Erh
itzu
ng
sd
au
er
un
ab
hän
gig
un
d ist
d
em
Zu
ckerg
eh
alt
lin
ear
pro
po
rtio
nal!
• S
ch
nelle u
nd
pre
isg
ün
sti
ge M
eth
od
e, m
it w
elc
her
nach
ku
rzer
Ein
arb
eit
un
gsze
it re
pro
du
zierb
are
un
d h
inre
ich
en
d g
en
au
e E
rgeb
nis
se e
rhalt
en
werd
en
• R
eag
en
zien
als
Fert
iglö
su
ng
en
im
Fach
- h
an
del
erh
ält
lich
->
id
eal fü
r kle
ine
Lab
o-
ra
tori
en
un
d S
eri
en
an
aly
sen
En
zym
ati
sch
e Z
uckerb
esti
mm
un
g
•U
V-s
pektr
om
etr
isch
e T
ests
zu
r B
esti
mm
un
g v
on
Glu
co
se, F
ructo
se u
nd
Sacch
aro
se
•V
ort
eile:
ho
ch
sp
ezi
fisch
; E
rfassu
ng
ein
zeln
er
Zu
ckera
rten
in
Gem
isch
en
•N
ach
teil:
un
geeig
net
für
Vo
r-O
rt-A
naly
tik
Pri
nzi
p:
D
-Glu
co
se +
AT
PG
luco
se-6
-ph
osp
hat
+ A
DP
G
luco
se-6
-ph
osp
hat
+ N
AD
P+
D
-Glu
co
nat-
6-p
ho
sp
hat
+ N
AD
PH
+ H
+
HK
G6P
-DH
• D
ie g
eb
ild
ete
NA
DP
H-M
en
ge ist
der
Glu
co
seko
nze
n-
tr
ati
on
pro
po
rtio
nal
• D
a N
AD
PH
imU
V-S
pektr
um
geg
en
üb
er
NA
DP
+ein
e z
u-
sätz
lich
e A
bso
rpti
on
sb
an
de m
it e
inem
Maxim
um
bei
340 n
m a
ufw
eis
t, k
an
n a
us d
ere
n Z
un
ah
me d
er
Glu
co
- seg
eh
alt
bere
ch
net
werd
en
• D
er
Sacch
aro
seg
eh
alt
erg
ibt
sic
h a
us d
er
Dif
fere
nz
der
G
luco
sem
essu
ng
en
vo
r u
nd
nach
en
zym
ati
sch
er
Hy
- d
roly
se
(In
vert
ase
)
•F
ructo
se
wir
d e
ben
falls d
urc
h H
exo
kin
ase p
ho
sp
ho
ry-
liert
; d
as e
nts
teh
en
de F
ructo
se-6
-ph
osp
hat
wir
d d
urc
h P
ho
sp
ho
glu
co
iso
mera
se
(P
GI)
in
Glu
co
se-6
-ph
osp
hat
u
mg
ew
an
delt
un
d a
nalo
g b
esti
mm
t
Alk
oh
olb
esti
mm
un
gD
er
Eth
an
olg
eh
alt
des W
ein
s k
an
n je n
ach
Herk
un
ft, Jah
rgan
g u
nd
So
rte s
eh
rsta
rk v
ari
iere
n (
55-
130 g
/L);
bei G
eh
alt
en
> 1
44 g
/L k
an
n m
an
davo
n a
usg
eh
en
,d
ass E
than
ol zu
gesetz
t w
urd
e
Besti
mm
un
gsm
eth
od
en
:
• au
s d
er
Dic
hte
des D
esti
llate
s (
mit
tels
Pykn
om
ete
r, A
räo
mete
r o
der
Bie
gesch
win
ger)
•ti
trim
etr
isc
h(O
xid
ati
on
des im
Desti
llat
en
thalt
en
en
E
than
ols
)•
en
zym
ati
sch
•g
asch
rom
ato
gra
ph
isch
(GC
)
Weit
ere
Alk
oh
ole
en
tste
hen
als
Gäru
ng
sn
eb
en
pro
du
kte
un
dso
llte
n n
ur
in g
eri
ng
en
Men
gen
im
Wein
vo
rko
mm
en
:
•M
eth
an
ol:
au
s P
ekti
nen
; G
eh
alt
30-2
00 m
g/L
Besti
mm
un
g:
mit
tels
GC
•G
lycero
l; A
us d
en
Zu
ckern
der
Tra
ub
e;
Geh
alt
6-1
0 g
/L;
verl
eih
t d
em
Wein
ein
en
ab
geru
nd
ete
n G
esch
mack;
dah
er
man
ch
mal
(u
nerl
au
bte
rweis
e)
dem
Wein
zu
gesetz
tB
esti
mm
un
g:
meis
t en
zym
ati
sch
•2,3
-Bu
tan
dio
l(a
us D
iacety
l);
0.4
-07 g
/LB
esti
mm
un
g:
mit
tels
GC
•H
öh
ere
Alk
oh
ole
: P
rop
an
ol,
Bu
tan
ol,
Am
yla
lko
ho
l (F
uselö
l) d
ürf
en
nu
r in
geri
ng
en
Men
gen
vo
rko
mm
en
(<
150 m
g/L
)B
esti
mm
un
g:
mit
tels
GC
Eth
an
olb
esti
mm
un
g n
ach
Desti
llati
on
Pri
nzi
p:
Besti
mm
un
g d
er
Dic
hte
ein
es e
xtr
aktf
reie
n, au
f d
as A
usg
an
gsvo
lum
en
ver-
dü
nn
ten
Desti
llats
, w
ob
ei d
er
Ein
flu
ss v
orh
an
den
er
Beg
leit
sto
ffe (
Meth
an
ol, h
öh
ere
Alk
oh
ole
, E
ste
r) v
ern
ach
lässig
t w
erd
en
kan
n. F
ür
gen
au
e B
esti
mm
un
gen
erf
olg
t d
ieD
ich
tem
essu
ng
pykn
om
etr
isch
(R
efe
ren
zmeth
od
e)
od
er
mit
dem
Bie
gesch
win
ger;
für
Ro
uti
nem
essu
ng
en
gen
üg
t ein
Arä
om
ete
r. D
er
en
tsp
rech
en
de A
lko
ho
lgeh
alt
wir
d e
iner
Tab
elle e
ntn
om
men
.
Du
rch
füh
run
g•
100.0
ml d
es W
ein
s in
ein
en
Desti
llie
rko
lben
üb
erf
üh
ren
u
nd
mit
1N
NaO
H n
eu
tralisie
ren
• S
ied
este
inch
en
un
d A
nti
-Sch
au
mm
itte
l zu
setz
en
un
d d
en
Ko
lben
gasd
ich
t an
die
Ap
para
tur
an
sch
liessen
• V
orl
ag
e (
Messko
lben
) in
Eis
/Wasser-
Gem
isch
ste
llen
• la
ng
sam
(!)
un
ter
gu
ter
Kü
hlu
ng
(!)
ca
. 80 m
l in
den
100 m
l M
essko
lben
üb
erd
esti
llie
ren
• M
essko
lben
mit
dest.
Wasser
bis
kn
ap
p u
nte
r d
ie M
ar-
ke a
uff
üllen
un
d K
olb
en
inh
alt
gu
t m
isch
en
• K
olb
en
inh
alt
au
f 20.0
°C t
em
peri
ere
n, m
it d
est.
Wasser
au
ffü
llen
un
d D
ich
e d
es r
ückverd
ün
nte
nD
esti
llats
mit
dem
Pykn
om
ete
rb
esti
mm
en
• A
lko
ho
lgeh
alt
au
s T
ab
elle a
ble
sen
Alk
oh
olb
esti
mm
un
g m
it d
em
Arä
om
ete
r n
ach
Desti
llati
on
Pri
nzi
p:
Besti
mm
un
g d
er
Vo
lum
en
pro
zen
te d
es in
ein
en
Messko
lben
ü
berd
esti
llie
rten
Alk
oh
ols
mit
tels
Arä
om
ete
r („
Alk
oh
olo
mete
r“)
Du
rch
füh
run
gD
esti
llati
on
• 250.0
ml d
es a
uf
20
°C t
em
peri
ert
en
Wein
s in
ein
en
Desti
llati
on
s-
ko
lben
üb
erf
üh
ren
, m
it 1
0 m
l K
alk
milch
(120 g
CaO
/L)
neu
trali
- sie
ren
, S
ied
este
inch
en
un
d S
ilik
on
en
tsch
äu
mer
zusetz
en
• V
orl
ag
e:
250 m
l M
essko
lben
(w
elc
her
10 m
L W
asser
en
thält
)
• la
ng
sam
ca
. 200 m
L ü
berd
esti
llie
ren
, u
msch
ütt
eln
un
d b
is k
urz
u
nte
r d
ie M
ark
e m
it d
esti
llert
em
Wasser
au
ffü
llen
• M
essko
lben
mit
Desti
llat
au
f 20
°C t
em
peri
ere
n u
nd
gen
au
au
f d
ie M
ark
e a
uff
üllen
Messu
ng
der
Alk
oh
olk
on
zen
trati
on
• D
esti
llat
in e
inen
Sta
nd
zylin
der
füllen
un
d A
räo
mete
r ein
bri
ng
en
• n
ach
ca. 1-2
min
Tem
pera
tur
un
d A
lko
ho
lpro
zen
te a
ble
sen
; b
ei
ein
er
vo
n 2
0°C
ab
weic
hen
den
Tem
pera
tur:
Ko
rrektu
r vo
rneh
men
Sch
nellb
esti
mm
un
g d
es E
than
olg
eh
alt
s m
itte
lsW
asserd
am
pfd
esti
llati
on
un
d B
ieg
esch
win
ger
Du
rch
füh
run
g
• 25.0
ml d
es a
uf
20
°C t
em
peri
ert
en
Wein
s in
ein
en
250 m
l K
jeld
ah
lko
lben
pip
ett
iere
n,
n
eu
tralisie
ren
un
d S
ilik
on
en
tsch
äu
mer
zu-
setz
en
• V
orl
ag
e:
50 m
l M
essk
ölb
ch
en
• D
esti
llati
on
< 2
min
bei 116
°C
• M
essko
lben
mit
dem
Desti
llat
au
f 20
°C te
mp
eri
ere
n u
nd
au
f 50.0
ml au
ffü
llen
• D
ich
te d
es D
esti
llats
mit
Bie
gesch
win
ger
b
esti
mm
en
un
d d
ara
us d
en
Alk
oh
olg
eh
alt
b
ere
ch
nen
(M
essze
it:
ca. 2 m
in)
Pri
nzi
p:
Besti
mm
un
g d
es A
lko
ho
lgeh
alt
s m
itte
ls B
ieg
esch
win
ger
nach
vo
llau
to-
mati
sch
er
Wasserd
am
pfd
esti
llati
on
Vo
rteile
geg
en
üb
er
der
Refe
ren
z-M
eth
od
e:
• d
eu
tlic
h s
ch
neller
(5m
in)
• w
esen
tlic
h e
infa
ch
er
han
dh
ab
bar
Nach
teil:
rela
tiv t
eu
re A
pp
ara
ture
n
Ch
em
isch
es V
erf
ah
ren
der
Alk
oh
olb
esti
mm
un
g n
ach
Reb
ele
inP
rin
zip
:D
er
im G
etr
än
k e
nth
alt
en
e A
lko
ho
l w
ird
in
ein
e s
au
re K
aliu
md
ich
rom
at-
Lö
s-
un
gü
berd
esti
llie
rt, w
ob
ei ein
e q
uan
tita
tive O
xid
ati
on
zu
Essig
säu
re e
rfo
lgt.
Das
üb
ers
ch
üssig
e O
xid
ati
on
sm
itte
l w
ird
an
sch
liessen
d io
do
metr
isch
besti
mm
t (T
itra
tio
nm
it d
es a
us
Kaliu
mio
did
en
tsta
nd
en
en
Io
ds m
it N
atr
ium
thio
su
lfat-
Ma
ßlö
su
ng
; d
ere
nK
on
zen
trati
on
ist
so
gew
äh
lt, d
ass a
n d
er
Bü
rett
e d
er
Alk
oh
olg
eh
alt
der
Flü
ssig
keit
dir
ekt
ab
gele
sen
werd
en
kan
n)
2
K2C
r 2O
7 +
8 H
2S
O4 +
3 C
H3C
H2O
H 2
Cr 2
(SO
4) 3
+ 2
K2S
O4+
3 C
H3O
OH
+ 1
1 H
2O
Essig
säu
re s
tört
die
Besti
mm
un
g n
ich
t, w
äh
ren
d b
ei
ein
er
ein
fach
en
Alk
oh
old
esti
llati
on
sm
eth
od
e o
hn
evo
rheri
ge N
eu
tralisati
on
die
in
s D
esti
llat
üb
erg
eh
en
-d
en
flü
ch
tig
en
Säu
ren
mit
erf
asst
werd
en
.
Alc
ote
st-
Rö
hch
en
:E
thanolw
ird
durc
hK
aliu
mdic
hro
mat
zu E
ssig
-sä
ure
oxi
die
rt.
Da
sg
elb
eK
aliu
md
ich
rom
at
(Oxi
da
tion
sstu
feC
r(V
I))
wird
dabeiz
um
grü
nen C
hro
m(I
II)s
ulfa
tre
duzi
ert
.
Gasch
rom
ato
gra
ph
isch
e B
esti
mm
un
g d
er
Alk
oh
ole
(I)
Pri
nzi
pD
irekte
Besti
mm
un
g d
er
Alk
oh
ole
(Meth
an
ol, E
than
ol, h
öh
ere
Alk
oh
ole
)m
itte
ls G
as-C
hro
mato
gra
ph
ie a
uf
gep
ackte
r S
äu
le u
nte
r V
erw
en
du
ng
ein
es in
tern
en
od
er
exte
rnen
Sta
n-
dard
s (
bei K
ap
illa
rsäu
len
: m
eis
t in
-te
rner
Sta
nd
ard
)
Gerä
te/M
ate
rialien
• G
C m
it F
ID u
nd
In
teg
rato
r, i.d
. 2 m
m•
gep
ackte
Säu
le, 2 m
Län
ge
• sta
tio
näre
Ph
ase:
Ch
rom
oso
rb 1
02
GC
-Para
mete
r•
Trä
gerg
as:
N2, 25 m
l/m
in•
Tem
pera
turp
rog
ram
m 1
00 -
> 2
40
°C•
Ein
sp
ritz
men
ge:
2-4
�l
• in
tern
er
Sta
nd
ard
: D
ioxan
Gep
ackte
Säu
leK
alillars
äu
le
Gasch
rom
ato
gra
ph
isch
e A
lko
ho
lbesti
mm
un
g (
II)
Pro
ben
vo
rbere
itu
ng
• T
rüb
e P
rob
en
filtr
iere
n o
der
zen
trif
u-
g
iere
n. B
esser:
Desti
llat
verw
en
den
• E
xte
rne S
tan
dard
s:
wä
ssri
ge
Lö
su
n-
g
en
vo
n M
eth
an
ol, E
than
ol,
Pro
pan
ol
etc
. (V
erd
ün
nu
ng
reih
e)
• M
eth
od
e m
it in
tern
em
Sta
nd
ard
: 10 m
l d
er
Pro
belö
su
ng
mit
1 m
ei-
n
er
wässri
gen
Dio
xan
lösu
ng
(5 g
/L)
Au
sw
ert
un
g•
Kalib
rieru
ng
an
han
d e
iner
Verd
ün
- n
un
gsre
ihe
; B
ere
ch
nu
ng
der
Re-
g
ressio
nsg
era
de
zw
isch
en
der
Flä
- ch
e d
er
Peaks
un
d d
er
Ein
sp
ritz
- m
en
ge
Hin
weis
Wein
en
thält
geri
ng
e M
en
gen
Meth
an
ol au
s d
er
Hyd
ro-
lyse
des P
ekti
ns d
er
Tra
ub
en
. W
eis
sw
ein
(->
Tra
ub
en
wen
ig m
aze
riert
): <
150 m
g/L
; R
otw
ein
: <
300 m
g/L
Hö
here
Alk
oh
ole
: G
äu
ng
sn
eb
en
pro
du
kte
Ein
sp
ritz
me
ng
e
Gas-C
hro
mato
-g
rap
his
ch
eT
ren
nu
ng
der
Alk
oh
ole
(exte
rner
(Sta
nd
ard
)
Ka
lib
rie
rku
rve
Peakfl
äch
e
Besti
mm
un
g d
er
titr
ierb
are
n G
esam
tsä
ure
•D
ie„t
itri
erb
are
Gesam
tsäu
re“
(au
ch
„G
esam
tsäu
re“
o
der
„Sä
ure
“) v
on
Mo
st
un
d W
ein
setz
t sic
h h
au
pt-
säch
lich
au
s o
rgan
isch
en
Säu
ren
zu
sam
men
, ü
ber-
w
ieg
en
d W
ein
-,Ä
pfe
l- u
nd
Milch
säu
re. F
ruch
t- u
nd
B
eere
nw
ein
en
thalt
en
v.a
. C
itro
nen
säu
re
•B
esti
mm
un
g:
En
tko
hle
ns
äu
ert
en
Mo
st
od
er
Wein
mit
L
au
ge b
ekan
nte
r K
on
zen
trati
on
au
f d
en
Neu
tralp
un
kt
(p
H 7
.0)
titr
iere
n (
pH
-In
dik
ato
r; b
esser:
pH
-Ele
ktr
od
e)
• E
ntf
ern
un
g d
es K
oh
len
dio
xid
s (
CO
2)
du
rch
Sch
ütt
eln
in
der
Kält
e u
nte
r verm
ind
ert
em
Dru
ck (
Sau
gfl
asch
e,
W
assers
trah
lpu
mp
e).
Alt
ern
ati
v:
ab
gem
essen
e P
rob
e zu
m S
ied
en
erh
itze
n u
nd
vo
r d
er
Tit
rati
on
au
f 20°C
ab
kü
hle
n
•B
ere
ch
nu
ng
als
Wein
säu
re, b
ei F
ruch
twein
en
als
C
itro
nen
säu
re, in
Fra
nkre
ich
als
Sch
wefe
lsäu
re
• U
mre
ch
nu
ng
sfa
kto
ren
: 1.0
g W
ein
säu
re ~
0.9
g Ä
pfe
lsäu
re ~
1.2
g M
ilch
säu
re ~
0.8
5 g
Cit
ron
en
säu
re~
0.6
5 g
Sch
wefe
lsäu
re
• D
er
pH
-Wert
des W
ein
s s
ollte
2.8
- 3
.8 b
etr
ag
en
Besti
mm
un
g d
er
flü
ch
tig
en
Säu
re•
Die
Su
mm
e d
er
bei d
er
Desti
llati
on
vo
n M
ost
od
er
Wein
üb
erg
eh
en
den
Säu
ren
beze
ich
net
man
als
flü
ch
tig
e S
äu
re.
S
ie w
ird
bei d
er
alk
oh
olisch
en
Gäru
ng
in
kle
inen
Men
gen
g
eb
ild
et
un
d b
este
ht
hau
pts
äch
lich
au
s E
ssig
säu
re(n
or-
m
ale
rweis
e 0
.2-0
.5 g
/L;
so
llte
0.8
g/L
nic
ht
üb
ers
ch
reit
en
)
•S
ch
wefl
ige S
äu
re g
eh
t b
ei d
er
Wasserd
am
pfd
esti
llati
on
eb
en
falls m
it ü
ber
un
d m
uss b
ei g
en
au
en
Besti
mm
un
gen
vo
n d
er
erm
itte
lten
flü
ch
tig
en
Säu
re s
ub
trah
iert
werd
en
•K
oh
len
säu
re ist
vo
r d
er
Wasserd
am
pfd
esti
llati
on
zu
en
t- fe
rnen
(W
assers
trah
lvaku
um
)
Du
rch
füh
run
g•
Zu
un
ters
uch
en
de F
lüssig
keit
im
Wassers
trah
lvaku
um
en
tgasen
un
d 5
.0 m
l in
den
Desti
llie
rko
lben
pip
ett
iere
n
• Im
Wasserd
am
pfs
tro
m c
a. 60 m
l in
die
Vo
rlag
e d
esti
llie
ren
• D
esti
llat
bis
zu
m b
eg
inn
en
den
Sie
den
erh
itze
n, ab
kü
hle
n,
m
it e
inig
en
Tro
pfe
n P
hen
olp
hth
ale
in v
ers
etz
en
un
d m
it 0.0
1 N
NaO
H b
is z
ur
sch
wach
en
Ro
safä
rbu
ng
tit
riere
n
Bere
ch
nu
ng
Verb
rau
ch
te m
L 0
.01 N
NaO
H x
0.1
2 =
flü
ch
tig
e S
äu
re in
g/L
Beis
pie
l: N
aO
H-V
erb
rau
ch
3.5
mL
~ 0
.42 g
/L f
lüch
tig
e S
äu
re
Wa
ss
erd
am
pf-
Desti
llati
on
s-
Ap
para
tur
Na
ch
we
isu
nd
Be
sti
mm
un
gd
er
org
an
isc
he
nS
äu
ren
•O
rgan
isch
e S
äu
ren
im
Mo
st:
vo
r allem
Wein
- u
nd
Äp
fels
äu
re•
Org
an
isch
eS
äu
ren
im
Wein
: v.a
. W
ein
, Ä
pfe
lsäu
re;
weit
erh
in a
ls P
rod
ukte
der
G
äru
ng
so
wie
des b
iolo
gis
ch
en
Säu
reab
bau
s (
BS
A):
Milch
säu
re, B
ern
ste
ins
äu
re,
K
oh
len
säu
re s
ow
ie g
eri
ng
e M
en
gen
an
Essig
säu
re.
Der
pH
– W
ert
des W
ein
s s
ollte
zw
isch
en
2.8
un
d 3
.8 lie
gen
Nach
weis
des b
iolo
gis
ch
en
Sä
ure
ab
bau
s (
BS
A)
• N
ach
der
Gäru
ng
en
thalt
en
Wein
e i.a
. 3-8
g/L
Äp
fels
äu
re. Im
Verl
au
f d
es B
SA
s w
ird
Äp
fels
äu
re(=
Dic
arb
on
säu
re)
du
rch
Milch
säu
reb
akte
rien
in
Milch
säu
re (=
Mo
no
carb
on
säu
re)
um
gew
an
delt
->
Verm
ind
eru
ng
der
Gesam
tsäu
re u
nd
Er-
hö
hu
ng
des
pH
-Wert
s d
es W
ein
s•
Der
bio
log
isch
e S
äu
reab
bau
kan
n d
urc
h o
en
olo
gis
ch
e V
erf
ah
ren
gesto
pp
t w
er-
d
en
, so
bald
die
gew
ün
sch
te G
esam
tsäu
re e
rreic
ht
ist,
um
ein
em
Säu
rem
an
gel
d
er
Wein
e e
ntg
eg
en
zuw
irken
•Z
ur
Verf
olg
un
g d
es b
iolo
gis
ch
en
Säu
reab
bau
s h
at
die
Besti
mm
un
g d
er
Äp
fel-
u
nd
Milch
säu
re w
esen
tlic
he B
ed
eu
tun
g
Besti
mm
un
g d
er
vers
ch
ied
en
en
Sä
ure
n d
es W
ein
s
•V
erh
ält
nis
Äp
fels
äu
re/M
ilch
säu
re:
sem
iqu
an
tita
tiv m
itte
ls D
C•
qu
an
tita
tive B
esti
mm
un
g:
ph
oto
metr
isch
, en
zym
ati
sch
, o
der
mit
HP
LC
Dü
nn
sch
ich
tch
rom
ato
gra
ph
isch
e B
esti
mm
un
g d
es
Verh
ält
nis
ses
Äp
fels
äu
re /M
ilch
sä
ure
Das V
erh
ält
nis
Äp
fels
äu
re/M
ilch
sä
ure
gib
t H
inw
eis
e a
uf
den
Fo
rtsch
ritt
des b
iolo
gis
ch
en
Sä
ure
ab
bau
s im
Wein
( U
mw
an
dlu
ng
Mala
t in
Lacta
t)
Pri
nzi
pF
reis
etz
un
g d
er
im W
ein
vo
rhan
den
en
Säu
en
mit
tels
Kati
on
en
au
sta
usch
er;
an
sch
liessen
d D
C-T
ren
nu
ng
DC
-Tre
nn
un
g•
Fliessm
itte
l: 2
.5 g
/L B
rom
ph
en
olb
lau
in
Pro
pan
ol-
2/
W
asser
(8 +
1)
• sta
tio
näre
Ph
ase:
mit
Cellu
lose b
esch
ich
tete
Alu
folie
(o
hn
e F
luo
resze
nz-
Ind
ikato
r)•
Die
Säu
refl
ecken
sin
d b
ere
its w
äh
ren
d d
er
En
twic
k-
lu
ng
gelb
au
f b
lau
em
Hin
terg
run
d s
ich
tbar
•R
f-W
ert
e:M
ilch
säu
re >
Äp
fels
äu
re >
Wein
säu
re
Au
sw
ert
un
g:
Wein
e, b
ei d
en
en
der
Säu
reab
bau
no
ch
nic
ht
sta
ttg
efu
nd
en
hat,
weis
en
ein
en
sta
rken
Äp
fel-
säu
refl
eck
un
d e
inen
sch
wach
en
Milch
säu
refl
eck a
uf
(vg
l. B
ah
n 5
). N
ach
dem
Säu
reab
bau
feh
lt d
er
Äp
fel-
säu
refl
eck, w
äh
ren
d d
erj
en
ige d
er
Milch
säu
re s
tark
au
sg
ep
räg
t ers
ch
ein
t (v
gl.
Bah
n 7
)
1-3
: W
ein
-, Ä
pfe
l-, M
ilch
säu
re4:
Gem
isch
au
s (
1-3
)5
:W
ein
oh
ne
BS
A6
:W
ein
mit
ten
imB
SA
7:
We
inn
ac
hB
SA
En
zym
ati
sch
eB
esti
mm
un
g d
er
org
an
isch
en
Sä
ure
n
Die
en
zym
ati
sch
e B
esti
mm
un
g d
er
org
an
isch
en
Säu
ren
erf
olg
t p
rin
zip
iell ä
hn
lich
wie
die
Besti
mm
un
g d
er
Zu
cker
od
er
des A
lko
ho
ls (
d.h
. U
V-T
est)
En
zym
ati
sch
e B
estm
mu
ng
der
Äp
fels
äu
re
•L
-Mala
tw
ird
du
rch
das E
nzy
m L
-Mala
t- D
eh
yd
rog
en
ase (
L-M
DH
) d
urc
h N
AD
+ z
u O
xala
ceta
t o
xid
iert
•V
ers
ch
ieb
un
g d
es G
leic
hg
ew
ich
ts d
ieser
R
eakti
on
au
f d
ie S
eit
e d
er
En
dp
rod
ukte
d
urc
h U
msetz
un
g d
es g
eb
ild
ete
n O
xal-
aceta
ts m
it L
-Glu
tam
at
in G
eg
en
wart
des
E
nzy
ms G
luta
mat-
Oxala
ceta
t-T
ran
sam
in-
ase (
GO
T)
zu L
-Asp
art
at
un
d� �
-Keto
glu
ta-
rat
• P
ho
tom
etr
isch
e M
essu
ng
der
Exti
nkti
on
s-
zu
nah
me b
ei� =
340 n
m
•D
ie g
eb
ild
ete
NA
DH
-Men
ge ist
der
ur-
sp
rün
glich
vo
rhan
den
en
L-M
ala
t-M
en
ge
äqu
ivale
nt
Besti
mm
un
g d
er
gesam
ten
un
d f
reie
nsch
wefl
igen
Säu
re•
Ein
er
der
wic
hti
gste
n d
em
Wein
zu
gesetz
ten
In
halt
ssto
ffe ist
SO
2, w
elc
hes im
En
d-
p
rod
ukt
frei als
sch
wefl
ige S
äu
re, o
der
geb
un
den
(v.a
. an
Aceta
ldeh
yd
) vo
rlie
gt.
V
om
org
an
ole
pti
sch
en
Sta
nd
pu
nkt
ist
es e
rwü
nsch
t, d
ass W
ein
fre
ie s
ch
wefl
ige
S
äu
re e
nth
ält
, d
am
it A
ceta
ldeh
yd
vo
llstä
nd
ig g
eb
un
den
wir
d.
Weis
sw
ein
en
thält
n
orm
ale
rweis
e m
eh
r sch
wefl
ige S
äu
re a
ls R
otw
ein
.
•S
O2 d
ien
t zu
r H
em
mu
ng
vo
n M
ikro
org
an
ism
en
(z.
B. E
ssig
säu
reb
akte
rien
) u
nd
hat
red
uzi
ere
nd
e W
irku
ng
au
f vers
ch
ied
en
e W
ein
inh
alt
ssto
ffe, w
od
urc
h g
esch
macklich
n
ach
teilig
e V
erä
nd
eru
ng
en
verh
ind
ert
werd
en
. A
usserd
em
wir
d d
ie e
nzy
mati
sch
eO
xid
ati
on
vo
n P
oly
ph
en
ole
nverm
ied
en
. D
ie a
nti
sep
tisch
en
Eig
en
sch
aft
en
sin
d v
.a.
au
f d
as f
reie
SO
2 z
urü
ckzu
füh
ren
, w
äh
ren
d d
as g
eb
un
den
e S
O2 p
rkti
sch
kein
e a
nti
- m
ikro
bie
lle A
kti
vit
ät
au
fweis
t.
•Z
um
Ab
sch
luss d
er
alo
ho
lisch
en
Gäru
ng
mü
ssen
die
Geh
alt
e a
n f
reie
r u
nd
gesam
ter
sch
wefl
iger
Säu
re g
en
üg
en
d t
ief
sein
(m
ax. 10 m
g/L
fre
ies S
O2, 80 m
g/L
gesam
tes
S
O2),
um
den
sp
on
tan
en
bio
log
isch
en
Säu
reab
bau
nic
ht
zu v
erz
ög
ern
. S
ob
ald
die
ser
b
een
det
ist,
wir
d d
em
Wein
SO
2 z
ug
esetz
t, u
m d
ie E
ntw
icklu
ng
vo
n M
ikro
org
an
ism
en
zu
un
terb
ind
en
, d
ie B
ild
un
g u
nerw
ün
sch
ter
Verb
ind
un
gen
zu
verh
ind
ern
un
d d
er
O
xid
ati
on
des W
ein
s v
orz
ub
eu
gen
.
•E
s e
xis
tiert
ein
e R
eih
e v
on
Verf
ah
ren
zu
r B
esti
mm
un
g d
er
freie
n u
nd
gesam
ten
s
ch
wefl
igen
Säu
re (
z.T
. g
eb
rau
ch
sfe
rtig
e R
eag
en
zien
- u
nd
Gerä
teko
mb
inati
on
en
)
Besti
mm
un
g d
er
freie
n s
ch
wefl
igen
Sä
ure
Pri
nzi
p:
Iod
lösu
ng
wir
d v
on
sch
wefl
iger
Säu
re z
u f
arb
losem
Io
did
red
uzi
ert
, w
elc
hes
mit
Stä
rke k
ein
e b
lau
e E
insch
lussverb
ind
un
g m
eh
r b
ild
et.
Die
Besti
mm
un
g b
eru
ht
da-
rau
f, d
ass W
ein
neb
en
der
sch
wefl
igen
Säu
re n
ah
ezu
kein
e a
nd
ere
n m
it Io
d r
eag
iere
n-
den
Su
bsta
nze
n e
nth
ält
(A
usn
ah
me:
evtl
. A
sco
rbin
säu
re u
nd
Red
ukto
ne
)
Du
rch
füh
run
g:
•Z
u a
naly
sie
ren
des G
etr
än
k (
25.0
mL
) in
Tit
rati
on
sg
efä
ss p
ipett
iere
n
•S
tärk
elö
su
ng
(2 m
L)
zug
eb
en
un
d m
it 2
5 %
-ig
er
Sch
wefe
lsäu
re (
10 m
l) an
säu
ern
. N
ich
t sch
ütt
eln
, d
a s
on
st
SO
2-V
erl
uste
!
• S
ofo
rt m
it n
/128 J
od
id-J
od
atl
ösu
ng
bis
zu
r ca. 10 S
eku
nd
en
an
dau
ern
- d
en
Bla
ufä
rbu
ng
tit
riere
n
•B
esti
mm
un
g b
ei
Zim
mert
em
pera
tur
(20°C
) u
nd
sch
nell d
urc
hfü
hre
n!
D
as G
leic
hg
ew
ich
t zw
isch
en
fre
ier
un
d g
eb
un
den
er
sch
wefl
iger
Säu
re is
t te
mp
era
tura
bh
än
gig
->
Bei n
ied
rig
er
Tem
pera
tur
lieg
t w
en
iger,
bei
hö
here
r T
em
pera
tur
meh
r sch
wefl
ige S
äu
re v
or.
Ma
ßg
eb
en
dis
t d
er
S
O2-G
eh
alt
bei 20
°C!
• B
ei sta
rk g
efä
rbte
n R
otw
ein
en
: A
nste
lle d
er
Stä
rkelö
su
ng
(In
dik
ato
r) d
en
Äq
uiv
ale
nzp
un
kt
ele
ktr
om
etr
isch
(P
t-E
lektr
od
e)
erm
itte
ln
•B
ere
ch
nu
ng
: V
erb
rau
ch
te n
/128
Io
did
-Io
dat-
lösu
ng
x 1
0 =
fre
ies S
O2
(m
g/L
)
Ach
tun
g:
Asco
rbin
säu
re u
nd
an
dere
Red
ukto
ne r
eag
iere
n e
ben
falls m
it Io
d u
nd
täu
-sch
en
ein
en
hö
here
n S
O2-G
eh
alt
vo
r. B
ei A
nw
esen
heit
vo
n A
sco
rbin
säu
re:
freie
s S
O2
du
rch
Zu
gab
e v
on
Gly
oxal
bin
den
. B
ei
an
sch
liessen
der
Tit
rati
on
mit
Io
d-L
ösu
ng
wer-
den
nu
r A
sco
rbin
säu
re u
nd
an
dere
Red
ukto
ne e
rfasst.
Die
sen
Wert
su
btr
ah
iere
n.
Besti
mm
un
g d
er
gesam
ten
sch
wefl
igen
Sä
ure
Pri
nzi
p:
Zu
r B
esti
mm
un
g m
uss d
ie g
eb
un
den
e s
ch
wefl
ige S
äu
re f
reig
esetz
t w
erd
en
,en
twed
er
du
rch
Zu
gab
e v
on
Lau
ge
(D
irektv
erf
ah
ren
; liefe
rt a
ber
nu
r o
rien
tiere
nd
eW
ert
e)
od
er
in d
er
Hit
ze d
urc
h D
esti
llati
on
(R
efe
ren
zmeth
od
e)
Desti
llati
on
sverf
ah
ren
nach
Reb
ele
in:
•S
O2 n
ach
Zu
satz
vo
n M
eth
an
ol u
nd
S
ch
wefe
lsäu
re a
us d
er
Un
ters
uch
- u
ng
slö
su
ng
mit
Hilfe
ein
es e
infa
ch
en
D
esti
llie
rro
hre
s in
ein
alk
alisch
es
Oxi-
d
ati
on
sg
em
isch
(K
aliu
mio
dat)
üb
er-
d
esti
llie
ren
•D
er
au
f Z
imm
ert
em
pera
tur
ab
gek
üh
l- t
en
Flü
ssig
keit
Stä
rkelö
su
ng
zu
füg
en u
nd
mit
Sch
wefe
lsäu
re a
ns
äu
ern
•D
as ü
bers
ch
üssig
e O
xid
ati
on
sm
itte
l m
it N
atr
ium
thio
su
lfat-
Ma
ßlö
su
ng
zu
-rü
ckti
trie
ren
(->
die
zu
näch
st
tiefb
lau
e F
arb
e d
er
Lö
su
ng
vers
ch
win
det)
•S
O2-G
eh
alt
kan
n d
irekt
an
der
Bü
rett
e ab
gele
sen
werd
en
(in
mg
/L)
Ap
pa
ratu
rn
ac
hR
eb
ele
inzu
rB
es
tim
mu
ng
de
rg
esam
ten
sch
wefl
igen
Säu
re
Be
sti
mm
un
gd
er
sc
hw
efl
ige
nS
äu
rem
itT
es
tstä
bc
he
n
Sc
hn
ell
me
tho
de
nin
de
rG
etr
än
ke
an
aly
tik
:R
efl
ec
toq
ua
nt-
Sy
ste
m
•P
rin
zip
:T
ests
täb
ch
en
(„D
ip-S
tick
“), b
asie
ren
d a
uf
en
zym
ati
sch
er
od
er
ch
em
isch
er
M
essm
eth
od
ik (
Farb
reakti
on
). A
nsch
liessen
de M
essu
ng
des a
n d
em
Tests
täb
ch
en
re
flekti
ert
en
Lic
hte
s m
it H
ilfe
ein
es R
em
issio
nsp
ho
tom
ete
rs
• B
esti
mm
un
g d
er
Ko
nze
ntr
ati
on
besti
mm
ter
Getr
än
kein
halt
ssto
ffe a
nh
an
d d
er
In
ten
sit
äts
un
ters
ch
ied
e z
wis
ch
en
em
itti
ert
em
un
d r
efl
ekti
ert
em
Lic
ht
•V
ort
eile:
Sch
nell (
15 s
ek-1
0 m
in);
nie
dri
ge A
naly
sen
- u
nd
An
sch
aff
un
gsko
ste
n.
Id
eal fü
r vo
r-O
rt-A
naly
sen
(P
ho
tom
ete
r: 3
00 g
) fü
r K
ellere
itech
nik
er
un
d O
en
olo
gen
zu
r sch
nellen
Erm
ittl
un
g w
ich
tig
er
Para
mete
r
•T
estk
its
(g
eb
rau
ch
sfe
rtig
e R
eag
en
zien
) fü
r p
H-W
ert
, G
esam
tsäu
re,
W
ein
-, Ä
pfe
l- u
nd
Milch
säu
re, fr
eie
sch
wefl
ige S
äu
re, G
esam
tzu
cker,
G
luco
se, A
sco
rbin
säu
re, A
lko
ho
l etc
.
•M
essg
en
au
igkeit
:+
/- 1
0 P
roze
nt
•E
insatz
bere
ich
:R
oh
sto
ffu
nte
rsu
ch
un
g,
P
roze
ssko
ntr
olle, P
rod
uktk
on
tro
lle,
E
inh
alt
un
g v
on
Gre
nzw
ert
en
, R
ein
igu
ng
un
d D
esin
fekti
on
etc
.
•Z
u b
each
ten
: M
esste
mp
era
tur
(20
°C)
E
ntg
asen
bei G
esam
tsäu
reb
esti
mm
un
g exakte
Verd
ün
nu
ng
en
! R
otw
ein
e g
gf.
en
tfärb
en
Besti
mm
un
g v
on
Vit
am
in C
(L
-Asco
rbin
säu
re)
Iod
om
etr
isch
eT
itra
tio
nT
ests
täb
ch
en
/ R
efl
ekto
mete
r
Besti
mm
un
g v
on
Ch
inin
in
To
nic
-Wate
r
Ch
inin
Flü
ssig
-flü
ssig
-Extr
akti
on
mit
1)
Dic
hlo
rme
tha
nu
nd
2)
Sch
wefe
lsä
ure
Ch
inin
geh
alt
:<
80 m
g/L
Flu
ore
sze
nz
imU
V-L
ich
t
Ph
oto
me
tris
ch
eC
hin
in-B
es
tim
mu
ng
(UV
,�
= 2
51 n
m)
Ka
lib
rie
rku
rve
Zu
ge
las
se
ne
Le
be
ns
mit
telf
arb
sto
ffe
(Au
sw
ah
l)
Fa
rbe
Ha
nd
els
be
zeic
hn
un
gE
WG
-Nr.
G
elb
Lact
ofla
vin
E 1
01
G
elb
Ta
rtra
zin
E 1
02
G
elb
Chin
olin
gelb
E 1
04
O
range
Gelb
ora
nge
E110
R
osa
rot
Co
ch
en
ille
E 1
20
R
ot
Azo
rubin
E 1
22
R
ot
Ponce
au
E 1
24
R
ot
Ery
thro
sin
E 1
27
B
lau
Pate
ntb
lau
E 1
31
G
rün
Chlo
rophyl
lE
140
Sch
wa
rzB
rilla
nts
chw
arz
E 1
51
O
range
�,�
-Caro
tinE
160a
R
ot
Beete
nro
t (B
eta
nin
)E
162
Dü
nn
sch
ich
t- u
nd
pap
ierc
hro
mato
gra
ph
isch
e T
ren
nu
ng
un
d Id
en
tifi
zieru
ng
vo
n L
eb
en
sm
itte
l-F
arb
sto
ffen
Tau
rin
Halb
qu
an
tita
tive T
au
rin
besti
mm
un
g i
nE
nerg
y-D
rin
ks
Tau
rin
geh
alt
:m
ax
ima
l4
g/L
DC
-S
tati
on
äre
Ph
ase:
Cellu
lose
Dete
kti
on
du
rch
Besp
rüh
en
mit
Nih
yd
rinS
em
iqu
an
tita
tiv
eD
C
Tre
nn
un
g u
nd
Id
en
tifi
zieru
ng
kü
nstl
ich
er
Sü
ssto
ffe
Flü
ssig
-F
lüssig
-E
xtr
akti
on
mit
Eth
yl-
aceta
t
DC
-S
tati
on
äre
Ph
ase:
Po
lyam
idD
ete
kti
on
mit
Dic
hlo
rflu
ore
scein
Ko
lori
metr
isch
eB
esti
mm
un
g v
on
HM
F
5-(
Hyd
roxy
meth
yl)f
urf
ura
l (H
MF
) is
t ein
beim
Erh
itzen v
on
Hexo
sen
durc
h W
ass
era
bsp
altu
ng g
ebild
ete
r zy
clis
cher
Ald
ehyd
. E
r die
nt als
Indik
ato
r fü
r ein
e t
herm
isch
eB
ela
stung
von k
ohle
nhyd
ratr
eic
hen L
ebensm
itteln
.
Bei s
chonender
Erw
ärm
ung w
erd
en H
MF
-Gehalte
von
20 m
g/l
bei F
ruch
tsäften n
icht
übers
chritten; m
eis
t lie
gen
die
Wert
e je
doch
deutli
ch tie
fer.
Höhere
Gehalte
sin
d e
inH
inw
eis
auf ein
e Ü
berh
itzung d
er
betr
effenden P
rodukt
e
Pri
nzi
p d
er
Besti
mm
un
g
HM
F r
eagie
rt m
it B
arb
iturs
äure
und p
-Tolu
idin
unte
rB
ildung e
iner
rot gefä
rbte
n V
erb
indung
. D
ie I
nte
n-
sitä
t der
Rotf
ärb
ung is
t pro
port
ional d
er
HM
F-M
enge.
Die
Best
imm
ung k
ann k
olo
rim
etr
isch
-photo
metr
isch
oder
refle
ktro
metr
isch
erf
olg
en.
HM
F
Ho
ch
leis
tun
gs
-Flü
ssig
ch
rom
ato
gra
ph
isch
e B
esti
mm
un
gvo
n G
etr
än
kein
halt
ssto
ffen
Pri
nzi
pie
ller
Au
fbau
ein
er
HP
LC
-An
lag
e
HP
LC
-Tre
nn
un
ge
ine
rK
on
se
rvie
run
gs
sto
ff-
Sta
nd
ard
lösu
ng
Besti
mm
un
g v
on
Ko
nserv
ieru
ng
ssto
ffen
(H
PL
C-M
eth
od
e)
Coca
-Cola
Cla
ssic
10
mg/1
00
ml
Pe
psi
Cola
10
mg/1
00
ml
Coca
Cola
Zero
10
mg/1
00
ml
Coca
Cola
Lig
ht
12
mg/1
00
ml
Afr
i-C
ola
25
mg/1
00
ml
Fritz
-Cola
25
mg/1
00
ml
En
erg
yD
rinks
(Red
Bu
ll)32
mg/1
00
ml)
Besti
mm
un
g v
on
Co
ffein
in C
ola
-Getr
än
ken
(HP
LC
-Meth
od
e)
Co
ffein
geh
alt
evo
nC
ola
-Geträn
ken
(ori
en
tie
ren
de
We
rte
)
