36
Konzepte der Emotionsregulation und psychische Gesundheit Prof. Dr. Matthias Berking Spannungsfeld Mensch und Emotionen im Arbeitfeld, Dresden 2018

Konzepte der Emotionsregulation und psychische Gesundheit · Konstruktive . Hoffnungs- losigkeit . Entwickeln von Resilienz . 7b . Verstehen . Akzeptanz & Toleranz Modifikation Konfrontations-

  • Upload
    vuxuyen

  • View
    219

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1 University

    Konzepte der Emotionsregulation

    und psychische Gesundheit

    Prof. Dr. Matthias Berking

    Spannungsfeld Mensch und Emotionen im Arbeitfeld, Dresden 2018

  • Was macht psychisch krank?

    Ziel 1 Ziel 2

    Ziel 7 Ziel 6 Ziel 5 Ziel 4

    Ziel 3

    Grundbedürfnisse

    Psychische Störungen

  • Was macht psychisch krank?

    Ziel 1 Ziel 2

    Ziel 7 Ziel 6 Ziel 5 Ziel 4

    Ziel 3

    Grundbedürfnisse

    Verhalten

    Psychische Störungen

    Emotionsregulationskompetenz

  • ?

    I. ER-Defizite: Was ist das eigentlich?

  • Konstruktive Hoffnungs- losigkeit

    Entwickeln von Resilienz 7b

    Verstehen

    Akzeptanz &

    Toleranz Modifikation

    Konfrontations- bereitschaft

    Ableiten von Veränderungs- punkten

    1

    2

    3 3a 3b

    4

    5 6

    7 Einüben der Kompetenzen

    7a

    bewusstes Wahrnehmen

    Identifizieren &

    Benennen

    effektive

    Selbstunterstützung

    1

    4

    2

    Adaptive Emotionsregulation

  • ?

    II. Wie relevant sind emotionale Kompetenzen für die psychische Gesundheit?

  • Aufmerksamkeit 2.69 (0.90) 2.03 (0.94) 0.72 34.67***

    Körperempfindungen 2.79 (0.80) 2.42 (0.92) 0.43 16.54***

    Klarheit 2.91 (0.83) 2.35 (0.94) 0.63 45.95***

    Verstehen 2.92 (0.69) 2.10 (0.95) 0.99 85.51***

    Akzeptanz 2.83 (0.72) 1.91 (0.88) 1.14 95.73***

    Toleranz 2.62 (0.81) 1.63 (0.99) 1.09 80.67***

    Selbstunterstützung 2.64 (0.77) 2.11 (0.96) 0.61 18.58***

    Konfrontationsbereits. 2.60 (0.93) 2.12 (1.03) 0.49 21.81***

    Regulation 2.25 (0.81) 1.75 (0.83) 0.83 5.28***

    SEKTotal 2.70 0.52 2.03 (0.71) 1.08 90.58***

    M SD M SD d F Controls (N = 246) Patienten (N=289) Skalen

    d ≥ .8 d ≥ .5

    Berking et al. (2008) Behavior Research and Therapy

    Studie 1.1: Patienten vs. Kontrollpersonen

  • r ≥ .5 r ≥ .3

    Pre-Treatment Scores Gain Scores

    Skalen GSI BDI PAPANAS NAPANAS GSI BDI PAPANAS NAPANAS

    Aufmerksamkeit -.19** -.21*** .30*** -.10(*) -.16** -.24*** .30*** -.09(*)

    Körperempfind. -.17** -.23*** .26*** -.12** -.15* -.16** .23*** -.10*

    Klarheit -.33*** -.36*** .34*** -.20*** -.20** -.26*** .27*** -.17**

    Verstehen -.32*** -.33*** .33*** -.19** -.25*** -.31*** .30*** -.23***

    Akzeptanz -.45*** -.45*** .45*** -.40*** -.46*** -.47*** .46*** -.38***

    Toleranz -.50*** -.53*** .52*** -.40*** -.44*** -.45*** .39*** -.36***

    Selbstunterst. -.43*** -.44*** .44*** -.36*** -.29*** -.27*** .28*** -.31***

    Konfrontations. -.41*** -.43*** .46*** -.33*** -.24*** -.26*** .32*** -.27***

    Regulation -.53*** -.51*** .58*** -.41*** -.48*** -.46*** .49*** -.46***

    SEKTotal -.50*** -.52*** .55*** -.37*** -.44*** -.47*** .49*** -.40***

    Studie 1.2: Korrelationen (Patienten; N = 289)

    Berking et al. (2008) Behavior Research and Therapy

  • With sex & age as first step predictors β R

    2 ∆ R2 F

    1. GSI Regulation Toleranz

    -.29 -.26

    .23 .27

    .20 .04

    63.28*** 14.29***

    2. BDI Toleranz Akzeptanz Regulation

    -.24 -.21 -.16

    .24 .29 .30

    .22 .05 .01

    72.21*** 15.97*** 4.78*

    5. PAPANAS Regulation Akzeptanz

    .36 .25

    .27

    .31 .27 .04

    92.79*** 12.88***

    6. NAPANAS Regulation Awareness Toleranz

    -.39 .20 -.21

    .18 .21 .23

    .17 .03 .03

    53.21*** 8.08** 8.86**

    Studie 1.3: MVAn Verbesserung der ER und Therapieoutcome

    Berking et al. (2008) Behavior Research and Therapy

  • EmotionalAdjustment t2

    EmotionRegulation t2

    ER 1.2

    e07

    1

    1

    ER 2.2

    e08

    1

    ER 3.2

    e09

    1

    EA 3.2

    e12

    1

    EA 2.2

    e11

    1

    EA 1.2

    e10

    1

    1

    EmotionRegulation t1

    ER 1.1

    e01

    ER 2.1

    e02

    ER 3.1

    e03

    1

    1 1 1

    EmotionalAdjustment t1

    EA 3.1

    e06

    EA 2.1

    e05

    EA 1.1

    e04

    11

    1

    1

    a

    b

    c

    d

    e

    d1

    d2

    1

    1

    d

    e

    14 Tage

    5 Jahre

    Studie 3

    446 Normalpersonen

    635 Personen aus High-Risk Population

    131 Teilnehmer aus Studie 3

    Studie 4

    Studie 2

    Studien 2 - 4

    Berking, et al. (2008) JCP; Berking et al. (2014) BRAT

  • EmotionalAdjustment t2

    EmotionRegulation t2

    ER 1.2

    e07

    1

    1

    ER 2.2

    e08

    1

    ER 3.2

    e09

    1

    EA 3.2

    e12

    1

    EA 2.2

    e11

    1

    EA 1.2

    e10

    1

    1

    EmotionRegulation t1

    ER 1.1

    e01

    ER 2.1

    e02

    ER 3.1

    e03

    1

    1 1 1

    EmotionalAdjustment t1

    EA 3.1

    e06

    EA 2.1

    e05

    EA 1.1

    e04

    11

    1

    1

    a

    b

    c

    d

    e

    d1

    d2

    1

    1

    S4-ADS: 0.03.

    e

    Studie 2 PAPANAS: e = 0.20*** d = 0.01 NAPANAS: e = -0.08* d = 0.01

    Studie 3

    PAPANAS: e = -0.09* d = 0.02 NAPANAS: e = 0.21*** d = 0.04 STAI-S: e = -0.12** d = -0.05 ADS-S: e = -0.06 d = -0.01

    14 Tage

    Ergebnisse

    5 Jahre

    Studie 4

    ADS-S: e = -0.27* d = 0.12

    Model Fit: RMSEA: S2-PAPANAS: 0.05, S2-NAPANAS: 0.08, S3 -PAPANAS: 0.05, S3-NAPANAS: 0.08, S3-STAI-S: 0.05, S3-ADS-S: 0.05.

    d

    Berking, et al. (2008) JCP; Berking et al. (2014) BRAT

  • ?

    III. Praktische Implikationen?

  • Störungsbezogene Indikation

    F 00.0

    F 20.0

    F 32.2

    F 40.0

    F 40.1

    F 41.1

    F 43.4

    F 45

    F 10.2

    F 54

    F 63.3

    Defizite in der Emotions-regulation

  • F 00.0

    F 20.0

    F 32.2

    F 40.0

    F 40.1

    F 41.1

    F 43.4

    F 45

    F 10.2

    F 54

    F 63.3

    Defizite in der Emotions-regulation

    Störungsbezogene Indikation

  • Emotions-regulations-

    defizite

    ?

    F 00.0

    F 20.0

    F 32.2

    F 40.0

    F 40.1

    F 41.1

    F 43.4

    F 45

    F 10.2

    F 54

    F 63.3

    Störungsbezogene Indikation ergänzt um …

  • Emotions-regulations-

    defizite

    F 00.0

    F 20.0

    F 32.2

    F 40.0

    F 40.1

    F 41.1

    F 43.4

    F 45

    F 10.2

    F 54

    F 63.3

    Störungsbezogene Indikation ergänzt um …

  • Emotions-regulations-

    defizite

    +

    F 00.0

    F 20.0

    F 32.2

    F 40.0

    F 40.1

    F 41.1

    F 43.4

    F 45

    F 10.2

    F 54

    F 63.3

    Störungsbezogene Indikation ergänzt um …

  • Theorie:

    1. Information

    2. Orientierung

    3. Motivation

    Intensives Training: 3 x 20 Sek. + 1 x 20 Min. / Tag

    Grundstruktur des TEK

  • TEK-Handbuch TEK-audio-Training

  • mobileTEK Wenn erwünscht:

    • Tägliche SMS-Übungsvorschlage aufs Handy

    • Tagsüber: ultrakurze Übungen (6 Sek. max) Abends: Eine längere Übung (15 Min. max.)

  • ?

    IV. Lassen sich emotionale Kompetenzen mit dem TEK stärken?

  • Gruppe 1

    Gruppe 2

    Gruppe 3

    11

    11

    10

    12 10

    6 7 8

    TEK1

    TEK3

    TEK2 WLC

    WLC

    Zeit T1 T2 T3 T4

    Stichprobe: 31 Polizisten der Kantonspolizei Zürich

    31 matched controls AV: SEK-27

    Design:

    Studie 11: Effekte des TEK-Trainings bei Polizisten

  • 2,0

    2,1

    2,2

    2,3

    2,4

    2,5

    2,6

    2,7

    2,8

    2,9

    3,0

    pre postZeit

    TECWLC

    3.0 2.5 2.0

    Berking, Wupperman, & Meier (2010) Behavior Therapy

    95% CI of control group

    Note. Y-Achse= SEKTOTAL

    Studie 5: Effekte des TEK-Trainings bei Polizisten

  • ?

    VII. Lässt sich mit dem TEK die Effektivität etablierter Verfahren erhöhen?

  • Emotions-regulations-

    defizite

    F 20.0

    F 32.2

    F 40.0

    F 40.1

    F 41.1

    F 43.1

    F 45

    F 10.2

    + F 32/3

    Studie 12: TEK als adjuvantes Verfahren

    F 54

    F 63.3

    Berking et al. (2013) Psychth and Psychosom

  • Stichprobe: 509 Patientinnen mit depressiver Episode (F32) oder rezidivierender depressiver Episode (F33) Alter: M= 46.59 Jahre (20-70; SD=8.87)

    Geschlecht: 410 (81%) Frauen, 99 (19%) Männer

    Suizidalität: 35 (5.7%) mit früherem, 3 (0.5%) mit akt. Suizidversuch

    Komorbidität: 49.8% min. eine andere F-Diagnose;13.6% > 3 F-Diagnosen

    Maße: SEK, BDI-II

    Therapie: 46.04 Tage KVT im (21-77; SD= 8.13)

    Methode:

    Berking et al. (2013) Psychth and Psychosom

  • Screened (n=1002)

    Eingeschlossen (n=509)

    Informierte Zustimmung (n=1002)

    KVT-TAU (n=282) KVT+TEK (n=227)

    Completed KVT-TAU (n=277) Completed KVT+TEK (n=227)

    Completed KVT-TAU und post-treatment assessment (n=268)

    Completed CBT-TEK und post-treatment assessment (n=216)

    Randomisiert(n=509)

    - 476 erfüllten MDD-Kriterium nicht

    - 17 hatten Rentenantrag gestellt

    50/50 Randomisierung müsste aufgrund krankheitsbedingter Absenz einer TEK-Trainerin

    modifiziert werden

    Methode: Design/Patient-Flow R

    ecru

    tieru

    ng

    Zuw

    eisu

    ng

    Trea

    tmen

    t D

    aten

    Ana

    lyse

  • Ergebnisse: BDI

    β=1.74, SE=0.88, df=418.21, t=1.98*, 95%CI=0.29-3.19, d=0.16

    Berking et al. (2013) Psychth and Psychosom

    Diagramm1

    PräPrä

    PostPost

    KVT-TAU

    KVT-TEK

    22.11

    21.76

    11.19

    9.4

    Tabelle1

    KVT-TAUKVT-TEK

    Prä22.1121.76

    Post11.199.4

    Ziehen Sie zum Ändern der Größe des Diagrammdatenbereichs die untere rechte Ecke des Bereichs.

    SEK-GESA

    Aufmerksamkeit

    Körperempfindung

    Klarheit

    Verstehen

    Akzeptanz

    Toleranz

    Konfrontationsbereitschaft

    Selbstuntertstüzung

    Modifikation

    HEALTH-D

    HEALTH-Lebenszufriedenheit

    BDI

  • KVT-TAU KVT + TEK HLM

    Prä Post Prä Post

    Skalen M SD M SD M SD M SD β(1/424) d

    Aufmerksamkeit 2.85 0.94 3.79 0.91 2.89 1.00 3.92 0.78 -0.64 -0.06

    Körperempfind. 3.03 0.94 3.67 0.83 3.14 0.89 3.79 0.78 0.04 0.02

    Klarheit 2.89 1.02 3.56 0.89 2.93 0.98 3.69 0.84 -0.90 -0.07

    Verstehen 2.72 1.00 3.52 0.92 2.79 1.00 3.68 0.81 -0.65 -0.05

    Akzeptanz 2.55 0.92 3.32 0.94 2.59 0.92 3.57 0.86 -1.98* -0.16

    Toleranz 2.22 0.96 3.04 1.00 2.21 0.89 3.28 0.93 1.96* -0.16

    Selbstunterst. 2.62 0.92 3.27 0.92 2.60 0.87 3.44 0.86 -2.36** -0.19

    Konfrontations. 2.73 0.92 3.29 0.87 2.75 0.96 3.40 0.90 -0.90 -0.04

    Regulation 2.15 0.85 3.11 0.95 2.15 0.81 3.30 0.88 -1.76* -0.14

    SEKTotal 2.64 0.75 3.40 0.79 2.67 0.73 3.56 0.74 -1.54(*) 0.12

    Ergebnisse: Emotionsregulation

    Berking et al. (2013) Psychth and Psychosom

  • KVT-TAU KVT + TEK HLM

    Prä Post Prä Post

    Skalen M SD M SD M SD M SD β(1/424) d

    Aufmerksamkeit 2.85 0.94 3.79 0.91 2.89 1.00 3.92 0.78 -0.64 -0.06

    Körperempfind. 3.03 0.94 3.67 0.83 3.14 0.89 3.79 0.78 0.04 0.02

    Klarheit 2.89 1.02 3.56 0.89 2.93 0.98 3.69 0.84 -0.90 -0.07

    Verstehen 2.72 1.00 3.52 0.92 2.79 1.00 3.68 0.81 -0.65 -0.05

    Akzeptanz 2.55 0.92 3.32 0.94 2.59 0.92 3.57 0.86 -1.98* -0.16

    Toleranz 2.22 0.96 3.04 1.00 2.21 0.89 3.28 0.93 1.96* -0.16

    Selbstunterst. 2.62 0.92 3.27 0.92 2.60 0.87 3.44 0.86 -2.36** -0.19

    Konfrontations. 2.73 0.92 3.29 0.87 2.75 0.96 3.40 0.90 -0.90 -0.04

    Regulation 2.15 0.85 3.11 0.95 2.15 0.81 3.30 0.88 -1.76* -0.14

    SEKTotal 2.64 0.75 3.40 0.79 2.67 0.73 3.56 0.74 -1.54(*) 0.12

    Ergebnisse: Emotionsregulation

    Berking et al. (2013) Psychth and Psychosom

  • KVT-TAU KVT + TEK HLM

    Prä Post Prä Post

    Skalen M SD M SD M SD M SD β(1/424) d

    Aufmerksamkeit 2.85 0.94 3.79 0.91 2.89 1.00 3.92 0.78 -0.64 -0.06

    Körperempfind. 3.03 0.94 3.67 0.83 3.14 0.89 3.79 0.78 0.04 0.02

    Klarheit 2.89 1.02 3.56 0.89 2.93 0.98 3.69 0.84 -0.90 -0.07

    Verstehen 2.72 1.00 3.52 0.92 2.79 1.00 3.68 0.81 -0.65 -0.05

    Akzeptanz 2.55 0.92 3.32 0.94 2.59 0.92 3.57 0.86 -1.98* -0.16

    Toleranz 2.22 0.96 3.04 1.00 2.21 0.89 3.28 0.93 1.96* -0.16

    Selbstunterst. 2.62 0.92 3.27 0.92 2.60 0.87 3.44 0.86 -2.36** -0.19

    Konfrontations. 2.73 0.92 3.29 0.87 2.75 0.96 3.40 0.90 -0.90 -0.04

    Regulation 2.15 0.85 3.11 0.95 2.15 0.81 3.30 0.88 -1.76* -0.14

    SEKTotal 2.64 0.75 3.40 0.79 2.67 0.73 3.56 0.74 -1.54(*) 0.12

    Ergebnisse: Emotionsregulation

    Berking et al. (2013) Psychth and Psychosom

  • Emotions-regulations-

    defizite

    +

    F 00.0

    F 20.0

    F 32.2

    F 40.0

    F 40.1

    F 41.1

    F 43.4

    F 45

    F 10.2

    F 54

    F 63.3

    Zusammenfassung

  • Zukunft: Weitesgehend Mobil

  • Mobile Mental Health Promoter (MMHP) Entwicklung einer mobilen Applikation zur nachhaltigen Förderung der psychischen Gesundheit

    Geht das nicht besser?

  • 35 University

    Vielen Dank für Ihre Aufmerksamkeit !!!

    Kontakt: [email protected]

  • 36 University

    Fragen

    Kommentare

    Diskussionspunkte

    Kontakt: [email protected]

    Foliennummer 1Foliennummer 2Foliennummer 3Foliennummer 4Foliennummer 5Foliennummer 6Foliennummer 7Foliennummer 8Foliennummer 9Foliennummer 10Foliennummer 11Foliennummer 12Foliennummer 13Foliennummer 14Foliennummer 15Foliennummer 16Foliennummer 17Foliennummer 18Foliennummer 19Foliennummer 20Foliennummer 21Foliennummer 22Foliennummer 23Foliennummer 24Foliennummer 25Foliennummer 26Foliennummer 27Foliennummer 28Foliennummer 29Foliennummer 30Foliennummer 31Foliennummer 32Foliennummer 33Foliennummer 34Foliennummer 35Foliennummer 36