Nyctaginaceen-Studien

Embed Size (px)

Citation preview

  • Nyctaginaceen-StudienAuthor(s): Anton HeimerlSource: Notizblatt des Knigl. botanischen Gartens und Museums zu Berlin, Bd. 11, Nr. 106(Jul. 11, 1932), pp. 450-470Published by: Botanischer Garten und Botanisches Museum, Berlin-DahlemStable URL: http://www.jstor.org/stable/3994617 .Accessed: 15/06/2014 12:20

    Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Use, available at .http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

    .JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range ofcontent in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new formsof scholarship. For more information about JSTOR, please contact [email protected].

    .

    Botanischer Garten und Botanisches Museum, Berlin-Dahlem is collaborating with JSTOR to digitize,preserve and extend access to Notizblatt des Knigl. botanischen Gartens und Museums zu Berlin.

    http://www.jstor.org

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/action/showPublisher?publisherCode=bgbmhttp://www.jstor.org/stable/3994617?origin=JSTOR-pdfhttp://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsphttp://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • II.

    Nyctaginaceen-Studien. Von

    Anton Heimerl (Wien).

    I. Mirabilis L. sect. I. Eumirabilis B. H. Vgl. Engler-Prantl, Natiirl. Pflanzenfam. III, Ib p. 24 (1889). Mirabilis jalapa L. var. Oaxacana Heimerl nov. var. - In habitu,

    ramificatione, indumento, foliis cum formis typicis M. jalapae iden- tica, tamen differt: infloreseentiis partialibus apicalibus paucifloris; involucris 6-7 mm longis, c. 4 mm latis, circ. ad dimidium partitis, lobis inaequalibus, posteriore solum 2 mm longo et lato, ceteris subaequalibus G. 4 mm longis et 2-2,5 mm latis, lineari-lanceolatis; perianthiis 55-60 mm longis, tubo longo, gracili, subaequale 1,5 mm crasso, f. glabro, cito in limbum c. 15 mm latum expanso; antho- carpiis 9-10 mm longis, 5-6 mm latis, involucrum ad 3 mm supe- rantibus, dolii formam aemulantibus, oblongis, utrinque truncatis, glabris, valide 5 costatis, costis obtusis v. rotundatis, areis inter- costalibus latiusculis, modice v. parum gibbulosis, gibbulis obtusissimis.

    Mexi ko: Um Gaxaca von FRANCO im Jahre 1842 gesammelt. Die Pflanze, welche durch die langen, schmalen Rohren der

    Periantlien und durch die tonnenformigen, das Involukrum zur Reifezeit beinerklich uberragenden Anthokarpe auffiillt, habe ich unter dem Namen ,,Mirabilis Oaxacae" in meinen Beitragen zur Systematik der Nyetaginaceen, p. 20 (1897), mit wenigen Worten angefulhrt; CHoISY hat sie, wie ich aus dem Herbar Boissier ersah, im Prodromus XIII, 2, p. 428 (1849) zur M. liybrida gebracht und ebenso bezieht sich die Angabe des Vorkommens von M. hybrida um Oaxaca bei HEMSLEY, Biologia Centr. Americ., Botany, III, p. 1 (1882), auf diese Exemplare. Es deutet aber kein Merkmal auf eine etwaige hybride Abkunft der Pflanze hin.

    Mirabilis Wrightiana Britton & Kearney var. tubiflora Heimerl nov. var. - Differt a typo: caulibus spurie glabris, tamen pilis

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 451 -

    minutissimis, non secernentibus in nodis lineisque lateralibus pul- verulenter obtectis; foliis petiolo tenulore, usque tertiam laminae partem attingente suffultis, minoribus, ovato - lanceolatis, usque 60 mm longis et 32 mm latis, parce in lamina, magis in petiolo nervisque pilis minutis, eglandulosis obsitis; floribus in ramnificatio- num apicibus paucis. cymose aggregatis, pedunculis 3-5 mm longis (in fructigeris usque 10 mm longis) suffultis, involucris puberulis, non glutinosis, ? profunde 5 partitis; perianthiis 60-80 mm longis, tubo 1-1,5 mm crasso, brevissime et sparse eglanduloso hirto, limbo albido, 10-13 mm lato, staminibus ad 11-20 mm exsertis, stylo limbum ad 21-25 mm superante; anthocarpiis circ. ovato- conicis, 7-10 mm longis, 4-4,5 mm latis, supra basin 2,5 mm latam conspicue constrictis, circ. a dimidio sursum angustatis, apice v. acutiusculis v. obtusiusculis, parce ad parcissime griseolo hirtulis, atro rufo-brunneis. (Herb. Vindob. et Lipsiens.)

    Fruichte dieser auffiilligen Abart wurden im: Index seminum anni 1855 ab Horto Upsaliensi oblatorum als NMirabilis ttubz;fora (e Mexico)" von TH. M. FRIES zum Tausch angeboten und im Wiener Universitiitsgarten zur Aussaat gebracht; mit diesen Pflanzen stimmen solche aus dem Leipziger Botanischen Garten (von CORRENS ein- gesendet) gut ilberein. In meinen Beitriigen zur Systematik der Nyetaginaceen, p. 20 (1897), habe ich A. tubiltora als eine Unterart von M. longzflora L. mit einigen Worten erwiihnt, doch scheint es mir besser, diese zur vorerwihnten (iibrigens kaum von All. longi- flora zu trennenden) Art zu bringen.

    Mirabilis sanguinea Heimerl nov. spec. Planta verisimile multicaulis (,,touffue"), in habitu ad specim-ina gracilia, remoti- et parvifoliata AM jalapae accedens . Caules (ultra 35 cm longi) tenues, internodiis valde (13-23 cm) elongatis, dichotome ramificati, usque ad apices modice decrescenter foliati, in nodis lineisque la- teralibus pilis parvis, crispulis, eglandulosis puberuli, indumento in regione florali tamen densiore, in cymis apicalibus denso, partim e pilis glanduliferis formato, floribus (simili modo ut vulgo in M. ja- lalp) ad ramificationum apices in cymas densas, multifloras dispo- sitis, cymis extus foliis summis diminutis, intus foliis in bracteas parvas, subsessiles, ovato-lanceolatas ad lanceolatas mutatis suffultis. Folia petiolo q. lamina dimidio (apud superiora plurimo) breviore, parce hirtulo, optima 60-70 nim longa, 38-42 mm lata, cordato- triangularia, acuta, f. integra, viridia, tenuia, minute ciliata, ceterum

    1 Ich sah die Pflanze nur im Herbar Delessert in der Basis ent- bebrenden Stucken.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 452

    pilis minutis, sparsis in nervis exceptis f. glabra. Involucra pedun- culo paulum hirtulo, 1,5-3 mm longo suffulta, anguste campanulata, viridescentia, 4 mm longa, 2,5 mm lata, lobis ciliatis exceptis glabra, ad v. paulo ultra dimidium 5 partita, lobis triangulari-lanceolatis, 2 mm longis, 1,5 mm latis, acutiusculis; involucra frutigera parum aucta, 5-6 mm longa, f. immutata, anthocarpium arcte includentia, lobis id superantia. Perianthia (paululum zygomorpha) a basi usque ad faucem 20 mm longa; pars basilaris obovoidea, 1,5 mm longa, 1 mm lata, leviter 5 angulata, glabra; pars superior sanguinea (,,rouge sanguin") hypocraterimorpha, e basi valde angusta (vix 0,5 mm excedente) usque ad dimidium f. aeque tubulosa, dein sen- sim usque ad 3 mm ampliata, superne infundibuliforme in limbum circ. 13 mm latum expansa, limbi lobis 5, obtusissirnis, leviter emar- ginatis, in nervis parce piligeris, tubo autem inferne glabro, supra dimidium patenter et longius eglanduloso piloso. Stamina 5, exserta, circ. (? v. ultra) 21-24 mm longa, cupula basali - 1 mm longa, ovata, antheris 1 mm longis, 1,5 mm latis. Germen ovario ovoideo, - 1 mm longo, stylo usque 30 mm longo, valde exserto, stigmate 1 cm lato. Anthocarpia minora, 3,5-4,5 mm longa, 2-2,5 mm lata, obovoideo-ellipsoidea, apice prominentia obtusa, mammaeformi instructa, basi 1,5-1,75 mm lata, truncata, supra hanc vix constricta, brunnea, pariete tenui, coriaceo, pilis brevissimis, ochraceis modice dense hirtula, humectata non mucilaginosa, costis 5, obtuse promi- nentibus, haud latis, tubercula obtusa gerentibus, areis intercostalibus parum et minus prominenter gibbuligeris. Fructus breviter ellip- soidei, 3 mm longi, 2 mm lati, utrinque late rotundati, in latere rhaphali convexi, in opposito concavi, griseobrunnei, rhaphils brunneis.

    Mexiko: Etats de Michoacan et de Guerrero, Campo Morado, c. 1200 m, terrain volcanique (14. Juni 1899 - LANGLASSt n. 1058). - Bei STANDLEY, Contrib. U. S. Nat. Herb. XIII p. 415 (1911) wird dieses Exsikkat irrtiimlich zu M. Urbani gestellt, von der es aber weit verschieden ist.

    Die hUibsche, durch Schlankheit und Kleinbliitigkeit auffallende neue Art paBt sehr gut (auch durch das Fehlen von Schleimzellen in der Anthokarpwand) in die Sektion Eumirabilbs, die nun 7 Arten (A.L jalapa L., M. longiflora L., -L Wrightiana Britton & Kearney, M. sanguinea Heimerl, AL. Urbani Heimerl, Af. exserta Brand., ALI. PringleiVWeatherby) umfaft, von denen die vier letztgenannten nur in Mexiko vorkommen (von der iiuBerst seltenen AM Pringlei blieben mir die Anthokarpe unbekannt).

    Mirabilis Urbani Heimerl. - In meiner Diagnose (Osterr. botan. Zeitschrift LVI p. 250, 1906) konnte nur weniges uber die Antho-

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 453 -

    karpe mitgeteilt werden; zur Erginzung diene das Folgende nach dem Exemplare des Herb. Delessert. Anthocarpium circ. fusiformi- ellipsoideum, 6 mm longum, 3 mm latum, apice breviter et obtuse pro- ductum, supra basin truncatam, 2 mm latam, intus excavatam modice constrictum, rufobrunneum, pariete firmo, lignoso, dense et pilis subadpressis, brevioribus, griseolis et setulis sparsis, patulis, rufulis, acutissimis obtectum, humectatum non mucilaginosum, costis 5 paulum prominulis, obtusiusculis, angustioribus, areis intercostalibus (ut costis) leviter et obtuse gibbulosis. Fructus breviter ellipsoideus, 4 mm longus, 2,3 mm latus, utrinque late rotundatus, lutescenti-ru- fescens, basi et rhaphiis paulo obsccurioribus.

    Die Borstenhirchen des Anthokarpes haben einen eigentum- lichen Bau: eine sich beidendig verschmiilernde, rotbraunen Inhalt fu-brende Zellreihe geht am freien Ende in eine peitschenahnliche, nadelscharfe, lange farblose Spitze aus; das Mikroskop zeigt bereits die Gegenwart dieser Zellen am basalen Abschnitt des Perianthes zur Bliutezeit.

    II. MIirabilis L. sect. II. Quamoclidion Heimerl. Vgl. Engler-Pranti, Natuirl. Pflanzenfam. III, lb p. 24 (1889).

    Diese, den CHoIsYschen Gattungsnamen fiihrende Sektion kann als solche nicht beibehalten werden, da (wie ich an anderer Stelle ausfihre) die (Gattung Quamoclidion volle Borechtigung zur Aufrecht- erhaltung besitzt, sie also mit ihrer einzigen Art abzutrennen ist. Es werden also nur MzArabilis multi/zora A. Gray (mit der kaum art- lich zu sondernden AM Froebelii Greene) und M. Greenei Watson in der Sektion verbleiben, fUr die ich den Namen Paramirabilis vorschlagen wiirde. - Da die an der zitierten Stelle gemachten Angaben fiber Verschleimung der Anthokarpe ergainzungsbediirftig sind, so teile ich mit, dal nur diejenigen von M. Greenel diese Er- scheinung klar zeigen. Unter den Hockerchen der Oberfliiche liegen, von der Epidermis (wie sonst) uiberzogene Gruppen von quellenden Zellen, aus denen bei Befeuchtung lange (in ZnClJ rosaviolette) Schleimfiiden mit Starkekornern vortreten. M. inultilfora und ihre Formen zeigen dies nicht; die zitronenahnlich oder tonnenartig ge- formten (auch verkehrteif6rmigen bis fast kugeligen), ? deutlich 10streifigen, trocken sehr harten Anthokarpe quellen nur wenig im Wasser auf; derWandquerschnitt zeigt wohl ansehnliche sklerotische Zellmassen, aber keine Schleimzellen, bochstens mit ZnClJ eine Violettfarbung von unter den Langsstreifen befindlichen, radial etwas verlnngerten, nicht quellenden Zellgruppen.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 454 -

    III. Mltirabilis L. sect. III. Oxybaphoides A. Gray. Vgl. Engler-Prantl, Nattirl. Pflanzenfam. III, Ib p. 24 (1889).

    Mirabilis cordifolia (Choisy) Heimerl. - Chile: Prov. Coquimbo, Dep. Ovalle, Fray Jorge, c. 100 m (WERDERMANN n. 915).

    Mirabilis elegans (Choisy) Heimerl. - Chile: Prov. Antofagasta, Dep. Taltal, Taltal, 500 m (WERDERMANN n. 861).

    REICHE hat in seiner Flora de Chile VI/I p. 129 (1911) den Oxybaphus dichoiomus Philippi in Anales Museo Nac. de Chile XCI p. 274 (1895) (der Fandort ist das Tal Carrizal suidlich von Copiapo) als Synonym zur M. elegans gebracht; ein Originalstuck (Herbar der Wiener Universitait) weicht aber, bei sonstiger Ubereinstimmung doch durch Blattform und Involukren ab, so dafl ich ihn als Var. dicizotorna (Philippi) Heimerl, durch: foliis ovatis, basi obtusatis, antice obtusiusculis, pedunculis involucrorum post anthesin oblique patentibus v. deflexis gekennzeichnet, von M. elegans abtrennen m6chte.

    Das Berliner Herbar besitzt einige sehr gut erhaltene auf- bliihende Originale der (zweifelhaften) Calyxhyrnenia expansa Ruiz et Pav., die durch zum groften Teil kahle (hochstens zarte Haarleisten tragende) Stengel und ein erst gegen die Endcymen hin auftretendes, aiuBerst kurzes, driisiges Indument, durch eiformige bis eilaingliche (oberste ? eilanzettliche), ? spitzliche, kurzstielige kable, dunne Blatter, weiterhin durch ebenso kurz drusig behaarte Stiele der Involakren auffallen. Die Involukren sind unterwairts fast kahl oder auch kurzdrusig, ihre Zipfel stumpflich, am Ruicken kahl, am Rand driusenlos gewimpert; das geprelte Perianth erreicht 8-9mm Lange; 3 Stamina ungefahr von Perianthliange; Griffel 12 mm lang. Da fruchtende Involukren und Anthokarpe fehlen, kann nichts Ab- schlielendes tiber die Art ausgesagt werden, doch wird wohl M. prostrata (Ruiz et Pavon) Heimerl als nahe Verwandte zu be- zeichnen sein.

    Mirabilis himalaica (Edgew.) Heimerl. - Jiungsthin konnte ich ein schones Stuck der chinesischen Pflanze untersuchen, die von HANDEL-MAZZETTI unter diesem Namen in Symbolae Sinicae VII p. 164 (1929) veroffentlicht und ausgegeben wurde; auch eine Probe des Exsikkates LICENT 2987 lag mir vor. Diese pflanzengeographisch h6chst interessante Entdeckung gewinnt noch dadurch an Bedeutung, als es sich zeigt, daB nicht Ubereinstimmung mit der aus dem Nord- westhimalaja stammenden, von EDGEWORTH beschriebenen und von HOOKER ausgegebenen indischen Art [n. 512. Flora of N. W. India Tihri-Gahrwa'l), J'angla, Ganges Valley, 8-9000', leg. DUTHIE] statt-

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 455

    findet. Die chinesischen Stuicke sind viel weniger als diese behaart und zeigen in den untersuchten (3) Bliten 5 Stamina, wiihrend die indischen deren 4 (nach meiner Untersuchung, die aber auf sehr beschrainktem Material fu&t, auch 3) besitzen. Mit RUcksicht hierauf und auf die groBe Veranderlichkeit, die das Indument bei denselben Arten von Mirabilis zeigen kann, bezeichne ich die chinesische Pflanze vorlaufig als nov. var. chinensis voIn M. himalaica, gekennzeichnet: caule spurie glabro, in lineis decurrentibus solum minute puberulo, tainen in regionis floralis ramificationibus florumque pedicellis pilis brevibus, capitatis dense glanduloso-hirto, foliis pilis minutis, de- ciduis in margine scabridatis, ceterum f. omnino glabris, staminibus 5. - Bomerken mochte ich, dab gute StUcke von Al. prostrata (z. B. HERRERA n. 255. Peru, Cuzco, alrededores de la ciudad, 3350 m) habituell der Var. cizinensis sehr ahnlich sehen, freilich durch den steten Besitz von 3 Staubgefii5en abweichen; die nahe Verwandt- schaft beider, so verschiedene und weit getrennte Areale bewohnenden Pflanzen ist nicht zu bezweifeln.

    Mirabilis Trolli Heimerl nov. spec. - Suffrutex (?) Caules ar- cuato-ascendentes, c. 30-60 cm longi, validiores, inferne ad 6 mm crassi, internod. mediis usque 14 cm longis, erecto-patenter et alterne ramosi, in inflorescentiam paniculatam, dichasiale partitam, stricti- rameam, multi- (nec densi-) floram, superne subaphyllam abeuntes, griseoviriduli, in basali regione f. glabri, dein in florali regione densius, versus apices dense pilis brevibus capitatis, patulis glan- duloso-puberuli, remote foliati, foliis in dichasiis ultimis in bracteas sessiles, parvas ad minutas, subulatas, dense glanduloso-hirtas di- minutis. Folia (pauca bene evoluta adsunt!) inferiora petiolo usque 7-10 mm longo, ad 2 mm crasso suffulta, late ovata (optima usque 35 mm longa et 25-35 mm lata), basi obtusa v. subtruncata, ob- tusiuscula, sequentia ovato-lanceolata, breviter petiolata ad sub- sessilia, basi obtusata, acutiuscula, concoloria, griseoviridia, vivo certe crassiuscula, inferiora sparse, cetera densius breviterque in petiolo, margine, nervis glanduloso-pilosa, costa nervisque secundariis paucis, infra bene prominentibus. Involucra pedicello 2-3,5 mm longo (dein usque ad 8 mm elongato, non deflexo, paulo patulo), stricto, suffulta, infundibuliformia, 6-7.5 mm longa et lata (dein subimmutata, vix aucta), dense (ut pedicellus) glanduloso pilosa, usque ad dimidium 5 fida, lobis glanduloso-ciliatis, triangulari- lanceolatis, subaequalibus, 3--4 mm longis, paulo angustioribus, acutis. Perianthia maiora; pars basilaris depresso - obovoidea, 1,5-2 mm longa et lata, glabra; pars superior (? purpurea) circ. 8-12 mm longa, e basi late ovata campanulatim ampliata et in

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 456 -

    limbum usque 20 mm latum rotatim expansa, limbo profundius 5 lo- bato, lobis obcordatis, bene emarginatis, nervis 5 crassiusculis, parce glanduloso-hirtis, gracile ramificatis. Stamina plerumque 5 (raro 4), 11-15 mm longa, cupula ovata, 1 mm longa, filamentis unilaterale arcuatis, antheris exsertis, maiusculis, 1,5-2 mm longis et latis. Germen ovario obovoideo, 1 mm longo, stylo arcuato, ca. 18 mm longo, stigmate 0,75-1 mm lato. Anthocarpia in involucro inclusa, ab eo f. duplo superata, ellipsoidea, -5 mm longa, 2,5 mm lata, f. exacte in dimidio latissima, apice et basi subaequale truii- cato-rotundata, griseo- v. rufo-brunneola, glaberrima, coriaceo- lignosa, non v. inconspicue longitudinale lineata, laeviuscula, pau- lulum solum rugulosa, rhaphidiophora, humectata eximie mucilagi- nosa. Fructus breviter ellipsoidei, 3 mm longi, 2 mm lati, utrinque rotundato-truncati, clare brunnei, rhaphiis rufobrunneis.

    Chile: Pachica,Wulstenrand, 2200 m (14. April 1927 - C. TROLL n. 3321 in Herb. Berol.).

    Die ebenfalls pentastaminate, allein in Betracht kommende, pe- ruanische M. intercedens Heimerl hat bis in die Blutenregion fein puberule, erst in den obersten Verzweigungen auch driisige Stengel- bekleidung; die ganz kurz- und nur zum Teil driisenhaarigen In- volukren besitzen eilanzettliche Zipfel und die weittrichterig-glockigen Perianthien haben langs der 5 Nerven breite, unterwarts zusammen- flieBende, dunklere Gewebspartien (Nervenstreifen), die sich auch durch dichte, kurze Behaarung von dem zarten angrenzenden Pe- rianthgewebe scharf abheben, was der M. Trolli fehlt.

    Mirabilis acuta (C. Reiche) Heimerl nov. comb. - Oxybaphus ova/us var. acutus C. Reiche, Flora de Chile VI, I p. 130 (1911)2.

    Von dieser ausgezeichneten, nicht zu Oxybaphus ova/us, sondern in die Sektlon Oxybaphoides geh6renden Art liegt im Berliner Herbar ein als ,, Oxybaphus acutus" von PHILIPPI ausgegebenes Originalexemplar, namlich ein die Bliuten- und Fruchtverhiiltnisse gut zeigendes oberes StengelstilCk von Copiapo.

    Caulis (superior) in inferiore parte sparse et breviter hirtus, indumento superne sensim densiore, pubesCenti-hirsuto, e pilis pa- tulis, brevioribus, glanduliferis et longioribus, setulosis immixtis formato, ramificationibus in cincinnos paucifloros, laxiores, bracteatos abeuntibus, bractels subsessilibus, lanceolatis, acutis, densissime glutinoso-hirsutis. Folia (superiora) petiolo breviore breviter piloso suffulta, ovatolanceolata, e basi subtruncata longius acuminata et

    2 ,,Difiere del tipo por las hojas acuminado-agudas i las inflorescencias mas contraidas. Prov. de Atacama" C. Reiche 1. c.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • 457 -

    acutiuscule producta, dense ciliata, utraque facie setulis ca. 0,5 mm longis densius obsita, concoloria, sordide viridia, paulo crassiora. Involacra pedunculo ad 3 mm longo suffulta, late campanulata, 7,5 mm longa, 9 mm lata, (ut pedunculus) densissime glanduloso- hirsuta, usque ad 3/4 partita, lobis 5 elongatis (5,5 mm longis), lanceolatis, usque ultra 2plo longis q. latis, acuminatis, acutis. Pe- rianthia (nondum expansa) illis M. intercedentis similia, 7 mm longa; pars basilaris depresso-globosa, 1,5 mm longa, 2 mm lata, leviter 10- costulata, minutissime glanduloso-pilosa; pars superior valide 5 ner- vata, secus nervos consistentia firmiore ibique dense glanduloso- hirta. Stamina 5. Anthocarpia (submatura, in involucro f. immu- tato, paululum solum aucto iniclusa) subellipsoidea v. leviter ad formam obovoideam vergentia, 6mm longa, ad 4mm lata, atrobrunnea, immaculata, non angulata, a basi ad verticem sulcis debilibus com- pluribus instructa, sparse et brevissime hirtula, pariete coriaceo.

    Die Art steht in der Sektion Oxybaphoides durch die behaarten Perianthbasen und Anthokarpe vereinzelt da; auBerdem sind das dichte, drilsige, etwas rauhe Haarkleid der oberen Stengelteile, die tiefe Teilung der Involukren und deren zugespitzte, verliingerte Zipfel, endlich die auf den breiten Nervenpartien dicht driusen- haarigen Perianthien mit 5 Staubblittern bemerkenswert.

    Fur die Sektion Oxybaphoides wiirde sich folgendes Artver- zeichnis ergeben, in dem es durch weitere Funde gewi6 zu Ver- besserungen oder Zusammenziehungen kommen duirfte; mit Aus- nahme von Af oxybaphoides (sudliche Staaten Nordamerikas) und dem Formenkreise der A. californica (Nordamerika, insbesondere Kali- fornien, Niederkalifornien und benachbarte Inseln)3 gehoren die uibrigen Arten dem andinen Gebiete Siidamerikas an, nur M. himalaica ist altweltlich.

    I. Tristaminate Arten (selten Abweichungen in der Staminal- zahl): A. oxybaphoides A. Gray (von den folgenden, die alle Iblultige Involukren haben, durch 2-3blutige verschieden), . Al. Weberbaueri Heimerl, M. arenaria Heimerl, M. campanulata Heimerl, M. cordifolia (Choisy) Heimerl, A. elegans (Choisy) Heimerl [hierzu die Var. diclio- toma (Philippi) Heimerl], A. expansa (Ruiz et Pavon) Heimer], M. prostrata (Ruiz et Pavon) Heimerl, M. glutinosa 0. Kuntze, A. bracteosa (Griseb.) Heimerl.

    3 Man findet 9, von STANDLEY frulher zur eigenen Gattung Hesperonia gestellte Arten in der North American Flora, XXI p. 233-237 (1918) be- schrieben; jetzt rechnet sie dieser Forscher zu Mirabilis und zahlt sie in Publication 294 des Field Museums Botany, VIII, p. 306-307 (1931) auf.

    31

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 458

    II. Pentastaminate Arten (selten 4 Stamina): Af himalaica (Edgew.) Heimerl [hierzu die Var. chinensis Heimerl], M. Trolli Heimer], M. intercedens Heimerl, AL. acuta (Reiche) Heimerl und anschlieuend der Formenkreis von M. californica A. Gray (im weitesten Sinne).

    IV. ZIirabills L. sect. IV. Euoxybaphus Heimerl. Vgl. Engler-Prantl., Natiurl. Pflanzenfam. III, Ib p. 24 (1889). Mirabilis Cervantesii (Sweet) Heimerl. - Diese, friiher in Bo-

    tanischen Giirten hiiufig kultivierte, mexikanische Art ist nur selten spontan aufgesammelt worden. Zu dem alten Fundorte EHRENBERGS: ,,Min. del Monte bei Huasca"4, kam spaterhin zu: nState of Hidalgo, El Saltillo Station, 7000' (Pringle, n. 11337)". Auf diese Stulcke w-urde von STANDLEY in Contrib. U. S.Nat. Herb. XIII p.405 (1911) eine Allionia miollis gegriindet, die er spiiter in North American Flora XXI, p. 229 (1918) mit All. violacea L. vereinigte, was ich nicht billige. Afirabilis Cervantesii und M. violacea stehen sich wohl nahe und wiirden vielleicht eine Zusammenfassung in eine eigene Sektion von Mirabilis verdienen, unterscheiden sich aber auf den ersten Blick in der Blattform, dann (neben kleinen sonstigen Verschiedenheiten) auch in den Anthokarpen, so gut wie andere, stets als artlich ge- trennte Vertreter der Gattung.

    V. Acleisanthes A. Gray. Acleisanthes obtusa (Choisy) Standl. - Bei einem schonen, von

    PALMER unter n. 405 ausgegebenen Exemplar dieser Art (Mexiko, Tamaulipas, Vicinity of Victoria, ca. 320 m) 5, das reichlich chasmo- game, spiirlicher kleistogame Bluten aufweist, habe ich einen deut- lichen Unterschied der betreffenden Anthokarpe gefunden; wiihrend die zu den Anthokarpen werdenden, basalen Perianthabschnitte und ebenso die Anthokarpe der chasmogamen Bluten dicht graulich be- haart sind, erscheinen die entsprechenden Gebilde der kleistogamen Bluten kahl, erst bei sehr starker Lupenvergr65erung erblickt man Winzige Hiirchen auf den Anthokarpen. In den eingeschlossenen Friichten zeigen beiderlei Anthokarpe gleiche Entwicklung, auch iauBerlich konnten die der kleistogamen Bliiten hochstens als relativ etwas schmiiler bezeichnet werden. Die Staminalzahl (5) ist in beiderlei Bliiten dieselbe.

    4 Von mir veroffentlicht in Annuaire du Conservat. de Geneve V p. 180 (1901).

    5 Es stimmt leidlich auf die spitzlichblittrige Abart: Var. Greggii (Stand- ley) Heimerl.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • 459 -

    Acleisanthes longiflora var. hirtella Standley in Contrib. U. S. Nat. Herb. XII p. 371 (1909). - Der Autor fuihrt fur diese sehr gut gekennzeichnete Abart nur das alte Exikat: Mexiko, Coahuila, Saltillo, GREGG 463, an, hierzu kommen folgende neuere Funde: Coahuila, Felsen am Canon del Venado, Hacienda de la Paila in der Sierra de la Paila, 950-1000 m, ENDLICH n. 844, und Nuevo Leon, Monterey, Rinconada, C. u. E. SELER n. 3478.

    Verschleimung der Anthokarpe. - Far A. anisophylla A. Gray und A. crassifolia A. Gray fehlt mir das Material; A. longidora A. Gray hat in den 5 starker vortretenden Kanten der Anthokarpe ver- schleimte Zellen, die in Wasser lange (mit ZnCIJ blaB rosafarbige) Schleimfaden bilden, ahnliche Zellen auch bei A. obtusa (Choisy) Standl., hier aber kein Vorquellen der betreffenden Zellen gesehen. A. Wrightii (A. Gray) Hook fil. (nur kleistogam fruchtend bekannt; Bluten mit 2 Stamina) hat in der Mittelpartie der festen (sklerotischen), zylindrisch vortretenden Rippen ihrer ganzen Lange nach unter der Epidermis Schleimzellen, wogegen die dicken Rippen der nahe- stehenden A. acutifolia Standl. keine solchen Zellen zeigen. Bei der letztgenannten Art erscheint mir die Veranderlichkeit in der Aus- bildung der 5 subapikalen Klebstellen beachtenswert: das Exemplar der Mexican Boundary (n. 1127) hat kleine, uinscheinbare Knipfchen, bei PURPUS n. 4753 (Mexiko, Coahuila, Sierra de Parras) bildet die Ktebstelle einen kreisrunden, ansehnlichen, konkaven Fleck, endlich wird bei PRINGLE n. 671 (Mexiko, Chihuahua, Sta. Eulalia Mts.) die ganze Breite des oberen, scharf abgeschniirten Rippenteiles von der klebenden, wenig vortretenden Stelle eingenommen6. Die Exemplare der zwei letztgenannten Aufsammlungen haben neben den chasmo- gamen, pentastaminaten auch kleistogame Bluten, diese fuihren bei PURPUS 4753 stets 2 Staubblatter, bei PRINGLE 671 kommen 2-3 vor.

    VI. Selinocarpus A. Gray. In einer kleinen Arbeit in der Osterr. botan. Zeitschrift LXIII

    p. 353-356 (1913) uiber diese Gattung schlug ich seinerzeit eine Unterscheidung von ,2 Sektionen: Brevilfori (mit S. chenopodioides A. Gray) und Tubiltori (die ubrigen 6 Arten) vor und gab deren Kennzeichnung. STANDLEY hat hierauf 'in Journ. Washingt. Acad. Sci. VI p. 631 (1916) die 1. Sektion von Selinocarpus als eigene Gattung Ammocodon abgetrennt, dasselbe auch in der North American Flora durchgefuihrt. Ich halte bei der Ubereinstimmung aller Arten

    6 Ein Bildchen dieser seltsamen Anthokarpe gibt Fig. 5 auf der meiner Arbeit uber Nyetagin. Anthokarpe beigegebenen Tafel in den Sitzungsber. d. Wiener Akademie, math.-naturw. Klasse, XCVII, Abt. I (1888).

    31*-.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 460

    in den so charakteristischen geflugelten Anthokarpen und bei dem Umstande, daB dieselben Abiinderungen der floralen Verhailtnisse beider Sektionen innerhalb der Gattung Mirabilis auftreten, aber hier h6chstens nur zur Bildung von Untergruppen brauchbar sind, diese Gattungsabtrennung nicht fur notwendig.

    VII. Boerhaavia L. Boerhaavia Weberbaueri Heimerl nov. spec. - Annua. Caules

    verisimile procumbentes, usque ad 6 dm longi, inferne brachyblastos foliatos in foliorum axillis gerentes, ceterum f. eramosi, haud crassi, internodiis (mediis usque 11,5 cm longis) sursum versus nodos pau- lum incrassatis, cinerascentes, infra atrorufo punctulati, supra rufo- brunneo striati, solum in infima regione pilis brevissimis, albidis sparse v. modice dense hirtuli, ceterum glabri, eglutinosi, inferne crebrius foliati, a dimidio (v. iam infra id) in paniculam spectabilem (usque f. 44 cm longam), erectopatenter dichasiale ramificatam, gla- bram, ob folia cito in bracteas parvas, lanceolatas, glabras, rufo- striolatas diminuta, spurie f. aphyllam abeuntes, paniculae ramifi- cationibus ultimis firmioribus, capituligeris, ad anthesin erectis 5-11 mm longis, dein 4 patulis, 9-15 mm longis, rigidiusculis. Folia (paribus modice anisophyllis) petiolo lamina paulo (apud folia superiora plurimo) breviore, parce et brevissime hirtulo suffulta, elliptica usque 50 mm longa et 24 mm lata, saepe 1,5-2plo longiora q. lata, utrinque rotundata v. obtusata (superiora etiam ? acutius- cula), viridi-cinerascentia, f. concoloria, herbacea, subglabra, superiora tamen parce pulverulenter hirtula, in margine - conspicue et irregu- lare crenulata, utraque in pagina punctulis v. striis ferrugineis v. atris densius instructa, nervis secundariis usque 5 utrinque, infra pau- lum prominulis, f. eramosis. Inflorescentiae partiales capitato-spi- catae, 11-pluriflorae, primum f. densae, 6-9 mm longae et 6-7 mm latae, denique ad 10-12 elongatae et paululo laxiores. Flores stipite brevissimo (dein summopere 1 mm longo), glabro portati, tribracte- olati, bracteola mediana in stipitis basi inserta, 2,5-3 mm longa, 1,2-1,5 mm lata, ovato-v. elliptico-lancoolata, bracteolis 2 lateralibus in floris basi insertis, 2--2,5 mm longis, 1 mm latis, omnibus sub- membranaceis, cuspidato-acuminatis, rufo-striatis, pills marginalibus brevissimis exceptis glabris, diutius persistentibus. Perianthiorum pars basilaris 1-1,5 longa et 0,6-1 mm lata, obpyramidata, promi- nenter et acute 5 costata, glabra; pars superior campanulata 1,5 ad 2 mm longa et fere lata, rosea, secus nervos 5 rufo-striolata, limbo 5 lobulato, lobis obtusis, parum emarginatis. Stamina 4, 1,5-2 mm longa, non exserta, cupula subtubulosa, lobulata, 0,5-0,75 mm longa,

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 461

    filamentis gracillimis, antheris 0,5-0,6 mm latis, dimidio longis7. Germen ovario breviter ellipsoideo, 0,5 mm longo, stipite aequilongo portato, stylo 1,5-2 mm longo, stigmate 0,3 mm lato. Anthocarpia (eximia formatione!) 3-3,5 mm longa, 2-2,5 mm lata, in ambitu breviter ellipsoidea v. obovoideo-ellipsoidea, utrinque obtusa v. trun- cato-rotundata, glabra, pallide brunneola, in sectione transversa pentangulata, faciebus excavatis, costis 5 subalaeforme et acutius prominentibus, coriaceis, impellucidis, valide transverse sulcatis, areis intercostalibus propter costas e basi lata orientes angustissimis, ad fissuram longitudinalem reductis. Fructus 2 mm longi, 1 mm lati, circ. ellipsoidei, basi apiculati, paululum angulati, luteobrunneoli, rhaphiis latiusculis, fere nigris, paulum tuberculosis.

    Peru: Zwischen Piura und der Hacienda Nomala, 5o 5o15' S. B. (lockere Formation von kurzlebigen Kraiutern, Halbstrauchern sowie aus weit zertreuten, teils immergrunen, teils regengrfunen Holz- gewaichsen, Striauchern und kleinen Biaumen, Sandboden, 100-250 m 23. Marz 1912 - WEBERBAUER n. 5933).

    Diese ausgezeichnete Art, die einzige Vertreterin der spikaten Arten von Boerhaavia in Siudamerika, ist in erster Linie durch die breiten und kurzen, mit 5 Flugelrippen versehenen Anthokarpe ge- kennzeichnet, die in eine ziemlich scharf vortretende, schmale Kante auslaufen und vom Ansatz an grob quergefurcht sind; da die Rippen aus breitem Grunde entspringen, ist ein Zwischenraum zwischen ihnen nur in Form einer schmalen Furche, an die beiderseits die Querfurchen angrenzen, entwickelt. - Die Blattfleckung rilhrt, wie sonst in der Gattung, von Epidermiszellen mit dunklem, Gerb- und Farbstoff fuihrendem Inhalt her; die roten Liingslinien des Stengels entsprechen den unter der Epidermis liegenden, langgestreckten, teils einzelnen, teils zu mehreren der Lange nach aneinander- liegenden Schlauchzellen mit rotbraunem, iihnlichem Inhalte.

    Boerhaavia paniculata L. C. Rich. var. leiocarpa Heimerl. Bolivia: Huertas, Prosopiswilder, auch Tal des Rio Mizque bei

    Chapapa (C. TROLL n. 1210).

    VIII. Commicarpus Standley. Commicarpus crassifolius Heimerl nov. spec. - Ex affinitate

    Boerhaaviae tuberosae Lam. [= Commicarpus tuberosus (Lam.) Standley in Contrib. U. S. Nat. Herb. XVIII p. 101 (1916)]. Verisimile fruti-

    ' Staminalzahl aus 6 Bluten; bei starker Vergr5lerung erscheinen beide Theken glashell und fast kreisrund, verbunden durch das kleine knopfahn- liche, rotbraune Konnektiv; Pollenkorner 90-93 p im Durchmesser, stark (3 IA) bestachelt.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 462

    cosa, rami firmi, stricti, dichotome divisi, griseoli, striatuli, inter- nodiis usque 12 cm longis, fore omnibus partibus glabri, in paniculas amplas, stricte dichasiale ramificatas, (?semper) aphyllas abeuntes, ramulis ultimis tenuioribus, pleiochasia umbelliformia, semper sim- plicia, parva, pauciflora gerentibus. Folia (fere omnia incompleta!) petiolo 13-25 mm longo, 2 mm crasso, glaucescente suffulta, circiter ovata, usque ad 45 mm lata, basi subrotunda v. obtusiuscula, ? in petiolum contracta, subearnosa, ad 3/4 mm crassa, sicco fragillima, lutescenti- v. griseo-viridia, concoloria, glabra, costa valida, infra prominente, nervis secundariis paucis, infra prominulis. Pleiochasia (iam =L fructigera) pedicello valde brevi, vix tenui, 7 13,5 mm longo, rufobrunneolo suffulta, 4- 7flora. Flores pedunculo solum 1-3 mm longo, stricto, rufobrunneo, post anthesin vix vel usque ad 6 mm elongato portati. Perianthia usque ad faucem 6-6,5 mm longa; pars basilaris ellipsoidea, 2,5 mm longa, 1-1,3 mm lata, basi et apice paulo angustata, apice minute verruculigera, 10 sulcata glaberrima; pars superior e basi angustissima (0,5 mm lata) infundi- buliformi in limbum rubrum, 7-8 mm latum, 5-lobatum expansa, lobis f. semiorbicularibus, leviter emarginatis, f. glabris (solum in 5 nervis minute hirtulis). Stamina 4, usque 18 mm longa, valde exserta, cupula subglobosa, c. 0,75 mm longa, antheris 0,5 mm longis, ad 1 mm latis. Germen ovario ellipsoideo, 1 mm longo, (stylo stamina superante?), stigmate minutissimo, 0,3 mm lato. Anthocarpia lineari- clavata, 5--6 mm longa, 1,5-2 mm lata, supra dimidium latissima, basin angustam versus sensim, superne brevius angustata, apice truncatula, atro rufobrunnea, glaberrima, 10 sulcata, in apicali re- gione verruculis usque 10, parvis v. fere punctiformibus (ut videtur non glutinosis), ? regulariter annulatim dispositis instructa, ce- terum f. laevia. Fructus ad 4 mm longi et 1 mm lati, oblongo-clavati, sordide albi v. brunnescentes, rhaphiis brunneis.

    Bolivia: Unteres Aracatal, Trockenformation, 1400 m U. d. M. (14. Juli 1926 - C. TROLL n. 2325).

    Die auffallende Pflanze ist wohl mit dem peruanischen C. iu- berosus (Lam.) Standley verwandt, aber durch die dicker und kurz- stieligen Pleiochasien, durch die kurzstieligen Bliiten mit 4 Staub- blattern, endlich durch die nur winzige, apikale Warzchen besitzenden Anthokarpe zu unterscheiden. - STANDLEY will in einer seiner neuesten Veroffentlichungen in Field Museum Publication 303, Bo- tany XI p. 106 (1931) die von ihm 1909 aufgestellte Gattung Corn- micarpus, die sich mit meiner Sektion IV Adenophorae von Boerhaaziia Lvgl. Engler-Prantl, Nattirl. Pflanzenfamilien III, Ib p. 26 (1889)] deckt, wieder fallen lassen, doch kann ich dewn nicht beistimmen,

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 463 -

    da sich beide Gattungen im bliihenden und fruchtenden Zustand sofort unterscheiden lassen, keine MittelEormen vorkommen und, wie mir das Studium der Blattanatomie zeigte, auch steril (BIoer- Iaavia8 ... Blattbau nach dem Kranztypus; Commicarpus ... nor- maler, bifazialer Aufbau) zu trennen sind.

    IX. Bougainvillea Commerson.

    Bougainvillea spinosa (Cav.) Heimerl. - STANDLEY machte juingst- hin in Field Museum Publicat. 294, Botany, VIII p. 309 (1931) auf das sehr interessante, nordlichste Vorkommen dieser Art in Peru, Prov. Moquegua, Torata, 2300 m (WEBERBAUER n. 7414) aufmerksam; die Pflanze wurde aber, wie Stuieke des Berliner Herbars zeigen, weit frtiher (1864) an gleicher Stelle von RAIMONDI gesammelt: Dep. Moquegua, entre Torata y Moquegua, n. 10487, und Quebrada seca entre Omate y Quinistaquilla, n. 10904. Die nachsten Fundstellen wiren: Bolivia, Condorhuassu bei Tarija, 3200 m, FIEBRIG n. 2990, und Argentinien, Prov. Jujuy, Moreno, in montibus saxosis frequens 3500-4000 rn, R. E. FRIES n. 782 (hiibsche Form mit kupferig pu- berulen jungsten Zweigen) 9; sftdlichstes Vorkommen [nach SPEGAZZINI in Anales de] Mus. Nac. de Buenos Aires VII p. 135 (1902)]: Ar- gentinien, Gobernacion del Chubut (etwa 430 S. Br.).

    Bougainvillea campanulata Heimerl. - Diese, gelegentlich auch kraftig bedornte (Argentinien, Dep. Tucuman, Tapia, LILLO n. 10856; Dornen bis 35 mm lang, gerade, scharf stechend), kostlichen Honig- geruch (briefl. Mitteilung von HERZOG) aus den unscheinbaren, gelb- griinlichen bis gelben Bluten verbreitende Art wurde von TROLL in Siidbolivien im Trockenwald des Monte bei Palomarcado (Pilcomayo) unter n. 117 (blattlose, aufbliihende Zweige) und um Villamontes, ebenfalls im Trockenwald n. 447 (wie vorige) gesammelt; vom letzt- genannten Orte liegen bereits Exsikkaten von PFLANZ (n. 696, 700, 2134B) vor: teils im Oktober vor der Blattentwicklung bliihende Stuieke, teils Ende Oktober Blitter und Friichte tragende, teils solche, die Ende November Blatter und Bluten aufweisen.

    Bougainvillea berberidifolia Heimerl. - Bolivia: Rio Grande- Tal unter Pascana, Schinopsiswald, Trockengehblze, 1300 m (C. TROLL n. 1026, 1027), Tal von Comarapa, Dep. Santa Cruz, 2000 m (STEIN- BACH n. 8579). In beiden Aufsammlungen liegen dornige, Blatt und

    8 Enger gefaBt als an der eben zitierten Stelle, nimlich mit AusschluB der Sektionen: Senckenbergia und Solenanthae.

    9 R. E. FRIES, Zur Kenntnis der alpinen Flora im nordl. Argentinien, p. 152 (1905).

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 464

    Bluten tragende Zweige vor; die Brakteen sind rosenrot, die Peri- anthien bei TROLLS Exemplaren gelbgrunlich, zum Grund dunkler, mit hellockerfarbigem Saum, wogegen eine Notiz von STEINBACH die Blutenhulle braunrot und den Saum rot (Stamina weifgelb) be- zeichnet.

    Bougainvillea infesta Griseb. - B o l i v i a: Yaquacua -Villamontes, Trockenwald, 600 m u. d. M.; blatt- und dornenlose, bluhende Zweige (TROLL n. 469).

    Bougainvillea stipitata Griseb. - Von dieser ziemlich weit ver- breiteten und sehr abaindernden Art sammelte TROLL in Bolivien mehrere Formen; Sttucke meiner var. Grisebachiana in der Tipazone bei Quinore, 2300 m, n. 1213, solche, die deren f. frondosa (Griseb.) Heimerl nahekommen, in Talbodengeholzen des Rio abeja, zwischen Quirusillas und Samaipata, 1500 m, n. 961, endlich meiner var. Kuntzeana zuzurechnende bei Santiago, Chunganmayotal, Trocken- wald, 2200 m, n. 2885. - Zur ersterwahnten Varietiit w'aren noch aus Bolivia zu stellen: Villamontes, Buschwald der .Mision de Ma- charete, c. 800 m, PFLANZ n. 4006 (,,3-4 m hoher Strauch mit griunen Bliiten und sehr zerbrechlichem Holz") und Dep. Chuquisaca, Prov. Acero, Lomas de Tiyuipa, 500 m, STEINBACH n. 1775 (,,4 m hoch, BlUten grin").

    Bougainvillea Trolli Heimerl nov. spec. Ex affinitate Bougain- villeae stipitatae Griseb. Ramus (singulus) 50 cm longus, basi 5 mm crassus, virgatus, validiusculus, saturate rufobrunneus, striatulus, glaber, frequenter (summis internodiis muticis exceptis) spiniger, spinis (illas Rosae caninae monentibus) hamatis, validis, usque 10 mm longis, basi compressa usque 5 mm crassis, eximie pungentibus, pallide brunneolis, glabris armatus, spurie eramosus, vero tamen tota longitudine sub spinis ramulis (brachyblastis) brevissimis (usque 9 mm longis), folia floresque gerentibus, rufescenter v. lutescenter hirtulis obsitus itaque frequenter foliatus. Folia inter formam ova- tam et ovato- ad deltoideo-oblongam variantia, usque 53 mm longa et 29 mm lata, 4 infra dimidium latissima, basi obtusata v. subro- tundata, in petiolum tenuem, usque 26 mm longum, parce hirtulum breviter contracta v. leviter attenuata, antice sensim angustata et apice ipso obtusiuscula (partim etiam breviter acuminata et acutius- cula), tenuiora, viridia, opaca, infra paulo pallidiora, maiore parte subglabra, infra solum versus costae basin (paululum etiam secus nervos secundarios) pilis paulo longioribus, bifariam pilosa, costa nervisque gracilibus, infra prominulis, spurie eramosis, tamen luce permeante dense et immerse reticulatim ramificatis. Inflorescentiae semper simplices, 3-florae, pedunculis 11-21 mm longis, tenuibus,

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 465

    glabris suffaltae. Bracteae ellipticae, 30-35 mm longae, 18-21 mm latae, utrinque obtusiusculae, basi in pedunculum ? conspicue con- tractae, pallide virides, glabrae, gracile et concolore reticulatae; florum pedicelli glabri, ad 7-9,5 mm cum bractea connati. Perianthia a basi usque ad limbum 20-23 mm longa, hypocraterimorpha, omnino glaberrima, tubo angusto, fere prismatico, ad 2 mm lato, basi in pedicellum angustato, supra dimidium levissime constricto, sursum usque ad 2,5 mm ampliato, nervis 5 angustis, modice promi- nulis leviter 5-angulato, viridescente, infra limbum in olivaceum vergente, limbo 8-9 mm lato, (sicco) olivaceo v. nigrescente, lobis primariis 2,5 mm longis, lanceolatis, acutiusculis, in margine in- crassato papillosis, lobis commissuralibus dimidio brevioribus, sub- truncatis. Stamina 6 v. 7, valde (in singulo flore) in longitudine variantia, 12-18 mm longa, cupula subcylindrica, 2 mm longa, antheris ad 1 mm latis et f. longis. Germen 12,5-14 mm longum, ovario 7-7,5 mm longo, 1,2-1,4 mm lato, sublineari, compresso, semi-pellucido, subsubito in stylum 6,5-7 mm longum, filiformem, fere omnino papillosum attenuato.

    Bolivia: Alto de Sa. Rosa-Carapari; sommergriinerWald, 1000m Ui. d. M. (C. TROLL n. 379).

    Von der sehr nahestehenden B. sti/pitaa Griseb. sogleich durch die derben, relativ kurzen, zusammengedrtickten Hackendornen und die schlanken, langen, vollkommen kahlen Perianthien zu unter- scheiden.

    Bougainvillea peruviana H. Bpl. - Als ich seinerzeit fuir meine Monographie der Gattung diese reizende Art bearbeitete (Denkschr. d. Wiener Akademie, math.-natur. KI., LXX p. 114 (1900)) lag wohl ein aus den Originalstiicken bestehendes, sonst aber recht beschei- denes Material vor. Seitdem sind aber wichtige Aufsammlungen dem Berliner Herbar zugekommen, die unsere Kenntnisse vervoll- staindigen; so eine Blaitter und Bliuten besitzende, als ,,Ramaticana" bezeichnete, um Jaen 1805 gesammelte Probe, dann aus der 2. Hiilfte des 19. Jahrhunderts stammende Stiicke von RAMMONDI (Prov. Jaen, Bellavista, n. 10022, ,,Rama/icana"; Mondo Nuevo, n. 12835), endlich die vorziiglichen Exsikkaten WEBERBAUERS aus 1904 und 1912 (Dep. Cajamarca, westl. Talrand des Maranion zwischen Balsas und Celendin, n. 4259; Dep. Cajamarca, Prov. Jaen, Schumba-Tal, n. 7170). Die Exemplare dieser Fiundstellen stimmen in der fast volligen Kahlheit, den fast geraden (oft auch fehlenden) Dornen, den breiteif6rmigen, stumpflichen Bliittern, den zarthuiutigen, feinnervigen, meist ellipti- tischen Brakteen, insbesondere aber in den kahlen, schlankrohrigen, 14-18,5 mm langen Perianthien, deren Tubus am Grund gerundet

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • 466 -

    und ganz kurz in dem Stiel zusammengezogen ist, sonst aber fast in gleicher Breite (1,5-2 mm) bis zum (5-7 mm breiten) Saum verlauft und von 5 schmalen, schwach vortretendeln Hauptnerven gleichmhiig durchzogen wird, iiberein; die Staminalzahl schwankt zwi- schen 7 und 9, ofter 8. - RAIMONDI hat aber in Peru noch eine andere, gewil nahestehende, aber doch im Perianth wesentlich abweichende Bougainvillea gesammelt: Dep. Piura, Prov. Tina, Hacienda de la Tina, Orillos del rio Marcara', Oktober 1868, n. 1371 (? die in den Plantes Equinox., I p. 176, erwahnte Pflanze vom Hafen Piura). Die Analyse dieser Stiicke brachte mir den Blutenbau einer von LEHMANN aus Ekuador angegebenen Art des Wiener Herbars in Erinnerung, die ich ohne Namengebung in der Monographie (p. 113) kurz diagnosiert habe. LEHMANN fugte dem vorliegenden einzigen Exemplare (Ende eines bliihenden Zweiges) die Bemerkung bei: ,n. 255. Gestriuche mit dornigen, schlanken, hangenden Zweigen von 5 m Hohe; Brakteen hellkarmesinrot, Blumen gelb. Wird von den Eingebornen der Provinz Manabi in Ekuador mit Vorliebe angepflanzt10." Ich halte die Aufsammlungen LEHMANNS und RAIMONDIS fur zur gleichen, der Bougainvillea peruviana nahestehenden neuen Art gehorig; im folgenden die Erganzung der friiher gegebenen Diagnose:

    Bougainvillea Lehmanniana Heimerl nov. spec. - Rami inermes v. sparse spinis usque 11 mm longis, rectis v. leviter arcuatis in- structi, apicibus puberulis exceptis fere omnino glabri, ad anthesin foliati, ramulis florigeris usque 50 mm longis, axillaribus v. + approxi- matis et subfasciculatim confertis v. magis remotis, valde patentibus, una paniculam communem, floribundam formantibus. Folia petiolo q. lamina plurimo breviore, 4 hirtulo suff alta, pleraque ovata, usque 51 mm longa et 30 mm lata, basi rotunda v. 4 obtusa, antice -4I acu- minata et acutiuscula, subg,labra, infra v. solum in costa v. etiam in nervis paulum hirta, concoloria, dein coriacea. Inflorescentiae partia- les pedunculo glabro, 10-17 mm longo (dein ad 25 mm elongato) portatae. Bracteae late ovatae v. coirdato-ellipticae, 27-37 mm longae, 19-28 mm latae, + obtusae, glabrae, tenuissimae, sicco pallide brunneolae (vivo roseae), densius et obscurius reticulatae; florum pedicelli ad 5-6 mm cum bractea connati, glabri. Perianthia 20 ad 23 mm longa, (pilis limbi marginis paucis et minutis exceptis) glabra, hypocraterimorpha, tubo 1,8- paulo ultra 2 mm lato, basi breviter in pedicellum attenuato, ceterum subaequilato (paululum circiter in v. supra dimidium angustato), valide 5 angulato, angulis bene promi-

    10 Vielleicht gehoren einige der von STANDLEY fur Ekuador angegebenen Fundstellen von B. peruviana hierher [Field Mus. Publicat. 303, Botany XI p. 97 (1931)], doch fehlen uber den Perianthbau Einzelheiten.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • 467

    nentibus, areis interangularibus paulum concavis, limbo 7,5 mm lato, lobis ad 1,5 mm Jongis, acutiusculis. Stamina 7-8, 14-18 mm longa. Germen (cum carpophoro) 9-10 mm longum, ovario oblongo, 2,5 ad 3 mm longo, stylo 4,2-5,5 mm longo, filiformi, ad fere dimidium stigmatoso.

    Ich mdchte zur Unterscheidung von B. peruviana besonders auf die am Grund verschmalerten (ausgesprochen 5 kantigen) und zwischen den vortretenden Kanten leicht konkaven Perianthien hin- weisen, da ich die Perianthform, deren NerVatur und Behaarung immer noch fur die brauchbarsten Trennungsmerkmale in der so schwierigen Gattung halte. Im Blattquerschnitte fand ich, im Gegen- satze zu B. peruviana, keine styloidalhnlichen Kristalle.

    Bougainvillea pachyphylla Heimerl et Standley. -STANDLEY hat in einer seiner letzten Studien [Field Museum Public 294, Botany, VIII p. 308 (1931)] die ihm bekannt gewordenen Fundorte dieser Art zu- sammengefaBt, hierzu sind aus RAIMONDIS Aufsammiungen noch einige Nummern aus Peru gekommen: n. 61. Dep. Cajamarca, entre Olmos y Matupe, n. 776 und 1017, Prov. Lambayeque, entre Pampa grande y Chenogallape, dann n. 8703 Dep. Piura, Quiros. -- Das Herbar Kew besitzt (aus Herbar Hooker) einige reichblihende, aber iur wenige und junge Blatter tragende Zweige einer hierherge- horenden Pflanze, die von v. WARSZEWICZ'1 herruihren und die (etwas ratselhafte) Angabe ,,Magdalene" tragen; in Kew ist man geneigt, hierunter den kolumbisehen Rio Magdalena zu verstehen, wozu auch eine Abbildung in Gardeners Chronicle p. 1597 (1873) betitelt ,,Bougain- villeas on the banks of the Magdalena" stimmen konnte. Im folgen- den einige Ergiinzungen aus diesem Materiale zur von STANDLEY 1. C. gegebenen Blitenbeschreibung; auch hat sich in den Exsikkaten RAIMONDI S ein gut ausgebildetes Anthokarp gefunden - eine groe3e Seltenheit bei B. spec/abilis und B. glabra und ihreni Verwandten:

    Perianthia ochroleuca, etiam maiora, 14-20 mm longa, hypoe craterimorpha, tubo f. aequilato, 2,5-3 mm lato, in dimidio solum leviter ad 1,5-2 mm angustato, validius costis 5 prominentibus angulato, areis intercostalibus =L concavis et tenuiter nervatis, pilis griseolis, patulis, (maiore parte) brevibus dense puberulo, limbo 5-6 mm lato, glabro, epapilloso, lobis 1-2 mm loengis, ovato-oblongis, obtusiusculis, commissuris lobos aequantibus v. iis brevioribus + emarginatis, crenulato-crispulatis. Stamina 8, 10-17 mm longa. Germen cum carpophoro 8,5-10 mm longum, ovario 3--4 mm longo,

    11 Dies die richtige Schreibweise des Namens nach freundlicher Mit- teilung von Regierungsrat Dr. RECHINGER.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 468 -

    0,5-1 mm lato, stylo 4-6 mm longo, ad dimidium f. stigmatoso. Anthocarpium late fusiformi-ellipsoideum, 11,5 mm longum, 4 mm latum, utrinque angastatum, circ. in dimidio latissimum, brunneum, modice dense breviterque hirtulum, costis 5 obtusiusculis, parum prominulis, pariete tenuiore, subcoriaceo. Fructus oblongo-ellipsoi- deus, 7,5 mm longus, + 3 mm latus, utrinque rotundus, castaneus, basi et apice paulo obscurior, rhaphiis vix obscurioribus, pericarpio tenuiter membranaceo.

    X. Colignonia Endl. Colignonia scandens Benth. Peru: Westhange der Anden fiber Frias, 4050' 50 S. Br., Dept.

    Piura, Prov. Ayavaca, 2600-2700 m, spreizklimmender Strauch (WEBERBAUER n. 6407).

    Colignonia rufopilosa 0. Kuntze. .B olivia: Dept. Cochabamba, Prov. Chapare: Incachaca, Wald-

    rand (STEINBACH n. 9501), Cejawald, Janta-Aduana, 3200 m (STEINBACH n. 9815), ohne nihere Angabe (STEINBACH n. 9167). Die beigegebenen Bemerkungen sprechen von bis 4 m hohen Kletterstriiuchern12 mit hellgrulnen Blaittern, deren Rippen auch violettfarbig vorkommen, und von wei0en Schaubliittern in den weifbliihenden Infloreszenzen. - Bolivia: Cuibaja'-Camata, 3200 m, Bergwald (C. TROLL n. 2668).

    Colignonia acutifolia Heimerl. Peru: Dept. Cajamarca, Prov. Cutervo, Cutervo (RAIMONDI

    n. 4103) (bluhend), 3882 und 5717 (fruchtend).

    XI. Pisoniella Standley. Pisoniella arboreseens (Lag. Rodr.) Standl. var. glabrata Heimerl. Bolivia: Samaipata-Vallegrande, Trockenwald, 1500 m (C. TROLL

    n. 954). Wird von TROLL als spreizklimmender Strauch bezeichnet, ebenso auch von LILLO in einer Herbarnotiz (n. 3367, Argentiniien, Tucumain, capital, quebrada las Piedre, 600 m "arbolito subtrepador"): Eine Ubergangsform zum Typus liegt von LORENTZ und HIERONYMUS gesammelt (Sierra de Tucuman, Cuesto de Periquillo) vor: End- zweigchen und Stiele der Infloreszenzen abstehend behaart; Blatter oberseits schwiacher, unterseits miaig dicht mit Haaren bekleidet.

    12 Ich habe an den Herbarstiucken dieser und anderer Arten von Co- lignonia nie Andeutungen von Verholzungen gesehen; es wird sich wohl nur um hochwiuchsige Perennen mit (ob bei allen?) knolligen Wurzelbildungen handeln.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 469 -

    XII. Pisonia L. Pisonia indecora Heimerl nov. spec. [Sect. Eupisonia Heimerl

    in ENGLER-PRANTL, Natiirl. Pflanzenfam. III, lb p. 29 (1889)]. - Arbor parva. Rami dichotome ramificati, subrecti v. 4 flexuosi, graciliores, griseoli v. brunneoli, ? striolati, innovationibus parce rufeseenter hirtulis exceptis glabri, varie (alterne v. opposite v. verticillate) foliati. Folia (minora parium anisophyllorum f. sessilia, orbiculato- elliptica, utrinque =L obtusata) petiolo brevi, usque 13 mm longo, glabro suffulta, mediocria, usque 102 mm longa et 48 mm lata, elliptica, saepe supra dimidum latissima, in petiolum cuneatim v. obtusatim angustata et paulum decurrentia, antice brevius attenuata, apice ipso saepe leviter producto, v. obtusiusculo v. acutiusculo, glabra, chartacea, sicco olivacea, f. opaca, concoloria, costa haud valida, infra modice prominente, nervis secundariis 4-10 utrinque, valde debilibus, subrectis v. leviter arcuatis, minime prominulis, f. eramosis. Inflorescentiae (I f. omnino glabrae, pedunculo debiliore, usque 43 mm longo, rectiusculo v. (ut videtur) etiam paulo arcuato suffultae, corymbosae, modice floribundae, laxiores, tenuiter ramifi- catae, ramis primariis 5, f. umbellatim ordinatis, eodem modo iterum ramificatis, ramulis ultimis dichasia triflora gerentibus. Flores c3 plerique pedicello tenuiore, 2-2,5 mm longo instructi, bracteolis 3 (rarius 2) lanceolatis, 1 mm longis, acutiusculis, ciliatis suffulti. Perianthia d infundibuliformia, sicco 4,5-5 mm longa, f. glabra, limbo 3,5-4 mm lato, levissime 5 lobulato, lobulis obtusissimis v. subrotundis, in margine papillosis. Stamina f. semper 9 (uno casu 10), 4-6 mm longa, partim subinclusa, partim modice exserta. Germinis rudimentum 2,5 mm longum, ovario subgloboso, stylo oblique truncato et papilloso.

    Bolivia: Incahuasi, Waldgrenze, 1900 rf (C. TROLL n. 588). Ich habe seinerzeit in Mededeelg. van s'Rijks Herbar. Leiden p. 34 (1913) unreife Friichte tragende Zweige einer von HERZOG ebenfalls in Bolivien gesammelten Pisonie (,,Kleiner Baum im Wald zwischen Carbezas und Florida", n. 1327) irrttimlich zur Pisonia Hassleriana gestellt, die sich aber durch behaarte Bliitter und andere Infloreszenz deutlich unterscheidet. Beim jetzt vorgenommenen Vergleich mit dem Exemplare TROLLS finde ich mit diesem vollige Ubereinstimmung in Habitus, Blatt- und Infloreszenzbildung, so daB fur Pisonia in- decora damit ein zweiter Standort gegeben ist. Die 9 Pflanze bietet folgende Ergiinzung der Diagnose dar: Inflorescentiae y defloratae pedunculo =L arcuato v. deflexo, 60-80 mm longo portatae, uis ci si- miles, ramis primariis 3-5, inaequilongis, usque ad 22 mm elongatis varie iterum ramificatis, ramulis ultimis v. anthocarpia singula v.

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

  • - 470 -

    bina, uno sessili, altero pedicello tenui, 6-11 mm longo suffulto, gerentibus. Anthocarpia (immatura) oblongo-ellipsoidea, 7 mm longa, =L 2 mm lata, glabra, sicco atra, laeviuscula. - Als Kennzeichen konnen angegeben werden: die Kahlheit fast der ganzen Pflanze, die Blattform, die gleichfarbigen, fast glanzlosen Blattflachen mit schwacher Nervatur, der Infloreszenzbau, die gestielten Bluten und die ansehnliche Staminalzahl der cl. Die wenigen aus Bolivien bekannten Arten von Pisonia weichen betriichtlich ab.

    XIII. Cryptocarpus. Cryptocarpus pyriformis H. B. K. - Die Gattung Cryp/ocarpus

    wird von STANDLEY in Field Museum Public. 303, Botany, XI p. 95 (1931) zu Salpianthus gebracht, doch ist nicht nur der Habitus, sondern auch die Narbenbildung beider ganz versehieden. Wahrend sich bei Salpianthus der faidige Griffel einfach zuspitzt und dieses spitze Ende als Narbe dient, hat Cryptocarpus einen am Grunde dicklicheren, dann sich verschmiilernden Griffel, der sich schon unterwiirts tief fiederig in (jederseits) 4-5 farblose zarte Narbenzipfel teilt. - In RAIMONDI S AufsammlUngen liegen StiiCke aus Peru vor; die einen stammen aus dem Jabre 1874 (n. 4204) vom durch WEBERBAUER (Pacasmayo, n. 3762) spliterhin bekannt gewordenen Fundorte, die anderen sind etikettiert: Chope de las orillas del rio Quiros, Dept. Piura, RAIMONDI n. 1258 (a. 1868).

    This content downloaded from 91.229.248.67 on Sun, 15 Jun 2014 12:20:13 PMAll use subject to JSTOR Terms and Conditions

    http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp

    Article Contentsp. [450]p. 451p. 452p. 453p. 454p. 455p. 456p. 457p. 458p. 459p. 460p. 461p. 462p. 463p. 464p. 465p. 466p. 467p. 468p. 469p. 470

    Issue Table of ContentsNotizblatt des Knigl. botanischen Gartens und Museums zu Berlin, Bd. 11, Nr. 106 (Jul. 11, 1932), pp. 425-514Front MatterBericht ber den Botanischen Garten und das Botanische Museum zu Berlin-Dahlem vom 1. April 1931 bis 31. Mrz 1932 [pp. 425-449]Nyctaginaceen-Studien [pp. 450-470]Neue Arten aus der Hylaea Brasiliens [pp. 471-483]Araliaceae americanae novae II [pp. 484-490]Die Orchideen-Gattung Chiloschista Lindl [pp. 491-498]Palmae neogeae II [pp. 499-501]Eine neue Mollisia [p. 502]"Pendel-Schraubenflieger", ein neuer Typus von Flugfrchten bei Gehlzen des tropischen Afrika [pp. 503-509]Vermischte Diagnosen VII [pp. 510-514]Back Matter