63
Water … ook voor later W. Verstraete Lab. Microbiële Ecologie en Technology (LabMET) UGent

Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water … ook voor later

W. Verstraete

Lab. Microbiële Ecologie en Technology (LabMET)

UGent

Page 2: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water als een strategisch element

Page 3: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water als bron van ziektekiemen

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

1870 1875 1880 1885 1890 1895 1900 1905 1910 1915 1920

year

num

ber o

f fam

ilies

sew

ered

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

1

case

s of

typh

us

number of families sewered

cases of thyphus per year per1000 inhabitants per year

(Dorau, 1995)Berlin

Salmonella typhi veroorzaakt tyfus

Page 4: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Global decline

Page 5: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water als bron van ziektekiemen

Fecaliën : 1 miljoen tot 1 miljard kiemen per g

Water : ziekteverwekkend bij 1-10 kiemen per L voor Salmonella, Vibrio choleria, Entamoeba histolyca, Plasmodium (malaria)

Page 6: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Mens 49, 2003

In de Amerikaanse burgeroorlog stierven 81.360 soldaten aan dysenterie en vonden er 93.443 de dood in de strijd.

Page 7: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Mens 49, 2003

Diarree trof 403.000 inwoners van Milwaukeee, Winsconsin –waarvan 4.400 erg genoeg om gehospitaliseerd te worden – in 1993 toen Cryptosporidium de watervoorraad van de stad besmette.

Page 8: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Zij en wij

• Ze zijn in de meerderheid– 1 miljoen per gram grond– 1 miljoen per liter Spa blauw,…– 1 miljoen per m3

– 103 per cm2 huidoppervlak– 1012 per g faeces

Page 9: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Per volwassene: … kg levende bacteriën

Onze “naaste” partners

Page 10: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Pro - en prebiotica

Page 11: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water cyclus

Page 12: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water cyclusNatuurlijke water cyclus - ondergronds

Page 13: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water cyclusOndergronds• Lange verwijltijd (jaren tot decennia)• Zelfzuiverende werking van de bodem en

sedimenten -filter-eigen gemeenschap aan micro-organismen

• Soms toch problemen : - ijzer- arseen- …

Page 14: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water cyclus

Natuurlijke water cyclus - bovengronds

Page 15: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Biologische analyse waterkwaliteit Vlaanderen

Page 16: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Water cyclusBovengronds

• Korte verwijltijd (dagen tot weken)• Zelfzuiverende werking volstaat meestal niet• Conventionele polluenten

-- Biologische zuurstofvraag (BZV)-- Nutriënten Waterbloei-- Kiemen (opportunistische en

echte ziekteverwerkkers)

Page 17: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Zandfiltratie●Traag● Snel

Page 18: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Granular Activated Carbon

(Lee et al., 2001)

Page 19: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Totale procestrein

Page 20: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Problemen m.b.t. kwaliteit

1. Chemische stoffen

2. Micro-organismen

Page 21: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Problemen m.b.t. kwaliteit

Nitraat

• EU wetgeving : Minder dan 50 mg/L vereist

• Oorzaak : bemesting

• Nitriet is de boosdoener; de nitraatproblematiek is overroepen

Page 22: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Nitraatverwijdering

(Liessens et al., 1993)

Page 23: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Trihalomethanen• EU wetgeving : minder dan 100 µg/L• Oorzaak : chlorering• Moeilijk te verwijderen

enkel zuiver water benutten als grondstof

Problemen m.b.t. kwaliteit

Page 24: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

POPs = Persistente Organische Polluenten• EU wetgeving : minder dan 100 ng/L• Oorzaak : - pesticiden

- “personal care products”- farmaceutica

Problemen m.b.t. kwaliteit

Page 25: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

POPs• Pesticides : - gebruik streng gereglementeerd

- pesticiden moeten biologischafbreekbaar zijn

• Detergenten, e.d.m. : - streng voorafgaand onderzoek naar afbraak in

diverse compartimenten van leefmilieu en eco-tox

Problemen m.b.t. kwaliteit

Page 26: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Problemen m.b.t. kwaliteitPOPs

Dusver niet onderzocht;

Nieuwe EU-wet in demaak : REACH !

Page 27: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Pharmaceuticals in ground water

Group Maximum concentration

detected (ng/l)

Analgesics

Antibiotics

Anti-epileptics

Lipid regulators

1465 (Propylphenazone)

470 (Sulfamethoxazole)

identification (Phensuximide)

45 (Fenofibrate)

(Jones et al., 2001)

Page 28: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Pharmaceuticals in drinking water

(Jones et al., 2001)

Group Maximum concentration

detected (ng/l)

Analgesics

Anti-neoplastics

Lipid regulators

Psychiatric drugs

6 (Dichlophenac)

13 (Bleomycine)

27 (Bezafibrate)

10 (Diazapam)

Page 29: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Environmental fate of EE2

More and more (harmful) pharmaceuticals appear in the environment resulting in distrust in the water quality.

Page 30: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Problemen m.b.t. kwaliteit

Micro-organismen

•Cryptosporidium, Giardia

• Helicobacter pylori

Recente pathogenen•Legionella•E.coli 0157 : HI

Page 31: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

• Schaalvergroting naar “mega-providers”

• Diepe ecologisten : weerstand tegen elke vorm van technologie - Chemie- Infrastructurele werken

• Consument - Gebruik van flessen water- Aanvullende behandeling aan huis

Gevolgen van de problemen m.b.t. waterkwaliteit en kwantiteit

Page 32: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Use of bottled water% Growth consumption bottled water

Distrust of public results in the growth of use of bottled water.

In the EU there’s an increase of about 5% per year in the use of bottled water. This equals a willingness to pay of 0,5 euro/L water

Page 33: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

In-house water treatmentDownscaling of technology from industrial to in house application

Page 34: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Wat brengt de toekomst

Drie trends :• Gebruik van drinkwater moet dalen• Meer kringloopsluiting• Betere monitoring

Page 35: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

• Minder water verbruik : L/d

Persoonlijke hygiëne 50Toilet spoeling 40Wassen van kleding, vaat, … 36Koken, drinken 4

130• Gebruik van hemelwater

- Opvang per huis, wijk, …- Extra behandeling tot drinkwater

Trends

Page 36: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

• Performantere kleinschalige zuivering van hemelwater- Membraantechnologie : ultrafiltratie,

inverse osmose- Licht : UV, gewoon licht & titaan dioxide- Biokatalyse :

“micro-organismen met fijne bek”

Trends

Page 37: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

DESARDecentralised sanitation and reuse

Page 38: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

De Blauwe Dooradering

Individuele gebruiker

Drinkwaterleiding

Decentrale zuivering per gebruiker of clusterMembraaninstallatie

Tijdelijke opslag in grond of vijver

E-water

DrinkwaterMaatschappij

TelemetrieControle

TelemetrieManagement Monitoring Controle

Riool

Page 39: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Closed cycle/HACCPOostduinkerke

Page 40: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Procesverloop aëroob

Noteer: afvalwater is “wanorde = entropie”; meten is essentieel

Page 41: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Rioolwaterzuiveringsinstallatie

Page 42: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Gescheiden/geprogrammeerde riolering

Page 43: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Advanced Life Support

(NASA, 1997)

Page 44: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

MELiSSA: bio-safe loop design

Page 45: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

DERDE WERELDLANDEN

Drinkwater• Vaak besmet met kiemen• Arsenic is groeiend probleem

Nepal, BangladeshPogingen* Plastiekfles in zon* Fotovoltaïsche cel kWh

Keukenzout

Chloordisinfectie * “Teezakje” voor ° uitvlokken en ntsmetting

° arsenic sorptie° ....

Page 46: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

DERDE WERELDLANDENAfvalwater• Vaak rechtstreeks gebruikt voor kweek van groenten

(Mexico City, ...)

Pogingen* Latrines (?)* Oxidatievijvers, wetlands, ... (?)

* AnaerobeMembraanFilter

Biogas kWh

Vijver Irrigatie op het land

Slib naar het land

LiSST = Low investment Safe Sewage Treatment

Page 47: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

• Chemisch : HPLC-MS

• Bio-assays : hER-yeast screen

Trends

Betere monitoring

Page 48: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

• Uitplating• Testkits bv. E. coli 0157 HI

Listeria monocytogenesLegionella

• Monoclonaal antilichaam + flow cytometrie• FISH

TrendsBetere monitoring

Page 49: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept
Page 50: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Comamonas sp. Pseudomonas sp.

Page 51: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

TrendsBetere monitoring

• Elke cel bevat DNA 16 S RNA gen is uniek voorelke cel

PCR => code voor elk type organisme

• Quantitatieve bepaling van hoeveelheid van eenbepaald 16 S RNA gen – “Real time PCR”

Ook niet kweekbare micro-organismen in beeld

Page 52: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

TrendsBetere monitoring

• Elk staal bar code

Host databaseCows Gulls Horses

• Elk staal bron herkenning

Page 53: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Monitoring of water: PCR-DGGE(Dewettinck et al., 2002)

Page 54: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

Probe Resolution Hierarchy

Page 55: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept
Page 56: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

BESLUITEN

1. Water zit vol leven

+: Dit “leven” is slim : afbraak vannieuwe stoffen; ... .

- : Dit “leven” is sluw : MAR stammen,nieuwe ziekten Legionella, E. Coli 0157, BSE, SARS, ... .

Page 57: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

BESLUITEN(1. Water zit vol leven-vervolg)

Actie : 1.1. Meer O&O voor dit domein.

- Nieuwe zuiveringstechniek- Krachtige perspectieven door

moleculaire technieken.

1.2. Verstandig omgaan met* Kiemen, GMO’s, ...* Antibiotica, desinfectantia, ... .

Page 58: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

BESLUITEN

2. Zuiver water is een mensenrecht

Met dit recht is het slecht gesteld :• 30% van de wereldbevolking lijdt aan

“water stress”

• 40% van de wereldbevolking beschiktniet over de nodige sanitairevoorzieningen

Page 59: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

BESLUITEN(2. Zuiver water is een mensenrecht – vervolg)

Actie :2.1. Politici aanspreken om in de bres te

staan voor water- Wereldgezondheidsorganisatie(WGO)- OESO- Verenigde naties- ...

2.2. NGO’s steunen die “LISST”- typeprojecten opzetten

Page 60: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

BESLUITEN

3. De “gezondheid” van water isfel bedreigd - POPs

- Pathogenen

Actie :3.1. EU-kaderwetten

- Waterbekkens- REACH

(Registration Evaluation Authorisation Chemicals)

ten volle steunen

Page 61: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

BESLUITEN(3. De “gezondheid” van water is fel bedreigd – vervolg)

Actie :3.2. Water in korte kringloop brengen

en er naar handelen :

-De vervuiling zo fel mogelijkvoorkomen en beperken;

- De volle zuivering doen en betalen.

Page 62: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

BESLUITEN

4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de“diepe ecologie” eroderen het conceptvan de algemene distributie vandrinkwater, ook bij ons

Actie :4.1. De markteconomie niet toelaten

water ten volle in te palmen

Page 63: Water als een strategisch elementwverstra/november/Water ook voor...4. Krachten in de maatschappij (zowel vanwege de “markteconomie” als de “diepe ecologie” eroderen het concept

BESLUITEN(4. Krachten in de maatschappij – vervolg)

Actie :4.2. Drinkwater maximaal decentraal

aanmaken-Uit regenwater-Uit freatisch grondwater-Uit oppervlaktewaterZelfredzaam zijn.Geen roofbouw op andere gewesten/andere generaties.