Dromen
PRAKTISCH IDEEËNBOEK VOORJAAR 2014
Concept, film en interactie voor communicatieve ruimtes
INLEIDING
Een stap uit het alledaagse. Een onderdompeling in schoonheid. Een wereld met een eigen logica, esthetiek en sfeer.
Studio Louter vindt dat een museum een plek is om weg te dromen.
In dit praktisch ideeënboek willen we u graag meenemen naar onze dromen. We kregen de opdracht om elf kunstenaars in één ruimte samen te laten komen. We maakten audiovisuele installaties in het Fries Museum. En we mochten de ultieme jongensdroom maken: brandweerwagens en politieauto’s.
Daar hebben we veel van geleerd. En dat willen we graag met u delen.
Studio Louter maakt films die je alleen in het museum kunt bekijken. In de museale ruimte krijgen ze pas zin.
CATEGORIE 2 FILM
Studio Louter maakt interactieve installaties met nieuwe technologie waarin alle disciplines samenkomen. Dat is ingewikkeld. En daar zijn we dol op.
CATEGORIE 3 INTERACTIEVE INSTALLATIES
CATEGORIE 1 CONCEPT EN STORYLINE
Studio Louter ontwikkelt tentoonstellingsconcepten en bewaakt het inhoudelijk concept tijdens het productieproces.
10
04
16
Dromen inhet museum
Cover foto: Anne Reitsma
Concept en storyline
CATEGORIE 1
In een museum loop je in een wereld waarin alles betekenis heeft. Een wereld met eigen wetten, een eigen logica. Een helder concept is de onmisbare basis voor een geslaagde tentoonstelling.
BAREND VERHEIJEN:
“Studio Louter wordt vaak in het begin van een project ingehuurd. Waar gaat de tentoonstelling over? Hoe gaan we dat vertellen?”
Het Geheugenpaleis, Nationaal Archief
In een wereld van dozen beleven bezoekers
elf historische vertellingen.
Concept: Todd van Hulzen en Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: Todd van Hulzen
Films en interactives: Studio Louter
Foto: Mike Bink
05
In ieder verhaal zit een kern.Eén zin. Eén woord. De absolute essentie. Een geslaagd tentoonstellingsconcept maakt die kern zichtbaar. In het museale verhaal, de multimedia en de ruimte. De zoektocht naar de kern is de essentie bij het ontwikkelen van een concept. Het is een kwestie van uitbenen, kaalstrippen en net zolang doordenken tot de kern van je verhaal in één woord is te vangen.
Studio louter werkt bij het ontwikkelen van tentoonstellingsconcepten nauw samen met ruimtelijke vormgevers. Zonder inhoud geen vorm, maar zonder vorm geen inhoud.
Kern van inhoud wordt kern van vorm
01 FANTOOM
Overal in de stad zijn sporen zichtbaar van het verleden. Waarom vertellen musea hun ruimtelijke verhalen altijd binnen de muren van hun eigen gebouw?
02 LICHTSCHIP
03 WIJK
Burgers, brandweer, politie en geneeskundige hulpverleners zijn allemaal verantwoordelijk voor onze veiligheid. Maar hoe breng je zulke uiteenlopende werelden samen in één ruimtelijk verhaal?
PIT, Veiligheidsexpo
In Almere bouwden we een woonwijk met
huizen en een echte weg. Hyperrealisme en
abstractie komen samen. Bezoekers moeten
de wijk veilig houden.
Storyline: Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: OPERA Amsterdam
Films en interactives: Studio Louter
Voor nobelprijswinnaar Prof. dr. Gerard ‘t Hooft is de theoretische natuurkunde een groot avontuur. Maar hoe neem je kinderen daarin mee?
Master The Universe, Universiteitsmuseum Utrecht
We bouwden een theoretisch ruimteschip
en deden het licht uit. Alleen contouren
waren zichtbaar dankzij 1.500 meter
lichtgevend draad.
Conservator: Prof. Dr. ‘t Hooft
Concept: Todd van Hulzen en Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: Todd van Hulzen
Films en interactives: Studio Louter
Temporal Tower, Amsterdam Light Festival 2013/14
Tijdens het Amsterdam Light Festival
herrees de Haringpakkerstoren als een
geest uit het verleden op de plek waar hij
eeuwen heeft gestaan.
Concept: Todd van Hulzen en Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: Todd van Hulzen
Studio Louter + ruimtelijk ontwerper = tentoonstelling
Foto: Mike Bink
07
Presentatie: Helmer Woudenberg Foto: Anne Reitsma
Van concept tot openingVan kernidee tot opening is een lange weg. Een proces waarin je constant met elkaar in overleg bent. Het grootste gevaar is datde kern uit beeld verdwijnt.
Studio Louter ziet zichzelf als conceptbewaker.
Elk element van een tentoonstelling moet direct terug te voeren zijn op de kerngedachte.
Dat betekent dat we doorvragen en dat we elk deelontwerp kritisch bekijken. Alleen dan blijft de tentoonstelling een eenheid. Een droom.
In de tentoonstelling Het Geheugenpaleis verbeelden kunstenaars op archiefstukken gebaseerde verhalen. We werkten er van pitch tot opening bijna drie jaar aan. Het kernidee is al die tijd ongewijzigd gebleven.
Nominatie: Museums + Heritage Awards 2014
De ruimte is één grote metafoor. Een geheugenpaleis. Een paleis van archiefdozen. Elke kamer herbergt een ander verhaal verbeeld door een andere verteller.
03 STORYLINE
05 CONCEPTBEWAKING
De muren van dozen scheppen eenheid. De 11 kunstenaars zorgen voor verscheidenheid. Archiefstukken in iedere ruimte tonen de werkelijkheid.
01 VRAAG NATIONAAL ARCHIEF
Een verzameling ruimtelijke verhalen verteld door verschillende kunstenaars binnen het kader van een raamvertelling met een koning in de hoofdrol. Hoe wordt dit verhaal een logisch ruimtelijk geheel?
02 ONS CONCEPT
Koningen wonen in paleizen. Het paleis van de Nederlandse geschiedenis heeft de archiefdozen
van het Nationaal Archief als bouwstenen. Zonder archief geen geschiedenis.
04 VERTELLERS
Elf bijzondere verhalen verteld door elf kunstenaars. Zij kregen dezelfde spelregels: creatieve vrijheid,
inhoudelijke begeleiding en een gelijk budget.
06 OPENING
Op 16 oktober 2013 opende koning Willem-Alexander de tentoonstelling.
09
FilmFilm kan meer dan alleen een verhaal vertellen op een scherm. Met film kan je beweging en emotie brengen in een statische omgeving. Met grootse gebaren of dankzij dromerige verrassingen.
CATEGORIE 2
Het Pantheon, Letterkundig Museum
100 schrijverslevens vormen de hartslag van
de Nederlandse letterkundige geschiedenis.
Filmconcept: Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: OPERA Amsterdam
Productie films: Studio Louter
PEPIJN WILBERS:
“Studio Louter maakt het liefst films die je alleen in het museum kunt bekijken.
In de museale ruimte krijgen ze pas zin.”
Award: Gouden Reiger 2010
11
Een enorme gleuf nodigt de bezoeker uit te gaan gluren. Er klinkt muziek, gelach. Als je naar binnen gluurt zie je Mata Hari dansen in een nachtclub. Soms goed zichtbaar, soms niet.
Tijdens de beeldresearch vonden we ingekleurde foto’s van de echte Mata Hari. Deze foto’s hebben we bewerkt tot een levensgrote ritmische animatie.
Soms komt een verhaal beter binnen als je het zelf hebt ontdekt. Door ruimtelijk ontwerp en film optimaal te integreren, gluren bezoekers naar een verborgen optreden van Mata Hari.
Verborgen projectie
Mata Hari, Fries Museum
Concept film: Studio Louter
en OPERA Amsterdam
Ruimtelijke vormgeving: OPERA Amsterdam
Productie film: Studio Louter
Magische projectiePepper’s ghost bestaat al meer dan een eeuw, maar blijft een wonder. Holografisch geprojecteerde acteurs vormen een naadloos geheel met een miniatuurwereld. Alsof je in een levende kijkdoos kijkt.
02 MATA HARI01 GLUREN 01 EENAKTER 02 PEPPER’S GHOST
In Het Noordbrabants Museum maakten we een pepper’s ghost eenakter over Frederik Hendrik de stedenbedwinger en het beleg van Den Bosch.
Een pepper’s ghost is alleen een perfecte illusie als ieder detail klopt. Dat vereist veel voorbereiding en een hoop pas- en meetwerk.
Het beleg van Den Bosch, Het Noordbrabants Museum
Concept film: Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: OPERA Amsterdam
Productie film: Studio Louter
13
In vijf poppenhuizen bouwden we verschillende scènes uit de veilgeschiedenis historisch correct na. Met Meccano en kleine motoren komen de taferelen in beweging.
Camera’s schakelen van poppenhuis naar poppenhuis terwijl een voice-over het verhaal vertelt. Pas langzaam daagt het de bezoeker dat wat hij ziet niet een illusie is, maar echt. Net als de pittoreske BroekerVeiling.
Je kunt spelen met de verwachting van bezoekers. Wat als je als bezoeker ontdekt dat de film die je bekijkt op hetzelfde moment wordt opgenomen?
Live projectie
De Veildag, Museum de BroekerVeiling
Concept film: Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: Todd van Hulzen
Productie film: Studio Louter
Projectie op een objectEen boek ligt opengespreid tentoongesteld in een vitrine. Het lijkt een gewoon museum- object. Totdat een projectie het object van aanzicht doet veranderen.
02 LIVE01 POPPENHUIS 01 TOVERBOEK 02 NEWTON
Een boek komt tot leven. Illustraties gaan bewegen. Bladzijden slaan om.
Drie verschillende betoverende animaties tonen hoe de wereld werd onttoverd door de Newtoniaanse wetenschap.
Toverboek, Museum Boerhaave
Concept film: Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: Todd van Hulzen
Productie film: Studio Louter
Honourable mention: MUSE Awards 2010
15
Dankzij interactie worden toeschouwers deelnemers. De bezoeker ziet zichzelf terug, laat sporen achter of wordt onderdeel van een droomwereld.
Toverplafond, Belasting & Douane Museum
Live gefilmde portretten van bezoekers worden bijgezet in
het pantheon van de belastingbetaler terwijl de bezoeker ligt.
Concept: Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: Tjep.
Productie interactive: Studio Louter
CATEGORIE 3
DIRK BERTELS:
“Interactieve installaties met nieuwe technologie waarin alle disciplines samenkomen. Dat is ingewikkeld. En daar zijn we dol op.”
17
Interactieve muurMet behulp van kinect-techniek wordt het spiegelbeeld van een bezoeker onderdeel van een wereld waarin hij kan spelen en ontdekken.
Bij een productie als deze draait alles om de relatie tussen inhoud, vorm en interactie. De installatie moet mensen wat leren, moet er aantrekkelijk uitzien, moet begrijpelijk zijn en vooral: moet fascineren.
Studio Louter heeft alle disciplines in huis. We bedenken de concepten, schrijven de teksten, maken de animaties en programmeren de interactives. Daarom kunnen we tijdens het proces steeds blijven testen, afstemmen en aanpassen. Net zo lang tot iedereen tevreden is.
Revoluties in de geschiedenis van veiligheid staan tussen de wereld van gevaren en de bezoeker in.
01 BESCHERMD
02 BEELD
Een 9 meter lange naadloze projectie.
Het silhouet van de bezoeker neemt steeds een andere verschijningsvorm aan: van vuur tot gereedschappen.
03 SPEL
Kinect technologie maakt het mogelijk om op beweging van de bezoeker te reageren.
04 TECHNIEK
Techniek is niet een doel, maar wel een onmisbaar middel
Intro ervaring, PIT Veiligheidsexpo
Concept interactive: Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: OPERA Amsterdam
Productie interactive: Studio Louter
19
Interactieve vloerEen interactieve installatie kan de bezoeker inleiden in het onderwerp van de tentoonstelling. De Brabantzaal in Het Noordbrabants Museum behandelt de geschiedenis van Brabant in grote lijnen. Een interactieve vloer vormt de speelse inleiding op de verschillende paviljoens. Tegelijkertijd dient de vloer als visueel samenbindend statement.
Onder de kaart van Brabant gaat een wereld van historische verhalen schuil. Door over de kaart te lopen opent de bezoeker doorzichten in de geschiedenis.
01 AARDLAGEN
3 beamers projecteren een naadloze kaart van Brabant van 8 meter breed op de grond.
02 TECHNIEK
Camera’s detecteren waar bezoekers staan en reageren op hun bewegingen.
03 SPEL
De grond lijkt open te breken en door de aardlagen heen kijk je naar scènes die zich in het verleden op die plek hebben afgespeeld. Op gezette tijden wordt de droomwereld overgenomen door een thema dat typisch is voor Brabant.
04 BEELD
Brabantzaal, Het Noordbrabants Museum
Concept interactive: Studio Louter
Ruimtelijke vormgeving: OPERA Amsterdam
Productie interactive: Studio Louter
Nauwe samenwerking met een ruimtelijk vormgever is nodig om dit soort installaties te realiseren. De plannen voor de vloer zijn al tijdens de eerste ontwerpfase ontwikkeld. Maar ook tijdens de productie is afstemming nodig om met beeld, techniek, animatie en historische research een eenduidig verhaal te vertellen.
Foto: Joep Jacobs
21
Barend Verheijencreative partner
Olga Ruitenbeekproject manager
Marlyn van GoolAV producer
Rik Herderproject manager
Denise Schippercontent producer
Mette Mentinganimator
Leanna McAlpinevisual designer
Hedwig Wöstenoperationeel projectleider
Valeria Bukinafront-end & game designer
Arthur Wammessoftware developer
Nienke van Leverinkcontroller
Pepijn Wilberscreative partner
Dirk Bertelscreative partner
Studio LouterStudio Louter ontwikkelt tentoonstellingsconcepten, film en interactie voor communicatieve ruimtes. Ons motto: betrek de bezoeker. Ons doel: bezoekers intrigeren, emotioneren en laten communiceren. Onze werkwijze: een inhoudelijk concept is de kern en ontwikkelen we samen met de opdrachtgever.
Studio Louter werkt met een interdisciplinair team van specialisten en produceert in huis een brede waaier aan producten. Onze projectleiders zijn allen historici en hebben brede ervaring in de museale sector. De inhoudelijke kwaliteit van een project is zo optimaal geborgd.
Een actueel overzicht van onze projecten kunt u vinden op: www.studiolouter.nl. U kunt ons ook volgen op Facebook.
Onze producten
Inhoudelijke tentoonstellingsconceptenStoryline TentoonstellingstekstenEducatieve conceptenGrafische laag
DocumentaireDramaReportagesPepper’s ghostRuimtelijke film installatiesAnimatie
VerdiepingsschermenDilemma gamesDroommachinesSerious gamesRuimtelijke interactieve installatiesKinect gamesWebsitesRFID bezoekerspas AppsMediatours
01 CONCEPT & CONTENT
02 FILM
03 INTERACTIE
Interesse in een van onze diensten of producten? Neem dan contact op met Barend Verheijen of Olga Ruitenbeek, 020 670 20 44.
Studio LouterLutmastraat 191 E, 1074 TV Amsterdam, 020 670 20 [email protected] www.studiolouter.nl