Tlahtolixcopincayotl · cuauhtli ihuan ocelotl Quetzalcoatl Tlaloc tlanqueh on Yopehtla-cameh. Ipan...

TlahtolixcopincayotlAtliaca, Guerrero

Humberto Iglesias TepecJoanna Maryniak

Tlahtolixcopincayotl/Humberto Iglesias Tepec, Joanna Maryniak Amoxmecayotl: © Totlahtol Amoxmecayopil: © Toconehuan Amoxmecayotl tlayecanqueh: Justyna Olko ihuan John Sullivan © Humberto Iglesias Tepec, Joanna Maryniak © Huei Temachtilizcalli Varsovia, Facultad de “Artes Liberales” ISBN: 978-83-63636-87-6 Warszawa 2019 In yehhan amoxihtic otlatlahmachiyotih, oquintecpan in amameh ihuan oquichihchiuh in tlaixpan amatl: © Joanna Maryniak In aquin oquitlapallotih in tlapaltlamantli ica notenquixtia in amoxme-cayotl Totlahtol ihuan amoxmecayopil Toconehuan: © Martha Elena Ramírez Oropeza

TlahtolixcopincayotlAtliaca, Guerrero

Humberto Iglesias TepecJoanna Maryniak

Huei Temachtilizcalli VarsoviaFacultad de “Artes Liberales”

Amoxmecayopil Toconehuan

Amoxmecayotl Totlahtol

Teixpantiliztli

In Tlahtolixcopincayotl tlin oquichihchiuhqueh Hum-berto Iglesias Tepec ihuan Joanna Maryniak quiyolitia miec tlahtolli ica iixcopinca. Nochi tlahtolli tlin nican nezti-cah quitequitiltiayah ihuan quicuiyah tlacameh inhuan zohuah yehhan nemih Atliaca, Guerrero. Ahueh miequeh coconeh inhuan tlacameh ompa Atliaca cualtzin tlahtoah nahuatlahtolli, ye pehua poliuhtiuh. Noiuhqui nemih oc-cequimeh coconeh yehhan xoc tlahtoah nahuatlahtolli nozo mexicanoh. Yehha ica nonequi quimatizceh intlahtol ihuan quinomachtizceh. Ticnequih ma yolpaquican coconeh inhuan in-tahtzitzinhuan pampa ica in Tlahtolixcopincayotl nohueiliz intlahtoltlamatiliz. In amoxtli quipiya miec tlahtolli yehhan ye huehuehnahuatl: quitequitiltiayah mahuelohhuan, tol-tecatlacameh, mexihcatlacameh inhuan macehualmeh yan nemiyah Atliaca ihuan Guerrero in ihcuac xxe hual-layah caxtillantlacameh. Noiuhqui quihtoa quen catca innemiliz mahuelohhuan yehhan nemiyah pan huei alte-pemeh tlin Teotihuacan, Tollan, Tenochtitlan ihuan ipan miec altepetl pan Guerrero. Tiquihtozceh ce tlahtolli ica tlahcuiloani. Humber-to hualeuhticah Atliaca ihuan aman nemi niman tequi-ti Santa Ana Tlacotenco. Temachtia inglestlahtolli ihuan nahuatlahtolli, tlatehtemoa ihuan quichihua miec tla-mantli tlahtolyoltiliztequitl. Joanna quizticah pan Łódź,

Poloniah, niman tequiti pan Huei Caltlamachtiloyan tlin Varsovia, Facultad de “Artes Liberales”. Quimati miec tlah-tolli tlin Europah ihuan Asiah. Noiuhqui onomachtih na- huatlahtolli ne Varsovia ihuan melahuac quimati. Zanno- yeh quiyolpactia quichihchhua maixcopincayotl. Hum- berto ihuan Joanna oquitequitqueh in amoxtli zan pampa maca ma polihui niman maca ma nelcahua nahuatlahtolli yehhan notequitiltia Atliaca. Justyna Olko ihuan John Sullivan

Tohuehcanelhuayo

Humberto Iglesias Tepec

ihuan Justyna Olko

1 ce

Olmecah ihuan Teotihuacan

Olmecatlacameh oquipehualtihqueh miec tlamantli pan Mesoamericah. Noiuhqui pan in cahuitl otzimpeuhqueh miequeh altepemeh pan Guerrero yehhan tianquizoayah inhuan mie- queh yehhan nemiyah ipan occequimeh calpam-meh, quenon: Oaxaca, Veracruz, Mayahtlalli. Ipan Guerrero ipan in cahuitl oitzmolin ce huei altepetl itoca catca Teopantecuanitlan yehhan tlayecanaya ipan occequimeh altepemeh quenon: Oxtotitlan, Juxtlahuaca, Xochipala, Zumpan-go del Río nozo Chilpancingo. Ye quipiya canah 3400 ihuan 2500 xihuitl ihcuac nemiyah mace-hualmeh ompa Teopantecuanitlan. Quipiyayah cualtzitzimmeh caltin, teocaltin ihuan teuccaltin campa nemiyah tlayecanqueh. Noiuhqui oncatca ome tlachco campa nahuiltiayah ollamaliztli1. In huehuehtlacameh noiuhqui techcahuilteuh- queh cualtzin tlahcuilolli ihtic oztomeh: quenon ne Oxtotitlan ihuan Juxtlahuaca. Xticmatih tlin tlahtolli quitequitiltiayah. Zan ticmatih nahuatlatlacameh catcah niman imin-nemiliz tlin opanoc ipan Mezoamericah cemi ye 1 Ahuiltapayolahciliztli.

2ome

Olmecah ihuan Teotihuacan

3 yei

Olmecah ihuan Teotihuacan

huehcahui. Ye quipiya canah 2000 ihuan 1500 xi-huitl macehualmeh yehhan chantiyah ne huei altepetl Teotihuacan tlahtoayah nahuatlahtolli. Ipan on huei altepetl nemiya canah 120,000 ma-cehualli yehhan hualehuayah tlahtlalhuiz tlaltin. Oquichihchiuhqueh ce huei altepetl, quitequi-tiyah imintlal niman noiuhqui notlanemaquil-tiayah ihuan notlacohuiliayah iminhuan occe-quimeh altepemeh tlin Mezoamericah. Itoca in huei altepetl Teotihuacan otechpanoltilihqueh mexihcotlacameh. Yehhan quelnamiquiyah in huei ohtli itoca miccaohtli, imohhui on mecca- tzitzimmeh. Noiuhqui quelnamiquiyah ome tla- tzacualli: ce itoca tonaltzacualli ihuan on occe

miccaohtli

4nahui

Olmecah ihuan Teotihuacan

itzacual metztli

itzacual tonatiuhmiccaohtli

itoca metztzacualli. Occe huei teocalli ihuan tla-chihualtepetl itech tlapohualli Quetzalcoatl.

5 macuilli

Tollantlacameh

Tollantlacameh oquichihchiuhqueh ce al-tepetl yehhan oquitocayotihqueh Tollan ih- cuac onotlamiltih Teotihuacan ipan huei xiuhca-huitl VIII ihuan IX. Aman hueli tiquittah caltin tlin oquinchihchiuhqueh, notocayomatih Tol-lan ipan Estado tlin Hidalgo. In tollantlacameh cualli nohuicayah imintech on macehualmeh tlin icuatipan ihuan itzintlan Mezoamericah. Tollan catca ce huei altepetl niman itlanahuatil quipanahuiyaya Mexihcotlalli. In altepetl oqui-xotonihqueh niman oquitlatihqueh ipan XI huei xiuhcahuitl. Ipan on tonaltin opeuhqueh yehcoh tlacameh yehhan notocayotiayah chichimecah yehhan hualehuayah icuatipanica Mexihco.

6chicuace

Tollantlacameh

Tula

7 chicome

Mexihcotlacamehniman altepetl ipan Guerrero

Tenochtitlan

Mexihcotlacameh noiuhqui notocayotiayah aztecah niman tlahtoayah nahuatl. Canah itlah-cotiyan 1430 ihuan 1519 xihuitl, tlanahuatiayah mieccan ipan on Mezoamericah. Notocayotiayah Yexcan Tlahtolloyan niman huei catca imintlal: ahcitoya Xoconochco, Mexihco itzintlan. Mexih-cotlacameh quipiyayah iminnelhuayo huehca. Pehuaya iminhuan on tollantlacameh iminhuan chichimantlacameh (noiuhqui notocayotiayah chichimecah) yehhan hualehuayah icuatipan Mexihco. Iminaltepehuan catcah Tenochtitlan, Texcoco ihuan Tlahcopan. In altepemeh ocachi tlayecantiticatcah xquen Tenochtitlan yehhan nocahuaya ipan ce acomolli ipan Texcoco.

8chicueyi

Huei Teocalli

Ompa noiuhqui oncatca ce Huei Teocal-li yehhan aman tiquittah ipan Mexihco. In mexihcotlacameh yehhan tlayeca-nayah nixmatiyah quen “cuauhtli ihuan ocelotl”. Catcah tlanemacaqueh, pochte-catlacameh, yayah ipan nochi Mezoame-ricah ihuan quihualquiyah huehca miec tlamantli tlin quinemacayah ipan tian-

Mexihcotlacamehniman altepetl ipan Guerrero

9 chiucnahui

Tlatelolco

quiz yehhan oncatca Tlatelolco. On tlahcuiloh- queh oquicauhteuhqueh miec amoxtli campa otlahcuilohqueh ica imintlahcuilol ihuan noiuhqui miec tetl ica imixcopinca Totahtzitzin-huan quenon Quetzalcoatl, Tlaloc, Huitzilo- pochtli, Xiuhteuctli ihuan Xipeh Totec. On mexihcah quichiuhqueh miac tlahuihzo-quiliztli ipan imaltepehuan Guerrero. Ompa nemiyah macehualmeh yehhan tlahtoayah na-huatlahtolli inhuan tlapanecah nozo mempha. Miequeh altepemeh oquimpachohqueh, quenon: Tepequacuilco, Tlacozahuititlan, Zompanco, Te-tellan, Tlapan, Tecpantepec, Ayotlan, Omepetec, Chiauhtlan, Quiauhteopan, Tecomaixtlahuacan nozo Yoaltepec. Noiuhqui xohuelqueh oquin-

Mexihcotlacamehniman altepetl ipan Guerrero

10mahtlactli

cuauhtli ihuan ocelotl

Quetzalcoatl

Tlaloc

tlanqueh on Yopehtla-cameh. Ipan in huehue- cahuitl Atliaca itech tla-pouhtli catca on huei altepetl Tzompanco yehhan oquipachocoh mexihcah. Tzompanco quitlaxtlahuiliaya itla-calaquil huei tlahtoani Moteuczoma Xocoyo- tzin: teocuitlatl ihuan tlacohtin.

Mexihcotlacamehniman altepetl ipan Guerrero

11 mahtlactli ihuan ce

Nahuatlacameh ipan Yencuic Caxtillan

Nahuatlamachiliztli xotlan ihcuac ohuallah-queh caxtillantlacameh ipan 1519 xihuitl. Ipan 1521 Cortés opeuh tlanahuatia ihcuac yoquitlan on altepetl Tenochtitlan, mazqui macehualmeh melahuac nomanahuiayah. Zaquin, intlal azte-catlacameh oquitocayotihqueh Yencuic Caxtil-lan, zanpampa nahuamacehualmeh occeppa ocahciqueh innemiliz ipan iminaltepeuh. Quem-man opeuh itlanahuatil Yencuic Caxtillan, mace- hualmeh ocahciqueh imintlanahuatil, quen- iuhqui tequitiyah ihuan queniuhqui quihuicayah innemiliz. Noiuhqui hueliyah quitequitiltiayah nahuatlahtolli ipan imaltepeuh, campa qui- huellaliayah cualantli ihuan teopantzin. Ipehua- yan xihuitl 1530, in macehualmeh opeuhqueh quihcuiloah nahuatl ica latintlahcuilolli. Incelti oquichiuhqueh ihuan otechcahuil-teuhqueh miec amatl ihuan amoxtli yehhan tlin aman hueliz tic-pohuazceh. Yaica hue- liz ticmatizceh quen

12mahtlactli ihuan ome

Nahuatlacameh ipan Yencuic Caxtillan

catcah tohuehcatahhuan, quen quihuicayah in-nemiliz, quen nomanahuiayah ihuan queniuhqui tlanemiliayah. Xnemih occequimeh macehual- meh ipan nochi Americah yehhan oquichih-chiuhteuhqueh miec tlahcuilolli; zan macehual-meh yehhan nahuatlahtoayah. Tiquixmatih miec yectli huehuehamatl yehhan quiztoqueh Guerre-ro quenon Códice Azoyu yehhan oquichiuhqueh macehualmeh niman ne oncah Tlapan altepetl. Ticmatih quipiyayah couhtic inaltepeuh ihuan intlahtohcauh. Noiuhqui ticmatih tlin cualantli quipiyayah huan queniuhqui notlacohuiliayah nozo notlanamaquiltiayah ihuan on huei altepetl Mexico-Tenochtitlan inhuan Caxtillan tlayecan-queh nican ipan in Yencuic Caxtillan.

13 mahtlactli ihuan yei

Atliaca in Tonalli

Aman in calpan Atliaca tlapohualli itech on altepetl Tixtla, niman nocahua intlahcotiyan ome altepetl, Tixtlan ihuan Apango. Ipan on cal-pan chantih canah 7,439 tlacameh, zohuah in- huan coconeh. In tonalli hueli tiquittah ome teopantzitzim-meh yehhan tlayecantihtoqueh. Ce yehhan noca-hua ne ipan on Barrio de San Francisco, campa in Zantoh itoca San Francisco. Niman occe yehan oncah itlahcotiyan in calpan niman yehan ocachi ye huehuentzin. Ipan in teopantzin quimahuizti-liah on Zantoh yehhan quihtoah ohualeuh neca hueiatenco niman yehhan itoca San Salvador. In tonalli xoc cualli ticmatih queniuhqui melahuac itoca in calpan: miyequeh quih-toah quitl itoca ”Atliacan”, ”Atlihyacan” nozo ”Atliyancan”. Yehha ica tehhameh otitoteh-

tequiuhtihqueh pampa ticma-tiznequih queniuhqui mela- huac itoca ihuan tlin quihtoznequi in calpan, niman oticnextihqueh ipan ce huehuehamoxtli yehhan oquihcuilohqueh ipan 1619 ihuan oncah ipan (AGN) Archivo Gene-ral de la Nación, quen melahuac

14mahtlactli ihuan nahui

Atliaca in Tonalli

quitocayotiayah tahuelohhuan. Ipan in amatl hueli tiquittah ica in calpan qui-tocayotiayah Atliyacac, nozo Atliyacan, niman otictlahtoltihqueh on tlacatzintli R. Joe Campbell ma techpohuili queniuhqui melahuac itoca in cal-pan. Yehha ica nocahua quinomachtia totlahtol niman cualli quimatzticah queniuhqui nochih-chihua nahuatlahtolmeh. Yehha otechixtlalolti-lih quen notocayotia niman quen melahuac itoca in tochan. Niman otechillih quitl tocalpan mela-huac itoca Atliyacac. Noiuhqui hueliz ticnextiz-ceh itoca in calpan ipan iamox Cecilio A. Robe-lo yehhan itoca Nombres Geográficos Indígenas del Estado de México, niman yehhan oquiz ipan on xouhtli 1900.

15 caxtolli

Tequitl Ipan Calpan Atliaca

In tonalli miyequeh Atliaca chanehqueh te-quitih ipan tepetl campa quitocah tlayoltzintli, yetzintli ihuan ayohtli. Noiuhqui miyequeh hue- huentzitzimmeh inhuan lamahtzitzimmeh no- tlahtlaliah quichihchihuah impetl. Ahueh tlin melahuac quimmaca tomin tocalpan on tabi- quehchihchihualiztli, ipan in tequitl cemi miye-queh tlacameh tequitih, niman noiuhqui miye-queh quimihtzomah on ahuiltapayoltin.

16caxtolli ihuan ce

Tequitl Ipan Calpan Atliaca

17 caxtolli ihuan ome

Tequitl Ipan Calpan Atliaca

Ipan in calpan oncah ome huei ilhuitl yehhan on Atliaca chanehqueh quihueichihuah: Quinto Viernes de Cuaresma ihuan Atzahtziliztli.

Quinto Viernes

Ipan on ilhuitl Quinto Viernes quilhuichi- huiliah on San Salvador, ce Zantoh yehhan quih- toah hualeuhticah neca hueiatenco. Ipan in ilhuitl nemih miyequeh nihtotihqueh, quenon: Xehectin, Ayotzitzimmeh, Pastoras, Tlacoloreros, Chinelas niman occequimeh. Ichan on teopan-tlayecanqui quimictiah ce huacax yehhan nocua on tonalli. Ipan in ilhuitl nochi tlacatl hueli yauh ontlacua ichan on teopantlayecanqui.

Atzahtziliztli

In ilhuitl zanceppa ocachi huei quihtohticah niman pehua ihcuac cominnamiquih on Chilpan-cingo chanehqueh ipan 31 de abril. Niman hual-moztla ipan 1 de mayo miyec tlacatl tlehcoa ipan

18caxtolli ihuan yei

Tequitl Ipan Calpan Atliaca

ce tepetl azta campa ahci ne Oztotempan campa nochihua on Atzahtziliztli. Ipan in ilhuitl yehcoh miyequeh calpammeh, quenon: Tixtla, Chilpan-cingo, Apango, Acatempa, Huitziltepec, Zumpa-go, Tlanecpatlah niman occequimeh altepemeh. Ihcuac ye tlayohua ne Oztotempan miye- queh nihtotihqueh nihtotiah, tlacualchihualo, quintequih mexcaltin yehhan ica quinchihchi-huah on chitahmeh. Quimihticoyoniah niman ihtic quitlaliah nochi on huentli yehhan onnoxi-nizceh hualmoztla, niman noiuhqui tlamanalo ihtic on teopantzin yehhan ompa oncah. Hual-moztla on Atliaca teopantlayecanqui inhuan on tlatzotzonqueh pehuah quincentlaliah nochimeh on chitameh yehhan oquinchihchiuhqueh on occequimeh altepemeh. Quiyehualoah on oztotl ihuan on teopantzin, niman zaquin pehua no-tecpanah itenco on oztotl campa ce huehuehyotl cominxiniz. On huehuehyotl pehua tlatlatlauhtia niman pehua quinnotza on ahuahqueh niman on tonaltequihuah pampa ma quihualtitlanican on atzintli yehhan nonequi pampa tocaloz. Niman

caxtolli ihuan nahui19

Tequitl Ipan Calpan Atliaca

ihcuac yotlan tlatlatlauhtia on huehuehyotl pe-hua cominxinia on chitahmeh niman on huexo-lomeh inhuan piyomeh. Ihcuac yotlan ontlaxinilo ihtic on oztotl, on huentlacualli yehhan ocalacca ne teopantzin pehua quixtiah niman pehua noxe-loa, niman quimacah nochi tlacatl yehhan quine-qui. Intla yotlan noxexeloa on huentli, pehua tla- yehyehualo niman pehua hualtemolo. Hualtemoa on colotzin yehhan oquiz ne calpanteopan. Ih- cuac ye teotlac, miyequeh Atliaca chanehqueh pe-huah nohhuitemah azta ne campa itoca Teaxixco pampa conchiyah on colotzin yehhan otlehcoc ne Oztotempantzin. Ipan in tlanamiquiliztli yauh zaquen nochi tlacatl yehhan catolicoh.

chitahtli

Tequitl Ipan Calpan Atliaca

20cempohualli

21 cempohualli ihuan ce

Couhtitlan

acatl

coyozoyacouhtli

couhtli

huitztli

huitzpatlachtli

22cempohualli ihuan ome

Couhtitlan

cuammecatl

tenchichillotl

couhtitlan

chiloxochitl

tepetl

tzitzicaztli

tetl

23 cempohualli ihuan yei

Tecuanimeh

techihchicotl

cuappitzo

ayohpitzo

tochtli

coatl

chilpan

24cempohualli ihuan nahui

Tecuanimeh

mazatl

zacamiztli

neuctzinmapachin

tlacuatzin

cocoyotl

oztotzin

cuappintli

25 cempohualli ihuan macuilli

Yolcatzitzimmeh

tzicatl

ocuilin

colotl

papalotl

26cempohualli ihuan chicuace

Piltecuanitzitzin

tocatl

tzontetl

tlalcontocatl

27 cempohualli ihuan chicome

Atlauhtli

atlauhtli

ayotzin

chacalin

tecuicilin

28cempohualli ihuan chicueyi

Atlauhtli

acuacuatl

acolotl

michpapalotl

michin

acitlalin

acoyachin

29 cempohualli ihuan chiucnahui

Totomeh

chachalaca

chiltototl

atototl

30cempohualli ihuan mahtlactli

Totomeh

cocotetzin

cacalotl

cochotl

31 cempohualli ihuan mahtlactli ihuan ce

Totomeh

nacaztlantetzotzolcouhtzotzopitztototl

tohtli

tlapayauhtototl

tecolotl

32cempohualli ihuan mahtlactli ihuan ome

Totomeh

huihuihtzacatl

cuixin

huilotl

zolin

zanatl

tlahtohcatototl

axohquen

33 cempohualli ihuan mahtlactli ihuan yei

Calihtic

couhcahon

calli

tlaquentli

icpalli

tohtontli

tlapechtli

ahcopechtli

34cempohualli ihuan mahtlactli ihuan nahui

Calihtic

cuehtomatlixcopincayotl

xiquipillitepoztlamahuizolli

tepoztlatzotzonalli

netezcahuiloni

petlatl

35 cempohualli ihuan caxtolli

Tlaixpan

ahcopechtli

popochcontli

xochicontli

copalli

tlahuilli

xochicozcatl

36cempohualli ihuan caxtolli ihuan ce

Tlaixpan

tlaxcaltohtontli

xochicontli

tlateochihualatl

tonantzin

totahtzin

37 cempohualli ihuan caxtolli ihuan ome

Tlamantin tlin ica tlacualchihualo

huahcalli

contli

tzotzocolli

tortiyerah

metlatl

metlapillicuexomatl

temoltzin

molcaxitl

38cempohualli ihuan caxtolli ihuan yei

Tlamantin tlin ica tlacualchihualo

totomochtli

tenamaztetl

tlitl

tecolli

comalli

tlicouhtli

tlico

cuexomatl

temoltzin

olotl

nexcontli

39 cempohualli ihuan caxtolli ihuan nahui

Tlacualiztli

yelotl

chichiltamalli

apozonqui

chilmolli

40ompohualli

Tlacualiztli

yelotl

chilaquilli

memela

yelotlatlihuatztli

41 ompohualli ihuan ce

Couhtlaquillotl

xalxocotl

polan

cahyel

42ompohualli ihuan ome

Quiyahuac

couhtin

tetlxouhtli

xochitl

zacatl

43 ompohualli ihuan yei

Calpan

cuachichi

tlacpalli

cuachichi

44ompohualli ihuan nahui

Calpan

tlachpanhuaztli

mecatl

cuachichi

45 ompohualli ihuan macuilli

Calpanyolqueh

polocotl

ichcatl

chito

cahuayoh

46ompohualli ihuan chicuace

Calpanyolqueh

machoh

potreroh

ichcatl

huacax

chito

47 ompohualli ihuan chicome

Calpanyolqueh

chichipiyon

mizton

pitzo

huexolotl

48ompohualli ihuan chicueyi

Calpanyolqueh

cuanaca

piyon

apiyon

piyon

totolin

piyontzin

huexolotl

49 ompohualli ihuan chiucnahui

Millah

tlatentilli

tlacouhxocuiltepoztli

bombah

macheteh

atecomatl

huitzoctli

tohcopehtli

50ompohualli ihuan mahtlactli

Millah

couhtequitlahchinoa

toquiztli

tlacouhxouhcui

pixcacinzaca

51 ompohualli ihuan mahtlactli ihuan ce

Cintli ipohual

tlaxoponiliztli

52ompohualli ihuan mahtlactli ihuan ome

Cintli ipohual

pixquitl

53 ompohualli ihuan mahtlactli ihuan yei

Tlamantin tlin nocuih caltlamachtiloyan

chantequitl

tlachihchihualtequitiyantli

amatlamoxxiquipilli

amoxtli

tlapopoloni

tlahcuiloliztli

54ompohualli ihuan mahtlactli ihuan nahui

Tlamantin tlin nocuih caltlamachtiloyan

chantequitl

tlamachtiliztli

tlapohualiztli

icpalli

tlahcuiloltlahcopechtli

huapaltlahcuilolli

tlacuayacaximaloni

tlapaltlahcuilolli

tlamachtihquetl

nomachtihquetl

mahuiltiliztli

55 ompohualli ihuan caxtolli

Toteixmatcahuan

achcoltin

coltin

tatahtin

ixhuiuhtin

achcolliachcihtli

colli

tahtlinantli

icniuhtli

tlacaicniuhtliihuan zohuaicniuhtli

cihtli

56ompohualli ihuan caxtolli ihuan ce

Toteixmatcahuan

tlahtliahuitl

huehcazohuaicniuhtli ihuan huehcatlacaicniuhtli

57 ompohualli ihuan caxtolli ihuan ome

Totlacayo

icxitl

ihtitlmatli

metzcouhtliicxitetepontli

xictli

xayacatl

matetepontli

quechcouhyotl

macpalli

58ompohualli ihuan caxtolli ihuan yei

Totlacayo

ixteyolli

nacaztli

xictli

tzontecomatl

yacatl

tzintamalli

maztlacapalli

xillantli

xayacatl quechtlantli

tlancochtli

cuitlapantli

59 ompohualli ihuan caxtolli ihuan nahui

Tlaquentli

zohuatlaquentli

cuetli

cuetli

60yeipohualli

Tlaquentli

tlaquentli mahuehueyac

pantalontli

61 yeipohualli ihuan ce

Quen quimati toyollo

ahmana

yolahci

yolpaqui

cualani

62yeipohualli ihuan ome

Quen quimati toyollo

chocatlalnamiqui

tlahueleh

huetzca

63 yeipohualli ihuan yei

Cocoliztli

totoniya

tlatlaci

nococoa

cualo

ihzotla

64yeipohualli ihuan nahui

Cocoliztli

nococoa

ihzotla

cahcalaquehcuaixihuinti

tlanoquilli yelmoyahualiztli

65 yeipohualli ihuan macuilli

Nahuiltiliztli

tenehnextiliztli

tetotocaliztli couhtlehtlehcolli

trompoh

canicah

66yeipohualli ihuan chicuace

Nahuiltiliztli

tzihtzicuiniliztli

cahcallicohconetl

amapapalotl

67 yeipohualli ihuan chicome

Ilhuicatl

ilhuicatl

metztli

citlalin

tonaltzintli

cahuitl

citlalcueyeh

moxtli

68yeipohualli ihuan chicueyi

Ilhuicatl

tona

tonalcualoliztli

tlaceceya

teciuhtli

quiyauhtli

tlahhuichquiyahui

ahaca

69 yeipohualli ihuan chiucnahui

Oztotempan Atzahtziliztli

chitahtli

ilhuitl

70yeipohualli ihuan mahtlactli

Oztotempan Atzahtziliztli

tepetl

tlamanalli

xehectin

71 yeipohualli ihuan mahtlactli ihuan ce

Campa tichantih

calpan

72yeipohualli ihuan mahtlactli ihuan ome

Campa tichantih

huei altepetl

73 yeipohualli ihuan mahtlactli ihuan yei

Tequihuahqueh

tequihuah

huei tequihuah

necentlaliliztli

74yeipohualli ihuan mahtlactli ihuan nahui

Tequihuahqueh

ceppantequitl

tetlaxtlahuiliztli

topileh

75 yeipohualli ihuan caxtolli

Tlin techhuica canah

cahuayoh

polocotl

molah

76yeipohualli ihuan caxtolli ihuan ce

Tlin techhuica canah

tepoztlanehnemitilli

tepoztlahuilanalli

tepoztototl

77 yeipohualli ihuan caxtolli ihuan ome

Ohtli

ohmaxalli

hueiohtli

78yeipohualli ihuan caxtolli ihuan yei

Ohtli

ohtli

ohmaxalli

79 yeipohualli ihuan caxtolli ihuan nahui

Yencuic tlahtolli

tepoztlanehnemitilli

tepoztlamahuizolli

caltlamachtiloyan

80nauhpohualli

Yencuic tlahtolli

tzopelatl

tolixtli

tlamamalcouhtli

tlacuayacaximaloni

81 nauhpohualli ihuan ce

Huehcatlahtolli

coztal

boteyah

tortiyerah

82nauhpohualli ihuan ome

Huehcatlahtolli

aoha

biyolintortiyerah

macheteh

canicah