Diabetesvoet - Az Damiaan...PERIFERE NEUROPATHIE Sensorische PNP Verminderde gevoeligheid voor druk, warmte/koude en pijn Gestoorde vibratiezin: het risico op het ontstaan van wonden

DIABETESVOET WONDZORGSYMPOSIUM 17/4/18

DR. GREET ROEF ENDOCRINOLOGIE

INHOUD

• Diabetes: complicaties

• Prevalentie/Kostprijs diabetes voet

• Wat is een diabetes voet?

• Oorzaken

• Klinisch beeld

DIABETES: COMPLICATIES

Complicaties

Retinopathie Nefropathie Hart en vaatlijden

Neuropathie Diabetes

voet

Every 30 seconds a person looses his limb due to diabetes

Armstrong et al. Diabetic foot ulcers: prevention, diagnosis and classification. Am Fam Physician 1998;57:1325-32

DIABETES VOETWONDE

• Prevalentie:

• 25% van de diabetici ontwikkelen vroeg of laat voetproblemen (Diabetesliga)

• Meer frequent:

• bij lang bestaande diabetes

• hogere leeftijd

• slecht geregelde diabetes

• Diabetische voetproblematiek: meest voorkomende reden voor

ziekenhuisopname bij diabetici

2014

FLOWCHART OORZAKEN DIABETESVOET

DIABETES VOET

• Wat is een Diabetes Voet?

• Oorzaken en ontstaansmechanisme van diabetes voet

• Neuropathie:

• Sensorisch

• Motorisch

• Autonoom

• Limited joint mobility (LJM)

• Arteriopathie: ischemische diabetes voet

• Charcot voet: deformatie van het voetgewelf

• Klinisch beeld van diabetes voet

PERIFERE NEUROPATHIE

Sensorische PNP

Verminderde gevoeligheid voor druk, warmte/koude en pijn

Gestoorde vibratiezin:

het risico op het ontstaan van wonden wordt groter

het risico op vallen is hoger door een onzeker looppatroon

Motorische PNP

Atrofie en zwakte van de intrinsieke spieren van de voet met hamertenen

gewijzigde voetstatiek

veranderende beweeglijkheid van de voeten

verhoogde druk thv de metatarsaalkoppen en de tenen

abnormale druk

eeltvorming

PERIFERE NEUROPATHIE

Autonome PNP

Verminderde zweetafscheiding

resulterend in droge huid met kloven of fissuren

ingangspoort voor infectie

DIAGNOSTIEK VAN NEUROPATHIE

• Anamnese:

• verminderde gevoeligheid

• Klinisch onderzoek:

• droge huid thv de voeten

• statiekafwijkingen


Diagnostische middelen:

Monofilament



Stemvork



Bijkomend onderzoek: EMG

PERIFERE NEUROPATHIE: AANPAK

• Stabilisatie of lichte verbetering te verwachten

• Door optimale diabetescontrole: HbA1c≤7%

• Medicamenteuze behandeling van pijnlijke polyneuropathie:

• Redomex®

• Lyrica®

• Cymbalta®

• …

• Wondzorg en drukontlasting


• Drukontlasting

• Viltontlasting

• Silicone orthese

• Voorvoetontlasting

• Hielontlasting


• Steunzolen


• Immobilisatie:

• Semi-orthopedische schoenen

• Orthopedische schoenen

http://www.orthovano.be/images/schoen06.jpg

http://www.orthovano.be/images/schoen01.jpg


• Immobilisatie:

• Optimale drukverdeling

• Diabetic walking boot

• TCC (Total Contact Cast)

DIABETES VOET



• Neuropathie:

• Sensorisch

• Motorisch

• Autonoom





LIMITED JOINT MOBILITY

Het verstijven van de gewrichten → verminderde

gewrichtsbeweeglijkheid: LJM

‘prayer sign’

Nagaan van dorsiflexie ter hoogte van de tenen

Nagaan van dorsiflexie ter hoogte van de enkel

DIABETES VOET



• Neuropathie:

• Sensorisch

• Motorisch

• Autonoom





PERIFERE ARTERIOPATHIE

ARTERIOPATHIE/ANGIOPATHIE/VASCULOPATHIE

• Verminderde bloedvoorziening

PERIFERE ARTERIOPATHIE: DIAGNOSTIEK

• Anamnese:

• pijn bij lang stappen

• nachtelijke pijn in de benen

• benen uit bed laten hangen

• Klinisch onderzoek:

• koude voeten

• verzwakte of afwezige pulsaties


Palperen van de perifere pulsaties

arteria dorsalis pedis

arteria tibialis anterior

De capillaire vultest (capillaire refill): het opnieuw vullen met bloed van leeg gedrukte haarvaten


Duplexonderzoek: door de combinatie van geluidsgolven (Doppler) en echografie kan

zeer nauwkeurig de plaats en ernst van vernauwingen in bloedvaten worden

beoordeeld


CT- en MR-angiografie: om vernauwingen van de bloedvaten op te sporen

PERIFERE ARTERIOPATHIE: AANPAK

Medicatie:

Acetylsalicylzuur

Statines: bv. Lipitor®, Zocor®,Crestor®, Simvastatine®, …


• Endovasculaire revascularisatie:

• = PTA: Percutane Transluminale Angioplastie

• Ballon dilatatie en evt. stenting

• Laser

• Endovasculaire behandeling


• Amputatie en reconstructieve chirurgie

DIABETES VOET



• Neuropathie:

• Sensorisch

• Motorisch

• Autonoom





CHARCOT

Bijzondere voetcomplicatie bij diabetespatiënten thv de gewrichten en het

subchondrale bot

Deformatie van het voetgewelf (lose bag of bones)

CHARCOT

• Collaps van de boog van de middenvoet

vervanging door beenderig uitsteeksel

• Veroorzakende factoren:

• verlies van pijnsensatie

• wasting van kleine spiertjes

• limited joint mobility

• slechte steunname met ongelijke gewichtsverdeling

CHARCOT: DIAGNOSTIEK

• RX lateraal :

• middenvoet is aangetast

• longitudinale boog is ingezakt

• veroorzaakt een plantaire subluxatie resulterend in een ‘rocker bottom’ misvorming

CHARCOT: AANPAK

• Immobilisatie

• Acute fase:

• Strikte bedrust/geen steunname proces tot rust brengen

• TCC

• Overgangsfase:

• Cast Walker

• Afgekoelde fase:

• Chirurgische correctie?

• Orthopedisch schoeisel

• Onderscheid acuut/chronisch

• Chronisch: orth schoeisel/zolen

DIABETES VOET



• Neuropathie:

• Sensorisch

• Motorisch

• Autonoom





DIABETES VOET: KLINISCH BEELD

• Klassiek beeld van diabetes voetwonde

• Voetwonde

• Necrose

• Infectie/inflammatie

• Exsudaat

• Wondranden

• Afmetingen/Diepte

• Wondomgeving

• Classificatie (Wagner/Pedis/TIME)



• Necrose



• Necrose



• Infectie/inflammatie

INFECTIE

• Rubor, calor, dolor, tumor, functio laesie: toenemende symptomen,

purulent en/of ruikend exsudaat (Gardner et al, 2001)

• Wanneer er klinische aanwijzingen zijn dat de wonde kritisch

gekoloniseerd is of een beginnende wondinfectie aanwezig is →

adequate antibacteriële behandeling nodig

INFECTIE

Infectie

micro-organismen dringen het gezonde weefsel binnen en breiden

uit

symptomen: roodheid, koorts, lokale warmte, oedeem, pijn, slechte

geur, pus, exsudaat++

wonde geneest niet!

bestrijden van micro-organismen dmv antibiotica

reinigen + ontsmetten

INFECTIE

• Aanpak:

• Diepe wondkweek

• RX

• MRI

• Wondzorg

• AB

• Bij osteomyelitis: gecombineerde

medisch-heelkundige behandeling

• Bij diepe infectie: heelkundig debridement

• Amputatie



• Exsudaat



• Wondranden: droog, verweekt, granulerend,….



• Afmetingen/Diepte



• Wondomgeving (eczeem, wrat, mycose, blaren,…)

DIABETES VOET: CLASSIFICATIE

• Ulcusclassificatie:

• Wagner-Meggitclassificatie: Wagner 0-5

• Graad 0: geen open letsels

• Graad 1: oppervlakkig ulcus (niet tot op onder-

liggende structuren)

• Graad 2: diep ulcus (tot op ligament, pees,

gewrichtskapsel of fascia) maar

zonder abces of osteomyelitis

• Graad 3: diep ulcus met abcedatie of osteomyelitis

• Graad 4: gangreen, gelokaliseerd tot voorvoet of hiel

• Graad 5: uitgebreid gangreen, over volledige voet


• Pedis-classificatie:

• Perfusion

• Extent

• Depth

• Infection

• Sensation


• Hoe een wonde onderzoeken?

• TIME-model: classificatiemodel

• T issue management

• I nflammation and Infection control

• M oisture balance

• E pithelial (edge) advancement

LITERATUUR

• DE GROOT A.C., TOONSTRA J., LORIST J., Dermatologie voor huidtherapeuten, Boom Lemma, 2012, 634p

• DE VLIEGHER K., Handboek Wondzorg, onder redactie van Wit-Gele Kruis Vlaanderen, Maarssen, Elsevier gezondheidszorg, 2004, 571p

• LACHAPELLE J.M., DE LA BRASSINNE M., PIERARD G.E., DE MOL P., DEL MARMOL V., BEELE H., TENNSTEDT D., Vademecum over de aanpak van wonden, Roeselare,

Uitgeverij Crea, 2002, 138p

• LACHAPELLE J.M., LAMBERT J., Bacteriêle resistentie: wat zijn de klinische gevolgen van de huid?, België, Artoos Communicatiegroep NV, 2009, 59p

• TEOT L., Wondmanagement: Nieuwe inzichten in antiseptica, De Coker, document facilities, 2006, 79p

• Chronic Wound Care: A clinical source book for healthcare professionals, 4th Edition; Krasner D., Rodeheaver G., Sibbald G.

• Woundcare: A collaborative practice manual for health professionals, 3th Edition; Wolters-Kluwer 2007; Sussmann C., Bates-Jenssen B.

• Dermatology; Blackwell Publishing, 9th Edition; Graham-Brown R., Burns T., 2007.

• Wondzorg in de urgentiepraktijk; 2005, De Cocker; Bastin C., Lheureux P. et al.

• Wondzorg in de praktijk; 1998; Wolters-Kluwer; Vandeputte J.

• Handboek Wondzorg; WGK Vlaanderen; Elsevier gezondheidszorg; 2004.

• International consensus on the diabetic foot & practical guidelines on the management and prevention of the diabetic foot; The International working group on the diabetic foot; Van

Acker K, 2007

• Falanga, V. (2000). Classifications for wound bed preparation and stimulation of chronic wounds. Wound Repair Regeneration, 8(5), 347-352.

• Dermatologie voor huidtherapeuten, de groot A.C., Toonstra J., Lorist J.M., Boom Lemma, 2012.

• Diabetes voet, management in gespecialiseerde centra, Van Acker K., Vandeleene F., Vermassen F., Leenmijse T., Albe De Coker, 2008.

• De diabetische voet; Medi-sfeer, dec 2000, nr 126; De Geest, Nauven, Van Acker et al.

• www.digiwond.ugent.be

• www.wcs-belgie.be

• www.wondzorg.be

• www.ewma.org

http://www.digiwond.ugent.be/

http://www.wcs-belgie.be/



http://www.wondzorg.be/

http://www.ewma.org/

Documents

Diabetesvoet - Az Damiaan...PERIFERE NEUROPATHIE Sensorische PNP Verminderde gevoeligheid voor druk, warmte/koude en pijn Gestoorde vibratiezin: het risico op het ontstaan van wonden