Embed Size (px)
Citation preview
FLANDERS INVESTMENT & TRADE MARKTSTUDIE
DOE-HET-ZELFSECTOR
IN DUITSLAND
Doe-het-zelfsector
in Duitsland
December 2016
Jordy Hoeken, assistent FIT Stuttgart
Flanders Investment & Trade
Kienestraße 33
D-70174 Stuttgart
Inhoudstabel
Introductie ............................................................................................................................................... 3
Economische situatie Duitsland .............................................................................................................. 4
Doe-het-zelfmarkt ................................................................................................................................... 5
Omzet .................................................................................................................................................. 5
Europese markt ................................................................................................................................... 6
Structuur .............................................................................................................................................. 7
Offline vs. Online ............................................................................................................................... 10
Spelers ............................................................................................................................................... 12
Marktkansen...................................................................................................................................... 13
Interessante contacten ......................................................................................................................... 15
Verenigingen ..................................................................................................................................... 15
Beurzen.............................................................................................................................................. 15
Magazines .......................................................................................................................................... 17
Bronnen ................................................................................................................................................. 18
Disclaimer .......................................................................................................................................... 19
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 3
Introductie
Doe-het-zelf of klussen is een benaming voor een creatieve of constructieve activiteit die door de
consument zelf wordt gedaan, in tegenstelling tot werk dat door een vakman wordt gedaan.
Deze studie werd gemaakt voor de Vlaamse ondernemer die in deze branche in Duitsland zaken wil
doen. Ze belicht de omvang en structuur van de markt. Verder vindt u een overzicht van de
belangrijkste spelers en geeft ze een kijk op de opportuniteiten in de sector.
De markt voor doe-het-zelfproducten en -diensten in Duitsland is de grootste in Europa. Zelfs op
wereldvlak behoort de Duitse doe-het-zelfsector, qua omzet, tot de top. De groei is niet spectaculair,
maar wel gestaag en ook de onlinehandel heeft zijn intrede gedaan. De studie gaat in op de gevolgen
en kansen van deze evolutie.
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 4
Economische situatie Duitsland
De Duitse economie heeft zich in 2015 verder versterkt. Het bruto binnenlands product steeg met
1,7%, waarmee het een klein beetje beter deed dan de stijging met 1,6% in 2014. Met een bbp van
3.250 miljard euro heeft Duitsland nog steeds met voorsprong het grootste bbp van Europa. Engeland
(2.675 miljard euro) en Frankrijk (2.300 miljard euro) vervolledigen de top 3. België staat op de
12de plaats met 445 miljard euro.
Opvallend is dat de particuliere consumptie het in 2015 erg goed deed met een stijging van 1,9%. In
2014 was dit slechts 0,9%. Dit wijst op een hogere bereidheid van consumenten om geld te spenderen.
Duitsland doet het verder ook erg goed in de buitenlandse handel. In 2015 werd er in totaal voor
1.196 miljard euro uitgevoerd, tegenover 1.124 miljard euro in 2014.
Voor de Vlaamse bedrijven is het ook interessant te weten dat de import van goederen uit België naar
Duitsland weer gestegen is naar 45,3 miljard euro. Duitsland blijft daarmee de grootste afzetmarkt
voor Belgische bedrijven, en de trend is nog altijd positief.
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 5
Doe-het-zelfmarkt
Omzet
Hoewel de totale omzet van de doe-het-zelfmarkt in 2015 de traagste stijging van de laatste tien jaar
kende, klom ze nog steeds met 1% naar een totaal van 229 miljard euro. Dat betekent dat in 2015 de
gemiddelde Duitser maar liefst 2.818 euro uitgaf aan doe-het-zelf. Belangrijk om weten, is dat hierbij
ook de omzet van de zogenaamde ‘Handwerker’ wordt meegeteld (typische Duitse term die
vakmannen en professionals aanduidt).
De gespecialiseerde vakhandel haalde hiervan 6,7% oftewel 15,4 miljard euro binnen, de kleinhandel
zette 7,1 miljard euro (3,1%) om en de bouwmarkt droeg bij met 21,3 miljard euro (9,3%).
Deze 3 sectoren maken de kern uit van de doe-het-zelfmarkt. Die bouwmarkt haalde tijdens de eerste
9 maanden van 2016 al een omzet van 14 miljard euro. Daarmee ligt de branche op koers om het
vooropgestelde doel van een groei tussen de 1,3 en 1,5% te halen.
Het is interessant om te zien dat de totale omzet van de doe-het-zelfmarkt steeds hoger wordt, maar
dat er in verhouding steeds meer marktaandeel verloren gaat aan de zogenaamde ‘Handwerker’.
Zo breidde deze groep zijn marktaandeel van 47,4% in 2005 uit naar 51,5% in 2015. De B+H Märkte
(Bau und Heimwerkersmärkte) hebben hierbij ingeboet. Zij gingen van 11% naar 9,3% in dezelfde
periode. Ook is het interessant op te merken, dat de ‘Fernhandel’ (internet only, thuisverzending,
directe verkoop door fabrikanten) tijdens dezelfde periode een stijging doormaakte van 2,6 naar 3,5%.
Bron: GfK-Total-Store-Report Deutschland 2015
1708,1
1696,5
1286,3
1260,7
1183,8
1183,0
938,2
963,6
963,4
931,0
927,5
822,9
580,0
481,7
436,6
435,8
426,7
414,4
390,6
359,8
350,9
182,3
B A U C H E M I E / - M A T E R I A L
S A N I T Ä R I N S T A L L A T I O N / H E I Z U N G + Z U B E H Ö R
E L E K T R O
A N S T R I C H M I T T E L / M A L E R Z U B E H Ö R
W E R K Z E U G / M A S C H I N E N / …
G A R T E N A U S S T A T T U N G
E I S E N W A R E N / S I C H E R U N G S T E C H N I K
G A R T E N G E R Ä T E / B E - U N D E N T W Ä S S E R U N G
W A N D + B O D E N
L E B E N D G R Ü N
H A U S H A L T S W A R E N / - G Ü T E R
H O L Z
G A R T E N C H E M I E / E R D E N + S A A T G U T
B A U E L E M E N T E
F R E I Z E I T / S A I S O N W A R E N
A U T O M O T I V E
T E C H N I K / B Ü R O
M Ö B E L
W O H N E N / D E K O
G A R T E N M Ö B E L
F L I E S E N
S O N S T I G E S
GESAMTBRUTTOUMSATZ IN MIO. EUR/JAHR
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 6
Europese markt
Volgens het marktonderzoeksbureau Technavio gaat het met de doe-het-zelfmarkt in Europa de goede
kant op. In 2015 was de markt goed voor 140,9 miljard euro. Technavio ziet een groeicurve en verwacht
dat deze marktwaardering in 2020 op 152 miljard euro uitkomt. Hierbij gaat het om de kernmarkten
van de doe-het-zelfmarkt, die in 2015 in Duitsland 43,8 miljard euro (Kernmarkt) opbrachten.
Daarmee blijft Duitsland de grootste speler in Europa in de doe-het-zelfbranche.
Op de 2de plaats staat Frankrijk. In 2014 had de doe-het-zelfsector het daar nog vrij zwaar te verduren,
door een lager besteedbaar inkomen, een laag consumentenvertrouwen en de afglijdende
huizenmarkt. Deze factoren hebben ertoe geleid dat de verkoop van de grootste spelers beïnvloed
werd. In 2015 groeide de markt opnieuw, deels door de dynamische groei van de doe-het-zelfzaken.
Omdat deze trend zich leek door te zetten, werd er ook in 2016 een lichte groei verwacht.
De grootste ketens in Frankrijk zijn ADEO en Kingfisher.
Het Verenigd Koninkrijk vervolledigt het podium van de grootste doe-het-zelfmarkten in Europa in
2015. In dit land wordt doe-het-zelf meer beschouwd als een ‘serious business’ dan als louter een
hobby. Er is echter een trend bij de jongere generatie om de focus steeds meer te leggen op
‘Do it for me’. Dat betekent dat die generatie liever iemand betaalt om thuis dingen op te knappen, in
plaats van het zelf te doen. Daarnaast vormt ook de ouder wordende bevolking en het drukke
professionele leven van deze bevolking uitdagingen voor de industrie in het VK. Als oplossing wordt
hierbij voornamelijk gedacht aan de toegankelijkheid van doe-het-zelfproducten online. 45% van de
doe-het-zelfklanten gaf aan de voorkeur te geven aan het online kopen van doe-het-zelfproducten.
Als we de hele Europese markt vergelijken met de rest van de wereld, zien we dat Europa 29% van de
wereldomzet in doe-het-zelf voor zich neemt. In totaal werd er in 2015, 538 miljard euro omgezet. Dat
betekende een groei van 3% ten opzichte van 2014. Samen met Noord-Amerika is Europa
verantwoordelijk voor 86% van de wereldwijde omzet in de doe-het-zelfsector.
Nog interessanter is dat ongeveer 83% van de hele doe-het-zelfmarkt werd gerealiseerd in slechts
8 landen: de Verenigde Staten, Duitsland, Japan, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Australië
en Italië. De belangrijkste drie Europese landen (Duitsland, Frankrijk en VK) vertegenwoordigen samen
maar liefst 57% van het Europese zakencijfer.
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 7
Structuur
Marktstructuur
Voor deze studie nemen we de marktdefinitie over van de BHB (Bundesverband Deutscher
Heimwerker- und Baumärkte e.V.).
De doe-het-zelfmarkt in Duitsland is behoorlijk complex en boort verschillende verkooplijnen en
assortimenten aan. Om de markt te definiëren, wordt er een 4-voudige structuur aangenomen.
Bau- und Heimwerkermärkte: bevat alle bouwzaken, alsook elke handel die zich richt op de doe-
het-zelver. Tot slot worden ook de aangesloten tuincentra hierin opgenomen. Dit is altijd
toepasselijk als het assortiment meerdere van de volgende categorieën bevat: doe-het-zelf,
bouwen, wonen en tuin. Deze definitie is onafhankelijk van de verkoopoppervlakte.
DIY-Kernmarkt: is samengesteld uit drie gebieden. Er zijn de Bau- en Heimwerkermärkte, de
“Fachmärkte” of vakhandel (veelal groothandel) en de Fachhandel (kleinhandel).
Erweiterter DIY-Markt: letterlijk vertaald is dit de uitgebreide doe-het-zelfmarkt. Deze omvat alle
verdere omzet met DHZ-gerelateerde assortimenten en wordt nog uitgebreid met overige
vakhandel en andere verkoopkanalen (incl. ‘Handwerker’)
DIY-Gesamtmarkt: de uitgebreide markt, de doe-het-zelfmarkt en de doe-het-zelf-gerelateerde
assortimenten vormen samen de totale doe-het-zelfmarkt.
Bron: IFH Köln, Klaus Peter Teipel I Research & consulting, 2016
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 8
Assortimenten
Zoals in onderstaande tabel aangegeven, wordt er een onderscheid gemaakt tussen het
kernassortiment en het uitgebreide assortiment. Het kernassortiment wordt dan verder verdeeld in
de categorieën doe-het-zelfmarkt, bouwstoffen en tuin.
Doe-het-zelfassortiment: o.a. ijzerwaren, sloten, gereedschap, machines, bouw- en
reinigingsapparaten, tapijten, verf, decoratie, thuistextiel, elektrische apparaten, sanitair,
verwarming, airconditioning, bodembedekking, hout, kunststof, licht
Bouwstoffen: alle bouwstoffen inclusief alles voor bewatering, drooglegging,
binnenhuisverbouwing, droogbouw, bouwelementen, bouwchemie, tegels
Tuin: o.a. indoor en outdoor planten, meststof, aarde, gewasbescherming, tuingereedschap,
tuinmachines, tuinmeubels, barbecue en -benodigdheden
Uitgebreide assortiment: o.a. vrije tijd, speelgoed, knutselen, kleine- en zelfbouwmeubels inclusief
keukens, huishoudgerief, kleine elektronica, fietsen en toebehoor, huisdierbenodigdheden,
autotoebehoren, seizoenartikelen
Bron: IFH Retail Consultants
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 9
Verkoopoppervlakte
De verkoopoppervlakte van een bouw- en doe-het-zelfzaak bestaat uit alle oppervlaktes die
toegankelijk zijn voor klanten. Het meetellen van infocentra, houtbewerkingszones, etc. is relevant,
omdat ook in deze servicezones klantenomzet gemaakt wordt.
Zones voor diensten- en goedereningang, sociale ruimtes voor medewerkers of bureauruimtes worden
niet als verkoopoppervlakte gezien, aangezien hier geen omzet gegenereerd wordt.
Om tot een betere vergelijking tussen verschillende ondernemingen te komen, geeft men niet elke
soort oppervlakte eenzelfde gewicht. Daardoor krijgen ook de statistieken over productiviteit een
duidelijkere betekenis.
Bron: Bundesverband Deutscher Heimwerker- und Baumärkte e.V. (BHB)
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 10
Offline vs. Online
Offline
Het aantal fysieke locaties kent sinds 2014 weer een (zeer) lichte stijging. De trend die zich vanaf 2011
doorzette, waarbij er steeds minder doe-het-zelfzaken waren, lijkt voorbij te zijn. Tussen 2011 en 2014
daalde het aantal winkels van 2.442 naar 2.118 (-13%). Ondertussen is dit aantal terug gestegen tot
2.150 (+1,5%).
Interessant hierbij is dat de totale oppervlakte van de doe-het-zelfzaken tussen 2011 en 2014 daalde,
maar wel relatief constant bleef. De oppervlakte daalde namelijk met 3,3% van 13.486 m² naar
13.032 miljoen m². In 2015 herstelde dit weer tot 13.300 miljoen m². We kunnen vaststellen, dat het
aantal zaken duidelijk verminderd is, maar dat de oppervlakte per zaak groter wordt. Dit is te verklaren
door de concurrentie met de onlinemarkt. Daar is de keuze groter, waardoor de zaken zelf ook een
groter aanbod willen presenteren en er bijgevolg meer ruimte nodig is.
Bron: 2010-2012 GfK-Grundgesamtheit, 2013-2015 Gemaba
2447 2442
2390
2198
2118 2134 2150
1900
2000
2100
2200
2300
2400
2500
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 (prognose)
AANTAL LOCATIES
13179
13486
13397
13310
13032
13300
12800
12900
13000
13100
13200
13300
13400
13500
13600
2 0 1 0 2 0 1 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5
VERKOOPOPPERVLAKTE (IN MIO M²)
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 11
Online
Volgens een studie van Suberg Strategy Consultants zal 20% van alle goederen in 2020 online verkocht
worden. De sterkste indicator voor dit groeicijfer is de omzetstijging van maar liefst 10,5% van de
e-commerce (van 2014 tot 2015). Dit duidt erop, dat de online verkoop nog veel potentieel voor de
toekomst heeft.
Ook in de doe-het-zelfmarkt is e-commerce ingeburgerd. De algemene trend naar online aankopen
heeft zich de afgelopen jaren dan ook bij de doe-het-zelver en de vakman doorgezet. Daarnaast biedt
de markt noch steeds voldoende ontwikkelingsmogelijkheden. In 2015 bedroeg het marktaandeel van
de onlineverkoop nog maar 3,5% van de totale doe-het-zelfmarkt. In vergelijking met andere branches
is dit zeer weinig, maar is te verklaren door het feit dat ook de ‘handwerkers’ mee worden opgenomen
in de berekening. Als we kijken naar de omzet van ongeveer 18 miljard euro die gemaakt wordt door
de bouwmarkt, en we weten dat e-commerce (volgens BHB) 2,24 miljard euro omzette, heeft het al
een marktaandeel van 12,5%.
De grootste uitgave in e-commerce kwam van de aankoop door consumenten van benodigdheden en
materiaal om te klussen. Die uitgave bedroeg 1,51 miljard euro, ofwel 62,4% van alle doe-het-zelf
online aankopen. Met 597 miljoen euro (ongeveer 27%) komt het tuinassortiment op de tweede
plaats. Dit heeft allicht te maken met de afhankelijkheid van de seizoenen. Op de derde plaats komen
de bouwstoffen en bouwmaterialen, die in 2015 een online-omzet hadden van 136 miljoen euro.
Daarmee maken ze 5,6% van de online doe-het-zelfmarkt uit.
Het is duidelijk dat de concurrentiedruk voor alle betrokkenen stijgt. De verschuiving naar online
aankopen heeft in het doe-het-zelfsegment wat op zich laten wachten en eenvoudig is/wordt de
verschuiving voor de miljardenmarkt in ieder geval niet. Aangezien er meer en meer volume omgezet
wordt door online verkoopkanalen, is de strijd voor de lucratiefste posities al lang begonnen. Vooral
Amazon.de heeft zich in het doe-het-zelfsegment, als een belangrijke concurrent voor de traditionele
spelers, gevestigd.
Tegenwoordig wordt Amazon.de in de doe-het-zelfmarkt gerekend tot speler die over alle
assortimenten beschikt. Op de onlinemarkt is ondertussen in de hoofdcategorieën ”Baumarkt” en
‘Garten’ een bijzonder indrukwekkend aanbod aanwezig. In de categorie ‘Garten’ zijn er meer dan
70.000 artikelen terug te vinden en in de categorie ‘Baumarkt’ zijn er zelfs meer dan 385.000 artikelen.
Om de doe-het-zelfmarkt binnen te komen, paste Amazon een strategie toe, die het al vaker heeft
ingezet bij het aanboren van een nieuwe markt. Zij maken gebruik van 2 factoren, die elkaar
versterken. Amazon combineert namelijk een groot aanbod met een positief prijsimago. Daardoor zijn
ze erg populair als ‘go-to product’ online, zowel voor doe-het-zelfproducten als voor andere die zij
aanbieden. Zij maken het hierdoor moeilijk voor de stationaire doe-het-zelfmarkt om qua prijs te
concurreren.
De BHB, raadt de traditionele spelers aan om hun online aanbod en omnikanaal concepten uit te
breiden en uit te werken. De grootste sterkte van de stationaire handel is nog steeds de combinatie
tussen de fysieke koopervaring en de mogelijkheid tot persoonlijk advies door de medewerkers ter
plaatse.
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 12
Spelers
In 2015 werd Obi (met als moederbedrijf Tengelmann) opnieuw marktleider in de doe-het-zelfsector.
Ze haalden een omzet van 6.700 miljoen euro, hebben 631 zaken met een totale oppervlakte van
4.656 miljoen m². De tweede plaats gaat naar Bauhaus, met 266 winkels, die een oppervlakte bezetten
van 3.151 miljoen m². Zij konden hun omzet doen stijgen met 4,3% tot 6.038 miljoen euro. Hornbach
vervolledigt het podium met een omzet van 4.050 miljoen euro over een oppervlakte van
1.781 miljoen m² verdeeld over 153 filialen.
Rang Bedrijfsnaam Verkoopkanaal Aantal
filialen
Verkoop-
oppervlakte in
1.000 m²
Bruto
omzet in
mio. Euro
1 Tengelmann OBI 631 4.656 6.700
2 Bauhaus Bauhaus 266 3.151 6.038
3 Hornbach Hornbach 153 1.781 4.050
4 Zeus Hagebumarkt, Werkers Welt 570 2.150 2.950
5 Rewe Toom/ B1 340 2.207 2.664
6 Globus Globus, Hela 104 875 1.530
7 Poco Poco 112 513 1.420
8 Eurobaustoff I&M Bauzentrum 593 612 1.160
9 Hellweg Group BayWa Bau &
Garten/Hellweg/Baufreund
152 1.020 1.050
10 EMV-Profi EMV-Profi 375 614 865
Bron: Unternehmensangaben/baumarktmanager (www.baumarktmanager.de/files/smfiledata/4/9/6/3/6/0/TOP30-
2015.pdf)
Hieruit kunnen we afleiden, dat de top 10 een bruto omzet haalde van 28,4 miljard euro op een
oppervlakte van 17,6 miljoen m². Hierdoor kunnen we berekenen dat ze een omzet van 1.617 euro/m²
haalden.
Op 1 januari 2016 waren er in Duitsland 2.134 zaken, die aan de definitie van de BHB voor een
Baumarkt voldoen (minstens 1.000 m² overdekte verkoopoppervlakte en een breed assortiment).
Deze zaken beschikken over een totale overdekte verkoopoppervlakte van ongeveer 12 miljoen m².
De gemiddelde Baumarkt in Duitsland in 2016 heeft een binnenoppervlakte van ongeveer 5.600 m²
waarvan 1.390 m² voorzien is voor plant en tuin.
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 13
Marktkansen
Digitalisering
Zelfs als men de omzet van de onlineverkoop van winkels met fysieke locaties niet meetelt, kan men
een duidelijke tendens zien naar de uitbreiding van de e-commerce in de doe-het-zelfmarkt. Deze
handel staat, zoals eerder vermeld, in vergelijking met andere branches nog in zijn kinderschoenen. Er
is dus nog veel ontwikkelingspotentieel. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met Amazon.de.
Daarnaast is het zo dat, door de vele technische mogelijkheden, de verwachtingen voor mobiele
interacties stijgen. De handel moet hierop reageren, ook en voornamelijk aan de kassa, waar de trend
naar meer en meer mobiele betalingen zich aandient. De technologie maakt het tegenwoordig
mogelijk om zonder cash en veilig te betalen via smartphone. Verder zijn mobiele diensten ook een
onvermijdbaar element geworden in een multichannel strategie. Pilootprojecten voor de stationaire
handel schieten als paddenstoelen uit de grond.
Op dit moment is het echter nog niet duidelijk, welke technologie zich uiteindelijk zal doorzetten.
Niemand weet precies wat het beste is om alle mogelijke zaken, van coupons tot betalingstransacties
te combineren op de meest efficiënte manier.
Op dit moment lijken de grootste kanshebbers te zijn:
Het scannen van QR-codes (moet echter nog steeds gescand worden en vereist dus een grotere
interactie)
Het Bluetooth-Low-Energy systeem (BLE, wordt o.a. gebruikt door PayPal en heeft geen
internetverbinding nodig)
Near Field Communication (NFC, enkel mogelijk voor betalingsoverdrachten, geen verdere
informatie).
Inkoopkanalen
De meeste doe-het-zelfzaken kopen hun producten direct in bij de fabrikanten. Meestal hebben zij
door een jarenlange samenwerking een goede verstandhouding opgebouwd. Voor nieuwe spelers kan
de instap hierdoor een uitdaging zijn. Echter, via het netwerk van het magazine ‘Baumarktmanager’
en de BHB, zijn er verschillende mogelijkheden om met fabrikanten en leveranciers in contact te
komen.
De ‘Baumarktmanager’, bijvoorbeeld, publiceert regelmatig een rubriek ‘Neue Produkte’ waarin ze de
nieuwste producten van fabrikanten toelichten. Daarbij worden ook de contactgegevens vermeld,
zodat de producten kunnen worden aangekocht. Daarover vindt u hier meer informatie.
De BHB geeft dan weer veel informatie over het logistieke proces en hoe dit te optimaliseren. Daarover
hebben zij in december 2016 een studie gepubliceerd. Hierin wordt uitgelegd op welke punten er gelet
moet worden bij het aankopen van goederen. Zij promoten daarbij NVE (Nummer der Versandeinheit).
De studie (Duits) kunt u onder deze link terugvinden.
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 14
Bron: Bundesverband Deutscher Heimwerker- und Baumärkte e.V. (BHB)
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 15
Interessante contacten
Verenigingen
BHB (Bundesverband Deutscher Heimwerker- und Baumärkte e.V.)
Website: www.bhb.org
Contact: [email protected]
+49 221 277595 0
EDRA (European DIY Retail Association)
Website: http://edra-global.com/
Contact: [email protected]
+49 221 27059555
Herstellerverband Haus & Garten
Website: www.herstellerverband.de/
Contact: [email protected]
+49 221 279801 0
Beurzen
BAU
Locatie: München
Volgende editie: 16 – 21 januari 2017
Website: www.bau-muenchen.de
Contact: http://bau-muenchen.com/messe/aussteller/index.html
+49 89 949 11308
Internationale Grüne Woche Berlin
Locatie: Berlijn
Volgende editie: 20 – 29 januari 2017
Website: www.gruenewoche.de
Contact: www.gruenewoche.de/FuerAussteller/Standanmeldung/index.jsp
+49 30 3038-0
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 16
Asia-Pacific Sourcing
Locatie: Keulen
Volgende editie: 7 - 9 maart 2017
Website: www.asia-pacificsourcing.de
Contact: www.asia-pacificsourcing.com/Asia-Pacific-Sourcing/for-
exhibitors/application/index.php
+49 221 821 2366
ISH
Locatie: Frankfurt
Volgende editie: 14 - 18 maart 2017
Website: http://ish.messefrankfurt.com
Contact: http://ish.messefrankfurt.com/frankfurt/en/aussteller/willkommen.html
+49 69 75 75 0
Internationale Messe für erneuerbare Enerhien und Passivhaus
Locatie: Karlsruhe
Volgende editie: 28 – 29 juni 2017
Website: www.cep-expo.de
Contact: www.cep-expo.de/effizienzplattform-nummer-1.html?L=1
+49 7121 3016 136
Herbst-Ausstellung
Locatie: Kassel
Volgende editie: 4 - 12 november 2017
Website: www.herbst-ausstellung.de/home.html
Contact: www.herbst-ausstellung.de/fuer-aussteller/veranstaltungs-info.html
+49 561 95986 24
Bautec
Locatie: Berlijn
Volgende editie: 20 – 23 februari 2018
Website: www.bautec.com
Contact: www.bautec.com/FuerAussteller/Standanmeldung/
+49 30 3038-0
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 17
Internationale Eisenwarenmesse
Locatie: Keulen
Volgende editie: 4 - 7 maart 2018
Website: www.eisenwarenmesse.de
Contact: www.eisenwarenmesse.de/IEM/fuer-aussteller/index.php
+49 221 821-3998
Interzoo
Locatie: Nürnberg
Volgende editie: 8 - 11 mei 2018
Website: www.interzoo.com/
Contact: www.interzoo.com/de/aussteller
www.interzoo.com/en/contact/exhibitors
Magazines
Baumarktmanager DIY International CARO Fliesen und Bad im Handel
www.baumarktmanager.de www.diyinternational.com www.caro-magazin.de
diy Fachmagazin Küche & Bad Forum
www.diyonline.de/diy-fachmagazin/ www.kuecheundbadforum.de
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 18
Bronnen
www.ifhkoeln.de/blog/details/der-diy-markt-in-deutschland-moderates-wachstum-und-
verschiebung-von-marktanteilen/
www.bhb.org/verband/zahlen-fakten/branchendefinitionen/
www.baumarktmanager.de/baumarktbranche-bleibt-auf-wachstumskurs/150/45708/
www.businesswire.com/news/home/20160906005538/en/Germany-Leads-DIY-Market-Europe-
Painting-Assembling
http://blog.metoda.com/diy-im-e-commerce/
http://diysummit.org/global-diy-market-worth-538-billion-e/
www.bhb.org/fileadmin/user_upload/publikationen/BHB-Almanach.pdf
www.bhb.org/verband/zahlen-fakten/diy-branchenzahlen/
Doe-het-zelfsector in Duitsland – december 2016 19
Disclaimer
De informatie die u in deze publicatie vindt is bedoeld als achtergrondinformatie die u moet in staat
stellen een beeld te vormen met betrekking tot de hierin behandelde materie. Zij is met de grootste
zorg verzameld op basis van de beschikbare data en documentatie op het ogenblik van de publicatie.
Deze publicatie heeft bijgevolg niet de ambitie van volledigheid of geldigheid voor uw specifieke
situatie. Zij kan bijgevolg nooit beschouwd worden als een juridisch, financieel of ander gespecialiseerd
advies. Flanders Investment & Trade (FIT) kan in die zin nooit verantwoordelijk gesteld worden voor
gebeurlijke foutieve vermeldingen, weglatingen of onvolledigheden in deze publicatie. FIT kan
evenmin verantwoordelijk worden gesteld voor het gebruik of de interpretatie van de informatie in
deze publicatie. De verwijzingen in deze publicatie naar bepaalde entiteiten, bedrijven en/of personen
houden geen bijzondere aanbevelingen in die voor Flanders Investment & Trade enige
verantwoordelijkheid zou kunnen teweegbrengen.
Datum van publicatie: december 2016
