Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
oqros sawmisi _
ori mzis saidumlo
`gulze mesvena mze-mTvare
vlaparakobdi RmerTTana~.
vaJa-fSavela
nazi xaniaSvili
Tbilisi 2013
2 3
oqros sawmisi _ ori mzis saidumlo
miTi argonavtebis Sesaxeb miTologiis mTeli rigi
mkvlevarebis mier ganisazRvreba, rogorc `mogzauro-
ba qvesknelis samefoSi~. zogierTebi gamoTqvamen azrs,
rom is aris zRapari. miaCniaT, rom argonavtebis miTi
Seiqmna Zv.w.VIII saukuneSi da ukavSirdeba berZenTa pirvel
mogzaurobebs Sav zRvaze. Zv.w.VIII saukune berZeni eris
Camoyalibebis periodia. maT xom sul didi 3000 wlis is-
toria aqvT. am periodisTvis miTebi ukve aRar iqmneboda.
es ki niSnavs imas, rom berZnebma `argonavtebi~-s miTi sxva
xalxebidan `isesxes~. 3000 wlis win miTebi aRar iqmne-
boda. Zveli civilizaciis xalxTan SedarebiT berZnebi
axali xalxia, iseve, rogorc ebraelebi.
ramdenime wlis win, Tbilisis saxelmwifo univer-
sitetSi Catarebul saerTaSoriso samecniero konferen-
ciaze berZnuli civilizaciis mkvlevarma, rismag gor-
dezianma, `oqros sawmisis~ kvlevasTan dakavSirebiT,
aRniSna, rom `argonavtebis~ miTSi saerTod ar aris nax-
senebi sityva `kolxeTi~. am informaciam gaaoca iq dam-
swre sazogadoeba. maS rasTan gvaqvs saqme?!
herodotedan moyolebuli dRemde mravalgzis cdila
adamiani, Caswvdomoda miTosis raobas, sinamdvileSi ras-
Tan iyo es yvelaferi dakavSirebuli. dadasturebulia,
rom miTologiis Seswavlas miuZRvna aTasobiT gamokvl-
eva mecnierTa da specialistTa asze metma Taobam, magram
miTologiis namdvil arss veravin Caswvda.
dedamiwis pirvel adamianebs gaxsnili hqondaT e.w.
`mesame _ goniTi Tvali”. isini xedavdnen da aRiqvamdnen
mikro da makro samyaros yvela ganzomilebaSi. swored
UDC (uak) 2-264+902.+11
x-227
ISBN 978-9941-0-5375-7© nazi xaniaSvili. oqros sawmisi _ ori mzis saidumlo. Tbilisi 2013
4 5
maTi danatovaria miTebi, eTnografiuli wes-Cveulebebi
da arqeologiuri simbolika. Cemi gamokvlevebiT, miTebi
aris pirvel adamianTa codna mravalganzomilebiani sam-
yaros metafizikuri mowyobis da mis genetikur kodSi
mimdinare kosmiuri procesebis Sesaxeb. miTi ar SeiZleba
iyos istoriuli faqti.
`oqros sawmisis~ Tema msoflios TiTqmis yvela xalx-
is miTologiaSia.
miTosisa da eTnografiuli masalis mixedviT, `oqros
sawmisis~ simbolos _ cxvris tyavs kidebdnen sicocxlis
maradmwvane xeze, romelic gaigivebulia nayofierebis
qalxvTaeba _ dedamiwis simbolosTan, materiasTan.
vinaidan `oqros sawmisi~-s Tema argonavtebis miTTan
asocirdeba, vnaxoT, rogor gamosaxavdnen TviTon berZne-
bi `oqros sawmiss~ suraTze, romelic Seqmnilia berZnu-
li miTebis mixedviT: cxvarze zis qali da usaxo mamaka-
ci, SiSveli, Crdilis saxiT. suraTis warweris mixedviT
`oqros sawmisi~ aris ara cxvari, aramed masze mjdomi
`da-Zma~, romelTac Tavze adgiaT deda. miTis mixedviT,
`da-Zma~ hele da friqses deda nefele gauCinarda. dedi-
nacvalma inom gerebi SeiZula. Tesli farulad moxala.
mosavali gawyda. yalbi namisniT qmari daajera, Svilebi
RmerTebs msxverplad unda Seswiroo. asrulebis Jams
gamoCnda deda nefele, `da-Zma~ hermesis naCuqar cxvarze
Sesva, RrublebiT Sebura da aRmosavleTisken gaistumra.
RrublebSi gafrenil verZze helem Tavi ver Seikava da
Cavarda zRvaSi _ helesponti (dardanelis srute _ he-
geosis da marmarilos zRvebs Soris).
am suraTma gamaxsena erTi gamocxadeba, romelic
TiTqmis 20 wlis win vnaxe caze: samsaxurSi, Sesvenebis
dros, Cems kabinetSi visvenebdi. uceb iseTi SegrZneba
dameufla, rom im wuTSi caze raRac unda mexila, rac
momcemda mniSvnelovan informacias. ca iyo naTeli, mz-
iani, mSvidi, xeze foTolic ki ar irxeoda, aqa-iq pawia
Rrublebi moCanda. gavocdi, rodesac Rrublebi daiZra,
Segrovda Cemi mzeris areSi, Tan brunavda. roca gamosax-
uleba gaCerda, Tvalebs ar vujerebdi _ es iyo Cemi pro-
fili, mxrebi da Tavi, saxiT marcxniv, welzemoT. Sem-
deg marcxena safeTqelTan Tmaze gamoCnda patara mze _
TiTqos Signidan gamovida, romlis sxivebi iseTi Zlieri
iyo, rom am mzian amindSi TvalismomWrelad afrqvevda
sxivebs. gamosaxulebam ramdenime wuTis Semdeg brunva
daiwyo. moZraoba rom daasrula, TeTrwveriani mamaka-
cis saxe miiRo, odnav aweuli saxiT _ cisken icqireboda,
saidanac Rrublebisgan warmoqmnili TeTri cxeni gamoCn-
da da TeTrwvera mamakacis axlos gaCerda. Camomiyalibda
azri, rom me vixile erTarseba, Tavisa da mxrebis marcx-
ena mxare iyo Cemi gamosaxuleba, xolo marjvena mxare
_ TeTrwveriani mamakacisa, romelTanac movida TeTri
cxeni. wlebis manZilze vcdilobdi amomexsna am xilvis
saidumlo. axla ukve SemiZlia ganvacxado: me maCvenes, Tu
ra aris sinamdvileSi `oqros sawmisi~.
ganvixiloT tyupi da-Zmis Tema msoflios sxva xalx-
ebTan:
Cinuri miTologiiT, suraTze gamosaxulia tyupi
`da-Zma~, romlebic Semdeg qorwindebian, isini wels qve-
moT Tevzebia, aqvT gadagrexili boloebi, xolo marcx-
ena wels zemoT qalia, romelsac xelSi dakecili marao
(fargali) _ qaluri simbolo uWiravs, marjvena ki _ ma-
makacia, romelsac xelSi `gonio~ _ kuTxovani sagani uka-
6 7
via. mxrebi gaerTianebuli aqvT da erTarseba sxeulis
STabeWdilebas toveben _ TiToeulis meore xeli ar Cans,
orsaxa erTarsebaa. merwyulis zodiaqos wels zemoT ada-
mianis da wels qvemoT Tevzis saxiT gamosaxavdnen. am su-
raTze Cinuri miTologia winaswarmetyvelebs, Tu rodis
unda moxdes tyupi da-Zmis SeerTeba-SeuRleba. es ki mig-
vaniSnebs ax.w. III aTaswleulis dasawyisze, roca daiwyo
merwyulis zodiaqos kosmiuri oriaTaswleuli.
Sumeris 5400 wlis qvis beWdis fragmentze, mdinaris
bolos asaxulia orsaxa RmerTi ianusi, romlis marcx-
ena saxe aris TeTrwvera moxuci, xolo marjvena saxe _
qali. maT tani erTi aqvT, erTarsebaa da acviaT qal-
RmerT inanas qvedakaba. igi asaxavs samyaros meoTxe
sawyiss _ ca-cecxlis energias, romelic gamosaxulia
`drois mdinaris~ _ Tevzis zodiaqos bolos, es ki droSi
ax.w. 2000 wels Seesabameba. maSasadame, tyupi da-Zmis Ser-
wyma-SeerTeba am miniSnebiTac unda moxdes ax.w. III aTas-
wleulis dasawyisSi.
Zveli civilizaciis yvela xalxSi arsebobs miTi tyu-
pi da-Zmis Sesaxeb, romlebic SemdgomSi qorwindebian.
miTebis mixedviT, Zma wvalebiT, brZoliT ibrunebs Tav-
is `da~-s zogierTi cxovelis daxmarebiT _ qalRmerTi
cxovelebiT modis da iTvleba mzis Svilad. igi asaxavs
`dRes~ _ `mzes~, xolo `Zma~ asaxavs `Rames~ _ `mTvares~.
es aris ori sapirispiros SeerTeba. am sakiTxs ritualis
dros ase gamoxatavdnen: saxis sxvadasxva mxares sxvadasx-
vafrad iRebavdnen _ erTi mxare iyo Savi, meore _ TeTri;
svanebTan `adrekilais~ dResaswaulze erTi kaci iyo Te-
Tri, meores saxes Savad muravdnen; gamoxatavdnen or-
sqesiani androgeni arsebebis gamosaxulebiT. adamianis
kosmiuri tyupiscali misi oreulia, meore `me~, adamianis
kosmiuri Crdilia; agreTve uwodeben ̀ tyupi RrublebSi~.
bolo periodSi gadaRebul fotosuraTebze fiqsirdeba
adamianis kosmiuri Crdili, rac vfiqrob, momavalSi mec-
nierTa mier seriozuli Seswavlis sakiTxi unda gaxdes.
`oqros sawmisi~ rusul enaze gamoiTqmis `Золотое руно~. sityva ̀ runo~ rusul metyvelebaSi mxolod ̀ oqros
sawmisTan~ mimarTebaSi ixmareba. sityva `run~ niSnavs
`saidumlo~-s, igive `ra-un~. orive qarTuli anbanis aso-
niSnebia: 19-r-ra-rae egviptis taros arkanebiT (saidum-
lo) aris `mze~, xolo 22-u-un, evropelTa runebis mixed-
viT, aris `dRe~. egviptis taros arkanebi da evropelTa
`runebi~ aris anbanis simbolikiT gamosaxuli kosmiuri
codna RrmerTze, adamiansa da samyaroze, romlis cocx-
ali genetikuri kosmiuri procesi gadmocemulia miTebSi
da yvelaze didi siRrmiT mxolod qarTul anbanSi aisaxe-
ba _ es aris bibliuri kabalas codna. qarTuli wyaroebis
mixedviT, `mze~ da `dRe~ orive mzea. maSasadame, `oqros sawmisi~ _ `Золотое руно~ niSnavs `oqros saidum-los~ _ `ori mzis~ saidumlos.
qarTuli miTosiT, 64-dan bolo xvTisSvili, beri, do-
biliani iaxsaria. isini yovelTvis erT wyvils warmoad-
gendnen da Tayvansac erTad scemdnen. miTosis mixedviT,
isini `naxevarmzeebia~ da winaswarmetyvelebiT `8 dRis~
Semdeg erTdebian _ ̀ SeuRldebian~, anu orive ̀ naxevarmze~
erTiandebian mTlian `mzed~. qarTuli miTosiT SeuRle-
buli `da-Zma~ aris gamTlianebuli `mze~, anu `oqros saw-
misi~ _ ori naxevarmzis gamTlianeba erT mTlian `mzed~.
qarTvelTa am azrovnebas zustad asaxavs arqeolog
kiazo ficxelauris xelmZRvanelobiT kaxeTSi, fevrebis
8 9
samarovanSi aRmoCenili brinjaos nakeToba, romelsac
aqvs 4 fexi, 2 xeli _ Citebi, tani erTi, Tavi ori nax-
evarmzea _ ori svastika, mbrunavi mze. aSkaraa, rom es
aris ori naxevarmzis, ori arsebis _ kosmiuri `da-Zmis~
Serwyma. es gamosaxavs swored, qarTuli azrovnebiT,
`oqros sawmiss~ _ `or mzes~. brinjaos es nakeToba rom
aRmosavleT saqarTveloSi, kaxeTSia aRmoCenili da war-
modgenilia siRnaRis istoriul-eTnografiul muzeumSi,
SemTxveviTi ar aris.
saintereso informaciaa gadmocemuli enciklopedia-
Si (Мифи народов мира т.1 1980г. «Аргонавты», ст.99.) argo-
navtebis miTis Sesaxeb, romlis mixedviTac, ̀ oqros sawmi-
sis~ mosapoveblad berZnebi ̀ argos~ naviT orjer Cavidnen
qalaq `Кизики~-Si, rac qarTulad ikiTxeba rogorc `qiz-
iyi~. SegaxsenebT, rom aRmosavleT saqarTvelos erT-
erT uZveles qalaqs _ siRnaRs adre `qiziyi~ erqva. mi-
Tis mixedviT, is qveyana, sadac q. `qiziyi~ mdebareobda,
`dalioni~-s qveyanad iwodeboda. sityvidan `dalioni~ _
`dali-oni~, ̀ dali~ qarTvelTa qalRmerTia, xolo qarTu-
li anbanis `o-on~ aso-niSniT gamoxatavdnen qarTvelebi
uZveles qarTul xelnawerebSi sityva `ufals~. maSasa-
dame, sityva `dalioni~ qarTuli fenomenia. miTis mixed-
viT, ̀ dalionis~ qveyanaSi argonavtebi didi zeimiT miiRes
da gaistumres. zRvaSi Ramis sibneleSi maT Tavs daesxnen
urCxulebi, romelTa damarcxebis Semdeg gza ganagrZes.
sawinaaRmdego qarma xomaldi RamiT isev q. `qiziyi~-Si mi-
iyvana (arsebobs informacia, rom erT dros Savi da kaspi-
is zRvebi erTiani iyo. aqedan gamomdinare, SesaZlebelia,
zRvis napiri sworedac q. siRnaRTan _ qiziyTan yofil-
iyo). dalionis xalxma sibneleSi argonavtebi ver icno,
TavianTi mtrebi _ `pelazgebi~ egona da daiwyo maTTan
brZola. diliT ki yvelaferi gairkva. am miTis mixedviT,
aSkaraa, rom berZnebi da pelazgebi sxvadasxva xalxia da
qarTvelebi pelazgebs TavianT dauZinebel mtrad Tv-
lidnen. zemoT aRniSnulidan gamomdinare, SemTxveviTi
ar aris, rom wminda ninom q. siRnaRSi (q. qiziySi) daas-
rula Tavisi moRvaweoba da iqve hpova Tavisi saboloo
gansasvenebeli.
mzis TayvanismcemelTa religia, aseTi xatis mamulad
(sataxto qalaqad), rogorc wesi, qveynis aRmosavleT
provincias irCevda. ax.w. I saukuneSi cnobili mogzauri
straboni aRwers iberiis aRmosavleT sazRvarze sataZ-
ro mamuls _ kambisenas (kambeCovans), anu qiziys (adre
es saxeli mxolod siRnaRs erqva). aq mdebare iberTa
umTavres sakulto taZars igi qalRmerTis sakuTrebad
asaxelebs (qarTvelTa winaprebs mze qalRmerTad hyav-
daT warmodgenili, rac kacobriobis uZvelesi xalxisT-
visaa damaxasiaTebeli) da dawvrilebiT aRwers misTvis
msxverplad Sewirvis rituals (`saqarTvelos istoriis
narkvevebi~ 1970w., t. I, gv. 585).
Cemi mSoblebi warmoSobiT siRnaRis raionidan _ qiz-
iyidan arian. bavSvobaSi gamigonia da dRemdea SemorCe-
nili Tqmuleba imis Sesaxeb, rom qiziys batoni arasodes
hyolia. es sakiTxi yovelTvis mainteresebda da CemSi
kiTxvebs badebda, Tu ra iyo amis mizezi. axla ukve naTe-
lia: vinaidan qiziyi uZvelesi warmarTobis periodidan
xatis miwad _ mamulad iTvleboda, amitom mas Cveulebri-
vi mokvdavi ver daepatroneboda. amitom qiziys arasodes
hyolia batoni.
siRnaRis kidev erTxel daTvalierebisas gadavxede
10 11
galavans SigniT moqceul uZveles qalaqs da Semeqmna
STabeWdileba, rom igi borjRals asaxavs _ mzis, cecx-
lis stiqiis simbolur gamosaxulebas, romlis TiToeul
boloze eklesiaa aSenebuli. es azri gavuziare raio-
nis kulturis ganyofilebas da gamgebels, moviTxove
qalaqisTvis gadaeRoT aerofoto da es suraTi qalaq-
is centralur moedanze `bilbordis~ saxiT warmoedg-
inaT. amiTi mTeli sicxadiT warmovaCendiT strabonis
mier I saukuneSi aRweril mzis _ cecxlTayvanismcem-
lobis sakulto teritorias. qarTvelebi civilizaciis
pirvelsawyisi genis xalxi varT, amitom am sakiTxebis
Seswavla da warmoCineba kacobriobis winaSe qarTveli
xalxis pirdapiri movaleobaa.
ganvixiloT xeTebis `oqros sawmisiani cxvari~: or-
Tava cxvarze dgas xeTebis qalRmerTi, romelsac xelebiT
uWiravs gaSlili `saCrdilobeli~ _ mosasxami _ e.w.
`kretsabmeli~. erTi SexedviT, igi gamWvirvale da haero-
vani `materiaa~. `saCrdilobelsa~ da qalRmerTs Soris
gveli Cans, rasac `adam da evas~ Rrma filosofiur kos-
miur gaazrebamde mivyavarT. aSkaraa, rom xeTebTan ufro
daSifruli simbolikiTaa gamosaxuli `oqros sawmisis~
kosmiuri ̀ Zma~; berZnebTan kosmiuri Zma Crdilis saxiTaa,
amitom xeTebis `oqros sawmisiani~ orTava cxvris Tema
qarTvelTaTvis metad mniSvnelovani sakiTxia. vinaidan,
swored qarTvelebi arian is xeTebi, romelTac dRemde
ver miagno msoflios moazrovne sazogadoebam. ganvix-
iloT sityva `xeTi~. `xe-Ti~-s fuZea `xe~, romelic sic-
ocxlis xesTanaa dakavSirebuli. mas es saxeli im enaze
mosaubre xalxma daarqva, romlis metyvelebaSi sityva
`xe~ niSnavs `xe~-s, rac miTologiurad ukavSirdeba `si-
cocxlis xe~ `mesi~-s, saidanac warmosdgeba sityva `me-
sia~. amasTan, saqarTvelos teritoriazea kaxeTi, kuxeTi,
mesxeTi, javaxeTi, kolxeTi da saqarTvelos dedaqalaqis
saxelic _ mcxeTa ukavSirdeba `sicocxlis xes~.
bolo wlebSi oTxrqa da oTxyura cxvrebis dabadeba
saqarTveloSi, kerZod, xevsureTSi udidesi kosmiuri
movlenaa _ xeTebTan `oqros sawmisis~ cxvris ori Tavi
dRes erT TavSi SeTavsda da amitomaa oTxrqa da oTxyura.
swored es aris umniSvnelovanesi niSani, dasturi
imisa, rom `oqros sawmisi~ dedamiwaze _ saqarTveloSi
dabrunda.
erT-erTi qarTuli miTi gveubneba: `dobilianma iax-
sarma devebi brZolisas tbaSi Caxoca, devebis sisxlma
tba Seadeda da dobiliani iaxsaric (64 xvTisSvilidan
dobiliani mxolod 64-e xvTisSvili iaxsaria) sisx-
liT Sededebul tbaSi CarCa. qadagis karnaxiT, moiZies
`oTxrqa-oTxyura~ cxvari da sof. `qalqvisTavidan~ moi-
yvanes, wminda zvarakis wminda sisxlma Sededebuli tba
gaawminda da dobiliani iaxsari `amobrZanda~. dobiliani
iaxsarisTvis Sesawiravad saxeldebuli `oTxrqa-oTxyu-
ra~ cxvrebis TiTo-oroli `egzemplari~ kvlav gamoC-
nda fSav-xevsureTis salocavebSi Sesawirad: gudanis
da laSaris jvrebSi. aris informacia, rom aseTive ji-
Sis cxvrebi gamoCndnen pireneebSi _ baskebis qveyanaSi.
SeiZleba am cxvrebma `droTa kavSiri~ Sekran da baskTa
da qarTvel iberTa naTesaobis axali saidumlo gagvi-
mxilon: iberTa rasis genur kodebs evropaSi daematos
`heraldikur cxovelTa~ jiSebis genuri kodi, es WeS-
maritad sarkvevi Temaa~. (`miTi da tradicia~, wigni III,
mT. redaqtori koba arabuli).
12 13
msoflios uZvelesi xalxi da maT Soris qarTvele-
bi, jer kidev 3-4 aTasi wlis win, micvalebuls samarx-
Si embrionis poziT krZalavdnen, qals marcxena mxares,
kacs _ marjvena mxares gadabrunebuls, ise, rogorc su-
raTzea gamosaxuli. es imas mowmobs, rom qarTvelebma
jer kidev Soreul warsulSi icodnen, rom yvela da yve-
laferi pirvelsawyiss ubrundeba da aqedan gamomdin-
are, micvalebuls ubrunebdnen embrionis mdgomareobas
_ iseTs, rogoric iyo dedis mucelSi _ dabadebamde.
qarTvelebma aseve icodnen, rom adamianis marcx-ena mxare mdedria da marjvena _ mamri, amitomaa samarxebSi qalebi macxniv gadabrunebuli, xolo kacebi _ marjvniv. ase didi da Rrma iyo qarTvel-Ta kosmogoniuri codna.
adamis civilizacia iberiis didi civilizaciis
nawilia, sityva `iberia~ qarTuli fenomenia da sityva
`beri~-dan warmosdgeba _ sityvis ZiriTadi fuZea `beri~.
qarTuli miTologiiT samyaros Semoqmedni arian qarT-
velTa xvTisSvilebi, romlebic arian naxevarRmerTebi,
berebi, bedis bedauris droSi monacvleobiT mflobele-
bi, ukvdavni da maradiulni. yvela isini arian erTis _
giorgi naRvarmSvenieris _ morige RmerTis _ zeciuri
mamis 64 saxe _ gamovlineba, romlebic d.n.m.-is doneze
nebismier ujredSi 64 nukleinis mJavas saxiT gamovlin-
deba. qarTvelebs metyvelebaSi gvaqvs sityvebi: beri, be-
beri, berdeda, dedaberi. ar meguleba sxva enaze mosau-
bre xalxi, romelTa enaSi ̀ beri~ _ ̀ beberi~ Rrmad moxucs
niSnavdes da ixmarebodes rogorc qalis, ise kacis mi-
marT _ berikaci, dedaberi.
bolo wlebSi sityva `iberia~ qarTvelebma Secvales
sityviT `iveria~, rac energetikulad `ver~ Semdgar
`er~-s niSnavs. aseve, sityva `iveria~-s Tu ukuRma wavi-
kiTxavT, miviRebT sityvas ̀ airevi~. vinaidan sityvis Zalas
samyaroSi Zalian didi mniSvneloba aqvs, saqarTvelosTan
mimarTebaSi aucileblad unda vixmaroT sityva `iberia~
da ara `iveria~, vinaidan es sityva saqarTvelosTvis da-
mangreveli energiis matarebelia.
qarTvelebi iberiis didi civilizaciis sawyisi genis
matarebeli eri varT. saqarTvelos odiTgan ̀ iberia~ erq-
va. iberiis civilizacia qarTuli genis gamovlinebaa. erT
dros mTeli msoflio iberiis genis xalxiT iyo dasaxle-
buli da yvela erT enaze _ qarTul enaze laparakobda.
qarTuli sityva `iberia~ `oqros sawmisis~ simboluri
da energetikuli asaxvaa, sadac `i-in~ _ samyaros didi
dedaa; ber-TeTrwvera moxucia, igive qarTvelTa iaxsa-
ri. msoflios uZvelesi xalxi Tayvans scemda TeTrwvera
moxucs. amerikis kontinentze uZvelesi tomebic Tayvans
scemdnen TeTrwvera moxucs, Tumca maT wverosani mamaka-
ci ar enaxaT _ maT mamakacebs wveri ar hqondaT; `ia~ _
patarZalia. Sumerebis qalRmerTi `aia~ patarZalia, mze
`uTu~-s `da~ da mze `SamaSis~ mdedruli cali, romelic
gaigivebulia deda cxvarTan. maSasadame, sityva `iberia~
`oqros sawmisis~ gamomxatvelia. xolo TviT `iberiis
xvTismSobeli~ aris mflobeli `oqros sawmisisa~. igi
TviTon aris `oqros sawmisi~, vinaidan sityvebi `iberiis
xvTismSobeli~ ganuyofelia, erTarsia. msoflios uZve-
lesi civilizaciis yvela xalxi cecxlis stiqias qalis _
mzis saxiT gamosaxavda. qarTvelebs miaCndaT, rom `mze~
qalia, `mze dedaa Cemi~. qalRmerT dalis Tma mzis sxiv-
Ta simboloa, cecxlis mflobeli uxsovari droidan iyo
14 15
qali-qalRmerTi. amas mowmobs qarTvel qalTa saxelebi:
mzeqala, mzeo, pirimze, mzevinari da a.S.
Sumerebis qalRmerT inanas msgavsad, iberiis xvTism-
Sobeli iyo dedofali cisa da gaxda dedofali miwisac.
SumerTa qalRmerTi `in-an-a~ aris erTianoba `in~ da
`an~ ori sapirispiro energiisa. Suamdinaruli miTosiT,
inana-iSTari orbunebovania _ dRisiT wverosani, mamri
da meomaria, xolo RamiT qalia _ siyvarulis qalRmer-
Tia. kibelas qurumi qalebi xelovnur wvers atarebd-
nen. qarTuli miTosiT, ciskris varskvlavi venera _
afrodita dRisiT mTiebia, mTis kacia, monadirea, meo-
maria; xolo RamiT siyvarulis qalRmerTia. am sakiTxis
naTeli dadasturebaa dagonebis (sudanis) ori nommos
(noes) gamosaxuleba, romlis saxis erTi mxare wverosani
mamakacia, meore _ qalia.
Cemi xilvebis umetesi nawili TeTrwvera beris xilvas
ukavSirdeba. suleTis RmerTi, miTosis mixedviT, aris
TeTrwvera moxuci, romelic zis oqros taxtze da xelSi
oqros kverTxi ukavia.
miTebis mixedviT, samyaros centrad moiazreba wmida
mTis SuaSi ganTavsebuli gamoqvabuli, romelSic Senaxu-
lia samyaros guli-mze, saidumlo ganZi, yvelaze didi
simdidre _ oqro. am azrs gamosaxavs qarTuli sityvebi
`mzis guli~ da `oqros guli~. iogebis daxmarebiT, Cems
sxeulSi gulis adgilas vixile Cems saxlSi gadaRebul
fotosuraTebze aRbeWdili, TvalisTvis uxilavi naTeli
sfero _ savsemTvarismagvari, rac amavdroulad gar-
daisaxa `mzed~, romelic yvela mimarTulebiT afrqvevda
sxivebs.
`mze~ _ samyaros guli, RmerTis sasufeveli, wmin-
da wylis almasi, sicocxlis wyaroa, pirveli iwyebs
da amTavrebs sicocxles, adamiani guliT fiqrobs, az-
rovnebs, mikrokosmis erTgvari centri da mzea. metad
sainteresoa qarTuli sityva `gulqarTli~ _ igive gul-
marTali, gulwrfeli, anu sufTa guli. vfiqrob, amas-
Tanaa dakavSirebuli sityvebi `qarTli~, `marTlmadide-
beli~. religiuri ritualebic xom imas emsaxureba, rom
adamianebma `gulebi~ ganiwmindon.
miTologiur azrovnebaSi mze oqrod, cecxlad moix-
senieba, planetebi gaigivebulia liTonebTan: mze oqroa,
mTvare _ vercxli.
qalRmerTis etli oqrosia, romelSic Sebmu-lia Citebi _ beRurebi. es azrovnebaa asaxuli siRnaRis muzeumis `oqros sawmisze~. qalRmerT afroditas epiTetia `oqromravali~.
oqro yvela viTarebaSi inarCunebs siwmindes; igi sru-
lyofilebaa, keTilSobilebaa. amitom saritualo nivTe-
bi ZiriTadad oqrosgan mzaddeba. egvipteSi oqro mzis
RmerTis _ `ra~-s sxeuls, xolo actekebTan mzis RmerTis
saxes ganasaxierebda. zeinformaciis matarebelia cecxli
_ ali _ kosmiuri mze. indur literaturaSi naTqvamia: ̀ ki ar ibadeba naTeli, aramed Tavisufldeba~. umaRle-
si energia umdablesi energiiTaa gadafarebuli. induizm-
Si is miwisqveSa naTebaa, budizmSi sulieri gasxivosneba.
cnobilia budas 37 gasxivosneba, rac samyaros geneti-
kuri kodis _ qarTuli anbanis 37 aso-niSans ukavSirdeba.
oqros yovelTvis adarebdnen mzes. mzis Svilebad iTvle-
bodnen egvipteli faraonebi. maTi mzis sakulto qalaqi
iyo `heliopolisi~ (berZnulad), `oni~ (Zvelegvipturad),
sadac faraonma exnatonma (Zv.w. XIVs.) mzis kulti uzenaes
16 17
RmerTad aRiara. qarTvel mefeTa gvari `ba-gr-ati-oni~
Rrmad kosmiuri sityvaa. igi cxenze mjdom RmerTs, TeTr
giorgis da mzis kults ukavSirdeba, iseve rogorc egvip-
turi sityva `faraoni~.
dRes mkvlevarTa erTi nawili Tvlis, rom qarTveli
mefeebi _ bagrationebi semituri _ ebrauli warmomav-
lobis arian. qarTvel mefeTa ebrauli warmomavloba
saeWvod mimaCnia, vinaidan qarTul saxelmwifos bagra-
tionTa Stomde farnavazianTa didi Stos mefeebi mar-
Tavdnen. qanaanSi abraams miwis nakveTi saras dasasafla-
veblad xeTebis mefem aCuqa. sityvaSi `qanaani~ `qan~ da
`ani~ qarTuli aso-niSnebis meoradi saxelebia. jer kidev
pirveli adamianebi aso-niSnebs RmerTebis funqcias ani-
Webdnen. sityva `xeTi~ qarTuli sityvaa da sicocxlis
xes ukavSirdeba. qanaani iyo iberiis civilizaciis nawili,
romelmac daiwyo adamis civilizacia. iberiis civili-zaciis genetikuri jaWvis erT-erTi Semadgeneli rgolia adamis civilizacia. qanaanis xeTebis saxelm-
wifo im periodisTvis iyo Camoyalibebuli kulturuli
centri, hyavdaT `mefe~, hqondaT saxelmwifo Sesabamisi
kanonebiT, romlis mixedviTac, ucxo tomis xalxs maT
qveyanaSi micvalebulis dakrZalvis ufleba ar hqondaT.
es sakiTxi bibliaSia aRwerili. maSasadame, qanaanelTa mi-
wa-wyali odiTganve qarTveli eris da genis kuTvnileba iyo
da pirveli ebraeli _ abraami e.w. `aRTqmul miwaze~ qarT-
velma _ xeTebis `mefem~ daasaxla. xvTis winaSe qanaani qarTvelTa ZirZveli miwa-wyalia. qarTvelebi bib-
liuri kabalas pirvelsawyisi genis matarebeli xalxia,
romelsac am codnis Sesatyvisi qarTuli anbani, miTolo-
gia da wes-Cveulebebi gaaCnia. Sumeruli kabalas mixed-
viT, qarTvelebi `me~-s genetikuri kodis xalxia, amitom aseTi xalxi ucxo genis _ `ara-me~-s kodis adamians ar gaamefebda da pirvel qarTvelad ar aRiarebda. im periodisaTvis aseT sakiTxs Zalian didi
mniSvneloba hqonda. TviTon ebraelebma akrZales qor-
wineba sxva xalxTan da sxva qalisgan gaCenili Svilebi
ukanonod gamoacxades. zemoT aRniSnulidan gamomdin-
are, istoria bagratovanTa gvaris ebrauli warmomavlo-
bis Sesaxeb mogvianebiT Seqmnili zRaparia iseve, rogorc
Tbilisis istoriuli warmoSobis xoxbis zRaparTan
dakavSireba, rac Tbilisis arqeologiurma gaTxrebmac
daadastura _ q. Tbilisis teritoria dasaxlebuli yo-
fila vaxtang gorgaslanis mefobamde didi xniT adre.
TiTqmis yvela saxelmwifoSi mefeebi `mzis~ Svilebad iT-
vlebodnen. `mze~ inkebis winaparic iyo. TiTqmis yvela
saxelmwifoSia aRmoCenili mzis da cecxlTayvanismcem-
lobis kultis kvali. swored amas ukavSirdeba qarTvel
mefeTa gvari `bagrationi~.
aucilebelia SevexoT `argos~ navis Temas. igive
`arg~-`arka~-`argxa~ _ zeciuri navi, sicocxlis etli,
mzis etli, qaluri dambadebeli energiis Semcveli, drois
borbali, mzis xiluli wriuli gza, etlismagvari kidoba-
ni, zeciuri etli. gemi ganasaxierebda eklesias. zeciuri
xomaldi Sedarebulia adamianis sxeulTan, romelic su-
lis taZaria da romliTac sulma yofierebis okeane unda
gadacuros, amitom faraonTa akldamis inventarSi navi
aucilebeli ram iyo. zogjer TviT sarkofags aZlevdnen
navismagvar formas. vfiqrob, amas asaxavs micvalebul-
Ta dRevandeli Casasvenebelic. samyaros dedas uZveles
gamosaxulebebSi aucileblad xelSi patara navi uWiravs.
18 19
nebismieri mikro Tu makro samyaro erTgvari zeciuri
navia. es sakiTxi arc qarTvelTaTvis iyo ucxo. amas mow-
mobs saqarTveloSi, mTa-TuSeTSi, sof. farsmaSi aRmoCe-
nili qva, romelzedac gamosaxulia zeciuri navi.
etli mzis astraluri simboloa. sityvaSi `aieti~ `in~
da `ian~ _ ori sapirispiro sawyisis yofierebis borbali _
etli moiazreba.
adamiani TviTon aris `argos navi~, `gralis Tasi~, `noes
kidobani~, `oqros sawmisi~; adamianis sxeuli misi sulis
`taZaria~, uflis saxlia.
sityva `fazisi~ niSnavs `arwiv mdinares~. miTolo-
giurad xasiaTdeba, rogorc aboboqrebuli mdinare,
romelic angrevs da walekviT emuqreba yvelafers.
Sumerebi `arwiv mdinares~ gamosaxavdnen `drois mdina-
reSi~ _ Tevzis zodiaqos SuaSi mdgomi RmerTkacis sax-
iT, xelSi `TeTri mTis qoriT~ (arwivi, orbi). igi haer-
is stiqiis gacxadebaa da droSi Seesabameba ax.w. 1000 w.
(Sumeris qvis beWedi, londoni, britaneTis muzeumi.
Zv.w. 3400 w.). am qvis beWedze asaxuli haeris stiqiis Rmer-
Tkaci, romelic qarTvelTa miTologiiT aris xvTisSvi-
li, beri, naxevarRmerTi, morigis nasaxi `Tergvauli~. Tu
Cven saqarTveloSi moviazrebT mdinare `faziss~, ra Tqma
unda, es aris mdinare `Tergi~, romlis saxelic dakavSire-
bulia xvTisSvil `TergvaulTan~.
argonavtebis miTs ukavSirdeba `medea~-s saxelic.
sityva `medea~ `me~ da `de~ marcvlebisagan Sedgeba. `me~
sufTa qarTuli sityvaa da samyaroul `me~-s niSnavs.
`de~- qarTul sityva `dedas~ ukavSirdeba. amasTan dakav-
SirebiT gavixsenoT aRmosavleTis `dao de Zin~-is filo-
sofia, sadac `de~ niSnavs sulier aRmzrdels, dedas _
materias. pirvelsawyisi `dao~ `de~-Ti naTelgamovlinde-
ba. sityva `medea~ qarTuli fenomenia, sityvis saidumlo
arsi TviT sityvaSia. amaSia qarTuli enis kosmiuroba.
uZvelesma xalxma simboloebis daSifruli saxiT
dRemde mogvitana codna ̀ oqros sawmisis~ saidumlos Ses-
axeb, romelic gamoixateboda cxenze an cxvarze mjdomi da-
Zmis saxiT, orsaxa RmerTis _ ianusis saxiT. saqarTveloSi
aRmoCenilia orsaxa irmebis gulsakidebi, gamosaxavdnen 8
foTliani lotosiT, 8 qimiani varskvlaviT (4 mdedri da
4 mamri sawyisis gacxadebaa), borjRaliT, romelic sam-
yaros ca-cecxlis stiqiis gacxadebaa da aerTianebs sam-
yaros oTxive pirvelsawyiss _ miwa, wyali, haeri, cecxli.
oTxive sawyisis asaxvaa sfinqsi (gasxivosnebuli) _ lomi,
xar-iremi, arwivi _ qori, qali, romelic miTologiurad
mzis qalRmerTs ganasaxierebs da misi wminda cxovelia
cxvari. faraonTa samefos saritualo nivTebi faraonebs
rogorc sicocxleSi, aseve samarxebSi, xelSi uWiravT
marcxniv naxevarrkali _ naxevarwre (adamianSi marcxena
mxare mdedria), marjvniv-kuTxedi (adamianSi marjvena mx-
are mamria), rac `in~ da `ian~ xvTaebrivi sawyisebis er-
Tianobis simboloa da riTac faraonebi Tavis xvTaebriv
uzenaesobas warmoaCendnen. isini arian saxe kosmiuri xv-
Taebrivi cecxlis _ mzisa. imaves gaazrebaa svastika, sab-
WoTa simbolikidan CaquCi da namgali.
miTosis mixedviT, dakarguli `oqro~, ganZi, romelic
gamoqvabulSi aris damaluli, brundeba 8 dRis Semdeg.
`aTasi viTarca erTi~-s drois fardobiToba msoflios
yvela xalxis miTologiaSia gaJRerebuli. maSasadame,
qarTuli welTaRricxviT, adamis civilizaciis dasaw-
yisidan _ adamidan 8 dRe aris 8000 weli. es ki Seesabameba
20 21
ax.w. 2000 wels. zogierTi uZvelesi xalxi amomavali mzis
winaSe 8-jer Caimuxlebda da Tayvans scemda.
qarTuli miTebis mixedviT, morige RmerTma xvTisS-
vil Tergvauls qajebis urmiT motanili didi oqros
burTi misca. zemoT ganxiluli masalis mixedviT, xvTisS-
vili Tergvauli haeris stiqiis gacxadeba _ arwiv-mdin-
are _ drois mdinare `fazisia~, romelic energetikulad
ax.w. II aTaswleuls ganagebs, ris Semdegac ax.w. 2000 wl-
idan movida cecxlis stiqiis _ kosmiuri mzis energia.
es emTxveva zemoT moyvanil nawyvets qarTuli miTidan.
erT-erTi qarTuli miTis mixedviT, qajebma qals oqros
saceri, xolo vaJs oqros fanduri aCuqes. uxsovar dros,
roca ojaxisa da Temis ufrosi qali iyo, qarTvelTa up-
irveles xvTaebad mze iTvleboda.
iovane-zosimes `qebaჲ~-s winaswarmetyvelebiT, ax.w. III
aT. dasawyisSi mobrZandeba iberiis RvTismSobeli, sam-
yaros deda, dedofali cisa da miwis, romelic ori mzis
gacxadebaa: erTi aris `asi ese weli anbanisa¡~ _ `mze~ (19-r-ra-rae-100 _ taros arkanebiT aris `mze~) da meore
aris `dRe~ (runebiT 22-u-un-`dRe~), rac emTxveva zemoT
warmoCinebul sakiTxs. swored amasTanaa dakavSirebuli
qarTuli anbanis, rogorc samyaros genetikuri kodis,
udidesi saidumlos gaxsnis sakiTxi.
am sakiTxTan dakavSirebiT, giambobT TbilisSi momx-
dari erTi metad mniSvnelovani SemTxvevis Sesaxeb: `2002
wlis 2 noembers, mama arCil mindiaSvilis kurTxeviT,
xvTismSoblis xati aabrZanes maxaTas mTaze, sadac mom-
locvelebi daujdomels ukiTxavdnen mas. swored am
dros, mrevlma caze dainaxa saocreba: gamoCnda ori
mze, romlebic, daaxloebiT, erTi saaTis ganmavlobaSi
kaSkaSebda. ai, ras wers amis Sesaxeb q-n gulnara kuku-
laZe-anTaZe: im dRes, roca es mzeebi gamoCnda, saekle-
sio niSs aSenebdnen. niSTan idga Cvens mier abrZanebuli
xvTismSoblis xati. roca xats mivuaxlovdi, vigrZeni,
rom xatma damiZaxa. es xdeba gulisTqmiT da ara xmiT:
`gamodi gareT, saswauli unda gaCveno~. avixede caze da
vxedav, Zlieri naTebaa. am dros gamorbian bavSvebi da
yvirian: karibWis xvTismSobelia caze, gamodiTo. uceb
sapatriarqos Tavzec gamoCnda meore mze da iqauroba
saocrad gabrwyinda _ ori mze Canda caze. es grZelde-
boda TiTqmis erTi saaTi. vxedav, zecidan did masStabze
moxuci gadmogvyurebs, romelsac mxarze xurjini aqvs
mokidebuli. es iyo TeTrwvera kacis saxe. am dros
anaTebda caze ori mze. gadmoiRo moxucma xurjini da
Tavze damabertya: xurjinidan gadmovarda kidobnismag-
vari ram, gzaSi gaixsna da iqidan gadmocvivda uamravi
furceli. am furclebze ewera Zveli qarTuli anbani.
me SevSindi, kidobani ar dameces Tavze-meTqi da gver-
dze gaviwie. furclebi aixvia, aikrifa da meore mze rom
Canda (sapatriarqos Tavze), imis irgvliv datrialda, mas
Semoexvia da mere wertilad iqca. Semdeg yvelam dainaxa,
rogor gaixsna caze ori cisartyela, mcire xnis Semdeg
cisartyelebi SemoiZarcva da mTeli saaTi ixilveboda
aseTi gamosaxuleba~ (Jurn. `fenomeni~ #4 2010w.).
yovelive zemoTqmuli kidev erTi damowmebaa
imisa, rom qarTuli anbani metafizikur mzesTan da
zesulierebasTanaa dakavSirebuli, romelic ada-
mianebs TeTrwvera moxucis saxiT ecxadeboda.
jer kidev Zvel samyaroSi adamianebs gauCndaT rw-
mena imisa, rom RmerTma samyaro Seqmna aso-niSanTa gan-
22 23
sakuTrebuli wyobiT. maTi azriT, TiToeuli aso-niSani
aris damoukidebeli RvTaebrivi arseba, aRniSnavdnen
ricxviT da RmerTis gansakuTrebuli niSniT gamosaxavd-
nen. TiToeul aso-niSans Seesabameboda arsTa wrebrun-
vis kosmiuri suraTi, romelic samyaroSi moqmedebda im
xangZlivobiT ra ricxvic weria mis gvediT anbanSi. es
aris cisa da miwis, xilulis da uxilavis da rac aris maT
Soris erTiani, cocxali kosmiuri procesis asaxva, misi
cvalebadoba droSi.
RmerTi ambobs: `me var ani da oxi (alfa da omega),
pirveli da ukanaskneli, dasabami da dasasruli~ (gamocx.
iov. 22,13). es sityvebi gveubneba, rom RmerTi aris anbani,
xolo adamians ar SeuZlia anbanis, anu RmerTis Seqmna.
es sityvebi yvela anbanis mimarT ar iTqmis, aramed am si-
tyvebSi is anbani moiazreba, romelSic bibliuri kabalas
codnaa asaxuli. msoflioSi arsebuli anbanebidan ase-
Ti mxolod qarTuli anbania. `kabala~-s codna samyaros
metafizikuri mowyobis Sesaxeb moicavs CineTis iZins, ev-
ropelTa runebs, SumerTa `me~-s xvTaebriv sjuldebebs
da egviptelTa taros arkanebs. yvela isini gansazRvravs
adamianis samyaros bedisweras. TviT sityva `kabala~
_ `kaba-ali~ qarTuli sityvaa da cecxlis stiqiis sa-
moss, materias, kabas niSnavs. kabalas bibliuri codna
rom qarTulia gvidasturebs isic, rom saqarTvelos aR-
mosavleT nawils _ hereTs odiTganve `kabala~ erqva da
`kabala~-s bibliuri codna swored aqedanaa msoflioSi
gatanili.
qarTuli rogorc asomTavruli, ise mxedruli anbane-
bi xilviT miRebuli kosmiuri informaciaa. asomTavru-
li aso_niSnebi mamaRmerTs Tavze adgas, xolo mxedru-
li aso-niSnebi kosmiur mxedars (mamaRmerTis erT-erTi
saxe) Sublze aweria. aqedan warmosdgeba maTi saxelebi
`asomTavruli~ da `mxedruli”.
udidesi kosmiuri mniSvneloba aqvs qarTuli aso-niS-
nebis mdebareobas anbanSi, maT gverdiT miweril cifrebs
da meorad saxelebs (an, ban, gan ... da a.S.). kabalas bib-
liuri kodi im anbanSi aisaxeba, romelSic 37 aso_niSa-
nia, romlis Sesabamisi ricxvia 10000. aseTi ki mxolod
qarTuli anbania. amas mowmobs is, rom davaTis stelaze
(Zv.w. 680 w.) da `somxuri saxelmZRvanelo”-Si (X s. xelnaw.
#7117) qarTuli anbani 37 aso_niSniTaa warmodgenili;
aseve, `iambikonni qarTulsa anbansa zeda Zuelni~ (sina
65. V-VIII s.s.) qarTuli anbanis 37 aso-niSanzea `awyobi-
li”. qarTul anbanSi 37 aso-niSania, romelSic moiazreba
40 aso-niSani, anu oTxi aTeuli _ erTeulebi, aTeulebi,
aseulebi da aTaseulebi, sadac sami aso-niSani _ `i-10~,
`r-100~ da `C-1000~ miekuTvnebian rogorc wina, ise mom-
devno aTeulebs. maSasadame, qarTuli anbanis 37 aso-
niSanSi sistemurad 40 aso-niSani aisaxeba.
qarTuli anbaniT Sesrulebuli dRemde aRmoCenili
uZvelesi xelnawerebi mxolod qarTul enazea Sesruleb-
uli, rac niSnavs imas, rom qarTuli anbani mxolod qarT-
veli xalxis kuTvnilebaa, rac uZvelesi genis da kul-
turis erisTvisaa damaxasiaTebeli.
kacobriobis civilizacia kavkasiaSi qarTuli geniT
Caisaxa da aqedan gavrcelda msoflioSi. qarTvelebi
kavkasiaSi arsaidan mosuli ar arian da odiTganve adgi-
lobrivi mosaxleobaa, rasac mowmobs dReisaTvis moZie-
buli arqeologiuri da istoriuli Zeglebi, maTze asax-
uli qarTuli aso-niSnebi. bibliuri kabalas samSoblo
24 25
aRmosavleTi saqarTvelo _ hereTia, romelsac odiTganve
kabala erqva, rac niSnavs imas, rom civilizaciis sawyisi
saqarTvelo da qarTuli genia. am sakiTxs gamoavlens da
daadasturebs genetikuri analizi, romelic Cautarde-
baT h-er-eTis mkvidr mosaxleobas, an fereidnel qarTve-
lebs. SegaxsenebT, rom sityva `eri~ ers niSnavs Sumerul,
baskur da qarTul enebSi.
qarTuli anbanis mixedviT, ̀ kabala~-s codnaze dayrd-
nobiT, romelic exeba uflis Sesaqmis gvirgvins _ adami-
ans, rogorc samyaros, SegviZlia ganvsazRvroT: rodis
daiwyo adamis civilizacia, welTaRricxva `qarTul ad-
ams aqaT~ da `dasabamiTgan~, rodis moxda warRvna, rodis
daingra babelonis godoli, ra aris gralis Tasi, oqros
sawmisi, noes kidobani, samyaros Seqmnis 6 dRe; masSi
aisaxeba samyaro warRvnamde da warRvnis Semdeg, samyaros
oTxi sawyisis kosmiuri periodebi; masSia samyaros yvela
saidumlo.
2005 wels Catarebuli mecnierebis da religiis
I saerTaSoriso komferenciaze wavikiTxe moxseneba Te-
maze: `qarTuli anbani samyaros genetikuri kodia”.
qarTuli geni maradiuli da ukvdavi xvTaebrivi genia,
romelic aris ZiriTadi gamovlineba iberiis civilizaci-
isa. yoveli mikro Tu makro samyaro qarTuli anbanis ge-
netikur kodzea awyobili. igi yvelaferSia da yvelaferi
masSia. es momavali mecnieruli kvlevis sakiTxia. ̀ kabala~
_ qarTuli anbanis bibliuri kodi, yvela mecnierebaTa
jamia. dRes mecnierebi am codnas metafizikas uwodeben,
me mas `zemecnierebas~ vuwodeb.
zemoT moyvanili kvlevebis safuZvelze momavalSi
aucilebelia saqarTveloSi Seiqmnas qarTuli kabalas _
qarTuli anbanis muzeumi.
saqarTvelo da qarTveli xalxi RvTismSoblis wilxve-
dria. SumerTa miTebis kvlevisas aRmovaCine, rom saqarT-
velo da qarTveli xalxi, aseve, SumerTa qalRmerT inanas
samSoblo da samkvidrebeli yofila. SumerTa miTi am qvey-
anas `uflis wminda guliT arCeul didebul wesda qvey-
anad~ moixseniebs. maSasadame, saqarTvelo odiTganve samyaros dedis samSoblod da qarTveli xalxi mis xalxad moixsenieboda. amas gvimowmebs isic, rom
qarTvelebs Zveli aRmosavleTis xalxi dRemde ̀ gurjebs~
da saqarTvelos `gurjistans~ uwodebs, rac `33 wlis
maradqalwuls da samoTxes~ niSnavs (`Мифы народов мира” 1980 г. Ст. 341- «Гурии»). `samoTxe~ ki TviTon xvTismSobe-
lia arsTa wrebrunvis suraTSi kosmiur aRmosavleTSi,
romelsac Tavze mzis disko adgas (naxeT: n.x. `qarTuli
geni iberiis civilizaciaTa saTaveebTan”. 2012 w. ̀ samoTxe
_ samyaros dedis uZvelesi gamosaxulebebi ...~ _ gv. 218).
samyaro cocxali organizmia. masSi arsebuli mraval-
ganzomilebiani yoveli mikro da makro samyaro erTma-
neTTan infomaciul kavSirSia, SeuZliaT informaciis
miReba, Senaxva, gacema. Cemi kvlevebiT, ena, romelze-
dac samyaroSi yvela da yvelaferi erTmaneTTan amyarebs
qvecnobier doneze informaciul kavSirs, aris qarTu-
li ena (naxeT: n.x. `qarTuli geni iberiis civilizaciaTa
saTaveebTan”. 2012 w. _ `samyaro qarTul enaze lapara-
kobs”). qarTuli ena RmerTebis enaa. momaval, axal civi-
lizacias isev qarTuli geni da qarTul enaze mosaubre
da moazrovne qarTveli xalxi gaagrZelebs. qarTveloba
qarTvelebs ujredis d.n.m.-is or spiralSi gvaweria _
qarTuli anbani nukleinis mJaveebis 64 samwnulis ener-
26 27
getikuli saxiT TiToeul ujredSi aris gamovlenili.
es momavali mecnieruli kvelvis sakiTxia. msoflios pa-
triarqma barTlomeos I-ma qarTvelebis Sesaxeb ganacx-
ada: `qarTvelebSia marTlmadideblobis d.n.m.~ ( 14 ian-
vari 2013 w. Tbilisi).
sityvebi qarT, qarTveli, saqarTvelo, warmosdgeba
sityvisgan gulqarTli, gulmarTali, gulwrfeli (Sum-
erTa `sin”-is zedwodeba). gavixsenoT sityvebi bibliidan:
`TeTr cxenze mjdomare. mefeT _ mefe da ufalT _ ufa-
li. vixile ca gaxsnili, da, ai. TeTri cxeni da zed mjdo-
mare iwodeba erTgulad da WeSmaritad, da simarTliT
asamarTlebs da ibrZvis~ (gamocx. iov. 19.11).
sinur mravalTavSi gvaqvs qarTvel winaparTa umniS-
vnelovanesi winaswarmetyveleba: ̀ meored mosvlisas macx-
ovari am enaze (qarTul enaze) ganikiTxavs da amxilebs qvey-
anas~. aqedan gamomdinare, Tu qarTuli ena bolo Jamis
da uflis enaa, maSin is pirveli Jamis enac yofila,
vinaidan samyaroSi yvela da yvelaferi pirvelsawyiss
ubrundeba. maSasadame, qarTuli is enaa, romelzedac ba-
belonis godolamde xalxi erT enaze laparakobda.
ax.w. III aTaswleuli aris samyaros IV sawyisis ca-cecx-
lis _ ̀ oqros sawmisis~ xvTiuri energetikis aTaswleuli.
axal aTaswleulSi Seicvala arsTa wrebrunvis kosmiuri
suraTi, romelSic aRar aris kosmiur wminda mTaze `mi-
jaWvuli amirani~. is iyo ax.w. II aTaswleulis kosmiur
procesSi saiqios mTavari mosamarTle. man ukve Seasrula
Tavisi kosmiuri misia da samyaro miiyvana `ca-cecxlis~
energiis aTaswleulTan. Cemi azriT, swored es aris mi-
jaWvuli amiranis mier `adamianebTan cecxlis motana~.
qarTvelTa `dali~ cecxlis stiqiis qalRmerTia, amaze
metyvelebs misi saxeli `dali~ _ `da-ali~, swored amas
ukavSirdeba argonavtebis miTSi moyvanili `dalioni~-s
qveyana _ q. qiziyi (q. siRnaRi).
ax.w. III aTaswleulis arsTa wrebrunvis kosmiur su-
raTSi aRar aris saiqio sasamarTlo _ micvalebulTa
sulebi pirdapir gadian gogirdis da cecxlis tbaze, mi-
emarTebian sicocxlis xisken, romelsac ori lomi dara-
jobs; samoTxe _ xvTismSobeli dabrunda edemSi adamTan
da daikava adgili mamis marjvniv, romelic amavdroulad
aris kosmiuri mxedari; xvTaebrivi bavSvi _ qriste aRmoC-
nda dedis gulis adgilas, xolo bedis bedauri _ kosmi-
uri cxeni gardaisaxa cxvarad. mTlianobaSi, erTi Sexed-
viT, kosmiur cxvarze saxiT marcxniv _ aRmosavleTisken
sxedan kosmiuri mxedari _ giorgi da samyaros deda
xvTaebrivi bavSviT. es wrebrunvis suraTi Seesabameba
`h-hae~ qarTuli aso-niSnis aTaswleulis energetikas.
moxda ori naxevarmzis, ori xvTiSvilis _ kosmiuri `da-
Zmis~, `in~ da `ian~ kosmiuri energiebis Serwyma, ramac
warmoqmna gamTlianebuli `mze~, romelic ganapirobebs
samyaroSi IV sawyisis, ca-cecxlis energiis `morigeobas~.
swored aman ganapiroba dedamiwaze polusebis Secvla,
polusebze yinulis safaris dnoba da sxva. ibadeba ax-
ali tipis adamiani indigo bavSvebis saxiT, romelTac
momavalSi ganusazRvreli metafizikuri SesaZleblobebi
gaexsnebaT. es energetika aisaxeba samyaroSi yvelaferze
ujredis doneze. es aris `oqros sawmisis~ _ gamTlianeb-
uli `mzis~ energia. samyaroSi aRar iqneba urTierTsa-
pirispirod moqmedi energiebi, aramed isini Seerwymian
erTmaneTs. daisadgurebs cis sasufeveli _ `oqros~
xana, samyaroSi dadgeba dro didi harmoniisa. es pro-
28 29
cesi gardauvalia da devs samyaros genetikur kodSi.
yvelaferi erTiandeba, `mTliandeba~. samyaro ubrundeba
pirvelsawyiss da emzadeba axal civilizaciaSi gadasv-
lisTvis.
`oqros sawmisis~ Tema msoflios yvela Zveli civ-
ilizaciis xalxisTvis odiTganve cnobilia. es aris urT-
ierTsapirispiro `in~ da `ian~-is, mdedris da mamris ori
pirvelsawyisis erTianoba, romelsac kosmiuri da-Zmis
saxiT gamosaxavdnen. pirvelsawyisSi orive erTiani iyo,
Semdeg gaiyo. adamis civilizaciis bolos isini isev unda
gamTliandes, rasac miTologia mzes, oqros, cecxlis stiq-
ias uwodebs. es is xvTaebrivi cecxlia, romelic, miTis
mixedviT, promeTem moutana adamianebs. xvTaebrivi cecx-
li aris uxilavi RmerTis xiluli saxe, romelic aRdgomis
dRes cxaddeba ierusalimSi.
bibliuri kabalas codna naTlad warmoaCens, rom iqe-
Ta samyaro am samyarosTan mimarTebaSi ormagad gadab-
runebuli sarkis principzea mowyobili.
moviyvanoT nawyveti Tomas saxarebidan: `iesos ekiTx-
ebian mowafeebi: `SevalT Cven caTa sasufevelSi?~ iesom
miugo: `roca ors gadaaqcevT erTad, roca Sinagans
gadaaqcevT gareganad, xolo garegans Sinaganad
da zemoTas qvemoTad, rodesac kaci da qali erTi
gaxdebian ise, rom kaci aRar iqneba kaci da qali
aRar iqneba qali, maSin Tqven SexvalT caTa sasufe-
velSi~ (Toma 27).
daiwyo ax.w. III aTaswleuli, romelic aris `oqros
sawmisis~ _ `cecxlis stiqiis~ aqtivobis xana dedamiwaze.
cecxlis stiqia TavisTavSi moicavs oTxive pirvelsawyis
stiqias (miwa, wyali, haeri, cecxli). yvela katastrofuli
movlena, rac ki dedamiwaze moxdeba, aucileblad dakav-
Sirebuli iqneba oTxive stiqiis maqsimalur gaaqtiure-
basTan. am procesSi mTeli kosmosi iqneba CarTuli da maT
Soris Cveni mzis sistemis planetebic. dadga dro dedami-
wa gaiwmindos sicruis, siyalbis, borotebis energiisgan.
SeimecneT Tqveni Tavi da gare samyaro. gaiTaviseT, rom
samyaro erTiani cocxali organizmia. samyaroSi yvelas
da yvelafers Tavisi kosmiuri misia aqvs. ufals zedmeti
araferi Seuqmnia. gaiwmindeT gulebi, gaxdiT marTalni
da harmoniulebi. ufali dainaxavs Tqvens gulebSi am cv-
lilebas. es aris kacobriobis gadarCenis gza.
kabalas bibliuri codnis Tavis samSobloSi _ saqarT-
veloSi dabruneba, qarTuli anbanis genetikuri bibliuri
kodis saidumlos gacxadeba, droSi daemTxva cecxlis
stiqiis _ oqros sawmisis kosmiuri xvTiuri energiis
dabrunebas dedamiwaze, ramac ganapiroba oqros saw-misis WeSmariti arsis Secnoba. iberiul-qarTulma genma sabolood daimkvidra gza maradisobisken.
uflis angelozi gvamcnobs:
` ...iberielTTas arssnss Zlierss StoTa-gans viTar qarTuelTTas winaparTTas, uflis CanafiqrTaTvss momavalss mSvenierssa edemissas Seqnissas. meoreds ierusalims viTar qmniss~.
30 31
saberZneTi. oqros sawmisiani cxvariГреция. Златорунный баран
Greece. Sheep with the Golden Fleece
CineTi. kosmiuri da-ZmaКитай. Космические близнецы брат-сестраChina. Cosmic twins – brother and sister
Sumeri. orsaxa RmerTiШумер. Двуликий Бог Sumerian. Twofaced God
xeTebi. oqros sawmisiani cxvariХеты. Златорунный баран
Hittites. The Golden Fleece sheep
32 33
kaxeTi. oqros sawmisi (siRnaRis muzeumi)Грузия. Кахети. Золотое Руно (Музей Сигнахи)
Georgia. Kakheti. Golden Fleec (Museum of Signakhi)
saqarTvelo. xevsureTi. oTxrqa da oTxyura cxvari Грузия. Хевсурети. Четырерогий и четыреушный овец
Georgia. Xevsureti. Four-horn and four-ear sheep Sumeri. fazisi – ”arwiv-mdinare“
Шумеры. Фазис – ”орел-река“Sumer. Phazis – ”eagle-river“
dagonebi (sudani). ori zeciuri nommo Дагоны. Две небесные Номмо Dagons. Two heavenly Nommos
34 35
mTa-TuSeTi, zeciuri naviГрузия. Тушети. Небесная ладья жизни Georgia. Tusheti. Heavenly Boat of Life
qurumi qalis samarxi borjomis xeobidanГрузия. Погребения жрицы из Борджомского ущелья
Georgia. Burials of priestess from Borjomi gorge
oqros sawmisis _ mzis _ cecxlis stiqiis energiis simboluri gamosaxulebebi
Символические изображения энергии стихии Золотого Руна – Солнца – Огня
Symbolic figures of energy of Golden Fleece – Sun - Fire element
36 37
Золотое руно – тайна Двух Солнц
Нази Ханиашвили
Тема «Золотого руна» встречается в мифологии почти всех народов мира. Итак, с чем мы имеем дело?! Согласно мифу и эт-нографическому материалу, символ «Золотого руна» – овечью шкуру вешают на вечнозеленое древо жизни, которое отождест-влено с женщиной божеством плодородия – символом земли, ма-терией.
Так как тема «Золотого руна» ассоцируется с мифом Арго-навтов, посмотрим, как сами греки изображали «Золотое руно» в картине, созданном в соответствии с греческими мифами: на овце сидят безликие голые женщина и мужчина. В соответствии с надписью на картине, «Золотым руном» является не овца, а брат и сестра, над головами которых стоит их мать.
Рассмотрим тему близнецов брата и сестры у других на-родов мира. В народах всех древних цивилизаций существует миф о близнецах брата и сестры, которые в последствии женят-ся. Китайская мифология пророчит, когда должно произойти соединение-бракосочетание брата и сестры. А это указывает о начале III тысячелетия н.э., когда началось космическое двух-тысячелетие зодиака Водолея. Также, согласно шумерской ми-фологии, слияние-соединение близнецов брата и сестры должно произойти в начале III тысячелетия.
Космический близнец человека – это его двойник, второе «я», космическая тень человека. Его также называют «близнец в облаках».
«Золотое руно» на русском языке произносится как «золотое руно». Слово «руно» в русской речи используется только по от-
ношению к «Золотому руну». Слово «рун» означаеат «тайный», то же самое «ра-ун». Оба являются буквами грузинского алфави-та: по арканам (тайна) египетского таро 19-r-ra-rae (19-р-ра-рае) есть солнце, а 22-u-un (22-у-ун), согласно рунам европейцев, есть «день». Арканы египетского таро и «руны» европейцев являются космическим знанием о Боге, о человеке и мире, изображенной алфавитной символикой, живой генетический космический про-цесс которого был передан в мифах и с наибольшей глубиной отображен только в грузинском алфавите. Согласно грузинским источникам, «солнце» и «день» оба являются солнцем. Таким образом, «золотое руно» означает «тайну золота» – тайну «двух солнц».
По мифам грузинских хевсуретинцев, из 64 детей божьих, по-следний сын бога – это Яхсар c космической сестрой. Они всегда представляли одну пару и вместе поклонялись. Оба они «полу солнца» и объединяются в одно полное солнце.
В Грузии, в Кахетии обнаружено бронзовое изделие, которое имеет 4 ноги, 2 руки – это птицы, тело едино, головы два по-лусолнца – две свастики, вращающее солнце. Очевидно, что это слияние двух полусолнц, двух существ – космических брата и се-стры. В соответствии с грузинским мышлением, это изображение является отражением «золотого руна» – «тайны двух солнц».
Изображение двух небесных номмо Дагонов (судана) близ-нецов брата и сестры, одна сторона которого мужчина, вторая бородатая – женщина. Фаэтон богини Афродиты золотого цвета, в которую впряжены птицы.
Необходимо коснуться темы лодки «Арго». Та же самая «Арг» – «Арка» – «Аргха» – небесная ладья, фаэтон солнца, включаю-щий рождающую женскую энергию, колесо времени, солнечная, видимая круговая дорога, Ноев ковчег, небесный фаэтон. Ладья
38 39
означала церковь. Небесный корабль сравнен с человеческим те-лом.
В Грузии, в Мтатушети в с. Парсма обнаружен камень, на котором изображена небесная ладья.
Древнейшие народы мира до сегодняшнего дня донесли до нас знание о «тайне золотого руна» в виде зашифрованной сим-волики. Его изображают в виде брата и сестры, сидящих на овце, в виде двуликого бога.
В начале III тысячелетия н.э. произошло космическое слия-ние двух полусолнц, космического брата и сестры, космических энергий «инь» и «янь», которое образовало единое «солнце», ко-торое обусловливает «дежурство» IV начала мира – энергетики небо-огня. Именно это обусловило изменение полюсов на Земле – таяние ледянового покрова на полюсах. Эта энергетика отража-ется во всем в мире. Это энергетика «золотого руна», объединен-ного «солнца». Мир не будет существовать в противоположно действующих друг с другом энергетиках, но они сльются вместе. Наступит небесный рай, «золотой» век, настанет время большой гармонии в мире. Этот процесс неизбежен и находится в генети-ческом коде вселенной. Все объединяется, «становится целым». Мир возвращается к первоисточнику и готовится для перехода в новую цивилизацию.
Мы можем с большой гордостью заметить, что древнейшее космическое мышление, отображенное в грузинской мифологии и этнографии, археологии и мифологической символике, достой-но стоит рядом с космическим мышлением народов стран боль-ших цивилизаций.
The Golden Fleece – The MysTery oF Two suns
Nazi Khaniashvili
The topic of the Golden Fleece is found in the mythology of al-most all the world people. Thus, what are we dealing with?! Accord-ing to the myth and ethnographic material, the symbol of “the Golden Fleece“ – the sheep’s skin is hanged on the evergreen tree of life, which is identified with deity of fertility – the symbol of earth, sub-stance.
As the topic of “the Golden Fleece“ is associated with the myth about Argonauts, let’s see how Greeks themselves depicted “the Gold-en Fleece“ in the picture, created according to the Greek myths: naked faceless woman and man sit on the sheep. According to the inscription on the picture, “the Golden Fleece“ is not a sheep, but brother and sister, by the head of whom stands their mother.
Let’s consider the topic of twin brother and sister that is in the mythology of other people of the world. People of all the ancient civi-lizations have myth about twin brother and sister, who, afterwards, get married. Chinese mythology predicts when the connection-marriage will occur. And this indicates to the beginning of the III millennium A.D. when the cosmic two thousand years of Aquarius Age began. Also, according to the Sumerian mythology, the confluence-connec-tion of twin brother and sister should occur in the beginning of III millennium.
The cosmic twin of human is its double, the second “I”, human’s cosmic shadow; it is also called “the twin in the clouds”.
In the Russian language, “The Golden Fleece“ is pronounced as “Zolotoe Runo”. The word runo in Russian speech is used only in relation to “the Golden Fleece”. The word “rune“ means “secret”, the
40 41
same “ra-un”. Both of them are the words of the Georgian alphabet: by the arcanas (secret) of Egyptian taro 19-r-ra-rae (19-r-ra-rae) is the sun, and 22-u-un (22-u-un), according to the Europeans’ runes is the “day”. The arcanas of Egyptian taro and Europeans’ “runes“ represent the cosmic knowledge on God, human and world depicted by alphabet symbols, the live genetic cosmic process of which has been transmit-ted into myths and reflected with greatest depth only in the Georgian alphabet. According to the Georgian sources, “the sun“ and “day“ are both the sun. Thus, “the Golden Fleece“ means “the secret of gold“ – the secret of “two suns”.
According to the myths of Georgian Khevsurians, of 64 God’s children, the last son of God is Yakhsar his cosmic sister. They have always represented one pair and worshiped together. They are both “half sun“ and unite into one full sun.
In Georgia, Kakheti, there has been found the bronze product hav-ing 4 legs, 2 hands ending in birds, with one body, the heads are two half suns – swastikas, rotating sun. It is evident that this is a conflu-ence of two half suns, two creatures – cosmic brother and sister. Ac-cording to the Georgian thinking, this image is the reflection of “the Golden Fleece” – “the secret of two suns’.
Depiction of two heavenly nommo of Dagons (sudan) of twin brother and sister, one side of which is man, the second bearded one is woman. Phaethon of goddess Aphrodite is golden, to which the birds are harnessed.
It is necessary to touch the topic of “argo” boat. The same “arg” – “arch” – “argkha” – heavenly boat, phaethon of the sun consisting of birth giving female energy, the wheel of time, solar visible circular road, Noah’s ark, heavenly phaethon. The boat represented the church. The heavenly vessel is compared with the human body.
In village Parsma in Mtatusheti, Georgia, the stone has been dis-
covered, in which the heavenly boat is depicted. The ancient people of the world have brought the knowledge
about the secret of “the Golden Fleece“ up to these days in the form of encoded symbols. It is depicted in the form of brother and sister sitting on the sheep, in the form of twofaced God.
In the III millennium A.D., the cosmic confluence of two half- suns, cosmic brother and sister, cosmic energies “in” and “yan” oc-curred, which has formed the united “sun”, which stipulates the “duty“ of IV origin of the world – the energy of sky and fire. Precisely this stipulated the change of the Earth poles, melting of the ice cover in the poles. This energy is reflected in everything in the world. This is the energy of “the Golden Fleece”, “united sun”. The universe will not exist in the energies acting oppositely with each other, but they will unite. Heavenly paradise, the “golden age”, the time of big harmony in the world will come. This process is inevitable and lies in the genetic code of the universe. Everything unites and “becomes whole”. The universe is returning to the original source and prepares for the trans-fer to the new civilization.
We can note with big pride that the ancient cosmic thinking re-flected in the Georgian mythology and ethnography, archeology and mythological symbolism deservedly stands besides the cosmic think-ing of people of the great civilization countries.
43
avtoris mier gamocemuli wignebi:
,,Sesxma qarTvelTa1. Y da qarTvelTa enisaY~
/iovane - zosime / 2004 w. da 2010 w. 74 gv.
,,2. Seicani Tavi Seni da Seicnob samyaros~
/gegma - konspeqti / 2006 w. 64 gv.
,,oqros sawmisi _ ori mzis saidumlo”3.
qarTul - rusul - inglisuri varianti. 2008 w. 20 gv.
,,saxeldebiTisa wignTTas pirvelTaiTisadmnss: jurTa, 4.
kuarTTa, mcxeTadmns suetisa cxovelissas iberielTa
sdroiTTisssdgans. amin, uflis wyalobani~.
2010 w. 60 gv.
,,qarTuli geni iberiis civilizaciaTa saTaveebTan~ 5.
2012 w. 423 gv.
,,6. qarTuli anbani somxebis Seqmnili ar seiZleba
iyos~
qarTul - rusul - inglisuri varianti.
2013 w. 24 gv.
oqros sawmisi _ ori mzis saidumlo
nazi xaniaSvili
tel: 236-10-17
mob: 558-25-52-97
44